Subset (24)

am · 11.3k rows

Split (2)

train · 10.8k rows

id stringlengths 4 5	url stringlengths 31 525	title stringlengths 1 65	text stringlengths 9 241k
21925	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AD%E1%89%B3%E1%8B%B0%E1%88%89%E1%89%B3%E1%88%8D%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8C%82%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%89%B3%E1%8C%88%E1%88%89%E1%89%B5%E1%88%9D	ይታደሉታል እንጂ አይታገሉትም	ይታደሉታል እንጂ አይታገሉትም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ይታደሉታል እንጂ አይታገሉትም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ
52772	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8C%8B%E1%8B%9C%E1%8C%A0%E1%8A%9B%20%E1%88%98%E1%88%83%E1%88%98%E1%8B%B5%20%E1%88%B5%E1%88%AB%E1%8C%85%20%E1%8A%A0%E1%8C%AD%E1%88%AD%20%E1%8B%A8%E1%88%85%E1%8B%AD%E1%8B%88%E1%89%B5%20%E1%89%B3%E1%88%AA%E1%8A%AD	የጋዜጠኛ መሃመድ ስራጅ አጭር የህይወት ታሪክ	• ሙሉ ስም ከነአያት፡___መሃመድ ስራጅ ዋበላ • እምነት፡- ሙስሊም • ዕድሜ፡__38 • ጾታ፡__ወንድ • ዜግነት፡- ኢትዮጵያዊ • አሁን የሚሰራው ሥራ (መስሪያ ቤት)፡- የማስታወቂያ ባለሙያ፤ደራሲ፤የማህበረሰብ አንቂና ጋዜጠኛ ሲሆን በአዋሽ 90.7 ኤፍ ኤም ራዲዮ ጣቢያ በዋና ስራ አስኪያጅነት እየሰራ ይገኛል፡፡ የት/ ደረጃ፡- የመጀመሪያ ድግሪ በቋንቋና ስነ-ጽሁፍ ፤በሁለተኛ ድግሪ በማህበረሰብ ጥናት () በአሁን ሰአት ደግሞ በሚችጋን ዩኒቨርሲቲ የስራ ልምድ፡_ ከ19/97 ዓ.ም ጀምሮ እስካሁኗ ሰአት ድረስ 18 አመት በተለያዩ የመንግስትና የግል ተቋማት ከባለሙያ እስከ ከፍተኛ ሃላፊነት፤በግል ስራ ድርጅት አስተዳደር፤በጋዜጠኝነትና በማህበረሰብ አንቂነት እየሰራ ሲሆን በአሁን ሰአትም በአለም አቀፍ ተደማጭነት ባለው ተወዳጅና ተመራጭ የራዲዮ ጣቢያ አዋሽ 90.7 ኤፍ ኤም ራዲዮ በስራ አስኪያጅነት እየሰራ የሚገኝ ሲሆን በአመራሩም በሃገራችን ካሉ ሚዲያዎች በዚሁ አመት በኢትጵ ብዙሃን መገናኛ ተሸላሚ እንዲሆን አድርጓል፡፡ • ጋዜጠኛ መሃመድ ስራጅ ከ1997 ዓ.ም ጀምሮ እስካሁኗ ሰአት ድረስ ሃገሩን በተሰማራባቸው ዘርፎች በታማኝነት፤በቅንነትና ያለ አድሎ በማገልገል ላይ ይገኛል፡፡ በጋዜጠኝነትና በተለያዩ የስራ ዘርፎች ከ18 አመታት በላይ ያገለገለ ሲሆን በዋናነት ከሰራባቸው የሚደያ ተቋማቶች መካከል የኢትዮጵያ ራዲዮና ቴሌቭዥን፤በፋና፤ በዋልታ፤በኢ.ቢ.ኤስ፤በኤፍ.ኤም.አዲስ 97.1፤በአሐዱ ኤፍ.ኤም.94.3፤በአሁኑ ሰአት ደግሞ በአዋሽ 90.7 ኤፍ.ኤም በስራ አስኪያጅነት እየሰራ ይገኛል፡፡ • ጋዜጠኛ መሃመድ ሃገሩን በተለያዩ ዘርፎች ማለትም በተለያዩ ከዝቅተኛ እስከ ከፍተኛ የሃላፊነት ቦታዎች ሰርቷል፤በማህበረሰብ አንቂነት፤በበጎ ፍቃድ አገልግሎት ስራዎች፤ከግለሰብ አስከ ክልልና ብሔሮች መካከል በእርቅና በሰላም፤በባህልና በቱሪዝም፤በሐይማኖት አብሮነት፤በዲሞክራሲና ኢኮኖሚ ግንባታ፤በስራ ባህል መዳበር፤ • የኢትዮጵያ ኩላሊት ህሙማን እጥበት ማህበርን በመመስረት፤ገንዘብ በማሰባሰብና በመደገፍ፣ የብሔራዊ ደም ባንክ አገልግሎትን በመደገፍና ደም በማሰባሰብ፣ በጎዳና ላይ ህጻናቶች በበርካታ የህብረተሰባዊ ድጋፍ አገልግሎቶች ላይ ተሳትፎ በማድረግ እና በማህበራዊ ጉዳዮች በመንቀሳቀስ አመርቂ ተግባራትን እያከናወነ ይገኛል፡፡ በተለይ የህጻናት ማሳደጊያዎችን ገቢ በማሰባሰብ፤በመደገፍና በማስተባበር የጎዳና ተዳዳሪዎችን በመመገብና ከሱሰኝነት እንዲላቀቁ በማድረግ፤ በትምህርት፣ በጤና፣ በጋብቻ እና በኢንተርፕርነሮች ዘርፎች ባለሞያዎችን በማስተባበር በነጻ ስልጠና ለተለያዩ ተቋማትና ግለሰቦች እየሰጠም እያሰጠም ይገኛል፡፡ • ጋዜጠኛና ደራሲ መሃመድ ስራጅ በተለያየ ጊዜያት ከ500,000 ሰው በላይ ጊዜያዊ የስራ እድል ፈጠራ፤በአወንታዊና ሀገራዊ አስተሳሰብ፤በተለያዩ ሃገር በቀል ፕሮጀክቶች፤በሀገርና በስብእና ገጽታ ግንባታ፤በህዳሴ ግድብ ገቢ ማሰባሰብ፤በ6ተኛው ሃገር አቀፍ ምርጫ፤በሰሜኑ አካባቢ በተከሰተው ጦርነት ከገቢ ማሰባሰብ እስከ የጦር ዘገባ፤ • ለተከታታይ 10 አመታት በተለያዩ በክልልና በማህበረሰብ ራዲዮ፤በሚኒ-ሚዲያና በተለያዩ ክበባት በተግባቦት፤በመሰራዊ ጋዜጠኝነት፤በራስ ማሰተዳደር እና በሌሎች የህይወትና የስራ ክህሎቶች ከ1,5000 ሰው በላይ በነጻ ስልጠና በመስጠት፤በኮቪድ-19 የግንዛቤ ፈጠራና ገቢ ማሰባሰብ፤የየክልል ልማት ማህበሮች ገቢ ማሰባሰብ፤በህገ-ወጥ ስደት፤በአረንጓዴ አሻራ፤በዲፕሎማሲ፤በአዳዲስ ፈጠራና በቴክኖሎጂ፤በሃገራዊ መግባባትና የተለያዩ የአስተሳሰብ ከፍታን የሚያሳዩ ሃገር የሚያሻግሩ በራሱ ወጪ ስድስት ታትመው ለንባብ የበቁ መጽሐፎች ‹‹ከሰማይ ውስጥ››፤‹‹ከፍታ››፤ ‹‹ጋብቻና ፍቅር››፤‹‹መሪ››፤‹‹ይመለከተኛል ኢትዮጵያ›› የተሰኙ መጽሃፎችን ለሃገሩ አንባቢዎች ያበረከተና ሌሎች በአሁን ሰአት ለህትመት የተዘጋጁ ከስምንት በላይ እጅግ ትውልድን የሚቀይሩ አወንታዊ አስተሳሰብን፤የስራ ባህልን፤የቁጠባ ባህልን፤የንባብ ባህልንና የአብሮነት እሴትን የሚያዳብሩና ለጥናትና ምርምር መነሻ የሚሆኑ ዝግጅትና አርትኦት ስራቸው ጥንቅቅ ያሉ አእምሮን የሚለሙ መጽሃፎቶች በእጁ ላይ ይገኛሉ፡፡ ለነዚህም ስራዎቹ ምስክርነት መንግታዊና መንግታዊ ካልሆኑ ተቋማት ከመቶ ሰማንያ በላይ የምስጋናና የምስክር ወረቀቶች በማህደሩ ላይ ይገኛሉ፡፡ ከዚህ በተጨማሪም ከ500,000 (ከአምስት መቶ ሺ) በላይ ተከታይ ባለው የግል ማህበራዊ ሚዲያ በመጠቀም አነቃቂና ሃገራዊ ሃሳቦችን በማንሳት ማህበረሰቡን በሃገር ፍቅር፤በመልካም ስነ ምግባር በማሳወቅ፤በመቀስቀስና ተአማኝ መረጃ በመስጠት ሃገሩ በፈለገችው ቦታዎች ሁሉ በፍትሃዊነት፤በታማኝነትና በልማታዊ አስተሳሰብ እስካሁኗ ሰአት ድረስ ሃገሩን በቁርጠኝነት እያገለገለ ይገኛል፡፡ • ጋዜጠኛና ደራሲ መሃመድ ስራጅ በአሁን ሰአትም በአዋሽ 90.7 ኤፍ.ኤም ከስራ አስኪያጅነት በተጨማሪ ተወዳጅና ትውልድ ገንቢ የሆኑ ‹‹ከአባይ ጓዳ››፤ ‹‹ይመለከተኛል ኢትዮጵያ››፤ ‹‹አዋሽ ስፔሻል›› ፤ “አዋሽ ወቅታዊ”ና ሌሎችንም ፕሮግራሞችን በዋና አዘጋጅነት እየሰራ ይገኛል፡፡
18610	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%AA%E1%8A%AD%20%E1%88%9B%E1%88%8B%E1%88%9D%E1%89%A5%E1%88%AA	ሪክ ማላምብሪ	ሪክ ማላምብሪ እንግሊዝኛ: (የተወለደው ኖቬምበር 7 እ.አ.አ. 1982) የአሜሪካ ተወላጅ ይርሆንር ሞዴል እና ታዋቂ የፊልም ተዋናይ ነው። ሪክ ማላምብሪ በተለይም እ.አ.አ. በ2010 የተለቀቀው ስቴፕ አፕ ስሪዲ እንግሊዝኛ: ፊልም ላይ በመተወን ታዋቂነትን አትርፏል። የአሜሪካ የፊልም ተዋናዮች
14854	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%88%E1%88%B0%E1%89%A3%E1%89%82%20%E1%8C%86%E1%88%AE%E1%88%85%E1%8A%95%20%E1%8A%A0%E1%89%B5%E1%88%B5%E1%8C%A0%E1%8B%8D	ለሰባቂ ጆሮህን አትስጠው	ለሰባቂ ጆሮህን አትስጠው የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ
15541	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B3%E1%8B%AB%E1%88%BD%20%E1%8B%A8%E1%89%A0%E1%88%8B%20%E1%8B%9D%E1%8A%95%E1%8C%80%E1%88%AE%20%E1%88%B2%E1%88%B5%E1%88%8D%20%E1%8B%AB%E1%8B%B5%E1%88%AB%E1%88%8D	ሳያሽ የበላ ዝንጀሮ ሲስል ያድራል	ሳያሽ የበላ ዝንጀሮ ሲስል ያድራል የአማርኛ ምሳሌ ነው። መሰራት ያላበትን ነገር ያልሰራ ሰው በኋላ ላይ መጎዳቱ አይቀርም። መደብ : ተረትና ምሳሌ
22260	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%85%E1%89%A5%E1%8A%95%20%E1%8D%88%E1%88%AD%E1%89%BC%20%E1%8A%A8%E1%8B%9B%E1%8D%8D%20%E1%89%A5%E1%8B%88%E1%8C%A3%20%E1%8A%90%E1%89%A5%E1%88%AD%20%E1%89%86%E1%8B%A8%E1%8A%9D	ጅብን ፈርቼ ከዛፍ ብወጣ ነብር ቆየኝ	ጅብን ፈርቼ ከዛፍ ብወጣ ነብር ቆየኝ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ጅብን ፈርቼ ከዛፍ ብወጣ ነብር ቆየኝ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ
20576	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8C%8D%E1%88%A8%20%E1%89%80%E1%8C%AD%E1%8A%95%20%E1%8B%AD%E1%88%9E%E1%89%B3%E1%88%8D%20%E1%88%B2%E1%88%89%20%E1%8A%A5%E1%8C%8D%E1%88%A8%20%E1%8B%B0%E1%8A%95%E1%8B%B3%E1%8A%93%20%E1%8B%AD%E1%88%9E%E1%89%B3%E1%88%8D	እግረ ቀጭን ይሞታል ሲሉ እግረ ደንዳና ይሞታል	እግረ ቀጭን ይሞታል ሲሉ እግረ ደንዳና ይሞታል የአማርኛ ምሳሌ ነው። እግረ ቀጭን ይሞታል ሲሉ እግረ ደንዳና ይሞታል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ
31473	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%AA	ጪ	ጪ (ቻይንኛ፦ ) በጥንታዊ ቻይና የሥያ ሥርወ መንግሥት ፪ኛ ንጉሥ ነበር። የቀርከሃ ዜና መዋዕል በተባለው ጽሑፍ ዘንድ፣ አባቱ ዳ ዩ ካረፈ በኋላ (2002 ዓክልበ. ግድም) የሦስት ዓመት ልቅሶ ዘመን ተፈጸመ፣ ከዚያ (1999 ዓክልበ. ግድም) ልጁ ጪ ተከተለው። ሲማ ጨን እንደ ጻፈ ግን ዳ ዩ ተከታዩ ጋው ያው እንዲሆን መርጠው ነበር፤ ጋው ያውም አርፎ ተከታዩ የእረኛ (መንጋዎች) ሚኒስትር ቦዪ እንዲሆን ፈለገ። ሕዝቡ ግን ጪን ስለ መረጡ፣ ዙፋኑ ለጪ ተወረሰ። በቀርቀሃ ዜና መዋዕል፣ በጪ ፪ኛው ዓመት ምኒስትሩ ቦዪ ከቤተ መንግሥት ወጥቶ ወደ አገሩ ሄደ። ጪ በዚህ ዓመት በዮውሁ ክፍላገር ላይ ዘመተ፣ በጋን ውግያ ተዋጋ። በ፮ኛው ዓመት ቦዪ አረፈ፤ በሌላ ቅጂ ግን ቦዪ ዙፋኑን ለመያዝ አስቦ እንደ ተገደለ ይነግራል። በ፰ኛው ዓመት ጪ ሚኒስትሩን መንግቱን በችሎት ላይ ይቀመጥ ዘንድ ወደ ባ ክፍላገር ላከው። በ፲፩ኛው አመት ጪ ታናሹን ልጅ ዉጓን ከቢጫው ወንዝ ምዕራብ ወደ ሥሄ አገር አጋዘው። በ፲፬ኛው ዓመት ዉጓን በሥሄ አገር ስለ አመጸ፣ ጪ ከሚኒስትሩ ሾው ሥር አንድ ሥራዊት ልኮ ዉጓን ያንጊዜ እጁን ሰጠ። ከዚያ በኋላ ጪ አርፎ በልጁ ታይ ካንግ ተከተለ። የሥያ ሥርወ መንግሥት
17943	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B0%E1%8A%AD%E1%8D%89%20%E1%8C%8E%E1%88%A8%E1%89%A4%E1%89%B5%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%88%B0%E1%88%A9%E1%88%9D%20%E1%8B%B0%E1%88%85%E1%8A%93%20%E1%89%A4%E1%89%B5	ተክፉ ጎረቤት አይሰሩም ደህና ቤት	ተክፉ ጎረቤት አይሰሩም ደህና ቤት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ተረትና ምሳሌ
22141	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B5%E1%8A%95%E1%89%80%E1%8A%9B%20%E1%89%B0%E1%8A%B3%E1%88%BD%20%E1%8B%B5%E1%88%AD%20%E1%8B%AD%E1%89%A0%E1%8C%A5%E1%88%B3%E1%88%8D	ድንቀኛ ተኳሽ ድር ይበጥሳል	ድንቀኛ ተኳሽ ድር ይበጥሳል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ድንቀኛ ተኳሽ ድር ይበጥሳል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ
21999	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B0%E1%8D%8B%E1%88%AD%E1%8A%93%20%E1%8C%AD%E1%88%B5%20%E1%88%98%E1%8B%8D%E1%8C%AB%20%E1%8A%A0%E1%8B%AB%E1%8C%A3%E1%88%9D	ደፋርና ጭስ መውጫ አያጣም	ደፋርና ጭስ መውጫ አያጣም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ደፋርና ጭስ መውጫ አያጣም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ
22120	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B5%E1%88%98%E1%89%B5%E1%8A%93%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%8C%A5%20%E1%8A%A5%E1%88%B3%E1%89%B5%E1%8A%93%20%E1%8C%AD%E1%8B%B5	ድመትና አይጥ እሳትና ጭድ	ድመትና አይጥ እሳትና ጭድ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ድመትና አይጥ እሳትና ጭድ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ
16525	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%80%E1%88%B5%20%E1%89%A0%E1%89%80%E1%88%B5%20%E1%8A%A0%E1%89%A3%E1%8B%AD%E1%88%9D%20%E1%8B%9D%E1%8A%93%E1%89%A5%20%E1%8B%AD%E1%88%86%E1%8A%93%E1%88%8D	ቀስ በቀስ አባይም ዝናብ ይሆናል	ቀስ በቀስ አባይም ዝናብ ይሆናል የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ
1536	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AC%E1%8A%95%E1%8B%AB	ኬንያ	የኬንያ ሪፐብሊክ በምስራቅ አፍሪካ የምትገኝ ሀገር ናት። በሰሜን ከኢትዮጵያ፣ በሰሜን-ምስራቅ ከሶማሊያ፣ በደቡብ ከታንዛኒያ፣ በምስራቅ ከዩጋንዳ፣ በስሜን-ምዕራብ ከደቡብ ሱዳን፣ በደቡብ-ምስራቅ ከሕንድ ውቅያኖስ ጋር ድንበር ትጋራለች። አውሮፓውያን አካባቢውን ማሰስ የጀመሩት ከ፲፱ኛው ክፍለ ዘመን ጀምሮ ሲሆን የብሪታንያ መንግሥት የምሥራቅ አፍሪካ ፕሮቴክቶሬትን በ1895 እ.ኤ.አ. አቋቁሟል። ይህ ፕሮቴክቶሬት በ1920 እ.ኤ.አ. የኬንያ ግዛት ተብሎ ተሰይሟል። ነፃ የኬንያ ሪፐብሊክ በዲሴምበር 1963 እ.ኤ.አ. ታወጀ። የኬንያ ስም የመጣው በአፍሪካ በከፍታ ሁለተኛ ከሆነው ከደብረ ኬንያ ተራራ ነው። በዚሁ ተራራ ዙሪያ የሚኖሩት ነገዶች ስሙን «ኪኛ» (በካምባኛ)፣ «ኪሪማራ» (በአመሩኛ)፣ «ኪሬኛ» (በኤምቡኛ)፣ «ኪሪኛጋ» (በኪኩዩ)፣ ወይም «ኬሪ» (በመዓሳይኛ) ይሉታል። የነዚህ ስሞች ሁሉ ትርጉሞች «ቡራቡሬ» ሲሆኑ ይህም ደግሞ «ሰጎን» ማለት ነው፤ አመዳይ ያለበት የተራራው ጫፍ ለተመልካች ቡራቡሬ ወንድ ሰጎንን ያሳስባልና። በኦገስት 2010 እ.ኤ.አ. በተካሄደ ውሳኔ ሕዝብ () መሠረት ከብሪታንያ የተወረሰው ሕገ መንግሥት በአዲስ ሕገ መንግሥት ተለውጧል። በአሁኑ ጊዜ ኬንያ በ፵፯ ካውንቲዎች (የአስተዳደር ክፍሎች) ተዋቅራለች። እነዚህ ካውንቲዎች በሕዝብ በተመረጡ ሰዎች የሚስተዳደሩ ሲሆን በናይሮቢ ከሚገኘው ማዕከላዊ መንግሥት በነፃነት ይንቀሳቀሳሉ። የኬንያ ዋና ከተማ እና ትልቋ ከተማ ናይሮቢ ናት። የኬንያ ኢኮኖሚ በምሥራቅና መካከለኛው አፍሪቃ በጂ.ዲ.ፒ. () ትልቁ ነው። ግብርና በአገሪቱ ትልቅ የሥራ ዘርፍ ሲሆን ከኤክስፖርቶች መካከል ሻይ፣ ቡና እና ከቅርብ ጊዜ ጀምሮ አበባዎች ይገኛሉ። እንዲሁም ቱሪስምና ፔትሮሊየም አቢይ ዘርፎች ናቸው።
44485	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A1%E1%88%B0%E1%88%AD%E1%8A%AB%E1%88%AC%20%E1%8A%B8%E1%8A%95%E1%8C%80%E1%88%AD	ኡሰርካሬ ኸንጀር	ኡሰርካሬ ኸንጀር ላይኛ ግብጽ በ2ኛው ጨለማ ዘመን (13ኛው ሥርወ መንግሥት) ከ1774 እስከ 1766 ዓክልበ. ግድም ድረስ የገዛ ፈርዖን ነበረ። ምናልባት የኹታዊሬ ወጋፍ ተከታይ ነበረ። በቶሪኖ ቀኖና ነገሥታት ዝርዝር ላይ «ኡሰር<..>ሬ <...>ጀር» ይገኛል። በመምኅር ኪም ራይሆልት አስተሳሰብ፣ «ኸንጀር» የሚለው ስያሜ ግብጽኛ ሳይሆን በአንዳንድ ሴማዊ ቋንቋዎች «እሪያ» ማለት ሊሆን ይችላል። ስለዚህ ሴማዊው ፲፬ኛው ሥርወ መንግሥት በጌሤም እየገዛ ምናልባት የሴማውያን ተጽእኖ በጤቤስ መንግሥት ደግሞ በዚህ ሊታይ ይችላል። ኸንጀር በተለይ ስላሠራው «የኸንጀር ሀረም» ይታወቃል። በዚህ ሀረም በሁለት ድንጋዮች የኸንጀር ፩ኛው ዓመትና የ፭ኛው ዓመት ዘመነ መንግሥት ተመዘገበ። ስለዚህ ብዙ ሊቃውንት ከ፭ ዓመታት በላይ እንደ ገዛ አያምኑም። በዚህ ዘመን «ኦሩስ፣ አኸንኸሬስ፣ አኮሪስ፣ ኸንክሬስ፣ አኸሬስ» በግብጽ እንደ ገዙ በአንዳንድ ምንጭ ይገኛል። እነዚህ ስሞች ሆር አዊብሬ፣ ሰኸምሬኹታዊ ኻውባው፣ ሰጀፋካሬ፣ ኸንጀር፣ እና ስመንኽካሬ ቢመስሉም፣ ከማኔጦን ጀምሮ ስሞቻቸው ከ፲፱ኛው ሥርወ መንግሥት ፈርዖኖች ጋር እንደ ተዛቡ ይመስላል። «ኸንክሬስ» የ፰ ወይም ፲፪ ዓመታት ዘመን እንደ ነበረው ይባላል። በአንዳንድ የድሮ ምንጭ ደግሞ «ኸንክሬስ» በዘጸአት ዘመን የጠፋው ፈርዖን ሲባል ይህ ደግሞ እንደ ተዛበ ይመስላል። በኸንጀር ዘመን ጠቅላይ ሚኒስትሩ («ጨቲ» የሚባለው ሹመት) አንኹ እንደ ነበር ይታወቃል። የአንኹ ቤተሠብ ኃይለኛ ሹሞች ነበሩ፣ አባቱ ዛሞንት በ3 አመነምሃት ዘመን ጨቲ ሲሆን የአንኹ ሁለት ወንድ ልጆች ረሠነብና ኢይመሩ በኋላ ጨቲዎች ሆኑ። ይህም አንኹ ደግሞ በኻአንኽሬ ሶበክሆተፕ (1795-1791 ዓክልበ. ግ.) ጨቲ መሆኑ ታውቋል፤ ስለዚህ አንኹ ምናልባት ከኻአንኽሬና ከኸንጀር መካከል ለገዙት ፈርዖኖች ለሁላቸው እንደ ጨቲ ያገልግል ነበር። እንዲህ ከሆነ፣ በዚህ ዘመን ጨቲው እውነተኛው ባለሥልጣን ሲሆን ፈርዖኖች ግን ድካሞችና በቶሎ የሚተኩ እንደ ነበሩ ይመስላል። ዋቢ ምንጭ የሁለተኛው ጨለማ ዘመን ፈርዖኖች
13678	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A3%E1%88%85%E1%88%A9%20%E1%89%80%E1%8A%9C	ባህሩ ቀኜ	ባህሩ ቀኜ የኢትዮጵያ ታዋቂ ዘፋኝ ሲሆኑ ብዙ ባህላዊ የሙዚቃ ስራዎችን በማቅረብ ይታወቃሉ። አርቲስት ባህሩ ቀኜ ኢትዮጵያ ውስጥ በማሲንቆ አገራረፋቸውና በድምፃቸው ቃና ከሚታወቁት አንጋፋ ባለሙያዎች አንዱ ነበሩ። አርቲስት ባህሩ በሀገር ውስጥ በአገር ፍቅር ቲያትርና ከሀገር ውጭም በአፍሪካ፣ በአውሮፓና በሰሜን አሜሪካ ሙያቸውን አቅርበዋል። የህይወት ታሪክ አርቲስት ባህሩ ቀኜ ቸኮል በሰሜን ወሎ በዋድላ ደላንታ ልዩ ስሙ ወገል ጤና ከተባለው ስፍራ በ፲፱፻፳፪ ዓ.ም. ተወልደው በልጅነት እድሜአቸው በመንፈሳዊ ት/ቤት ገብተው ዳዊት፣ ፀዋተወ ዜማ ተምረዋል። ከቀሰሙት ፀዋተወ ዜማ አኳያ ዝንባሌያቸው ወደ ድምፃዊነት በማምራቱ በወቅቱ ከተወለዱበት አካባቢ በሙያቸው ተመርጠው ወደ አዲስ አበባ ከመጡ በኋላ በአልጋ ወራሽ ቤተ መንግስት ተመድበው በማገልገል በሙያቸው ከፍተኛ ዝና አትርፈዋል። የስራ ዝርዝር ባህሩ ቀኜ - ምርጥ ዘፈኖች ቁጥር ሁለት አልበም አውርድ ፩ ፣ 2000 ( የኢትዮጵያ ዘፋኞች
52737	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%98%E1%88%9D%E1%88%AC%20%E1%8A%A8%E1%89%A0%E1%8B%B0%20%E1%88%83/%E1%8A%A5%E1%8B%A8%E1%88%B1%E1%88%B5	መምሬ ከበደ ሃ/እየሱስ	ሊቀ ትጉኀን መምሬ ከበደ ሃ/እየሱስ በ1922 ዓ.ም. የካቲት 29 ከእናታቸው ከወ/ሮ ይመኙሻል እና ከአባታቸው ከመምሬ ሃ/እየሱስ ሃ/ስላሴ ተወለዱ። ሊቀ ትጉኀን መምሬ ከበደ በየካ ሚካኤል ቤተ ክርስትያን በዋና ቀዳሽነት ያገለገሉ እና በ1954 ዓ.ም. የየካ ሚካኤል ሰንበቴ ቤት መሥራች የነበሩ ናቸው። የሊቀ ትጉኀን መምሬ ከበደ ባለቤት ወ/ሮ ፅጌ ገ/ፃድቅ ይሰኛሉ። ሊቀ ትጉኀን መምሬ ከበደ ከባለቤታቸው ጋር ዘጠኝ ልጆችን አፍረተዋል። መኖሪያ ቤታቸውም በመገናኛ የካ ተራራ በተለምዶ ደረጃ ሰፈር ተብሎ የሚጠራው መንደር አካባቢ ነው። ሊቀ ትጉኀን መምሬ ከበደ በህይወታቸው ብዙ ውጣውረድን ያሳለፉ ሰው ናቸው። እናም የብዙ አርቲስቶችና ታዋቂ ግለሰቦች ንስሀ አባት ነበሩ። ከንስሀ ልጆቻቸውም መካከል አርቲስት ዘለቀ ገሠሠ ፣ የኮሎኔል መንግስቱ ኀ/ማርያም አባት አቶ ኀ/ማርያም ጥቂቶቹ ናቸው። ሊቀ ትጉኀን መምሬ ከበደ ባጋጠማቸው ህመም ምክንያት 2008 ዓ.ም. ጷግሜን 4 ቀን ከዚህ አለም በሞት ተለዩ። ቀብራቸውም በየካ ሚካኤል ሰንበቴ ቤት ተፈፀመ። የኢትዮጵያ ሰዎች
22998	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AB%E1%88%AD%E1%88%8E%E1%88%B5%20%E1%88%B3%E1%88%8D%E1%88%B2%E1%8B%B6	ካርሎስ ሳልሲዶ	ካርሎስ አርኖልዶ ሳልሲዶ ፍሎሬስ (መጋቢት ፳፬ ቀን ፲፱፻፸፪ ዓ.ም. ተወለደ) ሜክሲካዊ እግር ኳስ ተጫዋች ነው። በአሁኑ ጊዜ በፕሪሚየር ሊግ ለሚሳተፈው ፉልሃም በተከላካይነት ይጫወታል። መደብ : ሜክሲካዊ እግር ኳስ ተጫዋቾች
31480	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%A5%E1%8B%AB%E1%8A%95%E1%8C%8D	ሥያንግ	ሥያንግ (ቻይንኛ፦ ) በጥንታዊ ቻይና የሥያ ሥርወ መንግሥት ፭ኛ ንጉሥ ነበር። የቀርከሃ ዜና መዋዕል በተባለው ጽሑፍ ዘንድ፣ አባቱ ዦንግ ካንግ ካረፈ በኋላ (1974 ዓክልበ. ግድም) ሥያንግ ተከተለው። ዋና ከተማውን ወዲያው ከዠንሡን ወደ ዲጭዩ (አሁን ሻንግጭዩ) አዛወረና በኋይ ወንዝ ዙሪያ በኖሩት አሕዛብ ላይ ዘመተ። በ፫ኛው ዓመት በፈንግና ኋንግ አሕዛብ ላይ ዘመተ። በ፯ኛው ዓመት የዩ አሕዛብ መጥተው ተገዙለት። በ፰ኛው ዓመት የጦር አለቃ ሃን ዥዎ ጀግናውን ሆው ዪን ገደለ፤ ሃን ዥዎም የራሱን ልጅ ጅያውን በጌ ክፍላገር ላይ ላከው። በ፱ኛው ዓመት (1965 ዓክልበ. ግድም) ሥያንግ ቤተ መንግሥቱን ወደ ዠንግጓን (አሁን ሾውጓንግ) አዛወረው። በ፲፭ኛው ዓመት፣ የሻንግ ልዑል ሥያንግሽዕ «ሠረገላዎችንና ፈረሶችን አዘጋጅቶ ወደ ሻንግጭዩ ገባ።» በ፳ኛው ዓመት፣ ሃን ዥዎ የጌን ክፍላገር አለቆች አጠፋቸው። በ፳፮ኛው ዓመት፣ ሃን ዥዎ ልጁን ጅያው የሥያንግ መንግሥት ከዠንግጓን እንዲያጠፋ አደረገ። በ፳፯ኛው ዓመት ጅያው በዠንሡን ላይ ዘመተ። በወይ በአንድ ታላቅ ውግያ የዠንሡን ልዑል መርከብ ተገለበጠና ተገደለ። በ፳፰ኛው ዓመት፣ ሃን ዥዎ ልጁን ጅያው ንጉሡን ሥያንግን እንዲገድለው አደረገ። የሥያንግ ንግሥት፣ ሚን፣ በዚያን ጊዜ በሥያንግ ልጅ እርጉዝ ነበረች። እርሷ አመለጠችና ወደ አባቷ (የጂንግ ልዑል) አገር በሻንዶንግ ልሳነ ምድር ሸሸች። ሚኒስትሩ ሚ ደግሞ ወደ ዮውጌ ሸሸ። በሚቀጥለው ዓመት ሚን አልጋ ወራሹን ሻውካንግን ወለደች። እርሱ አድጎ ከ1926 እስከ 1906 ድረስ አመጸኖቹን ተዋጉ፣ በመጨረሻ በ1906 ሃን ዥዎን አሸንፎ ሻውካንግ ንጉሥ ሆነ። የሥያ ሥርወ መንግሥት
30855	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8B%B4%E1%89%B5%20%E1%8B%8B%E1%88%8D%E1%88%85%20%E1%8B%88%E1%8A%95%E1%8B%B5%E1%88%9C	እንዴት ዋልህ ወንድሜ	እንዴት ዋልህ ወንድሜ ቢለው ምሽቴ ወልዳ አለ፣ ማን ጠየቀህ፣ ትላንት ማታ፣ ይህ ሰው እብድ ነው? ቢያድግልኝስ ወንድ ነው አለ። እንዴት ዋልህ ወንድሜ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ተረትና ምሳሌ ረጅም ተረትና ምሳሌ አለቃ ታየ
18760	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%A0%E1%8B%8B%E1%8A%95%20%E1%88%A5%E1%88%AD%E1%8B%88%20%E1%88%98%E1%8A%95%E1%8C%8D%E1%88%A5%E1%89%B5	የአዋን ሥርወ መንግሥት	የአዋን ሥርወ መንግሥት እስከሚታወቅ ድረስ የኤላም መጀመርያ ሥርወ መንግስት ሲሆን የታሪካዊ መዝገቦች መጋረጃ ከተከፈተበት ወቅት ጀምሮ ተገኝቶ ነበር። «አዋን» ምናልባት ከሱስን ሩቅ ያልሆነ አገር ወይም ከተማ ስም ነበረ። ኤላም ከጥንት ጀምሮ የሱመር ከተሞች ተዋዳዳሪ ነበረ። ከሥነ ቅርስ የታወቀው የኪሽ ንጉሥ ኤንመባራገሲ ኤላምን እንዳሸነፈው ተባለ። ከዚህ በኋላ የኡሩክና የኡር ነገሥታት በተራቸው የሱመር ላዕላነቱን ይዘው ነበር። በሱመራዊ ነገሥታት ዝርዝር ዘንድ፣ ኡር ወደቀና ላዕላይነቱ ወደ አዋን ነገሥታት ተዛወረ። ሦስት የአዋን ነገሥታት በሱመር ለ356 ዓመታት እንደ ነገሡ ሲል ይህ ቁጥር ግን ሊታመን አይችልም፤ ከዚህ በላይ የነገሥታቱ ስሞች ከጽላቶቹ ጠፍተው አልተገኙም። ሦስተኛው ስም በከፊል «ኩ-ኡል-...» ለ36 አመት እንደነገሠ ብቻ ከአንድ ቅጂ ሊነብ ይችላል። የአዋን ነገሥታት በጣም ረጅም ለሆነ ጊዜ በሱመር እንደ ታገሡ የማይመስል ነው። በመጨረሻ በኪሽ አዲስ ሥርወ መንግሥት እንደ ተነሣ ላዕላይነቱን ከአዋን እንደ ያዘ ይለናል። በሱስን አንድ ሰነድ ተገኝቶ 12 የአዋን ነገሥታት ስሞች ይሰጣል። ለዚህ ዘመን ያሉት ምንጮች እጅግ ጥቂት ስለ ሆኑ፣ እኚህ ስሞች በብዛት እርግጥኛ አይደሉም። በዚህ ጊዜ ኤላም ከሱመር እህል ያስገባ ሲሆን፣ ወደዚያ በሬ፣ ሱፍ፣ ባርያና ብር ያስወጣ ነበር። በአንድ ሰነድ መሠረት፣ ቆርቆሮ ከሱመር ወደ ኤላም ተልኮ እንደ ነሐስ ይመልስ ነበር። ሌላ ጽላት እንደሚለን፣ በላጋሽ ገዢ ኤነታርዚ ዘመን፣ 600 ኤላማዊ ሌቦች ከላጋሽ ምርኮ ይዘው ሲያመልጡ ተሸነፉ። በአካድ ንጉሥ ታላቁ ሳርጎን ዘመን፣ የኤላምን ንጉሥ ሉህ-ኢሻን፣ የሂሺፕራሺኒ ልጅ ሲያሸንፍ ምርኮ ከአዋን እንደ ያዘ የሚነግሩን መዝገቦች አሉ። ይህ ሉህ-ኢሻን በአዋን ነገሥታት ዝርዝር ላይ 8ኛው ነው፤ የአባቱም ሂሺፕራሺኒ ስም በአዋን ነገሥታት ዝርዝር የ9ኛው ንጉስ ሂሸፕራተፕ ስም ይመስላል። የሳርጎን ልጅና ተከታይ ሪሙሽ ደግሞ ኤላምን፤ ንጉሱንም ኤማህሲኒ እንዳሸነፈው ተባለ። የኤላምና የማርሃሺ ሃያላት በጦር አለቃ ሲድጋው ሥር ሆነው ከአዋንና ከሱስን መካከል ባለው ወንዝ አጠገብ በሆነ ውግያ ተሸነፉ። ከዚህ በኋላ የሱስን አውራጃ ለአካድ መንግሥት ተገዥ ሆነ። አንድ ውል በኤላምኛ ከአካድ ንጉሥ ናራም-ሲንና ስሙ ካልታወቀ የአዋን ገዢ መካከል ተገኝቷል። አዋን ምንም ቢሸነፍም ኤላማውያን በአካድ በሙሉ አልተዋጡም። አካዳውያን አንሻንን መቸም አልደረሱምና የኤላም ዋና ከተማ ሆነ። የአካድ መንግሥት በደከመበት ሰዓት የሱስን ገዢ ኩቲክ-ኢንሹሺናክ ነጻነቱን አዋጀ። ከዚህ በኋላ አዋንንና ሲማሽኪን ወደ ግዛቱ ጨመረ። በአዋን ነገሥታት ዝርዝር ላይ የመጨረሻው ንጉሥ ስም ነው። ኤላምን በሙሉ ከያዘ በኋላ በሱመር ውስጥ ዘመተ፣ በዚያ ኤሽኑናን እና አካድን ያዘ። የኡር ንጉሥ ኡር-ናሙ በኋላ ኩቲክ-ኢንሹሺናክ ድል አደረገ። ስለዚህ ከአካድና ከኡር-ናሙ መካከል የገዙት ጉታውያን ለ124 አመት እንደ ቆዩ አይቻልም፤ ሌላ ምንጭ እንደሚለው ለ25 አመት ብቻ እንደ ነበር ያስረዳል። ከኩቲክ-ኢንሹሺናክ ዘመን በኋላ የአዋን ስም አንድ ጊዜ ብቻ ይመዘገባል፤ ነገር ግን ከዚህ በፊት የአንሻን ስም አንድ ጊዜ ብቻ ሲታይ ከላጋሽ ንጉሥ ጉደአ በኋላ ተራ ይሆናል። ስለዚህ ምናልባት የአንሻንና የአዋን ወሰኖች አንድላይ እንደ ነበሩ የሚል አሣብ አለ። ከኩቲክ-ኢንሹንሺናክ ድል በኋላ (1979 ዓክልበ. ግድም) የሲማሽኪ ሥርወ መንግሥት በኤላም ተነሣ። የአዋን ነገሥታት ዝርዝር ሉሂ-ኢሻን (በታላቁ ሳርጐን ዘመን የነገሠ) ኩቲክ-ኢንሹሺናክ (በኡር-ናሙ ዘመን ነገሠ) ዋቢ መጻሕፍት የፋርስ ታሪክ
20823	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%98%E1%88%98%E1%8B%B5%20%E1%89%A2%E1%88%A8%E1%8B%B3%E1%8B%B3%20%E1%89%BD%E1%8C%8D%E1%88%AD%E1%88%9D%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%8C%8E%E1%8B%B3	ዘመድ ቢረዳዳ ችግርም አይጎዳ	ዘመድ ቢረዳዳ ችግርም አይጎዳ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዘመድ ቢረዳዳ ችግርም አይጎዳ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ
48979	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AE%E1%8B%8B%E1%88%8B	ኮዋላ	ኮዋላ (ሮማይስጥ ስም፦ ) በአንዳንድ አገር የሚገኝ አጥቢ እንስሳ ዝርያ ነው። ይህ ፍጡር በአውስትራሊያ ብቻ፣ በተለይም በባሕር ዛፍ መሃል የሚኖር ሲሆን ለባሕር ዛፍ ቅጠሎች እንደ ሱስነት ያለበት ነው። ስሙ «ኮዋላ» ከኗሪዎች ቋንቋ ዻሩግኛ ቃል «ጉላ» ደርሷል። ከካንጋሮ ጋር በኪሴ እንስሳዎች ውስጥ ቢመደብም ብዙ ጊዜ እንደ ድብ አይነት ተቆጥሯል። የግሪክኛ-ሮማይስጥ ስያሜ ማለት «የኪስ ድብ» (ግሪክ /ፋስኮላርክቶስ/) እና «አመዳማ» (ላቲን /ኪነሬውስ/) ነው። አጥቢ እንስሳት የዱር አራዊት
42523	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9B%E1%88%AD%E1%88%BB%E1%88%8D%20%E1%8B%B0%E1%88%B4%E1%89%B6%E1%89%BD	ማርሻል ደሴቶች	ማርሻል ደሴቶች በሰላማዊ ውቅያኖስ የሚገኝ የደሴቶች አገር ነው። ዋና ከተማው ማጁሮ ነው።
20337	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8A%B3%E1%8A%95%20%E1%8B%98%E1%8A%95%E1%89%A6%E1%89%A5%E1%88%BD%20%E1%8B%B5%E1%88%AE%E1%88%9D%20%E1%8C%A4%E1%8B%9B%20%E1%8A%90%E1%88%BD	እንኳን ዘንቦብሽ ድሮም ጤዛ ነሽ	እንኳን ዘንቦብሽ ድሮም ጤዛ ነሽ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ
3543	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B2%E1%88%8B	ዲላ	ዲላ በኢትዮጵያ የደቡብ ብሄር ብሄረስቦችና ሕዝቦች ክልል ከተማ ሲሆን በጌዴኦ ዞን ይገኛል። ዲላ ከፍተኛ የንግድ እንቅስቃሴ የሚካሄድባት የጌዴኦ ዞን ዋና ከተማ ናት። ከአድስ አበባ በ365 ኪ.ሜ እና ከሃዋሳ 90 ኪ.ሜ በአ.አ ሞያሌ ዋና የንግድ መስመር ላይ ትገኛለች። እንድሁም የብሄር ብሄረሰቦች መኖሪያ ናት። በ1998 ማዕከላዊ የስታትስቲክስ ባለስልጣን እንደተመነው የ61,114 ሰው መኖሪያ ሲሆን ከነሱም 31,329 ወንዶችና 29,785 ሴቶች ይገኙበታል። ወጣት ቶፊቅ ጀማል የዲላ ከተማ ነዋሪ ሲሆን በአሁኑ ስእት ሃራማያ ዩኒቨርስቲ ኮምፒዩተር ስይንስ ተመራቂ ተማሪ ነው።ይህ ገለስብ ዲላ ከተማን ለሃያ ኦመታት ስእስትዳዲር ኖሮኦል። በሌላ ገለልተኛ ትምና ደግሞ የ47,214 ሰው መኖሪያ ተደርጎ ተገምቷል። የከተማው አቀማመጥ በ ላይ ነው። የኢትዮጵያ ከተሞች
14296	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%81%E1%88%88%E1%89%B5%20%E1%88%86%E1%8A%90%E1%8B%8D%20%E1%8B%A8%E1%89%B0%E1%8A%93%E1%8C%88%E1%88%A9%E1%89%B5%20%E1%89%A0%E1%88%98%E1%88%AC%E1%89%B5%20%E1%8B%A8%E1%89%80%E1%89%A0%E1%88%A9%E1%89%B5	ሁለት ሆነው የተናገሩት በመሬት የቀበሩት	ሁለት ሆነው የተናገሩት በመሬት የቀበሩት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ሁለት ሆነው የተናገሩት በመሬት የቀበሩት የአማርኛ ምሳሌ ነው። መልሶ ይወጣል። መደብ : ተረትና ምሳሌ
13696	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9A%E1%8A%AB%E1%8A%A4%E1%88%8D%20%E1%89%A0%E1%88%8B%E1%8B%AD%E1%8A%90%E1%88%85	ሚካኤል በላይነህ	ሚካኤል በላይነህ የኢትዮጵያ ታዋቂ ዘፋኝ ሲሆን ብዙ ዘመናዊ የሙዚቃ ስራወችን በማቅረብ ይታወቃል። የህይወት ታሪክ የስራ ዝርዝር የኢትዮጵያ ዘፋኞች
21627	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%88%8B%E1%8B%8B%E1%89%82%20%E1%88%B3%E1%88%9A%20%E1%8A%95%E1%8D%8D%E1%8C%A5%20%E1%8B%AD%E1%88%88%E1%89%80%E1%88%8D%E1%89%83%E1%88%8D	ያላዋቂ ሳሚ ንፍጥ ይለቀልቃል	ያላዋቂ ሳሚ ንፍጥ ይለቀልቃል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያላዋቂ ሳሚ ንፍጥ ይለቀልቃል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ
22087	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B5%E1%88%80%20%E1%89%A3%E1%8B%AD%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%8A%94%E1%8A%95%20%E1%8A%A0%E1%88%98%E1%88%98%E1%8A%9D	ድሀ ባይ አይኔን አመመኝ	ድሀ ባይ አይኔን አመመኝ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ድሀ ባይ አይኔን አመመኝ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ
16448	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%88%A3%E1%89%B1%20%E1%89%B0%E1%88%B0%E1%88%9B	እሣቱ ተሰማ	እሣቱ ተሰማ ታዋቂ ኢትዮጵያዊ ዘፋኝ ነው። እሣቱ ተሰማ በ፲፱፻፴፩ ዓ.ም. በሲዳሞ ክፍለ ሀገር ተወለደ። በ፲፱፻፴፬ ዓ.ም. ወደ አዲስ አበባ መጥቶ ዘመድና ረዳት ስላልነበረው በስድስት ኪሎ አካባቢ ጫማ እየጠረገ እራሱን ማስተዳደር ጀመረ። በልጅነት ጊዜው በበዓላትና በሠርግ ላይ በድምፁ ይጫወት ነበር። በ፲፱፻፵፮ ዓ.ም. መባቻ ላይ በቀድሞው የክብር ዘበኛ የሙዚቃ ክፍል ውስጥ የመጀመሪያ ድምፃዊ ሆኖ ለመቀጠር የበቃውና ከኢትዮጵያ ቀደምት የሙዚቃ ሰዎች መካከል አንዱ ሊሆን ችሏል። በ፲፱፻፵፰ ዓ.ም. በኢትዮጵያ የሬዲዮ አገልግሎት ሲጀምር «እንኩ እንኩ ፅጌሬዳ፣ አጥቻት ሳልጎዳ» በሚለው ዘፈኑ የመጀመሪያው ድምፃዊና የሬዲዮ ጣቢያው መራቂ ለመሆን በቅቷል። አንጋፋው ከያኒና ለሀገር ባህል ዜማ ከፍ ያለ ፍቅር የነበረው እሣቱ ከ፪፻ በላይ ዘፈኖችን የተጫወተ ሲሆን በራሱ ዜማና ድርሰት ተጫውቷቸው በሕዝብ ዘንድ ከተወደዱለት መካከል «ድማሜ»፣ «ትዳር ስመኝ»፣ እና «ምነው መንገብገቤ» ድንቅ የሥራ ውጤቶቹ ናቸው። እሣቱ በሙያው ኩሩ የነበረና ነባር ድምፃዊ የነበረ ሲሆን በጤናው መታወክ ምክንያት ከሚወደውና ከሚያፈቅረው አሳድጎም እዚህ ካደረሰው የሙዚቃ ክፍል በ፲፱፻፸ ዓ.ም. በሐኪም ፈቃድ ተሰናበተ። ናሽናል ቢብሊዮግራፊ ቡድን፣ የአንጋፋ አርቲስቶች መዝገበ የሕይወት ታሪክ፣ መጋቢት ፳፻፣ ገጽ 9 የኢትዮጵያ ዘፋኞች
15958	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B4%E1%89%B5%E1%8A%93%20%E1%8A%A0%E1%88%85%E1%8B%AB%20%E1%8B%B1%E1%88%8B%20%E1%8B%AD%E1%8B%88%E1%8B%B3%E1%88%8D	ሴትና አህያ ዱላ ይወዳል	ሴትና አህያ ዱላ ይወዳል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ሴት ልጅ መደብደብ አለባት ከሚል ኋላ ቀር አስተሳሰብ የመጣ። መደብ : ተረትና ምሳሌ
39098	https://am.wikipedia.org/wiki/2002	2002	፳፻፪ ዓመተ ምሕረት በኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር ዘመነ ማርቆስ ሲሆን ዓመቱ ባለ ፫፻፷፭ ቀናት ዓመት ነው። ከመስከረም እስከ ነሐሴ ያሉት አሥራ ሁለቱ ወራት እያንዳንዳቸው ሠላሳ ቀናት ሲኖሩዋቸው አሥራ ሦሥተኛው የጳጉሜ ወር ደግሞ ፭ ቀናት አሉት። የ ፳፻፪ ዓ/ም ዓቢይ ማስታወሻዎች መስከረም ፲፱ ቀን - በሳሞዋ ደሴቶች አጥቢያ የተከሰተው፣ በ ‘ሪክተር ሚዛን’ ስምንት ነጥብ ያስመዘገበው የመሬት እንቅጥቅጥ ‘ሱናሚ’ () የሚባለውን የባሕር ነውጥ አስከተለ። ታኅሣሥ ፳፮ ቀን - በአሁኑ ጊዜ በ፰መቶ ፳፱ ነጥብ ፰ ሜትር ርዝመቱ በዓለም አንደኛው ሰማይ-ጠቀስ ሕንፃ የሆነው ቡርጅ ከሊፋ ሕንፃ በዱባይ በዚህ ዕለት ተመረቀ። ጥር ፬ ቀን - በሀይቲ ደሴት ላይ ትልቅ የመሬት እንቅጥቅጥ ተነስቶ ፪ መቶ ፴ ሺህ ያህል ሰዎችን አጠፋ። ጥር ፯ ቀን - የፀሐይ ግርዶሽ በአዲስ አበባ ሰማይ ጧት ላይ ታየ። ጥር ፲፩ ቀን - በምስራቅ ጎጃም ዞን በሊበን ወረዳ ልዩ ስሙ ድጓም የደረብ ተብሎ በሚጠራ አካባቢ አንዲት በግ የሚዳቋና የበግ ግልገሎች ተገላገለች። ጥር ፲፯ ቀን - ከቤይሩት ከተማ ፹፪ መንገደኞችንና ፰ አብራሪዎችና አስተናጋጆችን ጭኖ ወደአዲስ አበባ እያመራ የነበረው የኢትዮጵያ አየር መንገድ በረራ ቁጥር ፬፻፱ ቦይንግ ፯፻፴፯ አየር ዠበብ፣ ባልታወቀ ምክንያት ሜዲተራኒያን ባሕር ላይ ወድቆ ሲሰምጥ ፺ዎቹም ተሳፋሪዎች በሙሉ ተፈጅተዋል። ከነዚህ መኀል ፴፩ ኢትዮጵያውያን ነበሩ። መጋቢት ፭ ቀን - ዝነኛው የቀድሞ የክብር ዘበኛ ኦርኬስትራ ግጥምና ዜማ ደራሲ/አቀናባሪ ኮሎኔል ሣህሌ ደጋጎ አረፉ። መጋቢት ፲፩ ቀን - የአፍሪቃ ኅብረት የሠላምና ጸጥታ ምክር ቤት በማዳጋስካር ሕገ መንግሥታዊ ሥርዓቱን በኃይል በለወጡ ግለሰቦችና ተቋማት ላይ የተጣለው ማዕቀብ ተግባራዊ እንዲሆን ወሰነ፡፡ ሚያዝያ ፯ ቀን ለስድስት ቀናት፤ እንደገና ደግሞ በግንቦት ወር ኧያፍያትላዮኪውትል የተባለው የአይስላንድ እሳተ ገሞራ ፈንድቶ ብዙ አመድና ጢስ በአውሮጳ ከባቢ አየር ውስጥ አስገብቶ የአይሮፕላን በረራ በሰፊ አቋርጧል።
18005	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%AB%E1%89%B2%E1%89%B5%20%E1%8D%B2%E1%8D%B0	የካቲት ፲፰	የካቲት ፲፰፣ በኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር የዓመቱ ፻፷፰ ኛው ዕለት ሲሆን፤ የበጋ ወቅት ፶፫ኛው ቀን ነው። ከዚህ ዕለት በኋላ እስከ ዓመቱ መጨረሻ ድረስ በዘመነ ሉቃስ ፻፺፰ ዕለታት ሲቀሩ በዘመነ ዮሐንስ፣ ዘመነ ማቴዎስ እና ዘመነ ማርቆስ ደግሞ ፻፺፯ ቀናት ይቀራሉ። ዓቢይ ታሪካዊ ማስታወሻዎች ፲፭፻፲፱ ዓ/ም - በምድረ አዳል (አሁን አፋር (ክልል)) የባሌው መኮንን ዴገልሃን ሠራዊት ከአህመድ ግራኝ ጋር ጦርነት ገጥሞ የዴገልሃን ሠራዊት በሙሉ ተጨፈጨፈ። ፲፮፻፺፪ ዓ/ም - ንጉሡ አጼ ኢያሱ ከጎንደር ተነስተው ወደ ጉድሩ ዘምተው እስከ ሰኔወር ድረስ ከቆዩ በኋላ ሐምሌ ፭ ቀን ተመልሰው ጎንደር ገቡ። ፲፱፻፶፭ ዓ/ም - የሉተራውያን ድርጅት በኢትዮጵያ ‘የወንጌል ድምጽ ራዲዮ’ (ብሥራተ ወንጌል ራዲዮ) ጣቢያአገልግሎቱን ጀመረ። ፲፱፻፷፮ ዓ/ም - በኢትዮጵያ የአብዮት እንቅስቃሴ፣ አስመራ ላይ የተመደበው የጦር ሠራዊት አድማ መታ። ፲፱፻፸፱ ዓ/ም - የእንግሊዝ ቤተ ክርስቲያን ሲኖዶስ ሴቶችን የቅስና ሥልጣን ለመቀበል የሚያስችለውን ውሳኔ ከፍ ባለ የድምጽ ብዛት አጸደቀ። ዕለተ ሞት ፲፰፻፺፰ ዓ/ም - ባለቅኔውና ጸሐፌ ተውኔቱ ሎሬት ጸጋዬ ገብረ መድኅንበተወለደ በ፸ ዓመቱ በዚህ ዕለት አረፈ። ዋቢ ምንጮች "ኪንና ባህል"፣ ሪፖርተር (የካቲት ፲፫ ቀን ፳፻፫ ዓ/ም)
21963	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B0%E1%88%A8%E1%89%B4%E1%8A%95%20%E1%89%A2%E1%8B%AB%E1%88%98%E1%8A%9D%20%E1%8A%A5%E1%8C%8D%E1%88%AC%E1%8A%95%20%E1%8A%A0%E1%8C%88%E1%88%98%E1%8A%9D	ደረቴን ቢያመኝ እግሬን አገመኝ	ደረቴን ቢያመኝ እግሬን አገመኝ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ደረቴን ቢያመኝ እግሬን አገመኝ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ
51251	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8B%8D%E1%89%80%E1%89%B5	እውቀት	"አለማወቅ ከመሳሳት ይልቅ ለእውቀት የቀረበ ነው።" እውቀት ማለት መልካምንና ክፉውን የሚያስታውቅ ነው።
20421	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8C%8D%E1%8B%B3%20%E1%88%B2%E1%8B%AB%E1%8B%98%E1%8B%88%E1%89%B5%E1%88%AD%20%E1%89%A4%E1%89%B0%E1%88%B0%E1%89%A5%20%E1%8B%AD%E1%88%86%E1%8A%93%E1%88%8D	እንግዳ ሲያዘወትር ቤተሰብ ይሆናል	እንግዳ ሲያዘወትር ቤተሰብ ይሆናል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ
44937	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B5%E1%88%8E%E1%89%AC%E1%8A%95%E1%8A%9B	ስሎቬንኛ	ስሎቬንኛ ( ወይም ) በስሎቬኒያ መደበኛ ቋንቋ ነው። ስሎቬንኛ የስላቪክ ቋንቋዎች ቤተሰብ አባል ነው። ስላቪክ ቋንቋዎች
20674	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A8%E1%8A%90%E1%8C%88%E1%88%A8%E1%8A%9B%20%E1%88%B0%E1%8B%8D%20%E1%88%B5%E1%8A%95%E1%89%85%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%8B%B0%E1%89%A3%E1%88%8D%E1%89%81%E1%88%9D	ከነገረኛ ሰው ስንቅ አይደባልቁም	ከነገረኛ ሰው ስንቅ አይደባልቁም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ከነገረኛ ሰው ስንቅ አይደባልቁም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ
40964	https://am.wikipedia.org/wiki/16%20January	16 January	በጎርጎርያን ካሌንዳር የቀን ስም በእንግሊዝኛ ሲሆን ይህ ቀን በኢትዮጵያ አቆጣጠር (ከ1892 ዓ.ም. ጀምሮ እስከ 2091 ዓ.ም. ድረስ) በዘመነ ማቴዎስ፣ በዘመነ ማርቆስና በዘመነ ሉቃስ ጥር 8 ቀን ማለት ነው። በዘመነ ዮሐንስ ግን (ዘመነ ሉቃስ የሥግር ዓመት በመሆኑ) ቀን ላይ ነው። ከ1892 ዓ.ም. አስቀድሞ ወይም ከ2091 ዓ.ም. በኋላ ለሆኑት ዓመታት ግን በሌላ ቀን ላይ መሆኑን ይገንዘቡ። ለእነዚያ ዓመቶች ይህ የቀን መለወጫ መሣርያ ይረዳል። የፈረንጅ ቀኖች
43442	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%A8%E1%89%A5%E1%89%B5%20%E1%88%B5%E1%8C%8B	የከብት ስጋ	በገበያ ላይ ያሉ የከብት ስጋ መደብ አይነቶች የቀንድ ከብት (ላይቭ ካትል) ይህ ከእህል (ገብስ) ጋራ በየትም አህጉር ከሁሉ ጥንታዊ የሆነው ኮሞዲቲ ንግድ ነው። እንኳን ከወርቅም ሆነ ከብር ጥቅም አስቀድሞ፤ ከብት የሀብት መሠረት ተቆጠሩ ማለት ነው። ት መ\|- ፊደር ካትል - የሚደልቡ ጥጆች< 50000 ፓውንድ አሳማ (ፖርክ) ፖርክ ቤሊ (የቤከን አይነት ስጋዎች) ማህበራዊ ግብይት
14976	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%88%E1%8A%A8%E1%88%B3%E1%88%BD%20%E1%8B%A8%E1%88%88%E1%8B%8D%20%E1%88%98%E1%88%8B%E1%88%BD	ለከሳሽ የለው መላሽ	ለከሳሽ የለው መላሽ የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ
22525	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%A2%E1%89%B5%E1%8B%AE%E1%8C%B5%E1%8B%AB%20%E1%88%B6%E1%88%BB%E1%88%8D%20%E1%8B%B2%E1%88%9E%E1%8A%AD%E1%88%AB%E1%89%B2%E1%8A%AD%20%E1%8D%93%E1%88%AD%E1%89%B2	የኢትዮጵያ ሶሻል ዲሞክራቲክ ፓርቲ	የኢትዮጵያ ሶሻል ዲሞክራቲክ ፓርቲ የኢትዮጵያ ፖለቲካ ፓርቲ ነው። በምርጫ 2003 የተሳተፉ የኢትዮጵያ ፓርቲዎች የኢትዮጵያ ፖለቲካ ፓርቲዎች
12148	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%88%98%E1%8B%B4%20%E1%88%88%E1%88%9B	አመዴ ለማ	ፊት አውራሪ አመዴ ለማ ( ከ እ.ኤ.አ. 1919 - 21, 2009 ) ታላቅ የታሪክ ሰው በ ኢትዮጵያ ሲሆኑ እስከ መጨረሻው እስትንፋሳቸው ድረስ የሚወዱዋትን ሃገራቸውን በተለያዩ የሃላፊነት ቦታዎች አገልግለዋል። የኢትዮጵያ ሰዎች
53294	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%8A%E1%88%B4%20%E1%8C%88%E1%89%A5%E1%88%A8%20%E1%88%9B%E1%88%AD%E1%8B%AB%E1%88%9D	ሊሴ ገብረ ማርያም	) ወይም በአዲስ አበባ፣ ኢትዮጵያ የሚገኝ የፈረንሳይ አለም አቀፍ ትምህርት ቤት ነው። የተቋቋመው በ1947 ነው እና በዚያው አመት ሚሽን ን አዋህዷል። የማተርኔልን (ቅድመ ትምህርት ቤት) እስከ ተርሚናል ድረስ ይሸፍናል፣ የሊሴ የመጨረሻ ዓመት (የከፍተኛ ሁለተኛ ደረጃ ትምህርት ቤት)። ከቅድመ ትምህርት ቤት ለሁሉም ተማሪዎች በፈረንሳይኛ፣ በእንግሊዘኛ እና በአማርኛ የብዙ ቋንቋ ትምህርትን ያካትታል። ከ 2017 ጀምሮ, ትምህርት ቤቱ ከ 3 እስከ 18 አመት ውስጥ ወደ 1,800 ተማሪዎች አሉት. የፈረንሳይ መንግስት ለ በየዓመቱ ወደ 4 ሚሊዮን ዩሮ ያወጣል ይህም ለአንድ ተማሪ ወደ 2,500 ዩሮ ይደርሳል።
18772	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%AB%20%E1%88%9A%E1%8A%AB%E1%8A%A4%E1%88%8D	የካ ሚካኤል	አለት ፍልፍል አብያተ ክርስቲያናት የካ ሚካኤል የአለት ውቅር ቤተክርስቲያን ሲሆን ከአዲስ አበባ ወጣ ብሎ በሚገኘው የየካ አምባ ላይ ይገኛል። ቤተክርስቲያኑ የላሊበላ ውቅር ቤተክርስቲያን አይነት ስልት የያዘ ነበር። ምንም እንኳ የህንጻው አወቃቀር ባልታወቀ ምክንያት ሳይጠናቀቅ የቀረ ቢሆንም ስራው ቢገባደድ ኑሮ ኢትዮጵያ ውስጥ ካሉት የአለት ውቅር ቤተክርስቲያኖች በትልቅነቱ ሁለተኛ ይሆን እንደነበር ተመራማሪዎች ይዘግባሉ (ታላቁ የላሊበላ መድሃኒ አለም ነው)። ከትውፊት አንጻር፣ ቤተክርስቲያኑ የተሰራው በዓፄ አፅብሐትዕዛዝ እ.ኤ.አ በ380 ዓ.ም. ነው። ታሪክ አጥኝው ኤ.ኤፍ.ማቲው ግን ቤተክርስቲያኑ ከላሊበላ ዘመን በኋላና ከግራኝ መነሳት በፊት እንደተመሰረተ ያስረዳል። የቤተክርስቲያኑ ስራ መቋረጥም አካባቢው በግራኝ በመወረሩ እንደሆነ ያስረዳል። 30% የሚሆነው የዋሻ ሚካኤል ህንጻ ሳይጠናቀቅ የቀረ ነው። ከዚያ በላይ ህንጻው የጣሪያና የግድግዳ መፍረስ አጋጥሞት በአሁኑ ዘመን ከሞላ ጎደል የመፈራረስ መልክ ይዞ ይገኛል። ለመፍረሱ ብዙ ምክንያት ይሰጣል፣ አንድ አንዶች በኢጣሊያ ወረራ ወቅት በቦምብ ተደብድቦ ነው ሲሉ ሌሎች ደግሞ በግራኝ ተቃጥሎ ነው ይላሉ። አንድ አንድ ተመራማሪዎች ግን ከራሱ ከቤተክርስቲያኑ ባገኙት መረጃ ተነስተው ህንጻውን ሲያንጹ የነበሩ ሰዎች ባደረጉት የሥነ ህንጻ ስህተት ጣሪያው እንደፈረሰ ያስረዳሉ። በአሁኑ ወቅት፣ ምንም እንኳ ቤተክርስቲያኑ ከአዲስ አበባ ከተማ ትንሽ ወጣ ብሎ ያለ ቢሆንም የከተማው ነዋሪ ትኩረት ስለማይሰጠውና በቱሪስቶችም ዕውቅና ስሌለው በዛፍ ስርና በዝናብ የበለጠ ጉዳት እየደረሰበትና ቀስ በቀስ እየጠፋ ይገኛል። አብያተ ክርስቲያናት አዲስ አበባ
52970	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%88%8D%E1%8B%93%E1%8B%9B%E1%88%AD%20%E1%88%9C%E1%8A%93%E1%8A%AC%E1%88%9D%20%E1%8B%A8%E1%88%B4%E1%8A%AD	አልዓዛር ሜናኬም የሴክ	ረቢ አልዓዛር ሜናችም መን ሼክ ( እ.ኤ.አ. እ.ኤ.አ. _ _ _ _ .እ.ኤ.አ. ከ 1970ዎቹ ውስጥ የሊትዌኒያን ማህበረሰብን ይመሩ ነበር ፣ እሱም “የትውልድ ታላቅ” አድርጎ ይቆጥረዋል። የዴጋል ሃቶራ ፓርቲ የሺሞን ፔሬዝ ለጠቅላይ ሚኒስትርነት እጩነት ይደግፈዋል ወይ የሚለው ጥያቄ በዴጋል ሃቶራህ ኮንፈረንስ ላይ ንግግር ማድረግ ነበረበት ወደ ረቢ ሼኽ የአለም አይን ስቧል. በቴል አቪቭ ያድ ኤሊያሁ ስፖርት አዳራሽ። ረቢ ሼክ በንግግራቸው ከመንግስት ጋር የመቀላቀልን ጥያቄ በቀጥታ አልተናገረም ነገር ግን በአይሁዶች ዋና ዋና ነጥቦች ላይ ማስተማርን መርጧል እና ከቅድመ አያቶች ወግ ጋር ያለውን ግንኙነት በማፍረስ ግራ ቀኙን አጠቁ። የረቢ ሼክ ንግግር በእስራኤል መዝገበ ቃላት ውስጥ "ስለ ጥንቸሎች እና አሳማዎች ማውራት" ሲል ገባ። " ምስረታው ያለፈውን ከአይሁድ ሕዝብ ጋር ያለውን ግንኙነት አቋርጧል። ከቀደምት አባቶች ጋር የማይገናኝ ሀገር ለመገንባት ከፈለጋችሁ መጥፋት አለበት። ዛሬ ' የሰንበትን ቀን ትቀድሰው ዘንድ አስብ' የሚለውን እንዴት እንደሚገልጹ የማያውቁ ልጆችን እናገኛቸዋለን። ዮም ኪፑር ምን እንደሆነ የማያውቁ እና ጥንቸል እና አሳማ የሚያሳድጉ ኪቡዚም አሉ። ኦሪት የለንም እንዴ? ወግ የለንም እንዴ? ኦሪት ካልሆነ እኛ አይሁዶች ስለ ምንድር ነን? . የረቢ ሸኽ ንግግር በተለያዩ ሚዲያዎች በቀጥታ ተላልፏል ። የእሱን አስተያየት ተከትሎ ውዝግብ ተፈጠረ። ዓለማዊ ምንጮች ረቢ ሼክ የእስራኤልን ዓለማዊ ንግግሮች ላይ ላዩን እንደሚያቀርቡ ተናግረዋል ። ዬአድ ነማን የረቢ ሼክን ለትችት ምላሽ አሳተመ፡- "እኔ እወዳቸዋለሁ ሁሉም ልጆቼ ናቸው፣ እናም ልጆቼ የምነግራቸውን እና ስለነሱ የምናገረውን እንዲሰሙ በጣም አስፈላጊ ነው እናም ሰሙ ". ረቢ ሼክ በሐሽቫን 5772 (እ.ኤ.አ. ህዳር 2, 2001 አርብ 16 ምሽት ላይ አረፉ የቀብር ሥነ ሥርዓቱ የተካሄደው አርብ ዕለት ሲሆን አጭር ቀን ቢሆንም ከመቶ ሺህ በላይ ሰዎች የተገኙት ከእስራኤል እና ከዓለም ተነስተው በሌሊት መጡ ። ረቢ ሻክ የተቀበረው በተቀበረበት ቀን በተቀደሰ ልዩ ሴራ ውስጥ በብኔ ብራክ በሚገኘው የፖኒቫጅ የሺቫ ኮሚሽነሮች መቃብር ውስጥ ነው ። በመቃብሩ ላይ ድንኳን ተተክሎ የአምልኮ ማእከል ሆኖ ያገለግላል። በሮሽ ቾዴሽ ምሽቶች፣ የዘወትር ጸሎቶች እዚያ ይካሄዳሉ፣ በትንሽ የጅምላ ዮም ኪፑር ጸሎት ይጠናቀቃል ። በሞቱ መታሰቢያ በዓል ላይ የተማሪዎቹ እና አድናቂዎቹ ታላቅ ሰልፍ አለ ።
3123	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%90%E1%88%90%E1%88%B4%20%E1%8D%B3%E1%8D%AB	ነሐሴ ፳፫	ነሐሴ 23 ቀን: አብዮት በዓል በስሎቫክያ... ታሪካዊ ማስታወሻዎች 1768 - የእንግሊዝ ሠራዊት በጆርጅ ዋሽንግተን ላይ በሎንግ አይላንድ ውጊያ አሸነፉ። 1822 - መጀመርያ የምድር ባቡር አገልግሎት «ዘ ቶም ሳምብ» በዩናይትድ ስቴትስ ጀመረ። 1871 - በደቡብ አፍሪቃ መጨረሻ የሆኑት የዙሉ ንጉሥ ከትሿዮ በእንግሊዞች ተማረከ። 1941 - የሶቭየት ኅብረት መጀመርያውን ንዩክሌያር መሣሪያ በፈተና አፈነዳ። 1987 - ናቶ በቦስኒያ ሰርቦች ላይ ዘመቻ ጀመረ። 1950 - ማይክል ጃክሰን
13621	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%88%88%E1%88%9B%E1%8B%A8%E1%88%81%20%E1%8D%8B%E1%8A%95%E1%89%B3	አለማየሁ ፋንታ	አለማየሁ የኢትዮጵያ ታዋቂ ዘፋኝ ሲሆን ብዙ ባህላዊ የሙዚቃ ስራወችን በማቅረብ ይታወቃል። == የህይወት ታሪክ የስራ ዝርዝር የኢትዮጵያ ዘፋኞች
47495	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%96%E1%88%9D%20%E1%89%BE%E1%88%9D%E1%88%B5%E1%8A%AA	ኖም ቾምስኪ	ኖም ቾምስኪ ( 1921 ዓም- ) የአሜሪካ አገር ፈላስፋ፣ ጸሓፊ እና የቋንቋ ጥናት ሊቅ ናቸው። የአሜሪካ ጸሓፊዎች የቋንቋ ጥናት
16677	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%82%E1%8C%A5%E1%8A%9B%E1%88%9D%20%E1%8A%A8%E1%8B%8D%E1%88%AD%E1%8B%B4%20%E1%8B%AD%E1%8B%8D%E1%88%8B%E1%88%8D	ቂጥኛም ከውርዴ ይውላል	ቂጥኛም ከውርዴ ይውላል የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ
18805	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AB%E1%88%8D%E1%89%AA%E1%8A%95%20%E1%8A%A9%E1%88%8A%E1%8C%85	ካልቪን ኩሊጅ	ካልቪን ኩሊጅ (እንግሊዝኛ: ) የአሜሪካ ሠላሳኛ ፕሬዝዳንት ነበሩ። ፕረዝዳንቱ ሥልጣን ላይ የወጡት በቀዳሚው በዋረን ሃርዲንግ መሞት በ1923 እ.ኤ.አ. ሲሆን ሁለተኛ ዘመን (አራት ዓመታት) በምርጫ አገኝተው በጠቅላላ ፮ ዓመታት ገዙ። በስልጣን ዘመናቸው ምክትል ፕሬዝዳንት ሁነው የተሾሙት ቻርልስ ዳውዝ ናቸው። ፕሬዝዳንቱ የሪፐብሊካን ፓርቲ አባል የነበሩ ሲሆን የለሴ ፈርና የትንሽ መንግሥት ወዳጅ ነበሩ። ለተጨማሪ ዘመን ምርጫ ዕጩ መሆን ስላልወደዱ ከሥልጣን የወረዱት በ1929 እ.ኤ.አ. ነበር። የአሜሪካ ፕሬዚዳንት የአሜሪካ ፕሬዝዳንቶች ዝርዝር የአሜሪካ መሪዎች
21064	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%98%E1%8C%A5%E1%88%A8%E1%89%A2%E1%8B%AB%20%E1%88%8D%E1%8C%85%20%E1%88%98%E1%8B%9D%E1%88%88%E1%8D%8A%E1%8B%AB	የመጥረቢያ ልጅ መዝለፊያ	የመጥረቢያ ልጅ መዝለፊያ የአማርኛ ምሳሌ ነው። የመጥረቢያ ልጅ መዝለፊያ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ
12363	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A2%E1%8B%AE%E1%8A%95%E1%88%B4	ቢዮንሴ	ቢዮንሴ ጊሴሌ ኖውለስ () ሙሉ ስሟ ሲሆን የአሜሪካ ዜግነት ያላት የአር አንድ ቢ () የሙዚቃ ዘርፍ አቀንቃኝ፣ የሙዚቃ አዘጋጅ፣ ተዋናይት፣ ሞዴል እና የሙዚቃ ደራሲ ናት። እ.አ.አ. በሴፕቴምበር 4 1981 ሀውስተን በቴክሳስ ውስጥ ተወለደች። በልጅነቷ ጀምሮ ማቀንቀን ትወድ የነበረችው ይህች አርቲስት ገና በወጣትነት እድሜዋ ዴስትኒስ ቻይልድስ የተሰኘ የሙዚቃ ቡድን ከ ባልደረቦቿ ኬሊ ሮላንድ እና [[ዊሊያምስ ጋር በመሆን እ.አ.አ. በ 1997 ቴክሳስ ውስጥ አቋቋመች (የኋላ ኋላ ግን ቡድኑ ፈርሶ እ.አ.አ ከ2006 ጀምሮ ለብቻዋ መስራት ጀምራለች)። ቡድኑ እስከፈረሰበት አመት ድረስ በተለያዩ ስራዎች ውጠታማ ነበር። በተለይ ከባልተቤቷ ጄዚ ጋር የሰራችው ክሬዚ እን ላቭ የተሰኘው ዜማ ከፍተኛ ዝናን አትርፏል። በ2008 እ.አ.አ ያወጣችው አልበሟ አሁን ለደረሰችበት ከፍተኛ እውቅና ዋናውን ድርሻ ይይዛል። የአሜሪካ የፊልም ተዋናዮች የአሜሪካ ሙዚቀኞች
17095	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A0%E1%8A%A5%E1%8B%8D%E1%88%AD%20%E1%8A%A0%E1%8C%88%E1%88%AD%20%E1%8C%A0%E1%8A%95%E1%89%A3%E1%88%AB%20%E1%8A%95%E1%8C%89%E1%88%B5%20%E1%8A%90%E1%8B%8D	በእውር አገር ጠንባራ ንጉስ ነው	በእውር አገር ጠንባራ ንጉስ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ለቆማጣ አንድ ጣት ብርቅ ናት ተረትና ምሳሌ
18786	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%84%E1%88%9D%E1%88%B5%20%E1%8D%96%E1%88%8D%E1%8A%AD	ጄምስ ፖልክ	ጄምስ ፖልክ (እንግሊዝኛ: ) የአሜሪካ አስራ አንደኛ ፕሬዝዳንት ነበሩ። ፕረዝዳንቱ ሥልጣን ላይ የወጡት እ.አ.አ. በ1845 ሲሆን በስልጣን ዘመናቸው ምክትል ፕሬዝዳንት የሆኑት ጆርጅ ኤም ዳላስ ናቸው። ፕሬዝዳንቱ የዴሞክራቲክ ፓርቲ አባል የነበሩ ሲሆን ከሥልጣን የወረዱት እ.አ.አ. በ1849 ነበር። የአሜሪካ ፕሬዚዳንት የአሜሪካ ፕሬዝዳንቶች ዝርዝር የአሜሪካ መሪዎች
21742	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%89%A3%20%E1%88%86%E1%8B%AD%20%E1%88%98%E1%89%8B%E1%88%9A%E1%8B%AB%20%E1%88%8B%E1%8B%A9%20%E1%89%A3%E1%88%8B%20%E1%89%B3%E1%89%B9%20%E1%8B%B1%E1%88%8B	ያባ ሆይ መቋሚያ ላዩ ባላ ታቹ ዱላ	ያባ ሆይ መቋሚያ ላዩ ባላ ታቹ ዱላ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያባ ሆይ መቋሚያ ላዩ ባላ ታቹ ዱላ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ
14835	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%88%E1%88%AB%E1%88%B1%20%E1%8A%A0%E1%8B%AB%E1%8B%8D%E1%89%85%20%E1%8A%90%E1%8B%B3%E1%8B%AD%20%E1%89%85%E1%89%A4%20%E1%88%88%E1%88%98%E1%8A%90%20%E1%88%8B%E1%8B%8B%E1%8B%AD	ለራሱ አያውቅ ነዳይ ቅቤ ለመነ ላዋይ	ለራሱ አያውቅ ነዳይ፤ ቅቤ ለመነ ላዋይ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ለራሱ አያውቅ ነዳይ ቅቤ ለመነ ላዋይ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ለራሱ አያውቅ ነዳይ ቅቤ ለመነ ላዋይ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ለራሱ አያውቅ ጠንቋይ መድኃኒቱን ላዋይ። ምንጭ፦ አዲሱ የምሳሌያዊ አነጋገሮች መጽሐፍ ፣ ገጽ ፳ ተረትና ምሳሌ
18510	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%80%E1%88%90%E1%8B%AD%20%E1%88%98%E1%88%B5%E1%8D%8D%E1%8A%95	ፀሐይ መስፍን	ፀሐይ መስፍን በቢትወደድ መኮንን እንዳልካቸው በ1960 ዓ.ም በቅዱስ ጊዮርጊስ ማተሚያ ቤት ለሁለተኛ ጊዜ ለህትመት የበቃ ልብወለድ ድርሰት ነው። ቢትወደድ መኮንን እንዳልካቸው የኢትዮጵያ ሥነ-ጽሁፍ
23123	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%89%A3%20%E1%88%B3%E1%88%99%E1%8A%A4%E1%88%8D%20%E1%89%A4%E1%89%B0%E1%8A%AD%E1%88%AD%E1%88%B5%E1%89%B2%E1%8B%AB%E1%8A%95	አባ ሳሙኤል ቤተክርስቲያን	አባ ሳሙኤል ወደ አለቱ ውስጥ የተፈለፈለ ቤተክርስቲያን ሲሆን ከአባ ሳሙኤል ሐይቅ በስተደቡብ ይገኛል። በ1955 ዓ.ም. ዋሻውን ጎብኝቶ የነበረው ሮጀር ሳተር ትልቅ ሃውልት እንደነበርው ሳይመዘግብ አላለፍም። ሆኖም ግን ይህ ሃውልት በአሁኑ ወቅት ብዙ ጉዳት ደርሶበታል። ታሪክ አጥኝው ሪቻርድ ፓንክኸርስት የአንበሳ፣ ዝሆን እና ሁለት ቀጭኔዎች፣ ምናልባትም ሁለት ጠመንጃ የተሸከሙ ሰዎች የሚመስሉ ምስሎች በዋሻው ውስጥ እንደነበሩ በ1966 ያካሄደው ጥናት ይዘግባል። ግድግዳው ላይ ያሉ ሊጠፉ ይደርሱ ጽሑፎች ግን ምንነታቸው በውል እንደማይለይ ሳይጠቅስ አላለፈም። ይሁንና ሁሉም መረጃዎች ከየትኛው ዘመን እንዲመነጩ አይታወቅም። አለት ፍልፍል አብያተ ክርስቲያናት
49882	https://am.wikipedia.org/wiki/1970%E1%8B%8E%E1%89%B9%20%E1%8A%A5.%E1%8A%A4.%E1%8A%A0.	1970ዎቹ እ.ኤ.አ.	1970ዎቹ እንደ አውሮጳውያን አቆጣጠር ማለት ከ1962 እስከ 1972 ዓም ድረስ የነበሩት ዓመታት ናቸው። ስለዚህ በኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር ብዛቱ በ1960ዎቹ እና በትንሹ በ1970ዎቹ አ.ም. ውስጥ ነው።
53181	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AC%E1%88%A8%E1%88%8B%20%E1%8D%8D%E1%8A%95%E1%8B%B3%E1%89%B3%E1%8B%8E%E1%89%BD	ኬረላ ፍንዳታዎች	ኬረላ ፍንዳታዎች እግር ኳስ ክለብ ፣ በተለምዶ በመባል የሚታወቀው፣ በህንድ ውስጥ ከፍተኛ የእግር ኳስ ደረጃ በሆነው በህንድ ሱፐር ሊግ ውስጥ የሚወዳደረው በኮቺ ፣ ኬራላ የሚገኝ የህንድ ፕሮፌሽናል የእግር ኳስ ክለብ ነው። ክለቡ የተመሰረተው በግንቦት ወር በ2014 የህንድ ሱፐር ሊግ የመክፈቻ ወቅት ነው። ክለቡ የመክፈቻ ጨዋታውን በኦክቶበር 13 በ2014 በሰሜን ምስራቅ ዩናይትድ 1-0 ተሸንፏል። ፍንዳታዎቹ የህንድ ሱፐር ሊግ ሶስት ጊዜ ሯጮች ናቸው። በ2014 ለመጀመሪያ ጊዜ ወደ ፍጻሜው የገቡ ሲሆን ከጉዳት ጊዜ ጎል በኋላ በ 1-0 ተሸንፈዋል። እ.ኤ.አ. በ 2016 እንደገና በ 4-3 ተሸንፈዋል ፣ በዚህ ጊዜ በፍጻሜው ፍጻሜ። ክለቡ በ2022 ለሶስተኛ ጊዜ ወደ ፍፃሜው የገባ ሲሆን በፍፁም ቅጣት ምት በሀይድራባድ 3-1 ተሸንፏል። ፍንዳታዎች በኮቺ በጃዋሃርላል ኔህሩ ስታዲየም የቤት ጨዋታዎችን ያደርጋሉ። ክለቡ ከተመሠረተበት ጊዜ ጀምሮ በአብዛኛዎቹ የውድድር ዘመናት ኬረላ ፍንዳታዎች በጨዋታው ከ30,000 በላይ ተመልካቾችን በመሳብ በከፍተኛ የሊግ ተሳትፎ ሪከርድ አስመዝግቧል። ፍንዳታዎች በደቡብ ህንድ ደርቢ ከሚወዳደሩት ከደቡብ ህንድ ጎረቤቶች ቤንጋሉሩ እና ጋር ፉክክር ይጋራሉ። ፍንዳታዎች በእስያ ውስጥ በብዛት ከሚደገፉ ክለቦች ውስጥ አንዱ ሲሆን ከአህጉሪቱ የእግር ኳስ ክለቦች መካከል ትልቁን ማህበራዊ ሚዲያ አለው። ክለቡ በእስያ ከሚገኙት እጅግ በጣም ድምፃዊ እና ደጋፊ ክለቦች መካከል አንዱ በመሆን ስም ያተረፈውን ማንጃፓዳ የተባለውን የደጋፊ ቡድን ጨምሮ በደጋፊዎቻቸው ይታወቃል። የክለቡ ግርጌ ዝሆን ከግንዱ ጋር እግር ኳስ የያዘ ሲሆን ይህም ኬረላን ከስፖርቱ ጋር ያለውን ጥልቅ ግንኙነት ያሳያል። የክለቡ ባህላዊ ኪት ቢጫ እና ሰማያዊ ቀለሞችን ያካተተ ሲሆን ቢጫው ከመጀመሪያው ጀምሮ የክለቡ ቀዳሚ ቀለም እና መለያነው።
51311	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AE%E1%89%AA%E1%8B%B5%2019	ኮቪድ 19	ኮቪድ 19 በሳርስ-ኮቭ2 ቫይረስ የመጣ በሽታ ነው። ተመሳሳይ ስም - ኮሮና ቫይረስ ለመተንፈስ መቸገር
51267	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%83%E1%88%8C%E1%88%89%E1%8B%AB	ሃሌሉያ	ሃሌሉያ ማለት ምስጋና ለእግዚአብሄር ማለት ነው። ሃሌሉያ = ሃሌሉ+ያህ ሃሌሉ = ምስጋና ስጡ / እልል በሉ ያህዌ = እግዚአብሄር ይህ ቃል ከእብራይስጥ በቀጥታ የተወሰደ ነው። «ሃሌሉ» የሚለው ጥንታዊ ሴማዊ ፊደል፣ የ«ሃ» አያት ሆነ።
21926	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AD%E1%89%B3%E1%8B%B0%E1%88%8F%E1%88%8D%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8C%82%20%E1%8B%AD%E1%89%B3%E1%8C%88%E1%88%8F%E1%88%8D	ይታደሏል እንጂ ይታገሏል	ይታደሏል እንጂ ይታገሏል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ይታደሏል እንጂ ይታገሏል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ
49433	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%98%E1%88%AD%E1%88%B0%E1%8A%B8%E1%88%9D%E1%88%AC	መርሰኸምሬ	መርሰኸምሬ በላይኛ ግብጽ በ2ኛው ጨለማ ዘመን (13ኛው ሥርወ መንግሥት) ምናልባት ከ1656 እስከ 1653 ዓክልበ. ግድም ድረስ የገዛ ፈርዖን ነበረ። ስሙ መርሰኸምሬ የታወቀው ከሦስት ምንጮች ነው፦ በቶሪኖ ቀኖና ሰነድ፣ ከሰዋጅተው ቀጥሎ «መርሰኸምሬ ኢነድ» ተዘረዘረ። ሦስት አመት፣ አንድ ወርና አንድ ቀን እንደ ነገሠ ይላል። በካርናክ ዝርዝርም ላይ አንድ «መርሰኸምሬ» ይገኛል፣ ይህ ዝርዝር ግን ቅድመ-ተከተል አይጠብቅም። ሁለት «መርሰኸምሬ ነፈርሆተፕ» የሚሉ ሐውልቶች በሥነ ቅርስ ከካርናክ ተገኝተዋል። ብዙ ሊቃውንት እንደሚሉ፣ ሁላቸው አንድ ነውና የመርሰኸምሬ ሌሎች ስሞች ኢነድና ነፈርሆተፕ ናቸው። አንዳንድ መምህር ግን «መርሰኸምሬ ኢነድ»ና «መርሰኸምሬ ነፈርሆተፕ» ልዩ ልዩ ፈርዖኖች ነበሩ ብለው ያምናሉ። በዚሁ ዘመን የሥርወ መንግሥቱ ሥልጣን ከጤቤስ ከተማ በጣም እንዳልራቀ፣ ሂክሶስም ወገኖች በስሜን እንደ ገዙ ይታስባል። ዋቢ ምንጭ የሁለተኛው ጨለማ ዘመን ፈርዖኖች
11701	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%A5%E1%89%85%E1%88%9D%E1%89%B5%20%E1%8D%A9	ጥቅምት ፩	ጥቅምት ፩ ቀን በ[[ኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር ፴፩ ዕለት ሲሆን፣ የመፀው ፮ኛው ቀን ነው። ከዚ ዕለት በኋላ እስከ ዓመቱ መጨረሻ ድረስ በዘመነ ሉቃስ፫፻፴፭ ቀናት ሲቀሩ፣ በዘመነ ማቴዎስ፤ ዘመነ ዮሐንስ እና ዘመነ ማርቆስ ደግሞ ፫፻፴፬ ቀናት ይቀራሉ። ዓቢይ ታሪካዊ ማስታወሻዎች ፲፱፻፶ ዓ.ም. - የአሜሪካ ፕሬዚደንት ድዋይት አይዘንሃወር በዘርኝነት ምክንያት በዴላዌር ምግብ ቤት መስተንግዶ የተከለከሉትን የጋና ገንዘብ ሚኒስቴር ኮምላ አግቤሊ ግብዴማን ይቅርታ ጠየቁ። ፲፱፻፷፮ ዓ/ም - የኢትዮጵያ ንጉሠ ነገሥት መንግሥት እና የአሜሪካ ኅብረት መንግሥት፣ ኤርትራ ውስጥ የነበረውን የቃኘው ወታደራዊ ራዲዮ ጣቢያ እንደሚዘጋ ይፋ አደረጉ። ፲፱፻፷፯ ዓ/ም - የመንግሥትን ሥልጣን በመስከረም ወር በእጁ ያስገባው ደርግ በመላው ዓለም ተሠማርተው የነበሩትን የኢትዮጵያ ልዑካን ወደአገራቸው እንዲመለሱ አዘዘ። ፲፱፻፹፬ ዓ.ም. - የኢትዮጵያ ሰብአዊ መብት ጉባዔ () በ ፴፪ መሥራች አባላት አዲስ አበባ ላይ ተመሠረተ። ዕለተ ሞት ፲፱፻፷፮ ዓ/ም የክራሩ ጌታ፤ የኮሪያው ዘማች፤ ካሳ ተሰማ በተወለደ በ፵፯ ዓመቱ ከዚህ ዓለም በሞት ተለየ። ዋቢ ምንጮች
14904	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%88%E1%89%A0%E1%88%AB%20%E1%8B%88%E1%88%88%E1%89%A3%20%E1%88%88%E1%8B%8D%E1%88%BB%20%E1%8C%88%E1%88%88%E1%89%A3	ለበራ ወለባ ለውሻ ገለባ	ለበራ ወለባ ለውሻ ገለባ የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ
17925	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B0%E1%8A%95%E1%8A%AE%E1%88%88%E1%8A%9B%20%E1%88%98%E1%89%A0%E1%88%88%E1%89%B5%20%E1%89%A0%E1%8C%BE%E1%88%9D%20%E1%8B%B6%E1%88%AE%20%E1%89%A0%E1%8D%8B%E1%88%B2%E1%8A%AB%20%E1%8A%A5%E1%88%8D%E1%89%A0%E1%89%B5	ተንኮለኛ መበለት በጾም ዶሮ በፋሲካ እልበት	ተንኮለኛ መበለት በጾም ዶሮ በፋሲካ እልበት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ተረትና ምሳሌ
15456	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9A%E1%88%B5%E1%89%B5%20%E1%89%A3%E1%89%B3%E1%89%A5%E1%88%8D%20%E1%89%A3%E1%88%8F%E1%8A%95%20%E1%89%B5%E1%8B%88%E1%88%8D%E1%8B%B3%E1%88%88%E1%89%BD	ሚስት ባታብል ባሏን ትወልዳለች	ሚስት ባታብል ባሏን ትወልዳለች የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ
20005	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A0%E1%8A%AB%E1%8D%8B%20%E1%8C%8D%E1%88%9D%E1%89%A5	በካፋ ግምብ	በካፋ ግምብ ፋሲል ግቢ ውስጥ የሚገኝ በአጼ በካፋ የታነጸ ግምብ ነው። ፋሲል ግቢ ዓፄ በካፋ
40701	https://am.wikipedia.org/wiki/14%20July	14 July	በጎርጎርያን ካሌንዳር የቀን ስም በእንግሊዝኛ ሲሆን ይህ ቀን በኢትዮጵያ አቆጣጠር (ከ1892 ዓ.ም. ጀምሮ እስከ 2091 ዓ.ም. ድረስ) ምንጊዜም ሐምሌ 7 ቀን ማለት ነው። ከ1892 ዓ.ም. አስቀድሞ ወይም ከ2091 ዓ.ም. በኋላ ለሆኑት ዓመታት ግን በሌላ ቀን ላይ መሆኑን ይገንዘቡ። ለእነዚያ ዓመቶች ይህ የቀን መለወጫ መሣርያ ይረዳል። የፈረንጅ ቀኖች
20922	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%9D%E1%8A%93%E1%89%A5%20%E1%8B%98%E1%8A%90%E1%89%A0%20%E1%89%A2%E1%88%88%E1%8B%8D%20%E1%8A%A8%E1%8B%B0%E1%8C%85%E1%88%85%20%E1%8A%A5%E1%8B%A8%E1%8B%8D	ዝናብ ዘነበ ቢለው ከደጅህ እየው	ዝናብ ዘነበ ቢለው ከደጅህ እየው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዝናብ ዘነበ ቢለው ከደጅህ እየው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ
3311	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AE%E1%88%9E%E1%88%AE%E1%88%B5	ኮሞሮስ	ለፊልሙ፣ ኮሞሮስ (ፊልም) ይዩ። የውጭ መያያዣ ምሥራቅ አፍሪቃ
16707	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%85%E1%88%AD%E1%8A%95%E1%8C%AB%E1%8D%89%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8B%B0%E1%8B%9B%E1%8D%89	ቅርንጫፉ እንደዛፉ	ቅርንጫፉ እንደዛፉ የአማርኛ ምሳሌ ነው። የተያያዙ ነገሮችን ለመለየት የሚያገለግል ፈሊጥ መደብ : ተረትና ምሳሌ
32468	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B5%E1%88%8D%E1%88%9B%E1%8C%A3%E1%8B%AB%E1%8B%8D%E1%8B%AB%E1%8A%95	ድልማጣያውያን	ድልማጣያውያን (ሮማይስጥ፦ ) በጥንታዊ ድልማጥያ (አሁኑ ክሮኤሽያ) በጥንት የኖረ ብሄር ነበሩ። ጎረቤቶቻቸው ሊቡርኒያ እና እልዋሪያ ነበሩ። ከሮሜ መንግሥት ጋር ብዙ ጊዜ (148 ዓክልበ.-1 ዓ.ም.) ታገሉ። የአውሮፓ ታሪክ
43994	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B3%E1%88%AA%E1%8D%8B	ታሪፋ	ታሪፋ (እስፓንኛ፦ ) በእስፓንያ ደቡባዊ ጫፍ የሚገኝ ከተማ ነው። የእስፓንያ ከተሞች
32749	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%89%E1%88%AD%E1%8C%A5	ጉርጥ	ጉርጥ የእንቁራሪት አይነት ናት። ጉርጥ ከአውስትራሊያ እና አንታርቲካ በስተቀር በሁሉ ክፍለ አህጉር ትገኛለች። ጉርጦች፣ እንደማንኛውም እንቊራሪት፣ ቆዳቸው ሲሻክር፣ አፋቸው ውስጥ ደግሞ ጥርስ የላቸውም። እንቁራሪቶች፣ ጭንቀት ሲገጥማቸው፣ መርዝ ማመንጨት ይችላሉ። የውጭ ንባብ
11986	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A1%E1%8C%89%E1%8B%AD%E1%8B%AB	ኡጉይያ	ኡጉይያ የሞሪታንያ ገንዘብ ስም ነው። በዚህ ገንዘብ አንድ ኢጉይያ አምሥት "ኩምስ" ማለት ነው። ኩምስ በአረብኛ አንድ አምሥተኛ ማለት ነው። ሞሪታንያ በ ሲ. ኤፍ ኤ ፍራንክ እስከ ፲፱፻፷፮ ዓ.ም ስትጠቀም ከቆየች በኋላ በአምሥት ፍራንክ ምንዛሪ ገንዘቧን ወደ ኢጉይያ ቀየረች። በ፲፱፻፷፮ ዓ.ም. ስሎቫኪያ በሚገኘው የክሮምኒካ ሳንቲም ፋብሪካ የተሠሩት የአንድ፣ አምሥት፣ አሥር እና ሃያ ሳንቲሞች ተሠራጩ። የወረቀት ገንዘቦች በ፲፱፻፷፮ ዓ.ም. የአገሪቱ ብሔራዊ ባንክ በሙኒክ በሚገኘው ጊዬሽከ እና ደቭሪዬንት በሚባለው ማተሚያ ቤት የታተሙ የመቶ፤ ሁለት መቶ እና የሺህ ኡጊይያ ወረቀቶጭን አሠራጨ። ከስድስት ዓመት በኋላ፣ የ አምሥት መቶ ኢጉይያ ወረቀት ሲጨመር፤ በ ፲፱፻፺፫ ዓ.ም. ደግሞ የሁለት ሺህ ኢጉይያ ወረቀት ተጨምሯል። የአፍሪቃ ገንዘቦች
52330	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B5%E1%8B%8A%E1%8D%8D%E1%89%B5	ስዊፍት	የአለም አቀፍ ኢንተርባንክ ፋይናንሺያል ቴሌኮሙኒኬሽን (ስዊፍት) ማህበር በህጋዊ መንገድ ኤስ.ደብሊውአይኤፍ.ቲ. ፣ በዓለም ዙሪያ ባሉ ባንኮች መካከል የፋይናንስ ግብይቶችን እንደ መካከለኛ እና አስፈፃሚ ሆኖ የሚያገለግል የቤልጂየም የትብብር ማህበረሰብ ነው። እንዲሁም ሶፍትዌሮችን እና አገልግሎቶችን ለፋይናንሺያል ተቋማት የሚሸጠው በአብዛኛው በባለቤትነት ለሚሰራው "ስዊፍትኔት" እና ) በመባል የሚታወቀው "ስዊፍት ኮድ" በመባል ይታወቃል። ስዊፍት ዝውውር ኢንተርናሽናል የገንዘብ ማስተላለፊያ ተብሎም ይጠራል። የገንዘብ ማስተላለፍን አያመቻችም, ይልቁንም የክፍያ ትዕዛዞችን ይልካል, ይህም ተቋማቱ እርስ በእርሳቸው ባላቸው የዘጋቢ መለያዎች መሟላት አለባቸው. የባንክ ግብይቶችን ለመለዋወጥ እያንዳንዱ የፋይናንስ ተቋም በሕጋዊ መንገድ እንደ ባንክ በመደራጀት ወይም ቢያንስ ከአንድ ባንክ ጋር ባለው ግንኙነት የባንክ ግንኙነት ሊኖረው ይገባል። የፋይናንስ መልእክቶችን ደህንነቱ በተጠበቀ መንገድ ሲያጓጉዝ፣ ለአባላቶቹ ሒሳብ አይይዝም። ወይም ምንም ዓይነት የማጥራት ወይም የማቋቋሚያ መንገድ አያከናውንም. እ.ኤ.አ. ከ2018 ጀምሮ በዓለም አቀፍ ደረጃ ከሚገኙት ከፍተኛ ዋጋ ያላቸው ድንበር ተሻጋሪ ክፍያዎች መካከል ግማሽ ያህሉ የስዊፍት ኔትወርክን ተጠቅመዋል፣ እና በ2015፣ ከ11,000 በላይ የፋይናንስ ተቋማትን ከ200 በላይ በሆኑ ሀገራት እና ግዛቶች አገናኝቷል፣ እነዚህም በአማካይ ከ32 ሚሊዮን በላይ መልዕክቶችን ይለዋወጡ ነበር። ቀን (እ.ኤ.አ. በ1995 በአማካይ ከ2.4 ሚሊዮን ዕለታዊ መልዕክቶች ጋር ሲነጻጸር)። በሰፊው ጥቅም ላይ የዋለ ቢሆንም፣ በውጤታማነቱ ተወቅሷል። እ.ኤ.አ. በ2018፣ በለንደን ላይ የተመሰረተው ፋይናንሺያል ታይምስ ዝውውሮች በተደጋጋሚ “ወደ መጨረሻው መድረሻቸው ከመድረሳቸው በፊት በብዙ ባንኮች በኩል እንደሚያልፉ፣ ጊዜ የሚፈጅ፣ ውድ እና ምን ያህል ገንዘብ በሌላኛው ጫፍ ላይ እንደሚደርስ ግልጽነት የጎደላቸው ያደርጋቸዋል” ብሏል። ስዊፍት ከዚያን ጊዜ ጀምሮ አስተዋውቋል። በ165 ባንኮች ተቀባይነት አግኝቶ ግማሹን ክፍያ በ30 ደቂቃ ውስጥ እያጠናቀቀ ነው በማለት “ግሎባል ክፍያ ፈጠራ” (ጂፒአይ) የተባለ የተሻሻለ አገልግሎት። በቤልጂየም ህግ መሰረት እንደ ህብረት ስራ ማህበር፣ በአባል የፋይናንስ ተቋማቱ ባለቤትነት የተያዘ ነው። ዋና መሥሪያ ቤቱ ብራሰልስ አቅራቢያ በሚገኘው ቤልጂየም በላሁልፔ ይገኛል። ዋናው ሕንፃው በሪካርዶ ቦፊል ታለር ደ አርክቴክቱራ ተቀርጾ በ1989 ተጠናቅቋል። የስዊፍት ሊቀመንበር የፓኪስታኑ ያዋር ሻህ እና ዋና ሥራ አስፈፃሚው የስፔኑ ጃቪየር ፔሬዝ-ታሶ ናቸው። ዓመታዊ ኮንፈረንስ ያስተናግዳል፣ ሲቦስ የሚባል፣ በተለይ በፋይናንሺያል አገልግሎት ኢንዱስትሪ ላይ ያነጣጠረ። ስዊፍት የተመሰረተው በግንቦት 3 ቀን 1973 በብራስልስ በዋና ስራ አስፈፃሚው ካርል ሮይተርኪኦልድ መሪነት ሲሆን በ15 ሀገራት በ239 ባንኮች ተደግፏል። ከመቋቋሙ በፊት ዓለም አቀፍ የገንዘብ ልውውጦች በቴሌክስ ይተላለፉ ነበር፣ ህዝባዊ ስርዓት በእጅ መጻፍ እና መልዕክቶችን ማንበብ። አንድ ነጠላ የግል እና ሙሉ በሙሉ አሜሪካዊ አካል የአለም አቀፍ የገንዘብ ፍሰትን የሚቆጣጠር ከሆነ ምን ሊፈጠር እንደሚችል በመፍራት ነው የተቋቋመው - ከዚህ በፊት የኒውዮርክ የመጀመሪያ ብሄራዊ ከተማ ባንክ (ኤፍኤንሲቢ) - በኋላም ሲቲባንክ ነበር። ለ ፕሮቶኮል ምላሽ የ ተፎካካሪዎች በአሜሪካ እና በአውሮፓ አማራጭ "የህዝብ አቅራቢዎችን መተካት እና የክፍያ ሂደቱን ሊያፋጥን የሚችል የመልእክት ስርዓት" ገፋፉ። ስዊፍት ለፋይናንሺያል ግብይቶች የጋራ መመዘኛዎችን እና የጋራ የመረጃ ማቀነባበሪያ ሥርዓት እና በሎጊካ የተነደፈ እና በቡሮውስ ኮርፖሬሽን የተገነባው ዓለም አቀፍ የመገናኛ አውታር ማዘጋጀት ጀመረ። መሰረታዊ የአሰራር ሂደቶች እና የተጠያቂነት ህጎች የተቋቋሙት እ.ኤ.አ. ስዊፍት በፋይናንሺያል መልእክቶች ውስጥ ለአገባብ የሚሆን የኢንዱስትሪ መስፈርት ሆኗል። በ ደረጃዎች የተቀረጹ መልዕክቶች በብዙ የታወቁ የፋይናንሺያል ሂደት ሥርዓቶች ሊነበቡ እና ሊሰሩ ይችላሉ፣ መልእክቱ በስዊፍት አውታረመረብ በኩል ቢጓዝም ባይሄድም። የመልእክት ቅርጸት እና ይዘት ደረጃዎችን ለመወሰን ከአለም አቀፍ ድርጅቶች ጋር ይተባበራል። ስዊፍት ለሚከተሉት የ ደረጃዎች የምዝገባ ባለስልጣን () ነው። 9362: 1994 ባንክ - የባንክ ቴሌኮሙኒኬሽን መልዕክቶች - የባንክ መለያ ኮዶች 10383: 2003 ዋስትናዎች እና ተዛማጅ የገንዘብ ሰነዶች - የመለዋወጫ እና የገበያ መለያ ኮዶች ( መዝገብ ቤት 15022: 1999 ዋስትናዎች - ለመልእክቶች እቅድ (የውሂብ መስክ መዝገበ ቃላት) (አይኤስኦ 7775 ን ይተካዋል) 20022-1: 2004 እና 20022-2: 2007 የፋይናንስ አገልግሎቶች - ሁለንተናዊ የፋይናንሺያል ኢንዱስትሪ የመልእክት እቅድ በ : ለ ዩኒፎርም ሪሶርስስ ስሞች () ተብሎ ይገለጻል።
20753	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%88%E1%8D%8D%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8B%B3%E1%8C%88%E1%88%AD%E1%8B%8B%20%E1%89%B5%E1%8C%AE%E1%88%80%E1%88%88%E1%89%BD	ወፍ እንዳገርዋ ትጮሀለች	ወፍ እንዳገርዋ ትጮሀለች የአማርኛ ምሳሌ ነው። ወፍ እንዳገርዋ ትጮሀለች የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ
49949	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AD%E1%88%8C%E1%8A%A6%E1%8C%B3%E1%89%B5%E1%88%AB%20%E1%88%B5%E1%89%B5%E1%88%AB%E1%89%B3%E1%8A%95	ክሌኦጳትራ ስትራታን	ክሌኦጳትራ ስትራታን (2002 እ.ኤ.አ.፣ ኪሺንው፣ ሞልዶቫ) የሞልዶቫ ዘፋኝ ነች።
15681	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%AE%E1%89%A6%E1%89%B5	ሮቦት	ሮቦት ማለት በምናባዊው አለም ሆነ በተጨባጭ ያለ ሰው ሰራሽ ስራ ፈጻሚ ነው። ይህ አጠቃላይ ትርጉሙ ሲሆን በውኑ አለም ግን ሲተገበር የምናየው በተንቀሳቃሽ የኤሌክትሪክ መሳሪያወች ነው። ሮቦቶች ብዙ ጊዜ በኮምፒውተር የሚታዘዙ ይሁኑ እንጂ በኤሌክትሪክ ትዛዝም ቀልጥፈው እንዲሰሩ የሚደረግበት ጊዜ አለ። ሮቦትን ከሌሎች አይነት የሰው ልጅ መሳሪያወች የሚለየው አንድን ስራ የሚሰራው በራሱ መሆኑ ነው።
31961	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%8B%E1%8C%8B%E1%88%BD	ላጋሽ	ላጋሽ የሱመር ጥንታዊ ከተማ ነበር። ዛሬው ሥፍራው በአረብኛ ተል አል-ሒባ ተብሎ በዘመናዊው አገር ኢራቅ ውስጥ ይገኛል። የሱመር ከተሞች
49178	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%83%E1%8B%B5%E1%8B%8B%E1%88%8D%20%E1%8A%A0%E1%88%B5-%E1%88%A3%E1%88%B5%20%E1%8B%88%E1%88%B5-%E1%88%A3%E1%88%9A	ጃድዋል አስ-ሣስ ወስ-ሣሚ	ጃድወል አሻሽ ወሻ የሚለው መፅሐፍ የተፃፈው በሀረሪው የታሪክ፣የቋንቋ መምህር፣የሀረሩ ብቸኛ አርኪዮሎጂስት፣የታሪክ አጥኚና የበርካታ እውቀት ባለቤት የሆኑት በአው አህመድ አሊ ሻሚ የተፃፈና ስያሜውም በቤተሰባቸው እንዲሁም በጓደኛቸው ስም የሰየሙት መፅሐፍ ነው፡፡
33757	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%8B%B5%E1%89%A3%E1%88%AD	አድባር	አድባር የማይታዩ መናፍስት አይነት ሲሆን ከቦታ ጋር ተያይዞ የሚገኝ የመንፈስ አይነት ነው። አድባር፣ ጥሩም ሆነ መጥፎ እንዲሁ ሴትም ሆነ ወንድ ሊሆን ይችላል። አንድ ቦታ በጥሩ ሁኔታ ሲገኝ አድባሩ ጥሩ ይሰራል ይባላል ሆኖም በአካባቢው በሽታ እና ችጋር ከበዛ፣ ቦታው መጥፎ አድባር አለው ይባላል። የአዕምሮ በሽታ
49492	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%8A%E1%89%A6%E1%8A%95	ጊቦን	ጊቦን () የጦጣ አስተኔ ነው። በደቡብ-ምሥራቅ እስያ የሚገኙ አራት ወገኖችና 18 ዝርዮች ናቸው። ከለሎች ጦጣዎች (ቺምፓንዚ፣ ጎሪላ፣ ኦራንጉታን) ይልቅ አነስተኛ ናቸው። ጸጉራቸው ነጭ ወይም ጥቁር ሲሆን እንደ ዝርያ፣ እንደ ጾታ ወይም እንደ እድሜ ይለያል። ስለዚህ በብዙ ዝርዮች የጊቦን ወንድና ሴት ምንም አይመሳሰሉም። እንደ ሌሎች ጦጣ አይነቶች ሳይሆኑ፣ ጊቦኖች ባብዛኛው አንድ በአንድ የ«ባልና ሚስት» ጥንዶች ይሠራሉ። አንድ ጊቦን ቤተሠብ አባት፣ እናትና ልጆች በአንዱ ዛፍ ሲቆይ ጧት ጧት አብረው ከፍ ባለ ድምጽ ይጮሃሉ ይዘፍናሉም። በዚህ ዘዴ የጎረቤት ቤተሠብ ሥፍራና ርቀት ማወቅ ይችላሉ። ስለዚህ በጊቦን ቤተሠቦች መካከል ባጠቃላይ ሰላም ይጠበቃል። እንደ ጊቦን ፍጥነት በዛፍ ውስጥ መዞር የሚችል ሌላ እንስሳ የለም። የሚበሉት በተለይ ፍራፍሬ ሲሆን አንዳንዴ ቅጠል፣ ሦስት አጽቄ፣ ቀይም ዕንቁላል ይጨምራሉ። ሁላክ ጊቦን ወገን - ወንዶች ጥቁር ጽጉር፣ ነጭ ቅንድብ፣ ሴቶች ነጭ ጸጉር ምዕራብ ሁላክ ጊቦን ምሥራው ሁላክ ጊቦን ሰማይ ሂያጅ ሁላክ ጊቦን (2009 ዓም በቻይና ተገኘ) ደን ሂያጅ ጊቦን ወገን - ሁላቸው ነጭ ፊት አላቸው፣ በተረፈ እንደ ዝርያው ይለያሉ ነጭ እጅ ጊቦን - ወንድና ሴት ነጭ እጅና እግር አላቸው፣ በተረፈ ወንድም ሆነ ሴት ጥቁር ወይም ነጭ ሊሆኑ ይችላሉ። ጥቁር እጅ ጊቦን - ወንድም ሆነ ሴት ጥቁር ጸጉር፣ ነጭ ቅንድብ፤ ወንድ ነጭ ጉንጭ ደግሞ አለው የቦርኒዮ ነጭ ጺም ጊቦን - ነጭ ጺም አለው ቡላ ጊቦን - ወንድም ሆነ ሴት ቡላ ጸጉር፣ ጥቁር ቆብ ብር ጊቦን - ወንድም ሆነ ሴት ብር ጸጉር፣ ጥቁር ቆብ ባለ ቆብ ጊቦን - ወንድ ጥቁር (ነጭ ፊት)፣ ሴት ጥቁር ራስና ሆድ፣ በተረፈ ነጭ ጸጉር የመንታዋይ ጊቦን - ሁላቸው ጥቁር ጸጉር አላቸው ሲያማንግ - ሁላቸው ጥቁር ጸጉር አላቸው። ሲጮሁ ጉሮሮ እስከ ራስ መጠን ድረስ ይነፋል። ባለ ጉትያ ጊቦን ወገን - ወንድ ጥቁር፣ ነጭ ጉንጭ፤ ሴት ነጭ፣ በራስ ላይ ጥቁር መስመር አላት ጥቁር ባለ ጉትያ ጊቦን ምሥራቅ ጥቁር ባለ ጉትያ ጊቦን የሃይናን ጥቁር ባለ ጉትያ ጊቦን ስሜን ነጭ ጉንጭ ጊቦን ደቡብ ነጭ ጉንጭ ጊቦን ቢጫ ጉንጭ ጊቦን ስሜን ካኪ ጉንጭ ጊቦን ጊቦኖች ደግሞ እስከ 1300 ዓም ያሕል ድረስ በመካከለኛ ቻይና እንደ ተገኙ ይታወቃል። እንዲሁም ሁለት የጠፉት ጊቦን ዝርዮች ቅሪቶች በመካከለኛ ቻይና ተገኝተዋል። አጥቢ እንስሳት የዱር አራዊት
53359	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%B3%E1%8B%8D%E1%88%8E%E1%88%B5%20%28%E1%88%98%E1%8A%95%E1%89%B3%20%E1%88%98%E1%8A%95%E1%8C%88%E1%8B%B6%E1%89%BD%29	ጳውሎስ (መንታ መንገዶች)	ጳውሎስ የተለያዩት ፍች ሊሆነው ይችላል፦ የአባት ስም ጳውሎስ ኞኞ 1ኛ ጳውሎስ ዶ/ር ጳውሎስ ሌቃ ቀዳማዊ ዮሐንስ ጳውሎስ ዳግማዊ ዮሐንስ ጳውሎስ የሚሰጥ ስሞች
38783	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%93%E1%8B%8C%20%E1%8B%88%E1%88%A8%E1%8B%B3	ፓዌ ወረዳ	በቤንሻንጉል-ጉምዝ ክልል የሚገኝ ወረዳ ነው። ህዝብ ቆጠራ ቤንሻንጉል-ጉምዝ ክልል የኢትዮጵያ ወረዳዎች
53037	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9B%E1%8B%95%E1%8A%A8%E1%88%8B%E1%8B%8A%20%E1%88%B5%E1%88%AD%E1%8B%93%E1%89%B0%20%E1%8A%90%E1%88%AD%E1%89%AD	ማዕከላዊ ስርዓተ ነርቭ	ስርአተ ነርቭ በሰውነታችን ውስጥ መልእክት ከማስተላለፍ አልፎ መልእክት የያዘ አባል አካል ነው
48950	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B3%E1%88%85%E1%89%B0-%E1%89%86%E1%8B%B3%E1%8B%8A%20%E1%88%B5%E1%89%A5	ታህተ-ቆዳዊ ስብ	ታህተ-ቆዳዊ ስብ የስብ አይነት ሲሆን በተለይ በሰው ልጅ ቆዳ ውስጥ ይገኛል። አንዳንድ ሰዎች ከፍ ያለ መጠን ሲወርሱ በአኗርኗራቸውም በቀለባቸው ትሪገር (መነሻ) ሊደረግ በተፈጥሮ ይችላል። ኑሮዋቸውና ምግባቸው ከቀየሩ ደግሞ ሊቀነስ ይቻላል። ሥነ አካል
13670	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%8D%E1%89%85%E1%88%AD%E1%8A%A0%E1%8B%B2%E1%88%B5%20%E1%8A%90%E1%89%83%E1%8C%A5%E1%89%A0%E1%89%A5	ፍቅርአዲስ ነቃጥበብ	ፍቅርአዲስ ነቃጥበብ የኢትዮጵያ ታዋቂ ዘፋኝ ስትሆን ብዙ ዘመናዊ እና ባሕላዊ የሙዚቃ ስራወችን በማቅረብ ትታወቃለች። የህይወት ታሪክ ፍቅርአዲስ ነቃጥበብ የተወለደውና ያደገው በሰሜናዊ የኢትዮጵያ ክፍል በጎንደር በሚገኘው በደቢያ ኮላዴባ ውስጥ ነው ፡፡ የሙዚቃ ሙያዋን የጀመረው ገና ከወታደራዊው ጋር በመሆን አንድ ታዋቂ ሙዚቀኛ ጎንደርን የጎበኘ ሲሆን የመጀመሪያ አልበሟን ለመልቀቅ የረዳችው ይህ ትልቅ ስኬት ሆነ ፡፡ ፍቅርአዲስ ነቃጥበብ እንዲሁም በሙዚቃ ዳንሰኛ ሲሆን ታላቅ ኢትዮጵያዊ ዘፋኙ አስቴር አወቀ ለማነሳሳት ይመለከታል ፡፡ የስራ ዝርዝር ልዑል አስወደደኝ (1997 ዓ.ም) ምስክር (2008 ዓ.ም) የኢትዮጵያ ዘፋኞች
38166	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%A0%E1%8A%AA%E1%88%8A%E1%8B%AE%E1%88%B5%20%E1%89%B0%E1%88%A8%E1%8A%A8%E1%8B%9D	የአኪሊዮስ ተረከዝ	የትሮጃንን ጦርነት ከተካፈሉ ሁሉ አኪሊዮስ ዋናው ጀግና እንደነበር ሆሜር በድርሰቱ በኢሊያድ ያስነብባል። ግሪኮች የዚህን ምክንያት እንዲህ ሲሉ በአፈታሪካቸው ይናገራሉ፦ አኪሊዮስ ሕጻን እያለ ወደፊት በጦርነት እንደሚሞት ትንቢት ይነገር ነበር። እናቱም ልጇ እንዳይሞትባት ስለፈራች መፍትሄ ታፈላልግ ነበር። ምትሃታዊው ከሆነው ስቴክስ ወንዝ ውስጥ የተነከረ ሰው ከማንኛውም አደጋ ይድናል ሲባል ስለስማች ወደዚሁ ወንዝ ወስዳ ሕጻኑን በተረከዙ ይዛ ነከረችው። እንደተባለውም በሰውነቱ ላይ ምንም አደጋ ስለማይደርስበት፣ ወጣቱ አኪሊዮስ እጅግ የተዋጣለት ተዋጊ ሆነ። በተሳተፈባቸው ማናቸውም ጦርነቶች ምንም ጭረት እንኳ ሳይደርስበት በአሸናፊነት እየተወጣ ስሙ ገነነ። የጠላት ወገን በብዙ ፍርሃት በሚርድባቸው በነዚያ ወራት፣ አንድ ጊዜ እንዳጋጣሚ ፓሪስ የተባለ የጠላት ወታደር የአኪሊዮስን ተረከዝ አነጣጥሮ መርዝ በተቀባ ቀስት መታው። እናቱ በምትሃተኛው ወንዝ ውስጥ ስትነክረው በተረከዙ ይዛው ስለነበር የወንዙ ውሃ ተረከዙን አልነካውም ነበር፣ ስለሆነም አክሊዮስ በፍጥነት ሞተ። የዚህ አፈታሪክ ትርጉም፣ ማናቸውም ገዝፈው እሚታዩ ግለሰቦችም ሆነ ሥርዓቶች፣ ሁሉም እሚያጠፋቸው ድክመት አላቸው። አፈታርኩም እንዳየነዉ የአኪሊዮስ ተረከዝ በምትሃተኛዉ ወንዝ ስላልተነከረ ህወቱን ያጠፋበት ድክመት ሆንዋል። የግሪክ አፈታሪክ
17276	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B0%E1%88%88%E1%88%9B%E1%89%A0%E1%89%B5%20%E1%8B%A8%E1%89%B0%E1%8C%8B%E1%89%A3%E1%89%A0%E1%89%B5	ተለማበት የተጋባበት	ተለማበት የተጋባበት የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ :ተረትና ምሳሌ
18529	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%8B%E1%88%AD%E1%88%B3	ላርሳ	ላርሳ (አረብኛ፦ ተል-አስ-ሠንከረህ) ከ1844 እስከ 1675 ዓክልበ. ድረስ የሜስፖጦምያ ከተማ-ግዛት ነበረ። ከተማው በኤአናቱም ዘመን (2200 አካባቢ) መኖሩ ይታወቃል። በ1844 ግን የኢሲን መንግሥት በሱመር ላይኛ ሥልጣን እየሆነ የላርሳ አሞራዊ አለቃ ጉንጉኑም ነጻነቱን ከኢሲን አዋጀ። በ1835 ጉንጉኑም ኡርንም ያዘ። ላርሳና ኢሲን፣ ከ1807 በኋላ ባቢሎንም ተወዳዳሪዎች ነበሩ። በየጊዜ ሦስቱ እርስ በርስ ጦርነት ያድርጉ ነበር። ኢሲን በ1709 ከወደቀ በኋላ የላርሳ ንጉሥ ሪም-ሲን ለትንሽ ወቅት ላይኛ ሥልጣን ነበር። ነገር ግን የባቢሎን አዲስ ንጉሥ ሃሙራቢ በረታና በ1675 ላርሳን ያዘ። የላርሳ ነገሥታት (ኡልትራ አጭር) 1844-1817 - ጉንጉኑም 1817-1806 - አቢሳሬ 1806-1776 - ሱሙኤል 1776-1760 - ኑር-አዳድ 1760-1753 - ሲን-ኢዲናም 1753-1751 - ሲን-ኤሪባም 1751-1746 - ሲን-ኢቂሻም 1746-1745 - ሲሊ-አዳድ 1745-1734 - ዋራድ-ሲን 1734-1675 - ሪም-ሲን የሱመር ከተሞች ታሪካዊ አገሮች
12377	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%85%E1%8C%8D%20%E1%8A%A0%E1%8B%8D%E1%8C%AD	ህግ አውጭ	ህግ አውጭ () የሚባለው በአንድ ዲሞክራሲያዊ መንግስት ውስጥ ከፍተኛው የስልጣን አካል ነው። በአብዘሃኛዎቹ እንደ ኢትዮጵያ ባሉ ሀገሮች ይህ አካል ፓርላማ የሚባለው ነው። በሌሎች ደግሞ እንደ አሜሪካ ባሉ ሀገሮች ኮንግረስ የዚህን አካል ሚና ይጫወታል። የዚህ አካል ዋና ስራ የሀገሪቱን መተዳደሪያ ደንብ እና ህጎች ማውጣት ነው። ደግሞ ይዩ ምክር ቤታዊ አገባብ የፖለቲካ ጥናት
32582	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B2%E1%89%B3%E1%8A%96%E1%88%9B%E1%8A%AA%E1%8B%AB	ቲታኖማኪያ	ቲታኖማኪያ (ግሪክ፦ ) ወይም «የቲታኖች ጦርነት» በጥንታዊ ግሪክ አፈ ታሪክ የ10 ዓመት የአማልክት ጦርነት ነበር። በአንዱ ወገን ክሮኖስና ቲታኖች ነበሩ፤ በሌላውም ዚውስና የኦሊምፑስ ወገን ነበረ። ጦርነቱ የመጣበት ጠንቅ እንዲህ ይተረካል። ክሮኖስ አባቱን ኡራኑስ ሰለበውና ገድሎት ከንጉሥነት ገለበጠው። ኡራኑስ እየሞተ፣ ክሮኖስ በፈንታው በራሱ ልጆች እንዲገለበጥ የሚል ትንቢት ተናገረ። ከኡራኑስም ደም ጊጋንቴስ (ታላላቅ ወይም ረጃጅም ሰዎች) ተወለዱ። የቲታኖች አለቃ ክሮኖስ አሁን ንጉሥ ሆኖ እኅቱን ሬያን ሚስት አደረጋት፤ ትንቢቱንም ለማምለጥ እያንዳንዱን ልጅ ስትወልዳቸው ክሮኖስ ቀጥታ በላቸው። ዚውስ ሲወለድ ግን እናቱ ሬያ ከክሮኖስ ሠወረችው አልተበላም። ሬያ ሕጻኑን ዚውስን ወደ ቀርጤስ በአማልጤያ አሳዳጊነት ላከችው። በኋላ ዚውስ ተመልሶ አባቱ ወንድሞቹን እንዲያስታውክ ልዩ መድኃኒት ይሠጣል። ከዚያ በኋላ ዚውስና ወንድሞቹ በቲታኖች ላይ በአመጽ ተነሡ። የግሪክ አፈታሪክ
22534	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%A2%E1%89%B5%E1%8B%AE%E1%8C%B5%E1%8B%AB%E1%8B%8A%20%E1%8D%93%E1%8A%95%20%E1%8A%A0%E1%8D%8D%E1%88%AA%E1%8A%AB%E1%8A%92%E1%88%B5%E1%89%B5%20%E1%8D%93%E1%88%AD%E1%89%B2	የኢትዮጵያዊ ፓን አፍሪካኒስት ፓርቲ	የኢትዮጵያዊ ፓን አፍሪካኒስት ፓርቲ የኢትዮጵያ ፖለቲካ ፓርቲ ነው። በምርጫ 2003 የተሳተፉ የኢትዮጵያ ፓርቲዎች የኢትዮጵያ ፖለቲካ ፓርቲዎች
44999	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B3%E1%8A%95%E1%89%B4%20%E1%8A%A0%E1%88%8A%E1%8C%8A%E1%8B%AC%E1%88%AA	ዳንቴ አሊጊዬሪ	ዳንቴ አሊጊዬሪ (ጣልኛ፦ ) (1257 - 1313 ዓ.ም.) የጣልያን ባለቅኔ ነበር። የጣልያን ሰዎች
22341	https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%BB%E1%88%9A	ጻሚ	ሕዝብ ቁጥር መልክዓ ምድር ታዋቂ ሰዎች ጻሚ የኢትዮጵያ ብሔር ነው። የኢትዮጵያ ብሔሮች

Subsets and Splits

No community queries yet

The top public SQL queries from the community will appear here once available.