id
stringlengths 1
5
| url
stringlengths 32
124
| title
stringlengths 1
62
| text
stringlengths 10
21.5k
|
|---|---|---|---|
10533
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Rance%20Howard
|
Rance Howard
|
Rance Howard (1928-2017) nakeuh sidroe aktor asay Amirika Carékat.
Aktor
|
1729
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Propinsi%20Daklak
|
Propinsi Daklak
|
Propinsi Daklak nakeuh saboh propinsi di Viètnam. Nang nanggroejih nakeuh Buôn Ma Thuột.
Viètnam
|
14395
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Gunong%20Liang%20Dahar
|
Gunong Liang Dahar
|
Gunong Liang Dahar nakeuh gunong di Propinsi Acèh. Manyang gunong nyoe nakeuh 344 mètè di ateuh babah la'ôt.
Peunawôt luwa
Data layer bak laman OpenStreetMap
Koordinat gunong nyoe bak laman Geonames
Data gunong nyoe bak Wikidata
Data cuaca daerah gunong nyoe bak laman NASA
Data matauroe teubiet & teunom di da'irah bak laman SunriseSunset.com
Gunong di Acèh
|
17613
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Reunt%C3%B4h%2C%20Delima%2C%20Pidie
|
Reuntôh, Delima, Pidie
|
Reuntôh nakeuh gampông di Delima, Kabupatèn Pidie, Acèh. Lumbôi gampông nyoe lam data peumeurèntah nakeuh 11.07.04.2008.
Nè
Gampông di Pidie
Delima, Pidie
|
11377
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Lawe%20Semukh%20Sepakat%2C%20Lawe%20Sumur%2C%20Ac%C3%A8h%20Teunggara
|
Lawe Semukh Sepakat, Lawe Sumur, Acèh Teunggara
|
Lawe Semukh Sepakat nakeuh gampông di Keucamatan Lawe Sumur, Kabupatèn Acèh Teunggara, Acèh. Lumbôi gampông nyoe lam data peumeurèntah nakeuh 11.02.14.2016.
Nè
Gampông di Acèh Teunggara
Lawe Sumur, Acèh Teunggara
|
18990
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Fumetsu
|
Fumetsu
|
() nakeuh bab keu-478 nibak volume 46 manga Dètèktif Conan nyang geuseumurat lé Gosho Aoyama. Bab manga nyoe geupeuteubiet bak di Jeupun lé Shogakkukan.
Nè
Bab manga Dètèktif Conan
|
2858
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/T%C3%A2rgu%20Neam%C5%A3
|
Târgu Neamţ
|
Târgu Neamţ nakeuh saboh banda rayek di Rumania.
Rumania
|
17980
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Meunasah%20Raya%2C%20Peukan%20Bar%C3%B4%2C%20Pidie
|
Meunasah Raya, Peukan Barô, Pidie
|
Meunasah Raya nakeuh gampông di Peukan Barô, Kabupatèn Pidie, Acèh. Lumbôi gampông nyoe lam data peumeurèntah nakeuh 11.07.15.2040.
Nè
Gampông di Pidie
Peukan Barô, Pidie
|
15959
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Buk%C3%A9t%20Panyang%2C%20Nurussalam%2C%20Ac%C3%A8h%20Timu
|
Bukét Panyang, Nurussalam, Acèh Timu
|
Bukét Panyang nakeuh gampông di Nurussalam, Kabupatèn Acèh Timu, Acèh. Lumbôi gampông nyoe lam data peumeurèntah nakeuh 11.03.06.2034.
Nè
Gampông di Acèh Timu
Nurussalam, Acèh Timu
|
990
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Hainan
|
Hainan
|
Hainan nakeuh saboh propinsi di Cina nyang wilayahjih nakeuh Pulo Hainan di Lhôk Tonkin. Wilayah la'ôtjih na cit bak La'ôt Cina Tunong. Nang nanggroë propinsi Hainan nakeuh banda Haikou.
Rèpublik Rakyat Cina
|
19200
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Akai%20Kabe
|
Akai Kabe
|
() nakeuh bab keu-682 nibak volume 65 manga Dètèktif Conan nyang geuseumurat lé Gosho Aoyama. Bab manga nyoe geupeuteubiet bak di Jeupun lé Shogakkukan.
Nè
Bab manga Dètèktif Conan
|
16289
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Gamp%C3%B4ng%20Bar%C3%B4%2C%20Simpang%20Ulim%2C%20Ac%C3%A8h%20Timu
|
Gampông Barô, Simpang Ulim, Acèh Timu
|
Gampông Barô nakeuh gampông di Simpang Ulim, Kabupatèn Acèh Timu, Acèh. Lumbôi gampông nyoe lam data peumeurèntah nakeuh 11.03.09.2023.
Nè
Gampông di Acèh Timu
Simpang Ulim, Acèh Timu
|
12718
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Kampung%20Baru%2C%20Timang%20Gajah%2C%20Bener%20Meriah
|
Kampung Baru, Timang Gajah, Bener Meriah
|
Kampung Baru nakeuh saboh gampông nyang na lam keucamatan Timang Gajah, Kabupaten Bener Meriah, provinsi Acèh, Indonesia.
|
16338
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Paya%20Demam%20Sa%2C%20Pant%C3%A9%20Bidari%2C%20Ac%C3%A8h%20Timu
|
Paya Demam Sa, Panté Bidari, Acèh Timu
|
Paya Demam Sa nakeuh gampông di Panté Bidari, Kabupatèn Acèh Timu, Acèh. Lumbôi gampông nyoe lam data peumeurèntah nakeuh 11.03.11.2018.
Nè
Gampông di Acèh Timu
Panté Bidari, Acèh Timu
|
1769
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Propinsi%20Salavan
|
Propinsi Salavan
|
Propinsi Salavan nakeuh raboh propinsi di Laos. Nang nanggroejih nakeuh Salavan.
Laos
|
10683
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Kapeh%2C%20Kluet%20Seulatan%2C%20Ac%C3%A8h%20Seulatan
|
Kapeh, Kluet Seulatan, Acèh Seulatan
|
Kapeh nakeuh gampông di Keucamatan Kluet Seulatan, Kabupatèn Acèh Seulatan, Acèh. Lumbôi gampông nyoe lam data peumeurèntah nakeuh 11.01.03.2005.
Nè
Gampông di Acèh Seulatan
Kluet Seulatan, Acèh Seulatan
|
14068
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/C%C3%B6t%20Manggeu
|
Cöt Manggeu
|
Cöt Manggeu nakeuh gunong di Propinsi Acèh. Manyang gunong nyoe nakeuh 862 mètè di ateuh babah la'ôt.
Peunawôt luwa
Data layer bak laman OpenStreetMap
Koordinat gunong nyoe bak laman Geonames
Data gunong nyoe bak Wikidata
Data cuaca daerah gunong nyoe bak laman NASA
Data matauroe teubiet & teunom di da'irah bak laman SunriseSunset.com
Gunong di Acèh
|
5726
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Bar%C3%B4h%2C%20Gr%C3%B4ng-gr%C3%B4ng%2C%20Pidi%C3%AB
|
Barôh, Grông-grông, Pidië
|
Barôh nakeuh saboh gampông lam keucamatan Grông-grông
|
11247
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Kute%20Lengat%20Pangan%2C%20Bukit%20Tusam%2C%20Ac%C3%A8h%20Teunggara
|
Kute Lengat Pangan, Bukit Tusam, Acèh Teunggara
|
Kute Lengat Pangan nakeuh gampông di Keucamatan Bukit Tusam, Kabupatèn Acèh Teunggara, Acèh. Lumbôi gampông nyoe lam data peumeurèntah nakeuh 11.02.09.2001.
Nè
Gampông di Acèh Teunggara
Bukit Tusam, Acèh Teunggara
|
30480
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Googlebot
|
Googlebot
|
Googlebot geupeunan keu web crawler ata Google. Googlebot nyan na dua boh, na nyang keu desktop na cit nyang keu hapé keu ureueng ngui bak Smartphone. Situih web geutanyoe meujan-jan jitamong jih cit u dalam, yakni Googlebot Desktop ngon Googlebot Smartphone. Geutanyoe tateupue meunyi Googlebot nyan na jitamong, jeuet takalon nibak string agen ureueng ngui lam request jih.
Adak beurangkaban mandua bot nyan jiseutot lagèe atôran droe jih nyang jeuet takalon nibak robots.txt, sampoe geutanyoe han teuntèe jeuet ta atô keudroe teuh pue keu Googlebot nyang Smartphone atawa Desktop
Namun, kedua jenis perayap mematuhi token produk yang sama (token agen pengguna) di robots.txt, sehingga Anda tidak dapat secara selektif menargetkan Ponsel Cerdas Googlebot atau Googlebot Desktop menggunakan robots.txt.
Né
|
14238
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Gunong%20Paya%20Kumba
|
Gunong Paya Kumba
|
Gunong Paya Kumba nakeuh gunong di Propinsi Acèh. Manyang gunong nyoe nakeuh 544 mètè di ateuh babah la'ôt.
Peunawôt luwa
Data layer bak laman OpenStreetMap
Koordinat gunong nyoe bak laman Geonames
Data gunong nyoe bak Wikidata
Data cuaca daerah gunong nyoe bak laman NASA
Data matauroe teubiet & teunom di da'irah bak laman SunriseSunset.com
Gunong di Acèh
|
30213
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Scaptomyza%20villosa
|
Scaptomyza villosa
|
Scaptomyza villosa nakeuh saboh spèsiès nibak takson Scaptomyza.
Nè
Seuneubeuet bak Encyclopedia of Life
Seuneubeuet bak Global Biodiversity Information Facility
Scaptomyza
|
18953
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Dotchi%20no%20Suiri%20Sh%C5%8D%21%3F
|
Dotchi no Suiri Shō!?
|
() nakeuh bab keu-441 nibak volume 43 manga Dètèktif Conan nyang geuseumurat lé Gosho Aoyama. Bab manga nyoe geupeuteubiet bak di Jeupun lé Shogakkukan.
Nè
Bab manga Dètèktif Conan
|
17336
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Lam%20Peudaya%2C%20Darussalam%2C%20Ac%C3%A8h%20Rayek
|
Lam Peudaya, Darussalam, Acèh Rayek
|
Lampeudaya nakeuh gampông di Darussalam, Kabupatèn Acèh Rayek, Acèh. Lumbôi gampông nyoe lam data peumeurèntah nakeuh 11.06.12.2002.
Nè
Gampông di Acèh Rayek
Darussalam, Acèh Rayek
Gampông ngön nan awai lam
|
63
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Dayah
|
Dayah
|
Dayah nakeuh saboh teumpat meurunoë di Acèh. Masa awai kön kana di Acèh, "dayah" atawa "dèah" (meunurôt lugat ureuëng da'irah Acèh Rayek) asay tutô nibak , nyang hareutoejih meumakna sagoë, wab nibak masa Rasulullah saw geupeurunoë ureueng Iseulam bak sagoë-sagoë meuseujid. Nan nyankeuh nyang geungui sampoë 'an jinoë. Teuma lam bhaih administrasi neugara di Indônèsia keu narit dayah kayém neugantoë ngon pesantren atawa pondok pesantren geupeusaban ngon neukheun nan teumpat meununtut èleumèe agama Islam di Indônèsia khusuihjih di pulo Jawa.
Dayah di Acèh kayém geusatöh lé sidroë ureuëng mat, nyang kayém geurasi nan teungku chik, abu, abuya atawa la'én nibak nyan. Lam masyarakat tradisional ngon modern ureuëng Acèh dayah nyan wajéb na nibak tiep-tiep da'irah, sampoe beu that balèe seumeubeuët nyan ubeut ngon seuderhana meuhat keuh geukheun dayah cit. Saweueb ka mangat bak neukheun lé ureuëng Acèh tiep-tiep nan teumpat ureuëng beuet semeubeuët nyankeuh nyang geukheun dayah. Biasajih lam tiep-tiep gampông di Acèh na dayah-dayah ubeut, ladôm gampông cit leubèh nibak saboh jumeulah jih.
Le that dayah ka lawét nyoë, di kuta-kuta atawa di gampông. Na nyang dayah salafiyah, na cit nyang ka modèrèn atawa terpadu. Bak saboh keunira lam thôn 2007 nyang geupeugot le Dinas Pendidikan Provinsi Acèh (masa nyan: NAD), jumeulah dayah di Acèh na 631 boh, meunurôt Departemen Agama geujumeulah na 879 boh ngon bak beunileuëng nyang la'én le Rabithah Thaliban Acèh jumeulah dayah di Acèh na 900 boh. Bak thôn keunira nyan geupeugot nakeuh lam bhaih jumeulah dayah nyan golom final atawa na standar nyang hana saban bak maséng-maséng lembaga keu geuteujeumah ma'na ngon rupa dayah nyang paih.
Tarèh
Tarèh awai
Riwayat phôn dayah di Acèh bak peuneugah ahli tarèh nakeuh Dayah Cot Kala atawa geukheun ngon Zawiyah Cot Kala di Kabupaten Acèh Timu. Lam seujarah Dayah Cot Kala nyankeuh seubagoë dayah nyang phôn di Asia Teunggara, gurèe-gurèe seumeubeuët bak dayah nyan teuka dari nanggroë Arab, Parsi ngon India. Dayah-dayah dudoë 'oh lheuëh dayah Cot Kala nakeuh lagèe Dayah Serele nyang geusatoh lé Teungku Syèkh Sirajuddin nyang geupeudong bak thôn 1012 M sampoë thôn 1059, Dayah Blang Peuriya nyang geusatoh lé Teungku Ya'kob geupeudong bak thôn 1153 sampoë 1233 M, Dayah Batu Karang nyang na di Keurajeuën Teumiëng nyang geusatoh lé Teungku Ampôn Tuan. Lheuëh nyan na lom dayah Kan'an di wilayah Lam Keuneu'eun Acèh Rayek (Keurajeuën Lamuri), dayah nyoe geupeudong bak thôn 1196 M sampoë 1225 M lé Syèkh Abdullah Kan'an sidroë ulama meubansa Palestina.
Dudoë that na Dayah Tanoh Abèe antara thôn 1823-1836 M ngon Dayah Tiro di Kecamatan Tiro Kabupatèn Pidie antara thôn 1781-1795 M, ngon dayah-dayah la'én nyang meusipreuëk ban sigom Acèh yôh masa nyan. Lam masa surôt Keurajeuën Acèh Darussalam na cit peuneudong-peuneudong dayah (lam Abad keu 18 ngon keu 19 M). Dayah nyang geupeudong bak masa nyan nakeuh lagèe Dayah Tgk Chi' Kuta Karang, Dayah Lam Birah, Dayah Lamnyong, Dayah Lambhuk, Dayah Kruëng Rumpét, pajan keuh dayah-dayah nyan geupeudong hana ceunatat tarèh nyang paih lon.
Masa Keurajeuën Acèh Darussalam
Lam tarèh neugara Keurajeuën Acèh Darussalam bak masa Sultan Iskandar Muda watèe nyan na dayah manyang bak Meuseujid Raya Baiturrahman, dayah manyang nyan geusatoh lé leubèh kureuëng 40 droë ulama chi' dari nanggroë Parsi ngon India. Jinoe dayah tuha nyang mantong teudong nakeuh Dayah Tanoh Abèe, Seulimeum, Acèh Rayek, dayah nyoe phôn geupuga bak phôn abad keu 17 M. Zawiyah nyoe jeuet keu teumpat keuneubah na 4.000 naseukah ngon meumacam bagoë kitab jameun nyang geutuléh jaroë lé ulama masa dilèe.
Seubagoë saboh neugara nyang neumumat bak hukôm agama Éseulam nakeuh meuhubôngan nyang that peunténg antara dayah ngon peumeréntah Keurajeuën Acèh. Saweuëb qanun ngon hukôm nanggroë neu angkèe nibak hukôm agama.
Teuningkat dayah bak masa Keurajeuën Acèh Darussalam nakeuh :
Meunasah atawa madrasah: dayah teuningkat phôn nyang na di tiëp gampông. Disinan geupeurunoë bhah meubaca al-Qur'an, teumuléh ngon meubaca haraih Arab, cara meuibadah, meuakheulak, rukôn Éseulam, ngon rukôn iman. Nyang beuët disinan nakeuh aneuk-aneuk miët cut-cut.
Rangkang : dayah teuningkat keu duwa nyang na diseulingka meuseujid ngon na teumpat neudom bagi ureuëng meurunoë. Disinan geubeuët èleumèe Fiqah, 'ibadat, tauhid, tasawuf, tarèh Éseulam, bahsa Arab. kitab-kitab meurunoë na nibak bahsa Meulayu ngon bahsa Arab.
Dayah : teuningkat nyoë na lam tiëp-tiëp da'irah, na cit nyang meuteumpat bak meuseujid meusapat ngon rangkang. Nyang teuleubèh le nakeuh meuklèh ngon meuseujid. Dayah nyoë geuseudia saboh balèe utama nyang geupeuguna keu teumpat seumeubeuët ngon teumpat seumayang meujama'ah. Di dayah, mandum kitab nyang geupeubeuët nakeuh lam bahsa Arab. Éleumèe agama nyang geupeurunoë bak dayah nakeuh éleumèè fikih muamalah, tauhid, tasawuf, akheulak, éleumèè bumoë, éleumèè atô nanggroë, ngon bahsa Arab. Na cit dayah nyang geupeurunoë éleumèe 'umum lagèe éleumèe meuneugoë, meu utôh ngon éleumèe meuniaga.
Dayah Teungku Chik : nakeuh saboh teuningkat leubèh manyang di ateuëh dayah meujan geukheun cëit ngon Dayah Manyang. Dayah nyoe hana that le. Di sinan geupeubeuët bahsa Arab, fikih jinayah (hukôm pidana), fikih munakahat (hukôm meukawén), fikih duali (hukôm atô nanggroë), tarèh Éseulam, taréh neugara-neugara, éleumèe manthiq, tauhid, filsafat, tasawuf/akheulak, éleumèe falaq, tafsir, ngon hadits.
Jami'ah Baiturrahman: Jami'ah nyoe na di nang nanggroë nyang meusapat ngon Meuseujid Jami' Baiturrahman. Jami'ah Baiturrahman nyoë geuweuëk bak meumacam "Daar" nyang meunyoë ta peusaban bak masa jinoë saban ngon fakultas. Na 17 "Daar" nyang geupuga bak watèe nyan: (1) Daar al-Tafsir wa al-Hadits (Tafsir ngon Hadits), (2) Daar al-Thibb (Èleumèe Medisn), (3) Daar al-Kimya (Kimia), (4) Daar al-Taarikh (Tarèh), (5) Daar al-Hisaab (ÉLeumèe Pasti), (6) Daar al-Siyasah (Siyasat), (7) Daar al-Aqli (Éleumèe Akay), (8) Daar al-Zira'ah (Éleumèe Meuneugoë), (9) Daar al-Ahkaam (Hukôm), (10) Daar al-Falsafah (Filsafat), (11) Daar al-Kalaam (Teologi), (12) Daar al-Wizaraah (Éleumèe Atô neugara), (13) Daar Khazaanah Bait al-Maal (Éleumèe Pèng ngon areuta neugara), (14) Daar al-Ardhi (Éleumèe Tambang), (15) Daar al-Nahwi (Bahsa Arab), (16) Daar al-Mazahib (Éleumèe Agama), dan (17) Daar al-Harbi (Éleumèe Prang).
Bak masa Sultan Alaidin Iskandar Muda Darma Wangsa Perkasa Alam Syah neumat kuwasa thôn (1016-1045 H/1607-1636 M), gurèe-gurèe ch' jami'ah nyan la'én nibak ulama Acèh, na cit nyang gurèe nyang teuka dari Arab, Turki, Parsi, ngon India.
Masa Beulanda
Bak masa Prang Acèh geulawan Beulanda le that dayah nyang jeuet keu hancô ngon le that ulama nyang geujak lam seuëh prang keu geujak meu jihad. Lam prang nyan dayah jeuet keu teumpat kawom mujahidin Acèh neu atô taktik prang, teungku-teungku dayah that le nyang jeuet keu panglima peujuang lam prang nyan. Ureuëng-ureuëng dayah nyang geuthèe jeuet keu ureuëng peunténg lawan peunjajah di Acèh lagèe Teungku. Chi' Tanoh Abèe nyang jeuet keu peunasihat prang neugara.
Na cit ulama dayah nyang jeuet keu bak geuteumanyong lé peujuang lagèe Teungku Chi' Tanoh Abèe (Teungku Chi' Abdul Wahab) Tanoh Abèe, Acèh Rayek. Ban duwa golongan ulama nyoe teutap neusatoh ngon neupeurunoë sampoë le cit ulama Acèh bak masa prang nyan nyang neubeuët lam glé. Miseuëjih Teungku Haji Ahmad Hasballah Indrapuri ngon Teungku H. Abdullah Lam U.
Bak watèe Beulanda ka meu asé di peudong peumeurintahan kolonial di Acèh, ngon sigra laju jibagi nanggroë ngon beunagi barô nyang jikheun landscap. Na 129 boh landschap nyang na di Acèh yôh nyan. Lam saboh landschap nyang na meuhat ji peuizin peudong saboh dayah. Ngon keujadian nyan, jumeulah dayah lam masa Beulanda leubeh kureuëng nna 129 boh.
Masa Jeupang
Bak masa Jeupang na prang cit nyang geupimpén lé sidroë ulama dayah. Phôn that nakeuh bak thôn 1944 di Syamtalira Bayu Acèh Barôh nyang neupimpèn lè ulama dayah nan gobnyan Teungku Abdul Jalil (Teungku di Cot Pliëng) nyang meuhasé geupeutalo saboh kompi teutra Jeupang. Lheuëh nyan nyang teujadi di Pandrah, Kecamatan Jeunieb.
Masa Reubot Meurdeka
Neugara Indônèsia geupeunyata meurdéka bak 17 uroë buleuën 8 thôn 1945, aseuka Jeupang talô lam Prang Dônya II ngon teuntra sikutu jiteuka lom u Indônèsia. Buleuën 10 thôn an saboh neugara Indônèsia ka abéh jikuwasa keulayi lé teuntra sikutu, dari Mèdan teuntra nyan jikeuneuk tamong u Acèh. Yôh nyan keuh bak 15 uroë buleuën 10 thôn 1945 ulama dayah di Acèh geupeunyata saboh ma'lumat nyang that peunténg lam seujarah. Ma'lumat nyan geurasi nan ngon Ma'lumat Ulama ban sigom Acèh nyang nakeuh ngon ma'lumat nyan ulama Acèh geumeufatwa Prang Sabi lawan peunjajah bèk sampoë leupah jitamong u Acèh. Ngon neucok peunutôh nibak ma'lumat nyan meuribèe droë ureuëng meudagang bak dayah geubeudoh jak meuprang sajan ngon mandum mujahidin Acèh u ceuë Acèh ngon Sumatera ret Barôh (Sumatera Utara) Nyang geukheun cit ngon Peuristiwa Medan Area.
Lam peuristiwa nyan geuthèe na 2 boh aseuka meuseunjata nyang geuturi aseuka nyan geuhimpôn nibak ureuëng meudagang :
Laskar Mujahidin: Geukheun cit Barisan Mujahidin Aseuka nyoe geupeudong di Pidië, lam saboh pakat raya bak Meuseujid Tiro bak 17 uroë buleuën 11 thôn 1945. Pakat raya nyan na meusapat disinan ± 600 droe ulama ngon peumimpén masyarakat. Seubagoë nyang pimpén Laskar nyan geu angkèe Teungku Umar Tiro, sidroe cuco Teungku Chi' Ditiro Muhammad Saman.
Barisan Hizbullah : Aseuka nyoe geupeudong di Kutaraja lam saboh pakat bak Meuseujid Raya Baiturrahman. Geupeudong bak 23 uroë buleuën 11 thôn 1945. Barisan nyoe geu pimpén lé Teungku Muhammad Daud Beureu'éh, ngon waki gobnyan Teungku Haji Ahmad Hasballah Indrapuri, geubantu cit lé Teuku Muhammad Amin, Syèkh Marhaban Kruëng Kalé ngon Teungku Sulaiman Mahmud Ulèe Karéng.
Rupa dayah di Acèh
Lheuëh nibak tarèh panyang nyang na bak riwayat dayah di Acèh, dayah nyan teutap keuh seubagoë lembaga non formal teumpat ureuëng Acèh meurunoë ngon neupeurunoë èleumèe agama Islam. Rupa dayah jinoe di Acèh lagèe hana meubida jeu'ôh that meunyoë ta bandéng ngon dayah yôh masa awai.
Rupa fisik
Rupa fisik nyang that biasa dayah di Acèh nakeuh lam saboh lampôh seumeubeuët nyang ureuëng meudagang meununtôt èleumèe disinan neupiyôh bak bilék-bilék sederhana ngon neubeuët bak balèe beuët meunurôt tingkat èleumèe nyang teungoh neubeuët. Bilék-bilék ubeut biasajih geuduëk meuduwa lhèe droë ureuëng. Antara bilék gurèe ngon bilék aneuk murid geupeumeuklèh. Salang balèe seumeubeuët nakeuh rangkang-rangkang ubeut nyang hana rayek that luwahjih, meubintéh sikhan ngon ureuëng beuët lam balèe nyan geuduëk meulingka.
Buët si uroë-uroë
Si uroë-uroë di dayah ureuëng meudagang di sinan geubeuët, meuulang, geujaga watèe seumayang meujama'ah ngon na neubuët la'én miseuëjih muhadharah, dala'é ngon geumeuseuraya bak uroë-uroë nyang ka meuteuntèe. Gurèe-gurèe geuseumeubeuët, peu ulang aneuk miët beuët. Di dayah na cit geu atô anggèeta keu geupeujak atôran lam dayah ngon geujaga keuamanan, nyang geukheun ngon haréh tugaih haréh nyan nakeuh neuseumeugoë tiëp-tiëp watèe lheëh masa istirahat. Ngon geuteurimong jamèe nyang trôh u dayah.
Neunguy nyang identik ngon ureuëng meudagang nyang agam bak dayah di Acèh nakeuh bajèe keumija ngon teulôk beulanga atawa nyang jinoe geukheun bajèe koko. Biasa jih geumeupinggang ija krông ngon geuseu'ôn kupiah. Dilèe kon meunyoe ureuëng nyan geutubiët nibak lampôh dayah hantom neusôk siluweuë panyang. Ka meubida bacut ngon jinoë, ka na jinoe ta kalon geusôk cit siluweuë panyang ija 'oh geujak u luwa dayah. Nyang hana ubah lom cit bhaih neuseu'ôn kupiyah, 'an jinoë neunguy kupiyah bak aneuk dayah nakeuh saboh cara keu geujaga martabat ureuëng meununtut ngon marwah gobnyan.
Neunguy nyang biyasa bak ureuëng inong bak dayah nakeuh neunguy nyang sopan ngon meutôp mandum tubôh. Biasa yôh thôn 90 u meuyub ureuëng nyan geusawak ija panyang nyang meutôp banmandum ulèe ngon tubôh. Meubida bacut cit ngon jinoe, nyang ka geunguy jeuleubab nyang rayek bak ulèe. Lam bhaih meutôp aurat nyan nakeuh hukôm jih saban, cit meubida bak cara geumeunguy.
Meurata ureuëng meudagang nyan bak dayah keu peuë geupajôh si uroë-uroë nakeuh peunajôh nyang geutaguën keudroe. Nyan bhaih maguën 'oh takalon le that nyang geumeupakat ngon meupadum-padum droë rakan geuh bak geumaguën lam saboh dapu. Keu beulanja geumeuripèe-ripèe breuëh ngon péng ubéna peuë nyang neupajôh. Bagi ureuëng meununtut bhaih peunajôh nakeuh nyang sederhana ngon jeuët keusihat tubôh, meujan-jan nacit 'oh watèe pré neubeuët bak malam-malam nyang ka meuteuntèe ladôm ureuëng neu meuripèe beulanja neupeugot peunajôh mamèh. Miseuëjih peunajôh mangat nyan lagèe cagruk (kulak) atawa geutaguën bu leumak. Peukateuën nyan geurasi nan bak dayah ngon meuleumak.
Kitab ngon èleumèe neubeuët di dayah
Neubeuët nyang neupeurunoë bak dayah di Acèh na keuh geubagi bak na padum-padum boh teuningkat.
Tajhizi
Nyang phôn nakeuh teuningkat Tajhizi, teuningkat nyoë geubeuët lé ureuëng atawa aneuk meudagang bak watèe phôn-phôn that geutamong u dayah. Bak glah Tajhizi aneuk miët beuët biasa jih geupeurunoë kitab-kitab ubeut meubahsa Jawoë. Meujan nacit lom geupeurunoë èleumèe Nahwu, Sharaf ngon laén nibak nyan keu peuduman meurunoë Bahsa Arab. Cara geumeurunoë Nahwu-Sharaf bak aneuk miët beuët glah Tajhizi mantong ngon cara meuhaphai. Nyang kayém bak geuhaphai nakeuh kitab-kitab nyang geu ngui keu meureunoë Bahasa Arab.
Kitab nyang kayém geupeurunoë bak glah Tajhizi nakeuh:
Ibtidaiyah
Teuma nyang keu duwa geukheun ibtidaiyah atawa glah I (sa), teuningkat nyoë hana that meuhat soë mantong nyang jeuët neuduëk bak teuningkat nyan. Nyang ka teuntèe na keuh bak teuningkat Ibtidaiyah nyan geupeuphôn neubeuët padum-padum boh kitab meubahsa Arab, geuploh hukôm-hukôm fiqih nyang dasar, tauhid, nahwu, sharaf, akheulak ngon Tarèh Nabi.
Kitab nyang kayém geupeurunoë bak glah Ibtidaiyah nakeuh:
Tsanawiyah
Teuningkat nyang keu lhèe geukheun tsanawiyah atawa glah II (duwa), teuningkat nyoë neuduëk lé soe mantong nyang ka meuphôm cara baca ngon bôh ma'na asoë kitab lam bahasa Arab. Nyan keuh bak teuningkat tsanawiyah nyan ban mandum peunutôh hukôm agama ka leubèh lom neu peujeulaih deungon surah nyang panyang. Bak teuningkat tsanawiyah ladôm dayah nyang rayek-rayek cit ka neutamah lom meurunoë padum-padum boh bideueng èleumèe nyang hana geudraih bak teuningkat di meuyub nyan, miseuëjih èleumèe Mantèq, Hadits, Tafsir ngon Ushul Fiqh. Bak glah Tsanawiyah nyan keuh phôn geubeuët kitab nyang hana meubaréh atawa kayém geukheun ngon kitab kunèng.
Kitab nyang kayém geupeurunoë bak glah Tsanawiyah nakeuh:
'Aliyah
Teuningkat nyang keu peuet geukheun 'Aliyah atawa glah III (lhèe). Kitab nyang kayém geupeurunoë bak glah 'Aliyah nakeuh:
Statistik Dayah di Acèh
Hana jumeulah nyang pasti lom keu meudum na jumeulah dayah nyang na di Acèh lawét nyoë. Bah pih kana badan peumeurintah Acèh nyang mat bideuëng keurija keu dayah nyang geupeunan Badan Pembinaan Pendidikan Dayah. Seubab hana peunutôh nyang jeulaih keu kiban kriteria dayah nyang seubeutôijih. Meunyoë tameumat bak database nyang geupeuteubiët lè Badan Pembinaan Pendidikan Dayah bak thôn 2011 jumeulah dayah ngon nan lembaga seumeubeuët nyang teudapeuta seubagoë dayah di Acèh nakeuh:
Kota Sabang: Jumeulah na 4 boh (dapeuta dayah di Kota Sabang)
Banda Acèh : Jumeulah na 17 boh (dapeuta dayah di Kota Banda Acèh)
Acèh Rayek : Jumeulah na 115 boh (dapeuta dayah di Acèh Rayek)
Pidië : Jumeulah na 75 boh (dapeuta dayah di Pidië)
Pidië Jaya : Jumeulah na 43 boh (dapeuta dayah di Pidië Jaya)
Bireuën : Jumeulah na 102 boh (dapeuta dayah di Bireuën)
Lhôk Seumaw‘è : Jumeulah na 34 boh (dapeuta dayah di Kuta Lhôk Seumaw‘è)
Acèh Barôh : Jumeulah na 181 boh (dapeuta dayah di Acèh Barôh)
Acèh Timu : Jumeulah na 86 boh (dapeuta dayah di Acèh Timu)
Langsa : Jumeulah na 11 boh (dapeuta dayah di Langsa)
Acèh Teumiëng : Jumeulah na 35 boh (dapeuta dayah di Acèh Teumiëng)
Bener Meriah : Jumeulah na 8 boh (dapeuta dayah di Bener Meriah)
Acèh Teungöh : Jumeulah na 13 boh (dapeuta dayah di Acèh Teungöh)
Acèh Tunong : Jumeulah na 55 boh (dapeuta dayah di Acèh Tunong)
Gayo Lues : Jumeulah na 21 boh (dapeuta dayah di Gayo Lues)
Acèh Teunggara : Jumeulah na 20 boh (dapeuta dayah di Acèh Teunggara)
Acèh Jaya : Jumeulah na 14 boh (dapeuta dayah di Acèh Jaya)
Acèh Barat : Jumeulah na 26 boh (dapeuta dayah di Acèh Barat)
Nagan Raya : Jumeulah na 14 boh (dapeuta dayah di Nagan Raya)
Acèh Barat Daya : Jumeulah na 32 boh (dapeuta dayah di Acèh Barat Daya)
Simeuluë : Jumeulah na 3 boh (dapeuta dayah di Simeuluë)
Acèh Singké : Jumeulah na 14 boh (dapeuta dayah di Acèh Singké)
Subulussalam : Jumeulah na 14 boh (dapeuta dayah di Subulussalam)
Dayah-dayah rayek di Acèh
Na leubèh kureuëng nibak 1.000 boh dayah rayek ngon ubeut nyang na di Acèh jinoë. Padum-padum boh dayah rayek keu miseuë:
Dayah Darussalam, Labuhan Haji
Dayah Budi, Lam No
Dayah Mudi Mesra, Samalanga
Dayah Istiqamatuddin Darul Mu'arrif, Lam Ateuëk
Dayah Inshafuddin
Dayah Darul Munawwarah Kuta Kruëng, Ulèë Glé
Dayah Darul Huda Luëng Angèn
Dayah Al-Madinatunniyah Babussalam Blang Blahdeh
Dayah Ruhul Fata, Seulimeum, Acèh Rayek
Dayah Ulèë Titi
La'én-la'én
Dayah Modèrèn
La'èn nibak dayah salafiyah di Acèh na cit dayah terpadu atawa nyang geukheun Dayah Modern, bak dayah moderen nyan seula'èn èleumèe agama disinan na geupeurunoë cit èleumèe umum lagèe bak rumoh sikula. Na meupadum boh dayah moderen di Acèh, bak mandum kabupaten kota di Acèh na nyang nanjih dayah moderen nyan. Padum-padum boh dayah moderen miseuëjih:
Madrasah 'Ulumul Qur'an Langsa, atawa MUQ Langsa di gampong Alue Pineung Kuta Langsa.
Jeumala 'Amal di Pidie Jaya.
Al-Muslimun di Lhôk Sukôn.
Dayah Syamsuddhuha di Dewantara, Acèh
Babun najah,Banda Aceh
Ngon la'én-la'én.
Dayah Multimedia Acèh
Lam keuèrija peumeurentah keu modernisasi dayah di Acèh, jinoë kana saboh dayah nyang meucurak salafi ngon modern lam bideuëng multimedia. Nyankeuh nyang geupeunan ngon DMA atawa Dayah Multimedia Aceh. Pilot project keu dayah nyan na di dayah Babussalam al-Aziziyah di Jeuniëb Bireuën. Lam dayah multimedia la'én nibak beuët kitab agama lagèe dayah nyang biasa disinan geupeurunoë cit bhaih teknologi informasi ban nyang geunguy lé manusia jameun nyoë.
Kitab Meuneumat
Prof. Dr. M. Hasbi Amiruddin, MA, Ulama Dayah: Pengawal Agama Masyarakat Aceh, Lhokseumawe, NAD. Penerbit: Yayasan Nadiya, cetakan ke-2. 2007, hal. 45
Nè seunurat
Islam di Acèh
|
6641
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Arlen%20Specter
|
Arlen Specter
|
Arlen Specter (1930-2012) nakeuh sidroe ureueng meupulitek Amirika Carékat.
Amirika Syarikat
|
19329
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Sh%C5%8Dbai%20D%C5%8Dgu
|
Shōbai Dōgu
|
() nakeuh bab keu-811 nibak volume 77 manga Dètèktif Conan nyang geuseumurat lé Gosho Aoyama. Bab manga nyoe geupeuteubiet bak di Jeupun lé Shogakkukan.
Nè
Bab manga Dètèktif Conan
|
10082
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Meunasah%20Bar%C3%B4h%2C%20Peudada%2C%20Bireuen
|
Meunasah Barôh, Peudada, Bireuen
|
Meunasah Barôh nakeuh gampông di Peudada, Kabupatèn Bireuen, Acèh. Lumbôi gampông nyoe lam data peumeurèntah nakeuh 11.11.03.2007.
Nè
Gampông di Bireuen
Peudada, Bireuen
|
13307
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Tan%C3%B6h%20Manyang%2C%20Teunom%2C%20Ac%C3%A8h%20Jaya
|
Tanöh Manyang, Teunom, Acèh Jaya
|
Tanoh Manyang nakeuh saboh gampông nyang na lam keucamatan Teunom, Kabupaten Acèh Jaya, provinsi Acèh, Indonesia.
|
23328
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Scaptodrosophila%20adyukru
|
Scaptodrosophila adyukru
|
Scaptodrosophila adyukru nakeuh saboh spèsiès nibak takson Scaptodrosophila.
Nè
Seuneubeuet bak Global Biodiversity Information Facility
Seuneubeuet bak Encyclopedia of Life
Scaptodrosophila
|
10741
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Gunung%20Cut%2C%20Samadua%2C%20Ac%C3%A8h%20Seulatan
|
Gunung Cut, Samadua, Acèh Seulatan
|
Gunung Cut nakeuh gampông di Keucamatan Samadua, Kabupatèn Acèh Seulatan, Acèh. Lumbôi gampông nyoe lam data peumeurèntah nakeuh 11.01.06.2009.
Nè
Gampông di Acèh Seulatan
Samadua, Acèh Seulatan
|
16635
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Seuneub%C3%B4k%20Punti%2C%20Peureulak%20Timu%2C%20Ac%C3%A8h%20Timu
|
Seuneubôk Punti, Peureulak Timu, Acèh Timu
|
Seuneubôk Punti nakeuh gampông di Peureulak Timu, Kabupatèn Acèh Timu, Acèh. Lumbôi gampông nyoe lam data peumeurèntah nakeuh 11.03.17.2009.
Nè
Gampông di Acèh Timu
Peureulak Timu, Acèh Timu
|
14765
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Gl%C3%A9%20Kutaran
|
Glé Kutaran
|
Glé Kutaran nakeuh gunong di Propinsi Acèh. Manyang gunong nyoe nakeuh 136 mètè di ateuh babah la'ôt.
Peunawôt luwa
Data layer bak laman OpenStreetMap
Koordinat gunong nyoe bak laman Geonames
Data gunong nyoe bak Wikidata
Data cuaca daerah gunong nyoe bak laman NASA
Data matauroe teubiet & teunom di da'irah bak laman SunriseSunset.com
Gunong di Acèh
|
14712
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/C%C3%B6t%20Kenaloi
|
Cöt Kenaloi
|
Cöt Kenaloi nakeuh gunong di Propinsi Acèh. Manyang gunong nyoe nakeuh 158 mètè di ateuh babah la'ôt.
Peunawôt luwa
Data layer bak laman OpenStreetMap
Koordinat gunong nyoe bak laman Geonames
Data gunong nyoe bak Wikidata
Data cuaca daerah gunong nyoe bak laman NASA
Data matauroe teubiet & teunom di da'irah bak laman SunriseSunset.com
Gunong di Acèh
|
12074
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Bac%C3%A9
|
Bacé
|
Bacé (Channa striata) nakeuh jeunèh eungkôt ie tabeue nyang kayém na di Acèh.
Eungkôt ie tabeue
|
15860
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Tan%C3%B6h%20Anoe%2C%20Idi%20Rayek%2C%20Ac%C3%A8h%20Timu
|
Tanöh Anoe, Idi Rayek, Acèh Timu
|
Tanöh Anoe nakeuh gampông di Idi Rayek, Kabupatèn Acèh Timu, Acèh. Lumbôi gampông nyoe lam data peumeurèntah nakeuh 11.03.03.2003.
Nè
Gampông di Acèh Timu
Idi Rayek, Acèh Timu
|
7119
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Ul%C3%A8%C3%AB%20balang
|
Ulèë balang
|
Ulèë balang atawa Hulu Balang lam bahsa Meulayu nakeuh kawôm bangsawan lam masyarakat Acèh nyang geupimpén saboh nanggroë, wilayah lam teuningkat kabupaten nibak struktur peumerèntah Indônèsia jinoë. Ulèë balang geugla ngon gla Teuku keu ureuëng agam atawa Cut keu ureuëng inong.
Ulèë balang geuangkèe lé adat lam kri trôn-meutrôn. Ureuëng nyan geuteurimong kuwasa langsông nibak Sultan Aceh. Ulèë balang nyoë nakeuh nyang mat kuwasa nanggroë atawa raja-raja ubeuet nyang that meukuwasa lam dairah maséng-maséng. Bak watèe geupeuangkèe pangkat ngon neuduëk ulèë balang, ureueng nyan meuhat neucok peunutôh nibak Sultan Acèh. Surat peuangkèe nyoë geupeunan Sarakata nyang geubôh cap sikureuëng atawa stempel Keurajeuën Acèh Darussalam.
Keurajeuën Acèh Darussalam
|
12214
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Lhok%20Bihao%2C%20Simeulue%20Barat%2C%20Simeulue
|
Lhok Bihao, Simeulue Barat, Simeulue
|
Lhok Bihao nakeuh gampông di Simeulue Barat, Kabupatèn Simeulue, Acèh. Lumbôi gampông nyoe lam data peumeurèntah nakeuh 11.11.03.2034.
Nè
Gampông di Simeulue
Simeulue Barat, Simeulue
|
19462
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Ijiwaru%20na%20Ojiisan
|
Ijiwaru na Ojiisan
|
() nakeuh bab keu-945 nibak volume 89 manga Dètèktif Conan nyang geuseumurat lé Gosho Aoyama. Bab manga nyoe geupeuteubiet bak di Jeupun lé Shogakkukan.
Nè
Bab manga Dètèktif Conan
|
15168
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Gl%C3%A9%20Mulieng
|
Glé Mulieng
|
Glé Mulieng nakeuh gunong di Propinsi Acèh. Manyang gunong nyoe nakeuh 31 mètè di ateuh babah la'ôt.
Peunawôt luwa
Data layer bak laman OpenStreetMap
Koordinat gunong nyoe bak laman Geonames
Data gunong nyoe bak Wikidata
Data cuaca daerah gunong nyoe bak laman NASA
Data matauroe teubiet & teunom di da'irah bak laman SunriseSunset.com
Gunong di Acèh
|
12983
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Kuta%20Trieng%2C%20Darul%20Makmur%2C%20Nagan%20Raya
|
Kuta Trieng, Darul Makmur, Nagan Raya
|
Kuta Trieng nakeuh saboh gampông nyang na lam keucamatan Darul Makmur, Kabupaten Nagan Raya, provinsi Acèh, Indonesia.
|
15075
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Gl%C3%A9%20Siblah%20%285%2C23%C2%B0LU%2095%2C96%C2%B0BT%29
|
Glé Siblah (5,23°LU 95,96°BT)
|
Glé Siblah nakeuh gunong di Propinsi Acèh. Manyang gunong nyoe nakeuh 50 mètè di ateuh babah la'ôt.
Peunawôt luwa
Data layer bak laman OpenStreetMap
Koordinat gunong nyoe bak laman Geonames
Data gunong nyoe bak Wikidata
Data cuaca daerah gunong nyoe bak laman NASA
Data matauroe teubiet & teunom di da'irah bak laman SunriseSunset.com
Gunong di Acèh
|
14000
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Gunong%20Kakine%20Ungoh%20Bat%C3%A8e
|
Gunong Kakine Ungoh Batèe
|
Gunong Kakine Ungoh Batèe nakeuh gunong di Propinsi Acèh. Manyang gunong nyoe nakeuh 993 mètè di ateuh babah la'ôt.
Peunawôt luwa
Data layer bak laman OpenStreetMap
Koordinat gunong nyoe bak laman Geonames
Data gunong nyoe bak Wikidata
Data cuaca daerah gunong nyoe bak laman NASA
Data matauroe teubiet & teunom di da'irah bak laman SunriseSunset.com
Gunong di Acèh
|
22573
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Drosophila%20ararama
|
Drosophila ararama
|
Drosophila ararama nakeuh saboh spèsiès nibak takson Drosophila.
Nè
Seuneubeuet bak Global Biodiversity Information Facility
Seuneubeuet bak Encyclopedia of Life
Drosophila
|
22625
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Drosophila%20fraburu
|
Drosophila fraburu
|
Drosophila fraburu nakeuh saboh spèsiès nibak takson Drosophila.
Nè
Seuneubeuet bak Global Biodiversity Information Facility
Seuneubeuet bak Encyclopedia of Life
Drosophila
|
2465
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/M%C3%A8
|
Mè
|
Mè (nan Latin: Tamarindus indica) nakeuh simacam peunula meubak kayèë nyang jeuet jitimoh trôk 'an 12,1 - 18,3 mètè. Bohjih nyang ka tuha meunyum masam mamèh jeuet tapajôh.
Boh kayèe
|
29990
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Kendall%20Jenner
|
Kendall Jenner
|
Kendall Nicole Jenner (b. 3 Uroe Buleuen Duwa 1995) nakeuh sidroe aktor asay Amirika Syarikat.
Asai teunuléh
Peunawôt luwa
Aktor
|
4734
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Jagang
|
Jagang
|
Jagang nakeuh saboh propinsi di Korèa Utara.
Korèa Utara
|
21585
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Drosophila%20tenebrosa
|
Drosophila tenebrosa
|
Drosophila tenebrosa nakeuh saboh spèsiès nibak takson Drosophila.
Nè
Seuneubeuet bak Global Biodiversity Information Facility
Seuneubeuet bak Encyclopedia of Life
Drosophila
|
150
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Peurancih
|
Peurancih
|
T
Peurancih, bak raseumi nakeuh Republik Peurancih (bahsa Peurancih: République française), nakeuh saboh neugara nyang neuduëk wilayah metropolitanjih na di Iërupa Barat ngon na cit meupadum boh pulo ngon wilayah dèelat di beurandéh la'ôt banuwa nyang na di banuwa la'én. Peurancih Metropolitan meubuju banyang dari La'ôt Mediterania sampoë u Seulat Inggréh ngon La'ôt Barôh, ngon lom dari Rhine u La'ôt Atlantik. Ureuëng Peurancih kayém geukheun Peurancih Metropolitan seubagoë "L'Hexagone" ("Heksagon") meuseubab rupa geometris wilayahjih. Peurancih nakeuh saboh republik meusaboh semi-presidensia nyang hana presiden. Ideologi utamajih geupasoë lam Deklarasi Hak Asasi Manusia ngond Ra'yat Neugara.
Peurancih Meuceuë ngon Belgia, Luksèmburg, Jeureuman, Swiss, Italia, Monako, Andorra, ngon Spanyol. Deungon na deupartemen beurandéh la'ôt, Peurancih meubagi tanoh ceuë cit ngon Brasil ngon Suriname (meuceuë ngon Guyana Peurancih), ngon Sint Maarten (meuceuë ngon Saint-Martin). Peurancih meuhubông cit ngon Britania Raya bak Terowongan Channel, nyang na dimeuyub la'ôt Seulat Inggréh.
Peurancih na tom jeuët keu salah saboh neugara nyang teuga di dônya phôn nibak teuneungoh abad keu-17. Lheuëh nyan lom abad keu-18 ngon 19, nibak masa nyan Peurancih ka meuhasé jipeudong keurajeuën kolonial paléng rayeuek di dônya, meubeunteuëng wilayah keurajeuën nyan ban sipanyang Afrika Barat ngon Asia Teunggara, ngon nyan keuh ék jibri peungarôh rayeuek bak reusam ngon siyasat da'irah koloni jih. Peurancih nakeuh saboh neugara hayeuë, ngon ekonomi nyang that rayeuek keu-nam (PDB nominal) atwa keu-lapan (PPP) paléng rayeuek di dônya. Neugara nyan nakeuh that ramèe ureuëng jak kunjông di dônya, na 82 juta droe peulancong aséng trôh keunan bak tiëp thôn (jitamong cit ureuëng meuniaga nyang geutamong keunan han kureuëng nibak 24 jeuëm di Peurancih). Peurancih nakeuh saboh neugara nyang rôh keu peudong Uni Eropa, ngon na wilayah paléng rayeuek nibak mandum anggèta. Peurancih na rôh cit keu neugara peudong Majeulih Bansa-bansa, ngon anggèta Francophonie, G8, NATO, ngon Uni Latin. Nakeuh neugara nyan salah saboh nibak limong anggèta teutap Diwan Peuaman Majeulih Bansa-bansa; lam bideuëng nuklir di Peurancih na 360 ulèe beureutôh aktif ngon 59 peumbangkét listrék teunaga nuklir.
Asai nan
Nan "France" teuka nibak bahsa Francia Latin, nyang meuma'na "tanoh bansa Frank" atawa "Frankland". Na meupadum boh teori keu nan Frank. Salah saboh jih teuka nibak narit Proto Jermanik frankon nyang jipeuma'na seubagoë javelin atawa lance, nakeuh nyan saboh seunjata baci rhom nyang nan jih Frank nyang geuturi seubagoë francisca.
Asai nan nyang la'én nakeuh lam bahsa Jermanik jameun, Frank nyan meuma'na "bibeuh" nyang geukheun keu sidroe lamiët. Narit nyoe mantong cit jinguy lam bahsa Peuranci seubagoe franc, geunguy cit keu teujeumah narit "Frank" ngon mata pèng da'irah nyan sampoë geunguy mata pèng euro bak thôn 2000.
Ne
Peunawôt luwa
Portail du Gouvernement (Bahsa Peurancih)
Présidence de la République (Bahsa Peurancih)
Iërupa Barat
|
19386
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Nai%20no%20yo...
|
Nai no yo...
|
() nakeuh bab keu-869 nibak volume 82 manga Dètèktif Conan nyang geuseumurat lé Gosho Aoyama. Bab manga nyoe geupeuteubiet bak di Jeupun lé Shogakkukan.
Nè
Bab manga Dètèktif Conan
|
8963
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Universitas%20Juraj%20Dobrila%20di%20Pula
|
Universitas Juraj Dobrila di Pula
|
Universitas Juraj Dobrila di Pula (bahsa Kroasia Sveučilište Jurja Dobrile u Puli, bahsa Inggréh Juraj Dobrila University of Pula) nakeuh saboh universitas nyang teuduek di Pula, Kroasia. Universitas nyoe geupeudöng bak thôn 2006.
Organisasi
Rèktor
Marčelo Dujanić (2006–2009)
Robert Matijašić (2009–2013)
Alfio Barbieri (2013–2017)
Rèfèrènsi
Peunawôt luwa
Ôn keu Universitas Juraj Dobrila di Pula (bahsa Kroasia)
Kroasia
Universitas
|
10057
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Abeuk%20Us%C3%B4ng%2C%20Jeumpa%2C%20Bireuen
|
Abeuk Usông, Jeumpa, Bireuen
|
Abeuk Usông nakeuh gampông lam Keucamatan Jeumpa, Kabupatèn Bireuen, Acèh. Lumbôi gampông nyoe lam data peumeurèntah nakeuh 11.11.04.2058.
Nè
Gampông di Bireuen
Jeumpa, Bireuen
|
12136
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Sipot%2C%20Sungai%20Mas%2C%20Ac%C3%A8h%20Barat
|
Sipot, Sungai Mas, Acèh Barat
|
Sipot nakeuh saboh gampông nyang na lam keucamatan Sungai Mas, Kabupaten Acèh Barat, provinsi Acèh, Indonesia.
|
19318
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Rittaik%C5%8Dsa%20no%20Omowaku
|
Rittaikōsa no Omowaku
|
() nakeuh bab keu-800 nibak volume 76 manga Dètèktif Conan nyang geuseumurat lé Gosho Aoyama. Bab manga nyoe geupeuteubiet bak di Jeupun lé Shogakkukan.
Nè
Bab manga Dètèktif Conan
|
30663
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Mukim%20Blang%20Keujeren
|
Mukim Blang Keujeren
|
Mukim Blang Keujeren nakeuh saboh mukim di keucamatan Labuhan Hj. Barat Kabupatèn Acèh Selatan
Nè
Data mukim di Acèh
Mukim di Acèh Seulatan
|
10696
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Padang%20Bakau%2C%20Labuhan%20Haji%2C%20Ac%C3%A8h%20Seulatan
|
Padang Bakau, Labuhan Haji, Acèh Seulatan
|
Padang Bakau nakeuh gampông di Keucamatan Labuhan Haji, Kabupatèn Acèh Seulatan, Acèh. Lumbôi gampông nyoe lam data peumeurèntah nakeuh 11.01.04.2002.
Nè
Gampông di Acèh Seulatan
Labuhan Haji, Acèh Seulatan
|
23307
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Scaptodrosophila%20cancellata
|
Scaptodrosophila cancellata
|
Scaptodrosophila cancellata nakeuh saboh spèsiès nibak takson Scaptodrosophila.
Nè
Seuneubeuet bak Global Biodiversity Information Facility
Seuneubeuet bak Encyclopedia of Life
Scaptodrosophila
|
1565
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Propinsi%20Trang
|
Propinsi Trang
|
Propinsi Trang nakeuh saboh propinsi di seulatan Muangthai. Nang nanggroëjih nakeuh Trang.
Muangthai
|
22127
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Drosophila%20simulans
|
Drosophila simulans
|
Drosophila simulans nakeuh saboh spèsiès nibak takson Drosophila.
Nè
Seuneubeuet bak Global Biodiversity Information Facility
Seuneubeuet bak Encyclopedia of Life
Drosophila
|
17064
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Blang%20Tingkeum%2C%20Seulimum%2C%20Ac%C3%A8h%20Rayek
|
Blang Tingkeum, Seulimum, Acèh Rayek
|
Blang Tingkeum nakeuh gampông di Seulimum, Kabupatèn Acèh Rayek, Acèh. Lumbôi gampông nyoe lam data peumeurèntah nakeuh 11.06.04.2026.
Nè
Gampông di Acèh Rayek
Seulimum, Acèh Rayek
|
6075
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Adam%20West
|
Adam West
|
William West Anderson (1928-2017) nakeuh sidroe aktor asay Amirika Syarikat.
Aktor
|
12648
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Bener%20Pepanyi%2C%20Permata%2C%20Bener%20Meriah
|
Bener Pepanyi, Permata, Bener Meriah
|
Bener Pepanyi nakeuh saboh gampông nyang na lam keucamatan Permata, Kabupaten Bener Meriah, provinsi Acèh, Indonesia.
|
16397
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Keud%C3%A8e%20Keumun%C3%A8ng%2C%20Idi%20Tunong%2C%20Ac%C3%A8h%20Timu
|
Keudèe Keumunèng, Idi Tunong, Acèh Timu
|
Keudèe Keumunèng nakeuh gampông di Idi Tunong, Kabupatèn Acèh Timu, Acèh. Lumbôi gampông nyoe lam data peumeurèntah nakeuh 11.03.14.2007.
Nè
Gampông di Acèh Timu
Idi Tunong, Acèh Timu
|
12974
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Serba%20Jadi%2C%20Darul%20Makmur%2C%20Nagan%20Raya
|
Serba Jadi, Darul Makmur, Nagan Raya
|
Serba Jadi nakeuh saboh gampông nyang na lam keucamatan Darul Makmur, Kabupaten Nagan Raya, provinsi Acèh, Indonesia.
|
6452
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Chuck%20Schumer
|
Chuck Schumer
|
Charles Ellis "Chuck" Schumer (lahe 1950) nakeuh sidroe ureueng pulitek Amirika Carékat.
Amirika Syarikat
|
15963
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Gamp%C3%B4ng%20Lh%C3%A8e%2C%20Nurussalam%2C%20Ac%C3%A8h%20Timu
|
Gampông Lhèe, Nurussalam, Acèh Timu
|
Gampông Lhèe nakeuh gampông di Nurussalam, Kabupatèn Acèh Timu, Acèh. Lumbôi gampông nyoe lam data peumeurèntah nakeuh 11.03.06.2038.
Nè
Gampông di Acèh Timu
Nurussalam, Acèh Timu
|
9509
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Shia%20LaBeouf
|
Shia LaBeouf
|
Shia Saide LaBeouf (1986) nakeuh sidroe aktor asay Amirika Syarikat.
Aktor
|
30245
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Scaptomyza%20ochromata
|
Scaptomyza ochromata
|
Scaptomyza ochromata nakeuh saboh spèsiès nibak takson Scaptomyza.
Nè
Seuneubeuet bak Encyclopedia of Life
Seuneubeuet bak Global Biodiversity Information Facility
Scaptomyza
|
2216
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Nan-nan%20nanggro%C3%AB%20beunagi%20Brazil
|
Nan-nan nanggroë beunagi Brazil
|
Di yup nyoe nakeuh nan-nan nanggroe beunagi di Brasil:
Brasil
|
12820
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Lae%20Nipe%2C%20Simpang%20Kanan%2C%20Ac%C3%A8h%20Singk%C3%A9
|
Lae Nipe, Simpang Kanan, Acèh Singké
|
Lae Nipe nakeuh saboh gampông nyang na lam keucamatan Simpang Kanan, Kabupaten Acèh Singké, provinsi Acèh, Indonesia.
|
22161
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Drosophila%20robusta
|
Drosophila robusta
|
Drosophila robusta nakeuh saboh spèsiès nibak takson Drosophila.
Nè
Seuneubeuet bak Global Biodiversity Information Facility
Seuneubeuet bak Encyclopedia of Life
Drosophila
|
5811
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/La%C3%B4t%20Arktik
|
Laôt Arktik
|
La'ôt Arktik atawa La'ôt Mediteranian nakeuh la'ôt nyangna di bumoë rot barôh ngon na di Arktik Kutôb Barôh. La'ôt nyan nakeuh la'ôt nyang that ubeut meunyoe ta bandéng ngon limong boh la'ôt nyang paléng rayeuek di dônya
Referensi
Bumoë
|
1695
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Propinsi%20Preah%20Vihear
|
Propinsi Preah Vihear
|
Propinsi Preah Vihear nakeuh saboh propinsi di Kamboja. Nang nanggroejih nakeuh Phnom Tbeng Meanchey.
Kamboja
|
30079
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Scaptomyza%20montana
|
Scaptomyza montana
|
Scaptomyza montana nakeuh saboh spèsiès nibak takson Scaptomyza.
Nè
Seuneubeuet bak Encyclopedia of Life
Seuneubeuet bak Global Biodiversity Information Facility
Scaptomyza
|
6970
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Rabi%27ul%20Awwal
|
Rabi'ul Awwal
|
Rabi'ul Awwal ( ) nakeuh buleuen nyang keu-3 lam thôn Hijriyah. Bak buleuen nyo, bandum ureueng Islam na geupeugôt saboh buet nyang geupeunan "Maulid Nabi". Hajat buet nyan nakeuh keu geupeurayek uroe lahé Nabi Muhammad SAW bak uroe 12 tiep-tiep buleuen Rabi'ul Awwal.
Watèe teuka
Taréh peunténg
Uroe 12 Rabi'ul Awwal: Uroe lahé Rasulullah Muhammad SAW.
Uroe 18 Rabi'ul Awwal: Uroe lahé Ummi Khultum binti Ali.
Uroe 26 Rabi'ul Awwal: Uroe abéh umue Abu Talib bin Abdul Muthalib.
Keujadian la'én:
Neupeudöng meuseujid nyang phôn lé Nabi Muhammad SAW.
Neumeunikah Nabi Muhammad SAW ngön Khadijah binti Khuwailid.
Thôn Hijriyah
|
17813
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Dayah%20Andeue%2C%20Mila%2C%20Pidie
|
Dayah Andeue, Mila, Pidie
|
Dayah Andeue nakeuh gampông di Mila, Kabupatèn Pidie, Acèh. Lumbôi gampông nyoe lam data peumeurèntah nakeuh 11.07.11.2012.
Nè
Gampông di Pidie
Mila, Pidie
|
22163
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Drosophila%20subsilvestris
|
Drosophila subsilvestris
|
Drosophila subsilvestris nakeuh saboh spèsiès nibak takson Drosophila.
Nè
Seuneubeuet bak Global Biodiversity Information Facility
Seuneubeuet bak Encyclopedia of Life
Drosophila
|
16024
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Salamerta
|
Salamerta
|
Salamertanakeuh saboh nyang na lam keucamatan Mandiraja Kabupaten Banjarnegara Provinsi Jawa Tengah Indonesia.
|
17037
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Lamseuot%2C%20Indrapuri%2C%20Ac%C3%A8h%20Rayek
|
Lamseuot, Indrapuri, Acèh Rayek
|
Lamseuot nakeuh gampông di Indrapuri, Kabupatèn Acèh Rayek, Acèh. Lumbôi gampông nyoe lam data peumeurèntah nakeuh 11.06.03.2052.
Nè
Gampông di Acèh Rayek
Indrapuri, Acèh Rayek
|
13497
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Pangmop
|
Pangmop
|
Pangmop nakeuh gunong di Propinsi Acèh. Manyang gunong nyoe nakeuh 2222 mètè di ateuh babah la'ôt.
Peunawôt luwa
Data layer bak laman OpenStreetMap
Koordinat gunong nyoe bak laman Geonames
Data gunong nyoe bak Wikidata
Data cuaca daerah gunong nyoe bak laman NASA
Data matauroe teubiet & teunom di da'irah bak laman SunriseSunset.com
Gunong di Acèh
|
19364
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Mah%C5%8D%20no%20Kagi
|
Mahō no Kagi
|
() nakeuh bab keu-846 nibak volume 80 manga Dètèktif Conan nyang geuseumurat lé Gosho Aoyama. Bab manga nyoe geupeuteubiet bak di Jeupun lé Shogakkukan.
Nè
Bab manga Dètèktif Conan
|
13528
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Burni%20Empan
|
Burni Empan
|
Burni Empan nakeuh gunong di Propinsi Acèh. Manyang gunong nyoe nakeuh 2100 mètè di ateuh babah la'ôt.
Peunawôt luwa
Data layer bak laman OpenStreetMap
Koordinat gunong nyoe bak laman Geonames
Data gunong nyoe bak Wikidata
Data cuaca daerah gunong nyoe bak laman NASA
Data matauroe teubiet & teunom di da'irah bak laman SunriseSunset.com
Gunong di Acèh
|
21567
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Drosophila%20polychaeta
|
Drosophila polychaeta
|
Drosophila polychaeta nakeuh saboh spèsiès nibak takson Drosophila.
Nè
Seuneubeuet bak Global Biodiversity Information Facility
Seuneubeuet bak Encyclopedia of Life
Drosophila
|
16771
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Arul%20Putih%2C%20Silih%20Nara%2C%20Ac%C3%A8h%20Teung%C3%B6h
|
Arul Putih, Silih Nara, Acèh Teungöh
|
Arul Putih nakeuh gampông di Silih Nara, Kabupatèn Acèh Teungöh, Acèh. Lumbôi gampông nyoe lam data peumeurèntah nakeuh 11.04.02.2016.
Nè
Gampông di Acèh Teungöh
Silih Nara, Acèh Teungöh
|
129
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Mikr%C3%B4n%C3%A8sia
|
Mikrônèsia
|
Nanggroë-nanggroë nyang rôh lam wilayah Mikrônèsia nakeuh:
Federasi Mikronesia
Republik
Pulo-pulo Marshall
Palau
Nauru
Kiribati
Wilayah luwa Amirika Syarikat
Pulo-pulo Mariana Utara
Guam
Pulo Wake
Osèania
|
22336
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Drosophila%20nigritarsus
|
Drosophila nigritarsus
|
Drosophila nigritarsus nakeuh saboh spèsiès nibak takson Drosophila.
Nè
Seuneubeuet bak Global Biodiversity Information Facility
Seuneubeuet bak Encyclopedia of Life
Drosophila
|
13833
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Bur%20Nikekuyang
|
Bur Nikekuyang
|
Bur Nikekuyang nakeuh gunong di Propinsi Acèh. Manyang gunong nyoe nakeuh 1331 mètè di ateuh babah la'ôt.
Peunawôt luwa
Data layer bak laman OpenStreetMap
Koordinat gunong nyoe bak laman Geonames
Data gunong nyoe bak Wikidata
Data cuaca daerah gunong nyoe bak laman NASA
Data matauroe teubiet & teunom di da'irah bak laman SunriseSunset.com
Gunong di Acèh
|
22053
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Drosophila%20tetradentata
|
Drosophila tetradentata
|
Drosophila tetradentata nakeuh saboh spèsiès nibak takson Drosophila.
Nè
Seuneubeuet bak Global Biodiversity Information Facility
Seuneubeuet bak Encyclopedia of Life
Drosophila
|
2859
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Dr%C4%83g%C4%83%C5%9Fani
|
Drăgăşani
|
Drăgăşani nakeuh saboh banda rayek di Rumania.
Rumania
|
22981
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Drosophila%20decolor
|
Drosophila decolor
|
Drosophila decolor nakeuh saboh spèsiès nibak takson Drosophila.
Nè
Seuneubeuet bak Global Biodiversity Information Facility
Seuneubeuet bak Encyclopedia of Life
Drosophila
|
22188
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Drosophila%20chagrinensis
|
Drosophila chagrinensis
|
Drosophila chagrinensis nakeuh saboh spèsiès nibak takson Drosophila.
Nè
Seuneubeuet bak Global Biodiversity Information Facility
[ Seuneubeuet bak Encyclopedia of Life]
Drosophila
|
17093
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Alue%2C%20Montasik%2C%20Ac%C3%A8h%20Rayek
|
Alue, Montasik, Acèh Rayek
|
Alue nakeuh gampông di Montasik, Kabupatèn Acèh Rayek, Acèh. Lumbôi gampông nyoe lam data peumeurèntah nakeuh 11.06.05.2008.
Nè
Gampông di Acèh Rayek
Montasik, Acèh Rayek
|
13826
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Burni%20Sibolangit
|
Burni Sibolangit
|
Burni Sibolangit nakeuh gunong di Propinsi Acèh. Manyang gunong nyoe nakeuh 1343 mètè di ateuh babah la'ôt.
Peunawôt luwa
Data layer bak laman OpenStreetMap
Koordinat gunong nyoe bak laman Geonames
Data gunong nyoe bak Wikidata
Data cuaca daerah gunong nyoe bak laman NASA
Data matauroe teubiet & teunom di da'irah bak laman SunriseSunset.com
Gunong di Acèh
|
10043
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Blang%20C%C3%B6t%20Bar%C3%B4h%2C%20Jeumpa%2C%20Bireuen
|
Blang Cöt Barôh, Jeumpa, Bireuen
|
Blang Cöt Barôh nakeuh gampông lam Keucamatan Jeumpa, Kabupatèn Bireuen, Acèh. Lumbôi gampông nyoe lam data peumeurèntah nakeuh 11.11.04.2044.
Nè
Gampông di Bireuen
Jeumpa, Bireuen
|
10486
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Jangka%20Alue%20U%2C%20Jangka%2C%20Bireuen
|
Jangka Alue U, Jangka, Bireuen
|
Jangka Alue U nakeuh gampông di Keucamatan Jangka, Kabupatèn Bireuen, Acèh. Lumbôi gampông nyoe lam data peumeurèntah nakeuh 11.11.10.2003.
Nè
Gampông di Bireuen
Jangka, Bireuen
|
17246
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Dham%20Ceukok%2C%20Ingin%20Jaya%2C%20Ac%C3%A8h%20Rayek
|
Dham Ceukok, Ingin Jaya, Acèh Rayek
|
Dham Ceukok nakeuh gampông di Ingin Jaya, Kabupatèn Acèh Rayek, Acèh. Lumbôi gampông nyoe lam data peumeurèntah nakeuh 11.06.10.2009.
Nè
Gampông di Acèh Rayek
Ingin Jaya, Acèh Rayek
|
6183
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Hasan%20di%20Tiro
|
Hasan di Tiro
|
Teungku Hasan Muhammad di Tiro lahé di Pidie, Acèh 25 uroë buleuën 9 thôn 1925. Meuninggai di Banda Acèh bak 2 uroë buleuën 6 thôn 2010. Gobnyan nakeuh sidroe cuco nibak keuturônan ulama Tiro nyang lam seujarah Prang Acèh geulawan Beulanda dilèe kon neumat pucôk pimpénan Mujahidin Acèh. Lam riwayat hudép Tengku Hasan Muhammad di Tiro ka geupeudong saboh geurakan peulawanan di Acèh nyang meutujuan keuneuk peumeurdéka Acèh dari neugara IndônèsiaSipanyang hudép gobnyan cit hana that kayém na di Acèh, leubèh le neucok masa hudép di luwa nanggroë. Mulai phôn neujak sikula u Jogjakarta lam masa peujuangan Indônèsia sampoë bak thôn 1950 Hasan Tiro muda neucok saboh beasiswa Colombo Plan keugeujak meurunoë u Amirika Carékat bak thôn 1950. Di Amerika gobnyan geumeurunoë èleumèe hukôm bak Universitas Columbia.
Masa ubeut
Hasan Muhammad di Tiro ubeut neu jak sikula di Sigli. Ngon peungalaman masa ubeut nyang that jeuet keu peunuman sidroe Hasan di Tiro, nakeuh sikap ureuëng Acèh yôh nyan. Gobnyan geutawôk lé ureuëng deungon nan nyang that mulia bagi bansa Acèh, Tengku. Seubagoë sidroë turônan ulama Tiro nyang le that syahid lam Prang Acèh nakeuh meuneuhôi lagèe nyan cit ka biasa. Bak sikula di Sigli nyan Hasan Tiro muda le geuteumè meurunoë bhaih nasionalisme bak gurèe neuh, HM Nur El-Ibrahimi. Nyankeuh seubab bak watè ramèe ureuëng-ureuëng peunténg Acèh neudukông Indônèsia meurdéka bak thôn 1945 gobnyan laju geutamong lam Barisan Pemuda Indonesia di gampông neuh. Lheuëh nibak nyan bak 24 uroë buleuën 9 thôn 1945, keuluarga rayeuek Tiro, ngon ayah cut gobnyan, Tengku Umar Tiro geu akô meuseutia keu neugara Indônèsia.
Masa Muda
Lheuëh seuleusoë nibak sikula meuyub ngon teuneungoh di Pidie Hasan di Tiro muda neujak sikula manyang u Jogjakarta bak Universitas Islam Indônèsia (UII), gobnyan neucok jurusan Hukôm. Gobnyan leupah keu neujak sikula di Jogjakarta watèe nyan nakeuh ateuëh dukôngan Teungku Daud Beureueh ngon peudana meuntroë Indônèsia masa nyan Syafruddin Prawiranegara. Di universitas nyan Hasan di Tiro rôh jeuet keu sidroe ureuëng nyang peudong Pustaka UII meusaban ngon Kahar Muzakkar, ureuëng Sulawesi nyang dudoë geupeugrak DI/TII di Sulawesi Tunong thôn 1953-1962. Bak watèe rab seuleusoë kuliah gobnyan di UII nyan, na geupeugot saboh keunarang kitab nyang geupeunan "Perang Aceh 1873-1927" bak saboh alinea lam kitab nyan neupeugah nyang bahwa nakeuh Acèh nyoe nakeuh saboh nangroë nyang hanjeuet meucré ngon Indônèsia.
Thôn 1949 Hasan di Tiro meuhasè peutamat sikula bak UII, lheueh nyan gobnyan laju geuwoë u Acèh. Trôh u Acèh gobnyan neukeurija bak diwan Pemerintahan Darurat Rèpublik Indônèsia (PDRI) di meuyub peudana meuntroë Syarifuddin Prawiranegara. Watèe nyan nang peumeurèntahan Indônèsia geupinah u Acèh, meuingat Jogjakarta ka rhôt lam jaroë Beulanda bak agresi keuduwa.
Masa meuubah pandangan
Lheuëh masa sikula di Jogjakarta, ngon Indônèsia pih ka piyôh nibak prang peutheun meurdéka, Hasan di Tiro nyang masa nyan umu 25 thôn neujak sambông sikula u Amèrika. Sira geukuliah di Columbia University neukeurija sikhan watèe bak konsulat Indônèsia di New York. Thôn 1953 nakeuh thôn nyang jeuët keu peuneuntèe riwayat hudép Hasan di Tiro, di acèh bicah prang barô antara teuntra DI/TII nyang geupimpén lé Teungku Daud Beureueh. Lam saboh keujadian di Acèh nyang geuthèe nan ngon Keujadian Pulôt Cot Jeumpa Hasan di Tiro yang yôh nyan neukeurija bak konsulat Indônèsia neupeunyata meulawan ngon peumeurèntah di Jakarta. Lam keujadian di Cot Jeumpa lé Hasan di Tiro dari New York kalheuëh neu peuingat peumeurèntah Jakarta ngon geukirém surat keu peudana meuntroë Indônèsia Ali Sastroamidjojo nyang neuyuë peupiyôh prang meuseunjata lawan Acèh.
Ban neukalon meunan ka lé Jakarta laju neupeubateuë pasport Hasan di Tiro, akibat nyan bak uroë 27 buleuën 9 thôn 1954 Hasan di Tiro ka jitheun lé Jawatan Imigrasi New York. Meunan pih deungon na jaminan padum-padum droë senator, Hasan di Tiro dudoë jiteurimong jeuet keu ureuëng neuduëk teutap di Amerika Syarikat.
Masa neupuga Geurakan Acèh Meurdéka
Bak uroë 4 buleuën 9 thôn 1976 Hasan di Tiro geutinggai banda New York. Gobnyan geuwoë u Acèh keu saboh meukeusud geumeujak puga peujuangan barô di Acèh. Pah bak uroë 30 buleuën 10 thôn 1976 Hasan di Tiro meuhasè geujeumeurang Seulat Malaka keu geutamong u Acèh ngon kapai ubeut di Pasi Lhôk, Keumang Tanjông Pidië. Ngon padum-padum droe sahbat nyang ka geuprèh di pasi nyan, Hasan di Tiro neupeuphôn langkah barô bak riwayat peulawanan gobnyan keu peumeurèntah Jakarta. Dari Pasi Lhôk geujak ngon geukawai lé padum-padum droë ureuëng keudéh lam glé di ateuëh Panté Raja. Lam glé nyan keuh neupeusaho geuneurasi phôn Geurakan Acèh Meurdèka. Na si buleuën geupeugot markaz di glé Panté Raja, teuma dudoë geuminah keudéh u Bukét Halimon di da'irah Tiro ngon Keumala. Glé di Halimon nyan nakeuh teumpat nyang that meuseujarah bagi keuluwarga Di Tiro, di glé nyan Teungku Ma'ad Tiro syahid keunong aneuk beudé peunjajah bak uroë 3 buleuën 12 thôn 1911
Ne
Ureuëng rayek Acèh
Acèh
Ureueng
Pidië
Sukèë Acèh
Ureuëng agam
Ureuëng Acèh
|
17211
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Pulo%20Bunta%2C%20Peukan%20Bada%2C%20Ac%C3%A8h%20Rayek
|
Pulo Bunta, Peukan Bada, Acèh Rayek
|
Pulo Bunta nakeuh gampông di Peukan Bada, Kabupatèn Acèh Rayek, Acèh. Lumbôi gampông nyoe lam data peumeurèntah nakeuh 11.06.08.2013.
Nè
Gampông di Acèh Rayek
Peukan Bada, Acèh Rayek
|
30149
|
https://ace.wikipedia.org/wiki/Scaptomyza%20palmae
|
Scaptomyza palmae
|
Scaptomyza palmae nakeuh saboh spèsiès nibak takson Scaptomyza.
Nè
Seuneubeuet bak Encyclopedia of Life
Seuneubeuet bak Global Biodiversity Information Facility
Scaptomyza
|
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.