id
stringlengths 2
7
| url
stringlengths 31
377
| title
stringlengths 1
209
| text
stringlengths 1
33.4k
|
|---|---|---|---|
2967
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1365
|
1365
|
Olaylar
Viyana Üniversitesi kuruldu.
Doğumlar
25 Temmuz - U, Goryeo Krallığı'nın 34. hükümdarı (ö. 1389)
tarihi bilinmeyen
Abdülkerim el-Cili, tasavvufun İbn Arabi okulundan sufi
Devletşah Hatun, Osmanlı padişahı Yıldırım Bayezid'in üçüncü eşi, Germiyanoğlu Süleyman Şah'ın kızı (ö. 1414)
Ölümler
27 Temmuz - IV. Rudolf, Avusturya Dükü (d. 1339)
tarihi bilinmeyen
Anna, Bizans İmparatoru III. Andronikos'un imparatoriçe eşi (d. 1306)
|
2968
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1364
|
1364
|
Olaylar
28 Temmuz - Cascina Muharebesi gerçekleşti.
26 Eylül - 11.000 kişilik Osmanlı Ordusu ile 60.000 kişilik Haçlı Ordusu, Sırpsındığı Muharebesi'nde karşılaştı.
Bulgaristan'ın Filibe ilinde Osmanlı İmparatorluğu'nun sembolü olacak şekilde Hüdavendigâr Camii inşa edildi.
Jagiellon Üniversitesi kuruldu.
Doğumlar
16 Aralık - III. Manuil, Trabzon İmparatorluğu imparatoru (ö. 1417)
tarihi bilinmeyen
Makrîzî, Memlûk Sultanlığı'nda yaşamış Mısır'lı tarihçi, muhaddis (ö. 1442)
Ölümler
8 Nisan - II. Jean, Fransa Kralı (d. 1319)
5 Ağustos - Kōgon, Japonya'da Nanboku-chō dönemi sırasında ilk Kuzey Talibi (d. 1313)
|
2969
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1363
|
1363
|
Olaylar
Doğumlar
11 Eylül - Christine de Pisan, Orta çağ kültüründeki kadın düşmanlığı ile mücadele eden kadın yazar, şair ve filozof (ö. 1430)
tarihi bilinmeyen
Zeami, ya da Kanze Motokiyo, Noh tiyatrosunu ciddi bir sanat dalı olarak kabul ettiren Japon aktör ve oyun yazarı (ö. 1443)
Ölümler
Matteo Villani, İtalyan tarihçi ve yazar
|
2970
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1362
|
1362
|
Olaylar
Edirne, Osmanlı Devleti tarafından fethedildi.
Yeniçeri Ocağı kuruldu.
Doğumlar
II. Władysław Jagiełło, Büyük Litvanya Grandükü (ö. 1434)
Ölümler
Mart - Orhan Gazi, 2. Osmanlı padişahı (d. 1281).
12 Eylül - VI. Innocentius, papa (d. 1282 / 1295)
tarihi bilinmeyen
I. Mutazıd, Abbasi hanedanına mensup İslam halifesi
III. İoannis, Trabzon İmparatorluğu imparatoru (d. y. 1321)
İlyas Bey, Saruhanoğulları Beyi
Şehzade Halil, Orhan Gazi'nin beşinci karısı Theodora Hatun'dan olan oğlu (d. 1346)
|
2971
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1361
|
1361
|
Olaylar
Osmanlılar Edirne'yi fethetti.
Süleyman Bey'in ölümünün ardından Karesi Beyliği, Osmanlı topraklarına katıldı.
Pavia Üniversitesi kuruldu.
Doğumlar
Ölümler
Hasan, Mısır Memlûk Sultanı (d. 1334)
Süleyman Bey, Karesi Beyliği'nin son beyi
|
2972
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1360
|
1360
|
Olaylar
Doğumlar
2 Mayıs - Yongle, Çin'in Ming Hanedanının üçüncü imparatoru (ö. 1424)
tarihi bilinmeyen
Abdülkadir Meragi, Türk kökenli besteci ve müzik bilgini (ö. 1435).
Ölümler
I. Selâhaddin, Mısır Memlûk Sultanı (d. 1337)
IX. Davit, Bagrat hanedanına mensup Gürcü Kralı
Adil Bey, Candaroğulları Beyliği hükümdarı
Ahmed Eflâkî, Horasan erenlerinden din ve astronomi âlimi
Nikiforos Grigoras, Bizans astronom, tarihçi, eğitim ve din konularında polemik adamı (d. 1295).
|
2973
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1359
|
1359
|
Olaylar
Arta Despotluğu kuruldu.
Doğumlar
11 Ocak - Go-En'yū, Japonya'da Nanboku-chō dönemi sırasında beşinci Kuzey Talibi (ö. 1393)
Şeyh Bedreddin, Şeyh Bedreddin İsyanı diye bilinen dini ve siyasi ayaklanmanın lideri (ö. 1420)
Ölümler
13 Kasım - II. İvan, lakabı Kızıl İvan, Moskova ve Vladimir büyük prensi (d. 1326)
tarihi bilinmeyen
II. Nikeforos Orsini, Epir Despotluğu hükümdarı (d. 1328)
Aziz Gregori Palamas, Selanik başpiskoposu (d. 1296)
|
2974
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1358
|
1358
|
Olaylar
Fransa'nın kuzeydoğusunda köylülerin soylulara karşı giriştiği Jacquerie Ayaklanması gerçekleşti.
Ragusa Cumhuriyeti kuruldu (dağılışı 1808).
Doğumlar
25 Eylül - Ashikaga Yoshimitsu, Ashikaga şogunluğunun üçüncü şogunu (ö. 1408)
Ölümler
7 Haziran - Ashikaga Takauji, Ashikaga şogunluğunu kuran savaşçı ve devlet adamı (d. 1305)
22 Ağustos - Isabelle, Fransa kralı IV. Philippe'in kızı, İngiltere kralı II. Edward'ın karısı (d. 1295)
tarihi bilinmeyen
Jean Buridan, Fransız rahip, filozof (d. 1300)
|
2975
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1357
|
1357
|
Olaylar
1352'de başlayan Bizans İç Savaşı sona erdi.
Doğumlar
6 Nisan - Anna Megali Komnini, Gürcü Kralı V. Bagrat'ın ikinci eşi (ö. 1406 sonrası)
18 Temmuz - Jeongjong, Kore Joseon Krallığı'nın ikinci kralı (ö. 1419)
tarihi bilinmeyen
Kara Yusuf, Karakoyunlu Devleti hükümdarı (ö. 1420)
Ölümler
Anuşirvan, İlhanlı hanı
Canibeg, Altınordu Devleti Hanı
Süleyman Paşa, Orhan Gazi'nin oğlu (d. 1316)
|
2976
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1356
|
1356
|
Olaylar
18 Ekim - İsviçre'nin Basel kentinde deprem oldu. Şehir yıkıldı.
Saksonya Elektörlüğü kuruldu (dağılışı 1806).
Ebu İnaniye medresesi'nin yapımı tamamlandı.
Doğumlar
Ölümler
I. Harihara, Vijayanagar İmparatorluğu'nun kurucusu ve hükümdarı
Hasan Büzurg, Celâyirî devletinin kurucusu ve ilk sultanı
Toktoa, Çin'in Yuan hanedanından devlet adamı (d. 1314)
Zheng Yunduan, Çinli şair
|
2977
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1355
|
1355
|
Olaylar
V. Stefan Uroš, Sırp İmparatorluğu tahtına çıktı.
Doğumlar
Plethon, Bizanslı Yeni Platoncu filozof (ö. 1452)
Ölümler
20 Aralık - Stefan Dušan, Sırp İmparatorluğu imparatoru (d. 1308)
|
2978
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1354
|
1354
|
Olaylar
Ceneviz donanmasıyla Venedik donanması arasındaki bir deniz savaşı olan Sapienza Deniz Muharebesi gerçekleşti.
Osmanlı Devleti, Gelibolu'yu fethetti.
Osmanlı Devleti, Ankara'yı fethetti.
Ölümler
Avesnesli Marie, Fransız soylu kadın; Clermont-en-Beauvaisis kontesi ile Bourbon düşesi (d. 1280)
|
2979
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1353
|
1353
|
Olaylar
Doğumlar
Mart - I. Margaret, Danimarka, Norveç, İsveç Kraliçesi ve bir yüzyılı aşkın süre boyunca İskandinav ülkelerini bir araya getiren Kalmar Birliği'nin kurucusu (ö. 1412)
Ölümler
27 Nisan - Simeon Ivanovich Gordiy, Moskova Büyük Prensi (d. 1316)
11 Aralık - Zeyneddin Karaca Bey, Dulkadiroğulları Beyliği'nin kurucusu
|
2980
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1352
|
1352
|
Olaylar
4 Haziran - Glarus, İsviçre birliğine katıldı.
27 Haziran - Zug, İsviçre birliğine katıldı.
Bizans İç Savaşı başladı.
Süleyman Paşa, Çimpe Kalesi'ni aldı. Osmanlılar Avrupa'da ilk hakimiyetini sağladı. (Gelibolu'nun Fethi)
Ramazanoğulları Beyliği kuruldu (dağılışı 1608).
Her yıl Ağustos, Eylül aylarında düzenlenen Elmalı Yeşilyayla Yağlı Güreşleri'nin birincisi düzenlendi.
Corpus Christi College kuruldu.
Doğumlar
Hacı Bayram-ı Veli, Türk mutasavvıf ve şair (ö. 1430)
Ölümler
13 Mart - Ashikaga Tadayoshi, Aşikaga şogunluğunun kurucusu Japon yönetici ve asker (d. 1306)
6 Aralık - VI. Clemens, papa (d. y. 1291)
tarihi bilinmeyen
II. Hâkim, Abbasi hanedanına mensup İslam halifesi
|
2981
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1351
|
1351
|
Olaylar
Büyük Veba Salgını sona erdi.
Ayutthaya Krallığı kuruldu (dağılışı 1767).
Doğumlar
II. Şâban, Mısır Memlûk Sultanı (ö. 1377)
Süleyman Çelebi, imam, mutasavvıf, Türkçe kaleme alınmış mevlidlerin ilki ve en meşhuru olan "Vesîletü’n-necât"ın müellifi (ö. 1422)
Ölümler
|
2982
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1350
|
1350
|
Olaylar
Doğumlar
27 Haziran - II. Manuil, Bizans İmparatoru (ö. 1425)
12 Ekim - Dmitriy Donskoy, Moskova Büyük Prensi (ö. 1389)
30 Kasım - İbn-i Cezerî, İslam alimi, tarihçi ve yazar (ö. 1429)
tarihi bilinmeyen
Johannes von Tepl, Alman şair, şehir yazmanı ve noter (ö. 1415)
Molla Fenari, din alimi, bilim insanı, müderris, Osmanlı Devleti'nin ilk şeyhülislamı (ö. 1430)
Vytautas, Litvanya Büyük Dükü (ö. 1430)
Ölümler
26/27 Mart - XI. Alfonso, Kastilya ve Leon Kralı (d. 1311)
22 Ağustos - VI. Philippe, Fransa Kralı (d. 1293)
23 Eylül - İbn Kayyim el-Cevziyye, Arap tefsir ve fıkıh bilgini (d. 1292)
tarihi bilinmeyen
Dâvûd-i Kayserî, İran'lı mutasavvıf, filozof ve yazar (d. 1260)
Tacuddin Kurdi, İslam alimi
|
2983
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1349
|
1349
|
1349 (MCCCXLIX) perşembe günü başlayan bir yıldır.
Olaylar
Büyük Veba Salgını, Norveç'te ilk defa görüldü.
Mora Despotluğu kuruldu (dağılışı 1460).
Doğumlar
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
9 Eylül - III. Albert, Habsburg Hanedanı üyesi Avusturya dükü (ö. 1395)
Ekim
Kasım
Aralık
Ölümler
|
2984
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1348
|
1348
|
Olaylar
528 yılında inşa edilen Galata Kulesi, Cenevizliler tarafından yeniden yapıldı.
Gonville and Caius College, Gonville Hall ismiyle kuruldu.
Prag Üniversitesi kuruldu.
Doğumlar
2 Nisan - IV. Andronikos, Bizans İmparatoru (ö. 1385)
tarihi bilinmeyen
Bulgar Keratsa, Bulgaristan Çarı İvan Aleksandr ile Yahudilikten dönme ikinci karısı Sarah'ın kızı (ö. 1390)
Ölümler
4 Şubat - Zehebî, Suriyeli hadis hafızı, tarihçi ve kıraat alimi (d. 1274)
1 Haziran - Barlaam, İtalyan bilgin, din adamı, hümanist, filolog ve ilahiyatçı (d. 1290)
2 Aralık - Hanazono, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 95. imparatoru (d. 1297)
tarihi bilinmeyen
Andrea Pisano, İtalyan heykeltıraş (d. 1290)
Umur Bey, Aydınoğulları Beyliği’nin ikinci ve en ünlü beyi
|
2985
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1347
|
1347
|
Olaylar
Avrupa'da büyük yıkıma yol açan Büyük Veba Salgını başladı.
Doğumlar
İmparator Go-Kameyama, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 99. imparatoru (ö. 1424)
Ölümler
11 Ekim - IV. Ludwig, Kutsal Roma imparatoru (d. 1282)
tarihi bilinmeyen
I. Hacı, ya da Seyfeddin Hacı, Mısır Memlûk Sultanı
XIV. İoannis, Ortodoks Patriği (d. y. 1282)
Fatma Hatun, Osmanlı Devletinin kurucusu olan Osman Bey ile Malhun Hatun'ın tek kızı (d. 1284)
Ockhamlı William, İngiliz Fransiskan papazı ve skolastik filozof (d. 1287)
|
2986
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1346
|
1346
|
Olaylar
İngilizler, Fransızları Crecy Savaşı'nda büyük bir yenilgiye uğrattı.
Tâceddinoğulları Beyliği kuruldu (dağılışı 1425).
Bir Japon kalesi olan Himeji Kalesi, yeniden inşa amacıyla yıkıldı. Kale, 1993'te UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak tescillendi.
Doğumlar
Şehzade Halil, Orhan Gazi'nin beşinci karısı Theodora Hatun'dan olan oğlu (ö. 1362)
Ölümler
I. Şâban, Mısır Memlûk Sultanı
V. Giorgi, Bagrationi Hanedanına mensup Gürcü Krallığı hükümdarı (d. 1286 / 1289)
|
2987
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1345
|
1345
|
Olaylar
Notre Dame Katedrali'nin yapımı tamamlandı.
Doğumlar
Kadı Burhaneddin, Türk devlet adamı, alim ve Azeri edebiyatı ve Divan edebiyatı şairi (ö. 1398)
Vuk Branković, orta çağda yaşamış Sırp soylu (ö. 1397)
Ölümler
7 Temmuz - Momchil, Bulgar yönetici
tarihi bilinmeyen
Alâaddin Küçük, Mısır Memlûk Sultanı (d. 1334)
Aleksios Apokaukos, Bizanslı devlet adamı ve asker
İmadeddin İsmail, Mısır Memlûk Sultanı (d. 1325)
İoannis Apokaukos, Aleksios Apokaukos'un oğlu, Bizanslı Megadük
Satıbey Hatun, Olcaytu Han'ın kızı, İlhanlı Devleti hükümdarı (d. 1316)
Süleyman Han, İlhanlı hanı
|
2988
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1344
|
1344
|
Olaylar
Doğumlar
Ölümler
I. Ahmed, Mısır Memlûk Sultanı (d. 1318)
I. Amda Seyon, Etiyopya'da hüküm sürmüş bir hükümdar (d. 1314)
|
2989
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1343
|
1343
|
Olaylar
Floransa'da ekono-politik halk isyanı çıktı.
Pisa Üniversitesi kuruldu.
Doğumlar
Geoffrey Chaucer, İngiltere'nin ve İngilizce edebiyatın ilk büyük şairi (ö. 1400)
İmparator Chōkei, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 98. imparatoru (ö. 1394)
Saray Mülk Hanım, Timur İmparatorluğu'nun kurucusu Timur'un ikinci eşi (ö. 1406)
Ölümler
Nicolas Bonet, Fransiskanlar tarikatı üyesi, ilahiyatçı, misyoner ve Malta piskoposu (d. 1280)
William Bell, St Andrews piskoposu
|
2990
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1342
|
1342
|
Olaylar
Nagy Lajos, Macaristan Kralı oldu.
Memlûk sultanı Melikü'l-Eşref Sultan Alaüddin Kiçik tahttan indirildi. Yerine Melikü'n-Nasır Sultan Şihabüddin Ahmed geçti.
Doğumlar
John Trevisa, Kernevekeli yazar ve tercüman (ö. 1402)
Ölümler
25 Nisan - XII. Benedictus, papa (d. 1285)
16 Temmuz - I. Károly, Macaristan Kralı (d. 1288)
tarihi bilinmeyen
Anna Anakutlu Megali Komnini, Trabzon İmparatorluğu imparatoriçesi, II. Aleksios'un kızı
|
2991
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1341
|
1341
|
Olaylar
Osmanlı Devleti'nin Anadolu Eyaleti sınırları içindeki sancaklarından biri olan Karesi Sancağı kuruldu.
Doğumlar
4 Ocak - Wat Tyler, İngiltere'de reformlara önayak olan ve sonunda öldürülan İngiliz devrimci lider (ö. 1381)
tarihi bilinmeyen
Kaygusuz Abdal, Alevî-Bektaşî halk ozanı (ö. 1444)
Ölümler
15 Haziran - III. Andronikos, Bizans İmparatoru (d. 1296)
Aralık - Gediminas, Litvanya Büyük Dükü (d. 1275)
tarihi bilinmeyen
I. Muhammed, ya da Muhammed bin Kalavun, Mısır Memlûk Sultanı (d. 1285)
I. Vâsik, Abbasi hanedanına mensup İslam halifesi
Seyfüddin Ebu Bekir, Mısır Memlûk Sultanı
|
2992
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1340
|
1340
|
Olaylar
24 Haziran - Yüz Yıl Savaşı'nın dönüm noktalarından biri olan Sluys Savaşı gerçekleşti.
Celâyir Sultanlığı kuruldu (dağılışı 1432).
Doğumlar
24 Şubat - Seyid Şerif Curcânî, Fars fıkıh, kelâm ve Arap dili bilgini (ö. 1413)
Ekim - Geert Groote, Hollandalı vaiz ve Brethren Ortak Yaşam Topluluğu'nun kurucusu (ö. 1384)
tarihi bilinmeyen
VI. Haakon, Norveç Kralı, Magnus VII Eriksson’un oğlu ve halefi (ö. 1380)
Theodora Kantakuzini, III. Aleksios'un imparatoriçe eşi (ö. 1390 sonrası)
Ölümler
31 Mart - I. İvan, Moskova Büyük Prensi (d. 1288)
6 Nisan - Basileios Megas Komnenos, Trabzon İmparatorluğu imparatoru, II. Aleksios ile Djiadjak Jaqeli'nın en küçük oğlu
tarihi bilinmeyen
I. Müstekfî, Abbasi hanedanına mensup İslam halifesi
Özbek Han, Altın Orda Devleti’nin dokuzuncu hanı (d. 1282)
|
2993
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1339
|
1339
|
1339 yılı Jülyen takviminin Cuma günü başlayan ortak yılıdır.
Olaylar
21 Haziran - Laupen Savaşı gerçekleşti.
18 Eylül - Emperor Go-Murakami, Japonya'da tahta çıktı.
23 Eylül - Doge of Genoa, ilk Simone Boccanegra seçildi.
Dulkadiroğulları Beyliği kuruldu (dağılışı 1515).
Doğumlar
1 Kasım - IV. Rudolf, Avusturya Dükü (ö. 1365)
tarihi bilinmeyen
V. Alexander, papa (ö. 1410)
V. John (ö. 1399)
Ali ibn Mohammed al-Jurjani (ö. 1414)
Aydınlı Hacı Paşa, Türk doktor ve din bilgini (ö. 1413)
Erik Magnusson (ö. 1359)
Frederick (ö. 1393)
Juana Manuel of Castile (ö. 1381)
Ölümler
17 Şubat - Avusturya Dükü (d. 1301)
26 Mayıs - Aldona Ona, Polonya Kraliçesi (d. 1309)
16 Ağustos - Azzone Visconti, Milan devletinin kurucusu (d. 1302)
25 Ağustos - Henry de Cobham, 1. Kral Cobham (d. 1260)
1 Eylül - XIV. Henry, Bavyera Dükü (d. 1305)
18 Eylül - Go-Daigo, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 96. imparatoru (d. 1288)
29 Ekim - Aleksandr Mikhailovich, Tver prensi ve Vladimir-Suzdal Knezliği knezi (d. 1301)
|
2994
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1338
|
1338
|
Olaylar
Doğumlar
4 Ocak - V. Muhammed, Gırnata emiri (ö. 1391)
21 Ocak - V. Charles, Fransa Kralı (ö. 1380)
23 Mart - İmparator Go-Kōgon, Japonya'da Nanboku-chō dönemi sırasında dördüncü Kuzey Talibi (ö. 1374)
5 Ekim - III. Aleksios, Trabzon İmparatorluğu imparatoru (ö. 1390)
tarihi bilinmeyen
I. Tvrtko, Bosna Krallığı hükümdarı
Ölümler
|
2995
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1337
|
1337
|
Olaylar
İzmit Kuşatması sona erdi. Osmanlılar İzmit'i ele geçirdi.
Yüz Yıl Savaşları başladı (1337-1453).
Serbedârîler Devleti kuruldu.
Doğumlar
I. Selâhaddin, Mısır Memlûk Sultanı (ö. 1360)
V. Stefan Uroš, Nemanjić Hanedanı'ndan gelen Sırp Kralı (ö. 1371)
Ölümler
8 Ocak - Giotto di Bondone, Rönesans resminin öncüsü İtalyan ressam (d. 1267)
tarihi bilinmeyen
I. Musa, Mali İmparatorluğu'nun yükseliş dönemindeki imparatoru
Muhammed Bin Abdullah El-Mürşidî, evliya, fıkıh ve kırâat âlimi
|
2996
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1336
|
1336
|
Olaylar
İlhanlı Devleti yıkıldı (kuruluşu 1256).
Doğumlar
8 Nisan - Timur, Türk-Moğol kökenli komutan ve hükümdar, Timur İmparatorluğu'nun kurucusu (ö. 1405)
tarihi bilinmeyen
VII. Innocentius, papa (ö. 1406)
Ölümler
17 Mayıs - Go-Fushimi, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 93. imparatoru (d. 1288)
tarihi bilinmeyen
Arpa Han, İlhanlı hükümdarı
Ramon Muntaner, Katalan asker, kendi hayatından bahseden "Crònica" eseri ile bilinen yazar (d. 1265)
Alâüddevle Semnâni, Horasanlı mutasavvıf (d. 1261)
|
2997
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1335
|
1335
|
1335 (MCCCXXXV) pazar günü başlayan bir yıldır.
Olaylar
30 Kasım - Culblean Muharebesi gerçekleşti.
İsveç'te kölelik kaldırıldı.
Eretna Beyliği kuruldu (dağılışı 1381).
Doğumlar
24 Mayıs - Bohemyalı Margaret, Macaristan kraliçesi (ö. 1349)
27 Ekim - Taejo, Kore Joseon Krallığı'nın kurucusu ve ilk kralı (ö. 1408)
tarihi bilinmeyen
Cirencesterli Richard, tarihçi yazar ve Westminster Abbey'de cemaat üyesi (ö. 1401)
Ölümler
12 Ağustos - Moriyoshi, Japon şogun (d. 1308)
30 Kasım - Ebu Said Bahadır, Olcaytu'nun oğlu ve İlhanlı Devleti'nin 9. hükümdarı (d. 1305)
tarihi bilinmeyen
Bağdat Hatun, İlhanlı Devleti hükümdarı Ebû Said Bahadır'ın eşi
|
2998
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1334
|
1334
|
1334 (MCCCXXXIV) cumartesi günü başlayan bir yıldır.
Olaylar
30 Aralık - XII. Benedictus papalık görevini XXII. İoannes'ten devraldı.
Doğumlar
13 Ocak - II. Henry, Kastilya kralı (ö. 1379)
25 Mayıs - Sukō, Japonya'da Nanboku-chō dönemi sırasında üçüncü Kuzey Talibi (ö. 1398)
tarihi bilinmeyen
Ahmedî, divan şairi ve hekim (ö. 1413)
Alâaddin Küçük, Mısır Memlûk Sultanı (ö. 1345)
Hasan, Mısır Memlûk Sultanı (ö. 1361)
Ölümler
4 Aralık - XXII. İoannes, papa (d. 1249)
tarihi bilinmeyen
Alaaddin Tarmaşirin, Duva Temür’den sonra başa geçen Çağatay Hanı
Safiyüddin Erdebilî, Safevi Devleti'nin kurucusu Şah İsmail'in atası, Safevi Hanedanına ismini veren kişi (d. 1252)
Sirgiannis Paleologos, Kuman ve Yunan karışımı kökenli Bizans aristokrat ve general (d. y. 1290)
|
2999
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1333
|
1333
|
Olaylar
İzmit Kuşatması başladı.
Kamakura şogunluğu sona erdi.
Kırşehir'de, Sivas Hükümdarı Eratna Bey'in veziri Ali Şah Ruhi tarafından Âşık Paşa Türbesi yaptırıldı.
El Hamra Sarayı, Gırnata Sultanı I. Yusuf tarafından hükümdarlık sarayına dönüştürüldü.
Doğumlar
Eleni, Bizans İmparatoru V. İoannis'un imparator eşi (ö. 1396)
Ölümler
2 Mart - I. Władysław, Polonya kralı (d. 1261)
Temmuz - Ermenistanlı Rita, Kilikya Ermeni Krallığı Kralı II. Levon'un kızı, Bizans ortak imparatoru IX. Mihail'un karısı (d. 1278)
3 Kasım - Âşık Paşa, Türk şâir ve mutasavvıf (d. 1272)
tarihi bilinmeyen
II. Manuil Megas Komnenos, Trabzon İmparatorluğu imparatoru, III. Andronikos'un muhtemelen gayrı meşru çocuğu (d. y. 1324)
|
3000
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1332
|
1332
|
Olaylar
İzmir Beyi Umur'un ilk Balkan seferi gerçekleşti.
Doğumlar
27 Mayıs - İbn-i Haldun, modern historiyografinin, sosyolojinin ve iktisatın öncülerinden kabul edilen 14. yüzyıl düşünürü, devlet adamı ve tarihçisi (ö. 1406).
18 Haziran - V. İoannis, Bizans İmparatoru (ö. 1391)
tarihi bilinmeyen
Theodora Hatun, Bizans prensesi, İmparator VI. İoannis'in kızı, Osmanlı Sultanı Orhan Gazi'nin beşinci eşi (ö. 1381 sonrası)
Ölümler
13 Şubat - II. Andronikos, Bizans İmparatoru (d. 1259).
tarihi bilinmeyen
III. Andronikos, Trabzon imparatoru (d. 1310)
Kerimüddin Mahmud-i Aksarayî, Selçuklu memuru, şair, yazar
Metokhites, Bizanlı filozof, yazar (d. 1270)
|
3001
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1331
|
1331
|
Olaylar
Nikea Kuşatması sona erdi. Osmanlılar İznik'i ele geçirdi.
Doğumlar
Karl Thopia, Arnavut prensi (ö. 1388)
Somuncu Baba, ya da Şeyh Hamid-i Veli, Osmanlı kuruluş dönemi ünlü mutasavvıfı ve alim (ö. 1412)
Ölümler
27 Ekim - Ebü'l-Fidâ, Eyyubiler Hama Emîri (d. 1273)
|
3002
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1330
|
1330
|
Olaylar
Doğumlar
15 Haziran - Kara Prens Edward, İngiltere Kralı III. Edward'ın küçük oğlu, Galler Prensi ve Akvitanya Dükü (ö. 1376)
tarihi bilinmeyen
Altichiero, Verona okulunun kurucusu İtalyan ressam (ö. 1390)
Ni‘metullāh-ı Velî, Nimetullahilik tarikatının kurucusu ve mutasavvıf şair (ö. 1431)
Nicolas Flamel, Fransız simyacı (ö. 1418)
Ölümler
31 Temmuz - Mihail Şişman, ya da III. Mihail Asen, İkinci Bulgar İmparatorluğu çarı (d. 1280'den sonra)
Aralık - II. Aleksios, Trabzon İmparatorluğu imparatoru (d. 1282)
tarihi bilinmeyen
Karesi Bey, Karesi Beyliği'nin ilk beyi ve Kalem Bey'in oğlu
|
3003
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1329
|
1329
|
Olaylar
10-11 Haziran - Pelekanon Muharebesi'nde Orhan Bey, III. Andronikos'u bozguna uğrattı.
Doğumlar
XI. Gregorius, papa (ö. 1378)
Lazar Hrebeljanović, Sırp prensi (ö. 1389)
Muhammed Firuzabadî, İranlı dil, edebiyat, hadis, fıkıh ve tefsir alimi (ö. 1414)
Ölümler
7 Haziran - I. Robert, İskoçya kralı (d. 1274)
tarihi bilinmeyen
Abdurrahman Gazi, Osmanlı Devletinin kuruluşunda büyük hizmetleri geçmiş kumandan, Aydos Kalesi'nin fatihi
Abdürrezzak Kaşanî, Ekberî (Muhyiddin Arabi öğretisi) geleneğinin önemli yazarlarından
Mikeli, İmereti Krallığı hükümdarı
|
3004
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1328
|
1328
|
Olaylar
Nikea Kuşatması başladı.
Doğumlar
21 Ekim - Zhu Yuanzhang, Çin'in Ming Hanedanı'nın kurucusu ve ilk imparatoru (ö. 1398)
tarihi bilinmeyen
II. Nikeforos Orsini, Epir Despotluğu hükümdarı (ö. 1359)
İmparator Go-Murakami, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 97. imparatoru (ö. 1368)
John Wycliffe, İngiliz skolastik filozofu, ilahiyatçı, Kutsal Kitap tercümanı, reformcu (ö. 1384)
Ölümler
1 Şubat - IV. Charles, Fransa Kralı (d. 1294)
26 Eylül - İbn Teymiye, İslam alimi ve düşünür (d. 1263)
tarihi bilinmeyen
Ali Râmitenî, Türk kökenli mutasavvıf
Meister Eckhart, veya Eckhart von Hochheim, Alman teolog, filozof ve mistik (d. 1260)
Timurtaş, İlhanlı Anadolu valisi
|
3005
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1327
|
1327
|
1327 (MCCCXXVII) perşembe günü başlayan bir yıldır.
Olaylar
25 Ocak - III. Edward, 14 yaşındayken İngiltere tahtına çıktı.
14 Haziran - Güney Yutland ile Norveç arasında bir barış antlaşması imzalandı.
Sâhib Ataoğulları Beyliği dağıldı (kuruluşu 1277).
Doğumlar
30 Ekim - Andrew, Calabria dükü (ö. 1345)
tarihi bilinmeyen
Baldus de Ubaldis, İtalyan yargıç (ö. 1400)
Philippe de Mézières, şövalye, şansölye, kral danışmanı (ö. 1405)
Ölümler
21 Eylül - II. Edward, İngiltere kralı (d. 1284)
26 Eylül - Cecco d'Ascoli, İtalyan hekim ve şair (d. 1257)
tarihi bilinmeyen
I. Konstantine, Bagrationi hanedanı mensubu, İmereti Krallığı kralı
El-Dimeşkî, Orta Çağ Arap coğrafyacısı (d. 1256)
Emir Çoban, İlhanlı emiri
|
3006
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1326
|
1326
|
Olaylar
6 Nisan - Orhan Bey, kuşatma altında tutulan Bursa'yı Bizanslılardan aldı. Bursa, 1326-1361 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu'na başkentlik yaptı.
Orhan Gazi, babası Osman Gazi'nin vefatının ardından Osmanlı tahtına çıktı.
Bursa Kuşatması gerçekleşti.
Eşrefoğulları Beyliği dağıldı (kuruluşu 1280).
Doğumlar
5 Mart - I. Louis, Macaristan ve Hırvatistan kralı (ö. 1382)
30 Mart - II. İvan, Moskova ve Vladimir büyük prensi (ö. 1359)
tarihi bilinmeyen
I. Murad, veya Murad-ı Hüdavendigâr, 3. Osmanlı padişahı (ö. 1389)
Manuil Kantakuzinos, Mora Despotluğu valisi (ö. 1380)
Ölümler
15 Eylül - Dimitri Mikhayloviç, Moskova Büyük Prensi ve Vladimir Büyük Dükü (d. 1299)
Kasım - Malhun Hatun
tarihi bilinmeyen
II. Süleyman, son Eşrefoğulları beyi
Feleküddin Dündar Bey, Hamitoğulları Beyliğinin kurucusu
|
3007
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1325
|
1325
|
Olaylar
7 Ocak - IV. Afonso, Portekiz kralı oldu.
Şubat - Muhammed bin Tuğluk, babası Gıyaseddin Tuğluk'un ölümü üzerine Delhi Sultanı oldu.
tarihi bilinmeyen
Stefan Dragutin'in Krallığı dağıldı (kuruluşu 1282).
İbn Battuta, dünya seyahatine başladı.
Bolu, Osmanlı tarafından fethedildi.
Mansa Musa, Hac ziyaretini tamamladı.
Doğumlar
5 Mayıs - Zeynüddin Irâkî, Kürt yazar, fıkıh ve hadis bilgini (ö. 1404)
tarihi bilinmeyen
Abraham Cresques, Yahudi bilgin, kartograf (ö. 1387)
İmadeddin İsmail, Mısır Memlûk Sultanı (ö. 1345)
Matheos, Bizans imparatoru (ö. 1383 / 1391)
Ölümler
7 Ocak - I. Diniz, Portekiz Krallığı'nın 6. kralı (d. 1261)
21 Kasım - III. Yuri, Moskova Büyük Prensi (d. 1281)
tarihi bilinmeyen
İbnü'l-Mutahhar el-Hillî, Iraklı Şii usul ilmi âlimi (d. 1250)
Nizameddin Evliya, Hindistan sufilerinden (d. 1238)
|
3008
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1324
|
1324
|
Olaylar
Doğumlar
5 Mart - II. David, İskoçya kralı ve Bruce Hanedanının son hanedan üyesi (ö. 1371)
tarihi bilinmeyen
II. Manuil Megas Komnenos, Trabzon İmparatorluğu imparatoru, III. Andronikos'un muhtemelen gayrı meşru çocuğu (ö. 1333)
Ölümler
8 Ocak - Marco Polo, ünlü İtalyan gezgin, ünlü kâşif ve tüccar Niccolo Polo'nun oğlu (d. 1254)
16 Temmuz - Go-Uda, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 91. imparatoru (d. 1267)
16/17 Ağustos - Brunswick'li İrini, III. Andronikos'un ilk eşi ve Bizans İmparatoriçesi (d. y. 1293)
31 Ağustos - II. Henri, Kudüs ve Kıbrıs Kralı (d. 1270)
|
3009
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1323
|
1323
|
Olaylar
Epir Despotluğu'nda Nicholas Orsini dönemi sona erdi.
Vladimir-Suzdal Knezliği, Karelya'nın doğu kesimini ele geçirdi. O dönemden bu yana Rusya'nın bir parçasıdır.
Kerimüddin Mahmud-i Aksarayî, Müsâmeretü'l-Ahbâr adlı eserini tamamladı.
Olbia, İspanya'dan gelen Aragon Krallığı güçlerince ele geçirildi.
Kakatiya İmparatorluğu sona erdi.
I. Edouardo, Savoie Hanedanı kontu oldu.
Thomas Aquinas, azizlik mertebesine yükseltildi.
Doğumlar
Ölümler
3 Mart - Andrew Harclay, İngiliz askeri komutan
tarihi bilinmeyen
II. Georgi Terter, İkinci Bulgar İmparatorluğu çarı
V. Amadeo, Savoie Hanedanı kontu
|
3010
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1322
|
1322
|
Olaylar
16 Mart - Boroughbridge Savaşı gerçekleşti. İngiltere Kralı II. Edward, bazı baronların isyanını bastırdı.
28 Eylül - Mühldorf Savaşı gerçekleşti. Bavyera, Avusturya'yı yendi.
Pervâneoğulları Beyliği, Candaroğulları tarafından ele geçirilerek beyliğe son verildi (kuruluşu 1277).
Doğumlar
11 Ocak - İmparator Kōmyō, Japonya'da Nanboku-chō dönemi sırasında ikinci Kuzey Talibi (ö. 1380)
tarihi bilinmeyen
Teftâzânî, Fars mutasavvıf ve İslam düşünürü (ö. 1390)
Ölümler
3 Ocak - V. Philippe, Fransa Kralı (d. 1292)
tarihi bilinmeyen
Seyyid Kutbiddîn, Abdulkadir Geylani'nin torunu, İslam alimi
Todor Svetoslav, Bulgaristan Çarı (d. 1270'ler)
Zhao Mengfu, Yuan Hanedanı döneminde yaşamış Çinli ressam ve akademisyen (d. 1254)
|
3011
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1321
|
1321
|
Olaylar
Dante Alighieri, İlahi Komedya'sını muhtemelen 1308-1321 yılları arasında yazdı.
Tekeoğulları Beyliği kuruldu (dağılışı 1423).
Doğumlar
II. Selâhaddin, Mısır Memlûk Sultanı
III. İoannis, Trabzon İmparatorluğu imparatoru (ö. 1362)
Ölümler
14 Eylül - Dante Alighieri, ahirete yapılan bir yolculuğu anlattığı İlahi Komedya (La Divina Commedia) adlı eseri ile tanınan ünlü İtalyan şair ve siyasetçi (d. 1265)
29 Ekim - II. Stefan Uroš Milutin, Sırbistan kralı (d. 1253)
tarihi bilinmeyen
Yunus Emre, Anadolu'da Türkçe şiirin öncüsü olan tasavvuf ve halk şairi (d. 1238)
|
3012
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1320
|
1320
|
Olaylar
Alâeddin Paşa, ilk Osmanlı veziri oldu.
Doğumlar
8 Nisan - I. Pedro, Portekiz kralı (ö. 1367)
25 Mayıs - Togon Temür, Çin'de Yuan Hanedanının (Moğol) son imparatoru (ö. 1370)
tarihi bilinmeyen
Lalla-Ded, Keşmirli Brahman azize (ö. 1390)
Mihail Panaretos, Bizanslı tarihçi (ö. y. 1390)
Şâtıbî, Endülüslü Malikî fıkıhçısı, dil bilgini (ö. 1388)
Ölümler
1 Mart - Ayurbarvada Buyantu Han, 8. Moğol Hanı, Yuan hanedanının 4. İmparatoru ve Çin imparatoru (d. 1285)
12 Ekim - IX. Mihail, Bizans İmparatoru (d. 1277)
|
3013
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1319
|
1319
|
Olaylar
23 Temmuz - Hospitalier Şövalyeleri, Aydınoğulları filosunu Sakız yakınlarında mağlup etti.
Doğumlar
16 Nisan - II. Jean, Fransa Kralı (ö. 1364)
5 Eylül - IV. Pedro, Aragon kralı (ö. 1387)
tarihi bilinmeyen
Haydar Amuli, İran kökenli Şii sufi, filozof ve mistik (ö. 1385)
Ölümler
Haakon Magnusson, Norveç Kralı (d. 1207)
Kemaleddin el-Farisi, İranlı matematikçi ve fizikçi (d. 1267)
|
3014
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1318
|
1318
|
Olaylar
Sultan en-Nâsır Muhammed Camii'nin yapımı tamamlandı.
Doğumlar
I. Ahmed, Mısır Memlûk Sultanı (ö. 1344)
VI. Urbanus, papa (ö. 1389)
Giovanni de Dondi, Astrarium adındaki dünyanın ilk astronomik saatini geliştiren İtalyan bilim insanı (ö. 1389)
Ölümler
17 Temmuz - Reşîdüddîn Fazlullah-ı Hemedânî, Pers Yahudisi kökenli Müslüman hekim, yazar, tarihçi, İlhanlılar'ın bir veziri (d. 1247 - 1250)
22 Kasım - Mihail, Tver prensi, Vladimir prensi (d. 1271)
tarihi bilinmeyen
Duccio di Buoninsegna, İtalyan ressam (d. 1255)
|
3015
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1317
|
1317
|
Olaylar
Doğumlar
Muhammed Bahâeddîn, Nakşibendi tarîkatının isim babası, mutasavvıf evliya (ö. 1389)
Ölümler
8 Ekim - Fushimi, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 92. imparatoru (d. 1265)
tarihi bilinmeyen
Montferratlı İrini, Bizans İmparatoru II. Andronikos'un ikinci eşi ve Montferrat Kontluğu'nun yasal varisi (d. 1274)
|
3016
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1316
|
1316
|
Olaylar
Sallanan Minare'nin yapımı tamamlandı.
Doğumlar
14 Mayıs - IV. Karl, onbirinci Bohemya kralı, Lüksemburg Hanedanı'ndan Kutsal Roma İmparatoru (ö. 1378)
7 Kasım - Simeon Ivanovich Gordiy, Moskova Büyük Prensi (ö. 1353)
14 Kasım - I. Jean, Fransa kralı X. Louis'in ölümünden sonra doğmuş olan, doğar doğmaz Fransa ve Navarra Kralı ilan edilen oğlu (ö. 1316)
tarihi bilinmeyen
Satıbey Hatun, Olcaytu Han'ın kızı, İlhanlı Devleti hükümdarı (ö. 1345)
Ölümler
12 Mart - Stefan Dragutin, Sırbistan Kralı
5 Haziran - X. Louis, Fransa ve Navarra Kralı (d. 1289)
19 Kasım - I. Jean, Fransa kralı X. Louis'in ölümünden sonra doğmuş olan, doğar doğmaz Fransa ve Navarra Kralı ilan edilen oğlu (d. 1316)
13 Aralık - Olcaytu, İlhanlı hükümdarı (d. 1282)
tarihi bilinmeyen
Alaeddin Halaci, Delhi Sultanlığı'nda iktidarda olan Halaci Hanedanına mensup Türk sultan
|
3017
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1315
|
1315
|
Olaylar
15 Kasım - Morgarten Muharebesi gerçekleşti.
Doğumlar
İrini, Trabzon İmparatorluğu imparatoriçesi, Bizans İmparatoru III. Andronikos'un gayrı meşru kızı (ö. 1341'den sonra)
Ölümler
Giovanni Pisano, İtalyan heykeltıraş, ressam ve mimar (d. y. 1250)
|
3018
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1314
|
1314
|
1314 (MCCCXIV) salı günü başlayan bir yıldır.
Olaylar
18 Mart - Son Tapınak Şövalyesi Jacques de Molay, Paris'te yakıldı.
4 Nisan - Oxford Üniversitesi'ne bağlı Exeter College kuruldu.
23 - 24 Haziran - Bannockburn Muharebesi gerçekleşti.
Vacidiye Medresesi'nin yapımı tamamlandı.
Doğumlar
24 Haziran - Hainaultlu Philippa, İngiltere kraliçesi (ö. 1369)
tarihi bilinmeyen
I. Amda Seyon, Etiyopya'da hüküm sürmüş bir hükümdar (ö. 1344)
III. Valdemar, Danimarka kralı (ö. 1364)
Toktoa, Çin'in Yuan hanedanından devlet adamı (ö. 1356)
Ölümler
8 Şubat - Anjoulu Helen, Sırbistan kraliçesi (d. 1236)
18 Mart - Jacques de Molay, son Tapınak Şövalyesi (d. y. 1244)
20 Nisan - V. Clemens, papa (d. y. 1264)
25 Kasım - John Balliol, İskoçya Kralı (d. y. 1249)
29 Kasım - IV. Philippe, Fransa kralı (d. 1268)
|
3019
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1313
|
1313
|
Olaylar
Saruhan Türkleri Manisa'yı fethetti.
Saruhanoğulları Beyliği kuruldu (dağılışı 1412).
Doğumlar
16 Haziran - Giovanni Boccaccio, İtalyan yazar ve şair (ö. 1375)
1 Ağustos - Kōgon, Japonya'da Nanboku-chō dönemi sırasında ilk Kuzey Talibi (ö. 1364)
16 Kasım - Lisannüddin bin Hatip, Gırnata Emirliğinde yaşamış şair, yazar, tarihçi, filozof, fizikçi ve siyasetçi (ö. 1374)
Ölümler
24 Ağustos - VII. Heinrich, Kutsal Roma imparatoru (d. 1275)
tarihi bilinmeyen
VI. Giorgi, Bagrationi Hanedanına mensup çocuk Gürcü Kralı (d. 1308)
Arnaldus de Villa Nova, Katalan bir aileden geldiği düşünülen simyacı, gök bilimci ve fizikçi (d. y. 1235)
Guglielmo Agnelli, İtalyan heykeltıraş ve mimar (d. y. 1238)
|
3020
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1312
|
1312
|
1312 (MCCCXII) cumartesi günü başlayan bir yıldır.
Olaylar
15 Haziran - Rozgony Muharebesi gerçekleşti.
29 Haziran - VII. Heinrich, Kutsal Roma İmparatoru oldu.
Doğumlar
13 Kasım - III. Edward, İngiltere kralı (ö. 1377)
tarihi bilinmeyen
II. William, Atina dükü (ö. 1338)
Ölümler
7 Eylül - IV. Ferdinand, Kastilya kralı (d. 1285)
9 Kasım - III. Otto, Bavyera dükü (d. 1261)
11 Kasım - Sultan Veled, Mevlana Celaleddin Rumi'nin oğlu, Mevlevîliğin asıl kurucusu ve ikinci piri (d. 1226)
|
3021
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1311
|
1311
|
1311 (MCCCXI) cuma günü başlayan bir yıldır.
Olaylar
15 Mart - Halmyros Muharebesi gerçekleşti.
16 Ekim - Vienne Konsili başladı.
Bellver Kalesi'nin yapımı tamamlandı.
Doğumlar
1 Temmuz - Liu Bowen, Çinli asker (ö. 1375)
13 Ağustos - XI. Alfonso, Kastilya ve Leon Kralı (ö. 1350)
Ölümler
7 Şubat - Kutbeddin Şirazî, İranlı din ve astronomi bilgini (d. 1236)
29 Mayıs - II. James, Majorca kralı (d. 1243)
5 Eylül - Amadeus Aba, Macar hükümdar
tarihi bilinmeyen
VIII. Davit, Bagrationi Hanedanına mensup Gürcü Kralı (d. 1273)
Külüg Han, 7. ve Son Moğol imparatoru ve 3. Yuan hanedanı imparatoru, Çin imparatoru (d. 1281)
|
3022
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1310
|
1310
|
Olaylar
3 Aralık - Bohemya Kralı Bohemyalı Henry, Prag'ı işgal eden kardeşi Bohemyalı John tarafından tahttan indirildi.
Doğumlar
30 Nisan - III. Kazimir, Polonya Kralı (ö. 1368)
30 Kasım - II. Frederick, Meissen Markgrafı (ö. 1349)
tarihi bilinmeyen
III. Andronikos, Trabzon imparatoru (ö. 1332)
V. Urbanus, papa (ö. 1370)
Jean de Roquetaillade, Fransız fransiskan simyacı (ö. 1366 - 1370)
Gil Alvarez De Albornoz, İspanyol kardinal
Guillaume Tirel, şef (ö. 1395)
Ölümler
1 Haziran - Marguerite Porete, Fransız mistik
1 Ekim - Burgonyalı Béatrice, Fransız soylu kadın, Bourbon hanımefendisi ve Clermont-en-Beauvaisis kontesi (d. 1257)
19 Ekim - Gottfried von Hohenlohe, Töton Tarikatı'nın 14. Büyük Üstadı (d. 1265)
tarihi bilinmeyen
II. Baybars, kısa bir süre için Mısır Memlûk Sultanı
Burchard von Schwanden, Töton Tarikatı'nın 12. Büyük Üstadı
Ebü’l-Berekât Nesefî, Hanefi fıkıh, kelam ve tefsir alimi (d. 1223)
Yeoryos Pahimeris, Bizanslı tarihçi, yazar (d. 1242)
|
3023
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1309
|
1309
|
Olaylar
15 Ağustos - Hospitalier Şövalyeleri, Rodos'u aldı.
Çobanoğulları Beyliği dağıldı (kuruluşu 1227).
Doğumlar
Firuz Şah Tuğluk, Delhi Sultanlığı'nın yöneten Tuğluklu hükümdarı (ö. 1388)
Ölümler
Matteo Polo, Venedikli tüccar ve kâşif (d. 1230)
Foligno'lu Angela, italyan, mistik ve yazar (d. 1248)
|
3024
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1308
|
1308
|
Olaylar
Türkiye Selçuklu Devleti yıkıldı (kuruluşu 1075).
Aydınoğulları Beyliği kuruldu (dağılışı 1426).
Doğumlar
VI. Giorgi, Bagrationi Hanedanına mensup çocuk Gürcü Kralı (ö. 1313)
Stefan Dušan, Sırpların, Yunanların, Bulgarların ve Arnavutların imparator ve otokratı (ö. 1355)
Ölümler
10 Eylül - Go-Nijō, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 94. imparatoru (d. 1285)
tarihi bilinmeyen
I. Albrecht, Avusturya dükü ve Germen imparatoru (d. 1255)
II. Mesud, son Anadolu Selçuklu Sultanı ve II. İzzeddin Keykavus'un oğlu
III. Vahtang, Bagrationi Hanedanına mensup Gürcü Kralı (d. 1276)
John Duns Scotus, İskoç düşünür (d. 1265)
|
3025
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1307
|
1307
|
Olaylar
12 Ekim - Tapınak Şövalyeleri, Fransa kralı tarafından tutuklandı.
Doğumlar
Ölümler
10 Şubat - Temür Olcaytu Han, Çin imparatoru ve Moğol İmparatorluğu'nun büyük hanı (d. 1265)
1 Haziran - Fra Dolcino, 1300lü yıllarda bilhassa Kuzey İtalya'da yayılan ancak Katolik Kilisesince sapkın kabul edilen Dolcinoculuk akımının lideri (d. 1250)
7 Temmuz - I. Edward, İngiltere Kralı (d. 1239)
tarihi bilinmeyen
I. Benedetto Zaccaria, Ceneviz Cumhuriyeti'nin bir İtalyan amirali (d. y. 1235)
Barak Baba, ünlü bir Babai dervişi (d. 1257)
Kalem Bey, Karesi Bey'in babası
|
3026
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1306
|
1306
|
Olaylar
Pendik, İstanbul Osmanlı beyliği hakimiyetine girdi.
Kınık, İzmir Karesi beyliği hakimiyetine girdi.
Osman Bey, Dinboz'da Bizans tekfurlarının kuvvetlerini mağlup etti. Kestel, Kete ve Ulubad kaleleri Osmanlı'nın eline geçti.
Ulubad tekfuruyla ilk askeri antlaşma imzalandı, antlaşmaya göre: mülteci Kite tekfuru Osmanlılara iade edilecekti, Türkler Ulubad Nehri'ni geçmeyecekti.
Doğumlar
Anna, Bizans İmparatoru III. Andronikos'un imparatoriçe eşi (ö. 1365)
Ashikaga Tadayoshi, Aşikaga şogunluğunun kurucusu Japon yönetici ve asker (ö. 1352)
Ölümler
5 Mayıs - Konstantinos Paleologos, Paleologos Hanedanı'ndan Bizanslı prens (d. 1261)
4 Ağustos - III. Wenceslaus, Macaristan ve Hırvatistan kralı (d. 1289)
tarihi bilinmeyen
Adam de la Halle, şair, müzisyen, ve Fransız seküler tiyatrosunun erken yenilikçilerinden (d. 1250)
|
3027
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1305
|
1305
|
Olaylar
Doğumlar
2 Haziran - Ebû Said Bahadır, Olcaytu'nun oğlu ve İlhanlı Devleti'nin 9. hükümdarı (ö. 1335)
tarihi bilinmeyen
Ashikaga Takauji, imparatorluk hükûmetini devirerek 1338'den 1573'e değin Japonya'ya egemen olan Ashikaga şogunluğunu kuran savaşçı ve devlet adamı (ö. 1358)
Sadreddin Musa, Şeyh Safiyüddin İshak Erdebili'nin halefi ve oğlu (ö. 1391)
Ölümler
30 Nisan - Roger de Flor, başta Sicilya ve Bizans İmparatorluğu olmak üzere Akdeniz kıyılarında ve Anadolu topraklarında faaliyetlerde bulunmuş olan paralı asker (condottiere) (d. 1267)
23 Ağustos - William Wallace, Kral I. Edward döneminde İngiltere'ye karşı yapılan direnişte vatandaşlarına önderlik eden İskoç şövalye (d. 1272)
4 Ekim - İmparator Kameyama, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 90. imparatoru (d. 1249)
tarihi bilinmeyen
IV. İoannis, İznik İmparatoru (d. 1250)
Qian Xuan, Çinli ressam (d. 1235)
|
3028
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1304
|
1304
|
Olaylar
Osman Bey, Lefke, Akhisar, Mekece ve Geyveyi fethetti.
Doğumlar
24 Şubat - İbn Battuta, Orta Çağın en büyük seyyahı ve Rıhlet-ü İbn Battûta diye bilinen seyahatnâmenin yazarı (ö. 1369)
20 Temmuz - Petrarca, döneminin en büyük bilgini sayılan İtalyan hümanist ve şair (ö. 1374)
tarihi bilinmeyen
İbn eş-Şatir, Arap gök bilimci (ö. 1375)
Ölümler
17 Mayıs - Gazan Han, Moğol İmparatorluğunun İran'daki İlhanlı bölümünün 7. hükümdarı (d. 1272)
7 Temmuz - XI. Benedictus, papa (d. 1240)
27 Temmuz - Andrey, Rus prens, Aleksandr Nevskiy'nin oğlu (d. 1255)
17 Ağustos - İmparator Go-Fukakusa, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 89. imparatoru (d. 1243)
|
3029
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1303
|
1303
|
Olaylar
Fransa ile İngiltere arasında Paris Antlaşması imzalandı.
Roma La Sapienza Üniversitesi kuruldu.
1303 Girit depremi meydana geldi.
Doğumlar
Ölümler
11 Ekim - VIII. Bonifacius, papa (d. y. 1235)
tarihi bilinmeyen
III. Alâeddin Keykubad, Anadolu Selçuklu Sultanı ve II. İzzeddin Keykavus'un torunu
|
3030
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1302
|
1302
|
Olaylar
1301-1302, Halley kuyruklu yıldızı, Dünya'nın yakınından geçti (önceki: 1222 ; sonraki: 1378).
Osman Gazi, Koyunhisar Savaşı'nı kazandı. Bu savaş, Osmanlı Beyliği'nin Bizans'la ilk savaşıdır.
Bafeus Muharebesi gerçekleşti. Halil İnalcık'a göre Osmanlı Beyliği’nin kuruluşu bu muharebeyle başlamıştır.
Germiyanoğulları Beyliği kuruldu (dağılışı 1428).
Doğumlar
Ölümler
tarihi bilinmeyen
I. Hâkim, Abbâsî Halifesi
|
3031
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1301
|
1301
|
Olaylar
1301-1302 Halley kuyruklu yıldızı, Dünya'nın yakınından geçti (önceki: 1222 ; sonraki : 1378 (teorik olarak)).
14 Ocak - Arpad Hanedanı yıkıldı.
Dante sürgüne yollandı.
Dündar Bey Medresesi'nin yapımı tamamlandı.
Türk şair Gülşehrî, Feleknâme adlı mesnevi eseri kaleme aldı.
Safevîyye Tarikatı Kuruldu.
Doğumlar
19 Haziran - Prince Morikuni, Japon şogun (ö. 1333)
23 Temmuz - Otto, Avusturya dükü (ö. 1339)
24 Eylül - Ralph Stafford, İngiliz asker (ö. 1372)
7 Ekim - Aleksandr Mikhailovich, Tver prensi ve Vladimir-Suzdal Knezliği knezi (ö. 1339)
tarihi bilinmeyen
Hélie de Talleyrand-Périgord, Fransız kardinal (ö. 1364)
İbn Kesir, Suriyeli muhaddis, müfessir ve tarihçi (ö. 1373)
Ni Zan, Çinli ressam (ö. 1374)
Nitta Yoshisada, Japon devlet adamı (ö. 1338)
William Montacute, İngiliz asilzade (ö. 1344)
Ölümler
14 Ocak - III. András, Macaristan kralı (d. 1265)
3 Eylül - I, Alberto della Scala, Verona lordu
tarihi bilinmeyen
I. Leo (d. 1228)
Amaury de Montfort (d. 1243)
Asukai Gayu, Japon şair (d. 1241)
Caca Bey, Türk devlet adamı, Selçuklular döneminde Keyhüsrev zamanında Kırşehir emiri (d. 1240)
False Margaret (d. 1260)
Kaydu, de facto Çağatay Hanı, Ögeday’ın torunu
Mücîrüddin Emîrşah, İlhanlıların Anadolu'daki en üst rütbeli görevlisi
* Zahid Gilani, Zahidiyye tarikatının kurucusu bilgin (d. 1216)
Violant of Aragon, Kastilya kraliçesi (d. 1236)
muhtemelen – Jean I de Grailly
|
3032
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1300
|
1300
|
Olaylar
15 Haziran - Bilbao şehri kuruldu.
Çin'de nüfus sayımı yapıldı: Ülkenin o zamanlardaki nüfusu 60 milyondur.
Tarasca devleti kuruldu (dağılışı 1530).
Amsterdam şehri kuruldu.
Doğumlar
21 Mart - Henry Suso (d. 1366)
tarihi bilinmeyen
Chihab Addine Abul-Abbas Ahmad ben Fadhl Al-Umari, Arap tarihçi (d. 1384)
Dionigi di Borgo San Sepolcro, keşiş (d. 1342)
Filotheos Kokkinos, Konstantinopolis Patriği (ö. 1377 / 1378)
Geoffroi de Charny, Fransız şövalye ve yazar (d. 1356)
Jean Buridan, Fransız rahip, filozof (d. 1358)
John of Winterthur, İsveçli ressam
Laurence Minot, İngiliz şair (d. 1352)
Richard FitzRalph, Başpiskopos (d. 1360)
Taddeo Gaddi, İtalyan ressam ve mimar (d. 1366)
Ölümler
2 Mayıs - Blanche of Artois, Navarre hükümdarı
18 Temmuz - Gerard Segarelli
29 Ağustos - Guido Cavalcanti, İtalyan şair, Dolce Stil Nuovo (Tatlı Yeni Üslup) akımının önde gelen şairlerinden (b. 1255)
tarihi bilinmeyen
Çaka Nogay, İkinci Bulgar İmparatorluğu çarı (d. 1256)
Guillaume de Nangis, keşiş
Jacob van Maerlant, Hollandalı şair
Munio de Zamora
Mühezzebüddin Mesud, Pervâneoğulları beyi
Richard Middleton, İngiliz teolog ve filozof
Tran Hung Dao, Vietnamlı general
William of Nangis
|
3039
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/Tatarca
|
Tatarca
|
Tatarca veya İdil Tatarcası (Tatarca: татар теле veya татарча), Türk dillerinin Kıpçak grubuna bağlı bir dildir. Aynı aileden bir lehçe olan Kırım Tatarcasından ayırmak için “Kazan Tatarcası” olarak da adlandırılır. Çoğunluğu, Rusya Federasyonu içindeki Tataristan'da yaşayan Tatarlar tarafından konuşulur. Tataristan Cumhuriyeti'nin Rusça ile birlikte iki resmî dilinden biridir.
Örnek
Äye – He/evet
Yuq – Yok/hayır
İsänme(sez)/sawmı(sız) – Merhaba/esen misiniz
Sälâm – Selam
Saw bul(ığız)/xuş(ığız) – Güle güle
Zínhar öçen – Lütfen
Räxmät – Teşekkür ederim/sağ olun
Ğafu it(egez) – Affedersiniz
Min – Ben
Sin – Sen
Ul – O
Bez – Biz
Sez – Siz
Alar – Onlar
Millät – Millet
İngiliz(çä) – İngilizce
Sesler
Sesli harfler kullanılan alfabeye göre değişir.
Tatarca ve Kırımca
Tatarca ve Kırım Tatarcası iki farklı dildir, ancak her ikisi de Kıpçak dillerine aittir.
Resimler
Ayrıca bakınız
Kırım Tatar Türkçesi
Kaynakça
http://www.linguistlist.org
https://web.archive.org/web/20071222225212/http://tugan-tel.noka.ru/
Dış bağlantılar
http://www.tatarcasozluk.com – Online Tatarca - Türkçe - İngilizce Sözlük
Tatarca - Türkçe Sözlük
https://web.archive.org/web/20120829014707/http://www.kirimtatar.net/tatarca/dil.html - Kırım Tatarcası
http://alparslanfatih2007.googlepages.com/kirilalfabesi - Tataristan Kiril Alfabesi
İdil Tatarları
Kıpçak grubu
|
3044
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/George%20W.%20Bush
|
George W. Bush
|
George Walker Bush (d. 6 Temmuz 1946), 2001'den 2009'a kadar Amerika Birleşik Devletleri'nin 43. başkanı olarak görev yapan Amerikalı bir politikacı ve iş adamıdır. Daha evvel 1995'ten 2000'e kadar Teksas'ın 46. valisi olarak görev yapmış olan Bush, aynı zamanda Cumhuriyetçi Parti'nin ve Bush ailesinin bir üyesi, eski başkan George H. W. Bush'un oğludur.
Bush, yirmili yaşlarındayken Teksas Ulusal Hava Muhafızlarında savaş uçağı pilotu olarak görev yürüttü. 1975'te Harvard Business School'dan mezun oldu ve bunu müteakiben petrol endüstrisinde çalıştı. 1978'de Bush, Temsilciler Meclisine adaylığını koyamadı, bu sebeple iş kariyerine devam etti ve 1994'te Teksas valisi seçilmeden evvel Major League Baseball Texas Rangers'a ortak oldu. Vali olarak Bush; haksız fiil reformu, eğitim fonlarının arttırılması, okullar için daha yüksek standartlar belirlenmesi ve ceza adaleti sisteminde reform yapılması için mevzuata başarıyla sponsor oldu. 2000 başkanlık seçimlerinde Bush, Florida'da bir Yüksek Mahkemenin yeniden sayımı durdurma kararını içeren dar ve çekişmeli bir galibiyetin ardından Al Gore'u yendi.
Yaşamı
1946'da doğan George Walker Bush, Amerika Birleşik Devletleri'nin 41. başkanı George H. W. Bush'un oğludur. Başkan olmadan önce 1995-2000 yılları arasında Teksas eyaletinin valiliğini yapmıştır.
2000 yılında Amerika Birleşik Devletleri Başkanlığına adaylığını koymuş, Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adaylığını alabilmek için Arizona Senatörü John McCain ile kıyasıya bir çekişme yaşamış ve galip gelmiştir. 7 Kasım 2000 tarihinde yapılan genel seçimlerde rakibi Al Gore'dan daha az oy almasına rağmen hayli tartışmalı bir belirsizlik döneminden sonra Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkemesinin 5-4 olarak George W. Bush lehine karar vermesi sonucu başkan ilan edilmiştir.
George Walker Bush'un başkanlık döneminde yaşanan en önemli olay 11 Eylül saldırılarıdır. Bu olayın sorumlusu olarak görülen Usame bin Ladin'i yakalayarak cezalandırmak ve Taliban yönetimini görevden indirmek amacıyla 7 Ekim 2001 tarihinde Afganistan'a asker gönderdi. 20 Mart 2003 tarihinde de Irak Savaşı'nı başlattı.
2004 Kasım'ındaki Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimlerinde George W. Bush bu sefer rakibi Massachusetts senatörü John Kerry'yi az farkla geçerek ikinci kez başkan olmaya hak kazandı. George W. Bush'un görev süresi 20 Ocak 2009 tarihinde bitti ve görevi 2008 ABD başkanlık seçimlerinde başkan seçilen Barack Obama'ya devretti.
Yeğeni ünlü moda tasarımcısı Lauren Bush'tur.
Bush dönemi kronolojisi
2001
20 Ocak: George Walker Bush, Demokrat Parti adayı Al Gore'a karşı şaibeli olduğu iddia edilen seçimin ardından 43. ABD Başkanı oldu.
29 Mart: Sera gazlarının atmosfere salımını kısıtlayan Kyoto Protokolü'nü imzalamayı reddetti. Protokol, 1998'de dönemin başkanı Bill Clinton tarafından imzalanmıştı.
10 Mayıs: 11 yıllık ve 1.350 trilyon dolarlık vergi indirimi planını kabul etti.
11 Eylül: Resmî makamlarca El-Kaide tarafından kaçırılan 4 yolcu uçağı, New York'taki Dünya Ticaret Merkezi, Washington'daki Savunma Bakanlığı binası ve Pennsylvania'da düştü: 3 bine yakın insan öldü. (Ana madde: 11 Eylül Saldırıları)
20 Eylül: Bush, El-Kaide lideri Usame bin Ladin'in iadesi için Afganistan'a ültimatom verdi.
7 Ekim: Afganistan'a müdahale başladı. Başkent Kabil 13 Kasım'da düştü.
26 Ekim: Terörle mücadelede artan izleme ve baskı yetkisi veren "Patriot Act" yürürlüğe girdi.
2002
11 Ocak: Küba'daki Amerikan üssü Guantanamo'da hapishane açıldı.
29 Ocak: Bush, İran, Irak ve Kuzey Kore'yi dünya barışını tehdit eden "Şer Eksenine" yerleştirdi.
1 Haziran: Bush, ABD güvenliğini tehdit eden devletlere karşı "önleyici savaş" doktrinini açıkladı.
11 Ekim: Kongre, Irak'ın vurulmasını onayladı.
2003
22 Ocak: Dönemin Savunma Bakanı Donald Rumsfeld, Irak'a müdahaleye karşı çıkan Fransa ve Almanya'yı "Eski Avrupa" olarak nitelendirdi.
28 Ocak: Bush yönetimi, Afrika'daki AIDS kurbanlarına ilaç alınması için 15 milyar dolarlık bağışta bulundu.
17 Mart: Bush Saddam'a oğullarını da alarak 48 saat içerisinde ülkeyi terk etmeleri çağrısında bulundu.
20 Mart: Irak'ın işgali. Başkent Bağdat 9 Nisan'da düştü. (Irak Savaşı)
1 Mayıs: Bush, "esas çatışmaların sona erdiğini" açıkladı.
3 Ekim: Koalisyonun soruşturma komisyonu, Irak'ta savaşın gerekçesi olarak gösterilen kitle imha silahlarının bulunmadığını açıkladı.
13 Aralık: Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin yakalandı.
2004
14 Ocak: Bush, Ay'a gidilmesini öngören uzay programını başlattı.
28 Nisan: Irak'taki Ebu Gureyb Cezaevi'nde Amerikan askerlerinin Iraklılara işkence yaptığını gösteren fotoğraflar bütün dünyada tepkilere neden oldu.
29 Haziran: Libya ile diplomatik ilişkiler yeniden başladı.
2 Kasım: Bush, Demokrat aday John Kerry karşısında ikinci dönem için yeniden seçildi. Cumhuriyetçiler Kongre'deki çoğunluğu korudu.
2005
29 Ağustos: Katrina Kasırgası New Orleans'ı vurdu. Bush yönetimi, çoğunluğu siyahi olan felaketzedelerin akıbetlerine kayıtsız kalmakla suçlandı.
2006
8 Kasım: Ara dönem seçimleri yapıldı. Demokrat Parti, Kongrenin iki kanadını da kazandı. Bush, Rumsfeld'i görevden aldı, yerine Robert Gates'i atadı.
30 Aralık: Saddam Hüseyin idam edildi. Bush, bunu "Irak'ta önemli bir dönem" olarak değerlendirdi.
2007
10 Ocak: Bush, öncelikle başkent Bağdat'ın güvenliğini sağlamak için öngörülen "güçlendirme planı" kapsamında Irak'a 20 bin takviye asker gönderileceğini açıkladı.
7 Mayıs: Bush, Kuzey Kore'ye enerji yardımı yapılmasına izin verdi.
2008
15 Eylül: Lehman Brothers bankasının çöküşü, dünyadaki mali kriz depremini tetikledi.
4 Kasım: Barack Obama, başkanlık seçimini kazandı.
15 Kasım: Bush Washington'da mali krizin eşiğindeki dünyanın en güçlü ekonomilerini bir araya getiren G-20 zirvesi düzenledi.
14 Aralık: Iraklı bir gazeteci Bağdat'ı ziyaret eden Bush'a ayakkabı fırlattı.
2009
20 Ocak: Bush, başkanlığı ABD'nin ilk Siyahi başkanı Barack Obama'ya devretti.
Ayrıca bakınız
Barney (köpek)
Bushizm
Kaynakça
1946 doğumlular
Amerika Birleşik Devletleri devlet başkanları
George Walker
20. yüzyıl Amerikalı siyasetçileri
21. yüzyıl Amerikalı siyasetçileri
Amerikalı pilotlar
Amerikalı Metodistler
İrlanda asıllı Amerikalılar
Hollanda asıllı Amerikalılar
Alman asıllı Amerikalılar
Harvard Üniversitesinde öğrenim görenler
Yale Üniversitesinde öğrenim görenler
Teksas valileri
Aziz George Zafer Nişanı sahipleri
Teksas'ta Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Muhafızları personeli
Yaşayan insanlar
Amerikalı siyasetçiler
Amerikalı milliyetçiler
Amerikalı muhafazakârlar
En Kötü Erkek Oyuncu Altın Ahududu Ödülü sahipleri
|
3052
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/23%20Mart
|
23 Mart
|
Olaylar
625 - Arabistan'da Müslümanlarla Kureyşler arasında, Uhud Savaşı başladı.
1791 - Hollandalı kadın hakları savunucusu Etta Palm d'Aelders, Gerçeğin Dostları Konfederasyonu olarak bilinen kadın kulüplerini kurdu.
1801 - I. Aleksandr, Rus İmparatorluğu'nun Çarı oldu.
1839 - "OK" sözcüğü, (oll correct) Boston Morning Post gazetesinde ilk kez kayıtlara geçti.
1848 - Macaristan, Avusturya'dan bağımsızlığını ilan etti.
1855 - Dolmabahçe Camii ibadete açıldı.
1903 - Wright Kardeşler, ilk sabit kanatlı uçakları için patent başvurusunda bulundular.
1918 - Rus İç Savaşı kapsamında Beyaz Ordu'nun bölgeden çekilmesinin ardından Don Sovyet Cumhuriyeti ilan edildi.
1919 - Benito Mussolini, İtalya'da Faşist Mücadele Birliklerinin İttifakı (Fasci Italiani di Combattimento) partisini kurdu. 9 Kasım 1921'de ise Ulusal Faşist Parti kuruldu.
1921 - II. İnönü Muharebesi başladı. Yunan birlikleri, Uşak ve Bursa üzerinden, Afyon ve Eskişehir'e doğru iki koldan taarruz başlattı.
1923 - Mübadele sonucu Selanik'ten gelen Türkler, Didim'e ulaştılar.
1925 - Sessiz sinema döneminin en pahalı filmi olan (3.9 milyon dolar) "Ben Hur", gösterime girdi.
1931 - Türk çocuklarının ilk öğrenimlerini Türk okullarında yapmalarını zorunlu kılan kanun kabul edildi.
1933 - Alman Millî Meclisi Reichstag, Adolf Hitler'e kararnamelerle ülkeyi yönetme yetkisi verdi.
1946 - Zekeriya Sertel ile Sabiha Sertel, Cami Baykut ve Halil Lütfi Dördüncü, çeşitli hapis cezalarına çarptırıldı. Daha sonra karar, Yargıtayca bozuldu ve gazeteciler serbest bırakıldılar.
1956 - Pakistan, ilk İslam Cumhuriyeti oldu.
1959 - Ankara'da yayınlanan Öncü gazetesi, süresiz olarak kapatıldı.
1971 - Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu liderlerinden Deniz Gezmiş'in arkadaşları, Hüseyin İnan ve Mehmet Nakipoğlu yakalandı.
1972 - Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay; Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkında verilen idam cezalarını onayladı.
1974 - Hükûmet, İmralı Adası'nda gömülü olan Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan'ın mezarlarının başka bir yere taşınabilmesine izin verdi.
1977 - Liselerde okutulan "Felsefeye Başlangıç" adlı kitabın yazarı Prof. Nebahat Küyel, Aleviler'i küçük düşürme iddiasıyla yargılandı.
1979 - MSP eski Milletvekili Halit Kahraman, eroin kaçırırken Yunanistan'da yakalandı.
1982 - Uğur Mumcu, köşesinde, "Terör, öncelikle demokrasinin düşmanıdır. Bu açıdan bakarsak, «12 Eylül 1980 öncesinde Türkiye'de düşünce özgürlüğü vardır, Anayasa yürürlüktedir, demokrasi tastamam işlemektedir» diyemeyiz, dersek: inandırıcı olamayız." yazdı.
1989 - Utah Üniversitesi'nden Stanley Pons ve Martin Fleischmann, soğuk füzyon konusundaki buluşlarını açıkladılar.
1990 - Cizre'de binlerce kişi yürüyüş yaptı.
1992 - Şırnak'ın Cizre ilçesinde çıkan olaylarda, güvenlik güçleri ile göstericiler arasındaki çatışmaları izleyen Sabah Gazetesi muhabiri İzzet Kezer, başından vurularak öldü.
1994 - Meksika Başkan adayı Luis Donaldo Colosio, seçim hazırlıkları sırasında düzenlenen bir suikast sonucu öldürüldü.
1994 - Rus Havayolları Aeroflot'a ait Airbus A310 tipi bir yolcu uçağı, Sibirya'da düştü; 75 kişi öldü.
1996 - Ankara'da öğrenciler harçları protesto eylemi yaptılar. Çıkan olaylar sonrasında Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi binasına giren Polis, 127 öğrenciyi gözaltına aldı. Olaylarda 51 polis ve 100 öğrenci yaralandı.
1996 - Refah Partisi Genel Başkan Yardımcısı Oğuzhan Asiltürk, Türk Silahlı Kuvvetleri'ni din düşmanlığı yapmakla suçladı.
1998 - Bakanlar Kurulunda irticayla mücadelede alınması gereken önlemleri içeren yasa tasarılarının büyük bölümü imzalandı.
1999 - Paraguay Başkan Yardımcısı Luis María Argaña, suikast sonucu öldürüldü.
2000 - Galatasaray futbol takımı, UEFA Kupası çeyrek finalinde deplasmandaki ilk maçta 4-1 yendiği Mallorca'yı, Ali Sami Yen Stadı'nda da yenip, yarı finalist oldu.
2001 - NATO, Kosova Savaşında seyreltilmiş uranyum mermisi kullandığını itiraf etti.
2001 - Sovyet uzay istasyonu Mir'in görevi sonlandırıldı.
2004 - Gelibolu Yarımadası Tarihî Millî Parkı'nda Doğa Koruma ve Millî Parklar Genel Müdürlüğü'nce yürütülen "Şehitler Coğrafyası" projesi kapsamında yapılan araştırmalar sonucu, iki bin askerin gömüldüğü gerçek şehitlik bulundu.
2008 - "Ergenekon" soruşturması kapsamında gözaltına alınan İlhan Selçuk, savcılık sorgusunun ardından serbest bırakıldı ve yurt dışına çıkışı yasaklandı.
Doğumlar
1338 - Go-Kōgon, Japonya'da Nanboku-chō dönemi sırasında dördüncü Kuzey Talibi idi (ö. 1374)
1614 - Cihanara Begüm, Babür İmparatoru Şah Cihan'ın kızı (ö. 1681)
1643 - María de León Bello y Delgado, Katolik rahibe ve mistik (ö. 1731)
1749 - Pierre-Simon Laplace, Fransız matematikçi ve gök bilimci (ö. 1827)
1795 - Bernt Michael Holmboe, Norveçli matematikçi (ö. 1850)
1823 - Schuyler Colfax, Amerikalı gazeteci, iş insanı ve siyasetçi (ö. 1885)
1825 - Theodor Bilharz, Alman doktor (ö. 1862)
1829 - N. R. Pogson, İngiliz astronom (ö. 1891)
1853 - Muzaffereddin Şah, İran Şahı (ö. 1907)
1858 - Ludwig Quidde, Alman pasifist ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1941)
1864 - Sándor Simonyi-Semadam, Macar Başbakanı (ö. 1946)
1868 - Dietrich Eckart, Alman politikacı (ö. 1923)
1876 - Ziya Gökalp, Türk şair (ö. 1924)
1878 - Henry Weed Fowler, Amerikalı zoolog (ö. 1965)
1881 - Hermann Staudinger, Alman kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1965)
1881 - Roger Martin du Gard, Fransız yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1958)
1882 - Amalie Emmy Noether, Alman matematikçi (ö. 1935)
1883 - Andrey Bubnov, Ekim Devrimi önderlerinden Bolşevik devrimci, Sol Muhalefet üyesi (ö. 1938)
1887 - Josef Čapek, Çek ressam ve yazar (ö. 1945)
1887 - Juan Gris, İspanyol ressam ve heykeltıraş (ö. 1927)
1887 - Edward Courtney Boyle, Kraliyet Donanması subayı (ö. 1967)
1892 - Walter Krüger, Nazi Almanyası ve Saksonya Krallığı'nda asker (ö. 1973)
1893 - Cedric Gibbons, Amerikalı sanat yönetmeni ve yapım tasarımcısı (ö. 1960)
1898 - Erich Bey, Nazi Almanyası'nın muhrip filosu komutanı (ö. 1943)
1899 - Louis Adamic, Amerikalı gazeteci ve yazar (ö. 1951)
1900 - Erich Fromm, Amerikalı psikoanalizci ve toplum felsefecisi (ö. 1980)
1903 - Frank Sargeson, Yeni Zelandalı yazar ve romancı (ö. 1982)
1904 - Joan Crawford, Amerikalı aktris (ö. 1977)
1905 - Lale Andersen, Alman şarkıcı (Lili Marleen ile tanınan) (ö. 1972)
1907 - Daniel Bovet, İsviçreli farmakolog (ö. 1992)
1909 - Ahmet Ahundov, edebiyat eleştirmeni, yazar, şair, çevirmen ve Türkmen üniversite profesörü (ö. 1943)
1910 - Akira Kurosawa, Japon film yönetmeni (ö. 1998)
1912 - Wernher von Braun, Alman bilim insanı (ö. 1977)
1913 - Abidin Dino, Türk ressam, karikatürist, yazar ve film yönetmeni (ö. 1993)
1915 - Vasiliy Zaytsev, SSCB'li keskin nişancı (ö. 1991)
1927 - Şükran Kurdakul, Türk şair, yazar ve araştırmacı (ö. 2004)
1933 - Hayes Alan Jenkins, SSCB'li buz patenci
1933 - Philip Zimbardo, Amerikalı psikolog (Stanford hapishane deneyi ile tanınan)
1936 - Yalçın Otağ, Türk oyuncu ve komedyen (ö. 2014)
1937 - İbrahim Ebuleyş, Mısırlı iş insanı (ö. 2017)
1939 - Pervin Par, Türk sinema oyuncusu (ö. 2015)
1942 - Michael Haneke, Avusturyalı film yönetmeni
1944 - Michael Nyman, İngiliz minimal müzik bestecisi
1945 - Leyla Demiriş, Türk soprano ve opera sanatçısı (ö. 2016)
1948 - Chantal Lauby, Fransız sinema oyuncusu, senarist ve film yönetmeni
1952 - Rex Tillerson, Amerikalı iş insanı, inşaat mühendisi ve siyasetçi
1953 - Chaka Khan, Amerikalı şarkıcı
1955 - İsmail Rüştü Cirit, Türk hukukçu
1956 - Jose Manuel Durao Barroso, Portekizli politikacı
1956 - Talat Bulut, Türk tiyatrocu ve seslendirme sanatçısı
1959 - Numan Kurtulmuş, Türk akademisyen, yazar ve siyasetçi
1963 - Míchel, İspanyol futbolcu ve teknik direktör
1964 - Okan Bayülgen, Türk televizyon programcısı ve oyuncu
1965 - Aneta Kręglicka, Polonyalı 1989 Dünya Güzeli
1966 - Caner Beklim, Türk radyo yapımcısı ve müzik direktörü
1968 - Fernando Hierro, İspanyol futbolcu
1971 - Yasmeen Ghauri, Kanadalı manken
1973 - Jason Kidd, Amerikalı basketbolcu
1973 - Jerzy Dudek, Polonyalı futbolcu
1975 - Burak Gürpınar, Türk müzisyen
1976 - Chris Hoy, İskoç asıllı İngiliz bisikletçi
1976 - Michelle Monaghan, Amerikalı aktris
1976 - Keri Russell, Amerikalı oyuncudur
1977 - Maxim Marinin, Rus buz patenci
1978 - Bora Duran, Türk şarkıcı
1978 - Perez Hilton, Amerikalı blog yazarı ve televizyon ünlüsü
1978 - Walter Samuel, Arjantinli futbolcu
1981 - Giuseppe Sculli, İtalyan futbolcu
1981 - Mesut Süre, Türk radyo programcısı ve stand up sanatçısı
1983 - Hakan Kadir Balta, Türk futbolcu
1983 - Mo Farah, Somali asıllı İngiliz atlet
1983 - Sascha Riether, Alman eski millî futbolcudur
1983 - Jerome Thomas, İngiliz eski futbolcu
1984 - Janna Nemtsova, Rus Yahudi yazar ve aktivist
1985 - Bethanie Mattek-Sands, Amerikalı tenisçi
1985 - Memphis Monroe, Amerikalı porno oyuncusu
1989 - Luis Fernando Silva, Meksikalı futbolcudur
1990 - Jaime Alguersuari, İspanyol Formula 1 pilotu
1991 - Bensu Soral, Türk oyuncu
1992 - Tolga Ciğerci, Almanya'da yetişmiş Türk millî futbolcu
1992 - Kyrie Irving, Avustralya asıllı Amerikalı basketbolcudur
1993 - Aytaç Kara, Türk futbolcu
1993 - Buğrahan Tuncer, Türk basketbolcu
1994 - Nick Powell, İngiliz futbolcudur
1995 - Jan Lisiecki, Kanada doğumlu, Polonya asıllı klasik müzik piyanisti
1995 - Ozan Tufan, Türk futbolcu
1996 - Alexander Albon, Formula 1'de Red Bull Racing için yarışan Tay-İngiliz pilot
Ölümler
59 - Genç Agrippina, Roma İmparatoriçesi (d. 15)
1022 - Zhenzong, Çin'in Song Hanedanı'nın üçüncü imparatoru (d. 968)
1555 - III. Julius, 1550-1555 arasında papa (d. 1487)
1589 - Marcin Krome, Polonyalı haritacı, diplomat ve tarihçi (d. 1512)
1747 - Humbaracı Ahmed Paşa, Osmanlı Ordusu'nun ıslahı için çalışmalar yapan Fransız subay (d. 1675)
1801 - I. Pavel, Rus Çarı (d. 1754)
1819 - August von Kotzebue, Alman oyun yazarı ve yazar (d. 1761)
1829 - Richard Anthony Salisbury, İngiliz botanikçi (d. 1761)
1842 - Stendhal, Fransız yazar (d. 1783)
1854 - Johannes Søbøtker, Danimarka Batı Hint Adaları'ndaki tüccar (d. 1777)
1891 - Anne Lynch Botta, Amerikalı şair, yazar ve öğretmen (d. 1815)
1910 - Nadar, Fransız fotoğrafçı, karikatürist, roman yazarı, gazeteci ve baloncu (d. 1820)
1923 - Karekin Pastırmacıyan, Ermeni siyasetçi (d. 1872)
1923 - Hovhannes Tumanyan, Ermeni şair ve romancı (d. 1869)
1945 - Napier Shaw, İngiliz meteorolog (d. 1854)
1946 - Gilbert Lewis, Amerikalı kimyager (d. 1875)
1951 - Erich Neumann, bir Nazi politikacıydı (d. 1892)
1953 - Raoul Dufy, Fransız ressam (d. 1877)
1956 - Evariste Lévi-Provençal, Fransız Orta Çağ tarihçisi, oryantalist, Arap Dili ve Edebiyatı uzmanı ve İslam tarihçisi (d. 1894)
1958 - Florian Znaniecki, Polonyalı filozof ve sosyolog (d. 1882)
1960 - Said Nursi, İslam düşünürü ve tefsir yazarı (Risale-i Nur Külliyatı'nın yazarı ve Nur Cemaati'nin kurucu lideri) (d. 1878)
1963 - Thoralf Skolem, Norveçli matematikçi (d. 1887)
1964 - Peter Lorre, Avusturya-Macaristan asıllı Amerikalı aktör (d. 1904)
1964 - Mehmet Necati Lugal, Türk edebiyat profesörü (d. 1878)
1968 - Edwin O'Connor, Amerikalı gazeteci, romancı ve radyo yorumcusu (d. 1918)
1973 - Şevkiye May, Türk tiyatro, operet ve sinema oyuncusu (d. 1915)
1980 - Arthur Melvin Okun, Amerikalı ekonomist (d. 1928)
1981 - Beatrice Tinsley, İngiltere doğumlu Yeni Zelandalı astronom ve kozmologtur (d. 1941)
1986 - Étienne Mattler, Fransız eski millî futbolcu (d. 1905)
1986 - Anastasiya Platonovna Zuyeva, Sovyet oyuncu (d. 1896)
1987 - Nevzat Süer, Türk satranç oyuncusu (d. 1925)
1990 - John Dexter, İngiliz tiyatro, film ve opera yönetmeni (d. 1925)
1992 - Friedrich August von Hayek, Avusturyalı ekonomist ve Nobel Ekonomi Ödülü sahibi (d. 1899)
1992 - İzzet Kezer, Türk gazeteci (d. 1954)
1993 - Robert Crichton, Amerikalı roman yazarı (d. 1925)
1994 - Giulietta Masina, İtalyan aktris (d. 1921)
1995 - Cevad Memduh Altar, Türk sanat tarihçisi (d. 1902)
2006 - Desmond Doss, Birleşik Devletler Ordusu onbaşısı idi (d. 1919)
2006 - Pío Leyva, Kübalı müzisyen (d. 1917)
2011 - Jean Bartik, Amerikalı yazılımcı (d. 1924)
2011 - Ali Teoman, Türk yazar (d. 1962)
2011 - Elizabeth Taylor, İngiliz aktris ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (d. 1932)
2012 - Abdullahi Yusuf Ahmed, Somalili politikacı ve 6. Devlet Başkanı (d. 1934)
2012 - Naci Talib, Iraklı siyasetçi (d. 1917)
2013 - Boris Berezovski, Rus milyarder iş insanı, matematikçi (d. 1946)
2014 - Adolfo Suárez, İspanyol siyasetçi (d. 1932)
2015 - Lil’ Chris, İngiliz pop-rock şarkıcısı (d. 1990)
2015 - Søren Kam, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası'nın Waffen-SS'sinde bir Danimarkalı komutandı (d. 1921)
2015 - Lee Kuan Yew, Singapurlu devlet adamı (d. 1923)
2015 - Michael Laurence, Avustralyalı aktör, yapımcı, yönetmen ve senarist (d. 1935)
2016 - Jimmy Riley, Jamaikalı şarkıcı ve müzisyen (d. 1954)
2016 - Tom Whedon, Amerikalı senarist (d. 1932)
2017 - Lola Albright, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (d. 1924)
2017 - Julien Serge Doubrovsky, Fransız yazar (d. 1928)
2017 - Meir Einstein, İsrailli spor gazetecisi ve yayıncı (d. 1951)
2017 - William Henry Keeler, Amerikalı kardinal (d. 1931)
2017 - Denis McGrath, Kanadalı-Amerikalı televizyon yapımcısı, yazar ve senarist (d. 1968)
2017 - Cino Tortorella, İtalyan Tv sunucusu, oyuncu ve yapımcı (d. 1927)
2017 - Denis Nikolayeviç Voronenkov, Rus siyasetçi (d. 1971)
2018 - Ercüment Balakoğlu, Türk sinema ve dizi oyuncusu (d. 1937)
2018 - DuShon Monique Brown, Amerikalı oyuncudur (d. 1968)
2018 - Debbie Lee Carrington, Amerikalı dublör komedyen ve oyuncu (d. 1959)
2018 - Alberto Ongaro, İtalyan gazeteci, çizgi romancı ve yazardır (d. 1925)
2018 - Delores Taylor, Amerikalı oyuncu (d. 1932)
2019 - Lawrence G. Cohen, Amerikalı film yapımcısı, yönetmeni ve senarist (d. 1941)
2019 - Lina Çeryazova, Özbek serbest stil kadın kayakçı (d. 1968)
2019 - Jacques Dessemme, Eski Fransız erkek basketbol oyuncusudur (d. 1925)
2019 - Denise DuBarry, Amerikalı oyuncu, iş insanı, film yapımcısı ve hayırsever (d. 1956)
2019 - Rafi Eitan, İsrailli siyasetçi ve istihbaratçıdır (d. 1926)
2020 - Maurice Berger, Amerikalı sanat tarihçisi, küratör, yazar ve eleştirmen (d. 1956)
2020 - Lucia Bosè, İtalyan aktris ve model (d. 1931)
2020 - Carole Brookins, Dünya Bankası'nın Amerikalı yönetici direktörü ve küresel politik ekonomi uzman (d. 1943)
2020 - Brian Crowe, İngiliz diplomat (d. 1938)
2020 - Borja Domecq Solis, İspanyol iş insanı ve çiftlik sahibi (d. 1945)
2020 - José Folgado, İspanyol iş insanı ve siyasetçi (d. 1944)
2020 - Paul Karslak, İngiliz sanatçı, ressam (d. 1953)
2020 - Zororo Makamba, Zimbabveli gazeteci (d. 1990)
2020 - Alan Ortiz, Filipin politikaçı (d. 1953)
2020 - Usama Riaz, Pakistanlı hekim (d. 1994)
2020 - Calogero Rizzuto, İtalyan mimar ve tarihi koruma uzmanı (d. 1955)
2020 - Walter Robb, Amerikalı mühendis, yönetici ve hayırsever (d. 1928)
2020 - Mary Roman, Amerikalı emekli Olimpiyat atleti ve grup lideri (d. 1935)
2020 - Lucien Sève, Fransız filozof, komünist siyasetçi, aktivist ve politika yazarı (d. 1926)
2020 - Júlia Sigmond, Macar-Rumen kukla sanatçısı, Esperanto dilinde yazan yazar ve yayıncı (d. 1929)
2020 - Nashom Wooden, Afrikalı-Amerikalı sanatçı (d. 1969)
2021 - Basrief Arief, Endonezyalı savcıdır (d. 1947)
2021 - George Segal, Jr., Amerikalı tiyatro, sinema, dizi oyuncusu, seslendirme sanatçısı, komedyen ve müzisyen (d. 1934)
2021 - Irena Vrkljan, Hırvat yazar ve çevirmen (d. 1930)
2022 - Amina Mohamed Abdi, Somalili siyasetçi (d. 1981)
2022 - Madeleine Albright, Amerikalı siyasetçi ve 64. ABD Dışişleri bakanı (d. 1937)
2023 - Souhila Belbahar, Cezayirli ressam (d. 1934)
2023 - Marion Game, Fransız aktris (d. 1938)
Tatiller ve özel günler
Dünya Meteoroloji Günü
Kozkavuran Fırtınası
0323
23
|
3053
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/24%20Mart
|
24 Mart
|
Olaylar
1394 - Timurlenk, Diyarbakır'ı işgal etti.
1721 - Johann Sebastian Bach, Brandenburg Markizi Christian Ludwig için yazdığı ve daha sonraları Brandenburg Konçertoları olarak adlandırılan 6 konçertolarını sundu.
1882 - Robert Koch, verem hastalığına neden olan bakteriyi (mycobacterium tuberculosis) keşfettiğini duyurdu. Bu buluşuyla, daha sonra 1905 yılında tıp alanında Nobel ödülünü aldı.
1923 - Mustafa Kemal Paşa, Time dergisine kapak oldu.
1926 - Türkiye'de petrol arama ve işletilmesinin devletçe yönetilmesini öngören kanun, TBMM'de kabul edildi.
1933 - Almanya'da Şansölye Hitler, 27 Şubat'ta gerçekleşen Reichstag Yangını'nı sebep göstererek ülkede düzeni sağlamak adına kendisine olağanüstü yetkiler tanıyan kararnamenin 24 Mart'taki kabulü ile diktatöryal güce ulaştı.
1938 - Cumhurbaşkanlığı yatı olarak satın alınan Savarona'ya, İngiltere'nin Southampton Limanı'nda törenle Türk bayrağı çekildi. 1 Haziran'da İstanbul'a getirilen Savarona, Dolmabahçe önüne demir attı. Atatürk, yatı gezerek incelemede bulundu.
1958 - Elvis Presley askere alındı ve bu durum ABD genelinde sansasyon yarattı.
1976 - Arjantin Devlet Başkanı Isabel Peron, kansız bir darbeyle devrildi. Jorge Rafael Videla, Emilio Eduardo Massera ve Orlando Ramón Agosti’den oluşan Cunta, iktidara el koydu ve yedi yıllık diktatörlük döneminde 30 bine yakın kişi kaybedildi.
1978 - Savcı Doğan Öz öldürüldü.
1998 - Hindistan'da çıkan fırtınada 250 kişi öldü, 3000 kişi de yaralandı.
1999 - NATO, Kosova'daki çatışmalar üzerine, Yugoslavya'ya karşı hava harekâtı başlattı. II. Dünya Savaşı'ndan beri Avrupa'daki en yoğun bombardıman olan Müttefik Gücü Harekatı, Kosova'nın Sırbistan'dan ayrılmasına neden oldu.
2000 - Varan Turizm'e ait bir otobüs, yolcularıyla birlikte kaçırıldı. Olaydan sonra yakalanan üç kişi, 36'şar yıl ağır hapis cezasına çarptırıldı.
2000 - Genelkurmay Başkanlığı, Talat Aydemir'in idamıyla sonuçlanan 1963'teki darbe girişimine katılan 1459 Harp Okulu öğrencisinin haklarını 37 yıl sonra iade etti.
2001 - Apple şirketi, Mac OS X 10.0 (Cheetah)'ı piyasaya sürdü.
2005 - Lale Devrimi: Kırgızistan cumhurbaşkanı Askar Akayev, hükûmet karşıtı kitlesel gösterilerin ardından görevden alındı ve ülkeden kaçtı.
2006 - İspanya'daki ETA örgütü, süresiz ve kalıcı ateşkes ilan etti.
2007 - Türkiye, 2008 Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinde Yunanistan'ı 4-1 mağlup etti.
2009 - Ergenekon davasında 21'i tutuklu 56 sanık hakkında hazırlanan 1909 sayfalık ikinci iddianame, davaya bakan İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi. İddianamede emekli Orgeneraller Şener Eruygur ve Hurşit Tolon, davanın bir ve iki numaralı sanıkları olarak geçiyor. Eruygur ve Tolon'un, 3'er kez ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırılması isteniyor.
2015 - Barselona-Düsseldorf seferini yapan, Lufthansa'nın yan kuruluşu olan Germanwings'e ait Airbus A320 tipi bir yolcu uçağı, Fransız Alpleri'nin güneyinde yer alan Méolans-Revel köyünün dağlık alanına düştü. Kazada 144 yolcu ve 6 mürettebat hayatını kaybetti.
2020 - 2020 Yaz Olimpiyatları koronavirüs pandemisi nedeniyle 2021'e ertelendi.
Doğumlar
1494 - Georgius Agricola, Alman bilim insanı ("Mineralojinin babası") (ö. 1555)
1607 - Michiel de Ruyter, Hollandalı amiral (ö. 1676)
1718 - Leopold August Abel, Alman kemancı ve besteci (ö. 1794)
1733 - Joseph Priestley, İngiliz kimyacı ve filozof (ö. 1804)
1754 - Joel Barlow, Amerikalı şair, diplomat ve siyasetçi (ö. 1812)
1809 - Mariano José de Larra, İspanyol gazeteci ve yazar (ö. 1837)
1834 - William Morris, İngiliz şair ve ressam (ö. 1896)
1846 - Karl von Bülow, Alman mareşali (ö. 1921)
1855 - Andrew W. Mellon, Amerikalı iş insanı, endüstrici, devlet adamı, hayırsever ve sanat koleksiyoncusu (ö. 1937)
1872 - Memmed Said Ordubadi, Azeri yazar, şair, oyun yazarı ve gazeteci (ö. 1950)
1874 - Harry Houdini, Amerikalı illüzyonist (ö. 1926)
1874 - Selim Sırrı Tarcan, Türk eğitmen, spor yöneticisi ve siyasetçi (ö. 1957)
1874 - Luigi Einaudi, İtalya Cumhuriyeti'nin 2. Cumhurbaşkanı (ö. 1961)
1879 - Neyzen Tevfik, Türk neyzen ve şair (ö. 1953)
1884 - Peter Debye, Hollandalı fizikçi (ö. 1966)
1886 - Edward Weston, Amerikalı fotoğrafçı (ö. 1958)
1886 - Charlotte Mineau, Amerikalı oyuncu (ö. 1979)
1886 - Robert Mallet-Stevens, Fransız mimar ve tasarımcı (ö. 1945)
1887 - Roscoe Arbuckle, Amerikalı komedyen (ö. 1933)
1890 - John Rock, Amerikalı kadın doğum uzmanı ve jinekolog (ö. 1984)
1890 - Baki Vandemir, Türk asker (ö. 1963)
1891 - Charley Toorop, Hollandalı ressam (ö. 1955)
1891 - Sergey Vavilov, Sovyet fizikçi (ö. 1951)
1893 - Walter Baade, Alman astronom (ö. 1960)
1893 - Emmy Göring, Alman aktris ve sahne sanatçısı (ö. 1973)
1894 - Ralph Hammeras, Amerikalı özel efekt tasarımcısı, görüntü ve sanat yönetmeni (ö. 1970)
1897 - Wilhelm Reich, Avusturyalı-Alman-Amerikalı psikiyatrist ve psikanalist (ö. 1973)
1897 - Theodora Kroeber, Amerikalı yazar ve antropolog (ö. 1979)
1902 - Thomas E. Dewey, Amerikalı avukat, savcı ve politikacıdır (ö. 1971)
1903 - Adolf Butenandt, Alman biyokimyacı (ö. 1995)
1909 - Clyde Barrow, Amerikalı kanun kaçağı (ö. 1934)
1911 - Joseph Barbera, Amerikalı çizgi film yapımcısı, animatör ve senarist (ö. 2006)
1917 - Constantine Andreou, Yunan kökenli ressam ve heykeltıraş (ö. 2007)
1917 - John Kendrew, İngiliz biyokimyacı (ö. 1997)
1919 - Lawrence Ferlinghetti, Amerikalı şair ve ressam (ö. 2021)
1919 - Robert Heilbroner, Amerikan iktisatçı ve iktisadi düşünceler tarihçisi (ö. 2005)
1921 - Vasili Smislov, Rus satranç oyuncusu (ö. 2010)
1926 - Dario Fo, İtalyan yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 2016)
1927 - Martin Walser, Alman yazar
1930 - David Dacko, Orta Afrikalı öğretim görevlisi ve siyasetçi (ö. 2003)
1930 - Steve McQueen, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 1980)
1935 - Rodney Bennett, Britanyalı televizyon ve film yönetmeni (ö. 2017)
1937 - İsmet Nedim, Türk müzisyen ve besteci
1938 - David Irving, bir İngiliz yazar
1942 - Jesús Alou, Dominikli beyzbol oyuncusu (ö. 2023)
1944 - R. Lee Ermey, Amerikalı asker, oyuncu ve seslendirme sanatçısı (ö. 2018)
1944 - Han Myeong-sook, Güney Kore Başbakanı
1944 - Vojislav Koštunica, Sırbistan Başbakanı
1945 - Curtis Hanson, Amerikalı film yönetmeni, yapımcı ve senarist (ö. 2016)
1947 - Meiko Kaji, Japon şarkıcı ve aktris
1948 - Jerzy Kukuczka, Polonyalı dağcı (ö. 1989)
1948 - Orhan Oğuz, Türk sinemacı
1949 - Tabitha King, Amerikalı yazar
1949 - Ruud Krol, Hollandalı eski millî futbolcu ve teknik direktör
1949 - Steve Lang, Kanadalı rock müzisyenidir (ö. 2017)
1949 - Ali Ekber Salihi, İranlı politikacı, diplomat, akademisyen
1949 - Ranil Wickremesinghe, Sri Lankalı siyasetçi ve Sri Lanka devlet başkanı
1951 - Tommy Hilfiger, Amerikalı moda tasarımcısı
1953 - Louie Anderson, Amerikalı aktör ve komedyen (ö. 2022)
1954 - Rafael Orozco Maestre, Kolombiyalı bir şarkıcı ve söz yazarıdır (ö. 1992)
1955 - Celâl Şengör, Türk jeolog
1956 - İpek Bilgin, Türk tiyatro oyuncusu
1956 - Steve Ballmer, Amerikalı iş insanı
1958 - Mike Woodson, Amerikalı basketbol antrenörü ve eski profesyonel basketbol oyuncusudur
1960 - Kelly LeBrock, Amerikalı aktris ve modeldir
1960 - Nena, Alman müzisyen
1961 - Yanis Varoufakis, Yunan ekonomist ve siyasetçi
1962 - Ömer Koç, Türk iş insanı
1963 - Raimond van der Gouw, Hollandalı eski futbolcudur
1965 - The Undertaker, Amerikalı güreşçi
1967 - Anton Utkin, Rus yazar ve yönetmen
1969 - Stephan Eberharter, Avusturyalı sporcu
1969 - Ilir Meta, Arnavut siyasetçi
1969 - Andre Thysse, Güney Afrikalı profesyonel boksör
1970 - Lara Flynn Boyle, Amerikalı aktris
1972 - Christophe Dugarry, Fransız futbolcu
1973 - Jacek Bąk, Polonyalı millî futbolcudur
1973 - Steve Corica, Avustralyalı millî futbolcu ve teknik direktördür
1973 - Jim Parsons, Amerikalı televizyon dizisi ve sinema oyuncusu
1974 - Alyson Hannigan, Amerikalı oyuncu
1974 - Cenk Torun, Türk oyuncu
1976 - Aliou Cissé, Senegalli millî futbolcu ve teknik direktör
1977 - Jessica Chastain, Amerikalı oyuncu
1978 - Tomáš Ujfaluši, Çek futbolcu
1979 - Lake Bell, Amerikalı oyuncu, yazar ve yönetmen
1982 - Epico, Porto Rikolu profesyonel güreşçi
1982 - Boris Dali, Bulgar şarkıcı
1982 - Jack Swagger, Amerikan profesyonel güreşçi
1984 - Benoît Assou-Ekotto, Kamerunlu eski millî futbolcudur
1984 - Park Bom, Güney Koreli şarkıcı
1984 - Chris Bosh, Amerikalı profesyonel basketbolcudur
1984 - Kübra Par, Türk haber sunucu ve köşe yazarı
1985 - Lana, Amerikalı dansçı, manken, oyuncu, şarkıcı ve profesyonel güreş menajeri
1987 - Billy Jones, İngiliz futbolcu
1987 - Ramires, Brezilyalı futbolcu
1989 - Aziz Şaverşyan, Rusya doğumlu Avustralyalı vücut geliştiricisi, kişisel antrenör ve manken (d. 2011)
1990 - Lacey Evans, Amerikalı profesyonel kadın güreşçi
1990 - Keisha Castle-Hughes, Yeni Zelandalı aktris
1994 - Aslı Nemutlu, Türk millî kayakçı (ö. 2012)
1995 - Enzo Fernández, İspanyol-Fransız futbolcudur
1997 - Myoui Mina, Japon şarkıcı
Ölümler
809 - Harun Reşid, Abbâsîler'in 5. Halifesi (d. 763)
1455 - V. Nicholaus, Papa (d. 1397)
1575 - Yosef Karo, İspanyol Rabbi, Yazar, Filozof ve Kabalist (d. 1488)
1603 - I. Elizabeth, İngiltere Kraliçesi (d. 1533)
1657 - III. Parthenios, Konstantinopolis Ekümenik Patrikhanesi'nin 202. patriği (d. ?)
1751 - János Pálffy, Macar İmparatorluk Mareşali (d. 1664)
1776 - John Harrison, İngiliz marangoz ve saat ustası (d. 1693)
1794 - Jacques-René Hébert, Fransız gazeteci ve siyasetçi (d. 1757)
1844 - Bertel Thorvaldsen, Danimarkalı-İzlandalı heykeltıraş (d. 1770)
1849 - Johann Wolfgang Döbereiner, Alman kimyacı (d. 1780)
1860 - Ii Naosuke, Japon devlet adamı (d. 1815)
1869 - Antoine-Henri Jomini, Fransız asker (d. 1779)
1882 - Henry Wadsworth Longfellow, Amerikalı şair (d. 1807)
1882 - Bertall, Fransız karikatürist, çizer ve yazar (d. 1820)
1888 - Théodore Frère, Fransız ressam (d. 1814)
1889 - Fransiscus Cornelis Donders, Hollandalı doktor (d. 1818)
1894 - Verney Lovett Cameron, İngiliz kâşif (d. 1844)
1901 - İsmail Safa, Türk yazar (d. 1867)
1905 - Jules Verne, Fransız yazar (d. 1828)
1909 - John Millington Synge, İrlandalı oyun yazarı (d. 1871)
1910 - Šimun Milinović, Hırvat din adamı (d. 1835)
1916 - Enrique Granados, İspanyol piyanist ve besteci (d. 1867)
1934 - William Joseph Hammer, Amerikalı elektrik mühendisi (d. 1858)
1946 - Alexander Alekhine, Rus satranç oyuncusu (d. 1892)
1948 - Nikolay Berdyayev, Rus teolog ve filozof (d. 1874)
1950 - Harold Joseph Laski, İngiliz siyaset bilimcisi ve siyasetçi (d. 1893)
1953 - Mary Teck, Birleşik Krallık Kraliçesi (d. 1867)
1955 - Otto Gessler, Alman siyasetçi (d. 1875)
1962 - Auguste Piccard, İsviçreli fizikçi (d. 1884)
1968 - Alice Guy-Blaché, Fransız film yönetmeni ve yapımcısı (d. 1873)
1968 - Arnaldo Foschini, İtalyan mimar ve akademisyen (d. 1884)
1969 - Joseph Kasavubu, Kongo Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı (d. 1910, 1913, 1915, 1917)
1971 - Arne Jacobsen, Danimarkalı mimar ve tasarımcı (d. 1902)
1971 - Müfide Ferit Tek, Türk romancı (d. 1892)
1976 - Bernard Montgomery, İngiliz asker (d. 1887)
1978 - Doğan Öz, Türk hukukçu ve Türkiye Cumhuriyet Savcısı (d. 1934)
1980 - Óscar Romero, El Salvadorlu katolik din adamı ve aziz (d. 1917)
1984 - Sam Jaffe, Amerikalı aktör (d. 1891)
1986 - Ertuğrul Yeşiltepe, Türk gazeteci (d. 1933)
1987 - Ekrem Zeki Ün, Türk besteci (d. 1910)
1988 - Turhan Feyzioğlu, Türk hukukçu ve politikacı (d. 1922)
1995 - Joseph Needham, Britanyalı biyokimyacı, tarihçi ve sinolog (d. 1900)
1999 - Gertrud Scholtz-Klink, Nazi Almanyası'nda ateşli NSDAP üyesi ve NS-Frauenschaft lideri (d. 1902)
2002 - César Milstein, Arjantinli biyokimyacı (d. 1927)
2008 - Neil Aspinall, İngiliz müzik şirketi yöneticisi (d. 1941)
2008 - Olcay Tiryaki, Türk iç hastalıkları uzmanı ve akademisyen (d. 1955)
2008 - Richard Widmark, Amerikalı aktör (d. 1914)
2010 - Robert Culp, Amerikalı oyuncu, metin yazarı ve yönetmen (d. 1930)
2015 - Oleg Bryjak, Kazak-Alman operacı (d. 1960)
2015 - Maria Radner, Alman opera sanatçısı (d. 1981)
2016 - Maggie Blye, Amerikalı oyuncu (d. 1942)
2016 - Johan Cruyff, Hollandalı futbolcu ve teknik direktör (d. 1947)
2016 - Roger Cicero, Rumen piyanist (d. 1970)
2016 - Esther Herlitz, İsrailli diplomat ve politikacı (d. 1921)
2016 - Zafer Koç, Türk futbolcu (d. 1965)
2016 - Garry Shandling, Amerikalı komedyen, oyuncu, yazar, yapımcı ve yönetmen (d. 1949)
2017 - Leo Peelen, Hollandalı eski bisiklet sporcusu (d. 1968)
2017 - Jean Rouverol, Amerikalı oyuncu, yazar ve senarist (d. 1916)
2017 - Avraham Sharir, İsrailli siyasetçi ve eski bakan (d. 1932)
2018 - José Antonio Abreu, Venezuelalı orkestra şefi, eğitimci, piyanist, ekonomist, aktivist ve siyasetçi (d. 1939)
2018 - Lys Assia, İsviçreli şarkıcı (d. 1924)
2018 - Rim Banna, Filistinli şarkıcı, besteci, aranjör ve aktivist (d. 1966)
2018 - Arnaud Beltrame, Fransız jandarma sınıfında rütbeli asker (d. 1973)
2018 - Bernie De Koven, Amerikalı video oyun tasarımcısı, öğretim görevlisi ve eğlence kuramcısı (d. 1941)
2019 - Pancracio Celdrán, İspanyol eğitimci, yazar, tarihçi ve gazeteci (d. 1942)
2019 - Nancy Gates, Amerikalı sinema ve dizi oyuncusu (d. 1926)
2019 - Michael Lynne, Amerikalı film yöneticisi (d. 1941)
2019 - Joseph Pilato, Amerikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1949)
2020 - Lorenzo Acquarone, İtalyan hukukçu, akademisyen ve siyasetçi (d. 1931)
2020 - Nihat Akbay, eski Türk millî futbolcu (d. 1945)
2020 - Romi Cohn, Çekoslovakya doğumlu Amerikalı haham (d. 1929)
2020 - Manu Dibango, Kamerunlu müzisyen ve söz yazarı (d. 1933)
2020 - Steven Dick, İskoç diplomat ve siyasetçi (d. 1982)
2020 - David Edwards, eski profesyonel basketbol oyuncusu (d. 1971)
2020 - Mohamed Farah, Somalili millî futbolcu (d. 1961)
2020 - Alan Finder, Amerikalı gazeteci (d. 1948)
2020 - Terrence McNally, Amerikalı oyun yazarı ve senarist (d. 1938)
2020 - John F. Murray, Amerikalı pulmonolog (d. 1927)
2020 - Jenny Polanco, Dominikli moda tasarımcısı (d. 1958)
2020 - Ignacio Trelles, Meksikalı futbolcu ve teknik direktör (d. 1916)
2020 - Albert Uderzo, Fransız çizgi roman sanatçısı ve senarist (d. 1927)
2021 - Jean Baudlot, Fransız şarkıcı (d. 1947)
2021 - Enrique Chazarreta, Arjantinli millî futbolcu (d. 1947)
2021 - Toshihiko Koga, Japon profesyonel judocu (d. 1967)
2021 - Haroldo Lima, Brezilyalı siyasetçi ve diktatörlük karşıtı aktivist (d. 1939)
2021 - Anna Kostivna Lypkivska, Ukraynalı tiyatro eleştirmeni, gazeteci ve yazar (d. 1967)
2021 - Vlasta Velisavljević, Sırp aktör (d. 1926)
2021 - Jessica Walter, Amerikalı aktris (d. 1941)
2022 - Dagny Carlsson, İsveçli internet ünlüsü, terzi, memur ve blog yazarı (d. 1912)
2022 - Abhishek Chatterjee, Hint aktör (d. 1964)
2022 - Denise Coffey, İngiliz aktris, yönetmen ve oyun yazarı (d. 1936)
2022 - Aydın Engin, Türk gazeteci, oyun yazarı, senarist ve politikacı (d. 1941)
2022 - Kenny McFadden, Amerika Birleşik Devletleri doğumlu Yeni Zelandalı eski profesyonel basketbol oyuncusu ve antrenörü (d. 1960)
2022 - John McLeod, İskoç besteci (d.1934)
2023 - Gordon Earle Moore, bir ABD'li iş adamı (d. 1929)
2023 - Pradeep Sarkar, Hintli film yönetmeni ve senarist (d. 1955)
Tatiller ve özel günler
Dünya Verem (Tüberküloz) Günü
0324
24
|
3054
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/25%20Mart
|
25 Mart
|
Olaylar
1525 - Kanuni Sultan Süleyman avda iken yeniçeriler tarafından İstanbul'da isyan başlatıldı. İsyan kısa sürede bastırıldı.
1655 - Satürn'ün en büyük uydusu Titan, Christiaan Huygens tarafından keşfedildi.
1752 - İngiltere'de yılın ilk günü. İngilizlerde 1 Ocak ile başlayan ilk yıl 1752'dir.
1807 - Birleşik Krallık Parlamentosu, köle ticaretini yasakladı.
1811 - Percy Bysshe Shelley, "Tanrıtanımazlığın Gerekliliği" adlı makalesinden dolayı Oxford Üniversitesi'nden atıldı.
1821 - Yunanistan, Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını ilan etti.
1912 - Ahmet Ferit Tek, Türk Ocağı'nı kurdu.
1918 - Alman güdümünde, Belarus Halk Cumhuriyeti kuruldu.
1918 - Oltu'nun kurtuluşu.
1924 - Yunanistan'da cumhuriyet ilan edildi.
1929 - İtalya'da faşist yönetim, genel seçimlerde oyların yüzde 99'unu kendilerinin aldıklarını açıkladı.
1935 - Prof. Afet İnan, Türk Tarih Kurumu As Başkanlığı'na seçildi.
1936 - Saatlerin doğru olarak ayarlanabilmesi için İstanbul Rasathanesi'nce hazırlanan iki bildiriyi, Bakanlar Kurulu onayladı.
1941 - Yugoslavya Krallığı, Mihver Devletleri’ne katılma kararı aldı.
1944 - Heykeltıraş Zühtü Müritoğlu ve Hadi Bara'nın yaptıkları Barbaros Hayreddin Paşa Anıtı törenle açıldı.
1947 - Illinois'teki bir kömür madeninde meydana gelen patlamada, 111 kişi öldü.
1949 - Sovyet Hükûmetinin kararıyla; Litvanya, Estonya ve Letonya'dan 92.000 kişi sürgün edildi.
1950 - Devlet Hava Yolları'na ait bir yolcu uçağı Ankara'da düştü; 15 kişi öldü. Bu olay Türk sivil havacılık tarihinin ilk kazası oldu.
1951 - Millî Eğitim Bakanı Tevfik İleri, solcu öğretmenlerin tasfiyesinin sürdüğünü açıkladı.
1951 - İstanbul'da Neve Şalom Sinagogu açıldı.
1957 - Roma'da bir araya gelen Fransa, Almanya, İtalya, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg, Avrupa Ekonomik Topluluğu ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu'nun kurulmasına ilişkin Roma Antlaşması'nı imzaladı.
1959 - Necip Fazıl Kısakürek, Büyük Doğu dergisinde yayımlanan "Menderes'in Kalesi" başlıklı yazısında, Fuad Köprülü'ye yayın yoluyla hakaret ettiği iddiasıyla açılan davada, bir yıl hapse mahkûm oldu. Büyük Doğu dergisi de bir ay süreyle kapatıldı.
1960 - Güney Afrika Johannesburg'da tüm siyah politik örgütler feshedildi.
1960 - İtalya'da Fernando Tambroni Başbakan oldu.
1961 - Adalet Bakanlığı, idam cezalarının cezaevi bahçelerinde infaz olunması hakkında karar aldı.
1962 - EOKA'lılar Kıbrıs'ta iki camiye bomba attı.
1968 - Şair Metin Demirtaş, Türk Solu dergisinde yayımlanan "Guevara" adlı şiirinde, komünizm propagandası yaptığı gerekçesiyle tutuklandı.
1972 - Cumhuriyet Halk Partisi; Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkında verilen ve Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay tarafından onaylanan idam kararlarının iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu. İnfaz Savcılığı, dosyayı Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı'na gönderdi. Üç gün sonra Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi idamların infazına karar verdi.
1975 - Suudi Arabistan Kralı Faysal, akli dengesi bozuk olan yeğeni Prens Faysal bin Musad tarafından Riyad'da öldürüldü.
1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Adana ve Osmaniye Cezaevlerinden 9'u sağ, 1'i sol 10 mahkûm kaçtı.
1982 - Ankara Sıkıyönetim Savcılığı, Halkevleri hakkında kapatılma istemiyle dava açtı.
1982 - Tutuklu İsmail Beşikçi, cezaevinden yazdığı bir mektup nedeniyle 10 yıl ceza aldı.
1984 - Yerel seçimler yapıldı. Anavatan Partisi (ANAP), yüzde 41,5 oy oranı ile 54 ilde Belediye Başkanlığı aldı. Sosyal Demokrat Parti (SODEP), yüzde 23,4 oy oranı ile ikinci, Doğru Yol Partisi (DYP), yüzde 13,2 oy oranı ile seçimlerden üçüncü parti olarak çıktı. İlk kez seçime katılan Refah Partisi (RP) ise, yüzde 4,4 oy oranıyla sonuncu parti oldu.
1986 - 14. Strasbourg Film Festivali'nde Muammer Özer'in "Bir Avuç Cennet" ve Ali Özgentürk'ün "Bekçi" isimli filmleri ikinciliği paylaştı.
1986 - İşkence yaptığını itiraf eden polis memuru Sedat Caner ile bu itirafları yayımlayan "Nokta" dergisine dava açıldı.
1988 - İstanbul'daki Metris Askeri Cezaevi'nden 29 tutuklu ve hükümlü kaçtı.
1990 - New York'un Bronx semtindeki bir kulüpte çıkan yangında 87 kişi öldü.
1992 - Kozmonot Sergei Krikalyov, Mir Uzay İstasyonu'nda 10 ay kaldıktan sonra dünyaya döndü.
1994 - Aydın Ortaklar Öğretmen Lisesi'nde evci çıkan dört kız öğrenciden birinin, Emniyet yetkilileri tarafından yakalanarak bekaret kontrolüne gönderilmesi, kadınlar tarafından protesto edildi.
1996 - Türkiye'de Emek Partisi kuruldu.
1998 - Manisalı Gençler Davasında, Yargıtay'ın bozma kararından sonra beş tutuklu genç tahliye edildi. Davada tutuklu sanık kalmadı.
1999 - Sırbistan, NATO'ya savaş ilan edip BM'ye bildirince, NATO üyesi Türkiye de bu ülkeyle resmen savaşa girmiş oldu.
2009 - Büyük Birlik Partisi'nin kiralamış olduğu ve içerisinde BBP Genel Başkanı Muhsin Yazıcıoğlu dahil, 6 kişinin bulunduğu helikopter, Kahramanmaraş'ta düştü. 3 gün sonra ulaşılan helikopterde, 6 kişinin de hayatını kaybettiği belirtildi.
Doğumlar
1259 - II. Andronikos, Bizans İmparatoru (ö. 1332)
1296 - III. Andronikos, Bizans İmparatoru (ö. 1341)
1347 - Siena'lı Katerina, Dominik Tarikatı'nda çalışan ama rahibe olmayan bir üyesi ve mistik (ö. 1380)
1479 - III. Vasili, Moskova Büyük Knezi (ö. 1533)
1593 - Jean de Brébeuf, Cizvit misyoner (ö. 1649)
1611 - Evliya Çelebi, Osmanlı gezgin ve yazar (ö. 1682)
1614 - Juan Carreño de Miranda, İspanyol ressam (ö. 1684)
1699 - Johann Adolph Hasse, Alman besteci (ö. 1783)
1767 - Joachim Murat, Fransız asker ve Napoli Kralı (ö. 1815)
1778 - Sophie Blanchard, Fransız kadın havacı ve balon pilotu (ö. 1819)
1782 - Caroline Bonaparte, Fransa imparatoru I. Napolyon'un kız kardeşi (ö. 1839)
1783 - Jean-Baptiste Paulin Guérin, Fransız portre ressamı (ö. 1855)
1833 - Zaynulla Rasulev, Başkurt dini lider (ö. 1917)
1835 - Adolph Wagner, Alman ekonomist ve politikacı (ö. 1917)
1852 - Gérard Cooreman, Belçikalı siyasetçi (ö. 1926)
1860 - Friedrich Naumann, Alman siyaset adamı ve kuramcı (ö. 1919)
1863 - Adalbert Czerny, Avusturyalı çocuk doktoru (ö. 1941)
1864 - Alexej von Jawlensky, Rus ressam (ö. 1941)
1867 - Arturo Toscanini, İtalyan orkestra şefi (ö. 1957)
1867 - Gutzon Borglum, Amerikalı heykeltıraş (ö. 1941)
1873 - Rudolf Rocker, Alman anarko-sendikalist (ö. 1958)
1874 - Sunjong, Kore'nin ikinci ve son imparatoru ve son Joseon hükümdarı (ö. 1926)
1874 - Zavel Kwartin, Rus asıllı yahudi şarkıcı (Hazan) ve besteci (ö. 1952)
1881 - Béla Bartók, Macar besteci (ö. 1945)
1886 - I. Athenagoras, İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi'nin 268. Patriği (ö. 1972)
1887 - Chūichi Nagumo, Japon asker (ö. 1944)
1893 - Fedir Şçus, Mahnovşçina komutanı, Ukraynalı Anarko-Komünist devrimci (ö. 1921)
1894 - Vladimir Bodiansky, Rus inşaat mühendisi (ö. 1966)
1899 - Burt Munro, Yeni Zelandalı motosiklet yarışçısı (ö. 1978)
1901 - Ed Begley, Amerikalı aktör (ö. 1970)
1903 - Binnie Barnes, İngiliz oyuncu (ö. 1998)
1905 - Albrecht Mertz von Quirnheim, Alman asker (ö. 1944)
1906 - A.J.P. Taylor, İngiliz tarihçi (ö. 1990)
1908 - David Lean, İngiliz yönetmen (ö. 1991)
1910 - Benzion Netanyahu, Polonya doğumlu İsrailli tarihçi ve siyonist aktivist (ö. 2012)
1910 - Magda Olivero, İtalyan opera sanatçısı, soprano (ö. 2014)
1911 - Jack Ruby, Amerikalı gece kulübü işletmecisi (Lee Harvey Oswald'ı öldüren kişi) (ö. 1967)
1912 - Melita Norwood, KGB için çalışan İngiliz kadın ajanı (ö. 2005)
1914 - Norman Ernest Borlaug, Amerikalı tarım bilimci (ö. 2009)
1920 - Melih Birsel, Türk mimar (ö. 2003)
1920 - Patrick Troughton, İngiliz aktör (ö. 1987)
1921 - Aleksandra, Yunan prenses ve Yugoslavya kralı II. Petar'ın eşi olarak Yugoslavya'nın konsort kraliçesi (ö. 1993)
1921 - Nancy Kelly, Amerikalı oyuncudur (ö. 1995)
1921 - Simone Signoret, Fransız sinema oyuncusu (ö. 1985)
1923 - Bonnie Guitar, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı, yapımcı, at eğitimcisi ve iş insanı (ö. 2019)
1924 - Roberts Blossom, Amerikalı oyuncu ve şair'dir (ö. 2011)
1925 - Flannery O'Connor, Amerikalı yazar (ö. 1964)
1925 - M. Sunullah Arısoy, Türk şair ve yazar (ö. 1989)
1928 - Jim Lovell, Amerikalı astronot
1929 - Tommy Hancock, Amerikalı müzisyen (ö. 2020)
1934 - Gloria Steinem, Amerikalı feminist, gazeteci ve kadın hakları savunucusu
1940 - Mina, İtalyan şarkıcı, televizyon sunucusu ve aktris
1941 - Hüseyin Aktaş, Türk atlet (ö. 2012)
1942 - Aretha Franklin, Amerikalı R&B şarkıcısı (ö. 2018)
1944 - Ayla Dikmen, Türk Hafif Müziği sanatçısı (ö. 1990)
1944 - Demir Karahan, Türk sinema ve dizi oyuncusu
1945 - Mehmet Keskinoğlu, Türk şair, tiyatro, sinema ve seslendirme sanatçısı (ö. 2002)
1946 - Daniel Bensaïd, Fransız filozof ve Troçkist (ö. 2010)
1947 - Elton John, İngiliz pop/rock şarkıcısı, beste yazarı ve piyanist
1952 - Dursun Karataş, Türk devrimci önder (ö. 2008)
1962 - Marcia Cross, Amerikalı sinema oyuncusu
1965 - Avery Johnson, Amerikalı basketbol oyuncusu ve koçu
1965 - Sarah Jessica Parker, Amerikalı sinema oyuncusu
1965 - Stefka Kostadinova, Bulgar atlet
1966 - Jeff Healey, Kanadalı müzisyen (ö. 2008)
1968 - Deirdre O'Kane, İrlandalı komedyen ve aktris
1972 - Phil O'Donnell, İngiliz futbolcu (ö. 2007)
1973 - Dolunay Soysert, Türk oyuncu
1973 - Marcin Wrona, Polonyalı (Leh) senarist ve yönetmen (ö. 2015)
1976 - Vladimir Klitschko, Ukraynalı boksör
1977 - Darko Perić, Sırp aktör
1980 - Bartók Eszter, Macar şarkıcı
1980 - Muratcan Güler, Türk basketbolcu
1981 - Casey Neistat, Amerikalı YouTuber, film yapımcısı ve vlogcu
1982 - Danica Patrick, Amerikalı otomobil yarışçısı
1982 - Jenny Slate, Amerikalı aktris, komedyen ve yazar
1984 - Katharine McPhee, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı-şarkı yazarı
1985 - Lev Yalçın, Türk futbolcu
1986 - Marco Belinelli, profesyonel İtalyan basketbolcu
1986 - Kyle Lowry, Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusu
1987 - Kim Cloutier, Kanadalı top model
1987 - Nobunari Oda, Japon buz patenci
1988 - Ryan Lewis, Amerikalı müzik yapımcısı, müzisyen ve DJ
1988 - Big Sean, Amerikalı rapçi
1989 - Alyson Michalka, Amerikalı oyuncu, bestekâr, gitarist, piyanist, şarkıcı ve manken
1989 - Scott Sinclair, İngiliz futbolcu
1990 - Mehmet Ekici, Türk futbolcu
1990 - Alexander Esswein, Alman futbolcu
1992 - Bryan Pelé, Fransız futbolcu
1993 - Sam Johnstone, İngiliz kaleci
Ölümler
1137 - Pons, Trablus kontu (d. 1098)
1223 - II. Afonso, Portekiz'in üçüncü kralı (d. 1185)
1625 - Giambattista Marino, İtalyan şiiri (d. 1569)
1677 - Wenceslas Hollar, Bohemyalı-İngiliz oymacı (d. 1607)
1701 - Jean Renaud de Segrais, Fransız yazar (d. 1624)
1736 - Nicholas Hawksmoor, İngiliz Barok mimarı (d. 1661)
1774 - Zeynep Sultan, Osmanlı padişahı III. Ahmed'in kızı (d. 1715)
1801 - Novalis, Alman yazar ve filozof (d. 1772)
1875 - Amédée Achard, Fransız şair ve gazeteci (d. 1814)
1880 - Ludmilla Assing, Alman yazar (d. 1821)
1890 - John Turtle Wood, İngiliz mimar, mühendis ve arkeolog (d. 1821)
1907 - Ernst von Bergmann, Baltık Alman cerrahtır (d. 1836)
1914 - Frederic Mistral, Fransız şair ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1830)
1915 - Süleyman Efendi, Osmanlı jandarma komutanı (d. ?)
1918 - Claude Debussy, Fransız besteci (d. 1862)
1966 - Vladimir Minorski, Rus doğubilimci (d. 1877)
1973 - Edward Steichen, Amerikalı fotoğrafçı (d. 1879)
1975 - Faysal bin Abdül Aziz, Suudi Arabistan Kralı (d. 1903)
1976 - Josef Albers, Amerikalı ressam (d. 1888)
1976 - Şevket Süreyya Aydemir, Türk iktisatçı ve tarihçi (d. 1897)
1980 - Roland Barthes, Fransız felsefeci ve gösterge bilimci (d. 1915)
1988 - Leyla Arzuman, Azeri kökenli Sovyet dans öğretmeni ve koreograf (Türkiye'de klasik bale eğitiminin temelini atan ve ilk özel bale okulunu kuran) (d. 1897)
1992 - Nancy Walker, Amerikalı aktris (d. 1922)
1995 - James Samuel Coleman, Amerikalı sosyolog (d. 1926)
2001 - Tekin Siper, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1941)
2002 - Esmeray, Türk oyuncu ve vokalist (d. 1949)
2006 - Richard Fleischer, Amerikalı film yönetmeni (d. 1916)
2007 - Andranik Markaryan, Ermenistan Başbakanı (d. 1951)
2007 - Süheyl Denizci, Türk caz müzisyeni (d. 1932)
2009 - Muhsin Yazıcıoğlu, Türk siyasetçi (d. 1954)
2010 - Elisabeth Noelle-Neumann, Alman siyaset bilimci (d. 1916)
2012 - Antonio Tabucchi, İtalyan oyun yazarı, çevirmeni ve öğretim üyesi (d. 1943)
2014 - Nanda, Hint oyuncu (d. 1939)
2016 - Ebu Ali el-Enbari, Irak İslam Devleti üyesi grubun iki numaralı ismi. IŞİD lideri (d. 1957)
2016 - Tevfik İsmailov, Azeri yönetmen, senaryo yazarı ve oyuncu (d. 1939)
2016 - Jishnu, Hint film oyuncusu (d. 1979)
2017 - Giorgio Capitani, İtalyan film yönetmeni ve senarist (d. 1927)
2017 - Piers Dixon, İngiliz politikacı (d. 1928)
2017 - Sir Cuthbert Montraville Sebastian, Saint Kitts ve Nevis'in eski Genel Valisi (d. 1921)
2018 - Jerry Williams, İsveçli rock şarkıcısı ve müzisyeni (d. 1942)
2019 - Virgilio Caballero Pedraza, Meksikalı gazeteci, medya araştırmacısı ve siyasetçi (d. 1942)
2019 - Len Fontaine, Kanadalı buz hokeyi oyuncusu (d. 1948)
2020 - Harry Aarts, Hollandalı siyasetçi (d. 1930)
2020 - Edman Ayvazyan, İranlı-Ermeni ressam, mimar ve modacı (d. 1932)
2020 - MaryAnn Black, Amerikalı klinik psikolog, sosyal hizmetler görevlisi ve siyasetçi (d. 1943)
2020 - Mark Blum, Amerikalı aktör (d. 1950)
2020 - Floyd Cardoz, Hint-Amerikalı yemek şefi (d. 1960)
2020 - Martinho Lutero Galati, Brezilyalı orkestra şefi (d. 1953)
2020 - Paul Goma, 1989'dan önce komünist rejimin muhalif ve önde gelen rakibi olarak tanınan Rumen yazar (d. 1935)
2020 - İnna Makarova, Sovyet-Rus aktris (d. 1926)
2020 - Detto Mariano, İtalyan müzisyen (d. 1937)
2020 - Angelo Moreschi, kariyeri Etiyopya'da geçen piskopos olan İtalyan misyoneri (d. 1952)
2020 - Nimmi, Hint aktris (d. 1933)
2021 - Beverly Cleary, Amerikalı çocuk kitapları yazarı (d. 1916)
2021 - Uta Ranke-Heinemann, Alman ilahiyatçı, akademisyen ve yazar (d. 1927)
2021 - Larry McMurtry, Amerikalı yazar ve En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü sahibi (d. 1936)
2021 - Bertrand Tavernier, Fransız film yönetmeni, prodüktör, senarist ve oyuncu (d. 1941)
2022 - Ivan Dikunov, Sovyet-Rus heykeltıraş (d. 1941)
2022 - Taylor Hawkins, Amerikalı müzisyen (d. 1972)
2022 - Kathryn Hays, Amerikalı aktris (d. 1933)
2022 - Va'ele Pa'ia'aua Iona Sekuini, Samoalı siyasetçi (d. 1964)
2023 - Chabelo, Meksikalı aktör, komedyen, şarkıcı ve TV sunucusu (d. 1935)
2023 - Pascoal Mocumbi, Mozambikli doktor ve siyasetçi (d. 1941)
Tatiller ve özel günler
Manisa mesir macunu festivali
Dünya Kölelik ve Transatlantik Köle Ticareti Kurbanlarını Anma Uluslararası Günü
Erzurum'un Oltu ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Müjde Bayramı (Hristiyan Katolik Bayramı)
0325
25
|
3055
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/26%20Mart
|
26 Mart
|
Olaylar
1583 - İngiltere'nin Osmanlı topraklarındaki ilk Elçisi, William Harborne İstanbul'a ulaştı.
1636 - Hollanda'da Utrecht Üniversitesi kuruldu.
1812 - Venezuela'nın Karakas şehri, şiddetli bir depremle tahrip oldu.
1821 - Seyyid Ali Paşa, Sadrazamlıktan alınarak yerine Benderli Ali Paşa atandı.
1913 - Edirne, Bulgar ve Sırp kuvvetlerince teslim alındı.
1915 - I. Dünya Savaşı: Birinci Gazze Muharebesi gerçekleşti.
1917 - I. Dünya Savaşı: Çanakkale Boğazı'nın Anadolu yakasında görev yapmak üzere Osmanlı 15. Kolordusu'nun teşkili.
1931 - Türkiye'de Ölçüler Kanunu'nun kabul edilmesiyle; okka, endaze gibi eski ölçülerin yerine gram, metre, litre gibi yeni ölçülerin kullanılması öngörüldü.
1934 - Birleşik Krallık'ta ilk kez motorlu taşıt kullanacaklara, şoförlük sınavından geçme zorunluluğu getirildi.
1942 - Naziler, Yahudileri Polonya'daki Auschwitz Kampı'na götürmeye başladı.
1971 - Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay, 12 Mart Muhtırası'yla istifa eden Süleyman Demirel'in yerine atanan Nihat Erim'in kabinesini onayladı.
1971 - İstanbul'da iki kıta birleşti. Boğaz Köprüsü'nün 57'nci ünitesinin de yerine konulmasıyla kentin, Asya ve Avrupa yakaları birbirine bağlandı.
1971 - Doğu Pakistan, Bangladeş'in oluşumuna yönelik olarak Pakistan'dan bağımsızlığını ilan etti.
1979 - Enver Sedat, Menahem Begin ve Jimmy Carter, Washington'da İsrail-Mısır Barış Antlaşmasını imzaladılar.
1995 - Şengen Antlaşması yürürlüğe girdi.
1996 - Uluslararası Para Fonu, Rusya'ya 10.2 milyar USD kredi verilmesini onayladı.
1999 - Melissa virüsü, tüm dünyada e-posta sistemlerini etkiledi.
1999 - Michigan'da bir Mahkeme Jürisi, Dr. Jack Kevorkian'ı ölümcül bir hastayı iğne yaparak öldürmekten (ötanazi) suçlu buldu.
2000 - Rusya'da yapılan seçimler sonucunda, Vladimir Putin Başkan oldu.
2002 - TBMM Genel Kurulu'nda, AB'ye uyum çerçevesinde hazırlanan ve sekiz yasada değişiklik yapan dokuz maddelik yasa tasarısı kabul edildi.
2002 - İsrail'de Uluslararası Geçici Mevcudiyet'e ait araca düzenlenen saldırıda, Türk Binbaşı Cengiz Toytunç öldü, Yüzbaşı Hüseyin Özarslan yaralandı.
2005 - Doctor Who dizisinin günümüz serisi, BBC Kanalında yayına girdi.
2006 - İskoçya'da kamusal alanlarda sigara içmek yasaklandı.
Doğumlar
391 - Sivaslı Petrus, Sebaste (Sivas) episkoposu (d. 340)
1516 - Conrad Gesner, İsviçreli doğa bilimci (ö. 1565)
1805 - Şirali Müslümov, Azeri çiftçi, dünyanın en yaşlı insanı olduğu iddia edilmekte (ö. 1973)
1832 - Michel Bréal, Fransız filolog (ö. 1915)
1834 - Hermann Wilhelm Vogel, Alman fotokimyacı ve fotoğrafçı (ö. 1898)
1840 - George Smith, İngiliz Asurolog ve arkeolog (ö. 1876)
1849 - Armand Peugeot, Fransız sanayici (ö. 1915)
1850 - Edward Bellamy, Amerikalı sosyalist yazar (ö. 1898)
1853 - Hugo Rheinhold, Alman heykeltıraş (ö. 1900)
1854 - Harry Furniss, İngiliz sanatçı ve illüstratör (ö. 1925)
1859 - Adolf Hurwitz, Alman matematikçi (ö. 1919)
1868 - I. Fuad (Ahmed Fuad Paşa), Mısır kralı (ö. 1936)
1871 - Rauf Yekta, Türk müzisyen, müzikolog ve besteci (ö. 1935)
1874 - Robert Frost, Amerikalı şair (ö. 1963)
1875 - Aleksey Uhtomskiy, Rus devrimci ve Sosyalist Devrimci Parti önderlerinden (ö. 1905)
1876 - Wilhelm, Arnavutluk prensi (ö. 1945)
1875 - Syngman Rhee, Güney Kore'nin ilk Cumhurbaşkanı (ö. 1965)
1876 - Kate Richards O'Hare Cunningham, Amerikalı sosyalist (ö. 1948)
1880 - Alfred A. Cohn, Amerikalı yazar, gazeteci ve gazete editörü, polis komiseri (ö. 1951)
1892 - Filippo Del Giudice, İtalyan film yapımcısı (ö. 1963)
1893 - Palmiro Togliatti, İtalyan politikacı (ö. 1964)
1893 - James Bryant Conant, Amerikalı kimyager (ö. 1978)
1895 - Jimmy McMullan, İskoç eski millî futbolcu ve teknik direktör (ö. 1964)
1898 - Rudolf Dassler, Puma'nın kurucusu (ö. 1974)
1904 - Joseph Campbell, Amerikalı yazar ve mitoloji uzmanı (ö. 1987)
1911 - Tennessee Williams, Amerikalı oyun yazarı ve Pulitzer Ödülü sahibi (ö. 1983)
1913 - Paul Erdös, Macar matematikçi (ö. 1996)
1913 - Zehra Bilir, Türk türkücü (ö. 2007)
1919 - Tevhit Bilge, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (ö. 1987)
1924 - Bülent Oran, Türk sinema oyuncusu ve senarist (ö. 2004)
1925 - Pierre Boulez, Fransız besteci, koro şefi, yazar ve piyanist (ö. 2016)
1929 - Natalino Pescarolo, İtalyan Katolik Piskopos (ö. 2015)
1931 - Leonard Nimoy, Amerikalı oyuncu, yönetmen, müzisyen ve fotoğrafçı (ö. 2015)
1932 - Stefan Wigger, Alman oyuncu (ö. 2013)
1933 - Tinto Brass, İtalyan yönetmen
1934 - Alan Arkin, Amerikalı aktör, yönetmen, müzisyen ve En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 2023)
1935 - Erdal Öz, Türk yazar (ö. 2006)
1935 - Mahmud Abbas, Filistinli politikacı
1939 - Étienne Draber, Fransız oyuncu (ö. 2021)
1940 - James Caan, Amerikalı oyuncu (ö. 2022)
1940 - Nancy Pelosi, Amerikalı politikacı
1941 - Richard Dawkins, İngiliz biyolog
1942 - Ayşegül Devrim, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2009)
1942 - Erica Jong, Amerikalı şair, roman yazarı, öğretmen
1943 - Mustafa Kalemli, Türk politikacı
1943 - Bob Woodward, Amerikalı araştırmacı gazeteci ve makale yazarı
1944 - Diana Ross, Amerikalı şarkıcı, müzik yapımcısı ve oyuncu
1945 - Paul Bérenger, Mauritiuslu siyasetçi
1946 - Johnny Crawford, Amerikalı aktör, şarkıcı, müzisyen ve bando şefi (ö. 2021)
1946 - Alain Madelin, Fransız siyasetçi
1947 - Subhash Kak, Hint asıllı İngiliz şair ve oyun yazarı
1948 - Steven Tyler, Amerikalı şarkıcı, bestekâr, söz yazarı ve multi-enstrümantalist
1949 - Bärbel Dieckmann, Alman politikacı
1949 - Patrick Süskind, Alman yazar
1950 - Martin Short, Amerikalı oyuncu, senarist, program sunucusu, yapımcı, ve komedyendir
1950 - Alan Silvestri, Amerikalı film-dizi müziği bestecisi ve orkestra şefidir
1951 - Carl Wieman, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülünü sahibi
1952 - Didier Pironi, Fransız eski Formula 1 pilotu (ö. 1987)
1953 - Elaine Chao, Amerikalı siyasetçi
1954 - Savaş Ay, Türk gazeteci ve muhabir (ö. 2013)
1956 - Park Won-Soon, Güney Koreli siyasetçi, hukukçu ve aktivist
1957 - Shirin Neshat, İranlı çağdaş sanatçıdır
1958 - Elio de Angelis, İtalyan yarış pilotu (ö. 1986)
1960 - Jennifer Grey, Amerikalı oyuncudur
1962 - Falko Götz, Alman futbol adamı
1962 - John Stockton, Amerikalı eski basketbol oyuncusudur
1963 - Serpil Gümülcineli Öztürk, Türk ressam
1968 - Kenny Chesney, Amerikalı country şarkıcı-söz yazarı
1968 - James Iha, Japon asıllı Amerikalı rock müzisyeni
1969 - Mahsun Kırmızıgül, Türk şarkıcı
1969 - Murat Garipağaoğlu, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1970 - Paul Bosvelt, eski Hollandalı futbolcudur
1970 - Martin McDonagh, İrlandalı çağdaş oyun yazarı, film yönetmeni ve senarist
1972 - Leslie Mann, Amerikalı aktris
1973 - Larry Page, Amerikalı iş insanı
1975 - Cyril Mennegun, Fransız film yönetmeni ve senarist
1976 - Amy Smart, Amerikalı oyuncu ve manken
1976 - Nurgül Yeşilçay, Türk sinema oyuncusu
1977 - Kevin Davies, İngiliz eski millî futbolcudur
1978 - Sandra Romain, Rumen porno yıldızı
1979 - Pierre Wome, Kamerunlu eski futbolcudur
1982 - Mikel Arteta, İspanyol eski milli futbolcudur
1982 - Andreas Hinkel, Alman futbolcu
1982 - Jay Sean, İngiliz müzisyen
1983 - Roman Bednář, Çek millî futbolcudur
1985 - Jonathan Groff, Amerikan oyuncu ve şarkıcı
1985 - Keira Knightley, İngiliz sinema oyuncusu
1986 - Rüzgar Erkoçlar, Türk oyuncu
1986 - Emma Laine, Fin profesyonel tenisçi
1987 - Steven Fletcher, İskoçyalı futbolcudur
1988 - Barış Hersek, Türk basketbolcu
1989 - Simon Kjær, Danimarkalı millî futbolcudur
1990 - Ahzee, Amerikalı müzisyen
1990 - Patrick Ekeng, Kamerunlu millî futbolcudur (ö. 2016)
1990 - Xiumin, Güney Koreli şarkıcı
1990 - Choi Woo-shik, Güney Koreli-Kanadalı oyuncu
1992 - Nina Agdal, Danimarkalı manken
1992 - Stoffel Vandoorne, Belçikalı Formula 1 pilotudur
1994 - Ali Osman Antepli, Türk futbolcu
1995 - Bilal Başacıkoğlu, Hollanda doğumlu Türk futbolcu
1999 - Anel Ahmedhodžić, Bosnalı millî futbolcu
2003 - Bhad Bhabie, Amerikalı bir rapçi
Ölümler
903 - Sugawara no Michizane, Heian dönemi Japon bilgin, şair ve siyasetçi (d. 845)
922 - Hallac-ı Mansur, İranlı sûfî ve yazar (d. 858)
1211 - I. Sancho, 6 Aralık 1185 ile 26 Mart 1211 tarihleri arasında hüküm süren Portekiz kralı (d. 1154)
1350 - XI. Alfonso, Kastilya ve Leon Kralı (d. 1311)
1625 - Giambattista Marino, İtalyan şiirine egemen olan Marinizm okulunun (daha sonra Secentismo) kurucusu (d. 1569)
1649 - John Winthrop, Massachusetts Körfezi Kolonisi'ni kuran Püritenlerin lideri olan İngiliz avukat (d. 1587)
1726 - John Vanbrugh, İngiliz mimar ve oyun yazarı (d. 1664)
1797 - James Hutton, İskoç hekim, jeolog, doğa tarihçisi, kimya imalatçısı ve deneysel ziraatçi (d. 1726)
1814 - Joseph-Ignace Guillotin, Fransız doktor (d. 1738)
1827 - Ludwig van Beethoven, Alman besteci (d. 1770)
1864 - Jan Bake, Hollandalı dil bilimci (d. 1787)
1882 - Thomas Hill Green, İngiliz filozof (d. 1836)
1892 - Walt Whitman, Amerikalı şair (d. 1819)
1902 - Cecil Rhodes, İngiliz siyasetçi ve iş insanı (d. 1853)
1922 - Alfred Blaschko, Alman dermatolojist (d. 1858)
1923 - Sarah Bernhardt, Fransız tiyatro sanatçısı (d. 1884)
1926 - Konstantin Fehrenbach, Alman devlet adamı (d. 1852)
1945 - David Lloyd George, İngiliz politikacı (d. 1863)
1949 - Albert William Stevens, Amerikalı asker, baloncu ve ilk hava fotoğrafçılarından (d. 1889)
1957 - Édouard Herriot, Fransız siyasetçi (d. 1872)
1957 - Max Ophüls, Alman asıllı Fransız sinema yönetmeni ve yazar (d. 1902)
1959 - Raymond Chandler, Amerikalı yazar (d. 1888)
1959 - Suavi Tedü, Türk oyuncu, yönetmen ve senarist (d. 1915)
1969 - John Kennedy Toole, Amerikalı yazar (d. 1937)
1973 - Noël Coward, İngiliz aktör, yazar ve besteci (d.1899)
1984 - Ahmed Sékou Touré, Gine Cumhuriyeti'nin ilk Başkanı (d. 1922)
1987 - Mahmut Cuda, Türk ressam (d. 1904)
1993 - Tevfik Behramov, Azeri futbolcu ve yan hakem (d. 1925)
1995 - Belgin Doruk, Türk sinema sanatçısı (d. 1936)
1995 - Eazy-E, Amerikalı Hip-Hop rap sanatçısı (d. 1964)
1997 - Turhan Dilligil, Türk siyasetçi, gazeteci ve yazar (d. 1919)
2005 - James Callaghan, İngiliz politikacı (d. 1912)
2005 - Murat Çobanoğlu, Türk halk ozanı (d. 1940)
2009 - Arne Bendiksen, Norveçli besteci ve şarkıcı (d. 1926)
2011 - Zühtü Bayar, Türk şâir ve yazar (d. 1943)
2013 - Don Payne, Amerikalı yazar ve yapımcı (d. 1964)
2015 - Tomas Tranströmer, İsveçli şair, psikolog, çevirmen ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1931)
2016 - Raúl Cárdenas, Meksikalı futbolcu ve teknik direktör (d. 1928)
2016 - Norm Hadley, Kanadalı rugby oyuncusu (d. 1964)
2016 - İgor Paşkeviç, Rus buz patencisi ve çalıştırıcısı (d. 1971)
2017 - Darlene Cates, Amerikalı oyuncu (d. 1947)
2017 - Mai Dantsig, Belaruslu ressam ve sanatçı (d. 1930)
2017 - Věra Špinarová, Çek şarkıcı (d. 1951)
2017 - Roger Wilkins, Amerikalı tarih profesörü ve gazeteci (d. 1932)
2017 - Mamadou Diop, Senegalli siyasetçi (d. 1936)
2019 - Ted Burgin, İngiliz eski profesyonel futbolcu ve teknik direktör (d. 1927)
2019 - Master Fatman, Danimarkalı Film yönetmeni, müzisyen, komedyen, şarkıcı, oyuncu ve DJ (d. 1965)
2019 - Ali Mema, eski Arnavut profesyonel futbolcu ve teknik direktör (d. 1943)
2020 - Bourbon-Parma Prensesi María Teresa, İspanyol kraliyet ailesinin en küçük kolunun üyesi (d. 1933)
2020 - Menggie Cobarrubia, Filipinli aktör (d. 1953)
2020 - Ito Curata, Filipinli moda tasarımcısı (d. 1959)
2020 - Michel Hidalgo, Fransız eski futbolcu (d. 1933)
2020 - Olle Holmquist, İsveçli tromboncu (d.1936)
2020 - Naomi Munakata, Japon-Brezilyalı şef ve sanat yönetmeni (d. 1955)
2020 - Luigi Roni, İtalyan opera sanatçısı (d. 1942)
2020 - Michael Sorkin, Amerikalı mimar, yazar ve eğitimci (d. 1948)
2020 - Hamish Wilson, İskoç aktör (d. 1942)
2020 - Jon Wynne-Tyson, İngiliz yazar ve yayıncı (d. 1924)
2020 - Daniel Yuste, İspanyol bisikletçi (d. 1944)
2021 - Cornelia Catangă, Rumen şarkıcı (d. 1958)
2021 - Azade Namdari, İranlı TV sunucusu ve aktris (d. 1984)
2022 - Bang Jun-seok, Güney Koreli film müziği bestecisi, yapımcı, söz yazarı ve müzik yönetmeni (d. 1970)
2022 - Gianni Cavina, İtalyan aktör (d. 1940)
2022 - Aimé Mignot, Fransız eski profesyonel futbolcu ve teknik direktördür (d. 1932)
2023 - Köksal Engür, Türk dizi ve tiyatro sanatçısı (d. 1946)
Tatiller ve özel günler
Çaylak Fırtınası
0326
26
|
3056
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/27%20Mart
|
27 Mart
|
Olaylar
425 - İmparator II. Theodosius döneminde Konstantinopolis'te, Auditorium adıyla ilk yüksek okul açıldı. Okulda 31 profesör, Latince ve Grekçe hitabet ve gramer, hukuk ve felsefe dersleri vermeye başladı.
630 - Tang Hanedanı, Yin Dağları'nda (günümüzde İç Moğolistan) Doğu Göktürk Kağanlığını yendi.
1692 - Bahadırzade Arabacı Ali Paşa Sadrazamlıktan alınarak, yerine Bozoklu (Bıyıklı) Mustafa Paşa atandı.
1854 - Kırım Savaşı: Birleşik Krallık, Rus İmparatorluğuna savaş ilan etti.
1890 - Louisville, Kentucky'de çıkan fırtınada 76 kişi öldü, 200 kişi de yaralandı.
1891 - Servet-i Fünûn dergisinin ilk sayısı çıktı.
1918 - Besarabya ve Moldova, Romanya'ya katıldı.
1941 - Yugoslavya’da General Dušan Simović, kansız bir darbe ile yönetimi ele geçirdi. Yeni Hükûmet, Mihver Devletleri’nden ayrılma kararı aldı.
1958 - Nikita Kruşçev, SSCB'de Başbakanlığa yükseldi.
1964 - ABD'nin Alaska eyaletinde 9,2 Mw büyüklüğünde deprem meydana geldi. 131 kişi öldü.
1969 - Koç Holding'e ait Aygaz tankeri, Ege Denizi'nde alabora oldu, 15 kişilik mürettebattan 1 kişi kurtulabildi.
1972 - Türkiye Halk Kurtuluş Partisi - Cephesi lideri Mahir Çayan ve arkadaşları Ünye Radar Üssü'nden 3 İngiliz teknisyeni kaçırdı.
1976 - Dışişleri Bakanı İhsan Sabri Çağlayangil ile ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger, Washington, DC'de Savunma İşbirliği Anlaşması'nı imzaladı. Bu anlaşmaya göre, Türkiye üslere izin çıkaracak, ABD de buna karşılık Türkiye'ye yardımda bulunacaktı.
1977 - Tenerife faciası: Kanarya Adaları'nın Tenerife Kuzey Havalimanı'nda uçuşa geçmek üzere olan Hollanda Kraliyet Havayolları'na (KLM) ait Boeing 747 tipi yolcu uçağı, yine havalanmak üzere olan Pan Am'a ait başka bir Boeing ile pistte çarpıştı. Kazada 575 kişi öldü, 70 kişi yaralandı.
1977 - Yengesiyle ilişki yaşayan Veli Acar, yengesinin yardımıyla öz kardeşi Recep Acar'ı uykudayken başına piknik tüpüyle vurarak öldürdü. 12 Eylül döneminde idam edildi.
1982 - 12 Eylül Darbesi'nin 14. idamı: 14/15 Ekim 1978'de Ankara'da kaçırdığı sol görüşlü Veli Güneş ve Halim Kaplan'ı el ve ayaklarından bağlayıp, öldürüp, çuvala koyup bir şarampole atan sağ görüşlü militan Fikri Arkan, idam edildi.
1986 - Hayali mobilya davasında 10 yıldır yargılanan Yahya Demirel tahliye edildi.
1987 - 'Hora' (Sismik-1) gemisinin, petrol aramak için Ege'nin uluslararası karasularına açılmasının Yunanistan'ın petrol aramaları için açıkladığı tarihe rastlaması, iki ülkenin silahlı kuvvetlerini alarma geçirdi.
1994 - Eurofighter Typhoon, ilk test uçuşunu yaptı.
1999 - Nissan - Renault arasında güç birliği anlaşması imzalandı.
2012 - Türkiye, Şam Büyükelçiliği'nin bütün faaliyetlerini askıya aldı.
2020 - Kuzey Makedonya, NATO'ya üye oldu.
2023 - ABD'nin Kentucky, Tennessee, Illinois, Missouri ve Arkansas eyaletlerinde 36 farklı yerde hortum oluştu. 70'ten fazla kişi öldü.
Doğumlar
1676 - II. Ferenc Rákóczi, Macar bağımsızlık hareketinin önderi (ö. 1735)
1746 - Carl Bonapart, İtalyan avukat ve diplomat (ö. 1785)
1781 - Charles Joseph Minard, Fransız inşaat mühendisi (ö. 1870)
1785 - XVII. Louis, Kral XVI. Louis ile Kraliçe Marie Antoinette'nin ikinci oğlu (ö. 1795)
1797 - Alfred de Vigny, Fransız yazar ve şair (ö. 1863)
1814 - Charles Mackay, İskoç şair, yazar, gazeteci ve şarkı yazarı (ö. 1889)
1822 - Ahmet Cevdet Paşa, Türk devlet adamı (ö. 1895)
1824 - Virginia Minor, Amerikalı eylemci ve kadınların oy hakkı mücadelesinin öncülerinden (ö. 1894)
1824 - Johann Wilhelm Hittorf, Alman fizikçi (ö. 1914)
1825 - Andrey Dostoyevski, Rus mimar, mühendis, memo ve bina tamircisi (ö. 1897)
1832 - Paul Arbaud, Fransız kitap koleksiyoncusu ve hayırsever (ö. 1911)
1839 - John Ballance, Yeni Zelandalı siyasetçi (ö. 1893)
1839 - Gottlieb Viehe, Alman misyoner (ö. 1901)
1845 - Wilhelm Conrad Röntgen, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1923)
1847 - Otto Wallach, Alman kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1931)
1850 - Kiyoura Keigo, Japonya'nın 13. başbakanı (ö. 1942)
1854 - Władysław Kulczyński, Polonyalı biyolog, araknolog, taksonomist, dağcı ve öğretmen (ö. 1919)
1855 - James Alfred Ewing, İskoç fizikçi ve mühendis (ö. 1935)
1863 - Henry Royce, İngiliz mühendis ve otomobil tasarımcısı (ö. 1933)
1871 - Heinrich Mann, Alman yazar (ö. 1950)
1875 - Cécile Vogt-Mugnier, Fransız nörolog (ö. 1962)
1879 - Edward Steichen, Amerikalı fotoğrafçı (ö. 1973)
1879 - Sándor Garbai, Macar siyasetçi (ö. 1947)
1881 - Arkadi Averçenko, Rus mizah yazarı (ö. 1925)
1886 - Clemens Holzmeister, Avusturyalı mimar ve tasarımcı (ö. 1983)
1886 - Ludwig Mies van der Rohe, Alman mimar (ö. 1969)
1886 - Sergey Mironoviç Kirov, Rus Bolşevik lider (ö. 1934)
1889 - Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Türk yazar ve Anadolu Ajansı'nın kurucularından (ö. 1974)
1891 - Lajos Zilahy, Macar yazar (ö. 1974)
1891 - Klaudziy Duj-Duşeuski, Beyaz Rus mimar, diplomat ve gazeteci (ö. 1959)
1893 - Karl Mannheim, Alman sosyolog (ö. 1947)
1895 - Erich Abraham, Nazi Almanyası'nda Wehrmacht'ında general (ö. 1971)
1895 - Ole Peder Arvesen, Norveçli mühendis ve matematikçi (ö. 1991)
1897 - Fred Keating, Amerikalı oyuncu (ö. 1961)
1899 - Gloria Swanson, Amerikalı oyuncu (ö. 1983)
1900 - Ethel Lang, 110 yaş üstü yaşayan İngiliz kadın (ö. 2015)
1901 - Eisaku Sato, Japon siyasetçi ve 3 dönem Japonya Başbakanı (ö. 1975)
1902 - Aleksandr Kotikov, II. Dünya Savaşı sonrası 1956-1950 yılları arasında Berlin'den sorumlu askeri yetkili olan Sovyet tümgeneral (ö. 1981)
1905 - Rudolf Christoph von Gersdorff, Alman Ordusunda subaydı (ö. 1980)
1910 - Ai Qing, Çinli şairdir (ö. 1996)
1912 - James Callaghan, İngiliz politikacı (ö. 2005)
1913 - Theodor Dannecker, Alman SS yüzbaşısı (ö. 1945)
1917 - Cyrus Vance, ABD'nin 57. Dış İşleri Bakanı (ö. 2002)
1920 - Asuman Baytop Türk botanikçi ve eczacı (ö. 2015)
1921 - Barbosa, Brezilyalı millî kaleci (ö. 2000)
1923 - Louis Simpson, Jamaika asıllı Amerikalı yazar (ö. 2012)
1924 - Sarah Vaughan, Amerikalı piyanist (ö. 1990)
1927 - Coşkun Kırca, Türk politikacı ve diplomat (ö. 2005)
1927 - Mstislav Leopoldoviç Rostropoviç, Sovyet orkestra şefi ve piyanist (ö. 2007)
1929 - Anne Ramsey, Amerikalı sinema, dizi ve tiyatro oyuncusu (ö. 1988)
1929 - Gönül Ülkü Özcan, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2016)
1931 - David Janssen, Amerikalı oyuncu (ö. 1980)
1932 - Bailey Olter, Mikronezyalı siyasetçi (ö. 1999)
1932 - Hasan Pulur, Türk gazeteci ve köşe yazarı (ö. 2015)
1934 - İoannis Paleokrassas, Yunan siyasetçidir (ö. 2021)
1935 - Julian Glover, İngiliz aktördür
1937 - Álvaro Blancarte; Meksikalı ressam, heykeltıraş ve duvar resmi sanatçısı (ö. 2021)
1939 - Kartal Tibet, Türk sinema oyuncusu ve yönetmen (ö. 2021)
1939 - Leyla Kasra, İranlı yazar ve şair
1941 - Ivan Gašparovič, Slovak politikacı
1942 - John E. Sulston, İngiliz biyolog (ö. 2018)
1944 - Yusuf Küpeli, Türk sosyalist siyasetçi, 68 kuşağı öğrenci gençlik önderlerinden ve Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi kurucularından
1946 - Zeliha Berksoy, Türk tiyatro sanatçısı
1950 - Can Okanar, Türk gazeteci ve televizyoncu
1950 - Native Dancer, ABD doğumlu safkan yarış atı (ö. 1967)
1953 - Adnan Yücel, Türk yazar (ö. 2002)
1963 - Quentin Tarantino, Amerikalı film yönetmeni, oyuncu ve En İyi Özgün Senaryo Akademi Ödülü sahibi
1967 - Talisa Soto, Amerikalı oyuncu ve model
1967 - Anna-Michelle Asimakopoulo, Yunan avukat ve politikacı
1970 - Mariah Carey, Amerikalı şarkıcı
1970 - Elizabeth Mitchell, Amerikalı oyuncu
1970 - Leyla Pehlevi, İran şahı Muhammed Rıza Pehlevi'nin Farah Pehlevi'den olan en küçük kızı (ö. 2001)
1971 - David Coulthard, İskoç Formula 1 yarışçısı
1971 - Nathan Fillion, Kanadalı oyuncu
1972 - Jimmy Floyd Hasselbaink, Hollandalı futbolcu
1974 - George Koumantarakis, Yunan asıllı Güney Afrikalı millî futbolcu
1974 - Gaizka Mendieta, İspanyol futbolcu
1975 - Fergie, Amerikalı R&B şarkıcısı, oyuncu ve model
1977 - Elías Larry Ayuso, Porto Rikolu basketbolcu
1978 - Marius Bakken, Norveçli atlet
1980 - Harun Can, Türk seslendirmen
1981 - Cacau (futbolcu), Brezilya asıllı Alman eski futbolcudur
1984 - Brett Holman, İrlanda kökenli Avustralyalı eski futbolcu
1984 - Ross Ulbricht, Silk Road'un kurucusu Amerikalı
1985 - Danny Vukovic, Avustralyalı millî futbolcu
1986 - Manuel Neuer, Alman futbolcu
1987 - Polina Gagarina, Rus şarkıcı, şarkı-yazarı, oyuncu ve model
1988 - Mauro Goicoechea, Uruguaylı futbolcu
1988 - Jessie J, İngiliz şarkıcı
1988 - Brenda Song, Amerikalı dizi ve sinema oyuncusu
1988 - Atsuto Uchida, eski Japon millî futbolcu
1990 - Erdin Demir, Türk asıllı İsveç vatandaşı futbolcu
1990 - Facundo Píriz, Uruguaylı futbolcu
1990 - Nicolas N'Koulou, Kamerunlu millî futbolcu
1990 - Kimbra, Yeni Zelandalı şarkıcı
1991 - Masaki Tanaka, Japon futbolcu
1992 - Marc Martínez, İspanyol futbolcudur
1993 - Matt Hobden, İngiliz kriketçi (ö. 2016)
1997 - Eda Tuğsuz, Türk atlet
1997 - Lalisa Manoban, Taylandlı k-pop idolü
Ölümler
1184 - III. Giorgi, Gürcü kralı
1378 - XI. Gregorius, 30 Aralık 1370 tarihinden ölümüne kadar Roma Katolik Kilisesi'nde papalık yapmıştır (d. 1329)
1462 - II. Vasili, 1425 ile 1462 yılları arasında hüküm süren Moskova büyük prensi (d. 1415)
1564 - Lütfi Paşa, Osmanlı devlet adamı (d. 1488)
1625 - I. James, İskoçya, İngiltere ve İrlanda Kralı (d. 1566)
1770 - Giovanni Battista Tiepolo, İtalyan ressam (d. 1696)
1850 - Wilhelm Beer, Alman banker, astronom ve iş insanı (d. 1797)
1898 - Seyyid Ahmed Han, Hindistanlı Müslüman pragmatist, İslami reformist, düşünür ve yazar (d. 1817)
1906 - Eugène Carrière, Fransız sembolist ressam ve taşbaskı sanatçısı (d. 1849)
1923 - Ali Şükrü Bey, Türk siyasetçi (d. 1884)
1923 - James Dewar, İskoç kimyacı (d. 1842)
1926 - Georges Vézina, Kanadalı profesyonel buz hokeyi kalecisi (d. 1887)
1945 - Halit Ziya Uşaklıgil, Türk yazar (d. 1866)
1968 - Yuri Gagarin, Sovyet kozmonot (d. 1934)
1972 - Maurits Cornelis Escher, Hollandalı ressam (d. 1898)
1976 - Mukağali Makataev, Kazak şair, yazar ve çevirmen (d. 1931)
1981 - Mao Dun, Çinli yazar (d. 1895)
1986 - İhap Hulusi Görey, Türk grafik sanatçısı (d. 1898)
1991 - Aldo Ray, Amerikalı oyuncu (d. 1926)
1993 - Veli Yılmaz, THKO üyesi ve Halkın Kurtuluşu gazetesi Yazı İşleri Müdürü (d. 1950)
1995 - Seyfi Kurtbek, Türk asker ve siyasetçi (d. 1905)
1998 - David McClelland, Amerikalı psikolog (d. 1917)
1998 - Ferry Porsche, Avusturyalı otomobil üreticisi (d. 1909)
2000 - Ian Dury, İngiliz rock and roll şarkıcısı, söz yazarı ve grup lideri ve aktör (d. 1942)
2002 - Milton Berle, Amerikalı komedyen ve oyuncu (d. 1908)
2002 - Dudley Moore, İngiliz oyuncu (d. 1935)
2002 - Billy Wilder, Amerikalı yönetmen ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü, En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü, En İyi Özgün Senaryo Akademi Ödülü sahibi (d. 1906)
2006 - Stanislaw Lem, Polonyalı yazar (d. 1921)
2007 - Paul Lauterbur, Amerikalı bilim insanı (d. 1929)
2010 - Vasili Smislov, Rus satranç oyuncusu (d. 1921)
2012 - Adrienne Rich, Amerikalı şair (d. 1929)
2013 - Fay Kanin, Emmy ödüllü Amerikalı senaryo yazarı (d. 1917)
2016 - Alain Decaux, Fransız tarihçi ve yazar (d. 1925)
2016 - Antoine Demoitié, Belçikalı bisikletçi (d. 1990)
2017 - Leoncio Afonso, İspanyol coğrafya profesörü (d. 1916)
2017 - Peter Bastian, Danimarkalı müzisyen (d. 1943)
2017 - Chelsea Brown, Amerikalı-Avustralyalı oyuncu ve komedyen (d. 1947)
2017 - Zaida Catalán, İsveçli siyasetçi (d. 1980)
2017 - Arun Sarma, Hint yazar ve romancı (d. 1931)
2018 - Stéphane Audran, Fransız film ve televizyon oyuncusu (d. 1932)
2019 - Türkan Aziz, İlk Kıbrıslı Türk başhemşire (d. 1917)
2019 - Friedrich Achleitner, Avusturyalı şair, eleştirmen, mimar, eğitimci ve yazar (d. 1930)
2019 - Pierre Bourguignon, Fransız siyasetçi (d. 1942)
2019 - Valeri Bıkovski, Sovyet kozmonot (d. 1934)
2019 - Jan Dydak, Polonyalı boksör (d. 1968)
2019 - Yojiro Harada, Japon dövme sanatçısı, televizyon yıldızı ve müzisyen (d. 1972)
2019 - Bruce Yardley, Avustralyalı profesyonel kriketçi ve antrenör (d. 1947)
2020 - Jacques F. Acar, Fransız tıp doktoru ve mikrobiyolog (d. 1931)
2020 - Daniel Azulay, Brezilyalı görsel sanatçı ve çizgi roman sanatçısı (d. 1947)
2020 - Mirna Doris, İtalyan şarkıcı (d. 1940)
2020 - Jesús Gayoso Rey, İspanyol Teğmen albay (d. 1971)
2020 - Hamid Karvi, Tunus eski başbakanı (d. 1927)
2020 - Stefan Lippe, Alman iş insanı (d. 1955)
2020 - Michael McKinnell, İngiliz asıllı Amerikalı mimar (d. 1935)
2020 - Thandika Mkandawire, Malavili ekonomist ve kamu entelektüeli (d. 1940)
2021 - Zafir Hadžimanov, Makedonyalı-Sırp şarkıcı, besteci ve aktör (d. 1943)
2021 - Petr Kellner, Çek milyarder girişimci (d. 1964)
2021 - Odirlei Pessoni, Brezilyalı bobsledçi (d. 1982)
2022 - Titus Buberník, Çekoslovak eski millî futbolcu (d. 1933)
2022 - Ayaz Mutallibov, Eski Azerbaycan cumhurbaşkanı (d. 1938)
2022 - Enrique Pinti, Arjantinli aktör ve komedyen (d. 1939)
2022 - Aleksandra Zabelina, eski Sovyet eskrimci (d. 1937)
2023 - Wim de Bie, Hollandalı komedyen, yazar, aktör ve şarkıcı (d. 1939)
2023 - Jocelyn Morlock, Kanadalı besteci ve müzikolog (d. 1969)
Tatiller ve özel günler
Dünya Tiyatro Günü: 1961 yılından beri 48 ülkede her yıl 27 Mart Uluslararası Tiyatro Birliği'nin ulusal merkezlerinin öncülüğünde kutlanıyor.
Dünya Demiryolları Çalışanları Günü
0327
27
|
3057
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/29%20Mart
|
29 Mart
|
Olaylar
1430 - Osmanlı Orduları, Selanik ve İyonya'yı fethetti.
1461 - İngiltere tahtı için yapılan Güller Savaşı'ında, York Hanedanı'ından IV. Edward, Lancaster ailesinden VI. Henry'yi Towton savaşında yendi.
1903 - Marconi'nin telsiz sistemi aracılığıyla, Londra ve New York arasında düzenli haber akışı başladı.
1938 - Harp Okulu Mahkemesi, Nâzım Hikmet'i 28 yıl hapse mahkûm etti.
1950 - Nâzım Hikmet, Bursa Cezaevinde açlık grevine başladı.
1957 - Kıbrıs'ta gerginliğin tırmanması üzerine, Ada'da sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
1966 - Leonid Brejnev, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Birinci Sekreterliği'ne getirildi. Brejnev, ABD'nin Vietnam politikasını kınadı.
1968 - Türkiye'de ilk böbrek nakli, İstanbul'da Doktor Atıf Taykurt ve ekibi tarafından gerçekleştirildi.
1973 - Vietnam Savaşı: ABD'nin son birlikleri de Güney Vietnam'dan ayrıldı.
1979 - Uganda'da İdi Amin rejimi askeri darbeyle devrildi. İdi Amin kaçtı.
1982 - Kanada Yasası ile Kanada bağımsızlığını aldı.
1989 - Londra'da dünyanın ilk tüp beşizleri doğdu.
1989 - DYP Siirt Milletvekili Abdülrezzak Ceylan, TBMM'de Bağımsız Siirt Milletvekili Zeki Çeliker'in Siirt Milletvekili İdris Arıkan'a hakaret etmesi ile başlayan tartışmayı önlemeye çalıştığı sırada kaza kurşunu ile hayatını kaybetti. ANAP Siirt Milletvekili İdris Arıkan, olaydan sonra tutuklandı. Mahkemenin olayın kaza sonucu meydana geldiği kararından sonra tahliye edildi.
2004 - Bulgaristan, Estonya, Litvanya, Letonya, Romanya, Slovakya ve Slovenya, NATO'ya kabul edildiler.
2005 - Isparta'nın Sütçüler Kaymakamı Mustafa Altınpınar'ın, ilçedeki tüm kamu kurum ve kuruluşlarına Orhan Pamuk'un kitaplarının kütüphane ve kitaplıklardan ayıklanarak imha edilmesi talimatı verdiği ortaya çıktı. Isparta Valiliği talimatı iptal etti.
2006 - Dünya'nın büyük bir bölümünde gözlemlenen tam güneş tutulması gerçekleşti.
2009 - Türkiye'de yerel seçimler gerçekleşti. AK Parti yüzde 38,39 oy oranıyla birinci parti oldu. CHP yüzde 23,08, MHP ise yüzde 15,97 oranında oy aldı.
2010 - Moskova metrosunda gerçekleştirilen intihar saldırılarında, 40 kişi öldü.
Doğumlar
1553 - Viçenzos Kornaros, Giritli yazar (ö. 1613)
1561 - Santorio Santorio, İtalyan hekim (ö. 1636)
1712 - Atike Sultan, III. Ahmed'in kızı (ö. 1738)
1790 - John Tyler, Amerikalı politikacı ve ABD'nin 10. Başkanı (ö. 1862)
1824 - Ludwig Büchner, Alman filozof ve fizikçi (ö. 1899)
1826 - Wilhelm Liebknecht, Alman gazeteci ve politikacı (ö. 1900)
1835 - Madeleine Smith, 1857'de İskoçya'da sansasyonel bir cinayet davasında suçlanan 19. yüzyıl Glasgow sosyalisti
1869 - Kalust Sarkis Gülbenkyan, Ermeni iş insanı (ö. 1955)
1873 - Tullio Levi-Civita, İtalyan matematikçi (ö. 1941)
1883 - Memduh Şevket Esendal, Türk yazar (ö. 1952)
1899 - Lavrenti Beriya, Sovyet politikacı ve Sovyet Gizli Polis Şefi (ö. 1953)
1902 - Marcel Aymé, Fransız yazar (ö. 1967)
1915 - Antonio Hernández Gil, İspanyol yargıç
1916 - Eugene McCarthy, Amerikalı politikacı (ö. 2005)
1918 - Sam Walton, Amerikalı iş insanı (ö. 1992)
1921 - Jacqueline Joubert, Fransız televizyon yapımcısı, yönetmen ve sunucu (ö. 2005)
1927 - John Robert Vane, İngiliz farmakolog (ö. 2004)
1929 - Lennart Meri, Estonyalı yazar, film yönetmeni ve Estonya'nın 2. Cumhurbaşkanı (ö. 2006)
1937 - Gordon Milne, İngiliz futbol adamı
1939 - Terence Hill, İtalyan aktör
1940 - Astrud Gilberto, Brezilyalı şarkıcı (ö. 2023)
1943 - John Major, İngiliz devlet adamı ve Büyük Britanya Başbakanı
1943 - Vangelis, Yunan besteci
1945 - Walt Frazier, Amerikalı basketbolcu
1949 - Kayahan, Türk besteci ve şarkıcı (ö. 2015)
1950 - Mory Kanté, Malili müzisyen
1952 - Teófilo Stevenson, Kübalı amatör boksör (ö. 2012)
1953 - Güher Pekinel, Türk piyanist
1953 - Süher Pekinel, Türk piyanist
1954 - Ahmed Doğan, Türk asıllı Bulgar siyasetçi
1955 - Mehmet Gül, Türk hukukçu, siyasetçi ve iş insanı (ö. 2008)
1957 - Christopher Lambert, Fransız aktör
1963 - Elle Macpherson, Avustralyalı model, oyuncu, yardımsever ve iş insanı
1967 - Michel Hazanavicius, Fransız yönetmen, yapımcı, senarist ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü sahibi
1968 - Lucy Lawless, Yeni Zelandalı aktris ve şarkıcı
1972 - Rui Costa, Portekizli futbolcu
1972 - Sierra, Amerikalı pornografik film oyuncusu
1973 - Brandi Love, Amerikalı porno yıldızı
1973 - Marc Overmars, Hollandalı futbolcu
1974 - Miguel Abrigo, Arjantinli futbolcu
1976 - Jennifer Capriati, Amerikalı tenisçi
1980 - Mert Turak, Türk oyuncu
1981 - Nihal Yalçın, Türk oyuncu
1983 - Ezgi Mola, Türk oyuncu
1985 - Fernando Amorebieta, Venezuelalı futbolcu
1986 - Sylvan Ebanks-Blake, Jamaika asıllı İngiliz futbolcu
1986 - İvan Uhov, Rus yüksek atlayıcı
1987 - Dimitri Payet, Fransız millî futbolcu
1987 - Romain Hamouma, Cezayir pasaportlu Fransız futbolcu
1988 - Lacey Pauletta, Bonaireli futbolcu
1988 - Sercan Konal, Türk futbolcu
1988 - Jesús Molina, Meksikalı futbolcu
1988 - Andrei Ionescu, Rumen futbolcu
1989 - James Tomkins, İngiliz futbolcu
1990 - Carlos Peña, Meksikalı futbolcu
1990 - Teemu Pukki, Finlandiyalı millî futbolcu
1991 - Fabio Borini, İtalyan futbolcu
1991 - Irene, Güney Koreli şarkıcı, rapçi ve oyuncu
1991 - Hayley McFarland, Amerikalı aktris, şarkıcı ve dansçı
1991 - N'Golo Kanté, Fransız futbolcu
1992 - Jo Woo-ri, Güney Koreli futbolcu
1993 - Thorgan Ganael Francis Hazard, Belçikalı futbolcu
1994 - Choi Jin-ri, Güney Koreli aktris, model ve şarkıcı (ö. 2019)
Ölümler
MÖ 87 - İmparator Wu Ti, Han Hanedanı'ndan gelen Çin İmparatorluğu'nun 7. İmparatoru (d. MÖ 156)
57 - Guangwu, Han Hanedanı'na mensup Çin İmparatoru ve Doğu Han Hanedanı'nın kurucusu (d. MÖ 5)
1368 - Go-Murakami, Japonya'nın 97. İmparatoru (d. 1328)
1721 - Charles Vane, İngiliz korsan (d. ?)
1772 - Emanuel Swedenborg, İsveçli bilim insanı (d. 1688)
1792 - III. Gustav, İsveç Kralı (d. 1746)
1818 - Alexandre Pétion, Haiti'nin 1. Devlet Başkanı (d. 1770)
1891 - Georges Seurat, Fransız ressam (d. 1859)
1912 - Robert Falcon Scott, İngiliz kâşif (d. 1868)
1939 - Hafız İbrahim Demiralay, Türk politikacı ve din adamı (d. 1883)
1956 - Fuat Uzkınay, Türk yönetmen, yapımcı ve ilk Türk sinemacılardan (d. 1888)
1965 - Wilhelm Worringer, Alman sanat tarihçisi (d. 1881)
1966 - Abdullah Ziya Kozanoğlu, Türk mimar, romancı, çizgi-roman yazarı ve Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün 11. Başkanı (d. 1906)
1970 - Ayşe Şekibe İnsel, Türk politikacı (d. 1886)
1970 - Lev Kuleşov, Sovyet sinema teorisyeni ve yönetmeni (d. 1899)
1972 - Joseph Arthur Rank, İngiliz sanayici ve film yapımcısı (d. 1888)
1980 - Mantovani, İtalyan asıllı İngiliz besteci (d. 1905)
1982 - Carl Orff, Alman besteci (Carmina Burana'nın yaratıcısı) (d. 1895)
1984 - İlhami Bekir Tez, Türk şair
1984 - Ömer Sami Coşar, Türk gazeteci ve yazar
1989 - Mehmet Abdurrezak Ceylan, Türk siyasetçi (d. 1951)
1987 - Akaki Şanidze, Gürcü dilbilimci ve filolog (d. 1887)
1991 - Guy Bourdin, Fransız verici hikâyeler (d. 1928)
1992 - Paul Henreid, Avusturyalı aktör (d. 1908)
1993 - Alfred Preis, Avusturyalı mimar (d. 1911)
1995 - Jimmy McShane, Kuzey İrlandalı şarkıcı (d. 1957)
1999 - Gyula Zsengellér, Macar futbolcu (d. 1915)
1999 - Joe Williams, Amerikalı şarkıcı (d. 1918)
2000 - Mustafa Eremektar, Türk karikatür sanatçısı (d. 1930)
2002 - Erman Şener, Türk sinema eleştirmeni, gazeteci, senaryo ve kitap yazarı (d. 1942)
2009 - Vladimir Fedotov, Rus asıllı Sovyet millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1943)
2009 - Andy Hallett, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (d. 1975)
2009 - Maurice Jarre, Fransız besteci (d. 1924)
2012 - Luke Askew, Amerikalı oyuncu (d. 1932)
2012 - Hurşit Kemal Cantürk, Türk siyasetçi (d. 1926)
2015 - Ayla Arslancan, Türk sinema oyuncusu (d. 1936)
2016 - Patty Duke, Amerikalı oyuncu ve yazar (d. 1946)
2017 - Aleksey Abrikosov, Rus teorik fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1928)
2018 - Anita Shreve, Amerikalı yazar (d. 1946)
2018 - Sven-Olov Sjödelius, İsveçli kano yarışçısı (d. 1933)
2019 - Dobrica Erić, Sırp yazar ve şair (d. 1936)
2019 - Tao Ho, Hong Konglu mimar (d. 1936)
2019 - Shane Rimmer, Kanadalı oyuncu, seslendirme sanatçısı ve senarist (d. 1929)
2019 - Agnès Varda, Fransız fotoğrafçı ve sinemacı (d. 1928)
2019 - Ed Westcott, Amerikalı fotoğrafçı (d. 1922)
2020 - Opoku Afriyie, Ganalı millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1945)
2020 - Philip Anderson, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1923)
2020 - Beryl Bernay, Amerikalı gazeteci, animasyon film yapımcısı, ressam, fotoğrafçı, oyuncu ve moda tasarımcısı (d. 1926)
2020 - José Luis Capón, İspanyol eski millî futbolcu (d. 1948)
2020 - Jean-François Cesarini, Fransız siyasetçi (d. 1970)
2020 - Patrick Devedjian, Fransız siyasetçi (d. 1944)
2020 - Joe Diffie, Amerikalı country müzik şarkıcısı, söz yazarı ve gitarist (d. 1958)
2020 - Robert H. Garff, Amerikalı iş insanı ve politikacı (d. 1942)
2020 - Maria Mercader, Amerikalı gazeteci ve haber yapımcısı (d. 1965)
2020 - Alan Merrill, Amerikalı vokalist, gitarist, söz yazarı, oyuncu ve model (d. 1951)
2020 - Tomas Oneborg, İsveçli fotoğrafçı (d. 1958)
2020 - Krzysztof Penderecki, Polonyalı besteci (d. 1933)
2020 - Francis Rapp, Fransız tarihçi ve akademisyen (d. 1926)
2020 - Isaac Robinson, Amerikalı hukukçu ve siyasetçi (d. 1975)
2020 - Angelo Rottoli, İtalyan profesyonel boksör (d. 1958)
2020 - Ken Shimura, Japon komedyen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1950)
2020 - Henri Tincq, Fransız gazeteci (d. 1945)
2021 - Bashkim Fino, Arnavut siyasetçi (d. 1962)
2022 - Miguel Van Damme, Belçikalı profesyonel futbolcuydu (d. 1993)
2022 - Jennifer Wilson, İngiliz aktris (d. 1932)
Tatiller ve özel günler
0329
29
|
3058
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/30%20Mart
|
30 Mart
|
Olaylar
1814 - Napolyon Savaşları: Koalisyon güçleri Paris'e girdi.
1842 - İlk kez bir ameliyatta anestezi uygulandı.
1856 - Kırım Savaşı; Rus İmparatorluğu, Osmanlı İmparatorluğu, Birleşik Krallık ve Fransa arasında Paris Antlaşması'nın imzalanmasıyla sona erdi.
1858 - Hymen Lipman, silgili kurşun kalemin patentini aldı.
1863 - Türkiye'de eğitim alanında açılan ilk sivil toplum kuruluşu olan Darüşşafaka kuruldu.
1863 - Danimarka Prensi Wilhelm Georg, Yunanistan Kralı oldu.
1867 - Alaska, ABD Dışişleri Bakanı William H. Seward tarafından, Rus İmparatorluğu'ndan 7.2 milyon dolara satın alındı. Kilometrekaresi 4.19 dolara gelen bu alışveriş üzerine medya bu olayı Seward'ın aptallığı olarak nitelendirdi.
1918 - Bakü ve civarında Bakü Sovyeti ve Ermeni Devrimci Federasyonu kuvvetlerinin Müsavat Partisi ve Kafkas Süvari Tümeni arasında meydana gelen çatışmalar başladı. Mart Olayları ismi verilen çatışmalar 3 Nisan 1918 tarihine kadar devam etti.
1945 - II. Dünya Savaşı: SSCB kuvvetleri, Avusturya'nın Viyana şehrine girdi.
1951 - ABD'de Ethel ve Julius Rosenberg çifti, Sovyetler Birliği hesabına çalıştıkları ve ABD'nin nükleer sırlarını bu ülkeye sattıkları iddiasıyla idama mahkûm edildi. İdamlar, 1953 Haziran'ında infaz edildi.
1951 - "Remington Rand" şirketi, ilk ticari bilgisayar olan UNIVAC I'i, ABD Nüfus Sayım Dairesi'ne teslim etti. UNIVAC I'i, ENIAC'ı tasarlayan mühendisler geliştirmişti.
1963 - Cumhurbaşkanı Celâl Bayar açlık grevine başladı.
1971 - Ezanın yeniden Türkçe okunması için Senato'ya yasa önerisi verildi, teklif kabul edilmedi.
1972 - Kızıldere Olayı: Mahir Çayan ve diğer dokuz militan, Tokat'ın Niksar ilçesine bağlı Kızıldere köyünde saklandıkları evde öldürüldü. Rehin alınan bir Kanadalı, iki İngiliz teknisyen de militanlar tarafından öldürüldü. Olaydan sadece Ertuğrul Kürkçü sağ olarak kurtuldu.
1981 - ABD Başkanı Ronald Reagan, Washington, DC'de bir suikast girişimi sonucu vurularak yaralandı.
1983 - 12 Eylül Darbesi'nin 42. idamı: 1976 yılında para karşılığı bir kişiyi ve kaçarken kendisini yakalamaya çalışan başka bir kişiyi daha öldüren Mustafa Başaran, idam edildi.
1983 - 12 Eylül Darbesi'nin 43. idamı: Kan güttüğü ailenin bir gece evine gidip, kapıları ve pencereleri içten açılmayacak şekilde kapatıp, damdaki bacadan içeri gaz döküp, gaz bidonunu da içeri atıp evi yakan ve bir kadınla dört çocuğunun yanarak ölümüne sebep olan Hüseyin Üye, idam edildi.
1998 - AB, Kıbrıs ile üyelik görüşmelerine başladı.
2005 - Kabahatler Yasa Tasarısı, TBMM'de kabul edildi.
2006 - Marcos Pontes, uzaya çıkan ilk Brezilyalı astronot oldu.
2014 - Yerel seçimler yapıldı. AK Parti yüzde 42,87 oy oranıyla birinci parti oldu. CHP yüzde 26,34, MHP ise yüzde 17,87 oranında oy aldı.
2020 - Rusya-Suudi Arabistan petrol fiyat savaşı: Brent petrol fiyatı varil başına %9 düşerek Kasım 2002'den bu yana en düşük seviye olan $23'a düştü.
Doğumlar
1432 - Fatih Sultan Mehmet, Osmanlı İmparatorluğu'nun 7. Padişahı (ö. 1481)
1551 - Salomon Schweigger, Alman protestan papaz ve seyyah (ö. 1622)
1674 - Jethro Tull, İngiliz tarımcı (ö. 1741)
1746 - Francisco Goya, İspanyol ressam (ö. 1828)
1754 - Jean-François Pilâtre de Rozier, ilk defa Manş denizini geçmeyi başaran havacı (ö. 1785)
1776 - Vasili Tropinin, Rus romantik ressam (ö. 1857)
1810 - Ann S. Stephens, Amerikalı romancı ve dergi editörü (ö. 1886)
1820 - Anna Sewell, İngiliz roman yazarı (ö. 1878)
1844 - Paul Verlaine, Fransız şair (ö. 1896)
1852 - James Theodore Bent, İngiliz kâşif, arkeolog ve yazar (ö. 1897)
1853 - Vincent van Gogh, Hollandalı ressam (ö. 1890)
1863 - Joseph Caillaux, Fransız Başbakanı (ö. 1944)
1864 - Franz Oppenheimer, Alman sosyolog ve politik ekonomist (ö. 1943)
1868 - Koloman Moser, Avusturyalı ressam ve tasarımcı (ö. 1918)
1878 - Franz Fredrik Wathén, Fin sürat patencisi (ö. 1914)
1880 - Sean O'Casey, İrlandalı yazar (ö. 1964)
1882 - Melanie Klein, Britanyalı psikalanist (ö. 1960)
1882 - Adolf Henryk Silberschein, Polonyalı-Yahudi avukat (ö. 1951)
1892 - Stefan Banach, Polonyalı matematikçi (ö. 1945)
1892 - Erhard Milch, Alman mareşali (ö. 1972)
1892 - Lola Cornero, Hollandalı film oyuncusu (ö. 1980)
1893 - Theodor Krancke, Nazi Almanyası Kriegsmarine Amirali (ö. 1973)
1894 - Sergey Vladimiroviç İlyuşin, Rus uçak tasarımcısı (ö. 1977)
1895 - Franz Hillinger, Avusturyalı mimar (ö. 1973)
1910 - Józef Marcinkiewicz, Polonyalı matematikçi (ö. 1940)
1910 - Ziya Osman Saba, Türk şair ve yazar (ö. 1957)
1911 - Ekrem Akurgal, Türk arkeolog (ö. 2002)
1922 - Turhan Bey, Türk kökenli Avusturyalı oyuncu (ö. 2012)
1926 - Ingvar Kamprad, İsveçli iş insanı ve IKEA'nın kurucusu (ö. 2018)
1927 - Greta Thyssen, Danimarka asıllı Amerikalı model ve oyuncu (ö. 2018)
1928 - Tom Sharpe, İngiliz yazar (ö. 2013)
1930 - Anna-Lisa, Amerikalı oyuncu (ö. 2018)
1930 - Bernadette Isaac-Sibille, Fransız kadın siyasetçi (ö. 2021)
1934 - Hans Hollein, Avusturyalı mimar ve tasarımcı (ö. 2014)
1934 - Mahmut Atalay, Türk Millî güreşçi, Dünya ve Olimpiyat şampiyonu (ö. 2004)
1937 - Warren Beatty, Amerikalı aktör ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü sahibi
1942 - Mehmet Ulusoy, Türk tiyatro yönetmeni (ö. 2005)
1945 - Eric Clapton, İngiliz müzisyen
1950 - Robbie Coltrane, İskoç oyuncu (ö. 2022)
1957 - Shen Yi-ming, Tayvanlı asker ve siyasetçi (ö. 2020)
1959 - Andrew Bailey, İngiliz bankacı
1962 - MC Hammer, Amerikalı şarkıcı
1964 - Ebu Enes el-Libi, Libyalı el-Kaide'nin üst düzey sorumlusu (ö. 2015)
1964 - Tracy Chapman, Amerikalı şarkıcı
1968 - Celine Dion, Kanadalı şarkıcı
1979 - Norah Jones, Amerikalı piyanist ve şarkıcı
1979 - Simon Webbe, İngiliz şarkıcı
1980 - Yalın, Türk pop müzik şarkıcısı ve besteci
1982 - Philippe Mexes, Fransız futbolcu
1983 - Jérémie Aliadière, Fransız futbolcu
1984 - Samantha Stosur, Avustralyalı profesyonel tenis oyuncusu
1986 - Ryan Donk, Hollandalı futbolcu
1986 - Sergio Ramos, İspanyol futbolcu
1988 - Alessandro Felipe Oltramari, Brezilyalı futbolcu
1988 - Jackie Brown, Amerikalı pornografik film oyuncusu
1990 - Thomas Rhett, Amerikalı country müzik şarkıcısı-söz yazarı
1990 - Michal Březina, Çek buz patenci
1991 - NF, Amerikalı rapçi
1993 - Anitta, bir şarkıcı, söz yazarı, oyuncu, dansçı ve Brezilyalı televizyon sunucusudur
1994 - Jetro Willems, Hollandalı futbolcudur
2000 - İbrahim Ahmed Acar, Türk eskrimci
Ölümler
1486 - Thomas Bourchier, Canterbury Başpiskoposu (d. 1404)
1526 - Konrad Mutian, Alman humanist (d. 1470)
1540 - Matthäus Lang von Wellenburg, Alman politikacı ve Salzburg Başpiskoposu (d. 1469)
1559 - Adam Ries, Alman matematikçi (d. 1492)
1587 - Ralph Sadler, İngiliz politikacı (d. 1507)
1662 - François le Métel de Boisrobert, Fransız şair (d. 1592)
1689 - Kazimierz Łyszczyński, Leh asilzade, filozof ve asker (d. 1634)
1707 - Sébastien Le Prestre de Vauban, Fransız mimar (d. 1633)
1746 - Ignaz Kögler, Alman Cizvit ve misyoner (d. 1680)
1764 - Pietro Locatelli, İtalyan besteci (d. 1695)
1863 - Auguste Bravais, Fransız fizikçi (d. 1811)
1873 - Bénédict Morel, Fransız hekim (d. 1809)
1873 - Abraham Salomon Kamondo, İtalyan finansör ve hayırsever (d. 1781)
1876 - Antoine Jérôme Balard, Fransız kimyacı (d. 1802)
1894 - Drengman Aaker, Amerikalı politikacı ve iş insanı (d. 1839)
1896 - Harilaos Trikupis, Yunanistan'ın eski Başbakanı (7 kez bu görevde bulundu) (d. 1832)
1918 - Despina Storch, Birinci Dünya Savaşı sırasında Almanya ve Osmanlı İmparatorluğu için casusluk yaptığı iddia edilen bir Osmanlı Rum kadını (d. 1894/1895)
1925 - Rudolf Steiner, Avusturyalı filozof, eğitimci, bilim insanı, sanatçı, yazar ve antropozofitin kurucusu (d. 1861)
1940 - Walter Miller, Amerikalı sessiz film oyuncusu (d. 1892)
1941 - Vasil Kutinçev, Bulgar asker (d. 1859)
1949 - Friedrich Bergius, Alman kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1884)
1956 - Mithat Cemal Kuntay, Türk yazar (d. 1885)
1956 - Duff Pattullo, Britanya Kolumbiyası'nın 22. Başbakanı (d. 1873)
1957 - Arif Dino, Türk ressam ve şair (d. 1893)
1965 - Philip Showalter Hench, Amerikalı hekim (d. 1896)
1968 - Bobby Driscoll, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1937)
1972 - Ahmet Atasoy, Marksist-Leninist devrimci önder ve THKP-C militanı (d. 1946)
1972 - Cihan Alptekin, Türk devrimci ve THKO kurucularından (d. 1947)
1972 - Ertan Saruhan, Türk öğretmen ve THKP-C'li eylemci (d. 1942)
1972 - Mahir Çayan, Türk devrimci ve THKP-C önderlerinden (d. 1946)
1977 - Abdel Halim Hafez, Mısırlı şarkıcı ve aktör (d. 1929)
1978 - Memduh Tağmaç, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 14. Genelkurmay Başkanı (d. 1904)
1986 - James Cagney, Amerikalı aktör (d. 1899)
2002 - Elizabeth Bowes Lyon, II. Elizabeth'in annesi, VI. George'un eşi (d. 1900)
2004 - Timi Yuro, Amerikalı şarkıcı (d. 1940)
2005 - Mitch Hedberg, Amerikalı komedyen (d. 1968)
2013 - Phil Ramone, Amerikalı, 14 Grammy ödüllü aranjör ve yapımcı (d. 1934)
2014 - Kate O'Mara, İngiliz oyuncu ve şarkıcı (d. 1939)
2015 - Helmut Dietl, Alman film yönetmeni ve yazar (d. 1944)
2016 - Anne Aasheim, Norveçli yazar (d. 1962)
2017 - Alfred C. Marble, Jr., Episcopal Kilisesi görevli piskopos (d. 1936)
2018 - Sabahudin Kurt, Bosnalı pop ve halk müziği sanatçısıdır (d. 1935)
2018 - Bill Maynard, İngiliz oyuncu ve komedyen (d. 1928)
2019 - Paloma Cela, İspanyol oyuncu ve model (d. 1943)
2019 - Ron Elvidge, Yeni Zelandalı eski profesyonel ragbi oyuncusu (d. 1923)
2019 - Geoff Harvey, İngiliz-Avustralyalı piyanist, orkestra şefi, müzisyen, eğitimci ve televizyoncudur (d. 1935)
2019 - Tania Mallet, İngiliz manken ve oyuncu (d. 1941)
2019 - Ruben Tovmasyan, Ermeni siyasetçi (d. 1937)
2020 - Joe Ashton, İngiliz siyasetçi (d. 1933)
2020 - Maurice Bidermann, bir Fransız sanayiciydi (d. 1932)
2020 - Lorena Borjas, Meksikalı Amerikalı trans ve göçmen hakları aktivisti (d. 1960)
2020 - Wilhelm Burmann, Alman dansçı (d. 1939)
2020 - Arianne Caoili, Filipinler doğumlu Avustralyalı satranç oyuncusu (d. 1986)
2020 - Hilary Dwyer, İngiliz aktris, film yapımcısı ve iş insanı (d. 1945)
2020 - Manolis Glezos, Yunan direnişi kahramanı solcu yazar ve politikacı (d. 1922)
2020 - James T. Goodrich, Amerikalı beyin cerrahı (d. 1946)
2020 - Milutin Knežević, Sırp Ortodoks başrahip (d. 1949)
2020 - Ted Monette, Amerikan ordusu albayı (d. 1945)
2020 - Kwasi Owusu, Ganalı millî futbolcudur (d. 1945)
2020 - Manuel Adolfo Varas, Ekvadorlu yayıncı, spor gazetecisi ve avukat (d. 1943)
2020 - Bill Withers, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen (d. 1938)
2020 - Joachim Yhombi-Opango, Kongolu asker ve siyasetçi (d. 1939)
2021 - Myra Frances, İngiliz aktris (d. 1943)
2022 - Juan Carlos Cárdenas, Arjantinli futbolcu ve teknik direktördür (d. 1945)
2022 - Abdulilah Muhammed Hasan, Iraklı futbol antrenörüdür (d. 1934)
2022 - Tom Parker, İngiliz şarkıcı, müzisyen, yapımcı ve ses mühendisi (d. 1988)
Tatiller ve özel günler
Kaynakça
0330
30
|
3059
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/31%20Mart
|
31 Mart
|
Olaylar
1517 - Protestan Reformu sebeplerinden, Martin Luther'in 95 Tezli Katolik Kilise Eleştirisi.
1774 - Amerikan Bağımsızlık Savaşı: Büyük Britanya Hükûmeti, Boston limanını kapattı.
1866 - İspanyol Donanması, Şili'nin Valparaíso limanını bombaladı.
1848 - Margaret ve Kate Fox adlı iki kız kardeş, ruhlar dünyasıyla ilişki kurduklarını iddia ederek, ilk profesyonel medyumlar oldu.
1889 - Paris'te, 1789 Fransız Devrimi'nin 100. yıl dönümü için, Gustave Eiffel tarafından yapılan Eiffel Kulesi açıldı.
1909 - RMS Titanic'in yapımına başlandı.
1901 - Avusturya-Macaristan İmparatorluğu Başkonsolosu Emile Jelinek'in, Daimler'e ısmarladığı dört silindirli araç, sahibine teslim edildi. Jelinek, yeni aracına kızı "Mercedes"in adını verdi.
1917 - ABD, Virgin Adaları'nın bir bölümünü, Danimarka'dan 25 milyon Amerikan doları karşılığında satın aldı.
1918 - Yaz saati uygulaması, ABD'de ilk kez uygulanmaya başlandı.
1921 - İkinci İnönü Muharebesi'nde, Türk Ordusunun karşı taarruzu başladı.
1923 - Lozan Antlaşması: Londra'da toplanan İtilaf Devletleri temsilcileri, Türkiye'nin 8 Mart'taki notasına cevap vererek, Lozan'da kesintiye uğrayan görüşmeleri sürdürmeye çağırdılar.
1925 - Şeyh Said İsyanı'nın olduğu bölgede, Divan-ı Harb'in verdiği idam cezalarının, onay gerektirmeden yerine getirilmesi hakkındaki kanun kabul edildi.
1928 - İzmir, Torbalı'da meydan gelen 7,0 büyüklüğündeki depremde 50 kişi öldü.
1931 - Nikaragua'nın başkenti Managua'daki depremde 2000 kişi öldü.
1964 - Brezilya'da askerî darbe yaşandı.
1965 - ABD, Vietnam'a 3500 deniz piyadesi göndererek sıcak savaşa girdi.
1975 - Birinci Milliyetçi Cephe Hükümeti (39. Hükûmet), Süleyman Demirel Başkanlığında kuruldu.
1979 - Malta'daki son İngiliz Birlikleri de Ada'dan çekildi.
1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren, Millî Savunma Bakanı Ahmet İhsan Birincioğlu'na yeni cumhurbaşkanının bir an önce seçilmesi gerektiğini söyledi. Van Cezaevi'nden 58 kişi daha kaçtı. İstanbul'da bombalı pankart indirmeye çalışan 2 polis paramparça oldu. 10 şehirde toplam 11 kişi öldürüldü.
1985 - WWE'nin ve dünyanın en prestijli güreş etkinliği olan Wrestlemania'nın birincisi yapıldı.
1990 - Dokuzuncu İstanbul Film Festivali programında yer alan Yusuf Kurçenli'nin Karartma Geceleri filmi, Denetim Kurulu tarafından yasaklandı.
2005 - Makemake (cüce gezegen), Michael E. Brown liderliğindeki bir ekip tarafından keşfedildi.
2008 - İtalyan sanatçı Pippa Bacca, Kocaeli'nin Gebze ilçesi Tavşanlı köyü yakınlarındaki ormanlık alanda ölü bulundu. Zanlı Murat K., Bacca'yı öldürdüğü iddiasıyla tutuklandı.
2014 - How I Met Your Mother‘ın son bölümü Last Forever-2 yayınladı.
2015 - Türkiye'de elektrik sistemi çöktü. 79 il genelinde 10 saate kadar uzanan kesintiler yaşandı.
2015 - Cumhuriyet Başsavcısı Mehmet Selim Kiraz, DHKP-C örgüt üyeleri tarafından öldürüldü.
2019 - 2019 Türkiye yerel seçimleri yapıldı.
Doğumlar
250 - Constantius Chlorus, Roma İmparatoru (ö. 306)
1499 - IV. Pius, Papa (ö. 1565)
1504 - Guru Angad, on Sih gurusundan ikincisi (ö. 1552)
1519 - II. Henri, 31 Mart 1547'den ölümüne kadar Fransa Kralı (ö. 1559)
1536 - Aşikaga Yoşiteru, Japon Hükümdar (ö. 1565)
1596 - René Descartes, Fransız filozof ve matematikçi (ö. 1650)
1675 - XIV. Benedictus, Papa (ö. 1758)
1723 - V. Frederik, Danimarka-Norveç ve Schleswig-Holstein dükü (ö. 1766)
1732 - Franz Joseph Haydn, Avusturyalı besteci (ö. 1809)
1778 - Coenraad Jacob Temminck, Hollandalı aristokrat, zoolog, ornitolog ve küratör (ö. 1858)
1809 - Nikolay Vasilyeviç Gogol, Rus yazar (ö. 1852)
1811 - Robert Wilhelm Bunsen, Alman kimyacı ve mucit (ö. 1899)
1833 - Mary Abigail Dodge, Amerikalı denemeci ve yayıncı (kadınların erkeklerden bağımsızlığını savunan) (ö. 1896)
1872 - Aleksandra Kollontay, Sovyet devrimci yazar ve diplomat (ö. 1952)
1872 - Arthur Griffith, İrlandalı yazar ve politikacı (ö. 1922)
1906 - Siniçiro Tomonaga, Japon fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1979)
1914 - Octavio Paz, Meksikalı diplomat, yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1998)
1915 - Shoichi Yokoi, Japon İmparatorluk Kara Kuvvetleri çavuşu Japon asker (ö. 1997)
1916 - Tommy Bolt, Amerikalı golfçü (ö. 2008)
1918 - Ted Post, Amerikalı Tv ve film yönetmeni (ö. 2013)
1922 - Richard Kiley, Amerikalı oyuncu (ö. 1999)
1922 - Zeyyat Selimoğlu, Türk yazar ve çevirmen (ö. 2000)
1926 - John Robert Fowles, İngiliz roman ve deneme yazarı (ö. 2005)
1927 - William Daniels, Amerikalı oyuncu, seslendirme sanatçısı ve görüntü yönetmeni
1927 - Vladimir İlyuşin, Rus test pilotu (ö. 2010)
1932 - Nagisa Oshima, Japon yönetmen (ö. 2013)
1933 - Beklan Algan, Türk oyuncu, yazar ve yönetmen (ö. 2010)
1934 - Richard Chamberlain, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
1934 - Shirley Mae Jones, Amerikalı aktris ve şarkıcı
1934 - Carlo Rubbia, 1984 Nobel Fizik Ödülünü, Simon van der Meer ile paylaşan İtalyan parçacık fizikçisi ve mucit
1935 - Herb Alpert, Amerikan trompet sanatçısıdır
1936 - Marge Piercy, Amerikalı şair, yazar ve aktivisttir
1938 - Ahmet Ayık, Türk güreşçi
1939 - Sheila Dikshit, Hint siyasetçi (ö. 2019)
1939 - Zviad Gamsahurdia, Gürcü muhalif, devlet adamı ve yazar (ö. 1993)
1939 - Israel Horovitz, Amerikalı yazar (ö. 2020)
1939 - Volker Schlöndorff, Alman film yapımcısıdır
1939 - Karl-Heinz Schnellinger, eski Alman futbolcudur
1940 - Brian Ackland-Snow, İngiliz film ve sanat yönetmeni (ö. 2013)
1943 - Roy Andersson, İsveçli bir film yönetmenidir
1943 - Christopher Walken, Amerikalı oyuncu ve En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1945 - Engin Alan, Türk asker ve siyasetçi
1945 - Edwin Earl Catmull, Amerikalı bilgisayar bilimci
1947 - Eliyahu M. Goldratt, İsrailli iş insanıdır (ö. 2011)
1948 - Al Gore, Amerikalı politikacı ve Nobel Barış Ödülü sahibi
1948 - Rhea Perlman, Amerikalı oyuncu
1948 - Sinan Bengier, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu
1955 - Angus Young, İskoç asıllı Avustralyalı müzisyen ve AC/DC'nin gitaristi
1955 - Anna Finocchiaro, İtalyan siyasetçi ve bakan
1961 - Howard Gordon, Amerikalı televizyon yazarı ve yapımcısı
1962 - Olli Rehn, Fin politikacı
1965 - William McNamara, Amerikalı oyuncu ve hayvan hakları aktivisti
1968 - César Sampaio, Brezilyalı millî futbolcu
1970 - Alenka Bratušek, Slovenya Başbakanı olmuş bir liberal Sloven siyasetçi
1971 - Martin Atkinson, İngiliz FIFA kokartlı Premier League futbol hakemi
1971 - Craig McCracken, Amerikalı animatör, çizgi dizi senaristi ve resimli taslak sanatçısı
1971 - Ewan McGregor, İskoç aktör
1972 - Alejandro Amenábar, İspanyol yönetmen
1972 - Facundo Arana, Arjantinli oyuncu
1972 - Evan Clark Williams, Amerikalı bilgisayar programcısı ve internet girişimcisi
1974 - Stefan Olsdal, İsveçli müzisyen
1978 - Stephen Clemence, İngiliz futbolcu ve teknik direktör
1978 - Jérôme Rothen, Fransız futbolcu
1980 - Matias Concha, İsveçli millî futbolcu
1980 - Kate Micucci, Amerikalı oyuncu, komedyen, şarkıcı, söz yazarı ve sanatçı
1980 - Maaya Sakamoto, Japon seslendirme sanatçısı, oyuncu ve şarkıcı
1982 - Paşhan Yılmazel, Türk oyuncu
1982 - Ambroise Michel, Fransız oyuncu ve komedyen
1982 - Tal Ben Haim, İsrailli eski futbolcu
1983 - Ashleigh Ball, Kanadalı seslendirme sanatçısı ve müzisyen
1984 - Alberto Rodríguez, Perulu futbolcu
1987 - Nordin Amrabat, Faslı futbolcu
1987 - Hugo Ayala, Meksikalı futbolcu
1987 - Georg Listing, Alman müzisyen ve Tokio Hotel'in bas gitaristi
1990 - Lyra McKee, Kuzey İrlandalı gazeteci (ö. 2019)
1991 - Rodney Sneijder, Hollandalı futbolcu
1996 - Liza Koshy, Amerikalı YouTuber, oyuncu, televizyon sunucusu ve komedyen
1999 - Brooke Scullion, İrlandalı şarkıcıdır
1999 - Japhet Tanganga, İngiliz futbolcu
Ölümler
1340 - I. İvan, Moskova Büyük Prensi (d. 1288)
1461 - Metropolit Jonah, 1448'den 1461'e Kiev ve Tüm Rusya Metropoliti idi (d. 1390)
1547 - I. François, 1515 ile 1547 yılları arasında hüküm süren Fransa Kralı (d. 1494)
1621 - III. Felipe, İspanya, Portekiz, (II. Felipe adıyla) Napoli, Sicilya, Sardinya kralı ve Milano dükü (d. 1578)
1631 - John Donne, İngiliz şair (d. 1572)
1671 - Anne Hyde, York Dükü James'in (daha sonra Kral II. James) ilk karısı olarak York ve Albany Düşesi (d. 1637)
1727 - Isaac Newton, İngiliz matematikçi ve fizikçi (d. 1643)
1751 - Frederick, Galler Prensi, İngiliz tahtının varisi (d. 1707)
1763 - Marco Foscarini, Venedik Cumhuriyeti'nin 117'inci dükü (d. 1696)
1797 - Olaudah Equiano, Gustavus Vassa olarak bilinen, özgürlüğünü ticaret yoluyla satın alan köle (d. 1745)
1837 - John Constable, İngiliz ressam (d. 1776)
1850 - John C. Calhoun, Amerikalı devlet adamı (d. 1782)
1855 - Charlotte Brontë, İngiliz romancı (Jane Eyre adlı yapıtıyla ünlü) (d. 1816)
1869 - Allan Kardec, Fransız yazar ve Deneysel Spiritüalizmin kurucusu (d. 1804)
1870 - Thomas Cooke, Kanadalı Katolik rahip ve misyoner (d. 1792)
1898 - Eleanor Marx, Marksist yazar ve politik eylemci (d. 1855)
1907 - Léo Taxil, Fransız gazeteci ve yazar (d. 1854)
1910 - Jean Moréas, Yunan asıllı Fransız şair (d. 1856)
1917 - Emil Adolf von Behring, Alman hekim ve Nobel Tıp veya Fizyoloji Ödülü sahibi (d. 1854)
1943 - Pavel Milyukov, Rus tarihçi ve liberal politikacı (d. 1859)
1945 - Anne Frank, Yahudi yazar (yazdığı günlüklerle ünlü, Yahudi Soykırımının simge isimlerinden) (d. 1929)
1945 - Hans Fischer, Alman kimyager (d. 1881)
1970 - Semyon Timoşenko, Sovyet komutan (d. 1895)
1975 - Munis Faik Ozansoy, Türk şair ve yazar (d. 1911)
1976 - Paul Strand, Amerikalı fotoğraf sanatçısı (d. 1890)
1980 - Jesse Owens, Amerikalı atlet (d. 1913)
1981 - Enid Bagnold, İngiliz yazar (d. 1889)
1986 - Jerry Paris, Amerikalı aktör (d. 1925)
1993 - Brandon Lee, Çin kökenli Amerikalı aktör (d. 1965)
1995 - Selena, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı (d. 1971)
2001 - Clifford Shull, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1915)
2008 - Jules Dassin, Amerikalı sinema yönetmeni (d. 1911)
2008 - Pippa Bacca, İtalyan sanatçı ve aktivist (d. 1974)
2009 - Atilla Konuk, Türk siyasetçi ve sporcu (d. 1923)
2009 - Aydın Babaoğlu, Türk sinema oyuncusu (d. 1953)
2009 - Raúl Alfonsín, Arjantinli avukat ve siyasetçi (d. 1927)
2010 - Ana Novac, Rumen yazar (d. 1929)
2010 - Alp Can, Türk gazeteci (d. 1961)
2012 - Dale R. Corson, Amerikalı fizikçi ve akademisyen (d. 1914)
2013 - Yaşar Güner, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1943)
2015 - Mehmet Selim Kiraz, Türk savcı (d. 1969)
2016 - Ronnie Corbett, İskoçyalı oyuncu ve komedyen (d. 1930)
2016 - Georges Cottier, İsviçreli kardinal (d. 1922)
2016 - Hans-Dietrich Genscher, Alman politikacı (d. 1927)
2016 - Zaha Hadid, İngiliz mimar (d. 1950)
2016 - Imre Kertész, Macar yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1929)
2016 - Denise Robertson, İngiliz program sunucusu (d. 1932)
2017 - Halit Akçatepe, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1938)
2017 - Gilbert Baker, Amerikalı LGBT hakları aktivisti ve bayrak tasarımcısı (d. 1951)
2017 - William Thaddeus Coleman, Jr., Amerikalı avukat ve siyasetçi (d. 1920)
2017 - Mike Hall, Britanyalı bisiklet yarışçısı ve organizatörü (d. 1981)
2017 - Radley Metzger, Amerikalı pornografik film yapımcısı (d. 1929)
2017 - Roland W. Schmitt, Amerikalı iş uzmanı fizikçi (d. 1923)
2018 - Frank Aendenboom, Belçikalı oyuncu (d. 1941)
2018 - Margarita Carrera, Guatemalalı yazar, akademisyen ve filozof (d. 1929)
2018 - Luigi De Filippo, İtalyan oyuncu, tiyatro yönetmeni ve oyun yazarı (d. 1930)
2018 - Mükerrem Kemertaş, Türk ses sanatçısı (d. 1938)
2019 - Peter Coleman, Avustralyalı yazar, gazeteci ve siyasetçi (d. 1928)
2019 - Cesare Dujany, İtalyan siyasetçi (d. 1920)
2019 - Ralph S. Greco, Amerikalı cerrah ve heykeltıraş (d. 1942)
2019 - Nipsey Hussle, Amerikalı Hip-Hop sanatçısı (d. 1985)
2019 - Eva Moser, Avusturyalı satranç oyuncusu (d. 1982)
2019 - Yves Préfontaine, Québec doğumlu Kanadalı şair ve yazar (d. 1937)
2019 - Hedi Türki, Tunuslu sanatçı ve eğitimci (d. 1922)
2020 - Mark Azbel, Sovyet-İsrailli fizikçi (d. 1932)
2020 - Jim Bailey, Avustralyalı orta mesafe koşucusu (d. 1929)
2020 - Julie Bennett, Amerikalı aktris ve seslendirme sanatçısı (d. 1932)
2020 - Cristina, Amerikalı şarkıcı (d. 1959)
2020 - Viktar Daşkeviç, Beyaz Rus aktör (d. 1945)
2020 - Pape Diouf, Senegalli eski gazeteci ve spor yöneticisi (d. 1951)
2020 - Rafael Gómez Nieto, İspanyol asker (d. 1921)
2020 - James Stuart Gordon, Strathblane Baronu Gordon, İskoç iş insanı, siyasetçi ve yönetici (d. 1936)
2020 - Andrew Jack, İngiliz dublaj sanatçısı, eğitimci ve aktör (d. 1944)
2020 - Abdülhalim Haddam, Suriyeli siyasetçi (d. 1932)
2020 - Eva Krížiková, Slovak aktris (d. 1934)
2020 - Vincent Marzello, Amerikalı aktör (d. 1951)
2020 - Gita Ramjee, Ugandalı-Güney Afrikalı bilim insanı ve araştırmacı hekim (d. 1956)
2020 - Wallace Roney, Amerikalı caz trompetçisi (d. 1960)
2020 - Kiyoshi Sasabe, Japon film yönetmeni (d. 1958)
2020 - Peter J. N. Sinclair, İngiliz ekonomist ve profesör (d. 1946)
2020 - Michael Wakelam, Britanyalı moleküler biyolog, profesör (d. 1955)
2021 - Anzor Erkomaishvili, Gürcü şarkıcı, besteci, halk müziği araştırmacısı ve siyasetçi (d. 1940)
2021 - Kemal Ganzuri, Mısırlı bir politikacı (d. 1933)
2021 - Cleve Hall, Amerikalı özel efekt sanatçısı, makyöz ve aktör (d. 1959)
2021 - Jadwiga Wysoczanská, Çek opera sanatçısı (d. 1927)
2021 - Carlos Pedro Zilli, Brezilya doğumlu Gine-Bissauan Roma Katolik Kilise'sinin piskoposu (d. 1954)
2022 - Georgi Atanasov, Bulgar siyasetçi (d. 1933)
2022 - Rıdvan Bolatlı, Türk eski millî futbolcudur (d. 1928)
Tatiller ve özel günler
Azerbaycanlıların Soykırım Günü
0331
31
|
3060
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/22%20Mart
|
22 Mart
|
Olaylar
1737 - Osmanlı Devleti'nde Sadrazamlığa, Yeğen Mehmed Paşa'nın yerine Hacı İvazzade Mehmed Paşa getirildi.
1829 - Yunanistan'ın kuruluşuna ilişkin protokol, Londra'da düzenlenen konferansta Avrupa devletleri elçilerince imzalandı.
1888 - İngiltere'de, dünya futbolunun en eski futbol organizasyonu olan English Football League kuruldu.
1921 - Kurtuluş Savaşı: Kuvâ-yi Milliye güçleri, Fransız ordusu birliklerini Feke'yi terk etmek zorunda bıraktı.
1933 - İlk düzenli toplama kampı olan Dachau Toplama Kampı kuruldu.
1939 - Memel, (günümüz Klaipėda ve civarı) Almanya'ya katıldı.
1942 - II. Dünya Savaşı: İkinci Sirte Muharebesi (Kraliyet Donanması ile Regia Marina arasında meydana gelen deniz muharebesi)
1943 - Türkiye ile ABD arasında, karşılıklı radyo yayın servisi açıldı.
1944 - II. Dünya Savaşı: Monte Cassino Muharebesinde, Alman direnişi kırıldı.
1945 - Mısır, Suriye, Lübnan, Ürdün, Suudi Arabistan, Irak ve Yemen, Kahire'de Arap Birliği'ni kurdular.
1963 - Tarihin en iyi beş yüz albümü arasında gösterilen The Beatles'ın ilk albümü, Please Please Me piyasaya sürüldü.
1963 - Yassıada duruşmalarında idama mahkûm edilen, ancak cezası müebbet hapse çevrilen eski Cumhurbaşkanı Celâl Bayar'ın, tahliye kararı çıktı.
1967 - Güney Kore'de Daewoo şirketi kuruldu.
1968 - Paris'te, Nanterre Üniversitesi'nde, ABD'nin Vietnam'da yürüttüğü savaşa karşı çıkan ve eğitimde reform yapılmasını isteyen öğrenciler, Daniel Cohn-Bendit'in liderliğinde üniversitenin birinci amfisini işgal ederek, "68 olayları"nı başlattı.
1969 - Devrimci Milliyetçi Gençlik Kurultayı, İstanbul'da toplandı. Kısa adı FKF olan Fikir Kulüpleri Federasyonu lideri Yusuf Küpeli ile Deniz Gezmiş bir manifesto yayımladılar. "Tam bağımsız ve gerçekten demokratik Türkiye" hedefi için mücadele programını açıkladılar.
1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): TBMM'de yapılması gereken cumhurbaşkanı seçimi yapılmadı. 12 Eylül 1980'e kadar aylarca cumhurbaşkanı seçilmedi.
1986 - Mehmet Ali Ağca, İtalya'da ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.
1988 - Türkiye İmar Bankası T.A.Ş kuruldu.
1993 - Intel Pentium satışa sunuldu.
1995 - Irak'ın kuzeyindeki harekâtta, 3 bin PKK mensubu çembere alındı; 200'ü öldürüldü, sekiz asker öldü ve 11 asker de yaralandı.
2001 - Diyarbakır DGM'de 5 yıl süren Yüksekova Çetesi davasında, 15 sanığa 3 ile 30 yıl arasında değişen hapis cezaları verildi.
2003 - Hakkında üç ayrı gıyabi tutuklama kararı bulunan iş insanı Halil Bezmen, cezaevine konuldu.
2006 - Zamanının yaşayan en yaşlı hayvanı olarak kabul edilen Adwaitya adlı kaplumbağa 256 yaşında öldü.
2016 - Brüksel'de havalimanında gerçekleşen 2 patlamanın ardından, metro duraklarında da ikiz patlama meydana geldi. Saldırılarda en az 34 kişi hayatını kaybetti ve 136 kişi de ağır bir şekilde yaralandı.
2017 - Birleşik Krallık'ın başkenti Londra'da bir saldırgan Westminster Köprüsü üzerindeki yayaları ezip, ardından Westminster Sarayı önündeki polislere bıçakla saldırıda bulundu. Saldırıda 7 kişi öldü, saldırıdan bir gün sonra IŞİD saldırıyı üstlendi.
Doğumlar
1212 - Go-Horikawa, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 86. imparatorudur (ö. 1234)
1394 - Uluğ Bey, Timur İmparatorluğu'nun 4. Sultanı, matematikçi ve gök bilimci (ö. 1449)
1459 - I. Maximilian, Kutsal Roma İmparatoru (ö. 1519)
1517 - Gioseffo Zarlino, İtalyan müzik teorisyeni ve Rönesans bestecisidir (ö. 1590)
1599 - Anthony van Dyck, Flaman ressam (ö. 1641)
1609 - II. Jan Kazimierz Waza, Polonya kralı ve Litvanya Büyük Dükü (ö. 1672)
1709 - Giuseppe Zais, İtalyan Peyzaj ressamı (ö. 1784)
1728 - Anton Raphael Mengs, Alman bir ressamdır (ö. 1779)
1797 - I. Wilhelm, Prusya Kralı ve ilk Alman İmparatoru (ö. 1888)
1818 - Heinrich Zollinger, İsviçreli botanikçi (ö. 1859)
1822 - Isaäc Dignus Fransen van de Putte, Hollanda Başbakanı (ö. 1902)
1842 - Carl Rosa, Alman asıllı İngiliz opera besteci ve yöneticisi (ö. 1889)
1857 - Paul Doumer, Fransa Cumhurbaşkanı (ö. 1932)
1868 - Robert A. Millikan, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1953)
1869 - Emilio Aguinaldo, Filipinler bağımsızlık mücadelesi önderi (ö. 1964)
1872 - Salvador Toscano, Meksikalı film yapımcısı, yönetmeni ve dağıtımcısı (ö. 1947)
1875 - Anton Hanak, Avusturyalı heykeltıraş (ö. 1934)
1880 - Kuniaki Koiso, Japon asker ve siyasetçi (ö. 1950)
1886 - Kálmán Darányi, Macaristan başbakanı (ö. 1939)
1887 - Chico Marx, Amerikalı komedyen ve sinema oyuncusu (ö. 1961)
1892 - Johannes Frießner, Alman Generaloberst (ö. 1971)
1893 - Abbas Mirza Şerifzade, Azeri oyuncu ve yönetmen (ö. 1938)
1896 - Joseph Schildkraut, Avusturyalı-Amerikalı bir aktör (ö. 1964)
1905 - Grigori Kozintsev, Sovyet sinema yönetmeni (ö. 1973)
1906 - Nurullah Berk, Türk ressam (ö. 1982)
1907 - James Maurice Gavin, Amerikalı asker (ö. 1990)
1909 - Nathan Rosen, İsrailli fizikçi (ö. 1995)
1911 - Munis Faik Ozansoy, Türk bürokrat, şair ve yazar (ö. 1975)
1912 - Karl Malden, Amerikalı oyuncu ve En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 2009)
1913 - Sabiha Gökçen, Türk pilot (ö. 2001)
1913 - Vartan İhmalyan, Ermeni asıllı Türk yazar ve Türkiye Komünist Partisi üyelerinden (ö. 1987)
1917 - Ewald Cebula, Polonyalı eski millî futbolcu (ö. 2004)
1918 - Cheddi Jagan, Guyanalı siyasetçi (ö. 1997)
1920 - Fanny Waterman, İngiliz piyanist ve eğitimcidir (ö. 2020)
1922 - Osman Fahir Seden, Türk yönetmen (ö. 1998)
1923 - Marcel Marceau, Fransız pandomim sanatçısı (ö. 2007)
1925 - Mustafa Ok, Türk asker ve siyasetçi (ö. 2009)
1928 - Ed Macauley, Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusu (ö. 2011)
1929 - Yayoi Kusama, Japon sanatçı ve yazardır
1930 - Stephen Sondheim, Amerikalı besteci ve söz yazarı
1931 - Burton Richter, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 2018)
1931 - William Shatner, Emmy ve Altın Küre ödüllü film yapımcısı, yönetmen ve oyuncu
1933 - Ebu'l-Hasan Beni Sadr, İran'nın 1. Cumhurbaşkanı
1937 - Angelo Badalamenti, Amerikalı bir bestecidir (ö. 2022)
1937 - Jon Hassell, Amerikalı trompetçi ve etnomüzikologdur (ö. 2021)
1939 - Jorge Ben, Brezilyalı bir popüler müzisyen
1940 - Haing S. Ngor, Kamboçyalı Amerikalı jinekolog, kadın doğum uzmanı, oyuncu ve yazar (ö. 1996)
1941 - Bruno Ganz, İsviçreli sinema oyuncusudur (ö. 2019)
1941 - Cassam Uteem, Mauritiuslu siyasetçi
1943 - George Benson, Amerikalı gitarist, şarkıcı ve söz yazarı
1945 - Eric R. Roth, Amerikalı senarist
1947 - Érik Orsenna, Fransız politikacı ve roman yazarı
1947 - James B. Patterson, Amerikalı psikolog
1948 - Wolf Blitzer, bir Amerikalı gazeteci, haber sunucusu ve bir yazardır
1948 - Andrew Lloyd Webber, İngiliz müzisyen
1949 - Fanny Ardant, Fransız oyuncu
1949 - John Toshack, Galli futbol adamı
1950 - Hugo Egon Balder, Alman komedyen, oyuncu ve sunucu
1950 - Goran Bregović, Bosnalı Sırp-Hırvat besteci, gitarist ve şarkıcı
1955 - Lena Olin, İsveçli oyuncu
1955 - Valdis Zatlers, Letonyalı siyasetçi ve doktor
1956 - Maria Teresa, Büyük Dük Henri'nin eşi
1959 - Carlton Cuse, Meksikalı yapımcı ve senarist
1963 - Martín Vizcarra, Perulu bir mühendis ve politikacı
1966 - Artis Pabriks, Leton siyasetçi
1966 - António Pinto, Portekizli sporcu
1967 - Hiroaki Nagashima, Japon futbolcu
1968 - Euronymous (Øystein Aarseth), Norveçli gitarist ve Mayhem'in kurucularından (ö. 1993)
1968 - Mübariz Mansimov, Azeri asıllı Türk iş insanı
1969 - Tuna Arman, Türk oyuncu
1970 - Anja Kling, Alman oyuncu
1972 - Shawn Bradley, Amerikalı emekli basketbolcudu
1972 - Elvis Stojko, Kanadalı buz patenci
1974 - Marcus Camby, eski Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusu
1974 - Philippe Clement, Belçikalı teknik direktör ve eski millî futbolcudur
1976 - Reese Witherspoon, Amerikalı aktris ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1977 - John Otto, Amerikalı müzisyen
1984 - Piotr Trochowski, Polonya asıllı eski Alman futbolcu
1985 - Jakob Diemer Fuglsang, Danimarkalı profesyonel yol bisikleti yarışçısı
1986 - Jeon Boram, Güney Koreli şarkıcı, aktris ve T-ara grubunun üyesi
1987 - Ludovic Lamine Sané, Senegalli millî futbolcu
1988 - Tania Raymonde, Amerikalı oyuncu
1989 - Jimmy Durmaz, Süryani Türk asıllı İsveçli futbolcu
1992 - Walter Tavares, Yeşil Burunlu profesyonel basketbolcu
1993 - Christopher Jullien, Fransız futbolcu
1997 - İnci Ece Öztürk, Türk bocce oyuncusu
2002 - Andrey Yesipenko, Rus satranç büyükustası
Ölümler
1685 - İmparator Go-Sai veya İmparator Go-Saiin, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 111. imparatoru (d. 1638)
1687 - Jean-Baptiste Lully, İtalyan asıllı Fransız besteci, kemancı ve balet (d. 1632)
1727 - Francesco Gasparini, İtalyan barok bestecisi (d. 1661)
1801 - Umma Han, Avar Hanlığı'nın hükümdarı (d. 1761)
1832 - Johann Wolfgang von Goethe, Alman şair ve yazar (d. 1749)
1841 - Tokugawa Ienari, 11. Tokugawa Şogunu (d. 1773)
1852 - Auguste de Marmont, Fransız general ve asilzade (d. 1774)
1859 - Arif Hikmet Bey, Osmanlı Şeyhülislamı (d. 1786)
1881 - Koca Burun George, Birleşik Amerikalı haydut ve hayvan hırsızı (d. ?)
1953 - Ahmet Şükrü Oğuz, Türk siyasetçi (d. 1881)
1958 - Mike Todd, Amerikalı film ve tiyatro yapımcısı (d. 1909)
1959 - Olga Knipper, Sovyet aktris (d. 1868)
1965 - Mario Bonnard, İtalyan oyuncu, senarist, yapımcı ve film yönetmeni (d. 1889)
1993 - Samiha Ayverdi, Türk yazar (d. 1905)
1993 - Vezir Orucov, Azerbaycan Ulusal Kahramanı (d. 1956)
1994 - Walter Lantz, Amerikalı karikatürist, animatör, film yapımcısı ve senarist (d. 1899)
2001 - Ali Rıza Çarmıklı, Türk iş insanı ve Çarmıklı Holding kurucusu (d. 1920)
2001 - Sabiha Gökçen, Türk pilot (d. 1913)
2001 - William Hanna, Amerikalı prodüktör (d. 1910)
2004 - Ahmed Yasin, Filistinli siyasetçi ve Hamas'ın kurucusu (d. 1938)
2004 - Janet Akyüz Mattei, Amerikalı astronom (d. 1943)
2005 - Kenzō Tange, Japon mimar (d. 1913)
2006 - Adwaitya, Aldabra cinsi dev kaplumbağa (d. yaklaşık 1750)
2007 - Kadir Has, Türk iş insanı (d. 1921)
2007 - Münir Ülgür, Türk akademisyen (d. 1917)
2010 - Özhan Canaydın, Türk iş insanı ve Galatasaray Spor Kulübü eski Başkanı (d. 1943)
2011 - Hamza Yanılmaz, Türk siyasetçi ve Elazığ eski Belediye Başkanı (d. 1963)
2011 - Nadia Barentin, Fransız oyuncu ve komedyen (d. 1936)
2012 - David Waltz, yapay zekâ alanına katkı yapmış Amerikalı bilgisayar bilimcisidir (d. 1943)
2014 - Patrice "Pat" Wymore, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (d. 1922)
2015 - Arkady Arkanov, Rus oyun yazarı ve komedyen (d. 1933)
2015 - Horst Buhtz, Alman futbolcu ve teknik direktör (d. 1923)
2015 - Peter Pišťanek, Slovak yazar (d. 1960)
2016 - Richard Bradford, Amerikalı oyuncudur (d. 1934)
2016 - Glen Dawson, Amerikalı dağcı, kitap kolleksiyoncusu, yayımcı ve çevreci (d. 1912)
2016 - Santiago J. Erevia, Amerikalı asker (d. 1946)
2016 - Rob Ford, Kanadalı politikacı ve bürokra (d. 1969)
2016 - Rita Gam, Amerikalı sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu belgesel film yapımcısı (d. 1927)
2017 - Dallas Green, Amerikalı eski beyzbol oyuncusu, yönetici ve menajerdir (d. 1934)
2017 - Peter "Pete" Hamilton, NASCAR rallisinde yarışan Amerikalı otomobil yarışçısı (d. 1942)
2017 - Sven-Erik Magnusson, İsveçli şarkıcı ve müzisyendir (d. 1942)
2017 - Tomas Milian, Küba doğumlu İtalyan asıllı Amerikalı oyuncu ve şarkıcıdır (d. 1933)
2018 - René Houseman, Arjantinli futbolcu (d. 1953)
2018 - Jan Kantůrek, çek çevirmen ve yazardı (d. 1948)
2018 - Daryus Şayegan, çağdaş İran ve Yakın Doğu'nun en önemli düşünürlerinden biriydi (d. 1935)
2019 - Frans Andriessen, Hollandalı siyasetçidir (d. 1929)
2019 - June Harding, Amerikalı oyuncu (d. 1937)
2019 - César Lévano, Perulu gazeteci, yazar, şair ve eğitimci (d. 1926)
2019 - Scott Walker, Amerikalı şarkıcı, müzisyen ve albüm yapımcısı (d. 1943)
2020 - Germà Colón, İspanyol dilbilimci, eğitimci ve filozof (d. 1928)
2020 - Benito Joanet, İspanyol futbolcu ve menajerdir (d. 1935)
2020 - Serena Liu, Tayvanlı kadın dansçı ve oyuncu (d. 1975)
2020 - José María Loizaga Viguri, İspanyol iş insanı (d. 1936)
2020 - Mike Longo, Amerikalı caz piyanisti, besteci ve yazar (d. 1937)
2021 - Henrique do Rego Almeida, Brezilyalı iş insanı ve siyasetçi (d. 1936)
2021 - Elgin Baylor, Amerikalı eski basketbol oyuncusudur (d. 1934)
2021 - Susana Canales, İspanyol aktris (d. 1933)
2021 - Lorna Irungu, Kenyalı televizyon sunucusu ve gazeteci (d. 1970)
2021 - Alan Slough, İngiliz profesyonel eski futbolcu (d. 1947)
2023 - Rebecca Jones, Amerikan asıllı Meksikalı aktris ve film yapımcısı (d. 1957)
2023 - Lucy Salani, İtalyan bir aktivist (d. 1924)
2023 - Vera T. Sós, Macar matematikçi (d. 1930)
Tatiller ve özel günler
Dünya Su Günü
Dünya Çocuk Şiirleri Günü
Acil Tıp Teknisyenleri ve Teknikerleri Günü
Adana'nın Feke ilçesinden Fransız birliklerinin geri çekilişi (1922)
Kaynakça
0322
22
|
3061
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/21%20Mart
|
21 Mart
|
Olaylar
1590 - Osmanlı Devleti ve Safevî Devleti arasında, Ferhat Paşa Antlaşması imzalandı.
1779 - Osmanlı Devleti ile Rusya arasında, Aynalıkavak Antlaşması imzalandı.
1788 - ABD'nin Louisiana eyaletinin New Orleans kenti, yangında tamamen yandı.
1851 - Vietnam İmparatoru Tu Duc, bütün Hristiyan rahiplerin öldürülmesini emretti.
1857 - Tokyo'da meydana gelen depremde, 100.000'den fazla kişi öldü.
1871 - Otto von Bismarck, Prens unvanını aldı.
1914 - Başyazarlığını Nigar Hanım'ın yaptığı "Kadınlık" adlı dergi, haftalık olarak yayımlanmaya başladı.
1918 - Tortum'un düşman işgalinden kurtuluşu.
1919 - Macaristan Sovyet Cumhuriyeti kuruldu.
1921 - Askerî Polis Teşkilâtı'nın faaliyetlerine son verildi.
1928 - Charles Lindbergh'e, ilk trans-atlantik uçuşu gerçekleştiren kişi olması dolayısıyla şeref madalyası verildi.
1935 - Şah Rıza Pehlevi, uluslararası topluluğa seslenerek; ülkesinin "Persia" olarak değil, "Aryanların ülkesi" anlamına gelen İran olarak adlandırılmasını istedi.
1937 - Tunceli'de Dersim İsyanı başladı.
1938 - Noel Cobb, ABD doğumlu İngiliz filozof, psikiyatr ve yazar (ö. 2015)
1941 - Ankara Radyosu, yeniden Rumca yayına başladı.
1952 - 950 grostonluk Galatasaray şilebi, Karadeniz'de Kefken açıklarında battı, 15 kişilik mürettebattan kurtulan olmadı.
1960 - Apartheid; Sharpeville Katliamı: Güney Afrika'da polis, silahsız bir grup siyah göstericinin üzerine ateş açtı; 69 siyah öldü, 180'i de yaralandı.
1963 - Alkatraz Hapishanesi kapatıldı.
1964 - Boulanger Müzik Ödülü'nü, Türk piyanist İdil Biret kazandı.
1965 - Ranger 9, Ay'da araştırma yapmak üzere fırlatıldı.
1965 - Martin Luther King, 3200 kişilik bir grupla, insan hakları yürüyüşü için Selma, Alabama'dan Montgomery, Alabama'ya doğru yola çıktı.
1978 - Rodezya'da beyaz ırkın egemenliği sona erdi, üç siyah bakan göreve başladı.
1978 - Ankara Belediyespor kuruldu.
1979 - Atina Yüksek Mahkemesi aldığı kararla, Türkiye'nin Kıbrıs'a yaptığı müdahalenin, Zürih Antlaşması'nın IV. maddesine göre yasal olduğunu onayladı.
1980 - Jimmy Carter, ABD'nin, Sovyetlerin Afganistan'ı işgalini protesto ettiğini ve Moskova'da düzenlenen 1980 Yaz Olimpiyatları'na katılmayacağını açıkladı.
1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Yurt sathında 8 kişi öldürüldü.
1990 - Moğolistan'da çok partili siyasi hayata geçildi.
1990 - Namibya, Güney Afrika'dan bağımsızlığını ilan etti.
1991 - Ankara'nın eski belediye başkanlarından, mimar ve yazar Vedat Dalokay ile eşi trafik kazasında öldü.
1991 - Nevruz kutlamalarında birçok il ve ilçede olaylar çıktı.
1992 - Van, Şırnak, Cizre ve Adana'da Nevruz kutlamaları sırasında çıkan olaylarda 38 kişi öldü.
1993 - Nevruz kutlamaları olaysız geçti.
1993 - Antalya'da yapılan Türk Kurultayı kutlamalarına, Cumhurbaşkanı Turgut Özal ve Başbakan Süleyman Demirel de katıldı.
2006 - Jack Dorsey, Noah Glass, Biz Stone ve Evan Williams tarafından Twitter kuruldu.
2008 - Ergenekon Çetesi suçlamasıyla İlhan Selçuk, Doğu Perinçek ve Kemal Alemdaroğlu gözaltına alındılar.
2009 - TRT Avaz yayına girdi.
2023 - Afganistan'da 6,5 şiddetinde deprem meydana geldi. 12 kişi öldü, 204 kişi yaralandı.
Doğumlar
927 - Taizu, Çin'in Song Hanedanı'nın kurucusu ve ilk imparatorudur (ö. 976)
1226 - I. Carlo, Fransa Kralı VIII. Louis'in en küçük oğlu (ö. 1285)
1522 - Mihrimah Sultan, Osmanlı Sultanı (ö. 1578)
1626 - Pedro de Betancur, Hristiyan azizi ve misyoner (ö. 1667)
1685 - Johann Sebastian Bach, Alman besteci (ö. 1750)
1752 - Mary Dixon Kies, Amerikalı mucit (ö. 1837)
1768 - Jean-Baptiste Joseph Fourier, Fransız matematikçi ve fizikçi (ö. 1830)
1806 - Benito Juárez, Meksikalı hukukçu ve siyasetçi (ö. 1872)
1837 - Theodore Gill, Amerikalı ihtiyolog, mamalog ve kütüphaneci (ö. 1914)
1839 - Modest Musorgski, Rus besteci (ö. 1881)
1854 - Léo Taxil, Fransız gazeteci ve yazar (ö. 1907)
1866 - Wakatsuki Reijirō, Japonya'nın 15. başbakanı (ö. 1949)
1867 - İsmail Safa, Türk şair ve yazar (ö. 1901)
1870 - Cenap Şahabettin, Türk şair ve yazar (Servet-i Fünûn dönemi şairi) (ö. 1934)
1873 - Esma Sultan, Abdülaziz'in kızı (ö. 1899)
1881 - Henri Grégoire, Belçikalı tarihçi (ö. 1964)
1884 - George David Birkhoff, Amerikalı matematikçi (ö. 1944)
1887 - Manabendra Nath Roy, Hint devrimci, teorist ve aktivist (ö. 1954)
1889 - Bernard Freyberg, Britanyalı general (ö. 1963)
1893 - Walter Schreiber, Alman Schutzstaffel subayı (ö. 1970)
1896 - Friedrich Waismann, Avusturyalı filozof, matematikçi ve dilbilimci (ö. 1959)
1899 - Panagiotis Pipinelis, Bir Yunan politikacı ve diplomat idi (ö. 1970)
1902 - Son House, Amerikalı blues ve country müzik efsanesi şarkıcı ve gitaristtir (ö. 1988)
1905 - Nusret Suman, Türk heykeltıraş ve ressam (ö. 1978)
1906 - Emin Türk Eliçin, Türk öğretmen ve yazar (ö. 1966)
1906 - Samed Vurgun, Azeri şair (ö. 1956)
1913 - George Abecassis, İngiliz Formula 1 pilotu (ö. 1991)
1914 - Paul Tortelier, Fransız çellist ve besteci (ö. 1990)
1915 - Cahit Irgat, Türk sinema ve tiyatro sanatçısı (ö. 1971)
1923 - Nizar Kabbani, Suriyeli şair, yazar ve diplomat (ö. 1998)
1923 - Rezső Nyers, Macar siyasetçi, ekonomist ve eski bakan (ö. 2018)
1923 - Abbas Sayar, Türk romancı (ö. 1999)
1925 - Beatriz Aguirre, Meksikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı (ö. 2019)
1925 - Peter Brook, İngiliz oyuncu ve yönetmen
1927 - Hans-Dietrich Genscher, Alman siyasetçi (ö. 2016)
1929 - Gallieno Ferri, İtalyan çizgi roman sanatçısı ve illüstratör (ö. 2016)
1930 - Pauline Stroud, İngiliz aktris (ö. 2022)
1931 - William Shatner, Kanadalı film yapımcısı, yönetmen ve oyuncu
1932 - Walter Gilbert, Amerikalı fizikçi, biyolog ve Nobel Kimya Ödülü sahibi
1933 - Michael Heseltine, Britanyalı iş insanı, muhafazakâr siyasetçi
1934 - Buta Singh, Hint siyasetçi (ö. 2021)
1935 - Brian Clough, İngiliz futbolcu (ö. 2004)
1938 - Luigi Tenco, İtalyan müzisyen (ö. 1967)
1938 - Noel Cobb, Amerikalı-İngiliz filozof, psikiyatr ve yazar (ö. 2015)
1940 - Solomon Burke, Amerikalı blues ve soul müzik şarkıcısı (ö. 2010)
1942 - Ali Abdullah Salih, Yemenli asker, siyasetçi ve Yemen Cumhuriyeti'nin Devlet Başkanı (ö. 2017)
1942 - Fradique de Menezes, São Tomé ve Príncipeli politikacı ve Cumhurbaşkanı
1942 - Françoise Dorléac, Fransız aktris (Catherine Deneuve'ün kızkardeşi) (ö. 1967)
1944 - Marie-Christine Barrault, Fransız bir aktris
1946 - Timothy Dalton, İngiliz oyuncu
1949 - Muammer Güler, Türk bürokrat ve siyasetçi
1949 - Eddie Money, Amerikalı rock, pop müziği sanatçısı ve söz yazarı (ö. 2019)
1949 - Slavoj Žižek, Sloven filozof
1950 - Sergey Lavrov, Rus diplomattır
1954 - Prayut Çan-oça, Taylandlı bir subay ve siyasetçi
1955 - Jair Bolsonaro, Brezilyalı subay ve siyasetçi
1955 - Philippe Troussier (Omar Tourssier), Fransız futbol teknik direktörü
1955 - Bärbel Wöckel, Doğu Alman eski atlet
1956 - Richard H. Kirk, İngiliz elektronik müzisyen (ö. 2021)
1958 - Marlies Göhr, eski Doğu Alman kısa mesafe koşucusu
1958 - Gary Oldman, İngiliz oyuncu, yönetmen ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1959 - Murat Ülker, Türk sanayici ve iş insanı
1960 - Ayrton Senna, Brezilyalı Formula 1 pilotu (ö. 1994)
1961 - Lothar Matthäus, Alman futbolcu
1962 - Matthew Broderick, Amerikalı oyuncu
1962 - Rosie O'Donnell, Amerikalı komedyen, oyuncu, yazar ve televizyon kişisi
1963 - Ronald Koeman, Hollandalı futbolcu
1963 - Yekta Saraç, Türk akademisyen
1965 - Xavier Bertrand, Fransız siyasetçidir
1966 - Benito Archundia, Meksikalı eski futbol hakemidir
1967 - Carwyn Jones, Galli politikacıdır
1968 - Dalian Atkinson, İngiliz futbolcu (ö. 2016)
1968 - Jaye Davidson, Amerikalı sinema sanatçısı
1968 - Tolunay Kafkas, Türk futbolcu ve teknik direktör
1969 - Ali Dayi, İranlı futbolcu ve teknik direktör
1970 - Cenk Uygur, Türk asıllı Amerikalı gazeteci, siyasî yorumcu, iş insanı ve politikacı
1972 - Chris Candido, Amerikalı profesyonel güreşçi (ö. 2005)
1972 - Large Professor, Amerikalı prodüktör, DJ ve rapçi
1972 - Derartu Tulu, Etiyopyalı atlet
1973 - Hozan Beşir, Kürt sanatçı
1974 - Edsel Dope, ABD'li bir müzisyen
1974 - Babek Zencani, İranlı iş insanı
1975 - Fabricio Oberto, Arjantinli basketbolcu
1976 - Bedirhan Gökçe, Türk şair
1980 - Marit Bjørgen, Norveçli sporcu
1980 - Ronaldinho, Brezilyalı futbolcu
1981 - Germano Borovicz Cardoso Schweger, Brezilyalı futbolcu
1982 - Maria Elena Camerin, İtalyan tenisçi
1983 - Gonzalo Fierro, Şilili millî futbolcu
1984 - Guillermo Daniel Rodríguez, Uruguaylı futbolcu
1986 - Scott Eastwood, Amerikalı oyuncu ve model
1986 - Michu, İspanyol futbolcu
1986 - Bahar Saygılı, Türk triatlet
1987 - İrem Derici, Türk şarkıcı
1989 - Jordi Alba, İspanyol futbolcu
1989 - Nicolás Lodeiro, Uruguaylı millî futbolcu
1991 - Antoine Griezmann, Fransız futbolcu
1997 - Martina Stoessel, Arjantinli oyuncu, şarkıcı ve dansçı
2000 - Jace Norman, Amerikalı oyuncu
Ölümler
547 - Nursialı Benedikt, İtalya'da yaşamış hem ortodoks hem katolik mezhebine göre aziz kabul edilen bir din adamıdır (d. 480)
642 - İskenderiyeli Cyrus, İskenderiye'deki Melkani patriği (d. ?)
867 - Ælla, İngiltere'deki Anglosakson Northumbria kralıdır (d. ?)
1237 - Jean de Brienne, Latin İmparatorluğu'nu yönetmiş Fransız aristokrat (d. 1170)
1617 - Pocahontas, Algonkin Kızılderilisi (d. 1596)
1653 - Tarhuncu Sarı Ahmed Paşa, Osmanlı devlet adamı (d. ?)
1729 - John Law, İskoç ekonomist ve yazar (d. 1671)
1762 - Nicolas Louis de Lacaille, Fransız astronom (d. 1713)
1795 - Giovanni Arduino, İtalyan jeolog (d. 1714)
1801 - Andrea Luchesi, İtalyan besteci (d. 1741)
1805 - Jean-Baptiste Greuze, Fransız ressam (d. 1725)
1843 - Guadalupe Victoria, Meksikalı siyasetçi, asker ve avukat (d. 1786)
1864 - Luke Howard, İngiliz kimyager ve meteorolog (d. 1772)
1892 - Annibale de Gasparis, İtalyan astronom (d. 1819)
1892 - Anthon van Rappard, Hollandalı ressam (d. 1858)
1892 - Ferdinand Barbedienne, Fransız heykeltıraş, mühendis ve girişimci (d. 1810)
1896 - William Quan Judge, Amerikalı teozof (d. 1851)
1910 - Nadar, Fransız fotoğrafçı (d. 1820)
1914 - Franz Fredrik Wathén, Fin sürat patencisi (d. 1878)
1915 - Frederick Winslow Taylor, Amerikalı mühendis (d. 1856)
1936 - Alexander Glazunov, Rus besteci (d. 1865)
1939 - Ali Hikmet Ayerdem, Türk asker (d. 1877)
1942 - Hüseyin Suat Yalçın, Türk şair ve oyun yazarı (d. 1867)
1956 - Satı Çırpan, Türk politikacı ve ilk kadın milletvekillerinden (d. 1890)
1958 - Ferdi Tayfur, Türk dublaj sanatçısı (d. 1904)
1973 - Aşık Veysel, Türk halk ozanı (d. 1894)
1975 - Lore Alford Rogers, Amerikalı bakteriyolog ve süt bilimcisi (d. 1875)
1985 - Sir Michael Redgrave, İngiliz oyuncu (Vanessa Redgrave'in babası) (d. 1908)
1991 - Vedat Dalokay Türk mimar ve politikacı (d. 1927)
1998 - Galina Ulanova, Rus balerin (d. 1910)
2001 - Chung Ju-yung veya Jung Joo-young, Güney Koreli girişimci, iş insanı ve tüm Hyundai Güney Kore Gruplarının kurucusu (d. 1915)
2008 - Shusha Guppy, İranlı yazar, editör ve şarkıcı (d. 1935)
2011 - Loleatta Holloway, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarıdır (d. 1946)
2013 - Chinua Achebe, Nijeryalı yazar (d. 1930)
2013 - Pietro Mennea, İtalyan kısa mesafe koşucusu ve siyasetçi (d. 1952)
2014 - Jack Fleck, Amerikalı golfçü (d. 1921)
2014 - James Rebhorn, Amerikalı oyuncudur (d. 1948)
2015 - Pedro Aguayo Ramírez, Meksikalı profesyonel güreşçi (d. 1979)
2015 - Jørgen Ingmann, Danimarkalı şarkıcıydı (d. 1925)
2015 - Faith Susan Alberta Watson, Kanadalı televizyon ve sinema oyuncusu (d. 1955)
2016 - Andrew Grove, Macaristan doğumlu Amerikalı mühendis, iş insanı ve yazar (d. 1936)
2017 - Norman Colin Dexter, İngiliz romancı (d. 1930)
2017 - Henri Emmanuelli, Fransız siyasetçi (d. 1945)
2017 - Tayfun Talipoğlu, Türk gazeteci (d.1962)
2017 - Henri Emmanuelli, Fransız siyasetçi (d. 1945)
2018 - Deniz Bölükbaşı, Türk diplomat ve siyasetçi (d. 1949)
2018 - Anna-Lisa, Amerikalı oyuncu (d. 1930)
2019 - Marcel Detienne, Belçikalı akademisyen (d. 1935)
2019 - Francis Quinn, Amerikalı Roma Katolik piskopos (d. 1921)
2020 - Marguerite Aucouturier, Çek-Fransız psikanalist, çevirmen ve yaza (d. 1932)
2020 - Aileen Baviera, Filipinli siyaset bilimci, akademisyen ve sinolog (d. 1959)
2020 - Vicente Capdevila, İspanyol belediye başkanı ve siyasetçi (d. 1936)
2020 - Mariko Miyagi, Japon aktris, şarkıcı ve insan hakları aktivisti (d. 1927)
2020 - Jacques Oudin, Fransız siyasetçi (d. 1939)
2020 - Piotr Pawlukiewicz, Polonyalı bir Roma Katolik rahibi, teoloji doktoru, vaiz ve yazar (d. 1960)
2020 - Jean-Jacques Razafindranazy, Madagaskar doğumlu doktor (d. 1952)
2020 - Lorenzo Sanz, İspanyol iş insanı ve spor yöneticisi (d. 1943)
2020 - William Stern, İngiliz iş insanı (d. 1935)
2020 - Pierre Truche, Fransız yargıç (d. 1929)
2020 - Levent Ünsal, Türk oyuncu, sunucu ve seslendirme sanatçısı (d. 1965)
2021 - Nevâl es-Saadavi, Mısırlı feminist yazar, aktivist ve psikiyatrist (d. 1931)
2022 - Samuel Cabrera, Kolombiyalı profesyonel arazi bisiklet yarışçısı (d. 1960)
2022 - Soumeylou Boubèye Maïga, Malili siyasetçi (d. 1954)
2022 - Eva Ingeborg Scholz, Alman aktris (d. 1928)
2022 - Fevzi Zemzem, Türk eski millî futbolcu, teknik direktör (d. 1941)
2023 - Hezekiel Hazum, İsrailli eski millî futbolcudur (d. 1947)
2023 - Willis Reed, Amerikalı profesyonel basketbolcudur (d. 1942)
Tatiller ve özel günler
Dünya Irk Ayrımı İle Mücadele Günü
Nevruz Bayramı
Fırtına: Üçdokuzlar'ın 1. si
Erzurum'un Tortum ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
0321
21
|
3062
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/20%20Mart
|
20 Mart
|
Olaylar
1602 - Hollanda Doğu Hindistan Şirketi kuruldu.
1792 - Fransa Millî Meclisi, giyotinle idamı onayladı. Adını, mucidi Fransız doktor Joseph Ignace Guillotin'den alan giyotin, ilk kez 25 Nisan 1792'de kullanıldı.
1815 - Napolyon, Elbe adasından kaçışının ardından, 140.000 kişilik düzenli ordu ve 200.000 kişilik gönüllü güçler eşliğinde Paris'e girdi.
1852 - ABD'de Harriet Beecher Stowe'un ünlü kölelik karşıtı romanı, Tom Amca'nın Kulübesi ilk kez yayımlandı.
1861 - Arjantin'in Mendoza şehri, şiddetli bir depremle büyük hasar gördü.
1899 - Sing Sing Hapishanesi'nde Martha M. Place, elektrikli sandalyede idam edilen ilk kadın oldu.
1913 - Çin Milliyetçi Partisi'nin (Kuomintang) kurucusu Sung Çiao-jen, bir suikast girişiminde yaralandı ve 2 gün sonra öldü.
1916 - Albert Einstein, görecelik kuramını yayınladı.
1922 - ABD'nin ilk uçak gemisi USS Langley hizmete girdi.
1918 - Türk Kadını Dershanesi açıldı. Dershanede yabancı dil, Türkçe ve müzik dersleri ile konferanslar verildi.
1933 - Dönemin Münih Polis Şefi olan Heinrich Himmler, Naziler'in ilk toplama kampı, Dachau Toplama Kampı'nın kurulmasını emretti ve Theodor Eicke'yi de Kamp Komutanı olarak atadı.
1942 - Naziler, Polonya'nın Zgierz kentinde 100 Polonyalıyı bir çalışma kampından alıp öldürdüler.
1942 - Alman Schutzstaffel Birlikleri, batı Ukrayna'nın Rohatin kentinde 600'ü çocuk, 3000 Yahudiyi bir gün içinde öldürdüler.
1945 - Adana - Ceyhan'da meydana gelen 6 büyüklüğündeki deprem; 29 can aldı, 328 ev yıkıldı.
1956 - Tunus, Fransa'dan bağımsızlığını kazandı. Tunus'un ilk Devlet Başkanı Habib Burgiba oldu.
1969 - John Lennon ile Yoko Ono evlendi.
1981 - Arjantin'in eski Başkanı Isabel Peron, rüşvet suçundan 8 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
1986 - Jacques Chirac, Fransa Başbakanı oldu.
1987 - Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi, (FDA) AIDS tedavisinde kullanılan AZT (azidothymidine) adlı ilaca onay verdi. Retrovir adıyla piyasaya verilen ilaç, onaylanmış ilk AIDS ilacı oldu.
1990 - Ferdinand Marcos'nun dul eşi İmelda Marcos; rüşvet, zimmetine para geçirme ve şantaj suçlarından mahkemeye çıkarıldı.
1995 - Tokyo metrosuna düzenlenen sarin gazı saldırısında 12 kişi öldü, 1300 kişi yaralandı.
1996 - İngiltere'de Hükûmet, deli dana (Mad Cow Disease - MCD) hastalığının insanlara da bulaştığını açıkladı.
1997 - Robert Koçaryan, Ermenistan Başbakanı oldu.
1997 - Avrupa Birliği Ortaklık Komitesi, 106. dönem toplantısı yapıldı.
2003 - Irak Savaşı: ABD, Irak'ı istila etmeye başladı. Bağdad hava bombardıman saldırısına uğradı (Şok ve Dehşet Harekâtı).
2005 - Japonya'nın Fukuoka şehrinde meydana gelen 6,6 şiddetindeki depremde 1 kişi öldü, yüzlerce kişi yaralandı.
2015 - Tam güneş tutulması gerçekleşti. Tam tutulma, Norveç'in kuzeybatısından, İzlanda'nın güneyinden ve Svalbard'tan gözlemlenebildi.
Doğumlar
MÖ 43 - Ovidius, Romalı şair (ö. 17)
1606 - Georg von Derfflinger, Brandenburg-Prusya ordusu feldmareşali (ö. 1695)
1612 - Anne Bradstreet, İngiliz-Amerikalı feminist şair (Amerikan kolonilerindeki ilk kadın şair) (ö. 1672)
1725 - I. Abdülhamid, Osmanlı'nın 27. Padişahı (ö. 1789)
1737 - I. Rama, Tayland kralı (ö. 1809)
1765 - Karl Daub, Alman filozof (ö. 1836)
1770 - Friedrich Hölderlin, Alman şair (ö. 1843)
1780 - José Joaquín de Olmedo, Ekvador devlet başkanı, avukat, politikacı ve yazar (ö. 1847)
1794 - René Primevère Lesson, Fransız cerrah, doğa bilimci, ornitolog ve herpetolog (ö. 1849)
1809 - Johann Philipp Becker, Alman devrimci (ö. 1886)
1811 - II. Napolyon, Fransa İmparatoru (ö. 1832)
1823 - Nâsıf Maluf, Lübnanlı sözlükbilimci (ö. 1865)
1828 - Henrik Ibsen, Norveçli yazar (ö. 1906)
1828 - Friedrich Karl, Prusya prensi (ö. 1885)
1840 - Franz Mertens, Polonyalı matematikçi (ö. 1927)
1851 - İsmail Gaspıralı, Kırım Tatarı gazeteci (ö. 1914)
1856 - Frederick Winslow Taylor, Amerikalı mühendis (ö. 1915)
1865 - Jeanne d'Alcy, Fransız film oyuncusu (ö. 1956)
1870 - Paul von Lettow-Vorbeck, Alman general (ö. 1964)
1879 - Hüseyngulu Sarabski, Azeri operacı, oyuncu, yönetmen (ö. 1945)
1882 - René Coty, Fransa'da Dördüncü Cumhuriyet'in son cumhurbaşkanı (ö. 1962)
1884 - Philipp Frank, Avusturyalı fizikçi, matematikçi ve akademisyen (ö. 1966)
1887 - Hovsep Orbeli, Sovyet şarkiyatçı ve akademisyen (ö. 1961)
1891 - Edmund Goulding, İngiliz film yönetmeni, oyun yazarı ve tiyatro yönetmeni (ö. 1959)
1892 - Ludwig Crüwell, Alman general (ö. 1958)
1894 - Hans Langsdorff, Alman deniz subayı (ö. 1939)
1899 - Cafer Cabbarlı, Azeri şair, yazar, senaryo yazarı ve yönetmen (ö. 1934)
1904 - Jerzy Block, Polonyalı aktör ve yönetmen (ö. 1996)
1904 - Burrhus Frederic Skinner, Amerikalı ruhbilimci, yazar, mucit, sosyal reform savunucusu ve şairdir (ö. 1990)
1908 - Michael Redgrave, İngiliz oyuncu, yönetmen ve yazar (ö. 1985)
1911 - Alfonso García Robles, Meksikalı diplomat (ö. 1991)
1914 - Wendell Corey, Amerikalı oyuncu ve politikacı (ö. 1968)
1915 - Rudolf Kirchschläger, Avusturyalı diplomat (ö. 2000)
1915 - Sister Rosetta Tharpe, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı, gitarist ve şarkıcı (ö. 1973)
1916 - Pierre Messmer, Fransız siyasetçi (ö. 2007)
1917 - Vera Lynn, İngiliz şarkıcı ve aktris (ö. 2020)
1918 - Bernd Alois Zimmermann, Alman modern batı müziği ve opera bestecisi ve muzik öğretmeni (ö. 1970)
1919 - Gerhard Barkhorn, Nazi Almanyasının Luftwaffe as pilotu (ö. 1983)
1922 - Suphi Konak, Türk siyasetçi (ö. 1964)
1922 - Carl Reiner, Amerikalı komedyen, oyuncu, ve seslendirme sanatçısı (ö. 2020)
1926 - Marge Calhoun, Amerikalı sörfçü (ö. 2017)
1927 - John Joubert, Güney Afrika doğumlu İngiliz besteci (ö. 2019)
1929 - Germán Robles, İspanya-Meksikalı aktör (ö. 2015)
1932 - Ryszard Kotys, Polonyalı aktör (ö. 2021)
1935 - Bettye Washington Greene, Amerikalı endüstriyel araştırma kimyacısı (ö. 1995)
1937 - Lois Lowry, Amerikalı yazar
1939 - Brian Mulroney, Kanadalı siyasetçi
1940 - Paul Neville, Avustralyalı politikacı (ö. 2019)
1943 - Cevdet Selvi, Türk siyasetçi
1944 - Erwin Neher, Alman biyolog
1945 - Pat Riley, Amerikalı basketbol oyuncusu
1948 - Bobby Orr, Kanadalı buz hokeyi oyuncusu
1948 - Nikos Papazoğlu, Yunan şarkıcı, söz yazarı, müzisyen ve albüm yapımcısı (ö. 2011)
1950 - William Hurt, Amerikalı sinema oyuncusu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 2022)
1952 - Sadettin Teksoy, Türk sunucu, gazeteci ve program yapımcısı
1953 - Sait Genay, Türk oyuncu
1955 - Zerrin Güngör, Türk hukukçu ve Danıştay Başkanı
1956 - Ayşenil Şamlıoğlu, Türk oyuncu, yönetmen ve yazar
1956 - Catherine Ashton, İngiliz politikacı
1957 - Elizabeth Bourgine, Fransız kadın tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1957 - Oğuz Haksever, Türk haber sunucusu, muhabir ve editör
1957 - Spike Lee, Amerikalı yönetmen, prodüktör, senarist ve En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü sahibi
1958 - Holly Hunter, Amerikalı sinema oyuncusu ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1961 - Maja Maranow, Alman oyuncu (ö. 2016)
1961 - Mustafa Karataş, Türk akademisyen ve hadis bilgini
1963 - David Thewlis, İngiliz oyuncu
1964 - Natacha Atlas, Mısırlı müzisyen
1968 - Paul Merson, İngiliz millî futbolcu ve teknik direktördür
1970 - Michael Rapaport, Amerikalı oyuncu, yönetmen ve komedyendir
1971 - Touré, Amerikalı yazar, müzik muhabiri, eleştirmen ve sunucu
1972 - Alex Kapranos, İngiliz bir müzisyen
1974 - Carsten Ramelow, Alman millî futbolcu
1976 - Chester Bennington, Amerikalı rock solisti (ö. 2017)
1978 - Kevin Betsy, İngiliz kökenli Seyşelli millî futbolcu
1979 - Freema Agyeman, Gana kökenli İngiliz oyuncu
1980 - Jamal Crawford, Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusudu
1980 - Robertas Javtokas, Litvan eski basketbolcudur
1982 - Fatma Kaplan Hürriyet, Türk siyasetçi
1982 - Tomasz Kuszczak, Polonyalı profesyonel kaleci
1983 - Selin Demiratar, Türk oyuncu
1983 - Jenni Vartiainen, Fin şarkıcı
1984 - Christy Carlson Romano, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
1984 - Fernando Torres, İspanyol futbolcu
1985 - Morgan Amalfitano, Fransız eski futbolcu
1985 - Nicolas Lombaerts, Belçikalı eski futbolcu
1986 - Ruby Rose, Avustralyalı oyuncu, model ve VJ
1986 - Román Torres, Panamalı millî futbolcu
1987 - Jô, Brezilyalı futbolcu
1987 - Pedro Ken, Brezilyalı futbolcu
1989 - Xavier Dolan, Kanadalı aktör ve film yapımcısı
1990 - Marcos Rojo, Arjantinli millî futbolcu
1991 - Mattia Destro, İtalyan futbolcu
1992 - Tonia Tisdell, Liberyalı futbolcu
1993 - Sloane Stephens, Amerikalı tenisçi
1995 - Kei, Güney Koreli şarkıcı ve oyuncu
2000 - Hyunjin, Güney koreli şarkıcı
Ölümler
1181 - Taira no Kiyomori, Heian döneminin sonunda Japonya'da bir askeri lider (d. 1118)
1191 - III. Clemens, 19 Aralık 1187'den ölümüne kadar papalık yaptı (d. 1130)
1239 - Hermann von Salza, Alman Haçlıları'nın kurduğu Töton Şövalyeleri adlı askeri tarikatın başkanı (1210-1239) (d. 1170)
1390 - III. Aleksios, Trabzon imparatoru (d. 1338)
1413 - IV. Henry veya Henry Bolingbroke, 1399-1413 yılları arasındaki İngiltere ve İrlanda kralı (d. 1367)
1568 - Albrecht, Töton Şövalyeleri'nin büyük üstadı ve Prusya'nın ilk hükümdarı (d. 1490)
1619 - Matthias, 1611-1617 Bohemya Kralı olarak hükmetti (d. 1557)
1673 - Augustyn Kordecki, Leh din adamı (d. 1603)
1816 - I. Maria, 1777-1816 yılları arasında Portekiz'in 1815-1816 yılları arasında Brezilya'nın Kraliçeliğini yapmış hükümdar (d. 1734)
1851 - Ali Paşa Rıdvanbegoviç, Hersekli siyasetçi (d. 1783)
1878 - Julius Robert von Mayer, Alman fizikçi (d. 1814)
1894 - Lajos Kossuth, Macar siyasetçi (d. 1802)
1897 - Apollon Maykov, Rus şair (d. 1821)
1898 - İvan Şişkin, Rus manzara (peyzaj) ressamı, gravürcü ve teknik çizimci (d. 1832)
1924 - Fernand Cormon, Fransız ressam (d. 1845)
1925 - George Curzon, İngiliz devlet adamı (d. 1859)
1929 - Ferdinand Foch, Fransız asker (d. 1851)
1930 - Hoca Ali Rıza, Türk ressam (d. 1858)
1931 - Hermann Müller, Alman devlet adamı ve Almanya Sosyal Demokrat Partisi (SPD) lideri (d. 1876)
1934 - Waldeck ve Pyrmont Prensesi Emma, Hollanda Kraliçesi ve Lüksemburg Büyük Düşesi (d. 1858)
1935 - Jón Þorláksson, İzlanda eski Başbakanı (d. 1877)
1941 - Oskar Baum, Çek müzik eğitimcisi ve yazarı (d. 1883)
1947 - Victor Goldschmidt, Norveçli mineralog (d. 1888)
1954 - Mehmet Emin Kalmuk, Türk hendese (Geometri) muallimi ve telgraf ve telefon müderrisi (d. 1869)
1962 - C. Wright Mills, Amerikalı sosyolog (d. 1916)
1962 - Hüsrev Gerede, Türk asker ve politikacı (d. 1884)
1971 - Falih Rıfkı Atay, Türk gazeteci ve yazar (d. 1894)
1972 - Marilyn Maxwell, Amerikalı oyuncu ve komedyen (d. 1921)
1984 - Kerime Nadir, Türk romancı (d. 1917)
1990 - Lev Yaşin, Sovyet futbolcu (d. 1929)
1993 - Polykarp Kusch, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1911)
1998 - George Howard, Amerikalı müzisyen (d. 1956)
2004 - Juliana, 1948'den 1980'deki feragatına kadar Hollanda kraliçesi (d. 1909)
2007 - Taha Yasin Ramazan, Iraklı siyasetçi (d. 1938)
2009 - Abdüllatif Filali, Faslı siyasetçi ve diplomat (d. 1928)
2013 - Zillur Rahman, eski Bangladeş devlet başkanı ve Avami üst düzey Başkanlık heyeti üyesi (d. 1929)
2014 - Hilderaldo Bellini, Brezilyalı futbolcu (d. 1930)
2015 - Malcolm Fraser, Avustralyalı liberal politikacı ve eski başbakan (d. 1930)
2016 - Anker Jørgensen, Danimarkalı siyasetçi (d. 1922)
2017 - David Rockefeller, Amerikalı bankacı (d. 1915)
2018 - Dilbar Abdurahmanonova, Sovyet-Özbek kemancı ve orkestra şefi (d. 1936)
2018 - Peter G. Peterson, Amerikalı bankacı (d. 1926)
2019 - Randy Jackson, Amerikalı beyzbol oyuncusudur (d. 1926)
2019 - Warnock Baronesi Mary Warnock, İngiliz filozof, yazar ve eğitimci (d. 1924)
2020 - Cengiz Bektaş, Türk mimar (d. 1934)
2020 - Amadeo Carrizo, Arjantinli millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1926)
2020 - Carlos Falcó, İspanyol aristokrat soylu, yazar ve şarap üreticisi (d. 1937)
2020 - Muhterem Nur, Türk sinema ve ses sanatçısı (d. 1932)
2020 - Marino Quaresimin, İtalyan siyasetçi (d. 1937)
2020 - Kenny Rogers, Amerikalı country ve country pop şarkıcısı, müzik yazarı ve aktör (d. 1938)
2020 - Levent Ünsal, Türk oyuncu,sunucu ve seslendirme sanatçısı (d. 1932)
2021 - Taryn Fiebig, Avustralyalı soprano ses tonunda opera ve sahne sanatçısı (d. 1972)
2021 - Anton Font, İspanyol pandomim sanatçısı, tiyatro oyuncusu ve eğitimci (d. 1932)
2021 - Milan Hurtala, Slovak kürekçi (d. 1946)
2021 - Rito Jiménez, Venezuelalı siyasetçi (d. 1951)
2021 - Vladimir Kirsanov, Sovyet-Rus koreograf ve dansçı (d. 1947)
2021 - Peter Lorimer, İskoç eski futbolcudur (d. 1946)
2021 - Richard Mendani, Papua Yeni Gineli politikacı (d. 1967)
2021 - François Nicoullaud, Fransız diplomat (d. 1940)
2021 - Dan Sartain, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen (d. 1981)
2022 - Adriana Hoffmann, Şilili botanikçi, çevreci ve yazar (d. 1940)
2022 - Zeki Fatin Abdül Vahab, Mısırlı aktör ve film yönetmeni (d. 1961)
2022 - Reine Wisell, İsveçli otomobil yarışçısı (d. 1941)
2023 - Syabda Perkasa Belawa, Endonezyalı badminton oyuncusu (d. 2001)
2023 - Bryn Hargreaves, İngiliz profesyonel ragbi birliği oyuncusu (d. 1985)
2023 - Anita Thallaug, Norveçli şarkıcı (d. 1938)
Tatiller ve özel günler
Sonbahar Ekinoksu (Güney Yarım Kürede)
İlkbahar Ekinoksu (Kuzey Yarım Kürede)
Kaynakça
0320
20
|
3063
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/19%20Mart
|
19 Mart
|
Olaylar
1279 - Yamen Muharebesi'nde 20 bin kişilik kuvveti bulunan Moğol Yuan Hanedanı, 200 binlik Çinli Güney Song Hanedanı'nı mağlup ederek tüm Çin'de hakimiyet sağladı.
1452 - III. Frederik, Papa tarafından taç takılan son Kutsal Roma imparatoru oldu.
1839 - Louis-Jacques-Mandé Daguerre, dagerreyotipi icat etti.
1866 - Osmanlı Hükûmeti, Süveyş Kanalı'nın açılması konusunda izin verdi.
1877 - Ayan Meclisi görevine başladı.
1883 - Amerikalı ayakkabıcı ustası Jan Ernst Matzeliger, bir ayakkabıyı bir seferde bütünüyle imal eden ilk makineyi icat ederek ayakkabı sanayisinde bir devrim yarattı.
1899 - Otomobil yağı üreten Castrol şirketi kuruldu.
1915 - Güneş Sistemi gezegenlerinden Plüton'un ilk fotoğrafı çekildi. Ancak Plüton'un yeni bir gezegen olduğu o tarihte anlaşılamadı.
1920 - ABD Senatosu, Versay Antlaşması'nı onaylamayı reddetti.
1932 - Sydney Harbour Bridge açıldı.
1945 - ABD Deniz Kuvvetleri'ne ait USS Franklin uçak gemisi, Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri'ne ait bombardıman uçağı "Ginga" tarafından bombalandı.
1945 - SSCB, bir nota ile 1925 tarihli Türk-Sovyet Dostluk ve Tarafsızlık Antlaşması'nı yenilemeyeceğini bildirdi.
1955 - Agence France-Presse'in (AFP) Ankara temsilcisi Erol Güney, Türkiye yurttaşlığından çıkarıldı.
1965 - Merzifon'un Çeltek Linyit İşletmesi'ndeki grizu patlamasında; 69 işçi öldü, 58 işçi de yaralandı.
1970 - Batı Almanya'nın Başbakanı Willy Brandt ile Doğu Almanya'nın Başbakanı Willi Stoph ilk defa görüştü.
1982 - Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren, Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) Bakanlar Konseyi Dönem Başkanı ve Belçika Dışişleri Bakanı Leo Tindemans'la görüştü.
1998 - Gazeteci Metin Göktepe'nin öldürülmesi davasında; beş polis, kastı aşan zor kullanarak ölüme sebebiyet verme suçundan 7 yıl altışar ay hapis cezasına çarptırıldı, altı polis ise beraat etti.
2003 - ABD askerleri, Irak-Kuveyt sınırındaki askerden arındırılmış bölgeye girdi. ABD uçakları da Irak'ın batısını bombalamaya başladı.
2006 - Azerbaycan Millî Direniş Teşkilatı kuruldu.
2007 - New York'ta "United for Peace and Justice" örgütünün düzenlediği, "Savaşa Hayır" yürüyüşüne on binlerce kişi katıldı.
2007 - Rusya'nın Kemerovo Oblastındaki Novokuznetsk şehrinde bulunan Ulyanovskaya maden işletmesinde, yerin 270 m altında meydana gelen patlamada 108 madenci öldü.
2011 - 2011 Libya ayaklanması'na müdahale etmek için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1973 sayılı kararı doğrultusunda Koalisyon Kuvvetleri, 2011 Libya bombardımanını başlattı.
2016 - İstanbul Taksim'de bombalı patlama meydana geldi. 4 ölü ve 36 yaralı bulundu.
2016 - Dubai şehrinden gelen ve Rusya'nın Rostov-na-Donu şehrindeki havalimanına inişe geçen, Flydubai şirketine ait yolcu uçağı iniş esnasında düştü. Uçaktaki 55 yolcu ile 7 mürettebat öldü.
2023 - Ekvador'da 6,8 şiddetinde deprem meydana geldi. 15 kişi öldü, 400'den fazla kişi yaralandı.
Doğumlar
1206 - Güyük Han, Cengiz Han'ın torunu (ö. 1248)
1434 - Ashikaga Yoshikatsu, Ashikaga şogunluğunun yedinci şogunu (ö. 1443)
1496 - Mary Tudor, Fransa Kraliçesi (ö. 1533)
1534 - José de Anchieta, İspanyol Cizvit misyoner (ö. 1597)
1604 - IV. João, Braganza Dükü (ö. 1656)
1641 - Abdülgani Nablus, Şam'lı alim ve Sufi (ö. 1731)
1661 - Francesco Gasparini, İtalyan barok bestecisi (ö. 1727)
1750 - Andre Joseph Abrial, Fransız siyasetçi (ö. 1828)
1792 - José María Carreño, Venezuela devlet başkanı (ö. 1849)
1801 - Salvadore Cammarano, İtalyan librettist ve oyun yazarı (ö. 1852)
1807 - Johann Nepomuk Hiedler, Adolf Hitler'in baba tarafından büyükbabası (ö. 1888)
1813 - David Livingstone, İskoç misyoner ve kâşif (ö. 1873)
1816 - Ekaterine Dadiani, Megrelya Prensliği'nin son prensesi (ö. 1882)
1821 - Richard Francis Burton, İngiliz kâşif (ö. 1890)
1832 - Arminius Vambery, Macar oryantalist (ö. 1913)
1848 - Wyatt Earp, Amerikalı kanun adamı (ö. 1929)
1849 - Alfred von Tirpitz, Alman amiral (ö. 1930)
1855 - David Peck Todd, Amerikalı gök bilimci (ö. 1939)
1866 - Emilio De Bono, İtalyan Mareşal (ö. 1944)
1873 - Max Reger, Alman besteci, piyanist, orgcu, orkestra şefi ve öğretmen (ö. 1916)
1882 - Gaston Lachaise, Amerikalı figüratif heykelci (ö. 1935)
1883 - Norman Haworth, İngiliz kimyager (ö. 1950)
1883 - Joseph Stilwell, Amerikalı general (ö. 1946)
1888 - Josef Albers, Amerikalı ressam (ö. 1976)
1891 - Earl Warren, Amerikalı avukat, politikacı ve hukukçuydu (ö. 1974)
1892 - Meksikalı Joe Rivers, Amerikalı hafif sıklet boksör (ö. 1957)
1894 - Sabiha Sultan, Sultan Vahdettin’in kızı (ö. 1971)
1897 - Joseph Darnand, Fransız asker (ö. 1945)
1900 - Carmen Carbonell, İspanyol tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1988)
1900 - Frédéric Joliot-Curie, Fransız fizikçi ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (1958)
1905 - Albert Speer, Alman siyasetçi (ö. 1981)
1906 - Adolf Eichmann, Alman Schutzstaffel subayı (ö. 1962)
1912 - Adolf Galland, Nazi Almanyası'nın Luftwaffe as pilotu (ö. 1996)
1914 - Leonidas Alaoğlu, Yunan asıllı Kanadalı bir matematikçi (ö. 1981)
1914 - Jiang Qing, Çinli siyasetçi ve Mao Zedong'un 3. karısı (ö. 1991)
1915 - Patricia Morison, Amerikalı oyuncu ve şarkıcıdır (ö. 2018)
1917 - László Szabó, Macar satranç ustası (ö. 1998)
1919 - Larned B. Asprey, Amerikalı kim yager (ö. 2005)
1922 - Hirō Onoda, Japon İmparatorluk Kara Kuvvetleri teğmeni Japon asker (ö. 2014)
1923 - Pamela Britton, Amerikalı oyuncu (ö. 1974)
1924 - Joe Gaetjens, Haitili futbolcudur (ö. 1964)
1924 - Abdullah Gegiç, Yugoslav asıllı Türk futbolcu ve teknik direktör (ö. 2008)
1925 - Julio Canessa, Şilili asker ve siyasetçi (ö. 2015)
1925 - Brent Scowcroft, ABD'li asker ve siyasetçi (ö. 2020)
1928 - Hans Küng, İsviçreli Roma Katolik ilahiyatçı din adamı (ö. 2021)
1931 - Emma Andijewska, Ukrayna doğumlu Amerikalı şair, yazar ve ressam
1932 - Gay Brewer, Amerikalı golfçü (ö. 2007)
1932 - Gail Kobe, Amerikalı oyuncu ve yönetmen (ö. 2013)
1933 - Phyllis Newman, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (ö. 2019)
1933 - Philip Roth, Amerikalı yazar (ö. 2018)
1936 - Güner Sümer, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1977)
1936 - Ursula Andress, İsviçre doğumlu Amerikalı sinema oyuncusu
1937 - Egon Krenz, Doğu Alman politikacı
1938 - Dinçer Sümer, Türk tiyatro yazarı, yönetmen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı (ö. 2019)
1943 - Mario Molina, Meksikalı kimyager (ö. 2020)
1943 - Mario Monti, İtalyan ekonomist ve siyasetçi
1944 - Said Musa, Belizeli hukukçu ve siyasetçi
1947 - Glenn Close, Amerikalı sinema ve tiyatro sanatçısı
1952 - Harvey Weinstein, Amerikalı eski film yapımcısı
1954 - Cho Kwang-rae, Güney Koreli millî futbolcu ve teknik direktördür
1955 - Bruce Willis, Amerikalı oyuncu
1955 - Pino Daniele, İtalyan şarkıcı, gitarist ve söz yazarı (ö. 2015)
1956 - Yegor Gaydar, Rus siyasetçi ve iş adamıdı (ö. 2009)
1957 - Abdülkadir Mesduva, Cezayirli bürokrat
1959 - Ralph David Abernathy III, Amerikalı siyasetçi ve iş insanı (ö. 2016)
1963 - Neil LaBute, Amerikalı oyun yazarı ve bağımsız film yönetmeni
1963 - Mary Scheer, Amerikalı oyuncu
1964 - Mesut Bakkal, Türk teknik direktör
1971 - Faruk Beşok, Türk basketbolcu
1973 - Tolga Tekin, Türk oyuncu
1976 - Derek Chauvin, Amerikalı eski polis memuru
1976 - Andre Miller, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1976 - Alessandro Nesta, İtalyan futbolcu
1978 - Lenka, Avustralyalı şarkıcı
1979 - Hidayet Türkoğlu, Türk basketbolcu
1979 - Lara, Türk şarkıcı
1979 - Hristos Paçacoglu, Yunan millî futbolcudur
1979 - Rıza Kocaoğlu, Türk sinema ve dizi oyuncusu
1981 - Burcu Çetinkaya, Türk ralli pilotu
1981 - Kolo Touré, Fildişi Sahilli futbolcu
1982 - Brad Jones, Avustralyalı Futbolcu
1982 - Eduardo Saverin, Brezilya asıllı Amerikalı girişimci
1983 - Evan Bourne, Amerikalı profesyonel güreşçi
1985 - Christine Guldbrandsen, Norveçli müzisyen
1985 - Yolanthe Cabau, İspanyol-Hollandalı oyuncu ve televizyon sunucusu
1987 - Miloš Teodosić, Sırp millî profesyonel basketbolcu
1990 - Jonathan Urretaviscaya, Uruguaylı futbolcu
1991 - Aleksandr Kokorin, Rus millî futbolcudur
1993 - Hakim Ziyech, Hollandalı futbolcu
Ölümler
953 - Mansur, 18 Mayıs 946 – 19 Mart 953 arasında Fatımi Devleti halifesi (d. 915)
1238 - I. Henryk, Polonya Yüksek Dükü (1232–1238) (d. 1165)
1279 - Bing, Çin'in Song Hanedanı'nın 18. ve son imparatorudur (d. 1272)
1406 - İbn-i Haldun, Tunuslu düşünür ve tarihçi (d. 1332)
1534 - Ayşe Hafsa Sultan, Osmanlı'nın ilk Valide Sultanı (d. 1479)
1698 - Władysław Konstanty, Lehistan kralı IV. Władysław Waza'nın gayrimeşru oğlu (d. 1635)
1721 - XI. Clemens, Papa (d. 1649)
1790 - Cezayirli Hasan Paşa, Osmanlı devlet adamı ve Sadrazamı (d. 1713)
1800 - Joseph de Guignes, Fransız doğubilimci, sinolog ve Türkolog (d. 1721)
1865 - Joseph Lebeau, Belçika Başbakanı (d. 1794)
1884 - Elias Lönnrot, Fin fizikçi, filolog ve şair (d. 1802)
1897 - Antoine Thomson d'Abbadie, Fransız seyyah (d. 1810)
1897 - Andrey Dostoyevski, Rus bir mimar, mühendis, memo, bina tamircisi (d. 1825)
1916 - Vasili Surikov, Rus ressamı (d. 1848)
1928 - Emil Wiechert, Alman jeofizikçi (d. 1861)
1930 - Arthur Balfour, İngiliz politikacı (d. 1848)
1940 - Besim Ömer Akalın, Türk tıp profesörü, bilim insanı, sivil toplum örgütçüsü ve milletvekili (d. 1862)
1943 - Frank Nitti, İtalyan mafya lideri (d. 1886)
1950 - Edgar Rice Burroughs, Amerikalı yazar ("Tarzan"ı kaleme alan) (d. 1875)
1950 - Norman Haworth, İngiliz kimyager (d. 1883)
1955 - Leonid Govorov, Yüksek Sovyet üyesi ve Savunma Bakanı yardımcısı (d. 1897)
1955 - Mihály Károlyi, Macaristan'ın ilk devlet başkanı (d. 1875)
1965 - Gheorghe Gheorghiu-Dej, Rumen siyasetçi (d. 1901)
1968 - Celil Kiyekbayev, Sovyet Başkurt bilim insanı, Türkolog ve filolog (d. 1911)
1980 - Bedrettin Tuncel, Türk akademisyen, çevirmen, edebiyatçı ve siyasetçi (d. 1910)
1982 - Randy Rhoads, Amerikalı müzisyen (d. 1956)
1987 - Louis de Broglie, Fransız fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1892)
1996 - Virginia Henderson, Amerikalı hemşire (d. 1897)
1997 - Eugène Guillevic, Fransız şair (d. 1907)
1997 - Willem de Kooning, Hollanda'nın Rotterdam şehrinde dünyaya gelmiş soyut dışavurumcu ressam (d. 1904)
1998 - Hanzade Sultan, Osmanlı'nın son Padişahı Sultan Vahdettin ve son Halife Abdülmecit Efendi’nin torunu (d. 1923)
1999 - Tofilau Eti Alesana, Samoalı siyasetçi (d. 1924)
2003 - Suna Korad, Türk opera sanatçısı (d. 1935)
2004 - Haldun Derin, Türk bürokrat (Atatürk, İsmet İnönü ve Celal Bayar'ın özel kalem müdürlüğünü yapan) (d. 1912)
2005 - John DeLorean, Amerikalı mühendis ve DeLorean Motor Company'nin kurucusu (d. 1925)
2008 - Hugo Claus, Flaman romancı, şair, oyun yazarı, ressam ve film yönetmeni (d. 1929)
2008 - Sir Arthur C. Clarke, İngiliz bilimkurgu yazarı ve mucit (d. 1917)
2008 - Paul Scofield, İngiliz oyuncu (d. 1922)
2010 - Bülent Düzgit, Türk karikatürist (d. 1947)
2015 - Margarete Bagshaw, Amerikalı bir sanatçıdır (d. 1964)
2016 - Roger Agnelli, Brezilyalı bankacı, şirket yöneticisi ve iş insanı (d. 1959)
2016 - José Artetxe, İspanyol eski millî futbolcudur (d. 1930)
2016 - Jack Mansell, İngiliz futbolcu ve teknik direktör (d. 1927)
2017 - Jimmy Breslin, Amerikalı gazeteci ve yazardır (d. 1928)
2017 - Li Li-Hua, Çinli-Hong-Kong bir oyuncu (d. 1924)
2018 - Linda Bement, Amerikalı manken (d. 1941)
2018 - Hasan Celal Güzel, Türk siyasetçi ve bürokrat (d. 1945)
2018 - Luo Fu (yazar), Tayvanlı yazar ve romancı (d. 1928)
2019 - Boris Dubrovin, Rus matematikçi (d. 1950)
2019 - Chuck Harmon, Amerikalı eski profesyonel beyzbol oyuncusu (d. 1924)
2019 - Marlen Hutsiyev, Gürcistan doğumlu Rus film yönetmeni ve senarist (d. 1925)
2019 - Ümit Yesin, Türk oyuncu (d. 1954)
2020 - Innocenzo Donina, eski İtalyan futbolcudur (d. 1950)
2020 - Hamid Kahram, İranlı siyasetçi ve veteriner (d. 1958)
2020 - Hans Knudsen, Danimarkalı sprint kanocu (d. 1944)
2020 - Aurlus Mabélé, Kongolu şarkıcı ve besteci (d. 1953)
2020 - Antonio Michele Stanca, İtalyan genetikçi (d. 1942)
2021 - Jordi Cornet, İspanyol siyasetçi ve iş insanı (d. 1965)
2021 - Cristian Cuturrufo, Şilili caz trompetçisi (d. 1972)
2021 - Irmão Lázaro, Brezilyalı gospel şarkıcısı ve siyasetçi (d. 1966)
2022 - Lyell Cresswell, Yeni Zelandalı besteci (d. 1944)
2022 - Joel Hasse Ferreira, Portekizli siyasetçi (d. 1944)
2022 - Alan Hopwood, Avustralyalı aktör, yapımcı, senarist, yayıncı, oyun yazarı ve eğitimci (d. 1934)
2022 - Marian Zembala, Polonyalı bir kalp cerrahı, tıp profesörü (d. 1950)
2023 - Walter Gassire, Uruguaylı futbolcudur (d. 1946)
2023 - Marisol Malaret Contreras, Porto Rikolu manken (d. 1949)
2023 - Petar Nadoveza, Eski Hırvat profesyonel futbolcu ve teknik adam (d. 1942)
2023 - Pohiva Tuʻiʻonetoa, Tongalı siyasetçi (d. 1951)
Tatiller ve özel günler
0319
19
|
3064
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/18%20Mart
|
18 Mart
|
Olaylar
235 - Roma İmparatoru Alexander Severus, kendi lejyonu tarafından düzenlenen bir suikast ile öldürüldü ve İmparatorluğu zayıflatan 3. yüzyıl krizi başladı.
1299 - Kutsal Roma İmparatoru II. Friedrich, kendini Kudüs Kralı ilan etti.
1438 - II. Albert, Almanya Kralı oldu.
1635 - IV. Murad komutasındaki Osmanlı Ordusu, Safevî Devleti'ne karşı Revan Seferine çıktı.
1799 - Napolyon, Osmanlı Devleti'nin yönetimindeki Akka kalesi önlerine geldi.
1850 - American Express, Henry Wells ve William Fargo tarafından kuruldu.
1871 - Paris Komünü kuruldu.
1913 - Yunan kralı I. George, Selanik'te uğradığı bir suikast sonucu öldü.
1915 - Çanakkale Deniz Harekâtı: Birleşik Donanma, Çanakkale Boğazı'nda ağır hasar gördü ve geri çekildi.
1918 - Karayazı, Narman ve Tekman'ın düşman işgalinden kurtuluşu.
1920 - Osmanlı Meclis-i Mebusanı, İstanbul'un işgali üzerine son toplantısını yaptı ve çalışmalarına ara verme kararı aldı.
1921 - SSCB ile İkinci Polonya Cumhuriyeti arasında Riga Antlaşması imzalandı.
1921 - Moğolistan Halk Ordusu kuruldu.
1925 - ABD'nin üç eyaletini (Missouri, Illinois ve Indiana) etkileyen kasırgada 695 kişi öldü.
1926 - Finike'de meydana gelen 6.9 şiddetindeki depremde, 27 kişi öldü.
1926 - Papa Eftim, Bağımsız Türk Ortodoks Patrikhanesi'ni kurdu.
1937 - Teksas'ın New London kentinde bir okulda meydana gelen doğalgaz patlamasında, çoğunluğu çocuk 300 kişi öldü.
1938 - Meksika, sınırları dahilindeki tüm yabancı petrol şirketlerini millîleştirdi.
1940 - Hitler ve Mussolini, Brenner Geçidi'nde buluştu. İtalya, Almanya'nın yanında savaşa girme kararı aldı. Bundan dört yıl sonra aynı gün, Almanlar Macaristan'ı işgale başladı.
1953 - Balıkesir'in Gönen ilçesinde meydana gelen 7,4 şiddetindeki depremde 265 kişi öldü.
1956 - Fransa, Cezayir'e asker çıkarmaya başladı.
1962 - Cezayir Bağımsızlık Savaşı: Fransa Cezayirli direnişçilerle anlaşmaya vardı.
1965 - İnsanoğlu ilk kez uzayda yürüdü. Sovyet kozmonot Aleksey Leonov, dünyadan 2 bin 177 kilometre yükseklikte, Voskhod-II (Gündoğumu) adlı uzay aracından çıkarak 20 dakika boşlukta kaldı.
1970 - Kamboçya'da Lon Nol, Prens Norodom Sihanouk'u devirdi.
1971 - Peru'nun Yanawayin Gölü yamaçlarında toprak kayması meydana geldi. Gölde oluşan 30 metrelik dalgalar, sahilde bulunan Chungar Madencilik Şirketi (Cia Minera Chungar, SA) kampında 200 madencinin ölümüne neden oldu.
1971 - Mümtaz Soysal, Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı'nca gözaltına alınıp tutuklandı.
1974 - Pakistan'ın devrik Devlet Başkanı Zülfikar Ali Butto, muhaliflerinden birine suikast düzenlettiği iddiasıyla ölüm cezasına çarptırıldı.
1979 - İran Ordu Güçleri, Doğu Irak’ın Sıne kentini bombaladı. Bombardımanda 400'den fazla sivil hayatını kaybetti.
1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Siverek'teki cenaze töreninde çıkan çatışmada 5 kişi, ülkenin diğer yerlerinde 3 kişi öldürüldü.
1985 - Bankaların televizyonda reklam yapma yasağı kaldırıldı.
1986 - Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Ceza İnfaz Yasası'ndaki değişiklikleri onayladı ve 50.000'e yakın hükümlünün tahliye işlemleri başlatıldı.
1989 - Mısır'daki Keops piramidinde, 4400 yıllık bir mumya bulundu.
1990 - Alman yeniden birleşmesi: Alman Demokratik Cumhuriyeti'nin yaptığı seçimlerden sonra, Alman Demokratik Cumhuriyeti ve Almanya Federal Cumhuriyeti birleşti.
1992 - Güney Afrika Cumhuriyeti'nde siyahlara eşit vatandaşlık hakkı tanıyan, Devlet Başkanı De Klerk tarafından planlanan "Anayasal Reform Tasarısı", halk oylamasıyla kabul edildi.
1997 - Antonov An-24 tipi bir Rus yolcu uçağının kuyruğu, Türkiye'ye gitmekte olduğu sırada havada koptu. Düşen uçaktaki 50 kişi öldü.
2000 - Suriye ve Türkiye'de yaşayan ve akraba olan 573 aile, iki ülkenin anlaşması sonucu sınırı geçerek bayramlaştılar.
2005 - New York'taki bir camide, Cuma namazını ilk defa bir kadın kıldırdı. 1426 yıllık İslami geleneklere göre bu bir ilk.
2010 - TRT Haber yayına başladı.
2015 - Tunus'un başkenti Tunus'ta Bardo Millî Müzesi saldırısı gerçekleşti.
2018 - Vladimir Putin, yapılan seçimler sonucu Rusya'da %76.69 oy ile 3. kez Devlet Başkanı seçildi.
2020 - Eurovision Şarkı Yarışması koronavirüs pandemisi nedeniyle 2021'e ertelendi.
Doğumlar
1075 - Zemahşerî, İranlı İslam bilgini (ö. 1144)
1609 - III. Frederik, Danimarka ve Norveç kralı (ö. 1670)
1690 - Christian Goldbach, Rus matematikçi (ö. 1764)
1703 - İmpavido L'leida, İspanyol soprano (ö. 1751)
1780 - Miloş Obrenoviç, Sırp prens (ö. 1860)
1782 - John C. Calhoun, Amerikalı devlet adamı (ö. 1850)
1800 - Aleksa Simić, Sırp siyasetçi (ö. 1872)
1809 - Joseph Jenkins Roberts, Liberyalı siyasetçi (ö. 1876)
1813 - Friedrich Hebbel, Alman oyun yazarı (ö. 1863)
1826 - Joseph René Bellot, Fransız Kuzey Kutbu kâşifi (ö. 1853)
1828 - Randal Cremer, İngiliz Liberal Parlamento üyesi pasifist ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1908)
1830 - Fustel de Coulanges, Fransız tarihçisi (ö. 1889)
1837 - Grover Cleveland, ABD'nin 22. ve 24. Başkanı (ö. 1908)
1842 - Stéphane Mallarmé, Fransız şair (ö. 1898)
1843 - Jules Vandenpeereboom, Belçikalı siyasetçi (ö. 1917)
1844 - Nikolay Rimski-Korsakov, Rus müzisyen, besteci ve müzik eğitimcisi (ö. 1908)
1856 - Aleksandr İzvolski, Rus diplomat (ö. 1919)
1858 - Rudolf Diesel, Alman makine mühendisi ve Dizel motorun mucidi (ö. 1913)
1866 - Cemil Topuzlu, Türk hekim (Türkiye'de modern cerrahinin kurucusu ve İstanbul Belediye Başkanı) (ö. 1958)
1869 - Neville Chamberlain, İngiliz politikacı (ö. 1940)
1874 - Nikolay Berdyayev, Rus teolog ve filozof (Hristiyan varoluşçuluğunun önde gelen sözcülerinden) (ö. 1948)
1877 - Edgar Cayce, Amerikalı medyum (ö. 1945)
1879 - Varaztad Kazancıyan, Türkiye Ermenisi plastik cerrahi uzmanı doktor (ö. 1968)
1880 - Walter Hohmann, Alman fizikçi (ö. 1945)
1892 - Ruşen Eşref Ünaydın, Türk gazeteci, yazar, siyasetçi ve diplomat (ö. 1959)
1893 - Costante Girardengo, İtalyan profesyonel yol bisikleti yarışçısıydı (ö. 1978)
1903 - Galeazzo Ciano, İtalya Krallığı'nın Dışişleri bakanı ve Benito Mussolini'nin damadı (ö. 1944)
1905 - Thomas Townsend Brown, Amerikalı fizikçi (ö. 1985)
1905 - Robert Donat, İngiliz aktör (ö. 1958)
1912 - Toto Karaca, Ermeni asıllı Türk opera, tiyatro ve sinema sanatçısı (ö. 1992)
1913 - René Clément, Fransız film yönetmeni (ö. 1996)
1913 - Werner Mölders, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası Luftwaffe Ace Pilotuydu (ö. 1941)
1915 - Refet Angın, Türk öğretmen (ö. 2015)
1919 - Elizabeth Anscombe, İngiliz analitik filozof (ö. 2001)
1922 - Seymour Martin Lipset, Amerikalı toplum bilimci (ö. 2006)
1926 - Peter Graves, Amerikalı sinema ve TV dizileri oyuncusudur (ö. 2010)
1928 - Fidel Ramos, Filipinli general ve siyasetçi (ö. 2022)
1929 - Christa Wolf, Alman romancı ve senaryo yazarı (ö. 2011)
1931 - Vlastimil Bubník, Çek buz hokeyi oyuncusu ve millî futbolcu (ö. 2015)
1932 - John Updike, Amerikalı yazar (ö. 2009)
1935 - Frances Cress Welsing, Amerikalı kadın Afrikabilimci ve psikiyatrist (d. 2016)
1936 - F.W. de Klerk, Güney Afrikalı politikacı ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 2021)
1940 - Namık Ekin, Türk asker ve judocu
1942 - Romalı Perihan, Türk soprano, ressam, manken ve oyuncu (ö. 2016)
1953 - Nilgün Belgün, Türk dizi, sinema ve tiyatro oyuncusu
1956 - Luc Besson, Fransız film yapımcısı
1959 - Gökalp Baykal, Türk müzisyen, mimar, öğretim görevlisi ve yazar
1960 - Richard Biggs, Amerikalı aktör (ö. 2004)
1965 - Robin Sharma, Hint asıllı Kanadalı yazar
1969 - Bekir Aksoy, Türk oyuncu
1969 - Vassily Ivanchuk, Ukraynalı satranç oyuncusu
1970 - Queen Latifah, Amerikan rapçi, aktris ve şarkıcı
1972 - Dane Cook, Amerikalı stand-up sanatçısı ve oyuncu
1972 - Necmi Yapıcı, Türk dizi ve sinema filmi oyuncusu
1973 - Vural Çelik, Türk sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu
1975 - Sutton Foster, Amerikalı aktris, şarkıcı ve dansçıdır
1977 - Willy Sagnol, Fransız eski millî futbolcudur
1977 - Danny Murphy, İngiliz eski futbolcudur
1978 - Fernandão, Brezilyalı futbolcu (ö. 2014)
1979 - Adam Levine, Amerikalı şarkıcı ve besteci
1979 - Danneel Harris, Amerikalı aktris
1980 - Sébastien Frey, Fransız futbolcu
1980 - Aleksey Yagudin, Rus buz patenci
1980 - Natalia Poklonskaya, Ukraynalı hukukçu ve Kırım Cumhuriyeti eski Başsavcısı
1981 - Fabian Cancellara, emekli İsviçreli profesyonel yol bisikleti yarışçısı
1981 - Jang Na-ra, Güney Koreli şarkıcı ve aktris
1981 - Laura Pergolizzi, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı
1981 - Tom Starke, Alman futbolcudur
1982 - Paola Cardullo, İtalyan voleybolcu
1982 - Mantorras, Angolalı millî futbolcudur
1982 - Timo Glock, Alman F1 pilotu
1983 - Ethan Carter III, Amerikalı profesyonel güreşçi
1984 - Simone Padoin, İtalyan futbolcu
1986 - Lykke Li, İsveçli şarkıcı, söz yazarı ve model
1988 - Tanju Şahin, Türk futbolcu
1989 - Lily Collins, Amerikalı oyuncu, model ve TV muhabiri
1991 - Tijana Malešević, Sırp voleybolcu
1994 - Ali İsmail Korkmaz, Türk öğrenci (ö. 2013)
1997 - Ciara Bravo, Amerikalı seslendirme sanatçısı
1998 - Orel Mangala, Belçikalı futbolcu
1999 - Neslihan Demir, Türk basketbolcu
Ölümler
235 - Alexander Severus, Roma imparatoru (d. 208)
978 - Edward, 975 yılından öldürüldüğü 978 yılına kadar İngiltere Kralı (d. 962)
1227 - III. Honorius, 18 Temmuz 1216 - 18 Mart 1227 doneminde Papalık yapmıştır (d. 1148)
1314 - Jacques de Molay, Tapınak Şövalyelerinin 23. büyük üstadı
1584 - IV. İvan (Korkunç İvan), Rus Çarı (d. 1530)
1703 - Maria de Dominici, Maltalı bir ressam, heykeltıraş ve Karmelit üçüncü derecede bir rahibeydi (d. 1645)
1745 - Robert Walpole, İngiliz politikacı (d. 1676)
1768 - Laurence Sterne, İrlandalı yazar (d. 1713)
1869 - Pauline Fourès, Fransız ressam ve roman yazarı (d. 1778)
1871 - Augustus De Morgan, Britanyalı matematikçi ve mantıkçı (d. 1806)
1876 - Ferdinand Freiligrath, Alman çevirmen ve şair (d. 1810)
1913 - I. George, Yunanistan Kralı (d. 1845)
1929 - Hamza Hakimzade Niyazi, Özbek şair, yazar ve edebi çevirmen (d. 1889)
1936 - Elefterios Venizelos, Yunan politikacı (d. 1864)
1937 - Mélanie Bonis, Fransız geç romantik dönem bestecisi (d. 1858)
1945 - Teyfuk Abdul, Sovyetler Birliği Kahramanı madalyalı Kırım Tatarı askeri (d. 1915)
1964 - Norbert Wiener, Amerikalı matematikçi ve sibernetik biliminin kurucusu (d. 1894)
1965 - I. Faruk, Mısır Kralı (d. 1920)
1967 - Julio Baghy, Macar aktör (d. 1891)
1977 - Marien Ngouabi, Kongolu asker ve siyasetçi (d. 1938)
1980 - Erich Fromm, Amerikalı sosyolog (d. 1900)
1981 - Cahide Sonku, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu (Türk sinemasının ilk kadın film yönetmeni ve ilk kadın yıldızı) (d. 1919)
1982 - Vasili Çuykov, Sovyetler Birliği Mareşali (d. 1900)
1986 - Bernard Malamud, Amerikalı yazar (d. 1914)
1993 - Beyhan Cenkçi, Türk gazeteci (d. 1935)
1995 - Sadri Alışık, Türk sinemacı (d. 1925)
1996 - Odisseus Elitis, Yunan şair ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1911)
2001 - John Phillips, Amerikalı şarkıcı ve müzisyen (d. 1935)
2003 - Adam Osborne, İngiliz-Amerikalı yazar, yayıncı ve bilgisayar tasarımcısıdır (d. 1939)
2008 - Anthony Minghella, İngiliz film yönetmeni ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü sahibi (d. 1954)
2009 - Natasha Richardson, Britanyalı oyuncu (d. 1963)
2010 - Fess Parker, Amerikalı film ve televizyon oyuncusudur (d. 1924)
2012 - V. George Tupou, Tonga'nın eski kralı (d. 1948)
2015 - Richard Gruenther, Amerikalı bir modern pentatloncuydu (d. 1924)
2016 - Jan Němec, Çek film yönetmeni ve senarist (d. 1936)
2016 - Joe Santos, Amerikalı oyuncudur (d. 1931)
2016 - Lothar Späth, Alman siyasetçi (d. 1937)
2016 - John Urry, İngiliz toplum bilimci (d. 1946)
2016 - Guido Westerwelle, Alman hukukçu, diplomat ve siyasetçi (d. 1961)
2017 - Chuck Berry, Amerikalı müzisyen (d. 1926)
2017 - Ashwin Sundar, Hint otomobil yarışçısı (d. 1985)
2018 - Li Ao, Çinli -Tayvanlı yazar, sosyal yorumcu, tarihçi ve bağımsız politikacıdır (d. 1935)
2019 - Egon Balas, Rumen akademisyen ve matematikçidir (d. 1922)
2019 - György Baló, Macar radyo, televizyon sunucusu, gazeteci ve akademisyendir (d. 1947)
2019 - John Carl Buechler, Amerikalı özel efekt sanatçısı, senarist, film yapımcısı, yönetmeni ve oyuncu (d. 1952)
2019 - Jerrie Cobb, Amerikalı kadın havacı ve pilot (d. 1931)
2020 - Rose Marie Compaoré, Burkina Fasolu politikacı (d. 1958)
2020 - Luciano Federici, İtalyan profesyonel futbolcudur (d. 1938)
2020 - Joaquín Peiró, İspanyol eski futbolcu ve teknik direktör (d. 1936)
2020 - Henri Richelet, Fransız ressam (d. 1944)
2020 - Sérgio Trindade, Brezilyalı kimya mühendisi ve araştırmacı (d. 1940)
2021 - Luis Bedoya Reyes, Perulu siyasetçi (d. 1919)
2021 - Mehmet Genç, Türk tarihçi (d. 1934)
2021 - Richard Gilliland, Amerikalı televizyon ve sinema oyuncusu (d. 1950)
2022 - Boris Romançenko, Ukraynalı halk figürü, aktivist ve Holokost mağduru (d. 1926)
2023 - Vladimir Çernavin, Sovyet-Rus rütbeli asker (d. 1928)
2023 - Gloria Dea, Amerikalı aktris, dansçı ve sihirbaz (d. 1922)
2023 - Valeri Sinau, Sovyet-Rus profesyonel futbolcu ve teknik adam (d. 1944)
2023 - Pedro Solbes, İspanyol iş adamı ve bakan (d. 1942)
2023 - Labo Yari, Nijeryalı yazar (d. 1942)
Tatiller ve özel günler
Türkiye - 18 Mart Çanakkale Zaferi ve Şehitleri Anma Günü
Yaşlılara Saygı Haftası
Erzurum'un Karayazı ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Erzurum'un Narman ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Erzurum'un Tekman ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
0318
18
|
3065
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/16%20Mart
|
16 Mart
|
Olaylar
MÖ 597 - Babil Sürgünü: Yehuda Krallığı'nın Babilliler tarafından fethedilmesi sonucu Yahudiler Babil'e sürüldü.
1521 - Ferdinand Magellan, Filipinler'deki Homonhon adasına vardı.
1909 - Almanya millî futbol takımı, tarihinin en farklı mağlubiyetini İngiltere karşısında aldı: 9-0.
1914 - Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi, Şeyhülislam olarak atandı.
1920 - İtilaf Devletleri, İstanbul'u işgal etti.
1921 - SSCB, Ankara Hükûmeti'ni resmen tanıdı; Moskova Antlaşması imzalandı.
1924 - Tevhid-i Tedrisat Kanunu'nun (3 Mart) kabulünden sonra medreseler kapatıldı.
1924 - Roma Antlaşması doğrultusunda İtalya, Rijeka'yı topraklarına kattı.
1926 - Robert H. Goddard, ilk sıvı yakıtlı roketi fırlattı.
1930 - Küba millî futbol takımı, uluslararası arenada ilk maçını Jamaika karşısında yaptı ve 3-1 kazandı.
1932 - Ankara Demirspor kuruldu.
1935 - Adolf Hitler, Versay Antlaşması'nı iptal ettiğini açıkladı.
1939 - Hitler, Bohemya ve Morayva'yı Alman himayesine aldığını, Prag Kalesi'nde açıkladı.
1939 - II. Dünya Savaşı: Alman birlikleri Çekoslovakya'nın geri kalanını da işgal etti.
1939 - Mısır Prensesi Fevziye Fuad ile İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi evlendi.
1945 - II. Dünya Savaşı: Küçük bir Japon direnişi kaldıysa da Iwo Jima Muharebesi sona erdi.
1964 - TBMM'de gizli yapılan olağanüstü toplantıda, Hükûmete gerektiğinde Kıbrıs'a müdahale yetkisi verildi.
1968 - Amerika Birleşik Devletleri başkanı Johnson, Vietnam'a 35.000 ila 50.000 asker daha göndermeye karar verdi.
1968 - Vietnam Savaşı sırasında My Lai katliamı gerçekleştirildi.
1971 - Deniz Gezmiş ve Yusuf Aslan, Sivas'a bağlı Gemerek'te jandarmayla girdikleri çatışma sonunda yakalandı.
1972 - Cumhuriyet Senatosu; Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkındaki idam kararını onayladı.
1978 - 16 Mart Katliamı: İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi önünde öğrencilere yönelik bombalı saldırıda 7 öğrenci öldü.
1978 - İtalya'da eski Başbakanlardan Aldo Moro, Kızıl Tugaylar tarafından kaçırıldı.
1979 - Çin-Vietnam Savaşı: Çin Halk Kurtuluş Ordusu ülkesine geri döndü. Savaş sona erdi.
1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Van Cezaevi'nden tünel kazılmak suretiyle 33 mahkûm kaçtı.
1988 - Saddam Hüseyin'in emriyle Halepçe'ye zehirli gaz saldırısı yapıldı.
1993 - Avrupa Kulüpler Kupası'nda finale yükselen ilk Türk basketbol takımı Efes Pilsen, Yunanistan'ın Aris takımına yenilerek ikinci oldu: 50-48.
1994 - TBMM tarafından dokunulmazlıkları kaldırıldıktan sonra gözaltına alınan beşi DEP'li altı milletvekili, Türk Ceza Kanunu'nun 125'inci maddesine muhalefet ettikleri gerekçesiyle DGM'ye sevk edildi. Vatana ihanetle suçlanan milletvekilleri, tutuklanarak cezaevine konuldu.
1996 - Profesör İlhan Arsel'in "Biz Profesörler" adlı kitabının davasında Savcı Abdurrahman Yılancı, Hakim Yücel Yurdakul'u taraflılıkla suçlayarak reddetti. Savcının Hakimi reddetmesi Türk adliye tarihinde ilk kez gerçekleşti.
1999 - Kosova'daki Sırp güçlerine karşı, 70 gün sürecek hava harekâtı başlatıldı.
2003 - Rachel Corrie, İsrail tankları tarafından ezilerek öldürüldü.
2004 - Türkiye Taşkömürü Kurumu'nun Karadon maden ocağındaki grizu patlamasında, 8 Çinli işçiden 5'i öldü, 3'ü yaralandı.
2005 - İsrail, Eriha'yı resmi olarak Filistin yönetimine devretti.
2014 - Kırım, tartışmalı bir referandumla Ukrayna'dan ayrılıp Rusya'ya geçmeyi kabul etti.
2022 - Japonya'nın Fukuşima şehrinde 7,3 şiddetinde deprem meydana geldi. 3 kişi öldü, 198 kişi yaralandı.
Doğumlar
1399 - Xuande, Çin'in Ming Hanedanı'nın beşinci imparatoru (ö. 1435)
1750 - Caroline Herschel, Alman-İngiliz astronom (ö. 1848)
1751 - James Madison, ABD'nin 4. Başkanı (ö. 1836)
1755 - Jakob Laurenz Custer, İsviçreli bitki bilimci (ö. 1828)
1771 - Antoine-Jean Gros, Fransız ressam (ö. 1835)
1774 - Matthew Flinders, Birleşik Krallık Kraliyet Donanması albayı, denizcisi ve kartograf (ö. 1814)
1789 - Georg Ohm, Alman fizikçi (ö. 1854)
1789 - Francis Rawdon Chesney, İngiliz general ve kaşif (ö. 1872)
1794 - Ami Boué, Avusturyalı yerbilimci (ö. 1881)
1796 - Cincinnato Baruzzi, İtalyan heykeltıraş (ö. 1878)
1800 - Ninkō, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 120. imparatoru (ö. 1846)
1810 - Robert Curzon, Britanyalı diplomat ve gezgin (ö. 1873)
1813 - Gaëtan de Rochebouët, Fransız siyasetçi (ö. 1899)
1839 - Sully Prudhomme, Fransız şair ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1907)
1846 - Gösta Mittag-Leffler, İsveçli matematikçi (ö. 1927)
1846 - Jurgis Bielinis, Litvanya'lı yayıncı ve yazar (ö. 1918)
1853 - William Eagle Clarke, Britanyalı ornitolog (ö. 1938)
1859 - Aleksandr Stepanoviç Popov, Rus fizikçi (ö. 1906)
1862 - Wil van Gogh, Hollandalı hemşire ve erken feminist (ö. 1941)
1874 - Frédéric François-Marsal, Fransız siyasetçi (ö. 1958)
1878 - Henry B. Walthall, Amerikan sanatçı ve film oyuncusu (ö. 1936)
1879 - Mark Sykes, İngiliz yazar, diplomat, asker ve gezgin (ö. 1919)
1883 - Rudolf John Gorsleben, Alman Ariosofist, Armanist (Armanen rünlerinin uygulayıcısı), dergi editörü ve oyun yazarı (ö. 1930)
1890 - Solomon Mikhoels, Sovyet Yahudi aktör ve sanat yönetmeni (ö. 1948)
1892 - César Vallejo, Perulu şair ve yazar (ö. 1938)
1896 - Otto Hofman, Nazi Almanyası'nda memur (ö. 1982)
1897 - Antonio Donghi, İtalyan ressamıydı (ö. 1963)
1907 - Arkadi Vasilyev, Sovyet yazar (ö. 1972)
1908 - Robert Rossen, Amerikalı yönetmen, senarist ve yapımcı (ö. 1966)
1909 - Nubar Terziyan, Ermeni asıllı Türk sinema sanatçısı (ö. 1994)
1911 - Pierre Harmel, Belçikalı bir avukat, Hristiyan Demokrat politikacı ve diplomat idi (ö. 2009)
1911 - Josef Mengele, Alman (Nazi) doktor (ö. 1979)
1912 - Pat Nixon, ABD'nin 37. Başkanı Richard Nixon'ın eşi (ö. 1993)
1915 - Haldun Taner, Türk yazar (ö. 1986)
1916 - Mercedes McCambridge, Amerikan radyo, sahne, film ve televizyon aktrisidir (ö. 2004)
1916 - Tsutomu Yamaguchi, Japon mühendis (ö. 2010)
1917 - Mehrdad Pahlbod, eski İranlı siyasetçi ve bakandır (ö. 2018)
1918 - Aldo van Eyck, Hollandalı mimardır (ö. 1999)
1918 - Frederick Reines, Amerikalı fizikçi (ö. 1998)
1920 - Traudl Junge, Aralık 1942'den Nisan 1945'e kadar Adolf Hitler'in son özel sekreteri olarak çalışan Alman bir editördü (ö. 2002)
1925 - Cornell Borchers, Litvanya doğumlu Alman oyuncu (ö. 2014)
1926 - Jerry Lewis, Amerikalı aktör, komedyen ve şarkıcı (ö. 2017)
1927 - Vladimir Komarov, Rus kozmonot (ö. 1967)
1928 - Christa Ludwig, Alman opera sanatçısı (ö. 2021)
1929 - Nadja Tiller, Avusturyalı oyuncu (ö. 2023)
1931 - Tevfik Gelenbe, Türk tiyatrocu ve oyuncu (ö. 2004)
1931 - Augusto Boal, Brezilyalı tiyatro insanı (ö. 2009)
1932 - Walter Cunningham, Amerikalı NASA astronotu (ö. 2023)
1933 - Teresa Berganza, İspanyol opera sanatçısı ve eğitimci (ö. 2022)
1936 - Raymond Damadian, Ermeni asıllı Amerikalı doktor, tıp doktoru (ö. 2022)
1937 - Attilio Nicora, İtalyan Vatikana bağlı din adamı ve kardinaldir (ö. 2017)
1937 - Amos Tversky, İsrailli bir bilişsel ve matematiksel psikologdur (ö. 1996)
1939 - Carlos Bilardo, Arjantinli futbolcu ve teknik direktör
1940 - Vakıf Mustafazade, Azerbaycanlı besteci, piyanist (ö. 1979)
1941 - Bernardo Bertolucci, İtalyan yönetmen (ö. 2018)
1941 - Robert Guéï, Fildişi Sahilli asker ve siyasetçi (ö. 2002)
1942 - Jerry Jeff Walker, Amerikalı country şarkıcısı, söz yazarı ve gitarist (ö. 2020)
1943 - Murat Belge, Türk yazar, çevirmen, siyasi aktivist ve akademisyen
1944 - Andrew S. Tanenbaum, ABD'li bilgisayar bilimcisi
1946 - Mustafa Alabora, Türk tiyatro, sinema, dizi oyuncusu ve seslendirme sanatçısı
1948 - Tomris İncer, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2015)
1949 - Victor Garber, Kanadalı televizyon oyuncusu ve şarkıcıdır
1950 - Kate Nelligan, Kanadalı aktris
1951 - Abdülmecid Burbu, Cezayirli millî futbolcudur
1953 - Isabelle Huppert, Fransız oyuncu
1953 - Richard Matthew Stallman, Amerikalı özgür yazılım aktivisti ve GNU projesi ile Özgür Yazılım Vakfı'nın kurucusu
1955 - Linda Lepomme, Belçikalı şarkıcıdır
1956 - Eveline Widmer-Schlumpf, İsviçreli avukat ve siyasetçidir
1959 - Jens Stoltenberg, Norveçli ekonomist ve politikacı
1959 - Savina Yannatu, Yunan şarkıcı
1965 - Mustafa Taşkesen, Türk bürokrat
1967 - Lauren Graham, Amerikalı oyuncu
1971 - Alan Tudyk, Amerikalı aktör
1973 - Kutsi, Türk şarkıcı, besteci, oyuncu ve söz yazarı
1974 - Anne Charrier, Fransız oyuncu
1975 - Luciano Castro, Arjantinli oyuncu
1975 - Sienna Guillory, İngiliz aktris ve modeldir
1976 - Gökcen Özdoğan Enç, Türk siyasetçi
1979 - Leena Peisa, Fin müzisyen, söz yazarı
1980 - Felipe Reyes, İspanyol basketbolcudur
1980 - Bahri Tanrıkulu, Türk tekvando sporcusu
1986 - Alexandra Daddario, Amerikalı oyuncu
1986 - Toney Douglas, Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusu
1986 - Daisuke Takahashi, Japon buz patenci
1987 - Fabien Lemoine, Fransız futbolcudur
1989 - Blake Griffin, Amerikalı profesyonel basketbolcudur
1989 - Jung So-min, Güney Koreli oyuncu
1989 - Theo Walcott, İngiliz futbolcudur
1990 - Josef Hušbauer, Çek futbolcu
1991 - Reggie Bullock, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1994 - Joel Embiid, Kamerunlu profesyonel basketbolcudur
1997 - Florian Neuhaus, Alman millî futbolcudur
1998 - Sefo, Türk rap şarkıcısı
2000 - Umut Güneş, Türk futbolcu
Ölümler
37 - Tiberius, Roma İmparatoru (d. MÖ 42)
455 - III. Valentinianus, Batı Roma İmparatoru (d. 419)
1185 - IV. Baudouin, Kudüs Krallığı'nın 1174 ile 1185 yılları arasındaki hükümdarıdır (d. 1161)
1485 - Anne Neville, Galler Prensesi, İngiltere Kraliçesidir (d. 1456)
1608 - Seonjo, Joseon Krallığı'nın 14. kralı (d. 1552)
1649 - Jean de Brébeuf, Cizvit misyoner (d. 1593)
1664 - İvan Vıhovski, Kazak hetmanı (d. ?)
1736 - Giovanni Battista Pergolesi, İtalyan müzisyen (d. 1710)
1822 - Jeanne Louise Henriette Campan, Fransız eğitimci ve yazar (d. 1752)
1898 - Aubrey Beardsley, İngiliz illüstratör ve yazar (d. 1872)
1913 - Tatyos Efendi, Osmanlı Ermenisi müzisyen (d. 1858)
1914 - Albert Gobat, İsviçreli yazar, eğitim yöneticisi ve Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1843)
1919 - Yakov Sverdlov, Yahudi asıllı Rus devrimci (d. 1885)
1929 - Kel Hasan Efendi, Türk tuluatçı (d. 1865)
1935 - John James Richard Macleod, İskoç hekim ve fizyolog (Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi ve İnsülini bulanlardan) (d. 1876)
1938 - Egon Friedell, Avusturyalı filozof, tarihçi, gazeteci, oyuncu, kabare sanatçısı ve tiyatro eleştirmeni (d. 1878)
1940 - Selma Lagerlöf, İsveçli Nobel Edebiyat Ödülü sahibi ilk kadın yazar (d. 1858)
1944 - Mehmed Abdülkadir Efendi, II. Abdülhamid'in ve Bidâr Kadınefendi'nin oğlu (d. 1878)
1955 - Nicolas de Staël, Fransız ressam (d. 1914)
1957 - Constantin Brâncuși, Rumen heykelci ve çağdaş soyut heykelciliğin öncülerinden (d. 1876)
1966 - Emin Türk Eliçin, Türk yazar (d. 1906)
1988 - Erich Probst, Avusturyalı futbolcu (d. 1927)
1998 - Pertev Naili Boratav, Türk halk bilim araştırmacısı (d. 1907)
2000 - Thomas Ferebee, Amerikalı pilot (Atom bombası'nı atan Enola Gay uçağının bombacısı) (d. 1918)
2003 - Rachel Corrie, Amerikalı barış aktivisti (İsrail tankları tarafından ezilerek öldürüldü) (d. 1979)
2010 - Ksenija Pajcin, Sırp şarkıcı (d. 1977)
2015 - Firuz Çilingiroğlu, Türk hukukçu ve Onursal Yargıtay Başsavcısı (d. 1924)
2016 - Frank Sinatra Jr., Amerikalı şarkıcı ve müzisyen (d. 1944)
2017 - Torgny Lindgren, İsveçli yazardır (1938)
2018 - Louise Slaughter, Amerikalı siyasetçidir (d. 1929)
2019 - Dick Dale, Amerikalı rock gitaristi ve müzisyeni (d. 1937)
2019 - Richard Erdman, Amerikalı oyuncu, komedyen, yapımcı ve yönetmendir (d. 1925)
2019 - Barbara Hammer, Amerikalı film yapımcısı ve yönetmeni (d. 1939)
2019 - Tom Hatten, Amerikalı sahne, televizyon, sinema oyuncusu, radyo ve televizyon sunucusu (d. 1926)
2019 - Yann-Fañch Kemener, Fransız şarkıcı ve müzisyen (d. 1957)
2019 - Muhammed Mahmud Veled Luli, Moritanyalı asker ve devlet adamı (d. 1943)
2019 - Yuliya Naçalova, Sovyet-Rus şarkıcı, aktris ve televizyon sunucusu (d. 1981)
2020 - Nicolas Alfonsi, Fransız siyasetçi ve hukukçu (d. 1936)
2020 - Sergio Bassi, İtalyan folk rock müziği şarkıcısı ve söz yazarı (d. 1951)
2020 - Menachem Friedman, İsrailli sosyolog ve akademisyen (d. 1936)
2020 - Haşim Betahi Gülpayegani, Tahran Eyaleti'nin İran Uzmanlar Meclisi temsilcisiydi (d. 1941)
2020 - Francesco Saverio Pavone, İtalyan hukukçu (d. 1944)
2020 - Saskia Post, Avustralyalı aktris (d. 1961)
2020 - Fariborz Raisdana, İranlı iktisatçı, sosyalist, aktivist, profesör (d. 1945)
2020 - Stuart Whitman, Amerikalı bir aktör (d. 1928)
2021 - Amaranth Ehrenhalt, Amerikalı ressam, heykeltıraş ve yazar (d. 1928)
2021 - Mauro Favilla, İtalyan siyasetçi (d. 1934)
2021 - Erhan Önal, Türk eski futbolcu, futbol menajeri ve futbol yorumcusudur (d. 1957)
2021 - Sabine Schmitz, Alman otomobil yarışçısı ve televizyon sunucusu (d. 1969)
2022 - Slobodan Škrbić, Sırp asıllı Yugoslav eski millî futbolcu (d. 1944)
2023 - Ángel Fournier, Kübalı profesyonel kürekçi (d. 1987)
2023 - Claude Fournier, Kanadalı film yönetmeni, senarist ve görüntü yönetmeni (d. 1931)
2023 - Patrick French, İngiliz yazar, tarihçi ve akademisyen (d. 1966)
2023 - Nani Wijaya, Endonezyalı aktris ve model (d. 1944)
Tatiller ve özel günler
Dünya Vicdan Günü
Dünya Uyku Günü
Erzurum'un Horasan ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
0316
16
|
3066
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/15%20Mart
|
15 Mart
|
Olaylar
1493 - Kristof Kolomb Yeni Dünya'ya yaptığı ilk seyahatten sonra İspanya'ya geri döndü.
1820 - Maine, Amerika Birleşik Devletleri'ne katılarak ülkenin 23. eyaleti oldu.
1848 - 1848 Macar Devrimi patlak verdi.
1892 - Jesse W. Reno tarafından yürüyen merdivenin patenti alındı.
1892 - Liverpool FC kuruldu.
1917 - II. Nikolay, kardeşi Mihail lehine tahtta çekildi.
1919 - Merzifon işgal edildi.
1920 - Birleşik Krallık otoriteleri, İstanbul'da yüz elli kişiyi tutukladı.
1921 - Osmanlı eski Sadrazamı Talat Paşa, Ermeni kırımı'nda rolü olduğu gerekçesiyle Berlin'de 23 yaşındaki Soğomon Tehliryan tarafından öldürüldü.
1928 - 15 Mart Olayı başladı. Japon İmparatorluğu'nda çok sayıda komüniste tutuklama kararı çıkarıldı.
1933 - Almanya'da Hitler, III. Reich'ı ilan etti.
1938 - SSCB'de olağanüstü mahkemede ölüm cezasına çarptırılan, aralarında Ekim Devrimi'nin önderlerinden Nikolay Buharin'in de bulunduğu 18 kişinin cezaları infaz edildi.
1939 - Cumhurbaşkanı Emil Hácha, Nazi Almanyası'nın İkinci Çekoslovak Cumhuriyeti'ni ilhakını kabul etti ve Bohemya ve Moravya Protektorası ilan edildi.
1945 - II. Dünya Savaşı: Sovyet güçleri Yukarı Silezya'yı Alman güçlerinden temizlemek için taarruz başlattı.
1961 - Güney Afrika, Milletler Topluluğu'ndan ayrıldı.
1961 - Turkish Daily News kuruldu. 3 Kasım 2008'den itibaren Hürriyet Daily News adını aldı.
1964 - Sinema yıldızı Elizabeth Taylor ile oyuncu Richard Burton evlendi.
1985 - İnternette ilk alan adı tescili yapıldı.
1989 - Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası'nda Galatasaray, Monaco takımı ile Köln'de bulunan Müngersdorf Stadyumu'nda yaptığı maçta 1-1 berabere kalarak, bu kupada yarı finale yükselen ilk Türk takımı oldu.
2001 - İstanbul - Moskova seferini yapan Tupolev Tu-154 tipi bir uçak, Çeçen korsanlarca kaçırıldı. Medine'ye indirilen uçağa, Suudi antiterör timlerince düzenlenen operasyonda, Türk yolcu Gürsel Kambal, Rus hostes Yuria Fomina ve bir korsan öldü.
2002 - Güneydoğu Anadolu Projesinin sulama tünellerinden T2 faaliyete geçti.
2003 - Hu Jintao, Çin'in 4. Devlet Başkanı olarak göreve başladı.
2004 - Çin Halk Cumhuriyeti'nde ilk kez bir milletvekili, ülkede yılda 10 bin insanın idam edildiğini açıkladı. Ülke, insan hakları örgütlerinin eleştirileri nedeniyle, idamla ilgili rakamlarını gizli tutuyor.
2011 - Suriye İç Savaşı'nın başlangıcı.
2011 - Kenan Evren, kurucularından biri olduğu Mehmetçik Vakfına röportaj verdi. Bu, Evren'in son röportajı oldu.
2019 - Christchurch cami saldırıları: Yeni Zelanda'nın Christchurch şehrindeki El Nur Camii ve Linwood İslam Merkezi'ne gerçekleştirilen saldırılarda, 51 kişi hayatını kaybetti, 49 kişi ise yaralandı. Olay anı, saldırgan tarafından sosyal medyadan canlı yayınlandı.
2023 - Şanlıurfa ve Adıyaman'da sel felaketi yaşandı. 21 kişi öldü.
Doğumlar
270 - Aziz Nikolaos, Yunan Hristiyan aziz ve piskopos (ö. 343)
1638 - Shunzhi, Qing Hanedanı'nın üçüncü imparatoru (ö. 1661)
1713 - Nicolas Louis de Lacaille, Fransız astronom (ö. 1762)
1738 - Cesare Beccaria, İtalyan hukukçu, filozof, ekonomist ve edebiyatçı (ö. 1794)
1746 - Giovanni Battista Venturi, İtalyan fizikçi, diplomat, bilim tarihçisi ve katolik rahip (ö. 1822)
1767 - Andrew Jackson, Amerikalı politikacı ve ABD'nin 7. Başkanı (ö. 1845)
1778 - Pauline Fourès, Fransız ressam ve roman yazarı (ö. 1869)
1821 - Johann Josef Loschmidt, Avusturyalı bilim insanı (ö. 1895)
1830 - Paul Heyse, Alman yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1914)
1830 - Élisée Reclus, Fransız coğrafyacı, tarihçi, yazar, vejetaryen ve anarşist (ö. 1905)
1833 - Géza Fejérváry, Macar general (ö. 1914)
1835 - Dürrinev Kadınefendi, Sultan Abdülaziz'in birinci eşi ve başkadınefendi (ö. 1895)
1851 - William Mitchell Ramsay, İskoç arkeolog ve Yeni Ahit uzmanı (ö. 1939)
1854 - Emil Adolf von Behring, Alman hekim ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 1917)
1859 - Camille Jullian, Fransız tarihçi (ö. 1933)
1869 - Stanislaw Wojciechowski, Polonyalı politikacı (ö. 1953)
1872 - Boris Drangov, Bulgar Albay ve savaş pedagogu (ö. 1917)
1874 - Harold L. Ickes, Amerikalı siyaset adamı (ö. 1952)
1875 - Faik Bey Konitza, Arnavut yazar ve devlet adamı (ö. 1942)
1878 - Rıza Pehlevi, İran şahı (ö. 1944)
1879 - Yakov Ganetsky, Sovyet diplomat ve siyaset adamı (ö. 1937)
1886 - Lili Berky, Macar aktris (ö. 1958)
1887 - Lütfi Kırdar, Türk hekim, devlet adamı, asker, Manisa ve İstanbul Valisi ve Sağlık Bakanı (ö. 1961)
1887 - Leslie Knighton, İngiliz teknik direktör (ö. 1959)
1887 - Baba Salim Öğütçen, Türk halk şairi (ö. 1956)
1887 - Mustafa Merlika-Kruja, Arnavutluk Başbakanı (ö. 1958)
1888 - Refik Halit Karay, Türk yazar (ö. 1965)
1888 - Sophus Nielsen, Danimarkalı futbolcu ve teknik direktör (ö. 1963)
1892 - Laura Papo Bohoreta, Bosnalı Yahudi feministi ve yazar (ö. 1942)
1897 - Ağasadık Geraybeyli, Azeri sinemacı (ö. 1988)
1916 - Fadıl Hoca, Yugoslav siyasetçi (ö. 2001)
1916 - Harry James, ABD'li bir müzisyen (ö. 1983)
1919 - Lawrence Tierney, Amerikalı oyuncudur (ö. 2002)
1920 - E. Donnall Thomas, Amerikalı hekim (ö. 2012)
1930 - Jores Alferov, Rus fizikçi ve akademisyen (ö. 2019)
1931 - Faruk Geç, Türk gazeteci, ressam, çizgi-romancı ve illustratör (ö. 2014)
1932 - Alan Bean, Amerikan test pilotu ve NASA astronotu (ö. 2018)
1932 - Arif Mardin, Türk asıllı Amerikalı albüm yapımcısı (ö. 2006)
1933 - Philippe de Broca, Fransız sinema yönetmeni (ö. 2004)
1933 - Ruth Bader Ginsburg, Amerikalı avukat ve hukukçu (ö. 2020)
1936 - Göksel Arsoy, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu
1938 - Mehmet Sağlam, Türk siyasetçi
1938 - Şükrü Saban, Türk atlet
1941 - Tomris Uyar, Türk öykü yazarı ve çevirmen (ö. 2003)
1942 - Molly Peters, İngiliz oyuncu (ö. 2017)
1943 - David Cronenberg, Kanadalı sinemacı
1944 - Nebahat Çehre, Türk oyuncu ve şarkıcı
1946 - Mahir Çayan, Türk devrimci ve THKP-C lideri (ö. 1972)
1947 - Ry Cooder, Amerikalı gitarist ve şarkıcı
1948 - Övgün Ahmet Ercan, Türk bilim insanı ve jeofizik yüksek mühendisi
1952 - Cemal Gencer, Türk sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2005)
1953 - Bulut Aras, Türk sinema oyuncusu
1953 - Kumba Yalá, Gine-Bissaulu öğretim görevlisi ve siyasetçi (ö. 2014)
1953 - Erik-Jan Zürcher, Hollandalı bilim insanı
1953 - Richard Bruton, İrlandalı politikacı ve ekonomist
1956 - Hasan Akıncıoğlu, Türk iş insanı ve eski Antalyaspor Başkanı
1956 - Hasan Doğan, Türk iş insanı ve Türkiye Futbol Federasyonu Başkanlarından (ö. 2008)
1957 - Joaquim de Almeida, Portekizli-Amerikalı oyuncudur
1957 - Víctor Muñoz, İspanyol millî futbolcu ve teknik direktördür
1957 - David Silverman, Amerikalı animatör
1959 - Ben Okri, Nijeryalı şair ve roman yazarı
1961 - Terry Cummings, Amerikalı emekli basketbol oyuncusu
1963 - Bret Michaels, Amerikalı müzisyen, aktör, yönetmen, senarist ve yapımcıdı
1964 - Rockwell, R&B ve pop türünde şarkı söyleyen müzisyen
1967 - Naoko Takeuchi, Japon manga sanatçısı
1968 - Sabrina Salerno, İtalyan şarkıcı ve oyuncu
1968 - Jon Schaffer, Amerikalı müzisyen
1972 - İbrahim Sediyani, Kürt asıllı Türk gazeteci, yazar, şair, seyyah ve doğa aktivisti
1975 - Veselin Topalov, Bulgar satranç büyük ustası ve eski FIDE dünya şampiyonu
1975 - Eva Longoria, Amerikalı sinema oyuncusu
1975 - will.i.am, Amerikalı hip hop müzisyeni, dansçı, söz yazarı
1977 - Joe Hahn, Kore asıllı Amerikalı DJ, turntablist ve yönetmendir
1979 - Onur Aydın, Türk basketbolcu
1981 - Young Buck, Amerikalı rapçi
1981 - Mikael Forssell, Alman asıllı Fin eski futbolcudur
1981 - Veronica Maggio, İtalyan asıllı İsveçli pop şarkıcısıdır
1982 - Tom Budge, Avustralyalı bir aktördür
1982 - Wilson Kipsang Kiprotich, Kenyalı uzun mesafeci
1983 - Umut Bulut, Türk futbolcu
1983 - Kostas Kaymakoğlu, Yunan millî basketbolcudur
1984 - Wilson Aparecido Xavier Júnior, Brezilyalı futbolcudur
1984 - Kostas Vasiliadis, Yunan profesyonel basketbolcudur
1985 - Kellan Lutz, Amerikalı oyuncu ve model
1986 - Jai Courtney, Avustralyalı oyuncu
1986 - Serkan Çalık, Türk futbolcu
1986 - Lil Dicky, Amerikalı şarkıcı
1988 - Éver Guzmán, Meksikalı futbolcudur
1989 - Sandro, Brezilyalı futbolcusu
1989 - Adrien Silva, Portekizli millî futbolcu
1990 - Fernando Saucedo, Bolivyalı millî futbolcu
1991 - Seren Şirince, Türk oyuncu
1991 - Xavier Henry, Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusu
1992 - Thea Garrett, Maltalı sanatçı ve söz yazarı
1993 - Alia Bhatt, Hint aktris ve şarkıcı
1993 - Paul Pogba, Fransız futbolcu
1995 - Guillermo Martínez Ayala, Meksikalı futbolcu
2000 - Kristian Kostov, Bulgar-Rus şarkıcı
Ölümler
MÖ 44 - Jül Sezar, Romalı asker ve politik lider (d. MÖ 100)
220 - Cao Cao, Doğu Han Haneda büyük güç kazanan bir Çinli savaş ağası ve Hanedanın sondan bir önceki başbakanı (d. 155)
493 - Odoacer, İtalya Kralı (d. 435)
963 - II. Romanos, 959-963 yılları arasında tahta kalan Bizans imparatoru (d. 939)
1190 - Hainault'lu Isabella Fransa Kraliçesi. II. Philip’in karısı ve VIII. Louis’in annesi.
1536 - Pargalı Damat İbrahim Paşa, Osmanlı devlet adamı ve sadrazam (d. 1493)
1833 - Kurt Polycarp Joachim Sprengel, Alman botanikçi ve doktor (d. 1766)
1842 - Luigi Cherubini, İtalyan asıllı ama çalışma hayatının önemli kısmını Fransa'da geçirmiş besteci (d. 1760)
1849 - Giuseppe Caspar Mezzofanti, İtalyan Katolik kardinal ve dil bilimci (d. 1774)
1881 - Nikolay Sablin, Rus siyasetçi (d. ?)
1891 - Joseph Bazalgette, İngiliz başmühendis (d. 1819)
1918 - Marie-Juliette Olga Lili Boulanger bilinen adı: Lili Boulanger, Rus asllı Fransız besteci (d. 1893)
1921 - Mehmed Talat Paşa, Osmanlı Sadrazamı ve İttihat ve Terakki kurucularından (d. 1874)
1937 - Howard Phillips Lovecraft, Amerikalı yazar (d. 1890)
1938 - Nikolay Buharin, Sovyet siyasetçi (d. 1888)
1939 - Deniz Kızı Eftalya, Türk kanto sanatçısı ve şarkıcı (d. 1891)
1941 - Alexej von Jawlensky, Rus ressam (d. 1864)
1942 - Alexander von Zemlinsky, Avusturyalı besteci, orkestra şefi ve müzik eğitimcisi (d. 1871)
1944 - Otto von Below, Prusyalı general (d. 1857)
1945 - Şayân Kadınefendi, V. Murad'ın üçüncü eşi (d. 1853)
1959 - Lester Young, Amerikalı müzisyen (d. 1909)
1962 - Arthur Compton, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1892)
1970 - Arthur Adamov, Rus asıllı Fransız yazar (d. 1908)
1971 - Cevat Fehmi Başkut, Türk gazeteci ve oyun yazarı (d. 1905)
1972 - Ahmed Muradbegović, Bosnalı yazar, oyun yazarı ve romancı (d. 1898)
1975 - Aristotle Onassis, Yunan armatör (d. 1906)
1978 - Jerzy Hryniewski, Polonya Başbakanı (d. 1895)
1981 - René Clair, Fransız film yönetmeni (d. 1898)
1981 - Yaşar Nabi Nayır, Türk şair ve edebiyatçı (d. 1908)
1988 - Edita Morris, İsveçli-Amerikalı yazar (d. 1902)
1989 - Sadettin Öktenay, Türk besteci (d. 1930)
1995 - Mustafa Necati Karaer, Türk yazar, şair, oto biyografici ve eleştirmen (d. 1929)
1997 - Victor Vasarely, Macar asıllı Fransız ressam (d. 1906)
1998 - Benjamin Spock, Amerikalı pediyatrist ve yazar (d. 1903)
2000 - Mengü Ertel, Türk tasarımcı ve sanat yönetmeni (d. 1931)
2003 - Dame Thora Hird, İngiliz aktris, stand-up komedyen, sunucu ve yazar (d. 1911)
2004 - John Anthony Pople, İngiliz matematikçi, kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1925)
2006 - George Yorgo Rallis, Yunan siyasetçi (d. 1918)
2007 - Stuart Rosenberg, Amerikalı film yönetmeni (d. 1927)
2009 - Ron Silver, Amerikalı oyuncu (d. 1946)
2011 - Nate Dogg ya da doğum adıyla Nathaniel Dwayne Hale, Grammy'ye aday gösterilmiş Amerikalı R&B/hip hop şarkıcısı (d. 1969)
2014 - David Brenner, Amerikalı oyuncu, komedyen ve yazar (d. 1936)
2014 - Clarissa Dickson Wright, İngiliz gazeteci, yemek uzmanı ve TV programcısı (d. 1947)
2016 - Lübka Rondova, Bulgar halk şarkıcısı (d. 1936)
2016 - Sylvia Anderson, İngiliz yapımcı ve aktris (d. 1927)
2016 - Ratu Seru Raveive Rabeni, Fijili rugby oyuncusu (d. 1978)
2017 - Ali Murat Daryal, Türk İlahiyat profesörü (d. 1931)
2017 - Phil Garland, Yeni Zelandalı halk müziği sanatçısı (d. 1942)
2018 - Mohamed Sayah, Tunuslu siyasetçi (d. 1933)
2019 - Okwui Enwezor, Nijeryalı yazar, şair, küratör, şair ve eğitimci (d. 1963)
2019 - Wiesław Kilian, Polonyalı siyasetçidir (d. 1952)
2020 - Muhammed Ami-Tahrani, İranlı halterci (d. 1935)
2020 - Suzy Delair, Fransız aktris ve şarkıcı (d. 1917)
2020 - Vittorio Gregotti, İtalyan mimar (d. 1927)
2020 - Aytaç Yalman, Türk asker ve Türk Kara Kuvvetleri Komutanı (d. 1940)
2021 - Gilmar Fubá, Brezilyalı profesyonel futbolcu (d. 1975)
2021 - Yaphet Kotto, Amerikalı aktör (d. 1939)
2022 - Tom Barnett, eski İngiliz profesyonel futbolcu ve teknik direktör (d. 1936)
2022 - Barbara Maier Gustern, Amerikalı vokal koçu, şarkıcı ve müzisyen (d. 1935)
2022 - Anneli Sauli, Fin aktris (d. 1932)
2022 - Ma Shaoxin, Çinli aktör (d. 1936)
2023 - Roman Lentner, Polonyalı eski millî futbolcudur (d. 1937)
2023 - Mimis Papaioannou, eski Yunan millî futbolcu ve teknik adam (d. 1942)
Tatiller ve özel günler
Dünya Tüketiciler Günü
0315
15
|
3067
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/14%20Mart
|
14 Mart
|
Olaylar
1489 - Kıbrıs Krallığı'nın Kraliçesi Catherine Cornaro, Ada'yı Venedik Cumhuriyeti'ne sattı.
1794 - Eli Whitney, pamuk ayrıştırma makinesinin patentini aldı.
1827 - II. Mahmut döneminde, Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane kuruldu.
1919 - Tıp Bayramı ve Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane'nin kuruluş yıldönümü; Hikmet Boran önderliğinde, tıp camiasının emperyalist güçlerin karşısına resmen çıkışı nedeniyle bugün Tıp Bayramı olarak kutlanmaktadır.
1919 - Yunanların İzmir'e çıkarma planı, İngiltere Başbakanı Lloyd George, Fransa Başbakanı Georges Clemenceau, İtalya Başbakanı Vittorio Emanuele Orlando ve ABD Başkanı Woodrow Wilson tarafından kabul edildi.
1923 - Gençlerbirliği Spor Kulübü Ankara'da kuruldu.
1939 - Slovakya Cumhuriyeti ve Karpatlar Ukraynası, Nazi Almanyasının baskısı altında Çekoslovakya'dan bağımsızlıklarını ilan etti.
1939 - Hatay Meclisi, Türk lirası'nı resmi para olarak kabul etti.
1951 - Kore Savaşı: Birleşmiş Milletler Kuvvetleri, Seul'ü geri aldı.
1953 - Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Stalin'in ölümü üzerine yerine getirilen Malenkov, görevini 8 gün sonra Kruşçev'e devretti.
1958 - ABD, Küba'daki Batista rejimine ambargo uygulamaya başladı.
1964 - Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Barış Gücü'nün Kıbrıs'a gitmesini kararlaştırdı.
1975 - Keşan'da askerlik yapan Fatih Laçingil, bölüğe yeni katılan Şaban Dereli'yi parasını gasbedip öldürdü. 12 Eylül döneminde idam edildi.
1980 - ABD Hava Kuvvetleri'ne ait C-130 tipi askeri nakliye uçağı, İncirlik Hava Üssü'ne iniş yaparken düştü. 18 ABD askeri öldü.
1983 - Devlet Güvenlik Mahkemeleri'nin kurulmasını öngören yasa tasarısı, Danışma Meclisi'nde kabul edildi.
1984 - İstanbul'da Bilsak Tiyatro Atölyesi kuruldu.
1998 - İran'da Richter ölçeğine göre 6,9 büyüklüğünde deprem oldu.
1998 - YÖK, başörtüsü takmanın ve taktırmanın suç olduğunu açıkladı.
2000 - Naim Süleymanoğlu, Ankara'da devam ettiği idmanlarda koparmada 145 kg kaldırarak dünya rekoru kırdı.
2003 - Türkiye'nin 59'uncu Hükümeti, Siirt Milletvekili Recep Tayyip Erdoğan Başkanlığında kuruldu.
2008 - Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Abdurrahman Yalçınkaya, Adalet ve Kalkınma Partisi'nin kapatılması için Anayasa Mahkemesi'nde dava açtı.
2011 - İbrahim Tatlıses, Maslak'ta program çıkışı silahlı saldırıya uğradı.
Doğumlar
1627 - Roelant Roghman, Hollandalı Hollanda Altın Çağı ressamı, çizimcisi ve oymacısı (ö. 1692)
1641 - Hyeonjong, Joseon Krallığı'nın 18. kralı (ö. 1674)
1681 - Georg Philipp Telemann, Alman besteci (ö. 1767)
1692 - Peter Van Musschenbroek, Hollandalı bilim insanı (ö. 1761)
1726 - Esma Sultan, III. Ahmed'in kızı (ö. 1788)
1742 - Ağa Muhammed Han Kaçar, İran Şahı ve Kaçar Hanedanı'nın kurucusu (ö. 1797)
1804 - Johann Strauss I, Avusturyalı besteci (ö. 1849)
1820 - II. Vittorio Emanuele, Sardinya Krallığı'nın Kralı (ö. 1878)
1821 - Jens Jacob Asmussen Worsaae, Danimarkalı arkeolog ve tarihöncesici (ö. 1885)
1827 - George Frederick Bodley, Britanyalı mimar (ö. 1907)
1835 - Giovanni Schiaparelli, İtalyan astronom (ö. 1910)
1836 - Jules Joseph Lefebvre, Fransız portre ressamı (ö. 1911)
1844 - I. Umberto, İtalya Kralı (ö. 1900)
1847 - Castro Alves, Brezilyalı şair (ö. 1871)
1853 - Ferdinand Hodler, İsviçreli ressam (ö. 1918)
1854 - Paul Ehrlich, Alman bilim insanı ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 1915)
1854 - Thomas R. Marshall, ABD'nin 28. Başkan Yardımcısı (ö. 1925)
1854 - Alexandru Macedonski, Rumen şair, romancı, oyun yazarı ve edebiyat eleştirmeni (ö. 1920)
1859 - Leonardo Bistolfi, İtalyan heykeltıraş (ö. 1933)
1874 - Anton Philips, Hollanda'da Philips Electronics'in kurucusu (ö. 1951)
1876 - Lev Berg, Rus coğrafyacı, biyolog ve ihtiyolog (ö. 1950)
1879 - Albert Einstein, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1955)
1882 - Wacław Sierpiński, Polonyalı matematikçi (ö. 1969)
1886 - Firmin Lambot, Belçikalı bisiklet yarışçısı (ö. 1964)
1887 - Abdülhak Şinasi Hisar, Türk romancı ve yazar (ö. 1967)
1894 - Vladimir Triandafillov, Sovyet komutan ve teorisyen (ö. 1931)
1903 - Mustafa Barzani, Kürt politikacı (ö. 1979)
1905 - Raymond Aron, Fransız sosyolog ve filozof (ö. 1983)
1906 - Fazıl Küçük, Kıbrıslı Türk politikacı ve gazeteci (ö. 1984)
1906 - Ulvi Cemal Erkin, Türk besteci (ö. 1972)
1908 - Maurice Merleau-Ponty, Fransız filozof (ö. 1961)
1911 - Akira Yoshizawa, Japonlu origami uzmanı (ö. 2005)
1912 - Cliff Bastin, İngiliz eski millî futbolcudur (ö. 1991)
1914 - Ali Tanrıyar, Türk hekim, siyasetçi ve spor adamı (ö. 2017)
1920 - Memduh Ün, Türk yönetmen (ö. 2015)
1923 - Diane Arbus, Amerikalı fotoğraf sanatçısıdır (ö. 1971)
1925 - Tarık Minkari, Türk cerrah ve yazar (ö. 2010)
1926 - Neriman Altındağ Tüfekçi, Türk Halk Müziği solisti ve ilk kadın şefi (ö. 2009)
1928 - Frank Borman, ABD'li test pilotu, iş adamı, çiftlik sahibi ve NASA astronotu
1929 - Bob Goalby, Amerikalı profesyonel golfçü (ö. 2022)
1933 - Michael Caine, İngiliz oyuncu ve Akademi Ödülü sahibi
1933 - Quincy Jones, Amerikalı orkestra şefi, besteci, müzisyen ve yapımcı
1934 - Eugene Cernan, Amerikalı eski deniz ve hava subayı, savaş pilotu ve NASA astronotu (ö. 2017)
1934 - Leonid İvanoviç Rogozov, Sovyet tıp doktoru (ö. 2000)
1934 - Manuel Piñeiro, Kübalı istihbaratçı ve politikacı (ö. 1998)
1938 - Şerafettin Elçi, Türk hukukçu ve siyasetçi (ö. 2012)
1938 - Árpád Orbán, Macar olimpiyat şampiyonu futbolcuydu (ö. 2008)
1940 - Durul Gence, Türk caz müzisyeni ve orkestra şefi
1940 - Metin Altıok, Türk şair ve ressam (ö. 1993)
1941 - Wolfgang Petersen, Alman film yönetmeni
1942 - Emin Çölaşan, Türk gazeteci ve yazar
1942 - Rita Tushingham, İngiliz aktris
1944 - Boris Brott, Kanadalı orkestra şefi, müzisyen, besteci ve motivasyon konuşmacısı (ö. 2022)
1945 - Michael Martin Murphey, Amerikalı bir şarkıcı-söz yazarıdır
1946 - Wes Unseld, Amerikalı eski basketbol oyuncusudur (ö. 2020)
1947 - Jona Lewie, İngiliz şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen
1948 - Billy Crystal, Galli sinema oyuncusu
1948 - Theo Jansen, Hollandalı sanatçı
1950 - Rick Dees, İngiliz aktör
1950 - Ahmet Kamil Erozan, Türk siyasetçi
1952 - Sheila Abdus-Salaam, Amerikalı yargıç ve hukukçu (ö. 2017)
1952 - Mehmet Güçlü, Türk güreşçi
1957 - Franco Frattini, İtalyan siyasetçi (ö. 2022)
1958 - II. Albert, Monako Prensliği'nin hükümdarı ve Grimaldi prenslik hanedanının başı
1961 - Mike Lazaridis, Kanadalı iş insanıdır
1965 - Aamir Khan, Hint oyuncu
1967 - Gürdal Tosun, Türk tiyatro sanatçısı (ö. 2000)
1968 - Megan Follows, Kanadalı-ABD'li aktris
1972 - Kaan Dobra, Polonya asıllı Türk futbolcu
1974 - Santino Marella, Kanadalı profesyonel güreşçi
1975 - Steve Harper, İngiliz futbolcudur
1977 - Naoki Matsuda, Japon eski millî futbolcudur (ö. 2011)
1979 - Nicolas Anelka, Fransız futbolcu
1979 - Chris Klein, ABD'li bir oyuncu
1979 - Sead Ramoviç, Eski Bosnalı millî kaleci
1982 - François Sterchele, Belçikalı futbolcu (ö. 2008)
1985 - Eva Angelina, Amerikalı porno yıldızı
1988 - Sasha Grey, Amerikalı porno yıldızı
1988 - Stephen Curry, Amerikalı basketbolcu
1989 - Colby O'Donis, Porto Riko asıllı Amerikalı R&B ve pop şarkıcısı
1990 - Joe Allen, Galli millî futbolcudur
1990 - Kolbeinn Sigþórsson, İzlandalı futbolcu
1991 - Emir Bekrić, Sırp engelli atleti
1992 - Ami Sugita, Japon millî futbolcu
1992 - Mardik Mardikyan, Suriyeli milli futbolcu
1994 - Ansel Elgort, Amerikalı aktör ve şarkıcı
1996 - Mustafa Batuhan Altıntaş, Türk futbolcu
1997 - Simone Biles, Amerikalı jimnastikçi
1998 - Neslican Tay, Türk kanser aktivisti (ö. 2019)
2008 - Abby Ryder Fortson, Amerikalı oyuncu
Ölümler
1457 - İmparator Jingtai, Çin'in Ming Hanedanı'nın yedinci imparatoru (d. 1428)
1471 - Thomas Malory, İngiliz yazar (d. 1415)
1571 - János Zsigmond Zápolya, 1540-1571 arası Transilvanya ve Macaristan Kralı (d. 1540)
1604 - Kınalızade Hasan Çelebi, Osmanlı fıkıh ve kelâm alimi (d. 1546)
1632 - Tokugawa Hidetada, Tokugawa Hanedanlığı'nın 2. şogunu (d. 1579)
1698 - Claes Rålamb, İsveçli bir devlet adamıydı (d. 1622)
1703 - Robert Hooke, İngiliz bilim insanı (d. 1635)
1791 - Johann Salomo Semler, Alman protestan teolog (d. 1725)
1823 - Charles-François du Périer Dumouriez, Fransız generali (d. 1739)
1854 - Yekaterina Vladimirovna Apraksina, Rus soylu (d. 1770)
1883 - Karl Marx, Alman filozof ve ekonomist (d. 1818)
1932 - George Eastman, Amerikalı mucit ve sanayici (Kodak Şirketi) (d. 1854)
1932 - Frederick Jackson Turner, Amerikalı bir tarihçiydi (d. 1861)
1938 - Aleksey Rıkov, Bolşevik devrimci (d. 1881)
1940 - Gabriele Possanner, Avusturyalı hekim (d. 1860)
1944 - Katharine Elizabeth Dopp, Amerikalı eğitimci ve yazar (d. 1863)
1946 - Werner von Blomberg, Nazi Almanyası'nın Savunma Bakanı d. 1878)
1953 - Klement Gottwald, Çek devlet adamı ve gazeteci d. 1896)
1955 - Şamran Hanım, Türk besteci ve kanto sanatçısı (d. 1870)
1959 - Faik Ahmet Barutçu, Türk siyasetçi (d. 1894)
1968 - Josef Harpe, I. Dünya Savaşı ve II. Dünya Savaşı sırasında Alman Generaloberst (d. 1887)
1975 - Susan Hayward, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1917)
1978 - Aziz Basmacı, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1912)
1995 - William Alfred Fowler, Amerikalı filozof (d. 1911)
1997 - Jurek Becker, Polonya doğumlu Alman yazar, film senaristi ve Doğu Alman muhalif (d. 1937)
1997 - Fred Zinnemann, Avusturya asıllı Amerikalı film yönetmeni (d. 1907)
2006 - Lennart Meri, Estonyalı yazar ve film yönetmeni (Estonya'nın 2. Cumhurbaşkanı) (d. 1929)
2007 - Sa'dun Hammadi, Saddam Hüseyin'in devlet başkanlığı dönemindeki eski Irak başbakanı (d. 1930)
2010 - Peter Graves, Amerikalı aktör (Görevimiz Tehlike) (d. 1926)
2011 - Jülide Gülizar, Türk sunucu, yazar, eğitmen ve TRT'nin ve Türkiye’nin ilk haber spikerlerinden (d. 1929)
2012 - Ċensu Tabone, Maltalı siyasetçi (d. 1913)
2013 - Jack Greene, Amerikalı country müzik sanatçısı (d. 1930)
2014 - İlhan Feyman, Türk caz müzisyeni ve trompetçi (d. 1930)
2016 - Peter Maxwell Davies, Britanyalı opera ve batı klasik müzik bestecisi ve orkestra şefi (d. 1934)
2017 - Luigi Pascale, İtalyan uçak tasarımcısı ve mühendis (d. 1923)
2018 - Halit Deringör, Türk futbolcu ve spor yazarı (d. 1922)
2018 - Marielle Franco, Brezilyalı aktivist ve siyasetçi (d. 1979)
2018 - Stephen Hawking, İngiliz fizikçi, evrenbilimci, astronom, teorisyen ve yazar (d. 1942)
2018 - Liam O'Flynn, İrlandalı folk müzisyenidir (d. 1945)
2019 - Kurt Armbruster, İsviçreli eski futbolcudur (d. 1934)
2019 - Birch Bayh, Amerikalı siyasetçi (d. 1928)
2019 - Godfried Danneels, Belçikalı Roma Katolik kardinal ve piskopos (d. 1933)
2019 - Pat Laffan, İrlandalı oyuncu (d. 1939)
2019 - Ralph Metzner, Alman asıllı Amerikalı psikolog ve yazar (d. 1936)
2019 - Charlie Whiting, Formula 1 Teknik Departmanı başkanı (d. 1952)
2020 - Gustavo Bebianno, Brezilyalı hukukçu ve siyasetçi (d. 1964)
2020 - Mübaşir Hasan, Pakistanlı sosyalist görüşlü siyasetçi ve mühendis (d. 1922)
2020 - Eva Pilarová, Çek pop, caz müziği şarkıcısı, şarkıcı ve söz yazarı (d. 1939)
2020 - Genesis P-Orridge, İngiliz şarkıcı, söz yazarı, müzisyen, şair, performans sanatçısı ve okültist (d. 1950)
2020 - Piero Schlesinger, bir İtalyan hukukçu, bankacı, avukat ve akademisyen (d. 1930)
2020 - Nihal Yeğinobalı, Türk yazar ve çevirmen (d. 1927)
2021 - Aurora Cornu, Romanya doğumlu Fransız aktris, yazar, film yönetmeni ve çevirmen (d. 1931)
2021 - Henry Darrow, Amerikalı karakter oyuncusu (d. 1933)
2021 - Thione Seck, Senegalli şarkıcı ve söz yazarı (d. 1955)
2022 - Scot Hall, profesyonel güreşçidir (d. 1958)
2022 - Anil Joshiyara, Hint siyasetçi ve hekim (d. 1952)
2023 - Bobby Caldwell, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen (d. 1951)
2023 - Louisette Dussault, Kanadalı aktris ve yazar (d. 1940)
2023 - Antonina Uccello, Amerikalı eski siyasetçi (d. 1922)
Tatiller ve özel günler
Tıp Bayramı
Pi Günü
Dünya Rotaract Günü
Erzurum'un Hınıs ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Erzurum'un Köprüköy ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
0314
14
|
3068
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/13%20Mart
|
13 Mart
|
Olaylar
624 - Bedir Muharebesi gerçekleştirildi.
1781 - Güneş sisteminin yedinci gezegeni olan Uranüs, Alman kökenli İngiliz gök bilimci, William Herschel tarafından keşfedildi.
1840 - Osmanlı İmparatorluğu'nun resmî takvimi olarak Rumi Takvim, kullanılmaya başlandı.
1881 - Rus Çarı II. Aleksandr, Narodnaya Volya adlı örgütün gerçekleştirdiği bombalı bir suikast sonucunda öldü.
1899 - Mustafa Kemal, '1283' yaka numarasıyla Kara Harp Okulu'nun piyade sınıfına yazıldı.
1900 - Fransa'da çocuk ve kadınların çalışma saatleri, günde 11 saat ile sınırlandırıldı.
1919 - Kâzım Karabekir, Erzurum'da 15'inci Kolordu Komutanlığına atandı.
1926 - Mustafa Kemal Paşa'nın Falih Rıfkı Atay ve Mahmut (Soydan) beylere anlattığı hayat hikâyesi ve hatıralarının kısaltılmış şekli, Milliyet gazetesinde (Bugünkü Milliyet'le aynı değildir. 1935'ten itibaren Tan adıyla yayınlanan gazete) yayımlandı.
1933 - Almanya'da Joseph Goebbels, Halkı Aydınlatma ve Propaganda Bakanı oldu.
1940 - Finlandiya'nın teslim olması ile Kış Savaşı bitti.
1954 - Dien Bien Phu Muharebesi başladı.
1955 - Fenerbahçe-Galatasaray futbol maçında taraftarlar tribünde çatıştı, bir kişi öldü.
1981 - 7 Ocak 1981'de Astsubay Üstçavuş Hasan Hüseyin Özcan, Astsubay Üstçavuş Nihat Özsoy, Jandarma Er Şaban Öztürk ve Orman Muhafız Bekçisi Hayri Şimşek'i öldüren sol görüşlü militan Mustafa Özenç, ölüm cezasına çarptırıldı.
1982 - 12 Eylül Darbesi'nin 11, 12 ve 13. idamları: Yasa dışı TKEP'i (Türkiye Komünist Emek Partisi) kurup örgütün adını duyurmak için 1980 yılında müteahhit Nuri Yapıcı'yı ve MHP İzmir il sekreteri eczacı Turan İbrahim'i öldüren sol görüşlü militanlar Seyit Konuk, İbrahim Ethem Coşkun ve Necati Vardar, idam edildiler.
1983 - Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Mersin'de halka seslendi: "Eski parti yöneticileri yine gelsinler ve o tarihte olduğu gibi yine birbirleriyle çekişmelere, kavga etmeye başlasınlar, anarşi ve terörü hortlatsınlar, göz yumacak mısınız? Bakın hep bir ağızdan 'Hayır!' diyorsunuz. Bu elbette olmayacaktır."
1983 - Beylerbeyi'nde restorasyonu süren tarihi İsmail Hakkı Efendi Yalısı, gece çıkan yangında kül oldu. Yalının yanındaki 205 yıllık Beylerbeyi Camii'nin kubbesi de tamamen hasar gördü.
1992 - Erzincan'da Richter ölçeğine göre 6.8 şiddetindeki depremde 653 kişi öldü.
1994 - İstanbul Boğazı'nda iki Rum gemisinin çarpışması sonucunda yangın çıktı. 15 denizcinin öldüğü, 17 denizcinin de kaybolduğu kaza sonucu denize yayılan petrol çevre kirliliğine yol açtı.
1996 - Efes Pilsen basketbol takımı Koraç Kupası'nı aldı.
1996 - İskoçya'nın Dunblane kasabasındaki Dunblane İlkokulunda okulu basan silahlı bir kişi, 3 dakika içinde sınıf öğretmeni ve 5-6 yaşlarındaki 16 çocuğu öldürdü. Saldırıdan sonra saldırgan, kendi kafasına kurşun sıkarak yaşamına son verdi.
2006 - ABD'de 11 Eylül saldırılarının tek sanığı olan Fas asıllı Fransız Zekeriya Musavi davasında tanıkların yalan söylemeye yönlendirildiği ortaya çıktı. Yargıç, tanıklıkları iptal etti ve duruşmayı askıya aldı.
2013 - Vatikan'da yeni Papa belli oldu. Katolik dünyasının 266. Papası, Arjantinli Kardinal Jorge Mario Bergoglio oldu. I. Francis ismini seçen Kardinal, 1000 yıldır Avrupa dışından seçilen ve Latin Amerikalı olan ilk Papa'dır.
2014 - Birleşik Krallık'a bağlı İngiltere ve Galler'de eşcinsel evlilik yasası yürürlüğe girdi.
2016 - Ankara Güvenpark'ta bomba yüklü araçla intihar saldırısı düzenlendi. Patlamada ölen kişi sayısı 37 olarak açıklandı. Saldırıdan önce sabah saatlerinde ülke genelinde Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) yapıldı.
2020 - COVID-19 pandemisi nedeniyle Türkiye'de yüz yüze eğitime ara verildi, uzaktan eğitime geçildi.
Doğumlar
1499 - Juan Rodríguez Cabrillo, İspanyol-Portekizli kâşif (ö. 1543)
1615 - XII. İnnocentius, Katolik Kilisesi'nin 242. Papası (ö. 1700)
1674 - Jean Louis Petit, Fransız cerrah ve vidalı turnikenin mucidi (ö. 1750)
1741 - II. Joseph, (1765-1790) döneminde Kutsal Roma-Germen imparatoru (ö. 1790)
1763 - Guillaume Marie Anne Brune, Fransız mareşal ve siyaset adamı (ö. 1815)
1764 - Charles Grey, Britanyalı siyasetçi (ö. 1845)
1800 - Mustafa Reşit Paşa, Osmanlı İmparatorluğu'nda Tanzimât'ın mimarı ve devlet yöneticisi (ö. 1858)
1830 - Antônio Conselheiro, Brezilya dini lider ve vaiz (ö. 1897)
1839 - Tage Reedtz-Thott, Danimarkalı siyasetçi (ö. 1923)
1855 - Percival Lowell, Amerikalı iş insanı, yazar ve matematikçi (ö. 1912)
1870 - John Isaac Briquet, İsviçreli botanikçi (ö. 1931)
1880 - Otto Meissner, Almanya Cumhurbaşkanı Dairesi başkanı (ö. 1953)
1881 - Enrique Finochietto, Arjantinli akademisyen, doktor ve mucit (ö. 1948)
1883 - Eugen von Schobert, Alman general (ö. 1941)
1886 - Blavatniy Nikifor İvanoviç, Ukraynalı asker ve toplum eylemcisi, dramaturg, gazeteci (ö. 1941)
1889 - Albert William Stevens, Amerikalı asker, baloncu ve ilk hava fotoğrafçılarından (ö. 1949)
1892 - Pedro Calomino, Arjantinli eski millî futbolcu (ö. 1950)
1897 - Yeğişe Çarents, Ermeni şair ve yazar (ö. 1937)
1897 - Richard Hildebrandt, Nazi Almanyasında Reichstag üyesi ve siyasetçi (ö. 1952)
1898 - Henry Hathaway, Amerikalı sinema yönetmeni ve aktör (ö. 1985)
1899 - John H. van Vleck, Amerikalı fizikçi ve Nobel Ödülü sahibi (ö.1980)
1908 - Myrtle Bachelder, Amerikalı kimyager, akademisyen, bilim insanı ve asker (ö. 1997)
1910 - Kemal Tahir, Türk roman yazarı ve düşünür (ö. 1973)
1911 - L. Ron Hubbard, Amerikalı yazar (ö. 1986)
1913 - Sergey Mihalkov, Sovyet ve Rus yazarıydı (ö. 2009)
1915 - Melih Cevdet Anday, Türk şair, tiyatro oyunu, roman, deneme ve makale yazarı (ö. 2002)
1916 - İsmet Bozdağ, Türk araştırmacı ve yakın tarih yazarı (ö. 2013)
1916 - Mario Ferrari Aggradi, İtalyan siyasetçi, eski bakan (ö. 1997)
1916 - Jacque Fresco, ABD'li bir endüstriyel tasarımcı, toplum mühendisi, mucit (ö. 2017)
1919 - Mualla Eyüboğlu, Türk mimar (Türkiye'nin ilk kadın mimarlarından) (ö. 2009)
1921 - Al Jaffee, Amerikalı çizgi roman sanatçısı (ö. 2023)
1923 - Dimitrios İoannidis, Yunan asker (ö. 2010)
1925 - Roy Haynes, Amerikalı bir caz davulcusudur
1926 - Doğan Avcıoğlu, Türk gazeteci, yazar ve siyaset adamı (ö. 1983)
1929 - Zbigniew Messner, Polonya'da komünist bir ekonomist ve politikacı (ö. 2014)
1930 - Pamela Kosh, İngiliz karakter oyuncusu (ö. 2022)
1939 - Macit Flordun, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1996)
1939 - Neil Sedaka, Amerikalı pop şarkıcısı, piyanist ve besteci
1941 - Donella Meadows, Amerikalı bir çevre bilimcisi, eğitimci ve yazardır (ö. 2001)
1942 - Mahmut Derviş, Filistinli şair (ö. 2008)
1942 - Scatman John, Amerikalı şarkıcı (ö. 1999)
1943 - Şevket Altuğ, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı
1944 - Erkan Yücel, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 1985)
1945 - Anatoli Fomenko, Rus matematikçi ve Yeni Kronoloji'nin yazarlarından
1947 - Beat Richner, İsviçreli pedagog ve çellisttir (ö. 2018)
1950 - Haşim Kılıç, Türk hukukçu
1950 - Charles Krauthammer, Amerikalı Pulitzer Ödülü sahibi sendikacı, köşe yazarı, yazar, siyasi yorumcu ve eski hekimdir (ö. 2018)
1950 - William H. Macy, Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu
1953 - Deborah Raffin, Amerikalı dizi ve sinema oyuncusu ve yönetmen (ö. 2012)
1955 - Bruno Conti, İtalyan futbolcudur
1955 - Glenne Headly, Amerikalı oyuncudur (ö. 2017)
1956 - Dana Delany, iki zamanlı Emmy Ödülleri kazanan Amerikan oyuncu
1957 - Enver Öktem, Türk sendikacı ve siyasetçi (ö. 2017)
1960 - Adam Clayton, İrlandalı rock grubu U2'nün bas gitaristidir
1960 - Jorge Sampaoli, Arjantinli teknik direktör
1962 - Seyhan Erözçelik, Türk şair (ö. 2011)
1967 - Andrés Escobar, Kolombiyalı millî futbolcu (ö. 1994)
1968 - Ercan Saatçi, Türk müzisyen ve yapımcı
1971 - Annabeth Gish, Amerikalı oyuncudur
1971 - Günay Karacaoğlu, Türk dizi ve sinema oyuncusu
1971 - Allan Nielsen, Danimarkalı millî futbolcu ve teknik direktör
1972 - Common, Amerikalı hip hop şarkıcısı ve aktör
1973 - Edgar Davids, Surinam asıllı Hollandalı futbolcudur
1973 - David Draiman, Amerikalı müzisyen
1975 - Mark Clattenburg, İngiltere Futbol Federasyonu Futbol hakemidir
1976 - Maxim Gunjia, Abhazya'nın defakto hükûmetinin dış işleri bakanı
1976 - Danny Masterson, Amerikalı aktör ve disk jokeyidir
1980 - Caron Butler, Amerikalı basketbolcu
1982 - Hande Katipoğlu, Türk aktris
1982 - Gisela Mota Ocampo, Meksikalı siyasetçi (ö. 2016)
1983 - Erkan Veyseloğlu, Türk basketbolcu
1985 - Emile Hirsch, Amerikalı oyuncu
1985 - Liliane Tiger, Çek porno oyuncusu
1985 - Taner Sağır, Türk halterci
1987 - Andreas Beck, Alman Millî futbolcudur
1989 - Holger Badstuber, Alman futbolcudur
1989 - Marko Marin, Alman eski futbolcudur
1990 - Anicet Abel, Madagaskarlı millî futbolcudur
1991 - Tristan Thompson, Kanadalı profesyonel basketbolcudur
1992 - Kaya Scodelario, İngiliz oyuncu
1994 - Gerard Deulofeu, İspanyol millî futbolcu
1995 - Jeong Min-Hyuku, Güney Koreli futbolcu
1998 - Jack Harlow, Amerikalı rapçidir
2004 - Coco Gauff, bir Amerikan tenis oyuncusudur
Ölümler
1352 - Ashikaga Tadayoshi, Japon yönetici ve asker (d. 1306)
1447 - Şahruh, Timur İmparatorluğu üçüncü hükümdarı (d. 1377)
1513 - Şehzade Korkut, Sultan II. Bayezid'in oğlu (d. 1467)
1619 - Richard Burbage, İngiliz oyuncu (d. 1568)
1711 - Nicolas Boileau, Fransız şair ve eleştirmen (d. 1636)
1778 - Charles le Beau, Fransız tarihçi yazar (d. 1701)
1808 - VII. Christian, Danimarka ve Norveç kralı (d. 1749)
1842 - Henry Shrapnel, İngiliz Ordusu subayıdır (d. 1761)
1845 - John Frederic Daniell, İngiliz kimyacı ve fizikçi (d. 1790)
1879 - Adolf Anderssen, Alman satranç ustası (d. 1818)
1881 - II. Aleksandr, Rus Çarı (d. 1818)
1881 - İgnati Grinevitski, Polonyalı devrimci (d. 1856)
1885 - Titian Peale, Amerikalı doğa tarihçisi, entomolog ve fotoğrafçı (d. 1799)
1900 - Catherine Wolfe Bruce, Amerikalı yardımsever ve gök bilimci (d. 1816)
1901 - Benjamin Harrison, Amerikalı politikacı (d. 1833)
1901 - Fernand Pelloutier, Fransız işçi önderi ve teorisyen (Anarko-sendikalist hareketin temsilcisi) (d. 1867)
1906 - Susan B. Anthony, Amerikalı kadın hakları savunucusu (d. 1820)
1915 - Sergei Vitte, Rus politikacı (d. 1849)
1936 - Francis Bell, Yeni Zelandalı siyasetçidir (d. 1851)
1937 - Lars Edvard Phragmén, İsveçli matematikçi (d. 1863)
1938 - Cevat Çobanlı, Türk asker ve Türk Kurtuluş Savaşı komutanlarından (d. 1870)
1952 - Ömer Rıza Doğrul, Türk siyasetçi, gazeteci ve yazar (d. 1893)
1965 - Fan Noli, Arnavut şair, tarihçi, gazeteci, siyasetçi, Ortodoks metropolit (d. 1882)
1970 - Adalet Cimcoz, Türk dublaj sanatçısı ve yazar (d. 1910)
1975 - İvo Andriç, Sırp yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1892)
1977 - Hikmet Onat, Türk ressam (d. 1882)
1989 - Emin Fahrettin Özdilek, Türk asker ve politikacı (d. 1898)
1990 - Bruno Bettelheim, Amerikalı psikologtur (d. 1903)
1994 - Cihat Burak, Türk ressam (d. 1915)
1996 - Krzysztof Kieślowski, Polonyalı sinemacı ve yönetmen (d. 1941)
1998 - Hans von Ohain, Alman mucit (d. 1911)
1999 - Lee Falk, Amerikalı bir yazar, tiyatro yönetmeni ve yapımcıydı (d. 1911)
2000 - Nevzat Eren, Türk tıp doktoru (d. 1937)
2002 - Hans Georg Gadamer, Alman felsefeci (d. 1900)
2006 - Jimmy Johnstone, İskoç eski futbolcudur (d. 1944)
2006 - Maureen Stapleton, Amerikalı oyuncu ve En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (d. 1925)
2008 - Mehmet Gül, Türk hukukçu, siyasetçi ve iş insanı (d. 1955)
2009 - Betsy Blair, Amerikalı bir sinema ve tiyatro oyuncusuydu (d. 1923)
2009 - Andrew Robert Patrick Martin, Kanadalı profesyonel güreşçi (d. 1975)
2010 - He Pingping, Dünyanın en kısa boylu insanı (d. 1988)
2010 - Jean Ferrat, Fransız şarkıcı ve şarkı sözü yazarı (d. 1930)
2012 - Michel Duchaussoy, Fransız oyuncu (d. 1938)
2014 - Ahmad Tejan Kabbah, Sierra Leoneli siyasetçi (d. 1932)
2015 - Suzette Jordan, Hint aktvis (d. 1974)
2016 - Hilary Putnam, Amerikalı filozof, bilişim uzmanı, matematikçi ve bilim insanı (d. 1926)
2017 - Amy Krouse Rosenthal, Amerikalı çocuk kitapları yazarı, film yapımcısı ve radyo sunucusu (d. 1965)
2019 - Frank Cali, İtalyan asıllı Amerikalı mafya lideridir (d. 1965)
2019 - Beril Dedeoğlu, Türk akademisyen, yazar ve siyasetçi (d. 1961)
2020 - Alejandro Betts, Arjantinli hava trafik kontrolörü, siyasetçi, aktivist, yazar ve tarihçi (d. 1947)
2020 - Lucien Braun, Fransız felsefe tarihçisi, filozof ve akademisyen (d. 1923)
2020 - Filippos Peçalnikos, Yunan politikacı (d. 1950)
2020 - Nasır Şabani, İranlı general (d. 1957)
2020 - Yang Mu, Tayvanlı şair, deneme yazarı, eleştirmen, Klasik Çin Edebiyatı profesörü (d. 1940)
2020 - Dana Zátopková, Çekoslovak cirit atıcı (d. 1922)
2021 - Rostyslav Bahdasarov, Ukraynalı profesyonel futbolcudur (d. 1993)
2021 - Raoul Casadei, İtalyan müzisyen ve besteci (d. 1937)
2021 - Marvin Hagler, Amerikalı eski profesyonel boksör ve film oyuncusu (d. 1954)
2021 - Obren Joksimović, Sırp cerrah ve siyasetçi (d. 1952)
2021 - Kiyoko Ono, Japon siyasetçi ve jimnastikçi (d. 1936)
2021 - Erol Toy, Türk yazar (d. 1936)
2021 - Murray Walker, Formula 1 motor sporları yorumcusu (d. 1923)
2022 - Erhard Busek, Avusturyalı siyasetçi (d. 1941)
2022 - Vic Elford, eski İngiliz spor otomobil, ralli ve Formula Bir pilotu (d. 1935)
2022 - William Hurt, Amerikalı sinema oyuncusu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (d. 1950)
2022 - Ejder İsmailov, Azeri filolog ve siyasetçi (d. 1938)
2022 - Samuel Massell, Amerikalı siyasetçi ve iş adamı (d. 1927)
2022 - Micaëla Cousiño Quiñones de León, İspanyol-Şilili soylu (d. 1938)
2022 - Ľubomír Roman , Slovak siyasetçi ve aktör (d. 1944)
2022 - Tang Chuan, Tayvanlı aktör (d. 1952)
2023 - Mabo Ismaila, Nijeryalı eski futbolcu ve teknik sorumlu (d. 1944)
2023 - Eliseu Padilha, Brezilyalı hukukçu ve siyasetçi (d. 1945)
2023 - Joe Pepitone, Amerikalı profesyonel beyzbolcu (d. 1940)
2023 - Barbro Westerholm, İsveçli bir politikacısıdır (d. 1933)
Tatiller ve özel günler
Erzurum'un Pasinler ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Artvin'in Hopa ilçesinden Gürcü birliklerinin geri çekilişi (1921)
0313
13
|
3069
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/12%20Mart
|
12 Mart
|
Olaylar
1664 - New Jersey, İngiltere Krallığının bir kolonisi oldu.
1881 - Tunus, Fransa tarafından işgal edildi.
1894 - Coca-Cola, ilk kez şişede satılmaya başlandı.
1913 - Avustralya'nın gelecekteki başkenti resmen Canberra oldu. Melbourne, geçici olarak 1927'ye kadar başkent olarak kaldı.
1918 - Moskova, Rusya'nın başkenti oldu. Sankt-Peterburg başkent statüsünü son 215 yıldır sürdürüyordu.
1921 - Londra Konferansı sona erdi. İtilaf Devletleri barış önerdi.
1921 - Türk Milleti'nin İstiklâl Marşı, TBMM'de kabul edildi.
1925 - Çinli lider Sun Yat-sen öldü, yerine General Çan Kay Şek getirildi.
1928 - Kaliforniya'da St. Francis Barajı yıkıldı; 400 kişi öldü.
1930 - Hindistan'da Mahatma Gandi, tuz üretimindeki Hükûmet tekeline karşı çıkmak amacıyla, Ahmetabat'tan denize 300 millik "Tuz Yürüyüşüne" (Salt Satyagraha) başladı.
1938 - Almanya askerî birlikleri Avusturya topraklarına girdi ve ertesi gün Avusturya'yı resmen ilhak etti.
1947 - Harry Truman, ABD Kongresi'nden, Türkiye ve Yunanistan'a Sovyetler Birliği baskısından kurtarılmaları için toplam 400 milyon dolarlık bir yardımda bulunulması ve bu Devletlerin sivil ve askeri personeline, ABD'de eğitim verilmesi için yetki istedi.
1958 - 3. Eurovision Şarkı Yarışması gerçekleştirildi. Fransa, André Claveau'nun "Dors Mon Amour" şarkısıyla 1. oldu. 1956 yılındaki gibi bu yıl da İngilizce şarkı yoktu.
1967 - Suharto, Endonezya Devlet Başkanlığı görevini Sukarno'dan devraldı.
1971 - Türk Silahlı Kuvvetleri, 12 Mart Muhtırası'nı verdi. Başbakan Süleyman Demirel, bu gelişme üzerine istifa etti. Muhtıra; Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç, Kara Kuvvetleri Komutanı Faruk Gürler, Hava Kuvvetleri Komutanı Muhsin Batur ve Deniz Kuvvetleri Komutanı Celal Eyiceoğlu'nun imzasını taşıyordu.
1979 - Pakistan, CENTO'dan ayrıldığını açıkladı. Bir gün sonra da İran'ın ayrılmasıyla, CENTO'nun varlığı sona erdi.
1985 - Sovyetler Birliği ile ABD arasında, Cenevre'de Stratejik Nükleer Kuvvetler, Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler, Uzay ve Savunma Sistemleri ile ilgili "Yeni Silahların Kontrolü Görüşmeleri" başladı.
1987 - Les Misérables müzikali, Broadway'de gösterime girdi.
1989 - Sir Tim Berners-Lee bir bilgi yönetim sistemi hakkındaki teklifini CERN'e sundu, bu sonradan World Wide Web'e dönüştü.
1993 - Mumbai'de Bombay saldırıları gerçekleşti.
1999 - Varşova Paktı'nın eski üyeleri; Çekya, Macaristan ve Polonya, NATO'ya katıldı.
2000 - Papa II. John Paul, Kilise'nin geçmişte Yahudilere, muhaliflere, kadınlara ve yerlilere karşı işlediği günahlardan ötürü af diledi.
2003 - Sırbistan Başbakanı Zoran Đinđić, Belgrad'da öldürüldü.
2004 - Suriye'de, Kamışlı Olayları patlak verdi.
2011 - Fukuşima I. Nükleer Santrali'nde patlama meydana geldi.Sonucunda 2011 Tōhoku depremi ve tsunamisi'nden bir gün sonra atmosfere radyasyon yaydı.
2020 - Türkiye'de Milli Eğitim Bakanlığı tarafından koronavirüs nedeniyle eğitim öğretime ara verildi.
Doğumlar
1613 - André Le Nôtre, Kral Louis XIV'in peyzaj ve bahçe mimarı (ö. 1700)
1637 - Anne Hyde, York Dükü James'in (daha sonra Kral II. James) ilk karısı olarak York ve Albany Düşesi idi. (ö. 1671)
1685 - George Berkeley, İngiliz düşünür (ö. 1753)
1710 - Thomas Arne, İngiliz besteci (ö. 1778)
1784 - William Buckland, İngiliz yer bilimci (ö. 1856)
1790 - John Frederic Daniell, İngiliz kimyacı ve fizikçi (ö. 1845)
1815 - Louis-Jules Trochu, Fransız askeri lider ve politikacı (ö. 1896)
1821 - John Joseph Caldwell Abbott, Kanada Başbakanı (ö. 1893)
1824 - Gustav Kirchhoff, Alman fizikçi (ö. 1887)
1835 - Simon Newcomb, Kanadalı-Amerikalı astronom ve matematikçi (ö. 1909)
1838 - William Henry Perkin, İngiliz kimyager ve mucit (ö. 1907)
1843 - Gabriel Tarde, Fransız yazar,sosyolog, kriminolojist ve sosyal psikolog (ö. 1904)
1859 - Ernesto Cesàro, İtalyan matematikçi (ö. 1906)
1860 - Bernát Munkácsi, Macar Türkolog (ö. 1937)
1863 - Vladimir Vernadski, Ukraynalı mineralojist ve jeokimyacı (ö. 1945)
1869 - George Forbes, Yeni Zelanda Başbakanı (ö. 1947)
1877 - Wilhelm Frick, Nazi Almanyası İçişleri Bakanı (ö. 1946)
1878 - Musa Ćazim Ćatić, Bosnalı şair (ö. 1915)
1881 - Väinö Tanner, Finlandiya Başbakanı (ö. 1966)
1889 - Vaclav Nijinski, Polonyalı balet (ö. 1950)
1890 - I. İdris, Libya Kralı (ö. 1983)
1891 - Yevgeniy Polivanov, Sovyet dilbilimci (ö. 1938)
1905 - Takashi Shimura, Japon oyuncu (Yedi Samuray) (ö. 1982)
1910 - Masayoshi Ōhira, Japon siyasetçi (ö. 1980)
1911 - Gustavo Díaz Ordaz, Meksikalı siyasetçi (ö. 1979)
1912 - Fethi Çelikbaş, Türk siyasetçi (ö. 2009)
1922 - Jack Kerouac, Amerikalı yazar (ö. 1969)
1923 - Walter Schirra, Amerikalı bir deniz havacısı, test pilotu ve NASA astronotuydu (ö. 2007)
1923 - Mae Young, Amerikalı profesyonel güreşçi (ö. 2014)
1925 - Leo Esaki, Japon fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi
1925 - Harry Harrison, Amerikalı bilimkurgu yazarı (ö. 2012)
1926 - Arthur Hartman, Amerika Birleşik Devletleri diplomatı (ö. 2015)
1927 - Raúl Alfonsín, Arjantinli avukat ve siyasetçi (ö. 2009)
1928 - Edward Albee, Amerikalı tiyatro yazarı (ö. 2016)
1930 - Antony Acland, Britanyalı siyasetçi (ö. 2021)
1930 - Ann Emery, İngiliz oyuncu (ö. 2016)
1931 - Herb Kelleher, Amerikalı girişimci, iş insanı ve yönetici (ö. 2019)
1933 - Barbara Feldon, Amerikalı film oyuncusu, manken
1936 - Michał Heller, Polonyalı bilim adamı
1937 - Zoltán Horváth, eski Macar eskrimci
1938 - Patricia Carli, İtalyan asıllı Fransız pop şarkıcısı, besteci ve şarkı sözü yazarı
1940 - Al Jarreau, Amerikalı caz müziği şarkıcısıdır (ö. 2017)
1941 - Josip Skoblar, Yugoslav millî futbolcu ve teknik direktör
1943 - Ratko Mladiç, Yugoslav asker
1944 - Nursu Marmara, Türk klinik psikolog
1946 - Dean Cundey, Amerikalı görüntü yönetmeni
1946 - Liza Minnelli, Amerikalı şarkıcı
1946 - Frank Welker, Amerikalı oyuncu
1947 - Jan-Erik Enestam, Finlandiyalı siyasetçi, eski bakan
1947 - Mitt Romney, Amerikalı politikacı
1948 - James Taylor, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve gitarist
1950 - Javier Clemente, İspanyol futbolcu ve teknik direktör
1952 - Hulusi Akar, Türk asker, Türkiye Cumhuriyeti Milli Savunma Bakanı
1952 - Yasuhiko Okudera, eski Japon millî futbolcusu
1953 - Ron Jeremy, Amerikalı pornografik film oyuncusu
1954 - Anish Kapoor, İngiliz-Hint heykeltıraş
1956 - Steve Harris, İngiliz rock müzisyeni
1956 - Lesley Manville, İngiliz oyuncu
1956 - Tim Verbeek, Hollandalı futbolcu ve teknik direktör (ö. 2019)
1957 - Patrick Battiston, Fransız eski futbolcusu
1957 - Marlon Jackson, Michael Jackson'ın kardeşi ve Jacksons 5 üyesi Amerikalı şarkıcı
1958 - Dileita Mohamed Dileita, Cibutili siyasetçi
1959 - Milorad Dodik, Sırp siyasetçi
1960 - Şenol Korkmaz, Türk yönetmen ve prodüktör
1960 - Courtney B. Vance, bir Amerikalı oyuncu
1962 - Julia Campbell, Amerikalı sinema ve dizi oyuncusu
1962 - Andreas Köpke, Alman futbolcu
1962 - Lütfi Elvan, Türk siyasetçi
1963 - Kemal Yeni, Türk asker, Ege Ordusu Komutanı
1963 - John Andretti, Amerikalı otomobil yarışçısı (ö. 2020)
1963 - Ferdi Eğilmez, Türk sinema yönetmeni ve yapımcısı
1965 - Liza Umarova, Çeçen şarkıcı ve oyuncu
1967 - Uğur Çavuşoğlu, Türk oyuncu
1968 - Aaron Eckhart, Amerikalı oyuncu
1969 - Graham Coxon, İngiliz müzisyen
1969 - Beyazıt Öztürk, Türk komedyen
1971 - Ogün Sanlısoy, Türk müzisyen
1972 - Lisa Werlinder, İsveçli caz müzisyeni ve aktris
1975 - Edgaras Jankauskas, Litvanyalı millî futbolcu ve teknik direktör
1975 - Srđan Pecelj, Bosnalı millî futbolcu
1976 - Gökhan Üçoklar, Türk basketbolcu
1976 - Zhao Wei, Çinli dizi ve sinema oyuncusu ve pop müzik şarkıcısı
1977 - Amdy Faye, Senegalli millî futbolcu
1977 - Abdulhamit Gül, Türk hukukçu ve siyasetçi
1978 - Arina Tanemura, shōjo manga sanatçısı
1979 - Gerard López, İspanyol eski futbolcu
1979 - Armand Deumi Tchani, Kamerunlu futbolcu
1981 - Hideo Itami, Japon profesyonel güreşçi
1982 - Hisato Sato, Japon millî futbolcu
1983 - Atif Aslam, Pakistanlı pop ve rock şarkıcısı, gitarist ve oyuncu
1984 - Jaimie Alexander, Amerikalı oyuncu
1984 - Shreya Ghoshal, Hint bir playback sanatçısı
1985 - Edward Clancy, İngiliz profesyonel pist ve yol bisikleti yarışçısı
1985 - Binnaz Uslu, Türk sporcu
1985 - Stromae, Belçikalı şarkıcı
1986 - František Rajtoral, Çek millî futbolcu (ö. 2017)
1987 - Teymur Recebov, Azerbaycanlı satranç büyükustası
1988 - Sebastian Brendel, Alman kanocu
1988 - Kostas Mitroğlu, Aris ve Yunanistan futbolcudur
1988 - Titi, Brezilyalı futbolcu
1989 - Jordan Adéoti, Beninli millî futbolcu
1991 - Felix Kroos, Alman futbolcu
1992 - Daniele Baselli, İtalyan futbolcu
1992 - Jiří Skalák, Çek futbolcu
1993 - Shehu Abdullahi, Nijeryalı millî futbolcu
1994 - Katie Archibald, bir İskoç ve İngiliz yarış bisikletçisi
1994 - Jerami Grant, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1994 - Christina Grimmie, Amerikalı müzisyen ve söz yazarı (ö. 2016)
1995 - Sander Coopman, Belçikalı futbolcu
1996 - Kerim Hafız, Mısırlı millî futbolcudur
1996 - Robert Murić, Hırvat futbolcudur
1997 - Dean Henderson, İngiliz millî futbolcu
1997 - Allan Irénée Saint-Maximin, Fransız futbolcu
Ölümler
417 - I. İnnocentius, 401'den 417'deki ölümüne kadar Katolik Kilisesi için papalık yapmıştır
604 - I. Gregorius, Papa (d. yaklaşık 540)
1289 - II. Demetre, Gürcü kralı (d. 1259)
1507 - Cesare Borgia, Rönesans İtalya'sının asker ve siyasetçisi (d. 1475)
1832 - Frederich Kuhlau, Alman piyanist (d. 1786)
1845 - Akif Paşa, Osmanlı devlet adamı, şair ve yazar (d. 1787)
1853 - Mathieu Orfila, İspanyol asıllı Fransız tıp eğitimcisi (d. 1787)
1872 - Zeng Guofan, Çinli devlet adamı ve askeri önder (d. 1811)
1898 - Zachris Topelius, Fin yazar (d. 1818)
1898 - Johann Jakob Balmer, İsviçreli matematikçi ve matematiksel fizikçi (d. 1825)
1914 - George Westinghouse, Amerikalı girişimci ve mühendis (d. 1846)
1925 - Arkadiy Timofeyeviç Averçenko, Rus mizah yazarı (d. 1881)
1925 - Sun Yat-sen, Çinli devrimci lider (d. 1866)
1929 - Asa Griggs Candler, Amerikalı meşrubat üreticisi (Coca-Cola)'yı geliştiren (d. 1851)
1942 - Robert Bosch, Alman sanayici (d. 1861)
1942 - William Henry Bragg, İngiliz fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1862)
1943 - Gustav Vigeland, Norveçli heykeltıraş (d. 1869)
1945 - Antonius Johannes Jurgens, Alman üretici (d. 1867)
1946 - Ferenc Szálasi, Macar faşist örgütlenme olan Ok Haç Partisi kurucusu ve lideriydi (d. 1897)
1954 - Mustafa Sabri Efendi, Osmanlı müderris ve Şeyhülislam (d. 1869)
1955 - Charlie Parker, Amerikalı caz saksafonisti (d. 1920)
1956 - Bolesław Bierut, Polonyalı devlet adamı (d. 1892)
1957 - Josephine Hull, Amerikalı bir tiyatro ve sinema oyuncusuydu (d. 1877)
1971 - Eugene Lindsay Opie, Amerikalı hekim ve patolog (d. 1873)
1978 - John Cazale, Amerikalı aktör (d. 1935)
1990 - Philippe Soupault, Fransız yazar, şair ve romancı (d. 1897)
1991 - Ragnar Granit, Finlandiyalı/İsveçli fizyolog (d. 1900)
1997 - Galip Erdem, Türk gazeteci ve yazar (d. 1930)
1999 - Yehudi Menuhin, Amerikalı kemancı (d. 1916)
2001 - Robert Ludlum, Amerikalı yazar (d. 1927)
2001 - Sidney Dillon Ripley, Amerikalı ornitolog ve doğal hayatı koruma gönüllüsü (d. 1913)
2002 - Spiros Kipriyanu, Kıbrıslı politikacı (d. 1932)
2002 - Jean-Paul Riopelle, Kanadalı ressam (d. 1923)
2003 - Zoran Đinđić, Sırbistan Başbakanı (suikast) (d. 1952)
2003 - Howard Fast, Amerikalı yazar (d. 1914)
2003 - Lynne Thigpen, Amerikalı oyuncudur (d. 1948)
2005 - Kemal Türkoğlu, Türk siyasetçi (d. 1911)
2006 - Jurij Brezan, Alman yazar (d. 1916)
2007 - Önder Baysoy, Türk iş insanı ve siyasetçi (Karşıyaka Spor Kulübü eski Başkanı) (d. 1946)
2011 - Nilla Pizzi, İtalyan şarkıcı (d. 1919)
2013 - Clive Burr, İngiliz davulcusuydu (d. 1957)
2013 - Dinçer Çekmez, Türk aktör (d. 1940)
2014 - Věra Chytilová, avangart Çek film yönetmeni (d. 1929)
2014 - Richard Coogan, Amerikalı western filmleri oyuncusudur (d. 1914)
2014 - René Llense, Fransız eski millî futbolcudur (d. 1913)
2014 - Jean Vallée, Belçikalı şarkıcıdır (d. 1941)
2015 - Erol Büyükburç, Türk pop müziği sanatçısı (d. 1936)
2015 - Michael Graves, Amerikalı mimar (d. 1934)
2015 - Terry Pratchett, İngiliz fantastik komedi yazarı (d. 1948)
2016 - Lloyd Shapley, Amerikalı matematikçi ve iktisatçıdır (d. 1923)
2017 - Anatoli Çernyayev, Rus tarihçi, siyasetçi ve yazardır (d. 1921)
2017 - Petra Kandarr, Doğu Alman eski kısa mesafe koşucusu (d. 1950)
2018 - Craig Mack, Amerikalı rapçi (d. 1970)
2019 - John Bardo, Amerikalı eğitimci ve akademisyen (d. 1948)
2019 - Věra Bílá, Çek şarkıcı ve müzisyendir (d. 1954)
2019 - Eurico Miranda, Brezilyalı siyasetçi ve iş insanıdır (d. 1944)
2020 - Tonie Marshall, Amerikalı-Fransız oyuncu, senarist ve film yönetmeni (d. 1951)
2020 - Giovanni Battista Rabino, İtalyan siyasetçi (d. 1931)
2021 - Austen Angell, Avustralyalı kimyager (d. 1933)
2021 - Fatima Aziz, Afgan kadın fizikçi ve siyasetçi (d. 1973)
2021 - Irina Vasilevna Medvedeva, Sovyet-Rus tıp akademisyeni ve bilim insanı (d. 1958)
2022 - Traci Braxton, Amerikalı şarkıcı, televizyon yıldızı ve radyocu (d. 1971)
2022 - Vatsala Deshmukh, Hint aktris (d. 1930)
2022 - Karl Offmann, Mauritiuslu siyasetçi (d. 1940)
2023 - Franca Afegbua, Nijeryalı saç tasarımcısı ve siyasetçi (d. 1942)
2023 - Alphonse Béni, Kamerunlu aktör ve film yönetmeni (d. 1946)
2023 - Chris Cooper, İtalyan asıllı Amerikalı beyzbol oyuncusu (d. 1978)
2023 - Marek Kopelent, Çek besteci (d. 1932)
Tatiller ve özel günler
İstiklâl Marşı’nın Kabulü ve Mehmet Akif Ersoy’u Anma Günü
Hüsum Fırtınası
Erzurum'dan Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Artvin'in Arhavi ilçesinden Gürcü birliklerinin geri çekilişi (1921)
0312
12
|
3070
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/11%20Mart
|
11 Mart
|
Olaylar
1702 - İngiltere'nin günlük olarak yayımlanan ilk ulusal gazetesi, Daily Courant çıkmaya başladı.
1851 - Giuseppe Verdi'nin Rigoletto operası, ilk kez Venedik'te sahnelendi.
1867 - Giuseppe Verdi'nin Don Carlos operası, ilk kez Paris'te Théâtre Impérial de l’Opérada sahnelendi.
1902 - İspanya Kral Kupası (Copa del Rey) futbol turnuvası oynanmaya başladı.
1914 - Cemal Paşa, Bahriye Nazırlığına getirildi.
1917 - I. Dünya Savaşı'nda İngilizler, Bağdat'ı ele geçirdiler.
1918 - Bingöl'ün Karlıova, Erzurum'un Ilıca ve Rize'nin Fındıklı ilçelerinden Rus İmparatorluğu ve Batı Ermenistan Yönetimi'nin Ordu birlikleri çekildi.
1928 - İzmir'de Bucaspor kulübü kuruldu.
1938 - Avusturya Şansölyesi Kurt Schuschnigg, istifa etti; yerine Alman Birliklerini, Avusturya'ya girmek üzere davet eden Nazi yanlısı Arthur Seyss-Inquart geldi.
1941 - Lend-Lease Yasası imzalandı.
1941 - Birleşik Krallık'ın Sofya Elçisi Rendell'a, İstanbul Pera Palas Oteli'nde suikast girişiminde bulunuldu. Olayda dört kişi öldü, Rendell kurtuldu.
1947 - Türkiye, Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu'na (IMF) katıldı.
1949 - İsrail ve Ürdün, Rodos'ta ateşkes antlaşması imzaladı.
1951 - Hindistan Yeni Delhi'de düzenlenen ilk Asya Oyunları sona erdi.
1954 - Devlet Malzeme Ofisi kuruldu.
1958 - Türkiye, "Mısır, Suriye ve Yemen" devletlerinin oluşturduğu Birleşik Arap Cumhuriyeti'ni tanıdı.
1959 - 4. Eurovision Şarkı Yarışması gerçekleştirildi. Hollanda, Teddy Scholten'ın seslendirdiği Een beetje şarkısı ile birinci oldu.
1970 - Saddam Hüseyin ve Mustafa Barzani arasında yapılan anlaşma sonucunda, Irak Kürdistan Özerk Bölgesi kuruldu.
1976 - Eski ABD Başkanı Richard Nixon, Şili'deki seçimler sırasında Salvador Allende'nin seçilmesini önlemek için CIA'ya emir verdiğini itiraf etti.
1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Yurt sathında 7'si kurşuna dizilerek olmak üzere toplam 13 kişi öldürüldü.
1981 - Şili Cumhuriyeti'nin Başkanlık Saray'ı olan ve Salvador Allende'nin öldürüldüğü, Palacio de La Moneda olarak adlandırılan binanın restorasyonu tamamlandı.
1981 - Kosova protestoları patlak verdi.
1985 - Konstantin Çernenko'nun ölümünün ardından Mihail Gorbaçov, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreterliği'ne getirildi.
1988 - Montajının tamamı Türkiye'de yapılan ilk F-16, Hava Kuvvetleri Komutanlığı'na teslim edildi.
1990 - Litvanya, Sovyetler Birliği'nden ayrılarak bağımsızlığını ilan etti.
1990 - Augusto Pinochet'nin Şili diktatörlüğü yıkıldı.
1996 - Demokrasi ve Barış Partisi kuruldu.
2003 - Uluslararası Ceza Mahkemesi görevine başladı.
2004 - Madrid'te tren istasyonlarına yapılan bombalı saldırıda 191 kişi öldü, 1800'den fazla kişi de yaralandı.
2005 - Madrid saldırısında ölenlerin anısına, Ölmüşlerin Ormanı anıtı açıldı.
2009 - Winnenden okul katliamı: 17 Yaşındaki Tim Krestchmer okula girip kendisi dahil 16 kişiyi öldürdü ve birçok kişiyide yaraladı.
2011 - Sendai Depremi ve Tsunamisi: Japonya'da, yerel saatle 05.46'da 8.9 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Japonya, kayıtlı tarihi boyunca yaşadığı en büyük deprem ve tsunami felaketiyle karşılaştı.
2020 - Dünya Sağlık Örgütü COVID-19 salgınını pandemi ilan etti. Aynı gün Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye'de ilk COVID-19 vakasının görüldüğünü açıkladı.
Doğumlar
1544 - Torquato Tasso, İtalyan şairiydi (ö. 1595)
1754 - Juan Meléndez Valdés, İspanyol neoklasik şair (ö. 1817)
1785 - John McLean, Amerikalı bir hukukçu ve politikacıydı (ö. 1861)
1811 - Urbain Le Verrier, Fransız matematikçi (ö. 1877)
1818 - Marius Petipa, Fransız balet, eğitimci ve koreograf (ö. 1910)
1838 - Ōkuma Shigenobu, Japonya'nın sekizinci Başbakanı (ö. 1922)
1847 - Sidney Sonnino, İtalya Başbakanı (ö. 1922)
1884 - Ömer Seyfettin, Türk öykücü (ö. 1920)
1886 - Kazım Orbay, Türk asker, Türk Kurtuluş Savaşı komutanlarından ve Genelkurmay Başkanlarından (ö. 1964)
1886 - Edward Rydz-Śmigły, Polonya Silahlı Kuvvetleri Başkomutanı, siyasetçi, ressam ve şair (ö. 1941)
1887 - Raoul Walsh, Amerikalı sinema yönetmeni (ö. 1980)
1890 - Vannevar Bush, Amerikalı mühendis, mucit ve bilim yöneticisiydi (ö. 1974)
1891 - Enis Behiç Koryürek, Türk şair (ö. 1949)
1891 - Michael Polanyi, Macar felsefeci (ö. 1976)
1894 - Otto Grotewohl, Alman siyasetçi (ö. 1964)
1898 - Dorothy Gish, Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu (ö. 1968)
1898 - Yakup Satar, Türk asker (Türk Kurtuluş Savaşı ve I. Dünya Savaşı Irak Cephesi'nde savaşmış, kırmızı şeritli İstiklal Madalyası sahibi gazi) (ö. 2008)
1899 - IX. Frederik, Danimarka Kralı (ö. 1972)
1903 - Lawrence Welk, Amerikalı müzisyen ve Tv programcısı (ö. 1992)
1906 - Hasan Ferit Alnar, Türk besteci ve orkestra şefi (ö. 1978)
1907 - Helmuth James Graf von Moltke, Alman hukukçu (ö. 1945)
1908 - Matti Sippala, Fin atlet (ö. 1997)
1910 - Robert Havemann, Alman kimyacı (ö. 1982)
1916 - Harold Wilson, İngiliz siyasetçi ve Başbakan (ö. 1995)
1920 - Nicolaas Bloembergen, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 2017)
1921 - Astor Piazzolla, Arjantinli besteci ve bandoneon sanatçısı (ö. 1992)
1922 - Cornelius Castoriadis, Yunan filozof (ö. 1997)
1925 - Margaret Oakley Dayhoff, Amerikalı fiziksel kimyacı (ö. 1983)
1925 - Güzin Özipek, Türk tiyatro sanatçısı (ö. 2000)
1925 - İlhan Selçuk, Türk gazeteci ve yazar (ö. 2010)
1926 - İlhan Mimaroğlu, Türk besteci ve yazar (ö. 2012)
1926 - Ralph Abernathy, Amerikalı rahip ve Amerikan sivil haklar hareketi liderlerinden (ö. 1990)
1927 - Metin Eloğlu, Türk şair (ö. 1985)
1927 - Freda Meissner-Blau, Avusturyalı siyâsetçi (ö. 2015)
1928 - Albert Salmi, Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1990)
1930 - Kemal Bayazıt, Türk hekim ve kalp cerrahı (ö. 2019)
1931 - Ion Besoiu, Rumen aktör (ö. 2017)
1936 - Harald zur Hausen, Alman virolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 2023)
1937 - Aleksandra Zabelina, Sovyet eskrimci
1940 - Alberto Cortez, Arjantinli şarkıcı ve söz yazarı (ö. 2019)
1947 - Füsun Önal, Türk şarkıcı, yazar ve oyuncu
1949 - Cezmi Baskın, Türk oyuncu ve yönetmen
1951 - Dominique Sanda, Fransız oyuncu ve eski manken
1952 - Douglas Adams, İngiliz yazar (ö. 2001)
1953 - James Iovine, ABD'li yapımcı, girişimci
1955 - Frances Ginsberg, Amerikalı opera şarkıcısı (ö. 2010)
1957 - Kasım Süleymani, İranlı asker (ö. 2020)
1958 - Anissa Jones, Amerikalı çocuk oyuncudur (ö. 1976)
1959 - Nina Hartley, Amerikalı pornografik film oyuncusu, pornografik film yönetmeni, feminist ve yazar
1961 - Elias Koteas, Kanadalı sinema ve dizi oyuncusu
1963 - Davis Guggenheim, Amerikalı yönetmen ve yapımcı
1963 - Alex Kingston, İngiliz sinema ve dizi film oyuncusu
1963 - Meral Konrat, Türk oyuncu, şarkıcı ve sunucu
1963 - David LaChapelle, Amerikalı fotoğrafçı ve yönetmen
1963 - Marcos Pontes, Brezilyalı ilk astronot
1964 - Vinnie Paul, Amerikalı bir bateristtir (ö. 2018)
1967 - John Barrowman, İskoçyalı oyuncu
1968 - Lisa Loeb, Amerikalı söz yazarı ve aktrisir
1969 - Terrence Howard, Amerikalı oyuncu
1971 - Gülse Birsel, Türk gazeteci, oyuncu ve yazar
1971 - Johnny Knoxville, Amerikalı aktör
1972 - Emre Törün, Türk oyuncu
1976 - Thomas Gravesen, Danimarkalı eski millî futbolcudur
1976 - Mariana Díaz-Oliva, Arjantinli profesyonel tenis oyuncusu
1977 - Becky Hammo, Amerikalı basketbol antrenörü ve eski basketbolcu
1978 - Didier Drogba, Fildişili futbolcu
1978 - Hayko Cepkin, Ermeni asıllı Türk besteci, şarkıcı ve piyanist
1978 - Albert Luque, İspanyol millî futbolcudur
1979 - Elton Brand, Amerikalı basketbolcu
1979 - Joel Madden, Amerikalı müzisyen
1981 - LeToya Luckett, Amerikalı R&B ve pop şarkıcısı, söz yazarı ve oyuncu
1983 - Renato López, Meksikalı sunucu, aktör ve müzisyen (ö. 2016)
1985 - Daniel Vázquez Evuy, Ekvator Gineli futbolcudur
1985 - Stelios Malezas, Yunan eski futbolcudur
1988 - Fábio Coentrão, Portekizli futbolcu
1989 - Anton Yelchin, Rus asıllı Amerikalı oyuncu (ö. 2016)
1993 - Jodie Comer, İngiliz oyuncudur
1993 - Anthony Davis, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1994 - Andrew Robertson,''' İskoç millî futbolcu
1995 - Piakai Henkel, Amerikalı futbolcu
Ölümler
222 - Elagabalus ya da Heliogabalus, 218 - 222 arası Roma İmparatoru (d. 203)
222 - Julia Soaemias, Roma İmparatorluğu saltanat vekili (d. 180)
928 - Tomislav, Hırvatistan'ın ilk kralı olmuştur
1514 - Donato Bramante, (asıl adı: Donato di Pascuccio d'Antonio), İtalyan mimarı (d. 1444)
1570 - Niccolò Franco, İtalyan yazar (d. 1515)
1646 - Stanisław Koniecpolski, Polonyalı komutan (d. 1591)
1722 - John Toland, İrlandalı akılcı filozof ve hicivciydi (d. 1670)
1803 - Şah Sultan, III. Mustafa'nın kızı (d. 1761)
1846 - Tekle, Gürcü kraliyet prensesi (batonishvili'') ve şair (d. 1776)
1883 - Aleksandr Gorçakov, Rus diplomat ve devlet adamı (d. 1798)
1898 - Dikran Çuhacıyan, Ermeni asıllı Osmanlı besteci ve orkestra şefi (d. 1837)
1907 - Jean Paul Pierre Casimir-Perier, Fransız siyasetçi ve iş insanı. Üçüncü Fransız Cumhuriyeti'nin altıncı devlet başkanıydı (d. 1847)
1908 - Edmondo De Amicis, İtalyan yazar (d. 1846)
1914 - Tayyareci Nuri Bey, Türk asker ve Osmanlı'nın ilk pilotlarından (d. 1891)
1931 - F. W. Murnau, Alman sinema yönetmeni (d. 1888)
1935 - Yusuf Akçura, Türk yazar ve siyasetçi (d. 1876)
1936 - David Beatty, İngiliz Kraliyet Donanması amirali (d. 1871)
1945 - Walter Hohmann, Alman fizikçi (d. 1880)
1947 - Wilhelm Heye, Alman asker (d. 1869)
1949 - Henri Giraud, Fransız general (d. 1879)
1950 - Heinrich Mann, Alman yazar (d. 1871)
1955 - Alexander Fleming, İskoç bilim insanı (d. 1881)
1957 - Richard E. Byrd, Amerikalı amiral ve kâşif (d. 1888)
1958 - Ole Kirk Christiansen, Lego şirketinin kurucusu (d. 1891)
1965 - Malik Sayar, Türk jeolog ve akademisyen (d. 1892)
1967 - Yusuf Ziya Ortaç, Türk gazeteci ve yazar (d. 1895)
1967 - Geraldine Farrar, Amerikalı opera sanatçısı ve oyuncu (d. 1882)
1968 - Haşim İşcan (Haşim Baba), Türk siyasetçi ve İstanbul Belediye Başkanı (d. 1898)
1969 - Sadi Işılay, Türk besteci (d. 1899)
1970 - Erle Stanley Gardner, Amerikalı dedektif öyküleri yazarı (d. 1889)
1971 - Philo Farnsworth, Amerikalı mucit (d. 1906)
1976 - Boris İofan, Sovyet mimar (d. 1891)
1978 - Claude François, Fransız pop şarkıcısı ve söz yazarı (d. 1939)
1980 - Zekeriya Sertel, Türk gazeteci ve yazar (d. 1890)
1983 - Galip Balkar, Türk diplomat ve Belgrad Büyükelçisi (Belgrad Saldırısı kurbanı) (d. 1936)
1992 - László Benedek, Macaristan doğumlu Amerikalı sinema yönetmeni (d. 1905)
1992 - Richard Brooks, Amerikalı sinema yönetmeni (d. 1912)
1997 - Lars Ahlin, İsveçli yazar (d. 1915)
1998 - Ali Sururi, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1913)
1998 - Manuel Piñeiro, Kübalı istihbaratçı ve politikacı (d. 1934)
2002 - James Tobin, Amerikalı iktisatçı (d. 1918)
2002 - Mustafa Karahasan, Türk yazar ve gazeteci (d. 1920)
2003 - Hürrem Erman, Türk film yapımcısı (d. 1913)
2006 - Slobodan Miloseviç, Yugoslav politikacı (d. 1941)
2010 - Turhan Selçuk, Türk karikatürist (d. 1922)
2014 - Berkin Elvan, Türk vatandaşı (d. 1999)
2015 - Şadan Kalkavan, Türk armatör ve iş insanı (d. 1939)
2016 - Iolanda Balaș, Rumen atlet, yüksek atlamacı (d. 1936)
2016 - Keith Emerson, İngiliz klavyeci ve besteci (d. 1944)
2016 - Doreen Massey, İngiliz coğrafyacı ve sosyal bilimler uzmanı (d. 1944)
2017 - Kitty Courbois, Hollandalı bir aktrisir (d. 1937)
2017 - Muhammed Micarul Kayes, Bangladeşli bürokrat ve diplomat (d. 1960)
2017 - András Kovács, Macar film yapımcısı, yönetmeni ve senaristtir (d. 1925)
2017 - Ángel Parra, Şilili şarkıcı ve söz yazarı (d. 1943)
2017 - Emre Saltık, Türk bağlama sanatçısı (d. 1960)
2018 - Ken Dodd, İngiliz komedyen, şarkıcı, söz yazarı ve oyuncu (d. 1927)
2018 - Siegfried Rauch, Alman sinema ve dizi oyuncusudur (d. 1932)
2019 - Hal Blaine, Amerikalı rock and roll, pop-rock bateristi ve stüdyo müzisyeni (d. 1929)
2019 - Martín Chirino, İspanyol heykeltıraş (d. 1925)
2019 - Coutinho, Brezilyalı eski futbolcudur (d. 1943)
2020 - Didier Bezace, Fransız aktör (d. 1946)
2020 - Gerard du Prie, Hollandalı güreşçi, vücut geliştirme sporcusu ve halterci (d. 1937)
2020 - Burkhard Hirsch, Alman siyasetçi ve hukukçu (d. 1930)
2021 - Petar Fajfrić, Sırp hentbol antrenörü ve oyuncusu (d. 1942)
2021 - Florentín Giménez, Paraguaylı piyanist ve besteci (d. 1925)
2021 - Victor Lebedev, Sovyet-Rus besteci (d. 1935)
2021 - Isidore Mankofsky, Amerikalı görüntü yönetmeni (d. 1931)
2021 - Peter Patzak, Avusturyalı film yönetmeni ve senarist (d. 1945)
2022 - Rupiah Banda, 2008 - 2011 yılları arası Zambiyalı politikacı ve dördüncü Zambiya Cumhurbaşkanı (d. 1937)
2022 - Rüstem İbrahimbeyov, Azerbaycan ve Sovyet drama yazarı, senaryocusu ve film yönetmeni (d. 1939)
2022 - Yves Trudel, Kanadalı aktör, komedyen ve oyun yazarı (d. 1950)
2022 - Cora Faith Walker, Amerikalı siyahi kadın siyasetçi (d. 1985)
2023 - Erik Rud Brandt, Danimarkalı moda tasarımcısı (d. 1943)
2023 - R. Dhruvanarayana, Hintli siyasetçi (d. 1961)
2023 - Amy Fuller, Amerikalı kürekçi (d. 1968)
2023 - Karoline Käfer, Avusturyalı kısa mesafe koşucusu (d. 1954)
2023 - Ignacio López Tarso, Meksikalı emektar tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1925)
2023 - Ivonne Passada, Uruguaylı akademisyen, siyasetçi ve sendikacı (d. 1956)
Tatiller ve özel günler
Kocakarı Soğuğu (Berdül aczin Başlaması)
Bingöl'ün Karlıova ilçesinden Rus İmparatorluğu ve Batı Ermenistan Yönetimi ordu birliklerinin çekilişi (1918)
Erzurum'un Ilıca ilçesinden Rus İmparatorluğu ve Batı Ermenistan Yönetimi ordu birliklerinin çekilişi (1918)
Rize'nin Fındıklı ilçesinden Rus İmparatorluğu ve Batı Ermenistan Yönetimi ordu birliklerinin çekilişi (1918)
0311
11
|
3071
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/10%20Mart
|
10 Mart
|
Olaylar
1864 - Ulysses S. Grant, Amerikan İç Savaşı sırasında, Abraham Lincoln tarafından Kuzeyli Birlik (Union) Genel Komutanlığı'na tayin edildi.
1876 - Graham Bell ile yardımcısı Thomas Watson, ilk telefon görüşmesini yaptılar.
1905 - İngiltere futbol kulübü olan Chelsea FC kuruldu.
1910 - Hollywood'da çekilen ilk film olan In Old California gösterime girdi.
1919 - Çin'de kölelik kaldırıldı.
1919 - Ali Fethi Okyar İngilizler tarafından tutuklandı.
1919 - Osmanlı İmparatorluğu'nda Ahmed Tevfik Paşa hükûmeti düştü yerine Damat Ferit Paşa hükûmeti kuruldu.
1920 - Yunanistan başbakanı Venizelos'un da katıldığı toplantıda, İstanbul'un resmi işgaline ve Kuvâ-yi Milliye öncülerinin tutuklanmasına karar verildi.
1939 - Büyük Temizlik toplanan Tüm Birlik Komünist Partisi (Bolşevik) 18. Kongresi başladı. Kongrede Bolşevik Parti Marşı partinin yeni marşı olarak belirlendi.
1944 - Yunan İç Savaşı: Ulusal Kurtuluş Siyasi Komitesi, Ulusal Kurtuluş Cephesi tarafından kuruldu.
1945 - II. Dünya Savaşı: ABD tarafından Tokyo Bombardımanı başladı.
1952 - Küba'da Fulgencio Batista önderliğinde askerî darbe.
1956 - Kıbrıs Başepiskoposu III. Makarios'un, 9 Mart günü sınır dışı edilmesinden sonra Kıbrıs'ta ayaklanmalar başladı.
1956 - ABD'nin Florida eyaletinden Fas'a giden ve iki adet nükleer başlık kapsülü taşıyan uçak Akdeniz üzerinde kayboldu, uçağın enkazı ise bulunamadı.
1969 - Amerikalı siyahi lider Martin Luther King'in katili James Earl Ray, 99 yıl ağır hapis cezasına çarptırıldı.
1971 - Bir gün önceki başarısız askeri darbe teşebbüsünün ardından, Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç'ın Başkanlığında toplanan "Genişletilmiş Komuta Konseyi" toplantısında, "Olayları önlemede Hükümetin yetersiz kaldığı" ifade edildi ve 12 Mart günü Hükûmete muhtıra verilmesi kararı alındı.
1972 - Türkiye Büyük Millet Meclisi, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkındaki idam kararlarını, 53 red, altı çekimser, 238 kabul oyuyla onayladı.
1978 - 1978 tarihli Nükleer Yayılmanın Önlenmesi Yasası yürürlüğe girdi.
2000 - Diyarbakır 1 Numaralı Devlet Güvenlik Mahkemesi, kapatılan Refah Partisi Genel Başkanı Necmettin Erbakan'ı, halkı ırk ve din farklılığı gözeterek, kin ve düşmanlığa açıkça tahrik ettiği gerekçesiyle bir yıl hapisle cezalandırdı.
2004 - Yargıtay Birinci Ceza Dairesi, yedi TİP'li öğrenciyi öldürdüğü için yedi kez idam cezasına çarptırılan Haluk Kırcı'nın cezasının, 48 ayı hücrede olmak üzere müebbet ağır hapis cezasına dönüştürülmesine ilişkin kararı onadı.
2004 - Kostas Karamanlis Yunanistan başbakanı oldu.
2005 - Garri Kasparov satranç turnuvalarına katılmayacağını açıkladı.
Doğumlar
1503 - I. Ferdinand, Kutsal Roma imparatoru (ö. 1564)
1515 - Injong, Joseon Krallığı'nın 12. Kralı (ö. 1545)
1628 - Marcello Malpighi, İtalyan biyolog (ö. 1694)
1654 - Giuseppe Bartolomeo Chiari, İtalyan ressam (ö. 1727)
1695 - Adrian Manglard, Fransız ressam (ö. 1760)
1748 - John Playfair, İskoç bilim insanı ve matematikçi (ö. 1819)
1749 - Lorenzo Da Ponte, Venedikli opera yazarı ve şair (ö. 1838)
1760 - Leandro Fernández de Moratín, İspanyol tiyatro yazarı ve şair (ö. 1828)
1775 - Marc-Antoine Jullien de Paris, Fransız eğitmen (ö. 1848)
1786 - José María Vargas, Venezuela devlet başkanı (ö. 1854)
1787 - William Etty, İngiliz ressam (ö. 1849)
1788 - Joseph Freiherr von Eichendorff, Alman yazar (ö. 1857)
1794 - Henriette d'Angeville, İsveçli tırmanıcı (ö. 1871)
1822 - Willem Roelofs, Felemenk ressam, hakkak, litografisit ve tasarımcı (ö. 1897)
1833 - Pedro Antonio de Alarcón, İspanyol romancı (ö. 1891)
1844 - Pablo de Sarasate, İspanyol kemancı ve besteci (ö. 1908)
1845 - III. Aleksandr, Rus Çarı (ö. 1894)
1845 - Hallie Quinn Brown, ABD'de siyah kadınların örgütlenmesine öncülük eden eğitimci (ö. 1949)
1850 - Mary Mills Patrick, Amerikalı öğretmen ve yazar (ö. 1940)
1858 - Henry Watson Fowler, İngiliz öğretmen, sözlükbilimci ve yorumcu (ö. 1933)
1866 - Bedros Baltazar, Osmanlı Ermenisi tiyatro oyuncusu ve operet sanatçısı (ö. 1953)
1867 - Hector Guimard, Fransız mimar (ö. 1942)
1870 - David Ryazanov, Rus Marksist ve Marksist kuramcı (ö. 1938)
1873 - Jakob Wassermann, Alman yazar (ö. 1934)
1873 - Maria Perini, İtalyan bale öğretmeni (ö. 1939)
1876 - Ali Faik Ozansoy, Türk şair (ö. 1950)
1879 - Hans Luther, Alman siyasetçi (ö. 1962)
1888 - Barry Fitzgerald, İrlandalı bir sahne, film ve televizyon oyuncusuydu (ö. 1961)
1889 - Toshitsugu Takamatsu, Japon dövüş sanatları ustası (ö. 1972)
1891 - Sam Jaffe, Amerikalı aktör (ö. 1984)
1892 - Arthur Honegger, İsviçreli besteci (ö. 1955)
1892 - Gregory La Cava, İtalyan asıllı Amerikalı film yönetmenidir (ö. 1952)
1898 - Zati Sungur, Türk illüzyonist (ö. 1984)
1903 - Bix Beiderbecke, Amerikalı müzisyen, caz tarihinin en özgün beyaz trompetçilerinden (ö. 1931)
1904 - Ralph Kronig, Alman fizikçi (ö. 1995)
1919 - Leonor Oyarzún, eski Şili First Ladysi (ö. 2022)
1920 - Boris Vian, Fransız yazar ve müzisyen (ö. 1959)
1920 - Kenan Pars, Türk oyuncu (ö. 2008)
1923 - Val Fitch, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 2015)
1927 - Jupp Derwall, Alman futbolcu ve teknik direktör (ö. 2007)
1928 - Sara Montiel, İspanyol oyuncu ve şarkıcı (ö. 2013)
1930 - Galip Erdem, Türk gazeteci (ö. 1997)
1931 - Edip Günay, Türk müzikolog (ö. 2010)
1934 - Gergely Kulcsár, Macar cirit atıcı (ö. 2020)
1936 - Sepp Blatter, İsviçreli futbol adamıdır
1937 - Joe Viterelli, Amerikalı aktör (ö. 2004)
1940 - Chuck Norris, Amerikalı yapımcı ve oyuncu
1940 - Defne Yalnız, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı
1943 - Fikret Ünlü, Türk siyasetçi (ö. 2019)
1946 - Gérard Garouste, Fransız ressam ve heykaltıraş
1947 - Kim Campbell, Kanadalı siyasetçi, diplomat ve avukat
1947 - Tom Scholz, Amerikan rock müzisyeni, söz yazarı, mucit, mühendis ve hayırsever
1950 - Abdurrahman Yalçınkaya, Türk hukukçu ve eski Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı
1951 - Gloria Diaz, Filipinli oyuncu
1952 - Morgan Tsvangirai, Zimbabve'nin eski başbakanı (ö. 2018)
1953 - Paul Haggis, Oscar ödüllü Kanadalı senarist, yapımcı ve yönetmen
1955 - Mehmet Necmettin Ahrazoğlu, Türk siyasetçi (ö. 2021)
1958 - Garth Crooks, Jamaika asıllı emekli bir İngiliz futbolcudur
1958 - Sharon Stone, Amerikalı sinema oyuncusu
1959 - Sinan Aygün, Türk iş insanı ve siyasetçi
1961 - Laurel Clark, ABD'li astronotu
1962 - Yaşar Alptekin, Türk manken, dansçı ve oyuncu
1962 - Valérie Dréville, Fransız oyuncu ve komedyen
1963 - Jeff Ament, ABD'li bir müzisyen
1963 - Rick Rubin, Amerikalı müzik yapımcısıdır
1964 - Neneh Cherry, İsveçli şarkıcı
1964 - Edward, Birleşik Krallık Kralı III. Charles'ın kardeşi
1965 - Deezer D, Amerikalı aktör ve rap şarkıcısı (ö. 2021)
1968 - Pavel Srníček, Çek profesyonel kaleci (ö. 2015)
1968 - Alma Čardžić, Bosnalı sunucu ve şarkıcıdır
1971 - Jon Hamm, Amerikalı oyuncudur
1972 - Timbaland, Amerikalı yapımcı, söz yazarı ve rap şarkıcısıdır
1973 - John LeCompt, Amerikalı müzisyen
1973 - Chris Sutton, İngiliz eski futbolcu ve teknik direktör
1975 - DJ Aligator, İran asıllı Danimarkalı DJ ve prodüktör
1976 - Frantz Granvorka, Fransız voleybolcu
1976 - Barbara Schett, eski Avusturyalı tenis oyuncusu
1977 - Robin Thicke, Amerikalı R&B şarkıcısı, söz yazarı, müzisyen, besteci, oyuncu
1979 - Alexander Khuon, Alman oyuncu
1981 - Samuel Eto'o, Kamerunlu futbolcu
1981 - Monika Bejnar, Leh atlet
1981 - Daniel Carvalho da Silva, Brezilyalı futbolcu
1981 - Ángel López, İspanyol millî futbolcu
1981 - Steven Reid, İrlandalı millî futbolcu ve teknik direktördür
1982 - Kwame Brown, Amerikalı eski basketbolcu
1983 - Carrie Underwood, Amerikalı şarkıcı
1983 - Matteo Bugli, San Marinolu futbolcu
1984 - Olivia Wilde, Amerikalı oyuncudur
1986 - Grete Havnesköld, İsveçli sinema oyuncusu
1986 - Samet Gül, Türk futbolcu
1986 - Gizem Yavuz, Türk basketbolcu
1988 - Ivan Rakitić, Hırvat millî futbolcudur
1992 - Neeskens Kebano, Demokratik Kongo'lu futbolcudur
1993 - Jack Butland, İngiliz millî futbolcudur
1994 - Bad Bunny, Porto Rikolu şarkıcı
1995 - Zach LaVine, Amerikalı profesyonel basketbolcudur
1997 - Belinda Bencic, İsviçreli tenisçi
2001 - Alyssa Carson, Amerikalı astronot
Ölümler
1291 - Argon, Moğol İmparatorluğu İlhanlılar'ın 1284 ile 1291 yılları arasındaki hükümdarı (d. 1258)
1615 - John Ogilvie, İskoç Cizvit şehidi (d. 1580)
1832 - Muzio Clementi, İtalyan besteci (d. 1752)
1861 - Taras Grigoroviç Şevçenko, Ukraynalı şair ve ressam (d. 1914)
1872 - Giuseppe Mazzini, İtalyan milliyetçisi, siyasetçi, avukat, aktivist, gazeteci, yazar ve mason (d. 1805)
1873 - Mirza Fetali Ahundov, Azerbaycan'ın ilk ateist aydını yazar ve filozof (d. 1812)
1889 - Antonio de Trueba, İspanyol şair, roman yazarı ve halkbilimci (d. 1821)
1913 - Harriet Tubman, Siyahi Amerikalı kölelik karşıtı eylemci, Süfrajet, Sivil haklar eylemcisi ve Amerikan İç Savaşı sırasında Konfederasyon aleyhine çalışıp Birlik lehine casusluk yapmış hemşire (d. 1822)
1937 - Yevgeni İvanoviç Zamyatin, Rus yazar (d. 1884)
1938 - Mehmet Şükrü Koç, Türk hukukçu ve milletvekili (d. 1887)
1940 - Mikhail Bulgakov, Rus romancı (d. 1891)
1945 - Aleksandr Hatisyan, Ermeni siyasetçi ve gazeteci (d. 1874)
1952 - Richard Hildebrandt, Nazi Almanyasında Reichstag üyesi ve siyasetçi (d. 1897)
1963 - Naci Kasım, Saatli Maarif Takvimleri'nin kurucusu (d. 1884)
1965 - Jean Boyer, Fransız film yönetmeni ve şarkı sözü yazarı (d. 1901)
1966 - Frits Zernike, Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Hollandalı fizikçi (d. 1888)
1980 - José Américo de Almeida, Brezilyalı yazar (d. 1887)
1982 - Tacülmüluk, İran Kraliçesi (d. 1896)
1985 - Konstantin Çernenko, Sovyet politikacı (d. 1911)
1986 - Ray Milland, İngiliz oyuncu (d. 1907)
1988 - Andy Gibb, Birleşik Krallık doğumlu Avustralyalı şarkıcı (Bee Gees topluluğu) (d. 1958)
1989 - Salim Ağırbaş, Türk baterist
1993 - Emil Galip Sandalcı, Türk gazeteci (d. 1922)
1996 - Marc de Jonge, Fransız aktör (d. 1949)
1998 - II. Karekin Kazancıyan, İstanbul Ermeni Patriği ve Türkiye Ermenileri Ruhani Başkanı (d. 1927)
1998 - Lloyd Bridges, Amerikalı oyuncu (d. 1913)
1999 - Salah Birsel, Türk şair ve deneme yazarı (d. 1919)
1999 - Oswaldo Guayasamin, Ekvadorlu ressam, heykeltıraş, grafik sanatçısı ve muralist (d. 1919)
2000 - Nim Chimpsky, maymun (d 1973)
2004 - Nesibe Zeynalova, Azeri oyuncu (d. 1916)
2008 - Kenan Pars, Türk oyuncu (d. 1920)
2010 - Corey Haim, Kanadalı oyuncu (d. 1971)
2012 - Jean Giraud, Fransız çizgi film yapımcısı, çizer ve yazar (d. 1938)
2013 - Metin Serezli, Türk film ve dizi oyuncusu, seslendirme sanatçısı (d. 1934)
2017 - Joni Sledge, Amerikalı siyahi kadın pop-dans müziği şarkıcısı, yapımcı ve söz yazarı (d. 1956)
2017 - John Surtees, Britanyalı motosiklet ve otomobil yarışçısı (d. 1934)
2018 - Hubert de Givenchy, Fransız moda tasarımcısı (d. 1927)
2018 - Nur Subaşı, Türk tiyatro ve seslendirme sanatçısı (d. 1942)
2019 - İrsen Küçük, Kuzey Kıbrıslı politikacı (d. 1940)
2019 - Paul Talalay, Alman asıllı Amerikalı biyolog ve bilim insanı (d. 1923)
2019 - Pius Adesanmi, Nijeryalı-Kanadalı akademisyen, yazar, edebiyat eleştirmeni, hicivci ve köşe yazarı (d. 1972)
2020 - Muhammed Kiyaveş, İranlı politikacı (d. 1930)
2020 - Marcelo Peralta, Arjantinli sanatçı, öğretmen, besteci ve aranjör (d. 1961)
2020 - Roberto Stella, İtalyan doktor (d. 1952)
2021 - Hamed Bakayoko, Fildişi Sahilli siyasetçi ve başbakan (d. 1965)
2021 - Lyudmila Lyadova, Sovyet-Rus şarkıcı, besteci ve tiyatro sanatçısı (d. 1925)
2021 - Ali Mahdi Muhammad, Somalili girişimci ve politikacı (d. 1939)
2022 - Emilio Delgado, Amerikalı aktör, dublaj sanatçısı ve şarkıcı (d. 1940)
2022 - Jürgen Grabowski, Alman futbolcudur (d. 1944)
2023 - Jesús Alou, Dominikli beyzbol oyuncusu (d. 1942)
2023 - Antonín Hájek, Çek kayaklı atlayıcı (d. 1987)
2023 - Napoleon XIV, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve müzik yapımıcısı (d. 1938)
2023 - Vefa Tanır, Türk siyasetçi (d. 1927)
Tatiller ve özel günler
Rize'nin Ardeşen ilçesinin Rus ve Ermeni işgalinden kurtuluşu (1918)
Rize'nin Pazar ilçesinin Rus ve Ermeni işgalinden kurtuluşu (1918)
0310
10
|
3072
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/9%20Mart
|
9 Mart
|
Olaylar
1621 - İstanköylü Çelebi (Güzelce) Ali Paşa, sadrazamlıktan alınarak yerine Ohrili Hüseyin Paşa atandı.
1764 - Padişah III. Mustafa tarafından yaptırılan Laleli Camii, ibadete açıldı.
1788 - NGC 2841 çubuksuz sarmal gökadası bulundu.
1796 - Napolyon Bonapart ile Josephine evlendi.
1814 - Napolyon Ordularının sürekli yenilgiye uğrayıp geri çekildikleri bir dönemde, Viyana Kongresi toplandı.
1842 - Giuseppe Verdi'nin üçüncü opera eseri Nabucco ilk kez Milano'da sahnelendi.
1908 - İtalyan futbol kulübü, FC Internazionale Milano kuruldu.
1913 - Adapazarı İslam Ticaret Bankası kuruldu. (31 Mart 1937 tarihinde unvanı Türk Ticaret Bankası A.Ş. olarak değiştirilmiştir.)
1923 - Sovyet lideri Lenin, geçirdiği felç sonucu konuşma yeteneğini kaybetti.
1929 - İstanbul'da "Matbaacılık Mektebi" açıldı.
1930 - Atatürk, Antalya Müzesi'ni gezdikten sonra, Aspendos'ta incelemelerde bulundu.
1935 - Hitler, yeni bir hava kuvvetleri oluşturacağını ilan etti.
1943 - Şükrü Saracoğlu'nun Başbakanlığındaki 13. Türkiye Hükûmeti istifa etti ve yine Şükrü Saracoğlu Başbakanlığında 14. Türkiye Hükûmeti kuruldu.
1945 - Filistin'den gelen 36 bin diş fırçası piyasaya sürüldü.
1952 - Amerika Birleşik Devletleri'ni Türk modası sardı. Amerikan moda dergileri, İstanbul Sarısı, Türk Kırmızısı, Helva Beji, Fes Rengi gibi renklerden geçilmez oldu. Bir firma, Harem adı altında kozmetikler piyasaya sürdü.
1954 - Gazeteciler Cemiyeti ve Gazeteciler Sendikası; Meclis'te yaptığı bir konuşmada Yazı İşleri Müdürleri için "baldırı çıplak" tabirini kullanan DP İzmir Milletvekili Halil Özyörük'ü, Meclis'e ve DP Genel Başkanlığı'na çektikleri bir telgrafla protesto ettiler.
1954 - Yayın yoluyla suç işleyenlere ağır cezalar getiren yasa, Meclis'ten çıktı.
1955 - Erzurum 9. Kolordu Komutanlığı 2 Numaralı Askeri Mahkemesi'nce, idama mahkûm edilen Sovyet casusları, İvan Adamidi ve Nikola Antonov asıldı.
1956 - Kıbrıs Rum Toplumunun lideri Başpiskopos Makarios, İngiltere tarafından Seyşel Adaları'na sürgüne gönderildi.
1956 - Ali Sami Yen Stadyumu, Galatasaray'a devredildi.
1957 - Türk ordusunun ilk kadın doktor subayı Sema Aran, teğmen rütbesiyle göreve başladı.
1959 - Kıbrıs'ı Yunanistan'a bağlamak amacıyla kurulmuş olan EOKA, İngiltere'nin önerisini kabul etti; Georgios Grivas çekildi.
1961 - Cemal Gürsel, Alman gazetecilerin, "Parlamento teklif ederse Cumhurbaşkanlığını kabul edecek misiniz?" sorusuna, "Parlamento değil, millet teklif ederse hizmete hazırım" dedi.
1965 - Zonguldak Kömür İşletmeleri direnişinde Satılmış Tepe ve Mehmet Çandar adlı işçiler öldürüldü. Zonguldak Kozlu'daki Ereğli Kömür İşletmesi'nde çalışan maden işçileri, Türk-İş ve Hükûmetin kanunsuz saymasına rağmen greve gittiler. Grevci maden işçileri çalışmak isteyen işçilerin yer altına inmesini engellediler.
1967 - Gölcük Tersanesi'nde "TCG Berk (D-358)" adlı refakat fırkateyninin yapımına başlandı. Türkiye'nin kendi olanaklarını kullanarak yaptığı ilk firkateynin yapımı, 1971 yılında tamamlandı.
1971 - 19 Adalet Partili, Süleyman Demirel'in çekilmesi için bir muhtıra hazırladı.
1971 - Başsavcılık, Millî Nizam Partisi'nin (MNP) kapatılması istemiyle Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu.
1971 - Güvenlik kuvvetlerinin denetimi altındaki ODTÜ'de Mütevelli Heyeti'nin Akademik Konseyi feshetmesi üzerine Rektör Erdal İnönü, görevinden istifa etti.
1971 - Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından, başarısız bir askeri darbe teşebbüsü yapıldı.
1974 - İşverenlerin, SSK'ya 1,5 milyar lira borcu olduğu açıklandı.
1978 - Nurettin Ersin, Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na atandı.
1979 - 7 kişiyi öldürmekten sanık sağ eylemci Veli Can Oduncu, 16 yıla mahkûm oldu.
1983 - Görevini kötüye kullanmaktan Yüce Divan'da yargılanmakta olan eski Bayındırlık Bakanı Selahattin Kılıç beraat etti.
1983 - Belgrad saldırısı: Türkiye'nin Belgrad Büyükelçisi Galip Balkar, iki saldırgan tarafından yaralandı. Büyükelçi iki gün sonra öldü. Saldırıyı Ermeni Soykırımının Adalet Komandoları ve ASALA örgütü üstlendi.
1984 - Turgut Özal, Türk Ceza Kanunu'nda siyasi suç olmadığını söyledi.
1986 - Muzır Neşriyat Yasası'na ilişkin suçlamaları yanıtlayan Başbakan Turgut Özal, "Bu yasaya muzır diyen muzırdır" dedi.
1991 - Basın işkolunda kriz: Asil Nadir hakkında İngiltere'de açılan soruşturma nedeniyle; Kıbrıslı iş insanının sahip olduğu Günaydın gazetesi'nde, 350'den fazla kişinin işine son verildi. Güneş gazetesi'nde, 188 kadrolu ve 350 kadrosuz çalışanın gazeteyle ilişkisi kesildi. Gelişim yayınları, 400 olan çalışan sayısını, 300'e indirdi. Tercüman gazetesi de, çalışanların maaşlarını ve ikramiyelerini ödeyemedi.
1992 - Türk savaş uçakları, Kuzey Irak'taki iki PKK kampını bombaladı.
1995 - TBMM Malvarlığını Araştırma Komisyonunun Almanya'da bulduğu belgeler, RP'li Süleyman Mercümek'in Türkiye'de yönettiği paranın toplam 17 milyon Mark olduğunu ve bu paraların akıbetinin bilinmediğini ortaya koydu.
1996 - 1990 yılında öldürülen gazeteci Çetin Emeç'i vuran İslami Hareket Örgütünün ameliyat timi sorumlusu İrfan Çağırıcı, İstanbul'da yakalandı.
2000 - Güney Kore'de saatlerce bilgisayarın önünden kalkmayan 37 yaşındaki Kim Kwang-Su, aşırı yorgunluk ve stresten öldü.
2003 - Siirt'te yapılan milletvekili ara seçimlerinde, iktidardaki AK Parti'nin Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan da TBMM'ye girdi.
2004 - İstanbul'da bir lokantaya yapılan bombalı saldırı sonucunda 5 kişi yaralandı.
2007 - İsviçre'de, Ermeni çevrelerinin soykırım iddiasının inkârını suç sayan yasayı ihlal ettiği gerekçesiyle yargılanan İşçi Partisi lideri Doğu Perinçek, para cezasına çarptırıldı. Lozan Mahkemesi, 6 Mart'ta başlayan duruşmalar sonunda bugün verdiği kararda, Perinçek'i 90 gün hapis cezası karşılığında her günü 100 İsviçre Frangı (yaklaşık 115 YTL) olmak üzere 9 bin İsviçre Frangı para cezasına çarptırdı ve bu cezayı iki yıl tecil etti.
2020 - Demokrasi ve Atılım Partisi kuruldu.
Doğumlar
1454 - Amerigo Vespucci, İtalyan tüccar ve haritacı (ö. 1512)
1564 - David Fabricius, Friz Amatör astronom, kartograf ve Lüteriyan teologu (ö. 1617)
1568 - Aloysius Gonzaga, İsa Cemiyeti’nin üyesi ve bir İtalyan aristokrattı (ö. 1591)
1737 - Josef Mysliveček, Çek besteci (ö. 1781)
1749 - Honoré Gabriel Riqueti de Mirabeau, Fransız politikacı (ö. 1791)
1753 - Jean-Baptiste Kléber, Fransız general (ö. 1800)
1763 - William Cobbett, İngiliz gazeteci (ö. 1835)
1814 - Taras Grigoroviç Şevçenko, Ukraynalı şair ve ressam (ö. 1861)
1850 - Hamo Thornycroft, Britanyalı heykeltıraş (ö. 1925)
1856 - Edward Goodrich Acheson, Amerikalı kimyacı (ö. 1931)
1877 - Emil Abderhalden, İsviçreli biyokimyacı ve fizyolog (ö. 1950)
1881 - Ernest Bevin, İngiliz devlet adamı (ö. 1951)
1883 - Umberto Saba, İtalyan şair ve romancı (ö. 1957)
1886 - Werner Kempf, Nazi Almanyası'nın panzer generali (ö. 1964)
1890 - Vyaçeslav Molotov, Rus siyasetçi (ö. 1986)
1891 - José P. Laurel, Filipinli bir politikacı ve yargıçtı (ö. 1959)
1892 - Mátyás Rákosi, Macar komünist lider (ö. 1971)
1892 - Walter Miller, Amerikalı sessiz film oyuncusu (ö. 1940)
1895 - Albert Göring, Alman iş insanı (ö. 1966)
1896 - Robert McAlmon, Amerikalı yazar, şair ve yayıncı (ö. 1956)
1910 - Samuel Barber, Amerikalı besteci (ö. 1981)
1918 - George Lincoln Rockwell, Amerikalı aşırı sağcı bir siyasi aktivist ve Amerikan Nazi Partisi'nin kurucusuydu (ö. 1967)
1918 - Mickey Spillane, Amerikalı roman yazarı (ö. 2006)
1919 - Cengiz Dağcı, Tatar roman yazarı (ö. 2011)
1923 - Walter Kohn, John A. Pople ile birlikte 1998 Nobel Kimya Ödülü sahibi Amerikalı fizikçi (ö. 2016)
1928 - Keely Smith, Amerikalı Grammy ödüllü kadın pop ve caz müziği şarkıcısıdır (ö. 2017)
1929 - Hugh Desmond Hoyte, Guyanalı siyasetçi (ö. 2002)
1929 - Muhammed Zillurrahman, eski Bangladeş devlet başkanı (ö. 2013)
1930 - Ornette Coleman, Amerikalı caz müzisyeni (ö. 2015)
1934 - Yuri Alekseyeviç Gagarin, Sovyet kozmonot (ö. 1968)
1934 - Joyce Van Patten, Amerikalı oyuncudur
1940 - Raúl Juliá, Porto Rikolu bir aktördür (ö. 1994)
1942 - John Cale, Galli müzisyen, besteci, şarkıcı ve albüm yapımcısı
1943 - Bobby Fischer, Amerikalı satranç şampiyonu (ö. 2008)
1945 - Dennis Rader, Amerikan seri katil
1945 - Robin Trower, bir İngiliz rock gitaristi
1946 - Alexandra Bastedo, İngiliz oyuncu ve aktivist (ö. 2014)
1946 - Warren Skaaren, Amerikalı film yapımcısı ve senaryo yazarıdır (ö. 1990)
1946 - Bernd Hölzenbein, Alman millî futbolcudur
1947 - Keri Hulme, Yeni Zelandalı romancı, şair ve kısa öykü yazarı (ö. 2021)
1948 - Emma Bonino, İtalyan siyasetçidir
1950 - Etyen Mahçupyan, Türk gazeteci ve yazar
1954 - Carlos Ghosn, Lübnan asıllı Brezilyalı-Fransız iş adamı
1954 - Bobby Sands, Kuzey İrlandalı siyasetçi ve Geçici İrlanda Cumhuriyet Ordusu üyesi (ö. 1981)
1958 - Linda Fiorentino, ABD'li bir oyuncu
1959 - Takaaki Kajita, Japon fizikçidir
1960 - Elsa Cayat, Fransız psikiyatr, psikanalist ve köşe yazarı (ö. 2015)
1960 - Željko Obradović, Sırp basketbol koçu ve oyuncusu
1963 - Jean Marc Vallée, Kanadalı film yönetmeni, senarist ve yapımcı (ö. 2021)
1964 - Juliette Binoche, Fransız oyuncu
1964 - Valérie Lemercier, Fransız aktris, şarkıcı, film yönetmeni ve senarist
1968 - Youri Djorkaeff, Fransız eski millî futbolcudur.
1974 - Yuriy Bilonoh, Ukraynalı gülleci
1975 - Juan Sebastián Verón, Arjantinli futbolcu
1975 - Roy Makaay, Hollandalı futbolcu
1977 - Atılay Uluışık, Türk tiyatro ve dizi oyuncusu
1978 - Lucas Neill, Avustralyalı futbolcu
1979 - Oscar Isaac, Guatemalalı oyuncu ve müzisyen
1979 - Melina Perez, Amerikalı profesyonel güreşçi
1980 - Matthew Gray Gubler, Amerikalı oyuncu
1980 - Burçin Terzioğlu, Türk dizi ve sinema oyuncusu
1983 - Clint Dempsey, Eski Amerikan profesyonel futbol oyuncusu
1983 - Emre Kızılırmak, Türk oyuncu ve model
1984 - Abdoulay Konko, Fasasıllı Fransız futbolcudur
1985 - Pastor Maldonado, Venezuelalı Formula 1 pilotu
1987 - Bow Wow, Amerikalı rapçi ve oyuncu
1989 - Kim Tae-yeon, Güney Koreli şarkıcı, dansçı ve tanıtım modeli
1990 - Daley Blind, Hollandalı futbolcu
1990 - YG, Amerikalı rapçi
1991 - Orhan Evci, Türk futbolcu
1991 - Said el-Muvelled, Suudi futbolcu
1993 - Suga (Min Yoon-gi), Güney Koreli rapçı ve BTS grubu üyesi
1998 - Soojin (Soe Soo-jin), Güney Koreli şarkıcı, dansçı (G)I-DLE grubu eski üyesi
2000 - Khabane Lame, Senegalli-İtalyan bir TikTok video ünlüsüdür
Ölümler
886 - Ebû Maşer el-Belhî, Fars astronom (d. 785)
1444 - Leonardo Bruni, İtalyan hümanist, tarihçi, devlet adamıdır (d. 1370)
1463 - Bolognalı Katerina, İtalyan rahibe, mistik, tarikat kurucusu, yazar, öğretmen ve ressam (d. 1413)
1661 - Jules Mazarin, İtalyan siyasetçi (d. 1602)
1791 - Jean-André Venel, İsviçreli doktor (d. 1740)
1821 - Nicholas Pocock, İngiliz sanatçı (d. 1740)
1823 - Hans Conrad Escher von der Linth, İsviçreli bilim insanı, iş insanı, haritacı, ressam ve politikacı (d. 1767)
1825 - Anna Laetitia Barbauld, İngiliz yazar (d. 1743)
1836 - Destutt de Tracy, Fransız filozof ve ideoloji fikrinin öncü ismi (d. 1754)
1847 - Mary Anning, Britanyalı fosil koleksiyoncusu, fosil taciri ve paleontolojist (d. 1799)
1851 - Hans Christian Ørsted, Danimarkalı fizikçi ve kimyager (d. 1777)
1873 - Jules Bourcier, Fransız doğa bilimci ve sinek kuşu uzmanı (d. 1797)
1888 - I. Wilhelm, Prusya Kralı ve ilk Alman İmparatoru (d. 1797)
1895 - Leopold von Sacher-Masoch, Avusturyalı yazar (d.1836)
1897 - Cemaleddin Efganî, İranlı aktivist ve düşünür (d. 1838)
1925 - Willard Metcalf, Amerikalı sanatçı (d. 1858)
1947 - Evripidis Bakircis, Yunan subay ve politikacı (d. 1895)
1952 - Aleksandra Kollontay, Sovyet yazar (d. 1872)
1956 - Ali Ekber Dihhoda, İranlı dil bilgini (d. 1879)
1958 - Goro Yamada, Japon eski futbolcu (d. 1894)
1964 - Paul von Lettow-Vorbeck, Alman general (d. 1870)
1965 - Ömer Altuğ, Türk bestekâr (d. 1907)
1967 - Vala Nureddin, Türk gazeteci ve yazar (d. 1901)
1970 - Doris Doscher, Amerikalı aktris ve model (d. 1882)
1981 - Max Delbrück, Alman biyolog ve Nobel Tıp veya Fizyoloji Ödülü sahibi (d. 1906)
1983 - Ulf von Euler, İsveçli fizyolog ve Nobel Tıp Ödülü sahibi (d. 1905)
1988 - Kurt Georg Kiesinger, Alman politikacı (d. 1904)
1988 - Stefan Ryniewicz, Polonyalı diplomat ve müsteşar (d. 1903)
1989 - Robert Mapplethorpe, Amerikalı fotoğraf sanatçısı (d. 1946)
1992 - Menahem Begin, İsrailli politikacı ve Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1913)
1994 - Charles Bukowski, Amerikalı yazar ve şair (d. 1920)
1994 - Fernando Rey, İspanyol aktör (d. 1917)
1996 - George Burns, Amerikalı aktör, şarkıcı ve En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (d. 1896)
1997 - Jean-Dominique Bauby, Fransız gazeteci ve yazar (göz kapakları yardımıyla yazdırdığı Kelebek ve Dalgıç Giysisi romanının yazarı) (d. 1952)
1997 - The Notorious B.I.G., ABD'li rapçı (d. 1972)
2004 - Albert Mol, Hollandalı sanatçı (d. 1917)
2007 - Brad Delp, Amerikalı rock müzisyeni (d. 1951)
2013 - Max Jakobson, Fin diplomat ve gazeteci (d. 1923)
2015 - Florence Arthaud, Fransız yelken sporcusu ve denizci (d. 1957)
2015 - H. H. ter Balkt, Hollandalı şair (d. 1938)
2015 - Jiří Matoušek, Çek matematikçi (d. 1963)
2015 - Camille Muffat, Fransız serbest stil yüzücü (d. 1989)
2015 - Windell D. Middlebrooks, Amerikalı oyuncudur (d. 1979)
2015 - Frei Otto, Alman mimar ve inşaat mühendisidir (d. 1925)
2015 - Alexis Vastine, Fransız boksör (d. 1986)
2016 - Jon English, İngiliz-Avustralyalı şarkıcı, söz yazarı, müzisyen ve aktör (d. 1949)
2016 - Robert Horton, Amerikalı oyuncudu (d. 1924)
2016 - Yaşar Kaya, Türk siyasetçi (d. 1938)
2017 - Anthony Delhalle, Fransız motosiklet yarışçısı (d. 1982)
2017 - Howard Hodgkin, İngiliz grafiker ve ressam (d. 1932)
2018 - Chris Gedney, Amerikan kolej ligi ve profesyonel ligde oynayan Amerikan futbolcusudur (d. 1970)
2018 - Oskar Gröning, Auschwitz toplama kampında konuşlu bir Alman eski SS-Unterscharführer (d. 1921)
2018 - Oğuz Türkmen, Türk gazeteci (d. 1939)
2019 - Jed Allan, Amerikalı oyuncu ve televizyon sunucusu (d. 1935)
2019 - Alberto Bucci, İtalyan basketbol antrenörü ve yönetici (d. 1948)
2019 - Chokoleit, Filipinli oyuncu, komedyen ve televizyon sunucusudur (d. 1970)
2019 - Bernard Dadié, Fildişi Sahilli yazar, şair ve siyasetçi (d. 1916)
2019 - Vladimir Etuş, Rus-Sovyet erkek sinema ve dizi oyuncusu (d. 1922)
2019 - Jadwiga Janus, Polonyalı heykeltıraş (d. 1931)
2020 - John Bathersby, Avustralya Roma Katolik Kilisesine bağlı başpiskopos (d. 1936)
2020 - Anton Coppola, Amerikalı orkestra şefi, yazar, yönetmen ve bestecidir (d. 1917)
2020 - Italo De Zan, İtalyan bisiklet yarışçısıdır (d. 1925)
2020 - José Jiménez Lozano, İspanyol yazar ve gazeteci (d. 1930)
2020 - Lee Cha-su, Güney Koreli siyasetçi ve aktivis (d. 1957)
2020 - Şevket Kazan, Türk avukat, siyasetçi ve eski Adalet Bakanı (d. 1933)
2020 - Muhammed Rıza Rahçemeni, İranlı hekim, bilim insanı ve reformcu siyasetçi (d. 1952)
2021 - Agustín Alberto Balbuena, Arjantinli futbolcu (d. 1945)
2021 - Steven Spurrier, İngiliz şarap eleştirmeni, yazar ve şarap tüccarıydı (d. 1941)
2021 - Isela Vega, Meksikalı aktris, söz yazarı ve film yapımcısı (d. 1939)
2021 - Jiří Ventruba, Çek beyin cerrahı ve siyasetçi (d. 1950)
2022 - Aijaz Ahmad, bir Hint, Marksist edebiyat kuramcısı (d. 1941)
2022 - Justice Christopher, Nijeryalı millî futbolcudur (d. 1981)
2022 - Hilman Hariwijaya, Endonezyalı yazar ve romancı (d. 1964)
2022 - Murat Özer, Türk sinema eleştirmeni (d. 1966)
2023 - Robert Blake, Amerikalı aktör (d. 1933)
2023 - Hasan Gafuriferd, İranlı siyasetçi, akademisyen ve fizikçi (d. 1943)
2023 - Robin Lumley, Britanyalı müzisyen, yapımcı ve yazar (d. 1948)
2023 - Samaraditya Pal, Hintli kıdemli hukukçu ve insan hakları savunucusu (d. 1938)
Tatiller ve özel günler
Erzurum'un Çat ilçesinin Rus ve Ermeni işgalinden kurtuluşu (1918)
Rize'nin Çayeli ilçesinin Rus ve Ermeni işgalinden kurtuluşu (1918)
0309
09
|
3073
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/8%20Mart
|
8 Mart
|
Olaylar
1010 - Firdevsî, Şehnâme adlı epik şiirini tamamladı.
1817 - New York Menkul Kıymetler Borsası kuruldu.
1899 - Almanya'nın futbol kulübü olan Eintracht Frankfurt kuruldu.
1906 - Moro Krateri Katliamı: ABD askerleri, Filipinler'de bir kraterde saklanan silahsız 600'den fazla erkek, kadın ve çocuğu öldürdü.
1917 - Rusya'da Dünya Kadınlar Günü için başkent Petrograd'da kadınların sokaklara dökülmesi Çar II. Nikolay'ın tahttan inmesine neden olan Şubat Devrimi'nin (Jülyen takvimi'ne göre 23 Şubat) başlamasına yol açtı. Bu olay ise aynı yıl gerçekleşen Ekim Devrimi ardından Sovyet Birliği'nde Dünya Kadınlar Günü için sabit bir tarih olarak 8 Mart'ın kararlaştırılmasına ve bunun üzerine Komintern kararıyla da uluslararası sosyalist ve komünist hareket tarafından dünya çapında Kadınlar Günü kutlamalarının 8 Mart'ta yapılmasına yol açtı. Fakat bu tarih ancak 1960'ların sonlarından itibaren daha geniş kabul görmeye başlayıp Birleşmiş Milletler tarafından 1977'de 8 Mart'ın Dünya Kadınlar Günü olarak kabul edilmesinin ardından giderek evrensel bir karakter aldı.
1919 - İngilizler Antep'te sıkı yönetim ilan ederek; şehirde ne kadar ateşli ve yaralayıcı silah varsa, 24 saat zarfında İngiliz İşgal Kuvvetleri Kumandanlığı'na teslim edilmesini istedi.
1920 - Salih Hulusi Kezrak, Sadrazamlığa getirildi.
1921 - İspanya Başbakanı Eduardo Dato, Madrid'de Parlamento Binasından çıkarken Katalan militanlarca öldürüldü.
1931 - Kubilay Olayı'ndan sonra Menemen'de uygulanan sıkıyönetim kaldırıldı.
1933 - I. Beş Yıllık Kalkınma Planı kabul edildi.
1942 - II. Dünya Savaşı: Hollanda, Java adasında Japonlara teslim oldu.
1943 - İsmet İnönü, 7. TBMM'yi açtı ve yeniden Cumhurbaşkanı seçildi. Şükrü Saraçoğlu, Hükûmeti kurmakla yeniden görevlendirildi.
1944 - New York Metropolitan Operası, Taksim Gazinosu'nda bir konser verdi.
1948 - Tanımladığı bir deri hastalığı (Behçet Hastalığı) nedeniyle Dünya tıp literatürüne geçen, deri ve zührevi hastalıklar uzmanı Ordinaryüs Prof. Dr. Hulusi Behçet, kalp krizi sonucu İstanbul'da öldü.
1951 - I. Adnan Menderes Hükûmeti istifa etti. Bir gün sonra II. Menderes Hükûmeti kuruldu; Hükûmet'te, üç yeni bakan görev alırken, altı bakan yer değiştirdi.
1951 - Amerikalı keman virtüözü Yehudi Menuhin, konser vermek için İstanbul'a geldi.
1952 - Philadelphia'da ilk suni kalp ameliyatı yapıldı.
1954 - Devletin siyasal prestijine ve mali gücüne zarar getirdiğine karar verilen ya da kişilerin özel hayatına tecavüz eden yazılar yazan gazetecilere, ağır cezalar öngören Basın Kanunu, TBMM'den geçti.
1954 - İstanbul Vali ve Belediye Başkanı Fahrettin Kerim Gökay, bir basın açıklaması yaparak; Mecidiyeköy-Yenikapı arasındaki metronun temelinin Nisan'da atılacağını söyledi.
1955 - Liselerde okutulması Millî Eğitim Bakanlığı'nca kabul edilen bir ders kitabında, komünizm propagandası yapılmak istendiği iddiasıyla soruşturma başlatıldı. Astronomi adlı ders kitabında, Stalin ve Lenin'in resimlerinin yer aldığı ve bu resimlerin öğrencinin dikkatini çeksin diye bir meteor resminin ortasına yerleştirildiği tespit edildi. Konunun Ankara'daki ilgili makamlara bildirildiği ve kitabın toplattırılacağı belirtildi.
1955 - Türkiye'nin ilk kanserle savaş dispanseri açıldı.
1956 - İzmir'de Demokrat Parti tarafından düzenlenen mitingde konuşan Başbakan Menderes, basını eleştiren bir konuşma yaptı. "Bu gazeteler demokrasi devriminin matbuatı olmak vasfına sahip değildir" dedi. Basını, gerçekleri değiştirmek ve DP iktidarını alaşağı etmeyi düşünmekle suçladı.
1957 - Siyasal Bilgiler Fakültesi eski Dekanı Turhan Feyzioğlu, Türk Hukuk Kurumu'ndaki konferansında "Meşrutiyati, takip eden birkaç yıl ve Demokrat Parti iktidarının ilk yılları hariç, basın hürriyete hasret kalmıştır" dedi.
1957 - Mısır, Süveyş Kanalı'nı tekrar açtı.
1962 - İstanbul-Ankara-Adana seferini yapan THY'ye ait 'Kop' uçağı, Toroslar'da düştü. Sekiz yolcu ve üç kişilik mürettebattan kurtulan olmadı.
1963 - Suriye'de bir darbe sonucu, Baasçılar ve Nasırcılar iktidarı ele geçirdi. Baasçı subaylar, Şubat ayında Irak'ta da yönetimi ele geçirmiş ve Başbakan Abdülkerim Kasım öldürülmüştü.
1965 - Vietnam Savaşı: 3500 ABD Deniz Piyade askeri, Güney Vietnam'ın Da Nang sahiline çıkarma yaptı.
1966 - Adalet Partisi Aydın Milletvekili Mehmet Reşat Özarda, Sanayi Bakanı Mehmet Turgut hakkında Meclis soruşturması istemişti. Özarda, Başbakan Demirel'in Türkiye temsilcisi olduğu Morrison firmasına, gümrüksüz ithal edilen Ereğli Demir Çelik Fabrikaları'nın mallarının ve araçlarının verildiğini iddia ediyordu. Bu soruşturma isteği üzerine, AP Milletvekili Mehmet Reşat Özarda Partisinden ihraç edildi.
1971 - Antakya'nın içme suyu kaynağına, fare zehiri konulduğu yolundaki ihbar üzerine Emniyet, gece yarısı kent sakinlerine "su içmemeleri" çağrısı yaptı.
1971 - Balıkesir Necatibey Eğitim Enstitüsü'nde eğitime ara verilerek kapatıldı.
1971 - Sivas'a bağlı Yıldızeli'nde Türkiye İşçi Partisi ilçe sekreteri öldürüldü.
1972 - Demokratik Parti Genel Başkan Yardımcısı Yüksel Menderes, Ankara'da hava gazıyla intihar etti. Başbakan Adnan Menderes'in oğullarından Mutlu Menderes, 1 Mart 1978'de trafik kazasında ölmüştü. 15 Mart 1996'da ise Aydın Menderes, trafik kazası sonucu felç oldu.
1974 - Paris'in Charles de Gaulle Havalimanı hizmete girdi.
1975 - İstanbul Osmanbey'deki Dostlar Tiyatrosu'nda İlerici Kadınlar Derneği (İKD)'nin kuruluş çalışmasını yürüten kadınların girişimiyle, ilk kez kamuya açık bir "Kadınlar Günü" kutlaması düzenlendi. 400-500 kadının katıldığı toplantıda, Kadınlar Günü'nün anlam ve önemi üzerine konuşmalar yapıldı ve şiirler okundu. Aynı yıl Ankara'da da kutlaması yapıldı.
1975 - TRT Genel Müdürlüğü, CHP ve Demokratik Parti'nin başvurusu üzerine, bu partilere de Başbakan Süleyman Demirel'le Televizyon'da yapılan söyleşi kadar süre tanınmasını kararlaştırdı.
1978 - Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, İsmail Cem'in TRT Genel Müdürlüğüne atanmasının sakıncalı bulduğunu Hükûmet'e bildirdi.
1979 - Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, Türk Silahlı Kuvvetleri'ne ilişkin tartışmalar üzerine; "Silahlı Kuvvetlerimizi her türlü politika dışında tutmaya büyük bir dikkat ve özen göstermek hepimizin başta gelen görevi olmalıdır" dedi.
1979 - İngiliz Genelkurmay Başkanı'nın davetlisi olarak İngiltere'de bulunan Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren, kendisine yöneltilen bir soru üzerine, "Türk Polis ve Jandarmasının görev ve yetkilerini belirleyen yasal düzenlemelerin yetersiz olduğunu ve ilgililer tarafından gözden geçirilmesi gerektiğini" söyledi.
1979 - Philips Şirketi, Compact Disc'i (CD) ilk kez halka tanıttı.
1982 - Türkiye Zihinsel Yetersiz Çocukları Yetiştirme ve Koruma Vakfı kuruldu.
1983 - Ronald Reagan, SSCB'yi "Şeytan İmparatorluğu" şeklinde adlandırdı.
1984 - Yunanistan, Türk savaş gemilerinin bir Yunan Destroyerine ateş açtığı iddiası ile Ankara'daki Büyük Elçisini geri çağırdı. Gelişmeler üzerine Türkiye de Atina Büyük Elçisine ülkeye dönme talimatı verdi.
1984 - Sekiz ilde olağanüstü hâl uygulanmasıyla ilgili, Olağanüstü Hal yasaları yürürlüğe girdi.
1985 - Beyrut'ta bir caminin önünde patlayan bomba, 85 kişinin ölümüne 175 kişinin de yaralanmasına yol açtı.
1987 - Kadın Çevresi Yayıncılığın çıkarttığı, Feminist dergisi yayına başladı. Sahibi ve Yazı İşleri Müdürlüğü'nü Handan Koç'un yaptığı derginin başlıca yazarları; Ayşe Düzkan, Handan Koç, Minu, Defne, Filiz K., Serpil, Gül, Sabahnur, Vildan ve Stella Ovadis idi. Dergi, Mart 1990'da yayın hayatına son verdi.
1988 - Yeni Gündem dergisi Yazı İşleri Müdürü, 7,5 yıl hapse mahkûm oldu.
1991 - Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın küçük oğlu Efe Özal, bir borsa şirketine ortak oldu.
1992 - Dünya Kadınlar Günü nedeniyle İstanbul ve Adana'da düzenlenen kutlama yürüyüşlerine polis müdahale etti; bazı kadınlar dövüldü, iki kadın yaralandı ve 8 kadın gözaltına alındı.
1992 - İstanbul Cumhuriyet Savcılığı, özel TV'lerdeki müstehcen yayınları takibe aldı.
1996 - Lefkoşa-İstanbul seferini yapan KKTC'ye ait bir yolcu uçağı kaçırılarak; önce Sofya'ya ardından da Münih'e indirildi. Uçağı kaçıran kişinin, İngiltere'deki sevgilisinin yanına gitmek isteyen Ramazan Aydın isimli bir Türk vatandaşı olduğu anlaşıldı. Uçaktaki yolcu ve mürettebatı serbest bırakan Aydın, Alman polisi tarafından tutuklandı.
1998 - Karşıyaka Müftüsü Nadir Kuru'nun, İzmir'de Dr. Tibet Kızılcan'ın cenaze namazını kıldırırken; "İsteyen hanımlar namaza gelebilir" sözleri üzerine kadınlar, erkeklerle saf tutarak cenaze namazı kıldı.
1999 - Star gazetesi yayın hayatına başladı.
2000 - 30 yılı aşkın siyasi geçmişinde ilk kez Necmettin Erbakan'a karşı bayrak açılarak, FP'ye Genel Başkan adayı çıkarıldı. Kayseri Milletvekili Abdullah Gül, adaylığını ilan etti.
2003 - İstanbul-Diyarbakır seferini yapan THY'nin RJ-100 tipi uçağı, Diyarbakır'a inişi sırasında düştü: 74 kişi öldü, 3 kişi de yaralı kurtuldu.
2004 - Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği Yönetmeliğinin gizliliğini kaldıran yasanın ardından hazırlanan yeni yönetmelik de yürürlüğe girdi. MGK Genel Sekreterliği, yönetmelikte, Başbakana bağlı bir kuruluş olarak tanımlandı.
2005 - Çeçen lider Aslan Maşadov, bir çatışmada Rus güvenlik güçlerince öldürüldü.
2006 - Papa II. Jean Paul'e yönelik suikast girişimi nedeniyle İtalya'da 24 yıl cezaevinde kaldıktan sonra 14 Haziran 2000'de Türkiye'ye iade edilen, gazeteci-yazar Abdi İpekçi'nin öldürülmesi ve "gasp" suçundan Kartal H Tipi Cezaevi'nde bulunan hükümlü Mehmet Ali Ağca'nın, Cezaevi Müdürlüğünün "cezasını tamamladığı" yönündeki yazısı üzerine, Kartal Ağır Ceza Mahkemesince tahliyesine karar verildi.
2010 - Elazığ'da 6 büyüklüğünde deprem oldu. 42 kişi hayatını kaybetti.
2020 - İtalya'da koronavirüsün yayılmasını durdurmak için Lombardiya bölgesi ve çevresindeki 14 kent karantinaya alındı. Ertesi gün İtalya kırmızı bölge ilan edildi ve karantina kısıtlamaları ülke geneline yayıldı.
Doğumlar
1714 - Carl Philipp Emanuel Bach, Alman besteci (ö. 1788)
1748 - V. William, Oranj prensi (ö. 1806)
1761 - Jan Potocki, Polonyalı asilzade, etnolog, dilbilimci, gezgin ve Aydınlanma dönemi yazarı (ö. 1815)
1813 - Japetus Steenstrup, Danimarkalı bilim insanı, zoolog (ö. 1897)
1822 - Ignacy Łukasiewicz, Polonyalı eczacı ve petrol sanayiici (ö. 1882)
1839 - Josephine Cochrane, Amerikalı mucit (ö. 1913)
1841 - Wendell Holmes Jr., Amerikalı bir hukukçuydu (ö. 1935)
1865 - Frederic Goudy, Amerikalı grafik tasarımcısı ve eğitmen (ö. 1947)
1877 - Šatrijos Ragana, Litvan hümanist yazar, eğitimci (ö. 1930)
1879 - Otto Hahn, Alman kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1968)
1883 - Franco Alfano, İtalyan müzisyen (ö. 1954)
1884 - Georg Lindemann, Alman süvari subayı (ö. 1963)
1879 - Otto Hahn, Alman kimyagerdir (ö. 1968)
1886 - Edward Calvin Kendall, Amerikalı kimyager (ö. 1972)
1887 - Patrick O'Connell, İrlandalı futbolcu (ö. 1959)
1888 - Gustav Krukenberg, Alman SS komutanı (ö. 1980)
1892 - Mississippi John Hurt, Amerikalı blues şarkıcısı ve gitarist (ö. 1966)
1894 - Wäinö Aaltonen, Fin heykeltıraş (ö. 1966)
1895 - Juana de Ibarbourou, Uruguaylı şair (Güney Amerika'nın en ünlü kadın şairlerinden) (ö. 1979)
1897 - Herbert Otto Gille, Nazi Almanyası'nın generali (ö. 1966)
1898 - Theophilus Dönges, Güney Afrikalı siyasetçi (ö. 1968)
1899 - Eric Linklater, İskoç yazar (ö. 1974)
1902 - Louise Beavers, Amerikalı televizyon filmleri oyuncusu (ö. 1962)
1907 - Konstantin Karamanlis, Yunan politikacı (ö. 1998)
1910 - Claire Trevor, Amerikalı aktris (ö. 2000)
1911 - Hüseyin Hilmi Işık, Türk yazar (ö. 2001)
1918 - Poon Lim, Amerikalı denizci
1922 - Ralph H. Baer, Alman-Amerikalı bir mucit, oyun geliştiricisi ve mühendisiydi (ö. 2014)
1922 - Cyd Charisse, Amerikalı dansçı ve aktris (ö. 2008)
1924 - Anthony Caro, İngiliz soyut heykeltıraştır (ö. 2013)
1925 - Warren Bennis, Amerikalı bilim insanı (ö. 2014)
1926 - Peter Graves, Amerikalı aktör (Görevimiz Tehlike) (ö. 2010)
1926 - Francisco Rabal (Paco Rabal), İspanyol aktör (ö. 2001)
1927 - Ramon Revilla Sr., Filipinli aktör ve siyasetçi (ö. 2020)
1930 - Douglas Hurd, İngiliz muhafazakâr siyasetçi, eski bakan
1931 - Gerald Potterton, İngiliz-Kanadalı yönetmen, yapımcı, yazar ve animatör (ö. 2022)
1937 - Juvénal Habyarimana, Ruandalı asker ve siyasetçi (ö. 1994)
1939 - Jim Bouton, Amerikalı eski profesyonel beyzbol oyuncusu, oyuncu ve yazar (ö. 2019)
1941 - Norman Stone, İskoç tarihçi (ö. 2019)
1942 - Ann Packer, İngiliz koşucu ve uzun atlamacıdır
1943 - Lynn Redgrave, İngiliz aktris (ö. 2010)
1944 - Pepe Romero, İspanyol gitarist
1944 - Kim Won-ung, Güney Koreli siyasetçi (ö. 2022)
1945 - Anselm Kiefer, Alman ressam
1949 - Teófilo Cubillas, eski Perulu futbolcudur
1956 - David Malpass, Amerikalı bir ekonomi analisti
1957 - Ali Rıza Alaboyun, Türk siyasetçi
1957 - Clive Burr, İngiliz davulcusuydu (ö. 2013)
1957 - Cynthia Rothrock, Amerikalı sinema oyuncusu
1958 - Gary Numan, İngiliz müzisyen
1959 - Özhan Eren, Türk müzisyen ve yönetmen
1964 - Atilla Kaya, Türk taverna müziği sanatçısı (ö. 2008)
1967 - Aslı Erdoğan, Türk fizikçi ve yazar
1971 - Canan Hoşgör, Türk oyuncu
1973 - Anneke van Giersbergen, Hollandalı şarkıcı
1974 - Gökçe Fırat, Türk gazeteci ve yazar
1976 - Freddie Prinze Jr, Amerikalı oyuncudur
1977 - Johann Vogel, İsviçreli futbolcu
1978 - Ece Vahapoğlu, Türk gazeteci, yazar ve sunucu
1979 - Bülent Polat, Türk tiyatro, dizi ve sinema oyuncusu
1980 - Harun Ovalıoğlu, Türk futbolcu
1983 - Seda Demir, Türk dizi ve sinema oyuncusu
1983 - André Santos, Brezilyalı futbolcu
1983 - Güray Zünbül, Türk yelkenci
1988 - Juan Carlos García, Honduraslı millî futbolcu (ö. 2018)
1990 - Asier Illarramendi, İspanyol futbolcudur
1990 - Petra Kvitová, profesyonel Çek tenis oyuncusu
1991 - Alan Pulido, Meksikalı millî futbolcu
1991 - Mika, Portekizli futbolcu
1995 - Marko Gudurić, Sırp basketbolcu
1996-Feride Hilal Akın, Türk Şarkıcı
1997 - Tijana Bošković, Sırp voleybolcudur
Ölümler
1089 - Hâce Abdullah Herevî, 11. yüzyılda yaşamış sufi ve din bilgini (d. 1006)
1403 - Yıldırım Bayezid, Osmanlı'nın 4. Padişahı (d. 1360)
1844 - XIV. Karl, İsveç ve Norveç'in ilk Fransız kralı (d. 1763)
1869 - Hector Berlioz, Fransız besteci (d. 1803)
1874 - Millard Fillmore, ABD'nin 13. Başkanı (d. 1800)
1889 - John Ericsson, İsveçli kâşif (d. 1803)
1891 - Antonio Ciseri, İsviçreli sanatçı (d. 1821)
1917 - Ferdinand von Zeppelin, Alman hava taşıtları üreticisi (d. 1838)
1921 - Eduardo Dato, İspanyol politikacı ve hukukçu (d. 1856)
1923 - Johannes Diderik van der Waals, Hollandalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1837)
1925 - Seyyid Bey Türk siyaset adamı ve yazar (d. 1873)
1930 - William Howard Taft, Amerikalı siyasetçi ve ABD'nin 27. Başkanı (d. 1857)
1931 - Memmedhasan Hacınski, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Başbakanı (d. 1875)
1941 - Sherwood Anderson, Amerikalı yazar (d. 1876)
1942 - José Raúl Capablanca, Kübalı Dünya satranç şampiyonu (d. 1888)
1944 - Hüseyin Rahmi Gürpınar, Türk edebiyatçı (d. 1864)
1948 - Hulusi Behçet, Türk dermatoloji uzmanı (d. 1889)
1956 - Drastamat Kanayan, Ermeni asker ve siyasetçi (d. 1883)
1959 - Bekir Sıtkı Kunt, Türk siyasetçi ve Cumhuriyet dönemi hikâyecilerinden (d. 1905)
1961 - Thomas Beecham, İngiliz orkestra yönetmeni (d. 1879)
1964 - Franz Alexander, Macar Psikosomatik Tıp'ın ve Psikoanaltik Kriminoloji'nin kurucusu (d. 1891)
1965 - Urho Castrén, Finlandiya Yüksek İdare Mahkemesi Başkanı (d. 1886)
1971 - Harold Lloyd, Amerikalı aktör (d. 1893)
1972 - Erich von dem Bach, Alman asker (Nazi subayı) (d. 1899)
1972 - Yüksel Menderes, Türk siyasetçi (d. 1930)
1975 - George Stevens, Amerikalı sinema yönetmeni ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü sahibi (d. 1904)
1975 - Joseph Bech, Lüksemburg eski başbakanı (d. 1887)
1977 - Fikret Ürgüp, Türk doktor ve hikâyeci (d. 1914)
1980 - Nusret Hızır, Türk felsefeci (d. 1899)
1993 - Billy Eckstine, Amerikalı müzisyen (d. 1914)
1999 - Joe DiMaggio, Amerikalı beyzbol oyuncusu (d. 1914)
2001 - Ninette de Valois, İrlanda doğumlu İngiliz dansçı ve koreograf (d. 1898)
2004 - Ebu Abbas, Filistin Kurtuluş Cephesi lideri (d. 1948)
2005 - Aslan Maşadov, Çeçen lider (d. 1951)
2005 - Erol Mutlu, Türk akademisyen, yazar ve yönetmen (Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesinin eski Dekanlarından) (d. 1949)
2008 - Sadun Aren, Türk akademisyen ve siyaset adamı (Ankara Üniversitesi SBF eski Öğretim Üyesi) (d. 1922)
2013 - İsmet Bozdağ, Türk araştırmacı ve yakın tarih yazarı (d. 1916)
2013 - Ewald-Heinrich von Kleist, 20 Temmuz Suikast Girişimi'nde Wehrmacht'ta üsteğmen rütbesiyle görev yapan bir Alman subayıydı (d. 1922)
2015 - Sam Simon, Amerikalı televizyon yapımcısı ve senarist (d. 1955)
2016 - Richard Davalos, Amerikalı oyuncudur (d. 1930)
2016 - George Martin, İngiliz müzisyen ve yapımcı (d. 1926)
2017 - Dmitri Mejeviç, Sovyet-Rus oyuncu ve halk şairidir (d. 1940)
2017 - Joseph Nicolosi, Amerikan klinik psikolog (d. 1947)
2017 - George Olah, Macar-Amerikalı kimyager (d. 1927)
2017 - Li Yuan-tsu, Çinli siyasetçidir (d. 1923)
2017 - Dave Valentin, Amerikalı latin, caz müzisyeni ve flüt sanatçısı (d. 1952)
2018 - Ercan Yazgan, Türk tiyatro, sinema, dizi oyuncusu ve yönetmen (d. 1946)
2019 - Mesrob Mutafyan, Ermeni din adamı ve Türkiye Ermenileri'nin 84'üncü patriğiydi (d. 1956)
2019 - Cynthia Thompson, Eski Jamaikalı kadın atlettir (d. 1922)
2020 - David Rogers, Amerikalı otomobil yarışçısı (d. 1955)
2020 - Max von Sydow, İsveçli sinema oyuncusu (d. 1929)
2021 - Kuryana Azis, Endonezyalı siyasetçi (d. 1952)
2021 - Adrian Bărar, Rumen gitarist ve besteci (d. 1960)
2021 - Djibril Tamsir Niane, bir Gineli tarihçi, oyun yazarı ve kısa öykü yazarıydı (d. 1932)
2021 - Rasim Öztekin, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1959)
2022 - Valeriy Petrov, Sovyet-Ukraynalı profesyonel futbolcu ve teknik direktör (d. 1955)
2023 - Marcel Amont, Fransız aktör, şarkıcı ve müzisyen (d. 1929)
2023 - Hendrik Brocks, Endonezyalı bisikletçi (d. 1942)
2023 - Gianmarco Calleri, İtalyan futbolcu, girişimci ve spor yöneticisi (d. 1942)
2023 - Italo Galbiati, İtalyan eski futbolcu ve teknik adam (d. 1937)
2023 - Bert I. Gordon, Amerikalı film yapımcısı, yönetmeni ve senarist (d. 1922)
2023 - Satish Kaushik, Hintli aktör, yönetmen, yapımcı, komedyen ve senarist (d. 1956)
2023 - Dolores Klaich, Amerikalı feminist yazar, aktivist, gazeteci ve eğitimci (d. 1936)
2023 - Grace Onyango, Kenyalı eğitimci ve siyasetçi (d. 1924)
2023 - Haim Topol, İsrailli tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1935)
Tatiller ve özel günler
Dünya Kadınlar Günü
Kaynakça
0308
08
|
3074
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/7%20Mart
|
7 Mart
|
Olaylar
161 - Marcus Aurelius, Roma İmparatoru oldu.
1864 - Adigey'de Şapsığlar için Ruslarca verilen köylerinden ayrılma süresi doldu ve terk ettirilen Şapsığ köylerinin, Rus askerlerince ateşe verilip yakılmasına başlandı.
1876 - Alexander Graham Bell, telefon buluşunun patentini aldı (patent no: 174464).
1908 - Kabataş Erkek Lisesi, Padişah II. Abdülhamid'in fermanıyla “Kabataş Mekteb-i İdâdisi” adı altında kuruldu.
1911 - Meksika Devrimi: 20. yüzyılın ilk büyük devrimi gerçekleşti.
1919 - Fransızlar Kozan'ı işgal etti.
1921 - Artvin'in düşman işgalinden kurtuluşu.
1921 - Ardanuç ve Borçka'nın düşman işgalinden kurtuluşu.
1920 - Kadirli'nin düşman işgalinden kurtuluşu.
1925 - Şeyh Said'in emrindeki 5000 kişilik bir kuvvet, Diyarbakır'a saldırdı.
1925 - İstiklal Mahkemeleri üyeleri, yapılan seçimlerle belirlendi. Denizli Milletvekili Mazhar Müfit Bey (Kansu) Mahkeme Başkanlığına, Karesi Milletvekili Süreyya Bey (Özgeevren) savcılığa getirildi. Urfa Milletvekili Ali Saip (Ursavaş) ve Kırşehir Milletvekili Lüfi Müfit beyler ise asil üyeliğe seçildi.
1927 - İstiklal Mahkemeleri'nin görevi fiilen sona erdi. Tamamen ortadan kalkması ancak 1948'de gerçekleşti.
1945 - Amerikan I. Ordusu, Remagen Köprüsü’nden Ren Nehrini geçti.
1950 - Milletvekilleri adaylarının sayısı bütün tahminleri aştı, yalnız Elazığ'dan 600 kişi aday oldu.
1951 - İran Başbakanı General Ali Razmara, radikal dinci bir militan tarafından öldürüldü.
1952 - Dışişleri Bakanı Fuad Köprülü ve 222 arkadaşı, Anayasa'nın dilini yaşayan dile dönüştürmek için DP Meclis Grubu adına bir önerge hazırlayarak Meclis'e sundular. Önergede, değiştirilmesi gereken kelimeler arasında suç, bakanlar kurulu, devrim, ivedilik gibi kelimeler yer alıyordu.
1954 - Basın ve radyo yoluyla işlenecek suçların kapsamının genişletilmesi ve cezaların arttırılması hakkındaki kanun tasarısı, Mecliste görüşüldü. Tasarı, gazetecilere iddialarını ispat hakkı tanımıyordu.
1954 - Petrol işletmeciliğini, yabancı sermayeye açan Petrol Yasası kabul edildi. Petrol İşleri Genel Müdürlüğü kuruldu.
1957 - Ankara sokaklarında rock and roll: Gece sinemasından çıkan gençler, Bulvarda rock and roll yapmaya başlayınca zabıta tarafından durduruldular.
1958 - Akis dergisi toplatıldı; derginin satışı sekiz saat sonra serbest bırakıldı.
1959 - Yargıtay, "Nalıncı Keseri" başlıklı yazı nedeniyle Ulus gazetesi başyazarı Yakup Kadri Karaosmanoğlu ve Yazı İşleri Müdürü Ülkü Erman hakkında, Ankara Toplu Basın Mahkemesi'nin verdiği mahkûmiyet kararını bozdu.
1960 - Vatan gazetesi Başyazarı Ahmet Emin Yalman, "Pulliam" davasından aldığı 15 ay 16 günlük hapis cezasını çekmek üzere cezaevine girdi. Yalman, 4 gün sonra hastaneye kaldırıldı.
1961 - Genelkurmay Başkanı Cevdet Sunay, yayımladığı mesajda şöyle dedi. "Namlularını daima temiz ve süngülerini daima parlak tutan ordumuzun her türlü engelleri yok etme azmi ile bugünkü hedefi, demokrasiyi ulusuna teslim etmektir."
1963 - Anayasa Mahkemesi, İş Kanunu'ndaki grev yasağını iptal etti.
1966 - Erzurum ve Muş’ta meydana gelen depremde; 15 kişi öldü, 25 kişi de yaralandı ve 2380 ev yıkıldı.
1973 - İsmail Beşikçi, komünizm propagandasında 8 yıl hapse mahkûm oldu.
1977 - Pakistan'da seçimleri, Zülfikar Ali Butto kazandı.
1978 - Orgeneral Kenan Evren, Türk Genelkurmay Başkanlığı görevine resmen başladı.
1979 - ABD uzay aracı Voyager I, Jüpiter ve Uranüs'ün Satürn gibi halkalara sahip olduğunu keşfetti. Voyager I, Jüpiter'in halkalı resimlerini dünyaya gönderdi.
1979 - İstanbul'da Taksim Meydanı'na Sular İdaresi'nin bulunduğu yere cami yapılması için, "Taksim Camii Şerifi ve Külliyesini Yaptırma ve Yaşatma Derneği" kuruldu.
1979 - Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında, petrol anlaşması imzalandı.
1980 - Uğur Mumcu, komünistleri eleştirdi: "Bunun adı solculuk mu? Yoksul erlerin üstüne kurşun yağdıran, banka soyan eşkıyalık mıdır solculuk? Böyleyse yerin dibine batsın böyle solculuk..."
1983 - Zonguldak Ereğli Kömür İşletmeleri'nin Kandilli üretim havzasındaki Armutçuk Ocağı'nda meydana gelen patlamada 102 kişi öldü, 86 kişi yaralandı.
1983 - Ahmet Necdet Sezer, Yargıtay üyeliğine seçildi.
1984 - Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi, kapatılan Milliyetçi Hareket Partisi'nin (MHP) Genel Başkanı Alparslan Türkeş'in tahliyesini 23. kez reddetti.
1984 - KKTC bayrağı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Meclisi tarafından onaylandı.
1984 - Kamuoyunda "faturalı yaşam" olarak bilinen "ücretlilere vergi iadesi" hakkındaki yasanın kapsamı, Bakanlar Kurulu tarafından genişletildi. Fazla mesai, prim ve transfer ücretleri de yasa kapsamına alındı.
1984 - Komünizm propagandası yaptığı iddiasıyla, Gölcük Sıkıyönetim Mahkemesi'nde yargılanan şair Arif Damar beraat etti.
1985 - İstifaların ardı arkası kesilmeyen Milliyetçi Demokrasi Partisi'nden (MDP) beklenen büyük kopma gerçekleşti. Çoğu eski parlamenter ve üçü kurucu üye olan 25 milletvekili istifa etti. MDP Gemel Başkanı Turgut Sunalp'i "mecburi genel başkan" olarak niteleyen istifacılar, "Sağda barışçı, sosyal tarafı ağır basan bir partinin varlığı şarttır" dediler.
1986 - "Kadınlara karşı her türlü ayrımcılığın önlenmesi" isteğini içeren 2861 imzalı dilekçe, TBMM Başkanlığı'na verildi.
1986 - İstanbul Kandilli Lisesi'nde çıkan yangında, okulun yatakhanesi olarak kullanılan Adile Sultan Sarayı tümüyle yandı. Abdülaziz, sarayı 1876'da kızkardeşi Adile Sultan için yaptırmıştı. 1916'da Kandilli Adile Sultan İnas Mekteb-i Sultanisi adıyla okula dönüştürülmüştü. Daha sonra Kandilli Kız Lisesi adını aldı.
1988 - DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit, daha önce aldığı başkanlıktan çekilme kararını parti kurultayında gerçekleştirdi ve görevinden ayrıldı. Ecevit, partisinin kongresinde yaptığı konuşmada "Uzun siyasal yaşamımda en iddialı meydan okuyuşum, DSP Genel Başkanlığından ayrılmamdır" dedi. Ecevit'in yerine Genel Başkanlığa, Necdet Karababa seçildi.
1989 - Anayasa Mahkemesi, üniversitelerde "dini inanç sebebiyle boyun ve saçların örtü veya türbanla kapatılmasını" serbest bırakan yasayı iptal etti.
1989 - İran, Birleşik Krallık ile diplomatik ilişkilerini kesti.
1989 - Çin, Lhasa-Tibet'te sıkıyönetim ilan etti.
1989 - 89 Bahar Eylemleri başladı.
1990 - Hürriyet gazetesi Yönetim Kurulu üyesi, gazeteci yazar Çetin Emeç ve şoförü Ali Sinan Ercan, uğradıkları silahlı saldırıda yaşamlarını yitirdi. 6 yıl sonra 9 Mart 1996'da Emeç'i vuran İslami Hareket Örgütü sorumlusu İrfan Çağırıcı, İstanbul'da yakalandı.
1992 - İsrail Büyükelçiliği Koruma Amiri, Ankara'da otomobiline konan uzaktan kumandalı bombanın patlaması sonucu öldü.
1993 - İstanbul'da bir grup kadın, savaşlarda kadına tecavüze ve devletin kadın bedeni üzerindeki denetimine dikkat çekmek için Beyoğlu'nda bir sokak sergisi açtı. Aynı grup, İstiklal Caddesi'nde, devletin kadın bedeni üzerindeki denetimini simgeleyen ve ilgili yasal düzenlemeleri içeren ferman biçiminde bir bildiri de dağıttı.
1994 - Moldova'da yapılan referandum sonucu, halkın yüzde 90'ı Romanya'yla birleşmeyi reddetti.
1996 - Düşünceye Özgürlük isimli ortak kitapta yer alan yazısında, bölücülük yaptığı iddiasıyla yargılanan Yaşar Kemal, 1 yıl 8 ay hapse mahkûm edildi. Ceza 5 yıl ertelendi.
1997 - İskenderun Cezaevi'nden sol görüşlü 28 mahkûm tünel kazarak kaçtı, firarilerden 8'i yakalandı.
1997 - İstanbul DGM, Avrasya feribotunu kaçıran 9 kişiye, sekiz yıl on ay yirmişer gün hapis cezası verdi.
1997 - Jean-Dominique Bauby'nin göz kapakları yardımıyla yazdırdığı kitabı, Kelebek ve Dalgıç Giysisi satışa çıktı.
2009 - Diyarbakır'dan kalkan TSK ait bir helikopter, Kayseri civarında düştü. 2 pilot hayatını kaybetti.
2014 - Ergenekon davasından yargılanan İlker Başbuğ, 26 ay sonra hak ihlali gerekçesiyle tahliye edildi.
Doğumlar
189 - Publius Septimius Geta, 209 - 211 arasında Septimius Severus ve Caracalla ile birlikte 3'lü yönetimde Roma İmparatoru (ö. 211)
1671 - Rob Roy MacGregor, İskoç halk kahramanı (ö. 1734)
1693 - XIII. Clemens, Papa (ö. 1769)
1765 - Nicéphore Niépce, Fransız mucit (ilk fotoğrafı çeken) (ö. 1833)
1785 - Alessandro Manzoni, İtalyan şair ve romancı (ö. 1873)
1788 - Antoine César Becquerel, Fransız fizikçi (ö. 1878)
1792 - John Herschel, İngiliz matematikçi, gök bilimci ve kimyager (ö. 1871)
1822 - Victor Massé, Fransız opera bestecisi ve müzik eğitimcisi (ö. 1884)
1842 - Henry Hyndman, İngiliz Marksis (ö. 1921)
1850 - Tomáš Garrigue Masaryk, Çekoslovakya'nın kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı (ö. 1937)
1857 - Julius Wagner-Jauregg, Avusturyalı tıp doktoru ve 1927 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi bilim insanı (ö. 1940)
1870 - Jimmy Barry, Amerikalı boksör (ö. 1943)
1872 - Piet Mondrian, Hollandalı ressam ve De stijl olarak bilinen sanat akımının öncülerinden (ö. 1944)
1872 - Howard Crosby Butler, Amerikan arkeolog (ö. 1922)
1875 - Maurice Ravel, Fransız besteci (ö. 1937)
1878 - Ahmet Ferit Tek, Türk diplomat ve siyasetçi (ö. 1971)
1885 - Milton Avery, Amerikalı ressam (ö. 1965)
1886 - Wilson Dallam Wallis, Amerikalı antropolog (ilkel bilim ve dinlere ilişkin keşifleriyle tanınan) (ö. 1970)
1886 - G. I. Taylor, İngiliz fizikçi ve matematikçi (ö. 1975)
1894 - Sergey Lazo, Rus Devrimi'nin liderliğini yapmış komünist asker (ö. 1920)
1902 - Heinz Rühmann, Alman Sinema oyuncusu (ö. 1994)
1904 - Reinhard Heydrich, Alman siyasetçi (ö. 1942)
1904 - Kurt Weitzmann, Alman-Amerikalı sanat tarihçisi (ö. 1993)
1908 - Anna Magnani, İtalyan sinema oyuncusu ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 1973)
1912 - Adile Ayda, Türk diplomat, akademisyen ve yazar (ilk kadın diplomat) (ö. 1992)
1915 - Jacques Chaban-Delmas, Fransız siyasetçi, Başbakan ve Meclis Başkanı (ö. 2000)
1917 - Elizabeth Holberton, Amerikalı bilgisayar bilimci ve insan bilgisayardır (ö. 2001)
1924 - Kobo Abe, Japon yazar (ö. 1993)
1927 - James Broderick, Amerikalı oyuncudur (ö. 1982)
1930 - Antony Armstrong-Jones, İngiliz fotoğrafçı, film yapımcısı ve soylu (ö. 2017)
1932 - Momoko Kōchi, Japon sinema oyuncusu (ö. 1998)
1934 - Adnan Binyazar, Türk yazar
1934 - Ekrem Bora, Türk sinema oyuncusu (ö. 2012)
1934 - Willard Scott, Amerikalı komedyen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı (ö. 2021)
1936 - Georges Perec, Fransız sosyolog ve edebiyatçı (ö. 1982)
1937 - Önder Somer, Türk sinema oyuncusu (ö. 1997)
1938 - David Baltimore, Nobel sahibi Amerikalı biyolog
1940 - Rudi Dutschke, Alman sosyolog (1960'lı yılların öğrenci hareketlerinde Almanya'nın en tanınmış lideri) (ö. 1979)
1944 - Jiuli Şartava, Abhaz siyasetçi (ö. 1993)
1946 - John Heard, Amerikalı oyuncudur (ö. 1946)
1948 - Yavuzer Çetinkaya, Türk oyuncu (ö. 1992)
1955 - El-Velid bin Talal, Suudi iş insanı ve Suudi Kral Abdullah'ın yeğeni
1956 - Bryan Cranston, Amerikalı aktör, yazar ve yönetmen
1956 - Andrea Levy, İngiliz romancıdır (ö. 2019)
1958 - Rik Mayall, İngiliz aktör ve komedyeni (ö. 2014)
1959 - Luciano Spalletti, İtalyan futbolcu ve teknik direktör
1962 - Taylor Dayne, Amerikalı bir şarkıcı, söz yazarı ve aktristir
1963 - E. L. James, İngiliz yazardır
1964 - Bret Easton Ellis, Amerikalı yazar
1964 - Wanda Sykes, Amerikalı yazar, komedyen, aktris ve ses sanatçısı
1967 - Muhsin Al-Ramli, Iraklı bir şair, romancı ve çevirmen
1968 - Tarkan Tüzmen, Türk şarkıcı ve oyuncu
1971 - Peter Sarsgaard, Amerikalı oyuncu
1971 - Rachel Weisz, İngiliz oyuncu ve En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1973 - Sébastien Izambard, Fransız şarkıcıdır
1973 - Işın Karaca, Kıbrıs Türkü pop müziği sanatçısı
1974 - Jenna Fischer, Amerikalı bir aktris
1977 - Mehmet Baransu, Türk gazeteci
1977 - Paul Cattermole, İngiliz müzisyen ve oyuncu
1978 - Mike Reese, Amerikalı siyasetçi (ö. 2021)
1979 - Rodrigo Braña, Arjantinli millî futbolcudur
1980 - Murat Boz, Türk şarkıcı ve söz yazarı
1980 - Laura Prepon, Amerikalı oyuncu
1980 - Boštjan Nachbar Sloven millî basketbolcu
1983 - Sebastián Viera, Uruguaylı millî futbolcudur
1984 - Mathieu Flamini, Fransız eski futbolcudur
1984 - Manucho, Angolalı eski millî futbolcudur
1987 - Hatem Ben Arfa, Tunus asıllı Fransız futbolcudur
1989 - İlyas Yalçıntaş, Türk şarkıcı
1994 - Jordan Pickford, İngiliz kaleci
1995 - Aboubakar Kamara, Fransız futbolcu
1998 - Amanda Gorman, Amerikalı bir şair ve aktivist
Ölümler
MÖ 322 - Aristo, Antik Yunan filozof, klasik Yunan felsefesinin kurucularından ve Platon'un öğrencisi (d. MÖ 384)
161 - Antoninus Pius, Roma İmparatoru (d. 86)
1274 - Akinolu Thomas, İtalyan din bilgini (öznelci idealizm öğretisinin önde gelen savunucularından) (d. 1225)
1752 - Pietro Grimani, Venedik Cumhuriyeti'nin 115'inci dükası (d. 1677)
1724 - XIII. İnnocentius, Papa (Katolik Kilisesi dini lideri) (d. 1655)
1875 - John Edward Gray, Britanyalı zoolog (d. 1800)
1922 - Axel Thue, Norveçli matematikçi (d. 1863)
1932 - Aristide Briand, Fransız politikacı ve Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1862)
1942 - Lucy Parsons, Amerikalı siyahi sendikacı (d. 1853)
1954 - Otto Diels, Alman kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1876)
1967 - Alice B. Toklas, Amerikalı yazar ve Gertrude Stein'ın hayat arkadaşı (d. 1877)
1971 - Erich Abraham, Nazi Almanyası'nda Wehrmacht'ında bir general (d. 1895)
1975 - Mikhail Bakhtin, Rus filozof ve edebiyat teorisyeni (d. 1895)
1981 - Mustafa Santur, Türk akademisyen ve İTÜ Rektörü (d. 1905)
1981 - Kiril Kondrashin, Rus orkestra yönetmeni (d. 1914)
1987 - Henri Decaë, Fransız görüntü yönetmeni (d. 1915)
1989 - Bahaeddin Ögel, Türk tarihçi (d. 1923)
1990 - Çetin Emeç, Türk gazeteci ve yazar (Hürriyet gazetesi Yönetim Kurulu Üyesi) (d. 1935)
1998 - Adem Jashari, Kosova Kurtuluş Ordusu (UÇK) kurucusu (d. 1955)
1999 - Stanley Kubrick, Amerikalı yönetmen (d. 1928)
2004 - Paul Edward Winfield, Amerikalı siyahi oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1939)
2005 - Debra Hill, Amerikalı senarist ve film yapımcısı (d. 1950)
2006 - Ali Farka Touré, Malili gitarist ve Afrika'nın önemli müzisyeni (d. 1939)
2012 - Włodzimierz Wojciech Smolarek, Polonyalı eski millî futbolcu (d. 1957)
2016 - Jean-Bernard Raimond, Fransız büyükelçi ve siyasetçi (d. 1926)
2016 - Paul Ryan, Amerikalı çizgi filmci ve çizer (d. 1949)
2017 - Yoshiyuki Arai, Japon siyasetçi (d. 1934)
2017 - Kamran Aziz, Kıbrıs Türkü besteci, söz yazarı ve eczacı (d. 1922)
2017 - Ron Bass (güreşçi), Eski Amerikalı profesyonel güreşçidir (d. 1948)
2017 - Hans Dehmelt, Alman asıllı Amerikalı fizikçi. 1989 yılında fizik dalında Nobel Ödülü almıştır (d. 1922)
2017 - Tadeusz Rybak, Polonyalı Katolik episkoposu (d. 1929)
2017 - Lynne Irene Stewart, Amerikalı kadın savunma avukatı (d. 1939)
2018 - Reynaldo Bignone, Arjantinli eski Ordu Generali ve siyasetçidir (d. 1928)
2018 - Woody Durham, Amerikalı radyocu ve spor spikeridir (d. 1941)
2018 - Yaşar Gaga, Türk pop şarkıcısı ve menajer (d. 1966)
2018 - Charles Tone, Amerikalı siyasetçi (d. 1924)
2019 - Dick Beyer, Amerikalı eski profesyonel güreşçidir (d. 1930)
2019 - Joseph H. Boardman, Amerikalı iş insanı ve yönetici (d. 1948)
2019 - Robert Braithwaite, İngiliz girişimci ve gemi mühendisi (d. 1943)
2019 - Pino Caruso, İtalyan oyuncu ve komedyendir (d. 1934)
2019 - Kelly Catlin, Amerikalı bisiklet yarışçısıdır (d. 1995)
2019 - Guillaume Faye, Fransız gazeteci, yazar ve siyasetçi (d. 1949)
2020 - Mart Crowley, Amerikalı oyun yazarı, senarist ve yapımcı (d. 1935)
2020 - Jair Marinho, eski Brezilyalı millî futbolcudur (d. 1936)
2020 - Rıza Muhammedi Lengerudi, Ayetullah rütbesi olan İranlı din adamı (d. 1928)
2020 - Fatıma Rehber, İranlı siyasetçi (d. 1964)
2021 - Mordechai Bar-On, İsrailli tarihçi ve siyasetçi (d. 1928)
2021 - Karahan Çantay, Türk model, oyuncu ve matematik öğretmeni (d. 1973)
2021 - Olivier Dassault, Fransız siyasetçi ve iş insanı (d. 1951)
2021 - Sanja Ilić, Sırp şarkıcı ve şarkı-yazar (d. 1951)
2021 - Nikolay Smorçkov, Sovyet-Rus aktör (d. 1930)
2022 - Renny Cushing, Amerikalı Demokrat siyasetçi (d. 1952)
2022 - Yuriy Prylypko, Ukraynalı siyasetçi (d. 1960)
2022 - Muhammed Refik Tarar, Pakistanlı siyasetçi (d. 1929)
2023 - Ibtisam Abdullah, Iraklı yazar, gazeteci ve çevirmen (d. 1943)
2023 - Denise Goddard, Britanyalı artistik jimnastikçi (d. 1945)
2023 - Dmitro Kotsyubaylo, Ukraynalı rütbeli asker (d. 1995)
2023 - Augusto Lauro, İtalyan Roma Katolik din adamı (d. 1923)
Tatiller ve özel günler
Arnavutluk: Öğretmenler günü
San Francisco: Resmi "Metallica Günü"
Türkiye: Artvin'nin Kurtuluşu (1921)
Ardanuç ve Borçka'nın düşman işgalinden kurtuluşu (1921)
0307
07
|
3075
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/6%20Mart
|
6 Mart
|
Olaylar
1521 - Ferdinand Magellan, Guam'a vardı.
1714 - İngiliz mühendis Henry Mill, daktilo makinesinin patentini aldı.
1853 - Giuseppe Verdi'nin La Traviata operası, Venedik'te ilk kez sahnelendi.
1869 - Dimitri Mendeleyev, ilk periyodik tabloyu açıkladı.
1899 - Bayer, aspirini ticari bir marka olarak kayıt altına aldı.
1902 - Real Madrid Futbol Kulübü kuruldu.
1943 - Rommel, Alman Afrika Kolordusu Komutanlığı görevini bıraktı.
1946 - İlk başarılı yüksek hızlı elektronik bilgisayar "Eniac", ABD'de kullanıma girdi. "Eniac", elektronik-dijital bilgisayara giden yolda atılmış büyük adımlardan biri olarak 1955'e kadar kullanıldı.
1957 - İsrail Birlikleri, Sina Yarımadası'ndan çekildi.
1957 - Afrika'da "Altın Kıyısı", Gana adını alarak bağımsızlığını ilan etti.
1964 - Cassius Clay, resmi olarak Muhammet Ali adını aldı.
1974 - İngiltere'de seçimleri, İşçi Partisi kazandı. Harold Wilson Başbakan oldu.
1981 - Yunanistan, Ege hava sahasındaki bazı kısıtlamaları kaldırdığını açıkladı.
1984 - ABD Temsilciler Meclisi, Türkiye'ye yapılması önerilen askeri yardımda, 39 milyon dolar kesinti yapılmasını kararlaştırarak, yardımı 716 milyon dolara indirdi.
1984 - Askeri Yargıtay, Milliyet gazetesi yazarı Metin Toker ile Yazı İşleri Müdürü Doğan Heper hakkında, İstanbul Sıkıyönetim Mahkemesi tarafından verilen mahkûmiyet kararını bozdu.
1987 - Herald of Free Enteprise adlı İngiliz feribotu, Zeebrugge-Belçika'dan Dover-İngiltere'ye doğru yola çıktıktan 90 saniye sonra ters dönerek battı: 193 kişi öldü.
1992 - Michelangelo virüsü, bilgisayarları etkiledi.
1995 - Türkiye'nin 1963'te Ankara Antlaşması'yla başlattığı Avrupa'yla bütünleşme sürecinde bir adım daha atıldı. Avrupa Birliği üyesi 15 ülke ile Türkiye arasında Gümrük Birliği Antlaşması, Dışişleri Bakanı Murat Karayalçın tarafından imzalandı.
1997 - Picasso'nun Tête de Femme adlı tablosu, Londra'daki bir galeriden çalındı. Bir hafta sonra da bulundu.
1999 - Hindistan'da bulunan Senragadha Volkanı, saat 05:45'te püskürdü.
2007 - Endonezya'da 6,3 şiddetinde deprem: En az 70 kişi öldü, yüzlerce kişi de yaralandı.
Doğumlar
1475 - Michelangelo, İtalyan heykeltıraş, ressam, mimar ve şair (ö. 1564)
1483 - Francesco Guicciardini, İtalyan tarihçi, diplomat ve devlet adamı (ö. 1540)
1619 - Cyrano de Bergerac, Fransız asker, oyun yazarı ve şair (ö. 1655)
1779 - Giovanni Battista Bugatti, Papalık Devletleri'nin infazcısı ve celladı (ö. 1864)
1784 - Anselme Gaëtan Desmarest, Fransız zoolog ve yazar (ö. 1838)
1787 - Joseph von Fraunhofer, Alman fizikçi (ö. 1826)
1791 - Anna Claypoole Peale, Amerikalı ressam (ö. 1878)
1806 - Elizabeth Barrett Browning, İngiliz şair (ö. 1861)
1810 - George Robert Waterhouse, İngiliz doğa tarihçisi (ö. 1888)
1826 - Marietta Alboni, İtalyan opera şarkıcısı (ö. 1894)
1835 - Mariya Aleksandrovna Ulyanova, Rus sosyalist devrimci (ö. 1916)
1872 - Ben Harney, Amerikalı besteci ve piyanist (ö. 1938)
1886 - Saburō Kurusu, Japon diplomat (ö. 1954)
1889 - Hamza Hakimzade Niyazi, Özbek şair, yazar ve edebi çevirmen (ö. 1929)
1889 - Ulrich Grauert, Alman Luftwaffe generali (ö. 1941)
1891 - Clarence Garrett, Amerikalı beyzbol oyuncusu (ö. 1977)
1897 - Joseph Berchtold, Alman Sturmabteilung ve Schutzstaffelin kurucularından biri (ö. 1962)
1904 - José Antonio Aguirre, Bask eski politikacı, aktivist, futbolcu, avukat (ö. 1960)
1906 - Lou Castello, Amerikalı aktör ve komedyen (Abbott ve Costello ikilisinin Costello'su) (ö. 1959)
1909 - Obafemi Awolowo, Nijeryalı iş insanı, sendikacı, avukat ve siyasetçi (ö. 1987)
1909 - Stanislaw Jerzy Lec, Polonyalı şair ve yazar (ö.1966)
1911 - Frederick Charles Frank, İngiliz teorik fizikçi (ö. 1998)
1917 - Donald Davidson, Amerikalı filozoftur (ö. 2003)
1917 - Will Eisner, Amerikalı çizgi romancı, yayıncı, yazar (ö. 2005)
1924 - Ottmar Walter, Alman eski futbolcudur (ö. 2013)
1925 - Saadettin Erbil, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (Mehmet Ali Erbil'in babası) (ö. 1997)
1926 - Alan Greenspan, Amerikalı ekonomist
1926 - Andrzej Wajda, Polonyalı sinema yönetmeni (ö. 2016)
1927 - William J. Bell, Amerikalı dizi ve film yapımcısıdır (ö. 2005)
1927 - Gordon Cooper, Amerikalı bir uzay mühendisi, test pilotu, Hava Kuvvetleri pilotu (ö. 2004)
1927 - Gabriel García Márquez, Kolombiyalı yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 2014)
1928 - Cüneyt Arcayürek, Türk gazeteci ve yazar (ö. 2015)
1929 - Fazıl İskender, Abhaz yazar (Rusça yazdığı mizahi eserleriyle toplumsal sorunları eleştiren) (ö. 2016)
1932 - Felix Tarasenko, Rus matematikçi (ö. 2021)
1936 - Choummaly Sayasone, Lao siyasetçi
1937 - Ege Ernart, Türk şair, tiyatro, sinema oyuncusu ve reklamcı (ö. 2002)
1937 - Valentina Tereşkova, Sovyet kozmonot (16 Haziran 1963'te fırlatılan Vostok 6 ile uzaya çıkan ilk kadın)
1939 - Adam Osborne, İngiliz-Amerikalı yazar, yayıncı ve bilgisayar tasarımcısıdır (ö. 2003)
1944 - Richard Corliss, ABD'li gazeteci (ö. 2015)
1944 - Kiri Te Kanawa, Yeni Zelanda'lı opera sanatçısı
1944 - Mary Wilson, Amerikalı vokalist (ö. 2021)
1946 - David Gilmour, İngiliz müzisyen (Pink Floyd)
1947 - Rob Reiner, Amerikalı oyuncu, yönetmen, prodüktör ve yazardır
1949 - Şevket Aziz, Pakistanlı siyasetçi
1951 - Mahmut Gökgöz, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1953 - Carolyn Porco, Amerikalı gezegenbilimci
1954 - Harald Schumacher, Alman futbolcu
1954 - İzzet Kezer, Türk gazeteci (ö. 1992)
1954 - Joey DeMaio, Amerikalı müzisyen (Manowar)
1955 - Cyprien Ntaryamira, Burundili siyasetçi (ö. 1994)
1955 - Alberta Watson, Kanadalı televizyon ve sinema oyuncu (ö. 2015)
1967 - Onur Akın, Türk özgün müzik sanatçısı
1968 - Moira Kelly, Amerikalı komedyen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı
1968 - Oktay Mahmuti, Makedon basketbol antrenörü
1970 - Chris Broderick, Amerikalı müzisyen (Megadeth)
1972 - Shaquille O'Neal, Amerikalı basketbol oyuncusu
1973 - Michael Finley, Amerikalı basketbol oyuncusu
1974 - Beanie Sigel, Amerikalı rapçi
1974 - Miika Tenkula, Finlandiyalı söz yazarı, bestekâr ve Sentenced grubunun gitaristi (ö. 2009)
1976 - Ken Anderson (güreşçi), bir ABD'li güreşçi
1977 - Yorgos Karagunis, eski Yunan futbolcudur
1977 - Shabani Nonda, Demokratik Kongolu futbolcu
1978 - Paola Croce, İtalyan voleybolcu
1983 - Andranik Teymuryan, İranlı millî futbolcudur
1985 - Bakaye Traoré, Fransa doğumlu Malili eski futbolcudur
1987 - Kevin-Prince Boateng, Ganalı futbolcudur
1987 - Chico Flores, İspanyol eski futbolcudur
1988 - Agnes Carlsson, İsveçli şarkıcıdır
1988 - Marina Erakovic, Yeni Zelandalı tenisçi
1988 - Simon Mignolet, Belçikalı kaleci
1989 - Agnieszka Radwańska, Polonyalı tenisçi
1990 - Derek Drouin, Kanadalı yüksek atlayıcı
1991 - Tyler, The Creator, Amerikalı rapçi
1993 - Andrés Rentería, Kolombiyalı futbolcudur
1994 - Marcus Smart, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1996 - Ryota Aoki, Japon futbolcu
1996 - Timo Werner, Alman milli futbolcu
1996 - Kaede Hondo, Japon seslendirme sanatçısı
Ölümler
190 - Liu Bian, Çin'in Doğu Han Hanedanı'nın 12. imparatorudur (d. 176)
1252 - Viterbolu Rosa, İtalyan Fransisken Üçüncü al Düzenli üyesi, mistik ve azize (d. 1233)
1616 - Francis Beaumont, İngiliz oyun yazarı (d. 1584)
1754 - Henry Pelham, Büyük Britanya başbakanı (d. 1694)
1812 - James Madison, İngiliz rahip (d. 1749)
1836 - Davy Crockett, Amerikalı halk kahramanı, politikacı ve asker (d. 1786)
1837 - Yuri Lisyanski, Rus Kraliyet Donanması subayı ve kaşif (d. 1773)
1866 - William Whewell, İngiliz polimat, bilim insanı, anglikan rahibi, filozof, teolog ve bilim tarihçisi (d. 1794)
1874 - Nukai Peniamina, Niue adasına Hıristiyanlığı getiren Niueli (d. ?)
1888 - Louisa May Alcott, Amerikalı yazar (ö. 1832)
1900 - Gottlieb Daimler, Alman mühendis ve sanayici (d. 1834)
1917 - Jules Vandenpeereboom, Belçikalı siyasetçi (d. 1843)
1920 - Ömer Seyfettin, Türk yazar (d. 1884)
1930 - Alfred von Tirpitz, Alman amiral (d. 1849)
1935 - Refik Ahmet Nuri Sekizinci, Türk tiyatro oyuncusu ve oyun yazarı (d. 1874)
1947 - İhsan Eryavuz, Türk asker, ticaret ve siyaset adamı (d. 1877)
1948 - Kemalettin Kamu, Türk şair, yazar ve gazeteci (d. 1901)
1955 - Mehmed Emin Resulzade, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin kurucusu (d. 1884)
1967 - Zoltán Kodály, Macar besteci (d. 1882)
1973 - Pearl S. Buck, Amerikalı yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1892)
1980 - Yusuf Hikmet Bayur, Türk siyasetçi ve tarihçi (d. 1891)
1982 - Ayn Rand, Rus asıllı Amerikalı yazar (d. 1905)
1984 - Martin Niemöller, Alman Nazi karşıtı din bilgini, vaiz ve Bekennende Kirche'nin (İtiraf Kilisesi) kurucusu (d. 1892)
1986 - Egemen Bostancı, Türk organizatör (gösteri dünyasının önde gelen adlarından) (d. 1938)
1986 - Georgia O'Keeffe, Amerikalı ressam (d. 1887)
1987 - Gülistan Güzey, Türk oyuncu (d. 1927)
1988 - Mediha Demirkıran, Türk ses sanatçısı (d. 1926)
1989 - Fecri Ebcioğlu, Türk şarkı sözü yazarı ve şovmen (d. 1927)
1990 - Taro Kagawa, Japon futbolcu (d. 1922)
1994 - Melina Mercouri, Yunan oyuncu ve politikacı (d. 1920)
1995 - Nehar Tüblek, Türk karikatürist (d. 1924)
2005 - Hans Bethe, Alman fizikçi (d. 1906)
2005 - Teresa Wright, Amerikalı aktris (d. 1918)
2008 - Nedim Otyam, Türk besteci ve yönetmen (d. 1919)
2011 - Erkan Aydoğan Oflu, Türk oyuncu (d. 1972)
2013 - Alvin Lee, (doğum adı: Graham Barnes), İngiliz gitarist ve rock müzisyeni (d. 1944)
2014 - Maurice Faure, Fransız eski siyasetçi ve direnişçi (d. 1922)
2014 - Alemayehu Atomsa, Etiyopyalı politikacı (d. 1969)
2014 - Sheila Margaret MacRae (soyadı: Stephens), İngiliz oyuncu, dansçı ve şarkıcı (d. 1921)
2016 - Nancy Reagan, ABD Başkanı Ronald Reagan'ın eşi (d. 1921)
2017 - Lars Diedricson, İsveçli müzisyen ve söz yazarı (d. 1961)
2017 - Robert Jolin Osborne, Amerikalı oyuncu, seslendirme sanatçısı ve sinema tarihçisi (d. 1932)
2018 - Muhibbe Darga,' Türk arkeolog (d. 1921)
2018 - Peter Nicholls, Avustralyalı edebi akademisyen, eleştimen ve yazar (d. 1939)
2018 - John E. Sulston, İngiliz biyolog. 2002 yılı Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahiplerinden birisidir (d. 1942)
2019 - Ertuğrul Akbay, Türk gazeteci, yazar ve aktör (d. 1939)
2019 - Magenta De Vine, Britanyalı televizyon sunucusudur (d. 1957)
2019 - John Habgood, İngiliz Anglikan Başpiskoposu, eğitimci ve soylu kişiliktir (d. 1927)
2019 - Carolee Schneemann, Amerikan görsel sanatçı (d. 1939)
2020 - Anne-Marie Berglund, İsveçli şair, romancı, öykü yazarı ve ressam (d. 1952)
2020 - Bélgica Castro, Şilili tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1921)
2020 - David Paul, Amerikalı sinema ve dizi oyuncusu, yapımcı ve vücut geliştiricisi (d. 1957)
2020 - Elinor Ross, Amerikalı opera sanatçısı (d. 1926)
2021 - Bengt Åberg, İsveçli profesyonel motosiklet yarışçısı (d. 1944)
2021 - Franco Acosta, Uruguaylı profesyonel bir futbolcuydu (d. 1996)
2021 - David Bailie, Güney Afrika doğumlu İngiliz aktör, dublaj sanatçısı ve fotoğrafçı (d. 1937)
2021 - Katja Behrens, Alman yazar ve çevirmen (d. 1942)
2021 - Altan Karındaş, Türk sinema, tiyatro, dizi oyuncusu ve seslendirme sanatçısı (d. 1928)
2021 - Lou Ottens, Hollandalı mühendis ve mucit. Kasedin mucidi olarak tanınmaktadır (d. 1926)
2021 - Sevsen Rebi, Mısırlı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1962)
2022 - Geraldo Melo, Brezilyalı iş insanı ve siyasetçi (d. 1935)
2022 - Frank O'Farrell, İrlandalı eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1927)
2022 - Pau Riba i Romeva, İspanyol şair, müzisyen ve şarkıcı (d. 1948)
2023 - Abdulrahman el-Ensari, Suudi Arabistanlı akademisyen ve arkeolog (d. 1935)
2023 - Masum Babul, Bangladeşli yönetmen ve koreograf (d. 1962)
2023 - Georgina Beyer, Yeni Zelandalı transeksüel siyasetçidir (d. 1957)
2023 - Harvey Carignan, Amerikalı seri katil (d. 1927)
2023 - Ivana Hloužková, Ödüllü Çek aktris (d. 1960)
2023 - Benigno Luigi Papa, İtalyan Roma Katolik din adamı (d. 1935)
2023 - Gérard Pélisson, Fransız iş adamı ve yönetici (d. 1932)
2023 - Josef Vojta, eski Çek millî futbolcu (d. 1935)
Tatiller ve özel günler
3. Cemrenin Toprağa Düşmesi
0306
06
|
3076
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/5%20Mart
|
5 Mart
|
Olaylar
1584 - Karlstad, İsveç'te kent konumuna alındı.
1821 - James Monroe, ABD Başkanlığı görevine ikinci kez getirildi.
1836 - Samuel Colt, ilk 34 kalibre altıpatlar (revolver) tabancanın seri üretimine başladı.
1890 - Meksika'daki kırsal yaşamı dile getiren macera romanlarıyla ünlü yazar, B. Traven doğdu. Kimliğini açıklamayı reddeden ve gerçek adı asla öğrenilemeyen Traven'in kimliği hakkında kesin olarak bilinen tek şey, romanlarının çoğunun Almanca olarak yazıldığı ve ilk baskılarının Almanya'da yapıldığıydı.
1912 - İtalyan Ordusu, hava balonlarını askeri amaçlarla kullanan ilk ordu oldu. İtalyanlar bu hava taşıtlarını, Türk savunma hatlarının gerisine keşif yapmak amacıyla gönderdiler.
1917 - Woodrow Wilson, ABD Başkanlığı görevine ikinci kez getirildi.
1918 - Bolşevikler, Rusya'nın başkentini Petrograd'tan Moskova'ya taşıdılar.
1920 - Türkiye Yeşilay Cemiyeti kuruldu.
1923 - Şile’de Rum Değirmenlik Mahallesi’nde çıkan yangında, çoğu terk edilmiş yaklaşık 550 Rum, 200 Müslüman hanesi, 100 dükkân, 1 cami, 2 kilise ve bazı resmi binalar yandı. Toplam 1500 kişi yangın dolayısıyla evsiz kaldı.
1924 - İstanbul'da Maarif Müdürlüğü, Tevhid-i Tedrisat Kanunu gereğince medreselere el koydu.
1924 - Şevket Vërlaci, Arnavutluk Başbakanı oldu.
1931 - Daniel Salamanca Urey, Bolivya Devlet Başkanlığı görevine getirildi.
1933 - Almanya'da 5 Mart'ta yapılan genel seçimlerde, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi, %43.9 oy alarak çoğunluk sağladı ve kesin olarak iktidara geldi.
1933 - Büyük Buhran: ABD Başkanı Franklin D. Roosevelt, bütün bankaları kapattı ve finansal işlemleri durdurdu.
1942 - Okul bahçelerine patates, yerelması ve fasulye gibi sebzeler dikilmeye başlandı.
1946 - II. Dünya Savaşı'nda ortaya çıkan ve Sovyetler Birliği ile Doğu Avrupa ülkelerini simgeleyen Demirperde kavramı; ilk kez İngiltere Başbakanı Winston Churchill'in bir konuşmasında kullanıldı.
1950 - Eskişehir'de sel felaketi: 50 bin kişi açıkta kaldı, 2500 ev yıkıldı ve 6 kişi boğuldu. Felaketzedelere Marshall Planı'ndan yardım geldi.
1951 - Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü'nden ayrılan Muhsin Ertuğrul, özel bir tiyatro kurmaya karar verdiğini açıkladı. İstanbul Beyoğlu'nda, Atlas Sineması'nın üst katında yer alması planlanan yeni tiyatronun adı "Küçük Sahne" olacak.
1952 - 74 Ticani'nin duruşmasına Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nde başlandı. Tarikat Şeyhi Kemal Pilavoğlu, 1954 yılında mahkûm olduktan sonra Ticaniliği bıraktığını söyledi.
1953 - 1929'dan beri SSCB liderliğini elinde tutan Sovyetler Birliği Komünist Partisi Birinci Sekreteri Josef Stalin öldü; bir gün sonra yerine Malenkov geçti. Asıl adı Yosif Vissariyonoviç Çugaşvili olan Stalin, Pravda'daki yazılarında ve Parti içinde, Rusça "çelik adam" anlamına gelen "Stalin" mahlasını kullanmaya başladı. Lakabı ise, Gürcü dilinde "Çivi" anlamına gelen "Koba"dır.
1956 - ABD'de Yüksek Mahkeme, diğer mahkemelerin okullardaki ırk ayrımcılığını yasaklamasını onayladı.
1966 - İngiliz Hava Yolları'na (British Airways) ait Boeing 707 tipi bir yolcu uçağı, Fuji dağına düştü: 124 kişi öldü.
1969 - Ant dergisi'nde yayımlanan "İşgal Toprağı, Kurt Köpeği" başlıklı yazısından ötürü yargılanan Yaşar Kemal beraat etti.
1969 - Balıkesir'de Akbaşlak Köyü Muhtarı, "aminli düğün tüzüğü" hazırladı ve mevlit okutmayan damatlara ceza kesileceğini açıkladı.
1971 - İstanbul'da Akbank'ın Selamiçeşme Şubesi silahlı 5 kişi tarafından soyuldu, soygun sanıklarından olduğu ileri sürülen Salman Kaya, Bebek'te yakalandı.
1971 - Kırıkhan'da Türkiye İşçi Partisi üyelerine saldırı düzenlendi; 3 kişi öldü, 23 kişi de yaralandı. İlçede sokağa çıkma yasağı başlatıldı.
1971 - Ankara'da önceki gün Amerikalı 4 askerin THKO örgütü mensuplarınca kaçırılması üzerine güvenlik güçlerinin ODTÜ'ye düzenlediği baskında çatışma çıktı, komando eri Mevlüt Meriç ve Erdal Şener adlı öğrenci öldü, yaralananlar da oldu. Kaçırılan askerler 8 Mart'ta serbest bırakıldı.
1971 - Falih Rıfkı Atay, Deniz Gezmiş ve arkadaşları hakkında yazdı: "Her zaman bir aşiretten cihangirane bir devlet çıkaramayız ya. Ama ilhamımıza sınır yoktur: Bu defa da banka soyguncusu hayduttan bir kahraman çıkardık. Solların dilinde, eski Çakırcalı gibi destan kahramanı olmuştur. Ama Çakırcalı sonunda bacaklarından baş aşağı asılmıştır. Kanlı eşkıyaların el üstünde tutulduğunu da görecekmişiz! Yazık üniversiteler için harcadığımız on milyonlarca liraya! Eşkıya yetiştirmek için üniversite kurmaya ne lüzum var? Onları dağ da yetiştirir!"
1972 - Ağustos 1971'de Sultanahmet'te esrar satarken yakalanan ve 6 yıl hapse mahkûm edilen 14 yaşındaki İngiliz çocuk, Türkiye ile İngiltere arasında sorun oldu. İngiliz basını, "Gaddar Türkler" diye manşetler attı. Bunun üzerine Başbakan Nihat Erim, programında olmasına rağmen, ABD'ye giderken Londra'ya uğramadı.
1974 - Yom Kippur Savaşı: İsrail askerleri Süveyş Kanalı'nın batı yakasından çekildiler.
1978 - İstanbul İstinye'de yapılan 23. Balkan Kros Şampiyonası'nda; Mehmet Yurdadön 12 bin metre, Sadık Salman 8 bin metre yarışmasında birinci oldular.
1979 - Uzay sondası Voyager 1, Jüpiter'in 172000 mil yakınından geçti.
1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Banka soyan 3 soyguncu, 2 eri öldürdü.
1981 - İstanbul Sıkıyönetim Mahkemesi, yasa dışı örgüt kurmak ve komünizm propagandası yapmak suçundan, 7 Türkiye İşçi Partisi yöneticisini tutukladı.
1982 - Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren'in eşi Sekine Evren, Ankara'da defnedildi. Törene büyük bir kalabalık katıldı. Süleyman Demirel ve Bülent Ecevit, Evren'e başsağlığı diledi.
1984 - İstanbul Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi, Papa'ya suikast düzenlemek suçundan Mehmet Ali Ağca hakkında açılan davada görevsizlik kararı verdi.
1986 - Yüce Divan tarafından iki yıl hapse mahkûm edilen, eski Devlet Bakanı İsmail Özdağlar'ın milletvekilliği, TBMM Genel Kurulu'nda düşürüldü.
1991 - Irak, Körfez Savaşı esirlerini serbest bıraktı.
1993 - Savaş uçaklarının bombaladığı Muş'un Kızılsu Vadisi'ndeki kamptan kaçmak isteyen 60 PKK militanı, patlamaların şiddetiyle kopan çığın altında kalarak öldü.
1999 - Çankırı Valisi Ayhan Çevik, bombalı saldırıda ağır yaralandı; koruma polisi ve iki lise öğrencisinin de öldüğü saldırıyı, yasa dışı TİKKO örgütü üstlendi.
2000 - İnternet aracılığıyla uluslararası ün yapan Mahir Çağrı, Forbes Dergisi'nin en ünlü 100 kişisi arasına girdi.
2001 - Mekke'de Hac'da çıkan izdihamda, 35 hacı adayı öldü.
2007 - Türkiye'de Vatanseverler Partisi, İçişleri Bakanlığı'na kuruluş dilekçesi vererek resmen kuruldu.
2020 - Türkiye ile Rusya arasında devlet başkanları seviyesinde İdlib görüşmesi gerçekleşti.
Doğumlar
1133 - II. Henry, İngiltere Kralı (ö. 1189)
1324 - II. David, İskoçya Kralı (ö. 1371)
1512 - Gerardus Mercator, Flaman kartograf (ö. 1594)
1563 - John Coke, İngiliz politikacı (ö. 1644)
1574 - William Oughtred, İngiliz matematikçi (ö. 1660)
1658 - Antoine de la Mothe Cadillac, Fransız kâşif (ö. 1730)
1685 - Georg Friedrich Händel, Alman besteci (ö.1759)
1693 - Johann Jakob Wettstein, İsviçreli teolog (ö. 1754)
1696 - Giovanni Battista Tiepolo, İtalyan ressam (ö. 1770)
1703 - Vasili Trediakovski, Rus şair (ö. 1769)
1748 - Jonas Carlsson Dryander, İsveçli botanikçi (ö. 1810)
1748 - William Shield, İngiliz müzisyen (ö. 1829)
1784 - II. Hüseyin Bey, Tunus Beyi (ö. 1835)
1794 - Jacques Babinet, Fransız fizikçi (ö. 1872)
1814 - Wilhelm von Giesebrecht, Alman tarihçi (ö. 1889)
1815 - John Wentworth, Amerikalı politikacı (ö. 1888)
1815 - Mehmed Emin Âli Paşa, Osmanlı devlet adamı (ö. 1871)
1817 - Austen Henry Layard, İngiliz arkeolog (ö. 1894)
1829 - Abdullah Galib Paşa, Osmanlı siyasetçi (ö. 1905)
1853 - Howard Pyle, Amerikalı yazar ve çizer (ö. 1911)
1855 - Kamures Hanım, V. Mehmed'in ilk eşi (ö. 1921)
1862 - Peter Newell, Amerikalı sanatçı ve yazar (ö. 1924)
1866 - Alihan Bökeyhan, Kazak siyasetçi (ö. 1937)
1868 - Prosper Poullet, Belçikalı politikacı (ö. 1937)
1869 - Michael von Faulhaber, Alman kardinal ve başpiskopos (ö. 1952)
1870 - Frank Norris, Amerikalı yazar (ö. 1902)
1871 - Rosa Luxemburg, Polonyalı sosyalist devrimci (ö. 1919)
1873 - Olav Bjaaland, Norveçli kâşif (ö. 1961)
1873 - Teotig, Ermeni yazar ve salnameci (ö. 1928)
1874 - Henry Travers, İngiliz oyuncu (ö. 1965)
1878 - Dimitrios Tomprof, Yunan atlet (ö. ?)
1879 - William Beveridge, İngiliz ekonomist (ö. 1963)
1880 - Sergey Natanoviç Bernstein, Rus matematikçi (ö. 1968)
1886 - Dong Biwu, Çinli politikacı (ö. 1975)
1887 - Heitor Villa-Lobos, Brezilyalı besteci (ö. 1959)
1890 - B. Traven, Meksika'daki kırsal yaşamı dile getiren macera romanlarıyla ünlü yazar (ö. 1969)
1890 - John Aasen, Amerikalı sessiz film oyuncusu (ö. 1938)
1894 - Henry Daniell, İngiliz oyuncu (ö. 1963)
1897 - Set Persson, İsveçli politikacı (ö. 1960)
1898 - Misao Ōkawa, Japon kadın (2013 yılından ölümüne kadar "Yaşayan En Yaşlı Kişi" unvanı sahibi) (ö. 2015)
1898 - Zhou Enlai, Çinli politikacı ve Başbakan (ö. 1976)
1901 - Louis Kahn, Amerikalı mimar (ö. 1974)
1902 - Edita Morris, İsveçli-Amerikalı yazar (ö. 1988)
1904 - Karl Rahner, Alman teolog (ö. 1984)
1905 - László Benedek, Macaristan doğumlu Amerikalı sinema yönetmeni (ö. 1992)
1908 - Irving Fiske, Amerikalı oyun yazarı (ö. 1990)
1908 - Rex Harrison, İngiliz oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 1990)
1915 - Laurent Schwartz, Fransız matematikçi (ö. 2002)
1915 - Mehmet Kaplan, Türk edebiyatçı ve akademisyen (ö. 1986)
1918 - James Tobin, Amerikalı ekonomist ve Nobel Ekonomi Ödülü sahibi (ö. 2002)
1920 - José Aboulker, Cezayirli anti-Nazi direnişçi (ö. 2009)
1920 - Virginia Christine, Amerikalı oyuncu (ö. 1996)
1921 - Elmer Valo, Slovak-Amerikalı beyzbolcu (ö. 1998)
1922 - Pier Paolo Pasolini, İtalyan yazar ve film yönetmeni (ö. 1975)
1923 - Laurence Tisch, Amerikalı yatırımcı (ö. 2003)
1925 - Jacques Vergès, Fransız avukat (ö. 2013)
1927 - Jack Cassidy, Amerikalı oyuncu (ö. 1976)
1933 - Hayati Hamzaoğlu, Türk sinema oyuncusu (ö. 2000)
1933 - İsmail Ogan, Türk güreşçi
1934 - Daniel Kahneman, İsrailli ekonomist ve Nobel Ekonomi Ödülü sahibi
1934 - Halit Refiğ, Türk yönetmen (ö. 2009)
1934 - James Sikking, Amerikalı oyuncu
1936 - Canaan Banana, Zimbabveli politikacı ve Devlet Başkanı (ö. 2003)
1936 - Dean Stockwell, Amerikalı oyuncu
1937 - Olusegun Obasanjo, Nijeryalı politikacı ve Devlet Başkanı
1938 - Fred Williamson, Amerikalı Amerikan futbolcusu ve oyuncu
1939 - Peter Woodcock, Kanadalı seri katil (ö. 2010)
1939 - Pierre Wynants, Belçikalı aşçı
1939 - Samantha Eggar, İngiliz oyuncu
1940 - Sepp Piontek, Alman futbol oyuncusu ve teknik direktör
1942 - Ahmet Arpad, Türk gazeteci yazar ve çevirmen
1942 - Felipe González Márquez, İspanyol politikacı ve Başbakan
1943 - Vedat Demircioğlu, Türk devrimci (İTÜ öğrencisi ve Türkiye'de 68 Kuşağının ölen ilk ismi) (ö. 1968)
1945 - Meral Çetinkaya, Türk sinema ve tiyatro sanatçısı
1946 - Köksal Engür, Türk dizi ve tiyatro sanatçısı (ö. 2023)
1949 - Bernard Arnault, Fransız iş insanı
1951 - Yusuf Ziya Özcan, Türk akademisyen ve diplomat
1956 - Teena Marie, Amerikalı şarkıcı, şarkı sözü yazarı ve yapımcı (ö. 2010)
1959 - Hüseyin Çelik, Türk siyasetçi, akademisyen ve yazar
1959 - Marianna Tsoy, Rus rock yıldızı Viktor Tsoy'un eşi
1960 - Mehmet Metiner, Türk siyasetçi
1964 - Hakan Gerçek, Türk tiyatro, sinema ve TV dizileri oyuncusu
1965 - Yukiko Miyake, Japon kadın siyasetçi (ö. 2020)
1968 - Müfit Can Saçıntı, Türk yönetmen, oyuncu ve senarist
1970 - Emre Kınay, Türk oyuncu
1970 - John Frusciante, Amerikalı müzisyen ve Red Hot Chili Peppers üyesi
1973 - Nelly Arcan, Kanadalı romancı (intihar) (ö. 2009)
1973 - Nicole Pratt, Avustralyalı tenisçi
1974 - Eva Mendes, Amerikalı oyuncu
1974 - Matt Lucas, İngiliz komedyen
1975 - Jolene Blalock, Amerikalı oyuncu
1977 - Taismary Agüero, Küba asıllı İtalyan voleybolcu
1979 - Çiğdem Aysu, Türk aktris
1983 - Édgar Dueñas, Meksikalı futbolcudur
1984 - Aarthi Agarwal, Amerikalı aktris (ö. 2015)
1984 - Guillaume Hoarau, Fransız futbolcudur
1985 - David Marshal, İskoç millî futbolcudur
1985 - Kenichi Matsuyama, Japon aktördür
1986 - Adem Kılıççı, Türk boksör
1986 - Julie Henderson, Amerikalı model
1988 - Jovana Brakočević, Sırp millî voleybolcu
1988 - Liassine Cadamuro, Cezayirli millî futbolcudur
1988 - İsmail Keleş, Türk atıcı
1989 - Sterling Knight, Amerikalı aktör ve şarkıcı
1990 - Danny Drinkwater, İngiliz futbolcudur
1990 - İlham Tanui Özbilen, Türk atlet
1990 - Mason Plumlee, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1991 - Ramiro Funes Mori, Arjantinli millî futbolcudur
1993 - El-Hadji Ba, Fransız futbolcudur
1993 - Fred, Brezilyalı millî futbolcudur
1993 - Harry Maguire, İngiliz millî futbolcudur
1996 - Franco Acosta, Uruguaylı futbolcu
1996 - Taylor Hill, Amerikalı oyuncu ve manken
1996 - Emmanuel Mudiay, Kongo'lu profesyonel basketbolcudur
1998 - Merih Demiral, Türk futbolcu
Ölümler
254 - I. Lucius, Roma Episkoposu ve 22. papa (d. 200)
1417 - III. Manuil, 20 Mart 1390 tarihinden ölümüne kadar kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoru (d. 1364)
1534 - Antonio da Correggio, İtalyan ressam (d. 1489)
1539 - Nuno da Cunha, Portekizli politikacı ve Hindistan Valisi (d. 1487)
1611 - Shimazu Yoshihisa, Japon samuray (d. 1533)
1618 - John, Östergötland dükü (d. 1589)
1622 - I. Ranuccio Farnese, İtalyan soylusu ve Parma dükü (d. 1569)
1695 - Henry Wharton, İngiliz yazar (d. 1664)
1726 - Evelyn Pierrepont, İngiliz politikacı (d. 1655)
1731 - Abdülgani Nablus, Şam'lı alim ve Sufi (d. 1641)
1778 - Thomas Arne, İngiliz besteci (d. 1710)
1815 - Franz Anton Mesmer, Alman hekim (d. 1734)
1827 - Alessandro Volta, İtalyan fizikçi (d. 1745)
1827 - Pierre-Simon Laplace, Fransız matematikçi (d. 1749)
1849 - David Scott, İskoç ressam (d. 1806)
1876 - Marie d'Agoult, Alman yazar (d. 1805)
1882 - August Wilhelm Malm, İsveçli zoolog (d. 1821)
1888 - Ali Paşa Şabanagay, Arnavut komutan (d. 1828)
1893 - Hippolyte Taine, Fransız tarihçi (d. 1828)
1894 - Austen Henry Layard, İngiliz arkeolog (d. 1817)
1895 - Henry Rawlinson, İngiliz asker (d. 1810)
1895 - Nikolai Leskov, Rus gazeteci, romancı ve kısa öykü yazarı (d. 1831)
1903 - George Francis Robert Henderson, İngiliz asker (d. 1854)
1907 - Friedrich Blass, Alman filolog, akademisyen ve akademisyen (d. 1843)
1914 - Georgiy Sedov, Ukraynalı-Sovyet kâşif (d. 1877)
1925 - Johan Jensen, Danimarkalı matematikçi (d. 1859)
1927 - Franz Mertens, Alman matematikçi (d. 1840)
1933 - Cavit Erdel, Türk asker ve siyasetçi (d. 1884)
1934 - Reşit Galip, Türk politikacı (d. 1893)
1940 - Cai Yuanpei, Çinli eğitimci (d. 1868)
1941 - Mehmet Rifat Börekçi, Türk din adamı ve Türkiye'nin ilk Diyanet İşleri Başkanı (d. 1860)
1944 - Max Jacob, Fransız şair ve yazar (d. 1876)
1945 - Lena Baker, Amerikalı katil (d. 1901)
1947 - Alfredo Casella, İtalyan besteci (d. 1883)
1950 - Sid Grauman, Amerikalı şovmen (d. 1879)
1953 - Herman J. Mankiewicz, Amerikalı senarist ve En İyi Özgün Senaryo Akademi Ödülü sahibi (d. 1897)
1953 - Josef Stalin, Sovyet devlet adamı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri (d. 1879)
1953 - Sergey Sergeviç Prokofyev, Rus besteci (d. 1891)
1963 - Patsy Cline, Amerikalı şarkıcı (d. 1932)
1965 - Chen Cheng, Çinli politikacı (d. 1897)
1965 - Pepper Martin, Amerikalı beyzbolcu (d. 1904)
1966 - Anna Akhmatova, Rus şair (d. 1889)
1974 - Sol Hurok, Rus-Amerikalı emprezaryo (d. 1888)
1977 - Tom Pryce, İngiliz Formula 1 sürücüsü (d. 1949)
1980 - Jay Silverheels, Kanadalı oyuncu (d. 1912)
1980 - Winifred Wagner, Alman opera yapımcısı (d. 1897)
1981 - Yip Harburg, Amerikalı şarkı sözü yazarı (d. 1896)
1982 - John Belushi, Amerikalı oyuncu (d. 1949)
1983 - Mustafa Uykusuz (Mim Uykusuz), Türk karikatürist (d. 1922)
1984 - Tito Gobbi, İtalyan bariton (d. 1915)
1984 - William Powell, Amerikalı oyuncu (d. 1892)
1988 - Alberto Olmedo, Arjantinli komedyen (d. 1933)
1990 - Edmund Conen, Alman futbolcu (d. 1914)
1991 - Kazım Taşkent, Türk siyasetçi, bürokrat ve Yapı ve Kredi Bankası'nın kurucusu (d. 1895)
1995 - Vivian Stanshall, İngiliz müzisyen, oyuncu ve yazar (Bonzo Dog Band üyesi) (d. 1943)
1996 - Whit Bissell, Amerikalı oyuncu (d. 1909)
1997 - Samm Sinclair Baker, Amerikalı yazar (d. 1909)
1999 - Richard Kiley, Amerikalı oyuncu (d. 1922)
2000 - İzzet Baysal, Türk mimar ve sanayici (d. 1907)
2000 - Lolo Ferrari, Fransız oyuncu (d. 1962)
2001 - Necmi Rıza Ayça, Türk karikatürist (d. 1914)
2004 - Walt Gorney, Amerikalı oyuncu (d. 1912)
2006 - Richard Kuklinski, Amerikalı seri katil (d. 1935)
2010 - Peter Woodcock, Kanadalı seri katil (d. 1939)
2010 - Richard Stapley, İngiliz aktör ve yazar (d. 1923)
2013 - Paul Bearer, Amerikalı profesyonel güreş menajeri (d. 1954)
2013 - Hugo Chávez, Venezuela Devlet Başkanı (d. 1954)
2016 - Mithat Danışan, Türk bas gitarist (d. 1949)
2016 - Hasan et-Turabi, Sudanlı İslami lider ve siyasetçi (d. 1932)
2016 - Raymond Samuel Tomlinson, Amsterdam, New York doğumlu bilgisayar programcısı ve "'@'" işaretini adreslerde ilk kullanan kişi (d. 1941)
2016 - James Douglas, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1929)
2017 - Jay Lynch, Amerikalı çizer ve animatör (d. 1945)
2018 - Tomas Aguon Camacho, Kuzey Mariana Adaları vatandaşı Katolik piskopos (d. 1933)
2018 - Hayden White, Amerikalı tarihçi (d. 1928)
2019 - Chu Shijian, Çinli iş insanı ve girişimci (d. 1928)
2019 - Moris Farhi, İngiliz yazar (d. 1935)
2019 - Jacques Loussier, Fransız besteci ve piyanist (d. 1934)
2020 - Katcho Achadjian, Ermeni-Amerikalı iş insanı ve siyasetçi (d. 1951)
2020 - Solomon Berewa, Sierra Leoneli siyasetçi (d. 1938)
2020 - Stanislav Bogdanoviç, Ukraynalı satranç oyuncusu (d. 1993)
2020 - Hüseyin Şeyhülislam, İranlı siyasetçi, aktivist ve diplomat (d. 1952)
2021 - Sasa Klaas, Botsvanalı şarkıcı, söz yazarı, sanatçı ve sunucu (d. 1993)
2021 - Stig Malm, İsveçli sendikacı (İsveç Metal İş Sendikası) ve siyasetçi (d. 1942)
2021 - Suna Tanaltay, Türk eğitmen, yazar ve televizyoncu
2022 - Lynda Baron, İngiliz aktris, komedyen ve şarkıcı (d. 1939)
2022 - Luz Fernandez, Filipinli aktris ve televizyon sunucusu (d. 1935)
2022 - Antonio Martino, İtalyan akademisyen, ekonomist ve siyasetçi (d. 1942)
2022 - Gladys Moisés, Arjantinli siyasetçi ve bürokrat (d. 1961)
2023 - Claire Etcherelli, Fransız roman yazarı (d. 1934)
2023 - Qavi Khan, Pakistanlı aktör (d. 1942)
2023 - Pedro Rodrigues Filho, Brezilyalı bir seri katildir (d. 1954)
2023 - Sylviane Telchid, Guadeloupelu yazar, akademisyen, çevirmen, pedagog (d. 1941)
Tatiller ve özel günler
0305
05
|
3077
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/4%20Mart
|
4 Mart
|
Olaylar
1493 - Kaşif Kristof Kolomb, Niña adlı gemisiyle Amerika'ya ulaştı.
1656 - Vaka-i Vakvakiye: Düşük ayarlı para ve alınamayan maaşlar için ayaklanan askerler, IV. Mehmed'in onayıyla bazı saray ağalarını idam ettirdiler.
1774 - Orion Nebulası, ilk kez William Herschel tarafından gözlemlendi.
1791 - Vermont, ABD'nin 14. eyaleti oldu.
1877 - Pyotr İlyiç Çaykovski'nin eseri Kuğu Gölü Balesi'nin ilk gösterimi.
1882 - İngiltere'de ilk elektrikli tramvay hizmete girdi.
1894 - Şanghay'da büyük yangın: 1000'den fazla bina kül oldu.
1923 - Mustafa Kemal Paşa'nın 17 Şubat'taki konuşmasıyla başlayan İzmir İktisat Kongresi sona erdi. Kongrede Misak-ı İktisadî kabul edildi.
1924 - Happy Birthday to You şarkısı, Clayton F. Summy tarafından yayımlandı.
1924 - Halife Abdülmecit Efendi ve Osmanlı Hanedanı mensupları yurt dışına çıkarıldı.
1925 - Hükûmete olağanüstü yetkiler veren Takrir-i Sükun Kanunu, TBMM'de kabul edildi.
1929 - Takrir-i Sükun Kanunu yürürlükten kalktı.
1934 - Ankara Radyosu yayınına başladı.
1940 - İstanbul'da yapılan Altıncı Balkan Güreş Şampiyonası'nda Türk takımı, beş birincilik alarak altıncı kez şampiyon oldu.
1946 - Frank Sinatra'nın ilk albümü The Voice of Frank Sinatra, Columbia Records tarafından yayımlandı.
1949 - Sovyetler Birliği'nde Molotov, gerekçe gösterilmeden Dış İşleri Bakanlığı görevinden alındı.
1952 - Ronald Reagan, ikinci eşi Nancy Davis ile Los Angeles'ta evlendi.
1954 - Boston'da ilk başarılı böbrek nakli gerçekleştirildi.
1955 - Türk-Amerikan işbirliğiyle kurulan Minneapolis Moline Türk Traktör ve Ziraat Makinaları Fabrikası, montaj yaparak traktör üretimine Ankara'da başladı. Günümüzde Türk Traktör adıyla faaliyetine devam etmektedir.
1964 - BM Güvenlik Konseyi, Kıbrıs'a uluslararası güç gönderme kararı aldı.
1965 - Suat Hayri Ürgüplü Hükûmeti, 231 kabul, 200 ret ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun verdiği 1 çekimser oy ile güvenoyu aldı.
1966 - Bir Kanada yolcu uçağı, Tokyo'ya inişi sırasında infilak etti, 64 kişi öldü.
1967 - CHP Gençlik Kolları bildirisinde, başını Turhan Feyzioğlu'nun çektiği "Sekizler"in partiden çıkarılması istendi.
1970 - Fransız denizaltısı "Eurydice" infilak etti.
1977 - Romanya Sosyalist Cumhuriyeti'de 7,2 şiddetinde deprem meydana geldi. 1500 kişi öldü, 11.300 kişi yaralandı.
1979 - Voyager I'in gönderdiği fotoğraflarda, Jüpiter'in halkaları görüldü.
1981 - Türkiye'nin Paris Çalışma Ataşesi Reşat Moralı, Ermeni örgütü ASALA militanlarının saldırısı sonucu hayatını kaybetti. Olayda ağır yaralanan din görevlisi Tecelli Arı da bir gün sonra öldü.
1991 - Mardin'in İdil ilçesinde yürüyüş yapan kalabalığa ateş açılması sonucu 2 kişi öldü, 25 kişi yaralandı. Üç gün sonra İdil'deki olayları protesto etmek için Mardin'in Dargeçit ilçesinde yürüyüş yapan gruba ateş açıldı, 1 kişi öldü, 7 kişi de yaralandı.
1992 - İspanya'dan engizisyon baskısı nedeniyle kaçarak Osmanlı İmparatorluğu'na sığınan Museviler, Türkiye'ye gelişlerinin 500. yılını kutladılar.
1995 - Michael Johnson, kapalı salonda 400 m Dünya rekoru kırdı: 44,63 s.
1997 - ABD Başkanı Bill Clinton, insan klonlama araştırmalarını yasakladı.
1997 - Hale-Bopp kuyruklu yıldızı, Güneş'in tam üzerinden geçti.
1998 - ABD Anayasa Mahkemesi, iş yerinde cinsel taciz kanunlarının, her iki tarafın aynı cins olması durumunda da geçerli olduğunu onayladı.
2000 - Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, Kürt kökenli isimlere ilk kez onay verdi.
2002 - Ilımlı Arnavut lider İbrahim Rugova, Kosova'nın ilk Devlet Başkanı seçildi.
2003 - Filipinler'in güneyindeki bir hava alanında, bir sırt çantasına gizlenmiş bomba patladı, 21 kişi öldü.
2005 - Alman Matthias Jeschke, Toyota Landcruiser 90 V6 aracıyla Ojos del Salado'da 6358 metreye ulaşarak "bir araçla çıkılan en yüksek konum" rekorunu kırdı.
2012 - Vladimir Putin, yapılan seçimler sonucu Rusya'da %59,3 oyla 2. kez Devlet Başkanı seçildi.
Doğumlar
624 - Hasan bin Ali, 5. İslam Halifesi (ö. 669)
1188 - Kastilyalı Blanche, VIII Louis’in eşi olarak Fransa Kraliçesi (ö. 1252)
1394 - Gemici Henrique, Portekiz Prensi (ö. 1460)
1526 - Henry Carey, Kral VIII. Henry'nin Mary Boleyn'den olan oğlu (ö. 1596)
1574 - Carl Gyllenhielm, İsveçli asker ve politikacı (ö. 1650)
1634 - Kazimierz Łyszczyński, Leh asilzade, filozof ve asker (ö. 1689)
1678 - Antonio Vivaldi, İtalyan besteci (ö. 1741)
1769 - Kavalalı Mehmet Ali Paşa, Osmanlı Mısır Valisi, Mısır ve Sudan'ın hidivi (ö. 1849)
1819 - Narcyza Żmichowska, Polonyalı romancı ve şair (ö. 1876)
1829 - Samuel Rawson Gardiner, İngiliz tarihçi (ö. 1902)
1854 - Napier Shaw, İngiliz meteorolog (ö. 1945)
1858 - Alfred Blaschko, Alman dermatolojist (ö. 1922)
1863 - Reginald Innes Pocock, Britanyalı zoolog (ö. 1947)
1864 - Alejandro Lerroux, İspanya Başbakanı (ö. 1949)
1874 - Jan Černý, Çekoslovakya başbakanı (ö. 1959)
1875 - Mihály Károlyi, Macaristan'ın ilk devlet başkanı (ö. 1955)
1887 - Willy Meller, Alman heykeltıraş (ö. 1974)
1889 - Hong Saik, Japon asker (ö. 1948)
1892 - Yi Kwang-su, Koreli romancı, yazar, şair ve gazeteci (ö. 1950)
1898 - Georges Dumézil, Fransız tarihçi ve dilbilimci (ö. 1986)
1898 - Hans Krebs, Nazi Almanyası Piyade Generali ve OKH başkanı (ö. 1945)
1898 - Dora Diamant, Polonyalı oyuncu (ö. 1952)
1904 - Luis Carrero Blanco, İspanyol siyasetçi (ö. 1973)
1904 - George Gamow, Ukrayna asıllı Amerikalı fizikçi ve kozmolog (ö. 1968)
1910 - Tancredo Neves, Brezilyalı siyasetçi (ö. 1985)
1912 - Afro, İtalyan ressamdır (ö. 1976)
1913 - John Garfield, Amerikalı aktör (ö. 1952)
1915 - László Csatáry, Macar vatandaşı ve Nazi savaş suçlusuydu (ö. 2013)
1916 - Giorgio Bassani, İtalyan yazar ve yayımcı (ö. 2000)
1916 - Hans Eysenck, Alman kökenli İngiliz psikolog (ö. 1997)
1920 - Jean Lecanuet, Fransız devlet adamıdır (ö. 1993)
1923 - Patrick Moore, İngiliz bir amatör astronomdu (ö. 2012)
1925 - Alan R. Battersby, İngiliz organik kimyacıydı (ö. 2018)
1926 - Henri de Contenson, bir Fransız arkeolog (ö. 2019)
1926 - Bourbon-Parma Prensi Michel, Fransız soylu, iş insanı, asker ve otomobil yarışçısıdır (ö. 2018)
1926 - Richard DeVos, Amerikalı tanınmış iş insanıdır (ö. 2018)
1928 - Fikret Tabeyev, Sovyet Tatar politikacı, büyükelçi, parti lideri, Tataristan Cumhuriyeti Komünist Partisi'nin kurucusu (ö. 2015)
1929 - Bernard Haitink, Hollandalı orkestra şefi ve keman sanatçısı (ö. 2021)
1931 - William H. Keeler, Roma Katolik Kilisesi'ne bağlı Amerikalı din adamı ve kardinaldir (ö. 2017)
1931 - Alice Rivlin, Amerikalı ekonomist ve siyasetçi (ö. 2019)
1932 - Ryszard Kapuściński, Polonyalı gazeteci ve yazardır (ö. 2007)
1932 - Miriam Makeba, Güney Afrikalı şarkıcı ve sivil haklar eylemcisi (ö. 2008)
1933 - Nino Vaccarella, İtalyan otomobil yarışçısı (ö. 2021)
1934 - Anne Haney, Amerikalı komedyen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı (ö. 2001)
1934 - Barbara McNair, Amerikalı müzisyen ve oyuncu (ö. 2007)
1935 - Bent Larsen, Danimarkalı satranç oyuncusu (ö. 2010)
1936 - Jim Clark, İskoç Formula 1 sürücüsü (ö. 1968)
1936 - Aribert Reimann, Alman modern batı müziği ve opera bestecisi piyanisti ve muzik öğretmeni
1938 - Alpha Condé, Gine devlet başkanı olan Gineli politikacı
1938 - Kito Lorenc, Alman yazar
1939 - Robert Shaye, Amerikalı iş insanı, film yönetmeni, film yapımcısı ve senaristtir
1947 - David Franzoni, Amerikalı senarist ve film yapımcısı
1947 - Jan Garbarek, Norveçli müzisyen
1947 - Kâmil Sönmez, Türk halk müziği sanatçısı, sinema ve tiyatro oyuncusu (ö. 2012)
1949 - Sergey Bagapş, Abhaz siyasetçi
1951 - Kenny Dalglish, İskoç futbolcu ve teknik direktör
1953 - Agustí Villaronga, İspanyol film yönetmeni, senarist ve oyuncu (ö. 2023)
1954 - Catherine O'Hara, Kanadalı-Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusu
1954 - François Fillon, Fransız siyasetçi
1954 - Ricky Ford, Amerikalı caz müzisyeni ve saksafoncu
1955 - Dominique Pinon, Fransız oyuncu
1963 - Jason Newsted, Amerikalı müzisyen (metallica, voivod)
1966 - Wash Westmoreland, İngiliz yönetmen
1968 - Kiriakos Miçotakis, Yunan siyasetçi
1968 - Patsy Kensit, İngiliz oyuncu
1970 - Kuddusi Müftüoğlu, Türk futbol hakemi
1971 - Seher Dilovan, Türk halk müziği sanatçısı
1974 - Ariel Ortega, Arjantinli futbolcu
1974 - Mladen Krstajić, Sırp millî futbolcu ve teknik direktördür
1974 - I.C.S. Vortex, Norveçli bir müzisyendir
1975 - Patrick Femerling, Alman emekli basketbol oyuncusudur
1977 - Didem Süer, Türk basketbolcu
1977 - Ercan Yılmaz, Türk şair ve yazar
1980 - Omar Bravo, Meksikalı futbolcu
1981 - Ariza Makukula, Zaire asıllı Portekiz'li eski millî futbolcudur.
1982 - Landon Donovan, Amerikalı emekli profesyonel bir futbolcudur
1982 - Yasemin Mori, Türk şarkıcı ve şarkı yazarı
1983 - Samuel Contesti, Fransız-İtalyan buz patenci
1985 - Whitney Port, Amerikalı televizyon karakteri ve model (The Hills, The City)
1985 - Angela White Avusturalyalı pornografi yıldızı
1986 - Tom De Mul, Belçikalı futbolcudur
1986 - Mike Krieger, Brezilyalı girişimci ve bilgisayar programcısı
1986 - Erin O'Kelley, Amerika güzellik kraliçesi
1986 - Margo Harshman, Amerikalı oyuncu
1987 - Tamzin Merchant, İngiliz oyuncu
1988 - Gal Mekel, İsrailli millî profesyonel basketbolcudur
1990 - Andrea Bowen, Amerikalı oyuncu
1990 - Draymond Green, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1990 - Fran Mérida, İspanyol futbolcu
1992 - Bernd Leno, Alman futbolcu
1992 - Erik Lamela, Arjantinli futbolcu
1992 - Jared Sullinger, Amerikalı basketbolcu
1993 - Bobbi Kristina Brown, Amerikalı tv yıldızı, şarkıcı ve model (ö. 2015)
1993 - Ahmet Düverioğlu, Ürdünlü basketbolcu
1995 - Chlöe Howl, İngiliz şarkıcı ve şarkı yazarı
Ölümler
1193 - Selahaddin Eyyûbî, Haçlı saldırılarına karşı duran Eyyûbî Sultanı (d. 1138)
1238 - II. Yuri, 1212-1216 ve 1218–1238 yılları arasında Moğol istilası zamanı Rusya'nın knezliğini yapmıştır (d. 1189)
1615 - Hans von Aachen, Alman ressam (d. 1552)
1832 - Jean-François Champollion, Fransız filolog (d. 1790)
1851 - James Richardson, Amerikalı kâşif (d. 1809)
1852 - Nikolay Gogol, Rus yazar (d. 1809)
1856 - Damat Gürcü Halil Rifat Paşa, Osmanlı devlet adamı ve Kaptan-ı Derya (d. 1795)
1858 - Matthew C. Perry, Amerikalı deniz subayı (d. 1794)
1906 - John Schofield, Amerikalı general ve politikacı (d. 1831)
1916 - Franz Marc, Alman ressam (d. 1880)
1936 - Lou Marsh, Kanadalı hakem ve gazeteci (d. 1879)
1941 - Ludwig Quidde, Alman pasifist ve Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1858)
1948 - Antonin Artaud, Fransız oyun yazarı, şair ve tiyatro oyuncusu (d. 1896)
1952 - Charles Scott Sherrington, İngiliz bakteriyolog, patolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1857)
1967 - Michel Plancherel, İsviçreli matematikçi (d. 1885)
1976 - Walter H. Schottky, Alman fizikçi (d. 1886)
1984 - Ernest Buckler, Kanadalı roman ve öykü yazarı (d. 1908)
1986 - Osman Kibar, Türk siyasetçi ve eski İzmir Belediye Başkanı (İzmir'de yaptığı yoğun asfalt çalışmaları nedeniyle "Asfalt Osman" adıyla ünlendi) (d. 1909)
1991 - Yadigar Ejder, Türk oyuncu (d. 1951)
1993 - Miguel de Molina, İspanyol flamenko şarkıcısı ve aktör (d. 1908)
1994 - John Candy, Kanadalı sinema oyuncusu ve komedyen (d. 1950)
2010 - Vladislav Ardzinba, Abhaz siyasetçi (d. 1945)
2011 - Simon van der Meer, Hollandalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1925)
2011 - Alenuş Teryan, İran Ermenisi astronom ve fizikçi (d. 1921)
2012 - Hasan Eryılmaz, Türk polis (d. 1949)
2012 - Joan Taylor, Amerikalı oyuncu (d. 1923)
2016 - Thomas G. Morris, Amerikalı politikacı (d. 1919)
2016 - Bud Collins, Amerikalı gazeteci ve spor yorumcusu ve sunucusu (d. 1929)
2016 - Pat Conroy, Amerikalı romancı ve yazardır (d. 1945)
2017 - Margaret Roberts, Güney Afrikalı bitki bilimci (d. 1937)
2017 - Clayton Yeutter, Amerikalı siyasetçidir (d. 1930)
2018 - Davide Astori, İtalyan futbolcu (d. 1987)
2019 - Keith Charles Flint, İngiliz müzisyen (d. 1969)
2019 - Blake Theodore Lindsay, Kanadalı profesyonel buz hokeyi oyuncusu (d. 1925)
2019 - Robert DeProspero, Amerikalı istihbaratçı ve ajan (d. 1938)
2019 - Luke Perry, Amerikalı oyuncu ve dublaj sanatçısı (d. 1966)
2020 - Adelaide Chiozzo, Brezilyalı aktris ve akordeon sanatçısı (d. 1931)
2020 - Javier Pérez de Cuéllar, Perulu diplomat ve Birleşmiş Milletler'in beşinci genel sekreteri (d. 1920)
2021 - Kemal Amir, Mısırlı siyasetçi ve üst rütbeli asker (d. 1942)
2021 - Karima Brown, Güney Afrikalı gazeteci, televizyon sunucusu, radyocu (d. 1967)
2021 - Phil Chisnall, eski İngiliz profesyonel futbolcu (d. 1942)
2021 - Osman Erbaş, Türk asker (d. 1962)
2021 - Paulette Guinchard-Kunstler, Fransız siyasetçi (d. 1949)
2021 - Heinz Klevenow Jr., Alman oyuncu ve sanat yönetmeni (d. 1940)
2022 - Guido Anzile, İtalyan-Fransız bisiklet yarışçısı (d. 1928)
2022 - Anne Beaumanoir, Fransız nörolog ve insan hakları aktivisti (d. 1923)
2022 - Valentin Knış, Rus siyasetçi (d. 1937)
2022 - Akrep Nalan, Türk pop müziği şarkıcısı ve oyuncu (d. 1954)
2022 - Mitchell Ryan, Amerikalı aktör (d. 1934)
2023 - Phil Batt, Amerikan askeri ve siyasetçisi, İdaho'nun 29. Valisi (d. 1927)
2023 - Jacques Boigelot, Belçikalı film yönetmeni ve senarist (d. 1929)
2023 - Roel Degamo, Filipinli siyasetçi (d. 1966)
2023 - Judith Heumann, Amerikalı engelli hakları aktivisti ve bürokrat (d. 1947)
Tatiller ve özel günler
Dünya Cinsel İstismar ile Savaşma Günü
0304
04
|
3078
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/3%20Mart
|
3 Mart
|
Olaylar
1845 - Florida, ABD'nin 27. eyaleti oldu.
1861 - Rus Çarlığı'nda köylüyü toprağa bağlayan serflik kaldırıldı. II. Aleksandr'ın çıkardığı yasa, 23 milyon kişiyi (nüfusun üçte biri) özgürlüğüne kavuşturdu.
1865 - HSBC'nin (Hongkong and Shanghai Banking Corporation) kuruluşu.
1875 - Kapalı alanda ilk buz hokeyi, Montreal'de oynandı.
1875 - Georges Bizet'nin Carmen Operası, Paris'te Opéra Comique'te ilk kez perdelerini açtı.
1878 - Osmanlı Devleti ile Rusya arasında, Ayastefanos Antlaşması imzalandı. Bulgaristan özerkliğini ilan etti.
1883 - Mektebi Sanayii Nefise (Güzel Sanatlar Akademisi) öğretime açıldı.
1891 - Futbolda, penaltı atışı kuralı getirildi.
1903 - Beşiktaş Jimnastik Kulübü kuruldu.
1915 - İleride NASA adını alacak olan, NACA (National Advisory Committee for Aeronautics) kuruldu.
1923 - Bölgedeki denetimini kaybetmek istemeyen Birleşik Krallık, Irak'ın Güneyinde Kürdistan Krallığı'nı kuran Şeyh Mahmut Berzenci güçlerine saldırdı. Kraliyet Hava Kuvvetleri'nin başlattığı saldırılarda, Süleymaniye ve çevresindeki Kürt köyleri bombalandı ve 10000 kişi öldü. Yaşanan bu olay üzerine Şeyh Mahmut Berzenci hareketi 1924 yılında yenildi. 24 Temmuz 1924 tarihinde ise, kesin olarak Birleşik Krallık Mezopotamya Mandası'na bağlandı.
1923 - Time dergisinin ilk sayısı yayımlandı.
1924 - Halifeliğin kaldırılması ve Osmanlı Hanedanı mensuplarının Türkiye dışına çıkarılmasına ilişkin yasa kabul edildi. Tevhîd-i Tedrîsât Kanunu çıkarıldı. Şer'iye ve Evkaf ve Harbiye Bakanlıkları kaldırıldı. Diyanet İşleri Başkanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü kuruldu. Genelkurmay Başkanlığı oluşturuldu ve Hükûmet'ten ayrıldı.
1925 - Şeyh Said ayaklanmasının büyümesini önlemek için, Takrir-i Sükun Kanunu kabul edildi; İstiklal Mahkemeleri kuruldu.
1931 - İstanbul'da toplanan Berberler Kongresi'nde, berber dükkânlarının Cuma günleri tatil edilmesi kararlaştırıldı.
1938 - Suudi Arabistan'da petrol bulundu.
1942 - Türk Ressamlar Cemiyeti İstanbul'da kuruldu. Güzel Sanatlar Birliği'nden İbrahim Çallı, D Grubu'ndan Halil Dikmen, Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği'nden Mahmut Cuda ve bağımsız sanatçılardan Hamit Görele tarafından kurulan Cemiyet, büyük ilgi gördü ve daha kuruluş evresinde üye sayısı 70'e ulaştı.
1945 - Bezuidenhout bombardımanı yapıldı. İngiliz bombardıman ekibi, Almanların İngiliz şehirlerini bombalamak için kurduğu V-2 fırlatma üssü olan Haagse Bos (Lahey ormanları) bombalamak istedi ama pilotlara yanlış koordinatlar iletildi. Bundan ötürü birçok Hollanda vatandaşı öldü ve birçok bina yok oldu.
1949 - Atina'da sahnelenen Madame Butterfly temsilinde baş rolü oynayan soprano Ayhan Alnar, büyük başarı kazandı. Yunan seyirciler temsil bitiminde Ayhan Alnar'ı ayakta alkışladılar.
1950 - Alaska, ABD'nin 49. eyaleti oldu.
1952 - Erzurum'un Pasinler İlçesi'nde meydana gelen Richter ölçeğiyle 5,6 şiddetindeki deprem, can ve mal kaybına yol açtı. 133 kişi öldü, 262 kişi de yaralandı.
1952 - İslam Demokrat Partisi, Mahkeme kararıyla kapatıldı. Genel Başkan Cevat Rıfat Atilhan ve 15 kurucu üye hakkında soruşturma açıldı.
1954 - İstanbul Belediyesi ile Hazine arasında ihtilaf konusu olan Çırağan Sarayı, bir kanunla İstanbul Belediyesi'ne devredildi. Çırağan Sarayı enkazı, 1955 yılı sonuna kadar otel haline getirilecek.
1962 - Anayasa ve demokratik nizama karşı fiil ve davranışları önlemek amacıyla hazırlanan "Tedbirler Kanunu", Millet Meclisi'nde kabul edildi.
1955 - Elvis Presley, ilk kez televizyonda göründü.
1957 - Corry Brokken, 2. Eurovision Şarkı Yarışması'nı "Net als toen" (Önceki Gibi) şarkısıyla kazandı.
1969 - NASA, Apollo 9 uzay aracını fırlattı.
1969 - Sirhan Sirhan, Robert F. Kennedy'yi öldürdüğünü mahkemede itiraf etti.
1971 - Ankara'da 300 subaya hitaben bir konuşma yapan Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç, "Gereken, gerektiği zaman yapılacaktır" dedi.
1973 - Millî Güven Partisi, Cumhuriyetçi Parti ve Bağımsızlar, Cumhuriyetçi Güven Partisi'ni kurdular. Turhan Feyzioğlu Genel Başkan seçildi.
1974 - Türk Hava Yolları'nın DC-10 tipi 'Ankara' yolcu uçağı, Paris'te Orly Havalimanı yakınlarında düştü. Bu tarihe kadar dünya sivil havacılık tarihinde gerçekleşen en büyük kazada, 346 kişi öldü.
1977 - Gazeteci ve yazar Zekeriya Sertel, 25 yıl aradan sonra 1977'de Türkiye'ye geldi. Uluslararası Gazete Sahipleri Federasyonu'nun Cumhurbaşkanı'na ve Başbakan'a gönderdikleri mektuplar olumlu sonuç verdi. Zekeriya Sertel, Danıştay kararıyla 1952 yılında ayrıldığı Türkiye'ye dönebildi.
1979 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Süleyman Demirel, "Hükûmet, günahlarının içinde boğulup gidecek. 14 ay içinde meydana gelen kan denizinin başsorumlusu hükûmettir." dedi.
1980 - Eski Hatay Cumhurbaşkanı Tayfur Sökmen, İstanbul'da öldü. Tayfur Sökmen, İskenderun Sancağı'nın Fransızlar tarafından işgali üzerine ilk direniş hareketini örgütleyenler arasındaydı. 1938'de kurulan Hatay Devleti'nin, 1939 yılında Türkiye'ye katılıncaya kadar Cumhurbaşkanlığını yaptı. 1939-1950 yılları arasında Antalya Milletvekili, 1950-1954 yılları arasındaysa Hatay Milletvekili olarak TBMM'de bulundu. 1969-1975 yılları arasında da kontenjan senatörü olarak görev yaptı.
1981 - Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı'nca yürütülen MHP ve yan kuruluşlarıyla ilgili soruşturmalarda, 36 cinayetin aydınlatıldığı açıklandı.
1981 - İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı Askerî Savcılığı, DİSK Genel Başkanı Abdullah Baştürk'e işkence yapıldığı iddialarının asılsız olduğunu bildirdi.
1984 - Başbakan Turgut Özal, yerel seçimlerle ilgili olarak muhalefet liderlerine sert yanıtlar vererek; "Bu seçimin ardından erken seçim gelir diye bekleyenler hayal ediyorlar, avuçlarını yalasınlar" dedi.
1989 - 4. Levent'te bir boya imalathanesinde patlama oldu. 3 bina çöktü, 12 kişi öldü, 40 kişi de yaralandı.
1989 - İstanbul'da Kadıköy Hal Binası dönüştürülerek, Haldun Taner Tiyatrosu açıldı.
1989 - Süleymaniye Camii'nde bir grup, tekbir getirerek "Salman Rüşdi'ye ölüm" sloganlarıyla protesto gösterisi yaptı.
1992 - Zonguldak Kozlu'da grizu faciası; 127 kişi öldü,147 kişiden umut kesildi. Müfettişlerin hazırladığı raporda işverenin birçok teknik konuda ihmalkar ve sorumsuz davrandığı belgelendi.
1993 - Cumhurbaşkanı Özal ile Başbakan Demirel arasında tırmanan gerginliğin devleti yorduğuna dikkati çeken TBMM Başkanı Hüsamettin Cindoruk, "Sıfatı olanlar, devlet hayatında üsluplarına dikkat etmelidir" dedi.
1993 - İran sınırından Türkiye'ye girerek Ağrı Dağına yerleşen yaklaşık 300 PKK militanından 38'i, savaş uçaklarının bombardımanı sonucu öldü.
1993 - Tarihi Baruthane binası, "Ataköy Yunus Emre Kültür ve Sanat Merkezi" adıyla hizmete açıldı.
1994 - Öğretim Elemanları Sendikası kuruldu.
1994 - TBMM Genel Kurulu, DEP'li Selim Sadak ve RP'den istifa eden İstanbul Bağımsız Milletvekili Hasan Mezarcı'nın dokunulmazlığını kaldırdı.
1997 - Dünyanın güney yarım küredeki en yüksek binası, Yeni Zelanda'nın Auckland kentindeki Sky Tower, 2 buçuk yıl süren inşaatı tamamlanarak hizmete açıldı.
2001 - 3-6 Mart tarihleri arasında Hindistan’ın Kalküta kentinde düzenlenen "Seks İşçileri Karnavalı"na, dünyanın çeşitli ülkelerinden katılan 25.000’i seks işçisi olmak üzere, 50.000’in üzerindeki kişi, 3 Mart’ın “Dünya Seks İşçileri Hakları Günü” olarak kutlanmasına karar verdi. O günden sonra, 3 Mart dünyanın birçok ülkesinde seks işçilerinin haklarını dile getirdikleri bir onur günü olarak kutlanmaya başlandı.
2002 - İsviçre'de halk oylaması sonuçlandı: Birleşmiş Milletler'e üye olmaya "evet" dediler.
2005 - Steve Fossett, hiç durmaksızın ve yakıt ikmali yapmaksızın, tek başına bir uçakla, dünya turu atan ilk kişi oldu. Yolculuk 40.234 km idi ve 67 saat 2 dakika sürdü.
2006 - Randy Cunningham, rüşvet suçundan 8 yıl 4 ay hapis ile 1,8 milyon Dolar para cezasına mahkûm oldu. Savcı on yıl ceza istemişti. Bu mahkeme kararı, Amerikan tarihinde bir Kongre üyesine verilen en yüksek cezalardan biridir.
2008 - Rusya'da Devlet Başkanlığı seçimini, Başbakan Birinci Yardımcısı Dimitriy Medvedev, yüzde 70,28 oranında oy alarak kazandı. Medvedev, 7 Mayıs'ta yemin etti.
Doğumlar
1455 - II. João, Portekiz Kralı (ö. 1495)
1520 - Matthias Flacius, Hırvat Protestan reformcu (ö. 1575)
1583 - Edward Herbert, İngiliz diplomat, şair ve filozof (ö. 1648)
1589 - Gisbertus Voetius, Hollandalı teolog (ö. 1676)
1606 - Edmund Waller, İngiliz şair (ö. 1687)
1652 - Thomas Otway, İngiliz oyun yazarı (ö. 1685)
1756 - William Godwin, İngiliz gazeteci, politik filozof ve yazar (ö. 1836)
1793 - Charles Sealsfield, Amerikalı gazeteci (ö. 1864)
1797 - Gotthilf Heinrich Ludwig Hagen, Alman fizikçi ve hidrolik mühendisi (ö. 1884)
1800 - Heinrich Georg Bronn, Alman jeolog (ö. 1862)
1803 - Alexandre-Gabriel Decamps, Fransız ressamı (ö. 1860)
1805 - Jonas Furrer, İsviçreli politikacı (ö. 1861)
1831 - George Pullman, Amerikalı mucit ve sanayici (ö. 1897)
1833 - Eduard Georg von Wahl, Baltık Alman cerrah (ö. 1890)
1838 - George William Hill, Amerikalı Astronom ve Matematikçi (ö. 1914)
1839 - Camsetci Tata, Hint sanayici (ö. 1904)
1845 - Georg Cantor, Alman matematikçi (ö. 1918)
1847 - Alexander Graham Bell, İskoç mucit (ö. 1922)
1857 - Alfred Bruneau, Fransız opera ve diğer müzik bestecisi ve müzik eleştirmeni (ö. 1934)
1863 - Arthur Machen, Galli yazar (ö. 1947)
1867 - Adday Şer, Asur kökenli, Siirt Keldani Katolik Kilisesi başpiskoposu (ö. 1915)
1868 - Alain, Fransız filozof (ö. 1951)
1869 - William M. Calder, Amerikalı siyasetçi (ö. 1945)
1869 - Mezîde Kadınefendi, II. Abdülhamid'in eşi (ö. 1909)
1870 - Géza Maróczy, Macar satranç ustası (ö. 1951)
1871 - Maurice Garin, Fransız bisikletçi (ö. 1957)
1873 - William Green, Amerikalı işçi sendikası lideri (ö. 1952)
1875 - Memmedhasan Hacınski, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Başbakanı (ö. 1931)
1876 - David Lindsay, İngiliz yazar (ö. 1945)
1877 - Jón Þorláksson, İzlanda eski Başbakanı (ö. 1935)
1882 - Charles Ponzi, İtalyan iş insanı ve dolandırıcı (ö. 1949)
1883 - František Drtikol, Çek fotoğrafçı (ö. 1961)
1886 - Tore Ørjasæter, Norveçli şair (ö. 1968)
1889 - Émile Henriot, Fransız şair, romancı, denemeci ve edebiyat eleştirmeni (ö. 1961)
1890 - Norman Bethune, Kanadalı doktor ve hayırsever (ö. 1939)
1893 - Beatrice Wood, Amerikalı seramik sanatçısı (ö. 1998)
1894 - Goro Yamada, Japon eski futbolcu (ö. 1958)
1895 - Matthew Ridgway, Amerikalı asker ve NATO Baş Kumandanı (ö. 1993)
1895 - Ragnar Anton Kittil Frisch, Norveçli ekonomist ve Nobel Ödülü sahibi (ö. 1973)
1897 - Timofey Vasilyev, Mordovyalı avukat (ö. 1939)
1898 - Ahmed Muradbegović, Bosnalı yazar, oyun yazarı ve romancı (ö. 1972)
1911 - Jean Harlow, Amerikalı oyuncu (ö. 1937)
1924 - Ottmar Walter, Alman futbolcu (ö. 2013)
1924 - Tomiichi Murayama, Japon siyasetçi
1925 - Rimma Markova, Rus oyuncu (ö. 2015)
1926 - Lys Assia, İsviçreli şarkıcı (ö. 2018)
1928 - Bernice Sandler, Amerikalı kadın hakları aktivisti, eğitimci ve yazar (ö. 2019)
1930 - Ion Iliescu, Rumen politikacı ve Devlet Başkanı
1931 - Lawrence Hauben, Amerikalı senarist ve En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü sahibi (ö. 1985)
1933 - Lee Radziwill, Amerikalı moda yöneticisi
1937 - Bobby Driscoll, Amerikalı oyuncu (ö. 1968)
1938 - Bruno Bozzetto, İtalyan çizgi film animatörü
1939 - Chester Weger, Amerikan mahkum
1939 - Hussaini Abdullahi, Nijeryalı üst düzey rütbeli eski asker ve siyasetçi (ö. 2019)
1940 - Patricia Gage, Britanyalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı
1951 - Salih Müslim, Suriyeli politikacı
1953 - Zico, Brezilyalı futbolcu ve teknik direktör
1954 - Ali Ağaoğlu, Türk iş insanı
1956 - Zbigniew Boniek, Polonyalı futbolcu
1958 - Miranda Richardson, İngiliz oyuncu
1958 - Mustafa Pehlivanoğlu, Türk ülkücü (12 Eylül Darbesi'nden sonra idam edilen ilk ülkücü) (ö. 1980)
1959 - Ira Glass, Amerikalı radyo programcısı
1961 - Mary Page Keller, Amerikalı oyuncu
1961 - Perry McCarthy, İngiliz yarışçı
1961 - Safiye Soyman, Türk şarkıcı
1961 - Ümit Özdağ, Türk akademisyen, siyasetçi ve yazar
1962 - Herschel Walker, Amerikalı Amerikan futbolu oyuncusu
1962 - Jackie Joyner-Kersee, Amerikalı atlet
1963 - Hamdi Akın İpek, Türk iş insanı
1963 - Martín Fiz, İspanyol koşucu
1963 - Naci Taşdöğen, Türk sinema, dizi ve tiyatro oyuncusu
1964 - Cem Davran, Türk oyuncu
1966 - Şahap Sayılgan, Türk sinema ve dizi oyuncusu
1966 - Anu Sinisalo, Fin oyuncu
1970 - Julie Bowen, Amerikalı aktris
1972 - Christian Oliver, Alman oyuncu
1973 - Killa Hakan, Türk Gangsta Rap sanatçısı ve söz yazarı
1977 - Berkun Oya, Türk tiyatrocu
1977 - Ronan Keating, İrlandalı şarkıcı
1977 - Buddy Valastro, İtalyan asllı Amerikan şef
1982 - Jessica Biel, Amerikalı oyuncu
1986 - Mehmet Topal, Türk futbolcu
1986 - Stacie Orrico, Amerikalı şarkıcı
1986 - Sibel Özkan, Türk halterci
1991 - Moisés Ribeiro Santos, Brezilyalı futbolcu
1994 - Erdi Gülaslan, Türk basketbolcu
1997 - Camila Cabello, Kübalı-Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı
1991 - Park Chorong, Koreli şarkıcı, söz yazarı ve aktör
Ölümler
1111 - I. Boemondo, Antakya Prensi (d. 1054)
1239 - III. Vladimir Rurikovich, Kiev Prensi (d. 1187)
1459 - Ausiàs March, Katalan şair (d. 1397)
1578 - Sebastiano Venier, Venedik Cumhuriyeti'nin 86'ıncı dükası (d. 1496)
1592 - Michael Coxcie, Flemish ressam (d. 1499)
1605 - VIII. Clemens, İtalyan Papa (d. 1536)
1703 - Robert Hooke, İngiliz hezarfeni (d. 1635)
1706 - Johann Pachelbel, Alman besteci (d. 1653)
1707 - Alemgir Şah I, Babür İmparatorluğu'nun 6. İmparatoru (d. 1618)
1717 - Pierre Allix, Fransız Protestan rahip (d. 1641)
1744 - Jean Barbeyrac, Fransız hukukçu (d. 1674)
1765 - William Stukeley, İngiliz arkeolog (d. 1687)
1768 - Nicola Porpora, İtalyan besteci (d. 1686)
1792 - Robert Adam, İskoç mimar (d. 1728)
1842 - Ludwig von Westphalen, Prusyalı aristokrat (d. 1770)
1843 - David Porter, Amerikalı amiral (d. 1780)
1850 - Oliver Cowdery, Amerikalı dini lider (d. 1806)
1894 - Ned Williamson, Amerikalı beyzbolcu (d. 1857)
1902 - Isaäc Dignus Fransen van de Putte, Hollanda Başbakanı (d. 1822)
1905 - Antonio Annetto Caruana, Maltalı arkeolog ve yazar (d. 1830)
1924 - Viktor von Tschusi zu Schmidhoffen, Avusturyalı ornitolog (d. 1847)
1927 - J.G. Parry-Thomas, Galli motor yarışçısı (d. 1884)
1927 - Mihail Petroviç Artsıbaşev, Rus yazar (d. 1878)
1932 - Eugen d'Albert, Alman besteci (d. 1864)
1940 - Hüseyinzade Ali Turan, Türk doktor, profesör ve yazar (d. 1864)
1941 - Savarş Boğos Karakaş, Türkiye Ermenisi tiyatro oyuncusu ve rejisör (d. 1874)
1945 - William M. Calder, Amerikalı siyasetçi (d. 1869)
1948 - Ferenc Keresztes-Fischer, Macar avukat ve siyasetçi (d. 1881)
1959 - Lou Castello, Amerikalı aktör ve komedyen (Abbott ve Costello ikilisinin Costello'su) (d. 1906)
1973 - Adolfo Ruiz Cortines, 47. Meksika Devlet Başkanı (d. 1889)
1980 - Tayfur Sökmen, Türk politikacı ve Hatay Devleti Cumhurbaşkanı (d. 1891)
1982 - Georges Perec, Fransız yazar (d. 1936)
1982 - Sekine Evren, Kenan Evren'in eşi (d. 1922)
1983 - Georges Remi Hergé, Belçikalı çizer ve çizgi roman karakteri Tenten'in yaratıcısı (d. 1907)
1987 - Danny Kaye, Amerikalı oyuncu, şarkıcı ve komedyen (d. 1911)
1991 - İmran Aydın, Türk politik aktivist ve Türkiye Devrimci Komünist Partisi üyesi (d. 1963)
1993 - Albert Sabin, Polonya asıllı Amerikalı tıp araştırmacısı (Ağızdan uygulanan çocuk felci aşısını geliştirdi) (d. 1906)
1993 - Carlos Montoya, İspanyol flamenco gitaristi (d. 1903)
1994 - Bilge Olgaç, Türk sinema yönetmeni ve senarist (ilk ve en çok film çeken kadın yönetmen) (d. 1940)
1995 - Howard W. Hunter, Amerikalı dini lider (d. 1907)
1995 - Mustafa Irgat, Türk şair ve ressam (d. 1950)
1996 - Marguerite Duras, Fransız yazar (d. 1914)
1999 - Gerhard Herzberg, Alman asıllı Kanadalı fizikçi ve fiziksel kimyager (d. 1904)
2001 - Ruhi Sarıalp, Türk atlet (d. 1924)
2002 - Roy Porter, İngiliz tarihçi (d. 1946)
2003 - Horst Buchholz, Alman sinema oyuncusu (d. 1933)
2005 - Rinus Michels, Hollandalı futbolcu ve teknik direktör (d. 1928)
2006 - Tunç Yalman, Türk oyuncu (d. 1925)
2008 - Giuseppe Di Stefano, İtalyan opera sanatçısı ve tenor (d. 1921)
2009 - Yusuf Hayaloğlu, Türk şair (d. 1953)
2011 - Ümran Baradan, Türk resim ve seramik sanatçısı (d. 1945)
2013 - Müslüm Gürses, Türk şarkıcı ve oyuncu (d. 1953)
2014 - Christine Buchegger, Avusturyalı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1942)
2014 - Altan Günbay, Türk sinema sanatçısı (d. 1931)
2016 - Eiji Ezaki, Japon profesyonel güreşçi (d. 1968)
2016 - Berta Isabel Cáceres Flores, Honduraslı ödüllü çevreci, aktivist ve yerli hakları savunucusu (d. 1973)
2016 - Martin David Crowe, Yeni Zelandalı kriketçi ve yazar (d. 1962)
2016 - Thanat Khoman, Taylandlı siyasetçi ve diplomat (d. 1914)
2016 - Sarah Anne Tait, evlilik öncesi soyadıyla Outhwaite, Avustralyalı kürekçi (d. 1983)
2016 - Ahmet Oktay, Türk şair, yazar ve gazeteci (d. 1933)
2017 - Raymond Kopa (Kopaszewski soyadıyla), Fransız futbolcu (d. 1931)
2017 - René Garcia Préval, Haitili agronomist ve siyasetçidir (d. 1943)
2018 - Sir Roger Gilbert Bannister, İngiliz bir nörolog (d. 1929)
2018 - David Allen Ogden Stiers, Amerikalı komedyen ve oyuncu (d. 1942)
2019 - Bill Bailey, Amerikalı pornografik film oyuncusu (d. 1980)
2020 - Božidar Alić, Hırvat aktör (d. 1954)
2020 - Bobbie Battista, Amerikalı gazeteci ve haber sunucusu (d. 1952)
2020 - Roscoe Born, Amerikalı aktör ve şarkı sözü yazarı (d. 1950)
2020 - Stanisław Kania, Polonyalı bir komünist politikacıydı (d. 1927)
2020 - James Otis, Amerikalı oyuncu (d. 1948)
2020 - Nicholas Tucci, Amerikalı oyuncu ve dublaj sanatçısı (d. 1981)
2021 - Medea Abrahamyan, Ermeni çellist ve akademisyen (d. 1932)
2021 - Władysław Baka, Polonyalı ekonomist, siyasetçi ve bankacı (d. 1936)
2021 - Jim Crockett Jr., Amerikalı spor yöneticisi ve profesyonel güreş antrenörü (d. 1944)
2021 - Nicola Pagett, İngiliz aktris (d. 1945)
2022 - Josef Bauer, Avusturyalı sanatçı (d. 1934)
2022 - Şenol Birol, Türk eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1936)
2022 - Tim Considine, Amerikalı aktör, yazar, fotoğrafçı ve otomotiv tarihçisi (d. 1940)
2022 - Hüseyin Elmalıpınar, Türk oyuncu (d. 1971)
2022 - Francesca Gargallo, İtalya doğumlu Meksikalı eğitimci, şair, yazar ve filozof (d. 1956)
2022 - Albert Pobor, Hırvat teknik direktör (d. 1956)
2022 - Luiz Pinguelli Rosa, Brezilyalı nükleer fizikçi ve akademisyen (d. 1942)
2022 - Maryan Wisnieski, Polonya asıllı Fransız eski millî futbolcudur (d. 1937)
2023 - Bruno Astorre, İtayan hesap uzmanı ve siyasetçi (d. 1963)
2023 - Barbara Everitt Bryant, Amerikalı bürokrat (d. 1926)
2023 - Hiroshi Imai, Japon siyasetçi (d. 1941)
2023 - Argentina Menis, Rumen eski disk atıcı (d. 1948)
2023 - Kenzaburo Oe, Japon romancı ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1935)
2023 - Tom Sizemore, Amerikalı oyuncu ve yapımcı (d. 1961)
Tatiller ve özel günler
Dünya Yaban Hayatı Günü
Dünya Kulak ve İşitme Günü
Erzurum'un Aşkale ilçesinin Rus ve Ermeni işgalinden kurtuluşu (1918)
Erzurum'un Pazaryolu ilçesinin Rus ve Ermeni işgalinden kurtuluşu (1918)
0303
03
|
3079
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/2%20Mart
|
2 Mart
|
Olaylar
1807 - ABD Kongresi, herhangi bir yabancı Krallık, yer veya ülkeden köle ithalatını yasakladı.
1836 - Teksas, Meksika'dan bağımsızlığını ilan etti.
1855 - II. Aleksander, Rus Çarı oldu.
1888 - Britanya İmparatorluğu, Alman İmparatorluğu, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, İspanyol İmparatorluğu, Fransa, İtalya, Hollanda, Rus İmparatorluğu ve Osmanlı İmparatorluğu arasında, İstanbul Antlaşması'nın (Convention of Constantinople) taslak metni imzalandı. Nihai metin ise 29 Ekim 1888 tarihinde imzalandı. Buna göre, ilgili devletlerin gemileri hem savaş hem de barış zamanında Süveyş Kanalından geçebilecekler.
1906 - İspanyol RC Deportivo de La Coruña kulübü kuruldu.
1918 - Asker Ailelerine Yardımcı Hanımlar Cemiyeti, Nuriye İsmail (Canbulat) Hanım Başkanlığında kuruldu. Cemiyet, Enver Paşa'nın eşi Naciye Sultan'ın himayesindeydi. Cemiyet, bir yıl içinde 6247 kişiye yiyecek dağıttı.
1918 - Rize'nin işgalden kurtuluşu.
1919 - İlk Komünist Enternasyonal, Moskova'da toplandı.
1924 - Halk Fırkası'nın grup toplantısında, Şer'iye ve Evkaf Vekâleti'nin kaldırılmasına ve öğretimin birleştirilmesine karar verildi.
1933 - King Kong filmi, New York'ta gösterime girdi.
1946 - Ho Chi Minh, Kuzey Vietnam Başkanı seçildi.
1950 - Van'ın Özalp ilçesinde hayvan kaçakçılığı yapan 33 kişiyi sorgulanmadan kurşuna dizdirmek suçundan yargılanan emekli orgeneral Mustafa Muğlalı'nın yargılanması sona erdi. Genelkurmay Askeri Mahkemesi Muğlalı'ya 20 yıl hapis cezası verdi.
1956 - Cumhurbaşkanına hakaretten sanık Ulus gazetesi yazarı Şinasi Nahit Berker, 1 yıl hapse mahkûm oldu.
1956 - Fas, Fransa'dan bağımsızlığını ilan etti.
1958 - Yunanistan'da Konstantin Karamanlis, Başbakanlıktan istifa etti.
1960 - Necip Fazıl Kısakürek, Atatürk'ün hatırasına yayım yoluyla hakaret ettiği gerekçesiyle 18 ay hapis cezası daha aldı.
1960 - İstanbul'da gece sessiz yürüyüş yapan 500 teknik okul öğrencisi, polis tarafından dağıtıldı.
1961 - Türkiye, demokratik özgürlükler konusunda Avrupa Konseyi'ne güvence verdi.
1962 - Myanmar'da, General Ne Win önderliğindeki Ordu, yönetime el koydu.
1962 - Hindistan'da Nehru'nun Kongre Partisi, seçimleri büyük bir oy farkıyla kazandı.
1962 - Wilt Chamberlain, 100 sayı ile NBA sayı rekorunu kırdı.
1969 - Concorde, Fransa'da ilk test uçuşunu yaptı.
1970 - Rodezya, Birleşik Krallık ile ilişkilerini keserek bir Cumhuriyet olduğunu ilan etti.
1972 - Pioneer 10 uzay sondası, Florida'daki Cape Canaveral uzay üssünden fırlatıldı.
1979 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Cerrahpaşa Hastanesi personelinin maaşını getiren ambulans ve polis otomobili pusuya düşürülerek 15 milyon para çalındı.
1983 - Kapatılan Adalet Partisi Samsun Milletvekili ve eski Ulaştıma Bakanı Hüseyin Özalp ile Sinop'un Erfelek ilçesi eski Belediye Başkanı Orhan Altay hakkında, toplu silah kaçakçılığı yaptığı iddiasıyla dava açıldı.
1984 - ABD Kongresi, Kıbrıs sorununda ilerleme sağlanıncaya kadar Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs Rum kesimine yapacağı yardımları askıya aldı.
1984 - DİSK'e bağlı Yeraltı Maden-İş Sendikası'nın 25 yöneticisi hakkında, İstanbul Sıkıyönetim Savcılığı tarafından dava açıldı.
1985 - Orly Havalimanı saldırısı davasında karar açıklandı. ASALA örgütü militanı Varujan Garbisyan müebbet, Soner Nayır 15, Ohannes Semerciyan 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 15 Temmuz 1983 tarihinde Fransa'nın Orly Havalimanı'nda ikisi Türk, 8 kişinin ölümüne yol açan bombalı saldırının sanıklarına verilen bu cezalarla ASALA, ilk defa ağır bir cezaya çarptırılmış oldu.
1987 - Chrysler, American Motors şirketini satın aldı.
1988 - Azerbaycan'da Ermenilerle Azerilerin çatışmalarından sonra Sovyetler Birliği, Azerbaycan'a askeri birlikler yolladı ve sokağa çıkma yasağı kondu.
1989 - 12 AB üyesi ülkede, yüzyılın sonuna dek, tüm CFC'lerin (kloro-fluoro-carbon) üretiminin yasaklanmasını kararlaştırıldı.
1990 - Nelson Mandela, Afrika Ulusal Kongresi Başkanlığına seçildi.
1992 - Özbekistan ve Moldova, Birleşmiş Milletler üyesi oldu.
1995 - Yahoo! kuruldu.
1998 - Galileo uzay sondasından gelen bilgilere göre; Jüpiter'in uydusu Europa'nın kalın buzla kaplı yüzeyinin altında sıvı bir okyanus var.
2000 - İngiltere, 16 aydır Londra'da ev hapsinde tutulan eski Şili diktatörü Pinochet'in salıverilmesine karar verdi.
2004 - Birleşmiş Milletler'in yayımladığı rapora göre; Irak'ta kitle imha silahları yok.
2014 - İsrail'de, Yeshiva protestoları patlak verdi.
2020 - Yahoo! Zaman Kapsülü açıldı.
Doğumlar
480 - Nursialı Benedikt, Benediktin tarikatının kurucusu (ö. 547)
1316 - II. Robert, İskoç Kralı (ö. 1390)
1409 - II. John Alençon, Fransız asker (ö. 1476)
1459 - VI. Hadrianus, Hollandalı Papa (ö. 1523)
1545 - Thomas Bodley, İngiliz diplomat ve bilim insanı (Bodleian Kütüphanesi'nin kurucusu) (ö. 1613)
1577 - George Sandys, İngiliz kolonici ve şair (ö. 1644)
1705 - William Murray, İskoç hakim ve politikacı (ö. 1793)
1740 - Nicholas Pocock, İngiliz sanatçı (ö. 1821)
1756 - Vincent-Marie Viénot de Vaublanc, Fransız yazar ve siyasetçi (ö. 1845)
1760 - Camille Desmoulins, Fransız gazeteci ve politikacı (ö. 1794)
1770 - Louis-Gabriel Suchet, Fransız mareşal (ö. 1826)
1779 - Joel Roberts Poinsett, Amerikalı devlet adamı ve botanist (ö. 1851)
1790 - Jan Baptist van der Hulst, Flaman ressam ve litografi sanatçısı (ö. 1862)
1793 - Sam Houston, Amerikalı politikacı ve Texas Cumhuriyeti'nin Başkanı (ö. 1863)
1800 - Yevgeni Baratınski, Rus şair (ö. 1844)
1810 - XIII. Leo, İtalyan Papa (ö. 1903)
1812 - Carl Edvard Rotwitt, Danimarkalı politikacı (ö. 1860)
1817 - János Arany, Macar gazeteci, şair (ö. 1882)
1820 - Multatuli, Hollandalı yazar (ö. 1887)
1824 - Bedřich Smetana, Çek besteci (ö. 1884)
1829 - Carl Schurz, Alman devrimci ve devlet adamı (ö. 1906)
1848 - Ludwig Hans Fischer, Avusturyalı bir manzara ressamı, bakır oymacısı, gravür sanatçısı (ö. 1915)
1849 - Robert Means Thompson, Amerikalı asker (ö. 1930)
1859 - Sholom Aleichem, Rus romancı (ö. 1916)
1860 - Susanna M. Salter, Amerikalı politikacı (ö. 1961)
1861 - Nikola Ivanov, Bulgar general (ö. 1940)
1862 - Boris Borisovich Golitsyn, Rus fizikçi (ö. 1916)
1865 - Elise Richter, Viyana'lı filolog (ö. 1943)
1875 - Oszkár Jászi, Macar sosyal bilimci ve siyasetçi (ö. 1957)
1876 - XII. Pius, İtalyan Papa (ö. 1958)
1878 - William Kissam Vanderbilt II, Amerikalı motor yarışı tutkunu (ö. 1944)
1878 - Wander Johannes de Haas, Hollandalı fizikçi ve matematikçi (ö. 1960)
1880 - Mitsumasa Yonai, Japonya'nın 26. başbakanı (ö. 1948)
1886 - Willis O'Brien, Amerikalı özel efekt sanatçısı (ö. 1962)
1886 - Vittorio Pozzo, İtalyan eski futbolcu ve teknik direktör (ö. 1968)
1886 - Leo Geyr von Schweppenburg, Alman asker (ö. 1974)
1886 - Kurt Grelling, Alman mantıkçı ve filozof (ö. 1942)
1886 - Ömer Hilmi Efendi, Osmanlı şehzadesi ve subay (ö. 1935)
1900 - Kurt Weill, Alman besteci (ö. 1950)
1919 - Jennifer Jones, Amerikalı oyuncu ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 2009)
1922 - Hilarion Capucci, Suriyeli katolik başpiskopos (ö. 2017)
1926 - Murray Rothbard, Amerikalı ekonomist (Avusturya Okulu'nun liberteryen ekonomisti) (ö. 1995)
1927 - Fecri Ebcioğlu, Türk şarkı sözü yazarı ve şovmen (ö. 1989)
1931 - Mihail Gorbaçov, Sovyet politikacı, Devlet Başkanı ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 2022)
1937 - Abdülaziz Buteflika, Cezayirli siyasetçi (ö. 2021)
1938 - Ricardo Lagos, bir avukat, ekonomist ve 2000-2006 yılları arası Şili devlet başkanı
1940 - Aydın Ilgaz, Türk yazar ve yayıncı (Rıfat Ilgaz'ın oğlu)
1940 - Billy McNeill, İskoç futbolcu ve teknik direktördür (ö. 2019)
1941 - John Cornell, Avustralyalı film yapımcısı, yönetmeni, oyuncu, senarist ve iş insanı (ö. 2021)
1941 - David Satcher, Amerikalı asker
1942 - Peter Guber, Amerikalı film yapımcısı
1942 - John Irving, Amerikalı yazar
1942 - Mir Hüseyin Musevi, İranlı bir reformist politikacı, sanatçı ve mimar
1942 - Lou Reed, Amerikalı şarkıcı ve gitarist (ö. 2013)
1943 - Peter Straub, Amerikalı yazar (ö. 2022)
1943 - Canan Karatay, Türk hekim ve kalp ve iç hastalıkları uzmanı
1947 - Şefik Döğen, Türk oyuncu (ö. 2016)
1947 - Harry Redknapp, İngiliz eski futbolcu, teknik direktör
1948 - Rory Gallagher, İrlandalı bir gitarist, şarkıcı, söz yazarı ve prodüktör (ö. 1995)
1948 - Jeff Kennett, Avustralyalı eski siyasetçi ve medya yorumcusu
1950 - Ahmet Altan, Türk yazar ve gazeteci
1950 - Karen Carpenter, Amerikalı şarkıcı ve davulcu (ö. 1983)
1952 - Hasan Erbil, Türk hukukçu ve 18. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı
1953 - Ayşen Tekin, Türk oyuncu ve seslendirme sanatçısı (ö. 2006)
1955 - Dale Bozzio, Amerikalı progressive rock ve new wave şarkıcısı
1956 - Mark Evans, Avustralyalı bas gitarist ve AC/DC üyesi
1957 - Hüseyin Dehkan, İran'ın eski savunma bakanı olan, eski tuğgeneral ve IRGC hava kuvvetleri askeri
1958 - Ian Woosnam, Galli golfçü
1962 - Jon Bon Jovi, Amerikalı şarkıcı, şarkı yazarı ve oyuncu
1963 - Tanju Duru, Türk müzisyen ve besteci (Ezginin Günlüğü topluluğu eski gitaristi) (ö. 2008)
1964 - Mike Von Erich, Amerikalı profesyonel güreşçi (ö. 1987)
1965 - Nimet Baş, Türk hukukçu ve siyasetçi
1968 - Daniel Craig, İngiliz oyuncu
1970 - Ciriaco Sforza, eski İsviçreli profesyonel futbolcu ve teknik direktördür
1971 - Ko Hyun Jung, Güney Koreli aktris
1971 - Method Man, Wu-Tang Clan üyesi Amerikalı rapçi, prodüktör ve oyuncu
1972 - Mauricio Pochettino, Arjantinli eski futbolcu
1973 - Trevor Sinclair, İngiliz millî futbolcudur
1977 - Chris Martin, İngiliz müzisyen ve Coldplay üyesi
1981 - Bryce Dallas Howard, Amerikalı oyuncu
1982 - Kevin Kurányi, Alman futbolcu
1983 - Lisandro López, Arjantinli futbolcu
1983 - Rachel Roxxx, Amerikalı porno yıldızı
1985 - Diamond Kitty, Kübalı porno yıldızı
1987 - Jonas Jerebko, İsveçli profesyonel basketbolcu
1988 - Édgar Andrade, Meksikalı futbolcu
1988 - James Arthur, İngiliz şarkıcı ve söz yazarı
1989 - Toby Alderweireld, Belçikalı millî futbolcu
1989 - André Bernardes Santos, Portekizli futbolcu
1990 - Tiger Shroff, Hint oyuncu
1992 - El-Mehdi Ali Muhtar, Katarlı millî futbolcu
1994 - Maren Aardahl, Norveçli hentbolcu
1995 - Ange-Freddy Plumain, Fransız futbolcu
1997 - Becky G, Amerikalı şarkıcı
Ölümler
276 - Mani, Maniheizm'in kurucusu (d. 216)
1127 - I. Charles, Flandre Kontu (d. 1083)
1316 - Marjorie Bruce, İskoç Kralı I. Robert'ın kızı (d. 1296)
1333 - I. Wladyslaw, Polonya kralı (d. 1261)
1430 - Emir Sultan, Muhammed'in neslinden, Yıldırım Bayezit Han'ın damadı ve İslâm Alimi (d. 1366)
1572 - Mem de Sá, Portekizli asker ve Brezilya sömürgesi Genel Valisi (d. 1500 civarı)
1589 - Alessandro Cardinal Farnese, İtalyan Kardinal (d. 1520)
1619 - Anne, İskoçya Kraliçesi ve 24 Mart 1603'ten 1619'daki ölümüne kadar İngiltere ve İrlanda Kraliçesi (d. 1574)
1729 - Francesco Bianchini, İtalyan filozof ve bilim insanı (d. 1662)
1755 - Louis de Rouvroy, Fransız oyuncu (d. 1675)
1758 - Pierre Guérin de Tencin, Fransız Kardinal (d. 1679)
1791 - John Wesley, İngiliz rahip ve Metodizm'in kurucusu (d. 1703)
1793 - Carl Gustaf Pilo, İsveçli ressam (d. 1711)
1797 - Horace Walpole, İngiliz politikacı ve oyuncu (d. 1717)
1830 - Samuel Thomas von Sömmering, Alman doktor (d. 1755)
1835 - II. Franz, Roma-Cermen İmparatoru (d. 1768)
1840 - Heinrich Wilhelm Matthäus Olbers, Alman gök bilimci (d. 1758)
1855 - I. Nikolay, Rus Çarı (d. 1796)
1865 - Carl Sylvius Völkner, Alman misyoner (d. 1819)
1880 - John MacNeill, İrlandalı inşaat mühendisi (d. 1790)
1887 - Alfred von Gutschmid, Alman tarihçi ve oryantalist (d. 1835)
1895 - Berthe Morisot, Fransız ressam (d. 1841)
1895 - İsmail Paşa, Osmanlı Mısır valisi (d. 1830)
1930 - D. H. Lawrence, İngiliz şair ve yazar (d. 1885)
1938 - Ben Harney, Amerikalı besteci ve piyanist (d. 1871)
1939 - Howard Carter, İngiliz arkeolog (d. 1874)
1943 - Gisela Januszewska, Avusturyalı doktor (d. 1867)
1946 - Fidél Pálffy, Macar soylusu Nazi taraftarı (d. 1895)
1947 - Frans Johan Louwrens Ghijsels, Hollandalı mimar ve şehir plancısı (d. 1882)
1953 - James Lightbody, Amerikalı koşucu (d. 1882)
1957 - Selim Sırrı Tarcan, Türk sporcu ve eğitmen (d. 1874)
1959 - Eric Blore, İngiliz oyuncu (d. 1887)
1960 - Stanisław Taczak, Polonyalı asker ve Genelkurmay Başkanı (d. 1874)
1962 - Charles Jean de la Vallée-Poussin, Belçikalı matematikçi (d. 1866)
1972 - Adnan Cahit Ötüken, Türk eğitimci, yazar ve Millî Kütüphane kurucularından (d. 1911)
1974 - Salvador Puig Antich, İspanyol anarşist (d. 1948)
1975 - Josiah Mwangi Kariuki, Kenyalı politikacı (d. 1929)
1982 - Philip K. Dick, Amerikalı yazar (d. 1928)
1987 - Randolph Scott, Amerikalı oyuncu ve yönetmen (d. 1898)
1991 - Serge Gainsbourg, Fransız şarkıcı (d. 1928)
1992 - Sandy Dennis, Amerikalı oyuncu (d. 1937)
1997 - Bloodshed, Amerikalı rapçi (d. 1975)
1999 - Dusty Springfield, İngiliz şarkıcı (d. 1939)
2001 - John Diamond, İngiliz gazeteci (d. 1953)
2003 - Hank Ballard, Amerikalı müzisyen (d. 1927)
2003 - Malcolm Williamson, Avustralyalı besteci (d. 1931)
2004 - Marge Schott, Amerikalı iş insanı (d. 1928)
2004 - Mercedes McCambridge, Amerikalı oyuncu (d. 1916)
2004 - Ömer İnönü, Türk iş insanı (d. 1924)
2005 - Rick Mahler, Amerikalı beyzbolcu (d. 1953)
2007 - Henri Troyat, Rusya doğumlu Ermeni asıllı Fransız yazar, tarihçi (d. 1911)
2008 - Jeff Healey, Kanadalı rock - blues ve caz müzisyeni ve gitarist (d. 1966)
2009 - João Bernardo Vieira, Gine-Bissaulu siyasetçi (d. 1939)
2010 - Yılmaz Duru, Türk oyuncu, yapımcı, yönetmen ve senarist (d. 1929)
2010 - Josef Allerberger, Alman keskin nişancı (d. 1924)
2015 - Dave Mackay, İskoç eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1934)
2016 - Marion Patrick Jones, Trinidad-Tobagolu şair ve yazardır (d. 1930)
2017 - Thomas "Tommy" Gemmell, İskoç eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1943)
2017 - David Rubinger, İsrailli fotoğraf sanatçısı (d. 1924)
2018 - Jesús López Cobos, İspanyol orkestra şefi (d. 1940)
2018 - Gillo Dorfles, İtalyan sanat eleştirmeni, ressam ve filozof (d. 1910)
2019 - Arnulf Baring, Alman avukat, gazeteci, siyaset bilimci, tarihçi ve yazar (d. 1932)
2019 - Fred Hill, Amerikan Futbolu ve beyzbol antrenörü (d. 1934)
2019 - Med Hondo, Moritanyalı film yönetmeni, yapımcı, senarist, oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1936)
2019 - János Koós, Macar şarkıcı ve oyuncu (d. 1937)
2020 - Viktor Josef Dammertz, Alman Piskopos (d. 1929)
2020 - Maria Janion, Polonyalı akademisyen, eleştirmen, edebiyat kuramcısı ve ünlü feminist (d. 1926)
2020 - Lance James, Güney Afrikalı şarkıcı ve radyo sunucusu (d. 1938)
2020 - James Lipton, Amerikalı yazar, besteci, aktör ve televizyon sunucusu (d. 1926)
2020 - Muhammed Mirmuhammedi, İranlı siyasetçi (d. 1948)
2020 - Abdullah Turhan, Türk çizgi romancı ve yazar (d. 1933)
2020 - Ulay, Çağdaş Sanat üzerine çok yönlü çalışmalar yapan Alman sanatçı (d. 1943)
2020 - Suat Yalaz, Türk karikatürist, çizer, çizgi romancı, film yönetmeni, senarist ve film yapımcısı (d. 1932)
2021 - Christopher Barber, İngiliz caz müzisyeni, orkestra şefi ve söz yazarı (d. 1930)
2021 - Àlex Casademunt, İspanyol şarkıcı, aktör ve televizyon sunucusu (d. 1981)
2021 - Claudio Coccoluto, İtalyan DJ ve siyasetçi (d. 1962)
2021 - Gil Rogers, Amerikalı aktör (d. 1934)
2021 - Bunny Wailer, Jamaikalı şarkıcı ve söz yazarı (d. 1947)
2021 - Zhou Yulin, Çinli matematikçi ve akademisyen (d. 1923)
2022 - Yosef Carmon, İsrailli aktör ve tiyatro yönetmeni (d. 1933)
2022 - Alan Ladd Jr., Amerikalı film endüstrisi yöneticisi ve yapımcısı (d. 1937)
2022 - Autherine Lucy, Amerikalı aktivist, akademisyen ve eğitimci (d. 1929)
2022 - Jean-Pierre Pernaut, Fransız televizyon sunucusu ve gazeteci (d. 1950)
2022 - John Stahl, İskoç aktör (d. 1953)
2022 - Volodimir Struk, Ukraynalı siyasetçi (d. 1964)
2023 - Aziz Mushabber Ahmadi, Hint hukukçu ve bürokrat (d. 1932)
2023 - María Onetto, Arjantinli sinema ve dizi oyuncusu (d. 1966)
2023 - Wayne Shorter, Amerikalı caz saksafoncusu ve besteci (d. 1933)
Tatiller ve özel günler
Rize'nin Rus ve Ermeni işgalinden kurtuluşu (1918)
Ardahan'ın Posof ilçesinin Rus ve Ermeni işgalinden kurtuluşu (1921)
0302
02
|
3081
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/Dama
|
Dama
|
Dama, iki kişinin karşı karşıya oynadığı bir masa oyunudur. Genellikle 8×8, 10×10 ya da 12×12'lik dama tahtaları üzerinde oynanır. Satrancın aksine bütün taşlar aynı biçimde hareket eder.
Çapraz damanın oynanışı
Taşlar, ancak üzerlerinde bulundukları koyu karelerde, yani çapraz olarak ve her hamlede birer kare gidecek şekilde hareket ederler. Yol üzerinde kendi renklerinden bir taş varsa bu yol, o taş çekilene kadar kapalıdır. Karşı tarafın bir taşı bulunursa ve arkasındaki kare de boşsa bu taşın üzerinden atlayıp karşı tarafın taşını tahtadan uzaklaştırabilir. Eğer taşlardan biri tahtanın karşı tarafına ulaşırsa üzerine bir tane taş daha konarak bir dama elde edilir. Dama, normal taşların aksine çaprazlar üzerinde her hamlede birden fazla kare kat ederek hareket edebilir, normal taş gibi tahtadan uzaklaştırılabilir. İki taraftan kimin bütün taşları tahtadan önce uzaklaştırılırsa oyunu kaybetmiş olur.
Türk damasının oynanışı
Taşlar bir kare ileri, sağa ve sola doğru hareket edebilir. 1. ve 8. yataya ulaşan taşlar üzerine bir taş daha koyarak dama niteliği kazanır. Dama taşı istenilen yönde istenilen kadar kare ilerler (çapraz hariç).
Dış bağlantılar
Dünya Dama Federasyonu
|
3084
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/Radyo
|
Radyo
|
Radyo, elektromanyetik radyo dalgalarındaki ses modülasyonunu önce elektronik ortama sonra da sese çeviren elektronik alet. Türk Dili dergisinde Kırgız Türkçesinde radyo anlamında kullanılan үналгы /ünalgı/ sözünün Türkiye Türkçesinde kullanılması da gündeme getirilmiştir. Radyoyu Nikola Tesla icat etmiştir.
Radyo alıcıları
Radyolar (radyo alıcıları) elektromanyetik tayfın belli bir aralığını dinlemek üzere tasarlanır. Radyonun seçicilik ve hassaslık faktörlerine göre kalitesini değerlendirmek mümkündür - Q faktörü.
Popüler radyolar iki tür modülasyonu almak üzere dizayn edilmişlerdir: AM (Genlik Modülasyonu) ve FM (Frekans modülasyonu)
Genlik modülasyonunun; taşıyıcılı yayın, SSB (Single side bant- Tek bantlı yayın) ve CW (Continuous Wave- Daimi dalga) olmak üzere alt bölümleri vardır.
Normal bir radyo alıcısında Orta Dalga (MW- Mid Wave) ve FM, bazen de uzun dalga (LW- Long wave) bulunmaktadır.
Kısa dalga (SW- Short Wave) radyoları kalitesine ve çeşidine göre alış tayfi değişmektedir. Aşağıdaki bantlar uluslararası yayın yapan kurumlara ayrılmıştır. Bu istasyonlar genelde AM (genlik modülasyonu) (Amplitude Modulation) ile yayın yapmaktadır. Bu tür yayınları dinleyenlere SWL (Short Wave Listener - Kısa Dalga dinleyicisi) denmektedir.
Radyo dalgalarının bir başka belirleyici özelliği de genliğidir. Genlik, radyo dalgasının salınım sırasında ulaştığı en yüksek salınım şiddetidir. Radyo kanallarının şifrelenmesinde genelde frekans ve genlik değerleri kullanılır. AM radyolarda genlik değeri değiştirilerek, FM (Frequency Modulation - Frekans Modülasyonu) radyolarda da kendilerine verilen frekans aralığında dalganın frekansı değiştirilerek şifreleme yapılır.
Radyo antenleri yalnızca belirli frekanstaki yayınları almak üzere ayarlandığı için geri kalan radyo dalgalarını algılamaz. Radyo dalgaları içine gizlenmiş şifreler, alıcı tarafından çözülüp, hoparlörler üzerinden dinlenilen ses dalgalarına dönüşür.
Bu bantların arasında amatör radyoya, ticari gemilere ve askeriyeye ayrılmış bantlar bulunmaktadır. Genelde bu yayınlar SSB, CW, RTTY modülasyonlarını içermektedir. Bu tür yayınları almak için radyonun BFO (Beat Frequency Oscillator -Vuru Frekans Osilatörü) denilen ek bir devreye ihtiyacı vardır. Taşıyıcıyı suni olarak oluşturan bu devre ile gönderme sırasında bastırılan taşıyıcı tekrar ilâve edilerek, sinyallerin normal bir radyo alıcısı ile dinlenilebilmesi sağlanır. Bu tür radyolarda ses bandının genişliğini de değiştirmek mümkündür.
Yeni çıkan XM radyo türü de uydudan yüksek frekanslı sayısal yayınları almak üzere dizayn edilmiştir. Hâlen ABD'de ticarî olarak piyasaya sunulan bu radyo türünde ses kalitesi oldukça yüksektir. Hâlen aboneliğe dayalı ve belli bir ücret karşılığı tüm kıtaya kesintisiz ve reklamsız şifrelenmiş radyo yayını yapılmaktadır.
Teknolojinin son yıllarda hızla gelişmesine paralel olarak ve internet kullanımının yaygınlaşmasıyla beraber, internet üzerinden yayın yapan radyoların sayıları hızla artmaktadır.
Ayrıca bakınız
Kısa dalga radyo
Radyo dalgaları
Elektromanyetik
Modülasyon
Kaynakça
A História da Rádio em Datas (1819-1997) (in Portuguese) - notes on etymology
Leigh White, Buck Fuller and the Dymaxion World (refers to Waldo Warren as the inventor of the word radio), in: The Saturday Evening Post, 14 October 1944, cited in: Joachim Krausse and Claude Lichtenstein (eds.), Your Private Sky, Lars Müller Publishers, Baden/Switzerland, 1999, page 132. ISBN 3-907044-88-6
L. de Forest, article in Electrical World 22 June 1270/1 (1907), early use of word "radio".
It contains a proof that Sir Jagadish Chandra Bose invented the Mercury Coherer which was later used by Guglielmo Marconi and along with other patents.
Konuyla ilgili yayınlar
Aitkin Hugh G. J. The Continuous Wave: Technology and the American Radio, 1900-1932 (Princeton University Press, 1985).
Briggs Asa. The History of Broadcasting in the United Kingdom (Oxford University Press, 1961).
De Forest, Lee. Father of Radio: The Autobiography of Lee de Forest (1950).
Ewbank Henry and Lawton Sherman P. Broadcasting: Radio and Television (Harper & Brothers, 1952).
Fisher, Marc Something In The Air: Radio, Rock, and the Revolution That Shaped A Generation (Random House, 2007).
Leland I. Anderson (ed.), "John Stone Stone, Nikola Tesla's Priority in Radio and Continuous-Wave Radiofrequency Apparatus". The Antique Wireless Review, Vol. 1. 1986. 24 pages, illustrated.
Maclaurin W. Rupert. Invention and Innovation in the Radio Industry (The Macmillan Company, 1949).
Ray William B. FCC: The Ups and Downs of Radio-TV Regulation (Iowa State University Press, 1990).
Scannell, Paddy, and Cardiff, David. A Social History of British Broadcasting, Volume One, 1922-1939 (Basil Blackwell, 1991).
Schwoch James. The American Radio Industry and Its Latin American Activities, 1900-1939 (University of Illinois Press, 1990).
Sterling Christopher H. Electronic Media, A Guide to Trends in Broadcasting and Newer Technologies 1920-1983 (Praeger, 1984).
White Llewellyn. The American Radio (University of Chicago Press, 1947).
Ulrich L. Rohde, Jerry Whitaker "Communications Receivers, Third Edition ", McGraw Hill, New York, NY, 2001, ISBN 0-07-136121-9.
Britanyalı icatları
Haberleşme tekniği
|
3085
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/Nisan
|
Nisan
|
Nisan, Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 4. ayı olup 30 gün çeker.
Nisan sözcüğünün, Farsça (Nisan), Süryanice (Nisanna), Sümerce (Nisag = ilk meyveler), Akadca (Nisānu) ve İbranice (nîsān) sözcüklerinden alındığı söylenebilir.
Nisan adının İngilizcesi olan April sözcüğünün Latince aprilis'den geldiği rivayet olunur. Klasik etimolojiye göre, Latince aperire (açmak); ağaçların çiçek açmaya başladığı mevsimi ima eder. Aynı tez, modern Yunancada ilkbahar anlamına gelen ἁνοιξις (açmak) ile de destek bulmaktadır.
|
3086
|
https://tr.wikipedia.org/wiki/1%20Nisan
|
1 Nisan
|
Olaylar
527 - Bizans İmparatoru I. Justinus, yeğeni I. Justinianus'u veliahtı ilan etti.
1564 - İlk "1 Nisan" şakaları Fransa'da yapılmaya başlandı. Bu yıl değiştirilen takvime göre, eski yılbaşı sayılan Nisan'ın 1'i, yerini yeni yılbaşı 1 Ocak'a bırakmaktaydı. Nisan'ın ilk günü, yeni yıl kutlamaya alışmış olan halk ve yeni takvim uygulamasını beğenmeyenler, çeşitli şakalar yapmaya başladılar. Fransızlar, bu şakalara "Poisson D'avril" (Nisan balığı) adını verdiler.
1778 - Oliver Pollock, Dolar'ın simgesini yarattı.
1867 - Singapur, Birleşik Krallık Kraliyet Kolonisi oldu.
1873 - Britanya buharlı gemisi "SS Atlantic", İskoçya açıklarında battı; 547 kişi öldü.
1873 - Namık Kemal'in Vatan Yahut Silistre adlı oyununun ilk temsili, İstanbul'daki Gedikpaşa Tiyatrosu'nda gerçekleşti.
1916 - Mustafa Kemal, Miralaylığa (Albaylığa) yükseltildi.
1921 - Metristepe'deki 10. Yunan Tümeni'nin geri çekilmesinin ardından taarruza geçen Kuvâ-yi Milliye, İkinci İnönü Muharebesi'ni kazandı.
1924 - Münih'teki darbe girişimi dolayısıyla Nazi lideri Adolf Hitler, 5 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Fakat sadece 9 ay hapis kaldı ve bu sırada Mein Kampf (Kavgam) adlı kitabını yazdı.
1925 - Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi kuruldu.
1926 - Türkiye'de 30 Ağustos'un, "Zafer Bayramı" olarak kutlanması hakkındaki kanun kabul edildi.
1939 - İspanya'da milliyetçiler, İspanya İç Savaşı'nın resmi olarak bittiğini açıkladılar.
1940 - II. Dünya Savaşı: Hans Frank tarafından Varşova Gettosu kuruldu.
1941 - Altın Meydan subayları tarafından 1941 Irak darbesi gerçekleştirildi.
1947 - Çocuğu olmayan II. Georgios'un ölümünün ardından ağabeyi I. Paulos, Yunanistan Kralı oldu.
1948 - Soğuk Savaş: Sovyetler Birliği'nin direktifleri doğrultusunda Doğu Almanya Hükûmetine bağlı askeri güçler, Batı Berlin'i karadan ablukaya aldı.
1948 - İstanbul Fındıklı'daki Güzel Sanatlar Akademisi binası yandı.
1949 - Serbest İrlanda Devleti'ni oluşturan güneydeki 26 kontluk birleşerek, İrlanda Cumhuriyeti'ni oluşturdu.
1949 - Newfoundland, Kanada'ya katıldı.
1950 - BM, Kudüs'ün ikiye bölünmesi planını kabul etti.
1955 - Kıbrıs Rumları, Ada'nın Birleşik Krallık'tan bağımsız olmasını öngören, EOKA hareketini başlattılar.
1955 - Kıbrıs'ta Türk Mukavemet Teşkilatı faaliyete geçti.
1957 - Batı Almanya'da bilim insanları, nükleer silahlar üzerine çalışmayı reddetti.
1958 - Kıbrıs'ta EOKA'cılar Büyük Britanya'ya savaş ilan etti. EOKA'nın lideri Georgios Grivas, Türklere de gözdağı verdi.
1961 - Türkiye'de 27 Mayıs Darbesi'nden sonra faaliyetleri yasaklanan siyasi partilerin faaliyetleri kısmen serbest bırakıldı.
1963 - Alman kamu televizyon kanalı ZDF (Zweites Deutsches Fernsehen, Türkçe: İkinci Alman Kanalı) kuruldu.
1964 - Başpiskopos Makarios'un Kıbrıs Türk Alayı'nın Garnizonuna dönmesi önerisi, Türk Hükûmetince reddedildi.
1969 - Münir Nurettin Selçuk'un Amerika'da verdiği konser, 525 televizyon tarafından naklen yayınladı.
1970 - Richard Nixon, ABD'de satılan tütün ürünlerinde uyarı yazılarının yer almasını öngören ve televizyon ve radyoda tütün ürünlerinin reklamlarının yapılmasını yasaklayan kararnameyi imzaladı.
1971 - Robert Kolej, olaylar nedeniyle 4 günlüğüne kapatıldı.
1975 - Bursa'da Uludağ, Elazığ'da Fırat, Samsun'da Ondokuz Mayıs ve Konya'da Selçuk Üniversitelerinin kurulmasına ilişkin kanun, TBMM'nde kabul edildi.
1976 - Apple; Steve Jobs, Steve Wozniak ve Ronald Wayne tarafından kuruldu.
1979 - Humeyni, İran'ni ilan etti.
1981 - Yaz saati uygulaması, Sovyetler Birliği'nde ilk kez hayata geçirildi.
1982 - Nokta dergisi yayın hayatına başladı.
1997 - Japonya kökenli video oyunu olan Pokémon’un ilk anime bölümü yayınlandı.
1999 - Kuzeybatı Toprakları'ndan ayrılan Nunavut, Kanada'nın bölgesi oldu.
2001 - Yugoslavya'nın eski Başkanı Slobodan Milošević, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde yargılanmak üzere polise teslim oldu.
2001 - Hollanda, eşcinsel evliliği yasallaştıran dünyanın ilk ülkesi oldu.
2002 - Ötanazi, Hollanda'da yasallaştı.
2004 - Google, Gmail'i halka duyurdu.
2005 - 24. Uluslararası İstanbul Film Festivali "Yaşam Boyu Başarı Ödülü", sinema sanatçısı Sophia Loren'e verildi.
2005 - Türkiye'de 10 yıl süren 61 sanıklı Hizbullah davasında 22 tetikçi, ağırlaştırılmış ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.
2009 - Hırvatistan ve Arnavutluk NATO'ya katıldı.
Doğumlar
1220 - Go-Saga, Japonya İmparatoru (ö. 1272)
1282 - IV. Ludwig (Bavyeralı), Kutsal Roma İmparatoru (ö. 1347)
1578 - William Harvey, İngiliz tıp doktoru (ö. 1657)
1614 - Martin Schoock, Hollandalı filozof (ö. 1669)
1640 - Zygmunt Kazimierz, Polonyalı prens (ö. 1647)
1728 - Franz Asplmayr, Avusturyalı besteci ve keman virtüözü (ö. 1786)
1750 - Hugo Kołłątaj, Polonyalı Katolik rahip, sosyal ve politik aktivist, politik düşünür, tarihçi ve filozof (ö. 1812)
1773 - Yuri Lisyanski, Rus Kraliyet Donanması subayı ve kaşif (ö. 1837)
1776 - Sophie Germain, Fransız asıllı matematikçi, fizikçi ve filozof (ö. 1831)
1795 - Carl Anton von Meyer, Rus botanikçi ve kaşif (ö. 1855)
1815 - Otto von Bismarck, Alman politikacı (ö. 1898)
1822 - Hobart Paşa, İngiliz asıllı deniz subayı (ö. 1886)
1831 - Albert Anker, İsviçreli ressam (ö. 1910)
1852 - Edwin Austin Abbey, Amerikalı ressam (ö. 1911)
1858 - Gaetano Mosca, İtalyan siyaset bilimci, gazeteci ve bürokrat (ö. 1941)
1862 - Carl Charlier, İsveçli astronom (ö. 1934)
1865 - Richard Zsigmondy, Alman kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1929)
1866 - Ferruccio Busoni, İtalyan piyanist ve besteci (ö. 1924)
1868 - Edmond Rostand, Fransız tiyatrocu (ö. 1918)
1873 - Sergey Rahmaninov, Rus piyanist ve besteci (ö. 1943)
1878 - Ernest Mamboury, İsviçreli öğretmen (ö. 1953)
1883 - Martin Dunbar-Nasmith, Britanyalı amiral (ö. 1965)
1885 - Wallace Beery, Amerikalı oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 1949)
1887 - Leonard Bloomfield, Amerikalı dil bilimci (ö. 1949)
1888 - Kai Donner, Fin dilbilimci, etnograf ve siyasetçi (ö. 1935)
1893 - Cicely Courtneidge, İngiliz oyuncu (ö. 1980)
1894 - Eduard Wagner, II. Dünya Savaşı'nda olarak görev yapan Nazi Almanyası ordusu generali (ö. 1944)
1894 - Jørgen Jørgensen, Danimarkalı filozof (ö. 1969)
1898 - William James Sidis, Amerikalı matematikçi (ö. 1944)
1902 - Maria Poliduri, Yunan şair (ö. 1930)
1905 - Emmanuel Mounier, Fransız filozof ve ilahiyatçı (ö. 1950)
1906 - Aleksander Sergeyeviç Yakovlev, Rus mühendis ve uçak tasarımcısı (ö. 1989)
1908 - Abraham Maslow, Amerikalı bilim insanı (ö. 1970)
1917 - Hikmet Dizdaroğlu, Türk yazar, edebiyat araştırmacısı ve dil bilimci (ö. 1981)
1920 - Toşiro Mifune, Japon oyuncu (ö. 1997)
1924 - Brendan Byrne, Amerikalı siyasetçi (ö. 2018)
1926 - Reha Yurdakul, Türk sinema oyuncusu (ö. 1988)
1929 - Milan Kundera, Çek yazar (ö. 2023)
1932 - Debbie Reynolds, Amerikalı oyuncu, dansçı ve şarkıcı (ö. 2016)
1933 - Pars Tuğlacı, Ermeni asıllı Türk yazar (ö. 2016)
1936 - Ahmet Sezgin, Türk halk müziği sanatçısı (ö. 2008)
1937 - Yılmaz Güney, Türk oyuncu ve yönetmen (ö. 1984)
1939 - Ali MacGraw, Amerikalı sinema oyuncusu
1942 - Hurşit Tolon, Türk asker
1942 - Savaş Dinçel, Türk oyuncu, karikatürist ve film yönetmeni (ö. 2007)
1944 - Mehmet Emin Karamehmet, Türk iş insanı
1947 - Beşir Atalay, Türk siyasetçi
1947 - Neşe Karaböcek, Türk şarkıcı
1948 - İnci Asena, Türk şair, yazar, çevirmen ve yayınevi yöneticisi
1955 - İlhan İrem, Türk ses sanatçısı ve besteci (ö. 2022)
1958 - Hıdır Aslan, Türk sosyalist devrimci (ö. 1984)
1958 - Hüseyin Altın, Türk şarkıcı ve oyuncu (ö. 2016)
1958 - Banu Alkan, Türk oyuncu
1959 - Helmuth Duckadam, Rumen futbolcu
1960 - Yalçın Menteş, Türk tiyatro sanatçısı ve televizyon yıldızı (ö. 2019)
1963 - Hüner Coşkuner, Türk müziği şarkıcısı (ö. 2021)
1965 - Naşide Göktürk, Türk şair, söz yazarı, besteci ve yorumcu (ö. 2016)
1966 - Mehmet Özdilek, Türk futbolcu ve teknik direktör
1967 - Cevdet Yılmaz, Türk siyasetçi
1967 - Mehmet Taştan, Türk hukukçu ve şair
1968 - Alexander Stubb, Fin politikacı
1973 - Christian Finnegan, İngiliz komedyen ve oyuncu
1973 - Rachel Maddow, Amerikalı televizyon sunucusu, yorumcusu ve yazar
1973 - Hakan Taşıyan, Türk arabesk fantezi müzik şarkıcısı ve bestekâr
1976 - Asım Pars, Boşnak asıllı Türk basketbolcu
1976 - David Oyelowo, Britanyalı oyuncu
1976 - Clarence Seedorf, Surinam doğumlu Hollandalı futbolcu
1978 - Antonio De Nigris Guajardo, Meksikalı futbolcu (ö. 2009)
1980 - Randy Orton, Amerikalı profesyonel güreşçi
1980 - İsmail Atalan, Alman teknik direktör
1980 - Yūko Takeuchi, Japon oyuncu (ö. 2020)
1981 - Hannah Spearritt, İngiliz pop şarkıcısı ve aktris
1983 - Sergey Lazarev, Rus şarkıcı ve aktör
1986 - Haminu Dramani, Ganalı futbolcu
1987 - Leydi Slim, Azerbaycanlı ilk drag queen
1990 - Zafonic, ABD doğumlu safkan yarış atı ve aygır
1991 - Duván Zapata, Kolombiyalı futbolcu
1992 - Ramazan Çevik, Türk futbolcu
1994 - Dmitri Yefremov, Rus futbolcu
1995 - Logan Paul, Amerikalı YouTuber ve internet ünlüsü
Ölümler
996 - XV. Ioannes, Ağustos 985'ten ölümüne kadar papa
1085 - Shenzong, Çin'in Song Hanedanı'nın altıncı imparatoru (d. 1048)
1204 - Eleanor, Akitanya düşesi (d. 1122)
1282 - Abaka, Cengiz Han'ın torunu (d. 1234)
1528 - Francisco de Peñalosa, İspanyol yazar (d. 1470)
1548 - I. Zygmunt, Jagiellon Hanedanı üyesi Lehistan Kralı ve Litvanya Büyük Dükü (d. 1467)
1865 - Giuditta Negri Pasta, İtalyan şarkıcı (d. 1798)
1876 - Philipp Mainländer, Alman şair ve filozof (d. 1841)
1910 - Andreas Achenbach, Alman manzara ressamı (d. 1815)
1918 - Nigâr Hanım, Türk şair (d. 1856)
1930 - Cosima Wagner, Alman piyanist ve besteci (d. 1837)
1940 - John Hobson, İngiliz ekonomist ve sosyal bilimci (d. 1858)
1944 - Hazım Körmükçü, Türk tiyatrocu (d. 1898)
1947 - II. Georgios, Yunanistan Kralı (d. 1890)
1947 - İsa Eşme, Türk profesör
1950 - Recep Peker, Türk politikacı ve eski Başbakan (d. 1889)
1952 - Ferenc Molnár, Macar yazar (Pal Sokağı Çocukları’nın yazarı) (d. 1878)
1954 - Ahmed Ağdamski, Azeri operacı, oyuncu (d. 1884)
1965 - Helena Rubinstein, Polonyalı-Yahudi asıllı Amerikalı iş insanı (d. 1870)
1976 - Max Ernst, Alman gerçeküstücü ressam (d. 1891)
1978 - İsmail Hakkı Baltacıoğlu, Türk eğitimci, yazar, hattat ve siyasetçi (d. 1886)
1984 - Marvin Gaye, Amerikalı şarkıcı (d. 1939)
1991 - Martha Graham, Amerikalı dansçı (d. 1894)
2001 - Ayhan Şahenk, Türk iş insanı (d. 1929)
2002 - Aptullah Kuran, Türk mimarlık tarihçisi (Mimar Sinan konusunda yaptığı araştırmalarla tanınan) (d. 1927)
2003 - Leslie Cheung, Hong Konglu şarkıcı ve oyuncu (d. 1956)
2005 - Naci Tanrısever (Karamanoğlu Naci Bey), Türk şair ve İstiklal Madalyası sahibi (Cumhuriyetin Tapu Kadastrosunu kuran, 16 eski dil bilen hayattaki tek kişi sıfatıyla "ölene kadar emekliliği yasak" olan Millî Savunma Bakanlığı uzman bilirkişisi) (d. 1901)
2007 - John Billings, Avustralyalı doğal doğum kontrolü yönteminin mucidi (d. 1918)
2012 - Ekrem Bora, Türk sinema oyuncusu (d. 1934)
2014 - Jacques Le Goff, 12. ve 13. yüzyıl Orta Çağ tarihinde uzmanlaşmış, Fransız tarihçi (d. 1924)
2015 - Misao Ōkawa, Japon kadın (2013 yılından ölümüne kadar "Yaşayan En Yaşlı Kişi" unvanı sahibi) (d. 1898)
2015 - Nicolae Rainea, emekli Rumen futbol hakemi (d. 1933)
2016 - Aydın Tansel, Türk şarkıcı ve besteci (d. 1945)
2017 - Gary Austin, Amerikalı doğaçlamalı tiyatro eğitimcisi, yazarı ve yönetmeni (d. 1941)
2017 - Lonny Brooks (doğum adı: Lee Baker, Jr.), Amerikalı rock-blues müzisyeni ve gitaristi (d. 1933)
2017 - Antonio Ciliberti, İtalya Katolik piskoposu (d. 1935)
2017 - Hans Gösta Gustaf Ekman, İsveçli oyuncu (d. 1939)
2017 - Ikutaro Kakehashi, Japon mühendis ve girişimci (d. 1930)
2017 - Giovanni Sartori, demokrasi ve karşılaştırmalı siyaset alanlarında çalışmaları bulunan İtalyan siyaset bilimci (d. 1924)
2017 - Yevgeni Yevtuşenko, Sovyet şair (d. 1933)
2018 - Steven Bochco, Amerikalı yapımcı ve yazar (d. 1943)
2018 - José Efraín Ríos Montt, Guatemalalı asker ve siyasetçi (d. 1926)
2018 - Avichai Rontzki, İsrail Savunma Kuvvetleri'nin Baş Askeri Hahamı (d. 1951)
2018 - Michel Sénéchal, Fransız opera şarkıcısı (d. 1927)
2018 - Ülkü Tamer, Türk şair, gazeteci, oyuncu ve çevirmen (d. 1937)
2019 - Dimitar Dobrev, Bulgar güreşçi (d. 1931)
2019 - Rafael Sánchez Ferlosio, İspanyol yazar ve romancı (d. 1927)
2019 - Vonda Neel McIntyre, Amerikalı bilimkurgu yazar (d. 1948)
2019 - Ruth-Margret Pütz, Alman opera sanatçısı ve eğitimci (d. 1930)
2020 - Dora Werzberg Amelan, Fransız hemşire ve sosyal hizmet uzmanı (d. 1920)
2020 - Branislav Blažić, Sırp cerrah ve politikacı (d. 1957)
2020 - Mario Chaldú, Arjantinli eski millî futbolcu (d. 1942)
2020 - David Driskell, Afroamerikalı sanatçı ve profesör (d. 1931)
2020 - Kevin Duffy, Amerikalı federal yargıç (d. 1933)
2020 - Bernard Epin, Fransız yazar, edebiyat eleştirmeni ve komünist aktivist (d. 1936)
2020 - Nur Hasan Hüseyin, Somalili siyasetçi (d. 1937)
2020 - Philippe Malaurie, Fransız özel hukuk profesörü (d. 1925)
2020 - Gérard Mannoni, Fransız heykeltıraş (d. 1928)
2020 - Richard Passman, Amerikalı havacılık mühendisi ve uzay bilim insanı (d. 1925)
2020 - Dirceu Pinto, Brezilyalı paralimpik boccia sporcusu (d. 1980)
2020 - Bucky Pizzarelli, Amerikalı caz gitaristi (d. 1926)
2020 - Adam Lyons Schlesinger, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı, albüm yapımcısı ve gitarist (d. 1967)
2020 - Cemil Taşçıoğlu, Türk profesör doktor (d. 1952)
2021 - Lee Aaker, Amerikalı oyuncu (d. 1943)
2021 - Isamu Akasaki, yarı iletken teknoloji alanında uzmanlaşmış Japon bilim insanı ve Nobel Ödülü sahibi (d. 1929)
2021 - Hanna Vasylivna Arsenych-Baran, Ukraynalı yazar (d. 1970)
2021 - Michèle Boegner, Fransız konser piyanisti (d. 1941)
2021 - Nemam Ghafouri, Irak doğumlu İsveçli Kürt hekim ve insan hakları aktivisti (d. 1968)
2021 - Patrick Juvet, İsviçreli şarkıcı ve model (d. 1950)
2022 - Jolanta Lothe, Polonyalı aktris (d. 1942)
2022 - Aleksandra Yakovleva, Sovyet-Rus aktris ve iş insanı (d. 1957)
Tatiller ve özel günler
1-7 Nisan: Kanserle savaş haftası
1 Nisan Şaka Günü
Van'ın Erciş ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Van'ın Gürpınar ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
0401
01
|
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.