title
stringlengths
2
47
context
stringlengths
51
1.52k
queries
list
زمین
سرعت این حرکت زمین در مدار خود به دور خورشید یکسان نیست و در نزدیکی خورشید (هنگام حضیض) بیشترین سرعت و در فاصله دورتر خورشید (هنگام اوج) کمترین سرعت را دارد؛ و میانگین سرعت آن ۳۰ کیلومتر بر ثانیه‌است. با تعدیل محاسبه این حرکت نسبت به نقطه اعتدال، سال اعتدالی بدست می‌آید که ۲۰ دقیقه از سال نجومی و گردش انتقالی زمین کمتر است و در گاهشماری کاربرد دارد. با توجه به انحراف مدار انتقالی زمین نسبت به صفحه استوا، در یک دور حرکت انتقالی، میل زمین نسبت به خورشید و متقابل زاویهٔ تابش خورشید در روزهای سال متغیر خواهد بود و موجب تغییر نسبت ساعات شب به روز و تغییرات گسترده و تدریجی سالانهٔ آب و هوایی و دما بر کرهٔ زمین خواهد شد؛ که این تغییرات اقلیمی در چهار مرحلهٔ زمانی تقریباً مساوی به عنوان فصول چهارگانه در زمین نمایان می‌شود. حرکت انتقالی همچنین موجب تغییر ظاهری چهرهٔ سالانه آسمان شب می‌باشد.
[ " میانگین سرعت حرکت زمین در مدار خود به دور خورشید چقدر است؟", "حرکت زمین در مدار خود به دور خورشید درکدام قسمت بیشترین سرعت را داراست؟", "حرکت زمین در مدار خود به دور خورشید درکدام قسمت کمترین سرعت را داراست؟", "چه عاملی موجب تغییر نسبت ساعات شب به روز و تغییرات گسترده و تدریجی سالانهٔ آب و هوایی و دما بر کرهٔ زمین می‌شود؟", "کدام حرکت زمین موجب تغییر ظاهری چهرهٔ سالانه آسمان شب می‌باشد؟", "میانگین بلندی ناهمواری‌های زمین از سطح دریا چقدر است؟", "دورهٔ انقراض یا خاموشی گسترده چند سال پیش در زمین روی داد؟" ]
زمین
سیاره‌ای که در آن امکان نگهداری زندگی وجود داشته باشد، زیست‌پذیر نام دارد؛ حتی اگر خود آن سیاره سرچشمهٔ پدیدار شدن زندگی نباشد. در زمین آب به صورت مایع پیدا می‌شود، پیرامونی که در آن مولکول‌های آلی پیچیده می‌توانند باهم در اندرکنش قرار گیرند و روی هم سوار شوند. همچنین انرژی کافی در دسترس است تا دگرگشت در آن ادامه یابد. فاصلهٔ زمین از خورشید، سرعت گردش آن به دور خود، شیب آن نسبت به محورش، پیشینهٔ زمین‌شناسی، نگهداری هواکُره در پیرامون خود و میدان مغناطیسی محافظ پیرامون زمین، همگی باعث شده‌اند تا چنین وضعیت آب و هوایی در زمین حاکم و امکان زندگی فراهم باشد.
[ "به چه سیاره‌ای زیست پذیر می‌گویند؟", "به سیاره‌ای که در آن امکان نگهداری زندگی وجود داشته باشد چه می‌گویند؟", "در زمین آب به چه صورت پیدا می‌شود؟", "فرضیه‌ای به نام «زمین گلوله برفی» در چه سالی مطرح شده‌است؟" ]
اقتصاد
کانون توجه دانش اقتصاد بر این است که عوامل اقتصادی چگونه رفتار و تعامل می‌کنند و اقتصادهای مختلف چگونه کار می‌کنند. در این راستا، یک تقسیم‌بندی اولیه کتاب‌های پایه‌ای اقتصاد، اقتصاد خرد در برابر اقتصاد کلان است. اقتصاد خرد، رفتار اقتصادی واحدهای تصمیم گیرنده انفرادی، شامل خانوارها و شرکتها یا خریداران و فروشندگان را بررسی می‌کند. در مقابل اقتصاد کلان، بررسی رفتار کلی و همفزون شده اقتصاد و عوامل مؤثر بر آن شامل بیکاری، تورم، رشد اقتصادی و سیاست پولی و مالی را تحلیل می‌کند.
[ "کانون توجه دانش اقتصاد بر چیست؟", "اقتصاد خرد در برابر کدام اقتصاد قرار دارد؟", "اقتصاد خرد چه مواردی را بررسی می‌کند؟", "کدام اقتصاد رفتار اقتصادی واحدهای تصمیم گیرنده انفرادی، شامل خانوارها و شرکتها یا خریداران و فروشندگان را بررسی می‌کند؟", "اقتصاد کلان، چه مواردی را تحلیل می‌کند؟", "کدام اقتصاد بررسی رفتار کلی و همفزون شده اقتصاد و عوامل مؤثر بر آن شامل بیکاری، تورم، رشد اقتصادی و سیاست پولی و مالی را تحلیل می‌کند؟", "تفاوت اقتصاد خرد و کلان چیست؟", "کدام اقتصاد بررسی بازار و برقرار کردن یک رابطهٔ نسبی پولی بین کالاها و خدمات را دربردارد؟" ]
اقتصاد
تحلیل اقتصادی در تمامی ابعاد جامعه کاربرد دارد، از بازرگانی، دارایی، مراقبت بهداشتی گرفته تا موضوعات متنوعی از قبیل جرم و جنایت، آموزش و پرورش، خانواده، حقوق، سیاست، مذهب، نهادهای اجتماعی، جنگ، و علوم پایه. در ابتدای شروع قرن بیست و یکم، از گسترش دامنه اقتصاد در علوم اجتماعی دیگر به عنوان امپریالیسم اقتصاد تعبیر شده‌است. در یکی دو دهه اخیر برخی از اقتصاددانان برای تأکید بیشتر بر پایدار نگاه داشتن محیط زیست شاخه اقتصاد محیط زیست تأسیس کرده‌اند و نیز مطالعاتی را در زمینه اقتصاد بوم‌شناختی (به انگلیسی: Ecological economics)صورت داده‌اند.
[ "تحلیل اقتصادی در کدام ابعاد جامعه کاربرد دارد؟", "در ابتدای کدام قرن از گسترش دامنه اقتصاد در علوم اجتماعی دیگر به عنوان امپریالیسم اقتصاد تعبیر شده‌است؟", "در ابتدای شروع قرن بیست و یکم، از گسترش دامنه اقتصاد در علوم اجتماعی دیگر به چه عنوان تعبیر شده‌است؟", "به چه دلیل برخی از اقتصاددانان شاخه اقتصاد محیط زیست تأسیس کرده‌اند؟", " امپریالیسم اقتصاد به چه معناست؟" ]
اقتصاد
گری بکر، یکی از گسترش دهندگان علم اقتصاد به حوزه‌هایی نوین، رویکرد خود را به عنوان «ادغام فرضیه‌های تئوری بیشینه ساختن رفتار، ترجیحات ثابت (به انگلیسی: stable preferences) و تعادل بازار که به‌صورتی بی‌ملاحظه و مصمم بکار گرفته می‌شد» تعریف می‌کند. یک تفسیر، این تعریف را تبدیل اقتصاد به یک رویکرد به جای یک موضوع علمی خوانده‌است؛ رویکردی که با این حال از خاص گرایی زیادی در زمینه «فرایند انتخاب و نوع تعامل اجتماعی که این تحلیل دربرمی‌گیرد» برخوردار است. منبع همان تفسیر، سلسله‌ای از تعاریف اقتصاد در کتابچه‌های اقتصادی را بررسی می‌کند و نتیجه می‌گیرد که فقدان توافق مورد نیاز، تأثیری بر خود موضوع (یعنی علم اقتصاد) که کتابچه‌ها به آن پرداخته‌اند ندارد. به‌طور کلی تر در بین اقتصاددانان این نظر مطرح می‌شود که ارائه تعریفی خاص بیشتر بازتاب دهنده مسیری است که بنظر پدیدآورنده آن علم اقتصاد در آن تکامل می‌یابد یا باید تکامل یابد.
[ "گری بکر از گسترش‌دهندگان کدام علم است؟", "«ادغام فرضیه‌های تئوری بیشینه ساختن رفتار، ترجیحات ثابت و تعادل بازار که به‌صورتی بی‌ملاحظه و مصمم بکار گرفته می‌شد» این عنوان رویکرد کدام گسترش‌دهندگان علم اقتصاد است؟", "به‌طور کلی‌تر در بین اقتصاددانان این نظر مطرح می‌شود که ارائه تعریفی خاص بیشتر بازتاب‌دهنده کدام مسیر است؟", "گری بکر در کجا به دنیا آمد؟" ]
اقتصاد
اقتصاد خرد شاخه‌ای از علم اقتصاد است که به تحلیل بازیگران منفرد در یک بازار و نیز تحلیل ساختار بازار می‌پردازد. این شاخه با بازیگران خصوصی، عمومی و داخلی، به عنوان واحد پایه‌ای تقلیل ناپذیر، سروکار دارد. اقتصاد خرد به مطالعه این می‌پردازد که چگونه این بازیگران درون بازارهای منفرد (با فرض کمیابی واحدهای مبادله پذیر) و مقررات دولتی به تعامل با یکدیگر می‌پردازند. بازار ممکن است با یک محصول (مانند سیب، آلومینیوم یا تلفن موبایل) سروکار داشته باشد یا با خدمات مربوط به یکی از عوامل تولید (آجرچینی، چاپ کتاب یا بسته‌بندی مواد غذایی). نظریه اقتصاد خرد، کل مقداری که توسط خریداران تقاضا شده و مقداری که توسط فروشندگان عرضه شده را در نظر می‌گیرد و به مطالعه قیمتهای ممکن به ازای هر واحد عرضه و تقاضا می‌پردازد. اقتصاد خرد، تعامل پیچیده میان بازیگران بازار را هم در روند خرید و هم در روند فروش مطالعه می‌کند. این تئوری بر این باور است که بازارها می‌توانند به تعادل (به انگلیسی: equilibrium) میان «کمیت تقاضا شده» و «کمیت عرضه شده» برسند.
[ "شاخه‌ای از علم اقتصاد که به تحلیل بازیگران منفرد در یک بازار و نیز تحلیل ساختار بازار می‌پردازد چه نام دارد؟", "کدام شاخه علم اقتصاد با بازیگران خصوصی، عمومی و داخلی، به عنوان واحد پایه‌ای تقلیل ناپذیر، سروکار دارد؟", "کدام شاخه اقتصاد تعامل پیچیده میان بازیگران بازار را هم در روند خرید و هم در روند فروش مطالعه می‌کند؟", "اقتصاد خرد به چند بخش تقسیم می‌شود؟" ]
اقتصاد
اقتصاد خرد، بازارهای منفرد را با یک ساده‌سازی اقتصادی مطالعه می‌کند به این معنا که تصور می‌کند که فعالیت اقتصادی انجام شده در یک بازار بخصوص بر دیگر بازارها تأثیر نمی‌گذارد. این متد تحلیلی، «تعادل جزئی» (به انگلیسی: partial-equilibrium) (بین عرضه و تقاضا) نام دارد. این متد تحلیلی مجموع کل فعالیت‌های انجام شده در یک بازار را محاسبه می‌کند. تئوری تعادل عمومی (به انگلیسی: general-equilibrium) به مطالعه بازارهای مختلف و رفتار آن‌ها می‌پردازد. این تئوری، مجموع کل تمامی فعالیت‌های انجام گرفته در در تمامی بازارها را محاسبه می‌کند. این متد هم به مطالعه تغییرات در بازارها و هم به مطالعه تعامل میان آن‌ها که رو به سوی تعادل دارد می‌پردازد.
[ "تعادل جزئی به کدام متد تحلیلی گفته می‌شود؟", "تئوری تعادل عمومی به چه کاری می‌پردازد؟", "کدام تئوری مجموع کل تمامی فعالیت‌های انجام گرفته درتمامی بازارها را محاسبه می‌کند؟", "به چه کسی اقتصاددان گفته می‌شود؟" ]
اقتصاد
هزینه فرصت (به انگلیسی: opportunity cost) به هزینه اقتصادی تولید ارجاع دارد: ارزش بهترین فرصت بعدی از دست رفته. انتخاب‌ها معمولاً باید بین اعمالی مورد علاقه و نیز مانعه الجمع (به این معنا که انتخاب یکی به معنای طرد دیگری است) انجام می‌شوند. این مسئله، رابطه پایه‌ای میان کمیابی و انتخاب را نشان می‌دهد. هزینه فرصت یک عمل، عنصری است برای مطمئن شدن از اینکه منابع کمیاب به‌صورتی کارا مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند، به‌طوری‌که هزینه آن عمل در برابر ارزش اش سنجیده می‌شود. هزینه فرصت تنها به هزینه‌های پولی یا مالی مربوط نیست بلکه می‌توانند به وسیلهٔ ارزش واقعی تولید ازدست رفته، اوقات فراغت، یا هر چیز دیگری که بهره‌ای جایگزین فراهم کند سنجیده شود.
[ "هزینه فرصت یک عمل چیست؟", "عنصری که برای مطمئن‌شدن از اینکه منابع کمیاب به‌صورتی کارا مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند، به‌طوری‌که هزینه آن عمل در برابر ارزش اش سنجیده می‌شود است چه نام دارد؟", "هزینه فرصت چگونه سنجیده می‌شود؟", "هزینه فرصت ازدست‌رفته به چه معناست؟" ]
اقتصاد
بهره‌وری اقتصادی (به انگلیسی: economic efficiency) توصیف‌کننده این امر است که چگونه یک سیستم ستاده دلخواه اش را با وجود مجموعه‌ای از نهاده‌های موجود و نیز تکنولوژی در دسترس ایجاد می‌کند. بهره‌وری هنگامی بهبود می‌یابد که ستاده بیشتری بدون تغییر نهاده‌ها ایجاد شود، بعبارت دیگر، میزان اتلاف کاهش داده شده باشد. یک استاندارد کلی عموماً پذیرفته شده بهره‌وری پارتو (به انگلیسی: Pareto efficiency) است که هنگامی بدست می‌آید که دیگر هیچ تغییری نتواند بدون بدتر کردن اوضاع کسی، اوضاع فرد دیگری را بهبود بخشد. به دیگر سخن حد نهایی بهبود در سیستم حاصل شده باشد به‌طوری‌که نتوان بدون برهم زدن نظم قسمت دیگری از سیستم از آن فراتر رفت.
[ "بهره‌وری اقتصادی توصیف‌کننده چه امری است؟", "بهره‌وری اقتصادی چه زمانی بهبود می‌یابد؟", "یک استاندارد کلی عموماً پذیرفته شده بهره‌وری پارتو است که چه هنگام بدست می‌آید؟", "بهره‌وری پارتو چیست؟" ]
اقتصاد
حد امکان تولید (PFF) (به انگلیسی: production-possibility frontier) یک نمودار توضیح دهنده برای نشان دادن کمیابی، هزینه و بهره‌وری است. در ساده‌ترین حالت یک اقتصاد تنها می‌تواند دو کالا تولید کند (مثلاً اسلحه و کره). PFF جدول یا نموداری است که ترکیب کمی متفاوت دو کالای قابل تولید را بر مبنای تکنولوژی موجود و کل نهاده‌ها که میزان ستاده محتمل را محدود می‌کنند، نشان می‌دهد. هر نقطه‌ای در منحنی مجموع ستاده بالقوه برای اقتصاد را نشان می‌دهد که حداکثر تولید امکان‌پذیر یک کالای مشخص است بر مبنای مقدار تولید امکان‌پذیر کالای دیگر.
[ "حد امکان تولید چیست؟", "در ساده‌ترین حالت یک اقتصاد تنها می‌تواند چند کالا تولید کند؟", "هر نقطه‌ای در نمودار حد امکان تولید چه چیزی را نشان می‌دهد؟", "برای اینکه بتوان منحنی امکانات تولید را به‌آسانی تحلیل کرد و از آن بهره گرفت چه فروضی را باید در نظر گرفت؟" ]
اقتصاد
کمیابی در نمودار به وسیله افرادی که مایل به مصرف فراتر از PFF (مانند نقطه X) هستند اما در مجموع نمی‌توانند و با شیب منفی منحنی نشان داده می‌شود. اگر تولید یک کالا در منحنی افزایش یابد، تولید کالای دیگر کاهش می‌یابد، یعنی رابطه‌ای معکوس میان آن‌ها وجود دارد. این مسئله به خاطر این است که افزایش تولید یک کالا به انتقال نهاده‌ها از تولید کالایی دیگر و لاجرم کاهش تولید آن کالا بستگی دارد. نقطه D در قسمت شکم منحنی نشانگر تعادل بین تولید دو کالا است. این منحنی به اندازه‌گیری میزان این می‌پردازد که ازدیاد تولید یک کالا به هزینه چه میزان تولید کالای دیگر تمام می‌شود؛ بنابراین اگر تولید یک اسلحه بیشتر به معنای کاهش تولید ۱۰۰ عدد کره باشد، هزینه فرصت یک اسلحه برابر ۱۰۰ کره است. در PFF، کمیابی بر این دلالت دارد که انتخاب تولید یک کالا در مجموع به معنای سر کردن با میزان اندک تری از کالای دیگر همراه خواهد بود. اما هنوز در یک اقتصاد بازار، حرکت در طول منحنی می‌تواند نشانگر این باشد که انتخاب افزایش یک برون داد برای عوامل تولیدکننده به هزینه‌های آن برتری دارد.
[ "اگر تولید یک کالا در نمودار حد امکان تولید افزایش یابد تولید کالای دیگر چه تغییری می‌کند؟", "به چه دلیل میان تولید یک کالا در نمودار حد امکان تولید و تولید کالای دیگر رابطه معکوس وجود دارد؟", "اگر تولید یک اسلحه بیشتر به معنای کاهش تولید ۱۰۰ عدد کره باشد، هزینه فرصت یک اسلحه برابر چند کره است؟", "ستون نمودار حد امکان تولید نشان‌دهنده‌ی چیست؟" ]
اقتصاد
هر نقطه‌ای بر روی منحنی نشانگر بهره‌وری تولیدی در بیشینه ساختن برون داد به ازای کل درون داد موجود است. نقطه A در داخل منحنی، محتمل است اما نشانگر عدم بهره‌وری تولیدی (اتلاف درون دادها) می‌باشد که در آن برون داد هر یک یا هر دوی کالاها می‌تواند با حرکت به سوی شمال شرقی به نقطه‌ای بر روی منحنی تبدیل شود. مثال‌های این قبیل عدم بهره‌وری شامل بیکاری در طول کسادی چرخه تجاری یا سازمان دهی اقتصادی یک کشور که ناتوان از بهره‌برداری کامل از منابع خود است، هستند. بودن روی منحنی، اگر به معنای تولید ترکیبی از کالاهایی نباشد که مصرف‌کنندگان بر دیگر نقاط ترجیح می‌دهند نباشد هنوز ممکن است به معنای رسیدن به بهره‌وری تخصیصی (به انگلیسی: allocative efficiency) (یا بهره‌وری پارتو) نباشد.
[ "نام دیگر بهره وری تخصیصی چیست؟", "نام دیگر بهره وری پارتو چیست؟", "عدم بهره‌وری تولیدی به چه معناست؟", "اقتصاد کلاسیک چیست؟" ]
اقتصاد
اقتصاد کلان (به انگلیسی: macroeconomics) در مقابل اقتصاد خرد (به انگلیسی: microeconomics) به مقولات کلان در علم اقتصاد اشاره دارد و مفاهیم کسب و کار را در اشل بزرگ بررسی و ارزیابی می کند. در اقتصاد خرد، ما با نهاده های تولید، عرضه و فروش و خرید مواجهیم و با نمودار ها و الگو های رفتار مصرف کننده، تولید کننده، کالای لوکس و گیفن و مازاد عرضه و تولید روبرو هستیم و تغییرات کمیت و قیمت و عرضه و تقاضا در بازار ها بررسی می شود. در حالی که اقتصاد کلان ، پا را فرا تر گذاشته و به سرمایه گذاری، رشد اقتصادی، رشد ناخالص ملی، بیکاری، رکود، تورم، شاخص کل بورس، پس انداز اشاره دارد.
[ "اقتصاد کلان در مقابل اقتصاد خرد به چه مقولاتی اشاره دارد؟", "کدام اقتصاد به مقولات کلان در علم اقتصاد اشاره دارد و مفاهیم کسب و کار را در اشل بزرگ بررسی و ارزیابی می کند؟", "در کدام اقتصاد ما با نهاده‌های تولید، عرضه و فروش و خرید مواجهیم و با نمودارها و الگوهای رفتار مصرف‌کننده، تولید‌کننده، کالای لوکس و گیفن و مازاد عرضه و تولید روبرو هستیم و تغییرات کمیت و قیمت و عرضه و تقاضا در بازار ها بررسی می‌شود؟", "کدام اقتصاد به سرمایه‌گذاری، رشد اقتصادی، رشد ناخالص ملی، بیکاری، رکود، تورم، شاخص کل بورس و پس‌انداز اشاره دارد؟", "اقتصاد غیررسمی چیست؟" ]
اقتصاد
بر خلاف اقتصاد خرد رفتارهای فردی شکل دهنده اقتصاد کلان نیست هر چند که از جمع رفتارهای فردی شکل گرفته‌است. کینز پدر علم اقتصاد نوین نمونه بارزی را از آثار رفتار واحدی را در عرصه کلان و خرد ارائه داده‌است که به تناقض پس‌انداز مشهور است. اگر افراد به صورت انفرادی پس‌انداز کنند در سال‌های بعد دارای امکانات و قدرت مالی بیشتری خواهند بود و خواهند توانست که از سرمایه جمع شده خود استفاده کنند ولی اگر تمامی افراد جامعه هم‌زمان پس‌انداز خود را افزایش دهند و بخش بیشتری از درآمد خود را پس‌انداز نمایند مصرف کل اقتصاد پایین می‌آید و این امر موجب کاهش تولید نیز خواهد شد که این امر به کاهش درآمد افراد در آینده منجر می‌شود. از اینرو افزایش پس‌انداز برای اشخاص مفید می‌تواند باشد ولی برای جامعه به صورت کلی تأثیرات متفاوتی نسبت به تأثیرات فردی آن دارد.
[ "پدر علم اقتصاد نوین چه کسی است؟", "چه کسی نمونه بارزی را از آثار رفتار واحدی در عرصه کلان و خرد ارائه داده‌است که به تناقض پس‌انداز مشهور است؟", "اگر تمامی افراد جامعه هم‌زمان پس‌انداز خود را افزایش دهند و بخش بیشتری از درآمد خود را پس‌انداز نمایند چه اتفاقی می‌افتد؟", "اقتصاد کشاورزی چیست؟" ]
اکوادور
نظام سیاسی اکوادور جمهوری ریاست‌جمهوری است. این کشور از سال ۱۸۳۰ مستقل شده‌است. اکوادور پیش از این تاریخ بخشی از مستعمرات اسپانیا و جمهوری کلمبیای بزرگ بود.
[ "نظام سیاسی اکوادور جمهوری چیست؟", "کشور اکوادور از چه سالی مستقل شده‌است؟", "اکوادور پیش از سال 1830، بخشی از مستعمرات کدام کشورها بوده‌است؟", "پایتخت اکوادور کدام شهر است؟" ]
اکوادور
رکود اقتصادی و نارضایتی عمومی باعث بازگشت به سوی سیاست‌های مردمی در دههٔ ۱۹۶۰ شد، در حالیکه شرکت‌های خارجی در ناحیهٔ آمازون اکوادور منابع نفتی کشف کرده و آن‌ها را توسعه می‌دادند. در سال ۱۹۷۲، ساخت لولهٔ نفتی آندیان که نفت را از شرق به ساحل می‌آورد به اتمام رسید و بنابراین اکوادور به دومین تولیدکنندهٔ بزرگ نفت در آمریکای جنوبی تبدیل شد. در همان سال یک گروه نظامی ملی جونتا دولت را مغلوب کرد و تا سال ۱۹۷۹ همچنان بر قدرت ماند، تا اینکه در آن سال فشارهای نهادهای مردمی‌دموکراتیک بسیار افزایش یافت. در سال ۱۹۸۲، دولت با بحران اقتصادی ناشی از تورم بالا، کسری بودجه، کاهش ارزش پول کشور، افزایش بدهی و مشکل از صنایع غیررقابتی مواجه شد که منجر به بی‌ثباتی دولت شده بود.
[ "چه عواملی باعث بازگشت به سوی سیاست‌های مردمی در دههٔ ۱۹۶۰ شد؟", "در چه دهه‌ای رکود اقتصادی و نارضایتی عمومی باعث بازگشت به سوی سیاست‌های مردمی شد؟", "شرکت‌های خارجی در کدام نواحی اکوادور منابع نفتی کشف کرده و آن‌ها را توسعه می‌دادند؟", "در چه سالی ساخت لولهٔ نفتی آندیان که نفت را از شرق به ساحل می‌آورد به اتمام رسید؟", "با اتمام رسیدن ساخت لولهٔ نفتی آندیان، اکوادور به چندمین تولیدکنندهٔ بزرگ نفت در آمریکای جنوبی تبدیل شد؟", "با اتمام رسیدن ساخت لولهٔ نفتی آندیان، اکوادور به دومین تولیدکنندهٔ بزرگ نفت در کدام کشور تبدیل شد؟", "مساحت اکوادور چند کیلومترمربع است؟", "زبان رسمی مردم اکوادور چیست؟" ]
اکوادور
اکوادور دارای منابع نفتی غنی و زمین‌های کشاورزی پرمحصول است. از آنجا که اکوادور کالاهای اصلی مانند نفت، موز و میگو صادر می‌کند، نوسانات در بازارهای جهانی می‌تواند تأثیر بسیاری بر اوضاع داخلی این کشور داشته باشد. صنعت اکوادور عمدتاً در راستای ارائهٔ خدمات در بازارهای داخلی است. وخیم شدن شرایط اقتصادی اکوادور در سال‌های ۹۸–۱۹۹۷ باعث شد که این کشور دچار بحران‌های مالی و اقتصادی شدیدی در سال ۱۹۹۹ بشود. برخی عوامل خارجی مانند پدیدهٔ جوی ال‌نینیو در سال ۱۹۹۷، کاهش شدید قیمت نفت در بازارهای جهانی در ۹۸–۱۹۹۷ و بی‌ثباتی بازار بین‌المللی در همان دوران این بحران‌ها را قابل پیش‌بینی کرده بود. این عوامل سیاست اقتصادی دولت اکوادور را که تلفیقی از کسری‌های مالی بزرگ و سیاست‌های مالی انبساطی بود بیشتر برجسته ساخت و باعث کاهش ۳/۷ درصدی تولیدات خالص داخلی سالانه، تورم ۲/۵۲٪ و کاهش ۶۵درصدی ارزش پول ملی کشور در سال ۱۹۹۹ شد که این عوامل منجر به ناتوانی بیشتر اکوادور در پرداخت بدهی‌های خارجی در آن سال شد.
[ "اکوادور دارای چه منابعی است؟", "اکوادور چه کالاهایی را صادر می‌کند؟", "به چه دلیل نوسانات در بازارهای جهانی می‌تواند تأثیر بسیاری بر اوضاع داخلی اکوادور داشته باشد؟", "صنعت اکوادور عمدتاً در راستای چه عاملی است؟", "چه عاملی باعث بحران مالی و اقتصادی شدید در کشور اکوادور در سال 1999 شد؟", "وخیم شدن شرایط اقتصادی اکوادور در سال‌های ۹۸-۱۹۹۷، منجر به بحران‌های مالی و اقتصادی شدید در \nچه سالی در این کشور شد؟ ", "رئیس جمهور اکوادور در حال حاضر چه کسی است؟", "جمعیت کشور اکوادور چقدر است؟" ]
اکوادور
دولت نوبوئا نیز استفاده از دلار را به عنوان هستهٔ اصلی راهکار خود برای بهبود اوضاع اقتصادی برگزید. دولت در این زمینه وارد مذاکره با صندوق بین‌المللی پول (IMF) شد و نتیجهٔ مذاکرات ترتیب یک دورهٔ ۱۲ ماهه برای آماده‌سازی شرایط توسط IMFبود. سایر راه‌کارهای اقتصادی دولت اکوادور شامل تلاش برای کاهش کسری مالی دولت، اجرای اصلاحات ساختاری برای تقویت سیستم بانکی و بدست آوردن دوبارهٔ کنترل بر بازارهای خصوصی سرمایه بود. با گرانی نفت در بازارهای جهانی اقتصاد اکوادور اندکی بهبود یافت و در سال ۲۰۰۰ تولیدات خالص داخلی به سقف ۹/۱٪ رسید. با این وجود، ۷۰٪ مردم اکوادور زیر خط فقر به‌سر می‌برند که بیش از دو برابر آمار ۵ سال پیش از آن است. تورم در سال ۲۰۰۰ معادل ۱/۹۶٪ بود، اما نرخ تورم رو به کاهش است. تورم ماهانه در اکوادور در فوریهٔ ۲۰۰۱ برابر با ۹/۲٪ بود. امروزه صنعت توریسم و جهانگردی یکی از اصلی‌ترین درآمدهای اکوادور است و از امنیت، جاذبه‌های طبیعی و مقرون به صرفه بودن این کشور می‌توان به عنوان عوامل رونق جهانگردی نام برد.
[ "دولت نوبوئا استفاده از چه چیزی را به عنوان هستهٔ اصلی راهکار خود برای بهبود اوضاع اقتصادی برگزید؟", "با گرانی چه چیزی اقتصاد اکوادور اندکی بهبود یافت و در سال ۲۰۰۰ تولیدات خالص داخلی به سقف ۹/۱٪ رسید؟", "با گرانی نفت اقتصاد اکوادور چه تغییری کرد؟", "در چه سالی تولیدات خالص داخلی در اکوادور به سقف ۹/۱٪ رسید؟", "چند درصد مردم اکوادور زیر خط فقر به‌سر می‌برند؟", "تورم اکوادور در سال 2000 چقدر بود؟", "تورم ماهانه در اکوادور در فوریهٔ ۲۰۰۱ چقدر بود؟", "امروزه یکی از اصلی‌ترین درآمدهای اکوادور چیست؟", "چه عواملی باعث رونق جهانگردی در کشور اکوادور شده‌است؟", "دولت نوبوئا در چه سالی دلار را به عنوان هستهٔ اصلی راهکار خود برای بهبود اوضاع اقتصادی برگزید؟", "اکوادور عضو چه گروه‌های منطقه‌ای است؟", "اکوادور دارای چند منطقه جغرافیایی عمده است؟" ]
اکوادور
نژاد مردم اکوادور متنوع است. بزرگ‌ترین گروه نژادی در اکوادور مستیزوها هستند که تلفیقی از اجداد اسپانیایی و سرخ‌پوستان هستند و بیش از ۶۵٪ جمعیت را تشکیل می‌دهند. سرخ‌پوستان اکوادور از لحاظ جمعیتی دوم هستند و حدوداً یک سوم جمعیت فعلی اکوادور معادل ۲۵٪ را تشکیل می‌دهند. سفیدپوستان اغلب از کسانی هستند که به ایشان کریولو گفته می‌شود؛ کسانی که نیاکانشان، خالص اسپانیایی‌ها بوده‌اند و حدود ۷٪ جمعیت را شامل می‌شوند. اندک افراد اکوادوری‌های آفریقایی‌تبار، شامل دورگه‌های سیاه‌پوست-سفیدپوست و نیز زامبوها (دورگه‌های سیاه‌پوست-سرخ‌پوست) که عمدتاً در اسمرالداس و ایبرا قرار دارند و مهاجرین بقیهٔ جمعیت را تشکیل می‌دهند. خارجی‌های بسیاری در اکوادور زندگی می‌کنند. همچنین اکوادوری‌های بسیاری در کشورهای اسپانیا، ایتالیا و آمریکا به‌سر می‌برند.
[ "بزرگ‌ترین گروه نژادی در اکوادور چه کسانی هستند؟", "مستیزوها چند درصد جمعیت را تشکیل می‌دهند؟", "سرخ‌پوستان اکوادور از لحاظ جمعیتی چندم هستند؟", " سرخ‌پوستان اکوادور چند درصد جمعیت فعلی اکوادور را تشکیل می‌دهند؟", "سفیدپوستان چند درصت جمعیت فعلی اکوادور را تشکیل می‌دهند؟", "زامبوها به چه کسانی گفته می‌شود؟", " اکوادوری‌های آفریقایی‌تبار عمدتاً در کجا قرار دارند؟", "بزرگترین شهر اکوادور چه نام دارد؟", "بزرگترین شهر اکوادور در کدام استان قرار دارد؟" ]
اکوادور
اگرچه بر اساس قانون اساسی اکوادور باید بیش از ۳۰٪ درآمد خالص صرف آموزش شود، اما دولت اعلام کرده که هدف دولت تخصیص ۱۱٪ از بودجه برای آموزش است. بر اساس تخمین‌ها مصارف تولیدات خالص ملی (GDP) اکوادور در سال ۲۰۰۳ به ۴٪ می‌رسد. بر اساس گزارش‌ها بخش هزینه‌های کودکان سازمان ملل (یونیسف) سطح سواد در اکوادور بالای ۹۰٪ است، اما بیش از ۱۰ سال است که تغییری در این رقم به وجود نیامده‌است. سازمان فرهنگی، آموزشی و فرهنگی سازمان ملل (UNESCO) در گزارش‌ها خود اعلام کرده که تنها ۸۷٪ از معلمان مدارس ابتدایی و ۷۲٪ از معلمان دبیرستان‌ها در اکوادور آموزش دیده هستند. سیستم آموزش همگانی در اکوادور رایگان است و تحصیل برای افراد ۵ تا ۱۴ سال اجباری است. با این وجود بر اساس گزارش‌ها وزارت آموزش و پرورش اکوادور تنها ۱۰٪ از بچه‌های بالای ۵ سال در این کشور به صورت روزانه به آموزش دسترسی دارند و تنها ۶۶٪ از دانش‌آموزان دورهٔ ۶ سالهٔ تحصیل را تکمیل می‌کنند.
[ "بر اساس قانون اساسی اکوادور، چند درصد از درآمد خالص باید صرف آموزش شود؟", "طبق اعلام دولت اکوادور چند درصد از بودجه برای آموزش است؟", "سطح سواد در اکوادور چقدر است؟", "چند درصد از معلمان مدارس ابتدایی اکوادور آموزش دیده‌اند؟", "چند درصد از معلمان دبیرستان در اکوادور آموزش دیده‌اند؟", "در اکوادور تحصیل برای چه افرادی اجباری است؟", "تعداد مسلمانان اکوادور چقدر است؟", "تعداد مسسیحیان اکوادور چقدر است؟" ]
اکوادور
در مناطق روستایی تنها ۱۰٪ از نوجوانان وارد دبیرستان می‌شوند. بر اساس گزارش‌ها وزارت آموزش و پرورش میانگین دورهٔ تحصیل در این کشور ۷/۶ سال است. اکوادور دارای شصت و یک دانشگاه است که بسیاری از آن‌ها در حال حاضر مدرک کارشناسی ارشد یا دکتری ارائه می‌کنند، اما تنها ۱۸٪ دانشکده‌های دانشگاه‌های دولتی این کشور مدرک کارشناسی ارشد یا دکتری می‌دهند. ۳۰۰ انستیتوی عالی نیز در اکوادور دوره‌های آموزشی تخصصی و حرفه‌ای ارائه می‌کنند. لایحهٔ اصلاح تحصیلات عالیه نظارت بر این انستیتوهای فاقد قانون مناسب را از وزارت آموزش و پرورش سلب و به CONESUP واگذار کرد.
[ "اکوادور چند دانشگاه دارد؟", "چند درصد از دانشکده‌های دانشگاه‌های دولتی اکوادور مدرک کارشناسی ارشد یا دکتری می‌دهند؟", "چند انستیتوی عالی در اکوادور دوره‌های آموزشی تخصصی و حرفه‌ای ارائه می‌کنند؟", "بزرگ‌ترین دانشگاه اکوادور چند دانشجو دارد؟" ]
اکوادور
متداول‌ترین ورزش در اکوادور و اغلب کشورهای آمریکای جنوبی فوتبال است. از جمله تیم‌های حرفه‌ای مشهور اکوادور «بارسلونا اس. سی» و «سی.اس. اِمِلک» از شهر گوایاکیول، Liga Deportiva Universitaria de Quito و El Nacional (تیم نیروهای مسلح اکوادور) از شهر کیتو و تیم «المدو» از شهر ریوبامبا و Deportivo Cuenca از شهر کوئنکا است. مسابقه‌های اکوادور پربیننده‌ترین وقایع ورزشی در اکوادور است. اکوادور در ۲۰۰۲ و ۲۰۰۶ به دورهای نهایی راه پیدا کرد. اکوادور در جام جهانی ۲۰۰۶ با شکست دادن لهستان و کاستارایسا در گروه A پس از آلمان جای گرفت و برای اولین بار به دور دوم راه پیدا کرد که در این دور یک بر صفر در مقابل انگلیس متوقف شد. فوتسال نیز خصوصاً به صورت جمعی در اکوادور متداول است.
[ "متداول‌ترین ورزش در اکوادور چیست؟", "متداول‌ترین ورزش در اغلب کشورهای آمریکای جنوبی چیست؟", "اکوادور در جام جهانی ۲۰۰۶ با شکست دادن چه تیم‌هایی برای اولین بار به دور دوم راه پیدا کرد؟", "اکوادور در کدام جام جهانی برای اولین بار به دور دوم راه پیدا کرد؟ ", "سی.اس. اِمِلک، تیم کدام شهر اکوادور است؟", "تیم ملی اکوادور تا به حال چندبار به جام جهانی راه پیدا کرده‌است؟", "بزرگترین ورزشگاه اکوادور چه نام دارد؟" ]
اکوادور
طبقه متوسط و اشراف تحصیلکردگان اکوادور همچنین علاقهٔ بسیاری به ورزش تنیس دارند و بسیاری از این میان به دستاوردهای بین‌المللی قابل‌توجهی دست یافته‌اند که از آن جمله فرانسیسکو سگورا، آندرس گومس و در دههٔ ۱۹۹۹۰ نیکولاس لاپنتی می‌باشد. بسکتبال نیز در اکوادور متداول است و «اکواوالی» که ورزش سه نفری مشابه والیبال است از جمله ورزش‌های مخصوص اکوادور است. گاوبازی تنها در سطحی حرفه‌ای در کیتو در طی فستیوال‌های سالیانه که یادآور ساخت این شهراست برگزار می‌شود، اما صورت خطرناک این ورزش rodeos montubios طی جشن‌های محلی در بسیاری از مناطق روستایی همچنان برگزار می‌شود.
[ "«اکواوالی» چگونه ورزشی است؟", "برای یادآوری ساخت شهر کیتو چه ورزشی در سطح حرفه‌ای در طی فستیوال‌های سالیانه برگزار می‌شود؟", "چه زمانی گاوبازی در سطح حرفه ای در کیتو اجرا می‌شود؟", "اکوادور چند روستا دارد؟" ]
اکوادور
در اکوادور انواع گوناگون میوه‌های تازه، در همه فصول در دسترس مردم است و خصوصاً در ارتفاعات پایین‌تر میوه‌ها بیشتر و متنوع تر هستند. غذاهای دریایی در مناطق ساحلی بسیار متداول هستند، خصوصاً شاه‌میگو. میگو در اکوادور بسیار متداول و تازه می‌باشد. بارهنگ و بادام زمینی مواد اصلی بسیاری از غذاها در مناطق ساحلی هستند که عموماً به دو صورت سرو می‌شوند: به صورت «کالدو» یا سوپ که ممکن است یه صورت "aguado" (سوپی رقیق، معمولاً با گوشت) یا «caldo de leche» سوپ خامه‌ای سبزیجات باشد. صورت دوم غالباً با برنج، گوشت یا ماهی در یک «منسترا» (خورش)، سالاد یا سبزیجات است. Patacones از جمله غذاهای مکمل در نواحی ساحلی است.
[ "در کدام قسمت اکوادور میوه‌ها بیشتر و متنوع‌تر هستند؟", "در مناطق ساحلی اکوادور چه غذاهایی متداول هستند؟", "غذاهای دریایی در کدام مناطق اکوادور متداول هستند؟", "اکوادور چند شهر دارد؟" ]
دوره ادو
دوره ادو (به ژاپنی: 江戸時代, Edo jidai) بخشی از تاریخ دوران پیشامدرن ژاپن است که از سال ۱۶۰۳ تا ۱۸۶۸ میلادی را در بر می‌گیرد. این دوره همچنین با نام دوره توکوگاوا نیز شناخته می‌شود. توکوگاوا ایه‌یاسو در سال ۱۶۰۳ قدرت را در دست گرفت و شوگون‌سالاری توکوگاوا را بنیان‌گذاری کرد. در پایه‌گذاری شوگون‌سالاری توکوگاوا، توکوگاوا ایه‌یاسو بیشترین بهره را از تلاش‌های اودا نوبوناگا و تویوتومی هیده‌یوشی برد و حکومتی را سامان داد که پانزده نسل قدرت را در اختیار داشت. او مرکز فرمانروایی خود را ادو (توکیوی امروزی) قرار داد. در این دوره کشور در میان بیش از دویست دای‌میو تقسیم شده بود. در دوره ادو ساموراییها بالاتر از کشاورزان و صنعتگران و بازرگانان، که مردم عادی به‌شمار می‌آمدند، قرار گرفتند. شوگون‌سالاران ادو تحت عنوان تجمل‌ستیزی قانون‌هایی را علیه مدل مو، لباس و آویزه‌های اضافی به تصویب رساندند.
[ "دوره ادو به کدام بخش از تاریخ گفته می‌شود؟", "دوره ادو چه سال‌هایی را دربرمی‌گیرد؟", "نام دیگر دوره ادو چیست؟", "توکوگاوا ایه‌یاسو در چه سالی قدرت را در دست گرفت؟ ", "چه کسی شوگون‌سالاری توکوگاوا را بنیان‌گذاری کرد؟", "در پایه‌گذاری شوگون‌سالاری توکوگاوا، توکوگاوا ایه‌یاسو بیشترین بهره را از تلاش‌های چه کسانی برد؟", "توکوگاوا ایه‌یاسو در چند سالگی قدرت را در دست گرفت؟" ]
دوره ادو
برآمدن طبقه بازرگان به عنوان یک طبقه مرفه و با نفوذ، مایهٔ پدید آمدن فرهنگ بی‌بندوباری و بی‌اعتنایی به اخلاق که به عنوان اوکی‌یو یا «دنیای مواج» شناخته می‌شود در دوره ادو شد. در شهر ادو محله‌های مخصوص خوش‌گذرانی و عیاشی درست در جهت متقابل آرمان‌های سامورایی - کنفوسیوسی که دولت هم در اعتلای آن می‌کوشید شروع به گسترش کرد. دولت توکوگاوا مدام فرمان‌هایی صادر می‌کرد که بازدارنده این نوع فساد در حال رواج بود اما نتیجه‌ای عاید نمی‌شد. شالودهٔ این فرهنگ به رشد بازرگانی قرار داشت و بازتابی بود از انحطاط نظام سنتی فئودالی در ژاپن.
[ "اوکی‌یو به چه معناست؟", "چه عاملی مایهٔ پدید آمدن فرهنگ بی‌بندوباری و بی‌اعتنایی به اخلاق که به عنوان اوکی‌یو شناخته می‌شود در دوره ادو شد؟", "برآمدن طبقه بازرگان بعنوان یک طبقه مرفه و با نفوذ چه تأثیرات مخربی در دوره ادو داشت؟", "جمعیت شهر ادو چقدر است؟" ]
دوره ادو
در سده شانزدهم و اوایل هفدهم میلادی صادرات عمده ژاپن طلا و نقره بود که این وضع استخراج معادن و ضرب سکه را رونق می‌بخشید و آسانی استفاده از سکه موجب شد که سامورایی هر چه بیشتر برنج خود را با پول نقد معامله کرده و این امر سببی شد که طبقهٔ بازرگان از نظر ثروت و تعداد رونق پیدا کند. همچنین گرچه انقلاب صنعتی در ژاپن اتفاق نیافتاد اما صنایع دستی، متنوع و بسیار گسترده بود و نیازهای بازار ملی را تأمین می‌کرد. بیشتر سودِ گردآمده از این صنایع در نهایت در دست معدودی از بازرگانان یعنی در دست وام‌دهندگان به مردم انباشته می‌شد. با گذشت زمان قدرتمندترین واسطه‌ها و وام‌دهندگان تبدیل به بانکداران شهرهای بزرگ شدند.
[ "در سده شانزدهم و اوایل هفدهم میلادی صادرات عمده ژاپن چه بود؟", "چه عاملی موجب شد که سامورایی هر چه بیشتر برنج خود را با پول نقد معامله کند؟", "در سده شانزدهم و اوایل هفدهم چه عاملی باعث شد که طبقهٔ بازرگان از نظر ثروت و تعداد رونق پیدا کند؟", "در سده شانزدهم و اوایل هفدهم که انقلاب صنعتی در ژاپن اتفاق نیفتاد، نیازهای بازار ملی از چه راهی تأمین می‌شد؟", "صنایع دستی ژاپن در در سده شانزدهم و اوایل هفدهم میلادی چه بود؟" ]
دوره ادو
از نظر اقتصادی ژاپن در دوره ادو کشوری بود با کشاورزی مولد و سیستم‌های مالی و بازاریابی بسیار پیشرفته. توسعه اقتصادی شامل گسترش شهرنشینی، افزایش حمل و نقل کالا، گسترش چشمگیر تجارت داخلی همراه با آغاز تجارت خارجی و همچنین رونق صنایع دستی بود. اگر چه نرخ مالیات به‌طور قابل ملاحظه‌ای بسته به منطقه تفاوت داشت، کشاورزان به‌طور متوسط حدود ۳۳–۵۰ درصد و ماهیگیران حدود ۲۰–۴۰ درصد از محصولاتشان را جهت مالیات تسلیم ارباب خود می‌کرد. صادرات عمده ژاپن در این دوره به ویژه نیمه نخست آن فلزات گران‌بها به‌طور عمده نقره و مس و همچنین محصولات دریایی بود. شکوفایی اقتصادی ژاپن به ویژه از اواسط تا اواخر دوره ادو بر جامعه شهری اثرگذار بود و طبقات مرفه به شدت در پی لذت‌های دنیوی بودند.
[ "از نظر اقتصادی ژاپن در دوره ادو چگونه کشوری بود؟", "در دوره ادو توسعه اقتصادی و گسترش چشمگیر تجارت داخلی همراه با آغاز چه کارهایی بود؟", "در دوره ادو کشاورزان به‌طور متوسط چند درصد از محصولاتشان را جهت مالیات تسلیم ارباب خود می‌کردند؟", "در دوره ادو ماهیگیران به‌طور متوسط چند درصد از محصولاتشان را جهت مالیات تسلیم ارباب خود می‌کردند؟", "صادرات عمده ژاپن در دوره ادو به ویژه نیمه نخست آن چه چیزهایی بود؟", "جمعیت ژاپن چقدر است؟" ]
دوره ادو
در اواسط قرن هجدهم، جمعیت ادو بیش از یک میلیون نفر بود که احتمالاً بزرگترین شهر جهان در آن زمان بود. اوساکا و کیوتو هرکدام بیش از ۴۰۰۰۰۰ نفر سکنه داشتند. شهر قلعه‌های دیگر نیز رشد کردند. اوساکا و کیوتو مشغول تجارت و مراکز تولید صنایع دستی شدند، در حالی که ادو مرکز تأمین مواد غذایی و کالاهای اساسی مصرفی شهری بود. در حدود سال ۱۷۰۰، ژاپن شاید شهری‌ترین کشور در جهان بود، به میزانی در حدود ۱۰–۱۲٪. نیمی از این رقم را سامورایی تشکیل می‌دادند، در حالی که نیمی دیگر، متشکل از بازرگانان و صنعتگران بودند که به نام چونین شناخته می‌شوند.
[ "در اواسط قرن هجدهم، جمعیت ادو چقدر بود؟", "در اواسط قرن هجدهم، اوساکا و کیوتو چقدر جمعیت داشتند؟", "در چه سالی ژاپن شهری‌ترین کشور در جهان بود؟", "مذهب اکثر مردم ژاپن چیست؟" ]
دوره ادو
در نیمه نخست دوره ادو، ژاپن رشد سریع جمعیتی را تجربه کرد، قبل از اینکه به حدود ۳۰ میلیون نفر برسد. بین دهه‌های ۱۷۲۰ و ۱۸۲۰، ژاپن تقریباً رشد رشد جمعیت صفر بود، که اغلب به نرخ تولد پایین نسبت داده می‌شود. برخی تعداد پایین میزان زادوولد را تحت تأثیر قحطی گسترده می‌داند، اما برخی از مورخان نظریه‌های مختلفی ارائه داده‌اند، از جمله میزان بالای کودک‌کشی که به‌طور مصنوعی موجب کنترل جمعیت می‌شد. در حدود سال ۱۷۲۱، جمعیت ژاپن نزدیک به ۳۰ میلیون نفر بود و این رقم در حدود ۱۵۰ سال بعد و در زمان اصلاحات میجی فقط دو میلیون افزایش پیدا کرد. از سال ۱۷۲۱، تا پایان شوگون‌سالاری توکوگاوا آمارگیری‌های ملی به‌طور منظم از مردم انجام می‌شد. علاوه بر این، آمارگیری‌های منطقه ای، و همچنین سوابق مذهبی که در ابتدا برای ریشه کنی مسیحیت جمع‌آوری شده بود، داده‌های جمعیت شناختی ارزشمندی را نیز در مورد دوره ادو ارائه می‌دهد.
[ "در چه زمانی از دوره ادو ژاپن رشد سریع جمعیتی را تجربه کرد؟", "بین دهه‌های ۱۷۲۰ و ۱۸۲۰، رشد جمعیت ژاپن چقدر بود؟", "در حدود سال ۱۷۲۱، جمعیت ژاپن چقدر بود؟", "بررسی سوابق مذهبی مردم دوره ادو در ژاپن برای ریشه کن کردن کدام مذهب در ژاپن بود؟", "در حال حاضر چند درصد مردم ژاپن مسیحی هستند؟" ]
دوره ادو
در شهرهای بزرگ مانند به ویژه در ادو تجمل فراوان بود و دایمیوها و سامورایی‌ها که مجبور بودند مدتی از سال را در این شهر اقامت کنند، توان مقاومت در برابر وسوسه بهره بردن از امکانات تفریحی و تجملاتی را از دست داده بودند و بسیاری بیش از درآمدشان خرج می‌کردند. آنان بیشتر درآمد خود را به شکل برنج دریافت می‌کردند. بازرگانان در ازای هزینه ذخیره و نگهداری برنج به آنان، پول می‌دادند و بیشتر آنان، به پرداخت وام نیز مشغول بودند، و از این راه به ثروت و قدرت زیادی دست یافته بودند. هرچه دوره ادو به پایان خود نزدیک می‌گشت، دایمیوها فقیرتر می‌شدند و شروع به گرفتن وام‌های بیشتر می‌کردند که همین امر موجب افزایش موقعیت اجتماعی تاجران برنج شده بود. در اواخر سده ۱۸ میلادی، بیش از دویست خاندان بازرگان وجود داشتند که ثروت آنها بیش از ۲۰۰٬۰۰۰ ریو (سکه طلا) بود که با ثروت برخی از ثروتمندترین دایمیوهای ژاپن برابری می‌کرد.
[ "در اواخر سده ۱۸ میلادی، چند خاندان وجود داشتند که ثروت آنها بیش از ۲۰۰٬۰۰۰ ریو (سکه طلا) بود؟", "در اواخر سده ۱۸ میلادی، ثروت خاندان بازرگان با چه کسانی برابری می‌کرد؟", "در دوره ادو دایمیوها و سامورایی‌ها بیشتر درآمد خود را به چه شکل دریافت می‌کردند؟", "مساحت کشور ژاپن چقدر است؟" ]
دوره ادو
اولین شوگون توکوگاوا ایه‌یاسو آموزشگاه‌های کنفوسیوسی را در دامنه‌های خود تأسیس کرد و سایر دایمیوها در حوزه‌های خود نیز از این الگو پیروی کردند و آنچه را که به نام مدارس هان شناخته می‌شود را تأسیس کردند. در طی یک نسل، تقریباً همه سامورایی‌ها باسواد بودند، زیرا شغل آنها اغلب به دانش مهارت‌های ادبی احتیاج داشت. این آموزشگاه‌ها بیشتر با همکاری و تدریس سامورایی‌ها، همراه با برخی از روحانیون بودایی و شینتو که نئوکنفوسیانیسم و آثار چو هسی نیز آموخته بودند، تشکیل می‌شدند. فراتر از کانجی (حروف چینی)، متون کنفوسیوسی، خوشنویسی، علم حساب پایه و آداب و رسوم، نیز تدریس می‌شد. سامورایی‌ها نیز مهارت‌های مختلف رزمی و نظامی را در این مدارس فرا گرفتند.
[ "به چه علت در طی یک نسل، تقریباً همه سامورایی‌ها باسواد بودند؟", "اولین شوگون توکوگاوا ایه‌یاسو چه آموزشگاه‌هایی را در دامنه‌های خود تأسیس کرد؟", "آموزشگاه‌های کنفوسیوسی در دوره ادو با همکاری چه کسانی تشکیل میشد؟", "الفبای حروف چینی چه تعداد است؟" ]
دوره ادو
چونین‌ها (بازرگانان و صنعتگران شهری) تحت حمایت مدرسه‌های محله‌ای به نام تراکویا (مدارس معبد) بودند. علیرغم واقع شدن این کلاس‌ها در معابد، برنامه درسی تراکویا به جای هنرهای ادبی یا فلسفه، از سواد ابتدایی و ریاضیات تشکیل شده بود. نرخ بالای سواد شهری در دوره ادو به شیوع رمان‌ها و سایر اشکال ادبی کمک کرده‌است. در مناطق شهری، کودکان اغلب توسط سامورایی‌های بدون تخصص در زمینهٔ استادی آموزش داده می‌شدند، در حالی که در مناطق روستایی کاهنان معابد بودایی یا شینتو اغلب این آموزش را انجام می‌دادند. برخلاف شهرها، در روستاهای ژاپن، فقط فرزندان کشاورزان برجسته آموزش می‌دیدند.
[ "در دوره ادو به چه کسانی چونین‌ها گفته می‌شد؟", "در دوره ادو چونین‌ها تحت حمایت چه مدرسه‌هایی بودند؟", "چه مدارسی در دوره ادو تراکویا نامیده می‌شدند؟", "برنامه درسی تراکویا چه بود؟", "در دوره ادو در مناطق شهری کودکان اغلب توسط چه کسانی در زمینهٔ استادی آموزش داده می‌شدند؟", "در دوره ادو در مناطق روستایی کودکان اغلب توسط چه کسانی در زمینهٔ استادی آموزش داده می‌شدند؟", "کشور ژاپن در حال حاضر چند روستا دارد؟", "چند درصد از مردم ژاپن در حال حاضر باسواد هستند؟" ]
دوره ادو
در ادو، شوگون سالاری چندین مدرسه را تحت حمایت مستقیم خود تأسیس کرد، مهمترین آنها معبد نئو-کنفوسیوسی یوشیماسیدو بود که نه تنها به عنوان یک مکتب برای پرورش نخبگان برای بوروکراسی دولت عمل می‌کرد بلکه همچنین مرکزی بود جهت ایجاد شبکه‌ای از فارغ‌التحصیلان در کل کشور، غیر از یوشیماسیدو مدارس مهم دیگری که مستقیماً در اواخر دوره شوگون‌سالاری اداره می‌شدند شامل واگاکوکودانشو (مؤسسه سخنرانی‌های کلاسیک ژاپنی)، متخصصان در تاریخ و ادبیات داخلی ژاپن بودند، که در ظهور و رشد کوکوگاکو (دانش ملی)، و ایگاکوکان (تحقیقات پزشکی با تمرکز بر طب چینی) تأثیرگذار بودند.
[ "مهمترین مدرسه‌ای که شوگون سالاری در ادو تحت حمایت مستقیم خود تأسیس کرد چه نام داشت؟", "در معبد نئو-کنفوسیوسی یوشیماسیدو در دوران ادو چه اقداماتی انجام می‌شد؟", "مؤسسه سخنرانی‌های کلاسیک ژاپنی در دوره ادو چه نام داشت؟", "ایگاکوکان به چه معناست؟", "میانگین بارندگی در کشور ژاپن چقدر است؟" ]
دوره ادو
از آنجائیکه رهنمودهای مکتب نوکنفوسیوسی در تسلیم و مطیع بودن به مقام‌های حاکم با خواست شوگون‌سالاری توکوگاوا در حفظ نظم و ثبات سیاسی و اجتماعی سازگار بود، مبنای فلسفی و اعتقادی شوگون‌سالاری بیش از همه تحت تأثیر اندیشه‌های این مکتب بود. در خاستگاه اصلی این آیین در چین، تأکید بر وفاداری شخص نسبت به والدین در درجه نخست و پس از آن وفاداری به امیر و فرمانروا قرار داشت اما در تعبیر این آئین در ژاپن در مورد وفاداری به ارباب و فرمانروا بیش از هر چیز دیگری تأکید شد و در درجه نخست جای گرفت و جزئی از آیین‌های جنگی سامورایی‌ها شد. در اعتقادات اخلاقی کنفوسیوسیِ یک سامورایی، وفاداری به امیر بر هر موضوع دیگری حتی بر وظیفه نسبت به خانواده برتر شمرده می‌شد. کانون اندیشه بوشیدو (راه و رسم سامورایی) در دوره توکوگاوا بر این باور قرار گرفت که یک سامورایی باید در راه ارباب زندگی خود را ایثار کند. عمق وفاداری سامورایی‌ها را می‌توان در فاجعه مرگ چهل و هفت رونین، در راه وفاداری به ارباب یافت. در اواخر دوره ادو این وفاداری بی‌قید و شرط به ارباب کاهش یافت و به تدریج در اثر تغییرات عقیدتی وفاداری نسبت به امپراتور جایگزین آن شد.
[ "مبنای فلسفی و اعتقادی شوگون‌سالاری بیش از همه تحت تأثیر اندیشه‌های کدام مکتب بود؟", "در اعتقادات اخلاقی کنفوسیوسیِ یک سامورایی وفاداری به چه کسی بر هر موضوع دیگری حتی بر وظیفه نسبت به خانواده برتر شمرده می‌شد؟ ", "کانون اندیشه بوشیدو (راه و رسم سامورایی) در دوره توکوگاوا بر چه باوری قرار گرفت؟ ", "عمق وفاداری سامورایی‌ها را درچه فاجعه‌ای می‌توان یافت؟", "غذاهای مشهور کشور ژاپن چیست؟" ]
دوره ادو
در این دوران از همهٔ مردم خواسته شد که به عنوان بودایی در یکی از معابد ثبت‌نام کنند. این نام‌نویسی که در ابتدا برای مشخص کردن مسیحیان انجام می‌شد، اهداف متعددی را برآورده می‌ساخت، از جمله اینکه یک سرشماری به حساب می‌آمد. نقش این معابد از دید حکومت همان کاری بود که پلیس انجام می‌داد. اتباع کشور ژاپن هر چند در این مدت طبق دستور حکومت بودایی شدند، ولی سرزندگی معنوی دینی و علاقه به آموزه‌های اعتقادی در بین آنان کاهش یافت. از تحولات مهم در اوایل دوره توکوگاوا، ظهور مکتب مورخان میتو بود. اعضای این مکتب همهٔ متون ژاپنی را مطالعه می‌کردند و علاقهٔ عمومی به تاریخ ادبیات و ادیان ملی ژاپن را برمی‌انگیختند. در سال ۱۸۲۵ دانشمند مکتب میتو، آیزاوا سیشیسای اصطلاح سوننو جوئی به معنی «حرمت‌گزاری به امپراتور، اخراج اجنبی» را به عنوان نوعی فلسفه سیاسی جدید در اثر خود معرفی کرد که به تدریج در کشور رایج شد.
[ "در دوران ادو از مردم ژاپن خواسته شد که به چه عنوان در یکی از معابد ثبت‌نام کنند؟", "به چه دلیل در دوره ادو از همهٔ مردم خواسته شد که به عنوان بودایی در یکی از معابد ثبت‌نام کنند؟", "از تحولات مهم در اوایل دوره توکوگاوا چه بود؟", "در چه سالی دانشمند مکتب میتو، آیزاوا سیشیسای اصطلاح سوننو جوئی به معنی «حرمت‌گزاری به امپراتور، اخراج اجنبی» را به عنوان نوعی فلسفه سیاسی جدید در اثر خود معرفی کرد؟", "آیزاوا سیشیسای، دانشمند کدام مکتب بود؟", "اصطلاح سوننو جوئی به چه معنی است؟", "چه کسی در سال 1825 اصطلاح سوننو جوئی به معنی «حرمت‌گزاری به امپراتور، اخراج اجنبی» را بعنوان نوعی فلسفه سیاسی جدید در اثر خود معرفی کرد؟", "پایتخت ژاپن کدام شهر است؟", "جشنواره برف ساپورو سالانه در کدام شهر ژاپن برگزار می‌شود؟" ]
دوره ادو
قرن‌ها می‌گذشت که خاندان سلطنتی در یک گمنامی نسبی باقی‌مانده بود و امپراتوران منزلت چندانی در کشور نداشتند. ادعاهای خاندان سلطنتی سرانجام در معرض دید و قضاوت عموم قرار گرفت و بسیاری از اجزای جامعه در صدد احیای اعادهٔ سلطنتی برآمدند. همچنین احیا و تأکید بر متون باستانی موجب اعادهٔ علاقه و توجه مردم به دین خفتهٔ شینتویی گردید. کتاب نیهون‌شوکی (نیهون‌گی) با شرح و تفسیر لازم چاپ شد. این وقایع‌نامهٔ تاریخی مربوط به قرن هشتم، نوری بر تاریخ فراموش‌شدهٔ ژاپن انداخت. افسانه‌های مربوط به سرمنشأ الهی امپراتوران ژاپن، مبنای دینیِ اعادهٔ نظام امپراتوری قدیم شد. در بخش آخر دورهٔ شوگون‌سالاری توکوگاوا ناآرامی و نارضایتی مردم از حکومتِ تقریباً ورشکستهٔ شوگونی مشهود بود. دین بودایی که دین حکومتی کشور بود، دستخوش سوء شهرت شده بود و به موازات افزایش علاقهٔ همگانی مردم به دین شینتو، در پایان دورهٔ توکوگاوا، عزت و احترام دین بودایی به پایین‌ترین سطح خود رسید.
[ "چه عواملی موجب اعادهٔ علاقه و توجه مردم ژاپن به دین خفتهٔ شینتویی گردید؟", "نام دیگر کتاب نیهون‌شوکی چیست؟", "وقایع‌نامهٔ تاریخی مربوط به چه قرنی نوری بر تاریخ فراموش‌شدهٔ ژاپن انداخت؟", "در کدام دوره عزت و احترام دین بودایی به پایین‌ترین سطح خود در ژاپن رسید؟\n", "به موازات افزایش علاقهٔ همگانی مردم به کدام دین عزت و احترام دین بودایی به پایین‌ترین سطح خود رسید؟\n", "در دوره پایانی ادو چند گروه در مقابل یکدیگر قرار داشتند؟", "در دوره پایانی ادو چه گروه‌هایی در مقابل یکدیگر قرار داشتند؟" ]
دوره ادو
بی‌توجهی به آداب و رسوم فئودالی و دینی در اواسط و اواخر دوران شوگون‌سالاری توکوگاوا در میان طبقات پایین مردم به شدت رواج داشت. در دوره ادو زندگی شهری، به ویژه در شهرهای ادو و اوساکا عنصر جدیدی برای فرهنگ ژاپن فراهم آورد - عنصری از جاروجنجال و غوغا و رنگ که هیچ شباهتی با دنیای پر از قیود اشراف سنتی نداشت و از بخشی از مردم برخاسته بود که می‌توان با صفت تازه به دوران رسیده، آنان را توصیف کرد. این بخش بیشتر بازرگانان و خانواده‌های ایشان را شامل می‌شد. آنان برای برآوردن هوس‌های خود فرهنگی را پدیدآوردند که اوکی‌یو یعنی «دنیای مواج» نامیده شد و شامل لذت‌های زودگذر، تماشاخانه‌ها، رستوران‌ها، محل‌های کشتی‌گیری، عشرتکده‌ها با انبوه بازیگران، رقاصان، آوازه‌خانان، قصه‌سرایان، بذله‌گویان، روسپیان، دختران گرمابه بود که کسانی که توان مالی داشتند مانند تاجران و سامورایی‌ها و اربابان آنان در این جهان پرسه می‌زدند. در این زمان بیشتر ادبیات و هنر با این جهان مربوط بود.
[ "بی‌توجهی به آداب و رسوم فئودالی و دینی در اواسط و اواخر کدام دوران در میان طبقات پایین مردم ژاپن به شدت رواج داشت؟", "در اواسط و اواخر دوران شوگون‌سالاری توکوگاوا بی‌توجهی به کدام آداب و رسوم در میان طبقات پایین مردم ژاپن به شدت رواج داشت؟", "در دوره ادو زندگی شهری بیشتر در کدام شهرهای ژاپن عنصر جدیدی برای فرهنگ ژاپن فراهم آورد؟", "در دوره ادو صفت تازه به دوران رسیده بیشتر شامل چه کسانی می‌شد؟", "آداب و رسوم فئودالی در دوره ادو چه بود؟" ]
دوره ادو
مشهورترین داستان‌نویس دوره ادو ایهارا سایکاکو بود. زمینهٔ داستان‌های او زندگی مردم طبقهٔ متوسط است و مادی گرایی این زندگی و شوق و شوری که برای لذت‌جویی دارند با واقع بینی تصویر شده‌است. شخصیت‌های رمان‌های ایهارا سایکاکو بیشتر جوان‌های تن‌آسا و هوسران، کاسب‌کارانی که جز به پول به چیز دیگری فکر نمی‌کنند، زنان سست و بی‌بند و بار، آدم‌های ساده، و نیز کاهنانی متظاهر و دورو هستند. برخلاف وی داستان‌نویس دیگری به نام تاکیزاوا باکین در اواخر دوره ادو به روحیه و اخلاقیات سامورایی‌ها پرداخت و کتاب‌های بسیاری در مورد منش و خصال رزمندگان نوشت.
[ "مشهورترین داستان‌نویس دوره ادو چه کسی بود؟", "زمینهٔ داستان‌های ایهارا سایکاکو چه بود؟", "شخصیت‌های رمان‌های ایهارا سایکاکو بیشتر چه کسانی هستند؟", "چه کسی در اواخر دوره ادو به روحیه و اخلاقیات سامورایی‌ها پرداخت و کتاب‌های بسیاری در مورد منش و خصال رزمندگان نوشت؟", "ایهارا سایکاکو در چه سالی از دنیا رفت؟" ]
دوره ادو
لباس‌ها طیف گسترده‌ای از طرح‌ها و تکنیک@های تزئینی را دربرداشتند، مخصوصاً برای کیمونو که زنان آن را می‌پوشند. مصرف‌کنندگان اصلی کیمونو سامورایی‌ها بودند که از لباس‌های مجلل و سایر تجملات مادی برای نشان دادن جایگاه خود در رأس نظم اجتماعی استفاده می‌کردند. با توجه به این تقاضا، صنعت نساجی رشد کرد و از روش‌های پیچیده بافتن، رنگرزی و گل‌دوزی استفاده شد.] در این دوره، زنان از رنگ‌های روشن و طرح‌های جسورانه تری استفاده می‌کردند، در حالی که کیمونوی زنانه و مردانه بسیار شبیه به هم بود. ظهور یک طبقه بازرگان (بورژوازی) به تقاضای بیشتر برای لباس‌های ظریف دامن زد. در حالی که کیمونوی معمولی معمولاً توسط زنان در خانه ایجاد می‌شد، کیمونوی ابریشمی مجلل توسط هنرمندان متخصص و معمولاً مرد طراحی و ساخته می‌شد.
[ "مصرف‌کنندگان اصلی کیمونو در دوره ادو چه کسانی بودند؟", "سامورایی‌ها از چه چیزهایی برای نشان دادن جایگاه خود در رأس نظم اجتماعی استفاده می‌کردند؟", "ظهور چه طبقه‌ای در دوران ادو به تقاضای بیشتر برای لباس‌های ظریف دامن زد؟", "در دوره ادو کیمونوی معمولی معمولاً توسط چه کسانی ایجاد می‌شد؟", "در دوره ادو کیمونوی ابریشمی معمولاً توسط چه کسانی ایجاد می‌شد؟", "کیمونو به چه شکل است؟", "کیمونواز چه فرهنگی نشأت می‌گیرد؟" ]
دوره ادو
سبکی به نام «تسوما مویو» دارای تزئینات غنی از کمر به پایین، و نشانه‌های خانوادگی بر روی گردن و شانه‌ها بود. اینها را زنان طبقه بازرگان می‌پوشند. کیمونوی زنان طبقه بازرگان نسبت به سامورایی‌ها فرومایه تر بودند، اما همچنان از رنگ‌های جسورانه و طرح‌های نمایانگر طبیعت استفاده می‌شد. قرمز یکی از رنگ‌های محبوب زنان ثروتمند بود، بخشی به دلیل ارتباط فرهنگی با جوانی و عشق، و بخشی به این دلیل که رنگ قرمز - از گلرنگ مشتق می‌شد و بسیار گران بود، بنابراین یک لباس قرمز روشن، به نمایش گذاشتن ثروت بود. پارچه‌های هندی، که توسط واردکنندگان هلندی به ژاپن آورده شد، با شور و اشتیاق پذیرفته شدند و کاربردهای زیادی پیدا کرده بود. طراحان ژاپنی شروع به چاپ طرح‌هایی کردند که تحت تأثیر الگوهای هندی بود. برخی از لباس‌ها از پارچه وارداتی از انگلیس یا فرانسه استفاده می‌کردند. در اختیار داشتن این منسوجات عجیب و غریب به معنای ثروت و سلیقه بود، اما مردم آنها را به عنوان لباس زیر می‌پوشیدند که طرح‌های آن دیده نشوند.
[ "لباس زنان طبقه بازرگان در زمان ادو به چه سبکی بود؟", "لباس‌های سبک تسوما مویو در دوره ادو به چه شکل بوده‌است؟", "به چه دلیل رنگ قرمز یکی از رنگ‌های محبوب زنان ثروتمند ژاپن در دوره ادو بود؟", "کیمونو در زبان ژاپنی از چند بخش تشکیل شده‌است؟" ]
دوره ادو
ژاپن در سال‌های ۱۸۵۴–۱۸۵۵ شاهد یک سری زمین‌لرزه‌های قابل توجه بود که به عنوان زلزله‌های بزرگ آنسی شناخته می‌شوند. ۱۲۰ زلزله اصلی و جزئی در کمتر از دو سال از جمله زلزله توکای (۱۸۵۴) به بزرگی ۸٫۴ ریشتر که در ۲۳ دسامبر ۱۸۵۴ ثبت شد سپس زمین‌لرزه ۸٫۴ ریشتری زلزله نانکای (۱۸۵۴) در روز بعد رخ داد و زمین لرزه ۶٫۹ ریشتری سال بعد زلزله ادو (۱۸۵۵)، که در ۱۱ نوامبر ۱۸۵۵ توکیوی امروزی را لرزاند. شیمودا، شیزوئوکا در شبه‌جزیره ایزو تحت تأثیر زلزله توکای (۱۸۵۴) و تسونامی بعدی قرار گرفت، و به این دلیل که این بندر به عنوان مکان احتمالی کنسولگری ایالات متحده تعیین شده بود، شوگون‌سالاری توکوگاوا این بلایای طبیعی را به عنوان نمایشی از نارضایتی خدایان تلقی کرد.
[ "ژاپن در چه سال‌هایی شاهد یک سری زمین‌لرزه‌های قابل توجه بود که به عنوان زلزله‌های بزرگ آنسی شناخته می‌شوند؟", "زلزله توکای در چه سالی در ژاپن رخ داد؟", "زلزله توکای به بزرگی چند ریشتر در ژاپن رخ داد؟", "زلزله توکای در چه تاریخی ثبت شد؟", "زلزله نانکای در چه سالی در ژاپن رخ داد؟", "زلزله نانکای چند ریشتری بود؟", "زلزله ادو در چه تاریخی توکیوی امروزی را لرزاند؟", "به چه دلیل شوگون‌سالاری توکوگاوا زلزله توکای را به عنوان نمایشی از نارضایتی خدایان تلقی کرد؟", "جمعیت پایتخت ژاپن چقدر است؟", "سازهای اصلی ژاپن را نام ببرید؟", "چند جشنواره کشور ژاپن بعنوان میراث فرهنگی ناملموس یونسکو ثبت شده‌اند؟" ]
دوره ادو
در اوت همان سال ۱۸۵۳ طبق قراردادی با کشور انگلستان بندرهای ناگاساکی و هاکوداته در اختیار کشتی‌های این کشور قرار گرفت و قراردادهای مشابهی نیز با کشورهای روسیه، فرانسه و هلند امضاء شد. در ۲۱ ژوئیه ۱۸۵۶ اولین سر کنسول آمریکا تاونسند هریس وارد بندر شیمودا در ژاپن شد. دو سال بعد در ۱۹ ژوئن ۱۸۵۸، هریس قرارداد جدیدی با ژاپن امضاء کرد که طبق آن بنادر بیشتری بر روی کشتی‌های آمریکایی گشوده شد و اتباع آمریکایی از محاکمه در دادگاه‌های ژاپن معاف شدند (کاپیتولاسیون). همچنین در مورد حقوق گمرکی و شرایط واگذاری کشتی و سلاح و اعزام کارشناسان آمریکایی به ژاپن نیز توافقاتی انجام شد.
[ "در چه سالی بندرهای ناگاساکی و هاکوداته در اختیار کشتی‌های ژاپن قرار گرفت؟ ", "در اوت سال ۱۸۵۳ طبق قراردادی با کشور انگلستان کدام بندرها در اختیار کشتی‌های ژاپن قرار گرفت؟ ", "در چه تاریخی اولین سر کنسول آمریکا تاونسند هریس وارد بندر شیمودا در ژاپن شد؟", "در چه تاریخی هریس قرارداد جدیدی با ژاپن امضاء کرد که طبق آن بنادر بیشتری بر روی کشتی‌های آمریکایی گشوده شد و اتباع آمریکایی از محاکمه در دادگاه‌های ژاپن معاف شدند؟", "جشنواره تننو در چه ماهی در ژاپن برگزار می‌شود؟", "در ۱۹ ژوئن ۱۸۵۸، مفاد قرارداد جدیدی که هریس با ژاپن امضاء کرد چه بود؟" ]
دوره ادو
به‌طور کلی، دههٔ ۱۸۵۰ میلادی، دوران تحمیل قراردادهای کشورهای غربی به ژاپن بود. وجوه مشترک این قراردادها، گشوده شدن بندرهای ژاپنی بر روی کشتی‌های اروپایی و آمریکایی، تعیین نرخ بسیار ارزان عوارض گمرکی بر کالاهای وارداتی و خارج شدن اختیار محاکمهٔ اتباع آمریکایی و اروپایی توسط دادگاه‌های ژاپن بود. این قراردادهای تحمیلی باعث افزایش ناگهانی تاجران و دیپلمات‌های خارجی در ژاپن و مخالفت با حکومت شوگون‌ها و رواج اندیشه ضد اجنبی در ژاپن شد. طرفداران امپراتور بر این عقیده بودند که حکومت حق امپراتور است و این حق توسط شوگون‌ها غصب شده‌است.
[ "کدام دهه دوران تحمیل قراردادهای کشورهای غربی به ژاپن بود؟", "وجوه مشترک قراردادهای کشورهای غربی که به ژاپن تحمیل می‌شد چه بود؟", "تحمیل قراردادهای کشورهای غربی به ژاپن چه عواقبی داشت؟", "چه تعداد پوشش گیاهی در ژاپن وجود دارد؟" ]
دوره ادو
ساکاموتو ریوما از طریق میانجیگری، رهبران نظامی ساتسوما سایگو تاکاموری و اوکوبو توشیمیچی و از طرف دیگر کیدو تاکایوشی از قلمروی چوشو را گرد هم آورد و توانست با تلاش خود در ۷ مارس سال ۱۸۶۶ توافق‌نامه اتحاد ساتچو (اتحاد ساتسوما و چوشو) را در کیوتو به امضا برساند. اگر چه این دو قلمرو به‌طور سنتی دشمنان شدید یکدیگر بودند، رهبران آن‌ها موافقت کردند که زمان مناسب برای تغییر رسیده‌است و پذیرفتند که در صورت حمله از طرف دیگران به یکدیگر کمک کنند. قلمروی ساتسوما قبل از این اتحاد طرفدار کوبو گاتای یا هماهنگی بین قدرت شوگون‌سالاری و امپراتور ژاپن بود، پس از آن خواستار اصلاحات در دولت شوگون‌سالاری شد اما قلمروی چوشو که از قبل خواستار سرنگونی شوگون‌سالاری بود عزم خود را در این جهت قوی‌تر کرد.
[ "توافق‌نامه اتحاد ساتچو (اتحاد ساتسوما و چوشو) در چه تاریخی در کیوتو به امضا رسید؟", "چه کسی توانست با تلاش خود در ۷ مارس سال ۱۸۶۶ توافق‌نامه اتحاد ساتچو (اتحاد ساتسوما و چوشو) را در کیوتو به امضا برساند؟", "کدام قلمرو قبل از اتحاد ساتچو طرفدار کوبو گاتای یا هماهنگی بین قدرت شوگون‌سالاری و امپراتور ژاپن بود؟", "ساکاموتو ریوما در چه سنی ازدنیا رفت؟" ]
آموزش
آموزش فرایند تسهیل یادگیری، یا کسب دانش، مهارت، ارزش، اخلاق، اعتقادات و عادت‌ها است. روش‌های آموزش شامل تدریس، آموزش عملی، داستان گویی، بحث و پژوهش هدایت شده‌است. آموزش غالباً تحت راهنمایی مربیان انجام می‌شود، اما فراگیران می‌توانند خود را نیز آموزش دهند. آموزش می‌تواند در شرایط رسمی یا غیررسمی انجام شود و هر تجربه‌ای که تأثیر شکل‌دهی بر نحوه تفکر، احساس یا عمل فرد داشته باشد، می‌تواند نوعی آموزش تلقی شود. متودولوژی تدریس را تعلیم و تربیت می‌نامند.
[ "آموزش چیست؟", "روش‌های آموزش را نام ببرید؟", "متودولوژی تدریس چه نامیده می‌شود؟", "جان دیویی آموزش را چگونه تعریف می‌کند؟" ]
آموزش
از آن‌جا که آموزش به کودکان این قابلیت را می‌دهد که به صورت مستقل به سوی اهداف مورد نظرشان حرکت کنند و هویت ویژه‌ای در جامعه بیابند، اهمیتی غیرقابل چشم‌پوشی برای فلاسفه دارد. فلسفه آموزش به بررسی ماهیت و اهداف آموزش و ابزارهای آن می‌پردازد و در ارتباط با «نظریه آموزش» است. نظریه آموزش نوعی نظریه عملی بوده که سعی در فراهم آوردن رهنمود و روشن کردن تمامی جنبه‌های گوناگون آموزش (اعم از جنبه‌های تعلیمی، اخلاقی و سیاسی مربوطه) و همچنین ساختار اجتماعی وابسته با آن است. فلسفه آموزش از نیمه دوم قرن بیستم میلادی به بعد به صورت یک شاخه مشخص از فلسفه شناخته شده و مورد بررسی قرار گرفت.
[ "فلسفه آموزش به بررسی چه مواردی می‌پردازد؟", "نظریه آموزش چیست؟", "فلسفه آموزش از چه قرنی به بعد بصورت یک شاخه مشخص از فلسفه شناخته شده و مورد بررسی قرار گرفت؟", "آموزش به کودکان چه قابلیتی می‌دهد؟", "ژان ژاک روسو چه تعریفی از آموزش ارائه داده‌است؟" ]
آموزش
هنگامی که فردی بالغ می‌شود، روش آموزش او دگرگون می‌شود. او دیگر نمی‌بایست هر لحظه و غیر منظم به تقلید از بالغین بپردازد بلکه باید رفتارش را منظم و استاندارد بکند. در هنگام بلوغ برای جدا شدن از محیط و فضای دوران کودکی، افراد «آیین تشرف» را تجربه می‌کنند. فرد بالغ شده ممکن است به صورت ناگهانی از خانواده‌اش جدا شود و به اردوگاهی به همراه افراد تازه بالغ شده دیگر فرستاده شود. دلیل این جدایی این است که فرد وابستگی‌اش را به خانواده کم کند و از نظر عاطفی و اجتماعی خودش را در محیط وسیع‌تر فرهنگی قبیله‌ای بنا نهد. معلمان در این مراسم تشرف کسانی هستند که شخص نمی‌شناسد، در واقع اقوام شخص در قبیله دیگر که شخص تا حالا ندیده‌است هستند. آیین تشرف عموماً عملی نیست بلکه در آن ارزش‌های فرهنگی، مذهب قبیله‌ای، افسانه‌ها، فلسفه، تاریخ، مراسم‌ها و آداب و رسوم و اطلاعات دیگر تدریس می‌شود. این مراسم (به ویژه بخش مذهبی آن) از اهمیت زیادی برخوردار و لازمه عضویت در قبیله بوده‌است.
[ "در آیین تشرف چه مباحثی تدریس می‌شود؟", "چه زمان روش آموزش فرد دگرگون می‌شود؟", "چه زمان فرد نمی‌بایست هر لحظه و غیر منظم به تقلید از بالغین بپردازد و باید رفتارش را منظم و استاندارد بکند؟", "چه زمانی افراد آیین تشرف را تجربه می‌کنند؟", "آموزش در دوران هخامنشی چگونه بود؟" ]
آموزش
با تسخیر ایران توسط اسکندر، روش‌های آموزشی یونانی جای روش‌های آموزشی در دوران هخامنشی را گرفت. این رویه در دوران حکومت منسوب به پارت‌ها نیز ادامه یافت؛ ولی با به روی کار آمدن سلسله ساسانی در ایران، نحوه آموزش سنتی ایرانی مجدد احیا شده، توسعه و تکمیل شد. اخلاقیات زرتشتی عملکرد مشابهی مانند دوران هخامنشی داشت، با این تفاوت که در دوران ساسانی تأکید بیشتری روی نیروی کار (مخصوصاً کشاورزی)، قداست ازدواج و خانواده و احترام به قانون و نخبه گرایی داشت. آموزش در آن دوران پایگاه‌های قوی اخلاقی، اجتماعی و ملّی داشت. موضوع درسی سیستم آموزشی شامل تمرینات بدنی و رزمی، خواندن خط پهلوی، نوشتن، ریاضی و هنر بود.
[ "با تسخیر ایران توسط چه کسی روش‌های آموزشی یونانی جای روش‌های آموزشی در دوران هخامنشی را گرفت؟", "با تسخیر ایران توسط اسکندر، کدام روش آموزشی جای روش‌های آموزشی در دوران هخامنشی را گرفت؟", "با به روی کار آمدن کدام سلسله در ایران نحوه آموزش سنتی ایرانی مجدد احیا شده، توسعه و تکمیل شد؟", "اخلاقیات زرتشتی عملکرد مشابهی مانند کدام دوران داشت؟", "تفاوت اخلاقیات دوره ساسانی با هخامنشی چه بود؟", "آموزش در کدام دوران پایگاه‌های قوی اخلاقی، اجتماعی و ملّی داشت؟", "موضوع درسی سیستم آموزشی در دوره ساسانی شامل چه مواردی بود؟", "دوره ساسانی چند سال دوام داشت؟" ]
آموزش
آموزش در اسلام از ارزش زیادی برخوردار بوده‌است. با مسلمان شدن مردمان از نژادها و جوامع مختلف، آموزش نقش مهمی در تشکیل یک اجتماع به هم پیوسته و جهانی ایفا کرد. تا اواسط قرن نهم میلادی، تقسیم‌بندی مشخصی از دانش انجام شده بود: علوم به سه دسته تقسیم شده بودند: علوم اسلامی، علوم فلسفی و طبیعی و علوم ادبی هنری. علوم اسلامی به بررسی منابع اسلامی مانند قرآن، احادیث و تفاسیر آن می‌پرداخت. علوم اسلامی از نظر فرهنگی از همه با ارزشتر به حساب می‌آمد؛ فلسفه و علوم طبیعی به اندازه علوم اسلامی مهم دیده می‌شد ولی کم فضیلت تر دیده می‌شد.
[ "تا چه قرنی تقسیم‌بندی مشخصی از دانش انجام شده‌بود؟", "تا اواسط قرن نهم میلادی علوم به چند دسته تقسیم شده‌بودند؟", "تا اواسط قرن نهم میلادی علوم به چه دسته‌هایی تقسیم شده‌بودند؟", "تا اواسط قرن نهم میلادی علوم اسلامی به بررسی چه منابعی می‌پرداخت؟ ", "تا اواسط قرن نهم میلادی، کدام علوم از نظر فرهنگی از همه با ارزش‌تر به حساب می‌آمد؟", "علوم ادبی هنری تا اواسط قرن نهم میلادی، به بررسی چه موضوعاتی می‌پرداخت؟", "سیستم آموزش اسلامی در ابتدا تأکید زیادی روی کدام علوم داشت؟", "شروع آموزش به نحوه مدرن در ایران در چه سالی بود؟" ]
آموزش
سیستم آموزش اسلامی در ابتدا تأکید زیادی روی فنون و امور عملی مانند توسعه سیستم‌های آبیاری، ابداعات کشاورزی، خیاطی، تولید محصولات با آهن و فولاد، محصولات چرمی، تولید کاغذ و باروت، گسترش تجارت زمینی و دریایی و ساختن اشیاء سفالی داشت. به تدریج و از قرن ۱۱ میلادی به بعد، علاقه به علوم مذهبی به صورت عمده‌ای جای علوم دیگر را گرفت. علوم یونانی و فلسفه دیگر تنها به صورت خصوصی و به عده کمی تدریس می‌شد و هنرهای ادبی به شکل عمده‌ای رو به کاهش نهادند. از آزادی فکری داده شده به اندیشمندان و نخبگان کاسته شد. علوم غیر دینی و بررسی‌های پژوهش گرایانه غیر دینی دیگر تحمل نمی‌شدند. این نحوه سیستم آموزشی از ازبکستان امروزی در شرق تا مصر در غرب در طول سال‌های ۱۰۵۰ تا ۱۲۵۰ میلادی گسترش پیدا کرد.
[ "سیستم آموزش اسلامی در ابتدا تأکید زیادی روی کدام فنون داشت؟", "از چه قرنی به بعد علاقه به علوم مذهبی بصورت عمده‌ای جای علوم دیگر را گرفت؟", "از قرن ۱۱ میلادی به بعد، علاقه به کدام علوم بصورت عمده‌ای جای علوم دیگر را گرفت؟", "آموزش تطبیقی چونه است؟", "اهداف پژوهش‌های تطبیقی در حوزهٔ آموزش را نام ببرید؟" ]
آموزش
بحث‌های فراوانی در رابطه با اینکه نرخ بالای آموزش برای کشورها برای دستیابی به سطوح بالایی از رشد اقتصادی ضروری است، وجود دارد. تحلیل‌های تجربی از این پیش‌بینی نظری حمایت می‌کنند که کشورهای فقیر باید سریعتر از کشورهای ثروتمند رشد کنند، زیرا آنها می‌توانند از فناوری‌های پیشرفته ای که قبلاً توسط کشورهای ثروتمند آزمایش و امتحان شده‌اند استفاده کنند. با این حال، انتقال فناوری به مدیران و مهندسانی آگاه نیاز دارد، که بتوانند با ماشین‌ها یا روش‌های تولیدی قرض گرفته شده از کشور پیشرو کار کنند، و از طریق تقلید این فاصله را کاهش دهند. به همین دلیل، توانایی یک کشور در یادگیری از کشور پیشرو تابعی از سهم «سرمایه انسانی» آن است. مطالعه اخیر در مورد عوامل تعیین‌کننده رشد اقتصادی کل، بر اهمیت نهادهای اساسی اقتصادی و نقش مهارت‌های شناختی تأکید دارد.
[ "به چه دلیل تحلیل‌های تجربی از این پیش‌بینی نظری حمایت می‌کنند که کشورهای فقیر باید سریعتر از کشورهای ثروتمند رشد کنند؟", "توانایی یک کشور در یادگیری از کشور پیشرو تابعی از چیست؟", "مطالعه اخیر در مورد عوامل تعیین‌کننده رشد اقتصادی کل بر چه مواردی تأکید دارد؟", "رشد اقتصادی چیست؟" ]
آموزش
آموزش و پرورش در ایران بیشتر متمایل به روش پیاژه می‌باشد ولی در عمل شیوه‌هایی که پیاژه بر آن تأکید کرده‌است عملی نمی‌شود. آموزش در ایران بیشتر معلم-محتوا محور بوده و کودک در جریان یادگیری بیشتر نقش انبار کنده دارد در سال‌های اخیر وزارت آموزش و پرورش ایران در پی این بوده‌است که تغییراتی اساسی در شیوهٔ آموزش کودکان به وجود آورد ولی این تغییرات بیشتر جنبهٔ کمیتی داشته و کمتر به کیفیت آموزش توجه شده‌است. همچنین دانشگاه فرهنگیان وظیفه تأمین، تربیت و بهسازی معلمان و نیروی انسانی وزارت آموزش و پرورش را در ایران بر عهده دارد.
[ "آموزش و پرورش در ایران بیشتر متمایل به چه روشی می‌باشد؟", "آموزش در ایران بیشتر بر چه محوری است؟", "وظیفه دانشگاه فرهنگیان در ایران چیست؟", "دانشگاه فرهنگیان ایران در چه سالی افتتاح شد؟", "کدام دانشگاه ایران وظیفه تأمین، تربیت و بهسازی معلمان و نیروی انسانی وزارت آموزش و پرورش را بر عهده دارد؟" ]
ایلام
تمدن ایلام، یا تمدن عیلام (به پارسی باستان: اووْجه، هووجه 𐎢𐎺𐎩 (Ūvja)) نام یک تمدن در منطقه‌ای است که بخش بزرگی در جنوب غربی فلات ایران را در پایان هزارهٔ سوم قبل از میلاد در بر می‌گرفت و در دورهٔ هخامنشیان به منطقه جغرافیایی سوزییانا شوش (Susa) کاهش یافت. ایلامیان کشورشان را «هَتَمَتی» (هَ(ل)تَمتی) (Ha(l)tamti/Hatamti) به‌معنی «سرزمین خدا» می‌خواندند، اکدیان بدان «اِلامتو» (Elamtu) می‌گفتند و سومریان آن را با اندیشه‌نگاشت NIM به معنای «بالا و مرتفع» می‌نوشتند. در ۲۷۰۰ پیش از میلاد، نخستین شاهنشاهی ایلامی در شوش (در جنوب غربی ایران) تشکیل شد.
[ "نام تمدن ایلام به پارسی باستان چه بود؟", "تمدن ایلام چیست؟", "کدام تمدن دردر دورهٔ هخامنشیان به منطقه جغرافیایی سوزییانا شوش کاهش یافت؟ ", "در کدام دوره تمدن ایلام به منطقه جغرافیایی سوزییانا شوش کاهش یافت؟", "ایلامیان کشورشان را به چه نامی می‌شناختند؟", "هَتَمَتی به چه معناست؟", "نخستین شاهنشاهی ایلامی در کجا تشکیل شد؟", "نخستین شاهنشاهی ایلامی در چه سالی تشکیل شد؟", "نخستین شاهنشاهی ایلامی در کجا تشکیل شد؟", "جمعیت ایلام در حال حاضر چقدر است؟", "سوغات اصلی ایلام چیست؟", "ایلامیان چند سال در جنوب غربی ایران زندگی و حکومت می‌کردند؟" ]
ایلام
پژوهشگران جدید تا مدت‌ها ایلام را با سوزیانا یکی می‌پنداشتند، که سوزیانا مترادف با دشت و کوهپایه‌های زاگرس سفلی در استان خوزستان امروزی است. همان مرکز باستانی پادشاهی انشان بوده‌است و دوم اثبات گردید که شوش و ایلام دو مفهوم متمایز بوده‌اند؛ به‌عبارت دیگر، شوش مترادف ایلام نیست. در واقع، در طی تاریخ چندهزار سالهٔ ایلام، مرزهای این سرزمین نه تنها از دوره‌ای به دوره دیگر، بلکه با توجه به دیدگاه کسی که آن را توصیف می‌کرد، متغیر بود. برای مثال، بر اساس منابع میان‌رودان می‌توان نقشه‌ای نسبتاً دقیق از ایلام در اواخر هزارهٔ سوم پیش از میلاد ترسیم کرد؛ ترسیم این نقشه را به‌ویژه مدیون «جغرافیای سارگن اکدی» هستیم، اثری که در دورهٔ آشوری جدید تدوین شد و دامنهٔ فتوحات سارگن بزرگ در حدود ۲۳۰۰ پیش از میلاد را نشان می‌دهد. به نظر می‌رسد که طبق تصور میان‌رودانی‌ها در اواخر هزارهٔ سوم پیش از میلاد، کشور ایلام تمامی فلات ایران را در بر می‌گرفت، و از میان‌رودان تا دشت کویر و دشت لوت و از دریای کاسپین تا خلیج فارس گسترده بود.
[ "سوزیانا مترادف با چیست؟", "ترسیم نقشه‌ای نسبتاً دقیق از ایلام در اواخر هزارهٔ سوم پیش از میلاد را مدیون کدام جغرافیا هستیم؟", "ترسیم نقشه‌ای نسبتاً دقیق از ایلام در اواخر هزارهٔ سوم پیش از میلاد در کدام دوره تدوین شد؟", "طبق تصور چه کسانی در اواخر هزارهٔ سوم پیش از میلاد، کشور ایلام تمامی فلات ایران را در بر می‌گرفت، و از میان‌رودان تا دشت کویر و دشت لوت و از دریای کاسپین تا خلیج فارس گسترده بود؟", "طبق تصور میان‌رودانی‌ها در اواخر هزارهٔ سوم پیش از میلاد، کشور ایلام از میان‌رودان تا کجا گسترده بود؟", "طبق تصور میان‌رودانی‌ها در اواخر هزارهٔ سوم پیش از میلاد، کشور ایلام از دریای کاسپین تا کجا گسترده بود؟", "دشت کویر در کدام استان واقع شده‌است؟", "دشت لوت در کدام استان واقع شده‌است؟" ]
ایلام
اما نفوذ فرهنگ ایلامی در آن دوره بسیار گسترده‌تر از این مرزهای سیاسی بود و به آسیای مرکزی، افغانستان، پاکستان و سواحل جنوبی خلیج فارس می‌رسید. باید تأکید کرد که در طی سده‌های آخر هزارهٔ سوم، سوزیانا گاهی اوقات از نظر سیاسی به امپراتوری‌های میان‌رودان وابسته بود که مرکز این امپراتوری‌ها ابتدا اکد و سپس اور بود؛ سوزیانا تنها برای مدت کوتاهی عضو کنفدراسیون ایلامی بود. کنفدراسیون ایلامی از چندین پادشاهی تشکیل می‌شد: پادشاهی اوان (احتمالاً در ناحیهٔ زاگرس)، سیماشکی یا به تلفظ آشوری، شیمشکی (احتمالاً از کرمان تا دریای کاسپین) و انشان (استان امروزی فارس که به‌طور طبیعی از ناحیهٔ بوشهر به خلیج فارس دسترسی دارد). باید افزود که کل این تعریف از دیدگاه میان‌رودانی‌هاست. برای مردم فلات ایران، یعنی اوانی‌ها و شیمشکی‌ها، ایلام به‌معنی سرزمین انشان بود.
[ "در طی سده‌های آخر هزارهٔ سوم، سوزیانا گاهی اوقات از نظر سیاسی به کدام امپراتوری‌ها وابسته بود؟", "مرکز امپراتوری‌های میان‌رودان کجا بود؟", "مرکز امپراتوری‌های میان‌رودان کجا بود؟", "کنفدراسیون ایلامی از چند پادشاهی تشکیل می‌شد؟", "پادشاهی اوان در کدام ناحیه بود؟", "پادشاهی سیماشکی در کدام ناحیه بود؟", "پادشاهی انشان در کدام ناحیه بود؟", "تلفظ آشوری سیماشکی چیست؟", "برای مردم فلات ایران، یعنی اوانی‌ها و شیمشکی‌ها، ایلام به چه معنی بود؟", "پایتخت کرمان کدام شهر است؟", "جمعیت افغانستان چقدر است؟" ]
ایلام
هنگامی که ایلامی‌ها با مردم سوزیانا متحد شدند و در سال ۲۰۰۴ پیش از میلاد به امپراتوری سوم اور پایان دادند، آن‌ها سوزیانا را به ایلام ضمیمه کردند؛ سپس نهمین شاه سیماشکی در سوزیانا، دودمان اپرتی یا سوکل مخ‌ها را تشکیل داد؛ بنابراین، این سلسله ریشه در فلات ایران داشت. مشخص کردن مرزهای شرقی پادشاهی اپارتی مشکل است، اما با کم‌شدن قدرت ایشان در سدهٔ ۱۸ پیش از میلاد، احتمالاً نفوذ ایشان در شرق هم کاهش یافت. دربارهٔ «پادشاهان انشان و شوش» که در دوران ایلامی میانه (۱۵۰۰ تا ۱۱۰۰ پیش از میلاد) حکومت می‌کردند، بنا به مدارک موجود، می‌دانیم که حداقل بر استان‌های امروزی خوزستان، فارس و بوشهر اعمال سلطه داشتند. در هزارهٔ اول پیش از میلاد، گسترش اقوامی که به زبان‌ها و لهجه‌های هندوایرانی سخن می‌گفتند به داخل فلات ایران، باعث شد که ایلامی‌ها قلمروهای امپراتوری خود را یکی پس از دیگری از دست بدهند و در سوزیانا پناه بگیرند؛ از این پس بود که مرزهای ایلام به سوزیانا محدود گردید. در سالنامه‌های آشوربانیپال، کتیبه‌های هخامنشی و کتاب مقدس به همین سرزمین کوچک اشاره شده‌است.
[ "ایلامی‌ها در چه سالی به امپراتوری سوم اور پایان دادند؟", "چندمین شاه سیماشکی در سوزیانا، دودمان اپرتی یا سوکل مخ‌ها را تشکیل داد؟", "نهمین شاه سیماشکی در کجا دودمان اپرتی یا سوکل مخ‌ها را تشکیل داد؟", "در کدام سده قدرت پادشاهی اپارتی کم شد؟", "پادشاهان انشان و شوش در کدام دوران حکومت می‌کردند؟", "چه عاملی باعث شد که ایلامی‌ها قلمروهای امپراتوری خود را یکی پس از دیگری از دست بدهند و در سوزیانا پناه بگیرند؟", "گسترش اقوامی که به زبان‌ها و لهجه‌های هندوایرانی سخن می‌گفتند به داخل فلات ایران چه پیامدی برای ایلامی‌ها داشت؟", "استان ایلام چند روستا دارد؟", "چند درصد مردم ایلام باسواد هستند؟" ]
ایلام
در دورهٔ ایلامی باستان، سه سلسله به ترتیب حکومت کردند. شاهان دو سلسلهٔ اول، یعنی سلسله‌های اوان و سیماشکی، در فهرست شاهانی که از شوش دورهٔ بابلی قدیم به‌دست‌آمده، ذکر شده‌اند. در این سند ابتدا دوازده نام ذکرشده و عبارت «دوازده شاه اوان» به‌دنبال آن می‌آید، سپس دوازده نام دیگر ذکرشده و عبارت «دوازده شاه سیماشکی» به دنبال آن می‌آید. برخلاف متون مشابه میان‌رودانی، در این سند ساده نه به سال‌های حکومت شاهان اشاره‌شده و نه نسب ایشان مشخص گردیده؛ و هیچ نشانه‌ای از جامع بودن این دو فهرست در دست نیست. اما هر چند این سند تا حدی ساختگی به نظر می‌رسد، برخی افراد مذکور در آن از طریق منابع دیگر شوش یا میان‌رودان شناخته شده‌اند، در نتیجه معلوم می‌شود که آن‌ها شخصیت‌های تاریخی بوده و تخیّلی نیستند. سلسلهٔ سوم، یعنی اپارتی‌ها، با دورهٔ بابلی قدیم در میان‌رودان هم‌زمان است؛ این سلسلهٔ ایلامی را اغلب «سلسلهٔ سوکل مخ‌ها» می‌نامند زیرا شاهان آن لقب سوکل مخ داشتند.
[ "در دورهٔ ایلامی باستان چند سلسله به ترتیب حکومت کردند؟", "دو سلسله اول که در ایلام باستان حکومت کردند چه نام داشتند؟", "سلسله سومی که در ایلام باستان حکومت کرد چه نام داشت؟", "سلسله اپارتی‌ها با کدام دوره در میان‌رودان هم‌زمان است؟", "کدام سلسله ایلامی را سلسلهٔ سوکل مخ‌ها می‌نامیدند؟", "به چه علت سلسله سوم ایلامی را سوکل مخ‌ها می‌نامند؟", "شاهان سلسله سوم ایلامی چه لقبی داشتند؟", "مساحت استان ایلام چقدر است؟", "شهر ایلام به چند منطقه شهرداری تقسیم شده‌است؟" ]
ایلام
آخرین پادشاه فهرست شاهان شوش، پوزور اینشوشینک، ابتدا شوش و سپس انشان را فتح کرد و به نظر می‌رسد که با مطیع‌کردن پادشاه سیماشکی توانست وحدت کوتاه‌مدتی در فدراسیون ایلامی به‌وجود آورد؛ اما جانشینان او نتوانستند که شوش را در قلمرو ایلام نگه‌دارند. پوزور اینشوشینک چندین کتیبه با نام خود در شوش باقی گذاشته‌است. برخی از آنان به اکدی نوشته‌شده‌اند و بقیه به خط ایلامی باستان یا ایلامی خطی؛ ایلامی خطی یک نظام نگارشی است که تنها معدودی از نشانه‌های آن با قطعیت رمزگشایی شده‌اند. شاید نشانه‌های ایلامی خطی از ایلامی ابتدایی گرفته شده باشند. اما سلطهٔ پادشاهان ایلام بر شوش دیری نپایید، چند سال بعد شولگی، پادشاه اور (۲۰۹۴ تا ۲۰۴۷ پیش از میلاد)، این شهر و نواحی اطراف آن را دوباره تصرف کرد، و بار دیگر شهر شوش بخش تابع امپراتوری میان‌رودان شد و تا فروپاشی آن امپراتوری به همین شکل باقی ماند.
[ "آخرین پادشاه فهرست شاهان شوش چه کسی بود؟", "آخرین پادشاه فهرست شاهان شوش چه مناطقی را فتح کرد؟", "آخرین پادشاه فهرست شاهان شوش چگونه توانست وحدت کوتاه‌مدتی در فدراسیون ایلامی به‌وجود آورد؟", "کتیبه‌هایی که پوزور اینشوشینک با نام خود در شوش باقی گذاشت به چه خط‌هایی نوشته شده‌اند؟", "پادشاه اور در سال‌های ۲۰۹۴ تا ۲۰۴۷ پیش از میلاد، چه کسی بود؟", "شولگی در چه سنی به پادشاهی رسید؟" ]
ایلام
اول، ترتیب جانشینی و شجره‌نامهٔ حاکمان این دوره است؛ در نتیجهٔ تفسیر نادرست عبارت اکدی «پسر خواهر شیلخخه» (mār ahāti(-šu) ša Šilhaha)، محققان گمان می‌کردند که ترجمهٔ صحیح mār ahāti، همچون میان‌رودان، خواهرزاده (پسر خواهر) است، و این اصطلاح واقعاً به یک رابطهٔ نسبی اشاره می‌کند. می‌کند. در نتیجه، دربارهٔ تقسیم قدرت بین شاخه‌های مستقیم و عرضی خانوادهٔ شاهی فرضیه‌ای مطرح شد که خاص ایلام بود. اما واقعیت کاملاً متفاوت بود: معنی واژگان «پسر خواهر شیلخخه» خواهرزاده نیست، بلکه به معنی پسری است که شیلخخه از همبستری با خواهر خودش به دنیا آورده و نشانهٔ وجود ازدواج با محارم در میان خانوادهٔ سلطنتی است؛ وارث مشروع شاه، از این ازدواج زاده می‌شد. به‌علاوه، این عبارت تنها یک عنوان یا لقب بود، چنان‌که قرن‌ها بعد از مرگ شیلخخه، اونتاش نپیریشه و خوتلوتوش اینشوشینک، خود را پسر خواهر شیلخخه می‌نامند. این نکته هم اضافه شود که عبارت اکدی را در ایلامی به ruhu-šak ترجمه کرده‌اند: ruhu یعنی پسر، هنگامی که به مادر اشاره می‌شود و šak یعنی پسر، هنگامی که به پدر اشاره می‌شود. اصلاً مسئلهٔ کلمهٔ «خواهر» در میان نیست.
[ "معنی واژگان «پسر خواهر شیلخخه» چیست؟", "قرن‌ها بعد از مرگ شیلخخه، چه کسانی خود را پسر خواهر شیلخخه می‌نامند؟", "اونتاش نپیریشه و خوتلوتوش اینشوشینک بعد از مرگ شیلخخه اعلام کردند که چه نسبتی با شیلخخه داشتند؟", "سردترین ماه ایلام کدام است؟", "گرمترین ماه ایلام کدام است؟" ]
ایلام
سرانجام، موضوع سوم این بود که مورخان گمان می‌کردند، کتیبه‌ای از اته خوشو نشان می‌دهد که زمان حکومت اپرتی، شیلخخه و اته خوشو هم‌زمان بوده و نخستین حکومت سه نفرهٔ سلسله را تشکیل داده‌اند. در واقع بر اساس مدارک مختلفی، به ویژه مهرهای استوانه‌ای خدمت‌گزاران این پادشاهان، می‌توان نشان داد که بین شیلخخه و اته خوشو، شش سوکل مخ اعمال قدرت کرده‌اند: «پالا ایشن، کوک کیرماش، کوک سنیت، تم سنیت، کوک نخونته و کوک نشور اول». این گروه در قرن بیستم پیش از میلاد سلطنت کردند، اما بسیاری از پژوهشگران، مانند والتر هینتس و هاید ماری کخ، حکومت ایشان را در قرن شانزدهم پیش از میلاد می‌دانند.
[ "طبق گمان مورخان کدام کتیبه نشان می‌دهد که زمان حکومت اپرتی، شیلخخه و اته خوشو هم‌زمان بوده‌است؟", "بین شیلخخه و اته خوشو، چند سوکل مخ اعمال قدرت کرده‌اند؟", "شش سوکل مخ که بین شیلخخه و اته خوشو اعمال قدرت کرده‌اند را نام ببرید؟", "چگونه می‌توان نشان داد که بین شیلخخه و اته خوشو، شش سوکل مخ اعمال قدرت کرده‌اند؟", "لباس مردمان ایلام به چه شکلی است؟", "میانگین دمای سالانه استان ایلام چقدر است؟" ]
ایلام
با توجه به اصلاح شدن تفاسیر مربوط به این سه مورد، امروزه می‌توان تاریخ سلسلهٔ اپرتی را به‌طور منسجم، اگرچه ناکامل، نوشت. پادشاهان سیماشکی که جانشین کینداتو شدند، بعد از سقوط امپراتوری اور در شوش مستقر شدند. پادشاهان سیماشکی، ایدادو اول و تن روخوراتر دوم (که با مکوبی، دختر بیلالاما پادشاه اشنونا در میان‌رودان ازدواج کرد) معابدی را در شوش ساخته یا تجدید بنا کرده‌اند. اما اپرتی دوم اگرچه در فهرست شاهان شوش نهمین شاه سیماشکی نامیده شده‌است، بنیانگذار سلسله‌ای جدید بود که مورخین امروزی آن را سلسلهٔ اپرتی‌ها می‌نامند. جای تعجب است که اولین شاهان اپرتی، هم‌زمان با آخرین شاهان سیماشکی (یعنی ایدادو دوم، ایدادو نپیر، و احتمالاً ایدادو تمتی) حکومت می‌کردند. اپرتی، اولین شاه سلسله‌اش، حداقل در بخشی از عمرش با گروهی از شاهان سوکل مخ، هم‌زمان بود. دومین شاه اپرتی، شیلخخه، در دو سند از دورهٔ اته-خوشو ذکر شده‌است؛ اته خوشو با سومو ابوم (۱۸۹۴ تا ۱۸۸۱) نخستین شاه سلسلهٔ اول بابل، هم‌زمان بود.
[ "کدام پادشاهان جانشین کینداتو شدند؟", "پادشاهان سیماشکی بعد از سقوط امپراتوری اور در کجا مستقر شدند؟", "کدام پادشاهان سیماشکی معابدی را در شوش ساخته یا تجدید بنا کرده‌اند؟", "چه کسی در فهرست شاهان شوش نهمین شاه سیماشکی نامیده شده‌است؟", "بنیانگذار سلسلهٔ اپرتی‌ها چه کسی بود؟", "آخرین شاهان سیماشکی را نام ببرید؟", "دومین شاه اپرتی چه کسی بود؟", "مساحت عرصه‌های ملی شهرستان ایلام چند هکتار است؟", "اپرتی دوم در چه سنی از دنیا رفت؟" ]
ایلام
به‌کار بردن واژهٔ دودمان برای کیدینوها شاید نادرست باشد، زیرا هنوز هیچ نشانه‌ای از رابطهٔ پدر فرزندی بین پنج حاکمی که یکی پس از دیگری به حکومت رسیدند، در دست نیست: کیدینو، اینشوشینک سونکیر نپی پیر، تنروخوراتر دوم، شالا، و تپتی اهر. مدارک شوش و هفت تپه، کبناک باستان، نشان می‌دهند که بین دورهٔ سوکل مخ و دورهٔ ایلامی میانی انقطاعی وجود دارد. نخستین نشانهٔ انقطاع، انتخاب لقب بود. کیدینو و تپتی اهر خود را «شاه شوش و انزان» نامیدند و به این شکل خود را به سنتی کهن متصل کردند. لقب دیگر آن دو، «خدمتگزار کیرواشیر» خدایی ایلامی است، بدین گونه مجمع خدایان فلات ایران را در سوزیانا رواج دادند. اما مانند دورهٔ قبل، آنان همچنان زبان اکدی را در تمام کتیبه‌های خود استفاده کردند.
[ "کیدینو و تپتی اهر خود را چه نامیدند؟", "کیدینو و تپتی اهر چگونه خود را به سنتی کهن متصل کردند؟", "چه کسانی خود را شاه شوش و انزان نامیدند؟", "لقب چه کسانی خدمتگزار کیرواشیربود؟", "صنایع دستی استان ایلام را نام ببرید؟" ]
ایلام
تأسیس شهر چغازنبیل بدون هیچ سابقه‌ای، بیشتر ماهیتی سیاسی داشت تا دینی، زیرا نشان می‌دهد که کنفدراسیون کهن ایلامی از نظر فرهنگی و سیاسی بر سوزیانا مسلط شده‌است. عجیب است که این مجتمع عظیم به‌سرعت متروکه شد. هیچ پادشاه دیگری به جز اونتش نپیریشه کتیبه‌ای به نام خود در آنجا باقی نگذاشت و شوتروک نخونته گزارش می‌کند که کتیبه‌هایی را از دوراونتاش به شوش برده‌است. دربارهٔ دو جانشین بلافصل اونتش نپیریشه، یعنی کیدین هوتران دوم و نپیریشه اونتش اطلاعی در دست نیست. لشکرکشی‌های آخرین شاه این سلسله، کیدین هوتران سوم، علیه پادشاهان کاسی بابل، انلیل ندین شومی و ادد شوما ادینا، دلالت می‌کنند که روابط خوب این دو خانوادهٔ سلطنتی، به‌سرعت از بین رفته بود (زمانی بین این دو خانواده روابط حسنه وجود داشت).
[ "تأسیس کدام شهر نشان می‌دهد که کنفدراسیون کهن ایلامی از نظر فرهنگی و سیاسی بر سوزیانا مسلط شده‌است؟", "به چه علت تأسیس شهر چغازنبیل بدون هیچ سابقه‌ای، بیشتر ماهیتی سیاسی داشت؟", "دو جانشین بلافصل اونتش نپیریشه چه کسانی بودند؟", "چه کسی علیه پادشاهان کاسی بابل، انلیل ندین شومی و ادد شوما ادینا لشکرکشی کرد؟", "استان ایلام چند دانشگاه دارد؟" ]
ایلام
آخرین پادشاه این دودمان، هوتلوتوش اینشوشینک، گاه خود را «پسر کوتیر نهونته و شلیهک اینشوشینک» نامیده و گاه خود را «پسر شوتروک نهونته، و کوتیر نهونته، و شلیهک اینشوشینک» می‌نامد؛ وی احتمالاً پسر شوتروک نهونته از دخترش نهونته اوتو بود، که ظاهراً نمونهٔ دیگری از ازدواج با محارم در داخل خاندان سلطنتی ایلام است. هوتلوتوش اینشوشینک به‌اندازهٔ شاهان قبلی‌اش باکفایت نبود و برای مدت کوتاهی، نبوکد نصر شوش را از وی گرفت. وی در انشان پناه گرفت، در آنجا معبدی را ساخت یا بازسازی کرد و سپس به شوش بازگشت، و احتمالاً در آن‌جا برادرش شیلهنیا امرو لگمر جانشین وی شد. با این پادشاه، قدرت ایلام برای مدت طولانی از صحنهٔ سیاسی محو شد.
[ "چه کسی خود را پسر کوتیر نهونته و شلیهک اینشوشینک می‌نامید؟", "نبوکد نصر شوش را از چه کسی گرفت؟", "با کدام پادشاه، قدرت ایلام برای مدت طولانی از صحنهٔ سیاسی محو شد؟", "شهر ایلام از شمال به کدام کوه‌ها منتهی می‌شود؟" ]
ایلام
جشنواره «مادر اعظم» در ماه جدید، نزدیک به شروع، فصل پاییز که در واقع آغاز سال هم بود، برگزار می‌شد. در باغ‌های مقدس الهه، قوچ‌های اختهٔ پرورش یافته طی مراسم مذهبی که به نام «گوشون» معروف بود، قربانی می‌شدند. از آنجا که این جشنواره «روز قربانی جاری» نامیده می‌شد، جریان خون قربانی اهمیت ویژه‌ای داشت. حساب‌های درباری سلطنتی روشن می‌کند که این جشنواره تزکیه فقط در حریم مقدس صورت نمی‌گرفت، بلکه در حضور شاه و ملکه هم برگزار می‌شد. حیوانات لازم برای قربانی از میان رمه‌های سلطنتی در اوایل سپتامبر انتخاب می‌شد و پس از جدا کردن، هر مورد توسط منشیان مسئول به طریقهٔ مناسب رسمی ثبت می‌شد.
[ "جشنواره «مادر اعظم» چه زمانی در ایلام برگزار می‌شد؟", "مراسم مذهبی ایلام که در باغ‌های مقدس الهه، قوچ‌های اختهٔ پرورش یافته می‌شدند چه نام داشت؟", "حیوانات لازم برای قربانی در جشنواره «روز قربانی جاری» در چه ماهی انتخاب می‌شدند؟", "استان ایلام از شمال با کدام استان‌ها همسایه است؟", "استان ایلام از جنوب با کدام استان‌ها همسایه است؟" ]
ایلام
اعمال منظم نیایشی ایلامیان - جدا از سفرهای زیارتیشان- در معابد و زیارتگاه‌هایی صورت می‌گرفت که مهم‌ترین معبد شناخته شده چغازنبیل است. در میان حصارهای داخلی و خارجی این معبد می‌توان باقی مانده‌های سه معبد دیگر را مشاهده کرد. در قسمت چپ داخلی، بلافاصله پس از دروازهٔ شمالی دیوار درونی، معبد هُومبَن قرار دارد؛ در وسط و در سمت راست شکل، جایگاهی قرار دارد که به دو خدا هیشمیتیک و روهورَتِر (اعضای پرستش گاه در کوه‌های انشان) اختصاص دارد. در گوشهٔ شرقی صحن مقدس مکانی که سیَنکوک نامیده می‌شود معبدی است که به گروهی از خدایان تعلق داشته که شامل چهار جفت خدا تحت عنوان نَپرَتِب بوده‌اند؛ نَپ واژهٔ ایلامی به معنای خدا است و رَتِپ در حالت جمع به معنای روزی دهنده است؛ به این ترتیب نَپرَتِب به معنای خدایان روزی دهنده - شاید خدایان مؤنث- بوده‌اند. از دیگر معابد ایلامیان می‌توان به معبد و پرستشگاه سُوهسیپا و پرستشگاه‌های بِلتیا و ایشنی کاراب (ایشنیکَرَب) اشاره نمود.
[ "مهم‌ترین معبد شناخته‌شده ایلام چه نام داشت؟", "معبد چغازنبیل در کدام استان است؟", "واژه ایلامی نپ به چه معناست؟", "واژه ایلامی رَتِپ به چه معناست؟", "واژه ایلامی نَپرَتِب به چه معناست؟", "معبد چغازنبیل در چه سالی ساخته شد؟" ]
ایلام
«دِمورگان و سایر نویسندگان فرانسوی به‌این عقیده‌اند که غلبه ایلامیان بر سومری‌ها و مردمان بنی سام نتایج تاریخی زیادی دربرداشته، توضیح اینکه ایلامیها بقدری با خشونت و بقسمی وحشیانه با ملل مغلوبه رفتار کرده‌اند، که آن‌ها از ترس جان از مساکن و اوطان خود فرار کرده، هرکدام بطرفی رفته‌اند؛ بنابراین عقیده دارند مردمی که ربّ‌النوع آسور را پرستش می‌کردند، بطرف قسمت وسطای رود دجله و کوهستان‌های مجاور آن رفته شالوده دولت آسور را نهادند. مهاجرت ابراهیم با طایفه خود به فلسطین و بالاخره هجوم هیکسوس هایِ سامی نژاد به مصر و تأسیس سلسله‌ای از فراعنه در آن مملکت نیز از نتایج غلبه ایلامیها بر ملل سامی نژاد بود. اما کینگ باین عقیده‌است، که غلبه ایلامیها در ممالک غربی دوام نیافته، زیرا ایلامیها، چون استعداد اداره کردن مملکتی را نداشتند و غلبه آن‌ها بیشتر به تاخت و تاز شبیه بود، نتوانستند ممالک مسخره را حفظ کنند.»
[ "دِمورگان و سایر نویسندگان فرانسوی به‌این عقیده‌اند که غلبه ایلامی‌ها بر چه کسانی نتایج تاریخی زیادی دربرداشته‌ است؟", "شالوده دولت آسور را چه کسانی نهادند؟", "مهاجرت ابراهیم با طایفه خود به فلسطین و بالاخره هجوم هیکسوس هایِ سامی نژاد به مصر از نتایج غلبه ایلامیها بر کدام ملل بود؟", "به چه دلیل کینگ به این عقیده ‌است که غلبه ایلامیها در ممالک غربی دوام نیافته‌است؟", "استان ایلام از شرق با کدام استان‌ها همسایه است؟" ]
ایلام
پادشاهی ایلام در اوج قدرت خود توانسته‌بود حتی بر بخش‌های مهمی از میانرودان (بین‌النهرین) هم چیرگی یابد، اما محدوده قدرت مرکزی ایلام شامل سراسر سرزمین ایران نمی‌شده‌است. این پادشاهی اتحادی بوده که ایل‌ها و طوایف منطقه را دربر می‌گرفته، اما چنین یکپارچگی می‌تواند به معنی امپراتوری نباشد. هرگاه ایلامیان قدرت داشتند، نقش مهمی در درگیری‌های سیاسی میان‌رودان بازی کرده و حتی بر بخش‌هایی از آن سرزمین ولو در زمان کوتاهی فرمان رانده‌اند. آن‌ها در حدود سال ۱۹۰۰ پیش از میلاد میانرودان را به تصرف خود درآوردند و حکومت سومری را برای همیشه از صحنه تاریخ بیرون کردند. اما به‌طور کلی بیشتر زیر نفوذ و خراج‌گزار اقوام سامی و سومری میانرودان بودند.
[ "ایلامیان در چه سالی میانرودان را به تصرف خود درآوردند؟", "چه کسانی در حدود سال ۱۹۰۰ پیش از میلاد میانرودان را به تصرف خود درآوردند؟", "ایلامیان در چه سالی حکومت سومری را برای همیشه از صحنه تاریخ بیرون کردند؟", "شهر ایلام در میان چه کوه‌هایی قرار دارد؟" ]
ایلام
بنیان‌گذار دودمان اَپَرتی که در حدود سال ۱۸۵۰ پیش از میلاد تشکیل شده بود، با تأکید بسیاری خود را «شاه» می‌نامید و هرگز خودش را «حاکم» نخواند. اما در لوحی که از سال اول فرمانروایی او به‌دست‌آمده، او خود را «خدا» می‌نامد. این نخستین و تنها باری است که یک فرمانروای ایلامی به مقام خدایی رسیده‌است. والتر هینتس دراین‌باره می‌گوید: «براساس این لوح می‌توان نتیجه گرفت که به قدرت رسیدن اپرت باید یک رویداد بی‌اندازه مهم باشد». البته بزودی این «خودخداانگاری» شاه کنار گذاشته شد و شاهان ایلامی خود را خادم و ابزار دست ایزدان می‌دانستند که از حمایت خاص آنان برخوردار بودند و هیچ‌گاه خود را همسنگ ایزدان به‌شمار نمی‌آوردند.
[ "دودمان اَپَرتی در چه سالی تشکیل شده بود؟", "کدام فرمانده ایلامی برای اولین بار خود را خدا خواند؟", "والتر هینتس در مورد لوحی که بنیان‌گذار دودمان اَپَرتی در آن خود را خدا خواند چه گفت؟", "بنیان‌گذار دودمان اَپَرتی چه نام داشت؟" ]
ایلام
فرانسوا والا در دانشنامهٔ ایرانیکا می‌نویسد: «جانشینی بر تخت شاهی حق پسر ارشد بود، اما یک عنصر مهم به آن اضافه شده بود: فرزندان حاصل از ازدواج درون‌خانوادگی بر فرزندان حاصل از ازدواج با غریبه‌ها تقدم داشتند. فرزندی که از وصلت پادشاه با یک شاهزاده خانم ایلامی، یعنی غریبه به دنیا می‌آمد مشروع بود ولی فرزندی که از وصلت پادشاه با خواهر خودش به دنیا می‌آمد مشروعیت بالاتری داشت». بنابراین پسر ارشدی که از ازدواج شاه با یک شاهزاده خانم خارج از خانواده به دنیا می‌آمد، می‌بایست تاج و تخت را به برادر کوچک‌تری که از ازدواج بعدی با خواهرش زاده می‌شد واگذار کند. پسری که از ازدواج شاه با دخترش به دنیا می‌آمد بالاترین درجهٔ مشروعیت را داشت. برای نمونه، خوتلوتوش اینشوشیناک حاصل ازدواج شوتروک نخونته و دخترش بود.
[ "خوتلوتوش اینشوشیناک حاصل ازدواج شوتروک نخونته با چه کسی بود؟", "طبق نوشته فرانسوا والا در دانشنامهٔ ایرانیکا فرزندی که از وصلت پادشاه با چه کسی به دنیا می‌آمد مشروعیت بالاتری داشت؟", "حاصل ازدواج شوتروک نخونته و دخترش چه نام داشت؟", "آثار تاریخی استان ایلام را نام ببرید؟" ]
مهندسی برق
مهندسی برق (به انگلیسی: Electrical engineering) زیرمجموعه‌ای از مهندسی است که به مطالعه و کاربردهای مرتبط با الکتریسیته، الکترومغناطیس و الکترونیک می‌پردازد. می‌توان مهندسی برق را به دو قسمت عمده تقسیم کرد: بررسی و طراحی سیستم‌های انتقال و تبدیل انرژی الکتریکی؛ یا بررسی و طراحی سیستم‌های الکترونیکی برای پردازش و انتقال اطلاعات، نظیر رایانه‌ها، سامانه‌های مخابراتی، مدارهای مجتمع، رادارها و نظایر آن. به بیان دیگر، مهندسان برق از الکتریسیته یا برای انتقال انرژی یا برای پردازش اطلاعات استفاده می‌کنند.
[ "مهندسی برق چیست؟", "مهندسی برق را به چند قسمت عمده می‌توان تقسیم کرد؟", "مهندسی برق را به چه قسمت‌های عمده‌ای می‌توان تقسیم کرد؟", "مهندسان برق از چه چیزی برای انتقال انرژی یا برای پردازش اطلاعات استفاده می‌کنند؟ ", "مهندسان برق از الکتریسیته چه استفاده‌ای می‌کنند؟", "تفاوت مدار موازی و متوالی چیست؟" ]
مهندسی برق
مهندسی مخابرات از دو قسمت عمدهٔ مخابرات میدان و موج و سیستم‌های مخابراتی تشکیل می‌شود. البته با توجه به گستردگی گرایش سیستم امروزه در برخی از دانشگاه‌ها مانند دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه تهران و دانشگاه صنعتی اصفهان گرایش‌های رمز و شبکه از گرایش سیستم در مقطع کارشناسی ارشد جدا شده‌است. دروس اصلی گرایش مخابرات در مقطع کارشناسی عبارت است از: میدان و امواج، مایکروویو و آنتن، فیلتر و سنتز مدار (مرتبط یا مخابرات میدان) مخابرات دیجیتال و اصول پردازش سیگنال‌های گسسته در زمان (مرتبط با گرایش سیستم‌های مخابراتی).
[ "مهندسی مخابرات از چند قسمت عمده تشکیل می‌شود؟", "دروس اصلی گرایش مخابرات در مقطع کارشناسی چیست؟", " با توجه به گستردگی گرایش سیستم، چه گرایش‌هایی در مقطع کارشناسی ارشد از هم جدا شده‌است؟", "دانشگاه صنعتی شریف در کدام شهر است؟" ]
مهندسی برق
در مبحث میدان، مهندسان با ارسال، انتشار و دریافت امواج الکترومغناطیسی از طریق یک کانال مخابراتی (که می‌تواند فضای آزاد در مخابرات بی‌سیم یا یک فیبر نوری در مخابرات فیبر نوری باشد) و فرستنده و گیرنده (که می‌تواند یک آنتن ماهواره در مخابرات ماهواره‌ای یا یک مدار الکترونیکی در مخابرات فیبر نوری باشد) سروکار دارند. به عبارت دیگر، می‌توان گفت مهندسین میدان به‌طور عمده با جنبهٔ فیزیکی چگونگی انتقال امواج حاوی اطلاعات، از نقطه‌ای به نقطهٔ دیگر روبه‌رو هستند. بدین‌ترتیب مهندسی مخابرات میدان، رابطه زیادی با فیزیک کاربردی (در قسمت الکترومغناطیس) دارد.
[ " در چه مبحثی مهندسان با ارسال، انتشار و دریافت امواج الکترومغناطیسی از طریق یک کانال مخابراتی و فرستنده و گیرنده سروکار دارند؟", "مهندسی مخابرات میدان با کدام رشته رابطه زیادی دارد؟", "چه کسانی به‌طور عمده با جنبهٔ فیزیکی چگونگی انتقال امواج حاوی اطلاعات، از نقطه‌ای به نقطهٔ دیگر روبه‌رو هستند؟", "مدار الکتریکی چیست؟" ]
مهندسی برق
حوزه فعالیت در گرایش سیستم بسیار گسترده‌است و شامل مباحث متنوعی همچون پردازش سیگنال، مخابرات بی‌سیم، شبکه‌های مخابراتی و موبایل، شبکه‌های کامپیوتری، تئوری اطلاعات، مخابرات نوری و امنیت است. به‌طور کلی محققان گرایش سیستم، سعی در مقاوم‌سازی سیستم در برابر نویز، انتقال مؤثر سیگنال و در نهایت آشکارسازی یک سیگنال مخابراتی دارند. اما در این فرایند معمولاً محققین گرایش سیستم به ساختار فیزیکی سیستم توجه چندانی ندارند و یک سیستم مخابراتی را همچون یک جعبه سیاه در نظر می‌گیرند و تمرکز اصلی را بر بهبود پارامتریک سیگنال از دیدگاه ریاضیاتی می گذارند. این گرایش نزدیکی بسیار زیادی با مباحث ریاضیات کاربردی به خصوص آنالیز ریاضی و فرایندهای تصادفی دارد.
[ "حوزه فعالیت در گرایش سیستم شامل چه مباحثی است؟", "چه کسانی سعی در مقاوم‌سازی سیستم در برابر نویز، انتقال مؤثر سیگنال و در نهایت آشکارسازی یک سیگنال مخابراتی دارند؟", "گرایش سیستم با چه مباحثی نزدیکی بسیار دارد؟", "تفاوت دو رشته‌ی ریاضیات محض و کاربردی در چیست؟" ]
مهندسی برق
اگر بخواهیم یک تعریف کلی از کنترل ارائه دهیم، می‌توانیم بگوییم که هدف این علم، کنترل متغیرهای اساسی سیستم (که متغیرهای خروجی می‌تواند تنها بخشی از این متغیرها باشد) بر مبنای برخی ملاکهای مطلوب می‌باشد. این ملاکها می‌تواند سرعت یک موشک، دمای یک اتاق، زاویهٔ چرخش بازوی ربات و... باشد. به عنوان یک مثال ساده می‌توان کنترل زمان اوج‌گیری یک هواپیمای جنگنده را در نظر گرفت. در این مثال، زاویه پره‌های هواپیما، میزان سوخت تزریقی و سایر متغیرهای تأثیرگذار بایستی با روش‌های ریاضی محاسبه و سیستم کنترل‌کننده به دقت طراحی شود تا بتوان زمان عکس‌العمل سیستم را کاهش داد و آن را در برابر اثرات نویز محیط (مانند وزش باد یا ...) مقاوم کرد.
[ "هدف علم کنترل چیست؟", "برای محاسبه‌ی زاویه پره‌های هواپیما، میزان سوخت تزریقی و سایر متغیرهای تأثیرگذار از چه رشته‌ای استفاده می‌شود؟", "به چه دلیل باید زاویه پره‌های هواپیما، میزان سوخت تزریقی و سایر متغیرهای تأثیرگذار با روش‌های ریاضی محاسبه و سیستم کنترل‌کننده به دقت طراحی شود؟ ", "بیشترین هواپیمای تولید شده‌ی جهان چه نام دارد؟" ]
مهندسی برق
یکی از مفاهیم پرکاربرد در این رشته مفهوم پسخورد (فیدبک) می‌باشد. پسخورد در واقع اندازه‌گیری متغیرهای خروجی و استفاده از این متغیرهای اندازه‌گیری شده برای اصلاح متغیر ورودی سیستم می‌باشد. برای مثال، در یک سیستم سرمایشی، یک سنسور، که در واقع یک دماسنج است، دمای اتاق را اندازه‌گیری می‌کند تا سیستم بتواند از دما مطلع شده و از کاهش یا افزایش بیش از اندازه دما جلوگیری کند. با استفاده از سیستم‌های دارای پسخورد می‌توان بسیاری از فرایندهای صنعتی را به صورت خودکار کنترل کرد. اتوماسیون صنعتی بخشی از رشته کنترل می‌باشد که بر پایه سیستم‌های فیدبک‌دار توانسته‌است صنعت مدرنی را پایه‌گذاری کند.
[ "پسخورد در مهندسی برق به چه معنی است؟", "اندازه‌گیری متغیرهای خروجی و استفاده از این متغیرهای اندازه‌گیری شده برای اصلاح متغیر ورودی سیستم در مهندسی برق چه نامیده می‌شود؟", "سنسور چیست؟", "اتوماسیون صنعتی چیست؟", "معروف‌ترین مهندس برق ایران چه کسی بود؟", "در حال حاضر رشته مهندسی برق در مقطع کارشناسی دارای چند گرایش است؟" ]
الکترونیک
الکترونیک (به انگلیسی: Electronics) شامل فیزیک، مهندسی، فناوری و کاربردهایی است که با انتشار، جریان و کنترل الکترون‌ها در خلا و ماده سروکار دارد. در الکترونیک برای کنترل جریان الکترون از دستگاه‌های فعال تقویت و یکسوسازی استفاده می‌شود، در حالیکه در مهندسی برق کلاسیک از اثرات غیرفعال مانند مقاومت، خازن و القاگر برای کنترل جریان الکتریسیته استفاده می‌شود.
[ "الکترونیک چیست؟", "در الکترونیک برای کنترل جریان الکترون از چه دستگاه‌هایی استفاده می‌شود؟", "در مهندسی برق کلاسیک از چه چیزهایی برای کنترل جریان الکتریسیته استفاده می‌شود؟", "الکترون در چه سالی شناسایی شد؟" ]
الکترونیک
عبارت «الکترونیک حالت-جامد» پس از ساخت اولین ترانزیستور توسط ویلیام شاکلی، والتر هاوسر براتین، جان باردین در آزمایشگاه‌های بل در ۱۹۴۷ ظهور کرد. سپس در سال ۱۹۵۹ ماسفت توسط محمد عطاالله (و همکارش داوون کانگ) اختراع شد. ماسفت اولین ترانزیستور کاملاً جمع و جور بود که می‌توانست برای طیف وسیعی از کاربردها کوچک سازی و تولید انبوه شود، که باعث ایجاد انقلابی در صنعت الکترونیک شد و نقشی اساسی در انقلاب میکروالکترونیک و انقلاب دیجیتال داشت. ماسفت از آن زمان به عنصر اصلی اکثر تجهیزات الکترونیکی مدرن تبدیل شده‌است و پرکاربردترین دستگاه الکترونیکی در جهان است.
[ "عبارت «الکترونیک حالت-جامد» اولین بار در چه سالی ظهور کرد؟", "عبارت «الکترونیک حالت-جامد» اولین بار در چه آزمایشگاه‌هایی ظهور کرد؟", "عبارت «الکترونیک حالت-جامد» اولین بار توسط چه کسانی در آزمایشگاه‌های بل در ۱۹۴۷ ظهور کرد؟", "در چه سالی ماسفت اختراع شد؟", "ماسفت توسط چه کسی اختراع شد؟", "ماسفت چیست؟", "اولین ترانزیستور کاملاً جمع و جور که می‌توانست برای طیف وسیعی از کاربردها کوچک سازی و تولید انبوه شود چه نام داشت؟", "پرکاربردترین دستگاه الکترونیکی در جهان چه نام دارد؟", "محمد عطاالله در چند سالگی ماسفت را اختراع کرد؟" ]
الکترونیک
از الکترونیک به‌طور گسترده‌ای در پردازش اطلاعات، ارتباطات از راه دور و پردازش سیگنال استفاده می‌شود. توانایی دستگاه‌های الکترونیکی در عملکرد به عنوان کلید، پردازش اطلاعات دیجیتالی را امکان‌پذیر کرده‌است. فناوری‌های اتصال متقابل مانند بردهای مدار، فناوری بسته‌بندی الکترونیکی و سایر اشکال متنوع زیرساخت‌های ارتباطی، عملکرد مدار را کامل کرده و قطعات الکترونیکی مخلوط را به یک سیستم کاری منظم تبدیل می‌کنند، که سیستم الکترونیکی نامیده می‌شود.کامپیوترها یا سیستم‌های کنترل نمونه‌هایی از سیستم الکترونیکی هستند. یک سیستم الکترونیکی ممکن است جزئی از سیستم مهندسی شده دیگر یا یک دستگاه مستقل باشد. از سال ۲۰۱۹ بیشتر دستگاه‌های الکترونیکی از قطعات نیمه هادی برای انجام کنترل الکترون استفاده می‌کنند. معمولاً، دستگاه‌های الکترونیکی شامل مدارهای متشکل از نیمه رساناهای فعال با المان‌های غیرفعال مکمل هستند. چنین مداری به عنوان مدار الکترونیکی توصیف می‌شود. علم الکترونیک با مدارهای الکتریکی سروکار دارد که شامل اجزای الکتریکی فعال مانند لامپ‌های خلأ، ترانزیستورها، دیودها، مدارهای مجتمع، الکترونیک نوری، و سنسورها، قطعات الکتریکی غیرفعال همراه و فناوری‌های اتصال داخلی هستند.
[ "از چه چیزی به‌طور گسترده‌ در پردازش اطلاعات، ارتباطات از راه دور و پردازش سیگنال استفاده می‌شود؟", "سیستم الکترونیکی چیست؟", "از چه سالی بیشتر دستگاه‌های الکترونیکی از قطعات نیمه هادی برای انجام کنترل الکترون استفاده می‌کنند؟", "معمولاً، دستگاه‌های الکترونیکی شامل چه مدارهایی هستند؟", "علم الکترونیک با چه نوع مدارهای الکتریکی سروکار دارد؟", "مدار موازی چگونه است؟" ]
الکترونیک
صنعت الکترونیک از بخش‌های مختلفی تشکیل شده‌است. نیروی محرک اصلی کل صنعت الکترونیک بخش صنایع نیم‌رسانا است، که در سال ۲۰۱۸ بیش از ۴۸۱ میلیارد دلار فروش داشته‌است. بزرگترین بخش صنعت، تجارت الکترونیک است که در سال ۲۰۱۷ بیش از ۲۹ تریلیون دلار گردش مالی ایجاد کرده‌است. متداول‌ترین دستگاه الکترونیکی ساخته شده، ترانزیستور اثرِ میدانی نیم‌رسانای اکسید-فلز (ماسفت) است که در سال ۱۹۵۹ اختراع شد و «اسب کاری» صنعت الکترونیک محسوب می‌شود. کشور چین به تنهایی در سال ۲۰۱۹ بیش از ۴۹۶٫۸ میلیارد دلار تجهیزات الکترونیک وارد کرده‌است که مقدار آن حتی از واردات سوخت‌های فسیلی آن کشور نیز بیشتر بوده‌است. ۳۰۵٫۹ میلیارد دلار از آن فقط متعلق به مدارهای مجتمع و ریزمونتاژها بوده‌است.
[ "نیروی محرک اصلی کل صنعت الکترونیک چه بخشی است؟", "بخش صنایع نیم‌رسانا در چه سالی بیش از ۴۸۱ میلیارد دلار فروش داشته‌است؟", "بخش صنایع نیم‌رسانا درسال 2018 چقدر فروش داشته‌است؟", "بزرگترین بخش صنعت تجارت چیست؟", "الکترونیک در سال ۲۰۱۷ چقدر گردش مالی ایجاد کرده‌است؟", "متداول‌ترین دستگاه الکترونیکی ساخته شده چیست؟", "ترانزیستور اثرِ میدانی نیم‌رسانای اکسید-فلز (ماسفت) در چه سالی اختراع شد؟", "کشور چین به تنهایی در سال ۲۰۱۹ چند میلیارد دلار تجهیزات الکترونیک وارد کرده‌است؟", "چند میلیارد دلار از تجهیزات الکترونیکی که چین درسال 2019 وارد کرده‌است فقط متعلق به مدارهای مجتمع و ریزمونتاژها بوده‌است؟", "جمعیت چین چقدر است؟", "پایتخت چین کدام شهر است؟", "کاربردهای اصلی مدارهای الکترونیک را بنویسید؟", "مدار متوالی چگونه است؟", "تفاوت مدار موازی و متوالی چیست؟" ]
الکترونیک
برای مثال، یک تلویزیون هر سه بخش بالا را دارد. ورودی تلویزیون سیگنال‌های پراکنده‌شده در هوا را دریافت‌کرده (به وسیله آنتن) و آن‌ها را به ولتاژ و جریان مناسب برای کار دیگر بخش‌ها تبدیل می‌کند. پردازش‌گر سیگنال پس از دریافت داده‌ها از ورودی اطلاعات مورد نیاز مانند میزان روشنایی، رنگ و صدا را از آن استخراج می‌کند. در نهایت، قسمت خروجی این اطلاعات را دوباره به صورت فیزیکی در خواهد آورد. این کار به وسیله یک لامپ اشعه کاتدی (در مدل‌های قدیمی) یا نمایش‌گر ال‌سی‌دی برای نمایش تصویر و یک بلندگو برای پخش صدا انجام خواهد شد.
[ "ورودی تلویزیون سیگنال‌های پراکنده‌شده در هوا را به چه وسیله‌ای دریافت‌ می‌کند؟", "ورودی تلویزیون سیگنال‌های پراکنده‌شده در هوا را پس از دریافت به چه چیزی تبدیل می‌کند؟", "در تلویزیون پردازش‌گر سیگنال پس از دریافت داده‌ها از ورودی، چه اطلاعاتی را از آن استخراج می‌کند؟", "تلویزیون در چه سالی اختراع شد؟" ]
الیزابت دوم
الیزابت در می‌فرِ لندن زادهٔ شد. او بزرگ‌ترین فرزند دوک و دوشس یورک (بعدها شاه جرج ششم و ملکه الیزابت، شهبانوی مادر) بود. پدر او زمانی که برادرش شاه ادوارد هشتم در سال ۱۹۳۶ پس از یک بحران قانونی مجبور به استعفا شد، به سلطنت رسید و با پادشاهی او، الیزابت به وارث مقدر امپراتوری بریتانیا تبدیل گردید. او به صورت خصوصی در خانه تحصیل کرد و از آغاز جنگ جهانی دوم چندی از وظایف عمومی خانواده سلطنتی را برعهده گرفت و در طول جنگ در نیروی کمکی خدمت قلمرویی خدمت کرد. در ۱۹۴۷، او با شاهزاده فیلیپ، دوک ادینبرو، شاهزاده سابق یونان و دانمارک ازدواج کرد و از او چهار فرزند دارد: چارلز، شاهزاده ولز، شاهدخت آن، شاهزاده اندرو، دوک یورک و شاهزاده ادوارد، ارل وسکس.
[ "الیزایت در کجا زاده شد؟", "الیزابت چندمین فرزند دوک و دوشس یورک بود؟", "پدر الیزابت چه سالی به سلطنت رسید؟", "الیزابت در ۱۹۴۷ با چه کسی ازدواج کرد؟", "الیزابت از شاهزاده فیلیپ چند فرزند دارد؟", "مذهب الیزابت چیست؟", " پدر الیزابت چه کسی بود؟" ]
الیزابت دوم
الیزابت در ساعت ۰۲:۴۰ به وقت گرینویج به روز ۲۱ آوریل ۱۹۲۶ در زمان پادشاهی پدربزرگش، شاه جرج پنجم، متولد شد. پدرش، دوک یورک که بعدها با نام شاه جرج ششم به پادشاه رسید، دومین پسر پادشاه بود. مادرش، دوشس یورک که پس از به پادشاهی رسیدن جرج ششم با نام ملکه الیزابت ملکه پادشاهی متحد شد، کوچک‌ترین دختر یک اشراف‌زاده اسکاتلندی به نام لرد گلامیس بود. الیزابت پس از یک عمل سزارین در خانه پدربزرگ مادری‌اش در پلاک ۱۷ خیابان بروتون در می‌فر لندن به دنیا آمد. او توسط اسقف اعظم یورک کوسمو گوردون لانگ در کاخ باکینگهام در ۲۹ مه تعمید داده شد و مانند مادرش الیزابت، مانند مادر جرج پنجم الکساندرا و مانند مادربزرگ پدری‌اش مری نام گرفت. نزدیکانش او را «لیلیبت»[و 1] می‌خواندند زیرا اولین مرتبه نام خودش را اینگونه تلفظ کرده بود. پدر بزرگش جرج پنجم او را بسیار دوست می‌داشت و در جریان مریضی جدی پادشاه در سال ۱۹۲۹، ملاقات‌های مرتب او با جرج پنجم مورد توجه خبرنگاران قرار گرفت و زندگینامه‌نویسان آن ملاقات‌ها را در بهبود حال پادشاه تأثیرگذار دانستند.
[ "الیزابت در چه تاریخی متولد شد؟", "پدر الیزابت چندمین پسر پادشاه بود؟", "مادر الیزابت چندمین دختر لرد گلامیس بود؟", "الیزابت دختر چه کسی بود؟", "نام فرزندان الیزابت را بنویسید؟" ]
الیزابت دوم
الیزابت فقط یک خواهر داشت، شاهدخت ماگارت که در ۱۹۳۰ متولد شده بود. این دو شاهدخت در خانه و تحت نظر مادرشان و مربیشان ماریون کرافورد درس خواندند. این درس‌ها شامل تاریخ، زبان، ادبیات و موسیقی بود. کرافورد در سال ۱۹۵۰ یک زندگینامه در رابطه با کودکی مارگارت و الیزابت منتشر کرد و آن را شاهدختان کوچک نام نهاد که باعث ناراحتی خانواده سلطنتی شد. کتاب دربارهٔ علاقه الیزابت به اسبها، سگها، انضباط او و مسئولیت پذیری او سخن گفته‌است. دیگران هم نظرات مشابهی داده‌اند: چرچیل زمانی که او دو ساله بود «روحیه اقتدار و تامل‌پذیری او» را برای یک نوزاد خیره‌کننده دانست و دختر خاله‌اش مارگارت رودز او را «دختر کوچولوی شوخ‌طبع، اما اساساً معقول و خوش‌رفتار» توصیف کرد.
[ "الیزابت چند خواهر داشت؟", "خواهر الیزابت چه نام داشت؟", "خواهر الیزابت در چه سالی متولد شده‌است؟", "نام مربی تدریس الیزابت و خواهرش چه بود؟", "مربی الیزابت و خواهرش در خانه چه درس‌هایی به آنها آموزش می‌داد؟", "چه کسی در سال ۱۹۵۰ یک زندگینامه در رابطه با کودکی مارگارت و الیزابت منتشر کرد؟", "کرافورد در چه سالی یک زندگینامه در رابطه با کودکی مارگارت و الیزابت منتشر کرد؟", "کرافورد در زندگینامه‌ای که در رابطه با مارگارت و الیزابت منتشر کرد آنها را چه نام نهاد؟", "چه کسی الیزابت را «دختر کوچولوی شوخ‌طبع، اما اساساً معقول و خوش‌رفتار» توصیف کرد؟\n", "نظر چرچیل در مورد الیزابت زمانی که دوساله بود چه بود؟", "مادر الیزابت در چه سنی از دنیا رفت؟", "الیزابت چندبار ازدواج کرد؟" ]
الیزابت دوم
در زمان پادشاهی پدربزرگش، الیزابت سومین نفر در خط جانشینی تاج و تخت پادشاهی بریتانیا بود، پس از عمویش ادوارد و پدرش. با وجود اینکه تولد الیزابت توجه جامعه را برانگیخت، کسی انتظار نداشت او ملکه شود، زیرا ادوارد هنوز جوان بود و در آینده می‌توانست ازدواج کند و صاحب فرزند شود؛ نتیجتاً جایگاه الیزابت در خط جانشینی تنزل یابد. زمانی که پدربزرگش در ۱۹۳۶ مرد و عمویش با نام ادوارد هشتم پادشاه شد، الیزابت به دومین نفر در خط جانشینی پس از پدرش تبدیل شد. همان سال، ادوارد تصمیم گرفت با والیس سیمپسون که یک زن مطلقه بود ازدواج کند؛ این موضوع منجر به بحرانی قانونی شد و در نهایت پادشاه مجبور به استعفا گردید. در نتیجه، پدر الیزابت به پادشاهی رسید و او نیز به وارث مقدر تبدیل شد. به دلیل قانون حق اولویت نخستین ذکور، در صورتی که پدر و مادرش صاحب فرزند پسری می‌شدند، آن پسر به وارث بلافصل بدل می‌شد و در خط جانشینی بالاتر از الیزابت قرار می‌گرفت.
[ "الیزابت در زمان پادشاهی پدربزرگش، چندمین نفر در خط جانشینی تاج و تخت پادشاهی بریتانیا بود؟", "پدربزرگ الیزابت در چه سالی از دنیا رفت؟", "بعد از مرگ الیزابت چه کسی پادشاه شد؟", "به چه دلیل پادشاه ادوارد مجبور به استعفا شد؟", "الیزابت و فیلیپ در کجا ازدواج کردند؟" ]
الیزابت دوم
در سپتامبر ۱۹۳۹، بریتانیا وارد جنگ جهانی دوم شد. لرد هیلشام پیشنهاد کرد که الیزابت و مارگارت برای دور بودن از بمباران‌های پیاپی لندن به کانادا منتقل شوند. اما مادر آن‌ها مخالفت کرد: «بچه‌ها بدون من نخواهند رفت. من بدون پادشاه نخواهم رفت و پادشاه هرگز نخواهد رفت.» نتیجتاً آن‌ها را به قلعه بالمورال در اسکاتلند بردند و سپس در کریسمس ۱۹۳۹ راهی کاخ ساندرینگهام در نورفولک شدند. از فوریه تا مه ۱۹۴۰، آن‌ها در رویال لُج در وینزر ماندند و بعد از آن به قلعه وینزر رفتند و پنج سال آینده را در آنجا سپری کردند. در ۱۹۴۰، الیزابت که چهارده ساله بود، نخستین مصاحبه رادیویی‌اش را با بی‌بی‌سی در برنامه ساعت بچه‌ها انجام داد؛ او خطاب به سایر کودکانی که درحال ترک شهرها بودند، گفت: «ما تلاش می‌کنیم هرچه در توان داریم برای کمک به ملوانان، سربازان و خلبانان شجاعمان انجام دهیم و همچنین تلاش می‌کنیم که سهم خودمان از خطر و غم جنگ را بپذیریم. ما، تک‌تک ما، می‌دانیم که در آخر، همه سالم خواهند بود.»
[ "در چه سالی بریتانیا وارد جنگ جهانی دوم شد؟", "چه کسی پیشنهاد کرد که الیزابت و مارگارت برای دور بودن از بمباران‌های پیاپی لندن به کانادا منتقل شوند؟", " لرد هیلشام پیشنهاد کرد که الیزابت و مارگارت برای دور بودن از بمباران‌های پیاپی لندن به کجا منتقل شوند؟", "الیزابت چند ساله بود که نخستین مصاحبه رادیویی‌اش را با بی‌بی‌سی در برنامه ساعت بچه‌ها انجام داد؟", "در چه سالی الیزابت نخستین مصاحبه رادیویی‌اش را با بی‌بی‌سی در برنامه ساعت بچه‌ها انجام داد؟", "الیزابت در اولین مصاحبه‌اش خطاب به سایر کودکانی که درحال ترک شهرها بودند چه گفت؟", "جنگ جهانی دوم در چه سالی رخ داد؟", "لرد هیلشام در کجا متولد شد؟" ]
الیزابت دوم
در ۱۹۴۳، در بازدیدی از گارد گرندیه که خود در سال قبل به عنوان یکی از سرهنگ‌های آن انتخاب شده بود، الیزابت برای اولین‌بار به تنهایی در انظار عمومی ظاهر شد. پس از اینکه ۱۸ ساله شد، پارلمان قوانین را تغییر داد تا او بتواند در زمان ناتوانی یا غیبت پدرش، مانند زمان حضور شاه در ایتالیا در ژوئیه ۱۹۴۴، به عنوان یکی از پنج مشاور دولت عمل کند. در فوریه ۱۹۴۵، الیزابت با شماره خدمت ۲۳۰۸۷۳ به صورت افتخاری به عنوان افسر دوم در نیروی کمکی خدمت قلمرویی[و 2] انتخاب شد. او به عنوان یک راننده و مکانیک تعلیم دید و پنج ماه بعد به صورت افتخاری عنوان فرمانده کهتر (معادل زنانه سروان) را دریافت کرد.
[ "در چه سالی الیزابت برای اولین‌بار به تنهایی در انظار عمومی ظاهر شد؟", "الیزابت در سال 1943، در کجا برای اولین‌بار به تنهایی در انظار عمومی ظاهر شد؟", "در چند سالگی الیزابت توانست در زمان ناتوانی یا غیبت پدرش به عنوان یکی از پنج مشاور دولت عمل کند؟", "در چه تاریخی الیزابت با شماره خدمت ۲۳۰۸۷۳ بصورت افتخاری به عنوان افسر دوم در نیروی کمکی خدمت قلمرویی انتخاب شد؟", "الیزابت در چه سنی به عنوان یک راننده و مکانیک تعلیم دید و پنج ماه بعد به صورت افتخاری عنوان فرمانده کهتر (معادل زنانه سروان) را دریافت کرد؟", "گارد گرندیه در کجا متولد شد؟" ]
الیزابت دوم
در جریان جنگ، تلاش‌هایی انجام گرفت که ملی‌گرایی ولزی را با پیوند دادن الیزابت به ولز سرکوب کنند. نقشه‌هایی مانند انتخاب او به عنوان پاسبان قلعه کرناروون یا پشتیبان اتحادیه جوانان ولزی، به خاطر دلایل مختلف از جمله بیم از مرتبط شدن الیزابت با جنبش‌های مخالفت با سربازی با موافقت روبرو نشدند. سیاستمداران ولزی پیشنهاد دادند که در روز تولد هجده سالگی‌اش، به عنوان «شاهدخت ولز» انتخاب شود. هربرت موریسون، وزیر کشور، از این ایده استقبال کرد، اما پادشاه با آن مخالف بود زیرا این عنوان را منحصر به همسر شاهزاده ولز می‌دانست و شاهزاده ولز همیشه وارث بلافصل تاج و تخت بود. در ۱۹۴۶، او به عضویت گورسد[و 3] (جامعه) باردهای (نوعی قصه‌گو در فرهنگ گالی) ولزی در ایستفود (نوعی فستیوال هنری در ولز) ملی ولز درآمد.
[ "در چه سالی الیزابت به عضویت گورسد بارهادی ولزی در ایستفود ملی ولز درآمد؟", "چرا پادشاه با ایده‌ی انتخاب عنوان شاهدخت ولز برای الیزابت مخالف بود؟", "سیاستمداران ولزی پیشنهاد دادند که الیزابت در روز تولد هجده سالگی‌اش به چه عنوانی انتخاب شود؟", "الیزابت در حال حاضر در کدام کشور زندگی می‌کند؟" ]
الیزابت دوم
البته این موضوع بدون دردسر نبود؛ فیلیپ از نظر مالی پشتوانه‌ای نداشت و متولد خارج از کشور بود (هرچند که تبعه بریتانیا بود و در طول جنگ جهانی در نیروی دریایی سلطنتی خدمت کرده بود) و خواهرانش با اشراف‌زادگان آلمانی که با نازی‌ها در ارتباط بودند، مزدوج شده بودند. ماریون کراوفورد نوشت: «بعضی از مشاوران پادشاه او (فیلیپ) را به اندازه کافی برای او (الیزابت) مناسب نمی‌دانستند. او شاهزاده‌ای بود بدون خانه و پادشاهی. برخی مقالات دست‌بردار از اصالت خارجی‌اش نبودند.» برخی زندگینامه نویسان به مخالفت مادر الیزابت با این ازدواج اشاره کرده‌اند و گویند که او فیلیپ را مانند «هون‌ها» توصیف کرده بود. البته سال‌ها پس از سر گرفتن ازدواج، مادر الیزابت در گفتگو با زندگینامه نویس خود، تیم هیلد، فیلیپ را یک «جنتلمن انگلیسی» توصیف کرد.
[ "فیلیپ تبعه کدام کشور بود؟", "مادر الیزابت در گفتگو با زندگینامه نویس خود، تیم هیلد، فیلیپ را چگونه توصیف کرد؟", "ماریون کراوفورد در مورد فیلیپ چه متنی نوشت؟", "ماریون کراوفورد در کجا متولد شد؟" ]
الیزابت دوم
در ۱۹۵۱، وضعیت سلامتی جرج ششم رو به وخامت رفت و الیزابت به جای او در رویدادهای عمومی ظاهر می‌شد. زمانی که در اکتبر ۱۹۵۱ برای بازدید از کانادا رفته بود و از آنجا راهی ایالات متحده شده بود تا با رئیس‌جمهور آمریکا، هری ترومن، دیدار کند، منشی مخصوصش، مارتین چارتریس، پیش‌نویسی آماده کرده بود که در صورت مرگ شاه در زمان حضور الیزابت در کانادا به عنوان اعلامیه سلطنت او بخواند. در اوایل ۱۹۵۲، الیزابت و فیلیپ برای بازدید از استرالیا و نیوزیلند از راه کنیا راهی شدند. در ۶ فوریه ۱۹۵۲، زمانی که آن‌ها به تازگی به خانه خود در کنیا رسیده بودند، از بریتانیا نامه‌ای حاوی خبر درگذشت پادشاه و سلطنت الیزابت رسید. فیلیپ خبر را به ملکه جدید اعلام کرد. مارتین چارتریس از او خواست که یک نام سلطنتی برای خودش انتخاب کند و ملکه پاسخ داد که «قطعاً همان الیزابت» مناسب است. او در سراسر ممالک ملکه اعلام شد و کاروان سلطنتی به سرعت به انگلستان بازگشت. سپس ملکه و فیلیپ خودشان را به کاخ باکینگهام رساندند.
[ "در چه سالی وضعیت سلامتی جرج ششم رو به وخامت رفت و الیزابت به جای او در رویدادهای عمومی ظاهر می‌شد؟", "در چه سالی الیزابت و فیلیپ برای بازدید از استرالیا و نیوزیلند از راه کنیا راهی شدند؟", "چه کسی از ملکه خواست که یک نام سلطنتی برای خودش انتخاب کند؟", "فیلیپ فرزند چه کسی بود؟", "هری ترومن در کجا متولد شد؟", "جرج ششم در چند سالگی از دنیا رفت؟" ]
الیزابت دوم
مطابق سنت اختیار کردن نام خانوادگی شوهر توسط زن، این موضوع محتمل رسید که ملکه ممکن است نام خانوادگی شوهرش را برگزیند. دائی فیلیپ، لرد مونتباتن، پیشنهاد کرد که نام سلسله سلطنتی مطابق نام خانوادگی فیلیپ به «دودمان مونتباتن» تغییر کند. خود فیلیپ «دودمان ادینبرو» را ترجیح می‌داد زیرا دوک ادینبرو بود. وینستون چرچیل و مادربزرگ الیزابت، ملکه مری، نظرشان بر حفظ نام کنونی سلسله، «دودمان وینزز»، بود. نتیجتاً در ۹ آوریل ۱۹۵۲ ملکه الیزابت اعلامیه صادر کرد مبنی بر اینکه نام سلسله سلطنتی تغییر نمی‌کند. فیلیپ با گفتن «من تنها مرد کشورم که نمی‌توانم نام خود را بر روی بچه‌هایم بگذارم» اعتراض کرد. در ۱۹۶۰، پس از مرگ ملکه مری در ۱۹۵۳ و استعفای چرچیل در ۱۹۵۵، اعلام شد که نام خانوادگی نوادگان ذکور خانواده سلطنتی که القاب سلطنتی ندارند، «مونتباتن وینزر» خواهد بود.
[ "لرد مونتباتن با فیلیپ چه نسبتی داشت؟", "چه کسی پیشنهاد کرد که نام سلسله سلطنتی مطابق نام خانوادگی فیلیپ به «دودمان مونتباتن» تغییر کند؟", "در چه تاریخی ملکه الیزابت اعلامیه صادر کرد مبنی بر اینکه نام سلسله سلطنتی تغییر نمی‌کند؟", "دلیل استعفای چرچیل در سال 1955 چه بود؟" ]
الیزابت دوم
در جریان آمادگی‌ها برای تاج‌گذاری، مارگارت به خواهرش گفت که مایل است با پیتر تاونسند، یک مرد مطلقه که ۱۶ سال از او بزرگ‌تر بود و ۲ پسر داشت، ازدواج کند. ملکه از او خواست که یک سال صبر کند؛ چنان‌که چارتریس نوشته‌است، «ملکه چنان‌که انتظار می‌رفت شاهدخت را درک می‌کرد، اما من فکر می‌کنم او تصور می‌کرد — و امیدوار بود — زمان موضوع را به فراموشی خواهد سپرد.» سیاستمداران ارشد با موضوع مخالف بودند و کلیسای انگلیس اجازه ازدواج مجدد پس از طلاق نمی‌داد. اگر مارگارت به صورت مدنی (یعنی بدون مراسم دینی) با تاونسند ازدواج می‌کرد، باید از ادعایش برای احتمال جانشینی خواهرش صرف نظر می‌کرد. در آخر، او تصمیم گرفت با پیتر تاونسند ازدواج نکند. او سال‌ها بعد در ۱۹۶۰ با انتونی آرمسترانگ جونز ازدواج کرد و پس از ازدواج به او لقب «ارل اسنودن» داده شد. آن‌ها در ۱۹۷۸ طلاق گرفتند و مارگارت دیگر ازدواج نکرد.
[ "مارگارت در چه سالی با انتونی آمسترانگ جونز ازدواج کرد؟", "مارگارت بعد از ازدواج با انتونی آمسترانگ جونز چه لقبی گرفت؟", "مارگارت و انتونی آمسترانگ جونز در چه سالی طلاق گرفتند؟", "انتونی آرمسترانگ جونز در چه سنی با مارگارت ازدواج کرد؟" ]
الیزابت دوم
با وجود مرگ ملکه مری در ۲۴ مارس، مراسم تاج‌گذاری مطابق برنامه در ۲ ژوئن ۱۹۵۳ انجام شد، همانگونه که مری پیش از مرگ خود درخواست کرده بود. مراسمی که در کلیسای وست‌مینستر انجام شد، به صورت زنده از تلویزیون پخش شد؛ اتفاقی که پیش از آن روی نداده بود. بر روی لباس ملکه الیزابت علامت‌های ممالک مشترک‌المنافع گلدوزی شده بود: گل رز تودور انگلیسی، گل خار اسکاتلندی، تره‌فرنگی ولزی، برگ شبدر ایرلندی، آکاسیای طلایی استرالیایی، برگ افرای کانادایی، سرخس نقره‌ای نیوزیلندی، شکربوته‌ها آفریقای جنوبی، لاله مردابی برای هند و سیلان و جوت، گندم و نیشکر برای پاکستان.
[ "بعد از مرگ ملکه مری مراسم تاج‌گذاری در چه تاریخی انجام شد؟", "در مراسم تاج‌گذاری بر روی لباس ملکه الیزابت چه علامت‌هایی گلدوزی شده‌بود؟", "مراسم تاج‌گذاری ملکه الیزابت در کدام کلیسا انجام شد؟", "کلیسای وست‌مینستر در کجا قرار دارد؟", "ملکه مری در چندم مارس از دنیا رفت؟" ]
الیزابت دوم
از زمان تولد الیزابت، امپراتوری بریتانیا در حال تبدیل شدن به اتحادیه‌ای از کشورهای مشترک‌المنافع بود. زمانی که او در ۱۹۵۲ به قدرت رسید، حاکم بریتانیا در واقع به رئیس کشور چند کشور مستقل تبدیل شده بود. در ۱۹۵۳، ملکه و همسرش راهی سفری هفت‌ماهه شدند، از ۱۳ کشور بازدید کردند و ۴۰٬۰۰۰ مایل را در زمین، دریا و هوا طی کردند. او به نخستین پادشاه یا ملکه حاکم استرالیا و نیوزیلند تبدیل شد که در زمان سلطنتش از آن کشورها بازدید می‌کند. در جریان این بازدید، جمعیت عظیمی به استقبالش آمد و برآورد شده‌است که سه چهارم مردم استرالیا او را دیدند. در طول سلطنتش، ملکه صدها بازدید رسمی از کشورهای دیگر و ممالک مشترک‌المنافع انجام داد؛ او از همه رئیس کشورهای جهان بیشتر سفر رسمی داشته‌است.
[ "در سال 1953 ملکه و همسرش راهی سفر چندماهه شدند؟", "ملکه الیزابت و همسرش در سفر هفت‌ماهه‌ی خود از چند کشور بازدید کردند؟", "ملکه الیزابت و همسرش در سفر هفت‌ماهه‌ی خود چند مایل را در زمین، هوا و دریا طی کردند؟", "در چه سالی ملکه الیزابت به نخستین پادشاه یا ملکه حاکم استرالیا و نیوزیلند تبدیل شد؟", "از زمان تولد الیزابت، امپراتوری بریتانیا در حال تبدیل شدن به چه اتحادیه‌ای بود؟" ]
الیزابت دوم
در ۱۹۵۶، نخست وزیران انگلیس و فرانسه، آنتونی ایدن و گی موله دربارهٔ پیوستن فرانسه به اتحادیه کشورهای مشترک‌المنافع مذاکره کردند. این موضوع پذیرفته نشد و یک سال بعد، فرانسه پیمان‌نامه رم را امضا کرد که نتیجه آن تأسیس اتحادیه اقتصادی اروپا بود؛ سلف اتحادیه اروپا. در نوامبر ۱۹۵۶، بریتانیا و فرانسه در یک تلاش ناموفق به مصر حمله کردند تا کانال سوئز را تسخیر کنند. لرد مونتباتن ادعا کرده‌است که ملکه با این تصمیم مخالف بود اما ایدن این را تکذیب کرده‌است. ایدن یک ماه بعد از شکست حمله به مصر استعفا کرد.
[ "در ۱۹۵۶، چه کسانی در مورد پیوستن فرانسه به اتحادیه کشورهای مشترک‌المنافع مذاکره کردند؟", "در چه سالی نخست‌وزیران انگلیس و فرانسه، آنتونی ایدن و گی موله دربارهٔ پیوستن فرانسه به اتحادیه کشورهای مشترک‌المنافع مذاکره کردند؟", "در چه تاریخی بریتانیا و فرانسه در یک تلاش ناموفق به مصر حمله کردند تا کانال سوئز را تسخیر کنند؟", "تاریخ مصر را به چند دوره تقسیم می‌کنند؟", "در ۱۹۵۶، نخست وزیران انگلیس و فرانسه چه نام داشتند؟", "نتیجه‌ی امضای پیمان‌نامه رم توسط فرانسه چه بود؟" ]
الیزابت دوم
بحران سوئز و انتخاب جانشین ایدن باعث شد که در ۱۹۵۷، ملکه برای نخستین‌بار به صورت جدی تحت انتقاد قرار بگیرد. لرد آلترینکهام، در مجله‌ای که متعلق به خودش بود، ملکه را متهم کرد که همیشه «دور از دسترس» است، هرچند ادعای آلترینکهام توسط دیگران رد شد و حتی باعث شد یک نفر به او سیلی بزند. ۶ سال بعد، در ۱۹۶۳، مک‌میلان استعفا داد و به ملکه توصیه کرد ارلِ هیوم را به عنوان نخست‌وزیر انتخاب کند؛ توصیه‌ای که مورد پذیرش واقع شد. ملکه باز هم به دلیل انتخاب یک نخست‌وزیر بر اساس مشاوره یک گروه کوچک از وزیران یا یک وزیر به باد انتقاد گرفته شد. در ۱۹۶۵، محافظه‌کاران شیوه‌ای برای انتخاب رهبر خود اتخاذ کردند که باعث ملکه دیگر مجبور نشود در این موارد مداخله کند.
[ "چه عواملی موجب شد ملکه برای نخستین‌بار بصورت جدی تحت انتقاد قرار بگیرد؟", "در چه سالی ملکه برای نخستین‌بار بصورت جدی تحت انتقاد قرار گرفت؟", "لرد آلترینکهام، در مجله‌ای که متعلق به خودش بود، ملکه را به چه چیزی متهم کرد؟", "در چه سالی مک میلان استعفا داد؟", "چه کسی به ملکه الیزابت توصیه کرد ارلِ هیوم را بعنوان نخست‌وزیر انتخاب کند؟", "چه کسی در اعتراض به ادعای آلترینکهام در مورد ملکه الیزابت به او سیلی زد؟", " ارلِ هیوم در کجا متولد شد؟" ]
الیزابت دوم
دهه‌های ۶۰ و ۷۰ (قرن ۲۰) شاهد تسریع روند استعمارزدایی آفریقا و کارائیب بود. بیشتر از ۲۰ کشور از بریتانیا، به عنوان بخشی از برنامه انتقال خود مختاری، مستقل شدند. در ۱۹۶۵، رئیس‌جمهور رودزیا، ایان اسمیت، برخلاف خواسته اکثریت مردم آن کشور، به صورت یک طرفه با ابراز «وفاداری و علاقه» به الیزابت، اعلان استقلال کرد. با وجود اینکه ملکه به صورت رسمی این موضوع او را نپذیرفت و جامعه جهانی علیه رودزیا تحریم اعمال کرد، رژیم او برای نزدیک به یک دهه به کار خود ادامه داد. از آنجا که پیوند بریتانیا با مستعمرات سابقش سست شد، دولت این کشور تصمیم گرفت که وارد اتحادیه اروپا شود؛ هدفی که در ۱۹۷۳ محقق شد.
[ " چه دهه‌هایی شاهد تسریع روند استعمارزدایی آفریقا و کارائیب بود؟", "در 1965، رئیس جمهور کدام کشور برخلاف خواسته اکثریت مردم آن کشور، بصورت یک طرفه با ابراز «وفاداری و علاقه» به الیزابت، اعلان استقلال کرد؟", "در چه سالی هدف دولت بریتانیا درمورد واردشدن به اتحادیه اروپا محقق شد؟", "ایان اسمیت در چه سالی بعنوان رئیس‌جمهور رودزیا انتخاب شد؟" ]
الیزابت دوم
در فوریه ۱۹۷۴، ادوارد هیت، نخست‌وزیر بریتانیا، از ملکه خواست که درخواست برگزاری انتخابات سراسری بدهد. در آن زمان، الیزابت در بازدید از کرانه اقیانوس آرام در استرالزی بود و مجبور شد که به بریتانیا بازگردد. انتخابات آن سال منجر به یک «مجلس معلق» شد؛ هیت و محافظه‌کاران اکثریت را به دست نیاوردند اما می‌توانستند در صورتی که با لیبرال‌ها ائتلافی تشکیل دهند، در قدرت باقی بمانند. هیت پس از اینکه موضوع ائتلاف به خوبی پیش نرفت، استعفا داد. نتیجتاً ملکه از رهبر اپوزیسیون، هارولد ویلسون از حزب کارگر، درخواست کرد که دولت تشکیل دهد.
[ "ادوارد هیت که بود؟", "در فوریه ۱۹۷۴، ادوارد هیت، نخست‌وزیر بریتانیا از ملکه الیزابت چه درخواستی کرد؟", "در فوریه ۱۹۷۴، چه کسی از ملکه الیزابت خواست که درخواست برگزاری انتخابات سراسری بدهد؟", "ادوارد هیت در کجا متولد شد؟" ]
الیزابت دوم
یک سال بعد، در اوج بحران قانونی استرالیا در ۱۹۷۵، نخست‌وزیر استرالیا گاف ویتلم پس از اینکه نتوانست موافقت سنا را، که حزب اپوزیسیون در آن اکثریت را داشت، برای پیشنهاد بودجه خود جلب کند، توسط فرماندار کل استرالیا سر جان کر از سمتش برکنار شد. اما در مجلس نمایندگان استرالیا اکثریت از ویلتم پشتیبانی می‌کرد. نتیجتاً سخنگوی (رئیس) مجلس از ملکه درخواست کرد که در موضوع مداخله کرده و تصمیم جان کر را معلق اعلام کند. اما الیزابت با توضیح اینکه در تصمیمی که قانون اساسی استرالیا به فرماندار کل داده‌است دخالت نخواهد کرد، درخواستش را رد کرد. ماجرای ویلتم و کر، که آن را بزرگ‌ترین بحران قانونی تاریخ استرالیا لقب داده‌اند، باعث شد گرایش به جمهوری‌خواهی در آن کشور افزایش پیدا کند.
[ "در اوج بحران قانونی استرالیا در ۱۹۷۵، نخست‌وزیر استرالیا چه کسی بود؟", "گاف ویتلم پس از اینکه نتوانست موافقت سنا را برای پیشنهاد بودجه خود جلب کند، توسط چه کسی از سمتش برکنار شد؟", "کدام ماجرا را بزرگ‌ترین بحران قانونی تاریخ استرالیا لقب دادند؟", "کدام ماجرا باعث شد گرایش به جمهوری‌خواهی در کشور استرالیا افزایش پیدا کند؟", "مذهب گاف ویتلم چه بود؟", "گاف ویتلم در چه تاریخی درگذشت؟" ]