Split (3)

train · 9.55k rows

instruction stringlengths 9 478	input float64	output stringlengths 6 612k	input_text float64	output_text stringlengths 6 612k	merged_input_tokens stringlengths 16 730	merged_input_khmer_count int64 5 233	merged_output_tokens stringlengths 9 924k	merged_output_khmer_count int64 2 296k	ref_input_tokens stringlengths 17 680	ref_input_khmer_count int64 4 201	ref_output_tokens stringlengths 8 892k	ref_output_khmer_count int64 1 280k
ចូររៀបរាប់ពីវិធិថែរក្សាដីកុំឥ្យបាត់បង់គុណភាព	null	ដើម្បីថែរក្សាដីកុំឥ្យបាត់បង់គុណភាព គេប្រើវិធីដូចខាងក្រោមវិធីបម្លាស់ដំណាំ ដំណាំខ្លះផ្ដល់សារធាតុចិញ្ចឹមឲ្យដី ដំណាំសណ្ដែក ឯដំនាំខ្លះទៀតស្រូបយកសារធាតុចញ្ចឹមបីដីវិញ ពោត ដូចនេះគេត្រូវផ្លាស់ប្ដូរដំនាំលើដីមួយកន្លែងរៀងរាល់ឆ្នាំ វិធីនេះអាចរក្សាសារធាតុចញ្ចឹមនៅក្នុងដី នៅពេលប្រើប្រាស់ហើយ និងអាចឲ្យដីសម្រាកដោយពុំចាំបាច់ទុកវាឲ្យនីទំនេរចំការល្បាក់ ចំការល្បាក់គឺជារានដីលើចំណោត ឬជម្រាលមួយឲ្យទៅជាល្បាក់ ឬជាថ្នាក់ៗតាមលំដាប់សម្រាប់ដាំដំណាំដំណាំតាមទីជម្រាល ដំណាំតាមជម្រាលគឺជាការរានដី ឬភ្ជួរដីលើជម្រាលដើម្បីដាំដំនាំ វិធីទាំងពីនេះអាចអាចបន្ថយ ល្បឿនទឹកហូរពីលើភ្នំ ក្រោយពេលមានភ្រៀងធ្លាក់ខ្លាំង ឬពេលព្រិរលាយនៅលើកំពូលភ្នំ កុំឲ្យទឹកនាំយកដីមានប្រយោជន៏ទៅជាមួយកសិរុក្ខកម្ម ដលមឈលចុល្លព្រឹក្ស និងដំនាំផ្សេងៗទៀតអាចដាំបានតាមទម្រង់ជាដំនាំច្រើនជាន់ វិធីនេះអាចឲ្យដំនាំច្រើន ប្រភេទដុះជាមួយគ្នាបាន ដោយគ្មានការប្រកួតប្រជែងនៅក្នុងកន្លែ រុក្ខជាតិលើអាចបង្កើតជាគរប់ការពារទល់និងកម្ដៅព្រះអាទិត្យ ភ្លៀងធំ និងខ្យល់ខ្លាំង ស្លឹកឈើធ្លាក់មកពីលើដើមឈើធមមាននាទីជាជីពណ៏បៃតង គម្របស្រទាប់លើការពារកុំឲ្យស្មៅដុះបានជី ជិមានពីប្រភេទគឺសរីរាង្ក និងអសរីរាង្គជីសរីរាង្គ មានសារធាតុចិញ្ចឹមដូចជា លាមកសត្វ សំណល់ពីដំណាំ និងកំព៉ុស សមាសធាតុជីសរីរាង្គខុសៗគ្នាហើយអាចផ្ដល់សារធាតុចិញ្ចឹមសម្រាប់រុក្ខជាតិ នៅពេលណាដែលសារធាតុសរីរាង្គទាំងអស់នោះរលាយតែប៉ុណ្ណោះ ហេតុនេះជីសរីរាង្គមានឥទ្ធិពលយឹតជីអសរិរាង្គ ផលិតចេញពីសារធាតុចិញ្ចឹមគិមី ហើយគេអាចសគាល់ពីសារធាតុចិញ្ចឹមរបស់វាយ៉ាងច្បាស់លាស់ ជីអសរីរាង្គផ្ដល់សារធាតុចិញ្ចឹមភ្លាមៗសម្រាប់រុក្ខជាតិ ប្រសិនបើពុំមានការបាត់បង់ដោយសារការជ្រាប ឬលេចចេញនោះទេ	null	ដើម្បីថែរក្សាដីកុំឥ្យបាត់បង់គុណភាព គេប្រើវិធីដូចខាងក្រោមវិធីបម្លាស់ដំណាំ ដំណាំខ្លះផ្ដល់សារធាតុចិញ្ចឹមឲ្យដី ដំណាំសណ្ដែក ឯដំនាំខ្លះទៀតស្រូបយកសារធាតុចញ្ចឹមបីដីវិញ ពោត ដូចនេះគេត្រូវផ្លាស់ប្ដូរដំនាំលើដីមួយកន្លែងរៀងរាល់ឆ្នាំ វិធីនេះអាចរក្សាសារធាតុចញ្ចឹមនៅក្នុងដី នៅពេលប្រើប្រាស់ហើយ និងអាចឲ្យដីសម្រាកដោយពុំចាំបាច់ទុកវាឲ្យនីទំនេរចំការល្បាក់ ចំការល្បាក់គឺជារានដីលើចំណោត ឬជម្រាលមួយឲ្យទៅជាល្បាក់ ឬជាថ្នាក់ៗតាមលំដាប់សម្រាប់ដាំដំណាំដំណាំតាមទីជម្រាល ដំណាំតាមជម្រាលគឺជាការរានដី ឬភ្ជួរដីលើជម្រាលដើម្បីដាំដំនាំ វិធីទាំងពីនេះអាចអាចបន្ថយ ល្បឿនទឹកហូរពីលើភ្នំ ក្រោយពេលមានភ្រៀងធ្លាក់ខ្លាំង ឬពេលព្រិរលាយនៅលើកំពូលភ្នំ កុំឲ្យទឹកនាំយកដីមានប្រយោជន៏ទៅជាមួយកសិរុក្ខកម្ម ដលមឈលចុល្លព្រឹក្ស និងដំនាំផ្សេងៗទៀតអាចដាំបានតាមទម្រង់ជាដំនាំច្រើនជាន់ វិធីនេះអាចឲ្យដំនាំច្រើន ប្រភេទដុះជាមួយគ្នាបាន ដោយគ្មានការប្រកួតប្រជែងនៅក្នុងកន្លែ រុក្ខជាតិលើអាចបង្កើតជាគរប់ការពារទល់និងកម្ដៅព្រះអាទិត្យ ភ្លៀងធំ និងខ្យល់ខ្លាំង ស្លឹកឈើធ្លាក់មកពីលើដើមឈើធមមាននាទីជាជីពណ៏បៃតង គម្របស្រទាប់លើការពារកុំឲ្យស្មៅដុះបានជី ជិមានពីប្រភេទគឺសរីរាង្ក និងអសរីរាង្គជីសរីរាង្គ មានសារធាតុចិញ្ចឹមដូចជា លាមកសត្វ សំណល់ពីដំណាំ និងកំព៉ុស សមាសធាតុជីសរីរាង្គខុសៗគ្នាហើយអាចផ្ដល់សារធាតុចិញ្ចឹមសម្រាប់រុក្ខជាតិ នៅពេលណាដែលសារធាតុសរីរាង្គទាំងអស់នោះរលាយតែប៉ុណ្ណោះ ហេតុនេះជីសរីរាង្គមានឥទ្ធិពលយឹតជីអសរិរាង្គ ផលិតចេញពីសារធាតុចិញ្ចឹមគិមី ហើយគេអាចសគាល់ពីសារធាតុចិញ្ចឹមរបស់វាយ៉ាងច្បាស់លាស់ ជីអសរីរាង្គផ្ដល់សារធាតុចិញ្ចឹមភ្លាមៗសម្រាប់រុក្ខជាតិ ប្រសិនបើពុំមានការបាត់បង់ដោយសារការជ្រាប ឬលេចចេញនោះទេ	ច ូរ រ ៀប រា ប់ ពី វិ ធិ ថ ែរ ក្ស ា ដ ី ក ុំ ឥ ្យ បា ត់ បង់ គុណ ភាព Ġ	24	ដើម ្ប ី ថ ែរ ក្ស ា ដ ី ក ុំ ឥ ្យ បា ត់ បង់ គុណ ភាព Ġ គ េ ប្រ ើ វិ ធី ដូច ខា ង ក្រោម វិ ធី ប ម្ល ាស់ ដំ ណា ំ Ġ ដំ ណា ំ ខ្ ល ះ ផ្ ដល់ សារ ធាតុ ច ិញ ្ច ឹម ឲ្យ ដ ី Ġ ដំ ណា ំ ស ណ ្ ដ ែក Ġ ឯ ដំ នាំ ខ្ ល ះ ទៀត ស្រ ូប យក សារ ធាតុ ច ញ្ច ឹម បី ដ ី វិញ Ġ ព ោត Ġ ដូច នេះ គ េត ្រ ូវ ផ្ល ាស់ ប្ ដ ូរ ដំ នាំ លើ ដ ី មួយ កន្លែង រ ៀង រា ល់ ឆ្នាំ Ġ វិ ធី នេះ អា ចរ ក្ស ាស ារ ធាតុ ច ញ្ច ឹម នៅ ក្នុង ដ ី Ġ នៅ ពេល ប្រ ើប ្រា ស់ ហើយ Ġ និង អា ច ឲ្យ ដ ី សម ្រា ក ដោយ ពុ ំ ចាំបាច់ ទុក វា ឲ្យ នី ទំ ន េរ ចំ ការ ល ្ប ាក់ Ġ ចំ ការ ល ្ប ាក់ គ ឺ ជា រា ន ដ ី លើ ចំ ណ ោត Ġ ឬ ជ ម្រ ាល មួយ ឲ្យ ទៅ ជា ល ្ប ាក់ Ġ ឬ ជា ថ្ន ាក់ ៗ តា ម លំ ដា ប់ សម ្រា ប់ ដា ំ ដំ ណា ំ ដំ ណា ំ តា ម ទី ជ ម្រ ាល Ġ ដំ ណា ំ តា ម ជ ម្រ ាល គ ឺ ជា ការ រា ន ដ ី Ġ ឬ ភ ្ ជ ួរ ដ ី លើ ជ ម្រ ាល ដើម ្ប ី ដា ំ ដំ នាំ Ġ វិ ធី ទ ាំង ពី នេះ អា ច អា ច បន្ថយ Ġ ល ្ប ឿន ទឹក ហ ូរ ពី លើ ភ្នំ Ġ ក្រ ោយ ពេល មាន ភ ្រ ៀង ធ ្លា ក់ ខ្ លា ំ ង Ġ ឬ ពេល ព្រ ិ រ លា យ នៅ លើក ំព ូល ភ្នំ Ġ ក ុំ ឲ្យ ទឹក នាំ យក ដ ី មាន ប្រ យោ ជន ៏ ទៅ ជា មួយ ក សិ រ ុក ្ខ កម្ម Ġ ដ ល ម ឈ ល ច ុល ្ល ព្រឹក ្ស Ġ និង ដំ នាំ ផ្ សេ ង ៗ ទៀត អា ច ដា ំ បាន តា ម ទ ម្រ ង់ ជា ដំ នាំ ច្ រ ើន ជា ន់ Ġ វិ ធី នេះ អា ច ឲ្យ ដំ នាំ ច្ រ ើន Ġ ប្រ ភ េ ទ ដ ុះ ជា មួយ គ្នា បាន Ġ ដោយ គ ្ម ាន ការ ប្រកួត ប្រ ជ ែង នៅ ក្នុង ក ន្ ល ែ Ġ រ ុក ្ខ ជាតិ លើ អា ច បង ្ក ើត ជា គរ ប់ ការពារ ទល់ និង ក ម្ ដ ៅ ព្រ ះ អា ទិ ត ្យ Ġ ភ្ល ៀង ធ ំ Ġ និង ខ្ យ ល់ ខ្ លា ំ ង Ġ ស្ ល ឹក ឈ ើ ធ ្លា ក់ មក ពី លើ ដើម ឈ ើ ធម មាន នាទី ជា ជី ព ណ ៏ ប ៃ ត ង Ġ គម ្រ ប ស្រ ទ ាប់ លើក ារ ពារ ក ុំ ឲ្យ ស្ម ៅ ដ ុះ បាន ជី Ġ ជ ិម ាន ពី ប្រ ភ េ ទ គ ឺ ស រី រា ង្ក Ġ និង អ ស រី រា ង្គ ជី ស រី រា ង្គ Ġ មាន សារ ធាតុ ច ិញ ្ច ឹម ដូច ជា Ġ លា មក ស ត ្វ Ġ សំ ណ ល់ ពី ដំ ណា ំ âĢĭ Ġ និង កំ ព ៉ ុស Ġ សម ាស ធាតុ ជី ស រី រា ង្គ ខុស ៗ គ្នា ហើយ អា ច ផ្ ដល់ សារ ធាតុ ច ិញ ្ច ឹម សម ្រា ប់ រ ុក ្ខ ជាតិ Ġ នៅ ពេល ណា ដ ែល សារ ធាតុ ស រី រា ង្គ ទ ាំង អ ស់ ន ោះ រ លា យ តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ Ġ ហេតុ នេះ ជី ស រី រា ង្គ មាន ឥ ទ្ធិ ពល យ ឹត ជី អ ស រិ រា ង្គ Ġ ផល ិត ចេញ ពី សារ ធាតុ ច ិញ ្ច ឹម គ ិម ី Ġ ហើយ គ េ អា ច ស គ ាល់ ពី សារ ធាតុ ច ិញ ្ច ឹម រ ប ស់ វា យ៉ាង ច្ បា ស់ លាស់ Ġ ជី អ ស រី រា ង្គ ផ្ ដល់ សារ ធាតុ ច ិញ ្ច ឹម ភ្ល ាម ៗ សម ្រា ប់ រ ុក ្ខ ជាតិ Ġ ប្រ សិ ន ប ើ ពុ ំ មាន ការ បា ត់ បង់ ដោយ សារ ការ ជ្រ ាប Ġ ឬ ល េច ចេញ ន ោះ ទេ	672	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ពី វិ ធិ ថ ែរ ក ្សា ដ ី ក ុំ ឥ ្យ ប ាត់ បង់ គុណ ភាព ▁	23	▁ដើម្បី ថ ែរ ក ្សា ដ ី ក ុំ ឥ ្យ ប ាត់ បង់ គុណ ភាព ▁គេ ប្រ ើ វិ ធី ដូច ខា ង ក្រោម វិ ធី ប ម្ល ាស់ ដ ំណ ាំ ▁ដំណាំ ខ្ ល ះ ផ្ ដល់ សារ ធាតុ ច ិ ញ្ច ឹម ឲ្យ ដ ី ▁ដំណាំ ស ណ ្ ដ ែក ▁ឯ ដំ នាំ ខ្ ល ះ ទៀត ស្ រូប យក សារ ធាតុ ច ញ្ច ឹម បី ដ ី វិញ ▁ព ោត ▁ដូចនេះ គ េ ត្រូវ ផ្ល ាស់ ប្ ដ ូរ ដំ នាំ លើ ដ ី មួយ កន្លែង រ ៀង រ ាល់ ឆ្នាំ ▁វិធី នេះ អា ចរ ក ្សា សារ ធាតុ ច ញ្ច ឹម នៅ ក្នុង ដ ី ▁នៅពេល ប្រ ើ ប្រ ាស់ ហើយ ▁និង អា ច ឲ្យ ដ ី ស ម្រ ាក ដោយ ព ុំ ចាំបាច់ ទុក វា ឲ្យ នី ទំ ន េរ ចំ ការ ល ្ប ាក់ ▁ចំការ ល ្ប ាក់ គ ឺ ជា រ ាន ដ ី លើ ច ំណ ោត ▁ឬ ជ ម្រ ាល មួយ ឲ្យ ទៅ ជា ល ្ប ាក់ ▁ឬ ជា ថ្ន ាក់ ៗ ត ាម លំ ដ ាប់ ស ម្រ ាប់ ដ ាំ ដ ំណ ាំ ដ ំណ ាំ ត ាម ទី ជ ម្រ ាល ▁ដំណាំ ត ាម ជ ម្រ ាល គ ឺ ជា ការ រ ាន ដ ី ▁ឬ ភ ្ ជ ួរ ដ ី លើ ជ ម្រ ាល ដើម ្ប ី ដ ាំ ដំ នាំ ▁វិធី ទ ាំង ពី នេះ អា ច អា ច បន្ថយ ▁ល្បឿន ទឹក ហ ូរ ពី លើ ភ្នំ ▁ក្រោយពេល មាន ភ ្រ ៀង ធ ្ល ាក់ ខ្ ល ាំង ▁ឬ ពេល ព្រ ិ រ ល ាយ នៅ លើក ំព ូល ភ្នំ ▁កុំ ឲ្យ ទឹក នាំ យក ដ ី មាន ប្រ យោ ជន ៏ ទៅ ជា មួយ ក សិ រ ុ ក្ខ កម្ម ▁ដ ល ម ឈ ល ច ុល ្ល ព្រឹក ្ស ▁និង ដំ នាំ ផ្ ស េង ៗ ទៀត អា ច ដ ាំ បាន ត ាម ទ ម្រ ង់ ជា ដំ នាំ ច ្រ ើន ជ ាន់ ▁វិធី នេះ អា ច ឲ្យ ដំ នាំ ច ្រ ើន ▁ប្រភេទ ដ ុះ ជា មួយ គ្នា បាន ▁ដោយ គ ្ មាន ការ ប្រកួត ប្រ ជ ែង នៅ ក្នុង ក ន ្ល ែ ▁រុក្ខជាតិ លើ អា ច ប ង្ក ើត ជា គរ ប់ ការពារ ទល់ និង ក ម្ ដ ៅ ព្រ ះ អា ទ ិត ្យ ▁ភ្លៀង ធ ំ ▁និង ខ្ យ ល់ ខ្ ល ាំង ▁ស្លឹក ឈ ើ ធ ្ល ាក់ មក ពី លើ ដើម ឈ ើ ធម មាន នាទី ជា ជី ព ណ ៏ ប ៃ ត ង ▁គ ម្រ ប ស្រ ទ ាប់ លើ ការពារ ក ុំ ឲ្យ ស្ម ៅ ដ ុះ បាន ជី ▁ជ ិ មាន ពី ប្រ ភ េ ទ គ ឺ ស រី រា ង្ក ▁និង អ ស រី រា ង្គ ជី ស រី រា ង្គ ▁មាន សារ ធាតុ ច ិ ញ្ច ឹម ដូច ជា ▁លាមក ស ត ្វ ▁សំណល់ ពី ដ ំណ ាំ ▁និង ក ំព ៉ ុស ▁សម ាស ធាតុ ជី ស រី រា ង្គ ខុស ៗ គ្នា ហើយ អា ច ផ្ ដល់ សារ ធាតុ ច ិ ញ្ច ឹម ស ម្រ ាប់ រ ុ ក្ខ ជាតិ ▁នៅពេល ណា ដ ែល សារ ធាតុ ស រី រា ង្គ ទ ាំង អ ស់ ន ោះ រ ល ាយ តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ▁ហេតុ នេះ ជី ស រី រា ង្គ មាន ឥ ទ្ធិ ពល យ ឹត ជី អ ស រិ រា ង្គ ▁ផលិត ចេញ ពី សារ ធាតុ ច ិ ញ្ច ឹម គ ិ មី ▁ហើយ គ េ អា ច ស គ ាល់ ពី សារ ធាតុ ច ិ ញ្ច ឹម រ ប ស់ វា យ៉ាង ច ្ប ាស់ លាស់ ▁ជី អ ស រី រា ង្គ ផ្ ដល់ សារ ធាតុ ច ិ ញ្ច ឹម ភ្ល ាម ៗ ស ម្រ ាប់ រ ុ ក្ខ ជាតិ ▁ប្រសិនបើ ព ុំ មាន ការ ប ាត់ បង់ ដោយ សារ ការ ជ្រ ាប ▁ឬ ល េច ចេញ ន ោះ ទេ	630
ដើម្បីថែរក្សាកុំឲ្យបាត់បង់គុណភាព តើគេមានវិធីអ្វីខ្លះ	null	ដើម្បីថែរក្សាដីកុំអោយបាត់បង់គុណភាព គេមានវិធិមួយចំនូនដូចជាបម្លាស់ដំណាំ ផ្លាស់ប្ដូរដំណាំលើដីមួយកន្លែងរៀងរាល់ឆ្នាំចំការល្បាក់ និងដំណាំតាមជម្រាលកសិកម្មបម្រើបម្រាស់ដីសមស្រប និងការប្រើប្រាស់ជី ជិសរីរាង្គ និងជីអសរីរាង្គ	null	ដើម្បីថែរក្សាដីកុំអោយបាត់បង់គុណភាព គេមានវិធិមួយចំនូនដូចជាបម្លាស់ដំណាំ ផ្លាស់ប្ដូរដំណាំលើដីមួយកន្លែងរៀងរាល់ឆ្នាំចំការល្បាក់ និងដំណាំតាមជម្រាលកសិកម្មបម្រើបម្រាស់ដីសមស្រប និងការប្រើប្រាស់ជី ជិសរីរាង្គ និងជីអសរីរាង្គ	ដើម ្ប ី ថ ែរ ក្ស ាក ុំ ឲ្យ បា ត់ បង់ គុណ ភាព Ġ ត ើ គ េ មាន វិ ធី អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	26	ដើម ្ប ី ថ ែរ ក្ស ា ដ ី ក ុំ អោយ បា ត់ បង់ គុណ ភាព Ġ គ េ មាន វិ ធិ មួយ ចំ ន ូន ដូច ជា ប ម្ល ាស់ ដំ ណា ំ Ġ ផ្ល ាស់ ប្ ដ ូរ ដំ ណា ំ លើ ដ ី មួយ កន្លែង រ ៀង រា ល់ ឆ្នាំ ចំ ការ ល ្ប ាក់ Ġ និង ដំ ណា ំ តា ម ជ ម្រ ាល ក សិ កម្ម ប ម្រ ើប ម្រ ាស់ ដ ី សម ស្រ ប Ġ និង ការ ប្រ ើប ្រា ស់ ជី Ġ ជ ិស រី រា ង្គ Ġ និង ជី អ ស រី រា ង្គ	98	▁ដើម្បី ថ ែរ ក្ស ាក ុំ ឲ្យ ប ាត់ បង់ គុណ ភាព ▁តើ គ េ មាន វិ ធី អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	23	▁ដើម្បី ថ ែរ ក ្សា ដ ី ក ុំ អោយ ប ាត់ បង់ គុណ ភាព ▁គេ មាន វិ ធិ មួយ ចំ ន ូន ដូច ជា ប ម្ល ាស់ ដ ំណ ាំ ▁ផ្លាស់ ប្ ដ ូរ ដ ំណ ាំ លើ ដ ី មួយ កន្លែង រ ៀង រ ាល់ ឆ្នាំ ចំ ការ ល ្ប ាក់ ▁និង ដ ំណ ាំ ត ាម ជ ម្រ ាល ក សិ កម្ម ប ម្រ ើប ម្រ ាស់ ដ ី សម ស្រ ប ▁និង ការ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ជី ▁ជ ិស រី រា ង្គ ▁និង ជី អ ស រី រា ង្គ	94
ចូរនិយាយពីដីល្បាប់	null	ដីល្បាប់ជាប្រភេទដីល្បាយឬពណ៏ត្នោត ដែលមានទម្រង់ជាស្រទាប់វិវត្តខ្សោយនៅលើច្រាំងទន្លេ និងជម្រាលនៃច្រាំង ដីនេះកើតមាននៅតាមមាត់ទន្លេ និងខ្នងជម្រាលទំនាបក្រោយតំបន់មាត់ទន្លេ ដីនេះភាគច្រើនមាននៅខេត្តកណ្ដាល ព្រៃវែង ក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង និងរាជធានីភ្នំពេញ ក្រៅពីដំណាំស្រូវ ដីនេះគេប្រើសម្រាប់ដាំបន្លែ ដំណាំហូបផ្លែ និងដំណាំផ្សេងៗទៀត	null	ដីល្បាប់ជាប្រភេទដីល្បាយឬពណ៏ត្នោត ដែលមានទម្រង់ជាស្រទាប់វិវត្តខ្សោយនៅលើច្រាំងទន្លេ និងជម្រាលនៃច្រាំង ដីនេះកើតមាននៅតាមមាត់ទន្លេ និងខ្នងជម្រាលទំនាបក្រោយតំបន់មាត់ទន្លេ ដីនេះភាគច្រើនមាននៅខេត្តកណ្ដាល ព្រៃវែង ក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង និងរាជធានីភ្នំពេញ ក្រៅពីដំណាំស្រូវ ដីនេះគេប្រើសម្រាប់ដាំបន្លែ ដំណាំហូបផ្លែ និងដំណាំផ្សេងៗទៀត	ច ូរ និ យា យ ពី ដ ី ល ្ប ាប់ Ġ	11	ដ ី ល ្ប ាប់ ជា ប្រ ភ េ ទ ដ ី ល ្ប ាយ ឬ ព ណ ៏ ត ្ន ោត Ġ ដ ែល មាន ទ ម្រ ង់ ជា ស្រ ទ ាប់ វិ វត្ត ខ្សោយ នៅ លើ ច្ រា ំ ង ទ ន្ ល េ Ġ និង ជ ម្រ ាល នៃ ច្ រា ំ ង Ġ ដ ីន េះ កើត មាន នៅ តា ម មា ត់ ទ ន្ ល េ Ġ និង ខ្នង ជ ម្រ ាល ទំ នា ប ក្រ ោយ ត ំ ប ន់ មា ត់ ទ ន្ ល េ Ġ ដ ីន េះ ភាគ ច្ រ ើន មាន នៅ ខ េត ្ត ក ណ ្ ដា ល Ġ ព្រ ៃ វ ែង Ġ ក្រ ច េះ âĢĭ Ġ ស្ទ ឹង ត្រ ែង Ġ និង រាជ ធាន ី ភ្នំពេញ Ġ ក្រ ៅ ពី ដំ ណា ំ ស្រ ូវ Ġ ដ ីន េះ គ េ ប្រ ើស ម្រ ាប់ ដា ំ ប ន្ ល ែ Ġ ដំ ណា ំ ហ ូប ផ្ល ែ Ġ និង ដំ ណា ំ ផ្ សេ ង ៗ ទៀត	160	▁ចូរ ន ិយ ាយ ពី ដ ី ល ្ប ាប់ ▁	10	▁ដី ល ្ប ាប់ ជា ប្រ ភ េ ទ ដ ី ល ្ប ាយ ឬ ព ណ ៏ ត ្ន ោត ▁ដែល មាន ទ ម្រ ង់ ជា ស្រ ទ ាប់ វិ វត្ត ខ្សោយ នៅ លើ ច ្រ ាំង ទ ន ្ល េ ▁និង ជ ម្រ ាល នៃ ច ្រ ាំង ▁ដី នេះ កើត មាន នៅ ត ាម ម ាត់ ទ ន ្ល េ ▁និង ខ្នង ជ ម្រ ាល ទំ នា ប ក្រ ោយ ត ំ ប ន់ ម ាត់ ទ ន ្ល េ ▁ដី នេះ ភាគ ច ្រ ើន មាន នៅ ខ េ ត្ត ក ណ ្ ដា ល ▁ព្រៃវែង ▁ក្រចេះ ▁ស្ទឹងត្រែង ▁និង រាជ ធាន ី ភ្នំពេញ ▁ក្រៅពី ដ ំណ ាំ ស្រ ូវ ▁ដី នេះ គ េ ប្រ ើស ម្រ ាប់ ដ ាំ ប ន ្ល ែ ▁ដំណាំ ហ ូប ផ្ល ែ ▁និង ដ ំណ ាំ ផ្ ស េង ៗ ទៀត	141
ចូរនិយាយពីដីល្បាយដីឥដ្ឋ	null	ដីល្បាយដីឥដ្ឋ ជាប្រភេទដីដែលមាននៅតាមទំនាបទាបៗ ដែលរងនៅទឹកជំនន់ក្នុងរយះពេលខ្លីពីទន្លេ ឬបឹងដែលនៅក្បែរនោះ ដីប្រភេទនេះតែងនៅប៉ែកខាងត្បូង ប្រទេសដូចជា ខេត្តព្រៃវែង ស្វាយរៀង កណ្ដាល និងតាកែលដែលជាដីស្រែ	null	ដីល្បាយដីឥដ្ឋ ជាប្រភេទដីដែលមាននៅតាមទំនាបទាបៗ ដែលរងនៅទឹកជំនន់ក្នុងរយះពេលខ្លីពីទន្លេ ឬបឹងដែលនៅក្បែរនោះ ដីប្រភេទនេះតែងនៅប៉ែកខាងត្បូង ប្រទេសដូចជា ខេត្តព្រៃវែង ស្វាយរៀង កណ្ដាល និងតាកែលដែលជាដីស្រែ	ច ូរ និ យា យ ពី ដ ី ល ្ប ាយ ដ ី ឥ ដ្ឋ Ġ	15	ដ ី ល ្ប ាយ ដ ី ឥ ដ្ឋ Ġ ជា ប្រ ភ េ ទ ដ ី ដ ែល មាន នៅ តា ម ទំ នា បទ ាប ៗ Ġ ដ ែល រ ង នៅ ទឹក ជំ ន ន់ ក្នុង រយ ះ ពេល ខ្ លី ពី ទ ន្ ល េ Ġ ឬ ប ឹង ដ ែល នៅ ក្ ប ែរ ន ោះ Ġ ដ ី ប្រ ភ េ ទ នេះ តែ ង នៅ ប៉ ែក ខា ង ត្ប ូង Ġ ប្រ ទេស ដូច ជា Ġ ខ េត ្ត ព្រ ៃ វ ែង Ġ ស្ វា យ រ ៀង Ġ ក ណ ្ ដា ល Ġ និង តា ក ែល ដ ែល ជា ដ ី ស្រ ែ	106	▁ចូរ ន ិយ ាយ ពី ដ ី ល ្ប ាយ ដ ី ឥ ដ្ឋ ▁	14	▁ដី ល ្ប ាយ ដ ី ឥ ដ្ឋ ▁ជា ប្រ ភ េ ទ ដ ី ដ ែល មាន នៅ ត ាម ទំ នា បទ ាប ៗ ▁ដែល រ ង នៅ ទឹក ជំ ន ន់ ក្នុង រយ ះ ពេល ខ្ លី ពី ទ ន ្ល េ ▁ឬ ប ឹង ដ ែល នៅ ក ្ប ែរ ន ោះ ▁ដី ប្រ ភ េ ទ នេះ ត ែង នៅ ប៉ ែក ខា ង ត្ប ូង ▁ប្រទេស ដូច ជា ▁ខេត្ត ព្រ ៃ វ ែង ▁ស្វាយរៀង ▁ក ណ ្ ដា ល ▁និង តា ក ែល ដ ែល ជា ដ ី ស្រ ែ	96
ចូរនិយាយពីដីខ្សាច់	null	ដីខ្សាច់ ជាប្រភេទដីដែលវិវត្តមកពីល្បាប់ចាស់នៅខ្ពង់រាបជិតជើងភ្នំ វាមានកម្ពស់ខ្ពស់ជាងនីវ៉ូទឹកស្ទឹង បឹងបូរនារដូវទឹកឡើងប៉ុន្តែវាអាចនិងលិចទឹកក្នុងរយះពេលខ្លី កាលណាមានទឹកជំនន់ខុសពីធម្មតា ដីនេះភាគច្រើននៅខេត្តពោធ៏សាត់ កំពង់ឆ្នាំង កំពង់ស្ពឺ និងសៀមរាប	null	ដីខ្សាច់ ជាប្រភេទដីដែលវិវត្តមកពីល្បាប់ចាស់នៅខ្ពង់រាបជិតជើងភ្នំ វាមានកម្ពស់ខ្ពស់ជាងនីវ៉ូទឹកស្ទឹង បឹងបូរនារដូវទឹកឡើងប៉ុន្តែវាអាចនិងលិចទឹកក្នុងរយះពេលខ្លី កាលណាមានទឹកជំនន់ខុសពីធម្មតា ដីនេះភាគច្រើននៅខេត្តពោធ៏សាត់ កំពង់ឆ្នាំង កំពង់ស្ពឺ និងសៀមរាប	ច ូរ និ យា យ ពី ដ ី ខ្ សា ច ់ Ġ	12	ដ ី ខ្ សា ច ់ Ġ ជា ប្រ ភ េ ទ ដ ី ដ ែល វិ វត្ត មក ពី ល ្ប ាប់ ច ាស់ នៅ ខ្ ព ង់ រា ប ជ ិត ជើង ភ្នំ Ġ វា មាន ក ម្ព ស់ ខ្ ព ស់ ជា ង នី វ ៉ ូ ទឹក ស្ទ ឹង Ġ ប ឹង បូ រ នា រ ដ ូវ ទឹក ឡើង ប៉ ុន ្ត ែ វា អា ច និង ល ិច ទឹក ក្នុង រយ ះ ពេល ខ្ លី Ġ កាល ណា មាន ទឹក ជំ ន ន់ ខុស ពី ធម្ម តា Ġ ដ ីន េះ ភាគ ច្ រ ើន នៅ âĢĭ ខ េត ្ត ព ោ ធ ៏ សា ត់ Ġ កំ ព ង់ ឆ្នាំ ង Ġ កំ ព ង់ ស្ព ឺ âĢĭ Ġ និង ស ៀម រា ប	121	▁ចូរ ន ិយ ាយ ពី ដ ី ខ្ ស ាច់ ▁	10	▁ដី ខ្ ស ាច់ ▁ជា ប្រ ភ េ ទ ដ ី ដ ែល វិ វត្ត មក ពី ល ្ប ាប់ ច ាស់ នៅ ខ្ ព ង់ រ ាប ជ ិត ជើង ភ្នំ ▁វា មាន ក ម្ព ស់ ខ្ ព ស់ ជា ង នី វ ៉ ូ ទឹក ស្ទ ឹង ▁បឹង ប ូរ ន ារ ដ ូវ ទឹក ឡើង ប៉ ុ ន្ត ែ វា អា ច និង ល ិច ទឹក ក្នុង រយ ះ ពេល ខ្ លី ▁កាលណា មាន ទឹក ជំ ន ន់ ខុស ពី ធម្ម តា ▁ដី នេះ ភាគ ច ្រ ើន នៅ ▁ខេត្ត ព ោ ធ ៏ ស ាត់ ▁កំពង់ឆ្នាំង ▁កំពង់ស្ពឺ ▁និង ស ៀម រ ាប	106
ចូរនិយាយពីដីក្រហម ឬដីសិលាបាសាល់	null	ដីក្រហម ឬដីសិលាបាសាល់ ជាប្រភេទដីដែលទទូលរងការពុកផុយពីសិលាបាសាល់ ហើយមានពណ៏ក្រហម ដីប្រភេទនេះមានជីជាតិល្អណាស់សម្រាប់ដំណាំគ្រប់ប្រភេទដូចជា កៅស៊ូ កម្បាស ការផែ តែ សណ្ដែក និងដំណាំហូបផ្លែ ដីក្រហមស្និតនៅខ្ពង់រាបៗក្នុងខេត្តកំពង់ចាម និងក្រចេះ ក្រៅពីនេះឃើញមាននៅប៉ៃលិន ខ្ពង់រាបបរកែវ និងឆ្លូងលើ	null	ដីក្រហម ឬដីសិលាបាសាល់ ជាប្រភេទដីដែលទទូលរងការពុកផុយពីសិលាបាសាល់ ហើយមានពណ៏ក្រហម ដីប្រភេទនេះមានជីជាតិល្អណាស់សម្រាប់ដំណាំគ្រប់ប្រភេទដូចជា កៅស៊ូ កម្បាស ការផែ តែ សណ្ដែក និងដំណាំហូបផ្លែ ដីក្រហមស្និតនៅខ្ពង់រាបៗក្នុងខេត្តកំពង់ចាម និងក្រចេះ ក្រៅពីនេះឃើញមាននៅប៉ៃលិន ខ្ពង់រាបបរកែវ និងឆ្លូងលើ	ច ូរ និ យា យ ពី ដ ី ក្រ ហ ម Ġ ឬ ដ ី សិ លា បា សា ល់ Ġ	19	ដ ី ក្រ ហ ម Ġ ឬ ដ ី សិ លា បា សា ល់ Ġ ជា ប្រ ភ េ ទ ដ ី ដ ែល ទ ទូ ល រ ង ការ ពុ ក ផ ុយ ពី សិ លា បា សា ល់ Ġ ហើយ មាន ព ណ ៏ ក្រ ហ ម Ġ ដ ី ប្រ ភ េ ទ នេះ មាន ជី ជាតិ ល្អ ណា ស់ សម ្រា ប់ ដំ ណា ំ គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ ដូច ជា Ġ ក ៅ ស៊ូ Ġ ក ម្ បា ស Ġ ការ ផ ែ Ġ តែ Ġ ស ណ ្ ដ ែក Ġ និង ដំ ណា ំ ហ ូប ផ្ល ែ Ġ ដ ី ក្រ ហ ម ស្ន ិត នៅ ខ្ ព ង់ រា ប ៗ ក្នុង ខ េត ្ត កំ ព ង់ ច ាម Ġ និង ក្រ ច េះ Ġ ក្រ ៅ ពី នេះ ឃើញ មាន នៅ ប៉ ៃ ល ិន Ġ ខ្ ព ង់ រា ប បរ កែវ Ġ និង ឆ្ ល ូង លើ	147	▁ចូរ ន ិយ ាយ ពី ដ ី ក្រ ហ ម ▁ឬ ដ ី ស ិល ាប ាស ាល់ ▁	18	▁ដី ក្រ ហ ម ▁ឬ ដ ី ស ិល ាប ាស ាល់ ▁ជា ប្រ ភ េ ទ ដ ី ដ ែល ទ ទ ូល រ ង ការ ព ុក ផ ុយ ពី ស ិល ាប ាស ាល់ ▁ហើយ មាន ព ណ ៏ ក្រ ហ ម ▁ដី ប្រ ភ េ ទ នេះ មាន ជី ជាតិ ល្អ ណ ាស់ ស ម្រ ាប់ ដ ំណ ាំ គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ ដូច ជា ▁កៅស៊ូ ▁ក ម ្ប ាស ▁ការ ផ ែ ▁តែ ▁ស ណ ្ ដ ែក ▁និង ដ ំណ ាំ ហ ូប ផ្ល ែ ▁ដី ក្រ ហ ម ស្ន ិត នៅ ខ្ ព ង់ រ ាប ៗ ក្នុង ខ េ ត្ត ក ំព ង់ ច ាម ▁និង ក្រ ច េះ ▁ក្រៅពី នេះ ឃើញ មាន នៅ ប៉ ៃ ល ិន ▁ ខ្ ព ង់ រ ាប បរ កែវ ▁និង ឆ្ ល ូង លើ	140
ចូរនិយាយពីដីសិលាក្រែលាយខ្សាច់	null	ដីសិលាក្រែលាយខ្សាច់ ជាប្រភេទដីដែលគ្របដណ្ដប់នីតំបន់ប្រជុំភ្នំ តំបន់មាត់សមុទ្រ និងភាគខាងកើតនៃទន្លេមេគង្គ រហូតដល់ខ្ពង់រាបឆ្លូង ដីប្រភេទនេះមានផលប្រយោជន៏ដល់ការលូតលាស់នៃព្រៃឈើ ហេតុនេះហើយបានជាតំបន់ភ្នំនៅប្រទេសកម្ពុជាមានរុក្ខជាតិដុះទ្រុបទ្រុល	null	ដីសិលាក្រែលាយខ្សាច់ ជាប្រភេទដីដែលគ្របដណ្ដប់នីតំបន់ប្រជុំភ្នំ តំបន់មាត់សមុទ្រ និងភាគខាងកើតនៃទន្លេមេគង្គ រហូតដល់ខ្ពង់រាបឆ្លូង ដីប្រភេទនេះមានផលប្រយោជន៏ដល់ការលូតលាស់នៃព្រៃឈើ ហេតុនេះហើយបានជាតំបន់ភ្នំនៅប្រទេសកម្ពុជាមានរុក្ខជាតិដុះទ្រុបទ្រុល	ច ូរ និ យា យ ពី ដ ី សិ លា ក្រ ែល ាយ ខ្ សា ច ់ Ġ	17	ដ ី សិ លា ក្រ ែល ាយ ខ្ សា ច ់ Ġ ជា ប្រ ភ េ ទ ដ ី ដ ែល គ្រ ប ដ ណ ្ ដ ប់ នី ត ំ ប ន់ ប្រជុំ ភ្នំ Ġ ត ំ ប ន់ មា ត់ សម ុ ទ្រ Ġ និង ភាគ ខា ង កើត នៃ ទ ន្ ល េ មេ គ ង្គ Ġ រ ហ ូត ដល់ ខ្ ព ង់ រា ប ឆ្ ល ូង Ġ ដ ី ប្រ ភ េ ទ នេះ មាន ផល ប្រ យោ ជន ៏ ដល់ ការ ល ូត លាស់ នៃ ព្រ ៃ ឈ ើ Ġ ហេតុ នេះ ហើយ បាន ជា ត ំ ប ន់ ភ្នំ នៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា មាន រ ុក ្ខ ជាតិ ដ ុះ ទ្រ ុប ទ្រ ុល	119	▁ចូរ ន ិយ ាយ ពី ដ ី សិ លា ក្រ ែល ាយ ខ្ ស ាច់ ▁	15	▁ដី សិ លា ក្រ ែល ាយ ខ្ ស ាច់ ▁ជា ប្រ ភ េ ទ ដ ី ដ ែល គ្រ ប ដ ណ ្ ដ ប់ នី ត ំ ប ន់ ប្រជុំ ភ្នំ ▁តំបន់ ម ាត់ សម ុ ទ្រ ▁និង ភាគ ខា ង កើត នៃ ទ ន ្ល េ មេ គ ង្គ ▁រហូតដល់ ខ្ ព ង់ រ ាប ឆ្ ល ូង ▁ដី ប្រ ភ េ ទ នេះ មាន ផល ប្រ យោ ជន ៏ ដល់ ការ ល ូត លាស់ នៃ ព្រ ៃ ឈ ើ ▁ហេតុ នេះ ហើយ បាន ជា ត ំ ប ន់ ភ្នំ នៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា មាន រ ុ ក្ខ ជាតិ ដ ុះ ទ្រ ុប ទ្រ ុល	110
តើដីប្រភេទមួយណាដែលអនុគ្រោះដល់ដំណាំកៅស៊ូ និងដំណាំហូបផ្លែ ហើយដីប្រភទនេះមាននៅក្នុងខេត្តណាខ្លះ	null	ដីដែលអនុគ្រោះដល់ដំណាំកៅស៊ូ និងដំណាំហូបផ្លែគឺ ដីក្រហម ឬដីបាសាល់ ដីប្រភេទនេះនៅក្នុងខេត្តកំពង់ចាម ក្រចេះ រតនះគីរី ស្ទឹងត្រែង ព្រះវិហារ និងប៉ៃលិន	null	ដីដែលអនុគ្រោះដល់ដំណាំកៅស៊ូ និងដំណាំហូបផ្លែគឺ ដីក្រហម ឬដីបាសាល់ ដីប្រភេទនេះនៅក្នុងខេត្តកំពង់ចាម ក្រចេះ រតនះគីរី ស្ទឹងត្រែង ព្រះវិហារ និងប៉ៃលិន	ត ើ ដ ី ប្រ ភ េ ទ មួយ ណា ដ ែល អនុ គ្រ ោះ ដល់ ដំ ណា ំ ក ៅ ស៊ូ Ġ និង ដំ ណា ំ ហ ូប ផ្ល ែ Ġ ហើយ ដ ី ប្រ ភ ទ នេះ មាន នៅ ក្នុង ខ េត ្ត ណា ខ្ ល ះ Ġ	47	ដ ី ដ ែល អនុ គ្រ ោះ ដល់ ដំ ណា ំ ក ៅ ស៊ូ Ġ និង ដំ ណា ំ ហ ូប ផ្ល ែ គ ឺ Ġ ដ ី ក្រ ហ ម Ġ ឬ ដ ី បា សា ល់ Ġ ដ ី ប្រ ភ េ ទ នេះ នៅ ក្នុង ខ េត ្ត កំ ព ង់ ច ាម Ġ ក្រ ច េះ Ġ រ ត ន ះ គី រី Ġ ស្ទ ឹង ត្រ ែង Ġ ព្រ ះ វិ ហា រ Ġ និង ប៉ ៃ ល ិន	75	▁តើ ដ ី ប្រ ភ េ ទ មួយ ណា ដ ែល អនុ គ្រ ោះ ដល់ ដ ំណ ាំ ក ៅ ស៊ូ ▁និង ដ ំណ ាំ ហ ូប ផ្ល ែ ▁ហើយ ដ ី ប្រ ភ ទ នេះ មាន នៅ ក្នុង ខ េ ត្ត ណា ខ្ ល ះ ▁	46	▁ដី ដ ែល អនុ គ្រ ោះ ដល់ ដ ំណ ាំ ក ៅ ស៊ូ ▁និង ដ ំណ ាំ ហ ូប ផ្ល ែ គ ឺ ▁ដី ក្រ ហ ម ▁ឬ ដ ី ប ាស ាល់ ▁ដី ប្រ ភ េ ទ នេះ នៅ ក្នុង ខ េ ត្ត ក ំព ង់ ច ាម ▁ក្រចេះ ▁រតន ះ គី រី ▁ស្ទឹងត្រែង ▁ព្រះវិហារ ▁និង ប៉ ៃ ល ិន	61
តើដីនៅប្រទេសកម្ពុជា គេបានបែងចែកជាប៉ុន្មានប្រភេទ អ្វីខ្លះ	null	ដីនៅប្រទេសកម្ពុជា គេបានបែងចែកជាប្រាំគឺដីសិលាប្រែលាយខ្សាច់ដីក្រហម ឬដីសិលាបាសាល់ដីខ្សាច់ដីល្បាយដីឥដ្ឋដីល្បាប់	null	ដីនៅប្រទេសកម្ពុជា គេបានបែងចែកជាប្រាំគឺដីសិលាប្រែលាយខ្សាច់ដីក្រហម ឬដីសិលាបាសាល់ដីខ្សាច់ដីល្បាយដីឥដ្ឋដីល្បាប់	ត ើ ដ ីន ៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា Ġ គ េ បាន ប ែង ច ែក ជា ប៉ ុន ្ម ាន ប្រ ភ េ ទ Ġ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	32	ដ ីន ៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា Ġ គ េ បាន ប ែង ច ែក ជា ប្រា ំ គ ឺ ដ ី សិ លា ប្រ ែល ាយ ខ្ សា ច ់ ដ ី ក្រ ហ ម Ġ ឬ ដ ី សិ លា បា សា ល់ ដ ី ខ្ សា ច ់ ដ ី ល ្ប ាយ ដ ី ឥ ដ្ឋ ដ ី ល ្ប ាប់	65	▁តើ ដ ី នៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ▁គេ បាន ប ែង ច ែក ជា ប៉ ុន ្ មាន ប្រ ភ េ ទ ▁អ្វី ខ្ ល ះ ▁	29	▁ដី នៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ▁គេ បាន ប ែង ច ែក ជា ប្រ ាំ គ ឺ ដ ី សិ លា ប្រ ែល ាយ ខ្ ស ាច់ ដ ី ក្រ ហ ម ▁ឬ ដ ី ស ិល ាប ាស ាល់ ដ ី ខ្ ស ាច់ ដ ី ល ្ប ាយ ដ ី ឥ ដ្ឋ ដ ី ល ្ប ាប់	61
តើការសិក្សាទម្រង់ដីបង្ហាញឲ្យយើងដឹងពីអ្វី ហើយវាមានឥទ្ធិពលយ៉ាងដូចម្ដេច	null	ការសិក្សាទម្រង់ដីបង្ហាញឲ្យយើងដឹងពីលំដាប់តម្រៀមនៃចុណ្ណភាគដី ហើយវាមានឥទ្ធិពលលើជម្រាបទឹក និងលទ្ធភាពដែលអាចឲ្យឬសរបស់រុក្ខជាតិចូលទៅក្នុងដីបាន	null	ការសិក្សាទម្រង់ដីបង្ហាញឲ្យយើងដឹងពីលំដាប់តម្រៀមនៃចុណ្ណភាគដី ហើយវាមានឥទ្ធិពលលើជម្រាបទឹក និងលទ្ធភាពដែលអាចឲ្យឬសរបស់រុក្ខជាតិចូលទៅក្នុងដីបាន	ត ើក ារ សិ ក្ស ា ទ ម្រ ង់ ដ ី បង ្ហ ាញ ឲ្យ យ ើង ដ ឹង ពី អ ្វី Ġ ហើយ វា មាន ឥ ទ្ធិ ពល យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច Ġ	33	ការ សិ ក្ស ា ទ ម្រ ង់ ដ ី បង ្ហ ាញ ឲ្យ យ ើង ដ ឹង ពី លំ ដា ប់ ត ម្រ ៀម នៃ ច ុ ណ្ណ ភាគ ដ ី Ġ ហើយ វា មាន ឥ ទ្ធិ ពល លើ ជ ម្រ ាប ទឹក Ġ និង ល ទ្ធ ភាព ដ ែល អា ច ឲ្យ ឬ ស រ ប ស់ រ ុក ្ខ ជាតិ ចូល ទៅ ក្នុង ដ ី បាន	66	▁តើ ការ ស ិក ្សា ទ ម្រ ង់ ដ ី ប ង្ហ ាញ ឲ្យ យ ើង ដ ឹង ពី អ ្វី ▁ហើយ វា មាន ឥ ទ្ធិ ពល យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច ▁	32	▁ការសិក្សា ទ ម្រ ង់ ដ ី ប ង្ហ ាញ ឲ្យ យ ើង ដ ឹង ពី លំ ដ ាប់ ត ម្រ ៀម នៃ ច ុ ណ្ណ ភាគ ដ ី ▁ហើយ វា មាន ឥ ទ្ធិ ពល លើ ជ ម្រ ាប ទឹក ▁និង ល ទ្ធ ភាព ដ ែល អា ច ឲ្យ ឬ ស រ ប ស់ រ ុ ក្ខ ជាតិ ចូល ទៅ ក្នុង ដ ី បាន	63
តើកម្រិតpH របស់ដីជាអ្វី	null	កម្រិតpHរបស់ដីគឺជាកម្រិតអាស៊ីតរបស់ដី ដែលមានឥទ្ធិពលទៅលើដំណាំ និងសារពាង្គកាយមានជីវិតផ្សេងៗទៀតនៅក្នុងដី ដីភាគច្រើនមានកម្រិត pH ក្នុងចន្លោះពី ៤ ទៅ ៨ រុក្ខជាតិមានឥទ្ធិពលលើអន្តរកម្មរវាងសារធាតុចិញ្ចឹមនានា ដែលអាស្រ័យទៅនិងកម្រិតនៃ Ph ឧទាហណ៏ កម្រិត pH ទាបនាំឲ្យេជីជូរ កម្រិតអាស៊ីតច្រើន នាំឲ្យសមាសធាតុដែករលាយប៉ុន្តែសមាសធាតុផូស្វ័រ ដែលជាសារធាតុចិញ្ចឹមដ៏សំខាន់របស់ដំណាំមិនសូវរលាយ ដូចនេះរុក្ខជាតិមិនសូវលូតលាស់ដោយខ្វះជាតិផូស្វ័រកម្រិត pH ក្នុងកម្រិតន្លោះពី ទៅ គឺសមស្រមដល់ការលូតលាស់ល្អរបស់រុក្ខជាតិ ព្រោះនៅចន្លោះនេះ សារធាតុចិញ្ចឹមចាំបាច់ភាគច្រើនអាចឲ្យដំណាំស្រូបយកបានចំណាំ ករណីជីជូរជាដីខ្វះជាតិប៉ូតាស្យ៉ូម និងផូស្វ័រ ដែលនាំឲ្យដំណាំផ្ដល់ទិន្នផលាទាប	null	កម្រិតpHរបស់ដីគឺជាកម្រិតអាស៊ីតរបស់ដី ដែលមានឥទ្ធិពលទៅលើដំណាំ និងសារពាង្គកាយមានជីវិតផ្សេងៗទៀតនៅក្នុងដី ដីភាគច្រើនមានកម្រិត pH ក្នុងចន្លោះពី ៤ ទៅ ៨ រុក្ខជាតិមានឥទ្ធិពលលើអន្តរកម្មរវាងសារធាតុចិញ្ចឹមនានា ដែលអាស្រ័យទៅនិងកម្រិតនៃ Ph ឧទាហណ៏ កម្រិត pH ទាបនាំឲ្យេជីជូរ កម្រិតអាស៊ីតច្រើន នាំឲ្យសមាសធាតុដែករលាយប៉ុន្តែសមាសធាតុផូស្វ័រ ដែលជាសារធាតុចិញ្ចឹមដ៏សំខាន់របស់ដំណាំមិនសូវរលាយ ដូចនេះរុក្ខជាតិមិនសូវលូតលាស់ដោយខ្វះជាតិផូស្វ័រកម្រិត pH ក្នុងកម្រិតន្លោះពី ទៅ គឺសមស្រមដល់ការលូតលាស់ល្អរបស់រុក្ខជាតិ ព្រោះនៅចន្លោះនេះ សារធាតុចិញ្ចឹមចាំបាច់ភាគច្រើនអាចឲ្យដំណាំស្រូបយកបានចំណាំ ករណីជីជូរជាដីខ្វះជាតិប៉ូតាស្យ៉ូម និងផូស្វ័រ ដែលនាំឲ្យដំណាំផ្ដល់ទិន្នផលាទាប	ត ើក ម្រ ិត p H Ġ រ ប ស់ ដ ី ជា អ ្វី Ġ	12	ក ម្រ ិត p H រ ប ស់ ដ ី គ ឺ ជា ក ម្រ ិត អា ស៊ី ត រ ប ស់ ដ ី Ġ ដ ែល មាន ឥ ទ្ធិ ពល ទៅ លើ ដំ ណា ំ Ġ និង សារ ពា ង្គ កាយ មាន ជីវ ិត ផ្ សេ ង ៗ ទៀត នៅ ក្នុង ដ ី Ġ ដ ី ភាគ ច្ រ ើន មាន ក ម្រ ិត ĠpH âĢĭ Ġ ក្នុង ច ន្ ល ោះ ពី Ġ ៤ Ġ ទៅ Ġ ៨ Ġ រ ុក ្ខ ជាតិ មាន ឥ ទ្ធិ ពល លើ អ ន្ត រក ម្ម រ វា ង សារ ធាតុ ច ិញ ្ច ឹម នា នា Ġ ដ ែល អា ស្រ ័យ ទៅ និង ក ម្រ ិត នៃ ĠPh Ġ ឧ ទ ា ហ ណ ៏ Ġ ក ម្រ ិត ĠpH Ġ ទ ាប នាំ ឲ្យ េ ជី ជ ូរ Ġ ក ម្រ ិត អា ស៊ី ត ច្ រ ើន Ġ នាំ ឲ្យ សម ាស ធាតុ ដ ែក រ លា យ ប៉ ុន ្ត ែ សម ាស ធាតុ ផ ូស ្វ ័រ Ġ ដ ែល ជា សារ ធាតុ ច ិញ ្ច ឹម ដ ៏ សំ ខា ន់ រ ប ស់ ដំ ណា ំ ម ិន ស ូវ រ លា យ Ġ ដូច នេះ រ ុក ្ខ ជាតិ ម ិន ស ូវ ល ូត លាស់ ដោយ ខ្វ ះ ជាតិ ផ ូស ្វ ័រ ក ម្រ ិត ĠpH Ġ ក្នុង ក ម្រ ិត ន្ ល ោះ ពី Ġ ទៅ Ġ គ ឺ សម ស្រ ម ដល់ ការ ល ូត លាស់ ល្អ រ ប ស់ រ ុក ្ខ ជាតិ âĢĭ Ġ ព្រ ោះ នៅ ច ន្ ល ោះ នេះ Ġ សារ ធាតុ ច ិញ ្ច ឹម ចាំបាច់ ភាគ ច្ រ ើន អា ច ឲ្យ ដំ ណា ំ ស្រ ូប យក បាន ចំ ណា ំ Ġ ករណី ជី ជ ូរ ជា ដ ី ខ្វ ះ ជាតិ ប៉ ូត ាស ្យ ៉ ូម Ġ និង ផ ូស ្វ ័រ Ġ ដ ែល នាំ ឲ្យ ដំ ណា ំ ផ្ ដល់ ទិ ន្ន ផល ា ទ ាប	297	▁តើ ក ម្រ ិត p H ▁របស់ ដ ី ជា អ ្វី ▁	10	▁កម្រិត p H រ ប ស់ ដ ី គ ឺ ជា ក ម្រ ិត អា ស៊ី ត រ ប ស់ ដ ី ▁ដែល មាន ឥ ទ្ធិ ពល ទៅ លើ ដ ំណ ាំ ▁និង សារ ពា ង្គ កាយ មាន ជីវ ិត ផ្ ស េង ៗ ទៀត នៅ ក្នុង ដ ី ▁ដី ភាគ ច ្រ ើន មាន ក ម្រ ិត ▁p H ▁ក្នុង ច ន ្ល ោះ ពី ▁៤ ▁ទៅ ▁៨ ▁រុក្ខជាតិ មាន ឥ ទ្ធិ ពល លើ អ ន្ត រ កម្ម រ វ ាង សារ ធាតុ ច ិ ញ្ច ឹម នា នា ▁ដែល អា ស្រ ័យ ទៅ និង ក ម្រ ិត នៃ ▁Ph ▁ឧ ទ ា ហ ណ ៏ ▁កម្រិត ▁p H ▁ទាប នាំ ឲ្យ េ ជី ជ ូរ ▁កម្រិត អា ស៊ី ត ច ្រ ើន ▁នាំឲ្យ ស មាស ធាតុ ដ ែក រ ល ាយ ប៉ ុ ន្ត ែ ស មាស ធាតុ ផ ូស ្វ ័រ ▁ដែល ជា សារ ធាតុ ច ិ ញ្ច ឹម ដ ៏ សំ ខ ាន់ រ ប ស់ ដ ំណ ាំ ម ិន ស ូវ រ ល ាយ ▁ដូចនេះ រ ុ ក្ខ ជាតិ ម ិន ស ូវ ល ូត លាស់ ដោយ ខ្វ ះ ជាតិ ផ ូស ្វ ័រ ក ម្រ ិត ▁p H ▁ក្នុង ក ម្រ ិត ន ្ល ោះ ពី ▁ទៅ ▁គឺ សម ស្រ ម ដល់ ការ ល ូត លាស់ ល្អ រ ប ស់ រ ុ ក្ខ ជាតិ ▁ព្រោះ នៅ ច ន ្ល ោះ នេះ ▁សារធាតុ ច ិ ញ្ច ឹម ចាំបាច់ ភាគ ច ្រ ើន អា ច ឲ្យ ដ ំណ ាំ ស្ រូប យក បាន ច ំណ ាំ ▁ករណី ជី ជ ូរ ជា ដ ី ខ្វ ះ ជាតិ ប៉ ូត ា ស្ យ៉ូ ម ▁និង ផ ូស ្វ ័រ ▁ដែល នាំ ឲ្យ ដ ំណ ាំ ផ្ ដល់ ទិ ន្ន ផល ា ទ ាប	277
ហេតុអ្វីបានជាគេថាវាយភាពដីមានសារះសំខាន់	null	បានជាគេថាវាយភាពដីមានសារះសំខាន់ណាស់ពីព្រោះវាមានឥទ្ធិពលទៅលើទម្រង់វត្តមានសារធាតុចិញ្ចឹម និងទឹកក្នុងដី	null	បានជាគេថាវាយភាពដីមានសារះសំខាន់ណាស់ពីព្រោះវាមានឥទ្ធិពលទៅលើទម្រង់វត្តមានសារធាតុចិញ្ចឹម និងទឹកក្នុងដី	ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េ ថា វា យ ភាព ដ ី មាន សារ ះ សំ ខា ន់ Ġ	19	បាន ជា គ េ ថា វា យ ភាព ដ ី មាន សារ ះ សំ ខា ន់ ណា ស់ ពី ព្រ ោះ វា មាន ឥ ទ្ធិ ពល ទៅ លើ ទ ម្រ ង់ វត្ត មាន សារ ធាតុ ច ិញ ្ច ឹម Ġ និង ទឹក ក្នុង ដ ី	44	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េ ថា វ ាយ ភាព ដ ី មាន សារ ះ សំ ខ ាន់ ▁	19	▁បានជា គ េ ថា វ ាយ ភាព ដ ី មាន សារ ះ សំ ខ ាន់ ណ ាស់ ពី ព្រ ោះ វា មាន ឥ ទ្ធិ ពល ទៅ លើ ទ ម្រ ង់ វត្ត មាន សារ ធាតុ ច ិ ញ្ច ឹម ▁និង ទឹក ក្នុង ដ ី	43
តើការសិក្សាពីវាយភាពដីមានសារះសំខាន់ដែរឬទេ	null	ការសិក្សាពីវាយភាពដីមានសារះសំខាន់ណាស់ ក្នុងការកំណត់ភាពសមស្របសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ណាមួយជាក់លាក់	null	ការសិក្សាពីវាយភាពដីមានសារះសំខាន់ណាស់ ក្នុងការកំណត់ភាពសមស្របសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ណាមួយជាក់លាក់	ត ើក ារ សិ ក្ស ា ពី វា យ ភាព ដ ី មាន សារ ះ សំ ខា ន់ ដ ែរ ឬ ទេ Ġ	22	ការ សិ ក្ស ា ពី វា យ ភាព ដ ី មាន សារ ះ សំ ខា ន់ ណា ស់ Ġ ក្នុង ការ កំ ណ ត់ ភាព សម ស្រ ប សម ្រា ប់ ការ ប្រ ើប ្រា ស់ ណា មួយ ជា ក់ លា ក់	41	▁តើ ការ ស ិក ្សា ពី វ ាយ ភាព ដ ី មាន សារ ះ សំ ខ ាន់ ដ ែរ ឬ ទេ ▁	21	▁ការសិក្សា ពី វ ាយ ភាព ដ ី មាន សារ ះ សំ ខ ាន់ ណ ាស់ ▁ក្នុង ការ ក ំណ ត់ ភាព សម ស្រ ប ស ម្រ ាប់ ការ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ណា មួយ ជ ាក់ ល ាក់	38
តើវាយភាពដីអាស្រ័យទៅនិងអ្វី	null	វាយភាពដីអាស្រ័យទៅនិងសមាមាត្រធៀបនៃចុណ្ណភាគ ខ្សាច់ ល្បាប់ម៉ដ្ឋ និងដីឥដ្ឋចំណាំដីឥដ្ឋ ពី ០ ទៅ មមល្បាប់ម៉ដ្ឋ ពី ទៅ មមខ្សាច់ម៉ដ្ឋ ពី ទៅ ទៅ មមគ្រួស ពី ទៅ មម	null	វាយភាពដីអាស្រ័យទៅនិងសមាមាត្រធៀបនៃចុណ្ណភាគ ខ្សាច់ ល្បាប់ម៉ដ្ឋ និងដីឥដ្ឋចំណាំដីឥដ្ឋ ពី ០ ទៅ មមល្បាប់ម៉ដ្ឋ ពី ទៅ មមខ្សាច់ម៉ដ្ឋ ពី ទៅ ទៅ មមគ្រួស ពី ទៅ មម	ត ើ វា យ ភាព ដ ី អា ស្រ ័យ ទៅ និង អ ្វី Ġ	14	វា យ ភាព ដ ី អា ស្រ ័យ ទៅ និង សម ាម ាត ្រ ធៀប នៃ ច ុ ណ្ណ ភាគ Ġ ខ្ សា ច ់ Ġ ល ្ប ាប់ ម៉ ដ្ឋ Ġ និង ដ ី ឥ ដ្ឋ ចំ ណា ំ ដ ី ឥ ដ្ឋ Ġ ពី Ġ ០ Ġ ទៅ Ġ ម ម ល ្ប ាប់ ម៉ ដ្ឋ Ġ ពី ĠâĢĭ Ġ ទៅ Ġ ម ម ខ្ សា ច ់ ម៉ ដ្ឋ Ġ ពី ĠâĢĭ Ġ ទៅ ĠâĢĭ Ġ ទៅ Ġ ម ម គ្រ ួស Ġ ពី ĠâĢĭ ĠâĢĭ ទៅ Ġ ម ម	72	▁តើ វ ាយ ភាព ដ ី អា ស្រ ័យ ទៅ និង អ ្វី ▁	13	▁វាយ ភាព ដ ី អា ស្រ ័យ ទៅ និង ស មា មា ត្រ ធៀប នៃ ច ុ ណ្ណ ភាគ ▁ខ្សាច់ ▁ល្ប ាប់ ម៉ ដ្ឋ ▁និង ដ ី ឥ ដ្ឋ ច ំណ ាំ ដ ី ឥ ដ្ឋ ▁ពី ▁០ ▁ទៅ ▁ម ម ល ្ប ាប់ ម៉ ដ្ឋ ▁ពី ▁ទៅ ▁ម ម ខ្ ស ាច់ ម៉ ដ្ឋ ▁ពី ▁ទៅ ▁ទៅ ▁ម ម គ្រ ួស ▁ពី ▁ទៅ ▁ម ម	66
តើសារពាង្គកាយជាអ្វី	null	សារពាង្គកាយក្នុងដីជាប្រភេទសារពាង្គកាយដូចជាពូកបាក់តេរី ផ្សិត ដង្កូវ សត្វល្អិត កណ្ដុរ ពស់ជាដើម សារពាង្គកាយទាំងនេះ មានអន្រកម្មនៅក្នុងបណ្ដាញអាហារដ៏ស៊ាំញាំ នៅពេលដែលសារពាង្គកាយទាំងនេះងាប់ រលួយ វាចូលរួមចំណែកនៅក្នុងវត្តសារធាតុចិញ្ចឹមនៃស្ថានប្រប័ន្ធ បីក្រុសារពាង្គកាយក្នុងដីមាននាទីបំបែកសំណល់រុក្ខជាតិ បង្កើតបានជាមេរោគ ហើយជួយបង្កើតសមត្ថភាពក្នុងការស្រូបយកទឹក និងសារធាតុចិញ្ចឹមរបស់រុក្ខជាតិ	null	សារពាង្គកាយក្នុងដីជាប្រភេទសារពាង្គកាយដូចជាពូកបាក់តេរី ផ្សិត ដង្កូវ សត្វល្អិត កណ្ដុរ ពស់ជាដើម សារពាង្គកាយទាំងនេះ មានអន្រកម្មនៅក្នុងបណ្ដាញអាហារដ៏ស៊ាំញាំ នៅពេលដែលសារពាង្គកាយទាំងនេះងាប់ រលួយ វាចូលរួមចំណែកនៅក្នុងវត្តសារធាតុចិញ្ចឹមនៃស្ថានប្រប័ន្ធ បីក្រុសារពាង្គកាយក្នុងដីមាននាទីបំបែកសំណល់រុក្ខជាតិ បង្កើតបានជាមេរោគ ហើយជួយបង្កើតសមត្ថភាពក្នុងការស្រូបយកទឹក និងសារធាតុចិញ្ចឹមរបស់រុក្ខជាតិ	ត ើស ារ ពា ង្គ កាយ ជា អ ្វី Ġ	9	សារ ពា ង្គ កាយ ក្នុង ដ ី ជា ប្រ ភ េ ទ សារ ពា ង្គ កាយ ដូច ជា ព ូក បា ក់ ត េរ ី Ġ ផ្ សិ ត Ġ ដង ្ក ូវ Ġ ស ត ្វ ល្អ ិត Ġ ក ណ ្ ដ ុរ Ġ ព ស់ ជា ដើម Ġ សារ ពា ង្គ កាយ ទ ាំង នេះ Ġ មាន អ ន្ រក ម្ម នៅ ក្នុង ប ណ ្ ដា ញ អា ហា រ ដ ៏ ស៊ ាំ ញ ាំ Ġ នៅ ពេល ដ ែល សារ ពា ង្គ កាយ ទ ាំង នេះ ង ាប់ Ġ រ ល ួយ Ġ វា ចូលរួមចំណែក នៅ ក្នុង វត្ត សារ ធាតុ ច ិញ ្ច ឹម នៃ ស្ថាន ប្រ ប ័ន ្ ធ Ġ បី ក្រ ុស ារ ពា ង្គ កាយ ក្នុង ដ ី មាន នាទី ប ំ បែក សំ ណ ល់ រ ុក ្ខ ជាតិ Ġ បង ្ក ើត បាន ជា មេ រ ោ គ Ġ ហើយ ជ ួយ បង ្ក ើត សម ត្ថ ភាព ក្នុង ការ ស្រ ូប យក ទឹក Ġ និង សារ ធាតុ ច ិញ ្ច ឹម រ ប ស់ រ ុក ្ខ ជាតិ	167	▁តើ សារ ពា ង្គ កាយ ជា អ ្វី ▁	8	▁សារ ពា ង្គ កាយ ក្នុង ដ ី ជា ប្រ ភ េ ទ សារ ពា ង្គ កាយ ដូច ជា ព ូក ប ាក់ ត េ រី ▁ផ្សិត ▁ដ ង្ក ូវ ▁សត្វ ល្អ ិត ▁ក ណ ្ ដ ុរ ▁ពស់ ជា ដើម ▁សារ ពា ង្គ កាយ ទ ាំង នេះ ▁មាន អ ន ្រ កម្ម នៅ ក្នុង ប ណ ្ ដ ាញ អា ហា រ ដ ៏ ស៊ ាំ ញ ាំ ▁នៅពេល ដ ែល សារ ពា ង្គ កាយ ទ ាំង នេះ ង ាប់ ▁រល ួយ ▁វា ចូលរួមចំណែក នៅ ក្នុង វត្ត សារ ធាតុ ច ិ ញ្ច ឹម នៃ ស្ថាន ប្រ ប ័ ន្ធ ▁បី ក្រ ុ សារ ពា ង្គ កាយ ក្នុង ដ ី មាន នាទី ប ំ បែក ស ំណ ល់ រ ុ ក្ខ ជាតិ ▁បង្កើត បាន ជា ម េរ ោ គ ▁ហើយ ជ ួយ ប ង្ក ើត សម ត្ថ ភាព ក្នុង ការ ស្ រូប យក ទឹក ▁និង សារ ធាតុ ច ិ ញ្ច ឹម រ ប ស់ រ ុ ក្ខ ជាតិ	157
តើដីមានប៉ុន្មានស្រទាប់ ចូររៀបរាប់ស្រទាប់និមួយៗ	null	គេចែកស្រទាប់ដីជាបួនគឺស្រទាប់ ០ ជាស្រទាប់សម្បូរដោយសារធាតុសរីរាង្គសំណល់រុក្ខជាតិ រួមមានស្លឹក ឬមែកឈើងាប់ បន្សល់ទុកនៅក្នុងស្រទាប់នេះ ហើយរលួយបន្តិចម្ដងៗស្រទាប់ A ស្ថិតនៅក្រោមស្រទាប់ O មានពណ៏ខ្មៅនិងសម្បូរដោយសារសារធាតុសរីរាង្គរលួយ ដីស្រទាប់នេះអាចខ្សត់ជីវជាតិ ព្រោះតែការលេញចេញនូវសារធាតុចិញ្ចឹមទៅស្រទាប់ដីជ្រៅខាងក្រោមទៀតស្រទាប់ B ស្ថិតនៅក្រោមស្រទាប់ A សម្បូរទៅដោយសារធាតុចិញ្ចឹមដែលជ្រាបពីស្រទាប់លើៗ ដីស្រទាប់នេះច្រើនសម្បូរទៅដោយសមាសធាតុដែក និងអាលុយមីញ៉ូមស្រទាប់ C ស្ថិតនៅក្រោមស្រទាប់ B ជាស្រទាប់ដែលផ្សំដោយកម្ទេចកម្ទីបានមកពីសំណឹកសិលាមេដោយភាគ ដីស្រទាប់នេះ ស្ថិតនៅជ្រៅ បណ្ដាលអោយឬសរុក្ខជាតិភាគច្រើនមិនអាចចាក់ចូលដល់ ហើយដីស្រទាប់នេះច្រើនឆ្អែតទឹក	null	គេចែកស្រទាប់ដីជាបួនគឺស្រទាប់ ០ ជាស្រទាប់សម្បូរដោយសារធាតុសរីរាង្គសំណល់រុក្ខជាតិ រួមមានស្លឹក ឬមែកឈើងាប់ បន្សល់ទុកនៅក្នុងស្រទាប់នេះ ហើយរលួយបន្តិចម្ដងៗស្រទាប់ A ស្ថិតនៅក្រោមស្រទាប់ O មានពណ៏ខ្មៅនិងសម្បូរដោយសារសារធាតុសរីរាង្គរលួយ ដីស្រទាប់នេះអាចខ្សត់ជីវជាតិ ព្រោះតែការលេញចេញនូវសារធាតុចិញ្ចឹមទៅស្រទាប់ដីជ្រៅខាងក្រោមទៀតស្រទាប់ B ស្ថិតនៅក្រោមស្រទាប់ A សម្បូរទៅដោយសារធាតុចិញ្ចឹមដែលជ្រាបពីស្រទាប់លើៗ ដីស្រទាប់នេះច្រើនសម្បូរទៅដោយសមាសធាតុដែក និងអាលុយមីញ៉ូមស្រទាប់ C ស្ថិតនៅក្រោមស្រទាប់ B ជាស្រទាប់ដែលផ្សំដោយកម្ទេចកម្ទីបានមកពីសំណឹកសិលាមេដោយភាគ ដីស្រទាប់នេះ ស្ថិតនៅជ្រៅ បណ្ដាលអោយឬសរុក្ខជាតិភាគច្រើនមិនអាចចាក់ចូលដល់ ហើយដីស្រទាប់នេះច្រើនឆ្អែតទឹក	ត ើ ដ ី មាន ប៉ ុន ្ម ាន ស្រ ទ ាប់ Ġ ច ូរ រ ៀប រា ប់ ស្រ ទ ាប់ និ មួយ ៗ Ġ	24	គ េច ែក ស្រ ទ ាប់ ដ ី ជា ប ួន គ ឺ ស្រ ទ ាប់ Ġ ០ Ġ ជា ស្រ ទ ាប់ សម្ប ូរ ដោយ សារ ធាតុ ស រី រា ង្គ សំ ណ ល់ រ ុក ្ខ ជាតិ Ġ រួម មាន ស្ ល ឹក Ġ ឬ ម ែក ឈ ើង ាប់ Ġ ប ន្ ស ល់ ទុក នៅ ក្នុង ស្រ ទ ាប់ នេះ Ġ ហើយ រ ល ួយ ប ន្ត ិច ម្ ដង ៗ ស្រ ទ ាប់ ĠA âĢĭ Ġ ស្ ថ ិត នៅ ក្រោម ស្រ ទ ាប់ ĠO âĢĭâĢĭ Ġ មាន ព ណ ៏ ខ្ ម ៅ និង សម្ប ូរ ដោយ សារ សារ ធាតុ ស រី រា ង្គ រ ល ួយ Ġ ដ ី ស្រ ទ ាប់ នេះ អា ច ខ្ ស ត់ ជីវ ជាតិ Ġ ព្រ ោះ តែ ការ ល េញ ចេញ ន ូវ សារ ធាតុ ច ិញ ្ច ឹម ទៅ ស្រ ទ ាប់ ដ ី ជ្រ ៅ ខា ង ក្រោម ទៀត ស្រ ទ ាប់ ĠB âĢĭâĢĭ âĢĭ Ġ ស្ ថ ិត នៅ ក្រោម ស្រ ទ ាប់ ĠA âĢĭ Ġ សម្ប ូរ ទៅ ដោយ សារ ធាតុ ច ិញ ្ច ឹម ដ ែល ជ្រ ាប ពី ស្រ ទ ាប់ លើ ៗ Ġ ដ ី ស្រ ទ ាប់ នេះ ច្ រ ើន សម្ប ូរ ទៅ ដោយ សម ាស ធាតុ ដ ែក Ġ និង អា ល ុយ មី ញ ៉ ូម ស្រ ទ ាប់ ĠC âĢĭâĢĭ Ġ ស្ ថ ិត នៅ ក្រោម ស្រ ទ ាប់ ĠB Ġ ជា ស្រ ទ ាប់ ដ ែល ផ្ សំ ដោយ ក ម្ ទេ ច ក ម្ ទី បាន មក ពី សំ ណ ឹក សិ លា មេ ដោយ ភាគ Ġ ដ ី ស្រ ទ ាប់ នេះ Ġ ស្ ថ ិត នៅ ជ្រ ៅ Ġ ប ណ ្ ដា ល អោយ ឬ ស រ ុក ្ខ ជាតិ ភាគ ច្ រ ើន ម ិន អា ច ច ាក់ ចូល ដល់ Ġ ហើយ ដ ី ស្រ ទ ាប់ នេះ ច្ រ ើន ឆ្ អ ែត ទឹក	286	▁តើ ដ ី មាន ប៉ ុន ្ មាន ស្រ ទ ាប់ ▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ស្រ ទ ាប់ និ មួយ ៗ ▁	22	▁គេច ែក ស្រ ទ ាប់ ដ ី ជា ប ួន គ ឺ ស្រ ទ ាប់ ▁០ ▁ជា ស្រ ទ ាប់ សម្ប ូរ ដោយ សារ ធាតុ ស រី រា ង្គ ស ំណ ល់ រ ុ ក្ខ ជាតិ ▁រួម មាន ស ្ល ឹក ▁ឬ ម ែក ឈ ើង ាប់ ▁បន្សល់ទុក នៅ ក្នុង ស្រ ទ ាប់ នេះ ▁ហើយ រ ល ួយ ប ន្ត ិច ម្ ដង ៗ ស្រ ទ ាប់ ▁A ▁ស្ថិត នៅ ក្រោម ស្រ ទ ាប់ ▁O ▁មាន ព ណ ៏ ខ្ ម ៅ និង សម្ប ូរ ដោយ សារ សារ ធាតុ ស រី រា ង្គ រ ល ួយ ▁ដី ស្រ ទ ាប់ នេះ អា ច ខ្ ស ត់ ជីវ ជាតិ ▁ព្រោះតែ ការ ល េញ ចេញ ន ូវ សារ ធាតុ ច ិ ញ្ច ឹម ទៅ ស្រ ទ ាប់ ដ ី ជ្រ ៅ ខា ង ក្រោម ទៀត ស្រ ទ ាប់ ▁B ▁ស្ថិត នៅ ក្រោម ស្រ ទ ាប់ ▁A ▁សម្បូរ ទៅ ដោយ សារ ធាតុ ច ិ ញ្ច ឹម ដ ែល ជ្រ ាប ពី ស្រ ទ ាប់ លើ ៗ ▁ដី ស្រ ទ ាប់ នេះ ច ្រ ើន សម្ប ូរ ទៅ ដោយ ស មាស ធាតុ ដ ែក ▁និង អា ល ុយ មី ញ ៉ ូម ស្រ ទ ាប់ ▁C ▁ស្ថិត នៅ ក្រោម ស្រ ទ ាប់ ▁B ▁ជា ស្រ ទ ាប់ ដ ែល ផ្ សំ ដោយ ក ម្ ទ េច ក ម្ ទី បាន មក ពី ស ំណ ឹក សិ លា មេ ដោយ ភាគ ▁ដី ស្រ ទ ាប់ នេះ ▁ស្ថិត នៅ ជ្រ ៅ ▁ប ណ ្ ដា ល អោយ ឬ ស រ ុ ក្ខ ជាតិ ភាគ ច ្រ ើន ម ិន អា ច ច ាក់ ចូល ដល់ ▁ហើយ ដ ី ស្រ ទ ាប់ នេះ ច ្រ ើន ឆ្ អ ែត ទឹក	267
ដូចម្ដេចដែលហៅថាស្រទាប់ដី	null	ស្រទាប់ដីគឺជាផ្នែកខុសៗគ្នានៃដី ភាពខុសគ្នានេះអាស្រ័យទៅលើនិងអាកាសធាតុ សណ្ឋានដី សិលាមេ ពេលវេលា និងសកម្មភាពភាវះមានជីវិត	null	ស្រទាប់ដីគឺជាផ្នែកខុសៗគ្នានៃដី ភាពខុសគ្នានេះអាស្រ័យទៅលើនិងអាកាសធាតុ សណ្ឋានដី សិលាមេ ពេលវេលា និងសកម្មភាពភាវះមានជីវិត	ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា ស្រ ទ ាប់ ដ ី Ġ	14	ស្រ ទ ាប់ ដ ី គ ឺ ជា ផ្ ន ែក ខុស ៗ គ្នា នៃ ដ ី Ġ ភាព ខុស គ្នា នេះ អា ស្រ ័យ ទៅ លើ និង អា កាស ធាតុ Ġ ស ណ ្ឋ ាន ដ ី Ġ សិ លា មេ Ġ ពេល វេ លា Ġ និង ស កម្ម ភាព ភា វ ះ មាន ជីវ ិត	52	▁ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា ស្រ ទ ាប់ ដ ី ▁	14	▁ស្រទាប់ ដ ី គ ឺ ជា ផ្ ន ែក ខុស ៗ គ្នា នៃ ដ ី ▁ភាព ខុស គ្នា នេះ អា ស្រ ័យ ទៅ លើ និង អា កាស ធាតុ ▁ស ណ ្ឋ ាន ដ ី ▁សិ លា មេ ▁ពេលវេលា ▁និង ស កម្ម ភាព ភា វ ះ មាន ជីវ ិត	48
ការវិវត្តន៏ដីដោយបាតុភូតធម្មជាតិធ្វើអោយដីខុសគ្នាពីកន្លែងមួយទៅកន្លែងមួយ តើភាពខុសក្នានេះមានលក្ខណះ ដូចម្ដេចខ្លះ	null	ការវិវត្តន៏របស់ដីដោយបាតុភូតធម្មជាតិ ធ្វើអោយដីខុសគ្នាពីកន្លែងមួយទៅកន្លែងទៀតទៅតាម ស្រទាប់ដីវាយភាព សារពាង្គកាយក្នុងដី និងកម្រិតអាស៊ីតរបស់ដីpH	null	ការវិវត្តន៏របស់ដីដោយបាតុភូតធម្មជាតិ ធ្វើអោយដីខុសគ្នាពីកន្លែងមួយទៅកន្លែងទៀតទៅតាម ស្រទាប់ដីវាយភាព សារពាង្គកាយក្នុងដី និងកម្រិតអាស៊ីតរបស់ដីpH	ការ វិ វត្ត ន ៏ ដ ី ដោយ បា ត ុ ភ ូត ធម្ម ជាតិ ធ ្វ ើ អោយ ដ ី ខុស គ្នា ពី កន្លែង មួយ ទៅ កន្លែង មួយ Ġ ត ើ ភាព ខុស ក្ នា នេះ មាន ល ក្ខ ណ ះ Ġ ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ Ġ	48	ការ វិ វត្ត ន ៏ រ ប ស់ ដ ី ដោយ បា ត ុ ភ ូត ធម្ម ជាតិ Ġ ធ ្វ ើ អោយ ដ ី ខុស គ្នា ពី កន្លែង មួយ ទៅ កន្លែង ទៀត ទៅ តា ម Ġ ស្រ ទ ាប់ ដ ី វា យ ភាព Ġ សារ ពា ង្គ កាយ ក្នុង ដ ី Ġ និង ក ម្រ ិត អា ស៊ី ត រ ប ស់ ដ ី p H	62	▁ការ វិ វត្ត ន ៏ ដ ី ដោយ ប ាត ុ ភ ូត ធម្ម ជាតិ ធ ្វ ើ អោយ ដ ី ខុស គ្នា ពី កន្លែង មួយ ទៅ កន្លែង មួយ ▁តើ ភាព ខុស ក ្នា នេះ មាន ល ក្ខ ណ ះ ▁ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ▁	47	▁ការ វិ វត្ត ន ៏ រ ប ស់ ដ ី ដោយ ប ាត ុ ភ ូត ធម្ម ជាតិ ▁ធ្វើអោយ ដ ី ខុស គ្នា ពី កន្លែង មួយ ទៅ កន្លែង ទៀត ទៅ ត ាម ▁ស្រទាប់ ដ ី វ ាយ ភាព ▁សារ ពា ង្គ កាយ ក្នុង ដ ី ▁និង ក ម្រ ិត អា ស៊ី ត រ ប ស់ ដ ី p H	57
តើដីកើតឡើងយ៉ាងដូចម្ដេច	null	ដីកើតឡើងដោយសារលទ្ធផល នៃអណពើបំផ្លាញដោយធម្មជាតិរវាងសិលា ឬ រូធាតុទាំងឡាង ជាមួយអាកាសធាតុដោយល្បឿនយឺត ឈានទៅរកការបាក់បែកប្រេះស្រាំ និងការរិចរឹលនៃសិលា	null	ដីកើតឡើងដោយសារលទ្ធផល នៃអណពើបំផ្លាញដោយធម្មជាតិរវាងសិលា ឬ រូធាតុទាំងឡាង ជាមួយអាកាសធាតុដោយល្បឿនយឺត ឈានទៅរកការបាក់បែកប្រេះស្រាំ និងការរិចរឹលនៃសិលា	ត ើ ដ ី កើត ឡើង យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច Ġ	11	ដ ី កើត ឡើង ដោយ សារ ល ទ្ធ ផល Ġ នៃ អ ណ ព ើប ំ ផ្ល ាញ ដោយ ធម្ម ជាតិ រ វា ង សិ លា Ġ ឬ Ġ រ ូ ធាតុ ទ ាំង ឡា ង Ġ ជា មួយ អា កាស ធាតុ ដោយ ល ្ប ឿន យ ឺត Ġ ឈ ាន ទៅ រក ការ បា ក់ បែក ប្រ េះ ស្រ ាំ Ġ និង ការ រិ ចរ ឹ ល នៃ សិ លា	65	▁តើ ដ ី កើត ឡើង យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច ▁	10	▁ដី កើត ឡើង ដោយ សារ ល ទ្ធ ផល ▁នៃ អ ណ ព ើប ំ ផ្ល ាញ ដោយ ធម្ម ជាតិ រ វ ាង សិ លា ▁ឬ ▁រ ូ ធាតុ ទ ាំង ឡា ង ▁ជាមួយ អា កាស ធាតុ ដោយ ល ្ប ឿន យ ឺត ▁ឈាន ទៅ រក ការ ប ាក់ បែក ប្រ េះ ស្រ ាំ ▁និង ការ រិ ចរ ឹ ល នៃ សិ លា	62
តើដីជាអ្វី	null	ដីជាល្បាយនៃខ្យល់ ទឹក អំបិលខនិជ សារធាតុខនិជ បានមកពិសំណឹក នៃរូបធាតុសរីរាង្គ និងសារពាង្គរស់ ហើយវាជាមជ្ឈដ្ឋានដែលរុក្ខជាតិអាចចាក់ឬសបាន	null	ដីជាល្បាយនៃខ្យល់ ទឹក អំបិលខនិជ សារធាតុខនិជ បានមកពិសំណឹក នៃរូបធាតុសរីរាង្គ និងសារពាង្គរស់ ហើយវាជាមជ្ឈដ្ឋានដែលរុក្ខជាតិអាចចាក់ឬសបាន	ត ើ ដ ី ជា អ ្វី Ġ	7	ដ ី ជា ល ្ប ាយ នៃ ខ្ យ ល់ Ġ ទឹក Ġ អ ំ ប ិល ខ និ ជ Ġ សារ ធាតុ ខ និ ជ Ġ បាន មក ពិ សំ ណ ឹក Ġ នៃ រូប ធាតុ ស រី រា ង្គ Ġ និង សារ ពា ង្គ រស់ Ġ ហើយ វា ជា ម ជ ្ឈ ដ្ឋាន ដ ែល រ ុក ្ខ ជាតិ អា ច ច ាក់ ឬ ស បាន	61	▁តើ ដ ី ជា អ ្វី ▁	6	▁ដី ជា ល ្ប ាយ នៃ ខ្ យ ល់ ▁ទឹក ▁អំបិល ខ និ ជ ▁សារធាតុ ខ និ ជ ▁បាន មក ពិ ស ំណ ឹក ▁នៃ រូប ធាតុ ស រី រា ង្គ ▁និង សារ ពា ង្គ រស់ ▁ហើយ វា ជា ម ជ ្ឈ ដ្ឋាន ដ ែល រ ុ ក្ខ ជាតិ អា ច ច ាក់ ឬ ស បាន	56
តើដំណើពុកផុយមេកានិច និងដំណើរពុកផុយគីមីធ្វើសកម្មភាពយ៉ាងដូចម្ដេច	null	ដំណើរពុកផុយមេកានិច និងដំណើរពុកផុយគីមីតែងតែធ្វើសកម្មភាពរួមគ្នា	null	ដំណើរពុកផុយមេកានិច និងដំណើរពុកផុយគីមីតែងតែធ្វើសកម្មភាពរួមគ្នា	ត ើ ដំ ណ ើ ពុ ក ផ ុយ មេ កា និ ច Ġ និង ដំណើរ ពុ ក ផ ុយ គី មី ធ ្វ ើស កម្ម ភាព យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច Ġ	31	ដំណើរ ពុ ក ផ ុយ មេ កា និ ច Ġ និង ដំណើរ ពុ ក ផ ុយ គី មី តែ ង តែ ធ ្វ ើស កម្ម ភាព រួម គ្នា	27	▁តើ ដ ំណ ើ ព ុក ផ ុយ ម េក ាន ិច ▁និង ដំណើរ ព ុក ផ ុយ គី មី ធ ្វ ើស កម្ម ភាព យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច ▁	30	▁ដំណើរ ព ុក ផ ុយ ម េក ាន ិច ▁និង ដំណើរ ព ុក ផ ុយ គី មី ត ែង តែ ធ ្វ ើស កម្ម ភាព រួម គ្នា	27
តើរបេះរូប និងរបេះគីមីមានលក្ខណះដូចម្ដេច	null	របេះរូប ឬរបេះមេកានិចគែជាឥទ្ធិពលនៃចលនាទឹក សីតុណ្ហផាព ខ្យល់ កម្ដៅ និងកត្តាជីវះ ទូលើសិលាមេ ក្នុងដំណើរបង្អករបេះគីមី គឺជាឥទ្ធិពលខនិជនៅក្នុងសិលាដែរមានប្រតិកម្មជាមួយនិងកត្តាផ្សេង២ដូចជា កត្តាទឹក អុកស៊ីសែន កាបូនកម្ម អាស៊ីតស៊ូលផូរិច និងកត្តាអាស៊ីតរុក្ខជាតិ	null	របេះរូប ឬរបេះមេកានិចគែជាឥទ្ធិពលនៃចលនាទឹក សីតុណ្ហផាព ខ្យល់ កម្ដៅ និងកត្តាជីវះ ទូលើសិលាមេ ក្នុងដំណើរបង្អករបេះគីមី គឺជាឥទ្ធិពលខនិជនៅក្នុងសិលាដែរមានប្រតិកម្មជាមួយនិងកត្តាផ្សេង២ដូចជា កត្តាទឹក អុកស៊ីសែន កាបូនកម្ម អាស៊ីតស៊ូលផូរិច និងកត្តាអាស៊ីតរុក្ខជាតិ	ត ើរ ប េះ រូប Ġ និង រ ប េះ គី មី មាន ល ក្ខ ណ ះ ដូច ម្ ដ េច Ġ	20	រ ប េះ រូប Ġ ឬ រ ប េះ មេ កា និ ច គ ែ ជា ឥ ទ្ធិ ពល នៃ ច ល នា ទឹក Ġ សី ត ុ ណ ្ហ ផ ា ព Ġ ខ្ យ ល់ Ġ ក ម្ ដ ៅ Ġ និង ក ត្ត ា ជីវ ះ Ġ ទូ លើ សិ លា មេ Ġ ក្នុង ដំណើរ បង ្អ ករ ប េះ គី មី Ġ គ ឺ ជា ឥ ទ្ធិ ពល ខ និ ជន ៅ ក្នុង សិ លា ដ ែរ មាន ប្រ តិ កម្ម ជា មួយ និង ក ត្ត ា ផ្ សេ ង ២ ដូច ជា Ġ ក ត្ត ា ទឹក Ġ អ ុក ស៊ី សែន Ġ កា បូ ន កម្ម Ġ អា ស៊ី ត ស៊ូ ល ផ ូរ ិច Ġ និង ក ត្ត ា អា ស៊ី ត រ ុក ្ខ ជាតិ	120	▁តើ រ ប េះ រូប ▁និង រ ប េះ គី មី មាន ល ក្ខ ណ ះ ដូច ម្ ដ េច ▁	20	▁រប េះ រូប ▁ឬ រ ប េះ ម េក ាន ិច គ ែ ជា ឥ ទ្ធិ ពល នៃ ច ល នា ទឹក ▁ស ីត ុ ណ ្ហ ផ ា ព ▁ខ្យល់ ▁ក ម្ ដ ៅ ▁និង ក ត្ត ា ជីវ ះ ▁ទូល ើស ិល ាម េ ▁ក្នុង ដំណើរ បង ្អ ករ ប េះ គី មី ▁គឺជា ឥ ទ្ធិ ពល ខ និ ជ នៅ ក្នុង សិ លា ដ ែរ មាន ប្រ តិ កម្ម ជា មួយ និង ក ត្ត ា ផ្ ស េង ២ ដូច ជា ▁កត្តា ទឹក ▁អុក ស៊ី សែន ▁កា ប ូន កម្ម ▁អាស៊ី ត ស៊ូ ល ផ ូរ ិច ▁និង ក ត្ត ា អា ស៊ី ត រ ុ ក្ខ ជាតិ	111
ចូរនិយាយពីដំណើរពុកផុយគីមី ដោយសារពាង្កកាយមានជីវិត	null	គ្រាប់រុក្ខជាតិដែលធ្លាក់លើដីនៅលើផ្ទៃសិលាដុះពន្លក ហើយឬសវាបានចាក់ទៅក្នុងស្នាមប្រេះនៃសិលា នៅពេលឬសរុក្ខជាតិដុះលូតលាស់ វាបង្កើតបានជាអាស៊ីតខ្សោយ ហើយធ្វើអោយសិលានៅជុះវិញឬសរលាយយឺតៗ នៅពេលរុក្ខជាតិលូតលាស់ជាអាស៊ីតដែលវាបង្កើតបានជា្របចូលក្នុងសិលា និងធ្វើអោយខនិជមួយចំនួនរលាយ ក្នុងពេលនោះ សិលាត្រូវបែកជាបំណែកតូចៗ	null	គ្រាប់រុក្ខជាតិដែលធ្លាក់លើដីនៅលើផ្ទៃសិលាដុះពន្លក ហើយឬសវាបានចាក់ទៅក្នុងស្នាមប្រេះនៃសិលា នៅពេលឬសរុក្ខជាតិដុះលូតលាស់ វាបង្កើតបានជាអាស៊ីតខ្សោយ ហើយធ្វើអោយសិលានៅជុះវិញឬសរលាយយឺតៗ នៅពេលរុក្ខជាតិលូតលាស់ជាអាស៊ីតដែលវាបង្កើតបានជា្របចូលក្នុងសិលា និងធ្វើអោយខនិជមួយចំនួនរលាយ ក្នុងពេលនោះ សិលាត្រូវបែកជាបំណែកតូចៗ	ច ូរ និ យា យ ពី ដំណើរ ពុ ក ផ ុយ គី មី Ġ ដោយ សារ ពា ង្ក កាយ មាន ជីវ ិត Ġ	21	គ្រាប់ រ ុក ្ខ ជាតិ ដ ែល ធ ្លា ក់ លើ ដ ីន ៅ លើ ផ្ ទ ៃ សិ លា ដ ុះ ព ន្ ល ក Ġ ហើយ ឬ ស វា បាន ច ាក់ ទៅ ក្នុង ស្ន ាម ប្រ េះ នៃ សិ លា Ġ នៅ ពេល ឬ ស រ ុក ្ខ ជាតិ ដ ុះ ល ូត លាស់ Ġ វា បង ្ក ើត បាន ជា អា ស៊ី ត ខ្សោយ Ġ ហើយ ធ ្វ ើ អោយ សិ លាន ៅ ជ ុះ វិញ ឬ ស រ លា យ យ ឺត ៗ Ġ នៅ ពេល រ ុក ្ខ ជាតិ ល ូត លាស់ ជា អា ស៊ី ត ដ ែល វា បង ្ក ើត បាន ជា ្រ ប ចូល ក្នុង សិ លា Ġ និង ធ ្វ ើ អោយ ខ និ ជ មួយ ចំ ន ួន រ លា យ Ġ ក្នុង ពេល ន ោះ Ġ សិ លា ត្រូវ បែក ជា ប ំណ ែក តូ ច ៗ	141	▁ចូរ ន ិយ ាយ ពី ដំណើរ ព ុក ផ ុយ គី មី ▁ដោយសារ ពា ង្ក កាយ មាន ជីវ ិត ▁	19	▁គ្រាប់ រ ុ ក្ខ ជាតិ ដ ែល ធ ្ល ាក់ លើ ដ ី នៅ លើ ផ្ ទ ៃ សិ លា ដ ុះ ព ន ្ល ក ▁ហើយ ឬ ស វា បាន ច ាក់ ទៅ ក្នុង ស្ន ាម ប្រ េះ នៃ សិ លា ▁នៅពេល ឬ ស រ ុ ក្ខ ជាតិ ដ ុះ ល ូត លាស់ ▁វា ប ង្ក ើត បាន ជា អា ស៊ី ត ខ្សោយ ▁ហើយ ធ ្វ ើ អោយ សិ លាន ៅ ជ ុះ វិញ ឬ ស រ ល ាយ យ ឺត ៗ ▁នៅពេល រ ុ ក្ខ ជាតិ ល ូត លាស់ ជា អា ស៊ី ត ដ ែល វ ាប ង្ក ើត បាន ជា ្រ ប ចូល ក្នុង សិ លា ▁និង ធ ្វ ើ អោយ ខ និ ជ មួយ ចំ ន ួន រ ល ាយ ▁ក្នុង ពេល ន ោះ ▁សិ លា ត្រូវ បែក ជា ប ំណ ែក ត ូច ៗ	139
ចូរនិយាយពីដំណើរពុកផុយគីមីដោយអុកស៊ីសែន	null	ឧស្ម័នអុកស៊ីសែននៅក្នុងខ្យល់ ជាមូលហេតុសំខាន់នៃដំណើរពុកផុយគីមី ប្រសិនបើយើងដាក់លោហះ ដុចជាដែកនៅហាលភ្លៀង យើងនិងឃើញដែកមានប្រតិកម្មជាមួយអុកស៊ីសែនក្នុងទឹកក្នុងលមនាំមួយហៅថាអុកស៊ីតកម្ម លទ្ធផលនៃអុកស៊ីតកម្មគឺច្រេះ សិលាដែលមានផ្ទុកដែក ក៏ធ្វើអុកស៊ីតកម្ម ឬច្រែះដែរ ច្រែះធ្វើអោយសិលាទន់ ហើយេជ្រុះកម្ទេច និងមានពណ៏ក្រហម ឬត្នោត	null	ឧស្ម័នអុកស៊ីសែននៅក្នុងខ្យល់ ជាមូលហេតុសំខាន់នៃដំណើរពុកផុយគីមី ប្រសិនបើយើងដាក់លោហះ ដុចជាដែកនៅហាលភ្លៀង យើងនិងឃើញដែកមានប្រតិកម្មជាមួយអុកស៊ីសែនក្នុងទឹកក្នុងលមនាំមួយហៅថាអុកស៊ីតកម្ម លទ្ធផលនៃអុកស៊ីតកម្មគឺច្រេះ សិលាដែលមានផ្ទុកដែក ក៏ធ្វើអុកស៊ីតកម្ម ឬច្រែះដែរ ច្រែះធ្វើអោយសិលាទន់ ហើយេជ្រុះកម្ទេច និងមានពណ៏ក្រហម ឬត្នោត	ច ូរ និ យា យ ពី ដំណើរ ពុ ក ផ ុយ គី មី ដោយ អ ុក ស៊ី សែន Ġ	18	ឧ ស្ម ័ន អ ុក ស៊ី សែន នៅ ក្នុង ខ្ យ ល់ Ġ ជា ម ូល ហេតុ សំ ខា ន់ នៃ ដំណើរ ពុ ក ផ ុយ គី មី Ġ ប្រ សិ ន ប ើយ ើង ដា ក់ ល ោ ហ ះ Ġ ដ ុច ជា ដ ែក នៅ ហា ល ភ្ល ៀង Ġ យ ើង និង ឃើញ ដ ែក មាន ប្រ តិ កម្ម ជា មួយ អ ុក ស៊ី សែន ក្នុង ទឹក ក្នុង ល ម នាំ មួយ ហ ៅ ថា អ ុក ស៊ី ត កម្ម Ġ ល ទ្ធ ផល នៃ អ ុក ស៊ី ត កម្ម គ ឺ ច្ រ េះ Ġ សិ លា ដ ែល មាន ផ្ ទុក ដ ែក Ġ ក ៏ ធ ្វ ើ អ ុក ស៊ី ត កម្ម Ġ ឬ ច្ រ ែ ះ ដ ែរ Ġ ច្ រ ែ ះ ធ ្វ ើ អោយ សិ លា ទ ន់ Ġ ហើយ េ ជ្រ ុះ ក ម្ ទេ ច Ġ និង មាន ព ណ ៏ ក្រ ហ ម Ġ ឬ ត ្ន ោត	152	▁ចូរ ន ិយ ាយ ពី ដំណើរ ព ុក ផ ុយ គី មី ដោយ អ ុក ស៊ី សែន ▁	17	▁ឧស្ម័ន អ ុក ស៊ី សែន នៅ ក្នុង ខ្ យ ល់ ▁ជា ម ូល ហេតុ សំ ខ ាន់ នៃ ដំណើរ ព ុក ផ ុយ គី មី ▁ប្រសិនបើ យ ើង ដ ាក់ ល ោ ហ ះ ▁ដ ុច ជា ដ ែក នៅ ហា ល ភ្ល ៀង ▁យើង និង ឃើញ ដ ែក មាន ប្រ តិ កម្ម ជា មួយ អ ុក ស៊ី សែន ក្នុង ទឹក ក្នុង ល ម នាំ មួយ ហ ៅ ថា អ ុក ស៊ី ត កម្ម ▁លទ្ធផល នៃ អ ុក ស៊ី ត កម្ម គ ឺ ច ្រ េះ ▁សិ លា ដ ែល មាន ផ្ ទុក ដ ែក ▁ក៏ ធ ្វ ើ អ ុក ស៊ី ត កម្ម ▁ឬ ច ្រ ែ ះ ដ ែរ ▁ច្រ ែ ះ ធ ្វ ើ អោយ សិ លា ទ ន់ ▁ហើយ េ ជ្រ ុះ ក ម្ ទ េច ▁និង មាន ព ណ ៏ ក្រ ហ ម ▁ឬ ត ្ន ោត	142
ចូរនិយាយពីដំណើរពុកផុយគីមីដោយភ្លៀងអាស៊ីត	null	ចំហេះដោយឥន្ទនះដុចជាធ្យូង ប្រេង និងឧស្ម័ន អាចពំពុលអាកាសជាមយយនិងសមាសធាតុនៃ ស្ពាន់ធ័រ កាបូន និងអាសូត សមាសធាតុទាំងនេះ ធ្វើប្រតិកម្មគីមី ជាមួយចំហាយទឹកក្នុងពពកបង្កើតបានទៅជាអាស៊ីត អាស៊ីតទាំងនេះលាយជាមួយនិងដំណក់ទឹកភ្លៀង ហើយធ្លាក់ចុះមកជាផ្លៀងអាស៊ីត ភ្លៀងអាស៊ីតជាមូលហេតុមួយលឿនបំផុតនៃដំណើរបុកផុយគីមី	null	ចំហេះដោយឥន្ទនះដុចជាធ្យូង ប្រេង និងឧស្ម័ន អាចពំពុលអាកាសជាមយយនិងសមាសធាតុនៃ ស្ពាន់ធ័រ កាបូន និងអាសូត សមាសធាតុទាំងនេះ ធ្វើប្រតិកម្មគីមី ជាមួយចំហាយទឹកក្នុងពពកបង្កើតបានទៅជាអាស៊ីត អាស៊ីតទាំងនេះលាយជាមួយនិងដំណក់ទឹកភ្លៀង ហើយធ្លាក់ចុះមកជាផ្លៀងអាស៊ីត ភ្លៀងអាស៊ីតជាមូលហេតុមួយលឿនបំផុតនៃដំណើរបុកផុយគីមី	ច ូរ និ យា យ ពី ដំណើរ ពុ ក ផ ុយ គី មី ដោយ ភ្ល ៀង អា ស៊ី ត Ġ	19	ចំ ហ េះ ដោយ ឥ ន្ទ ន ះ ដ ុច ជា ធ ្យូ ង Ġ ប្រ េង Ġ និង ឧ ស្ម ័ន Ġ អា ច ព ំព ុល អា កាស ជា ម យ យ និង សម ាស ធាតុ នៃ Ġ ស្ព ាន់ ធ ័រ Ġ កា បូ ន Ġ និង អា ស ូត Ġ សម ាស ធាតុ ទ ាំង នេះ Ġ ធ ្វ ើប ្រ តិ កម្ម គី មី Ġ ជា មួយ ចំ ហា យ ទឹក ក្នុង ព ព ក បង ្ក ើត បាន ទៅ ជា អា ស៊ី ត Ġ អា ស៊ី ត ទ ាំង នេះ លា យ ជា មួយ និង ដំ ណ ក់ ទឹក ភ្ល ៀង Ġ ហើយ ធ ្លា ក់ ច ុះ មក ជា ផ្ល ៀង អា ស៊ី ត Ġ ភ្ល ៀង អា ស៊ី ត ជា ម ូល ហេតុ មួយ ល ឿន ប ំ ផ ុត នៃ ដំណើរ ប ុក ផ ុយ គី មី	134	▁ចូរ ន ិយ ាយ ពី ដំណើរ ព ុក ផ ុយ គី មី ដោយ ភ្ល ៀង អា ស៊ី ត ▁	18	▁ចំហ េះ ដោយ ឥ ន្ទ ន ះ ដ ុច ជា ធ ្យូ ង ▁ប្រេង ▁និង ឧ ស្ម ័ន ▁អាច ព ំព ុល អា កាស ជា ម យ យ និង ស មាស ធាតុ នៃ ▁ស្ពាន ់ ធ ័រ ▁កា ប ូន ▁និង អា ស ូត ▁សម ាស ធាតុ ទ ាំង នេះ ▁ធ្វើ ប្រ តិ កម្ម គី មី ▁ជាមួយ ចំ ហ ាយ ទឹក ក្នុង ព ព ក ប ង្ក ើត បាន ទៅ ជា អា ស៊ី ត ▁អាស៊ី ត ទ ាំង នេះ ល ាយ ជា មួយ និង ដ ំណ ក់ ទឹក ភ្ល ៀង ▁ហើយ ធ ្ល ាក់ ច ុះ មក ជា ផ្ល ៀង អា ស៊ី ត ▁ភ្លៀង អា ស៊ី ត ជា ម ូល ហេតុ មួយ ល ឿន ប ំ ផ ុត នៃ ដំណើរ ប ុក ផ ុយ គី មី	126
តើយើងត្រូវមានវិធានការអ្វីខ្លះ ក្នុងការកាត់បន្ថយកំណកអាកាសអាស៊ីតនៅក្នុងបរិយាកាស	null	ដើម្បីកាត់បន្ថយកំណកអាកាសអាស៊ីនៅក្នុងបរិយាកាសយើងត្រូវមានវិធានការណ៏ កាត់បន្ថយការបញ្ចេញផ្សែងពុលទៅក្នុងបរិយាកាសដូចជាស្ពាន់ធ័រអុកស៊ីត អាសូតអុកស៊ីតជាដើម	null	ដើម្បីកាត់បន្ថយកំណកអាកាសអាស៊ីនៅក្នុងបរិយាកាសយើងត្រូវមានវិធានការណ៏ កាត់បន្ថយការបញ្ចេញផ្សែងពុលទៅក្នុងបរិយាកាសដូចជាស្ពាន់ធ័រអុកស៊ីត អាសូតអុកស៊ីតជាដើម	ត ើយ ើង ត្រូវ មាន វិ ធាន ការ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ក្នុង ការ កាត់ បន្ថយ កំ ណ ក អា កាស អា ស៊ី ត នៅ ក្នុង បរ ិយ ាក ាស Ġ	31	ដើម ្ប ី កាត់ បន្ថយ កំ ណ ក អា កាស អា ស៊ី នៅ ក្នុង បរ ិយ ាក ាស យ ើង ត្រូវ មាន វិ ធាន ការ ណ ៏ Ġ កាត់ បន្ថយ ការ បញ្ច េញ ផ្ ស ែង ពុ ល ទៅ ក្នុង បរ ិយ ាក ាស ដូច ជា ស្ព ាន់ ធ ័រ អ ុក ស៊ី ត Ġ អា ស ូត អ ុក ស៊ី ត ជា ដើម	62	▁តើ យ ើង ត្រូវ មាន វិ ធាន ការ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ក្នុង ការ កាត់ បន្ថយ ក ំណ ក អា កាស អា ស៊ី ត នៅ ក្នុង ប រិយា កាស ▁	30	▁ដើម្បី កាត់ បន្ថយ ក ំណ ក អា កាស អា ស៊ី នៅ ក្នុង ប រិយា កាស យ ើង ត្រូវ មាន វិ ធាន ការ ណ ៏ ▁កាត់បន្ថយ ការ បញ្ច េញ ផ្ ស ែង ព ុល ទៅ ក្នុង ប រិយា កាស ដូច ជា ស្ ពាន់ ធ ័រ អ ុក ស៊ី ត ▁អា ស ូត អ ុក ស៊ី ត ជា ដើម	57
តើភ្លៀងអាស៊ីតបង្ករផលប៉ហពាល់អ្វីខ្លះដល់ភាវះរស់ក្នុុងទឹក និងលើគោក	null	ភ្លៀងអាស៊ីតបង្ករផលប៉ហពាល់ដល់ភាវហរស់ក្នុងទឹក និងលើគោកដូចជាភ្លៀងអាស៊ីតបានរំដោះអាលុយមីញ៉ូមពីក្នុងដីធ្វើអោយសារធាតុផ្សេងៗទៀតថយចុះដូចជាម៉ាញ៉េស្យូម និងកាល់ស្យូមជាដើមអាលុយមីញ៉ូមអាចចូលទៅក្នុងទឹក បឹង ស្ទឹង ទន្លេ រូចផ្ដុះគ្នានៅក្នុងស្រកីត្រី ដែធ្វើអោយរាំងស្ទះដល់ដំណកដង្ហើមរបស់ត្រីអាលុយមីញ៉ូមក៏បំពុលមនុស្សតាមរយះទឹកផងដែរភ្លៀងអាស៊ីធ្លាក់ចុះមកបានច្រោះយកកាល់ស្យូមចេញពីដីធ្វើអោយខ្វះជាតិកាល់ស្យូមសម្រាប់រុក្ខជាតិ ហើយសត្វខ្យងតូចៗដែលស៊ីរុក្ខជាតុក៏ខ្វះជាតិកសល់ស្យូមដែរសត្វចាប់ស៊ីខ្យងទាំងនោះ នាំអោយខ្វះជាតិកាល់ស្យូមដែលជាហេតុធ្វើអោយពងរបស់វាខុសពីប្រក្រតី	null	ភ្លៀងអាស៊ីតបង្ករផលប៉ហពាល់ដល់ភាវហរស់ក្នុងទឹក និងលើគោកដូចជាភ្លៀងអាស៊ីតបានរំដោះអាលុយមីញ៉ូមពីក្នុងដីធ្វើអោយសារធាតុផ្សេងៗទៀតថយចុះដូចជាម៉ាញ៉េស្យូម និងកាល់ស្យូមជាដើមអាលុយមីញ៉ូមអាចចូលទៅក្នុងទឹក បឹង ស្ទឹង ទន្លេ រូចផ្ដុះគ្នានៅក្នុងស្រកីត្រី ដែធ្វើអោយរាំងស្ទះដល់ដំណកដង្ហើមរបស់ត្រីអាលុយមីញ៉ូមក៏បំពុលមនុស្សតាមរយះទឹកផងដែរភ្លៀងអាស៊ីធ្លាក់ចុះមកបានច្រោះយកកាល់ស្យូមចេញពីដីធ្វើអោយខ្វះជាតិកាល់ស្យូមសម្រាប់រុក្ខជាតិ ហើយសត្វខ្យងតូចៗដែលស៊ីរុក្ខជាតុក៏ខ្វះជាតិកសល់ស្យូមដែរសត្វចាប់ស៊ីខ្យងទាំងនោះ នាំអោយខ្វះជាតិកាល់ស្យូមដែលជាហេតុធ្វើអោយពងរបស់វាខុសពីប្រក្រតី	ត ើ ភ្ល ៀង អា ស៊ី ត បង ្ក រ ផល ប៉ ហ ពា ល់ អ ្វី ខ្ ល ះ ដល់ ភា វ ះ រស់ ក្ នុ ុង ទឹក Ġ និង លើ គោ ក Ġ	33	ភ្ល ៀង អា ស៊ី ត បង ្ក រ ផល ប៉ ហ ពា ល់ ដល់ ភា វ ហ រស់ ក្នុង ទឹក Ġ និង លើ គោ ក ដូច ជា ភ្ល ៀង អា ស៊ី ត បាន រំ ដ ោះ អា ល ុយ មី ញ ៉ ូម ពី ក្នុង ដ ី ធ ្វ ើ អោយ សារ ធាតុ ផ្ សេ ង ៗ ទៀត ថ យ ច ុះ ដូច ជា ម៉ា ញ ៉ េស ្យូ ម Ġ និង កាល ់ ស្ យ ូម ជា ដើម អា ល ុយ មី ញ ៉ ូម អា ច ចូល ទៅ ក្នុង ទឹក Ġ ប ឹង Ġ ស្ទ ឹង Ġ ទ ន្ ល េ Ġ រ ូច ផ្ ដ ុះ គ្នា នៅ ក្នុង ស្រ ក ីត ្រី Ġ ដ ែ ធ ្វ ើ អោយ រា ំ ង ស្ទ ះ ដល់ ដំ ណ ក ដង ្ហ ើម រ ប ស់ ត្រ ី អា ល ុយ មី ញ ៉ ូម ក ៏ ប ំព ុល ម នុ ស្ស តា ម រយ ះ ទឹក ផ ង ដ ែរ ភ្ល ៀង អា ស៊ី ធ ្លា ក់ ច ុះ មក បាន ច្ រ ោះ យក កាល ់ ស្ យ ូម ចេញ ពី ដ ី ធ ្វ ើ អោយ ខ្វ ះ ជាតិ កាល ់ ស្ យ ូម សម ្រា ប់ រ ុក ្ខ ជាតិ Ġ ហើយ ស ត ្វ ខ្ យ ង តូ ច ៗ ដ ែល ស៊ី រ ុក ្ខ ជា ត ុក ៏ ខ្វ ះ ជាតិ ក ស ល់ ស្ យ ូម ដ ែរ ស ត ្វ ច ាប់ ស៊ី ខ្ យ ង ទ ាំង ន ោះ Ġ នាំ អោយ ខ្វ ះ ជាតិ កាល ់ ស្ យ ូម ដ ែល ជា ហេតុ ធ ្វ ើ អោយ ព ង រ ប ស់ វា ខុស ពី ប្រ ក្រ តី	273	▁តើ ភ្ល ៀង អា ស៊ី ត ប ង្ក រ ផល ប៉ ហ ព ាល់ អ ្វី ខ្ ល ះ ដល់ ភា វ ះ រស់ ក្ នុ ុង ទឹក ▁និង លើ គ ោក ▁	32	▁ភ្លៀង អា ស៊ី ត ប ង្ក រ ផល ប៉ ហ ព ាល់ ដល់ ភា វ ហ រស់ ក្នុង ទឹក ▁និង លើ គ ោក ដូច ជា ភ្ល ៀង អា ស៊ី ត បាន រំ ដ ោះ អា ល ុយ មី ញ ៉ ូម ពី ក្នុង ដ ី ធ ្វ ើ អោយ សារ ធាតុ ផ្ ស េង ៗ ទៀត ថ យ ច ុះ ដូច ជា ម៉ា ញ ៉ េស ្យូ ម ▁និង ក ាល់ ស ្យូ ម ជា ដើម អា ល ុយ មី ញ ៉ ូម អា ច ចូល ទៅ ក្នុង ទឹក ▁បឹង ▁ស្ទឹង ▁ទន្លេ ▁រ ូច ផ្ ដ ុះ គ្នា នៅ ក្នុង ស្រ ក ីត ្រី ▁ដ ែ ធ ្វ ើ អោយ រ ាំង ស្ទ ះ ដល់ ដ ំណ ក ដ ង្ហ ើម រ ប ស់ ត្រ ី អា ល ុយ មី ញ ៉ ូ មក ៏ ប ំព ុល ម នុ ស្ស ត ាម រយ ះ ទឹក ផ ង ដ ែរ ភ្ល ៀង អា ស៊ី ធ ្ល ាក់ ច ុះ មក បាន ច ្រ ោះ យក ក ាល់ ស ្យូ ម ចេញ ពី ដ ី ធ ្វ ើ អោយ ខ្វ ះ ជាតិ ក ាល់ ស ្យូ ម ស ម្រ ាប់ រ ុ ក្ខ ជាតិ ▁ហើយ ស ត ្វ ខ្ យ ង ត ូច ៗ ដ ែល ស៊ី រ ុ ក្ខ ជា ត ុក ៏ ខ្វ ះ ជាតិ ក ស ល់ ស ្យូ ម ដ ែរ ស ត ្វ ច ាប់ ស៊ី ខ្ យ ង ទ ាំង ន ោះ ▁នាំ អោយ ខ្វ ះ ជាតិ ក ាល់ ស ្យូ ម ដ ែល ជា ហេតុ ធ ្វ ើ អោយ ព ង រ ប ស់ វា ខុស ពី ប្រ ក្រ តី	266
តើភ្លៀងអាស៊ីតកើតឡើងដោយសារអ្វី	null	ភ្លៀងអាស៊ិតកើតឡងដោយសារប្រតិកម្មរវាង ស្បាន់ធ័រឌីអុកស៊ីត និងអាសូតអុកស៊ីតដែលបញ្ចេញដោយសក្មភាពមនុស្ស ជាមួយនិងចំហាយទឹកនៅក្នុងបរិយាកាស បង្កើតបានជាកំណកអាកាសអាស៊ីត បន្ទាប់មកធ្លាក់មកលើផ្ទៃដិក្នុងទម្រង់ជាភ្លៀងអាស៊ីត	null	ភ្លៀងអាស៊ិតកើតឡងដោយសារប្រតិកម្មរវាង ស្បាន់ធ័រឌីអុកស៊ីត និងអាសូតអុកស៊ីតដែលបញ្ចេញដោយសក្មភាពមនុស្ស ជាមួយនិងចំហាយទឹកនៅក្នុងបរិយាកាស បង្កើតបានជាកំណកអាកាសអាស៊ីត បន្ទាប់មកធ្លាក់មកលើផ្ទៃដិក្នុងទម្រង់ជាភ្លៀងអាស៊ីត	ត ើ ភ្ល ៀង អា ស៊ី ត កើត ឡើង ដោយ សារ អ ្វី Ġ	13	ភ្ល ៀង អា ស៊ ិត កើត ឡ ង ដោយ សារ ប្រ តិ កម្ម រ វា ង Ġ ស្ បាន ់ ធ ័រ ឌី អ ុក ស៊ី ត Ġ និង អា ស ូត អ ុក ស៊ី ត ដ ែល បញ្ច េញ ដោយ ស ក្ ម ភាព ម នុ ស្ស Ġ ជា មួយ និង ចំ ហា យ ទឹក នៅ ក្នុង បរ ិយ ាក ាស Ġ បង ្ក ើត បាន ជា កំ ណ ក អា កាស អា ស៊ី ត Ġ បន្ទាប់ មក ធ ្លា ក់ មក លើ ផ្ ទ ៃ ដ ិក ្ន ុង ទ ម្រ ង់ ជា ភ្ល ៀង អា ស៊ី ត Âł	95	▁តើ ភ្ល ៀង អា ស៊ី ត កើត ឡើង ដោយ សារ អ ្វី ▁	12	▁ភ្លៀង អា ស៊ ិត កើត ឡ ង ដោយ សារ ប្រ តិ កម្ម រ វ ាង ▁ស្ ប ាន់ ធ ័រ ឌី អ ុក ស៊ី ត ▁និង អា ស ូត អ ុក ស៊ី ត ដ ែល បញ្ច េញ ដោយ ស ក ្ម ភាព ម នុ ស្ស ▁ជាមួយនិង ចំ ហ ាយ ទឹក នៅ ក្នុង ប រិយា កាស ▁បង្កើត បាន ជា ក ំណ ក អា កាស អា ស៊ី ត ▁បន្ទាប់មក ធ ្ល ាក់ មក លើ ផ្ ទ ៃ ដ ិ ក្នុង ទ ម្រ ង់ ជា ភ្ល ៀង អា ស៊ី ត ▁	87
តើកាបូនឌីអុកស៊ីតធ្វើអោយមានការពុកផុយគីមីយ៉ាងដូចម្ដេច	null	កាបុនឌីអុកស៊ីតជាមូលហេតុមួយនៃដំណើរពុកផុយគីមី នៅពេលដែលកាបូនឌីអុកស៊ីតរលាយនៅក្នុងទឹកភ្លៀង និងក្នុងទឹកដែលលិចទៅក្នុងប្រហោងខ្យល់នៅក្នុងដី ជាលទ្ធផល វាបង្កើតបានជាអាស៊ីតកាបូនិច អាស៊ិតកាបូនិចងាយធ្វើអោយសិលាបុកផុយដូចជា ថ្មម៉ាប និងថ្មបោរ	null	កាបុនឌីអុកស៊ីតជាមូលហេតុមួយនៃដំណើរពុកផុយគីមី នៅពេលដែលកាបូនឌីអុកស៊ីតរលាយនៅក្នុងទឹកភ្លៀង និងក្នុងទឹកដែលលិចទៅក្នុងប្រហោងខ្យល់នៅក្នុងដី ជាលទ្ធផល វាបង្កើតបានជាអាស៊ីតកាបូនិច អាស៊ិតកាបូនិចងាយធ្វើអោយសិលាបុកផុយដូចជា ថ្មម៉ាប និងថ្មបោរ	ត ើក ាប ូន ឌី អ ុក ស៊ី ត ធ ្វ ើ អោយ មាន ការ ពុ ក ផ ុយ គី មី យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច Ġ	26	កា ប ុន ឌី អ ុក ស៊ី ត ជា ម ូល ហេតុ មួយ នៃ ដំណើរ ពុ ក ផ ុយ គី មី Ġ នៅ ពេល ដ ែល កា បូ ន ឌី អ ុក ស៊ី ត រ លា យ នៅ ក្នុង ទឹក ភ្ល ៀង Ġ និង ក្នុង ទឹក ដ ែល ល ិច ទៅ ក្នុង ប្រ ហ ោង ខ្ យ ល់ នៅ ក្នុង ដ ី Ġ ជា ល ទ្ធ ផល Ġ វា បង ្ក ើត បាន ជា អា ស៊ី ត កា បូ និ ច Ġ អា ស៊ ិត កា បូ និ ច ង ាយ ធ ្វ ើ អោយ សិ លា ប ុក ផ ុយ ដូច ជា Ġ ថ ្ម ម៉ា ប Ġ និង ថ ្ម ប ោរ	107	▁តើ កា ប ូន ឌី អ ុក ស៊ី ត ធ ្វ ើ អោយ មាន ការ ព ុក ផ ុយ គី មី យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច ▁	26	▁កា ប ុន ឌី អ ុក ស៊ី ត ជា ម ូល ហេតុ មួយ នៃ ដំណើរ ព ុក ផ ុយ គី មី ▁នៅពេល ដ ែល កា ប ូន ឌី អ ុក ស៊ី ត រ ល ាយ នៅ ក្នុង ទឹក ភ្ល ៀង ▁និង ក្នុង ទឹក ដ ែល ល ិច ទៅ ក្នុង ប្រ ហ ោង ខ្ យ ល់ នៅ ក្នុង ដ ី ▁ជា ល ទ្ធ ផល ▁វា ប ង្ក ើត បាន ជា អា ស៊ី ត កា ប ូន ិច ▁អា ស៊ ិត កា ប ូន ិច ង ាយ ធ ្វ ើ អោយ ស ិល ាប ុក ផ ុយ ដូច ជា ▁ថ្ម ម៉ា ប ▁និង ថ ្ម ប ោរ	105
តើខនិជជាអ្វិ	null	ខនិជគឺជាសារធាតុរឹងដែលមាននៅក្នុងធម្មជាតិ	null	ខនិជគឺជាសារធាតុរឹងដែលមាននៅក្នុងធម្មជាតិ	ត ើ ខ និ ជ ជា អ ្វ ិ Ġ	9	ខ និ ជ គ ឺ ជា សារ ធាតុ រ ឹង ដ ែល មាន នៅ ក្នុង ធម្ម ជាតិ	17	▁តើ ខ និ ជ ជា អ ្វ ិ ▁	8	▁ខ និ ជ គ ឺ ជា សារ ធាតុ រ ឹង ដ ែល មាន នៅ ក្នុង ធម្ម ជាតិ	17
ចូរនិយាយពីដំណើរការពុកផុយដោយសារសកម្មភាពសត្វ	null	សត្វជន្លេន ស្រមោច សត្វល្អិត និងសត្វផ្សេងៗទៀតក៏ជាមូលហេតុនៃការពុកផុយសិលាដែរ សត្វទាំងនោះជីករូងដី និងជញ្ជយនដិម៉ដ្ឋៗនៅជុំវិញធ្វើអោយដីធូរ និងសិលានៅក្នុងដីបាក់បែកជាបំណែកផ្សេងៗគ្នា	null	សត្វជន្លេន ស្រមោច សត្វល្អិត និងសត្វផ្សេងៗទៀតក៏ជាមូលហេតុនៃការពុកផុយសិលាដែរ សត្វទាំងនោះជីករូងដី និងជញ្ជយនដិម៉ដ្ឋៗនៅជុំវិញធ្វើអោយដីធូរ និងសិលានៅក្នុងដីបាក់បែកជាបំណែកផ្សេងៗគ្នា	ច ូរ និ យា យ ពី ដំណើរ ការ ពុ ក ផ ុយ ដោយ សារ ស កម្ម ភាព ស ត ្វ Ġ	20	ស ត ្វ ជន ្ល េន Ġ ស្រ ម ោច Ġ ស ត ្វ ល្អ ិត Ġ និង ស ត ្វ ផ្ សេ ង ៗ ទៀត ក ៏ ជា ម ូល ហេតុ នៃ ការ ពុ ក ផ ុយ សិ លា ដ ែរ Ġ ស ត ្វ ទ ាំង ន ោះ ជី ករ ូង ដ ី Ġ និង ជ ញ្ជ យ ន ដ ិម ៉ ដ្ឋ ៗ នៅ ជ ុំ វិញ ធ ្វ ើ អោយ ដ ី ធ ូរ Ġ និង សិ លាន ៅ ក្នុង ដ ី បា ក់ បែក ជា ប ំណ ែក ផ្ សេ ង ៗ គ្នា	92	▁ចូរ ន ិយ ាយ ពី ដំណើរ ការ ព ុក ផ ុយ ដោយ សារ ស កម្ម ភាព ស ត ្វ ▁	19	▁សត្វ ជន ្ល េន ▁ស្រ ម ោច ▁សត្វ ល្អ ិត ▁និង ស ត ្វ ផ្ ស េង ៗ ទៀត ក ៏ ជា ម ូល ហេតុ នៃ ការ ព ុក ផ ុយ សិ លា ដ ែរ ▁សត្វ ទ ាំង ន ោះ ជី ករ ូង ដ ី ▁និង ជ ញ្ជ យ ន ដ ិ ម៉ ដ្ឋ ៗ នៅ ជ ុំ វិញ ធ ្វ ើ អោយ ដ ី ធ ូរ ▁និង សិ លាន ៅ ក្នុង ដ ី ប ាក់ បែក ជា ប ំណ ែក ផ្ ស េង ៗ គ្នា	86
ចូរនិយាយពីដំណើរពុកផុយដោយការលូតលាស់នៃរុក្ខជាតិ	null	ដំណើរពុកផុយការលូតលាស់នៃរុក្ខជាតិ កើតមាននៅពេលដែលឬសរបស់រុក្ខជាតិលុតលាស់យឺតៗ ហើយេះជ្រៀតចូលតាមស្នាមប្រេះសិលា ស្នាមប្រេះកាន់តែរិកធំលើងៗ ធ្វើអោយសិលាចាប់ផ្ផ្ដើមប្រេះស្រាំបន្តិចម្ដងៗ ហើយបាក់បែកជាបំណែកផ្សែងៗគ្នា	null	ដំណើរពុកផុយការលូតលាស់នៃរុក្ខជាតិ កើតមាននៅពេលដែលឬសរបស់រុក្ខជាតិលុតលាស់យឺតៗ ហើយេះជ្រៀតចូលតាមស្នាមប្រេះសិលា ស្នាមប្រេះកាន់តែរិកធំលើងៗ ធ្វើអោយសិលាចាប់ផ្ផ្ដើមប្រេះស្រាំបន្តិចម្ដងៗ ហើយបាក់បែកជាបំណែកផ្សែងៗគ្នា	ច ូរ និ យា យ ពី ដំណើរ ពុ ក ផ ុយ ដោយ ការ ល ូត លាស់ នៃ រ ុក ្ខ ជាតិ Ġ	21	ដំណើរ ពុ ក ផ ុយ ការ ល ូត លាស់ នៃ រ ុក ្ខ ជាតិ Ġ កើត មាន នៅ ពេល ដ ែល ឬ ស រ ប ស់ រ ុក ្ខ ជាតិ ល ុត លាស់ យ ឺត ៗ Ġ ហើយ េះ ជ្រ ៀត ចូល តា ម ស្ន ាម ប្រ េះ សិ លា Ġ ស្ន ាម ប្រ េះ កាន់ តែ រិក ធ ំ លើ ង ៗ Ġ ធ ្វ ើ អោយ សិ លា ច ាប់ ផ្ ផ្ ដើម ប្រ េះ ស្រ ាំ ប ន្ត ិច ម្ ដង ៗ Ġ ហើយ បា ក់ បែក ជា ប ំណ ែក ផ្ ស ែង ៗ គ្នា	94	▁ចូរ ន ិយ ាយ ពី ដំណើរ ព ុក ផ ុយ ដោយ ការ ល ូត លាស់ នៃ រ ុ ក្ខ ជាតិ ▁	20	▁ដំណើរ ព ុក ផ ុយ ការ ល ូត លាស់ នៃ រ ុ ក្ខ ជាតិ ▁កើតមាន នៅ ពេល ដ ែល ឬ ស រ ប ស់ រ ុ ក្ខ ជាតិ ល ុត លាស់ យ ឺត ៗ ▁ហើយ េះ ជ្រ ៀត ចូល ត ាម ស្ន ាម ប្រ េះ សិ លា ▁ស្នាម ប្រ េះ កាន់ តែ រិក ធ ំ លើ ង ៗ ▁ធ្វើអោយ សិ លា ច ាប់ ផ្ ផ្ ដើម ប្រ េះ ស្រ ាំ ប ន្ត ិច ម្ ដង ៗ ▁ហើយ ប ាក់ បែក ជា ប ំណ ែក ផ្ ស ែង ៗ គ្នា	89
ចូរនិយាយពីដំណើរពុកផុយដោយសីតុណ្ហភាព	null	សិលាអាចបាក់បែក ឬពុកផុយដោយសារការប្រែប្រូលសីតុណ្ហភាព នៅពេលថ្ងៃ ផ្នែកខាងក្រៅនៃផ្ទាំងសិលាធំៗទទូលកម្ដៅខ្លាំងពីព្រះអាទិត្យ ហើយចាប់ផ្ដើមរីកមាឌ ប៉ុន្តែផ្នែកខាងក្នុងនៃផ្ទាំងសិលាទាំងនោះនៅតែត្រជាក់និងមិនរីកមាឌទេ នៅពេលយប់សីតុណ្ហភាពធ្លាក់ចុះ ធ្វើអោយផ្នែកខាងក្រៅនៃផ្ទាំងសិលាចុះត្រជាក់ហើយក៏រួមមាឌ ដំណើរវិលចុះលើងនៃសីតុណ្ហភាពជារៀងរាល់ថ្ងៃនេះ ធ្វើអោយដុំសិលាប្រះស្រាំរហូតដល់បាក់បែកជាបំណែកផ្រេងៗគ្នា	null	សិលាអាចបាក់បែក ឬពុកផុយដោយសារការប្រែប្រូលសីតុណ្ហភាព នៅពេលថ្ងៃ ផ្នែកខាងក្រៅនៃផ្ទាំងសិលាធំៗទទូលកម្ដៅខ្លាំងពីព្រះអាទិត្យ ហើយចាប់ផ្ដើមរីកមាឌ ប៉ុន្តែផ្នែកខាងក្នុងនៃផ្ទាំងសិលាទាំងនោះនៅតែត្រជាក់និងមិនរីកមាឌទេ នៅពេលយប់សីតុណ្ហភាពធ្លាក់ចុះ ធ្វើអោយផ្នែកខាងក្រៅនៃផ្ទាំងសិលាចុះត្រជាក់ហើយក៏រួមមាឌ ដំណើរវិលចុះលើងនៃសីតុណ្ហភាពជារៀងរាល់ថ្ងៃនេះ ធ្វើអោយដុំសិលាប្រះស្រាំរហូតដល់បាក់បែកជាបំណែកផ្រេងៗគ្នា	ច ូរ និ យា យ ពី ដំណើរ ពុ ក ផ ុយ ដោយ សី ត ុ ណ ្ហ ភាព Ġ	18	សិ លា អា ច បា ក់ បែក Ġ ឬ ពុ ក ផ ុយ ដោយ សារ ការ ប្រ ែប ្រ ូល សី ត ុ ណ ្ហ ភាព Ġ នៅ ពេល ថ ្ង ៃ Ġ ផ្ ន ែក ខា ង ក្រ ៅ នៃ ផ្ ទ ាំង សិ លា ធ ំ ៗ ទ ទូ ល ក ម្ ដ ៅ ខ្ លា ំ ង ពី ព្រ ះ អា ទិ ត ្យ Ġ ហើយ ច ាប់ ផ្ ដើម រី ក មា ឌ Ġ ប៉ ុន ្ត ែ ផ្ ន ែក ខា ង ក្នុង នៃ ផ្ ទ ាំង សិ លា ទ ាំង ន ោះ នៅ តែ ត្រ ជា ក់ និង ម ិន រី ក មា ឌ ទេ Ġ នៅ ពេល យប់ សី ត ុ ណ ្ហ ភាព ធ ្លា ក់ ច ុះ Ġ ធ ្វ ើ អោយ ផ្ ន ែក ខា ង ក្រ ៅ នៃ ផ្ ទ ាំង សិ លា ច ុះ ត្រ ជា ក់ ហើយ ក ៏ រួម មា ឌ Ġ ដំណើរ វិ ល ច ុះ លើ ង នៃ សី ត ុ ណ ្ហ ភាព ជា រ ៀង រា ល់ ថ ្ង ៃ នេះ Ġ ធ ្វ ើ អោយ ដ ុំ សិ លា ប្រ ះ ស្រ ាំ រ ហ ូត ដល់ បា ក់ បែក ជា ប ំណ ែក ផ្ រ េង ៗ គ្នា	199	▁ចូរ ន ិយ ាយ ពី ដំណើរ ព ុក ផ ុយ ដោយ សី ត ុ ណ ្ហ ភាព ▁	17	▁សិ លា អា ច ប ាក់ បែក ▁ឬ ព ុក ផ ុយ ដោយ សារ ការ ប្រ ែ ប្រ ូល សី ត ុ ណ ្ហ ភាព ▁នៅពេល ថ ្ង ៃ ▁ផ្នែក ខា ង ក្រ ៅ នៃ ផ្ ទ ាំង សិ លា ធ ំ ៗ ទ ទ ូល ក ម្ ដ ៅ ខ្ ល ាំង ពី ព្រ ះ អា ទ ិត ្យ ▁ហើយ ច ាប់ ផ្ ដើម រី ក មា ឌ ▁ប៉ុន្តែ ផ្ ន ែក ខា ង ក្នុង នៃ ផ្ ទ ាំង សិ លា ទ ាំង ន ោះ នៅ តែ ត្រ ជ ាក់ និង ម ិន រី ក មា ឌ ទេ ▁នៅពេល យប់ សី ត ុ ណ ្ហ ភាព ធ ្ល ាក់ ច ុះ ▁ធ្វើអោយ ផ្ ន ែក ខា ង ក្រ ៅ នៃ ផ្ ទ ាំង សិ លា ច ុះ ត្រ ជ ាក់ ហើយ ក ៏ រួម មា ឌ ▁ដំណើរ វិ ល ច ុះ លើ ង នៃ សី ត ុ ណ ្ហ ភាព ជា រ ៀង រ ាល់ ថ ្ង ៃ នេះ ▁ធ្វើអោយ ដ ុំ សិ លា ប្រ ះ ស្រ ាំ រ ហ ូត ដល់ ប ាក់ បែក ជា ប ំណ ែក ផ្ រ េង ៗ គ្នា	185
តើកត្តាអ្វីខ្លះដែលធ្វើអោយមានដំណើរពុកផុយគីមី	null	កត្តាដែលអ្វើអោយមានដំណើរពុកផុយគីមី មានដូចជា សកម្មភាពទឹក អុកស៊ីសែន កាបូនឌីអុកស៊ីត សារពាង្គកាយមានជីវិត និងភ្លៀងអាស៊ីត	null	កត្តាដែលអ្វើអោយមានដំណើរពុកផុយគីមី មានដូចជា សកម្មភាពទឹក អុកស៊ីសែន កាបូនឌីអុកស៊ីត សារពាង្គកាយមានជីវិត និងភ្លៀងអាស៊ីត	ត ើក ត្ត ា អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល ធ ្វ ើ អោយ មាន ដំណើរ ពុ ក ផ ុយ គី មី Ġ	23	ក ត្ត ា ដ ែល អ ្វ ើ អោយ មាន ដំណើរ ពុ ក ផ ុយ គី មី Ġ មាន ដូច ជា Ġ ស កម្ម ភាព ទឹក Ġ អ ុក ស៊ី សែន Ġ កា បូ ន ឌី អ ុក ស៊ី ត Ġ សារ ពា ង្គ កាយ មាន ជីវ ិត Ġ និង ភ្ល ៀង អា ស៊ី ត	49	▁តើ ក ត្ត ា អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល ធ ្វ ើ អោយ មាន ដំណើរ ព ុក ផ ុយ គី មី ▁	23	▁កត្តា ដ ែល អ ្វ ើ អោយ មាន ដំណើរ ព ុក ផ ុយ គី មី ▁មាន ដូច ជា ▁សកម្មភាព ទឹក ▁អុក ស៊ី សែន ▁កា ប ូន ឌី អ ុក ស៊ី ត ▁សារ ពា ង្គ កាយ មាន ជីវ ិត ▁និង ភ្ល ៀង អា ស៊ី ត	44
តើកត្តាអ្វីខ្លះដែលធ្វើឲ្យមានដំណើពុកផុយមេកានិច	null	កត្តាដែលធ្វើឲ្យមានដំណើរពុកផុយមេកានិចមានដូចជាកំណក និងការលាយ សីតុណ្ហភាព ការលូលាស់នៃរុក្ខជាតិ សកម្មភាពសត្វ និងការសឹក	null	កត្តាដែលធ្វើឲ្យមានដំណើរពុកផុយមេកានិចមានដូចជាកំណក និងការលាយ សីតុណ្ហភាព ការលូលាស់នៃរុក្ខជាតិ សកម្មភាពសត្វ និងការសឹក	ត ើក ត្ត ា អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល ធ ្វ ើ ឲ្យ មាន ដំ ណ ើ ពុ ក ផ ុយ មេ កា និ ច Ġ	27	ក ត្ត ា ដ ែល ធ ្វ ើ ឲ្យ មាន ដំណើរ ពុ ក ផ ុយ មេ កា និ ច មាន ដូច ជា កំ ណ ក Ġ និង ការ លា យ Ġ សី ត ុ ណ ្ហ ភាព Ġ ការ ល ូល ាស់ នៃ រ ុក ្ខ ជាតិ Ġ ស កម្ម ភាព ស ត ្វ Ġ និង ការ ស ឹក	54	▁តើ ក ត្ត ា អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល ធ ្វ ើ ឲ្យ មាន ដ ំណ ើ ព ុក ផ ុយ ម េក ាន ិច ▁	27	▁កត្តា ដ ែល ធ ្វ ើ ឲ្យ មាន ដំណើរ ព ុក ផ ុយ ម េក ាន ិច មាន ដូច ជា ក ំណ ក ▁និង ការ ល ាយ ▁សីតុណ្ហភាព ▁ការ ល ូល ាស់ នៃ រ ុ ក្ខ ជាតិ ▁សកម្មភាព ស ត ្វ ▁និង ការ ស ឹក	45
ដូចម្ដេចដែលហៅថាដំណើរពុកផុយគីមី (របេះគីមី)	null	ដំណើរពុកផុយគីមី គឺជាការបាក់បែកនៃសិលា និងតាមទំនាក់ទំនងដោយផ្ទាល់ទៅនិងឥទ្ធិពលបរិយាកាស ឬជិវះដែលបានបង្កើតផលិតផលគីមីនៅក្នុងការបាក់បែក រេចរឹលនៃសិលា ដី និងខនិជ	null	ដំណើរពុកផុយគីមី គឺជាការបាក់បែកនៃសិលា និងតាមទំនាក់ទំនងដោយផ្ទាល់ទៅនិងឥទ្ធិពលបរិយាកាស ឬជិវះដែលបានបង្កើតផលិតផលគីមីនៅក្នុងការបាក់បែក រេចរឹលនៃសិលា ដី និងខនិជ	ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា ដំណើរ ពុ ក ផ ុយ គី មី Ġ( រ ប េះ គី មី ) Ġ	21	ដំណើរ ពុ ក ផ ុយ គី មី Ġ គ ឺ ជា ការ បា ក់ បែក នៃ សិ លា Ġ និង តា ម ទំ នាក់ ទំ ន ង ដោយ ផ្ ទ ាល់ ទៅ និង ឥ ទ្ធិ ពល បរ ិយ ាក ាស Ġ ឬ ជ ិ វ ះ ដ ែល បាន បង ្ក ើត ផល ិត ផល គី មី នៅ ក្នុង ការ បា ក់ បែក Ġ រ េច រ ឹ ល នៃ សិ លា Ġ ដ ី Ġ និង ខ និ ជ	74	▁ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា ដំណើរ ព ុក ផ ុយ គី មី ▁( រ ប េះ គី មី ) ▁	21	▁ដំណើរ ព ុក ផ ុយ គី មី ▁គឺជា ការ ប ាក់ បែក នៃ សិ លា ▁និង ត ាម ទំ នាក់ ទំ ន ង ដោយ ផ្ ទ ាល់ ទៅ និង ឥ ទ្ធិ ពល ប រិយា កាស ▁ឬ ជ ិ វ ះ ដ ែល បាន ប ង្ក ើត ផល ិត ផល គី មី នៅ ក្នុង ការ ប ាក់ បែក ▁រេ ចរ ឹ ល នៃ សិ លា ▁ដី ▁និង ខ និ ជ	69
ដូចម្ដេចដែលហៅថាដំណើរពុកផុយមេកានិច (របេះរូប)	null	ដំណើរពុកផុយមេកានិច គឺជាការបាក់បែកនៃសិលា និងដីតាមរយះទំនាក់ទំនងដោយផ្ទាល់ ជាមួយលក្ខខណ្ឌបរិយាកាស ដូចជាកំដៅ ទឹក ទឹកកក និងសម្ពាធ ហើយមិនផ្លាស់ប្ដូរសមាសធាតុគីមី	null	ដំណើរពុកផុយមេកានិច គឺជាការបាក់បែកនៃសិលា និងដីតាមរយះទំនាក់ទំនងដោយផ្ទាល់ ជាមួយលក្ខខណ្ឌបរិយាកាស ដូចជាកំដៅ ទឹក ទឹកកក និងសម្ពាធ ហើយមិនផ្លាស់ប្ដូរសមាសធាតុគីមី	ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា ដំណើរ ពុ ក ផ ុយ មេ កា និ ច Ġ( រ ប េះ រូប ) Ġ	22	ដំណើរ ពុ ក ផ ុយ មេ កា និ ច Ġ គ ឺ ជា ការ បា ក់ បែក នៃ សិ លា Ġ និង ដ ីត ាម រយ ះ ទំ នាក់ ទំ ន ង ដោយ ផ្ ទ ាល់ Ġ ជា មួយ ល ក្ខ ខ ណ្ឌ បរ ិយ ាក ាស Ġ ដូច ជា កំ ដ ៅ Ġ ទឹក Ġ ទឹក ក ក Ġ និង សម ្ ពា ធ Ġ ហើយ ម ិន ផ្ល ាស់ ប្ ដ ូរ សម ាស ធាតុ គី មី	71	▁ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា ដំណើរ ព ុក ផ ុយ ម េក ាន ិច ▁( រ ប េះ រូប ) ▁	22	▁ដំណើរ ព ុក ផ ុយ ម េក ាន ិច ▁គឺជា ការ ប ាក់ បែក នៃ សិ លា ▁និង ដ ីត ាម រយ ះ ទំ នាក់ ទំ ន ង ដោយ ផ្ ទ ាល់ ▁ជាមួយ ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ប រិយា កាស ▁ដូចជា កំ ដ ៅ ▁ទឹក ▁ទឹកកក ▁និង ស ម្ព ា ធ ▁ហើយ ម ិន ផ្ល ាស់ ប្ ដ ូរ ស មាស ធាតុ គី មី	64
ដំណើរការពុកផុយមានប៉ុន្មានប្រភេទ អ្វីខ្លះ	null	ដំណើរការពុកផុយមានពីប្រភេទគឺដំណើរពុកផុយមេកានិច របេះរូបដំណើរពុកផុយគីមី របេះគីមី	null	ដំណើរការពុកផុយមានពីប្រភេទគឺដំណើរពុកផុយមេកានិច របេះរូបដំណើរពុកផុយគីមី របេះគីមី	ដំណើរ ការ ពុ ក ផ ុយ មាន ប៉ ុន ្ម ាន ប្រ ភ េ ទ Ġ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	20	ដំណើរ ការ ពុ ក ផ ុយ មាន ពី ប្រ ភ េ ទ គ ឺ ដំណើរ ពុ ក ផ ុយ មេ កា និ ច Ġ រ ប េះ រូប ដំណើរ ពុ ក ផ ុយ គី មី Ġ រ ប េះ គី មី	39	▁ដំណើរការ ព ុក ផ ុយ មាន ប៉ ុន ្ មាន ប្រ ភ េ ទ ▁អ្វី ខ្ ល ះ ▁	18	▁ដំណើរការ ព ុក ផ ុយ មាន ពី ប្រ ភ េ ទ គ ឺ ដំណើរ ព ុក ផ ុយ ម េក ាន ិច ▁រប េះ រូប ដំណើរ ព ុក ផ ុយ គី មី ▁រប េះ គី មី	36
តើដំណើរការពុកពុយជិះឥទិ្ធពលអ្វីខ្លះទៅលើផ្ទៃផែនដី	null	ដំណើពុកផុយជិះឥទ្ធិពលទៅលើផ្ទៃផែនដីដូចជគឹ ទទូលរងការបំផ្លាញដូចជា ការបែកបាក់ ការរេចរឹល ការប្រះស្រាំនៃសិលាទាំងឡាយ និងវិត្ថុដ៏ទៃទៀតនៅលើផ្ទៃផែនដី	null	ដំណើពុកផុយជិះឥទ្ធិពលទៅលើផ្ទៃផែនដីដូចជគឹ ទទូលរងការបំផ្លាញដូចជា ការបែកបាក់ ការរេចរឹល ការប្រះស្រាំនៃសិលាទាំងឡាយ និងវិត្ថុដ៏ទៃទៀតនៅលើផ្ទៃផែនដី	ត ើ ដំណើរ ការ ពុ ក ពុ យ ជ ិះ ឥ ទិ ្ ធ ពល អ ្វី ខ្ ល ះ ទៅ លើ ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី Ġ	29	ដំ ណ ើ ពុ ក ផ ុយ ជ ិះ ឥ ទ្ធិ ពល ទៅ លើ ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី ដូច ជ គ ឹ Ġ ទ ទូ ល រ ង ការ ប ំ ផ្ល ាញ ដូច ជា Ġ ការ បែក បា ក់ Ġ ការ រ េច រ ឹ ល Ġ ការ ប្រ ះ ស្រ ាំ នៃ សិ លា ទ ាំង ឡា យ Ġ និង វិ ត្ថ ុ ដ ៏ ទ ៃ ទៀត នៅ លើ ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី	77	▁តើ ដំណើរ ការ ព ុក ព ុយ ជ ិះ ឥ ទិ ្ ធ ពល អ ្វី ខ្ ល ះ ទៅ លើ ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី ▁	28	▁ដំណ ើ ព ុក ផ ុយ ជ ិះ ឥ ទ្ធិ ពល ទៅ លើ ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី ដូច ជ គ ឹ ▁ទ ទ ូល រ ង ការ ប ំ ផ្ល ាញ ដូច ជា ▁ការ បែក ប ាក់ ▁ការរ េច រ ឹ ល ▁ការប្រ ះ ស្រ ាំ នៃ សិ លា ទ ាំង ឡា យ ▁និង វិ ត្ថ ុ ដ ៏ ទ ៃ ទៀត នៅ លើ ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី	74
ដូចម្ដេចដែលហៅថាដំណើរពុកផុយ	null	ដំណើរពុកផុយគឺជាការបាក់បែកជាបំណែកនៃសិលា និងដីខនិជរបស់ផែនដី តាមទំនាក់ទំនងដោយផ្ទាល់ ជាមួបរិយាកាសនៃភព	null	ដំណើរពុកផុយគឺជាការបាក់បែកជាបំណែកនៃសិលា និងដីខនិជរបស់ផែនដី តាមទំនាក់ទំនងដោយផ្ទាល់ ជាមួបរិយាកាសនៃភព	ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា ដំណើរ ពុ ក ផ ុយ Ġ	14	ដំណើរ ពុ ក ផ ុយ គ ឺ ជា ការ បា ក់ បែក ជា ប ំណ ែក នៃ សិ លា Ġ និង ដ ី ខ និ ជ រ ប ស់ ផ ែន ដ ី Ġ តា ម ទំ នាក់ ទំ ន ង ដោយ ផ្ ទ ាល់ Ġ ជា ម ួ បរ ិយ ាក ាស នៃ ភព	52	▁ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា ដំណើរ ព ុក ផ ុយ ▁	14	▁ដំណើរ ព ុក ផ ុយ គ ឺ ជា ការ ប ាក់ បែក ជា ប ំណ ែក នៃ សិ លា ▁និង ដ ី ខ និ ជ រ ប ស់ ផ ែន ដ ី ▁តាម ទំ នាក់ ទំ ន ង ដោយ ផ្ ទ ាល់ ▁ជា ម ួ ប រិយា កាស នៃ ភព	50
ចូររៀបរាប់ពីសារះសំខាន់នៃសិលាចំពោះមនុស្ស	null	សិលាគឺជាធនធានធម្មជាតិដ៏សំខាន់សំម្រាប់មនុស្សតាំងពីយូរយារមកហើយមនុស្សសម័យដើមប្រើសិលាធ្វើញញូរ ចុងព្រួញ លំពែង កាំបិត និងខ្នោសជាដើមគេប្រើសិលាដើម្បីធ្វើសំណង់ ប្រាសាទ អសាគារ និងវិមានផ្សេងៗជាច្រើនសត្វវត្តមកហើយសម្រាប់អ្នកវិទ្យាសាស្រ្ត សិលាអាចធ្វើឲ្យយើងដឹងពីប្រវត្តផែនដី និងប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យរបស់យើង ផូស៊ីលនៅក្នុងសិលាផ្ដល់គន្លិះអំពីកំណកំណើតជីវិតដែលបានរស់នៅតាំងពីរាប់លានឆ្នាំ	null	សិលាគឺជាធនធានធម្មជាតិដ៏សំខាន់សំម្រាប់មនុស្សតាំងពីយូរយារមកហើយមនុស្សសម័យដើមប្រើសិលាធ្វើញញូរ ចុងព្រួញ លំពែង កាំបិត និងខ្នោសជាដើមគេប្រើសិលាដើម្បីធ្វើសំណង់ ប្រាសាទ អសាគារ និងវិមានផ្សេងៗជាច្រើនសត្វវត្តមកហើយសម្រាប់អ្នកវិទ្យាសាស្រ្ត សិលាអាចធ្វើឲ្យយើងដឹងពីប្រវត្តផែនដី និងប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យរបស់យើង ផូស៊ីលនៅក្នុងសិលាផ្ដល់គន្លិះអំពីកំណកំណើតជីវិតដែលបានរស់នៅតាំងពីរាប់លានឆ្នាំ	ច ូរ រ ៀប រា ប់ ពី សារ ះ សំ ខា ន់ នៃ សិ លា ចំ ព ោះ ម នុ ស្ស Ġ	21	សិ លា គ ឺ ជា ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ ដ ៏ សំ ខា ន់ សំ ម្រ ាប់ ម នុ ស្ស តាំង ពី យ ូរ យា រ មក ហើយ ម នុ ស្ស សម័យ ដើម ប្រ ើស ិល ា ធ ្វ ើ ញ ញ ូរ Ġ ច ុង ព្រ ួញ Ġ លំ ព ែង Ġ កា ំ ប ិត Ġ និង ខ្ ន ោស ជា ដើម គ េ ប្រ ើស ិល ា ដើម ្ប ី ធ ្វ ើស ំណ ង់ Ġ ប្រា សា ទ Ġ អ សា គ ារ Ġ និង វិ មាន ផ្ សេ ង ៗ ជា ច្ រ ើន ស ត ្វ វត្ត មក ហើយ សម ្រា ប់ អ្នក វិទ្យា សា ស្រ ្ត Ġ សិ លា អា ច ធ ្វ ើ ឲ្យ យ ើង ដ ឹង ពី ប្រ វត្ត ផ ែន ដ ី Ġ និង ប្រ ព ័ន ្ ធ ព្រ ះ អា ទិ ត ្យ រ ប ស់ យ ើង Ġ ផ ូស ៊ី ល នៅ ក្នុង សិ លា ផ្ ដល់ គ ន្ ល ិះ អ ំព ី កំ ណ កំ ណ ើត ជីវ ិត ដ ែល បាន រស់ នៅ តាំង ពី រា ប់ លាន ឆ្នាំ	178	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ពី សារ ះ សំ ខ ាន់ នៃ សិ លា ច ំព ោះ ម នុ ស្ស ▁	20	▁សិ លា គ ឺ ជា ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ ដ ៏ សំ ខ ាន់ សំ ម្រ ាប់ ម នុ ស្ស តាំង ពី យ ូរ យ ារ មក ហើយ ម នុ ស្ស សម័យ ដើម ប្រ ើស ិល ា ធ ្វ ើ ញ ញ ូរ ▁ចុង ព្រ ួញ ▁លំ ព ែង ▁កាំបិត ▁និង ខ្ ន ោស ជា ដើម គ េ ប្រ ើស ិល ា ដើម ្ប ី ធ ្វ ើស ំណ ង់ ▁ប្រាសាទ ▁អ សា គ ារ ▁និង វិ មាន ផ្ ស េង ៗ ជា ច ្រ ើន ស ត ្វ វត្ត មក ហើយ ស ម្រ ាប់ អ្នក វិទ្យា សា ស្រ ្ត ▁សិ លា អា ច ធ ្វ ើ ឲ្យ យ ើង ដ ឹង ពី ប្រ វត្ត ផ ែន ដ ី ▁និង ប្រ ព ័ ន្ធ ព្រ ះ អា ទ ិត ្យ រ ប ស់ យ ើង ▁ផ ូ ស៊ី ល នៅ ក្នុង សិ លា ផ្ ដល់ គ ន ្ល ិះ អ ំព ី ក ំណ ក ំណ ើត ជីវ ិត ដ ែល បាន រស់ នៅ តាំង ពី រ ាប់ លាន ឆ្នាំ	171
តើសិលាប្រែកំណើតវាយភាពក្រាមបន្ទះ វាយភាពគ្មានក្រាមបន្ទះខុសគ្នាដូចម្ដេច	null	លក្ខណះខុសគ្នារវាងសិលាប្រែកមណើតវាយភាពក្រាមបន្ទះ និង វាយភពគ្មានក្រាមបន្ទះគឺ សិលាប្រែកំណើតវាយភាពក្រាមបន្ទះ មានផ្ទុកគ្រាប់រ៉ែដែលតម្រៀបជាជួរដោយសារសឹម្ពាធឯសិលាប្រែកំណើតវាយភាពគ្មានក្រាមបន្ទះវិញ គ្មានការតម្រៀបជាជួរនៃគ្រាប់រ៉ែទេ ជាទូទៅ សិលាកើតឡើងពីរ៉ែមួយពីរ ឬបីប្រភេទ	null	លក្ខណះខុសគ្នារវាងសិលាប្រែកមណើតវាយភាពក្រាមបន្ទះ និង វាយភពគ្មានក្រាមបន្ទះគឺ សិលាប្រែកំណើតវាយភាពក្រាមបន្ទះ មានផ្ទុកគ្រាប់រ៉ែដែលតម្រៀបជាជួរដោយសារសឹម្ពាធឯសិលាប្រែកំណើតវាយភាពគ្មានក្រាមបន្ទះវិញ គ្មានការតម្រៀបជាជួរនៃគ្រាប់រ៉ែទេ ជាទូទៅ សិលាកើតឡើងពីរ៉ែមួយពីរ ឬបីប្រភេទ	ត ើស ិល ាប ្រ ែក ំណ ើត វា យ ភាព ក្រ ាម ប ន្ទ ះ Ġ វា យ ភាព គ ្ម ាន ក្រ ាម ប ន្ទ ះ ខុស គ្នា ដូច ម្ ដ េច Ġ	33	ល ក្ខ ណ ះ ខុស គ្នា រ វា ង សិ លា ប្រ ែក ម ណ ើត វា យ ភាព ក្រ ាម ប ន្ទ ះ Ġ និង Ġ វា យ ភព គ ្ម ាន ក្រ ាម ប ន្ទ ះ គ ឺ Ġ សិ លា ប្រ ែក ំណ ើត វា យ ភាព ក្រ ាម ប ន្ទ ះ Ġ មាន ផ្ ទុក គ្រាប់ រ៉ ែ ដ ែល ត ម្រ ៀប ជា ជ ួរ ដោយ សារ ស ឹម ្ ពា ធ ឯ សិ លា ប្រ ែក ំណ ើត វា យ ភាព គ ្ម ាន ក្រ ាម ប ន្ទ ះ វិញ Ġ គ ្ម ាន ការ ត ម្រ ៀប ជា ជ ួរ នៃ គ្រាប់ រ៉ ែ ទេ Ġ ជា ទូ ទៅ Ġ សិ លា កើត ឡើង ពី រ៉ ែម ួយ ពី រ Ġ ឬ បី ប្រ ភ េ ទ	126	▁តើ សិ លា ប្រ ែក ំណ ើត វ ាយ ភាព ក្រ ាម ប ន្ទ ះ ▁វាយ ភាព គ ្ មាន ក្រ ាម ប ន្ទ ះ ខុស គ្នា ដូច ម្ ដ េច ▁	31	▁លក្ខណ ះ ខុស គ្នា រ វ ាង សិ លា ប្រ ែក ម ណ ើត វ ាយ ភាព ក្រ ាម ប ន្ទ ះ ▁និង ▁វាយ ភព គ ្ មាន ក្រ ាម ប ន្ទ ះ គ ឺ ▁សិ លា ប្រ ែក ំណ ើត វ ាយ ភាព ក្រ ាម ប ន្ទ ះ ▁មាន ផ្ ទុក គ្រាប់ រ៉ ែ ដ ែល ត ម្រ ៀប ជា ជ ួរ ដោយ សារ ស ឹ ម្ព ា ធ ឯ សិ លា ប្រ ែក ំណ ើត វ ាយ ភាព គ ្ មាន ក្រ ាម ប ន្ទ ះ វិញ ▁គ្មាន ការ ត ម្រ ៀប ជា ជ ួរ នៃ គ្រាប់ រ៉ ែ ទេ ▁ជាទូទៅ ▁សិ លា កើត ឡើង ពី រ៉ ែ មួយ ពី រ ▁ឬ បី ប្រ ភ េ ទ	119
តើសិលាប្រែកំណើតមានវាយភាពប៉ុន្មានប្រភេទ អ្វីខ្លះ	null	សិលាប្រែកំណើតមានវាយភាពពីរប្រភេទ គឺ វាយភាពក្រាមបន្ទះ និងវាយភាពគ្មានក្រាមបន្ទះ	null	សិលាប្រែកំណើតមានវាយភាពពីរប្រភេទ គឺ វាយភាពក្រាមបន្ទះ និងវាយភាពគ្មានក្រាមបន្ទះ	ត ើស ិល ាប ្រ ែក ំណ ើត មាន វា យ ភាព ប៉ ុន ្ម ាន ប្រ ភ េ ទ Ġ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	25	សិ លា ប្រ ែក ំណ ើត មាន វា យ ភាព ពី រ ប្រ ភ េ ទ Ġ គ ឺ Ġ វា យ ភាព ក្រ ាម ប ន្ទ ះ Ġ និង វា យ ភាព គ ្ម ាន ក្រ ាម ប ន្ទ ះ	38	▁តើ សិ លា ប្រ ែក ំណ ើត មាន វ ាយ ភាព ប៉ ុន ្ មាន ប្រ ភ េ ទ ▁អ្វី ខ្ ល ះ ▁	23	▁សិ លា ប្រ ែក ំណ ើត មាន វ ាយ ភាព ពី រ ប្រ ភ េ ទ ▁គឺ ▁វាយ ភាព ក្រ ាម ប ន្ទ ះ ▁និង វ ាយ ភាព គ ្ មាន ក្រ ាម ប ន្ទ ះ	36
តើវាយភាពសិលាមានសារះសំខាន់អ្វីខ្លះ	null	វាយភាពសិលាមានសារះសំខាន់ក្នុងការចាត់ថ្នាក់ សិលាម៉ាក់ម៉ា សិលាកម្ទេចកំណ និងសិលាប្រែកំណើត	null	វាយភាពសិលាមានសារះសំខាន់ក្នុងការចាត់ថ្នាក់ សិលាម៉ាក់ម៉ា សិលាកម្ទេចកំណ និងសិលាប្រែកំណើត	ត ើ វា យ ភាព សិ លា មាន សារ ះ សំ ខា ន់ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	18	វា យ ភាព សិ លា មាន សារ ះ សំ ខា ន់ ក្នុង ការ ច ាត់ ថ្ន ាក់ Ġ សិ លា ម៉ា ក់ ម៉ា Ġ សិ លា ក ម្ ទេ ច កំ ណ Ġ និង សិ លា ប្រ ែក ំណ ើត	37	▁តើ វ ាយ ភាព សិ លា មាន សារ ះ សំ ខ ាន់ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	17	▁វាយ ភាព សិ លា មាន សារ ះ សំ ខ ាន់ ក្នុង ការ ច ាត់ ថ្ន ាក់ ▁សិ លា ម៉ា ក់ ម៉ា ▁ស ិល ាក ម្ ទ េច ក ំណ ▁និង សិ លា ប្រ ែក ំណ ើត	36
តើលំនាំប្រែកំណើតនៃសិលាអាចកើតមាននៅលើសិលាអ្វីខ្លះ	null	លំនាំប្រែកំណើតនៃសិលាអាចកើតមាននៅលើប្រភេទសិលាភ្នំភ្លើង សិលាកម្ទេចកំណ និងសូម្បីតែសិលាប្រែកំណើតខ្លួនឯងក៏អាចក្លាយទៅជាសិលាប្រែកំណើតផ្សេងទៀតបានដែរ	null	លំនាំប្រែកំណើតនៃសិលាអាចកើតមាននៅលើប្រភេទសិលាភ្នំភ្លើង សិលាកម្ទេចកំណ និងសូម្បីតែសិលាប្រែកំណើតខ្លួនឯងក៏អាចក្លាយទៅជាសិលាប្រែកំណើតផ្សេងទៀតបានដែរ	ត ើ លំ នាំ ប្រ ែក ំណ ើត នៃ សិ លា អា ច កើត មាន នៅ លើ សិ លា អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	24	លំ នាំ ប្រ ែក ំណ ើត នៃ សិ លា អា ច កើត មាន នៅ លើ ប្រ ភ េ ទ សិ លា ភ្នំ ភ្លើង Ġ សិ លា ក ម្ ទេ ច កំ ណ Ġ និង ស ូម ្ប ីត ែ សិ លា ប្រ ែក ំណ ើត ខ្លួន ឯ ង ក ៏ អា ច ក្លា យ ទៅ ជា សិ លា ប្រ ែក ំណ ើត ផ្ សេ ង ទៀត បាន ដ ែរ	67	▁តើ លំ នាំ ប្រ ែក ំណ ើត នៃ សិ លា អា ច កើត មាន នៅ លើ សិ លា អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	23	▁លំ នាំ ប្រ ែក ំណ ើត នៃ សិ លា អា ច កើត មាន នៅ លើ ប្រ ភ េ ទ សិ លា ភ្នំ ភ្លើង ▁ស ិល ាក ម្ ទ េច ក ំណ ▁និង ស ូម ្ប ី តែ សិ លា ប្រ ែក ំណ ើត ខ្លួន ឯ ង ក ៏ អា ច ក្លា យ ទៅ ជា សិ លា ប្រ ែក ំណ ើត ផ្ ស េង ទៀត បាន ដ ែរ	67
ចូររៀបរាប់ពីលំនាំប្រែកំណើតដោយប៉ះទង្គិច	null	លំនាំប្រែកំណើតដោយប៉ះទង្គិច កើតមាននៅពេលសម្ពាធដ៏ខ្លាំងសង្កត់លើសិលា ដែលកប់យ៉ាងជ្រៅពីក្រោមសិលាផ្សេងទៀត ឬនៅពេ៤លផ្ទាំងសំបកផែនដីប៉ះទង្គិចគ្នា សម្ពាធ និងកំណើតសីណ្ហភាព ដែលកើតឡើងនៅក្រោមលក្ខខណ្ឌនេះបណ្ដាលអោយខូចទ្រង់ទ្រាយ និងផ្លាស់ប្ដូរសមាសធាតុគីមី	null	លំនាំប្រែកំណើតដោយប៉ះទង្គិច កើតមាននៅពេលសម្ពាធដ៏ខ្លាំងសង្កត់លើសិលា ដែលកប់យ៉ាងជ្រៅពីក្រោមសិលាផ្សេងទៀត ឬនៅពេ៤លផ្ទាំងសំបកផែនដីប៉ះទង្គិចគ្នា សម្ពាធ និងកំណើតសីណ្ហភាព ដែលកើតឡើងនៅក្រោមលក្ខខណ្ឌនេះបណ្ដាលអោយខូចទ្រង់ទ្រាយ និងផ្លាស់ប្ដូរសមាសធាតុគីមី	ច ូរ រ ៀប រា ប់ ពី លំ នាំ ប្រ ែក ំណ ើត ដោយ ប៉ ះ ទ ង្គ ិច Ġ	19	លំ នាំ ប្រ ែក ំណ ើត ដោយ ប៉ ះ ទ ង្គ ិច Ġ កើត មាន នៅ ពេល សម ្ ពា ធ ដ ៏ ខ្ លា ំ ង សង ្ក ត់ លើ សិ លា Ġ ដ ែល ក ប់ យ៉ាង ជ្រ ៅ ពី ក្រោម សិ លា ផ្ សេ ង ទៀត Ġ ឬ នៅ ព េ ៤ ល ផ្ ទ ាំង សំ ប ក ផ ែន ដ ី ប៉ ះ ទ ង្គ ិច គ្នា Ġ សម ្ ពា ធ Ġ និង កំ ណ ើត សី ណ ្ហ ភាព Ġ ដ ែល កើត ឡើង នៅ ក្រោម ល ក្ខ ខ ណ្ឌ នេះ ប ណ ្ ដា ល អោយ ខ ូច ទ្រ ង់ ទ្រ ាយ Ġ និង ផ្ល ាស់ ប្ ដ ូរ សម ាស ធាតុ គី មី	115	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ពី លំ នាំ ប្រ ែក ំណ ើត ដោយ ប៉ ះ ទ ង្គ ិច ▁	18	▁លំ នាំ ប្រ ែក ំណ ើត ដោយ ប៉ ះ ទ ង្គ ិច ▁កើតមាន នៅ ពេល ស ម្ព ា ធ ដ ៏ ខ្ ល ាំង ស ង្ក ត់ លើ សិ លា ▁ដែល ក ប់ យ៉ាង ជ្រ ៅ ពី ក្រោម សិ លា ផ្ ស េង ទៀត ▁ឬ នៅ ព េ ៤ ល ផ្ ទ ាំង សំ ប ក ផ ែន ដ ី ប៉ ះ ទ ង្គ ិច គ្នា ▁សម្ពាធ ▁និង ក ំណ ើត សី ណ ្ហ ភាព ▁ដែល កើត ឡើង នៅ ក្រោម ល ក្ខ ខ ណ្ឌ នេះ ប ណ ្ ដា ល អោយ ខ ូច ទ្រ ង់ ទ្រ ាយ ▁និង ផ្ល ាស់ ប្ ដ ូរ ស មាស ធាតុ គី មី	108
ចូររៀបរាប់ពីលំនាំប្រែកំណើតដោយប៉ះម៉ាក់ម៉ា	null	លំនាំប្រែកំណើដោយប៉ះម៉ាកម៉ា គឺជាវិធីមួដែលសិលាអាចទទូលរងលំនាំប្រែកំណើតបានដោយការប៉ះពាល់ជាមួយម៉ាក់ម៉ា នៅពេលដែលម៉ាក់ម៉ាធ្វើចលនាឆ្លងកាត់សំបកផែនដី វាកម្ដៅមជ្ឈដ្ឋានសិលា ជាលទ្ធ ម៉ាក់ម៉ាបានធ្វើអោយរ៉ែខ្លះនៅជុំវិញសិលាប្រែក្លាយទៅជារ៉ែផ្សេងទៀត	null	លំនាំប្រែកំណើដោយប៉ះម៉ាកម៉ា គឺជាវិធីមួដែលសិលាអាចទទូលរងលំនាំប្រែកំណើតបានដោយការប៉ះពាល់ជាមួយម៉ាក់ម៉ា នៅពេលដែលម៉ាក់ម៉ាធ្វើចលនាឆ្លងកាត់សំបកផែនដី វាកម្ដៅមជ្ឈដ្ឋានសិលា ជាលទ្ធ ម៉ាក់ម៉ាបានធ្វើអោយរ៉ែខ្លះនៅជុំវិញសិលាប្រែក្លាយទៅជារ៉ែផ្សេងទៀត	ច ូរ រ ៀប រា ប់ ពី លំ នាំ ប្រ ែក ំណ ើត ដោយ ប៉ ះ ម៉ា ក់ ម៉ា Ġ	19	លំ នាំ ប្រ ែក ំណ ើ ដោយ ប៉ ះ ម៉ា ក ម៉ា Ġ គ ឺ ជា វិ ធី ម ួ ដ ែល សិ លា អា ច ទ ទូ ល រ ង លំ នាំ ប្រ ែក ំណ ើត បាន ដោយ ការ ប៉ ះ ពា ល់ ជា មួយ ម៉ា ក់ ម៉ា Ġ នៅ ពេល ដ ែល ម៉ា ក់ ម៉ា ធ ្វ ើ ច ល នា ឆ្ លង កាត់ សំ ប ក ផ ែន ដ ី Ġ វា ក ម្ ដ ៅ ម ជ ្ឈ ដ្ឋាន សិ លា Ġ ជា ល ទ្ធ Ġ ម៉ា ក់ ម៉ា បាន ធ ្វ ើ អោយ រ៉ ែ ខ្ ល ះ នៅ ជ ុំ វិញ សិ លា ប្រ ែក ្លា យ ទៅ ជា រ៉ ែ ផ្ សេ ង ទៀត	116	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ពី លំ នាំ ប្រ ែក ំណ ើត ដោយ ប៉ ះ ម៉ា ក់ ម៉ា ▁	18	▁លំ នាំ ប្រ ែក ំណ ើ ដោយ ប៉ ះ ម៉ា ក ម៉ា ▁គឺជា វិ ធី ម ួ ដ ែល សិ លា អា ច ទ ទ ូល រ ង លំ នាំ ប្រ ែក ំណ ើត បាន ដោយ ការ ប៉ ះ ព ាល់ ជា មួយ ម៉ា ក់ ម៉ា ▁នៅពេល ដ ែល ម៉ា ក់ ម៉ា ធ ្វ ើ ច ល នា ឆ្ លង កាត់ សំ ប ក ផ ែន ដ ី ▁វា ក ម្ ដ ៅ ម ជ ្ឈ ដ្ឋាន សិ លា ▁ជា ល ទ្ធ ▁ម៉ាក់ ម៉ា បាន ធ ្វ ើ អោយ រ៉ ែ ខ្ ល ះ នៅ ជ ុំ វិញ សិ លា ប្រ ែក ្ល ាយ ទៅ ជា រ៉ ែ ផ្ ស េង ទៀត	112
តើលំនាំប្រែកំណើតនៃសិលាអាចកើតមាននៅសីតុណ្ហភាពប៉ុន្មាន	null	លំនាំប្រែកំណើតនៃសិលា អាចកើតមាននៅសីណ្ហភាព ពីអង្សាទៅអង្សា សីណ្ហភាពខ្ពស់ជាង អង្សា សិលានិងរលាយក្លាយទៅជាម៉ាក់ម៉ា	null	លំនាំប្រែកំណើតនៃសិលា អាចកើតមាននៅសីណ្ហភាព ពីអង្សាទៅអង្សា សីណ្ហភាពខ្ពស់ជាង អង្សា សិលានិងរលាយក្លាយទៅជាម៉ាក់ម៉ា	ត ើ លំ នាំ ប្រ ែក ំណ ើត នៃ សិ លា អា ច កើត មាន នៅ សី ត ុ ណ ្ហ ភាព ប៉ ុន ្ម ាន Ġ	26	លំ នាំ ប្រ ែក ំណ ើត នៃ សិ លា Ġ អា ច កើត មាន នៅ សី ណ ្ហ ភាព Ġ ពី អ ង្ស ា ទៅ អ ង្ស ា Ġ សី ណ ្ហ ភាព ខ្ ព ស់ ជា ង Ġ អ ង្ស ា Ġ សិ លាន ិ ង រ លា យក ្លា យ ទៅ ជា ម៉ា ក់ ម៉ា	52	▁តើ លំ នាំ ប្រ ែក ំណ ើត នៃ សិ លា អា ច កើត មាន នៅ សី ត ុ ណ ្ហ ភាព ប៉ ុន ្ មាន ▁	25	▁លំ នាំ ប្រ ែក ំណ ើត នៃ សិ លា ▁អាច កើត មាន នៅ សី ណ ្ហ ភាព ▁ពី អ ង ្សា ទៅ អ ង ្សា ▁សី ណ ្ហ ភាព ខ្ ព ស់ ជា ង ▁អ ង ្សា ▁សិ លា និង រ ល ាយ ក្លា យ ទៅ ជា ម៉ា ក់ ម៉ា	50
តើសិលាអាចទទូលរងនូវលំនាំប្រែកំណើតដោយសារអ្វី ឬតើសិលាមជ្ឈដ្ឋានអ្វីខ្លះ ដែលបណ្ដាលអោតសិលាទទូលរងនូវលំនាំប្រែកំណើត	null	សិលាអាចទទូលរងនូវលំនាំប្រែកំណើតដោយសារ សីតុណ្ហភាព និងសម្ពាធក្នុងសំបកផែនដី	null	សិលាអាចទទូលរងនូវលំនាំប្រែកំណើតដោយសារ សីតុណ្ហភាព និងសម្ពាធក្នុងសំបកផែនដី	ត ើស ិល ា អា ច ទ ទូ ល រ ង ន ូវ លំ នាំ ប្រ ែក ំណ ើត ដោយ សារ អ ្វី Ġ ឬ ត ើស ិល ាម ជ ្ឈ ដ្ឋាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ដ ែល ប ណ ្ ដា ល អ ោត សិ លា ទ ទូ ល រ ង ន ូវ លំ នាំ ប្រ ែក ំណ ើត Ġ	60	សិ លា អា ច ទ ទូ ល រ ង ន ូវ លំ នាំ ប្រ ែក ំណ ើត ដោយ សារ Ġ សី ត ុ ណ ្ហ ភាព Ġ និង សម ្ ពា ធ ក្នុង សំ ប ក ផ ែន ដ ី	38	▁តើ សិ លា អា ច ទ ទ ូល រ ង ន ូវ លំ នាំ ប្រ ែក ំណ ើត ដោយ សារ អ ្វី ▁ឬ ត ើស ិល ាម ជ ្ឈ ដ្ឋាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ដែល ប ណ ្ ដា ល អ ោត សិ លា ទ ទ ូល រ ង ន ូវ លំ នាំ ប្រ ែក ំណ ើត ▁	58	▁សិ លា អា ច ទ ទ ូល រ ង ន ូវ លំ នាំ ប្រ ែក ំណ ើត ដោយ សារ ▁សីតុណ្ហភាព ▁និង ស ម្ព ា ធ ក្នុង សំ ប ក ផ ែន ដ ី	33
ដូចម្ដេចដែលហៅថាសិលាប្រែកំណើត	null	សិលាប្រែកំណើត គឺជាសិលាដែលផ្លាស់ប្ដូរទម្រង់ វាយភាព ឬសមាសធាតុផ្សំរបស់វា	null	សិលាប្រែកំណើត គឺជាសិលាដែលផ្លាស់ប្ដូរទម្រង់ វាយភាព ឬសមាសធាតុផ្សំរបស់វា	ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា សិ លា ប្រ ែក ំណ ើត Ġ	15	សិ លា ប្រ ែក ំណ ើត Ġ គ ឺ ជា សិ លា ដ ែល ផ្ល ាស់ ប្ ដ ូរ ទ ម្រ ង់ Ġ វា យ ភាព Ġ ឬ សម ាស ធាតុ ផ្ សំ រ ប ស់ វា	34	▁ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា សិ លា ប្រ ែក ំណ ើត ▁	15	▁សិ លា ប្រ ែក ំណ ើត ▁គឺជា សិ លា ដ ែល ផ្ល ាស់ ប្ ដ ូរ ទ ម្រ ង់ ▁វាយ ភាព ▁ឬ ស មាស ធាតុ ផ្ សំ រ ប ស់ វា	31
តើលក្ខណះពិសេសរបស់សិលាកម្ទេចកំណមានអ្វីខ្លះ	null	លក្ខពិសេសរបស់សិលាកម្ទេចកំណមាន ទម្រង់ស្រទាប់ ស្នាមជ្រួញ និងស្នាមប្រេះ	null	លក្ខពិសេសរបស់សិលាកម្ទេចកំណមាន ទម្រង់ស្រទាប់ ស្នាមជ្រួញ និងស្នាមប្រេះ	ត ើ ល ក្ខ ណ ះ ពិ សេ ស រ ប ស់ សិ លា ក ម្ ទេ ច កំ ណ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	26	ល ក្ខ ពិ សេ ស រ ប ស់ សិ លា ក ម្ ទេ ច កំ ណ មាន Ġ ទ ម្រ ង់ ស្រ ទ ាប់ Ġ ស្ន ាម ជ្រ ួញ Ġ និង ស្ន ាម ប្រ េះ	32	▁តើ ល ក្ខ ណ ះ ពិ ស េស រ ប ស់ ស ិល ាក ម្ ទ េច ក ំណ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	25	▁ល ក្ខ ពិ ស េស រ ប ស់ ស ិល ាក ម្ ទ េច ក ំណ មាន ▁ទម្រង់ ស្រ ទ ាប់ ▁ស្នាម ជ្រ ួញ ▁និង ស្ន ាម ប្រ េះ	29
តើសិលាកម្ទេចកំណសរីរាង្គកើតឡើងយ៉ាងដូចម្ដេច	null	សិលាកម្ទេចកំណសរិរាង្គ កើតឡើងពីសំណល់សាកសពសត្វរស់ក្នុងមហាសមុទ្រដែលបានបង្ខាំជាប់គ្នា ឧទាហរណ៏ ថ្មកំបោរ	null	សិលាកម្ទេចកំណសរិរាង្គ កើតឡើងពីសំណល់សាកសពសត្វរស់ក្នុងមហាសមុទ្រដែលបានបង្ខាំជាប់គ្នា ឧទាហរណ៏ ថ្មកំបោរ	ត ើស ិល ាក ម្ ទេ ច កំ ណ ស រី រា ង្គ កើត ឡើង យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច Ġ	20	សិ លា ក ម្ ទេ ច កំ ណ ស រិ រា ង្គ Ġ កើត ឡើង ពី សំ ណ ល់ សា ក ស ព ស ត ្វ រស់ ក្នុង ម ហា សម ុ ទ្រ ដ ែល បាន បង ្ខ ាំ ជាប់ គ្នា Ġ ឧ ទ ា ហ រណ ៏ Ġ ថ ្ម កំ ប ោរ	51	▁តើ ស ិល ាក ម្ ទ េច ក ំណ ស រី រា ង្គ កើត ឡើង យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច ▁	20	▁ស ិល ាក ម្ ទ េច ក ំណ ស រិ រា ង្គ ▁កើតឡើង ពី ស ំណ ល់ សា ក ស ព ស ត ្វ រស់ ក្នុង ម ហា សម ុ ទ្រ ដ ែល បាន បង ្ខ ាំ ជាប់ គ្នា ▁ឧ ទ ា ហ រណ ៏ ▁ថ្ម កំ ប ោរ	49
តើសិលាកម្ទេចកំណគីមីកើតឡើងយ៉ាងដូចម្ដេច	null	សិលាកម្ទេចកំណគីមី កើតឡើងពីសូលុយស្យុងរ៉ែ និងទឹក កជាក្រាមផ្ដុំគ្នាក្លាយជាសិលា ឧទាហរណ៏ ថ្មកំបោរគីមី	null	សិលាកម្ទេចកំណគីមី កើតឡើងពីសូលុយស្យុងរ៉ែ និងទឹក កជាក្រាមផ្ដុំគ្នាក្លាយជាសិលា ឧទាហរណ៏ ថ្មកំបោរគីមី	ត ើស ិល ាក ម្ ទេ ច កំ ណ គី មី កើត ឡើង យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច Ġ	18	សិ លា ក ម្ ទេ ច កំ ណ គី មី Ġ កើត ឡើង ពី ស ូល ុយ ស្ យ ុង រ៉ ែ Ġ និង ទឹក Ġ ក ជា ក្រ ាម ផ្ ដ ុំ គ្នា ក្លា យ ជា សិ លា Ġ ឧ ទ ា ហ រណ ៏ Ġ ថ ្ម កំ ប ោរ គី មី	49	▁តើ ស ិល ាក ម្ ទ េច ក ំណ គី មី កើត ឡើង យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច ▁	18	▁ស ិល ាក ម្ ទ េច ក ំណ គី មី ▁កើតឡើង ពី ស ូល ុយ ស ្យ ុង រ៉ ែ ▁និង ទឹក ▁ក ជា ក្រ ាម ផ្ ដ ុំ គ្នា ក្លា យ ជា សិ លា ▁ឧ ទ ា ហ រណ ៏ ▁ថ្ម កំ ប ោរ គី មី	47
តើសិលាកម្ទេចកំណក្លាស្ទិចកើតឡើងយ៉ាងដូម្ដេច	null	សិលាកម្ទេចកំណក្លាស្ទិច កើងឡើងពីបំណែកផ្សេងៗនៃសិលានិងរ៉ែ បង្ខាំជាប់គ្នា គេសម្គាល់ឈ្មោះសិលាកម្ទេកំណក្លាស្ទិចតាមរយះទំហំ និងរូបរាងគនៃបំណែកសិលា ឧទាហរណ៏ ថ្មក្រែឬថ្មខ្សាច់	null	សិលាកម្ទេចកំណក្លាស្ទិច កើងឡើងពីបំណែកផ្សេងៗនៃសិលានិងរ៉ែ បង្ខាំជាប់គ្នា គេសម្គាល់ឈ្មោះសិលាកម្ទេកំណក្លាស្ទិចតាមរយះទំហំ និងរូបរាងគនៃបំណែកសិលា ឧទាហរណ៏ ថ្មក្រែឬថ្មខ្សាច់	ត ើស ិល ាក ម្ ទេ ច កំ ណ ក្លា ស្ទ ិច កើត ឡើង យ៉ាង ដ ូម ្ ដ េច Ġ	20	សិ លា ក ម្ ទេ ច កំ ណ ក្លា ស្ទ ិច Ġ ក ើង ឡើង ពី ប ំណ ែក ផ្ សេ ង ៗ នៃ សិ លាន ិ ង រ៉ ែ Ġ បង ្ខ ាំ ជាប់ គ្នា Ġ គ េស ម្ គ ាល់ ឈ្មោះ សិ លា ក ម្ ទេ កំ ណ ក្លា ស្ទ ិច តា ម រយ ះ ទំ ហ ំ Ġ និង រូប រា ង គ នៃ ប ំណ ែក សិ លា Ġ ឧ ទ ា ហ រណ ៏ Ġ ថ ្ម ក្រ ែ ឬ ថ ្ម ខ្ សា ច ់	85	▁តើ ស ិល ាក ម្ ទ េច ក ំណ ក្លា ស្ទ ិច កើត ឡើង យ៉ាង ដ ូ ម្ ដ េច ▁	20	▁ស ិល ាក ម្ ទ េច ក ំណ ក្លា ស្ទ ិច ▁ក ើង ឡើង ពី ប ំណ ែក ផ្ ស េង ៗ នៃ សិ លា និង រ៉ ែ ▁បង ្ខ ាំ ជាប់ គ្នា ▁គេ ស ម្ គ ាល់ ឈ្មោះ ស ិល ាក ម្ ទ េក ំណ ក្លា ស្ទ ិច ត ាម រយ ះ ទំ ហ ំ ▁និង រូប រ ាង គ នៃ ប ំណ ែក សិ លា ▁ឧ ទ ា ហ រណ ៏ ▁ថ្ម ក្រ ែ ឬ ថ ្ម ខ្ ស ាច់	82
តើសិលាកម្ទេចកំណមានប៉ុន្មានក្រុម អ្វីខ្លះ គេចាត់ថ្នាក់សិលាកម្ទេចកំណដោយផ្អែកទៅលើអ្វី	null	សិលាកម្ទេចកំណមានបីក្រុមគឺ សិលាកម្ទេចកំណក្លាស្ទិច សិលាកម្ទេចកំណគីមី និងសិលាកម្ទេចសរិរាងគ គេចាត់ថ្នាក់សិលាកម្ទេចកំណដោយផ្អែកលើរបៀបនៃការកកើតរបស់វា	null	សិលាកម្ទេចកំណមានបីក្រុមគឺ សិលាកម្ទេចកំណក្លាស្ទិច សិលាកម្ទេចកំណគីមី និងសិលាកម្ទេចសរិរាងគ គេចាត់ថ្នាក់សិលាកម្ទេចកំណដោយផ្អែកលើរបៀបនៃការកកើតរបស់វា	ត ើស ិល ាក ម្ ទេ ច កំ ណ មាន ប៉ ុន ្ម ាន ក្រុម Ġ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ គ េច ាត់ ថ្ន ាក់ សិ លា ក ម្ ទេ ច កំ ណ ដោយ ផ្ អ ែក ទៅ លើ អ ្វី Ġ	41	សិ លា ក ម្ ទេ ច កំ ណ មាន បី ក្រុម គ ឺ Ġ សិ លា ក ម្ ទេ ច កំ ណ ក្លា ស្ទ ិច Ġ សិ លា ក ម្ ទេ ច កំ ណ គី មី Ġ និង សិ លា ក ម្ ទេ ច ស រិ រា ង គ Ġ គ េច ាត់ ថ្ន ាក់ សិ លា ក ម្ ទេ ច កំ ណ ដោយ ផ្ អ ែក លើ រ ប ៀប នៃ ការ ក កើត រ ប ស់ វា	75	▁តើ ស ិល ាក ម្ ទ េច ក ំណ មាន ប៉ ុន ្ មាន ក្រុម ▁អ្វី ខ្ ល ះ ▁គេច ាត់ ថ្ន ាក់ ស ិល ាក ម្ ទ េច ក ំណ ដោយ ផ្ អ ែក ទៅ លើ អ ្វី ▁	39	▁ស ិល ាក ម្ ទ េច ក ំណ មាន បី ក្រុម គ ឺ ▁ស ិល ាក ម្ ទ េច ក ំណ ក្លា ស្ទ ិច ▁ស ិល ាក ម្ ទ េច ក ំណ គី មី ▁និង ស ិល ាក ម្ ទ េច ស រិ រ ាង គ ▁គេច ាត់ ថ្ន ាក់ ស ិល ាក ម្ ទ េច ក ំណ ដោយ ផ្ អ ែក លើ រ ប ៀប នៃ ការ ក កើត រ ប ស់ វា	74
ពណ៏នាពីដំណើរការនៃកំណកំណើតសិលាកម្ទេចកំណ	null	ខ្យល់ទឹក ទឹកកក ពន្លឺព្រះអាទិត្យ និងជំនាញ បណ្ដាយអោយសិលាពុកផុយទៅជាបំណែកតូចៗបំណែកសិលាឬកម្ទេចកំណត្រូវបានដឹកជញ្ជួនពីកន្លែងមួយទៅកន្លែងមួយទៀតតមដំណើនៃសំណឹក ចុងបញ្ចប់ កម្ទេកំណទាំងឡាយបានចាក់បង្គរទៅជាសស្រទាប់ ហើយបង្ខាំជាប់គ្នាបានជាសិលាកម្ទេចកំណ	null	ខ្យល់ទឹក ទឹកកក ពន្លឺព្រះអាទិត្យ និងជំនាញ បណ្ដាយអោយសិលាពុកផុយទៅជាបំណែកតូចៗបំណែកសិលាឬកម្ទេចកំណត្រូវបានដឹកជញ្ជួនពីកន្លែងមួយទៅកន្លែងមួយទៀតតមដំណើនៃសំណឹក ចុងបញ្ចប់ កម្ទេកំណទាំងឡាយបានចាក់បង្គរទៅជាសស្រទាប់ ហើយបង្ខាំជាប់គ្នាបានជាសិលាកម្ទេចកំណ	ព ណ ៏ នា ពី ដំណើរ ការ នៃ កំ ណ កំ ណ ើត សិ លា ក ម្ ទេ ច កំ ណ Ġ	21	ខ្ យ ល់ ទឹក Ġ ទឹក ក ក Ġ ព ន្ ល ឺ ព្រ ះ អា ទិ ត ្យ Ġ និង ជំ នា ញ Ġ ប ណ ្ ដា យ អោយ សិ លា ពុ ក ផ ុយ ទៅ ជា ប ំណ ែក តូ ច ៗ ប ំណ ែក សិ លា ឬ ក ម្ ទេ ច កំ ណ ត្រូវ បាន ដ ឹក ជ ញ្ជ ួន ពី កន្លែង មួយ ទៅ កន្លែង មួយ ទៀត ត ម ដំ ណ ើន ៃ សំ ណ ឹក Ġ ច ុង បញ្ច ប់ Ġ ក ម្ ទេ កំ ណ ទ ាំង ឡា យ បាន ច ាក់ បង ្ គរ ទៅ ជា ស ស្រ ទ ាប់ Ġ ហើយ បង ្ខ ាំ ជាប់ គ្នា បាន ជា សិ លា ក ម្ ទេ ច កំ ណ	117	▁ព ណ ៏ នា ពី ដំណើរ ការ នៃ ក ំណ ក ំណ ើត ស ិល ាក ម្ ទ េច ក ំណ ▁	21	▁ខ្យល់ ទឹក ▁ទឹកកក ▁ពន្លឺ ព្រ ះ អា ទ ិត ្យ ▁និង ជំ ន ាញ ▁ប ណ ្ ដ ាយ អោយ សិ លា ព ុក ផ ុយ ទៅ ជា ប ំណ ែក ត ូច ៗ ប ំណ ែក សិ លា ឬ ក ម្ ទ េច ក ំណ ត្រូវ បាន ដ ឹក ជ ញ្ជ ួន ពី កន្លែង មួយ ទៅ កន្លែង មួយ ទៀត ត ម ដ ំណ ើន ៃ ស ំណ ឹក ▁ចុង បញ្ច ប់ ▁ក ម្ ទ េក ំណ ទ ាំង ឡា យ បាន ច ាក់ ប ង្គ រ ទៅ ជា ស ស្រ ទ ាប់ ▁ហើយ បង ្ខ ាំ ជាប់ គ្នា បាន ជា ស ិល ាក ម្ ទ េច ក ំណ	109
ដូចម្ដេចដែលហៅថាសិលាកម្ទេចកំណ	null	សិលាកម្ទេចកំណគឺជាប្រភេទសិលាដែលកើតពបំណែក ឬកម្ទេចកំណដែលត្រូវបានដឹកជញ្ជួនពីកន្លែងមួយ ទៅកន្លែងមួយទៀតតាមដំណើរសំណឹក ចាក់បង្គរលើគ្នាទៀជាស្រទាប់ហើយបានបង្ខាំជាប់គ្នាក្លាយទៅជាសិលា	null	សិលាកម្ទេចកំណគឺជាប្រភេទសិលាដែលកើតពបំណែក ឬកម្ទេចកំណដែលត្រូវបានដឹកជញ្ជួនពីកន្លែងមួយ ទៅកន្លែងមួយទៀតតាមដំណើរសំណឹក ចាក់បង្គរលើគ្នាទៀជាស្រទាប់ហើយបានបង្ខាំជាប់គ្នាក្លាយទៅជាសិលា	ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា សិ លា ក ម្ ទេ ច កំ ណ Ġ	17	សិ លា ក ម្ ទេ ច កំ ណ គ ឺ ជា ប្រ ភ េ ទ សិ លា ដ ែល កើត ព ប ំណ ែក Ġ ឬ ក ម្ ទេ ច កំ ណ ដ ែល ត្រូវ បាន ដ ឹក ជ ញ្ជ ួន ពី កន្លែង មួយ Ġ ទៅ កន្លែង មួយ ទៀត តា ម ដំណើរ សំ ណ ឹក Ġ ច ាក់ បង ្ គរ លើ គ្នា ទ ៀ ជា ស្រ ទ ាប់ ហើយ បាន បង ្ខ ាំ ជាប់ គ្នា ក្លា យ ទៅ ជា សិ លា	79	▁ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា ស ិល ាក ម្ ទ េច ក ំណ ▁	17	▁ស ិល ាក ម្ ទ េច ក ំណ គ ឺ ជា ប្រ ភ េ ទ សិ លា ដ ែល កើត ព ប ំណ ែក ▁ឬ ក ម្ ទ េច ក ំណ ដ ែល ត្រូវ បាន ដ ឹក ជ ញ្ជ ួន ពី កន្លែង មួយ ▁ទៅ កន្លែង មួយ ទៀត ត ាម ដំណើរ ស ំណ ឹក ▁ចាក់ ប ង្គ រ លើ គ្នា ទ ៀ ជា ស្រ ទ ាប់ ហើយ បាន បង ្ខ ាំ ជាប់ គ្នា ក្លា យ ទៅ ជា សិ លា	78
ដូចម្ដេចដែលហៅថាសិលាភ្នំភ្លើង	null	សិលាភ្នំភ្លើងគឺ ជាក្រុមសិលាម៉ាក់ម៉ា ដែលកើតឡើងដោយការចុះត្រជាក់នៃកំអែភ្នំភ្លើង ហើយកករឹងនៅលើផ្ទៃផែនដី	null	សិលាភ្នំភ្លើងគឺ ជាក្រុមសិលាម៉ាក់ម៉ា ដែលកើតឡើងដោយការចុះត្រជាក់នៃកំអែភ្នំភ្លើង ហើយកករឹងនៅលើផ្ទៃផែនដី	ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា សិ លា ភ្នំ ភ្លើង Ġ	13	សិ លា ភ្នំ ភ្លើង គ ឺ Ġ ជា ក្រុម សិ លា ម៉ា ក់ ម៉ា Ġ ដ ែល កើត ឡើង ដោយ ការ ច ុះ ត្រ ជា ក់ នៃ កំ អ ែ ភ្នំ ភ្លើង Ġ ហើយ ក ករ ឹង នៅ លើ ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី	43	▁ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា សិ លា ភ្នំ ភ្លើង ▁	13	▁សិ លា ភ្នំ ភ្លើង គ ឺ ▁ជា ក្រុម សិ លា ម៉ា ក់ ម៉ា ▁ដែល កើត ឡើង ដោយ ការ ច ុះ ត្រ ជ ាក់ នៃ កំ អ ែ ភ្នំ ភ្លើង ▁ហើយ ក ករ ឹង នៅ លើ ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី	42
ដូចម្ដេចដែលហៅថាសិលាជ្រៀត	null	សិលាជ្រៀតគឺជាក្រុមសិលាម៉ាក់ម៉ា ដែលកើតឡើងដោយការចុះត្រជាក់នៃម៉ាក់ម៉ាហើយកករឹងនៅក្រោមផ្ទៃផែនដី	null	សិលាជ្រៀតគឺជាក្រុមសិលាម៉ាក់ម៉ា ដែលកើតឡើងដោយការចុះត្រជាក់នៃម៉ាក់ម៉ាហើយកករឹងនៅក្រោមផ្ទៃផែនដី	ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា សិ លា ជ្រ ៀត Ġ	13	សិ លា ជ្រ ៀត គ ឺ ជា ក្រុម សិ លា ម៉ា ក់ ម៉ា Ġ ដ ែល កើត ឡើង ដោយ ការ ច ុះ ត្រ ជា ក់ នៃ ម៉ា ក់ ម៉ា ហើយ ក ករ ឹង នៅ ក្រោម ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី	41	▁ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា សិ លា ជ្រ ៀត ▁	13	▁សិ លា ជ្រ ៀត គ ឺ ជា ក្រុម សិ លា ម៉ា ក់ ម៉ា ▁ដែល កើត ឡើង ដោយ ការ ច ុះ ត្រ ជ ាក់ នៃ ម៉ា ក់ ម៉ា ហើយ ក ករ ឹង នៅ ក្រោម ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី	40
តើសិលាម៉ាក់ម៉ាមានកំណកំណើតដូចម្ដេច	null	សិលាម៉ាក់ម៉ាមានកំណកំណើតពីការចុះត្រជាក់នៃកំអែភ្នំភ្លើងនៅលើផ្ទៃផែនដី ហើយសិលាម៉ាក់ម៉ាខ្លះកើតជ្រៅក្នុងសំបកផែនដី	null	សិលាម៉ាក់ម៉ាមានកំណកំណើតពីការចុះត្រជាក់នៃកំអែភ្នំភ្លើងនៅលើផ្ទៃផែនដី ហើយសិលាម៉ាក់ម៉ាខ្លះកើតជ្រៅក្នុងសំបកផែនដី	ត ើស ិល ាម ៉ ាក់ ម៉ា មាន កំ ណ កំ ណ ើត ដូច ម្ ដ េច Ġ	17	សិ លា ម៉ា ក់ ម៉ា មាន កំ ណ កំ ណ ើត ពី ការ ច ុះ ត្រ ជា ក់ នៃ កំ អ ែ ភ្នំ ភ្លើង នៅ លើ ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី Ġ ហើយ សិ លា ម៉ា ក់ ម៉ា ខ្ ល ះ កើត ជ្រ ៅ ក្នុង សំ ប ក ផ ែន ដ ី	53	▁តើ សិ លា ម៉ា ក់ ម៉ា មាន ក ំណ ក ំណ ើត ដូច ម្ ដ េច ▁	16	▁សិ លា ម៉ា ក់ ម៉ា មាន ក ំណ ក ំណ ើត ពី ការ ច ុះ ត្រ ជ ាក់ នៃ កំ អ ែ ភ្នំ ភ្លើង នៅ លើ ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី ▁ហើយ សិ លា ម៉ា ក់ ម៉ា ខ្ ល ះ កើត ជ្រ ៅ ក្នុង សំ ប ក ផ ែន ដ ី	53
តើគេចាត់ថ្នាក់សិលាម៉ាក់ម៉ាដោយផ្អែកទៅលើអ្វី	null	គេចាត់សិលាម៉ាក់ម៉ាដោយផ្អែកទៅលើ សមាសភាពផ្សំ និងវាយភាពរបស់វា	null	គេចាត់សិលាម៉ាក់ម៉ាដោយផ្អែកទៅលើ សមាសភាពផ្សំ និងវាយភាពរបស់វា	ត ើ គ េច ាត់ ថ្ន ាក់ សិ លា ម៉ា ក់ ម៉ា ដោយ ផ្ អ ែក ទៅ លើ អ ្វី Ġ	20	គ េច ាត់ សិ លា ម៉ា ក់ ម៉ា ដោយ ផ្ អ ែក ទៅ លើ Ġ សម ាស ភាព ផ្ សំ Ġ និង វា យ ភាព រ ប ស់ វា	27	▁តើ គ េច ាត់ ថ្ន ាក់ សិ លា ម៉ា ក់ ម៉ា ដោយ ផ្ អ ែក ទៅ លើ អ ្វី ▁	19	▁គេច ាត់ សិ លា ម៉ា ក់ ម៉ា ដោយ ផ្ អ ែក ទៅ លើ ▁សមាសភាព ផ្ សំ ▁និង វ ាយ ភាព រ ប ស់ វា	24
តើសិលាម៉ាក់ម៉ាមានប៉ុន្មានប្រភេទ អ្វីខ្លះ	null	សិលាម៉ាក់ម៉ាមានពីប្រភេទគឺ សិលាជ្រៀតនិងសិលាភ្នំភ្លើង	null	សិលាម៉ាក់ម៉ាមានពីប្រភេទគឺ សិលាជ្រៀតនិងសិលាភ្នំភ្លើង	ត ើស ិល ាម ៉ ាក់ ម៉ា មាន ប៉ ុន ្ម ាន ប្រ ភ េ ទ Ġ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	21	សិ លា ម៉ា ក់ ម៉ា មាន ពី ប្រ ភ េ ទ គ ឺ Ġ សិ លា ជ្រ ៀត និង សិ លា ភ្នំ ភ្លើង	22	▁តើ សិ លា ម៉ា ក់ ម៉ា មាន ប៉ ុន ្ មាន ប្រ ភ េ ទ ▁អ្វី ខ្ ល ះ ▁	19	▁សិ លា ម៉ា ក់ ម៉ា មាន ពី ប្រ ភ េ ទ គ ឺ ▁សិ លា ជ្រ ៀត និង សិ លា ភ្នំ ភ្លើង	22
តើអត្រាចុះត្រជាក់នៃកំអែភ្នំភ្លើង និងម៉ាក់ម៉ាជះឥទ្ធពលដល់វាយភាពសិលាម៉ាក់ម៉ាដូចម្ដេចខ្លះ	null	អត្រាចុះត្រជាក់នៃកំអែភ្នំភ្លើង និងម៉ាក់ម៉ាជះឥទ្ធិពលដល់វាយភាពសិលាម៉ាក់ម៉ាគឺ ប្រសិនបើអត្រាចុះត្រជាក់នៃកំអែភ្នំភ្លើងនិងម៉ាក់ម៉ាកាន់តែយូរ នោហក្រាមសិលាកាន់តែធំ ហើយមានវាយភាពកាន់តែគ្រើមខ្លាំង ផ្ទុយទៅវិញប្រសិនបើអត្រាចុះត្រជាក់នៃកំអែភ្នំភ្លើង និងម៉ាក់ម៉ាកាន់តែលឿន នោះក្រាមសិលាកាន់តែតូចបំផុតឬគ្មានក្រាមសោះហើយវាយភាពកាន់តែម៉ដ្ធ	null	អត្រាចុះត្រជាក់នៃកំអែភ្នំភ្លើង និងម៉ាក់ម៉ាជះឥទ្ធិពលដល់វាយភាពសិលាម៉ាក់ម៉ាគឺ ប្រសិនបើអត្រាចុះត្រជាក់នៃកំអែភ្នំភ្លើងនិងម៉ាក់ម៉ាកាន់តែយូរ នោហក្រាមសិលាកាន់តែធំ ហើយមានវាយភាពកាន់តែគ្រើមខ្លាំង ផ្ទុយទៅវិញប្រសិនបើអត្រាចុះត្រជាក់នៃកំអែភ្នំភ្លើង និងម៉ាក់ម៉ាកាន់តែលឿន នោះក្រាមសិលាកាន់តែតូចបំផុតឬគ្មានក្រាមសោះហើយវាយភាពកាន់តែម៉ដ្ធ	ត ើ អ ត្រា ច ុះ ត្រ ជា ក់ នៃ កំ អ ែ ភ្នំ ភ្លើង Ġ និង ម៉ា ក់ ម៉ា ជ ះ ឥ ទ្ធ ពល ដល់ វា យ ភាព សិ លា ម៉ា ក់ ម៉ា ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ Ġ	40	អ ត្រា ច ុះ ត្រ ជា ក់ នៃ កំ អ ែ ភ្នំ ភ្លើង Ġ និង ម៉ា ក់ ម៉ា ជ ះ ឥ ទ្ធិ ពល ដល់ វា យ ភាព សិ លា ម៉ា ក់ ម៉ា គ ឺ Ġ ប្រ សិ ន ប ើ អ ត្រា ច ុះ ត្រ ជា ក់ នៃ កំ អ ែ ភ្នំ ភ្លើង និង ម៉ា ក់ ម៉ា កាន់ តែ យ ូរ Ġ ន ោ ហ ក្រ ាម សិ លា កាន់ តែ ធ ំ Ġ ហើយ មាន វា យ ភាព កាន់ តែ គ្រ ើម ខ្ លា ំ ង Ġ ផ្ ទ ុយ ទៅ វិញ ប្រ សិ ន ប ើ អ ត្រា ច ុះ ត្រ ជា ក់ នៃ កំ អ ែ ភ្នំ ភ្លើង Ġ និង ម៉ា ក់ ម៉ា កាន់ តែ ល ឿន Ġ ន ោះ ក្រ ាម សិ លា កាន់ តែ តូ ច ប ំ ផ ុត ឬ គ ្ម ាន ក្រ ាម ស ោះ ហើយ វា យ ភាព កាន់ តែ ម៉ ដ ្ ធ	146	▁តើ អ ត្រា ច ុះ ត្រ ជ ាក់ នៃ កំ អ ែ ភ្នំ ភ្លើង ▁និង ម៉ា ក់ ម៉ា ជ ះ ឥ ទ្ធ ពល ដល់ វ ាយ ភាព សិ លា ម៉ា ក់ ម៉ា ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ▁	39	▁អត្រា ច ុះ ត្រ ជ ាក់ នៃ កំ អ ែ ភ្នំ ភ្លើង ▁និង ម៉ា ក់ ម៉ា ជ ះ ឥ ទ្ធិ ពល ដល់ វ ាយ ភាព សិ លា ម៉ា ក់ ម៉ា គ ឺ ▁ប្រសិនបើ អ ត្រា ច ុះ ត្រ ជ ាក់ នៃ កំ អ ែ ភ្នំ ភ្លើង និង ម៉ា ក់ ម៉ា កាន់ តែ យ ូរ ▁ន ោ ហ ក្រ ាម សិ លា កាន់ តែ ធ ំ ▁ហើយ មាន វ ាយ ភាព កាន់ តែ គ្រ ើម ខ្ ល ាំង ▁ផ្ទុយទៅវិញ ប្រ ស ិន ប ើ អ ត្រា ច ុះ ត្រ ជ ាក់ នៃ កំ អ ែ ភ្នំ ភ្លើង ▁និង ម៉ា ក់ ម៉ា កាន់ ត ែល ឿន ▁នោះ ក្រ ាម សិ លា កាន់ តែ ត ូច ប ំ ផ ុត ឬ គ ្ មាន ក្រ ាម ស ោះ ហើយ វ ាយ ភាព កាន់ តែ ម៉ ដ ្ ធ	135
តើកំអែភ្នំភ្លើង ខុសពីម៉ាក់ម៉ាដូចម្ដេច	null	ម៉ាក់ម៉ាគឺជាសិលារាវ ដែលផ្សំឡើងពីសិលារលាយ ឧស្ម័ននិងទឹក ហើយមានប្រភពនៅក្នុងម៉ង់តូកំអែភ្នំភ្លើងគឺជាម៉ាក់ម៉ាដែលឡើងមកដល់ផ្ទៃផែនដី វាហូរចេញនៅពេលមានបន្ទុះភ្នំភ្លើងបង្កើតបានជាផ្ទៃផែនដី	null	ម៉ាក់ម៉ាគឺជាសិលារាវ ដែលផ្សំឡើងពីសិលារលាយ ឧស្ម័ននិងទឹក ហើយមានប្រភពនៅក្នុងម៉ង់តូកំអែភ្នំភ្លើងគឺជាម៉ាក់ម៉ាដែលឡើងមកដល់ផ្ទៃផែនដី វាហូរចេញនៅពេលមានបន្ទុះភ្នំភ្លើងបង្កើតបានជាផ្ទៃផែនដី	ត ើក ំ អ ែ ភ្នំ ភ្លើង Ġ ខុស ពី ម៉ា ក់ ម៉ា ដូច ម្ ដ េច Ġ	16	ម៉ា ក់ ម៉ា គ ឺ ជា សិ លា រា វ Ġ ដ ែល ផ្ សំ ឡើង ពី សិ លា រ លា យ Ġ ឧ ស្ម ័ន និង ទឹក Ġ ហើយ មាន ប្រ ភព នៅ ក្នុង ម៉ង់ តូ កំ អ ែ ភ្នំ ភ្លើង គ ឺ ជា ម៉ា ក់ ម៉ា ដ ែល ឡើង មក ដល់ ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី Ġ វា ហ ូរ ចេញ នៅ ពេល មាន ប ន្ទ ុះ ភ្នំ ភ្លើង បង ្ក ើត បាន ជា ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី	81	▁តើ កំ អ ែ ភ្នំ ភ្លើង ▁ខុសពី ម៉ា ក់ ម៉ា ដូច ម្ ដ េច ▁	14	▁ម៉ាក់ ម៉ា គ ឺ ជា ស ិល ារ ាវ ▁ដែល ផ្ សំ ឡើង ពី ស ិល ារ ល ាយ ▁ឧស្ម័ន និង ទឹក ▁ហើយ មាន ប្រ ភព នៅ ក្នុង ម៉ង់ តូ កំ អ ែ ភ្នំ ភ្លើង គ ឺ ជា ម៉ា ក់ ម៉ា ដ ែល ឡើង មក ដល់ ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី ▁វា ហ ូរ ចេញ នៅ ពេល មាន ប ន្ទ ុះ ភ្នំ ភ្លើង ប ង្ក ើត បាន ជា ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី	77
តើម៉ាក់ម៉ាអាចកើតឡើងតាមវិធីប៉ុន្មានយ៉ាង អ្វីខ្លះ	null	ម៉ាក់ម៉ាអាចកើតឡើងតាមវិធីបីយ៉ាងគឺ ពេលសិលាទទូលរងកម្ដៅពេលសម្ពាធថយចុះ ឬពេលសិលាផ្លាស់ប្ដូរសមាសធាតុផ្សំ	null	ម៉ាក់ម៉ាអាចកើតឡើងតាមវិធីបីយ៉ាងគឺ ពេលសិលាទទូលរងកម្ដៅពេលសម្ពាធថយចុះ ឬពេលសិលាផ្លាស់ប្ដូរសមាសធាតុផ្សំ	ត ើម ៉ ាក់ ម៉ា អា ច កើត ឡើង តា ម វិ ធី ប៉ ុន ្ម ាន យ៉ាង Ġ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	23	ម៉ា ក់ ម៉ា អា ច កើត ឡើង តា ម វិ ធី បី យ៉ាង គ ឺ Ġ ពេល សិ លា ទ ទូ ល រ ង ក ម្ ដ ៅ ពេល សម ្ ពា ធ ថ យ ច ុះ Ġ ឬ ពេល សិ លា ផ្ល ាស់ ប្ ដ ូរ សម ាស ធាតុ ផ្ សំ	50	▁តើ ម៉ា ក់ ម៉ា អា ច កើត ឡើង ត ាម វិ ធី ប៉ ុន ្ មាន យ៉ាង ▁អ្វី ខ្ ល ះ ▁	21	▁ម៉ាក់ ម៉ា អា ច កើត ឡើង ត ាម វិ ធី បី យ៉ាង គ ឺ ▁ពេល សិ លា ទ ទ ូល រ ង ក ម្ ដ ៅ ពេល ស ម្ព ា ធ ថ យ ច ុះ ▁ឬ ពេល សិ លា ផ្ល ាស់ ប្ ដ ូរ ស មាស ធាតុ ផ្ សំ	49
ដូចម្ដេចដែលហៅថាសិលាម៉ាក់ម៉ា	null	សិលាម៉ាក់គឺជាប្រភេទសិលាដែលកើតឡើងពីម៉ាក់ម៉ា និងកំអែភ្នំភ្លើងដែលចុះត្រជាក់ ហើយកករឹងនៅក្នុង ឬនៅលើផ្ទៃផែនដី	null	សិលាម៉ាក់គឺជាប្រភេទសិលាដែលកើតឡើងពីម៉ាក់ម៉ា និងកំអែភ្នំភ្លើងដែលចុះត្រជាក់ ហើយកករឹងនៅក្នុង ឬនៅលើផ្ទៃផែនដី	ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា សិ លា ម៉ា ក់ ម៉ា Ġ	14	សិ លា ម៉ា ក់ គ ឺ ជា ប្រ ភ េ ទ សិ លា ដ ែល កើត ឡើង ពី ម៉ា ក់ ម៉ា Ġ និង កំ អ ែ ភ្នំ ភ្លើង ដ ែល ច ុះ ត្រ ជា ក់ Ġ ហើយ ក ករ ឹង នៅ ក្នុង Ġ ឬ នៅ លើ ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី	50	▁ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា សិ លា ម៉ា ក់ ម៉ា ▁	14	▁សិ លា ម៉ា ក់ គ ឺ ជា ប្រ ភ េ ទ សិ លា ដ ែល កើត ឡើង ពី ម៉ា ក់ ម៉ា ▁និង កំ អ ែ ភ្នំ ភ្លើង ដ ែល ច ុះ ត្រ ជ ាក់ ▁ហើយ ក ករ ឹង នៅ ក្នុង ▁ឬ នៅ លើ ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី	50
តើវាយភាពសិលាគឺជាអ្វី	null	វាយភាពសិលាគឺជាទំហំ រូបរាង្គ និងទីតាំងនៃក្រាមសិលា	null	វាយភាពសិលាគឺជាទំហំ រូបរាង្គ និងទីតាំងនៃក្រាមសិលា	ត ើ វា យ ភាព សិ លា គ ឺ ជា អ ្វី Ġ	12	វា យ ភាព សិ លា គ ឺ ជា ទំ ហ ំ Ġ រូប រា ង្គ âĢĭâĢĭ Ġ និង ទី តាំង នៃ ក្រ ាម សិ លា	22	▁តើ វ ាយ ភាព សិ លា គ ឺ ជា អ ្វី ▁	11	▁វាយ ភាព សិ លា គ ឺ ជា ទំ ហ ំ ▁រូប រា ង្គ ▁និង ទី តាំង នៃ ក្រ ាម សិ លា	21
តើអ្នកវិទ្យាសាស្រ្តប្រើវិធីអ្វីខ្លះដើម្បីចាត់ថ្នាក់ប្រភេទសិលា	null	ដើម្បីចាត់ថ្នាក់ប្រភេទសិលា អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តប្រើវិធីសំខាន់ពីរគឺការសិក្សាទៅលើសមាសធាតុផ្សំ និងវាយភាពរបស់សិលា	null	ដើម្បីចាត់ថ្នាក់ប្រភេទសិលា អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តប្រើវិធីសំខាន់ពីរគឺការសិក្សាទៅលើសមាសធាតុផ្សំ និងវាយភាពរបស់សិលា	ត ើ អ្នក វិទ្យា សា ស្រ ្ត ប្រ ើ វិ ធី អ ្វី ខ្ ល ះ ដើម ្ប ី ច ាត់ ថ្ន ាក់ ប្រ ភ េ ទ សិ លា Ġ	29	ដើម ្ប ី ច ាត់ ថ្ន ាក់ ប្រ ភ េ ទ សិ លា Ġ អ្នក វិទ្យា សា ស្រ ្ត ប្រ ើ វិ ធី សំ ខា ន់ ពី រ គ ឺ ការ សិ ក្ស ា ទៅ លើ សម ាស ធាតុ ផ្ សំ Ġ និង វា យ ភាព រ ប ស់ សិ លា	49	▁តើ អ្នក វិទ្យា សា ស្រ ្ត ប្រ ើ វិ ធី អ ្វី ខ្ ល ះ ដើម ្ប ី ច ាត់ ថ្ន ាក់ ប្រ ភ េ ទ សិ លា ▁	28	▁ដើម្បី ច ាត់ ថ្ន ាក់ ប្រ ភ េ ទ សិ លា ▁អ្នក វិទ្យា សា ស្រ ្ត ប្រ ើ វិ ធី សំ ខ ាន់ ពី រ គ ឺ ការ ស ិក ្សា ទៅ លើ ស មាស ធាតុ ផ្ សំ ▁និង វ ាយ ភាព រ ប ស់ សិ លា	47
តើគេចាត់ថ្នាក់សិលាជាប៉ុន្មានប្រភេទធំៗ អ្វីខ្លះ ដោយផ្អែកទៅលើអ្វី	null	គេចាត់ថ្នាក់សិលាជាបីប្រភទធំៗគឺ សិលាម៉ាក់ម៉ា សិលាកម្ទេចកំមណ និងសិលាប្រែកំណើត	null	គេចាត់ថ្នាក់សិលាជាបីប្រភទធំៗគឺ សិលាម៉ាក់ម៉ា សិលាកម្ទេចកំមណ និងសិលាប្រែកំណើត	ត ើ គ េច ាត់ ថ្ន ាក់ សិ លា ជា ប៉ ុន ្ម ាន ប្រ ភ េ ទ ធ ំ ៗ Ġ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ដោយ ផ្ អ ែក ទៅ លើ អ ្វី Ġ	34	គ េច ាត់ ថ្ន ាក់ សិ លា ជា បី ប្រ ភ ទ ធ ំ ៗ គ ឺ Ġ សិ លា ម៉ា ក់ ម៉ា Ġ សិ លា ក ម្ ទេ ច កំ ម ណ Ġ និង សិ លា ប្រ ែក ំណ ើត	38	▁តើ គ េច ាត់ ថ្ន ាក់ សិ លា ជា ប៉ ុន ្ មាន ប្រ ភ េ ទ ធ ំ ៗ ▁អ្វី ខ្ ល ះ ▁ដោយ ផ្ អ ែក ទៅ លើ អ ្វី ▁	32	▁គេច ាត់ ថ្ន ាក់ សិ លា ជា បី ប្រ ភ ទ ធ ំ ៗ គ ឺ ▁សិ លា ម៉ា ក់ ម៉ា ▁ស ិល ាក ម្ ទ េច កំ ម ណ ▁និង សិ លា ប្រ ែក ំណ ើត	37
តើសិលាគឺជាអ្វិ	null	សិលាគឺជាល្បាយនៃរ៉ែមួយ ឫច្រើនប្រភេទ លើកលែងប្រភេទសិលាខ្លះដូចជា ធ្យូងថ្មកើតឡើងពីសារធាតុសរីរាង្គ	null	សិលាគឺជាល្បាយនៃរ៉ែមួយ ឫច្រើនប្រភេទ លើកលែងប្រភេទសិលាខ្លះដូចជា ធ្យូងថ្មកើតឡើងពីសារធាតុសរីរាង្គ	ត ើស ិល ា គ ឺ ជា អ ្វ ិ Ġ	10	សិ លា គ ឺ ជា ល ្ប ាយ នៃ រ៉ ែម ួយ ĠâĢĭâĢĭ ឫ ច្ រ ើន ប្រ ភ េ ទ Ġ លើក លែង ប្រ ភ េ ទ សិ លា ខ្ ល ះ ដូច ជា Ġ ធ ្យូ ង ថ ្ម កើត ឡើង ពី សារ ធាតុ ស រី រា ង្គ	47	▁តើ សិ លា គ ឺ ជា អ ្វ ិ ▁	9	▁សិ លា គ ឺ ជា ល ្ប ាយ នៃ រ៉ ែ មួយ ▁ឫ ច ្រ ើន ប្រ ភ េ ទ ▁លើកលែង ប្រ ភ េ ទ សិ លា ខ្ ល ះ ដូច ជា ▁ធ ្យូ ង ថ ្ម កើត ឡើង ពី សារ ធាតុ ស រី រា ង្គ	46
ចំពោះរ៉ែដែលទាញមកពីក្នុុងដី តើគេអាចយកវាទៅប្រើប្រាស់បានភ្លាមៗដែរឬទេ	null	ចំពោះរ៉ែដែលទាញយកពីក្នុងដី គេមិនអាចយកវាទៅប្រើប្រាស់បានភ្លាមៗនោះទេ គឺគេត្រូវធ្វើប្រព្រឹត្តកម្មរ៉ែនោះជាមុនសិនទើបអាចយកមកប្រើប្រាស់ជាវិត្ថុធាតុដើម សម្រាប់ផលិតសំភារះផ្សេងៗ	null	ចំពោះរ៉ែដែលទាញយកពីក្នុងដី គេមិនអាចយកវាទៅប្រើប្រាស់បានភ្លាមៗនោះទេ គឺគេត្រូវធ្វើប្រព្រឹត្តកម្មរ៉ែនោះជាមុនសិនទើបអាចយកមកប្រើប្រាស់ជាវិត្ថុធាតុដើម សម្រាប់ផលិតសំភារះផ្សេងៗ	ចំ ព ោះ រ៉ ែ ដ ែល ទ ាញ មក ពី ក្ នុ ុង ដ ី Ġ ត ើ គ េ អា ច យក វា ទៅ ប្រ ើប ្រា ស់ បាន ភ្ល ាម ៗ ដ ែរ ឬ ទេ Ġ	37	ចំ ព ោះ រ៉ ែ ដ ែល ទ ាញ យក ពី ក្នុង ដ ី Ġ គ េ ម ិន អា ច យក វា ទៅ ប្រ ើប ្រា ស់ បាន ភ្ល ាម ៗ ន ោះ ទេ Ġ គ ឺ គ េត ្រ ូវ ធ ្វ ើប ្រ ព្រ ឹត ្ត កម្ម រ៉ ែន ោះ ជា ម ុន សិ ន ទ ើប អា ច យក មក ប្រ ើប ្រា ស់ ជា វិ ត្ថ ុ ធាតុ ដើម Ġ សម ្រា ប់ ផល ិត សំ ភា រ ះ ផ្ សេ ង ៗ	85	▁ចំពោះ រ៉ ែ ដ ែល ទ ាញ មក ពី ក្ នុ ុង ដ ី ▁តើ គ េ អា ច យក វា ទៅ ប្រ ើ ប្រ ាស់ បាន ភ្ល ាម ៗ ដ ែរ ឬ ទេ ▁	34	▁ចំពោះ រ៉ ែ ដ ែល ទ ាញ យក ពី ក្នុង ដ ី ▁គេ ម ិន អា ច យក វា ទៅ ប្រ ើ ប្រ ាស់ បាន ភ្ល ាម ៗ ន ោះ ទេ ▁គឺ គ េ ត្រូវ ធ ្វ ើ ប្រ ព្រ ឹ ត្ត កម្ម រ៉ ែន ោះ ជា ម ុន ស ិន ទ ើប អា ច យក មក ប្រ ើ ប្រ ាស់ ជា វិ ត្ថ ុ ធាតុ ដើម ▁សម្រាប់ ផល ិត សំ ភា រ ះ ផ្ ស េង ៗ	78
ហេតុអ្វីបានជាគេចាំបាច់ត្រូវអភិរក្សធនធានរ៉ែ	null	បានជាគេចាំបាច់ត្រូវអភិរក្សធនធានរ៉ែពីព្រោះ រ៉ែកើតឡើងវិញយឺតបំផុត វាត្រូវការរយះពេលរាប់លានឆ្នាំដើម្បីបង្កើតជាពំនូករ៉ែនៅក្នុងសំបកផែនដីរ៉ែជាធនធានធម្មជាតិមិនកើតឡើងវិញ	null	បានជាគេចាំបាច់ត្រូវអភិរក្សធនធានរ៉ែពីព្រោះ រ៉ែកើតឡើងវិញយឺតបំផុត វាត្រូវការរយះពេលរាប់លានឆ្នាំដើម្បីបង្កើតជាពំនូករ៉ែនៅក្នុងសំបកផែនដីរ៉ែជាធនធានធម្មជាតិមិនកើតឡើងវិញ	ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េច ាំ បា ច ់ ត្រូវ អ ភិ រក ្ស ធ ន ធាន រ៉ ែ Ġ	21	បាន ជា គ េច ាំ បា ច ់ ត្រូវ អ ភិ រក ្ស ធ ន ធាន រ៉ ែ ពី ព្រ ោះ Ġ រ៉ ែក ើត ឡើង វិញ យ ឺត ប ំ ផ ុត Ġ វា ត្រូវ ការ រយ ះ ពេល រា ប់ លាន ឆ្នាំ ដើម ្ប ី បង ្ក ើត ជា ព ំ ន ូក រ៉ ែន ៅ ក្នុង សំ ប ក ផ ែន ដ ី រ៉ ែ ជា ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ ម ិន កើត ឡើង វិញ	77	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េ ចាំបាច់ ត្រូវ អ ភិ រ ក្ស ធ ន ធាន រ៉ ែ ▁	18	▁បានជា គ េ ចាំបាច់ ត្រូវ អ ភិ រ ក្ស ធ ន ធាន រ៉ ែ ពី ព្រ ោះ ▁រ៉ែ កើត ឡើង វិញ យ ឺត ប ំ ផ ុត ▁វា ត្រូវ ការ រយ ះ ពេល រ ាប់ លាន ឆ្នាំ ដើម ្ប ី ប ង្ក ើត ជា ព ំ ន ូក រ៉ ែន ៅ ក្នុង សំ ប ក ផ ែន ដ ី រ៉ ែ ជា ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ ម ិន កើត ឡើង វិញ	72
តើមធ្យោបាយដើម្បីអភិរក្សធនធានរ៉ែផ្ដល់នៅសារះប្រយោជន៏អ្វីខ្លះដល់បរិស្ថាន	null	មធ្យោបាយដើម្បីអភិរក្សធនធានរ៉ែ ផ្ដល់នូវសារះប្រយោជន៏ជាច្រើនដល់បរិស្ថានដូចជាពន្យារយះពេលនៃការផ្គត់ផ្គង់រ៉ែ តាមរយះ ការកាត់បន្ថយបរិមាណរូបធាតុដែលត្រូវទាញយកទាមទារការប្រើប្រាស់ថាមពលតិចជាងការទាញយករ៉ែពីក្នុងដីមានការបំពុលតិច និងមានការខូចខាចដីតិចបន្ថយការចាក់ចោលកាកសមណល់ និងពន្យាអាយុកន្លែងទុកដាក់សំណល់តាមរយះកាត់បន្ថយមាឌសំណល់រឺងកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់បរិស្ថាននៃការទាញយក និងការធ្វើព្រឹត្តកម្មរ៉ែ	null	មធ្យោបាយដើម្បីអភិរក្សធនធានរ៉ែ ផ្ដល់នូវសារះប្រយោជន៏ជាច្រើនដល់បរិស្ថានដូចជាពន្យារយះពេលនៃការផ្គត់ផ្គង់រ៉ែ តាមរយះ ការកាត់បន្ថយបរិមាណរូបធាតុដែលត្រូវទាញយកទាមទារការប្រើប្រាស់ថាមពលតិចជាងការទាញយករ៉ែពីក្នុងដីមានការបំពុលតិច និងមានការខូចខាចដីតិចបន្ថយការចាក់ចោលកាកសមណល់ និងពន្យាអាយុកន្លែងទុកដាក់សំណល់តាមរយះកាត់បន្ថយមាឌសំណល់រឺងកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់បរិស្ថាននៃការទាញយក និងការធ្វើព្រឹត្តកម្មរ៉ែ	ត ើម ធ ្យ ោ បា យ ដើម ្ប ី អ ភិ រក ្ស ធ ន ធាន រ៉ ែ ផ្ ដល់ នៅ សារ ះ ប្រ យោ ជន ៏ អ ្វី ខ្ ល ះ ដល់ បរ ិស ្ថ ាន Ġ	38	ម ធ ្យ ោ បា យ ដើម ្ប ី អ ភិ រក ្ស ធ ន ធាន រ៉ ែ Ġ ផ្ ដល់ ន ូវ សារ ះ ប្រ យោ ជន ៏ ជា ច្ រ ើន ដល់ បរ ិស ្ថ ាន ដូច ជា ព ន្ យា រយ ះ ពេល នៃ ការ ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង់ រ៉ ែ Ġ តា ម រយ ះ Ġ ការ កាត់ បន្ថយ បរ ិម ា ណ រូប ធាតុ ដ ែល ត្រូវ ទ ាញ យក ទ ាម ទ ារ ការ ប្រ ើប ្រា ស់ ថា ម ពល តិ ច ជា ង ការ ទ ាញ យក រ៉ ែ ពី ក្នុង ដ ី មាន ការ ប ំព ុល តិ ច Ġ និង មាន ការ ខ ូច ខា ច ដ ីត ិច បន្ថយ ការ ច ាក់ ចោល កា ក សម ណ ល់ Ġ និង ព ន្ យា អា យ ុក ន្ លែង ទុក ដា ក់ សំ ណ ល់ តា ម រយ ះ កាត់ បន្ថយ មា ឌ សំ ណ ល់ រ ឺ ង កាត់ បន្ថយ ផល ប៉ ះ ពា ល់ បរ ិស ្ថ ាន នៃ ការ ទ ាញ យក Ġ និង ការ ធ ្វ ើ ព្រ ឹត ្ត កម្ម រ៉ ែ	183	▁តើ ម ធ ្យ ោ ប ាយ ដើម ្ប ី អ ភិ រ ក្ស ធ ន ធាន រ៉ ែ ផ្ ដល់ នៅ សារ ះ ប្រ យោ ជន ៏ អ ្វី ខ្ ល ះ ដល់ ប រិ ស្ថាន ▁	37	▁មធ្យោបាយ ដើម ្ប ី អ ភិ រ ក្ស ធ ន ធាន រ៉ ែ ▁ផ្ ដល់ ន ូវ សារ ះ ប្រ យោ ជន ៏ ជា ច ្រ ើន ដល់ ប រិ ស្ថាន ដូច ជា ព ន ្យា រយ ះ ពេល នៃ ការ ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង់ រ៉ ែ ▁តាម រយ ះ ▁ការកាត់បន្ថយ ប រិ មា ណ រូប ធាតុ ដ ែល ត្រូវ ទ ាញ យក ទ ាម ទ ារ ការ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ថា ម ពល ត ិច ជា ង ការ ទ ាញ យក រ៉ ែ ពី ក្នុង ដ ី មាន ការ ប ំព ុល ត ិច ▁និង មាន ការ ខ ូច ខា ច ដ ីត ិច បន្ថយ ការ ច ាក់ ចោល កា ក សម ណ ល់ ▁និង ព ន ្យា អ ាយ ុ កន្លែង ទុក ដ ាក់ ស ំណ ល់ ត ាម រយ ះ កាត់ បន្ថយ មា ឌ ស ំណ ល់ រ ឺ ង កាត់ បន្ថយ ផល ប៉ ះ ព ាល់ ប រិ ស្ថាន នៃ ការ ទ ាញ យក ▁និង ការ ធ ្វ ើ ព្រ ឹ ត្ត កម្ម រ៉ ែ	172
ដើម្បីអភិរក្សធនធានរ៉ែ តើគេត្រូវប្រើមធ្យោបាយអ្វីខ្លះ ចូរកឧទាហរណ៏មកបញ្ជាក់	null	ដើម្បអភិរក្សធនធានរ៉ែ គេមានមធ្យោបាយពីយ៉ាងគឺ ការកធនធានដទៃទៀតមកជំនួស និងកំណែច្នៃជាថ្មីនូវសម្ភារះចាស់ៗ	null	ដើម្បអភិរក្សធនធានរ៉ែ គេមានមធ្យោបាយពីយ៉ាងគឺ ការកធនធានដទៃទៀតមកជំនួស និងកំណែច្នៃជាថ្មីនូវសម្ភារះចាស់ៗ	ដើម ្ប ី អ ភិ រក ្ស ធ ន ធាន រ៉ ែ Ġ ត ើ គ េត ្រ ូវ ប្រ ើម ធ ្យ ោ បា យ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ច ូរ ក ឧ ទ ា ហ រណ ៏ មក បញ្ជា ក់ Ġ	42	ដើម ្ប អ ភិ រក ្ស ធ ន ធាន រ៉ ែ Ġ គ េ មាន ម ធ ្យ ោ បា យ ពី យ៉ាង គ ឺ Ġ ការ ក ធ ន ធាន ដ ទ ៃ ទៀត មក ជំ ន ួស Ġ និង កំ ណ ែ ច្ នៃ ជា ថ ្ម ីន ូវ សម ្ ភា រ ះ ច ាស់ ៗ	56	▁ដើម្បី អ ភិ រ ក្ស ធ ន ធាន រ៉ ែ ▁តើ គ េ ត្រូវ ប្រ ើម ធ ្យ ោ ប ាយ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ចូរ ក ឧ ទ ា ហ រណ ៏ មក បញ្ជា ក់ ▁	37	▁ដើម ្ប អ ភិ រ ក្ស ធ ន ធាន រ៉ ែ ▁គេ មាន ម ធ ្យ ោ ប ាយ ពី យ៉ាង គ ឺ ▁ការក ធ ន ធាន ដ ទ ៃ ទៀត មក ជំ ន ួស ▁និង ក ំណ ែ ច្ នៃ ជា ថ ្ម ីន ូវ ស ម្ភ ារ ះ ច ាស់ ៗ	53
តើកាធ្វើអាជីវកម្មរ៉ែផ្ដល់ផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះដល់បរិស្ថាន និងសង្គម	null	កាធ្វើអាជីវកម្មរ៉ែផ្ដល់ផលប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាននិងសង្គមដូចជាចំពោះបរិស្ថាន ខូខាតដី បំពុលទឹក ដីខ្សាច់ សំណល់រឹង សំណល់វិទ្យុសកម្មចំពោះសង្គម រំខានដោយទូរស័ព្ទ ប៉ះពាល់ដល់សុខភាព សុវត្តិភាពកាងារ ការហៀរកំពប់ប្រេង	null	កាធ្វើអាជីវកម្មរ៉ែផ្ដល់ផលប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាននិងសង្គមដូចជាចំពោះបរិស្ថាន ខូខាតដី បំពុលទឹក ដីខ្សាច់ សំណល់រឹង សំណល់វិទ្យុសកម្មចំពោះសង្គម រំខានដោយទូរស័ព្ទ ប៉ះពាល់ដល់សុខភាព សុវត្តិភាពកាងារ ការហៀរកំពប់ប្រេង	ត ើក ា ធ ្វ ើ អា ជីវ កម្ម រ៉ ែ ផ្ ដល់ ផល ប៉ ះ ពា ល់ អ ្វី ខ្ ល ះ ដល់ បរ ិស ្ថ ាន Ġ និង សង ្ គម Ġ	32	កា ធ ្វ ើ អា ជីវ កម្ម រ៉ ែ ផ្ ដល់ ផល ប៉ ះ ពា ល់ ដល់ បរ ិស ្ថ ាន និង សង ្ គម ដូច ជា ចំ ព ោះ បរ ិស ្ថ ាន Ġ ខ ូ ខា ត ដ ី Ġ ប ំព ុល ទឹក Ġ ដ ី ខ្ សា ច ់ Ġ សំ ណ ល់ រ ឹង Ġ សំ ណ ល់ វិ ទ ្យ ុស កម្ម ចំ ព ោះ សង ្ គម Ġ រំ ខា ន ដោយ ទូ រស ័ ព្ ទ Ġ ប៉ ះ ពា ល់ ដល់ សុខ ភាព Ġ សុ វត្ត ិ ភាព កា ងារ Ġ ការ ហ ៀរ កំ ព ប់ ប្រ េង	99	▁តើ កា ធ ្វ ើ អា ជីវ កម្ម រ៉ ែ ផ្ ដល់ ផល ប៉ ះ ព ាល់ អ ្វី ខ្ ល ះ ដល់ ប រិ ស្ថាន ▁និង ស ង្គ ម ▁	30	▁កា ធ ្វ ើ អា ជីវ កម្ម រ៉ ែ ផ្ ដល់ ផល ប៉ ះ ព ាល់ ដល់ ប រិ ស្ថាន និង ស ង្គ ម ដូច ជា ច ំព ោះ ប រិ ស្ថាន ▁ខ ូ ខា ត ដ ី ▁ប ំព ុល ទឹក ▁ដី ខ្ ស ាច់ ▁សំណល់ រ ឹង ▁សំណល់ វិ ទ ្យ ុស កម្ម ច ំព ោះ ស ង្គ ម ▁រំខាន ដោយ ទូ រស ័ ព្ ទ ▁ប៉ះពាល់ ដល់ សុខ ភាព ▁សុ វ ត្តិ ភាព កា ងារ ▁ការ ហ ៀរ ក ំព ប់ ប្រ េង	86
ប្រៀបធៀបរ៉ែលោហះ និងរ៉ែអលោហះ ដោយរកឧទាហរណ៏មកបញ្ជាក់ ឬ តើរ៉ែលោហះនិងរ៉ែអលោហះមានលក្ខណះដូចម្ដេចខ្លះ	null	រ៉ែលោហះជារ៉ែដែលមានផ្លេកលោហះ ចំលងកម្ដៅ និងអគ្គិសនីបានល្អដូចជា ដែក ទងដែង ប្រាក់ សំណ មាសរ៉ែអលៅហះ ជារ៉ែដែលគ្មានផ្លេកលោហះ ចំលងកម្ដៅ និងអគ្គិសនីបានខ្សោយ ដូចជា ផូស្វាត ស្ពាន់ធ័រ កាបូន	null	រ៉ែលោហះជារ៉ែដែលមានផ្លេកលោហះ ចំលងកម្ដៅ និងអគ្គិសនីបានល្អដូចជា ដែក ទងដែង ប្រាក់ សំណ មាសរ៉ែអលៅហះ ជារ៉ែដែលគ្មានផ្លេកលោហះ ចំលងកម្ដៅ និងអគ្គិសនីបានខ្សោយ ដូចជា ផូស្វាត ស្ពាន់ធ័រ កាបូន	ប្រ ៀប ធៀប រ៉ ែល ោ ហ ះ Ġ និង រ៉ ែ អ ល ោ ហ ះ Ġ ដោយ រក ឧ ទ ា ហ រណ ៏ មក បញ្ជា ក់ Ġ ឬ Ġ ត ើរ ៉ ែល ោ ហ ះ និង រ៉ ែ អ ល ោ ហ ះ មាន ល ក្ខ ណ ះ ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ Ġ	55	រ៉ ែល ោ ហ ះ ជា រ៉ ែ ដ ែល មាន ផ្ល េក ល ោ ហ ះ Ġ ចំ លង ក ម្ ដ ៅ Ġ និង អ គ្គ ិស នី បាន ល្អ ដូច ជា Ġ ដ ែក âĢĭ Ġ ទ ង ដ ែង Ġ ប្រា ក់ Ġ សំ ណ Ġ មាស រ៉ ែ អ ល ៅ ហ ះ Ġ ជា រ៉ ែ ដ ែល គ ្ម ាន ផ្ល េក ល ោ ហ ះ Ġ ចំ លង ក ម្ ដ ៅ Ġ និង អ គ្គ ិស នី បាន ខ្សោយ Ġ ដូច ជា Ġ ផ ូស ្វា ត Ġ ស្ព ាន់ ធ ័រ Ġ កា បូ ន	90	▁ប្រៀបធៀប រ៉ ែល ោ ហ ះ ▁និង រ៉ ែ អ ល ោ ហ ះ ▁ដោយ រក ឧ ទ ា ហ រណ ៏ មក បញ្ជា ក់ ▁ឬ ▁តើ រ៉ ែល ោ ហ ះ និង រ៉ ែ អ ល ោ ហ ះ មាន ល ក្ខ ណ ះ ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ▁	52	▁រ៉ែ ល ោ ហ ះ ជា រ៉ ែ ដ ែល មាន ផ្ល េក ល ោ ហ ះ ▁ចំ លង ក ម្ ដ ៅ ▁និង អ គ្គ ិស នី បាន ល្អ ដូច ជា ▁ដែក ▁ទ ង ដ ែង ▁ប្រាក់ ▁សំណ ▁មាស រ៉ ែ អ ល ៅ ហ ះ ▁ជា រ៉ ែ ដ ែល គ ្ មាន ផ្ល េក ល ោ ហ ះ ▁ចំ លង ក ម្ ដ ៅ ▁និង អ គ្គ ិស នី បាន ខ្សោយ ▁ដូចជា ▁ផ ូស ្វា ត ▁ស្ពាន ់ ធ ័រ ▁កា ប ូន	86
ដូចម្ដេចដែលហៅថារ៉ែសរីរាង្គ រ៉ែអសរីរាង្គ	null	រ៉ែសរីរាង្គគឺជារ៉ែដែលកើតឡើងពីលំនាំវិត្ថុមានជីវិត រ៉ែសរីរាង្គមានដូចជា កាបូន ធ្យូងថ្ម ប្រេងកាត និងឧស្ម័នធម្មជាតិរ៉ែអសរីរាង្គគឺជារ៉ែដែលកើតឡើងពីធម្មជាតិ ភាគច្រើនកើតពីម៉ាក់ម៉ា មិនមែនកើតឡើងពីលំនាំនែវិត្ថុមានជីវិត រ៉ែអសរីរាង្គមានដូចជា រ៉ែមាស ប្រាក់ ដែក សំណ អាលូយមីញ៉ូមល	null	រ៉ែសរីរាង្គគឺជារ៉ែដែលកើតឡើងពីលំនាំវិត្ថុមានជីវិត រ៉ែសរីរាង្គមានដូចជា កាបូន ធ្យូងថ្ម ប្រេងកាត និងឧស្ម័នធម្មជាតិរ៉ែអសរីរាង្គគឺជារ៉ែដែលកើតឡើងពីធម្មជាតិ ភាគច្រើនកើតពីម៉ាក់ម៉ា មិនមែនកើតឡើងពីលំនាំនែវិត្ថុមានជីវិត រ៉ែអសរីរាង្គមានដូចជា រ៉ែមាស ប្រាក់ ដែក សំណ អាលូយមីញ៉ូមល	ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា រ៉ ែ ស រី រា ង្គ Ġ រ៉ ែ អ ស រី រា ង្គ Ġ	22	រ៉ ែ ស រី រា ង្គ គ ឺ ជា រ៉ ែ ដ ែល កើត ឡើង ពី លំ នាំ វិ ត្ថ ុម ាន ជីវ ិត Ġ រ៉ ែ ស រី រា ង្គ មាន ដូច ជា Ġ កា បូ ន Ġ ធ ្យូ ង ថ ្ម Ġ ប្រ េង កា ត Ġ និង ឧ ស្ម ័ន ធម្ម ជាតិ រ៉ ែ អ ស រី រា ង្គ គ ឺ ជា រ៉ ែ ដ ែល កើត ឡើង ពី ធម្ម ជាតិ Ġ ភាគ ច្ រ ើន កើត ពី ម៉ា ក់ ម៉ា Ġ ម ិន ម ែន កើត ឡើង ពី លំ នាំ ន ែ វិ ត្ថ ុម ាន ជីវ ិត Ġ រ៉ ែ អ ស រី រា ង្គ មាន ដូច ជា Ġ រ៉ ែម ាស Ġ ប្រា ក់ Ġ ដ ែក Ġ សំ ណ Ġ អា ល ូ យ មី ញ ៉ ូម ល	124	▁ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា រ៉ ែ ស រី រា ង្គ ▁រ៉ែ អ ស រី រា ង្គ ▁	21	▁រ៉ែ ស រី រា ង្គ គ ឺ ជា រ៉ ែ ដ ែល កើត ឡើង ពី លំ នាំ វិ ត្ថ ុ មាន ជីវ ិត ▁រ៉ែ ស រី រា ង្គ មាន ដូច ជា ▁កា ប ូន ▁ធ ្យូ ង ថ ្ម ▁ប្រេង ក ាត ▁និង ឧ ស្ម ័ន ធម្ម ជាតិ រ៉ ែ អ ស រី រា ង្គ គ ឺ ជា រ៉ ែ ដ ែល កើត ឡើង ពី ធម្ម ជាតិ ▁ភាគ ច ្រ ើន កើត ពី ម៉ា ក់ ម៉ា ▁មិន ម ែន កើត ឡើង ពី លំ នាំ ន ែ វិ ត្ថ ុ មាន ជីវ ិត ▁រ៉ែ អ ស រី រា ង្គ មាន ដូច ជា ▁រ៉ែ មាស ▁ប្រាក់ ▁ដែក ▁សំណ ▁អា ល ូ យ មី ញ ៉ ូម ល	115
ហេតុអ្វីបានជាគេចាត់ទុកធនធានរ៉ែ ចូលក្នុងប្រភេទធនធានធម្មជាតិមិនកើតឡើងវិញ	null	បានជាគេចាត់ទុកធនធានរ៉ែន ចូលក្នុងប្រភេទធនធានមិនកើតឡើងវិញ ពីព្រោះ រ៉ែកើតឡើងវិញយ៉ាងយឺតបំផុតក្នុងរយះពេលរាប់លានឆ្នាំ និងមានបរិមាណកំណត់ ពុំអាចកើតឡើងវិញបាននៅពេលដែលប្រើវាអស់	null	បានជាគេចាត់ទុកធនធានរ៉ែន ចូលក្នុងប្រភេទធនធានមិនកើតឡើងវិញ ពីព្រោះ រ៉ែកើតឡើងវិញយ៉ាងយឺតបំផុតក្នុងរយះពេលរាប់លានឆ្នាំ និងមានបរិមាណកំណត់ ពុំអាចកើតឡើងវិញបាននៅពេលដែលប្រើវាអស់	ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េច ាត់ ទុក ធ ន ធាន រ៉ ែ Ġ ចូល ក្នុង ប្រ ភ េ ទ ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ ម ិន កើត ឡើង វិញ Ġ	30	បាន ជា គ េច ាត់ ទុក ធ ន ធាន រ៉ ែន Ġ ចូល ក្នុង ប្រ ភ េ ទ ធ ន ធាន ម ិន កើត ឡើង វិញ Ġ ពី ព្រ ោះ Ġ រ៉ ែក ើត ឡើង វិញ យ៉ាង យ ឺត ប ំ ផ ុត ក្នុង រយ ះ ពេល រា ប់ លាន ឆ្នាំ Ġ និង មាន បរ ិម ា ណ កំ ណ ត់ Ġ ពុ ំ អា ច កើត ឡើង វិញ បាន នៅ ពេល ដ ែល ប្រ ើ វា អ ស់	74	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េច ាត់ ទុក ធ ន ធាន រ៉ ែ ▁ចូលក្នុង ប្រ ភ េ ទ ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ ម ិន កើត ឡើង វិញ ▁	29	▁បានជា គ េច ាត់ ទុក ធ ន ធាន រ៉ ែន ▁ចូលក្នុង ប្រ ភ េ ទ ធ ន ធាន ម ិន កើត ឡើង វិញ ▁ពីព្រោះ ▁រ៉ែ កើត ឡើង វិញ យ៉ាង យ ឺត ប ំ ផ ុត ក្នុង រយ ះ ពេល រ ាប់ លាន ឆ្នាំ ▁និង មាន ប រិ មា ណ ក ំណ ត់ ▁ពុំ អា ច កើត ឡើង វិញ បាន នៅ ពេល ដ ែល ប្រ ើ វា អ ស់	68
តើនៅឆ្នាំ១៩៩២ប្រទេសកម្ពុជាមានមណ្ឌលរ៉ែប៉ុន្មាន មណ្ឌលរ៉ែទាំងនោះមានកំណប់រ៉ែអ្វីខ្លះ	null	នៅឆ្នាំ១៩៩២ ប្រទេសកម្ពុជាមានមណ្ឌលរ៉ែ៥គឺមណ្ឌលប៉ែលិន មានកំណប់ត្បូងទទឹម និងកណ្ដៀងមណ្ឌលបរកែវ រតនគីរី មានកំណប់ត្បូង និងមាសមណ្ឌលកំពង់ធំ មានរ៉ែដែក នៅភ្នំដែក រ៉ែមាស កប់ក្នុងដីល្បាប់ និងកំណប៉ាហាំង នៅជុំវិញភ្នំជី និងភ្នំលើងមណ្ឌលកំពត និងបាត់ដំបង មានថ្មកំបោរ និងផូស្វាតមណ្ឌលពោធុសាត់ មានថ្មកែវ ភ្នំតាសាយ សម្រាប់រចនាជាវិត្ថុសិល្បះនានា	null	នៅឆ្នាំ១៩៩២ ប្រទេសកម្ពុជាមានមណ្ឌលរ៉ែ៥គឺមណ្ឌលប៉ែលិន មានកំណប់ត្បូងទទឹម និងកណ្ដៀងមណ្ឌលបរកែវ រតនគីរី មានកំណប់ត្បូង និងមាសមណ្ឌលកំពង់ធំ មានរ៉ែដែក នៅភ្នំដែក រ៉ែមាស កប់ក្នុងដីល្បាប់ និងកំណប៉ាហាំង នៅជុំវិញភ្នំជី និងភ្នំលើងមណ្ឌលកំពត និងបាត់ដំបង មានថ្មកំបោរ និងផូស្វាតមណ្ឌលពោធុសាត់ មានថ្មកែវ ភ្នំតាសាយ សម្រាប់រចនាជាវិត្ថុសិល្បះនានា	ត ើន ៅ ឆ្នាំ ១៩ ៩ ២ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា មាន ម ណ្ឌ ល រ៉ ែប ៉ ុន ្ម ាន Ġ ម ណ្ឌ ល រ៉ ែ ទ ាំង ន ោះ មាន កំ ណ ប់ រ៉ ែ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	43	នៅ ឆ្នាំ ១៩ ៩ ២ Ġ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា មាន ម ណ្ឌ ល រ៉ ែ ៥ គ ឺ ម ណ្ឌ ល ប៉ ែល ិន Ġ មាន កំ ណ ប់ ត្ប ូង ទ ទ ឹម Ġ និង ក ណ ្ ដ ៀង ម ណ្ឌ ល បរ កែវ Ġ រ ត ន គី រី Ġ មាន កំ ណ ប់ ត្ប ូង Ġ និង មាស ម ណ្ឌ ល កំ ព ង់ ធ ំ Ġ មាន រ៉ ែ ដ ែក âĢĭ Ġ នៅ ភ្នំ ដ ែក Ġ រ៉ ែម ាស Ġ ក ប់ ក្នុង ដ ី ល ្ប ាប់ Ġ និង កំ ណ ប៉ា ហា ំ ង âĢĭ Ġ នៅ ជ ុំ វិញ ភ្នំ ជី Ġ និង ភ្នំ លើ ង ម ណ្ឌ ល កំ ព ត Ġ និង បា ត់ ដំ បង Ġ មាន ថ ្ម កំ ប ោរ Ġ និង ផ ូស ្វា ត ម ណ្ឌ ល ព ោ ធ ុស ាត់ Ġ មាន ថ ្ម កែវ Ġ ភ្នំ តា សាយ Ġ សម ្រា ប់ រ ច នា ជា វិ ត្ថ ុស ិល ្ប ះ នា នា	156	▁តើ នៅ ឆ្នាំ ១៩ ៩ ២ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា មាន ម ណ្ឌ ល រ៉ ែ ប៉ ុន ្ មាន ▁មណ្ឌល រ៉ ែ ទ ាំង ន ោះ មាន ក ំណ ប់ រ៉ ែ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	40	▁នៅ ឆ្នាំ ១៩ ៩ ២ ▁ប្រទេស ក ម្ព ុ ជា មាន ម ណ្ឌ ល រ៉ ែ ៥ គ ឺ ម ណ្ឌ ល ប៉ ែល ិន ▁មាន ក ំណ ប់ ត្ប ូង ទ ទ ឹម ▁និង ក ណ ្ ដ ៀង ម ណ្ឌ ល បរ កែវ ▁រតន គី រី ▁មាន ក ំណ ប់ ត្ប ូង ▁និង មាស ម ណ្ឌ ល ក ំព ង់ ធ ំ ▁មាន រ៉ ែ ដ ែក ▁នៅ ភ្នំ ដ ែក ▁រ៉ែ មាស ▁កប់ ក្នុង ដ ី ល ្ប ាប់ ▁និង ក ំណ ប៉ា ហ ាំង ▁នៅ ជ ុំ វិញ ភ្នំ ជី ▁និង ភ្នំ លើ ង ម ណ្ឌ ល ក ំព ត ▁និង ប ាត់ ដំ បង ▁មាន ថ ្ម កំ ប ោរ ▁និង ផ ូស ្វា ត ម ណ្ឌ ល ព ោ ធ ុស ាត់ ▁មាន ថ ្ម កែវ ▁ភ្នំ តា សាយ ▁សម្រាប់ រ ច នា ជា វិ ត្ថ ុស ិល ្ប ះ នា នា	148
ដូចម្ដេចដែលហៅថាវ៉ែន	null	វ៉ែនគឺជាស្នាមតូចមួយរឺបន្ទះរ៉ែមួយដែលខុសពីរ៉ែនៅជុំវិញ	null	វ៉ែនគឺជាស្នាមតូចមួយរឺបន្ទះរ៉ែមួយដែលខុសពីរ៉ែនៅជុំវិញ	ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា វ ៉ ែន Ġ	12	វ ៉ ែន គ ឺ ជា ស្ន ាម តូ ច មួយ រ ឺ ប ន្ទ ះ រ៉ ែម ួយ ដ ែល ខុស ពី រ៉ ែន ៅ ជ ុំ វិញ	29	▁ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា វ ៉ ែន ▁	12	▁វ៉ ែន គ ឺ ជា ស្ន ាម ត ូច មួយ រ ឺ ប ន្ទ ះ រ៉ ែ មួយ ដ ែល ខុស ពី រ៉ ែន ៅ ជ ុំ វិញ	28
ដូចម្ដេចដែហៅថាសូលុយស្យុង	null	សូលុយស្យុងគឺជាល្បាយនែសារធាតុមួយដែលលាយក្នុងសារធាតុមួយផ្សេងទៀត	null	សូលុយស្យុងគឺជាល្បាយនែសារធាតុមួយដែលលាយក្នុងសារធាតុមួយផ្សេងទៀត	ដូច ម្ ដ េច ដ ែ ហ ៅ ថា ស ូល ុយ ស្ យ ុង Ġ	15	ស ូល ុយ ស្ យ ុង គ ឺ ជា ល ្ប ាយ ន ែ សារ ធាតុ មួយ ដ ែល លា យក ្ន ុង សារ ធាតុ មួយ ផ្ សេ ង ទៀត	30	▁ដូច ម្ ដ េច ដ ែ ហ ៅ ថា ស ូល ុយ ស ្យ ុង ▁	15	▁សូ ល ុយ ស ្យ ុង គ ឺ ជា ល ្ប ាយ ន ែ សារ ធាតុ មួយ ដ ែល ល ាយ ក្នុង សារ ធាតុ មួយ ផ្ ស េង ទៀត	29
តើរ៉ែនៅលើផែនដីកើតមានស្មើគ្នារឺទេ ហេតុអ្វី	null	រ៉ែនៅលើផែនដីកើតមានឡើងមិនស្មើគ្នាទេ ពីព្រោះ គេសង្កេតឃើញប្រទេសខ្លះសម្បូរធនធានរ៉ែ ឯប្រទេសខ្លះទៀតពុំមានធនធានរ៉ែទាល់តែសោះ	null	រ៉ែនៅលើផែនដីកើតមានឡើងមិនស្មើគ្នាទេ ពីព្រោះ គេសង្កេតឃើញប្រទេសខ្លះសម្បូរធនធានរ៉ែ ឯប្រទេសខ្លះទៀតពុំមានធនធានរ៉ែទាល់តែសោះ	ត ើរ ៉ ែន ៅ លើ ផ ែន ដ ី កើត មាន ស្ម ើ គ្នា រ ឺ ទេ Ġ ហេតុ អ ្វី Ġ	21	រ៉ ែន ៅ លើ ផ ែន ដ ី កើត មាន ឡើង ម ិន ស្ម ើ គ្នា ទេ Ġ ពី ព្រ ោះ Ġ គ េស ង្ក េត ឃើញ ប្រ ទេស ខ្ ល ះ សម្ប ូរ ធ ន ធាន រ៉ ែ Ġ ឯ ប្រ ទេស ខ្ ល ះ ទៀត ពុ ំ មាន ធ ន ធាន រ៉ ែ ទ ាល់ តែ ស ោះ	57	▁តើ រ៉ ែន ៅ លើ ផ ែន ដ ី កើត មាន ស្ម ើ គ្នា រ ឺ ទេ ▁ហេតុ អ ្វី ▁	20	▁រ៉ែ នៅ លើ ផ ែន ដ ី កើត មាន ឡើង ម ិន ស្ម ើ គ្នា ទេ ▁ពីព្រោះ ▁គេ ស ង្ក េត ឃើញ ប្រ ទេស ខ្ ល ះ សម្ប ូរ ធ ន ធាន រ៉ ែ ▁ឯ ប្រ ទេស ខ្ ល ះ ទៀត ព ុំ មាន ធ ន ធាន រ៉ ែ ទ ាល់ តែ ស ោះ	54
ហេតុអ្វីបានជាអាជីវកម្មទាញយករ៉ែធម្មជាតិ ពីសំបកផែនដីមានសំទុះលឿនជាលំដាប់	null	បានជាអជីវកម្មទាញយករ៉ែធម្មជាតិ ពីសំបកផែនដី មានសំទោះលឿនជាលំដាប់ ពីព្រោះ កំណើតមនុស្សនៅលើពិភពលោកមានការកើនឡើង ហើយតម្រូវការប្រើប្រាស់សម្ភារះសម្ាប់បុគ្គលម្នាក់ៗក៏មានការកើនឡើងដែរ ជាហេតុនាំអោយតម្រូវការរ៉ែកកាន់តែកើងឡើអជាលំដាប់	null	បានជាអជីវកម្មទាញយករ៉ែធម្មជាតិ ពីសំបកផែនដី មានសំទោះលឿនជាលំដាប់ ពីព្រោះ កំណើតមនុស្សនៅលើពិភពលោកមានការកើនឡើង ហើយតម្រូវការប្រើប្រាស់សម្ភារះសម្ាប់បុគ្គលម្នាក់ៗក៏មានការកើនឡើងដែរ ជាហេតុនាំអោយតម្រូវការរ៉ែកកាន់តែកើងឡើអជាលំដាប់	ហេតុ អ ្វី បាន ជា អា ជីវ កម្ម ទ ាញ យក រ៉ ែ ធម្ម ជាតិ Ġ ពី សំ ប ក ផ ែន ដ ី មាន សំ ទ ុះ ល ឿន ជា លំ ដា ប់ Ġ	33	បាន ជា អ ជីវ កម្ម ទ ាញ យក រ៉ ែ ធម្ម ជាតិ Ġ ពី សំ ប ក ផ ែន ដ ី Ġ មាន សំ ទ ោះ ល ឿន ជា លំ ដា ប់ Ġ ពី ព្រ ោះ Ġ កំ ណ ើត ម នុ ស្ស នៅ លើ ពិ ភព លោក មាន ការ ក ើន ឡើង Ġ ហើយ ត ម្រ ូវ ការ ប្រ ើប ្រា ស់ សម ្ ភា រ ះ សម ្ ាប់ ប ុ គ្គ ល ម្ នាក់ ៗ ក ៏ មាន ការ ក ើន ឡើង ដ ែរ Ġ ជា ហេតុ នាំ អោយ ត ម្រ ូវ ការ រ៉ ែក កាន់ តែ ក ើង ឡ ើ អ ជា លំ ដា ប់	103	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា អា ជីវ កម្ម ទ ាញ យក រ៉ ែ ធម្ម ជាតិ ▁ពី សំ ប ក ផ ែន ដ ី មាន សំ ទ ុះ ល ឿន ជា លំ ដ ាប់ ▁	33	▁បានជា អ ជីវ កម្ម ទ ាញ យក រ៉ ែ ធម្ម ជាតិ ▁ពី សំ ប ក ផ ែន ដ ី ▁មាន សំ ទ ោះ ល ឿន ជា លំ ដ ាប់ ▁ពីព្រោះ ▁កំណើត ម នុ ស្ស នៅ លើ ពិ ភព លោក មាន ការ ក ើន ឡើង ▁ហើយ ត ម្រ ូវ ការ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ស ម្ភ ារ ះ ស ម្ ាប់ ប ុ គ្គ ល ម្ នាក់ ៗ ក ៏ មាន ការ ក ើន ឡើង ដ ែរ ▁ជា ហេតុ នាំ អោយ ត ម្រ ូវ ការ រ៉ ែក កាន់ ត ែក ើង ឡ ើ អ ជា លំ ដ ាប់	97
ដូចម្ដេចដែលហោថាម៉ាក់ម៉ា	null	ម៉ាក់ម៉ាគឺជាអង្គរលាយ បានពីផ្នែកស្រទាប់ម៉ង់តូនែផែនដីដែលហូរចេញលើផ្ទែផែនដីតមរយះបន្ទុះភ្នំភ្លើង ហើយកករឹងបង្កើតបានជាសិលា	null	ម៉ាក់ម៉ាគឺជាអង្គរលាយ បានពីផ្នែកស្រទាប់ម៉ង់តូនែផែនដីដែលហូរចេញលើផ្ទែផែនដីតមរយះបន្ទុះភ្នំភ្លើង ហើយកករឹងបង្កើតបានជាសិលា	ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ោ ថា ម៉ា ក់ ម៉ា Ġ	12	ម៉ា ក់ ម៉ា គ ឺ ជា អង្គ រ លា យ Ġ បាន ពី ផ្ ន ែក ស្រ ទ ាប់ ម៉ង់ តូ ន ែ ផ ែន ដ ី ដ ែល ហ ូរ ចេញ លើ ផ្ ទ ែ ផ ែន ដ ីត ម រយ ះ ប ន្ទ ុះ ភ្នំ ភ្លើង Ġ ហើយ ក ករ ឹង បង ្ក ើត បាន ជា សិ លា	58	▁ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ោ ថា ម៉ា ក់ ម៉ា ▁	12	▁ម៉ាក់ ម៉ា គ ឺ ជា អង្គ រ ល ាយ ▁បាន ពី ផ្ ន ែក ស្រ ទ ាប់ ម៉ង់ ត ូន ែ ផ ែន ដ ី ដ ែល ហ ូរ ចេញ លើ ផ្ ទ ែ ផ ែន ដ ីត ម រយ ះ ប ន្ទ ុះ ភ្នំ ភ្លើង ▁ហើយ ក ករ ឹង ប ង្ក ើត បាន ជា សិ លា	57
តើស្ថាប៏នណាដែលទទួលបន្ទុុកក្នុុងការគ្រប់គ្រងធនធានរ៉ែ	null	នៅប្រទេសកម្ពុជា ស្ថាប័នដែលទទួលខុសត្រូវក្នុងការគ្រប់គ្រងធនធានរ៉ែគឺ ក្រសួងឧស្សាហកម្មរ៉ែ និងថាមពល	null	នៅប្រទេសកម្ពុជា ស្ថាប័នដែលទទួលខុសត្រូវក្នុងការគ្រប់គ្រងធនធានរ៉ែគឺ ក្រសួងឧស្សាហកម្មរ៉ែ និងថាមពល	ត ើស ្ថ ាប ៏ ន ណា ដ ែល ទទួល ប ន្ទ ុ ុក ក្ នុ ុង ការ គ្រ ប់ គ្រ ង ធ ន ធាន រ៉ ែ Ġ	27	នៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា Ġ ស្ ថា ប ័ន ដ ែល ទទួល ខុស ត្រូវ ក្នុង ការ គ្រ ប់ គ្រ ង ធ ន ធាន រ៉ ែ គ ឺ Ġ ក្រ ស ួង ឧ ស្សា ហ កម្ម រ៉ ែ Ġ និង ថា ម ពល	42	▁តើ ស្ ថា ប ៏ ន ណា ដ ែល ទទួល ប ន្ទ ុ ុក ក្ នុ ុង ការ គ្រ ប់ គ្រ ង ធ ន ធាន រ៉ ែ ▁	27	▁នៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ▁ស្ថាប័ន ដ ែល ទទួល ខុស ត្រូវ ក្នុង ការ គ្រ ប់ គ្រ ង ធ ន ធាន រ៉ ែ គ ឺ ▁ក្រសួង ឧ ស្សា ហ កម្ម រ៉ ែ ▁និង ថា ម ពល	37
តើរ៉ែឧស្សាហកម្ម និងសំណង់មានរ៉ែអ្វីខ្លះ ស្ថិតនៅឯណា	null	រ៉ែឧស្សាហកម្ម និងសំណង់ដួចជាបាសាល់ នៅកំពង់ចាម និងស្នួលក្រានី នៅភ្នំបាសិត និងកំពង់ឆ្នាំងថ្មកំបោរ នៅសេរីសោភ័ណ បាត់ដំបង និងកំពតរីយ៉ួលីត នៅកូនភ្នំមួយចំនួនក្បែរទក្រុងភ្នំពេញក្វាត នៅតាកែវ និងកែបម៉ាប នៅស្ទឹងត្រែង	null	រ៉ែឧស្សាហកម្ម និងសំណង់ដួចជាបាសាល់ នៅកំពង់ចាម និងស្នួលក្រានី នៅភ្នំបាសិត និងកំពង់ឆ្នាំងថ្មកំបោរ នៅសេរីសោភ័ណ បាត់ដំបង និងកំពតរីយ៉ួលីត នៅកូនភ្នំមួយចំនួនក្បែរទក្រុងភ្នំពេញក្វាត នៅតាកែវ និងកែបម៉ាប នៅស្ទឹងត្រែង	ត ើរ ៉ ែ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ និង សំ ណ ង់ មាន រ៉ ែ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ស្ ថ ិត នៅ ឯ ណា Ġ	26	រ៉ ែ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ និង សំ ណ ង់ ដ ួច ជា បា សា ល់ Ġ នៅ កំ ព ង់ ច ាម Ġ និង ស្ន ួល ក្រ ាន ី Ġ នៅ ភ្នំ បា សិ ត Ġ និង កំ ព ង់ ឆ្នាំ ង ថ ្ម កំ ប ោរ Ġ នៅ សេ រី ស ោ ភ ័ ណ Ġ បា ត់ ដំ បង Ġ និង កំ ព ត រី យ៉ ួល ីត Ġ នៅ កូ ន ភ្នំ មួយ ចំ ន ួន ក្ ប ែរ ទ ក្រុង ភ្នំពេញ ក្ វា ត Ġ នៅ តា កែវ Ġ និង ក ែប ម៉ា ប Ġ នៅ ស្ទ ឹង ត្រ ែង	94	▁តើ រ៉ ែ ឧ ស្សា ហ កម្ម ▁និង ស ំណ ង់ មាន រ៉ ែ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ស្ថិត នៅ ឯ ណា ▁	23	▁រ៉ែ ឧ ស្សា ហ កម្ម ▁និង ស ំណ ង់ ដ ួច ជា ប ាស ាល់ ▁នៅ ក ំព ង់ ច ាម ▁និង ស្ន ួល ក្រ ាន ី ▁នៅ ភ្នំ ប ាស ិត ▁និង ក ំព ង់ ឆ្នាំ ង ថ ្ម កំ ប ោរ ▁នៅ សេ រី ស ោ ភ ័ ណ ▁បាត់ដំបង ▁និង ក ំព ត រី យ៉ ួល ីត ▁នៅ ក ូន ភ្នំ មួយ ចំ ន ួន ក ្ប ែរ ទ ក្រុង ភ្នំពេញ ក ្វា ត ▁នៅ តា កែវ ▁និង ក ែប ម៉ា ប ▁នៅ ស្ទ ឹង ត្រ ែង	90
តើកំណប់រ៉ែនៅកម្ពជា គេបែងចែកជាប៉ុន្មានក្រុម អ្វីខ្លះ	null	គេបែងចែកកំណប់រ៉ែនៅប្រទេសកម្ពូជាជាបួនក្រុមគឺ រ៉ែឧស្សាហកម្មនិងសំណង់ រ៉ែលោហះ ត្បួងមានតម្លែ និងថ្មរចនា	null	គេបែងចែកកំណប់រ៉ែនៅប្រទេសកម្ពូជាជាបួនក្រុមគឺ រ៉ែឧស្សាហកម្មនិងសំណង់ រ៉ែលោហះ ត្បួងមានតម្លែ និងថ្មរចនា	ត ើក ំណ ប់ រ៉ ែន ៅ ក ម្ព ជា Ġ គ េ ប ែង ច ែក ជា ប៉ ុន ្ម ាន ក្រុម Ġ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	27	គ េ ប ែង ច ែក កំ ណ ប់ រ៉ ែន ៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ូ ជា ជា ប ួន ក្រុម គ ឺ Ġ រ៉ ែ ឧ ស្សា ហ កម្ម និង សំ ណ ង់ Ġ រ៉ ែល ោ ហ ះ Ġ ត្ប ួង មាន ត ម្ល ែ Ġ និង ថ ្ម រ ច នា	51	▁តើ ក ំណ ប់ រ៉ ែន ៅ ក ម្ព ជា ▁គេ ប ែង ច ែក ជា ប៉ ុន ្ មាន ក្រុម ▁អ្វី ខ្ ល ះ ▁	25	▁គេ ប ែង ច ែក ក ំណ ប់ រ៉ ែន ៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ូ ជា ជា ប ួន ក្រុម គ ឺ ▁រ៉ែ ឧ ស្សា ហ កម្ម និង ស ំណ ង់ ▁រ៉ែ ល ោ ហ ះ ▁ ត្ប ួង មាន ត ម្ល ែ ▁និង ថ ្ម រ ច នា	49
តើរ៉ែមានកំណកំណើតដូចម្ដេចខ្លះ	null	រ៉ែមានកំណកំណើតផ្សេងគ្នារ៉ែខ្លះមានកំណកំណើតពីម៉ាក់ម៉ា និងកំអែភ្នំភ្លើងរ៉ែខ្លះមានកំនកំណើតពីរំហូតនែសូលុយស្យុងទឹកក្ដៅឧទាហរណ៏ ពំនូករ៉ែហាលីត ម្នាងសិលា កាល់ស៊ីតរ៉ែខ្លះទៀតមានកំណកំណើតពីសិលាប្រែកំណើតឧទាហរណ៏ កាល់ស៊ីត កាណេត ក្រាភីត ហេម៉ាទីត ម៉ាញេទី មីកា និងថក	null	រ៉ែមានកំណកំណើតផ្សេងគ្នារ៉ែខ្លះមានកំណកំណើតពីម៉ាក់ម៉ា និងកំអែភ្នំភ្លើងរ៉ែខ្លះមានកំនកំណើតពីរំហូតនែសូលុយស្យុងទឹកក្ដៅឧទាហរណ៏ ពំនូករ៉ែហាលីត ម្នាងសិលា កាល់ស៊ីតរ៉ែខ្លះទៀតមានកំណកំណើតពីសិលាប្រែកំណើតឧទាហរណ៏ កាល់ស៊ីត កាណេត ក្រាភីត ហេម៉ាទីត ម៉ាញេទី មីកា និងថក	ត ើរ ៉ ែម ាន កំ ណ កំ ណ ើត ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ Ġ	17	រ៉ ែម ាន កំ ណ កំ ណ ើត ផ្ សេ ង គ្នា រ៉ ែ ខ្ ល ះ មាន កំ ណ កំ ណ ើត ពី ម៉ា ក់ ម៉ា Ġ និង កំ អ ែ ភ្នំ ភ្លើង រ៉ ែ ខ្ ល ះ មាន កំ ន កំ ណ ើត ពី រំ ហ ូត ន ែ ស ូល ុយ ស្ យ ុង ទឹក ក្ ដ ៅ ឧ ទ ា ហ រណ ៏ Ġ ព ំ ន ូក រ៉ ែ ហា លី ត Ġ ម្ នា ង សិ លា Ġ កាល ់ ស៊ី ត រ៉ ែ ខ្ ល ះ ទៀត មាន កំ ណ កំ ណ ើត ពី សិ លា ប្រ ែក ំណ ើត ឧ ទ ា ហ រណ ៏ Ġ កាល ់ ស៊ី ត Ġ កា ណេត Ġ ក្រ ា ភ ីត Ġ ហ េ ម៉ា ទី ត Ġ ម៉ា ញ េ ទី Ġ មី កា Ġ និង ថ ក	133	▁តើ រ៉ ែ មាន ក ំណ ក ំណ ើត ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ▁	16	▁រ៉ែ មាន ក ំណ ក ំណ ើត ផ្ ស េង គ្នា រ៉ ែ ខ្ ល ះ មាន ក ំណ ក ំណ ើត ពី ម៉ា ក់ ម៉ា ▁និង កំ អ ែ ភ្នំ ភ្លើង រ៉ ែ ខ្ ល ះ មាន កំ ន ក ំណ ើត ពី រំ ហ ូត ន ែ ស ូល ុយ ស ្យ ុង ទឹក ក្ ដ ៅ ឧ ទ ា ហ រណ ៏ ▁ព ំ ន ូក រ៉ ែ ហា លី ត ▁ម ្នា ង សិ លា ▁ក ាល់ ស៊ី ត រ៉ ែ ខ្ ល ះ ទៀត មាន ក ំណ ក ំណ ើត ពី សិ លា ប្រ ែក ំណ ើត ឧ ទ ា ហ រណ ៏ ▁ក ាល់ ស៊ី ត ▁កា ណេត ▁ក្រ ា ភ ីត ▁ហេ ម៉ា ទី ត ▁ម៉ា ញ េ ទី ▁មី កា ▁និង ថ ក	131
តើយើងត្រួវសង្កេតទៅលើអ្វីខ្លះ ដើដ្បីកំណត់អត្តសញ្ញាណរ៉ែ ឬ តើគេអាចសម្គាល់រ៉ែតាមរយះអត្តសញ្ញាណអ្វីខ្លះ	null	ដើម្បីកំណត់អត្តសញ្ញាណរ៉ែ យើងត្រួវសង្កេតទៅលើ ពណ៏ ស្នាមពណ៏ ផ្លេកលោហះ ភាពរឹង ដង់ស៊ីតេ ប្រព័ន្ធគ្រាប់ក្រាម ស្នាមប្រេះ និងបំណែក	null	ដើម្បីកំណត់អត្តសញ្ញាណរ៉ែ យើងត្រួវសង្កេតទៅលើ ពណ៏ ស្នាមពណ៏ ផ្លេកលោហះ ភាពរឹង ដង់ស៊ីតេ ប្រព័ន្ធគ្រាប់ក្រាម ស្នាមប្រេះ និងបំណែក	ត ើយ ើង ត្រ ួ វ សង ្ក េត ទៅ លើ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ដ ើ ដ ្ប ី កំ ណ ត់ អ ត្ត ស ញ្ញា ណ រ៉ ែ Ġ ឬ Ġ ត ើ គ េ អា ច សម ្ គ ាល់ រ៉ ែត ាម រយ ះ អ ត្ត ស ញ្ញា ណ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	57	ដើម ្ប ី កំ ណ ត់ អ ត្ត ស ញ្ញា ណ រ៉ ែ Ġ យ ើង ត្រ ួ វ សង ្ក េត ទៅ លើ Ġ ព ណ ៏ Ġ ស្ន ាម ព ណ ៏ Ġ ផ្ល េក ល ោ ហ ះ Ġ ភាព រ ឹង Ġ ដង ់ ស៊ី ត េ Ġ ប្រ ព ័ន ្ ធ គ្រាប់ ក្រ ាម Ġ ស្ន ាម ប្រ េះ Ġ និង ប ំណ ែក	61	▁តើ យ ើង ត្រ ួ វ ស ង្ក េត ទៅ លើ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ដ ើ ដ ្ប ី ក ំណ ត់ អ ត្ត ស ញ្ញា ណ រ៉ ែ ▁ឬ ▁តើ គ េ អា ច ស ម្ គ ាល់ រ៉ ែត ាម រយ ះ អ ត្ត ស ញ្ញា ណ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	56	▁ដើម្បី ក ំណ ត់ អ ត្ត ស ញ្ញា ណ រ៉ ែ ▁យើង ត្រ ួ វ ស ង្ក េត ទៅ លើ ▁ព ណ ៏ ▁ស្នាម ព ណ ៏ ▁ផ្ល េក ល ោ ហ ះ ▁ភាព រ ឹង ▁ដ ង់ ស៊ី ត េ ▁ប្រព័ន្ធ គ្រាប់ ក្រ ាម ▁ស្នាម ប្រ េះ ▁និង ប ំណ ែក	52
ទីក្រុងភ្នំពេញមានស្ពានអាកាសចំនួនប៉ុន្មាន	null	មាន៥នាពេលបច្ចុប្បន្នស្ពានអាកាសក្បាលថ្នល់ស្ពានអាកាស៧មករាស្ពានអាកាសស្ទឹងមានជ័យស្ពានអាកាស៦មករាស្ពានអាកាសតិចណូស្ពានអាកាសមិត្តភាពកម្ពុជាចិនស្តុបផ្សារដីហុយ	null	មាន៥នាពេលបច្ចុប្បន្នស្ពានអាកាសក្បាលថ្នល់ស្ពានអាកាស៧មករាស្ពានអាកាសស្ទឹងមានជ័យស្ពានអាកាស៦មករាស្ពានអាកាសតិចណូស្ពានអាកាសមិត្តភាពកម្ពុជាចិនស្តុបផ្សារដីហុយ	ទី ក្រុង ភ្នំពេញ មាន ស្ព ាន អា កាស ចំ ន ួន ប៉ ុន ្ម ាន Ġ	15	មាន ៥ នា ពេល ប ច្ច ុប ្ប ន្ន ស្ព ាន អា កាស ក្ បាល ថ្ន ល់ ស្ព ាន អា កាស ៧ មក រា ស្ព ាន អា កាស ស្ទ ឹង មាន ជ ័យ ស្ព ាន អា កាស ៦ មក រា ស្ព ាន អា កាស តិ ច ណូ ស្ព ាន អា កាស ម ិត្ត ភាព ក ម្ព ុ ជា ច ិន ស្ត ុប ផ្ សារ ដ ី ហ ុយ	68	▁ទីក្រុង ភ្នំពេញ មាន ស្ព ាន អា កាស ចំ ន ួន ប៉ ុន ្ មាន ▁	14	▁មាន ៥ នា ពេល ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន ស្ព ាន អា កាស ក្ បាល ថ្ន ល់ ស្ព ាន អា កាស ៧ មក រា ស្ព ាន អា កាស ស្ទ ឹង មាន ជ ័យ ស្ព ាន អា កាស ៦ មក រា ស្ព ាន អា កាស ត ិច ណូ ស្ព ាន អា កាស ម ិត្ត ភាព ក ម្ព ុ ជា ច ិន ស្ត ុប ផ្ សារ ដ ី ហ ុយ	68
តើហេតុអ្វីបានជាប្រទេសនៅក្រោមរណបសហភាពសូវៀតបានប្រកាសជាប្រទេសឯករាជ្យ ប្រទេសទាំងនោះមានប្រទេសណាខ្លះ	null	បានជាប្រទេសនៅក្រោមរណបសហភាពសូវៀត បានប្រកាសជាប្រទេសឯករាជ្យពីព្រោះ ក្រោយពេលឡើងកាន់អំណាចលោក កូបាឆូវ បានប្រកាសថា លោក នឹង មិនអនុញ្ញាតឱ្យមានអន្តរាគមន៍ខាងវិស័យយោធាទៀតឡើយ សម្តីនេះបានដាក់ស្មារតីដល់ប្រទេសដែលនៅក្រោមរណបសហភាពសូវៀតក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី២ ដែលមានគំនិតដើរតាមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យតាមបែបអឺរ៉ុបខាងលិចបានប្រកាសឯករាជ្យ ជាបន្តបន្ទាប់ ប្រទេសទាំងនោះរួមមាន អាឡឺម៉ង់ខាងកើត ឆេកូស្លូវ៉ាគី ហុងគ្រី ប៊ុលហ្គារី និងប៉ូឡូញជាដើម	null	បានជាប្រទេសនៅក្រោមរណបសហភាពសូវៀត បានប្រកាសជាប្រទេសឯករាជ្យពីព្រោះ ក្រោយពេលឡើងកាន់អំណាចលោក កូបាឆូវ បានប្រកាសថា លោក នឹង មិនអនុញ្ញាតឱ្យមានអន្តរាគមន៍ខាងវិស័យយោធាទៀតឡើយ សម្តីនេះបានដាក់ស្មារតីដល់ប្រទេសដែលនៅក្រោមរណបសហភាពសូវៀតក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី២ ដែលមានគំនិតដើរតាមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យតាមបែបអឺរ៉ុបខាងលិចបានប្រកាសឯករាជ្យ ជាបន្តបន្ទាប់ ប្រទេសទាំងនោះរួមមាន អាឡឺម៉ង់ខាងកើត ឆេកូស្លូវ៉ាគី ហុងគ្រី ប៊ុលហ្គារី និងប៉ូឡូញជាដើម	ត ើ ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប្រ ទេស នៅ ក្រោម រណ ប ស ហ ភាព ស ូវ ៀត បាន ប្រ កាស ជា ប្រ ទេស ឯក រាជ ្យ Ġ ប្រ ទេស ទ ាំង ន ោះ មាន ប្រ ទេស ណា ខ្ ល ះ Ġ	41	បាន ជា ប្រ ទេស នៅ ក្រោម រណ ប ស ហ ភាព ស ូវ ៀត Âł បាន ប្រ កាស ជា ប្រ ទេស ឯក រាជ ្យ ពី ព្រ ោះ Ġ ក្រ ោយ ពេល ឡើង កាន់ អ ំណ ា ច លោក Ġ កូ បា ឆ ូវ Ġ បាន ប្រ កាស ថា Ġ លោក Ġ នឹង Ġ ម ិន អនុ ញ្ញា ត ឱ្យ មាន អ ន្ត រា គមន៍ ខា ង វិ ស ័យ យោ ធា ទៀត ឡ ើយ Ġ សម ្ត ីន េះ បាន ដា ក់ ស្ម ារ តី ដល់ ប្រ ទេស ដ ែល នៅ ក្រោម រណ ប ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ក្រ ោយ សង ្ គ្រ ាម លោក លើក ទី ២ Ġ ដ ែល មាន គ ំ និ ត ដ ើរ តា ម ល ទ្ធិ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ តា ម ប ែប អ ឺ រ៉ ុប ខា ង ល ិច បាន ប្រ កាស ឯក រាជ ្យ Ġ ជា ប ន្ត បន្ទាប់ Ġ ប្រ ទេស ទ ាំង ន ោះ រួម មាន Ġ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត Ġ ឆ េក ូស ្ល ូវ ៉ ា គី Ġ ហ ុង គ្រ ី Ġ ប៊ ុល ហ្គា រី Ġ និង ប៉ ូ ឡូ ញ ជា ដើម	178	▁តើ ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប្រ ទេស នៅ ក្រោម រណ ប ស ហ ភាព ស ូវ ៀត បាន ប្រ កាស ជា ប្រ ទេស ឯក រាជ ្យ ▁ប្រទេស ទ ាំង ន ោះ មាន ប្រ ទេស ណា ខ្ ល ះ ▁	39	▁បានជា ប្រ ទេស នៅ ក្រោម រណ ប ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ▁បាន ប្រ កាស ជា ប្រ ទេស ឯក រាជ ្យ ពី ព្រ ោះ ▁ក្រោយពេល ឡើង កាន់ អ ំ ណា ច លោក ▁កូ បា ឆ ូវ ▁បាន ប្រ កាស ថា ▁លោក ▁នឹង ▁មិន អនុ ញ្ញា ត ឱ្យ មាន អ ន្ត រា គមន៍ ខា ង វិ ស ័យ យោ ធា ទៀត ឡ ើយ ▁សម្តី នេះ បាន ដ ាក់ ស្ម ារ តី ដល់ ប្រ ទេស ដ ែល នៅ ក្រោម រណ ប ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ក្រ ោយ ស ង្គ ្រា ម លោក លើក ទី ២ ▁ដែល មាន គ ំ ន ិត ដ ើរ ត ាម ល ទ្ធិ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ត ាម ប ែប អ ឺ រ៉ ុប ខា ង ល ិច បាន ប្រ កាស ឯក រាជ ្យ ▁ជា ប ន្ត បន្ទាប់ ▁ប្រទេស ទ ាំង ន ោះ រួម មាន ▁អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត ▁ឆេ ក ូស ្ល ូ វ៉ា គី ▁ហុង គ្រ ី ▁ប៊ ុល ហ្គា រី ▁និង ប៉ ូ ឡូ ញ ជា ដើម	168
តើមានកត្តាអ្វីខ្លះ ដែលធ្វើឱ្យនយោបាយរបស់បក្សកុំមុយនីស្តសូវៀត ធ្លាក់ចុះ និងបាត់ជំនឿ	null	កត្តាដែលធ្វើឱ្យនយោបាយរបស់បក្សកុំមុយនីស្តសូវៀត ធ្លាក់ចុះ និងបានជំនឿមានវិបត្តិខាងកសិកម្ម ដោយការប្រើជីគីមី និងថ្នាំពុលហួសប្រមាណ ដែលបានធ្វើឱ្យប៉ះពាលយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់បរិស្ថាននិងខូចដីធ្លីដែលបានជះឥទ្ធិពលអាក្រក់ដល់ការអភិវឌ្ឃន៍កសិកម្មវិបត្តិខាងសង្គមដូចជា ការធ្លាក់ទឹកចិត្ត ការប្រមឹកស្រាបញ្ហាពុករលួយចាប់ពីថ្នាក់ក្រោមដល់ថ្នាក់លើ ការថយចុះអាយុ និងកំណើនអត្រាមរណៈកុមារ	null	កត្តាដែលធ្វើឱ្យនយោបាយរបស់បក្សកុំមុយនីស្តសូវៀត ធ្លាក់ចុះ និងបានជំនឿមានវិបត្តិខាងកសិកម្ម ដោយការប្រើជីគីមី និងថ្នាំពុលហួសប្រមាណ ដែលបានធ្វើឱ្យប៉ះពាលយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់បរិស្ថាននិងខូចដីធ្លីដែលបានជះឥទ្ធិពលអាក្រក់ដល់ការអភិវឌ្ឃន៍កសិកម្មវិបត្តិខាងសង្គមដូចជា ការធ្លាក់ទឹកចិត្ត ការប្រមឹកស្រាបញ្ហាពុករលួយចាប់ពីថ្នាក់ក្រោមដល់ថ្នាក់លើ ការថយចុះអាយុ និងកំណើនអត្រាមរណៈកុមារ	ត ើម ាន ក ត្ត ា អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ដ ែល ធ ្វ ើ ឱ្យ ន យោ បា យ រ ប ស់ ប ក្ស ក ុំ ម ុយ នី ស្ត ស ូវ ៀត Ġ ធ ្លា ក់ ច ុះ Ġ និង បា ត់ ជំ ន ឿ Ġ	46	ក ត្ត ា ដ ែល ធ ្វ ើ ឱ្យ ន យោ បា យ រ ប ស់ ប ក្ស ក ុំ ម ុយ នី ស្ត ស ូវ ៀត Ġ ធ ្លា ក់ ច ុះ Ġ និង បាន ជំ ន ឿ មាន វិ ប ត្តិ ខា ង ក សិ កម្ម Ġ ដោយ ការ ប្រ ើ ជី គី មី Ġ និង ថ្ន ាំ ពុ ល ហ ួស ប្រ មា ណ Ġ ដ ែល បាន ធ ្វ ើ ឱ្យ ប៉ ះ ពា ល យ៉ាង ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ ដល់ បរ ិស ្ថ ាន និង ខ ូច ដ ី ធ ្ល ី ដ ែល បាន ជ ះ ឥ ទ្ធិ ពល អា ក្រ ក់ ដល់ ការ អ ភិ វ ឌ ្ ឃ ន៍ ក សិ កម្ម វិ ប ត្តិ ខា ង សង ្ គម ដូច ជា Ġ ការ ធ ្លា ក់ ទឹក ចិត្ត Ġ ការ ប្រ ម ឹក ស្រ ាប ញ ្ហ ា ពុ ករ ល ួយ ច ាប់ ពី ថ្ន ាក់ ក្រោម ដល់ ថ្ន ាក់ លើ Ġ ការ ថ យ ច ុះ អា យ ុ Ġ និង កំ ណ ើន អ ត្រា ម រណៈ ក ុម ារ	175	▁តើ មាន ក ត្ត ា អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ដែល ធ ្វ ើ ឱ្យ ន យោ ប ាយ រ ប ស់ ប ក្ស ក ុំ ម ុយ នី ស្ត ស ូវ ៀត ▁ធ្លាក់ចុះ ▁និង ប ាត់ ជំ ន ឿ ▁	40	▁កត្តា ដ ែល ធ ្វ ើ ឱ្យ ន យោ ប ាយ រ ប ស់ ប ក្ស ក ុំ ម ុយ នី ស្ត ស ូវ ៀត ▁ធ្លាក់ចុះ ▁និង បាន ជំ ន ឿ មាន វិ ប ត្តិ ខា ង ក សិ កម្ម ▁ដោយ ការ ប្រ ើ ជី គី មី ▁និង ថ្ន ាំ ព ុល ហ ួស ប្រ មា ណ ▁ដែល បាន ធ ្វ ើ ឱ្យ ប៉ ះ ព ាល យ៉ាង ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ ដល់ ប រិ ស្ថាន និង ខ ូច ដ ី ធ ្ល ី ដ ែល បាន ជ ះ ឥ ទ្ធិ ពល អា ក្រ ក់ ដល់ ការ អ ភិ វ ឌ ្ ឃ ន៍ ក សិ កម្ម វិ ប ត្តិ ខា ង ស ង្គ ម ដូច ជា ▁ការ ធ ្ល ាក់ ទឹក ចិត្ត ▁ការប្រ ម ឹក ស្រ ាប ញ ្ហ ា ពុ ករ ល ួយ ច ាប់ ពី ថ្ន ាក់ ក្រោម ដល់ ថ្ន ាក់ លើ ▁ការ ថ យ ច ុះ អ ាយ ុ ▁និង ក ំណ ើន អ ត្រា ម រណៈ ក ុម ារ	166
ដើម្បីទប់ទល់នឹងសហរដ្ឋអាមេរិក តើសហភាពសូវៀតបានជួយអ្វីខ្លះទៅកាន់ប្រទេសគុយបា ក្រៅពីប្រទេស គុយបា តើសហភាពសូវៀតបានជួយប្រទេសណាទៀត ជួយយ៉ាងដូចម្តេច	null	ដើម្បីទប់ទល់នឹងសហរដ្ឋអាមេរិក សហភាពសូវៀតបានផ្តល់ជំនួយចំនួន៤ពាន់លាន ដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុង ១ឆ្នាំៗ ព្រមទាំងផ្តល់ជំនួយផ្នែកយោធា និងសេដ្ឋកិច្ច ផងដែរ ទៅកាន់ប្រទេសគុយបា មិនតែប៉ុណ្ណោះក៏បានអនុញ្ញាតឱ្យប្រទេសគុយបា នាំស្ករសចូលរហូតដល់ធ្វើឱ្យដួលរលំផលស្ករសក្នុងស្រុក ក្រៅពីប្រទេសគុយបា សហភាពសូវៀតក៏បានជួយប្រទេសមួយចំនួនទៀតផងដែរដូចជាផ្តល់ជំនួយដល់ប្រទេសអារ៉ាប់នៅឆ្នាំ ១៩៦៧ ដើម្បីប្រឆាំងនឹងប្រទេសអ៊ឺស្រាអែលក្នុងសង្គ្រាម៦ថ្ងៃការលើកទ័ពចូលប្រទេសអាហ្គានីស្ថាន នៅថ្ងៃទី ២៧ ធ្នូ ១៩៧៩ ដើម្បីគាំទ្ររបបដឹកនាំថ្មីដែលមាននិន្នាការទៅរកសហភាពសូវៀតការផ្តល់ជំនួយដល់ប្រទេសនៅអឺរ៉ុបខាងកើត ដើម្បីទ្រទ្រង់បក្សសម្ព័ន្ធវ៉ាសូវី និងអង្គការកូមេកុង	null	ដើម្បីទប់ទល់នឹងសហរដ្ឋអាមេរិក សហភាពសូវៀតបានផ្តល់ជំនួយចំនួន៤ពាន់លាន ដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុង ១ឆ្នាំៗ ព្រមទាំងផ្តល់ជំនួយផ្នែកយោធា និងសេដ្ឋកិច្ច ផងដែរ ទៅកាន់ប្រទេសគុយបា មិនតែប៉ុណ្ណោះក៏បានអនុញ្ញាតឱ្យប្រទេសគុយបា នាំស្ករសចូលរហូតដល់ធ្វើឱ្យដួលរលំផលស្ករសក្នុងស្រុក ក្រៅពីប្រទេសគុយបា សហភាពសូវៀតក៏បានជួយប្រទេសមួយចំនួនទៀតផងដែរដូចជាផ្តល់ជំនួយដល់ប្រទេសអារ៉ាប់នៅឆ្នាំ ១៩៦៧ ដើម្បីប្រឆាំងនឹងប្រទេសអ៊ឺស្រាអែលក្នុងសង្គ្រាម៦ថ្ងៃការលើកទ័ពចូលប្រទេសអាហ្គានីស្ថាន នៅថ្ងៃទី ២៧ ធ្នូ ១៩៧៩ ដើម្បីគាំទ្ររបបដឹកនាំថ្មីដែលមាននិន្នាការទៅរកសហភាពសូវៀតការផ្តល់ជំនួយដល់ប្រទេសនៅអឺរ៉ុបខាងកើត ដើម្បីទ្រទ្រង់បក្សសម្ព័ន្ធវ៉ាសូវី និងអង្គការកូមេកុង	ដើម ្ប ី ទ ប់ ទល់ នឹង ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក Ġ ត ើស ហ ភាព ស ូវ ៀត បាន ជ ួយ អ ្វី ខ្ ល ះ ទៅ កាន់ ប្រ ទេស គ ុយ បា Ġ ក្រ ៅ ពី ប្រ ទេស Ġ គ ុយ បា Ġ ត ើស ហ ភាព ស ូវ ៀត បាន ជ ួយ ប្រ ទេស ណា ទៀត Ġ ជ ួយ យ៉ាង ដូច ម្ ត េច Ġ	64	ដើម ្ប ី ទ ប់ ទល់ នឹង ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក Ġ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត បាន ផ្ ត ល់ ជំ ន ួយ ចំ ន ួន ៤ ពាន់ លាន Ġ ដុល្លារ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ក្នុង Ġ ១ ឆ្នាំ ៗ Ġ ព្រ ម ទ ាំង ផ្ ត ល់ ជំ ន ួយ ផ្ ន ែក យោ ធា Ġ និង សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ ផ ង ដ ែរ Ġ ទៅ កាន់ ប្រ ទេស គ ុយ បា Ġ ម ិន តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ក ៏ បាន អនុ ញ្ញា ត ឱ្យ ប្រ ទេស គ ុយ បា Ġ នាំ ស្ ករ ស ចូល រ ហ ូត ដល់ ធ ្វ ើ ឱ្យ ដ ួល រ លំ ផល ស្ ករ ស ក្នុង ស្រ ុក Ġ ក្រ ៅ ពី ប្រ ទេស គ ុយ បា Ġ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ក ៏ បាន ជ ួយ ប្រ ទេស មួយ ចំ ន ួន ទៀត ផ ង ដ ែរ ដូច ជា ផ្ ត ល់ ជំ ន ួយ ដល់ ប្រ ទេស អា រ៉ា ប់ នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ៧ Ġ ដើម ្ប ី ប្រ ឆ ាំង នឹង ប្រ ទេស អ៊ ឺ ស្រ ា អ ែល ក្នុង សង ្ គ្រ ាម ៦ ថ ្ង ៃ ការ លើក ទ ័ ព ចូល ប្រ ទេស អា ហ្គា នី ស្ថាន Ġ នៅ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ២ ៧ Ġ ធ្នូ Ġ ១៩ ៧ ៩ Ġ ដើម ្ប ី គ ាំ ទ្រ រ ប ប ដ ឹក នាំ ថ ្ម ី ដ ែល មាន និ ន្ន ាក ារ ទៅ រក ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ការ ផ្ ត ល់ ជំ ន ួយ ដល់ ប្រ ទេស នៅ អ ឺ រ៉ ុប ខា ង កើត Ġ ដើម ្ប ី ទ្រ ទ្រ ង់ ប ក្ស សម ្ ព ័ន ្ ធ វ៉ា ស ូវ ី Ġ និង អង្គ ការ កូ មេ ក ុង	285	▁ដើម្បី ទ ប់ ទល់ នឹង ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ▁តើ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត បាន ជ ួយ អ ្វី ខ្ ល ះ ទៅ កាន់ ប្រ ទេស គ ុយ បា ▁ក្រៅពី ប្រ ទេស ▁គុយ បា ▁តើ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត បាន ជ ួយ ប្រ ទេស ណា ទៀត ▁ជួយ យ៉ាង ដូច ម ្ត េច ▁	58	▁ដើម្បី ទ ប់ ទល់ នឹង ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ▁សហភាព ស ូវ ៀត បាន ផ្ ត ល់ ជំ ន ួយ ចំ ន ួន ៤ ពាន់ លាន ▁ដុល្លារ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ក្នុង ▁១ ឆ្នាំ ៗ ▁ព្រមទាំង ផ្ ត ល់ ជំ ន ួយ ផ្ ន ែក យោ ធា ▁និង សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁ផងដែរ ▁ទៅកាន់ ប្រ ទេស គ ុយ បា ▁មិន តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ក ៏ បាន អនុ ញ្ញា ត ឱ្យ ប្រ ទេស គ ុយ បា ▁នាំ ស្ ករ ស ចូល រ ហ ូត ដល់ ធ ្វ ើ ឱ្យ ដ ួល រ លំ ផល ស្ ករ ស ក្នុង ស្រ ុក ▁ក្រៅពី ប្រ ទេស គ ុយ បា ▁សហភាព ស ូវ ៀត ក ៏ បាន ជ ួយ ប្រ ទេស មួយ ចំ ន ួន ទៀត ផ ង ដ ែរ ដូច ជា ផ្ ត ល់ ជំ ន ួយ ដល់ ប្រ ទេស អា រ៉ា ប់ នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ៧ ▁ដើម្បី ប្រ ឆ ាំង នឹង ប្រ ទេស អ៊ ឺ ស្រ ា អ ែល ក្នុង ស ង្គ ្រា ម ៦ ថ ្ង ៃ ការ លើក ទ ័ ព ចូល ប្រ ទេស អា ហ្គា នី ស្ថាន ▁នៅ ថ ្ង ៃ ទី ▁២៧ ▁ធ្នូ ▁១៩៧៩ ▁ដើម្បី គ ាំ ទ្រ រ ប ប ដ ឹក នាំ ថ ្ម ី ដ ែល មាន ន ិន ្នា ការ ទៅ រក ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ការ ផ្ ត ល់ ជំ ន ួយ ដល់ ប្រ ទេស នៅ អ ឺ រ៉ ុប ខា ង កើត ▁ដើម្បី ទ្រ ទ្រ ង់ ប ក្ស ស ម្ព ័ ន្ធ វ៉ា ស ូវ ី ▁និង អង្គ ការ ក ូម េក ុង	258
តើលោក គូបាឆូវ បានឡើងកាន់អំណាចនៅឆ្នាំណា នៅអាយុប៉ុន្មាន ហើយជាការបើកសករាជថ្វីនៃអ្វី	null	លោក គូបាឆូវ បានឡើងកាន់អំណាចនៅឆ្នាំ ១៩៨៥ នៅអាយុ ៥៤ឆ្នាំ នេះគឺជាការបើកសករាជថ្មីនៃមេដឹកនាំសហភាពសូវៀតដែលបានបញ្ចប់របបដឹកនាំដោយព្រឹទ្ធាចារ្យនិយម	null	លោក គូបាឆូវ បានឡើងកាន់អំណាចនៅឆ្នាំ ១៩៨៥ នៅអាយុ ៥៤ឆ្នាំ នេះគឺជាការបើកសករាជថ្មីនៃមេដឹកនាំសហភាពសូវៀតដែលបានបញ្ចប់របបដឹកនាំដោយព្រឹទ្ធាចារ្យនិយម	ត ើ លោក Ġ គូ បា ឆ ូវ Ġ បាន ឡើង កាន់ អ ំណ ា ច នៅ ឆ្នាំ ណា Ġ នៅ អា យ ុប ៉ ុន ្ម ាន Ġ ហើយ ជា ការ ប ើក ស ករ ា ជ ថ ្វី នៃ អ ្វី Ġ	39	លោក Ġ គូ បា ឆ ូវ Ġ បាន ឡើង កាន់ អ ំណ ា ច នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៨ ៥ Ġ នៅ អា យ ុ Ġ ៥ ៤ ឆ្នាំ Ġ នេះ គ ឺ ជា ការ ប ើក ស ករ ា ជ ថ ្ម ីន ៃ មេ ដ ឹក នាំ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ដ ែល បាន បញ្ច ប់ រ ប ប ដ ឹក នាំ ដោយ ព្រ ឹ ទ្ធ ា ចារ្យ និយម	67	▁តើ លោក ▁គូ បា ឆ ូវ ▁បាន ឡើង កាន់ អ ំ ណា ច នៅ ឆ្នាំ ណា ▁នៅ អ ាយ ុ ប៉ ុន ្ មាន ▁ហើយ ជា ការ ប ើក ស ក រាជ ថ ្វី នៃ អ ្វី ▁	37	▁លោក ▁គូ បា ឆ ូវ ▁បាន ឡើង កាន់ អ ំ ណា ច នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៨ ៥ ▁នៅ អ ាយ ុ ▁៥ ៤ ឆ្នាំ ▁នេះ គ ឺ ជា ការ ប ើក ស ក រាជ ថ ្ម ីន ៃ មេ ដ ឹក នាំ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ដ ែល បាន បញ្ច ប់ រ ប ប ដ ឹក នាំ ដោយ ព្រ ឹ ទ្ធ ា ចារ្យ និយម	66
តើការដឹកនាំនៅសហភាពសូវៀត ក្នុងអាណត្តិលោក ប្រេស្នែវ ត្រូវពឹងផ្អែកលើអ្វីជាសំខាន់ ហើយតួនាទីដ៏សំខាន់នេះបានចាប់កើតមានឡើងនៅឆ្នាំណា	null	ការដឹងនាំនៅសហភាពសូវៀត ក្នុងអាណត្តិលោក ប្រេស្នែវ ត្រូវពឹងផ្អែកលើសមាជិកបក្ស កុំមុយនីស្តជាសំខាន់ ដែលមានចំនួន ១៧លាននាក់ នៅទូទាំងប្រទេស ហើយតួនាទីសំខាន់នេះបានចាប់កើតមានឡើងនៅឆ្នាំ ១៩១៧	null	ការដឹងនាំនៅសហភាពសូវៀត ក្នុងអាណត្តិលោក ប្រេស្នែវ ត្រូវពឹងផ្អែកលើសមាជិកបក្ស កុំមុយនីស្តជាសំខាន់ ដែលមានចំនួន ១៧លាននាក់ នៅទូទាំងប្រទេស ហើយតួនាទីសំខាន់នេះបានចាប់កើតមានឡើងនៅឆ្នាំ ១៩១៧	ត ើក ារ ដ ឹក នាំ នៅ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត Ġ ក្នុង អា ណ ត្តិ លោក Ġ ប្រ េស ្ន ែ វ Ġ ត្រូវ ព ឹង ផ្ អ ែក លើ អ ្វី ជា សំ ខា ន់ Ġ ហើយ ត ួន ា ទី ដ ៏ សំ ខា ន់ នេះ បាន ច ាប់ កើត មាន ឡើង នៅ ឆ្នាំ ណា Ġ	56	ការ ដ ឹង នាំ នៅ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត Ġ ក្នុង អា ណ ត្តិ លោក Ġ ប្រ េស ្ន ែ វ Ġ ត្រូវ ព ឹង ផ្ អ ែក លើ សម ា ជ ិក ប ក្ស Ġ ក ុំ ម ុយ នី ស្ត ជា សំ ខា ន់ Ġ ដ ែល មាន ចំ ន ួន Ġ ១ ៧ លាន នាក់ Ġ នៅ ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស Ġ ហើយ ត ួន ា ទី សំ ខា ន់ នេះ បាន ច ាប់ កើត មាន ឡើង នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ១ ៧	80	▁តើ ការ ដ ឹក នាំ នៅ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ▁ក្នុង អា ណ ត្តិ លោក ▁ប្រ េ ស្ន ែ វ ▁ត្រូវ ព ឹង ផ្ អ ែក លើ អ ្វី ជា សំ ខ ាន់ ▁ហើយ ត ួ នាទី ដ ៏ សំ ខ ាន់ នេះ បាន ច ាប់ កើត មាន ឡើង នៅ ឆ្នាំ ណា ▁	54	▁ការ ដ ឹង នាំ នៅ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ▁ក្នុង អា ណ ត្តិ លោក ▁ប្រ េ ស្ន ែ វ ▁ត្រូវ ព ឹង ផ្ អ ែក លើ ស មា ជ ិក ប ក្ស ▁កុំ ម ុយ នី ស្ត ជា សំ ខ ាន់ ▁ដែល មាន ចំ ន ួន ▁១៧ លាន នាក់ ▁នៅ ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស ▁ហើយ ត ួ នាទី សំ ខ ាន់ នេះ បាន ច ាប់ កើត មាន ឡើង នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ១ ៧	76
ហេតុអ្វីបានជាសហភាពសូវៀតក្លាយជាទីផ្សារដ៏ធំរបស់អឺរ៉ុបខាងលិច	null	បានជាសហភាពសូវៀតក្លាយជាទីផ្សារដ៏ធំរបស់អឺរ៉ុបខាងលិច ពីព្រោះសហភាពសូវៀត បានជួបនឹងវិបត្តិកសិកម្មយ៉ាងធ្ងន់ ពោលគឺ ផលិតផលមិនឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការក្នុងស្រុក ដូចជា ស្រូវសាឡី ទឹកដោះសាច់ បន្លែ និងផ្លែឈើ	null	បានជាសហភាពសូវៀតក្លាយជាទីផ្សារដ៏ធំរបស់អឺរ៉ុបខាងលិច ពីព្រោះសហភាពសូវៀត បានជួបនឹងវិបត្តិកសិកម្មយ៉ាងធ្ងន់ ពោលគឺ ផលិតផលមិនឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការក្នុងស្រុក ដូចជា ស្រូវសាឡី ទឹកដោះសាច់ បន្លែ និងផ្លែឈើ	ហេតុ អ ្វី បាន ជា ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ក្លា យ ជា ទី ផ្ សារ ដ ៏ ធ ំ រ ប ស់ អ ឺ រ៉ ុប ខា ង ល ិច Ġ	32	បាន ជា ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ក្លា យ ជា ទី ផ្ សារ ដ ៏ ធ ំ រ ប ស់ អ ឺ រ៉ ុប ខា ង ល ិច Ġ ពី ព្រ ោះ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត Ġ បាន ជ ួ ប នឹង វិ ប ត្តិ ក សិ កម្ម យ៉ាង ធ ្ង ន់ Ġ ព ោល គ ឺ Ġ ផល ិត ផល ម ិន ឆ្ លើ យ ត បទ ៅ នឹង ត ម្រ ូវ ការ ក្នុង ស្រ ុក Ġ ដូច ជា Ġ ស្រ ូវ សា ឡ ី Ġ ទឹក ដ ោះ សា ច ់ Ġ ប ន្ ល ែ Ġ និង ផ្ល ែ ឈ ើ	98	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ក្លា យ ជា ទី ផ្ សារ ដ ៏ ធ ំ រ ប ស់ អ ឺ រ៉ ុប ខា ង ល ិច ▁	32	▁បានជា ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ក្លា យ ជា ទី ផ្ សារ ដ ៏ ធ ំ រ ប ស់ អ ឺ រ៉ ុប ខា ង ល ិច ▁ពីព្រោះ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ▁បាន ជ ួ ប នឹង វិ ប ត្តិ ក សិ កម្ម យ៉ាង ធ ្ង ន់ ▁ពោលគឺ ▁ផលិតផល ម ិន ឆ្ ល ើយ ត ប ទៅ នឹង ត ម្រ ូវ ការ ក្នុង ស្រ ុក ▁ដូចជា ▁ស្រូវ សា ឡ ី ▁ទឹកដោះ ស ាច់ ▁បន្លែ ▁និង ផ្ល ែ ឈ ើ	82
តើការធ្វើកំណែទម្រង់របស់លោក ប្រេស្នែវ ដើម្បីឱ្យទាន់សហរដ្ឋអាមេរិកបានទទួលជោគជ័យដែរឬទេ ហេតុអ្វី	null	ការធ្វើកំណែទម្រង់របស់លោក ប្រេស្នែវ ដើម្បីឱ្យទាន់សហរដ្ឋអាមេរិក មិនបានទទួលជោគជ័យទេ ពីព្រោះថាសហរដ្ឋអាមេរិកជាសង្គមសម្ភារៈនិយមដែលមនុស្សរស់នៅពោរពេញទៅដោយសម្ភារៈដែលរត់ទៅតាមចង្វាក់នៃល្បឿនបច្ចេកវិទ្យាទំនើប	null	ការធ្វើកំណែទម្រង់របស់លោក ប្រេស្នែវ ដើម្បីឱ្យទាន់សហរដ្ឋអាមេរិក មិនបានទទួលជោគជ័យទេ ពីព្រោះថាសហរដ្ឋអាមេរិកជាសង្គមសម្ភារៈនិយមដែលមនុស្សរស់នៅពោរពេញទៅដោយសម្ភារៈដែលរត់ទៅតាមចង្វាក់នៃល្បឿនបច្ចេកវិទ្យាទំនើប	ត ើក ារ ធ ្វ ើក ំណ ែ ទ ម្រ ង់ រ ប ស់ លោក Ġ ប្រ េស ្ន ែ វ Ġ ដើម ្ប ី ឱ្យ ទាន ់ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក បាន ទទួល ជ ោ គ ជ ័យ ដ ែរ ឬ ទេ Ġ ហេតុ អ ្វី Ġ	46	ការ ធ ្វ ើក ំណ ែ ទ ម្រ ង់ រ ប ស់ លោក Ġ ប្រ េស ្ន ែ វ Ġ ដើម ្ប ី ឱ្យ ទាន ់ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក Ġ ម ិន បាន ទទួល ជ ោ គ ជ ័យ ទេ Ġ ពី ព្រ ោះ ថា ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ជា សង ្ គម សម ្ ភា រៈ និយម ដ ែល ម នុ ស្ស រស់ នៅ ព ោរ ព េញ ទៅ ដោយ សម ្ ភា រៈ ដ ែល រ ត់ ទៅ តា ម ច ង ្វា ក់ នៃ ល ្ប ឿន ប ច្ច េក វិទ្យា ទំ ន ើប	98	▁តើ ការ ធ ្វ ើក ំណ ែ ទ ម្រ ង់ រ ប ស់ លោក ▁ប្រ េ ស្ន ែ វ ▁ដើម្បីឱ្យ ទ ាន់ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក បាន ទទួល ជ ោ គ ជ ័យ ដ ែរ ឬ ទេ ▁ហេតុ អ ្វី ▁	42	▁ការធ្វើ ក ំណ ែ ទ ម្រ ង់ រ ប ស់ លោក ▁ប្រ េ ស្ន ែ វ ▁ដើម្បីឱ្យ ទ ាន់ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ▁មិន បាន ទទួល ជ ោ គ ជ ័យ ទេ ▁ពីព្រោះ ថា ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ជា ស ង្គ ម ស ម្ភ ារ ៈ និយម ដ ែល ម នុ ស្ស រស់ នៅ ព ោរ ព េញ ទៅ ដោយ ស ម្ភ ារ ៈ ដ ែល រ ត់ ទៅ ត ាម ច ង ្វា ក់ នៃ ល ្ប ឿន ប ច្ច េក វិទ្យា ទំ ន ើប	90
តើនរណាឡើងកាន់អំណាចបន្តពីលោក គ្រូត ឆូវ នៅឆ្នាំណា ហើយលោកគ្រូត ឆូវប្រឈមមុខនឹងវិបត្តិអ្វីខ្លះ	null	អ្នកដែលឡើងកាន់អំណាចបន្តពីលោក គ្រូត ឆូវ គឺលោក ប្រេស្នែវ នៅឆ្នាំ ១៩៦៤ លោកត្រូវប្រឈមមុខនឹងវិបត្តិមួយចំនួនដូចជាវិបត្តិនយោបាយអន្តរជាតិ គឺសង្គ្រាមត្រជាក់វិបត្តិផ្ទៃក្នុង គឺបញ្ហាឱនភាពនៃសេដ្ឋកិច្ចសូវៀត	null	អ្នកដែលឡើងកាន់អំណាចបន្តពីលោក គ្រូត ឆូវ គឺលោក ប្រេស្នែវ នៅឆ្នាំ ១៩៦៤ លោកត្រូវប្រឈមមុខនឹងវិបត្តិមួយចំនួនដូចជាវិបត្តិនយោបាយអន្តរជាតិ គឺសង្គ្រាមត្រជាក់វិបត្តិផ្ទៃក្នុង គឺបញ្ហាឱនភាពនៃសេដ្ឋកិច្ចសូវៀត	ត ើន រណ ា ឡើង កាន់ អ ំណ ា ច ប ន្ត ពី លោក Ġ គ្រ ូត Ġ ឆ ូវ Ġ នៅ ឆ្នាំ ណា Ġ ហើយ លោក គ្រ ូត Ġ ឆ ូវ ប្រ ឈ ម មុខ នឹង វិ ប ត្តិ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	40	អ្នក ដ ែល ឡើង កាន់ អ ំណ ា ច ប ន្ត ពី លោក Ġ គ្រ ូត Ġ ឆ ូវ Ġ គ ឺ លោក Ġ ប្រ េស ្ន ែ វ Ġ នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ៤ Ġ លោក ត្រូវ ប្រ ឈ ម មុខ នឹង វិ ប ត្តិ មួយ ចំ ន ួន ដូច ជា វិ ប ត្តិ ន យោ បា យ អ ន្ត រ ជាតិ Ġ គ ឺ សង ្ គ្រ ាម ត្រ ជា ក់ វិ ប ត្តិ ផ្ ទ ៃ ក្នុង Ġ គ ឺ ប ញ ្ហ ា ឱ ន ភាព នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច ស ូវ ៀត	89	▁តើ ន រ ណា ឡើង កាន់ អ ំ ណា ច ប ន្ត ពី លោក ▁គ្រូ ត ▁ឆ ូវ ▁នៅ ឆ្នាំ ណា ▁ហើយ លោក គ្រ ូត ▁ឆ ូវ ប្រ ឈ ម មុខ នឹង វិ ប ត្តិ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	40	▁អ្នក ដ ែល ឡើង កាន់ អ ំ ណា ច ប ន្ត ពី លោក ▁គ្រូ ត ▁ឆ ូវ ▁គឺ លោក ▁ប្រ េ ស្ន ែ វ ▁នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ៤ ▁លោក ត្រូវ ប្រ ឈ ម មុខ នឹង វិ ប ត្តិ មួយ ចំ ន ួន ដូច ជា វិ ប ត្តិ ន យោ ប ាយ អ ន្ត រ ជាតិ ▁គឺ ស ង្គ ្រា ម ត្រ ជ ាក់ វិ ប ត្តិ ផ្ ទ ៃ ក្នុង ▁គឺ ប ញ ្ហ ា ឱ ន ភាព នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច ស ូវ ៀត	86
ក្រោយមរណៈភាពរបស់លោក គ្រូត ឆូវ តើអំណាចត្រូវធា្លក់ក្នុងកណ្តាប់ដៃនរណា ហើយពួកគាត់ដឹកនាំប្រទេសមានការរីកចម្រើនដែរឬទេ ហេតុអ្វី	null	ក្រោមមរណៈភាពរបស់លោក គ្រូត ឆូវ អំណាចត្រូវធា្លក់ក្នុងកណ្តាប់ដៃឥស្សរជនជាន់ខ្ពស់ នៃបក្សកុំមុយនីស្តសហភាពសូវៀត ដែលមានវ័យចាស់និយមរបបអភិរក្ស ពួកគេបានដឹកនាំប្រទេស ពុំមានការរីកចម្រើនទេ ពីព្រោះពុំមានពេលវេលាគ្រប់គ្រាន់និងមិនបានធ្វើកំណែទម្រង់ ម៉្យាងទៀត ឥស្សរជនទាំងនេះជាមនុស្សដែលមានសុខភាពមិនសូវល្អ ពោរពេញដោយជំងឺ ប្រចាំកាយច្រើន ហើយស្លាប់ក្នុងតំណែង	null	ក្រោមមរណៈភាពរបស់លោក គ្រូត ឆូវ អំណាចត្រូវធា្លក់ក្នុងកណ្តាប់ដៃឥស្សរជនជាន់ខ្ពស់ នៃបក្សកុំមុយនីស្តសហភាពសូវៀត ដែលមានវ័យចាស់និយមរបបអភិរក្ស ពួកគេបានដឹកនាំប្រទេស ពុំមានការរីកចម្រើនទេ ពីព្រោះពុំមានពេលវេលាគ្រប់គ្រាន់និងមិនបានធ្វើកំណែទម្រង់ ម៉្យាងទៀត ឥស្សរជនទាំងនេះជាមនុស្សដែលមានសុខភាពមិនសូវល្អ ពោរពេញដោយជំងឺ ប្រចាំកាយច្រើន ហើយស្លាប់ក្នុងតំណែង	ក្រ ោយ ម រណៈ ភាព រ ប ស់ លោក Ġ គ្រ ូត Ġ ឆ ូវ Ġ ត ើ អ ំណ ា ច ត្រូវ ធា ្ល ក់ ក្នុង ក ណ្ត ាប់ ដៃ ន រណ ា Ġ ហើយ ព ួ ក គ ាត់ ដ ឹក នាំ ប្រ ទេស មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ដ ែរ ឬ ទេ Ġ ហេតុ អ ្វី Ġ	55	ក្រោម ម រណៈ ភាព រ ប ស់ លោក Ġ គ្រ ូត Ġ ឆ ូវ Ġ អ ំណ ា ច ត្រូវ ធា ្ល ក់ ក្នុង ក ណ្ត ាប់ ដៃ ឥ ស្ស រ ជន ជា ន់ ខ្ ព ស់ Ġ នៃ ប ក្ស ក ុំ ម ុយ នី ស្ត ស ហ ភាព ស ូវ ៀត Ġ ដ ែល មាន វ ័យ ច ាស់ និយម រ ប ប អ ភិ រក ្ស Ġ ព ួ ក គ េ បាន ដ ឹក នាំ ប្រ ទេស Ġ ពុ ំ មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ទេ Ġ ពី ព្រ ោះ ពុ ំ មាន ពេល វេ លា គ្រ ប់ គ្រ ាន់ និង ម ិន បាន ធ ្វ ើក ំណ ែ ទ ម្រ ង់ Ġ ម៉ ្យា ង ទៀត Ġ ឥ ស្ស រ ជន ទ ាំង នេះ ជា ម នុ ស្ស ដ ែល មាន សុខ ភាព ម ិន ស ូវ ល្អ Ġ ព ោរ ព េញ ដោយ ជំ ង ឺ Ġ ប្រ ច ាំ កាយ ច្ រ ើន Ġ ហើយ ស្លាប់ ក្នុង ត ំណ ែង	155	▁ក្រោយ ម រណៈ ភាព រ ប ស់ លោក ▁គ្រូ ត ▁ឆ ូវ ▁តើ អ ំ ណា ច ត្រូវ ធា ្ល ក់ ក្នុង ក ណ្ត ាប់ ដៃ ន រ ណា ▁ហើយ ព ួ ក គ ាត់ ដ ឹក នាំ ប្រ ទេស មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ដ ែរ ឬ ទេ ▁ហេតុ អ ្វី ▁	53	▁ក្រោម ម រណៈ ភាព រ ប ស់ លោក ▁គ្រូ ត ▁ឆ ូវ ▁អំណាច ត្រូវ ធា ្ល ក់ ក្នុង ក ណ្ត ាប់ ដៃ ឥ ស្ស រ ជន ជ ាន់ ខ្ ព ស់ ▁នៃ ប ក្ស ក ុំ ម ុយ នី ស្ត ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ▁ដែល មាន វ ័យ ច ាស់ និយម រ ប ប អ ភិ រ ក្ស ▁ពួកគេ បាន ដ ឹក នាំ ប្រ ទេស ▁ពុំ មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ទេ ▁ពីព្រោះ ព ុំ មាន ពេល វេ លា គ្រ ប់ គ្រ ាន់ និង ម ិន បាន ធ ្វ ើក ំណ ែ ទ ម្រ ង់ ▁ម៉ ្យា ង ទៀត ▁ឥ ស្ស រ ជន ទ ាំង នេះ ជា ម នុ ស្ស ដ ែល មាន សុខ ភាព ម ិន ស ូវ ល្អ ▁ពោរពេញ ដោយ ជំ ង ឺ ▁ប្រចាំ កាយ ច ្រ ើន ▁ហើយ ស្លាប់ ក្នុង ត ំណ ែង	139
តើលោក គ្រូត ឆូវ មានចំណុចខ្យោយដូចម្តេច ហើយបានធា្លក់ពីអំណាចនៅឆ្នាំណា ដោយសារអ្វី	null	លោក គ្រូត ឆូវ មានចំណុចខ្សោយជាច្រើននៅលើផ្នែក សេដ្ឋកិច្ច និងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ ដូចជាការបរាជ័យខាងសេដ្ឋកិច្ចដែលមិនបានលើកស្ទួយឱ្យបានប្រសើរនិងប្រហាក់ប្រហែលសហរដ្ឋអាមេរិក លោកបានធ្លាក់ពអំណាចនៅឆ្នាំ ១៩៦៤ ដោយសារបាត់ការគាំទ្រពីសមាជិកបក្ស	null	លោក គ្រូត ឆូវ មានចំណុចខ្សោយជាច្រើននៅលើផ្នែក សេដ្ឋកិច្ច និងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ ដូចជាការបរាជ័យខាងសេដ្ឋកិច្ចដែលមិនបានលើកស្ទួយឱ្យបានប្រសើរនិងប្រហាក់ប្រហែលសហរដ្ឋអាមេរិក លោកបានធ្លាក់ពអំណាចនៅឆ្នាំ ១៩៦៤ ដោយសារបាត់ការគាំទ្រពីសមាជិកបក្ស	ត ើ លោក Ġ គ្រ ូត Ġ ឆ ូវ Ġ មាន ចំណុច ខ្ យោ យ ដូច ម្ ត េច Ġ ហើយ បាន ធា ្ល ក់ ពី អ ំណ ា ច នៅ ឆ្នាំ ណា Ġ ដោយ សារ អ ្វី Ġ	33	លោក Ġ គ្រ ូត Ġ ឆ ូវ Ġ មាន ចំណុច ខ្សោយ ជា ច្ រ ើន នៅ លើ ផ្ ន ែក Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ និង ទំ នាក់ ទំ ន ង អ ន្ត រ ជាតិ Ġ ដូច ជា ការ បរ ា ជ ័យ ខា ង សេ ដ្ឋ កិច្ច ដ ែល ម ិន បាន លើក ស្ទ ួយ ឱ្យ បាន ប្រសើរ និង ប្រ ហា ក់ ប្រ ហ ែល ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក Ġ លោក បាន ធ ្លា ក់ ព អ ំណ ា ច នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ៤ Ġ ដោយ សារ បា ត់ ការ គ ាំ ទ្រ ពី សម ា ជ ិក ប ក្ស	96	▁តើ លោក ▁គ្រូ ត ▁ឆ ូវ ▁មាន ចំណុច ខ្ យ ោយ ដូច ម ្ត េច ▁ហើយ បាន ធា ្ល ក់ ពី អ ំ ណា ច នៅ ឆ្នាំ ណា ▁ដោយសារ អ ្វី ▁	31	▁លោក ▁គ្រូ ត ▁ឆ ូវ ▁មាន ចំណុច ខ្សោយ ជា ច ្រ ើន នៅ លើ ផ្ ន ែក ▁សេដ្ឋកិច្ច ▁និង ទំ នាក់ ទំ ន ង អ ន្ត រ ជាតិ ▁ដូចជា ការ ប រាជ ័យ ខា ង សេ ដ្ឋ កិច្ច ដ ែល ម ិន បាន លើក ស្ទ ួយ ឱ្យ បាន ប្រសើរ និង ប្រ ហ ាក់ ប្រ ហ ែល ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ▁លោក បាន ធ ្ល ាក់ ព អ ំ ណា ច នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ៤ ▁ដោយសារ ប ាត់ ការ គ ាំ ទ្រ ពី ស មា ជ ិក ប ក្ស	91

Subsets and Splits

No community queries yet

The top public SQL queries from the community will appear here once available.