title
stringlengths 2
47
| context
stringlengths 51
1.52k
| queries
list |
|---|---|---|
فارس
|
قالی، گلیم و گبه از مهمترین صنایع دستی استان محسوب میشوند، پس از آن باید از خاتم، خاتم سازی و خاتم کاری و پس از آن معرقکاری روی چوب، منبت کاری چوب، نقاشی روی چوب و سفال و سرامیک، کاشی معرق و کاشی هفت رنگ یاد کرد. از رشتههای رایج در استان فارس طراحی و نگارگری (نگارگری، گل و مرغسازی، تذهیب و تشعیر) است. رنگرزی گیاهی و استفاده از مواد ملونه طبیعی در رنگرزی خامه و ابریشم نیز کاری پررونق در استان فارس است. در زمینه فلزکاری و هنرهای مرتبط با فلز نیز میتوان از آثار قلمزنی روی نقره یاد کرد. از سایر رشتههای صنایع دستی رایج در این استان میتوان به دوخت لباسهای محلی، عروسکسازی، پیکرتراشی، نمدمالی، رودوزیهای سنتی، بافتنی، نقشهکشی فرش و گلیم اشاره کرد.
|
[
"مهمترین صنایع دستی استان فارس را نام ببرید؟",
"رشتههای رایج در استان فارس را نام ببرید؟"
] |
فارس
|
شهر شیراز محل آثار دوران کهن ایران، با داشتن خاتمکاری، طلاسازی، و نقرهکاری محل معتبری برای خرید سوغات این استان است. خاتم این شهر بینظیر است و ظرافت و هنر را در هر قطعهٔ ساختهشده میتوان مشاهده کرد. قالی، گلیم و جاجیم عشایری استان فارس رنگ و بوی آمیختگی با طبیعت دارد و جزء سوغاتهای اصلی این استان بهشمار میآید. از دیگر سوغاتهای استان فارس میتوان به آبلیمو، انار، انجیر، ترشیجات، چرم، حنا، خراطی، خرما، زعفران، سفیداب، سنگتراشی، شیشهگری، بهار نارنج، ظروف سفالی، عرقیات، مسقطی لاری، فلزکاری، کیسه حمام، گبه، کلوچه و مسقطی، نان یوخه، منبتکاری و نمد اشاره کرد.
|
[
"کدام شهر در استان فارس، محل معتبری برای خرید سوغات این استان است؟",
"سوغات اصلی استان فارس را نام ببرید؟"
] |
فارس
|
پادشاهان هخامنشی: کوروش بزرگ، کمبوجیه، داریوش بزرگ، خشایارشا، اردشیر یکم، خشایارشا دوم، داریوش دوم، اردشیر دوم، اردشیر سوم، ارشک، داریوش سوم، پادشاهان ساسانی: اردشیر پاپکان، شاپور یکم، هرمز یکم، بهرام یکم، بهرام دوم، بهرام سوم، نرسی، هرمز دوم، آذرنرسی، شاپور دوم، اردشیر دوم، شاپور سوم، بهرام چهارم، یزدگرد یکم، بهرام پنجم، یزدگرد دوم، هرمز سوم، پیروز یکم، بلاش، قباد یکم، خسرو انوشیروان، هرمز چهارم، خسرو پرویز، پوراندخت، آزرمیدخت، قباد دوم، اردشیر سوم، یزدگرد سوم، دیگر مشاهیر: آتوسا، وینده فرنه، گئوبروه، آریوبرزن، کرتیر، مزدک، برزویه حکیم، باربد
|
[
" پادشاهان هخامنشی را نام ببرید؟",
" پادشاهان ساسانی را نام ببرید؟",
"آریوبرزن فرمانده کدام سپاه بود؟"
] |
فارس
|
در استان فارس تنها ارتباط شیراز با اصفهان به صورت بزرگراه تعریف شدهاست و در این استان آزادراه وجود ندارد. عملیات ساخت آزادراه شیراز - اصفهان از سال ۱۳۸۷ شروع شدهاست که با بهرهبرداری از آن که از شهرستانهای اقلید و سپیدان میگذرد، فاصله شیراز تا اصفهان حدود ۱۰۰ کیلومتر کاهش مییابد. این پروژه در دو قطعه (شیراز - بخش سده و سده - اصفهان) اجرا میشود. طبق برنامهها و پروژههای آینده، قرار است استان فارس و شیراز از طریق بزرگراه، آزادراه و قطار به سواحل خلیج فارس و منطقهٔ الحاقی به فارس متصل شود.
|
[
"در استان فارس تنها ارتباط کدام شهر با اصفهان بصورت بزرگراه تعریف شدهاست؟",
"عملیات ساخت آزادراه شیراز - اصفهان از چه سالی آغاز شد؟",
"طبق برنامهها و پروژههای آینده، قرار است استان فارس و شیراز از چه طریقی به سواحل خلیج فارس و منطقهٔ الحاقی به فارس متصل شود؟",
"بزرگراه ارتباط شیراز با اصفهان در چه سالی افتتاح شد؟"
] |
فارس
|
استان فارس دارای دو پیست اسکی تربیت بدنی که در ۵ کیلومتری شهرستان سپیدان واقع شده و همچنین مجموعه تفریحی ورزشی پولادکف که در ۱۵ کیلومتری شهرستان سپیدان و ۸۰ کیلومتری اَپاختر شهر شیراز واقع شده، میباشد که مجموعه تفریحی ورزشی پولادکف به عنوان دومین پیست بزرگ بینالمللی کشور و در ارتفاع ۲۸۵۰ متری از سطح دریا واقع شده و دارای قلهای به ارتفاع ۳۴۰۰ متر از سطح دریا است؛ همچنین این مجموعه دارای امکاناتی از قبیل تلهکابین، تل اسکی، رستوران، فست فود، کافی شاپ، مهمانسرا، هتل، موتوربرفی، ماشینهای کوهستان، چرخهای هوشمند، قایقهای پدالو، اسب سواری، دوچرخه سواری، لوازم مورد نیاز اسکی و آموزشگاه اسکی میباشد و در سال ۱۳۸۱ افتتاح و مورد بهرهبرداری قرار گرفتهاست.
|
[
"استان فارس دارای چند پیست اسکی در پنج کیلومتری شهرستان سپیدان است؟",
"دومین پیست بزرگ بینالمللی کشور در کدام استان واقع است؟",
"مجموعه تفریحی ورزشی پولادکف در چه ارتفاعی از سطح دریا واقع شدهاست؟",
"مجموعه تفریحی ورزشی پولادکف دارای چه امکاناتی است؟",
"مجموعه تفریحی ورزشی پولادکف در چه سالی افتتاح و مورد بهرهبرداری قرار گرفتهاست؟",
"ظرفیت مجموعه تفریحی ورزشی پولادکف چقدر است؟"
] |
فردوس
|
شهر فردوس مرکز شهرستان فردوس، در استان خراسان جنوبی در شرق ایران است. این شهر در فاصله ۳۴۵ کیلومتری جنوب مشهد و ۱۹۵ کیلومتری شمال غربی بیرجند و در مسیر محور اصلی ارتباطی استانهای یزد، کرمان، اصفهان، بوشهر، هرمزگان و فارس به مشهد واقع است. شهر فردوس، از سطح دریا ۱۲۹۳ متر ارتفاع دارد و در سال ۱۳۹۵، ۲۸٬۶۹۵ نفر جمعیت داشتهاست.
|
[
"شهر فردوس در کجا واقع شدهاست؟",
"شهر فردوس در فاصله چند کیلومتری شهر مشهد قرار دارد؟",
"شهر فردوس در فاصله چند کیلومتری شمال غربی بیرجند قرار دارد؟",
"شهر فردوس در مسیر محور اصلی ارتباطی کدام استانها قرار دارد؟",
"ارتفاع شهر فردوس از سطح دریا چقدر است؟",
"شهر فردوس در سال 1395 چقدر جمعیت داشتهاست؟",
"مردم شهر فردوس به چه زبانی صحبت میکنند؟"
] |
فردوس
|
حسن پیرنیا، در کتاب تاریخ ایران باستان، به اولین اشارههای تاریخی به منطقهای که تون (فردوس) در آن واقع است میپردازد و میگوید: «از منطقهای که تون در آن واقع شدهاست، در کتیبه داریوش با عنوان استاگارتیه یاد شده که نویسندگان قدیم ساکارتیا ضبط کردهاند.» این منطقه ابتدا زیر نفوذ مادها بوده و پس از عصر سلوکیان هم از طرف جنوب سرزمین پارت را محدود میکرده و جز قسمت تون و طبس، بقیه نواحی آن کویر خشک و بیآب و علف بودهاست. هردوت، مردمان این ناحیه را طایفهای از پارسیها میداند و میگوید که به زبان پارسی سخن میگفتند و از راه شکار گورخر و غزال روزگار میگذراندند. محوطهٔ تاریخی شهر تون (فردوس امروزی)، قدمتی مربوط به دوران اشکانیان دارد.
|
[
"چه کسی در کتاب تاریخ ایران باستان، به اولین اشارههای تاریخی به منطقهای که تون (فردوس) در آن واقع است میپردازد؟",
"حسن پیرنیا، در کتاب تاریخ ایران باستان، پس از پرداختن به اولین اشارههای تاریخی به منطقهای که تون (فردوس) در آن واقع است چه میگوید؟",
"به گفته حسین پیرنیا از منطقهای که تون در آن واقع شدهاست، در کتیبه داریوش با چه عنوان یاد شدهاست؟",
"استاگارتیه ابتدا زیر نفوذ کدام سلسله بودهاست؟",
"استاگارتیه پس از عصر سلوکیان از طرف جنوب کدام سرزمین را محدود میکردهاست؟",
"محوطهٔ تاریخی شهر تون (فردوس امروزی)، قدمتی مربوط به کدام دوران دارد؟",
"حسن پیرنیا در کجا متولد شدهاست؟",
"اشکانیان چند سال در ایران حکومت کردند؟"
] |
فردوس
|
بزرگترین رویداد ناگواری که در سده اخیر در فردوس روی داد، زمینلرزه سال ۱۳۴۷ میباشد. در این زمینلرزه که ۷٫۳ درجه در مقیاس ریشتر شدت داشت، بخش عمدهٔ فردوس و روستاهای اطراف تخریب شد. پس از زمین لرزه فردوس و تخریب شهر، یکی از علما و روحانیون بزرگ خراسان، دانش سخنور که در آن زمان در فردوس از محبوبیت بالایی برخوردار بود، مردم را ترغیب به مهاجرت و ساخت شهر جدید فردوس در محل اسلامیه کنونی نمود. به این ترتیب، تعدادی از مردم فردوس به این منطقه مهاجرت کردند ولی بخش عمده مردم در محلی که در نزدیکی شهر قدیمی ساخته شده بود، ساکن شدند. همچنین عدهٔ زیادی از ساکنان قبلی فردوس پس از این زمینلرزه به شهرهای مشهد و تهران مهاجرت کردند و جمعیت فردوس به شدت کاهش یافت. این زمینلرزه، آسیب جبرانناپذیری به فردوس وارد کرد و از اهمیت آن کاست.
|
[
"بزرگترین رویداد ناگواری که در سده اخیر در فردوس روی داد چه بود؟",
"زمین لرزه سال 1347 در فردوس چند ریشتر بود؟",
"پس از زمین لرزه فردوس، یکی از علما و روحانیون بزرگ خراسان، دانش سخنور مردم را ترغیب به مهاجرت و ساخت شهر جدید فردوس در کدام محل کرد؟ ",
"پس از زمین لرزه فردوس و تخریب شهر، چه کسی مردم را ترغیب به مهاجرت و ساخت شهر جدید فردوس در محل اسلامیه کنونی نمود؟",
"جمعیت فردوس در حال حاضر چقدر است؟",
"عدهٔ زیادی از ساکنان قبلی فردوس پس از زمینلرزه به کدام شهرها مهاجرت کردند؟"
] |
فردوس
|
مردم فردوس به گویش تونی سخن میگویند. این گویش در میان گویشهای فارسی در خراسان، یکی از قدیمیترین گویشها بهشمار میرود که تا حد بسیار زیادی ویژگیهای قدیمیتر زبان فارسی را حفظ کردهاست. با این که این گویش از نظر واژگان موجود در آن زیرمجموعهای از زبان پارسی است، به دلیل تفاوت ساختاری که در صرف افعال و جملهبندی با زبان رسمی کشور داشته، نسبت به سایر گویشهای خراسان وامواژههای کمتری به خود راه دادهاست. آهنگ و وزن ادای کلمات در این گویش، به گونهایست که درک آن برای شنوندهٔ ناآشنا بسیار دشوار مینماید بهطوریکه اغلب آن را یک زبان و نه گویش میپندارند.[نیازمند منبع]
|
[
"مردم فردوس به چه گویشی صحبت میکنند؟",
"کدام گویش در خراسان، یکی از قدیمیترین گویشها بهشمار میرود که تا حد بسیار زیادی ویژگیهای قدیمیتر زبان فارسی را حفظ کردهاست؟",
"آهنگ و وزن ادای کلمات در گویش تونی چگونه است؟",
"چند درصد مردم فردوس به گویش تونی صحبت میکنند؟"
] |
فردوس
|
ایستگاه هواشناسی فردوس در سال ۱۳۶۴ خورشیدی (۱۹۸۵ میلادی) راهاندازی گردید. بر اساس اطلاعات این ایستگاه، میانگین سالیانه بیشترین و کمترین درجه حرارت این شهر برابر با ۲۴٫۴ و ۱۰ درجه سانتیگراد است. کمترین دمای ثبت شده از ابتدای تأسیس ایستگاه هواشناسی تا سال ۲۰۰۵ میلادی در این شهر برابر با ۱۴٫۸- درجه سانتیگراد و بیشترین آن در این بازهٔ زمانی برابر با ۴۴٫۶ درجه سانتیگراد بودهاست. شهر فردوس، بهطور میانگین در ۵۸ روز از سال دارای دمای زیر صفر درجه و در ۱۴۰ روز از سال دارای دمای بالای ۳۰ درجه سانتیگراد است.
|
[
"ایستگاه هواشناسی فردوس در چه سالی راهاندازی شد؟",
"میانگین سالیانه بیشترین دمای فردوس چند درجه سانتیگراد است؟",
"میانگین سالیانه کمترین دمای فردوس چند درجه سانتیگراد است؟",
"کمترین دمای ثبت شده از ابتدای تأسیس ایستگاه هواشناسی تا سال ۲۰۰۵ میلادی در شهر فردوس چند درجه سانتیگراد بودهاست؟ ",
"بیشترین دمای ثبت شده از ابتدای تأسیس ایستگاه هواشناسی تا سال ۲۰۰۵ میلادی در شهر فردوس چند درجه سانتیگراد بودهاست؟ ",
"شهر فردوس، بهطور میانگین در چند روز از سال دارای دمای زیر صفر درجه بودهاست؟",
"شهر فردوس، بهطور میانگین در چند روز از سال دارای دمای بالای 30 درجه بودهاست؟",
"قبل از زمین لرزه، شهر فردوس دارای چند محله بود؟",
"جمعیت فردوس در سال 1390 چند نفر بودهاست؟"
] |
فردوس
|
شهر فردوس در مسیر اصلی ارتباطی شمال شرق به جنوب و جنوب غرب ایران قرار گرفتهاست. جاده بجستان - فردوس - دیهوک، بخشی از بزرگراه ۷۸ آسیا بوده که ارتباط دهندهٔ ترکمنستان و کشورهای آسیای میانه با بندرعباس میباشد. همچنین محور اصلی ارتباطی مشهد به استانهای جنوبی ایران (بهجز سیستان و بلوچستان) از فردوس عبور میکند. مسیر اصلی ارتباطی استانهای یزد، اصفهان، فارس و بوشهر به مشهد، از طریق جاده ۶۸ تا دیهوک و سپس ادامه مسیر به سمت فردوس و سپس مشهد از طریق جاده ۹۱ میباشد. همچنین محور اصلی ارتباطی استانهای کرمان و هرمزگان، از طریق جاده ۹۱ بوده که از فردوس عبور میکند.
|
[
"شهر فردوس در کدام مسیر اصلی ارتباطی ایران قرار گرفتهاست؟",
"جاده بجستان - فردوس - دیهوک، ارتباط دهندهٔ ترکمنستان و کشورهای آسیای میانه با کدام شهر است؟",
"محور اصلی ارتباطی استانهای کرمان و هرمزگان، از طریق کدام جاده از فردوس عبور میکند؟",
"جمعیت استان یزد چقدر است؟",
"جمعیت استان کرمان چقدر است؟"
] |
فردوس
|
قرار داشتن فردوس در مسیر ارتباطی استانهای جنوبی ایران با مشهد، باعث شده که مسافران زیادی از این شهر عبور کنند، به گونهای که تنها در فاصلهٔ روزهای ۲۸ اسفند ۱۳۸۷ تا ۱ فروردین ۱۳۸۸ بیش از یک میلیون و پانصد هزار نفر مسافر از این شهر عبور کردهاند که بیشترین تعداد مسافر در بین شهرهای استان خراسان جنوبی بودهاست. بر پایهٔ اعلام اداره میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان فردوس، تنها در نیمهٔ نخست سال ۱۳۹۰، بیش از ۶ میلیون مسافر و زائر از این شهر عبور کردهاند که بیش از یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر آنها از آثار تاریخی شهرستان فردوس بازدید کردهاند.
|
[
"چه عاملی باعث شده که مسافران زیادی از شهر فردوس عبور کنند؟",
"بر پایهٔ اعلام اداره میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان فردوس، تنها در نیمهٔ نخست سال ۱۳۹۰ چند مسافر و زائر از این شهر عبور کردهاند؟",
"بر پایهٔ اعلام اداره میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان فردوس، تنها در نیمهٔ نخست سال ۱۳۹۰ چند نفر از مسافران از آثار تاریخی شهرستان فردوس بازدید کردهاند؟",
"آثار تاریخی شهرستان فردوس را نام ببرید؟",
"قرار داشتن فردوس در مسیر ارتباطی استانهای جنوبی ایران با کدام شهر باعث شده که مسافران زیادی از این شهر عبور کنند؟"
] |
فردوسی
|
ابوالقاسم فردوسی طوسی (۳۲۹ هجری قمری – ۴۱۶ هجری قمری)، شاعر حماسهسرای ایرانی و سرایندهٔ شاهنامه، حماسهٔ ملی ایران، است. برخی فردوسی را بزرگترین سرایندهٔ پارسیگو دانستهاند که از شهرت جهانی برخوردار است. فردوسی را حکیم سخن و حکیم طوس گویند.
|
[
"ابوالقاسم فردوسی طوسی در چه تاریخی متولد شد؟",
"سرایندهٔ شاهنامه، حماسهٔ ملی ایران، چه کسی است؟",
"کدام شاعر را حکیم سخن و حکیم طوس میگویند؟",
"فردوسی در چند سالگی از دنیا رفت؟"
] |
فردوسی
|
در روزگار فردوسی اندکی از شور جنبش شعوبیه کاسته شدهبود. بااینهمه، هنوز برخی از ایرانیانِ میهنپرست در اندیشهٔ گذشتهٔ نیاکانیِ خویش بودند. راوندی میگوید بدین ترتیب، بسیاری از دانشمندان و نویسندگانِ ایرانی برای زندهکردنِ تاریخ ایران باستان گام برداشتند. برای این هدف، همهٔ نوشتههای تاریخی، ادبی و اجتماعی که از دستبردِ یورش اعراب بیگزند ماندهبود، گردآوری و برای نگارش تاریخها و شاهنامهها آماده شدند. ابُوالْمُؤَیِّد بَلْخی شاهنامهای را به نثر نوشت و مسعودیِ مَرْوَزی به نظم. فردوسی از همان روزگارِ کودکی، بینندهٔ کوششهای مردمِ پیرامونش برای پاسداریِ ارزشهای دیرینه بود و خود نیز در چنان زمانه و زمینهای پابهپای بالندگیِ جسمی به فرهیختگی رسید و رهرو سختگام همان راه شد.
|
[
"به گفته راوندی چه کسانی برای زندهکردنِ تاریخ ایران باستان گام برداشتند؟",
"بسیاری از دانشمندان و نویسندگانِ ایرانی برای زندهکردنِ تاریخ ایران باستان چه گامی برداشتند؟",
"چه کسی برای زندهکردنِ تاریخ ایران باستان، نوشتههای تاریخی، ادبی و اجتماعی که از دستبردِ یورش اعراب بیگزند ماندهبود را گردآوری کرد و شاهنامهای به نثر نوشت؟",
"ابُوالْمُؤَیِّد بَلْخی در کجا زاده شد؟"
] |
فردوسی
|
در سدهٔ بیستم افسانهٔ زندگی فردوسی به کارِ سیاستپیشگان هم آمد. رضاشاه، که مرام ملیگرایی تبلیغ میکرد، شیفتهٔ فردوسی بود. عبدُالْحسین سِپَنتا نیز در زمان رضاشاه فیلمِ فردوسی را بهسال ۱۳۱۳ ساخت و زندگی فردوسی را از نگاه خود بهتصویر کشید، که یکی از نخستین نمونههای افسانهپردازیِ تصویری از زندگی فردوسی بهشمار میرود. پیش از او علی نصر در سال ۱۳۰۰ نمایشنامهٔ فردوسی را تنظیم کردهبود. ازدیگرسو، افسانههای چپگرایان دربارهٔ فردوسی نیز به کارِ مبارزهٔ سیاسی میآمد. ازراهِنمونه، علی حصوری و احمد شاملو فردوسی را سخت نکوهیدند و او را تبلیغاتچیِ سرکوب و محافظهکاری در خدمتِ حفظِ نظام طبقاتی دانستند.
|
[
"در کدام سده افسانهٔ زندگی فردوسی به کارِ سیاستپیشگان هم آمد؟",
"چه کسی در زمان رضاشاه فیلمِ فردوسی را به سال ۱۳۱۳ ساخت و زندگی فردوسی را از نگاه خود به تصویر کشید؟",
"عبدُالْحسین سِپَنتا در زمان کدام شاه، فیلم فردوسی را به سال ۱۳۱۳ ساخت؟",
"عبدُالْحسین سِپَنتا در زمان رضاشاه فیلمِ فردوسی را به چه سالی ساخت؟",
"چه کسی در سال 1300 نمایشنامهٔ فردوسی را تنظیم کردهبود؟",
"علی نصر در چه سالی نمایشنامهٔ فردوسی را تنظیم کردهبود؟",
"چه کسانی فردوسی را سخت نکوهیدند و او را تبلیغاتچیِ سرکوب و محافظهکاری در خدمتِ حفظِ نظام طبقاتی دانستند؟",
"احمد شاملو در کجا زاده شد؟",
"علی حصوری در کجا متولد شد؟"
] |
فردوسی
|
و از آنجا که زمان چیرگیِ سلطان محمود غزنوی بر شرق ایران در سال ۳۸۷ ه.ق بوده، میتوان دریافت که سال زایش فردوسی ۳۲۹ ه.ق است؛ و همچنین با درنگریستن به اینکه فردوسی در سال ۳۸۷ ه.ق، پنجاه و هشت ساله بوده، میتوان درست بودن این گمان را پذیرفت. بار دوم در داستان «پادشاهی بهرام بهرامیان»، واژهٔ شصت و سه را برای سن خود میگوید[یادداشت 3] و این تاریخ را در حدود ۷۳۰ بیت پسینتر دوباره میآورد و میافزاید که در آن هنگام، روز آدینه به هُرمُزْدِ بَهمِن، یعنی روز نخست بهمن، افتادهاست.[یادداشت 4] بنا بر پژوهش شاپور شهبازی، تنها در سال ۳۷۱ یزدگردی برابر با ۱۰۰۳ م، روز آدینه با روز نخست بهمن برابر افتادهاست؛ و چنانچه ۶۳ سال از آن سال کاسته شود، سال زایش فردوسی ۳۲۹ ه.ق بهدست میآید. سومین بار در پایان شاهنامه فردوسی سن خود را هفتاد و یک بیان میکند و سال خاتمه شاهنامه را ۴۰۰ ه.ق میگوید؛ و چنانچه ۷۱ از ۴۰۰ کاسته شود، برای بار سوم سال ۳۲۹ آشکار میشود.[یادداشت 5]
|
[
"زمان چیرگیِ سلطان محمود غزنوی بر شرق ایران در چه سالی بودهاست؟",
"چگونه میتوان دریافت که سال زایش فردوسی ۳۲۹ ه.ق است؟",
"فردوسی در سال ۳۸۷ ه.ق، چند ساله بودهاست؟",
"فردوسی در داستان «پادشاهی بهرام بهرامیان»، کدام واژه را برای سن خود میگوید؟",
"روز آدینه به هُرمُزْدِ بَهمِن در داستان فردوسی به چه معناست؟",
"بنا بر پژوهش شاپور شهبازی، تنها در چه سالی روز آدینه با روز نخست بهمن برابر افتادهاست؟",
"سومین بار در پایان شاهنامه فردوسی سن خود را چند بیان میکند؟",
"فردوسی سال خاتمه شاهنامه را چه سالی بیان میکند؟",
"آرامگاه فردوسی در کدام شهر قرار دارد؟",
"محل زندگی فردوسی کجا بود؟",
"مذهب فردوسی چه بود؟"
] |
فردوسی
|
کُنیهٔ وی «ابوالقاسم»، و تخلص و شهرتش «فردوسی» است، هیچگونه آگاهی قطعی از نام و خانوادهاش در دست نیست. در منابع گوناگون و در دیباچهٔ برخی نسخههای دستنویس شاهنامه، نام وی منصور، حسن یا احمد آمده و نام پدرش حسن، احمد یا علی و نام پدربزرگش شَرَفشاه یاد شدهاست. از میان این گفتههای گوناگون، معتبرترین نامِ این شاعرِ ایرانی «ابوالقاسم فردوسی طوسی» است. اینکه چرا شاعر تخلص فردوسی را برای خود گزیدهاست، روشن نیست. شاید این موضوع به دیدار وی با سلطان محمود غزنوی بازگردد. گویا سلطان محمود چنین لقبی به فردوسی داده و منظور وی مردی بوده که از بهشت آمدهاست.
|
[
"کنیه فردوسی چیست؟",
"در منابع گوناگون و در دیباچهٔ برخی نسخههای دستنویس شاهنامه، چه نامی برای فردوسی ذکر گردیدهاست؟",
"در منابع گوناگون و در دیباچهٔ برخی نسخههای دستنویس شاهنامه، چه نامی برای پدر فردوسی ذکر گردیدهاست؟",
"در منابع گوناگون و در دیباچهٔ برخی نسخههای دستنویس شاهنامه، چه نامی برای پدربزرگ فردوسی ذکر گردیدهاست؟",
"فردوسی چه ملیتی داشت؟"
] |
فردوسی
|
نام او همه جا ابوالقاسم فردوسی شناخته شدهاست. نام کوچک او را در منابع کهنتر مانند عَجایِبُالْمَخلوقات و تاریخ گُزیدهٔ حَمدُالله مُستُوفی و «سومین پیشگفتار کهن شاهنامه»، «حسن» نوشتهاند. منابع دیگر همچون برگردانِ عربی بُنداری اصفهانی، «پیشگفتار دستنویس فِلُورانْس» و «پیشگفتار شاهنامهٔ بایسنقری» و نوشتههای برگرفته از آن، نام او را «منصور» گفتهاند. پیش از همهٔ اینها، کهنترین منبعی که از فردوسی و نام و تخلص و شهر او یاد کرده، گَرْشاسْپْنامهٔ اسدی طوسی است. نام پدر او نیز در تاریخ گزیده و «سومین پیشگفتار کهن شاهنامه» «علی» گفته شدهاست. محمدامین ریاحی پس از بررسی کهنترین منابع، نام «حسن بن علی» را پذیرفتنی و این نام را با قرینههای دیگری که وابستگی او را به یکی از شاخههای تشیع میرساند، سازگارتر دانستهاست، هرچند که همچون بیشتر پژوهندگان زندگانی فردوسی، او را از هرگونه تعصّبِ مذهبی برکنار میداند.
|
[
"نام کوچک فردوسی را در عَجایِبُالْمَخلوقات و تاریخ گُزیدهٔ حَمدُالله مُستُوفی و «سومین پیشگفتار کهن شاهنامه»، چه نوشتهاند؟",
"در برگردانِ عربی بُنداری اصفهانی، «پیشگفتار دستنویس فِلُورانْس» و «پیشگفتار شاهنامهٔ بایسنقری» و نوشتههای برگرفته از آن، چه نامی برای فردوسی گفته شدهاست؟",
"کهنترین منبعی که از فردوسی و نام و تخلص و شهر او یاد کرده چیست؟",
"نام پدر فردوسی در تاریخ گزیده و «سومین پیشگفتار کهن شاهنامه» چه گفته شدهاست؟",
"چه کسی پس از بررسی کهنترین منابع، نام «حسن بن علی» را برای فردوسی پذیرفتنی دانست؟",
"محمدامین ریاحی در کجا به دنیا آمد؟",
"فردوسی چند فرزند داشت؟",
"فردوسی در چه سالی ازدواج کرد؟"
] |
فردوسی
|
برای پدر فردوسی در منابع کمارزشتر نامهای دیگری نیز آوردهاند، مانند: «مولانا احمد بن مولانا فرّخ» در «پیشگفتار شاهنامهٔ بایسنقری»، «فَخرُالدّین احمد» در هفت اِقلیم، «فخرالدین احمد ابن حکیم مولانا» در مَجالسُالْمؤمنین و مَجمعُالْفُصَحاء، و «حسن اسحاق شرفشاه» در تَذکِرَةُالشُّعَراء. تئودور نلدکه در کتاب حِماسهٔ ملی ایران دربارهٔ نادرست بودن نام «فخرالدین» نوشته که دادن لقبهای مختوم به «الدین»، در زمان آغاز نوجوانی فردوسی کاربرد پیدا کرده و ویژهٔ «امیران مقتدر» بودهاست، ازاینرو پدر فردوسی نمیتوانسته چنین لقبی داشتهباشد.
|
[
"در «پیشگفتار شاهنامهٔ بایسنقری»، چه نامی برای پدر فردوسی آورده شدهاست؟\n",
"در هفت اقلیم چه نامی برای پدر فردوسی آورده شدهاست؟",
"در مَجالسُالْمؤمنین، چه نامی برای پدر فردوسی آورده شدهاست؟",
"در مَجالسُالْمؤمنین و مَجمعُالْفُصَحاء، چه نامی برای پدر فردوسی آورده شدهاست؟",
"در تَذکِرَةُالشُّعَراء، چه نامی برای پدر فردوسی آورده شدهاست؟",
"چه کسی در کتاب حِماسهٔ ملی ایران دربارهٔ نادرست بودن نام «فخرالدین» نوشتهاست؟",
"تئودور نلدکه در کجا متولد شدهاست؟",
"هفت اِقلیم، اثر کیست؟",
"تَذکِرَةُالشُّعَراء اثر کیست؟"
] |
فردوسی
|
برپایهٔ اشارههای گذرای فردوسی، دانستهشده که او دهقان و دهقانزاده بودهاست. دهقانان طبقهای از زمینداران در دوران پیش از اسلام و سدههای دوم و سوم هجری بودند که بیشتر برای نگاهبانی از جایگاهِ مالی و اجتماعیِ خود به اسلام گرویدند و ازهمینروی به رسوم و سنتهای نیاکانی خود عشق میورزیدند و در پاسداری از آنها کوشش میکردند. فرزندان دهقانان با آداب و رسوم ایرانی پرورش مییافتند و نگهبانان سنتها و فرهنگ ملی ایرانی بودند. دربارهٔ دوران کودکی و جوانی او، نه خودِ شاعر سخنی گفته و نه در منابع کهن جز افسانه و خیالبافی چیزی بهچشم میخورد. بااینحال از دقت در ساختار زبانی و بافت تاریخی–فرهنگیِ شاهنامه، میتوان دریافت که او در دوران پرورش و بالندگی خویش از راه خواندن و ژرفنگری در سرودهها و نوشتارهای پیشینیانِ خویش، سرمایهٔ کلانی را اندوخته، که بعدها دستمایهٔ او در سرایش شاهنامه شدهاست. کودکی و جوانی فردوسی در زمان سامانیان سپری شد. شاهان سامانی از دوستداران ادب فارسی بودند. فردوسی در روزگار و شهری میزیست که داستانهای کهن ایرانی مورد علاقهٔ همگان بود — همانگونه که خود در دیباچهٔ شاهنامه ستایش و آفرینگویی «کِهان» و «مِهان» را از ناموَرنامهٔ ابومنصوری[یادداشت 6] و اینکه «جهان دل نِهاده برین داستان» را بازگفتهاست.
|
[
" کودکی و جوانی فردوسی در زمان کدام سلسله سپری شد؟",
"فردوس در دوران پرورش و بالندگی خویش از چه راهی سرمایهٔ کلانی را اندوخته، که بعدها دستمایهٔ او در سرایش شاهنامه شدهاست؟",
"دهقانان طبقهای از زمینداران در دوران پیش از اسلام، به چه دلیل به اسلام گرویدند؟",
"شاه سامانی در زمان فردوسی چه کسی بود؟"
] |
فردوسی
|
از زندگانی فردوسی تا پیش از سرایش شاهنامه آگاهی چندانی در دست نیست. تنها اینکه پسر او در سال ۳۵۹ ه.ق زاده شده، پس فردوسی باید پیش از ۳۵۸ ه.ق ازدواج کردهباشد. از همسر فردوسی چیزی دانسته نیست. پژوهشگرانی چون حبیب یَغمایی، محمدتقی بهار و ذبیحالله صفا، زنی را که در آغاز داستان «بیژن و مَنیژه» نام برده شده، همسر فردوسی دانستهاند.[یادداشت 8] اگر این گمان درست باشد، احتمالاً او زنی فرهیخته بوده، که توانایی چنگنوازی داشتهاست و مانند خود فردوسی از خانوادهای دهقاننژاد بوده و از آنچه که در این خانوادهها به دختران آموزش داده میشده، بهره داشتهاست. پسر فردوسی در سال ۳۹۶ ه.ق در ۳۷ سالگی و زمانی که فردوسی ۶۷ ساله بوده، درگذشت. فردوسی از پیشیگرفتن پسر بر پدر گِله کرده و از خداوند خواستار آمرزش فرزندش میشود.[یادداشت 9] به گزارش نظامی عروضی، از فردوسی تنها یک دختر بهجای ماند و فردوسی پاداش شاهنامه را برای کابین او میخواست. پس از مرگ فردوسی دختر پاداش را نپذیرفت و آن پاداش برای بهبود کاروانسرای چاهه خرج شد.
|
[
"پسر فردوسی در چه سالی درگذشت؟ ",
"پسر فردوسی در چند سالگی درگذشت؟ ",
"فردوسی چند ساله بود که پسرش درگذشت؟",
"کدام پژوهشگران زنی را که در آغاز داستان «بیژن و مَنیژه» نام برده شده، همسر فردوسی دانستهاند؟",
"حبیب یَغمایی، محمدتقی بهار و ذبیحالله صفا، چه کسی را همسر فردوسی دانستهاند؟",
"پاداش شاهنامه در چه راهی خرج شد؟",
"نام دختر فردوسی چه بود؟",
"نام پسر فردوسی چه بود؟"
] |
فردوسی
|
آغاز سرودنِ شاهنامه را برپایهٔ شاهنامهٔ ابومنصوری از زمان سی سالگیِ فردوسی میدانند، اما با نگریستن به تواناییِ فردوسی میتوان چنین برداشت کرد که وی در جوانی نیز میسرودهاست و چهبسا سرودنِ بخشهایی از شاهنامه را در همان زمان و برپایهٔ داستانهای کهنی که در داستانهای گفتاریِ مردم جای داشتهاند، آغاز کردهاست. این گمانه میتواند یکی از سببهای ناهمگونیهای زیادِ ویرایشهای دستنویسِ شاهنامه باشد. بدینسان که ویرایشهای کهنتری از این داستانهای پراکنده، دستمایهٔ نسخهبرداران شدهباشد. گذشته از دلایل عقلی، از روایتهای افسانهای هم چنین برمیآید که فردوسی داستانهایی را بهصورت جدا سروده بوده و از این داستانها رونویسهایی تهیه میشده و دستبهدست میگشتهاست. اشارهٔ خود فردوسی در پارهٔ انجامِ شاهنامه نیز به همین نکته است. از میان داستانهایی که گمان میرود در زمان جوانی وی گفته شدهباشد، میتوان داستانهای «چند پادشاهی نخست» در شاهنامه، «بیژن و منیژه»، «رستم و اسفندیار»، «رستم و سهراب»، «داستان اَکْوانِ دیو» و «داستان سیاوش» را نام برد.
|
[
"کدام داستانهای فردوسی گمان میرود که در زمان جوانی گفته شدهباشد؟",
"داستان «بیژن و منیژه» اثر چه کسی است؟",
"داستان «رستم و سهراب» اثر چه کسی است؟",
"داستان «رستم و اسفندیار» اثر چه کسی است؟",
"داستان «سیاوش» اثر چه کسی است؟",
"«داستان اَکْوانِ دیو» اثر چه کسی است؟",
"فردوسی چه کسانی را در شاهنامه ستوده است؟"
] |
فردوسی
|
جدای از بیتهایی که خود فردوسی از سرودههای دقیقی دانسته، تنها سرودهای که روشن شده از اوست، خود شاهنامه است. سرودههای دیگری نیز از برای فردوسی دانسته شدهاند، که بیشترشان بیپایه هستند. ناموَرترین آنها مثنویای به نام یوسف و زلیخا است که در «پیشگفتار شاهنامهٔ بایسنقری» سرودهٔ فردوسی بهشمار رفتهاست. اما این گمانه از سوی پژوهشگران نادرست دانسته شده و از آن میان مجتبی مینُوی در سال ۱۳۵۵ گویندهٔ آن را «ناظمِ بیمایهای به نام شمسی» یافتهاست. سرودههای دیگری نیز از فردوسی دانسته شدهاند، مانند چند قطعه، چهارپاره، رباعی، قصیده، و غزل که پژوهشگران در اینکه سرایندهٔ آنها فردوسی باشد، بسیار دودل هستند. و بهویژه قصیدهها را سرودهٔ روزگار صفویان میدانند. در مَخزَنُالْغَرائِب، لبابالالباب، تذکرهٔ آتشکده، هفت اقلیم، ریاضُالشُّعَراء و تَذکرهٔ بُتخانه، قصیده و قطعه و رباعی به فردوسی نسبت دادهاند، که برخی از آنها مورد تردید است. هِرمان اِته این سرودهها را گردآوری و به زبان آلمانی برگرداندهاست. اما تقیزاده میگوید برخی از این سرودهها درست نیستند، چراکه دور از زبان و سبک فردوسی و شعر سدهٔ چهارم ه.ق هستند. در این میان گمان درستبودنِ یک غزل، دو قطعه و دو رباعی و انتساب آنها به فردوسی بسیار است.
|
[
"جدای از بیتهایی که خود فردوسی از سرودههای دقیقی دانسته، تنها سرودهای که روشن شده از اوست، چیست؟",
"نامورترین سرودهای که از فردوسی دانسته شدهاست کدام است؟",
"مثنوی یوسف و زلیخا در کجا آمدهاست؟",
"چنانکه نظامی عروضی گفتهاست، پشتیبان فردوسی در دربار محمود چه کسی بودهاست؟"
] |
فردوسی
|
فردوسی داستانهایی را در روزگار منصور بن نوح، امیر سامانی، سرودهبود. پس از آن در حدود سال ۳۷۰ ه.ق، در روزگار نوح دوم پسر منصور و پس از مرگ دقیقی، بهنظم درآوردن متن شاهنامهٔ ابومنصوری را آغاز کرد. گمان میرود که دقیقی بهدستور شاه سامانی کار نظم شاهنامه را آغاز کردهبود. ازاینرو، فردوسی برای دنبال کردنِ کار دقیقی، خواست تا به بخارا، پایتخت سامانیان، سفر کند تا هم فرمان ادامهٔ کار را از شاه سامانی ستاند و از پشتیبانی مالی او برخوردار شود و هم اینکه از نسخهای از شاهنامهٔ منثورِ ابومنصور محمد بن عبدُالرَّزّاق — که بهگمان نگاهداریشده در کتابخانهٔ دربار سامانی و مورد بهرهٔ دقیقی بود — بهره گیرد. اما پس از اینکه دوستی از همشهریانش — که در «پیشگفتار بایسنقری» محمد لشکری نام برده شدهاست — دستنویسی از این منبع را در دسترس او گذاشت، از این رأی برگشت و کار را در شهر خویش آغاز کرد. او در آغاز از پشتیبانی مالی اَمیرَکْ منصور، فرزند ابومنصور محمد بن عبدالرزاق بهرهمند میشود. اما این دوران دیری نمیپاید و با کشتهشدن منصور پایان مییابد.[یادداشت 10]
|
[
"فردوسی در چه سالی بهنظم درآوردن متن شاهنامهٔ ابومنصوری را آغاز کرد؟",
"فردوسی برای دنبال کردنِ کار دقیقی، خواست به کجا سفر کند؟",
"پایتخت سامانیان کجا بود؟",
"به چه دلیل فردوسی خواست به بخارا سفر کند؟",
"نخستین نوشتهای که از زمان مرگ فردوسی یاد کرده چیست؟"
] |
فردوسی
|
او سرانجام شاهنامه را در سال ۳۸۴ ه.ق، سه سال پیش از برتختنشستنِ محمود، بهپایان رساند. این ویرایش نخستینِ شاهنامه بود و فردوسی نزدیک به شانزده سالِ دیگر، در پرمایهتر و پیراسته کردن آن کوشید. این سالها همزمان با برافتادن سامانیان و برآمدن سلطان محمود غزنوی بود. روشن است که در ویرایشِ نخستین، ستایش محمود نبود و بهگمانْ ستایش منصور بن ابومنصور، بیش از آنچه که اکنون هست، بوده و چهبسا که ویرایشِ نخست به نام امیرک منصور بودهباشد. فردوسی در سال ۳۹۴ ه.ق در شصت و پنج سالگی بر آن شد که شاهنامه را به سلطان محمود پیشکش کند، و ازاینرو دست به کارِ تدوینِ ویرایشِ تازهای از شاهنامه شد. او در ویرایش دوم، بخشهای مربوط به پادشاهی ساسانیان را تکمیل کرد. پایان ویرایش دومِ شاهنامه در ۲۵ اسفند سال ۴۰۰ ه.ق برابر با ۸ مارس ۱۰۱۰ م[یادداشت 11] در هفتاد و یک سالگی فردوسی بودهاست:
|
[
"فردوسی سرانجام شاهنامه را در چه سالی به پایان رساند؟",
"فردوسی شاهنامه را چند سال پیش از برتختنشستنِ محمود، بهپایان رساند؟",
"فردوسی در چه سالی بر آن شد که شاهنامه را به سلطان محمود پیشکش کند؟",
"فردوسی در چند سالگی بر آن شد که شاهنامه را به سلطان محمود پیشکش کند؟",
"فردوسی در سال ۳۹۴ ه.ق در شصت و پنج سالگی بر آن شد که شاهنامه را به چه کسی پیشکش کند؟",
"فردوسی در ویرایش چندم شاهنامه بخشهای مربوط به پادشاهی ساسانیان را تکمیل کرد؟",
"پایان ویرایش دومِ شاهنامه در چه تاریخی انجام شد؟",
"پایان ویرایش دومِ شاهنامه در چند سالگی فردوسی بودهاست؟",
"سلطان محمود در چه سنی از دنیا رفت؟",
"سلطان محمود در چه سالی درگذشت؟"
] |
فردوسی
|
بهگزارش عروضی، علی دِیلَم شاهنامه را در هفت دفتر نوشت و فردوسی بههمراه بودُلَف آن را به دربار غزنه نزد سلطان محمود بُرد. در آنجا با کمک احمد بن حسن مِیمَندی، وزیر سلطان، شاهنامه به سلطان محمود پیشکش میشود.[یادداشت 12] اما بهخاطر بدگویی حسودان و باورِ مذهبیِ فردوسی، محمود شاهنامه را نمیپسندد و ارج نمینهد و بهجای پاداش نخستین شصتهزار دینار، پنجاههزار درهم برای او در نظر میگیرند و سرانجام هم بیستهزار درهم بیشتر به فردوسی نمیدهند. از این رویداد تا پایان زندگانی، فردوسی بخشهای دیگری نیز به شاهنامه افزود که بیشتر در گله و انتقاد از محمود و تلخکامیِ سراینده از اوضاع زمانه بودهاست. برپایهٔ بیتی در هجوْنامه، فردوسی در سالهایی پس از سرایش شاهنامه، از سن خود دگربار یاد کرده و خود را هشتاد ساله خواندهاست:
|
[
"بهگزارش عروضی، چه کسی شاهنامه را در هفت دفتر نوشت؟",
"بهگزارش عروضی، فردوسی به همراه چه کسی شاهنامه را به دربار غزنه نزد سلطان محمود برد؟",
"به چه دلیل سلطان محمد شاهنامه را نپسندید؟",
"چه پاداشی برای فردوسی بخاطر پیشکش شاهنامه در نظر گرفته شد؟",
"چه کسی در میانههای سدهٔ ششم ه.ق نخستین زندگینامه از فردوسی را در چهارمقاله نوشت؟"
] |
فردوسی
|
چنانکه نظامی عروضی گفتهاست، پشتیبان فردوسی در دربار محمود، وزیر او احمد بن حسن میمندی بودهاست. اما این گزارش چندان درست نمینماید. زیرا با آنکه میمندی در دربار محمود دارای جایگاه ویژهای بوده، اما در هیچ جای شاهنامه نامی از او بهمیان نیامدهاست. از سوی دیگر، او از اهل سنت و بهسختی متعصب بوده و با رافِضیان و قَرمَطیان دشمنی آشکاری داشتهاست؛ و گمان میرود که در برکناری و کشتهشدن ابوالعباس اسفراینی در سالهای ۴۰۱ و ۴۰۴ ه.ق و همچنین در کشتهشدن حَسَنَکِ وزیر در سال ۴۲۲ ه.ق — که نسبت رافضی بدو میدادند — دست داشتهاست. میمندی پس از اسفراینی در سال ۴۰۱ ه.ق به وزارت میرسد و دستور برگرداندن زبان نامههای دولتی — که در زمان اسفراینی به فارسی نگاشته میشد — به عربی را داد. او تا سال ۴۱۲ یا ۴۱۶ ه.ق وزیر بود و سپس برکنار شد و به زندان افتاد و پس از او حسنک میکال وزیر شد؛ بنابراین، وزیری که محمود را از رفتارش با فردوسی پشیمان کرد، نه میمندی بلکه حسنک وزیر بودهاست.
|
[
"چنانکه نظامی عروضی گفتهاست، پشتیبان فردوسی در دربار محمود، چه کسی بودهاست؟",
"مذهب میمندی چه بود؟",
"میمندی با چه کسانی دشمنی آشکاری داشتهاست؟",
"گمان میرود که احمد بن حسن میمندی در کشتن چه کسانی دست داشتهاست؟",
"حَسَنَکِ وزیر در چه سالی کشته شد؟",
"میمندی در چه سالی به وزارت رسید؟",
"میمندی پس از چه کسی به وزارت رسید؟",
"چه کسی دستور برگرداندن زبان نامههای دولتی که در زمان اسفراینی به فارسی نگاشته میشد را به عربی داد؟",
"میمندی تا چه سالی وزیر بود؟",
"پس از میمندی چه کسی وزیر شد؟",
"وزیری که محمود را از رفتارش با فردوسی پشیمان کرد چه نام داشت؟",
"میمندی در چه سالی برکنار شد؟",
"شاهانامه فردوسی به چه زبانهایی برگردانده شدهاست؟",
"احمد بن حسن میمندی در چند سالگی از دنیا رفت؟"
] |
فردوسی
|
فردوسی در جایجای شاهنامه بیش از همه محمود را ستودهاست و ستودن دیگران بیشتر در لابهلای ستایش محمود آورده شدهاست. او در حدود ۲۵۰ بیت که گاهی بسیار بزرگنمایی شدهاست، محمود را ستوده و نام یا کنیهٔ او، ابوالقاسم را، نزدیک به سی بار یاد کردهاست. اما راستی و پاکیای که در بیتهای ستایش منصور بهچشم میخورد، در بیتهای ستودن محمود دیده نمیشود. همچنین او آشکارا محمود را اندرز میدهد. پشتیبانی و پاداش محمود و امید فردوسی بدان یکی از دلایل ستودن محمود بود. بااینهمه، در هیچ جای شاهنامه نشانی از دریافتِ کمکِ محمود نیست.
|
[
"فردوسی در شاهنامه بیش از همه چه کسی را ستوده است؟",
"فردوسی در چند بیت محمود را ستوده است؟",
"فردوسی نام و کنیهی محمود را چند بار در شاهنامه یاد کردهاست؟",
"نخستین نهاد رسمی که در ایران برای پژوهشهای مرتبط با شاهنامهپژوهی راهاندازی شد، بنیاد شاهنامهٔ فردوسی بود چه نام داشت؟"
] |
فردوسی
|
از دیگر سوی، اگر فردوسی میخواست در قلمروی سلطان محمود — که سلطانِ مقتدرِ سنیمذهب و ترکزاده بود — شاهنامه را سروده و سرگذشت نیاکان خود و پیروزیهای آنان بر ترکان را بیان کردهاست و بااینهمه از گزند وی در امان مانَد، چارهای نداشت جز آنکه به ستودن او دست زند. او یا بایست زادگاه خود را ترک میکرد یا پس از رویکارآمدن محمود از سرایش شاهنامه دست میکشید. اما اینها ممکن نبود؛ بنابراین او بر آن میشود تا شاهنامه را به نام محمود کند و او را با رساترین و بلندترین واژهها میستاید، تا به او بدبین نشوند و شاعری او را بازیچه نگیرند.
|
[
"مذهب سلطان محمود چه بود؟",
"به چه دلیل فردوسی سلطان محمود را با رساترین و بلندترین واژهها در شاهنامه میستاید؟",
"فردوسی چه کسی را در شاهنامه با رساترین و بلندترین واژهها میستاید، تا به او بدبین نشوند و شاعری او را بازیچه نگیرند؟",
"دلیل سرشناسی فردوسی چه بود؟"
] |
فردوسی
|
سال مرگ فردوسی تا چهار سده پس از زمان او در منابع کهن نیامدهاست. نخستین نوشتهای که از زمان مرگ فردوسی یاد کرده «پیشگفتار شاهنامهٔ بایسنقری» است که سال ۴۱۶ ه.ق را آوردهاست. این دیباچه که امروزه بیپایه بودن نوشتارهای آن آشکار شده، از منبع دیگری یاد نکردهاست. تذکرهنویسانِ پسین، همین تاریخ را بازگو کردهاند. حمدالله مستوفی و فَصیحِ خوافی نیز همین رأی را دارند. بنا بهگزارش نظامی عروضی، اگر داستان وزارت حسنک میکال بههنگام پشیمانی محمود از رفتارش با فردوسی و فرستادن پاداش درست باشد، سال ۴۱۶ ه.ق برای سال مرگ فردوسی درستتر پنداشته میشود. جدای از اینها تَذکِرةُالشُّعَرای دولتشاه — که آن هم بسیار بیپایه است — زمان مرگ او را در سال ۴۱۱ ه.ق آوردهاست. محمدامین ریاحی، با درنگریستن در گفتههایی که فردوسی از سن و ناتوانی خود یاد کردهاست، اینگونه نتیجهگیری کرده که فردوسی میبایست پس از سال ۴۰۵ ه.ق و پیش از سال ۴۱۱ ه.ق از جهان رفتهباشد. اما همایونفرخ با درنظرگرفتن اینکه زایش فردوسی در سال ۳۱۳ ه.ق و عمر او ۷۲ یا ۷۳ بوده، سال مرگ او را ۳۸۵ یا ۳۸۶ ه.ق دانستهاست.
|
[
"نخستین نوشتهای که از زمان مرگ فردوسی یاد کرده چیست؟",
"«پیشگفتار شاهنامهٔ بایسنقری» چه سالی را بعنوان سال مرگ فردوسی آوردهاست؟",
"تَذکِرةُالشُّعَرای دولتشاه چه سالی را بعنوان سال مرگ فردوسی آوردهاست؟",
"محمدامین ریاحی چه سالی را بعنوان سال مرگ فردوسی آوردهاست؟",
"همایونفرخ چه سالی را بعنوان سال مرگ فردوسی آوردهاست؟",
"همایون فرخ در کجا به دنیا آمد؟",
"محمدامین ریاحی در کجا به دنیا آمد؟"
] |
فردوسی
|
چنانکه مشهور است، واعظ شهر بهدلیل شیعه بودن فردوسی، از خاکسپاری پیکر فردوسی در گورستانِ مسلمانان جلوگیری کرد و ناچار او را در باغِ خودش درون شهرِ تابَران طوس، نزدیک به دروازهٔ شرقی رَزان بهخاک سپردند. آرامگاه او زیارتگاه اهل دانش و معرفت بود و با آنکه بارها آن را با خاک یکسان کردند، از نو ساخته میشد. خبری نه چندان درست ساختن اولین بنا بر گور فردوسی را به سپهدار طوس در زمان فردوسی، یعنی ارسلان جاذب نسبت داده، که یاد او در دیباچهٔ شاهنامه آمدهاست. پس از آن عُبِیْدُالله خان اُزبَک (میان ۹۳۱ تا ۹۳۷ ه.ق) بنا به تعصبی که ضد شیعیان داشت، دستور ویرانی آرامگاه فردوسی را داد تا اینکه قاضی نورالله شوشتَری (وفات ۱۰۱۹ ه.ق) از آن دیدار کرد. در روزگار پادشاهان صفوی با توجه به آبادانی مشهد و پیرامون آن، آرامگاهِ خرابه دوباره ساختهشد. آرامگاه فردوسی بین سالهای ۱۳۰۷ تا ۱۳۱۳ به فرمانِ رضاشاه بازسازی شد.
|
[
"به چه دلیل واعظ شهر از خاکسپاری پیکر فردوسی در گورستانِ مسلمانان جلوگیری کرد؟",
"فردوسی در کجا به خاک سپرده شد؟",
"کدام شاعر در درون شهرِ تابَران طوس، نزدیک به دروازهٔ شرقی رزان به خاک سپرده شد؟",
"چه کسی بنا به تعصبی که ضد شیعیان داشت، دستور ویرانی آرامگاه فردوسی را داد؟",
"قاضی نورالله شوشتَری در چه سالی از دنیا رفت؟",
"آرامگاه فردوسی بین سالهای ۱۳۰۷ تا ۱۳۱۳ به فرمانِ چه کسی بازسازی شد؟",
"آرامگاه فردوسی بین چه سالهایی به فرمان رضا شاه بازسازی شد؟",
"آرامگاه کدام شاعر بزرگ بین سالهای ۱۳۰۷ تا ۱۳۱۳ به فرمانِ رضاشاه بازسازی شد؟\n",
"رضاشاه فرزند چه کسی بود؟",
"رضاشاه در کجا به دنیا آمد؟",
"رضاشاه در چه سنی از دنیا رفت؟"
] |
فردوسی
|
آنچه که فردوسی به آن میپرداخت، جدای از جنبهٔ شعری، دانشوَرانه نیز بود. او افسانه ننوشت. فردوسی با ریزبینی منابع خود را — که بیشتر آن، شاهنامهٔ ابومنصوری بود — بررسی میکرد. هرچند از منابع دیگر هم در این کار بهره گرفت. او توانست از میان انبوه دانستههایی که در دسترس داشت، مطالبی را گزیده و گردآوری کند که در یاد ایرانیان، ترکان و هندیان زنده بماند. درونمایههای گونهگون شاهنامه بیواسطه از ادب اخلاقی پارسی میانه گرفته شدهاند. آرمان و باور شاهنامه که در سراسر آن به گونهای یکدست بهچشم میخورد، از ایران روزگار ساسانی آمدهاست. آن هنگامی که درستی و راستیِ پادشاهان، فرمانبرداریِ مردم از آنان و ستیزِ جاودانِ میان نیکی و بدی — که در جنگهای ایران و توران بازتاب یافتهبود — اندیشهای همگانی بود. شاهنامه گزیدهٔ همهٔ میراث ایران باستان است که در سدهٔ چهارم ه.ق، بهویژه میان دهقانان آن روزگار زنده بود. آنان شاهنامه را چون داستانی ساده نمینگریستند. بهچشمِ آنان شاهنامه سرچشمهٔ گذشتهٔ آنان و نگاهبان آگاهی ملیشان بود.
|
[
"بیشتر منابع فردوسی چه بود؟",
"آنچه که فردوسی به آن میپرداخت، جدای از جنبهٔ شعری چگونه بود؟",
"درونمایههای گونهگون شاهنامه بیواسطه از چه چیز گرفته شدهاست؟ ",
"در چه سالی بخشی از شاهنامه در شام بهدست بُنداری اصفهانی به عربی برگرداندهشد؟\n"
] |
فردوسی
|
بهنوشتهٔ خالقی مطلق، فردوسی بهسبب منش دهقانی، با فرهنگ و آیینهای باستانی ایران آشنایی داشت و پس از آن نیز بر دامنهٔ این آگاهیها افزود بهگونهایکه این دانستهها، جهانبینیِ شعری او را بنیان ریخت. از راه نمونه، میتوان آیین بادهگساری را نام برد. فردوسی بر بنیاد باورهای کهن ایرانی، مِی را نشاندهندهٔ واقعیتِ ذات و گوهرِ آدمی میدانست که انسان باید در گاهِ شادمانیْ شراب بنوشد، اما شادی و مستی آن است که از راه بادهخواری بهدست آید نه از مستی. او اعرابی را که با آیینِ میگساری بیگانهاند نکوهش میکند.
|
[
"به نوشتهی چه کسی فردوسی بهسبب منش دهقانی، با فرهنگ و آیینهای باستانی ایران آشنایی داشت و پس از آن نیز بر دامنهٔ این آگاهیها افزود بهگونهایکه این دانستهها، جهانبینیِ شعری او را بنیان ریخت؟",
"فردوسی بر بنیاد باورهای کهن ایرانی چه چیزی را نشاندهندهٔ واقعیتِ ذات و گوهرِ آدمی میدانست که انسان باید در گاهِ شادمانیْ شراب بنوشد؟",
"فردوسی کدام اعراب را نکوهش میکند؟",
"خالقی مطلق در کجا زاده شدهاست؟"
] |
موسیقی فیلم
|
موسیقی فیلم یا موسیقی متن (به انگلیسی: Film Score) به موسیقیای اطلاق میشود که منحصراً برای یک فیلم سینمایی یا مجموعه تلویزیونی نوشته شده و بخشی از ساندتِرَک یا مجموعه صداهای ضبط شده بر روی یک فیلم است. موسیقی فیلم یک گرایش مجزا در هنر موسیقی بهشمار میآید و قدمت آن به مقطع پیدایش هنر سینما بازمیگردد. ماکس اشتاینر، اریک ولفگانگ کورنگلد و آلفرد نیومن از پیشگامان نگارش موسیقی برای فیلم بودند و بیش از دیگر آهنگسازان در قوام بخشیدن به آن نقش داشتند.
|
[
"نام دیگر موسیقی فیلم چیست؟",
"قدمت موسیقی فیلم به چه زمانی برمیگردد؟",
"چه کسانی از پیشگامان نگارش موسیقی برای فیلم بودند و بیش از دیگر آهنگسازان در قوام بخشیدن به آن نقش داشتند؟",
"بهترین موسیقی متن در ایران به چه کسی تعلق دارد؟"
] |
موسیقی فیلم
|
شاید بتوان نقطه عطف تاریخ سینما و تولد موسیقی فیلم را از یکدیگر جدا ندانست و این بازمیگردد به روزی که برادران لومیر اولین نمایش عمومی خود را برگزار کردند. در ۱۸۹۵ میلادی آنها عدهای را برای تماشای نمایش خود در پاریس دعوت کردند. به هنگام نمایش از یک پیانیست هم دعوت شده بود و این نوازنده کارش اجرای موسیقی در پسزمینه فیلم بود. شروع همزمان موسیقی به نمایش فیلم کمک میکرد تا جمعیت رفته رفته سکوت اختیار کنند و متوجه تصاویر روی پرده بشوند. پس از استفاده لومیرها اجرای موسیقی همراه با فیلم رواج پیدا کرد اگرچه ارزشمندی موسیقی برای تکامل این پدیده هنوز به قدر کافی احساس نمیشد.
|
[
"جدا ندانستن نقطه عطف تاریخ سینما و تولد موسیقی فیلم به چه چیز بازمیگردد؟",
"کار اصلی برادران لومیر چه بود؟ ",
"اولین بار در چه سالی برادران لومیر عدهای را برای تماشای نمایش خود در پاریس دعوت کردند؟",
"وظیفه پیانیستی که به نمایش برادران لومیر در پاریس دعوت شده بود چه بود؟",
"چه زمانی اجرای موسیقی همراه با فیلم رواج پیدا کرد؟",
"چند نفر در اولین نمایش برادران لومیر در پاریس شرکت داشتند؟"
] |
موسیقی فیلم
|
کار همراهی موسیقی با تصاویر روی پرده به اشکال مختلف با توجه به میزان تخصص افراد تفاوت میکرد. هر چه نوازندگان تبحر بیشتری داشتند کارایی آنها در هماهنگی با تصاویر روی پرده بیشتر میشد. در بسیاری از سالنهای نمایش در دوران صامت از دستگاههای بزرگ ارگ استفاده میشد که عموماً علاوه بر تقلید صدای بعضی از سازها، اصوات دیگری مثل صدای بوق، صدای سوت قطار و... را نیز به وجود میآورد. یکی از این دستگاهها ارگ «ورلیتزر» بود که مدتها نقش اجرای موسیقی و افکتها را بازی میکرد. معمولاً به ندرت شانس دیدن فیلم قبل از نمایش برای نوازندگان وجود داشت و این کار را برای آنان دشوار میکرد اگرچه در سالنهای بزرگ که امکان اجرای ارکستر در آن وجود داشت گاهی اوقات یک یا دو بار تمرین با فیلم انجام میشد.
|
[
"کار همراهی موسیقی با تصاویر روی پرده به اشکال مختلف با توجه به چه چیز تفاوت میکرد؟",
"در بسیاری از سالنهای نمایش در دوران صامت از چه دستگاههایی بیشتر استفاده میشد؟",
"کار دستگاههای بزرگ ارگ چه بود؟",
"در دوران صامت از چه دستگاههایی برای تقلید صدای بعضی از سازها و به وجود آوردن اصوات دیگری مثل صدای بوق، صدای سوت قطار و... استفاده میشد؟",
"دستگاه ورلیتز تا چند سال نقش اجرای موسیقی و افکتها را بازی میکرد؟"
] |
موسیقی فیلم
|
هر چه از عمر سینما گذشت فهرست موسیقیهای انتخابی برای همراهی با فیلم نیز بیشتر شد. عناوین این موسیقیها نیز با توجه به نمایش متفاوت بود. کمدی، عاشقانه، عصبانی، غمگین، خوشحال، اسرارآمیز، تعقیب و گریز... از عناوین جدیدی بود که هر روز به تعداد آنها افزوده میشد. رهبران ارکستر با دادن علامت، نوازندگان را از تغییر صحنه مطلع میکردند تا آنها قطعه متفاوتی را اجرا کنند. اکثر این قطعات، آثار کلاسیک از آهنگسازان مشهور جهان بودند که برای صحنههای مختلف انتخاب میشدند. بسیاری اوقات اجرا دچار مشکلاتی میشد و نوازندگان در نواختن موسیقی مربوط به صحنه بسیار بیدقت عمل میکردند که حاصل آن روی پرده به یک فاجعه تبدیل میشد. تا آنکه، «برگه راهنما» ابداع شد و در آن رهبر با هر علامت نوازندگان را به اجرای قطعه بعدی که در برگه نوشته شده بود فرا میخواند. در ضمن توضیحاتی برای جزئیات و چگونگی اجرای موسیقی در لحظات مختلف مرتبط با حال و هوای نمایش نیز در آن درج شده بود.
|
[
"با گذشت عمر سینما چه تغییری در فهرست موسیقیهای انتخابی برای همراهی با فیلم ایجاد شد؟",
"رهبران ارکستر چگونه نوازندگان را از تغییر صحنه مطلع میکردند تا آنها قطعه متفاوتی را اجرا کنند؟",
"هدف رهبران ارکستر از دادن علامت به نوازندگان چه بود؟",
"برگه راهنما در چه سالی ابداع شد؟",
"از برگه راهنما در موسیقی چه استفادهای میشد؟"
] |
موسیقی فیلم
|
در دهه ۱۹۳۰ که موسیقی فیلم رو به اوج بود آهنگسازان بسیاری از اروپا به آمریکا مهاجرات کردند. بسیاری از این افراد در مکتبهای موسیقی اروپا تعلیم یافته بودند و بهطور طبیعی سبک کاری آنها از همان شیوههای موسیقایی بود. آنها در فضایی آموزش یافته بودند که موسیقی واگنر، پوچینی، اشتراوس و مالر بر تفکراتشان سایه افکنده بود. از چهرههای صاحب نام این دوران میتوان ماکس اشتاینر، اریک ولفگانگ کورنگلد، آلفرد نیومن، فرانتس واکسمن و چارلی چاپلین را نام برد که از میان آنها فقط نیومن آمریکایی بود. شاید حضور نام چارلی چاپلین باعث حیرت شود، اما به واقع او در موسیقی بسیاری از آثار خود نقش عمدهای داشت. چهرههای دیگری چون ویرجیل تامسون، آرون کوپلند و هانس آیسلر از آهنگسازان صاحبنام این دوران بودند. در دهههای ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ عدهٔ بیشماری به جمع آهنگسازان فیلم پیوستند و کم و بیش عدهٔ زیادی از آنان سوابق موسیقی کلاسیک داشتند.
|
[
"در چه دههای آهنگسازان بسیاری از اروپا به آمریکا مهاجرت کردند؟",
"در دهه ۱۹۳۰ که موسیقی فیلم رو به اوج بود چه اتفاقی رخ داد؟",
" در چه دهههایی عدهٔ بیشماری به جمع آهنگسازان فیلم پیوستند که کم و بیش عدهٔ زیادی از آنان سوابق موسیقی کلاسیک داشتند؟",
"چارلی چاپلین در چه سالی درگذشت؟"
] |
موسیقی فیلم
|
تا قبل از ۱۹۵۰ موسیقی فیلمهای هالیوودی بهطور راسخ به بیان موسیقی قرن بیستم نرسید. دو آهنگسازی که بیشترین تأثیر را در این حرکت داشتند آلکس نورث و لئونارد روزنمن هستند. در مورد سبک آهنگسازی میتوان گفت که نورث سبکی نزدیک به بلا بارتوک و استراوینسکی را دنبال میکرد در حالی که روزنمن گرایش به تمایلات شوئنبرگی داشت و در این دوران هم گرایش به لگتی پیدا میکند. تأثیر نورث و روزنمن بر موسیقی فیلم آمریکا اساسی است. در اثر تأثیر این آهنگسازان است که مصنفانی چون جری گلدسمیت توانستهاند از سبک شخصی خود بهطور کامل دفاع کنند.
|
[
"تا قبل از چه سالی موسیقی فیلمهای هالیوودی بهطور راسخ به بیان موسیقی قرن بیستم نرسید؟",
"نورث در مورد سبک آهنگسازی، سبک نزدیک به چه کسی را دنبال میکرد؟",
"تا قبل از ۱۹۵۰ موسیقی چه فیلمهایی بهطور راسخ به بیان موسیقی قرن بیستم نرسید؟"
] |
موسیقی فیلم
|
ارکستراسیون در کنار دیگر فنون در سینما رو به نوگرایی نهاد. در ۱۹۶۰ وقتی آلفرد هیچکاک فیلم روانی را ساخت مهمترین اصول موسیقی فیلم اکتفا به استفاده از سازهای زهی در طول فیلم بود. اگرچه با این کار محدودیتهای بسیاری برای برنارد هرمن ایجاد میشد. این کار باعث میشد تا امکانات استفاده از فرمولهای شناخته شده موسیقایی و افکتهایی که کم و بیش برای فیلمی با اضطراب و ترس لازم است حذف شود. با استفاده از ارکستر زهی هرمن توانست این فکر را وارد هالیوود کند که زهیهای تنها، دارای صدایی سرد و گزنده است چرا که تا پیش از این، تفکر رایج این بود که زهیها در درجه اول، ایجاد صدایی گرم و هیجان دار میکنند. در ۱۹۷۱ هرمن با گفتن مطلبی که «زهیها را در موسیقی روانی به این دلیل استفاده کردم تا عکاسی سیاه و سفید فیلم را با صدایی سیاه و سفید کامل کنم» به سلیقه خود قوام بخشید.
|
[
"فیلم روانی در 1960 توسط چه کسی ساخته شد؟",
"فیلم روانی در 1960 توسط چه کسی ساخته شد؟",
"مهمترین اصول موسیقی فیلم روانی به ساختهی آلفرد هیچکاک چه بود؟",
"با استفاده از چه چیزی هرمن توانست این فکر را وارد هالیوود کند که زهیهای تنها، دارای صدایی سرد و گزنده است؟",
"در 1971، هرمن با گفتن چه مطلبی به سلیقه خود در استفاده از زهیها در موسیقی روانی قوام بخشید؟",
"مهمترین اثر هرمن چه بود؟"
] |
موسیقی فیلم
|
از ۱۹۶۶ انیو موریکونه تلفیق بدیعی از اصوات را در همراهی با سازهای ارکستر برای فیلمهای وسترن به کار بست. او با الهام از صدای زوزه گرگ صحرایی آمریکای شمالی تم اصلی خوب، بد، زشت را نوشت که موسیقی نامتعارفی برای سینمای وسترن تا به آن زمان بود. موریکونه در مواردی پیش از تصویربرداری، موسیقی مورد نیاز فیلم را ضبط کرده و سرجو لئونه بر اساس ریتم و چگونگی موسیقی اقدام به تصویربرداری برای آن مینمود. امروز همکاری بلند مدت هیچکاک و هرمن، لئونه و موریکونه، و استیون اسپیلبرگ با جان ویلیامز از نمونههای موفق و مثال زدنی از تعاون یک فیلمساز و یک آهنگساز در تاریخ سینما بهشمار میآیند.
|
[
"انیو موریکونه از چه سالی تلفیق بدیعی از اصوات را در همراهی با سازهای ارکستر برای فیلمهای وسترن به کار بست؟",
"انیوموریکونه با الهام از چه چیزی تم اصلی خوب، بد، زشت را نوشت؟",
"امروزه همکاری بلند مدت هیچکاک و هرمن، لئونه و موریکونه، و استیون اسپیلبرگ با چه کسی از نمونههای موفق و مثال زدنی از تعاون یک فیلمساز و یک آهنگساز در تاریخ سینما بهشمار میآیند؟",
"همکاری هیچکاک و هرمن، لئونه و موریکونه، و استیون اسپیلبرگ با جان ویلیامز چندسال ادامه داشت؟"
] |
موسیقی فیلم
|
از ایرادهای بزرگی که بر موسیقی فیلم گرفته میشود فقدان فرمی منسجم در آن است. حتی یک بررسی ساده هم فقدان درک موسیقی فیلم و ارتباط درونی آن با دیگر عناصر را برملا میسازد. حتی آهنگساز پر قدرتی مانند استراوینسکی در درک این نقطه حساس در مورد موسیقی فیلم بازمیماند. زمانیکه استراوینسکی به استودیوی کلمبیا دعوت شد تا برای فیلم «کماندوها در سپیده دم نبرد میکنند» موسیقی بسازد، از شیوه کار بی خبر بود. اقدام به نوشتن طرحهایی برای تصویر کرد، بدون آنکه حتی فیلم را دیده باشد. این پارتیسیون به موقع کامل نشد و طرحها برای فیلم قابل استفاده نبودند.
|
[
"از ایرادهای بزرگی که بر موسیقی فیلم گرفته میشود چیست؟",
"حرفهی اصلی استراوینسکی چه بود؟",
"استراوینسکی برای ساختن موسیقی چه فیلمی به استودیوی کلمبیا دعوت شد؟",
"مهمترین اثر استراوینسکی چه بود؟"
] |
موسیقی فیلم
|
«لایت موتیف» یا «تم یادآور» یکی از قدیمیترین شیوههای بهکارگیری موسیقی در تاریخ سینماست. این شیوه آهنگسازی یکی از متداولترین تمهیدات موسیقایی است که باعث یکدستی یا پیوستگی بافت موسیقی کل فیلم میشود. آهنگساز یک تم اصلی را انتخاب میکند و همان تم را با واریاسیونهای مختلفی ارائه میکند. بدین ترتیب زیر بنای اصلی موسیقی فیلم یک تم اصلی است که در موقعیتهای مختلف چهرهٔ متفاوتی پیدا میکند. اما پس از چند بار شنیده شدن بیننده را وادار به تداعی صحنههای قبلی و اولین باری میکند که موسیقی را شنیده است. یکی از خواص بسیار جالب «لایت موتیف» این است که میتوان آن را در مورد اشیاء، مکانها، و خلاصه همهٔ پدیدههای غیر زنده در یک فیلم به کار گرفت.
|
[
"«لایت موتیف» یا «تم یادآور» چیست؟",
"یکی از متداولترین تمهیدات موسیقایی که باعث یکدستی یا پیوستگی بافت موسیقی کل فیلم میشود چه نام دارد؟",
"یکی از خواص بسیار جالب «لایت موتیف» چیست؟",
"بهترین موسیقی فیلم در سال 2018 در آمریکا متعلق به چه کسی است؟"
] |
موسیقی فیلم
|
نقطه شروع هر کاری ایده است. در موسیقی فیلم نیز کار با ایدهای شروع میشود. تهیهکننده یا کارگردان به هر دلیلی، چه مهارت و چه شهرت، آهنگسازی را برای نوشتن موسیقی فیلم انتخاب میکند. با توجه به میزان اهمیت موسیقی برای فیلم، زمان انتخاب آهنگساز میتواند تغییر کند. پس از انتخاب آهنگساز فعالیت ذهنی وی آغاز میشود. در این مرحله فیلمنامه یا موضوع بسیار حائز اهمیت است. چرا که پاسخ بسیاری از سوالات در فیلمنامه نهفته است. بسیاری از آهنگسازان این نقطه شروع را میپسندند. دیمیتری تیومکین، آهنگساز فیلم، معتقد است ارزش حضور آهنگساز در جلسات اولیهٔ بحث و بررسی فیلمنامه غیرقابل محاسبه است. در حالیکه جان ویلیامز، آهنگساز برنده چندین جایزه اسکار، در این باره گفته است:
|
[
"نقطه شروع هر کاری چیست؟",
"پس از اینکه فعالیت ذهنی آهنگساز آغاز میشود چه چیز بسیار اهمیت دارد؟",
"به عقیدهی چه کسی ارزش حضور آهنگساز در جلسات اولیهٔ بحث و بررسی فیلمنامه غیرقابل محاسبه است؟"
] |
موسیقی فیلم
|
به هر حال نخستین قدم ارتباط آهنگساز با فیلم است. حال میخواهد از طریق خواندن فیلمنامه باشد یا تماشای فیلم. آهنگساز در مرحله اول به دیدن فیلم به صورت راف-کات دعوت میشود که فیلمی ناتمام است و بهطور مثال بخشی از اثرات صوتی مانند افکتهای مختلف مثل صدای بوق تلفن یا آژیر پلیس در آن گنجانده نشدهاست. فیلم یک بار با تداوم و در مرحله بعد حلقه به حلقه دیده میشود. در مرحله دوم آهنگساز به همراه تهیهکننده، کارگردان و تدوینگر با یکدیگر فیلم را مشاهده میکنند. تدوینگر به آهنگساز کمک میکند تا مشکلات تکنیکی به هنگام ضبط موسیقی و همچنین مراحل بعدی را به راحتی طی کند. در بازبینی دوم علامتگذاری صورت میگیرد. در اینجا معین میشود که چه نقاطی به موسیقی احتیاج دارند و کجاها باید آزاد رها شوند. آهنگساز و تدوینگر در کنار یکدیگر به زمانگیری فواصلی میپردازند که موسیقی در آن شنیده میشود و با استفاده از دستگاه موویلا زمان ورود و خروج موسیقی و هماهنگی آن با دیگر اجزاء به خوبی تعیین میشوند. سپس این اطلاعات را بهطور جامع در فرمهای مخصوصی وارد میکنند.
|
[
"آهنگساز در مرحله اول به دیدن فیلم به چه صورت دعوت میشود؟",
"تدوینگر به آهنگساز چه کمکی میکند؟",
"آهنگساز و تدوینگر در کنار یکدیگر به زمانگیری چه فواصلی میپردازند؟"
] |
موسیقی فیلم
|
در کنار ارکستراسیون مسئله رهبری نیز حائز اهمیت است. یک اثر موسیقایی با رهبری دقیق به نتیجهٔ نهایی میرسد. بسیاری از آهنگسازان در این زمینه هم پیشقدم هستند. در غیر اینصورت کار فرد دیگری که رهبر ارکستر خواهد بود کاری سنگین است. در مرحله ضبط نهایی موسیقی، مهندس ضبط مسئول کیفیت اثریست که در فیلم شنیده میشود. وی باید قادر باشد که موسیقی را نت به نت دنبال کند. او باید جای تک تک نوازندگان را همراه با میکروفنگذاری شخصاً انجام دهد چرا که با آنها روی کانالهای مختلف میز صدا سر و کار خواهد داشت؛ اگرچه امروزه با پیشرفتهای تکنولوژی شیوههای ضبط نیز بسیار متفاوت است. در مرحله پایانی، آهنگساز موسیقی آماده شده را همراه با تدوینگر به اتاق تدوین برده و بر اساس محاسبات گذشته آن را به دقت در حاشیه صدای فیلم قرار میدهند.
|
[
"در کنار ارکستراسیون چه مسئلهای حائز اهمیت است؟",
"یک اثر موسیقایی با چه چیز به نتیجهی نهایی میرسد؟",
"وظیفه اصلی رهبر ارکستر چیست؟"
] |
موسیقی فیلم
|
عموماً روی این مطلب توافق وجود دارد که نوآوریهای گذشته در هنرها ناشی از خلاقیتی ناگهانی بودهاست. واقعیت در زمینه فیلم این است که فیلم چیزی بیشتر از یک نوآوری است. فیلم تنها شکل جدید هنری است که در یک هزار سال گذشته خلق شدهاست. فیلم یک شکل هنری بسیار تجاری است، بنابراین باید راه خودش را بیابد. کارگردانهای فیلم امکان آن را دارند که تجربه کرده و دچار خطاهای جدی ولی آموزنده شوند، آهنگسازها به دلیل آن که آخرین حلقه زنجیر هستند که در هنر فیلم همکاری میکنند، فرصت کمی برای حل مشکلات پیدا میکنند. آهنگسازان فیلم همیشه قربانی صرفهجویی در زمان و هزینهها بودهاند. یک آهنگساز، اپرا را تنها با یک مداد، کاغذ و نیروی تخیل خود مینویسد در حالی که یک آهنگساز فیلم نمیتواند یک موسیقی فیلم را بدون داشتن فیلم بنویسد. تولید او کاری پر هزینه است.
|
[
"نوآوریهای گذشته در هنرها ناشی از چه چیزی بودهاست؟",
"چه کسانی آخرین حلقه زنجیر هستند که در هنر فیلم همکاری میکنند؟",
"به چه دلیل آهنگسازهایی که در هنر فیلم همکاری میکنند فرصت کمی برای حل مشکلات پیدا میکنند؟",
" آهنگسازان فیلم همیشه قربانی چه چیز بودهاند؟",
"اولین آهنگساز فیلم چه کسی بود؟"
] |
طراحی بازی
|
روال طراحی مفاهیم و قوانین یک بازی ویدئویی در مرحلهٔ پیش تولید و طراحی گیم پلی، محیط، داستان و شخصیتها در مرحلهٔ تولید، «طراحی بازی ویدئویی» نامیده میشود.
|
[
"طراحی بازی ویدئویی به چه معنی است؟",
"روال طراحی مفاهیم و قوانین یک بازی ویدئویی در مرحلهٔ پیش تولید و طراحی گیم پلی، محیط، داستان و شخصیتها در مرحلهٔ تولید، چه نامیده میشود؟",
"روال طراحی مفاهیم و قوانین یک بازی ویدئویی در چه مرحلهای جزء تعاریف «طراحی بازی ویدئویی» نامیده میشود؟",
"طراحی گیم پلی، محیط، داستان و شخصیتها در چه مرحلهای جزء تعاریف «طراحی بازی ویدئویی» نامیده میشود؟",
"اولین طراح بازیهای ویدئویی چه کسی بود؟"
] |
طراحی بازی
|
طراح یک بازی ویدئویی بسیار متشابه به کارگردان یک فیلم سینمایی است؛ طراحان، رویاپردازان (تصورکنندههای) بازی هستند و عناصر هنری و تکنیکی بازی را در راستای به حقیقت پیوستن تصورشان، کنترل میکنند. طراحی بازی ویدئویی علاوه بر مهارتهای داستاننویسی به تسلط تکنیکی و هنری نیز احتیاج دارد. معمولاً به طراحی بازیهای ویدئویی، در صنعت بازیهای ویدئویی، «طراحی بازی» گفته میشود که درجاهای دیگر عبارت عام تری است.
|
[
"طراحی بازی ویدئویی علاوه بر مهارتهای داستاننویسی به چه چیز احتیاج دارد؟",
"چه کسانی رویاپردازان (تصورکنندههای) بازی هستند و عناصر هنری و تکنیکی بازی را در راستای به حقیقت پیوستن تصورشان، کنترل میکنند؟",
" معمولاً به طراحی بازیهای ویدئویی، در صنعت بازیهای ویدئویی چه گفته میشود؟",
"اولین طراح بازیهایی ویدئویی اهل کدام کشور بود؟"
] |
طراحی بازی
|
تعداد طراحان بازیهای بسیار پیچیده، از جمله MMORPGها (بازیهای عظیم آنلاین چندنفرهٔ نقش آفرینی)، بازیهای اکشن پرهزینه یا بازیهای ورزشی میتواند به دهها نفر نیز برسد. در این شرایط، معمولاً یک یا دو طراح اصلی و بسیاری طراح کارآموز در تیم وجود دارند که زیرمجموعهها و زیر سیستمها (سیستمهای داخلی) بازی را مشخص میکنند. در کمپانیهای بزرگتر مانند Electronic Arts هر بخش جدا از بازی (کنترل، طراحی مرحله) میتواند تولیدکننده، طراح اصلی و تعدادی طراح معمولی جداگانه داشته باشد. آنها حتی ممکن است طرحی برای بازی ارائه دهند.
|
[
"تعداد طراحان بازیهای اکشن پرهزینه یا بازیهای ورزشی به چند نفر میتواند برسد؟",
"در طراحی بازیهای اکشن پرهزینه یا بازیهای ورزشی، معمولاً چند طراح اصلی و طراح کارآموز در تیم وجود دارند؟",
"در چه کمپانیهایی هر بخش جدا از بازی (کنترل، طراحی مرحله) میتواند تولیدکننده، طراح اصلی و تعدادی طراح معمولی جداگانه داشته باشد؟",
"بزرگترین کمپانی طراحی بازیهای ویدئویی در کدام کشور است؟"
] |
طراحی بازی
|
از آنجایی که بیشتر بازیهای ویدئویی بازاری محور هستند (برای منفعت مالی ساخته شدهاند)، ناشران سرمایهگذار در بازیهای ویدئویی که ممکن است توقعات خاصی از یک بازی داشته باشند نیز باید در جریان کار قرار بگیرند. اما با این حال اگر مشکلات مالی باعث تغییر و تحول تصمیمات طراح نشوند، بازی ویدئویی طراح محور یا طراحی محور خواهد شد؛ تعداد کمی از بازیها به دلیل کمبود سرمایه اینگونه طراحی میشوند. از طرفی یک بازی میتواند فناوری محور باشد تا، مثل بازی Quake (1996)، دستآورد سختافزاری خاصی را به نمایش یا موتور بازی را عرضه و به فروش بگذارد. درنهایت، یک بازی میتواند هنر محور باشد تا اساساً، مثل بازی Myst (1993)، جلوههای تصویری جذاب که توسط هنرمندان طراحی شدهاند را به نمایش بکشد.
|
[
"یک بازی فناوری محور را نام ببرید؟",
"یک بازی هنر محور را نام ببرید؟",
"یک بازی فناوری محور را نام ببرید؟",
"اولین بازی هنر محور در چه سالی طراحی شد؟"
] |
طراحی بازی
|
در سال ۲۰۱۰، طراح بازی با بیش از شش سال تجربه به صورت میانگین ۶۵٬۰۰۰$، با سه تا شش سال تجربه ۵۴٬۰۰۰$ و با کمتر از سه سال تجربه ۴۴٬۰۰۰$ همچنین طراحان اصلی بازی با بیش از شش سال تجربه ۹۵٬۰۰۰$ و با سه تا شش سال تجربه ۷۵٬۰۰۰$ درآمد داشتهاند. در سال ۲۰۱۳، طراح بازی با کمتراز سه سال تجربه بهطور میانگین ۵۵٬۰۰۰$ و طراح بازی با بیش از شش سال تجربه بهطور میانگین ۱۰۵٬۰۰۰$ کسب درآمد کردهاست. میانگین حقوق این طراحان بسته به کشور و منطقهٔ آنها متفاوت است. از سال ۲۰۱۵ درآمد کارکنان باتجربه به تقریباً ۸۷٬۰۰۰$ تغییر یافتهاست.
|
[
"در سال ۲۰۱۰، درآمد طراح بازی با توجه به تجربه او چقدر بودهاست؟",
"در سال ۲۰13، درآمد طراح بازی با توجه به تجربه او چقدر بودهاست؟",
"از سال ۲۰۱۵ درآمد کارکنان باتجربه طراحی بازی چقدر تغییر یافتهاست؟",
"در حال حاضر درآمد طراح بازی با توجه به تجربه او چقدر است؟",
"در سال ۲۰۱۳، درآمد طراح بازی با کمتراز سه سال تجربه بهطور میانگین چقدر بودهاست؟ ",
"در سال ۲۰۱۳، درآمد طراح بازی با بیش از شش سال تجربه بهطور میانگین چقدر است؟"
] |
طراحی بازی
|
بسیاری از بازیها دارای عناصر روایی هستند که مفهومی به لحظات داخل بازی میدهند. فعالیت بازی کردن را کمتر انتزاعی جلوه میدهد و ارزشهای سرگرمکنندگی بازی را افزایش میدهند. البته عناصر روایی همیشه در صحنه واضح نیستند یا اصلاً حضور ندارند. نسخهٔ اصلی بازی تتریس نمونهٔ یک بازی ظاهراً بی روایت است. قابل ذکر است که برخی روایت شناسان اعتقاد دارند که تمام بازیها عنصر راویگری دارند. بعضیها پا را فراتر میگذارند و معتقدند که بازیها لزوماً نوعی روایت هستند. روایت عملاً میتواند نقطهٔ شروعی برای توسعهٔ یک بازی باشد یا ممکن است به طرحی اضافه شود که در ابتدا یک سری از مکانیکهای بازی بودهاست.
|
[
"روایت عملاً میتواند چه کاربردی در طراحی بازیهای کامپیوتری داشته باشد؟",
"از نظر برخی روایت شناسان تمام بازیها چه عنصری دارند؟",
"بسیاری از بازیها دارای چه عناصری هستند که مفهومی به لحظات داخل بازی میدهند؟"
] |
طراحی بازی
|
از طراحان بارها انتظار میرود که نقشهای چندگانهای را در طبیعت گستردهٔ در حال تغییر بر عهده بگیرند. به عنوان مثال، استفاده از ابزار و موتورهای پیشساخته از جمله یونیتی (Unity)، گیم میکر (Game Maker)، گودت (Godot) یا کانستراکت (Construct) میتواند به نمونهسازی مفاهیم کمک کند. طراحی مرحله ممکن است ابتدا روی کاغذ و دوباره با استفاده از یک نرمافزار طراحی سه بعدی در موتور بازی انجام شود. طراح برای طراحی عناصری مانند هوش مصنوعی، صحنهها، فرایندهای محیط، رفتارها و افکتهای بسیار که میخواهد بدون کمک برنامهنویس تنظیم کند، از زبانهای برنامهنویسی استفاده میکند. مفاهیم دکور، داستان و شخصیتها به روند تحقیقاتی و نوشتاری نیاز دارند. طراحان شاید تست تمرکز، هنر نوشتاری و لیستهای تنظیمات صوتی را پیشبینی کنند و مستندات بازی را بنویسند. طراحان بهطور ایدهآل علاوه بر دیگر مهارتهای ذکرشده، با دیگران نیز به خوبی ارتباط برقرار میکنند و توانایی برآورده کردن مناسب مسئولیتها و توجه بالا به جزئیات را دارند.
|
[
" طراح برای طراحی چه عناصری از زبانهای برنامهنویسی استفاده میکند؟",
"طراح برای طراحی عناصری مانند هوش مصنوعی، صحنهها، فرایندهای محیط، رفتارها و افکتهای بسیار که میخواهد بدون کمک برنامهنویس تنظیم کند، از چه چیز استفاده میکند؟",
"مفاهیم دکور، داستان و شخصیتها در طراحی بازی به چه چیز نیاز دارند؟",
"مفهوم هوش مصنوعی اولین بار توسط چه کسی مطرح شد؟"
] |
طراحی بازی
|
وقتی یک پروژهٔ جدید در حال بررسی شدن است (چه داخلی و چه در نتیجهٔ مذاکرات با یک ناشر)، ممکن است از طراح درخواست شود تا برگهای حاوی مفاهیم کوتاه، همراه با یک یا دو صفحه از ویژگیهای مشخص از جمله مخاطب بازی، پلتفرم (سیستمی که بازی را اجرا خواهد کرد) و دیگر جزئیات بنویسد. طراحان ابتدا مدیران بخشهای دیگر را ملاقات خواهند کرد تا دربارهٔ امکان اختصاص دادن زمان، زمینه و بودجه کافی به بازی توافق کنند. اگر درخواست به تأیید رسید، اهداف ابتدایی روی ساخت یک سند طراحی کامل متمرکز خواهند شد. برخی توسعه دهندگان قبل از نوشته شدن سند طراحی، از یک مرحلهٔ نمونهگیری اولیه حمایت میکنند تا ایدههای تازه را قبل از پیوستن به طرح، آزمایش کنند.
|
[
"پلتفرم چیست؟",
"برخی توسعهدهندگان طراحی بازی، قبل از نوشته شدن سند طراحی، از چه چیزی حمایت میکنند تا ایدههای تازه را قبل از پیوستن به طرح، آزمایش کنند؟",
"برخی توسعهدهندگان قبل از نوشته شدن چه چیزی از یک مرحلهٔ نمونهگیری اولیه حمایت میکنند تا ایدههای تازه را قبل از پیوستن به طرح، آزمایش کنند؟",
"برای طراحی یک بازی اکشن حداقل چقدر زمان لازم است؟",
"وقتی یک پروژهٔ جدید در حال بررسی شدن است، ممکن است از طراح درخواست شود تا برگهای حاوی چه اطلاعاتی بنویسد؟"
] |
طراحی بازی
|
در طول پیشرفت تولید، از طراحان درخواست میشود تا تصمیمات ممتدی دربارهٔ عناصری که در طرح وجود ندارند بگیرند. پیشبینی عواقب این تصمیمات مشکل است و اغلب تنها بعد از پیادهسازی کامل است که میتوان آنها را تعیین کرد. به این عواقب، مجهولات طرح گفته میشود و با هرچه زودتر معلوم شدن آنها، خطرات مواجه با گروه در روند تولید کمتر خواهند شد. همچنین عوامل خارجی از جمله کمبود بودجه یا تغییر اهداف، باعث نقص در طراحی میشوند و همانطور که کمبودهای عظیم، روحیه را از پروژه میگیرد، نقصها نیز باعث دریافت طرحی با داشتن تنها عوامل ضروری خوش ساخت خواهند شد.
|
[
"در طول پیشرفت تولید بازی ویدئویی، از چه کسانی درخواست میشود تا تصمیمات ممتدی دربارهٔ عناصری که در طرح وجود ندارند بگیرند؟",
"عواقب تصمیمات ممتد درباره عناصری که در طرح بازی وجود ندارند چه نامیده میشوند؟",
"چه عوامل خارجی باعث نقص در طراحی بازی میشوند؟",
"قدرتمندترین کشور در طراحی بازیهای ویدئویی ورزشی چه نام دارد؟"
] |
بازی تاج و تخت
|
بازی تاجوتخت (انگلیسی: Game of Thrones) یک مجموعهٔ تلویزیونی آمریکایی در ژانر درام فانتزی است که توسط دیوید بنیاف و دی. بی. وایس برای شبکهٔ اچبیاو ساخته شدهاست. این مجموعه اقتباسی از ترانه یخ و آتش، مجموعهای از رمانهای فانتزی نوشتهٔ جرج آر. آر. مارتین است که نخستین رمان آن بازی تاجوتخت میباشد. فیلمبرداری این نمایش در پادشاهی متحده، کانادا، کرواسی، ایسلند، مالت، مراکش، و اسپانیا انجام شد. بازی تاجوتخت در ۱۷ آوریل ۲۰۱۱ برای نخستینبار در ایالات متحده از طریق اچبیاو به نمایش درآمد و در ۱۹ مه ۲۰۱۹ با ۷۳ قسمت در هشت فصل پخششده، به پایان رسید.
|
[
"مجموعه تلویزیونی بازی تاج و تخت توسط چه کسی ساخته شدهاست؟",
"مجموعه تلویزیونی بازی تاج و تخت برای کدام شبکه ساخته شدهاست؟",
"نخستین رمان جرج آر. آر. مارتین چه نام دارد؟",
"فیلمبرداری بازی تاجوتخت در کجا انجام شد؟",
"بازی تاجوتخت در چه تاریخی برای نخستینبار در ایالات متحده از طریق اچبیاو به نمایش درآمد؟",
"بازی تاجوتخت در ۱۷ آوریل ۲۰۱۱ برای نخستینبار در کجا به نمایش درآمد؟",
"بازی تاجوتخت در چه تاریخی در 73 قسمت به پایان رسید؟",
"بازی تاجوتخت در چند فصل پخش شد؟",
"بازیگران اصلی مجموعهٔ تلویزیونی بازی تاجوتخت را نام ببرید؟",
"چه کسی موسیقی متن مجموعه تلویزیونی بازی تاجوتخت را ساختهاست؟",
"تهیهکننده مجموعه تلویزیونی بازی تاجوتخت چه کسی است؟"
] |
بازی تاج و تخت
|
بازی تاجوتخت رکورددار تعداد بیننده در شبکه اچبیاو است و در کشورهای مختلف طرفداران زیادی دارد. با وجود استفاده از برهنگی، خشونت و خشونت جنسی که انتقاداتی را به این مجموعه وارد آورده، منتقدین نظرات مثبت فراوانی در مورد این سریال داشتهاند. این سریال تا کنون نامزد و برندهٔ بسیاری از جوایز شدهاست که از میان آنها میتوان به نامزدی جایزه امی بهترین سریال درام برای هر چهار فصل پخش شدهٔ آن، یک نامزدی جایزه گلدن گلوب برای بهترین سریال تلویزیونی درام و نامزدی جایزهٔ هوگو برای بهترین نمایش درام اشاره کرد. پیتر دینکلیج نیز برای بازی در نقش تیریون لنیستر موفق به دریافت سه جایزهٔ امی بهترین بازیگر نقش مکمل مرد و یک جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شدهاست.
|
[
"کدام مجموعه تلویزیونی رکورددار تعداد بیننده در شبکه اچبیاو است؟",
"وجود چه مواردی در مجموعه تلویزیونی بازی تاجوتخت باعث شده انتقاداتی به این مجموعه وارد شود؟",
"مجموعه تلویزیونی بازی تاجوتخت تاکنون نامزد و برندهٔ چه جوایزی شدهاست؟",
"فیلمبرداران مجموعه تلویزیونی بازی تاجوتخت چه کسانی بودهاند؟"
] |
بازی تاج و تخت
|
داستان زمانی آغاز میشود که تمامی هفت اقلیم در اتحاد به سر میبرند. تابستانی طولانی وستروس را دربر گرفته و انتظار میرود که بهزودی پایان یابد. اما با مرگ دستِ شاه (دستیار و مشاور اعظم) اوضاع بهسرعت تغییر میکند؛ شاه رابرت براتیون که پادشاهی را با یک انقلاب از تارگرینها گرفتهاست، از دوست و همرزم قدیمی خود، ند استارک، نگهبان شمال، درخواست میکند تا مقام دستِ شاه را بپذیرد. اوضاع نابهسامان کشور و احتمالِ کشته شدن دستِ شاه پیشین ند استارک را مجبور به پذیرفتن این منصب میکند. او برای آغاز کار، سرزمین اجدادی خود، وینترفل، را ترک کرده و به کینگز لندینگ، پایتختِ هفت اقلیم، میرود.
|
[
"در داستان مجموعه تلویزیونی بازی تاجوتخت شاه رابرت براتیون پادشاهی را با یک انقلاب از چه کسانی گرفتهاست؟",
"در داستان مجموعه تلویزیونی بازی تاجوتخت چه کسی پادشاهی را با یک انقلاب از تارگرینها گرفتهاست؟",
"در داستان مجموعه تلویزیونی بازی تاجوتخت شاه رابرت براتیون از کدام دوست و همرزم قدیمی خود، درخواست میکند تا مقام دستِ شاه را بپذیرد؟",
"چه کسی نقش شاه رابرت براتیون را در بازی تاج و تخت ایفا کردهاست؟"
] |
بازی تاج و تخت
|
دیوارِ واقعشده در شمالِ وستروس، یک مانع ساخته شده از سنگ، یخ و جادوست که ۴۸۰ کیلومتر طول، بین ۲۱۰ تا ۲۷۰ متر ارتفاع و در بخش فوقانی حدود ۱۰ متر پهنا دارد و شمال وستروس را از سرزمین یخزده وحشیها جدا میکند. نگهبانان این دیوار به نگهبان شب معروف هستند که در هنگام عضویت، قسم میخورند که تا پایان زندگیشان به دیوار خدمت کرده و هیچ دارایی مادی نداشته و هرگز ازدواج نکنند. در آغاز داستان گروهی از نگهبانان شب که در حال گشت زدن در شمال دیوار هستند، با وایت واکرها مواجه میشوند. گونهای باستانی از موجودات جادویی که گمان بر این است که قرنها پیش از بین رفتهاند. تمامی گروه نگهبانان شب بهجز یکنفر در مقابله با آنان کشته میشوند. اما کسی در آنسوی دیوار حرف او مبنی بر بازگشت وایت واکرها را باور نمیکند.
|
[
"دیوارِ واقعشده در شمالِ وستروس در مجموعه تلویزیونی بازی تاجوتخت چند کیلومتر طول دارد؟",
"دیوارِ واقعشده در شمالِ وستروس در مجموعه تلویزیونی بازی تاجوتخت چند متر ارتفاع دارد؟",
"دیوارِ واقعشده در شمالِ وستروس در مجموعه تلویزیونی بازی تاجوتخت در بخش فوقانی چند متر پهنا دارد؟",
"بازیگر نقش اصلی مرد مجموعه تلویزیونی بازی تاجوتخت چه کسی بود؟"
] |
بازی تاج و تخت
|
برخی از شخصیتها و داستانهای مجموعه برگرفته از دورههای مختلف تاریخ اروپا هستند. جنگ رزها (۸۵–۱۴۵۵ میلادی) در انگلستان بین خاندانهای لنکستر[و 3] و یورک[و 4] از موارد الهامبخش داستان بوده که در این مجموعه منعکسکنندهٔ نبرد خاندان لنیستر[و 5] و استارک[و 6] است. سرزمین وستروس با قلعهها و شوالیههایش نمادی از دوران اولیه قرون وسطی در اروپای غربی را به نمایش میگذارد. برای مثال شخصیت سرسی[و 7] برگرفته از ایزابلا ملکه فرانسه (۱۲۹۵–۱۳۵۸ میلادی) است. مجموعه از ترکیبی از واقعیتها همچون، دیوار هادریان، سقوط روم و افسانه آتلانتیس (والریا باستانی)، آتش یونانی بیزانسیها (وایلدفایر)، حماسه ایسلندی عصر وایکینگها (آیرونبورنها) و ایل مغول (دوتراکیها) است که با نشانههایی از جنگ صد ساله (۱۳۳۷–۱۴۵۳ میلادی) و رنسانس ایتالیایی (۱۴۰۰–۱۵۰۰ میلادی) نیز الهام گرفتهاست. محبوبیت داستان مدیون مهارت مارتین در ترکیب این عناصر ناهمگون در یک اصل یکپارچه است که آنها را در جایگاه یک تاریخ جایگزین برای بیننده قرار میدهد.
|
[
"شخصیت سرسی در مجموعه تلویزیونی بازی تاجوتخت برگرفته از چه کسی است؟",
"جنگ رزها در چه تاریخی اتفاق افتاد؟",
"جنگ رزها بین چه کسانی اتفاق افتاد؟",
"جنگ رزها در کدام کشور اتفاق افتاد؟",
"بازیگر نقش اصلی زن مجموعه تلویزیونی بازی تاجوتخت چه نام دارد؟"
] |
بازی تاج و تخت
|
لُرد اِدارد ند استارک[و 8] (شان بین) بزرگ خاندان استارک[و 6] است که اعضای خانوادهاش در بیشتر قسمتهای داستان حضور دارند. او و همسرش کتلین تالی[و 9] (میشل فرلی) پنج فرزند دارند: راب[و 10] (ریچارد مدن) فرزند بزرگ خانواده، سانسا[و 11] (سوفی ترنر) دختری زیبا، آریا[و 12] (میسی ویلیامز) دختری بازیگوش، برن[و 13] (ایزاک همپستد رایت) پسری ماجراجو و ریکن[و 14] (آرت پارکینسون) کوچکترین فرزند آنهاست. گروگان و نگهبان ند استارک، تیان گریجوی[و 15] (آلفی آلن) نیز تا پیش از مواجهه با رمزی اسنو[و 16] دیوانه (ایوان ریان) در کنار استارکها زندگی میکرد. همسر راب، تالیسا مگیر[و 17] (اونا چاپلین) شفابخش است. آریا نیز با شاگرد آهنگری به نام گندری[و 18] (جو دمپسی) رابطهای دوستانه دارد. پسر حرامزادهٔ ند، جان اسنو[و 19] (کیت هرینگتون) و دوستش سَـموِل تارلی[و 20] (جان بردلی-وست) زیر نظر فرمانده جور مورمنت[و 21] (جیمز کازمو) در نگهبانان شب[و 22] خدمت میکنند. ایگریت[و 23] (رز لزلی) مو قرمز، یکی از بربرهایی[و 24] که توسط تورموند جاینتسبین[و 25] (کریستوفر هیویو) رهبری میشوند، دختر مورد علاقهٔ جان است. سمول نیز به دختر وحشی دیگری به نام گیلی[و 26] (هانا موری) علاقهمند است. زنی قد بلند و جنگجو به نام برین تارث[و 27](گوئندولین کریستی) نیز در خدمت کتلین است.
|
[
"بزرگ خاندان استارک که اعضای خانوادهاش در بیشتر قسمتهای مجموعه بازی تاجوتخت حضور دارند چه نام دارد؟",
"لُرد اِدارد ند استارک و همسرش کتلین تالی در مجموعه تاج و تخت چند فرزند دارند؟",
"همسر راب در مجموعه تاج و تخت چه کسی است؟",
"مجموعه تلویزیونی تاج و تخت چند بازیگر اصلی دارد؟"
] |
بازی تاج و تخت
|
دیوید بنیاف در سال ۲۰۰۶ بعد از اینکه اولین جلد از سری رمانهای جرج مارتین، بازی تاجوتخت را خواند، ایدهٔ تولید یک مجموعهٔ تلویزیونی برگرفتهشده از کتاب را پیش خود مطرح کرد. او با هیجان بسیار برای مطرح کردن این ایده با دی. بی. وایس تماس گرفت و وایس «کتاب ۱۰۰۰ صفحهای را شاید فقط در ۳۶ ساعت خواند!». آنها طرح اولیه خود را با موفقیت به شبکهٔ اچبیاو ارائه دادند و موفق شدند رضایت جرج مارتین (که خودش یک فیلمنامهنویس قدیمی بود) را در یک ملاقات ۵ ساعته در یک رستوران جلب کنند. بنیاف به یاد میآورد که با پاسخ به سؤال «چه کسی مادر جان اسنو است؟» موفق شدند رضایت او را بدست بیاورند.
|
[
"دیوید بنیاف در چه سالی بعد از اینکه اولین جلد از سری رمانهای جرج مارتین، بازی تاجوتخت را خواند، ایدهٔ تولید یک مجموعهٔ تلویزیونی برگرفتهشده از کتاب را پیش خود مطرح کرد؟",
"دیوید بنیاف در سال 2006 بعد از خواندن رمان چه کسی ایدهٔ تولید یک مجموعهٔ تلویزیونی برگرفتهشده از کتاب را پیش خود مطرح کرد؟",
"دیوید بنیاف پس از خواندن رمان جرج مارتین برای مطرح کردن ایدهاش با چه کسی تماس گرفت؟",
"دیوید بنیاف در چه سنی مجموعه تاج و تخت را ساختهاست؟"
] |
بازی تاج و تخت
|
تولید مجموعه از ژانویه سال ۲۰۰۷ آغاز شد. شبکهٔ اچبیاو بعد از اینکه حقوق تولید مجموعهٔ تلویزیونی برای کتابها را بهدستآورد، بنیاف و وایس را برای نویسندگی و تهیهکنندگی مجموعه که قرار بود در هر فصل یک کتاب را به تصویر بکشد، به استخدام درآورد. در ابتدا قرار بود که بنیاف و وایس بهتنهایی نویسندگی تمامی قسمتها را بر عهده داشته باشند، در حالی که جرج مارتین بعد از پیوستن به تهیهکنندگان، به عرصهٔ نویسندگی مجموعه نیز وارد شد. بعدها جین اسپنسون[و 53] و بریان کاگمن، هرکدام با نوشتن فیلمنامهٔ یک قسمت در فصل اول به جمع نویسندگان افزوده شدند.
|
[
"تولید مجموعه بازی تاجوتخت از چه سالی آغاز شد؟",
"نویسندگان مجموعه بازی تاجوتخت چه کسانی بودند؟",
"شبکهٔ اچبیاو در چه سالی بنیاف و وایس را برای نویسندگی و تهیهکنندگی مجموعه بازی تاجوتخت به استخدام درآورد؟"
] |
بازی تاج و تخت
|
بودجهٔ مجموعهٔ بازی تاجوتخت با هزینهٔ ساخت مجموعهٔ تلویزیونی روم مقایسه میشود. براساس گزارشها ساخت قسمت آزمایشی بین ۵ تا ۱۰ میلیون دلار و ساخت کل فصل اول بین ۵۰ تا ۶۰ میلیون دلار آمریکا برای شبکهٔ اچبیاو هزینه داشتهاست. بودجهٔ تولید فصل دوم این مجموعه ۱۵٪ افزایش پیدا کرد تا بتواند مهمترین نبرد در «جنگ پنج پادشاه»[و 54] یعنی نبرد بلکواتر را به تصویر بکشد. قسمت بلکواتر از فصل دوم، ۸ میلیون دلار و بقیه قسمتها بهطور میانگین ۶ میلیون دلار بودجه را به خود اختصاص دادند. این مقدار بودجه دو تا سه برابر بودجهٔ تولید هر قسمتِ سریالهای شبکههای کابلی و معمولی است.
|
[
"بودجهٔ مجموعهٔ بازی تاجوتخت با هزینهٔ ساخت کدام مجموعهٔ تلویزیونی مقایسه میشود؟",
"ساخت قسمت آزمایشی مجموعه بازی تاجوتخت چند دلار هزینه بردهاست؟",
"کل فصل اول مجموعه بازی تاجوتخت چقدر هزینه بردهاست؟",
"بودجهٔ تولید فصل دوم مجموعه بازی تاجوتخت چند درصد افزایش پیدا کردهاست؟",
"قسمت بلکواتر از فصل دوم مجموعه بازی تاجوتخت چقدر هزینه برداشتهاست؟",
"فصل اول مجموعه بازی تاجوتخت بطور متوسط چند بیننده داشت؟"
] |
بازی تاج و تخت
|
تیتراژ مجموعهٔ تلویزیونی بازی تاجوتخت توسط استودیوی تولید الاستیک[و 55] برای شبکهٔ اچبیاو ساخته شدهاست. مدیر نوآوری آنگوس وال و همکارانش موفق به دریافت جایزهٔ امی برای بهترین تیتراژ اصلی برای این مجموعه در سال ۲۰۱۱ شدند. این تیتراژ یک نقشهٔ سه بعدی از دنیای خیالی داستان را در نمای داخل یک کره که توسط یک خورشید (که خودش درون یک اسطرلاب قرار دارد) روشن میشود، به تصویر میکشد. در حالی که دوربین بر روی زمین حرکت میکند تا به مناطقی برسد که اتفاقات این قسمت داستان در آنها رخ میدهند، چرخ دندههایی با مکانیزم پیچیده ساختمانها و سازههای شهر را از زمین بیرون آورده و سر هم میکنند. همزمان بههمراه پخش موسیقی ابتدای فیلم، نام بازیگران اصلی و دستاندرکاران مهم نمایان میشود. این تیتراژ بعد از حدود ۱ و نیم دقیقه با نوشتن عنوان مجموعه، نویسندگان و کارگردان به پایان میرسد. موسیقی تیتراژ این سریال توسط رامین جوادی (به آلمانی: Ramin Djawadi) ساخته شدهاست.
|
[
"تیتراژ مجموعهٔ تلویزیونی بازی تاجوتخت توسط کدام استودیو ساخته شدهاست؟",
"چه کسانی موفق به دریافت جایزهٔ امی برای بهترین تیتراژ اصلی مجموعه بازی تاجوتخت در سال ۲۰۱۱ شدند؟",
"موسیقی تیتراژ مجموعه بازی تاجوتخت توسط چه کسی ساخته شدهاست؟",
"رامین جوادی در کجا به دنیا آمدهاست؟"
] |
بازی تاج و تخت
|
فیلمبرداریهای اولیه فصل اول مجموعه در تاریخ ۲۶ ژوئیه سال ۲۰۱۰ آغاز شد. مکان اصلی فیلمبرداری استودیوی پینتهال[و 56] در شهر بلفاست در شمال ایرلند بود. صحنههای فضای بیرونی نیز در شمال ایرلند در تپههای شنی کوههای مورن (بهعنوان وائس دوتراک[و 57])، کسل وارد[و 58] (بهعنوان وینترفل[و 59])، زمینهای اطراف سینتفیلد[و 60] (بهعنوان جنگل گادزوود در وینترفل[و 61])، پارک جنگلی تولیمور (برای صحنههای بیرونی)، کارنکسل[و 62] (صحنهٔ اعدام)، معدن سنگ ماگهرامورن[و 63] (بهعنوان کسل بلک[و 64]) و قلعهٔ شین[و 65] (بهعنوان زمینهای مسابقه) فیلمبرداری شدند. از دون کسل در استیرلینگ اسکاتلند در قسمت آزمایشی اصلی برای نمای بیرونی و داخلی وینترفل استفاده شد. تهیهکنندگان در ابتدا تصمیم گرفتند تا تمامی مجموعه را در اسکاتلند فیلمبرداری کنند، اما کمکم شمال ایرلند را به دلیل فضای کافی برای استودیو ترجیح دادند.
|
[
"فیلمبرداریهای اولیه فصل اول مجموعه بازی تاجوتخت در چه تاریخی آغاز شد؟",
"مکان اصلی فیلمبرداری مجموعه تاجوتخت کجا بود؟",
"صحنههای فضای بیرونی مجموعه تاج و تخت در کجا فیلمبرداری شد؟",
"هر قسمت مجموعه تاج و تخت چند دقیقه است؟"
] |
بازی تاج و تخت
|
برای برداشت صحنههای جنوبی فصل دوم از کشور مالت به کرواسی نقل مکان شد. جایی که شهر دوبروونیک و مناطق اطراف آن اجازه میداد تا در صحنههای بیرونی یک شهر ساحلی با دیوار مستحکم را به تصویر کشید. از دیوارهای شهر دوبروونیک و قلعه لوریهناتس برای کینگز لندینگ[و 73] و رد کیپ[و 72] استفاده، و از جزیره لوکروم،[و 74] صومعه سنتدومنیک[و 75] در جزیرهٔ تروگیر، قصر رکتور[و 76] در دوبروونیک و معدن سنگ دوباک که در شرق آن قرار دارد برای صحنههای شهر کارث[و 77] استفاده شد. فیلمبرداری صحنههای شمال دیوار نیز در ماه نوامبر سال ۲۰۱۱ در ایسلند صورت گرفت.
|
[
"برداشت صحنههای جنوبی فصل دوم مجموعه بازی تاجوتخت از کدام کشور به کرواسی نقل مکان شد؟",
"فیلمبرداری صحنههای شمال دیوار مجموعه بازی تاجوتخت در چه تاریخی صورت گرفت؟",
"فیلمبرداری صحنههای شمال دیوار مجموعه بازی تاجوتخت در کجا صورت گرفت؟ \n"
] |
بازی تاج و تخت
|
مکان فیلمبرداری فصل سوم به دوبروونیک در کرواسی بازگشت. از دیوارهای شهر دوبروونیک، قلعه لوریهناتس و مکانهای اطراف برای صحنههای کینگز لندینگ و رد کیپ استفاده شد. ترستنو آربورتوم[و 78] نیز بهعنوان یک مکان جدید برای باغ درون کینگز لندینگ که تایرلها از آن استفاده میکنند، به لوکیشنها افزوده شد. فصل سوم به مراکش (که در قسمت آزمایشی از آن استفاده شده بود) نقل مکان کرد و با استفاده از مکانهای شهر صویره صحنههای دنریس در اسوس را به تصویر کشید. برای تولید این فصل ۳ گروه (به نامهای اژدها، گرگ و کلاغ) بهصورت همزمان کار فیلمبرداری را انجام میدادند. همچنین ۶ تیم کارگردانی، ۲۵۷ بازیگر و ۷۰۳ دستاندرکار آنها را یاری میکردند. یکی از صحنهها که در آن یک خرس واقعی به اسم بارت کوچولو وجود داشت نیز در شهر لس آنجلس فیلمبرداری شد.
|
[
"مکان فیلمبرداری فصل سوم مجموعه بازی تاجوتخت به کجا بازگشت؟",
"برای صحنههای کینگز لندینگ و رد کیپ در مجموعه بازی تاجوتخت از چه مکانهایی استفاده شدهاست؟",
"برای فصل سوم مجموعه بازی تاجوتخت چند بازیگر یاری میکردند؟",
"برای فصل سوم مجموعه بازی تاجوتخت چند تیم کارگردانی یاری میکردند؟",
"برای فصل سوم مجموعه تاجوتخت چند دستاندرکار یاری میکردند؟",
"تدوینگران مجموعه بازی تاجوتخت چه کسانی بودند؟",
"طراح صحنه مجموعه بازی تاجوتخت چه کسی بود؟"
] |
بازی تاج و تخت
|
مجموعهٔ تلویزیونی بازی تاجوتخت توسط شبکه اچبیاو در کشور آمریکا پخش میشود. پخش این سریال در دیگر کشورها از طریق شبکههای همکار اچبیاو یا شبکههای پولی دیگر معمولاً بهصورت همزمان با آمریکا یا با چند هفته تأخیر انجام میگیرد. پخش این سریال در کشور چین از طریق شبکهٔ سیسیتیوی از آغاز سال ۲۰۱۴ شروع شدهاست. نسخهٔ پخششده توسط سیسیتیوی بهصورت گستردهای صحنههای سکس و خشونت را سانسور میکند. این عمل موجب اعتراض بینندگان چینی بهویژه به ناهماهنگی صحنههای پخششده در این نسخه از مجموعه شدهاست.
|
[
"مجموعهٔ تلویزیونی بازی تاجوتخت توسط شبکه اچبیاو درکدام کشور پخش شد؟",
"پخش مجموعه بازی تاجوتخت در چین از چه سالی آغاز شد؟",
"پخش مجموعه بازی تاجوتخت در چین از طریق کدام شبکه آغاز شد؟",
"جمعیت چین چقدر است؟"
] |
بازی تاج و تخت
|
ده قسمت فصل اول مجموعهٔ بازی تاجوتخت در تاریخ ۶ مارس سال ۲۰۱۲ میلادی در قالب دیویدی و دیسک بلو-ری در یک مجموعهٔ جعبهای منتشر شدند. این مجموعهها دارای پیشزمینههای اضافی و موارد پشت صحنه هستند اما از آنجایی که تمامی صحنههای فیلمبرداری شده در نسخهٔ پخش تلویزیونی مورد استفاده قرار گرفته بودند، هیچ صحنهٔ اضافی نسبت به نسخهٔ پخششده در تلویزیون ندارند. این مجموعه در هفتهٔ اول انتشار به تعداد ۳۵۰٬۰۰۰ نسخه به فروش رسید که رکورد بیشترین فروش در طول یک هفته برای مجموعههای تلویزیونی شبکهٔ اچبیاو است. بازی تاجوتخت رکورد تعداد خرید آنلاین از وبگاه فروشگاه اچبیاو را نیز در دست دارد. در نوامبر سال ۲۰۱۲ نیز یک نسخهٔ ویژه از مجموعه جعبهای برای «جمعکنندگان» مجموعه نیز عرضه شد که علاوه بر دیویدی و بلوری حاوی یک تخم اژدهای کوچک مصنوعی و قسمت اول فصل دوم بود.
|
[
"ده قسمت فصل اول مجموعهٔ بازی تاجوتخت در چه تاریخی منتشر شد؟",
"مجموعه بازی تاجوتخت در هفتهٔ اول انتشار به چه تعداد به فروش رسید؟",
"کدام مجموعه دارای رکورد بیشترین فروش در طول یک هفته برای مجموعههای تلویزیونی شبکهٔ اچبیاو است؟",
"در چه تاریخی در یک نسخهٔ ویژه از مجموعه بازی تاجوتخت جعبهای برای «جمعکنندگان» مجموعه نیز عرضه شد که علاوه بر دیویدی و بلوری حاوی یک تخم اژدهای کوچک مصنوعی و قسمت اول فصل دوم بود؟\n",
"مجموعه بازی تاجوتخت چند صحنهی خشونت بار داشت؟"
] |
بازی تاج و تخت
|
بازی تاجوتخت در وسعت بسیار زیادی بهصورت غیرقانونی کپی میگردد. به جز محبوبیت زیاد این مجموعه، گمان میرود دلایلی مانند تأخیر در پخش در خارج از آمریکا و هزینهٔ زیاد سرویسهای خارج از آمریکا به نقض قوانین حق تکثیر این مجموعه دامن زدهاست. به گفتهٔ وبسایت اشتراکگذاری تورنتفریک[و 85] هزینه در داخل آمریکا بین ۱۵ تا ۲۵ دلار در ماه است (هزینهٔ اشتراک ماهیانهٔ سرویس)، در حالیکه هزینهٔ سرویس تلویزیونی فقط برای بازی تاجوتخت در انگلستان برای هر قسمت ۲۶ پوند و در استرالیا برای هر قسمت ۵۲ دلار استرالیا است.
|
[
"چه عواملی به نقض قوانین حق تکثیر مجموعه بازی تاجوتخت دامن زدهاست؟",
"هزینهٔ سرویس تلویزیونی برای بازی تاجوتخت در انگلستان برای هر قسمت چقدر بود؟",
"هزینهٔ سرویس تلویزیونی برای بازی تاجوتخت در استرالیا برای هر قسمت چقدر بود؟",
"بهترین بازخورد منتقدین در میان فصلهای پخششدهٔ مجموعه بازی تاجوتخت را کدام فصل به خود اختصاص دادهاست؟"
] |
بازی تاج و تخت
|
وبسایت تورینتفریک مجموعهٔ بازی تاجوتخت را دارای بیشترین کپی غیرقانونی در میان مجموعههای تلویزیونی در سالهای ۲۰۱۲، ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ اعلام کردهاست. یکی از قسمتهای این مجموعه در سال ۲۰۱۲ بیش از ۴٬۲۸۰٬۰۰۰ بار در شبکهٔ بیتتورنت دریافت شد! آماری که تقریباً برابر تعداد بینندگان قانونی است. آمار دریافت غیرقانونی در کشور استرالیا بسیار بالا بودهاست. تا جایی که سفیر آمریکا در استرالیا، جف بلیچ،[و 86] طی یک بیانیهٔ عمومی کپی غیرمجاز این مجموعه در سال ۲۰۱۳ را محکوم کرد. یک کپی از قسمت اول فصل سوم این مجموعه، رکورد بیشترین به اشتراکگذاری همزمان در شبکهٔ بیتتورنت در طول تاریخ را با ۱۶۰٬۰۰۰ به اشتراکگذار و بیش از ۱ میلیون دریافت در دست دارد. قسمت آخر فصل چهارم سریال در ۱۲ ساعت حدود ۱٫۵ میلیون بار از طریق شبکه بیتتورینت دریافت شد که رکورد جدیدی برای دریافت غیرقانونی است.
|
[
"کدام وبسایت مجموعهٔ بازی تاجوتخت را دارای بیشترین کپی غیرقانونی در میان مجموعههای تلویزیونی در سالهای ۲۰۱۲، ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ اعلام کردهاست؟",
"وبسایت تورینتفریک کدام مجموعه تلویزیونی را دارای بیشترین کپی غیرقانونی در میان مجموعههای تلویزیونی در سالهای ۲۰۱۲، ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ اعلام کردهاست؟",
"وبسایت تورینتفریک مجموعهٔ بازی تاجوتخت را دارای بیشترین کپی غیرقانونی در میان مجموعههای تلویزیونی در چه سالهایی اعلام کردهاست؟",
"آمار دریافت غیرقانونی مجموعهٔ بازی تاجوتخت در کدام کشور بسیار بالا بودهاست؟",
"چه کسی طی یک بیانیهٔ عمومی کپی غیرمجاز مجموعه بازی تاجوتخت در سال ۲۰۱۳ را محکوم کرد؟",
"قسمت آخر فصل چهارم مجموعهٔ بازی تاجوتخت در ۱۲ ساعت چندبار از طریق شبکه بیتتورینت دریافت شد؟",
"چند درصد بینندگان مجموعه بازی تاجوتخت را جوانان تشکیل میدهند؟",
"چند درصد بینندگان مجموعه بازی تاجوتخت را نوجوانان تشکیل میدهند؟"
] |
بازی تاج و تخت
|
عملکرد بازیگران فراوان بریتانیایی و ایرلندی مجموعه، که بیشتر بازیگران را تشکیل میدهند، بارها مورد تحسین قرار گرفتهاست. بازی پیتر دینکلیج، بازیگر آمریکایی، که با ادای نقش تیریون لنیستر به صورت «جذاب، با ویژگیهای اخلاقی دوپهلو و خودآگاه» موفق شد جایزهٔ امی و گلدن گلاب را از آن خود کند، بسیار به چشم میآید. تا جایی که لسآنجلس تایمز نوشت «بازی تاجوتخت تا حد زیادی مدیون پیتر دینکلیج است» و حتی پیش از آن، در فصل دوم، نیز شخصیت او در مرکز توجه در میان شخصیتهای مجموعه قرار داشت و از او بهعنوان دزد صحنه یاد شد. چندین منتقد نیز عملکرد بازیگران زن و کودک مجموعه را تحسین کردهاند. میسی ویلیامز ۱۴ ساله که برای اولین کار بازیگری خود، در فصل اول در نقش آریا استارک ایفای نقش کرد، به خاطر بازی زیبا در مقابل چارلز دنس (تایوین لنیستر) در فصل دوم مورد ستایش بسیاری واقع شد.
|
[
"لسآنجلس تایمز درمورد بازی پیتر دینکلیج در مجموعه تاجوتخت چه مطلبی نوشت؟",
"میسی ویلیامز برای اولین کار بازیگری خود، در کدام سریال ایفای نقش کرد؟",
"میسی ویلیامز برای اولین کار بازیگری خود در چه نقشی ظاهر شد؟",
"میسی ویلیامز در کجا به دنیا آمد؟"
] |
بازی تاج و تخت
|
فصل دوم نیز نظرات مثبت بسیاری از منتقدین را از آن خود کرد. مجله انترتینمنت ویکلی صفتهای «واضح، زنده و به زبان ساده سرگرمکننده» را به داستانگویی این فصل نسبت داد. مجله هالیوود ریپورتر با اشاره به اینکه این مجموعه «گزینه بسیار خوبی برای یکی از بهترین مجموعههای تلویزیون» شدن است، گفت جاذبهٔ زیاد این سریال آن را تبدیل به تنها سریالی در این ژانر میکند که میتوان آن را بهراحتی با مجموعههایی مانند مد من یا بریکینگ بد مقایسه کرد. در این میان نیویورک تایمز عدم پیچیدگی شخصیتها و تعداد گیجکننده آنها را، در کنار داستان پرپیچ و خم مجموعه مورد انتقاد قرار داد.
|
[
"مجله انترتینمنت ویکلی چه صفتهایی را به داستانگویی این فصل دوم مجموعه بازی تاجوتخت نسبت داد؟",
"کدام مجله صفتهای «واضح، زنده و به زبان ساده سرگرمکننده» را به داستانگویی این فصل دوم مجموعه بازی تاجوتخت نسبت داد؟",
"نیویورک تایمز چه موردی را در مجموعه بازی تاجوتخت مورد انتقاد قرار داد؟",
"نیویورک تایمز در چه سالی فعالیت خود را آغاز کرد؟"
] |
بازی تاج و تخت
|
فصل سوم مجموعه نیز مورد پسند منتقدین واقع شد. جذابیت فوقالعاده، شخصیتهای محبوب و افزایش تعداد شخصیتها از مواردی بود که در این فصل مورد توجه منتقدین قرار گرفت. به گفتهٔ واشینگتنپست، فصلی «هوشمندانه، طاقتفرسا و بسیار جالب» که با هیچیک از مجموعههای تلویزیونی فعلی قابل مقایسه نیست. نیویورک پست با اشاره به کم شدن تعداد صحنههای جنسی، از به نمایش درآمدن بیشتر صحنههای اکشن و افزایش پیچیدگی داستان استقبال کرد. در میان منتقدین بار دیگر نیویورکتایمز با اشاره به داستانهای پیچیدهٔ فراوان، دیالوگهای بسیار زیاد و شخصیتهایی که «تنها برای ما داستان تعریف میکنند»، مجموعه را مورد انتقاد قرار داد.
|
[
"چه عواملی در فصل سوم مجموعه بازی تاجوتخت مورد توجه منتقدین قرار گرفت؟",
"واشینگتنپست در مورد فصل سوم مجموعه بازی تاجوتخت چه نظری دادهاست؟",
"نیویورک پست از چه موردی در مجموعه بازی تاجوتخت استقبال کرد؟",
"نیویورک پست از چه سالی فعالیت خود را آغاز کرد؟"
] |
ژن
|
ژن (به فرانسوی: gène)، در ژنتیک مندلی و ژنتیک مولکولی کلاسیک، همچنین در مبحث تکامل و در دوران پساژنگان تعاریف متفاوتی دارد. اما از دیدگاه مولکولی کلاسیک دنبالهای از نوکلوئوتیدهاست که در برگیرنده اطلاعات لازم جهت تولید مولکولهای RNA یا پروتئینهای لازم برای سلول هستند. هر ژن در بخشی از DNA سلول وجود دارد. یا با تعریفی دیگر ژن بخشی از مولکول دی ان ای میباشد که روی یک رشته از آن قرار دارد.
|
[
"از چه دیدگاهی ژن دنبالهای از نوکلوئوتیدهاست که در برگیرنده اطلاعات لازم جهت تولید نوعی از مولکولها یا پروتئینهای لازم برای سلول است؟",
"از دیدگاه مولکولی کلاسیک، ژن دنبالهای از چه چیزی است؟",
"واژه ژن نخستین بار توسط چه کسی مطرح شد؟",
"بخشی از مولکول دی ان ای که روی یک رشته از آن قرار دارد چه نامیده میشود؟"
] |
ژن
|
بخش افزاینده(Enhancer) نیز موجود است که پروتئینهای فعالکننده به آن میچسبد و میزان بیان ژن را افزایش میدهد. در طرف مقابل بخش خاموشکننده(Silencer) وجود دارد که پروتئینهای خاصی به آن متصل میشوند و از میزان بیان و رونویسی ژن میکاهند.:۷٫۱بدین ترتیب و به وسیله این بخشها، میزان بیان ژنها کنترل میشود. در نهایت آن بخشی از ژن که رونویسی میشود رشته RNA پیام رسان اولیه را تولید میکند. این رشته طی یک فرایند، اینترونها و بخشهایی از ابتدا و انتهایش حذف میشود و با ادغام بخشهای باقیمانده (اگزونها)، رشته بالغ به دست میآید. به این رشته ثانویه، رشته RNA پیام رسان بالغ میگویند.
|
[
"پروتئینهای فعالکننده برای افزایش بار ژن به چه بخشی میچسبد؟",
"پروتئینهای خاص برای کاهش میزان بیان و رونویسی ژن به چه بخشی متصل میشوند؟",
"واژه ژن اولین بار در چه سالی مطرح شد؟",
"پروتئینهای خاص با متصل شدن به بخش خاموش کننده ژن چه میکنند؟"
] |
ژن
|
در سلولهای پروکاریوت که فاقد هسته هستند، این عملیات درون سیتوپلاسم صورت میگیرد. در سلولهای یوکاریوت چون ماده وراثتی در هسته قرار دارد، رونویسی نیز درون هسته صورت میگیرد و ابتدا رشته اولیه را تولید میکند. سپس ترکیبی از اینترونها از این رشته کنده شده و بخشهایی از ابتدا و انتهای آن نیز بریده میشود و رشته RNA پیامرسان نهایی تولید میشود. این رشته از هسته سلول خارج میشود. این فرایند حذف اینترونها وابسته به وضعیت و نیاز سلول میتواند به شکلهای مختلفی انجام شود لذا یک ژن در واقع میتواند تعداد زیادی RNA پیامرسان بالغ متفاوت تولید کند. این موضوع در سلولهای یوکاریوت و برخی جانداران پروکاریوت دیده میشود.:۷٫۵
|
[
"در سلولهای یوکاریوت به چه دلیل رونویسی درون هسته صورت میگیرد؟",
" در سلولهای یوکاریوت ماده وراثتی در کجا قرار دارد؟",
"در سلولهای پروکاریوت که فاقد هسته هستند عملیات رونویسی کجا انجام میگیرد؟",
"ژن انسان به کدامیک از موجودات شباهت بیشتری دارد؟"
] |
ژن
|
این فرایند از روی رشته RNA پیامرسان بالغ، پروتئین تولید میکند. فرایند ترجمه به کمک پروتئینی بزرگ و پیچیده به نام ریبوزوم انجام میشود. طی این فرایند رشته RNA وارد ریبوزوم میشود و ریبوزوم رمزهای رشته را سه حرف به سه حرف میخواند و با اضافه کردن آمینواسید مربوطه یک دنباله از آمینواسیدها میسازد که پروتئین را تشکیل میدهد. این آمینواسیدها به وسیله پیوند پپتیدی به یکدیگر متصل میشوند. مرحله افزودن آمینواسیدها به کمک رشتههای RNA حامل صورت میگیرد. این RNAها، از یک طرف به آمینواسید متصلند و از طرف دیگر دربرگیرنده مکمل رشته رمز هستند که در ریبوزوم با رشته رمز پیوند میخورند و جذب ریبوزوم میشوند و آمینواسید متصل به آنها توسط ریبوزوم جدا شده و به دنباله آمینواسیدی تولید شده میچسبد.:۳
|
[
"فرایند ترجمه در ژن به کمک چه پروتئینی انجام میشود؟",
"ریبوزوم چیست؟",
"چه چیزی رمزهای رشته را سه حرف به سه حرف میخواند و با اضافه کردن آمینواسید مربوطه یک دنباله از آمینواسیدها میسازد که پروتئین را تشکیل میدهد؟",
"ژنها در انسانها از چه کسانی به ارث میرسند؟"
] |
ژن
|
ژنها باید ساماندهی شوند، به گونهای که تنها هنگامی که سلول به آنها نیاز دارد بیان شوند. یک سلول میزان بیان یک ژن را بر اساس شرایط محیطی (مانند دما، مواد اولیه موجود و ...) و شرایط داخلی (مانند متابولیسم، چرخه سلولی و ...) و از همه مهمتر کاربردش در یک ارگانیسم پیچیده تعیین میکند. به عنوان مثال تمامی سلولهای بدن ما DNA و به تبع آن ژنهای یکسانی دارند، اما تفاوت در میزان بیان ژنها به جهت عملکرد متفاوت باعث میشود که سلولهای چشم ما سلولهایی حساس به نور باشند و در طرف مقابل سلولهای روی پوست، سلولهایی مقاوم و با عملکرد متفاوت باشند.:۷
|
[
"یک سلول میزان بیان یک ژن را بر اساس چه شرایطی تعیین میکند؟",
"تفاوت در میزان بیان ژنها به جهت عملکرد متفاوت باعث چه میشود؟",
"چه عاملی موجب میشود که سلولهای چشم ما سلولهایی حساس به نور باشند؟",
"ژنها چگونه تکامل پیدا میکنند؟"
] |
حافظ
|
خواجه شمسُالدّینْ محمّدِ بن بهاءُالدّینْ محمّدْ حافظِ شیرازی (۷۲۷ هجری قمری / ۱۳۱۵ میلادی – ۷۹۲ هجری قمری / ۱۳۹۰ میلادی) مشهور به لِسانُالْغِیْب، تَرجُمانُ الْاَسرار، لِسانُالْعُرَفا و ناظِمُالاُولیاء، شاعر فارسیزبانِ سدهٔ هشتم ه.ق شیراز است. بیشتر شعرهای او غزل است. مشهور است که حافظ به شیوهٔ سخنپردازی خواجوی کرمانی گرویده و همانندیِ سخنش با شعرِ خواجو مشهور است. حافظ از مهمترین اثرگذاران بر شاعرانِ فارسیزبانِ پس از خود شناخته میشود. در سدههای هجدهم و نوزدهم میلادی اشعار او به زبانهای اروپایی نیز ترجمه شد و نامش به محافل ادبی جهان غرب نیز راه یافت. هر سال در ۲۰ مهر مراسم بزرگداشت حافظ در آرامگاهش در شیراز با حضور پژوهشگرانی از اقصا نقاط دنیا برگزار میشود. در تقویم رسمی ایران ۲۰ مهر روز بزرگداشت حافظ نامیده شدهاست.
|
[
"حافظ شیرازی به چه القابی مشهور است؟",
"لسانالغیب لقب کدام شاعر ایرانی است؟",
"در چه سدههایی اشعار حافظ به زبان اروپایی ترجمه شد؟",
"هرسال در چه تاریخی مراسم بزرگداشت حافظ در آرامگاهش در شیراز برگزار میشود؟",
"هرسال 20 مهر، مراسم بزرگداشت حافظ در کجا برگزار میشود؟",
"هرسال بزرگداشت حافظ در آرامگاهش با حضور چه کسانی برگزار میشود؟",
"در تقویم رسمی ایران چه روزی بعنوان روز بزرگداشت حافظ نامیده شدهاست؟",
"چه تعداد از شهرهای حافظ غزل است؟",
"بیشتر شعرهای حافظ در چه قالبی است؟",
"به چه دلیل به حافظ لقب لسانالغیب داده شد؟",
"خواجه شمسُالدّینْ محمّدِ بن بهاءُالدّینْ محمّدْ حافظِ شیرازی در چندسالگی از دنیا رفت؟"
] |
حافظ
|
در اثرپذیری حافظ از قرآن تردیدی نیست. انقلابِ حافظ در غزل، که همانا سرودنِ ابیاتِ معناً مستقل باشد، تحتِ تأثیرِ سبکِ قرآن بودهاست. در عین حال، حافظ فرهنگ باستانی و فرهنگ اسلامی ایران را با دین، کلام، فلسفه و عرفان پیوند داد و در شعرش متبلور ساخت. او عناصر جهانبینی رندانهاش را وامدارِ فردوسی، خیام، سنایی، عراقی، عطار و مولوی است. بهگزارش خرمشاهی، حافظ از ۲۵ شاعر اثر پذیرفتهاست. این اثرپذیریها هم جنبههای لفظی و هم جنبههای محتوایی داشتهاست. سبک بنیانگذاردهٔ حافظ، هم در مضمون و هم در محتوا، افزون بر شاعران روزگاران پس از او، بر شاعران دوران خودش نیز اثر گذاشت. آوازهٔ شعر حافظ در زمان زندگیاش، به سرزمینهای دیگر مانند: شبهقارهٔ هند رسید و شاعران آن سرزمینها کوشیدند تا ویژگیهای شعر حافظ را به کار برند و مانند حافظ مضامین عاشقانه و عارفانه را بههم بپیوندند و از صنایع ادبی بهروش حافظ بهره گیرند. در حوزهٔ زبان عربی، پس از خیام، حافظ بیشترین اثر را داشتهاست.
|
[
"انقلاب حافظ در غزل تحت تأثیرِ سبک چه کتابی بودهاست؟",
"حافظ از چند شاعر اثر پذیرفتهاست؟",
"اثرپذیریهای حافظ از شاعران دیگر چه جنبههایی داشتهاست؟",
"پس از خیام در حوزهٔ زبان عربی، چه کسی بیشترین اثر را داشتهاست؟",
"کدام شاعر در حوزهی زبان عربی بیشترین اثر را داشتهاست؟",
"خیام در چه شهری متولد شد؟"
] |
حافظ
|
هجومِ همهجانبهٔ مغول به ایران بهرهبریِ چنگیز، از سال ۶۱۶ ه. ق، با تصرفِ فاراب شروع شد. حملاتِ مغول، درهمشکننده و همراه با شدّتِ عمل بود؛ آنچنانکه رُعب و وحشت، سراسر مناطقِ تحت حمله از جمله خراسان و فرارود را فراگرفت و موجِ فرارِ مردمِ این نواحی به مناطقِ امنتر مانند کرمان، فارس و عراق شروع شد. اتابکان فارس یا سَلْغُریان که در مصالحه با خوارَزمشاهیان، حکومتِ فارس را در دست داشتند، با اوگْتایْ و پس از آن با هُلاکو از درِ صلح درآمدند و اینچنین، سرزمینِ فارس از تاختوتازِ حملهٔ مغول در امان ماند. در دورهٔ سلغریان، شیراز دیگربار پایتختِ ایالتی شد و آبادانیِ بسیار در آنجا صورت گرفت. پس از دورهای از دشمنیِ ویرانگر میانِ سلسلهها و قحطی در اواخر سدهٔ ششم ه. ق، اتابک سَعد بن زَنگی، پنجمین حاکمِ سلغریان فارس، با حکومتی عادلانه، مالیاتهای پایین و حمایت از هنر و کشاورزی، برخی موفقیتها بهدستآورد. بدین ترتیب، شیراز مرکزِ ادبی و علمیِ روزگارِ مغول شد.
|
[
"هجومِ همهجانبهٔ مغول به ایران بهرهبریِ چنگیز، از چه سالی شروع شد؟",
"هجومِ همهجانبهٔ مغول به ایران بهرهبریِ چنگیز، با تصرف کجا شروع شد؟",
"هجومِ همهجانبهٔ مغول به ایران که با تصرف فاراب شروع شد به رهبری چه کسی بود؟",
"چگونه سرزمینِ فارس از تاختوتازِ حملهٔ مغول در امان ماند؟",
"اتابکان فارس یا سلغریان با چه کسانی صلح کردند تا سرزمین فارس از تخت و تاز در امان بماند؟",
"پنجمین حاکم سلغریان فارس چه کسی بود؟",
"در اواخر سدهٔ ششم ه. ق، اتابک سعد بن زنگی، پنجمین حاکم سلغریان فارس چه اقدامات موفقیتآمیزی داشت؟",
"مرکزِ ادبی و علمی روزگارِ مغول کدام شهر بود؟",
"فراررود در کجا واقع شدهاست؟",
"چه کسانی در مصالحه با خوارزمشاهیان، حکومت فارس را در دست داشتند؟",
"سوغات شهر شیراز را نام ببرید؟",
"اتابک سعد بن زنگی فرزند چه کسی بود؟",
"چنگیز چند سال رهبری مغول را بر عهده داشت؟",
"چنگیز، رهبر مغول، در چه سالی از دنیا رفت؟"
] |
حافظ
|
پایان کارِ آل اینجو بهدست آل مظفر و مرگِ شیخ ابواسحاق، سبب اندوه نویسندگان و شاعرانی چون عبید زاکانی و حافظ شد. عبید برای وی مرثیهای سرود و حافظ در سرودههایش از روزگار پرشور و نشاط شیخ ابواسحاق میگفت. اما پس از سقوط اینجویان و روی کار آمدنِ مبارزالدین محمد از آل مظفر، دورانِ خوشِ شیراز و شاعرانش پایان یافت و مُحتَسِبان بر اوضاع اجتماعی و مردمی شهر تسلط یافتند. این وضع دوامی نیافت و سرانجام شاه شجاع، فرزند مبارزالدین، بر پدر شورید و او را دستگیر ساخت و به زندان انداخت. روزگارِ طولانیِ حکومت شاه شجاع، با آزادی و تساهل و تسامح گذشت، اما بااینحال نگرانی از عدم ثبات جریان داشت. این نگرانی بهخاطر درگیریهای شاه شجاع با برادرانش بود که سبب شد برای مدت سه سال حکومتِ شیراز از دست شاه شجاع بیرون شود. پایان کار مظفریان با یورشِ تیمور رقم خورد که ایران را تحت سیطرهٔ خویش درآورد.
|
[
"کار آل اینجو بهدست چه کسی پایان یافت؟",
"حافظ بعد از مرگ شیخ ابواسحاق، در سرودههایش از چه چیزهای او میگفت؟",
"پس از سقوط اینجویان چه کسی روی کار آمد؟",
"با روی کار آمدن چه کسی دورانِ خوشِ شیراز و شاعرانش پایان یافت و مُحتسبان بر اوضاع اجتماعی و مردمی شهر تسلط یافتند؟",
"پس از سقوط چه کسی مبارزالدین محمد از آل مظفر روی کار آمد؟",
"چه کسی مبارزالدین محمد را دستگیر کرد و به زندان انداخت؟",
"چند سال حکومت شیراز بهخاطر درگیریهای شاه شجاع (فرزند مبارزالدین) با برادرانش، از دستش بیرون شد؟",
"پایان کار مظفریان با یورش چه کسی رقم خورد؟",
"پایان کار مظفریان با یورشِ تیمور، در چه سالی اتفاق افتاد؟",
"مهمترین آثار عبید زاکانی را نام ببرید؟",
"عبید زاکانی شاعر چه قرنی بود؟"
] |
حافظ
|
آنهماری شیمل میگوید حدود سال ۷۵۰ ه.ق در شیراز و دیگر شهرهای ایران شاعران کمشمار نبودند و بهباور ادوارد بِراوْن، سدهٔ هشتم ه. ق، پربارترینِ روزگارِ ادبیِ ایران بوده که تحت حمایتِ شماری از حکومتهای کوچک قرار داشته که سعی در رقابت برای پشتیبانی از شاعران و نویسندگان داشتند. سلمان ساوجی، شاعرِ ستایندهٔ جلایریان در بغداد و تبریز، به مهارت در کاربرد ایهام در قصیدههای مصنوع شهرت داشت. کمالالدین خواجوی کرمانی که در شیراز اقامت گزیده بود، در همانجا درگذشت. شباهت میان شعر او و حافظ مورد توجه است. افزون بر دیوان غزلیاتش، خمسهای با درونمایهٔ عرفانی دارد و یکی از آنها، همای و همایون است. کمال خُجَندی مُفَسِّرِ نظریهٔ وحدت وجود بود و ظاهراً با حافظ مراوده داشت. حتی در شیراز شعر عمادالدین فقیه کرمانی مطرح بود. او بزرگترین مدحکنندهٔ مظفریان و نویسندهای غنایی و سرایندهٔ پنج مثنوی عرفانی بود. ظاهراً میان او و حافظ ارتباطی نبودهاست. او ادامه میدهد در روزگار حافظ، دورهٔ زُهدِ ابن خفیف، تجربههای عرفانی روزبِهان بَقْلی و دوران سعدی پایان یافته و روش مذهبیِ متکلم اَشعَری، عَضُدُالدّین ایجی رخ نموده بود. اثر او بهنام مَواقف، از کتابهای مرجع و معیار شد و متکلمانِ پس از او، بر آن شرحهایی نوشتند.
|
[
"به گفتهی آنهماری شیمل حدود چه سالی در شیراز و دیگر شهرهای ایران شاعران کمشمار نبودند؟",
"شاعرِ ستایندهٔ جلایریان در بغداد و تبریز به چه چیز شهرت داشت؟",
"کمالالدین خواجوی کرمانی در کجا درگذشت؟",
"اشعار کمالالدین خواجوی کرمانی به اشعار کدام شاعر شباهت دارد؟",
" همای و همایون اثر چه کسی است؟",
"کمالالدین خواجوی کرمانی در کجا متولد شد؟"
] |
حافظ
|
دوران حکومت طولانی شاه شجاع، با وجود حل نشدن کشمکشهای سیاسی و اگرچه دورهای از کامیابی و موفقیت پیوسته برای حافظ نیست، اما مصادف با مرحلهٔ بلوغ هنری وی است. در طول این سالها بود که شهرت او در سراسر ایران و همچنین به سمت سرزمینهای عربزبان و شرق به سوی هند گسترش یافت؛ با این حال، به نظر میرسد که او دعوت را برای حضور در دربارهای دور رد کردهاست. سلسله مظفری را تیمور رسماً در سال ۷۸۹ ه.ق و در سالهای پایانی زندگی حافظ به پایان رساند، با وجود نمایندگان گذرای آن مانند شاه شجاعالدین منصور، به نظر میرسد شاعر بهطور پراکنده به پایان اشاره میکند.
|
[
"سلسلهی مظفری را چه کسی به پایان رساند؟",
"تیمور سلسلهی مظفری را رسماً در چه سالی به پایان رساند؟",
"تیمور رسماً در سال ۷۸۹ ه.ق، چه سلسلهای را به پایان رساند؟",
"شاه شجاعالدین منصور، فرزند چه کسی بود؟"
] |
حافظ
|
بهطور کلی اعتقاد بر این است که حافظ به مدت ده سال از ۷۶۸ تا ۷۷۸ ه.ق مورد بیتوجهی شاه شجاع بوده و گفته میشود که یکی دو سال را در اصفهان و یزد گذراندهاست. دلایل چنین تنزلی هرگز بهطور کامل توضیح داده نشدهاست، هرچند بهطور سنتی مربوط به عقاید و رفتار بادهگسارنمایانهٔ حافظ است. هرچند از آن پس، از دورهای تا دورهای، از شاه و از وزیران مانند جلالالدین تورانشاه بهرهمند شد، اما به نظر میرسد که هرگز بهطور کامل مقام سابق خود را بهدست نیاورده است. بااینحال، باید به خاطر داشت که هنوز هیچ قطعیت واقعی در مورد آنچه که در واقع نشان داده میشود وجود ندارد: قطعاً به فقر در طول زندگی شاعر — چه بهعنوان شکایت، یا صنعتی ادبی در نظر گرفته شود — اشاره میشود و هیچ اشارهای جدی وجود ندارد که او بهعنوان «شاعر درباری» پاداش داده شود. گفته میشود زمانی استاد تفسیر قرآن در مدرسه شیراز بودهاست، اما مشخص نیست که کدام یک از حامیان او میتوانسته این ترفیع را برای او به ارمغان آورده و هیچ سابقهای از دوره تصدیاش نداشته باشد.
|
[
"حافظ پس از اینکه مورد بی توجهی شاه شجاع، فرزند مبارزالدین قرار گرفت، یکی دو سال را در چه شهرهایی گذراند؟",
"حافظ چه سالهایی مورد بی توجهی شاه شجاع، فرزند مبارزالدین قرار گرفت؟",
"حافظ استاد چه درسی در مدرسهی شیراز بود؟",
"جلالالدین تورانشاه در چه شهری متولد شد؟"
] |
حافظ
|
دیوان حافظ کتابی است مشتمل بر همه اشعار باقیمانده از حافظ. بیشترِ این شعرها به زبان فارسی است، اما اشعار مُلَمَّع و یک غزل تمام عربی هم در آن به چشم میخورد. مهمترین بخش این دیوان، غزلیات است. شعرهایی در دیگر قالبهای شعری مانند قطعه، قصیده، مثنوی و رباعی هم در این دیوان هست. هیچ نشانهای مبنی بر نابودی بخش عمدهای از اشعار حافظ در دست نیست و علاوه بر این، حافظ در زمان حیاتش شهرت زیادی داشتهاست؛ بنابراین زیاد نبودنِ تعداد شعرهای موجود در دیوان نشان میدهد که او شاعر پرکاری نبودهاست. شمار همهٔ غزلهایی که بهطور کلی مورد پذیرش واقع شدهاند، کمتر از ۵۰۰ غزل است. اصالت رباعیات حافظ مورد تردید جدی است و ازاینرو همهٔ رباعیات از بعضی از ویرایشها، از جمله ویرایش سایه زدوده شدهاست.
|
[
"بیشتر اشعار دیوان حافظ به چه زبانی است؟",
"مهمترین بخش دیوان حافظ کدام است؟",
"شمار همهٔ غزلهایی که بهطور کلی در دیوان حافظ مورد پذیرش واقع شدهاند چقدر است؟",
"چند غزل تمام عربی در دیوان حافظ وجود دارد؟",
"حافظ در چه شهری از دنیا رفت؟"
] |
حافظ
|
دیوان حافظ را، به احتمال زیاد، نخستین بار پس از مرگ او، محمد گلندام گردآوری کردهاست. البته بعضی از گزارشهای تأییدنشده حاکی از آن است که حافظ دیوان خود را در ۷۷۰ ه. ق، یعنی بیش از بیست سال قبل از مرگش ویرایش کردهاست. اما هیچ دستنویسی از این نسخه وجود ندارد. چندین نسخهٔ خطی شناختهشده در ایران، اروپا و جاهای دیگر موجودند که تاریخ آنها مربوط به ربع دوم و سوم سدهٔ پانزدهم میلادی — یعنی سی تا شصت سال پس از مرگ شاعر — است و قابل اطمینانترینِ آنها، کمتر از ۵۰۰ شعر دارد. نسخههای بعدتر دارای ۶۰۰ شعر و فراتر از آنند.
|
[
"به احتمال زیاد، نخستین بار چه کسی دیوان حافظ را گردآوری کردهاست؟",
"قابل اطمینانترینِ نسخهٔ خطی شناختهشده از اشعار حافظ چند شعر دارد؟",
"تاریخ چندین نسخهٔ خطی شناختهشدهی اشعار حافظ در ایران، اروپا و جاهای دیگر که قابل اطمینانترینِ آنها، کمتر از ۵۰۰ شعر دارد مربوط به چه زمانی است؟",
"محمد گلندام در چه سالی دیوان حافظ را گردآوری کردهاست؟"
] |
حافظ
|
دوران حکومت کوتاه و بیستسالهٔ آل اینجو بازتاب ویژهای در شعرِ حافظ دارد بهگونهای که میتوان پنداشت که شهرتِ این خاندان و دولتمردانِ آن روزگار، بیش از هر چیز وامدارِ نگاهِ حافظ به آنان است. بهجز ابیات و قطعات سرودهٔ حافظ برای غیاثالدین کیخسرو و جلالالدین مسعودشاه، قصیدهای نیز دربارهٔ شاه ابواسحاق با مطلع «سپیدهدم که صبا بوی لطف جان گیرد/چمن ز لطف هوا نکته بر جنان گیرد» دارد که از روزگار ناکامی و پریشانی شاه ابواسحاق و مژدهٔ بازآمدن روزگار نکو سخن میراند. بهجز نامدارانِ خاندانِ اینجویان، حافظ در قطعهای مدح قوامالدین حسن — وزیر شاه شیخ ابواسحاق — نموده و تاریخ درگذشتش را بیان کردهاست. نیز در غزلی عمادالدین محمود — وزیر دیگر شاه ابواسحاق — را یاد کرده و وی را «آصف عهد» و «وزیر ملک سلیمان» نامیدهاست.
|
[
"دوران حکومت آل اینجو چندسال دوام داشت؟",
"شهرت خاندان آل اینجو و دولتمردانِ آن روزگار بیشتر به چه دلیل بود؟",
"حافظ در قصیدهای با مطلع «سپیدهدم که صبا بوی لطف جان گیرد/چمن ز لطف هوا نکته بر جنان گیرد» از روزگار ناکامی و پریشانی کدام شاه سخن میراند؟",
"حافظ در قطعهای تاریخ درگذشت کدام وزیر شاه شیخ ابواسحاق را بیان کردهاست؟",
"حافظ در غزلی وزیر کدام شاه را «آصف عهد» و «وزیر ملک سلیمان» نامیدهاست؟",
"نام وزیر شاه ابو اسحاق که حافظ او را «آصف عهد» و «وزیر ملک سلیمان» نامیدهاست چه بود؟",
"سرودهی حافظ برای غیاثالدین کیخسرو چه بود؟"
] |
حافظ
|
از نامدارترین معاصران حافظ، تیمور گورکانی است که داستان دیداری میان آن دو نیز نقل شدهاست. سجادی میگوید تیمور دو بار به فارس رفت: نخست در سال ۷۸۹ ه.ق که طی آن، زینالعابدین از شیراز گریخت و به شوشتر رفت؛ تیمور در آن سال از آذربایجان راهی اصفهان، و مدتی بعد رهسپار شیراز شد و دو ماه در آنجا ماند. سپس حکومت شهر را به شاه یحیی، عموزادهٔ زینالعابدین سپرد و خود به ماوراءالنهر رفت. در بار دوم، سال ۷۹۵ ه.ق به شیراز رفت که چند سال از درگذشت حافظ گذشته بود. گزارش دولتشاه دربارهٔ این ملاقات در این سال کاملاً بیپایه است؛ بهویژه آنکه بهروایت خودش در آن تاریخ حافظ درگذشته بودهاست. اما کهنترین منبعی که این دیدار را گزارش کرده، کتاب انیس الناس شجاع است که ۳۸ سال پس از درگذشت حافظ نوشته شده و تاریخ دیدار را ذکر نکرده، اما صراحتاً بیان کرده که این دیدار «در ایام انقلاب دولت سلطان زینالعابدین» روی دادهاست. با آنکه چنین گزارشی در هیچ منبعی از تاریخنگاریهای دورهٔ تیمور یافت نمیشود، اما نقل آن از سوی نویسندهای نزدیک به روزگار حافظ مورد تأمل است.
|
[
"به گفتهی سجادی تیمور چند بار به فارس رفت؟",
"در چه سالی زینالعابدین از شیراز گریخت و به شوشتر رفت؟",
"در سال ۷۸۹ ه.ق، تیمور از آذربایجان راهی کجا شد؟",
"تیمور گورکانی در چند سالگی به ماوراءالنهر رفت؟"
] |
حافظ
|
بهنظرِ منوچهر مرتضوی، دشوار یا حتی محال است که حافظ صوفی یا عارف یا حکیم یا فیلسوف یا بدبین یا شاعر یا ترکیبی از اینها دانسته شود؛ چنانکه تعیین عنوان یا لقبی جامع و مانع برای حافظ بسیار دشوار است. حافظ در طول زندگی خود با بسیاری از پادشاهان و درباریان تعامل داشت، با اهل علم و ادب و شعر همنشینی میکرد و از احوال صوفیان و درویشان باخبر بود. اما هیچ گناهی را سنگینتر از مردمفریبی و ریاکاری نمیدانست و همواره به افراد متظاهر در اشعارش میتاخت. او در دیوان خود به صوفیان فریبکار و سلاطین متظاهر به دینداری کنایههای تلخ و تندی زده و در عوض، رندی و قلندری را ستایش کرده و خود را رند و خراباتی خواندهاست. با این حال، هم اصطلاحات صوفیانه در اشعار او به چشم میخورد، هم ذوق شاعرانه و هم تجلیات فلسفی و حکیمانه.
|
[
"از نظر حافظ سنگینترین گناهان چه بود؟",
"حافظ در دیوان خود به چه کسانی کنایههای تلخ و تندی زدهاست؟",
"کدام شاعر ایران خود را رند و خراباتی خواندهاست؟",
"مذهب حافظ چه بود؟"
] |
حافظ
|
اهالی فارس در زمان حافظ، سنی مذهب بودند. از سوی دیگر، اولجایتو، پادشاه ایلخانی، یک سال قبل از تولد حافظ مذهب رسمی ایران را شیعه قرار داده بود. این که حافظ پیرو کدام مذهب یا فرقهٔ اسلامی بود، مورد اختلاف صاحبنظران و حافظپژوهان است. علی دشتی، حافظ را خداپرست، مسلمان و متدین میداند و معتقد است اگرچه بهطور رسمی سنی و شافعی مذهب است، اما نمیتوان او را در قالب معتقدات مذاهب و ادیان محدود کرد. سید عبدالرحیم خلخالی، حافظپژوه و تصحیحکنندهٔ دیوان حافظ میگوید که مذهب حافظ از روی تحقیقات بر او معلوم نشدهاست و محمد قزوینی، پژوهشگر ادبی نیز جز چند «قصیده و غزل مشکوک»، دلیلی بر سنی یا شیعه بودن حافظ نیافتهاست. جامی هم که در زمانی نزدیکتر به عصر حافظ میزیست، تعیین مذهب او را ممکن ندانستهاست. محمد معین، پژوهشگر ادبیات فارسی معتقد است که حافظ هر مسلکی که داشته، از آزادی فکر برخوردار بوده و بدون کراهت با بزرگان فرقههای مختلف در ارتباط و معاشرت بودهاست.
|
[
"اهالی فارس در زمان حافظ چه مذهبی داشتند؟",
"کدام پادشاه ایلخانی مذهب رسمی ایران را شیعه قرار داد؟",
"چند سال قبل از تولد حافظ، اولجایتو مذهب رسمی ایران را شیعه قرار داد؟",
"از نظر علی دشتی حافظ چه مذهبی دارد؟",
"اولجایتو در چه سالی مذهب رسمی ایران را شیعه قرار داد؟"
] |
حافظ
|
مرتضوی با توجه با ابیاتی از حافظ در پذیرش جَبر و طرد عقل و فلسفه — که وسیلهٔ اهل تعقل و مُعتَزِله است — او را اَشعَریمشرب میداند، اما اشعری بودنی که برتر از خشکی و جُمود و قِشریگراییِ اشاعره هم است. محمد معین با استناد به بیتهایی از دیوان حافظ، او را معتقد به مفاهیم دینی اسلام از جمله رستخیز توجه دانستهاست. با این حال، بیتهایی را نیز برمیشمارد که به نظر وی، از سر شور و جوانی سروده شدهاست و میتوان از آنها، بیاعتقاد بودن به معاد را برداشت کرد؛ چنانکه یکی از این ابیات، باعث دردسر و مزاحمت برای حافظ در زمان حیاتش نیز شده بود.[persian-alpha 4] علی دشتی میگوید شاه شجاع برای شوراندن مردم بر علیه حافظ، همین بیت را دستاویز قرار داد. بر اساس بعضی روایتهای تأییدنشده، بعد از مرگ حافظ، عدهای او را ملحد دانستند و با خاکسپاری اسلامی او مخالفت کردند. یان ریپکا، این گزارشها را ساختگی میداند.
|
[
"چه کسی حافظ را اشعریمشرب میداند؟",
"مرتضوی با توجه به چه ابیاتی از حافظ او را اشعریمشرب میداند؟",
"مرتضوی کدام شاعر را اشعریمشرب میداند؟",
"سطح سواد حافظ چقدر بود؟"
] |
حافظ
|
واژهٔ رند در زمان حافظ، معنایی منفی و نامطلوب داشته و برابر با اراذل و اوباش بودهاست که به سبب دید انتقادی و ارزیابی دوبارهای که حافظ داشت، رند را همپیمان خود کرد و به واسطهٔ دیوان حافظ، واژهٔ رند به کلی تغییر معنی پیدا کرد. در اشعار حافظ، رند انسان کامل یا انسان برتر است و شخصیتی است که اهل افراط و تفریط نیست و با اینکه به رستگاری نیز میاندیشد، اما بزرگترین هدفش سبکبار گذشتن از این دنیا است. رند حافظ، تعلق خاطر دینی نیز دارد و آخرت را هم واقعی میداند اما از آن ترسی ندارد. گاهی در ردیف شهود قرار میگیرد و گاهی در مسیر شک قدم میگذارد. انسانیست که بین زهد و زندقه در تناوب است.
|
[
"واژهٔ رند در اشعار حافظ به چه معنا بودهاست؟",
"واژهٔ رند در زمان حافظ، به چه معنی بودهاست؟",
"رند حافظ آخرت را چگونه میپندارد؟",
"حافظ چند فرزند داشت؟"
] |
حافظ
|
بهگزارش دانشنامهٔ ایرانیکا، در ادبیات نوشتاری، ممکن است از عناصر شخصیتیِ چند شخصیت، برای ترسیم شخصیت رند بهره گرفته شده باشد. در عصر سعدی و سلمان ساوجی، جنبهٔ انسانی رند عموماً همنشین با ریاضت زاهدانه است؛ موضوعی که بهویژه در رندِ حافظ برجسته شدهاست و ممکن است فاقد تقوای متفکر دینی باشد، اما بااینحال بیشتر از آنان بهدرستی هدایت شدهاند و در واقع تقریباً بیعیبند. این به خاطر آن است که رند حافظ بهعنوان یک عیار عمل میکند، یک لوطی دیونیسوسی که هنجارها و قراردادها را برهم میزند و خارج از سلسله مراتب اجتماعی قرار میگیرد. از آنجا که او نمیتواند با پاداشهای دستگاه حکومت اغوا شود، ریاکاریِ نظامِ تثبیتشده را آشکار میکند و ارزشهایش را زیر سؤال میبرد. نوشتن در زمان و مکانی چون عصر حافظ، فرهنگ لغت طنزآمیز عبید زاکانی و مطایباتش و نیز موش و گربهاش نشان میدهد که انتقادات اجتماعی و سیاسی از طریق طنز و تمثیل یا شعر، بهنگام مطرح شدهاست. حتی کسانی مانند ابواسحاق اطعمه مجموعه اشعاری طنز دربارهٔ ظروف آشپزخانه میسرایند. بهنظر میرسد که نمایش تظاهر و ریاکاریِ معتبر و قدرتمند، تبدیل به یک نگرانیِ عمدهٔ ادیبان در این دوران شده بود.
|
[
"در عصر سعدی و سلمان ساوجی، جنبهی انسانی رند چگونه بود؟",
"بهگزارش دانشنامهٔ ایرانیکا، در ادبیات نوشتاری ممکن است از چه عناصر شخصیتی برای ترسیم شخصیت رند بهره گرفته شده باشد؟",
"به گزارش کدام دانشنامه، در ادبیات نوشتاری، ممکن است از عناصر شخصیتی چند شخصیت، برای ترسیم شخصیت رند بهره گرفته شده باشد؟",
"ابواسحاق اطعمه در چه شهری متولد شد؟"
] |
حافظ
|
بهگزارش دادبه، رند و رندی در بینش عارفانه، در قامت دو اصطلاح عرفانی رخ مینمایند؛ بهمفهوم فردی که حتی اگر انسان کامل نیست، اما در ردهٔ اوست؛ این اطلاقِ مفهوم به رند از آن جهت است که صفاتی مانند عاشقی، دُردنوشی، پاکبازی، دریادلی، وارستگی، سرفرازی، وصول به حق و مظهریت ذات مطلق در شخصیتش دیده میشود. بهخاطر ابتکار و استقلال اندیشهٔ حافظ و دگرگونی معنا و مفهوم و حالوهوای اصطلاحات رایج در شعرش، رندی فراتر از اصطلاحی عرفانی، در منظر حافظ ظاهر میشود. سبب دیگرِ اینگونه ظهور رندی در شعر حافظ، شمار تکرار رند و رندی در ابیات حافظ است که حدود ۹۰ بار در ۹۰ بیت آمدهاست. دادبه میگوید این واژه، مثبتترین، مطلوبترین و بنیادیترین اصطلاح در شعر حافظ است و او در آن، مفهومی را میجوید که درککردنی اما وصفناشدنی است. او آن را بهعنوان نظام فکری–فلسفی خویش مینمایاند؛ نظامی که میتوان آن را «مکتب رندی» نامید که همان مکتب حافظ است.
|
[
"شمار تکرار رند و رندی در ابیات حافظ چقدر است؟",
"نظر دادبه در مورد واژهی رندی در شعر حافظ چیست؟ ",
"به گفتهی چه کسی حافظ واژهی رندی را بهعنوان نظام فکری-فلسفی خویش مینمایاند؟",
"وزنهای اکثر اشعار حافظ را به چند دسته میتوان تقسیم کرد؟"
] |
حافظ
|
فرانکلین لوئیس میگوید برای حافظ، رند ادامهدهندهٔ «عاشق»، «نظرباز» و «میخواره» است؛ همهٔ رفتارهای متروکی که اغلب با «شباب» مرتبط هستند و منجر به «سرگشتگی» میشوند، فرد را از کار کردن برای سعادت عمومی محروم، سلامتی و ظاهرش را چونان «رند عافیتسوز» دچار نقصان و او را به یک «گدا» تبدیل میکنند. در حقیقت، رندان برای سلامتیشان نیاز به شراب دارند و از طریق نیازمندیهای پَستِ خود به صلح و آرامش میرسند. رندْ «میخواره» یا «شرابخواری» است که نمیتواند «ساغرش» را از دست بدهد یا او را از بین ببرد، و لذتجوییاش نقطهٔ مخالف «زهدفروشی» است. صفحهٔ شطرنجی که رند بر روی آن، بازیِ زندگی میکند، برای پادشاه مناسب نیست.
|
[
"به گفتهی چه کسی برای حافظ، رند ادامهدهندهٔ «عاشق»، «نظرباز» و «میخواره» است؟",
"به گفتهی فرانکلین لوئیس چه کسی برای حافظ ادامهدهندهٔ «عاشق»، «نظرباز» و «میخواره» است؟ ",
"به گفتهی فرانکلین لوئیس، چه کسانی برای سلامتیشان نیاز به شراب دارند و از طریق نیازمندیهای پست خود به صلح و آرامش میرسند؟",
"فرانکلین لوئیس در چه سالی از دنیا رفت؟"
] |
حافظ
|
لوئیس میگوید بهطور خلاصه، در انجمن و جمع رندان خبری نیست، اما حقیقت آن باید پنهان بماند؛ یا اینکه مردم آنان را نصیحت کنند تا روشهای خود را اصلاح نمایند. بااینهمه، باید توجه داشت که برای «فضول» و «زاهد» هیچ راهی وجود ندارد که از کوچهٔ رندان به سلامت بگذرد، جز آنکه به رسوایی منتهی میشود. رند را به بدنامی عیب مینهند و اهمیتی نمیدهد و اگر یک بار با او بنشینند، آنان نیز بدبین خواهند شد. عشق روش رندان است، تقدیر آنان عشق ورزیدن است و رنج کشیدن در راهش. حافظ آشکارا رندِ مست بودن و بدنامی را پذیرفتهاست و مخاطب را به چالش میکشد تا یک نفر را در شهر نشان دهد که اینگونه نیست. او همچنین ادعا میکند که رند از طریق خلوص قلبش، درها را با دعای خود باز میکند. آرامگاه حافظ زیارتگاهی است که رندان جهان به زیارتش میروند. نباید این نتیجه حاصل شود که این رندی پس از اینهمه، یک آزادیخواهی نمادین است، حافظ در جای دیگر میگوید که گاهی دیگران اعمال رندانهٔ او را درک میکنند و بااینحال گناهان او را میبخشند و خطاهای او را پوشش میدهند.
|
[
"حافظ ادعا میکند رند از چه طریقی درها را با دعای خود باز میکند؟",
"زیارتگاهی که رندان جهان به زیارت حافظ میروند کجاست؟",
"از نظر لوئیس انجمن و جمع رندان چگونه است؟",
"یکی از مهمترین شاخصههای سبک حافظ چیست؟"
] |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.