text
string | id
string | dump
string | url
string | date
string | file_path
string | license_abbr
string | license_version
string | license_location
string | license_in_head
bool | license_in_footer
bool | potential_licenses
dict | license_parse_error
bool | license_disagreement
bool | language_script
string | language
string | language_score
float64 | found_in_fw
bool |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Grystjeriktik
Grystjeriktik | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Bewaringstatus | ||||||||||||||||
Wetenskaplike klassifikasie | ||||||||||||||||
Binomiale naam | ||||||||||||||||
Parisoma layardi (Hartlaub, 1862) |
Die Grystjeriktik (Parisoma layardi) is 'n endemiese algemene standvoël in Karoobossieveld, dorre savanne, kusruigtes en bergbossieveld in Lesotho. Die voël is 14 cm groot en weeg 14 - 16 gram. In Engels staan die voël bekend as die Layard's Tit-babbler
Sien ook[wysig | wysig bron]
- Alfabetiese lys van Suid-Afrikaanse voëls
- Lys van Suid-Afrikaanse voëls (Groepeer)
- Lys van Suider-Afrikaanse voëls volgens wetenskaplike name
Bron[wysig | wysig bron]
Verwysings[wysig | wysig bron]
- BirdLife International (2012). "Sylvia layardi". IUCN Rooilys van Bedreigde Spesies. Weergawe 2012.1. Internasionale Unie vir die Bewaring van die Natuur. Besoek op 16 Julie 2012.
|
<urn:uuid:43aee1fc-f81f-4d08-a178-8fd9d91f29ff>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Grystjeriktik
|
2019-07-21T07:44:12Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00072.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.993753
| false
|
Sjabloon:Inligtingskas moskee
Jump to navigation
Jump to search
Inligtingskas moskee |
Die bostaande dokumentasie is ingesluit vanaf Sjabloon:Inligtingskas moskee/doc. (wysig | geskiedenis) Redigeerders kan eksperimenteer in hierdie sjabloon se sandput (skep | spieël) en toetsgevalle (skep) blaaie. Plaas asseblief kategorieë op die /doc-subbladsy. Subbladsye vir die sjabloon. |
|
<urn:uuid:4fb63479-0456-4ec2-9eaa-cf89d3bc66d1>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Sjabloon:Inligtingskas_moskee
|
2019-07-21T07:53:15Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00072.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999052
| false
|
Skulpspruit
Jump to navigation
Jump to search
Skulpspruit kan verwys na een van die volgende riviere:
- Skulpspruit (spruit, Vrystaat),
- Skulpspruit (rivier, Oos-Kaap),
- Skulpspruit (rivier, Vrystaat, lat -29,27, long 27,22),
- Skulpspruit (rivier, Vrystaat, lat -28,19, long 28,36),
- Skulpspruit (rivier, Vrystaat, lat -27,29, long 28,48),
- Skulpspruit (rivier, Vrystaat, lat -27,21, long 29,02),
- Skulpspruit (rivier, Mpumalanga, lat -27,04, long 28,82),
- Skulpspruit (rivier, Vrystaat, lat -26,94, long 27,40),
- Skulpspruit (rivier, Mpumalanga, lat -26,92, long 29,89),
|
<urn:uuid:897ba08f-d31c-401b-a003-cbf134525913>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Skulpspruit
|
2019-07-21T07:51:20Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00072.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.849629
| false
|
Slag van Onderstepoort
Slag van Onderstepoort | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Deel van Tweede Vryheidsoorlog | |||||||
Strydende partye | |||||||
Verenigde Koninkryk | Zuid-Afrikaansche Republiek Oranje-Vrystaat | ||||||
Bevelvoerders | |||||||
? | Freek Grobler | ||||||
Ongevalle | |||||||
1 dood, 17 gevang |
Die Slag van Onderstepoort het plaasgevind op 11 Julie 1900 waartydens 'n Boermag onder die leiding van generaal Freek Grobler 'n Britse mag verslaan het. Grobler was in beheer van die Waterberg-burgers en hy was bewus van 'n Britse garrisoen naby Pyramidstasie sowat 2 kilometer noord van Wonderboompoort. Grobler en sy manskappe was besig om 'n aanval op dié groep te beplan toe die einste groep hulle aanval net na dagbreek. Grobler se mag beantwoord die aanval deur terug te vuur. Die Britse mag beweeg tussen twee groepe Boeremagte in en word nou van twee kante aangeval. Hulle perde hardloop weg in die harwar en die Britse soldate val wanordelik terug. Die Boere omsingel hulle en neem 17 Britte gevange. Een Britse offisier het gesneuwel. Die res van die Britse garrisoen het gevlug.
|
<urn:uuid:84361715-664d-4f0f-89fa-1b50717bde33>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Slag_van_Onderstepoort
|
2019-07-21T06:54:31Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00072.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999925
| false
|
Hulp
Bladsye wat na "Epsom" skakel
←
Epsom
Jump to navigation
Jump to search
Skakels hierheen
Bladsy:
Naamruimte:
alle
(Hoof)
Bespreking
Gebruiker
Gebruikerbespreking
Wikipedia
Wikipediabespreking
Lêer
Lêerbespreking
MediaWiki
MediaWikibespreking
Sjabloon
Sjabloonbespreking
Hulp
Hulpbespreking
Kategorie
Kategoriebespreking
Portaal
Portaalbespreking
Module
Module talk
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
Omgekeerde seleksie
Filters
Versteek
insluitings |
Versteek
skakels |
Versteek
aansture
Die volgende bladsye skakel na
Epsom
:
Wys (vorige 50 | volgende 50) (
20
50
100
250
500
).
Ewell
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Epsom
(
← skakels
wysig
)
Wys (vorige 50 | volgende 50) (
20
50
100
250
500
).
Ontsluit van "
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Skakels_hierheen/Epsom
"
Navigasie-keuseskerm
Persoonlike gereedskap
Nie ingeteken nie
Bespreking
Bydraes
Skep gebruiker
Meld aan
Naamruimtes
Bladsy
Bespreking
Variante
Weergawes
Lees
Wysig
Wysig bron
Wys geskiedenis
Meer
Soek
Navigasie
Tuisblad
Gebruikersportaal
Geselshoekie
Onlangse wysigings
Lukrake bladsy
Hulp
Sandput
Skenkings
Gereedskap
Spesiale bladsye
Drukbare weergawe
Ander tale
Privaatheidsbeleid
Inligting oor Wikipedia
Vrywaring
Ontwikkelaars
Koekieverklaring
Selfoonweergawe
|
<urn:uuid:ac96344b-678a-4f83-a580-0bcdcb19f16e>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Skakels_hierheen/Epsom
|
2019-07-21T06:50:26Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00072.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.996603
| false
|
Hulp
Bladsye wat na "Kategorie:Diereprodukte" skakel
←
Kategorie:Diereprodukte
Jump to navigation
Jump to search
Skakels hierheen
Bladsy:
Naamruimte:
alle
(Hoof)
Bespreking
Gebruiker
Gebruikerbespreking
Wikipedia
Wikipediabespreking
Lêer
Lêerbespreking
MediaWiki
MediaWikibespreking
Sjabloon
Sjabloonbespreking
Hulp
Hulpbespreking
Kategorie
Kategoriebespreking
Portaal
Portaalbespreking
Module
Module talk
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
Omgekeerde seleksie
Filters
Versteek
insluitings |
Versteek
skakels |
Versteek
aansture
Die volgende bladsye skakel na
Kategorie:Diereprodukte
:
Wys (vorige 50 | volgende 50) (
20
50
100
250
500
).
Kategorie:Kaas
(insluiting)
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Suiwelprodukte
(insluiting)
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Melk
(insluiting)
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Diereprodukte
(insluiting)
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Koraalriwwe
(insluiting)
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Roomys
(insluiting)
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Koeimelkkaas
(insluiting)
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Bokmelkkaas
(insluiting)
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Skaapmelkkaas
(insluiting)
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Waterbuffelmelkkaas
(insluiting)
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Kaas volgens lande
(insluiting)
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Engelse kaas
(insluiting)
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Nederlandse kaas
(insluiting)
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Griekse kaas
(insluiting)
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Sweedse kaas
(insluiting)
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Kaas volgens soort melk
(insluiting)
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Soorte kaas
(insluiting)
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Gepekelde kaas
(insluiting)
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Weikaas
(insluiting)
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Bloukaas
(insluiting)
(
← skakels
wysig
)
Wys (vorige 50 | volgende 50) (
20
50
100
250
500
).
Ontsluit van "
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Skakels_hierheen/Kategorie:Diereprodukte
"
Navigasie-keuseskerm
Persoonlike gereedskap
Nie ingeteken nie
Bespreking
Bydraes
Skep gebruiker
Meld aan
Naamruimtes
Kategorie
Bespreking
Variante
Weergawes
Lees
Wysig
Wysig bron
Wys geskiedenis
Meer
Soek
Navigasie
Tuisblad
Gebruikersportaal
Geselshoekie
Onlangse wysigings
Lukrake bladsy
Hulp
Sandput
Skenkings
Gereedskap
Spesiale bladsye
Drukbare weergawe
Ander tale
Privaatheidsbeleid
Inligting oor Wikipedia
Vrywaring
Ontwikkelaars
Koekieverklaring
Selfoonweergawe
|
<urn:uuid:b40e4773-4164-4c1f-923a-e286b128db2b>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Skakels_hierheen/Kategorie:Diereprodukte
|
2019-07-21T07:17:23Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00072.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.984737
| false
|
Hulp
Bladsye wat na "Sjabloonbespreking:Superrugby" skakel
←
Sjabloonbespreking:Superrugby
Jump to navigation
Jump to search
Skakels hierheen
Bladsy:
Naamruimte:
alle
(Hoof)
Bespreking
Gebruiker
Gebruikerbespreking
Wikipedia
Wikipediabespreking
Lêer
Lêerbespreking
MediaWiki
MediaWikibespreking
Sjabloon
Sjabloonbespreking
Hulp
Hulpbespreking
Kategorie
Kategoriebespreking
Portaal
Portaalbespreking
Module
Module talk
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
Omgekeerde seleksie
Filters
Versteek
insluitings |
Versteek
skakels |
Versteek
aansture
Die volgende bladsye skakel na
Sjabloonbespreking:Superrugby
:
Wys (vorige 50 |
volgende 50
) (
20
50
100
250
500
).
Rugby
(
← skakels
wysig
)
Superrugby
(
← skakels
wysig
)
Sjabloon:Superrugby
(
← skakels
wysig
)
2009 Super 14-seisoen
(
← skakels
wysig
)
SANZAAR
(
← skakels
wysig
)
Cheetahs (Pro14-rugbyspan)
(
← skakels
wysig
)
2010 Super 14-seisoen
(
← skakels
wysig
)
2008 Super 14-seisoen
(
← skakels
wysig
)
Reds (Superrugbyspan)
(
← skakels
wysig
)
Lions (Superrugbyspan)
(
← skakels
wysig
)
Highlanders (Superrugbyspan)
(
← skakels
wysig
)
Stormers (Superrugbyspan)
(
← skakels
wysig
)
Blues (Superrugbyspan)
(
← skakels
wysig
)
Western Force (Superrugbyspan)
(
← skakels
wysig
)
Brumbies (Superrugbyspan)
(
← skakels
wysig
)
2007 Super 14-seisoen
(
← skakels
wysig
)
Sharks (Superrugbyspan)
(
← skakels
wysig
)
Waratahs (Superrugbyspan)
(
← skakels
wysig
)
Hurricanes (Superrugbyspan)
(
← skakels
wysig
)
Chiefs (Superrugbyspan)
(
← skakels
wysig
)
2006 Super 14-seisoen
(
← skakels
wysig
)
Bulls (Superrugbyspan)
(
← skakels
wysig
)
Crusaders (Superrugbyspan)
(
← skakels
wysig
)
Melbourne Rebels (Superrugbyspan)
(
← skakels
wysig
)
Southern Kings (Pro14-rugbyspan)
(
← skakels
wysig
)
Southern Spears (Superrugbyspan)
(
← skakels
wysig
)
Lys van Super 12-kampioene
(
← skakels
wysig
)
Lys van Super 14-kampioene
(
← skakels
wysig
)
Superrugby konsessie-areas
(
← skakels
wysig
)
2005 Super 12-seisoen
(
← skakels
wysig
)
2004 Super 12-seisoen
(
← skakels
wysig
)
2003 Super 12-seisoen
(
← skakels
wysig
)
2002 Super 12-seisoen
(
← skakels
wysig
)
2011 Superrugbyseisoen
(
← skakels
wysig
)
2001 Super 12-seisoen
(
← skakels
wysig
)
2012 Superrugbyseisoen
(
← skakels
wysig
)
Lys van Superrugbykampioene
(
← skakels
wysig
)
2000 Super 12-seisoen
(
← skakels
wysig
)
2013 Superrugbyseisoen
(
← skakels
wysig
)
1999 Super 12-seisoen
(
← skakels
wysig
)
1998 Super 12-seisoen
(
← skakels
wysig
)
Lys van Superrugbyrekords
(
← skakels
wysig
)
1997 Super 12-seisoen
(
← skakels
wysig
)
2014 Superrugbyseisoen
(
← skakels
wysig
)
1996 Super 12-seisoen
(
← skakels
wysig
)
2015 Superrugbyseisoen
(
← skakels
wysig
)
2016 Superrugbyseisoen
(
← skakels
wysig
)
Sunwolves (Superrugbyspan)
(
← skakels
wysig
)
Jaguares (Superrugbyspan)
(
← skakels
wysig
)
2017 Superrugbyseisoen
(
← skakels
wysig
)
Wys (vorige 50 |
volgende 50
) (
20
50
100
250
500
).
Ontsluit van "
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Skakels_hierheen/Sjabloonbespreking:Superrugby
"
Navigasie-keuseskerm
Persoonlike gereedskap
Nie ingeteken nie
Bespreking
Bydraes
Skep gebruiker
Meld aan
Naamruimtes
Sjabloon
Bespreking
Variante
Weergawes
Lees
Wysig bron
Nuwe onderwerp
Wys geskiedenis
Meer
Soek
Navigasie
Tuisblad
Gebruikersportaal
Geselshoekie
Onlangse wysigings
Lukrake bladsy
Hulp
Sandput
Skenkings
Gereedskap
Spesiale bladsye
Drukbare weergawe
Ander tale
Privaatheidsbeleid
Inligting oor Wikipedia
Vrywaring
Ontwikkelaars
Koekieverklaring
Selfoonweergawe
|
<urn:uuid:d30a8709-3fb0-4eea-93c0-4841bd5e97f9>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Skakels_hierheen/Sjabloonbespreking:Superrugby
|
2019-07-21T06:49:10Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00072.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.994972
| false
|
Boekbronne
Jump to navigation
Jump to search
Biblioteke
Suid-Afrika:
- Soek die boek in die Nasionale Biblioteek van Suid-Afrika se katalogus
- Soek die boek in die SEALS Konsortium se biblioteek
- Soek die boek in die Universiteit van Suid-Afrika se biblioteek
- Soek die boek in die Universiteit van die Witwatersrand se biblioteek
- Soek die boek in die Kaapse Hoër Onderwys Konsortium se biblioteek
Wêreldwyd:
- Soek die boek deur WorldCat in jou plaaslike biblioteek se katalogus
Boekwinkels
Suid-Afrika:
Ander lande:
|
<urn:uuid:b312cbaf-6543-4b10-b8e0-f97cf33c1152>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Boekbronne/978-2-7427-3556-3
|
2019-07-22T11:54:30Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195528013.81/warc/CC-MAIN-20190722113215-20190722135215-00232.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999935
| false
|
Aileen Wuornos
Aileen Wuornos | ||
’n Polisiefoto van Wuornos. | ||
Gebore | 29 Februarie 1956[1] | |
Oorlede | 9 Oktober 2002 (op 46) | |
Rede vir dood | Dodelike inspuiting | |
Land | VSA | |
Bynaam | Sandra Kretsch Susan Lynn Blahovec Lee Blahovec Cammie Marsh Greene Lori Kristine Grody[1] | |
Misdaad | Reeks moorde | |
Misdaadbesonderhede | ||
Plek | Florida | |
Datum(s) | 30 November 1989 – 19 November 1990 | |
Slagoffers | 7 | |
Vonnisbesonderhede | ||
Aangekeer | 9 Januarie 1991 | |
Vonnis | Doodstraf |
Aileen Carol Wuornos (geb. as Aileen Carol Pittman, 29 Februarie 1956 – 9 Oktober 2002) was ’n Amerikaanse reeksmoordenaar wat tussen 1989 en 1990 sewe mans in Florida vermoor het. Wuornos het beweer die slagoffers het haar óf verkrag óf probeer verkrag terwyl sy as ’n prostituut gewerk het en dat dit in al die gevalle selfverdediging was. Sy is die doodstraf opgelê vir ses van die moorde en is op 9 Oktober 2002 met ’n dodelike inspuiting tereggestel.
Inhoud
Vroeë lewe[wysig | wysig bron]
Kindertyd[wysig | wysig bron]
Aileen Carol Pittman is in Michigan gebore.[2] Haar ma, Diane Wuornos (geb. 1939), was 14 jaar oud toe sy op 3 Junie 1954 met Aileen se pa, Leo Dale Pittman, getroud is. Minder as twee jaar later, twee maande voor Aileen se geboorte, het sy van haar man geskei. Aileen se ouer broer is in Maart 1955 gebore.
Wuornos het nooit haar pa ontmoet nie. Hy was ten tye van haar geboorte in die tronk.[2] Hy was ’n skisofreen wat later aangekla is van seksmisdade teen kinders.[3] Hy het op 30 Januarie 1969 in die tronk selfmoord gepleeg.[1][4] In Januarie 1960, toe Wuornos amper vier jaar oud was, het Diane haar kinders by haar ouers, Lauri en Britta Wuornos, gelos en dié het hulle aangeneem.[4]
Teen die ouderdom van 11 het Wuornos aan seksaktiwiteite by die skool begin deelneem in ruil vir sigarette, dwelmmiddels en kos.[5] Sy het ook met haar broer seks gehad.[3] Wuornos het beweer haar oupa, wat ’n alkoholis was, het haar seksueel aangerand en geslaan toe sy ’n kind was.[3] In 1970, op 13, het sy swanger geraak[6] nadat sy deur ’n vriend van haar oupa verkrag is.[3] Sy het die kind laat aanneem.[4] ’n Paar maande later het sy die skool verlaat, min of meer die tyd toe haar ouma dood is. Haar oupa het haar uit die huis geskop toe sy 15 was, en sy het haarself begin onderhou deur as ’n prostituut te werk en in die bos naby die gesin se ou huis te woon.[4]
Vroeë misdaad[wysig | wysig bron]
Op 27 Mei 1974 is Wuornos in Colorado in hegtenis geneem vir bestuur onder die invloed, wangedrag en die afvuur van ’n .22-pistool vanuit ’n bewegende voertuig. Sy is later aangekla omdat sy nie in die hof verskyn het nie.[7]
In 1976 het Wuornos na Florida geryloop waar sy die 69-jarige Lewis Gratz Fell ontmoet het. Hulle is in dieselfde jaar getroud, maar Wuornos het gedurig in die plaaslike kroeg by rusies betrokke geraak en sy is eindelik tronk toe vir aanranding. Sy het ook vir Fell met sy eie kierie geslaan en hy het ’n beskermingsbevel teen haar gekry. Sy het na Michigan teruggekeer[8][9] waar sy op 14 Julie 1976 in hegtenis geneem is vir rusverstoring.[10] Op 17 Julie is haar broer dood aan slukdermkanker. Wuornos het $10 000 uit sy lewensversekering gekry en op 21 Julie het sy en Fell hul huwelik nietig laat verklaar ná net nege weke.[11]
Op 20 Mei 1981 is Wuornos in Edgewater, Florida, in hegtenis geneem vir gewapende roof op ’n winkel, waar sy $35 en twee pakkies sigarette gesteel het. Sy is tronk toe en is op 30 Junie 1983 vrygelaat.[12] Op 1 Mei 1984 is sy in hegtenis geneem nadat sy geld met ’n vervalste tjek probeer trek het en op 30 November 1985 is sy genoem as ’n verdagte in die diefstal van ’n rewolwer en ammunisie in Pasco County.[12]
Op 4 Januarie 1986 is Wuornos in Miami in hegtenis geneem weens motordiefstal, verset teen inhegtenisneming en regsverydeling omdat sy ’n identiteitskaart met haar tante se naam aan die polisie gewys het. Die polisie het ’n .38-rewolwer en ammunisie in die gesteelde motor gekry.[13] Op 2 Junie 1986 is sy aangehou nadat ’n man haar daarvan beskuldig het dat sy hom met ’n wapen gedreig en $200 van hom geëis het.
Moorde[wysig | wysig bron]
- Richard Mallory (51), 30 November 1989 – die eienaar van ’n elektronikawinkel in Clearwater, Florida. Wuornos se eerste slagoffer was ’n veroordeelde verkragter wat sy na bewering uit selfverdediging vermoor het. Twee dae later het die polisie Mallory se verlate voertuig gevind. Op 13 Desember is sy lyk ’n paar kilometer daarvandaan in ’n beboste gebied gekry; hy is verskeie kere geskiet.[1]
- David Spears (43) – ’n konstruksiewerker in Winter Garden, Florida. Sy naakte lyk is op 1 Junie 1990 langs die pad gekry. Hy is ses keer geskiet.[1]
- Charles Carskaddon (40), 31 Mei 1990 – ’n deeltydse rodeo-werker. Sy lyk is op 6 Junie 1990 in Pasco County gekry. Hy is nege keer met ’n kleinkaliberwapen geskiet.[1]
- Peter Siems (65) – ’n afgetrede handelseeman wat Christelike werk gedoen het. In Junie 1990 het Siems van Jupiter, Florida, na New Jersey gery. Op 4 Julie 1990 is sy motor in Orange Springs, Florida, gekry. Moore en Wuornos is gesien toe hulle die motor verlaat, en Wuornos se palmafdruk is op die binneste deurhandvatsel gevind. Sy lyk is nooit gekry nie.[1]
- Troy Burress (50) – ’n worsverkoopman van Ocala, Florida. Hy is op 31 Julie 1990 as vermis aangegee. Op 4 Augustus 1990 is sy lyk in ’n beboste gebied gevind. Hy is twee keer geskiet.[1]
- Charles "Dick" Humphreys (56), 11 September 1990 – ’n afgetrede lugmagmajoor en voormalige polisiehoof. Sy lyk is op 12 September 1990 in Marion County, Florida, gekry. Hy was ten volle geklee en en is ses keer in die kop en lyf geskiet. Sy motor is in Suwannee County, Florida, gekry.[1]
- Walter Jeno Antonio (62) – ’n vragmotorbestuurder, veiligheidswag en polisiereservis. Sy feitlik naakte lyk is op 19 November 1990 langs die pas gekry in Dixie County, Florida. Hy is vier keer geskiet. Sy motor is vyf dae later in Brevard County, Florida, gevind.[1]
Arres en vonnis[wysig | wysig bron]
Op 4 Julie 1990 het Wuornos en Moore Peter Siems se motor agtergelaat nadat hulle in ’n motorongeluk was. Getuies wat hulle in die motor gesien het, het hul name en beskrywings vir die polisie gegee, en dit het gelei tot ’n mediaveldtog om hulle op te spoor. Die polisie het ook van die slagoffers se besittings in pandjieswinkels gekry en vingerafdrukke daarop het ooreengestem met dié in die slagoffers se motors. Wuornos het ’n misdaadrekord in Florida gehad en haar vingerafdrukke was in polisielêers.[4]
Op 9 Januarie 1991 is Wuornos met ’n lasbrief by The Last Resort, ’n kroeg vir motorfietsryers in Volusia County, in hegtenis geneem.[15] Die polisie het Moore die volgende dag in Scranton, Pennsilvanië, gevind. Sy het ingestem om ’n bekentenis uit Wuornos te kry in ruil daarvoor dat sy nie vervolg word nie. Moore is saam met die polisie na ’n motel in Florida. Onder polisieleiding het sy verskeie telefoonoproepe na Wuornos gemaak en by haar gepleit om haar haar naam te help skoon kry. Drie dae later, op 16 Januarie 1991, het Wuornos skuld op die moorde beken. Sy het beweer die mans het haar probeer verkrag en sy het hulle uit selfverdediging vermoor.[16][17]
Op 27 Januarie 1992 is Wuornos met behulp van Moore se getuienis skuldig bevind aan die moord op Mallory. Psigiaters vir die verdediging het getuig Wuornos is geestelik onstabiel en is gediagnoseer met onder meer antisosiale persoonlikheidsteuring.[18] Sy is vier dae later tot dood veroordeel.[17][19]
Op 15 Mei 1992 het sy nog drie doodsvonnisse gekry vir die moorde op Dick Humphreys, Troy Burress en David Spears.[1] In Junie 1992 het sy skuld beken aan die moord op Charles Carskaddon en in November 1992 het sy haar vyfde doodsvonnis gekry.[1] In Februarie 1993 het Wuornos skuld beken aan die moord op Walter Jeno Antonio en sy is weer eens tot dood veroordeel. Sy is nie aangekla van die moord op Peter Siems nie, want sy lyk is nooit gevind nie. Sy het altesaam ses doodsvonnisse gekry.[1]
Wuornos is op 9 Oktober 2002 in die Florida-staatsgevangenis tereggestel. Sy is die 10de vrou wat in Amerika tereggestel is nadat die hooggeregshof die verbod op die doodstraf in 1976 opgehef het.[20]
Rolprent[wysig | wysig bron]
Die rolprent Monster met Charlize Theron as Wuornos is in 2003 gemaak. Dit vertel haar verhaal van haar kinderdae tot met haar eerste doodsvonnis. Theron het ’n Oscar as beste aktrise gekry vir haar spel.[21]
Verwysings[wysig | wysig bron]
- "Aileen Carol Wuornos". The Clark County Prosecuting Attorney. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 September 2008. Besoek op 26 September 2008.
- Macleod, Marlee (29 Februarie 1956). "Aileen Wuornos: Killer Who Preyed on Truck Drivers — A Poor Beginning — Crime Library on". Trutv.com. Besoek op 12 Junie 2012.
- (May–June 2006) “Theoretical consideration of female sexual predator serial killers in the United States”. Journal of Criminal Justice 34 (3): 251–259. doi:10.1016/j.jcrimjus.2006.03.006.
- Howard, Amanda; Martin Smith (2004). River of Blood: Serial Killers and Their Victims. Universal-Publishers. p. 332. ISBN 978-1-58112-518-4.
- Howard, Peter (2007). Female Serial Killers: How and Why Women Become Monsters. Penguin. pp. 142–143. ISBN 0-425-21390-0.
- Macleod, Marlee (February 29, 1956). "Aileen Wuornos: Killer Who Preyed on Truck Drivers — A Poor Beginning — Crime Library on". Trutv.com. Besoek op 12 Junie 2012.
- Reynolds 2003, p. 116.
- Russell, Sue (2002). Lethal Intent. Pinnacle Books. p. 97. ISBN 0-7860-1518-7.
- Griffin, Ayanna M.; Dr. Bruce Arrigo. "The Phenomenon of Serial Murders and Women". McNair Dispatch: An Online Research Journal. University of North Carolina at Charlotte. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Oktober 2008. Besoek op 27 Oktober 2008.
- Reynolds 2003, pp. 116–117.
- "Notorious Crime Profiles Aileen Wuornos". Biography.com. Besoek op 27 Oktober 2008.
- Reynolds 2003, p. 117.
- Reynolds 2003, pp. 117–118.
- Ventura, Varla (2008). The Book of the Bizarre: Freaky Facts and Strange Stories. Weiser. p. 132. ISBN 978-1-57863-437-8.
- Kennedy, Dolores; Robert Nolin (1994). On a Killing Day: The Bizarre Story of Convicted Murderer Aileen Lee Wournos (sic). S.P.I. Books. p. 48. ISBN 1-56171-293-0.
- Dwyer, Kevin; Jure Fiorillo (6 November 2007). True Stories of Law & Order: SVU. Penguin Group/Berkley. pp. 53–54. ISBN 978-0-425-21735-1.
- "Timeline of Aileen Wuornos' Crimes". Local 6 News. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Oktober 2008. Besoek op 3 Oktober 2008.
- "Profile". Clarkprosecutor.org. Besoek op 2013-12-04.
- Dwyer, Kevin; Jure Fiorillo (6 November 2007). True Stories of Law & Order: SVU. Penguin Group/Berkley. pp. 54–55. ISBN 978-0-425-21735-1.
- Hall, K, red. The Oxford Guide to the Supreme Court of the United States. pages 323–4. Oxford University Press.
- "Monster (2003)". IMDB. Besoek op October 3, 2008.
Bibliografie[wysig | wysig bron]
- Hickey, Eric (2010). Serial Murderers and their Victims. Wadworth. ISBN 978-0-495-60081-7.
- Reynolds, Michael (2003). Dead Ends: The Pursuit, Conviction and Execution of Female Serial Killer Aileen Wuornos, the Damsel of Death. St. Martin's True Crime Library. ISBN 0-312-98418-9.
- Russell, Sue (2002). Lethal Intent: The Shocking True Story of One of America's Most Notorious Female Serial Killers. Pinnacle. ISBN 0-7860-1518-7.
- Wuornos, Aileen; Christopher Berry-Dee (2004). Monster: My True Story. John Blake. ISBN 1-84454-237-8. Aanhaling gebruik verouderde parameter
|coauthors=
(help) - Wuornos, Aileen; Lisa Kester; Daphne Gottlieb (2012). Dear Dawn: Aileen Wuornos in Her Own Words. Soft Skull Press, 2012. ISBN 1-59376-290-9.
|
<urn:uuid:53cf3e22-3afa-45c7-a2bf-85f9a1ba6991>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Aileen_Wuornos
|
2019-07-18T18:01:16Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525699.51/warc/CC-MAIN-20190718170249-20190718192249-00336.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999819
| false
|
Beit Shemesh
Jump to navigation
Jump to search
Beit Shemesh בית שמש بيت شيمش |
Uitsig oor die stad | |||
Koördinate: Koördinate: | |||
Land | Israel | ||
---|---|---|---|
Distrik | Jerusalem distrik | ||
Stigting | 1950 | ||
Regering | |||
- Burgemeester | Aliza Bloch | ||
Oppervlak | |||
- Stad | 34,259 km² (13,2 vk m) | ||
Hoogte | 220 m (722 vt) | ||
Bevolking (2017) | |||
- Stad | 114 371 | ||
- Digtheid | 3 300/km² (8 547/myl2) | ||
Tydsone | IST (UTC+2) | ||
- Somer (DST) | IDT (UTC+3) | ||
Webwerf: betshemesh.muni.il |
Die stad lê net westelik van die stad Jerusalem.
Die moderne Beith Shemesh is in 1950 gestig maar die vroeëre stad stam uit die tyd van die Kanaäniete.
|
<urn:uuid:a929d2da-7522-46c6-b080-8b0a4a9a9f32>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Beit_Shemesh
|
2019-07-18T17:33:08Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525699.51/warc/CC-MAIN-20190718170249-20190718192249-00336.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.904764
| false
|
Duggie Morkel
Jump to navigation
Jump to search
Volle naam | Douglas Francis Theodore Morkel | ||||
---|---|---|---|---|---|
Bynaam | Dougie | ||||
Geboortedatum | 26 Oktober 1885 | ||||
Geboorteplek | Kimberley, Suid-Afrika | ||||
Sterftedatum | 20 Februarie 1950 (op 64) | ||||
Sterfteplek | Johannesburg | ||||
Rugbyloopbaan | |||||
Loopbaan as speler | |||||
Posisie(s) | Voorspeler | ||||
Amateurspanne | |||||
Jare | Klub / span | Weds | (pte) | ||
CSAR (Railways) | |||||
Provinsiale- / Staatspanne | |||||
Jare | Klub / span | Weds | (pte) | ||
Transvaal | |||||
Nasionale span(ne) | |||||
Jare | Land | Weds | (pte) | ||
1906–1913 | Suid-Afrika | 9 | 44 |
Bron[wysig | wysig bron]
- Die Kapteins, Edward Griffiths, 2001, ISBN 1-86842-116-3
Eksterne skakels[wysig | wysig bron]
Voorafgegaan deur Paul Roos |
Springbokkaptein 1906–1910 |
Opgevolg deur Billy Millar |
|
<urn:uuid:ad60f950-a2cb-4c8c-9e0d-a6af15594711>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Duggie_Morkel
|
2019-07-18T17:35:59Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525699.51/warc/CC-MAIN-20190718170249-20190718192249-00336.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.894866
| false
|
Robert Scott-gedenkteken
In die Heerengracht in Kaapstad is 'n klein monumentjie ter ere van kapt. Robert Scott wat saam met vier kamerade in Maart 1912 omgekom het op hul reis terug van Antarktika. Die oorspronklike gedenkteken is ontwerp deur Joseph Solomon en op 15 Mei 1916 onthul. Omdat dié gedenkteken in 1948 gevandaliseer is, is dit met 'n replika in brons vervang.
|
<urn:uuid:be3c6faa-6803-484b-b708-49218f7a97bf>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Robert_Scott-gedenkteken
|
2019-07-18T18:17:16Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525699.51/warc/CC-MAIN-20190718170249-20190718192249-00336.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.998944
| false
|
Tyd van Beroeringe
Die Tyd van Beroeringe of Tyd van Troebele (Russies: Смутное время, Smoetnoje Wremja; Engels: Time of Troubles) was ’n tydperk in die Russiese geskiedenis tussen die dood van die laaste tsaar van die Rjoerik-dinastie, Fjodor I, in 1598 en die stigting van die Romanof-dinastie in 1613. In dié tyd is Rusland beset deur die Pools-Litause Gemenebes en het dit gebuk gegaan onder burgeroorloë en mense wat valslik op die troon aanspraak gemaak het.
Inhoud
Oorsake[wysig | wysig bron]
Ná Fjodor se dood is sy swaer en grootste raadgewer, Boris Godoenof, wat tydens die geestelik gestremde Fjodor se leeftyd al as regent opgetree het, deur ’n nasionale vergadering (Zemski Sobor) as opvolger gekies. Sy kort bewind (1598–1605) was nie so suksesvol soos sy regentskap onder Fjodor nie. In 1601–1603 was die oeste besonder swak, met nagtemperature in die somer dikwels onder die vriespunt.[1] Talle mense is van honger dood; die regering het geld en kos onder die arm mense van Moskou uitgedeel, maar dit het gelei tot die toestroming van mense van die platteland af, wat bygedra het tot die ekonomiese wanorde. Groot bendes het deur die platteland geswerf en allerhande misdade gepleeg, die Kosakke aan die grens was rusteloos en die regering was nie in staat om orde te handhaaf nie.
Onder die invloed van edellui wat teen Godoenof se verkiesing was, het die algemene ontevredenheid omgesit in vyandigheid teenoor hom. Gerugte het versprei dat wyle tsaar Fjodor se jonger broer, Dmitri, wat veronderstel was om dood te wees, nog lewe en dat hy wegkruip.
Vals Dmitri[wysig | wysig bron]
In 1603 het ’n man wat homself Dmitri genoem het en aanspraak op die troon gemaak het – die eerste van die sogenaamde Vals Dmitri's – in die Pools-Litause Gemenebes sy verskyning gemaak. Die jongste seun van Iwan die Verskriklike is inderwaarheid met ’n mes doodgesteek nog voor Fjodor se dood (volgens baie op bevel van Godoenof), en die misterieuse karakter wat hom as Dmitri voorgedoen het, was ’n indringer.
’n Groot deel van die bevolking het hom egter as die ware troonopvolger beskou en hy het groot steun verwerf binne en buite Rusland, veral in die Pools-Litause Gemenebes. Faksies in die gemenebes het hom beskou as ’n geleentheid om hul eie invloed oor Rusland uit te brei, of minstens ryk te word deur hul steun. Die pous het dit beskou as ’n geleentheid vir die Rooms-Katolieke Kerk om ’n houvas te kry op die Russies-Ortodokse Russe.
’n Paar maande later het ’n klein Poolse mag die grens oorgesteek. Dit het bestaan uit 4 000 Pole, Litauers, Russiese uitgewekenes, Duitse huursoldate en Kosakke. Dit was die begin van die Pools-Litause Gemenbes se besetting van Rusland. Hoewel die gemenebes nie amptelik oorlog teen Rusland verklaar het nie omdat sy koning, Sigismund III Wasa, teen die inval gekant was, het ’n paar magtige magnate Vals Dmitri met hul eie soldate en geld gesteun met die hoop op groot belonings agterna.
Dmitri het Moskou net ná Godoenof se dood triomfantelik binnegery.
Sjoeiski se bewind[wysig | wysig bron]
Dmitri se bewind was kort. Binne ’n jaar het ’n ambisieuse prins, Wasili Sjoeiski, teen hom saamgesweer, en Dmitri en baie van sy ondersteuners is wreed vermoor in die Moskouse Kremlin.[2] Sowat 2 000 Pole is na skatting deur Sjoeiski vermoor. Daar was groot woede in Pole, maar daar is besluit om eers te wag met enige wraakplanne.[3]
Sjoeiski het daarna die mag oorgeneem en is deur ’n vergadering, wat uit sy faksie bestaan het, tot tsaar Wasili IV verkies. Nie die Russiese boere, gemenebes, Kosakke of Duitse huursoldate was tevrede daarmee nie. Gou het ’n nuwe indringer, ook glo Dmitri, seun van Iwan die Verskriklike, die troon opgeëis. Nes sy voorganger het hy die steun en beskerming van die Pools-Litause magnate geniet. Nadat Sjoeiski egter ’n verbond met Swede gesluit het, het die koning van die gemenebes, wat die verbond as ’n bedreiging beskou het, nou amptelik in die binnelandse aangeleenthede van Rusland ingemeng.
Tweede Besetting[wysig | wysig bron]
Pools-Litause soldate het in 1609 weer die Russiese grens oorgesteek en Smolensk beset. Nadat die Russies-Sweedse magte verslaan is, is Sjoeiski gedwing om te abdikeer. Vals Dmitri II kon egter nie die Russiese troon beset nie, want die Poolse aanvoerder, Stanisław Żółkiewski, het ’n ander kandidaat gesteun: Sigismund se seun, Wladislaus IV van Pole. Baie Russe het trou beloof aan hom op voorwaarde dat hy die Russies-Ortodokse Kerk met rus laat. Met dié verstandhouding is die Poolse soldate toegelaat om die Kremlin te beset.
Die Poolse koning het egter die ooreenkoms afgekeur en besluit om self die troon oor te neem en Rusland tot katolisisme te bekeer. Dit het nie een van die faksies aangestaan nie en ook nie die Swede, wat intussen Pole se vyand geword het nie. Hulle het oorlog teen Rusland verklaar en hul eie Vals Dmitri gesteun.
Rusland was nou in ’n kritieke toestand. Die troon was vakant, die bojare (adel) het onder mekaar gestry, die Russies-Ortodokse patriarg Hermogenes was in die tronk, die Katolieke Pole het die Kremlin en Smolensk beset, die Protestantse Swede het Nowgorod beset, voortgesette Tartaarse invalle het tot gevolg gehad dat die grensgebiede ontvolk het,[4] en groot rowerbendes het oral toegeslaan. Tienduisende mense is in gevegte en opstande dood; op 17–19 Maart 1611 het die Pole en die Duitse huursoldate wat opstande in Moskou onderdruk het, 7 000 Moskowiete doodgemaak en die stad aan die brand gesteek.[5] Baie ander stede is ook verwoes en verswak; op 22 September 1612 het die Pole en Litauers byvoorbeeld die hele bevolking van Wologda uitgewis.[5]
Stryd om onafhanklikheid[wysig | wysig bron]
Eindelik was daar redding vir Rusland – in die vorm van ’n patriotiese opstand onder die leierskap van Koezma Minin, ’n handelaar van Nizjni Nowgorod, en prins Pozjarski. Hulle het die Kremlin omsingel en op 24-27 Oktober 1612 (ou styl; 3-6 November nuwe styl)[6] moes die Poolse weermag terugval en het die garnisoen in die Kremlin oorgegee. 4 November word steeds in Rusland gevier as die Dag van Nasionale Eenheid.
Al die klasse in Rusland is verenig in hul steun van die Romanof-tsaars en daarmee is die grondslag gelê vir die magtige Russiese Ryk.
Verdere leesstof[wysig | wysig bron]
- Dunning, Chester S.L. Russia's First Civil War: The Time of Troubles and the Founding of the Romanov Dynasty, Penn State Press, 2001 ISBN 0-271-02074-1
Verwysings[wysig | wysig bron]
- Hierdie artikel is vertaal vanuit die Engelse Wikipedia
- Borisenkov E, Pasetski V. The Thousand-year Annals of the Extreme Meteorological Phenomena. ISBN 5-244-00212-0, bl. 190.
- John Stevens Cabot Abbott, The Empire of Russia
- John Stevens Cabot Abbott, The Empire of Russia
- Die Tartaarse Khanaat van die Krim, allempires.net
- Sergey Solovyov, History of Russia from the Earliest Times, Vol. 8.
- Nikolay Kostomarov, Russian History in Biographies of its main figures, Hoofstuk 30.
|
<urn:uuid:6f0a7941-f8e1-42e5-ba58-a95bea6d34c6>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Tyd_van_Beroeringe
|
2019-07-18T18:19:10Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525699.51/warc/CC-MAIN-20190718170249-20190718192249-00336.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999986
| false
|
The allegorical tale of Ants and Grasshoppers is often used to drive home the inevitable connection between handwork and success, as well as laziness and hardship. Or between talent and riches, indolence and penury. Here is another story that may run contrary to this message.
In verband met my onlangse aftrede, my vrou het my gestuur om 'n artikel ('n toespraak deur iemand oor hoe om gelukkig te tree) wat verskeie interessante punte. Maar selfs meer interessant, Dit het begin met 'n snaakse storie. Hier is dit:
In 'n klein dorpie in Kerala, 'n toegewyde Christen oorlede. Die plaaslike priester was uit die stasie, en 'n priester van 'n aangrensende dorp is 'n beroep op die huldeblyk te lewer. "Dames en Here,"Begin die agbare pastoor met die kis voor hom. "Hier lê dood voor my 'n seldsame mens van hierdie dorp met uitstaande kwaliteite. Hy was 'n man, 'n skolier, soet van tong, sagte humeur en baie Katolieke in vooruitsig. Hy was vrygewig 'n fout en altyd glimlag. "Die weduwee van die oorledene opgekom en skree, "O my God! Hulle is begrawe op die verkeerde man!"
Getrou aan die vorm, hierdie man sy toespraak met 'n ander storie afgesluit.
Eerste het God die koei en gesê, "Jy moet gaan met die boer alledaagse na die gebied, en ly onder die son die hele dag lank, het kalwers, gee melk en help om die boer. Ek gee jou 'n span van sestig jaar. "Die koei het gesê, "Dit is sekerlik taai. Gee my net twintig jaar. Ek gee terug veertig jaar lank. "
Op Dag Twee, God het die hond en gesê, "Sit by die ingang van jou huis en bas op vreemdelinge. Ek gee jou 'n span van twintig jaar. "Die hond het gesê, "Te lank 'n lewe vir blaf. Ek gee tien jaar. "
Op die derde dag, God het die aap en vir hom gesê:, "Vermaak mense. Maak hulle lag. Ek gee jou twintig jaar. "Die aap het vir God, "Hoe vervelig! Aap truuks vir twintig jaar? Gee my net tien jaar. "Die Here het ingestem.
Op die vierde dag, God het die mens geskape. Hy het vir hom gesê, "Eet, slaap, speel, geniet en niks doen nie. Ek sal vir jou twintig jaar. "
Man sê, "Slegs twintig jaar? Geen manier! Ek sal my twintig, gee my net die veertig die koei het terug, die tien wat die aap terug, en die tien die hond oorgegee. Dit maak dit tagtig. Goed?"God het ingestem.
Dit is waarom die eerste twintig jaar ons slaap, speel, geniet en niks doen nie.
Vir die volgende veertig jaar het ons slawe in die son ons familie te ondersteun.
Vir die volgende tien jaar het ons aap truuks ons kleinkinders te vermaak.
En vir die laaste tien jaar het ons sit in die voorkant van die huis en bas by almal.
Wel, Ek het daarin geslaag my veertig koei-jaar af te sny om 'n blote twintig. Hier is die hoop dat ek sal kry soortgelyke afslag op my aap en hond jaar!
Voor die vertrek Indië in die laat tagtigerjare, Ek kon 'n bietjie van Hindi praat soos my derde taal. Engels was die tweede taal, en Malabaars my moedertaal. Ek was nie vlot in Hindi deur 'n gedeelte van die verbeelding, maar ek kon praat dit goed genoeg om ontslae te raak van 'n deur-tot-deur-verkoopsman, byvoorbeeld.
Dit is presies wat my pa ('n bevestigde Hindi-phobe) het my gevra om te doen tydens een van my besoeke tuis toe 'n aanhoudende, Hindi-sprekende sari verkoopsman het gesweef op ons voorstoep. Teen daardie tyd, Ek het spandeer meer as ses jaar in die VSA (en beskou my Engels baie goed) en 'n paar jaar in Frankryk (genoeg om te weet dat “baie goeie Engels” was nie 'n groot deal). So om ontslae te raak van die sari-wala, Ek het in Hindi te praat met hom, en die vreemdste ding gebeur — dit was alles Franse wat is uit te kom. Nie my moedertaal, nie my tweede of derde taal, maar die Franse! In kort, daar was baie deurmekaar sari verkoopsman roaming die strate dag.
True, daar is 'n ooreenkoms tussen Hindi en Frans, byvoorbeeld, in die klanke van vraende woorde, en die dom manlike-vroulike geslag van neutrale voorwerpe. Maar ek dink nie dit was wat veroorsaak dat die uitstorting van Fransheid. Dit het gevoel asof die Franse het Hindi in my brein vervang. Wat ook al die breinselle van my wat bedraad is om Hindi te praat (sleg, Ek kan byvoeg) was om herbedraad a la franciaise! Sommige vreemde hulpbrontoewysing meganisme is die herwinning van my brein selle sonder my medewete of toestemming. Ek dink hierdie Franse inval in my brein voortgeduur en geassimileer 'n stuk van my Engels selle sowel. Die eindresultaat was dat my Engels het al deurmekaar, en my Franse het nooit goed genoeg. Ek voel 'n bietjie jammer vir my verwarde brein selle. Karma, Ek dink — Ek moet nie verwar het die sari verkoopsman.
Hoewel gepraat grap, Ek dink wat ek gesê het is waar — die tale wat jy praat beset duidelike dele van jou brein. 'N Vriend van my is 'n Frans-Amerikaanse meisie van die voorgraadse jare. Sy het geen waarneembare aksent in haar Americanese. Sodra sy my in Frankryk besoek, en ek het gevind dat wanneer sy 'n Engelse woord gebruik terwyl jy praat Frans, sy het 'n duidelike Franse aksent. Dit was asof die Engelse woorde kom uit die Franse deel van haar brein.
Natuurlik, tale kan 'n instrument in die hande van die kreatiewe wees. My officemate in Frankryk was 'n slim Engelse ou wat onwrikbaar geweier om te leer 'n Franse ten alle, en aktief weerstaan enige tekens van Franse assimilasie. Hy het nooit 'n Franse woord geuiter as hy dit kan help. Maar dan, 'n somer, twee Engelse interns opgedaag. My officemate is gevra om hulle te mentor. Wanneer hierdie twee meisies na ons kantoor gekom om hom te ontmoet, hierdie man skielik tweetalige omgedraai en begin iets soos om te sê, “Wat ons hier doen.. O, jammer, Ek het vergeet dat jy nie die Franse het praat!”
Een keer 'n gunsteling oom van my het my 'n pen. Hierdie oom het 'n soldaat in die Indiese Army op daardie tydstip. Soldate wat gebruik word om elke jaar of so by die huis kom vir 'n paar maande, en gee geskenke aan almal in die uitgebreide familie. Daar was 'n gevoel van reg oor die hele ding, en ek het nooit gedink die gawe takers dat hulle dalk iets kon gee terug asook. Gedurende die afgelope paar dekades, dinge verander. Die gawe takers sou stroom om die ryk “Golf Malayalees” (Keralite trekarbeiders in die Midde-Ooste) daardeur erg verminder die sosiale stand van die armes soldate.
In elk geval, hierdie pen wat ek van my oom was 'n mooi mat-goud eksemplaar van 'n merk genoem Crest, moontlik oor die Chinese grens aan die voet van die Himalaja gesmokkel en verkry deur my oom. Ek was 'n bietjie trots op hierdie gesogte besitting van my, as ek dink ek het al my besittings in later jare. Maar die pen het nie so lank — dit het deur 'n ouer seun met wie ek 'n tafel gedurende 'n toets in die somer van te deel gesteel 1977.
Ek was platgeslaan deur die verlies. Meer as dit, Ek was bang vir die verhuring van my ma weet want ek het geweet dat sy nie gaan vriendelik neem dit. Ek dink ek moet meer versigtig gewees het en het die pen op my persoon te alle tye. Seker genoeg, my ma was briesend van woede oor die verlies van hierdie geskenk van haar broer. 'N voorstander van die taai liefde, sy het my vertel om te gaan soek die pen, en nie om terug te keer sonder dat dit. Nou, dit was 'n gevaarlike skuif. Wat my ma het nie waardeer, was dat ek het die meeste voorskrifte letterlik. Ek het nog nie. Dit was reeds laat in die aand wanneer ek op my hopeloos dwalende, en dit is onwaarskynlik dat ek sal terug te keer op alle, want ek was nie veronderstel om te, nie sonder die pen.
My pa by die huis kom 'n paar uur later, en was geskok oor die wending. Hy het beslis nie in moeilike liefde glo, ver van dit. Of miskien het hy 'n gevoel van my letterlike ingesteldheid, nadat 'n slagoffer van dit vroeër. In elk geval, Hy het op soek na my en my gekry doelloos ronddwaal my opgesluit skool sowat tien kilometer van die huis af.
Ouerskap is 'n balans. Jy het taai liefde uit te oefen, sodat jou kind moet nie bereid wees om vir die harde wêreld later in die lewe. Jy het liefde en liefde te wys, asook sodat jou kind kan voel emosioneel veilige. Jy het om te voorsien vir jou om jou kind sonder om te bederf, of jy sou eindig bederf hulle. Jy het om hulle vryheid en ruimte te gee om te groei, maar jy moet nie losstaande en ongevoelig geword. Tuning jou gedrag aan die regterkant steek op so baie dimensies is wat ouerskap 'n moeilike kuns te bemeester. Wat maak dit regtig scary is die feit dat jy net een skoot op dit. As jy dit verkeerd, die rimpels van jou foute kan baie langer as wat jy kan dink. Sodra toe ek ontsteld met hom, my seun (ver wyser as sy ses jaar dan) het vir my gesê dat ek moes versigtig wees, want hy sou behandel word sy kinders die manier waarop ek hom behandel. Maar dan, ons weet dit reeds, doen ons nie?
My ma het my voor te berei vir 'n onvergeeflike werklike wêreld, en my vader genoeg goedheid gekoester in my. Die kombinasie is miskien nie te sleg nie. Maar ons almal wil graag beter as ons ouers doen. In my geval, Ek gebruik 'n eenvoudige truuk my gedrag en behandeling van my kinders te moduleer. Ek probeer om myself te beeld by die ontvangs van die einde van die genoemde behandeling. As ek moet voel onversorg vir of onregverdig behandel, die gedrag moet fine-tuning.
Hierdie truuk nie al die tyd werk nie, want dit kom gewoonlik na die feit. Ons eerste tree in reaksie op 'n situasie, voordat ons tyd 'n rasionele kostevoordeel-analise te doen. Daar moet 'n ander manier van doen dit reg wees. Mag dit is net 'n kwessie van die ontwikkeling van 'n baie geduld en vriendelikheid. Jy weet, daar is tye wanneer Ek wens ek kon my pa vra.
Gedurende die vroeë deel van die vorige eeu, Daar was beduidende migrasie van Chinese en Indiërs na Singapoer. Die meeste van die immigrante van Indiese oorsprong was etniese Tamils, wat is die rede waarom Tamil is 'n amptelike taal hier. Maar sommige het gekom van my Malabaars-praat geboorteland van Kerala. Onder hulle was Natarajan wat, vyftig jaar later, saam met my sal deel sy indrukke van Netaji Subhash Chandra Bose en die Indiese Nasionale Weermag van die veertigerjare. Natarajan sou, deur die destydse, word genoem die Singapoer Oupa (Singapoer Appuppa), en joga leer my, verduidelik die mistieke aspekte van dit 'n bietjie, sê dinge soos, “'N Praktisyn joga, selfs wanneer hy in 'n skare, is nie heeltemal 'n deel van dit.” Ek het hierdie stelling onthou toe 'n vriend van my by die werk het opgemerk dat ek geloop onaangeraak (soort van soos Tim Robbins in die Shawshank Redemption) deur die korporatiewe gewoel, wat, natuurlik, mag gewees het 'n beleefde manier van die roeping van my lui.
In elk geval, die Singapoer Oupa ('n neef van my vaderlike oupa) was nogal lief vir my pa, wat was onder die eerste Universiteit gegradueerdes van daardie deel van Kerala. Hy het vir hom 'n Parker pen van Singapoer as 'n gradeplegtigheid geskenk. Sommige vyftien jaar later, hierdie pen sal vir my 'n les wat nog nie ten volle geleer vier dekades op leer.
My father was very proud of his pen, die kwaliteit en stewigheid, en is spog met sy vriende een keer. “I wouldn’t be able to break it, even if I wanted to!” het hy gesê, sonder sy seun merk (Die uwe), al vier jaar dan met slegs 'n beperkte begrip van hipotetiese conditionals van hierdie soort. Volgende aand, toe hy terug gekom van die werk, Ek wag vir hom by die deur, stralend met trots, hou sy kosbare pen deeglik gekneus. “Pa, pa, Ek het dit gedoen! Ek het daarin geslaag om jou pen te breek vir jou!”
Hartseer as my vader gewees het, Hy het nie eens sy stem verhef. Hy het gevra, “Wat het jy gedoen dat, sy?” die gebruik van die té liefdevolle Malabaars woord vir “sy”. Ek was net te gretig om te verduidelik. “You said yesterday that you had been trying to break it, maar kon nie. Ek het dit vir julle!” Eerder kort op taalvaardigheid, Ek was al 'n bietjie te lank op fisika. I had placed the pen near the hinges of a door and used the lever action by closing it to accomplish my mission of crushing it. In werklikheid, Ek onthou die voorval toe ek probeer om my vrou te verduidelik (kort op fisika) waarom die deur prop geplaas naby aan die skarniere is die oortreding van die vloer teëls eerder as stop die deur.
My father tried to fix his Parker pen with scotch tape (wat genoem is sellofaan band op daardie tydstip) en rekkies. Later, hy het daarin geslaag om die liggaam van die pen te vervang, hoewel hy kon nooit heeltemal los die lek ink. Ek het nog steeds die pen, en hierdie blywende les in oneindige geduld.
Twee en 'n half jaar gelede, my pa oorlede. Gedurende die daaropvolgende selfondersoek, this close friend of mine asked me, “Wel, nou dat jy weet wat dit neem, hoe goed doen jy dink jy doen?” Ek dink nie ek doen wat goed, vir 'n paar lesse, selfs wanneer dit ten volle geleer, is net te moeilik om te sit in die praktyk.
Foto deur dailylifeofmojo
Hier is 'n skreeusnaakse een wat ek het deur e-pos:
Dit is een van die vele samesweringsteorieë — dat die maanlanding nooit werklik plaasgevind het. Hoe kon die vlag fladder? Die foto's — is hulle regtig geneem op die maan, of in 'n ateljee in Navada?
Hier is 'n ander teorie. 'N bietjie bekend feit. Die foto is nie heeltemal vals. Dit is net dat NASA het net die helfte van die prentjie. Check dit uit:
Kyk na die skadu onder .
Het jy al ooit opgemerk hulle voor ?
Klik hier (of op die beeld) die hele prentjie te sien!
As 'n gemiddelde Singapoer hoor van die Wêreld Malayalee Konferensie, die eerste ding wat hulle sou sê, is, “Wêreld wat nou??” Malayalees is mense van die klein Indiese staat Kerala. Hulle is nie te met Maleiers verwar, Alhoewel sommige van die dinge wat ons met Maleise assosieer (soos Pratas en biriyani) kan teruggevoer word na Kerala.
Sulke kruis kulturele uitwisseling wys op 'n belangrike eienskap van Malayalees. Hulle is geneig om fan uit en, in hul eie klein maniere, die wêreld oorwin. Hulle verwelkom ook eksterne invloede heelhartig. Hulle is dalk die enigste mense (anders as die Chinese, natuurlik) wat gereeld gebruik om 'n Chinese wok vir kook of 'n Chinese netto vir die vang van hulle visse. Hulle het selfs die praktyk hul eie weergawe van Kung-fu, en by tye daarop aandring dat die Chinese eintlik geleer om dit van hulle.
Internasionale en kosmopolitiese in hul unieke maniere vir duisende jare, Malayalees is 'n mengsel van teenoorgesteldes, en Kerala 'n minderjarige ekonomiese en sosiologiese raaisel. Malayalees geesdriftig Christenskap en Moslem gelowe wanneer hulle aanvanklike sendelinge en gesante buite hul plekke van oorsprong gewaag. Maar, Hulle het ook verwelkom Marxisme en ateïsme met gelyke ywer.
Op 'n gemiddelde, Kerala het 'n per-capita inkomste onder die wêreld se armste, maar al die ander ekonomiese aanwysers is op 'n gelyke voet met die wêreld se rykste. In die gesondheid aanwysers soos lewensverwagting, per-capita aantal dokters, en kindersterftes, Kerala bestuur die VSA te spieël op sowat 'n tiende van die per capita rykdom. Kerala is die eerste (en miskien die enigste) derde wêreld provinsie spog beter as 90% geletterdheid, en is omtrent die enigste plek in Indië en China met meer vroue as mans.
Singapoer het 'n spesiale plek in die Malayalee hart. Onder hul aanvanklike ondernemings buite Kerala gedurende die koloniale era, Malayalees geteiken Singapoer as 'n gewilde bestemming. Miskien as gevolg van hierdie historiese voorliefde, Malayalees gevind dat dit hul natuurlike Wêreld Malayalee konferensie hier gasheer.
Singapoer het ook sagte plekkie vir Malayalees en hul bydraes. Die konferensie self sal geseënd wees deur die teenwoordigheid van die president van Singapoer, Mnr. S. R. Nathan en die Minister van Buitelandse Sake, Mnr. George Yeo. President Nathan sal die Malayalee Heritage en Kultuur Exhibition begin, en Minister Yeo sal 'n belangrike noot toespraak by die Sakekamer gee.
Die erfenis en kultuur, dateer terug tot meer as twee duisend jaar, is iets wat elke Malayalee is met reg trots wees. Die uitstalling sal alles van die grot gravures showcase antieke skip gebou tegnologie.
Verder gaan as die historiese en kulturele affiniteite, Kerala ook is 'n besigheid bondgenoot na Singapoer, veral in rou seekos. Singapoer, in hul eie reg, verskaf 'n bestendige stroom van beleggings en toeriste te Kerala.
Ekotoerisme is inderdaad een van die top-aantreklikhede Malayalees sal showcase tydens die konferensie. Aard is té goed vir Kerala, met die golwende heuwels van die Wes-Ghat mildelik eien die Mons Oons en jaloers bewaak die Malayalees teen enige moontlike plundering van hul groen rykdom. Geseën met 'n gematigde klimaat ongewoon aan die tropiese enklawe dat dit, en met die hipnotiese skoonheid van die mistige groen heuwels en tee plantasies, Kerala is inderdaad 'n paradys wag, miskien onwillig, ontdek te word.
Dit Wêreld Malayalalee Konferensie, met sy kulturele vertonings en erfenis uitstallings, sal vertoon wat Kerala het om te bied aan die wêreld, van toerisme en kultuur te sakegeleenthede en talent swembad. Dit sal ook showcase Singapoer aan die Malayalee diaspora en leer hulle 'n ding of twee oor administratiewe doeltreffendheid, netheid en besigheid verbinding.
As jy nie kan inpas vier passasiers in die voorste sitplek van 'n ambassadeur taxi, terwyl dit in die agterkant is daar agt passasiers en twee kinders met hul koppe by die venster uit te steek, kanse is, jy 'n Mallu gaan jou niggie se troue by te woon.
As jy nie kan loop, ry 'n 100 cc motorfiets sonder 'n valhelm gedra en speel sokker terwyl geklee in 'n Lungi vasgebind halfmast, Malayali status!
As jou oorlede pa verlaat om 'n gedeelte van 'n ou huis as jou erfenis, en jy het dit in “Chaya cadre,” Ja, jy is 'n Malayali.
As jy het meer as 5 familie werk in die Golf, Big Time Malayali…
As jy die woorde “Mol Chinchu + Jinchu Mol” geskryf op die agterste venster van jou Omni motor, Ja, jy is 'n Malaayli.
As jy verwys na jou man as “Kettiyon, ithiyan, pil paneel Appan,” raai wat — jy is 'n sentrale Travancore Siriese Christen Malayali.
As jy het 'n Tamilian geparkeer in die voorkant van jou huis elke Sondag, stryk jou klere, kanse is 'n jy is 'n Midde-Klas Malayali.
As jy het meer as drie werknemer vakbonde by jou werkplek, dan vra nie meer, jy is inderdaad 'n Malayali.
As jy in die krag gestem het 'n Hoof Minister wat nie geslaag het in die 4de graad vra dan geen verdere, JY IS 'n Malayali.
As jy het ten minste twee familielede wat in die VSA in die gesondheid sektor , Ja! Malayali!
As jy godsdienstig koop 'n lotto kaartjie elke week, dan is jy in die Malayali Sone!
As jy 'n vrou as beskryf “charrakku,” yep, Malayali!
As jy voortdurend verwys na piesang as “uitgeruil” of pizza as “pee,” jy is 'n Malayali..
As jy gebruik klapper olie in plaas van verfynde groente-olie en kan nie uitvind waarom mense in jou gesin het aangebore hart probleme, jy dalk 'n Malayali.
As jy gaan uit 'n fliek te sien by die plaaslike teater met jou Wifey dra al die goud juweliersware begaafde na haar deur haar ouers, jy is 'n nuut getroude Malayali.
As jy en jou vrou en drie kinders aantrek in jou beste Sondag en gaan uit biriyani te hê op Kayikka se op 'n 100 cc Bajaj Mobike, jy 'n opwaarts mobiele Malayali van Cochin.
As jou idee van haute cuisine is kappa en Meen kerrie, dan, Ja, jy is 'n Malayali.
As jy vleis puttu vir ontbyt, beesvleis olathu vir middagete, en beesvleis kerrie met 'borotta’ vir aandete, ja, beslis Malalyali.
As jou naam Wislon, en jou vrou se naam is Baby, en jy noem jou dogter Wilby, het geen twyfel glad, jy is 'n standaard Malayali.
As die meeste van die huise op jou blok word kots geel geverf, fluorescent groen, en helder pienk, Malayali beslis Malappuram.
As jy bind 'n handdoek om jou kop en bars in 'n hees weergawe van die lied “Largate” nadat drie glase grok, dan is jy 'n hardcore Malayali.
As jy appetizers noem bedien met alkoholiese drank as “touchings,” dan is jy een helse Malayali.
As die plaaslike grok winkeleienaar weet jy deur jou troeteldier se naam, en jy noem hom “Porinju Chetta” (kekekekekek), dan is jy ware Malayali.
As jy siek is en jou Wifey vryf “Bicks” in jou neus en gee jou “kurumulaku Rasam” met chakkara, (ouma se resep) te help verlig jou simptome, damn!! Jy is Malayali.
As jy hoef nie enige verklarings vir enige van die bogenoemde, Jy weet dat jy is die ware Jakob, A blou bloed Malayali. Lal Salaam.
|
<urn:uuid:cc04d9ce-c366-428f-b5d5-8c693db0edd8>
|
CC-MAIN-2019-30
|
http://www.thulasidas.com/category/humor-columns/malayalam/?lang=af
|
2019-07-19T23:35:04Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526386.37/warc/CC-MAIN-20190719223744-20190720005744-00496.warc.gz
|
by
|
2.0
|
a_tag
| false
| true
|
{
"abbr": [
"by"
],
"in_footer": [
true
],
"in_head": [
false
],
"location": [
"a_tag"
],
"version": [
"2.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 1.000005
| false
|
Duiwelsklou
Duiwelsklou | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Wetenskaplike klassifikasie | ||||||||||||||
Spesies | ||||||||||||||
Duiwelsklou (Harpagophytum) is 'n genus van plante in die sesamfamilie (Pedaliaceae). Die plant is inheems aan Suider-Afrika en het sy naam aan die haakvormige voorkoms van sy vrugte te danke. Dit is 'n meerjarige plant met kruipende stingels wat uit 'n taai wortelstok groei. Die gesteelde blare is ovaal en die blomme is pienkpers en buisvormig. Ander name vir die plant sluit in: bobbejaandoring, bobbejaanklou, duiwelsdoring, duiwelshaak, duiwelshaakdoring, duiwelskloubossie, duiwelsklourank, duiwelsnaels, kloudoring, duiwelsduwweltjie, krappe, leeudoring, sanddoring, skerpioendubbeltjie en skerpioenduwweltjie.[1]
Daar is twee spesies:
- Harpagophytum procumbens – word hoofsaaklik in die oostelike en suidoostelike dele van Namibië, Suid-Botswana en die Kalahari-streek van die Noord-Kaap in Suid-Afrika aangetref.
- Harpagophytum zeyheri – word in die noordelike dele van Namibië (Ovamboland) en die suide van Angola aangetref.
Die plant het groot, knolagtige penwortels waaruit sekondêre of bergknolle groei. Hierdie knolle bevat harpagosied wat verskeie medisinale gebruike het. Dit word onder meer gebruik om pyn en koors te verlig, en om spysvertering te stimuleer. Ander gebruike sluit in: vir hipertensie, artritis, as aptytwekker, salf vir sere en pitswere, asook verligting van pyn tydens swangerskap.[2]
Duiwelsklou word hoofsaaklik van saad gekweek, maar vegetatiewe voortplanting is ook moontlik. Die saad lyk soos 'n klou vol dorings. As die saad om 'n dier se bek vasgryp, kom dit nie maklik los nie en kan die dier vrek.
Die plant is saam met aalwyne en boegoe die enigste drie inheemse Suid-Afrikaanse plante wat in die amptelike internasionale lys van medisinale plante opgeneem is. Dit word veral in Namibië en Botswana vir die uitvoermark verbou.[3] In Suid-Afrika word 'n permit benodig om die plant op groot skaal te oes. Die mag egter nie van November tot Februarie geoes word nie, omdat die plant dan blom en sade vorm.[4]
|
<urn:uuid:2ce935ec-2dd4-4440-97ea-708943344a55>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Duiwelsklou
|
2019-07-21T07:04:27Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00096.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999972
| false
|
Florence Sundstrom
Jump to navigation
Jump to search
Florence Sundstrom | |
Geboorte | 9 Februarie 1918 |
---|---|
Nasionaliteit | Amerikaans |
Sterfte | 25 Junie 2001 (op 83) |
Beroep(e) | Aktrise |
Internet-rolprentdatabasis-profiel |
Florence Sundstrom (9 Februarie 1918 – 25 Junie 2001) was 'n Amerikaanse aktrise. Sy was bekend vir haar rolle in die rolprente The Rose Tattoo (1955) en Pacific Heights (1990), en in die televisiereekse The Wild Wild West (1965) en JAG (1995).
Filmografie[wysig | wysig bron]
Rolprente[wysig | wysig bron]
- 1955: The Rose Tattoo
- 1990: Pacific Heights
Televisiereekse[wysig | wysig bron]
- 1965: The Wild Wild West
- 1995: JAG
|
<urn:uuid:e28b24cf-0f55-47ec-9a0e-3aa430984087>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Florence_Sundstrom
|
2019-07-21T07:22:03Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00096.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.992106
| false
|
Sam Hazeldine
Sam Hazeldine | |
Geboortenaam | Samuel Hazeldine |
---|---|
Geboorte | 29 Maart 1972 |
Nasionaliteit | Engels |
Beroep(e) | Akteur en komponis |
Internet-rolprentdatabasis-profiel |
Sam Hazeldine (gebore 29 Maart 1972) is 'n Engelse akteur en komponis. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente Mechanic: Resurrection (2016), The Huntsman: Winter's War (2016), en The Hitman's Bodyguard (2017), en in die televisiereeks The Innocents (2018).
Filmografie[wysig | wysig bron]
Rolprente[wysig | wysig bron]
- 2011: Don't Let Him In
- 2011: Weekender
- 2012: Riot on Redchurch Street
- 2012: Dead Mine
- 2013: The Machine
- 2013: Mystery at Shark Beach
- 2015: Cherry Tree
- 2016: Mechanic: Resurrection
- 2016: The Huntsman: Winter's War
- 2016: The Journey Is the Destination
- 2016: Learning to Breathe
- 2017: The Hitman's Bodyguard
- 2018: Ashes in the Snow
- 2018: Last Supper
- JC: The Missing Years
- Cry Me A River
Televisiereekse[wysig | wysig bron]
- 2008: The Kevin Bishop Show
- 2010: The Little House
- 2018: The Innocents
Televisierolprente[wysig | wysig bron]
- 2007: The Extraordinary Equiano
- 2007: Superhuman: Giants
- 2007: The Dinosaur Mummy
- 2008: World's Smallest People
- 2008: Superhuman: Genius
- 2008: Superhuman: Super Strong
|
<urn:uuid:b9de0e7a-d16b-4f01-b688-95a2e4f69a0c>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Sam_Hazeldine
|
2019-07-21T07:36:38Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00096.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.870716
| false
|
Hulp
Bladsye wat na "Pous Benedictus VIII" skakel
←
Pous Benedictus VIII
Jump to navigation
Jump to search
Skakels hierheen
Bladsy:
Naamruimte:
alle
(Hoof)
Bespreking
Gebruiker
Gebruikerbespreking
Wikipedia
Wikipediabespreking
Lêer
Lêerbespreking
MediaWiki
MediaWikibespreking
Sjabloon
Sjabloonbespreking
Hulp
Hulpbespreking
Kategorie
Kategoriebespreking
Portaal
Portaalbespreking
Module
Module talk
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
Omgekeerde seleksie
Filters
Versteek
insluitings |
Versteek
skakels |
Versteek
aansture
Die volgende bladsye skakel na
Pous Benedictus VIII
:
Wys (vorige 50 |
volgende 50
) (
20
50
100
250
500
).
Pous Gregorius XIII
(
← skakels
wysig
)
14 Februarie
(
← skakels
wysig
)
1012
(
← skakels
wysig
)
1014
(
← skakels
wysig
)
1017
(
← skakels
wysig
)
1020
(
← skakels
wysig
)
1024
(
← skakels
wysig
)
9 April
(
← skakels
wysig
)
19 April
(
← skakels
wysig
)
Pous
(
← skakels
wysig
)
Pous Benedictus XVI
(
← skakels
wysig
)
Pous Johannes Paulus II
(
← skakels
wysig
)
Simon Petrus
(
← skakels
wysig
)
Lys van pouse
(
← skakels
wysig
)
Pous Pius IV
(
← skakels
wysig
)
Sjabloon:Pouse
(
← skakels
wysig
)
Pous Linus
(
← skakels
wysig
)
Pous Anacletus I
(
← skakels
wysig
)
Pous Clemens I
(
← skakels
wysig
)
Pous Johannes II
(
← skakels
wysig
)
Pous Evaristus
(
← skakels
wysig
)
Pous Alexander I
(
← skakels
wysig
)
Pous Sixtus I
(
← skakels
wysig
)
Pous Telesforus
(
← skakels
wysig
)
Pous Higinus
(
← skakels
wysig
)
Pous Pius I
(
← skakels
wysig
)
Pous Anicetus
(
← skakels
wysig
)
Pous Soter
(
← skakels
wysig
)
Pous Eleuterus
(
← skakels
wysig
)
Pous Victor I
(
← skakels
wysig
)
Pous Zefirinus
(
← skakels
wysig
)
Sjabloonbespreking:Pouse
(
← skakels
wysig
)
Pous Callixtus I
(
← skakels
wysig
)
Pous Urbanus I
(
← skakels
wysig
)
Pous Pontianus
(
← skakels
wysig
)
Pous Anterus
(
← skakels
wysig
)
Pous Fabianus
(
← skakels
wysig
)
Pous Cornelius
(
← skakels
wysig
)
Pous Lucius I
(
← skakels
wysig
)
Pous Stefanus I
(
← skakels
wysig
)
Pous Sixtus II
(
← skakels
wysig
)
Pous Dionisius
(
← skakels
wysig
)
Pous Felix I
(
← skakels
wysig
)
Pous Eutichianus
(
← skakels
wysig
)
Pous Gajus
(
← skakels
wysig
)
Pous Marcellinus
(
← skakels
wysig
)
Pous Marcellus I
(
← skakels
wysig
)
Pous Eusebius
(
← skakels
wysig
)
Pous Miltiades
(
← skakels
wysig
)
Pous Silvester I
(
← skakels
wysig
)
Wys (vorige 50 |
volgende 50
) (
20
50
100
250
500
).
Ontsluit van "
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Skakels_hierheen/Pous_Benedictus_VIII
"
Navigasie-keuseskerm
Persoonlike gereedskap
Nie ingeteken nie
Bespreking
Bydraes
Skep gebruiker
Meld aan
Naamruimtes
Bladsy
Bespreking
Variante
Weergawes
Lees
Wysig
Wysig bron
Wys geskiedenis
Meer
Soek
Navigasie
Tuisblad
Gebruikersportaal
Geselshoekie
Onlangse wysigings
Lukrake bladsy
Hulp
Sandput
Skenkings
Gereedskap
Spesiale bladsye
Drukbare weergawe
Ander tale
Privaatheidsbeleid
Inligting oor Wikipedia
Vrywaring
Ontwikkelaars
Koekieverklaring
Selfoonweergawe
|
<urn:uuid:3d531456-7f15-4080-b266-82c3376cef9f>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Skakels_hierheen/Pous_Benedictus_VIII
|
2019-07-21T07:37:19Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00096.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.998444
| false
|
Gebruiker:Ciphers
in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Jump to navigation
Jump to search
Taalvaardigheid
ar
هذا المستخدم بإمكانه أن يشارك
بالعربية
كلغة
أم
.
en
-4
This user speaks
English
at a
near-native
level.
ja
-4
この利用者は
日本語
を
母語話者に近いレベル
で理解します。
de
-2
Dieser Benutzer hat
fortgeschrittene
Deutschkenntnisse
.
zh
-1
该用户可以使用
简单
的
中文
进行交流。
fr
-1
Cette personne peut contribuer avec un niveau
élémentaire
de
français
.
You May Find me at:
en:User:Ciphers
m:User:Ciphers
ar:مستخدم:Ciphers
Ontsluit van "
https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Gebruiker:Ciphers&oldid=532419
"
Kategorieë
:
Gebruiker ar
Gebruiker ar-N
Gebruiker en
Gebruiker en-4
Gebruiker ja
Gebruiker ja-4
Gebruiker de-2
Gebruiker zh
Gebruiker zh-1
Gebruiker fr
Gebruiker fr-1
Navigasie-keuseskerm
Persoonlike gereedskap
Nie ingeteken nie
Bespreking
Bydraes
Skep gebruiker
Meld aan
Naamruimtes
Gebruikerblad
Bespreking
Variante
Weergawes
Lees
Wysig
Wysig bron
Wys geskiedenis
Meer
Soek
Navigasie
Tuisblad
Gebruikersportaal
Geselshoekie
Onlangse wysigings
Lukrake bladsy
Hulp
Sandput
Skenkings
Druk/eksporteer
Skep boek
Laai af as PDF
Drukbare weergawe
Gereedskap
Skakels hierheen
Verwante veranderings
Gebruikersbydraes
Logboeke
View user groups
Spesiale bladsye
Permanente skakel
Bladinligting
Ander tale
العربية
Deutsch
English
Die bladsy is laas op 21 Oktober 2009 om 12:41 bygewerk.
Die teks is beskikbaar onder die lisensie
Creative Commons Erkenning-Insgelyks Deel
. Aanvullende voorwaardes kan moontlik ook van toepassing wees. Sien die
Algemene Voorwaardes
vir meer inligting.
Privaatheidsbeleid
Inligting oor Wikipedia
Vrywaring
Ontwikkelaars
Koekieverklaring
Selfoonweergawe
|
<urn:uuid:67cb7591-59f1-4fab-a4be-e115046ebc02>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Gebruiker:Ciphers
|
2019-07-23T18:22:18Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195529481.73/warc/CC-MAIN-20190723172209-20190723194209-00416.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.984456
| false
|
Sjabloon:Sontermyngrade
in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Jump to navigation
Jump to search
Grade van die
sontermyne
315°
330°
345°
0°
15°
30°
45°
60°
75°
90°
105°
120°
135°
150°
165°
180°
195°
210°
225°
240°
255°
270°
285°
300°
←
↓
→
↑
Ontsluit van "
https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Sontermyngrade&oldid=1770140
"
Kategorie
:
Reekssjablone
Navigasie-keuseskerm
Persoonlike gereedskap
Nie ingeteken nie
Bespreking
Bydraes
Skep gebruiker
Meld aan
Naamruimtes
Sjabloon
Bespreking
Variante
Weergawes
Lees
Wysig bron
Wys geskiedenis
Meer
Soek
Navigasie
Tuisblad
Gebruikersportaal
Geselshoekie
Onlangse wysigings
Lukrake bladsy
Hulp
Sandput
Skenkings
Print/export
Download as PDF
Gereedskap
Skakels hierheen
Verwante veranderings
Spesiale bladsye
Permanente skakel
Bladinligting
Wikidata-item
Ander tale
Tiếng Việt
Wysig skakels
Die bladsy is laas op 1 September 2018 om 10:25 bygewerk.
Die teks is beskikbaar onder die lisensie
Creative Commons Erkenning-Insgelyks Deel
. Aanvullende voorwaardes kan moontlik ook van toepassing wees. Sien die
Algemene Voorwaardes
vir meer inligting.
Privaatheidsbeleid
Inligting oor Wikipedia
Vrywaring
Ontwikkelaars
Koekieverklaring
Selfoonweergawe
|
<urn:uuid:0fc42d5a-8dd6-4cdb-80ad-8e4aeaf6b17c>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Sjabloon:Sontermyngrade
|
2019-07-23T18:08:42Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195529481.73/warc/CC-MAIN-20190723172209-20190723194209-00416.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.997833
| false
|
Neda
Neda Agha-Soltan, (Persies: ندا آقا سلطان - Nedā Āġā Soltān; 1982 – 20 Junie 2009), was 'n jong Iranse vrou wat in die strate van Teheran aan betogings deelgeneem het teen die manipulasie van die Iranse presidentsverkiesings se uitslae deur president Mahmoud Ahmadinejad en die Opperste Leier ajatolla Ali Khamenei.
Sy is op 20 Junie 2009 doodgeskiet, moontlik deur die Basidzj. Die beelde van die sterwende vrou het via die internet en internasionale televisienuusdekking die wêreld geskok. Binne 'n dag het sy die gesig van die stryd vir vryheid en demokrasie in Iran geword.
|
<urn:uuid:2ff91a87-3b13-4874-b2d7-991746dcadf5>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Neda
|
2019-07-16T08:19:54Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195524517.31/warc/CC-MAIN-20190716075153-20190716101153-00040.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.99999
| false
|
тебе
Jump to navigation
Jump to search
Inhoud
Naamval | Enkelvoud | Meervoud |
---|---|---|
Nominatief | ты | вы |
Genitief | тебя | вас |
Datief | тебе | вам |
Akkusatief | тебя | вас |
Instrumentaal | тобой | вами |
Prepositief | о тебе | о вас |
- Hulp:IPA: [tʲɪˈbʲɛ]
- aan jou; datief tweede persoon enkelvoud vertroulik
- oor jou; prepositief tweede persoon enkelvoud vertroulik
- 1.: «Он дал тебе 20$»
- Hy het aan jou $10.- gegee.
- 2.: «Ничего о тебе не знаю»
- Ek weet niks oor jou.
|
<urn:uuid:a128119c-deb9-4441-81e9-5a5c5498b5b7>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wiktionary.org/wiki/%D1%82%D0%B5%D0%B1%D0%B5
|
2019-07-19T23:30:59Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526386.37/warc/CC-MAIN-20190719223744-20190720005744-00520.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.791291
| false
|
Kategorie:Engelse
Jump to navigation
Jump to search
Wikimedia Commons bevat media in verband met Engelse. |
Subkategorieë
Hierdie kategorie bevat die volgende 13 subkategorië, uit 'n totaal van 13.
B
-
J
-
K
-
L
-
P
-
W
-
Bladsye in kategorie "Engelse"
Die volgende 14 bladsye is in hierdie kategorie, uit 'n totaal van 14.
|
<urn:uuid:745a32fe-2f59-4126-ab23-f9463a5cd016>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Kategorie:Engelse
|
2019-07-21T06:55:57Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00120.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.995931
| false
|
Hulp
Bladsye wat na ".qa" skakel
←
.qa
Jump to navigation
Jump to search
Skakels hierheen
Bladsy:
Naamruimte:
alle
(Hoof)
Bespreking
Gebruiker
Gebruikerbespreking
Wikipedia
Wikipediabespreking
Lêer
Lêerbespreking
MediaWiki
MediaWikibespreking
Sjabloon
Sjabloonbespreking
Hulp
Hulpbespreking
Kategorie
Kategoriebespreking
Portaal
Portaalbespreking
Module
Module talk
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
Omgekeerde seleksie
Filters
Versteek
insluitings |
Versteek
skakels |
Versteek
aansture
Die volgende bladsye skakel na
.qa
:
Wys (vorige 50 |
volgende 50
) (
20
50
100
250
500
).
Katar
(
← skakels
wysig
)
Sjabloon:Internet TLD
(
← skakels
wysig
)
.bt
(
← skakels
wysig
)
.np
(
← skakels
wysig
)
.za
(
← skakels
wysig
)
.rw
(
← skakels
wysig
)
.ls
(
← skakels
wysig
)
Lys van Internettopvlakdomeine
(
← skakels
wysig
)
.ec
(
← skakels
wysig
)
.nl
(
← skakels
wysig
)
.de
(
← skakels
wysig
)
.be
(
← skakels
wysig
)
.zw
(
← skakels
wysig
)
.ru
(
← skakels
wysig
)
.to
(
← skakels
wysig
)
.uk
(
← skakels
wysig
)
.su
(
← skakels
wysig
)
.bw
(
← skakels
wysig
)
.ao
(
← skakels
wysig
)
.bf
(
← skakels
wysig
)
.bi
(
← skakels
wysig
)
.bj
(
← skakels
wysig
)
.cd
(
← skakels
wysig
)
.cf
(
← skakels
wysig
)
.cg
(
← skakels
wysig
)
.ci
(
← skakels
wysig
)
.cv
(
← skakels
wysig
)
.dj
(
← skakels
wysig
)
.dz
(
← skakels
wysig
)
.eg
(
← skakels
wysig
)
.er
(
← skakels
wysig
)
.et
(
← skakels
wysig
)
.ga
(
← skakels
wysig
)
.gh
(
← skakels
wysig
)
.gm
(
← skakels
wysig
)
.gn
(
← skakels
wysig
)
.gq
(
← skakels
wysig
)
.gw
(
← skakels
wysig
)
.ke
(
← skakels
wysig
)
.km
(
← skakels
wysig
)
.lr
(
← skakels
wysig
)
.ly
(
← skakels
wysig
)
.ma
(
← skakels
wysig
)
.mg
(
← skakels
wysig
)
.ml
(
← skakels
wysig
)
.mr
(
← skakels
wysig
)
.mu
(
← skakels
wysig
)
.mw
(
← skakels
wysig
)
.mz
(
← skakels
wysig
)
.na
(
← skakels
wysig
)
Wys (vorige 50 |
volgende 50
) (
20
50
100
250
500
).
Ontsluit van "
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Skakels_hierheen/.qa
"
Navigasie-keuseskerm
Persoonlike gereedskap
Nie ingeteken nie
Bespreking
Bydraes
Skep gebruiker
Meld aan
Naamruimtes
Bladsy
Bespreking
Variante
Weergawes
Lees
Wysig
Wysig bron
Wys geskiedenis
Meer
Soek
Navigasie
Tuisblad
Gebruikersportaal
Geselshoekie
Onlangse wysigings
Lukrake bladsy
Hulp
Sandput
Skenkings
Gereedskap
Spesiale bladsye
Drukbare weergawe
Ander tale
Privaatheidsbeleid
Inligting oor Wikipedia
Vrywaring
Ontwikkelaars
Koekieverklaring
Selfoonweergawe
|
<urn:uuid:4b65e375-7438-4710-8bda-edca12a50eec>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Skakels_hierheen/.qa
|
2019-07-21T07:22:51Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00144.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.998493
| false
|
Hulp
Bladsye wat na "Kategorie:Wikiprojek Musikale kunstenaars" skakel
←
Kategorie:Wikiprojek Musikale kunstenaars
Jump to navigation
Jump to search
Skakels hierheen
Bladsy:
Naamruimte:
alle
(Hoof)
Bespreking
Gebruiker
Gebruikerbespreking
Wikipedia
Wikipediabespreking
Lêer
Lêerbespreking
MediaWiki
MediaWikibespreking
Sjabloon
Sjabloonbespreking
Hulp
Hulpbespreking
Kategorie
Kategoriebespreking
Portaal
Portaalbespreking
Module
Module talk
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
Omgekeerde seleksie
Filters
Versteek
insluitings |
Versteek
skakels |
Versteek
aansture
Die volgende bladsye skakel na
Kategorie:Wikiprojek Musikale kunstenaars
:
Wys (vorige 50 |
volgende 50
) (
20
50
100
250
500
).
Bespreking:Lys van Suid-Afrikaanse musikante
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:David Kramer
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Ddisselblom
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Anton Goosen
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Brixton Moord en Roof Orkes
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Steve Hofmeyr
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Bagad de Lann-Bihoué
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Brenda Fassie
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Wolfgang Amadeus Mozart
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Gé Korsten
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Battery 9
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Fokofpolisiekar
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Karen Zoid
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Koos Kombuis
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Hugo
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Sum 41
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Theuns Jordaan
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Potchefstroomse Universiteitskoor
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Cromwell Everson
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Enya
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Leonardo da Vinci
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Marlene Dietrich
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Natalia da Rocha
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Henry Purcell
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Juanita du Plessis
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Chris Chameleon
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Kent (musiekgroep)
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Björk
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Muse (musiekgroep)
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Liza Joubert
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Hugh Masekela
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Grafsteensangers
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Riku Lätti
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Lisa Gerrard
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Mando Diao
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Glaskas
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Antonio Vivaldi
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Maria Callas
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Johannes Heesters
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Stellenbosch Universiteitskoor
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Helen Sjöholm
(
← skakels
wysig
)
Wikipedia:Wikiprojek Musikale kunstenaars
(
← skakels
wysig
)
Sjabloon:Musiekkunstenaarartikel
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Papa Roach
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:30 Seconds to Mars
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Angels & Airwaves
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:The Beach Boys
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Enon (musiekgroep)
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Escape The Fate
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Explosions in the Sky
(
← skakels
wysig
)
Wys (vorige 50 |
volgende 50
) (
20
50
100
250
500
).
Ontsluit van "
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Skakels_hierheen/Kategorie:Wikiprojek_Musikale_kunstenaars
"
Navigasie-keuseskerm
Persoonlike gereedskap
Nie ingeteken nie
Bespreking
Bydraes
Skep gebruiker
Meld aan
Naamruimtes
Kategorie
Bespreking
Variante
Weergawes
Lees
Wysig
Wysig bron
Wys geskiedenis
Meer
Soek
Navigasie
Tuisblad
Gebruikersportaal
Geselshoekie
Onlangse wysigings
Lukrake bladsy
Hulp
Sandput
Skenkings
Gereedskap
Spesiale bladsye
Drukbare weergawe
Ander tale
Privaatheidsbeleid
Inligting oor Wikipedia
Vrywaring
Ontwikkelaars
Koekieverklaring
Selfoonweergawe
|
<urn:uuid:70f0fd8e-700c-48ad-a0a4-7b5f36c188f1>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Skakels_hierheen/Kategorie:Wikiprojek_Musikale_kunstenaars
|
2019-07-23T18:32:00Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195529481.73/warc/CC-MAIN-20190723172209-20190723194209-00464.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.990729
| false
|
Bestand:Flag of Egypt.svg
Oorspronkelijk bestand (SVG-bestand, nominaal 900 × 600 pixels, bestandsgrootte: 15 kB)
Bestandsgeschiedenis
Klik op een datum/tijd om het bestand te zien zoals het destijds was.
(nieuwste | oudste) (10 nieuwere | 10 oudere) (10 | 20 | 50 | 100 | 250 | 500) bekijken.Datum/tijd | Miniatuur | Afmetingen | Gebruiker | Opmerking | |
---|---|---|---|---|---|
huidige versie | 5 jan 2019 19:38 | 900 × 600 (15 kB) | FDRMRZUSA | Reduced code (compressed). No other changes. | |
15 jul 2014 11:30 | 900 × 600 (23 kB) | SiBr4 | Simplified code | ||
12 sep 2012 11:36 | 900 × 600 (43 kB) | Palosirkka | Scrubbed with http://codedread.com/scour/ | ||
13 feb 2011 03:01 | 900 × 600 (50 kB) | Zscout370 | Colors of arms | ||
13 feb 2011 02:56 | 900 × 600 (46 kB) | Zscout370 | http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Coat_of_arms_of_Egypt_%28Official%29.svg | ||
5 feb 2011 02:09 | 900 × 600 (47 kB) | Zscout370 | New arms, based from http://www.sis.gov.eg/PDF/Ar/History/0809000000000000210003.pdf | ||
2 feb 2011 19:32 | 900 × 600 (23 kB) | Zscout370 | Some cloning. | ||
6 jul 2010 17:32 | 900 × 600 (27 kB) | F l a n k e r | Centering the eagle | ||
6 jul 2010 17:25 | 900 × 600 (27 kB) | F l a n k e r | Correct geometries | ||
31 jan 2010 17:06 | 900 × 600 (25 kB) | Flad | gold similar to the one shown on Vexilla-mundi.com |
Bestandsgebruik
Globaal bestandsgebruik
De volgende andere wiki's gebruiken dit bestand:
- Gebruik op ab.wikipedia.org
- Gebruik op ace.wikipedia.org
- Gebruik op ady.wikipedia.org
- Gebruik op af.wikipedia.org
- Afrika
- Durban
- Arabies
- Satelliet
- Lys van olieproduserende state
- Grieks
- Nobelprys vir Letterkunde
- Nobelprys vir Vrede
- Kategorie:Egipte
- Parys
- Buenos Aires
- Moslem
- Frankfurt am Main
- Lys van hoofstede
- Los Angeles
- Lys van lande volgens bevolking
- Unesco
- Egipte
- Aswan
- Dakar
- Milaan
- Kaïro
- Indiese Oseaan
- FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2010
- Ellispark-stadion
- São Paulo
- Vlag van Koeweit
- Djedda
- Alexandrië
- Kopties
- Nobelprys vir Chemie
- Vrystaatstadion
- Lys van lande
- Lys van lande volgens Menslike-ontwikkelingsindeks
- Sjabloon:Landdata Egipte
- Lys van lande volgens BBP (nominaal) per capita
- Lys van lande volgens BBP (koopkragpariteit) per capita
- Lys van lande volgens oppervlak
- Lys van lande volgens geletterdheidskoers
- Gebruiker:BenBezuidenhout
- Hurghada
Globaal gebruik van dit bestand bekijken.
|
<urn:uuid:3201f428-3432-4f35-96a3-eb148301f59b>
|
CC-MAIN-2019-30
|
2019-07-17T12:27:04Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525187.9/warc/CC-MAIN-20190717121559-20190717143559-00248.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.658602
| false
|
|
Original Research
The introduction of new or advanced technology: The role of the industrial psychologist
Submitted: 20 June 1990 | Published: 20 June 1990
About the author(s)
T. H. Veldsman,, South AfricaFull Text:
PDF (6MB)Abstract
Opsomming
Die doel van hierdie artikel is om die rol wat die bedryfsielkundige moet en kan speel in die implementering van nuwe of gevorderde tegnologie aan te toon. In die artikel word die volgende drie aspekte bespreek: eerstens, die rasionaal onderliggend aan die bedryfsielkundige se bydrae wat sy oorsprong vind in die verskil wat gewoonlik ontstaan tussen die verwagte en werklike prestasie van 'n tegnologie na implementering; tweedens, 'n voorgestelde metodologie wat die bedryfsielkundige kan gebruik om sy/haar rol in hierdie verband te kan vervul; en derdens die belangrikste verantwoordelikhede van die bedryfsielkundige in hierdie hoedanigheid.
Keywords
Metrics
Total abstract views: 1961Total article views: 2330
|
<urn:uuid:1e8a4bf4-b687-4dbe-8e25-20844fc7341a>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://sajip.co.za/index.php/sajip/article/view/504
|
2019-07-17T12:38:41Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525187.9/warc/CC-MAIN-20190717121559-20190717143559-00248.warc.gz
|
by
|
4.0
|
a_tag
| false
| true
|
{
"abbr": [
"by",
"by"
],
"in_footer": [
true,
false
],
"in_head": [
false,
false
],
"location": [
"a_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"4.0",
"4.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999239
| false
|
Privy Council
Die Privy Council (Private raad) is 'n formele organisasie wat raad aan die Britse monarg gee. Die beginsels van die Privy Council is in die Middeleeue te vinde. Na die Engelse Burgeroorlog is dit in 1661 herstig en sy rol is geformaliseer. Deesdae het dit ongeveer 650 lede. Die lede sluit gewoonlik, onder andere, die eerste minister, die opposisieleier, lede van die kabinet, senior regters en biskope, die burgemeester van die City of London. Die Privy Council bevat ook leiers uit ander lande in die Britse Statebond. Aanstellings aan die Privy Council duur lewelank.[1] Onder andere, was Jan Smuts 'n lid van die Privy Council.
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ( ) "Welcome to the Privy Council Office". Privy Council. Besoek op 13 Desember 2016.
|
<urn:uuid:ae31ae93-4feb-446f-bec1-d4f2b4e44bc3>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Privy_Council
|
2019-07-18T18:00:11Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525699.51/warc/CC-MAIN-20190718170249-20190718192249-00408.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999557
| true
|
Savanne-olifant
Savanne-olifant | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
'n Savanne-olifant naby die grens van die Serengeti- en Ngorongoro-bewaringsgebied in Tanzanië | ||||||||||||||
Bewaringstatus | ||||||||||||||
Wetenskaplike klassifikasie | ||||||||||||||
Binomiale naam | ||||||||||||||
Loxodonta africana (Blumenbach, 1797) | ||||||||||||||
Verspreiding van die Savanne-olifant (2007)
Die savanne-olifant (Loxodonta africana) is die swaarste en die tweede hoogste landdier ter wêreld. Dit is die bekendste van die twee Afrika-olifante. Die ander is die Afrika-woudolifant (Loxodonta cyclotis), wat oorspronklik as 'n subspesie van dié olifant beskou is, maar tans oorwegend as 'n aparte spesie erken word.
Inhoud
Identifikasie[wysig | wysig bron]
'n Volwasse olifant het 'n gemiddelde hoogte van 300 tot 340 cm en 'n massa van tussen 6000 en 7000 kg. Die omtrek van die voorpoot kan verdubbel word om 'n benaderde aanduiding van die dier se hoogte te gee. Olifante hou egter nooit op groei nie en 'n manlike dier kan tot 450 cm hoog word. Die vroulike diere (koeie) is kleiner as die bulle en kan 'n maksimum van 300 cm bereik. Die savanne-olifant het 'n grys vel wat met swarte hare bedek is, maar verdwyn soos die olifant ouer word en volwassenes is meestal haarloos. Die vel is tussen 2 en 4 cm dik, maar vlieë, muskiete en ander parasiete kan steeds daardeur deurdring.
Hulle enorme ore is ongeveer 120 tot 125 cm in deursnee. Behalwe vir sy grootte, is die olifant ook bekend vir sy ongewone neus: 'n lang, beenlose slurp van ongeveer 150 cm. Die slurp weeg omtrent 135 kg en het twee vingeragtige punte aan die einde wat só behendig is dat dit 'n grashalm kan optel. 'n Olifant se slurp is ook baie sterk: dit kan ongeveer 250 tot 275 kg optel. Savanne-olifante het ses tande: vier kiestande en twee snytande. Tydens die olifant se leeftyd word sy kiestande drie keer vervang, namate die ouer stel deurgeslyt word. Die twee snytande ontwikkel tot die twee kenmerkende "olifanttande", wat ongeveer 245 tot 250 cm lank is en ongeveer 60 kg elk weeg.
Die savanne-olifant het 'n loopspoed van 10 km/h, maar wanneer hy begin storm kan hy 'n spoed van 40 km/h bereik.
Habitat en verspreiding[wysig | wysig bron]
Vroeër was savanne-olifante deur die hele Afrika versprei, behalwe vir die droogste dele van die Sahara en die reënwoudgordel van Wes- en Sentraal-Afrika. Teenswoordig is hulle in Noord-Afrika uitgestorwe en word hulle slegs in 'n handjievol plekke in Suid- en Wes-Afrika aangetref. Stropers en die vernietiging van hul habitat het 'n aansienlike daling in die bevolkingsgetalle beteken en die diere is nou beperk tot nasionale parke en wildreservate. Die olifant word meestal in grasvlaktes en savannes aangetref.
Dieet[wysig | wysig bron]
Olifante is herbivore en verkry die nodige voedingstowwe van blare, wortels, bas, grasse en vrugte. Hulle verorber elke dag tussen 100 en 300 kg voedsel en drink tot 190 l water. Hulle sal slegs moerasplante eet wanneer daar geen ander uitweg is nie, siende dat hierdie soort plante die minimum voedingstowwe bevat. Dié plante is wel sagter as die ander soorte en ou, sterwende olifante word dikwels in moerasgebiede gevind aangesien hulle minder tande het en dié plante dus makliker kan kou.
Voortplanting en lewensduur[wysig | wysig bron]
Paring kan enige tyd van die jaar plaasvind, wanneer die koei op hitte is. Sy is telkens 22 maande dragtig waarna een kalfie gebore word (tweelinge kom seldsaam voor). Die kalfie weeg tussen 120 en 130 kg met geboorte. Kalfies is in staat om 'n kort tydjie na geboorte reeds te sien, ruik en loop. Die koei se spene is tussen haar voorbene geleë en die kalfie soog aan haar met sy bek, maar gebruik sy slurp om water te suip. Die kalfies soog soms ook aan wyfies wat aan hul moeder verwant is. Die koeie gee elke vier tot nege jaar geboorte. Die bulle is konstant op soek na nuwe maats en bly slegs 'n paar weke by die koei en haar trop. Die trop bestaan uit verwante koeie en jong bulletjies wat almal help om na die kalfies om te sien. Puberteit begin tussen 10 en 13 jaar; op hierdie ouderdom verlaat die jong bulle die trop op soek na paringsmaats, maar 'n olifant se dogters sal hul hele lewe in die trop van hul moeder deurbring.
'n Savanne-olifant het 'n moontlike lewensduur van tussen 65 en 70 jaar: dit is een van die langste lewensdure van al die soogdiere. 'n Benaderde ouderdom kan geskat word deur 'n olifant se hoogte met dié van die stammoeder te vergelyk of die snytande te meet. Ander, meer ingewikkelde metodes, sluit die weeg van die dier se ooglens in, maar dit kan slegs uitgevoer word kort na 'n olifant se dood. Ouer olifante het hol wange en oë en hulle ore is meer na die kop toe gevou.
Die oorgrote meerderheid olifante sterf as gevolg van stroping, maar 'n olifant kan ook vrek wanneer dit van 'n hoogte val of 'n geveg met 'n ander olifant verloor. Hulle is ook vatbaar vir 'n aantal siektes, soos artritis (gewrigsontsteking), tering of bloedsiektes soos septisemie (bloedvergiftiging).
Wetenskaplike klassifisering[wysig | wysig bron]
Vroeër was die bos- of woudolifant (Loxodonta cyclotis) saam met die savanne-olifant as subspesies van Loxodonta africana beskou (as Loxodonta africana cyclotis en Loxodonta africana africana, respektiewelik). Onlangse genetiese ondersoek het egter bewyse gelewer wat daarop dui dat dié twee olifante verskillende spesies is wat reeds die afgelope 2,5 miljoen jaar onafhanklik ontwikkel. Die genetiese ondersoek ondersteun die bestaande redes vir die skeiding van dié twee spesies, naamlik die aansienlike morfologiese en gedragsverskille.
Fotogalery[wysig | wysig bron]
'n Savanne-olifant se ontlasting naby Namutoni, Namibië
Portret van 'n savanne-olifant in die Krugerwildtuin, Suid-Afrika
Sien ook[wysig | wysig bron]
- Lys van Suider-Afrikaanse soogdiere volgens alfabet
- Lys van Suider-Afrikaanse soogdiere volgens wetenskaplike name
- Suider-Afrikaanse soogdiere en hul ordes
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ( Blanc, J. (2008). ) Loxodonta africana. 2008 IUBN Rooi Lys van bedreigde spesies. Internasionale Unie vir die Bewaring van die Natuur 2008. Verkry op 28 Oktober 2008.
Bronne[wysig | wysig bron]
- ( Soogdiere van die Krugerwildtuin en ander Nasionale Parke (1979). Saamgestel deur Die Nasionale Parkeraad. 'n Publikasie van die Raad van Kuratore vir Nasionale Parke van die Republiek van Suid-Afrika. ) ISBN 0-86953-027-5.
- ( Norwood, L. 2002. ) "Loxodonta africana", by Animal Diversity Web.
|
<urn:uuid:9331ec5a-bfde-4ba1-84ac-6894b1874342>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Savanne-olifant
|
2019-07-18T18:15:28Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525699.51/warc/CC-MAIN-20190718170249-20190718192249-00408.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999988
| false
|
Harry von Zell
Jump to navigation
Jump to search
Harry von Zell | |
Geboortenaam | Harry Rudolph Von Zell |
---|---|
Geboorte | 11 Julie 1906 |
Nasionaliteit | Amerikaans |
Sterfte | 21 November 1981 (op 75) |
Kinders | 2 |
Beroep(e) | Akteur en skrywer |
Aktiewe jare | 1929–1975 |
Internet-rolprentdatabasis-profiel |
Harry von Zell (11 Julie 1906 – 21 November 1981) was 'n Amerikaanse akteur en skrywer. Hy was bekend vir sy rolle in die rolprent How DOooo You Do (1945) en in die televisiereeks The George Burns and Gracie Allen Show (1950).
Filmografie[wysig | wysig bron]
Rolprente[wysig | wysig bron]
- 1945: How DOooo You Do
- 1976: Yesterday's Witness: A Tribute to the American Newsreel
Televisiereekse[wysig | wysig bron]
- 1950: The George Burns and Gracie Allen Show
- 1958: The George Burns Show
- 1960: Celebrity Golf
|
<urn:uuid:7bc92eb5-c203-493f-94d6-f313cabd3e8c>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Harry_von_Zell
|
2019-07-21T07:41:35Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00168.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.983338
| false
|
Die Tugela-Vaal-waterprojek is 'n projek om water vanaf die Tugelarivier na die Vaaldam te neem. Die projek bestaan uit 'n reeks damme en pompstasies. Die belangrikste damme is:
Die projek het ook 'n hidroëlektrisiteitskomponent; die Drakensberg-pompopgaarskema.
|
<urn:uuid:f57c0d83-d853-4a1e-b9dc-9391119488c5>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Tugela-Vaal-waterprojek
|
2019-07-21T07:35:08Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00168.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999915
| false
|
Bitterblaar
Bitterblaar | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Wetenskaplike klassifikasie | ||||||||||||||||
Binomiale naam | ||||||||||||||||
Brachylaena elliptica (Thunb.) Less., 1832 |
Die Bitterblaar of suurbos (Brachylaena elliptica) is 'n struik of klein boom wat voorkom vanaf Port Elizabeth tot in die suide van KwaZulu-Natal. Die boom groei in kus- en oewerbos asook in bosveld in laagliggende streke. Op die SANBI-rooilys is dit as veilig gelys. Dit is endemies aan Suid-Afrika.[1]
Bronne[wysig | wysig bron]
- Watter Boom is dit? Eugene Moll 2013 ISBN 978 1 77007 832 1
|
<urn:uuid:b6546822-a64b-447b-90d6-c7fbb946503a>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Bitterblaar
|
2019-07-21T06:56:59Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00192.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.966109
| false
|
Malmesbury-warmbron
Die warmwaterbron by Malmesbury word nie meer benut nie.
Hierdie bron lê in die hart van die dorp en die terrein is bebou met winkels en kantore. Die bron in die vlak vallei van die Dieprivier lewer 180000 liter water per dag teen 'n temperatuur van 32,9°C. Dit het 'n kenmerkende swawelreuk en -smaak, 'n blou-violet kleur en loop onbenut weg.
In 1745 het goew. Hendrik Swellengrebel van die VOC aan die Kaap 'n groep van 24 mense hier aangetref. Dit lei tot die stigting van 'n gemeente in “Het Zwarte Land”en die bou van 'n pastorie op die terrein van die bron. Alhoewel die bron in die Swartland die naaste van alle warmbronne aan Kaapstad geleë is, het dit nooit dieselfde aandag geniet as die Caledon-warmbron, The Baths en Montagu nie. Waarskynlik is dit te wyte aan die relatief lae temperatuur van die water.
Bibliogrfaie[wysig | wysig bron]
- Booyens, Bun: Bronwaters van genesing. Die tradisionele warmbron-waterkuur in ons volksgeneeskunde. Kaapstad: Tafelberg, vir die Raad vir Geesteswetenskaplike Navorsing, 1981. ISBN 0-624-01584-X
|
<urn:uuid:709485b3-f2d5-4154-9277-c0d1dc9f190f>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Malmesbury-warmbron
|
2019-07-21T07:36:24Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00192.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999937
| false
|
’n Leergeoriënteerde raamwerk vir e-portefeulje-ontwikkeling in afstandonderwys
Abstract
George Kuh (2008) se lys van tien hoë-impakonderwyspraktyke, wat deur die American Association for Colleges and Universities (AAC&U) onderskryf word, is vroeg 2016 aangepas om e-portefeuljes in te sluit. Hierdie toevoeging is belangrik omdat die lys vir die eerste keer aangepas is. In hierdie artikel word verslag gelewer oor die bruikbaarheid van ’n leergeoriënteerde raamwerk vir die fasilitering van e-portefeulje-ontwikkeling in afstandonderwys. Die raamwerk is in die drie beginsels van ’n leergeoriënteerde benadering tot assessering gefundeer, naamlik dat assesseringstake leergeoriënteerd moet wees, dat studente aktief by eie en eweknie-evaluering betrokke moet wees en dat vinnige, gereelde terugvoer huidige en toekomstige leer moet bevorder. Die leertake is ontwerp om geleenthede te bied om terselfdertyd die kern- en ontwikkelingsvaardighede te demonstreer, wat tans tydens tersiêre onderwys ingeoefen moet word. ’n Verskeidenheid vorms van tegnologie is ingespan om informele, toevallige, selfgerigte, selfregulerende, koöperatiewe, genetwerkte, ervarings- en transformerende leer te ondersteun en die ontwikkeling van ’n praktykgemeenskap te bevorder. ’n Ondersoek na ’n e-portefeulje, wat binne hierdie raamwerk ontwikkel is, toon dat die raamwerk dit moontlik gemaak het om prestasie met betrekking tot gestelde leeruitkomste te demonstreer, terwyl die vlak van kern- en ontwikkelingsvaardighede terselfdertyd gedemonstreer en nagespeur kon word. Na afloop van ’n veeleisende, uitdagende en dikwels soloreis verklaar die student dat die graad waardevol is omdat sy nie ’n voorgeskrewe boek soos ’n parakiet moes herhaal nie, maar haar vermoë om iets in die praktyk toe te pas moes demonstreer. Gebaseer op die verklaring, kan e-portefeuljes as ’n hoë- impak-praktyk beskou word.
|
<urn:uuid:9fe262fb-b683-4747-aea2-1a73084fec7b>
|
CC-MAIN-2019-30
|
http://www.satnt.ac.za/index.php/satnt/article/view/1392
|
2019-07-23T17:48:20Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195529481.73/warc/CC-MAIN-20190723172209-20190723194209-00512.warc.gz
|
by
|
4.0
|
a_tag
| false
| false
|
{
"abbr": [
"by"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
false
],
"location": [
"a_tag"
],
"version": [
"4.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999892
| false
|
Robert Hooke
Robert Hooke | |
Moderne portret van Robert Hooke
Gebore | 28 Julie 1635 Freshwater, Eiland Wight, Engeland |
---|---|
Oorlede | 3 Maart 1703 (op 67) Londen, Engeland |
Nasionaliteit | Engeland |
Vakgebied | argitektuur, chemie, filosofie, fisika, sterrekunde en wiskunde |
Instelling(s) | Universiteit van Oxford |
Alma mater | Christ Church, Oxford |
Ander akademiese adviseur(s) | Robert Boyle |
Bekend vir | Hooke se wet mikroskopie invoer van die woord 'sel' |
Invloed op | Robert Boyle |
Hy het vir Robert Boyle gehelp met eksperimente wat tot Boyle se gas-wette gelei het.
In 1660 het Hooke die wet van elastisiteit ontdek wat sy naam dra en wat die lineêre variasie van spanning met die strekking in 'n elastiese veer beskryf. Vir praktiese doeleindes het Hooke se werk met elastisiteit dit vir die eerste keer moontlik gemaak dat draagbare horlosies met redelike akkuraatheid tyd kon hou.
Mikroskope wat baie makliker was om te gebruik, is deur Hooke gemaak terwyl hy die sekretaris van die Royal Society was. Hooke het egter gou agtergekom dat dit feitlik onmoontlik was om lense wat 'n werklike duidlike beeld by hoë vergroting kan gee, te slyp en te poleer. Gevolglik het hy glasballetjies gebruik, wat hy verkry het deur glasstawe in 'n vlam te smelt. Hierdie lense was uiters doeltreffend en was 'n groot stap voorwaarts in die ontwikkeling van die mikroskoop.
Sien ookWysig
BronWysig
- KENNIS, vol 6, 1980, bl. 1104-1105, ISBN 0 7981 0828 2
|
<urn:uuid:516f9e7d-dbe7-44e3-9ebb-90e65fae2daf>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.m.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke
|
2019-07-17T12:18:25Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525187.9/warc/CC-MAIN-20190717121559-20190717143559-00296.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999979
| false
|
Witvlei
Jump to navigation
Jump to search
Witvlei | |||
Kerk in Witvlei. | |||
Koördinate: Koördinate: | |||
Land | Namibië | ||
---|---|---|---|
Streek | Omaheke |
Witvlei is 'n bewoonde nedersetting in die Steinhausen-kiesafdeling, Omaheke-distrik, Namibië, geplaas op die B6-pad tussen Windhoek en Gobabis. Dit is bekend vir die vervaardiging van hoë kwaliteit vleis.
Witvlei se dorp se raadslede is:[1]
- Livey van Wyk (voorsitter) Swapo
- Magdalena Murangi Swapo
- Dawid Nuule Swapo
- Anton Ganeb RDP
- Immanual Koiseb UDF
|
<urn:uuid:7a36fb0b-9f20-44e8-aedf-2ade62a8673c>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Witvlei
|
2019-07-20T01:10:19Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526401.41/warc/CC-MAIN-20190720004131-20190720030131-00056.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.99671
| false
|
Adjunkpresident van Suid-Afrika
Die Adjunkpresident van Suid-Afrika tree op as die waarnemende President van Suid-Afrika wanneer die President buite die land se grense is, nie in staat is om die amp se pligte te onderneem nie, of wanneer die Presidensie vakant is. Die Adjunkpresident is ook 'n lid van die Nasionale Vergadering en die Kabinet. Die Adjunkpresident word grondwetlik vereis om die President te ondersteun in die uitvoer van die regering se funksies en kan deur presidensiële proklamasie enige regeringsportefeulje toegeken word. Die adjunkpresident se ampswonings sluit in die Oliver Tambo-huis in Pretoria, Highstead in Kaapstad en die Dr John L Dube-huis in Durban.
Inhoud
Invoer en termyn[wysig | wysig bron]
Die Adjunkpresident se ampstermyn word nie deur die wet bepaal nie. Die Adjunkpresident se termyn begin wanneer hy of sy deur die President vanuit die geledere van die Nasionale Vergadering aangestel word en lê dan die voorgeskrewe eed af.
Die Adjunkpresident se termyn word deur een van vier grondwetlike meganismes afgedank: afdanking deur die President, 'n suksesvolle 'mosie van wantroue in die President' deur die Nasionale Vergadering, 'n suksesvolle 'mosie van wantroue uitgesluit die President' deur die Nasionale Vergadering, of die ampsbetreding van 'n nuutverkose President. Daar word aangeneem dat 'n Adjunkpresident ook kan bedank.
Lys van Adjunkpresidente van Suid-Afrika (1994–)[wysig | wysig bron]
- Partye
# | Naam (Geboorte–Dood) |
Portret | Ampsaanvaarding | Amp verlaat | President | Party |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | Frederik Willem de Klerk (1936–) |
10 Mei 1994 | 30 Junie 1996 (bedank) |
Nelson Mandela | Nasionale Party | |
2 | Thabo Mbeki (1942–) |
10 Mei 1994 | 16 Junie 1999 (word president) |
African National Congress | ||
3 | Jacob Zuma (1942–) |
16 Junie 1999 | 14 Junie 2005 (ontslaan) |
Thabo Mbeki | African National Congress | |
4 | Phumzile Mlambo-Ngcuka (1955–) |
14 Junie 2005 | 24 September 2008 (bedank) |
African National Congress | ||
5 | Baleka Mbete (1949–) |
24 September 2008 | 9 Mei 2009 | Kgalema Motlanthe | African National Congress | |
6 | Kgalema Motlanthe (1949–) |
9 Mei 2009 | 26 Mei 2014 | Jacob Zuma | African National Congress | |
7 | Cyril Ramaphosa (1952–) |
26 Mei 2014 | 15 Februarie 2018 (word president) |
African National Congress | ||
8 | David Mabuza (1960–) |
26 Februarie 2018 | Ampsbekleër | Cyril Ramaphosa | African National Congress |
Sien ook[wysig | wysig bron]
- Eerste Minister van Suid-Afrika
- Goewerneur-generaal van Suid-Afrika
- President van Suid-Afrika
- Staatspresident van Suid-Afrika
- Lys van Suid-Afrikaanse staatshoofde
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ( ) "Who is our new deputy president-elect David Mabuza?". News24. SAPA. 26 Februarie 2018. Besoek op 26 Februarie 2018.
|
<urn:uuid:fa7ca87d-f250-454d-bf4d-fc850508db58>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Adjunkpresident_van_Suid-Afrika
|
2019-07-21T07:00:53Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00216.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.99947
| false
|
Huis van Zogoe
Huis van Zogoe | |
---|---|
Landswapen van die Albaniese Koninkryk
Land | Albanië |
Titels | Koning van die Albaniërs |
Stigter | Zogoe Pasja |
Laaste Heerser | Zog van Albanië |
Huidige Hoof | Kroonprins Leka |
Stigtingsjaar | 1928 (as koningshuis) |
Afsetting | 1939 |
Etnisiteit | Albanies |
Die Huis van Zogoe is ’n Europese koningshuis wat gestig is deur Zogoe Pasja, wat in die laat 15de eeu na Mati, Albanië, geïmmigreer het en aangestel is as goewerneur van Mati. Dit het ’n erflike posisie in die Zogoe-familie geword.
Die beroemdste lid van die dinastie was Zog I, Skanderbeg III, wat in 1928 koning van Albanië geword het. Hy het geheers tot die Italiaanse inval in 1939, waarna hy deur Victor Emmanuel III van Italië afgesit is. Victor Emmanuel het toe heerser van Albanië geword.
Die huidige hoof van die dinastie is koning Zog se seun Leka, kroonprins van Albanië.
Eksterne skakels[wysig | wysig bron]
Verwysings[wysig | wysig bron]
- Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikels en:House of Zogu
|
<urn:uuid:3a9626b2-6ef9-4bf2-82c4-5647e46164a4>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Huis_van_Zogoe
|
2019-07-21T07:37:39Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00216.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999853
| false
|
Original Research
Neutraal of sekularisties, humanisties en paganisties: Die alternatiewe godsdiens van die Weste?
Submitted: 26 July 2012 | Published: 14 November 2013
About the author(s)
Pieter Verster, Faculty of Theology, University of the Free State, South AfricaAbstract
Die soeke na neutraliteit in die wetenskapsbeoefening van die Weste het daartoe gelei dat ’n alternatiewe godsdiens na vore gekom het. Hierdie godsdiens is sekularisties, humanisties en paganisties. Die Christelike grondslae is verruil vir uitgangspunte wat die Christelike boodskap ondergrawe. Is daar ’n Christelike antwoord op die problematiek van die alternatiewe godsdiens wat in die Weste na vore kom? Die Christelike boodskap behoort ’n volledige en omvattende saak te wees. Wetenskap wat vanuit ’n Christelike geloofsperspektief beoefen word, behoort daarom onder andere die volgende aspekte te vertoon: ’n Verruimende perspektief van die erkenning van God, waarin die vryheid in Christus die ware vryheid tot die lewe is; ook medemenslikheid in die wetenskapsbeoefening vanuit die perspektief dat God die Een is wat in Jesus Christus die ware lewe gee. ’n Eskatologiese perspektief moet ook nie ontbreek nie. Die reformatoriese vernuwing van die samelewing en veral die wetenskap vereis die erkenning van Jesus Christus se lewensomvattende invloed en heerskappy. Hierdie apekte sal in die artikel bespreek word.
In search for neutrality in the scientific endeavour in the West an alternative religion was established. This religion is secularistic, humanistic and paganistic. Christian views in science and society were changed for views that in reality reject the Christian gospel. Is there a Christian reply to the deep problems of the alternative religion which presents itself in the West? The Christian message must be in total and encompassing. Science which is practiced from the perspective of faith should therefore, among others, have the following aspects: A broad perspective in acknowledging God in whom the freedom in Christ is the true freedom for life; and also a respect for humanity in the practice of science from the perspective that God is the One who in Jesus Christ gives true life. There must also be an eschatological perspective. Reformational renewal of the community and especially in science requires the acknowledgement of Jesus Christ’s life-changing influence and rule. These aspects will receive attention in the article.
Keywords
Metrics
Total abstract views: 1738Total article views: 5158
|
<urn:uuid:3119ffef-d87b-4319-8078-eced2785c32b>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://indieskriflig.org.za/index.php/skriflig/article/view/174
|
2019-07-22T12:44:05Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195528013.81/warc/CC-MAIN-20190722113215-20190722135215-00376.warc.gz
|
by
|
4.0
|
a_tag
| false
| true
|
{
"abbr": [
"by",
"by"
],
"in_footer": [
true,
false
],
"in_head": [
false,
false
],
"location": [
"a_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"4.0",
"4.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.985733
| false
|
Geskiedenis
Die eerste (veel kleiner) fort is in 1588 deur die Portugese gebou. In 1640 is die fort deur Nederlandse troepe verower, waarna dit aansienlik versterk en uitgebou is. Die vesting het 'n totale oppervlakte van 52 hektaar. Van 1646 tot 1658 was Galle die setel van die Nederlandse regering op Ceylon. In 1656 is Colombo verower en enkele jare later word hierdie stad die setel van die Hollandse regering op Ceylon. In 1775 is die Groote Kerk, 'n nuwe protestantse kerk in barokstyl, daar gebou. Die kerk se oorspronklike orrel kan steeds daar gevind word. In 1796 val die fort in Britse hande. Onderwys in Nederlands is vanaf 1837 verbied, hoewel die taal se invloed steeds daar te bespeur is.
Die fort het nog 'n paar Nederlandse straatname, soos die Moorse Kramerstraat, die Zeeburgstraat, Middelpuntstraat en Kerkstraat. Die ou poort van die stad het die wapen van die Verenigde Oos-Indiese Kompanjie tussen twee leeufigure met die jaar 1669 daaronder. Aan die ander kant van die poort is 'n Engelse wapen.
Die geboue is tydens die Indiese Oseaan-tsoenami van 2004 effens beskadig.
Eksterne skakels
- Wikimedia Commons het meer media in die kategorie .
|
<urn:uuid:2f080e16-605f-4c41-adcb-b4e734749eff>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.advisor.travel/poi/Fort-Galle-24506
|
2019-07-23T18:14:22Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195529481.73/warc/CC-MAIN-20190723172209-20190723194209-00536.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
a_tag
| false
| true
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
true
],
"in_head": [
false
],
"location": [
"a_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999859
| false
|
Bespreking:Enrico Fermi
Jump to navigation
Jump to search
Hierdie bladsy is 'n besprekingsbladsy waar verbeteringe tot die Enrico Fermi-artikel bespreek word. Hierdie bladsy is nie 'n forum vir 'n algemene bespreking van die artikel se onderwerp nie. |
Artikelriglyne
Daaglikse bladtrekke | |
|
<urn:uuid:d21ecda3-3b27-4322-a7df-f12bfb583778>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Bespreking:Enrico_Fermi
|
2019-07-23T18:12:31Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195529481.73/warc/CC-MAIN-20190723172209-20190723194209-00536.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999965
| false
|
Bespreking:Vermensliking
Jump to navigation
Jump to search
Hierdie bladsy is 'n besprekingsbladsy waar verbeteringe tot die Vermensliking-artikel bespreek word. Hierdie bladsy is nie 'n forum vir 'n algemene bespreking van die artikel se onderwerp nie. |
Artikelriglyne
Daaglikse bladtrekke | |
|
<urn:uuid:69d9522e-ebc5-4069-90ee-86f2fad4d039>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Bespreking:Vermensliking
|
2019-07-23T18:05:30Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195529481.73/warc/CC-MAIN-20190723172209-20190723194209-00536.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999982
| false
|
Hephzibah Menuhin
Hephzibah Menuhin (20 Mei 1920 – 1 Januarie 1981) was 'n Amerikaans-Australiese pianis, skrywer en menseregte aktivis. Sy was die suster van die violis Yehudi Menuhin en die pianis, skilderes en digteres Yaltah Menuhin. Sy was ook 'n begaafde taalkundige en skrywer, en was mede-outeur van verskeie boeke, en het baie skrywes die lig laat sien saam met haar tweede eggenoot, Richard Hauser.
Notas[wysig | wysig bron]
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal. |
|
<urn:uuid:23ed0605-5c80-4961-9656-80e533be2e48>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Hephzibah_Menuhin
|
2019-07-17T12:49:55Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525187.9/warc/CC-MAIN-20190717121559-20190717143559-00320.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999995
| true
|
Bespreking:Wolfram
Jump to navigation
Jump to search
Hierdie bladsy is 'n besprekingsbladsy waar verbeteringe tot die Wolfram-artikel bespreek word. Hierdie bladsy is nie 'n forum vir 'n algemene bespreking van die artikel se onderwerp nie. |
Artikelriglyne
Daaglikse bladtrekke | |
|
<urn:uuid:269035fd-a345-45a2-9432-7d8f4b88bda3>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Bespreking:Wolfram
|
2019-07-20T01:13:47Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526401.41/warc/CC-MAIN-20190720004131-20190720030131-00080.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999986
| false
|
Kirgisië
Volkslied: Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик Гимни (tr.: Kırgız Respublikasının Mamlekettik Gimni) | |||||
Hoofstad | Bisjkek
Grootste stad | Bisjkek | ||||
Amptelike tale | Kirgisies (nasionale en amptelike taal) Russies (amptelike taal) | ||||
Regering | Unitêre parlementêre republiek Sooronbaj Jeenbekof Moehammetkalij Aboelgazijef | ||||
Onafhanklikheid Onafhanklikheid• Kara-Kirgisiese OR• • Verklaar• Erken• Huidige grondwet
van die Sowjetunie 14 Oktober 1924 5 Desember 1936 31 Augustus 1991 25 Desember 1991 27 Junie 2010 | ||||
Oppervlakte - Totaal - Water (%) |
199 951 km2 (85ste) 77 202 myl2 3,6 | ||||
Bevolking - 2016-skatting - 2009-sensus - Digtheid |
6 019 480[1] (110de) 5 362 800 27,4 / km2 (176ste) 71,0 / myl2 | ||||
BBP (KKP) - Totaal - Per capita |
2018-skatting | ||||
BBP (nominaal) - Totaal - Per capita |
2018-skatting | ||||
MOI (2016) | 0,664[3] (120ste) – medium | ||||
Gini (2012) | 27,4[4] – laag | ||||
Geldeenheid | Som (KGS )
Tydsone - Somertyd |
KGT (UTC+6) nie toegepas nie (UTC+6) | ||||
Internet-TLD | .kg | ||||
Skakelkode | +996 |
Kirgisië of Kirgistan (Kirgisies: Кыргызстан, Kırgızstan, [qɯrʁɯsˈstɑn]; Russies: Киргизия), amptelik die Kirgiese Republiek (Kirgisies: Кыргыз Республикасы, Qırğız Respublikası; Russies: Кыргызская Республика, Kyrgyzskaja Respublika), is 'n landingeslote land in Sentraal-Asië. Dit grens aan Kasakstan in die noorde, Oesbekistan in die weste, Tadjikistan in die suidweste en die Volksrepubliek China in die suidooste. Kirgistan beteken die "Land van veertig stamme". Die bevolking is sowat 6 000 000 (2016-skatting). Omtrent 76 persent van die bevolking is Moslems en sowat 73 persent is Kirgisiërs.
Kirgisië het nege provinsies (область). Die provinsies is:
- Bisjkek*
- Batken (Batken)
- Chui (Chui-Tokmok)
- Jalal-Abad (Jalal-Abad)
- Naryn (Naryn)
- Osj (Osj)
- Talas (Talas)
- Issyk-Kul (Karakol)
- Osj (stad)
* Bisjkek is die hoofstad van Kirgisië, maar het ook die status van 'n provinsie.
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ( ) "Национальный состав населения (оценка на начало года, человек)". stat.kg. Besoek op 22 April 2018.
- ( ) "Kyrgyzstan". Internasionale Monetêre Fonds. Besoek op 22 April 2018.
- ( ) "2015 Human Development Report" (PDF). United Nations Development Programme. 2015. Besoek op 22 April 2018.
- ( ) "Gini index". Wêreldbank. Besoek op 26 November 2017.
|
<urn:uuid:4a4b006e-f643-416d-b36f-2d2869cf37ef>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Kirghizstan
|
2019-07-20T01:08:46Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526401.41/warc/CC-MAIN-20190720004131-20190720030131-00080.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.989134
| false
|
Pous Alexander VII
Pous Alexander VII | |
---|---|
Geboortenaam | Fabio Chigi |
Pontifikaat begin | 7 April 1655 |
Pontifikaat eindig | 22 Mei 1667 |
Voorganger | Innocentius X |
Opvolger | Clemens IX |
Gebore | 13 Februarie 1599 Sienna, Italië |
Sterf | 22 Mei 1667 Rome, Italië |
Ander pouse genaamd Alexander |
Inhoud
- 1 Biografie
- 2 Pontifikaat
- 2.1 Die kollege van kardinale
- 2.2 Saligverklarings
- 2.3 Heiligverklarings
- 2.4 Bulle, Ensiklieke en Dekrete
- 3 Bibliografie
- 4 Verwysings
- 5 Eksterne skakels
- 6 Nota
- 7 Opvolging
Biografie[wysig | wysig bron]
Pous Alexander VII[1] is gebore as Fabio Chigi op 13 Februarie 1599 in Sienna, Italië. Die Chigi's was 'n belangrike familie in Rome. Sy pa Flavio Chigi was 'n neef van Pous Paulus V en sy moeder was Laura Marsigli. Fabio was 'n sieklike kind en het sy skoolopleiding tuis ontvang. Toe hy sewe-en-twintig geword het, het hy 'n doktoraat in die filosofie, regte en teologie verwerf aan die Universiteit van Sienna. In Desember 1626 tree hy in diens van die kerk en in 1627 stel Pous Urbanus VII hom aan as vise-legaat in Ferrara. Hy werk vir vyf jaar vir kardinale Sacchetti en Palotta. Die kardinale beveel hom aan as inkwisiteur van Malta en wy hom tot biskop. Op 8 Januarie 1635 word hy biskop van Nardò. Op 11 Junie 1639 word hy nuntius in Keulen en in 1644 woon hy die konferensie van Münster by as die afgevaardigde van Pous Innocentius X. Innocentius roep hom terug na Rome en maak hom staatsekretaris. Op 19 Februarie 1652 word hy kardinaal-priester en op 13 Mei 1653 aartsbiskop van Imola. Op 7 April 1655 volg hy Pous Innocentius X op na 'n konklaaf van tagtig dae en word gekroon op 18 April 1655 deur kardinaal Teodoro Trivulzio. Hy regeer tot sy dood op 22 Mei 1667 en word opgevolg deur Pous Clemens IX. Die naam ‘Alexander’ beteken 'kryger'.
Kerklike loopbaan[wysig | wysig bron]
- 8 Januarie 1635 - Biskop van Nardò (Italië).
- 12 Maart 1652 – Kardinaal-priester van S. Maria del Popolo
- 13 Mei 1653 - Aartsbiskop of Imola (Italië).
- 7 April 1655 – Pous van Rome.
Pontifikaat[wysig | wysig bron]
Pous Alexander VII[2] het aanvanklik sonder nepotisme regeer. Op 24 April 1656 bring hy egter sy broer en neef na Rome om hom te help regeer en nepotisme het weer opgevlam. Die pous het die regering in die hande van sy familie gelaat en hom besig gehou met literêre werk. Hy publiseer 'n digbundel in Parys in 1656 onder die titel "Philomathi Labores Juveniles".
Pous Alexander het voortdurend moeilikheid gehad met die jong koning Lodewyk XIV van Frankryk. Die koning se eerste minister kardinaal Mazarin was 'n groot teenstander van die pous. Die kardinaal het die koning verhinder om onderdanigheid aan die pous te betoon. Op 20 Augustus 1661 word 'n bediende van die vyandige hertog van Crequi, Franse ambassadeur in Rome, deur die pous se Korsikaanse wag doodgemaak. Die Franse koning soek vergelding en dit het gelei tot die pous se verlies van Avignon en die verdrag van Pisa op 22 Februarie 1664. Die Franse Janseniste het ook weer teen die pous in opstand gekom, maar die pous het op 16 Oktober 1665 'n bul "Ad Sacram" gepubliseer, waarin die Janseniste opnuut veroordeel word. Die pous laat ook al die priesters in Frankryk 'n verklaring onderteken waarin hulle Jansenisme veroordeel.
As gevolg van die steun wat die pous aan Venesië gee in hulle stryd teen die Turke, wat dele van Kreta verower het, word die Jesuïte wat sedert 1606 daar verban is, weer in die stad toegelaat.
Pous Alexander VII het baie gedoen om Rome te verfraai. Strate is reggetrek en pleine gebou. Hy het ook Bernini die kolonnade op die plein voor die Sint Pieterskerk laat bou. Hy het die Universiteit van Rome moderniseer en 'n groot biblioteek daar gestig. Hy het ook die Vatikaanse biblioteek uitgebrei.
Die kollege van kardinale[wysig | wysig bron]
Pous Alexander VII het 38 nuwe kardinale aangestel in ses konsistories.
Die konsistorie van 9 April 1657[wysig | wysig bron]
- Flavio Chigi, senior, kardinaal-nepoot, sy neef.
- Camillo Melzi, aartsbiskop van Capua.
- Giulio Rospigliosi, titulêr aartsbiskop van Tarso. (later Pous Clemens IX)
- Nicola Guidi di Bagno, titulêr aartsbiskop van Athenae.
- Girolamo Buonvisi, titulêr aartsbiskop van Laodicea.
- Francesco Paolucci, referendaris van die Tribunaal van die Apostoliese Signatura van Geregtigheid en Genade.
- Scipione Pannocchieschi d'Elci, aartsbiskop van Pisa.
- Girolamo Farnese, titulêr aartsbiskop van Patra.
- Antonio Bichi, biskop van Osimo.
- Francesco Maria Sforza Pallavicino, S.J.
Die konsistorie van 29 April 1658[wysig | wysig bron]
- Volumnio Bandinelli, ouditeur van die Apostoliese Kamer.
- Odoardo Vecchiarelli, ouditeur van die Apostoliese Kamer.
- Giacomo Franzoni, tesourier-generaal van die Apostoliese Kamer.
Die konsistorie van 5 April 1660[wysig | wysig bron]
- Franz Wilhelm von Wartenberg, biskop van Ratisbon.
- Pietro Vidoni, senior, biskop van Lodi.
- Gregorio Barbarigo, biskop van Bergamo.
- Pascual de Aragón-Córdoba-Cardona y Fernández de Córdoba, aartsdeken van Talavera, Spanje.
- Francesco Maria Mancini, referendaris van die Tribunaal van die Apostoliese Signatura van Geregtigheid en Genade.
Die konsistorie van 14 Januarie 1664[wysig | wysig bron]
- Girolamo Boncompagni, aartsbiskop van Bologna.
- Carlo Bonelli, titulêr aartsbiskop van Corinto.
- Celio Piccolomini, titulêr aartsbiskop van Cesarea.
- Carlo Carafa della Spina, biskop van Aversa.
- Alfonso Michele Litta, aartsbiskop van Milaan
- Neri Corsini, senior, titulêr aartsbiskop van Damietta.
- Giacomo Filippo Nini, titulêr aartsbiskop van Corinto
- Paluzzo Paluzzi Altieri degli Albertoni, ouditeur-generaal van die Apostoliese Kamer.
- Cesare Maria Antonio Rasponi, sekretaris van the Heilige Consulta.
- Giannicolò Conti, prefek van Rome.
- Angelo Celsi, ouditeur van die Heilige Roomse Rota.
- Paolo Savelli, priester van die Apostoliese Kamer.
Die konsistorie van 15 Februarie 1666[wysig | wysig bron]
- Giulio Spinola, titulêr aartsbiskop van Laodicea.
- Carlo Roberti, titulêr aartsbiskop van Tarso.
- Vitaliano Visconti, titulêr aartsbiskop van Efesso.
- Innico Caracciolo, senior, dekaan van die Apostoliese Kamer.
Die konsistorie van 7 Maart 1667[wysig | wysig bron]
- Giovanni Delfino, patriarg van Aquileia
- Guidobald von Thun, aartsbiskop van Salzburg, Oostenryk.
- Louis de Vendôme.
- Luis Guillermo de Moncada Aragón Luna de Peralta y de la Cerda, hertog van Bivona, Spanje.
Saligverklarings[wysig | wysig bron]
Heiligverklarings[wysig | wysig bron]
- 1 November 1658 – Thomas van Villanova.
- 19 April 1665 – Franciscus van Sales.
- 21 Oktober 1666 – Johannes van Matha.
- 21 Oktober 1666 – Felix (of Hugo) van Valois.
Bulle, Ensiklieke en Dekrete[wysig | wysig bron]
- 8 September 1659 – Super Cathedram Principis Apostolorum – Sending na Viëtnam.
- 16 Oktober 1665 - Ad Sacram – Teen die Janseniste
Bibliografie[wysig | wysig bron]
- Duff, Eamon (2001). Saints and Sinners: A History of the Popes, Yale University Press. ISBN 0300091656.
- Maxwell-Stuart, P. G. (2002). Chronicle of the Popes: The Reign-by-Reign Record of the Papacy from St. Peter to the Present, Thames & Hudson. ISBN 0500017980.
Verwysings[wysig | wysig bron]
- Alexander VII. (2008). Encyclopædia Britannica. Deluxe Edition. Chicago: Encyclopædia Britannica.
- Peterson, J.B. (1907). Pope Alexander VII. In The Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. Besoek Julie 26, 2010 by: http://www.newadvent.org/cathen/01294a.htm
Eksterne skakels[wysig | wysig bron]
- CE Inskrywing in die Catholic Encyclopedia (Engels)
- CF Inskrywing in die Catholic Forum (Engels)
- BBKL Inskrywing (met Literatuurverwysings) in die Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (Duits)
- PTA Inskrywing in "Popes through the Ages" deur J. Brusher S.J. (Engels)
- Bulle 'n Databasis van pouslike ensiklieke, dekrete en bulle (in Engels)
- VH Inskrywing in die Vatican History (in Duits).
- CA Inskrywing in die "Cardinals of the Holy Roman Church".
- Inskrywing in die Catholic Hierarchy (Engels)
- Inskrywing in die Giga Catholic Information (Engels).
Wikimedia Commons bevat media in verband met Alexander VII. |
Nota[wysig | wysig bron]
Opvolging[wysig | wysig bron]
Voorafgegaan deur Innocentius X |
Pous (Pontifex Maximus) 1655 – 1667 |
Opgevolg deur Clemens IX |
Voorafgegaan deur Giovanni Giacomo Panciroli |
Kardinaal-staatsekretaris 1651 – 1655 |
Opgevolg deur Giulio Rospigliosi |
|
<urn:uuid:1a339ccd-fdf5-4cc2-9e9b-f94c1eb5edfe>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Fabio_Chigi
|
2019-07-21T07:28:59Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00240.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.998686
| false
|
On-line version ISSN 2224-7912
Print version ISSN 0041-4751
Tydskr. geesteswet. vol.58 n.1 Pretoria Jan. 2018
http://dx.doi.org/10.17159/2224-7912/2018/v58n1a3
NAVORSINGS- EN OORSIGARTIKELS RESEARCH AND REVIEW ARTICLES (1)
Day labourers: A case study of the vulnerability of the social fabric and cohesion in South Africa's informal economy
Rinie SchenckI; Derick BlaauwII
OPSOMMING
Dagloners is werklose mense, meestal mans, wat 'n poging aanwend om 'n inkomste te verdien deur hul arbeid en vaardighede in 'n arbeidsmark langs die pad of by 'n kruising te verkoop. Die groeiende aantal dagloners wat 'n lewe uit informele indiensname maak, is 'n duidelike teken dat Suid-Afrika nie die werkloses in die arbeidsmark kan absorbeer nie - veral nie die laag- en ongeskoolde arbeiders nie. Om in die informele ekonomie te oorleef en 'n bestaan te maak, impliseer n onsekere inkomste en bestaan.
Hierdie nasionale studie is in twee fases uitgevoer. Tydens 'n verkenningsfase het die outeurs n landwye verkenning in 2005 en 2006 onderneem. Dit het 'n geskatte aantal dagloners in Suid-Afrika van tussen 45 000 en 50 000 opgelewer. Die tweede fase van die studie het bestaan uit die ontwerp van die vraelys, die opstel van die steekproef vir die gevallestudie asook die uiteindelike veldwerk. Die steekproef is saamgestel proporsioneel tot die aantal dagloners wat in die geïdentifiseerde stede en dorpe aanwesig was tydens die eerste fase van die projek. Die outeurs het van bondelsteekproefneming en sneeubalsteekproefneming gebruik gemaak om te verseker dat die dagloners in stedelike en landelike gebiede nie onder- of oorverteenwoordig word nie. Die opleiding van die veldwerkers het deeglike aandag geniet en die veldwerk self het van Februarie 2007 tot November 2008 geduur, waartydens 3 830 onderhoude gevoer is. Alle etiese oorwegings het ook deeglike aandag ten tye van die navorsing geniet.
Die doel van die artikel is om die sosio-ekonomiese profiel van dagloners in Suid-Afrika te beskryf as 'n gevallestudie wat illustreer watter druk op die maatskaplike samehorigheid van die gesinne en gemeenskappe in die informele ekonomie geplaas word. Daar word in besonder aandag gegee aan die sosio-ekonomiese omstandighede van die dagloners en die beleids- en institusionele maatreëls wat ingestel moet word om ondersteuning aan die dagloners te kan bied, sodat samehorigheid bevorder kan word en nie bedreig word, soos tans die geval is nie.
Trefwoorde: Dagloners; informele ekonomie; maatskaplike bestel; maatskaplike samehorigheid; werkloosheid; armoede; informele indiensname; immigrante; oorlewing; kwesbaarheid; voedselonsekerheid
ABSTRACT
The concepts social fabric and social cohesion refer to complex and interdependent systems that exist in a community. Social cohesion includes aspects such as the level ofrespect people have for each other, people's experiences of belonging, identification with the community, identity, their experiences of social justice, and participation. Social cohesion is further evident in the extent that people are accepting each other, taking responsibility for themselves and others and providing safety and security.
South Africa's political and racially-based history and the current high poverty and inequality do not provide a conducive context for a cohesive society. This is evident in the high prevalence of poverty, unemployment, crime, substance dependency and the neglect and abuse of women and children. Facilitating a socially cohesive society is high on the agenda of the current government, but the current policy frameworks and institutional structures cannot create a socially cohesive society. Failing to create a socially cohesive South African society is evident in the more than 50 000 day labourers who are standing on the street corners of our cities and towns daily, with the hope to access a job and an income for the day.
Day labourers are unemployed people, mostly men, making a living by selling their labour and skills on the street corners of South African cities and towns. The growing number of day labourers who make a living in the informal economy is a clear indication that South Africa cannot absorb the unemployed in the formal economy. In particular, South Africa is unable to accommodate the low-skilled and uneducated labourers in the formal labour market. To make a living and survive in the informal economy imply an insecure existence.
The aim of the article is to describe the socio-economic profile of the 3 830 day labourers interviewed during the first national study in South Africa as a case study that illustrates the vulnerability of the social cohesion and social fabric of poor families and communities surviving in the informal economy. The national study was implemented in two phases. The first phase lasted approximately two years, which were spent travelling throughout South Africa to determine on which street corners and open spaces the day labourers are standing in the cities and towns of South Africa. This reconnaissance phase of the study resulted in the estimation that there are at least 50 000 day labourers occupying street corners of South African towns and cities daily. The second, or fieldwork, phase of the research consisted of the completion of3 830 interviews with day labourers throughout South Africa during 2007 and 2008. In this phase, the authors developed the survey instrument, recruited field workers, provided appropriate training and tested the questionnaire. This was followed by the sampling, where a combination of cluster and snowball sampling was used to proportionally represent the research population. A representative sample of approximately 9% enabled meaningful statistical analysis. All ethical principles were adhered to. The questionnaires were completed with the assistance of well-trained fieldworkers who were fluent in the languages spoken by the day labourers.
The results of the study show that, given the high unemployment rate and slow economic growth in South Africa, the informal economy and day labouring are here to stay and should be supported with relevant facilitating policies and institutions/structures. Day labouring is furthermore a survivalist strategy and it implies an irregular income. It became clear that the day labourers in general have very low education and skills levels and will not be able to access formal labour in the current economic climate.
Day labourers are the result of a vulnerable socially exclusive society. It will remain in an increasingly vulnerable exclusive society if not addressed through the implementation of policies and practices that will enhance social cohesion and strengthen the social fabric of the South African society.
Key terms: Day labourers; informal economy; social fabric; social cohesion; unemployment; poverty; informal employment; migrants; survival; vulnerability; food insecurity
1. INLEIDING
Die konsep maatskaplike bestel of maatskaplike samehorigheid dui op komplekse en interafhanklike sisteme en eienskappe wat in die gemeenskap bestaan. Dit sluit aspekte in soos onder meer demografiese en ekonomiese faktore, optrede of gedrag van die mense, gesinslewe, netwerke, verhoudings tussen mense, en organisasies.
Die feit dat bogemelde verweef word deur mense se sienswyses, waardes en sentimente is veral baie belangrik. Dit sluit in hul respek vir mekaar, ervaring van om te behoort, identifikasie met mekaar, ervaring van sosiale geregtigheid en gelykheid, gewilligheid tot deelname aan aktiwiteite en verantwoordelikheid neem vir hulself en mekaar, die aanvaarding van mekaar asook minderheidsgroepe soos immigrante, ervaring van tevredenheid, geluk en positiewe toekomsverwagtings en hul ervaring van veiligheid en sekuriteit (Markus 2016:11).
'n Land soos Suid-Afrika - met sy politieke en rasgeoriënteerde geskiedenis - en sy uitermate hoë amptelike werkloosheidsyfer (27.7%) (Statistieke Suid-Afrika 2017) het besondere uitdagings wat hom in die gesig staar om sy maatskaplike samehorigheid en weefsel sterk te hou (Markus 2016:11). Om die waarheid te sê, die maatskaplike bestel word as uiters kwesbaar beskou, wat manifesteer in die hoë armoede, misdaad, substansiemisbruik en verwaarlosing sowel as die ontstellende vlakke van geweld teen vroue en kinders. Die fasilitering van 'n positiewe maatskaplike samehorigheid is hoog op die agenda van die huidige regering se beleidsraamwerke, maar vind nie wasdom in die praktyk nie.
Een van die manifestasies van die mislukking om wel sodanige maatskaplike samehorigheid te fasiliteer, kan gesien word in die meer as 50 000 dagloners wat daagliks langs die strate van ons dorpe en stede staan in die hoop om een of ander tydelike werk te bekom. Trouens, hulle sal enige werk neem wat aan hulle gebied word, dikwels teen baie lae lone (Theodore et al. 2017:143).
Dagloners is werklose mense, meestal mans, wat 'n poging aanwend om 'n inkomste te verdien deur hul arbeid en vaardighede te verkoop in 'n arbeidsmark teen die pad of by 'n kruising (Louw 2007:10; Valenzuela Jr. et al. 2006:1; Theodore et al. 2009:422; Blaauw 2010:iv). Die groeiende aantal dagloners wat 'n lewe maak uit informele indiensname is 'n duidelike teken dat Suid-Afrika nie die werkloses in die arbeidsmark kan absorbeer nie - veral nie die laag- en ongeskoolde arbeiders nie.
Om in die informele ekonomie te oorleef en 'n bestaan te maak, impliseer 'n onseker inkomste en bestaan. Dit impliseer verder dat die werkers kwesbaar is om aan uitbuiting blootgestel te wees. Daar is voorts geen institusionele liggaam of organisasie wat beskerming bied en waardeur hul stemme gehoor kan word nie. Die dagloners word op daaglikse basis in kontant betaal en funksioneer sonder enige wetlike en ander verpligtinge ("van die boek af') van werkgewerskant.
Sommige dagloners kan dalk die informele ekonomie sien as 'n opsie om die formele ekonomie via die informele ekonomie te betree. Die meeste aanvaar egter dat hulle nooit tot die formele ekonomie sal toetree nie, weens faktore soos ongeskooldheid. Dis geen verrassing nie, veral gesien teen 'n agtergrond van die uitgebreide werkloosheidskoers wat op 36% staan en n jeug-werkloosheidsyfer van meer as 50% (Statistieke Suid-Afrika 2017; Graham & De Lannoy 2017).
Die waarskynlikheid dat van die dagloners permanente werk in die formele ekonomie gaan kry, is uiters gering. Die vraag na ongeskoolde en laaggeskoolde arbeid word al hoe kleiner, gegewe die geweldige mededinging vir die al hoe skaarser tydelike werk wat bestaan. Die vlak van mededinging word verder verhoog deur die groot aantal immigrante uit Afrika wat na Suid-Afrika stroom (Theodore et al. 2017:142). Suid-Afrika word tans gesien as een van die gewildste bestemmings vir mense uit Afrika-lande wat blootgestel is aan oorloë, korrupsie en outokratiese regerings (Theodore et al. 2017:142). Die inherente dreigende vreemdelingehaat wat daarmee saamgaan, bevorder nie maatskaplike samehorigheid nie en werk dit aktief teë (Crush et al. 2015).
Dit is dus belangrik dat ons na die dinamika van die informele ekonomie begin kyk as iets wat hier is om te bly. Dit is gebiedend noodsaaklik dat ons dit beter verstaan en begrip ontwikkel vir die uitdagings waaraan informele werkers blootgestel word. Sodoende kan gepaste beleids- en institusionele ondersteuning ontwikkel word wat kan bydra om dié sosiale uitdagings aan te spreek en die druk op informele werkers se bestaan en oorlewing te verlig.
Dit is teen hierdie agtergrond dat die navorsers uit die Maatskaplike Werk en Ekonomie saamgewerk het om die sosio-ekonomiese profiel van die dagloners in Suid-Afrika te ondersoek. Die artikel deel die resultate van die navorsing en beskryf die omstandighede van die dagloners en die druk wat dit op die maatskaplike samehorigheid van die gesinne en gemeenskappe in die informele ekonomie plaas. Daar word ook in besonder aandag gegee aan die beleids- en institusionele maatreëls wat daargestel moet word om ondersteuning aan die dagloners te kan bied, sodat samehorigheid bevorder kan word en nie bedreig word soos dit tans die geval is nie.
2. METODE
Die data is afkomstig van die eerste en sover enigste wetenskaplik gefundeerde landswye nasionale studie wat onder die dagloners gedoen is wat in die strate van die stede en landelike dorpe van Suid-Afrika 'n bestaan probeer maak. Volgens Rubin en Babbie (2014:181) is opnames vir die insameling van primêre data geskik vir eksplorerende, beskrywende en verduidelikende studies. Die opname in die studie het beskik oor al drie die genoemde elemente. Daar is gebruik gemaak van gestruktureerde vraelyste met beide kwantitatiewe en kwalitatiewe vrae (Bless, Higson-Smith & Sithole 2013).
Die navorsingstrategie is gebou op enkele vorige studies wat die nasionale studie in Suid-Afrika voorafgegaan het. In die VSA het Valenzuela Jr. et al. (2006) die eerste nasionale studie van dagloners in Amerika onderneem. Schenck en Louw (2005) het in die dieselfde tyd die eerste eksploratiewe studie in Pretoria onderneem, terwyl Gonzo en Plattner (2003) 'n studie in Windhoek (Namibië) onderneem het. Schenck en Louw het kontak gemaak met die navorsingspan in die VSA. Ná 'n besoek aan die VSA is die vraelys wat daar gebruik is, aangepas om n moontlik vergelykende opname in 2004 onder die dagloners in Pretoria te doen (Louw 2007). Hierdie studies het die basis gevorm waarop die nasionale studie gebou is.
Die daaropvolgende nasionale studie is in die volgende fases uitgevoer:
1. Die verkenningsfase: Omdat die navorsingspan onder leiding van Louw (2007) net die dagloners in Pretoria nagevors het en dagloners in die ander groot stede en dorpe opgemerk het, het die navorsers in die landswye studie, waarop hierdie artikel gebaseer is, begin om 'n verkenning te doen om vas te stel waar die dagloners in Suid-Afrika se ander stede en dorpe voorkom. Aanvanklik is welsynsorganisasies en munisipaliteite in die stede en dorpe gekontak om inligting by hulle te kry. Dit het nie veel vrugte afgewerp nie. Een van die redes was dat hulle nie altyd presies verstaan het na wie verwys word nie. In elke streek word daar verskillende name aan die mense toegeken, waaronder "casual workers" of "casuals", "skroppie-soekers", "temps" en "dailies" (Louw 2007:13). Dit het tot gevolg gehad dat die outeurs van die artikel in 2005 en 2006 in hul motors geklim en self die land deurkruis het om te bepaal in watter dorpe en stede dagloners aangetref word. Dit is in detail opgeteken, en 'n geskatte aantal dagloners in Suid-Afrika kon gemaak word (45 000 - 50000). Uit die aard van die saak kon elke dorp nie besoek word nie, maar die groter dorpe in elke streek is geteiken. Dit is dus moontlik dat dagloners in die kleiner dorpe nie getel en opgeteken is nie. Die syfer was dus in alle waarskynlikheid 'n effense onderskatting. Die verspreiding van dagloners in Suid-Afrika word in Figuur 1 geïllustreer.
Bron: Navorsingsdata na afloop van outeurs se verkenningspogings
2. Die tweede fase van die studie het bestaan uit die ontwerp van die vraelys, die opstel van die steekproef vir die gevallestudie asook die uiteindelike veldwerk. Die vraelys is ontwerp met inagneming van die werk van Louw (2007) asook die vraelys soos gebruik in die VSA deur Valenzuela Jr. et al. (2006). Die vraelys het verskeie weergawes gehad, wat telkens verbeter is voor die finale weergawe aanvaar is. Die hoofstede van elke provinsie sowel as ander belangrike sentra in die landelike gebiede in die onderskeie provinsies het deel van die steekproef uitgemaak. Die steekproef is saamgestel proporsioneel tot die aantal dagloners wat tydens die eerste fase van die projek in die geïdentifiseerde stede en dorpe aanwesig was. Die plekke waar die dagloners vergader om gehuur te word, is opgedeel in klein, medium en groot vergaderplekke. Die outeurs het van bondel-steekproefneming en sneeubalsteekproefneming gebruik gemaak om te verseker dat die dagloners in stedelike en landelike gebiede nie onder- of oorverteenwoordig word nie. 'n Steekproef van tussen vyf en tien persent is in die vooruitsig gestel. Die vraelyste in die stede is voltooi met behulp van studente wat as veldwerkers gewerf is by die onderskeie plaaslike universiteite. Studente wat die tale magtig is wat deur die dagloners gepraat word, is gewerf. Vir die landelike areas is gebruik gemaak van 'n toegewyde veldwerker wat vyf van Suid-Afrika se amptelike tale magtig is, en bereid was om deur die land te reis en die onderhoude te voer. Die opleiding van die veldwerkers het deeglike aandag geniet voor die insameling van die data. Die veldwerk self het in Februarie 2007 'n aanvang geneem en is afgehandel in November 2008. Die meeste onderhoude is in Gauteng (26%), gevolg deur die Wes-Kaap (16%), KwaZulu-Natal (14%), en die Oos-Kaap (12%) voltooi. Die steekproef is geëvalueer om te verseker dat die beoogde proporsionaliteit bereik is. Dit is belangrik om daarop te let dat alle etiese oorwegings ook deeglike aandag ten tye van die navorsing geniet het. Geen onderhoud is gevoer sonder die ingeligte toestemming van die respondent nie. Die projek self het die nodige etiese klaring by die Universiteit van Suid-Afrika gehad. Binne die konteks was dit nog belangriker dat geen dagloner daarvan weerhou sou word om 'n moontlike werksgeleentheid te kry deur aan die navorsing deel te neem nie. Die veldwerkers het dit baie duidelik gemaak dat die dagloners te eniger tyd die onderhoud kon beëindig as daar 'n moontlikheid op 'n werk bestaan. Dit het dan ook verskeie kere gebeur dat n dagloner nie die onderhoud kon voltooi nie aangesien hy saam met n werkgewer vertrek het. Die vraelyste is dan as onvoltooid hanteer.
Uit die geskatte 45 000 tot 50 000 dagloners in Suid-Afrika is daarin geslaag om 'n totaal van 3 830 onderhoude te voer. Tabel 1 verskaf meer volledige inligting oor die provinsiale verspreiding van die respondente in die studie.
Dit verteenwoordig nie minder nie as 8.5% van die navorsingspopulasie, wat die studie verteenwoordigend maak. Deur gebruik te maak van beskikbare sagteware is bereken dat die hoeveelheid respondente 'n statisties betekenisvolle analise teen 'n 99%-vertrouensinterval moontlik maak. Die vraelyste is skoongemaak en in MS Excel aangeteken. Analises is gedoen met behulp van SPSS- en Eviews-programmatuur. Kwalitatiewe data is aanvullend tot die kwantitatiewe data ingesamel en gebruik om kwantitatiewe resultate verder te verklaar en te ondersteun.
3. RESULTATE
3.1 Demografiese profiel van die dagloners in Suid-Afrika
Tabel 2 verskaf die opsomming van die resultate uit die opname wat gemaak is met die dagloners in Suid-Afrika. Die tabel beskryf die demografie, werksomstandighede en die inkomste van die dagloners.
Al die dagloners in die opname was swart en feitlik uitsluitlik manlik. Slegs 4% van die respondente is vroulik. Die bevinding maak teoreties sin aangesien dit dalk moeiliker vir vroue is om langs die strate te staan en wag vir werk. Daar is verskeie redes hiervoor. Die onbeskermde aard van die dagloners se daaglikse bedrywighede is dalk die mees waarskynlike verklaring dat vroue minder op die straat staan en werk soek. Daarmee saam het vroue andersoortige netwerke en metodes om werk te bekom as byvoorbeeld huishulpe. Dit is wel interessant dat tydens die kwalitatiewe onderhoude 'n opmerking gemaak is deur een van die manlike dagloners dat hierdie nog 'n plek is waar '"n man 'n man kan wees".
Die meeste (85%) van die dagloners is in Suid-Afrika gebore en 10% is van Zimbabwe afkomstig. Daar was ook dagloners uit Mosambiek, Namibië, Swaziland en Lesotho en enkele dagloners wat nie bereid was om hul land van herkoms aan te dui nie. Die vermoede bestaan dat hulle wel van buite Suid-Afrika se landsgrense kom en dalk ongedokumenteerdes of onwettige buitelanders is. Daar is nie aangedring daarop om hul nasionaliteit te sien of wettigheid te bepaal nie.
Gevalle het voorgekom waar die dagloner sou aandui dat hy Suid-Afrikaans is maar aan hulle voorkoms en taal was dit te betwyfel.
Interessant is dat die situasie in die VSA omgekeerd is van die Suid-Afrikaanse dagloner-landskap. In Amerika is 93% van die dagloners buitelanders uit Mexiko en Sentraal-Amerika, teenoor 'n skamele 7% wat vanuit die VSA kom (Theodore et al. 2015:810).
Met observasie en in gesprekke met die dagloners het die spanning tussen die Suid-Afrikaanse dagloners en hul buitelandse eweknieë baie duidelik na vore gekom. Hulle sal dikwels nie op dieselfde straathoeke staan nie en die Suid-Afrikaanse dagloners sal die buitelandse dagloners, maar in besonder die Zimbabwiërs, daarvan beskuldig dat hulle werk steel met hul goedkoop arbeid. Daar word ook na hulle in neerhalende taal (makwerekweres) verwys, soos in Schenck, Xipu & Blaauw (2012:40) aangehaal: "The makwerekweres are spoiling the employers.....they must go back to Zimbabwe and leave us alone." Hierdie spanning is toenemend waarneembaar namate die mededinging vir beperkte tydelike werksgeleenthede toeneem. Die negatiewe uitwerking op die maatskaplike samehorigheid is duidelik.
'n Baie interessante syfer uit die resultate is dat 30% van die dagloners in Suid-Afrika afkomstig is van die Oos-Kaap, terwyl die Noord-Kaap as die mees ylbevolkte provinsie, en Gauteng as mees digbevolkte provinsie elk 4% van die dagloners lewer. In 'n vorige studie deur Louw (2007:184) het sy egter uitgewys dat 88% van die dagloners in die strate van Pretoria uit Limpopo gekom het.
Daar is duidelik migrasie vanuit die provinsies waar werk skaars is, soos die Oos-Kaap, na die stede van provinsies soos Gauteng en die Wes-Kaap. Hier is die werksgeleenthede teoreties beter, gegewe die sterker provinsiale ekonomieë (Blaauw et al. 2006:459). Hierdie migrasiepatrone skep dikwels verwydering tussen families en dit het n verdere negatiewe uitwerking op die maatskaplike sisteme en samehorigheid in die samelewing. Dit blyk verder dat alle dagloners, buiten hulself, gemiddeld vier persone onderhou met die inkomste wat hulle as dagloner verdien. Die 3 830 dagloners onderhou dus, buiten hulself, meer as 13 000 persone met die inkomste wat hulle verdien. Gegewe die sensus, wat hierdie studie voorafgegaan het, se bevinding dat daar 'n minimum van 50 000 dagloners in Suid-Afrika was in 2006, is die aantal persone wat deur hulle onderhou word ten minste 200 000.
Nog 'n kommerwekkende feit wat uit die studie na vore gekom het, is die besonder lae skolastiese vlakke van die dagloners. Die feit dat slegs 15% graad 12 geslaag het, sal beslis 'n uitwerking hê op enige moontlikheid dat hulle werk in die formele ekonomie sal kan kry. Byna die helfte (47%) van die dagloners het aangedui dat hulle nog nooit voorheen enige formele werk gehad het nie. Informele werk soos om 'n dagloner te wees, was dus baie moontlik hul eerste en enigste kennismaking ooit met die arbeidsmark as geheel. Dié wat wel voltyds gewerk het, het aangedui dat hulle meestal laer geskoolde werk gedoen het soos om n petroljoggie te wees, n plaasarbeider, n sekuriteitsbeampte, of as arbeider vir n tuindienste-onderneming gewerk het. Sommige het 'n kontrak in die konstruksiebedryf gehad.
Die dagloners het dan ook verder aangedui dat die redes waarom hulle nie in staat was om graad 12 te voltooi nie, hoofsaaklik finansieel van aard was en ook weens ander gesinsprobleme. Een het dit so uitgedruk: "no parents, no money, no support". Onder finansiële redes het hulle armoede aangedui en/of dat een of albei die ouers oorlede is en hulle hul sibbe moes onderhou of hul ouers was bloot te arm om hulle skool toe te laat gaan. Hulle kon nie skooluniforms bekostig nie en van hulle het aangedui dat hulle op plase of afgesonderde landelike areas grootgeword het, waar hulle nie toegang tot skole gehad het nie. Sommige was ook verantwoordelik daarvoor om die veekudde van die gesin op te pas (beeswagters en/ of skaapwagters).
Onder die redes vir gesinsprobleme was daar aanduidings van huwelikskonflik en verwaarlosing deur van die ouers wat nie toegesien het dat die kinders by die skool uitkom nie. Sommige het ook dissiplinêre redes vir vroeë skoolverlating aangedui en 'n klein hoeveelheid het bloot nie in skoolonderrig belanggestel nie. Een van die dagloners het ook aangedui dat hy n meisie swanger gemaak het en dus moes gaan werk soek om die kind te onderhou ("I impregnate someone and had to look for work").
Dit is dus nie verbasend dat die dagloners aangedui het dat hul vaardigheidsvlakke baie laag is nie. Slegs 1% van die Suid-Afrikaanse dagloners het naskoolse opleiding gehad, teenoor die 9% van die buitelandse dagloners. Een van die verklarings hiervoor is die feit dat Zimbab-wiese dagloners beter skoolopleiding gehad het en met goeie kwalifikasies na Suid-Afrika geïmmigreer het. Meeste van die vaardighede wat die dagloners bekom het, is aangedui as indiensopleiding ("on the job") en informeel aangeleer.
Een van die dagloners het dan ook verduidelik dat hy op skool leer sweis het. Hy het in graad 10 die skool verlaat. Hy bevestig dat hy loodgieter- en verfvaardighede by die ander dagloners aangeleer het en dat hy ten tye van die studie besig was om die vaardigheid van teëlwerk aan te leer. Om 'n groter repertoire van vaardighede te hê, kan 'n mens teoreties help om toegang tot werk te kry.
Graham en De Lannoy (2017) het soortgelyke bevindings in hul studies gemaak, naamlik dat daar n sterk verband is tussen swak opleiding en vaardigheidsvlakke en werkloosheid. Hierdie studie het dit weereens bevestig. Die implikasies hiervan vir maatskaplike samehorigheid is ondubbelsinnig en kommerwekkend.
Die oorlewingsaard van die informele arbeidsmark is duidelik in die lang ure wat die dagloners op straathoeke staan in die hoop om werk te kry. Dit op sigself plaas baie direkte druk op die maatskaplike bestel van die gemeenskappe waaruit hulle kom. Wanneer hulle werk kry, werk hulle lang ure en wanneer hulle nie werk nie, bestee hulle baie tyd om te "wag" of om dan selfs sosiaal te verkeer. Dit is dan ook een van die redes waarom daar na die werklose jongmense in Suid-Afrika verwys word as die "waiting" of wagtende generasie (hulle wag vir werk). Hul kwaliteit van lewe word direk daardeur beïnvloed, in besonder wanneer hulle ook nog ná 'n dag se gewag met leë hande moet huis toe gaan en hul gesin meedeel dat hulle geen inkomste kon verdien om in hul behoeftes te voorsien nie. Sommige het dan ook aangedui dat hulle nie huis toe gaan as hulle nie met geld of kos kan huis toe gaan nie.
Dit het verder uit die studie geblyk dat daar beduidende variansie in die inkomste van dagloners bestaan. Hul inkomste word bepaal deur die beskikbaarheid van werk in die dorp of stad waar hulle staan, hul vaardigheidsvlakke en ook hul taalvaardigheidsvlak. Taalvaardigheid se belangrike impak op dagloners se werk en inkomste word ook onderskryf deur Gallardo (2012:ii). Die dagloners in Gallardo (2012:72) se studie het hul gebrekkige vermoë om met die werkgewer te kommunikeer as een van die grootste uitdagings aangedui om werk en dus inkomste te bekom.
In sommige dorpe en stede is werksgeleenthede meer geredelik beskikbaar, afhangend van die vlak en omvang van ekonomiese aktiwiteite om en in die stad of dorp. Seisoenaliteit speel ook hier 'n belangrike rol. In sommige plattelandse dorpe is die dagloners afhanklik van die seisoenale aard van boerderye. Wanneer dit byvoorbeeld oestyd is, is werk meer beskikbaar as in die tye wanneer die plase "stil" is of boubedrywighede in die stede tot stilstand gekom het.
Hierdie tipe verskille kom baie duidelik na vore uit die antwoorde op vrae waar hulle moes aandui wat die inkomste was wat hulle in 'n "goeie" of "slegte" week verdien het. In 'n goeie week in 2008 kon 'n dagloner gemiddeld R387 verdien, teenoor die skamele R164 per week wanneer dit n slegte week was. Daar is ook weke waarin hulle geen inkomste verdien nie. Hierdie onsekerheid van inkomste maak dit moeilik vir die dagloner en sy familie om vooruit te beplan en volhoubaar uit armoede uit te beweeg. Hulle oorleef dus bloot van dag tot dag en weet ook nie of hulle wel hul afhanklikes elke dag kan onderhou nie. Om dagloonwerk te verrig, soos dit tans daar uitsien, is duidelik n oorlewingstrategie en nie n pad uit armoede nie (Blaauw et al. 2006:469; Valenzuela Jr. et al. 2006:10).
In die volgende afdeling word gefokus op die effek wat die dagloner se omstandighede, soos hier bespreek, op die sosiale samehorigheid en gesinslewe het.
3.2 Gesinsbande en verhoudinge
Die volgende vinjet uit die kwalitatiewe data is 'n illustrasie van die ervaring van 'n tipiese dagloner en sy gesinsverhoudinge:
Die dagloner het by 'n maatskappy in Polokwane gewerk wat lugversorgers geïnstalleer en reggemaak het. Die maatskappy het sy deure gesluit en hy het gevolglik sy werk in die formele ekonomie verloor. Hy het saam met sy vrou en kinders gewoon. Hy het gevolglik na Pretoria gekom om werk te soek en as dagloner begin staan. Komende van Limpopo het hy aanvanklik in n park geslaap om naby die straathoek te wees waar hy vir werk gewag het. Sy gesin het in Limpopo agtergebly. Hier kon hy mettertyd genoeg materiaal bymekaar maak om 'n "shack" (soms ook deur sekere Afrikaanssprekende dagloners daarna verwys as "hok") te bou in die naaste swart woongebied sodat sy gesin weer by hom kon aansluit. Dit neem hom daagliks vyf ure om na en van sy werk te loop vanwaar hy woon omdat hy nie kan bekostig om die vervoer te betaal nie. Intussen het sy vrou hom verlaat omdat, volgens hom, n vrou nie by n man bly wat nie n werk het nie. Hy voel baie skaam dat hy nie genoeg geld het om behoorlik na sy kinders om te sien en vir hulle te gee wat hulle nodig het nie.
Dié gevallestudie toon duidelik dat die gesinsomstandighede en die sosiale weefsel van die gesinne van die dagloners onder geweldige druk is en selfs uitrafel. Ten spyte van die feit dat die dagloner verantwoordelik is vir die onderhoud van vier ander mense, is dit interessant om op te merk dat slegs 26% getroud is (Westers en/of tradisioneel). Dit kan te doen hê met die feit dat die grootste meerderheid (66%) van die dagloners jeugdig is, met ander woorde onder die ouderdom van 35 jaar. By verdere ondersoek het hulle wel aangedui dat hulle in 'n verhouding is en saam met iemand woon en kinders het. Sommige het egter ook aan die navorsers gemeld dat hulle doodeenvoudig nie kan bekostig om te trou nie. Hulle het nie die geld of die middele om iets soos "lobola"1 of 'n bruidskat te betaal nie (Louw 2007:193; Dubbeld 2013:11). Dit is dus duidelik dat dagloners op straat staan in 'n poging om 'n inkomste te verdien vir hulself en om hul familie en/of afhanklikes te versorg.
Menige dagloner het gemeld dat dit vir hulle baie moeilik is om in die aand huis toe te gaan as hulle nie n werk bekom het nie. Om die afhanklikes in die oë te kyk wanneer hulle met leë hande tuiskom, is hul grootste verleentheid. Dit is selfs aan die navorsers meegedeel dat hulle soms nie huis toe gaan as hulle nie iets kan saamneem nie. Hulle sal dan by vriende of in die veld slaap. Dit plaas dus baie druk op die reeds kwesbare sosiale bestel van huishoudings en gemeenskappe (Visser et al. 2016:11). So byvoorbeeld het 'n dagloner gemeld dat hy sy lewensmaat en kind onderhou, maar "I only go home when I have at least R500 to give to the family". As hy nie die R500 kan verdien nie, is hy nie in staat om huis toe te gaan nie.
In baie van die stede soos Johannesburg, Pretoria en Kaapstad het dit dan ook geblyk dat van die dagloners nie saam met hul gesinne woon nie. Hul gesinne is in ander provinsies, soos die Oos-Kaap in die geval van Kaapstad, en Limpopo en Mpumalanga in die geval van Pretoria en Johannesburg, of in die naburige lande. Die dagloner woon in en om die stede met die hoop om werk te kry en stuur geld aan hul gesinne indien hul inkomste dit toelaat. In die kleiner stede en dorpe woon hulle wel meestal by hul onderskeie gesinne. Dit beteken dat hulle daagliks kan huis toe gaan.
In sommige stede, soos Port Elizabeth, het die dagloners aangedui dat hulle, weens die feit dat hulle nie vervoergeld kan bekostig nie, so vroeg as vier uur in die oggend begin loop om twee ure later betyds by die staanplek aan te kom in die hoop om opgelaai te kan word vir werk. Indien hulle nie werk vir die dag gekry het nie, loop hulle honger terug huis toe sonder iets om aan hul huishoudings te bied. Sommige het ook gemeld dat hulle eerder op straat kom staan in die hoop om werk te kry, as om in die honger oë van hul afhanklikes te kyk soos die volgende aanhaling aandui: "Some days I do not go home. If I get a piece job then there is money to go home otherwise I go back to the bushes to sleep".
Die data toon dat net meer as die helfte (52%) van die dagloners by hul gesinne woon en 48% dus nie daagliks by hulle gesinne deurbring nie. Dit plaas druk op die hegtheid van die gesinne en gemeenskappe (Dubbeld 2013:12). Die navorsing het verder bevind dat die mans wat nie by hul gesinne bly nie, ook nie so gereeld hul gesinne kan besoek nie. Die afstand van en na waar hul gesinne woonagtig is en die koste-implikasies bemoeilik dit. Sommige verdien gewoon net nie genoeg om hul gesinne gereeld te besoek nie.
Van die dagloners wat nie by hul gesinne woon nie, het 48% aangedui dat hulle slegs een tot twee keer per jaar hul gesinne kan besoek. Slegs 14.5% is in staat om vier maal per jaar hul gesinne te besoek. 'n Skamele 16.5% en 3.9% het onderskeidelik aangedui dat hulle wel in staat is om maandeliks en selfs weekliks hul gesinne te besoek. Ons het dan ook gevind dat van die dagloners by twee stelle gesinne betrokke is, aangesien hulle dikwels in beide die stad en die platteland gesinne onderhou.
Al kan die dagloner nie sy gesin so gereeld besoek nie, probeer hy meer gereeld geld aan die gesin stuur. n Volle 58% het bevestig dat hulle maandeliks geld aan hul afhanklikes stuur, terwyl 11% nie voldoende geld het om aan hul afhanklikes te stuur nie. Die gesinne wat geen ander inkomste het nie, maak dus verder staat op die regering se maatskaplike welsynstoelae. Enkele gesinne het ander broodwinners, maar buitelanders, in die besonder, het meestal geen ander inkomste as dié wat hulle as dagloners verdien nie, aangesien lande soos Zimbabwe nie maatskaplike sekuriteitstelsels het nie. Dubbeld (2013:21) is egter van mening dat die maatskaplike toelaes, soos dit nou daar uitsien, ten spyte van die feit dat hulle noodsaaklik is vir die oorlewing van die arm mense, ook bydra tot die verswakking van die maatskaplike bestel/weefsel van veral die landelike armstes.
Die feit dat sommiges begunstigdes is (soos die moeders in geval van kinderonder-steuningstoelae) bring 'n andersoortige ongelykheid in die gemeenskap, wat dan die werklose jongman uit die gemeenskap druk om in die stede en dorpe te gaan werk soek en hulle dus losmaak van hul gesinne en gemeenskappe. Makina (2013:149), aan die ander kant, het gevind dat in sommige gemeenskappe die jongman se uitbeweeg uit die gemeenskap na die stad in n poging om werk te kry beskou word as n soort ritueel van deurgang ("rite of passage"). Die volgende afdeling ondersoek die ander fasette van n dagloner se daaglikse lewe en die uitwerking wat dit op gesinsbande en maatskaplike samehorigheid kan hê.
3.3 Die individuele omstandighede van die dagloners
Die volgende stel vrae wat aan die dagloners gevra is, was om te bepaal waar hulle slaap.
Slegs 32% van die dagloners slaap in een of ander vorm van 'n huis. Dit sluit huise in wat deur die regering gebou is, of soos hulle daarna verwys as die RDP2-huise. Die res van die dagloners slaap in "shacks" (37.3%) of hokke, soos daarna verwys word in sommige streke van die land, en 3.9% slaap in die veld, bosse of op straat.
Die landswye data en tendens in Tabel 4 is feitlik identies met die daglonerstudie deur Blaauw et al. (2007:227-228) in Pretoria in 2004. Die grootste aantal respondente (60.1%) betaal glad nie vir hul verblyf nie aangesien hulle in staatsgesubsidieerde huise, of hul eie gehuggies woon. Dit sluit die betaling van water en ligte uit. Dit kan ook selfs gebeur dat hulle voordele kry uit die plaaslike regering se hulpbehoewende ("indigent") program, waar water en ligte gesubsidieer word. Daar is 5% wat aangedui het dat hulle R50 per maand betaal vir akkommodasie. As in ag geneem word dat hulle 'n gemiddeld van R171.69 in swak weke verdien, kan R50 tot 7% van n gemiddelde dagloner se totale maandelikse inkomste bedra, in tye wat deur dagloners as slegte tye beskou word.
n Groter persentasie (14.3%) respondente betaal tussen R100 tot R199 per maand vir hul akkommodasie en 78 (2%) betaal meer as R300 per maand vir die plek waar hulle slaap. Dit kan dus tot 44% van hul gemiddelde inkomste in swak maande uitmaak. Dit is dus nie verbasend dat hulle soms nie genoeg geld per maand het om vir hulle afhanklikes te stuur nie. Die impak van hierdie inkomste-onsekerheid op die maatskaplike bestel kan nie onderskat word nie. Persone wat nie 'n vaste of seker inkomste het nie, ervaar dikwels ook voedselonsekerheid.
3.4 Voedselsekerheid van die dagloners
Literatuur dui aan dat persone in arm huishoudings dikwels maaltye oorslaan en die kwaliteit van hul maaltye is nie noodwendig gebalanseerd nie (Collins et al. 2009:1). Die oorlewingsaard van n dagloner se bestaan word duidelik geïllustreer in terme van hul voedselonsekerheid. Die resultate toon aan dat soveel as 2 300 (55.8%) van die dagloners aangedui het dat hulle soms nie genoeg het om te eet nie. Van hulle is 924 (24.1%) ietwat beter daaraan toe, aangesien hulle aangedui het dat hulle daagliks genoeg het om te eet, maar nie noodwendig van die tipe kos wat hulle graag sou wou eet nie. Hulle moet uit die aard van die saak koop wat bekostigbaar is. Slegs 11% was tevrede dat hulle wel daagliks genoeg kos het om te eet en ook die soort kos wat hulle verkies.
Net oor die 150 dagloners het geweier om die vraag te beantwoord. Daar word vermoed dat hulle ook in een van die kategorieë sou val waar hulle nie voldoende kos het om te eet nie. Die voedselsekerheid van die landswye studie is minder positief as die voedselsekerheid van die dagloners in die Pretoria-studie in 2004 (Blaauw et al. 2007:229). 'n Logiese verduideliking kan wees dat die landswye ondersoek gebiede ingesluit het waar mense meer voedselonseker-heid as in Pretoria ervaar. Stede soos Oos-Londen het getoon dat die dagloners oor die algemeen minder werk kry as in 'n stad soos Pretoria, Johannesburg of Kaapstad.
In die studie deur Walsh en Van Rooyen (2015:118) het hulle egter bevind dat mense in stedelike gebiede groter voedselonsekerheid ervaar as mense in die landelike gebiede. Dit dui dus aan dat dagloners in landelike areas moontlik meer voedselsekerheid kan ervaar. Kos kan meer geredelik beskikbaar wees deur self-verbouing en ondersteuning deur die gemeenskap.
Die vraag is ook aan die dagloners gevra of daar enige individue, groep of organisasies is wat wel aan hulle kos voorsien terwyl hulle langs die pad staan. Slegs 12% van die respondente het bevestig dat daar wel individue en/of groepe is wat met tye kos voorsien. In meeste van die gevalle was dit geloofsgroeperinge, kerke en individue (veral vroue) wat uitreik om iets te ete aan die dagloners te voorsien. n Interessante mededeling was van ses dagloners by een staanplek wat gemeld het dat 'n minibus-taxibestuurder na hulle omsien deur gereeld vir hulle kos te bring.
Ons het ook waargeneem dat by die wagplekke van die dagloners ook dikwels ander aktiwi-teite ontstaan, soos vroue wat kom kos verkoop - onder andere aan die dagloners. Kos soos vetkoeke, "bunny chows'7"spatlos'7"gatsbys"3 of pap met vleis is gewilde verkopers, aangesien dit vullende kos is of "walky talkies" of "runaways" (onderskeidelik gebraaide koppe en pote van hoenders).
Die volgende gedeelte ondersoek die veiligheidsaspekte van dagloners se daaglike stryd om liggaam en siel aanmekaar te hou.
3.5 Veiligheidsaspekte van die dagloners se bestaan
Dagloners word grootliks gebruik om hande- en harde arbeid te verrig soos verskillende aspekte in konstruksie, die op- en aflaai van trokke en tuinwerk. Die aard van die werk bring mee dat die dagloners maklik ernstige beserings kan opdoen. Rakende beserings aan diens en ander gesondheidsaspekte het Kerr en Dole (2001:16) bevind dat 70% van die dagloners in Cleveland in die VSA blootgestel is aan onveilige werksomstandighede. In die nasionale studie in die VSA het 73% van dagloners aangedui dat hulle aan gevaar blootgestel word (Valenzuela Jr. et al. 2006:13). Die dagloners in die VSA het dan ook aangedui dat hulle nie sommer wegbly van die werk nie want hulle wil nie die inkomste verloor nie (Valenzuela Jr. et al. 2006:13).
In die ondersoek wou ons dus ook weet of die dagloners in Suid-Afrika blootgestel word aan gevaarlike werksomstandighede en beserings opdoen. Beserings impliseer verlies aan werkdae en noodgedwonge inkomste. Om in die informele ekonomiese omgewing te werk, beteken ook daar is geen mediese versekering wat inkomste kan buffer nie (Collins et al. 2009:1; Kerr & Dole 2001:16).
In die studie wat in 2004 in Pretoria gedoen is (Louw 2007:225; Blaauw et al. 2007:230), blyk dit dat 24% van die dagloners wel beserings aan diens opgedoen het. Van die 24% wat beseer is, het meer as die hellte (57.6%) geen mediese versorging gekry nie. Op die vraag hoekom hulle nie mediese versorging gekry het nie, was die gewildste antwoord dat hulle dit nie kon bekostig nie. Hulle kon ook nie bekostig om van die werk weg te bly nie, aangesien hulle die inkomste nodig het en bang is hulle verloor die werksgeleentheid. Dié wat wel vir mediese behandeling gegaan het, het bevestig dat hulle self, hul familie of vriende vir die mediese sorg betaal het.
Die nasionale studie het egter verrassende resultate in dié verband gelewer. Net meer as 420 (11.1%) dagloners meld dat hulle beserings opgedoen het wat verhoed het dat hulle kon gaan werk. Gegewe die feit dat die dagloners gewoonlik gebruik word om werk te doen waaraan daar risiko's gekoppel is, is dit 'n verbasend klein getal en het hulle geen klem daarop geplaas, soos in die geval van die VSA-studie nie (Valenzuela Jr. et al. 2006:13; Blaauw et al. 2007:230). Opvolgstudies is nodig om te sien of hierdie 'n blywende tendens of 'n eenmalige bevinding was. Met al die faktore wat druk op die dagloners se sosiale en maatskaplike bestel plaas, ontstaan die onwillekeurige vraag oor wat die dagloners self probeer doen om dit te probeer hanteer. Aspekte soos die vorming van ondersteuningsnetwerke het dus n kernaspek van die studie gevorm.
3.6 Die vorming van ondersteuningsnetwerke
In die studie van Schenck et al. (2012:40) het een van die dagloners die volgende opmerking gemaak: "Life is tough when you don't have a permanent job and when your family is far
away. Sometimes we stay for two days without food." Om 'n ondersteuningsnetwerk te hê te midde van die moeilike omstandighede waaronder die dagloners funksioneer, is dus belangrik. Des te meer is ondersteuning belangrik vir die dagloners wat nie by hul gesinne bly en hul ondersteuning ervaar nie (Louw 2007:196). Daarbenewens ervaar hulle ook verlies aan status binne die gesin en gemeenskap omdat hulle werkloos is (Gonzo & Plattner 2003:94).
Daar is bevind dat die dagloners veral ondersteuning aan mekaar bied terwyl hulle die lang ure langs die pad deurbring, wagtende vir die moontlikheid van werk (Schenck et al. 2012:40). Hierdie studie het getoon dat 2 806 of 73.3% van die dagloners deel van 'n groep is wat mekaar ondersteun. Dit is 11 persentasiepunte meer as die groep dagloners in Pretoria (Louw 2007:228).
Die dagloners ondersteun mekaar op verskeie terreine. Tabel 5 dui die verskillende aspekte aan waarmee die dagloners mekaar ondersteun.
Studies in die VSA, Namibië en in Pretoria, Suid-Afrika, het ook die belangrikheid van sosiale ondersteuning beklemtoon. Die mans wat op die sypaadjies staan, vorm 'n gemeenskap (Gonzo & Plattner 2003:67; Blaauw et al. 2007:230). Interessant is die feit dat hulle verhoudinge vorm veral met die oog daarop om werk te vind (64.4%). Soos een dagloner dit duidelik uitgespel het: "When you befriend an edge trimmer and buy him "itakana" (liquor) regularly, you are sure to become one of the regulars in the gardening service." (Schenck et al. 2012:42).
Hulle deel dan ook kos (26.7%) en geld (15.7%), wat dui op die oorlewingsaard van hul bestaan, maar ook n unieke en positiewe vorm van samehorigheid.
4. GEVOLGTREKKING
Hierdie artikel het die sosio-ekonomiese omstandighede beskryf van die dagloners wat n oorlewingsbestaan in die informele ekonomie probeer maak. Hul oorlewingsbestaan, soos dit daar uitsien illustreer die kwesbare Suid-Afrikaanse maatskaplike samehorigheid/bestel wat daadwerklike optrede vereis. Daar kan dus kortliks opsommenderwys gereflekteer word op die vyf elemente van maatskaplike samehorigheid, soos deur Markus (2016:11) geïdentifiseer:
1. Die bevordering van die ervaring om te behoort: Gegewe die feit dat soveel van die dagloners trekarbeiders en buitelanders is en nie by hul gesinne woon nie, is daar ernstige bedreigings rondom die ervaring om te behoort en deel te wees van sy huishouding en die gemeenskap. Die buitelanders word ook nie verwelkom in Suid-Afrika nie, maar word ervaar as bedreigings en die verhoudinge tussen buitelanders en plaaslike inwoners is al as n kruitvat beskryf.
2. Die ervaring van maatskaplike geregtigheid en gelykheid: Die dagloners voer n bestaan as randfigure tot die formele ekonomie en aspekte soos maatskaplike dienste en maatskaplike beveiliging. Hulle is ook randfigure tot hul huishoudings deurdat hulle sporadies kontak het wanneer hulle oorbetalings aan hul gesinne maak of besoeke aan hul gesinne bring. Leibbrandt en Green (2017) bevestig ook dat ongelykheid en maatskaplike ongeregtigheid in Suid-Afrika die afgelope jare vergroot het, met die groter wordende armoede, ongelykhede en ongeskooldheid.
3. Ervaringe van deelname en inklusiwiteit: Dagloners, soos alle Suid-Afrikaners, is stemgeregtigdes van die land, maar dit is waar hul stemme ophou. Buitelanders het nie eers daardie roete van deelname aan openbare prosesse en debat nie. Daar bestaan nie beleid, prosedures of organisasies waar hulle kan deelneem, klagtes kan lê, beskerming kan vra of ondersteuning kan ontvang soos in die geval van die werkersentrum in die VSA nie (Visser et al. 2016). Geen liggaam bestaan tans wat ondersteuning aan die dagloner kan bied wanneer hy uitgebuit sou word nie, aangesien sy ongereguleerde werk en bestaan niemand verantwoordbaar maak nie.
4. Die ervaring van aanvaarding: Om sigbaar te wees en te ervaar jy word as menswaardig aanvaar, is belangrik vir maatskaplike samehorigheid. Die navorsing het bevind dat die dagloners in baie opsigte onsigbaar is of n irritasie is vir die gemeenskappe waarbinne hulle staan. Die dagloners is kwesbaar vir uitbuiting. Dit is dus belangrik dat bewusmaking geskep word in die gemeenskappe waar hulle staan en werk om hulle te aanvaar as deel van ons samestelling en met agting, respek en menswaardig te behandel. Die dagloners, soos reeds aangedui, gaan nie weggaan nie, want daar is min ander opsies vir hulle.
5. Die ervaringe van selfwaarde en lewenstevredenheid: Die voorafgaande faktore dra direk by tot die ervaring van selfwaarde en lewenstevredenheid. Om werk te kry, al is dit informeel, erkenning te kry vir die werk wat gedoen word, met respek gehanteer te word en deel te wees van n gesin en gemeenskap, bevorder selfwaarde, lewenstevredenheid en uiteindelik maatskaplike geregtigheid en samehorigheid (Gonzo & Plattner 2003).
Gegewe die hoë werkloosheidsyfer in Suid-Afrika, is die een realiteit wat aanvaar moet word dat die informele ekonomie hier is om te bly. Gegewe die lae vlakke van skoolopleiding en lae vaardigheidsvlakke van die dagloners, sal hulle ook beswaarlik toegang tot die formele ekonomie kry. Cichello en Rogan (2017) het bevind dat laevlak-geskoolde persone wat in die formele en informele ekonomie funksioneer, dieselfde onvermoë het om uit armoede te kan beweeg en hulle sal gevolglik gemarginaliseerde en kwesbare mense bly. Die dagloners kom dus uit n kwesbare maatskaplike samehorigheid/bestel en gaan 'n nog meer kwesbare bestel tegemoet as daar nie institusionele, beleid- en gesindheidsveranderinge intree nie. Wat staan ons dus te doen?
1. Dit is belangrik dat die waarde van die informele ekonomie nie onderskat moet word om n groot hoeveelheid werkloses in Suid-Afrika te help om 'n bestaan te maak nie. Erkenning van die belangrikheid van die informele ekonomie is dus belangrik om beleid en praktyk daarmee te kan belyn.
2. Regerings-, nieregeringsorganisasies en privaatsektorbeleid en -praktyke moet in plek gekry word wat die informele sektor kan ondersteun in plaas van om dit te beperk, te bestraf of te ontken. Spesifieke organisasies soos die werkersentrums ("worker centres") in die VSA is n goeie voorbeeld wat daarop ingestel is om die belange en werksom-standighede van die werkers in die informele ekonomie te beskerm en te verbeter. Hierdie organisasies kan slegs hierdie ondersteuning bied as hulle die volle ondersteuning van veral die plaaslike owerhede ontvang.
3. Voorkomende en remediërende programme soos behoorlike skoolopleiding, volwasse opleiding en vaardigheidsontwikkeling is uiters belangrik om mense vir die formele arbeidsmark voor te berei. Solank mense ongeskoold en ongeletterd is, is die informele ekonomie hul enigste uitweg.
Ten slotte: Geen van die genoemde beleide en praktyke kan beplan en uitgevoer word sonder die betrokkenheid en insette van die dagloners self nie. Beleids- en institusionele maatreëls en -ondersteuning aan die dagloners en ander persone in die informele ekonomie is die verantwoordelikheid van verskeie vakrigtings, professies en meer nog van elke lid van die samelewing.
BIBLIOGRAFIE
Blaauw, D., Louw, H. & Schenck, R. 2006. The employment history of day labourers in South Africa and the income they earn - a case study of day labourers in Pretoria. South African Journal of Economic and Management Sciences, New Series, 9(4):458-471. [ Links ]
Blaauw, P.F., Pretorius, A.M., Louw, H. & Schenck, C.J. 2007. The socio-economic reality of being a day labourer in Pretoria. Social Work/MaatskaplikeWerk, 43(3):224-233. [ Links ]
Blaauw, P.F. 2010. The socio-economic aspects of day labouring in South Africa. Unpublished DCom- thesis, Department of Economics & Econometrics, University of Johannesburg, South Africa. [ Links ]
Bless, C., Higson-Smith, C. & Sithole, L. 2013. Fundamentals of social research methods - an African perspective (5de uitgawe). Cape Town: Juta. [ Links ]
Cichello, P. & Rogan, M. 2017. A job in the informal sector reduces poverty about as much as a job in the formal sector. Econ 5xi.http://www.econ3x3.org/article/job-informal-sector-reduces-poverty-about-much-job-formal-sector (20 June 2017). [ Links ]
Collins, D., Morduch, J., Rutherford, S. & Ruthven, O. 2009. Portfolios of the poor: how the World's poor live on $2 a day. Cape Town: UCT Press. [ Links ]
Crush, J., Chikanda, A. & Skinner, C. 2015. Mean Streets: Migration, Xenophobia and informality in South Africa. Southern Africa Migration Project, The African Centre for Cities and the International Development Research Centre, Cape Town. [ Links ]
Dubbeld, B. 2013. How social security becomes social insecurity: fluid households, crisis talk and the value of grants in a KwaZulu-Natal village. http://wiser.wits.ac.za/system/files/seminar/Dubbeld2013.pdf. (20 June 2017). [ Links ]
Gallardo, A. 2012. Coping behaviours of day laborers in San Mateo, California. Doctoral dissertation. University of California San Francisco.http://repository.usfca.edu/diss/31/?utm_source=repository.usfca.edu%2Fdis s%2F31&utm_medium=PDF&utm_campaign=PDFCoverPages (10 June 2017). [ Links ]
Gonzo, W. & Plattner, I.E. 2003. Unemployment in an African country: A psychological perspective. Windhoek: University of Namibia Press. [ Links ]
Graham, L. & De Lannoy, A. 2017. What South Africa can do about youth unemployment in the short run. Econ 5xi. http://www.econ3x3.org/article/youth-unemployment-what-can-we-do-short-run. (15 September 2017). [ Links ]
Kerr, D. & Dole, C. 2001. Challenging exploitation and abuse: A study of the day labor industry in Cleveland. Cleveland: City Council. [ Links ]
Leibbrandt, M. & Green, P. 2017. Policies for inclusive growth. Econ 5xi.http://www.econ3x3.org/article/redi3x3-conference-policies-inclusive-growth. (22 June 2017). [ Links ]
Louw, H. 2007. Men at the margins: Day labourers at informal hiring sites in Tshwane. Unpublished PhD-thesis, Department of Social Work, University of South Africa, Pretoria. [ Links ]
Makina, D. 2013. Migration and Characteristics of Remittance Senders in South Africa. International Migration 51(1)e148-e158 DOI: 10.1111/j.1468-2435.2012.00746.x. [ Links ]
Markus, A. 2016. Mapping social cohesion: The Scanlon foundation surveys. Monash University Caulfield East Victoria.http://scanlonfoundation.org.au/wp-content/uploads/2016/11/2016-Mapping-Social-Cohesion-Report-FINAL-with-covers.pdf. (21 June 2017). [ Links ]
Rubin, A. & Babbie, E. 2014. Research methods for social work 8tlled Pacific Grove: Brooks Cole. [ Links ]
Schenck, R. & Louw, H. 2005. An exploratory study on day labourers in Elardus Park, Pretoria. Social Work/Maatskaplike Werk, 41(1):84-95. [ Links ]
Schenck, R., Xipu, L. & Blaauw, P.F. 2012. What happens during those long hours next to the road? An exploratory study of three informal hiring sites in Tshwane. Social Work/Maatskaplike Werk, 48(1):35-46. [ Links ]
Schenck, C.J., Blaauw, P.F. & Viljoen, J.M.M. 2016. In Petmesidou, Delamonica, Papatheodorou & Henry-Lee (eds). Child Poverty, Youth (Un)employment, and Social Inclusion. Stuttgart: Ibidem Press. [ Links ]
Theodore, N. Valenzuela, Jr. A. & Meléndez, E. 2009. Worker centres: defending labour standards for migrant workers in the informal economy. International Journal of Manpower, 30(5):422-436. [ Links ]
Theodore, N., Blaauw, D., Schenck, C., Valenzuela, Jr. A., Schoeman, C. & Meléndez, E.J. 2015. Day labor, informality and vulnerability in the United States and South Africa. International Journal of Manpower, 36(6):807-823. [ Links ]
Theodore, N., Blaauw, P.F., Pretorius, A.M. & Schenck, C.J. 2017. The socio-economic incorporation of migrant and native-born day labourers in Tshwane, South Africa. International Migration, 55(1):142-156. [ Links ]
Valenzuela, Jr. A., Theodore, N., Meléndez, E. & Gonzalez, A.L. 2006. On the corner: Day labour in the United States. Los Angeles: UCLA. [ Links ]
Visser, A., Theodore, N., Meléndez, E.J. & Valenzuela, Jr. A. 2016. From economic integration to socio economic inclusion: Day labor worker centers as social intermediaries.Urban Geographies. http://dx.doi.org/10.1080/02723638.2016.1168574 (20 June 2017). [ Links ]
Walsh, C.M. & Van Rooyen, F. C. 2015. Household food security and hunger in rural-urban communities in the Free State, South Africa. Ecological Food Nutrition, 54(2):118-137. [ Links ]
Rinie Schenck is tans professor en gegradeerde navorser in die Departement Maatskaplike Werk aan die Universiteit van die Wes-Kaap (UWK). Voordat sy by UWK begin werk het, was sy 25 jaar aan Unisa en 6 jaar aan die Universiteit van Pretoria (UP) verbonde. Haar navorsing is gerig op armoede, werkloosheid en in besonder op die persone wat 'n bestaan probeer maak in die informele ekonomie. Professor Schenck en haar navorsingspan gee veral aandag aan die dagloners en vullisherwinners. Sy het reeds wyd in nasionale en internasionale tydskrfte gepubliseer oor die bepaalde onderwerp.
Rinie Schenck is professor and rated researcher in the Department of Social Work at the University of the Western Cape (UWC). Prior to UWC she lectured at Unisa for 25 years and 6 years at the University of Pretoria (UP). Her research focus is on poverty, unemployment and in particular on people who are making a living in the informal economy, including day labourers and waste pickers. She has published extensively in national and international journals.
Derick Blaauw is 'n professor in die Skool vir Ekonomiese Wetenskappe aan die Noordwes-Universiteit (Potchefstroom-kampus). Voor sy huidige pos het hy ekonomie aan die Universiteit van Johannesburg (UJ) gedoseer asook aan die Randse Afrikaanse Universiteit (RAU) en die Soweto- en Bloemfontein-kampusse van Vista Universiteit. Professor Blaauw se navorsing is hoofsaaklik op arbeids- en ontwikkelingseko-nomie gerig. Sy huidige werk is toegespits op die sosio-ekonomiese dinamika van kwesbare groepe in die informele ekonomie, insluitend karwagte, dagloners en vuUisherwinners. Ander navorsings-terreine sluit die rol van arbeidsmakelaars in Suid-Afrika se arbeidsmark in. Professor Blaauw het reeds wyd in geakkrediteerde plaaslike en internasionale joernale gepubliseer sowel as in konferensie- en navorsingspublikasies by plaaslike en internasionale geleenthede.
Derick Blaauw is a professor in the School of Economic Sciences at the North-West University (Potchefstroom campus). Prior to taking up this position, he lectured economics at the University of Johannesburg (UJ), Rand Afrikaans University (RAU) and at the Soweto and Bloemfontein Campuses of Vista University. Professor Blaauw's research interests are mainly in the field of labour and development economics. His current work focusses on the socio-economic dynamics of vulnerable groups in the informal economy, such as car guards, day labourers and waste pickers. Other areas of research include the role of labour brokers in South Africa's labour market. Professor Blaauw has an extensive list of publications in accredited national and international journals, as well as conference and research papers presented at local and international events.
1 "Lobola" is 'n vorm van 'n bruidskat wat deur die bruidegom aan die familie van die bruid betaal word.
2 RDP verwys na die ANC-regering se Rekonstruksie en Ontwi kkelingsprogram,wat as basis virekonomiese beleid gedien het tussen ongeveer 1995 en 2005.
3 Verskillende name word in die verskillende streke vir die bepaalde dis gegee.
|
<urn:uuid:fd051dee-58e2-44e4-8dd0-4bef7d1bcd3b>
|
CC-MAIN-2019-30
|
http://www.scielo.org.za/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0041-47512018000100003
|
2019-07-22T11:36:30Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195528013.81/warc/CC-MAIN-20190722113215-20190722135215-00400.warc.gz
|
by
|
4.0
|
a_tag
| false
| false
|
{
"abbr": [
"by",
"by"
],
"in_footer": [
false,
false
],
"in_head": [
false,
false
],
"location": [
"a_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"4.0",
"4.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999841
| false
|
Boekbronne
Jump to navigation
Jump to search
Biblioteke
Suid-Afrika:
- Soek die boek in die Nasionale Biblioteek van Suid-Afrika se katalogus
- Soek die boek in die SEALS Konsortium se biblioteek
- Soek die boek in die Universiteit van Suid-Afrika se biblioteek
- Soek die boek in die Universiteit van die Witwatersrand se biblioteek
- Soek die boek in die Kaapse Hoër Onderwys Konsortium se biblioteek
Wêreldwyd:
- Soek die boek deur WorldCat in jou plaaslike biblioteek se katalogus
Boekwinkels
Suid-Afrika:
Ander lande:
|
<urn:uuid:c4b0bc2c-fa1f-4d82-bb57-992850e3a9b1>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Boekbronne/978-0-313-33695-9
|
2019-07-17T12:50:10Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525187.9/warc/CC-MAIN-20190717121559-20190717143559-00344.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999935
| false
|
Hulp
Bladsye wat na "Gebruiker:Abián" skakel
←
Gebruiker:Abián
Jump to navigation
Jump to search
Skakels hierheen
Bladsy:
Naamruimte:
alle
(Hoof)
Bespreking
Gebruiker
Gebruikerbespreking
Wikipedia
Wikipediabespreking
Lêer
Lêerbespreking
MediaWiki
MediaWikibespreking
Sjabloon
Sjabloonbespreking
Hulp
Hulpbespreking
Kategorie
Kategoriebespreking
Portaal
Portaalbespreking
Module
Module talk
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
Omgekeerde seleksie
Filters
Versteek
insluitings |
Versteek
skakels |
Versteek
aansture
Die volgende bladsye skakel na
Gebruiker:Abián
:
Wys (vorige 50 | volgende 50) (
20
50
100
250
500
).
Gebruiker:Invadibot
(
← skakels
wysig
)
Wys (vorige 50 | volgende 50) (
20
50
100
250
500
).
Ontsluit van "
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Skakels_hierheen/Gebruiker:Abián
"
Navigasie-keuseskerm
Persoonlike gereedskap
Nie ingeteken nie
Bespreking
Bydraes
Skep gebruiker
Meld aan
Naamruimtes
Gebruikerblad
Bespreking
Variante
Weergawes
Lees
Wysig
Wysig bron
Wys geskiedenis
Meer
Soek
Navigasie
Tuisblad
Gebruikersportaal
Geselshoekie
Onlangse wysigings
Lukrake bladsy
Hulp
Sandput
Skenkings
Gereedskap
Gebruikersbydraes
Logboeke
View user groups
Spesiale bladsye
Drukbare weergawe
Ander tale
Privaatheidsbeleid
Inligting oor Wikipedia
Vrywaring
Ontwikkelaars
Koekieverklaring
Selfoonweergawe
|
<urn:uuid:04788f54-df6c-4da4-b2b4-c9b290508d2b>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Skakels_hierheen/Gebruiker:Abi%C3%A1n
|
2019-07-17T13:08:01Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525187.9/warc/CC-MAIN-20190717121559-20190717143559-00344.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.995609
| false
|
son
Jump to navigation
Jump to search
Inhoud
- 1 Afrikaans (af)
- 2 Engels (en)
- 3 Nieu-Noors (nn)
- 4 Sweeds (sv)
- 5 Volapük (vo)
Enkelvoud | Meervoud |
---|---|
son | sonne |
Verkleiningsvorm | |
Enkelvoud | Meervoud |
sonnetjie | sonnetjies |
- سَُونْ , meervoud: سَُونِی
- (sterrekunde) Hemelliggaam waarom 'n planeet wentel.
- Die aarde, asook verskeie ander materie soos planete, asteroïdes, meteorides, komete en stof, wentel om die son.
- Sien Wikipedia vir meer inligting oor son.
Enkelvoud | Meervoud | |
---|---|---|
Naamwoord | son | sons |
- IPA:
- Seun, manlike afstammeling.
Naamval | Enkelvoud | Meervoud | ||
---|---|---|---|---|
Onbepaald | Bepaald | Onbepaald | Bepaald | |
Nominatief | son m | sonen | søner | sønene |
Genitief | sons | sonens | søners | sønenes |
- Seun, manlike afstammeling.
Naamval | Enkelvoud | Meervoud | ||
---|---|---|---|---|
Onbepaald | Bepaald | Onbepaald | Bepaald | |
Nominatief | son g | sonen | söner | sönerna |
Genitief | sons | sonens | söners | sönernas |
- Seun, manlike afstammeling.
Naamval | Enkelvoud | Meervoud |
---|---|---|
Nominatief | son | sons |
Genitief | sona | sonas |
Datief | sone | sones |
Akkusatief | soni | sonis |
Vokatief | o son | o sons |
- IPA: [son], genitief: [soˈna], datief: [soˈne], akkusatief: [soˈni], vokatief: [oˈson]; meervoud: [sons], genitief: [soˈnas], datief: [soˈnes], akkusatief: [soˈnis], vokatief: [oˈsons]
- Seun, manlike afstammeling.
|
<urn:uuid:560de7d2-0fed-461f-bfee-55cf9f32a952>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wiktionary.org/wiki/son
|
2019-07-17T12:28:04Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525187.9/warc/CC-MAIN-20190717121559-20190717143559-00344.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.82782
| false
|
Boknesstrand
Boknesstrand | |
Boknesstrand se ligging in Oos-Kaap
Koördinate: Koördinate: | |
Land | Suid-Afrika |
---|---|
Provinsie | Oos-Kaap |
Distrik | Sarah Baartman |
Munisipaliteit | Ndlambe |
Oppervlak[1] | |
- Dorp | 1,57 km² (0,6 vk m) |
Bevolking (2011)[1] | |
- Dorp | 318 |
- Digtheid | 203/km² (525,8/myl2) |
Rasverdeling (2011)[1] | |
• Blank | 92.1% |
• Indiër/Asiër | 0.3% |
• Kleurling | 1.9% |
• Swart | 2.5% |
• Ander | 3.1% |
Taal (2011)[1] | |
• Afrikaans | 74.1% |
• Engels | 24.0% |
• Ander | 1.9% |
Poskode (strate) | 6189 |
Poskode (posbusse) | 6189 |
Skakelkode(s) | 046 |
Boknesstrand is 'n kusdorpie aan die Indiese Oseaan in die Oos-Kaapprovinsie van Suid-Afrika. Dit is naby aan die dorpies Kenton-on-Sea en Cannon Rocks en die grens met die Groter Addo-Olifant Nasionale Park. Dit is 135 km oos van Port Elizabeth en 180 km wes van Oos-Londen geleë.
Sien ook[wysig | wysig bron]
Verwysings[wysig | wysig bron]
- "Hoofplek Boknesstrand". Sensus 2011.
|
<urn:uuid:00412ce1-4528-40f5-bf29-ea5982ef4aa5>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Boknesstrand
|
2019-07-18T17:36:02Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525699.51/warc/CC-MAIN-20190718170249-20190718192249-00504.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.95242
| false
|
Firefox Add-ons
Explore
Extensions
Themes
More…
for Firefox
Dictionaries & Language Packs
Search Tools
Other Browser Sites
Add-ons for Android
Extension Workshop
Developer Hub
Download Firefox
Register or Log in
Search
Search
Reviews for Duck Duck Go (SSL)
Duck Duck Go (SSL)
by
SSL Search Bar
Rated 4,6 out of 5
4,6 Stars out of 5
Review by Firefox user 14583307
Rated 5 out of 5
by Firefox user 14583307,
6 maande gelede
49 reviews
Show all reviews
Show only five-star reviews
Show only four-star reviews
Show only three-star reviews
Show only two-star reviews
Show only one-star reviews
Rated 4 out of 5
by Firefox user 15132867,
6 dae gelede
Rated 1 out of 5
by Firefox user 13368032,
2 maande gelede
Rated 4 out of 5
by Firefox user 15018005,
2 maande gelede
Rated 4 out of 5
by CAGL,
2 maande gelede
Rated 5 out of 5
by Firefox user 13239190,
2 maande gelede
Rated 5 out of 5
by Firefox user 14970405,
2 maande gelede
Rated 4 out of 5
by Firefox user 14896206,
3 maande gelede
Rated 5 out of 5
by migosh-1364603737.84,
3 maande gelede
Rated 5 out of 5
by Firefox user 14300148,
3 maande gelede
Rated 5 out of 5
by Fist,
3 maande gelede
Rated 5 out of 5
by Firefox user 14643647,
3 maande gelede
Rated 5 out of 5
by Firefox user 14761891,
3 maande gelede
Rated 4 out of 5
by Sam,
3 maande gelede
Rated 5 out of 5
by Firefox user 14715850,
4 maande gelede
Rated 1 out of 5
by Firefox user 14708526,
4 maande gelede
Rated 5 out of 5
by kcsummer,
5 maande gelede
Rated 5 out of 5
by Aubrees mommy,
6 maande gelede
Rated 4 out of 5
by Firefox user 13533603,
6 maande gelede
Rated 5 out of 5
by Firefox user 14509500,
7 maande gelede
Rated 5 out of 5
by Firefox user 14415939,
7 maande gelede
Rated 5 out of 5
by Firefox user 14380478,
8 maande gelede
Rated 5 out of 5
by Karen,
8 maande gelede
Rated 5 out of 5
by Firefox user 13198000,
8 maande gelede
Rated 5 out of 5
by Firefox user 12892043,
8 maande gelede
|
<urn:uuid:3b640df0-65a7-49a5-bff8-1c48cbc8958c>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://addons.mozilla.org/af/firefox/addon/duck-duck-go-ssl/reviews/1274567/
|
2019-07-21T07:37:31Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00264.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
a_tag
| false
| true
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
true
],
"in_head": [
false
],
"location": [
"a_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.783802
| false
|
Masedonië (dubbelsinnig)
Wikimedia dubbelsinnigheidsblad
Die term Masedonië of Macedonië kan verwys na:
- Masedonië, 'n land in Europa en 'n voormalige deelstaat van Joego-Slawië, sedert 2019 Noord-Masedonië.
- Masedonië (Griekeland), 'n provinsie van Griekeland.
- Masedonië (streek), 'n wyer geografiese en historiese streek wat albei bogenoemde gebiede sowel as dele van Bulgarye, Albanië en Serwië beslaan.
- Die Koninkryk van Masedonië, 'n antieke koninkryk.
|
<urn:uuid:38b6540f-95ab-4994-bdfa-b1e91005e4b2>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.m.wikipedia.org/wiki/Masedoni%C3%AB
|
2019-07-17T12:23:48Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525187.9/warc/CC-MAIN-20190717121559-20190717143559-00368.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999541
| false
|
Bespreking:Oscar Wilde
Jump to navigation
Jump to search
Hierdie bladsy is 'n besprekingsbladsy waar verbeteringe tot die Oscar Wilde-artikel bespreek word. Hierdie bladsy is nie 'n forum vir 'n algemene bespreking van die artikel se onderwerp nie. |
Artikelriglyne
Daaglikse bladtrekke | |
|
<urn:uuid:50d4204a-1764-41bb-9c33-149eb054d33c>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Bespreking:Oscar_Wilde
|
2019-07-17T13:10:01Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525187.9/warc/CC-MAIN-20190717121559-20190717143559-00368.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999977
| false
|
Boekbronne
Jump to navigation
Jump to search
Biblioteke
Suid-Afrika:
- Soek die boek in die Nasionale Biblioteek van Suid-Afrika se katalogus
- Soek die boek in die SEALS Konsortium se biblioteek
- Soek die boek in die Universiteit van Suid-Afrika se biblioteek
- Soek die boek in die Universiteit van die Witwatersrand se biblioteek
- Soek die boek in die Kaapse Hoër Onderwys Konsortium se biblioteek
Wêreldwyd:
- Soek die boek deur WorldCat in jou plaaslike biblioteek se katalogus
Boekwinkels
Suid-Afrika:
Ander lande:
|
<urn:uuid:22795640-e344-4438-a86f-1506bb792350>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Boekbronne/978-964-00-0818-8
|
2019-07-17T12:58:39Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525187.9/warc/CC-MAIN-20190717121559-20190717143559-00368.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999935
| false
|
Verwante veranderings
Jump to navigation
Jump to search
Tik 'n bladsynaam om veranderinge aan bladsye te sien wat daarvan of daarheen skakel. (Om inskrywings van 'n kategorie te sien, tik Kategorie:Naam van kategorie). Veranderinge aan bladsye op u dophoulys word in vetdruk aangedui.
Lys van afkortings:
- N
- Met die wysiging is 'n nuwe bladsy geskep. (sien ook die lys van nuwe bladsye)
- k
- Hierdie is 'n klein wysiging
- b
- Hierdie wysiging is deur 'n bot gemaak
- D
- Wikidata-wysiging
- (±123)
- Bladsy is met die aantal grepe gewysig
17 Julie 2019
14 Julie 2019
- Vis; 11:31 +22 JMK →Bedreigings Etiket: PHP7 k
- Reptiel; 05:06 +6 Rooiratel Etikette: 2017-bronwysiging, PHP7
|
<urn:uuid:50bb0da0-b336-46ab-90b2-a15d19fc9837>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:OnlangseVeranderingsMetSkakels/Biodiversiteit
|
2019-07-17T13:20:59Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525187.9/warc/CC-MAIN-20190717121559-20190717143559-00368.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.99995
| false
|
Original Research
The perceived quality of working life and job facet satisfaction
Submitted: 19 June 1992 | Published: 19 June 1992
About the author(s)
E. A. Coster,, South AfricaFull Text:
PDF (3MB)Abstract
Opsomming
Ter uitbreiding van ons begrip van watter uitwerking die domeine van die gehalte van werklewe op werkbevrediging het, dui onlangse navorsing daarop dat werkfasetbevrediging moontlik 'n sterker verband met spesifieke werkdomeine as met algemene werkbevrediging toon. In hierdie studie is die verhouding tussen werkfasetbevrediging t.o.v. elf spesifieke werkfasette, algehele bevrediging en die waargenome gehalte van werklewe ondersoek. Die bevindinge ondersteun die gestelde hipotese. Soortgelyke resultate is verkry na faktoranalise van die spesifieke werkfasette, wat daarop dui dat dit nuttig kan wees om spesifieke werkdomeine en die ooreenstemmende werkfasetbevrediging daaraan verbonde te bestudeer.
Keywords
Metrics
Total abstract views: 3697Total article views: 6122
Crossref Citations
1. Organizational culture as a predictor of job satisfaction: the role of gender and age
Victoria Bellou
Career Development International vol: 15 issue: 1 first page: 4 year: 2010
doi: 10.1108/13620431011020862
|
<urn:uuid:1d9a51bb-7400-452e-bfe4-f928ef7db5e2>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://sajip.co.za/index.php/sajip/article/view/540
|
2019-07-17T13:10:07Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525187.9/warc/CC-MAIN-20190717121559-20190717143559-00368.warc.gz
|
by
|
4.0
|
a_tag
| false
| true
|
{
"abbr": [
"by",
"by"
],
"in_footer": [
true,
false
],
"in_head": [
false,
false
],
"location": [
"a_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"4.0",
"4.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.980801
| false
|
Leslie Bevis
Jump to navigation
Jump to search
Leslie Bevis | |
Geboorte | 13 Februarie 1957 |
---|---|
Nasionaliteit | Amerikaans |
Kinders | 2 met McInally |
Beroep(e) | Aktrise |
Internet-rolprentdatabasis-profiel |
Leslie Bevis (gebore 13 Februarie 1957) is 'n Amerikaanse aktrise. Sy is bekend vir haar rolle in die rolprente Spaceballs (1987) en Alien Nation (1988), en in die televisiereekse MacGyver (1985) en Star Trek: Deep Space Nine (1993).
Filmografie[wysig | wysig bron]
Rolprente[wysig | wysig bron]
- 1987: Spaceballs
- 1988: Alien Nation
- 1993: The November Men
Televisiereekse[wysig | wysig bron]
- 1983: Lottery!
- 1985: MacGyver
- 1987: Pursuit of Happiness
- 1993: Star Trek: Deep Space Nine
Televisierolprente[wysig | wysig bron]
- 1988: Chain Letter
|
<urn:uuid:285ea13d-9337-4d6b-91e8-e8002f97cb1f>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Leslie_Bevis
|
2019-07-20T01:15:28Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526401.41/warc/CC-MAIN-20190720004131-20190720030131-00128.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.989016
| false
|
Jemen
Jemen (Arabies: ٱلْيَمَن, al-Yaman), amptelik die Republiek Jemen (الجمهورية اليمنية, al-Jumhūriyyah al-Yamaniyyah), is 'n republiek in die Midde-Ooste en Asië. Dit beslaan 'n oppervlakte van 527 968 km² en in 2016 'n bevolking van 27 584 213 gehad. Jemen grens in die noorde aan Saoedi-Arabië, in die noordooste aan Oman, in die ooste aan die Arabiese See, in die suide aan die Golf van Aden, in die suidweste aan die Bab-el-Mandeb en in die weste aan die Rooisee. Die hoofstad en grootste stad is Sanaa, terwyl die belangrikste hawestad Aden is. Die eiland Sokotra, wat in Afrika naby Somalië aan die Horing van Afrika geleë is, behoort aan Jemen.
Nasionale leuse: الله، ٱلْوَطَن، ٱلثَوْرَة، ٱلْوَحْدَة Allāh, al-Waṭan, ath-Thawrah, al-Waḥdah (Arabies vir: "God, Nasie, Rewolusie, Eenheid") | |||||
Volkslied: الجمهورية المتحدة al-Jumhūriyyah al-Muttaḥidah (Arabies vir: "Verenigde Republiek") | |||||
Hoofstad | Sanaa
Grootste stad | Sanaa | ||||
Amptelike tale | Arabies | ||||
Regering | Unitêre republiek Abdrabbuh Mansur Hadi Maeen Abdulmalik Saeed | ||||
Onafhanklikheid • Noord-Jemena
• Arabiese Republiek Jemen • Suid-Jemenb • Vereniging • Huidige grondwet |
30 Oktober 1918 26 September 1962 30 November 1967 22 Mei 1990 16 Mei 1991 | ||||
Oppervlakte - Totaal - Water (%) |
527 968 km2 (49ste) 203 850 myl2 feitlik niks | ||||
Bevolking - 2016-skatting - 2004-sensus - Digtheid |
27 584 213[1] (48ste) 19 685 000[2] 44,7 / km2 (160ste) 115,8 / myl2 | ||||
BBP (KKP) - Totaal - Per capita |
2018-skatting | ||||
BBP (nominaal) - Totaal - Per capita |
2018-skatting | ||||
MOI (2015) | ▼ 0,482[4] (168ste) – laag | ||||
Gini (2014) | 36,7[5] – medium | ||||
Geldeenheid | Rial (YER )
Tydsone - Somertyd |
AST (UTC+3) nie toegepas nie (UTC+3) | ||||
Internet-TLD | .ye, اليمن. | ||||
Skakelkode | +967 | ||||
a. van die Ottomaanse Ryk. b. van die Verenigde Koninkryk |
Inhoud
Bodem en reliëfWysig
In teenstelling met die sentrale deel van die Arabiese Skiereiland het Jemen kontrasterende reliëfs en 'n verskeidenheid van landskappe. Die sentrale gebied is 'n 1 000 tot 3 000 m hoë berglandskap met vrugbare vulkaniese grond. Die hoogste punt van die hele Arabiese Skiereiland is Hadoer Sjoeaib (3 760 m), sowat 50 km suidwes van die hoofstad Sanaa.
In die suidweste van die land is daar ook verskeie hoe pieke. Oos-Jemen bestaan uit 'n plato, wat na die ooste oorgaan in die woestyn Ar Roeb al chali (letterlik: "die leë deel"), een van die mees verlate streke van Saoedi-Arabië. Wes van die sentrale bergland lê 'n middelgebergte wat bekend staan as die Bo-Tihama (500–1500 m). Dit is 'n weggevrete landskap wat soos 'n muur uit die uitermate droë kusvlakte langs die Rooisee, die Tihama, ontstaan.
KlimaatWysig
Die klimaat van Jemen word deur die noordewinde en ’n suidwesmoeson oorheers. Die meeste reën val in die somer, terwyl die laagliggende Timaha feitlik geen reën kry nie. Toestande in die hoogliggende Tihama is gunstiger met meer gematigde temperature. Die sentrale bergland het 'n jaarlikse neerslag van 500 tot 1 000 mm. In die hoogste dele van Jemen val in die winter sneeu.
Wadi's en eilandeWysig
Daar is geen bevaarbare riviere in Jemen nie. Die meeste riviere loop in 'n oostelike of suidwestelike rigting, maar laasgenoemde riviere bereik nie die see nie. Langs die kus is daar talle koraalriwwe en klein en groot eilande, waarvan net 'n paar bewoon word. Die Kamaraan-eilande was 'n twisappel tussen Noord- en Suid-Jemen. In 1967 het die bevolking verkies om by Suid-Jemen ingelyf te word, maar in 1972 is die grootste eiland deur troepe van Noord-Jemen beset.
BevolkingWysig
Die presiese bevolkingsyfer van Jemen is onbekend aangesien 'n volkstelling nog nooit gehou is nie. Die mees onlangse skatting (1981) is ongeveer 9 miljoen. Die bevolkingsaanwas word bepaal deur 'n hoë geboortesyfer (sowat 5%) en In sterftesyfer van tussen 2 en 4%.
Ongeveer twee derdes van die bevolking woon in die sentrale bergland en Bo-Tihama. Benewens die hoofstad Sanaa is net die hawestad Aden van belang. Die meeste inwoners is Moslems, van wie die meerderheid Saïdiete is. 'n Groot aantal Jemeniete woon in Suid-Jemen. Die onderwys en alle kultuuruitinge word deur die Koran gereguleer. Laer en voortgesette onderwys, wat gratis is, word hoofsaaklik by Koranskole verskaf.
Landbou en veeteeltWysig
Die landbou vorm steeds die fondament van die Jemenitiese ekonomie. Tussen 80 en 85% van die bevolking leef van die landbou, en hoewel dit baie gevarieer is, is dit oor die algemeen nog baie primitief. Die belangrikste landbougebied is die sentrale bergland, waar onder meer graansoorte, sitrusvrugte en druiwe verbou word. Op die hoogliggende dele tussen 2000 en 3000 m word koffie verbou.
Koffie uit Jemen word beskou as van die beste ter wêreld en staan bekend as mokka, genoem na die uitvoerhawe Mokka. Langs die sanderige, droë kus word katoen, suikerriet en dadels verbou. Ongeveer 5% van die bevolking is nomadies of halfnomadies en beoefen veeteelt. Velle en huide is ’n belangrike uitvoerproduk. Die visserybedryf is minder belangrik en word meestal in die kusstede verbruik.
Delfstowwe en nywerhedeWysig
Na ’n burgeroorlog van sewe jaar (1962–1969) was die ekonomie in ’n benarde toestand. Invoere het toegeneem en uitvoere het tot stilstand gekom. In 1970 het die regering 'n herstelprojek van stapel laat loop: naas landbouhervorming is plaaslike en buitelandse ondernemings gelok om delfstowwe te ontgin.
Ystererts word op klein skaal in die noorde ontgin en ruolie in die suide. Jemenitiese edelsmeewerk, leerware en glas is baie wêreldberoemd. Naas hierdie tradisionele nywerhede is daar min ander nywerhede. Die Sowjetunie en die Volksrepubliek China het enkele nywerhede in Jemen gevestig.
GeskiedenisWysig
Van die vroegste eeue af is Jemen deur verskillende ryke oorheers, onder meer deur die van die Romeine, die Ethiopiërs en die Perse. Na die Eerste Wêreldoorlog het Jemen onafhanklik geword onder die imam ('n Islamitiese titel vir 'n geestelike sowel as politieke leier) Jahja Hamied Said.
Die tydperk tussen die twee wêreldoorloë is gekenmerk deur grensgeskille met Saoedi-Arabië, wat uiteindelik in 1934 in Saoedi-Arabië se guns beslis is. Ondanks die konflikte het Jemen tot die Arabiese Liga toegetree. 'n Staatsgreep teen die imam in 1948 het 'n nuwe periode van verdere onrus ingelui.
Politiek en bestuurWysig
Die nuwe imam het vriendskapsbande aangeknoop met onder meer die Sowjetunie, die Volksrepubliek China en Egipte. ’n Mislukte staatsgreep in 1955 het egter getoon dat die era van absolutisme verby was, en in 1956 is die eerste kabinet saamgestel.
Sedertdien was daar al meer as 25 kabinette. Na die dood van die imam het die burgeroorlog uitgebreek. Sedertdien het Jemen byna net soveel grondwette as premiers gehad. Die huidige grondwet dateer uit 1991 en bepaal onder meer hoe die land bestuur moet word deur ’n republikeinse raad van vyf lede, met die president as staatshoof.
Daarbenewens is daar 'n raadgewende vergadering bestaande uit 159 lede. Twintig lede word deur die republikeinse raad benoem en die res word verkies. Die belangrikste aspek van die huidige Jeminitiese politiek is die strewe na eenheid binne die samelewing na die vereniging van Noord- en Suid-Jemen.
VerwysingsWysig
- ( ) "World Population Prospects: The 2017 Revision". ESA.UN.org (custom data acquired via website). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. Besoek op 16 September 2018.
- ( ) "Statistical Yearbook 2011". Central Statistical Organisation. Besoek op 24 Februarie 2013.
- ( ) "Yemen". Internasionale Monetêre Fonds. Besoek op 11 November 2014.
- ( ) "2016 Human Development Report" (PDF). United Nations Development Programme. 2016. Besoek op 16 September 2018.
- ( ) "Gini Index". Wêreldbank. Besoek op 16 September 2018.
BronneWysig
- Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0-908409-53-2 band
|
<urn:uuid:d7fc370e-40d0-4fd5-a198-224b9f066d46>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.m.wikipedia.org/wiki/Jemen
|
2019-07-17T12:48:00Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525187.9/warc/CC-MAIN-20190717121559-20190717143559-00392.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999839
| false
|
(kw)
Plaas {{kw}} agteraan eksterne skakels om aan te dui dat die webtuiste waarna die skakel wys in Kornies geskrywe staan.
|
<urn:uuid:699ea078-4009-42fc-8cf2-bb082e94d7a0>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Sjabloon:Kw
|
2019-07-17T12:46:45Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525187.9/warc/CC-MAIN-20190717121559-20190717143559-00392.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 1.000007
| false
|
Bespreking:Soundgarden
in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Jump to navigation
Jump to search
Hierdie artikel val onder die wikiprojek
Musikale kunstenaars
.
Vir meer inligting oor hoe om artikels oor musikale kunstenaars te skryf of te verbeter, volg of bespreek die riglyne genoem op bg. skakel.
Vir alle bladsye wat tans deur hierdie projek gedek word, sien
Kategorie:Wikiprojek Musikale kunstenaars
.
Om 'n artikel tot hierdie projek te voeg, plaas {{Musikale kunstenaar-artikel}} heel bo-aan die besprekingsbladsy van die betrokke artikel.
Ontsluit van "
https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Bespreking:Soundgarden&oldid=471031
"
Kategorie
:
Wikiprojek Musikale kunstenaars
Navigasie-keuseskerm
Persoonlike gereedskap
Nie ingeteken nie
Bespreking
Bydraes
Skep gebruiker
Meld aan
Naamruimtes
Bladsy
Bespreking
Variante
Weergawes
Lees
Wysig bron
Nuwe onderwerp
Wys geskiedenis
Meer
Soek
Navigasie
Tuisblad
Gebruikersportaal
Geselshoekie
Onlangse wysigings
Lukrake bladsy
Hulp
Sandput
Skenkings
Druk/eksporteer
Skep boek
Laai af as PDF
Drukbare weergawe
Gereedskap
Skakels hierheen
Verwante veranderings
Spesiale bladsye
Permanente skakel
Bladinligting
Ander tale
Die bladsy is laas op 30 Mei 2009 om 14:18 bygewerk.
Die teks is beskikbaar onder die lisensie
Creative Commons Erkenning-Insgelyks Deel
. Aanvullende voorwaardes kan moontlik ook van toepassing wees. Sien die
Algemene Voorwaardes
vir meer inligting.
Privaatheidsbeleid
Inligting oor Wikipedia
Vrywaring
Ontwikkelaars
Koekieverklaring
Selfoonweergawe
|
<urn:uuid:ffca63ff-9b03-45d4-b157-d7a8244bd58f>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Bespreking:Soundgarden
|
2019-07-21T07:51:17Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00312.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999713
| false
|
Kategorie:1980's
Jump to navigation
Jump to search
Subkategorieë
Hierdie kategorie bevat die volgende 12 subkategorië, uit 'n totaal van 12.
Hierdie kategorie bevat die volgende 12 subkategorië, uit 'n totaal van 12.
|
<urn:uuid:6d5e8eb6-18c3-40f6-82c6-79291b09008c>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Kategorie:1980%27s
|
2019-07-21T07:43:27Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00312.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.991814
| false
|
Verwante veranderings
Jump to navigation
Jump to search
Tik 'n bladsynaam om veranderinge aan bladsye te sien wat daarvan of daarheen skakel. (Om inskrywings van 'n kategorie te sien, tik Kategorie:Naam van kategorie). Veranderinge aan bladsye op u dophoulys word in vetdruk aangedui.
Lys van afkortings:
- N
- Met die wysiging is 'n nuwe bladsy geskep. (sien ook die lys van nuwe bladsye)
- k
- Hierdie is 'n klein wysiging
- b
- Hierdie wysiging is deur 'n bot gemaak
- D
- Wikidata-wysiging
- (±123)
- Bladsy is met die aantal grepe gewysig
|
<urn:uuid:7ba969b3-8476-401f-ac4d-7d5ccf923209>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:OnlangseVeranderingsMetSkakels/Northland
|
2019-07-21T07:28:24Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00312.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999999
| false
|
Hulp
Bladsye wat na "Kategorie:Libanon" skakel
←
Kategorie:Libanon
Jump to navigation
Jump to search
Skakels hierheen
Bladsy:
Naamruimte:
alle
(Hoof)
Bespreking
Gebruiker
Gebruikerbespreking
Wikipedia
Wikipediabespreking
Lêer
Lêerbespreking
MediaWiki
MediaWikibespreking
Sjabloon
Sjabloonbespreking
Hulp
Hulpbespreking
Kategorie
Kategoriebespreking
Portaal
Portaalbespreking
Module
Module talk
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
Omgekeerde seleksie
Filters
Versteek
insluitings |
Versteek
skakels |
Versteek
aansture
Die volgende bladsye skakel na
Kategorie:Libanon
:
Wys (vorige 50 | volgende 50) (
20
50
100
250
500
).
Kategorie:Libanese politici
(insluiting)
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Libanese
(insluiting)
(
← skakels
wysig
)
Gebruiker:Legobot/Wikidata/General
(
← skakels
wysig
)
Gebruiker:Legobot/Wikidata/kbdwiki
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Libanese skrywers
(insluiting)
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Demografie van Libanon
(insluiting)
(
← skakels
wysig
)
Wys (vorige 50 | volgende 50) (
20
50
100
250
500
).
Ontsluit van "
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Skakels_hierheen/Kategorie:Libanon
"
Navigasie-keuseskerm
Persoonlike gereedskap
Nie ingeteken nie
Bespreking
Bydraes
Skep gebruiker
Meld aan
Naamruimtes
Kategorie
Bespreking
Variante
Weergawes
Lees
Wysig
Wysig bron
Wys geskiedenis
Meer
Soek
Navigasie
Tuisblad
Gebruikersportaal
Geselshoekie
Onlangse wysigings
Lukrake bladsy
Hulp
Sandput
Skenkings
Gereedskap
Spesiale bladsye
Drukbare weergawe
Ander tale
Privaatheidsbeleid
Inligting oor Wikipedia
Vrywaring
Ontwikkelaars
Koekieverklaring
Selfoonweergawe
|
<urn:uuid:3f6d884a-a538-4b84-974d-f6f3ee820d55>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Skakels_hierheen/Kategorie:Libanon
|
2019-07-21T07:52:24Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00312.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.99287
| false
|
Original Research
Die verband tussen enkele dimensies van loopbaanankers, pospersepsie en gehalte van werklewe
Submitted: 19 June 1991 | Published: 20 June 1991
About the author(s)
A. M. G. Schreuder, Universiteit van Suid-Afrika, South AfricaJ. Flowers, Universiteit van Suid-Afrika, South Africa
Full Text:
PDF (4MB)Abstract
Opsomming
Die loopbaanankers en pospersepsie van 'n steekproef van 258 werknemers in verskillende tipes organisasies (privaat, semi-staat en staat) is ondersoek. 'n Betekenisvolle verband is tussen die proefpersone se loopbaanankers en pospersepsie verkry, waarna vir verskille in gehalte van werklewe tussen die passings- en nie-passingsgroep getoets is. Dit is slegs by daardie respondente waar die dominante loopbaananker werksekuriteit is dat beduidende verskille (p < 0,05) gevind is en die passingsgroep 'n beduidende hoer telling behaal het. Die implikasies van die bevindings ten opsigte van loopbaanbeplanning vir die individu en onderneming word bespreek.
Keywords
Metrics
Total abstract views: 1931Total article views: 2405
|
<urn:uuid:2ac9ba82-e4f6-4fdb-89dd-0c0ded09c1ed>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://sajip.co.za/index.php/sajip/article/view/526
|
2019-07-21T06:31:35Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00312.warc.gz
|
by
|
4.0
|
a_tag
| false
| true
|
{
"abbr": [
"by",
"by"
],
"in_footer": [
true,
false
],
"in_head": [
false,
false
],
"location": [
"a_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"4.0",
"4.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.995876
| false
|
Insulien
Insulien (van Latyn insula, "eiland", omdat dit in die Eilande van Langerhans in die pankreas vervaardig word) is 'n polipeptiedhormoon. Die hormoon is betrokke by die regulering van koolhidraat-metabolisme.
Dit stimuleer sintese van glikogeen in spier- en lewerselle, asook die sintese van vetsure. Dit is ook betrokke by die sintese van proteïene o.a. in spierweefsels. Insulien stimuleer ook die vervoer van glukose deur selwande, via GLUT-4 sodat dit vir stofwisseling vrygestel kan word (dit verlaag die bloedsuiker) en verhinder die afbraak van vette en glikogeen. Dit beheer saam met glukagon en adrenalien die bloedsuiker. Insulien het 'n antagonistiese werking ten opsigte van glukagon en adrenalien.
Wanneer daar geen insulien in die liggaam gemaak word nie, word daar van Tipe 1 diabetes gepraat. Pasiënte wat hieraan ly benodig dan eksogene insulien (wat tipies onderhuids ingespuit word) om te oorleef.
Wanneer onvoldoende insulien gemaak word en/of die liggaamselle is weerstandig teen insulien, word daar van Tipe 2 diabetes gepraat. Pasiënte met tipe 2 diabetes gebruik meestal orale medikasie (gewoonlik tablette) om die bloedglukose te beheer, maar 'n klein persentasie van gevalle benodig later insulien wanneer die orale middels onvoldende is om die bloedsuiker laag genoeg te hou.
Wikimedia Commons bevat media in verband met Insulin. |
|
<urn:uuid:06a249bd-b2c5-4f7f-a1fe-7cc68e835fab>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.m.wikipedia.org/wiki/Insulien
|
2019-07-17T12:48:08Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525187.9/warc/CC-MAIN-20190717121559-20190717143559-00416.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999548
| false
|
Neptunus se natuurlike satelliete
Neptunus se mane tel altesaam 14. Verreweg die grootste hiervan is Triton, wat op 10 Oktober 1846 deur William Lassell ontdek is, net 17 dae ná die ontdekking van Neptunus self. Meer as ’n eeu het verloop voordat die planeet se tweede natuurlike satelliet, Nereïde, ontdek is. Neptunus se mane is genoem na goddelike waterwesens in die Griekse mitologie.
Inhoud
EienskappeWysig
Triton is uniek onder mane met planetêre massa: Dit is onreëlmatig omdat dit in die teenoorgestelde rigting as Neptunus draai. Die tweede grootste onreëlmatige satelliet in die sonnestelsel, Saturnus se maan Phoebe, is net 0,03% van Triton se massa. Triton is groot genoeg om ’n hidrostatiese ewewig te bereik het. Hy het ’n dun atmosfeer wat wolke en mis kan vorm. Beide die atmosfeer en die oppervlak van die maan bestaan hoofsaaklik uit stikstof met klein hoeveelhede metaan en koolstofmonoksied. Dit lyk of Triton se oppervlak redelik jonk is; dit is waarskynlik die afgelope paar miljoen jaar verander deur inwendige prosesse. Die temperatuur op die oppervlak is sowat 38 K (−235,2 °C).
Binne Triton se radius lê sewe reëlmatige satelliete wat in dieselfde rigting as Neptunus draai en op vlakke lê wat na aan die planeet se ewenaarvlak is. Van hulle lê in die wentelbane van Neptunus se ringe. Die grootste hiervan is Proteus.
Neptunus het ook sewe buitenste, onreëlmatige satelliete, insluitende Nereïde. Die twee heel buitenstes, Psamathe en Neso, het die grootste wentelbane sover bekend van enige natuurlike satelliete in die sonnestelsel.
NameWysig
Triton het nie ’n amptelike naam gehad tot in die 20ste eeu nie. Die naam is voorgestel deur Camille Flammarion in sy 1880-boek Astronomie Populaire,[1] maar dit is nie algemeen gebruik nie tot in die 1930's.[2] Ander mane van Neptunus is ook na goddelike waterwesens genoem, óf na die kinders van Neptunus, die Romeinse god van die see, óf die kinders van Poseidon, sy Griekse eweknie[3] (Triton, Proteus, Despina, Thalassa); of andersins na Griekse waternimfe (Naiade, Nereïde); of na spesifieke Nereïdes (Halimede, Galatea, Neso, Sao, Laomedeia, Psamathe).[3] Die mees onlangs ontdekte maan, Hippocamp, het eers in Februarie 2019 ’n naam gekry – dit is genoem na ’n mitologiese wese wat halfperd en halfvis is.[4]
Neptunus se maneWysig
‡ Onreëlmatig, draai saam met Neptunus |
♠ Onreëlmatig, draai teen Neptunus se rigting |
Die mane word op onderstaande tabel gelys volgens wentelperiodes, van kort tot lank. Onreëlmatige mane word op ’n kleuragtergrond aangedui.
Volgorde | Romeinse nommer |
Naam | IFA- uitspraak |
Foto | Deursnee (km) | Massa (x1016 kg) |
Half-as (km) | Wentelperiode (dae) |
Inklinasie (°) |
Afwyking | Ontdek in | Ontdekker(s) |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | III | Naiad | ˈneɪ.əd | 66 (96 × 60 × 52) |
19 | 48 227 | 0,294 | 4,691 | 0,0003 | 1989 | Voyager-span | |
2 | IV | Thalassa | θəˈlæsə | 82 (108 × 100 × 52) |
35 | 50 074 | 0,311 | 0,135 | 0,0002 | 1989 | Voyager-span | |
3 | V | Despina | dɨsˈpiːnə | 150 (180 × 148 × 128) |
210 | 52 526 | 0,335 | 0,068 | 0,0002 | 1989 | Voyager-span | |
4 | VI | Galatea | ˌɡæləˈtiːə | 176 (204 × 184 × 144) |
212 | 61 953 | 0,429 | 0,034 | 0,0001 | 1989 | Voyager-span | |
5 | VII | Larissa | ləˈrɪsə | 194 (216 × 204 × 168) |
460 | 73 548 | 0,555 | 0,205 | 0,0014 | 1981 | H. Reitsema, W. Hubbard, L. Lebofsky en D.J. Tholen | |
6 | XIV | Hippocamp | ˈhɪpoʊ-kæmp | 34,8 | ≈ 5 | 105 283 | 0,936 | 0,064 | 0,0005 | 2013 | Showalter et al.[5] | |
7 | VIII | Proteus | ˈproʊtiəs | 420 (436 × 416 × 402) |
4 400 | 117 646 | 1,122 | 0,075 | 0,0005 | 1989 | Voyager-span | |
8 | I | Triton♠ | ˈtraɪtən | 2 705,2 ± 4,8 (2 709 × 2 706 × 2 705) |
2 140 800 ± 5200 |
354 759 | 5,877 | 156,865 | 0,0000 | 1846 | W. Lassell | |
9 | II | Nereïde‡ | ˈnɪəriː.ɪd | 340 ± 50 | 2 700 | 5 513 818 | 360,136 | 7,090 | 0,7507 | 1949 | G.P. Kuiper | |
10 | IX | Halimede♠ | ˌhælɨˈmiːdiː | ~62 | 16 | 16 611 000 | 1 879,08 | 112,712 | 0,2646 | 2002 | M. Holman, J. Kavelaars, T. Grav, W. Fraser en D. Milisavljevic | |
11 | XI | Sao‡ | ˈseɪ.oʊ | ~44 | 6 | 22 228 000 | 2 912,72 | 53,483 | 0,1365 | 2002 | M. Holman, J. Kavelaars, T. Grav, W. Fraser en D. Milisavljevic | |
12 | XII | Laomedeia‡ | ˌleɪ.ɵmɨˈdiːə | ~42 | 5 | 23 567 000 | 3 171,33 | 37,874 | 0,3969 | 2002 | M. Holman, J. Kavelaars, T. Grav, W. Fraser en D. Milisavljevic | |
13 | X | Psamathe♠ | ˈsæməθiː | ~40 | 4 | 48 096 000 | 9 074,30 | 126,312 | 0,3809 | 2003 | S.S. Sheppard, D.C. Jewitt en J. Kleyna | |
14 | XIII | Neso♠ | ˈniːsoʊ | ~60 | 15 | 49 285 000 | 9 740,73 | 136,439 | 0,5714 | 2002 | M. Holman, J. Kavelaars, T. Grav, W. Fraser en D. Milisavljevic |
VerwysingsWysig
- Flammarion, Camille (1880). Astronomie populaire (in Frans). p. 591. ISBN 2-08-011041-1.
- "Camile Flammarion". Hellenica. Besoek op 2008-01-18.
- "Planet and Satellite Names and Discoverers". Gazetteer of Planetary Nomenclature. USGS Astrogeology. July 21, 2006. Besoek op 2006-08-06.
- (2019) “The seventh inner moon of Neptune”. Nature 566 (7744): 350–353. doi:10.1038/s41586-019-0909-9.
- "Hubble Finds New Neptune Moon". Space Telescope Science Institute. 2013-07-15. Besoek op 2013-07-15.
Eksterne skakelsWysig
- Neptune's Moons deur NASA's Solar System Exploration
- Gazeteer of Planetary Nomenclature—Neptune (USGS)
- Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Neptunus se natuurlike satelliete.
- Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
Die Sonnestelsel |
---|
Son • Mercurius • Venus • Aarde • Mars • Ceres • Jupiter • Saturnus • Uranus • Neptunus • Pluto • Haumea • Makemake • Eris |
Mane: Aarde • Mars • Asteroïdies • Jupiter • Saturnus • Uranus • Neptunus • Pluto • Haumea • Eris • Ringe: Jupiter • Saturnus • Uranus • Neptunus |
Planete • Dwergplanete • Kleinplanete Meteoroïdes • Asteroïdes • Asteroïdegordel • Sentoure • Trans-Neptunus-voorwerpe • Kuipergordel • Verstrooide skyf • Komete • Hillswolk • Oortwolk |
|
<urn:uuid:d770ea81-5df3-4303-94db-2d259c5f66d6>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.m.wikipedia.org/wiki/Neptunus_se_natuurlike_satelliete
|
2019-07-17T12:20:13Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525187.9/warc/CC-MAIN-20190717121559-20190717143559-00416.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.982007
| false
|
Bespreking:Mantis
Jump to navigation
Jump to search
Hierdie bladsy is 'n besprekingsbladsy waar verbeteringe tot die Mantis-artikel bespreek word. Hierdie bladsy is nie 'n forum vir 'n algemene bespreking van die artikel se onderwerp nie. |
Artikelriglyne
Daaglikse bladtrekke | |
Nou wat is die verskil tussen 'n hottentotsgot en 'n springkaan?
|
<urn:uuid:09b3b5b4-8c33-4103-a590-dbdf10611e07>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Bespreking:Mantis
|
2019-07-21T07:47:11Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00336.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999993
| true
|
Middeleeuse teater
Middeleeuse teater verwys na opvoerings in die tydperk tussen die val van die Wes-Romeinse Ryk in die 5de eeu n.C. en die begin van die Renaissance omstreeks die 15de eeu. Dit sluit ’n verskeidenheid genres in, soos liturgiese, misterie-, mirakel- en moraliteitsdramas.
Inhoud
- 1 Sosio-ekonomiese toestande gedurende die Middeleeue
- 2 Die liturgiese drama van die Middeleeue
- 3 Tonele op waens en markpleine van die gildes tydens die Middeleeue
- 4 Die einde van die religieuse teater van die Middeleeue
- 5 Verwysings na bronne
Sosio-ekonomiese toestande gedurende die Middeleeue[wysig | wysig bron]
Die Middeleeue strek vanaf die val van die Romeinse ryk 5 n.C. tot en met die begin van die Renaissance. Tydens die val van die Romeinse ryk is die Romeinse stede geplunder en Rome verwoes deur die Barbare van Duitsland en Frankryk. Europa is verdeel in talle feodale stelsels. Die heersers het baie gesag en die werkers is arm en afhanklik van die heersers. Die feodale stelsel van die Middeleeue het bepaal dat die keisers of konings as leenhere opgetree het. Die heersers gee vir hul onderdane 'n stuk grond om te bewerk en in ruil daarvoor moes die onderdane, militêre hulp en ander pligte verrig. Die “bekering” van die Romeinse keiser Konstantyn lei daartoe dat hy met die Edik van Milan in 313 n.C. die Christelike godsdiens as die wetlike godsdiens van die Romeinse ryk verklaar. Die oorgangsproses van die Romeinse godsdiens na die van die Katolieke godsdiens het gelei tot 'n vermenging van gebruike in sommige gevalle. Die kultus rondom die Egiptiese moedergodin Isis is byvoorbeeld vervang met die geloof in Moeder Maria. Dit was in belang van die Romeinse ryk dat die kerk mag oor die mense het om sodoende weer 'n mate van gesag oor die gewone mense te kan verkry. Die pous verkry nou die titel van opperheerser, naamlik Pontificus Maximus. Die priesters moes die ongeletterde mense opvoed en die beginsels van die Bybel aan hul verduidelik. Dit gebeur veral tydens feesdae waar tydens verhale uit die Bybel deur die Priesters verbeeld word. Deur middel van die Katolieke kerk word die Westerse teater weer op die been gebring. Die kerk was egter uiters gekant teenoor akteurs en in die 5de eeu n.C. word akteurs verbied om die sakramente in die kerk te gebruik.[1]
Tydens die Middeleeue is God sentraal en nie die mens nie. Die mens moes hom tydens sy lewe voorberei om God in die hiernamaals te ontmoet. Daar was drie verskillende stande, naamlik: die geestelikes wat die meeste mag gehad het, die adel en die werkersklas. Geleidelik het die burgery in die stede 'n volgende klas begin word wat gedy het tydens die Renaissance. Latyn was die taal van die kerk en ook van die wetenskap. Hierdie tyd staan ook bekend as die donker eeue omdat daar baie oorloë, hongersnood en besmetlike siektes was.
Langsamerhand word die Anglo-Sakse en Franke wat uit die Germaanse stamme kom bekeer tot die Christelike geloof. Daar word ook tydens die Middeleeue talle kruistogte onderneem om Israel, die heilige land te bevry van die Mohammedane. Mense wat nie voldoen het aan die vereistes van die kerk nie, is ketters genoem en is gemartel en op die brandstapel verbrand. Dit het byvoorbeeld gebeur met mense wat volgens die kerk heksery beoefen het. Die geestelikes was Latyn magtig en het dus ook mag gehad oor die literatuur, wetenskap en kuns. Boeke is in kloosters geskryf en gelees, asook baie mooi geïllustreer. In die kloosterskole is slegs jong seuns van die adelstand opgelei in die sewe vrye kunste naamlik: retorika, dialek, geometrie, astrologie, musiek, grammatika en algebra.
Deur tegniese ontwikkeling het die boukuns vanaf 1150 tot 1500 gegroei tot wat vandag bekend staan as die gotiese boustyl. In die 15de eeu ontstaan 'n opbloei in in die skilderkuns met die werk van byvoorbeeld, Jeroen Bosch en die Van Eyck broers. Hulle het die gruwelikhede van die hel uitgebeeld asook die aanbidding van die Lam van God.
Die liturgiese drama van die Middeleeue[wysig | wysig bron]
Hierdie vorm van “teater” ontstaan uit trope of verse wat tydens 'n mis gesing word as antwoord op die vorige vers of 'n uitbreiding van die betekenis daarvan. Die bekendste tropes is die van Quem Quaeritis[2] wat tydens Paasfees gesing is. Een van die Engele (gespeel deur priesters) vra “Wie soek jul in die graf, Christinvroue?” en die vroue (gespeel deur priesters) antwoord: “Jesus van Nasaret, die gekruisigde, Hemelse Wese”. Die Engel antwoord dan: “Hy is nie hier nie. Hy het opgestaan soos voorspel is”. Tydens 912 tot 984 het die Biskop Ethelwold van Winchester, Engeland,[3] hierdie teks in die Regularis Concordia (ca. 970), 'n boek met aanwysings vir Engelse seëninge nie net die woorde uitgespeel nie, maar ook die toneelaanwysings vir uitvoerings aangedui. Hierdie gesang word dus opgevoer deur priesters wat as die vroue en engele optree. Die trope is as klein opvoerings tydens ander feeste soos Kersfees of die Epifaniefees as die drie wyse manne Christus kom aanskou, aangebeid. Daar word deurgaans al hoe meer moeite gedoen om die opvoerings skouspelagtig te maak. Die kerkgebou is in areas verdeel waar verhale uit die Bybel uitgebeeld is. Daars is verskeie “stasies”[4] (“domes”, “mansions”) opgerig al langs die lang gang binne in die Rooms Katolieke katedraal. Hierdie “mansions” of stasies het dan 'n toneel verbeeld wat deur die priesters uitgespeel sou word. Die gehoor volg dan die spelers van stasie tot stasie. Voor die stasies was 'n “plateau” of platvorm gesit wat gedien het as 'n area buite die stasie vir algemene areas soos straattonele. Die graf van Christus was naby die altaar in die oostelike deel van die katedraal. Hemelse wesens is in die galerye geplaas. Om die hemel voor te stel word 'n bykans twee meter hoë platvorm gebou. Die hel is deur 'n toring waaruit rook gekom het of deur 'n draakagtige figuur voorgestel. Die dramas wat in die kerk aangebied is het al hoe meer gewild geword en uit dit het drie soorte genres ontstaan naamlik die misteriespele, die mirakelspele en die moraliteitspele.
Misteriespele[wysig | wysig bron]
Die misteriespele se verhale en karakters word uit die Bybelse verhale verkry. 'n Goeie voorbeeld hiervan is die siklus spele van Engeland, naamlik die York Cycle.[5] Dit het ontstaan tydens die 14de eeuse en bestaan uit 48 kort toneelstukkies waarvan elf strek vanaf die skepping tot by die verhaal waar die Israeliete deur die Rooisee trek, dertien daarvan handel oor die aankondiging van Jesus se Geboorte aan Maria tot Palm Sondag, en 23 daarvan handel oor die laaste week van Christus se lewe en sy hemelvaart, asook die Laaste oordeel.
Mirakelspele[wysig | wysig bron]
Die Mirakelspele se verhale beeld die lewens van die heiliges uit wat dan op daardie heilige se feesdag opgevoer is. Sommige feeste is baseer op verhale van heiliges in die Skrif en ander nie. 'n Voorbeeld van so 'n mirakel spel is die verhaal van Mariken van Nieumeghen. Hierdie verhaal ontstaan in die vroeëre 16de eeu nC. Die verhaal se kern verduidelik hoe erg mens ook sondig jy altyd vergiffenis kry as jy boete doen. Mariken oorleef baie aanslae van die duiwel en, al word sy uit die hoogte deur die duiwel neergewerp, sterf sy nie. Kettings om haar hals kom vanself los nadat sy jare in 'n klooster in Maastricht spandeer het. Daar is al baie toneelstukke en films rondom hierdie figuur se lewe gemaak, veral in die Nederlande.
Moraliteitspele[wysig | wysig bron]
Die moraliteitspele is baseer op die geestelike wel en weë van die gewone mens. Hierdie spele vorm 'n brug tussen die Middeleeuse geestelike toneelstukke en die sekulêre dramas van die Renaissance. Die moraliteit spele is allegories van aard en beeld die versoekinge wat elke mense te beurt val uit of dan, die stryd tussen die goeie en kwade in elke mens se siel.[6] Menslike deugde en bose eienskappe is as karakters uitgebeeld. Daar was karakters soos Eerbaarheid, Gierigheid of Onsedelikheid. Die sondes wat die Satan dien om die mens se siel in te win word geklassifiseer en verpersoonlik as die sewe doodsondes, naamlik Gulsigheid, Trots, Jaloesie, Gierigheid, Luiheid, Wellus en Woede. Hierdie bose karakters dra dan dikwels by tot 'n humoristiese element. Dit kon dus lei tot klugte wat op die ou end tog 'n sedeles bevat. 'n Toneelstuk wat hierdie moraliteitspele uitstekend uitbeeld is Den spieghel der salicheit van Elckerlijc.[7] Dit staan vandag bekend as Everyman of Elkeman. In hierdie spele kom daar karakters soos Skoonheid en die Dood voor. Nog 'n teks van dieselfde aard is die Nederlandse teks, Lanseloet en Sanderijn wat oor ridderskap en liefde handel.
Die volgende gedeelte is 'n kort opsomming van die toneelstuk Elkeman as voorbeeld van 'n moraliteitspele. Tydens die proloog spreek 'n boodskapper die gehoor direk aan en vertel hul dat hierdie toneelstuk 'n voorbeeld van hulle lewe en dood sal wees en sal uitbeeld hoe die mens, elke dag besig is om tussen die Goeie en die Bose te kies. God is volgende aan die woord en kritiseer die mens wat hom nie na wense dien nie. Hy sê dat die mens lewe asof daar geen hemel of hel op hom wag nie, en is net behep met aardse rykdom en plesier. Nou roep God die Dood as sy magtige boodskapper. God stateer dat die wat rykdom aanbid hel toe gaan behalwe as Goeie Dade sy goeie vriend was. God verlaat die toneel. Nou merk die Dood vir Elkeman op. Elkeman is goed geklee en oppad iewers heen. Dood gee aan Elkeman die volgende opdrag, naamlik om nie sy Skepper te vergeet nie. Elkeman moet op 'n lang reis gaan en dan die Boek van Afrekening saam terugbring wat sy goeie en slegte dade sal bevat. Elkeman is diep ontsteld toe hy agterkom dat Dood met hom gepraat het. Elkeman vra of hy medereisigers kan saam neem. Dood stem in maar betwyfel die feit dat daar sulke brawe medereisigers bestaan. Medemens (in Engels vertaal as Fellowship) sien dat Elkeman hartseer is en bied sy hulp aan. Medemens belowe om Elkeman nie te versaak nie, maar toe Elkeman vir Medemens vertel waarheen hy op pad is wil Medemens nie meer saam gaan nie. Sy Geesgenote en Familie kom binne, Elkeman nooi hul saam, maar hulle verlaat hom ook. Dan kom Wêreldsgoed binne en vertel Elkeman dat hy nie saam kan gaan nie want die liefde vir goed is teen die liefde vir God gekant. Kennis, die suster van Goeie Dade wat te swak is om Elkeman te vergesel neem Elkeman na Belydenis. Belydenis beveel Elkeman om berou te toon en Elkeman bely al sy sonde. Nou is Goeie Dade sterk genoeg om saam met Elkeman op reis te gaan. Diskressie, Sterkte, Skoonheid en die Vyf Innerlike Sintuie naamlik, Instink, Verbeelding, Fantasie, Estimasie (Skatting of Beraming) en Geheue wil aanvanklik ook saam met Elkeman gaan. Nou vertel Kennis vir Elkeman om na die priester toe te gaan om die heilige sakramente te gebruik. Voordat Elkeman dit doen vra hy sy medereisigers om hul hande op die kruis te sit en voor hom uit te loop. Hulle belowe hul sal hom nie verlaat nie. Hul is almal saam met Elkeman oppad na sy graf. Maar terwyl Elkeman besig is om te sterf verlaat Skoonheid, Sterkte, Diskressie en die Vyf Innerlike Sintuie hom een na die ander. Nou besluit Elkeman om sy geestelike skuld te betaal. Hy sê daar is 'n les te leer uit die toneelstuk. Ons haal die Engelse teks aan:
- Take example, all ye that this do hear or see
- How they that I loved best do forsake me,
- Except my Good Deeds that bideth truly.
Hy vertrou sy siel aan God toe en verdwyn in die graf saam met Goeie Dade. 'n Engel verskyn met Elkeman se Boek van Afrekening om sy siel te ontvang as dit uit die graf styg. 'n Dokter verskyn en verwoord 'n epiloog wat daarop neerkom dat jy Trots, Skoonheid en die Vyf Innerlike Sintuie, Sterkte en Diskressie moet versaak want op die ou end versaak hul elke mens ook.
Tonele op waens en markpleine van die gildes tydens die Middeleeue[wysig | wysig bron]
Gedurende die dertiende eeu n.C. beweeg die opvoering van die mirakelspele en die misteriespele uit die kerk. Die toneelstukke het langer geword en dit was moeilik om hul almal binne die kerk op te voer. Sommige van die aksies wat in die toneelstukke uitgevoer word was ongepas vir die heilige atmosfeer van die kerk soos Die Slagting van die Onskuldiges uit die Orde Rachelis wat te geweldadig was. Nou word die toneelstukke in die taal van die gewone mense opgevoer in gesproke woord en nie so seer sang nie. Al was baie temas van die drama’s steeds religieus was dit nie meer deel van die liturgie of aanbiddingsdiens nie. Die verantwoordelikheid vir die opvoerings is nou oorgeneem deur die verskeie handelgildes. So sou die varsproduktegilde byvoorbeeld verantwoordelik wees vir die skeppingsverhaal, die skeepmakers en waterdraers sou die storie van Noag se ark uitvoer, die Laaste Avondmaal sou deur die bakkersgilde opgevoer word en die storie van die Drie Wyse Manne deur die goudsmidgilde.[8] Die kerk het hul nog van die toneeltekste voorsien en het gehelp met die uitvoering daarvan. Die toneelstukke is baie maal op waens opgevoer, veral in Engeland. So 'n wa het 'n “mansion” of stasie gehuisves plus 'n voorverhogie of “plateau”. Die wa het ook 'n aantrekkamer gehad waar die akteurs van kostuums kon verwissel. Die wa het dan van een deel van die dorp of plein na die volgende beweeg om voor 'n nuwe gehoor hul toneel op te voer. Dit was dan die voorloper vir die konvensie om vlotte tydens parades deur die strate te laat beweeg. Die waens het soms op die dorpsplein in 'n sirkel gestaan vir 'n Corpus Christifees,[9] van Mei tot Junie, en dan het die toeskouers van wa tot wa beweeg om die opvoering te sien. Mimiekvertonings het ook deel van hierdie vertonings gevorm. Verhale was dus nie altyd met dialoog uitgebeeld nie.
In Frankryk en Duitsland is daar nie van waens gebruik gemaak nie, maar stelle is gebou op die stadspleine. Dis bestuur deur 'n persoon wat 'n salaris van die dorp ontvang het om vir die opvoerings verantwoordelik te wees as die organiseerder van die spele. Dis ook interessant om te weet dat die gildes wel later die akteurs betaal het om die vertonings op te voer. Hulle het ook dae lank repeteer om die vertonings goed aan te bied. 'n Akteur kon 'n paar jaar na mekaar dieselfde rol vertolk in 'n spele. Die spele se organiseerder het ook geld by die gehoor kollekteer en soms ook as akteur opgetree. As 'n mens op so stel sou staan sou die hemel aan jou regterkant wees en die hel links. Tussen was “mansions” of stasies wat tonele sou uitbeeld. Daar was byvoorbeeld die paradys, Nasaret, die tempel, Jerusalem, 'n Goue deur, die see en die hel. Vuurwerke is ook gebruik om die hel meer skouspelagtig te maak.[10] Die akteurs het die valdeure op die verhoog gebruik en so verskyn en verdwyn vir spesiale effekte. Daar was 'n geval wat aangeteken is waar vertel word dat 'n akteur aan die brand geslaan het toe hy deur die hel se val deur moes verskyn omdat hul as demone soms fakkels gedra het. Poppe is gebruik as mense wat in die hel moes brand. Daar is byvoorbeeld soms meer as 20 mense gebruik om net die die spesiale effekte van die hel te skep. Hulle het 'n dier se blaas vol diere bloed gemaak om 'n persoon wat met 'n swaard gesteek is te laat bloei. As Paulus se kop afgekap word moes daar water, melk en bloed uitspuit. Musikante het ook musiek gedurende die spele en tydens pouses gemaak. Die doel was om die realiteit van die hel se verdoemenis duidelik aan die mense oor te dra.[11] Die “mansions” is gebou as klein drieverdieping huisies. Die akteurs het 'n afskorting gehad waar hul kon aantrek. bo op die verhoog is toneel gespeel en soms is die dak ook gebruik waarop hemelse wesens kon speel. Die kostuums het bestaan uit die daaglikse Middeleeuse drag en daar is nie gepoog om histories korrekte kostuums te dra nie. Die duiwel en sy demone het vreesaanjaende maskers gedra met kloue en horings.
Ander tipe opvoerings tydens die Middeleeue[wysig | wysig bron]
Daar is byvoorbeeld tydens Kerstyd die “Fees van die Gekke” opgevoer of soos dit in Engels genoem word “The festival of fools”.[12] Tydens hierdie fees het die minder belangrike geestelikes van die kerk die draak gesteek met die hoër gesag van die priesters. Daar was ook minnesangers of troebadoere wat van dorp tot dorp en kasteel tot kasteel gegaan het. Hulle het helder kleurige kostuums gedra met kortgeskeerde hare. Minnesangers het baie vermaak gebied tydens feeste op die pleine. Soms was daar ook van hulle wat gedans het. Hulle sing ballades oor prinse en heiliges.
Daar was ook tydens sulke feesdae jongleurs, mesgooi kunstenaars, towenaars en akrobate. Daar was mimiekkunstenaars en marionetvertonings. Dis ook tydens die Middeleeue wat die nar of die hanswors 'n gesogte vermaaklikheidskunstenaar geword het.[13] 'n Nar was die amptelike grapmaker van 'n Europese vors. Dit kon ook iemand wees wat 'n dwerg was of selfs iemand wat verstandelik gestremd was met wie ander maklik gek geskeer het. Soms is baie slim edelmanne as narre aangestel om grappige situasies uit te buit wat die vorste of edelmanne kon vermaak. In Engeland is die verskil tussen 'n spottende nar en 'n slim nar aangedui deur verskillende woorde: die eerste is'n “fool” of “buffoon” en die slim nar is 'n “jester” genoem. In Duitsland was daar die Hanswurst of hanswors wat 'n komiese figuur in poppekaste was. In Italië ontstaan die karakter uit die Commedia dell’Arte of Italiaanse volkstoneel as karakter naamlik die harlekyn of “Arlecchino”. Hy was 'n akrobatiese grapkas met 'n veelkleurige kostuum met geruite patrone. In Nederland of Frankryk ontstaan die gebruik ook om 'n paljas of paillase as nar te gebruik. Dit is 'n lewende voëlverskrikker waarvan die strooi by sy klere uitsteek. In Frankryk is daar ook die Pierrot karakter met los wit klere en 'n puntmus.
Die einde van die religieuse teater van die Middeleeue[wysig | wysig bron]
- Die kerk was korrup met innerlike politiek wat eenheid ondergrawe het. Die Raad van Trent wou byvoorbeeld in 1548 die Katolieke kerk suiwer en toneelstukke deur die kerk is verbied in Parys.
- Die toename van universiteite het veroorsaak dat die almag van die kerk bevraagteken is.
- Die Reformasie van Calvyn, die opkoms van Luther se invloed en die ontstaan van drukkersbedryf wat nou Bybels in die hande van gewone mense kon sit het die mag van die Katolieke kerk verminder.
- Koningin Elizabeth 1 het die opvoerings van godsdienstige spele verbied in Engeland waar geen siklus spele sedert 1570 mag plaas vind nie. Teen 1600 was daar nie meer veel religieuse spele oor nie. Daar is nog sulke spele aangebied in Spanje en Oostenryk. In 1633 het die boere die Passie Spele in Oberammergau opgevoer. Dit word sedertdien nog elke 10 jaar herhaal met oor 'n duisend spelers en miljoene mense besoek die stad steeds om dit te besigtig.
- Daar was 'n toename in die belangstelling in sekulêre toneelstukke deur die burgery.[14]
Verwysings na bronne[wysig | wysig bron]
- Wise, Jennifer and Craig S. Walker, eds. 2003. The Broadview Anthology of Drama: Plays from the Western Theatre, Volume 1. Toronto Broadview Press. Pg184
- Brockett, OG. 1974. The theatre: an introduction. (3rd Edition) USA: Holt, Reinhart & Winston. Pagina 118
- Brockett, OG. & Hildy, FJ. 2003. History of the theatre. (9th Edition). International edition. Boston: Allyn and Bacon. Pagina 77
- Brockett, OG. 1974. The theatre: an introduction. (3rd Edition) USA: Holt, Reinhart & Winston. Pagina 119
- Brockett, OG. 1974. The theatre: an introduction. (3rd Edition) USA: Holt, Reinhart & Winston. Pagina 125
- Brockett, OG. 1974. The theatre: an introduction. (3rd Edition) USA: Holt, Reinhart & Winston. Pagina 135
- Appelbaum, S. 1995. (Ed). Everyman and other miracle and morality plays. New York: Dover
- Fletcher, RH. 1916. A history of English literature for students. Pagina 85 -88
- Brockett, OG. 1974. The theatre: an introduction. (3rd Edition) USA: Holt, Reinhart & Winston. Pagina 121
- Brockett, OG. 1974. The theatre: an introduction. (3rd Edition) USA: Holt, Reinhart & Winston. Pagina 123
- Styan, JL. 1996. The English stage: A history of drama and performance. Cambridge: Cambridge University Press.
- Brockett, OG. & Hildy, FJ. 2003. History of the theatre. (9th Edition). International edition. Boston: Allyn and Bacon. Pagina 101 – 103
- Townsen, JH. 1976. Clowns: A Panoramic History of Fools and Jesters, Medieval Mimes, Jongleurs and Minstrels, Pueblo Indian Delight Makers and Cheyenne Contraries, Harlequins and Pierrots, Theatrical Buffoons, etc. USA: Hawthorn Books.
- Brockett, OG. 1974. The theatre: an introduction. (3rd Edition) USA: Holt, Reinhart & Winston. Pagina 137 – 138
|
<urn:uuid:8be62e72-bb15-4260-ad08-6545f7f3510e>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Middeleeuse_teater
|
2019-07-21T06:53:23Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00336.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 1
| true
|
Hulp
Bladsye wat na "Anna Elizabeth Botha" skakel
←
Anna Elizabeth Botha
Jump to navigation
Jump to search
Skakels hierheen
Bladsy:
Naamruimte:
alle
(Hoof)
Bespreking
Gebruiker
Gebruikerbespreking
Wikipedia
Wikipediabespreking
Lêer
Lêerbespreking
MediaWiki
MediaWikibespreking
Sjabloon
Sjabloonbespreking
Hulp
Hulpbespreking
Kategorie
Kategoriebespreking
Portaal
Portaalbespreking
Module
Module talk
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
Omgekeerde seleksie
Filters
Versteek
insluitings |
Versteek
skakels |
Versteek
aansture
Die volgende bladsye skakel na
Anna Elizabeth Botha
:
Wys (vorige 50 | volgende 50) (
20
50
100
250
500
).
1997
(
← skakels
wysig
)
1922
(
← skakels
wysig
)
5 Mei
(
← skakels
wysig
)
6 Junie
(
← skakels
wysig
)
Pieter Willem Botha
(
← skakels
wysig
)
Marike de Klerk
(
← skakels
wysig
)
Wikipedia:Geselshoekie/Argief2014
(
← skakels
wysig
)
Marietjie Viljoen
(
← skakels
wysig
)
NG gemeente Senekal
(
← skakels
wysig
)
Servaas Rossouw
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Anna Elizabeth Botha
(
← skakels
wysig
)
Eerste Dame
(
← skakels
wysig
)
Betsie Verwoerd
(
← skakels
wysig
)
Hester Rossouw
(
← skakels
wysig
)
Wys (vorige 50 | volgende 50) (
20
50
100
250
500
).
Ontsluit van "
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Skakels_hierheen/Anna_Elizabeth_Botha
"
Navigasie-keuseskerm
Persoonlike gereedskap
Nie ingeteken nie
Bespreking
Bydraes
Skep gebruiker
Meld aan
Naamruimtes
Bladsy
Bespreking
Variante
Weergawes
Lees
Wysig
Wysig bron
Wys geskiedenis
Meer
Soek
Navigasie
Tuisblad
Gebruikersportaal
Geselshoekie
Onlangse wysigings
Lukrake bladsy
Hulp
Sandput
Skenkings
Gereedskap
Spesiale bladsye
Drukbare weergawe
Ander tale
Privaatheidsbeleid
Inligting oor Wikipedia
Vrywaring
Ontwikkelaars
Koekieverklaring
Selfoonweergawe
|
<urn:uuid:583314f2-1430-4626-a8c1-2182169e45e8>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Skakels_hierheen/Anna_Elizabeth_Botha
|
2019-07-21T07:07:44Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00336.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.997773
| false
|
Hulp
Bladsye wat na "Langsnoetpypvis" skakel
←
Langsnoetpypvis
Jump to navigation
Jump to search
Skakels hierheen
Bladsy:
Naamruimte:
alle
(Hoof)
Bespreking
Gebruiker
Gebruikerbespreking
Wikipedia
Wikipediabespreking
Lêer
Lêerbespreking
MediaWiki
MediaWikibespreking
Sjabloon
Sjabloonbespreking
Hulp
Hulpbespreking
Kategorie
Kategoriebespreking
Portaal
Portaalbespreking
Module
Module talk
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
Omgekeerde seleksie
Filters
Versteek
insluitings |
Versteek
skakels |
Versteek
aansture
Die volgende bladsye skakel na
Langsnoetpypvis
:
Wys (vorige 50 | volgende 50) (
20
50
100
250
500
).
Alfabetiese lys van visse
(
← skakels
wysig
)
Lys van Suider-Afrikaanse visse volgens wetenskaplike name
(
← skakels
wysig
)
Syngnathidae
(
← skakels
wysig
)
Syngnathus temminckii
(aanstuurblad)
(
← skakels
wysig
)
Lys van Suider-Afrikaanse visse volgens wetenskaplike name
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Langsnoetpypvis
(
← skakels
wysig
)
Wys (vorige 50 | volgende 50) (
20
50
100
250
500
).
Ontsluit van "
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Skakels_hierheen/Langsnoetpypvis
"
Navigasie-keuseskerm
Persoonlike gereedskap
Nie ingeteken nie
Bespreking
Bydraes
Skep gebruiker
Meld aan
Naamruimtes
Bladsy
Bespreking
Variante
Weergawes
Lees
Wysig
Wysig bron
Wys geskiedenis
Meer
Soek
Navigasie
Tuisblad
Gebruikersportaal
Geselshoekie
Onlangse wysigings
Lukrake bladsy
Hulp
Sandput
Skenkings
Gereedskap
Spesiale bladsye
Drukbare weergawe
Ander tale
Privaatheidsbeleid
Inligting oor Wikipedia
Vrywaring
Ontwikkelaars
Koekieverklaring
Selfoonweergawe
|
<urn:uuid:b11db572-f101-4212-9fb1-180ee7856723>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Skakels_hierheen/Langsnoetpypvis
|
2019-07-21T07:14:22Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00336.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.996637
| false
|
Toyota T-enjin
Die TE71 2T-GEU enjin | |
Vervaardiger | Toyota |
---|---|
Soort | inlynviersilinder |
Afmetings | |
Inhoudsmaat | 1407–1770 cc |
Blok | Gietyster |
Klepwerking | 8-klep kettinggedrewe |
Dit het begin as 'n stootstangkopklep (OHV) ontwerp, maar later is 'n prestasiegeoriënteerde dubbelbonokas (DOHC) bygevoeg. Toyota het sy stewige reputasie vir betroubaarheid op hierdie enjins gebou.
Die 4T-GTE variant van hierdie enjin het Toyota toegelaat om in die Wêreldtydrenkampioenskap te kompeteer in die vroeë 1980's, wat dit 'n eerste vir 'n Japannese vervaardiger gemaak het.
Huidige modelle:
Auris ·
Avanza ·
Avensis ·
Camry ·
Corolla ·
Corolla Verso ·
Etios·
FJ Cruiser ·
Fortuner ·
HiAce ·
Hilux · | ||
Wysig hierdie sjabloon |
|
<urn:uuid:5faefb1c-e42d-42b9-a177-1a9ed33e0af1>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Toyota_T-enjin
|
2019-07-21T07:41:08Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00336.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.998936
| false
|
1985
jaar
1985 |
◄ | 19de eeu | ◄20ste eeu► | 21ste eeu | ► |
Dae | Eeue | Geskiedenis | Geskiedenisportaal |
Sien ook: Kategorie:1985 |
Kalenders | |
Die jaar 1985 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Dinsdag begin het. Dit was die 85ste jaar van die 20ste eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad.
GebeureWysig
- 1 Januarie – Groenland verlaat die Europese gemeenskap.
- 18 Januarie – Bouwerk begin aan die Hugenotetonnel.
- 27 Maart – Die Westdenedam-ramp vind in Johannesburg plaas. Twee-en-veertig kinders sterf in die ongeluk.
- 24 Mei – Dragonair, 'n lugredery en volfiliaal van Cathay Pacific, word in Hong Kong gestig.
- 13 Junie – Die Suid-Afrikaanse Weermag val ANC-teikens in Gaborone, die hoofstad van Botswana, aan.
- 10 Julie – Die Greenpeace skip Rainbow Warrior word opgeblaas in Aucklandhawe.
- 1 Desember – Die Congress of South African Trade Unions (COSATU) word gestig met die samesluiting van 37 vakbonde, wat sowat 380 000 lede verteenwoordig.
- 3 Desember – Die Suid-Afrikaanse rand daal tot $0,36, sy laagste vlak ooit teenoor die VSA-dollar.
- 23 Desember – 'n ANC-terreurbom verwoes 'n besige sakesentrum in Amanzimtoti, KwaZulu-Natal. Vyf mense sterf en veertig word beseer.
- 25 Desember – 'n Grensoorlog oor die strategiese Agacherstrook breek tussen Mali en Burkina Faso uit.
GeboortesWysig
- 7 Januarie – Lewis Hamilton, Britse Formule Een-renjaer, viermalige wêreldkampioen.
- 7 Februarie – Wilhelm Steenkamp, Suid-Afrikaanse rugbyspeler.
- 6 Maart – Pretty Yende, Suid-Afrikaanse sopraan.
- 9 April – Tim Bendzko, Duitse sanger en liedjieskrywer.
- 4 Mei – Jason Jaftha, Suid-Afrikaanse rugbyskeidsregter.
- 30 Junie – Michael Phelps, 'n Amerikaanse swemmer.
- 24 Junie – Vernon Philander, Suid-Afrikaanse krieketspeler.
- 26 Junie – Ana Lilia Otero Díaz
- 1 Augustus – Tendai "Beast" Mtawarira, Springbokrugbyspeler.
- 13 Desember – Ivan Botha, Suid-Afrikaanse akteur en skrywer
- 21 Desember – Karlien van Jaarsveld. Afrikaanse sangeres.
SterftesWysig
- 7 April – Carl Schmitt, Duitse politieke filosoof (*1888.
- 23 Junie – PK le Roux, Suid-Afrikaanse politikus (* 1904).
- 10 Julie – Hilgard Muller, 'n Suid-Afrikaanse politikus van die Nasionale Party, burgemeester van Pretoria verkose lid van die parlement in 1958 en aangestelde minister van buitelandse sake (* 1914).
- 16 Julie – Heinrich Böll, Duitse skrywer, essayis en vertaler (* 1917).
- 5 November – Elise Muller, 'n Afrikaanse skrywer (* 1919).
- 20 Desember – Olaf Andresen, Duitsgebore Afrikaanse liedjieskrywer (* 1902).
|
<urn:uuid:c56d4c7e-d3af-4716-a026-3c68fee6bf4c>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.m.wikipedia.org/wiki/1985
|
2019-07-17T13:21:27Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525187.9/warc/CC-MAIN-20190717121559-20190717143559-00440.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999397
| false
|
Meksiko
Meksiko of Mexiko (Spaans: México, [ˈmexiko], ; Nahuatl: Mexihco, [me:'ʃiʔko]), amptelik die Verenigde Meksikaanse State[9] (Spaans: Estados Unidos Mexicanos,[10] ; Nahuatl: Mexihco Tlacetililli Tlahtohcayotl), is ’n federale presidensiële grondwetlike republiek geleë in Noord-Amerika. Meksiko grens in die noorde aan die Verenigde State van Amerika, in die suide en weste aan die Stille Oseaan, in die suidooste aan Guatemala, Belize en die Karibiese See en in die ooste aan die Golf van Meksiko. Meksiko strek oor ’n gebied van bykans 2 miljoen km² (sowat 760 000 myl²), is die sesde grootste land van die Amerikas wat oppervlakte betref, en die 13de grootste onafhanklike land ter wêreld. Met ’n geskatte bevolking van sowat 120 miljoen in 2015[11] het die land die 11de grootste bevolking ter wêreld, en is benewens die digsbevolkte Spaanssprekende land, ook die tweede mees bevolkte land in Latyns-Amerika naas Brasilië.
Volkslied: Himno Nacional Mexicano | |||||
Hoofstad | Meksikostad
Grootste stad | Meksikostad | ||||
Amptelike tale | Geen op federale vlak niea Spaans (de facto)b | ||||
Regering | Federale presidensiële grondwetlike republiek[1] Andrés Manuel López Obrador | ||||
Onafhanklikheid Onafhanklikheid
• Verklaar • Bereik • Erken • Eerste grondwet • Tweede grondwet • Huidige grondwet |
van Spanje 16 September 1810[2] 27 September 1821 28 Desember 1836 4 Oktober 1824 5 Februarie 1857 5 Februarie 1917 | ||||
Oppervlakte - Totaal - Water (%) |
1 972 550 km2 (14de) 761 606 myl2 2,5 | ||||
Bevolking - 2018-skatting - 2010-sensus - Digtheid |
125 959 205[3] (11ste) 112 336 538[4] 57 / km2 (142ste) 142 / myl2 | ||||
BBP (KKP) - Totaal - Per capita |
2018-skatting | ||||
BBP (nominaal) - Totaal - Per capita |
2018-skatting | ||||
MOI (2017) | 0,774[6] (74ste) – hoog | ||||
Gini (2016) | 43,4[7] – hoog | ||||
Geldeenheid | Peso (MXN )
Tydsone - Somertyd |
(UTC-5 tot -8) (UTC-5 tot -7) | ||||
Internet-TLD | .mx | ||||
Skakelkode | +52 | ||||
a. Spaans is de facto die amptelike taal van die federale Meksikaanse regering. b. Majaans, Mixteeks, Nahuatl, Zapoteeks en 64 andere inheemse tale word sedert 2003 as nasionale tale erken.[8] |
Tydens die Voor-Colombiaanse tydperk, voor die aankoms van die Europeërs in die gebied van die huidige Meksiko, het verskeie belangrike beskawings soos die Olmeke, Mixteke, Tolteke, Teotihuacáne, Zapoteke, Maja, Tlaxcalteke en Asteke hier bestaan. Teen 1521 het die Spaanse Ryk met die verowering en kolonisasie van die gebied vanuit hul basis in México-Tenochtitlan begin en die Vise-Koninkryk Nieu-Spanje gestig. Met die onafhanklikheidsverklaring van Spanje op 16 September 1810 het die Meksikaanse Onafhanklikheidsoorlog begin, op 27 September 1821 het Meksiko sy onafhanklikheid verkry en op 28 Desember 1836 is dit deur Spanje erken. Ná die onafhanklikheidsoorlog het Meksiko sy eerste grondwet op 4 Oktober 1824 bekragtig en die huidige grondwet is tydens die Meksikaanse Rewolusie (1910–1920) op 5 Februarie 1917 aanvaar. Die oppervlakte van Meksiko is gedurende die 19de eeu met die onafhanklikheidsverklaring van die Sentraal-Amerikaanse lande en ná oorloë teen die Verenigde State van Amerika meer as gehalveer.
Die Verenigde Meksikaanse State is ’n federale presidensiële grondwetlike republiek met ’n presidensiële stelsel en ’n tweekamerparlement, bekend as die kongres van die Unie (Congreso de la Unión), wat uit die senaat van die republiek (Senado de la República) en die huis van afgevaardigdes (Cámara de Diputados) bestaan. Die land se hoofstad en grootste stad is Meksikostad, wat nie deel uitmaak van een van die 31 deelstate nie, maar sedert onlangse strukturele hervormings ’n soortgelyke status het. Die stadsregering pleit egter vir die amptelike status van ’n deelstaat.
Inhoud
EtimologieWysig
Nadat Nieu-Spanje in 1821 sy onafhanklikheid van Spanje verkry het, is besluit om die land na sy hoofstad Meksikostad, wat in 1524 op die ruïnes van die Asteekse hoofstad Meksiko-Tenochtitlan (Nahuatl: Mēxihco Tenōchtitlan) gestig is, te vernoem. Die naam is afgelei uit die Asteekse taal Nahuatl, maar die oorspronklike betekenis daarvan is onbekend.
Mēxihco was die Nahuatl-term vir die hartland van die Asteekse Ryk,[12] die Vallei van Meksiko, sy bevolking, die Mexica en die omliggende gebiede, wat later ’n deel van die land Meksiko geword het. Dit word in die algemeen beskou as ’n toponiem vir die Vallei, wat die primêre etnoniem vir die Asteekse Driebond geword het.
Die amptelike naam van die land is saam met die regeringsvorm verander. Tydens twee geleenthede (1821–1823 en 1863–1867) het die land bekend gestaan as Imperio Mexicano ("Meksikaanse Keiserryk"). Al drie federale grondwette (van 1824, 1857 en 1917, die huidige) het die naam Estados Unidos Mexicanos ("Verenigde Meksikaanse State") gebruik. Met die grondwet van 1824 het die land ’n federale republiek met die amptelike name Nación Mexicana ("Meksikaanse Nasie") en Estados Unidos Mexicanos ("Verenigde Meksikaanse State") geword.[13] In die grondwette van 1836 en 1857 is die amptelike naam ná República Mexicana ("Meksikaanse Republiek") verkort, maar vir amptelike geskrifte het die langnaam steeds in gebruik gebly.[14][15] Met die huidige grondwet van 1917 is die langnaam "Verenigde Meksikaanse State" weer ingevoer.[16]
GeskiedenisWysig
Vroeë geskiedenisWysig
Die eerste spore van menslike beskawing is in die Vallei van Meksiko gevind en is meer as 23 000 jaar oud. Eers is mielies en bone gekweek en omstreeks 7000 v.C. het die eerste nedersettings ontstaan. In 1500 v.C. is die stad Tlatilco gestig, wat eers in die 4de eeu n.C. weer ontruim is.
Komplekse kulture het tussen 900 en 300 v.C. ontwikkel en tussen 100 en 900 n.C. het die Meso-Amerikaanse beskawings soos die Asteke, Maja, Mixteke, Olmeke, Tlaxcalteke en Tolteke ontstaan. Tydens die vroeë post-klassieke tydperk het die Tolteke Sentraal-Meksiko en die Mixteke Oaxaca oorheers, en die laagland as Maja-gebied het belangrikste sentrums in Calakmul, Chichén Itzá, Mayapán, Palenque en Uxmal gehad. Omstreeks 1500 het die Asteke in die gebied van die huidige Meksiko geheers.
Meksiko het daarmee ’n lang geskiedenis waar die Asteke en Maja onder die Amerikaanse hoogkulture van die Middeleeue in Meso-Amerika tel. Die sentrum van die Asteke was Tenochtitlan op die gebied van die huidige hoofstad Meksikostad. Die sentrum van die Maja was Chichén Itzá op die Yucatán-skiereiland. Die meeste kennis omtrent die geskiedenis van die Asteke en Maja is aan verskeie codexe ontleen.
Die Spaanse koloniale bewindWysig
Met die ontdekking van die Amerikas deur Christophorus Columbus op 12 Oktober 1492 het die Europese verowering van die twee kontinente begin. Tussen 1517 en 1518 het die eerste Spaanse ekspedisies onder Francisco Hernández de Córdoba en Juan de Grijalva die Yucatan-skiereiland bereik. Die "nuutontdekte" beskawings en die rykdom aan goudvoorwerpe het die tierra firme, die vasteland, vir die Spanjaarde aanloklik gemaak.
Tussen 1519 en 1521 het Hernán Cortés die Asteekse Ryk met behulp van talle inheemse bondgenote vernietig, die gebied vir Spanje verower en Nieu-Spanje gestig. Gelyktydig het Francisco de Montejo die Yucatan-skiereiland en Pedro de Alvarado vir Guatemala verower en die laaste Majastede vernietig. Die kolonie was weens sy goud- en silwerrykdom onder die belangrikste oorsese besittings van Spanje. Oor die volgende drie eeue heen het die Spanjaarde en hul sendelinge die Rooms-Katolieke Kerk en die Spaanse taal in Meksiko gevestig.
Vanaf Onafhanklikheid tot RewolusieWysig
Ná die voorbeelde van die Amerikaanse Onafhanklikheidsverklaring tydens die Amerikaanse Rewolusie op 4 Julie 1776 en die Franse Rewolusie op 14 Julie 1789, het die Meksikaanse Onafhanklikheidsverklaring op 16 September 1810 die Onafhanklikheidsoorlog teen die Spaanse heerskappy begin, terwyl Spanje deur die Franse besetting (1808–1814) onder Napoleon Bonaparte verswak is. Op 27 September 1821 het Meksiko onafhanklik geword en die Eerste Meksikaanse Keiserryk (1821–1823) is onder Agustín de Iturbide gestig, terwyl Spanje tot 1829 gepoog het om Meksiko te herower. Spanje het die onafhanklikheid van Meksiko eers op 28 Desember 1836 amptelik erken.
Ná die Rewolusie op 19 Maart 1823 het Meksiko ’n republiek geword, terwyl die Sentraal-Amerikaanse lande Costa Rica, El Salvador, Guatemala, Honduras en Nicaragua ook hul onafhanklikheid verklaar en die Federale Republiek van Sentraal-Amerika op 1 Julie 1823 gestig het, wat reeds op 31 Mei 1838 weer ontbind is. Chiapas is op 14 September 1824 deur Meksiko geannekseer, gevolg deur Soconusco in 1842 en Sonora op 8 Mei 1854.
In 1835 het die Verenigde State probeer om Texas en Kalifornië van Meksiko te verkry. Op 2 Oktober 1835 het die Texaanse Onafhanklikheidsoorlog begin, wat op 21 April 1836 met die onafhanklikheid van die Republiek van Texas, wat op 2 Maart 1836 gestig is, beëindig is. Tydens die Koekoorlog vanaf 16 April 1838 tot 9 Maart 1839 het Frankryk om ’n kompensasie vir ’n Franse bakkery, wat deur Meksikaanse beamptes verwoes is, geveg. Ná sentralisering van die regering is die Republiek van die Rio Grande op 17 Januarie 1840 gestig, wat reeds op 6 November 1840 geannekseer is. ’n Wyle later is op 16 Maart 1841 die Republiek van Yucatán gestig, wat ná die uitbreek van die Kasteoorlog deur die inheemse Majabevolking in 1847, militêre steun van Meksiko gesoek en ná die toestemming weer by Meksiko aangesluit het. Meksiko sou eers op 22 Januarie 1901 die hele Yucatan-skiereiland terugwen.
Op 25 April 1846 het die Meksikaans-Amerikaanse Oorlog begin, wat op 2 Februarie 1848 met die anneksasie van die Republiek van Kalifornië, die gebied van die huidige Amerikaanse deelstate Arizona, Kalifornië, Nevada, Utah en die dele oos van die Rio Grande-rivier van Colorado, Nieu-Meksiko en Wyoming deur die Verenigde State beëindig is. Met die Verdrag van Guadalupe Hidalgo het die Rio Grande-rivier die huidige grens tussen Meksiko en die Verenigde State geword.
Gadsden, ’n gebied suid van die Gilarivier wat vir ’n beplande, maar nie-geboude spoorwegverbinding benodig is, is op 30 Desember 1853 vir 10 miljoen VS-dollar (sowat $260 miljoen in 2010) aan die Verenigde State verkoop. Die gebied maak deel uit van die huidige suidelike Amerikaanse deelstate Arizona en Nieu-Meksiko.
Tydens die Hervormingsoorlog is op 5 Februarie 1857 ’n liberale grondwet vir Meksiko uitgereik wat die invloed van die Rooms-Katolieke Kerk beperk het, waarteen konserwatiewe kragte gestry het. In die winter van 1861/62 het Meksiko in ’n skuldkrisis beland wat tot die besetting van dele van die golfkus deur Frankryk, Spanje en die Verenigde Koninkryk gelei het. Op 1 Desember 1861 het die Franse intervensie onder keiser Napoleon III van Frankryk begin en die Tweede Meksikaanse Keiserryk (1864–1867) met die Oostenrykse aartshertog Maksimiliaan I van Habsburg as keiser is gestig. Die Republikeine onder Benito Juárez het na Monterrey gevlug. Ná die uitsetting van Franse soldate deur die Verenigde State en die teregstelling van Maksimiliaan I is die Tweede Republiek in 1867 uitgeroep, nadat Meksikostad op 15 Julie 1867 deur Benito Juárez bevry is.
Sedert die Meksikaanse RewolusieWysig
Die lang diktatuur van Porfirio Diaz het in 1910 tot die Meksikaanse Rewolusie en sy bedanking gelei. Tydens die rewolusie is op 5 Februarie 1917 die huidige liberale grondwet ingevoer. ’n Opstand teen antiklerikale bepalings van die grondwet het tot die Cristero-oorlog tussen 1926 en 1929 gelei, maar die bepalings is eers met ’n omvattende grondwetlike hervorming in 1992 afgeskaf.
In Januarie 1917 het die Duitse Keiserryk tydens die Eerste Wêreldoorlog ’n alliansie met Meksiko teen die Verenigde State probeer smee wat een van die oorsake van die Verenigde State se toetrede tot die oorlog en die besetting van die hawestad Veracruz was.
Op 23 September 1931 het Meksiko by die Volkebond aangesluit, wat op 20 April 1946 weer ontbind is. Met die uitbreek van fascisme in Europa het Meksiko as ’n belangrike land van ballingskap gedien. In die Spaanse Burgeroorlog het die land saam met Frankryk, die Sowjetunie en die Verenigde State die Republikeine teen die Nasionaliste onder Francisco Franco, Italië, Nazi-Duitsland en Portugal ondersteun. Die regering het op 19 Maart 1938 as die enigste van 17 lede van die Volkebond teen die aansluiting van Oostenryk by Nazi-Duitsland protes aangeteken. Meksiko het daarop gewys dat die Duitse optrede ’n bedreiging vir die wêreldvrede sou inhou indien laasgenoemde sy verpligtinge uit die Volkebond nie sou nakom nie en die internasionale reg nie sou eerbiedig nie. Hiervoor is die naam van die Aartshertog-Karel-plein in Wene op 20 Junie 1956 ná Meksikoplein gewysig.
Tydens die Tweede Wêreldoorlog het Meksiko van 1939 tot 1941 neutraal gebly en eers op 22 Mei 1942 oorlog teen Nazi-Duitsland, Italië en Japan verklaar, nadat Duitse duikbote die twee olietenkers Potrero del Llano en Faja de Oro vernietig het. Ná die einde van die Tweede Wêreldoorlog het Meksiko op 7 November 1945 ’n stigterslid van die Verenigde Nasies,[17] op 31 Desember 1945 ’n lidland van die Internasionale Monetêre Fonds[18] en die Wêreldbank,[19] en op 30 April 1948 ’n stigterslid van die Organisasie van Amerikaanse Lande geword.[20]
Tydens die Koue Oorlog het Meksiko te danke aan sy handelsbetrekkinge met die Verenigde State ekonomiese groei ervaar (Meksikaanse wonder) en as die gasheer van die Olimpiese Somerspele 1968, die FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1970 en die FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1986 opgetree. Op 19 September 1985 is Meksikostad deur ’n aardbewing getref, wat dele van die hoofstad vernietig het, en waarin meer as 10 000 mense die lewe gelaat het. In November 1993 het die land by APEC aangesluit.[21]
Volgend op ’n ooreenkoms van 17 Desember 1992, het Meksiko saam met Kanada en die Verenigde State die NAFTA-vryehandelsone op 1 Januarie 1994 in die lewe geroep. Op dieselfde dag het indígenas in die Suid-Meksikaanse deelstaat Chiapas ’n opstand teen die uitwerkings van globalisering en diskriminasie van Indios begin, wat op 12 Januarie 1994 beëindig, maar tans (2018) nie opgelos is nie.[22] Op 18 Mei 1994 het Meksiko by die OESO aangesluit. In Desember 1994 het die Tequila-krisis begin, nadat die Meksikaanse regering nie die vaste peso-wisselkoers teenoor die Amerikaanse dollar kon byhou nie. Die krisis is deur lenings van die Verenigde State, die Internasionale Monetêre Fonds en die Wêreldbank in 1995 beëindig. Op 1 Januarie 1995 het Meksiko ’n stigterslid van die Wêreldhandelsorganisasie geword.[23]
Sedert die 1990's word die land deur ’n dwelmoorlog geskud, wat amptelik op 11 Desember 2006 met Operasie Michoacan van die Regering teen die dwelmkartelle begin het. Die dwelmoorlog word nie net tussen die Meksikaanse Regering en die dwelmkartelle gevoer nie, maar ook tussen die dwelmkartelle wat vir invloed en smokkelroetes veg.[24][25] Dit word verder aangehits deur wapensmokkelary uit die aangrensende Verenigde State, waar self oorlogswapens in deelstate soos Texas en Nieu-Meksiko by gelisensieerde handelaars vry te koop is.[26][27]
Sedert 2016 is die stadsregering van Meksikostad besig om aan die hoofstad die amptelike status van dié land se 32ste deelstaat te verleen, maar volgens die grondwet mag die hoofstad nie in een van die deelstate lê nie. In 2018 is Meksiko saam met Kanada en die Verenigde State as mede-gasheer van die FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2026 aangewys. Vir Meksiko sal dit die derde Sokker-Wêreldbeker wees wat in dié land aangebied word.[28]
GeografieWysig
In die weste is die skiereiland Neder-Kalifornië in die Stille Oseaan en die Coloradorivier geleë, wat in die Golf van Kalifornië uitmond. Die westelike vasteland word deur die Rotsgebergte en die suide deur reënwoude gekenmerk. In die noordooste is die Rio Grande (in Meksiko Río Bravo del Norte genoem) geleë, wat die grens met die Verenigde State vorm, en in die oostelike Golf van Meksiko uitmond. Die noorde van Meksiko tussen die Stille Oseaan in die weste en die Rio Grande in die ooste word deur woestyngebiede soos die Chihuahua- en die Sonora-woestyn gekenmerk. Die Yucatan-skiereiland grens in die noorde aan die Golf van Meksiko en in die ooste aan die Karibiese See. 210 kilometer vanaf die oostelike kus van Yucatan is die eilandnasie Kuba geleë.
Die land word gekenmerk deur die Sierra Madre wat die Meksikaanse Hoogland in die ooste (Sierra Madre Oriental), suide (Sierra Madre del Sur) en weste (Sierra Madre Occidental) omring. In die suidweste daarvan is die Landengte van Tehuantepec geleë, tussen die Golf van Campeche in die noorde en die Golf van Tehuantepec in die suide, wat in die ooste aan die Yucatan-skiereiland grens. Die Landengte van Tehuantepec vorm die geografiese en geologiese grens tussen Noord- en Sentraal-Amerika.
Die totale lengte van die grenslyn is 4 263 km; daarvan vorm 3 141 km die gemeenskaplike grens met die Verenigde State in die noorde, waarvan 2 008 km die Rio Grande vorm. In die suidooste word Meksiko deur Guatemala (871 km) en Belize (251 km) begrens, waar Meksiko met beide lande die Yucatan-skiereiland deel. Meksiko het ’n kuslyn van 9 330 km, waarvan 7 338 km aan die Stille Oseaan en die Golf van Kalifornië en 2 805 km aan die Golf van Meksiko en die Karibiese See geleë is.
Die hoogste berg in die land asook die hoogste vulkaan in Noord-Amerika is Citlaltépetl met ’n hoogte van 5 636 m bo seespieël, waarna Popocatépetl met 5 462 m en Iztaccíhuatl met 5 286 m. Die langste rivier is die Rio Grande wat 3 034 km lank is.
Meksiko is op vier van die aarde se tektoniese plate geleë wat aardbewings en vulkaniese aktiwiteit veroorsaak. Dié land is dus een van die seismologies-aktiefste gebiede wêreldwyd.
DeelstateWysig
Meksiko bestaan uit 31 deelstate (Estados) en Meksikostad (Ciudad de México). Meksikostad is tans in oorgang om Meksiko se 32ste federale entiteit te word wat dit ’n vlak van outonomie soortgelyk aan dié van ’n deelstaat sal gee. ’n Klousule in die Grondwet van Meksiko verhoed egter dat dit ’n deeltaat kan word, aangesien dit die plek van mag in dié land is, tensy die hoofstad van dié land elders verskuif word.
Deelstaat | Hoofstad | Gestig op | Bevolking[29] | Oppervlakte (km²) |
---|---|---|---|---|
Distrito Federal | Meksikostad | 18 November 1824 | 8 839 361 | 1 479 |
Aguascalientes | Aguascalientes | 5 Februarie 1857 | 1 133 137 | 5 625 |
Baja California | Mexicali | 16 Januarie 1952 | 3 122 408 | 71 546 |
Baja California Sur | La Paz | 8 Oktober 1974 | 558 425 | 73 943 |
Campeche | Campeche | 29 April 1863 | 791 322 | 57 727 |
Chiapas | Tuxtla Gutiérrez | 14 September 1824 | 4 483 886 | 73 681 |
Chihuahua | Chihuahua | 6 Julie 1824 | 3 376 062 | 247 487 |
Coahuila | Saltillo | 7 Mei 1824 | 2 615 574 | 151 445 |
Colima | Colima | 9 Desember 1856 | 597 043 | 5 627 |
Durango | Victoria de Durango | 22 Mei 1824 | 1 547 597 | 123 367 |
Guanajuato | Guanajuato | 20 Desember 1823 | 5 033 276 | 30 621 |
Guerrero | Chilpancingo | 27 Oktober 1849 | 3 143 292 | 63 794 |
Hidalgo | Pachuca de Soto | 16 Januarie 1869 | 2 415 461 | 20 856 |
Jalisco | Guadalajara | 23 Desember 1823 | 6 989 304 | 78 630 |
México | Toluca | 20 Desember 1823 | 14 739 060 | 22 333 |
Michoacán | Morelia | 22 Desember 1823 | 3 971 225 | 58 667 |
Morelos | Cuernavaca | 17 April 1869 | 1 668 343 | 4 892 |
Nayarit | Tepic | 26 Januarie 1917 | 968 257 | 27 862 |
Nuevo León | Monterrey | 5 Julie 1824 | 4 420 909 | 64 203 |
Oaxaca | Oaxaca de Juárez | 21 Desember 1823 | 3 551 710 | 93 343 |
Puebla | Puebla de Zaragoza | 21 Desember 1823 | 5 624 104 | 34 251 |
Querétaro | Santiago de Querétaro | 23 Desember 1823 | 1 705 267 | 11 658 |
Quintana Roo | Chetumal | 8 Oktober 1974 | 1 290 323 | 42 535 |
San Luis Potosí | San Luis Potosí | 22 Desember 1823 | 2 479 450 | 61 165 |
Sinaloa | Culiacán | 14 Oktober 1830 | 2 650 499 | 57 331 |
Sonora | Hermosillo | 10 Januarie 1824 | 2 499 263 | 184 946 |
Tabasco | Villahermosa | 7 Februarie 1824 | 2 045 294 | 24 747 |
Tamaulipas | Ciudad Victoria | 7 Februarie 1824 | 3 174 134 | 80 148 |
Tlaxcala | Tlaxcala | 9 Desember 1856 | 1 127 331 | 3 997 |
Veracruz | Veracruz | 22 Desember 1823 | 7 270 413 | 71 856 |
Yucatán | Mérida | 23 Desember 1823 | 1 909 965 | 39 671 |
Zacatecas | Zacatecas | 23 Desember 1823 | 1 380 633 | 75 416 |
NedersettingsWysig
Die elf grootste stede met meer as een miljoen inwoners is Meksikostad, Ecatepec de Morelos, Puebla de Zaragoza, Tijuana, Guadalajara, León, Ciudad Juárez, Zapopan, Monterrey, Nezahualcóyotl en Mexicali. Hulle is meestal in die binneland geleë. Die kusgebiede is in teenstelling hiermee yl bevolk.[30]
In Meksiko is die verskil tussen die kern- en die randgebied baie opvallend. Meksikostad speel die oorheersende rol. Die metropolitaanse gebied huisves 18 persent van die land se bevolking en is in die kruispunt van die Westelike, Oostelike en die Suidelike Sierra Madre in die Vallei van Meksiko naby die sentrum van die land geleë.
Metropolitaanse gebiede van Meksiko[31] | ||||||||
Nommer | Naam | Deelstaat | Bevolking | Nommer | Naam | Deelstaat | Bevolking | Beelde |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Meksikostad | Distrito Federal | 8 851 080 | 13 | Mérida | Yucatán | 777 615 | Guadalajara Tijuana Zapopan Monterrey |
2 | Ecatepec | México | 1 655 015 | 14 | San Luis Potosí | San Luis Potosí | 722 772 | |
3 | Guadalajara | Jalisco | 1 495 182 | 15 | Aguascalientes | Aguascalientes | 722 250 | |
4 | Puebla | Puebla | 1 434 062 | 16 | Hermosillo | Sonora | 715 061 | |
5 | Juárez | Chihuahua | 1 321 004 | 17 | Saltillo | Coahuila | 709 671 | |
6 | Tijuana | Baja California | 1 300 983 | 18 | Mexicali | Baja California | 689 775 | |
7 | León | Guanajuato | 1 238 962 | 19 | Culiacán | Sinaloa | 675 773 | |
8 | Zapopan | Jalisco | 1 142 483 | 20 | Guadalupe | Nuevo León | 673 616 | |
9 | Monterrey | Nuevo León | 1 135 512 | 21 | Acapulco | Guerrero | 673 479 | |
10 | Nezahualcóyotl | México | 1 104 585 | 22 | Tlalnepantla | México | 653 410 | |
11 | Chihuahua | Chihuahua | 809 232 | 23 | Cancún | Quintana Roo | 628 306 | |
12 | Naucalpan | México | 792 211 | 24 | Querétaro | Querétaro | 626 495 |
KlimaatWysig
Meksiko se klimaat is baie uiteenlopend met een van die wêreld se mees diverse weerstelsels. Die klimaatstreke wissel van subtropiese, berg- tot woestyntoestande. Dit streek van die buitenste subtropiese klimaat met vogtige somers in die suidooste van dié land oor die heeljaar droë subtrope langs die Kreefskeerkring tot die klimaat van Kalifornië met winterreën in die uiterste weste (Baja California).
Meksiko word deur die Kreefskeerkring in gematigde en tropiese gebiede verdeel. Gebiede noord van die 24ste Breedtegraad ondervind laer temperature gedurende die wintermaande, terwyl die temperature suid van die 24ste Breedtegraad heeljaar redelik konstant is en net van die ligging bo seevlak afhang. Die noorde van die land ontvang gewoonlik minder neerslag as die suide.
Van Meksiko se groot stede is baie in die Vallei van Mexiko of in aangrensende valleie met hoogtes van gewoonlik meer as 2000 m (6 562 voet) geleë. Dit gee hulle 'n heeljaar gematigde klimaat met gemiddelde temperature van 16 tot 18 °C (60,8 tot 64,4 °F) en koel nagtemperature. Van die stede in die noorde soos Monterrey, Hermosillo en Mexicali ondervind somertemperature van 40 °C (104 °F) of meer. In die Sonorawoestyn kan die kwik tot 50 °C (122 °F) en hoër styg. Albei Meksikaanse kuslyne, behalwe vir die suidkus van die Golf van Campeche en noordelike Neder-Kalifornië, is kwesbaar vir ernstige orkane gedurende somer en herfs.
Bioklimatiese landskappe van Meksiko | |||||||
Tropiese reënwoud Selva Lacandona, Chiapas |
Droë bos Tamasopo, San Luis Potosí |
Vleiland Pantanos de Centla, Tabasco |
Oase Mulegé, Baja California Sur | ||||
Taiga Sierra de Juárez, Baja California |
Alpynse klimaat Nevado de Toluca, México |
Subtropiese woud Miahuatlán, Oaxaca |
Gematigde woud Ocoyoacac, México | ||||
Subtropiese hoogland Apan, Hidalgo |
Tropiese hoogland Cuitzeo del Porvenir, Michoacán |
Woestyne en duine Samalayuca, Chihuahua |
Dorre woestyn Cataviñá, Baja California |
Flora en faunaWysig
Meksiko is een van die 17 lande wat as die sogenaamde "biodiversiteit-brandpunte" bekendstaan. Dit is die habitat van 200 000 verskillende spesies, wat 10 tot 12% van die totale wêreldbiodiversiteit uitmaak. Meksiko het met sy 763 opgetekende reptielspesies die meeste, met 448 soogdierspesies die tweede meeste en met 290 opgetekende amfibiespesies die vierde meeste spesies ter wêreld. Die flora sluit 26 000 verskillende spesies in. Ongeveer 2 500 spesies geniet amptelike beskerming.
In 2002 het Meksiko die tweede grootste vlak van ontbossing in die wêreld gehad, net ná Brasilië. Sowat 170 000 km² (65 637 myl²) is as "beskermde natuurgebiede" aangewys. Dit sluit 34 biosfeerreservate (onveranderde ekosisteme), 67 nasionale parke, 4 natuurlike monumente (weens hul estetiese, wetenskaplike of historiese waarde vir altyd beskerm), 26 gebiede met beskermde flora en fauna, 4 gebiede vir natuurlike hulpbronbeskerming (bewaring van grond, hidrologiese watergebiede en woude) en 17 heiligdomme (gebiede ryk aan diverse spesies).
Die ontdekking van die Amerikas het aan die res van die wêreld baie algemeen gebruikte voedselgewasse en eetbare plante besorg. Van Meksiko se inheemse kulinêre bestanddele sluit in: sjokolade, avokado, tamatie, mielies, vanielje, guave, chayote, welriekende hondebossie, patats, yamboon, zucchini, sapote, baie variasies van boontjies, en ’n nog groter verskeidenheid van chilipeper soos habanero en jalapeño. Die meeste van hierdie name is van inheemse tale soos Nahuatl afkomstig.
Biodiversiteit van Meksiko | |||||||
Xoloitzcuintle | Kaliforniese seeleeu (Zalophus californianus) |
Poema (Puma concolor) |
Axolotl (Ambystoma mexicanum) | ||||
Lepisosteus | Steenarend (Aquila chrysaetos) |
Kalkoen (Meleagris gallopavo) |
Amerikaanse bison (Bison bison) | ||||
Ovis canadensis | Amerikaanse swartbeer (Ursus americanus) |
Gaffelbok (Antilocapra americana) |
Suid-Amerikaanse ratelslang (Crotalus durissus) | ||||
Meksikaanse wolf (Canis lupus baileyi) |
Jaguar (Panthera onca) |
Gryswalvis (Eschrichtius robustus) |
Avokado (Persea americana) | ||||
Kersfeesster (Euphorbia pulcherrima) |
Opuntia ficus-indica | Echinocactus grusonii | Cylindropuntia imbricata | ||||
Dahlia | Rooioogboompadda (Agalychnis callidryas) |
Amerikaanse melkbosvlinder (Danaus plexippus) |
Valsskilpad (Caretta caretta) | ||||
Geelvlerk-ara (Ara macao) |
Quetzal (Pharomachrus mocinno) |
Crataegus pubescens | Taxodium mucronatum | ||||
Kapokboom (Ceiba pentandra) |
Geeldenne (Pinus ponderosa) |
Saguaro (Carnegiea gigantea) |
Fouquieria columnaris |
PolitiekWysig
Uitvoerende gesagWysig
Meksiko is volgens die grondwet van 1917 ’n federale presidensiële grondwetlike republiek met die president as regeringshoof en hoogste verteenwoordiger van dié staat. Die grondwet het tydens die Meksikaanse Rewolusie (1910–1920) ontstaan en is deur ’n grondwetgewende vergadering uitgewerk. Dit vorm ’n kompromis tussen verskeie belanghebbendes en bevat dus anti-klerklike, nasionale, anti-imperialistiese, republikeinse, paternalistiese en sosiale-hervormings-elemente. Daarbenewens omvat die grondwet liberale elemente soos burgerregte, wetlike sekuriteit, universele stemreg, staatswelsyn en die waarborg van private eiendom.[32]
Die president word vir een sesjaartermyn, die sexenio verkies. ’n Herverkiesing is volgens die grondwet verbode. ’n Voortydige einde van die ampstermyn is nie moontlik nie en tree net by die afsterwe van die president in werking.
Die president kombineer ’n baie hoë gesag. Hy het die inisiatiefreg in die wetgewende proses en die vetoreg by die wetgewende inisiatiewe van die kongres. Verder is hy die opperbevelvoerder van die Meksikaanse weermag, benoem die hoogste range, ’n aantal staatsamptenare en die Prokureur-generaal. Met die goedkeuring van die kongres en die ministersraad kan die Meksikaanse president ’n noodtoestand verklaar. Hy het die inisiatiefreg vir oorlogsverklaring, stel riglyne vir buitelandse beleid voor en onderteken internasionale verdrae.[33]
Wetgewende gesagWysig
Die kongres van die Meksikaanse Unie bestaan uit twee kamers: die huis van afgevaardigdes met 500 lede en die senaat met 128 senatore. Die 500 afgevaardigdes word elke drie jaar verkies, 300 daarvan in ’n direkte verkiesing en 200 volgens partylyste. Die senatore word vir ’n termyn van ses jaar verkies. In elk van die 32 deelstate word drie senatore benoem, twee daarvan deur die meerderheid van stemme en die derde een word deur die grootste opposisieparty benoem. Die 32 ander senatorplekke word volgens ’n nasionale proporsionele verteenwoordiging-stelsel verkies.[34]
Die senatore en die afgevaardigdes kan, soos die president, nie herverkies word na hul ampstermyn nie. Die belangrikste funksie van die huis van afgevaardigdes is die jaarlikse ondersoek, bespreking en goedkeuring van die federale begroting, waarby ’n verwerping nie aanvaarbaar is nie. Die belangrikste bevoegdhede van die senaat is die goedkeuring van internasionale verdrae en toestemming vir die ontplooiing van soldate in die buiteland. Daarbenewens het die kongres verantwoordelikheid oor die goedkeuring van wette en bevele, die ekonomiese, politieke en territoriale organisasie van die land, goedkeuring van oorlogsverklarings asook die bevordering van onderwys en arbeidswetgewing.
Die sentrale regering het vir ’n lang tyd die deelstate se sake bestuur, en hierdie invloed is vandag nog in werking. Die goewerneurs is direk deur die volk verkies, maar was in hul bevoegdhede sterk deur hul kontak met die president beperk en van sy welwillendheid afhanklik. Dit volg uit die afhanklikheid van elke deelstaat van die federale regering, omdat die regering dié deelstate en munisipaliteite se belastinginkomste toewys. Daarbenewens het die ministeries verteenwoordigende kantore (Delegaciones) in die deelstate, administratiewe distrikte en munisipaliteite. In hierdie kantore word veral federale befondsing vir welsyn en ontwikkelingsprogramme toegeken.
Regsprekende gesagWysig
Die Hooggeregshof van Meksiko is die Suprema Corte de Justicia de la Nación. Dit bestaan uit elf federale regters (Ministros), wie deur die president voorgestel en deur die senaat bevestig word. Hul ampstermyn is beperk tot 15 jaar, die president word uit eie geledere vir vier jaar verkies en kan nie direk daarna herverkies word nie.[35]
In die 71 jaar gedurende die heerskappy van die PRI het die regsprekende gesag besonders gely. In die loop van die jare het dit meer en meer invloed verloor. Eers met die grondwetlike hervorming van 1995 het die Suprema Corte de Justicia de la Nación weer die bevoegdheid ontvang, om oor die grondwetlikheid van die beleid te oordeel. Sedert 2000 moet die Prokureur-generaal deur die senaat bevestig word.
Buitelandse beleidWysig
Meksiko se buitelandse beleid word deur die president se politiek gekenmerk[36] en deur die ministerie van buitelandse sake bestuur.[37] Die beginsels van die buitelandse beleid word grondwetlik erken in artikel 89, seksie 10, insluitend: respek vir die internasionale reg en wetlike gelykheid van nasies, hul soewereiniteit en onafhanklikheid, nie-inmenging in die huishoudelike sake van ander lande, vreedsame oplossing van konflikte, en die bevordering van die gesamentlike veiligheid deur aktiewe deelname in internasionale organisasies.[36] Sedert die 1930's het die Estrada-doktrine gedien as ’n belangrike aanvulling tot hierdie beginsels.[38][39]
Meksiko is een van die stigterslede van verskeie internasionale organisasies, veral die Verenigde Nasies, die Organisasie van Amerikaanse Lande, die Organisasie van Ibero-Amerikaanse Lande,[40] die OPANAL[41] en die Rio-groep.[42] In 2008 het Meksiko meer as 40 miljoen Amerikaanse dollar tot die Verenigde Nasies se gereelde begroting bygedra.[43] Daarbenewens was dit sedert sy toetreding in 1994 die enigste Latyns-Amerikaanse lidland van die Organisasie vir Ekonomiese Samewerking en Ontwikkeling (OESO) voordat Chili in 2010 ’n volle lid geword het.[44] Meksiko is ook ’n waarnemende lidland van internasionale organisasies soos die Andesgemeenskap, die Beweging van Onverbonde Lande, Mercosur en die Unie van Suid-Amerikaanse Nasies (UNASUR).
Meksiko word as streeksmoondheid beskou,[45][46] weens sy teenwoordigheid in die groot ekonomiese groepe soos die G8 + 5 en die G20. Daarbenewens het Meksiko sedert die 1990's met die ondersteuning van Kanada, Italië, Pakistan, Suid-Korea, Spanje, Argentinië, Turkye en Malta, wat ’n informele groep, bekend as die Koffie-Klub,[47] vorm, gepoog om ’n hervorming van die Verenigde Nasies se veiligheidsraad en sy werksmetodes te stimuleer. Daarby vorm hulle ’n opposisie teen die lande van die G4-groep, bestaande uit Duitsland, Brasilië, Indië en Japan, wat aanspraak maak op permanente setels in die VN se veiligheidsraad. Meksiko se politiek is hoofsaaklik gerig teen die setel van Brasilië, omdat dit beskou word as bedreiging in die magstruktuur binne Latyns-Amerika.
Sedert die onafhanklikheidsoorlog is die verhoudings van Meksiko hoofsaaklik gefokus op die Verenigde State van Amerika, sy noordelike buurland, grootste handelsvennoot,[48] en die mees kragtige akteur in die westelike hemisfeer en wêreld-sake.[49] Meksiko het die Kubaanse regering sedert hul stigting in die vroeë 1960's,[50] die Sandinistiese rewolusie in Nicaragua in die laat 1970's,[51] en linkse rewolusionêre groepe in El Salvador gedurende die 1980's ondersteun.[52] Tydens Felipe Calderón se bewind is ’n groter klem op verhoudings met Latyns-Amerika en die Karibiese Eilande geleë.[53]
EkonomieWysig
Algemene oorsigWysig
Meksiko beskik oor een van die grootste ekonomieë ter wêreld en word as ’n plaaslike mag asook 'n belangrike tussengangervennoot beskou. Daarbenewens het Meksiko in 1994 die eerste van twee Latyns-Amerikaanse lidlande van die OESO, vóór Chili, geword en is volgens die Wêreldbank ’n gevestigde nuut-geïndustrialiseerde land met bo-gemiddelde inkomste[55] en een van die opkomende magte.[56] Meksiko beskik oor die 14de grootste nominale BBP en die 11de grootste BBP volgens Koopkragpariteit. Die ekonomie is sterk gekoppel aan dié van sy NAFTA-vennote, Kanada en die Verenigde State. Meksiko is ook ’n lidland van die Organisasie van Amerikaanse Lande, van die Groep van Vyf, van die Groep van Agt + Vyf, van die Groep van 15, van die Groep van 20, van APEC en van die Latynse Unie.
Meksiko se vernaamste handelsvennote volgens uitvoer sluit in (2013): die Verenigde State (78,5%), Kanada (2,9%), Spanje (2,4%), die Volksrepubliek China (1,5%), Duitsland (1,3%) en Colombia (1,2%). Die ses vernaamste handelsvennote volgens invoer is (2013): die Verenigde State (49,4%), die Volksrepubliek China (15,8%), Japan (4,8%), Duitsland (3,7%), Suid-Korea (3,4%) en Kanada (2,7%).
Volgens die Amerikaanse multinasionale beleggingsbank Goldman Sachs word Meksiko as die wêreld se vyfde grootste ekonomie teen 2050 geprojekteer.[57] PricewaterhouseCoopers (PwC), ’n multinasionale professionele diensmaatskappy gevestig in Londen in die Verenigde Koninkryk, het in Januarie 2013 beraam, dat Meksiko in 2050 die wêreld se sewende grootste ekonomie sal wees.[58]
Hulpbronne en produserende bedryfWysig
Meksiko is naas Brasilië en voor Argentinië Latyns-Amerika se tweede grootste staalprodusent met sowat ’n kwart van die totale produksie en wêreldwyd die 13de grootste staalprodusent met omtrent 18 995 miljoen metrieke ton in 2014. Dié land is tans met 2 934 000 vaatjies in 2013 die tiende grootste ruolie-produsent ter wêreld, ná ander Amerikaanse lande soos die Verenigde State, Kanada, Venezuela en nog voor Brasilië. Die grootste ontginner van ru-olie in Meksiko, die staatsmaatskappy PEMEX, is Meksiko se grootste maatskappy en die sewende grootste ruolie-ontginner ter wêreld.
Meksiko is die sewende grootste mielie- (22 663 953 ton in 2013) en die vyfde grootste boontjie-produsent (1 294 634 ton in 2013) ter wêreld.
Meksiko beskik oor die wêreld se sesde grootste elektroniese bedryf ná lande soos die Volksrepubliek China, die Verenigde State, Japan, Suid-Korea en die Republiek China.
ToerismebedryfWysig
Volgens die Wêreldtoerismeorganisasie is Meksiko een van die mees besoekte lande ter wêreld en die tweede mees besoekte land in die Amerikas na die Verenigde State. Die belangrikste plekke, wat deur toeriste besoek is, sluit in die Meso-Amerikaanse ruïnes, kulturele feeste, koloniale stede, natuurreservate en kusstede. Meksiko het die 23ste hoogste inkomste van toerisme in die wêreld en die hoogste een in Latyns-Amerika.[59] Die meeste toeriste, wat Meksiko besoek, kom veral uit die Verenigde State en Kanada, gevolg deur Europa en Asië asook ’n kleiner aantal uit Latyns-Amerika.[60]
Meksiko staan bekend as een van die belangrikste toeristebestemmings ter wêreld met stede soos Acapulco de Juárez en Cancún. Dié land beheer met 35 Unesco-wêrelderfenisgebiede die meeste in die Amerikas en die sewende meeste ter wêreld,[61][62][63] en is in 2010 met 22,5 miljoen internasionale aankomste per jaar die tiende mees besoekte land ter wêreld.[64]
MediabedryfWysig
In Meksiko is daar meer as 500 televisiekanale, waarvan die meeste behoort aan twee private TV-maatskappye met nasionale dekking wat die kykergetalle oorheers: "Televisa" en "TV Azteca", waarvan Televisa die grootste televisie-aanbieder in die Spaanssprekende wêreld is. In die metropolitaanse gebied van Meksikostad is daar ook "Canal 11, Nasionale Polytechnic Institute", "Channel 22 van die Nasionale Raad vir kultuur en die kunste (CONACULTA)", Project 40 en Chain drie (Kanaal 28, XHTRES-TV).
Uit die Verenigde State is daar die amptelike kanale en takke van twee groot kettinggroepe met plaaslike uitbreidings. In Tijuana, Baja California, is daar verskeie Amerikaanse maatskappye wat ’n kanaal in die stad het: Singapore (33), Fox (6), ESPN en andere.
In noordoostelike Meksiko, het die "Multimedia"-netwerk sy eie ontwikkeling onderneem, wat alom bekend staan as "die derde netwerk in die land", wat uitsaai vanuit die stad Monterrey.
Meksikostad (Ciudad de México) is tans (2018) op soek na ’n frekwensie. Daarbenewens het elke staat van die republiek ’n stelsel van openbare televisie vir hulle stede. Die instelling wat die skedule bepaal van programme wat op televisie uitgesaai word, is die Direktoraat-generaal van Radio, TV en Film.
DemografieWysig
OorsigWysig
Volgens die laaste sensusopname van 2010,[65] wat deur die Instituto Nacional de Estadística y Geografía ("Nasionale Instituut vir Statistiek en Aardrykskunde"), oftewel INEGI, gehou is, het Meksiko ’n amptelike bevolking van 112 336 538 gehad. Meksiko is daarmee die 11de grootste bevolking ter wêreld, die derde grootste in die Amerikas (ná die Verenigde State en Brasilië) en die tweede grootste in Noord-Amerika. Die grootste stad met die meeste inwoners in sy omtrekgebied is die hoofstad Meksikostad, waar 8,9 miljoen mense binne die stadsgrense en 21,2 miljoen in die metropolitaanse gebied saamgetrek is. Die land waarheen die Meksikane hoofsaaklik heen verhuis is die aangrensende Verenigde State, waar 9,9 miljoen Meksikane bly.
BevolkingWysig
Die Meksikaanse bevolking bestaan uit 65% Mestizo's, wat afstammelinge van mense met inheemse en Europese (veral vanuit Spanje) herkoms is, 17,5% Amerindiane, 16,5% blankes en 1,0% ander etniese groepe.
Die totale inheemse bevolking van Meksiko maak sowat 15,7 miljoen mense uit. Die grootste inheemse etniese groep is die Nahua, die nasate van die Asteekse bevolking, met sowat 2,5 miljoen mense. Tweede op die lys is die Maja, met sowat 1,5 miljoen mense. Die Mixteke en Zapoteke is volke wat beide omtrent 750 000 groot is. Die deelstate met die grootste inheemse bevolking is Yucatán met 59%, Quintana Roo met 39% en Campeche met 27%.[66]
Die oorgrote meerderheid van die Meksikaanse bevolking word as Mestizo's geklassifikeer. Dit beteken dat hulle hulself nie as deel van die inheemse of deel van die Europese bevolking beskou nie, maar as nakomelinge van gemengde herkoms.
Sedert die Spaanse verowering van die Asteekse Ryk in 1521 het Europeërs, veral Spanjaarde, saam met Conquistadore na Meksiko geïmmigreer. Hulle was tydens die koloniale bewind die land se politieke elite, maar het nooit die meerderheid van die bevolking geword nie.
TaleWysig
Die amptelike taal wat deur die regering gebruik word is de facto Spaans, terwyl in die huidige Meksikaanse grondwet van 1917 geen amptelike taal vir die federale vlak vasgelê is nie. Volgens die grondwet vorm Spaans saam met Majaans, Nahuatl en 65 ander inheemse tale Meksiko se landstale.[67]
Meksiko is die grootste Spaanssprekende land ter wêreld met omtrent ’n derde van alle moedertaalsprekers van Spaans;[68][69] in 2011 het 105 miljoen mense Spaans as hul moedertaal gebruik. Weens die Meksikaanse immigrasie na Kanada en die Verenigde State is Meksikaans-Spaans ook in albei lande gebruiklik.
Omtrent 5,4% van die Meksikaanse bevolking praat inheemse tale, waarvan Nahuatl met sowat 1,45 miljoen moedertaalsprekers die grootste is,[70] gevolg deur Majaans met 750 000 moedertaalsprekers. Mixteeks en Zapoteeks word beide deur sowat 400 000 mense gepraat.[71]
GodsdiensWysig
Die belangrikste godsdiensgroep en denominasie is die Rooms-Katolieke Kerk met sowat 93 miljoen (83%) lede volgens die sensus van 2010, terwyl 10% (11 miljoen) lede van ander Christelike kerke, soos Evangelikalisme (5%), Pinksterbeweging (1,6%), Jehovah se Getuies (1,4%), Sewendedagadventistekerk (0,6%) en die Kerk van Jesus Christus van die Heiliges van die Laaste Dae (0,3%) uitmaak.[72] Volgens die grondwet van 1917 beskik Meksiko nie oor ’n staatsgodsdiens nie en godsdiensvryheid word gewaarborg.
Meksiko het die derde grootste Christelike bevolking (107 miljoen) ter wêreld ná die Verenigde State en Brasilië, asook met 92 924 489 lidmate[72] die tweede grootste Rooms-Katolieke bevolking ná Brasilië.[73] Volgens die persentasie Rooms-Katolieke van die landsbevolking (95,0%), staan Meksiko wêreldwyd op die sesde plek. 47% van die Rooms-Katolieke Meksikane besoek weekliks die kerk.[74] Die feesdag van Onse Liewe Vrou van Guadalupe, die beskermheilige van Meksiko, word op 12 Desember gevier en deur baie Meksikane as die belangrikste godsdienstige vakansiedag van hul land beskou.[75]
KultuurWysig
Meksiko se kultuur weerspieël die kompleksiteit van die land se geskiedenis deur die vermenging van inheemse kulture met die kultuur van Spanje, meegedeel tydens Spanje se 300 jaar lange kolonisasie van Meksiko. Mettertyd is eksogene kulturele elemente in die Meksikaanse kultuur opgeneem.
Die Porfiriose tydperk (el Porfiriato) in die laaste kwart van die 19de eeu en die eerste dekade van die 20ste eeu is gekenmerk deur ekonomiese vooruitgang en vrede. Ná vier dekades van burgerlike onrus en oorlog, het Meksiko die ontwikkeling van filosofie en kunste, bevorder deur president Díaz self, beleef. Sedert daardie tyd, soos beklemtoon tydens die Meksikaanse Rewolusie, het die kulturele identiteit sy oorsprong in die mestizaje, waarvan die inheemse (d.w.s. Indiaanse) elemente die kern vorm. Aangesien van die verskillende etniese groepe wat die Meksikaanse bevolking vorm, het José Vasconcelos in sy publikasie La Raza Cósmica ("Die Kosmiese Wedren", 1925) Meksiko as smeltkroes van alle etniese groepe gedefinieer (en dus die definisie van die mestizo uitgebrei), nie net biologies maar sowel kultureel.[76]
LiteratuurWysig
Die Meksikaanse literatuur is die Spaanstalige literatuur van Meksiko en behoort tot die Spaans-Amerikaanse literatuur. Dit is een van die mees omvattende, bekende en nie net sedert die toekenning van die Nobelprys aan Octavio Paz in 1990 internasionaal mees bekende Latyns-Amerikaanse literature. Teen die agtergrond van Meksiko se uiterste sosiale diversiteit is dit gekenmerk deur talle filosofiese en kulturele strydpunte, ’n moeilike soek na identiteit en van die koloniale tydperk tot die huidige dag herhalende eise vir geregtigheid en vergoeding.[77]
Die literatuur in Meksiko het sy oorsprong in die literatuur van die inheemse nedersettings van Meso-Amerika. Die mees bekende Voor-Spaanse digter is Nezahualcoyotl. Die moderne Meksikaanse literatuur is beïnvloed deur die konsepte van die Spaanse koloniasie van Meso-Amerika. Uitstaande koloniale skrywers en digters sluit in Juan Ruiz de Alarcón en Juana Ines de la Cruz.
Ander belangrike skrywers sluit in Alfonso Reyes, José Joaquín Fernández de Lizardi, Ignacio Manuel Altamirano, Carlos Fuentes, Octavio Paz (Nobelpryswenner), Renato Leduc, Carlos Monsiváis, Elena Poniatowska, Mariano Azuela ("Los de abajo") en Juan Rulfo ("Pedro Páramo"). Bruno Traven het Canasta de cuentos mexicanos ("Mandjie van Meksikaanse Stories") en El tesoro de la Sierra Madre ("Die skat van die Sierra Madre") geskryf.
KunsWysig
Die kuns van Meksiko word gekenmerk deur voor-Colombiaanse tradisies en die invloed van die Spaanse veroweraars. Hoewel die Spanjaarde gewelddadig met die hoë verteenwoordigers van die Indiese mag gebreek het, het ’n sterk verwysing na die voor-koloniale kuns behoue gebly. Daarbenewens het in Meksikostad onder die regering van die visekoning gemaskerde parades plaasgevind, wat die herinnering aan die Asteekse dinastie sou handhaaf.[78] Die tradisionele kunsvorme is sodoende met nuwe ontwerpe verbind. Byvoorbeeld het veerbeelde met Maria-voorstellings ontstaan, wat na die Christelike geloof verwys het wat deur die Spanjaarde ingevoer is.[79] Die hele veerkuns, wat alvorens net tot die adellikes beperk was, het ’n Christelike herinterpretasie beleef en is byvoorbeeld gebruik vir Biskopkappies en altaardoeke, waarby die tradisionele Asteekse kleurbetekenis bewaar gebly het. Tot in die 19de eeu was Pátzcuaro ’n sentrum van die veerverwerking met beduidende kunshandwerklike fasiliteite. Nog ’n gebied van die beeldvorming met tradisionele grondslae was kaarte en genealogiese voorstellings. Daarby is elemente van Europese kartografie saam met Meksikaanse glyfe gebruik.[80]
Tydens die 19de eeu het Europese kunstenaars na Meksiko gereis en die land in sy diversiteit tentoongestel. Die belangrikste hiervan was waarskynlik Johann Moritz Rugendas, wie landskappe, genre-tonele en studies van die natuur en die bevolking gemaak het.[81] Die Meksikaanse kuns het ná die Meksikaanse Rewolusie ’n bloeitydperk beleef. Kunstenaars soos David Alfaro Siqueiros, José Clemente Orozco en Juan O'Gorman was deur hul werk betrokke by die Meksikaanse Rewolusie en sosiale kwessies, sowel as die Meksikaanse geskiedenis tot by die voor-Colombiaanse tydperk. Die bekendste Meksikaanse kunstenaars is Diego Rivera en Frida Kahlo. Diego Rivera het saam met andere die Muralisme gestig, ’n kunsvorm van monumentale openbare muurskilderye, wat in Meksiko wye inslag gevind het en vandag nog gesien kan word in baie openbare geboue in Latyns-Amerika en in die Verenigde State. Beduidende muurskilderye van Riviera kan gevind word in die Palacio Nacional en vertoon gebeurtenisse in die Meksikaanse geskiedenis. Die huidige kuns in Meksiko beeld hoofsaaklik sosiale kwessies soos geweld en misdaad uit, en voorbeelde hiervan is werke deur Teresa Margolles, Daniel Guzmán en Eduardo Abaroa.
MusiekWysig
Populêre musiek in Meksiko bestaan uit ’n wye verskeidenheid van musikale style en genres. Dit het sy oorsprong in die voor-Colombiaanse en Europese, veral Spaanse, kultuur. Die belangrikste style is die Meksikaanse Son en die Corrido, wat beide reeds in die 18de eeu ontstaan het. Elemente van die Corrido kan ook in die Narcocorrido gevind word, wat sedert die begin van die 21ste eeu die tipiese Meksikaanse volksmusiek verpersoonlik. Die Ranchera het tydens die Meksikaanse Rewolusie in die vroeë 20ste eeu ontstaan en vind sy manifestasie as Norteña in die noorde van Meksiko. In die 1920's is die oorspronklik Kubaanse dansstyle Bolero en Danzon verder ontwikkel tot onafhanklike vorme. Agustin Lara, ’n skepper van die Meksikaanse bolero, het ook die klankbaan vir die eerste Meksikaanse klankfilm "Santa" (1932) gekomponeer. Wêreldbekende volksliedjies sluit in: Bésame mucho (Bolero), Cielito lindo (Ranchera), El Rey (Ranchera), Granada (Bolero), La Bamba (Volkslied), La Cucaracha (Corrido), Las mañanitas (Volkslied), México Lindo y Querido (Ranchera), Solamente una vez (Bolero) en Somos Novios (Bolero).
’n Musiekgroep wat die verskillende style van tradisionele musiek speel, word Mariachi genoem. Die Mariachi-musiek is in 2011 deur Unesco in die verteenwoordigende lys van die mondelinge en ontasbare erfenis van die mensdom opgeneem.
Die vader van die Meksikaanse rockmusiek (rock nacional) is Carlos Santana, wie die Latynse rock in die 1960's geskep het. Ander bekende popmusikante sluit in: Maná, Luis Miguel, Alejandro Fernandez, Thalia, Marco Antonio Solis, Pepe Aguilar, Paulina Rubio, Angelica Maria, Alejandra Guzmán, Gloria Trevi en Cristian Castro.
In klassieke musiek is die eerste Meksikaanse opera, La Partenope, gekomponeer deur Manuel de Sumaya, in 1711 vir die eerste keer opgevoer. In die 19de eeu was die wals gewild en Meksikaanse komponiste (Ernesto Elorduy, Juventino Vázquez, Felipe Villanueva) het ’n onafhanklike Meksikaanse vorm geskep. Die Meksikaanse simfonieorkes Orquesta Sinfónica Mexicana is in 1928 deur Carlos Chávez gestig. Een van die internasionaal-bekendste tenore van die huidige tydperk is Rolando Villazón.
KookkunsWysig
Die Meksikaanse kookkuns word gekenmerk deur ’n sintese van die Asteekse en Spaans-koloniale, en in die suide ook deur die Majatradisies. Plaaslik is daar groot verskille tussen die kus en die sentrale hoogland, die brandrissie-liewende suide en die beesvleis-georiënteerde noorde.
Die belangrikste maaltyd van die dag is middagete, dienooreenkomstig is die middagete-pouse lank binne ’n gewone werksdag. Die aandete is dan slegs ’n klein happie soos vrugte, tacos of iets soortgelyks. In ’n warm, tropiese land met ’n welige plantegroei speel vars vrugte en sekere groente ’n dominante rol.
Tipies vir Meksiko, hoort tortillas by elke maaltyd. Gewoonlik is rissies of rissiesouse ook op die tafel, waarvan die skerpheid baie kan verskil. Die skerpste rissie is die Chili Habanero, ’n meestal groen, ongeveer drie duim groot verteenwoordiger van die genus. Baie ligter is die Chili Jalapeño, wat in tradisionele restaurante by die maaltyd gevoeg word.
Nog ’n gewilde gereg in Meksiko is die sogenaamde churros. Dit is lang, diepgebraaide deegstukkies wat tradisioneel bedien word met suiker of sjokolade.
Drinkwater word gewoonlik in bottels of blikkies verkoop omdat kraanwater dikwels nie drinkbaar is nie. Horchata word graag gedrink en is deur die Spanjaarde ingevoer. Dit is ’n soet rys/kaneel-drank wat verkoel bedien word. Die gewone alkoholiese drankies is bier, tequila, mezcal en pulque.
Meksikaanse kos geniet sedert die afgelope dekades ’n toenemende gewildheid en sommige geregte is, soortgelyk aan die Italiaanse kookkuns, internasionaal bekend.
SportWysig
Meksiko se nasionale sport is Charrería[82] en is veral in die noorde van dié land gewild. Dié sport is gebaseer op die aktiwiteite van die Charro en bestaan uit verskeie puntwedstryde, soortgelyk aan Rodeo. Nog ’n tradisionele sportsoort, wat deur die Spanjaarde in Meksiko ingevoer is, is die stiergeveg. Ander gewilde sportsoorte in Meksiko sluit in sokker, boks, bofbal en basketbal. Die Meksikaanse stoeiskou, wat bekend staan as Lucha Libre, is ook uniek.
Sokker is die gewildste sport in Meksiko en is op klubvlak in ’n nasionale ligastelsel georganiseer. Die topsokkerliga is die Primera División, wat in 1943 gestig is. Tans ding 18 spanne mee, die kampioen word in ’n uitspeelwedstrydstelsel van agt spanne bepaal. Die suksesvolste spanne is Club América uit Meksikostad met 13 ligatitles, gevolg deur Club Deportivo Guadalajara uit Guadalajara met twaalf titels en Deportivo Toluca F.C. met tien titels.[83] Meksiko het as gasheer vir die FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1970 en die FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1986 opgetree, en albei eindstryde het in die Estadio Azteca, tans die derde grootste sokkerstadion ter wêreld, plaasgevind.[84] Die Meksikaanse nasionale sokkerspan het aan 16 uit die 21 moontlike Wêreldbekertoernooie deelgeneem, en is saam met Argentinië en Brasilië, een van die beste nasionale spanne in die Amerikas. Meksiko het die CONCACAF se goue beker reeds agt keer gewen. Die Suid-Amerikaanse CONMEBOL het Meksiko vir tien Copa Américas uitgenooi en hulle het twee keer as naaswenner geëindig (in 1993 in 2001). Internasionaalbekende sokkerspelers sluit in Hugo Sanchez, Rafael Marquez, Ricardo Osorio en Pavel Pardo. In 2018 is Meksiko deur FIFA saam met Kanada en die Verenigde State as gashere vir die FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2026 aangewys; dit sal die vierde toernooi in Noord-Amerika wees en die derde vir Meksiko.[85] Vir die eerste keer mag 48 spanne aan ’n Sokker-Wêreldbekertoernooi deelneem en altesaam 80 wedstryde beslis.[86]
Bofbal in Meksiko het in die 1940's ontstaan. Die topbofballiga is die Liga Mexicana de Béisbol, wat in 1925 gestig is en die hoogste klassifikasie vir die Major League Baseball het, en word beskou as een van die beste ligas ter wêreld. Tans neem 16 spanne daaraan deel, die kampioenspan is Sultanes de Monterrey uit Monterrey. Sowat 100 spelers het daarin geslaag om in die Amerikaanse-Kanadese Major League Baseball te speel, waaronder Fernando Valenzuela, Vinny Castilla en Aurelio Rodríguez. Die nasionale span het twee silwermedaljes by die bofbalwêreldbeker en vier bronsmedaljes by die Pan-Amerikaanse Spele gewen.
Die topbasketballiga in Meksiko is die Liga Nacional de Baloncesto Profesional, wat in 2000 gestig is en tans uit 24 spanne bestaan. Boks is nog ’n gewilde en suksesvolle sport en Meksikaanse boksers het reeds wêreldkampioenskappe en Olimpiese medaljes gewen. Daar bestaan tradisioneel ’n besonderse wedywering met boksers uit Puerto Rico.[87]
Vanaf 1962 tot 1970 en vanaf 1986 tot 1992 het die Formule Een Meksikaanse Grand Prix in Meksikostad plaasgevind; sedert 2015 word die Grand Prix weer op die Autódromo Hermanos Rodríguez beslis.[88] As gevolg van sy sukses is die gholfspeler Lorena Ochoa, wat sedert 2007 die LPGA Tour lei, baie gewild.[89]
Meksiko het die Olimpiese Somerspele 1968 in Meksikostad aangebied, sover die enigste Latyns-Amerikaanse gasheerland, en die Olimpiese Somerspele is eers weer in 2016 in Rio de Janeiro gehou.[90] 112 Lande het in Meksikostad deelgeneem met ’n totaal van 5 516 atlete en 172 kompetisies in 20 sportsoorte. Die wêreldrekord in die verspring deur Bob Beamon en die Fosbury-flop in die hoogspring was uitstaande tydens hierdie spele. Meksikaanse atlete het tot op hede 69 medaljes by Olimpiese Spele gewen, waarmee Meksiko die 43ste plek in die alle-tye lys van medaljes beklee. Die medaljes is in ’n verskeidenheid van sportsoorte soos ruitersport, sierduik, swem, boks, polo en skerm gewen.
Bekende MeksikaneWysig
VerwysingsWysig
- ( ) "Politieke Grondwet van die Verenigde Meksikaanse State, titel 2, artikel 40" (PDF). MX Q: SCJN. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 11 Mei 2011. Besoek op 14 Augustus 2010.
- ( Rafaela Castro (2000). ) Chicano Folklore: A Guide to the Folktales, Traditions, Rituals and Religious Practices of Mexican Americans. Oxford University Press. p. 83. ISBN 978-0-19-514639-4. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "Mexico". CIA World Factbook. Central Intelligence Agency. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "México en cifras". INEGI. Besoek op 21 Julie 2016.
- ( ) "Mexico". Internasionale Monetêre Fonds. Besoek op 1 Desember 2016.
- ( ) "2018 Human Development Report" (PDF). United Nations Development Programme. 2018. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "Gini Index". Wêreldbank. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "Catálogo de las lenguas indígenas nacionales: Variantes lingüísticas de México con sus autodenominaciones y referencias geoestadísticas". Inali.gob.mx. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "Acerca de México". Washington, D.C.: Embajada de Mexico en Estados Unidos (Meksikaanse Ambassade in die Verenigde State), Ministerio de Relaciones Exteriores (Ministerie van Buitelandse Betrekkinge). Besoek op 21 Julie 2016.
- ( ) "Constitución Política de los Estados Unidos Mexicanos (Politiese Grondwet van die Verenigde Meksikaanse State)" (PDF). MX: Regering van Meksiko. 27 April 2010. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "Principales resultados de la Encuesta Intercensal 2015 Estados Unidos Mexicanos" (PDF). INEGI. pp. 1, 77. Besoek op 8 Januarie 2016.
- ( William Bright (2004). ) Native American Placenames of the United States. University of Oklahoma Press. p. 281. ISBN 978-0-8061-3598-4. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "Constitución federal de los Estados Unidos mexicanos (1824)". Besoek op 21 Julie 2016.
- ( ) "Leyes Constitucionales de 1836". Cervantes Virtual. Besoek op 21 Julie 2016.
- ( ) "Constitución Federal de los Estados Unidos Mexicanos (1857)" (PDF). Besoek op 8 Januarie 2016.
- ( ) "Constitución Política de los Estados Unidos Mexicanos (1917)" (PDF). Besoek op 8 Januarie 2016.
- ( ) "Member States of the United Nations". Verenigde Nasies. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "List of Members". Internasionale Monetêre Fonds. 13 Junie 2012. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "Member Countries". Wêreldbank. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "Multilateral Treaties – Mexico". Organisasie van Amerikaanse Lande. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "Member Economies". APEC. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "Towards a history of events in Chiapas". Besoek op 21 Julie 2016.
- ( ) "Members and Observers". Wêreldhandelsorganisasie. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( Grillo, Ioan (11 Desember 2006). ) "Mexico cracks down on violence". Seattle Post-Intelligencer. Associated Press. Besoek op 21 Julie 2016.
- ( ) "Quinto año de gobierno: 60 mil 420 ejecuciones". Semanario Zeta. 12 Desember 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Desember 2012. Besoek op 8 Januarie 2016.
- ( ) "American citizen in Mexican custody on arms-trafficking". CNN. 6 September 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Julie 2012. Besoek op 6 September 2011.
- ( ) "Study: U.S. lacks strategy to fight arms smuggling into Mexico". CNN. 6 Maart 2012. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Maart 2012. Besoek op 7 November 2010.
- ( ) "World Cup 2026: Canada, US & Mexico joint bid wins right to host tournament". BBC. 13 Junie 2018. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "Instituto Nacional de Estadística Geografia e Informática" (PDF). Besoek op 8 Januarie 2016.
- ( Knox, Paul L.; Marston, Sallie A. (2001). Humangeographie. Berlin: Spektrum Akademischer Verlag. p. 127. ) ISBN 3-8274-1109-2. Aanhaling gebruik verouderde parameter
|coauthors=
(help) - ( ) "Población total de los municipios a mitad de año, 2005–2030". Besoek op 8 Januarie 2016.
- ( Stüwe, Klaus; Stefan Rinke (2008). Die politischen Systeme in Nord- und Lateinamerika. Eine Einführung. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften. p. 392. ) ISBN 978-3-531-14252-4. Aanhaling gebruik verouderde parameter
|coauthors=
(help) - ( Stüwe, Klaus; Stefan Rinke (2008). Die politischen Systeme in Nord- und Lateinamerika. Eine Einführung. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften. p. 394. ) ISBN 978-3-531-14252-4. Aanhaling gebruik verouderde parameter
|coauthors=
(help) - ( Stüwe, Klaus; Stefan Rinke (2008). Die politischen Systeme in Nord- und Lateinamerika. Eine Einführung. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften. p. 395. ) ISBN 978-3-531-14252-4. Aanhaling gebruik verouderde parameter
|coauthors=
(help) - ( Stüwe, Klaus; Stefan Rinke (2008). Die politischen Systeme in Nord- und Lateinamerika. Eine Einführung. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften. p. 396. ) ISBN 978-3-531-14252-4. Aanhaling gebruik verouderde parameter
|coauthors=
(help) - ( Politieke Grondwet van die Verenigde State van Meksiko (5 Februarie 1917). ) "Artikel 89, Seksie 10" (PDF). Kamer van Afgevaardigdes. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 25 Augustus 2007. Besoek op 28 Maart 2009.
- ( Interne Reëls van die Ministerie van Buitelandse Sake (10 Augustus 2001). ) "Artikel 2, Seksie". Ministerie van Buitelandse Sake. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Junie 2008. Besoek op 28 Maart 2009.
- ( Stüwe, Klaus; Stefan Rinke (2008). Die politischen Systeme in Nord- und Lateinamerika. Eine Einführung. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften. p. 410. ) ISBN 978-3-531-14252-4. Aanhaling gebruik verouderde parameter
|coauthors=
(help) - ( Palacios Treviño, Jorge. ) "La Doctrina Estrada y el Principio de la No-Intervención" (PDF). Besoek op 4 April 2009.
- ( Organisasie van Ibero-Amerikaanse Lande. ) "Members". Organisasie van Ibero-Amerikaanse Lande. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( OPANAL. ) "Estados Miembros del OPANAL". OPANAL official website. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( Ministerie van Buitelandse Sake (7 Maart 2007). ) "El Presidente Felipe Calderón Hinojosa en la Ceremonia de Entrega de la Secretaría Pro Témpore del Grupo de Río". Gobierno Federal. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Augustus 2009. Besoek op 6 April 2009.
- ( Verenigde Nasies (2008). ) "Regular Budget Payments". Global Policy. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "Chile signs up as first OECD member in South America". OESO. 11 Januarie 2010. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "Japan's Regional Diplomacy, Latin America and the Caribbean" (PDF). Ministry of Foreign Affairs of Japan. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "Latin America: Region is losing ground to competitors". Oxford Analytica. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 April 2007. Besoek op 4 April 2009.
- ( Maggie Farley (22 Julie 2005). ) "Mexico, Canada Introduce Third Plan to Expand Security Council". Los Angeles Times. Besoek op 21 Julie 2016.
- ( ) "Bilateral Trade". Embassy of the U.S. in Mexico. 2006. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Augustus 2009. Besoek op 28 Maart 2009.
- ( Kim Richard Nossal (29 Junie – 2 Julie 1999). ) "Lonely Superpower or Unapologetic Hyperpower? Analyzing American Power in the Post-Cold War Era". Queen's University. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( Renata Keller (2009). ) "Capitalizing on Castro: Mexico's Foreign Relations with Cuba, 1959–1969" (PDF). Latin American Network Information Center. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 13 Mei 2011. Besoek op 28 Maart 2009.
- ( Salaverry, Jorge (11 Maart 1988). ) "Evolution of Mexican Foreign Policy". The Heritage Foundation. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "El Salvador in the 1980s". Historical Text Archive. Besoek op 28 Maart 2009.
- ( Dirección General de Coordinación Política (2 Desember 2008). ) "Se hará política exterior de Estado: Patricia Espinosa" (in Spanish). Senate of the Republic. Besoek op 29 Maart 2009. [dooie skakel]
- ( ) "Indicadores de ocupación y empleo". INEGI. 19 Januarie 2012. Besoek op 8 Januarie 2016.
- ( ) "Country and Lending Groups". Wêreldbank. Besoek op 1 Desember 2018.
Uppermiddle Income defined as a per capita income between $3,976 – $12,275
- ( ) "G8: Despite Differences, Mexico Comfortable as Emerging Power". ipsnews.net. 5 Junie 2007. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "Mexico 2050: The World´s Fifth Largest Economy". The Catalist. 17 Maart 2010. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "World in 2050" (PDF). PricewaterhouseCoopers. Januarie 2013. Besoek op 8 Januarie 2016.
- ( ) "UNWTO Archive | World Tourism Organization UNWTO" (PDF). Unwto.org. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( SECTUR (2006). ) "Turismo de internación 2001–2005, Visitantes internacionales hacia México". Secretaría de Turismo (SECTUR). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Junie 2008. Besoek op 8 Januarie 2016. bl. 5
- ( ) "World Heritage Sites in Mexico". Worldheritagesite.org. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "Properties inscribed on the World Heritage List (34)". Whc.unesco.org. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "Mexico's World Heritage Sites Photographic Exhibition at UN Headquarters". Whc.unesco.org. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "Toerisme" (PDF). Wêreldtoerismeorganisasie. Junie 2011. Besoek op 8 Januarie 2016.
- ( ) "Censo de Población y Vivienda 2010". Inegi.org.mx. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "Comisión Nacional para el Desarrollo de los Pueblos Indígenas. México". Cdi.gob.mx. Besoek op 8 Januarie 2016.
- ( INALI [Instituto Nacional de Lenguas Indígenas] (14 Januarie 2008). “ ) Catálogo de las lenguas indígenas nacionales: Variantes lingüísticas de México con sus autodenominaciones y referencias geoestadísticas” (PDF). Diario Oficial de la Federación 652 (9): 22–78 (eerste afdeling), 1–96 (tweede afdeling), 1–112 (derde afdeling). Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "Spanish Language History". Today Translations. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 April 2005. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "Título Primero, Capítulo I, De las garantías individuales" (PDF). Constitución Política de los Estados Unidos Mexicanos. Kongres van die Unie van die Verenigde Meksikaanse State. 19 Junie 2007. Besoek op 21 Julie 2016.
- ( INEGI [Instituto Nacional de Estadísticas, Geografia e Informática] (2005). ) Perfil sociodemográfica de la populación hablante de náhuatl (PDF). XII Censo General de Población y Vivienda 2000 (Publicación única uitg.). Aguascalientes, Mex.: INEGI. ISBN 970-13-4491-X. Besoek op 8 Januarie 2016. Onbekende parameter
|authorformat=
geïgnoreer (help) - ( ) "Catalogo de las lenguas indígenas nacionales: Variantes lingüísticas de México con sus autodenominaciones y referencias geoestadísticas". Instituto Nacional de Lenguas Indígenas. 16 November 2007. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 November 2007. Besoek op 8 Januarie 2016.
- ( ) "Censo de Población y Vivienda 2010 – Cuestionario básico". INEGI. Besoek op 21 Julie 2016.
- ( ) "The Largest Catholic Communities". Adherents.com. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "Church attendance". Study of worldwide rates of religiosity. University of Michigan. 1997. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 September 2006. Besoek op 3 Januarie 2007.
- ( ) "Our Lady of Guadalupe". Catholic Online. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( Vasconcelos, José (1997). La Raza Cósmica ("Die Kosmiese Wedren"). Didier T. Jaén (vertaler). The Johns Hopkins University Press. p. 160. ) ISBN 0-8018-5655-8.
- ( Kruip, Gerhard (1996). Kirche und Gesellschaft im Prozeß ethisch historischer Selbstverständigung. Die mexikanische Kontroverse um die ‚Entdeckung Amerikas’. Schriften des Instituts für Christliche Sozialwissenschaften der Westfälischen Wilhelms Universität Münster 34. Münster: Lit Verlag. p. 325. )
- ( Koloniale Kunst aus Lateinamerika – Prozesse gegenseitiger Aneignung. Berlin: Staatliche Mussen zu Berlin Ethnologisches Museum. p. 15. ) ISBN 3-88609-510-X.
- ( Koloniale Kunst aus Lateinamerika – Prozesse gegenseitiger Aneignung. Berlin: Staatliche Mussen zu Berlin Ethnologisches Museum. p. 46. ) ISBN 3-88609-510-X.
- ( Koloniale Kunst aus Lateinamerika – Prozesse gegenseitiger Aneignung. Berlin: Staatliche Mussen zu Berlin Ethnologisches Museum. pp. 47–49. ) ISBN 3-88609-510-X.
- ( Koloniale Kunst aus Lateinamerika – Prozesse gegenseitiger Aneignung. Berlin: Staatliche Mussen zu Berlin Ethnologisches Museum. p. 54. ) ISBN 3-88609-510-X.
- ( ) "La Charrería "Nuestro Deporte Nacional"". Mexican Department of Tourism. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 February 2009. Besoek op 14 July 2008.
El año de 1933 fue muy importante, ya que el general Abelardo L. Rodríguez, emite un decreto presidencial, dando a la Charrería el título de único Deporte Nacional.
- ( ) "Mexico – List of Champions". Rec.Sports.Soccer Statistics Foundation. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "About CONCACAF". The Confederation of North, Central American and Caribbean Association Football (CONCACAF). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Oktober 2007. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "World Cup 2026: United States, Canada and Mexico Win FIFA Vote". The New York Times. 13 Junie 2018. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "U.S., Mexico and Canada officially launch bid to co-host 2026 World Cup". ESPN. 10 April 2017. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( Kevin Baxter (15 Julie 2008). ) "This rivalry packs real punch – When boxers from Mexico and Puerto Rico face each other, winning for their homeland is key". LA Times. Besoek op 21 Julie 2016.
- ( ) "Five-year Mexican Grand Prix deal signed – report". 22 Julie 2014. Besoek op 1 Desember 2018.
- ( ) "LPGA Rolex Women's World Golf Rankings" (PDF). 1 Oktober 2007. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 25 Oktober 2007. Besoek op 7 Oktober 2007.
- ( ) "2016 Binational Olympics". San Diego Metropolitan. Desember 2003. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 September 2007. Besoek op 7 Oktober 2007.
BronneWysig
- ( Krauze, Enrique (1998). Mexico: Biography of Power: A history of Modern Mexico 1810–1996. New York: Harper Perennial. p. 896. ) ISBN 0-06-092917-0.
- ( Meyer, Michael C.; Beezley, William H. (2000). The Oxford History of Mexico. Oxford University Press. p. 736. ) ISBN 0-19-511228-8.
- ( Parkes, Henry Bamford (1972). A History of Mexico (3de uitg.). Boston: Houghton Mifflin. ) ISBN 0-395-08410-5.
- ( Prescott, William H. (2009). History of the Conquest of Mexico. London/ New York: Continuum. ) ISBN 978-1-4411-4699-1.
Eksterne skakelsWysig
Wikimedia Commons bevat media in verband met Meksiko. |
|
<urn:uuid:8698765b-5492-4f7a-941e-ff3146c8ced2>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.m.wikipedia.org/wiki/Mexico
|
2019-07-17T13:31:05Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525187.9/warc/CC-MAIN-20190717121559-20190717143559-00440.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999521
| false
|
NG gemeente Wynberg
Die NG gemeente Wynberg is die 20ste oudste NG gemeente in die destydse Kaapprovinsie en die derde oudste in die Kaapstadse metropolitaanse gebied, naas NG gemeente Kaapstad (1665) en NG gemeente Durbanville (1826). Dr. Abraham van der Merwe, indertydse moderator van die Kaapse Kerk, het Wynberg in 1954 met die gemeente se 125ste verjaardag as "die oudste voorstedelike gemeente in die Kaapse Kerk" beskryf; dus ook in die hele NG Kerk.
Die gemeente is op 20 September 1829 gestig toe die eerste godsdiensoefening onder die leiding van die konsulent, dr. Abraham Faure, gehou is op die plaas De Onder Schuur, later die ampswoning Westbrooke (sedert 1995 amptelik Genadendal), destyds die eiendom van mnr. Egbert Andries Buyskes. Dié geskiedkundige woning is tans binne die grense van die NG gemeente Rondebosch geleë. Die eerste hoofregter van die Kaapkolonie, sir John Truter, word as die vader en stigter van die gemeente beskou. Die eerste kerkgebou is op 30 September 1832 ingewy en 10 jaar later deur die aanbou van twee vleuels vergroot. Die vergrote kerkgebou is in 1897 gesloop om plek te maak vir die teenswoordige kerkgebou, wat op 17 Maart 1899 ingewy is.
Die eerste leraar was ds. (later dr.) Philip Eduard Faure, 'n broer van die konsulent, wat op 7 Desember 1834 bevestig is. Hy het die gemeente gedien tot en met sy dood op 7 Desember 1882. Ná dr. Faure se dood is Engelse dienste ingevoer, maar weer in 1912 afgeskaf. Lidmate van die gemeente het meegehelp aan die stigting van minstens twee Afrikaansmediumskole binne die gemeentegrense, die Laerskool Simon van der Stel en die Hoërskool Voortrekker, Kenilworth. Weens die veranderende demografie van die suidelike voorstede, het Simon van der Stel, wat Afrikaans gebly het, se leerdertal in 2006 tot onder 200 gedaal en in 2016 op 182 (gr. 1 – 7) gestaan, dieselfde as in 2010, terwyl Voortrekker parallelmedium geword het ten einde sy getalle te behou en Afrikaans mettertyd uitgefaseer is.
Inhoud
StigtingWysig
Wanneer van die stigting van die NG gemeente Wynberg gepraat word, moet die naam van sir J.A. Truter in dieselfde asem genoem word. Hy was die eerste persoon wat in die Kaapkolonie die titel "hoofregter" gedra het. Hierdie amp het hy van 1812 tot 1828 beklee. In 1824 het hy as kommissaris-politiek die eerste Sinode van die Kaapse Kerk bygewoon. Ná sy aftrede as hoofregter het hy op die "Kampgrond" (vandag nog die perseel van die militêre basis in Wynberg, hoewel met die jare verklein) gaan woon; en van daardie oomblik af is sy naam ingeweef in die geskiedenis van die gemeente Wynberg sodat hy die eretitel "Stigter van die Gemeente" gekry het.
Vir die lidmate van die NG gemeente Kaapstad wat tussen Simonstad en Soutrivier, en Houtbaai en Kuilsrivier gewoon het, was dit moeilik om die dienste in die Groote Kerk by te woon. Op versoek van sommige lidmate skryf sir John op 4 Julie 1829 aan die kerkraad om raad te vra hoe om af te stig en of die sanksie van die goewerment vir so 'n afstigting nodig was. Op 7 Julie 1829 is 'n vergadering van lidmate gehou aan die huis van Alexander van Breda (1755–1842) te Boshof, ’n plaas in die omgewing van die huidige voorstad Rondebosch. Op hierdie vergadering is eenparig besluit om met toestemming en onder leiding van hul eerw. leraars in Kaapstad ’n afsonderlike gemeente te stig. 'n Tweede brief is aan die kerkraad geskryf. Die raad het gunstig geantwoord op die briewe en daarop gewys dat die sanksie van die goewerneur vir 'n afstigting verkry moes word.
Vir hierdie doel is sir John se medewerking gevra. Hierop het van die betrokke lidmate 'n "memorie" gerig aan die goewerneur, sir G.A. Cole, om toestemming te vra om 'n gemeente te stig en 'n gebou op te rig. Dit het hy gegee op 25 Julie 1829. Daarna het die lidmate weer 'n vergadering gehou en die name genoem van persone wat hulle as ouderlinge en diakens voorstel. Sir John is versoek om die name voor die kerkraad van Kaapstad te lê en te verseker dat die goewerment daaraan goedkeuring verleen. Op 3 Augustus 1829 het sir John met die Kaapse kerkraad in verbinding getree. Op 5 September 1829 het die koloniale sekretaris die kerkraad verwittig van die goedkeuring van die goewerneur, en op 7 September verwittig die kerkraad die gemeentelede van die benoeming van Alexander van Breda sr. (1755–1842), van die plaas Boshof, en Ryk Arnoldus Mauritius Cloete, van die plaas Plumstead as ouderlinge. As diakens is benoem: Dirk Gysbert E(c)ksteen, waarskynlik van die plaas Bergvliet, Cornelis Mosterd(/t) (1787–1862), van die plaas Valkenburg, sy swaer W.A. van Schoor (1782–1845) van Malta, en Jacob Pieter Cloete, van die plaas Constantia. Van Breda, Mostert en Van Schoor se plase was binne dié deel van die gemeente wat in 1891 as die NG gemeente Rondebosch sou afstig. Die konsulent was dr. Abraham Faure van die moedergemeente.
Op 20 September 1829 is die nuwe gemeente amptelik tydens 'n diens met 'n leerrede na aanleiding van 2 Kor. 4:5 aan die huis van Egbert Andreas Buyskes, van De Onder Schuur onder amptelike toesig van sir John "geconstitueerd en ingezegend" deur dr. Abraham Faure. De Onder Schuur is in 1831 tot Westbrooke herdoop nadat Buyskes bankrot gespeel het en dit moes verkoop. In later jare was dit die somerwoning van sommige Kaapse goewerneurs, later die ampswoning van die goewerneurs-generaal en eindelik staatspresidente. In 1995 het pres. Nelson Mandela, wat in die herehuis gewoon het, die naam verander na Genadendal. Dis geleë op die Groote Schuur-landgoed, ook binne die gemeente Rondebosch se grense. Ná die amptelike stigting is die kerkraadslede bevestig. Net daarna is die eerste kerkvergadering gehou met die konsulent as voorsitter. Die nuwe kerkraadslede was teenwoordig en op hulle versoek, ook sir John. In November 1832 het die kerkraad van Wynberg 'n skrywe ontvang van die ringskriba, ds. G.W.A. van der Lingen, leraar van die Paarl, met 'n beskrywing van die grense van die gemeente.
Wynberg is as die 20ste NG gemeente in Suid-Afrika gestig nadat 165 jaar sedert die stigting van die eerste gemeente, Kaapstad, verloop het. Tot met die stigting van die 40ste, Humansdorp in 1849, sou presies 20 jaar verloop en tot met die stigting van die 60ste, Montagu in 1854, net vyf jaar. Die 100ste gemeente is in die loop van 1870 gestig.
Eerste kerkWysig
Op die eerste vergadering van belangstellende lidmate, op 7 Julie 1829, was daar sprake dat 'n kerkgebou opgerig sou word tussen die plase van V.A. Schönnberg en J. Letterstedt, en dat albei van die here vir dié doel 'n stuk grond sou afstaan. Op latere vergaderings is die vraag geopper of die kerkgebou aan "die Driekoppen" of aan "die Wynbergen" opgerig moes word. (Driekoppen, die huidige Mowbray, is so genoem omdat op ’n keer drie tereggesteldes se kop daar in die openbaar vertoon is, soos destyds die gebruik was.) Met die afstigting is die saak vereers agterweë gelaat.
Ná die stigting is 'n vergadering van die lidmate belê om die saak te bespreek. Op voorstel van sir John het die vergadering eenparig besluit om die saak aan die Sinode, wat op 3 November 1829 sou vergader, voor te lê. H.C.D. Maynier en H. Cloete sou die standpunt stel van die lidmate wat begeer het dat die gebou by Wynberg opgerig moes word en O.J. Truter en E.A. Buyskes sou die standpunt stel van die lidmate wat verkies het dat die gebou opgerig moes word tussen die plase van Schönnberg en Letterstedt. 'n Kommissie van die Sinode wat die saak ondersoek het, het eenparig aanbeveel dat die gebou op Wynberg opgerig moes word. So is besluit.
Geruime tyd het verloop met korrespondensie tussen die kerkraad en die goewerneur om die grond geregistreer te kry as eiendom van die gemeente. Hierdie saak is eers op 9 April 1831 afgehandel. Die grond op ’n hoogte in Wynberg, waarop ook die teenswoordige kerk staan en wat afgesny is van die kampgrond, is aan die gemeente toegeken op voorwaarde dat die grond verbeurd verklaar sou word as die gemeente nie binne nege maande begin bou en die kerk nie binne 18 maande voltooi word nie, vanaf datum 3 Maart 1831. In die tussentyd is die erediens van tyd tot tyd waargeneem deur die konsulent en ander leraars, in die voorhuise van die plaaswonings op De Onder Schuur, Boshof, Valkenburg, en op die plaas van J.M. Horak. Later is die dienste gehou in 'n skoolgebou wat aan die goewerment behoort het, en waarvan die Anglikaanse Kerk ook gebruik gemaak het vir kerklike doeleindes. Ook aan dié kerk is later (1836) 'n gedeelte van die kampgrond vir hul kerkgebou toegeken.
Nadat die "erfgrondbrief" ontvang is, het die kerkraad nie gras onder hul voete laat groei nie en is 'n begin gemaak met die bou van die kerk. 'n Boukommissie is benoem, wat bestaan het uit T.F. Dreyer, H. Cloete en J.J. Cruywagen. Die eerste bydrae vir die kerkgebou het gekom van siviele kommissaris William MacDonald Mackay, later magistraat van Wynberg; die bedrag was £11 19s. 10d. Hierdie geld was 'n deel van 'n geldsom wat aan hom toegestaan is in 'n hofgeding teen dr. John Philip, die destyds bekende sendeling na wie Philippolis genoem is. Die geding was na aanleiding van dr. Philip se boek Researches in South waarin hy, volgens eerw. Andries Dreyer, "die Afrikaanse Boerevolk skandelik belaster en ook die goeie eer en karakter van gemelde Mackay … aangerand het". Dié regsgeding het groot opspraak aan die Kaap verwek. Die hoofregter, sir John Wylde, het uitspraak gelewer op 16 Julie 1830 toe hy aan Mackay skadevergoeding van £900 toestaan. Sir John is bygestaan deur regters William Westbrooke Burton en William Menzies.
Hoeksteenlegging, eerste kerkWysig
Op 24 Augustus 1831 is, ná 'n leerrede deur die konsulent, dr. A. Faure, die hoeksteen van "eener Hollandsche Gereformeerde Kerk" gelê deur sir John Truter in die nabyheid van "de Wynbergen of Kampground", soos ’n berig in Het Z.A. Tijschrift destyds gelui het. Die hoeksteen is gelê in die teenwoordigheid van sir G.A. Cole, goewerneur, en sy gevolg (indertyd sy "suite" genoem), ’n afvaardiging van die Lutherse gemeente in Kaapstad, en ’n aantal "respektabele ingesetenes" en lede van die Kerk. Die verrigtinge is afgesluit met ’n behoorlike gebed en die sing van liedere, onder meer God Save the King. ’n "Bus" is onder die hoeksteen gelê waarin ’n perkament geplaas is waarvan V.A. Schönnberg die bewoording aan die aanwesiges voorgelees het: "In den Name Gods! Onder de Vaderlyke Regering van Zyne Groot-Brittannische Majesteit Willem den Vierden, is deze Hoeksteen van de Nederduitsch Hervormde Kerk aan die WYNBERGEN op Woensdag den 24 Augustus, in het Jaar onzes Heeren 1831, gelegd, door den Hoog-Edelen Heer Mr. J.A. Truter, Ridder." Daarna volg ’n lys van die hoofamptenare wat die geleentheid bygewoon het: die goewerneur, sir John Wylde, hoofregter, kol. John Bell, koloniale sekretaris, William Mackay, siviele kommissaris en P.B. Borcherds, magistraat. En laastens die "Kerkbestuurders" en "Mede-Besturende Commissarissen tot den opbouw der Kerk".
Inwyding, eerste kerkWysig
Op Sondag 30 September 1832 is die gebou plegtig ingewy onder blyke van groot belangstelling. Die konsulent, dr. Faure, het by die geleentheid gepreek na aanleiding van Eks. 20:24b: "(A)an alle plaats, waar Ik Mijns Naams gedachtenis stichten zal, zal Ik tot u komen, en zal u zegenen." Onder die aanwesiges by die inwyding word onder andere genoem: die goewerneur, sy gemalin en gevolg, sir John Truter, William Mackay, asook afgevaardigdes van sowel die "Nederduitsch Hervormde" as die Lutherse gemeente in die Kaap. Die geleentheid het met eerbied en volmaakte orde afgeloop, luidens ’n inskrywing in die "resolusieboek" van die kerkraad. Die som van Rds. 375 10s. is ingesamel terwyl nog Rds. 9 ontvang is vir die doop van ses kinders. Hierdie eerste kerkgebou was 80 vt. lank en 27 vt. breed.
Kerk vergrootWysig
Dit het kort voor lank nodig geword om die gebou te vergroot. Die gemeente het veral gegroei deur die ywer van katkiseermeester A. Keet, wat talle bruin mense afgerig het vir lidmaatskap. Op 1 Augustus 1842 is die hoeksteen gelê vir die aanbou van twee vleuels. Op 30 April 1843 is die vergrote kerkgebou ingewy, en die feesredenaar was dr. Abraham Faure wat na aanleiding van Ps. 84:2 gepreek het: "Hoe liefelijk zijn Uw woningen, o HEERE der heirscharen!" Onder die aanwesiges was onder andere oudgoewerneur sir Benjamin en lady D'Urban. Volgens eerw. Andries Dreyer is sir Benjamin "deur die Britse regering uit sy dienste ontslaan omdat … hy dit as eerlike man aangedurf het om vir die regte van Hollandse Koloniste op te kom".
Ds Adriaan HofmeyrWysig
Ds. Adriaan Hofmeyr is op 11 Julie 1895 op Wynberg as die derde leraar van die gemeente bevestig deur ds. C.F.J. Muller, wat die konsulent was en die nuwe leraar se oom aan moederskant. Soos op Prins Albert is ook hier, spoedig ná sy koms, besluit om die ou pastorie met ’n nuwe te vervang. Die oue is gesloop en die nuwe op die dieselfde perseel, maar net ’n bietjie hoër op, teen ’n koste van £1 530 opgerig. Maar die uitstaande gebeurtenis tydens ds. Hofmeyr se kort dienstyd op Wynberg was die bou van die nuwe kerk. Dié besluit is geneem op ’n gemeentevergadering op 24 November 1896 toe deur die kerkraad daartoe volmag gegee is. Nog voor die bouwerk begin het, het die leraar saam met ouderling Tom Louw, wat al die onkoste betaal het, na Europa gegaan. Die kerkraad het dié broer later bedank vir sy "liefdesdiens" aan die leraar bewys.
Wynberg se vergote kerkgebouWysig
Om die nodige geld vir die kerkgebou te kry is ’n deel van die pastoriegrond teen £1 500 verkoop en is daar op 4 Augustus 1897, op ds. Hofmeyr se voorstel, besluit dat ouderling Louw gevolmagtig word om met dr. Muir te onderhandel oor die verkoop van die skoolgeboue op die aangewese grond aan die regering vir ’n bedrag van nie minder nie as £4 000. Dié skoolgeboue was die kerk se eiendom en het die meisieskool gehuisves wat ds. Strasheim gestig het. Teen dié voorstel het sekere lidmate beswaar gemaak, maar wat die verloop van die saak was, blyk nie uit die ses blanko bladsye in die notuleboek van destyds nie. Die verkoop het nietemin deurgegaan en so het die gemeente ’n kosbare besitting kwytgeraak, maar in die plek daarvan ’n nuwe, sierlike kerkgebou gekry wat op 17 Maart 1899 ingewy is met ’n redevoering deur prof. Muller oor Miga 4:2: "Komt en laat ons opgaan tot den berg des HEEREN, en ten huize van den God Jakobs, opdat Hij ons lere van Zijn wegen, en wij in Zijn paden wandelen (Statebybel)."
Ná prof. Muller se toespreek het ds. Hofmeyr ’n kort oorsig gegee van die geskiedenis van die kerkgebou en die bedankings waargeneem. Dieselfde aand is ’n pragtige nuwe orrel ter waarde van digby die £1 000 ingewy deur ds. G.F.C. van der Lingen van Simonstad. Die nuwe kerk met sy toring ingereken, het £4 000 gekos. Die goewerneur sir Alfred Milner was teenwoordig by die inwyding. Volgens oorlewering het ds. Hofmeyr vir hom Hollandse lesse gegee. Die pilare wat die middedak van die kerkgebou stut was 'n geskenk van die heer C.J. Rhodes, met wie ds. Hofmeyr ook bevriend was. Volgens eerw. Andries Dreyer, wat die Wynbergse gemeente se geskiedenis met sy eeufees in 1929 opgeteken het, was die latere lord Milner "toe seker nie ’n persona grata by die Afrikaanse volk nie, want geen ses maande daarna het die vreeslike oorlog van Engeland teen die Transvaalse en Vrystaatse Republieke uitgebreek."[2]
Skielike einde aan sy ampstydWysig
Eerw. Dreyer verstrek in die 100-jarige gedenkboek geen besonderhede oor hoekom ds. Hofmeyr in daardie jaar (1899) nog die gemeente verlaat het of wat die omstandighede van sy vertrek was nie. Hy skryf net: "... voor die eerste oorlogsvuur ontbrand is, is daar ’n einde gekom aan die betrekking tussen leraar en gemeente en het ds. Hofmeyr Wynberg verlaat." Ds. Gerdrie van der Merwe, in die NG gemeente Kuruman se gedenkboek ter viering van daardie gemeente se 75ste bestaansjaar, skryf oor die einde van ds. Hofmeyr se dienstyd in Wynberg: "Sy verblyf hier het hom in besonder(s)e gevaarlike versoeking gebring, want deur sy genialiteit en briljante talente, het hy gemaklik ingang gevind in die hoogste kringe en word hy ’n persoonlike vriend van Cecil John Rhodes en (l)ord Milner. Dit het hom pens en pootjies in die politiek ingesleep, tot nadeel van sy beroep." Van der Merwe sê die band tussen ds. Hofmeyr, so bemind en geëerd op Prins Albert, en Wynberg se gemeente is losgemaak weens "bittere tweedrag en twis".[3] Die geskiedkundige porf. D.W. Krüger skryf die Ring het hom in Junie 1899 aan "ernstige wangedrag" skuldig bevind en geskors.[4]
125-jarige vieringWysig
Wynberg het in 1954 'n brosjure uitgebring met die oog op die viering op 19 September (omdat dit 'n Sondag was, al is die gemeente se verjaardag eintlik 20 September) van die gemeente se 125-jarige bestaan. Daarin het die destydse moderator van die Kaapse Kerk, dr. Abraham van der Merwe, die volgende gelukwensing aan die gemeente gerig: "Hiermee wil ek graag namens die Ned. Geref. Kerk in Kaapland die Gemeente Wynberg van harte gelukwens met die viering van sy honderd-vyf-en-twintigste verjaardag. As die oudste voorstedelike Gemeente in die Kaapse Kerk was die Gemeente Wynberg in die geleentheid om 'n baie belangrike rol te speel op alle terreine van die samelewing en 'n geseënde arbeid te verrig in belang van die uitbreiding van Gods Koninkryk sowel as tot bevordering van die maatskaplike en kulturele aangeleenthede van ons volk in die Kaapse Skiereiland. Hoewel 'n Gemeente net so min as 'n enkeling sy verlede in oënskou kan neem sonder om met ootmoed kennis te neem van verlore kanse is die Gemeente Wynberg tog in staat om met opregte dankbaarheid teenoor God terug te kyk op 'n verlede wat as eervol en vrugbaar kan beskou word en ook hulde te bring aan hulle aan wie se getroue en toegewyde arbeid dit te danke is. 'n Groot verlede stem ons egter nie alleen dankbaar nie, dit lê ons ook verpligtinge op vir die toekoms, want wat werd is om te gedenk, verdien ook om gehandhaaf te word. Ons wil derhalwe die bede uitspreek dat die geleentheid wat hierdie feesviering die Gemeente aanbied om sy verlede te betrag hom ook sal besiel met 'n vaste vertroue in die toekoms en 'n nuwe ywer vir die taak wat voorlê!"
Onlangse geskiedenisWysig
Dieselfde lot as die laerskool, het die gemeente ook te beurt geval. In die bloeijare het die gemeentes Retreat (tans NG gemeente Zwaanswyk) in 1943 afgestig en NG gemeente Southfield in 1951, gevolg deur NG gemeente Van Riebeeck in 1952, NG gemeente Constantia in 1968 (van Zwaanswyk), NG gemeente Wynberg-Militêr in 1975 en Plumstead in 1977. Met die jare is Southfield en Van Riebeeck (in 1990) by Plumstead ingelyf en die militêre gemeente by die moedergemeente. Terwyl die moeder-, dogter- en kleindogtergemeentes, met NG gemeente Ottery daarby ingereken, in 1979 meer as 3 500 lidmate gehad het en in 1990 steeds meer as 3 000, het die lidmate van die oorlewende gemeentes (Wynberg, Plumstead, Constantia, Ottery en Zwaanswyk) in 2007 tot minder as 1 700 gedaal en teen 2010 tot 1 575. Wynberg self het 1 145 belydende lidmate in 1979 gehad, 556 in 1990, 603 in 2000 (ná die inlywing van die Militêr-gemeente), 339 in 2006 en 307 in 2010. (Dié syfer is selfs nog in die Jaarboek van die Nederduitse Gereformeerde Kerke van 2014 ook aangegee.)
Op 24 Julie 2007 het 'n gesamentlike kerkraadsvergadering van die gemeente en die Verenigende Gereformeerde kerk Wynberg eenparig besluit dat die twee gemeentes voortaan alle eredienste saam gaan hou. Volgens die gemeente se webwerf is "die besluit is geneem nadat die kerkrade met groot dankbaarheid kennis geneem het van die besondere seën wat tydens die gesamentlike 40 dae van doelgerigte fokus ervaar is". Eredienste word voorlopig om die beurt in albei gemeentes se kerkgebou gehou. Die kerkrade het op 2 September 2008 'n ooreenkoms eenparig goedgekeur waarvolgens die twee gemeentes as een gesamentlike gemeente funksioneer, die NG en VG kerk Wynberg.
Die VG gemeente het egter in Augustus 2010 dié ooreenkoms eensydig beëindig nadat lidmate aangevoer het (wit) NG lidmate was onwillig om dienste in die bruin gemeente se kerkgebou by te woon.
Ring van WynbergWysig
Wynberg verleen ook sy naam aan 'n ring van die NG Kerk. In 1979 het die ring 14 gemeentes gehad, te wete Rondebosch, Pinelands, Die Vlakte, Keurboom, Wynberg, Wynberg-Militêr, Van Riebeeck, Ottery, Plumstead, Southfield, Zwaanswyk, Constantia, Vishoek en Simonstad, voordat Vishoek 'n afsonderlike ring geword het. In latere jare is Vishoek en Wynberg weer een gemaak. Sedert 1979 is vyf gemeentes by buurgemeentes ingelyf. In April 1989 is Die Vlakte deels by Rondebosch, Van Riebeeck en Keurboom ingelyf. In Desember 1990 is Keurboom by Rondebosch ingelyf, eers Van Riebeeck en toe Southfield by Plumstead en later Wynberg-Militêr by die moedergemeente. Die ring het tans (2016) 10 gemeentes en strek van Pinelands in die noorde tot by Simonstad in die suide.
Eerste leraarsWysig
Enkele latere leraars: WynbergWysig
- Francois Stephanus Malan, 1931–1952.
- Michiel Daniel Victor Cloete, 1946–1950 (Militêre Kamp) en 1952–1960 (Militêre Kamp).
- David Willem Krynauw, 1946–1950.
- Lodewikus Lourens Johannes Visser, 1950–1962.
- Lodewyk Petrus Arnoldus Spies, 1953–1955.
- Johannes George Fourie van Rooyen, 1956–1957, 1957 – 27 Junie 1971.
- Henry Charles Hopkins, 1961–1974.
- Albrecht Scheurkogel, 1963–1968.
- Johannes Daniël Smith, 1966–1970.
- Frederik Malherbe Gaum, 1969–1971.
- Christeman Joël Andries Greyling, 1969–1977 (van 1971 met opdrag sending onder Moslems)
- Christian Beyers Roelofse, 1969–1976.
- Johannes Jacobus Mulder Raubenheimer, 1971–1975
- Johannes Jacobus Smit, 1973–1976.
- Daniël Johannes Louw, 1972–1976.
- Gideon Stephanus Boshoff, 1975 (kapelaan, SAW).
- Burger Wynand Gilomee du Toit, 6 Mei 1977 – 22 Julie 1988.
- Casparus Johannes Carstens, 1981–1984.
- Johannes Christoffel Els, 1985–1989 (gaan na Radiokansel).
- Peter Daniel Victor, 1985–1996[5]
- Daniel Theodorus Nel, 1990 – hede.
Enkele leraars: Wynberg-MilitêrWysig
- Christian Beyers Roelofse, 5 Desember 1976–1985.
- Jacobus Martins Blignaut, 1978–1983 (hospitaalkapelaan).
- Gideon Stephanus Boshoff, 1976–1979.
- Joseph Johannes Hercules Hattingh, 1980 – inlywing.
- Johannes Stephanus van Niekerk, 1984 – inlywing.
- Johannes Petrus Theron, 1986–1989.
- Jacobus Johannes Visser Smith, 1989 – inlywing.
LeraarsgaleryWysig
VerwysingsWysig
- 'n Webwerf oor die geskiedenis van Wynberg.
- Dreyer, eerw. A. 1929. Kerksouvenir van Wynberg. Kaapstad, Stellenbosch en Bloemfontein: Nasionale Pers, Beperk.
- Van der Merwe, dr. Gerdrie. 1991. Strome lewende water: Nederduitse Gereformeerde gemeente Kuruman 1916–1991. Kuruman: Kerkraad.
- ( Küger, D.W. in Beyers, C.J. 1977. ) Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek. Kaapstad: Tafelberg-uitgewers Bpk.
- "Die Burger, Saterdag 20 September 2003, p. 1: Heldedaad: Wou buurvrou van rooftog red". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Julie 2012.
BronneWysig
- ( ) Dreyer, eerw. A. 1929. Kerksouvenir van Wynberg, Gemeente-Eeuwfeest 1829–1929. Kaapstad, Stellenbosch en Bloemfontein: Nasionale Pers Beperk.
- ( ) Dreyer, eerw. A. 1932. Jaarboek van die Nederduits-Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 1933, Kaapstad: Jaarboek-Kommissie van die Raad van die Kerke.
- ( ) Gaum, dr. Frits (red.) 1989. Jaarboek van die Nederduitse Gereformeerde Kerke 1990. Pretoria: Tydskriftemaatskappy van die Nederduitse Gereformeerde Kerk.
- ( Maree, W.L. (red.). 1978. Jaarboek van die Nederduitse Gereformeerde Kerke 1979. Braamfontein: Tydskriftemaatskappy van die Nederduitse Gereformeerde Kerk. )
- ( ) Olivier, ds. P.L. (samesteller). 1952. Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-Uitgewers.
- ( Potgieter, D.J. (red.) 1972. ) Standard Encyclopaedia of Southern Africa. Cape Town: Nasionale Opvoedkundige Uitgewery (Nasou).
|
<urn:uuid:6d6484ac-9d17-4b53-94f5-7a83b6c9b807>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.m.wikipedia.org/wiki/NG_gemeente_Wynberg
|
2019-07-17T13:13:55Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525187.9/warc/CC-MAIN-20190717121559-20190717143559-00440.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999951
| false
|
Kentani
Kentani | |
Kentani se ligging in Oos-Kaap
Koördinate: Koördinate: | |
Land | Suid-Afrika |
---|---|
Provinsie | Oos-Kaap |
Distrik | Amathole |
Munisipaliteit | Mnquma |
Oppervlak[1] | |
- Dorpie | 4,39 km² (1,7 vk m) |
Bevolking (2011)[1] | |
- Dorpie | 1 456 |
- Digtheid | 332/km² (859,9/myl2) |
Rasverdeling (2011)[1] | |
• Blank | 1.1% |
• Indiër/Asiër | 0.2% |
• Kleurling | 0.8% |
• Swart | 96.2% |
• Ander | 1.7% |
Taal (2011)[1] | |
• Xhosa | 93.2% |
• Engels | 1.7% |
• Ander | 5.1% |
Skakelkode(s) | 047 |
Kentani is 'n klein dorpie in die voormalige Transkeistreek van die Oos-Kaap, Suid-Afrika. Die dorpie lê tussen die kus en Butterworth. Die dorpie is vernoem na 'n plaaslike hoofman wat sy hoofkwartier op 'n nabygeleë koppie gehad het. Die koppie se naam was kwaCentane "die plek van Centane".
Geskiedenis[wysig | wysig bron]
Dit is waar die laaste slag van die negende en laaste grensoorlog (1877-1878) plaasgevind het. Op 7 Februarie 1878 het ongeveer 5 000 Gcaleka en Ngqika onder bevel van aanvoerders Sandile en Sarhili die fort aangeval. Kaptein R. Upcher was in bevel van die garnisoen van 'n 1 000 man; die helfte was Fingo's. Die aanvallers is deur hulle toordokter oortuig dat hulle teen koeëls bestand was gevolglik het hulle 'n massa-aanval gedoen. Die gevolg was dat meer as 300 van die aanvallers dood is en die res verstrooi en tot in die berge agtervolg is. Hoofman Sandile het na die Groot-Keirivier gevlug.
Sien ook[wysig | wysig bron]
Verwysings[wysig | wysig bron]
- "Hoofplek Kentani". Sensus 2011.
|
<urn:uuid:e795c074-ba58-47f5-a9d5-4ba32e3691eb>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Kentani
|
2019-07-21T07:15:44Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00360.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999745
| false
|
Liuzhou
Liuzhou 柳州 |
Die Liurivier in die sentrum van Liuzhou. | |
Ligging in die Volksrepubliek China
Koördinate: Koördinate: | |
Land | Volksrepubliek China |
---|---|
Outonome gebied | Guangxi |
Oppervlak | |
- Stad | 18 677 km² (7 211 vk m) |
Bevolking (2010) | |
- Stad | 3 758 700 |
- Digtheid | 200/km² (520/vk m) |
- Metropolitaans | 1 029 946 |
Tydsone | SST (UTC+08:00) |
Webwerf: liuzhou.gov.cn |
Liuzhou (Chinees: 柳州) is 'n stad in die Chinese outonome gebied Guangxi met 'n bevolking van 3 758 700 in 2010. Die stad is in die suidooste van China aan die Liurivier geleë en is 'n belangrike nywerheidsstad.
Liuzhou is een van die vervoerknooppunte en ekonomiese sentrums van die gebied en in die omgewing van die stad word suikerriet verbou.
|
<urn:uuid:ec3da9a0-7996-43ea-9d28-6b524b6ff903>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Liuzhou
|
2019-07-21T07:35:12Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00360.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.992755
| false
|
Sjabloon:Inligtingskas regeringsagentskap
Jump to navigation
Jump to search
Agentskap oorsig |
---|
Die bostaande dokumentasie is ingesluit vanaf Sjabloon:Inligtingskas regeringsagentskap/doc. (wysig | geskiedenis) Redigeerders kan eksperimenteer in hierdie sjabloon se sandput (skep | spieël) en toetsgevalle (skep) blaaie. Plaas asseblief kategorieë op die /doc-subbladsy. Subbladsye vir die sjabloon. |
|
<urn:uuid:9ef80e34-51f1-4580-9972-9fb2aa196553>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Sjabloon:Inligtingskas_regeringsagentskap
|
2019-07-21T06:54:06Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00360.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999345
| false
|
Hulp
Bladsye wat na "Kategorie:Sterftes in 1685" skakel
←
Kategorie:Sterftes in 1685
Jump to navigation
Jump to search
Skakels hierheen
Bladsy:
Naamruimte:
alle
(Hoof)
Bespreking
Gebruiker
Gebruikerbespreking
Wikipedia
Wikipediabespreking
Lêer
Lêerbespreking
MediaWiki
MediaWikibespreking
Sjabloon
Sjabloonbespreking
Hulp
Hulpbespreking
Kategorie
Kategoriebespreking
Portaal
Portaalbespreking
Module
Module talk
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
Omgekeerde seleksie
Filters
Versteek
insluitings |
Versteek
skakels |
Versteek
aansture
Die volgende bladsye skakel na
Kategorie:Sterftes in 1685
:
Wys (vorige 50 | volgende 50) (
20
50
100
250
500
).
Kategorie:Sterftes in 1682
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Sterftes in 1687
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Sterftes in 1680
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Geboortes in 1685
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Sterftes in 1681
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Sterftes in 1689
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Sterftes in 1684
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Sterftes in 1683
(
← skakels
wysig
)
Wys (vorige 50 | volgende 50) (
20
50
100
250
500
).
Ontsluit van "
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Skakels_hierheen/Kategorie:Sterftes_in_1685
"
Navigasie-keuseskerm
Persoonlike gereedskap
Nie ingeteken nie
Bespreking
Bydraes
Skep gebruiker
Meld aan
Naamruimtes
Kategorie
Bespreking
Variante
Weergawes
Lees
Wysig
Wysig bron
Wys geskiedenis
Meer
Soek
Navigasie
Tuisblad
Gebruikersportaal
Geselshoekie
Onlangse wysigings
Lukrake bladsy
Hulp
Sandput
Skenkings
Gereedskap
Spesiale bladsye
Drukbare weergawe
Ander tale
Privaatheidsbeleid
Inligting oor Wikipedia
Vrywaring
Ontwikkelaars
Koekieverklaring
Selfoonweergawe
|
<urn:uuid:b706d928-fc43-49de-9b23-6bcb57b45d04>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Skakels_hierheen/Kategorie:Sterftes_in_1685
|
2019-07-17T12:42:17Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525187.9/warc/CC-MAIN-20190717121559-20190717143559-00464.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.994667
| false
|
Original Research
Some key principles in implementing knowledge management: the views of employees in a small software company
Submitted: 20 September 2002 | Published: 20 September 2002
About the author(s)
Clair Wagner, University of PretoriaNafisa Cassimjee, University of Pretoria
Hannie Nel,
Full Text:
PDF (108KB)Abstract
Opsomming
Organisasies word gekonfronteer met unieke uitdagings soos wat die Kennisera die Inligtingsera vervang. Een van die grootste uitdagings is om inligting te verander na betekenisvolle kennis en om die kennis te gebruik om ‘n kompeterende voorsprong te skep en te bou. In hierdie artikel word vier kern beginsels vir die implementering van kennisbestuur bespreek. Die beginsels is geskoei op ‘n opname van en onderhoude met werknemers in ‘n klein sagteware besigheid. Die vier beginsels is: die behoefte aan ‘n definisie en visie van kennisbestuur, die interafhanklikheid tussen mense en tegnologie, die wyse waarop werknemers kennis punktueer en die skep van ‘n beloningstruktuur vir die deel van kennis.
Keywords
Metrics
Total abstract views: 2292Total article views: 3378
Crossref Citations
1. The development of a knowledge sharing construct to predict turnover intentions
Everd Jacobs, Gert Roodt
Aslib Proceedings vol: 59 issue: 3 first page: 229 year: 2007
doi: 10.1108/00012530710752034
|
<urn:uuid:7be1a7be-2a2d-4e9a-b13e-d2d693d66485>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://sajip.co.za/index.php/sajip/article/view/54
|
2019-07-17T13:13:12Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525187.9/warc/CC-MAIN-20190717121559-20190717143559-00464.warc.gz
|
by
|
4.0
|
a_tag
| false
| true
|
{
"abbr": [
"by",
"by"
],
"in_footer": [
true,
false
],
"in_head": [
false,
false
],
"location": [
"a_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"4.0",
"4.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.982897
| false
|
Original Research
Research technology as a barrier to research
Submitted: 20 June 1994 | Published: 20 June 1994
About the author(s)
J. M. Scheepers, Rand Afrikaans University, South AfricaC. H. Blignaut, Rand Afrikaans University, South Africa
Full Text:
PDF (4MB)Abstract
Opsomming
Die vordering van magister en doktorale studente skyn aansienlike kommer te wek, en die oorsake daarvan word in die afwesigheid van 'n gepaste navorsingsklimaat op kampusse, gesoek. Die doel van hierdie studie was om faktore te identifiseer wat verband hou met die navorsingsuitset van dosente. Met die oog hierop is 'n vraelys opgestel en aan 120 dosente in die geesteswetenskappe vir voltooiing oorhandig. Die gemiddeldes en variansies van die veranderlikes is bereken, die veranderlikes is gemterkorreleer en aan 'n hooffaktorontleding onderwerp. Vier faktore is onttrek en geidentifiseer as: kennis van navorsingstegnologie, navorsingsuitset, kennis van navor-singsmetodologie en die vermoe om navorsing te doen, en onderrigervaring m navorsingsmetodologie. Twee prcgressie-ontledings is gedoen. Die eerste teen 'n "sagte" kriterium (persepsie van dosente van hul vermoe om empiriese navorsing te doen) en die tweede teen 'n "harde" kriterium (die werklike navorsingsuitset van dosente). Meervoudige korrelasies van 0,7257 en 0,5824, onderskeidelik, is verkry.
Keywords
Metrics
Total abstract views: 1862Total article views: 2177
|
<urn:uuid:fd38dcdd-022c-42a6-9bb1-c265e9558625>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://sajip.co.za/index.php/sajip/article/view/573
|
2019-07-17T12:18:40Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525187.9/warc/CC-MAIN-20190717121559-20190717143559-00464.warc.gz
|
by
|
4.0
|
a_tag
| false
| true
|
{
"abbr": [
"by",
"by"
],
"in_footer": [
true,
false
],
"in_head": [
false,
false
],
"location": [
"a_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"4.0",
"4.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999256
| false
|
Verwante veranderings
Jump to navigation
Jump to search
Tik 'n bladsynaam om veranderinge aan bladsye te sien wat daarvan of daarheen skakel. (Om inskrywings van 'n kategorie te sien, tik Kategorie:Naam van kategorie). Veranderinge aan bladsye op u dophoulys word in vetdruk aangedui.
Lys van afkortings:
- N
- Met die wysiging is 'n nuwe bladsy geskep. (sien ook die lys van nuwe bladsye)
- k
- Hierdie is 'n klein wysiging
- b
- Hierdie wysiging is deur 'n bot gemaak
- D
- Wikidata-wysiging
- (±123)
- Bladsy is met die aantal grepe gewysig
|
<urn:uuid:4ef64e4f-a9fb-4d40-86ea-618a149130d0>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:OnlangseVeranderingsMetSkakels/Joshua_na_die_Re%C3%ABn
|
2019-07-21T07:29:50Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00384.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999999
| false
|
Hulp
Bladsye wat na "Salomonseilande" skakel
←
Salomonseilande
Jump to navigation
Jump to search
Skakels hierheen
Bladsy:
Naamruimte:
alle
(Hoof)
Bespreking
Gebruiker
Gebruikerbespreking
Wikipedia
Wikipediabespreking
Lêer
Lêerbespreking
MediaWiki
MediaWikibespreking
Sjabloon
Sjabloonbespreking
Hulp
Hulpbespreking
Kategorie
Kategoriebespreking
Portaal
Portaalbespreking
Module
Module talk
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
Omgekeerde seleksie
Filters
Versteek
insluitings |
Versteek
skakels |
Versteek
aansture
Die volgende bladsye skakel na
Salomonseilande
:
Wys (vorige 50 |
volgende 50
) (
20
50
100
250
500
).
Australasië
(
← skakels
wysig
)
Kiribati
(
← skakels
wysig
)
Vanuatu
(
← skakels
wysig
)
Guam
(
← skakels
wysig
)
Nieu-Seeland
(
← skakels
wysig
)
Britse Statebond
(
← skakels
wysig
)
Australië
(
← skakels
wysig
)
Nauru
(
← skakels
wysig
)
Lys van Wêrelderfenisgebiede
(
← skakels
wysig
)
Lys van hoofstede
(
← skakels
wysig
)
Lys van lande volgens bevolking
(
← skakels
wysig
)
Sjabloon:Lande van Oseanië
(
← skakels
wysig
)
Cyril Ramaphosa
(
← skakels
wysig
)
Republiek China
(
← skakels
wysig
)
Kategorie:Lande in Oseanië
(
← skakels
wysig
)
Stille Oseaan
(
← skakels
wysig
)
Lys van lande volgens bevolkingsdigtheid
(
← skakels
wysig
)
Lys van lande
(
← skakels
wysig
)
Fidji
(
← skakels
wysig
)
Hawaii
(
← skakels
wysig
)
Lys van internasionale rugbyspanne
(
← skakels
wysig
)
Lys van lande volgens Menslike-ontwikkelingsindeks
(
← skakels
wysig
)
Sjabloon:Landdata Salomonseilande
(
← skakels
wysig
)
Lys van lande volgens BBP (nominaal) per capita
(
← skakels
wysig
)
Lys van lande volgens BBP (koopkragpariteit) per capita
(
← skakels
wysig
)
Lys van lande volgens oppervlak
(
← skakels
wysig
)
Lys van lande volgens geletterdheidskoers
(
← skakels
wysig
)
Fanus Rautenbach
(
← skakels
wysig
)
Lys van nasionale leuses
(
← skakels
wysig
)
Koraalsee
(
← skakels
wysig
)
Olimpiese Somerspele 2008
(
← skakels
wysig
)
Olimpiese Somerspele 2012
(
← skakels
wysig
)
Olimpiese Somerspele 2004
(
← skakels
wysig
)
Olimpiese Somerspele 2000
(
← skakels
wysig
)
Olimpiese Somerspele 1996
(
← skakels
wysig
)
Olimpiese Somerspele 1992
(
← skakels
wysig
)
Olimpiese Somerspele 1988
(
← skakels
wysig
)
Olimpiese Somerspele 1984
(
← skakels
wysig
)
Olimpiese Somerspele 2016
(
← skakels
wysig
)
Paralimpiese Somerspele 2012
(
← skakels
wysig
)
Oseanië
(
← skakels
wysig
)
Norfolkeiland
(
← skakels
wysig
)
Lys van lande volgens lewensverwagting
(
← skakels
wysig
)
Lys van lande volgens kuslynlengte
(
← skakels
wysig
)
Tonga
(
← skakels
wysig
)
Tuvalu
(
← skakels
wysig
)
Lys van IOK-landkodes
(
← skakels
wysig
)
Palau
(
← skakels
wysig
)
Samoa
(
← skakels
wysig
)
Marshalleilande
(
← skakels
wysig
)
Wys (vorige 50 |
volgende 50
) (
20
50
100
250
500
).
Ontsluit van "
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Skakels_hierheen/Salomonseilande
"
Navigasie-keuseskerm
Persoonlike gereedskap
Nie ingeteken nie
Bespreking
Bydraes
Skep gebruiker
Meld aan
Naamruimtes
Bladsy
Bespreking
Variante
Weergawes
Lees
Wysig
Wysig bron
Wys geskiedenis
Meer
Soek
Navigasie
Tuisblad
Gebruikersportaal
Geselshoekie
Onlangse wysigings
Lukrake bladsy
Hulp
Sandput
Skenkings
Gereedskap
Spesiale bladsye
Drukbare weergawe
Ander tale
Privaatheidsbeleid
Inligting oor Wikipedia
Vrywaring
Ontwikkelaars
Koekieverklaring
Selfoonweergawe
|
<urn:uuid:6628466c-79e0-487d-9085-8278955772e9>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Skakels_hierheen/Salomonseilande
|
2019-07-21T07:41:39Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00384.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999541
| false
|
Walter Hely-Hutchinson
Walter Hely-Hutchinson | |
Goewerneur van die Kaapkolonie
Ampstermyn 9 Januarie 1901 – 1910 | |
Monarg | Victoria Edward VII |
---|---|
Eerste minister | Gordon Sprigg (1900–1904) Leander Starr Jameson (1904–1908) John X. Merriman (1908–1910) |
Voorafgegaan deur | William Francis Butler |
Opgevolg deur | Henry Jenner Scobell |
Goewerneur van Natal
Ampstermyn 1893 – 1901 | |
Monarg | Victoria |
Voorafgegaan deur | Francis Haden |
Opgevolg deur | Henry Edward McCallum |
Persoonlike besonderhede
Gebore | Walter Francis Hely-Hutchinson 22 Augustus 1849 |
Sterf | 23 September 1913 (op 64) |
Kind(ers) | Victor Hely-Hutchinson |
Alma mater | Universiteit van Cambridge |
Hy is op 22 Augustus 1849 in Dublin gebore as die seun van die markies van Donoughmore. Ontvang sy opvoeding aan Harrow en Cambridge. Hy is aangestel as attaché van sir Hercules Robinson op 'n sending na die Fidji-eilande en Australië, waarna hy dien as koloniale sekretaris van Barbados van 1877 tot 1883.
Van 1884 tot 1889 was hy luitenant-goewerneur van Malta, van 1889 tot 1883 goewerneur van die Bowindse Eilande in Wes-Indië en toe eerste goewerneur van Natal onder Verantwoordelike Regering. Tydens die Tweede Vryheidsoorlog is hy aangestel as goewerneur van die Kaapkolonie. Hy was besonder taktvol en gewild.
Na sy termyn verstryk het, het hy na Engeland teruggekeer waar hy hom in Kent gevestig het. Hy is oorlede in Peterborough op 23 September 1913. Die dorpie Hutchinson, naby Victoria-Wes in die Noord-Kaap, is na hom vernoem.
Sien ook[wysig | wysig bron]
Bronne[wysig | wysig bron]
- Rosenthal, Eric. 1978. Encyclopaedia of Southern Africa. Juta and Company Limited. Cape Town and Johannesburg: 1978.
- Albertyn, C.F. dr. (hoofred.), Die Afrikaanse Kinderensiklopedie, Nasou, Kaapstad, 1972.
|
<urn:uuid:b4ebef01-46c2-43d6-b70d-03b93a9fd140>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Walter_Hely-Hutchinson
|
2019-07-21T07:17:37Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00408.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999143
| false
|
Osaka
Osaka (Hepburn: Ōsaka, Japannees: 大阪), is die derde grootste stad in Japan met 'n bevolking van 2,7 miljoen. Die stad is geleë op Honsjoe-eiland, by die mond van die Jodorivier aan Osakabaai. Dit is een van Japan se hoof-handelsentrums en -hawens.
Osaka 大阪市 Ōsaka-shi |
Ligging van Osaka in Japan (in rooi)
Koördinate: Koördinate: | |||
Land | Japan | ||
---|---|---|---|
Streek | Kansai | ||
Prefektuur | Osaka | ||
Regering | |||
- Goewerneur | Toru Hashimoto | ||
Oppervlak | |||
- Stad | 223 km² (86,1 vk m) | ||
Bevolking (1 Januarie 2012) | |||
- Stad | 2 671 680 | ||
- Digtheid | 11 980 63/km² (31 029 7/vk m) | ||
Tydsone | Japan Standaardtyd (UTC+9) | ||
Skakelkode(s) | 06-6208-8181 | ||
Webwerf: http://www.city.osaka.lg.jp |
Dit is geleë in die middel van die Osaka-Kobe-Kioto- metropolitaanse gebied.
In die Nippon-shiki- en Kunrei-Romeinse stelsels is die stad se naam Ôsaka en in JSL Oosaka. Alternatiewe Hepburn-metodes verwys ook na die twee laasgenoemde alternatiewe spelvorms.
|
<urn:uuid:5c5169eb-8582-49f3-8449-8608a310f3ea>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.m.wikipedia.org/wiki/Osaka
|
2019-07-17T12:22:30Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525187.9/warc/CC-MAIN-20190717121559-20190717143559-00512.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.993391
| false
|
Adriaan Louw Albertyn
Adriaan Louw Albertyn (1 Februarie 1875 – 10 Augustus 1962) is op 1 Februarie 1875 gebore as een van nege kinders van die predikant Johannes Rudolph Albertyn (1847–1920) (na wie die dorpie Albertinia vernoem is) en Margaretha Johanna Elizabeth Louw (1848–1921).[1]
Lewe en werk[wysig | wysig bron]
Sy broers en susters is Pieter Kuipers, Charlotte Louise, Johannes Rudolph, Margaretha Eizabeth, Louise Isabel, Johanna Georgina, Nico Hofmeyr en George Muller. Hy is op 17 November 1924 getroud met Helena Johanna van der Westhuizen.[2] Op 10 Augustus 1962 is hy oorlede.[3]
Skryfwerk[wysig | wysig bron]
Hy skryf die roman “ 'n Volk se erfenis”[4] wat die tyd van die Anglo-Boereoorlog tot na die Rebellie agtergrond het. 'n Dogtertjie wat deur die oorlog wees gelaat is, word deur haar oom en tannie grootgemaak op haar erfplaas, waar sy vir Andries Pretorius ontmoet. Net toe die liefde begin vlam, breek die Rebellie uit en Andries sluit aan by generaal De Wet se kommando. Die verhaal word verder vertel uit die oogpunt van die vroue wat tuisbly en na die boerderye omsien. Hulle angs en bekommernis word verwoord terwyl hulle ook deurloop onder die woede van die buurman wat aan die regeringsmagte se kant aktief deelneem. “Die kapkar in die nag”,[5] wat afspeel teen die agtergrond van die Anglo-Boereoorlog en die inname van Pretoria. Koos van Rensburg is 'n vername amptenaar van die Munt wat moet toesig hou oor die verwydering van groot hoeveelhede goud wat elders versteek moet word sodat die Engelse dit nie in die hande kry nie. Wanneer hy verdwyn weet niemand waar die goud is nie.
Publikasies[wysig | wysig bron]
- 1947 Die geraamte getuig
- 1952 'n Volk se erfenis
- 1959 Die kapkar in die nag
Ander Verwysings[wysig | wysig bron]
- Esaach: http://www.esaach.org.za/index.php?title=Albertyn,_A.L
- Oocities: http://www.oocities.org/hendrik_louw/albertyn.pdf
Verwysings[wysig | wysig bron]
- Genealogiese besonderhede op Geni-webwerf : http://www.geni.com/people/Adriaan-Louw-Albertyn/6000000017790112384
- Ancestry: http://www.ancestry.co.uk/genealogy/records/adriaan-louw-albertyn_52853870
- Geni: http://www.geni.com/people/Adriaan-Louw-Albertyn/6000000017790112384
- Google Books: https://www.google.co.za/search?tbo=p&tbm=bks&q=inauthor:%22Adriaan+Louw+Albertyn%22&gws_rd=ssl
- Lizmar Boeke: http://www.lizmarboeke.co.za/Skrywers/ALBERTYN-AL/albertyn-al.html
|
<urn:uuid:ab3a1e88-a47b-4ca4-becc-e2830f10d0bc>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Adriaan_Louw_Albertyn
|
2019-07-18T20:12:46Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525793.19/warc/CC-MAIN-20190718190635-20190718212635-00112.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999766
| false
|
Kategorie:Grieke
Jump to navigation
Jump to search
Wikimedia Commons bevat media in verband met Grieke. |
Subkategorieë
Hierdie kategorie bevat die volgende 8 subkategorië, uit 'n totaal van 8.
Bladsye in kategorie "Grieke"
Die volgende 16 bladsye is in hierdie kategorie, uit 'n totaal van 16.
|
<urn:uuid:01079e06-8730-4cd9-8a4c-07122b3c7566>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Kategorie:Grieke
|
2019-07-22T14:09:56Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195528037.92/warc/CC-MAIN-20190722133851-20190722155851-00032.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.99612
| false
|
Boekbronne
Jump to navigation
Jump to search
Biblioteke
Suid-Afrika:
- Soek die boek in die Nasionale Biblioteek van Suid-Afrika se katalogus
- Soek die boek in die SEALS Konsortium se biblioteek
- Soek die boek in die Universiteit van Suid-Afrika se biblioteek
- Soek die boek in die Universiteit van die Witwatersrand se biblioteek
- Soek die boek in die Kaapse Hoër Onderwys Konsortium se biblioteek
Wêreldwyd:
- Soek die boek deur WorldCat in jou plaaslike biblioteek se katalogus
Boekwinkels
Suid-Afrika:
Ander lande:
|
<urn:uuid:f51779bd-2032-48cf-a011-17e08fe77d16>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Boekbronne/978-1-85260-217-8
|
2019-07-17T13:33:52Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525187.9/warc/CC-MAIN-20190717121559-20190717143559-00536.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999935
| false
|
Bette Henritze
Jump to navigation
Jump to search
Bette Henritze | |
Nasionaliteit | Amerikaans |
---|---|
Beroep(e) | Aktrise |
Internet-rolprentdatabasis-profiel |
Bette Henritze (23 Mei 1924 – 22 Februarie 2018) was 'n Amerikaanse aktrise. Sy is bekend vir haar rolle in die rolprente The World According to Garp (1982), Other People's Money (1991), Far from Heaven (2002), en Taking Woodstock (2009).
Filmografie[wysig | wysig bron]
Rolprente[wysig | wysig bron]
- 1982: The World According to Garp
- 1991: Other People's Money
- 2002: Far from Heaven
- 2009: Taking Woodstock
|
<urn:uuid:f99f242a-2525-4e03-b843-aa0d7f3dbf1d>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Bette_Henritze
|
2019-07-21T07:46:29Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00456.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.96988
| false
|
Poedoe
Poedoe | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
’n Suidelike poedoe. | ||||||||||||||
Bewaringstatus | ||||||||||||||
Wetenskaplike klassifikasie | ||||||||||||||
Verspreiding.
Spesies | ||||||||||||||
P. puda (Molina, 1782) |
Beskrywing[wysig | wysig bron]
Die naam Pudu is in 1850 gekies as die naam van die genus. Dit kom van die Suid-Chileense inheemse woord "pudú".[2] Daar is twee spesies: die noordelike poedoe (Pudu mephistophiles) van Colombia, Ecuador en Peru en die suidelike poedoe[3] (Pudu puda) van Suid-Chili en Suidwes-Argentinië.[4]
Hulle is die heel kleinste takbokke. Hul hoogte wissel tussen 32 en 44 cm en hulle is tot 85 cm lank.[5] Albei word (in 2015 nog) as "kwesbaar" geklassifiseer deur die Internasionale Unie vir die Bewaring van die Natuur (IUBN).[6][7]
Habitat[wysig | wysig bron]
Die poedoe kom voor in die gematigde reënwoude van Suid-Amerika waar die digte bosse en bamboes beskerming bied teen roofdiere.[8] Die klimaat van die poedoe se verspreidingsgebied bestaan uit twee seisoene: ’n klam, matige winter en ’n droë somer. Die reënval in dié streke van Argentinië en Chili wissel tussen 2 en 4 m per jaar.[9]
Poedoes word bedreig deur die vernietiging van hul reënwoudhabitat. Die gebiede word ontboom vir menslike ontwikkeling, beesboerdery, landbou en eksotiese boomplantasies.[1][10][8] Hulle word ook op paaie doodgery en onwettig uitgevoer.[5][8] Verder word hulle met spesiaal opgeleide jaghonde gejag.[1][8][11]
Verwysings[wysig | wysig bron]
- "Southern Pudu". Animal Planet. 2009. Besoek op 19 September 2009.
- Benirschke, Kurt (2004). "Chilean (Southern) Pudu". University of California, San Diego. Besoek op 17 September 2009.
- Huffman, Brent (2006). "Southern Pudu". Besoek op 2009-09-17.
- Grubb, P. (16 November 2005). Wilson, D. E.; Reeder, D. M, reds. Mammal Species of the World (3rd ed.). Johns Hopkins University Press. ISBN 978-0-8018-8221-0.OCLC 62265494
- Schürer, Ulrich (1986). "Pudu pudu" (PDF). Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora. Besoek op 17 September 2009.
- Jimenez, J. & Ramilo, E. (2008). Pudu puda. 2008 IUBN Rooi Lys van bedreigde spesies. Internasionale Unie vir die Bewaring van die Natuur 2008. Verkry op 20 Junie 2015.
- Barrio, J. & Tirira, D. (2008). Pudu mephistophiles. 2008 IUBN Rooi Lys van bedreigde spesies. Internasionale Unie vir die Bewaring van die Natuur 2008. Verkry op 20 Junie 2015.
- "Southern Pudu". Environment Agency – Abu Dhabi. Arkive – Images of Life on Earth. Besoek op 19 September 2009.
- Pollard, Sarah. "Pudu Puda". Universiteit van Michigan. Museum of Zoology. Besoek op 17 September 2009.
- "Southern Pudu". Bristol-dieretuin. Besoek op 19 September 2009.
- "Chilean Pudu". Minnesota-dieretuin. 2009. Besoek op 17 September 2009.
- Williams, Jasmin (22 Mei 2008). "Meet the World's Smallest Deer". New York Post. Besoek op 17 September 2009.
|
<urn:uuid:8dbc4d67-c753-46db-9982-9bba693d8d09>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Poedoe
|
2019-07-21T06:50:43Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526931.25/warc/CC-MAIN-20190721061720-20190721083720-00456.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.998471
| false
|
Linux
Ontwikkelaar | ||
---|---|---|
Die gemeenskap | ||
Webblad | kernel | |
Vrystellings | ||
Aanvanklike vrystelling | 17 September 1991 | |
Huidige weergawe | 5.2 (7 Julie 2019 | )|
Bronkodemodel | Hoofsaaklik oopbron eiendom sagteware ook beskikbaar | |
Lisensie | GPLv2[1] en ander vrye asook oopbron-lisensies, behalwe vir die "Linux" handelsmerk[2] | |
Kerntipe | Unix | |
Taal(e) | Veeltalig | |
Platforms wat ondersteun word | Alpha, ARC, ARM, AVR32, Blackfin, C6x, ETRAX CRIS, FR-V, H8/300, Hexagon, Itanium, M32R, m68k, META, Microblaze, MIPS, MN103, Nios II, OpenRISC, PA-RISC, PowerPC, s390, S+core, SuperH, SPARC, TILE64, Unicore32, x86, Xtensa | |
Ondersteuningstatus | ||
Verdere leesstof |
Linux is 'n vrye bedryfstelselkern vir 'n verskeidenheid van rekenaars. Die naam "Linux" word ook baie gebruik om te verwys na volledige bedryfstelsels wat van die Linux-kern gebruik maak. Linux is aanvanklik deur Linus Torvalds geskryf omdat hy graag 'n Unix-bedryfstelsel vir sy Intelgebaseerde persoonlike rekenaar wou hê.[3][4] Sedertdien het duisende mense oor die internet ingespring om dit te verbeter. Dit is gebaseer op Unix maar die bronkode is vryelik beskikbaar.
'n Linux-verspreiding (Engels: distribution) is 'n Unix-gebaseerde bedryfstelsel vir persoonlike rekenaars of bedieners, en is die algemene manier waarop 'n Linux-stelsel beskikbaar gestel word. Dit verpak Linux saam met 'n klomp programme van die GNU- en ander projekte. Sulke volledige bedryfstelsels word soms GNU/Linux-stelsels genoem, alhoewel dit algemeen slegs "Linux" genoem word.
Linux is aanvanklik geskryf vir Intel 386-rekenaars en veral gewild geword onder entoesiaste. Dit het daarna geleidelik gewild geword as bedienerbedryfstelsel en geleidelik al hoe meer korporatiewe reuse se aandag getrek, soos IBM, Hewlett-Packard en Novell. Nou word Linux ook geleidelik meer op hoofstroom- persoonlike rekenaars gebruik. Linux word egter ook op 'n groot verskeidenheid ander toestelle gebruik; van klein draagbare toestelle en netwerktoerusting, tot superrekenaars.
Inhoud
- 1 Geskiedenis
- 2 Toepassings
- 3 Installasie
- 4 Programmering op Linux
- 5 Ondersteuning
- 6 Verwysings
- 7 Eksterne skakels
Geskiedenis[wysig | wysig bron]
In 1983 het Richard Stallman die GNU-projek gestig met die doel om 'n volledige Unix-agtige bedryfstelsel wat geheel en al uit vrye sagteware bestaan, te skep. Teen die begin van die 1990's het GNU meeste van die vereiste komponente van die stelsel geskryf of versamel — biblioteke, vertalers, teksredigeerders, 'n Unix-agtige dop (shell) — behalwe vir een belangrike komponent, die kern. Die GNU-projek het 'n kern begin ontwikkel, die Hurd, in 1990, gebaseer op die Mach-mikrokern, maar die ontwikkeling van die Mach-gebaseerde ontwerp blyk moeilik te wees en dit vorder stadig.
Intussen word 'n ander kern in 1991 as 'n stokperdjie deur die Finse student Linus Torvalds begin terwyl hy by die Universiteit van Helsinki studeer. Torvalds gebruik aanvanklik Minix op sy eie rekenaar, 'n vereenvoudigde Unix-agtige stelsel wat deur Andrew Tanenbaum geskryf is vir die leer van bedryfstelselontwerp. Tanenbaum laat egter nie toe dat ander mense sy bedryfstelsel uitbrei nie, wat daartoe lei dat Torvalds 'n plaasvervanger vir Minix skep.
Oorspronklik noem Torvalds sy kern "Freax" vir "free" en "freak" met die gereeld gebruikte X in die name van Unix-agtige stelsels. Die naam "Linux" is deur Ari Lemmke, 'n administrateur van 'n FTP-bediener wat aan die Finse Universiteitsnetwerk behoort het, uitgedink; hy bedink die naam Linux volgens die gids van waar Torvalds se projek vir die eerste keer afgelaai kon word.[5]
Aanvanklik was 'n rekenaar wat Minix geloop het, nodig om Linux te installeer en op te stel. Aanvanklike weergawes van Linux het ook 'n ander bedryfstelsel nodig gehad om van 'n hardeskyf af te kan laai, maar daar was gou aparte selflaaiers (boot loaders) soos LILO beskikbaar. Die Linux-stelsel het Minix gou verbygesteek wat funksionaliteit betref; Torvalds en ander vroeë Linux-programmeerders het hulle werk aangepas vir die GNU-komponente en gebruikerprogramme om 'n volledige, volfunksie- en vrye bedryfstelsel daar te stel.
Vandag lei Torvalds steeds die ontwikkeling van die kern, terwyl ander subkomponente soos die GNU-komponente steeds afsonderlik ontwikkel word (die programmering van die Linux-kern is nie deel van die GNU-projek nie). Ander groepe en maatskappye kombineer en versprei die komponente met addisionele toepassingprogrammatuur in die vorm van Linux-verspreidings.
Oordraagbaarheid[wysig | wysig bron]
Die Linux-kern is oorspronklik slegs vir die Intel 80386-mikroverwerkers ontwerp, maar ondersteun nou 'n wye verskeidenheid rekenaarargitekture. Linux is nou een van die bedryfstelsels wat die meeste na ander ontwerpe oorgedra word en loop op 'n reeks argitekture, van die ARM-gebaseerde iPAQ en selfone tot die IBM System z9-hoofraam. Gespesialiseerde verspreidings bestaan vir argitekture buite die hoofstroom.
Kopiereg, lisensiëring en die Linux-handelsmerk[wysig | wysig bron]
Die Linux-kern en meeste GNU-programmatuur is gelisensieer onder die GNU Algemene Publieke Lisensie. Die GPL vereis dat alle bronkode en afgeleide werke wat versprei word ook onder die GPL gelisensieer word. Daar word soms daarna as 'n "share and share-alike"- of "kopielinkslisensie" verwys. In 1997 het Linus Torvalds aangevoer dat, "Om Linux onder die GPL te plaas beslis die beste ding is wat ek ooit gedoen het."[6] Ander programmatuur kan ander lisensies gebruik; baie biblioteke gebruik die GNU Lesser General Public License (LGPL), 'n meer permissiewe variant van die GPL, en die X-Windowstelsel gebruik die MIT-lisensie.
In die VSA is die naam "Linux" as 'n handelsmerk[7] in Linus Torvalds se naam geregistreer. In 1997, nadat 'n ander persoon die handelsmerk geregistreer het en tantieme van Linux-versprediders geëis het, het Torvalds en sommige geaffekteerde organisasies hof toe gegaan om die handelsmerk eerder aan Torvalds toegeken te kry. Die lisensiëring van die handelsmerk word nou deur die Linux Mark Institute hanteer. Torvalds het bevestig dat hy die naam slegs geregistreer het om te verhoed dat iemand ander dit kan gebruik, maar is in 2005 volgens Amerikaanse handelsregwette gedwing om aktiewe maatstawwe te onderneem om die handelsmerk af te dwing. As gevolg hiervan het die LMI 'n aantal briewe aan verspreidingshandelaars gestuur om hulle te versoek om 'n fooi te betaal vir die gebruik van die naam en het 'n aantal maatskappye ingewillig.[verwysing benodig]
Uitspraak[wysig | wysig bron]
In 1992 het Torvalds verduidelik hoe hy die woord Linux uitspreek:
'li' is pronounced with a short [ee] sound: compare prInt, mInImal etc. 'nux' is also short, non-diphthong, like in pUt {IPA /ʊ/}. It's partly due to minix: linux was just my working name for the thing, and as I wrote it to replace minix on my system, the result is what it is... linus' minix became linux."[8] |
'n Klanklêer waar Torvalds sê "Hello, this is Linus Torvalds, and I pronounce Linux as Linux" is hier beskikbaar. In Engels word, "Linux" en "Minix" gewoonlik met 'n kort i (IFA: /ɪ/) klank uitgespreek wat verskil van Torvalds se Finland-Sweedse uitspraak van die woorde.
In Afrikaans: Die i in Linux word uitgespreek soos die ie in bier en die u soos die u in virus. Linus Torvalds spreek Linux dus as Lienuks uit, met die klem op Lie. Ander uitsprake, anders as Torvalds s'n, is onder andere: Laainaks, Liniks, en Linieks.
Linux en die GNU-Projek[wysig | wysig bron]
Omdat alle Linux-verspreidings steun op biblioteke en gereedskap uit die GNU-projek, wat die Linux-kern voorafgegaan het, vra Richard Stallman en die Stigting vir Vrye Sagteware dat die gesamentlike stelsel eerder "GNU/Linux" of "'n Linux-gebaseerde GNU-stelsel" genoem moet word. Linus Torvalds het gesê dat hy die noem van Linux in die algemeen as GNU/Linux "eenvoudig belaglik" vind. Sommige verspreidings gebruik wel die naam—vernaamlik Debian GNU/Linux—terwyl meeste mense sommer net na die stelsel as Linux verwys. Die onderskeid tussen die Linux kern en die hele stelsel wat daarop gegrond is, is 'n bron van verwaring vir nuwe gebruikers en dit bly omstrede.
SCO-regsgeding[wysig | wysig bron]
In Maart 2003 het die SCO Groep IBM gedagvaar. In die dagvaarding beweer SCO dat IBM gedeeltes van kode waarop SCO kopiereg het tot die Linux kern bygedra het in 'n skending van IBM se lisensie om Unix te gebruik. Verder het SCO briewe gestuur aan 'n aantal maatskappye waarin hulle waarsku dat hulle gebruik van Linux sonder 'n lisensie van SCO tot vervolging kan lei, en in die pers beweer dat hulle individuele Linux-gebruikers sou dagvaar. Die omstredenheid sluit in dagvaardings deur SCO teen Novell, DaimlerChrysler (in 2004 verwerp), en AutoZone, en deur Red Hat en andere teen SCO.
Tot op hede is geen bewys van SCO se bewerings van gekopieerde kode in Linux verskaf nie en het SCO se bewerings baie gewissel.
Grootte van ontwikkelingpogings[wysig | wysig bron]
Volgens More Than a Gigabuck: Estimating GNU/Linux's Size,[9] 'n studie van Red Hat Linux 7.1, is bevind dat dié besondere verspreiding 30 miljoen lyne bronkode bevat het. Deur die Constructive Cost Model toe te pas bevind die studie dat die verspreiding omtrent agtduisend man-jare ontwikkelingstyd geneem het. Volgens die studie sou die programmatuur, as dit op gewone kommersiële wyse geskep is, 1,08 miljard dollar (jaar 2000, Amerikaanse dollar) sou kos om in die VSA te ontwikkel.
Meeste van die kode (71%) is in die C-programmeertaal geskryf, maar baie ander tale is gebruik, waar onder C++, Lisp, saamsteltaal, Perl, Fortran, Python en verskeie skriptale. Effens meer as die helfte van al kode is onder GPL gelisensieer. Die Linux-kern het 2,4 miljoen lyne kode bevat, of omtrent 8% van die totaal.
In 'n studie wat daarna gedoen is, Counting potatoes: The size of Debian 2.2,[10] is dieselfde analise op Debian GNU/Linux weergawe 2.2 gedoen. Die verspreiding het meer as vyf-en-vyftig miljoen lyne kode bevat, en die studie beraam dat dit 1,9 miljard dollar sou kos om dit op die konvensionele wyse te ontwikkel.
Toepassings[wysig | wysig bron]
Linux is voorheen hoofsaaklik as 'n bedienerbedryfstelsel gebruik, maar die lae koste, aanpasbaarheid, en Unix-agtergrond daarvan het dit vir 'n wye verskeidenheid toepassings geskik gemaak.
Linux is die hoeksteen van die LAMP-bedienerkombinasie (Linux, Apache, MySQL, Perl/PHP/Python) wat 'n hoë mate van gewildheid onder web-ontwikkelaars bereik het wat dit een van die algemeenste platforms op die web gemaak het. 'n Vername voorbeeld in dié opsig is die gebruik van dié kombinasie in die MediaWiki-stelsel — die programmatuur wat hoofsaaklik vir Wikipedia geskryf is.
Ag gevolg van die stelsel se lae koste en hoogs plooibare opstellingsmoontlikhede, word Linux baie keer in ingeboude stelsels soos digitale televisieontvangers, selfone, en handtoestelle gebruik. In selfone het Linux 'n belangrike mededinger geword vir die Symbian OS-bedryfstelsel, wat in baie selfone gebruik word. In handtoestelle, is dit 'n alternatief tot die dominante Windows CE en Palm OS bedryfstelsels. Die gewilde TiVo digitale video-opnemer gebruik 'n doelgemaakte weergawe van Linux. Verskeie outonome brandmuur- en routeerderprodukte, waaronder verskeie van Linksys, gebruik Linux aan die binnekant, waar die gevorderde brandmuur- en roetebepalende vermoëns daarvan gebruik word.
Die Sony PlayStation 3-spelrekenaar wat in 2006 vrygestel is, sal uit die staanspoor Linux loop. Sony het te vore 'n PS2 Linux kit vir hulle PlayStation 2-spelrekenaar vrygestel. Ontwikkelaars van rekenaarspeletjies soos Atari en id Software het speletjies vrygestel wat op Linux-stelsels werk.
Linux is al hoe gewilder as 'n bedryfstelsel vir superrekenaars. In die November 2005 TOP500-lys van superrekenaars het die twee vinnigste superrekenaars ter wêreld Linux geloop. Van die 500 stelsels het 371 (74,2%) een of ander weergawe van Linux gebruik, insluitend sewe van die top tien.
Verspreidings[wysig | wysig bron]
Linux word oor die algemeen as deel van 'n Linux-verspreiding (in Engels baie keer 'n "distro" genoem) gebruik. Die verspreidings word deur individue, los spanne, en verskeie professionele organisasies saamgestel. Dit bevat gewoonlik addisionele stelsel- en Toepassingsagteware, 'n installeringstelsel om die aanvanklike stelselopstelling te vereenvoudig, en geïntegreerde bestuur van die programinstallasie en opgradering. Verspreidings word vir verskeie doeleindes geskep, insluitend rekenaarargitektuurondersteuning, lokalisering vir 'n spesifieke gebied of taal, intydse toepassings, en ingeboude stelsels, en baie sluit doelbewus slegs vrye programmatuur in. Tans word meer as driehonderd verspreidings aktief ontwikkel, waarvan omtrent 'n dosyn verspreidings die gewildste is vir algemene gebruik.[11] Hulle sluit in:
'n Tipiese algemene-gebruik verspreiding sluit die Linux-kern, van die GNU-biblioteke en gereedskap, opdragreëldoppe, die grafiese X Windowstelsel en meegaande werkskermomgewing soos KDE of GNOME, te same met duisende toepassings van kantoorsuites tot programvertalers, teksredigeerders, en wetenskaplike gereedskap.
Persoonlike gebruik[wysig | wysig bron]
Die hoë mate waartoe toegang tot Linux se binnegoed verleen word het tradisioneel daartoe gelei dat Linux-gebruikers oor die algemeen meer tegnologies georiënteerd is as gebruikers van Microsoft Windows en Mac OS en verlustig hulle self baie keer in die etikette "hacker" of "geek". Linux en ander vrye projekte is in die verlede baie keer gekritiseer dat dit nie ver genoeg gaan om gebruikersvriendelikheid te verseker nie.
Daar is in die afgelope jare begin om die stereotipe te verdryf. Linux kan nou met 'n gebruikerskoppelvlak gebruik word wat baie soortgelyk is aan dié wat op baie ander bedryfstelsels loop. Gebruikers mag dalk nodig hê om van toepassingsagteware te verwissel, en daar is in sommige gevalle, soos rekenaarspeletjies, minder keuses. Daar is egter in meeste gevalle 'n plaasvervanger van ten minste hoë genoeg kwaliteit en hoë kwaliteit algemene toepassings soos woordverkerwerks, grafikaprogramme, webblaaiers en e-posprogramme is vir Linux beskikbaar. 'n Groeiende aantal verskaffers van eiendomsagteware (nievrye sagteware) ondersteun Linux deur die beskikbaarstelling van weergawes wat op die stelsel loop.[12]
Linux se Unix oorsprong beteken dat terwyl daar grafiese gereedskap vir baie stelselverstellings en dienste is, konfigurasielêers wat uit gewone teks bestaan steeds algemeen gebruik word om die bedryfstelsel op te stel en kan dit aan gebruikers blootgestel word. In die opdragdop is daar steeds heelwat bruikbaarheidsorge uit die vroeë Unix dae soos die onvermoë om baie verwerkings ongedaan te maak soos die uitvee van lêers en teenstrydige koppelvlakke van baie ouer programme.
Die Berlyn-gebaseerde organisasie Relevantive het in 2003 tot die gevolgtrekking gekom dat die bruikbaarheid van Linux vir persoonlike gebruikstake "byna gelyk aan die van Windows XP is."[13][14] Sedetdien het talle onafhanklike studies en artikels verskyn[15] wat aandui dat 'n moderne Linux-omgewing wat GNOME of KDE gebruik in 'n sakeomgewing op dieselfde vlak as Microsoft Windows is.
Installasie[wysig | wysig bron]
In die verlede was die moeilikheidsgraad van installasie 'n hindernis tot wye aanvaarding van Linux-gebaseerde persoonlike rekenaars. Baie verspreidings is nou ten minste net so maklik om te installeer as 'n vergelykbare weergawe van Windows. Dit is nie nodig om lisensienommers te berg en dit tydens installasie in te voer nie en dit is gewoonlik nie nodig om drywers te installeer nadat Linux geïnstalleer is nie aangesien meeste apparatuur uit die staanspoor ondersteun word.
Die algemeenste metode vir die installasie van Linux op 'n persoonlike rekenaar is om van die rekenaar vanaf 'n CD te begin wat die installasieprogram bevat. So 'n CD kan van 'n afgelaaide ISO-lêer gebrand word, teen lae koste aangekoop word, of gekoop word as deel van 'n verpakte stel wat handleidings of ander programme kan insluit.
Ander moontlikhede is die gebruik van slanke kliënte soos die gewilde tuXlabs in Suid-Afrika, of om die stelsel direk vanaf 'n CD te laat uitvoer sonder installasie. Op ingeboude toestelle word Linux tipies in die toestel se firmware gehou en is dit moontlik nie verbruikertoeganklik nie.
Programmering op Linux[wysig | wysig bron]
Die GNU Compiler Collection is by verre die algemeenste vertalerfamilie wat op Linux gebruik word. Dit verskaf voorkante vir ondermeer C, C++ en Java. Maatskappye soos Intel, PathScale en die Portland Group verskaf ook vertalers wat nie vry sagteware is nie. Daar bestaan 'n aantal geïntegreerde ontwikkelingomgewings vir Linux insluitend KDevelop, NetBeans, en Eclipse, met uitbreibare redigeerders soos Emacs en Vim wat ook steeds gereeld gebruik word. Linux is so gepas tot skriptale soos ander Unix variante en benewens dopprogrammering kom meeste Linux-verspreidings ook met interpreteerders vir Perl, Python en andere.
Ondersteuning[wysig | wysig bron]
Tegniese ondersteuning word deur kommersiële verskaffers en deur ander Linux-gebruikers verskaf, gewoonlik in die vorm van webforums, nuusgroepe en e-poslyste. Linux-gebruikersgroepe word tradisioneel gevorm deur entoesiaste om plaaslike ondersteuning vir Linux te verskaf.
Die sakemodel van kommersiële verskaffers is gewoonlik afhanklik van betaling vir ondersteuning, veral vir sakegebruikers. Sommige maatskappye bied 'n spesiale sakeweergawe van hulle verspreiding aan waarin addisionele eiendomsagteware en gereedskap aangebied word om groter getalle installasies mee te administreer en om administratiewe take makliker uit te voer.
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ( ) "The Linux Kernel Archives: Frequently asked questions". kernel.org. 2 September 2014. Besoek op 4 September 2015.
- ( ) "U.S. Reg No: 1916230". United States Patent and Trademark Office. Besoek op 1 April 2006.
- Linus Torvalds, David Diamond: Just for Fun, ISBN 1-58799-151-9
- "The father of Linux looks back". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 September 1999.
- "Linux Anecdotes". Besoek op 1 April 2006.
- "Linus Torvalds interview". Besoek op 8 Mei 2006.
- "U.S. Reg No: 1916230". Besoek op 1 April 2006.
- "Torvalds se verduideliking van die uitspraak van "Linux"". Besoek op 1 April 2006.
- David A. Wheeler (29 Julie 2002). "More Than a Gigabuck: Estimating GNU/Linux's Size". Besoek op 11 Mei 2006.
- Jesús M. González-Barahona, et. al (3 Januarie 2002). "Counting potatoes: The size of Debian 2.2". Besoek op 11 Mei 2006.
- "The LWN.net Linux Distribution List". Besoek op 19 Mei 2006.
- "The Global Desktop Project, Building Technology and Communities". Besoek op 7 Mei 2006.
- Blau, John (4 Augustus 2003). "Study: Linux nears Windows XP usability". IDG News Service. Besoek op 3 April 2006.
- "Relevantive Linux usability study". Besoek op 3 April 2006. (In PDF-formaat hier)
- "Desktop Linux: Ready for Prime Time?". Besoek op 1 April 2006.
Eksterne skakels[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons bevat media in verband met Linux. |
|
<urn:uuid:037ddbc0-91fa-4ec2-a33b-e7e89cb4f9b9>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Linux
|
2019-07-17T14:55:51Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525312.3/warc/CC-MAIN-20190717141631-20190717163631-00000.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999904
| false
|
Kategorie:Europese Suidelike Sterrewag
Jump to navigation
Jump to search
Wikimedia Commons bevat media in verband met Europese Suidelike Sterrewag. |
|
<urn:uuid:26b4a9f3-c9d9-40e4-9e70-29bcec7c92d5>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Kategorie:Europese_Suidelike_Sterrewag
|
2019-07-22T14:22:18Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195528037.92/warc/CC-MAIN-20190722133851-20190722155851-00080.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.980185
| false
|
Hulp
Kategorie:Geraniaceae
in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Jump to navigation
Jump to search
Die
Geraniaceae
is die geraniumfamilie.
Bladsye in kategorie "Geraniaceae"
Hierdie kategorie bevat slegs die volgende bladsy.
G
Geranium incanum
Ontsluit van "
https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Kategorie:Geraniaceae&oldid=1532203
"
Kategorie
:
Geraniales
Navigasie-keuseskerm
Persoonlike gereedskap
Nie ingeteken nie
Bespreking
Bydraes
Skep gebruiker
Meld aan
Naamruimtes
Kategorie
Bespreking
Variante
Weergawes
Lees
Wysig
Wysig bron
Wys geskiedenis
Meer
Soek
Navigasie
Tuisblad
Gebruikersportaal
Geselshoekie
Onlangse wysigings
Lukrake bladsy
Hulp
Sandput
Skenkings
Ander projekte
Wikimedia Commons
Druk/eksporteer
Skep boek
Laai af as PDF
Drukbare weergawe
Gereedskap
Skakels hierheen
Verwante veranderings
Spesiale bladsye
Permanente skakel
Bladinligting
Wikidata-item
Ander tale
العربية
Asturianu
Azərbaycanca
Беларуская
Български
Català
Нохчийн
Cebuano
Corsu
Čeština
Kaszëbsczi
Cymraeg
Deutsch
Ελληνικά
English
Esperanto
Español
Eesti
Euskara
فارسی
Suomi
Français
Galego
עברית
Hrvatski
Hornjoserbsce
Magyar
Ilokano
Ido
Italiano
日本語
ქართული
Қазақша
한국어
Kurdî
Lietuvių
Македонски
Эрзянь
Nederlands
Occitan
Polski
Piemontèis
Português
Runa Simi
Русский
Scots
Slovenčina
Slovenščina
Српски / srpski
Svenska
Türkçe
Українська
Tiếng Việt
Winaray
Wysig skakels
Die bladsy is laas op 16 Februarie 2017 om 19:14 bygewerk.
Die teks is beskikbaar onder die lisensie
Creative Commons Erkenning-Insgelyks Deel
. Aanvullende voorwaardes kan moontlik ook van toepassing wees. Sien die
Algemene Voorwaardes
vir meer inligting.
Privaatheidsbeleid
Inligting oor Wikipedia
Vrywaring
Ontwikkelaars
Koekieverklaring
Selfoonweergawe
|
<urn:uuid:fa75b6b8-b1a7-49a9-ab55-e8c20161c0b8>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Kategorie:Geraniaceae
|
2019-07-22T14:09:03Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195528037.92/warc/CC-MAIN-20190722133851-20190722155851-00080.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.98692
| false
|
Verlossing
Verlossing (Engels: Salvation) in godsdiens, is die redding van die siel van sonde en die gevolge daarvan.[1] Dit kan ook genoem word "bevryding" of "verlossing" van die sonde en die gevolge daarvan.[2]
Afhangende van die godsdienstige tradisie is ons redding beskou word veroorsaak deur die vrye wil en genade van 'n godheid (in teïstiese godsdienste), of deur 'n persoonlike verantwoordelikheid en self-poging (bv. in die sramanic en Yogic tradisies van Indië). Godsdienste dikwels beklemtoon die noodsaaklikheid van beide persoonlike poging-byvoorbeeld, bekering en asketisme-en goddelike aksie (bv. genade).
Binne soteriologie, verlossing het twee verwante betekenisse. Aan die een kant is dit verwys na die verskynsel van gered deur goddelike agentskap-so as dit die geval is in Christendom, Judaïsme en Islam. Aan die ander dit verwys na die verskynsel van die siel gered word (soos in "veilige") van 'n paar ongelukkige lot. In die voormalige, goddelike agentskap gee aanleiding tot die situasie van die laasgenoemde. Maar selfs binne die Islam en die Christendom toewyding, petisie, gebed en liturgiese deelname is nie genoeg nie alleen oor verlossing te bring. Asketisme en bekering nodig is van beide 'n praktiese en sakramentele punt van die oog.
Die akademiese studie van redding word genoem soteriologie. Dit gaan self met die vergelykende studie van hoe die verskillende godsdienstige tradisies swanger redding en hoe hulle glo dat dit gedoen word of bereik. In die Indiese gelowe, byvoorbeeld, die konsep van redding (wat genoem word Moksha) vry van 'n eindelose proses van transmigrasie van die siel, 'n geloof wat afwesig is van die Abrahamitiese soteriologie. In Djainisme en Boeddhisme goddelike agentskap nie 'n rol in die redding[3]aangesien beide gelowe beskou die saak vanuit 'n suiwer oorsaaklike oogpunt.
In beide die Oos-en Wes godsdienste verlossing is ook die verskynsel van gered van dood, maar hier is nie bedoel om biologiese dood nie, maar die lyding en vernedering in die lewe as gevolg van die gevolge van die sonde. In die Christendom een wat bereik het die heil word gesê om te ervaar en die land beërwe die ewige lewe in God of wat in Boeddhisme genoem word nirvana (waarvan die sinoniem amaravati "doodminderheid").
Verwysings[wysig | wysig bron]
- The saving of the soul; the deliverance from sin and its consequences" OED 2de ed. 1989
- Wilfred Graves, Jr., In Pursuit of Wholeness: Experiencing God's Salvation for the Total Person (Shippensburg, PA: Destiny Image, 2011), 9, 22, 74-5.
- Charles Goodman, Consequences of Compassion: An interpretation and Defense of Buddhist Ethics, Oxford University Press, 2009. ISBN 978-0-19-537519-0
|
<urn:uuid:8af8131b-5051-4fc1-8ba6-897906cf1fdf>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Verlossing
|
2019-07-22T14:14:44Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195528037.92/warc/CC-MAIN-20190722133851-20190722155851-00080.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999986
| false
|
Doris Lloyd
Jump to navigation
Jump to search
Doris Lloyd | |
Geboortenaam | Hessy Doris Lloyd |
---|---|
Geboorte | 3 Julie 1896 |
Nasionaliteit | Engels |
Sterfte | 21 Mei 1968 (op 71) |
Beroep(e) | Aktrise |
Aktiewe jare | 1916–1967 |
Internet-rolprentdatabasis-profiel |
Doris Lloyd (3 Julie 1896 – 21 Mei 1968) was 'n Engelse aktrise. Sy was bekend vir haar rolle in die rolprente Waterloo Bridge (1931), Alice in Wonderland (1951), The Time Machine (1960), en The Sound of Music (1965).
Filmografie[wysig | wysig bron]
Rolprente[wysig | wysig bron]
- 1920: The Shadow Between
- 1922: Love's Influence
- 1926: Black Paradise
- 1926: The Blackbird
- 1926: Exit Smiling
- 1926: The Midnight Kiss
- 1927: The Auctioneer
- 1927: Lonesome Ladies
- 1929: Disraeli
- 1930: Charley's Aunt
- 1930: Old English
- 1931: Waterloo Bridge
- 1931: Once a Lady
- 1933: Oliver Twist
- 1934: Sisters Under the Skin
- 1935: Motive for Revenge
- 1937: Murder Is News
- 1950: Tyrant of the Sea
- 1951: Alice in Wonderland
- 1960: The Time Machine
- 1965: The Sound of Music
Televisiereekse[wysig | wysig bron]
- 1960: Thriller
Televisierolprente[wysig | wysig bron]
- 1954: Portrait by Whistler
- 1954: Dynamite, the Story of Alfred Nobel
|
<urn:uuid:e878d1ff-f505-4406-ae38-8c2c15ea029e>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Doris_Lloyd
|
2019-07-17T15:22:11Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525312.3/warc/CC-MAIN-20190717141631-20190717163631-00024.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.903509
| false
|
Eenkolvlindervis
Eenkolvlindervis | ||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Bewaringstatus | ||||||||||||||||||||||||||||
Wetenskaplike klassifikasie | ||||||||||||||||||||||||||||
Binomiale naam | ||||||||||||||||||||||||||||
Chaetodon interruptus Ahl, 1923 |
Die Eenkolvlindervis (Chaetodon interruptus) is vlindervis wat aan die ooskus van Suid-Afrika voorkom vanaf Port Alfred. Die vis word 20 cm groot. Die vis is geel met 'n groot swart kol op sy lyf en dun swart vertikale lyne oor die oog en stertvinsteel. Die vis kom voor in koraal- en rotsriwwe in water wat 10 – 90 m diep is. Hulle oorleef nie in akwariums nie. In Engels staan die vis bekend as die Teardrop butterflyfish.
Sien ook[wysig | wysig bron]
- Alfabetiese lys van visse
- Lys van Suider-Afrikaanse visse volgens wetenskaplike name
- Lys van varswater visfamilies
- Lys van visfamilies
Bronne[wysig | wysig bron]
- First Field Guide to Fishes of Southern Africa. Rudy van der Elst. 1999. ISBN 978-1-86872-288-4
- Sea Fishes of Southern Africa. Rudy van der Elst & Dennis King. 2006. ISBN 978-1-77007-345-6
- Gids tot die Kusgebiede van Suid-Afrika. Jacana Media. 2007. ISBN 978-1-77009-215-0
|
<urn:uuid:97d7d0b6-6b9b-44ce-aaf9-e2a7f48bec81>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Eenkolvlindervis
|
2019-07-17T14:48:01Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525312.3/warc/CC-MAIN-20190717141631-20190717163631-00024.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.957036
| false
|
Klas 36-000-diesellokomotief
SAR No. 36-013 (hier nuut oorgeverf in Transnet Freight-kleure) by Milnerton, Kaapstad, Nov 2013 | |
Tipe en oorsprong | |
---|---|
Kragtipe | Diesel-elektries |
Ontwerper | General Electric |
Vervaardiger | SA GE-DL Lokomotiefgroep |
Serienommer | 40420-40519 (36-001 tot 36-100) 41380-41399 (36-101 tot 36-120) 40586-40589 (36-121 tot 36-124) [1] |
Model | GE SG10B |
Klas | Klas 36-000 |
Vervaardig | 1975-1981 |
Aantal gebou | 124 |
Bouspesifikasies | |
UIC wielklassifikasie | Bo'Bo' |
Spoorbreedte | Kaapspoor |
Bogies | 2.082 m |
Wielbasis | 10.782 m |
Lengte | 15.151 m |
Breedte | 2.727 m |
Hoogte | 3.924 m |
Asbelasting | 18 250 kg |
Lokomotiefmassa | 72 000 kg |
Aandrywing | |
Brandstof | Diesel |
Brandstofkapasiteit | 2200 l |
Primêre aandrywing | GE 7FDL-8 vierslag V8 |
Enjin o.p.m. | 385 rpm luier 1 050 rpm maksimum |
Enjintipe | Vierslagdieselenjin |
Belugting | GE 1408 turboaanjaer |
Generator | Gs 10 pool GE 5GT-581C15 |
Traksiemotors | Vier GE 5GE-761-A13 gs 4 pool * 665 A 1 uur * 655 A aanhoudend teen 15 km/h |
Silinders | V8 |
Transmissie | 92/19 ratverhouding |
Veelvuldige werking | 4 maksimum |
Werkverrigting | |
Maksimumspoed | 100 km/h |
Kraglewering | 875 kW wegtrek 800 kW aanhoudend |
Trekkrag | 176 kN wegtrek 141 kN teen 14 km/h |
Hegfaktor | 25% wegtrek 20% aanhoudend |
Lokomotiefremme | 28-LAV-1 |
Treinremme | 800 l hoofreservoir Kompressor: 0.033 m3/s Uitlaatkapasiteit teen hoë luierspoed: 0.130 m3/s |
Lokoremkrag | 70% verhouding teen 345 kPa remsilinderdruk |
Veiligheidstelsels | Waakkontrole Twee stasiekontroles |
Diensgeskiedenis | |
Gebruiker | Suid-Afrikaanse Spoorweë Spoornet Transnet Freight Rail |
Aantal in klas | 124 |
Vlootnommer(s) | 36-001 tot 36-124 |
Plek gebruik | KwaZulu-Natal en die ou Wes-Transvaal |
Afleweringsdatum | 1975-1981 |
Eerste tog | 1975 [2] |
Klas 36 is 'n tipe diesellokomotief - tegnies 'n diesel-elektriese lokomotief - wat deur die Suid-Afrikaanse Spoorweë gebruik word vir rangeerwerk. Dit is ontwerp as 'n Bo-Bo (twee 2-as draaistelle met 'n elektriese motor elk per as). Die 36-000 reeks is deur General Electric gebou vanaf 1975. Hulle is toegerus met 'n vierslag V8 turboaangedrewe en na-verkoelde dieselenjin wat 'n gelykstroomgenerator en vier traksiemotors, wat op die aste geïnstalleer is, aandryf. Hulle is tipe SG10B genoem deur die vervaardiger en het 'n maksimum veilige snelheid van 100 km/h. Hulle doen diens in KwaZulu-Natal en die ou Wes-Transvaal. [3]
Al die lokomotiewe in die klas beskik oor dinamiese remme en tussen-draaistel beheerskakels.
SAR Nr. 36-052 in Swartkops, Port Elizabeth, 17 Oktober 2009
Eksterne skakels[wysig | wysig bron]
- Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Klas 36-000.
- Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Klas 36-200.
Verwysings[wysig | wysig bron]
- Middleton-SA Loco Guide, p. 38, 43
- South African Railways Index and Diagrams: Electric and Diesel Locomotives, 610mm and 1065mm Gauges, Ref LXD 14/1/100/20, 28 Januarie 1975
- Paxton, Leith; Bourne, David (1985). Locomotives of the South African Railways (1st ed.). Kaapstad: Struik. pp. 142–143. ISBN 0 86977 211 2.
|
<urn:uuid:57aec8f8-7c39-4b13-ba28-b3e0916950fb>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Klas_36-000-diesellokomotief
|
2019-07-17T15:07:34Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525312.3/warc/CC-MAIN-20190717141631-20190717163631-00024.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.994561
| false
|
Kruistog
Die kruistogte was 'n reeks militêre veldtogte van 'n ongekende logistieke dimensie wat tussen die 11de eeu en die 13de eeue plaasgevind het, gewoonlik met goedkeuring deur die Pous. Oorspronklik was dit Rooms-Katolieke pogings om Christelike heiligdomme in die Heilige Land en Christelike pelgrims teen Islamitiese aanvalle te beskerm. Sommige was egter selfs teen ander Christene gemik, soos byvoorbeeld die Vierde Kruistog wat deur deelnemende Venesiane teen Konstantinopel geloods is nadat Europese Kruisriddermagte skepe, wat in hul opdrag in Venesië se Arsenale-skeepswerf gebou is, by aflewering nie kon betaal nie (in plaas daarvan is Konstantinopel ingeneem en geplunder), en die Albigensiese Kruistog teen die Kathare van Suid-Frankryk (wat egter nie deel uitgemaak het van die oorspronklike Kruistog-beweging).
Die term "kruistog" is tydens die Middeleeue nog nie gebruik nie; dit dateer uit 'n later tydperk en verwys na die kruise, wat deelnemers van die kruistogte op hulle kleding aangebring het nadat hulle die kruisvaarderseed afgelê het. In eietydse bronne word ander terme gebruik – soos die Latynse expeditio ("veldtog"), iter ("reis") en peregrinatio ("pelgrimsvaart"). Deelnemers aan kruistogte het na hulself dikwels as peregrini verwys om die beweegrede van 'n gewapende pelgrimsvaart te beklemtoon.[1] Die godsdienstige pelgrimskarakter word ook bevestig deur die feit dat die gemiddelde kruisridder die inkomste van vier tot vyf jaar moes bestee om aan 'n kruistog te kan deelneem.[2]
Franse kruisridders het hul optogte na die Heilige Land in neutrale terme beskryf wat die reiskarakter daarvan beklemtoon het – as voyage de Jérusalem, voyage vers la Terre sainte, passage of voyage d'outre-mer. Die Franse term croisade dateer van die 15de eeu. Die Oksitaanse crozada kom egter reeds in bronne van omstreeks 1250 voor.[3] Ooreenkomstige Duitse, Nederlandse en Afrikaanse terme (respektiewelik Kreuzzug, kruistocht en kruistog) het eers in die moderne tyd gebruiklik geraak.
'n Krities-historiese ondersoek van die Kruistogtydperk vereis 'n noukeurige onderskeiding tussen die godsdienstige en politieke beweegredes vir die grootskaalse Middeleeuse militêre en logistieke ondernemings wat ons vandag as kruistogte in die nouer sin beskryf, en geloofsoorloë in die algemeen. As besondere historiese verskynsels sou kruistogte in die nouer sin ondenkbaar wees sonder die spesifieke godsdienstige, politieke en maatskaaplike konteks van die Hoë en Laat Middeleeue, veral die Middeleeuse Christelike geloofswêreld waarin verlossing 'n sentrale rol speel. Vanuit hierdie konteks het die Latynse Kerk en die kruisridders hulle beperk tot die bevryding en beskerming van Christelike heiligdomme in die Heilige Land, met name Jerusalem – die stad waar die wederkoms van Jesus Christus verwag is. Die tydperk van geloofsoorloë het klaarblyklik nie geëindig met die laaste kruistog en die begin van die vroeë moderne tyd nie.[4]
Onomstrede is die grootskaalse impak wat die Kruistogte op die Westers-Christelike beskawing gemaak het. Aansienlike toegewings is aan Italiaanse stadstate gemaak vir die bystand wat hulle aan Kruisvaarders verleen het. Hulle kon kolonies en handelsposte in die oostelike Middellandse See vestig waardeur florerende handelsbetrekkinge met oosterse markte tot in die Ottomaanse tydperk gewaarborg is. Twee van Italië se seerepublieke of Repubbliche Marinare, Venesië en Genua, het as nuwe Europese moondhede begin optree. In godsdienstige opsig is die gemeenskaplike identiteit van die Westerse Latynse Kerk onder leierskap van die pous gekonsolideer. Op kultureel-literêre gebied was die Kruistogte die historiese bron vir verhale van heldedom, ridderlikheid en vroomheid wat diep spore sou laat in die Middeleeuse literatuur en filosofie. Op maatskaplike en politieke gebied is die nou verbintenis tussen Westerse Christendom, feodalisme en militarisme verstewig.
Inhoud
- 1 Wyer betekenis
- 2 Geskiedkundige agtergrond
- 3 Geskiedkundige verband
- 4 Die groot kruistogte
- 5 Nasleep
- 6 Sien ook
- 7 Verwysings
- 8 Eksterne skakels
Wyer betekenis[wysig | wysig bron]
In die breër sin word kruistog soms retories en metafories gebruik om 'n oorlog, wat 'n godsdienstige oogmerk het, te regverdig. Kruistogte word dus dikwels as heilige oorloë teen groepe of volkere, wat as interne of eksterne teenstanders van die Christendom beskou is, gedefinieer. Hierdie teenstanders het naas Moslems ook ortodokse Griekse en Russiese Christene, heidense Slawiese volkere, Mongole, ketters soos die Kathare, Bogomiele en Hussiete en die politieke opponente van die pousdom ingesluit.
Party ywerige aktiviste mag egter ook na hulle bedrywighede verwys as kruistogte soos die kruistog teen ongeletterdheid, ensovoorts. 'n Meer algemene moderne gebruik van die term is wanneer daar tipies op sarkastiese of verkleinerende wyse na dwepers verwys word.
Geskiedkundige agtergrond[wysig | wysig bron]
Die oorsprong van die kruistogte lê in die ontwikkelings in die weste in die vroeë Middeleeue, sowel as die agteruitgang van die Bisantynse Ryk. Die agteruitgang van die Karolingiese Ryk in die latere 9de eeu tesame met die relatiewe stabiliteit van plaaslike Europese grense na die kerstening van die Wikings, Slawiërs en die Magjare het gepaard gegaan met toenemende geweldpleging deur adellikes wat mekaar in vetes (privaat oorloë) beveg het. Naas burgerlike landelike bevolkings en kooplui is ook die kerk en sy besittings deur die oorlogsvoering bedreig.
Die kerk het probeer om die geweld stop te sit deur die sogenaamde Godsvredebeweging (Pax Dei) en 'n tydelike staking van vyandeklikhede (Treuga Dei), een van die vroegste Europese vredebewegings wat aanvalle op ongewapende persone (geestelikes, boere en reisende handelaars), geboue (kerke, kloosters, openbare pleine, strate en paaie) asook vee verbied en 'n algehele wapenstilstand gedurende vastetye en op feesdae verklaar het. Oortreders kon uit die kerk geban word. Dit was ietwat suksesvol, maar opgeleide vegters het altyd na 'n manier gesoek om uiting te gee aan hulle gevegslus. Vertoë vir hulp vanaf die Bisantynse Keiser Alexius I om weerstand te bied teen die Moslem-aanvalle is dus gretig ontvang.
'n Latere geleentheid om uiting aan hierdie gewelddadigheid te gee het hom ook voorgedoen met die Reconquista in Spanje wat Spaanse ridders en huursoldate vanuit ander dele van Europa betrek het in die stryd teen die Islamitiese More. In 1063 het Pous Alexander II sy pouslike seën aan die Spaanse Christene gegee in hul oorlog teen die Moslems.
Die agtergrond in die Christelike Weste moet ook gesien word in die lig van die ontwikkelinge in die Islamitiese ooste. Die teenwoordigheid van Moslems in die Heilige Land strek terug tot die oorspronklike Arabiese oorname van Palestina in die 7de eeu. Dit het nie baie met die pelgrimstogte na die heilige plekke van die Christendom ingemeng nie en Wes-Europeërs was toe nie so besorg oor die verlies van die verre Jerusalem toe hulle self invalle deur Moslems en ander vyandiggesinde nie-Christene soos die Wikings en die Magjare in die gesig gestaar het nie. Die suksesse van die Moslem-magte was egter besig om ernstige druk op die Oos-Ortodokse Bisantynse Ryk te plaas.
'n Keerpunt in westerse houdings jeens die ooste het in die jaar 1009 gekom toe die Fatimidiese kalif van Kaïro, al-Hakim bi-Amr Allah, die Kerk van die Heilige Graf in Jerusalem, een van die belangrikste heiligdomme van die Christendom, saam met die rotsgraf van Jesus Christus laat vernietig het. Sy opvolger het die Bisantynse Ryk toegelaat om die Kerk van die Heilige Graf te laat herbou onder streng voorwaardes en het pelgrimstogte ook weer toegelaat, maar baie gerugte het die rondte begin doen oor Moslem-wreedheid teenoor Christen-pelgrims; hierdie gerugte het 'n belangrike rol gespeel in die ontstaan van die kruistogte later in daardie eeu.
'n Ander belangrike kenmerk van die Kruistogte is die kerklike propaganda, wat 'n religieuse regvaardiging vir die militêre optrede teen die Moslems gee. Die tradisionele Christelike pelgrimstog na die Heilige Graf is nou tegelykertyd as 'n oorlog teen heidense volke gepropageer.
In Europa begin die verhoudings tussen die Christelike meerderheid en nie-Christelike minderhede dramaties versleg. Die klein Joodse gemeenskappe, wat glad nie nie by die Christelik-Islamitiese konflik betrokke is nie, is nogtans die eerste slagoffers van die Christelike magte, wat orals in Wes-Europa opgesweep raak deur die Kruistog-retoriek van die klerus. Die vyandbeeld, wat aanvanklik op die Turkse Moslems as die teenstanders van die Oos-Romeinse Christendom beperk is, sluit vinnig die hele Islamitiese wêreld in en uiteindelik elkeen wat as 'n vyand van Christus beskou is. Dit is nou veral Joodse burgers wat in afgryslike pogroms vermoor word. Destydse klerici het anti-Joodse pogroms egter skerp veroordeel.
Oorlogvoering in Islam[wysig | wysig bron]
Militêre geweld het van begin af 'n sentrale rol in die uitbreiding van Islam gespeel. Die profeet Mohammed was self betrokke by 'n reeks veldtogte waarmee die bewoners van Mekka tot oorgawe gedwing is. Ook word aan hom 'n hadith (uitspraak) oor die samehang tussen swaard en paradys toegeskryf: "Die poorte van die paradys is onder die skadu van die swaard".[5]
Die vinnige uitbreiding van die Islamitiese geloof in die 7de en 8ste eeu was die resultaat van veroweringsveldtogte en die godsdienstige ywer van Moslem-stryders. Om nuwe gebiede onder Islamitiese beheer te bring, is as 'n godsdienstige verpligting beskou. So het die eenheid van geloof en geweldpleging in Islam vroeër en vinniger na vore gekom as in die Latynse Kerk waar godsdienstige redes net geleidelik as regverdiging vir geweld aanvaar is.
Geskiedkundige verband[wysig | wysig bron]
In 1071 het Islamitiese Seldjoeke-magte (die Seldjoeke was 'n Islamitiese heerserhuis van Turkse stamme in Sentraal-Asië) Palestina binnegeval en Jerusalem, wat destyds deel uitgemaak het van die Bisantynse Ryk, ingeneem. Vervolgens het kleiner Moslem-magte, wat in destydse bronne as "wilde hordes" beskryf is, steeds weer aanvalle op Christene geloods en kerke en altare vernietig. Die Bisantynse keiser Alexios I Komnenos was nie meer in staat om die toenemende militêre bedreiging deur Seldjoeke met eie troepe en middele af te weer nie. In 1095 was die keiser genoodsaak om die militêre bystand deur Wes-Europese magte aan te vra. Sy versoek is aan Pous Urbanus II gerig.
Alhoewel daar reeds 'n skeuring begin plaasvind het tussen die Katolieke Westerse kerk en die Grieks-Ortodokse oosterse kerk, het Alexius I hulp van mede-Christene verwag. Die reaksie was egter baie groter en minder behulpsaam as wat Alexios I verwag het, toe die Pous 'n oproep gedoen het om 'n invalsmag saam te stel, nie net om die Bisantynse Ryk te beskerm nie maar ook om Jerusalem weer terug te neem.
Toe daar in 1095 voorspraak gemaak is vir die Eerste Kruistog was die Christen prinse van noordelike Iberië al vir 'n honderd jaar besig om hulle pad uit die berge van Galisië, Asturië, die Baskiese land en Navarra met toenemende sukses uit te veg. Die val van die Moorse Toledo aan die hand van die Koninkryk van León in 1085 was 'n groot oorwinning, maar die draaipunt van die Reconquista het nog in die toekoms gelê. Die onenigheid onder Islamitiese emirs was 'n noodsaaklike faktor vir die groeiende sukses.
Terwyl die Reconquista 'n prominente voorbeeld was van 'n omvattende Christelike veldtog teen Europese gebiede wat eeue gelede deur Moslemmagte eweneens met militêre geweld verower is, was dit nie die enigste voorbeeld daarvan nie. Die Noorse avonturier Robert Guiscard het die voet van Italië, Kalabrië, in 1057 oorwin en het die tradisioneel Bisantynse gebied beskerm teen invalle van die Moslems van Sisilië. Die seevarende lande van Pisa, Genua en Katalonië het was almal aktief betrokke in gevegte teen die Islamitiese vestings van Mallorca en Sardinië wat die kuslyn van Italië beveilig het teen Moslem-strooptogte. Die toenemende wurggreep van die Moslem-magte op Wes-Europa was 'n sterk aansporing vir mense om positief te reageer op die Bisantynse keiser, Alexios I se oproep tot 'n heilige oorlog om die Christendom te beskerm en om die verlore gebiede te terug te neem.
Die pousdom van Pous Gregorius VII, wat 'n interne stryd gevoer het oor bedenkinge rondom die geldigheid van 'n heilige oorlog en die vergieting van bloed in die naam van die Here, het uiteindelik 'n gevolgtrekking gemaak ten gunste van geregverdigde geweld. Optredes teen aanhangers van Ariaanse leringe en ander ketters het 'n geskiedkundige presedent geskep vir 'n samelewing waar geweld teenoor ongelowiges – en inderdaad ook teen ander Christene – aanvaar is en algemeen voorgekom het. Sint Augustinus van Hippo, Gregorius se intellektuele rolmodel, het die gebruik van geweld geregverdig in diens van die Stad van God en verder sou 'n vanuit 'n Christelike perspektief geregverdigde oorlog 'n aggressiewe en ambisieuse leier van Europa, soos Gregorius homself beskou het, se aansien baie verhoog. Die noordelike stamme sou dan aan Rome verbind wees en hulle moeisame ridders sou 'n uitlaat vir hulle gewelddadigheid kon vind. Vorige pogings van die kerk om sulke geweld stop te sit, soos die Godsvredebewegings, het nie altyd hul doelwit bereik nie. Suid van Rome het die Nore gewys hoe sulke energie op Arabiere (in Sisilië) en die Bisantyne (op die vasteland) losgelaat kon word. Latynse leierskap in die Levant (Mediterreense lande oos van Italië) sou die Pousdom se eis om heerskappy oor die Patriarg van Konstantinopel, wat direk aanleiding gegee het tot die Groot Skeuring van 1054, te bevestig.
In die Bisantynse tuislande is die oosterse Keiser se swakheid ontbloot met die rampspoedige nederlaag by die Slag van Manzikert in 1071, wat die Ryk se Asiese gebiede verklein het tot 'n streek in westerse Anatolië en rondom Konstantinopel. 'n Sekere teken van die Bisantynse desperaatheid was die vertoë van Alexius I Comnenus aan sy vyand die Pous vir hulp. Gregorius was egter gewikkel in die inhuldigingskrisis en kon daarom nie op die Duitse keiser staatmaak vir hulp nie, en die kruistog het dus nooit plaasgevind nie.
Vir Gregorius se gematigde opvolger Pous Urbanus II sou die kruistog 'n manier bied om die Christendom te verenig en daardeur die Pousdom versterk, en kon miskien selfs die Ooste onder sy beheer bring. Die ongelukkige Duitsers en Nore kon egter nie op staatgemaak word nie, maar die kern van die kruistog sou uiteindelik gevind word in Urbanus se tuisland onder die Noordelike Franse. Die eerste kruistogte het 'n ongeëwenaarde golf van passievolle, vrome woede ontketen wat tot uiting gekom het in die massamoord van die Jode en die gewelddadige behandeling van die Ortodokse Christene in die ooste. Die eerste fase van die Kruisvaartbeweging het sy hoogtepunt bereik en is hoofsaaklik geblus met die verwoesting van Konstantinopel in 1204.
Die kruistogte van die 13de eeu het nie sulke gewildheid geniet nie en na Akko vir die laaste keer in 1291 geval het en die uitwissing van die Oksitaanse Kathare tydens die Albigensiese Kruistog, het die ideale van die kruisvaarte in onguns verval.
Die laaste kruisvarende orde van ridders wat grondgebied oorheers het was die Hospitaalridders. Na die val van Akko het hulle beheer geneem van eiland Rhodos en in die sestiende eeu is hulle verdryf na Malta. Hierdie laaste kruisvaarders is finaal deur Napoleon Bonaparte in 1798 onttroon.
Die groot kruistogte[wysig | wysig bron]
Tradisioneel word daar nege kruistogte tussen die 11de en 13de eeue erken, maar daar was ook 'n aantal kleiner kruistogte wat hoofsaaklik in dieselfde tydvak plaasgevind het en nie ingesluit word nie. Daar was dikwels kleiner kruistogte in die tydperk onderneem, nie net in Palestina nie maar ook in Spanje en Sentraal-Europa, nie net teen Moslems nie maar ook teen Christen ketters en persoonlike vyande van die Pousdom of ander magtige konings. Sulke kruistogte het plaasgevind tot en met die 16de eeu toe die Renaissance en Hervorming die politiese en godsdienstige klimaat in Europa betekenisvol verander het. Volgens is 'n lys van groot kruistogte.
Eerste Kruistog[wysig | wysig bron]
Na die Bisantynse keiser, Alexius I na hulp gesoek het om sy ryk teen die Seldjoek-Turke in 1095 te verdedig het Pous Urbanus II 'n oproep gemaak op alle Christene om aan die oorlog teen die Turke deel te neem, 'n oorlog wat volle kwytskelding sou meebring. Kruisvaarder leërs het na Jerusalem gemarsjeer en verskeie stede onderweg laat val. In 1099 het hulle Jerusalem oorgeneem en groot dele van die bevolking vermoor.
Tweede Kruistog[wysig | wysig bron]
Na 'n tydperk waarin daar vrede geheers het en Christene en Moslems vreedsaam in die Heilige Land saamgeleef het, het Bernard van Clairvaux 'n beroep gedoen op 'n nuwe kruistog toe die graafskap van Edessa deur die Turke oorgeneem is. Franse en Duitse leërs het in 1147 na Klein-Asië opgeruk maar geen noemenswaardige suksesse bereik nie en het selfs die oorlewing van die Kruisvaarderstate in gedrang gebring na 'n ondeurdagte aanval op Damaskus. In 1149 het beide die leiers van die leërs na hul onderskeie lande teruggekeer sonder om enigiets te bereik.
Derde Kruistog[wysig | wysig bron]
In 1187 het Saladin Jerusalem herower. Pous Gregorius VIII het 'n beroep op 'n kruistog gedoen wat toe deur verskeie belangrike Europese leiers gelei is naamlik: Phillip II van Frankryk, Richard I van Engeland en Frederik I, Keiser van die Heilige Roomse Ryk. Frederik het in 1190 in Silisië verdrink., wat 'n onstabiele bondgenootskap tussen die Engelse en die Franse tot gevolg gehad het. Phillip het in 1191 teruggekeer nadat die Kruisvaarders Akko vanaf die Moslems herower het. Die Kruisvaarder-leër het toe teen die Mediterreense kus langs af beweeg. Saladin het probeer om die Kruisvaarders uit te lok maar hulle wou nie reageer nie. Hulle het die Moslems naby Arsoef verslaan en was binne sig van Jerusalem. Saladin het egter hulle planne gefnuik deur die waterbronne te vergiftig en die gesaaides te vernietig. Richard het die daaropvolgende jaar teruggekeer na hy 'n verdrag met Saladin gesluit het. Onderweg terug Engeland toe het sy skip skipbreuk gely en is hy deur die vyandig gesinde Oostenrykse hertog Leopold gevange geneem en vir 'n losprys aangehou.
Vierde Kruistog[wysig | wysig bron]
Die Vierde Kruistog is deur Pous Innocent III in 1202 van stapel gestuur met die oogmerk om die Heilige Land vanuit Egipte binne te val. Die Venesiërs het beheer oor hierdie kruistog verkry en die doelwit na Konstantinopel verander waar hulle gepoog het om 'n Bisantynse banneling op die troon te plaas. Na 'n reeks misverstande en die verskeie uitbrake van geweld is die stad in 1204 verower. Die gewildheid van die beweging was egter nou dood en die opvolgende kruistogte kan eerder verklaar word as die Pousdom se poging om die militêre energie van die Europese volke in Sirië se rigting te verlê.
Albigensiese Kruistog[wysig | wysig bron]
Die Albigensiese Kruistog is in 1209 van stapel gestuur om die Kathare wat as ketters beskou is in Oksitanië, Suid-Frankryk te elimineer. Dit was 'n dekade lange stryd wat net soveel of dalk meer met die noordelike Franse se begeerte om hul beheer suidwaarts uit te brei as wat dit met kettery te doen gehad het. Die Kathare asook die onafhanklikheid van die suidelike streke in Frankryk is uiteindelik sodoende vernietig.
Vyfde Kruistog[wysig | wysig bron]
Deur gereelde optogte, in gebede en preke het die Kerk gepoog om weer 'n kruistog aan die gang te sit. Die Vierde raad van die Lateraan (1215) het 'n plan geformuleer om die Heilige Land weer terug te wen. 'n Kruisleër van Hongarye, Oostenryk en Beiere het 'n merkwaardige prestasie behaal deur Damietta in 1219 in Egipte te verower, maar het op aandring van die pouslike legaat, Pelagius voortgegaan met 'n onverskillige aanval op Kaïro. 'n Oorstroming van die Nyl het hulle gedwing om tussen vernietiging en oorgawe te kies.
Sesde Kruistog[wysig | wysig bron]
In 1228 het Keiser Frederik II per skip vanaf Brindisi na Sirië vertrek na hy deur die pous in die ban gedoen is. Deur middel van diplomasie het hy onverwagte sukses behaal en is Jerusalem, Nasaret en Betlehem aan die Kruisvaarders oorhandig vir 'n tydperk van 10 jaar. Dit was die eerste groot kruistog wat nie deur die Pousdom aan die gang gesit is nie, 'n tendens wat vir die res van daardie eeu voortgeduur het.
Sewende Kruistog[wysig | wysig bron]
Die pouslike belange wat deur die Tempelridders verteenwoordig is, het hulle in konflik met Egipte in 1243 gebring en het 'n Khwarezmiaanse mag deur hulle in die daaropvolgende jaar ontbied, Jerusalem bestorm. Alhoewel dit nie so 'n wydverspreide woede en verontwaardiging in Europa ontketen het soos die val van Jerusalem in 1187 gedoen het nie, het Lodewyk IX van Frankryk 'n kruistog teen Egipte georganiseer tussen 1248 en 1254. Dit was 'n mislukking en die Lodewyk het die grootste deel van die tyd in die hof van die Kruisvaarder-koninkryk van Akko deurgebring.
Agste Kruistog[wysig | wysig bron]
Die agste Kruistog is deur Lodewyk IX in 1270 gereël. Hy het per skip vanaf Aigues-Mortes vertrek, aanvanklik met die doel om die oorblywende Kruisvaarderstate in Sirië te hulp te snel. Die Kruistog is toe uiteindelik egter na Tunisië geskuif waar Lodewyk slegs twee maande gespandeer het voor hy oorlede is.
Negende Kruistog[wysig | wysig bron]
Die toekomstige koning van Engeland Eduard I het 'n verdere ekspedisie in 1271 geloods na hy Lodewyk op die Agste Kruistog vergesel het. Hy het bitter min in Sirië bereik en in die daaropvolgende jaar teruggekeer na die sluiting van 'n vredesverdrag. Met die val van die Antiochië (1268), Tripoli (1289) en Akko (1291) is die laaste oorblyfsels van Christelike besetting van Sirië beëindig.
Nasleep[wysig | wysig bron]
Impak op Europa[wysig | wysig bron]
Die Kruistogte het 'n enorme invloed op die Europese Middeleeue uitgeoefen. Met tye was groot dele van die kontinent onder 'n magtige Pousdom verenig, maar teen die 14de eeu het die ou begrip van Christendom verbrokkel en was die ontwikkeling van gesentraliseerde burokrasieë, die grondslag vir die moderne volkstaat, al goed onderweg in Frankryk, Engeland, Boergondië, Portugal, Kastilië en Aragon deels as gevolg van die oorheersing van die kerk met die aanvang van die kruistog-era.
Alhoewel Europa al vir eeue aan Islamitiese kulturele invloede blootgestel is deur kontak in Spanje en Sisilië, is baie Islamitiese denkrigtings op wetenskaplike, mediese en argitektoniese gebiede na die weste oorgedra deur die kruistogte; Europese kastele het byvoorbeeld soos in die ooste massiewe klipstrukture geword eerder as die vroeëre, kleinere houtgeboue, wat in die verlede gebruik is. Die kruistogte het ook bygedra tot die aanvang van die Renaissance in Italië, aangesien baie van die Italiaanse stadstate belangrike, winsgewende handelskolonies in die kruisvaarderstede (beide in die Heilige Land en later ook in die Bisantynse gebiede) besit het.
Resepsie in die Islamitiese wêreld[wysig | wysig bron]
Aan die geskiedenis van die kruistogte is eeue lank geen besondere aandag in die kollektiewe herinnering van die Islamitiese wêreld geskenk nie. Die prentjie het eers teen die middel van die 19de eeu geleidelik begin verander. Omstreeks 1865 kom in vertalings van Franse geskiedenisboeke vir die eerste keer die term al-hurub al-Salabiyya ("Kruisoorloë") voor as verwysing na die historiese gebeure wat vroeër as oorloë van die Ifranj (Franke – soos alle Europeërs, ongeag hul nasionaliteit, destyds genoem is) bekend gestaan het.
Die stigting van Israel as Joodse staat in 1948 word deur Thomas S. Asbridge, Britse hoogleraar vir Middeleeuse geskiedenis in Londen, in sy werk The Crusades (2010) as wentelpunt in die Islamitiese resepsiegeskiedenis beskryf. Vervolgens word die kruistogte en enkele historiese Islamitiese persoonlikhede soos Saladin deur despote in die Nabye Ooste soos Hafiz al-Assad en Saddam Hussein vir propaganda-doelwitte geïnstrumentaliseer.
Tans onderneem aanhangers van twee uiteenlopende Islamitiese ideologieë – pan-Arabiese nasionaliste en Islamiste – met manipulatiewe herinterpretasies van die verlede die tydperk van kruistogte vir hul eie politieke agenda in te span.[7]
Impak op Joodse gemeenskappe[wysig | wysig bron]
Die gruweldade van die kruisvaarders teenoor Jode in Duitse en Hongaarse dorpe, later ook in dié van Frankryk en Engeland, en die massamoorde van nie-vegtendes in Palestina en Sirië het deel geword van die Anti-Semitiese geskiedenis van Europa. Dit het eeue lank kwade gevoelens aan beide kante nagelaat. Die sosiale stand van Jode in Wes-Europa is deur die Kruistogte versleg. So is wetlike beperkinge dikwels tydens en na die kruistogte op hulle van toepassing gemaak. Dit het ook die weg gebaan vir die anti-Joodse wetgewing deur Pous Innocent III en was 'n keerpunt in die geskiedenis van die Jode in die Middeleeue.
Sien ook[wysig | wysig bron]
Verwysings[wysig | wysig bron]
- Adrian Boas (red.): The Crusader World. Abingdon, Oxon: Routledge Taylor & Francis Group 2016
- Die Presse, 24 Junie 2013: US-Autor: „Die Kreuzzüge waren Notwehr“. Besoek op 19 Julie 2018
- Encyclopédie Larousse en ligne: les croisades. Besoek op 19 Julie 2018
- Martin Kaufhold: Die Kreuzzüge. Wiesbaden: Marixverlag 2012, voorwoord
- Thomas Asbridge: The Crusades. The War for the Holy Land. London: Simon & Schuster 2012, bl. 24-25
- R. Scott Peoples: Crusade of Kings. Rockville, MD: The Wildside Press 2008, bl. 16
- Thomas S. Asbridge: Die Kreuzzüge. 7. Auflage. Stuttgart: Klett-Cotta 2016, bl. 726. ISBN 978-3-608-94921-6
- Bronliteratuur
- Carole Hillenbrand, The Crusades, Islamic Perspectives. New York, 2000.
- P.M. Holt, The Age of the Crusades: The Near East from the Eleventh Century to 1517. New York, 1986.
- Hans E. Mayer, The Crusades. Oxford, 1965.
- Jonathan Riley-Smith, The First Crusade and the Idea of Crusading. Philadelphia, 1986.
- Jonathan Riley-Smith, The Oxford History of the Crusades. Oxford, 1995.
Eksterne skakels[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons bevat media in verband met Kruistogte. |
Sien kruistog in Wiktionary, die vrye woordeboek. |
- Kenneth Setton, ed., A History of the Crusades. Madison, 1969–1989 (e-book online)
- Angeliki E. Laiou, The Crusades from the Perspective of Byzantium and the Muslim World, (e-book online), sluit 'n hoofstuk in oor die ontwikkeling van die geskiedskrywing van die kruistogte.
Sien ook : Reconquista |
|
<urn:uuid:bc247386-4c5d-4297-9813-f0a856fafb31>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Kruistog
|
2019-07-17T14:53:37Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525312.3/warc/CC-MAIN-20190717141631-20190717163631-00024.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999997
| false
|
Mikhail Glinka
Mikhail Ivanovich Glinka (Russies: Михаил Иванович Глинка,[1] vertaling. Mikhaíl Ivánovich Glínka; 1 Junie [O.S. 20 Mei] 1804 – 15 Februarie [O.S. 3 Februarie] 1857) was die eerste Russiese komponis om wydverspreide erkenning in sy eie land te geniet, en word dikwels beskou as die ontstaansbron van Russiese klassieke musiek.[2]
Glinka se werke het 'n belangrike invloed op toekomstige Russiese komponiste, vernaam die lede van Die Vyf, uitgeoefen, wat in navolging van Glinka 'n kenmerkende styl van Russiese musiek geproduseer het.[3]
Mikhail lwanowitsj Glinka het 'n nuwe tydvak in die Russiese musiekgeskiedenis ingelei. Glinka is in Nowospasskoje gebore en het van 1817 tot 1823 in St. Petersburg (tans Leningrad) skoolgegaan. Hy het klavieronderrig van John Field ontvang, en ook die viool en musiekteorie bestudeer. Daarna het hy in Milaan, Wenen en Berlyn gestudeer en by sy terugkeer in sy vaderland het hy in St. Petersburg gaan woon en daar aan sy opera 'n Lewe vir die tsaar gewerk.
Die eerste opvoering in 1836 was 'n groot sukses, maar sy tweede opera, Ruslan en Ludmilla, is nie met geesdrif ontvang nie. Glinka het Rusland ontevrede verlaat. In 1845 het Berlioz uittreksels uit sy operas in Parys opgevoer, die eerste uitvoering van Russiese musiek in die Weste. Glinka se laaste noemenswaardige komposisie was die Feespolonaise vir tsaar Alexander II se kroningsbal. Glinka is op 15 Februarie 1857 in Berlyn oorlede.
Hy was die eerste Russiese komponis wat internasionale erkenning ontvang het en word beskou as die grondlegger van die Russiese nasionale skool. Hy het latere Russiese komponiste soos Balakiref, Borodin en Rimski-Korsakof beïnvloed en veral sy tydgenoot Aleksander Dargomisjki (1813- 1869), wat groter dramatiese ontwikkeling in sy operas nagestreef het.
Bronne en Notas[wysig | wysig bron]
- Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409656, volume 24, bl. 168
|
<urn:uuid:f2b4a194-0dbe-4177-980e-0b8bd6b6ea52>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Mikhail_Glinka
|
2019-07-17T15:25:08Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525312.3/warc/CC-MAIN-20190717141631-20190717163631-00024.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.999982
| false
|
Mitchel Musso
Jump to navigation
Jump to search
Mitchel Musso | |
Geboortenaam | Mitchel Tate Musso |
---|---|
Geboorte | 9 Julie 1991 |
Nasionaliteit | Amerikaans |
Beroep(e) | Akteur |
Aktiewe jare | 2002–nou |
Internet-rolprentdatabasis-profiel |
Mitchel Musso (gebore 9 Julie 1991) is 'n Amerikaanse akteur. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente Secondhand Lions (2003) en Monster House (2006), en in die televisiereeks Pair of Kings (2010).
Inhoud
Filmografie[wysig | wysig bron]
Rolprente[wysig | wysig bron]
- 2003: Secondhand Lions
- 2006: Monster House
- 2014: Sins of Our Youth
- 2016: CHARACTERz
Televisiereekse[wysig | wysig bron]
- 2006: Hannah Montana
- 2006: Disney 365
- 2010: Pair of Kings
- 2010: Disney XD's My Life
- 2011: PrankStars
Televisierolprente[wysig | wysig bron]
- 2005: Life Is Ruff
- 2009: Hatching Pete
Video's[wysig | wysig bron]
- 2004: Haley Joel Osment: An Actor Comes of Age
- 2008: Hannah Montana: One in a Million
- 2008: Emily Osment & Mitchel Musso: If I Didn't Have You
|
<urn:uuid:a463b228-1a63-4455-a60a-ccd91e397082>
|
CC-MAIN-2019-30
|
https://af.wikipedia.org/wiki/Mitchel_Musso
|
2019-07-17T14:58:05Z
|
s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525312.3/warc/CC-MAIN-20190717141631-20190717163631-00024.warc.gz
|
by-sa
|
3.0
|
link_tag
| true
| false
|
{
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
}
| false
| false
|
Latn
|
afr
| 0.981436
| false
|
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.