title
stringlengths 2
47
| context
stringlengths 51
1.52k
| queries
list |
|---|---|---|
ناسا
|
ادارهٔ کل ملی هوانوردی و فضا (به انگلیسی: National Aeronautics and Space Administration) به اختصار ناسا (به انگلیسی: NASA) سازمانی مستقل در قوهٔ مجریهٔ حکومت فدرال ایالات متحدهٔ آمریکا است که مسئولیت برنامهریزی در حوزههای برنامهٔ فضایی کشوری و تحقیقات مکانیک پرواز و هوافضا را بر عهده دارد. در زمان جنگ سرد و پس از پرتاب ماهوارهٔ اسپوتنیک-۱ توسط اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی به فضا، آمریکا به فکر ایجاد سازمان فضایی ملی خود افتاد و ناسا در ۲۹ ژوئیهٔ ۱۹۵۸ با امضای رئیسجمهور وقت دوایت آیزنهاور جای کمیتهٔ رایزنی ملی هوانوردی آمریکا (ناکا) را گرفت و بنیادگذاری شد. توماس کیت گلنان به عنوان نخستین مدیر ناسا و هیو لاتیمر درایدن به عنوان معاون او برگزیده شدند و فعالیت رسمی ناسا از ۱ اکتبر ۱۹۵۸ آغاز شد.
|
[
"ناسا چگونه سازمانی است؟",
"ناسا چه مسئولیتی بر عهده دارد؟",
"آمریکا چه زمانی به فکر ایجاد سازمان فضایی ملی خود افتاد؟",
"ماهواره اسپوتنیک توسط کدام کشور به فضا پرتاب شد؟",
"ناسا در چه تاریخی بنیادگذاری شد؟",
"ناسا در زمان کدام رئیس جمهور آمریکا بنیادگذاری شد؟",
"نخستین مدیر ناسا چه کسی بود؟",
"فعالیت رسمی ناسا از چه تاریخی آغاز شد؟",
"ناسا جای کدام کمیته را در آمریکا گرفت؟",
"آیزنهاور در طول جنگ جهانی دوم چه عنوانی داشت؟",
"معاون آیزنهاور چه کسی بود؟",
"بعد از آیزنهاور چه کسی رئیس جمهور آمریکا شد؟"
] |
ناسا
|
پس از پروژهٔ جمینای، ناسا پروژهٔ آپولو را راهاندازی کرد که این پروژه یکی از شناختهشدهترین پروژههای علمی تاریخ آمریکا و جهان بودهاست. در ۲۱ ژوئیهٔ ۱۹۶۹، نیل آرمسترانگ و باز آلدرین در طول مأموریت آپولو ۱۱ بر کرهٔ ماه گام نهادند و تبدیل به نخستین انسانهایی شدند که بر ماه گام برمیدارند. طی پروژهٔ آپولو، ۱۲ فضانورد مرد بر ماه گام نهادند. پس از مأموریت آپولو ۱۷ که بازپسین سفر بشر به ماه بود، دیگر پای هیچ انسانی به ماه نرسید. اسکایلب نخستین ایستگاه فضایی آمریکا بود و ایستگاهی ملی بود. در سال ۱۹۷۵، ناسا و سازمان فضایی فدرال روسیه پروژهای مشترک به نام پروژهٔ آزمایشی آپولو–سایوز انجامدادند که این پروژه نخستین مأموریت فضایی بینالمللی بود. از سال ۱۹۸۱ تا ۲۰۱۱، ناسا پروژهای به نام برنامهٔ شاتلهای فضایی را اجرا کرد. این پروژه شامل ۱۳۵ پرواز فضایی بود و فاجعههای چلنجر و کلمبیا را هم به همراه داشت. ناسا در ایستگاه فضایی بینالمللی مشارکت دارد. به غیر از ناسا، ۱۵ عضو دیگر که ۱۱ عضو از آنها اعضای سازمان فضایی اروپا هستند، در این پروژهٔ بینالمللی مشارکت دارند. افزون بر فضاپیماهای دارای سرنشین، ناسا فضاپیماهای بدون سرنشینی را نیز مانند نیوهورایزنز و مریخنورد کنجکاوی به فضا پرتاب کردهاست.
|
[
"ناسا پروژه آپولو را چه زمانی راهاندازی کرد؟",
"یکی از شناخته شدهترین پروژههای علمی آمریکا و جهان کدام پروژه بود؟",
"چه کسانی در طول مأموریت آپولو بر کره ماه گام نهادند؟",
"چند فضانورد طی پروژه آپولو بر ماه گام نهادند؟",
"نام نخستین ایستگاه فضایی آمریکا چه بود؟",
"نخستین مأموریت فضایی بینالمللی کدام پروژه بود؟",
"ناسا برنامه شاتلهای فضایی را از چه سالی تا چه سالی اجرا کرد؟",
"آپولو-سایوز پروژه مشترک چه کسانی بود؟",
"پروژه برنامه شاتل فضایی باعث چه فاجعههایی شد؟",
"به غیر از ناسا چه کسانی عضو ایستگاه فضایی بینالمللی هستند؟",
"نام فضاپیماهای بدون سرنشین ناسا که به فضا پرتاب شدند چیست؟",
"فاجعههای چلنجر و کلمبیا چگونه به وقوع پیوست؟",
"چه کسی مسئول پرتاب فضاپیماهای بدون سرنشین در ناسا است؟",
"چند نفر در پروژه آپولو همکاری میکردند؟",
"ایستگاه فضایی بینالمللی در چه ارتفاعی از سطح زمین قرار دارد؟",
"سرعت حرکت ایستگاه فضایی بینالمللی چقدر است؟"
] |
ناسا
|
با امضای «سند ملی هوانوردی و فضا» در ۲۹ ژوئیه ۱۹۵۸ توسط آیزنهاور، ناسا رسماً تأسیس شد. با شروع کار عملیاتی این سازمان در ۱ اکتبر ۱۹۵۸، ناسا امکانات سازمان ۴۳ ساله ناکا، شامل ۸٬۰۰۰ کارمند، بودجه سالانه ۱۰۰ میلیون دلاری، سه آزمایشگاه تحقیقاتی بزرگ (مرکز تحقیقات لنگلی، مرکز تحقیقات ایمز و مرکز تحقیقات گلن) و دو مجموعه مخصوص انجام آزمایش کوچک، را در اختیار گرفت. نماد رسمی ناسا در سال ۱۹۵۹ توسط رئیسجمهور آیزنهاور به تأیید رسید. منابع سازمان موشک بالستیک ارتش و آزمایشگاه تحقیقاتی دریایی ایالات متحده هم با ناسا ادغام شدند. یکی از مهمترین عوامل ورود ناسا به رقابت فضایی با شوروی، فناوری برنامه راکت آلمانی به رهبری ورنر فون براون بود که حالا در سازمان موشک بالستیک ارتش کار میکرد و این طرح را با طرحهای پیشین دانشمند آمریکایی، رابرت گدارد، ادغام کرده بود. تلاشهای پیشین نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا و بسیاری از برنامههای فضایی دارپا هم به ناسا منتقل شدند. در دسامبر ۱۹۵۸، ناسا کنترل آزمایشگاه پیشرانش جت را، مرکزی تحت مدیریت مؤسسه فناوری کالیفرنیا، بر عهده گرفت.
|
[
"کدام منابع و آزمایشگاه با ناسا ادغام شدند؟",
"فناوری برنامه راکت آلمانی به رهبری چه کسی بود؟",
"در سال ۱۹۵۸ ناسا چه مسئولیتی را بر عهده گرفت؟",
"آزمایشگاه پیشرانش جت را تحت مدیریت کدام مؤسسه است؟",
"سند ملی هوانوردی و فضا در چه تاریخی تأسیس شد؟",
"نام سه آزمایشگاه تحقیقاتی بزرگ که ناسا مسئولیت آن را بر عهده گرفت را نام ببرید؟",
"بودجه سالانه ناسا هر سال چقدر است؟",
"از کدام کشورها در ناسا مشغول به کار هستند؟",
"موشک بالستیک چیست؟"
] |
ناسا
|
دومین مدیر ناسا، جیمز ای وبب (۱۹۶۱–۱۹۶۸)، که توسط رئیسجمهور جان اف. کندی برگزیده شد، فردی دموکرات بود که نخست در دوران ریاست جمهوری هری ترومن فعالیت میکرد. برای پیادهسازی برنامه فضایی آپولو و اجرایی شدن هدف کندی مبنی بر فرود روی ماه تا پایان دهه ۱۹۶۰، وبب بازسازیهای مدیریتی و گسترش تأسیسات گستردهای را اعمال کرد و مرکز فضایی جانسون و پایگاه فضایی کندی را راهاندازی کرد. با تکیه بر میراث کندی، رئیسجمهور لیندون بی. جانسون، که در نوامبر ۱۹۶۳ جایگزین کندی شد، برنامه آپولو را با نگهداری وبب در جایگاه خود ادامه داد، اما وبب در اکتبر ۱۹۶۸ و پیش از رسیدن برنامه آپولو به هدف خود، استعفا داد و ریچارد نیکسون، رئیسجمهور جمهوریخواه، توماس او. پین را جایگزین وی کرد.
|
[
"دومین مدیر ناسا چه کسی بود؟",
"جیمز ای وبب توسط چه کسی به عنوان مدیر ناسا برگزیده شد؟",
"بعد از جان اف. کندی چه کسی رئيس جمهور آمریکا شد؟",
"در چه تاریخی لیندون بی. جانسون جایگزین کندی شد؟",
"وبب در چه تاریخی از رسیدن برنامه آپولو به هدف از سمت ریاست ناسا استعفا داد؟",
"چه کسی جایگزین وبب در ناسا شد؟",
"ریچارد نیکسون چندمین رئيس جمهور آمریکا بود؟",
"مردم آمریکا چگونه رئيس جمهور کشور خود را انتخاب میکنند؟",
"توماس او. پین چندمین مدیر ناسا است؟"
] |
ناسا
|
ناسا تعداد زیادی برنامه پرواز فضایی با و بدون سرنشین را در تاریخ خود به انجام رساندهاست. برنامههای بدون سرنشین، موجب شدند تا نخستین ماهواره مصنوعی با کاربرد علمی و مخابراتی به مدار زمین فرستاده شود. این برنامهها، همچنین سبب اکتشاف در منظومه شمسی شده است که با فرستادن کاوشگرهایی به زهره و مریخ آغاز شد و شامل برنامهٔ وویجر برای کاوش سیارههای خارجی میشود. برنامههای فضایی دارای سرنشین، موجب فرستادهشدن نخستین آمریکاییها به مدار نزدیک زمین و برندهشدن در رقابت فضایی با اتحاد جماهیر شوروی، از طریق فرود دوازده انسان روی ماه از سال ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۲ در قالب برنامه فضایی آپولو، شدهاست. این برنامهها با همکاری کشورهای دیگری همچون روسیه، همچنین منجر به توسعه شاتل فضایی مخصوص مدار نزدیک با قابلیت مصرف دوباره و ایستگاه فضایی شدهاند. برخی مأموریتها، از جمله فضاپیمای گالیله، که ابتدا توسط فضانوردان به مدار زمین و از آنجا بدون دخالت انسان به مشتری رفت، شامل هر دو بخش با و بدون سرنشین بودهاند.
|
[
"برنامههای فضایی بدون سرنشین ناسا موجب چه چیزی شدند؟",
"چه عاملی موجب فرستادهشدن نخستین آمریکاییها به مدار نزدیک زمین شد؟",
"در برنامه فضایی آپولو چند انسان روی کرهی ماه فرود آمدند؟",
"کدام مأموریت شامل هر دو بخش پروازهای فضایی با سرنشین و بدون سرنشین میشود؟",
"فضاپیمای گالیله را چه کسی ساخت؟"
] |
ناسا
|
دوازده خلبان از نیروی هوایی، دریایی و ناکا (و بعدتر، ناسا) انتخاب شدند. در مجموع، ۱۹۹ پرواز بین سالهای ۱۹۵۹ و ۱۹۶۸ انجام شد که نتیجه آنها، ثبت رکورد جهانی بالاترین سرعت ثبتشده با هواپیمای دارای سرنشین (تا ۲۰۱۴) با حداکثر سرعت ۶٫۷۲ ماخ[persian-alpha 1] بود. رکورد ارتفاع ایکس-۱۵، برابر با ۳۵۴٬۰۰۰ پا (۱۰۷٫۹۶ کیلومتر) است. هشت خلبانی که توانستند در ارتفاع بالاتر از ۲۶۰٬۰۰۰ پا (۸۰ کیلومتر) پرواز کنند، مورد تقدیر قرار گرفتند و دو پرواز جوزف ای واکر از ارتفاع ۱۰۰ کیلومتر (۳۳۰٬۰۰۰ پا) هم رد شد که با توجه به معیارهای فدراسیون بینالمللی هوانوردی، پرواز فضایی بهشمار میآید. در برنامه ایکس-۱۵، از برنامههای فنیای همچون لباس فضانوردی یا تعریف افق برای مسیریابی استفاده شد که بعدتر در دیگر مأموریتهای دارای سرنشین ناسا به کار گرفته شدند. دادههای ورود به جو و فرود، برای طراحی شاتل فضایی، برای ناسا اهمیت زیادی داشتند. نمونهای از ایکس-۱۵ اکنون در موزهٔ ملی هوافضای اسمیتسونین در واشینگتن، دی. سی. قرار دارد.
|
[
"نمونهای از ایکس-۱۵ در کدام موزه ملی هوافضا نگهداری میشود؟",
"موزه ملی هوافضای اسمیتسونین در کجا قرار دارد؟",
"در بین سالهای ۱۹۵۹ و ۱۹۶۸ چند پرواز انجام شد؟",
"نام هشت خلبانی که توانستند در ارتفاع ۸۰ کیلومتر پرواز کنند چه بود؟"
] |
ناسا
|
پروژهٔ مرکوری نخستین مأموریت فضایی دارای سرنشین ناسا بود. با فاصله کمی از شروع رقابت فضایی، یکی از اهداف اولیه، قرار گرفتن یک انسان در مدار زمین در اولین فرصت ممکن بود. با توجه به این موضوع، سادهترین فضاپیمای با قابلیت پرتاب، برای انجام مأموریت انتخاب شد. برنامه امآیاساس نیروی هوایی ایالات متحده برای طراحی بسیاری از فضاپیماهای دارای سرنشین از جمله هواپیماهای راکتی مثل ایکس-۱۵ یا کپسولهای فضایی کوچک بالستیک به کار رفته بود. تا سال ۱۹۵۸، طرحهای هواپیمای فضایی لغو شده و کپسول فضایی بالستیک، جایشان را گرفته بود.
|
[
"نام نخستین مأموریت فضایی دارای سرنشین ناسا چه بود؟",
"یکی از اهداف اولیه مأموریت فضایی دارای سرنشین ناسا چه بود؟",
"برای طراحی فضاپیماهای دارای سرنشین از چه برنامهای استفاده کردند؟",
"کپسول فضایی بالستیک جایگزین چه طرحهایی شدند؟",
"نام شرکتهای تابعه ناسا چیست؟"
] |
ناسا
|
اتحاد جماهیر شوروی، توسعه فضاپیمای تکنفره خودش، پروژه وستوک، را به پایان رساند. با فرستادن یوری گاگارین به مدار زمین در مأموریت وستوک-۱ در آوریل ۱۹۶۱، شوروی، یک ماه زودتر از آمریکا یک انسان را به فضا فرستاد و تبدیل به اولین کشوری شد که قابلیت فرستادن انسان به فضا را پیدا کرده بود. در اوت ۱۹۶۲، شوروی توانست یک پرواز تقریباً چهار روزه را با استفاده از وستوک ۳ و با همراهی آندریان نیکولایف به ثبت برساند و همچنین، همزمان با آن، توانست وستوک ۴ را بسازد. از این فضاپیما برای حمل پاول پوپوویچ استفاده شد.
|
[
"پروژه وستوک به کدام کشور تعلق دارد؟",
"اولین کشوری که یک انسان را به فضا فرستاد کدام کشور است؟",
"نام نخستین فضانوردی که به فضا فرستاده شد،چه بود؟",
"از کدام فضاپیما برای حمل پاول پوپوویچ استفاده شد؟",
"شوروی در سال ۱۹۶۱ چگونه توانست یک پرواز چهار روزه داشته باشد؟",
"آندریان نیکولایف چه کسی بود؟"
] |
ناسا
|
بر اساس تحقیقات انجامگرفته در جهت توسعه قابلیتهای فضانورد مرکوری به پروازهای طولانیمدت، میعادگاه فضایی و فرود دقیق روی زمین، پروژه جمینای در ۱۹۶۲ با دو نفر و برای کم کردن فاصله با شوروی و پشتیبانی از برنامه فرود روی ماه آپولو راهاندازی شد. از اهداف این پروژه، رسیدن به راهپیمایی فضایی، میعادگاه فضایی و اتصال و پهلوگیری بود. نخستین پرواز دارای سرنشین این پروژه، جمینای ۳، توسط گاس گریسوم و جان یانگ در ۲۳ مارس ۱۹۶۵ انجام شد. تا سال ۱۹۶۵ و ۱۹۶۶، نه مأموریت در قالب این پروژه انجام گرفت که شامل مأموریتهای استقامت چهاردهروزه، میعادگاه، اتصال و پهلوگیری و جمعآوری دادههای پزشکی در حالت بیوزنی انسان بود. جیمز مکدیویت و ادوارد هیگینز ویت که فضانوردان جمینای ۴ (پرتاب: ۳ ژوئن ۱۹۶۵؛ فرود: ۷ ژوئن ۱۹۶۵) بودند، نخستین راهپیمایی فضایی آمریکا را انجامدادند.
|
[
"نخستین پرواز دارای سرنشین پروژه جمینای چه نام داشت؟",
"پروژه جمینای ۳ توسط چه کسانی انجام شد؟",
"پروژه جمینای ۳ در چه تاریخی انجام شد؟",
"نخستین راهپیمایی فضایی آمریکا را چه کسانی انجام دادند؟",
"نام فضانوردان جمینای ۴ چه بود؟",
"پروژه جمینای با چه اهدافی راهاندازی شد؟",
"فضانوردان برای رفتن به فضا باید چه شرایط جسمانی داشته باشند؟",
"هزینههای پروژه آپولو چقدر بود؟"
] |
ناسا
|
شوروی در زمان قرارگرفتن نیکیتا خروشچف در مقام نخستوزیر این کشور، با تبدیل فضاپیماهای وستوک به وسخودهای ۲ یا ۳ نفره، به رقابت با جمینای پرداخت. شوروی موفق شد تا پیش از نخستین پرواز جمینای، دو مأموریت دارای سرنشین را انجام دهد. نخستین پرواز سهسرنشین شوروی در ۱۹۶۴ انجام گرفت و نخستین راهپیمایی فضایی این پروژه هم در ۱۸ مارس ۱۹۶۵ انجام شد؛ وسخود-۲ به فرماندهی پاول بلیایف و خلبانی الکسی لئونوف به فضا پرتابشد و لئونوف به مدت ۱۰ دقیقه راهپیمایی فضایی کرد و نخستین راهپیمایی فضایی بشر به وقوع پیوست. پس از آن، این برنامه لغو شد و جمینای پیشرفت کرد. سرگئی کارالیوف هم فضاپیمای سایوز را در واکنش به آپولو توسعه داد.
|
[
"شوروی در زمان کدام نخستوزیر به رقابت با جمینای پرداخت؟",
"شوروی چگونه به رقابت با جمینای پرداخت؟",
"نخستین پرواز سهسرنشین شوروی در چه سالی انجام گرفت؟",
"وسخود-۲ به فرماندهی چه کسی به فضا پرتاب شد؟",
"چه کسی در واکنش به پروژه آپولو فضاپیمای سایوز را توسعه داد؟",
"چه کسی نخستین راهپیمایی فضایی بشر را انجام داد؟",
"در زمان نخست وزیری خروشچف چه کسی رئيس جمهور شوروی بود؟",
"شوروی چگونه فضاپیماهای وستوک را به وسخودهای ۲ یا ۳ نفره تبدیل کرد؟"
] |
ناسا
|
نیل آرمسترانگ نخستین انسانی بود که روی ماه ایستاد. باز آلدرین پس از ۱۹ دقیقه به او پیوست و مایکل کولینز هم در مدار ماه باقی ماند. آپولو ۱۲ نیز مانند آپولو ۱۱ موفقیتآمیز بود و طی آن پیت کنراد و آلن بین بر ماه گام نهادند. اما آپولو ۱۳ که حامل سه فضانورد به نامهای جیم لوول، جک اسویگرت و کن متینگلی بود، نتوانست به ماه برسد. فضانوردان در شب ۱۳ آوریل در حالی که ۳۲۲٬۰۰۰ کیلومتر (۲۰۰٬۰۰۰ مایل) از زمین فاصله داشتند و در نزدیکی کرهٔ ماه بودند، فضاپیما هشدار داد که فشار مخزن هیدروژن کم است. سرانجام فضانوردان وادار شدند که به کرهٔ زمین بازگردند.
|
[
"نخستین انسانی که روی ماه ایستاد چه کسی بود؟",
"کدام آپولو نتوانست به ماه برسد؟",
"در آپولو ۱۳ کدام فضانوردان حضور داشتند؟",
"به چه علت فضانوردان آپولو ۱۳ وادار شدند که به کره زمین بازگردند؟",
"چه کسی پس از ۱۹ دقیقه به نیل آرمسترانگ روی کره ماه پیوست؟",
"نیل آرمسترانگ تحصیلات خود را در چه دانشگاهی تکمیل کرد؟",
"نیل آرمسترانگ چه مشاغلی داشت؟"
] |
ناسا
|
این پروژه یکی از معروفترین مأموریتهای علمی تاریخ آمریکا و جهان بود که طی آن ۱۲ انسان با ۶ فضاپیما (آپولو ۱۱: نیل آرمسترانگ و باز آلدرین، آپولو ۱۲: پیت کنراد و آلن بین، آپولو ۱۴: آلن شپارد و ادگار میچل، آپولو ۱۵: دیوید اسکات و جیمز بنسن اروین، آپولو ۱۶: جان یانگ و چارلز دوک، آپولو ۱۷: یوجین کرنان و هریسون اشمیت) بر کرهٔ ماه گام نهادند. همهٔ فضاپیماهای این پروژه با موشک ساترن ۵ از پایگاه فضایی کندی به فضا پرتاب میشدند. در طول این پروژه، ابتدا طی ۲٫۵ دقیقه، فشاری ۷٫۶ میلیون پوندی بر فضاپیما وارد میشد تا فضاپیما با سرعت ۹٬۶۰۰ کیلومتر بر ساعت (۶٬۰۰۰ مایل بر ساعت)، ۶۵ کیلومتر (۴۰ مایل) از سطح دریا فاصله بگیرد. هزینهٔ پروژهٔ آپولو در کل ۲۰٬۴۴۳٬۶۰۰٬۰۰۰ دلار بود.
|
[
"فضانوردان آپولو ۱۴ چه کسانی بودند؟",
"نام فضانوردان آپولو ۱۷ چه بود؟",
"فضاپیماهای پروژه آپولو از کدام پایگاه به فضا پرتاب میشدند؟",
"نام موشک پرتابکننده فضاپیماهای آپولو چه بود؟",
"هزینه پروژه آپولو در کل چند دلار بود؟",
"هزینه پروژه آپولو از کجا تأمین شد؟"
] |
ناسا
|
آپولو سبب پدید آمدن چندین نقطه عطف در پروازهای فضایی دارای سرنشین شد. آپولو تا امروز تنها پروژهای است که مأموریت دارای سرنشین فراتر از مدار نزدیک زمین انجام داده و انسان را روی جرم آسمانی دیگری فرود آوردهاست. آپولو ۸ نخستین فضاپیمای دارای سرنشین بود که دور جرم آسمانی دیگری حرکت میکرد و آپولو ۱۷ هم آخرین راهپیمایی روی ماه و آخرین مأموریت دارای سرنشین فراتر از مدار نزدیک زمین تا امروز است. این برنامه موجب پدید آمدن پیشرفتهایی در زمینههای مختلف فناوری در حوزه علوم موشک و پروازهای فضایی دارای سرنشین، از جمله اویونیک، مخابرات و رایانهها، شد. آپولو آغازگر توجه به بسیاری از حوزههای مهندسی بود و تجهیزات فیزیکی و ماشینهای زیادی را برجا گذاشت. بسیاری از اشیاء و دستسازههای این برنامه در مکانهای متفاوتی در سراسر جهان بهنمایش گذاشتهشدهاند که از مهمترین این مکانها میتوان موزه ملی هوافضای اسمیتسونین را نام برد.
|
[
"کدام پروژه تنها مأموریت دارای سرنشین فراتر از مدار نزدیک زمین را انجام داد؟",
"آخرین راهپیمایی روی ماه توسط کدام آپولو انجام شد؟",
"نام نخستین فضاپیمای دارای سرنشین که دور جرم آسمانی دیگری حرکت میکرد چه بود؟",
"برنامه آپولو ۱۷ موجب پدید آمدن پیشرفت در چه زمینههایی شد؟",
"آخرین راهپیمایی روی ماه مربوط به کدام آپولو بود؟",
"فضاپیماها از چه اجزایی تشکیل شدهاند؟",
"جنس بدنه فضاپیماها از چیست؟"
] |
ناسا
|
ریچارد نیکسون، رئیسجمهور وقت ایالات متحده، و آلکسی کاسیگین، نخستوزیر وقت شوروی، در ۲۴ مه ۱۹۷۲ توافقی را برای انجام یک مأموریت فضایی مشترک امضا کردند و اعلام داشتند که تمام فضاپیماهای دارای سرنشین بینالمللی در آینده خواهند توانست در کنار یکدیگر پهلو بگیرند. این توافق منجر به پروژه آزمایشی آپولو–سایوز شد. این پروژه شامل میعادگاه فضایی و پهلوگیری در مدار زمین با کمک یک سفینه فرماندهی و خدمات آپولو اضافی و یک فضاپیمای سایوز بود. این مأموریت در ژوئیه ۱۹۷۵ انجام شد. این پروژه، آخرین پرواز فضایی دارای سرنشین ایالات متحده تا آوریل ۱۹۸۱ بود.
|
[
"در سال ۱۹۷۲ چه کسانی برای انجام یک مأموریت فضایی مشترک توافق کردند؟",
"پروژه آپولو-سایوز حاصل توافق چه کسانی است؟",
"مأموریت آپولو-سایوز در چه تاریخی انجام شد؟",
"آخرین پرواز فضایی دارای سرنشین ایالات متحده مربوط به کدام پروژه بود؟",
"فضانوردان پروژه آپولو-سایوز چه کسانی بودند؟"
] |
ناسا
|
شاتل فضایی از سه جزء یا بخش ساخته شده بود: دو موشک سوخت جامد برای پرتاب شدن شاتل، مخزن سوخت خارجی که سوخت را برای پرتاب شدن شاتل حمل میکرد و مدارگرد که فضانوردان و بارها را حمل میکرد. مخزن سوخت، که از خود مدارگرد بزرگتر است، تنها بخش اصلی بود که نمیشد آن را مورد استفاده مجدد قرار داد. مدارگرد شامل سه موتور بود که پشت بدنهٔ شاتل قرار داشت و پهنای هر موتور ۴/۳ متر (۱۴ فوت)، قطر آن ۳/۲ متر (۷/۵ فوت) و وزن آن حدود ۳٬۰۳۹ (۶٬۷۰۰ پوند) بود. این موتورها هیدروژن و اکسیژن مایع را میسوزاندند که این سوخت به نسبت ۶ به ۱ در مخزن خارجی ذخیره میشد. شاتلها میتوانستند تا حداکثر ۲۴٬۴۰۰ کیلوگرم (۵۳٬۷۹۳ پوند) بار را حمل کنند و قادر بودند در ارتفاع ۱۸۵–۶۴۳ کیلومتری (۱۱۵–۴۰۰ مایل) قرار بگیرند. مأموریتها در ۵ تا ۱۷ روز انجام میگرفت و خدمه هر مأموریت بین ۲ تا ۸ فضانورد بود.
|
[
"شاتل فضایی از چند بخش ساخته شدهاست؟",
"بخشهای تشکیلدهنده شاتل فضایی را بنویسید؟",
"بخش اصلی شاتل فضایی کدام بخش آن بود؟",
"خدمه هر مأموریت شاتل فضایی چند فضانورد بود؟",
"مأموریتهای شاتل فضایی طی چند روز انجام میگرفت؟",
"تاکنون چند شاتل فضایی ساخته شدهاست؟"
] |
ناسا
|
در سال ۱۹۷۳، پیشبینی ناسا بر آن بود که به ۶ گردونه نیاز دارد. در آن زمان، آژانس فضایی اروپا یک گردونه به ناسا هدیه کرد و در عوض از ناسا خواست که به دانشمندان خود (سازمان فضایی اروپا) فرصت دهد تا در مراسم افتتاحیه با شاتل پرواز کنند. شاتل فضایی در ۲۰ مأموریت (۱۹۸۳–۱۹۹۸) آزمایشگاه فضایی، که با همکاری آژانس فضایی اروپا ساخته شده بود، را حمل میکرد. آزمایشگاه فضایی برای پرواز مداری مستقل طراحی نشده بود، اما در انبار شاتل باقی ماند و فضانوردان از راه یک هوابند به آن دسترسی داشتند. در ۱۸ ژوئن ۱۹۸۳، سالی راید بهعنوان نخستین فضانورد زن آمریکایی، با شاتل چلنجر و در مأموریت استیاس-۷ به فضا رفت. یکی دیگر از مجموعه مأموریتهای شاتل، پرتاب و سپس تعمیر موفق مشکلات نوری تلسکوپ فضایی هابل در سالهای ۱۹۹۰ و ۱۹۹۳ بود.
|
[
"در چه سالی پیشبینی ناسا بر این بود که به ۶ گردونه نیاز دارد؟",
"نام نخستین زن فضانورد آمریکایی چه بود؟",
"خانم سالی راید با کدام شاتل به فضا رفت؟",
"خانم سالی راید در کدام مأموریت به فضا رفت؟",
"مأموریتهای شاتل در سالهای ۱۹۹۰ و ۱۹۹۳ چه بود؟",
"چه کسی تلسکوپ فضایی هابل را ساخت؟"
] |
ناسا
|
در ژوئیهٔ ۱۹۹۲، ناسا و سازمان فضایی فدرال روسیه نخستین بار بر سر اتصال شاتل فضایی و ایستگاه فضایی میر به توافق رسیدند. هدف این برنامه تقویت همکاری ناسا و سازمان فضایی اروپا و به اشتراکگذاری تجربیات پروازهای طولانیمدت میان روسیه و ایالات متحدهٔ آمریکا بود. نخستین پرتاب برنامهٔ شاتل–میر در سال ۱۹۹۵ انجامشد. فضانوردان ناسا در طول این برنامه بیش از ۱٬۰۰۰ روز در فضا به سر بردند. در این برنامه، باری دیگر یک فضاپیمای آمریکایی در کنار ایستگاهی روسی پهلو گرفت؛ این همکاری میان ایالات متحده و روسیه در ساخت بزرگترین ایستگاه فضایی هم ادامهیافت. اهمیت این همکاری زمانی آشکار شد که ناسا در هنگام دوره سهساله زمینگیر شدن ناوگان شاتل پس از فاجعه شاتل فضایی کلمبیا در سال ۲۰۰۳، از موشکهای ساخت روسیه برای خدمترسانی به ایستگاه فضایی بینالمللی استفاده کرد.
|
[
"کدام سازمانها بر سر اتصال شاتل فضایی و ایستگاه فضایی میر به توافق رسیدند؟",
"نخستین پرتاب برنامه شاتل-میر در چه سالی انجام شد؟",
"فضانوردان ناسا در طول برنامه شاتل-میر چند روز در فضا بودند؟",
"فاجعه شاتل فضایی کلمبیا در چه سالی رخ داد؟",
"ناسا به چه دلیل از موشکهای ساخت روسیه استفاده کرد؟",
"فاجعه شاتل فضایی کلمبیا چگونه رخ داد؟"
] |
ناسا
|
در ۲۸ ژانویهٔ ۱۹۸۶، فضاپیمای چلنجر برای دهمین بار به فضا پرتابشد و ۷۳ ثانیه پس از پرتاب، منفجر شد و ۷ فضانورد آن جان باختند. در ۱ فوریهٔ ۲۰۰۳ نیز شاتل فضایی کلمبیا که در حال بازگشت به زمین بود، در جو زمین منفجر شد و ۷ فضانورد آن جان باختند. از دست رفتن نخستین فضاپیما با ساخت فضاپیمای اندور از قطعات باقیمانده آن تا حدودی جبران شد، اما ناسا فضاپیمای دیگری برای جبران دومین فضاپیمای ازدسترفته نساخت. برنامه شاتل فضایی ناسا در کل شامل ۱۳۵ پرواز فضایی بود که آخرین آن استیاس-۱۳۵ با شاتل فضایی آتلانتیس بود که در ۸ ژوئیهٔ ۲۰۱۱ از مرکز فضایی کندی به فضا پرتاب شده و در ۲۱ ژوئیه با موفقیت فرود آمد. این برنامه ۳۰ سال طول کشید و بیش از ۳۰۰ فضانورد در آن به فضا رفتند.
|
[
"کدام فضاپیما ۷۳ ثانیه پس از پرتاب منفجر شد؟",
"فضاپیمای چلنجر در چه تاریخی پس از پرتاب منفجر شد؟",
"در فاجعه فضاپیمای چلنجر در سال ۱۹۸۶ چند فضانورد کشته شدند؟",
"کدام فضا پیما در سال ۲۰۰۳ در جو زمین منفجر شد؟",
"برنامه شاتل فضایی ناسا چند پرواز فضایی داشت؟",
"نام آخرین شاتلهای فضایی ناسا را بنویسید؟",
"نام فضانوردانی که در فضاپیمای چلنجر کشته شدند چه بود؟",
"علت انفجار فضاپیمای چلنجر در جو زمین چه بود؟"
] |
ناسا
|
این ایستگاه از روی زمین و با چشم غیرمسلح قابلمشاهده است. از سال ۲۰۱۹، آیاساس تبدیل به بزرگترین قمر مصنوعی در مدار زمین شده و جرم و حجم آن از تمام ایستگاههای فضایی پیشین بیشتر است. فضاپیمای سایوز وظیفه رساندن فضانوردان به ایستگاه فضایی، پهلوگیری تا اتمام مأموریتهای ششماهه و بازگرداندن فضانوردان به زمین را بر عهده دارد. چندین فضاپیمای بدون سرنشین، وظیفه حمل بار به آیاساس را بر عهده دارند؛ فضاپیمای پروگرس روسی که از سال ۲۰۰۰ کار خود را آغاز کرده، فضاپیمای ترابری خودکار اروپایی از ۲۰۰۸، فضاپیمای ترابری اچ-۲ ژاپنی از ۲۰۰۹، فضاپیمای دراگن آمریکایی از ۲۰۱۲ و فضاپیمای سیگنوس آمریکایی از ۲۰۱۳، فضاپیماهای بدون سرنشین حمل بار ایستگاه فضایی بینالمللی هستند. شاتل فضایی هم تا قبل از کنارگذاشتهشدن از خدمت، برای ترابری و جابجایی اعضای اردوها استفاده میشد؛ البته قابلیت پهلوگیری در طول اقامت خدمهٔ اردو برای شاتل وجود نداشت. تا زمان آمادهشدن فضاپیمای دارای سرنشین دیگری از ایالات متحده، خدمه فقط با سایوز بین زمین و ایستگاه فضایی بینالمللی جابهجا میشوند. حداکثر افراد حاضر در آیاساس تا کنون برابر ۱۳ نفر بودهاست؛ هرچند چنین شرایطی فقط سه بار به مدت کوتاه چندروزه پیشآمدهاست.
|
[
"بزرگترین قمر مصنوعی در مدار زمین چه نام دارد؟",
"قمر مصنوعی چیست؟",
"وظیفه فضاپیمای سایوز چیست؟",
"کدام فضاپیماها وظیفه حمل بار به آیاساس را بر عهده دارند؟",
"حداکثر افرادی که در آیاساس حضور داشتهاند، چند نفر بودهاست؟",
"فضاپیمای پروگرس روسی از چه سالی شروع به کار کرد؟",
"علت کنار گذاشته شدن شاتل فضایی ناسا چه بود؟"
] |
ناسا
|
ناسا در ۲۳ دسامبر ۲۰۰۸، پاداش قراردادهای مربوط به خدمات تأمین تجاری را به اسپیساکس و اوربیتال ساینسز کورپوریشن پرداختکرد. اسپیساکس از موشک فالکن ۹ و فضاپیمای دراگن استفاده کرد. اوربیتال ساینسز هم از موشک آنتارس و فضاپیمای سیگنوس استفاده کرد. نخستین مأموریت تأمین دراگن در مه ۲۰۱۲ انجام شد. نخستین مأموریت تأمین سیگنوس هم در سپتامبر ۲۰۱۳ انجام گرفت. امروزه برنامه سیآراس برطرف کردن تمام نیازهای ترابری آیاساس را، به جز چند مأموریت خاص که توسط فضاپیمای ترابری خودکار اروپایی و فضاپیمای ترابری اچ-۲ انجام میشود، بر عهده دارد.
|
[
"کدام برنامه مسئول برطرف کردن تمام نیازهای ترابری آیاساس است؟",
"اسپیساکس از کدام موشک استفاده میکند؟",
"اوربیتال ساینسز از کدام فضاپیما استفاده میکند؟",
"نخستین مأموریت تأمین دراگن در چه سالی انجام شد؟",
"دراگن چیست؟"
] |
ناسا
|
در سال ۲۰۱۰ و زمانی که ناسا برندگان نخستین فاز این برنامه را اعلام کرد، مجموعاً مبلغ ۵۰ میلیون دلار میان پنج شرکت آمریکایی تقسیم شد. هدف از این پاداش، رشد تحقیق و توسعه در زمینه پروازهای فضایی بشری و فناوریهای مربوط به آن در بخش خصوصی بود. در سال ۲۰۱۱، برندگان فاز دوم این برنامه معرفی شده و ۲۷۰ میلیون دلار میان چهار شرکت تقسیم شد. در سال ۲۰۱۲، برندگان فاز سوم معرفی شدند و ناسا ۱٫۱ میلیارد دلار را میان سه شرکت تقسیم کرد تا سامانههای حملونقل دارای سرنشین خود را توسعه دهند. برندگان آخرین فاز در سال ۲۰۱۴ معرفی شدند. فضاپیمای دراگن۲ اسپیساکس، که قرار است با فالکن ۹ وی۱٫۱ پرتاب شود، قراردادی به ارزش ۲٫۶ میلیارد دلار دریافت کرد و سی اس تی-۱۰۰ متعلق به بوئینگ، که قرار است با اتلس ۵ پرتاب شود، قراردادی به ارزش ۴٫۲ میلیارد دلار دریافت کرد. ناسا انتظار دارد که این فضاپیماها در سال ۲۰۱۹ حملونقل انسان به آیاساس را آغاز کنند.
|
[
"ناسا چند میلیون دلار بین شرکتهای آمریکایی پخش کرد؟",
"هدف از پاداش دادن ناسا به شرکتهای آمریکایی چه بود؟",
"فضاپیمای دراگن۲ اسپیساکس با کدام موشک پرتاب میشود؟",
"نام شرکتهای آمریکایی که ناسا به آنها پاداش داد، چه بود؟"
] |
ناصرالدینشاه
|
ناصرالدینشاه (۲۵ تیر ۱۲۱۰ – ۱۲ اردیبهشت ۱۲۷۵) که پیش از دوران پادشاهی ناصرالدین میرزا خوانده میشد، معروف به «قبلهٔ عالم»، «سلطان صاحبقران» و بعد از کشته شدن توسط میرزا رضای کرمانی «شاه شهید»، چهارمین شاه از دودمان قاجار ایران بود. او با نزدیک به ۵۰ سال پادشاهی، پس از شاپور دوم ساسانی و تهماسب اول صفوی طولانیترین دورهٔ پادشاهی در میان تمامی شاههای تاریخ ایران را داراست. او به افتخار نیم قرن سلطنت بر ایران، خود را صاحبقران نامید. او همچنین نخستین پادشاه ایران بود که خاطرات خود را نوشت. همچنین، ناصرالدینشاه اولین پادشاه ایرانی بود که در رأس هیئت حاکمه برای بازدید از تمدن و تکنولوژی غرب عازم اروپای نوین شد. او اولین صدراعظم خود، امیرکبیر را کشت و سید محمدعلی، مؤسس آئین بابی را نیز توسط امیرکبیر اعدام کرد. ناصرالدینشاه در سال ۱۲۷۵ خورشیدی و در آستانه مراسم پنجاهمین سال پادشاهیاش به ضرب گلوله در سن ۶۵ سالگی ترور شد. او را در حرم عبدالعظیم حسنی در شهر ری در جنوب شهر تهران به خاک سپردند.
|
[
"چهارمین شاه از دودمان قاجار ایران چه کسی بود؟",
"ناصرالدینشاه توسط چه کسی کشته شد؟",
"ناصرالدینشاه پیش از دوران پادشاهی چه نامی داشت؟",
"ناصرالدینشاه به چه القابی معروف بود؟",
"ناصرالدینشاه پس از کدام پادشاهان طولانیترین دوره پادشاهی در میان تمامی شاههای تاریخ ایران داراست؟",
"ناصرالدینشاه چند سال در ایران حکومت کرد؟",
"شاپور دوم ساسانی چند سال پادشاهی کرد؟",
"ناصرالدینشاه به چه دلیل خود را صاحبقران نامید؟",
"نخستین پادشاه ایران که خاطرات خود را نوشت چه کسی بود؟",
"ناصرالدینشاه به چه دلیلی عازم اروپای نوین شد؟",
"اولین صدراعظم ناصرالدینشاه چه کسی بود؟",
"ناصرالدینشاه چگونه کشته شد؟",
"ناصرالدینشاه در چند سالگی از دنیا رفت؟",
"ناصرالدینشاه را در کجا به خاک سپردند؟",
"مؤسس آئين بابی چه کسی بود؟",
"ناصرالدینشاه چه کسی را توسط امیرکبیر اعدام کرد؟",
"ناصرالدینشاه به چه دلیلی امیرکبیر را کشت؟",
"میرزا رضای کرمانی به چه دلیل ناصرالدینشاه را ترور کرد؟",
"تهماسب اول صفوی چند سال در ایران حکومت کرد؟",
"تهماسب اول صفوی چگونه از حکومت برکنار شد؟"
] |
ناصرالدینشاه
|
حضور ملکجهان خانم در آن روستا احتمالاً برای گریز از ابتلا به وبا پس از شیوع آن در تبریز بود. در زمان تولد ناصرالدینمیرزا، پدرش به همراه عباسمیرزا در خراسان مشغول مطیع کردن قبایل سنی بود. محمدمیرزا در همان زمان پیروزی بزرگی به دست آورد و ۲۰٬۰۰۰ ایرانی شیعه را که توسط سنیان اسیر شده بودند را آزاد ساخت. به جهت افتخار به همین پیروزی بود که او، به جای یک نام اجدادی، نام پسر تازه متولد شده خود را «ناصرالدین» نهاد. فتحعلیشاه که در آن زمان در مرکز ایران بود، اضافه شدن عضوی جدید به خانواده سلطنتی را با میگساری جشن گرفت. در طی ۴ سال آینده و با مرگ پیاپی فرزندان خردسال محمدمیرزا، ناصرالدینمیرزا به بزرگترین پسر باقی مانده او تبدیل و نتیجتاً در آینده ولیعهدش شد. به جز ناصرالدین شاه، از میان فرزندان محمدمیرزا و ملکجهان خانم تنها عزتالدوله بود که تا بزرگسالی زنده ماند.
|
[
"در زمان تولد ناصرالدینمیرزا پدرش به چه کاری مشغول بود؟",
"نام مادر ناصرالدینشاه قاجار چه بود؟",
"نام پدر ناصرالدینشاه قاجار چه بود؟",
"محمدمیرزا چند ایرانی شیعه را که توسط سنیان اسیر شده بودند را آزاد ساخت؟"
] |
ناصرالدینشاه
|
محمدشاه در تابستان ۱۲۱۵ هـ ق ناصرالدین را به پایتخت فراخواند. در آن هنگام او نزدیک پنج سال بود که پدرش را ندیده بود. در تابستان ۱۲۶۱ هـ ق ولیعهد سیزده ساله، با دخترعموی پدرش، گلین، ازدواج کرد. نخستین ازدواج ناصرالدین، به معنای رسیدن او به سن بلوغ بود که ضرورت انتصاب نایبالسلطنه را از بین میبرد، چرا که دیگر ولیعهد صغیر محسوب نمیشد. در ۱۲۶۳ هـ ق بهمن میرزا به روسیه فرار کرد و محمدشاه، ناصرالدین را به درخواست خودش حاکم آذربایجان کرد. در این مدت ولیعهد با مسائل جدی حکمرانی آشنا شد. در همین زمان، باب را به فرمان حاجی میرزا آقاسی برای محاکمه و تفتیش عقاید به تبریز آوردند و مجلس محاکمه در حضور ناصرالدین صورت گرفت.
|
[
"ناصرالدین چند ساله بود که با دختر عموی پدرش ازدواج کرد؟",
"نام نخستین همسر ناصرالدین شاه چه بود؟",
"محمدشاه در چه تاریخی ناصرالدین را به پایتخت فراخواند؟",
"چه کسی ناصرالدین را حاکم آذربایجان کرد؟",
"پایتخت محمدشاه چه شهری بود؟"
] |
ناصرالدینشاه
|
در سپیده دم بامداد روز ۸ شوال ۱۲۶۸ هنگامی که ناصرالدین شاه از کاخ ییلاقی نیاوران عازم شکار بود، گروهی از بابیان که توسط شیخ علی عظیم مأمور شده بودند، در فاصله کوتاهی از کاخ به شاه حمله کردند. آنان عریضه به دست به موکب شاه که تنها به اتفاق چند تن ملازم رکاب پیش میراند، نزدیک شدند و جبران وهنی را خواستند که با کشته شدن سید علیمحمد باب به کیش آنان وارد شده بود. به ترتیب سه تن از آنان سه تیر شلیک کردند که تیر دوم شاه را مجروح ساخت. در زد و خوردی که پیشآمد قراولان شاه یک تن از مهاجمان را کشتند و دو تن را دستگیر کردند.
|
[
"در سپیده دم بامداد روز ۸ شوال ۱۲۶۸ چه کسانی به ناصرالدین شاه حمله کردند؟",
"در سپیده دم بامداد روز ۸ شوال ۱۲۶۸ ناصرالدینشاه از کدام کاخ عازم شکار بود؟"
] |
ناصرالدینشاه
|
مهدعلیا، شاه را به دست داشتن میرزا آقاخان نوری در سوء قصد مظنون کرد و میرزا آقاخان برای مبری ساختن خود از تهمت، شدت عمل به خرج داد و بابیان را بهطور گسترده سرکوب و دستگیر ساخت. از جمله این دستگیرشدگان بهاءالله بود که توسط سفارت روسیه به ایران تحویل داده شد. متعاقباً تعدادی از دستگیرشدگان به دست صاحب منصبان دولتی سپرده شدند تا کشته شوند. قرةالعین نیز در این ماجرا کشته شد. او که از سال ۱۲۶۵ هجری قمری دستگیرشده بود، در زمان سوء قصد در منزل کلانتر تهران محبوس بود ولی دو هفته بعد از واقعه استنطاق و اعدام شد.
|
[
"میرزا آقاخان به چه دلیل بابیان را به طور گسترده سرکوب و دستگیر ساخت؟",
"در ماجرای حمله به کاخ نیاوران چه کسی توسط سفارت روسیه به ایران تحویل داده شد؟",
"قرةالعین که بود؟",
"قرةالعین در چه تاریخی دستگیر شد؟",
"بابیان چگونه فرقهای بودند؟"
] |
ناصرالدینشاه
|
ناصرالدین شاه که در ۱۲۶۶ هجری قمری نخستین ولیعهد خود سلطان محمود میرزا را از دست داده بود، دو هفته پس از سوء قصد سلطان معین الدین میرزا را به ولیعهدی برگزید؛ ولی همچنان به دلیل سن کم معین الدین میرزا، او نتوانست شاه شود. اگر ناصرالدین شاه در میگذشت، نایب السلطنهای نیاز بود تا امور سلطنت را از طرف شاه صغیر در دست بگیرد. سفرای روسیه و بریتانیا در این مورد عباس میرزا ملک آرا، برادر ناتنی شاه را شایسته این مقام میدانستند. در این زمان شاه و مهدعلیا فرصت را برای از میان برداشتن عباس میرزا غنیمت شمردند و مدتی پس از سوء قصد، عباس میرزا را به دست داشتن در ماجرا متهم کردند. به منظور تنبیه عباس میرزا، شاه نخست تصمیم گرفت او را نابینا کند، ولی با هشدار سفیران روسیه و انگلیس به زندانی کردن او رضایت داد. اما در نهایت وی را به عراق عرب تبعید کرد.
|
[
"نخستین ولیعهد ناصرالدینشاه چه نام داشت؟",
"ناصرالدین شاه در چه سالی نخستین ولیعهد خود را از دست داد؟",
"به چه دلیل معینالدین میرزا نتوانست شاه شود؟",
"برادر ناتنی ناصرالدینشاه چه نام داشت؟",
"مهدعلیا که بود؟",
"به چه دلیل نخستین ولیعهد ناصرالدینشاه از دنیا رفت؟"
] |
ناصرالدینشاه
|
در نهایت ماجرای پناهندگی یکی از باجناغهای ناصرالدین شاه، میرزا هاشم نوری، به سفارت بریتانیا در تهران در سال ۱۲۷۲ قمری منجر به قطع روابط دو کشور شد. هاشم خان همسرش پروین خانم خواهر تاجالدوله (یکی از همسران عقدی شاه) را هم به همراه خود به سفارت برد. زن و شوهر مدتها در قلهک در چادری در کنار چادر چارلز موری وزیرمختار بریتانیا زندگی کردند و در تهران نیز محل زندگی آنان خانهای در مجاورت سفارت بود. این ماجرا منجر به شدت گرفتن شایعاتی در تهران درباب روابط عاطفی پنهان پروین خانم با موری شد. شاه پس از آنکه از چند مجتهد فتوا گرفت، دستور داد پروین خانم را به دستاویز جلوگیری از فحشا به خانه برادرش برده و بازداشت کنند. در برابر موری از جمع دیگری از مجتهدین فتوا گرفت و خدمه سفارت را برای استرداد پروین خانم اعزام کرد، ولی با این عمل بر شایعات پیشین دامن زد. موری در مقابل مقاومت شاه در استرداد پروین خانم شاه را تهدید به قطع روابط بین دو کشور کرد؛ تصمیمی که در ۱۷ ربیعالاول ۱۲۷۲ با پایین کشیدن پرچم بریتانیا از سفارت عملی شد.
|
[
"در سال ۱۲۷۲ چه عاملی منجر به قطع روابط ایران و بریتانیا شد؟",
"نام همسر میرزا هاشم نوری چه بود؟",
"در چه تاریخی پرچم بریتانیا از سفارت در ایران پایین کشیده شد؟",
"چارلز موری که بود؟",
"تاجالدوله چندمین همسر ناصرالدینشاه بود؟",
"میرزا هاشم نوری چند فرزند داشت؟"
] |
ناصرالدینشاه
|
در تابستان ۱۲۷۷ قحطی برای نخستین بار در مقیاس وسیع در ایران پدید آمد. ناآرامیها در پاسخ به کمبود و گرانی آذوقه ابتدا از تهران و تبریز شروع شد و به تدریج سراسر ایران را درنوردید. خشم مردم از مضیقهها، مستقیماً متوجه شاه و سوء حکومت او بود. برای گریز از این وضعیت، ناصرالدین شاه در نوروز سال ۱۲۸۲ هجری قمری میرزا محمدخان قاجار را با لقب جدید «سپهسالار اعظم» به مقامی «مرادف» صدارت منصوب کرد و خود به دنبال سرگرمی محبوبش، شکار، راهی مازندران شد. اما در غیاب شاه ناآرامیها دیگر بار شدت گرفت. او به ناچار بازگشت و برای بار دوم مقام صدارت را باطل اعلام کرد و ترتیبات پیشین را برقرار ساخت.
|
[
"در چه سالی در ایران قحطی شد؟",
"ناآرامیها در پاسخ به کمبود و گرانی آذوقه ابتدا در کدام شهرهای ایران شروع شد؟",
"ناصرالدینشاه چه کسی را در سال ۱۲۸۲ هجری قمری به مقامی «مرادف» صدارت منصوب کرد ؟",
"ناصرالدین شاه به چه کسی لقب سپهسالار اعظم داد؟",
"سرگرمی محبوب ناصرالدینشاه چه بود؟",
"ناصرالدینشاه چه شهری را به عنوان پایتخت خود انتخاب کرد؟"
] |
ناصرالدینشاه
|
ناصرالدین شاه در سال ۱۲۹۰ به پیشنهاد سپهسالار عازم سفر به اروپا شد. سپهسالار قصد داشت پیشرفت کشورهای اروپایی را به شاه نشان دهد و ضعف ایران را در برابر آنان برای او آشکار کند. مدتی پیش از سفر، علما مأمور شدند تا محاسن سفر شاه را به مردم گوشزد کنند. شاه به غیر از رجال و ملازمان، تعدادی از زنان حرمسرا را نیز به همراه برد. در میان این افراد انیسالدوله یکی از همسران شاه از طبقه فرودست که پس از مرگ جیران مورد توجه شاه قرار گرفته بود نیز حضور داشت. به زودی زنان مشکلاتی در طول سفر پیش آوردند و شاه ناچار شد آنان را به همراه تعدادی از ملازمان که وجودشان مناسب چنین مسافرتی نبود از مسکو به تهران بازگرداند.
|
[
"ناصرالدین شاه به پیشنهاد چه کسی در سال ۱۲۹۰ به اروپا سفر کرد؟",
"سپهسالار از اعزام ناصرالدین شاه به اروپا چه قصدی داشت؟",
"ناصرالدینشاه چه کسانی را با خود به اروپا برد؟",
"پس از مرگ جیران چه کسی مورد توجه ناصرالدینشاه قرار داشت؟",
"زنان حرمسرای ناصرالدینشاه چه مشکلاتی را در سفرشان به اروپا به وجود آوردند؟"
] |
ناصرالدینشاه
|
پس از روسیه شاه از راه ویلنا و کونیگسبرگ به برلین رفت و پس از ملاقات با ویلهلم یکم، امپراتور آلمان و بیسمارک، صدراعظم آن کشور، از راه فرانکفورت، کلن و آخن عازم بلژیک شد. در بروکسل، لئوپولد دوم، پادشاه بلژیک، از او استقبال کرد. چند روز بعد هیئت مهمانداران انگلیسی وارد پایتخت بلژیک شدند و شاه را به انگلستان بردند. در انگلستان، ناصرالدین شاه از بدو ورود به بندر دوور تا پای پلههای کاخ باکینگهام از طرف پسران ملکه ویکتوریا و بعضی رجال درباری مورد استقبال قرار گرفت و سه روز پس از ورود به لندن، به ملاقات ملکه رفت. در این ملاقات ملکه تا پای پله کاخ به استقبال شاه آمد. شاه همچنین از طرف ملکه به دریافت نشان بند جوراب، بالاترین نشان افتخار انگلستان مفتخر شد. پس از بریتانیا از راه دریای مانش به فرانسه رفت و در پاریس با پاتریس دو مک ماهون، رئیسجمهور فرانسه، ملاقات کرد و سپس از راه سوئیس و ایتالیا عازم وین شد. در ایتالیا با ویکتور امانوئل دوم ملاقات داشت و در وین مورد استقبال رسمی فرانسوا ژوزف قرار گرفت.
|
[
"ناصرالدینشاه در برلین با چه کسی ملاقات کرد؟",
"در بروکسل چه کسی از ناصرالدینشاه استقبال کرد؟",
"در انگلستان ناصرالدین شاه مورد استقبال چه کسانی قرار گرفت؟",
"ناصرالدینشاه از طرف ملکه انگلستان به چه نشانی مفتخر شد؟",
"ناصرالدینشاه چگونه از انگلستان به فرانسه رفت؟",
"ناصرالدینشاه در فرانسه چه کسی را ملاقات کرد؟",
"ناصرالدینشاه در کدام کشور با ویکتور امانوئل دوم ملاقات داشت؟",
"ناصرالدین شاه چگونه به وین رسید؟",
"ناصرالدین شاه در نخستین سفر خود به اروپا چند روز در این قاره اقامت داشت؟",
"نخستین رئيس جمهور فرانسه چه کسی بود؟",
"ناصرالدینشاه در وین مورد استقبال چه کسی قرار گرفت؟",
"فرانسوا ژوزف که بود؟"
] |
ناصرالدینشاه
|
در زمان بازگشت شاه از اروپا، مردم تهران شورش کردند و خواهان لغو امتیازنامه رویتر شدند. انیسالدوله و جمعی از علما و شاهزادگان نیز با آنان همراه شدند و برای عزل سپهسالار تلاش کردند. هنگامی که ناصرالدین شاه وارد انزلی شد، نامهها و عرایض دربار و علمای تهران به نظر شاه رسید که در آن اشتباهات سپهسالار را - در راس همه اعطای امتیازنامه به رویتر - برشمرده و خواستار عزل او شده بودند. سرانجام سپهسالار به دستور شاه استعفاء داد و به حکومت گیلان فرستاده شد. شاه مستوفیالممالک را از تبعید به دربار خواند و در شعبان ۱۲۹۰ سپهسالار را نیز از گیلان خواست و به وزارت امورخارجه منصوبش ساخت و وی را مأمور فسخ امتیازنامه رویتر کرد. در شوال همین سال وزارت جنگ نیز به دستور شاه به سپهسالار تعلق گرفت و از این تاریخ تا ۱۲۹۷ هجری قمری امور دولت بهطور مشترک میان او و مستوفیالممالک تقسیم شده بود.
|
[
"در زمان بازگشت ناصرالدینشاه از اروپا مردم ایران خواهان لغو کدام امتیاز شدند؟",
"سپهسالار پس از استعفاء به حکومت کدام شهر فرستاده شد؟",
"ناصرالدینشاه چه کسی را مأمور فسخ امتیاز رویتر کرد؟",
" مستوفیالممالک که بود؟",
"ناصرالدینشاه در چه سالی سپهسالار را نیز از گیلان خواست و به وزارت امورخارجه منصوبش ساخت ؟",
"مفاد امتیاز رویتر چه بود؟"
] |
ناصرالدینشاه
|
در سال ۱۲۹۵ هجری قمری شاه باردیگر به فکر مسافرت به اروپا افتاد. او اعلام کرد این بار بهطور ناشناس و به خرج خود سفر خواهد کرد تا بتواند مراتب واقعی ترقی اروپا را که در سفر پیشین به دلیل تشریفات رسمی و پذیرایی دولتها از نظرش پنهان مانده بود، ببیند. روزنامهها و دربارهای اروپایی سفر شاه را با چنین شرایطی مورد تحسین قراردادند؛ ولی ناصرالدین شاه به زودی تصمیمش را عوض کرد و تمایل یافت از طرف دولتها از او پذیرایی شود. شاه در این سفر از مسکو، سنت پترزبورگ، وین، برلین و پاریس دیدار کرد و در رجب ۱۲۹۵ به ایران بازگشت. رهاورد شاه از سفر دوم، بریگاد قزاق و پلیس بود که مدتی پس از بازگشت او، به دست نظامیان روسی و اتریشی ایجاد شدند.
|
[
"رهاورد ناصرالدینشاه از سفر دومش به اروپا چه بود؟",
"بریگاد قزاق و پلیس در ایران توسط چه کسانی ایجاد شد؟",
"ناصرالدینشاه در سفر دومش به اروپا از چه شهرهایی دیدار کرد؟",
"ناصرالدینشاه درچه سالی برای دومین بار به اروپا رفت؟",
"سفر دوم ناصرالدینشاه به اروپا چند روز طول کشید؟",
"ناصرالدین شاه چند فرزند پسر داشت؟"
] |
ناصرالدینشاه
|
مهمترین رویدادهایی که در دوران قاجار بر نظام دادرسی و قضاوت کشور، تأثیرگذار بود را باید شکست ایران از روسیه و انعقاد قرارداد ترکمانچای دانست. بر اساس فصل هفتم معاهده صلح ترکمانچای صلاحیت دادگاههای ایران متأثر از کاپیتولاسیون قرار گرفت و اتباع بیگانه به کلی از رسیدگی و محاکمه در دادگاههای ایران مصون شدند. یکی از اقدامات ناصرالدین شاه در نظام قضائی کشور که از نظر بعضی مورخان، «اصلاح» لقب گرفته، الگوگیری از سیستم دادرسی کشورهای اروپایی و اجرایی آن در نظام قضایی ایران بود. ناصرالدین شاه پس از سفرهای اروپایی خود درصدد بود تا همه ارگانها و تشکیلات حکومتی را به سبک اروپا تغییر دهد و به تعبیر خودش آنها را «فرنگی» سازد. از جمله گامهای مهم او در راه آنچه که مورخان از آن به عنوان «اصلاح سیستم قضا در ایران» یاد کردهاند، انتخاب «میرزا حسین قزوینی مشیرالدوله» به وزرات عدلیه در ۱۲۸۷ق شهریور ۱۲۴۹ ش بود.
|
[
"مهمترین رویدادهایی که در دوران قاجار بر نظام دادرسی و قضاوت کشور، تأثیرگذار بود چه بود؟",
"ناصرالدینشاه چه کسی را به وزارت عدلیه انتخاب کرد؟",
"مفاد قرداد ترکمنچای چه بود؟",
"یکی از اقدامات ناصرالدین شاه در نظام قضائی کشور که از نظر بعضی مورخان، «اصلاح» لقب گرفته،چه بود؟",
"ناصرالدین شاه پس از سفرهای اروپایی در صدد چه بود؟",
"میرزا حسین قزوینی مشیرالدوله چند سال وزیر عدلیه بود؟"
] |
ناصرالدینشاه
|
امینالسلطان علیرغم میل شاه، امتیاز بانک شاهنشاهی ایران را از ناصرالدین شاه گرفت و با او به سومین سفر فرنگستان رفت. در این سفر شاه قرارداد رژی را به جرالد تالبوت داد و امتیاز لاتاری را به میرزا ملکم خان ناظمالدوله، سفیر ایران در لندن، واگذار کرد. شاه مدتی پس از بازگشت از سفر فرنگستان، در ۱۳۰۸ هجری قمری، بر قرارداد رژی دستینه گذاشت و امتیاز لاتاری را به بهانه مغایرت لاتاری با دستورهای شرع اسلام لغو کرد. قرارداد رژی بهانهای به دست مردم داد تا اعتراض خود را به هرج و مرج و فساد با قیامی در مخالفت با واگذاری این امتیاز ابراز کنند. قیام تنباکو، که با فتوای میرزا حسن شیرازی مبنی بر حرمت استعمال توتون و تنباکو همراه شد، در تهران به شورش عمومی انجامید. در اندرون کاخ گلستان نیز، انیسالدوله به پیروی از حکم شیرازی، شرب قلیان را در محوطه حرم ممنوع اعلام کرد. سرانجام شاه و صدر اعظم تسلیم شدند و شاه در ۱۶ جمادیالاول ۱۳۰۹ دستور لغو امتیازنامه را صادر کرد.
|
[
"چه کسی امتیاز بانک شاهنشاهی ایران را از ناصرالدین شاه گرفت ؟",
"ناصرالدینشاه در سومین سفر خود به فرنگ چه اقداماتی کرد؟",
"ناصرالدین شاه به چه دلیل قرارداد لاتاری را لغو کرد؟",
"در کاخ گلستان چه کسی به پیروی از حکم شیرازی، شرب قلیان را در محوطه حرم ممنوع اعلام کرد؟ ",
"ناصرالدین شاه در چه تاریخی دستور لغو امتیاز تنباکو را صادر کرد؟",
"کاخ گلستان در کدام خیابان تهران قرار دارد؟",
"میرزا حسن شیرازی که بود؟"
] |
ناصرالدینشاه
|
در سال ۱۳۰۷ قمری، ناصرالدین شاه آمینه اقدس را که بینایی چشمانش را از دست داده بود، برای معالجه به وین فرستاد. این نخستین بار بود که یکی از همسران شاه بدون او به فرنگستان میرفت و همین موجب شد که شاه مورد انتقاداتی قرار گیرد و در بین عوام شعرهایی در نقد این تصمیم شاه رایج گردد. پس از صرف هزینههای بسیار آمینه اقدس همچنان نابینا به ایران بازگشت، اما شاه همچنان جواهرات خود را به او سپرد و چنان وانمود کرد که گویی هنوز سالم و بینا و مورد علاقه اوست. زبیده خانم در ۱۷ ذی الحجه ۱۳۱۱ بر اثر سکته درگذشت و شاه در اندوه مرگ او سوگواری بسیار کرد.
|
[
"ناصرالدینشاه چه کسی را برای معالجه به وین فرستاد؟",
"چه تصمیمی موجب شد تا ناصرالدینشاه مورد انتقاداتی قرار گیرد و در بین عوام شعرهایی در نقد این تصمیم شاه رایج گردد؟",
"زبیده خانم در چه تاریخی از دنیا رفت؟",
"زبیده خانم چگونه درگذشت؟"
] |
ناصرالدینشاه
|
مقارن ایام بیماری آمینه اقدس، شاه به دختر باغبانباشی باغ اقدسیه - باغی که متعلق به آمینه اقدس بود - دلبستگی یافت و او را به ازدواج موقت خود درآورد. به گفته بعضی شاه از آن رو به خانم باشی علاقهمند شده بود که چشمانش شباهت زیادی به چشمان جیران داشت. با فوت زبیده خانم، امینالسلطان که حامی خود را در حرمخانه از دست داده بود، به دنبال متحدی جدید گشت و با خانم باشی همدست شد. دلبستگی شاه به خانم باشی، اغلب با ناز و اعراض او از وصال پاسخ میگرفت و ناصرالدین شاه، که دیگر تعصبی در حفظ حریم اندرونی نشان نمیداد، از او نزد پیشخدمتان بیرونی گلایه میکرد و امینالسلطان را برای شفاعت پیش خانم باشی میفرستاد. پس از مدتی، شاه به خواهر دوازده ساله خانم باشی، ماهرخسار، ابراز علاقه کرد. برخلاف خواهر بزرگتر ماهرخسار صادقانه به شاه اظهار عشق میکرد. خانم باشی که محبت شاه را به خواهر کوچکتر خود میدید، به بدسریاش میافزود و ماهرخسار را آزار میداد و از دیدن شاه منعش میکرد. ماهرخسار آزارهای خانم باشی را برای ناصرالدین شاه بازمیگفت و از این راه شاه را بیش از پیش شیفته خود میساخت.
|
[
"اولین همسر ناصرالدینشاه چه نام داشت؟",
"ناصرالدینشاه به چه دلیلی عاشق خانم باشی شده بود؟",
"با فوت چه کسی امینالسلطان حامی خود را در حرمخانه از دست داده بود؟",
"امینالسطان یا چه کسی همدست شده بود؟",
"نام خواهر دوازده ساله خانم باشی چه بود؟",
"امینالسلطان که بود؟"
] |
ناصرالدینشاه
|
در آستانهٔ مراسم پنجاهمین سال تاجگذاری در سال ۱۲۷۵ هجری خورشیدی (۱۷ ذیالقعده۱۳۱۳ هجری قمری) به دست میرزا رضای کرمانی یکی از پیروان سید جمال الدین اسدآبادی و به تحریک او در حرم شاه عبدالعظیم در شهر ری ترور شد. او در هنگام ترور پنجاهمین سالگرد سلطنت خویش را جشن میگرفت. وی در زیارتگاه شاه عبدالعظیم در شهر ری در نزدیکی تهران دفن است. سنگ قبر یک پارچهٔ مرمری وی که تمثال کامل وی بر آن حکاکی شده هماکنون در موزهٔ کاخ گلستان در تهران نگهداری میشود و به یکی از شاهکارهای کندهکاری دوره قاجار معروف است.
|
[
"میرزا رضای کرمانی پیرو چه کسی بود؟",
"ناصرالدینشاه در کجا ترور شد؟",
"پنجاهمین سال تاجگذاری ناصرالدینشاه چه سالی بود؟",
"سنگ قبر ناصرالدینشاه در کجا نگهداری میشود؟",
"سنگ قبر ناصرالدینشاه چگونه بود؟",
"ناصرالدینشاه چه اقدامات مهمی را در زمان پادشاهی خود انجام داد؟"
] |
ناصرالدینشاه
|
گرچه در دوران سلطنت او، بهشمار عناوین روزنامهها افزوده شد (پیشتر تنها روزنامهای که در ایران منتشر میشد کاغذ اخبار بود) اما تمام این روزنامهها دولتی بودند. او انتشار روزنامه دولتی وطن (La Patrie) را که در زمان صدارت میرزا حسین خان مشیرالدوله به زبان فرانسه چاپ شد، پس از یک شماره متوقف کرد، چرا که سرمقاله آن دم از آزادی و برابری میزد. به فرمان او نخستین اداره سانسور مطبوعات در ایران تأسیس شد. این اداره در سال ۱۸۷۳ دایر شد و وظیفه داشت تمام روزنامهها و کتابها را پیش از چاپ بررسی کند و جلو ورود روزنامههای فارسیزبان چاپ خارج را بگیرد.
|
[
"چه روزنامهای بیشتر در زمان ناصرالدینشاه منتشر میشد؟",
"ناصرالدینشاه کدام اداره را در ایران تأسیس کرد؟",
"اداره سانسور مطبوعات در چه سالی تأسیس شد؟",
"اداره سانسور مطبوعات در ایران چه وظیفهای داشت؟",
"رئيس روزنامه کاغذ اخبار چه کسی بود؟"
] |
ناصرالدینشاه
|
امیرکبیر در سال سوم سلطنت ناصرالدین شاه (۱۲۶۶ هـ. ق) تصمیم به تأسیس دارالفنون گرفت. پس از عزل امیرکبیر، جاستین شیل وزیر مختار انگلیس در ایران و به اغوای او میرزا آقاخان نوری سعی بسیار کردند که دارالفنون گشایش نیابد؛ زیرا شیل عصبانی بود که چرا معلمین از اتباع یا طرفداران سیاست انگلیس انتخاب نشدهاند. اما ناصرالدین شاه چون نامهای درباب استخدام این معلمان به فرانتس یوزف یکم، امپراتور اتریش، نوشته بود و راضی به مراجعت دادن آنها نبود، اصرار در افتتاح دارالفنون کرد. دوهفته پس از افتتاح دارالفنون، امیرکبیر در باغ فین کاشان کشته شد.
|
[
"امیرکبیر در چه سالی تصمیم به تأسیس دارالفنون گرفت؟",
"پس از عزل امیرکبیر چه کسانی سعی کردند که دارالفنون گشایش نیابد؟",
"امیرکبیر در کجا کشته شد؟",
"ناصرالدینشاه به چه دلیل اصرار در افتتاح دارالفنون کرد؟",
"چند روز پس از افتتاح دارالفنون امیرکبیر در باغ فین کاشان کشته شد؟",
"امیرکبیر بدست چه کسی کشته شد؟",
"امیرکبیر در چند سالگی کشته شد؟"
] |
ناصرالدینشاه
|
تأسیس مدرسههای خارجی در ایران از زمان محمدشاه و با فعالیت گروههای میسیونر آغاز شده بود. در اواخر دوره ناصرالدینشاه مدرسههای خارجی گسترش بیشتری در ایران یافتند. ناصرالدین شاه که در نخستین سفر اروپا با آدولف کرمیو رئیس اتحاد جهانی آلیانس ملاقات کرده بود، به او قول داد که اجازه فعالیت این مؤسسه در ایران و تأسیس مدارس را بدهد. در سال ۱۳۰۶ قمری دو شعبه از مدرسه آلیانس در تهران و شیراز تأسیس شد. ناصرالدینشاه پس از چند سال به سبب شایعاتی که پیرامون فعالیتهای ضدسلطنتی و ضدمذهبی این مدرسه به وجود آمده بود، مجوز فعالیت آلیانس را لغو کرد. برای جلب اعتماد شاه، مدیر مدرسه، ریاست عالی مدرسه را به شاه اهداء کرد و شاه بازگشایی دوباره آلیانس را پذیرفت. شمار مدارس میسیونری آمریکایی در دوران ناصرالدین شاه افزایش یافت و در تهران و سایر شهرهای ایران مدارس بیشتری تأسیس شد بهطوریکه در سال ۱۲۷۴ خورشیدی، تنها ۱۱۷ مدرسه در شمال غربی ایران (آذربایجان) فعالیت میکردند.
|
[
"تأسیس مدرسههای خارجی در ایران از چه زمانی آغاز شده بود؟",
"مدرسههای خارجی چه زمانی گسترش بیشتری در ایران یافتند؟",
"ناصرالدین شاه که در نخستین سفر اروپا با چه کسی ملاقات کرده بود؟",
"در چه سالی دو شعبه از مدرسه آلیانس در تهران و شیراز تأسیس شد؟",
"ناصرالدینشاه به چه دلیل مجوز فعالیت آلیانس را لغو کرد؟",
"مدیر مدرسه آلیانس برای جلب اعتماد ناصرالدینشاه چه کرد؟",
"در سال ۱۲۷۴ خورشیدی چند مدرسه میسیونری در شمال غربی ایران فعالیت میکردند؟",
"مدارس میسیونری آمریکایی چگونه مدارسی بودند؟",
"ناصرالدینشاه در چه سالی به اروپا سفر کرد؟"
] |
مجلس شورای ملی
|
در دورانهای آغازین مجلس، به احترام فرمان مشروطیت مظفرالدینشاه به مجلس شورای ملی ایران «دارالظفر» یا «عدل مظفر» نیز میگفتند.
|
[
"به چه علت به مجلس شورای ملی ایران دارالظفر میگفتند؟",
"نام دیگر دارالظفر چه بود؟",
"چه کسی فرمان مشروطیت را صادر کرد؟",
"مظفرالدین شاه چند همسر داشت؟"
] |
مجلس شورای ملی
|
پس از امضای فرمان مشروطیت توسط مظفرالدین شاه در مرداد ۱۲۸۵ ش یک مجلس موقت (که از آن با عنوان اولین مجلس مؤسسان نیز نام برده شده) برای تدوین نظامنامه انتخابات مجلس ملی در تهران گشایش یافت. نمایندگان آن عمدتاً تجار، روحانیون، و رؤسای اصناف بازار تهران بودند. بر اساس این قانون انتخابشدگان به شش طبقه تقسیم میشدند: شاهزادگان و قاجارها، روحانیون و طلاب، اعیان و اشراف، تجار داری تجارتخانه معیّن، مالکان با دست کم هزار تومان دارایی و صنعتگران و پیشهوران از صنوف شناخته شده و دارای مغازهای با شرایط مشخص. انتخابشوندگان شامل ۱۵۶ نماینده بودند که از این تعداد ۶۰ کرسی به تهران و ۹۶ کرسی به دیگر ایالات اختصاص داده شده بود. نامزدهای پارلمانی میبایست خواندن، نوشتن و تکلم به زبان فارسی را قادر باشند. مقرر گردید انتخابات ایالتی در دو مرحله انجام شود. در مرحله نخست انجمنهای ایالتی تشکیل و سپس از میان آنها نمایندگانی برای مجلس ملی برگزیده شوند، اما انتخابات در تهران در یک مرحله انجام میشد.
|
[
"چه کسی فرمان مشروطیت را امضاء کرد؟",
"نمایندگان انتخابات مجلس ملی چه کسانی بودند؟",
"انتخاب شوندگان مجلس شورای ملی به کدام طبقات تقسیم میشدند؟",
"نامزدهای انتخابی مجلس شورای ملی چه شرایطی را باید داشته باشند؟",
"مشروطیت را تعریف کنید؟"
] |
مجلس شورای ملی
|
نخستین وظیفه مجلس تنظیم سندی بود که بعداً به قانون اساسی شهرت یافت. مظفرالدین شاه قانون اساسی را در ۹ دی، پنج روز قبل از مرگش، امضا کرد. پس از آن نمایندگان هم خود را مصروف تدوین و تنظیم سند نهایی موسوم به متمم قانون اساسی نمودند. شاه جدید (محمدعلی شاه) ابتدا از تأیید متمم قانون اساس امتناع کرد، اما چون با اعتراض مردم در شهرهای عمده به خصوص تهران، تبریز، اصفهان، شیراز، مشهد، انزلی، کرمانشاه، کرمان و رشت مواجه شد، عقب نشست؛ در مجلس ملی حضور یافت، عهد کرد به قانون اساسی احترام گذارد و مهر سلطنتی را به متمم قانون اساس زد.
|
[
"نخستین وظیفه مجلس شورای ملی چه بود؟",
"چه کسی قانون اساسی را امضاء کرد؟",
"مظفرالدین شاه چه زمانی قانون اساسی را امضاء کرد؟",
"کدام شاه قاجار مهر سلطنتی را به متمم قانون اساسی زد؟",
"با اعتراض مردم کدام شهرها محمدعلی شاه مجبور به تأیید متمم قانون اساسی شد؟",
"محمدعلی شاه چند سال سلطنت کرد؟",
"محمدعلی شاه چندمین پادشاه سلسله قاجار بود؟"
] |
مجلس شورای ملی
|
صبح روز جمعهٔ ۲۷ جمادیالثانی سال ۱۳۲۷ ق برابر ۲۸ تیرماه ۱۲۸۸ ش، پس از فتح تهران پانصد نماینده از میان نمایندگان مجلس اول، نیروهای مجاهدین و بختیاری، بازار و آزادیخواهان گرد آمده، دومین مجلس عالی را تشکیل دادند. تعداد این جمع در حدود سیصد نفر بود و چون شرکت همه این افراد در تدوین لوایح ضروری و بسیار فوری میسر نبود از میان خود چند تن انتخاب کردند تا با دقت پیشنهادها و لوایح ضروری را تنظیم و برای تصویب به مجلس عالی تقدیم کنند. اعضای این هیئت عبارت بودند از: حکیم الملک، مرتضی قلی خان صنیع الدوله، حسینقلی خان نواب، میرزا حسین خان کسمایی رشتی، معز السلطان رشتی (سردار محیی)، میرزا سید محمد امامزاده، مرتضی قلی خان بختیاری، وثوق الدوله، میرزا احمد خان قوام السلطنه، صدر العلماء، سید محمد بهبهانی، مستشارالدوله، وحید الملک، حاج سید نصرالله، نظام السلطان، میرزا یانس، حاج محمد علی تاجر سالار حشمت، عمیدالسلطان، میرزا علی محمد خان، میرزا طاهر، میرزا محمد خراسانی، حاج سید محمد تاجر، میرزا سلیمان خان، عمیدالحکماء، آقا میرزا غفار. هیئت مذکور بعد از ظهر همان روز با توجه به مصالح ملی و مقتضیات کلی لوایح ذیل را که ضرورت تمام داشت تنظیم کرد و از تصویب مجلس عالی گذراند:
|
[
"دومین مجلس عالی را چه کسانی تشکیل دادند؟",
"چه زمانی دومین مجلس عالی تشکیل شد؟",
"نام افرادی که لوایح ضروری را تنظیم و برای تصویب به مجلس عالی تقدیم کردند، چه بود؟",
"تهران توسط چه کسانی فتح شد؟"
] |
مجلس شورای ملی
|
دوره سوم مجلس شورای ملی در ۱۷ محرم ۱۳۳۳ برابر با ۱۴ آذر ۱۲۹۳) توسط احمدشاه قاجار و با حضور شصت و هشت نماینده افتتاح شد. با حذف شرایط نمایندگان، تغییراتی از لحاظ طبقات و مشاغل میان وکلا رخ داد. از جمله آنکه تعداد ملاکین و روحانیون افزایش یافت اما از شمار بازرگانان و صاحبان مشاغل آزاد کاسته شد. تعداد اعضای فراکسیون دموکرات در مجلس سوم به ۳۱ نفر و اعضای اعتدالیون نیز به ۲۹ نفر تقلیل یافت. در این مجلس ۱۴ نفر نیز عضو فراکسیون هیئت علمیه بودند که رهبری آن با سیدحسن مدرس بود. وقتی مجلس سوم شروع به کار کرد جنگ جهانی اول به تازگی آغاز شده بود.
|
[
"دوره سوم مجلس توسط چه کسی افتتاح شد؟",
"دوره سوم مجلس با حضور چند نماینده افتتاح شد؟",
"وقتی مجلس سوم شروع به کار کرد چه اتفاقی در جهان در حال وقوع بود؟",
"تعداد اعضای فراکسیون دموکرات در مجلس سوم چند نفر بود؟",
"سید حسن مدرس زاده کدام شهر است؟"
] |
مجلس شورای ملی
|
دوره چهارم مجلس شواری ملی در اول تیرماه ۱۳۰۰ خورشیدی مطابق با ۱۵ شوال ۱۳۳۹ توسط احمدشاه قاجار گشایش یافت و در ۳۰ خرداد ۱۳۰۲ (۷ ذیقعده ۱۳۴۱) پایان یافت. محافظهکاران (وارثان فرقه اعتدالی) توانستند در مجلس چهارم اکثریت را به دست آورند؛ بیشتر به دلیل آنکه رقیبان اصلاحطلبشان در روزهای پرآشوب مجلس ملی سوم قانون انتخاباتی را گذرانده بودند که در آن به کلیه افراد بالغ ذکور حق رأی داده میشد. جالبتر آنکه محافظهکاران سابق در این مجلس نام حزب اصلاحطلب را برخود نهاده بودند. رهبران آن روحانیون بزرگ، تجار توانگر و اشراف زمیندار بودند، اشخاصی همچون سیدحسن مدرس، شاهزاده فرمانفرما، احمد قوام و مرتضی قلیخان بیات. نمایندگان محافظهکار، حداقل در ابتدا، همکاری خوبی با سردار سپه داشتند. آنان با ابقای رضاخان در وزارت جنگ، افزایش بودجه نظامی برای سرکوب شورشهای عشایری و دادن اجازه جمعآوری عواید حکومتی از املاک دولتی و مالیات غیرمستقیم به وزیر جنگ موافقت کردند و هزینه اعزام سالانه شصت افسر قشون برای تحصیل در آکادمیهای نظامی فرانسه را تصویب کردند. اما این همکاری در واپسین روزهای مجلس چهارم کمرنگ شد و رضاخان در انتخابات مجلس پنجم جانب اصلاحطلبان جوان حزب تجدد را گرفت.
|
[
"دوره چهارم مجلس شورای ملی در چه تاریخی پایان یافت؟",
"اکثریت مجلس چهارم را چه کسانی به دست آوردند؟",
"در انتخابات مجلس پنجم رضاخان جانب چه کسانی را گرفت؟",
"محافظهکاران سابق در مجلس چهارم چه نامی را برای خود انتخاب کردند؟",
"رهبران محافظهکاران در مجلس چهارم چه افرادی بودند؟",
"نام افردای که به آکادمیهای نظامی فرانسه فرستاده شدند چه بود؟",
"رضاخان چگونه از حکومت عزل شد؟"
] |
مجلس شورای ملی
|
پنجمین مجلس در تاریخ ۲۲ بهمن ۱۳۰۲ خورشیدی مطابق با ۵ رجب ۱۳۴۲، با توجه به رفتن احمدشاه از ایران، توسط محمدحسنخان برادر کوچکتر و ولیعهد احمدشاه، افتتاح شد و در ۲۲ بهمن ۱۳۰۴ نیز به کارش خاتمه داد. در اواخر مجلس چهارم بین رضاخان و نمایندگان محافظهکار اختلاف افتاد، لاجرم رضاخان با استفاده از ارتش برای دستکاری در انتخابات در بسیاری از حوزههای انتخابیه عشایری توانست اکثریت مؤثری برای احزاب تجدد و سوسیالیست در مجلس جدید فراهم آورد. اکثریت جدید مجلس به رضاخان که اکنون دیگر نخستوزیر شده بود رأی اعتماد داد[نیازمند منبع]. لایحه نظام وظیفه اجباری را تصویب کرد، بودجه دربار را قطع کرد، القاب اشرافی چون الدوله، السلطنه و الممالک را لغو کرد و کلیه مردم را ملزم ساخت شناسنامه بگیرند و نام خانوادگی اختیار کنند. مجلس پنجم همچنین به مذاکره با شرکت استاندارد اویل نیویورک خاتمه داد، به چای، قند و شکر و درآمد مالیات بست تا هزینه راهآهن سراسری را تأمین کند، مقیاس واحدی برای وزن و اندازه در کشور تعیین کرد و تقویم هجری خورشیدی را به جای تقویم قدیمی اسلامی قرار داد و عنوان فرمانده کل قوا را که طبق قانون اساسی مشروطه در صلاحیت شاه بود، به وزیر جنگ اعطا کرد.
|
[
"پنجمین مجلس شورای ملی در چه تاریخی افتتاح شد؟",
"محمدحسنخان چه نسبتی با احمدشاه داشت؟",
"پنجمین مجلس شورای ملی توسط چه کسی افتتاح شد؟",
"در اواخر مجلس چهارم شورای ملی چه اتفاقی افتاد؟",
"رضاخان چگونه توانست اکثریت مؤثری برای احزاب تجدد و سوسیالیست در مجلس جدید فراهم آورد؟",
"در مجلس پنجم چه اقداماتی انجام شد؟",
"احمدشاه پس از ترک ایران به کدام کشور رفت؟",
"رضاخان چند فرزند داشت؟"
] |
مجلس شورای ملی
|
مجالس ششم تا دوازدهم در دوره پادشاهی پهلوی اول برگزار شدند. بنا بر نظر آبراهامیان در مجالس این دوره ترکیب مجلس توسط شخص شاه تعیین میشد و مجلس به صورت نهادی بیتأثیر درآمده بود. معالوصف شاه اصرار داشت که همه اقدامات اجرایی به تصویب قوه مقننه برسد. لاجرم مجلس، هرچند به شکلی تشریفاتی، به کار خود ادامه داد. از مصوبات مهم مجلس ششم الغای کاپیتولاسیون و تأسیس بانک ملی ایران بود. در مجلس هفتم اجازه چاپ و نشر اسکناس از بانک شاهی به بانک ملی منتقل شد. در مجلس هشتم امتیازنامه دارسی ملغی شد. در مجلس نهم قرارداد جدید تنظیمی با شرکت نفت ایران و انگلیس تصویب شد. در دوره دهم مجلس، قانون تشکیل مؤسسه راهآهن دولتی ایران تصویب شد. در دوره یازدهم مجلس، قانون سرشماری عمومی تصویب شد و در همین ایام جنگ جهانی دوم آغاز شد و دولت ایران اعلام بیطرفی کرد. دوره دوازدهم مقارن با وقایع شهریور ۱۳۲۰ و استعفای رضاشاه بود.
|
[
"مجلس ششم تا دوازدهم در دوره پادشاهی کدام سلسله برگزار شد؟",
"در مجالس ششم تا دوازدهم ترکیب مجلس توسط چه کسی تعیین میشد؟",
"مصوبات مهم مجلس ششم چه بود؟",
"تأسیس بانک ملی ایران در مجلس چندم بود؟",
"در مجلس چندم اجازه چاپ و نشر اسکناس از بانک شاهی به بانک ملی منتقل شد؟",
"در مجلس نهم چه قراردادی تصویب شد؟",
"قانون سرشماری عمومی در مجلس چندم تصویب شد؟",
"وقایع شهریور ۱۳۲۰ را شرح دهید؟",
"به چه دلیل رضاشاه استعفا داد؟",
"در جنگ جهانی دوم چه کشورهایی حضور داشتند؟"
] |
مجلس شورای ملی
|
دوره سیزدهم مجلس روز ۲۲ آبان ۱۳۲۰ شروع به کار کرد و در روز اول آذر ۱۳۲۲ به کار خود خاتمه داد. اگرچه انتخابات مجلس سیزدهم در زمان پهلوی اول انجام شده بود و ناگزیر ترکیب مجلس تفاوت چندانی با دورههای قبل نداشت[نیازمند منبع]، معالوصف تحت تأثیر فضای باز سیاسی که پس از استعفای رضاخان به وجود آمده بود به تدریج نمایندگان در چهار گروه یعنی فراکسیون اتحاد ملی، فراکسیون میهن، فراکسیون آذربایجان و فراکسیون عدالت تشکل یافتند. اتحاد ملی گروه بزرگتر بود اما اکثریت نداشت و عناصری از اشراف را نمایندگی میکرد که توانسته بودند در رژیم رضاشاه جایی برای خود باز کنند. رهبری گروه با مرتضیقلیخان بیات بود. حسن اسفندیاری، ریاست مجلس سیزدهم و بالاخره سید احمد بهبهانی از دیگر افراد شاخص این فراکسیون بودند.
|
[
"دوره سیزدهم مجلس در چه تاریخی آغاز شد؟",
"در دوره سیزدهم مجلس نمایندگان از چه گروههایی تشکیل شدند؟",
"رهبری گروه اتحاد ملی با چه کسی بود؟",
"حکومت پهلوی اول در چه تاریخی خاتمه یافت؟"
] |
محیط زیست
|
زیستبومها به لحاظ تاریخی شبیه به مفهوم اکوسیستمها هستند و از مناطق جغرافیایی، عرض جغرافایی، شرایط آب و هوایی مرتبط با محیط زیست بر روی زمین، مانند جمعیت گیاهان، حیوانات و شرایط محیط زندگی شان، اغلب به عنوان اکوسیستم نامیده میشوند. زیست بومها بر مبنای عوامل نظیر ساختار گیاهان (مانند درختان، درختچهها و گیاهان)، انواع برگها (مانند ورقهای عرضی و سوزنی)، فاصله گیاه (جنگل، جنگل، ساوانا) و آب و هوا تعریف میشوند. بر خلاف اکوژنزها، زیست بومها به واسطه ژنتیک، طبقهبندی یا شباهتهای تاریخی تعریف نمیشوند. زیست بومها اغلب با الگوهای خاصی از جانشینی زیستمحیطی و پوشش گیاهی اوج شناخته میشوند.
|
[
"اکوسیستم را تعریف کنید",
"به چه دلیل زیستبومها اغلب به عنوان اکوسیستم نامیده میشوند؟",
"زیست بومها بر مبنای چه عواملی تعریف میشوند؟",
"زیستبومها چگونه شناخته میشوند؟",
"جنگل ساوانا در کدام مناطق کره زمین به فراوانی دیده میشود؟"
] |
محیط زیست
|
مرکز سلامت محیط و کار (اداره کل بهداشت محیط و حرفهای سابق) یکی از مراکز مهم زیرمجموعه معاونت بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران است که تدوین دستورالعملها و اعمال و نظارت بر اجرای مقررات محیط زیست انسانی و بهداشت محیط را در سطح کشور از طریق واحدهای بهداشت محیط معاونتهای بهداشتی دانشگاههای علوم پزشکی و شهرستانهای تابعه را بر عهده دارد. ۴ اداره این مرکز شامل: اداره بهداشت آب و فاضلاب، اداره بهداشت مواد غذایی و بهسازی اماکن، اداره کنترل عوامل محیطی مؤثر بر سلامت و اداره بهداشت مراکز درمانی، ایمنی پرتوها و پسماندها مستقیماً در حوزه محیط زیست انسانی و بهداشت محیط فعال هستند.
|
[
"مرکز سلامت محیط و کار زیر مجموعه چه معاونتی است؟",
"مرکز سلامت محیط و کار تدوین دستورالعملها و اعمال و نظارت بر اجرای مقررات محیط زیست انسانی و بهداشت محیط را در سطح کشور از چه طریق بر عهده دارد؟",
"چهار اداره مرکز سلامت محیط و کار را بنویسید",
"مرکز سلامت محیط و کار در چه سالی تأسیس شد؟"
] |
محیط زیست
|
از اصلیترین عوامل از بین رفتن و تخریب زیستبومها میتوان به: سوزاندن و قطع درختان به منظور تهیه زغال و هیزم، قطع درختان برای تولید الوار و مصالح ساختمانی و صنعتی و گسترش بیرویه شهرها و کارخانهها اشاره کرد. افزایش جمعیت و تغییر سبک زندگی از زمان انقلاب صنعتی مهمترین عامل برای دستاندازی به طییعت و تخریب محیط زیست بودهاست. کاهش کیفیت خاک در ۲۵ سال آتی میتواند تولید غذای جهانی را تا حدود ۱۲ درصد کاهش دهد؛ این امر ممکن است باعث رشد ۳۰ درصدی قیمت جهانی غذا شود. از بین رفتن صخرههای مرجانی به دلیل ورود مواد شیمیایی مضر، دفع فاضلابهای خطرناک در دریا، افزایش دمای آب و صید بیرویه، تعداد ماهیگیران و قایقهای ماهیگیری را کاهش خواهد داد. جنگلزدایی و تخریب جنگلها بر اکوسیستم جنگل، منابع آب شیرین جنگل، کیفیت آب و معیشت مردمی که در جنگلها زندگی میکنند، اثرات منفی میگذارد. افزایش آلودگی آبها، دسترسی به آب شیرین را تحت تأثیر قرار داده و منجر به آلودگی منابع غذایی و تخریب اکوسیستمها میشود و بدین ترتیب پیامدهای نامطلوب فراوانی بر سلامت بشر دارد.
|
[
"اصلیترین عوامل از بین رفتن و تخریب زیستبومها را بنویسید",
"مهمترین عامل برای دستاندازی به طییعت و تخریب محیط زیست چیست؟",
"کاهش کیفیت خاک در ۲۵ سال آتی چه فاجعهای را به بار میآورد؟",
"به چه دلیلی صخرههای مرجانی از بین میرود؟",
"چه عواملی تعداد ماهیگیران و قایقهای ماهیگیری را کاهش خواهد داد؟",
"افزایش آلودگی آبها چه تأثیراتی دارد؟",
"به چه دلیل درختان قطع و سوزانده میشوند؟",
"چه عواملی باعث افزایش کیفیت خاک میشود؟",
"چند درصد از کل آبهای جهان را آب شیرین تشکیل میدهد؟"
] |
نیشابور
|
تلفظ راهنما·اطلاعات(فارسی نوشده از فارسی میانه: نیو شاهپوهر، بهمعنای: شهر نوساختهٔ شاهپور)[پانویس 1] از بزرگترین شهرهای شمال شرق ایران، مرکز شهرستان نیشابور و دومین شهر پرجمعیت استان خراسان رضوی پس از مشهد و سومین شهر بزرگ شرق کشور است. در دامنههای رشته کوه بینالود قرار داشته و از مهمترین مراکز تاریخی، گردشگری، صنعتی کشور و منطقه و تاریخ و فرهنگ ایران است. این شهر یکی از تاریخیترین شهرهای شرق ایران بهشمار میآید. نیشابور بزرگ ترین مرکز سنگ فیروزه جهان است.
|
[
"نیوشاهپور به چه معناست؟",
"دومین شهر پرجمعیت استان خراسان رضوی کدام شهر است؟",
"سومین شهر بزرگ شرق کشور کدام شهر است؟",
"نیشابور در کجا قرار دارد؟",
"بزرگ ترین مرکز سنگ فیروزه جهان کدام شهر ایران است؟",
"ارتفاع رشته کوه بینالود چقدر است؟",
"اولین شهر بزرگ خراسان رضوی کدام شهر است؟"
] |
نیشابور
|
نامهای پرشمار که در جای جای اسناد و متون تاریخی به آنها اشاره شده است، دستاورد حضور پایدار و هموارهٔ نیشابور در گذر دورانهاست. برخی از اینها نام رایج شهر بوده و شماری دیگر عنوانها و لقبهایی است که از سوی اهالی دانش، فرهنگ و سیاست؛ به سبب رویدادها یا ویژگیهایی به این دیار داده شدهاست. رئونت، ابرشهر، نیشاپور و شادیاخ (و مشتقات آنها) نامهایی است که این بوم، در دوره یا دورانهایی از تاریخ به آنها شناخته میشده؛ دهلیز مشرق و مغرب، دارالعلم، کلانشهر مشرقزمین، چشم خراسان، دارالملک، دارالاماره، امالبلاد، شادجهان، ایرانشهر، جهانشهر، خزانه مشرق و معدن فضلا و منبع علما و ... نامهای دیگری است که در توصیف ویژگیهایی از این شهر، در منابع مختلف ثبت گردیدهاست.
|
[
"نیشابور در دورانهای مختلف تاریخی با چه نامهایی شناخته میشد؟",
"برای توصیف ویژگیهای شهر نیشابور از چه نامهایی استفاده میکردند؟",
"علت نامهای پرشمار نیشابور که در جای جای اسناد و متون تاریخی به آنها اشاره شده است،چیست؟",
"نیشابور در چه تاریخی شهر شد؟"
] |
نیشابور
|
رَئِوَنْت (به پارسی میانه: رِیوَنْد) کهنترین نام در اطلاق به حوزهٔ جغرافیایی ناحیهٔ نیشابور است که در نسک ایرانی اَوِستا از آن، سخن رفتهاست. بر پایهٔ روایت ایرانی آغاز آفرینش در نسک بندهش از کوه ریوند (در ناحیهٔ نیشابور خراسان) در شمار ۲۲۴۴ کوهی نام برده شده که از البرز فراز رستند. همچنین در جایی دیگر از همین نسک، در جریان ماجرای نبرد اهریمن با آب؛ به پیدایی دریاچهای به نام سووَر (سوبر یا سوگر) اشاره شده که در ابرشهر بوم (=ناحیهٔ نیشابور) بر سر کوه توس جای دارد. و چنانکه در گزارش رویدادهای دورانهای بعد آمدهاست: آذربرزینمهر در نزدیکی دریاچهٔ سوور و بر روی کوه ریوند قرار داشتهاست. و ابوعبدالله حاکم؛ انوش پسر شیث پسر آدم را نخستین شخصیتی معرفی نموده که کهندژ نیشابور را بر سنگی بزرگ، سفید، مدوّر (دایرهشکل) و املس (نرم و هموار) بنا گذاشت چنانکه مردمان آن روزگار، این بنا را دژ سنگی (قلعهٔ حجریه) میخواندند.
|
[
"کهنترین نام نیشابور چه نامی است؟"
] |
نیشابور
|
پیشدادیها نخستین فرمانروایان ایرانزمین، در دوران اساطیری؛ هوشنگ، تهمورث، جم، فریدون و منوچهر سرشناسترین آنهایند که قهرمانانی همچون آرش، گرشاسب و رستم؛ و دشمنانی همچون افراسیاب و ضحاک دارند. بر پایه نوشتار تاریخ الحاکم، در این دروان؛ شخصیتهایی همچون ذوالایکه، افراسیاب ساحر و ایرج پسر فریدونبر دژ-قلعه نیشابور دست یافته، آن را بازسازی نموده و بر گستره و آبادانی آن افزودهاند؛ اما در دوران منوچهر بود که بر پیرامون کهندژ، خندقی حفر نمودند و آتشکدهای برپای داشتند؛ چنانکه پس از آن، گروش مردمان و آبادانی آن، روزافزون گردید. اما حمدالله مستوفی بنیانگذار نیشابور را تهمورث دیوبند معرفی کردهاست. و بر پایه روایتی ایرانی؛ در روزگار تهمورث بوده که آتشدان پشت گاو اساطیری سریشوگ، به دریا افتاد و سه آتش فروزان در ژرفای دریا درخشان ماندند و آن سه آتش نوپدید: گشنسب، فرنبغ و برزینمهر بودند.
|
[
"نام نخستین فرمانروایان ایرانزمین چه بود؟",
"سرشناسترین افراد در دوران اساطیری ایران چه کسانی بودند؟",
"قهرمانان دوران اساطیری ایران را نام ببرید؟",
"چه کسانی به دژ قلعه نیشابور دست یافته، و بر گستره و آبادانی آن افزودند؟",
"در دوران چه کسی بر پیرامون کهندژ نیشابور خندقی حفر نمودند و آتشکدهای برپای داشتند؟",
"حمدالله مستوفی بنیانگذار نیشابور را چه کسی معرفی کردهاست؟",
"در روزگار چه کسی آتشدان پشت گاو اساطیری سریشوگ، به دریا افتاد؟",
"گشنسب، فرنبغ و برزینمهر چگونه پدید آمدند؟",
"اولین فرمانروای ایران زمین چه کسی بود؟",
"تاریخ الحاکم اثر کیست؟",
"تاریخ الحاکم در چه سالی نوشته شدهاست؟"
] |
نیشابور
|
و سرانجام؛ کیویشتاسب (گشتاسپ)، در پی گرویدن به انوشهروان زرتشت؛ آذر بُرزینمِهر -یکی از این سه آتش بهرام- را که تا آن زمان، در جهان میوزید و از جهانیان، نگاهبانی میکرد؛ بر فراز کوه رِیوَنْد (رَئِوَنْت) (در نزدیکی نیشابور) به دادگاه نشانید (پابرجای کرد). رِیوَنْد، همچنین شهری در نزدیکی نیشابور (و محله و ناحیهای پیوسته به این شهر) است که آن را از پایتختهای اساطیری ایرانزمین و پایتخت گشتاسب دانستهاند. یاقوت حموی، نیز گشتاسب را بنیانگذار ربع بشتفروش (بُشتَنفُروش) نیشابور معرفی نمودهاست. اما پس از گشتاسب، بهمن پور اسفندیار بر تخت نشست و او دخترش (همای) را بر پسرش (ساسان) برتری داد و ولیعهد خویش ساخت؛ و ساسان، رنجیده از پدر به شهر نیشاپور پناه برد:
|
[
"معنی نشانید چیست؟",
"نام محله و ناحیهای پیوسته به نیشابور را بنویسید؟",
" پایتخت گشتاسب کجا بود؟",
"بنیانگذار ربع بشتفروش (بُشتَنفُروش) نیشابور از نظر یاقوت حموی چه کسی است؟",
"چه کسی جانشین گشتاسب شد؟",
"نام دختر بهمن پور اسفندیار چه بود؟",
"بهمن پور اسفندیار چه کسی را به عنوان ولیعهد خود انتخاب کرد؟",
"نام پسر بهمن پور اسفندیار چه بود؟",
"به چه دلیل ساسان پسر بهمن پور اسفندیار به نیشابور پناه برد؟",
"چرا بهمن پور اسفندیار به جای پسرش، دخترش را ولیعهد خود کرد؟",
"همسر بهمن پور اسفندیار چه نام داشت؟",
"گشتاسب آذر برزینمهر را در کجا پابرجای کرد؟"
] |
نیشابور
|
رَئِوَنْت کهنترین نام جغرافیایی در اطلاق به ناحیهٔ نیشابور که در اَوِستا -کهنتری نبشتار ایرانی- از آن، یاد شده؛ نام کوهی است که آتشکده نامدار آذر بُرزینمِهر بر آن، جای داشته؛ مری بویس بر این باور است که آذران بُرزینمِهر، فرنبغ و گشنسپ، اگر نه پیشتر و در دوران هخامنشی، دستکم بایستی در اوایل دوران پارتیان نشانده شده باشند. همچنین ریچارد فرای نام ابرشهر (نام پیشین نیشابور) را ریشهگرفته از نامی کهن، به مفهوم شهر بالای هخامنشیان یا شهربانی بالای سلوکیان دانستهاست. یافتههای باستانشناسی در محوطه تاریخی سهتپه در جنوب دشت نیشابور، نیز بیانگر حیات تاریخی این ناحیه در دوران هخامنشی و اندکی پیش از آن و ارتباط نیشابور با همدان (فلات ایران) و ترکمنستان (آسیای مرکزی) است.
|
[
"کهنترین نام جغرافیایی در اطلاق به ناحیهٔ نیشابور چه نام داشت؟",
"کهنتری نبشتار ایرانی چه نام دارد؟",
"نام پیشین نیشابور چه بود؟",
"ابرشهر ریشه گرفته از چه نامی است؟",
"یافتههای باستانشناسی در محوطه تاریخی سهتپه در جنوب دشت نیشابور چه چیز را نشان میدهد؟"
] |
نیشابور
|
ابرشهر؛ نام پیشین نیشابور، به معنی شهر آپارناک (Aparnak یا Aparnoie یونانی؛ شهر اپارنی یا اپرنی) برجستهترین قبیله از سه قبیله داهه (Dahae) که دولت پارتیان (اشکانیان) را بنیان گذاشتند. یادکرد این شهر در نسک بندهش که ابرنکشهر نیز خوانده شده از شناختهشدگی و رونق ابرشهر در سرزمین پارت، نشان میدهد. و چنین به نظر میرسد بُرزینمهر -یکی از سه آتش مقدس کیش زرتشتی- که آتش خاص پارتیان بود و اشکانیان، خود را وقف این آتش مقدس نموده بودند و زائران بیشماری را در سرتاسر دورهٔ پارتی به زیارت آذر برزینمهر در این ناحیه، سوق میدادند. همچنین؛ نام ابرشهر بر روی سکهای از دوران فرهاد دوم اشکانی (حکومت: ۱۳۸–۱۲۸ پیش از میلاد) نقش بستهاست که حیات تاریخی این ناحیه را به عنوان محل استقرار ضرابخانه در این دوران، مستند مینماید. و مارکوارت در اشاره به پیشینهٔ نام کنارنگ در اطلاق به فرمانروای ابرشهر، چنین برداشت نموده که این فرمانروایی موروثی، به پیش از دوران ساسانیان (= پارتیان) بر میگردد که سرانجام؛ داوخواهانه، حکومت اردشیر ساسانی را پذیرا شده بودند.
|
[
"آتش خاص پارتیان چه نام داشت؟",
"چه کسانی خود را وقف برزین مهر نموده بودند؟",
"نام ابرشهر در کجا نقش بستهاست؟",
"نام سه آتش مقدس کیش زرتشتی را بنویسید؟",
"به چه دلیل زرتشتیها آتش را میپرستند؟"
] |
نیشابور
|
عبدالله بن طاهر پس از اخذ تصمیم خود مبنی بر عزیمت به خراسان، با شتاب تمام راه نیشابور را در پیش گرفت. وی سپس در سال ۲۱۵ ه.ق/ ۸۳۰ م، به مرو وارد شد و اقامتی کوتاه در آن شهر داشت، زیرا نیشابور را به عنوان پایتخت خویش برگزیده بود. وی نیشابور را به علت مزایایی که آن را مناسب پایتختی قرار داده بود، به عنوان مرکز حکومت خویش برگزید که از آن جمله آب و هوای نیکو را بیان میدارند. چنانکه عبدالله بن طاهر در پاسخ به چرایی گزیدن این شهر به پایتختی، هوای قوی، مردم سر به زیر و دارای عمر زیاد را عنوان کردهاست. همچنین ثعالبی نیز از پاکیزگی هوای این شهر در نزد یکی از طاهریان یاد کردهاست.
|
[
"چه کسی نیشابور را در سال ۲۱۵ هجری قمری به عنوان پایتخت خود انتخاب کرد؟",
"عبدالله بن طاهر به چه دلیل نیشابور را به پایتختی خود انتخاب کرد؟",
"به چه دلیلی عبدالله بن طاهر اقامتی کوتاه در شهر مرو داشت؟",
"عبدالله بن طاهر چگونه به حکومت رسید؟"
] |
نیشابور
|
در کنار موارد مذکور میتوان دلایل دیگری را نیز برای این اقدام عبدالله بیان کرد اما در این میان، ممکن است دلایل سیاسی و نظامی که متأثر از حضور خوارج است، در اولویت باشند. در زمان تاختوتاز خوارج در خراسان، نیشابور در مرکز توجه آنان قرار داشت و در هنگام ورود عبدالله به خراسان نیز کانون این معضل بشمار میآمد، چنانکه علی بن طاهر، برادر و نایب عبدالله در حکومت خراسان، سراسر ایام کوتاه حکومتش را در درگیری با خوارج در نیشابور گذراند و سرانجام جان خویش را نیز در این راه از دست داد. دوران زمامداری محمد بن حمید طاهری پیش از عبدالله در خراسان به مرکزیت نیشابور، به ساخت عمارتهای متعدد و ستیز دایمی با خوارج سپری شد. شابشتی به نامهای از عبدالله به مأمون اشاره میکند که در آن، تعدد اقامتگاههای خوارج در اطراف نیشابور و اهمیت این منطقه را به همین سبب، گزارش میکند. در نتیجه حضور چشمگیر خوارج پیرامون نیشابور و نبرد حاکمان پیش از عبدالله با آنان، او را به توجه ویژه به این منطقه در راستای سرکوب این گروه واداشت.
|
[
"در زمان تاختوتاز خوارج در خراسان چه شهری مرکز توجه آنان قرار داشت؟",
"خوارج چه کسانی بودند؟",
"چه کسی سراسر ایام کوتاه حکومتش را در درگیری با خوارج در نیشابور گذراند؟",
"علی بن طاهر که بود؟",
"علی بن طاهر چگونه کشته شد؟",
"دوران زمامداری محمد بن حمید طاهری در خراسان چگونه سپری شد؟"
] |
نیشابور
|
به روایت حمزهٔ اصفهانی، سرزمینهای طبرستان و رویان نیز توسط مأمون به عبدالله واگذار شدند و امور اینچنینی که گسترش حکومت طاهریان را در پی داشت، موجب پررنگ شدن نقش نیشابور به عنوان پایتخت و شهری میشد که طاهریان از طریق آن بر سرزمینهای مختلف اشراف یابند و با دقت به ادارهٔ آن بپردازند. همچنین مرو به علت بافت قدیمیاش و محدودیتهای متأثر از آن، جاذبهٔ لازم را در برابر نیشابوری که دارای ظرفیت بیشتر برای احداث عمارتها و کاخهای جدید بود، برای حاکم مقتدر طاهری دارا نبود. اقدامات عمرانی عبدالله در نیشابور که مشتمل بر ساخت شادیاخ و عمارتهای تازه بود، نشانگر میزان علاقهٔ او به شهری بود که توانایی آبادی آن به سلیقهٔ خویش را داشت. اقدامات عبدالله آنچنان در آبادانی و گسترش نیشابور تأثیرگذار بود که موجب جذب عدهٔ زیادی از ادیبان و دانشمندان بدان شهر به موجب محاسن آن گشت و آن را در ردیف ثروتمندترین و پرجمعیتترین شهرها قرار داد.
|
[
"چه سرزمینهایی توسط مأمون به عبدالله بن طاهر واگذار شد؟",
"به روایت چه کسی سرزمینهای طبرستان و رویان نیز توسط مأمون به عبدالله بن طاهر واگذار شدند؟ ",
"چگونه نیشابور در زمان طاهریان در ردیف ثروتمندترین و پرجمعیتترین شهرها قرار گرفت؟\n",
"به چه دلیل شهر مرو جاذبه لازم را برای حاکم مقدر طاهری دارا نبود؟",
"رویان در کدام قسمت ایران قرار داشت؟",
"جاذبههای تاریخی و توریستی شهر نیشابور را بنویسید؟",
"طاهریان چند سال در ایران حکومت کردند؟",
"چه کسی جانشین عبدالله بن طاهر شد؟"
] |
نیشابور
|
مهاجرت ارمنیها به نیشابور در سدهٔ بیستم، به نوزایی مسیحیت در نیشابور انجامید. آنان را پایهگذار صنعت سینما در نیشابور میدانند که از ارمنیهای ایران یا از مهاجرین روسی پس از انقلاب ۱۹۱۷ بودهاند. شمار ارمنیهای نیشابور از دهه ۱۹۸۰ کاسته شد و امروزه اقلیتی ناچیز هستند. مسیحیان ارمنی در سدهٔ بیستم در نیشابور، یک خیابان به نامشان بود (خیابان ارامنه) که پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران در شورای نامگذاری، به «خیابان مسیح» تغییر نام داد. کلیسایی کوچک و آرامگاه خانوادگی (هاروتونیان) در این خیابان بودهاست که سرنوشتی ناروشن دارند. مسیحیت در نیشابور در سدهٔ بیست و یکم با فعالیتهای مسلمانانی مسیحیشده آشکار شد. در ۲۳ ژوئن ۲۰۱۲، روزنامه خراسان دربارهٔ مسیحیشدن بیش از ۶۰۰ مسلمان در نیشابور بهدست آنچه «مبشرین مسیحی» نامید، خبر داد.
|
[
"چه عاملی موجب نوزایی مسیحیت در نیشابور شد؟",
"چه کسانی را پایهگذار صنعت سینما در نیشابور میدانند؟",
"شمار ارمنیهای نیشابور از چه دههای کاسته شد؟",
"خیابان ارامنه نیشابور پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران به چه نامی تغییر یافت؟",
"در خیابان ارامنه نیشابور چه چیزهایی قرار داشت؟",
"در سال ۲۰۱۲ چند نفر از مسلمانان نیشابور مسیحی شدند؟",
"مسلمانان نیشابور توسط چه کسانی مسیحی شدند؟",
"مؤسس روزنامه خراسان چه کسی است؟",
"نام کلیسای کوچکی که در خیابان ارامنه نیشابور قرار داشت، چه بود؟"
] |
نیشابور
|
کمیسیون ملی یونسکو در ایران، پیشنهاد برگزاری همایش «نیشابور، شهر پایدار ایرانی» را مطرح کرد که هدف از آن بررسی و تحلیل جایگاه علمی و ادبی نیشابور و کمک به توسعهٔ آن و تقویت پیوند آن با سازمان یونسکو است و تصمیم گرفت میان نیشابور امروزین و تاریخ آن، پیوندی پایدار برقرار کند. همچنین از سوی یونسکو نیشابور پایتختِ علوم زمینِ ایران (دوره پنج ساله از ۲۰۰۵ میلادی) معرفی شد و وظیفهٔ ارزیابی بینالمللی علوم زمین کشور ایران را به این شهرستان سپرده شدهاست. یونسکو در سال ۲۰۱۰ (۸تیرماه۸۹) همایش «نیشابور شهر پایدار ایرانی» را در نیشابور برگزاری کرد و بیان شد که نیشابور «پایدارترین شهر تاریخ ایران» است.
|
[
"چه کمیسیونی پیشنهاد برگزاری همایش «نیشابور، شهر پایدار ایرانی» را مطرح کرد؟",
"هدف از برگزاری همایش «نیشابور، شهر پایدار ایرانی» چه بود؟",
"از سوی یونسکو نیشابور به عنوان چه پایتختی معرفی شد؟",
"یونسکو چه وظیفهای را به نیشابور سپرد؟",
"یونسکو در سال ۲۰۱۰ چه همایشی را در نیشابور برگزار کرد؟",
"«پایدارترین شهر تاریخ ایران» کدام شهر است؟",
"کمیسیون ملی یونسکو در چه تاریخی در ایران تشکیل شد؟",
"رئيس کمیسیون ملی یونسکو در ایران چه کسی است؟",
"یونسکو چگونه سازمانی است؟"
] |
نیشابور
|
فرهنگ همگانی در نیشابور امروزی، تفاوتهای کمی با فرهنگ ایرانی در اجرا دارد و وابسته به سیزده بدر، ازدواج، شب یلدا، سوگواری محرم، خاکسپاری، چهارشنبهسوری، تولد و جشن سده است و خاستگاه اغلب آنها روستاهای شهرستان نیشابور میباشد. بسیاری از آیینگان مردم اراک و مردم نیشابور همانند است که به دلیل حضور بیاتها در این دو شهرستان است. از آیینهای بارانخواهی نیشابور بهویژه در میان کشاورزان و روستائیان، «چولهقزک» [čōw-la-qƏzak] (همچنین: «شولهکیشک» یا «چولهقیشک») میباشد که خود عروسکی برای باران است و کودکان اجراگر اصلی آن هستند.
|
[
"فرهنگ همگانی در نیشابور امروزی وابسته به چیست؟",
"خواستگاه فرهنگ امروزی نیشابور کجاست؟",
"آیینهای بارانخواهی نیشابور چه نام دارد؟",
"اجراگران اصلی مراسم بارانخواهی نیشابور چه کسانی هستند؟",
"میزان بارش در کدام فصل نیشابور بیشتر است؟"
] |
نیشابور
|
با توجه به شهرت سنگ فیروزه نیشابور استخراج سنگ فیروزه یکی از صنعتهای قدیمی و تراشیدن آن از هنرهای قدیمی اهالی این شهر به حساب میآید. شهرستان نیشابور که به شهر فیروزه شهرت دارد، دارای کانیهای ارزشمندی از فیروزه میباشد که از بیش از ۲۰۰۰ سال پیش بهرهبرداری میشدهاست. فیروزه تراشی یکی از پیشههای قدیمی در استان خراسان و نیشابور است؛ و مراکز تراش فیروزه به فراوانی در بخشهای گردشگری نیشابور و مشهد دیده میشود. اشکال پیکانی و مسطح از جمله تراشهایی است که طرفداران فراوان دارد. فیروزه یکی از رهآوردهای مهم نیشابور است و بازار پررونقی در استانهای خراسان، و ایران دارد.
|
[
"یکی از قدیمیترین صنعتهای نیشابور کدام صنعت است؟",
"یکی از هنرهای قدیمی شهر نیشابور را بنویسید؟",
"شهرستان نیشابور به چه نامی شهرت دارد؟",
"به کدام از شهرستانهای ایران شهر فیروزه میگویند؟",
"یکی از پیشههای قدیمی در نیشابور، چیست؟",
"کدام اشکال فیروزه تراشی طرفداران فراوانی دارد؟",
"سوغات شهر نیشابور چیست؟",
"فیروزه در کدام استانها بازار پررونقی دارد؟",
"نیشابور چند معدن سنگ فیروزه دارد؟",
"کانی چیست؟"
] |
نیشابور
|
هنر کاشیکاری در نیشابور کاربردی وسیع دارد. در بسیاری از بناهای مهم نیشابور از این هنر استفاده شدهاست. در این خط کاشیکاریها از خط بنایی استفاده شدهاست. خط بنایی الهام گرفته از خط کوفی است و در کاشیکاری و معماری اسلامی جایگاه ویژهای دارد و در بناها و مساجد استفاده شدهاست. این نوع خط کاربرد زیادی در کاشیکاری و آجرکاری در نیشابور دارد. البته این هنر در نیشابور پیش از حمله مغول رواج داشته و امروزه دوباره رواج پیدا کردهاست. نمونه ساختمان بدون تزیین کاشیکاری در نیشابور مسجد جامع این شهر است. در این بنا از هنر سنگتراشی و آجرکاری استفاده شدهاست.
|
[
"کدام هنر در نیشابور کاربردی وسیع دارد؟",
"در خط کاشیکاریها از چه خطی استفاده شدهاست؟",
"خط بنایی الهام گرفته از چه خطی است؟",
"خط بنایی در کجاها جایگاه ویژهای دارد؟",
"خط بنایی در چه جاهایی استفاده شدهاست؟",
"در کاشیکاری و آجرکاری در نیشابور از چه خطی استفاده میشود؟",
"هنر کاشیکاری از چه زمانی در نیشابور رواج داشته است؟",
"نمونه ساختمان بدون تزیین کاشیکاری در نیشابور چه نام دارد؟",
"در ساختمان مسجد جامع نیشابور از چه هنری استفاده شدهاست؟",
"خط بنایی را چه کسی ابداع کرد؟",
"خط کوفی در چه تاریخی ابداع شد؟",
"خط بنایی از چه اشکالی حاصل میشود؟",
"انواع خطوط کوفی را بنویسید؟",
"ریشه خط کوفی از چه خطی گرفته شدهاست؟"
] |
نیشابور
|
یکی از صنایع دستی نیشابور امروز و روستای بوژان فرت بافی (در گویش نیشابوری= فردبافی f,rad bāfi) است. فَرد تغییر یافته واژه بَرد است. هنر فرت بافی که از صنایع دستی با قدمت دیرینه در نزد نیشابوریان شناخته شده مرکز آن روستای بیشتر بوژان میباشد. فرت بافی شامل حولههای دستی، حمام، لباس، روانداز و... میباشد. این هنر بیشتر در بین زنان رواج دارد. فرت بافی یک هنر روستایی است که در شهرستانهای خراسان رضوی از جمله کاشمر، گناباد، سبزوار، نیشابور وتربت جام رایج بودهاست و اکنون در حال فراموشی است. فرت در بین اهالی نیشابور قدیم به بَرد معروف بودهاست و بَرد نیشابوری یکی از محصولات مشهور این هنر بهشمار میرفتهاست. هنر «فرتبافی نیشابوری» (بَرد نیشابوری) به دست صنعتگران بافندهٔ نیشابور، که در آن زمانها در اوج شکوفایی و مرکز صنعتی، هنری و تجاری خراسان بود- به سایر نواحی خراسان بزرگ، گسترش یافته و پس از گذر از سدهها، امروز نیز در جای جای خراسان بزرگ به زندگی خود ادامه میدهد.
|
[
"فرت بافی چیست؟",
"فَرد تغییر یافته چه واژهای است؟",
"فرت بافی شامل چه چیزهایی میباشد؟",
"فرت بافی در بین چه کسانی رواج دارد؟",
"فرت بافی در کدام شهرستانهای خراسان رضوی رایج بودهاست؟",
"فرت در بین اهالی نیشابور قدیم به چه نامی معروف بودهاست؟",
"روستای بوژان در کدام قسمت نیشابور قرار دارد؟",
"جمعیت روستای بوژان در حال حاضر چند نفر است؟"
] |
نیشابور
|
نیشابور یکی از مراکز سنتی پارچه بافی ایران است. اکنون در نیشابور ۲ کارگاه صنایع پارچه بافی فعال است. پیشینه پارچه بافی نیشابور در دوره اسلامی به اوج میرسد. در دوره ایلخانیان کارخانه متعدد پارچه بافی در نیشابور همانند دیگر شهرهای بزرگ ایران در آن زمان فعال بوده. پارچههای ابریشمی نیشابور در این دوره گرانبها بودهاست تا حدی که در شهرهای مصر (سده هشتم میلادی/از جمله تنیس و دمیاط) گرانترین پارچه نوع نیشابوری بودهاست. در زمینه هنر بافت پارچه در ایران سدههای نهم و دهم هجری را عصر طلایی این هنر نامیدهاند که نیشابور یکی از مراکز مهم و بزرگ بافت پارچه در این دوران بودهاست.[نیازمند منبع]
|
[
"یکی از مراکز سنتی پارچه بافی ایران کدام شهر است؟",
"چند کارگاه صنایع پارچه بافی در نیشابور فعال است؟",
"پیشینه پارچه بافی نیشابور در چه دورهای به اوج میرسد؟",
"در چه دورهای کارخانههای متعدد پارچه بافی در نیشابور همانند دیگر شهرهای بزرگ ایران در آن زمان فعال بودهاست؟",
"در زمینه بافت پارچه در ایران کدام سدهها را عصر طلایی این هنر نامیدهاند؟",
" در شهرهای مصر در سده هشتم میلادی گرانترین پارچه کدام نوع آن بودهاست؟",
"اولین کارگاه صنایع پارچه بافی نیشابور در چه سالی تأسیس شد؟"
] |
نیشابور
|
در سدههای چهارم و پنجم قمری در نیشابور و مرو بهترین پنبه و پارچه با تارهای نخی تولید میشد. نیشابور در دورة ساسانی بازاری بزرگ برای تجارت پارچه ابریشمی بود.[نیازمند منبع]در دوره سلجوقیان مورخان شهرهای نیشابور، ری، یزد و کاشان را به عنوان مراکز عمده پارچه بافی در ایران ذکر کردهاند.[نیازمند منبع]با حمله مغول به ایران در سده هفتم و به دنبال آن برپایی حکومت ایلخانان، مراکز مهم بافندگی چون ری و نیشابور از بین رفت.[نیازمند منبع]از دوره تیموری به ندرت منسوجی باقی ماندهاست. در این دوره، و پیش از آن، بسیاری از مراکز سنتی پارچه بافی ایران از جمله نیشابور، در یورش مغولان به نابودی کشیده شدند.
|
[
"در سدههای چهارم و پنجم قمری در نیشابور چه محصولاتی تولید میشد؟",
"نیشابور در چه دورهای بازاری بزرگ برای تجارت پارچه ابریشمی بود؟",
"در دوره سلجوقیان کدام شهرهای ایران مراکز عمده پارچه بافی در ایران بودند؟",
"مغولها در کدام سده قمری به ایران حمله کردند؟",
"چگونه مراکز مهم بافندگی چون ری و نیشابور از بین رفت؟",
"تیموریان چگونه به حکومت ایران رسیدند؟"
] |
نیشابور
|
نیشابور را کهنترین پایگاه علوم اسلامی در ایران میدانند. تقیالدین مقریزی در «الخُطَط» مینویسد: «مدرسههایی که در سرزمینهای اسلامی برپا شدهاند، به هنگام صحابه و تابعین این چنین شناخته نشده بودند، اینها نوبنیادند و چهارصد سال پس از هجرت ساخته شدند. نخستین کسانی که در سرزمین اسلامی بدین کار همت گماشتند، مردم نیشابور بودند؛ مدرسهٔ بیقهیه را آنجا بنیان نهادند.» مهاجرتهای دانشمندان از سراسر جهان اسلام در سدههای میانه به نیشابور، سبب شد که مدرسههای آن «کانون گسترش ایدهها» و «قطب علمی دنیای اسلامی» شود. پیش از ساخت نظامیه در نیشابور، مدرسههایی در آن برپا بودهاست:
|
[
" کهنترین پایگاه علوم اسلامی در ایران کدام شهر است؟",
"چه عواملی سبب شد که مدرسههای نیشابور «کانون گسترش ایدهها» و «قطب علمی دنیای اسلامی» شود؟",
"نظامیه توسط چه کسی در نیشابور ساخته شد؟",
"این نوشته از کیست؟«مدرسههایی که در سرزمینهای اسلامی برپا شدهاند، به هنگام صحابه و تابعین این چنین شناخته نشده بودند، اینها نوبنیادند و چهارصد سال پس از هجرت ساخته شدند. نخستین کسانی که در سرزمین اسلامی بدین کار همت گماشتند، مردم نیشابور بودند؛ مدرسهٔ بیقهیه را آنجا بنیان نهادند.» ",
"تقیالدین مقریزی که بود؟"
] |
نیشابور
|
کتابخانههای نیشابور، وابستگی به مدرسهها، مسجدها، نهادها یا افراد برجسته داشتهاند یا دارند. در تاریخ یمینی آمده که خلف بن احمد از دانشمندان ایران خواست که همهٔ کتابها و نسخهها دربارهٔ علوم قرآنی (بهویژه تفسیر) را جمعآوری و دستهبندی کنند. او ۲۰ هزار دینار برای این کار که مقدمهٔ تأسیس «کتابخانهٔ صابونی» در نیشابور بوده، هزینه کرد. همهٔ این کتابها در کتابخانه صابونی نگهداری میشد. در شرح حال بسیاری از دانشمندان علوم قرآنی ذکر شدهاست که از کتابهای این کتابخانه بهرهمند شدهاند. ابونصر محمد عتبی سپس یادآور میشود که پس از واقعهٔ غزان در نیشابور و ویرانی مدرسهها و مسجدها، تفسیر معروفی را که با تلاش خلف بن احمد فراهم آمده بود و در این کتابخانه نگهداری میشد، از آنجا خارج گردید و در اصفهان به کتابخانهٔ خجندیان انتقال یافت.
|
[
"کتابخانههای نیشابور به چه چیزهایی وابستگی دارند؟",
"چه کسی از دانشمندان ایران خواست که همهٔ کتابها و نسخهها دربارهٔ علوم قرآنی را جمعآوری و دستهبندی کنند؟",
"«کتابخانهٔ صابونی» در کدام شهر قرار داشت؟",
"تفسیر معروفی را که با تلاش خلف بن احمد فراهم آمده بود در واقعه غزان در نیشابور به کدام کتابخانه انتقال یافت؟",
" کتابخانه خجندیان در کدام شهر قرار داشت؟",
"واقعه غزان را شرح دهید؟"
] |
جایزه نوبل
|
جایزه نوبل معتبرترین جایزهای است که در حوزههای علمی به یک دانشمند تعلق میگیرد. جایزه نوبل در سال ۱۸۹۵، به وصیت کارخانهدار و شیمیدان سوئدی، آلفرد نوبل که بیشتر او را به دلیل ابداع دینامیت میشناسند پایهگذاری شد.
|
[
"معتبرترین جایزهای که در حوزههای علمی به یک دانشمند تعلق میگیرد، چیست؟",
"جایزه نوبل به وصیت چه کسی پایهگذاری شد؟",
"جایزه نوبل در چه سالی پایهگذاری شد؟",
"چه کسی دینامیت را ابداع کرد؟",
"نخستین کسی که جایزه نوبل را دریافت کرد که بود؟"
] |
جایزه نوبل
|
در سال ۱۹۶۸ "Sveriges Riksbank"، بانک مرکزی سوئد، جایزه علوم اقتصادی "Sveriges Riksbank" (جایزه یادبود نوبل اقتصاد) را به یاد آلفرد نوبل پایهگذاری کرد. اساس این جایزه، کمکهای مالی بانک مرکزی سوئد به مناسبت سیصدمین سالگرد تأسیس بانک به بنیاد نوبل در سال ۱۹۶۸ است. اولین جوایز نوبل علوم اقتصاد در سال ۱۹۶۹ به "راگنار فریش" و "یان تینبرگن" اهدا شد. اعطا جایزه نوبل علوم اقتصاد توسط فرهنگستان پادشاهی علوم سوئد (در استکهلم، سوئد) و طبق همان اصولی که برای جوایز نوبل از سال ۱۹۰۱ وجود داشته، انجام میشود. با این حال، این جایزه جزو جوایز نوبل به حساب نمیآید؛ از آنجا که بخشی از جوایز پنجگانه نوبل که برپایه وصیت آلفرد نوبل در سال ۱۸۹۵ پایهگذاری شد، نیست.
|
[
"اولین جوایز نوبل علوم اقتصاد در سال ۱۹۶۹ به چه کسانی اهدا شد؟",
"اولین جوایز نوبل علوم اقتصاد در چه سالی اهدا شد؟",
"اعطا جایزه نوبل علوم اقتصاد چگونه است؟"
] |
جایزه نوبل
|
بین سالهای ۱۹۰۱ و ۲۰۱۹، جوایز نوبل (و جوایز نوبل علوم اقتصاد از سال ۱۹۶۹ به بعد) ۵۹۷ بار به ۹۵۰ شخص و سازمان اعطا شد؛ که برخی از افراد بیش از یک بار جایزه گرفتند. در مجموع این تعداد شامل ۲۷ سازمان و ۹۰۸ شخص مجزا میشود. مراسم اهدای جوایز نوبل سالانه در استکهلم سوئد برگزار میشود (به استثنای مراسم جایزه صلح نوبل، که در شهر اُسلو در کشور نروژ برگزار میشود). هر برنده (معروف به "جایزه دار")، مدال طلا، لوح و مبلغی پول به تصمیم بنیاد نوبل دریافت میکند. (از سال ۲۰۲۰، هر جایزه به مبلغ ۹٬۰۰۰٬۰۰۰ کرون، یا ۹۳۵٬۳۶۶ دلار آمریکا، ۸۴۸٬۶۷۸ یورو، یا ۷۱۶٬۲۲۴ پوند ارزش دارد) مدالهای جایزه نوبل تا پیش از سال ۱۹۸۰ میلادی با طلای ۲۳ عیار ساخته میشدند و از آن سال به بعد در ساخت آنها از الکتروم ۱۸ عیار به همراه روکش طلای ۲۴ عیار استفاده شد.
|
[
"بین سالهای ۱۹۰۱ و ۲۰۱۹، جوایز نوبل به چند شخص و سازمان اعطا شد؟",
"مراسم اهدای جوایز نوبل سالانه در کدام شهر برگزار میشود؟",
"برنده جایزه نوبل چه هدایایی را دریافت میکند؟",
"از سال ۲۰۲۰، هر جایزه نوبل چقدر ارزش دارد؟",
" مدالهای جایزه نوبل تا پیش از سال ۱۹۸۰ میلادی چگونه ساخته میشدند؟",
"الکتروم چیست؟",
"اولین ایرانی برنده جایزه نوبل چه کسی است؟",
"نام نخستین زنی که برنده جایزه نوبل شد، چیست؟"
] |
جایزه نوبل
|
آلفرد نوبل شیمیدان، مهندس و مخترع بود که در ۲۱ اکتبر ۱۸۳۳ در شهر استکهلم پایتخت کشور سوئد، در خانواده ای که بیشتر اعضای آن مهندس بودند چشم به جهان گشود. در سال ۱۸۹۴، نوبل کارخانه ذوب آهن بوفورز (Bofors) را خریداری کرد که به یکی از بزرگترین کارخانههای صنایع نظامی تبدیل شد. اختراع دیگر نوبل باروت بی دود بالستیت است که این اختراع پیشرانه بسیاری از مواد منفجره نظامی بدون دود، به ویژه باروت کوردیت بی دود انگلیسی بود. در نتیجه ادعاهای ثبت پتنت خود، نوبل سرانجام درگیر دعوی نقض حق ثبت پتنت در مورد کوردیت شد. نوبل در طول زندگی خود ثروت هنگفتی را به دست آورد، بیشتر ثروت وی از ۳۵۵ اختراع او حاصل شد که دینامیت مشهورترین آن هاست.
|
[
"آلفرد نوبل که بود؟",
"نوبل در چه شهری به دنیا آمد؟",
"در سال ۱۸۹۴، نوبل چه کارخانهای را خریداری کرد؟",
"یکی از بزرگترین کارخانههای صنایع نظامی که نوبل آن را خریداری کرد، چه نام داشت؟",
"کدام اختراع نوبل پیشرانه بسیاری از مواد منفجره نظامی بدون دود، به ویژه باروت کوردیت بی دود انگلیسی بود؟",
"بیشترین ثروت نوبل از چه چیزی حاصل شد؟",
"مشهورترین اختراع نوبل چه چیزی بود؟",
"دینامیت چیست؟",
"نوبل کارخانه ذوب آهن بوفورز را از چه کسی خریداری کرد؟"
] |
جایزه نوبل
|
نوبل در طول زندگی خود چندین وصیت نامه نوشت. او وصیت نامه نهایی خود را یک سال قبل از مرگش در تاریخ ۲۷ نوامبر سال ۱۸۹۵در باشگاه سوئد-نروژ پاریس امضا کرد. در کمال تعجب، در آخرین وصیت نوبل مشخص شدهاست که از ثروت او برای اعطای جوایز به افرادی که در سالهای آینده در رشتههای فیزیک، شیمی، فیزیولوژی یا پزشکی، ادبیات و صلح برای بشریت بهترین بهرهها را به ارمغان میآورند، استفاده شود. نوبل ۹۴ درصد از کل ثروت خود، یعنی ۳۱ میلیون کرون (حدودا ۱۸۶ میلیون دلار آمریکا، یا ۱۵۰ میلیون یورو در سال ۲۰۰۸)، را به پایهگذاری اهدای پنج جایزه نوبل اختصاص داد. به دلیل وجود شک و تردید پیرامون وصیت نامه، استورتینگ (قوه مقننه عالی کشور نروژ) تا تاریخ ۲۶ آوریل ۱۸۹۷ آن را تصویب نکرد. مجریان وصیت نامه، راگنار سولمان و رادولف لیلیِکوئیست، بنیاد نوبل را تشکیل دادند تا از ثروت نوبل محافظت کرده و مراسم اعطای جوایز را بنیانگذاری کنند.
|
[
"نوبل وصیت نامه نهایی خود را در چه تاریخی نوشت؟",
"نوبل وصیت نامه نهایی خود را در کجا امضا کرد؟",
"در آخرین وصیت نامه نوبل چه چیزی مشخص شده بود؟ ",
"نوبل چند درصد از ثروت خود را برای جایزه نوبل اختصاص داد؟",
"چه کسانی بنیاد نوبل را تشکیل دادند؟",
"راگنار سولمان و رادولف لیلیِکوئیست به چه دلیل بنیاد نوبل را تشکیل دادند؟",
"نوبل چند فرزند داشت؟"
] |
جایزه نوبل
|
طبق دستورالعملهای نوبل، هیئت نوبل نروژ برای اعطای جایزه صلح تأسیس شد که اعضای آن اندکی پس از تأیید وصیت نامه در آوریل ۱۸۹۷ مشخص شدند. پس از آن، به زودی، دیگر سازمانهای اهدا کننده جوایز تعیین شدند. در ۷ ژوئن مؤسسه کارولینسکا، ۹ ژوئن آکادمی سوئد و در ۱۱ ژوئن فرهنگستان پادشاهی علوم سوئد معرفی شدند. بنیاد نوبل در مورد آییننامه نحوه اعطای جوایز به توافق رسید و در سال ۱۹۰۰، اساسنامه تازه نوشته شده بنیاد نوبل توسط پادشاه اسکار دوم اعلان شد. در سال ۱۹۰۵، اتحادیه خصوصی بین سوئد و نروژ منحل شد.
|
[
"هیئت نوبل نروژ به چه دلیلی تأسیس شد؟",
"اعضای هیئت نوبل نروژ چه زمانی مشخص شدند؟",
"سازمانهای اهدا کننده جایزه نوبل را نام ببرید؟",
"در سال ۱۹۰۰ اساسنامه جایزه نوبل توسط چه کسی اعلان شد؟",
"در چه سالی اتحادیه خصوصی بین سوئد و نروژ منحل شد؟",
"اعضای هیئت نوبل نروژ چند نفر هستند؟",
"چه کسی اعضای هیئت نوبل نروژ را تعیین میکند؟"
] |
جایزه نوبل
|
هر سال هر یک از جوایز حداکثر به سه نفر اهدا میشود. هر جایزه عبارت است از یک مدال طلا، یک دیپلم افتخار، و مبلغی پول. در حال حاضر، مبلغ اهدایی در حدود ۱۰ میلیون کرون سوئد (اندکی بیش از یک میلیون یورو یا ۱٫۳ میلیون دلار آمریکا) است. اصولاً اهدای این مبلغ با این هدف صورت گرفته که برندگان نوبل، به دور از فشار تأمین هزینهها، به کار و پژوهش ادامه دهند. اما واقعیت این است که بسیاری از برندگان، پیش از دریافت این مبلغ بازنشسته میشوند. اگر در یک گروه دو نفر برنده شوند، مبلغ یادشده میان دو نفر نصف میشود. اگر شمار برندگان سه نفر باشد، کمیتهٔ اهدای جوایز مختار است که این مبلغ را بهطور برابر میان سه نفر تقسیم کند یا اینکه به یک از برندگان یکدوم و به هریک از دو نفرِ دیگر یکچهارم مبلغ مذکور را اهدا کند. معمولاً دریافتکنندگان این مبلغ، آن را برای اهداف علمی، فرهنگی، یا انساندوستانه وقف میکنند.
|
[
"اهدای مبلغ جایزه نوبل به چه دلیل صورت گرفتهاست؟",
"اگر در یک گروه دو نفر برنده جایزه نوبل شوند چه میشود؟",
"دریافتکنندگان جایزه نوبل مبلغ هدیه را وقف چه کاری میکنند؟"
] |
جایزه نوبل
|
پایهگذاری جوایز نوبل در پی وصیت آلفرد نوبل شیمیدان، کارآفرین سوئدی و مخترع دینامیت صورت گرفت. آلفرد نوبل در طول زندگیاش چندین وصیتنامه نوشت. آخرین وصیتنامه وی در ۲۷ نوامبر سال ۱۸۹۵ اندکی بیش از یکسال قبل از مرگش نوشته شد. او در ۲۷ نوامبر سال ۱۸۹۵ وصیتنامه مذکور را در باشگاه سوئد-نروژ پاریس امضا کرد. اختراع نوبل مستقیماً در ساخت مواد منفجره مورد استفاده قرار گرفت و او از استفاده نظامی از اختراعش به شدت ناراحت بود. گفته میشود در آن زمان، یک روزنامه فرانسوی به مناسبت مرگ لودویگ برادر نوبل، به اشتباه یک اعلامیههای درگذشت کودکان را به چاپ رساند و در آن آلفرد نوبل را «سوداگر مرگ» لقب داد؛ نوبل با خواندن این مطلب تصمیم گرفت که آخرین وصیتنامه خود را بنویسید. بر اساس این وصیتنامه، نوبل ۹۶ درصد از ثروت خود را به پایهگذاری مراسم اهدای پنج جایزه اختصاص داد:
|
[
"پایهگذاری جوایز نوبل در پی وصیت چه کسی صورت گرفت؟",
"اختراع دینامیت نوبل مستقیماً در ساخت چه موادی مورد استفاده قرار گرفت؟",
"نام برادر آلفرد نوبل چه بود؟",
"روزنامه فرانسوی چه کسی را سوداگر مرگ لقب داد؟",
" لودویگ برادر نوبل به چه دلیل از دنیا رفت؟"
] |
جایزه نوبل
|
این سرمایه باید توسط مجریان وصیتنامه اینجانب، برای خرید اوراق بهادار مطمئن سرمایهگذاری شود تا از سود آن هر ساله به افرادی که در سالهای آینده به حال بشریت بهترین بهرهها را به ارمغان میآورند جوایزی اعطا شود. سود حاصل از سرمایه مذکور باید به پنج قسمت مساوی تقسیم شده و به پنج مورد زیر اختصاص یابد: یک قسمت به شخصی که به مهمترین کشف یا اختراع در زمینه فیزیک دست زده باشد؛ یک قسمت به شخصی که به مهمترین کشف یا پیشرفت در زمینه شیمی دست زده باشد؛ یک قسمت به شخصی که به مهمترین کشف در زمینه فیزیولوژی یا پزشکی دست زده باشد؛ یک قسمت به شخصی که در عرصه ادبیات باارزشترین اثر را با گرایشی آرمانگرایانه خلق کرده باشد؛ و یک قسمت به شخصی که برای ایجاد برادری در میان ملتها و انحلال یا کاهش نیروهای نظامی یا برگزاری یا حمایت از همایشهای صلحطلبانه بزرگترین و بهترین کار را انجام میدهد.
|
[
"۹۶ درصد از سرمایهی آلفرد نوبل چگونه باید استفاده میشد؟",
"سود حاصل از سرمایهگذاری از ثروت آلفرد نوبل به چه مواردی اختصاص مییافت؟",
"جایزه نوبل ادبیات به چه شخصی تعلق میگیرد؟",
"اولین کسی که جایزه نوبل ادبیات را دریافت کرد چه نام داشت؟"
] |
جایزه نوبل
|
یکی دیگر از نقاط مورد اختلاف، قوانین سختگیرانهای است که با ارائه همزمان جایزه به بیش از سه نفر مخالفت میکند. در مواردی که جایزه برای ارج نهادن به موفقیت کار تیمی که بیشتر از سه نفر است در نظر گرفته میشود، ناگزیر یک یا چند نفر از دریافت جایزه محروم میشوند. برای نمونه در سال ۲۰۰۲، جایزهای که به دلیل پیشرفتهای صورت گرفته در زمینه طیفسنجی تودهای در شیمی پروتئین به کویچی تاناکا و جان فن اهدا شد تلاشهای فرانس هیلنکامپ و مایکل کاراس را از مؤسسه شیمی فیزیک و نظریهای دانشگاه گوته فرانکفورت را به رسمیت نشناخت.
|
[
"یکی از نقاط مورد اختلاف در جایزه نوبل چیست؟",
"چگونه به یک تیم سه نفره جایزه نوبل تعلق میگیرد؟",
"در چه زمینهای در سال ۲۰۰۲ به کویچی تاناکا و جان فن جایزه نوبل اهدا شد؟",
"در سال ۲۰۰۳ چه کسی برنده جایزه نوبل فیزیک شد؟",
"جان فن اهل کدام کشور بود؟"
] |
جایزه نوبل
|
جایزه نوبل فیزیک در سال ۲۰۰۵ و به ویژه برنده شناختن روی جی. گلوبر و برنده ندانستن ای سی جورج سودارشان انتقادات فراوانی را به همراه آورد. در حالیکه نقل قولهای ارئه شده در مقاله گلابر در سال ۱۹۶۳ نشان میدهند که کار وی از منابع بیشتری بهره برده، اما کاملاً روشن است که مقالههای هر دو فیزیکدان، در زمینه نورشناخت کوانتومی و فرضیه همگرایی نور تأثیر بسزایی داشتهاست. در این مورد نیز درگذشت لن ماندل و دان والز که به پیشبرد موارد مذکور کمکهای فراوانی کرده بودند، باعث شد این دانشمندان نیز از گردونه حذف شوند.
|
[
"جایزه نوبل فیزیک در سال ۲۰۰۵ به چه دلیل انتقادات فراوانی را به همراه آورد؟",
"مقالههای روی جی گلوبر و ای سی جورج سودارشان در چه زمینهای تأثیر بسزایی داشتهاست؟",
"جایزه نوبل فیزیک در چه سالی انتقادات فراوانی را به همراه آورد؟",
"فرضیه همگرایی نور چگونه فرضیهای است؟",
"در کدام سده میلادی آلفرد نوبل از دنیا رفت؟"
] |
جایزه نوبل
|
یک دلیل احتمالی دیگر این بود که پیش از آن در اسکاندیناوی یک جایزه مشهور برای ریاضیات وجود داشت. جوایزی که در آن زمان در زمینه ریاضیات داده میشد، عمدتاً به دلیل تلاشهای گوستا میتاگ-لفلر (Gösta Mittag-Leffler) بنیانگذار نشریه «اکتا متمتیکا» بود. این نشریه پس از گذشت یک قرن همچنان یکی از مهمترین نشریات ریاضی در جهان است. او با استفاده از نفوذ خود در استکهلم، شاه اسکار دوم را متقاعد کرد تا رقابتهای جایزهداری را ترتیب داده و از ریاضیدانان برجسته سراسر اروپا از جمله هرمیت، برتراند، ویرستراس و پوینکار تقدیر به عمل آورد.
|
[
"بنیانگذار نشریه «اکتا متمتیکا» چه کسی بود؟",
"یکی از مهمترین نشریات ریاضی در جهان کدام نشریه است؟",
"ریاضیدانان برجسته سراسر اروپا چه کسانی بودند؟",
"نشریه «اکتا متمتیکا» در چه سالی تأسیس شد؟",
"بعد از شاه اسکار دوم چه کسی به پادشاهی رسید؟"
] |
نوکیا
|
نوکیا (به انگلیسی: NOKIA) معروف به غول موبایل سازی جهان و بزرگترین نوآور و قدیمیترین شرکت موبایل جهان است که در سالهای گذشته شاهد پیشرفت گوشیهای لمسی بوده.
|
[
"غول موبایل سازی جهان کدام برند است؟",
"قدیمی ترین شرکت موبایل جهان،کدام شرکت است؟",
"شرکت نوکیا در سالهای گذشته چه پیشرفتی داشته است؟",
"بنیانگذار شرکت نوکیا چه کسی است؟"
] |
نوکیا
|
نوکیا در کشورهای:(هند و مجارستان و فنلاند و نروژ و سوئد و روسیه وچین و بریتانیا) ساخته میشود، که تمرکز اصلی آن بر تولید تجهیزات و زیرساختهای ارتباطات مخابراتی و نرمافزارهای نقشه و ناوبری معطوف میباشد. این شرکت از طریق شرکت تابعه نوکیا سولوشنز اند نتورکس در حوزههای تجهیزات پهنای باند شبکههای موبایل و خدمات مولتیمدیا نیز فعالیت میکند.
|
[
"نوکیا در چه کشورهایی ساخته میشود؟",
"تمرکز اصلی نوکیا بر چه تولیداتی معطوف است؟",
"نام شرکت تابعه نوکیا چیست؟",
"شرکت تابعه نوکیا در چه زمینهای فعالیت میکند؟",
"در چه سالی شرکت نوکیا تأسیس شد؟"
] |
نوکیا
|
تلفن همراه نوردیک اولین گوشی استاندارد تلفن دنیا به عنوان رومینگ بینالمللی شناخته شد و تجارت ارزشمندی برای نوکیا، شرکت کردن نزدیک برای گسترش سیستم اصلی برای ارتباط موبایلی جیاسام بود. این یک استاندارد دیجیتالی بود که به تلفن دنیا در دههٔ ۱۹۹۰ و اوایل سال ۲۰۰۶ با بیش از ۲ بیلیون موبایل تلفن برکل دنیا چیره شد و حدود هشتاد درصد موبایل تولیدی ان در بیش از ۲۰۰ کشور دنیا وجود داشت، اولین تلفن تجاری جیاسام در سال ۱۹۹۱ در هلسینگ سینس در شبکه دنیا به وسیلهٔ نخستوزیر فنلاند هری هولکری با بهکارگیری گوشیهای دنیا به دست آمد.
|
[
"اولین گوشی استاندارد تلفن دنیا چه نام داشت؟",
"نام اولین گوشی تجاری چه بود؟",
"تلفن تجاری جیاسام در چه سالی تولید شد؟",
"چه کسی اولین گوشی تلفن همراه را اختراع کرد؟"
] |
نوکیا
|
در دههٔ ۱۹۷۰ نوکیا شامل صنعت ارتباط از راه دور با گسترش نوکیا دیایکس۲۰۰ یک سوییچ دیجیتال برای ارتباط تلفنی شد در سال ۱۹۸۲ سوییچ دیایکس۲۰۰ اولین سوییچ تلفن دیجیتال دنیا شد که کاربرد عملیاتی داشت دیایکس۲۰۰ به عنوان اسب بارکش شبکهٔ دنیا شد ساختمان قابل انعطاف یا مناسب اندازهٔ قابل ساخت تا به تولیدات سوییچهای مختلفی گسترش یابد. برای دههٔ ۱۹۷۰ شبکهٔ نوکیا شبکهٔ تولید وسایل نوکیا مجزا شد به تلفن و، شرکتی که صاحب شرکتهای مرجع و شرکت صاحب ایالت فنلاندی بود شریکهایش را به شرکت دنیا فروخت اسم آن به ارتباطات از راه دور دنیا تغییر یافت در دههٔ ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ سیستم پیامرسانی برای نیروی دفاع فنلاند را گسترش داد.
|
[
"در دهه ۱۹۷۰ نوکیا چه صنعتی را شامل میشد؟",
"در چه دههای شبکه نوکیا شبکه تولید وسایل نوکیا مجزا شد؟",
"چگونه شرکت نوکیا اسم آن به ارتباطات از راه دور دنیا تبدیل شد؟",
"اولین سوییچ تلفن دیجیتال دنیا چه نام داشت؟",
"سوییچ دیجیتال چیست؟",
"نام مدلهای گوشیهای لمسی نوکیا را بنویسید؟"
] |
نوکیا
|
تقسیمبندی وسایل در تلفنهای موبایل اصلی ترکیب شدهاست با زیر بخشهای مجزا سازنده به عنوان مالتی مدیا یا سری ان یا سری ایی به عنوان وسایل هستهای کنترل شدهٔ تحقیق و توسعه به عنوان تکنولوژی پلتفرم نامیده میشود این تقسیمبندی یک عمومیت با صدای موبایل و داده در حول رنج و سعی از وسایل موبایل فراهم میکند با صدای زیاد گوشیها یا وسایل موبایل مصرفکننده و کلاسهای سری و سری ایی بسیار گرانقیمت وسایل براساس تکنولوژی سلولی در چهار سال اول ۲۰۰۶ نوکیا بیش از ۱۵ میلیون تلفن موبایل امپیتری فروخت که این به این معنی است که نوکیا نه تنها فراهمکنندهٔ جهانی تلفن همراه است بلکه باور شدهاست که نوکیا اخیراً شرکت کوداک را در تولید دوربین و گرفتن بیشترین نقاط دنیا جلو زدهاست هم چنین نوکیا امروزه به عنوان فراهمکنندهٔ پلیرهای صوتی دیجیتال یا امپی۳ هاو فروش وسایلی مانند آیپاد از شرکت اپل دارند در اواخر سال ۲۰۰۷ دنیا بیش از ۴۴۰ میلیون گوشی را که ۴۰ درصد گوشیهای اصلی فروش تلفن را بود مدیریت کرد.
|
[
"بر چه اساس نوکیا تنها فراهمکننده جهانی تلفن همراه است؟",
"تکنولوژی پلتفرم را تعریف کنید؟",
"فراهمکننده پلیرهای صوتی دیجیتال کدام شرکت است؟",
"نوکیا چند نمایندگی در ایران دارد؟"
] |
نوکیا
|
این شرکت سیستم عامل سیمبیان (سری ۶۰/۴۰/۹۰) را طی سالیان متمادی به کار گرفت که لقب پر استفادهترین سیستم عامل همراه را به خود گرفت و پس از آن ویرایش آنا سیمبیان و مایمو و میگو لینوکس را ارائه کرد که هوشمند بودند مایمو متن باز مورد استقبال کاربران قرار گرفت و بسیاری از توسعه دهندگان لینوکس و دبیان برای این سیستم عامل نرمافزار و بازی نوشتند از جمله محبوبترین نرمافزارها میتوان به wazap نسخه پیامرسان محبوب whats up اشاره کرد حتی کار به جایی رسید که کاربران موفق به اجرای بازیهای web os و اندروید به وسیله نوعی امولاتور به نام apkenv روی مایمو شدند ولی میگو موفق به فروش گستره نشد خیلیها دلیل این شکست را عدم پشتیبانی نرمافزاری نوکیا از این سیستم عامل میدانند. پس از آن نوکیا سیستم عامل ویندوز رادر پیش گرفت که خیلی موفق نبود و دیگر از آن سیستم عامل اندروید را نیز استفاده میکند.
|
[
"پر استفادهترین سیستم عامل همراه چه نام دارد؟",
"نوکیا در زمینه کدام سیستم عامل موفق نبود؟",
"توسعه دهندگان لینوکس و دبیان برای کدام سیستم عامل نرمافزار و بازی نوشتند؟",
"سیستم عامل همراه را تعریف کنید؟"
] |
رمان
|
رُمان (به فرانسوی: roman) یک نوع داستان بلند است که در قالب نثر نوشته میشود. در سده ۱۸ (میلادی) کلمهٔ «رمان» بیشتر برای اشاره به قصّههای کوتاه در مورد عشق و توطئه به کار میرفت. در ۲۰۰ سال اخیر، رمان تبدیل به یکی از مهمترین اشکال ادبی شدهاست.
|
[
"رمان چیست؟",
"در سده ۱۸ میلادی از کلمه رمان در چه جاهایی استفاده میشد؟",
"یکی از مهمترین اشکال ادبی در ۲۰۰ سال اخیر را نام ببرید؟",
"قدیمیترین رمان چه نام دارد؟"
] |
رمان
|
ساختار رمان ارتباط بین دو نظم است. نظم عددی صفحهها و نظم زمانی وقایع. رمان به شکل کتاب است و از صفحههایی تشکیل شدهاست که به ترتیب خوانده میشوند. ضمناً رمان روایتی است که از حوادثی که در طول زمان روی میدهند. سادهترین ساختار برای رمان، ساختاری است که در آن، هر دو نوع نظم برهم منطبق شوند. یعنی اولین حادثه در کتاب، همان واقعهٔ مهمی است که پیش از همه روایت میشود. پیش از این هیچ حادثهای آنقدر اهمیت ندارد که در بخشهای بعدی کتاب بر آن تأکید شود. با پیشتر رفتن و ورق زدن کتاب، حوادث به ترتیب زمانی به دنبال هم میآیند و وقتی به صفحهٔ پایانی رسیدیم، آخرین رویداد مهم پایان میپذیرد. البته چنین ساختار سادهای بسیار کم دیده میشود. اغلب اولین فصل کتاب شامل میانه یا پایان حادثهای است و آخرین فصل میانهای است که پایانش به تخیل خواننده واگذار شدهاست. گاهی ساختار بسیار پیچیدهاست. بهطوریکه وقایع رمان بهطور مکرر از گذشته به آینده در حال نوسان است.
|
[
"ساختار رمان به چه شکل است؟",
"رمان چگونه روایتی است؟",
"سادهترین ساختار برای رمان چه ساختاری است؟",
"اولین فصل کتاب شامل چه قسمتهایی است؟",
"چگونه ساختار یک رمان پیچیده میشود؟",
"بهترین رمانهای جهان را نام ببرید"
] |
رمان
|
«رمان نو» به آنچه در رمان سنتی معمولاً قهرمان یا شخصیت (پرسوناژ) و روند منطقی سلسله حوادث داستان اطلاق میشود اعتقادی ندارد. بلکه به روانکاوی جنبههای غیرعادی و نقاط تاریک شخصیت انسان میپردازد. شخصیت داستان هویت خاصی ندارد، تبدیل میشود یک حرف اول اسم یا یک ضمیر شخصی مذکر و مؤنث. در رمان کلاسیک ماجرا با درک دنیایی نظم یافته مطابقت دارد، ولی در رمان نو داستان در هم میریزد. رمان نو به ویژه هرگونه اشتغال ذهنی ایدئولوژیک را دور میریزد. به نظر آلن رب گرییه، انتقال یک اندیشه، بهکارگیری قالب سنتی را ایجاب میکند. در رمان نو، نه جذابیت موضوع برای نویسنده اهمیت دارد، نه تسلسل منطقی حوادث و نه شخصیتهای داستان. موضوع فقط قالبی است برای بازنمایاندن سلسله حوادثی که ممکن است هیچ ربطی به هم نداشته باشند و شخصیتها، نظیر رهگذرانی هستند که از خیابان یا کوچهای میگذرند.
|
[
"در رمان سنتی به قهرمان یا شخصیت چه میگویند؟",
"تفاوت رمان نو با رمان سنتی چیست؟",
"در رمان نو موضوع چگونه است؟",
"نام آثار ادبی آلن رب گرییه را بنویسید؟"
] |
رمان
|
مهمترین مولفههای رمان مدرن از دیدگاه فلسفی هنر عبارتند از: بحران واقعنمایی، مرکزیتزدایی، آشنایی زدایی، انزوا و ابهام معنایی. از نظر صوری نیز رمان مدرن با قهرمان سنتی، طرح قصه و راوی المپی وداع میگوید. کنراد کنست فقدان فضای معنوی و تجلی ارزشهای اخلاقی را مهمترین شاخصهٔ رمان مدرن میداند و معتقد است این رمانها از نظر حال و هوا بسیار متشنج و دارای تضاد هستند. دیگر عبارتی از انجیل و ایمان به انسانیت، که تغییری نکرده باشد، در میان این منجلاب هزل و غرائز پست پیدا نمیشود. انسانها به عنوان افرادی نفرتانگیز، به عنوان دنبالهروهایی متوسط، مدیران تازه به دوران رسیده، متقلب و عیاش، شکنجهگر و قربانیان دستبسته نشان داده میشوند.
|
[
"مهمترین مولفههای رمان مدرن از دیدگاه فلسفی هنر چیست؟",
"مهمترین شاخصه رمان مدرن از نظر کنراد کنست چیست؟",
"چه کسی معتقد است که رمان مدرن از نظر حال و هوا بسیار متشنج و دارای تضاد هست؟",
"رمان مدرن را تعریف کنید؟"
] |
رمان
|
این نوع ادبی داستان و داستاننویسی بر اثر توسعهٔ ارتباط ایران و اروپا در زبان فارسی پدید آمدهاست؛ و داستاننویسی به شیوهٔ امروزی در کشورهای عربی، ترکیه، ایران و هندوستان کمابیش همزمان و در اواخر نیمهٔ دوم قرن نوزدهم باب شدهاست. از موجبات و مقدمات پیدایش رمان در زبان فارسی میتوان به ورود صنعت چاپ، تأسیس مطبوعات و ترجمه از زبانهای اروپایی که تحت تأثیر زبان فرانسه و بعدها تحت تأثیر زبانهای روسی و انگلیسی بودهاست، اشاره کرد. از رمانهای این دوره میتوان به امیرارسلان نامدار، کتاب احمد (نوشتهٔ طالبوف) و سیاحتنامه ابراهیمبیگ اشاره کرد. داستان فارسی امروزی از آغاز قرن بیستم رواج یافت. گرایشهای ملیگرایانه و جستجوی اساطیر کهن بر داستاننویسی این دوره تأثیر گذاشتهاست. در این رابطه میتوان به آثاری همچون شمس و طغرا، عشق و سلطنت، دامگستران، لازیکا، دلیران تنگستان، تهران مخوف، هما، پریچهر، زیبا، جنایات بشر یا آدم فروشان قرن بیستم، دارالمجانین و دسیسه اشاره کرد. رمان آتش بدون دود هفت جلدی :نادر ابراهیمی
|
[
"داستان نویسی به شیوه امروزی در برخی کشورها در چه زمانی باب شدهاست؟",
"داستان نویسی به شیوه امروزی در چه کشورهایی در اواخر قرن نوزدهم باب شد؟",
"نویسنده کتاب احمد کیست؟",
"داستان فارسی امروزی در چه قرنی رواج یافت؟",
"چه عواملی در قرن بیستم بر داستان نویسی فارسی تأثیر گذاشت؟",
"چند نمونه از داستانهای فارسی قرن بیستم را بنویسید؟",
"رمان آتش بدون دود از کیست؟",
"رمان آتش بدون دود چند جلد است؟",
"نویسنده رمان امیرارسلان نامدار کیست؟",
"سیاحتنامه ابراهیم بیگ اثر کیست؟",
"رمان آتش بدون دود در چه سالی منتشر شد؟"
] |
رمان
|
رمان مدرن در ایران با صادق هدایت (بوف کور) آغاز میشود. سپس با صادق چوبک (سنگ صبور) و هوشنگ گلشیری (شازده احتجاب) ادامه مییابد. جریان مدرنیسم پس از پیروزی انقلاب به حاشیه رانده شد و یک دهه بعد دوباره اقبال بدان افزون گردید. هوشنگ گلشیری مؤثرترین تئوریسین رمان مدرن بعد از انقلاب است که چه با آثار خود چون رمانهای آیینههای دردار و جننامه و چه با درسهای داستاننویسی خود، برخی نویسندگان جوان را به این مسیر سوق داد. رمانهای نوشدارو (علی مؤذنی، ۱۳۷۰)، سمفونی مردگان (عباس معروفی، ۱۳۶۸)، نقش پنهان (محمد محمدعلی، ۱۳۷۰)، نیمهٔ غایب (حسین سناپور، ۱۳۷۸) و دل دلدادگی (شهریار مندنیپور، ۱۳۷۷) از جمله نمونههای برجسته رمان مدرن در این دوره هستند.
|
[
"رمان مدرن در ایران با آثار چه کسی آغاز شد؟",
"بوف کور چه نوع اثر ادبی است؟",
"نویسنده بوف کور کیست؟",
"رمان شازده احتجاب اثر کیست؟",
"کدام جریان پس از پیروزی انقلاب به حاشیه رفت؟",
"مؤثرترین تئوریسین رمان مدرن بعد از انقلاب چه کسی است؟",
"رمان سمفونی مردگان اثر کیست؟",
"چند نمونه از رمانهای مدرن برجسته ایران را نام ببرید",
"رمان نیمه غایب در چه سالی منتشر شد؟",
"رمان در زبان فارسی مترادف چه کلمه ای در زبان انگلیسی است؟",
"انواع ژانر رمان را بنویسید؟",
"کدام رمان به عنوان شاهکار قرن سیزدهم شناخته میشود؟"
] |
بازیهای المپیک
|
بازیهای المپیک (به فرانسوی: Olympiques) یا المپیاد ورزشی به جشنوارهٔ ورزشیای گفته میشود که به عقیده باستانشناسان و تاریخنویسان در یونان باستان به انجام میرسیده، و در اواخر قرن ۱۹ میلادی ازنو احیا شد. در دوره باستان جشنها در ابتدا جنبه مذهبی داشته و برای ادای احترام به زئوس «پادشاه خدایان یونان» در صحن مربوط به او در المپیا برگزار میشد. در یونان باستان شرکت کنندگان متشکل از مردانی که ثروت و وقت کافی داشتند که به تمرین ورزشی بپردازند بودند. پس از احیا مسابقات در دوران مدرن، تا دهه هفتاد قرن بیستم میلادی شرکت کنندگان حتماً میبایست ورزشکاران غیر حرفهای میبودند؛ ولی در طی دهه هشتاد قرن بیستم، درها به روی ورزشکاران حرفهای هم باز شد.
|
[
"المپیاد ورزشی را تعریف کنید؟",
"بازیهای المپیک در چه زمانی ازنو احیا شد؟",
"نام پادشاه خدایان یونان چه بود؟",
"بازیهای المپیک در دوره یونان باستان در چه محلی برگزار میشد؟"
] |
بازیهای المپیک
|
در دوران باستان تنها مردان یونانی که آزاد «و نه برده» متولد شده بودند میتوانستند در مسابقات در جشن مذهبی زئوس شرکت کنند. زنانی که مجرد بودند در تاریخ دیگری به احترام هرا همسر زئوس و مادر هرکول، به مسابقه میپرداختند. زنهای ازدواج کرده حق شرکت در مسابقات را نداشته و در صورت مخالفت باید بهای آن را با جانشان میپرداختند. مسابقات المپیک در بین یونانیها از اهمیت زیادی برخوردار بود چنانکه مورخین یونانی در دوران باستان، از آن به عنوان یک واحد برای اندازهگیری زمان استفاده میکردند. یک «المپیاد» بیانگر چهار سال میبود.
|
[
"در دوران باستان چه کسانی میتوانستند در مسابقات جشن مذهبی زیؤس شرکت کنند؟",
"چه زنانی میتوانستند در مسابقات جشن مذهبی زیؤس شرکت کنند؟",
"مورخین در دوران باستان از چه واحدی برای اندازهگیری زمان استفاده میکردند؟",
"یک المپیاد چند سال بود؟",
"نام همسر زیؤس (خدای پادشاهان یونان ) چه بود؟",
"مسابقات جشن مذهبی زیئوس چگونه برگزار میشد؟"
] |
بازیهای المپیک
|
در حال حاضر ۲۰۳ کشور در رقابتهای المپیک شرکت میکنند. این رقم از ۱۹۳ کشوری که سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته بیشتر است. کمیته بینالمللی المپیک بر خلاف دیگر سازمانهای بینالمللی به کشورهایی که دارای استقلال سیاسی نیستند نیز اجازه شرکت در رقابتهای المپیک را میدهد. در نتیجه، بسیاری از مستعمرات و کشورهای غیر مستقل اجازه دارند تا تیمها و ورزشکاران خاص خود را روانه مسابقات المپیک کنند حتی اگر این ورزشکاران دارای شهروندی یک کشور دیگر عضو کمیته المپیک باشند. سرزمینهایی همچون پورتوریکو، برمودا، و هونگ کونگ، نمونههای بارز این مسئله هستند، و تمامی آنها گرچه قانوناً بخشی از یک کشور دیگر هستند اما به صورت کشورهایی مستقل در این رقابتها شرکت میکنند. همچنین، از سال ۱۹۸۰، تایوان تحت عنوان «چین تایپه»، و تحت پرچمی که کمیته بینالمللی المپیک طراحی کرده در این رقابتها شرکت میکند. پیش از این سال جمهوری خلق چین به بهانه آنکه تایوان تحت عنوان «جمهوری چین» در این رقابتها شرکت میکرد از شرکت در این رقابتها امتناع میکرد. کمیته بینالمللی المپیک در ۹ فوریه، ۲۰۰۶، جمهوری جزایر مارشال را به رسمیت شناخت و این سرزمین نیز میتواند در المپیک ۲۰۰۸ پکن شرکت کند.
|
[
"چند کشور در حال حاضر در مسابقات المپیک شرکت میکنند؟",
"سازمان ملل متحد چند کشور را به رسمیت شناخته است؟",
"کمیته بینالمللی المپیک به چه کشورهایی اجازه شرکت در رقابتهای المپیک را میدهد؟",
"تایوان تحت چه عنوانی در رقابتهای المپیک شرکت میکند؟",
"کمیته بین المللی المپیک در چه سالی جمهوری جزایر مارشال را به رسمیت شناخت؟",
"معنی نماد بازیهای المپیک چیست؟"
] |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.