Split (3)

train · 9.55k rows

instruction stringlengths 9 478	input float64	output stringlengths 6 612k	input_text float64	output_text stringlengths 6 612k	merged_input_tokens stringlengths 16 730	merged_input_khmer_count int64 5 233	merged_output_tokens stringlengths 9 924k	merged_output_khmer_count int64 2 296k	ref_input_tokens stringlengths 17 680	ref_input_khmer_count int64 4 201	ref_output_tokens stringlengths 8 892k	ref_output_khmer_count int64 1 280k
តើបណ្ដូរអន្ដរជាតិមានការវិវត្តដូចម្ដេច	null	បណ្ដូរទំនិញមានការរីកចម្រើនយ៉ាងរហ័សទាំងទម្ងន់ទាំងតម្លៃ ការរីកចម្រើននេះ នាំឪ្យមានកំណើតសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកយ៉ាងខ្លាំងក្លា កំណើនតម្លៃនៃបណ្ដូរលឿនជាងកំណើនផងទុកក្នុងពិភពលោក ម៉្យាងវិញទៀត ពាណិជ្ជកម្មនៃបណ្ដាប្រទេសទាំងអស់ មិនមែនសុទ្ធតែរីកចម្រើនតាមចង្វាក់ដូចៗគ្នានោះទេ ប៉ុន្ដែក៏គ្មានប្រទេសណាមួយ អាចផ្លាស់ប្ដូរខ្លួនផុតពីលូតលាស់ទូទៅនៃចំហទៅរកបណ្ដូរអន្ដរជាតិដែរ បណ្ដាប្រទេសដូចជាចិន និងឥណ្ឌាបានបើចំហទៅរករកបណ្ដូរអន្ដរជាតិកាន់ខ្លាំងឡើងៗ ព្រមទាំងត្រូវការទីផ្សារលក់ផលិតផលដ៏ច្រើននិងបន្ទេរបច្ចេកវិទ្យាដើម្បីជាផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួន	null	បណ្ដូរទំនិញមានការរីកចម្រើនយ៉ាងរហ័សទាំងទម្ងន់ទាំងតម្លៃ ការរីកចម្រើននេះ នាំឪ្យមានកំណើតសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកយ៉ាងខ្លាំងក្លា កំណើនតម្លៃនៃបណ្ដូរលឿនជាងកំណើនផងទុកក្នុងពិភពលោក ម៉្យាងវិញទៀត ពាណិជ្ជកម្មនៃបណ្ដាប្រទេសទាំងអស់ មិនមែនសុទ្ធតែរីកចម្រើនតាមចង្វាក់ដូចៗគ្នានោះទេ ប៉ុន្ដែក៏គ្មានប្រទេសណាមួយ អាចផ្លាស់ប្ដូរខ្លួនផុតពីលូតលាស់ទូទៅនៃចំហទៅរកបណ្ដូរអន្ដរជាតិដែរ បណ្ដាប្រទេសដូចជាចិន និងឥណ្ឌាបានបើចំហទៅរករកបណ្ដូរអន្ដរជាតិកាន់ខ្លាំងឡើងៗ ព្រមទាំងត្រូវការទីផ្សារលក់ផលិតផលដ៏ច្រើននិងបន្ទេរបច្ចេកវិទ្យាដើម្បីជាផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួន	ត ើប ណ ្ ដ ូរ អ ន្ ដ រ ជាតិ មាន ការ វិ វត្ត ដូច ម្ ដ េច ĠĠ	19	ប ណ ្ ដ ូរ ទំ និ ញ មាន ការ រី ក ចម្រ ើន យ៉ាង រ ហ ័ ស ទ ាំង ទ ម្ ង ន់ ទ ាំង ត ម្ល ៃ Ġ ការ រី ក ចម្រ ើន នេះ Ġ នាំ ឪ ្យ មាន កំ ណ ើត សេ ដ្ឋ កិច្ច ពិ ភព លោក យ៉ាង ខ្ លា ំ ង ក្លា Ġ កំ ណ ើន ត ម្ល ៃ នៃ ប ណ ្ ដ ូរ ល ឿន ជា ង កំ ណ ើន ផ ង ទុក ក្នុង ពិ ភព លោក Ġ ម៉ ្យា ង វិញ ទៀត Ġ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម នៃ ប ណ ្ ដា ប្រ ទេស ទ ាំង អ ស់ Ġ ម ិន ម ែន សុ ទ្ធ តែ រី ក ចម្រ ើន តា ម ច ង ្វា ក់ ដូច ៗ គ្នា ន ោះ ទេ Ġ ប៉ ុន ្ ដ ែក ៏ គ ្ម ាន ប្រ ទេស ណា មួយ Ġ អា ច ផ្ល ាស់ ប្ ដ ូរ ខ្លួន ផ ុត ពី ល ូត លាស់ ទូ ទៅ នៃ ចំ ហ ទៅ រក ប ណ ្ ដ ូរ អ ន្ ដ រ ជាតិ ដ ែរ Ġ ប ណ ្ ដា ប្រ ទេស ដូច ជា ច ិន Ġ និង ឥ ណ្ឌ ាប ាន ប ើ ចំ ហ ទៅ រក រក ប ណ ្ ដ ូរ អ ន្ ដ រ ជាតិ កាន់ ខ្ លា ំ ង ឡើង ៗ Ġ ព្រ ម ទ ាំង ត្រូវ ការ ទី ផ្ សារ ល ក់ ផល ិត ផល ដ ៏ ច្ រ ើន និង ប ន្ទ េរ ប ច្ច េក វិទ្យា ដើម ្ប ី ជា ផល ប្រ យោ ជន ៍ រ ប ស់ ខ្លួន	250	▁តើ ប ណ ្ ដ ូរ អ ន្ ដ រ ជាតិ មាន ការ វិ វត្ត ដូច ម្ ដ េច ▁	19	▁ប ណ ្ ដ ូរ ទំ ន ិញ មាន ការ រី ក ចម្រ ើន យ៉ាង រ ហ ័ ស ទ ាំង ទ ម្ ង ន់ ទ ាំង ត ម្ល ៃ ▁ការរីកចម្រើន នេះ ▁នាំ ឪ ្យ មាន ក ំណ ើត សេ ដ្ឋ កិច្ច ពិ ភព លោក យ៉ាង ខ្ ល ាំង ក្លា ▁កំណើន ត ម្ល ៃ នៃ ប ណ ្ ដ ូរ ល ឿន ជា ង ក ំណ ើន ផ ង ទុក ក្នុង ពិ ភព លោក ▁ម៉ ្យា ង វិញ ទៀត ▁ពាណិជ្ជកម្ម នៃ ប ណ ្ ដា ប្រ ទេស ទ ាំង អ ស់ ▁មិន ម ែន ស ុទ្ធ តែ រី ក ចម្រ ើន ត ាម ច ង ្វា ក់ ដូច ៗ គ្នា ន ោះ ទេ ▁ប៉ុន ្ ដ ែក ៏ គ ្ មាន ប្រ ទេស ណា មួយ ▁អាច ផ្ល ាស់ ប្ ដ ូរ ខ្លួន ផ ុត ពី ល ូត លាស់ ទូ ទៅ នៃ ចំ ហ ទៅ រក ប ណ ្ ដ ូរ អ ន្ ដ រ ជាតិ ដ ែរ ▁ប ណ ្ ដា ប្រ ទេស ដូច ជា ច ិន ▁និង ឥ ណ្ឌ ា បាន ប ើ ចំ ហ ទៅ រក រក ប ណ ្ ដ ូរ អ ន្ ដ រ ជាតិ កាន់ ខ្ ល ាំង ឡើង ៗ ▁ព្រមទាំង ត្រូវ ការ ទី ផ្ សារ ល ក់ ផល ិត ផល ដ ៏ ច ្រ ើន និង ប ន្ទ េរ ប ច្ច េក វិទ្យា ដើម ្ប ី ជា ផល ប្រ យោ ជ ន៍ រ ប ស់ ខ្លួន	232
តើការគ្រប់គ្រងសំរាមមិនអាចបានត្រឹមត្រូវ នាំមកនូវផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះ ចូរបញ្ជាក់	null	ការគ្រប់គ្រងសំរាមមិនបានត្រឹមត្រូវ នាំមកនូវផលប៉ះពាល់ដូចខាងក្រោម ការគ្រប់គ្រងសំរាមមិនអាចបានល្អ បណ្ដាលឪ្យប៉ះពាល់ដល់សោភ័ណភាពទីក្រុង ឬ ប្រទេសជាតិ និងគូណភាពបរិស្ថានក៏ដូចជាសុខភាពមនុស្សផងដែរ ការប៉ះពាល់ទៅលើសោភ័ណភាពទីក្រុង ឬ ប្រទេសជាតិដោយសារសំរាម បានធ្វើឪ្យបាត់បង់នូវប្រយោជន៍សេដ្ខកិច្ចសង្គម ពិសេសវិស័យទេសចរណ៍ សំរាមជាលនៅស្ថានដ៏ល្អរបស់ពួកមេរោគននិងជំងឺ ឆ្លងផ្សេងៗដូចជាជំងឺផ្កាសាយ រលាកសូត គ្រុនពោះវៀន រាករូស អាសន្នរោគ ប៉ែសជាដើម សំរាមមួយចំនួនដែលចាក់ចូលទៅក្នុងទន្លេ ព្រែក ស្ទឹង ឬទីតាំងចាត់សំរាមមិនសមស្រប ដែលធ្វើឪ្យប៉ះពាល់ទៅលើបរិស្ថាន ដែលនាំឪ្យមានការបំពុលទឹកក្នុងដី បំពុលទឹកលើដីបំពុលខ្យល់ និងសុខភាពសាធារណៈនិងសុវត្ថិភាពដោយសារសំរាមនេះហើយទើបធ្វើឪ្យប្រព័ន្ធលូទឹកត្រូវស្ទះនៅរដូវវស្សាដែលនាំឪ្យលិចផ្លូវក្នុងទីក្រុង រំខានការធ្វើចរាចរណ៍ និងបណ្ដាលឪ្យខូចថ្នល់ទៀតផង ល	null	ការគ្រប់គ្រងសំរាមមិនបានត្រឹមត្រូវ នាំមកនូវផលប៉ះពាល់ដូចខាងក្រោម ការគ្រប់គ្រងសំរាមមិនអាចបានល្អ បណ្ដាលឪ្យប៉ះពាល់ដល់សោភ័ណភាពទីក្រុង ឬ ប្រទេសជាតិ និងគូណភាពបរិស្ថានក៏ដូចជាសុខភាពមនុស្សផងដែរ ការប៉ះពាល់ទៅលើសោភ័ណភាពទីក្រុង ឬ ប្រទេសជាតិដោយសារសំរាម បានធ្វើឪ្យបាត់បង់នូវប្រយោជន៍សេដ្ខកិច្ចសង្គម ពិសេសវិស័យទេសចរណ៍ សំរាមជាលនៅស្ថានដ៏ល្អរបស់ពួកមេរោគននិងជំងឺ ឆ្លងផ្សេងៗដូចជាជំងឺផ្កាសាយ រលាកសូត គ្រុនពោះវៀន រាករូស អាសន្នរោគ ប៉ែសជាដើម សំរាមមួយចំនួនដែលចាក់ចូលទៅក្នុងទន្លេ ព្រែក ស្ទឹង ឬទីតាំងចាត់សំរាមមិនសមស្រប ដែលធ្វើឪ្យប៉ះពាល់ទៅលើបរិស្ថាន ដែលនាំឪ្យមានការបំពុលទឹកក្នុងដី បំពុលទឹកលើដីបំពុលខ្យល់ និងសុខភាពសាធារណៈនិងសុវត្ថិភាពដោយសារសំរាមនេះហើយទើបធ្វើឪ្យប្រព័ន្ធលូទឹកត្រូវស្ទះនៅរដូវវស្សាដែលនាំឪ្យលិចផ្លូវក្នុងទីក្រុង រំខានការធ្វើចរាចរណ៍ និងបណ្ដាលឪ្យខូចថ្នល់ទៀតផង ល	ត ើក ារ គ្រ ប់ គ្រ ង សំ រា ម ម ិន អា ច បាន ត្រ ឹម ត្រូវ Ġ នាំ មក ន ូវ ផល ប៉ ះ ពា ល់ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ច ូរ បញ្ជា ក់ ĠĠ	36	ការ គ្រ ប់ គ្រ ង សំ រា ម ម ិន បាន ត្រ ឹម ត្រូវ Ġ នាំ មក ន ូវ ផល ប៉ ះ ពា ល់ ដូច ខា ង ក្រោម Ġ ការ គ្រ ប់ គ្រ ង សំ រា ម ម ិន អា ច បាន ល្អ Ġ ប ណ ្ ដា ល ឪ ្យ ប៉ ះ ពា ល់ ដល់ ស ោ ភ ័ ណ ភាព ទី ក្រុង Ġ ឬ Ġ ប្រ ទេស ជាតិ Ġ និង គូ ណ ភាព បរ ិស ្ថ ាន ក ៏ ដូច ជា សុខ ភាព ម នុ ស្ស ផ ង ដ ែរ Ġ ការ ប៉ ះ ពា ល់ ទៅ លើ ស ោ ភ ័ ណ ភាព ទី ក្រុង Ġ ឬ Ġ ប្រ ទេស ជាតិ ដោយ សារ សំ រា ម Ġ បាន ធ ្វ ើ ឪ ្យ បា ត់ បង់ ន ូវ ប្រ យោ ជន ៍ សេ ដ ្ខ កិច្ច សង ្ គម Ġ ពិ សេ ស វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ Ġ សំ រា ម ជា ល នៅ ស្ថាន ដ ៏ ល្អ រ ប ស់ ព ួ ក មេ រ ោ គ ន និង ជំ ង ឺ Ġ ឆ្ លង ផ្ សេ ង ៗ ដូច ជា ជំ ង ឺ ផ្ កាស ាយ Ġ រ លា ក ស ូត Ġ គ្រ ុន ព ោះ វ ៀន Ġ រា ករ ូស Ġ អា ស ន្ន រ ោ គ Ġ ប៉ ែ ស ជា ដើម Ġ សំ រា ម មួយ ចំ ន ួន ដ ែល ច ាក់ ចូល ទៅ ក្នុង ទ ន្ ល េ Ġ ព្រ ែក Ġ ស្ទ ឹង Ġ ឬ ទី តាំង ច ាត់ សំ រា ម ម ិន សម ស្រ ប Ġ ដ ែល ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប៉ ះ ពា ល់ ទៅ លើ បរ ិស ្ថ ាន Ġ ដ ែល នាំ ឪ ្យ មាន ការ ប ំព ុល ទឹក ក្នុង ដ ី Ġ ប ំព ុល ទឹក លើ ដ ី ប ំព ុល ខ្ យ ល់ Ġ និង សុខ ភាព សា ធា រណៈ និង សុ វ ត្ថ ិ ភាព ដោយ សារ សំ រា ម នេះ ហើយ âĢĭ ទ ើប ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប្រ ព ័ន ្ ធ ល ូ ទឹក ត្រូវ ស្ទ ះ នៅ រ ដ ូវ វ ស្សា âĢĭ ដ ែល នាំ ឪ ្យ ល ិច ផ្ល ូវ ក្នុង ទី ក្រុង Ġ រំ ខា ន ការ ធ ្វ ើ ចរ ា ចរ ណ៍ Ġ និង ប ណ ្ ដា ល ឪ ្យ ខ ូច ថ្ន ល់ ទៀត ផ ង Ġ ល	366	▁តើ ការ គ្រ ប់ គ្រ ង សំ រ ាម ម ិន អា ច បាន ត្រ ឹម ត្រូវ ▁នាំមក ន ូវ ផល ប៉ ះ ព ាល់ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ចូរ បញ្ជា ក់ ▁	33	▁ការគ្រប់គ្រង សំ រ ាម ម ិន បាន ត្រ ឹម ត្រូវ ▁នាំមក ន ូវ ផល ប៉ ះ ព ាល់ ដូច ខា ង ក្រោម ▁ការគ្រប់គ្រង សំ រ ាម ម ិន អា ច បាន ល្អ ▁ប ណ ្ ដា ល ឪ ្យ ប៉ ះ ព ាល់ ដល់ ស ោ ភ ័ ណ ភាព ទី ក្រុង ▁ឬ ▁ប្រទេសជាតិ ▁និង គូ ណ ភាព ប រិ ស្ថាន ក ៏ ដូច ជា សុខ ភាព ម នុ ស្ស ផ ង ដ ែរ ▁ការ ប៉ ះ ព ាល់ ទៅ លើ ស ោ ភ ័ ណ ភាព ទី ក្រុង ▁ឬ ▁ប្រទេសជាតិ ដោយ សារ សំ រ ាម ▁បាន ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប ាត់ បង់ ន ូវ ប្រ យោ ជ ន៍ សេ ដ ្ខ កិច្ច ស ង្គ ម ▁ពិសេស វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ▁សំរាម ជា ល នៅ ស្ថាន ដ ៏ ល្អ រ ប ស់ ព ួ ក ម េរ ោ គ ន និង ជំ ង ឺ ▁ឆ្លង ផ្ ស េង ៗ ដូច ជា ជំ ង ឺ ផ្ កាស ាយ ▁រលាក ស ូត ▁គ្រុន ព ោះ វ ៀន ▁រា ករ ូស ▁អាសន្ន រ ោ គ ▁ប៉ ែ ស ជា ដើម ▁សំរាម មួយ ចំ ន ួន ដ ែល ច ាក់ ចូល ទៅ ក្នុង ទ ន ្ល េ ▁ព្រែក ▁ស្ទឹង ▁ឬ ទី តាំង ច ាត់ សំ រ ាម ម ិន សម ស្រ ប ▁ដែល ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប៉ ះ ព ាល់ ទៅ លើ ប រិ ស្ថាន ▁ដែល នាំ ឪ ្យ មាន ការ ប ំព ុល ទឹក ក្នុង ដ ី ▁ប ំព ុល ទឹក លើ ដ ី ប ំព ុល ខ្ យ ល់ ▁និង សុខ ភាព សា ធា រណៈ និង សុ វ ត្ថ ិ ភាព ដោយ សារ សំ រ ាម នេះ ហើយ ▁ទើប ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប្រ ព ័ ន្ធ ល ូ ទឹក ត្រូវ ស្ទ ះ នៅ រ ដ ូវ វ ស្សា ▁ដែល នាំ ឪ ្យ ល ិច ផ្ល ូវ ក្នុង ទី ក្រុង ▁រំខាន ការ ធ ្វ ើ ច រា ចរ ណ៍ ▁និង ប ណ ្ ដា ល ឪ ្យ ខ ូច ថ្ន ល់ ទៀត ផ ង ▁ល	330
នៅប្រទេសកម្ពុជា តើអាជ្ងាធរមានវិធានការបែបចំពោះបញ្ហាសំរាមសព្វថ្ងៃ	null	នៅប្រទេសកម្ពុជាអាជ្ងាធរមានវិធានចំពោះបញ្ហាសំរាមដូចខាងក្រោម ប្រជាជនទាំងអស់ត្រូវប្រើប្រាស់កាកសំណល់ឪ្យអស់លទ្ធភាពមុននឹងចោលកុំចោលកាកសំណល់ក្រៅពីធុងសំរាមអប់រំប្រជាជនឪ្យស្គាល់ច្បាស់ពីបរិស្ថាននិងកំហូចបរិស្ថានដោយសំរាមបញ្ចូលតាមកម្មវិធីសិក្សាបឋមសិក្សារហូតដលឧត្តមសិក្សាសាលាក្រុងត្រុវជំរុញឪ្យការដឹកជញ្ជូន ដែលជាកត្តាសំខាន់ក្នុងការគ្រប់គ្រងសំរាមក្នុងរាជធានី ដាក់ធុងសំរាមនៅតាមដងផ្លូវធំៗ និងតាមទីសាធារណៈទីផ្សារនិងតំបន់ដែលមានប្រជាជនច្រើនកុះករ ត្រូវមានប្រព័ន្ធការពារឪ្យបានត្រឹមត្រូវតាមលក្ខណៈបច្ចេកទេសតាមកន្លែកដាក់សំរាមក្រសួងបរិស្ថានត្រូវខិតខំធ្វើទំនាក់ទំនងជាមួយបណ្ដាអង្គការអន្ដរជាតិនិងប្រទេសនានា ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាគ្រប់គ្រងកែច្នៃកាកសំណល់ទាំងនោះ ឪ្យទៅជាថាមពលផ្សេងៗក្នុងគោលដៅអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិកន្លែងចាក់សំរាមរបស់រាជធានីនិងក្រុងត្រូវរៀបចំគ្រប់គ្រងឪ្យបានសមស្រប	null	នៅប្រទេសកម្ពុជាអាជ្ងាធរមានវិធានចំពោះបញ្ហាសំរាមដូចខាងក្រោម ប្រជាជនទាំងអស់ត្រូវប្រើប្រាស់កាកសំណល់ឪ្យអស់លទ្ធភាពមុននឹងចោលកុំចោលកាកសំណល់ក្រៅពីធុងសំរាមអប់រំប្រជាជនឪ្យស្គាល់ច្បាស់ពីបរិស្ថាននិងកំហូចបរិស្ថានដោយសំរាមបញ្ចូលតាមកម្មវិធីសិក្សាបឋមសិក្សារហូតដលឧត្តមសិក្សាសាលាក្រុងត្រុវជំរុញឪ្យការដឹកជញ្ជូន ដែលជាកត្តាសំខាន់ក្នុងការគ្រប់គ្រងសំរាមក្នុងរាជធានី ដាក់ធុងសំរាមនៅតាមដងផ្លូវធំៗ និងតាមទីសាធារណៈទីផ្សារនិងតំបន់ដែលមានប្រជាជនច្រើនកុះករ ត្រូវមានប្រព័ន្ធការពារឪ្យបានត្រឹមត្រូវតាមលក្ខណៈបច្ចេកទេសតាមកន្លែកដាក់សំរាមក្រសួងបរិស្ថានត្រូវខិតខំធ្វើទំនាក់ទំនងជាមួយបណ្ដាអង្គការអន្ដរជាតិនិងប្រទេសនានា ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាគ្រប់គ្រងកែច្នៃកាកសំណល់ទាំងនោះ ឪ្យទៅជាថាមពលផ្សេងៗក្នុងគោលដៅអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិកន្លែងចាក់សំរាមរបស់រាជធានីនិងក្រុងត្រូវរៀបចំគ្រប់គ្រងឪ្យបានសមស្រប	នៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា Ġ ត ើ អា ជ ្ង ា ធរ មាន វិ ធាន ការ ប ែប ចំ ព ោះ ប ញ ្ហ ាស ំ រា ម ស ព្វ ថ ្ង ៃ ĠĠ	35	នៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា âĢĭâĢĭ អា ជ ្ង ា ធរ មាន វិ ធាន ចំ ព ោះ ប ញ ្ហ ាស ំ រា ម ដូច ខា ង ក្រោម Ġ ប្រ ជា ជន ទ ាំង អ ស់ ត្រូវ ប្រ ើប ្រា ស់ កា ក សំ ណ ល់ ឪ ្យ អ ស់ ល ទ្ធ ភាព ម ុន នឹង ចោល ក ុំ ចោល កា ក សំ ណ ល់ ក្រ ៅ ពី ធ ុង សំ រា ម អ ប់ រំ ប្រ ជា ជន ឪ ្យ ស្ គ ាល់ ច្ បា ស់ ពី បរ ិស ្ថ ាន និង កំ ហ ូច បរ ិស ្ថ ាន ដោយ សំ រា ម បញ្ចូល តា មក ម្ម វិ ធី សិ ក្ស ាប ឋ ម សិ ក្ស ារ ហ ូត ដ ល ឧ ត្ត ម សិ ក្ស ាស ាល ាក ្រ ុង ត្រ ុ វ ជំ រ ុញ ឪ ្យ ការ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន Ġ ដ ែល ជា ក ត្ត ាស ំ ខា ន់ ក្នុង ការ គ្រ ប់ គ្រ ង សំ រា មក ្ន ុង រាជ ធាន ី Ġ ដា ក់ ធ ុង សំ រា ម នៅ តា ម ដង ផ្ល ូវ ធ ំ ៗ Ġ និង តា ម ទី សា ធា រណៈ ទី ផ្ សារ âĢĭ និង ត ំ ប ន់ ដ ែល មាន ប្រ ជា ជន ច្ រ ើន ក ុះ ករ ĠâĢĭ ត្រូវ មាន ប្រ ព ័ន ្ ធ ការពារ ឪ ្យ បាន ត្រ ឹម ត្រូវ តា ម ល ក្ខ ណៈ ប ច្ច េក ទេស តា មក ន្ ល ែក ដា ក់ សំ រា មក ្រ ស ួង បរ ិស ្ថ ាន ត្រូវ ខ ិត ខ ំ ធ ្វ ើ ទំ នាក់ ទំ ន ង ជា មួយ ប ណ ្ ដា អង្គ ការ អ ន្ ដ រ ជាតិ និង ប្រ ទេស នា នា Ġ ដើម ្ប ី ធ ្វ ើយ ៉ ាង ណា គ្រ ប់ គ្រ ង ក ែ ច្ នៃ កា ក សំ ណ ល់ ទ ាំង ន ោះ Ġ ឪ ្យ ទៅ ជា ថា ម ពល ផ្ សេ ង ៗ ក្នុង គោ ល ដ ៅ អភិវឌ្ឍ ប្រ ទេស ជាតិ កន្លែង ច ាក់ សំ រា ម រ ប ស់ រាជ ធាន ីន ិ ង ក្រុង ត្រូវ រៀបចំ គ្រ ប់ គ្រ ង ឪ ្យ បាន សម ស្រ ប	356	▁នៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ▁តើ អា ជ ្ង ា ធរ មាន វិ ធាន ការ ប ែប ច ំព ោះ ប ញ ្ហ ា សំ រ ាម ស ព្វ ថ ្ង ៃ ▁	34	▁នៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ▁អា ជ ្ង ា ធរ មាន វិ ធាន ច ំព ោះ ប ញ ្ហ ា សំ រ ាម ដូច ខា ង ក្រោម ▁ប្រជាជន ទ ាំង អ ស់ ត្រូវ ប្រ ើ ប្រ ាស់ កា ក ស ំណ ល់ ឪ ្យ អ ស់ ល ទ្ធ ភាព ម ុន នឹង ចោល ក ុំ ចោល កា ក ស ំណ ល់ ក្រ ៅ ពី ធ ុង សំ រ ាម អ ប់ រំ ប្រ ជា ជន ឪ ្យ ស្ គ ាល់ ច ្ប ាស់ ពី ប រិ ស្ថាន និង កំ ហ ូច ប រិ ស្ថាន ដោយ សំ រ ាម បញ្ចូល ត ាម កម្ម វិ ធី សិ ក្ស ាប ឋ ម សិ ក្ស ារ ហ ូត ដ ល ឧ ត្ត ម ស ិក ្សា សា លា ក្រុង ត្រ ុ វ ជំ រ ុញ ឪ ្យ ការ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ▁ដែល ជា ក ត្ត ា សំ ខ ាន់ ក្នុង ការ គ្រ ប់ គ្រ ង សំ រ ាម ក្នុង រាជ ធាន ី ▁ដាក់ ធ ុង សំ រ ាម នៅ ត ាម ដង ផ្ល ូវ ធ ំ ៗ ▁និង ត ាម ទី សា ធា រណៈ ទី ផ្ សារ ▁និង ត ំ ប ន់ ដ ែល មាន ប្រ ជា ជន ច ្រ ើន ក ុះ ករ ▁ត្រូវ មាន ប្រ ព ័ ន្ធ ការពារ ឪ ្យ បាន ត្រ ឹម ត្រូវ ត ាម ល ក្ខ ណៈ ប ច្ច េក ទេស តា មក ន ្ល ែក ដ ាក់ សំ រ ាម ក្រ ស ួង ប រិ ស្ថាន ត្រូវ ខ ិត ខ ំ ធ ្វ ើ ទំ នាក់ ទំ ន ង ជា មួយ ប ណ ្ ដា អង្គ ការ អ ន្ ដ រ ជាតិ និង ប្រ ទេស នា នា ▁ដើម្បី ធ ្វ ើ យ៉ាង ណា គ្រ ប់ គ្រ ង ក ែ ច្ នៃ កា ក ស ំណ ល់ ទ ាំង ន ោះ ▁ឪ ្យ ទៅ ជា ថា ម ពល ផ្ ស េង ៗ ក្នុង គ ោល ដ ៅ អភិវឌ្ឍ ប្រ ទេស ជាតិ កន្លែង ច ាក់ សំ រ ាម រ ប ស់ រាជ ធាន ី និង ក្រុង ត្រូវ រៀបចំ គ្រ ប់ គ្រ ង ឪ ្យ បាន សម ស្រ ប	342
តើនៅប្រទេសអភិវឌ្ឍ គេគ្រប់គ្រងសំរាមដូចម្ដេច	null	នៅប្រទេសអភិវឌ្ឍគេគ្រប់សំរាមដូចជា យកទៅដុតក្នុងឡូ ដើម្បីយយកថាមពលយកទៅកែច្នៃ សម្រាប់ប្រើប្រាស់ជាជីយកទៅកប់នៅវាលដាក់សំរាម ដើម្បីទាញយកឧស្ម័នសម្រាប់ប្រើប្រាស់តាមតម្រួវការ ដោយឡែក សំណល់សល់ពីការដុតក្នុងឡូនិងការផុយរលួយក៏ត្រូវយកទៅដាក់កន្លែងកប់សំរាមដែរ កន្លែងដាក់សំរាមត្រូវចំប្រព័ន្ធការពារឪ្យបានត្រឹមត្រូវតាមលក្ខណៈបច្ចេកទេសដូចជាជីករណ្ដៅដាក់សំរាមធ្វើបណ្ដាញលូខាងក្រោមសំរាប់បង្ហូរទឹកសំអុយយកទៅធ្វើការសអាតនៅស្ថានីយសំអាតដែលបានគេបានរៀបចំមុនទើបគេបង្ហូរចូលក្នុងទន្លេ ស្ទឹងដ បឹង ព្រែក ពេលរណ្ដៅដាក់សំរាមពេញ គេលប់ដី ហើយដាំស្មៅធ្វើជាតំបន់ទីលានកីឡា ឬ ធ្វើជាកន្លែងដាំដើមឈើ	null	នៅប្រទេសអភិវឌ្ឍគេគ្រប់សំរាមដូចជា យកទៅដុតក្នុងឡូ ដើម្បីយយកថាមពលយកទៅកែច្នៃ សម្រាប់ប្រើប្រាស់ជាជីយកទៅកប់នៅវាលដាក់សំរាម ដើម្បីទាញយកឧស្ម័នសម្រាប់ប្រើប្រាស់តាមតម្រួវការ ដោយឡែក សំណល់សល់ពីការដុតក្នុងឡូនិងការផុយរលួយក៏ត្រូវយកទៅដាក់កន្លែងកប់សំរាមដែរ កន្លែងដាក់សំរាមត្រូវចំប្រព័ន្ធការពារឪ្យបានត្រឹមត្រូវតាមលក្ខណៈបច្ចេកទេសដូចជាជីករណ្ដៅដាក់សំរាមធ្វើបណ្ដាញលូខាងក្រោមសំរាប់បង្ហូរទឹកសំអុយយកទៅធ្វើការសអាតនៅស្ថានីយសំអាតដែលបានគេបានរៀបចំមុនទើបគេបង្ហូរចូលក្នុងទន្លេ ស្ទឹងដ បឹង ព្រែក ពេលរណ្ដៅដាក់សំរាមពេញ គេលប់ដី ហើយដាំស្មៅធ្វើជាតំបន់ទីលានកីឡា ឬ ធ្វើជាកន្លែងដាំដើមឈើ	ត ើន ៅ ប្រ ទេស អភិវឌ្ឍ Ġ គ េ គ្រ ប់ គ្រ ង សំ រា ម ដូច ម្ ដ េច ĠĠ	19	នៅ ប្រ ទេស អភិវឌ្ឍ គ េ គ្រ ប់ សំ រា ម ដូច ជា âĢĭ ĠâĢĭ យក ទៅ ដ ុត ក្នុង ឡូ Ġ ដើម ្ប ី យ យក ថា ម ពល យក ទៅ ក ែ ច្ នៃ Ġ សម ្រា ប់ ប្រ ើប ្រា ស់ ជា ជី យក ទៅ ក ប់ នៅ វា ល ដា ក់ សំ រា ម Ġ ដើម ្ប ី ទ ាញ យក ឧ ស្ម ័ន សម ្រា ប់ ប្រ ើប ្រា ស់ តា ម ត ម្រ ួ វ ការ Ġ ដោយ ឡ ែក Ġ សំ ណ ល់ ស ល់ ពី ការ ដ ុត ក្នុង ឡូ âĢĭ និង ការ ផ ុយ រ ល ួយ ក ៏ ត្រូវ យក ទៅ ដា ក់ កន្លែង ក ប់ សំ រា ម ដ ែរ Ġ កន្លែង ដា ក់ សំ រា ម ត្រូវ ចំ ប្រ ព ័ន ្ ធ ការពារ ឪ ្យ បាន ត្រ ឹម ត្រូវ តា ម ល ក្ខ ណៈ ប ច្ច េក ទេស âĢĭ ដូច ជា ជី ករ ណ ្ ដ ៅ ដា ក់ សំ រា ម ធ ្វ ើប ណ ្ ដា ញ ល ូ ខា ង ក្រោម âĢĭ សំ រា ប់ បង ្ហ ូរ ទឹក សំ អ ុយ âĢĭ យក ទៅ ធ ្វ ើក ារ ស អា ត នៅ ស្ថាន ី យ សំ អា ត ដ ែល បាន គ េ បាន រៀបចំ ម ុន ទ ើប គ េ បង ្ហ ូរ ចូល ក្នុង ទ ន្ ល េ Ġ ស្ទ ឹង ដ Ġ ប ឹង Ġ ព្រ ែក Ġ ពេល រណ ្ ដ ៅ ដា ក់ សំ រា ម ព េញ Ġ គ េ ល ប់ ដ ី Ġ ហើយ ដា ំ ស្ម ៅ ធ ្វ ើ ជា ត ំ ប ន់ ទី លាន ក ី ឡា Ġ ឬ Ġ ធ ្វ ើ ជា កន្លែង ដា ំ ដើម ឈ ើ	269	▁តើ នៅ ប្រ ទេស អភិវឌ្ឍ ▁គេ គ្រ ប់ គ្រ ង សំ រ ាម ដូច ម្ ដ េច ▁	17	▁នៅ ប្រ ទេស អភិវឌ្ឍ គ េ គ្រ ប់ សំ រ ាម ដូច ជា ▁យក ទៅ ដ ុត ក្នុង ឡូ ▁ដើម្បី យ យក ថា ម ពល យក ទៅ ក ែ ច្ នៃ ▁សម្រាប់ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ជា ជី យក ទៅ ក ប់ នៅ វ ាល ដ ាក់ សំ រ ាម ▁ដើម្បី ទ ាញ យក ឧ ស្ម ័ន ស ម្រ ាប់ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ត ាម ត ម្រ ួ វ ការ ▁ដោយឡែក ▁សំណល់ ស ល់ ពី ការ ដ ុត ក្នុង ឡូ ▁និង ការ ផ ុយ រ ល ួយ ក ៏ ត្រូវ យក ទៅ ដ ាក់ កន្លែង ក ប់ សំ រ ាម ដ ែរ ▁កន្លែង ដ ាក់ សំ រ ាម ត្រូវ ចំ ប្រ ព ័ ន្ធ ការពារ ឪ ្យ បាន ត្រ ឹម ត្រូវ ត ាម ល ក្ខ ណៈ ប ច្ច េក ទេស ▁ដូចជា ជី ក រណ ្ ដ ៅ ដ ាក់ សំ រ ាម ធ ្វ ើប ណ ្ ដ ាញ ល ូ ខា ង ក្រោម ▁សំរាប់ ប ង្ហ ូរ ទឹក សំ អ ុយ ▁យក ទៅ ធ ្វ ើ ការ ស អា ត នៅ ស្ថាន ី យ សំ អា ត ដ ែល បាន គ េ បាន រៀបចំ ម ុន ទ ើប គ េ ប ង្ហ ូរ ចូល ក្នុង ទ ន ្ល េ ▁ស្ទឹង ដ ▁បឹង ▁ព្រែក ▁ពេល រណ ្ ដ ៅ ដ ាក់ សំ រ ាម ព េញ ▁គេ ល ប់ ដ ី ▁ហើយ ដ ាំ ស្ម ៅ ធ ្វ ើ ជា ត ំ ប ន់ ទី លាន ក ី ឡា ▁ឬ ▁ធ្វើជា កន្លែង ដ ាំ ដើម ឈ ើ	248
តើសំណល់ទាំងនោះគេអាចឪ្យយកទៅកែច្នៃបានដែរ ឬ ទេ ចូរបញ្ជាក់	null	សំណល់ទាំងនោះគេអាចយកទៅប្រើប្រាស់ឡើងវិញដើម្បីធ្វើជាកែវនិងដបរូបធាតុសរីរាង្គ ត្រូវគេយកទៅប្រើប្រាស់ចិញ្ចឹមសត្វឬ ធ្វើជាជីលោហៈ ត្រូវគេជ្រើសរើសដោយម៉ត់ចត់តាមប្រភេទ រួចយកទៅប្រើប្រាសឡើងវិញ ក្រដាសចាស់ៗ គេយកទៅប្រើប្រាស់ឡើងវិញប្លាស្ទិច ត្រូវគេយកទៅកែច្នៃ រួចប្រើប្រាស់ឡើងវិញរបស់ឯទៀត មិនអាចប្រើប្រាស់ឡើងវិញបាន ក៏បានគេយកទៅដុតប្រើជាអគ្កិសនី	null	សំណល់ទាំងនោះគេអាចយកទៅប្រើប្រាស់ឡើងវិញដើម្បីធ្វើជាកែវនិងដបរូបធាតុសរីរាង្គ ត្រូវគេយកទៅប្រើប្រាស់ចិញ្ចឹមសត្វឬ ធ្វើជាជីលោហៈ ត្រូវគេជ្រើសរើសដោយម៉ត់ចត់តាមប្រភេទ រួចយកទៅប្រើប្រាសឡើងវិញ ក្រដាសចាស់ៗ គេយកទៅប្រើប្រាស់ឡើងវិញប្លាស្ទិច ត្រូវគេយកទៅកែច្នៃ រួចប្រើប្រាស់ឡើងវិញរបស់ឯទៀត មិនអាចប្រើប្រាស់ឡើងវិញបាន ក៏បានគេយកទៅដុតប្រើជាអគ្កិសនី	ត ើស ំណ ល់ ទ ាំង ន ោះ គ េ អា ច ឪ ្យ យក ទៅ ក ែ ច្ នៃ បាន ដ ែរ Ġ ឬ Ġ ទេ Ġ ច ូរ បញ្ជា ក់ ĠĠ	29	សំ ណ ល់ ទ ាំង ន ោះ គ េ អា ច យក ទៅ ប្រ ើប ្រា ស់ ឡើង វិញ ដើម ្ប ី ធ ្វ ើ ជា កែវ និង ដ បរ ូប ធាតុ ស រី រា ង្គ Ġ ត្រូវ គ េ យក ទៅ ប្រ ើប ្រា ស់ ច ិញ ្ច ឹម ស ត ្វ ឬ Ġ ធ ្វ ើ ជា ជី ល ោ ហ ៈ Ġ ត្រូវ គ េ ជ្រ ើស រ ើស ដោយ ម៉ ត់ ច ត់ តា ម ប្រ ភ េ ទ Ġ រ ួច យក ទៅ ប្រ ើប ្រា ស ឡើង វិញ ĠâĢĭ ក្រ ដា ស ច ាស់ ៗ âĢĭ Ġ គ េ យក ទៅ ប្រ ើប ្រា ស់ ឡើង វិញ ប្ លា ស្ទ ិច Ġ ត្រូវ គ េ យក ទៅ ក ែ ច្ នៃ Ġ រ ួច ប្រ ើប ្រា ស់ ឡើង វិញ រ ប ស់ ឯ ទៀត Ġ ម ិន អា ច ប្រ ើប ្រា ស់ ឡើង វិញ បាន Ġ ក ៏ បាន គ េ យក ទៅ ដ ុត ប្រ ើ ជា អ គ ្ក ិស នី	160	▁តើ ស ំណ ល់ ទ ាំង ន ោះ គ េ អា ច ឪ ្យ យក ទៅ ក ែ ច្ នៃ បាន ដ ែរ ▁ឬ ▁ទេ ▁ចូរ បញ្ជា ក់ ▁	28	▁សំណល់ ទ ាំង ន ោះ គ េ អា ច យក ទៅ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ឡើង វិញ ដើម ្ប ី ធ ្វ ើ ជា កែវ និង ដ ប រូប ធាតុ ស រី រា ង្គ ▁ត្រូវ គ េ យក ទៅ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ច ិ ញ្ច ឹម ស ត ្វ ឬ ▁ធ្វើជា ជី ល ោ ហ ៈ ▁ត្រូវ គ េ ជ្រ ើស រ ើស ដោយ ម៉ ត់ ច ត់ ត ាម ប្រ ភ េ ទ ▁រួច យក ទៅ ប្រ ើ ប្រា ស ឡើង វិញ ▁ក្រដាស ច ាស់ ៗ ▁គេ យក ទៅ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ឡើង វិញ ប ្លា ស្ទ ិច ▁ត្រូវ គ េ យក ទៅ ក ែ ច្ នៃ ▁រួច ប្រ ើ ប្រ ាស់ ឡើង វិញ រ ប ស់ ឯ ទៀត ▁មិន អា ច ប្រ ើ ប្រ ាស់ ឡើង វិញ បាន ▁ក៏ បាន គ េ យក ទៅ ដ ុត ប្រ ើ ជា អ គ ្ក ិស នី	148
តើសំរាមទាំងនោះមានផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះ ចូរបញ្ជាក់	null	សំរាមទាំងនោះមានផលប៉ះពាល់ដូចខាងក្រោម ការគ្រប់គ្រងសំរាមមិនបានល្អ បណ្ដាលឪ្យប៉ះពាល់ដល់សោភ័ណការទីក្រុង ឬ ប្រទេសជាតិនិងគុណភាពបរិស្ថានក៏ដូចជាសុខភាពមនុស្សដែរ ការប៉ះពាល់ទៅលើសោភ័ណភាពទីក្រុង ឬប្រទេសជាតិដោយសារសំរាមបានធ្វើឪ្យបាត់បង់នូវប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចសង្គម បានធ្វើឪ្យបាត់បង់នូវប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចសង្គម ពិសេសវិស័យទេសចរណ៍ សំរាបជាលំនៅស្ថានដ៏របស់ពួកមេរោគនិង ជំងឺឆ្លងផ្សេងៗ ដូចជាជំងឺផ្ដាសាយ រលាកសូត គ្រុនពោះវៀន រាករូស អាសន្នរោគ ប៉ែសជាដើម សំរាមមួយចំនួនដែលចាក់ចូលទៅក្នុងទន្លេ ព្រែក ស្ទឹង ឬទី តាំងចាត់សំរាមមិនសមស្រប ដែលធ្វើឪ្យប៉ះពាល់ទៅលើដីបំពុលខ្យល់ និងសុខភាពសាធារណៈនិងសុវត្តិភាពដោយសារសំរាមនេះហើយ ទើបធ្វើឪ្យប្រព័ន្ធលូទឹកត្រូវស្ទះនៅរដូវវស្សា ដែលនាំឪ្យលិចផ្លូវក្នុងទីក្រុង រំខានការធ្វើចរចរណ៍និងបណ្ដាលឪ្យខូចថ្នល់ទៀតផង ល	null	សំរាមទាំងនោះមានផលប៉ះពាល់ដូចខាងក្រោម ការគ្រប់គ្រងសំរាមមិនបានល្អ បណ្ដាលឪ្យប៉ះពាល់ដល់សោភ័ណការទីក្រុង ឬ ប្រទេសជាតិនិងគុណភាពបរិស្ថានក៏ដូចជាសុខភាពមនុស្សដែរ ការប៉ះពាល់ទៅលើសោភ័ណភាពទីក្រុង ឬប្រទេសជាតិដោយសារសំរាមបានធ្វើឪ្យបាត់បង់នូវប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចសង្គម បានធ្វើឪ្យបាត់បង់នូវប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចសង្គម ពិសេសវិស័យទេសចរណ៍ សំរាបជាលំនៅស្ថានដ៏របស់ពួកមេរោគនិង ជំងឺឆ្លងផ្សេងៗ ដូចជាជំងឺផ្ដាសាយ រលាកសូត គ្រុនពោះវៀន រាករូស អាសន្នរោគ ប៉ែសជាដើម សំរាមមួយចំនួនដែលចាក់ចូលទៅក្នុងទន្លេ ព្រែក ស្ទឹង ឬទី តាំងចាត់សំរាមមិនសមស្រប ដែលធ្វើឪ្យប៉ះពាល់ទៅលើដីបំពុលខ្យល់ និងសុខភាពសាធារណៈនិងសុវត្តិភាពដោយសារសំរាមនេះហើយ ទើបធ្វើឪ្យប្រព័ន្ធលូទឹកត្រូវស្ទះនៅរដូវវស្សា ដែលនាំឪ្យលិចផ្លូវក្នុងទីក្រុង រំខានការធ្វើចរចរណ៍និងបណ្ដាលឪ្យខូចថ្នល់ទៀតផង ល	ត ើស ំ រា ម ទ ាំង ន ោះ មាន ផល ប៉ ះ ពា ល់ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ច ូរ បញ្ជា ក់ ĠĠ	24	សំ រា ម ទ ាំង ន ោះ មាន ផល ប៉ ះ ពា ល់ ដូច ខា ង ក្រោម Ġ ការ គ្រ ប់ គ្រ ង សំ រា ម ម ិន បាន ល្អ Ġ ប ណ ្ ដា ល ឪ ្យ ប៉ ះ ពា ល់ ដល់ ស ោ ភ ័ ណ ការ ទី ក្រុង Ġ ឬ Ġ ប្រ ទេស ជាតិ âĢĭ និង គុណ ភាព បរ ិស ្ថ ាន ក ៏ ដូច ជា សុខ ភាព ម នុ ស្ស ដ ែរ Ġ ការ ប៉ ះ ពា ល់ ទៅ លើ ស ោ ភ ័ ណ ភាព ទី ក្រុង Ġ ឬ ប្រ ទេស ជាតិ ដោយ សារ សំ រា ម បាន ធ ្វ ើ ឪ ្យ បា ត់ បង់ ន ូវ ប្រ យោ ជន ៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច សង ្ គម Ġ បាន ធ ្វ ើ ឪ ្យ បា ត់ បង់ ន ូវ ប្រ យោ ជន ៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច សង ្ គម Ġ ពិ សេ ស វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ Ġ សំ រា ប ជា លំ នៅ ស្ថាន ដ ៏ រ ប ស់ ព ួ ក មេ រ ោ គ និង Ġ ជំ ង ឺ ឆ្ លង ផ្ សេ ង ៗ Ġ ដូច ជា ជំ ង ឺ ផ្ ដា សាយ Ġ រ លា ក ស ូត Ġ គ្រ ុន ព ោះ វ ៀន Ġ រា ករ ូស Ġ អា ស ន្ន រ ោ គ Ġ ប៉ ែ ស ជា ដើម ĠâĢĭ សំ រា ម មួយ ចំ ន ួន ដ ែល ច ាក់ ចូល ទៅ ក្នុង ទ ន្ ល េ Ġ ព្រ ែក âĢĭ Ġ ស្ទ ឹង Ġ ឬ ទី Ġ តាំង ច ាត់ សំ រា ម ម ិន សម ស្រ ប Ġ ដ ែល ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប៉ ះ ពា ល់ ទៅ លើ ដ ី ប ំព ុល ខ្ យ ល់ Ġ និង សុខ ភាព សា ធា រណៈ និង សុ វត្ត ិ ភាព ដោយ សារ សំ រា ម នេះ ហើយ âĢĭ Ġ ទ ើប ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប្រ ព ័ន ្ ធ ល ូ ទឹក ត្រូវ ស្ទ ះ នៅ រ ដ ូវ វ ស្សា Ġ ដ ែល នាំ ឪ ្យ ល ិច ផ្ល ូវ ក្នុង ទី ក្រុង Ġ រំ ខា ន ការ ធ ្វ ើ ចរ ចរ ណ៍ âĢĭ និង ប ណ ្ ដា ល ឪ ្យ ខ ូច ថ្ន ល់ ទៀត ផ ង Ġ ល âĢĭâĢĭ	344	▁តើ សំ រ ាម ទ ាំង ន ោះ មាន ផល ប៉ ះ ព ាល់ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ចូរ បញ្ជា ក់ ▁	22	▁សំរាម ទ ាំង ន ោះ មាន ផល ប៉ ះ ព ាល់ ដូច ខា ង ក្រោម ▁ការគ្រប់គ្រង សំ រ ាម ម ិន បាន ល្អ ▁ប ណ ្ ដា ល ឪ ្យ ប៉ ះ ព ាល់ ដល់ ស ោ ភ ័ ណ ការ ទី ក្រុង ▁ឬ ▁ប្រទេសជាតិ ▁និង គុណ ភាព ប រិ ស្ថាន ក ៏ ដូច ជា សុខ ភាព ម នុ ស្ស ដ ែរ ▁ការ ប៉ ះ ព ាល់ ទៅ លើ ស ោ ភ ័ ណ ភាព ទី ក្រុង ▁ឬ ប្រ ទេស ជាតិ ដោយ សារ សំ រ ាម បាន ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប ាត់ បង់ ន ូវ ប្រ យោ ជ ន៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ស ង្គ ម ▁បាន ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប ាត់ បង់ ន ូវ ប្រ យោ ជ ន៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ស ង្គ ម ▁ពិសេស វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ▁សំរ ាប ជា លំ នៅ ស្ថាន ដ ៏ រ ប ស់ ព ួ ក ម េរ ោ គ និង ▁ជំងឺ ឆ្ លង ផ្ ស េង ៗ ▁ដូចជា ជំ ង ឺ ផ្ ដា សាយ ▁រលាក ស ូត ▁គ្រុន ព ោះ វ ៀន ▁រា ករ ូស ▁អាសន្ន រ ោ គ ▁ប៉ ែ ស ជា ដើម ▁សំរាម មួយ ចំ ន ួន ដ ែល ច ាក់ ចូល ទៅ ក្នុង ទ ន ្ល េ ▁ព្រែក ▁ស្ទឹង ▁ឬ ទី ▁តាំង ច ាត់ សំ រ ាម ម ិន សម ស្រ ប ▁ដែល ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប៉ ះ ព ាល់ ទៅ លើ ដ ី ប ំព ុល ខ្ យ ល់ ▁និង សុខ ភាព សា ធា រណៈ និង សុ វ ត្តិ ភាព ដោយ សារ សំ រ ាម នេះ ហើយ ▁ទើប ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប្រ ព ័ ន្ធ ល ូ ទឹក ត្រូវ ស្ទ ះ នៅ រ ដ ូវ វ ស្សា ▁ដែល នាំ ឪ ្យ ល ិច ផ្ល ូវ ក្នុង ទី ក្រុង ▁រំខាន ការ ធ ្វ ើ ចរ ចរ ណ៍ ▁និង ប ណ ្ ដា ល ឪ ្យ ខ ូច ថ្ន ល់ ទៀត ផ ង ▁ល ▁	314
តើប្រភពសំរាមសំខាន់មានអ្វីខ្លះ	null	ប្រភពលោកសំរាមសំខាន់ៗមានដូចជា សំណល់ពីលំនៅស្ថាន ភោជនីយដ្ឋាន ទីផ្សារដូលក់ សណ្ឋាគារ ហាងលក់ទំនិញ អ្នកលក់តាមផ្លូវ សួនសាធារណៈ មណ្ឌលទេសចរណ៍ ល សំណល់ទាំងនោះរួមមាន ជាតិប្លាស្ទិច ជ័រ កៅស៊ូ អំបែងកញ្ចក់ ដែក កំណត់សំពត់ ក្រដាស អាហារប្រអប់កាតុង និងសំរាម ដែលផ្សំឡើងពីជាតិសែលុយឡូស ដូចជា សំណល់ផ្លែឈើ បន្លែ ស្លឹក និងដើមរុក្ខជាតិ គ្រប់ប្រភេទ ល សំណល់ចេញពីឧស្សាហកម្ម សិប្បកម្ម កសិដ្ឋាន សំណល់ទាំងនោះចេញពីឧស្សាហកម្មចាស់ៗដបថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិត សំបកអាគូយចាស់ៗ និងសំណល់ប្រភេទផ្សេងៗទៀត ជាច្រើនជាប្រភេទរូបធាតុសល់ពីការផលិតផលដែលមានជាតិពុល	null	ប្រភពលោកសំរាមសំខាន់ៗមានដូចជា សំណល់ពីលំនៅស្ថាន ភោជនីយដ្ឋាន ទីផ្សារដូលក់ សណ្ឋាគារ ហាងលក់ទំនិញ អ្នកលក់តាមផ្លូវ សួនសាធារណៈ មណ្ឌលទេសចរណ៍ ល សំណល់ទាំងនោះរួមមាន ជាតិប្លាស្ទិច ជ័រ កៅស៊ូ អំបែងកញ្ចក់ ដែក កំណត់សំពត់ ក្រដាស អាហារប្រអប់កាតុង និងសំរាម ដែលផ្សំឡើងពីជាតិសែលុយឡូស ដូចជា សំណល់ផ្លែឈើ បន្លែ ស្លឹក និងដើមរុក្ខជាតិ គ្រប់ប្រភេទ ល សំណល់ចេញពីឧស្សាហកម្ម សិប្បកម្ម កសិដ្ឋាន សំណល់ទាំងនោះចេញពីឧស្សាហកម្មចាស់ៗដបថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិត សំបកអាគូយចាស់ៗ និងសំណល់ប្រភេទផ្សេងៗទៀត ជាច្រើនជាប្រភេទរូបធាតុសល់ពីការផលិតផលដែលមានជាតិពុល	ត ើប ្រ ភព សំ រា ម សំ ខា ន់ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	16	ប្រ ភព លោក សំ រា ម សំ ខា ន់ ៗ មាន ដូច ជា Ġ សំ ណ ល់ ពី លំ នៅ ស្ថាន Ġ ភ ោ ជន ី យ ដ្ឋាន Ġ ទី ផ្ សារ ដ ូល ក់ Ġ ស ណ ្ឋ ា គ ារ Ġ ហា ង ល ក់ ទំ និ ញ Ġ អ្នក ល ក់ តា ម ផ្ល ូវ Ġ ស ួន សា ធា រណៈ Ġ ម ណ្ឌ ល ទេស ចរ ណ៍ Ġ ល Ġ សំ ណ ល់ ទ ាំង ន ោះ រួម មាន Ġ ជាតិ ប្ លា ស្ទ ិច Ġ ជ ័រ Ġ ក ៅ ស៊ូ ÂłĠ អ ំ ប ែង ក ញ្ច ក់ Ġ ដ ែក Ġ កំ ណ ត់ សំ ព ត់ Ġ ក្រ ដា ស Ġ អា ហា រ ប្រ អ ប់ កា ត ុង Ġ និង សំ រា ម Ġ ដ ែល ផ្ សំ ឡើង ពី ជាតិ ស ែល ុយ ឡូ ស Ġ ដូច ជា Ġ សំ ណ ល់ ផ្ល ែ ឈ ើ Ġ ប ន្ ល ែ Ġ ស្ ល ឹក Ġ និង ដើម រ ុក ្ខ ជាតិ Ġ គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ Ġ ល Ġ សំ ណ ល់ ចេញ ពី ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ សិ ប្ប កម្ម Ġ ក សិ ដ្ឋាន Ġ សំ ណ ល់ ទ ាំង ន ោះ ចេញ ពី ឧ ស្សា ហ កម្ម ច ាស់ ៗ ដ ប ថ្ន ាំ សម ្លា ប់ ស ត ្វ ល្អ ិត Ġ សំ ប ក អា គូ យ ច ាស់ ៗ Ġ និង សំ ណ ល់ ប្រ ភ េ ទ ផ្ សេ ង ៗ ទៀត Ġ ជា ច្ រ ើន ជា ប្រ ភ េ ទ រូប ធាតុ ស ល់ ពី ការ ផល ិត ផល ដ ែល មាន ជាតិ ពុ ល ĠâĢĭ	244	▁តើ ប្រ ភព សំ រ ាម សំ ខ ាន់ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	15	▁ប្រភព លោក សំ រ ាម សំ ខ ាន់ ៗ មាន ដូច ជា ▁សំណល់ ពី លំ នៅ ស្ថាន ▁ភោជនីយដ្ឋាន ▁ទីផ្សារ ដ ូល ក់ ▁សណ្ឋាគារ ▁ហាង ល ក់ ទំ ន ិញ ▁អ្នកលក់ ត ាម ផ្ល ូវ ▁សួន សា ធា រណៈ ▁មណ្ឌល ទេស ចរ ណ៍ ▁ល ▁សំណល់ ទ ាំង ន ោះ រួម មាន ▁ជាតិ ប ្លា ស្ទ ិច ▁ជ័រ ▁កៅស៊ូ ▁អំ ប ែង ក ញ្ច ក់ ▁ដែក ▁កំណត់ ស ំព ត់ ▁ក្រដាស ▁អាហារ ប្រ អ ប់ ក ាត ុង ▁និង សំ រ ាម ▁ដែល ផ្ សំ ឡើង ពី ជាតិ ស ែល ុយ ឡូ ស ▁ដូចជា ▁សំណល់ ផ្ល ែ ឈ ើ ▁បន្លែ ▁ស្លឹក ▁និង ដើម រ ុ ក្ខ ជាតិ ▁គ្រប់ ប្រ ភ េ ទ ▁ល ▁សំណល់ ចេញ ពី ឧ ស្សា ហ កម្ម ▁សិប្បកម្ម ▁ក សិ ដ្ឋាន ▁សំណល់ ទ ាំង ន ោះ ចេញ ពី ឧ ស្សា ហ កម្ម ច ាស់ ៗ ដ ប ថ្ន ាំ ស ម្ល ាប់ ស ត ្វ ល្អ ិត ▁សំបក អា គូ យ ច ាស់ ៗ ▁និង ស ំណ ល់ ប្រ ភ េ ទ ផ្ ស េង ៗ ទៀត ▁ជាច្រើន ជា ប្រ ភ េ ទ រូប ធាតុ ស ល់ ពី ការ ផល ិត ផល ដ ែល មាន ជាតិ ព ុល ▁	189
តើសំរាមគឺជាអ្វី មានអ្វីខ្លះ ចូរបញ្ជាក់	null	សំរាមគឺ ជាសំណល់ដែលគេបោះបង់ចោល ឬ ចាក់ចោលនៅទីកន្លែងផ្សេងៗគ្នា ដោយសារតែគេលែងត្រូវការវាទៀត សំរាមគឺជាកាកសំណល់គ្រប់ប្រភេទដែលសល់ពីបម្រើបម្រាស់ ប្រចាំថ្ងៃ ហើយត្រូវបញ្ចេញចោលតាមសកម្មភាពសព្វបែបយ៉ាងពីប្រភពផ្សេងៗ សំរាមអាចចែកជា ៤ ប្រភេទ គឺ សំណល់លំនៅសស្ថាន សំណល់ទីផ្សារ សំណល់ឧស្សាហកម្ម និងសំណល់មន្ទីរពេទ្យ	null	សំរាមគឺ ជាសំណល់ដែលគេបោះបង់ចោល ឬ ចាក់ចោលនៅទីកន្លែងផ្សេងៗគ្នា ដោយសារតែគេលែងត្រូវការវាទៀត សំរាមគឺជាកាកសំណល់គ្រប់ប្រភេទដែលសល់ពីបម្រើបម្រាស់ ប្រចាំថ្ងៃ ហើយត្រូវបញ្ចេញចោលតាមសកម្មភាពសព្វបែបយ៉ាងពីប្រភពផ្សេងៗ សំរាមអាចចែកជា ៤ ប្រភេទ គឺ សំណល់លំនៅសស្ថាន សំណល់ទីផ្សារ សំណល់ឧស្សាហកម្ម និងសំណល់មន្ទីរពេទ្យ	ត ើស ំ រា ម គ ឺ ជា អ ្វី Ġ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ច ូរ បញ្ជា ក់ ĠĠ	20	សំ រា ម គ ឺ Ġ ជា សំ ណ ល់ ដ ែល គ េ ប ោះ បង់ ចោល Ġ ឬ Ġ ច ាក់ ចោល នៅ ទី កន្លែង ផ្ សេ ង ៗ គ្នា Ġ ដោយ សារ តែ គ េ លែង ត្រូវ ការ វា ទៀត ĠâĢĭ សំ រា ម គ ឺ ជា កា ក សំ ណ ល់ គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ ដ ែល ស ល់ ពី ប ម្រ ើប ម្រ ាស់ Ġ ប្រ ច ាំ ថ ្ង ៃ Ġ ហើយ ត្រូវ បញ្ច េញ ចោល តា ម ស កម្ម ភាព ស ព្វ ប ែប យ៉ាង ពី ប្រ ភព ផ្ សេ ង ៗ Ġ សំ រា ម អា ច ច ែក ជា Ġ ៤ Ġ ប្រ ភ េ ទ Ġ គ ឺ Ġ សំ ណ ល់ លំ នៅ ស ស្ថាន Ġ សំ ណ ល់ ទី ផ្ សារ Ġ សំ ណ ល់ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ និង សំ ណ ល់ ម ន្ទ ី រ ពេទ្យ	138	▁តើ សំ រ ាម គ ឺ ជា អ ្វី ▁មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ចូរ បញ្ជា ក់ ▁	18	▁សំរាម គ ឺ ▁ជា ស ំណ ល់ ដ ែល គ េ ប ោះ បង់ ចោល ▁ឬ ▁ចាក់ ចោល នៅ ទី កន្លែង ផ្ ស េង ៗ គ្នា ▁ដោយសារតែ គ េ លែង ត្រូវ ការ វា ទៀត ▁សំរាម គ ឺ ជា កា ក ស ំណ ល់ គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ ដ ែល ស ល់ ពី ប ម្រ ើប ម្រ ាស់ ▁ប្រចាំ ថ ្ង ៃ ▁ហើយ ត្រូវ បញ្ច េញ ចោល ត ាម ស កម្ម ភាព ស ព្វ ប ែប យ៉ាង ពី ប្រ ភព ផ្ ស េង ៗ ▁សំរាម អា ច ច ែក ជា ▁៤ ▁ប្រភេទ ▁គឺ ▁សំណល់ លំ នៅ ស ស្ថាន ▁សំណល់ ទី ផ្ សារ ▁សំណល់ ឧ ស្សា ហ កម្ម ▁និង ស ំណ ល់ ម ន្ទ ី រ ពេទ្យ	117
តើកំណើនបរិមាណសំរាមបណ្ដាលមកពីអ្វី	null	កំណើនបរិមាណបណ្ដាលមកពីកំណើនចំនួនប្រជាជនកំណើនកម្រិតជីវភាពរស់នៅ កំណើននគរូបនីយកម្ម និងឧស្សាហកម្ម	null	កំណើនបរិមាណបណ្ដាលមកពីកំណើនចំនួនប្រជាជនកំណើនកម្រិតជីវភាពរស់នៅ កំណើននគរូបនីយកម្ម និងឧស្សាហកម្ម	ត ើក ំណ ើន បរ ិម ា ណ សំ រា ម ប ណ ្ ដា ល មក ពី អ ្វី ĠĠ	20	កំ ណ ើន បរ ិម ា ណ ប ណ ្ ដា ល មក ពី កំ ណ ើន ចំ ន ួន ប្រ ជា ជន កំ ណ ើន ក ម្រ ិត ជីវ ភាព រស់ នៅ Ġ កំ ណ ើន ន គរ ូប នី យក ម្ម Ġ និង ឧ ស្សា ហ កម្ម	47	▁តើ ក ំណ ើន ប រិ មា ណ សំ រ ាម ប ណ ្ ដា ល មក ពី អ ្វី ▁	20	▁កំណើន ប រិ មា ណ ប ណ ្ ដា ល មក ពី ក ំណ ើន ចំ ន ួន ប្រ ជា ជន ក ំណ ើន ក ម្រ ិត ជីវ ភាព រស់ នៅ ▁កំណើន ន គ រូប នី យ កម្ម ▁និង ឧ ស្សា ហ កម្ម	43
តើត្រូវធ្វើដូចម្ដេច ដើម្បីការពារកុំឪ្យរំខានដោយសំឡេង	null	ដើម្បីការពារកុំឪ្យមានការរំខានដោយសំឡេង ត្រូវមានវិធានដូចខាងក្រោម អប់រំប្រជាជនឪ្យស្គាល់ពីការរំខានដោយសំឡេងត្រូវផ្សផ្សាយពីផលិតផលប៉ះពាល់ នៃការរំខានដោយសំឡេងតាមប្រព័ន្ធឃោសនា និងប្រព័ន្ធអប់រំនៅតាមសាលារៀនណែនាំអប់រំដល់ម្ចាស់ឧស្សាហកម្ម សិប្បកម្មសហគ្រាស ក្រុមហ៊ុន ភោជនីយដ្ឋាន ឪ្យសង់រោងដាក់ម៉ាស៊ីននិងធ្វើបំពងការពារសំឡេងបង្កើតគណៈកម្មការចុះត្រួតពិនិត្យត្រូវចុះតាមដាន ឧស្សាហកម្ម សិប្បកម្ម សហគ្រាស ក្រុមហ៊ុន ភោជនីយដ្ឋាន ហាងកាផែ ខារ៉ាអូខេ និងលំនៅស្ថានណាដែលពុំដែលអនុវត្តតាមលំណែនាំនេះ ត្រូវដាក់ពិន័យជាបន្ទាប់ឬ រីបអូសយកឧបករណ៍ទាំងនោះដើម្បីជាការព្រមានចំពោះលំនាំចូលនៃទោចក្រយានយន្ដ គូរដាក់កម្រិតកំណត់ខ្ពស់ដើម្បីលុបបំបាមត់សូរសំឡេង ដើម្បីកាត់បន្ថយកម្រិតនៃសូរសំឡេងដែលមានកម្លាំងខ្ពស់គឺ ត្រូវប្រើឧបករណ៍សម្រាប់កាត់បន្ថយសូរសំឡេងដើម្បីជៀសវាងការរំខានដែលមានកម្លាំងខ្ពស់គឺ ត្រូវប្រើឧបករណ៍សម្រាប់កាត់បន្ថយសួរសំឡេងដើម្បីជៀសវាងការរំខានដល់អ្នកជិតខាង ក៏ដូចជាការការពារសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ និងសុជីវធម៌រស់នៅសូមបងប្អូន ដែលបានអនុវត្តខុសឆ្លងកន្លងមកកែលំអនឹងរួចចំណែកជួយការពារបរិស្ថាន	null	ដើម្បីការពារកុំឪ្យមានការរំខានដោយសំឡេង ត្រូវមានវិធានដូចខាងក្រោម អប់រំប្រជាជនឪ្យស្គាល់ពីការរំខានដោយសំឡេងត្រូវផ្សផ្សាយពីផលិតផលប៉ះពាល់ នៃការរំខានដោយសំឡេងតាមប្រព័ន្ធឃោសនា និងប្រព័ន្ធអប់រំនៅតាមសាលារៀនណែនាំអប់រំដល់ម្ចាស់ឧស្សាហកម្ម សិប្បកម្មសហគ្រាស ក្រុមហ៊ុន ភោជនីយដ្ឋាន ឪ្យសង់រោងដាក់ម៉ាស៊ីននិងធ្វើបំពងការពារសំឡេងបង្កើតគណៈកម្មការចុះត្រួតពិនិត្យត្រូវចុះតាមដាន ឧស្សាហកម្ម សិប្បកម្ម សហគ្រាស ក្រុមហ៊ុន ភោជនីយដ្ឋាន ហាងកាផែ ខារ៉ាអូខេ និងលំនៅស្ថានណាដែលពុំដែលអនុវត្តតាមលំណែនាំនេះ ត្រូវដាក់ពិន័យជាបន្ទាប់ឬ រីបអូសយកឧបករណ៍ទាំងនោះដើម្បីជាការព្រមានចំពោះលំនាំចូលនៃទោចក្រយានយន្ដ គូរដាក់កម្រិតកំណត់ខ្ពស់ដើម្បីលុបបំបាមត់សូរសំឡេង ដើម្បីកាត់បន្ថយកម្រិតនៃសូរសំឡេងដែលមានកម្លាំងខ្ពស់គឺ ត្រូវប្រើឧបករណ៍សម្រាប់កាត់បន្ថយសូរសំឡេងដើម្បីជៀសវាងការរំខានដែលមានកម្លាំងខ្ពស់គឺ ត្រូវប្រើឧបករណ៍សម្រាប់កាត់បន្ថយសួរសំឡេងដើម្បីជៀសវាងការរំខានដល់អ្នកជិតខាង ក៏ដូចជាការការពារសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ និងសុជីវធម៌រស់នៅសូមបងប្អូន ដែលបានអនុវត្តខុសឆ្លងកន្លងមកកែលំអនឹងរួចចំណែកជួយការពារបរិស្ថាន	ត ើត ្រ ូវ ធ ្វ ើ ដូច ម្ ដ េច Ġ ដើម ្ប ី ការពារ ក ុំ ឪ ្យ រំ ខា ន ដោយ សំ ឡេ ង ĠĠ	26	ដើម ្ប ី ការពារ ក ុំ ឪ ្យ មាន ការ រំ ខា ន ដោយ សំ ឡេ ង Ġ ត្រូវ មាន វិ ធាន ដូច ខា ង ក្រោម ĠÂł អ ប់ រំ ប្រ ជា ជន ឪ ្យ ស្ គ ាល់ ពី ការ រំ ខា ន ដោយ សំ ឡេ ង ត្រូវ ផ្ ស ផ្សាយ ពី ផល ិត ផល ប៉ ះ ពា ល់ Ġ នៃ ការ រំ ខា ន ដោយ សំ ឡេ ង តា ម ប្រ ព ័ន ្ ធ ឃ ោស នា Ġ និង ប្រ ព ័ន ្ ធ អ ប់ រំ នៅ តា ម សា លា រ ៀន ណ ែន ាំ អ ប់ រំ ដល់ ម្ចាស់ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ សិ ប្ប កម្ម âĢĭ ស ហ គ្រ ាស Ġ ក្រុម ហ៊ ុន Ġ ភ ោ ជន ី យ ដ្ឋាន ĠâĢĭ ឪ ្យ សង ់ រ ោង ដា ក់ ម៉ា ស៊ី ន និង ធ ្វ ើប ំព ង ការពារ សំ ឡេ ង បង ្ក ើត គ ណៈ កម្ម ការ ច ុះ ត្រ ួត ពិ និ ត ្យ ត្រូវ ច ុះ តាមដាន Ġ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ សិ ប្ប កម្ម Ġ ស ហ គ្រ ាស Ġ ក្រុម ហ៊ ុន Ġ ភ ោ ជន ី យ ដ្ឋាន Ġ ហា ង កា ផ ែ Ġ ខា រ៉ា អូ ខ េ Ġ និង លំ នៅ ស្ថាន ណា ដ ែល ពុ ំ ដ ែល អនុ វត្ត តា ម លំ ណ ែន ាំ នេះ Ġ ត្រូវ ដា ក់ ពិ ន ័យ ជា បន្ទាប់ ឬ Ġ រី ប អូ ស យក ឧ ប ករណ៍ ទ ាំង ន ោះ ដើម ្ប ី ជា ការ ព្រ មាន ចំ ព ោះ លំ នាំ ចូល នៃ ទ ោច ក្រ យា ន យ ន្ ដ Ġ គូ រ ដា ក់ ក ម្រ ិត កំ ណ ត់ ខ្ ព ស់ ដើម ្ប ី ល ុប ប ំ បា ម ត់ ស ូរ សំ ឡេ ង Ġ ដើម ្ប ី កាត់ បន្ថយ ក ម្រ ិត នៃ ស ូរ សំ ឡេ ង ដ ែល មាន ក ម្ល ាំង ខ្ ព ស់ គ ឺ Ġ ត្រូវ ប្រ ើ ឧ ប ករណ៍ សម ្រា ប់ កាត់ បន្ថយ ស ូរ សំ ឡេ ង ដើម ្ប ី ជ ៀស វា ង ការ រំ ខា ន ដ ែល មាន ក ម្ល ាំង ខ្ ព ស់ គ ឺ Ġ ត្រូវ ប្រ ើ ឧ ប ករណ៍ សម ្រា ប់ កាត់ បន្ថយ ស ួរ សំ ឡេ ង ដើម ្ប ី ជ ៀស វា ង ការ រំ ខា ន ដល់ អ្នក ជ ិត ខា ង Ġ ក ៏ ដូច ជា ការ ការពារ សេ ច ក្ ដ ី ថ្លៃ ថ្ន ូរ Ġ និង សុ ជីវ ធម៌ រស់ នៅ ស ូម បង ប្ អូ ន Ġ ដ ែល បាន អនុ វត្ត ខុស ឆ្ លង ក ន្ លង មក ក ែល ំ អ នឹង រ ួច ចំ ណ ែក ជ ួយ ការពារ បរ ិស ្ថ ាន	432	▁តើ ត្រូវ ធ ្វ ើ ដូច ម្ ដ េច ▁ដើម្បី ការពារ ក ុំ ឪ ្យ រំ ខា ន ដោយ សំ ឡេ ង ▁	22	▁ដើម្បី ការពារ ក ុំ ឪ ្យ មាន ការ រំ ខា ន ដោយ សំ ឡេ ង ▁ត្រូវ មាន វិ ធាន ដូច ខា ង ក្រោម ▁អប់រំ ប្រ ជា ជន ឪ ្យ ស្ គ ាល់ ពី ការ រំ ខា ន ដោយ សំ ឡេ ង ត្រូវ ផ្ ស ផ្សាយ ពី ផល ិត ផល ប៉ ះ ព ាល់ ▁នៃ ការ រំ ខា ន ដោយ សំ ឡេ ង ត ាម ប្រ ព ័ ន្ធ ឃ ោស នា ▁និង ប្រ ព ័ ន្ធ អ ប់ រំ នៅ ត ាម ស ាល ារ ៀន ណ ែន ាំ អ ប់ រំ ដល់ ម្ចាស់ ឧ ស្សា ហ កម្ម ▁សិប្បកម្ម ▁សហគ្រាស ▁ក្រុមហ៊ុន ▁ភោជនីយដ្ឋាន ▁ឪ ្យ ស ង់ រ ោង ដ ាក់ ម៉ា ស៊ី ន និង ធ ្វ ើប ំព ង ការពារ សំ ឡេ ង ប ង្ក ើត គ ណៈ កម្ម ការ ច ុះ ត្រ ួត ព ិន ិត ្យ ត្រូវ ច ុះ តាមដាន ▁ឧស្សាហកម្ម ▁សិប្បកម្ម ▁សហគ្រាស ▁ក្រុមហ៊ុន ▁ភោជនីយដ្ឋាន ▁ហាង កា ផ ែ ▁ខារ៉ាអូខេ ▁និង លំ នៅ ស្ថាន ណា ដ ែល ព ុំ ដ ែល អនុ វត្ត ត ាម ល ំណ ែន ាំ នេះ ▁ត្រូវ ដ ាក់ ព ិន ័យ ជា បន្ទាប់ ឬ ▁រី ប អូ ស យក ឧ ប ករណ៍ ទ ាំង ន ោះ ដើម ្ប ី ជា ការ ព្រ មាន ច ំព ោះ លំ នាំ ចូល នៃ ទ ោច ក្រ យ ាន យ ន្ ដ ▁គូរ ដ ាក់ ក ម្រ ិត ក ំណ ត់ ខ្ ព ស់ ដើម ្ប ី ល ុប ប ំ ប ាម ត់ ស ូរ សំ ឡេ ង ▁ដើម្បី កាត់ បន្ថយ ក ម្រ ិត នៃ ស ូរ សំ ឡេ ង ដ ែល មាន ក ម្ល ាំង ខ្ ព ស់ គ ឺ ▁ត្រូវ ប្រ ើ ឧ ប ករណ៍ ស ម្រ ាប់ កាត់ បន្ថយ ស ូរ សំ ឡេ ង ដើម ្ប ី ជ ៀស វ ាង ការ រំ ខា ន ដ ែល មាន ក ម្ល ាំង ខ្ ព ស់ គ ឺ ▁ត្រូវ ប្រ ើ ឧ ប ករណ៍ ស ម្រ ាប់ កាត់ បន្ថយ ស ួរ សំ ឡេ ង ដើម ្ប ី ជ ៀស វ ាង ការ រំ ខា ន ដល់ អ្នក ជ ិត ខា ង ▁ក៏ ដូច ជា ការ ការពារ ស េច ក្ ដ ី ថ្លៃ ថ្ន ូរ ▁និង សុ ជីវ ធម៌ រស់ នៅ ស ូម បង ប ្អ ូន ▁ដែល បាន អនុ វត្ត ខុស ឆ្ លង ក ន្ លង មក ក ែល ំ អ នឹង រ ួច ច ំណ ែក ជ ួយ ការពារ ប រិ ស្ថាន	388
តើរាជភិបាលមានទិសដៅដូចម្ដេច អំពីបញ្ហាផ្គត់ផ្គងទឹក	null	ចំពោះរាជរដ្ឋាភិបាលមានទិសដៅយុទ្ធសាស្រ្ដសម្រាប់រយៈពេលវែង ដើម្បីគ្រប់គ្រងទឹកប្រកបដោយប្រសិទ្ធិភាពនិងមាននិរន្ដភាពដោយមនុស្សគ្រន់រូបត្រូវបានទទួលទឹកស្អាតប្រើប្រាស់គ្រប់គ្រាន់និងត្រូវបានរួចផុតពីការគំរាមកំហែង ដោយសារតែគ្រោះថ្នាក់បណ្ដាលមកពីបញ្ហាខ្វះទឹកស្អាតនិងបរិស្ថានទឹកមិនត្រូវបានបំពុល ដើម្បីជួយទ្រព្យខ្វះទឹកស្អាតនិងបរិស្ថានទឹកមិនត្រូវបានបំពុល ដើម្បីជួយទ្រទ្រង់ដល់មច្ឆជាតិ ជីវៈចម្រុះ និងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីទឹក	null	ចំពោះរាជរដ្ឋាភិបាលមានទិសដៅយុទ្ធសាស្រ្ដសម្រាប់រយៈពេលវែង ដើម្បីគ្រប់គ្រងទឹកប្រកបដោយប្រសិទ្ធិភាពនិងមាននិរន្ដភាពដោយមនុស្សគ្រន់រូបត្រូវបានទទួលទឹកស្អាតប្រើប្រាស់គ្រប់គ្រាន់និងត្រូវបានរួចផុតពីការគំរាមកំហែង ដោយសារតែគ្រោះថ្នាក់បណ្ដាលមកពីបញ្ហាខ្វះទឹកស្អាតនិងបរិស្ថានទឹកមិនត្រូវបានបំពុល ដើម្បីជួយទ្រព្យខ្វះទឹកស្អាតនិងបរិស្ថានទឹកមិនត្រូវបានបំពុល ដើម្បីជួយទ្រទ្រង់ដល់មច្ឆជាតិ ជីវៈចម្រុះ និងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីទឹក	ត ើរ ា ជ ភិ បាល មាន ទិ ស ដ ៅ ដូច ម្ ដ េច Ġ អ ំព ី ប ញ ្ហ ា ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង ទឹក ĠĠ	29	ចំ ព ោះ រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល មាន ទិ ស ដ ៅ យ ុទ្ធ សា ស្រ ្ ដ សម ្រា ប់ រយ ៈ ពេល វ ែង Ġ ដើម ្ប ី គ្រ ប់ គ្រ ង ទឹក ប្រ ក ប ដោយ ប្រ សិ ទ្ធិ ភាព និង មាន និ រ ន្ ដ ភាព âĢĭ ដោយ ម នុ ស្ស គ្រ ន់ រូប ត្រូវ បាន ទទួល ទឹក ស្ អា ត ប្រ ើប ្រា ស់ គ្រ ប់ គ្រ ាន់ និង ត្រូវ បាន រ ួច ផ ុត ពី ការ គ ំ រា មក ំ ហ ែង âĢĭ Ġ ដោយ សារ តែ គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ប ណ ្ ដា ល មក ពី ប ញ ្ហ ា ខ្វ ះ ទឹក ស្ អា ត និង បរ ិស ្ថ ាន ទឹក ម ិន ត្រូវ បាន ប ំព ុល Ġ ដើម ្ប ី ជ ួយ ទ្រ ព្យ ខ្វ ះ ទឹក ស្ អា ត និង បរ ិស ្ថ ាន ទឹក ម ិន ត្រូវ បាន ប ំព ុល Ġ ដើម ្ប ី ជ ួយ ទ្រ ទ្រ ង់ ដល់ ម ច្ឆ ជាតិ Ġ ជីវ ៈ ចម្រ ុះ Ġ និង ប្រ ព ័ន ្ ធ អ េក ូ ឡូ ស៊ី ទឹក	179	▁តើ រាជ ភិ បាល មាន ទិ ស ដ ៅ ដូច ម្ ដ េច ▁អំពី ប ញ ្ហ ា ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង ទឹក ▁	25	▁ចំពោះ រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល មាន ទិ ស ដ ៅ យ ុទ្ធ សា ស្រ ្ ដ ស ម្រ ាប់ រយ ៈ ពេល វ ែង ▁ដើម្បី គ្រ ប់ គ្រ ង ទឹក ប្រ ក ប ដោយ ប្រ សិ ទ្ធិ ភាព និង មាន និ រ ន្ ដ ភាព ▁ដោយ ម នុ ស្ស គ្រ ន់ រូប ត្រូវ បាន ទទួល ទឹក ស ្អ ាត ប្រ ើ ប្រ ាស់ គ្រ ប់ គ្រ ាន់ និង ត្រូវ បាន រ ួច ផ ុត ពី ការ គ ំ រ ាម កំ ហ ែង ▁ដោយសារតែ គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ប ណ ្ ដា ល មក ពី ប ញ ្ហ ា ខ្វ ះ ទឹក ស ្អ ាត និង ប រិ ស្ថាន ទឹក ម ិន ត្រូវ បាន ប ំព ុល ▁ដើម្បី ជ ួយ ទ្រ ព្យ ខ្វ ះ ទឹក ស ្អ ាត និង ប រិ ស្ថាន ទឹក ម ិន ត្រូវ បាន ប ំព ុល ▁ដើម្បី ជ ួយ ទ្រ ទ្រ ង់ ដល់ ម ច្ឆ ជាតិ ▁ជីវ ៈ ចម្រ ុះ ▁និង ប្រ ព ័ ន្ធ អ េក ូ ឡូ ស៊ី ទឹក	166
តើការត្រួតពិនិត្យកង្វក់ទឹកជាភារកិច្ចរបស់អ្នកណា	null	ការត្រួតពិនិត្យកង្វក់ទឹកជាភារកិច្ចរបស់យើងគ្រប់រូប និងជាការងារចាំបាច់របស់រដ្ឋាភិបាល ជាពិសេសក្រសួងបរិស្ថានផ្ទាល់ដែលត្រូវយកចិត្តរទុកដាក់ខ្លាំងដល់ការការពារប្រភពធនធានទឹកទាំងអស់ ដោយលើកទិសដៅនិងវិធានការសម្រាប់អនុវត្តចំពោះមុខក៏ដូចទៅថ្ងៃអនាគត	null	ការត្រួតពិនិត្យកង្វក់ទឹកជាភារកិច្ចរបស់យើងគ្រប់រូប និងជាការងារចាំបាច់របស់រដ្ឋាភិបាល ជាពិសេសក្រសួងបរិស្ថានផ្ទាល់ដែលត្រូវយកចិត្តរទុកដាក់ខ្លាំងដល់ការការពារប្រភពធនធានទឹកទាំងអស់ ដោយលើកទិសដៅនិងវិធានការសម្រាប់អនុវត្តចំពោះមុខក៏ដូចទៅថ្ងៃអនាគត	ត ើក ារ ត្រ ួត ពិ និ ត ្យ ក ង ្វ ក់ ទឹក ជា ភា រក ិច ្ច រ ប ស់ អ្នក ណា ĠĠ	24	ការ ត្រ ួត ពិ និ ត ្យ ក ង ្វ ក់ ទឹក ជា ភា រក ិច ្ច រ ប ស់ យ ើង គ្រ ប់ រូប Ġ និង ជា ការងារ ចាំបាច់ រ ប ស់ រដ្ឋ ា ភិ បាល Ġ ជា ពិ សេ ស ក្រ ស ួង បរ ិស ្ថ ាន ផ្ ទ ាល់ ដ ែល ត្រូវ យក ចិត្ត រ ទុក ដា ក់ ខ្ លា ំ ង ដល់ ការ ការពារ ប្រ ភព ធ ន ធាន ទឹក ទ ាំង អ ស់ Ġ ដោយ លើក ទិ ស ដ ៅ និង វិ ធាន ការ សម ្រា ប់ អនុ វត្ត ចំ ព ោះ មុខ ក ៏ ដូច ទៅ ថ ្ង ៃ អ នា គ ត	106	▁តើ ការ ត្រ ួត ព ិន ិត ្យ ក ង ្វ ក់ ទឹក ជា ភា រ កិច្ច រ ប ស់ អ្នក ណា ▁	22	▁ការត្រួតពិនិត្យ ក ង ្វ ក់ ទឹក ជា ភា រ កិច្ច រ ប ស់ យ ើង គ្រ ប់ រូប ▁និង ជា ការងារ ចាំបាច់ រ ប ស់ រ ដ្ឋា ភិ បាល ▁ជាពិសេស ក្រ ស ួង ប រិ ស្ថាន ផ្ ទ ាល់ ដ ែល ត្រូវ យក ចិត្ត រ ទុក ដ ាក់ ខ្ ល ាំង ដល់ ការ ការពារ ប្រ ភព ធ ន ធាន ទឹក ទ ាំង អ ស់ ▁ដោយ លើក ទិ ស ដ ៅ និង វិ ធាន ការ ស ម្រ ាប់ អនុ វត្ត ច ំព ោះ មុខ ក ៏ ដូច ទៅ ថ ្ង ៃ អ នា គ ត	94
តើកង្វក់ទឹកមានផលអាក្រក់អ្វីខ្លះ	null	កង្វក់ទឹកមានផលអាក្រក់ ដូចខាងក្រោម ធ្វើឪ្យប្រជាជនយ៉ាងហោចណាស់ ២៥ លាននាក់ នៅក្នុងនោះ ៦០ ជាកុមារ ត្រូវស្លាប់ជារៀងរាល់ឆ្នាំបណ្ដាលឪ្យកើតរោគងងឹតភ្នែក បង្កដោយជំងឺត្រាកូម ជំងឺគ្រុនពោះវៀន គ្រុនចាញ់ អាសន្នរោគ រលាកថ្លើម ដោយបរាសិតម្យ៉ាងឈ្មោះ Schistosomiasis បាត់បង់ជីវសាស្រ្ដចម្រុះក្នុងទឹក	null	កង្វក់ទឹកមានផលអាក្រក់ ដូចខាងក្រោម ធ្វើឪ្យប្រជាជនយ៉ាងហោចណាស់ ២៥ លាននាក់ នៅក្នុងនោះ ៦០ ជាកុមារ ត្រូវស្លាប់ជារៀងរាល់ឆ្នាំបណ្ដាលឪ្យកើតរោគងងឹតភ្នែក បង្កដោយជំងឺត្រាកូម ជំងឺគ្រុនពោះវៀន គ្រុនចាញ់ អាសន្នរោគ រលាកថ្លើម ដោយបរាសិតម្យ៉ាងឈ្មោះ Schistosomiasis បាត់បង់ជីវសាស្រ្ដចម្រុះក្នុងទឹក	ត ើក ង ្វ ក់ ទឹក មាន ផល អា ក្រ ក់ អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	16	ក ង ្វ ក់ ទឹក មាន ផល អា ក្រ ក់ Ġ ដូច ខា ង ក្រោម Ġ ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប្រ ជា ជន យ៉ាង ហ ោច ណា ស់ Ġ ២៥ Ġ លាន នាក់ Ġ នៅ ក្នុង ន ោះ Ġ ៦០ Ġ ជា ក ុម ារ Ġ ត្រូវ ស្លាប់ ជា រ ៀង រា ល់ ឆ្នាំ ប ណ ្ ដា ល ឪ ្យ កើត រ ោ គ ង ង ឹត ភ ្ន ែក Ġ បង ្ក ដោយ ជំ ង ឺត ្រា កូ ម Ġ ជំ ង ឺ គ្រ ុន ព ោះ វ ៀន Ġ គ្រ ុន ច ាញ់ Ġ អា ស ន្ន រ ោ គ Ġ រ លា ក ថ ្ល ើម Ġ ដោយ បរ ាស ិត ម្ យ៉ាង ឈ្មោះ ĠSch ist os om ias is Ġ បា ត់ បង់ ជីវ សា ស្រ ្ ដ ចម្រ ុះ ក្នុង ទឹក	117	▁តើ ក ង ្វ ក់ ទឹក មាន ផល អា ក្រ ក់ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	16	▁កង ្វ ក់ ទឹក មាន ផល អា ក្រ ក់ ▁ដូច ខា ង ក្រោម ▁ធ្វើ ឪ ្យ ប្រ ជា ជន យ៉ាង ហ ោច ណ ាស់ ▁២៥ ▁លាន នាក់ ▁នៅក្នុង ន ោះ ▁៦០ ▁ជា ក ុម ារ ▁ត្រូវ ស្លាប់ ជា រ ៀង រ ាល់ ឆ្នាំ ប ណ ្ ដា ល ឪ ្យ កើត រ ោ គ ង ង ឹត ភ ្ន ែក ▁បង្ក ដោយ ជំ ង ឺ ត្រា ក ូម ▁ជំងឺ គ្រ ុន ព ោះ វ ៀន ▁គ្រុន ច ាញ់ ▁អាសន្ន រ ោ គ ▁រលាក ថ ្ល ើម ▁ដោយ បរ ាស ិត ម្ យ៉ាង ឈ្មោះ ▁Sch ist os omi asi s ▁បាត់បង់ ជីវ សា ស្រ ្ ដ ចម្រ ុះ ក្នុង ទឹក	103
តើប្រភពបំពុលទឹកដែលធ្វើឪ្យប្រទេសជឿនលឿនមានចំណាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងគឺអ្វី ចូរបញ្ជាក់	null	ប្រភពបំពុលទឹកដែលធ្វើឪ្យប្រទេសជឿនលឿន មានចំណាយអារម្មរណ៍ខ្លាំងគឺកាកសំណង់ឧស្សាហកម្ម និងបន្ទាប់មកពីបម្រើបម្រាស់ជីគីមីនិងថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិតនៅក្នុងវិស័យកសិកម្ម	null	ប្រភពបំពុលទឹកដែលធ្វើឪ្យប្រទេសជឿនលឿន មានចំណាយអារម្មរណ៍ខ្លាំងគឺកាកសំណង់ឧស្សាហកម្ម និងបន្ទាប់មកពីបម្រើបម្រាស់ជីគីមីនិងថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិតនៅក្នុងវិស័យកសិកម្ម	ត ើប ្រ ភព ប ំព ុល ទឹក ដ ែល ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប្រ ទេស ជឿនលឿន មាន ចំ ណា ប់ អារម្មណ៍ ខ្ លា ំ ង គ ឺ អ ្វី Ġ ច ូរ បញ្ជា ក់ ĠĠ	35	ប្រ ភព ប ំព ុល ទឹក ដ ែល ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប្រ ទេស ជឿនលឿន âĢĭ Ġ មាន ចំ ណា យ អា រ ម្ម រណ ៍ ខ្ លា ំ ង គ ឺ កា ក សំ ណ ង់ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ និង បន្ទាប់ មក ពី ប ម្រ ើប ម្រ ាស់ ជី គី មី និង ថ្ន ាំ សម ្លា ប់ ស ត ្វ ល្អ ិត នៅ ក្នុង វិ ស ័យ ក សិ កម្ម	71	▁តើ ប្រ ភព ប ំព ុល ទឹក ដ ែល ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប្រ ទេស ជឿនលឿន មាន ច ំណ ាប់ អារម្មណ៍ ខ្ ល ាំង គ ឺ អ ្វី ▁ចូរ បញ្ជា ក់ ▁	32	▁ប្រភព ប ំព ុល ទឹក ដ ែល ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប្រ ទេស ជឿនលឿន ▁មាន ច ំណ ាយ អា រ ម្ម រ ណ៍ ខ្ ល ាំង គ ឺ កា ក ស ំណ ង់ ឧ ស្សា ហ កម្ម ▁និង បន្ទាប់ មក ពី ប ម្រ ើប ម្រ ាស់ ជី គី មី និង ថ្ន ាំ ស ម្ល ាប់ ស ត ្វ ល្អ ិត នៅ ក្នុង វិ ស ័យ ក សិ កម្ម	69
តើទីក្រុងនិងជនបទមានកង្វក់ទឹកដូចគ្នាដែរឬទេ ហេតុអ្វី	null	ទីក្រុងនិងជនបទមានកង្វក់ទឹកដូចគ្នាព្រោះទីក្រុងក្ដី និងជនបទក្ដីសុទ្ធតែមានមនុស្ស និងសត្វរស់នៅដូចគ្នា ហើយមនុស្ស និងសត្វសុទ្ធតែធ្វើសកម្មភាពដូចៗគ្នា ដូចនេះនៅទីក្រុងនិងជនសុទ្ធតែមានកង្វក់ដូចគ្នា ខុសគ្នាត្រង់ថាមានកង្វក់តិចកង្វក់ច្រើនតែប៉ុណ្ណោះទេ	null	ទីក្រុងនិងជនបទមានកង្វក់ទឹកដូចគ្នាព្រោះទីក្រុងក្ដី និងជនបទក្ដីសុទ្ធតែមានមនុស្ស និងសត្វរស់នៅដូចគ្នា ហើយមនុស្ស និងសត្វសុទ្ធតែធ្វើសកម្មភាពដូចៗគ្នា ដូចនេះនៅទីក្រុងនិងជនសុទ្ធតែមានកង្វក់ដូចគ្នា ខុសគ្នាត្រង់ថាមានកង្វក់តិចកង្វក់ច្រើនតែប៉ុណ្ណោះទេ	ត ើ ទី ក្រុង និង ជន បទ មាន ក ង ្វ ក់ ទឹក ដូច គ្នា ដ ែរ ឬ ទេ Ġ ហេតុ អ ្វី ĠĠ	22	ទី ក្រុង និង ជន បទ មាន ក ង ្វ ក់ ទឹក ដូច គ្នា ព្រ ោះ ទី ក្រុង ក្ ដ ី Ġ និង ជន បទ ក្ ដ ី សុ ទ្ធ តែ មាន ម នុ ស្ស Ġ និង ស ត ្វ រស់ នៅ ដូច គ្នា Ġ ហើយ ម នុ ស្ស Ġ និង ស ត ្វ សុ ទ្ធ តែ ធ ្វ ើស កម្ម ភាព ដូច ៗ គ្នា Ġ ដូច នេះ នៅ ទី ក្រុង និង ជន សុ ទ្ធ តែ មាន ក ង ្វ ក់ ដូច គ្នា Ġ ខុស គ្នា ត្រ ង់ ថា មាន ក ង ្វ ក់ តិ ច ក ង ្វ ក់ ច្ រ ើន តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ទេ	102	▁តើ ទី ក្រុង និង ជន បទ មាន ក ង ្វ ក់ ទឹក ដូច គ្នា ដ ែរ ឬ ទេ ▁ហេតុ អ ្វី ▁	21	▁ទីក្រុង និង ជន បទ មាន ក ង ្វ ក់ ទឹក ដូច គ្នា ព្រ ោះ ទី ក្រុង ក្ ដ ី ▁និង ជន បទ ក្ ដ ី ស ុទ្ធ តែ មាន ម នុ ស្ស ▁និង ស ត ្វ រស់ នៅ ដូច គ្នា ▁ហើយ ម នុ ស្ស ▁និង ស ត ្វ ស ុទ្ធ តែ ធ ្វ ើស កម្ម ភាព ដូច ៗ គ្នា ▁ដូចនេះ នៅ ទី ក្រុង និង ជន ស ុទ្ធ តែ មាន ក ង ្វ ក់ ដូច គ្នា ▁ខុសគ្នា ត្រ ង់ ថា មាន ក ង ្វ ក់ ត ិច ក ង ្វ ក់ ច ្រ ើន តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ទេ	99
តើកង្វក់បណ្ដាលមកពីអ្វីខ្លះ	null	កង្វក់ទឹកបណ្ដាលមកពី កាកសំណង់ឧស្សាហកម្មបម្រើបម្រាស់ជីគីមីនិងថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិតនៅក្នុងវិស័យ កសិកម្មនៅទីប្រជុំជននានាដែលដមានទីតាំងតាមមាត់ទឹក កំពង់ចម្លងកំពង់ផែ តាមផ្ទះទឹក ប្រជាជននៅតំបន់ទាំងនោះតែងបានបោះចោលកាកសំណង់ កម្ទេចកំទី ខ្មោចសត្វ បន្ទោបង់ចូលក្នុងទឹក ល ដំណឹងជញ្ជូនប្រេងតាមផ្លូវទឹក ការធ្លាយនាវាប្រេង ការរលាងធុងប្រេដោយខុសច្បាប់ សិប្បកម្ម ការលួចចាក់កាក សំណល់នុយក្លេអ៊ែ អាជីវកម្ម និងភោជនីយដ្ឋានដែលសង់តាមមាត់ទឹកនានា ការបូមទឹកក្នុងដីស្រោចស្រពដំណាំ ធ្វើឪ្យនីវ៉ូទឹកក្នុងដីស្រកចុះនិងធ្វើឪ្យជាតិពុលឡើងមកផ្អែកលើនៃដីបង្កនូវកង្វក់ទឹកផងដែរ ទឹកជំនន់គឺនៅពេលទឹកជន់ម្ដងៗធ្វើឪ្យទឹកភ្លៀង ទឹកទន្លេ ទឹកបឹង ត្រពាំង កាកសំណល់គ្រប់ប្រភេទ លូបង្ហូរទឹកសំអុយ និងប្រព័ន្ធចែកចាយទឹកស្អាត ច្របូកច្របលាយចុលគ្នា ភ្លៀងអាស៊ីត	null	កង្វក់ទឹកបណ្ដាលមកពី កាកសំណង់ឧស្សាហកម្មបម្រើបម្រាស់ជីគីមីនិងថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិតនៅក្នុងវិស័យ កសិកម្មនៅទីប្រជុំជននានាដែលដមានទីតាំងតាមមាត់ទឹក កំពង់ចម្លងកំពង់ផែ តាមផ្ទះទឹក ប្រជាជននៅតំបន់ទាំងនោះតែងបានបោះចោលកាកសំណង់ កម្ទេចកំទី ខ្មោចសត្វ បន្ទោបង់ចូលក្នុងទឹក ល ដំណឹងជញ្ជូនប្រេងតាមផ្លូវទឹក ការធ្លាយនាវាប្រេង ការរលាងធុងប្រេដោយខុសច្បាប់ សិប្បកម្ម ការលួចចាក់កាក សំណល់នុយក្លេអ៊ែ អាជីវកម្ម និងភោជនីយដ្ឋានដែលសង់តាមមាត់ទឹកនានា ការបូមទឹកក្នុងដីស្រោចស្រពដំណាំ ធ្វើឪ្យនីវ៉ូទឹកក្នុងដីស្រកចុះនិងធ្វើឪ្យជាតិពុលឡើងមកផ្អែកលើនៃដីបង្កនូវកង្វក់ទឹកផងដែរ ទឹកជំនន់គឺនៅពេលទឹកជន់ម្ដងៗធ្វើឪ្យទឹកភ្លៀង ទឹកទន្លេ ទឹកបឹង ត្រពាំង កាកសំណល់គ្រប់ប្រភេទ លូបង្ហូរទឹកសំអុយ និងប្រព័ន្ធចែកចាយទឹកស្អាត ច្របូកច្របលាយចុលគ្នា ភ្លៀងអាស៊ីត	ត ើក ង ្វ ក់ ប ណ ្ ដា ល មក ពី អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	17	ក ង ្វ ក់ ទឹក ប ណ ្ ដា ល មក ពី ĠâĢĭ កា ក សំ ណ ង់ ឧ ស្សា ហ កម្ម ប ម្រ ើប ម្រ ាស់ ជី គី មី និង ថ្ន ាំ សម ្លា ប់ ស ត ្វ ល្អ ិត នៅ ក្នុង វិ ស ័យ Ġ ក សិ កម្ម នៅ ទី ប្រជុំ ជន នា នា ដ ែល ដ មាន ទី តាំង តា ម មា ត់ ទឹក Ġ កំ ព ង់ ច ម្ល ង កំ ព ង់ ផ ែ Ġ តា ម ផ្ ទ ះ ទឹក Ġ ប្រ ជា ជន នៅ ត ំ ប ន់ ទ ាំង ន ោះ តែ ង បាន ប ោះ ចោល កា ក សំ ណ ង់ Ġ ក ម្ ទេ ច កំ ទី Ġ ខ្ ម ោច ស ត ្វ Ġ ប ន្ទ ោ បង់ ចូល ក្នុង ទឹក Ġ ល Ġ ដំ ណ ឹង ជ ញ្ជ ូន ប្រ េង តា ម ផ្ល ូវ ទឹក Ġ ការ ធ ្លា យ នា វា ប្រ េង Ġ ការ រ លា ង ធ ុង ប្រ េ ដោយ ខុស ច្ បា ប់ Ġ សិ ប្ប កម្ម Ġ ការ ល ួច ច ាក់ កា ក Ġ សំ ណ ល់ នុ យក ្ល េ អ៊ ែ Ġ អា ជីវ កម្ម Ġ និង ភ ោ ជន ី យ ដ្ឋាន ដ ែល សង ់ តា ម មា ត់ ទឹក នា នា Ġ ការ បូ ម ទឹក ក្នុង ដ ី ស្រ ោច ស្រ ព ដំ ណា ំ Ġ ធ ្វ ើ ឪ ្យ នី âĢĭ វ ៉ ូ ទឹក ក្នុង ដ ី ស្រ ក ច ុះ âĢĭ និង ធ ្វ ើ ឪ ្យ ជាតិ ពុ ល ឡើង មក ផ្ អ ែក លើ នៃ ដ ី បង ្ក ន ូវ ក ង ្វ ក់ ទឹក ផ ង ដ ែរ Ġ ទឹក ជំ ន ន់ គ ឺន ៅ ពេល ទឹក ជន ់ ម្ ដង ៗ ធ ្វ ើ ឪ ្យ ទឹក ភ្ល ៀង Ġ ទឹក ទ ន្ ល េ Ġ ទឹក ប ឹង Ġ ត្រ ពា ំ ង Ġ កា ក សំ ណ ល់ គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ Ġ ល ូប ង្ហ ូរ ទឹក សំ អ ុយ Ġ និង ប្រ ព ័ន ្ ធ ច ែក ច ាយ ទឹក ស្ អា ត Ġ ច្ រ បូ ក ច្ រ ប លា យ ច ុល គ្នា Ġ ភ្ល ៀង អា ស៊ី ត âĢĭ	345	▁តើ ក ង ្វ ក់ ប ណ ្ ដា ល មក ពី អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	17	▁កង ្វ ក់ ទឹក ប ណ ្ ដា ល មក ពី ▁កា ក ស ំណ ង់ ឧ ស្សា ហ កម្ម ប ម្រ ើប ម្រ ាស់ ជី គី មី និង ថ្ន ាំ ស ម្ល ាប់ ស ត ្វ ល្អ ិត នៅ ក្នុង វិ ស ័យ ▁កសិកម្ម នៅ ទី ប្រជុំ ជន នា នា ដ ែល ដ មាន ទី តាំង ត ាម ម ាត់ ទឹក ▁កំពង់ ច ម្ល ង ក ំព ង់ ផ ែ ▁តាម ផ្ ទ ះ ទឹក ▁ប្រជាជន នៅ ត ំ ប ន់ ទ ាំង ន ោះ ត ែង បាន ប ោះ ចោល កា ក ស ំណ ង់ ▁កម្ទេច កំ ទី ▁ខ្មោច ស ត ្វ ▁បន្ទ ោ បង់ ចូល ក្នុង ទឹក ▁ល ▁ដំណឹង ជ ញ្ជ ូន ប្រ េង ត ាម ផ្ល ូវ ទឹក ▁ការ ធ ្ល ាយ នា វា ប្រ េង ▁ការរ ល ាង ធ ុង ប្រ េ ដោយ ខុស ច ្ប ាប់ ▁សិប្បកម្ម ▁ការ ល ួច ច ាក់ កា ក ▁សំណល់ នុ យក ្ល េ អ៊ ែ ▁អាជីវកម្ម ▁និង ភ ោ ជ នី យ ដ្ឋាន ដ ែល ស ង់ ត ាម ម ាត់ ទឹក នា នា ▁ការប ូម ទឹក ក្នុង ដ ី ស្រ ោច ស្រ ព ដ ំណ ាំ ▁ធ្វើ ឪ ្យ នី ▁វ៉ ូ ទឹក ក្នុង ដ ី ស្រ ក ច ុះ ▁និង ធ ្វ ើ ឪ ្យ ជាតិ ព ុល ឡើង មក ផ្ អ ែក លើ នៃ ដ ី ប ង្ក ន ូវ ក ង ្វ ក់ ទឹក ផ ង ដ ែរ ▁ទឹក ជំ ន ន់ គ ឺ នៅ ពេល ទឹក ជ ន់ ម្ ដង ៗ ធ ្វ ើ ឪ ្យ ទឹក ភ្ល ៀង ▁ទឹក ទ ន ្ល េ ▁ទឹក ប ឹង ▁ត្រពាំង ▁កាកសំណល់ គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ ▁លូ ប ង្ហ ូរ ទឹក សំ អ ុយ ▁និង ប្រ ព ័ ន្ធ ច ែក ច ាយ ទឹក ស ្អ ាត ▁ច្រ ប ូក ច ្រ ប ល ាយ ច ុល គ្នា ▁ភ្លៀង អា ស៊ី ត ▁	308
ហេតុអ្វីបានជាគេនិយាយថា ទឹកជាសារធាតុចាំបាច់ពុំអាចអត់បានឡើយ ចូរបញ្ជាក់	null	បានជាគេនិយាយថា ទឹកជាសារធាតុចាំបាច់ពុំអាចអត់បានឡើយព្រោះទឹកចូលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងប្រតិកម្មជីវគីមីនៅក្នុងសរីរាង្គ វាមានមុខក្នុងការដឹកជញ្ជូនសារធាតុផ្សេងៗ ទៅចិញ្ចឹមសរីរាង្គនិងជួយឪ្យមានលំនិងសីតុណ្ហភាពក្នុងសារពាង្គកាយ មនុស្សដដែលមានសុខភាពល្អអាចរស់បានប្រាំមួយសបា្ដហ៍ដោយគ្មានអាហារ ប៉ុន្ដែប្រសិនបើអត់ទឹកវិញ គេអាចរស់នៅបានតែ ២ ឬ ៣ ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ	null	បានជាគេនិយាយថា ទឹកជាសារធាតុចាំបាច់ពុំអាចអត់បានឡើយព្រោះទឹកចូលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងប្រតិកម្មជីវគីមីនៅក្នុងសរីរាង្គ វាមានមុខក្នុងការដឹកជញ្ជូនសារធាតុផ្សេងៗ ទៅចិញ្ចឹមសរីរាង្គនិងជួយឪ្យមានលំនិងសីតុណ្ហភាពក្នុងសារពាង្គកាយ មនុស្សដដែលមានសុខភាពល្អអាចរស់បានប្រាំមួយសបា្ដហ៍ដោយគ្មានអាហារ ប៉ុន្ដែប្រសិនបើអត់ទឹកវិញ គេអាចរស់នៅបានតែ ២ ឬ ៣ ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ	ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េន ិយ ាយ ថា Ġ ទឹក ជា សារ ធាតុ ចាំបាច់ ពុ ំ អា ច អ ត់ បាន ឡ ើយ Ġ ច ូរ បញ្ជា ក់ ĠĠ	28	បាន ជា គ េន ិយ ាយ ថា Ġ ទឹក ជា សារ ធាតុ ចាំបាច់ ពុ ំ អា ច អ ត់ បាន ឡ ើយ ព្រ ោះ ទឹក ចូលរួមចំណែក យ៉ាង សំ ខា ន់ ក្នុង ប្រ តិ កម្ម ជីវ គី មី នៅ ក្នុង ស រី រា ង្គ Ġ វា មាន មុខ ក្នុង ការ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន សារ ធាតុ ផ្ សេ ង ៗ Ġ ទៅ ច ិញ ្ច ឹម ស រី រា ង្គ និង ជ ួយ ឪ ្យ មាន លំ និង សី ត ុ ណ ្ហ ភាព ក្នុង សារ ពា ង្គ កាយ Ġ ម នុ ស្ស ដ ដ ែល មាន សុខ ភាព ល្អ អា ចរ ស់ បាន ប្រា ំ មួយ ស បា ្ ដ ហ៍ ដោយ គ ្ម ាន អា ហា រ Ġ ប៉ ុន ្ ដ ែប ្រ សិ ន ប ើ អ ត់ ទឹក វិញ Ġ គ េ អា ចរ ស់ នៅ បាន តែ Ġ ២ Ġ ឬ Ġ ៣ Ġ ថ ្ង ៃ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ	147	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េន ិយ ាយ ថា ▁ទឹក ជា សារ ធាតុ ចាំបាច់ ព ុំ អា ច អ ត់ បាន ឡ ើយ ▁ចូរ បញ្ជា ក់ ▁	27	▁បានជា គ េន ិយ ាយ ថា ▁ទឹក ជា សារ ធាតុ ចាំបាច់ ព ុំ អា ច អ ត់ បាន ឡ ើយ ព្រ ោះ ទឹក ចូលរួមចំណែក យ៉ាង សំ ខ ាន់ ក្នុង ប្រ តិ កម្ម ជីវ គី មី នៅ ក្នុង ស រី រា ង្គ ▁វា មាន មុខ ក្នុង ការ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន សារ ធាតុ ផ្ ស េង ៗ ▁ទៅ ច ិ ញ្ច ឹម ស រី រា ង្គ និង ជ ួយ ឪ ្យ មាន លំ និង សី ត ុ ណ ្ហ ភាព ក្នុង សារ ពា ង្គ កាយ ▁មនុស្ស ដ ដ ែល មាន សុខ ភាព ល្អ អា ច រស់ បាន ប្រ ាំ មួយ ស បា ្ ដ ហ៍ ដោយ គ ្ មាន អា ហា រ ▁ប៉ុន ្ ដ ែ ប្រ ស ិន ប ើ អ ត់ ទឹក វិញ ▁គេ អា ច រស់ នៅ បាន តែ ▁២ ▁ឬ ▁៣ ▁ថ្ងៃ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ	140
តើបរិមាណទឹកសាបនិងទឹកប្រៃ មួយណាមានតិចជាងគេ ចូរបញ្ជាក់	null	បរិមាណទឹកសាបមានតិចជាងប្រៃ យោងតាមអ្នកស្រាវជ្រាវផ្នែកបរិសា្ថនបានបញ្ជាក់ថា នៅពិភពលោកមានទឹកសាបតែ ៣ ប៉ុណ្ណោះ ហើយ ៩៧ ទៀត ជាទីប្រៃនៅតាមសមុទ្រនិងមហាសមុទ្រនានា	null	បរិមាណទឹកសាបមានតិចជាងប្រៃ យោងតាមអ្នកស្រាវជ្រាវផ្នែកបរិសា្ថនបានបញ្ជាក់ថា នៅពិភពលោកមានទឹកសាបតែ ៣ ប៉ុណ្ណោះ ហើយ ៩៧ ទៀត ជាទីប្រៃនៅតាមសមុទ្រនិងមហាសមុទ្រនានា	ត ើប រិ មា ណ ទឹក សា ប និង ទឹក ប្រ ៃ Ġ មួយ ណា មាន តិ ច ជា ង គ េ Ġ ច ូរ បញ្ជា ក់ ĠĠ	25	បរ ិម ា ណ ទឹក សា ប មាន តិ ច ជា ង ប្រ ៃ Ġ យោ ង តា ម អ្នក ស្រ ាវ ជ្រ ាវ ផ្ ន ែក បរ ិស ា ្ថ ន បាន បញ្ជា ក់ ថា Ġ នៅ ពិ ភព លោក មាន ទឹក សា ប តែ Ġ ៣ Ġ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ Ġ ហើយ Ġ ៩ ៧ Ġ ទៀត Ġ ជា ទី ប្រ ៃ នៅ តា ម សម ុ ទ្រ និង ម ហា សម ុ ទ្រ នា នា	71	▁តើ ប រិ មា ណ ទឹក សា ប និង ទឹក ប្រ ៃ ▁មួយ ណា មាន ត ិច ជា ង គ េ ▁ចូរ បញ្ជា ក់ ▁	24	▁បរិមាណ ទឹក សា ប មាន ត ិច ជា ង ប្រ ៃ ▁យោង ត ាម អ្នក ស្រ ាវ ជ្រ ាវ ផ្ ន ែក ប រិ សា ្ថ ន បាន បញ្ជា ក់ ថា ▁នៅ ពិ ភព លោក មាន ទឹក សា ប តែ ▁៣ ▁ប៉ុណ្ណោះ ▁ហើយ ▁៩ ៧ ▁ទៀត ▁ជា ទី ប្រ ៃ នៅ ត ាម សម ុ ទ្រ និង ម ហា សម ុ ទ្រ នា នា	64
តើគេមានវិធានការដូចម្ដេចខ្លះ ចូរបញ្ជាក់	null	វិធានការទាំងនោះមាន ត្រូវប្រើប្រាស់ឥន្ធនៈដែលមានគុណភាពខ្ពស់អាចជួយកាត់បន្ថយការបញ្ចេញផ្សែងបំពុលប្រើប្រាស់រថយន្ដទាំងឡាយដែលមិនបង្កឪ្យមានកង្វក់អាកាសជៀសវាងបំរើបំរាស់គ្រឿងឆេះផូស៊ីលដូចជា ធ្យូងថ្ម ប្រេងកាត ឧស្ម័នធម្មជាតិ ដែលបញ្ចេញជាតិស្ពាន់ធ័រ និងអាសូតជៀសវាងការដុតសំរាម ព្រោះការភាយឧស្ម័នចេញអាចបណ្ដាលឪ្យមានគ្រោះថ្នាក់ត្រូវបំពាក់ឧបករណ៍តម្រងចម្រោះផ្សែងពុលទៅក្នុងបរិយាកាសនិយមការជិះទោចក្រយាន ឬ ថ្មើរជើងចំពោះដំណើរជិតៗត្រូវប្រើប្រាស់ថាមពលមានជាអាថិ៍ ថាមពលវារីអគ្គិសនីថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យ ថាមពលខ្យល់ ល ត្រូវជំរុញឪ្យមានការដាំដើមឈើនៅបរិវេណរោងចក្រ សហគ្រាស ទីសាធារណៈ រមណីយដ្ឋាន និងតំបន់ទេសចរណ៍	null	វិធានការទាំងនោះមាន ត្រូវប្រើប្រាស់ឥន្ធនៈដែលមានគុណភាពខ្ពស់អាចជួយកាត់បន្ថយការបញ្ចេញផ្សែងបំពុលប្រើប្រាស់រថយន្ដទាំងឡាយដែលមិនបង្កឪ្យមានកង្វក់អាកាសជៀសវាងបំរើបំរាស់គ្រឿងឆេះផូស៊ីលដូចជា ធ្យូងថ្ម ប្រេងកាត ឧស្ម័នធម្មជាតិ ដែលបញ្ចេញជាតិស្ពាន់ធ័រ និងអាសូតជៀសវាងការដុតសំរាម ព្រោះការភាយឧស្ម័នចេញអាចបណ្ដាលឪ្យមានគ្រោះថ្នាក់ត្រូវបំពាក់ឧបករណ៍តម្រងចម្រោះផ្សែងពុលទៅក្នុងបរិយាកាសនិយមការជិះទោចក្រយាន ឬ ថ្មើរជើងចំពោះដំណើរជិតៗត្រូវប្រើប្រាស់ថាមពលមានជាអាថិ៍ ថាមពលវារីអគ្គិសនីថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យ ថាមពលខ្យល់ ល ត្រូវជំរុញឪ្យមានការដាំដើមឈើនៅបរិវេណរោងចក្រ សហគ្រាស ទីសាធារណៈ រមណីយដ្ឋាន និងតំបន់ទេសចរណ៍	ត ើ គ េ មាន វិ ធាន ការ ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ Ġ ច ូរ បញ្ជា ក់ ĠĠ	19	វិ ធាន ការ ទ ាំង ន ោះ មាន Ġ ត្រូវ ប្រ ើប ្រា ស់ ឥ ន្ធ នៈ ដ ែល មាន គុណ ភាព ខ្ ព ស់ អា ច ជ ួយ កាត់ បន្ថយ ការ បញ្ច េញ ផ្ ស ែង ប ំព ុល ប្រ ើប ្រា ស់ រ ថ យ ន្ ដ ទ ាំង ឡា យ ដ ែល ម ិន បង ្ក ឪ ្យ មាន ក ង ្វ ក់ អា កាស ជ ៀស វា ង ប ំ រ ើប ំ រា ស់ គ្រឿង ឆ េះ ផ ូស ៊ី ល ដូច ជា Ġ ធ ្យូ ង ថ ្ម Ġ ប្រ េង កា ត Ġ ឧ ស្ម ័ន ធម្ម ជាតិ Ġ ដ ែល បញ្ច េញ ជាតិ ស្ព ាន់ ធ ័រ Ġ និង អា ស ូត âĢĭ ជ ៀស វា ង ការ ដ ុត សំ រា ម Ġ ព្រ ោះ ការ ភា យ ឧ ស្ម ័ន ចេញ អា ច ប ណ ្ ដា ល ឪ ្យ មាន គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ត្រូវ ប ំព ាក់ ឧ ប ករណ៍ ត ម្រ ង ចម្រ ោះ ផ្ ស ែង ពុ ល ទៅ ក្នុង បរ ិយ ាក ាស និយម ការ ជ ិះ ទ ោច ក្រ យា ន Ġ ឬ Ġ ថ ្ម ើរ ជើង ចំ ព ោះ ដំណើរ ជ ិត ៗ ត្រូវ ប្រ ើប ្រា ស់ ថា ម ពល មាន ជា អា ថ ិ៍ Ġ ថា ម ពល វា រី អ គ្គ ិស នី ថា ម ពល ព ន្ ល ឺ ព្រ ះ អា ទិ ត ្យ Ġ ថា ម ពល ខ្ យ ល់ Ġ ល Ġ ត្រូវ ជំ រ ុញ ឪ ្យ មាន ការ ដា ំ ដើម ឈ ើន ៅ បរ ិ វេ ណ រ ោង ច ក្រ Ġ ស ហ គ្រ ាស Ġ ទី សា ធា រណៈ Ġ រ ម ណី យ ដ្ឋាន Ġ និង ត ំ ប ន់ ទេស ចរ ណ៍	276	▁តើ គ េ មាន វិ ធាន ការ ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ▁ចូរ បញ្ជា ក់ ▁	17	▁វិធានការ ទ ាំង ន ោះ មាន ▁ត្រូវ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ឥ ន្ធ នៈ ដ ែល មាន គុណ ភាព ខ្ ព ស់ អា ច ជ ួយ កាត់ បន្ថយ ការ បញ្ច េញ ផ្ ស ែង ប ំព ុល ប្រ ើ ប្រ ាស់ រ ថ យ ន្ ដ ទ ាំង ឡា យ ដ ែល ម ិន ប ង្ក ឪ ្យ មាន ក ង ្វ ក់ អា កាស ជ ៀស វ ាង ប ំ រ ើប ំ រ ាស់ គ្រឿង ឆ េះ ផ ូ ស៊ី ល ដូច ជា ▁ធ ្យូ ង ថ ្ម ▁ប្រេង ក ាត ▁ឧស្ម័ន ធម្ម ជាតិ ▁ដែល បញ្ច េញ ជាតិ ស្ ពាន់ ធ ័រ ▁និង អា ស ូត ▁ជៀសវាង ការ ដ ុត សំ រ ាម ▁ព្រោះ ការ ភ ាយ ឧ ស្ម ័ន ចេញ អា ច ប ណ ្ ដា ល ឪ ្យ មាន គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ត្រូវ ប ំព ាក់ ឧ ប ករណ៍ ត ម្រ ង ចម្រ ោះ ផ្ ស ែង ព ុល ទៅ ក្នុង ប រិយា កាស និយម ការ ជ ិះ ទ ោច ក្រ យ ាន ▁ឬ ▁ថ្មើរជើង ច ំព ោះ ដំណើរ ជ ិត ៗ ត្រូវ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ថា ម ពល មាន ជា អា ថ ិ៍ ▁ថាមពល វា រី អ គ្គ ិស នី ថា ម ពល ព ន ្ល ឺ ព្រ ះ អា ទ ិត ្យ ▁ថាមពល ខ្ យ ល់ ▁ល ▁ត្រូវ ជំ រ ុញ ឪ ្យ មាន ការ ដ ាំ ដើម ឈ ើ នៅ ប រិ វេ ណ រ ោង ច ក្រ ▁សហគ្រាស ▁ទី សា ធា រណៈ ▁រមណីយដ្ឋាន ▁និង ត ំ ប ន់ ទេស ចរ ណ៍	251
តើអ្វីខ្លះជាប្រភពធ្វើឪ្យបរិស្ថានមិនល្អ	null	ប្រភពធ្វើឪ្យបរិស្ថានមិនល្អ មាន កំណើតប្រជាជនកំណើតនគរូបនីយកម្មបាត់បង់ព្រៃឈើកាបំពុលដោយសំឡេងកង្វក់អាកាស	null	ប្រភពធ្វើឪ្យបរិស្ថានមិនល្អ មាន កំណើតប្រជាជនកំណើតនគរូបនីយកម្មបាត់បង់ព្រៃឈើកាបំពុលដោយសំឡេងកង្វក់អាកាស	ត ើ អ ្វី ខ្ ល ះ ជា ប្រ ភព ធ ្វ ើ ឪ ្យ បរ ិស ្ថ ាន ម ិន ល្អ ĠĠ	22	ប្រ ភព ធ ្វ ើ ឪ ្យ បរ ិស ្ថ ាន ម ិន ល្អ Ġ មាន ĠÂłÂłÂł កំ ណ ើត ប្រ ជា ជន កំ ណ ើត ន គរ ូប នី យក ម្ម បា ត់ បង់ ព្រ ៃ ឈ ើក ាប ំព ុល ដោយ សំ ឡេ ង ក ង ្វ ក់ អា កាស ĠâĢĭ	50	▁តើ អ ្វី ខ្ ល ះ ជា ប្រ ភព ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប រិ ស្ថាន ម ិន ល្អ ▁	20	▁ប្រភព ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប រិ ស្ថាន ម ិន ល្អ ▁មាន ▁កំណើត ប្រ ជា ជន ក ំណ ើត ន គ រូប នី យ កម្ម ប ាត់ បង់ ព្រ ៃ ឈ ើក ាប ំព ុល ដោយ សំ ឡេ ង ក ង ្វ ក់ អា កាស ▁	46
តើតំបន់ប្អូនរស់នៅ បរិស្ថានមានលក្ខណៈដូចម្ដេច	null	តំបន់ខ្ញុំមានបរិស្ថានបរិសុទ្ធ គួរចង់ឪ្យរស់នៅណាស់	null	តំបន់ខ្ញុំមានបរិស្ថានបរិសុទ្ធ គួរចង់ឪ្យរស់នៅណាស់	ត ើត ំ ប ន់ ប្ អូ ន រស់ នៅ Ġ បរ ិស ្ថ ាន មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម្ ដ េច ĠĠ	22	ត ំ ប ន់ ខ្ ញ ុំ មាន បរ ិស ្ថ ាន បរ ិស ុទ្ធ Ġ គ ួរ ច ង់ ឪ ្យ រស់ នៅ ណា ស់	25	▁តើ ត ំ ប ន់ ប ្អ ូន រស់ នៅ ▁បរិស្ថាន មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម្ ដ េច ▁	19	▁តំបន់ ខ្ ញ ុំ មាន ប រិ ស្ថាន បរ ិស ុទ្ធ ▁គួរ ច ង់ ឪ ្យ រស់ នៅ ណ ាស់	20
តើរដ្ឋាភីបាលនិងប្រជាពលរដ្ឋត្រូវមានវិធានការដូចម្ដេច ដើម្បីឪ្យប្រទេសយើងស្ថិតក្នុងបរិស្ថានមួយបរិសុទ្ធ	null	រដ្ឋាភិបាលនិងប្រជាពលរដ្ឋត្រូវមានវិធានការដូចម្ដេច ដើម្បីឪ្យប្រទេសយើងស្ថិតក្នុងបរិស្ថានមួយបរិសុទ្ធក្រោម ត្រូវប្រើប្រាស់ឥន្ធនៈដែលមានគុណភាពខ្ពស់អាជួយការបន្ថយកាបញ្ចេញផ្សែងពុល ប្រើប្រាស់រថយន្ដទាំងឡាយដែលមិនបង្កឪ្យមានកង្វក់អាកាសជៀងវាងបំរើបំរាស់គ្រឿងឆេះផូស៊ីលដូចជា ធ្យូថ្ម ប្រេងកាត ឧស័ន្មធម្មជាតិ ដែលបញ្ចេញជាតិសំអាតផ្សែងមុននឹងបញ្ចេញផ្សែងពុលទៅក្នុងបរិយាកាស និយមការជិះទោចក្រយាន ឬថ្មើរជើងចំពោះដំណើរជិតៗត្រូវប្រើប្រាស់ថាមពលមានជាអាថិ៍ ថាមពលវារីអគ្គិសនីថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យ ថាមពលខ្យល់ ល ត្រូវជំរុញឪ្យមានការដាំដើមឈើនៅបរិវេណរោងចក្រ សហគ្រាស ទីសាធារណៈ រមណីយដ្ឋាននិងតំបន់ទេសចរណ៍	null	រដ្ឋាភិបាលនិងប្រជាពលរដ្ឋត្រូវមានវិធានការដូចម្ដេច ដើម្បីឪ្យប្រទេសយើងស្ថិតក្នុងបរិស្ថានមួយបរិសុទ្ធក្រោម ត្រូវប្រើប្រាស់ឥន្ធនៈដែលមានគុណភាពខ្ពស់អាជួយការបន្ថយកាបញ្ចេញផ្សែងពុល ប្រើប្រាស់រថយន្ដទាំងឡាយដែលមិនបង្កឪ្យមានកង្វក់អាកាសជៀងវាងបំរើបំរាស់គ្រឿងឆេះផូស៊ីលដូចជា ធ្យូថ្ម ប្រេងកាត ឧស័ន្មធម្មជាតិ ដែលបញ្ចេញជាតិសំអាតផ្សែងមុននឹងបញ្ចេញផ្សែងពុលទៅក្នុងបរិយាកាស និយមការជិះទោចក្រយាន ឬថ្មើរជើងចំពោះដំណើរជិតៗត្រូវប្រើប្រាស់ថាមពលមានជាអាថិ៍ ថាមពលវារីអគ្គិសនីថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យ ថាមពលខ្យល់ ល ត្រូវជំរុញឪ្យមានការដាំដើមឈើនៅបរិវេណរោងចក្រ សហគ្រាស ទីសាធារណៈ រមណីយដ្ឋាននិងតំបន់ទេសចរណ៍	ត ើរ ដ្ឋា ភ ី បាល និង ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ត្រូវ មាន វិ ធាន ការ ដូច ម្ ដ េច Ġ ដើម ្ប ី ឪ ្យ ប្រ ទេស យ ើង ស្ ថ ិត ក្នុង បរ ិស ្ថ ាន មួយ បរ ិស ុទ្ធ ĠĠ	41	រដ្ឋ ា ភិ បាល និង ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ត្រូវ មាន វិ ធាន ការ ដូច ម្ ដ េច Ġ ដើម ្ប ី ឪ ្យ ប្រ ទេស យ ើង ស្ ថ ិត ក្នុង បរ ិស ្ថ ាន មួយ បរ ិស ុទ្ធ ក្រោម âĢĭ Ġ ត្រូវ ប្រ ើប ្រា ស់ ឥ ន្ធ នៈ ដ ែល មាន គុណ ភាព ខ្ ព ស់ អា ជ ួយ ការ បន្ថយ កា បញ្ច េញ ផ្ ស ែង ពុ ល Ġ ប្រ ើប ្រា ស់ រ ថ យ ន្ ដ ទ ាំង ឡា យ ដ ែល ម ិន បង ្ក ឪ ្យ មាន ក ង ្វ ក់ អា កាស ជ ៀង វា ង ប ំ រ ើប ំ រា ស់ គ្រឿង ឆ េះ ផ ូស ៊ី ល ដូច ជា Ġ ធ ្យូ ថ ្ម Ġ ប្រ េង កា ត Ġ ឧ ស ័ន ្ម ធម្ម ជាតិ Ġ ដ ែល បញ្ច េញ ជាតិ សំ អា ត ផ្ ស ែង ម ុន នឹង បញ្ច េញ ផ្ ស ែង ពុ ល ទៅ ក្នុង បរ ិយ ាក ាស Ġ និយម ការ ជ ិះ ទ ោច ក្រ យា ន Ġ ឬ ថ ្ម ើរ ជើង ចំ ព ោះ ដំណើរ ជ ិត ៗ ត្រូវ ប្រ ើប ្រា ស់ ថា ម ពល មាន ជា អា ថ ិ៍ Ġ ថា ម ពល វា រី អ គ្គ ិស នី ថា ម ពល ព ន្ ល ឺ ព្រ ះ អា ទិ ត ្យ Ġ ថា ម ពល ខ្ យ ល់ Ġ ល Ġ ត្រូវ ជំ រ ុញ ឪ ្យ មាន ការ ដា ំ ដើម ឈ ើន ៅ បរ ិ វេ ណ រ ោង ច ក្រ Ġ ស ហ គ្រ ាស Ġ ទី សា ធា រណៈ Ġ រ ម ណី យ ដ្ឋាន âĢĭ និង ត ំ ប ន់ ទេស ចរ ណ៍	264	▁តើ រ ដ្ឋា ភ ី បាល និង ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ត្រូវ មាន វិ ធាន ការ ដូច ម្ ដ េច ▁ដើម្បី ឪ ្យ ប្រ ទេស យ ើង ស ្ថ ិត ក្នុង ប រិ ស្ថាន មួយ បរ ិស ុទ្ធ ▁	38	▁រដ្ឋាភិបាល និង ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ត្រូវ មាន វិ ធាន ការ ដូច ម្ ដ េច ▁ដើម្បី ឪ ្យ ប្រ ទេស យ ើង ស ្ថ ិត ក្នុង ប រិ ស្ថាន មួយ បរ ិស ុទ្ធ ក្រោម ▁ត្រូវ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ឥ ន្ធ នៈ ដ ែល មាន គុណ ភាព ខ្ ព ស់ អា ជ ួយ ការ បន្ថយ កា បញ្ច េញ ផ្ ស ែង ព ុល ▁ប្រើប្រាស់ រ ថ យ ន្ ដ ទ ាំង ឡា យ ដ ែល ម ិន ប ង្ក ឪ ្យ មាន ក ង ្វ ក់ អា កាស ជ ៀង វ ាង ប ំ រ ើប ំ រ ាស់ គ្រឿង ឆ េះ ផ ូ ស៊ី ល ដូច ជា ▁ធ ្យូ ថ ្ម ▁ប្រេង ក ាត ▁ឧ ស ័ន ្ម ធម្ម ជាតិ ▁ដែល បញ្ច េញ ជាតិ សំ អា ត ផ្ ស ែង ម ុន នឹង បញ្ច េញ ផ្ ស ែង ព ុល ទៅ ក្នុង ប រិយា កាស ▁និយម ការ ជ ិះ ទ ោច ក្រ យ ាន ▁ឬ ថ ្ម ើរ ជើង ច ំព ោះ ដំណើរ ជ ិត ៗ ត្រូវ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ថា ម ពល មាន ជា អា ថ ិ៍ ▁ថាមពល វា រី អ គ្គ ិស នី ថា ម ពល ព ន ្ល ឺ ព្រ ះ អា ទ ិត ្យ ▁ថាមពល ខ្ យ ល់ ▁ល ▁ត្រូវ ជំ រ ុញ ឪ ្យ មាន ការ ដ ាំ ដើម ឈ ើ នៅ ប រិ វេ ណ រ ោង ច ក្រ ▁សហគ្រាស ▁ទី សា ធា រណៈ ▁រមណីយដ្ឋាន ▁និង ត ំ ប ន់ ទេស ចរ ណ៍	241
តើកង្វក់អាកាសបណ្ដាលឪ្យមានផលអាក្រក់អ្វីខ្លះ	null	កង្វក់អាកាសបណ្ដាលឪ្យមានផលអាក្រក់អដូចជា ធ្វើឪ្យប៉ះពាល់សុខភាពមនុស្សតាមរយៈដង្ហើមដែលយើងស្រូបខ្យល់ចូលទៅសួតបន្ថយសមត្ថភាពឈាមក្នុងការចាប់យកអុកស៊ីសែន ជាហេតុបន្ដាលឪ្យមានការឈឺក្បាល វិលមុខ ក្អួតចង្អារករណីធ្ងន់ធ្ងរបំផុត គឺវាអាចមានការប៉ះពាល់ដល់បេះដូងនិងខួរក្បាលកម្ទេចធូលីអណ្ដែតក្នុងខ្យល់ អាចធ្វើឪ្យយើងមានជំងឺរលាកទងសួក ហឺត ក្រហាយភ្នែក ច្រមុះ និងបំពង់កសត្វនិងរុក្ខជាតិក៏ទទួលរងការប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងក្លាដែរបង្កឪ្យមានភ្លៀងអាស៊ីតកាប្រែប្រួសអាកាសធាតុ	null	កង្វក់អាកាសបណ្ដាលឪ្យមានផលអាក្រក់អដូចជា ធ្វើឪ្យប៉ះពាល់សុខភាពមនុស្សតាមរយៈដង្ហើមដែលយើងស្រូបខ្យល់ចូលទៅសួតបន្ថយសមត្ថភាពឈាមក្នុងការចាប់យកអុកស៊ីសែន ជាហេតុបន្ដាលឪ្យមានការឈឺក្បាល វិលមុខ ក្អួតចង្អារករណីធ្ងន់ធ្ងរបំផុត គឺវាអាចមានការប៉ះពាល់ដល់បេះដូងនិងខួរក្បាលកម្ទេចធូលីអណ្ដែតក្នុងខ្យល់ អាចធ្វើឪ្យយើងមានជំងឺរលាកទងសួក ហឺត ក្រហាយភ្នែក ច្រមុះ និងបំពង់កសត្វនិងរុក្ខជាតិក៏ទទួលរងការប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងក្លាដែរបង្កឪ្យមានភ្លៀងអាស៊ីតកាប្រែប្រួសអាកាសធាតុ	ត ើក ង ្វ ក់ អា កាស ប ណ ្ ដា ល ឪ ្យ មាន ផល អា ក្រ ក់ អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	24	ក ង ្វ ក់ អា កាស ប ណ ្ ដា ល ឪ ្យ មាន ផល អា ក្រ ក់ អ ដូច ជា Ġ ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប៉ ះ ពា ល់ សុខ ភាព ម នុ ស្ស តា ម រយ ៈ ដង ្ហ ើម ដ ែល យ ើង ស្រ ូប ខ្ យ ល់ ចូល ទៅ ស ួត បន្ថយ សម ត្ថ ភាព ឈ ាម ក្នុង ការ ច ាប់ យក អ ុក ស៊ី សែន Ġ ជា ហេតុ ប ន្ ដា ល ឪ ្យ មាន ការ ឈ ឺ ក្ បាល Ġ វិ ល មុខ Ġ ក្ អ ួត ច ង ្អ ារ ករណី ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ ប ំ ផ ុត Ġ គ ឺ វា អា ច មាន ការ ប៉ ះ ពា ល់ ដល់ ប េះ ដ ូង និង ខ ួរ ក្ បាល ក ម្ ទេ ច ធ ូល ី អ ណ ្ ដ ែត ក្នុង ខ្ យ ល់ Ġ អា ច ធ ្វ ើ ឪ ្យ យ ើង មាន ជំ ង ឺ រ លា ក ទ ង ស ួ ក Ġ ហ ឺត Ġ ក្រ ហា យ ភ ្ន ែក Ġ ច្ រ ម ុះ Ġ និង ប ំព ង់ ក ស ត ្វ និង រ ុក ្ខ ជាតិ ក ៏ ទទួល រ ង ការ ប៉ ះ ពា ល់ យ៉ាង ខ្ លា ំ ង ក្លា ដ ែរ បង ្ក ឪ ្យ មាន ភ្ល ៀង អា ស៊ី ត កា ប្រ ែប ្រ ួស អា កាស ធាតុ ĠâĢĭ	224	▁តើ ក ង ្វ ក់ អា កាស ប ណ ្ ដា ល ឪ ្យ មាន ផល អា ក្រ ក់ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	24	▁កង ្វ ក់ អា កាស ប ណ ្ ដា ល ឪ ្យ មាន ផល អា ក្រ ក់ អ ដូច ជា ▁ធ្វើ ឪ ្យ ប៉ ះ ព ាល់ សុខ ភាព ម នុ ស្ស ត ាម រយ ៈ ដ ង្ហ ើម ដ ែល យ ើង ស្ រូប ខ្ យ ល់ ចូល ទៅ ស ួត បន្ថយ សម ត្ថ ភាព ឈ ាម ក្នុង ការ ច ាប់ យក អ ុក ស៊ី សែន ▁ជា ហេតុ ប ន្ ដា ល ឪ ្យ មាន ការ ឈ ឺ ក្ បាល ▁វិល មុខ ▁ក ្អ ួត ច ង ្អ ារ ករណី ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ ប ំ ផ ុត ▁គឺ វា អា ច មាន ការ ប៉ ះ ព ាល់ ដល់ ប េះ ដ ូង និង ខ ួរ ក្ បាល ក ម្ ទ េច ធ ូ លី អ ណ ្ ដ ែត ក្នុង ខ្ យ ល់ ▁អាច ធ ្វ ើ ឪ ្យ យ ើង មាន ជំ ង ឺ រ លា ក ទ ង ស ួ ក ▁ហ ឺត ▁ក្រ ហ ាយ ភ ្ន ែក ▁ច្រមុះ ▁និង ប ំព ង់ ក ស ត ្វ និង រ ុ ក្ខ ជាតិ ក ៏ ទទួល រ ង ការ ប៉ ះ ព ាល់ យ៉ាង ខ្ ល ាំង ក្លា ដ ែរ ប ង្ក ឪ ្យ មាន ភ្ល ៀង អា ស៊ី ត កា ប្រ ែ ប្រ ួស អា កាស ធាតុ ▁	214
តើគេអាចកម្រិតកង្វល់អាកាសបានដែរឬទេ ដោយមធ្យោបាយណា	null	គេអាចកម្រិតកង្វល់អាកាសបាន ដោយមធ្យោបាយដូចខាងក្រោម ត្រូវប្រើប្រាស់ឥន្ធនៈដែលមានគុណភាពខ្ពស់អាចជួយកាត់បន្ថយការបញ្ចេញផ្សែងពុលប្រើប្រាស់រថយន្ដទាំងឡាយដែលមិនបង្កឪ្យមានកង្វក់អាកាសជៀងវាងបំរើបំរាស់គ្រឿងឆេះផូស៊ីលដូចជា ធ្យូងថ្ម ប្រេងកាត ឧស្ម័នធម្មជាតិ ដែលបញ្ចេញជាតិស្ពាន់ធ័រ និងអាសូតជ្រៀសវាងការដុតសំរាម ព្រោះការភាយឧស្ម័នចេញអាចបណ្ដាលឪ្យមានគ្រោះថ្នាក់ត្រូវបំពាក់ឧបករណ៍តម្រងចម្រោះផ្សែង ឬ ប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធទឹកបាញ់សំអាតផ្សែងពុលទៅក្នុងបរិយាកាសនិយមការជិះទោចក្រយាន ឬ ថ្មើរចំពោះដំណើរជិតៗត្រូវប្រើប្រាស់ថាមពលមានជាអាថិ៍ ថាមពលវារីអគ្គិសនី ថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យ ថាមពលខ្យល់ ល ត្រូវជំរុញឪ្យមានការដាំដើមឈើនៅបរិវេណរោងចក្រ សហគ្រាស ទីសាធារណៈ រមណីយដ្ឋាន និងតំបន់ទេសចរណ៍	null	គេអាចកម្រិតកង្វល់អាកាសបាន ដោយមធ្យោបាយដូចខាងក្រោម ត្រូវប្រើប្រាស់ឥន្ធនៈដែលមានគុណភាពខ្ពស់អាចជួយកាត់បន្ថយការបញ្ចេញផ្សែងពុលប្រើប្រាស់រថយន្ដទាំងឡាយដែលមិនបង្កឪ្យមានកង្វក់អាកាសជៀងវាងបំរើបំរាស់គ្រឿងឆេះផូស៊ីលដូចជា ធ្យូងថ្ម ប្រេងកាត ឧស្ម័នធម្មជាតិ ដែលបញ្ចេញជាតិស្ពាន់ធ័រ និងអាសូតជ្រៀសវាងការដុតសំរាម ព្រោះការភាយឧស្ម័នចេញអាចបណ្ដាលឪ្យមានគ្រោះថ្នាក់ត្រូវបំពាក់ឧបករណ៍តម្រងចម្រោះផ្សែង ឬ ប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធទឹកបាញ់សំអាតផ្សែងពុលទៅក្នុងបរិយាកាសនិយមការជិះទោចក្រយាន ឬ ថ្មើរចំពោះដំណើរជិតៗត្រូវប្រើប្រាស់ថាមពលមានជាអាថិ៍ ថាមពលវារីអគ្គិសនី ថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យ ថាមពលខ្យល់ ល ត្រូវជំរុញឪ្យមានការដាំដើមឈើនៅបរិវេណរោងចក្រ សហគ្រាស ទីសាធារណៈ រមណីយដ្ឋាន និងតំបន់ទេសចរណ៍	ត ើ គ េ អា ច ក ម្រ ិត ក ង ្វ ល់ អា កាស បាន ដ ែរ ឬ ទេ Ġ ដោយ ម ធ ្យ ោ បា យ ណា ĠĠ	28	គ េ អា âĢĭ ច ក ម្រ ិត ក ង ្វ ល់ អា កាស បាន Ġ ដោយ ម ធ ្យ ោ បា យ ដូច ខា ង ក្រោម Ġ ត្រូវ ប្រ ើប ្រា ស់ ឥ ន្ធ នៈ ដ ែល មាន គុណ ភាព ខ្ ព ស់ អា ច ជ ួយ កាត់ បន្ថយ ការ បញ្ច េញ ផ្ ស ែង ពុ ល ប្រ ើប ្រា ស់ រ ថ យ ន្ ដ ទ ាំង ឡា យ ដ ែល ម ិន បង ្ក ឪ ្យ មាន ក ង ្វ ក់ អា កាស ជ ៀង វា ង ប ំ រ ើប ំ រា ស់ គ្រឿង ឆ េះ ផ ូស ៊ី ល ដូច ជា Ġ ធ ្យូ ង ថ ្ម Ġ ប្រ េង កា ត Ġ ឧ ស្ម ័ន ធម្ម ជាតិ Ġ ដ ែល បញ្ច េញ ជាតិ ស្ព ាន់ ធ ័រ Ġ និង អា ស ូត ជ្រ ៀស វា ង ការ ដ ុត សំ រា ម Ġ ព្រ ោះ ការ ភា យ ឧ ស្ម ័ន ចេញ អា ច ប ណ ្ ដា ល ឪ ្យ មាន គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ត្រូវ ប ំព ាក់ ឧ ប ករណ៍ ត ម្រ ង ចម្រ ោះ ផ្ ស ែង Ġ ឬ Ġ ប្រ ើប ្រា ស់ ប្រ ព ័ន ្ ធ ទឹក បា ញ ់ សំ អា ត ផ្ ស ែង ពុ ល ទៅ ក្នុង បរ ិយ ាក ាស និយម ការ ជ ិះ ទ ោច ក្រ យា ន Ġ ឬ Ġ ថ ្ម ើរ ចំ ព ោះ ដំណើរ ជ ិត ៗ ត្រូវ ប្រ ើប ្រា ស់ ថា ម ពល មាន ជា អា ថ ិ៍ Ġ ថា ម ពល វា រី អ គ្គ ិស នី Ġ ថា ម ពល ព ន្ ល ឺ ព្រ ះ អា ទិ ត ្យ Ġ ថា ម ពល ខ្ យ ល់ Ġ ល Ġ ត្រូវ ជំ រ ុញ ឪ ្យ មាន ការ ដា ំ ដើម ឈ ើន ៅ បរ ិ វេ ណ រ ោង ច ក្រ Ġ ស ហ គ្រ ាស Ġ ទី សា ធា រណៈ Ġ រ ម ណី យ ដ្ឋាន Ġ និង ត ំ ប ន់ ទេស ចរ ណ៍	311	▁តើ គ េ អា ច ក ម្រ ិត ក ង ្វ ល់ អា កាស បាន ដ ែរ ឬ ទេ ▁ដោយ ម ធ ្យ ោ ប ាយ ណា ▁	27	▁គេ អា ▁ច ក ម្រ ិត ក ង ្វ ល់ អា កាស បាន ▁ដោយ ម ធ ្យ ោ ប ាយ ដូច ខា ង ក្រោម ▁ត្រូវ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ឥ ន្ធ នៈ ដ ែល មាន គុណ ភាព ខ្ ព ស់ អា ច ជ ួយ កាត់ បន្ថយ ការ បញ្ច េញ ផ្ ស ែង ព ុល ប្រ ើ ប្រ ាស់ រ ថ យ ន្ ដ ទ ាំង ឡា យ ដ ែល ម ិន ប ង្ក ឪ ្យ មាន ក ង ្វ ក់ អា កាស ជ ៀង វ ាង ប ំ រ ើប ំ រ ាស់ គ្រឿង ឆ េះ ផ ូ ស៊ី ល ដូច ជា ▁ធ ្យូ ង ថ ្ម ▁ប្រេង ក ាត ▁ឧស្ម័ន ធម្ម ជាតិ ▁ដែល បញ្ច េញ ជាតិ ស្ ពាន់ ធ ័រ ▁និង អា ស ូត ជ្រ ៀស វ ាង ការ ដ ុត សំ រ ាម ▁ព្រោះ ការ ភ ាយ ឧ ស្ម ័ន ចេញ អា ច ប ណ ្ ដា ល ឪ ្យ មាន គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ត្រូវ ប ំព ាក់ ឧ ប ករណ៍ ត ម្រ ង ចម្រ ោះ ផ្ ស ែង ▁ឬ ▁ប្រើប្រាស់ ប្រ ព ័ ន្ធ ទឹក ប ាញ់ សំ អា ត ផ្ ស ែង ព ុល ទៅ ក្នុង ប រិយា កាស និយម ការ ជ ិះ ទ ោច ក្រ យ ាន ▁ឬ ▁ថ្ម ើរ ច ំព ោះ ដំណើរ ជ ិត ៗ ត្រូវ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ថា ម ពល មាន ជា អា ថ ិ៍ ▁ថាមពល វា រី អ គ្គ ិស នី ▁ថាមពល ព ន ្ល ឺ ព្រ ះ អា ទ ិត ្យ ▁ថាមពល ខ្ យ ល់ ▁ល ▁ត្រូវ ជំ រ ុញ ឪ ្យ មាន ការ ដ ាំ ដើម ឈ ើ នៅ ប រិ វេ ណ រ ោង ច ក្រ ▁សហគ្រាស ▁ទី សា ធា រណៈ ▁រមណីយដ្ឋាន ▁និង ត ំ ប ន់ ទេស ចរ ណ៍	285
តើប្រភពសំខាន់ៗនៃកង្វក់អាកាសមានអ្វីខ្លះ	null	ប្រភពលោកសំខាន់ៗនៃកង្វក់អាកាសបណ្ដាលមកពី យានយន្តទាំងឡាយ៥១ កាបូនឌីអុកស៊ីត ស៊ុលផួ និងកម្ចេចល្អិតៗ អណ្ដែតក្នុងខ្យល់ ការដុតចម្អិតអាហារតាមផ្ទះ ១៦ ឧស្សាហកម្ម ១៤ សំរាម ៤ បន្ទុះភ្នំភ្លើងនិងភ្លើងឆេះព្រៃ ទាំងអស់នេះជាភ្នាក់ងារបំពុលអាកាស	null	ប្រភពលោកសំខាន់ៗនៃកង្វក់អាកាសបណ្ដាលមកពី យានយន្តទាំងឡាយ៥១ កាបូនឌីអុកស៊ីត ស៊ុលផួ និងកម្ចេចល្អិតៗ អណ្ដែតក្នុងខ្យល់ ការដុតចម្អិតអាហារតាមផ្ទះ ១៦ ឧស្សាហកម្ម ១៤ សំរាម ៤ បន្ទុះភ្នំភ្លើងនិងភ្លើងឆេះព្រៃ ទាំងអស់នេះជាភ្នាក់ងារបំពុលអាកាស	ត ើប ្រ ភព សំ ខា ន់ ៗ នៃ ក ង ្វ ក់ អា កាស មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	21	ប្រ ភព លោក សំ ខា ន់ ៗ នៃ ក ង ្វ ក់ អា កាស ប ណ ្ ដា ល មក ពី Ġ យា ន យ ន្ត ទ ាំង ឡា យ âĢĭ ៥ ១ Ġ កា បូ ន ឌី អ ុក ស៊ី ត Ġ ស៊ ុល ផ ួ Ġ និង ក ម្ ច េច ល្អ ិត ៗ Ġ អ ណ ្ ដ ែត ក្នុង ខ្ យ ល់ Ġ ការ ដ ុត ច ម្ អ ិត អា ហា រ តា ម ផ្ ទ ះ Ġ ១ ៦ Ġ ឧ ស្សា ហ កម្ម ÂłĠ ១ ៤ Ġ សំ រា ម Ġ ៤ Ġ ប ន្ទ ុះ ភ្នំ ភ្លើង និង ភ្លើង ឆ េះ ព្រ ៃ Ġ ទ ាំង អ ស់ នេះ ជា ភ ្នា ក់ ងារ ប ំព ុល អា កាស	113	▁តើ ប្រ ភព សំ ខ ាន់ ៗ នៃ ក ង ្វ ក់ អា កាស មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	20	▁ប្រភព លោក សំ ខ ាន់ ៗ នៃ ក ង ្វ ក់ អា កាស ប ណ ្ ដា ល មក ពី ▁យានយន្ត ទ ាំង ឡា យ ▁៥ ១ ▁កា ប ូន ឌី អ ុក ស៊ី ត ▁ស៊ ុល ផ ួ ▁និង ក ម្ ច េច ល្អ ិត ៗ ▁អ ណ ្ ដ ែត ក្នុង ខ្ យ ល់ ▁ការ ដ ុត ច ម ្អ ិត អា ហា រ ត ាម ផ្ ទ ះ ▁១៦ ▁ឧស្សាហកម្ម ▁១៤ ▁សំរាម ▁៤ ▁បន្ទ ុះ ភ្នំ ភ្លើង និង ភ្លើង ឆ េះ ព្រ ៃ ▁ទាំងអស់ នេះ ជា ភ ្ន ាក់ ងារ ប ំព ុល អា កាស	98
តើកង្វក់អាកាសបណ្ដាលមកពីអ្វីខ្លះ	null	កង្វក់អាកាសបណ្ដាលមកពី កត្តាមនុស្ស កំណើនប្រជាជនឧស្សាហកម្មទង្វើកសិកម្មដោយប្រើជីគីមីនិងថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិតបម្រើបម្រាស់យានយន្ដមិនបានត្រួត មានផ្សែងខ្លាំងឪ្យត្រឹមត្រូវតាមបច្ចេកទេស កត្តាធម្មជាតិបន្ទុះភ្នំភ្លើងរញ្ជួយដីបាតុភូតភ្លើងឆេះព្រៃ	null	កង្វក់អាកាសបណ្ដាលមកពី កត្តាមនុស្ស កំណើនប្រជាជនឧស្សាហកម្មទង្វើកសិកម្មដោយប្រើជីគីមីនិងថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិតបម្រើបម្រាស់យានយន្ដមិនបានត្រួត មានផ្សែងខ្លាំងឪ្យត្រឹមត្រូវតាមបច្ចេកទេស កត្តាធម្មជាតិបន្ទុះភ្នំភ្លើងរញ្ជួយដីបាតុភូតភ្លើងឆេះព្រៃ	ត ើក ង ្វ ក់ អា កាស ប ណ ្ ដា ល មក ពី អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	19	ក ង ្វ ក់ អា កាស ប ណ ្ ដា ល មក ពី ĠÂł ក ត្ត ាម នុ ស្ស Ġ កំ ណ ើន ប្រ ជា ជន ឧ ស្សា ហ កម្ម ទ ង ្វ ើក សិ កម្ម ដោយ ប្រ ើ ជី គី មី និង ថ្ន ាំ សម ្លា ប់ ស ត ្វ ល្អ ិត ប ម្រ ើប ម្រ ាស់ យា ន យ ន្ ដ ម ិន បាន ត្រ ួត Ġ មាន ផ្ ស ែង ខ្ លា ំ ង ឪ ្យ ត្រ ឹម ត្រូវ តា ម ប ច្ច េក ទេស Ġ ក ត្ត ា ធម្ម ជាតិ ប ន្ទ ុះ ភ្នំ ភ្លើង រ ញ្ជ ួយ ដ ី âĢĭ បា ត ុ ភ ូត ភ្លើង ឆ េះ ព្រ ៃ	110	▁តើ ក ង ្វ ក់ អា កាស ប ណ ្ ដា ល មក ពី អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	19	▁កង ្វ ក់ អា កាស ប ណ ្ ដា ល មក ពី ▁កត្តា ម នុ ស្ស ▁កំណើន ប្រ ជា ជន ឧ ស្សា ហ កម្ម ទ ង ្វ ើក សិ កម្ម ដោយ ប្រ ើ ជី គី មី និង ថ្ន ាំ ស ម្ល ាប់ ស ត ្វ ល្អ ិត ប ម្រ ើប ម្រ ាស់ យ ាន យ ន្ ដ ម ិន បាន ត្រ ួត ▁មាន ផ្ ស ែង ខ្ ល ាំង ឪ ្យ ត្រ ឹម ត្រូវ ត ាម ប ច្ច េក ទេស ▁កត្តា ធម្ម ជាតិ ប ន្ទ ុះ ភ្នំ ភ្លើង រ ញ្ជ ួយ ដ ី ▁បាត ុ ភ ូត ភ្លើង ឆ េះ ព្រ ៃ	102
តើឆ្នេរសមុទ្រកម្ពុជាយើងអនុគ្រោះ ដល់សកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចសំខាន់ៗផ្នែកណាខ្លះ	null	ឆ្នេរសមុទ្រកម្ពុជាយើង អនុគ្រោះដល់សកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ច សម្រាប់ផ្នែកទេសចរណ៍ គមនាគមន៍ដឹកជញ្ជូន ឧស្សាហកម្ម ពាណិជ្ជកម្ម	null	ឆ្នេរសមុទ្រកម្ពុជាយើង អនុគ្រោះដល់សកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ច សម្រាប់ផ្នែកទេសចរណ៍ គមនាគមន៍ដឹកជញ្ជូន ឧស្សាហកម្ម ពាណិជ្ជកម្ម	ត ើ ឆ្ ន េរ សម ុ ទ្រ ក ម្ព ុ ជា យ ើង អនុ គ្រ ោះ Ġ ដល់ ស កម្ម ភាព សេ ដ្ឋ កិច្ច សំ ខា ន់ ៗ ផ្ ន ែក ណា ខ្ ល ះ ĠĠ	35	ឆ្ ន េរ សម ុ ទ្រ ក ម្ព ុ ជា យ ើង Ġ អនុ គ្រ ោះ ដល់ ស កម្ម ភាព សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ សម ្រា ប់ ផ្ ន ែក ទេស ចរ ណ៍ Ġ គម នា គមន៍ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន Ġ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម	48	▁តើ ឆ្ ន េរ សម ុ ទ្រ ក ម្ព ុ ជ ាយ ើង អនុ គ្រ ោះ ▁ដល់ ស កម្ម ភាព សេ ដ្ឋ កិច្ច សំ ខ ាន់ ៗ ផ្ ន ែក ណា ខ្ ល ះ ▁	34	▁ឆ្នេរសមុទ្រ ក ម្ព ុ ជ ាយ ើង ▁អនុគ្រោះ ដល់ ស កម្ម ភាព សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁សម្រាប់ ផ្ ន ែក ទេស ចរ ណ៍ ▁ គម នា គមន៍ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ▁ឧស្សាហកម្ម ▁ពាណិជ្ជកម្ម	32
ហេតុអ្វីបានជាប្រទេសឧស្សាហកម្មសម្រុកតាំងទីរោងចក្ររបស់ខ្លួននៅតំបន់ឆ្នេរ ចូរពន្យល់និងបញ្ជាក់ដោយឧទាហរណ៍	null	បានជាប្រទេសឧស្សាហកម្មសម្រុកតាំងទីរោងចក្ររបស់ខ្លួននៅតំបន់ឆ្នេរ ព្រោះ នៅទីនោះគេបានរូបធាតុដើមមានតម្លៃថោក ដូចជាលោកកម្មសហរដ្ឋអាមេរិច ឬ អឺរ៉ុបបានចេញពីទីក្រុងរ៉ែមកឆ្នេរសមុទ្រវិញសន្ដិភាពសុខផ្លូវសមុទ្រជាតិសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់ សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ឆកជ្រោយខ្លះនៃសមុទ្រក្លាយជាច្រកយុទ្ធសាស្រ្ដសម្រាប់ដឹកជញ្ជូនពិសេសអ៊ីដ្រួកាបូ ដើម្បីបន្ថយតម្លៃផលិតផល គេបានបង្កើតតំបន់ឧស្សាហកម្ម កំពង់ផែ ដើម្បីទទួលរូបធាតុដើម ហើយប្លែងភាពនៅនឹងកន្លែងសម្រាប់នាំចេញ តំបន់ឧស្សាហកម្មកំពង់ផែនេះកើតមាននៅគ្រប់កន្លែងកំពង់ផែសមុទ្រប្រទេសជប៉ុន សហរដ្ឋអាមេរិច អឺរ៉ុប និងចិន	null	បានជាប្រទេសឧស្សាហកម្មសម្រុកតាំងទីរោងចក្ររបស់ខ្លួននៅតំបន់ឆ្នេរ ព្រោះ នៅទីនោះគេបានរូបធាតុដើមមានតម្លៃថោក ដូចជាលោកកម្មសហរដ្ឋអាមេរិច ឬ អឺរ៉ុបបានចេញពីទីក្រុងរ៉ែមកឆ្នេរសមុទ្រវិញសន្ដិភាពសុខផ្លូវសមុទ្រជាតិសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់ សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ឆកជ្រោយខ្លះនៃសមុទ្រក្លាយជាច្រកយុទ្ធសាស្រ្ដសម្រាប់ដឹកជញ្ជូនពិសេសអ៊ីដ្រួកាបូ ដើម្បីបន្ថយតម្លៃផលិតផល គេបានបង្កើតតំបន់ឧស្សាហកម្ម កំពង់ផែ ដើម្បីទទួលរូបធាតុដើម ហើយប្លែងភាពនៅនឹងកន្លែងសម្រាប់នាំចេញ តំបន់ឧស្សាហកម្មកំពង់ផែនេះកើតមាននៅគ្រប់កន្លែងកំពង់ផែសមុទ្រប្រទេសជប៉ុន សហរដ្ឋអាមេរិច អឺរ៉ុប និងចិន	ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប្រ ទេស ឧ ស្សា ហ កម្ម សម ្រ ុក តាំង ទី រ ោង ច ក្រ រ ប ស់ ខ្លួន នៅ ត ំ ប ន់ ឆ្ ន េរ Ġ ច ូរ ព ន្ យ ល់ និង បញ្ជា ក់ ដោយ ឧ ទ ា ហ រណ ៍ ĠĠ	48	បាន ជា ប្រ ទេស ឧ ស្សា ហ កម្ម សម ្រ ុក តាំង ទី រ ោង ច ក្រ រ ប ស់ ខ្លួន នៅ ត ំ ប ន់ ឆ្ ន េរ Ġ ព្រ ោះ Ġ នៅ ទី ន ោះ គ េ បាន រូប ធាតុ ដើម មាន ត ម្ល ៃ ថ ោក Ġ ដូច ជា លោក កម្ម ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិ ច Ġ ឬ Ġ អ ឺ រ៉ ុប បាន ចេញ ពី ទី ក្រុង រ៉ ែម ក ឆ្ ន េរ សម ុ ទ្រ វិញ ស ន្ ដ ិ ភាព សុខ ផ្ល ូវ សម ុ ទ្រ ជាតិ សារ ៈ សំ ខា ន់ ខ្ លា ំ ង ណា ស់ Ġ សម ្រា ប់ សេ ដ្ឋ កិច្ច ពិ ភព លោក Ġ ឆ ក ជ្រ ោយ ខ្ ល ះ នៃ សម ុ ទ្រ ក្លា យ ជា ច្ រក យ ុទ្ធ សា ស្រ ្ ដ សម ្រា ប់ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ពិ សេ ស អ៊ី ដ ្រ ួ កា បូ Ġ ដើម ្ប ី បន្ថយ ត ម្ល ៃ ផល ិត ផល Ġ គ េ បាន បង ្ក ើត ត ំ ប ន់ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ កំ ព ង់ ផ ែ Ġ ដើម ្ប ី ទទួល រូប ធាតុ ដើម Ġ ហើយ ប្ លែង ភាព នៅ នឹង កន្លែង សម ្រា ប់ នាំ ចេញ Ġ ត ំ ប ន់ ឧ ស្សា ហ កម្ម កំ ព ង់ ផ ែន េះ កើត មាន នៅ គ្រ ប់ កន្លែង កំ ព ង់ ផ ែ សម ុ ទ្រ ប្រ ទេស ជ ប៉ ុន Ġ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិ ច Ġ អ ឺ រ៉ ុប Ġ និង ច ិន	244	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប្រ ទេស ឧ ស្សា ហ កម្ម ស ម្រ ុក តាំង ទី រ ោង ច ក្រ រ ប ស់ ខ្លួន នៅ ត ំ ប ន់ ឆ្ ន េរ ▁ចូរ ព ន ្យ ល់ និង បញ្ជា ក់ ដោយ ឧ ទ ា ហ រ ណ៍ ▁	47	▁បានជា ប្រ ទេស ឧ ស្សា ហ កម្ម ស ម្រ ុក តាំង ទី រ ោង ច ក្រ រ ប ស់ ខ្លួន នៅ ត ំ ប ន់ ឆ្ ន េរ ▁ព្រោះ ▁នៅ ទី ន ោះ គ េ បាន រូប ធាតុ ដើម មាន ត ម្ល ៃ ថ ោក ▁ដូចជា លោក កម្ម ស ហ រដ្ឋ អា ម េរ ិច ▁ឬ ▁អឺរ៉ុប បាន ចេញ ពី ទី ក្រុង រ៉ ែម ក ឆ្ ន េរ សម ុ ទ្រ វិញ ស ន្ ដ ិ ភាព សុខ ផ្ល ូវ សម ុ ទ្រ ជាតិ សារ ៈ សំ ខ ាន់ ខ្ ល ាំង ណ ាស់ ▁សម្រាប់ សេ ដ្ឋ កិច្ច ពិ ភព លោក ▁ឆ ក ជ្រ ោយ ខ្ ល ះ នៃ សម ុ ទ្រ ក្លា យ ជា ច្ រក យ ុទ្ធ សា ស្រ ្ ដ ស ម្រ ាប់ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ពិ ស េស អ៊ី ដ ្រ ួ កា បូ ▁ដើម្បី បន្ថយ ត ម្ល ៃ ផល ិត ផល ▁គេ បាន ប ង្ក ើត ត ំ ប ន់ ឧ ស្សា ហ កម្ម ▁កំពង់ផែ ▁ដើម្បី ទទួល រូប ធាតុ ដើម ▁ហើយ ប្ លែង ភាព នៅ នឹង កន្លែង ស ម្រ ាប់ នាំ ចេញ ▁តំបន់ ឧ ស្សា ហ កម្ម ក ំព ង់ ផ ែ នេះ កើត មាន នៅ គ្រ ប់ កន្លែង ក ំព ង់ ផ ែ សម ុ ទ្រ ប្រ ទេស ជ ប៉ ុន ▁សហរដ្ឋ អា ម េរ ិច ▁អឺរ៉ុប ▁និង ច ិន	218
តើជំនួបរវាងចរន្តទឹកឡាប្រាដរ និង គុលស្រ្ទីម អូយ៉ាស៊ីវ៉ូ និងគូរ៉ូស៊ីវ៉ូ កើតមាននៅជប៉ុនខាងកើតមាននៅទីណា មួយណាខ្លះជាចរន្ដទឹកក្ដៅ ហើយមួយណាខ្លះជាចរន្ដទឹកត្រជាប់ ហេតុអ្វីខ្លះបានជាតំបន់ជំនួយចរន្ដទឹកទាងនោះ មានអំណោយផលច្រើនដល់នេសាទ	null	ជំនួបរវាងចរន្ដទឹក ឡាប្រាដរនិងគុលស្រ្ទីម អូយ៉ាងស៊ីវ៉ូ និងគូរ៉ូស៊ីវ៉ូ កើតមាននៅជប៉ុនខាងកើត ចរន្ដទឹកក្ដៅ គឺគុលស្រ្ទីម និងគូរ៉ូស៊ីវ៉ូ និង ចរន្ដទឹកត្រជាត់គឺ ឡាប្រាដរ និងអូយ៉ាស៊ីវ៉ូ បានជាតំបន់ជំនួបចរន្ដទឹកទាំងនោះ មានអំណាចផលច្រើនដល់នេសាទ ព្រោះនៅទីនោះសម្បូរប្លង់តុងដែលជាអាហារសំខាន់ៗរបស់ត្រីនិងសត្វសមុទ្រ ធ្វើឪ្យត្រីរស់នៅទីនោះកុះករ ជាហេតុធ្វ់ឪ្យនោះមានអំណោយផលច្រើនដល់ការនេសាទ	null	ជំនួបរវាងចរន្ដទឹក ឡាប្រាដរនិងគុលស្រ្ទីម អូយ៉ាងស៊ីវ៉ូ និងគូរ៉ូស៊ីវ៉ូ កើតមាននៅជប៉ុនខាងកើត ចរន្ដទឹកក្ដៅ គឺគុលស្រ្ទីម និងគូរ៉ូស៊ីវ៉ូ និង ចរន្ដទឹកត្រជាត់គឺ ឡាប្រាដរ និងអូយ៉ាស៊ីវ៉ូ បានជាតំបន់ជំនួបចរន្ដទឹកទាំងនោះ មានអំណាចផលច្រើនដល់នេសាទ ព្រោះនៅទីនោះសម្បូរប្លង់តុងដែលជាអាហារសំខាន់ៗរបស់ត្រីនិងសត្វសមុទ្រ ធ្វើឪ្យត្រីរស់នៅទីនោះកុះករ ជាហេតុធ្វ់ឪ្យនោះមានអំណោយផលច្រើនដល់ការនេសាទ	ត ើ ជំ ន ួ បរ វា ង ចរ ន្ត ទឹក ឡា ប្រា ដ រ Ġ និង Ġ គ ុល ស្រ ្ ទី ម Ġ អូ យ៉ា ស៊ី វ ៉ ូ Ġ និង គូ រ៉ូ ស៊ី វ ៉ ូ Ġ កើត មាន នៅ ជ ប៉ ុន ខា ង កើត មាន នៅ ទី ណា Ġ មួយ ណា ខ្ ល ះ ជា ចរ ន្ ដ ទឹក ក្ ដ ៅ Ġ ហើយ មួយ ណា ខ្ ល ះ ជា ចរ ន្ ដ ទឹក ត្រ ជាប់ Ġ ហេតុ អ ្វី ខ្ ល ះ បាន ជា ត ំ ប ន់ ជំ ន ួយ ចរ ន្ ដ ទឹក ទ ាង ន ោះ Ġ មាន អ ំណ ោយ ផល ច្ រ ើន ដល់ ន េស ា ទ ĠĠ	110	ជំ ន ួ បរ វា ង ចរ ន្ ដ ទឹក Ġ ឡា ប្រា ដ រ និង គ ុល ស្រ ្ ទី ម Ġ អូ យ៉ាង ស៊ី វ ៉ ូ Ġ និង គូ រ៉ូ ស៊ី វ ៉ ូ Ġ កើត មាន នៅ ជ ប៉ ុ âĢĭ ន ខា ង កើត ĠÂł ចរ ន្ ដ ទឹក ក្ ដ ៅ Ġ គ ឺ គ ុល ស្រ ្ ទី ម Ġ និង គូ រ៉ូ ស៊ី វ ៉ ូ Ġ និង Ġ ចរ ន្ ដ ទឹក ត្រ ជា ត់ គ ឺ Ġ ឡា ប្រា ដ រ Ġ និង អូ យ៉ា ស៊ី វ ៉ ូ Ġ បាន ជា ត ំ ប ន់ ជំ ន ួ ប ចរ ន្ ដ ទឹក ទ ាំង ន ោះ Ġ មាន អ ំណ ា ច ផល ច្ រ ើន ដល់ ន េស ា ទ Ġ ព្រ ោះ នៅ ទី ន ោះ សម្ប ូរ ប្ លង ់ ត ុង ដ ែល ជា អា ហា រស ំ ខា ន់ ៗ រ ប ស់ ត្រ ីន ិ ង ស ត ្វ សម ុ ទ្រ Ġ ធ ្វ ើ ឪ ្យ ត្រ ី រស់ នៅ ទី ន ោះ ក ុះ ករ Ġ ជា ហេតុ ធ ្វ ់ ឪ ្យ ន ោះ មាន អ ំណ ោយ ផល ច្ រ ើន ដល់ ការ ន េស ា ទ	193	▁តើ ជំ ន ួ បរ វ ាង ចរ ន្ត ទឹក ឡា ប្រា ដ រ ▁និង ▁គ ុល ស្រ ្ ទី ម ▁អូ យ៉ា ស៊ី វ ៉ ូ ▁និង គូ រ៉ូ ស៊ី វ ៉ ូ ▁កើតមាន នៅ ជ ប៉ ុន ខា ង កើត មាន នៅ ទី ណា ▁មួយ ណា ខ្ ល ះ ជា ចរ ន្ ដ ទឹក ក្ ដ ៅ ▁ហើយ មួយ ណា ខ្ ល ះ ជា ចរ ន្ ដ ទឹក ត្រ ជាប់ ▁ហេតុ អ ្វី ខ្ ល ះ បាន ជា ត ំ ប ន់ ជំ ន ួយ ចរ ន្ ដ ទឹក ទ ាង ន ោះ ▁មាន អ ំណ ោយ ផល ច ្រ ើន ដល់ ន េ សា ទ ▁	108	▁ជំនួប រ វ ាង ចរ ន្ ដ ទឹក ▁ឡា ប្រា ដ រ និង គ ុល ស្រ ្ ទី ម ▁អូ យ៉ាង ស៊ី វ ៉ ូ ▁និង គូ រ៉ូ ស៊ី វ ៉ ូ ▁កើតមាន នៅ ជ ប៉ ុ ▁ន ខា ង កើត ▁ ចរ ន្ ដ ទឹក ក្ ដ ៅ ▁គឺ គ ុល ស្រ ្ ទី ម ▁និង គូ រ៉ូ ស៊ី វ ៉ ូ ▁និង ▁ ចរ ន្ ដ ទឹក ត្រ ជ ាត់ គ ឺ ▁ឡា ប្រា ដ រ ▁និង អូ យ៉ា ស៊ី វ ៉ ូ ▁បានជា ត ំ ប ន់ ជំ ន ួ ប ចរ ន្ ដ ទឹក ទ ាំង ន ោះ ▁មាន អ ំ ណា ច ផល ច ្រ ើន ដល់ ន េ សា ទ ▁ព្រោះ នៅ ទី ន ោះ សម្ប ូរ ប ្ល ង់ ត ុង ដ ែល ជា អា ហា រ សំ ខ ាន់ ៗ រ ប ស់ ត្រ ី និង ស ត ្វ សម ុ ទ្រ ▁ធ្វើ ឪ ្យ ត្រ ី រស់ នៅ ទី ន ោះ ក ុះ ករ ▁ជា ហេតុ ធ ្វ ់ ឪ ្យ ន ោះ មាន អ ំណ ោយ ផល ច ្រ ើន ដល់ ការ ន េ សា ទ	184
តើប្រភពនៃការបំពុលតំបន់ឆ្នេរមានអ្វីខ្លះ	null	ប្រភពនៃការបំពុលតំបន់ឆ្នេរមាន បណ្ដុំរោងចក្រឧស្សាហកម្មបណ្ដុំប្រជាជនរស់នៅកុះករតំបន់ឆ្នេរជាតំបន់កសិកម្មអតិផលសកម្មភាពទេសចរណ៍	null	ប្រភពនៃការបំពុលតំបន់ឆ្នេរមាន បណ្ដុំរោងចក្រឧស្សាហកម្មបណ្ដុំប្រជាជនរស់នៅកុះករតំបន់ឆ្នេរជាតំបន់កសិកម្មអតិផលសកម្មភាពទេសចរណ៍	ត ើប ្រ ភព នៃ ការ ប ំព ុល ត ំ ប ន់ ឆ្ ន េរ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	22	ប្រ ភព នៃ ការ ប ំព ុល ត ំ ប ន់ ឆ្ ន េរ មាន Ġ ប ណ ្ ដ ុំ រ ោង ច ក្រ ឧ ស្សា ហ កម្ម ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន រស់ នៅ ក ុះ ករ ត ំ ប ន់ ឆ្ ន េរ ជា ត ំ ប ន់ ក សិ កម្ម អ តិ ផល ស កម្ម ភាព ទេស ចរ ណ៍	65	▁តើ ប្រ ភព នៃ ការ ប ំព ុល ត ំ ប ន់ ឆ្ ន េរ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	21	▁ប្រភព នៃ ការ ប ំព ុល ត ំ ប ន់ ឆ្ ន េរ មាន ▁ប ណ ្ ដ ុំ រ ោង ច ក្រ ឧ ស្សា ហ កម្ម ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន រស់ នៅ ក ុះ ករ ត ំ ប ន់ ឆ្ ន េរ ជា ត ំ ប ន់ ក សិ កម្ម អ តិ ផល ស កម្ម ភាព ទេស ចរ ណ៍	64
តើគេអាចអភិរក្សធនធានសមុទ្រពិសេសសត្វនិងរុក្ខជាតិសមុទ្រដោយមធ្យោបាយណាខ្លះ	null	គេអាចអភិរក្សធនធានសមុទ្រពិសេសសត្វនិងរុក្ខជាតិសមុទ្រដោយ ទាមទារបង្កើតច្បាប់អន្ដរជាតិកំណែតដែនសមុទ្រជាតិនិងអន្ដរជាតិ តាមរយៈច្បាប់នេះ ៣៦ នៃផ្ទៃសសមុទ្រត្រូវស្មើក្រោមការទទួលខុសត្រូវរបស់ប្រទេសនីមួយៗមួយក្នុងការងារអភិរក្សបរិស្ថាន អង្គការមួយចំនួនរបស់សហប្រជាជាតិ អសប បានបង្កើតកម្មវិធីអភិរក្សការពារពូជត្រី និងសត្វសមុទ្រប្រភេទខ្លះ ដែលជិតផុតពូជ ត្រីបាឡែន ភេ អណ្តើកហើយនិងលើកទឹកចិត្តឪ្យមានការចិញ្ចឹមជលផលតាមឆ្នេរជួយសម្រាល់ដល់ការចាប់ត្រីធម្មជាតិ ដែនសមុទ្រអន្ដរជាតិត្រូវតែដាក់ជាសម្បត្តិរួមរបស់ អសប ហើយផលនេសាទគួរត្រូវបានជាប្រយោជន៍រួមរបស់មនុស្សទាំងអស់នៅលើផែនដី	null	គេអាចអភិរក្សធនធានសមុទ្រពិសេសសត្វនិងរុក្ខជាតិសមុទ្រដោយ ទាមទារបង្កើតច្បាប់អន្ដរជាតិកំណែតដែនសមុទ្រជាតិនិងអន្ដរជាតិ តាមរយៈច្បាប់នេះ ៣៦ នៃផ្ទៃសសមុទ្រត្រូវស្មើក្រោមការទទួលខុសត្រូវរបស់ប្រទេសនីមួយៗមួយក្នុងការងារអភិរក្សបរិស្ថាន អង្គការមួយចំនួនរបស់សហប្រជាជាតិ អសប បានបង្កើតកម្មវិធីអភិរក្សការពារពូជត្រី និងសត្វសមុទ្រប្រភេទខ្លះ ដែលជិតផុតពូជ ត្រីបាឡែន ភេ អណ្តើកហើយនិងលើកទឹកចិត្តឪ្យមានការចិញ្ចឹមជលផលតាមឆ្នេរជួយសម្រាល់ដល់ការចាប់ត្រីធម្មជាតិ ដែនសមុទ្រអន្ដរជាតិត្រូវតែដាក់ជាសម្បត្តិរួមរបស់ អសប ហើយផលនេសាទគួរត្រូវបានជាប្រយោជន៍រួមរបស់មនុស្សទាំងអស់នៅលើផែនដី	ត ើ គ េ អា ច អ ភិ រក ្ស ធ ន ធាន សម ុ ទ្រ ពិ សេ ស ស ត ្វ និង រ ុក ្ខ ជាតិ សម ុ ទ្រ ដោយ ម ធ ្យ ោ បា យ ណា ខ្ ល ះ ĠĠ	41	គ េ អា ច អ ភិ រក ្ស ធ ន ធាន សម ុ ទ្រ ពិ សេ ស ស ត ្វ និង រ ុក ្ខ ជាតិ សម ុ ទ្រ ដោយ Ġ ទ ាម ទ ារ បង ្ក ើត ច្ បា ប់ អ ន្ ដ រ ជាតិ កំ ណ ែត ដ ែន សម ុ ទ្រ ជាតិ និង អ ន្ ដ រ ជាតិ Ġ តា ម រយ ៈ ច្ បា ប់ នេះ Ġ ៣ ៦ Ġ នៃ ផ្ ទ ៃ ស សម ុ ទ្រ ត្រូវ ស្ម ើក ្រ ោម ការ ទទួល ខុស ត្រូវ រ ប ស់ ប្រ ទេស នី មួយ ៗ មួយ ក្នុង ការងារ អ ភិ រក ្ស បរ ិស ្ថ ាន Ġ អង្គ ការ មួយ ចំ ន ួន រ ប ស់ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ Ġ អ ស ប Ġ បាន បង ្ក ើត កម្ម វិ ធី អ ភិ រក ្ស ការពារ ព ូ ជ ត្រ ី Ġ និង ស ត ្វ សម ុ ទ្រ ប្រ ភ េ ទ ខ្ ល ះ Ġ ដ ែល ជ ិត ផ ុត ព ូ ជ Ġ ត្រ ី បា ឡែន Ġ ភ េ Ġ អ ណ្ត ើក ហើយ និង លើក ទឹក ចិត្ត ឪ ្យ មាន ការ ច ិញ ្ច ឹម ជ ល ផល តា ម ឆ្ ន េរ ជ ួយ សម ្រា ល់ ដល់ ការ ច ាប់ ត្រ ី ធម្ម ជាតិ Ġ ដ ែន សម ុ ទ្រ អ ន្ ដ រ ជាតិ ត្រូវ តែ ដា ក់ ជា សម្បត្តិ រួម រ ប ស់ Ġ អ âĢĭ ស ប Ġ ហើយ ផល ន េស ា ទ គ ួរ ត្រូវ បាន ជា ប្រ យោ ជន ៍ រួម រ ប ស់ ម នុ ស្ស ទ ាំង អ ស់ នៅ លើ ផ ែន ដ ី	260	▁តើ គ េ អា ច អ ភិ រ ក្ស ធ ន ធាន សម ុ ទ្រ ពិ ស េស ស ត ្វ និង រ ុ ក្ខ ជាតិ សម ុ ទ្រ ដោយ ម ធ ្យ ោ ប ាយ ណា ខ្ ល ះ ▁	40	▁គេ អា ច អ ភិ រ ក្ស ធ ន ធាន សម ុ ទ្រ ពិ ស េស ស ត ្វ និង រ ុ ក្ខ ជាតិ សម ុ ទ្រ ដោយ ▁ទាមទារ ប ង្ក ើត ច ្ប ាប់ អ ន្ ដ រ ជាតិ ក ំណ ែត ដ ែន សម ុ ទ្រ ជាតិ និង អ ន្ ដ រ ជាតិ ▁តាមរយៈ ច ្ប ាប់ នេះ ▁៣៦ ▁នៃ ផ្ ទ ៃ ស សម ុ ទ្រ ត្រូវ ស្ម ើ ក្រោម ការ ទទួល ខុស ត្រូវ រ ប ស់ ប្រ ទេស នី មួយ ៗ មួយ ក្នុង ការងារ អ ភិ រ ក្ស ប រិ ស្ថាន ▁អង្គការ មួយ ចំ ន ួន រ ប ស់ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ▁អស ប ▁បាន ប ង្ក ើត កម្ម វិ ធី អ ភិ រ ក្ស ការពារ ព ូ ជ ត្រ ី ▁និង ស ត ្វ សម ុ ទ្រ ប្រ ភ េ ទ ខ្ ល ះ ▁ដែល ជ ិត ផ ុត ព ូ ជ ▁ត្រី បា ឡែន ▁ភ េ ▁អ ណ្ត ើក ហើយ និង លើក ទឹក ចិត្ត ឪ ្យ មាន ការ ច ិ ញ្ច ឹម ជ ល ផល ត ាម ឆ្ ន េរ ជ ួយ ស ម្រ ាល់ ដល់ ការ ច ាប់ ត្រ ី ធម្ម ជាតិ ▁ដែន សម ុ ទ្រ អ ន្ ដ រ ជាតិ ត្រូវ តែ ដ ាក់ ជា សម្បត្តិ រួម រ ប ស់ ▁អ ▁ស ប ▁ហើយ ផល ន េ សា ទ គ ួរ ត្រូវ បាន ជា ប្រ យោ ជ ន៍ រួម រ ប ស់ ម នុ ស្ស ទ ាំង អ ស់ នៅ លើ ផ ែន ដ ី	245
តើសកម្មភាពនេសាទខ្វះការទទួលខុសត្រូវ នាំកមនូវផលអាក្រក់អ្វីខ្លះ	null	សកម្មភាពនេសាទខ្វះការទទួលខុសត្រូវនាំមកនូវផលអាក្រក់ ដូចខាងក្រោម ប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចពឹងផ្អែកលើការនេសាទទទួលផលប៉ះពាល់ជាងគេ គឺកម្មនេសាទកម្មកររោងចក្របាត់បង់ការងារ បាត់បង់ប្រាក់ចំណូល សហគ្រាននេសាទ សហគ្រាសឧស្សាហកម្មអាហារសម្រាប់មនុស្សនិងសត្វត្រូវផ្អាកសកម្មភាពឬឈប់ដំណើរការ ប្រជានេសាទនៃប្រទេសក្រីក្រដែលមានចំនួន ៩៥ នៃអ្នកនេសាទពិភពលោកត្រូវប្រឈមនឹងការបាត់បង់ចំណូល ពិភពលោកទាំងមូលត្រូវប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាកង្វះអាហារ ទុរភិក្ស ការបរិភោគមិនគ្រប់គ្រាន់ ជំងឺអាសន្នរោគ	null	សកម្មភាពនេសាទខ្វះការទទួលខុសត្រូវនាំមកនូវផលអាក្រក់ ដូចខាងក្រោម ប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចពឹងផ្អែកលើការនេសាទទទួលផលប៉ះពាល់ជាងគេ គឺកម្មនេសាទកម្មកររោងចក្របាត់បង់ការងារ បាត់បង់ប្រាក់ចំណូល សហគ្រាននេសាទ សហគ្រាសឧស្សាហកម្មអាហារសម្រាប់មនុស្សនិងសត្វត្រូវផ្អាកសកម្មភាពឬឈប់ដំណើរការ ប្រជានេសាទនៃប្រទេសក្រីក្រដែលមានចំនួន ៩៥ នៃអ្នកនេសាទពិភពលោកត្រូវប្រឈមនឹងការបាត់បង់ចំណូល ពិភពលោកទាំងមូលត្រូវប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាកង្វះអាហារ ទុរភិក្ស ការបរិភោគមិនគ្រប់គ្រាន់ ជំងឺអាសន្នរោគ	ត ើស កម្ម ភាព ន េស ា ទ ខ្វ ះ ការ ទទួល ខុស ត្រូវ Ġ នាំ ក ម ន ូវ ផល អា ក្រ ក់ អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	28	ស កម្ម ភាព ន េស ា ទ ខ្វ ះ ការ ទទួល ខុស ត្រូវ នាំ មក ន ូវ ផល អា ក្រ ក់ Ġ ដូច ខា ង ក្រោម Ġ ប្រ ទេស ដ ែល មាន សេ ដ្ឋ កិច្ច ព ឹង ផ្ អ ែក លើក ារ ន េស ា ទ ទទួល ផល ប៉ ះ ពា ល់ ជា ង គ េ Ġ គ ឺ កម្ម ន េស ា ទ âĢĭ កម្ម ករ រ ោង ច ក្រ បា ត់ បង់ ការងារ Ġ បា ត់ បង់ ប្រា ក់ ចំ ណូ ល Ġ ស ហ គ្រ ាន ន េស ា ទ Ġ ស ហ គ្រ ាស ឧ ស្សា ហ កម្ម អា ហា រស ម្រ ាប់ ម នុ ស្ស និង ស ត ្វ ត្រូវ ផ្ អា ក ស កម្ម ភាព ឬ ឈ ប់ ដំណើរ ការ Ġ ប្រ ជា ន េស ា ទ នៃ ប្រ ទេស ក្រ ី ក្រ ដ ែល មាន ចំ ន ួន Ġ ៩ ៥ Ġ នៃ អ្នក ន េស ា ទ ពិ ភព លោក ត្រូវ ប្រ ឈ ម នឹង ការ បា ត់ បង់ ចំ ណូ ល Ġ ពិ ភព លោក ទ ាំង ម ូល ត្រូវ ប្រ ឈ ម មុខ នឹង ប ញ ្ហ ាក ង ្វ ះ អា ហា រ Ġ ទ ុរ ភិ ក្ស Ġ ការ បរ ិ ភោគ ម ិន គ្រ ប់ គ្រ ាន់ Ġ ជំ ង ឺ អា ស ន្ន រ ោ គ	206	▁តើ ស កម្ម ភាព ន េ សា ទ ខ្វ ះ ការ ទទួល ខុស ត្រូវ ▁នាំ ក ម ន ូវ ផល អា ក្រ ក់ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	28	▁សកម្មភាព ន េ សា ទ ខ្វ ះ ការ ទទួល ខុស ត្រូវ នាំ មក ន ូវ ផល អា ក្រ ក់ ▁ដូច ខា ង ក្រោម ▁ប្រទេស ដ ែល មាន សេ ដ្ឋ កិច្ច ព ឹង ផ្ អ ែក លើ ការ ន េ សា ទ ទទួល ផល ប៉ ះ ព ាល់ ជា ង គ េ ▁គឺ កម្ម ន េ សា ទ ▁កម្មករ រ ោង ច ក្រ ប ាត់ បង់ ការងារ ▁បាត់បង់ ប្រ ាក់ ច ំណ ូល ▁សហ គ្រ ាន ន េ សា ទ ▁សហគ្រាស ឧ ស្សា ហ កម្ម អា ហា រស ម្រ ាប់ ម នុ ស្ស និង ស ត ្វ ត្រូវ ផ្ អា ក ស កម្ម ភាព ឬ ឈ ប់ ដំណើរ ការ ▁ប្រជា ន េ សា ទ នៃ ប្រ ទេស ក្រ ី ក្រ ដ ែល មាន ចំ ន ួន ▁៩ ៥ ▁នៃ អ្នក ន េ សា ទ ពិ ភព លោក ត្រូវ ប្រ ឈ ម នឹង ការ ប ាត់ បង់ ច ំណ ូល ▁ពិភពលោក ទ ាំង ម ូល ត្រូវ ប្រ ឈ ម មុខ នឹង ប ញ ្ហ ាក ង ្វ ះ អា ហា រ ▁ទុ រ ភិ ក្ស ▁ការប រិ ភោគ ម ិន គ្រ ប់ គ្រ ាន់ ▁ជំងឺ អា ស ន្ន រ ោ គ	189
តើបាតុភូតធម្មជាតិអែលនីញ៉ូនាំមកនូវផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះដល់ការនេសាទ	null	ផលប៉ះពាល់មកពីបាតុភូតធម្មជាតិអែលនីញ៉ូគឺ វត្តមានអែលនីញ៉ូក្នុងតំបន់រារាំងខ្សែទឹកត្រជាក់មិនឪ្យងើបឡើងបាន ជាហេតុនាំឪ្យមច្ឆាជាតិនិងសត្វសមុទ្រផ្សេងៗខ្លះចំណីអាហារ បរិមាណត្រីក៏ថយចុះ ការនេសាទក៏មិនបានទទួលផលល្អ បាតុភូតនេះតែងកើតមានជាញឹកញាយរៀងរាល់ ៣ និង ៤ ឆ្នាំម្ដង	null	ផលប៉ះពាល់មកពីបាតុភូតធម្មជាតិអែលនីញ៉ូគឺ វត្តមានអែលនីញ៉ូក្នុងតំបន់រារាំងខ្សែទឹកត្រជាក់មិនឪ្យងើបឡើងបាន ជាហេតុនាំឪ្យមច្ឆាជាតិនិងសត្វសមុទ្រផ្សេងៗខ្លះចំណីអាហារ បរិមាណត្រីក៏ថយចុះ ការនេសាទក៏មិនបានទទួលផលល្អ បាតុភូតនេះតែងកើតមានជាញឹកញាយរៀងរាល់ ៣ និង ៤ ឆ្នាំម្ដង	ត ើប ាត ុ ភ ូត ធម្ម ជាតិ អ ែល នី ញ ៉ ូន ាំ មក ន ូវ ផល ប៉ ះ ពា ល់ អ ្វី ខ្ ល ះ ដល់ ការ ន េស ា ទ ĠĠ	34	ផល ប៉ ះ ពា ល់ មក ពី បា ត ុ ភ ូត ធម្ម ជាតិ អ ែល នី ញ ៉ ូ គ ឺ Ġ វត្ត មាន អ ែល នី ញ ៉ ូក ្ន ុង ត ំ ប ន់ រា រា ំ ង ខ្ ស ែ ទឹក ត្រ ជា ក់ ម ិន ឪ ្យ ង ើប ឡើង បាន Ġ ជា ហេតុ នាំ ឪ ្យ ម ច្ឆ ា ជាតិ និង ស ត ្វ សម ុ ទ្រ ផ្ សេ ង ៗ ខ្ ល ះ ចំ ណី អា ហា រ Ġ បរ ិម ា ណ ត្រ ី ក ៏ ថ យ ច ុះ Ġ ការ ន េស ា ទ ក ៏ ម ិន បាន ទទួល ផល ល្អ Ġ បា ត ុ ភ ូត នេះ តែ ង កើត មាន ជា ញ ឹក ញ ាយ រ ៀង រា ល់ Ġ ៣ Ġ និង Ġ ៤ Ġ ឆ្នាំ ម្ ដង âĢĭ	133	▁តើ ប ាត ុ ភ ូត ធម្ម ជាតិ អ ែល នី ញ ៉ ូន ាំ មក ន ូវ ផល ប៉ ះ ព ាល់ អ ្វី ខ្ ល ះ ដល់ ការ ន េ សា ទ ▁	34	▁ផល ប៉ ះ ព ាល់ មក ពី ប ាត ុ ភ ូត ធម្ម ជាតិ អ ែល នី ញ ៉ ូ គ ឺ ▁វត្តមាន អ ែល នី ញ ៉ ូ ក្នុង ត ំ ប ន់ រ ារ ាំង ខ្ ស ែ ទឹក ត្រ ជ ាក់ ម ិន ឪ ្យ ង ើប ឡើង បាន ▁ជា ហេតុ នាំ ឪ ្យ ម ច្ឆ ា ជាតិ និង ស ត ្វ សម ុ ទ្រ ផ្ ស េង ៗ ខ្ ល ះ ចំ ណី អា ហា រ ▁បរិមាណ ត្រ ី ក ៏ ថ យ ច ុះ ▁ការ ន េ សា ទ ក ៏ ម ិន បាន ទទួល ផល ល្អ ▁បាត ុ ភ ូត នេះ ត ែង កើត មាន ជា ញ ឹក ញ ាយ រ ៀង រ ាល់ ▁៣ ▁និង ▁៤ ▁ឆ្នាំ ម្ ដង ▁	126
តើសមុទ្រ និងមហាសមុទ្រត្រូវរងនូវការបំពុលរាល់ថ្ងៃដោយសារអ្វីខ្លះ	null	សមុទ្រនិងមហាសមុទ្រត្រូវរងនូវនូវការបំពុលរាល់ថ្ងៃដោយសារសកម្មភាពមនុស្ស និងកត្តាបាតុភូតធម្មជាតិ មនុស្សនិងបាតុភូតធម្មជាតិជាតួអង្គពីរដែលបង្ក្កាការវិនាសធនធានជលផលសមុទ្រ ជារឿយៗ គេសង្គេតឃើញថាបាតុភូតធម្មជាតិតែងកើតយូរៗម្ដង ផ្ទុយទៅវិញមនុស្សទេដែលបានបំផ្លាញជាប្រចាំតាមរយៈ ការចាប់ត្រីដោយខ្វះវិចារណញ្ញាណ និងបំពុលទឹកសមុទ្រដោយខ្វះមនសិការ	null	សមុទ្រនិងមហាសមុទ្រត្រូវរងនូវនូវការបំពុលរាល់ថ្ងៃដោយសារសកម្មភាពមនុស្ស និងកត្តាបាតុភូតធម្មជាតិ មនុស្សនិងបាតុភូតធម្មជាតិជាតួអង្គពីរដែលបង្ក្កាការវិនាសធនធានជលផលសមុទ្រ ជារឿយៗ គេសង្គេតឃើញថាបាតុភូតធម្មជាតិតែងកើតយូរៗម្ដង ផ្ទុយទៅវិញមនុស្សទេដែលបានបំផ្លាញជាប្រចាំតាមរយៈ ការចាប់ត្រីដោយខ្វះវិចារណញ្ញាណ និងបំពុលទឹកសមុទ្រដោយខ្វះមនសិការ	ត ើស ម ុ ទ្រ Ġ និង ម ហា សម ុ ទ្រ ត្រូវ រ ង ន ូវ ការ ប ំព ុល រា ល់ ថ ្ង ៃ ដោយ សារ អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	32	សម ុ ទ្រ និង ម ហា សម ុ ទ្រ ត្រូវ រ ង ន ូវ ន ូវ ការ ប ំព ុល រា ល់ ថ ្ង ៃ ដោយ សារ ស កម្ម ភាព ម នុ ស្ស Ġ និង ក ត្ត ាប ាត ុ ភ ូត ធម្ម ជាតិ Ġ ម នុ ស្ស និង បា ត ុ ភ ូត ធម្ម ជាតិ ជា ត ួ អង្គ ពី រ ដ ែល បង ្ក ្ក ាក ារ វិ នា ស ធ ន ធាន ជ ល ផល សម ុ ទ្រ Ġ ជា រឿយ ៗ Ġ គ េស ង្គ េត ឃើញ ថា បា ត ុ ភ ូត ធម្ម ជាតិ តែ ង កើត យ ូរ ៗ ម្ ដង Ġ ផ្ ទ ុយ ទៅ វិញ ម នុ ស្ស ទេ ដ ែល បាន ប ំ ផ្ល ាញ ជា ប្រ ច ាំ តា ម រយ ៈ Ġ ការ ច ាប់ ត្រ ី ដោយ ខ្វ ះ វិ ចារ ណ ញ្ញា ណ Ġ និង ប ំព ុល ទឹក សម ុ ទ្រ ដោយ ខ្វ ះ ម ន សិ ការ	155	▁តើ សម ុ ទ្រ ▁និង ម ហា សម ុ ទ្រ ត្រូវ រ ង ន ូវ ការ ប ំព ុល រ ាល់ ថ ្ង ៃ ដោយ សារ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	31	▁សមុទ្រ និង ម ហា សម ុ ទ្រ ត្រូវ រ ង ន ូវ ន ូវ ការ ប ំព ុល រ ាល់ ថ ្ង ៃ ដោយ សារ ស កម្ម ភាព ម នុ ស្ស ▁និង ក ត្ត ាប ាត ុ ភ ូត ធម្ម ជាតិ ▁មនុស្ស និង ប ាត ុ ភ ូត ធម្ម ជាតិ ជា ត ួ អង្គ ពី រ ដ ែល ប ង្ក ្ក ា ការ វិ នា ស ធ ន ធាន ជ ល ផល សម ុ ទ្រ ▁ជា រឿយ ៗ ▁គេ ស ង្គ េត ឃើញ ថា ប ាត ុ ភ ូត ធម្ម ជាតិ ត ែង កើត យ ូរ ៗ ម្ ដង ▁ផ្ទុយទៅវិញ ម នុ ស្ស ទេ ដ ែល បាន ប ំ ផ្ល ាញ ជា ប្រ ច ាំ ត ាម រយ ៈ ▁ការចាប់ ត្រ ី ដោយ ខ្វ ះ វិ ចារ ណ ញ្ញា ណ ▁និង ប ំព ុល ទឹក សម ុ ទ្រ ដោយ ខ្វ ះ ម ន សិ ការ	145
តើវិវាទរវាងប្រទេសនេសាទធំៗកើតមាននៅតំបន់ណាខ្លះ	null	វិវាទរវាងប្រទេសនេសាទធំៗកើតមាននៅតំបន់ តំបន់អាត្លង់ទិចនិរតីតំបន់អាត្លង់ទិចភាគឦសានតំបន់ប្រទេសហុងឌូរ៉សតំបន់ប្រទេសម៉ារ៉ុកតំបន់សេនេកាល់តំបន់គូរីល	null	វិវាទរវាងប្រទេសនេសាទធំៗកើតមាននៅតំបន់ តំបន់អាត្លង់ទិចនិរតីតំបន់អាត្លង់ទិចភាគឦសានតំបន់ប្រទេសហុងឌូរ៉សតំបន់ប្រទេសម៉ារ៉ុកតំបន់សេនេកាល់តំបន់គូរីល	ត ើ វិ វា ទ រ វា ង ប្រ ទេស ន េស ា ទ ធ ំ ៗ កើត មាន នៅ ត ំ ប ន់ ណា ខ្ ល ះ ĠĠ	28	វិ វា ទ រ វា ង ប្រ ទេស ន េស ា ទ ធ ំ ៗ កើត មាន នៅ ត ំ ប ន់ Ġ ត ំ ប ន់ អា ត ្ល ង់ ទិ ច និ រ តី ត ំ ប ន់ អា ត ្ល ង់ ទិ ច ភាគ ឦ សា ន ត ំ ប ន់ ប្រ ទេស ហ ុង ឌ ូរ ៉ ស ត ំ ប ន់ ប្រ ទេស ម៉ា រ៉ ុក ត ំ ប ន់ សេ ន េក ាល់ ត ំ ប ន់ គូ រី ល	85	▁តើ វិ វា ទ រ វ ាង ប្រ ទេស ន េ សា ទ ធ ំ ៗ កើត មាន នៅ ត ំ ប ន់ ណា ខ្ ល ះ ▁	27	▁វិវាទ រ វ ាង ប្រ ទេស ន េ សា ទ ធ ំ ៗ កើត មាន នៅ ត ំ ប ន់ ▁តំបន់ អា ត ្ល ង់ ទ ិច និ រ ត ីត ំ ប ន់ អា ត ្ល ង់ ទ ិច ភាគ ឦ សា ន ត ំ ប ន់ ប្រ ទេស ហ ុង ឌ ូ រ៉ ស ត ំ ប ន់ ប្រ ទេស ម៉ា រ៉ ុក ត ំ ប ន់ ស េន េក ាល់ ត ំ ប ន់ គូ រី ល	80
ហេតុអ្វីបានជាមានបញ្ហានេសាទហួសហេតុ	null	ការនេសាទហួសហេតុ បណ្ដាលមកពី តម្រូវការចំណីអាហារកាន់តែកើនឡើងសម្រាប់មនុស្សតម្រូវការចំណីសត្វតម្រូវការពងង្រីកសមត្ថភាពចាប់ត្រី	null	ការនេសាទហួសហេតុ បណ្ដាលមកពី តម្រូវការចំណីអាហារកាន់តែកើនឡើងសម្រាប់មនុស្សតម្រូវការចំណីសត្វតម្រូវការពងង្រីកសមត្ថភាពចាប់ត្រី	ហេតុ អ ្វី បាន ជា មាន ប ញ ្ហ ាន េស ា ទ ហ ួស ហេតុ ĠĠ	16	ការ ន េស ា ទ ហ ួស ហេតុ Ġ ប ណ ្ ដា ល មក ពី Ġ ត ម្រ ូវ ការ ចំ ណី អា ហា រក ាន់ តែ ក ើន ឡើង សម ្រា ប់ ម នុ ស្ស ត ម្រ ូវ ការ ចំ ណី ស ត ្វ ត ម្រ ូវ ការ ព ង ង ្រី ក សម ត្ថ ភាព ច ាប់ ត្រ ី	60	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា មាន ប ញ ្ហ ាន េ សា ទ ហ ួស ហេតុ ▁	16	▁ការ ន េ សា ទ ហ ួស ហេតុ ▁ប ណ ្ ដា ល មក ពី ▁តម្រូវការ ចំ ណី អា ហា រ កាន់ ត ែក ើន ឡើង ស ម្រ ាប់ ម នុ ស្ស ត ម្រ ូវ ការ ចំ ណី ស ត ្វ ត ម្រ ូវ ការ ព ង ង ្រី ក សម ត្ថ ភាព ច ាប់ ត្រ ី	57
តើបញ្ហាសមុទ្របណ្ដាលមកពីមូលហេតុសំខាន់ៗអ្វីខ្លះ	null	បញ្ហាសមុទ្របណ្ដាមកពីមូលហេតុសំខាន់ៗគឺ ការធ្វើអាជីវកម្មហួសហេតុលើមនុស្ស និងមហាសមុទ្រដែលជាបេតិកភណ្ឌរួមរបស់មនុស្សជាតិនៅលើភពផែនដី ការបំពុល និងបញ្ហាកង្វក់បរិស្ថាន	null	បញ្ហាសមុទ្របណ្ដាមកពីមូលហេតុសំខាន់ៗគឺ ការធ្វើអាជីវកម្មហួសហេតុលើមនុស្ស និងមហាសមុទ្រដែលជាបេតិកភណ្ឌរួមរបស់មនុស្សជាតិនៅលើភពផែនដី ការបំពុល និងបញ្ហាកង្វក់បរិស្ថាន	ត ើប ញ ្ហ ាស ម ុ ទ្រ ប ណ ្ ដា ល មក ពី ម ូល ហេតុ សំ ខា ន់ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	27	ប ញ ្ហ ាស ម ុ ទ្រ ប ណ ្ ដា មក ពី ម ូល ហេតុ សំ ខា ន់ ៗ គ ឺ Ġ ការ ធ ្វ ើ អា ជីវ កម្ម ហ ួស ហេតុ លើ ម នុ ស្ស Ġ និង ម ហា សម ុ ទ្រ ដ ែល ជា ប េត ិក ភណ្ឌ រួម រ ប ស់ ម នុ ស្ស ជាតិ នៅ លើ ភព ផ ែន ដ ី Ġ ការ ប ំព ុល Ġ និង ប ញ ្ហ ាក ង ្វ ក់ បរ ិស ្ថ ាន	80	▁តើ ប ញ ្ហ ាស ម ុ ទ្រ ប ណ ្ ដា ល មក ពី ម ូល ហេតុ សំ ខ ាន់ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	27	▁បញ្ហា សម ុ ទ្រ ប ណ ្ ដា មក ពី ម ូល ហេតុ សំ ខ ាន់ ៗ គ ឺ ▁ការធ្វើ អា ជីវ កម្ម ហ ួស ហេតុ ល ើម នុ ស្ស ▁និង ម ហា សម ុ ទ្រ ដ ែល ជា ប េត ិក ភណ្ឌ រួម រ ប ស់ ម នុ ស្ស ជាតិ នៅ លើ ភព ផ ែន ដ ី ▁ការបំ ព ុល ▁និង ប ញ ្ហ ាក ង ្វ ក់ ប រិ ស្ថាន	72
តើឆ្នេរសមុទ្រកម្ពុជាយើងអនុគ្រោះដល់សកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់ផ្នែកណាខ្លះ	null	ឆ្នេរសមុទ្រកម្ពុជាយើង អនុគ្រោះដល់សកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ច សម្រាប់ផ្នែកទេសចរណ៍ គមនាគមន៍ ដឹកជញ្ជនឧស្សាហកម្ម ពាណិជ្ជកម្ម	null	ឆ្នេរសមុទ្រកម្ពុជាយើង អនុគ្រោះដល់សកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ច សម្រាប់ផ្នែកទេសចរណ៍ គមនាគមន៍ ដឹកជញ្ជនឧស្សាហកម្ម ពាណិជ្ជកម្ម	ត ើ ឆ្ ន េរ សម ុ ទ្រ ក ម្ព ុ ជា យ ើង អនុ គ្រ ោះ ដល់ ស កម្ម ភាព សេ ដ្ឋ កិច្ច សម ្រា ប់ ផ្ ន ែក ណា ខ្ ល ះ ĠĠ	34	ឆ្ ន េរ សម ុ ទ្រ ក ម្ព ុ ជា យ ើង Ġ អនុ គ្រ ោះ ដល់ ស កម្ម ភាព សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ សម ្រា ប់ ផ្ ន ែក ទេស ចរ ណ៍ Ġ គម នា គមន៍ Ġ ដ ឹក ជ ញ្ជ ន ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម	48	▁តើ ឆ្ ន េរ សម ុ ទ្រ ក ម្ព ុ ជ ាយ ើង អនុ គ្រ ោះ ដល់ ស កម្ម ភាព សេ ដ្ឋ កិច្ច ស ម្រ ាប់ ផ្ ន ែក ណា ខ្ ល ះ ▁	33	▁ឆ្នេរសមុទ្រ ក ម្ព ុ ជ ាយ ើង ▁អនុគ្រោះ ដល់ ស កម្ម ភាព សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁សម្រាប់ ផ្ ន ែក ទេស ចរ ណ៍ ▁ គម នា គមន៍ ▁ដឹក ជ ញ្ជ ន ឧ ស្សា ហ កម្ម ▁ពាណិជ្ជកម្ម	34
តើវិស័យទេសចរណ៍បានផ្ដល់នូវសារៈសំខាន់សេដ្ឋកិច្ចអ្វីខ្លះ	null	វិស័យទេសចរណ៍បានផ្ដល់នូវសារៈសំខាន់សេដ្ឋកិច្ចនិងត្រូវបានចាត់ទុកជាឧស្សាហកម្មគ្មានផ្សែងផងដែរដែលផលប្រយោជន៍ទាំងនោះរួម មាន ផ្ដល់នូវរូបិយប័ណ្ណច្រើនយ៉ាងបង្កើតការងារសម្រាប់ប្រទេសជាតិធ្វើឪ្យជីវភាពប្រជាជនមានភាពធូរស្រាលទាក់ទាញវិនិយោគទុនបរទេសឪ្យមកបណ្ដាក់ទុនធ្វើឪ្យប្រទេសមានកេរិ៍ឈ្មោះនិងភាពមល្បីល្បាយលើឆាកអន្ដរជាតិ	null	វិស័យទេសចរណ៍បានផ្ដល់នូវសារៈសំខាន់សេដ្ឋកិច្ចនិងត្រូវបានចាត់ទុកជាឧស្សាហកម្មគ្មានផ្សែងផងដែរដែលផលប្រយោជន៍ទាំងនោះរួម មាន ផ្ដល់នូវរូបិយប័ណ្ណច្រើនយ៉ាងបង្កើតការងារសម្រាប់ប្រទេសជាតិធ្វើឪ្យជីវភាពប្រជាជនមានភាពធូរស្រាលទាក់ទាញវិនិយោគទុនបរទេសឪ្យមកបណ្ដាក់ទុនធ្វើឪ្យប្រទេសមានកេរិ៍ឈ្មោះនិងភាពមល្បីល្បាយលើឆាកអន្ដរជាតិ	ត ើ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ បាន ផ្ ដល់ ន ូវ សារ ៈ សំ ខា ន់ សេ ដ្ឋ កិច្ច អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	26	វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ បាន ផ្ ដល់ ន ូវ សារ ៈ សំ ខា ន់ សេ ដ្ឋ កិច្ច âĢĭ និង ត្រូវ បាន ច ាត់ ទុក ជា ឧ ស្សា ហ កម្ម គ ្ម ាន ផ្ ស ែង ផ ង ដ ែរ ដ ែល ផល ប្រ យោ ជន ៍ ទ ាំង ន ោះ រួម Ġ មាន Ġ ផ្ ដល់ ន ូវ រូប ិយ ប ័ ណ្ណ ច្ រ ើន យ៉ាង បង ្ក ើត ការងារ សម ្រា ប់ ប្រ ទេស ជាតិ ធ ្វ ើ ឪ ្យ ជីវ ភាព ប្រ ជា ជន មាន ភាព ធ ូរ ស្រ ាល ទ ាក់ ទ ាញ វិ និ យោគ ទ ុន បរ ទេស ឪ ្យ មក ប ណ ្ ដា ក់ ទ ុន ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប្រ ទេស មាន ក េរ ិ៍ ឈ្មោះ និង ភាព ម ល ្ប ី ល ្ប ាយ លើ ឆ ាក អ ន្ ដ រ ជាតិ ĠâĢĭ	142	▁តើ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ បាន ផ្ ដល់ ន ូវ សារ ៈ សំ ខ ាន់ សេ ដ្ឋ កិច្ច អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	25	▁វិស័យ ទេស ចរ ណ៍ បាន ផ្ ដល់ ន ូវ សារ ៈ សំ ខ ាន់ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁និង ត្រូវ បាន ច ាត់ ទុក ជា ឧ ស្សា ហ កម្ម គ ្ មាន ផ្ ស ែង ផ ង ដ ែរ ដ ែល ផល ប្រ យោ ជ ន៍ ទ ាំង ន ោះ រួម ▁មាន ▁ផ្ ដល់ ន ូវ រូប ិយ ប ័ ណ្ណ ច ្រ ើន យ៉ាង ប ង្ក ើត ការងារ ស ម្រ ាប់ ប្រ ទេស ជាតិ ធ ្វ ើ ឪ ្យ ជីវ ភាព ប្រ ជា ជន មាន ភាព ធ ូរ ស្រ ាល ទ ាក់ ទ ាញ វិ និ យោគ ទ ុន បរ ទេស ឪ ្យ មក ប ណ ្ ដ ាក់ ទ ុន ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប្រ ទេស មាន ក េរ ិ៍ ឈ្មោះ និង ភាព ម ល ្ប ី ល ្ប ាយ លើ ឆ ាក អ ន្ ដ រ ជាតិ ▁	140
ក្រៅពីតំបន់មេឌីទែរ៉ានេទាំងពីរ តើមានតំបន់ទេសចរណ៍ណាខ្លះទៀត	null	ក្រៅពីតំបន់មេឌីទែរ៉ានេទាំងពីរ មានតំបន់ទេសចរណ៍ដទៃទៀតមានដូចជា នៅឆ្នេរនៃប្រទេសលោកខាងត្យូង ដែលមានឈ្មោះល្បីៗនៅអាស៊ី ស្រីលង្កា ថៃ ភីលីពីន នៅអាព្រិច សេនេកាល កេនីញ៉ា តង់សានី ឬ មហាសមុទ្រឥណ្ឌា កោះសេលែល កោះម៉ូរីស	null	ក្រៅពីតំបន់មេឌីទែរ៉ានេទាំងពីរ មានតំបន់ទេសចរណ៍ដទៃទៀតមានដូចជា នៅឆ្នេរនៃប្រទេសលោកខាងត្យូង ដែលមានឈ្មោះល្បីៗនៅអាស៊ី ស្រីលង្កា ថៃ ភីលីពីន នៅអាព្រិច សេនេកាល កេនីញ៉ា តង់សានី ឬ មហាសមុទ្រឥណ្ឌា កោះសេលែល កោះម៉ូរីស	ក្រ ៅ ពី ត ំ ប ន់ មេ ឌី ទ ែរ ៉ ាន េ ទ ាំង ពី រ Ġ ត ើម ាន ត ំ ប ន់ ទេស ចរ ណ៍ ណា ខ្ ល ះ ទៀត ĠĠ	33	ក្រ ៅ ពី ត ំ ប ន់ មេ ឌី ទ ែរ ៉ ាន េ ទ ាំង ពី រ Ġ មាន ត ំ ប ន់ ទេស ចរ ណ៍ ដ ទ ៃ ទៀត មាន ដូច ជា Ġ នៅ ឆ្ ន េរ នៃ ប្រ ទេស លោក ខា ង ត ្យូ ង Ġ ដ ែល មាន ឈ្មោះ ល ្ប ី ៗ នៅ អា ស៊ី Ġ ស្រី លង ្ក ា Ġ ថ ៃ Ġ ភ ី លី ពី ន Ġ នៅ អា ព្រ ិច Ġ សេ ន េក ាល Ġ ក េន ី ញ៉ា Ġ ត ង់ សា នី Ġ ឬ Ġ ម ហា សម ុ ទ្រ ឥ ណ្ឌ ា Ġ ក ោះ សេ ល ែល Ġ ក ោះ ម៉ូ រី ស	103	▁ក្រៅពី ត ំ ប ន់ មេ ឌី ទ ែ រ៉ា ន េ ទ ាំង ពី រ ▁តើ មាន ត ំ ប ន់ ទេស ចរ ណ៍ ណា ខ្ ល ះ ទៀត ▁	30	▁ក្រៅពី ត ំ ប ន់ មេ ឌី ទ ែ រ៉ា ន េ ទ ាំង ពី រ ▁មាន ត ំ ប ន់ ទេស ចរ ណ៍ ដ ទ ៃ ទៀត មាន ដូច ជា ▁នៅ ឆ្ ន េរ នៃ ប្រ ទេស លោក ខា ង ត ្យូ ង ▁ដែល មាន ឈ្មោះ ល ្ប ី ៗ នៅ អា ស៊ី ▁ស្រី ល ង្ក ា ▁ថៃ ▁ភី លី ពី ន ▁នៅ អា ព្រ ិច ▁សេន េ កាល ▁ក េន ី ញ៉ា ▁តង់ សា នី ▁ឬ ▁មហា សម ុ ទ្រ ឥ ណ្ឌ ា ▁កោះ សេ ល ែល ▁កោះ ម៉ូ រី ស	93
ចូរនិយាយអំពីសកម្មភាពទេសនៅតំបន់មេឌីទែរ៉ានេអឺរ៉ុបនិងតំបន់មេឌីទែរ៉ានេអាមេរិច	null	សកម្មភាពទេសចរនៅ តំបន់មេឌីទែរ៉ានេអឺរ៉ុប ជាតំបន់ឆ្នេរខ្សាច់ធំជាងគេនៅទ្វីបអឺរ៉ុប ដោយរាប់បញ្ជូលទាំងកោះទាំងឡាយក្នុងសមុទ្រជាយផង ក្នុងសមុទ្រអាឌ្រីតយ៉ាទិច សមុទ្រអេសេ សមុទ្រខ្មៅ ទឹកសមុទ្រក្ដៅឧណ្ឌៗវស្សានរដូវក្ដៅ និងស្ងួតទេសភាពច្រើនពណ៌គួបផ្សំជាមួយតំបន់ប្រវត្តិសាស្រ្ដ និងសិល្បៈផងនោះបានទទួលស្រូបយកភ្ងៀវទេសចរយ៉ាងហូរហៀរលើឆ្នេរ តំបន់មេឌីទឺរ៉ានេអាមេរិច ជាស្ថានសួគ៌លោកិយថ្មីមួយទៀតនៃទេសចរណ៍ឆ្នេរដែលមាន Ssum sea sand ជាលំអ បន្ថែមលើនេះទៀត មានកម្តៅថ្ងៃ និងភាពស្ងួតនៃហេមន្ដនិងភ្លៀងរលឹមស្រិចៗឯណេះបន្ដិច ឯណោះបន្ដិច ភាគខាងជើងនៃឧបទ្វីបផ្លូរីត ដែលជាគូប្រជែង និងរដ្ឋកាលីផរនី ជាប់ចំណាយថ្នាក់១ក្នុងសហរដ្ឋ ស្រូបបានទេសចរ ៣០ លាននាក់ក្នុងមួយឆ្នាំ គឺជារដ្ឋព្រះអាទិត្យ ជាមួយនឹងឆ្នេរខ្សាច់ដ៏វែង ១៣៥០០ Km ព្រមទាំងមានឧទ្យានធម្មជាតិ សណ្ឋាររាប់ពាន់ និងជាង ៥០០០ ម៉ូតែល	null	សកម្មភាពទេសចរនៅ តំបន់មេឌីទែរ៉ានេអឺរ៉ុប ជាតំបន់ឆ្នេរខ្សាច់ធំជាងគេនៅទ្វីបអឺរ៉ុប ដោយរាប់បញ្ជូលទាំងកោះទាំងឡាយក្នុងសមុទ្រជាយផង ក្នុងសមុទ្រអាឌ្រីតយ៉ាទិច សមុទ្រអេសេ សមុទ្រខ្មៅ ទឹកសមុទ្រក្ដៅឧណ្ឌៗវស្សានរដូវក្ដៅ និងស្ងួតទេសភាពច្រើនពណ៌គួបផ្សំជាមួយតំបន់ប្រវត្តិសាស្រ្ដ និងសិល្បៈផងនោះបានទទួលស្រូបយកភ្ងៀវទេសចរយ៉ាងហូរហៀរលើឆ្នេរ តំបន់មេឌីទឺរ៉ានេអាមេរិច ជាស្ថានសួគ៌លោកិយថ្មីមួយទៀតនៃទេសចរណ៍ឆ្នេរដែលមាន Ssum sea sand ជាលំអ បន្ថែមលើនេះទៀត មានកម្តៅថ្ងៃ និងភាពស្ងួតនៃហេមន្ដនិងភ្លៀងរលឹមស្រិចៗឯណេះបន្ដិច ឯណោះបន្ដិច ភាគខាងជើងនៃឧបទ្វីបផ្លូរីត ដែលជាគូប្រជែង និងរដ្ឋកាលីផរនី ជាប់ចំណាយថ្នាក់១ក្នុងសហរដ្ឋ ស្រូបបានទេសចរ ៣០ លាននាក់ក្នុងមួយឆ្នាំ គឺជារដ្ឋព្រះអាទិត្យ ជាមួយនឹងឆ្នេរខ្សាច់ដ៏វែង ១៣៥០០ Km ព្រមទាំងមានឧទ្យានធម្មជាតិ សណ្ឋាររាប់ពាន់ និងជាង ៥០០០ ម៉ូតែល	ច ូរ និ យា យ អ ំព ី ស កម្ម ភាព ទេស នៅ ត ំ ប ន់ មេ ឌី ទ ែរ ៉ ាន េ អ ឺ រ៉ ុប និង ត ំ ប ន់ មេ ឌី ទ ែរ ៉ ាន េ អា មេ រិ ច ĠĠ	44	ស កម្ម ភាព ទេស ចរ នៅ ĠâĢĭ ត ំ ប ន់ មេ ឌី ទ ែរ ៉ ាន េ អ ឺ រ៉ ុប Ġ ជា ត ំ ប ន់ ឆ្ ន េរ ខ្ សា ច ់ ធ ំ ជា ង គ េន ៅ ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប Ġ ដោយ រា ប់ ប ញ្ជ ូល ទ ាំង ក ោះ ទ ាំង ឡា យក ្ន ុង សម ុ ទ្រ ជា យ ផ ង Ġ ក្នុង សម ុ ទ្រ អា ឌ ្រី ត យ៉ា ទិ ច Ġ សម ុ ទ្រ អ េស េ Ġ សម ុ ទ្រ ខ្ ម ៅ Ġ ទឹក សម ុ ទ្រ ក្ ដ ៅ ឧ ណ្ឌ ៗ វ ស្សា ន រ ដ ូវ ក្ ដ ៅ Ġ និង ស្ ង ួត ទេស ភាព ច្ រ ើន ព ណ៌ គ ួ ប ផ្ សំ ជា មួយ ត ំ ប ន់ ប្រ វត្ត ិស ាស ្រ ្ ដ Ġ និង សិ ល ្ប ៈ ផ ង ន ោះ បាន ទទួល ស្រ ូប យក ភ ្ង ៀវ ទេស ចរ យ៉ាង ហ ូរ ហ ៀរ លើ ឆ្ ន េរ Ġ ត ំ ប ន់ មេ ឌី ទ ឺ រ៉ា ន េ អា មេ រិ ច Ġ ជា ស្ថាន ស ួ គ ៌ លោក ិយ ថ ្ម ី មួយ ទៀត នៃ ទេស ចរ ណ៍ ឆ្ ន េរ ដ ែល មាន ĠS sum Ġsea Ġsand Ġ ជា លំ អ Ġ ប ន្ ថ ែម លើ នេះ ទៀត Ġ មាន ក ម្ ត ៅ ថ ្ង ៃ Ġ និង ភាព ស្ ង ួត នៃ ហ េ ម ន្ ដ និង ភ្ល ៀង រ ល ឹម ស្រ ិច ៗ ឯ ណេ ះ ប ន្ ដ ិច Ġ ឯ ណ ោះ ប ន្ ដ ិច Ġ ភាគ ខា ង ជើង នៃ ឧ បទ ្វី ប ផ្ល ូរ ីត Ġ ដ ែល ជា គូ ប្រ ជ ែង Ġ និង រដ្ឋ កាល ី ផ រ នី Ġ ជាប់ ចំ ណា យ ថ្ន ាក់ ១ ក្នុង ស ហ រដ្ឋ Ġ ស្រ ូប បាន ទេស ចរ Ġ ៣០ Ġ លាន នាក់ ក្នុង មួយ ឆ្នាំ Ġ គ ឺ ជា រដ្ឋ ព្រ ះ អា ទិ ត ្យ Ġ ជា មួយ នឹង ឆ្ ន េរ ខ្ សា ច ់ ដ ៏ វ ែង Ġ ១ ៣ ៥០០ ĠKm Ġ ព្រ ម ទ ាំង មាន ឧ ទ ្យា ន ធម្ម ជាតិ Ġ ស ណ ្ឋ ារ រា ប់ ពាន់ Ġ និង ជា ង Ġ ៥០០ ០ Ġ ម៉ូ តែ ល	360	▁ចូរ ន ិយ ាយ អ ំព ី ស កម្ម ភាព ទេស នៅ ត ំ ប ន់ មេ ឌី ទ ែ រ៉ា ន េ អ ឺ រ៉ ុប និង ត ំ ប ន់ មេ ឌី ទ ែ រ៉ា ន េ អា ម េរ ិច ▁	43	▁សកម្មភាព ទេស ចរ នៅ ▁តំបន់ មេ ឌី ទ ែ រ៉ា ន េ អ ឺ រ៉ ុប ▁ជា ត ំ ប ន់ ឆ្ ន េរ ខ្ ស ាច់ ធ ំ ជា ង គ េន ៅ ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប ▁ដោយ រ ាប់ ប ញ្ជ ូល ទ ាំង ក ោះ ទ ាំង ឡា យ ក្នុង សម ុ ទ្រ ជ ាយ ផ ង ▁ក្នុង សម ុ ទ្រ អា ឌ ្រី ត យ៉ា ទ ិច ▁សមុទ្រ អ េស េ ▁សមុទ្រ ខ្ ម ៅ ▁ទឹក សម ុ ទ្រ ក្ ដ ៅ ឧ ណ្ឌ ៗ វ ស្សា ន រ ដ ូវ ក្ ដ ៅ ▁និង ស្ ង ួត ទេស ភាព ច ្រ ើន ព ណ៌ គ ួ ប ផ្ សំ ជា មួយ ត ំ ប ន់ ប្រ វ ត្តិ សា ស្រ ្ ដ ▁និង ស ិល ្ប ៈ ផ ង ន ោះ បាន ទទួល ស្ រូប យក ភ ្ង ៀវ ទេស ចរ យ៉ាង ហ ូរ ហ ៀរ លើ ឆ្ ន េរ ▁តំបន់ មេ ឌី ទ ឺ រ៉ា ន េ អា ម េរ ិច ▁ជា ស្ថាន ស ួ គ ៌ លោក ិយ ថ ្ម ី មួយ ទៀត នៃ ទេស ចរ ណ៍ ឆ្ ន េរ ដ ែល មាន ▁S sum ▁sea ▁sand ▁ជា លំ អ ▁បន្ថែម លើ នេះ ទៀត ▁មាន ក ម ្ត ៅ ថ ្ង ៃ ▁និង ភាព ស្ ង ួត នៃ ហ េ ម ន្ ដ និង ភ្ល ៀង រ ល ឹម ស្រ ិច ៗ ឯ ណ េះ ប ន្ ដ ិច ▁ឯណោះ ប ន្ ដ ិច ▁ភាគ ខា ង ជើង នៃ ឧ បទ ្វី ប ផ្ល ូរ ីត ▁ដែល ជា គូ ប្រ ជ ែង ▁និង រដ្ឋ កាល ី ផ រ នី ▁ជាប់ ច ំណ ាយ ថ្ន ាក់ ១ ក្នុង ស ហ រដ្ឋ ▁ស្ រូប បាន ទេស ចរ ▁៣០ ▁លាន នាក់ ក្នុង មួយ ឆ្នាំ ▁គឺជា រដ្ឋ ព្រ ះ អា ទ ិត ្យ ▁ជាមួយនឹង ឆ្ ន េរ ខ្ ស ាច់ ដ ៏ វ ែង ▁១៣ ៥០០ ▁K m ▁ព្រមទាំង មាន ឧ ទ ្យា ន ធម្ម ជាតិ ▁ស ណ ្ឋ ារ រ ាប់ ពាន់ ▁និង ជា ង ▁៥ ០០០ ▁ម៉ូត ែល	330
ពាក្យ 4S ប្រើសម្រាប់សម្គាល់អ្វី ចូរពន្យល់	null	ពាក្យ S ប្រើសម្រាប់សម្គាល់លើទេសភាពពិសេសម្យ៉ាងនៅតំបន់ឆ្នេរ ពាក្យនេះបានប្រសិទ្ធនាមដោយពួកអង់គ្លោសាក់សុង គឺ S sea សមុទ្រ sum ព្រះអាទិត្យ sand ខ្សាច់ surf រលក	null	ពាក្យ S ប្រើសម្រាប់សម្គាល់លើទេសភាពពិសេសម្យ៉ាងនៅតំបន់ឆ្នេរ ពាក្យនេះបានប្រសិទ្ធនាមដោយពួកអង់គ្លោសាក់សុង គឺ S sea សមុទ្រ sum ព្រះអាទិត្យ sand ខ្សាច់ surf រលក	ពាក្យ Ġ 4 S Ġ ប្រ ើស ម្រ ាប់ សម ្ គ ាល់ អ ្វី Ġ ច ូរ ព ន្ យ ល់ ĠĠ	17	ពាក្យ ĠS Ġ ប្រ ើស ម្រ ាប់ សម ្ គ ាល់ លើ ទេស ភាព ពិ សេ សម ្យ ៉ ាង នៅ ត ំ ប ន់ ឆ្ ន េរ Ġ ពាក្យ នេះ បាន ប្រ សិ ទ្ធ នា ម ដោយ ព ួ ក អ ង់ គ ្ល ោស ាក់ សុ ង Ġ គ ឺ ĠS Ġsea Ġ សម ុ ទ្រ Ġsum Ġ ព្រ ះ អា ទិ ត ្យ Ġsand Ġ ខ្ សា ច ់ Ġsurf Ġ រ ល ក	64	▁ពាក្យ ▁4 S ▁ប្រើ ស ម្រ ាប់ ស ម្ គ ាល់ អ ្វី ▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ▁	16	▁ពាក្យ ▁S ▁ប្រើ ស ម្រ ាប់ ស ម្ គ ាល់ លើ ទេស ភាព ពិ ស េស ម្ យ៉ាង នៅ ត ំ ប ន់ ឆ្ ន េរ ▁ពាក្យ នេះ បាន ប្រ ស ិទ្ធ ន ាម ដោយ ព ួ ក អ ង់ គ ្ល ោស ាក់ ស ុង ▁គឺ ▁S ▁sea ▁សមុទ្រ ▁sum ▁ព្រះអាទិត្យ ▁sand ▁ខ្សាច់ ▁surf ▁រលក	50
តើឧស្សាហកម្មកំពង់ផែធ្វើសកម្មភាពលើផ្អឺកណាខ្លះ ចូររៀបរាប់	null	ឧស្សាហកម្មកំពងផែធ្វើសកម្មភាពលើផ្អែក ឧស្សាហកម្មធុនធ្ងរច្រើនជាងគេ គឺរោងចក្រដែកថែបលើទឹកមានកាវ៉ាសាគី តូក្យូ នៅផុសសូមែ នៅដង់គែក ឧស្សាហកម្មគីមីនិងគីមីប្រេងកាត គឺលាតសន្ធឹងលើជាយទ្វីបដូចជានៅផុតសូមែឡាវ៉ឺរ៉ា នៅហាវ រ៉ូទែដាំ នៅអង់វែ នៅសិង្ហបុរី នៅសហរដ្ឋអាមេរិច សំណងមេរិកានិច រថយន្ដ សំណងនាវា មានវានៅភូមិភាគខាងត្បូងប្រទេសកូរ៉េ ហ៊ីនយុនដៃ នៅអ៊ុលសាន និងនៅក្នុងសមុទ្រជប៉ុន	null	ឧស្សាហកម្មកំពងផែធ្វើសកម្មភាពលើផ្អែក ឧស្សាហកម្មធុនធ្ងរច្រើនជាងគេ គឺរោងចក្រដែកថែបលើទឹកមានកាវ៉ាសាគី តូក្យូ នៅផុសសូមែ នៅដង់គែក ឧស្សាហកម្មគីមីនិងគីមីប្រេងកាត គឺលាតសន្ធឹងលើជាយទ្វីបដូចជានៅផុតសូមែឡាវ៉ឺរ៉ា នៅហាវ រ៉ូទែដាំ នៅអង់វែ នៅសិង្ហបុរី នៅសហរដ្ឋអាមេរិច សំណងមេរិកានិច រថយន្ដ សំណងនាវា មានវានៅភូមិភាគខាងត្បូងប្រទេសកូរ៉េ ហ៊ីនយុនដៃ នៅអ៊ុលសាន និងនៅក្នុងសមុទ្រជប៉ុន	ត ើ ឧ ស្សា ហ កម្ម កំ ព ង់ ផ ែ ធ ្វ ើស កម្ម ភាព លើ ផ្ អ ឺ ក ណា ខ្ ល ះ Ġ ច ូរ រ ៀប រា ប់ ĠĠ	31	ឧ ស្សា ហ កម្ម កំ ព ង ផ ែ ធ ្វ ើស កម្ម ភាព លើ ផ្ អ ែក Ġ ឧ ស្សា ហ កម្ម ធ ុន ធ ្ង រ ច្ រ ើន ជា ង គ េ Ġ គ ឺ រ ោង ច ក្រ ដ ែក ថ ែប លើ ទឹក មាន កា វ៉ា សា គី Ġ តូ ក្ យ ូ Ġ នៅ ផ ុស ស ូម ែ Ġ នៅ ដង ់ គ ែក Ġ ឧ ស្សា ហ កម្ម គី មី និង គី មី ប្រ េង កា ត Ġ គ ឺ លា ត ស ន្ធ ឹង លើ ជា យ ទ ្វី ប ដូច ជា នៅ ផ ុត ស ូម ែ ឡា វ ៉ ឺ រ៉ា Ġ នៅ ហា វ Ġ រ៉ូ ទ ែ ដា ំ Ġ នៅ អ ង់ វ ែ Ġ នៅ សិ ង្ហ ប ុរ ី Ġ នៅ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិ ច Ġ សំ ណ ង មេ រិក ាន ិច Ġ រ ថ យ ន្ ដ Ġ សំ ណ ង នា វា Ġ មាន វា នៅ ភ ូម ិ ភាគ ខា ង ត្ប ូង ប្រ ទេស កូ រ៉េ Ġ ហ៊ ីន យ ុន ដៃ Ġ នៅ អ៊ ុល សា ន Ġ និង នៅ ក្នុង សម ុ ទ្រ ជ ប៉ ុន	183	▁តើ ឧ ស្សា ហ កម្ម ក ំព ង់ ផ ែ ធ ្វ ើស កម្ម ភាព លើ ផ្ អ ឺ ក ណា ខ្ ល ះ ▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ▁	29	▁ឧស្សាហកម្ម ក ំព ង ផ ែ ធ ្វ ើស កម្ម ភាព លើ ផ្ អ ែក ▁ឧស្សាហកម្ម ធ ុន ធ ្ង រ ច ្រ ើន ជា ង គ េ ▁គឺ រ ោង ច ក្រ ដ ែក ថ ែប លើ ទឹក មាន កា វ៉ា សា គី ▁តូ ក ្យូ ▁នៅ ផ ុស ស ូម ែ ▁នៅ ដ ង់ គ ែក ▁ឧស្សាហកម្ម គី មី និង គី មី ប្រ េង ក ាត ▁គឺ ល ាត ស ន្ធ ឹង លើ ជ ាយ ទ ្វី ប ដូច ជា នៅ ផ ុត ស ូម ែ ឡា វ ៉ ឺ រ៉ា ▁នៅ ហា វ ▁រ៉ូ ទ ែ ដ ាំ ▁នៅ អ ង់ វ ែ ▁នៅ សិ ង្ហ ប ុ រី ▁នៅ ស ហ រដ្ឋ អា ម េរ ិច ▁សំណង មេ រិក ាន ិច ▁រ ថ យ ន្ ដ ▁សំណង នា វា ▁មាន វា នៅ ភ ូម ិ ភាគ ខា ង ត្ប ូង ប្រ ទេស កូ រ៉េ ▁ហ៊ី ន យ ុន ដៃ ▁នៅ អ៊ ុល សា ន ▁និង នៅ ក្នុង សម ុ ទ្រ ជ ប៉ ុន	167
ហេតុអ្វីបានជាប្រទេសឧស្សាហកម្មលូតលាស់ដទៃទៀត បានប្ដូរទីតាំងរោងចក្រពីំមណ្ឌលរ៉ែ មកកាន់ឆ្នេរដូចគ្នានឹងប្រទេសជប៉ុនដែរ	null	បានជាប្រទេសឧស្សាហកម្មលូតលាស់ដទៃទៀត បានប្ដូរទីតាំងរោងចក្រពីំមណ្ឌលរ៉ែ មកកាន់ឆ្នេរដូចគ្នានឹងប្រទេសជប៉ុន ពីព្រោះ នៅទីនោះគេបានរូបធាតុដើមមានតម្លៃថោកជាងសន្ដិសុខផ្លូវសមុទ្រអន្ដរជាតិមានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកបន្ថយតម្លៃផលិតកម្ម	null	បានជាប្រទេសឧស្សាហកម្មលូតលាស់ដទៃទៀត បានប្ដូរទីតាំងរោងចក្រពីំមណ្ឌលរ៉ែ មកកាន់ឆ្នេរដូចគ្នានឹងប្រទេសជប៉ុន ពីព្រោះ នៅទីនោះគេបានរូបធាតុដើមមានតម្លៃថោកជាងសន្ដិសុខផ្លូវសមុទ្រអន្ដរជាតិមានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកបន្ថយតម្លៃផលិតកម្ម	ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប្រ ទេស ឧ ស្សា ហ កម្ម ល ូត លាស់ ដ ទ ៃ ទៀត Ġ បាន ប្ ដ ូរ ទី តាំង រ ោង ច ក្រ ពី ំ ម ណ្ឌ ល រ៉ ែ Ġ មក កាន់ ឆ្ ន េរ ដូច គ្នា នឹង ប្រ ទេស ជ ប៉ ុន ដ ែរ ĠĠ	50	បាន ជា ប្រ ទេស ឧ ស្សា ហ កម្ម ល ូត លាស់ ដ ទ ៃ ទៀត Ġ បាន ប្ ដ ូរ ទី តាំង រ ោង ច ក្រ ពី ំ ម ណ្ឌ ល រ៉ ែ Ġ មក កាន់ ឆ្ ន េរ ដូច គ្នា នឹង ប្រ ទេស ជ ប៉ ុន Ġ ពី ព្រ ោះ Ġ នៅ ទី ន ោះ គ េ បាន រូប ធាតុ ដើម មាន ត ម្ល ៃ ថ ោក ជា ង ស ន្ ដ ិស ុ ខ ផ្ល ូវ សម ុ ទ្រ អ ន្ ដ រ ជាតិ មាន សារ ៈ សំ ខា ន់ ណា ស់ សម ្រា ប់ សេ ដ្ឋ កិច្ច ពិ ភព លោក បន្ថយ ត ម្ល ៃ ផល ិត កម្ម	106	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប្រ ទេស ឧ ស្សា ហ កម្ម ល ូត លាស់ ដ ទ ៃ ទៀត ▁បាន ប្ ដ ូរ ទី តាំង រ ោង ច ក្រ ពី ំ ម ណ្ឌ ល រ៉ ែ ▁មកកាន់ ឆ្ ន េរ ដូច គ្នា នឹង ប្រ ទេស ជ ប៉ ុន ដ ែរ ▁	49	▁បានជា ប្រ ទេស ឧ ស្សា ហ កម្ម ល ូត លាស់ ដ ទ ៃ ទៀត ▁បាន ប្ ដ ូរ ទី តាំង រ ោង ច ក្រ ពី ំ ម ណ្ឌ ល រ៉ ែ ▁មកកាន់ ឆ្ ន េរ ដូច គ្នា នឹង ប្រ ទេស ជ ប៉ ុន ▁ពីព្រោះ ▁នៅ ទី ន ោះ គ េ បាន រូប ធាតុ ដើម មាន ត ម្ល ៃ ថ ោក ជា ង ស ន្ ដ ិ សុខ ផ្ល ូវ សម ុ ទ្រ អ ន្ ដ រ ជាតិ មាន សារ ៈ សំ ខ ាន់ ណ ាស់ ស ម្រ ាប់ សេ ដ្ឋ កិច្ច ពិ ភព លោក បន្ថយ ត ម្ល ៃ ផល ិត កម្ម	101
ដូចម្ដេចដែលហៅថា កុំប៊ីណា តើកុំប៊ីណាជប៉ុនមានលក្ខណៈដូចម្ដេច	null	កុំប៊ីណាមានន័យថាតំបន់ឧស្សាហកម្មទំនាបឆ្នេរ ដែលមានសាងសង់នៅលើដីចាក់បំពេញលើផ្ទៃទឹកមុខឆ្នេរ ប៉ុលឌែ កុំប៊ីណាជប៉ុនគឺពហុឧស្សាហកម្មមួយដែលរដ្ឋ និងសហគ្រាសឯកជនធំៗសហការគ្នាយ៉ាងស្អិតរមូតបំផុត ក្នុងបរិបទសេដ្ឋកិច្ច រោងចក្រឧស្សាហកម្មធំៗទំនើបបំផុតនេះ ប្រើទុនចម្រុះរដ្ឋនិងឯកជនដ៏សន្ធឹកសន្ធាប់ ដើម្បីកែច្នៃប្លែកភាពរូបធាតុដើមមួយមុខ ឬ ច្រើនមុខដូចជា រោងចក្រ ដែកថែបរោងចក្រគីមីប្រេងកាត	null	កុំប៊ីណាមានន័យថាតំបន់ឧស្សាហកម្មទំនាបឆ្នេរ ដែលមានសាងសង់នៅលើដីចាក់បំពេញលើផ្ទៃទឹកមុខឆ្នេរ ប៉ុលឌែ កុំប៊ីណាជប៉ុនគឺពហុឧស្សាហកម្មមួយដែលរដ្ឋ និងសហគ្រាសឯកជនធំៗសហការគ្នាយ៉ាងស្អិតរមូតបំផុត ក្នុងបរិបទសេដ្ឋកិច្ច រោងចក្រឧស្សាហកម្មធំៗទំនើបបំផុតនេះ ប្រើទុនចម្រុះរដ្ឋនិងឯកជនដ៏សន្ធឹកសន្ធាប់ ដើម្បីកែច្នៃប្លែកភាពរូបធាតុដើមមួយមុខ ឬ ច្រើនមុខដូចជា រោងចក្រ ដែកថែបរោងចក្រគីមីប្រេងកាត	ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា Ġ ក ុំ ប៊ី ណា Ġ ត ើក ុំ ប៊ី ណា ជ ប៉ ុន មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម្ ដ េច ĠĠ	29	ក ុំ ប៊ី ណា មាន ន ័យ ថា ត ំ ប ន់ ឧ ស្សា ហ កម្ម ទំ នា ប ឆ្ ន េរ Ġ ដ ែល មាន សា ង សង ់ នៅ លើ ដ ី ច ាក់ ប ំព េញ លើ ផ្ ទ ៃ ទឹក មុខ ឆ្ ន េរ Ġ ប៉ ុល ឌ ែ Ġ ក ុំ ប៊ី ណា ជ ប៉ ុន គ ឺ ព ហ ុ ឧ ស្សា ហ កម្ម មួយ ដ ែល រដ្ឋ Ġ និង ស ហ គ្រ ាស ឯក ជន ធ ំ ៗ ស ហ ការ គ្នា យ៉ាង ស្ អ ិត រ ម ូត ប ំ ផ ុត Ġ ក្នុង បរ ិប ទ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ រ ោង ច ក្រ ឧ ស្សា ហ កម្ម ធ ំ ៗ ទំ ន ើប ប ំ ផ ុត នេះ Ġ ប្រ ើ ទ ុន ចម្រ ុះ រដ្ឋ និង ឯក ជន ដ ៏ ស ន្ធ ឹក ស ន្ធ ាប់ Ġ ដើម ្ប ី ក ែ ច្ នៃ ប្លែក ភាព រូប ធាតុ ដើម មួយ មុខ Ġ ឬ Ġ ច្ រ ើន មុខ ដូច ជា âĢĭ Ġ រ ោង ច ក្រ Ġ ដ ែក ថ ែប រ ោង ច ក្រ គី មី ប្រ េង កា ត	179	▁ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា ▁កុំ ប៊ី ណា ▁តើ ក ុំ ប៊ី ណា ជ ប៉ ុន មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម្ ដ េច ▁	28	▁កុំ ប៊ី ណា មាន ន ័យ ថា ត ំ ប ន់ ឧ ស្សា ហ កម្ម ទំ នា ប ឆ្ ន េរ ▁ដែល មាន សា ង ស ង់ នៅ លើ ដ ី ច ាក់ ប ំព េញ លើ ផ្ ទ ៃ ទឹក មុខ ឆ្ ន េរ ▁ប៉ុល ឌ ែ ▁កុំ ប៊ី ណា ជ ប៉ ុន គ ឺ ព ហ ុ ឧ ស្សា ហ កម្ម មួយ ដ ែល រដ្ឋ ▁និង ស ហ គ្រ ាស ឯក ជន ធ ំ ៗ ស ហ ការ គ្នា យ៉ាង ស ្អ ិត រ ម ូត ប ំ ផ ុត ▁ក្នុង ប រិ បទ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁រោងចក្រ ឧ ស្សា ហ កម្ម ធ ំ ៗ ទំ ន ើប ប ំ ផ ុត នេះ ▁ប្រើ ទ ុន ចម្រ ុះ រដ្ឋ និង ឯក ជន ដ ៏ ស ន្ធ ឹក ស ន្ធ ាប់ ▁ដើម្បី ក ែ ច្ នៃ ប្លែក ភាព រូប ធាតុ ដើម មួយ មុខ ▁ឬ ▁ច្រើន មុខ ដូច ជា ▁រោងចក្រ ▁ដែក ថ ែប រ ោង ច ក្រ គី មី ប្រ េង ក ាត	163
ហេតុអ្វីបាជាជប៉ុនត្រូវការតំបន់ឆ្នេរជាចាំបាច់សម្រាប់តាំងទីរោងចក្រឧស្សាហកម្មរបស់ខ្លួន	null	បានជាជប៉ុនត្រូវការតំបន់ឆ្នេរជាចាំបាច់សម្រាប់តាំងទីរោងចក្រឧស្សាហកម្មរបស់ខ្លួន ព្រោះទំនាបឆ្នេរនិងកំពង់ផែសមុទ្រជាមូលដ្ឋានសំខាន់និងជាដង្ហើមស្លាប់រស់សម្រាប់ឧស្សាហកម្មរបស់ខ្លួនព្រោះ ដើម្បីរស់ជប៉ុនត្រូវនាំចេញនាំចូល ម្យ៉ាងទៀតទាំងឧស្សាហកម្មធុនធ្ងន់ទាំងឧស្សាហកម្មធុនស្រាលគ្រប់ប្រភេទមិនអាចនៅឆ្ងាយពីតំបន់ឆ្នេរបានឡើយ ព្រោះវាត្រូវការចាំបាច់នូវរូបធាតុដើម និងថាមពលនាំចូល	null	បានជាជប៉ុនត្រូវការតំបន់ឆ្នេរជាចាំបាច់សម្រាប់តាំងទីរោងចក្រឧស្សាហកម្មរបស់ខ្លួន ព្រោះទំនាបឆ្នេរនិងកំពង់ផែសមុទ្រជាមូលដ្ឋានសំខាន់និងជាដង្ហើមស្លាប់រស់សម្រាប់ឧស្សាហកម្មរបស់ខ្លួនព្រោះ ដើម្បីរស់ជប៉ុនត្រូវនាំចេញនាំចូល ម្យ៉ាងទៀតទាំងឧស្សាហកម្មធុនធ្ងន់ទាំងឧស្សាហកម្មធុនស្រាលគ្រប់ប្រភេទមិនអាចនៅឆ្ងាយពីតំបន់ឆ្នេរបានឡើយ ព្រោះវាត្រូវការចាំបាច់នូវរូបធាតុដើម និងថាមពលនាំចូល	ហេតុ អ ្វី បា ជា ជ ប៉ ុន ត្រូវ ការ ត ំ ប ន់ ឆ្ ន េរ ជា ចាំបាច់ សម ្រា ប់ តាំង ទី រ ោង ច ក្រ ឧ ស្សា ហ កម្ម រ ប ស់ ខ្លួន ĠĠ	36	បាន ជា ជ ប៉ ុន ត្រូវ ការ ត ំ ប ន់ ឆ្ ន េរ ជា ចាំបាច់ សម ្រា ប់ តាំង ទី រ ោង ច ក្រ ឧ ស្សា ហ កម្ម រ ប ស់ ខ្លួន Ġ ព្រ ោះ ទំ នា ប ឆ្ ន េរ និង កំ ព ង់ ផ ែ សម ុ ទ្រ ជា ម ូល ដ្ឋាន សំ ខា ន់ និង ជា ដង ្ហ ើម ស្លាប់ រស់ សម ្រា ប់ ឧ ស្សា ហ កម្ម រ ប ស់ ខ្លួន ព្រ ោះ Ġ ដើម ្ប ី រស់ ជ ប៉ ុន ត្រូវ នាំ ចេញ នាំ ចូល Ġ ម្ យ៉ាង ទៀត âĢĭ ទ ាំង ឧ ស្សា ហ កម្ម ធ ុន ធ ្ង ន់ ទ ាំង ឧ ស្សា ហ កម្ម ធ ុន ស្រ ាល គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ ម ិន អា ច នៅ ឆ្ ង ាយ ពី ត ំ ប ន់ ឆ្ ន េរ បាន ឡ ើយ Ġ ព្រ ោះ វា ត្រូវ ការ ចាំបាច់ ន ូវ រូប ធាតុ ដើម Ġ និង ថា ម ពល នាំ ចូល ĠâĢĭ	155	▁ហេតុ អ ្វី បា ជា ជ ប៉ ុន ត្រូវ ការ ត ំ ប ន់ ឆ្ ន េរ ជា ចាំបាច់ ស ម្រ ាប់ តាំង ទី រ ោង ច ក្រ ឧ ស្សា ហ កម្ម រ ប ស់ ខ្លួន ▁	36	▁បានជា ជ ប៉ ុន ត្រូវ ការ ត ំ ប ន់ ឆ្ ន េរ ជា ចាំបាច់ ស ម្រ ាប់ តាំង ទី រ ោង ច ក្រ ឧ ស្សា ហ កម្ម រ ប ស់ ខ្លួន ▁ព្រោះ ទំ នា ប ឆ្ ន េរ និង ក ំព ង់ ផ ែ សម ុ ទ្រ ជា ម ូល ដ្ឋាន សំ ខ ាន់ និង ជា ដ ង្ហ ើម ស្លាប់ រស់ ស ម្រ ាប់ ឧ ស្សា ហ កម្ម រ ប ស់ ខ្លួន ព្រ ោះ ▁ដើម្បី រស់ ជ ប៉ ុន ត្រូវ នាំ ចេញ នាំ ចូល ▁ម្យ៉ាងទៀត ▁ទាំង ឧ ស្សា ហ កម្ម ធ ុន ធ ្ង ន់ ទ ាំង ឧ ស្សា ហ កម្ម ធ ុន ស្រ ាល គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ ម ិន អា ច នៅ ឆ្ ង ាយ ពី ត ំ ប ន់ ឆ្ ន េរ បាន ឡ ើយ ▁ព្រោះ វា ត្រូវ ការ ចាំបាច់ ន ូវ រូប ធាតុ ដើម ▁និង ថា ម ពល នាំ ចូល ▁	147
តើអាជីវកម្មរ៉ែនៅលើទ្វីបនិងក្នុងសមុទ្រជួបការលំបាកអ្វីខ្លះ	null	អាជីវកម្មរ៉ែនៅលើទ្វីបក្នុងសមុទ្រជួបការលំបាក ដូចជា ផ្ទៃទ្វីបនិងផ្ទៃសមុទ្រមានវិសាលភាពធំធេងនាំឪ្យមានការលំបាកក្នុងការស្រាវជ្រាវទឹកសមុទ្រជ្រៅដែលនាំឪ្យមានការលំបាកក្នុងជំនីកយករ៉ែទាមទារឪ្យប្រើបច្ចេកទេកថ្មីៗចំណាយទុនច្រើន	null	អាជីវកម្មរ៉ែនៅលើទ្វីបក្នុងសមុទ្រជួបការលំបាក ដូចជា ផ្ទៃទ្វីបនិងផ្ទៃសមុទ្រមានវិសាលភាពធំធេងនាំឪ្យមានការលំបាកក្នុងការស្រាវជ្រាវទឹកសមុទ្រជ្រៅដែលនាំឪ្យមានការលំបាកក្នុងជំនីកយករ៉ែទាមទារឪ្យប្រើបច្ចេកទេកថ្មីៗចំណាយទុនច្រើន	ត ើ អា ជីវ កម្ម រ៉ ែន ៅ លើ ទ ្វី ប និង ក្នុង សម ុ ទ្រ ជ ួ ប ការ លំបាក អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	27	អា ជីវ កម្ម រ៉ ែន ៅ លើ ទ ្វី ប ក្នុង សម ុ ទ្រ ជ ួ ប ការ លំបាក Ġ ដូច ជា Ġ ផ្ ទ ៃ ទ ្វី ប និង ផ្ ទ ៃ សម ុ ទ្រ មាន វិ សា ល ភាព ធ ំ ធ េង នាំ ឪ ្យ មាន ការ លំបាក ក្នុង ការ ស្រ ាវ ជ្រ ាវ ទឹក សម ុ ទ្រ ជ្រ ៅ ដ ែល នាំ ឪ ្យ មាន ការ លំបាក ក្នុង ជំ នី ក យក រ៉ ែ ទ ាម ទ ារ ឪ ្យ ប្រ ើប ច្ច េក ទេ ក ថ ្ម ី ៗ ចំ ណា យ ទ ុន ច្ រ ើន	100	▁តើ អា ជីវ កម្ម រ៉ ែន ៅ លើ ទ ្វី ប និង ក្នុង សម ុ ទ្រ ជ ួ ប ការ លំបាក អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	26	▁អាជីវកម្ម រ៉ ែន ៅ លើ ទ ្វី ប ក្នុង សម ុ ទ្រ ជ ួ ប ការ លំបាក ▁ដូចជា ▁ផ្ទៃ ទ ្វី ប និង ផ្ ទ ៃ សម ុ ទ្រ មាន វិ ស ាល ភាព ធ ំ ធ េង នាំ ឪ ្យ មាន ការ លំបាក ក្នុង ការ ស្រ ាវ ជ្រ ាវ ទឹក សម ុ ទ្រ ជ្រ ៅ ដ ែល នាំ ឪ ្យ មាន ការ លំបាក ក្នុង ជំ នី ក យក រ៉ ែ ទ ាម ទ ារ ឪ ្យ ប្រ ើប ច្ច េក ទ េក ថ ្ម ី ៗ ច ំណ ាយ ទ ុន ច ្រ ើន	95
តើនៅក្នុងទឹកសមុទ្រនិងក្នុងដីក្រោមបាតសមុទ្រ សម្បូរ៉ែដូចនៅលើទ្វីបដែរឬទេ	null	នៅក្នុងទឹកសមុទ្រនិងក្នុងក្រោមបាតសមុទ្រសម្បូររ៉ែដូចនៅលើទ្វីបដែរ	null	នៅក្នុងទឹកសមុទ្រនិងក្នុងក្រោមបាតសមុទ្រសម្បូររ៉ែដូចនៅលើទ្វីបដែរ	ត ើន ៅ ក្នុង ទឹក សម ុ ទ្រ និង ក្នុង ដ ី ក្រោម បា ត សម ុ ទ្រ Ġ សម្ប ូរ ៉ ែ ដូច នៅ លើ ទ ្វី ប ដ ែរ ឬ ទេ ĠĠ	32	នៅ ក្នុង ទឹក សម ុ ទ្រ និង ក្នុង ក្រោម បា ត សម ុ ទ្រ សម្ប ូរ រ៉ ែ ដូច នៅ លើ ទ ្វី ប ដ ែរ	26	▁តើ នៅ ក្នុង ទឹក សម ុ ទ្រ និង ក្នុង ដ ី ក្រោម ប ាត សម ុ ទ្រ ▁សម្បូរ ៉ ែ ដូច នៅ លើ ទ ្វី ប ដ ែរ ឬ ទេ ▁	30	▁នៅក្នុង ទឹក សម ុ ទ្រ និង ក្នុង ក្រោម ប ាត សម ុ ទ្រ សម្ប ូរ រ៉ ែ ដូច នៅ លើ ទ ្វី ប ដ ែរ	25
ហេតុបានជាគេពោលថាមហាសមុទ្រមាន ជំងីនេសាទហួសហេតុ	null	បានជាគេពោលថាមហាសមុទ្រមាន ជំងឺនេសាទហួស ព្រោះបច្ចុប្បន្ន នេសាទធុនធំប្រមូលផ្ដុំនាវានេសាទរហូតដល់ ៣៥លានគ្រឿងដែលកំពុងរាតត្តាតពាសពេះផ្ទៃមហាសមុទ្រ	null	បានជាគេពោលថាមហាសមុទ្រមាន ជំងឺនេសាទហួស ព្រោះបច្ចុប្បន្ន នេសាទធុនធំប្រមូលផ្ដុំនាវានេសាទរហូតដល់ ៣៥លានគ្រឿងដែលកំពុងរាតត្តាតពាសពេះផ្ទៃមហាសមុទ្រ	ហេតុ បាន ជា គ េ ព ោល ថា ម ហា សម ុ ទ្រ មាន Ġ ជំ ង ីន េស ា ទ ហ ួស ហេតុ ĠĠ	23	បាន ជា គ េ ព ោល ថា ម ហា សម ុ ទ្រ មាន Ġ ជំ ង ឺន េស ា ទ ហ ួស Ġ ព្រ ោះ ប ច្ច ុប ្ប ន្ន Ġ ន េស ា ទ ធ ុន ធ ំ ប្រ ម ូល ផ្ ដ ុំ នា វា ន េស ា ទ រ ហ ូត ដល់ Ġ ៣ ៥ លាន គ្រឿង ដ ែល កំ ពុ ង រា ត ត្ត ាត ពា ស ព េះ ផ្ ទ ៃ ម ហា សម ុ ទ្រ	77	▁ហេតុ បាន ជា គ េ ព ោល ថា ម ហា សម ុ ទ្រ មាន ▁ជំ ង ីន េ សា ទ ហ ួស ហេតុ ▁	23	▁បានជា គ េ ព ោល ថា ម ហា សម ុ ទ្រ មាន ▁ជំងឺ ន េ សា ទ ហ ួស ▁ព្រោះ ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន ▁នេសាទ ធ ុន ធ ំ ប្រ ម ូល ផ្ ដ ុំ ន ាវ ាន េ សា ទ រ ហ ូត ដល់ ▁៣៥ លាន គ្រឿង ដ ែល ក ំព ុង រ ាត ត្ត ាត ពា ស ព េះ ផ្ ទ ៃ ម ហា សម ុ ទ្រ	70
ចូរនិយាយពីសកម្មភាពនេសាទត្រីរបស់ នាវា-រោងចក្រ មួយ	null	សកម្មភាពនេសាទត្រីរបស់ នាវារោងចក្រ គឺ បច្ចុប្បន្នគេប្រើ នាវារោងចក្រ ធំៗផ្ទុកកម្មករនេសាទឧបករណ៍នេសាទដោយធ្វើការនេសាទផង រក្សាត្រីក្នុងបន្ទប់ត្រជាក់ផង និងផ្ទៃផលិតផលត្រីជាអាហារកំប៉ុង ជាម្សៅត្រីជាដើម នាវាប្រភេទនេះអាចនៅលំហសមុទ្របានច្រើនសបា្តហ៍ដោយមិនបាច់ចូលមកកំពង់ផែននៅលើទ្វីប គេប្រើអួនឡាក់ធំៗសម្រាប់អួសដល់បាតសមុទ្រ គេប្រើប៉ាល់សមុទ្រធំៗ សម្រាប់ផ្គត់ផ្គងសម្ភារៈផ្សេងៗដល់នាវារោងចក្រ នាវាទាមងនេះសុទ្ធសឹងបំពាក់ដោយប្រដាប់រ៉ាដាប្រដាប់ស្ទង់ប្រើសំឡេងអ៊ុលត្រា ដែលអាចប្រាប់ជម្រកត្រីនិងហ្វូងត្រី ក្នុងពេលថ្មីៗនេះ គេបានបង្កើតឧបករណ៍ពិសេសម៉្យាងទៀតដោយប្រើរលកសំឡេងអ៊ឺតហៅត្រី ធ្វើឪ្យហ្វូងត្រីទាំងឡាយនាំគ្នមកចូលក្នុងស៊យដោយងាយៗ	null	សកម្មភាពនេសាទត្រីរបស់ នាវារោងចក្រ គឺ បច្ចុប្បន្នគេប្រើ នាវារោងចក្រ ធំៗផ្ទុកកម្មករនេសាទឧបករណ៍នេសាទដោយធ្វើការនេសាទផង រក្សាត្រីក្នុងបន្ទប់ត្រជាក់ផង និងផ្ទៃផលិតផលត្រីជាអាហារកំប៉ុង ជាម្សៅត្រីជាដើម នាវាប្រភេទនេះអាចនៅលំហសមុទ្របានច្រើនសបា្តហ៍ដោយមិនបាច់ចូលមកកំពង់ផែននៅលើទ្វីប គេប្រើអួនឡាក់ធំៗសម្រាប់អួសដល់បាតសមុទ្រ គេប្រើប៉ាល់សមុទ្រធំៗ សម្រាប់ផ្គត់ផ្គងសម្ភារៈផ្សេងៗដល់នាវារោងចក្រ នាវាទាមងនេះសុទ្ធសឹងបំពាក់ដោយប្រដាប់រ៉ាដាប្រដាប់ស្ទង់ប្រើសំឡេងអ៊ុលត្រា ដែលអាចប្រាប់ជម្រកត្រីនិងហ្វូងត្រី ក្នុងពេលថ្មីៗនេះ គេបានបង្កើតឧបករណ៍ពិសេសម៉្យាងទៀតដោយប្រើរលកសំឡេងអ៊ឺតហៅត្រី ធ្វើឪ្យហ្វូងត្រីទាំងឡាយនាំគ្នមកចូលក្នុងស៊យដោយងាយៗ	ច ូរ និ យា យ ពី ស កម្ម ភាព ន េស ា ទ ត្រ ី រ ប ស់ Ġ នា វា - រ ោង ច ក្រ Ġ មួយ ĠĠ	25	ស កម្ម ភាព ន េស ា ទ ត្រ ី រ ប ស់ Ġ នា វា រ ោង ច ក្រ Ġ គ ឺ âĢĭ Ġ ប ច្ច ុប ្ប ន្ន គ េ ប្រ ើ Ġ នា វា រ ោង ច ក្រ Ġ ធ ំ ៗ ផ្ ទុក កម្ម ករ ន េស ា ទ ឧ ប ករណ៍ ន េស ា ទ ដោយ ធ ្វ ើក ារ ន េស ា ទ ផ ង Ġ រក ្សា ត្រ ី ក្នុង ប ន្ទ ប់ ត្រ ជា ក់ ផ ង Ġ និង ផ្ ទ ៃ ផល ិត ផល ត្រ ី ជា អា ហា រក ំ ប៉ ុង Ġ ជា ម្ ស ៅ ត្រ ី ជា ដើម Ġ នា វា ប្រ ភ េ ទ នេះ អា ច នៅ លំ ហ សម ុ ទ្រ បាន ច្ រ ើន ស បា ្ត ហ៍ ដោយ ម ិន បា ច ់ ចូល មក កំ ព ង់ ផ ែន នៅ លើ ទ ្វី ប Ġ គ េ ប្រ ើ អ ួន ឡា ក់ ធ ំ ៗ សម ្រា ប់ អ ួស ដល់ បា ត សម ុ ទ្រ Ġ គ េ ប្រ ើប ៉ ាល់ សម ុ ទ្រ ធ ំ ៗ Ġ សម ្រា ប់ ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង សម ្ ភា រៈ ផ្ សេ ង ៗ ដល់ នា វា រ ោង ច ក្រ Ġ នា វា ទ ាម ង នេះ សុ ទ្ធ ស ឹង ប ំព ាក់ ដោយ ប្រ ដា ប់ រ៉ា ដា ប្រ ដា ប់ ស្ទ ង់ ប្រ ើស ំ ឡេ ង អ៊ ុល ត្រា Ġ ដ ែល អា ច ប្រា ប់ ជ ម្រ ក ត្រ ីន ិ ង ហ្វ ូង ត្រ ី Ġ ក្នុង ពេល ថ ្ម ី ៗ នេះ Ġ គ េ បាន បង ្ក ើត ឧ ប ករណ៍ ពិ សេ សម ៉ ្យា ង ទៀត ដោយ ប្រ ើរ ល ក សំ ឡេ ង អ៊ ឺត ហ ៅ ត្រ ី Ġ ធ ្វ ើ ឪ ្យ ហ្វ ូង ត្រ ី ទ ាំង ឡា យ នាំ គ ្ន មក ចូល ក្នុង ស៊ យ ដោយ ង ាយ ៗ	311	▁ចូរ ន ិយ ាយ ពី ស កម្ម ភាព ន េ សា ទ ត្រ ី រ ប ស់ ▁នាវា - រ ោង ច ក្រ ▁មួយ ▁	23	▁សកម្មភាព ន េ សា ទ ត្រ ី រ ប ស់ ▁នាវា រ ោង ច ក្រ ▁គឺ ▁បច្ចុប្បន្ន គ េ ប្រ ើ ▁នាវា រ ោង ច ក្រ ▁ធំ ៗ ផ្ ទុក កម្ម ករ ន េ សា ទ ឧ ប ករណ៍ ន េ សា ទ ដោយ ធ ្វ ើ ការ ន េ សា ទ ផ ង ▁រក្សា ត្រ ី ក្នុង ប ន្ទ ប់ ត្រ ជ ាក់ ផ ង ▁និង ផ្ ទ ៃ ផល ិត ផល ត្រ ី ជា អា ហា រ កំ ប៉ ុង ▁ជា ម្ ស ៅ ត្រ ី ជា ដើម ▁នាវា ប្រ ភ េ ទ នេះ អា ច នៅ លំ ហ សម ុ ទ្រ បាន ច ្រ ើន ស បា ្ត ហ៍ ដោយ ម ិន ប ាច់ ចូល មក ក ំព ង់ ផ ែន នៅ លើ ទ ្វី ប ▁គេ ប្រ ើ អ ួន ឡា ក់ ធ ំ ៗ ស ម្រ ាប់ អ ួស ដល់ ប ាត សម ុ ទ្រ ▁គេ ប្រ ើ ប៉ ាល់ សម ុ ទ្រ ធ ំ ៗ ▁សម្រាប់ ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង ស ម្ភ ារ ៈ ផ្ ស េង ៗ ដល់ ន ាវ ារ ោង ច ក្រ ▁នាវា ទ ាម ង នេះ ស ុទ្ធ ស ឹង ប ំព ាក់ ដោយ ប្រ ដ ាប់ រ៉ា ដា ប្រ ដ ាប់ ស្ទ ង់ ប្រ ើ សំ ឡេ ង អ៊ ុល ត្រា ▁ដែល អា ច ប្រ ាប់ ជ ម្រ ក ត្រ ី និង ហ្វ ូង ត្រ ី ▁ក្នុង ពេល ថ ្ម ី ៗ នេះ ▁គេ បាន ប ង្ក ើត ឧ ប ករណ៍ ពិ ស េស ម៉ ្យា ង ទៀត ដោយ ប្រ ើរ ល ក សំ ឡេ ង អ៊ ឺត ហ ៅ ត្រ ី ▁ធ្វើ ឪ ្យ ហ្វ ូង ត្រ ី ទ ាំង ឡា យ នាំ គ ្ន មក ចូល ក្នុង ស៊ យ ដោយ ង ាយ ៗ	288
តើលំដាប់នៃការចាប់ត្រីក្នុងមហាសមុទ្រសព្វថ្ងៃ មានភាគរយដូចម្ដេចខ្លះ	null	លំដាប់នៃការចាប់ត្រីក្នុងមហាសមុទ្រសព្វថ្ងៃ គឺតំបន់ប៉ាស៊ីភិចស្ថិតនៅខ្ពស់ឆ្ងាយយ៉ាងខ្លាំងពីតំបន់អាត្លង់ទិច និងសមុទ្រឥណ្ឌាគឺ ប៉ាស៊ីភិច ៦០ អាត្លង់ទិច ៣០ និងឥណ្ឌា១០	null	លំដាប់នៃការចាប់ត្រីក្នុងមហាសមុទ្រសព្វថ្ងៃ គឺតំបន់ប៉ាស៊ីភិចស្ថិតនៅខ្ពស់ឆ្ងាយយ៉ាងខ្លាំងពីតំបន់អាត្លង់ទិច និងសមុទ្រឥណ្ឌាគឺ ប៉ាស៊ីភិច ៦០ អាត្លង់ទិច ៣០ និងឥណ្ឌា១០	ត ើ លំ ដា ប់ នៃ ការ ច ាប់ ត្រ ី ក្នុង ម ហា សម ុ ទ្រ ស ព្វ ថ ្ង ៃ Ġ មាន ភាគ រយ ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ĠĠ	32	លំ ដា ប់ នៃ ការ ច ាប់ ត្រ ី ក្នុង ម ហា សម ុ ទ្រ ស ព្វ ថ ្ង ៃ Ġ គ ឺត ំ ប ន់ ប៉ា ស៊ី ភិ ច ស្ ថ ិត នៅ ខ្ ព ស់ ឆ្ ង ាយ យ៉ាង ខ្ លា ំ ង ពី ត ំ ប ន់ អា ត ្ល ង់ ទិ ច Ġ និង សម ុ ទ្រ ឥ ណ្ឌ ា គ ឺ Ġ ប៉ា ស៊ី ភិ ច Ġ ៦០ Ġ អា ត ្ល ង់ ទិ ច Ġ ៣០ Ġ និង ឥ ណ្ឌ ា ១០	81	▁តើ លំ ដ ាប់ នៃ ការ ច ាប់ ត្រ ី ក្នុង ម ហា សម ុ ទ្រ ស ព្វ ថ ្ង ៃ ▁មាន ភាគ រយ ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ▁	31	▁លំដាប់ នៃ ការ ច ាប់ ត្រ ី ក្នុង ម ហា សម ុ ទ្រ ស ព្វ ថ ្ង ៃ ▁គឺ ត ំ ប ន់ ប៉ា ស៊ី ភិ ច ស ្ថ ិត នៅ ខ្ ព ស់ ឆ្ ង ាយ យ៉ាង ខ្ ល ាំង ពី ត ំ ប ន់ អា ត ្ល ង់ ទ ិច ▁និង សម ុ ទ្រ ឥ ណ្ឌ ា គ ឺ ▁ប៉ា ស៊ី ភិ ច ▁៦០ ▁អា ត ្ល ង់ ទ ិច ▁៣០ ▁និង ឥ ណ្ឌ ា ១០	78
តើអ្នកស្គាល់ខ្សែសំខាន់ៗអ្វីខ្លះ ជំនួបខ្សែទឹកទាំងនោះផ្ដល់អត្ថប្រយោជន៍អ្វីខ្លះ	null	ខ្សែទឹកសំខាន់ៗមាន ខ្សែទឹកត្រជាក់ និងខ្សែទឹកក្ដៅ ជំនួបខ្សែទឹកទាំងនោះផ្ដល់ប្រយោជន៍ ដូចជា បានបង្កើតជាខ្សែទឹកចម្រុះដែលសីតុណ្ហភាពនិងជាតិប្រៃខុសៗគ្នា ដែលត្រី ចូលចិត្តរស់នៅ នឹងក្លាយជាកន្លែងនេសាទដ៏ប្រសើរបំផុតលើពិភពលោក	null	ខ្សែទឹកសំខាន់ៗមាន ខ្សែទឹកត្រជាក់ និងខ្សែទឹកក្ដៅ ជំនួបខ្សែទឹកទាំងនោះផ្ដល់ប្រយោជន៍ ដូចជា បានបង្កើតជាខ្សែទឹកចម្រុះដែលសីតុណ្ហភាពនិងជាតិប្រៃខុសៗគ្នា ដែលត្រី ចូលចិត្តរស់នៅ នឹងក្លាយជាកន្លែងនេសាទដ៏ប្រសើរបំផុតលើពិភពលោក	ត ើ អ្នក ស្ គ ាល់ ខ្ ស ែ សំ ខា ន់ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ជំ ន ួ ប ខ្ ស ែ ទឹក ទ ាំង ន ោះ ផ្ ដល់ អ ត្ថ ប្រ យោ ជន ៍ អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	43	ខ្ ស ែ ទឹក សំ ខា ន់ ៗ មាន Ġ ខ្ ស ែ ទឹក ត្រ ជា ក់ Ġ និង ខ្ ស ែ ទឹក ក្ ដ ៅ Ġ ជំ ន ួ ប ខ្ ស ែ ទឹក ទ ាំង ន ោះ ផ្ ដល់ ប្រ យោ ជន ៍ Ġ ដូច ជា Ġ បាន បង ្ក ើត ជា ខ្ ស ែ ទឹក ចម្រ ុះ ដ ែល សី ត ុ ណ ្ហ ភាព និង ជាតិ ប្រ ៃ ខុស ៗ គ្នា Ġ ដ ែល ត្រ ី Ġ ចូល ចិត្ត រស់ នៅ Ġ នឹង ក្លា យ ជា កន្លែង ន េស ា ទ ដ ៏ ប្រសើរ ប ំ ផ ុត លើ ពិ ភព លោក âĢĭ	98	▁តើ អ្នក ស្ គ ាល់ ខ្ ស ែ សំ ខ ាន់ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ជំនួប ខ្ ស ែ ទឹក ទ ាំង ន ោះ ផ្ ដល់ អ ត្ថ ប្រ យោ ជ ន៍ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	39	▁ខ្សែ ទឹក សំ ខ ាន់ ៗ មាន ▁ខ្សែ ទឹក ត្រ ជ ាក់ ▁និង ខ្ ស ែ ទឹក ក្ ដ ៅ ▁ជំនួប ខ្ ស ែ ទឹក ទ ាំង ន ោះ ផ្ ដល់ ប្រ យោ ជ ន៍ ▁ដូចជា ▁បាន ប ង្ក ើត ជា ខ្ ស ែ ទឹក ចម្រ ុះ ដ ែល សី ត ុ ណ ្ហ ភាព និង ជាតិ ប្រ ៃ ខុស ៗ គ្នា ▁ដែល ត្រ ី ▁ចូលចិត្ត រស់ នៅ ▁នឹង ក្លា យ ជា កន្លែង ន េ សា ទ ដ ៏ ប្រសើរ ប ំ ផ ុត លើ ពិ ភព លោក ▁	88
ហេតុអ្វីបានជាទឹកសមុទ្រមានដង់ស៊ីតេខ្ពស់ជាងទឹកសាប	null	បានជាទឹកសមុទ្រមានដង់ស៊ីតេខ្ពស់ជាងទឹកសាប ព្រោះដោយសារភាគអំបិលដ៏សំខាន់ដែលមាននៅក្នុងទឹក	null	បានជាទឹកសមុទ្រមានដង់ស៊ីតេខ្ពស់ជាងទឹកសាប ព្រោះដោយសារភាគអំបិលដ៏សំខាន់ដែលមាននៅក្នុងទឹក	ហេតុ អ ្វី បាន ជា ទឹក សម ុ ទ្រ មាន ដង ់ ស៊ី ត េ ខ្ ព ស់ ជា ង ទឹក សា ប ĠĠ	23	បាន ជា ទឹក សម ុ ទ្រ មាន ដង ់ ស៊ី ត េ ខ្ ព ស់ ជា ង ទឹក សា ប Ġ ព្រ ោះ ដោយ សារ ភាគ អ ំ ប ិល ដ ៏ សំ ខា ន់ ដ ែល មាន នៅ ក្នុង ទឹក	40	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ទឹក សម ុ ទ្រ មាន ដ ង់ ស៊ី ត េ ខ្ ព ស់ ជា ង ទឹក សា ប ▁	23	▁បានជា ទឹក សម ុ ទ្រ មាន ដ ង់ ស៊ី ត េ ខ្ ព ស់ ជា ង ទឹក សា ប ▁ព្រោះ ដោយ សារ ភាគ អ ំ ប ិល ដ ៏ សំ ខ ាន់ ដ ែល មាន នៅ ក្នុង ទឹក	38
ហេតុអ្វីបានជាទឹកសមុទ្រមានរសជាតិប្រៃ ចូរបញ្ជាក់	null	បានជាទឹកអំបិលមានរស់ជាតិប្រៃ ព្រោះបណ្ដាលមកពីមានសារធាតុអំបិលច្រើនយ៉ាងរលាយក្នុងទឹកសមុទ្រ	null	បានជាទឹកអំបិលមានរស់ជាតិប្រៃ ព្រោះបណ្ដាលមកពីមានសារធាតុអំបិលច្រើនយ៉ាងរលាយក្នុងទឹកសមុទ្រ	ហេតុ អ ្វី បាន ជា ទឹក សម ុ ទ្រ មាន រស ជាតិ ប្រ ៃ Ġ ច ូរ បញ្ជា ក់ ĠĠ	18	បាន ជា ទឹក អ ំ ប ិល មាន រស់ ជាតិ ប្រ ៃ Ġ ព្រ ោះ ប ណ ្ ដា ល មក ពី មាន សារ ធាតុ អ ំ ប ិល ច្ រ ើន យ៉ាង រ លា យក ្ន ុង ទឹក សម ុ ទ្រ	41	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ទឹក សម ុ ទ្រ មាន រស ជាតិ ប្រ ៃ ▁ចូរ បញ្ជា ក់ ▁	17	▁បានជា ទឹក អ ំ ប ិល មាន រស់ ជាតិ ប្រ ៃ ▁ព្រោះ ប ណ ្ ដា ល មក ពី មាន សារ ធាតុ អ ំ ប ិល ច ្រ ើន យ៉ាង រ ល ាយ ក្នុង ទឹក សម ុ ទ្រ	38
ហេតុអ្វីបានជាគេថា សមុទ្រជាឃ្លាំងអំបិលនៃពិភពលោក	null	បានជាគេថា សមុទ្រជាឃ្លាំងអំបិលនៃពិភពលោកពីព្រោះក្នុងទឹកសមុទ្រមួយគីឡូម៉ែត្រគូប មានអំបិលខនិជរលាយចំនួន ៣៩តោនជាមធ្យម	null	បានជាគេថា សមុទ្រជាឃ្លាំងអំបិលនៃពិភពលោកពីព្រោះក្នុងទឹកសមុទ្រមួយគីឡូម៉ែត្រគូប មានអំបិលខនិជរលាយចំនួន ៣៩តោនជាមធ្យម	ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េ ថា Ġ សម ុ ទ្រ ជា ឃ្លា ំ ង អ ំ ប ិល នៃ ពិ ភព លោក ĠĠ	23	បាន ជា គ េ ថា Ġ សម ុ ទ្រ ជា ឃ្លា ំ ង អ ំ ប ិល នៃ ពិ ភព លោក ពី ព្រ ោះ ក្នុង ទឹក សម ុ ទ្រ មួយ គីឡូម៉ែត្រ គូ ប Ġ មាន អ ំ ប ិល ខ និ ជ រ លា យ ចំ ន ួន Ġ ៣ ៩ តោន ជា ម ធ ្យ ម	54	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េ ថា ▁សមុទ្រ ជា ឃ្លា ំ ង អ ំ ប ិល នៃ ពិ ភព លោក ▁	21	▁បានជា គ េ ថា ▁សមុទ្រ ជា ឃ្លា ំ ង អ ំ ប ិល នៃ ពិ ភព លោក ពី ព្រ ោះ ក្នុង ទឹក សម ុ ទ្រ មួយ គីឡូម៉ែត្រ គូ ប ▁មាន អ ំ ប ិល ខ និ ជ រ ល ាយ ចំ ន ួន ▁៣៩ តោន ជា ម ធ ្យ ម	50
តើគេអាចដឹងពីសណ្ឋានដីបាតសមុទ្របានដោយសារអ្វី	null	គេអាចដឹងពីសណ្ឋានដីបាតសមុទ្រចានដោយប្រើប្រាស់ប្រដាប់បញ្ចាំងពន្លឺ បច្ចុប្បន្ន គេស្ទង់បាតសមុទ្រដោយប្រើឧបករណ៍ទំនើប គឺប្រើសូរសំឡេង ជាពិសេសសូរអ៊ុលត្រា និងប្រើតារារណប	null	គេអាចដឹងពីសណ្ឋានដីបាតសមុទ្រចានដោយប្រើប្រាស់ប្រដាប់បញ្ចាំងពន្លឺ បច្ចុប្បន្ន គេស្ទង់បាតសមុទ្រដោយប្រើឧបករណ៍ទំនើប គឺប្រើសូរសំឡេង ជាពិសេសសូរអ៊ុលត្រា និងប្រើតារារណប	ត ើ គ េ អា ច ដ ឹង ពី ស ណ ្ឋ ាន ដ ី បា ត សម ុ ទ្រ បាន ដោយ សារ អ ្វី ĠĠ	25	គ េ អា ច ដ ឹង ពី ស ណ ្ឋ ាន ដ ី បា ត សម ុ ទ្រ ច ាន ដោយ ប្រ ើប ្រា ស់ ប្រ ដា ប់ បញ្ចាំង ព ន្ ល ឺ Ġ ប ច្ច ុប ្ប ន្ន Ġ គ េស ្ ទ ង់ បា ត សម ុ ទ្រ ដោយ ប្រ ើ ឧ ប ករណ៍ ទំ ន ើប Ġ គ ឺ ប្រ ើស ូរ សំ ឡេ ង Ġ ជា ពិ សេ ស ស ូរ អ៊ ុល ត្រា Ġ និង ប្រ ើត ារ ារ ណ ប	81	▁តើ គ េ អា ច ដ ឹង ពី ស ណ ្ឋ ាន ដ ី ប ាត សម ុ ទ្រ បាន ដោយ សារ អ ្វី ▁	24	▁គេ អា ច ដ ឹង ពី ស ណ ្ឋ ាន ដ ី ប ាត សម ុ ទ្រ ច ាន ដោយ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ប្រ ដ ាប់ បញ្ចាំង ព ន ្ល ឺ ▁បច្ចុប្បន្ន ▁គេ ស្ទ ង់ ប ាត សម ុ ទ្រ ដោយ ប្រ ើ ឧ ប ករណ៍ ទំ ន ើប ▁គឺ ប្រ ើស ូរ សំ ឡេ ង ▁ជាពិសេស ស ូរ អ៊ ុល ត្រា ▁និង ប្រ ើត ារ ារ ណ ប	70
តើសណ្ឋានដីបាតសមុទ្រមានលក្ខណៈដូចម្ដេច	null	សណ្ឋានដីបាតសមុទ្រមិនអាចអ្វីខុសប្លែកពីសណ្ឋានដីនៅលើទ្វីបទេ គេប្រទះឃើញវាលទំនាប ខ្ពង់រាប ភ្នំប្រជុំភ្នំ ជួរភ្នំ ជ្រោះ ជ្រលងទន្លេ ភ្នំភ្លើងរស់ ភ្នំផ្លើងងាប់ បាតុភូតរញ្ជួយដី ព្រមជាមួយនេះរុក្ខជាតិមានដុះផងដែរ	null	សណ្ឋានដីបាតសមុទ្រមិនអាចអ្វីខុសប្លែកពីសណ្ឋានដីនៅលើទ្វីបទេ គេប្រទះឃើញវាលទំនាប ខ្ពង់រាប ភ្នំប្រជុំភ្នំ ជួរភ្នំ ជ្រោះ ជ្រលងទន្លេ ភ្នំភ្លើងរស់ ភ្នំផ្លើងងាប់ បាតុភូតរញ្ជួយដី ព្រមជាមួយនេះរុក្ខជាតិមានដុះផងដែរ	ត ើស ណ ្ឋ ាន ដ ី បា ត សម ុ ទ្រ មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម្ ដ េច ĠĠ	20	ស ណ ្ឋ ាន ដ ី បា ត សម ុ ទ្រ ម ិន អា ច អ ្វី ខុស ប្លែក ពី ស ណ ្ឋ ាន ដ ីន ៅ លើ ទ ្វី បទ េ Ġ គ េ ប្រ ទ ះ ឃើញ វា ល ទំ នា ប Ġ ខ្ ព ង់ រា ប Ġ ភ្នំ ប្រជុំ ភ្នំ Ġ ជ ួរ ភ្នំ Ġ ជ្រ ោះ Ġ ជ្រ លង ទ ន្ ល េ Ġ ភ្នំ ភ្លើង រស់ Ġ ភ្នំ ផ្ល ើង ង ាប់ Ġ បា ត ុ ភ ូត រ ញ្ជ ួយ ដ ី Ġ ព្រ ម ជា មួយ នេះ រ ុក ្ខ ជាតិ មាន ដ ុះ ផ ង ដ ែរ	96	▁តើ ស ណ ្ឋ ាន ដ ី ប ាត សម ុ ទ្រ មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម្ ដ េច ▁	20	▁ស ណ ្ឋ ាន ដ ី ប ាត សម ុ ទ្រ ម ិន អា ច អ ្វី ខុស ប្លែក ពី ស ណ ្ឋ ាន ដ ី នៅ លើ ទ ្វី ប ទេ ▁គេ ប្រ ទ ះ ឃើញ វ ាល ទំ នា ប ▁ ខ្ ព ង់ រ ាប ▁ភ្នំ ប្រជុំ ភ្នំ ▁ជួរ ភ្នំ ▁ជ្រ ោះ ▁ជ្រ លង ទ ន ្ល េ ▁ភ្នំ ភ្លើង រស់ ▁ភ្នំ ផ្ល ើង ង ាប់ ▁បាត ុ ភ ូត រ ញ្ជ ួយ ដ ី ▁ព្រម ជា មួយ នេះ រ ុ ក្ខ ជាតិ មាន ដ ុះ ផ ង ដ ែរ	92
តើមហាសមុទ្រណាមួយដែលមានទំហំធំជាងគេនិងតូចជាងគេ	null	មហាសមុទ្រដែលមានទំហំធំជាងគេ គឺមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីភិច មហាសមុទ្រដែលមានទំហំតូចជាងគេ គឺមហាសមុទ្រទឹកកកអាកទិច	null	មហាសមុទ្រដែលមានទំហំធំជាងគេ គឺមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីភិច មហាសមុទ្រដែលមានទំហំតូចជាងគេ គឺមហាសមុទ្រទឹកកកអាកទិច	ត ើម ហា សម ុ ទ្រ ណា មួយ ដ ែល មាន ទំ ហ ំ ធ ំ ជា ង គ េន ិ ង តូ ច ជា ង គ េ ĠĠ	28	ម ហា សម ុ ទ្រ ដ ែល មាន ទំ ហ ំ ធ ំ ជា ង គ េ Ġ គ ឺ ម ហា សម ុ ទ្រ ប៉ា ស៊ី ភិ ច Ġ ម ហា សម ុ ទ្រ ដ ែល មាន ទំ ហ ំ តូ ច ជា ង គ េ Ġ គ ឺ ម ហា សម ុ ទ្រ ទឹក ក ក អា ក ទិ ច ĠÂł	59	▁តើ ម ហា សម ុ ទ្រ ណា មួយ ដ ែល មាន ទំ ហ ំ ធ ំ ជា ង គ េ និង ត ូច ជា ង គ េ ▁	27	▁មហា សម ុ ទ្រ ដ ែល មាន ទំ ហ ំ ធ ំ ជា ង គ េ ▁គឺ ម ហា សម ុ ទ្រ ប៉ា ស៊ី ភិ ច ▁មហា សម ុ ទ្រ ដ ែល មាន ទំ ហ ំ ត ូច ជា ង គ េ ▁គឺ ម ហា សម ុ ទ្រ ទឹក ក ក អា ក ទ ិច ▁	55
តើផ្ទៃទឹកសមុទ្រទាំងអស់ចែកចេញជាអ្វីខ្លះ ចូររៀបរាប់	null	ផ្ទែទឹកសមុទ្រទាំងអស់ចែកចេញជាមហាសមុទ្រនិងសមុទ្រ មហាសមុទ្រទាំងអស់មានមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីភីច មហាសមុទ្រអាត្លង់ទិច មហាសមុទ្រឥណ្ឌា និងមហាសមុទ្រទឹកកកសមុទ្រអាកទិច ចំណែកសមុទ្រសំខាន់ៗមានមេឌីទែរ៉ានេ សមុទ្រចិន សមុទ្រការ៉ាអ៊ីប សមុទ្រក្រហម សមុទ្របាល់ទិច	null	ផ្ទែទឹកសមុទ្រទាំងអស់ចែកចេញជាមហាសមុទ្រនិងសមុទ្រ មហាសមុទ្រទាំងអស់មានមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីភីច មហាសមុទ្រអាត្លង់ទិច មហាសមុទ្រឥណ្ឌា និងមហាសមុទ្រទឹកកកសមុទ្រអាកទិច ចំណែកសមុទ្រសំខាន់ៗមានមេឌីទែរ៉ានេ សមុទ្រចិន សមុទ្រការ៉ាអ៊ីប សមុទ្រក្រហម សមុទ្របាល់ទិច	ត ើ ផ្ ទ ៃ ទឹក សម ុ ទ្រ ទ ាំង អ ស់ ច ែក ចេញ ជា អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ច ូរ រ ៀប រា ប់ ĠĠ	28	ផ្ ទ ែ ទឹក សម ុ ទ្រ ទ ាំង អ ស់ ច ែក ចេញ ជា ម ហា សម ុ ទ្រ និង សម ុ ទ្រ Ġ ម ហា សម ុ ទ្រ ទ ាំង អ ស់ មាន ម ហា សម ុ ទ្រ ប៉ា ស៊ី ភ ី ច ÂłĠ ម ហា សម ុ ទ្រ អា ត ្ល ង់ ទិ ច Ġ ម ហា សម ុ ទ្រ ឥ ណ្ឌ ា Ġ និង ម ហា សម ុ ទ្រ ទឹក ក ក សម ុ ទ្រ អា ក ទិ ច Ġ ចំ ណ ែក សម ុ ទ្រ សំ ខា ន់ ៗ មាន មេ ឌី ទ ែរ ៉ ាន េ Ġ សម ុ ទ្រ ច ិន Ġ សម ុ ទ្រ ការ ៉ ា អ៊ី ប Ġ សម ុ ទ្រ ក្រ ហ ម Ġ សម ុ ទ្រ បាល ់ ទិ ច	123	▁តើ ផ្ ទ ៃ ទឹក សម ុ ទ្រ ទ ាំង អ ស់ ច ែក ចេញ ជា អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ▁	26	▁ផ្ទ ែ ទឹក សម ុ ទ្រ ទ ាំង អ ស់ ច ែក ចេញ ជា ម ហា សម ុ ទ្រ និង សម ុ ទ្រ ▁មហា សម ុ ទ្រ ទ ាំង អ ស់ មាន ម ហា សម ុ ទ្រ ប៉ា ស៊ី ភ ី ច ▁មហា សម ុ ទ្រ អា ត ្ល ង់ ទ ិច ▁មហា សម ុ ទ្រ ឥ ណ្ឌ ា ▁និង ម ហា សម ុ ទ្រ ទឹក ក ក សម ុ ទ្រ អា ក ទ ិច ▁ចំណែក សម ុ ទ្រ សំ ខ ាន់ ៗ មាន មេ ឌី ទ ែ រ៉ា ន េ ▁សមុទ្រ ច ិន ▁សមុទ្រ ក ារ៉ា អ៊ី ប ▁សមុទ្រ ក្រ ហ ម ▁សមុទ្រ ប ាល់ ទ ិច	108
តើផ្ទៃទ្វីបនិងផ្ទៃទឹកមួយណាមានផ្ទៃធំជាងគេ ចូរបញ្ជាក់	null	ផ្ទៃទ្វីបនិងផ្ទៃទឹកគឺផ្ទៃទឹកធំជាង ដោយសាគរវិទូបានប៉ាន់ស្មានថា មហាសមុទ្រនិងសមុទ្រមានវិសាលភាពធំធេងណាស់ស្មើរនឹង ៧០ នៃផ្ទៃផែនដី រីឯផ្ទៃទ្វីបវិញមានតែ ៣០ ប៉ុណ្ណោះ	null	ផ្ទៃទ្វីបនិងផ្ទៃទឹកគឺផ្ទៃទឹកធំជាង ដោយសាគរវិទូបានប៉ាន់ស្មានថា មហាសមុទ្រនិងសមុទ្រមានវិសាលភាពធំធេងណាស់ស្មើរនឹង ៧០ នៃផ្ទៃផែនដី រីឯផ្ទៃទ្វីបវិញមានតែ ៣០ ប៉ុណ្ណោះ	ត ើ ផ្ ទ ៃ ទ ្វី ប និង ផ្ ទ ៃ ទឹក មួយ ណា មាន ផ្ ទ ៃ ធ ំ ជា ង គ េ Ġ ច ូរ បញ្ជា ក់ ĠĠ	29	ផ្ ទ ៃ ទ ្វី ប និង ផ្ ទ ៃ ទឹក គ ឺ ផ្ ទ ៃ ទឹក ធ ំ ជា ង Ġ ដោយ សា គរ វិ ទូ បាន ប៉ា ន់ ស្ម ាន ថា Ġ ម ហា សម ុ ទ្រ និង សម ុ ទ្រ មាន វិ សា ល ភាព ធ ំ ធ េង ណា ស់ ស្ម ើរ នឹង Ġ ៧០ Ġ នៃ ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី Ġ រី ឯ ផ្ ទ ៃ ទ ្វី ប វិញ មាន តែ Ġ ៣០ Ġ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ	80	▁តើ ផ្ ទ ៃ ទ ្វី ប និង ផ្ ទ ៃ ទឹក មួយ ណា មាន ផ្ ទ ៃ ធ ំ ជា ង គ េ ▁ចូរ បញ្ជា ក់ ▁	27	▁ផ្ទៃ ទ ្វី ប និង ផ្ ទ ៃ ទឹក គ ឺ ផ្ ទ ៃ ទឹក ធ ំ ជា ង ▁ដោយ សា គរ វិ ទូ បាន ប៉ ាន់ ស្ មាន ថា ▁មហា សម ុ ទ្រ និង សម ុ ទ្រ មាន វិ ស ាល ភាព ធ ំ ធ េង ណ ាស់ ស្ម ើរ នឹង ▁៧០ ▁នៃ ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី ▁រីឯ ផ្ ទ ៃ ទ ្វី ប វិញ មាន តែ ▁៣០ ▁ប៉ុណ្ណោះ	73
តើកត្តាសំខាន់ៗនៃវាលលំហកម្ម មានអ្វីខ្លះ តើគេអាចកាត់បន្ថយទំហំនៃវាលលំហកម្មបានដោយមធ្យោបាយណា	null	វាលលំហមានលក្ខណៈសំគាល់សំខាន់ៗដូចជា មានភាពស្ងួតហែង វាលលំហក្ដៅគ្មានរដូវភ្លៀងជាក់លាក់ទេ ភ្លៀងខខ្សោយមិនទៀងទាត់រំហួតខ្លាំងផ្ទៃមេឃពណ៌ខៀវស្រងាត់ រដូវប្រាំងលាតសន្ធឹងស្មើរតែពេញមួយឆ្នាំខ្សត់រុក្ខជាតិនិងសត្វរបបទន្លេខុសប្លែកពីគេ គេអាចទប់ទល់នឹងបាតុភូតវាលលំហកម្មបាន ដោយត្រូវការចាំបាច់នូវកាបង្កើតគម្របព្រៃឡើងវិញ ការដាំដុះដើមឈើជាផែនការទប់ដំណើររុលមកមុននៃខ្សាច់	null	វាលលំហមានលក្ខណៈសំគាល់សំខាន់ៗដូចជា មានភាពស្ងួតហែង វាលលំហក្ដៅគ្មានរដូវភ្លៀងជាក់លាក់ទេ ភ្លៀងខខ្សោយមិនទៀងទាត់រំហួតខ្លាំងផ្ទៃមេឃពណ៌ខៀវស្រងាត់ រដូវប្រាំងលាតសន្ធឹងស្មើរតែពេញមួយឆ្នាំខ្សត់រុក្ខជាតិនិងសត្វរបបទន្លេខុសប្លែកពីគេ គេអាចទប់ទល់នឹងបាតុភូតវាលលំហកម្មបាន ដោយត្រូវការចាំបាច់នូវកាបង្កើតគម្របព្រៃឡើងវិញ ការដាំដុះដើមឈើជាផែនការទប់ដំណើររុលមកមុននៃខ្សាច់	ត ើក ត្ត ាស ំ ខា ន់ ៗ នៃ វា ល លំ ហ កម្ម Ġ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ត ើ គ េ អា ច កាត់ បន្ថយ ទំ ហ ំ នៃ វា ល លំ ហ កម្ម បាន ដោយ ម ធ ្យ ោ បា យ ណា ĠĠ	46	វា ល លំ ហ មាន ល ក្ខ ណៈ សំ គ ាល់ សំ ខា ន់ ៗ ដូច ជា Ġ មាន ភាព ស្ ង ួត ហ ែង Ġ វា ល លំ ហ ក្ ដ ៅ គ ្ម ាន រ ដ ូវ ភ្ល ៀង ជា ក់ លា ក់ ទេ Ġ ភ្ល ៀង ខ ខ្សោយ ម ិន ទ ៀង ទ ាត់ រំ ហ ួត ខ្ លា ំ ង ផ្ ទ ៃ មេ ឃ ព ណ៌ ខ ៀវ ស្រ ង ាត់ Âł រ ដ ូវ ប្រា ំ ង លា ត ស ន្ធ ឹង ស្ម ើរ តែ ព េញ មួយ ឆ្នាំ ខ្ ស ត់ រ ុក ្ខ ជាតិ និង ស ត ្វ រ ប បទ ន្ លេខ ុស ប្លែក ពី គ េ Ġ គ េ អា ច ទ ប់ ទល់ នឹង បា ត ុ ភ ូត វា ល លំ ហ កម្ម បាន Ġ ដោយ ត្រូវ ការ ចាំបាច់ ន ូវ កា បង ្ក ើត គម ្រ ប ព្រ ៃ ឡើង វិញ Ġ ការ ដា ំ ដ ុះ ដើម ឈ ើ ជា ផ ែន ការ ទ ប់ ដំណើរ រ ុល មក ម ុន នៃ ខ្ សា ច ់	173	▁តើ ក ត្ត ា សំ ខ ាន់ ៗ នៃ វ ាល លំ ហ កម្ម ▁មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁តើ គ េ អា ច កាត់ បន្ថយ ទំ ហ ំ នៃ វ ាល លំ ហ កម្ម បាន ដោយ ម ធ ្យ ោ ប ាយ ណា ▁	45	▁វាល លំ ហ មាន ល ក្ខ ណៈ សំ គ ាល់ សំ ខ ាន់ ៗ ដូច ជា ▁មាន ភាព ស្ ង ួត ហ ែង ▁វាល លំ ហ ក្ ដ ៅ គ ្ មាន រ ដ ូវ ភ្ល ៀង ជ ាក់ ល ាក់ ទេ ▁ភ្លៀង ខ ខ្សោយ ម ិន ទ ៀង ទ ាត់ រំ ហ ួត ខ្ ល ាំង ផ្ ទ ៃ មេ ឃ ព ណ៌ ខ ៀវ ស្រ ង ាត់ ▁រដូវ ប្រ ាំង ល ាត ស ន្ធ ឹង ស្ម ើរ តែ ព េញ មួយ ឆ្នាំ ខ្ ស ត់ រ ុ ក្ខ ជាតិ និង ស ត ្វ រ ប បទ ន្ លេខ ុស ប្លែក ពី គ េ ▁គេ អា ច ទ ប់ ទល់ នឹង ប ាត ុ ភ ូត វ ាល លំ ហ កម្ម បាន ▁ដោយ ត្រូវ ការ ចាំបាច់ ន ូវ កា ប ង្ក ើត គ ម្រ ប ព្រ ៃ ឡើង វិញ ▁ការ ដ ាំ ដ ុះ ដើម ឈ ើ ជា ផ ែន ការ ទ ប់ ដំណើរ រ ុល មក ម ុន នៃ ខ្ ស ាច់	164
ចូរនិយាយពីបាតុភូត ឈ្លានពាននៃដីខ្សាច់Dust Bowl ទៅលើកសិដ្ឋាននៅសហរដ្ឋអាមេរិច	null	នៅសហរដ្ឋអាមេរិចបាតុភូត Dust Bowl ការឈ្លានពាននៃដីខ្សាច់ បានកើតមាននៅបណ្ដាឆ្នាំ ១៩៣០ បន្ទាប់ពីអាជីវកម្ម ហួសហេតុនិងការមកដល់នៃវដ្ដភាពវដ្ដភាពរាំងស្ងួតមួយដីប្រមាណ ៤០០០០ ហិតាកត្រូវគ្រប់ដណ្ដប់ដោយខ្សាច់ កសិដ្ឋាននៅរដ្ឋអូក្លាម៉ាបានរងនូវផងប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរជាងគេ បាតុភូតនេះបានកើតមានថ្មីៗទៀតនៅឆ្នាំ ១៩៥០ និង ១៩៨៨ ទោះបីក្នុងចំនួនដូខូចខាតទាំងអស់ទំហំ ១៦០០០០ហិចតា អាចដាំដុះវិញបានក៏ដោយគ្រោះថ្នាក់នៅតែគួរឪ្យព្រួយបារម្ភ	null	នៅសហរដ្ឋអាមេរិចបាតុភូត Dust Bowl ការឈ្លានពាននៃដីខ្សាច់ បានកើតមាននៅបណ្ដាឆ្នាំ ១៩៣០ បន្ទាប់ពីអាជីវកម្ម ហួសហេតុនិងការមកដល់នៃវដ្ដភាពវដ្ដភាពរាំងស្ងួតមួយដីប្រមាណ ៤០០០០ ហិតាកត្រូវគ្រប់ដណ្ដប់ដោយខ្សាច់ កសិដ្ឋាននៅរដ្ឋអូក្លាម៉ាបានរងនូវផងប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរជាងគេ បាតុភូតនេះបានកើតមានថ្មីៗទៀតនៅឆ្នាំ ១៩៥០ និង ១៩៨៨ ទោះបីក្នុងចំនួនដូខូចខាតទាំងអស់ទំហំ ១៦០០០០ហិចតា អាចដាំដុះវិញបានក៏ដោយគ្រោះថ្នាក់នៅតែគួរឪ្យព្រួយបារម្ភ	ច ូរ និ យា យ ពី បា ត ុ ភ ូត Ġ ឈ ្លា ន ពា ន នៃ ដ ី ខ្ សា ច ់ D ust ĠBowl Ġ ទៅ លើក សិ ដ្ឋាន នៅ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិ ច ĠĠ	35	នៅ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិ ច បា ត ុ ភ ូត ĠDust ĠBowl Ġ ការ ឈ ្លា ន ពា ន នៃ ដ ី ខ្ សា ច ់ Ġ បាន កើត មាន នៅ ប ណ ្ ដា ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៣០ Ġ បន្ទាប់ ពី អា ជីវ កម្ម Ġ ហ ួស ហេតុ និង ការ មក ដល់ នៃ វ ដ ្ ដ ភាព វ ដ ្ ដ ភាព រា ំ ង ស្ ង ួត មួយ ដ ី ប្រ មា ណ Ġ ៤០ ០០០ Ġ ហិត ាក ត្រូវ គ្រ ប់ ដ ណ ្ ដ ប់ ដោយ ខ្ សា âĢĭ ច ់ Ġ ក សិ ដ្ឋាន នៅ រដ្ឋ អូ ក្លា ម៉ា បាន រ ង ន ូវ ផ ង ប៉ ះ ពា ល់ ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ ជា ង គ េ âĢĭ Ġ បា ត ុ ភ ូត នេះ បាន កើត មាន ថ ្ម ី ៗ ទៀត នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៥០ Ġ និង Ġ ១៩ ៨៨ Ġ ទ ោះ បី ក្នុង ចំ ន ួន ដ ូ ខ ូច ខា ត ទ ាំង អ ស់ ទំ ហ ំ Ġ ១ ៦០ ០០០ ហ ិច តា Ġ អា ច ដា ំ ដ ុះ វិញ បាន ក ៏ ដោយ គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ នៅ តែ គ ួរ ឪ ្យ ព្រ ួយ បា រ ម្ភ	191	▁ចូរ ន ិយ ាយ ពី ប ាត ុ ភ ូត ▁ឈ្ល ាន ព ាន នៃ ដ ី ខ្ ស ាច់ D us t ▁Bowl ▁ទៅ លើក សិ ដ្ឋាន នៅ ស ហ រដ្ឋ អា ម េរ ិច ▁	32	▁នៅ ស ហ រដ្ឋ អា ម េរ ិច ប ាត ុ ភ ូត ▁Dust ▁Bowl ▁ការ ឈ ្លា ន ព ាន នៃ ដ ី ខ្ ស ាច់ ▁បាន កើត មាន នៅ ប ណ ្ ដា ឆ្នាំ ▁១៩ ៣០ ▁បន្ទាប់ពី អា ជីវ កម្ម ▁ហួស ហេតុ និង ការ មក ដល់ នៃ វ ដ ្ ដ ភាព វ ដ ្ ដ ភាព រ ាំង ស្ ង ួត មួយ ដ ី ប្រ មា ណ ▁៤០ ០០០ ▁ ហិត ាក ត្រូវ គ្រ ប់ ដ ណ ្ ដ ប់ ដោយ ខ្ សា ▁ច ់ ▁ក សិ ដ្ឋាន នៅ រដ្ឋ អូ ក្លា ម៉ា បាន រ ង ន ូវ ផ ង ប៉ ះ ព ាល់ ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ ជា ង គ េ ▁បាត ុ ភ ូត នេះ បាន កើត មាន ថ ្ម ី ៗ ទៀត នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៥០ ▁និង ▁១៩ ៨៨ ▁ទោះបី ក្នុង ចំ ន ួន ដ ូ ខ ូច ខា ត ទ ាំង អ ស់ ទំ ហ ំ ▁១ ៦០ ០០០ ហ ិច តា ▁អាច ដ ាំ ដ ុះ វិញ បាន ក ៏ ដោយ គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ នៅ តែ គ ួរ ឪ ្យ ព្រ ួយ ប ារ ម្ភ	183
តើភាពក្រីក្រប្រជាជន និងបញ្ហាបរិស្ថានមានទំនាក់ទំនងគ្នាដូចម្ដេចខ្លះ	null	ភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាជន បង្កឪ្យមានបញ្ហាជាច្រើនចំពោះបរិស្ថាន ជាពិសេសការអនុវត្តច្បាប់នៅបណ្ដាលប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍមានភាពធូររលង់ដោយសារភាពក្រីក្រ ការលំបាកក្នុងជីវភាពរបស់ប្រជាជន បណ្ដាលឪ្យមានការប្រព្រឹត្តលើសច្បាប់រដ្ឋាជាច្រើន ដូចជាមានលួចកាប់ព្រៃឈើ នេសាទ បរបាញ់ ឬក៏ស៊ីឈ្មួល ប្រត្រឹត្តបទលើ្មទាំងនោះ ដូចនេះការរអនុវត្តច្បាប់ស្ដីពីបរិស្ថាន ឪ្យមានប្រសិទ្ធិភាពខ្ពស់ គឺត្រូវលើកកម្ពស់កម្រិតជីវភាពរបស់ប្រជាជនឪ្យបានល្អប្រសើរ	null	ភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាជន បង្កឪ្យមានបញ្ហាជាច្រើនចំពោះបរិស្ថាន ជាពិសេសការអនុវត្តច្បាប់នៅបណ្ដាលប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍមានភាពធូររលង់ដោយសារភាពក្រីក្រ ការលំបាកក្នុងជីវភាពរបស់ប្រជាជន បណ្ដាលឪ្យមានការប្រព្រឹត្តលើសច្បាប់រដ្ឋាជាច្រើន ដូចជាមានលួចកាប់ព្រៃឈើ នេសាទ បរបាញ់ ឬក៏ស៊ីឈ្មួល ប្រត្រឹត្តបទលើ្មទាំងនោះ ដូចនេះការរអនុវត្តច្បាប់ស្ដីពីបរិស្ថាន ឪ្យមានប្រសិទ្ធិភាពខ្ពស់ គឺត្រូវលើកកម្ពស់កម្រិតជីវភាពរបស់ប្រជាជនឪ្យបានល្អប្រសើរ	ត ើ ភាព ក្រ ី ក្រ ប្រ ជា ជន Ġ និង ប ញ ្ហ ាប រិ ស្ថាន មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង គ្នា ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ĠĠ	30	ភាព ក្រ ី ក្រ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន Ġ បង ្ក ឪ ្យ មាន ប ញ ្ហ ា ជា ច្ រ ើន ចំ ព ោះ បរ ិស ្ថ ាន Ġ ជា ពិ សេ ស ការ អនុ វត្ត ច្ បា ប់ នៅ ប ណ ្ ដា ល ប្រ ទេស កំ ពុ ង អភិវឌ្ឍ មាន ភាព ធ ូរ រ លង ់ ដោយ សារ ភាព ក្រ ី ក្រ Ġ ការ លំបាក ក្នុង ជីវ ភាព រ ប ស់ ប្រ ជា ជន Ġ ប ណ ្ ដា ល ឪ ្យ មាន ការ ប្រ ព្រ ឹត ្ត លើ ស ច្ បា ប់ រដ្ឋ ា ជា ច្ រ ើន Ġ ដូច ជា មាន ល ួច កា ប់ ព្រ ៃ ឈ ើ Ġ ន េស ា ទ Ġ បរ បា ញ ់ Ġ ឬ ក ៏ ស៊ី ឈ ្ម ួល Ġ ប្រ ត្រ ឹត ្ត បទ លើ ្ម ទ ាំង ន ោះ Ġ ដូច នេះ ការ រ អនុ វត្ត ច្ បា ប់ ស្ ដ ី ពី បរ ិស ្ថ ាន Ġ ឪ ្យ មាន ប្រ សិ ទ្ធិ ភាព ខ្ ព ស់ Ġ គ ឺត ្រ ូវ លើក ក ម្ព ស់ ក ម្រ ិត ជីវ ភាព រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ឪ ្យ បាន ល្អ ប្រសើរ	188	▁តើ ភាព ក្រ ី ក្រ ប្រ ជា ជន ▁និង ប ញ ្ហ ាប រិ ស្ថាន មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង គ្នា ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ▁	29	▁ភាពក្រីក្រ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ▁បង្ក ឪ ្យ មាន ប ញ ្ហ ា ជា ច ្រ ើន ច ំព ោះ ប រិ ស្ថាន ▁ជាពិសេស ការ អនុ វត្ត ច ្ប ាប់ នៅ ប ណ ្ ដា ល ប្រ ទេស ក ំព ុង អភិវឌ្ឍ មាន ភាព ធ ូរ រ ល ង់ ដោយ សារ ភាព ក្រ ី ក្រ ▁ការលំបាក ក្នុង ជីវ ភាព រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ▁ប ណ ្ ដា ល ឪ ្យ មាន ការ ប្រ ព្រ ឹ ត្ត លើ ស ច ្ប ាប់ រ ដ្ឋា ជា ច ្រ ើន ▁ដូចជា មាន ល ួច ក ាប់ ព្រ ៃ ឈ ើ ▁នេសាទ ▁បរ ប ាញ់ ▁ឬ ក ៏ ស៊ី ឈ ្ម ួល ▁ប្រ ត្រ ឹ ត្ត បទ លើ ្ម ទ ាំង ន ោះ ▁ដូចនេះ ការ រ អនុ វត្ត ច ្ប ាប់ ស្ ដ ី ពី ប រិ ស្ថាន ▁ឪ ្យ មាន ប្រ សិ ទ្ធិ ភាព ខ្ ព ស់ ▁គឺ ត្រូវ លើក ក ម្ព ស់ ក ម្រ ិត ជីវ ភាព រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ឪ ្យ បាន ល្អ ប្រសើរ	170
តើមនុស្សបានធ្វើអ្វីខ្លះ ទើបគេពោលថា មនុស្សពង្រីកបាតុភាពមហ្ដរាយ	null	បានជាគេពេលថា មនុស្សពង្រីកបាតុភាពមហន្ដរាយ គឺមនុស្សជាកត្តាដ៏សំខាន់ដែលជំរុញការបាត់បង់ប្រភេទរុក្ខជាតិ និងសត្វព្រោះកំណើនប្រជាជនបានបង្កើនតម្រូវការរៀបចំនគរូបនីយកម្ម អុស ធ្យូង ឈើសំណង់ ការកាប់ឆ្ការព្រៃ ដើម្បីយកដីដាំដំណាំកាន់តែធំឡើងៗ ការធ្វើឪ្យភ្លើងឆេះព្រៃ កង្វក់អាជីវកម្ម ព្រៃឈើ និងប្រមាញ់អតិផល	null	បានជាគេពេលថា មនុស្សពង្រីកបាតុភាពមហន្ដរាយ គឺមនុស្សជាកត្តាដ៏សំខាន់ដែលជំរុញការបាត់បង់ប្រភេទរុក្ខជាតិ និងសត្វព្រោះកំណើនប្រជាជនបានបង្កើនតម្រូវការរៀបចំនគរូបនីយកម្ម អុស ធ្យូង ឈើសំណង់ ការកាប់ឆ្ការព្រៃ ដើម្បីយកដីដាំដំណាំកាន់តែធំឡើងៗ ការធ្វើឪ្យភ្លើងឆេះព្រៃ កង្វក់អាជីវកម្ម ព្រៃឈើ និងប្រមាញ់អតិផល	ត ើម នុ ស្ស បាន ធ ្វ ើ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ទ ើប គ េ ព ោល ថា Ġ ម នុ ស្ស ព ង ្រី ក បា ត ុ ភាព ម ហ ្ ដ រា យ ĠĠ	37	បាន ជា គ េ ពេល ថា Ġ ម នុ ស្ស ព ង ្រី ក បា ត ុ ភាព ម ហ ន្ ដ រា យ Ġ គ ឺ ម នុ ស្ស ជា ក ត្ត ា ដ ៏ សំ ខា ន់ ដ ែល ជំ រ ុញ ការ បា ត់ បង់ ប្រ ភ េ ទ រ ុក ្ខ ជាតិ Ġ និង ស ត ្វ ព្រ ោះ កំ ណ ើន ប្រ ជា ជន បាន បង ្ក ើន ត ម្រ ូវ ការ រៀបចំ ន គរ ូប នី យក ម្ម Ġ អ ុស Ġ ធ ្យូ âĢĭ ង Ġ ឈ ើស ំណ ង់ Ġ ការ កា ប់ ឆ្ ការ ព្រ ៃ Ġ ដើម ្ប ី យក ដ ី ដា ំ ដំ ណា ំ កាន់ តែ ធ ំ ឡើង ៗ Ġ ការ ធ ្វ ើ ឪ ្យ ភ្លើង ឆ េះ ព្រ ៃ Ġ ក ង ្វ ក់ អា ជីវ កម្ម Ġ ព្រ ៃ ឈ ើ Ġ និង ប្រ មា ញ ់ អ តិ ផល	144	▁តើ ម នុ ស្ស បាន ធ ្វ ើ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ទើប គ េ ព ោល ថា ▁មនុស្ស ព ង ្រី ក ប ាត ុ ភាព ម ហ ្ ដ រ ាយ ▁	34	▁បានជា គ េ ពេល ថា ▁មនុស្ស ព ង ្រី ក ប ាត ុ ភាព ម ហ ន្ ដ រ ាយ ▁គឺ ម នុ ស្ស ជា ក ត្ត ា ដ ៏ សំ ខ ាន់ ដ ែល ជំ រ ុញ ការ ប ាត់ បង់ ប្រ ភ េ ទ រ ុ ក្ខ ជាតិ ▁និង ស ត ្វ ព្រ ោះ ក ំណ ើន ប្រ ជា ជន បាន ប ង្ក ើន ត ម្រ ូវ ការ រៀបចំ ន គ រូប នី យ កម្ម ▁អ ុស ▁ធ ្យូ ▁ង ▁ឈើ ស ំណ ង់ ▁ការក ាប់ ឆ្ ការ ព្រ ៃ ▁ដើម្បី យក ដ ី ដ ាំ ដ ំណ ាំ កាន់ តែ ធ ំ ឡើង ៗ ▁ការធ្វើ ឪ ្យ ភ្លើង ឆ េះ ព្រ ៃ ▁កង ្វ ក់ អា ជីវ កម្ម ▁ព្រៃឈើ ▁និង ប្រ ម ាញ់ អ តិ ផល	129
តើការសិក្សាពីកត្តាធម្មជាតិនៃការសិក្សាបាត់បង់់ប្រភេទសត្វ និងរុក្ខជាតិត្រូវពឹងផ្អែកលើវិទ្យាសាស្រ្ដអ្វីខ្លះ	null	ការសិក្សាពឹកកត្តាធម្មជាតិនៃការសិក្សាបាត់បង់់ប្រភេទសត្វ និងរុក្ខជាតិត្រូវពឹងផ្អែកលើវិទ្យាសាស្រ្ដគឺ បុរេប្រវត្តិសាស្ដ្រ ធរណីវិទ្យា និងជីវវិទ្យា	null	ការសិក្សាពឹកកត្តាធម្មជាតិនៃការសិក្សាបាត់បង់់ប្រភេទសត្វ និងរុក្ខជាតិត្រូវពឹងផ្អែកលើវិទ្យាសាស្រ្ដគឺ បុរេប្រវត្តិសាស្ដ្រ ធរណីវិទ្យា និងជីវវិទ្យា	ត ើក ារ សិ ក្ស ា ពី ក ត្ត ា ធម្ម ជាតិ នៃ ការ សិ ក្ស ាប ាត់ បង់ ់ ប្រ ភ េ ទ ស ត ្វ Ġ និង រ ុក ្ខ ជាតិ ត្រូវ ព ឹង ផ្ អ ែក លើ វិទ្យា សា ស្រ ្ ដ អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	49	ការ សិ ក្ស ា ព ឹក ក ត្ត ា ធម្ម ជាតិ នៃ ការ សិ ក្ស ាប ាត់ បង់ ់ ប្រ ភ េ ទ ស ត ្វ Ġ និង រ ុក ្ខ ជាតិ ត្រូវ ព ឹង ផ្ អ ែក លើ វិទ្យា សា ស្រ ្ ដ គ ឺ Ġ ប ុរ េ ប្រ វត្ត ិស ាស ្ ដ ្រ Ġ ធរ ណី វិទ្យា Ġ និង ជីវ វិទ្យា	61	▁តើ ការ ស ិក ្សា ពី ក ត្ត ា ធម្ម ជាតិ នៃ ការ សិ ក្ស ាប ាត់ បង់ ់ ប្រ ភ េ ទ ស ត ្វ ▁និង រ ុ ក្ខ ជាតិ ត្រូវ ព ឹង ផ្ អ ែក លើ វិទ្យា សា ស្រ ្ ដ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	48	▁ការសិក្សា ព ឹក ក ត្ត ា ធម្ម ជាតិ នៃ ការ សិ ក្ស ាប ាត់ បង់ ់ ប្រ ភ េ ទ ស ត ្វ ▁និង រ ុ ក្ខ ជាតិ ត្រូវ ព ឹង ផ្ អ ែក លើ វិទ្យា សា ស្រ ្ ដ គ ឺ ▁បុ រ េ ប្រ វ ត្តិ សា ស្ ដ ្រ ▁ធ រ ណី វិទ្យា ▁និង ជីវ វិទ្យា	59
តើការសិក្សាស្រាវជ្រាវប្រភេទសត្វ និងរុក្ខជាតិនៅប្រទេសយើងមានលក្ខណៈដូចម្ដេច ទទួលបានលទ្ធផលអ្វីខ្លះ	null	ការសិក្សាស្រាវជា្រវប្រភេទសត្វ និងរុក្ខជាតិនៅប្រទេសយើងមានលក្ខណៈអន់ថយនៅឡើយ ដោយប្រទេសយើងនៅខ្វះខាតអ្នកជំនាញផ្នែករុក្ខសាស្រ្ដនិងសត្ដសាស្រ្ដច្រើនណាស់ និងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួនបាននឹងកំពុងចូលកមធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវ លទ្ធផលទទួលបានគឺ គេជឿថាមាននិកសត្វចំនួន ២១២ប្រភេទ បក្សីចំនួន ៧២០ប្រភេទ ល្មូន ២៤០ ប្រភេទ និងរុក្ខជាតិសរសៃលើសពី២៣០០ប្រភេទ មជ្ឈមណ្ឌលត្រួតពិនិត្យការអភិរក្សាពិភពលោកបានអះអាងថា នៅកម្ពុជាមានរុក្ខជាតិចំនួនប្រហែល ១៥០០ ប្រភេទ ដែលរុក្ខជាតិក្នុងនោះ៩ ជាប្រភេទសាមីមាននៅតែប្រទេសកម្ពុជា ត្រីទឹកសាប បឹងទន្លេសាប ទន្លេមេគង្គ ាមានប្រមាណ ៨៥០ ប្រភេទ ផ្កាថ្ម ស្មៅ សមុទ្រ ត្រី និងថនិកសត្វនៅតាមដីសើមតំបន់តំបន់ឆ្នេរ មានដើមឈើយ៉ាងហោចណាស់ចំនួន ៧៤ ប្រភេទ	null	ការសិក្សាស្រាវជា្រវប្រភេទសត្វ និងរុក្ខជាតិនៅប្រទេសយើងមានលក្ខណៈអន់ថយនៅឡើយ ដោយប្រទេសយើងនៅខ្វះខាតអ្នកជំនាញផ្នែករុក្ខសាស្រ្ដនិងសត្ដសាស្រ្ដច្រើនណាស់ និងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួនបាននឹងកំពុងចូលកមធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវ លទ្ធផលទទួលបានគឺ គេជឿថាមាននិកសត្វចំនួន ២១២ប្រភេទ បក្សីចំនួន ៧២០ប្រភេទ ល្មូន ២៤០ ប្រភេទ និងរុក្ខជាតិសរសៃលើសពី២៣០០ប្រភេទ មជ្ឈមណ្ឌលត្រួតពិនិត្យការអភិរក្សាពិភពលោកបានអះអាងថា នៅកម្ពុជាមានរុក្ខជាតិចំនួនប្រហែល ១៥០០ ប្រភេទ ដែលរុក្ខជាតិក្នុងនោះ៩ ជាប្រភេទសាមីមាននៅតែប្រទេសកម្ពុជា ត្រីទឹកសាប បឹងទន្លេសាប ទន្លេមេគង្គ ាមានប្រមាណ ៨៥០ ប្រភេទ ផ្កាថ្ម ស្មៅ សមុទ្រ ត្រី និងថនិកសត្វនៅតាមដីសើមតំបន់តំបន់ឆ្នេរ មានដើមឈើយ៉ាងហោចណាស់ចំនួន ៧៤ ប្រភេទ	ត ើក ារ សិ ក្ស ាស ្រា វ ជ្រ ាវ ប្រ ភ េ ទ ស ត ្វ Ġ និង រ ុក ្ខ ជាតិ នៅ ប្រ ទេស យ ើង មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម្ ដ េច Ġ ទទួលបាន ល ទ្ធ ផល អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	44	ការ សិ ក្ស ាស ្រា វ ជា ្រ វ ប្រ ភ េ ទ ស ត ្វ Ġ និង រ ុក ្ខ ជាតិ នៅ ប្រ ទេស យ ើង មាន ល ក្ខ ណៈ អ ន់ ថ យ នៅ ឡ ើយ Ġ ដោយ ប្រ ទេស យ ើង នៅ ខ្វ ះ ខា ត អ្នក ជំ នា ញ ផ្ ន ែក រ ុក ្ខ សា ស្រ ្ ដ និង ស ត ្ ដ សា ស្រ ្ ដ ច្ រ ើន ណា ស់ Ġ និង អង្គ ការ ក្រ ៅ រដ្ឋ ា ភិ បាល មួយ ចំ ន ួន បាន នឹង កំ ពុ ង ចូល ក ម ធ ្វ ើក ារ សិ ក្ស ាស ្រា វ ជ្រ ាវ Ġ ល ទ្ធ ផល ទទួលបាន គ ឺ Ġ គ េ ជ ឿ ថា មាន និ ក ស ត ្វ ចំ ន ួន Ġ ២ ១ ២ ប្រ ភ េ ទ Ġ ប ក្ស ី ចំ ន ួន Ġ ៧ ២០ ប្រ ភ េ ទ Ġ ល ្ម ូន Ġ ២ ៤០ Ġ ប្រ ភ េ ទ Ġ និង រ ុក ្ខ ជាតិ ស រស ៃ លើ ស ពី âĢĭ ២ ៣០ ០ ប្រ ភ េ ទ Ġ ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល ត្រ ួត ពិ និ ត ្យ ការ អ ភិ រក ្សា ពិ ភព លោក បាន អ ះ អា ង ថា Ġ នៅ ក ម្ព ុ ជា មាន រ ុក ្ខ ជាតិ ចំ ន ួន ប្រ ហ ែល Ġ ១ ៥០០ Ġ ប្រ ភ េ ទ Ġ ដ ែល រ ុក ្ខ ជាតិ ក្នុង ន ោះ ៩ Ġ ជា ប្រ ភ េ ទ សា មី âĢĭ មាន នៅ តែ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា âĢĭ Ġ ត្រ ី ទឹក សា ប Ġ ប ឹង ទ ន្ ល េស ាប Ġ ទ ន្ ល េ មេ គ ង្គ Ġ ាម ាន ប្រ មា ណ Ġ ៨ ៥០ Ġ ប្រ ភ េ ទ Ġ ផ្ កា ថ ្ម Ġ ស្ម ៅ Ġ សម ុ ទ្រ Ġ ត្រ ី Ġ និង ថ និ ក ស ត ្វ នៅ តា ម ដ ី ស ើម ត ំ ប ន់ ត ំ ប ន់ ឆ្ ន េរ Ġ មាន ដើម ឈ ើយ ៉ ាង ហ ោច ណា ស់ ចំ ន ួន Ġ ៧ ៤ Ġ ប្រ ភ េ ទ	332	▁តើ ការ ស ិក ្សា ស្រ ាវ ជ្រ ាវ ប្រ ភ េ ទ ស ត ្វ ▁និង រ ុ ក្ខ ជាតិ នៅ ប្រ ទេស យ ើង មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម្ ដ េច ▁ទទួលបាន ល ទ្ធ ផល អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	43	▁ការសិក្សា ស្រ ាវ ជា ្រ វ ប្រ ភ េ ទ ស ត ្វ ▁និង រ ុ ក្ខ ជាតិ នៅ ប្រ ទេស យ ើង មាន ល ក្ខ ណៈ អ ន់ ថ យ នៅ ឡ ើយ ▁ដោយ ប្រ ទេស យ ើង នៅ ខ្វ ះ ខា ត អ្នក ជំ ន ាញ ផ្ ន ែក រ ុ ក្ខ សា ស្រ ្ ដ និង ស ត ្ ដ សា ស្រ ្ ដ ច ្រ ើន ណ ាស់ ▁និង អង្គ ការ ក្រ ៅ រ ដ្ឋា ភិ បាល មួយ ចំ ន ួន បាន នឹង ក ំព ុង ចូល ក ម ធ ្វ ើ ការ ស ិក ្សា ស្រ ាវ ជ្រ ាវ ▁លទ្ធផល ទទួលបាន គ ឺ ▁គេ ជ ឿ ថា មាន ន ិក ស ត ្វ ចំ ន ួន ▁២១ ២ ប្រ ភ េ ទ ▁បក្ស ី ចំ ន ួន ▁៧ ២០ ប្រ ភ េ ទ ▁ល ្ម ូន ▁២ ៤០ ▁ប្រភេទ ▁និង រ ុ ក្ខ ជាតិ ស រស ៃ លើ ស ពី ▁២៣ ០០ ប្រ ភ េ ទ ▁មជ្ឈមណ្ឌល ត្រ ួត ព ិន ិត ្យ ការ អ ភិ រក ្សា ពិ ភព លោក បាន អ ះ អា ង ថា ▁នៅ ក ម្ព ុ ជា មាន រ ុ ក្ខ ជាតិ ចំ ន ួន ប្រ ហ ែល ▁១៥ ០០ ▁ប្រភេទ ▁ដែល រ ុ ក្ខ ជាតិ ក្នុង ន ោះ ៩ ▁ជា ប្រ ភ េ ទ សា មី ▁មាន នៅ តែ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ▁ត្រី ទឹក សា ប ▁បឹង ទ ន ្ល េស ាប ▁ទន្លេ មេ គ ង្គ ▁ ា មាន ប្រ មា ណ ▁៨ ៥០ ▁ប្រភេទ ▁ផ្កា ថ ្ម ▁ស្មៅ ▁សមុទ្រ ▁ត្រី ▁និង ថ ន ិក ស ត ្វ នៅ ត ាម ដ ី ស ើម ត ំ ប ន់ ត ំ ប ន់ ឆ្ ន េរ ▁មាន ដើម ឈ ើ យ៉ាង ហ ោច ណ ាស់ ចំ ន ួន ▁៧ ៤ ▁ប្រភេទ	294
ហេតុអ្វីបានជារបាយប្រភេទមានលក្ខណៈកើនពីប៉ូលទៅអេក្វាទ័រ	null	បានជារបាយប្រភេទមានលក្ខណៈកើនពីប៉ូលទៅអេក្វាទ័រ ព្រោះតំបន់អេក្វាទ័រមានអាកាសធាតុនេះ មានអំណាយផលដល់ការរស់នៅ មានព្រៃក្រាស់ សំបូរសត្វគ្រប់ប្រភេទ ផ្ទុយទៅវិញ តំបន់ប៉ូល ជាវាលលំហទឹកកក ត្រជាក់ខ្លាំង មិនអំណាយផលដល់ការរស់នៅ ខ្សត់មនុស្ស សត្វ និងរុក្ខជាតិ	null	បានជារបាយប្រភេទមានលក្ខណៈកើនពីប៉ូលទៅអេក្វាទ័រ ព្រោះតំបន់អេក្វាទ័រមានអាកាសធាតុនេះ មានអំណាយផលដល់ការរស់នៅ មានព្រៃក្រាស់ សំបូរសត្វគ្រប់ប្រភេទ ផ្ទុយទៅវិញ តំបន់ប៉ូល ជាវាលលំហទឹកកក ត្រជាក់ខ្លាំង មិនអំណាយផលដល់ការរស់នៅ ខ្សត់មនុស្ស សត្វ និងរុក្ខជាតិ	ហេតុ អ ្វី បាន ជា រ បា យ ប្រ ភ េ ទ មាន ល ក្ខ ណៈ ក ើន ពី ប៉ ូល ទៅ អ េក ្វា ទ័រ ĠĠ	26	បាន ជា រ បា យ ប្រ ភ េ ទ មាន ល ក្ខ ណៈ ក ើន ពី ប៉ ូល ទៅ អ េក ្វា ទ័រ Ġ ព្រ ោះ ត ំ ប ន់ អ េក ្វា ទ័រ មាន អា កាស ធាតុ នេះ Ġ មាន អ ំណ ាយ ផល ដល់ ការ រស់ នៅ Ġ មាន ព្រ ៃ ក្រ ាស់ Ġ សំ បូ រស ត ្វ គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ Ġ ផ្ ទ ុយ ទៅ វិញ Ġ ត ំ ប ន់ ប៉ ូល âĢĭ Ġ ជា វា ល លំ ហ ទឹក ក ក Ġ ត្រ ជា ក់ ខ្ លា ំ ង Ġ ម ិន អ ំណ ាយ ផល ដល់ ការ រស់ នៅ Ġ ខ្ ស ត់ ម នុ ស្ស Ġ ស ត ្វ Ġ និង រ ុក ្ខ ជាតិ	113	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា រ ប ាយ ប្រ ភ េ ទ មាន ល ក្ខ ណៈ ក ើន ពី ប៉ ូល ទៅ អ េក ្វា ទ័រ ▁	26	▁បានជា រ ប ាយ ប្រ ភ េ ទ មាន ល ក្ខ ណៈ ក ើន ពី ប៉ ូល ទៅ អ េក ្វា ទ័រ ▁ព្រោះ ត ំ ប ន់ អ េក ្វា ទ័រ មាន អា កាស ធាតុ នេះ ▁មាន អ ំណ ាយ ផល ដល់ ការ រស់ នៅ ▁មាន ព្រ ៃ ក្រ ាស់ ▁សំបូរ ស ត ្វ គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ ▁ផ្ទុយទៅវិញ ▁តំបន់ ប៉ ូល ▁ជា វ ាល លំ ហ ទឹក ក ក ▁ត្រជាក់ ខ្ ល ាំង ▁មិន អ ំណ ាយ ផល ដល់ ការ រស់ នៅ ▁ខ្ស ត់ ម នុ ស្ស ▁សត្វ ▁និង រ ុ ក្ខ ជាតិ	96
ចូរឪ្យនិយមនៃពាក្យប្រភេទ ប្រភេទផុតពូជប្រភេទរងការគំរាមកំហែង ប្រភេទជិតផុតពូជ ប្រភេទកម្រ ឧទ្យានជាតិ តំបន់ការពារធម្មជាតិ តំបន់ការពារទេសភាព និងតំបន់ប្រើប្រាស់ច្រើនយ៉ាង	null	កំណត់ន័យនៃពាក្យប្រភេទ ប្រភេទ គឺជាសំណុំភាវៈរស់ដែលមានលក្ខណៈរាងរៅស្រដៀងគ្នា អាចបង្កាត់ជាមួយប្រភេទដទៃ ទៀតបានឡើយ ប្រភេទផុតពូជ ជាប្រភេទណាមួយដែលបាត់បង់ទាំងស្រុងពីផែនដី ប្រភេទរងការគំរាមកំហែង ជាប្រភេទដែលរស់នៅក្នុងជម្រកធម្មជាតិ អាចក្លាយទៅជាជិតផុតពូជ បើមិនទប់ស្កាត់ការបំផ្លិចបំផ្លាញជីវិតឬ រុក្ខជាតិទាំងនោះទេ ប្រភេទកម្រ គឺជាប្រភេទទាំងឡាយណាដែលមានចំនួនតិចតួច ស្ថិតនៅប្រចាំទឹកក្នុងជម្រកពិសេសណាមួយឬ រាយប៉ាយក្នុងតំបន់ធំធេងណាមួយ តែវាពុំស្ថិតក្នុងគ្រោះថ្នាក់ផុតពូជភ្លាមៗនោះទេ ឧទ្យានជាតិ ជាកន្លែងគ្រប់គ្រងនិងការពារធម្មជាតិ និងជាតំបន់ទេសភាពដែលមានសារៈសំខាន់ថ្នាក់ជាតិឬអន្ដរជាតិសម្រាប់បំណងវិទ្យាសាស្រ្ដ ការអប់រំ និងសម្រាកលំហែកំសាន្ដ តំបន់ការពារទេសភាព តំបន់ថែរក្សាការពារទេសភាពសំខាន់ៗរបស់ជាតិដែលជាលក្ខណៈសម្គាល់នៃអន្ដរកម្មដ៏ចុះសម្រុងរវាងមនុស្សនិងដី ព្រមទាំងសម្រាប់ផ្ដល់ការសប្បាយរីករាយជាសាធារណៈ តាមរយៈការសម្រាកកំសាន្ដនិងទេសចរ ដោយរក្សានូវបៀបរបបរស់នៅនិងសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចនៅតំបន់នោះឪ្យនៅធម្មជាតិ តំបន់ប្រើប្រាស់ច្រើនយ៉ាង តំបន់ដែលនៅសជំរុញបឹងទន្លេសាប ដែលអាចឪ្យគេយកទៅប្រើប្រាស់បានច្រើនយ៉ាងដូចជា កសិកម្ម ទេសចរណ៍ជាដើម	null	កំណត់ន័យនៃពាក្យប្រភេទ ប្រភេទ គឺជាសំណុំភាវៈរស់ដែលមានលក្ខណៈរាងរៅស្រដៀងគ្នា អាចបង្កាត់ជាមួយប្រភេទដទៃ ទៀតបានឡើយ ប្រភេទផុតពូជ ជាប្រភេទណាមួយដែលបាត់បង់ទាំងស្រុងពីផែនដី ប្រភេទរងការគំរាមកំហែង ជាប្រភេទដែលរស់នៅក្នុងជម្រកធម្មជាតិ អាចក្លាយទៅជាជិតផុតពូជ បើមិនទប់ស្កាត់ការបំផ្លិចបំផ្លាញជីវិតឬ រុក្ខជាតិទាំងនោះទេ ប្រភេទកម្រ គឺជាប្រភេទទាំងឡាយណាដែលមានចំនួនតិចតួច ស្ថិតនៅប្រចាំទឹកក្នុងជម្រកពិសេសណាមួយឬ រាយប៉ាយក្នុងតំបន់ធំធេងណាមួយ តែវាពុំស្ថិតក្នុងគ្រោះថ្នាក់ផុតពូជភ្លាមៗនោះទេ ឧទ្យានជាតិ ជាកន្លែងគ្រប់គ្រងនិងការពារធម្មជាតិ និងជាតំបន់ទេសភាពដែលមានសារៈសំខាន់ថ្នាក់ជាតិឬអន្ដរជាតិសម្រាប់បំណងវិទ្យាសាស្រ្ដ ការអប់រំ និងសម្រាកលំហែកំសាន្ដ តំបន់ការពារទេសភាព តំបន់ថែរក្សាការពារទេសភាពសំខាន់ៗរបស់ជាតិដែលជាលក្ខណៈសម្គាល់នៃអន្ដរកម្មដ៏ចុះសម្រុងរវាងមនុស្សនិងដី ព្រមទាំងសម្រាប់ផ្ដល់ការសប្បាយរីករាយជាសាធារណៈ តាមរយៈការសម្រាកកំសាន្ដនិងទេសចរ ដោយរក្សានូវបៀបរបបរស់នៅនិងសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចនៅតំបន់នោះឪ្យនៅធម្មជាតិ តំបន់ប្រើប្រាស់ច្រើនយ៉ាង តំបន់ដែលនៅសជំរុញបឹងទន្លេសាប ដែលអាចឪ្យគេយកទៅប្រើប្រាស់បានច្រើនយ៉ាងដូចជា កសិកម្ម ទេសចរណ៍ជាដើម	ច ូរ ឪ ្យ និយម នៃ ពាក្យ ប្រ ភ េ ទ Ġ ប្រ ភ េ ទ ផ ុត ព ូ ជ ប្រ ភ េ ទ រ ង ការ គ ំ រា មក ំ ហ ែង Ġ ប្រ ភ េ ទ ជ ិត ផ ុត ព ូ ជ Ġ ប្រ ភ េ ទ ក ម្រ Ġ ឧ ទ ្យា ន ជាតិ Ġ ត ំ ប ន់ ការពារ ធម្ម ជាតិ Ġ ត ំ ប ន់ ការពារ ទេស ភាព Ġ និង ត ំ ប ន់ ប្រ ើប ្រា ស់ ច្ រ ើន យ៉ាង ĠĠ	83	កំ ណ ត់ ន ័យ នៃ ពាក្យ ប្រ ភ េ ទ Ġ ប្រ ភ េ ទ Ġ គ ឺ ជា សំ ណ ុំ ភា វៈ រស់ ដ ែល មាន ល ក្ខ ណៈ រា ង រ ៅ ស្រ ដ ៀង គ្នា Ġ អា ច បង ្ក ាត់ ជា មួយ ប្រ ភ េ ទ ដ ទ ៃ Ġ ទៀត បាន ឡ ើយ Ġ ប្រ ភ េ ទ ផ ុត ព ូ ជ Ġ ជា ប្រ ភ េ ទ ណា មួយ ដ ែល បា ត់ បង់ ទ ាំង ស្រ ុង ពី ផ ែន ដ ី Ġ ប្រ ភ េ ទ រ ង ការ គ ំ រា មក ំ ហ ែង Ġ ជា ប្រ ភ េ ទ ដ ែល រស់ នៅ ក្នុង ជ ម្រ ក ធម្ម ជាតិ Ġ អា ច ក្លា យ ទៅ ជា ជ ិត ផ ុត ព ូ ជ Ġ ប ើម ិន ទ ប់ ស្ កាត់ ការ ប ំ ផ្ល ិច ប ំ ផ្ល ាញ ជីវ ិត âĢĭ ឬ Ġ រ ុក ្ខ ជាតិ ទ ាំង ន ោះ ទេ Ġ ប្រ ភ េ ទ ក ម្រ Ġ គ ឺ ជា ប្រ ភ េ ទ ទ ាំង ឡា យ ណា ដ ែល មាន ចំ ន ួន តិ ច ត ួច Ġ ស្ ថ ិត នៅ ប្រ ច ាំ ទឹក ក្នុង ជ ម្រ ក ពិ សេ ស ណា មួយ âĢĭ ឬ Ġ រា យ ប៉ា យក ្ន ុង ត ំ ប ន់ ធ ំ ធ េង ណា មួយ Ġ តែ វា ពុ ំ ស្ ថ ិត ក្នុង គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ផ ុត ព ូ ជ ភ្ល ាម ៗ ន ោះ ទេ Ġ ឧ ទ ្យា ន ជាតិ Ġ ជា កន្លែង គ្រ ប់ គ្រ ង និង ការពារ ធម្ម ជាតិ Ġ និង ជា ត ំ ប ន់ ទេស ភាព ដ ែល មាន សារ ៈ សំ ខា ន់ ថ្ន ាក់ ជាតិ ឬ អ ន្ ដ រ ជាតិ សម ្រា ប់ ប ំណ ង វិទ្យា សា ស្រ ្ ដ Ġ ការ អ ប់ រំ Ġ និង សម ្រា ក លំ ហ ែក ំ សា ន្ ដ Ġ ត ំ ប ន់ ការពារ ទេស ភាព Ġ ត ំ ប ន់ ថ ែរ ក្ស ាក ារ ពារ ទេស ភាព សំ ខា ន់ ៗ រ ប ស់ ជាតិ ដ ែល ជា ល ក្ខ ណៈ សម ្ គ ាល់ នៃ អ ន្ ដ រក ម្ម ដ ៏ ច ុះ សម ្រ ុង រ វា ង ម នុ ស្ស និង ដ ី Ġ ព្រ ម ទ ាំង សម ្រា ប់ ផ្ ដល់ ការ សប្បាយ រីករាយ ជា សា ធា រណៈ Ġ តា ម រយ ៈ ការ សម ្រា ក កំ សា ន្ ដ និង ទេស ចរ Ġ ដោយ រក ្សា ន ូវ ប ៀប រ ប បរ ស់ នៅ âĢĭ និង ស កម្ម ភាព សេ ដ្ឋ កិច្ច នៅ ត ំ ប ន់ ន ោះ ឪ ្យ នៅ ធម្ម ជាតិ Ġ ត ំ ប ន់ ប្រ ើប ្រា ស់ ច្ រ ើន យ៉ាង Ġ ត ំ ប ន់ ដ ែល នៅ ស ជំ រ ុញ ប ឹង ទ ន្ ល េស ាប Ġ ដ ែល អា ច ឪ ្យ គ េ យក ទៅ ប្រ ើប ្រា ស់ បាន ច្ រ ើន យ៉ាង ដូច ជា Ġ ក សិ កម្ម Ġ ទេស ចរ ណ៍ ជា ដើម ĠâĢĭ	487	▁ចូរ ឪ ្យ និយម នៃ ពាក្យ ប្រ ភ េ ទ ▁ប្រភេទ ផ ុត ព ូ ជ ប្រ ភ េ ទ រ ង ការ គ ំ រ ាម កំ ហ ែង ▁ប្រភេទ ជ ិត ផ ុត ព ូ ជ ▁ប្រភេទ ក ម្រ ▁ឧទ្យាន ជាតិ ▁តំបន់ ការពារ ធម្ម ជាតិ ▁តំបន់ ការពារ ទេស ភាព ▁និង ត ំ ប ន់ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ច ្រ ើន យ៉ាង ▁	64	▁កំណត់ ន ័យ នៃ ពាក្យ ប្រ ភ េ ទ ▁ប្រភេទ ▁គឺជា ស ំណ ុំ ភា វៈ រស់ ដ ែល មាន ល ក្ខ ណៈ រ ាង រ ៅ ស្រ ដ ៀង គ្នា ▁អាច ប ង្ក ាត់ ជា មួយ ប្រ ភ េ ទ ដ ទ ៃ ▁ទៀត បាន ឡ ើយ ▁ប្រភេទ ផ ុត ព ូ ជ ▁ជា ប្រ ភ េ ទ ណា មួយ ដ ែល ប ាត់ បង់ ទ ាំង ស្រ ុង ពី ផ ែន ដ ី ▁ប្រភេទ រ ង ការ គ ំ រ ាម កំ ហ ែង ▁ជា ប្រ ភ េ ទ ដ ែល រស់ នៅ ក្នុង ជ ម្រ ក ធម្ម ជាតិ ▁អាច ក្លា យ ទៅ ជា ជ ិត ផ ុត ព ូ ជ ▁បើ ម ិន ទ ប់ ស្ កាត់ ការ ប ំ ផ្ល ិច ប ំ ផ្ល ាញ ជីវ ិត ▁ឬ ▁រុក្ខជាតិ ទ ាំង ន ោះ ទេ ▁ប្រភេទ ក ម្រ ▁គឺជា ប្រ ភ េ ទ ទ ាំង ឡា យ ណា ដ ែល មាន ចំ ន ួន ត ិច ត ួច ▁ស្ថិត នៅ ប្រ ច ាំ ទឹក ក្នុង ជ ម្រ ក ពិ ស េស ណា មួយ ▁ឬ ▁រាយ ប៉ ាយ ក្នុង ត ំ ប ន់ ធ ំ ធ េង ណា មួយ ▁តែ វា ព ុំ ស ្ថ ិត ក្នុង គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ផ ុត ព ូ ជ ភ្ល ាម ៗ ន ោះ ទេ ▁ឧទ្យាន ជាតិ ▁ជា កន្លែង គ្រ ប់ គ្រ ង និង ការពារ ធម្ម ជាតិ ▁និង ជា ត ំ ប ន់ ទេស ភាព ដ ែល មាន សារ ៈ សំ ខ ាន់ ថ្ន ាក់ ជាតិ ឬ អ ន្ ដ រ ជាតិ ស ម្រ ាប់ ប ំណ ង វិទ្យា សា ស្រ ្ ដ ▁ការអប់រំ ▁និង ស ម្រ ាក លំ ហ ែក ំ សា ន្ ដ ▁តំបន់ ការពារ ទេស ភាព ▁តំបន់ ថ ែរ ក ្សា ការពារ ទេស ភាព សំ ខ ាន់ ៗ រ ប ស់ ជាតិ ដ ែល ជា ល ក្ខ ណៈ ស ម្ គ ាល់ នៃ អ ន្ ដ រ កម្ម ដ ៏ ច ុះ ស ម្រ ុង រ វ ាង ម នុ ស្ស និង ដ ី ▁ព្រមទាំង ស ម្រ ាប់ ផ្ ដល់ ការ សប្បាយ រីករាយ ជា សា ធា រណៈ ▁តាមរយៈ ការ ស ម្រ ាក កំ សា ន្ ដ និង ទេស ចរ ▁ដោយ រ ក្ស ាន ូវ ប ៀប រ ប ប រស់ នៅ ▁និង ស កម្ម ភាព សេ ដ្ឋ កិច្ច នៅ ត ំ ប ន់ ន ោះ ឪ ្យ នៅ ធម្ម ជាតិ ▁តំបន់ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ច ្រ ើន យ៉ាង ▁តំបន់ ដ ែល នៅ ស ជំ រ ុញ ប ឹង ទ ន ្ល េស ាប ▁ដែល អា ច ឪ ្យ គ េ យក ទៅ ប្រ ើ ប្រ ាស់ បាន ច ្រ ើន យ៉ាង ដូច ជា ▁កសិកម្ម ▁ទេសចរណ៍ ជា ដើម ▁	430
តើបាតុភូតវាលលំហកម្មអាចទប់ទល់តាមមធ្យោបាយណាខ្លះ	null	គេអាចទប់ទល់នឹងបាតុភូតវាលលំហកម្មបានដោយត្រូវការចាំបាច់នូវការបង្កើតគម្របព្រៃឡើងវិញ ការដាំដុះដើមឈើជាផែនការទប់ដំណើររុលមកមុខនៃខ្សាច់	null	គេអាចទប់ទល់នឹងបាតុភូតវាលលំហកម្មបានដោយត្រូវការចាំបាច់នូវការបង្កើតគម្របព្រៃឡើងវិញ ការដាំដុះដើមឈើជាផែនការទប់ដំណើររុលមកមុខនៃខ្សាច់	ត ើប ាត ុ ភ ូត វា ល លំ ហ កម្ម អា ច ទ ប់ ទល់ តា ម ម ធ ្យ ោ បា យ ណា ខ្ ល ះ ĠĠ	28	គ េ អា ច ទ ប់ ទល់ នឹង បា ត ុ ភ ូត វា ល លំ ហ កម្ម បាន ដោយ ត្រូវ ការ ចាំបាច់ ន ូវ ការ បង ្ក ើត គម ្រ ប ព្រ ៃ ឡើង វិញ Ġ ការ ដា ំ ដ ុះ ដើម ឈ ើ ជា ផ ែន ការ ទ ប់ ដំណើរ រ ុល មក មុខ នៃ ខ្ សា ច ់	60	▁តើ ប ាត ុ ភ ូត វ ាល លំ ហ កម្ម អា ច ទ ប់ ទល់ ត ាម ម ធ ្យ ោ ប ាយ ណា ខ្ ល ះ ▁	28	▁គេ អា ច ទ ប់ ទល់ នឹង ប ាត ុ ភ ូត វ ាល លំ ហ កម្ម បាន ដោយ ត្រូវ ការ ចាំបាច់ ន ូវ ការ ប ង្ក ើត គ ម្រ ប ព្រ ៃ ឡើង វិញ ▁ការ ដ ាំ ដ ុះ ដើម ឈ ើ ជា ផ ែន ការ ទ ប់ ដំណើរ រ ុល មក មុខ នៃ ខ្ ស ាច់	58
តើវាលលំហកម្មអាចនាំកមនូវផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះ	null	វាលំហកម្មអាចនាំមកនូវផលប៉ះពាល់ដូចជា ធ្វើឪ្យកសិកម្មមានលក្ខណៈអន់ថយវាលលំហកម្មប៉ះពាល់ដីអស់ ៤៥០០លានហិចតា គេប៉ាន់ស្មានថារាល់ឆ្នាំដី ៦ លានហិចតា ត្រូវខាតបង់ដោយមិនអាចកែកើតនិងដី ២១លានហិចតាបន្ថែមទៀតត្រូវខូចខាតរហូតដល់ធ្វើឪ្យផលិតកម្មអាហារទៅជាថ្លៃហួសហេតុ មនុស្សជាច្រើនលាននាក់ទទយលរងគ្រោះដោយវាលលំហកម្មបណ្ដាលឪ្យមានកំហាតបង់ផលិតផលកសិកម្មអស់ជាច្រើនលានដុល្លារ	null	វាលំហកម្មអាចនាំមកនូវផលប៉ះពាល់ដូចជា ធ្វើឪ្យកសិកម្មមានលក្ខណៈអន់ថយវាលលំហកម្មប៉ះពាល់ដីអស់ ៤៥០០លានហិចតា គេប៉ាន់ស្មានថារាល់ឆ្នាំដី ៦ លានហិចតា ត្រូវខាតបង់ដោយមិនអាចកែកើតនិងដី ២១លានហិចតាបន្ថែមទៀតត្រូវខូចខាតរហូតដល់ធ្វើឪ្យផលិតកម្មអាហារទៅជាថ្លៃហួសហេតុ មនុស្សជាច្រើនលាននាក់ទទយលរងគ្រោះដោយវាលលំហកម្មបណ្ដាលឪ្យមានកំហាតបង់ផលិតផលកសិកម្មអស់ជាច្រើនលានដុល្លារ	ត ើ វា ល លំ ហ កម្ម អា ច នាំ ក ម ន ូវ ផល ប៉ ះ ពា ល់ អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	24	វា លំ ហ កម្ម អា ច នាំ មក ន ូវ ផល ប៉ ះ ពា ល់ ដូច ជា Ġ ធ ្វ ើ ឪ ្យ ក សិ កម្ម មាន ល ក្ខ ណៈ អ ន់ ថ យ វា ល លំ ហ កម្ម ប៉ ះ ពា ល់ ដ ី អ ស់ Ġ ៤ ៥០០ លាន ហ ិច តា Ġ គ េ ប៉ា ន់ ស្ម ាន ថា រា ល់ ឆ្នាំ ដ ី Ġ ៦ Ġ លាន ហ ិច តា Ġ ត្រូវ ខា ត បង់ ដោយ ម ិន អា ច ក ែក ើត និង ដ ី Ġ ២ ១ លាន ហ ិច តា ប ន្ ថ ែម ទៀត ត្រូវ ខ ូច ខា ត រ ហ ូត ដល់ ធ ្វ ើ ឪ ្យ ផល ិត កម្ម អា ហា រ ទៅ ជា ថ្លៃ ហ ួស ហេតុ Ġ ម នុ ស្ស ជា ច្ រ ើន លាន នាក់ ទ ទ យ ល រ ង គ្រ ោះ ដោយ វា ល លំ ហ កម្ម ប ណ ្ ដា ល ឪ ្យ មាន កំ ហា ត បង់ ផល ិត ផល ក សិ កម្ម អ ស់ ជា ច្ រ ើន លាន ដុល្លារ	170	▁តើ វ ាល លំ ហ កម្ម អា ច នាំ ក ម ន ូវ ផល ប៉ ះ ព ាល់ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	23	▁វា លំ ហ កម្ម អា ច នាំ មក ន ូវ ផល ប៉ ះ ព ាល់ ដូច ជា ▁ធ្វើ ឪ ្យ ក សិ កម្ម មាន ល ក្ខ ណៈ អ ន់ ថ យ វ ាល លំ ហ កម្ម ប៉ ះ ព ាល់ ដ ី អ ស់ ▁៤ ៥០០ លាន ហ ិច តា ▁គេ ប៉ ាន់ ស្ មាន ថា រ ាល់ ឆ្នាំ ដ ី ▁៦ ▁លាន ហ ិច តា ▁ត្រូវ ខា ត បង់ ដោយ ម ិន អា ច ក ែ កើត និង ដ ី ▁២១ លាន ហ ិច តា ប ន ្ថ ែម ទៀត ត្រូវ ខ ូច ខា ត រ ហ ូត ដល់ ធ ្វ ើ ឪ ្យ ផល ិត កម្ម អា ហា រ ទៅ ជា ថ្លៃ ហ ួស ហេតុ ▁មនុស្ស ជា ច ្រ ើន លាន នាក់ ទ ទ យ ល រ ង គ្រ ោះ ដោយ វ ាល លំ ហ កម្ម ប ណ ្ ដា ល ឪ ្យ មាន កំ ហា ត បង់ ផល ិត ផល ក សិ កម្ម អ ស់ ជា ច ្រ ើន លាន ដុល្លារ	164
ដូចម្ដេចដែលហៅថា វាលលំហកម្ម	null	វាលលំហកម្ម ជាដំណើររីកធំឡើងនៃវាលលំហ ដែលកត់សម្គាល់ដោយារររលាយបាត់បង់ទៅនៃគម្រប់រុក្ខជាតិ និងចលនារុលមកមុខខ្សាច់ ក្រោមឥទ្ធិពលសម្ពាធសង្គម កំណើនប្រជាសាស្រ្ដ នគរូបនីយកម្មទៅលើមជ្ឈដ្ខានមួយដែលងាយរងគ្រោះដោយភាពស្ងួតហែង	null	វាលលំហកម្ម ជាដំណើររីកធំឡើងនៃវាលលំហ ដែលកត់សម្គាល់ដោយារររលាយបាត់បង់ទៅនៃគម្រប់រុក្ខជាតិ និងចលនារុលមកមុខខ្សាច់ ក្រោមឥទ្ធិពលសម្ពាធសង្គម កំណើនប្រជាសាស្រ្ដ នគរូបនីយកម្មទៅលើមជ្ឈដ្ខានមួយដែលងាយរងគ្រោះដោយភាពស្ងួតហែង	ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា Ġ វា ល លំ ហ កម្ម ĠĠ	14	វា ល លំ ហ កម្ម Ġ ជា ដំណើរ រី ក ធ ំ ឡើង នៃ វា ល លំ ហ Ġ ដ ែល ក ត់ សម ្ គ ាល់ ដោយ ារ រ រ លា យ បា ត់ បង់ ទៅ នៃ គម ្រ ប់ រ ុក ្ខ ជាតិ Ġ និង ច ល នា រ ុល មក មុខ ខ្ សា ច ់ Ġ ក្រោម ឥ ទ្ធិ ពល សម ្ ពា ធ សង ្ គម Ġ កំ ណ ើន ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ Ġ ន គរ ូប នី យក ម្ម ទៅ លើ ម ជ ្ឈ ដ ្ខ ាន មួយ ដ ែល ង ាយ រ ង គ្រ ោះ ដោយ ភាព ស្ ង ួត ហ ែង âĢĭ	105	▁ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា ▁វាល លំ ហ កម្ម ▁	13	▁វាល លំ ហ កម្ម ▁ជា ដំណើរ រី ក ធ ំ ឡើង នៃ វ ាល លំ ហ ▁ដែល ក ត់ ស ម្ គ ាល់ ដោយ ារ រ រ ល ាយ ប ាត់ បង់ ទៅ នៃ គ ម្រ ប់ រ ុ ក្ខ ជាតិ ▁និង ច ល ន ារ ុល មក មុខ ខ្ ស ាច់ ▁ក្រោម ឥ ទ្ធិ ពល ស ម្ព ា ធ ស ង្គ ម ▁កំណើន ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ▁នគរូបនីយកម្ម ទៅ ល ើម ជ ្ឈ ដ ្ខ ាន មួយ ដ ែល ង ាយ រ ង គ្រ ោះ ដោយ ភាព ស្ ង ួត ហ ែង ▁	95
ហេតុបានជាសមុទ្រអារ៉ាល់រួមផ្ទៃ	null	បានជាសមុទ្រអារ៉ាលរួមផ្ទៃ គឺដោយសារការធ្វើកំណែប្រែតំបន់វាលលំហ ដោយមានសំណង់ទំនប់ធំៗអាឪ្យគេធ្វើទំនើបកម្មនិងពង្រីកផ្ទៃដីបញ្ចូលទំនប់កម្មនិងពង្រីកផ្ទៃទឹកនៅតាមបណ្ដាលដងទន្លេ	null	បានជាសមុទ្រអារ៉ាលរួមផ្ទៃ គឺដោយសារការធ្វើកំណែប្រែតំបន់វាលលំហ ដោយមានសំណង់ទំនប់ធំៗអាឪ្យគេធ្វើទំនើបកម្មនិងពង្រីកផ្ទៃដីបញ្ចូលទំនប់កម្មនិងពង្រីកផ្ទៃទឹកនៅតាមបណ្ដាលដងទន្លេ	ហេតុ បាន ជា សម ុ ទ្រ អា រ៉ា ល់ រួម ផ្ ទ ៃ ĠĠ	13	បាន ជា សម ុ ទ្រ អា រ៉ា ល រួម ផ្ ទ ៃ Ġ គ ឺ ដោយ សារ ការ ធ ្វ ើក ំណ ែប ្រ ែត ំ ប ន់ វា ល លំ ហ Ġ ដោយ មាន សំ ណ ង់ ទំ ន ប់ ធ ំ ៗ អា ឪ ្យ គ េ ធ ្វ ើ ទំ ន ើប កម្ម និង ព ង ្រី ក ផ្ ទ ៃ ដ ី បញ្ចូល ទំ ន ប់ កម្ម និង ព ង ្រី ក ផ្ ទ ៃ ទឹក នៅ តា ម ប ណ ្ ដា ល ដង ទ ន្ ល េ	91	▁ហេតុ បាន ជា សម ុ ទ្រ អា រ៉ា ល់ រួម ផ្ ទ ៃ ▁	13	▁បានជា សម ុ ទ្រ អា រ៉ា ល រួម ផ្ ទ ៃ ▁គឺ ដោយ សារ ការ ធ ្វ ើក ំណ ែ ប្រ ែត ំ ប ន់ វ ាល លំ ហ ▁ដោយ មាន ស ំណ ង់ ទំ ន ប់ ធ ំ ៗ អា ឪ ្យ គ េ ធ ្វ ើ ទំ ន ើប កម្ម និង ព ង ្រី ក ផ្ ទ ៃ ដ ី បញ្ចូល ទំ ន ប់ កម្ម និង ព ង ្រី ក ផ្ ទ ៃ ទឹក នៅ ត ាម ប ណ ្ ដា ល ដង ទ ន ្ល េ	89
ចូរកំណត់ន័យនៃពាក្យ អ្វាស៊ីល វើត អ៊ែក និងវ៉ិច	null	កំណត់ន័យនៃពាក្យអ្វាស៊ីល លំហមួយដែលមានមនុស្សរស់នៅនិងដំណាំបានដោយសារវត្តមាននៃទឹក វើត ជាផ្លូវទឹកវាលលំហ ដែលកើតឡើងដោយសារភ្លៀងព្យុះម្ដងម្ដាលអ៊ែក ជាផ្លូវខ្សាច់ធំៗ ដូចរលកទឹកសមុទ្រវ៉ីច ជាវាលក្រួសនិងថ្ម	null	កំណត់ន័យនៃពាក្យអ្វាស៊ីល លំហមួយដែលមានមនុស្សរស់នៅនិងដំណាំបានដោយសារវត្តមាននៃទឹក វើត ជាផ្លូវទឹកវាលលំហ ដែលកើតឡើងដោយសារភ្លៀងព្យុះម្ដងម្ដាលអ៊ែក ជាផ្លូវខ្សាច់ធំៗ ដូចរលកទឹកសមុទ្រវ៉ីច ជាវាលក្រួសនិងថ្ម	ច ូរ កំ ណ ត់ ន ័យ នៃ ពាក្យ Ġ អ ្វា ស៊ី ល Ġ វ ើត Ġ អ៊ ែក Ġ និង វ ៉ ិច ĠĠ	21	កំ ណ ត់ ន ័យ នៃ ពាក្យ អ ្វា ស៊ី ល Ġ លំ ហ មួយ ដ ែល មាន ម នុ ស្ស រស់ នៅ និង ដំ ណា ំ បាន ដោយ សារ វត្ត មាន នៃ ទឹក Ġ វ ើត Ġ ជា ផ្ល ូវ ទឹក វា ល លំ ហ Ġ ដ ែល កើត ឡើង ដោយ សារ ភ្ល ៀង ព្យ ុះ ម្ ដង ម្ ដា ល អ៊ ែក Ġ ជា ផ្ល ូវ ខ្ សា ច ់ ធ ំ ៗ Ġ ដូច រ ល ក ទឹក សម ុ ទ្រ វ ៉ី ច Ġ ជា វា ល ក្រ ួស និង ថ ្ម	89	▁ចូរ ក ំណ ត់ ន ័យ នៃ ពាក្យ ▁អ ្វា ស៊ី ល ▁វើ ត ▁ អ៊ ែក ▁និង វ ៉ ិច ▁	20	▁កំណត់ ន ័យ នៃ ពាក្យ អ ្វា ស៊ី ល ▁លំ ហ មួយ ដ ែល មាន ម នុ ស្ស រស់ នៅ និង ដ ំណ ាំ បាន ដោយ សារ វត្ត មាន នៃ ទឹក ▁វើ ត ▁ជា ផ្ល ូវ ទឹក វ ាល លំ ហ ▁ដែល កើត ឡើង ដោយ សារ ភ្ល ៀង ព្យ ុះ ម្ ដង ម្ ដា ល អ៊ ែក ▁ជា ផ្ល ូវ ខ្ ស ាច់ ធ ំ ៗ ▁ដូច រ ល ក ទឹក សម ុ ទ្រ វ ៉ី ច ▁ជា វ ាល ក្រ ួស និង ថ ្ម	85
តើទន្លេណាខ្លះដែលហូរកាត់វាលលំហ	null	ទន្លេដែលហូរកាត់វាលលំហ មានដូចជា ទន្លេនីល អេស៊ីប ទន្លេទីច និងអីប្រាត អ៊ីរ៉ាក់ ទន្លេឥណ្ឌស ប៉ាគីស្ថាន អាមូដារីយ៉ា អ៊ូបេគីស្ថាន និងសៀដារីយ៉ា កាសាក់ស្ថាន	null	ទន្លេដែលហូរកាត់វាលលំហ មានដូចជា ទន្លេនីល អេស៊ីប ទន្លេទីច និងអីប្រាត អ៊ីរ៉ាក់ ទន្លេឥណ្ឌស ប៉ាគីស្ថាន អាមូដារីយ៉ា អ៊ូបេគីស្ថាន និងសៀដារីយ៉ា កាសាក់ស្ថាន	ត ើ ទ ន្ ល េ ណា ខ្ ល ះ ដ ែល ហ ូរ កាត់ វា ល លំ ហ ĠĠ	19	ទ ន្ ល េ ដ ែល ហ ូរ កាត់ វា ល លំ ហ Ġ មាន ដូច ជា Ġ ទ ន្ ល េន ី ល Ġ អ េស ៊ី ប Ġ ទ ន្ ល េ ទី ច Ġ និង អ ី ប្រា ត Ġ អ៊ី រ៉ា ក់ Ġ ទ ន្ ល េ ឥ ណ្ឌ ស Ġ ប៉ា គី ស្ថាន Ġ អា ម ូ ដា រី យ៉ា Ġ អ៊ ូប េ គី ស្ថាន Ġ និង ស ៀ ដា រី យ៉ា Ġ កាស ាក់ ស្ថាន	70	▁តើ ទ ន ្ល េ ណា ខ្ ល ះ ដ ែល ហ ូរ កាត់ វ ាល លំ ហ ▁	18	▁ទន្លេ ដ ែល ហ ូរ កាត់ វ ាល លំ ហ ▁មាន ដូច ជា ▁ទន្លេ នី ល ▁អេ ស៊ី ប ▁ទន្លេ ទី ច ▁និង អ ី ប្រា ត ▁អ៊ីរ៉ាក់ ▁ទន្លេ ឥ ណ្ឌ ស ▁ប៉ាគីស្ថាន ▁អា ម ូ ដា រី យ៉ា ▁អ៊ូ ប េ គី ស្ថាន ▁និង ស ៀ ដា រី យ៉ា ▁ កាស ាក់ ស្ថាន	53
តើតំបន់វាលលំហទទួលបានកំហែប្រែអ្វីខ្លះ	null	តំបន់វាលលំហទទួលបានកំហែប្រែដូចជា ធ្វើអាជីវកម្មប្រេងកាតនិងឧស្ម័នធម្មជាការបញ្ចូលទឹកតាមបែបទំនើបរោងចក្រចំរាញ់ប្រេងកាត ពហុដ្ឋានគីមីប្រេងកាតរីកលូតលាស់នៅជំរុញអណ្ដូងប្រេងនិងឧស័្មនដោយបានធ្វើឪ្យលេចឡើងនូវទីក្រុងថ្មីៗដែលព័ន្ធជុំវិញដោយបានធ្វើឪ្យលេចឡើងនូវទីក្រុងថ្មីៗដែលព័ន្ធជុំវិញដោយបទដីបញ្ចូលទឹកសំណង់ទំនប់ធំៗ អាចឪ្យគេធ្វើទំនើបកម្ម និងពង្រីកផ្ទៃដីបញ្ចូលទឹកនៅតាមបណ្ដោយទន្លេ	null	តំបន់វាលលំហទទួលបានកំហែប្រែដូចជា ធ្វើអាជីវកម្មប្រេងកាតនិងឧស្ម័នធម្មជាការបញ្ចូលទឹកតាមបែបទំនើបរោងចក្រចំរាញ់ប្រេងកាត ពហុដ្ឋានគីមីប្រេងកាតរីកលូតលាស់នៅជំរុញអណ្ដូងប្រេងនិងឧស័្មនដោយបានធ្វើឪ្យលេចឡើងនូវទីក្រុងថ្មីៗដែលព័ន្ធជុំវិញដោយបានធ្វើឪ្យលេចឡើងនូវទីក្រុងថ្មីៗដែលព័ន្ធជុំវិញដោយបទដីបញ្ចូលទឹកសំណង់ទំនប់ធំៗ អាចឪ្យគេធ្វើទំនើបកម្ម និងពង្រីកផ្ទៃដីបញ្ចូលទឹកនៅតាមបណ្ដោយទន្លេ	ត ើត ំ ប ន់ វា ល លំ ហ ទទួលបាន កំ ហ ែប ្រ ែ អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	20	ត ំ ប ន់ វា ល លំ ហ ទទួលបាន កំ ហ ែប ្រ ែ ដូច ជា ĠâĢĭ ធ ្វ ើ អា ជីវ កម្ម ប្រ េង កា ត និង ឧ ស្ម ័ន ធម្ម ជា âĢĭ ការ បញ្ចូល ទឹក តា ម ប ែប ទំ ន ើប រ ោង ច ក្រ ចំ រា ញ ់ ប្រ េង កា ត Ġ ព ហ ុ ដ្ឋាន គី មី ប្រ េង កា ត រី ក ល ូត លាស់ នៅ ជំ រ ុញ អ ណ ្ ដ ូង ប្រ េង âĢĭâĢĭ និង ឧ ស ័ ្ម ន ដោយ បាន ធ ្វ ើ ឪ ្យ ល េច ឡើង ន ូវ ទី ក្រុង ថ ្ម ី ៗ ដ ែល ព ័ន ្ ធ ជ ុំ វិញ ដោយ បាន ធ ្វ ើ ឪ ្យ ល េច ឡើង ន ូវ ទី ក្រុង ថ ្ម ី ៗ ដ ែល ព ័ន ្ ធ ជ ុំ វិញ ដោយ បទ ដ ី បញ្ចូល ទឹក សំ ណ ង់ ទំ ន ប់ ធ ំ ៗ Ġ អា ច ឪ ្យ គ េ ធ ្វ ើ ទំ ន ើប កម្ម Ġ និង ព ង ្រី ក ផ្ ទ ៃ ដ ី បញ្ចូល ទឹក នៅ តា ម ប ណ ្ ដោយ ទ ន្ ល េ	191	▁តើ ត ំ ប ន់ វ ាល លំ ហ ទទួលបាន កំ ហ ែ ប្រ ែ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	20	▁តំបន់ វ ាល លំ ហ ទទួលបាន កំ ហ ែ ប្រ ែ ដូច ជា ▁ធ្វើ អា ជីវ កម្ម ប្រ េង ក ាត និង ឧ ស្ម ័ន ធម្ម ជា ▁ការ បញ្ចូល ទឹក ត ាម ប ែប ទំ ន ើប រ ោង ច ក្រ ចំ រ ាញ់ ប្រ េង ក ាត ▁ពហុ ដ្ឋាន គី មី ប្រ េង ក ាត រី ក ល ូត លាស់ នៅ ជំ រ ុញ អ ណ ្ ដ ូង ប្រ េង ▁និង ឧ ស ័ ្ម ន ដោយ បាន ធ ្វ ើ ឪ ្យ ល េច ឡើង ន ូវ ទី ក្រុង ថ ្ម ី ៗ ដ ែល ព ័ ន្ធ ជ ុំ វិញ ដោយ បាន ធ ្វ ើ ឪ ្យ ល េច ឡើង ន ូវ ទី ក្រុង ថ ្ម ី ៗ ដ ែល ព ័ ន្ធ ជ ុំ វិញ ដោយ បទ ដ ី បញ្ចូល ទឹក ស ំណ ង់ ទំ ន ប់ ធ ំ ៗ ▁អាច ឪ ្យ គ េ ធ ្វ ើ ទំ ន ើប កម្ម ▁និង ព ង ្រី ក ផ្ ទ ៃ ដ ី បញ្ចូល ទឹក នៅ ត ាម ប ណ ្ ដោយ ទ ន ្ល េ	180
តើវាលមានលក្ខណៈសំគាល់សំខាន់ៗអ្វីខ្លះ	null	វាលលំហមានលក្ខណៈសំគាល់សំខាន់ៗដូចជា គ្មានរដូវភ្លៀងជាក់លាក់ទេ ភ្លៀងខ្សោយមិនទៀតទាត់រំហូតខ្លាំងផ្ទៃមេឃពណ៌ខៀវស្រងាត់រដូវប្រាំងសន្ធឹងស្ទើរតែពេញមួយឆ្នាំខ្សត់រុក្ខជាតិនិងសត្វរបបទន្លេខុសប្លែកពីគេ	null	វាលលំហមានលក្ខណៈសំគាល់សំខាន់ៗដូចជា គ្មានរដូវភ្លៀងជាក់លាក់ទេ ភ្លៀងខ្សោយមិនទៀតទាត់រំហូតខ្លាំងផ្ទៃមេឃពណ៌ខៀវស្រងាត់រដូវប្រាំងសន្ធឹងស្ទើរតែពេញមួយឆ្នាំខ្សត់រុក្ខជាតិនិងសត្វរបបទន្លេខុសប្លែកពីគេ	ត ើ វា ល មាន ល ក្ខ ណៈ សំ គ ាល់ សំ ខា ន់ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	20	វា ល លំ ហ មាន ល ក្ខ ណៈ សំ គ ាល់ សំ ខា ន់ ៗ ដូច ជា Ġ គ ្ម ាន រ ដ ូវ ភ្ល ៀង ជា ក់ លា ក់ ទេ Ġ ភ្ល ៀង ខ្សោយ ម ិន ទៀត ទ ាត់ រំ ហ ូត ខ្ លា ំ ង ផ្ ទ ៃ មេ ឃ ព ណ៌ ខ ៀវ ស្រ ង ាត់ រ ដ ូវ ប្រា ំ ង ស ន្ធ ឹង ស្ទ ើរ តែ ព េញ មួយ ឆ្នាំ ខ្ ស ត់ រ ុក ្ខ ជាតិ និង ស ត ្វ រ ប បទ ន្ លេខ ុស ប្លែក ពី គ េ	94	▁តើ វ ាល មាន ល ក្ខ ណៈ សំ គ ាល់ សំ ខ ាន់ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	19	▁វាល លំ ហ មាន ល ក្ខ ណៈ សំ គ ាល់ សំ ខ ាន់ ៗ ដូច ជា ▁គ្មាន រ ដ ូវ ភ្ល ៀង ជ ាក់ ល ាក់ ទេ ▁ភ្លៀង ខ្សោយ ម ិន ទៀត ទ ាត់ រំ ហ ូត ខ្ ល ាំង ផ្ ទ ៃ មេ ឃ ព ណ៌ ខ ៀវ ស្រ ង ាត់ រ ដ ូវ ប្រ ាំង ស ន្ធ ឹង ស្ទ ើរ តែ ព េញ មួយ ឆ្នាំ ខ្ ស ត់ រ ុ ក្ខ ជាតិ និង ស ត ្វ រ ប បទ ន្ លេខ ុស ប្លែក ពី គ េ	88
តើវាលលំហមានកំណកំណើតដូចម្ដេចដូច	null	វាលលំហកើតឡើងដោយសារមណ្ឌលអាកាសធាតុក្ដៅស្ងួត និងត្រជាក់ខ្លាំងដនៅលើភពផែនដី និងដោយសារទីតាំងនៃមជ្ឈមណ្ឌលសម្ភាធខ្ពស់ក្បែរត្រូពិច	null	វាលលំហកើតឡើងដោយសារមណ្ឌលអាកាសធាតុក្ដៅស្ងួត និងត្រជាក់ខ្លាំងដនៅលើភពផែនដី និងដោយសារទីតាំងនៃមជ្ឈមណ្ឌលសម្ភាធខ្ពស់ក្បែរត្រូពិច	ត ើ វា ល លំ ហ មាន កំ ណ កំ ណ ើត ដូច ម្ ដ េច ដូច ĠĠ	17	វា ល លំ ហ កើត ឡើង ដោយ សារ ម ណ្ឌ ល អា កាស ធាតុ ក្ ដ ៅ ស្ ង ួត Ġ និង ត្រ ជា ក់ ខ្ លា ំ ង ដ នៅ លើ ភព ផ ែន ដ ី ĠâĢĭ និង ដោយ សារ ទី តាំង នៃ ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល សម ្ ភា ធ ខ្ ព ស់ ក្ ប ែរ ត្រ ូ ពិ ច	62	▁តើ វ ាល លំ ហ មាន ក ំណ ក ំណ ើត ដូច ម្ ដ េច ដូច ▁	16	▁វាល លំ ហ កើត ឡើង ដោយ សារ ម ណ្ឌ ល អា កាស ធាតុ ក្ ដ ៅ ស្ ង ួត ▁និង ត្រ ជ ាក់ ខ្ ល ាំង ដ នៅ លើ ភព ផ ែន ដ ី ▁និង ដោយ សារ ទី តាំង នៃ ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល ស ម្ភ ា ធ ខ្ ព ស់ ក ្ប ែរ ត្រ ូ ព ិច	60
តើរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិចប្រឈមមុននឹងបញ្ហាឈ្លានពាន ពីសំណាក់ខ្សាច់ទៅលើកសិដ្ឋានដោយវិធីណា ចូរបង្ហាញ	null	រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិចប្រឈមមុននឹងបញ្ហាឈ្លានពាន ពីសំណាក់ខ្សាច់ទៅលើកសិដ្ឋានដោយ អនុម័តច្បប់ការពារដីដ៍ធំមួយនៅឆ្នាំ ១៩៣៥ ច្បាប់ស្ដីអំពីការបែងចែកដីក្នុងស្រុកនិងកិច្ចអភិរក្សធនធានដីម៉្យាងទៀតអំណាចសាធារណៈបានសន្យាថា ស្ថាបនារបាំងរុក្ខជាតិដែលមានកម្រាស់ ២៥០ ម និងបណ្ដោយ ១៥០០ គម ពីភាគខាងជើងទំនាយកណ្ដាល ព្រំដែនកាណាទៅរដ្ឋតិចសាល់ ដើម្បីបញ្ចៀសគ្រោះភ័យនៃសំណឹកដោយខ្យល់បក់	null	រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិចប្រឈមមុននឹងបញ្ហាឈ្លានពាន ពីសំណាក់ខ្សាច់ទៅលើកសិដ្ឋានដោយ អនុម័តច្បប់ការពារដីដ៍ធំមួយនៅឆ្នាំ ១៩៣៥ ច្បាប់ស្ដីអំពីការបែងចែកដីក្នុងស្រុកនិងកិច្ចអភិរក្សធនធានដីម៉្យាងទៀតអំណាចសាធារណៈបានសន្យាថា ស្ថាបនារបាំងរុក្ខជាតិដែលមានកម្រាស់ ២៥០ ម និងបណ្ដោយ ១៥០០ គម ពីភាគខាងជើងទំនាយកណ្ដាល ព្រំដែនកាណាទៅរដ្ឋតិចសាល់ ដើម្បីបញ្ចៀសគ្រោះភ័យនៃសំណឹកដោយខ្យល់បក់	ត ើរ ដ្ឋា ភិ បាល ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិ ច ប្រ ឈ ម ម ុន នឹង ប ញ ្ហ ា ឈ ្លា ន ពា ន Ġ ពី សំ ណា ក់ ខ្ សា ច ់ ទៅ លើក សិ ដ្ឋាន ដោយ វិ ធី ណា Ġ ច ូរ បង ្ហ ាញ ĠĠ	48	រដ្ឋ ា ភិ បាល ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិ ច ប្រ ឈ ម ម ុន នឹង ប ញ ្ហ ា ឈ ្លា ន ពា ន Ġ ពី សំ ណា ក់ ខ្ សា ច ់ ទៅ លើក សិ ដ្ឋាន ដោយ Ġ អនុ ម ័ត ច្ ប ប់ ការពារ ដ ី ដ៍ ធ ំ មួយ នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៣ ៥ Ġ ច្ បា ប់ ស្ ដ ី អ ំព ី ការ ប ែង ច ែក ដ ី ក្នុង ស្រ ុក និង កិច្ច អ ភិ រក ្ស ធ ន ធាន ដ ី ម៉ ្យា ង ទៀត អ ំណ ា ច សា ធា រណៈ បាន ស ន្ យា ថា Ġ ស្ ថា ប នា រ បា ំ ង រ ុក ្ខ ជាតិ ដ ែល មាន ក ម្រ ាស់ Ġ ២៥ ០ Ġ ម Ġ និង ប ណ ្ ដោយ Ġ ១ ៥០០ Ġ គម Ġ ពី ភាគ ខា ង ជើង ទំ នា យក ណ ្ ដា ល Ġ ព្រ ំ ដ ែន កា ណា ទៅ រដ្ឋ តិ ច សា ល់ Ġ ដើម ្ប ី បញ្ច ៀស គ្រ ោះ ភ ័យ នៃ សំ ណ ឹក ដោយ ខ្ យ ល់ ប ក់ âĢĭ	175	▁តើ រ ដ្ឋា ភិ បាល ស ហ រដ្ឋ អា ម េរ ិច ប្រ ឈ ម ម ុន នឹង ប ញ ្ហ ា ឈ ្លា ន ព ាន ▁ពីសំណាក់ ខ្ ស ាច់ ទៅ លើក សិ ដ្ឋាន ដោយ វិ ធី ណា ▁ចូរ ប ង្ហ ាញ ▁	43	▁រដ្ឋាភិបាល ស ហ រដ្ឋ អា ម េរ ិច ប្រ ឈ ម ម ុន នឹង ប ញ ្ហ ា ឈ ្លា ន ព ាន ▁ពីសំណាក់ ខ្ ស ាច់ ទៅ លើក សិ ដ្ឋាន ដោយ ▁អនុម័ត ច ្ប ប់ ការពារ ដ ី ដ៍ ធ ំ មួយ នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៣ ៥ ▁ច្បាប់ ស្ ដ ី អ ំព ី ការ ប ែង ច ែក ដ ី ក្នុង ស្រ ុក និង កិច្ច អ ភិ រ ក្ស ធ ន ធាន ដ ី ម៉ ្យា ង ទៀត អ ំ ណា ច សា ធា រណៈ បាន ស ន ្យា ថា ▁ស្ថាបនា រ ប ាំង រ ុ ក្ខ ជាតិ ដ ែល មាន ក ម្រ ាស់ ▁២ ៥០ ▁ម ▁និង ប ណ ្ ដោយ ▁១៥ ០០ ▁ គម ▁ពី ភាគ ខា ង ជើង ទំ នា យក ណ ្ ដា ល ▁ព្រំដែន កា ណា ទៅ រដ្ឋ ត ិច ស ាល់ ▁ដើម្បី បញ្ច ៀស គ្រ ោះ ភ ័យ នៃ ស ំណ ឹក ដោយ ខ្ យ ល់ ប ក់ ▁	155
ចូរនិយាយពីបាតុភូត Dust Bowl (ការឈ្លានពាននៃខ្សាច់)ទៅលើកសិដ្ឋាននៅសហរដ្ឋអាមេរិច	null	នៅសហរដ្ឋអាមេរិច បាតុភូត Dust Bowl ការឈ្លានពាននៃខ្សាច់ បានកើតមាននៅបណ្ដាឆ្នាំ ១៩៣០ បន្ទាប់ពីអាជីវភាពហួសហេតុនិងការមកដល់នៃវដ្ដភាពស្ងួតមួយដីប្រមាណ ៤០០០០ ហិតាត្រូវគ្រប់ដណ្ដប់ដោយខ្សាច់ កសិដ្ឋាននៅរដ្ឋអូក្លាម៉ាបានរងនូវផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរជាងគេ បាតុភូតនេះបានកើតមានជាថ្មីៗទៀតនៅឆ្នាំ ១៩៥០ និង ១៩៨៨ ទោះបីក្នុងចំនួនដីខូចខាតទាំងអសដ់ទំហំ ១៦០០០០ហិតា អាចដាំដុះវិញបានក៏ដោយក៏គ្រោះថ្នាក់នៅតែគួរឪ្យព្រួយបារម្ភ	null	នៅសហរដ្ឋអាមេរិច បាតុភូត Dust Bowl ការឈ្លានពាននៃខ្សាច់ បានកើតមាននៅបណ្ដាឆ្នាំ ១៩៣០ បន្ទាប់ពីអាជីវភាពហួសហេតុនិងការមកដល់នៃវដ្ដភាពស្ងួតមួយដីប្រមាណ ៤០០០០ ហិតាត្រូវគ្រប់ដណ្ដប់ដោយខ្សាច់ កសិដ្ឋាននៅរដ្ឋអូក្លាម៉ាបានរងនូវផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរជាងគេ បាតុភូតនេះបានកើតមានជាថ្មីៗទៀតនៅឆ្នាំ ១៩៥០ និង ១៩៨៨ ទោះបីក្នុងចំនួនដីខូចខាតទាំងអសដ់ទំហំ ១៦០០០០ហិតា អាចដាំដុះវិញបានក៏ដោយក៏គ្រោះថ្នាក់នៅតែគួរឪ្យព្រួយបារម្ភ	ច ូរ និ យា យ ពី បា ត ុ ភ ូត ĠDust ĠBowl Ġ( ការ ឈ ្លា ន ពា ន នៃ ខ្ សា ច ់ ) ទៅ លើក សិ ដ្ឋាន នៅ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិ ច ĠĠ	34	នៅ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិ ច Ġ បា ត ុ ភ ូត ĠDust ĠBowl âĢĭ Ġ ការ ឈ ្លា ន ពា ន នៃ ខ្ សា ច ់ Ġ បាន កើត មាន នៅ ប ណ ្ ដា ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៣០ Ġ បន្ទាប់ ពី អា ជីវ ភាព ហ ួស ហេតុ និង ការ មក ដល់ នៃ វ ដ ្ ដ ភាព ស្ ង ួត មួយ ដ ី ប្រ មា ណ Ġ ៤០ ០០០ Ġ ហិត ាត ្រ ូវ គ្រ ប់ ដ ណ ្ ដ ប់ ដោយ ខ្ សា ច ់ Ġ ក សិ ដ្ឋាន នៅ រដ្ឋ អូ ក្លា ម៉ា បាន រ ង ន ូវ ផល ប៉ ះ ពា ល់ ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ ជា ង គ េ Ġ បា ត ុ ភ ូត នេះ បាន កើត មាន ជា ថ ្ម ី ៗ ទៀត នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៥០ Ġ និង Ġ ១៩ ៨៨ Ġ ទ ោះ បី ក្នុង ចំ ន ួន ដ ី ខ ូច ខា ត ទ ាំង អ ស ដ ់ ទំ ហ ំ Ġ ១ ៦០ ០០០ ហិត ា Ġ អា ច ដា ំ ដ ុះ វិញ បាន ក ៏ ដោយ ក ៏ គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ នៅ តែ គ ួរ ឪ ្យ ព្រ ួយ បា រ ម្ភ	185	▁ចូរ ន ិយ ាយ ពី ប ាត ុ ភ ូត ▁Dust ▁Bowl ▁( ការ ឈ ្លា ន ព ាន នៃ ខ្ ស ាច់ ) ទៅ លើក សិ ដ្ឋាន នៅ ស ហ រដ្ឋ អា ម េរ ិច ▁	32	▁នៅ ស ហ រដ្ឋ អា ម េរ ិច ▁បាត ុ ភ ូត ▁Dust ▁Bowl ▁ការ ឈ ្លា ន ព ាន នៃ ខ្ ស ាច់ ▁បាន កើត មាន នៅ ប ណ ្ ដា ឆ្នាំ ▁១៩ ៣០ ▁បន្ទាប់ពី អា ជីវ ភាព ហ ួស ហេតុ និង ការ មក ដល់ នៃ វ ដ ្ ដ ភាព ស្ ង ួត មួយ ដ ី ប្រ មា ណ ▁៤០ ០០០ ▁ហិ តា ត្រូវ គ្រ ប់ ដ ណ ្ ដ ប់ ដោយ ខ្ ស ាច់ ▁ក សិ ដ្ឋាន នៅ រដ្ឋ អូ ក្លា ម៉ា បាន រ ង ន ូវ ផល ប៉ ះ ព ាល់ ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ ជា ង គ េ ▁បាត ុ ភ ូត នេះ បាន កើត មាន ជា ថ ្ម ី ៗ ទៀត នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៥០ ▁និង ▁១៩ ៨៨ ▁ទោះបី ក្នុង ចំ ន ួន ដ ី ខ ូច ខា ត ទ ាំង អ ស ដ ់ ទំ ហ ំ ▁១ ៦០ ០០០ ហិត ា ▁អាច ដ ាំ ដ ុះ វិញ បាន ក ៏ ដោយ ក ៏ គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ នៅ តែ គ ួរ ឪ ្យ ព្រ ួយ ប ារ ម្ភ	176
តើគេធ្វើថ្នាក់នៅទីណា មានសារៈសំខាន់អ្វីខ្លះ	null	គេធ្វើស្រែថ្នាក់នៅតំបន់ភ្នំ ដែលមានមនុស្សរស់នៅច្រើន ដូចជា ប្រទេសចិន ភីលីពីន ឥណ្ឌូនេស៊ីជាដើម មានសារៈសំខាន់ៗគឺ ផ្ដល់ដីដល់កសិករដែលអាចរក្សាជីជាតិ និងជួយទប់សំណឹកដោយបង្ខាំទឹកដែលលើសទុក	null	គេធ្វើស្រែថ្នាក់នៅតំបន់ភ្នំ ដែលមានមនុស្សរស់នៅច្រើន ដូចជា ប្រទេសចិន ភីលីពីន ឥណ្ឌូនេស៊ីជាដើម មានសារៈសំខាន់ៗគឺ ផ្ដល់ដីដល់កសិករដែលអាចរក្សាជីជាតិ និងជួយទប់សំណឹកដោយបង្ខាំទឹកដែលលើសទុក	ត ើ គ េ ធ ្វ ើ ថ្ន ាក់ នៅ ទី ណា Ġ មាន សារ ៈ សំ ខា ន់ អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	23	គ េ ធ ្វ ើស ្រ ែ ថ្ន ាក់ នៅ ត ំ ប ន់ ភ្នំ Ġ ដ ែល មាន ម នុ ស្ស រស់ នៅ ច្ រ ើន Ġ ដូច ជា ĠÂł ប្រ ទេស ច ិន Ġ ភ ី លី ពី ន Ġ ឥ ណ្ឌ ូន េស ៊ី ជា ដើម Ġ មាន សារ ៈ សំ ខា ន់ ៗ គ ឺ Ġ ផ្ ដល់ ដ ី ដល់ ក សិ ករ ដ ែល អា ចរ ក្ស ា ជី ជាតិ Ġ និង ជ ួយ ទ ប់ សំ ណ ឹក ដោយ បង ្ខ ាំ ទឹក ដ ែល លើ ស ទុក	87	▁តើ គ េ ធ ្វ ើ ថ្ន ាក់ នៅ ទី ណា ▁មាន សារ ៈ សំ ខ ាន់ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	22	▁គេ ធ ្វ ើ ស្រ ែ ថ្ន ាក់ នៅ ត ំ ប ន់ ភ្នំ ▁ដែល មាន ម នុ ស្ស រស់ នៅ ច ្រ ើន ▁ដូចជា ▁ប្រទេស ច ិន ▁ភី លី ពី ន ▁ឥណ្ឌូនេស៊ី ជា ដើម ▁មាន សារ ៈ សំ ខ ាន់ ៗ គ ឺ ▁ផ្ ដល់ ដ ី ដល់ ក សិ ករ ដ ែល អា ចរ ក ្សា ជី ជាតិ ▁និង ជ ួយ ទ ប់ ស ំណ ឹក ដោយ បង ្ខ ាំ ទឹក ដ ែល លើ ស ទុក	78
ហេតុអ្វីបានជាចាំបាច់ត្រូវធ្វើបន្លាស់ដំណាំ	null	បានជាចាំត្រូវធ្វើបន្លាស់ដំណាំ ដើម្បីចៀសវាងកុំឪ្យដំណាំស្រូបយកសារធាតុដដែលពីដី នាំឪ្យមានតំហយគុណភាពដី	null	បានជាចាំត្រូវធ្វើបន្លាស់ដំណាំ ដើម្បីចៀសវាងកុំឪ្យដំណាំស្រូបយកសារធាតុដដែលពីដី នាំឪ្យមានតំហយគុណភាពដី	ហេតុ អ ្វី បាន ជា ចាំបាច់ ត្រូវ ធ ្វ ើប ន្ លាស់ ដំ ណា ំ ĠĠ	15	បាន ជា ច ាំ ត្រូវ ធ ្វ ើប ន្ លាស់ ដំ ណា ំ Ġ ដើម ្ប ី ច ៀស វា ង ក ុំ ឪ ្យ ដំ ណា ំ ស្រ ូប យក សារ ធាតុ ដ ដ ែល ពី ដ ី Ġ នាំ ឪ ្យ មាន ត ំ ហ យ គុណ ភាព ដ ី	50	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ចាំបាច់ ត្រូវ ធ ្វ ើប ន្ លាស់ ដ ំណ ាំ ▁	15	▁បានជា ច ាំ ត្រូវ ធ ្វ ើប ន្ លាស់ ដ ំណ ាំ ▁ដើម្បី ច ៀស វ ាង ក ុំ ឪ ្យ ដ ំណ ាំ ស្ រូប យក សារ ធាតុ ដ ដ ែល ពី ដ ី ▁នាំ ឪ ្យ មាន ត ំ ហ យ គុណ ភាព ដ ី	47
តើមធ្យោបាយកាត់បន្ថយតំហយគុណភាពដីមានអ្វីខ្លះ ចូររៀបរាប់	null	មធ្យោបាយកាត់បន្ថយតំហយគុណភាពដីមាន បន្លាស់ដំណាំ គឺជាវិធីដាំណាំច្រើនមុខ នៅលើទីដីតែមួយដោយប្ដូរវេនគ្នា ដំណាំតាមជម្រាលកូនភ្នំ ឬ ទីទួលមួយ គឺតម្រូវឪ្យកសិករភ្ជូរាស់តាមខ្សែកម្ពស់កាត់កែងទៅនឹងចំណោតតាមវ័ណ្ឌសណ្ឋានដី ស្រែថ្នាក់ ឬ ចម្ការល្បាក់ ជាវិធីមួយដ៏ល្អដែលគេបានប្រើប្រាស់តាំងយូរណាស់មកហើយនៅតំបន់ភ្នំដែលមានមនុស្សរស់នៅច្រើន ដូចជានៅប្រទេសចិន ភីលីពីន ឥណ្ឌូនេស៊ី ជាដើម បច្ចេកទេសនេះ ពុំគ្រាន់តែផ្ដល់ដីដល់កសិករ ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្ដែអាចជួយទប់សំណឹក ដោយបង្ខាំងទឹកដែលលើសទុក ដំណាំចម្រុះ ជាបច្ចេកទេសកសិកម្មមួយបែបទៀត ដែលគេនិយមប្រើក្នុងចម្ការកៅស៊ូ ដូងប្រង ដូចជា ពោត សណ្ដែក បន្លែដើម្បីគ្រប់ដីទម្រាំដើមកៅស៊ូ ដូងប្រងធំបែកមែកធាងគ្របដីជិត ដំណាំបន្ទាប់បន្សំទាំងនោះជាជំនួយរក្សាគុណភាពដីនិងផ្ដល់ប្រាក់កម្រៃផងដែរ បម្រើបម្រាស់ជី ជាវិធីចាំបាច់មួយសម្រាប់បង្កើនគុណភាពដី ជឿដែលគេមានប្រើមានជីសរីរាង្គ ជីធម្មជាតិ និងជីអសរីរាង្គ ជីគីមី	null	មធ្យោបាយកាត់បន្ថយតំហយគុណភាពដីមាន បន្លាស់ដំណាំ គឺជាវិធីដាំណាំច្រើនមុខ នៅលើទីដីតែមួយដោយប្ដូរវេនគ្នា ដំណាំតាមជម្រាលកូនភ្នំ ឬ ទីទួលមួយ គឺតម្រូវឪ្យកសិករភ្ជូរាស់តាមខ្សែកម្ពស់កាត់កែងទៅនឹងចំណោតតាមវ័ណ្ឌសណ្ឋានដី ស្រែថ្នាក់ ឬ ចម្ការល្បាក់ ជាវិធីមួយដ៏ល្អដែលគេបានប្រើប្រាស់តាំងយូរណាស់មកហើយនៅតំបន់ភ្នំដែលមានមនុស្សរស់នៅច្រើន ដូចជានៅប្រទេសចិន ភីលីពីន ឥណ្ឌូនេស៊ី ជាដើម បច្ចេកទេសនេះ ពុំគ្រាន់តែផ្ដល់ដីដល់កសិករ ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្ដែអាចជួយទប់សំណឹក ដោយបង្ខាំងទឹកដែលលើសទុក ដំណាំចម្រុះ ជាបច្ចេកទេសកសិកម្មមួយបែបទៀត ដែលគេនិយមប្រើក្នុងចម្ការកៅស៊ូ ដូងប្រង ដូចជា ពោត សណ្ដែក បន្លែដើម្បីគ្រប់ដីទម្រាំដើមកៅស៊ូ ដូងប្រងធំបែកមែកធាងគ្របដីជិត ដំណាំបន្ទាប់បន្សំទាំងនោះជាជំនួយរក្សាគុណភាពដីនិងផ្ដល់ប្រាក់កម្រៃផងដែរ បម្រើបម្រាស់ជី ជាវិធីចាំបាច់មួយសម្រាប់បង្កើនគុណភាពដី ជឿដែលគេមានប្រើមានជីសរីរាង្គ ជីធម្មជាតិ និងជីអសរីរាង្គ ជីគីមី	ត ើម ធ ្យ ោ បា យក ាត់ បន្ថយ ត ំ ហ យ គុណ ភាព ដ ី មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ច ូរ រ ៀប រា ប់ ĠĠ	29	ម ធ ្យ ោ បា យក ាត់ បន្ថយ ត ំ ហ យ គុណ ភាព ដ ី មាន âĢĭ Ġ ប ន្ លាស់ ដំ ណា ំ Ġ គ ឺ ជា វិ ធី ដា ំណ ាំ ច្ រ ើន មុខ Ġ នៅ លើ ទី ដ ីត ែម ួយ ដោយ ប្ ដ ូរ វេ ន គ្នា Ġ ដំ ណា ំ តា ម ជ ម្រ ាល កូ ន ភ្នំ Ġ ឬ âĢĭ Ġ ទី ទ ួល មួយ Ġ គ ឺត ម្រ ូវ ឪ ្យ ក សិ ករ ភ ្ ជ ូរ ាស់ តា ម ខ្ ស ែក ម្ព ស់ កាត់ ក ែង ទៅ នឹង ចំ ណ ោត តា ម វ ័ណ្ឌ ស ណ ្ឋ ាន ដ ី Ġ ស្រ ែ ថ្ន ាក់ Ġ ឬ Ġ ច ម្ ការ ល ្ប ាក់ Ġ ជា វិ ធី មួយ ដ ៏ ល្អ ដ ែល គ េ បាន ប្រ ើប ្រា ស់ តាំង យ ូរ ណា ស់ មក ហើយ នៅ ត ំ ប ន់ ភ្នំ ដ ែល មាន ម នុ ស្ស រស់ នៅ ច្ រ ើន Ġ ដូច ជា នៅ ប្រ ទេស ច ិន Ġ ភ ី លី ពី ន ÂłĠ ឥ ណ្ឌ ូន េស ៊ី Ġ ជា ដើម ĠâĢĭâĢĭ Ġ ប ច្ច េក ទេស នេះ Ġ ពុ ំ គ្រ ាន់ តែ ផ្ ដល់ ដ ី ដល់ ក សិ ករ Ġ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ទេ Ġ ប៉ ុន ្ ដ ែ អា ច ជ ួយ ទ ប់ សំ ណ ឹក Ġ ដោយ បង ្ខ ាំង ទឹក ដ ែល លើ ស ទុក Ġ ដំ ណា ំ ចម្រ ុះ Ġ ជា ប ច្ច េក ទេស ក សិ កម្ម មួយ ប ែប ទៀត Ġ ដ ែល គ េន ិយ ម ប្រ ើក ្ន ុង ច ម្ ការ ក ៅ ស៊ូ Ġ ដ ូង ប្រ ង Ġ ដូច ជា Ġ ព ោត Ġ ស ណ ្ ដ ែក Ġ ប ន្ ល ែ ដើម ្ប ី គ្រ ប់ ដ ី âĢĭ ទ ម្រ ាំ ដើម ក ៅ ស៊ូ Ġ ដ ូង ប្រ ង ធ ំ បែក ម ែក ធា ង គ្រ ប ដ ី ជ ិត Ġ ដំ ណា ំ បន្ទាប់ ប ន្ សំ ទ ាំង ន ោះ ជា ជំ ន ួយ រក ្សា គុណ ភាព ដ ីន ិ ង ផ្ ដល់ ប្រា ក់ ក ម្រ ៃ ផ ង ដ ែរ Ġ ប ម្រ ើប ម្រ ាស់ ជី ĠÂł ជា វិ ធី ចាំបាច់ មួយ សម ្រា ប់ បង ្ក ើន គុណ ភាព ដ ី Ġ ជ ឿ ដ ែល គ េ មាន ប្រ ើម ាន ជី ស រី រា ង្គ Ġ ជី ធម្ម ជាតិ Ġ និង ជី អ ស រី រា ង្គ Ġ ជី គី មី	385	▁តើ ម ធ ្យ ោ ប ាយ កាត់ បន្ថយ ត ំ ហ យ គុណ ភាព ដ ី មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ▁	28	▁មធ្យោបាយ កាត់ បន្ថយ ត ំ ហ យ គុណ ភាព ដ ី មាន ▁បន្ លាស់ ដ ំណ ាំ ▁គឺជា វិ ធី ដា ំណ ាំ ច ្រ ើន មុខ ▁នៅលើ ទី ដ ី តែ មួយ ដោយ ប្ ដ ូរ វ េន គ្នា ▁ដំណាំ ត ាម ជ ម្រ ាល ក ូន ភ្នំ ▁ឬ ▁ទី ទ ួល មួយ ▁គឺ ត ម្រ ូវ ឪ ្យ ក សិ ករ ភ ្ ជ ូរ ាស់ ត ាម ខ្ ស ែក ម្ព ស់ កាត់ ក ែង ទៅ នឹង ច ំណ ោត ត ាម វ ័ណ្ឌ ស ណ ្ឋ ាន ដ ី ▁ស្រែ ថ្ន ាក់ ▁ឬ ▁ចម្ការ ល ្ប ាក់ ▁ជា វិ ធី មួយ ដ ៏ ល្អ ដ ែល គ េ បាន ប្រ ើ ប្រ ាស់ តាំង យ ូរ ណ ាស់ មក ហើយ នៅ ត ំ ប ន់ ភ្នំ ដ ែល មាន ម នុ ស្ស រស់ នៅ ច ្រ ើន ▁ដូចជា នៅ ប្រ ទេស ច ិន ▁ភី លី ពី ន ▁ឥណ្ឌូនេស៊ី ▁ជាដើម ▁បច្ចេកទេស នេះ ▁ពុំ គ្រ ាន់ តែ ផ្ ដល់ ដ ី ដល់ ក សិ ករ ▁ប៉ុណ្ណោះ ទេ ▁ប៉ុន ្ ដ ែ អា ច ជ ួយ ទ ប់ ស ំណ ឹក ▁ដោយ បង ្ខ ាំង ទឹក ដ ែល លើ ស ទុក ▁ដំណាំ ចម្រ ុះ ▁ជា ប ច្ច េក ទេស ក សិ កម្ម មួយ ប ែប ទៀត ▁ដែល គ េ និយម ប្រ ើ ក្នុង ច ម្ ការ ក ៅ ស៊ូ ▁ដូង ប្រ ង ▁ដូចជា ▁ព ោត ▁ស ណ ្ ដ ែក ▁បន្លែ ដើម ្ប ី គ្រ ប់ ដ ី ▁ទ ម្រ ាំ ដើម ក ៅ ស៊ូ ▁ដូង ប្រ ង ធ ំ បែក ម ែក ធ ាង គ្រ ប ដ ី ជ ិត ▁ដំណាំ បន្ទាប់ ប ន្ សំ ទ ាំង ន ោះ ជា ជំ ន ួយ រក ្សា គុណ ភាព ដ ី និង ផ្ ដល់ ប្រ ាក់ ក ម្រ ៃ ផ ង ដ ែរ ▁បម្រើ ប ម្រ ាស់ ជី ▁ជា វិ ធី ចាំបាច់ មួយ ស ម្រ ាប់ ប ង្ក ើន គុណ ភាព ដ ី ▁ជឿ ដ ែល គ េ មាន ប្រ ើ មាន ជី ស រី រា ង្គ ▁ជី ធម្ម ជាតិ ▁និង ជី អ ស រី រា ង្គ ▁ជី គី មី	340
ហេតុអ្វីបានជាគេនិយាយថាសកម្មភាពមនុស្សជាកត្តានាំឪ្យមានតំហយគុណភាពដី	null	បានជាគេនិយាយថាសកម្មភាពមនុស្សជាកត្តានាំឪ្យមានតំហយគុណភាពដីព្រោះ ការដាំដំណាំតែមួយមុខធ្វើឪ្យដីខ្សោះជីជាតិ ដំណាំលូតលាស់មិនល្អ ដីអាចសំដិលកណ្ដាលវាល ងាយរងសំណឹកដំណាំឥតស្រោចទឹកនៅតំបន់ស្ងួតហែងនិងតំបន់ស្ទើរស្ងួតងហែងដែលមានលក្ខណៈខ្សត់ភ្លៀងនិងភាពរាំងស្ងួតខ្លាំង ធ្វើឪ្យដីងាយរងសំណឹកដោយសារខ្យល់បក់ កសិករមួយចំនួនដោយកង្វះខាតការយល់ដឹកបានធ្វើការភ្ជួរតាមទិសចំណោតិដែលជាហេតុនាំឪ្យដីរងសំណឹងយ៉ាងរហ័សដោយសារទឹកភ្លៀង អាជីវកម្មព្រៃឈើគ្រប់រូបភាព ទោះបីស្របច្បាប់ក្ដីមិនស្របក្ដីមិនស្របច្បាប់ក្ដី សុទ្ធតែជាសកម្មភាពជំរុញឪ្យមានកំណើនសំណឹកដីក្នុងពិភពលោកកសិកម្មព្រៃដុត នាំឪ្យព្រៃឈើតំបន់ត្រូពិចបាត់បង់ទៅជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដីគ្មានគម្របព្រៃតែងទទួលសំណឹកពីខ្យល់ផងនិងពីទឹកភ្លៀងផង បន្ស៊ីស្មៅសត្វលើសកម្រិត គឺការចិញ្ចឹមហ្វូងសត្វដ៏ធំមួយនៅលើវាលលំហដែលខ្សត់ស្មៅ ស្មៅដុះឡើងវិញដោយល្បឿនយឺតពេក ធ្វើឪ្យដីសំដិលកណ្ដាលវាល រង់ចាំទទួលភ្នាក់ងារ សំណឹក	null	បានជាគេនិយាយថាសកម្មភាពមនុស្សជាកត្តានាំឪ្យមានតំហយគុណភាពដីព្រោះ ការដាំដំណាំតែមួយមុខធ្វើឪ្យដីខ្សោះជីជាតិ ដំណាំលូតលាស់មិនល្អ ដីអាចសំដិលកណ្ដាលវាល ងាយរងសំណឹកដំណាំឥតស្រោចទឹកនៅតំបន់ស្ងួតហែងនិងតំបន់ស្ទើរស្ងួតងហែងដែលមានលក្ខណៈខ្សត់ភ្លៀងនិងភាពរាំងស្ងួតខ្លាំង ធ្វើឪ្យដីងាយរងសំណឹកដោយសារខ្យល់បក់ កសិករមួយចំនួនដោយកង្វះខាតការយល់ដឹកបានធ្វើការភ្ជួរតាមទិសចំណោតិដែលជាហេតុនាំឪ្យដីរងសំណឹងយ៉ាងរហ័សដោយសារទឹកភ្លៀង អាជីវកម្មព្រៃឈើគ្រប់រូបភាព ទោះបីស្របច្បាប់ក្ដីមិនស្របក្ដីមិនស្របច្បាប់ក្ដី សុទ្ធតែជាសកម្មភាពជំរុញឪ្យមានកំណើនសំណឹកដីក្នុងពិភពលោកកសិកម្មព្រៃដុត នាំឪ្យព្រៃឈើតំបន់ត្រូពិចបាត់បង់ទៅជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដីគ្មានគម្របព្រៃតែងទទួលសំណឹកពីខ្យល់ផងនិងពីទឹកភ្លៀងផង បន្ស៊ីស្មៅសត្វលើសកម្រិត គឺការចិញ្ចឹមហ្វូងសត្វដ៏ធំមួយនៅលើវាលលំហដែលខ្សត់ស្មៅ ស្មៅដុះឡើងវិញដោយល្បឿនយឺតពេក ធ្វើឪ្យដីសំដិលកណ្ដាលវាល រង់ចាំទទួលភ្នាក់ងារ សំណឹក	ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េន ិយ ាយ ថា ស កម្ម ភាព ម នុ ស្ស ជា ក ត្ត ាន ាំ ឪ ្យ មាន ត ំ ហ យ គុណ ភាព ដ ី ĠĠ	32	បាន ជា គ េន ិយ ាយ ថា ស កម្ម ភាព ម នុ ស្ស ជា ក ត្ត ាន ាំ ឪ ្យ មាន ត ំ ហ យ គុណ ភាព ដ ី ព្រ ោះ Ġ ការ ដា ំ ដំ ណា ំ តែ មួយ មុខ ធ ្វ ើ ឪ ្យ ដ ី ខ្ ស ោះ ជី ជាតិ Ġ ដំ ណា ំ ល ូត លាស់ ម ិន ល្អ Ġ ដ ី អា ច សំ ដ ិល ក ណ ្ ដា ល វា ល Ġ ង ាយ រ ង សំ ណ ឹក ដំ ណា ំ ឥ ត ស្រ ោច ទឹក នៅ ត ំ ប ន់ ស្ ង ួត ហ ែង និង ត ំ ប ន់ ស្ទ ើរ ស្ ង ួត ង ហ ែង ដ ែល មាន ល ក្ខ ណៈ ខ្ ស ត់ ភ្ល ៀង âĢĭ និង ភាព រា ំ ង ស្ ង ួត ខ្ លា ំ ង Ġ ធ ្វ ើ ឪ ្យ ដ ី ង ាយ រ ង សំ ណ ឹក ដោយ សារ ខ្ យ ល់ ប ក់ Ġ ក សិ ករ មួយ ចំ ន ួន ដោយ ក ង ្វ ះ ខា ត ការ យ ល់ ដ ឹក បាន ធ ្វ ើក ារ ភ ្ ជ ួរ តា ម ទិ ស ចំ ណ ោត ិ ដ ែល ជា ហេតុ នាំ ឪ ្យ ដ ី រ ង សំ ណ ឹង យ៉ាង រ ហ ័ ស ដោយ សារ ទឹក ភ្ល ៀង Ġ អា ជីវ កម្ម ព្រ ៃ ឈ ើ គ្រ ប់ រូប ភាព Ġ ទ ោះ បី ស្រ ប ច្ បា ប់ ក្ ដ ី ម ិន ស្រ ប ក្ ដ ី ម ិន ស្រ ប ច្ បា ប់ ក្ ដ ី Ġ សុ ទ្ធ តែ ជា ស កម្ម ភាព ជំ រ ុញ ឪ ្យ មាន កំ ណ ើន សំ ណ ឹក ដ ី ក្នុង ពិ ភព លោក ក សិ កម្ម ព្រ ៃ ដ ុត Ġ នាំ ឪ ្យ ព្រ ៃ ឈ ើត ំ ប ន់ ត្រ ូ ពិ ច បា ត់ បង់ ទៅ ជា រ ៀង រា ល់ ឆ្នាំ Ġ ដ ី គ ្ម ាន គម ្រ ប ព្រ ៃ âĢĭ តែ ង ទទួល សំ ណ ឹក ពី ខ្ យ ល់ ផ ង និង ពី ទឹក ភ្ល ៀង ផ ង ĠâĢĭ ប ន្ ស៊ី ស្ម ៅ ស ត ្វ លើ ស ក ម្រ ិត Ġ គ ឺ ការ ច ិញ ្ច ឹម ហ្វ ូង ស ត ្វ ដ ៏ ធ ំ មួយ នៅ លើ វា ល លំ ហ ដ ែល ខ្ ស ត់ ស្ម ៅ Ġ ស្ម ៅ ដ ុះ ឡើង វិញ ដោយ ល ្ប ឿន យ ឺត ព េក Ġ ធ ្វ ើ ឪ ្យ ដ ី សំ ដ ិល ក ណ ្ ដា ល វា ល Ġ រ ង់ ច ាំ ទទួល ភ ្នា ក់ ងារ Ġ សំ ណ ឹក	427	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េន ិយ ាយ ថា ស កម្ម ភាព ម នុ ស្ស ជា ក ត្ត ាន ាំ ឪ ្យ មាន ត ំ ហ យ គុណ ភាព ដ ី ▁	32	▁បានជា គ េន ិយ ាយ ថា ស កម្ម ភាព ម នុ ស្ស ជា ក ត្ត ាន ាំ ឪ ្យ មាន ត ំ ហ យ គុណ ភាព ដ ី ព្រ ោះ ▁ការ ដ ាំ ដ ំណ ាំ តែ មួយ មុខ ធ ្វ ើ ឪ ្យ ដ ី ខ្ ស ោះ ជី ជាតិ ▁ដំណាំ ល ូត លាស់ ម ិន ល្អ ▁ដី អា ច សំ ដ ិល ក ណ ្ ដា ល វ ាល ▁ងាយ រ ង ស ំណ ឹក ដ ំណ ាំ ឥ ត ស្រ ោច ទឹក នៅ ត ំ ប ន់ ស្ ង ួត ហ ែង និង ត ំ ប ន់ ស្ទ ើរ ស្ ង ួត ង ហ ែង ដ ែល មាន ល ក្ខ ណៈ ខ្ ស ត់ ភ្ល ៀង ▁និង ភាព រ ាំង ស្ ង ួត ខ្ ល ាំង ▁ធ្វើ ឪ ្យ ដ ី ង ាយ រ ង ស ំណ ឹក ដោយ សារ ខ្ យ ល់ ប ក់ ▁កសិករ មួយ ចំ ន ួន ដោយ ក ង ្វ ះ ខា ត ការ យ ល់ ដ ឹក បាន ធ ្វ ើ ការ ភ ្ ជ ួរ ត ាម ទិ ស ច ំណ ោ តិ ដ ែល ជា ហេតុ នាំ ឪ ្យ ដ ី រ ង ស ំណ ឹង យ៉ាង រ ហ ័ ស ដោយ សារ ទឹក ភ្ល ៀង ▁អាជីវកម្ម ព្រ ៃ ឈ ើ គ្រ ប់ រូប ភាព ▁ទោះបី ស្រ ប ច ្ប ាប់ ក្ ដ ី ម ិន ស្រ ប ក្ ដ ី ម ិន ស្រ ប ច ្ប ាប់ ក្ ដ ី ▁សុទ្ធតែ ជា ស កម្ម ភាព ជំ រ ុញ ឪ ្យ មាន ក ំណ ើន ស ំណ ឹក ដ ី ក្នុង ពិ ភព លោក ក សិ កម្ម ព្រ ៃ ដ ុត ▁នាំ ឪ ្យ ព្រ ៃ ឈ ើត ំ ប ន់ ត្រ ូ ព ិច ប ាត់ បង់ ទៅ ជា រ ៀង រ ាល់ ឆ្នាំ ▁ដី គ ្ មាន គ ម្រ ប ព្រ ៃ ▁តែង ទទួល ស ំណ ឹក ពី ខ្ យ ល់ ផ ង និង ពី ទឹក ភ្ល ៀង ផ ង ▁បន្ ស៊ី ស្ម ៅ ស ត ្វ លើ ស ក ម្រ ិត ▁គឺ ការ ច ិ ញ្ច ឹម ហ្វ ូង ស ត ្វ ដ ៏ ធ ំ មួយ នៅ លើ វ ាល លំ ហ ដ ែល ខ្ ស ត់ ស្ម ៅ ▁ស្មៅ ដ ុះ ឡើង វិញ ដោយ ល ្ប ឿន យ ឺត ព េក ▁ធ្វើ ឪ ្យ ដ ី សំ ដ ិល ក ណ ្ ដា ល វ ាល ▁រង់ចាំ ទទួល ភ ្ន ាក់ ងារ ▁សំណ ឹក	399
តើកត្តាធម្មជាតិនៃសំណឹកដីមានអ្វីខ្លះ ចូររៀបរាប់	null	កត្តាធម្មជាតិនៃសំណឹកដីមាន ទឹកភ្លៀង ដែលហូរប្រសាចលើផ្ទៃដី បង្កើនបានជាខ្សែទឹកតូចៗ ហូរតាមចំណោត ទម្រង់ទៅកាន់ទីទំនាប ដោយបានច្រោះយកចុណ្ណភាគដីទៅជាមួយផង ទឹកច្រោះ ឬស្ទឹង ជាភ្នាក់ងារសំណឹកសំខាន់មួយទៀតដោយបានរចនាភ្នេននិងច្រាំងទន្លេ បង្កើតបានជាត្រើយលយ ត្រើយឆក និងកោះរកេតតាមពោះទន្លេ ទឹកសមុទ្រ កឺជាកត្តាបំផ្លាយដីមួយយ៉ាងខ្លាំងក្លាណាស់ដែរ សកម្មភាពទឹករលកគួបផ្សំនឹងជំនោរសមុទ្រ ធ្វើឪ្យឆ្នេរល្បាក់សឹករេរឹល ទឹកកក កឺជាភ្នាក់ងារសំណឹកដ៏សំខាន់មួយដែរ ទឹកកកនៅលើទ្វីបបង្កើតវបានជ្រលងធំៗដែលផ្ដាច់សិលា រហូតដល់ រយៈកម្ពស់ទាបជាងនីវ៉ូសទឹកសមុទ្រទៅទៀត ដោយបង្កើតបានជាជ្រងធំៗដែលមានមុខកាត់រាងអក្សរ U ខ្យល់បក់ ក៏ជាភ្នាក់ងារសំណឹកមួយសកម្មណាស់ដែរ ពិសេសនៅតំបន់ដែលគ្មានគម្របរុក្ខជាតិ	null	កត្តាធម្មជាតិនៃសំណឹកដីមាន ទឹកភ្លៀង ដែលហូរប្រសាចលើផ្ទៃដី បង្កើនបានជាខ្សែទឹកតូចៗ ហូរតាមចំណោត ទម្រង់ទៅកាន់ទីទំនាប ដោយបានច្រោះយកចុណ្ណភាគដីទៅជាមួយផង ទឹកច្រោះ ឬស្ទឹង ជាភ្នាក់ងារសំណឹកសំខាន់មួយទៀតដោយបានរចនាភ្នេននិងច្រាំងទន្លេ បង្កើតបានជាត្រើយលយ ត្រើយឆក និងកោះរកេតតាមពោះទន្លេ ទឹកសមុទ្រ កឺជាកត្តាបំផ្លាយដីមួយយ៉ាងខ្លាំងក្លាណាស់ដែរ សកម្មភាពទឹករលកគួបផ្សំនឹងជំនោរសមុទ្រ ធ្វើឪ្យឆ្នេរល្បាក់សឹករេរឹល ទឹកកក កឺជាភ្នាក់ងារសំណឹកដ៏សំខាន់មួយដែរ ទឹកកកនៅលើទ្វីបបង្កើតវបានជ្រលងធំៗដែលផ្ដាច់សិលា រហូតដល់ រយៈកម្ពស់ទាបជាងនីវ៉ូសទឹកសមុទ្រទៅទៀត ដោយបង្កើតបានជាជ្រងធំៗដែលមានមុខកាត់រាងអក្សរ U ខ្យល់បក់ ក៏ជាភ្នាក់ងារសំណឹកមួយសកម្មណាស់ដែរ ពិសេសនៅតំបន់ដែលគ្មានគម្របរុក្ខជាតិ	ត ើក ត្ត ា ធម្ម ជាតិ នៃ សំ ណ ឹក ដ ី មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ច ូរ រ ៀប រា ប់ ĠĠ	24	ក ត្ត ា ធម្ម ជាតិ នៃ សំ ណ ឹក ដ ី មាន Ġ ទឹក ភ្ល ៀង Ġ ដ ែល ហ ូរ ប្រ សា ច លើ ផ្ ទ ៃ ដ ី Ġ បង ្ក ើន បាន ជា ខ្ ស ែ ទឹក តូ ច ៗ Ġ ហ ូរ តា ម ចំ ណ ោត Ġ ទ ម្រ ង់ ទៅ កាន់ ទី ទំ នា ប Ġ ដោយ បាន ច្ រ ោះ យក ច ុ ណ្ណ ភាគ ដ ី ទៅ ជា មួយ ផ ង ĠâĢĭ ទឹក ច្ រ ោះ Ġ ឬ ស្ទ ឹង Ġ ជា ភ ្នា ក់ ងារ សំ ណ ឹក សំ ខា ន់ មួយ ទៀត ដោយ បាន រ ច នា ភ ្ន េន និង ច្ រា ំ ង ទ ន្ ល េ Ġ បង ្ក ើត បាន ជា ត្រ ើយ ល យ Ġ ត្រ ើយ ឆ ក Ġ និង ក ោះ រក េត តា ម ព ោះ ទ ន្ ល េ Ġ ទឹក សម ុ ទ្រ Ġ ក ឺ ជា ក ត្ត ាប ំ ផ្ល ាយ ដ ី មួយ យ៉ាង ខ្ លា ំ ង ក្លា ណា ស់ ដ ែរ Ġ ស កម្ម ភាព ទឹក រ ល ក គ ួ ប ផ្ សំ នឹង ជំ ន ោរ សម ុ ទ្រ Ġ ធ ្វ ើ ឪ ្យ ឆ្ ន េរ ល ្ប ាក់ ស ឹក រ េរ ឹ ល Ġ ទឹក ក ក Ġ ក ឺ ជា ភ ្នា ក់ ងារ សំ ណ ឹក ដ ៏ សំ ខា ន់ មួយ ដ ែរ Ġ ទឹក ក ក នៅ លើ ទ ្វី ប បង ្ក ើត វ បាន ជ្រ លង ធ ំ ៗ ដ ែល ផ្ ដា ច ់ សិ លា Ġ រ ហ ូត ដល់ Ġ រយ ៈ ក ម្ព ស់ ទ ាប ជា ង នី វ ៉ ូស ទឹក សម ុ ទ្រ ទៅ ទៀត Ġ ដោយ បង ្ក ើត បាន ជា ជ្រ ង ធ ំ ៗ ដ ែល មាន មុខ កាត់ រា ង អ ក្ស រ ĠU Ġ ខ្ យ ល់ ប ក់ Ġ ក ៏ ជា ភ ្នា ក់ ងារ សំ ណ ឹក មួយ ស កម្ម ណា ស់ ដ ែរ Ġ ពិ សេ ស នៅ ត ំ ប ន់ ដ ែល គ ្ម ាន គម ្រ បរ ុក ្ខ ជាតិ	330	▁តើ ក ត្ត ា ធម្ម ជាតិ នៃ ស ំណ ឹក ដ ី មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ▁	23	▁កត្តា ធម្ម ជាតិ នៃ ស ំណ ឹក ដ ី មាន ▁ទឹកភ្លៀង ▁ដែល ហ ូរ ប្រ សា ច លើ ផ្ ទ ៃ ដ ី ▁បង្កើន បាន ជា ខ្ ស ែ ទឹក ត ូច ៗ ▁ហូរ ត ាម ច ំណ ោត ▁ទម្រង់ ទៅ កាន់ ទី ទំ នា ប ▁ដោយ បាន ច ្រ ោះ យក ច ុ ណ្ណ ភាគ ដ ី ទៅ ជា មួយ ផ ង ▁ទឹក ច ្រ ោះ ▁ឬ ស្ទ ឹង ▁ជា ភ ្ន ាក់ ងារ ស ំណ ឹក សំ ខ ាន់ មួយ ទៀត ដោយ បាន រ ច នា ភ ្ន េន និង ច ្រ ាំង ទ ន ្ល េ ▁បង្កើត បាន ជា ត្រ ើយ ល យ ▁ត្រ ើយ ឆ ក ▁និង ក ោះ រក េត ត ាម ព ោះ ទ ន ្ល េ ▁ទឹក សម ុ ទ្រ ▁ក ឺ ជា ក ត្ត ាប ំ ផ្ល ាយ ដ ី មួយ យ៉ាង ខ្ ល ាំង ក្លា ណ ាស់ ដ ែរ ▁សកម្មភាព ទឹក រ ល ក គ ួ ប ផ្ សំ នឹង ជំ ន ោរ សម ុ ទ្រ ▁ធ្វើ ឪ ្យ ឆ្ ន េរ ល ្ប ាក់ ស ឹក រ េរ ឹ ល ▁ទឹកកក ▁ក ឺ ជា ភ ្ន ាក់ ងារ ស ំណ ឹក ដ ៏ សំ ខ ាន់ មួយ ដ ែរ ▁ទឹកកក នៅ លើ ទ ្វី ប ប ង្ក ើត វ បាន ជ្រ លង ធ ំ ៗ ដ ែល ផ្ ដ ាច់ សិ លា ▁រហូតដល់ ▁រយៈ ក ម្ព ស់ ទ ាប ជា ង នី វ ៉ ូស ទឹក សម ុ ទ្រ ទៅ ទៀត ▁ដោយ ប ង្ក ើត បាន ជា ជ្រ ង ធ ំ ៗ ដ ែល មាន មុខ កាត់ រ ាង អ ក្ស រ ▁U ▁ខ្យល់ ប ក់ ▁ក៏ ជា ភ ្ន ាក់ ងារ ស ំណ ឹក មួយ ស កម្ម ណ ាស់ ដ ែរ ▁ពិសេស នៅ ត ំ ប ន់ ដ ែល គ ្ មាន គ ម្រ បរ ុ ក្ខ ជាតិ	298
ចូរកំណត់ន័យនៃពាក្យ តំហយគុណភាពដី សំណឹក កំណថ្មបាយក្រៀម អំបិលកម្ម កសិរុក្ខកម្ម	null	កំណត់ន័យនៃពាក្យតំហយគុណភាពដី គឺជាដំណើរអស់ជីជាតិនៃដី ធ្វើឪ្យដីដាំដុះមិនបានល្អ សំណឹក គឺជាបាតុភូតធម្មជាតិមួយ ដែលផ្ទៃលើនៃសំបក ផែនដីត្រូវរេចរឹ់លទៅៗ កំណថ្មបាយក្រៀម គឺជាក្លាយទៅជាកាំ្តងរឹងដូចសសីលា កសិរុក្ខកម្ម ជាដំណាំចម្រុះមួយបែប ដោយមានដាំដើមឈើ ចុល្លព្រឹក្យ ដំណាំចម្រុះមួយបែប ដោយមានដាំដើម សត្វផងដែរ	null	កំណត់ន័យនៃពាក្យតំហយគុណភាពដី គឺជាដំណើរអស់ជីជាតិនៃដី ធ្វើឪ្យដីដាំដុះមិនបានល្អ សំណឹក គឺជាបាតុភូតធម្មជាតិមួយ ដែលផ្ទៃលើនៃសំបក ផែនដីត្រូវរេចរឹ់លទៅៗ កំណថ្មបាយក្រៀម គឺជាក្លាយទៅជាកាំ្តងរឹងដូចសសីលា កសិរុក្ខកម្ម ជាដំណាំចម្រុះមួយបែប ដោយមានដាំដើមឈើ ចុល្លព្រឹក្យ ដំណាំចម្រុះមួយបែប ដោយមានដាំដើម សត្វផងដែរ	ច ូរ កំ ណ ត់ ន ័យ នៃ ពាក្យ Ġ ត ំ ហ យ គុណ ភាព ដ ី Ġ សំ ណ ឹក Ġ កំ ណ ថ ្ម បា យក ្រ ៀម Ġ អ ំ ប ិល កម្ម Ġ ក សិ រ ុក ្ខ កម្ម ĠĠ	39	កំ ណ ត់ ន ័យ នៃ ពាក្យ ត ំ ហ យ គុណ ភាព ដ ី Ġ គ ឺ ជា ដំណើរ អ ស់ ជី ជាតិ នៃ ដ ី Ġ ធ ្វ ើ ឪ ្យ ដ ី ដា ំ ដ ុះ ម ិន បាន ល្អ Ġ សំ ណ ឹក Ġ គ ឺ ជា បា ត ុ ភ ូត ធម្ម ជាតិ មួយ Ġ ដ ែល ផ្ ទ ៃ លើ នៃ សំ ប ក Ġ ផ ែន ដ ីត ្រ ូវ រ េច រ ឹ ់ ល ទៅ ៗ Ġ កំ ណ ថ ្ម បា យក ្រ ៀម Ġ គ ឺ ជា ក្លា យ ទៅ ជា កា ំ ្ត ង រ ឹង ដូច ស សី លា Ġ ក សិ រ ុក ្ខ កម្ម Ġ ជា ដំ ណា ំ ចម្រ ុះ មួយ ប ែប Ġ ដោយ មាន ដា ំ ដើម ឈ ើ Ġ ច ុល ្ល ព្រឹក ្យ Ġ ដំ ណា ំ ចម្រ ុះ មួយ ប ែប Ġ ដោយ មាន ដា ំ ដើម Ġ ស ត ្វ ផ ង ដ ែរ	151	▁ចូរ ក ំណ ត់ ន ័យ នៃ ពាក្យ ▁តំ ហ យ គុណ ភាព ដ ី ▁សំណ ឹក ▁ក ំណ ថ ្ម ប ាយ ក្រ ៀម ▁អំបិល កម្ម ▁ក សិ រ ុ ក្ខ កម្ម ▁	33	▁កំណត់ ន ័យ នៃ ពាក្យ ត ំ ហ យ គុណ ភាព ដ ី ▁គឺជា ដំណើរ អ ស់ ជី ជាតិ នៃ ដ ី ▁ធ្វើ ឪ ្យ ដ ី ដ ាំ ដ ុះ ម ិន បាន ល្អ ▁សំណ ឹក ▁គឺជា ប ាត ុ ភ ូត ធម្ម ជាតិ មួយ ▁ដែល ផ្ ទ ៃ លើ នៃ សំ ប ក ▁ផែនដី ត្រូវ រ េច រ ឹ ់ ល ទៅ ៗ ▁ក ំណ ថ ្ម ប ាយ ក្រ ៀម ▁គឺជា ក្លា យ ទៅ ជា ក ាំ ្ត ង រ ឹង ដូច ស សី លា ▁ក សិ រ ុ ក្ខ កម្ម ▁ជា ដ ំណ ាំ ចម្រ ុះ មួយ ប ែប ▁ដោយ មាន ដ ាំ ដើម ឈ ើ ▁ច ុល ្ល ព្រឹក ្យ ▁ដំណាំ ចម្រ ុះ មួយ ប ែប ▁ដោយ មាន ដ ាំ ដើម ▁សត្វ ផ ង ដ ែរ	131
ហេតុអ្វីបានជាព្រៃឈើតំបន់ត្រូពិចទទួលការគំរាមកំហែង	null	បានជាព្រៃឈឈើតំបន់ត្រូពិចទទួលការគំរាមកំហែង ព្រោះគេបានធ្វើអាជីវកម្មយ៉ាងខ្លាំងដើម្បីបំពេញតម្រូវការផ្អែកសំណង់នានាគ្រឿងសង្ហារិម រូបិយប័ណ្ណ និងការនាំចេញដោយខ្វះការត្រួតពិនិត្យឪ្យបានម៉ត់ចត់	null	បានជាព្រៃឈឈើតំបន់ត្រូពិចទទួលការគំរាមកំហែង ព្រោះគេបានធ្វើអាជីវកម្មយ៉ាងខ្លាំងដើម្បីបំពេញតម្រូវការផ្អែកសំណង់នានាគ្រឿងសង្ហារិម រូបិយប័ណ្ណ និងការនាំចេញដោយខ្វះការត្រួតពិនិត្យឪ្យបានម៉ត់ចត់	ហេតុ អ ្វី បាន ជា ព្រ ៃ ឈ ើត ំ ប ន់ ត្រ ូ ពិ ច ទទួល ការ គ ំ រា មក ំ ហ ែង ĠĠ	25	បាន ជា ព្រ ៃ ឈ ឈ ើត ំ ប ន់ ត្រ ូ ពិ ច ទទួល ការ គ ំ រា មក ំ ហ ែង Ġ ព្រ ោះ គ េ បាន ធ ្វ ើ អា ជីវ កម្ម យ៉ាង ខ្ លា ំ ង ដើម ្ប ី ប ំព េញ ត ម្រ ូវ ការ ផ្ អ ែក សំ ណ ង់ នា នា គ្រឿង សង ្ហ ារ ិម ÂłĠ រូប ិយ ប ័ ណ្ណ Ġ និង ការ នាំ ចេញ ដោយ ខ្វ ះ ការ ត្រ ួត ពិ និ ត ្យ ឪ ្យ បាន ម៉ ត់ ច ត់ Âł	88	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ព្រ ៃ ឈ ើត ំ ប ន់ ត្រ ូ ព ិច ទទួល ការ គ ំ រ ាម កំ ហ ែង ▁	25	▁បានជា ព្រ ៃ ឈ ឈ ើត ំ ប ន់ ត្រ ូ ព ិច ទទួល ការ គ ំ រ ាម កំ ហ ែង ▁ព្រោះ គ េ បាន ធ ្វ ើ អា ជីវ កម្ម យ៉ាង ខ្ ល ាំង ដើម ្ប ី ប ំព េញ ត ម្រ ូវ ការ ផ្ អ ែក ស ំណ ង់ នា នា គ្រឿង ស ង្ហ ារ ិម ▁រូប ិយ ប ័ ណ្ណ ▁និង ការ នាំ ចេញ ដោយ ខ្វ ះ ការ ត្រ ួត ព ិន ិត ្យ ឪ ្យ បាន ម៉ ត់ ច ត់ ▁	85
ហេតុអ្វីបានជាគេនិយាយថា មនុស្សទទួលខុសត្រូវមួយផ្នែកធំនៅក្នុងបញ្ហាភ្លើងឆេះព្រៃ	null	បានជាគេនិយាយថា មនុស្សទទួលខុសត្រូវមួយផ្នែកធំនៅក្នុងបញ្ហាភ្លើងឆេះព្រៃ ព្រោះភ្លើងឆេះព្រៃ ៩០ បណ្ដាលមកពីសកម្មភាពមនុស្ស ដូចជាចោលកន្ទុយបារីមិនបានពន្លត់ទៅលើគុម្ពោត បន្លាស្ងួតហួតហែងពេលធ្វើដំណើរកាត់ព្រៃ ដុតព្រៃដោយចេតនា ដើម្បីពង្រីកផ្ទៃដីដាំដុះ ដំដៅបង្កើនផលិតកម្មចិញ្ចឹមកាន់តែច្រើន កសិកម្មពនេចដ៏សាមញ្ញនិងបុរសបំផុតក៏ជាមូលហេតុសំខាន់មួយនៃភ្លើងឆេះព្រៃ	null	បានជាគេនិយាយថា មនុស្សទទួលខុសត្រូវមួយផ្នែកធំនៅក្នុងបញ្ហាភ្លើងឆេះព្រៃ ព្រោះភ្លើងឆេះព្រៃ ៩០ បណ្ដាលមកពីសកម្មភាពមនុស្ស ដូចជាចោលកន្ទុយបារីមិនបានពន្លត់ទៅលើគុម្ពោត បន្លាស្ងួតហួតហែងពេលធ្វើដំណើរកាត់ព្រៃ ដុតព្រៃដោយចេតនា ដើម្បីពង្រីកផ្ទៃដីដាំដុះ ដំដៅបង្កើនផលិតកម្មចិញ្ចឹមកាន់តែច្រើន កសិកម្មពនេចដ៏សាមញ្ញនិងបុរសបំផុតក៏ជាមូលហេតុសំខាន់មួយនៃភ្លើងឆេះព្រៃ	ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េន ិយ ាយ ថា Ġ ម នុ ស្ស ទទួល ខុស ត្រូវ មួយ ផ្ ន ែក ធ ំ នៅ ក្នុង ប ញ ្ហ ា ភ្លើង ឆ េះ ព្រ ៃ ĠĠ	33	បាន ជា គ េន ិយ ាយ ថា Ġ ម នុ ស្ស ទទួល ខុស ត្រូវ មួយ ផ្ ន ែក ធ ំ នៅ ក្នុង ប ញ ្ហ ា ភ្លើង ឆ េះ ព្រ ៃ Ġ ព្រ ោះ ភ្លើង ឆ េះ ព្រ ៃ Ġ ៩០ Ġ ប ណ ្ ដា ល មក ពី ស កម្ម ភាព ម នុ ស្ស Ġ ដូច ជា ចោល ក ន្ទ ុយ បា រី ម ិន បាន ព ន្ ល ត់ ទៅ លើ គ ុម ្ ព ោត Ġ ប ន្ លា ស្ ង ួត ហ ួត ហ ែង ពេល ធ ្វ ើ ដំណើរ កាត់ ព្រ ៃ Ġ ដ ុត ព្រ ៃ ដោយ ច េត នា Ġ ដើម ្ប ី ព ង ្រី ក ផ្ ទ ៃ ដ ី ដា ំ ដ ុះ Ġ ដំ ដ ៅ បង ្ក ើន ផល ិត កម្ម ច ិញ ្ច ឹម កាន់ តែ ច្ រ ើន Ġ ក សិ កម្ម ព ន េច ដ ៏ សា ម ញ្ញ និង ប ុរ ស ប ំ ផ ុត ក ៏ ជា ម ូល ហេតុ សំ ខា ន់ មួយ នៃ ភ្លើង ឆ េះ ព្រ ៃ ĠâĢĭ	168	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េន ិយ ាយ ថា ▁មនុស្ស ទទួល ខុស ត្រូវ មួយ ផ្ ន ែក ធ ំ នៅ ក្នុង ប ញ ្ហ ា ភ្លើង ឆ េះ ព្រ ៃ ▁	31	▁បានជា គ េន ិយ ាយ ថា ▁មនុស្ស ទទួល ខុស ត្រូវ មួយ ផ្ ន ែក ធ ំ នៅ ក្នុង ប ញ ្ហ ា ភ្លើង ឆ េះ ព្រ ៃ ▁ព្រោះ ភ្លើង ឆ េះ ព្រ ៃ ▁៩០ ▁ប ណ ្ ដា ល មក ពី ស កម្ម ភាព ម នុ ស្ស ▁ដូចជា ចោល ក ន្ទ ុយ បា រី ម ិន បាន ព ន ្ល ត់ ទៅ លើ គ ុ ម្ព ោត ▁បន្ លា ស្ ង ួត ហ ួត ហ ែង ពេល ធ ្វ ើ ដំណើរ កាត់ ព្រ ៃ ▁ដុត ព្រ ៃ ដោយ ច េត នា ▁ដើម្បី ព ង ្រី ក ផ្ ទ ៃ ដ ី ដ ាំ ដ ុះ ▁ដំ ដ ៅ ប ង្ក ើន ផល ិត កម្ម ច ិ ញ្ច ឹម កាន់ តែ ច ្រ ើន ▁កសិកម្ម ព ន េច ដ ៏ ស ាម ញ្ញ និង ប ុរ ស ប ំ ផ ុត ក ៏ ជា ម ូល ហេតុ សំ ខ ាន់ មួយ នៃ ភ្លើង ឆ េះ ព្រ ៃ ▁	156
តើការបាត់បង់ព្រៃឈើនៅកម្ពុជាយើង បណ្ពាលមកពីមូលហេតុសំខាន់ៗអ្វីខ្លះ នាំមកនូវផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះ	null	ការបាត់បង់ព្រៃឈើនៅកម្ពុជាយើង បណ្ពាលមកពីមូលហេតុសំខាន់ៗដូចជាខាងក្រោម កំណើនប្រជាជន នាំឪ្យមានកំណើនតម្រូវការឈើប្រើប្រាស់ក្នុងស្រុក មានសំណង់លំនៅស្ថាន គ្រឿងសង្ហារិម តុ ទូ កៅអី អុស និងធ្យូងជាដើម កំណើនតម្រូវការដីដាំដុះ ពិសេសនៅតំបន់ឦសានដែលអនុវត្តកសិកម្មព្រៃដុតកំណើនតម្រូវការដីចម្ការដំណាំធំៗ ដូចជា កៅស៊ូ ដូងប្រង កាផែ ម្រេច តម្រូវការឈើសម្រាប់ធ្វើជំនួញ គេប៉ាន់ស្មាន់ថាព្រៃឈើអាចជួយសម្រួលសេដ្ឋកិច្ចខ្មែរបាន ៣ តែនេះជាការគិតដោយកម្រិតទាបបំផុត ព្រោគ្មានតួលេខបញ្ជាក់ច្បាស់លាស់ ហើយគេឃើញមានជីវកម្មឈើខុសច្បាប់បែបអនាធិបតេយ្យ ទាំងទ្រង់ទ្រាយបំផុត ព្រោះគ្មានតួលេខបញ្ជាប់ច្បាប់លាស់ហើយគេឃើញមានអាជីវកម្មឈើខុសច្បាប់បែបអនាធិបតេយ្យ ទាំងទ្រង់ទ្រាយធំ ទាំងទ្រង់ទ្រាយតូច នាំមកផលវិបាក ដូចជា បាត់បង់ភ្នាក់ងារសំអាតបរិយាកាសនិងបាត់បង់ភ្នាក់ងារ ផលិតអុកស៊ីសែន សម្រាប់ទ្រទ្រង់ជីវិតមនុស្ស សត្វ នៅលើភពផែនដីអាកាសធាតុប្រែប្រួស កំណើនកំដៅផែនដីនាំឪ្យមានក្រោះរាំងស្ងូត ទឹកជំនន់ ភ្លៀងមិនទៀងទាត់ដីគ្មានគម្របត្រូវទឹកកភ្លៀថហូរច្រោះ ដីបាត់បង់ជីជាតិ នាំឪ្យផលកសិកម្មថតចុះបាត់បង់ជម្រកសត្វចុះបាត់បង់ជម្រកសត្វព្រៃសត្វនិងរុក្ខជាតិមួយចំនួនត្រូវវិនាសហិនហោចនាំឪ្យមានកំណើនជាលំដាប់នៃវ៉ូទឹកសមុទ្រ	null	ការបាត់បង់ព្រៃឈើនៅកម្ពុជាយើង បណ្ពាលមកពីមូលហេតុសំខាន់ៗដូចជាខាងក្រោម កំណើនប្រជាជន នាំឪ្យមានកំណើនតម្រូវការឈើប្រើប្រាស់ក្នុងស្រុក មានសំណង់លំនៅស្ថាន គ្រឿងសង្ហារិម តុ ទូ កៅអី អុស និងធ្យូងជាដើម កំណើនតម្រូវការដីដាំដុះ ពិសេសនៅតំបន់ឦសានដែលអនុវត្តកសិកម្មព្រៃដុតកំណើនតម្រូវការដីចម្ការដំណាំធំៗ ដូចជា កៅស៊ូ ដូងប្រង កាផែ ម្រេច តម្រូវការឈើសម្រាប់ធ្វើជំនួញ គេប៉ាន់ស្មាន់ថាព្រៃឈើអាចជួយសម្រួលសេដ្ឋកិច្ចខ្មែរបាន ៣ តែនេះជាការគិតដោយកម្រិតទាបបំផុត ព្រោគ្មានតួលេខបញ្ជាក់ច្បាស់លាស់ ហើយគេឃើញមានជីវកម្មឈើខុសច្បាប់បែបអនាធិបតេយ្យ ទាំងទ្រង់ទ្រាយបំផុត ព្រោះគ្មានតួលេខបញ្ជាប់ច្បាប់លាស់ហើយគេឃើញមានអាជីវកម្មឈើខុសច្បាប់បែបអនាធិបតេយ្យ ទាំងទ្រង់ទ្រាយធំ ទាំងទ្រង់ទ្រាយតូច នាំមកផលវិបាក ដូចជា បាត់បង់ភ្នាក់ងារសំអាតបរិយាកាសនិងបាត់បង់ភ្នាក់ងារ ផលិតអុកស៊ីសែន សម្រាប់ទ្រទ្រង់ជីវិតមនុស្ស សត្វ នៅលើភពផែនដីអាកាសធាតុប្រែប្រួស កំណើនកំដៅផែនដីនាំឪ្យមានក្រោះរាំងស្ងូត ទឹកជំនន់ ភ្លៀងមិនទៀងទាត់ដីគ្មានគម្របត្រូវទឹកកភ្លៀថហូរច្រោះ ដីបាត់បង់ជីជាតិ នាំឪ្យផលកសិកម្មថតចុះបាត់បង់ជម្រកសត្វចុះបាត់បង់ជម្រកសត្វព្រៃសត្វនិងរុក្ខជាតិមួយចំនួនត្រូវវិនាសហិនហោចនាំឪ្យមានកំណើនជាលំដាប់នៃវ៉ូទឹកសមុទ្រ	ត ើក ារ បា ត់ បង់ ព្រ ៃ ឈ ើន ៅ ក ម្ព ុ ជា យ ើង Ġ ប ណ ្ ពា ល មក ពី ម ូល ហេតុ សំ ខា ន់ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ នាំ មក ន ូវ ផល ប៉ ះ ពា ល់ អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	50	ការ បា ត់ បង់ ព្រ ៃ ឈ ើន ៅ ក ម្ព ុ ជា យ ើង Ġ ប ណ ្ ពា ល មក ពី ម ូល ហេតុ សំ ខា ន់ ៗ ដូច ជា ខា ង ក្រោម Ġ កំ ណ ើន ប្រ ជា ជន Ġ នាំ ឪ ្យ មាន កំ ណ ើន ត ម្រ ូវ ការ ឈ ើប ្រ ើប ្រា ស់ ក្នុង ស្រ ុក Ġ មាន សំ ណ ង់ លំ នៅ ស្ថាន Ġ គ្រឿង សង ្ហ ារ ិម Ġ ត ុ Ġ ទូ Ġ ក ៅ អ ី Ġ អ ុស Ġ និង ធ ្យូ ង ជា ដើម Ġ កំ ណ ើន ត ម្រ ូវ ការ ដ ី ដា ំ ដ ុះ Ġ ពិ សេ ស នៅ ត ំ ប ន់ ឦ សា ន ដ ែល អនុ វត្ត ក សិ កម្ម ព្រ ៃ ដ ុត កំ ណ ើន ត ម្រ ូវ ការ ដ ី ច ម្ ការ ដំ ណា ំ ធ ំ ៗ Ġ ដូច ជា Ġ ក ៅ ស៊ូ Ġ ដ ូង ប្រ ង Ġ កា ផ ែ Ġ ម្រ េច Ġ ត ម្រ ូវ ការ ឈ ើស ម្រ ាប់ ធ ្វ ើ ជំ ន ួញ Ġ គ េ ប៉ា ន់ ស្ម ាន់ ថា ព្រ ៃ ឈ ើ អា ច ជ ួយ សម ្រ ួល សេ ដ្ឋ កិច្ច ខ្ ម ែរ បាន Ġ ៣ Ġ តែ នេះ ជា ការ គ ិត ដោយ ក ម្រ ិត ទ ាប ប ំ ផ ុត Ġ ព្រ ោ គ ្ម ាន ត ួល េ ខ បញ្ជា ក់ ច្ បា ស់ លាស់ Ġ ហើយ គ េ ឃើញ មាន ជីវ កម្ម ឈ ើ ខុស ច្ បា ប់ ប ែប អ នា ធិបតេយ្យ Ġ ទ ាំង ទ្រ ង់ ទ្រ ាយ ប ំ ផ ុត Ġ ព្រ ោះ គ ្ម ាន ត ួល េ ខ បញ្ជា ប់ ច្ បា ប់ លាស់ ហើយ គ េ ឃើញ មាន អា ជីវ កម្ម ឈ ើ ខុស ច្ បា ប់ ប ែប អ នា ធិបតេយ្យ Ġ ទ ាំង ទ្រ ង់ ទ្រ ាយ ធ ំ Ġ ទ ាំង ទ្រ ង់ ទ្រ ាយ តូ ច Ġ នាំ មក ផល វិ បា ក Ġ ដូច ជា Ġ បា ត់ បង់ ភ ្នា ក់ ងារ សំ អា ត បរ ិយ ាក ាស និង បា ត់ បង់ ភ ្នា ក់ ងារ Ġ ផល ិត អ ុក ស៊ី សែន Ġ សម ្រា ប់ ទ្រ ទ្រ ង់ ជីវ ិត ម នុ ស្ស Ġ ស ត ្វ Ġ នៅ លើ ភព ផ ែន ដ ី អា កាស ធាតុ ប្រ ែប ្រ ួស Ġ កំ ណ ើន កំ ដ ៅ ផ ែន ដ ីន ាំ ឪ ្យ មាន ក្រ ោះ រា ំ ង ស្ ង ូត Ġ ទឹក ជំ ន ន់ Ġ ភ្ល ៀង ម ិន ទ ៀង ទ ាត់ ដ ី គ ្ម ាន គម ្រ ប ត្រូវ ទឹក ក ភ្ល ៀ ថ ហ ូរ ច្ រ ោះ Ġ ដ ី បា ត់ បង់ ជី ជាតិ Ġ នាំ ឪ ្យ ផល ក សិ កម្ម ថ ត ច ុះ បា ត់ បង់ ជ ម្រ ក ស ត ្វ ច ុះ បា ត់ បង់ ជ ម្រ ក ស ត ្វ ព្រ ៃ ស ត ្វ និង រ ុក ្ខ ជាតិ មួយ ចំ ន ួន ត្រូវ វិ នា ស ហ ិន ហ ោច នាំ ឪ ្យ មាន កំ ណ ើន ជា លំ ដា ប់ នៃ វ ៉ ូ ទឹក សម ុ ទ្រ ĠâĢĭ	499	▁តើ ការ ប ាត់ បង់ ព្រ ៃ ឈ ើ នៅ ក ម្ព ុ ជ ាយ ើង ▁ប ណ ្ ព ាល មក ពី ម ូល ហេតុ សំ ខ ាន់ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁នាំមក ន ូវ ផល ប៉ ះ ព ាល់ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	48	▁ការបាត់បង់ ព្រ ៃ ឈ ើ នៅ ក ម្ព ុ ជ ាយ ើង ▁ប ណ ្ ព ាល មក ពី ម ូល ហេតុ សំ ខ ាន់ ៗ ដូច ជា ខា ង ក្រោម ▁កំណើន ប្រ ជា ជន ▁នាំ ឪ ្យ មាន ក ំណ ើន ត ម្រ ូវ ការ ឈ ើ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ក្នុង ស្រ ុក ▁មាន ស ំណ ង់ លំ នៅ ស្ថាន ▁គ្រឿង ស ង្ហ ារ ិម ▁តុ ▁ទូ ▁កៅអី ▁អ ុស ▁និង ធ ្យូ ង ជា ដើម ▁កំណើន ត ម្រ ូវ ការ ដ ី ដ ាំ ដ ុះ ▁ពិសេស នៅ ត ំ ប ន់ ឦ សា ន ដ ែល អនុ វត្ត ក សិ កម្ម ព្រ ៃ ដ ុត ក ំណ ើន ត ម្រ ូវ ការ ដ ី ច ម្ ការ ដ ំណ ាំ ធ ំ ៗ ▁ដូចជា ▁កៅស៊ូ ▁ដូង ប្រ ង ▁កា ផ ែ ▁ម្រេច ▁តម្រូវការ ឈ ើស ម្រ ាប់ ធ ្វ ើ ជំ ន ួញ ▁គេ ប៉ ាន់ ស្ម ាន់ ថា ព្រ ៃ ឈ ើ អា ច ជ ួយ ស ម្រ ួល សេ ដ្ឋ កិច្ច ខ្ ម ែរ បាន ▁៣ ▁តែ នេះ ជា ការ គ ិត ដោយ ក ម្រ ិត ទ ាប ប ំ ផ ុត ▁ព្រ ោ គ ្ មាន ត ួ លេខ បញ្ជា ក់ ច ្ប ាស់ លាស់ ▁ហើយ គ េ ឃើញ មាន ជីវ កម្ម ឈ ើ ខុស ច ្ប ាប់ ប ែប អ នា ធិបតេយ្យ ▁ទាំង ទ្រ ង់ ទ្រ ាយ ប ំ ផ ុត ▁ព្រោះ គ ្ មាន ត ួ លេខ បញ្ជា ប់ ច ្ប ាប់ លាស់ ហើយ គ េ ឃើញ មាន អា ជីវ កម្ម ឈ ើ ខុស ច ្ប ាប់ ប ែប អ នា ធិបតេយ្យ ▁ទាំង ទ្រ ង់ ទ្រ ាយ ធ ំ ▁ទាំង ទ្រ ង់ ទ្រ ាយ ត ូច ▁នាំមក ផល វិ ប ាក ▁ដូចជា ▁បាត់បង់ ភ ្ន ាក់ ងារ សំ អា ត ប រិយា កាស និង ប ាត់ បង់ ភ ្ន ាក់ ងារ ▁ផលិត អ ុក ស៊ី សែន ▁សម្រាប់ ទ្រ ទ្រ ង់ ជីវ ិត ម នុ ស្ស ▁សត្វ ▁នៅលើ ភព ផ ែន ដ ី អា កាស ធាតុ ប្រ ែ ប្រ ួស ▁កំណើន កំ ដ ៅ ផ ែន ដ ី នាំ ឪ ្យ មាន ក្រ ោះ រ ាំង ស្ ង ូត ▁ទឹក ជំ ន ន់ ▁ភ្លៀង ម ិន ទ ៀង ទ ាត់ ដ ី គ ្ មាន គ ម្រ ប ត្រូវ ទឹក ក ភ្ល ៀ ថ ហ ូរ ច ្រ ោះ ▁ដី ប ាត់ បង់ ជី ជាតិ ▁នាំ ឪ ្យ ផល ក សិ កម្ម ថ ត ច ុះ ប ាត់ បង់ ជ ម្រ ក ស ត ្វ ច ុះ ប ាត់ បង់ ជ ម្រ ក ស ត ្វ ព្រ ៃ ស ត ្វ និង រ ុ ក្ខ ជាតិ មួយ ចំ ន ួន ត្រូវ វិ នា ស ហ ិន ហ ោច នាំ ឪ ្យ មាន ក ំណ ើន ជា លំ ដ ាប់ នៃ វ ៉ ូ ទឹក សម ុ ទ្រ ▁	455
តើមានកិច្ចព្រមព្រៀងអ្វីខ្លះ ស្ដីពីព្រៃឈើក្នុងពិភពលោក ព្រោះអ្វី	null	មានកិច្ចព្រមព្រៀង ស្ដីពីព្រៃឈើក្នុងពិភពលោកមានជាច្រើន ដូចជាធម្មនុញ្ញអំពីផែនដីឡើងកម្ដៅ សេចក្តីថ្លែងការណ៍ស្ថីពីការណ៍ព្រៃឈើ អនុសញ្ញាស្ដីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ	null	មានកិច្ចព្រមព្រៀង ស្ដីពីព្រៃឈើក្នុងពិភពលោកមានជាច្រើន ដូចជាធម្មនុញ្ញអំពីផែនដីឡើងកម្ដៅ សេចក្តីថ្លែងការណ៍ស្ថីពីការណ៍ព្រៃឈើ អនុសញ្ញាស្ដីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ	ត ើម ាន កិច្ច ព្រមព្រៀង អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ស្ ដ ី ពី ព្រ ៃ ឈ ើក ្ន ុង ពិ ភព លោក Ġ ព្រ ោះ អ ្វី ĠĠ	27	មាន កិច្ច ព្រមព្រៀង Ġ ស្ ដ ី ពី ព្រ ៃ ឈ ើក ្ន ុង ពិ ភព លោក មាន ជា ច្ រ ើន Ġ ដូច ជា ធម្ម នុ ញ្ញ អ ំព ី ផ ែន ដ ី ឡើង ក ម្ ដ ៅ Ġ សេ ច ក្តី ថ ្ល ែង ការណ៍ ស្ ថ ី ពី ការណ៍ ព្រ ៃ ឈ ើ Ġ អនុ ស ញ្ញា ស្ ដ ី ពី ការ ប្រ ែប ្រ ួល អា កាស ធាតុ	69	▁តើ មាន កិច្ច ព្រមព្រៀង អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ស្ ដ ី ពី ព្រ ៃ ឈ ើ ក្នុង ពិ ភព លោក ▁ព្រោះ អ ្វី ▁	24	▁មាន កិច្ច ព្រមព្រៀង ▁ស្ ដ ី ពី ព្រ ៃ ឈ ើ ក្នុង ពិ ភព លោក មាន ជា ច ្រ ើន ▁ដូចជា ធម្ម នុ ញ្ញ អ ំព ី ផ ែន ដ ី ឡើង ក ម្ ដ ៅ ▁ស េចក្តីថ្លែងការណ៍ ស ្ថ ី ពី ការណ៍ ព្រ ៃ ឈ ើ ▁អនុ ស ញ្ញា ស្ ដ ី ពី ការ ប្រ ែ ប្រ ួល អា កាស ធាតុ	62
តើការបាត់បង់ព្រៃឈើបណ្ដាលមកពីមូលហេតុសំខាន់ៗអ្វីខ្លះ	null	ការបាត់បង់ព្រៃឈើបណ្ដាលមកពីមូលហេតុសំខាន់ៗដូចជា ការកាប់ព្រៃឈើធ្វើលំនៅដ្ឋាន គ្រឿងសង្ហារិម អុស និងធ្យូងជាដើមទន្រាព្រៃឈើដើម្បីធ្វើកសិកម្ម ការធ្វើកសិកម្មព្រៃដុតការធ្វើអាជីវកម្មក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំបែបអនាធិបតេយ្យសំណងរោងចក្រជំនីកយករ៉ែការកាប់ព្រៃឈើដើម្បីធ្វើដើម្បីធ្វើផ្លូវថ្នល់ ផ្លូវដែកភ្លើងឆេះព្រៃ	null	ការបាត់បង់ព្រៃឈើបណ្ដាលមកពីមូលហេតុសំខាន់ៗដូចជា ការកាប់ព្រៃឈើធ្វើលំនៅដ្ឋាន គ្រឿងសង្ហារិម អុស និងធ្យូងជាដើមទន្រាព្រៃឈើដើម្បីធ្វើកសិកម្ម ការធ្វើកសិកម្មព្រៃដុតការធ្វើអាជីវកម្មក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំបែបអនាធិបតេយ្យសំណងរោងចក្រជំនីកយករ៉ែការកាប់ព្រៃឈើដើម្បីធ្វើដើម្បីធ្វើផ្លូវថ្នល់ ផ្លូវដែកភ្លើងឆេះព្រៃ	ត ើក ារ បា ត់ បង់ ព្រ ៃ ឈ ើប ណ ្ ដា ល មក ពី ម ូល ហេតុ សំ ខា ន់ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	28	ការ បា ត់ បង់ ព្រ ៃ ឈ ើប ណ ្ ដា ល មក ពី ម ូល ហេតុ សំ ខា ន់ ៗ ដូច ជា ĠâĢĭ ការ កា ប់ ព្រ ៃ ឈ ើ ធ ្វ ើ លំ នៅ ដ្ឋាន Ġ គ្រឿង សង ្ហ ារ ិម Ġ អ ុស Ġ និង ធ ្យូ ង ជា ដើម ទ ន្ រា ព្រ ៃ ឈ ើ ដើម ្ប ី ធ ្វ ើក សិ កម្ម Ġ ការ ធ ្វ ើក សិ កម្ម ព្រ ៃ ដ ុត ការ ធ ្វ ើ អា ជីវ កម្ម ក្នុង ទ្រ ង់ ទ្រ ាយ ធ ំ ប ែប អ នា ធិបតេយ្យ សំ ណ ង រ ោង ច ក្រ ជំ នី ក យក រ៉ ែក ារ កា ប់ ព្រ ៃ ឈ ើ ដើម ្ប ី ធ ្វ ើ ដើម ្ប ី ធ ្វ ើ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ Ġ ផ្ល ូវ ដ ែក ភ្លើង ឆ េះ ព្រ ៃ	138	▁តើ ការ ប ាត់ បង់ ព្រ ៃ ឈ ើប ណ ្ ដា ល មក ពី ម ូល ហេតុ សំ ខ ាន់ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	27	▁ការបាត់បង់ ព្រ ៃ ឈ ើប ណ ្ ដា ល មក ពី ម ូល ហេតុ សំ ខ ាន់ ៗ ដូច ជា ▁ការក ាប់ ព្រ ៃ ឈ ើ ធ ្វ ើ លំ នៅ ដ្ឋាន ▁គ្រឿង ស ង្ហ ារ ិម ▁អ ុស ▁និង ធ ្យូ ង ជា ដើម ទ ន ្រា ព្រ ៃ ឈ ើ ដើម ្ប ី ធ ្វ ើក សិ កម្ម ▁ការធ្វើ ក សិ កម្ម ព្រ ៃ ដ ុត ការ ធ ្វ ើ អា ជីវ កម្ម ក្នុង ទ្រ ង់ ទ្រ ាយ ធ ំ ប ែប អ នា ធិបតេយ្យ ស ំណ ង រ ោង ច ក្រ ជំ នី ក យក រ៉ ែ ការ ក ាប់ ព្រ ៃ ឈ ើ ដើម ្ប ី ធ ្វ ើ ដើម ្ប ី ធ ្វ ើ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ▁ផ្លូវ ដ ែក ភ្លើង ឆ េះ ព្រ ៃ	131
តើតួនាទីចម្បងនៃព្រៃឈើមានអ្វីខ្លះ	null	តូនាទីច្បងនៃព្រៃឈើមាន រក្សាលំនឹងប្រព័ន្ធអេកូស៊ី ឬ ស្ថានប្រព័ន្ធរបស់ភពផែនដីផ្ដល់ជម្រកដល់គ្រប់នៃដីការពារសំណឹកដីជារបាំងការពារទឹកជំនន់នឹងខ្យល់ព្យុះមានតួនាទីសំខាន់ក្នុងការធ្វើនិយតកម្មអាកាសធាតុ ដោយរក្សាសំណើមអាកាស ចូលរួមក្នុងវដ្ដទឹក និងរក្សាទឹកក្នុងដីព្រៃឈើបន្ថយគ្រោះថ្នាក់ដោយផ្ទាំងថ្មរបេះ ផ្ទាំងទឹកកករអិល ស្រូបយកធូលី និងសូរសំឡេងព្រៃឈើផ្ដល់ដល់មនុស្សនូវប្រភពកម្ដៅដ័សំខាន់ផ្តល់ឈើផ្ដល់ដល់មនុស្សនូវប្រភពកម្ដៅដ៏សំខាន់ផ្ដល់ដល់មនុស្សនូវប្រភពកម្ដៅដ៏សំខាន់ផ្ដល់ឈើសម្រាប់ប្រើប្រាស់សាងសង់ ផ្ដត់ផ្គងសិប្បកម្ម និងឧស្សាហកម្មព្រៃឈើបានផលិតអុកស៊ីសែនសំអាតបរិយាកាសដែលស្រូបយកឧស្ម័នកាបូនិច ដែលជួយសំអាតបរិយាកាសដែលរងនូវការបំពុលដោយឧស្ម័នកាបូនិច	null	តូនាទីច្បងនៃព្រៃឈើមាន រក្សាលំនឹងប្រព័ន្ធអេកូស៊ី ឬ ស្ថានប្រព័ន្ធរបស់ភពផែនដីផ្ដល់ជម្រកដល់គ្រប់នៃដីការពារសំណឹកដីជារបាំងការពារទឹកជំនន់នឹងខ្យល់ព្យុះមានតួនាទីសំខាន់ក្នុងការធ្វើនិយតកម្មអាកាសធាតុ ដោយរក្សាសំណើមអាកាស ចូលរួមក្នុងវដ្ដទឹក និងរក្សាទឹកក្នុងដីព្រៃឈើបន្ថយគ្រោះថ្នាក់ដោយផ្ទាំងថ្មរបេះ ផ្ទាំងទឹកកករអិល ស្រូបយកធូលី និងសូរសំឡេងព្រៃឈើផ្ដល់ដល់មនុស្សនូវប្រភពកម្ដៅដ័សំខាន់ផ្តល់ឈើផ្ដល់ដល់មនុស្សនូវប្រភពកម្ដៅដ៏សំខាន់ផ្ដល់ដល់មនុស្សនូវប្រភពកម្ដៅដ៏សំខាន់ផ្ដល់ឈើសម្រាប់ប្រើប្រាស់សាងសង់ ផ្ដត់ផ្គងសិប្បកម្ម និងឧស្សាហកម្មព្រៃឈើបានផលិតអុកស៊ីសែនសំអាតបរិយាកាសដែលស្រូបយកឧស្ម័នកាបូនិច ដែលជួយសំអាតបរិយាកាសដែលរងនូវការបំពុលដោយឧស្ម័នកាបូនិច	ត ើត ួន ា ទី ច ម្ បង នៃ ព្រ ៃ ឈ ើម ាន អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	19	តូ នាទី ច្ បង នៃ ព្រ ៃ ឈ ើម ាន âĢĭ Ġ រក ្សា លំ នឹង ប្រ ព ័ន ្ ធ អ េក ូស ៊ី âĢĭ Ġ ឬ Ġ ស្ថាន ប្រ ព ័ន ្ ធរ ប ស់ ភព ផ ែន ដ ី ផ្ ដល់ ជ ម្រ ក ដល់ គ្រ ប់ នៃ ដ ី ការពារ សំ ណ ឹក ដ ី ជា រ បា ំ ង ការពារ ទឹក ជំ ន ន់ នឹង ខ្ យ ល់ ព្យ ុះ âĢĭ មាន ត ួន ា ទី សំ ខា ន់ ក្នុង ការ ធ ្វ ើន ិយ ត កម្ម អា កាស ធាតុ Ġ ដោយ រក ្សា សំ ណ ើម អា កាស Ġ ចូល រួម ក្នុង វ ដ ្ ដ ទឹក Ġ និង រក ្សា ទឹក ក្នុង ដ ី ព្រ ៃ ឈ ើប ន្ ថ យ គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ដោយ ផ្ ទ ាំង ថ ្ម រ ប េះ Ġ ផ្ ទ ាំង ទឹក ក ករ អ ិល Ġ ស្រ ូប យក ធ ូល ី Ġ និង ស ូរ សំ ឡេ ង ព្រ ៃ ឈ ើ ផ្ ដល់ ដល់ ម នុ ស្ស ន ូវ ប្រ ភព ក ម្ ដ ៅ ដ ័ សំ ខា ន់ ផ្ ត ល់ ឈ ើ ផ្ ដល់ ដល់ ម នុ ស្ស ន ូវ ប្រ ភព ក ម្ ដ ៅ ដ ៏ សំ ខា ន់ ផ្ ដល់ ដល់ ម នុ ស្ស ន ូវ ប្រ ភព ក ម្ ដ ៅ ដ ៏ សំ ខា ន់ ផ្ ដល់ ឈ ើស ម្រ ាប់ ប្រ ើប ្រា ស់ âĢĭ សា ង សង ់ Ġ ផ្ ដ ត់ ផ្ គ ង សិ ប្ប កម្ម Ġ និង ឧ ស្សា ហ កម្ម ព្រ ៃ ឈ ើប ាន ផល ិត អ ុក ស៊ី សែន សំ អា ត បរ ិយ ាក ាស âĢĭ ដ ែល ស្រ ូប យក ឧ ស្ម ័ន កា បូ និ ច Ġ ដ ែល ជ ួយ សំ អា ត បរ ិយ ាក ាស ដ ែល រ ង ន ូវ ការ ប ំព ុល ដោយ ឧ ស្ម ័ន កា បូ និ ច	305	▁តើ ត ួ នាទី ច ម្ បង នៃ ព្រ ៃ ឈ ើ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	18	▁តូ នាទី ច្ បង នៃ ព្រ ៃ ឈ ើ មាន ▁រក្សា លំ នឹង ប្រ ព ័ ន្ធ អ េក ូ ស៊ី ▁ឬ ▁ស្ថាន ប្រ ព ័ ន្ធ រ ប ស់ ភព ផ ែន ដ ី ផ្ ដល់ ជ ម្រ ក ដល់ គ្រ ប់ នៃ ដ ី ការពារ ស ំណ ឹក ដ ី ជា រ ប ាំង ការពារ ទឹក ជំ ន ន់ នឹង ខ្ យ ល់ ព្យ ុះ ▁មាន ត ួ នាទី សំ ខ ាន់ ក្នុង ការ ធ ្វ ើន ិយ ត កម្ម អា កាស ធាតុ ▁ដោយ រ ក្ស ាស ំណ ើម អា កាស ▁ចូលរួម ក្នុង វ ដ ្ ដ ទឹក ▁និង រក ្សា ទឹក ក្នុង ដ ី ព្រ ៃ ឈ ើ បន្ថយ គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ដោយ ផ្ ទ ាំង ថ ្ម រ ប េះ ▁ផ្ទាំង ទឹក ក ករ អ ិល ▁ស្ រូប យក ធ ូ លី ▁និង ស ូរ សំ ឡេ ង ព្រ ៃ ឈ ើ ផ្ ដល់ ដល់ ម នុ ស្ស ន ូវ ប្រ ភព ក ម្ ដ ៅ ដ ័ សំ ខ ាន់ ផ្ ត ល់ ឈ ើ ផ្ ដល់ ដល់ ម នុ ស្ស ន ូវ ប្រ ភព ក ម្ ដ ៅ ដ ៏ សំ ខ ាន់ ផ្ ដល់ ដល់ ម នុ ស្ស ន ូវ ប្រ ភព ក ម្ ដ ៅ ដ ៏ សំ ខ ាន់ ផ្ ដល់ ឈ ើស ម្រ ាប់ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ▁សាងសង់ ▁ផ្ ដ ត់ ផ្ គ ង សិ ប្ប កម្ម ▁និង ឧ ស្សា ហ កម្ម ព្រ ៃ ឈ ើ បាន ផល ិត អ ុក ស៊ី សែន សំ អា ត ប រិយា កាស ▁ដែល ស្ រូប យក ឧ ស្ម ័ន កា ប ូន ិច ▁ដែល ជ ួយ សំ អា ត ប រិយា កាស ដ ែល រ ង ន ូវ ការ ប ំព ុល ដោយ ឧ ស្ម ័ន កា ប ូន ិច	289
ចូរនិយាយអំពី បញ្ហាសុវត្តិភាពស្បៀង នៅប្រទេសអារ៉ាប៊ី សាអ៊ូឌីត	null	វាលលំហអារ៉ាបប៊ីសាអ៊ូឌីត ផលិតបានស្រូវសាលីាងពីរលានតោន ដោយការប្រើប្រាស់ដុណ្លរប្រេងកាត និងបច្ចេកវិទ្យា អារ៉ាបប៊ីសាអ៊ូឌីតជាអ្នកនាំចេញចស្រូវសាលីនិងជាអ្នកស័្វយគ្រប់គ្រាន់ខាងបន្លែនិងផ្លែឈើ ស៊ុតនិងផលិតផលទឹកដោះ នាពេលសត្វថ្ងៃនេះ តំបន់វាលលំហផ្ទៃដីបង្កបង្កើនផលិតកសិកម្មមានតម្លៃណាស់ ទឹកដោះមួយលីត្រថ្ងៃបីដង នៃតម្លៃនៅអឺរ៉ុប ប្រជាជនអារ៉ាប់ប៊ីសាអ៊ូឌីតមិនខ្វល់ឡើយ ព្រោះនយោបាយកសិកម្មជាតិរណបឪ្យកត្តាសេដ្ឋកិច្ចទេ	null	វាលលំហអារ៉ាបប៊ីសាអ៊ូឌីត ផលិតបានស្រូវសាលីាងពីរលានតោន ដោយការប្រើប្រាស់ដុណ្លរប្រេងកាត និងបច្ចេកវិទ្យា អារ៉ាបប៊ីសាអ៊ូឌីតជាអ្នកនាំចេញចស្រូវសាលីនិងជាអ្នកស័្វយគ្រប់គ្រាន់ខាងបន្លែនិងផ្លែឈើ ស៊ុតនិងផលិតផលទឹកដោះ នាពេលសត្វថ្ងៃនេះ តំបន់វាលលំហផ្ទៃដីបង្កបង្កើនផលិតកសិកម្មមានតម្លៃណាស់ ទឹកដោះមួយលីត្រថ្ងៃបីដង នៃតម្លៃនៅអឺរ៉ុប ប្រជាជនអារ៉ាប់ប៊ីសាអ៊ូឌីតមិនខ្វល់ឡើយ ព្រោះនយោបាយកសិកម្មជាតិរណបឪ្យកត្តាសេដ្ឋកិច្ចទេ	ច ូរ និ យា យ អ ំព ី Ġ ប ញ ្ហ ាស ុ វត្ត ិ ភាព ស្ ប ៀង Ġ នៅ ប្រ ទេស អា រ៉ា ប៊ី Ġ សា អ៊ ូ ឌី ត ĠĠ	30	វា ល លំ ហ អា រ៉ា ប ប៊ី សា អ៊ ូ ឌី ត Ġ ផល ិត បាន ស្រ ូវ សា លី ាង ពី រ លាន តោន Ġ ដោយ ការ ប្រ ើប ្រា ស់ ដ ុ ណ ្ល រ ប្រ េង កា ត Ġ និង ប ច្ច េក វិទ្យា Ġ អា រ៉ា ប ប៊ី សា អ៊ ូ ឌី ត ជា អ្នក នាំ ចេញ ច ស្រ ូវ សា លីន ិ ង ជា អ្នក ស ័ ្វ យ គ្រ ប់ គ្រ ាន់ ខា ង ប ន្ ល ែន ិ ង ផ្ល ែ ឈ ើ Ġ ស៊ ុត និង ផល ិត ផល ទឹក ដ ោះ Ġ នា ពេល ស ត ្វ ថ ្ង ៃ នេះ Ġ ត ំ ប ន់ វា ល លំ ហ ផ្ ទ ៃ ដ ី បង ្ក បង ្ក ើន ផល ិត ក សិ កម្ម មាន ត ម្ល ៃ ណា ស់ Ġ ទឹក ដ ោះ មួយ លីត្រ ថ ្ង ៃ បី ដង Ġ នៃ ត ម្ល ៃ នៅ អ ឺ រ៉ ុប Ġ ប្រ ជា ជន អា រ៉ា ប់ ប៊ី សា អ៊ ូ ឌី ត ម ិន ខ្វ ល់ ឡ ើយ Ġ ព្រ ោះ ន យោ បា យក សិ កម្ម ជាតិ រណ ប ឪ ្យ ក ត្ត ាស េ ដ្ឋ កិច្ច ទេ	191	▁ចូរ ន ិយ ាយ អ ំព ី ▁បញ្ហា សុ វ ត្តិ ភាព ស ្ប ៀង ▁នៅ ប្រ ទេស អា រ៉ា ប៊ី ▁សា អ៊ ូ ឌី ត ▁	26	▁វាល លំ ហ អា រ៉ា ប ប៊ី សា អ៊ ូ ឌី ត ▁ផលិត បាន ស្រ ូវ សា លី ាង ពី រ លាន តោន ▁ដោយ ការ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ដ ុ ណ ្ល រ ប្រ េង ក ាត ▁និង ប ច្ច េក វិទ្យា ▁អា រ៉ា ប ប៊ី សា អ៊ ូ ឌី ត ជា អ្នក នាំ ចេញ ច ស្រ ូវ សា លី និង ជា អ្នក ស ័ ្វ យ គ្រ ប់ គ្រ ាន់ ខា ង ប ន ្ល ែ និង ផ្ល ែ ឈ ើ ▁ស៊ុត និង ផល ិត ផល ទឹក ដ ោះ ▁នា ពេល ស ត ្វ ថ ្ង ៃ នេះ ▁តំបន់ វ ាល លំ ហ ផ្ ទ ៃ ដ ី ប ង្ក ប ង្ក ើន ផល ិត ក សិ កម្ម មាន ត ម្ល ៃ ណ ាស់ ▁ទឹកដោះ មួយ លីត្រ ថ ្ង ៃ បី ដង ▁នៃ ត ម្ល ៃ នៅ អ ឺ រ៉ ុប ▁ប្រជាជន អា រ៉ា ប់ ប៊ី សា អ៊ ូ ឌី ត ម ិន ខ្វ ល់ ឡ ើយ ▁ព្រោះ ន យោ បា យក សិ កម្ម ជាតិ រណ ប ឪ ្យ ក ត្ត ាស េ ដ្ឋ កិច្ច ទេ	178
តើការធ្វើប៉ុលឌែកម្មនៅកម្ពុជាយើងការចាំបាច់ដែរឬ ទេ នៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ព្រោះអ្វី ចូរពន្យល់	null	ក្នុងពេកបច្ចុប្បន្ននេះ ការធ្វើប៉ុនឌែកម្មនៅកម្ពុជាយើង មិនមែនជាការចាំបាច់នោះទេ ព្រោះសព្វថ្ងៃនេះប្រទេសយើងមានដីគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់សសាង់សង់លំនៅ អាគារ និងសំណង់ផ្សេងៗទៀត ឬ ធ្វើកសិកម្ម ម្យ៉ាងទៀតសព្វថ្ងៃនេះប្រទេសយើងនៅខ្វះធនធានមនុស្សដែលមានជំនាញ ហើយឧបករណ៍ក៏មិនទាន់ទំនើបនិងមិនសូវសំបូរបែបផងដែរ	null	ក្នុងពេកបច្ចុប្បន្ននេះ ការធ្វើប៉ុនឌែកម្មនៅកម្ពុជាយើង មិនមែនជាការចាំបាច់នោះទេ ព្រោះសព្វថ្ងៃនេះប្រទេសយើងមានដីគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់សសាង់សង់លំនៅ អាគារ និងសំណង់ផ្សេងៗទៀត ឬ ធ្វើកសិកម្ម ម្យ៉ាងទៀតសព្វថ្ងៃនេះប្រទេសយើងនៅខ្វះធនធានមនុស្សដែលមានជំនាញ ហើយឧបករណ៍ក៏មិនទាន់ទំនើបនិងមិនសូវសំបូរបែបផងដែរ	ត ើក ារ ធ ្វ ើប ៉ ុល ឌ ែក ម្ម នៅ ក ម្ព ុ ជា យ ើង ការ ចាំបាច់ ដ ែរ ឬ Ġ ទេ Ġ នៅ ពេល ប ច្ច ុប ្ប ន្ន នេះ Ġ ព្រ ោះ អ ្វី Ġ ច ូរ ព ន្ យ ល់ ĠĠ	42	ក្នុង ព េក ប ច្ច ុប ្ប ន្ន នេះ Ġ ការ ធ ្វ ើប ៉ ុន ឌ ែក ម្ម នៅ ក ម្ព ុ ជា យ ើង Ġ ម ិន ម ែន ជា ការ ចាំបាច់ ន ោះ ទេ ÂłĠ ព្រ ោះ ស ព្វ ថ ្ង ៃ នេះ ប្រ ទេស យ ើង មាន ដ ី គ្រ ប់ គ្រ ាន់ សម ្រា ប់ ស សា ង់ សង ់ លំ នៅ Ġ អា គ ារ ÂłĠ និង សំ ណ ង់ ផ្ សេ ង ៗ ទៀត Ġ ឬ Ġ ធ ្វ ើក សិ កម្ម Ġ ម្ យ៉ាង ទៀត ស ព្វ ថ ្ង ៃ នេះ ប្រ ទេស យ ើង នៅ ខ្វ ះ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស ដ ែល មាន ជំ នា ញ Ġ ហើយ ឧ ប ករណ៍ ក ៏ ម ិន ទាន ់ ទំ ន ើប និង ម ិន ស ូវ សំ បូ រ ប ែប ផ ង ដ ែរ	137	▁តើ ការ ធ ្វ ើ ប៉ ុល ឌ ែ កម្ម នៅ ក ម្ព ុ ជ ាយ ើង ការ ចាំបាច់ ដ ែរ ឬ ▁ទេ ▁នៅពេល ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន នេះ ▁ព្រោះ អ ្វី ▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ▁	38	▁ក្នុង ព េក ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន នេះ ▁ការធ្វើ ប៉ ុន ឌ ែ កម្ម នៅ ក ម្ព ុ ជ ាយ ើង ▁មិន ម ែន ជា ការ ចាំបាច់ ន ោះ ទេ ▁ព្រោះ ស ព្វ ថ ្ង ៃ នេះ ប្រ ទេស យ ើង មាន ដ ី គ្រ ប់ គ្រ ាន់ ស ម្រ ាប់ ស សា ង់ ស ង់ លំ នៅ ▁អាគារ ▁និង ស ំណ ង់ ផ្ ស េង ៗ ទៀត ▁ឬ ▁ធ្វើ ក សិ កម្ម ▁ម្យ៉ាងទៀត ស ព្វ ថ ្ង ៃ នេះ ប្រ ទេស យ ើង នៅ ខ្វ ះ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស ដ ែល មាន ជំ ន ាញ ▁ហើយ ឧ ប ករណ៍ ក ៏ ម ិន ទ ាន់ ទំ ន ើប និង ម ិន ស ូវ សំ ប ូរ ប ែប ផ ង ដ ែរ	127
តើប្រទេសឥណ្ឌាអាចបញ្ចប់គ្រោះអត់ឃ្លានបានយ៉ាងដូចម្ដេច រីនៅប្រទេសកម្ពុជា តើបញ្ហាគ្រោះអត់ឃ្លានមានចោទឡើងដែរឬ ទេ ព្រោះអ្វី ចូរពន្យល់	null	ប្រទេសឥណ្ឌាអាចបញ្ចប់គ្រោះអត់ឃ្លានបាន ដោយអនុវត្តបៃតង នៅឆ្នាំ ១៩៨៨ ឥណ្ឌាផលិតស្រូវបាន៣ ដងលើសឆ្នាំ ១៩៦៦ ហើយបានប្រែក្លាយពីប្រទេសធ្លាប់តែជួបប្រទះនឹងកង្វះខាតស្បៀង បានក្លាយទៅជាអ្នកនាំចេញស្រួវសាលីមួយយ៉ាងចម្លែក នៅកម្ពុជា បញ្ហាអត់ឃ្លាននៅតែចោទនៅឡើយ ដោយសារប្រទេសយើងអនុវត្តកសិកម្មថាផលនៅឡើយ ពោលគឺនៅប្រើឧបករណ៍បែបបុរាណ មិនទាន់មានបច្ចេកទេសទំនើប ការប្រើប្រាស់ជី ជំរើសពូជនៅឡើយ ម៉្យាងទៀតដោយសារប្រទះយើងធ្លាប់ជួបប្រទះ នូវសង្គ្រាមស៊ីវិលរាំរ៉ៃជាច្រើនឆ្នាំដែលនាំឪ្យខឿនសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសយើងនៅមានភាពអន់ថយ តែទោះជាយ៉ាងនេះក្ដីក៏រដ្ឋាភិបាលយើងសព្វថ្ងៃបាន និងកំពុងស្ថាបនាផ្លូវគមនាគមន៍ ប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្ដ និងបច្ចេកទេសដល់ប្រជាជនយើងផងដែរ ហើយវាជាជោគជ័យផងដែរដែលជីវភាពប្រជាជនយើងមានភាពល្អប្រសើរជាលំដាប់	null	ប្រទេសឥណ្ឌាអាចបញ្ចប់គ្រោះអត់ឃ្លានបាន ដោយអនុវត្តបៃតង នៅឆ្នាំ ១៩៨៨ ឥណ្ឌាផលិតស្រូវបាន៣ ដងលើសឆ្នាំ ១៩៦៦ ហើយបានប្រែក្លាយពីប្រទេសធ្លាប់តែជួបប្រទះនឹងកង្វះខាតស្បៀង បានក្លាយទៅជាអ្នកនាំចេញស្រួវសាលីមួយយ៉ាងចម្លែក នៅកម្ពុជា បញ្ហាអត់ឃ្លាននៅតែចោទនៅឡើយ ដោយសារប្រទេសយើងអនុវត្តកសិកម្មថាផលនៅឡើយ ពោលគឺនៅប្រើឧបករណ៍បែបបុរាណ មិនទាន់មានបច្ចេកទេសទំនើប ការប្រើប្រាស់ជី ជំរើសពូជនៅឡើយ ម៉្យាងទៀតដោយសារប្រទះយើងធ្លាប់ជួបប្រទះ នូវសង្គ្រាមស៊ីវិលរាំរ៉ៃជាច្រើនឆ្នាំដែលនាំឪ្យខឿនសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសយើងនៅមានភាពអន់ថយ តែទោះជាយ៉ាងនេះក្ដីក៏រដ្ឋាភិបាលយើងសព្វថ្ងៃបាន និងកំពុងស្ថាបនាផ្លូវគមនាគមន៍ ប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្ដ និងបច្ចេកទេសដល់ប្រជាជនយើងផងដែរ ហើយវាជាជោគជ័យផងដែរដែលជីវភាពប្រជាជនយើងមានភាពល្អប្រសើរជាលំដាប់	ត ើប ្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ា អា ច បញ្ច ប់ គ្រ ោះ អ ត់ ឃ្លា ន បាន យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច Ġ រី នៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា Ġ ត ើប ញ ្ហ ា គ្រ ោះ អ ត់ ឃ្លា ន មាន ច ោទ ឡើង ដ ែរ ឬ Ġ ទេ Ġ ព្រ ោះ អ ្វី Ġ ច ូរ ព ន្ យ ល់ ĠĠ	60	ប្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ា អា ច បញ្ច ប់ គ្រ ោះ អ ត់ ឃ្លា ន បាន Ġ ដោយ អនុ វត្ត ប ៃ ត ង Ġ នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៨៨ Ġ ឥ ណ្ឌ ា ផល ិត ស្រ ូវ បាន ៣ Ġ ដង លើ ស ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ៦ Ġ ហើយ បាន ប្រ ែក ្លា យ ពី ប្រ ទេស ធ ្លា ប់ តែ ជ ួ ប ប្រ ទ ះ នឹង ក ង ្វ ះ ខា ត ស្ ប ៀង Ġ បាន ក្លា យ ទៅ ជា អ្នក នាំ ចេញ ស្រ ួ វ សា លី មួយ យ៉ាង ច ម្ល ែក ĠÂł នៅ ក ម្ព ុ ជា Ġ ប ញ ្ហ ា អ ត់ ឃ្លា ន នៅ តែ ច ោទ នៅ ឡ ើយ Ġ ដោយ សារ ប្រ ទេស យ ើង អនុ វត្ត ក សិ កម្ម ថា ផល នៅ ឡ ើយ Ġ ព ោល គ ឺន ៅ ប្រ ើ ឧ ប ករណ៍ ប ែប ប ុរ ា ណ Ġ ម ិន ទាន ់ មាន ប ច្ច េក ទេស ទំ ន ើប Ġ ការ ប្រ ើប ្រា ស់ ជី Ġ ជំ រ ើស ព ូ ជន ៅ ឡ ើយ Ġ ម៉ ្យា ង ទៀត ដោយ សារ ប្រ ទ ះ យ ើង ធ ្លា ប់ ជ ួ ប ប្រ ទ ះ Ġ ន ូវ សង ្ គ្រ ាម ស៊ី វិ ល រា ំ រ៉ ៃ ជា ច្ រ ើន ឆ្នាំ ដ ែល នាំ ឪ ្យ ខ ឿន សេ ដ្ឋ កិច្ច ប្រ ទេស យ ើង នៅ មាន ភាព អ ន់ ថ យ Ġ តែ ទ ោះ ជា យ៉ាង នេះ ក្ ដ ី ក ៏ រដ្ឋ ា ភិ បាល យ ើង ស ព្វ ថ ្ង ៃ បាន Ġ និង កំ ពុ ង ស្ ថា ប នា ផ្ល ូវ គម នា គមន៍ Ġ ប្រ ព ័ន ្ ធ ធា រា សា ស្រ ្ ដ Ġ និង ប ច្ច េក ទេស ដល់ ប្រ ជា ជន យ ើង ផ ង ដ ែរ Ġ ហើយ វា ជា ជ ោ គ ជ ័យ ផ ង ដ ែរ ដ ែល ជីវ ភាព ប្រ ជា ជន យ ើង មាន ភាព ល្អ ប្រសើរ ជា លំ ដា ប់ ĠÂł	319	▁តើ ប្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ា អា ច បញ្ច ប់ គ្រ ោះ អ ត់ ឃ្លា ន បាន យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច ▁រី នៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ▁តើ ប ញ ្ហ ា គ្រ ោះ អ ត់ ឃ្លា ន មាន ច ោទ ឡើង ដ ែរ ឬ ▁ទេ ▁ព្រោះ អ ្វី ▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ▁	57	▁ប្រទេស ឥ ណ្ឌ ា អា ច បញ្ច ប់ គ្រ ោះ អ ត់ ឃ្លា ន បាន ▁ដោយ អនុ វត្ត ប ៃ ត ង ▁នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៨៨ ▁ឥណ្ឌា ផល ិត ស្រ ូវ បាន ៣ ▁ដង លើ ស ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ៦ ▁ហើយ បាន ប្រ ែក ្ល ាយ ពី ប្រ ទេស ធ ្ល ាប់ តែ ជ ួ ប ប្រ ទ ះ នឹង ក ង ្វ ះ ខា ត ស ្ប ៀង ▁បាន ក្លា យ ទៅ ជា អ្នក នាំ ចេញ ស្រ ួ វ សា លី មួយ យ៉ាង ច ម្ល ែក ▁នៅ ក ម្ព ុ ជា ▁បញ្ហា អ ត់ ឃ្លា ន នៅ តែ ច ោទ នៅ ឡ ើយ ▁ដោយសារ ប្រ ទេស យ ើង អនុ វត្ត ក សិ កម្ម ថា ផល នៅ ឡ ើយ ▁ពោលគឺ នៅ ប្រ ើ ឧ ប ករណ៍ ប ែប ប ុរ ា ណ ▁មិន ទ ាន់ មាន ប ច្ច េក ទេស ទំ ន ើប ▁ការប្រើប្រាស់ ជី ▁ជំ រ ើស ព ូ ជ នៅ ឡ ើយ ▁ម៉ ្យា ង ទៀត ដោយ សារ ប្រ ទ ះ យ ើង ធ ្ល ាប់ ជ ួ ប ប្រ ទ ះ ▁នូវ ស ង្គ ្រា ម ស៊ី វិ ល រ ាំ រ ៉ៃ ជា ច ្រ ើន ឆ្នាំ ដ ែល នាំ ឪ ្យ ខ ឿន សេ ដ្ឋ កិច្ច ប្រ ទេស យ ើង នៅ មាន ភាព អ ន់ ថ យ ▁តែ ទ ោះ ជា យ៉ាង នេះ ក្ ដ ី ក ៏ រ ដ្ឋា ភិ បាល យ ើង ស ព្វ ថ ្ង ៃ បាន ▁និង ក ំព ុង ស្ ថា ប នា ផ្ល ូវ គម នា គមន៍ ▁ប្រព័ន្ធ ធា រា សា ស្រ ្ ដ ▁និង ប ច្ច េក ទេស ដល់ ប្រ ជា ជន យ ើង ផ ង ដ ែរ ▁ហើយ វា ជា ជ ោ គ ជ ័យ ផ ង ដ ែរ ដ ែល ជីវ ភាព ប្រ ជា ជន យ ើង មាន ភាព ល្អ ប្រសើរ ជា លំ ដ ាប់ ▁	299
តើគេអាចជំនះរបាំងទឹកបានដោយមធ្យោបាយណាខ្លះ ចូររៀបរាប់មធ្យោបាយណាខ្លះ ចូររៀបរាប់មធ្យោបាយទាំងនោះមួយមុខៗឪ្យបានប្រាំយ៉ាងតិច	null	នៅប្រទេសកម្ពុជាយើង គេអាចជំនះរបាំងទឹកបានដោយសាងសង់ស្ពាន មានស្ពានជ្រាយចង្វា ស្ពានព្រះមុនីវង្ស ស្ពានគីសូណា ស្ពានព្រែកតាម៉ាក់ ស្ពានព្រែកក្ដាម ធ្វើកប៉ាលគ្រប់ប្រភេទ និងសង់កំពង់ចម្លងនានាដើម្បីសម្រួលដល់ការធ្វើដំណើរ	null	នៅប្រទេសកម្ពុជាយើង គេអាចជំនះរបាំងទឹកបានដោយសាងសង់ស្ពាន មានស្ពានជ្រាយចង្វា ស្ពានព្រះមុនីវង្ស ស្ពានគីសូណា ស្ពានព្រែកតាម៉ាក់ ស្ពានព្រែកក្ដាម ធ្វើកប៉ាលគ្រប់ប្រភេទ និងសង់កំពង់ចម្លងនានាដើម្បីសម្រួលដល់ការធ្វើដំណើរ	ត ើ គ េ អា ច ជំ ន ះ រ បា ំ ង ទឹក បាន ដោយ ម ធ ្យ ោ បា យ ណា ខ្ ល ះ Ġ ច ូរ រ ៀប រា ប់ ម ធ ្យ ោ បា យ ណា ខ្ ល ះ Ġ ច ូរ រ ៀប រា ប់ ម ធ ្យ ោ បា យ ទ ាំង ន ោះ មួយ មុខ ៗ ឪ ្យ បាន ប្រា ំ យ៉ាង តិ ច ĠĠ	69	នៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា យ ើង Ġ គ េ អា ច ជំ ន ះ រ បា ំ ង ទឹក បាន ដោយ សា ង សង ់ ស្ព ាន Ġ មាន ស្ព ាន ជ្រ ាយ ច ង ្វា Ġ ស្ព ាន ព្រ ះ ម ុន ី វង្ស Ġ ស្ព ាន គី ស ូ ណា Ġ ស្ព ាន ព្រ ែក តា ម៉ា ក់ Ġ ស្ព ាន ព្រ ែក ក្ ដា ម ĠâĢĭ ធ ្វ ើក ប៉ា ល គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ Ġ និង សង ់ កំ ព ង់ ច ម្ល ង នា នា ដើម ្ប ី សម ្រ ួល ដល់ ការ ធ ្វ ើ ដំណើរ	99	▁តើ គ េ អា ច ជំ ន ះ រ ប ាំង ទឹក បាន ដោយ ម ធ ្យ ោ ប ាយ ណា ខ្ ល ះ ▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ម ធ ្យ ោ ប ាយ ណា ខ្ ល ះ ▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ម ធ ្យ ោ ប ាយ ទ ាំង ន ោះ មួយ មុខ ៗ ឪ ្យ បាន ប្រ ាំ យ៉ាង ត ិច ▁	65	▁នៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជ ាយ ើង ▁គេ អា ច ជំ ន ះ រ ប ាំង ទឹក បាន ដោយ សា ង ស ង់ ស្ព ាន ▁មាន ស្ព ាន ជ្រ ាយ ច ង ្វា ▁ស្ពាន ព្រ ះ ម ុន ី វង្ស ▁ស្ពាន គី ស ូ ណា ▁ស្ពាន ព្រ ែក តា ម៉ា ក់ ▁ស្ពាន ព្រ ែក ក្ ដា ម ▁ធ្វើ ក ប៉ា ល គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ ▁និង ស ង់ ក ំព ង់ ច ម្ល ង នា នា ដើម ្ប ី ស ម្រ ួល ដល់ ការ ធ ្វ ើ ដំណើរ	92
តើការរៀបចំដីសើមផ្ដល់ផលប្រយោជន៍អ្វីខ្លះ	null	ការរៀបចំដីសើមផ្ដល់ផលប្រយោជន៍សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ច តំបន់ កសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម លំនៅដ្ឋាន រមណីយដ្ឋាន	null	ការរៀបចំដីសើមផ្ដល់ផលប្រយោជន៍សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ច តំបន់ កសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម លំនៅដ្ឋាន រមណីយដ្ឋាន	ត ើក ារ រៀបចំ ដ ី ស ើម ផ្ ដល់ ផល ប្រ យោ ជន ៍ អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	20	ការ រៀបចំ ដ ី ស ើម ផ្ ដល់ ផល ប្រ យោ ជន ៍ សម ្រា ប់ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ ត ំ ប ន់ Ġ ក សិ កម្ម âĢĭ Ġ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ លំ នៅ ដ្ឋាន Ġ រ ម ណី យ ដ្ឋាន	38	▁តើ ការ រៀបចំ ដ ី ស ើម ផ្ ដល់ ផល ប្រ យោ ជ ន៍ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	19	▁ការរៀបចំ ដ ី ស ើម ផ្ ដល់ ផល ប្រ យោ ជ ន៍ ស ម្រ ាប់ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁តំបន់ ▁កសិកម្ម ▁ឧស្សាហកម្ម ▁លំនៅដ្ឋាន ▁រមណីយដ្ឋាន	23
តើប្រទេសណាខ្លះបានធ្វើ ប៉ុលឌែកម្ម ដើម្បីអ្វី	null	ប្រទេសដែលបានធ្វើ ប៉ុលឌែកម្ម មានប្រទេសហូឡង់ ជប៉ុន សិង្ហបុរី ហុងកុងជាដើម គេធ្វើប៉ុលឌែកម្មដើម្បីសង់លំនៅដ្ឋាន សម្រាប់វិស័យកសិកម្ម វិស័យឧស្សាហកម្ម និងអាជីវកម្មផ្សេងៗ	null	ប្រទេសដែលបានធ្វើ ប៉ុលឌែកម្ម មានប្រទេសហូឡង់ ជប៉ុន សិង្ហបុរី ហុងកុងជាដើម គេធ្វើប៉ុលឌែកម្មដើម្បីសង់លំនៅដ្ឋាន សម្រាប់វិស័យកសិកម្ម វិស័យឧស្សាហកម្ម និងអាជីវកម្មផ្សេងៗ	ត ើប ្រ ទេស ណា ខ្ ល ះ បាន ធ ្វ ើ Ġ ប៉ ុល ឌ ែក ម្ម Ġ ដើម ្ប ី អ ្វី ĠĠ	22	ប្រ ទេស ដ ែល បាន ធ ្វ ើ Ġ ប៉ ុល ឌ ែក ម្ម Ġ មាន ប្រ ទេស ហ ូ ឡង់ Ġ ជ ប៉ ុន Ġ សិ ង្ហ ប ុរ ី Ġ ហ ុង ក ុង ជា ដើម Ġ គ េ ធ ្វ ើប ៉ ុល ឌ ែក ម្ម ដើម ្ប ី សង ់ លំ នៅ ដ្ឋាន Ġ សម ្រា ប់ វិ ស ័យ ក សិ កម្ម Ġ វិ ស ័យ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ និង អា ជីវ កម្ម ផ្ សេ ង ៗ	75	▁តើ ប្រ ទេស ណា ខ្ ល ះ បាន ធ ្វ ើ ▁ប៉ុល ឌ ែ កម្ម ▁ដើម្បី អ ្វី ▁	18	▁ប្រទេស ដ ែល បាន ធ ្វ ើ ▁ប៉ុល ឌ ែ កម្ម ▁មាន ប្រ ទេស ហ ូ ឡង់ ▁ជប៉ុន ▁សិង្ហបុរី ▁ហុងកុង ជា ដើម ▁គេ ធ ្វ ើ ប៉ ុល ឌ ែ កម្ម ដើម ្ប ី ស ង់ លំ នៅ ដ្ឋាន ▁សម្រាប់ វិ ស ័យ ក សិ កម្ម ▁វិស័យ ឧ ស្សា ហ កម្ម ▁និង អា ជីវ កម្ម ផ្ ស េង ៗ	59
តើវាលភក់ដែលគេស្គាល់ច្បាស់ជាងគេ ក្នុងតំបន់ត្រូពិចមានឈ្មោះអ្វី	null	វាលភក់ដែលគេស្គាល់ច្បាស់ជាងគេ ក្នុងតំបន់ត្រូពិចមានពីរគឺ អេវ័រក្លាដត និងប៊ិចសៃប្រែសស្វាំ រដ្ឋផ្លូរីត សហរដ្ឋអាមេរិច	null	វាលភក់ដែលគេស្គាល់ច្បាស់ជាងគេ ក្នុងតំបន់ត្រូពិចមានពីរគឺ អេវ័រក្លាដត និងប៊ិចសៃប្រែសស្វាំ រដ្ឋផ្លូរីត សហរដ្ឋអាមេរិច	ត ើ វា ល ភ ក់ ដ ែល គ េស ្ គ ាល់ ច្ បា ស់ ជា ង គ េ Ġ ក្នុង ត ំ ប ន់ ត្រ ូ ពិ ច មាន ឈ្មោះ អ ្វី ĠĠ	33	វា ល ភ ក់ ដ ែល គ េស ្ គ ាល់ ច្ បា ស់ ជា ង គ េ Ġ ក្នុង ត ំ ប ន់ ត្រ ូ ពិ ច មាន ពី រ គ ឺ Ġ អ េ វ ័រ ក្លា ដ ត Ġ និង ប៊ ិច ស ៃ ប្រ ែ ស ស្ វា ំ Ġ រដ្ឋ ផ្ល ូរ ីត Ġ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិ ច	61	▁តើ វ ាល ភ ក់ ដ ែល គ េ ស្ គ ាល់ ច ្ប ាស់ ជា ង គ េ ▁ក្នុង ត ំ ប ន់ ត្រ ូ ព ិច មាន ឈ្មោះ អ ្វី ▁	32	▁វាល ភ ក់ ដ ែល គ េ ស្ គ ាល់ ច ្ប ាស់ ជា ង គ េ ▁ក្នុង ត ំ ប ន់ ត្រ ូ ព ិច មាន ពី រ គ ឺ ▁អេ វ ័រ ក្លា ដ ត ▁និង ប៊ ិច ស ៃ ប្រ ែ ស ស ្វា ំ ▁រដ្ឋ ផ្ល ូរ ីត ▁សហរដ្ឋ អា ម េរ ិច	57
ចូរនិយាយអំពីបច្ចេកទេសដណ្ដើមដីភក់ធ្វើប៉ុលឌែមកម្មនិងធ្វើដីលើក	null	បច្ចេកទេសដណ្ដើមដីភក់ធ្វើប៉ុលឌែមកម្មនិងធ្វើដីលើក គឺ បច្ចេកទេសធ្វើប៉ុលឌែកកម្ម ដំបូងគេសាងទំនប់ រួចបូមទឹកព្រៃចេញ ហើយគេលាងដីដោយទឹកសាប ដើម្បីយកជាតិអំបិលចេញ បន្ទាប់មកគេបូមទឹកនោះចេញដើម្បីទុកដីឪ្យស្ងួត ហៅថា ប៉ុលឌែកម្មដីដែលទទួលបានគឺ ប៉ុលឌែ បច្ចេកទេសធ្វើដីលើក គេសាងសង់ទំនប់ដូចគ្នា រួចចាក់ដីបំពេញ ដីដែលទទួលបានហៅថា ដីលើកដីខឿន	null	បច្ចេកទេសដណ្ដើមដីភក់ធ្វើប៉ុលឌែមកម្មនិងធ្វើដីលើក គឺ បច្ចេកទេសធ្វើប៉ុលឌែកកម្ម ដំបូងគេសាងទំនប់ រួចបូមទឹកព្រៃចេញ ហើយគេលាងដីដោយទឹកសាប ដើម្បីយកជាតិអំបិលចេញ បន្ទាប់មកគេបូមទឹកនោះចេញដើម្បីទុកដីឪ្យស្ងួត ហៅថា ប៉ុលឌែកម្មដីដែលទទួលបានគឺ ប៉ុលឌែ បច្ចេកទេសធ្វើដីលើក គេសាងសង់ទំនប់ដូចគ្នា រួចចាក់ដីបំពេញ ដីដែលទទួលបានហៅថា ដីលើកដីខឿន	ច ូរ និ យា យ អ ំព ី ប ច្ច េក ទេស ដ ណ ្ ដើម ដ ី ភ ក់ ធ ្វ ើប ៉ ុល ឌ ែម កម្ម និង ធ ្វ ើ ដ ី លើក ĠĠ	35	ប ច្ច េក ទេស ដ ណ ្ ដើម ដ ី ភ ក់ ធ ្វ ើប ៉ ុល ឌ ែម កម្ម និង ធ ្វ ើ ដ ី លើក Ġ គ ឺ Ġ ប ច្ច េក ទេស ធ ្វ ើប ៉ ុល ឌ ែក កម្ម Ġ ដំ បូ ង គ េស ាង ទំ ន ប់ Ġ រ ួច បូ ម ទឹក ព្រ ៃ ចេញ Ġ ហើយ គ េ លា ង ដ ី ដោយ ទឹក សា ប Ġ ដើម ្ប ី យក ជាតិ អ ំ ប ិល ចេញ Ġ បន្ទាប់ មក គ េ បូ ម ទឹក ន ោះ ចេញ ដើម ្ប ី ទុក ដ ី ឪ ្យ ស្ ង ួត Ġ ហ ៅ ថា Ġ ប៉ ុល ឌ ែក ម្ម ដ ី ដ ែ âĢĭâĢĭ âĢĭâĢĭ âĢĭâĢĭ âĢĭâĢĭ ល ទទួលបាន គ ឺ Ġ ប៉ ុល ឌ ែ Ġ ប ច្ច េក ទេស ធ ្វ ើ ដ ី លើក Ġ គ េស ាង សង ់ ទំ ន ប់ ដូច គ្នា Ġ រ ួច ច ាក់ ដ ី ប ំព េញ Ġ ដ ី ដ ែល ទទួលបាន ហ ៅ ថា Ġ ដ ី លើក ដ ី ខ ឿន	164	▁ចូរ ន ិយ ាយ អ ំព ី ប ច្ច េក ទេស ដ ណ ្ ដើម ដ ី ភ ក់ ធ ្វ ើ ប៉ ុល ឌ ែម កម្ម និង ធ ្វ ើ ដ ី លើក ▁	34	▁បច្ចេកទេស ដ ណ ្ ដើម ដ ី ភ ក់ ធ ្វ ើ ប៉ ុល ឌ ែម កម្ម និង ធ ្វ ើ ដ ី លើក ▁គឺ ▁បច្ចេកទេស ធ ្វ ើ ប៉ ុល ឌ ែក កម្ម ▁ដំបូង គ េស ាង ទំ ន ប់ ▁រួច ប ូម ទឹក ព្រ ៃ ចេញ ▁ហើយ គ េ ល ាង ដ ី ដោយ ទឹក សា ប ▁ដើម្បី យក ជាតិ អ ំ ប ិល ចេញ ▁បន្ទាប់មក គ េ ប ូម ទឹក ន ោះ ចេញ ដើម ្ប ី ទុក ដ ី ឪ ្យ ស្ ង ួត ▁ហៅ ថា ▁ប៉ុល ឌ ែ កម្ម ដ ី ដ ែ ▁ល ទទួលបាន គ ឺ ▁ប៉ុល ឌ ែ ▁បច្ចេកទេស ធ ្វ ើ ដ ី លើក ▁គេ សា ង ស ង់ ទំ ន ប់ ដូច គ្នា ▁រួច ច ាក់ ដ ី ប ំព េញ ▁ដី ដ ែល ទទួលបាន ហ ៅ ថា ▁ដី លើក ដ ី ខ ឿន	142
តើការធ្វើប៉ុលឌែកម្មនៅកម្ពុជាយើងជាការរចាំបាច់ដែរឬទេ ព្រោះអ្វី ចូរេពន្យល់	null	ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ការធ្វើប៉ុលឌែកម្មនៅកម្ពុជាយើងមិនមែនជាជាការរចាំបាច់នោះទេ ព្រោះសព្វថ្ងៃនេះប្រទេសយើងនៅខ្វះធនធានមនុស្សដែលមានជំនាញ ហើយឧបករណ៍មិនទាន់ទំនើបនិងមិនសូវបែបផងដែរ	null	ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ការធ្វើប៉ុលឌែកម្មនៅកម្ពុជាយើងមិនមែនជាជាការរចាំបាច់នោះទេ ព្រោះសព្វថ្ងៃនេះប្រទេសយើងនៅខ្វះធនធានមនុស្សដែលមានជំនាញ ហើយឧបករណ៍មិនទាន់ទំនើបនិងមិនសូវបែបផងដែរ	ត ើក ារ ធ ្វ ើប ៉ ុល ឌ ែក ម្ម នៅ ក ម្ព ុ ជា យ ើង ជា ការ រ ចាំបាច់ ដ ែរ ឬ ទេ Ġ ព្រ ោះ អ ្វី Ġ ច ូរ េ ព ន្ យ ល់ ĠĠ	37	ក្នុង ពេល ប ច្ច ុប ្ប ន្ន នេះ Ġ ការ ធ ្វ ើប ៉ ុល ឌ ែក ម្ម នៅ ក ម្ព ុ ជា យ ើង ម ិន ម ែន ជា ជា ការ រ ចាំបាច់ ន ោះ ទេ Ġ ព្រ ោះ ស ព្វ ថ ្ង ៃ នេះ ប្រ ទេស យ ើង នៅ ខ្វ ះ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស ដ ែល មាន ជំ នា ញ Ġ ហើយ ឧ ប ករណ៍ ម ិន ទាន ់ ទំ ន ើប និង ម ិន ស ូវ ប ែប ផ ង ដ ែរ	85	▁តើ ការ ធ ្វ ើ ប៉ ុល ឌ ែ កម្ម នៅ ក ម្ព ុ ជ ាយ ើង ជា ការ រ ចាំបាច់ ដ ែរ ឬ ទេ ▁ព្រោះ អ ្វី ▁ចូរ េ ព ន ្យ ល់ ▁	34	▁ក្នុង ពេល ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន នេះ ▁ការធ្វើ ប៉ ុល ឌ ែ កម្ម នៅ ក ម្ព ុ ជ ាយ ើង ម ិន ម ែន ជា ជា ការ រ ចាំបាច់ ន ោះ ទេ ▁ព្រោះ ស ព្វ ថ ្ង ៃ នេះ ប្រ ទេស យ ើង នៅ ខ្វ ះ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស ដ ែល មាន ជំ ន ាញ ▁ហើយ ឧ ប ករណ៍ ម ិន ទ ាន់ ទំ ន ើប និង ម ិន ស ូវ ប ែប ផ ង ដ ែរ	81

Subsets and Splits

No community queries yet

The top public SQL queries from the community will appear here once available.