Split (3)

train · 9.55k rows

instruction stringlengths 9 478	input float64	output stringlengths 6 612k	input_text float64	output_text stringlengths 6 612k	merged_input_tokens stringlengths 16 730	merged_input_khmer_count int64 5 233	merged_output_tokens stringlengths 9 924k	merged_output_khmer_count int64 2 296k	ref_input_tokens stringlengths 17 680	ref_input_khmer_count int64 4 201	ref_output_tokens stringlengths 8 892k	ref_output_khmer_count int64 1 280k
តើខេត្តណាខ្លះដែលមានក្រុងចំនួន២	null	ខេត្តដែលមានក្រុងចំនួន២គឺៈខេត្តស្វាយរៀង ក្រុងស្វាយរៀង និងក្រុងបាវិត ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ក្រុងសិរីសោភណ្ឌ និងក្រុងប៉ោយប៉ែត	null	ខេត្តដែលមានក្រុងចំនួន២គឺៈខេត្តស្វាយរៀង ក្រុងស្វាយរៀង និងក្រុងបាវិត ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ក្រុងសិរីសោភណ្ឌ និងក្រុងប៉ោយប៉ែត	ត ើ ខ េត ្ត ណា ខ្ ល ះ ដ ែល មាន ក្រុង ចំ ន ួន ២ ĠĠ	17	ខ េត ្ត ដ ែល មាន ក្រុង ចំ ន ួន ២ គ ឺ ៈ ខ េត ្ត ស្ វា យ រ ៀង Ġ ក្រុង ស្ វា យ រ ៀង Ġ និង ក្រុង បា វិ ត Ġ ខ េត ្ត ប ន្ទ ាយ មាន ជ ័យ Ġ ក្រុង សិ រី ស ោ ភណ្ឌ Ġ និង ក្រុង ប៉ ោយ ប៉ ែត	54	▁តើ ខ េ ត្ត ណា ខ្ ល ះ ដ ែល មាន ក្រុង ចំ ន ួន ២ ▁	16	▁ខេត្ត ដ ែល មាន ក្រុង ចំ ន ួន ២ គ ឺ ៈ ខ េ ត្ត ស ្វា យ រ ៀង ▁ក្រុង ស ្វា យ រ ៀង ▁និង ក្រុង ប ាវ ិត ▁ខេត្ត ប ន្ទ ាយ មាន ជ ័យ ▁ក្រុង សិ រី ស ោ ភណ្ឌ ▁និង ក្រុង ប៉ ោយ ប៉ ែត	50
ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមានរាជធានីខេត្តប៉ុន្មាននៅឆ្នាំ ២០១៧	null	ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមានរាជធានី ខេត្តចំនួន២៥ ភ្នំពេញ ១ ខេត្ត២៤	null	ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមានរាជធានី ខេត្តចំនួន២៥ ភ្នំពេញ ១ ខេត្ត២៤	ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា មាន រាជ ធាន ី ខ េត ្ត ប៉ ុន ្ម ាន នៅ ឆ្នាំ Ġ ២០ ១ ៧ ĠĠ	27	ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា មាន រាជ ធាន ី Ġ ខ េត ្ត ចំ ន ួន ២៥ Ġ ភ្នំពេញ Ġ ១ Ġ ខ េត ្ត ២ ៤	29	▁ព្រះរាជាណាចក្រ ក ម្ព ុ ជា មាន រាជ ធាន ី ខ េ ត្ត ប៉ ុន ្ មាន នៅ ឆ្នាំ ▁២០១៧ ▁	19	▁ព្រះរាជាណាចក្រ ក ម្ព ុ ជា មាន រាជ ធាន ី ▁ខេត្ត ចំ ន ួន ២៥ ▁ភ្នំពេញ ▁១ ▁ខេត្ត ២ ៤	19
ប្រទេសកម្ពុជាចាប់អនុវត្តន៍សេដ្ឋកិច្ច សេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរីចាប់ពីឆ្នាំណា តើមានកការរីកចម្រើនដូចម្តេច ចូរប្រាប់អំពីភាគរយនៃវិស័យសេដ្ឋកិច្ចក្នុងឆ្នាំ ២០០៨	null	ប្រទេសកម្ពូជាចាប់អនុវត្តន៍សេដ្ឋកិច្ច ទីផ្សារសេរីចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៩៣	null	ប្រទេសកម្ពូជាចាប់អនុវត្តន៍សេដ្ឋកិច្ច ទីផ្សារសេរីចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៩៣	ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ច ាប់ អនុ វត្ត ន៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច ទី ផ្ សារ សេ រី ច ាប់ ពី ឆ្នាំ ណា Ġ ត ើម ាន ក ការ រី ក ចម្រ ើន ដូច ម្ ត េច Ġ ច ូរ ប្រា ប់ អ ំព ី ភាគ រយ នៃ វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច ក្នុង ឆ្នាំ Ġ ២០ ០ ៨ ĠĠ	61	ប្រ ទេស ក ម្ព ូ ជា ច ាប់ អនុ វត្ត ន៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ ទី ផ្ សារ សេ រី ច ាប់ ពី ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩ ៣	26	▁ប្រទេស ក ម្ព ុ ជា ច ាប់ អនុ វត្ត ន៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁សេដ្ឋកិច្ច ទី ផ្ សារ សេ រី ច ាប់ ពី ឆ្នាំ ណា ▁តើ មាន ក ការ រី ក ចម្រ ើន ដូច ម ្ត េច ▁ចូរ ប្រ ាប់ អ ំព ី ភាគ រយ នៃ វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច ក្នុង ឆ្នាំ ▁២០០៨ ▁	54	▁ប្រទេស ក ម្ព ូ ជា ច ាប់ អនុ វត្ត ន៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁ទីផ្សារ សេ រី ច ាប់ ពី ឆ្នាំ ▁១៩ ៩ ៣	23
តើវត្តមានកងទ័ពវៀតណាមឹនៅលើទឹកដីវៀតណាម ចេញពីកម្ពុជានៅថ្ងៃខែឆ្នាំណា មានបញ្ហាអ្វីខ្លះកើតឡើង	null	វត្តមានកងទ័ពវៀតណាមនៅលើទឹកដីកម្ពុជា ៧ មករា ១៩៧៩ កងទ័ពវៀតណាមដកចេញទៅគេសង្កេតឃើញមានការរីកចម្រើនរវាងកងទ័ពរដ្ឋាភិបាលនិងកងទ័ពតស៊ូ	null	វត្តមានកងទ័ពវៀតណាមនៅលើទឹកដីកម្ពុជា ៧ មករា ១៩៧៩ កងទ័ពវៀតណាមដកចេញទៅគេសង្កេតឃើញមានការរីកចម្រើនរវាងកងទ័ពរដ្ឋាភិបាលនិងកងទ័ពតស៊ូ	ត ើ វត្ត មាន ក ង ទ ័ ព វ ៀត ណា ម ឹ នៅ លើ ទឹក ដ ី វ ៀត ណា ម Ġ ចេញ ពី ក ម្ព ុ ជា នៅ ថ ្ង ៃ ខែ ឆ្នាំ ណា Ġ មាន ប ញ ្ហ ា អ ្វី ខ្ ល ះ កើត ឡើង ĠĠ	48	វត្ត មាន ក ង ទ ័ ព វ ៀត ណា ម នៅ លើ ទឹក ដ ី ក ម្ព ុ ជា Ġ ៧ Ġ មក រា Ġ ១៩ ៧ ៩ Ġ ក ង ទ ័ ព វ ៀត ណា ម ដ ក ចេញ ទៅ គ េស ង្ក េត ឃើញ មាន ការ រី ក ចម្រ ើន រ វា ង ក ង ទ ័ ពរ ដ្ឋា ភិ បាល និង ក ង ទ ័ ព ត ស៊ូ	69	▁តើ វត្ត មាន ក ង ទ ័ ព វ ៀត ណា ម ឹ នៅ លើ ទឹក ដ ី វ ៀត ណា ម ▁ចេញពី ក ម្ព ុ ជា នៅ ថ ្ង ៃ ខែ ឆ្នាំ ណា ▁មាន ប ញ ្ហ ា អ ្វី ខ្ ល ះ កើត ឡើង ▁	46	▁វត្តមាន ក ង ទ ័ ព វ ៀត ណា ម នៅ លើ ទឹក ដ ី ក ម្ព ុ ជា ▁៧ ▁មករា ▁១៩៧៩ ▁កងទ័ព វ ៀត ណា ម ដ ក ចេញ ទៅ គ េស ង្ក េត ឃើញ មាន ការ រី ក ចម្រ ើន រ វ ាង ក ង ទ ័ ពរ ដ្ឋា ភិ បាល និង ក ង ទ ័ ព ត ស៊ូ	61
កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសប្រព្រឹត្តឡើងនៅថ្ងៃខែឆ្នាំណា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ រៀបចំឡើងដើម្បីអ្វី ចូរពន្យល់	null	កិច្ចព្រមព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសប្រព្រឹត្តឡើងនាថ្ងៃទី ២៣ តុលា ១៩៩១ កិច្ចព្រមព្រៀងងនេះរៀបចមឡើងដើម្បីផ្តល់លទ្ធភាពដល់ការវិលត្រឡប់មកវិញ ដោយស័្មគ្រចិត្តនៃជនភៀសខ្លួនពីជំរំដែលគ្រប់គ្រងដោយអង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងប្រទេសថៃ មានការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ១៩៩៣ កម្មវិធីនេះរៀបចំឡើងដោយអង្គការ UNDP និងអង្គការ UNHCR ដែលជួយឧបត្ថម្ភដល់ជនភៀសខ្លួនរវាងដីនិងលុយ	null	កិច្ចព្រមព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសប្រព្រឹត្តឡើងនាថ្ងៃទី ២៣ តុលា ១៩៩១ កិច្ចព្រមព្រៀងងនេះរៀបចមឡើងដើម្បីផ្តល់លទ្ធភាពដល់ការវិលត្រឡប់មកវិញ ដោយស័្មគ្រចិត្តនៃជនភៀសខ្លួនពីជំរំដែលគ្រប់គ្រងដោយអង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងប្រទេសថៃ មានការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ១៩៩៣ កម្មវិធីនេះរៀបចំឡើងដោយអង្គការ UNDP និងអង្គការ UNHCR ដែលជួយឧបត្ថម្ភដល់ជនភៀសខ្លួនរវាងដីនិងលុយ	កិច្ច ព្រមព្រៀង ស ន្ត ិ ភាព ទី ក្រុង ប៉ា រី ស ប្រ ព្រ ឹត ្ត ឡើង នៅ ថ ្ង ៃ ខែ ឆ្នាំ ណា Ġ កិច្ច ព្រមព្រៀង នេះ Ġ រៀបចំ ឡើង ដើម ្ប ី អ ្វី Ġ ច ូរ ព ន្ យ ល់ ĠĠ	39	កិច្ច ព្រ ម ព្រមព្រៀង ស ន្ត ិ ភាព ទី ក្រុង ប៉ា រី ស ប្រ ព្រ ឹត ្ត ឡើង នា ថ ្ង ៃ ទី Ġ ២ ៣ Ġ ត ុល ា Ġ ១៩ ៩ ១ Ġ កិច្ច ព្រមព្រៀង ង នេះ រ ៀប ច ម ឡើង ដើម ្ប ី ផ្ ត ល់ ល ទ្ធ ភាព ដល់ ការ វិ ល ត្រ ឡ ប់ មក វិញ Ġ ដោយ ស ័ ្ម គ្រ ចិត្ត នៃ ជន ភ ៀស ខ្លួន ពី ជំ រំ ដ ែល គ្រ ប់ គ្រ ង ដោយ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ក្នុង ប្រ ទេស ថ ៃ Ġ មាន ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩ ៣ ÂłĠ កម្ម វិ ធី នេះ រៀបចំ ឡើង ដោយ អង្គ ការ ĠUN DP Ġ និង អង្គ ការ ĠUN H CR Ġ ដ ែល ជ ួយ ឧ ប ត្ថ ម្ភ ដល់ ជន ភ ៀស ខ្លួន រ វា ង ដ ីន ិ ង ល ុយ	136	▁កិច្ចព្រមព្រៀង ស ន្ត ិ ភាព ទី ក្រុង ប៉ា រី ស ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ឡើង នៅ ថ ្ង ៃ ខែ ឆ្នាំ ណា ▁កិច្ចព្រមព្រៀង នេះ ▁រៀបចំឡើង ដើម ្ប ី អ ្វី ▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ▁	35	▁កិច្ច ព្រ ម ព្រមព្រៀង ស ន្ត ិ ភាព ទី ក្រុង ប៉ា រី ស ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ឡើង នា ថ ្ង ៃ ទី ▁២៣ ▁តុលា ▁១៩ ៩ ១ ▁កិច្ចព្រមព្រៀង ង នេះ រ ៀប ច ម ឡើង ដើម ្ប ី ផ្ ត ល់ ល ទ្ធ ភាព ដល់ ការ វិ ល ត្រ ឡ ប់ មក វិញ ▁ដោយ ស ័ ្ម គ្រ ចិត្ត នៃ ជន ភ ៀស ខ្លួន ពី ជំ រំ ដ ែល គ្រ ប់ គ្រ ង ដោយ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ក្នុង ប្រ ទេស ថ ៃ ▁មាន ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ឆ្នាំ ▁១៩ ៩ ៣ ▁កម្មវិធី នេះ រៀបចំ ឡើង ដោយ អង្គ ការ ▁UN DP ▁និង អង្គ ការ ▁UN H CR ▁ដែល ជ ួយ ឧ ប ត្ថ ម្ភ ដល់ ជន ភ ៀស ខ្លួន រ វ ាង ដ ី និង ល ុយ	128
តើចលនាបម្លាស់លំនៅឆ្នាំ ១៩៧០ និងឆ្នាំ ១៩៧៥មានលក្ខណៈខុសគ្នាដូចម្តេច	null	ចលនាបម្លាស់លំនៅឆ្នាំ ១៩៧០ និងឆ្នាំ១៩៧៥មានលក្ខណៈខុសគ្នាៈឆ្នាំ១៩៧០មានទំនាក់ទំនងខ្លាំងទៅហ្នឹងប្រជាជនរស់នៅជនបទជាចលនាបម្លាស់លំនៅដោយស្ម័គ្រចិត្តប្រជាជនផ្លាស់ទៅលំនៅពីជនបទទៅកាន់ទីក្រុងដើម្បីជ្រកកោន ស្វែងរកការងារធ្វើនិងរៀនសូត្របន្តឆ្នាំ ១៩៧៥ជាចលនាបម្លាស់លំនៅដោយបង្ខំប្រជាជនផ្លាស់ទៅលំនៅពីទីក្រុងទៅកាន់ជនបទដាច់ស្រយោងដើម្បីបង្កបង្កើនផលការងារ កសិកម្ម និងលើទំនប់ជីកប្រឡាយ	null	ចលនាបម្លាស់លំនៅឆ្នាំ ១៩៧០ និងឆ្នាំ១៩៧៥មានលក្ខណៈខុសគ្នាៈឆ្នាំ១៩៧០មានទំនាក់ទំនងខ្លាំងទៅហ្នឹងប្រជាជនរស់នៅជនបទជាចលនាបម្លាស់លំនៅដោយស្ម័គ្រចិត្តប្រជាជនផ្លាស់ទៅលំនៅពីជនបទទៅកាន់ទីក្រុងដើម្បីជ្រកកោន ស្វែងរកការងារធ្វើនិងរៀនសូត្របន្តឆ្នាំ ១៩៧៥ជាចលនាបម្លាស់លំនៅដោយបង្ខំប្រជាជនផ្លាស់ទៅលំនៅពីទីក្រុងទៅកាន់ជនបទដាច់ស្រយោងដើម្បីបង្កបង្កើនផលការងារ កសិកម្ម និងលើទំនប់ជីកប្រឡាយ	ត ើ ច ល នា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧០ Ġ និង ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧ ៥ មាន ល ក្ខ ណៈ ខុស គ្នា ដូច ម្ ត េច ĠĠ	28	ច ល នា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧០ Ġ និង ឆ្នាំ ១៩ ៧ ៥ មាន ល ក្ខ ណៈ ខុស គ្នា ៈ ឆ្នាំ ១៩ ៧០ មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង ខ្ លា ំ ង ទៅ ហ ្ន ឹង ប្រ ជា ជន រស់ នៅ ជន បទ ជា ច ល នា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ ដោយ ស្ម ័ គ្រ ចិត្ត ប្រ ជា ជន ផ្ល ាស់ ទៅ លំ នៅ ពី ជន បទ ទៅ កាន់ ទី ក្រុង ដើម ្ប ី ជ្រ ក ក ោន Ġ ស្ វ ែង រក ការងារ ធ ្វ ើន ិ ង រ ៀន ស ូត ្រ ប ន្ត ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧ ៥ ជា ច ល នា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ ដោយ បង ្ខ ំ ប្រ ជា ជន ផ្ល ាស់ ទៅ លំ នៅ ពី ទី ក្រុង ទៅ កាន់ ជន បទ ដា ច ់ ស្រ យោ ង ដើម ្ប ី បង ្ក បង ្ក ើន ផល ការងារ Ġ ក សិ កម្ម Ġ និង លើ ទំ ន ប់ ជី ក ប្រ ឡា យ	161	▁តើ ច ល នា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៧០ ▁និង ឆ្នាំ ▁១៩ ៧ ៥ មាន ល ក្ខ ណៈ ខុស គ្នា ដូច ម ្ត េច ▁	27	▁ចលនា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៧០ ▁និង ឆ្នាំ ១៩ ៧ ៥ មាន ល ក្ខ ណៈ ខុស គ្នា ៈ ឆ្នាំ ១៩ ៧០ មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង ខ្ ល ាំង ទៅ ហ ្ន ឹង ប្រ ជា ជន រស់ នៅ ជន បទ ជា ច ល នា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ ដោយ ស្ម ័ គ្រ ចិត្ត ប្រ ជា ជន ផ្ល ាស់ ទៅ លំ នៅ ពី ជន បទ ទៅ កាន់ ទី ក្រុង ដើម ្ប ី ជ្រ ក ក ោន ▁ស្វែងរក ការងារ ធ ្វ ើ និង រ ៀន ស ូ ត្រ ប ន្ត ឆ្នាំ ▁១៩ ៧ ៥ ជា ច ល នា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ ដោយ បង ្ខ ំ ប្រ ជា ជន ផ្ល ាស់ ទៅ លំ នៅ ពី ទី ក្រុង ទៅ កាន់ ជន បទ ដ ាច់ ស្រ យ ោង ដើម ្ប ី ប ង្ក ប ង្ក ើន ផល ការងារ ▁កសិកម្ម ▁និង លើ ទំ ន ប់ ជី ក ប្រ ឡា យ	151
ហេតុអ្វីបានជាគេនិយយាថាបម្លាស់ប្តូរទីលំនៅជាបាតុភូតសកល ចូររៀបរាប់ពីមូលហេតុដែលធ្វើអោយកើតមានចលនាបម្លាស់លំនៅកម្ពុជា	null	បម្លាស់ប្តូរទីលំនៅជាបាតុភូតសកលដោយសារចលនាបម្លាស់លំនៅនេះពាក់ព័ន្ធទៅនឹងវិបត្តិផ្សេងៗដែលកើតមានក្នុងនិងក្រៅប្រទេស ដែលបណ្តាលមកពីវិបត្តិនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមរបស់ប្រទេស បាតុភូតនេះផ្តល់ផលប៉ះពាល់ដល់ទំហំនិងសមាសភាព នៃប្រជាជនកម្ពុជាយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ មូលហេតុនៃចលនាបម្លាស់លំនៅកម្ពុជាៈសង្គ្រាមគ្រោះធម្មជាតិ រាំងស្ងួត និងទឹកជំនន់ អសន្តិសុខក្នុងតំបន់ការផ្លាស់ប្តូរកន្លែងធ្វើការការស្វែងរកការងារធ្វើការសិក្សារៀនសូត្រការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ការផ្លាស់ប្តូរទីលំនៅ	null	បម្លាស់ប្តូរទីលំនៅជាបាតុភូតសកលដោយសារចលនាបម្លាស់លំនៅនេះពាក់ព័ន្ធទៅនឹងវិបត្តិផ្សេងៗដែលកើតមានក្នុងនិងក្រៅប្រទេស ដែលបណ្តាលមកពីវិបត្តិនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមរបស់ប្រទេស បាតុភូតនេះផ្តល់ផលប៉ះពាល់ដល់ទំហំនិងសមាសភាព នៃប្រជាជនកម្ពុជាយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ មូលហេតុនៃចលនាបម្លាស់លំនៅកម្ពុជាៈសង្គ្រាមគ្រោះធម្មជាតិ រាំងស្ងួត និងទឹកជំនន់ អសន្តិសុខក្នុងតំបន់ការផ្លាស់ប្តូរកន្លែងធ្វើការការស្វែងរកការងារធ្វើការសិក្សារៀនសូត្រការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ការផ្លាស់ប្តូរទីលំនៅ	ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េន ិយ យា ថា ប ម្ល ាស់ ប្ តូ រ ទី លំ នៅ ជា បា ត ុ ភ ូត ស ក ល Ġ ច ូរ រ ៀប រា ប់ ពី ម ូល ហេតុ ដ ែល ធ ្វ ើ អោយ កើត មាន ច ល នា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ ក ម្ព ុ ជា ĠĠ	58	ប ម្ល ាស់ ប្ តូ រ ទី លំ នៅ ជា បា ត ុ ភ ូត ស ក ល ដោយ សារ ច ល នា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ នេះ ពាក់ ព ័ន ្ ធ ទៅ នឹង វិ ប ត្តិ ផ្ សេ ង ៗ ដ ែល កើត មាន ក្នុង និង ក្រ ៅ ប្រ ទេស Ġ ដ ែល បណ្ត ាល មក ពី វិ ប ត្តិ ន យោ បា យ Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ និង សង ្ គម រ ប ស់ ប្រ ទេស Ġ បា ត ុ ភ ូត នេះ ផ្ ត ល់ ផល ប៉ ះ ពា ល់ ដល់ ទំ ហ ំ និង សម ាស ភាព Ġ នៃ ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា យ៉ាង ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ Ġ ម ូល ហេតុ នៃ ច ល នា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ ក ម្ព ុ ជា ៈ សង ្ គ្រ ាម គ្រ ោះ ធម្ម ជាតិ Ġ រា ំ ង ស្ ង ួត Ġ និង ទឹក ជំ ន ន់ Ġ អ ស ន្ត ិស ុ ខ ក្នុង ត ំ ប ន់ ការ ផ្ល ាស់ ប្ តូ រក ន្ លែង ធ ្វ ើក ារ ការ ស្ វ ែង រក ការងារ ធ ្វ ើក ារ សិ ក្ស ារ ៀន ស ូត ្រ ការ រ ៀប អា ពា ហ៍ ពិ ពា ហ៍ ការ ផ្ល ាស់ ប្ តូ រ ទី លំ នៅ	209	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េន ិយ យា ថា ប ម្ល ាស់ ប ្ត ូរ ទី លំ នៅ ជា ប ាត ុ ភ ូត ស ក ល ▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ពី ម ូល ហេតុ ដ ែល ធ ្វ ើ អោយ កើត មាន ច ល នា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ ក ម្ព ុ ជា ▁	57	▁ប ម្ល ាស់ ប ្ត ូរ ទី លំ នៅ ជា ប ាត ុ ភ ូត ស ក ល ដោយ សារ ច ល នា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ នេះ ពាក់ ព ័ ន្ធ ទៅ នឹង វិ ប ត្តិ ផ្ ស េង ៗ ដ ែល កើត មាន ក្នុង និង ក្រ ៅ ប្រ ទេស ▁ដែល បណ្ត ាល មក ពី វិ ប ត្តិ ន យោ ប ាយ ▁សេដ្ឋកិច្ច ▁និង ស ង្គ ម រ ប ស់ ប្រ ទេស ▁បាត ុ ភ ូត នេះ ផ្ ត ល់ ផល ប៉ ះ ព ាល់ ដល់ ទំ ហ ំ និង ស មាស ភាព ▁នៃ ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា យ៉ាង ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ ▁មូលហេតុ នៃ ច ល នា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ ក ម្ព ុ ជា ៈ ស ង្គ ្រា ម គ្រ ោះ ធម្ម ជាតិ ▁រាំង ស្ ង ួត ▁និង ទឹក ជំ ន ន់ ▁អស ន្ត ិ សុខ ក្នុង ត ំ ប ន់ ការ ផ្ល ាស់ ប ្ត ូរ កន្លែង ធ ្វ ើ ការ ការ ស ្វ ែង រក ការងារ ធ ្វ ើ ការ សិ ក្ស ារ ៀន ស ូ ត្រ ការ រ ៀប អា ពា ហ៍ ពិ ពា ហ៍ ការ ផ្ល ាស់ ប ្ត ូរ ទី លំ នៅ	197
តើត្រូវធ្វើដូចម្តេចដើម្បីធ្វើឲ្យសម្រេចគោលនយោបាយខាងលើនេះ	null	ដើម្បីធ្វើឲ្យសម្រេចបាននូវគោលនយោបាយខាងលើ ក្រសួងឧស្សាហកម្មរ៉ែនិងថាមពល បាននិងកំពុងជម្រុញក្រុមវិនិយោគទាំងអស់ឲ្យខិតខំអនុវត្តន៍បន្តការសាងសងប្រភពផ្គត់ផ្គង់អគ្គិសនី រោងចក្រអគ្គិសនីធ្យូងថ្ម និងជាពិសេសប្រភពវារីអគ្គិសនីដែលជាសក្កានុពលថាមពលធម្មជាតិនិងថាមពលកើតឡើងវិញ	null	ដើម្បីធ្វើឲ្យសម្រេចបាននូវគោលនយោបាយខាងលើ ក្រសួងឧស្សាហកម្មរ៉ែនិងថាមពល បាននិងកំពុងជម្រុញក្រុមវិនិយោគទាំងអស់ឲ្យខិតខំអនុវត្តន៍បន្តការសាងសងប្រភពផ្គត់ផ្គង់អគ្គិសនី រោងចក្រអគ្គិសនីធ្យូងថ្ម និងជាពិសេសប្រភពវារីអគ្គិសនីដែលជាសក្កានុពលថាមពលធម្មជាតិនិងថាមពលកើតឡើងវិញ	ត ើត ្រ ូវ ធ ្វ ើ ដូច ម្ ត េច ដើម ្ប ី ធ ្វ ើ ឲ្យ សម ្រ េច គោ ល ន យោ បា យ ខា ង លើ នេះ ĠĠ	31	ដើម ្ប ី ធ ្វ ើ ឲ្យ សម ្រ េច បាន ន ូវ គោ ល ន យោ បា យ ខា ង លើ Ġ ក្រ ស ួង ឧ ស្សា ហ កម្ម រ៉ ែន ិ ង ថា ម ពល Ġ បាន និង កំ ពុ ង ជ ម្រ ុញ ក្រុម វិ និ យោគ ទ ាំង អ ស់ ឲ្យ ខ ិត ខ ំ អនុ វត្ត ន៍ ប ន្ត ការ សា ង សង ប្រ ភព ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង់ អ គ្គ ិស នី Ġ រ ោង ច ក្រ អ គ្គ ិស នី ធ ្យូ ង ថ ្ម Ġ និង ជា ពិ សេ ស ប្រ ភព វា រី អ គ្គ ិស នី ដ ែល ជា ស ក្ក ានុ ពល ថា ម ពល ធម្ម ជាតិ និង ថា ម ពល កើត ឡើង វិញ	123	▁តើ ត្រូវ ធ ្វ ើ ដូច ម ្ត េច ដើម ្ប ី ធ ្វ ើ ឲ្យ ស ម្រ េច គ ោល ន យោ ប ាយ ខា ង លើ នេះ ▁	29	▁ដើម្បី ធ ្វ ើ ឲ្យ ស ម្រ េច បាន ន ូវ គ ោល ន យោ ប ាយ ខា ង លើ ▁ក្រសួង ឧ ស្សា ហ កម្ម រ៉ ែ និង ថា ម ពល ▁បាន និង ក ំព ុង ជ ម្រ ុញ ក្រុម វិ និ យោគ ទ ាំង អ ស់ ឲ្យ ខ ិត ខ ំ អនុ វត្ត ន៍ ប ន្ត ការ សា ង សង ប្រ ភព ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង់ អ គ្គ ិស នី ▁រោងចក្រ អ គ្គ ិស នី ធ ្យូ ង ថ ្ម ▁និង ជា ពិ ស េស ប្រ ភព វា រី អ គ្គ ិស នី ដ ែល ជា ស ក្ក ានុ ពល ថា ម ពល ធម្ម ជាតិ និង ថា ម ពល កើត ឡើង វិញ	115
តើរាជរដ្ឋាភិបាលមានគោលនយោបាយដូចម្តេចខ្លះ	null	រដ្ឋាភិបាលមានគោលបំណងនយោបាយថាមពល ដែលមានភាពប្រាកដប្រជាដូចខាងក្រោមផ្គត់ផ្គង់ថាមពលអគ្គិសនីឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់នៅក្នុងទូទាំងប្រទេស តាមតម្លៃសមរម្យដែលអាចទទួលយកបានធានាឲ្យមានការទុកចិត្ត និងស្ថិរភាពក្នុងការផ្គត់ផ្គងថាមពលអគ្គិសនីដើម្បីសម្រួលដល់ការធ្វើវិនិយោគ និងការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចជាតិលើកទឹកចិត្តដល់ការប្រើប្រាស់ថាមពលដោយប្រសិទ្ធិភាព និងកាត់បន្ថយការប់ះពាល់បរិស្ថានដែលបណ្តាលមកពីការប្រើប្រាស់និងការផ្គត់ផ្គង់ថាមពលបន្តជម្រុញឲ្យមានការចូលរួមវិនិយោគក្នុងវិស័យថាមពលពីផ្នែកឯកជនបន្តជម្រុញឲ្យមានការអភិវឌ្ឍន៍វិស័យថាមពលកើតឡើងវិញ	null	រដ្ឋាភិបាលមានគោលបំណងនយោបាយថាមពល ដែលមានភាពប្រាកដប្រជាដូចខាងក្រោមផ្គត់ផ្គង់ថាមពលអគ្គិសនីឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់នៅក្នុងទូទាំងប្រទេស តាមតម្លៃសមរម្យដែលអាចទទួលយកបានធានាឲ្យមានការទុកចិត្ត និងស្ថិរភាពក្នុងការផ្គត់ផ្គងថាមពលអគ្គិសនីដើម្បីសម្រួលដល់ការធ្វើវិនិយោគ និងការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចជាតិលើកទឹកចិត្តដល់ការប្រើប្រាស់ថាមពលដោយប្រសិទ្ធិភាព និងកាត់បន្ថយការប់ះពាល់បរិស្ថានដែលបណ្តាលមកពីការប្រើប្រាស់និងការផ្គត់ផ្គង់ថាមពលបន្តជម្រុញឲ្យមានការចូលរួមវិនិយោគក្នុងវិស័យថាមពលពីផ្នែកឯកជនបន្តជម្រុញឲ្យមានការអភិវឌ្ឍន៍វិស័យថាមពលកើតឡើងវិញ	ត ើរ ា ជ រដ្ឋ ា ភិ បាល មាន គោ ល ន យោ បា យ ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ ĠĠ	22	រដ្ឋ ា ភិ បាល មាន គោ ល ប ំណ ង ន យោ បា យ ថា ម ពល Ġ ដ ែល មាន ភាព ប្រា ក ដ ប្រ ជា ដូច ខា ង ក្រោម ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង់ ថា ម ពល អ គ្គ ិស នី ឲ្យ បាន គ្រ ប់ គ្រ ាន់ នៅ ក្នុង ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស Ġ តា ម ត ម្ល ៃ សម រម្យ ដ ែល អា ច ទទួល យក បាន ធាន ា ឲ្យ មាន ការ ទុក ចិត្ត Ġ និង ស្ ថ ិ រ ភាព ក្នុង ការ ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង ថា ម ពល អ គ្គ ិស នី ដើម ្ប ី សម ្រ ួល ដល់ ការ ធ ្វ ើ វិ និ យោគ Ġ និង ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ជាតិ លើក ទឹក ចិត្ត ដល់ ការ ប្រ ើប ្រា ស់ ថា ម ពល ដោយ ប្រ សិ ទ្ធិ ភាព Ġ និង កាត់ បន្ថយ ការ ប់ ះ ពា ល់ បរ ិស ្ថ ាន ដ ែល បណ្ត ាល មក ពី ការ ប្រ ើប ្រា ស់ និង ការ ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង់ ថា ម ពល ប ន្ត ជ ម្រ ុញ ឲ្យ មាន ការ ចូល រួម វិ និ យោគ ក្នុង វិ ស ័យ ថា ម ពល ពី ផ្ ន ែក ឯក ជន ប ន្ត ជ ម្រ ុញ ឲ្យ មាន ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ វិ ស ័យ ថា ម ពល កើត ឡើង វិញ	216	▁តើ រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល មាន គ ោល ន យោ ប ាយ ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁	20	▁រដ្ឋាភិបាល មាន គ ោល ប ំណ ង ន យោ ប ាយ ថា ម ពល ▁ដែល មាន ភាព ប្រា ក ដ ប្រ ជា ដូច ខា ង ក្រោម ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង់ ថា ម ពល អ គ្គ ិស នី ឲ្យ បាន គ្រ ប់ គ្រ ាន់ នៅ ក្នុង ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស ▁តាម ត ម្ល ៃ សម រម្យ ដ ែល អា ច ទទួល យក បាន ធាន ា ឲ្យ មាន ការ ទុក ចិត្ត ▁និង ស ្ថ ិ រ ភាព ក្នុង ការ ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង ថា ម ពល អ គ្គ ិស នី ដើម ្ប ី ស ម្រ ួល ដល់ ការ ធ ្វ ើ វិ និ យោគ ▁និង ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ជាតិ លើក ទឹក ចិត្ត ដល់ ការ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ថា ម ពល ដោយ ប្រ សិ ទ្ធិ ភាព ▁និង កាត់ បន្ថយ ការ ប់ ះ ព ាល់ ប រិ ស្ថាន ដ ែល បណ្ត ាល មក ពី ការ ប្រ ើ ប្រ ាស់ និង ការ ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង់ ថា ម ពល ប ន្ត ជ ម្រ ុញ ឲ្យ មាន ការ ចូល រួម វិ និ យោគ ក្នុង វិ ស ័យ ថា ម ពល ពី ផ្ ន ែក ឯក ជន ប ន្ត ជ ម្រ ុញ ឲ្យ មាន ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ វិ ស ័យ ថា ម ពល កើត ឡើង វិញ	210
តើប្រជាជនកម្ពុជាទាំងអស់ឆ្លងផុតពីអនក្ខរភាពហើយឬនៅ ព្រោះអ្វី	null	ប្រជាជនកម្ពុជាទាំងអស់ពុំទាន់ឆ្លងផុតពីអនក្ខរភាពនៅឡើយទេពីព្រោះមិនបានចូលរៀនតាំងពីបឋមសិក្សាបោះបង់ចោលការសិក្សានាំមិកនូវការភ្លេចភ្លាំងអក្សរមិនបានចូលរៀនផ្នែកអនក្ខរកម្មការងារអនក្ខរកម្មតាមភូមិឃុំ មានដំណើរការមិនល្អជីវភាពប្រជាជនជួបការលំបាកសាលារៀនស្ថិតនៅឆ្ងាយពីផ្ទះ និងខ្វះមធ្យោបាយមកសាលារៀនកុមារនៅជួយការងារផ្ទះ ពិសេសកុមារី	null	ប្រជាជនកម្ពុជាទាំងអស់ពុំទាន់ឆ្លងផុតពីអនក្ខរភាពនៅឡើយទេពីព្រោះមិនបានចូលរៀនតាំងពីបឋមសិក្សាបោះបង់ចោលការសិក្សានាំមិកនូវការភ្លេចភ្លាំងអក្សរមិនបានចូលរៀនផ្នែកអនក្ខរកម្មការងារអនក្ខរកម្មតាមភូមិឃុំ មានដំណើរការមិនល្អជីវភាពប្រជាជនជួបការលំបាកសាលារៀនស្ថិតនៅឆ្ងាយពីផ្ទះ និងខ្វះមធ្យោបាយមកសាលារៀនកុមារនៅជួយការងារផ្ទះ ពិសេសកុមារី	ត ើប ្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា ទ ាំង អ ស់ ឆ្ លង ផ ុត ពី អ ន ក្ខ រ ភាព ហើយ ឬ នៅ Ġ ព្រ ោះ អ ្វី ĠĠ	30	ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា ទ ាំង អ ស់ ពុ ំ ទាន ់ ឆ្ លង ផ ុត ពី អ ន ក្ខ រ ភាព នៅ ឡ ើយ ទេ ពី ព្រ ោះ ម ិន បាន ចូល រ ៀន តាំង ពី ប ឋ ម សិ ក្ស ាប ោះ បង់ ចោល ការ សិ ក្ស ាន ាំ ម ិក ន ូវ ការ ភ្ល េច ភ្ល ាំង អ ក្ស រ ម ិន បាន ចូល រ ៀន ផ្ ន ែក អ ន ក្ខ រក ម្ម ការងារ អ ន ក្ខ រក ម្ម តា ម ភ ូម ិ ឃ ុំ Ġ មាន ដំណើរ ការ ម ិន ល្អ ជីវ ភាព ប្រ ជា ជន ជ ួ ប ការ លំបាក សា លា រ ៀន ស្ ថ ិត នៅ ឆ្ ង ាយ ពី ផ្ ទ ះ Ġ និង ខ្វ ះ ម ធ ្យ ោ បា យ មក សា លា រ ៀន ក ុម ារ នៅ ជ ួយ ការងារ ផ្ ទ ះ Ġ ពិ សេ ស ក ុម ារ ី	155	▁តើ ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា ទ ាំង អ ស់ ឆ្ លង ផ ុត ពី អ ន ក្ខ រ ភាព ហើយ ឬ នៅ ▁ព្រោះ អ ្វី ▁	28	▁ប្រជាជន ក ម្ព ុ ជា ទ ាំង អ ស់ ព ុំ ទ ាន់ ឆ្ លង ផ ុត ពី អ ន ក្ខ រ ភាព នៅ ឡ ើយ ទេ ពី ព្រ ោះ ម ិន បាន ចូល រ ៀន តាំង ពី ប ឋ ម សិ ក្ស ាប ោះ បង់ ចោល ការ ស ិក ្សា នាំ ម ិក ន ូវ ការ ភ្ល េច ភ្ល ាំង អ ក្ស រ ម ិន បាន ចូល រ ៀន ផ្ ន ែក អ ន ក្ខ រ កម្ម ការងារ អ ន ក្ខ រ កម្ម ត ាម ភ ូម ិ ឃ ុំ ▁មាន ដំណើរ ការ ម ិន ល្អ ជីវ ភាព ប្រ ជា ជន ជ ួ ប ការ លំបាក ស ាល ារ ៀន ស ្ថ ិត នៅ ឆ្ ង ាយ ពី ផ្ ទ ះ ▁និង ខ្វ ះ ម ធ ្យ ោ ប ាយ មក ស ាល ារ ៀន ក ុម ារ នៅ ជ ួយ ការងារ ផ្ ទ ះ ▁ពិសេស ក ុម ារ ី	151
តើការអប់រំរបស់ប្រជាជនកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្នប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាអ្វីខ្លះ តើត្រូវដោះស្រាយដោយវិធីណាខ្លះ	null	ការអប់រំរបស់ប្រជាជនកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្ន ប្រឈមនឹងបញ្ហាមួយចំនួនដូចជាវិសមភាពចំពោះការអប់រំដែលទាក់ទងទៅនឹងវិសមភាពទទួលការអប់រំតាមភេទ និងនៅតាមតំបន់ទីប្រជុំជន និងជនបទដែលបណ្តាលមកពីមូលហេតុសេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារ ទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណី និងមធ្យោបាយទៅកាន់សាលារៀន ហើយដើម្បីអនុវត្តន៍គោលនយោបាយអបរំឲ្យមានប្រសិទ្ធិភាព រាជរដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានយកចិត្តទុកដាក់កសាងគ្រឹះស្ថានសិក្សាគ្រប់ភូមិសិក្សាទូទាំងប្រទេស និងខិតខំប្រមូលកុមារយុវជន ប្រជាជនឲ្យបានចូលរៀនគ្រប់ៗគ្នា	null	ការអប់រំរបស់ប្រជាជនកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្ន ប្រឈមនឹងបញ្ហាមួយចំនួនដូចជាវិសមភាពចំពោះការអប់រំដែលទាក់ទងទៅនឹងវិសមភាពទទួលការអប់រំតាមភេទ និងនៅតាមតំបន់ទីប្រជុំជន និងជនបទដែលបណ្តាលមកពីមូលហេតុសេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារ ទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណី និងមធ្យោបាយទៅកាន់សាលារៀន ហើយដើម្បីអនុវត្តន៍គោលនយោបាយអបរំឲ្យមានប្រសិទ្ធិភាព រាជរដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានយកចិត្តទុកដាក់កសាងគ្រឹះស្ថានសិក្សាគ្រប់ភូមិសិក្សាទូទាំងប្រទេស និងខិតខំប្រមូលកុមារយុវជន ប្រជាជនឲ្យបានចូលរៀនគ្រប់ៗគ្នា	ត ើក ារ អ ប់ រំ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា នា ពេល ប ច្ច ុប ្ប ន្ន ប្រ ឈ ម មុខ នឹង ប ញ ្ហ ា អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ត ើត ្រ ូវ ដ ោះ ស្រ ាយ ដោយ វិ ធី ណា ខ្ ល ះ ĠĠ	52	ការ អ ប់ រំ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា នា ពេល ប ច្ច ុប ្ប ន្ន Ġ ប្រ ឈ ម នឹង ប ញ ្ហ ាម ួយ ចំ ន ួន ដូច ជា វិ សម ភាព ចំ ព ោះ ការ អ ប់ រំ ដ ែល ទ ាក់ ទ ង ទៅ នឹង វិ សម ភាព ទទួល ការ អ ប់ រំ តា ម ភ េ ទ Ġ និង នៅ តា ម ត ំ ប ន់ ទី ប្រជុំ ជន Ġ និង ជន បទ ដ ែល បណ្ត ាល មក ពី ម ូល ហេតុ សេ ដ្ឋ កិច្ច គ្រួសារ Ġ ទំ ន ៀម ទ ម្ល ាប់ ប្រ ព ៃ ណី Ġ និង ម ធ ្យ ោ បា យ ទៅ កាន់ សា លា រ ៀន Ġ ហើយ ដើម ្ប ី អនុ វត្ត ន៍ គោ ល ន យោ បា យ អ បរ ំ ឲ្យ មាន ប្រ សិ ទ្ធិ ភាព Ġ រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល Ġ និង ក្រ ស ួង អ ប់ រំ Ġ យ ុ វ ជន Ġ និង ក ី ឡា Ġ បាន យកចិត្តទុកដាក់ ក សា ង គ្រ ឹ ះ ស្ថាន សិ ក្ស ា គ្រ ប់ ភ ូម ិស ិក ្សា ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស Ġ និង ខ ិត ខ ំ ប្រ ម ូល ក ុម ារ យ ុ វ ជន Ġ ប្រ ជា ជន ឲ្យ បាន ចូល រ ៀន គ្រ ប់ ៗ គ្នា	209	▁តើ ការ អ ប់ រំ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា នា ពេល ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន ប្រ ឈ ម មុខ នឹង ប ញ ្ហ ា អ ្វី ខ្ ល ះ ▁តើ ត្រូវ ដ ោះ ស្រ ាយ ដោយ វិ ធី ណា ខ្ ល ះ ▁	49	▁ការអប់រំ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា នា ពេល ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន ▁ប្រឈម នឹង ប ញ ្ហ ា មួយ ចំ ន ួន ដូច ជា វិ សម ភាព ច ំព ោះ ការ អ ប់ រំ ដ ែល ទ ាក់ ទ ង ទៅ នឹង វិ សម ភាព ទទួល ការ អ ប់ រំ ត ាម ភ េ ទ ▁និង នៅ ត ាម ត ំ ប ន់ ទី ប្រជុំ ជន ▁និង ជន បទ ដ ែល បណ្ត ាល មក ពី ម ូល ហេតុ សេ ដ្ឋ កិច្ច គ្រួសារ ▁ទំ ន ៀម ទ ម្ល ាប់ ប្រ ព ៃ ណី ▁និង ម ធ ្យ ោ ប ាយ ទៅ កាន់ ស ាល ារ ៀន ▁ហើយ ដើម ្ប ី អនុ វត្ត ន៍ គ ោល ន យោ ប ាយ អ ប រំ ឲ្យ មាន ប្រ សិ ទ្ធិ ភាព ▁រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ▁និង ក្រ ស ួង អ ប់ រំ ▁យុវជន ▁និង ក ី ឡា ▁បាន យកចិត្តទុកដាក់ ក សា ង គ្រ ឹ ះ ស្ថាន ស ិក ្សា គ្រ ប់ ភ ូម ិស ិក ្សា ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស ▁និង ខ ិត ខ ំ ប្រ ម ូល ក ុម ារ យ ុ វ ជន ▁ប្រជាជន ឲ្យ បាន ចូល រ ៀន គ្រ ប់ ៗ គ្នា	199
ការយល់ដឹងពីការងារអនាម័យមូលដ្ឋានរបស់ប្រជាជនយើង នៅមានកម្រិតនៅឡើយ តើយើងអាចដោះស្រាយបញ្ហានេះដោយវិធីណាខ្លះ	null	ការយល់ដឹងពីការងារអនាម័យមូលដ្ឋានរបស់ប្រជាជនយើង នៅមានកម្រិតនៅឡើយ វិធានការដោះស្រាយ គឺរាជរដ្ឋាភិបាល ពិសេសក្រសួងសុខាភិបាលត្រូវខិតខំពង្រឹងបន្ថែមទៀត ពីការអប់រំអនាម័យមូលដ្ឋានដល់ប្រជាជនយើង ដោយការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានតាមវិទ្យុ និងទូរទស្សន៍ កាសែត ផ្ទាំងរូបភាព ត្រូវខិតខំលើកកម្ពស់ជីវភាពប្រជាជន ដោយលុបបំបាត់ជាបណ្តើរៗនូវវិសមភាពចំពោះបម្រើបម្រាស់សេវាកម្មសង្គម និងមូលដ្ឋាន	null	ការយល់ដឹងពីការងារអនាម័យមូលដ្ឋានរបស់ប្រជាជនយើង នៅមានកម្រិតនៅឡើយ វិធានការដោះស្រាយ គឺរាជរដ្ឋាភិបាល ពិសេសក្រសួងសុខាភិបាលត្រូវខិតខំពង្រឹងបន្ថែមទៀត ពីការអប់រំអនាម័យមូលដ្ឋានដល់ប្រជាជនយើង ដោយការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានតាមវិទ្យុ និងទូរទស្សន៍ កាសែត ផ្ទាំងរូបភាព ត្រូវខិតខំលើកកម្ពស់ជីវភាពប្រជាជន ដោយលុបបំបាត់ជាបណ្តើរៗនូវវិសមភាពចំពោះបម្រើបម្រាស់សេវាកម្មសង្គម និងមូលដ្ឋាន	ការ យ ល់ ដ ឹង ពី ការងារ អ នា ម ័យ ម ូល ដ្ឋាន រ ប ស់ ប្រ ជា ជន យ ើង Ġ នៅ មាន ក ម្រ ិត នៅ ឡ ើយ Ġ ត ើយ ើង អា ច ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ាន េះ ដោយ វិ ធី ណា ខ្ ល ះ ĠĠ	51	ការ យ ល់ ដ ឹង ពី ការងារ អ នា ម ័យ ម ូល ដ្ឋាន រ ប ស់ ប្រ ជា ជន យ ើង Ġ នៅ មាន ក ម្រ ិត នៅ ឡ ើយ Ġ វិ ធាន ការ ដ ោះ ស្រ ាយ Ġ គ ឺ រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល Ġ ពិ សេ ស ក្រ ស ួង សុខ ា ភិ បាល ត្រូវ ខ ិត ខ ំព ង ្រ ឹង ប ន្ ថ ែម ទៀត Ġ ពី ការ អ ប់ រំ អ នា ម ័យ ម ូល ដ្ឋាន ដល់ ប្រ ជា ជន យ ើង Ġ ដោយ ការ ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ព័ត៌មាន តា ម វិ ទ ្យ ុ Ġ និង ទូ រ ទស្សន៍ Ġ កាស ែត Ġ ផ្ ទ ាំង រូប ភាព Ġ ត្រូវ ខ ិត ខ ំ លើក ក ម្ព ស់ ជីវ ភាព ប្រ ជា ជន Ġ ដោយ ល ុប ប ំ បា ត់ ជា បណ្ត ើរ ៗ ន ូវ វិ សម ភាព ចំ ព ោះ ប ម្រ ើប ម្រ ាស់ សេ វា កម្ម សង ្ គម Ġ និង ម ូល ដ្ឋាន	157	▁ការយល់ដឹង ពី ការងារ អ ន ាម ័យ ម ូល ដ្ឋាន រ ប ស់ ប្រ ជា ជន យ ើង ▁នៅ មាន ក ម្រ ិត នៅ ឡ ើយ ▁តើ យ ើង អា ច ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា នេះ ដោយ វិ ធី ណា ខ្ ល ះ ▁	47	▁ការយល់ដឹង ពី ការងារ អ ន ាម ័យ ម ូល ដ្ឋាន រ ប ស់ ប្រ ជា ជន យ ើង ▁នៅ មាន ក ម្រ ិត នៅ ឡ ើយ ▁វិធានការ ដ ោះ ស្រ ាយ ▁គឺ រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ▁ពិសេស ក្រ ស ួង សុខ ា ភិ បាល ត្រូវ ខ ិត ខ ំ ពង្រឹង ប ន ្ថ ែម ទៀត ▁ពី ការ អ ប់ រំ អ ន ាម ័យ ម ូល ដ្ឋាន ដល់ ប្រ ជា ជន យ ើង ▁ដោយ ការ ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ព័ត៌មាន ត ាម វិ ទ ្យ ុ ▁និង ទ ូរ ទស្សន៍ ▁កាសែត ▁ផ្ទាំង រូប ភាព ▁ត្រូវ ខ ិត ខ ំ លើក ក ម្ព ស់ ជីវ ភាព ប្រ ជា ជន ▁ដោយ ល ុប ប ំ ប ាត់ ជា បណ្ត ើរ ៗ ន ូវ វិ សម ភាព ច ំព ោះ ប ម្រ ើប ម្រ ាស់ សេ វា កម្ម ស ង្គ ម ▁និង ម ូល ដ្ឋាន	143
ចូរកំណត់ន័យនៃពាក្យសេវាសង្គមនិងសេវាមូលដ្ឋាន	null	កំណត់និយមន័យនៃពាក្យៈសេវាកម្មសង្គមៈ គឺជាអ្វីៗសម្រាប់បំរើឲ្យការអភិវឌ្ឍន៍សង្គមមានដូចជា មន្ទីរពេទ្យសាលារៀន ផ្លូវគមនាគមន៍ សេវាកម្មមូលដ្ឋានៈ គឺជាអ្វីៗសម្រាប់បំរើឲ្យការអភិវឌ្ឍន៍សហគមន៍ មានដូចជាការស្នាក់ ទឹក អនាម័យ វត្ថុសម្រាប់ដុត សម្ភារៈប្រើប្រាស់	null	កំណត់និយមន័យនៃពាក្យៈសេវាកម្មសង្គមៈ គឺជាអ្វីៗសម្រាប់បំរើឲ្យការអភិវឌ្ឍន៍សង្គមមានដូចជា មន្ទីរពេទ្យសាលារៀន ផ្លូវគមនាគមន៍ សេវាកម្មមូលដ្ឋានៈ គឺជាអ្វីៗសម្រាប់បំរើឲ្យការអភិវឌ្ឍន៍សហគមន៍ មានដូចជាការស្នាក់ ទឹក អនាម័យ វត្ថុសម្រាប់ដុត សម្ភារៈប្រើប្រាស់	ច ូរ កំ ណ ត់ ន ័យ នៃ ពាក្យ សេ វា សង ្ គម និង សេ វា ម ូល ដ្ឋាន ĠĠ	20	កំ ណ ត់ និយម ន ័យ នៃ ពាក្យ ៈ សេ វា កម្ម សង ្ គម ៈ Ġ គ ឺ ជា អ ្វី ៗ សម ្រា ប់ ប ំ រ ើ ឲ្យ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ សង ្ គម មាន ដូច ជា Ġ ម ន្ទ ី រ ពេទ្យ សា លា រ ៀន Ġ ផ្ល ូវ គម នា គមន៍ Ġ សេ វា កម្ម ម ូល ដ្ឋាន ៈ Ġ គ ឺ ជា អ ្វី ៗ សម ្រា ប់ ប ំ រ ើ ឲ្យ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ស ហ គមន៍ Ġ មាន ដូច ជា ការ ស្ន ាក់ Ġ ទឹក Ġ អ នា ម ័យ Ġ វ ត្ថ ុស ម្រ ាប់ ដ ុត Ġ សម ្ ភា រៈ ប្រ ើប ្រា ស់	106	▁ចូរ ក ំណ ត់ ន ័យ នៃ ពាក្យ សេ វា ស ង្គ ម និង សេ វ ាម ូល ដ្ឋាន ▁	19	▁កំណត់ និយម ន ័យ នៃ ពាក្យ ៈ សេ វា កម្ម ស ង្គ ម ៈ ▁គឺជា អ ្វី ៗ ស ម្រ ាប់ ប ំ រ ើ ឲ្យ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ស ង្គ ម មាន ដូច ជា ▁មន្ទីរពេទ្យ ស ាល ារ ៀន ▁ផ្លូវ គម នា គមន៍ ▁សេវាកម្ម ម ូល ដ្ឋាន ៈ ▁គឺជា អ ្វី ៗ ស ម្រ ាប់ ប ំ រ ើ ឲ្យ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ស ហ គមន៍ ▁មាន ដូច ជា ការ ស្ន ាក់ ▁ទឹក ▁អនាម័យ ▁វត្ថុ ស ម្រ ាប់ ដ ុត ▁សម្ភារៈ ប្រ ើ ប្រ ាស់	86
តើជំងឺគ្រុនចាញ់បង្កឡើងដោយមេរោគឈ្មោះអ្វី	null	ជំងឺគ្រុនចាញ់បង្កឡើងដោយមេរោគឈ្មោះ អេម៉ាតូសូអ៊ែ ជាពពួកមេរោគចូលចិត្តរស់នៅក្នុងគោលិកាឈាមក្រហម	null	ជំងឺគ្រុនចាញ់បង្កឡើងដោយមេរោគឈ្មោះ អេម៉ាតូសូអ៊ែ ជាពពួកមេរោគចូលចិត្តរស់នៅក្នុងគោលិកាឈាមក្រហម	ត ើ ជំ ង ឺ គ្រ ុន ច ាញ់ បង ្ក ឡើង ដោយ មេ រ ោ គ ឈ្មោះ អ ្វី ĠĠ	20	ជំ ង ឺ គ្រ ុន ច ាញ់ បង ្ក ឡើង ដោយ មេ រ ោ គ ឈ្មោះ Ġ អ េ ម៉ា តូ ស ូ អ៊ ែ Ġ ជា ព ព ួ ក មេ រ ោ គ ចូល ចិត្ត រស់ នៅ ក្នុង គោ ល ិកា ឈ ាម ក្រ ហ ម	46	▁តើ ជំ ង ឺ គ្រ ុន ច ាញ់ ប ង្ក ឡើង ដោយ ម េរ ោ គ ឈ្មោះ អ ្វី ▁	19	▁ជំងឺ គ្រ ុន ច ាញ់ ប ង្ក ឡើង ដោយ ម េរ ោ គ ឈ្មោះ ▁អេ ម៉ា ត ូស ូ អ៊ ែ ▁ជា ព ព ួ ក ម េរ ោ គ ចូល ចិត្ត រស់ នៅ ក្នុង គ ោល ិកា ឈ ាម ក្រ ហ ម	43
ហេតុអ្វីបានជាគេចាត់ទុកជំងឺគ្រុនចាញ់ជាជំងឺឆ្លង	null	បានជាចាត់ទុកជំងឺគ្រុនចាញ់ជាជំងឺឆ្លង ព្រោះជំងឺនេះឆ្លងពីមនុស្សម្នាក់ទៅមនុស្សម្នាក់ទៀតតាមរយៈមូសដែកគោលញីខាំ គឺពេលមូលដែកគោលញីខាំបិតយកឈាមអ្នកផ្នត់មេរោគគ្រុនចាញ់ ហើយទៅខាំមនុស្សជាធម្មតាពេលនោះមេរោគដែលនៅក្នុងទឹកមាត់មូសបានទៅក្នុងឈាមអ្នកជាធ្វើឲ្យគេក្លាយខ្លួនទៅជាអ្នកជំងឺគ្រុនចាញ់បន្តទៀត	null	បានជាចាត់ទុកជំងឺគ្រុនចាញ់ជាជំងឺឆ្លង ព្រោះជំងឺនេះឆ្លងពីមនុស្សម្នាក់ទៅមនុស្សម្នាក់ទៀតតាមរយៈមូសដែកគោលញីខាំ គឺពេលមូលដែកគោលញីខាំបិតយកឈាមអ្នកផ្នត់មេរោគគ្រុនចាញ់ ហើយទៅខាំមនុស្សជាធម្មតាពេលនោះមេរោគដែលនៅក្នុងទឹកមាត់មូសបានទៅក្នុងឈាមអ្នកជាធ្វើឲ្យគេក្លាយខ្លួនទៅជាអ្នកជំងឺគ្រុនចាញ់បន្តទៀត	ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េច ាត់ ទុក ជំ ង ឺ គ្រ ុន ច ាញ់ ជា ជំ ង ឺ ឆ្ លង ĠĠ	22	បាន ជា ច ាត់ ទុក ជំ ង ឺ គ្រ ុន ច ាញ់ ជា ជំ ង ឺ ឆ្ លង Ġ ព្រ ោះ ជំ ង ឺន េះ ឆ្ លង ពី ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ទៅ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ទៀត តា ម រយ ៈ ម ូស ដ ែក គោ ល ញ ី ខា ំ Ġ គ ឺ ពេល ម ូល ដ ែក គោ ល ញ ី ខា ំ ប ិត យក ឈ ាម អ្នក ផ្ ន ត់ មេ រ ោ គ គ្រ ុន ច ាញ់ Ġ ហើយ ទៅ ខា ំ ម នុ ស្ស ជា ធម្ម តា ពេល ន ោះ មេ រ ោ គ ដ ែល នៅ ក្នុង ទឹក មា ត់ ម ូស បាន ទៅ ក្នុង ឈ ាម អ្នក ជា ធ ្វ ើ ឲ្យ គ េក ្លា យ ខ្លួន ទៅ ជា អ្នក ជំ ង ឺ គ្រ ុន ច ាញ់ ប ន្ត ទៀត	138	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េច ាត់ ទុក ជំ ង ឺ គ្រ ុន ច ាញ់ ជា ជំ ង ឺ ឆ្ លង ▁	22	▁បានជា ច ាត់ ទុក ជំ ង ឺ គ្រ ុន ច ាញ់ ជា ជំ ង ឺ ឆ្ លង ▁ព្រោះ ជំ ង ឺ នេះ ឆ្ លង ពី ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ទៅ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ទៀត ត ាម រយ ៈ ម ូស ដ ែក គ ោល ញ ី ខ ាំ ▁គឺ ពេល ម ូល ដ ែក គ ោល ញ ី ខ ាំ ប ិត យក ឈ ាម អ្នក ផ្ ន ត់ ម េរ ោ គ គ្រ ុន ច ាញ់ ▁ហើយ ទៅ ខ ាំ ម នុ ស្ស ជា ធម្ម តា ពេល ន ោះ ម េរ ោ គ ដ ែល នៅ ក្នុង ទឹក ម ាត់ ម ូស បាន ទៅ ក្នុង ឈ ាម អ្នក ជា ធ ្វ ើ ឲ្យ គ េក ្ល ាយ ខ្លួន ទៅ ជា អ្នក ជំ ង ឺ គ្រ ុន ច ាញ់ ប ន្ត ទៀត	135
ចូរបង្ហាញពីស្នាដៃផ្នែកនគរូបនីយកម្មរបស់ខ្មែរតាមសម័យកាលនីមួយៗ	null	បង្ហាញពីស្នាដៃផ្នែកនគររូបនីយកម្មរបស់ខ្មែរតាមសម័យកាលនីមួយៗ ខ្មែរជំនាន់ដើមៈ រស់នៅជាក្រុម សង់ផ្ទះលើជន្ទល់ខ្ពស់ផុតពីដី ខ្មែរមានកំពង់ផែទន្លេព្រមទាំងផែសមុទ្រផងដែរ កំពង់ផែសំពៅអូកែ កម្ពុជា សម្រាប់ការដឹកជញ្ជូន និងពាណិជ្ជកម្មក្នុងនិងក្រៅប្រទេស សម័យចេនឡាៈ មានភវបុរៈ និងឦសានបុរៈជារាជធានី សម័យអាណាចក្រភ្នំៈ មានវ្យាធបុរៈជារាជធានី នៅសម័យអង្គរៈ ទីក្រុងអង្គរដ៏ស្រស់បវរប្រកបដោយស្នាដៃស្ថាបត្យកម្មគ្មានពីរលើលោក នាសម័យរុងរឿងបំផុតនៃប្រវត្តិសាស្រ្តកម្ពុជា មានប្រជាជនប្រមាណជាងមួយលាននាក់ តាមការប៉ាន់ស្មាន ហើយដែលប្រជាជនទូទៅចក្រភពខ្មែរមានប្រហែលដប់លាននាក់ជាស្រេចទៅនាពេលនោះ សម័យលង្វែកៈ មានស្នាដៃផ្នែកនគរូបនីយកម្មដែលគយរឲ្យស្ញប់ស្ញែងមួយទៀតរបស់ដូនតាយើងគឺការកសាងទីក្រុងលង្វែកដែលមានគុម្ពឬស្សីជាកំពែងការពារក៏រឹងមាំ រាជធានីចតុមុខ ដែលកសាងឡើងដោយព្រះបាទពញាយ៉ាត ក៏ជាស្នាដៃផ្នែកនគររូបនីយកម្មមួយទៀតយ៉ាងសំខាន់ គ្រងមានទីតាំងល្អ គឺស្ថិតនៅលើទីប្រសព្វនៃទន្លេទាំងបួនដែលកម្រមានក្នុងលោក	null	បង្ហាញពីស្នាដៃផ្នែកនគររូបនីយកម្មរបស់ខ្មែរតាមសម័យកាលនីមួយៗ ខ្មែរជំនាន់ដើមៈ រស់នៅជាក្រុម សង់ផ្ទះលើជន្ទល់ខ្ពស់ផុតពីដី ខ្មែរមានកំពង់ផែទន្លេព្រមទាំងផែសមុទ្រផងដែរ កំពង់ផែសំពៅអូកែ កម្ពុជា សម្រាប់ការដឹកជញ្ជូន និងពាណិជ្ជកម្មក្នុងនិងក្រៅប្រទេស សម័យចេនឡាៈ មានភវបុរៈ និងឦសានបុរៈជារាជធានី សម័យអាណាចក្រភ្នំៈ មានវ្យាធបុរៈជារាជធានី នៅសម័យអង្គរៈ ទីក្រុងអង្គរដ៏ស្រស់បវរប្រកបដោយស្នាដៃស្ថាបត្យកម្មគ្មានពីរលើលោក នាសម័យរុងរឿងបំផុតនៃប្រវត្តិសាស្រ្តកម្ពុជា មានប្រជាជនប្រមាណជាងមួយលាននាក់ តាមការប៉ាន់ស្មាន ហើយដែលប្រជាជនទូទៅចក្រភពខ្មែរមានប្រហែលដប់លាននាក់ជាស្រេចទៅនាពេលនោះ សម័យលង្វែកៈ មានស្នាដៃផ្នែកនគរូបនីយកម្មដែលគយរឲ្យស្ញប់ស្ញែងមួយទៀតរបស់ដូនតាយើងគឺការកសាងទីក្រុងលង្វែកដែលមានគុម្ពឬស្សីជាកំពែងការពារក៏រឹងមាំ រាជធានីចតុមុខ ដែលកសាងឡើងដោយព្រះបាទពញាយ៉ាត ក៏ជាស្នាដៃផ្នែកនគររូបនីយកម្មមួយទៀតយ៉ាងសំខាន់ គ្រងមានទីតាំងល្អ គឺស្ថិតនៅលើទីប្រសព្វនៃទន្លេទាំងបួនដែលកម្រមានក្នុងលោក	ច ូរ បង ្ហ ាញ ពី ស្ន ា ដៃ ផ្ ន ែក ន គរ ូប នី យក ម្ម រ ប ស់ ខ្ ម ែរ តា ម សម័យ កាល នី មួយ ៗ ĠĠ	31	បង ្ហ ាញ ពី ស្ន ា ដៃ ផ្ ន ែក ន គរ រូប នី យក ម្ម រ ប ស់ ខ្ ម ែរ តា ម សម័យ កាល នី មួយ ៗ Ġ ខ្ ម ែរ ជំ នា ន់ ដើម ៈ Ġ រស់ នៅ ជា ក្រុម Ġ សង ់ ផ្ ទ ះ លើ ជន ្ ទល់ ខ្ ព ស់ ផ ុត ពី ដ ី Ġ ខ្ ម ែរ មាន កំ ព ង់ ផ ែ ទ ន្ ល េ ព្រ ម ទ ាំង ផ ែ សម ុ ទ្រ ផ ង ដ ែរ Ġ កំ ព ង់ ផ ែ សំ ព ៅ អូ ក ែ Ġ ក ម្ព ុ ជា Ġ សម ្រា ប់ ការ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន Ġ និង ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ក្នុង និង ក្រ ៅ ប្រ ទេស Ġ សម័យ ច េន ឡា ៈ Ġ មាន ភ វ ប ុរ ៈ Ġ និង ឦ សា ន ប ុរ ៈ ជា រាជ ធាន ី Ġ សម័យ អា ណា ច ក្រ ភ្នំ ៈ Ġ មាន វ ្យា ធ ប ុរ ៈ ជា រាជ ធាន ី Ġ នៅ សម័យ អង្គ រៈ Ġ ទី ក្រុង អង្គ រ ដ ៏ ស្រ ស់ ប វរ ប្រ ក ប ដោយ ស្ន ា ដៃ ស្ ថា ប ត ្យ កម្ម គ ្ម ាន ពី រ លើ លោក Ġ នា សម័យ រ ុង រឿង ប ំ ផ ុត នៃ ប្រ វត្ត ិស ាស ្រ ្ត ក ម្ព ុ ជា Ġ មាន ប្រ ជា ជន ប្រ មា ណ ជា ង មួយ លាន នាក់ Ġ តា មក ារ ប៉ា ន់ ស្ម ាន Ġ ហើយ ដ ែល ប្រ ជា ជន ទូ ទៅ ច ក្រ ភព ខ្ ម ែរ មាន ប្រ ហ ែល ដ ប់ លាន នាក់ ជា ស្រ េច ទៅ នា ពេល ន ោះ Ġ សម័យ លង ្វ ែក ៈ Ġ មាន ស្ន ា ដៃ ផ្ ន ែក ន គរ ូប នី យក ម្ម ដ ែល គ យ រ ឲ្យ ស្ ញ ប់ ស្ ញ ែង មួយ ទៀត រ ប ស់ ដ ូន តា យ ើង គ ឺ ការ ក សា ង ទី ក្រុង លង ្វ ែក ដ ែល មាន គ ុម ្ ព ឬ ស្ស ី ជា កំ ព ែង ការពារ ក ៏ រ ឹង មា ំ Ġ រាជ ធាន ី ច ត ុម ុ ខ Ġ ដ ែល ក សា ង ឡើង ដោយ ព្រ ះ បាទ ព ញ ាយ ៉ ាត Ġ ក ៏ ជា ស្ន ា ដៃ ផ្ ន ែក ន គរ រូប នី យក ម្ម មួយ ទៀត យ៉ាង សំ ខា ន់ Ġ គ្រ ង មាន ទី តាំង ល្អ Ġ គ ឺ ស្ ថ ិត នៅ លើ ទី ប្រ ស ព្វ នៃ ទ ន្ ល េ ទ ាំង ប ួន ដ ែល ក ម្រ មាន ក្នុង លោក	412	▁ចូរ ប ង្ហ ាញ ពី ស្ន ា ដៃ ផ្ ន ែក ន គ រូប នី យ កម្ម រ ប ស់ ខ្ ម ែរ ត ាម សម័យ កាល នី មួយ ៗ ▁	30	▁បង្ហាញ ពី ស្ន ា ដៃ ផ្ ន ែក ន គរ រូប នី យ កម្ម រ ប ស់ ខ្ ម ែរ ត ាម សម័យ កាល នី មួយ ៗ ▁ខ្មែរ ជំ ន ាន់ ដើម ៈ ▁រស់ នៅ ជា ក្រុម ▁សង់ ផ្ ទ ះ លើ ជ ន្ទ ល់ ខ្ ព ស់ ផ ុត ពី ដ ី ▁ខ្មែរ មាន ក ំព ង់ ផ ែ ទ ន ្ល េ ព្រ ម ទ ាំង ផ ែ សម ុ ទ្រ ផ ង ដ ែរ ▁កំពង់ផែ ស ំព ៅ អូ ក ែ ▁កម្ពុជា ▁សម្រាប់ ការ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ▁និង ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ក្នុង និង ក្រ ៅ ប្រ ទេស ▁សម័យ ច េន ឡា ៈ ▁មាន ភ វ ប ុរ ៈ ▁និង ឦ សា ន ប ុរ ៈ ជា រាជ ធាន ី ▁សម័យ អា ណា ច ក្រ ភ្នំ ៈ ▁មាន វ ្យា ធ ប ុរ ៈ ជា រាជ ធាន ី ▁នៅ សម័យ អង្គ រៈ ▁ទីក្រុង អង្គ រ ដ ៏ ស្រ ស់ ប វរ ប្រ ក ប ដោយ ស្ន ា ដៃ ស្ ថា ប ត ្យ កម្ម គ ្ មាន ពី រ លើ លោក ▁នា សម័យ រ ុង រឿង ប ំ ផ ុត នៃ ប្រ វ ត្តិ សា ស្រ ្ត ក ម្ព ុ ជា ▁មាន ប្រ ជា ជន ប្រ មា ណ ជា ង មួយ លាន នាក់ ▁តាម ការ ប៉ ាន់ ស្ មាន ▁ហើយ ដ ែល ប្រ ជា ជន ទូ ទៅ ច ក្រ ភព ខ្ ម ែរ មាន ប្រ ហ ែល ដ ប់ លាន នាក់ ជា ស្រ េច ទៅ នា ពេល ន ោះ ▁សម័យ លង ្វ ែក ៈ ▁មាន ស្ន ា ដៃ ផ្ ន ែក ន គ រូប នី យ កម្ម ដ ែល គ យ រ ឲ្យ ស ្ញ ប់ ស ្ញ ែង មួយ ទៀត រ ប ស់ ដ ូន ត ាយ ើង គ ឺ ការ ក សា ង ទី ក្រុង លង ្វ ែក ដ ែល មាន គ ុ ម្ព ឬ ស្ស ី ជា ក ំព ែង ការពារ ក ៏ រ ឹង ម ាំ ▁រាជធានី ច ត ុ មុខ ▁ដែល ក សា ង ឡើង ដោយ ព្រ ះ បាទ ព ញ ា យ៉ា ត ▁ក៏ ជា ស្ន ា ដៃ ផ្ ន ែក ន គរ រូប នី យ កម្ម មួយ ទៀត យ៉ាង សំ ខ ាន់ ▁គ្រង មាន ទី តាំង ល្អ ▁គឺ ស ្ថ ិត នៅ លើ ទី ប្រ ស ព្វ នៃ ទ ន ្ល េ ទ ាំង ប ួន ដ ែល ក ម្រ មាន ក្នុង លោក	386
ចូរបង្ហាញពីស្នាដៃផ្នែកនគរូបនីយកម្មសំខាន់ៗក្នុងសម័យសង្គមរាស្រ្តនិយម	null	ស្នាដៃផ្នែកនគរូបនីយកម្មសំខាន់ៗ ក្នុងសម័យសង្គមរាស្រ្តនិយមមានដូចជាការសាងសង់សង្កាត់លំនៅឋាននៅទីក្រុងភ្នំពេញសំណងវិមានឯករាជ្យស្ពានព្រះមុនីវង្ស បច្ចុប្បន្នហៅថា ស្ពានមុនីវង្សចាស់ ស្ពានជ្រោយចង្វារផ្លូវជាតិលេខ៤លំនៅឋានសម្រាប់ជនក្រីក្រតាមបណ្តោយផ្លូវជាតិលេខ ៤	null	ស្នាដៃផ្នែកនគរូបនីយកម្មសំខាន់ៗ ក្នុងសម័យសង្គមរាស្រ្តនិយមមានដូចជាការសាងសង់សង្កាត់លំនៅឋាននៅទីក្រុងភ្នំពេញសំណងវិមានឯករាជ្យស្ពានព្រះមុនីវង្ស បច្ចុប្បន្នហៅថា ស្ពានមុនីវង្សចាស់ ស្ពានជ្រោយចង្វារផ្លូវជាតិលេខ៤លំនៅឋានសម្រាប់ជនក្រីក្រតាមបណ្តោយផ្លូវជាតិលេខ ៤	ច ូរ បង ្ហ ាញ ពី ស្ន ា ដៃ ផ្ ន ែក ន គរ ូប នី យក ម្ម សំ ខា ន់ ៗ ក្នុង សម័យ សង ្ គម រា ស្រ ្ត និយម ĠĠ	31	ស្ន ា ដៃ ផ្ ន ែក ន គរ ូប នី យក ម្ម សំ ខា ន់ ៗ Ġ ក្នុង សម័យ សង ្ គម រា ស្រ ្ត និយម មាន ដូច ជា ការ សា ង សង ់ សង ្ក ាត់ លំ នៅ ឋ ាន នៅ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ សំ ណ ង វិ មាន ឯក រាជ ្យ ស្ព ាន ព្រ ះ ម ុន ី វង្ស Ġ ប ច្ច ុប ្ប ន្ន ហ ៅ ថា Ġ ស្ព ាន ម ុន ី វង្ស ច ាស់ Ġ ស្ព ាន ជ្រ ោយ ច ង ្វា រ ផ្ល ូវ ជាតិ លេខ ៤ លំ នៅ ឋ ាន សម ្រា ប់ ជន ក្រ ី ក្រ តា ម បណ្ត ោយ ផ្ល ូវ ជាតិ លេខ Ġ ៤ âĢĭ	109	▁ចូរ ប ង្ហ ាញ ពី ស្ន ា ដៃ ផ្ ន ែក ន គ រូប នី យ កម្ម សំ ខ ាន់ ៗ ក្នុង សម័យ ស ង្គ ម រា ស្រ ្ត និយម ▁	30	▁ស្នាដៃ ផ្ ន ែក ន គ រូប នី យ កម្ម សំ ខ ាន់ ៗ ▁ក្នុង សម័យ ស ង្គ ម រា ស្រ ្ត និយម មាន ដូច ជា ការ សា ង ស ង់ ស ង្ក ាត់ លំ នៅ ឋ ាន នៅ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ស ំណ ង វិ មាន ឯក រាជ ្យ ស្ព ាន ព្រ ះ ម ុន ី វង្ស ▁បច្ចុប្បន្ន ហ ៅ ថា ▁ស្ពាន ម ុន ី វង្ស ច ាស់ ▁ស្ពាន ជ្រ ោយ ច ង ្វា រ ផ្ល ូវ ជាតិ លេខ ៤ លំ នៅ ឋ ាន ស ម្រ ាប់ ជន ក្រ ី ក្រ ត ាម បណ្ត ោយ ផ្ល ូវ ជាតិ លេខ ▁៤ ▁	101
តើសង្វាក់នគរូបនីយកម្មនៅលោកខាងជើងនឹងលោកខាងត្បូងខុសគ្នាដូចម្ដេច	null	សង្វាក់នគរូបនីយកម្មនៅប្រទេសលោកខាងត្បូង និងលោកខាងជើងខុសគ្នាដូចជា លោកខាងជើង ប្រទេសលោកខាងជើងបានបញ្ចប់អន្ដរជាតិទីក្រុងរួចរាល់ហើយ អត្រានគរូបនីយកម្មមានកម្រិតខ្ពស់ ទីក្រុងមានចំនួនច្រើនប៉ុន្ដែការលូតលាស់ក្រុងខ្សោយ មានជាង៣ សម្រាប់ក្រុងញូយ៉កនិងទាបជាង ៥សម្រាប់ក្រុងម៉ូសូ នៅចន្លោះឆ្នាំ ១៩៩០២០០០ លោកខាងត្បូង ប្រទេសលោកត្បូងមានការរីកចម្រើន ជាង១៨ សម្រាប់ទីក្រុងម៉ិនស៊ិនកូ និងជាង ៦៥ សម្រាប់ទីក្រុងឃិនសាលា នៅចន្លោះឆ្នាំ ១៩៩០២០០០	null	សង្វាក់នគរូបនីយកម្មនៅប្រទេសលោកខាងត្បូង និងលោកខាងជើងខុសគ្នាដូចជា លោកខាងជើង ប្រទេសលោកខាងជើងបានបញ្ចប់អន្ដរជាតិទីក្រុងរួចរាល់ហើយ អត្រានគរូបនីយកម្មមានកម្រិតខ្ពស់ ទីក្រុងមានចំនួនច្រើនប៉ុន្ដែការលូតលាស់ក្រុងខ្សោយ មានជាង៣ សម្រាប់ក្រុងញូយ៉កនិងទាបជាង ៥សម្រាប់ក្រុងម៉ូសូ នៅចន្លោះឆ្នាំ ១៩៩០២០០០ លោកខាងត្បូង ប្រទេសលោកត្បូងមានការរីកចម្រើន ជាង១៨ សម្រាប់ទីក្រុងម៉ិនស៊ិនកូ និងជាង ៦៥ សម្រាប់ទីក្រុងឃិនសាលា នៅចន្លោះឆ្នាំ ១៩៩០២០០០	ត ើស ង ្វា ក់ ន គរ ូប នី យក ម្ម នៅ លោក ខា ង ជើង នឹង លោក ខា ង ត្ប ូង ខុស គ្នា ដូច ម្ ដ េច ĠĠ	28	សង ្វា ក់ ន គរ ូប នី យក ម្ម នៅ ប្រ ទេស លោក ខា ង ត្ប ូង Ġ និង លោក ខា ង ជើង ខុស គ្នា ដូច ជា ÂłĠ លោក ខា ង ជើង Ġ ប្រ ទេស លោក ខា ង ជើង បាន បញ្ច ប់ អ ន្ ដ រ ជាតិ ទី ក្រុង រ ួច រា ល់ ហើយ Ġ អ ត្រា ន គរ ូប នី យក ម្ម មាន ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ Ġ ទី ក្រុង មាន ចំ ន ួន ច្ រ ើន ប៉ ុន ្ ដ ែក ារ ល ូត លាស់ ក្រុង ខ្សោយ Ġ មាន ជា ង ៣ Ġ សម ្រា ប់ ក្រុង ញ ូ យ៉ ក និង ទ ាប ជា ង Ġ ៥ សម ្រា ប់ ក្រុង ម៉ូ ស ូ Ġ នៅ ច ន្ ល ោះ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩០ ២០ ០០ Ġ លោក ខា ង ត្ប ូង Ġ ប្រ ទេស លោក ត្ប ូង មាន ការ រី ក ចម្រ ើន Ġ ជា ង ១ ៨ Ġ សម ្រា ប់ ទី ក្រុង ម៉ ិន ស៊ ិន កូ Ġ និង ជា ង Ġ ៦ ៥ Ġ សម ្រា ប់ ទី ក្រុង ឃ ិន សា លា Ġ នៅ ច ន្ ល ោះ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩០ ២០ ០០	175	▁តើ សង ្វា ក់ ន គ រូប នី យ កម្ម នៅ លោក ខា ង ជើង នឹង លោក ខា ង ត្ប ូង ខុស គ្នា ដូច ម្ ដ េច ▁	27	▁សង ្វា ក់ ន គ រូប នី យ កម្ម នៅ ប្រ ទេស លោក ខា ង ត្ប ូង ▁និង លោក ខា ង ជើង ខុស គ្នា ដូច ជា ▁លោក ខា ង ជើង ▁ប្រទេស លោក ខា ង ជើង បាន បញ្ច ប់ អ ន្ ដ រ ជាតិ ទី ក្រុង រ ួច រ ាល់ ហើយ ▁អត្រា ន គ រូប នី យ កម្ម មាន ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ ▁ទីក្រុង មាន ចំ ន ួន ច ្រ ើន ប៉ ុន ្ ដ ែ ការ ល ូត លាស់ ក្រុង ខ្សោយ ▁មាន ជា ង ៣ ▁សម្រាប់ ក្រុង ញ ូ យ៉ ក និង ទ ាប ជា ង ▁៥ ស ម្រ ាប់ ក្រុង ម៉ូ ស ូ ▁នៅ ច ន ្ល ោះ ឆ្នាំ ▁១៩ ៩០ ២ ០០០ ▁លោក ខា ង ត្ប ូង ▁ប្រទេស លោក ត្ប ូង មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ▁ជាង ១ ៨ ▁សម្រាប់ ទី ក្រុង ម៉ ិន ស៊ ិន កូ ▁និង ជា ង ▁៦៥ ▁សម្រាប់ ទី ក្រុង ឃ ិន សា លា ▁នៅ ច ន ្ល ោះ ឆ្នាំ ▁១៩ ៩០ ២ ០០០	163
ចូរបង្ហាញឪ្យបានច្បាស់លាស់អំពីបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងចិត្តសាស្រ្ដ ដែលនាំឪ្យមានបាតុភូតចំណោលស្រុកស្រែមកកាន់ទីក្រុង	null	ចំណោលស្រុកស្រែមានទំនាក់ទំនង ទៅនឹងកត្តាសេដ្ឋកិច្ច សង្គម ចិត្តសាស្រ្ដ សេដ្ឋកិច្ចទម្រង់សេដ្ឋកិច្ចទំនើបមានការរីកចម្រើន ក្រុង សម្ពាធប្រជាសាស្រ្ដពិបាករស់នៅ ជនបទដីខ្សោះជិជាតិយ៉ាងរហ័សប្រាក់កម្រៃមានកំរិតទាបពេកសង្គមទីក្រុងការអកប្រាក់មានភាពងាយសស្រួយជាងទៅជនបទភាពសំបូរការងារធ្វើ ទីក្រុងមានសកម្មភាពតូចតាចនៃសេវាកម្មតាមទីក្រុងចិត្តសាស្រ្ដ ការទទួលពត៌មានតាមបណ្ដោញផ្សព្វផ្សាយ ពត៌មានស្ដីពីមូលហេតុនៃកង្វះខាតជីវភាព នាំឪ្យអ្នកជនបទរិតតែមិនសប្បាយចិតិតខ្លាំងឡើង និងចង់ធ្វើចំណោលស្រុកស្រែមកទីក្រុង	null	ចំណោលស្រុកស្រែមានទំនាក់ទំនង ទៅនឹងកត្តាសេដ្ឋកិច្ច សង្គម ចិត្តសាស្រ្ដ សេដ្ឋកិច្ចទម្រង់សេដ្ឋកិច្ចទំនើបមានការរីកចម្រើន ក្រុង សម្ពាធប្រជាសាស្រ្ដពិបាករស់នៅ ជនបទដីខ្សោះជិជាតិយ៉ាងរហ័សប្រាក់កម្រៃមានកំរិតទាបពេកសង្គមទីក្រុងការអកប្រាក់មានភាពងាយសស្រួយជាងទៅជនបទភាពសំបូរការងារធ្វើ ទីក្រុងមានសកម្មភាពតូចតាចនៃសេវាកម្មតាមទីក្រុងចិត្តសាស្រ្ដ ការទទួលពត៌មានតាមបណ្ដោញផ្សព្វផ្សាយ ពត៌មានស្ដីពីមូលហេតុនៃកង្វះខាតជីវភាព នាំឪ្យអ្នកជនបទរិតតែមិនសប្បាយចិតិតខ្លាំងឡើង និងចង់ធ្វើចំណោលស្រុកស្រែមកទីក្រុង	ច ូរ បង ្ហ ាញ ឪ ្យ បាន ច្ បា ស់ លាស់ អ ំព ី ប ញ ្ហ ាស េ ដ្ឋ កិច្ច Ġ សង ្ គម Ġ និង ចិត្ត សា ស្រ ្ ដ Ġ ដ ែល នាំ ឪ ្យ មាន បា ត ុ ភ ូត ចំ ណ ោល ស្រ ុក ស្រ ែម ក កាន់ ទី ក្រុង ĠĠ	53	ចំ ណ ោល ស្រ ុក ស្រ ែម ាន ទំ នាក់ ទំ ន ង Ġ ទៅ នឹង ក ត្ត ាស េ ដ្ឋ កិច្ច Ġ សង ្ គម Ġ ចិត្ត សា ស្រ ្ ដ Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច ទ ម្រ ង់ សេ ដ្ឋ កិច្ច ទំ ន ើប មាន ការ រី ក ចម្រ ើន Ġ ក្រុង Ġ សម ្ ពា ធ ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ពិ បា ករ ស់ នៅ Ġ ជន បទ ដ ី ខ្ ស ោះ ជ ិ ជាតិ យ៉ាង រ ហ ័ ស ប្រា ក់ ក ម្រ ៃ មាន កំ រិ ត ទ ាប ព េក សង ្ គម ទី ក្រុង ការ អ ក ប្រា ក់ មាន ភាព ង ាយ ស ស្រ ួយ ជា ង ទៅ ជន បទ ភាព សំ បូ រក ារ ងារ ធ ្វ ើ Ġ ទី ក្រុង មាន ស កម្ម ភាព តូ ច តា ច នៃ សេ វា កម្ម តា ម ទី ក្រុង ចិត្ត សា ស្រ ្ ដ Ġ ការ ទទួល ព ត ៌ មាន តា ម ប ណ ្ ដ ោ ញ ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ Ġ ព ត ៌ មាន ស្ ដ ី ពី ម ូល ហេតុ នៃ ក ង ្វ ះ ខា ត ជីវ ភាព Ġ នាំ ឪ ្យ អ្នក ជន បទ រិ ត តែ ម ិន សប្បាយ ច ិត ិត ខ្ លា ំ ង ឡើង Ġ និង ច ង់ ធ ្វ ើ ចំ ណ ោល ស្រ ុក ស្រ ែម ក ទី ក្រុង	219	▁ចូរ ប ង្ហ ាញ ឪ ្យ បាន ច ្ប ាស់ លាស់ អ ំព ី ប ញ ្ហ ាស េ ដ្ឋ កិច្ច ▁សង្គម ▁និង ចិត្ត សា ស្រ ្ ដ ▁ដែល នាំ ឪ ្យ មាន ប ាត ុ ភ ូត ច ំណ ោល ស្រ ុក ស្រ ែម ក កាន់ ទី ក្រុង ▁	49	▁ចំណ ោល ស្រ ុក ស្រ ែ មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង ▁ទៅនឹង ក ត្ត ាស េ ដ្ឋ កិច្ច ▁សង្គម ▁ចិត្ត សា ស្រ ្ ដ ▁សេដ្ឋកិច្ច ទ ម្រ ង់ សេ ដ្ឋ កិច្ច ទំ ន ើប មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ▁ក្រុង ▁សម្ពាធ ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ពិ ប ាក រស់ នៅ ▁ជនបទ ដ ី ខ្ ស ោះ ជ ិ ជាតិ យ៉ាង រ ហ ័ ស ប្រ ាក់ ក ម្រ ៃ មាន កំ រ ិត ទ ាប ព េក ស ង្គ ម ទី ក្រុង ការ អ ក ប្រ ាក់ មាន ភាព ង ាយ ស ស្រ ួយ ជា ង ទៅ ជន បទ ភាព សំ ប ូរ ការងារ ធ ្វ ើ ▁ទីក្រុង មាន ស កម្ម ភាព ត ូច តា ច នៃ សេ វា កម្ម ត ាម ទី ក្រុង ចិត្ត សា ស្រ ្ ដ ▁ការទទួល ព ត ៌ មាន ត ាម ប ណ ្ ដ ោ ញ ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ▁ពត៌មាន ស្ ដ ី ពី ម ូល ហេតុ នៃ ក ង ្វ ះ ខា ត ជីវ ភាព ▁នាំ ឪ ្យ អ្នក ជន បទ រ ិត តែ ម ិន សប្បាយ ច ិត ិត ខ្ ល ាំង ឡើង ▁និង ច ង់ ធ ្វ ើ ច ំណ ោល ស្រ ុក ស្រ ែម ក ទី ក្រុង	202
តើនគរូបនីយកម្មនៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃជួបប្រទះ នឹងបញ្ហាអ្វីខ្លះ	null	នគរូបនីយកម្មនៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃជួបប្រទះ នឹងបញ្ហាដូចជា ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅតាមទីក្រុងខ្វះនូវបណ្ដាញទឹកស្អាត អគ្គិសនីបញ្ហាសំរាមនៅតាមទីក្រុងបរិស្ថានទីក្រុងអាប់អួរសំណង់អនាធិបតេយ្យអសន្ដិភាព ចោរក្រុមបញ្ហាកង្វះអនាម័យ	null	នគរូបនីយកម្មនៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃជួបប្រទះ នឹងបញ្ហាដូចជា ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅតាមទីក្រុងខ្វះនូវបណ្ដាញទឹកស្អាត អគ្គិសនីបញ្ហាសំរាមនៅតាមទីក្រុងបរិស្ថានទីក្រុងអាប់អួរសំណង់អនាធិបតេយ្យអសន្ដិភាព ចោរក្រុមបញ្ហាកង្វះអនាម័យ	ត ើន គរ ូប នី យក ម្ម នៅ ក ម្ព ុ ជា ស ព្វ ថ ្ង ៃ ជ ួ ប ប្រ ទ ះ Ġ នឹង ប ញ ្ហ ា អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	33	ន គរ ូប នី យក ម្ម នៅ ក ម្ព ុ ជា ស ព្វ ថ ្ង ៃ âĢĭ ជ ួ ប ប្រ ទ ះ Ġ នឹង ប ញ ្ហ ា ដូច ជា âĢĭ Ġ ហ េ ដ្ឋា រ ច នា សម ្ ព ័ន ្ ធ នៅ តា ម ទី ក្រុង ខ្វ ះ ន ូវ ប ណ ្ ដា ញ ទឹក ស្ អា ត Ġ អ គ្គ ិស នី ប ញ ្ហ ាស ំ រា ម នៅ តា ម ទី ក្រុង បរ ិស ្ថ ាន ទី ក្រុង អា ប់ អ ួរ âĢĭ សំ ណ ង់ អ នា ធិបតេយ្យ អ ស ន្ ដ ិ ភាព Ġ ច ោរ ក្រុម ប ញ ្ហ ាក ង ្វ ះ អ នា ម ័យ	111	▁តើ ន គ រូប នី យ កម្ម នៅ ក ម្ព ុ ជា ស ព្វ ថ ្ង ៃ ជ ួ ប ប្រ ទ ះ ▁នឹង ប ញ ្ហ ា អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	33	▁នគរូបនីយកម្ម នៅ ក ម្ព ុ ជា ស ព្វ ថ ្ង ៃ ▁ជួបប្រទះ ▁នឹង ប ញ ្ហ ា ដូច ជា ▁ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ ន្ធ នៅ ត ាម ទី ក្រុង ខ្វ ះ ន ូវ ប ណ ្ ដ ាញ ទឹក ស ្អ ាត ▁អគ្គិសនី ប ញ ្ហ ា សំ រ ាម នៅ ត ាម ទី ក្រុង ប រិ ស្ថាន ទី ក្រុង អ ាប់ អ ួរ ▁សំណង់ អ នា ធិបតេយ្យ អ ស ន្ ដ ិ ភាព ▁ចោរ ក្រុម ប ញ ្ហ ាក ង ្វ ះ អ ន ាម ័យ	84
តើទីក្រុងភ្នំពេញមានតួនាទីសំខាន់ៗអ្វីខ្លះ តើគេចាត់ទុកទីក្រុងភ្នំពេញជាមាតុធានី (មេត្រូប៉ូល បានដែរឬ ទេ ចូរពន្យល់	null	ទីក្រុងភ្នំពេញមានតួនាទីសំខាន់ៗ ដូចជា ប្រមូលផ្ដុំសេដ្ឋកិច្ចពាណិជ្ជកម្មឧស្សាហកម្មវប្បធម៌នយោបាយសេវាកម្មបណ្ដុំប្រជាជនសំខាន់ៗ គេអាចចាត់ទុកទីក្រុងភ្នំពេញជាមាតុរាជនី មេត្រូប៉ូល ព្រោះកម្ពុជាជាប៉ូលឧស្សាហកម្មលើទីក្រុងភ្នំពេញនិងតំបន់ជ្រាដយៗក្នុងនៃខេត្តកណ្ដាលនិងកំពង់ស្ពឺ ហើយទីក្រុងចេះតែបន្ដការរីកលូតលាស់តាមសង្វាក់បច្ចុប្បន្ន ជារួមអាចជួយដល់ទំនើបកម្ម កសិកម្ម និងកំណើនផលិតកម្មមានមុខងារខាងហិរញ្ញវត្ថុ កែច្នៃ ចែកចាយនិងផ្ដល់ការងារសម្រាប់កសិកម្ម	null	ទីក្រុងភ្នំពេញមានតួនាទីសំខាន់ៗ ដូចជា ប្រមូលផ្ដុំសេដ្ឋកិច្ចពាណិជ្ជកម្មឧស្សាហកម្មវប្បធម៌នយោបាយសេវាកម្មបណ្ដុំប្រជាជនសំខាន់ៗ គេអាចចាត់ទុកទីក្រុងភ្នំពេញជាមាតុរាជនី មេត្រូប៉ូល ព្រោះកម្ពុជាជាប៉ូលឧស្សាហកម្មលើទីក្រុងភ្នំពេញនិងតំបន់ជ្រាដយៗក្នុងនៃខេត្តកណ្ដាលនិងកំពង់ស្ពឺ ហើយទីក្រុងចេះតែបន្ដការរីកលូតលាស់តាមសង្វាក់បច្ចុប្បន្ន ជារួមអាចជួយដល់ទំនើបកម្ម កសិកម្ម និងកំណើនផលិតកម្មមានមុខងារខាងហិរញ្ញវត្ថុ កែច្នៃ ចែកចាយនិងផ្ដល់ការងារសម្រាប់កសិកម្ម	ត ើ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ មាន ត ួន ា ទី សំ ខា ន់ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ត ើ គ េច ាត់ ទុក ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ជា មា ត ុ ធាន ី Ġ( មេ ត្រ ូប ៉ ូល Ġ បាន ដ ែរ ឬ Ġ ទេ Ġ ច ូរ ព ន្ យ ល់ ĠĠ	50	ទី ក្រុង ភ្នំពេញ មាន ត ួន ា ទី សំ ខា ន់ ៗ Ġ ដូច ជា Ġ ប្រ ម ូល ផ្ ដ ុំ សេ ដ្ឋ កិច្ច ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ឧ ស្សា ហ កម្ម វ ប្ប ធម៌ ន យោ បា យ សេ វា កម្ម ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន សំ ខា ន់ ៗ Ġ គ េ អា ច ច ាត់ ទុក ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ជា មា ត ុរ ា ជន ី Ġ មេ ត្រ ូប ៉ ូល ĠâĢĭ Ġ ព្រ ោះ ក ម្ព ុ ជា ជា ប៉ ូល ឧ ស្សា ហ កម្ម លើ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ âĢĭ និង ត ំ ប ន់ ជ្រ ា ដ យ ៗ ក្នុង នៃ ខ េត ្ត ក ណ ្ ដា ល âĢĭ និង កំ ព ង់ ស្ព ឺ Ġ ហើយ ទី ក្រុង ច េះ តែ ប ន្ ដ ការ រី ក ល ូត លាស់ តា ម សង ្វា ក់ ប ច្ច ុប ្ប ន្ន Ġ ជា រួម អា ច ជ ួយ ដល់ ទំ ន ើប កម្ម âĢĭ Ġ ក សិ កម្ម Ġ និង កំ ណ ើន ផល ិត កម្ម មាន មុខ ងារ ខា ង ហ ិ រ ញ្ញ វ ត្ថ ុ Ġ ក ែ ច្ នៃ Ġ ច ែក ច ាយ និង ផ្ ដល់ ការងារ សម ្រា ប់ ក សិ កម្ម	195	▁តើ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ មាន ត ួ នាទី សំ ខ ាន់ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁តើ គ េច ាត់ ទុក ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ជា ម ាត ុ ធាន ី ▁( មេ ត្រ ូ ប៉ ូល ▁បាន ដ ែរ ឬ ▁ទេ ▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ▁	46	▁ទីក្រុង ភ្នំពេញ មាន ត ួ នាទី សំ ខ ាន់ ៗ ▁ដូចជា ▁ប្រមូល ផ្ ដ ុំ សេ ដ្ឋ កិច្ច ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ឧ ស្សា ហ កម្ម វ ប្ប ធម៌ ន យោ ប ាយ សេ វា កម្ម ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន សំ ខ ាន់ ៗ ▁គេ អា ច ច ាត់ ទុក ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ជា ម ាត ុ រាជ នី ▁មេ ត្រ ូ ប៉ ូល ▁ព្រោះ ក ម្ព ុ ជា ជា ប៉ ូល ឧ ស្សា ហ កម្ម លើ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ▁និង ត ំ ប ន់ ជ្រ ា ដ យ ៗ ក្នុង នៃ ខ េ ត្ត ក ណ ្ ដា ល ▁និង ក ំព ង់ ស្ព ឺ ▁ហើយ ទី ក្រុង ច េះ តែ ប ន្ ដ ការ រី ក ល ូត លាស់ ត ាម សង ្វា ក់ ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន ▁ជា រួម អា ច ជ ួយ ដល់ ទំ ន ើប កម្ម ▁កសិកម្ម ▁និង ក ំណ ើន ផល ិត កម្ម មាន មុខ ងារ ខា ង ហ ិ រ ញ្ញ វ ត្ថ ុ ▁កែច្នៃ ▁ចែកចាយ និង ផ្ ដល់ ការងារ ស ម្រ ាប់ ក សិ កម្ម	179
តើនគរូបនីយកម្មនាំមកនូវផលប្រយោជន៍និងផលវិបាកអ្វីខ្លះ	null	នគរូបនីយកម្មនាំមកនូវផលប្រយោជន៍និងផលវិបាក ផលប្រយោជន៍ ជួយអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចជាតិ ដូចជាផលិតភាពការងារកសិម្មខ្ពស់ជាកត្តាជំរុញពលរដ្ឋជនបទឪ្យមកកាន់ទីក្រុងដើម្បីស្វែងរកការងារធ្វើបង្កើតបានកម្លាំងយ៉ាងច្រើននាំឪ្យផលិតកម្មនិងសេវាកម្មក្នុងទីក្រុងរីកធំឡើងជាកម្លាំងរួចចំណែកធ្វើឪ្យសេដ្ឋកិច្ចទីក្រុងរីកចម្រើនជាប្រភពការងារ និងប្រាក់ចំណូលផលវិបាកទោះបីជាប្រាក់ចំណូលអ្នកក្រុងមានកម្រិតខ្ពស់ក៏ដោយអ្នកទីក្រុងក្រីមានជីវភាពលំបាកជាងអ្នកជនបទក្រីក្រដែរប្រជាជនទាំងនោះរស់នៅលកន្លែងសំណង់អាណាធិបតេយ្យខ្វះសព្វគ្រប់ដូចជា អនាម័យ បណ្ដោញទឹកស្អាត អគ្គិសនី ច្បាប់ ទម្លាប់ និងផាសុកភាព បង្ហាញខ្វះអាហារ និងជំងឺជាបញ្ហាដ៏ធ្ងន់ធ្ងរនៅតំបន់ក្បែរទីក្រុង	null	នគរូបនីយកម្មនាំមកនូវផលប្រយោជន៍និងផលវិបាក ផលប្រយោជន៍ ជួយអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចជាតិ ដូចជាផលិតភាពការងារកសិម្មខ្ពស់ជាកត្តាជំរុញពលរដ្ឋជនបទឪ្យមកកាន់ទីក្រុងដើម្បីស្វែងរកការងារធ្វើបង្កើតបានកម្លាំងយ៉ាងច្រើននាំឪ្យផលិតកម្មនិងសេវាកម្មក្នុងទីក្រុងរីកធំឡើងជាកម្លាំងរួចចំណែកធ្វើឪ្យសេដ្ឋកិច្ចទីក្រុងរីកចម្រើនជាប្រភពការងារ និងប្រាក់ចំណូលផលវិបាកទោះបីជាប្រាក់ចំណូលអ្នកក្រុងមានកម្រិតខ្ពស់ក៏ដោយអ្នកទីក្រុងក្រីមានជីវភាពលំបាកជាងអ្នកជនបទក្រីក្រដែរប្រជាជនទាំងនោះរស់នៅលកន្លែងសំណង់អាណាធិបតេយ្យខ្វះសព្វគ្រប់ដូចជា អនាម័យ បណ្ដោញទឹកស្អាត អគ្គិសនី ច្បាប់ ទម្លាប់ និងផាសុកភាព បង្ហាញខ្វះអាហារ និងជំងឺជាបញ្ហាដ៏ធ្ងន់ធ្ងរនៅតំបន់ក្បែរទីក្រុង	ត ើន គរ ូប នី យក ម្ម នាំ មក ន ូវ ផល ប្រ យោ ជន ៍ និង ផល វិ បា ក អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	26	ន គរ ូប នី យក ម្ម នាំ មក ន ូវ ផល ប្រ យោ ជន ៍ និង ផល វិ បា ក Ġ ផល ប្រ យោ ជន ៍ Ġ ជ ួយ អភិវឌ្ឍ ន៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ជាតិ Ġ ដូច ជា ផល ិត ភាព ការងារ ក សិ ម្ម ខ្ ព ស់ ជា ក ត្ត ា ជំ រ ុញ ពល រដ្ឋ ជន បទ ឪ ្យ មក កាន់ ទី ក្រុង ដើម ្ប ី ស្ វ ែង រក ការងារ ធ ្វ ើប ង្ក ើត បាន ក ម្ល ាំង យ៉ាង ច្ រ ើន នាំ ឪ ្យ ផល ិត កម្ម និង សេ វា កម្ម ក្នុង ទី ក្រុង រី ក ធ ំ ឡើង ជា ក ម្ល ាំង រ ួច ចំ ណ ែក ធ ្វ ើ ឪ ្យ សេ ដ្ឋ កិច្ច ទី ក្រុង រី ក ចម្រ ើន ជា ប្រ ភព ការងារ Ġ និង ប្រា ក់ ចំ ណូ ល âĢĭ ផល វិ បា ក ទ ោះ បី ជា ប្រា ក់ ចំ ណូ ល អ្នក ក្រុង មាន ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ ក ៏ ដោយ អ្នក ទី ក្រុង ក្រ ី មាន ជីវ ភាព លំបាក ជា ង អ្នក ជន បទ ក្រ ី ក្រ ដ ែរ ប្រ ជា ជន ទ ាំង ន ោះ រស់ នៅ ល កន្លែង សំ ណ ង់ អា ណា ធិបតេយ្យ âĢĭ ខ្វ ះ ស ព្វ គ្រ ប់ ដូច ជា Ġ អ នា ម ័យ Ġ ប ណ ្ ដ ោ ញ ទឹក ស្ អា ត Ġ អ គ្គ ិស នី Ġ ច្ បា ប់ Ġ ទ ម្ល ាប់ Ġ និង ផ ាស ុក ភាព ĠÂł បង ្ហ ាញ ខ្វ ះ អា ហា រ Ġ និង ជំ ង ឺ ជា ប ញ ្ហ ា ដ ៏ ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ នៅ ត ំ ប ន់ ក្ ប ែរ ទី ក្រុង âĢĭ	267	▁តើ ន គ រូប នី យ កម្ម នាំ មក ន ូវ ផល ប្រ យោ ជ ន៍ និង ផល វិ ប ាក អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	26	▁នគរូបនីយកម្ម នាំ មក ន ូវ ផល ប្រ យោ ជ ន៍ និង ផល វិ ប ាក ▁ផលប្រយោជន៍ ▁ជួយ អភិវឌ្ឍ ន៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ជាតិ ▁ដូចជា ផល ិត ភាព ការងារ ក សិ ម្ម ខ្ ព ស់ ជា ក ត្ត ា ជំ រ ុញ ពល រដ្ឋ ជន បទ ឪ ្យ មក កាន់ ទី ក្រុង ដើម ្ប ី ស ្វ ែង រក ការងារ ធ ្វ ើប ង្ក ើត បាន ក ម្ល ាំង យ៉ាង ច ្រ ើន នាំ ឪ ្យ ផល ិត កម្ម និង សេ វា កម្ម ក្នុង ទី ក្រុង រី ក ធ ំ ឡើង ជា ក ម្ល ាំង រ ួច ច ំណ ែក ធ ្វ ើ ឪ ្យ សេ ដ្ឋ កិច្ច ទី ក្រុង រី ក ចម្រ ើន ជា ប្រ ភព ការងារ ▁និង ប្រ ាក់ ច ំណ ូល ▁ផលវិបាក ទ ោះ បី ជា ប្រ ាក់ ច ំណ ូល អ្នក ក្រុង មាន ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ ក ៏ ដោយ អ្នក ទី ក្រុង ក្រ ី មាន ជីវ ភាព លំបាក ជា ង អ្នក ជន បទ ក្រ ី ក្រ ដ ែរ ប្រ ជា ជន ទ ាំង ន ោះ រស់ នៅ ល កន្លែង ស ំណ ង់ អា ណា ធិបតេយ្យ ▁ខ្វះ ស ព្វ គ្រ ប់ ដូច ជា ▁អនាម័យ ▁ប ណ ្ ដ ោ ញ ទឹក ស ្អ ាត ▁អគ្គិសនី ▁ច្បាប់ ▁ទម្លាប់ ▁និង ផ ាស ុក ភាព ▁បង្ហាញ ខ្វ ះ អា ហា រ ▁និង ជំ ង ឺ ជា ប ញ ្ហ ា ដ ៏ ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ នៅ ត ំ ប ន់ ក ្ប ែរ ទី ក្រុង ▁	240
ហេតុអ្វីបានជាផលិតភាពការងារកសិកម្ម ខ្ពស់ ជាកត្តាជំរុញពលករជនបទឪ្យចំណោលស្រុកស្រែមកកាន់ទីក្រុងទៅវិញ	null	បានជាផលិតភាពការងារកសិកម្ម ខ្ពស់ ជាកត្តាជំរុញពលករជនបទឪ្យចំណោលស្រុកស្រែមកកាន់ទីក្រុងទៅវិញព្រោះ ដើម្បីស្បែងរកការងារធ្វើបង្កើតបានជាកម្លាំងពលកម្មយ៉ាងច្រើនពង្រីងនិងពង្រីកគ្រឹះសេដ្ឋកិច្ចដែលជាប្រភពការងារប្រាក់ចំណូលនិងកំណើនប្រជាជនក្រុង	null	បានជាផលិតភាពការងារកសិកម្ម ខ្ពស់ ជាកត្តាជំរុញពលករជនបទឪ្យចំណោលស្រុកស្រែមកកាន់ទីក្រុងទៅវិញព្រោះ ដើម្បីស្បែងរកការងារធ្វើបង្កើតបានជាកម្លាំងពលកម្មយ៉ាងច្រើនពង្រីងនិងពង្រីកគ្រឹះសេដ្ឋកិច្ចដែលជាប្រភពការងារប្រាក់ចំណូលនិងកំណើនប្រជាជនក្រុង	ហេតុ អ ្វី បាន ជា ផល ិត ភាព ការងារ ក សិ កម្ម Ġ ខ្ ព ស់ Ġ ជា ក ត្ត ា ជំ រ ុញ ពល ករ ជន បទ ឪ ្យ ចំ ណ ោល ស្រ ុក ស្រ ែម ក កាន់ ទី ក្រុង ទៅ វិញ ĠĠ	41	បាន ជា ផល ិត ភាព ការងារ ក សិ កម្ម Ġ ខ្ ព ស់ Ġ ជា ក ត្ត ា ជំ រ ុញ ពល ករ ជន បទ ឪ ្យ ចំ ណ ោល ស្រ ុក ស្រ ែម ក កាន់ ទី ក្រុង ទៅ វិញ ព្រ ោះ ĠÂłÂł ដើម ្ប ី ស្ ប ែង រក ការងារ ធ ្វ ើ âĢĭ បង ្ក ើត បាន ជា ក ម្ល ាំង ពល កម្ម យ៉ាង ច្ រ ើន âĢĭ ព ង ្រី ង និង ព ង ្រី ក គ្រ ឹ ះ សេ ដ្ឋ កិច្ច ដ ែល ជា ប្រ ភព ការងារ ប្រា ក់ ចំ ណូ ល និង កំ ណ ើន ប្រ ជា ជន ក្រុង	99	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ផល ិត ភាព ការងារ ក សិ កម្ម ▁ខ្ពស់ ▁ជា ក ត្ត ា ជំ រ ុញ ពល ករ ជន បទ ឪ ្យ ច ំណ ោល ស្រ ុក ស្រ ែម ក កាន់ ទី ក្រុង ទៅ វិញ ▁	39	▁បានជា ផល ិត ភាព ការងារ ក សិ កម្ម ▁ខ្ពស់ ▁ជា ក ត្ត ា ជំ រ ុញ ពល ករ ជន បទ ឪ ្យ ច ំណ ោល ស្រ ុក ស្រ ែម ក កាន់ ទី ក្រុង ទៅ វិញ ព្រ ោះ ▁ដើម្បី ស ្ប ែង រក ការងារ ធ ្វ ើ ▁បង្កើត បាន ជា ក ម្ល ាំង ពល កម្ម យ៉ាង ច ្រ ើន ▁ពង្រ ី ង និង ព ង ្រី ក គ្រ ឹ ះ សេ ដ្ឋ កិច្ច ដ ែល ជា ប្រ ភព ការងារ ប្រ ាក់ ច ំណ ូល និង ក ំណ ើន ប្រ ជា ជន ក្រុង	91
តើចំណោលស្រុកស្រែមកកាន់ទីក្រុងនៅកម្ពុជាយើងបណ្ដាលមកពីមូលហេតុអ្វីខ្លះ	null	ចំណោលស្រុកស្រែមកកាន់ទីក្រុងនៅកម្ពុជាយើងបណ្ដាលមកពី ទីក្រុងជាកន្លែងប្រមូលផ្ដុំសេដ្ឋកិច្ច ឧស្សាហកម្ម សេវាកម្ម ពាណិជ្ជកម្មស្វែងរកការងារធ្វើបន្ដការសិក្សាផ្លាស់ប្ដូរលំនៅភាពលក្រីក្រការជួញដូរគ្រោះទុរិ្ភក្ស	null	ចំណោលស្រុកស្រែមកកាន់ទីក្រុងនៅកម្ពុជាយើងបណ្ដាលមកពី ទីក្រុងជាកន្លែងប្រមូលផ្ដុំសេដ្ឋកិច្ច ឧស្សាហកម្ម សេវាកម្ម ពាណិជ្ជកម្មស្វែងរកការងារធ្វើបន្ដការសិក្សាផ្លាស់ប្ដូរលំនៅភាពលក្រីក្រការជួញដូរគ្រោះទុរិ្ភក្ស	ត ើ ចំ ណ ោល ស្រ ុក ស្រ ែម ក កាន់ ទី ក្រុង នៅ ក ម្ព ុ ជា យ ើង ប ណ ្ ដា ល មក ពី ម ូល ហេតុ អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	35	ចំ ណ ោល ស្រ ុក ស្រ ែម ក កាន់ ទី ក្រុង នៅ ក ម្ព ុ ជា យ ើង âĢĭ ប ណ ្ ដា ល មក ពី Ġ ទី ក្រុង ជា កន្លែង ប្រ ម ូល ផ្ ដ ុំ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ សេ វា កម្ម Ġ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ស្ វ ែង âĢĭ រក ការងារ ធ ្វ ើប ន្ ដ ការ សិ ក្ស ា ផ្ល ាស់ ប្ ដ ូរ លំ នៅ ភាព ល ក្រ ី ក្រ ការ ជ ួញ ដ ូរ âĢĭ គ្រ ោះ ទ ុរ ិ ្ ភ ក្ស âĢĭ	89	▁តើ ច ំណ ោល ស្រ ុក ស្រ ែម ក កាន់ ទី ក្រុង នៅ ក ម្ព ុ ជ ាយ ើង ប ណ ្ ដា ល មក ពី ម ូល ហេតុ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	34	▁ចំណ ោល ស្រ ុក ស្រ ែម ក កាន់ ទី ក្រុង នៅ ក ម្ព ុ ជ ាយ ើង ▁ប ណ ្ ដា ល មក ពី ▁ទីក្រុង ជា កន្លែង ប្រ ម ូល ផ្ ដ ុំ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁ឧស្សាហកម្ម ▁សេវាកម្ម ▁ពាណិជ្ជកម្ម ស ្វ ែង ▁រក ការងារ ធ ្វ ើប ន្ ដ ការ ស ិក ្សា ផ្ល ាស់ ប្ ដ ូរ លំ នៅ ភាព ល ក្រ ី ក្រ ការ ជ ួញ ដ ូរ ▁គ្រោះ ទ ុរ ិ ្ ភ ក្ស ▁	77
តើនគរូបនីយកម្មនៅកម្ពុជាយើងសព្វថ្ងៃ ជួបប្រទះនឹងបញ្ហាអ្វីខ្លះ	null	នគរូបនីយកម្មនៅកម្ពុជាយើងសព្វថ្ងៃ ជួបប្រទះនឹងបញ្ហាហដូចជា ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅតាមទីក្រុងខ្វះនូវបណ្ដាញទឹកស្អាត អគ្គិសនីបញ្ហាសំរាមនៅតាមទីក្រុងបរិស្ថានទីក្រុងអាប់អួរសំណង់អនាធិបតេយ្យអសន្ដិភាព ចោរក្រុមបញ្ហាកង្វះអនាម័យ	null	នគរូបនីយកម្មនៅកម្ពុជាយើងសព្វថ្ងៃ ជួបប្រទះនឹងបញ្ហាហដូចជា ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅតាមទីក្រុងខ្វះនូវបណ្ដាញទឹកស្អាត អគ្គិសនីបញ្ហាសំរាមនៅតាមទីក្រុងបរិស្ថានទីក្រុងអាប់អួរសំណង់អនាធិបតេយ្យអសន្ដិភាព ចោរក្រុមបញ្ហាកង្វះអនាម័យ	ត ើន គរ ូប នី យក ម្ម នៅ ក ម្ព ុ ជា យ ើង ស ព្វ ថ ្ង ៃ Ġ ជ ួ ប ប្រ ទ ះ នឹង ប ញ ្ហ ា អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	35	ន គរ ូប នី យក ម្ម នៅ ក ម្ព ុ ជា យ ើង ស ព្វ ថ ្ង ៃ Ġ ជ ួ ប ប្រ ទ ះ នឹង ប ញ ្ហ ា ហ ដូច ជា Ġ ហ េ ដ្ឋា រ ច នា សម ្ ព ័ន ្ ធ នៅ តា ម ទី ក្រុង ខ្វ ះ ន ូវ ប ណ ្ ដា ញ ទឹក ស្ អា ត Ġ អ គ្គ ិស នី ប ញ ្ហ ាស ំ រា ម នៅ តា ម ទី ក្រុង បរ ិស ្ថ ាន ទី ក្រុង អា ប់ អ ួរ âĢĭ សំ ណ ង់ អ នា ធិបតេយ្យ អ ស ន្ ដ ិ ភាព Ġ ច ោរ ក្រុម ប ញ ្ហ ាក ង ្វ ះ អ នា ម ័យ	114	▁តើ ន គ រូប នី យ កម្ម នៅ ក ម្ព ុ ជ ាយ ើង ស ព្វ ថ ្ង ៃ ▁ជួបប្រទះ នឹង ប ញ ្ហ ា អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	30	▁នគរូបនីយកម្ម នៅ ក ម្ព ុ ជ ាយ ើង ស ព្វ ថ ្ង ៃ ▁ជួបប្រទះ នឹង ប ញ ្ហ ា ហ ដូច ជា ▁ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ ន្ធ នៅ ត ាម ទី ក្រុង ខ្វ ះ ន ូវ ប ណ ្ ដ ាញ ទឹក ស ្អ ាត ▁អគ្គិសនី ប ញ ្ហ ា សំ រ ាម នៅ ត ាម ទី ក្រុង ប រិ ស្ថាន ទី ក្រុង អ ាប់ អ ួរ ▁សំណង់ អ នា ធិបតេយ្យ អ ស ន្ ដ ិ ភាព ▁ចោរ ក្រុម ប ញ ្ហ ាក ង ្វ ះ អ ន ាម ័យ	87
ចូរពន្យល់ពាក្យ ថាមពលប្រជាជន ជំនោរ ប្រជាសាស្រ្ដសម្ពាធប្រជាសាស្រ្ដ	null	ពាក្យ ថាមពលប្រជាជន ជំនោរ ប្រជាសាស្រ្ដសម្ពាធប្រជាសាស្រ្ដថាមភាពប្រជាសាស្រ្ដ ការរីកលូតលាស់យ៉ាងខ្លាំងនិងឆាប់រហ័សនៃបន្ទុះទីកក្រុងចំនោរប្រជាសាស្រ្ដ គឺមានកំណើនប្រជាជនមធ្យមប្រចាំឆ្នាំសម្ពាធប្រជាសាស្រ្ដ ការរស់នៅក្រោមគម្ពាធជីវភាពមួយដ៏លំបាលលំបិន	null	ពាក្យ ថាមពលប្រជាជន ជំនោរ ប្រជាសាស្រ្ដសម្ពាធប្រជាសាស្រ្ដថាមភាពប្រជាសាស្រ្ដ ការរីកលូតលាស់យ៉ាងខ្លាំងនិងឆាប់រហ័សនៃបន្ទុះទីកក្រុងចំនោរប្រជាសាស្រ្ដ គឺមានកំណើនប្រជាជនមធ្យមប្រចាំឆ្នាំសម្ពាធប្រជាសាស្រ្ដ ការរស់នៅក្រោមគម្ពាធជីវភាពមួយដ៏លំបាលលំបិន	ច ូរ ព ន្ យ ល់ ពាក្យ Ġ ថា ម ពល ប្រ ជា ជន Ġ ជំ ន ោរ Ġ ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ សម ្ ពា ធ ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ĠĠ	32	ពាក្យ Ġ ថា ម ពល ប្រ ជា ជន Ġ ជំ ន ោរ Ġ ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ âĢĭâĢĭ សម ្ ពា ធ ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ថា ម ភាព ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ Ġ ការ រី ក ល ូត លាស់ យ៉ាង ខ្ លា ំ ង និង ឆ ាប់ រ ហ ័ ស នៃ âĢĭ ប ន្ទ ុះ ទី ក ក្រុង ចំ ន ោរ ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ Ġ គ ឺ មាន កំ ណ ើន ប្រ ជា ជន ម ធ ្យ ម ប្រ ច ាំ ឆ្នាំ សម ្ ពា ធ ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ Ġ ការ រស់ នៅ ក្រោម គម ្ ពា ធ ជីវ ភាព មួយ ដ ៏ លំ បាល លំ ប ិន ĠâĢĭ	114	▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ពាក្យ ▁ថាមពល ប្រ ជា ជន ▁ជំន ោរ ▁ប្រជា សា ស្រ ្ ដ ស ម្ព ា ធ ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ▁	27	▁ពាក្យ ▁ថាមពល ប្រ ជា ជន ▁ជំន ោរ ▁ប្រជា សា ស្រ ្ ដ ▁សម្ពាធ ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ថា ម ភាព ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ▁ការ រី ក ល ូត លាស់ យ៉ាង ខ្ ល ាំង និង ឆ ាប់ រ ហ ័ ស នៃ ▁បន្ទ ុះ ទី ក ក្រុង ចំ ន ោរ ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ▁គឺ មាន ក ំណ ើន ប្រ ជា ជន ម ធ ្យ ម ប្រ ច ាំ ឆ្នាំ ស ម្ព ា ធ ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ▁ការរស់នៅ ក្រោម គ ម្ព ា ធ ជីវ ភាព មួយ ដ ៏ លំ បាល លំ ប ិន ▁	102
នៅកម្ពុជាយើងមានកំណើនប្រជាជនក្រុងដូចម្ដេចដែរ តើកំណើននេះបណ្ដាលមកពីមូលហេតុអ្វីខ្លះ ចូរពន្យល់	null	នៅកម្ពុជាមានកំណើនប្រជាជនក្រុងយ៉ាងឆាប់រហ័ស មូលហហេតុ ការស្វែងរកការងារធ្វើនៅតាមទីក្រុងជីវភាពរបស់ប្រជាជនបទនៅក្រីក្រការបន្ដការសិក្សាបញ្ហាសនិ្តសុខគ្រោះទុរិ្ភក្ស	null	នៅកម្ពុជាមានកំណើនប្រជាជនក្រុងយ៉ាងឆាប់រហ័ស មូលហហេតុ ការស្វែងរកការងារធ្វើនៅតាមទីក្រុងជីវភាពរបស់ប្រជាជនបទនៅក្រីក្រការបន្ដការសិក្សាបញ្ហាសនិ្តសុខគ្រោះទុរិ្ភក្ស	នៅ ក ម្ព ុ ជា យ ើង មាន កំ ណ ើន ប្រ ជា ជន ក្រុង ដូច ម្ ដ េច ដ ែរ Ġ ត ើក ំណ ើន នេះ ប ណ ្ ដា ល មក ពី ម ូល ហេតុ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ច ូរ ព ន្ យ ល់ ĠĠ	47	នៅ ក ម្ព ុ ជា មាន កំ ណ ើន ប្រ ជា ជន ក្រុង យ៉ាង ឆ ាប់ រ ហ ័ ស ĠÂłĠ ម ូល ហ ហេតុ Ġ ការ ស្ វ ែង រក ការងារ ធ ្វ ើន ៅ តា ម ទី ក្រុង ជីវ ភាព រ ប ស់ ប្រ ជា ជន បទ នៅ ក្រ ី ក្រ ការ ប ន្ ដ ការ សិ ក្ស ាប ញ ្ហ ាស និ ្ត សុខ គ្រ ោះ ទ ុរ ិ ្ ភ ក្ស	73	▁នៅ ក ម្ព ុ ជ ាយ ើង មាន ក ំណ ើន ប្រ ជា ជន ក្រុង ដូច ម្ ដ េច ដ ែរ ▁តើ ក ំណ ើន នេះ ប ណ ្ ដា ល មក ពី ម ូល ហេតុ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ▁	46	▁នៅ ក ម្ព ុ ជា មាន ក ំណ ើន ប្រ ជា ជន ក្រុង យ៉ាង ឆ ាប់ រ ហ ័ ស ▁មូល ហ ហេតុ ▁ការស្វែងរក ការងារ ធ ្វ ើ នៅ ត ាម ទី ក្រុង ជីវ ភាព រ ប ស់ ប្រ ជា ជន បទ នៅ ក្រ ី ក្រ ការ ប ន្ ដ ការ សិ ក្ស ាប ញ ្ហ ាស និ ្ត សុខ គ្រ ោះ ទ ុរ ិ ្ ភ ក្ស	68
ចលនាចំណោលស្រុកស្រែមានទំនាក់ទំនងទៅនឹងកត្តាសេដ្ឋកិច្ច សង្គមនិងចិត្តសាស្រ្ដ ចូរបង្ហាញឪ្យច្បាស់លាស់ទៅតាមមកកត្តានីមួយៗ	null	ចលនាចំណោលស្រុកស្រែមានទំនាក់ទំនងទៅនឹងកត្តាសេដ្ខកិច្ច សង្គមនិងចិត្តសាស្រ្ដ សេដ្ឋកិច្ចទម្រង់សេដ្ឋកិច្ចទំនើបមានការរីកចម្រើន ក្រុង សម្ពាធប្រជាសាស្រ្ដពិបាករស់នៅ ជនបទដីខ្សោះជិជាតិយ៉ាងរហ័សប្រាក់កម្រៃមានកំរិតទាបពេកសង្គមទីក្រុងការអកប្រាក់មានភាពងាយសស្រួយជាងទៅជនបទភាពសំបូរការងារធ្វើ ទីក្រុងមានសកម្មភាពតូចតាចនៃសេវាកម្មតាមទីក្រុងចិត្តសាស្រ្ដការទទួលពត៌មានតាមបណ្ដោញផ្សព្វផ្សាយ ពត៌មានស្ដីពីមូលហេតុនៃកង្វះខាតជីវភាព នាំឪ្យអ្នកជនបទរិតតែមិនសប្បាយចិតិតខ្លាំងឡើង និងចង់ធ្វើចំណោលស្រុកស្រែមកទីក្រុង	null	ចលនាចំណោលស្រុកស្រែមានទំនាក់ទំនងទៅនឹងកត្តាសេដ្ខកិច្ច សង្គមនិងចិត្តសាស្រ្ដ សេដ្ឋកិច្ចទម្រង់សេដ្ឋកិច្ចទំនើបមានការរីកចម្រើន ក្រុង សម្ពាធប្រជាសាស្រ្ដពិបាករស់នៅ ជនបទដីខ្សោះជិជាតិយ៉ាងរហ័សប្រាក់កម្រៃមានកំរិតទាបពេកសង្គមទីក្រុងការអកប្រាក់មានភាពងាយសស្រួយជាងទៅជនបទភាពសំបូរការងារធ្វើ ទីក្រុងមានសកម្មភាពតូចតាចនៃសេវាកម្មតាមទីក្រុងចិត្តសាស្រ្ដការទទួលពត៌មានតាមបណ្ដោញផ្សព្វផ្សាយ ពត៌មានស្ដីពីមូលហេតុនៃកង្វះខាតជីវភាព នាំឪ្យអ្នកជនបទរិតតែមិនសប្បាយចិតិតខ្លាំងឡើង និងចង់ធ្វើចំណោលស្រុកស្រែមកទីក្រុង	ច ល នា ចំ ណ ោល ស្រ ុក ស្រ ែម ាន ទំ នាក់ ទំ ន ង ទៅ នឹង ក ត្ត ាស េ ដ្ឋ កិច្ច Ġ សង ្ គម និង ចិត្ត សា ស្រ ្ ដ Ġ ច ូរ បង ្ហ ាញ ឪ ្យ ច្ បា ស់ លាស់ ទៅ តា ម មក ក ត្ត ាន ី មួយ ៗ ĠĠ	54	ច ល នា ចំ ណ ោល ស្រ ុក ស្រ ែម ាន ទំ នាក់ ទំ ន ង ទៅ នឹង ក ត្ត ាស េ ដ ្ខ កិច្ច Ġ សង ្ គម និង ចិត្ត សា ស្រ ្ ដ Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច ទ ម្រ ង់ សេ ដ្ឋ កិច្ច ទំ ន ើប មាន ការ រី ក ចម្រ ើន Ġ ក្រុង Ġ សម ្ ពា ធ ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ពិ បា ករ ស់ នៅ Ġ ជន បទ ដ ី ខ្ ស ោះ ជ ិ ជាតិ យ៉ាង រ ហ ័ ស ប្រា ក់ ក ម្រ ៃ មាន កំ រិ ត ទ ាប ព េក សង ្ គម ទី ក្រុង ការ អ ក ប្រា ក់ មាន ភាព ង ាយ ស ស្រ ួយ ជា ង ទៅ ជន បទ ភាព សំ បូ រក ារ ងារ ធ ្វ ើ Ġ ទី ក្រុង មាន ស កម្ម ភាព តូ ច តា ច នៃ សេ វា កម្ម តា ម ទី ក្រុង ចិត្ត សា ស្រ ្ ដ ការ ទទួល ព ត ៌ មាន តា ម ប ណ ្ ដ ោ ញ ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ Ġ ព ត ៌ មាន ស្ ដ ី ពី ម ូល ហេតុ នៃ ក ង ្វ ះ ខា ត ជីវ ភាព Ġ នាំ ឪ ្យ អ្នក ជន បទ រិ ត តែ ម ិន សប្បាយ ច ិត ិត ខ្ លា ំ ង ឡើង Ġ និង ច ង់ ធ ្វ ើ ចំ ណ ោល ស្រ ុក ស្រ ែម ក ទី ក្រុង	224	▁ចលនា ច ំណ ោល ស្រ ុក ស្រ ែ មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង ទៅ នឹង ក ត្ត ាស េ ដ្ឋ កិច្ច ▁សង្គម និង ចិត្ត សា ស្រ ្ ដ ▁ចូរ ប ង្ហ ាញ ឪ ្យ ច ្ប ាស់ លាស់ ទៅ ត ាម មក ក ត្ត ាន ី មួយ ៗ ▁	49	▁ចលនា ច ំណ ោល ស្រ ុក ស្រ ែ មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង ទៅ នឹង ក ត្ត ាស េ ដ ្ខ កិច្ច ▁សង្គម និង ចិត្ត សា ស្រ ្ ដ ▁សេដ្ឋកិច្ច ទ ម្រ ង់ សេ ដ្ឋ កិច្ច ទំ ន ើប មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ▁ក្រុង ▁សម្ពាធ ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ពិ ប ាក រស់ នៅ ▁ជនបទ ដ ី ខ្ ស ោះ ជ ិ ជាតិ យ៉ាង រ ហ ័ ស ប្រ ាក់ ក ម្រ ៃ មាន កំ រ ិត ទ ាប ព េក ស ង្គ ម ទី ក្រុង ការ អ ក ប្រ ាក់ មាន ភាព ង ាយ ស ស្រ ួយ ជា ង ទៅ ជន បទ ភាព សំ ប ូរ ការងារ ធ ្វ ើ ▁ទីក្រុង មាន ស កម្ម ភាព ត ូច តា ច នៃ សេ វា កម្ម ត ាម ទី ក្រុង ចិត្ត សា ស្រ ្ ដ ការ ទទួល ព ត ៌ មាន ត ាម ប ណ ្ ដ ោ ញ ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ▁ពត៌មាន ស្ ដ ី ពី ម ូល ហេតុ នៃ ក ង ្វ ះ ខា ត ជីវ ភាព ▁នាំ ឪ ្យ អ្នក ជន បទ រ ិត តែ ម ិន សប្បាយ ច ិត ិត ខ្ ល ាំង ឡើង ▁និង ច ង់ ធ ្វ ើ ច ំណ ោល ស្រ ុក ស្រ ែម ក ទី ក្រុង	208
តើបន្ទុះប្រជាជននៅប្រទេសលោកខាងត្បូងកើតឡើងសារអ្វីខ្លះ	null	បន្ទុះប្រជាជនក្រុងនៅប្រទេសលោកខាងត្បូងកើតឡើងដោយសារ ថាមកភាពប្រជាជនសាស្រ្ដផ្ទាល់ខ្លួន ក្នុងប្រទេសខាងត្បូងការធ្វើសមាហរណកម្មផ្នែកសង្គមយ៉ាងរហ័សបំផុតប្រជាជនធ្វើការផ្លាល់ប្ដូរលំនៅពីជនបទមកនៅទីក្រុង	null	បន្ទុះប្រជាជនក្រុងនៅប្រទេសលោកខាងត្បូងកើតឡើងដោយសារ ថាមកភាពប្រជាជនសាស្រ្ដផ្ទាល់ខ្លួន ក្នុងប្រទេសខាងត្បូងការធ្វើសមាហរណកម្មផ្នែកសង្គមយ៉ាងរហ័សបំផុតប្រជាជនធ្វើការផ្លាល់ប្ដូរលំនៅពីជនបទមកនៅទីក្រុង	ត ើប ន្ទ ុះ ប្រ ជា ជន នៅ ប្រ ទេស លោក ខា ង ត្ប ូង កើត ឡើង សារ អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	23	ប ន្ទ ុះ ប្រ ជា ជន ក្រុង នៅ ប្រ ទេស លោក ខា ង ត្ប ូង កើត ឡើង ដោយ សារ Ġ ថា មក ភាព ប្រ ជា ជន សា ស្រ ្ ដ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន Ġ ក្នុង ប្រ ទេស ខា ង ត្ប ូង ការ ធ ្វ ើស មា ហ រណ កម្ម ផ្ ន ែក សង ្ គម យ៉ាង រ ហ ័ ស ប ំ ផ ុត ប្រ ជា ជន ធ ្វ ើក ារ ផ្ល ាល់ ប្ ដ ូរ លំ នៅ ពី ជន បទ មក នៅ ទី ក្រុង	84	▁តើ ប ន្ទ ុះ ប្រ ជា ជន នៅ ប្រ ទេស លោក ខា ង ត្ប ូង កើត ឡើង សារ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	23	▁បន្ទ ុះ ប្រ ជា ជន ក្រុង នៅ ប្រ ទេស លោក ខា ង ត្ប ូង កើត ឡើង ដោយ សារ ▁ថា មក ភាព ប្រ ជា ជន សា ស្រ ្ ដ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន ▁ក្នុង ប្រ ទេស ខា ង ត្ប ូង ការ ធ ្វ ើស មា ហ រណ កម្ម ផ្ ន ែក ស ង្គ ម យ៉ាង រ ហ ័ ស ប ំ ផ ុត ប្រ ជា ជន ធ ្វ ើ ការ ផ្ល ាល់ ប្ ដ ូរ លំ នៅ ពី ជន បទ មក នៅ ទី ក្រុង	83
លក្ខណៈសម្គាល់ពិសេសៗនៃទីក្រុងនៅប្រទេសលោកខាងជើងនិងលោកខាងត្បួង មានដូចម្ដេច	null	លក្ខណៈសម្គាល់ពិសេសៗនៃទីក្រុងនៅប្រទេសលោកខាងជើងនិងលោកត្បួង មានការរីកលូតលាស់យ៉ាងខ្លាំងក្លា និងឆាប់រហ័ស បន្ទុះទីក្រុងបានបង្ហាញឪ្យឃើញតាមរយៈការកើតបណ្ដុំក្រុងហៅថា មេកាប៉ូល	null	លក្ខណៈសម្គាល់ពិសេសៗនៃទីក្រុងនៅប្រទេសលោកខាងជើងនិងលោកត្បួង មានការរីកលូតលាស់យ៉ាងខ្លាំងក្លា និងឆាប់រហ័ស បន្ទុះទីក្រុងបានបង្ហាញឪ្យឃើញតាមរយៈការកើតបណ្ដុំក្រុងហៅថា មេកាប៉ូល	ល ក្ខ ណៈ សម ្ គ ាល់ ពិ សេ ស ៗ នៃ ទី ក្រុង នៅ ប្រ ទេស លោក ខា ង ជើង និង លោក ខា ង ត្ប ួង Ġ មាន ដូច ម្ ដ េច ĠĠ	32	ល ក្ខ ណៈ សម ្ គ ាល់ ពិ សេ ស ៗ នៃ ទី ក្រុង នៅ ប្រ ទេស លោក ខា ង ជើង និង លោក ត្ប ួង Ġ មាន ការ រី ក ល ូត លាស់ យ៉ាង ខ្ លា ំ ង ក្លា Ġ និង ឆ ាប់ រ ហ ័ ស ĠâĢĭ ប ន្ទ ុះ ទី ក្រុង បាន បង ្ហ ាញ ឪ ្យ ឃើញ តា ម រយ ៈ ការ កើត ប ណ ្ ដ ុំ ក្រុង ហ ៅ ថា Ġ មេ កា ប៉ ូល	76	▁លក្ខណៈ ស ម្ គ ាល់ ពិ ស េស ៗ នៃ ទី ក្រុង នៅ ប្រ ទេស លោក ខា ង ជើង និង លោក ខា ង ត្ប ួង ▁មាន ដូច ម្ ដ េច ▁	30	▁លក្ខណៈ ស ម្ គ ាល់ ពិ ស េស ៗ នៃ ទី ក្រុង នៅ ប្រ ទេស លោក ខា ង ជើង និង លោក ត្ប ួង ▁មាន ការ រី ក ល ូត លាស់ យ៉ាង ខ្ ល ាំង ក្លា ▁និង ឆ ាប់ រ ហ ័ ស ▁បន្ទ ុះ ទី ក្រុង បាន ប ង្ហ ាញ ឪ ្យ ឃើញ ត ាម រយ ៈ ការ កើត ប ណ ្ ដ ុំ ក្រុង ហ ៅ ថា ▁មេ កា ប៉ ូល	72
តើទីក្រុងកម្ពុជាយើងសព្វថ្ងៃ មានការរីកចម្រើនដែរឬទេ ហើយកំពុងជួបបញ្ហាអ្វីខ្លះ	null	ទីក្រុងកម្ពុជាយើងសព្វថ្ងៃ មានការរីកចម្រើនដែរហើយកំពុងជួយបញ្ហាដូចជា ភាពគ្មានការងារធ្វើនៅជនបទសន្ដិសុខនៅក្នុងសង្គមគ្រោះធម្មជាតិ ទឹកជំនន់គ្រោះរាំងស្ងួតបន្ដការសិក្សាជួញដូរសំណង់អនាធិបតេយ្យអំពើចោរកម្ម	null	ទីក្រុងកម្ពុជាយើងសព្វថ្ងៃ មានការរីកចម្រើនដែរហើយកំពុងជួយបញ្ហាដូចជា ភាពគ្មានការងារធ្វើនៅជនបទសន្ដិសុខនៅក្នុងសង្គមគ្រោះធម្មជាតិ ទឹកជំនន់គ្រោះរាំងស្ងួតបន្ដការសិក្សាជួញដូរសំណង់អនាធិបតេយ្យអំពើចោរកម្ម	ត ើ ទី ក្រុង ក ម្ព ុ ជា យ ើង ស ព្វ ថ ្ង ៃ Ġ មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ដ ែរ ឬ ទេ Ġ ហើយ កំ ពុ ង ជ ួ ប ប ញ ្ហ ា អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	41	ទី ក្រុង ក ម្ព ុ ជា យ ើង ស ព្វ ថ ្ង ៃ Ġ មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ដ ែរ ហើយ កំ ពុ ង ជ ួយ ប ញ ្ហ ា ដូច ជា Ġ ភាព គ ្ម ាន ការងារ ធ ្វ ើន ៅ ជន បទ ស ន្ ដ ិស ុ ខ នៅ ក្នុង សង ្ គម គ្រ ោះ ធម្ម ជាតិ Ġ ទឹក ជំ ន ន់ âĢĭ គ្រ ោះ រា ំ ង ស្ ង ួត ប ន្ ដ ការ សិ ក្ស ា ជ ួញ ដ ូរ សំ ណ ង់ អ នា ធិបតេយ្យ អ ំព ើ ច ោរ កម្ម	94	▁តើ ទី ក្រុង ក ម្ព ុ ជ ាយ ើង ស ព្វ ថ ្ង ៃ ▁មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ដ ែរ ឬ ទេ ▁ហើយ ក ំព ុង ជ ួ ប ប ញ ្ហ ា អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	40	▁ទីក្រុង ក ម្ព ុ ជ ាយ ើង ស ព្វ ថ ្ង ៃ ▁មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ដ ែរ ហើយ ក ំព ុង ជ ួយ ប ញ ្ហ ា ដូច ជា ▁ភាព គ ្ មាន ការងារ ធ ្វ ើ នៅ ជន បទ ស ន្ ដ ិ សុខ នៅ ក្នុង ស ង្គ ម គ្រ ោះ ធម្ម ជាតិ ▁ទឹក ជំ ន ន់ ▁គ្រោះ រ ាំង ស្ ង ួត ប ន្ ដ ការ ស ិក ្សា ជ ួញ ដ ូរ ស ំណ ង់ អ នា ធិបតេយ្យ អ ំព ើ ច ោរ កម្ម	90
តើបន្ទុះក្រុងនាំមកនូវបញ្ហាអ្វីខ្លះ	null	បន្ទុះទីក្រុងនាំមកនូវបញ្ហាខាងក្រោម ការលាតសន្ធឹងនៃទីក្រុងកង្វះហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធកង្វះទីជំរកកង្វះការងារ	null	បន្ទុះទីក្រុងនាំមកនូវបញ្ហាខាងក្រោម ការលាតសន្ធឹងនៃទីក្រុងកង្វះហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធកង្វះទីជំរកកង្វះការងារ	ត ើប ន្ទ ុះ ក្រុង នាំ មក ន ូវ ប ញ ្ហ ា អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	18	ប ន្ទ ុះ ទី ក្រុង នាំ មក ន ូវ ប ញ ្ហ ា ខា ង ក្រោម Ġ ការ លា ត ស ន្ធ ឹង នៃ ទី ក្រុង ក ង ្វ ះ ហ េ ដ្ឋា រ ច នា សម ្ ព ័ន ្ ធ ក ង ្វ ះ ទី ជំ រក ក ង ្វ ះ ការងារ	53	▁តើ ប ន្ទ ុះ ក្រុង នាំ មក ន ូវ ប ញ ្ហ ា អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	18	▁បន្ទ ុះ ទី ក្រុង នាំ មក ន ូវ ប ញ ្ហ ា ខា ង ក្រោម ▁ការ ល ាត ស ន្ធ ឹង នៃ ទី ក្រុង ក ង ្វ ះ ហ េ ដ្ឋា រ ច នា ស ម្ព ័ ន្ធ ក ង ្វ ះ ទី ជំ រក ក ង ្វ ះ ការងារ	50
នៅទ្វិបអាព្រិច អត្រានគរូបនីយកម្មនិងចំនួនទីក្រុងមានយ៉ាងដូចម្ដេច ហេតុអ្វីបានជាអ្នកប្រជាសាស្រ្ដចាត់ទុកជា ជាបាតុភូតបន្ទុះទីក្រុង	null	ទ្វីបអាព្រិច អត្រានគរូបនីយកម្មនិងចំនួនទីក្រុងមានលក្ខណៈដូចជា អត្រានគរូបនីយនៅទីនោះមានកម្រិតទាបបំផុត ទីក្រុងមានតិចតួចអ្នកប្រជាសាស្រ្ដនៅតែចាត់ទុកថា ជាបាតុភូតបន្ទុះទីក្រុង ព្រោះអត្រាថយចុះបើធៀបទៅនឹងបណ្ដាលឆ្នាំ ១៩៦០១៩៧០	null	ទ្វីបអាព្រិច អត្រានគរូបនីយកម្មនិងចំនួនទីក្រុងមានលក្ខណៈដូចជា អត្រានគរូបនីយនៅទីនោះមានកម្រិតទាបបំផុត ទីក្រុងមានតិចតួចអ្នកប្រជាសាស្រ្ដនៅតែចាត់ទុកថា ជាបាតុភូតបន្ទុះទីក្រុង ព្រោះអត្រាថយចុះបើធៀបទៅនឹងបណ្ដាលឆ្នាំ ១៩៦០១៩៧០	នៅ ទ ្វ ិប អា ព្រ ិច Ġ អ ត្រា ន គរ ូប នី យក ម្ម និង ចំ ន ួន ទី ក្រុង មាន យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច Ġ ហេតុ អ ្វី បាន ជា អ្នក ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ច ាត់ ទុក ជា Ġ ជា បា ត ុ ភ ូត ប ន្ទ ុះ ទី ក្រុង ĠĠ	54	ទ ្វី ប អា ព្រ ិច Ġ អ ត្រា ន គរ ូប នី យក ម្ម និង ចំ ន ួន ទី ក្រុង មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ជា Ġ អ ត្រា ន គរ ូប នី យ នៅ ទី ន ោះ មាន ក ម្រ ិត ទ ាប ប ំ ផ ុត Ġ ទី ក្រុង មាន តិ ច ត ួច អ្នក ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ នៅ តែ ច ាត់ ទុក ថា Ġ ជា បា ត ុ ភ ូត ប ន្ទ ុះ ទី ក្រុង Ġ ព្រ ោះ អ ត្រា ថ យ ច ុះ ប ើ ធៀប ទៅ នឹង ប ណ ្ ដា ល ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦០ ១៩ ៧០	101	▁នៅ ទ ្វ ិប អា ព្រ ិច ▁អត្រា ន គ រូប នី យ កម្ម និង ចំ ន ួន ទី ក្រុង មាន យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច ▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា អ្នក ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ច ាត់ ទុក ជា ▁ជា ប ាត ុ ភ ូត ប ន្ទ ុះ ទី ក្រុង ▁	53	▁ទ្វីប អា ព្រ ិច ▁អត្រា ន គ រូប នី យ កម្ម និង ចំ ន ួន ទី ក្រុង មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ជា ▁អត្រា ន គ រូប នី យ នៅ ទី ន ោះ មាន ក ម្រ ិត ទ ាប ប ំ ផ ុត ▁ទីក្រុង មាន ត ិច ត ួច អ្នក ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ នៅ តែ ច ាត់ ទុក ថា ▁ជា ប ាត ុ ភ ូត ប ន្ទ ុះ ទី ក្រុង ▁ព្រោះ អ ត្រា ថ យ ច ុះ ប ើ ធៀប ទៅ នឹង ប ណ ្ ដា ល ឆ្នាំ ▁១៩ ៦០ ១៩ ៧០	95
ចូរស្រង់ឈ្មោះទីក្រុងទាំងអស់ដែលមានក្នុងមេរៀន តើជាទីក្រុងរបស់ប្រទេសណាខ្លះ	null	ឈ្មោះទីក្រុងទាំងអស់ដែលមានក្នុងមេរៀន តូក្យូ អូសាកា ខូបេនៅប្រទេសជប៉ុនដេលី ដាកាប៉ុបេ អាលកត្តា ការ៉ាជី ប្រទេសឥណ្ឌាម៉ានីល នៅភីលីពីនសាវប៉ូឡូ រីយ៉ាដីសានេវ៉ូនៅប្រទេសប្រស៊ីលប៊ុយអេណូស៊ែ នៅអាសង់ទីនសាងហៃ ប្រទេសចិនម៉ូស្ដូ នៅរូស៊ីចាកាតា ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីម៉ិចស៊ិចកូ នៅប្រទេសម៉ិចស៊ិចញូយ៉កឡូសអង់សឺឡែស នៅសហរដ្ឋអាមេរិចគែរ នៅអេស៊ីប	null	ឈ្មោះទីក្រុងទាំងអស់ដែលមានក្នុងមេរៀន តូក្យូ អូសាកា ខូបេនៅប្រទេសជប៉ុនដេលី ដាកាប៉ុបេ អាលកត្តា ការ៉ាជី ប្រទេសឥណ្ឌាម៉ានីល នៅភីលីពីនសាវប៉ូឡូ រីយ៉ាដីសានេវ៉ូនៅប្រទេសប្រស៊ីលប៊ុយអេណូស៊ែ នៅអាសង់ទីនសាងហៃ ប្រទេសចិនម៉ូស្ដូ នៅរូស៊ីចាកាតា ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីម៉ិចស៊ិចកូ នៅប្រទេសម៉ិចស៊ិចញូយ៉កឡូសអង់សឺឡែស នៅសហរដ្ឋអាមេរិចគែរ នៅអេស៊ីប	ច ូរ ស្រ ង់ ឈ្មោះ ទី ក្រុង ទ ាំង អ ស់ ដ ែល មាន ក្នុង មេ រ ៀន Ġ ត ើ ជា ទី ក្រុង រ ប ស់ ប្រ ទេស ណា ខ្ ល ះ ĠĠ	32	ឈ្មោះ ទី ក្រុង ទ ាំង អ ស់ ដ ែល មាន ក្នុង មេ រ ៀន Ġ តូ ក្ យ ូ Ġ អូ សា កា Ġ ខ ូប េន ៅ ប្រ ទេស ជ ប៉ ុន ដ េ លី Ġ ដា កា ប៉ ុប េ Ġ អា ល ក ត្ត ា Ġ ការ ៉ ា ជី Ġ ប្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ាម ៉ ាន ី ល Ġ នៅ ភ ី លី ពី ន សា វ ប៉ ូ ឡូ Ġ រី យ៉ា ដ ី សា ន េ វ ៉ ូន ៅ ប្រ ទេស ប្រ ស៊ី ល ប៊ ុយ អ េ ណូ ស៊ ែ Ġ នៅ អា សង ់ ទី ន សា ង ហ ៃ Ġ ប្រ ទេស ច ិន âĢĭ ម៉ូ ស្ ដ ូ Ġ នៅ រ ូស ៊ី ច ាក ាត ា Ġ ប្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ូន េស ៊ី ម៉ ិច ស៊ ិច កូ Ġ នៅ ប្រ ទេស ម៉ ិច ស៊ ិច ញ ូ យ៉ ក ឡូ ស អ ង់ ស ឺ ឡ ែ ស ÂłĠ នៅ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិ ច គ ែរ Ġ នៅ អ េស ៊ី ប	163	▁ចូរ ស្រ ង់ ឈ្មោះ ទី ក្រុង ទ ាំង អ ស់ ដ ែល មាន ក្នុង ម េរ ៀន ▁តើ ជា ទី ក្រុង រ ប ស់ ប្រ ទេស ណា ខ្ ល ះ ▁	30	▁ឈ្មោះ ទី ក្រុង ទ ាំង អ ស់ ដ ែល មាន ក្នុង ម េរ ៀន ▁តូ ក ្យូ ▁អូស ា កា ▁ខ ូប េន ៅ ប្រ ទេស ជ ប៉ ុន ដ េ លី ▁ដា កា ប៉ ុប េ ▁អា ល ក ត្ត ា ▁ក ារ៉ា ជី ▁ប្រទេស ឥ ណ្ឌ ា ម៉ា នី ល ▁នៅ ភ ី លី ពី ន ស ាវ ប៉ ូ ឡូ ▁រី យ៉ា ដ ី សា ន េ វ ៉ ូន ៅ ប្រ ទេស ប្រ ស៊ី ល ប៊ ុយ អ េ ណូ ស៊ ែ ▁នៅ អា ស ង់ ទី ន សា ង ហ ៃ ▁ប្រទេស ច ិន ▁ម៉ូ ស្ ដ ូ ▁នៅ រ ូ ស៊ី ច ា កា តា ▁ប្រទេស ឥ ណ្ឌ ូន េ ស៊ី ម៉ ិច ស៊ ិច កូ ▁នៅ ប្រ ទេស ម៉ ិច ស៊ ិច ញ ូ យ៉ ក ឡូ ស អ ង់ ស ឺ ឡ ែ ស ▁នៅ ស ហ រដ្ឋ អា ម េរ ិច គ ែរ ▁នៅ អ េ ស៊ី ប	157
តើសង្វាក់នគរូនូយកម្មនៅប្រទេសលោកខាងត្បូង និងលោកខាងជើងខុសគ្នាដូចម្ដេច	null	សង្វាក់នគរូបនីយកម្មនៅប្រទេសលោកខាងត្បូងនិងនិយាយខាងជើងខុសគ្នាគឺ លោកខាងជើង ប្រទេសលោកខាងជើងបានបញ្ចប់អន្ដរជាតិទីក្រុងរួចរាល់ហើយ អត្រានគរូបនីយកម្មមានកម្រិតខ្ពស់ ទីក្រុងមានចំនួនច្រើន ប៉ុន្ដែការលូតលាស់ក្រុងខ្សោយ មានជាង៣ សម្រាប់ក្រុងញូយ៉ក និងទាបជាង ៥សម្រាប់ក្រុងម៉ូស្ដូ នៅចន្លោះឆ្នាំ ១៩៩០២០០០ លោកខាងត្បូង ប្រទេសលោកត្បូងមានការរីកចម្រើន ជាង១៨ សម្រាប់ទីក្រុងម៉ិនស៊ិនកូ និងជាង ៦៥ សម្រាប់ទីក្រុងឃិនសាលា នៅចន្លោះឆ្នាំ ១៩៩០២០០០	null	សង្វាក់នគរូបនីយកម្មនៅប្រទេសលោកខាងត្បូងនិងនិយាយខាងជើងខុសគ្នាគឺ លោកខាងជើង ប្រទេសលោកខាងជើងបានបញ្ចប់អន្ដរជាតិទីក្រុងរួចរាល់ហើយ អត្រានគរូបនីយកម្មមានកម្រិតខ្ពស់ ទីក្រុងមានចំនួនច្រើន ប៉ុន្ដែការលូតលាស់ក្រុងខ្សោយ មានជាង៣ សម្រាប់ក្រុងញូយ៉ក និងទាបជាង ៥សម្រាប់ក្រុងម៉ូស្ដូ នៅចន្លោះឆ្នាំ ១៩៩០២០០០ លោកខាងត្បូង ប្រទេសលោកត្បូងមានការរីកចម្រើន ជាង១៨ សម្រាប់ទីក្រុងម៉ិនស៊ិនកូ និងជាង ៦៥ សម្រាប់ទីក្រុងឃិនសាលា នៅចន្លោះឆ្នាំ ១៩៩០២០០០	ត ើស ង ្វា ក់ ន គរ ូន ូ យក ម្ម នៅ ប្រ ទេស លោក ខា ង ត្ប ូង Ġ និង លោក ខា ង ជើង ខុស គ្នា ដូច ម្ ដ េច ĠĠ	30	សង ្វា ក់ ន គរ ូប នី យក ម្ម នៅ ប្រ ទេស លោក ខា ង ត្ប ូង និង និ យា យ ខា ង ជើង ខុស គ្នា គ ឺ Ġ លោក ខា ង ជើង Ġ ប្រ ទេស លោក ខា ង ជើង បាន បញ្ច ប់ អ ន្ ដ រ ជាតិ ទី ក្រុង រ ួច រា ល់ ហើយ Ġ អ ត្រា ន គរ ូប នី យក ម្ម មាន ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ Ġ ទី ក្រុង មាន ចំ ន ួន ច្ រ ើន Ġ ប៉ ុន ្ ដ ែក ារ ល ូត លាស់ ក្រុង ខ្សោយ Ġ មាន ជា ង ៣ Ġ សម ្រា ប់ ក្រុង ញ ូ យ៉ ក Ġ និង ទ ាប ជា ង Ġ ៥ សម ្រា ប់ ក្រុង ម៉ូ ស្ ដ ូ Ġ នៅ ច ន្ ល ោះ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩០ ២០ ០០ Ġ លោក ខា ង ត្ប ូង Ġ ប្រ ទេស លោក ត្ប ូង មាន ការ រី ក ចម្រ ើន Ġ ជា ង ១ ៨ Ġ សម ្រា ប់ ទី ក្រុង ម៉ ិន ស៊ ិន កូ Ġ និង ជា ង Ġ ៦ ៥ Ġ សម ្រា ប់ ទី ក្រុង ឃ ិន សា លា Ġ នៅ ច ន្ ល ោះ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩០ ២០ ០០	178	▁តើ សង ្វា ក់ ន គរ ូន ូ យ កម្ម នៅ ប្រ ទេស លោក ខា ង ត្ប ូង ▁និង លោក ខា ង ជើង ខុស គ្នា ដូច ម្ ដ េច ▁	29	▁សង ្វា ក់ ន គ រូប នី យ កម្ម នៅ ប្រ ទេស លោក ខា ង ត្ប ូង និង ន ិយ ាយ ខា ង ជើង ខុស គ្នា គ ឺ ▁លោក ខា ង ជើង ▁ប្រទេស លោក ខា ង ជើង បាន បញ្ច ប់ អ ន្ ដ រ ជាតិ ទី ក្រុង រ ួច រ ាល់ ហើយ ▁អត្រា ន គ រូប នី យ កម្ម មាន ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ ▁ទីក្រុង មាន ចំ ន ួន ច ្រ ើន ▁ប៉ុន ្ ដ ែ ការ ល ូត លាស់ ក្រុង ខ្សោយ ▁មាន ជា ង ៣ ▁សម្រាប់ ក្រុង ញ ូ យ៉ ក ▁និង ទ ាប ជា ង ▁៥ ស ម្រ ាប់ ក្រុង ម៉ូ ស្ ដ ូ ▁នៅ ច ន ្ល ោះ ឆ្នាំ ▁១៩ ៩០ ២ ០០០ ▁លោក ខា ង ត្ប ូង ▁ប្រទេស លោក ត្ប ូង មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ▁ជាង ១ ៨ ▁សម្រាប់ ទី ក្រុង ម៉ ិន ស៊ ិន កូ ▁និង ជា ង ▁៦៥ ▁សម្រាប់ ទី ក្រុង ឃ ិន សា លា ▁នៅ ច ន ្ល ោះ ឆ្នាំ ▁១៩ ៩០ ២ ០០០	165
ចូរឪ្យនិយមន័យពាក្យ នគរនីយកម្មអត្រានគររូបនីយកម្មអន្ដរភាពទីក្រុង និងសំណង់អនាធិបតេយ្យ	null	ពន្យល់បពាក្យនរគនីយកម្ម គឺជាការងាររៀបចំ ឬ ពង្រីកទីក្រុងផងដែរអត្រានគរូបនីយកម្ម ការបង្ហាញភាគរយនៃចំនួនប្រជាជនដែលរស់នៅក្នុងប្រទេសមួយឬ តំបន់មួយអន្ដរភាពទីក្រុង គឺជាការប្រែប្រួលរបៀបរស់នៅរបស់ប្រជាជនដែលជាប់ពាក់ព័ទ្ធសំណង់អនាធិតេយ្យ ជាការកសាងងងសង់លំនៅដ្ឋានឯកជនដែលរីកដុះដាលជាមធ្យមពីរដងលឿនជាប់សំណុំទីប្រជាជនក្រុង	null	ពន្យល់បពាក្យនរគនីយកម្ម គឺជាការងាររៀបចំ ឬ ពង្រីកទីក្រុងផងដែរអត្រានគរូបនីយកម្ម ការបង្ហាញភាគរយនៃចំនួនប្រជាជនដែលរស់នៅក្នុងប្រទេសមួយឬ តំបន់មួយអន្ដរភាពទីក្រុង គឺជាការប្រែប្រួលរបៀបរស់នៅរបស់ប្រជាជនដែលជាប់ពាក់ព័ទ្ធសំណង់អនាធិតេយ្យ ជាការកសាងងងសង់លំនៅដ្ឋានឯកជនដែលរីកដុះដាលជាមធ្យមពីរដងលឿនជាប់សំណុំទីប្រជាជនក្រុង	ច ូរ ឪ ្យ និយម ន ័យ ពាក្យ Ġ ន គរ នី យក ម្ម អ ត្រា ន គរ រូប នី យក ម្ម អ ន្ ដ រ ភាព ទី ក្រុង Ġ និង សំ ណ ង់ អ នា ធិបតេយ្យ ĠĠ	35	ព ន្ យ ល់ ប ពាក្យ ន រ គ នី យក ម្ម Ġ គ ឺ ជា ការងារ រៀបចំ ÂłĠ ឬ Ġ ព ង ្រី ក ទី ក្រុង ផ ង ដ ែរ អ ត្រា ន គរ ូប នី យក ម្ម Ġ ការ បង ្ហ ាញ ភាគ រយ នៃ ចំ ន ួន ប្រ ជា ជន ដ ែល រស់ នៅ ក្នុង ប្រ ទេស មួយ ឬ Ġ ត ំ ប ន់ មួយ អ ន្ ដ រ ភាព ទី ក្រុង Ġ គ ឺ ជា ការ ប្រ ែប ្រ ួល រ ប ៀប រស់ នៅ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ដ ែល ជាប់ ពាក់ ព័ទ្ធ សំ ណ ង់ អ នា ធិ ត េយ្យ Ġ ជា ការ ក សា ង ង ង សង ់ លំ នៅ ដ្ឋាន ឯក ជន ដ ែល រី ក ដ ុះ ដា ល ជា ម ធ ្យ ម ពី រ ដង ល ឿន ជាប់ សំ ណ ុំ ទី ប្រ ជា ជន ក្រុង	143	▁ចូរ ឪ ្យ និយម ន ័យ ពាក្យ ▁នគរ នី យ កម្ម អ ត្រា ន គរ រូប នី យ កម្ម អ ន្ ដ រ ភាព ទី ក្រុង ▁និង ស ំណ ង់ អ នា ធិបតេយ្យ ▁	33	▁ពន្យល់ ប ពាក្យ ន រ គ នី យ កម្ម ▁គឺជា ការងារ រៀបចំ ▁ឬ ▁ពង្រីក ទី ក្រុង ផ ង ដ ែរ អ ត្រា ន គ រូប នី យ កម្ម ▁ការបង្ហាញ ភាគ រយ នៃ ចំ ន ួន ប្រ ជា ជន ដ ែល រស់ នៅ ក្នុង ប្រ ទេស មួយ ឬ ▁តំបន់ មួយ អ ន្ ដ រ ភាព ទី ក្រុង ▁គឺជា ការ ប្រ ែ ប្រ ួល រ ប ៀប រស់ នៅ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ដ ែល ជាប់ ពាក់ ព័ទ្ធ ស ំណ ង់ អ នា ធ ិត េយ្យ ▁ជា ការ ក សា ង ង ង ស ង់ លំ នៅ ដ្ឋាន ឯក ជន ដ ែល រី ក ដ ុះ ដា ល ជា ម ធ ្យ ម ពី រ ដង ល ឿន ជាប់ ស ំណ ុំ ទី ប្រ ជា ជន ក្រុង	127
តើប្រទេសឥណ្ឌាអាចដោះស្រាយបញ្ហាចិញ្ចឹមប្រជាជនដ៏ច្រើនលើសលប់នេះបានដែរឬទេ ព្រោះអ្វី ចូរពន្យល់	null	ប្រទេសឥណ្ឌាអាចដោះស្រាយបញ្ហាចិញ្ចឹមប្រជាជនដ៏ច្រើនលើសលប់នេះដោយ ព្រោះពិភពលោកយើងឥឡូវកំពុងមានភាពជឿនលឿនក្នុងអន្ដរភាពប្រជាសាស្រ្ដ នៅក្នុងដំណាក់កាលទី ២ នេះគេឃើញមាន ដំណើរឆ្ពោះទៅរកលំនឹងប្រជាសាស្រ្ដជាពិសេសកុមារនឹងមនុស្សពេញ វ័យ ទំហំគ្រួសារឆ្ពោះទៅរករន្ធតូចបន្ទុកគ្រួសារតិច ជីវភាពគ្រួសារអាច ប្រសើរឡើងសុខភាពនិងការអប់រំត្រូវបានកែលំអ ផលិតភាពការងារ និងផលទុនអាចត្រូវបានលើកម្ពស់ ភាពក្រីក្រអាចត្រុវកាត់បន្ថយ នៅសម័យកាលនេះ រដ្ឋអាចសម្រេចបាននូវការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាជន ដូចនៅអាស៊ីបូព៌ា អាស៊ីអាគ្នេយ៍ អាស៊ីទក្សិណ និងអាមេរិចឡាទីន	null	ប្រទេសឥណ្ឌាអាចដោះស្រាយបញ្ហាចិញ្ចឹមប្រជាជនដ៏ច្រើនលើសលប់នេះដោយ ព្រោះពិភពលោកយើងឥឡូវកំពុងមានភាពជឿនលឿនក្នុងអន្ដរភាពប្រជាសាស្រ្ដ នៅក្នុងដំណាក់កាលទី ២ នេះគេឃើញមាន ដំណើរឆ្ពោះទៅរកលំនឹងប្រជាសាស្រ្ដជាពិសេសកុមារនឹងមនុស្សពេញ វ័យ ទំហំគ្រួសារឆ្ពោះទៅរករន្ធតូចបន្ទុកគ្រួសារតិច ជីវភាពគ្រួសារអាច ប្រសើរឡើងសុខភាពនិងការអប់រំត្រូវបានកែលំអ ផលិតភាពការងារ និងផលទុនអាចត្រូវបានលើកម្ពស់ ភាពក្រីក្រអាចត្រុវកាត់បន្ថយ នៅសម័យកាលនេះ រដ្ឋអាចសម្រេចបាននូវការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាជន ដូចនៅអាស៊ីបូព៌ា អាស៊ីអាគ្នេយ៍ អាស៊ីទក្សិណ និងអាមេរិចឡាទីន	ត ើប ្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ា អា ច ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា ច ិញ ្ច ឹម ប្រ ជា ជន ដ ៏ ច្ រ ើន លើ ស ល ប់ នេះ បាន ដ ែរ ឬ ទេ Ġ ព្រ ោះ អ ្វី Ġ ច ូរ ព ន្ យ ល់ ĠĠ	49	ប្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ា អា ច ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា ច ិញ ្ច ឹម ប្រ ជា ជន ដ ៏ ច្ រ ើន លើ ស ល ប់ នេះ ដោយ Ġ ព្រ ោះ ពិ ភព លោក យ ើង ឥ ឡូ វ កំ ពុ ង មាន ភាព ជឿនលឿន ក្នុង អ ន្ ដ រ ភាព ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ Ġ នៅ ក្នុង ដំ ណា ក់ កាល ទី Ġ ២ Ġ នេះ គ េ ឃើញ មាន Ġ ដំណើរ ឆ្ ព ោះ ទៅ រក លំ នឹង ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ជា ពិ សេ ស ក ុម ារ នឹង ម នុ ស្ស ព េញ Ġ វ ័យ Ġ ទំ ហ ំ គ្រួសារ ឆ្ ព ោះ ទៅ រក រ ន្ធ តូ ច ប ន្ទ ុក គ្រួសារ តិ ច Ġ ជីវ ភាព គ្រួសារ អា ច Ġ ប្រសើរ ឡើង សុខ ភាព និង ការ អ ប់ រំ ត្រូវ បាន ក ែល ំ អ Ġ ផល ិត ភាព ការងារ Ġ និង ផល ទ ុន អា ច ត្រូវ បាន លើក ម្ព ស់ Ġ ភាព ក្រ ី ក្រ អា ច ត្រ ុ វ កាត់ បន្ថយ ĠâĢĭ Ġ នៅ សម័យ កាល នេះ Ġ រដ្ឋ អា ច សម ្រ េច បាន ន ូវ ការ កាត់ បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន Ġ ដូច នៅ អា ស៊ី បូ ព ៌ ា Ġ អា ស៊ី អា គ ្ន េ យ ៍ Ġ អា ស៊ី ទ ក្ស ិ ណ Ġ និង អា មេ រិ ច ឡា ទី ន	224	▁តើ ប្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ា អា ច ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា ច ិ ញ្ច ឹម ប្រ ជា ជន ដ ៏ ច ្រ ើន លើ ស ល ប់ នេះ បាន ដ ែរ ឬ ទេ ▁ព្រោះ អ ្វី ▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ▁	46	▁ប្រទេស ឥ ណ្ឌ ា អា ច ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា ច ិ ញ្ច ឹម ប្រ ជា ជន ដ ៏ ច ្រ ើន លើ ស ល ប់ នេះ ដោយ ▁ព្រោះ ពិ ភព លោក យ ើង ឥ ឡូ វ ក ំព ុង មាន ភាព ជឿនលឿន ក្នុង អ ន្ ដ រ ភាព ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ▁នៅក្នុង ដ ំណ ាក់ កាល ទី ▁២ ▁នេះ គ េ ឃើញ មាន ▁ដំណើរ ឆ្ ព ោះ ទៅ រក លំ នឹង ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ជា ពិ ស េស ក ុម ារ នឹង ម នុ ស្ស ព េញ ▁វ័យ ▁ទំហំ គ្រួសារ ឆ្ ព ោះ ទៅ រ ករ ន្ធ ត ូច ប ន្ទ ុក គ្រួសារ ត ិច ▁ជីវភាព គ្រួសារ អា ច ▁ប្រសើរឡើង សុខ ភាព និង ការ អ ប់ រំ ត្រូវ បាន ក ែល ំ អ ▁ផលិត ភាព ការងារ ▁និង ផល ទ ុន អា ច ត្រូវ បាន លើក ម្ព ស់ ▁ភាពក្រីក្រ អា ច ត្រ ុ វ កាត់ បន្ថយ ▁នៅ សម័យ កាល នេះ ▁រដ្ឋ អា ច ស ម្រ េច បាន ន ូវ ការ កាត់ បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ▁ដូច នៅ អា ស៊ី បូ ព ៌ ា ▁អាស៊ី អា គ ្ន េ យ ៍ ▁អាស៊ី ទ ក្ស ិ ណ ▁និង អា ម េរ ិច ឡា ទី ន	210
តើការគន់គរទុកជាមុននេះផ្អែកលើមូលដ្ឋានអ្វី មានប្រយោជន៍អ្វី	null	ការគន់គួរទុកជាមុននេះ ដោយផ្អែកលើមូលដ្ឋានចំណោលប្រជាសាស្រ្ដ អត្ថប្រយោជន៍ កាត់បន្ថយល្បឿននៃកំណើនវិទ្យាសាស្រ្ដធៀបទៅនឹងកំណើនកាលពី ២០ ឆ្នាំទៅ ៥០ មុនជួយគាំឪ្យមានស្ថេរភាពប្រជាសាស្រ្ដពិភពលោកយ៉ាងយឺតៗមួយ	null	ការគន់គួរទុកជាមុននេះ ដោយផ្អែកលើមូលដ្ឋានចំណោលប្រជាសាស្រ្ដ អត្ថប្រយោជន៍ កាត់បន្ថយល្បឿននៃកំណើនវិទ្យាសាស្រ្ដធៀបទៅនឹងកំណើនកាលពី ២០ ឆ្នាំទៅ ៥០ មុនជួយគាំឪ្យមានស្ថេរភាពប្រជាសាស្រ្ដពិភពលោកយ៉ាងយឺតៗមួយ	ត ើក ារ គ ន់ គរ ទុក ជា ម ុន នេះ ផ្ អ ែក លើ ម ូល ដ្ឋាន អ ្វី Ġ មាន ប្រ យោ ជន ៍ អ ្វី ĠĠ	27	ការ គ ន់ គ ួរ ទុក ជា ម ុន នេះ Ġ ដោយ ផ្ អ ែក លើ ម ូល ដ្ឋាន ចំ ណ ោល ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ Ġ អ ត្ថ ប្រ យោ ជន ៍ ĠâĢĭ កាត់ បន្ថយ ល ្ប ឿន នៃ កំ ណ ើន វិទ្យា សា ស្រ ្ ដ ធៀប ទៅ នឹង កំ ណ ើន កាល ពី Ġ ២០ Ġ ឆ្នាំ ទៅ Ġ ៥០ Ġ ម ុន ជ ួយ គ ាំ ឪ ្យ មាន ស្ ថ េរ ភាព ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ពិ ភព លោក យ៉ាង យ ឺត ៗ មួយ ĠâĢĭ	86	▁តើ ការ គ ន់ គរ ទុក ជា ម ុន នេះ ផ្ អ ែក ល ើម ូល ដ្ឋាន អ ្វី ▁មាន ប្រ យោ ជ ន៍ អ ្វី ▁	26	▁ការ គ ន់ គ ួរ ទុក ជា ម ុន នេះ ▁ដោយ ផ្ អ ែក ល ើម ូល ដ្ឋាន ច ំណ ោល ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ▁អត្ថប្រយោជន៍ ▁កាត់បន្ថយ ល ្ប ឿន នៃ ក ំណ ើន វិទ្យា សា ស្រ ្ ដ ធៀប ទៅ នឹង ក ំណ ើន កាល ពី ▁២០ ▁ឆ្នាំ ទៅ ▁៥០ ▁មុន ជ ួយ គ ាំ ឪ ្យ មាន ស ្ថ េរ ភាព ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ពិ ភព លោក យ៉ាង យ ឺត ៗ មួយ ▁	79
តើគេអាចធ្វើចំណោលប្រជាសាស្រ្ដប្រព្រឹត្តដោយរបៀបណា ដើម្បីអ្វី	null	ចំណោលប្រជាសាស្រ្ដប្រព្រឹត្តទៅដោយផ្អែកលើរូបមន្ដគណិតសាស្រ្ដនិងប្រើប្រាស់អត្រាកំណើនណាមួយជាគោល គេអាចគណនារយៈពេលកើនទ្វេនៃចំនួនប្រជាជនក្នងប្រទេសមួយតំបន់មួយ ឬ ក្នុងពិភពលោកទាំងមូល	null	ចំណោលប្រជាសាស្រ្ដប្រព្រឹត្តទៅដោយផ្អែកលើរូបមន្ដគណិតសាស្រ្ដនិងប្រើប្រាស់អត្រាកំណើនណាមួយជាគោល គេអាចគណនារយៈពេលកើនទ្វេនៃចំនួនប្រជាជនក្នងប្រទេសមួយតំបន់មួយ ឬ ក្នុងពិភពលោកទាំងមូល	ត ើ គ េ អា ច ធ ្វ ើ ចំ ណ ោល ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ប្រ ព្រ ឹត ្ត ដោយ រ ប ៀប ណា Ġ ដើម ្ប ី អ ្វី ĠĠ	32	ចំ ណ ោល ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ប្រ ព្រ ឹត ្ត ទៅ ដោយ ផ្ អ ែក លើ រូប ម ន្ ដ គ ណ ិត សា ស្រ ្ ដ និង ប្រ ើប ្រា ស់ អ ត្រា កំ ណ ើន ណា មួយ ជា គោ ល ĠÂł គ េ អា ច គ ណ នា រយ ៈ ពេល ក ើន ទ ្វ េន ៃ ចំ ន ួន ប្រ ជា ជន ក្ ន ង ប្រ ទេស មួយ ត ំ ប ន់ មួយ Ġ ឬ Ġ ក្នុង ពិ ភព លោក ទ ាំង ម ូល	87	▁តើ គ េ អា ច ធ ្វ ើ ច ំណ ោល ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ដោយ រ ប ៀប ណា ▁ដើម្បី អ ្វី ▁	29	▁ចំណ ោល ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ទៅ ដោយ ផ្ អ ែក លើ រូប ម ន្ ដ គ ណ ិត សា ស្រ ្ ដ និង ប្រ ើ ប្រ ាស់ អ ត្រា ក ំណ ើន ណា មួយ ជា គ ោល ▁គេ អា ច គ ណ នា រយ ៈ ពេល ក ើន ទ ្វ េន ៃ ចំ ន ួន ប្រ ជា ជន ក ្ន ង ប្រ ទេស មួយ ត ំ ប ន់ មួយ ▁ឬ ▁ក្នុង ពិ ភព លោក ទ ាំង ម ូល	85
តើប្រទេសលោកខាងជើង និងប្រទេសលោកខាងត្បូងមានបញ្ហាប្រជាសាស្រ្ដដូចគ្នាដែរ ឬទេ ចូរពន្យល់	null	ប្រទេសលោកខាងជើង និងប្រទេសលោកខាងត្បូងមានបញ្ហាប្រជាសាស្រ្ដដូចគ្នាទេ ប្រទេសលោកខាងជើង បានចេញផុតពីអន្ដរភាពប្រជាសាស្រ្ដហើយ រីឯប្រទេសលោកខាងត្បូង ភាគច្រើនស្ថិតនៅវគ្គទី ២ នៃអន្ដរភាពពេលដែលប្រទេសខ្លះទៀត ទើបតែបញ្ចប់វគ្គទី ១ ប៉ុណ្ណោះ	null	ប្រទេសលោកខាងជើង និងប្រទេសលោកខាងត្បូងមានបញ្ហាប្រជាសាស្រ្ដដូចគ្នាទេ ប្រទេសលោកខាងជើង បានចេញផុតពីអន្ដរភាពប្រជាសាស្រ្ដហើយ រីឯប្រទេសលោកខាងត្បូង ភាគច្រើនស្ថិតនៅវគ្គទី ២ នៃអន្ដរភាពពេលដែលប្រទេសខ្លះទៀត ទើបតែបញ្ចប់វគ្គទី ១ ប៉ុណ្ណោះ	ត ើប ្រ ទេស លោក ខា ង ជើង Ġ និង ប្រ ទេស លោក ខា ង ត្ប ូង មាន ប ញ ្ហ ាប ្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ដូច គ្នា ដ ែរ Ġ ឬ ទេ Ġ ច ូរ ព ន្ យ ល់ ĠĠ	39	ប្រ ទេស លោក ខា ង ជើង Ġ និង ប្រ ទេស លោក ខា ង ត្ប ូង âĢĭ មាន ប ញ ្ហ ាប ្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ដូច គ្នា ទេ Ġ ប្រ ទេស លោក ខា ង ជើង Ġ បាន ចេញ ផ ុត ពី អ ន្ ដ រ ភាព ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ហើយ Ġ រី ឯ ប្រ ទេស លោក ខា ង ត្ប ូង Ġ ភាគ ច្ រ ើន ស្ ថ ិត នៅ វ គ្គ ទី Ġ ២ Ġ នៃ អ ន្ ដ រ ភាព ពេល ដ ែល ប្រ ទេស ខ្ ល ះ ទៀត Ġ ទ ើប តែ បញ្ច ប់ វ គ្គ ទី Ġ ១ Ġ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ	100	▁តើ ប្រ ទេស លោក ខា ង ជើង ▁និង ប្រ ទេស លោក ខា ង ត្ប ូង មាន ប ញ ្ហ ា ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ដូច គ្នា ដ ែរ ▁ឬ ទេ ▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ▁	37	▁ប្រទេស លោក ខា ង ជើង ▁និង ប្រ ទេស លោក ខា ង ត្ប ូង ▁មាន ប ញ ្ហ ា ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ដូច គ្នា ទេ ▁ប្រទេស លោក ខា ង ជើង ▁បាន ចេញ ផ ុត ពី អ ន្ ដ រ ភាព ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ហើយ ▁រីឯ ប្រ ទេស លោក ខា ង ត្ប ូង ▁ភាគ ច ្រ ើន ស ្ថ ិត នៅ វ គ្គ ទី ▁២ ▁នៃ អ ន្ ដ រ ភាព ពេល ដ ែល ប្រ ទេស ខ្ ល ះ ទៀត ▁ទើបតែ បញ្ច ប់ វ គ្គ ទី ▁១ ▁ប៉ុណ្ណោះ	92
តើកំណើនទាបនៃប្រជាជនពិភពលោកនៅមុនឆ្នាំ ១៦៥០ បណ្ដាលមកពីមូលហេតុអ្វីខ្លះ	null	កំណើនទាបនៃប្រជាជនពិភពលោកនីមុនឆ្នាំ ១៦៥០ បណ្ដាលមកពី បដិវត្តន៍ កសិកម្មអាចផ្ដល់នូវចំណីអាហារដ៏ល្អ ប្រសើរនិងបានបញ្ចប់គ្រោះទុរ្ភិក្សពីក្នុងប្រទេស ទាំងនោះ ការររីកចម្រើនផ្នែកវិជ្ជាពេទ្យនិងអនាម័យ បានធ្វើឪ្យមរណប្រមាណថយចុះនៅសសតវត្សទី១៩ ការប្រើប្រាស់ទឹកស្អាត និងការចាក់វ៉ាក់សាំង បានរីកសាយ ពិសេសការប្រយុទ្ធប្រឆាំងជំងឺអុត ដ៏កាចសាហាវ ជាអំរែកមរណៈរាប់សតវត្សកន្លងមក	null	កំណើនទាបនៃប្រជាជនពិភពលោកនីមុនឆ្នាំ ១៦៥០ បណ្ដាលមកពី បដិវត្តន៍ កសិកម្មអាចផ្ដល់នូវចំណីអាហារដ៏ល្អ ប្រសើរនិងបានបញ្ចប់គ្រោះទុរ្ភិក្សពីក្នុងប្រទេស ទាំងនោះ ការររីកចម្រើនផ្នែកវិជ្ជាពេទ្យនិងអនាម័យ បានធ្វើឪ្យមរណប្រមាណថយចុះនៅសសតវត្សទី១៩ ការប្រើប្រាស់ទឹកស្អាត និងការចាក់វ៉ាក់សាំង បានរីកសាយ ពិសេសការប្រយុទ្ធប្រឆាំងជំងឺអុត ដ៏កាចសាហាវ ជាអំរែកមរណៈរាប់សតវត្សកន្លងមក	ត ើក ំណ ើន ទ ាប នៃ ប្រ ជា ជន ពិ ភព លោក នៅ ម ុន ឆ្នាំ Ġ ១ ៦ ៥០ Ġ ប ណ ្ ដា ល មក ពី ម ូល ហេតុ អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	35	កំ ណ ើន ទ ាប នៃ ប្រ ជា ជន ពិ ភព លោក នី ម ុន ឆ្នាំ Ġ ១ ៦ ៥០ Ġ ប ណ ្ ដា ល មក ពី Ġ ប ដ ិ វត្ត ន៍ Ġ ក សិ កម្ម អា ច ផ្ ដល់ ន ូវ ចំ ណី អា ហា រ ដ ៏ ល្អ Ġ ប្រសើរ និង បាន បញ្ច ប់ គ្រ ោះ ទ ុរ ្ ភិ ក្ស ពី ក្នុង ប្រ ទេស Ġ ទ ាំង ន ោះ Ġ ការ រ រី ក ចម្រ ើន ផ្ ន ែក វិជ្ជា ពេទ្យ និង អ នា ម ័យ Ġ បាន ធ ្វ ើ ឪ ្យ ម រណ ប្រ មា ណ ថ យ ច ុះ នៅ ស ស ត វ ត ្ស ទី âĢĭ ១៩ Ġ ការ ប្រ ើប ្រា ស់ ទឹក ស្ អា ត Ġ និង ការ ច ាក់ វ៉ា ក់ សា ំ ង Ġ បាន រី ក សាយ Ġ ពិ សេ ស ការ ប្រ យ ុទ្ធ ប្រ ឆ ាំង ជំ ង ឺ អ ុត Ġ ដ ៏ កា ច សា ហា វ Ġ ជា អ ំ រ ែក ម រណៈ រា ប់ ស ត វ ត ្ស ក ន្ លង មក	170	▁តើ ក ំណ ើន ទ ាប នៃ ប្រ ជា ជន ពិ ភព លោក នៅ ម ុន ឆ្នាំ ▁១៦ ៥០ ▁ប ណ ្ ដា ល មក ពី ម ូល ហេតុ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	34	▁កំណើន ទ ាប នៃ ប្រ ជា ជន ពិ ភព លោក នី ម ុន ឆ្នាំ ▁១៦ ៥០ ▁ប ណ ្ ដា ល មក ពី ▁បដិវត្តន៍ ▁កសិកម្ម អា ច ផ្ ដល់ ន ូវ ចំ ណី អា ហា រ ដ ៏ ល្អ ▁ប្រសើរ និង បាន បញ្ច ប់ គ្រ ោះ ទ ុរ ្ ភិ ក្ស ពី ក្នុង ប្រ ទេស ▁ទាំងនោះ ▁ការរ រី ក ចម្រ ើន ផ្ ន ែក វិជ្ជា ពេទ្យ និង អ ន ាម ័យ ▁បាន ធ ្វ ើ ឪ ្យ ម រណ ប្រ មា ណ ថ យ ច ុះ នៅ ស ស ត វ ត ្ស ទី ▁១៩ ▁ការប្រើប្រាស់ ទឹក ស ្អ ាត ▁និង ការ ច ាក់ វ៉ា ក់ ស ាំង ▁បាន រី ក សាយ ▁ពិសេស ការ ប្រ យ ុទ្ធ ប្រ ឆ ាំង ជំ ង ឺ អ ុត ▁ដ៏ កា ច សា ហា វ ▁ជា អ ំ រ ែក ម រណៈ រ ាប់ ស ត វ ត ្ស ក ន្ លង មក	149
តើតំបន់បឹងធំៗក្នុងពិភពលោក មាននៅទីណាខ្លះ ចូររាប់រៀបឈ្មោះបឹងទាំងនោះ	null	តំបន់បឹងធំៗ ក្នុងពិភពលោក មាន នៅអាព្រិច បឹងវិចថូរា ម៉ាឡារី បឹងឆាត តង់កានីកា និងបឹងណាស៊ែអាមេរិចខាងជើងមាន បឹងរីននីផេក បឹងការរីប៊ូ បឹងទាសករធំ ខ្លាឃ្មុំធំ អាថាបាស្កា បឹងលើ បឹងហ៊ូរុន	null	តំបន់បឹងធំៗ ក្នុងពិភពលោក មាន នៅអាព្រិច បឹងវិចថូរា ម៉ាឡារី បឹងឆាត តង់កានីកា និងបឹងណាស៊ែអាមេរិចខាងជើងមាន បឹងរីននីផេក បឹងការរីប៊ូ បឹងទាសករធំ ខ្លាឃ្មុំធំ អាថាបាស្កា បឹងលើ បឹងហ៊ូរុន	ត ើត ំ ប ន់ ប ឹង ធ ំ ៗ ក្នុង ពិ ភព លោក Ġ មាន នៅ ទី ណា ខ្ ល ះ Ġ ច ូរ រា ប់ រ ៀប ឈ្មោះ ប ឹង ទ ាំង ន ោះ ĠĠ	34	ត ំ ប ន់ ប ឹង ធ ំ ៗ Ġ ក្នុង ពិ ភព លោក Ġ មាន Ġ នៅ អា ព្រ ិច Ġ ប ឹង វិ ច ថ ូរ ា Ġ ម៉ា ឡា រី Ġ ប ឹង ឆ ាត Ġ ត ង់ កា នី កា Ġ និង ប ឹង ណា ស៊ ែ អា មេ រិ ច ខា ង ជើង មាន Ġ ប ឹង រី ន នី ផ េក Ġ ប ឹង ការ រី ប៊ ូ Ġ ប ឹង ទ ាស ករ ធ ំ ÂłĠ ខ្ លា ឃ ្ម ុំ ធ ំ Ġ អា ថា បា ស្ កា Ġ ប ឹង លើ Ġ ប ឹង ហ៊ ូរ ុន	91	▁តើ ត ំ ប ន់ ប ឹង ធ ំ ៗ ក្នុង ពិ ភព លោក ▁មាន នៅ ទី ណា ខ្ ល ះ ▁ចូរ រ ាប់ រ ៀប ឈ្មោះ ប ឹង ទ ាំង ន ោះ ▁	33	▁តំបន់ ប ឹង ធ ំ ៗ ▁ក្នុង ពិ ភព លោក ▁មាន ▁នៅ អា ព្រ ិច ▁បឹង វ ិច ថ ូរ ា ▁ម៉ា ឡា រី ▁បឹង ឆ ាត ▁តង់ កា នី កា ▁និង ប ឹង ណា ស៊ ែ អា ម េរ ិច ខា ង ជើង មាន ▁បឹង រី ន នី ផ េក ▁បឹង ការ រី ប៊ ូ ▁បឹង ទ ាស ករ ធ ំ ▁ខ្លា ឃ ្ម ុំ ធ ំ ▁អា ថា បា ស្ កា ▁បឹង លើ ▁បឹង ហ៊ ូរ ុន	79
ចូរនិយាយអំពីបណ្ដុំប្រជាជនសំខាន់ៗនៃទ្វីបអាព្រិច	null	បណ្ដុំប្រជាជនសំខាន់ៗនៃទ្វីបអាព្រិចគឺ បណ្ដុំប្រជាជនមនុស្សច្រើនជាងគេ ស្ថិតនៅតាមជ្រលងនិងដីសណ្ដទន្លេនីសនៃប្រទេសអេស៊ីប ១៥០០នាក់Km ការងារនគរូបនីយកម្មមិនទាន់ខ្លាំងក្លា ប៉ុន្ដែមានការឈានឡើង ហើយមានបណ្ដុំក្រុងមួយបានកើតឡើងនៅគែរ រដ្ឋាធានីអេស៊ីប ប្រទេសនីស៊េរីយ៉ា មានមជ្ឈមណ្ឌលបីដែលមានដង់ស៊ីតេ ប្រជាជនខ្ពស់គឺ ហាអ៊ូសានៅខាងជើងយោរូបានៅខាងនិរតី និងអ៊ិចបូនៅខាងអាគ្នេយ៍ មជ្ឈមណ្ឌលនិរតីបានទទួលនគរូបនីយកម្ម ព្រោះមានទីប្រជុំក្រុងដ៏សម្បើម គឺឡាកូស អាព្រិចនៃតំបន់បឹងធំ មានមណ្ឌលតូចៗមួយចំនួនដែលមានសង់សស៊ីតេខ្ពស់ដូចជា រ៉្វាន់ដា ប៊ូរុនដា អ៊ូកង់ដា និងកេនីញ៉ា	null	បណ្ដុំប្រជាជនសំខាន់ៗនៃទ្វីបអាព្រិចគឺ បណ្ដុំប្រជាជនមនុស្សច្រើនជាងគេ ស្ថិតនៅតាមជ្រលងនិងដីសណ្ដទន្លេនីសនៃប្រទេសអេស៊ីប ១៥០០នាក់Km ការងារនគរូបនីយកម្មមិនទាន់ខ្លាំងក្លា ប៉ុន្ដែមានការឈានឡើង ហើយមានបណ្ដុំក្រុងមួយបានកើតឡើងនៅគែរ រដ្ឋាធានីអេស៊ីប ប្រទេសនីស៊េរីយ៉ា មានមជ្ឈមណ្ឌលបីដែលមានដង់ស៊ីតេ ប្រជាជនខ្ពស់គឺ ហាអ៊ូសានៅខាងជើងយោរូបានៅខាងនិរតី និងអ៊ិចបូនៅខាងអាគ្នេយ៍ មជ្ឈមណ្ឌលនិរតីបានទទួលនគរូបនីយកម្ម ព្រោះមានទីប្រជុំក្រុងដ៏សម្បើម គឺឡាកូស អាព្រិចនៃតំបន់បឹងធំ មានមណ្ឌលតូចៗមួយចំនួនដែលមានសង់សស៊ីតេខ្ពស់ដូចជា រ៉្វាន់ដា ប៊ូរុនដា អ៊ូកង់ដា និងកេនីញ៉ា	ច ូរ និ យា យ អ ំព ី ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន សំ ខា ន់ ៗ នៃ ទ ្វី ប អា ព្រ ិច ĠĠ	27	ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន សំ ខា ន់ ៗ នៃ ទ ្វី ប អា ព្រ ិច âĢĭ គ ឺ Ġ ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន ម នុ ស្ស ច្ រ ើន ជា ង គ េ Ġ ស្ ថ ិត នៅ តា ម ជ្រ លង និង ដ ី ស ណ ្ ដ ទ ន្ ល េន ី ស នៃ ប្រ ទេស អ េស ៊ី ប Ġ ១ ៥០០ នាក់ K m ÂłÂłÂł ការងារ ន គរ ូប នី យក ម្ម ម ិន ទាន ់ ខ្ លា ំ ង ក្លា Ġ ប៉ ុន ្ ដ ែម ាន ការ ឈ ាន ឡើង Ġ ហើយ មាន ប ណ ្ ដ ុំ ក្រុង មួយ បាន កើត ឡើង នៅ គ ែរ Ġ រដ្ឋ ា ធាន ី អ េស ៊ី ប Ġ ប្រ ទេស នី ស៊ េរ ី យ៉ា Ġ មាន ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល បី ដ ែល មាន ដង ់ ស៊ី ត េ âĢĭâĢĭ Ġ ប្រ ជា ជន ខ្ ព ស់ គ ឺ Ġ ហា អ៊ ូស ាន ៅ ខា ង ជើង យោ រូប ាន ៅ ខា ង និ រ តី Ġ និង អ៊ ិច បូ នៅ ខា ង អា គ ្ន េ យ ៍ Ġ ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល និ រ តី បាន ទទួល ន គរ ូប នី យក ម្ម Ġ ព្រ ោះ មាន ទី ប្រជុំ ក្រុង ដ ៏ សម្ប ើម Ġ គ ឺ ឡា កូ ស ĠÂłĠ អា ព្រ ិច នៃ ត ំ ប ន់ ប ឹង ធ ំ Ġ មាន ម ណ្ឌ ល តូ ច ៗ មួយ ចំ ន ួន ដ ែល មាន សង ់ ស ស៊ី ត េ ខ្ ព ស់ ដូច ជា Ġ រ៉ ្វា ន់ ដា Ġ ប៊ ូរ ុន ដា Ġ អ៊ ូក ង់ ដា Ġ និង ក េន ី ញ៉ា	266	▁ចូរ ន ិយ ាយ អ ំព ី ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន សំ ខ ាន់ ៗ នៃ ទ ្វី ប អា ព្រ ិច ▁	26	▁ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន សំ ខ ាន់ ៗ នៃ ទ ្វី ប អា ព្រ ិច ▁គឺ ▁ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន ម នុ ស្ស ច ្រ ើន ជា ង គ េ ▁ស្ថិត នៅ ត ាម ជ្រ លង និង ដ ី ស ណ ្ ដ ទ ន ្ល េន ី ស នៃ ប្រ ទេស អ េ ស៊ី ប ▁១៥ ០០ នាក់ K m ▁ការងារ ន គ រូប នី យ កម្ម ម ិន ទ ាន់ ខ្ ល ាំង ក្លា ▁ប៉ុន ្ ដ ែ មាន ការ ឈ ាន ឡើង ▁ហើយ មាន ប ណ ្ ដ ុំ ក្រុង មួយ បាន កើត ឡើង នៅ គ ែរ ▁រដ្ឋា ធាន ី អ េ ស៊ី ប ▁ប្រទេស នី ស៊ េ រី យ៉ា ▁មាន ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល បី ដ ែល មាន ដ ង់ ស៊ី ត េ ▁ប្រជាជន ខ្ ព ស់ គ ឺ ▁ហា អ៊ ូ សា នៅ ខា ង ជើង យោ រូប ាន ៅ ខា ង និ រ តី ▁និង អ៊ ិច បូ នៅ ខា ង អា គ ្ន េ យ ៍ ▁មជ្ឈមណ្ឌល និ រ តី បាន ទទួល ន គ រូប នី យ កម្ម ▁ព្រោះ មាន ទី ប្រជុំ ក្រុង ដ ៏ សម្ប ើម ▁គឺ ឡា ក ូស ▁អា ព្រ ិច នៃ ត ំ ប ន់ ប ឹង ធ ំ ▁មាន ម ណ្ឌ ល ត ូច ៗ មួយ ចំ ន ួន ដ ែល មាន ស ង់ ស ស៊ី ត េ ខ្ ព ស់ ដូច ជា ▁រ៉ ្វា ន់ ដា ▁ប៊ូ រ ុន ដា ▁អ៊ូ ក ង់ ដា ▁និង ក េន ី ញ៉ា	250
ចូរប្រៀបធៀបបណ្ដុំប្រជាជនអាស៊ីបូព៌ានិងបណ្ដុំប្រជាជនអាស៊ីទក្សិណ	null	បណ្ដុំប្រជាជនអាស៊ីបូព៌ានិងបណ្ដុំប្រជាជនអាស៊ីទក្សិណ អាស៊ីបូព៌ាមានប្រជាជន១៥០០នាក់លាន់ ក្នុងឆ្នាំ២០០៨អាស៊ីទក្សិណមានប្រជាជន ១៣០០លាននាក់ក្នុងឆ្នាំ ២០០៨	null	បណ្ដុំប្រជាជនអាស៊ីបូព៌ានិងបណ្ដុំប្រជាជនអាស៊ីទក្សិណ អាស៊ីបូព៌ាមានប្រជាជន១៥០០នាក់លាន់ ក្នុងឆ្នាំ២០០៨អាស៊ីទក្សិណមានប្រជាជន ១៣០០លាននាក់ក្នុងឆ្នាំ ២០០៨	ច ូរ ប្រ ៀប ធៀប ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន អា ស៊ី បូ ព ៌ ាន ិ ង ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន អា ស៊ី ទ ក្ស ិ ណ ĠĠ	35	ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន អា ស៊ី បូ ព ៌ ាន ិ ង ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន អា ស៊ី ទ ក្ស ិ ណ Ġ អា ស៊ី បូ ព ៌ ាម ាន ប្រ ជា ជន ១ ៥០០ នាក់ លាន ់ Ġ ក្នុង ឆ្នាំ ២០ ០ ៨ អា ស៊ី ទ ក្ស ិ ណ មាន ប្រ ជា ជន Ġ ១ ៣០ ០ លាន នាក់ ក្នុង ឆ្នាំ Ġ ២០ ០ ៨	70	▁ចូរ ប្រ ៀប ធៀប ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន អា ស៊ី បូ ព ៌ ា និង ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន អា ស៊ី ទ ក្ស ិ ណ ▁	33	▁ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន អា ស៊ី បូ ព ៌ ា និង ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន អា ស៊ី ទ ក្ស ិ ណ ▁អាស៊ី បូ ព ៌ ា មាន ប្រ ជា ជន ១ ៥០០ នាក់ ល ាន់ ▁ក្នុង ឆ្នាំ ២ ០០ ៨ អា ស៊ី ទ ក្ស ិ ណ មាន ប្រ ជា ជន ▁១៣ ០០ លាន នាក់ ក្នុង ឆ្នាំ ▁២០០៨	65
តើ ទ្រនុងកណ្ដាលនៃទ្វីបអឺរ៉ុប ជាអ្វី ចូរពន្យល់	null	ទ្រនុងកណ្ដាលនៃទ្វីបអឺរ៉ុបគឺជាមេកាឡូប៉ូលធំបំផុតក្នុងលោក លាតសន្ធឹងពីតំបន់មីតឡិន ប៉ែកអាគ្នេយ៍អង់គ្លេស ដល់ទំនាប់ប៉ូ ប៉ែកខាងជើងប្រទេសអ៊ីតាលី កាត់តាមប្រទេសបែលស៊ិចពេអ៊ីបា អាឡឺម៉ង់ ប៉ែកខាងលិច និងស្វ៊ីស ប្រមូលផ្ដុំប្រជាជន ១២៥លាន់នាក់ តំបន់ខាងលិចខាងកើតខ្សែបន្ទាត់នេះមានដង់ស៊ីតេមធ្យម ជាទូទៅបណ្ដុំប្រជាជនទ្វីបអឺរ៉ុប មានកម្រិតជីវភាពនិងនគរូបនីយកម្មខ្ពស់	null	ទ្រនុងកណ្ដាលនៃទ្វីបអឺរ៉ុបគឺជាមេកាឡូប៉ូលធំបំផុតក្នុងលោក លាតសន្ធឹងពីតំបន់មីតឡិន ប៉ែកអាគ្នេយ៍អង់គ្លេស ដល់ទំនាប់ប៉ូ ប៉ែកខាងជើងប្រទេសអ៊ីតាលី កាត់តាមប្រទេសបែលស៊ិចពេអ៊ីបា អាឡឺម៉ង់ ប៉ែកខាងលិច និងស្វ៊ីស ប្រមូលផ្ដុំប្រជាជន ១២៥លាន់នាក់ តំបន់ខាងលិចខាងកើតខ្សែបន្ទាត់នេះមានដង់ស៊ីតេមធ្យម ជាទូទៅបណ្ដុំប្រជាជនទ្វីបអឺរ៉ុប មានកម្រិតជីវភាពនិងនគរូបនីយកម្មខ្ពស់	ត ើ Ġ ទ្រ នុ ង ក ណ ្ ដា ល នៃ ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប Ġ ជា អ ្វី Ġ ច ូរ ព ន្ យ ល់ ĠĠ	27	ទ្រ នុ ង ក ណ ្ ដា ល នៃ ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប គ ឺ ជា មេ កា ឡូ ប៉ ូល ធ ំ ប ំ ផ ុត ក្នុង លោក Ġ លា ត ស ន្ធ ឹង ពី ត ំ ប ន់ មី ត ឡ ិន âĢĭ Ġ ប៉ ែក អា គ ្ន េ យ ៍ អ ង់ គ ្ល េស Ġ ដល់ ទំ នា ប់ ប៉ ូ Ġ ប៉ ែក ខា ង ជើង ប្រ ទេស អ៊ី តា លី Ġ កាត់ តា ម ប្រ ទេស ប ែល ស៊ ិច âĢĭ ព េ អ៊ី បា Ġ អា ឡ ឺ ម៉ង់ Ġ ប៉ ែក ខា ង ល ិច Ġ និង ស្ វ ៊ី ស Ġ ប្រ ម ូល ផ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន Ġ ១ ២៥ លាន ់ នាក់ ĠâĢĭ Ġ ត ំ ប ន់ ខា ង ល ិច ខា ង កើត ខ្ ស ែប ន្ទ ាត់ នេះ មាន ដង ់ ស៊ី ត េ ម ធ ្យ ម Ġ ជា ទូ ទៅ ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប Ġ មាន ក ម្រ ិត ជីវ ភាព និង ន គរ ូប នី យក ម្ម ខ្ ព ស់	178	▁តើ ▁ទ្រ ន ុង ក ណ ្ ដា ល នៃ ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប ▁ជា អ ្វី ▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ▁	25	▁ទ្រ ន ុង ក ណ ្ ដា ល នៃ ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប គ ឺ ជា មេ កា ឡូ ប៉ ូល ធ ំ ប ំ ផ ុត ក្នុង លោក ▁លា ត ស ន្ធ ឹង ពី ត ំ ប ន់ មី ត ឡ ិន ▁ប៉ ែក អា គ ្ន េ យ ៍ អ ង់ គ ្ល េស ▁ដល់ ទំ ន ាប់ ប៉ ូ ▁ប៉ ែក ខា ង ជើង ប្រ ទេស អ៊ី តា លី ▁កាត់ ត ាម ប្រ ទេស ប ែល ស៊ ិច ▁ព េ អ៊ី បា ▁អា ឡ ឺ ម៉ង់ ▁ប៉ ែក ខា ង ល ិច ▁និង ស ្វ ៊ី ស ▁ប្រមូល ផ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន ▁១២ ៥ ល ាន់ នាក់ ▁តំបន់ ខា ង ល ិច ខា ង កើត ខ្ ស ែប ន្ទ ាត់ នេះ មាន ដ ង់ ស៊ី ត េ ម ធ ្យ ម ▁ជាទូទៅ ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប ▁មាន ក ម្រ ិត ជីវ ភាព និង ន គ រូប នី យ កម្ម ខ្ ព ស់	171
ចូររកំណត់ន័យនៃពាក្យ បណ្ដុំប្រជាជន មេកាឡូប៉ូល	null	កំណតន័យនៃពាក្យ បណ្ដុំប្រជាជន គឺការប្រមូលផ្ដុំប្រជាជននៅកន្លែងមួយដែលមានចំនួនច្រើន មេកាឡូប៉ូល គឺជាដង់ស៊ីតេប្រជាជនមានកម្រិតខ្ព់បំផុត	null	កំណតន័យនៃពាក្យ បណ្ដុំប្រជាជន គឺការប្រមូលផ្ដុំប្រជាជននៅកន្លែងមួយដែលមានចំនួនច្រើន មេកាឡូប៉ូល គឺជាដង់ស៊ីតេប្រជាជនមានកម្រិតខ្ព់បំផុត	ច ូរ រក ំណ ត់ ន ័យ នៃ ពាក្យ Ġ ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន Ġ មេ កា ឡូ ប៉ ូល ĠĠ	22	កំ ណ ត ន ័យ នៃ ពាក្យ Ġ ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន Ġ គ ឺ ការ ប្រ ម ូល ផ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន នៅ កន្លែង មួយ ដ ែល មាន ចំ ន ួន ច្ រ ើន Ġ មេ កា ឡូ ប៉ ូល Ġ គ ឺ ជា ដង ់ ស៊ី ត េ ប្រ ជា ជន មាន ក ម្រ ិត ខ្ ព ់ ប ំ ផ ុត	66	▁ចូរ រក ំណ ត់ ន ័យ នៃ ពាក្យ ▁ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន ▁មេ កា ឡូ ប៉ ូល ▁	21	▁ក ំណ ត ន ័យ នៃ ពាក្យ ▁ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន ▁គឺ ការ ប្រ ម ូល ផ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន នៅ កន្លែង មួយ ដ ែល មាន ចំ ន ួន ច ្រ ើន ▁មេ កា ឡូ ប៉ ូល ▁គឺជា ដ ង់ ស៊ី ត េ ប្រ ជា ជន មាន ក ម្រ ិត ខ្ ព ់ ប ំ ផ ុត	63
ចូរនិយាយអំពីបណ្ដុំប្រជាជន តំបន់ឆ្នេរខាងកើតនៃទ្វីបអាស៊ី	null	បណ្ដុំប្រជាជន តំបន់ឆ្នេរខាងកើតនៃទ្វីអាស៊ី គឺ តំបន់នេះលាតសន្ធឹងពីទំនាប់ចិនភាគខាងជើងរហូតដល់វៀតណាម រួមមានទាំងភីលីពីននិងឥណ្ឌូនេស៊ីផង ប្រមូលផ្ដុំមនុស្សជាង ១៧ ពានលាននាក់លើផ្ទៃដីប្រមាណ៥៧ លានគម២ នៅតាមជនបទមានដង់ស៊ីតេបំផុតជៅ ៥០០ នាក់គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ត្រង់ទំនាបចិនភាគខាងជើងនិងជាង ១០០០ នៅតាមដងស្ទឹងគុជ ទន្លេស៊ីជាំង នៅតាមបណ្ដុំក្រុងធំៗ មានមនុស្សច្រើនចលាននាក់ដូចជាតូក្យូ ៣០លាននាក់ សាងហៃ ១៥លាននាក់ ប៉ីជីន ឬ ប៉េកាំង ១២លាននាក់ សេអ៊ូល ១២លាននាក់ ធៀបជិន ១០លាននាក់ មេកាឡូប៉ូល លាតសន្ធឹងតាមបណ្ដាយឆ្នេរភាគខាងត្បូងកោះហុងស្បូ ពីតូក្យូដល់ភូគូអូកា កោះគ្យូស្យ៊ូ ប្រមូលផ្ដល់មនុស្សប្រមាណជាង ១០០លាននាក់ ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង និងតៃវ៉ាន មានប្រជាជនក្រុងច្រើន ចំណែកចិន និងវៀតណាម មានប្រជាជនបទច្រើននៅឡើយ	null	បណ្ដុំប្រជាជន តំបន់ឆ្នេរខាងកើតនៃទ្វីអាស៊ី គឺ តំបន់នេះលាតសន្ធឹងពីទំនាប់ចិនភាគខាងជើងរហូតដល់វៀតណាម រួមមានទាំងភីលីពីននិងឥណ្ឌូនេស៊ីផង ប្រមូលផ្ដុំមនុស្សជាង ១៧ ពានលាននាក់លើផ្ទៃដីប្រមាណ៥៧ លានគម២ នៅតាមជនបទមានដង់ស៊ីតេបំផុតជៅ ៥០០ នាក់គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ត្រង់ទំនាបចិនភាគខាងជើងនិងជាង ១០០០ នៅតាមដងស្ទឹងគុជ ទន្លេស៊ីជាំង នៅតាមបណ្ដុំក្រុងធំៗ មានមនុស្សច្រើនចលាននាក់ដូចជាតូក្យូ ៣០លាននាក់ សាងហៃ ១៥លាននាក់ ប៉ីជីន ឬ ប៉េកាំង ១២លាននាក់ សេអ៊ូល ១២លាននាក់ ធៀបជិន ១០លាននាក់ មេកាឡូប៉ូល លាតសន្ធឹងតាមបណ្ដាយឆ្នេរភាគខាងត្បូងកោះហុងស្បូ ពីតូក្យូដល់ភូគូអូកា កោះគ្យូស្យ៊ូ ប្រមូលផ្ដល់មនុស្សប្រមាណជាង ១០០លាននាក់ ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង និងតៃវ៉ាន មានប្រជាជនក្រុងច្រើន ចំណែកចិន និងវៀតណាម មានប្រជាជនបទច្រើននៅឡើយ	ច ូរ និ យា យ អ ំព ី ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន Ġ ត ំ ប ន់ ឆ្ ន េរ ខា ង កើត នៃ ទ ្វី ប អា ស៊ី ĠĠ	32	ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន Ġ ត ំ ប ន់ ឆ្ ន េរ ខា ង កើត នៃ ទ ្វី អា ស៊ី Ġ គ ឺ Ġ ត ំ ប ន់ នេះ លា ត ស ន្ធ ឹង ពី ទំ នា ប់ ច ិន ភាគ ខា ង ជើង រ ហ ូត ដល់ វ ៀត ណា ម Ġ រួម មាន ទ ាំង ភ ី លី ពី ន និង ឥ ណ្ឌ ូន េស ៊ី ផ ង âĢĭ Ġ ប្រ ម ូល ផ្ ដ ុំ ម នុ ស្ស ជា ង Ġ ១ ៧ Ġ ពា ន លាន នាក់ លើ ផ្ ទ ៃ ដ ី ប្រ មា ណ ៥ ៧ Ġ លាន គម ២ ĠÂłĠ នៅ តា ម ជន បទ មាន ដង ់ ស៊ី ត េ ប ំ ផ ុត ជ ៅ Ġ ៥០០ Ġ នាក់ គីឡូម៉ែត្រ ការ ៉ េ ÂłĠ ត្រ ង់ ទំ នា ប ច ិន ភាគ ខា ង ជើង និង ជា ង Ġ ១០ ០០ Ġ នៅ តា ម ដង ស្ទ ឹង គ ុ ជ Ġ ទ ន្ ល េស ៊ី ជា ំ ង Ġ នៅ តា ម ប ណ ្ ដ ុំ ក្រុង ធ ំ ៗ Ġ មាន ម នុ ស្ស ច្ រ ើន ច លាន នាក់ ដូច ជា តូ ក្ យ ូ Ġ ៣០ លាន នាក់ Ġ សា ង ហ ៃ Ġ ១ ៥ លាន នាក់ Ġ ប៉ ី ជី ន Ġ ឬ Ġ ប៉ េក ាំង Ġ ១ ២ លាន នាក់ Ġ សេ អ៊ ូល Ġ ១ ២ លាន នាក់ Ġ ធៀប ជ ិន Ġ ១០ លាន នាក់ ĠâĢĭ Ġ មេ កា ឡូ ប៉ ូល Ġ លា ត ស ន្ធ ឹង តា ម ប ណ ្ ដា យ ឆ្ ន េរ ភាគ ខា ង ត្ប ូង ក ោះ ហ ុង ស្ បូ Ġ ពី តូ ក្ យ ូ ដល់ ភ ូ គូ អូ កា Ġ ក ោះ គ ្យូ ស្ យ ៊ ូ Ġ ប្រ ម ូល ផ្ ដល់ ម នុ ស្ស ប្រ មា ណ ជា ង Ġ ១០ ០ លាន នាក់ Ġ ជ ប៉ ុន Ġ កូ រ៉េ ខា ង ត្ប ូង Ġ និង ត ៃ វ៉ា ន Ġ មាន ប្រ ជា ជន ក្រុង ច្ រ ើន Ġ ចំ ណ ែក ច ិន Ġ និង វ ៀត ណា ម Ġ មាន ប្រ ជា ជន បទ ច្ រ ើន នៅ ឡ ើយ	331	▁ចូរ ន ិយ ាយ អ ំព ី ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន ▁តំបន់ ឆ្ ន េរ ខា ង កើត នៃ ទ ្វី ប អា ស៊ី ▁	28	▁ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន ▁តំបន់ ឆ្ ន េរ ខា ង កើត នៃ ទ ្វី អា ស៊ី ▁គឺ ▁តំបន់ នេះ ល ាត ស ន្ធ ឹង ពី ទំ ន ាប់ ច ិន ភាគ ខា ង ជើង រ ហ ូត ដល់ វ ៀត ណា ម ▁រួម មាន ទ ាំង ភ ី លី ពី ន និង ឥ ណ្ឌ ូន េ ស៊ី ផ ង ▁ប្រមូល ផ្ ដ ុំ ម នុ ស្ស ជា ង ▁១៧ ▁ពាន លាន នាក់ លើ ផ្ ទ ៃ ដ ី ប្រ មា ណ ៥ ៧ ▁លាន គម ២ ▁នៅ ត ាម ជន បទ មាន ដ ង់ ស៊ី ត េ ប ំ ផ ុត ជ ៅ ▁៥០០ ▁នាក់ គីឡូម៉ែត្រ កា រ៉េ ▁ត្រង់ ទំ នា ប ច ិន ភាគ ខា ង ជើង និង ជា ង ▁១ ០០០ ▁នៅ ត ាម ដង ស្ទ ឹង គ ុ ជ ▁ទន្លេ ស៊ី ជ ាំង ▁នៅ ត ាម ប ណ ្ ដ ុំ ក្រុង ធ ំ ៗ ▁មាន ម នុ ស្ស ច ្រ ើន ច លាន នាក់ ដូច ជា ត ូក ្យូ ▁៣០ លាន នាក់ ▁សាង ហ ៃ ▁១៥ លាន នាក់ ▁ប៉ ី ជី ន ▁ឬ ▁ប៉េកាំង ▁១២ លាន នាក់ ▁សេ អ៊ ូល ▁១២ លាន នាក់ ▁ ធៀប ជ ិន ▁១០ លាន នាក់ ▁មេ កា ឡូ ប៉ ូល ▁លា ត ស ន្ធ ឹង ត ាម ប ណ ្ ដ ាយ ឆ្ ន េរ ភាគ ខា ង ត្ប ូង ក ោះ ហ ុង ស្ បូ ▁ពី ត ូក ្យូ ដល់ ភ ូ គូ អូ កា ▁កោះ គ ្យូ ស ្យ ៊ ូ ▁ប្រមូល ផ្ ដល់ ម នុ ស្ស ប្រ មា ណ ជា ង ▁១០០ លាន នាក់ ▁ជប៉ុន ▁កូរ៉េ ខា ង ត្ប ូង ▁និង ត ៃ វ៉ា ន ▁មាន ប្រ ជា ជន ក្រុង ច ្រ ើន ▁ចំណែក ច ិន ▁និង វ ៀត ណា ម ▁មាន ប្រ ជា ជន បទ ច ្រ ើន នៅ ឡ ើយ	297
តើបណ្ដុំប្រជាជនធំៗ ក្នុងពិភពលោកមានទីណាខ្លះ	null	បណ្ដុំប្រជាជនធំៗ ក្នុងពិភពលោកមានបី គឺស្ថិតនៅទ្វីបអឺរ៉ុប តាមវាលទំនាប និងដីសណ្ដមិនដោយជាឆ្ងាយប៉ុន្មានពីឆ្នេរសមុទ្រ	null	បណ្ដុំប្រជាជនធំៗ ក្នុងពិភពលោកមានបី គឺស្ថិតនៅទ្វីបអឺរ៉ុប តាមវាលទំនាប និងដីសណ្ដមិនដោយជាឆ្ងាយប៉ុន្មានពីឆ្នេរសមុទ្រ	ត ើប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន ធ ំ ៗ Ġ ក្នុង ពិ ភព លោក មាន ទី ណា ខ្ ល ះ ĠĠ	22	ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន ធ ំ ៗ Ġ ក្នុង ពិ ភព លោក មាន បី Ġ គ ឺ ស្ ថ ិត នៅ ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប Ġ តា ម វា ល ទំ នា ប Ġ និង ដ ី ស ណ ្ ដ ម ិន ដោយ ជា ឆ្ ង ាយ ប៉ ុន ្ម ាន ពី ឆ្ ន េរ សម ុ ទ្រ	62	▁តើ ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន ធ ំ ៗ ▁ក្នុង ពិ ភព លោក មាន ទី ណា ខ្ ល ះ ▁	22	▁ប ណ ្ ដ ុំ ប្រ ជា ជន ធ ំ ៗ ▁ក្នុង ពិ ភព លោក មាន បី ▁គឺ ស ្ថ ិត នៅ ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប ▁តាម វ ាល ទំ នា ប ▁និង ដ ី ស ណ ្ ដ ម ិន ដោយ ជា ឆ្ ង ាយ ប៉ ុន ្ មាន ពី ឆ្ ន េរ សម ុ ទ្រ	60
តើសង្បាក់កំណើនប្រជាជនខុសគ្នាៗនាំមកនូវផលវិបាកអ្វីខ្លះ	null	សង្វាក់កំណើនប្រជាជនខុសៗគ្នា នាំមកនូវផលវិបាកគឺ ឪ្យផលធៀបរវាងតំបន់ប្រជាជនធំៗ មានការប្រែប្រួលការអភិវឌ្ឍមិនមានភាពសើ្មគ្នា	null	សង្វាក់កំណើនប្រជាជនខុសៗគ្នា នាំមកនូវផលវិបាកគឺ ឪ្យផលធៀបរវាងតំបន់ប្រជាជនធំៗ មានការប្រែប្រួលការអភិវឌ្ឍមិនមានភាពសើ្មគ្នា	ត ើស ង ្ប ាក់ កំ ណ ើន ប្រ ជា ជន ខុស គ្នា ៗ នាំ មក ន ូវ ផល វិ បា ក អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	27	សង ្វា ក់ កំ ណ ើន ប្រ ជា ជន ខុស ៗ គ្នា Ġ នាំ មក ន ូវ ផល វិ បា ក គ ឺ Ġ ឪ ្យ ផល ធៀប រ វា ង ត ំ ប ន់ ប្រ ជា ជន ធ ំ ៗ âĢĭ Ġ មាន ការ ប្រ ែប ្រ ួល ការ អភិវឌ្ឍ ម ិន មាន ភាព ស ើ ្ម គ្នា ĠâĢĭ	55	▁តើ សង ្ប ាក់ ក ំណ ើន ប្រ ជា ជន ខុស គ្នា ៗ នាំ មក ន ូវ ផល វិ ប ាក អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	26	▁សង ្វា ក់ ក ំណ ើន ប្រ ជា ជន ខុស ៗ គ្នា ▁នាំមក ន ូវ ផល វិ ប ាក គ ឺ ▁ឪ ្យ ផល ធៀប រ វ ាង ត ំ ប ន់ ប្រ ជា ជន ធ ំ ៗ ▁មាន ការ ប្រ ែ ប្រ ួល ការ អភិវឌ្ឍ ម ិន មាន ភាព ស ើ ្ម គ្នា ▁	54
តើប្រទេសអភិវឌ្ឍមានបញ្ហាប្រជាសាស្រ្ដដូចគ្នាគ្នាដែរ ឬ ទេ ចូរពន្យល់	null	ប្រទេសអភិវឌ្ឍនិងកំពុងអភិវឌ្ឍមានបញ្ហាប្រជាសាស្រ្ដ ដូចគ្នាទេ គឺនៅក្នុងប្រទេសអភិវឌ្ឍគេមានក្ដីបារម្ភពីឥទ្ធិពលនៃការភាពចំណាស់ប្រជាជនដ៏លើសលប់ ចំណែកក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍគេត្រូវ រងបន្ទុកដ៏ធ្ងន់ធ្ងរនៃទម្រង់ប្រជាជនក្មេង ចំនួនកុមារ មាសនច្រើនជាងមនុស្សពេញវ័យប៉ុន្ដែប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍនឹងស្គាល់ភាពចំណស់នៃប្រជាជនបានឆាប់រហ័ស នៅពេលជាតិប្រមាណមានតំហយចុះយ៉ាងខ្លាំងតែប៉ុណ្ណោះ	null	ប្រទេសអភិវឌ្ឍនិងកំពុងអភិវឌ្ឍមានបញ្ហាប្រជាសាស្រ្ដ ដូចគ្នាទេ គឺនៅក្នុងប្រទេសអភិវឌ្ឍគេមានក្ដីបារម្ភពីឥទ្ធិពលនៃការភាពចំណាស់ប្រជាជនដ៏លើសលប់ ចំណែកក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍគេត្រូវ រងបន្ទុកដ៏ធ្ងន់ធ្ងរនៃទម្រង់ប្រជាជនក្មេង ចំនួនកុមារ មាសនច្រើនជាងមនុស្សពេញវ័យប៉ុន្ដែប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍនឹងស្គាល់ភាពចំណស់នៃប្រជាជនបានឆាប់រហ័ស នៅពេលជាតិប្រមាណមានតំហយចុះយ៉ាងខ្លាំងតែប៉ុណ្ណោះ	ត ើប ្រ ទេស អភិវឌ្ឍ មាន ប ញ ្ហ ាប ្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ដូច គ្នា គ្នា ដ ែរ Ġ ឬ Ġ ទេ Ġ ច ូរ ព ន្ យ ល់ ĠĠ	29	ប្រ ទេស អភិវឌ្ឍ និង កំ ពុ ង អភិវឌ្ឍ មាន ប ញ ្ហ ាប ្រ ជា សា ស្រ ្ ដ Ġ ដូច គ្នា ទេ Ġ គ ឺ âĢĭ នៅ ក្នុង ប្រ ទេស អភិវឌ្ឍ âĢĭ គ េ មាន ក្ ដ ី បា រ ម្ភ ពី ឥ ទ្ធិ ពល នៃ ការ ភាព ចំ ណា ស់ ប្រ ជា ជន ដ ៏ លើ ស ល ប់ Ġ ចំ ណ ែក ក្នុង ប្រ ទេស កំ ពុ ង អភិវឌ្ឍ âĢĭ គ េត ្រ ូវ Ġ រ ង ប ន្ទ ុក ដ ៏ ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ នៃ ទ ម្រ ង់ ប្រ ជា ជន ក្ មេ ង Ġ ចំ ន ួន ក ុម ារ Ġ មាស ន ច្ រ ើន ជា ង ម នុ ស្ស ព េញ វ ័យ ប៉ ុន ្ ដ ែប ្រ ទេស កំ ពុ ង អភិវឌ្ឍ នឹង ស្ គ ាល់ ភាព ចំ ណ ស់ នៃ ប្រ ជា ជន បាន ឆ ាប់ រ ហ ័ ស Ġ នៅ ពេល ជាតិ ប្រ មា ណ មាន ត ំ ហ យ ច ុះ យ៉ាង ខ្ លា ំ ង តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ	167	▁តើ ប្រ ទេស អភិវឌ្ឍ មាន ប ញ ្ហ ា ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ដូច គ្នា គ្នា ដ ែរ ▁ឬ ▁ទេ ▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ▁	27	▁ប្រទេស អភិវឌ្ឍ និង ក ំព ុង អភិវឌ្ឍ មាន ប ញ ្ហ ា ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ▁ដូចគ្នា ទេ ▁គឺ ▁នៅក្នុង ប្រ ទេស អភិវឌ្ឍ ▁គេ មាន ក្ ដ ី ប ារ ម្ភ ពី ឥ ទ្ធិ ពល នៃ ការ ភាព ច ំណ ាស់ ប្រ ជា ជន ដ ៏ លើ ស ល ប់ ▁ចំណែក ក្នុង ប្រ ទេស ក ំព ុង អភិវឌ្ឍ ▁គេ ត្រូវ ▁រង ប ន្ទ ុក ដ ៏ ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ នៃ ទ ម្រ ង់ ប្រ ជា ជន ក ្ម េង ▁ចំនួន ក ុម ារ ▁មាស ន ច ្រ ើន ជា ង ម នុ ស្ស ព េញ វ ័យ ប៉ ុន ្ ដ ែ ប្រ ទេស ក ំព ុង អភិវឌ្ឍ នឹង ស្ គ ាល់ ភាព ច ំណ ស់ នៃ ប្រ ជា ជន បាន ឆ ាប់ រ ហ ័ ស ▁នៅពេល ជាតិ ប្រ មា ណ មាន ត ំ ហ យ ច ុះ យ៉ាង ខ្ ល ាំង តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ	153
ចូរឪ្យនិយមនៃពាក្យ ភាពចំណាស់នៃប្រជាជន លទ្ធភាពបង្កកំណើត អត្រាកំណើនធម្មជាតិ	null	ពន្យល់ពាក្យភាពចំណាស់នៃប្រជាជន ប្រជាជនដែលមានអាយុវែងលទ្ធភាពបង្កកំណើត ជាចំនួនជាមធ្យមដែលស្រ្ដីម្នាក់អាចបង្កើតបានដំណាក់បន្តពូជអត្រាកំណើនធម្មជាតិ គឺជាកើនឡើងតានបែបធម្មជាតិ	null	ពន្យល់ពាក្យភាពចំណាស់នៃប្រជាជន ប្រជាជនដែលមានអាយុវែងលទ្ធភាពបង្កកំណើត ជាចំនួនជាមធ្យមដែលស្រ្ដីម្នាក់អាចបង្កើតបានដំណាក់បន្តពូជអត្រាកំណើនធម្មជាតិ គឺជាកើនឡើងតានបែបធម្មជាតិ	ច ូរ ឪ ្យ និយម នៃ ពាក្យ Ġ ភាព ចំ ណា ស់ នៃ ប្រ ជា ជន Ġ ល ទ្ធ ភាព បង ្ក កំ ណ ើត Ġ អ ត្រា កំ ណ ើន ធម្ម ជាតិ ĠĠ	30	ព ន្ យ ល់ ពាក្យ âĢĭ ភាព ចំ ណា ស់ នៃ ប្រ ជា ជន Ġ ប្រ ជា ជន ដ ែល មាន អា យ ុ វ ែង ល ទ្ធ ភាព បង ្ក កំ ណ ើត Ġ ជា ចំ ន ួន ជា ម ធ ្យ ម ដ ែល ស្រ ្ ដ ី ម្ នាក់ អា ច បង ្ក ើត បាន ដំ ណា ក់ ប ន្ត ព ូ ជ អ ត្រា កំ ណ ើន ធម្ម ជាតិ Ġ គ ឺ ជា ក ើន ឡើង តា ន ប ែប ធម្ម ជាតិ	82	▁ចូរ ឪ ្យ និយម នៃ ពាក្យ ▁ភាព ច ំណ ាស់ នៃ ប្រ ជា ជន ▁លទ្ធភាព ប ង្ក ក ំណ ើត ▁អត្រា ក ំណ ើន ធម្ម ជាតិ ▁	26	▁ពន្យល់ ពាក្យ ▁ភាព ច ំណ ាស់ នៃ ប្រ ជា ជន ▁ប្រជាជន ដ ែល មាន អ ាយ ុ វ ែង ល ទ្ធ ភាព ប ង្ក ក ំណ ើត ▁ជា ចំ ន ួន ជា ម ធ ្យ ម ដ ែល ស្រ ្ ដ ី ម្ នាក់ អា ច ប ង្ក ើត បាន ដ ំណ ាក់ ប ន្ត ព ូ ជ អ ត្រា ក ំណ ើន ធម្ម ជាតិ ▁គឺជា ក ើន ឡើង តា ន ប ែប ធម្ម ជាតិ	75
តើអ្នកយល់ថា ការមានតួនាទីច្រើនជាភ័ព្វសំណាងសម្រាប់គ្រួសារនីមួយៗដែរឬ ទេ	null	ខ្ញុំយល់ថាការមានកូនច្រើនមិនមែនជាភ័ណ្ឌសំណាងសម្រាប់គ្រួសារនីមួយៗនោះទេ	null	ខ្ញុំយល់ថាការមានកូនច្រើនមិនមែនជាភ័ណ្ឌសំណាងសម្រាប់គ្រួសារនីមួយៗនោះទេ	ត ើ អ្នក យ ល់ ថា Ġ ការ មាន ត ួន ា ទី ច្ រ ើន ជា ភ ័ ព្វ សំ ណា ង សម ្រា ប់ គ្រួសារ នី មួយ ៗ ដ ែរ ឬ Ġ ទេ ĠĠ	33	ខ្ ញ ុំ យ ល់ ថា ការ មាន កូ ន ច្ រ ើន ម ិន ម ែន ជា ភ ័ណ្ឌ សំ ណា ង សម ្រា ប់ គ្រួសារ នី មួយ ៗ ន ោះ ទេ	33	▁តើ អ្នក យ ល់ ថា ▁ការ មាន ត ួ នាទី ច ្រ ើន ជា ភ ័ ព្វ សំ ណា ង ស ម្រ ាប់ គ្រួសារ នី មួយ ៗ ដ ែរ ឬ ▁ទេ ▁	31	▁ខ្ញុំ យ ល់ ថា ការ មាន ក ូន ច ្រ ើន ម ិន ម ែន ជា ភ ័ណ្ឌ សំ ណា ង ស ម្រ ាប់ គ្រួសារ នី មួយ ៗ ន ោះ ទេ	31
តើវគ្គទាំងពីរនៃអន្ដរភាពប្រជាសាស្រ្ដមានលក្ខណៈដូច ឬ ខុសគ្នាយ៉ាងណាខ្លះ	null	វគ្គទាំងពីរនៃអន្ដរជាតិភាពប្រជាសាស្រ្ដមានលក្ខណៈដូចជា លក្ខណៈដូច មរណៈប្រមាណស្រុតចុះវេសាស្រ្ដកាន់តែជឿនលឿនខ្លាំងឡើងលក្ខណៈខុស ក វគ្គទី ១ កំណើនធម្មជាតិខ្ពស់ជាតិប្រមាណខ្ពស់លទ្ធភាពបង្កកំណើនមានកម្រិតខ្ពស់ ៦៨ សម្រាប់ស្រ្ដីម្នាក់មរណៈប្រមាណចាប់ផ្ដើមថយចុះ ពិសេសមរណភាពកុមារខ វគ្គទី ២ កំណើនធម្មជាតិមានល្បឿនយឺតជាតិប្រមាណថយចុះស្របគ្នានឹងមរណៈប្រមាណនៅតែទាបដែលជាហេតុនាំឪ្យកំណើនធម្មជាតិមានល្បឿនយឺតអនុវត្តផែនការគ្រួសារ	null	វគ្គទាំងពីរនៃអន្ដរជាតិភាពប្រជាសាស្រ្ដមានលក្ខណៈដូចជា លក្ខណៈដូច មរណៈប្រមាណស្រុតចុះវេសាស្រ្ដកាន់តែជឿនលឿនខ្លាំងឡើងលក្ខណៈខុស ក វគ្គទី ១ កំណើនធម្មជាតិខ្ពស់ជាតិប្រមាណខ្ពស់លទ្ធភាពបង្កកំណើនមានកម្រិតខ្ពស់ ៦៨ សម្រាប់ស្រ្ដីម្នាក់មរណៈប្រមាណចាប់ផ្ដើមថយចុះ ពិសេសមរណភាពកុមារខ វគ្គទី ២ កំណើនធម្មជាតិមានល្បឿនយឺតជាតិប្រមាណថយចុះស្របគ្នានឹងមរណៈប្រមាណនៅតែទាបដែលជាហេតុនាំឪ្យកំណើនធម្មជាតិមានល្បឿនយឺតអនុវត្តផែនការគ្រួសារ	ត ើ វ គ្គ ទ ាំង ពី រ នៃ អ ន្ ដ រ ភាព ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច Ġ ឬ Ġ ខុស គ្នា យ៉ាង ណា ខ្ ល ះ ĠĠ	33	វ គ្គ ទ ាំង ពី រ នៃ អ ន្ ដ រ ជាតិ ភាព ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ជា Ġ ល ក្ខ ណៈ ដូច Ġ ម រណៈ ប្រ មា ណ ស្រ ុត ច ុះ វេ សា ស្រ ្ ដ កាន់ តែ ជឿនលឿន ខ្ លា ំ ង ឡើង ល ក្ខ ណៈ ខុស ĠÂł ក Ġ វ គ្គ ទី Ġ ១ Ġ កំ ណ ើន ធម្ម ជាតិ ខ្ ព ស់ ជាតិ ប្រ មា ណ ខ្ ព ស់ ល ទ្ធ ភាព បង ្ក កំ ណ ើន មាន ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ Ġ ៦ ៨ Ġ សម ្រា ប់ ស្រ ្ ដ ី ម្ នាក់ ម រណៈ ប្រ មា ណ ច ាប់ ផ្ ដើម ថ យ ច ុះ Ġ ពិ សេ សម រណ ភាព ក ុម ារ ខ Ġ វ គ្គ ទី Ġ ២ Ġ កំ ណ ើន ធម្ម ជាតិ មាន ល ្ប ឿន យ ឺត ជាតិ ប្រ មា ណ ថ យ ច ុះ ស្រ ប គ្នា នឹង ម រណៈ ប្រ មា ណ នៅ តែ ទ ាប ដ ែល ជា ហេតុ នាំ ឪ ្យ កំ ណ ើន ធម្ម ជាតិ មាន ល ្ប ឿន យ ឺត អនុ វត្ត ផ ែន ការ គ្រួសារ	183	▁តើ វ គ្គ ទ ាំង ពី រ នៃ អ ន្ ដ រ ភាព ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ▁ឬ ▁ខុសគ្នា យ៉ាង ណា ខ្ ល ះ ▁	31	▁វគ្គ ទ ាំង ពី រ នៃ អ ន្ ដ រ ជាតិ ភាព ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ជា ▁លក្ខណៈ ដូច ▁ម រណៈ ប្រ មា ណ ស្រ ុត ច ុះ វេ សា ស្រ ្ ដ កាន់ តែ ជឿនលឿន ខ្ ល ាំង ឡើង ល ក្ខ ណៈ ខុស ▁ក ▁វគ្គ ទី ▁១ ▁កំណើន ធម្ម ជាតិ ខ្ ព ស់ ជាតិ ប្រ មា ណ ខ្ ព ស់ ល ទ្ធ ភាព ប ង្ក ក ំណ ើន មាន ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ ▁៦ ៨ ▁សម្រាប់ ស្រ ្ ដ ី ម្ នាក់ ម រណៈ ប្រ មា ណ ច ាប់ ផ្ ដើម ថ យ ច ុះ ▁ពិសេស ម រណ ភាព ក ុម ារ ខ ▁វគ្គ ទី ▁២ ▁កំណើន ធម្ម ជាតិ មាន ល ្ប ឿន យ ឺត ជាតិ ប្រ មា ណ ថ យ ច ុះ ស្រ ប គ្នា នឹង ម រណៈ ប្រ មា ណ នៅ តែ ទ ាប ដ ែល ជា ហេតុ នាំ ឪ ្យ ក ំណ ើន ធម្ម ជាតិ មាន ល ្ប ឿន យ ឺត អនុ វត្ត ផ ែន ការ គ្រួសារ	170
តើរបបប្រជាសាស្រ្ដប្រពៃណីនិងប្រជាសាស្រ្ដទំនើប មានលក្ខណៈខុសគ្នាដូចម្ដេចខ្លះ	null	របបប្រជាសាស្រ្ដប្រពៃណីនិងប្រជាសាស្រ្ដទំនើប មានលក្ខណៈខុសគ្នាដូចជា ក របបប្រពៃណី អត្រាកំណើនធម្មជាតិមានកម្រិតទាបព្រោះជាតិប្រមាណនិងមរណៈប្រមាណខ្ពស់ដូចគ្នាអត្រាជាតិប្រមាណខ្ពស់ ព្រោះនៅជំនាន់នោះគេមិនបានយល់ដឹងអ្វីទៅជាប្រមាណខ្ពស់ ហើយគូស្រករក៏បង្កើតកូនដោយចៃដន្យមិនមែនផែនការគ្រួសារ ហើយគូរស្រករក៏បង្កើតកូនដោយចៃដន្យមិនមែនតាមប្រាថ្នាឡើយ មរណប្រមាណខ្ពស់ព្រោះជំនាន់នោះ រស់នៅតាមបែបធម្មជាតិនិងមានជំងឺរាតត្បាត និង វេជ្ជសាស្រដមានកម្រិតទាប់ខ ទំនើប អន្ដរភាពសាស្រ្ដត្រូវបានបញ្ចប់នៅពេលដែលមានចំនួនប្រជាជនមានលំនឹង លទ្ធភាពបង្កកំណើតរបស់ស្រ្ដីទាប ពីរនាក់ឬទាបជាងនេះ មរណប្រមាណលែងបន្ដថយចុះទៀត	null	របបប្រជាសាស្រ្ដប្រពៃណីនិងប្រជាសាស្រ្ដទំនើប មានលក្ខណៈខុសគ្នាដូចជា ក របបប្រពៃណី អត្រាកំណើនធម្មជាតិមានកម្រិតទាបព្រោះជាតិប្រមាណនិងមរណៈប្រមាណខ្ពស់ដូចគ្នាអត្រាជាតិប្រមាណខ្ពស់ ព្រោះនៅជំនាន់នោះគេមិនបានយល់ដឹងអ្វីទៅជាប្រមាណខ្ពស់ ហើយគូស្រករក៏បង្កើតកូនដោយចៃដន្យមិនមែនផែនការគ្រួសារ ហើយគូរស្រករក៏បង្កើតកូនដោយចៃដន្យមិនមែនតាមប្រាថ្នាឡើយ មរណប្រមាណខ្ពស់ព្រោះជំនាន់នោះ រស់នៅតាមបែបធម្មជាតិនិងមានជំងឺរាតត្បាត និង វេជ្ជសាស្រដមានកម្រិតទាប់ខ ទំនើប អន្ដរភាពសាស្រ្ដត្រូវបានបញ្ចប់នៅពេលដែលមានចំនួនប្រជាជនមានលំនឹង លទ្ធភាពបង្កកំណើតរបស់ស្រ្ដីទាប ពីរនាក់ឬទាបជាងនេះ មរណប្រមាណលែងបន្ដថយចុះទៀត	ត ើរ ប ប ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ប្រ ព ៃ ណី និង ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ទំ ន ើប Ġ មាន ល ក្ខ ណៈ ខុស គ្នា ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ĠĠ	37	រ ប ប ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ប្រ ព ៃ ណី និង ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ទំ ន ើប Ġ មាន ល ក្ខ ណៈ ខុស គ្នា ដូច ជា âĢĭ Ġ ក Ġ រ ប ប ប្រ ព ៃ ណី Ġ អ ត្រា កំ ណ ើន ធម្ម ជាតិ មាន ក ម្រ ិត ទ ាប ព្រ ោះ ជាតិ ប្រ មា ណ និង ម រណៈ ប្រ មា ណ ខ្ ព ស់ ដូច គ្នា អ ត្រា ជាតិ ប្រ មា ណ ខ្ ព ស់ Ġ ព្រ ោះ នៅ ជំ នា ន់ ន ោះ គ េ ម ិន បាន យ ល់ ដ ឹង អ ្វី ទៅ ជា ប្រ មា ណ ខ្ ព ស់ Ġ ហើយ គូ ស្រ ករ ក ៏ បង ្ក ើត កូ ន ដោយ ច ៃ ដ ន្ យ ម ិន ម ែន ផ ែន ការ គ្រួសារ Ġ ហើយ គូ រស ្រ ករ ក ៏ បង ្ក ើត កូ ន ដោយ ច ៃ ដ ន្ យ ម ិន ម ែន តា ម ប្រា ថ្ន ា ឡ ើយ Ġ ម រណ ប្រ មា ណ ខ្ ព ស់ ព្រ ោះ ជំ នា ន់ ន ោះ Ġ រស់ នៅ តា ម ប ែប ធម្ម ជាតិ និង មាន ជំ ង ឺ រាតត្បាត Ġ និង Ġ វេ ជ្ជ សា ស្រ ដ មាន ក ម្រ ិត ទ ាប់ ខ Ġ ទំ ន ើប Ġ អ ន្ ដ រ ភាព សា ស្រ ្ ដ ត្រូវ បាន បញ្ច ប់ នៅ ពេល ដ ែល មាន ចំ ន ួន ប្រ ជា ជន មាន លំ នឹង Ġ ល ទ្ធ ភាព បង ្ក កំ ណ ើត រ ប ស់ ស្រ ្ ដ ី ទ ាប Ġ ពី រ នាក់ ឬ ទ ាប ជា ង នេះ Ġ ម រណ ប្រ មា ណ លែង ប ន្ ដ ថ យ ច ុះ ទៀត	271	▁តើ រ ប ប ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ប្រ ព ៃ ណី និង ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ទំ ន ើប ▁មាន ល ក្ខ ណៈ ខុស គ្នា ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ▁	37	▁របប ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ប្រ ព ៃ ណី និង ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ទំ ន ើប ▁មាន ល ក្ខ ណៈ ខុស គ្នា ដូច ជា ▁ក ▁របប ប្រ ព ៃ ណី ▁អត្រា ក ំណ ើន ធម្ម ជាតិ មាន ក ម្រ ិត ទ ាប ព្រ ោះ ជាតិ ប្រ មា ណ និង ម រណៈ ប្រ មា ណ ខ្ ព ស់ ដូច គ្នា អ ត្រា ជាតិ ប្រ មា ណ ខ្ ព ស់ ▁ព្រោះ នៅ ជំ ន ាន់ ន ោះ គ េ ម ិន បាន យ ល់ ដ ឹង អ ្វី ទៅ ជា ប្រ មា ណ ខ្ ព ស់ ▁ហើយ គូ ស្រ ករ ក ៏ ប ង្ក ើត ក ូន ដោយ ច ៃ ដ ន ្យ ម ិន ម ែន ផ ែន ការ គ្រួសារ ▁ហើយ គ ូរ ស្រ ករ ក ៏ ប ង្ក ើត ក ូន ដោយ ច ៃ ដ ន ្យ ម ិន ម ែន ត ាម ប្រា ថ្ន ា ឡ ើយ ▁ម រណ ប្រ មា ណ ខ្ ព ស់ ព្រ ោះ ជំ ន ាន់ ន ោះ ▁រស់ នៅ ត ាម ប ែប ធម្ម ជាតិ និង មាន ជំ ង ឺ រាតត្បាត ▁និង ▁វេ ជ្ជ សា ស្រ ដ មាន ក ម្រ ិត ទ ាប់ ខ ▁ទំនើប ▁អ ន្ ដ រ ភាព សា ស្រ ្ ដ ត្រូវ បាន បញ្ច ប់ នៅ ពេល ដ ែល មាន ចំ ន ួន ប្រ ជា ជន មាន លំ នឹង ▁លទ្ធភាព ប ង្ក ក ំណ ើត រ ប ស់ ស្រ ្ ដ ី ទ ាប ▁ពីរ នាក់ ឬ ទ ាប ជា ង នេះ ▁ម រណ ប្រ មា ណ លែង ប ន្ ដ ថ យ ច ុះ ទៀត	260
ដូចម្ដេចហៅថា អន្ដរភាពប្រជាសាស្រ្ដ	null	អន្ដរភាពប្រជាសាស្រ្ដគឺជា ដំណើរឆ្លង់កាត់ពីរបបប្រជាសាស្រ្ដមួយដែលមានជាតិប្រមាណនិងមរណប្រមាណខ្ពស់ ទៅរបបប្រជាសាស្រ្ដមួយទៀត ដែលមានជាតិប្រមាណនិងមរណប្រមាណទាប	null	អន្ដរភាពប្រជាសាស្រ្ដគឺជា ដំណើរឆ្លង់កាត់ពីរបបប្រជាសាស្រ្ដមួយដែលមានជាតិប្រមាណនិងមរណប្រមាណខ្ពស់ ទៅរបបប្រជាសាស្រ្ដមួយទៀត ដែលមានជាតិប្រមាណនិងមរណប្រមាណទាប	ដូច ម្ ដ េច ហ ៅ ថា Ġ អ ន្ ដ រ ភាព ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ĠĠ	18	អ ន្ ដ រ ភាព ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ âĢĭ គ ឺ ជា Ġ ដំណើរ ឆ្ លង ់ កាត់ ពី រ ប ប ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ មួយ ដ ែល មាន ជាតិ ប្រ មា ណ និង ម រណ ប្រ មា ណ ខ្ ព ស់ Ġ ទៅ រ ប ប ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ មួយ ទៀត Ġ ដ ែល មាន ជាតិ ប្រ មា ណ និង ម រណ ប្រ មា ណ ទ ាប ĠâĢĭ	73	▁ដូច ម្ ដ េច ហ ៅ ថា ▁អ ន្ ដ រ ភាព ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ▁	18	▁អ ន្ ដ រ ភាព ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ ▁គឺជា ▁ដំណើរ ឆ្ ល ង់ កាត់ ពី រ ប ប ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ មួយ ដ ែល មាន ជាតិ ប្រ មា ណ និង ម រណ ប្រ មា ណ ខ្ ព ស់ ▁ទៅ រ ប ប ប្រ ជា សា ស្រ ្ ដ មួយ ទៀត ▁ដែល មាន ជាតិ ប្រ មា ណ និង ម រណ ប្រ មា ណ ទ ាប ▁	70
តើកំណើនប្រជាជនពិភពលោកមានដំណើរវិវត្តន៍ដូចម្ដេច ចាប់តាំងឆ្នាំ ១៩៥០ មក	null	កំណើនប្រជាជនពិភពលោកមានដំណើរវិវត្តន៍យ៉ាងខ្លាំងក្លា ដោយសារតំហយចុះយ៉ាងរហ៍សនៃមរណៈប្រមាណនៅកន្លែងផ្សេងៗ ទៀតនៃពិភពលោក	null	កំណើនប្រជាជនពិភពលោកមានដំណើរវិវត្តន៍យ៉ាងខ្លាំងក្លា ដោយសារតំហយចុះយ៉ាងរហ៍សនៃមរណៈប្រមាណនៅកន្លែងផ្សេងៗ ទៀតនៃពិភពលោក	ត ើក ំណ ើន ប្រ ជា ជន ពិ ភព លោក មាន ដំណើរ វិ វត្ត ន៍ ដូច ម្ ដ េច Ġ ច ាប់ តាំង ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៥០ Ġ មក ĠĠ	26	កំ ណ ើន ប្រ ជា ជន ពិ ភព លោក មាន ដំណើរ វិ វត្ត ន៍ យ៉ាង ខ្ លា ំ ង ក្លា Ġ ដោយ សារ ត ំ ហ យ ច ុះ យ៉ាង រ ហ៍ ស នៃ ម រណៈ ប្រ មា ណ នៅ កន្លែង ផ្ សេ ង ៗ Ġ ទៀត នៃ ពិ ភព លោក	49	▁តើ ក ំណ ើន ប្រ ជា ជន ពិ ភព លោក មាន ដំណើរ វិ វត្ត ន៍ ដូច ម្ ដ េច ▁ចាប់ តាំង ឆ្នាំ ▁១៩ ៥០ ▁មក ▁	25	▁កំណើន ប្រ ជា ជន ពិ ភព លោក មាន ដំណើរ វិ វត្ត ន៍ យ៉ាង ខ្ ល ាំង ក្លា ▁ដោយសារ ត ំ ហ យ ច ុះ យ៉ាង រ ហ៍ ស នៃ ម រណៈ ប្រ មា ណ នៅ កន្លែង ផ្ ស េង ៗ ▁ទៀត នៃ ពិ ភព លោក	45
តើប្រជាជនពិភពលោកមានកំណើនដូចម្ដេច ចាប់ពីឆ្នាំ១៦៥០ ដល់ ១៩៥០ មូលហេតុអ្វី	null	ប្រជាជនពិភពលោកមានកំណើន យ៉ាងរហ័សចាប់ផ្ដើម ចាប់ពីឆ្នាំ១៦៥០ ដល់ ១៩៥០ ដោយសារ បដិរត្តន៍កសិកម្មអាចផ្គល់នូវចំណីអាហារដ៏ប្រសើរនិងបានបញ្ចប់គ្រោះទុរ្ភិក្សពីក្នុងប្រទេសទាំងនោះ ការរីកចម្រើនផ្នែកវិជ្ជាពេទ្យ និងអនាម័យ បានធ្វើឪ្យមរណប្រមាណថយចុះនៅសតវត្សទី ១៩ ការប្រើប្រាស់ទឹកស្អាត ប្រព័ន្ធលូបង្ហូរទឹកក្នុងក្រុង ការសិក្សាអប់រំពីភាពស្អាត និងការចាប់វ៉ាក់សាំង បានរីកសាយ ពិសេសការប្រយុទ្ធ ប្រឆាំងជំងឺអុត ដ៏កាចសាហាវ ជាអំរែកមរណៈរាប់សតវត្សកន្លងមក	null	ប្រជាជនពិភពលោកមានកំណើន យ៉ាងរហ័សចាប់ផ្ដើម ចាប់ពីឆ្នាំ១៦៥០ ដល់ ១៩៥០ ដោយសារ បដិរត្តន៍កសិកម្មអាចផ្គល់នូវចំណីអាហារដ៏ប្រសើរនិងបានបញ្ចប់គ្រោះទុរ្ភិក្សពីក្នុងប្រទេសទាំងនោះ ការរីកចម្រើនផ្នែកវិជ្ជាពេទ្យ និងអនាម័យ បានធ្វើឪ្យមរណប្រមាណថយចុះនៅសតវត្សទី ១៩ ការប្រើប្រាស់ទឹកស្អាត ប្រព័ន្ធលូបង្ហូរទឹកក្នុងក្រុង ការសិក្សាអប់រំពីភាពស្អាត និងការចាប់វ៉ាក់សាំង បានរីកសាយ ពិសេសការប្រយុទ្ធ ប្រឆាំងជំងឺអុត ដ៏កាចសាហាវ ជាអំរែកមរណៈរាប់សតវត្សកន្លងមក	ត ើប ្រ ជា ជន ពិ ភព លោក មាន កំ ណ ើន ដូច ម្ ដ េច Ġ ច ាប់ ពី ឆ្នាំ ១ ៦ ៥០ Ġ ដល់ Ġ ១៩ ៥០ Ġ ម ូល ហេតុ អ ្វី ĠĠ	31	ប្រ ជា ជន ពិ ភព លោក មាន កំ ណ ើន Ġ យ៉ាង រ ហ ័ ស ច ាប់ ផ្ ដើម Ġ ច ាប់ ពី ឆ្នាំ ១ ៦ ៥០ Ġ ដល់ Ġ ១៩ ៥០ Ġ ដោយ សារ Ġ ប ដ ិ រ ត្ត ន៍ ក សិ កម្ម អា ច ផ្ គ ល់ ន ូវ ចំ ណី អា ហា រ ដ ៏ ប្រសើរ និង បាន បញ្ច ប់ គ្រ ោះ ទ ុរ ្ ភិ ក្ស ពី ក្នុង ប្រ ទេស ទ ាំង ន ោះ Ġ ការ រី ក ចម្រ ើន ផ្ ន ែក វិជ្ជា ពេទ្យ Ġ និង អ នា ម ័យ Ġ បាន ធ ្វ ើ ឪ ្យ ម រណ ប្រ មា ណ ថ យ ច ុះ នៅ ស ត វ ត ្ស ទី Ġ ១៩ ĠâĢĭ Ġ ការ ប្រ ើប ្រា ស់ ទឹក ស្ អា ត Ġ ប្រ ព ័ន ្ ធ ល ូប ង្ហ ូរ ទឹក ក្នុង ក្រុង Ġ ការ សិ ក្ស ា អ ប់ រំ ពី ភាព ស្ អា ត Ġ និង ការ ច ាប់ វ៉ា ក់ សា ំ ង Ġ បាន រី ក សាយ Ġ ពិ សេ ស ការ ប្រ យ ុទ្ធ Ġ ប្រ ឆ ាំង ជំ ង ឺ អ ុត Ġ ដ ៏ កា ច សា ហា វ Ġ ជា អ ំ រ ែក ម រណៈ រា ប់ ស ត វ ត ្ស ក ន្ លង មក	198	▁តើ ប្រ ជា ជន ពិ ភព លោក មាន ក ំណ ើន ដូច ម្ ដ េច ▁ចាប់ពី ឆ្នាំ ១ ៦ ៥០ ▁ដល់ ▁១៩ ៥០ ▁មូលហេតុ អ ្វី ▁	26	▁ប្រជាជន ពិ ភព លោក មាន ក ំណ ើន ▁យ៉ាង រ ហ ័ ស ច ាប់ ផ្ ដើម ▁ចាប់ពី ឆ្នាំ ១ ៦ ៥០ ▁ដល់ ▁១៩ ៥០ ▁ដោយសារ ▁បដិ រ ត្ត ន៍ ក សិ កម្ម អា ច ផ្ គ ល់ ន ូវ ចំ ណី អា ហា រ ដ ៏ ប្រសើរ និង បាន បញ្ច ប់ គ្រ ោះ ទ ុរ ្ ភិ ក្ស ពី ក្នុង ប្រ ទេស ទ ាំង ន ោះ ▁ការរីកចម្រើន ផ្ ន ែក វិជ្ជា ពេទ្យ ▁និង អ ន ាម ័យ ▁បាន ធ ្វ ើ ឪ ្យ ម រណ ប្រ មា ណ ថ យ ច ុះ នៅ ស ត វ ត ្ស ទី ▁១៩ ▁ការប្រើប្រាស់ ទឹក ស ្អ ាត ▁ប្រព័ន្ធ ល ូប ង្ហ ូរ ទឹក ក្នុង ក្រុង ▁ការសិក្សា អ ប់ រំ ពី ភាព ស ្អ ាត ▁និង ការ ច ាប់ វ៉ា ក់ ស ាំង ▁បាន រី ក សាយ ▁ពិសេស ការ ប្រ យ ុទ្ធ ▁ប្រឆាំង ជំ ង ឺ អ ុត ▁ដ៏ កា ច សា ហា វ ▁ជា អ ំ រ ែក ម រណៈ រ ាប់ ស ត វ ត ្ស ក ន្ លង មក	170
តើកំណើនទាប់នៃប្រជាជនពិភពលោកនៅមុនឆ្នាំ ១៦៥០ បណ្ដាលមកពីមូលហេតុអ្វីខ្លះ	null	កំណើនទាប់នៃប្រជាជនពិភពលោកនៅមុនឆ្នាំ ១៦៥០ បណ្ដាលមកពីមរណប្រមាណខ្ពស់ ពេលគឺកុមារចំនួន ១៣ បានស្លាបើនៅក្នុងអាយុក្រោមមួយឆ្នាំ ហើយសង្ឃឹមរស់មានមិនលើសពី៣០ ឆ្នាំឡើយ	null	កំណើនទាប់នៃប្រជាជនពិភពលោកនៅមុនឆ្នាំ ១៦៥០ បណ្ដាលមកពីមរណប្រមាណខ្ពស់ ពេលគឺកុមារចំនួន ១៣ បានស្លាបើនៅក្នុងអាយុក្រោមមួយឆ្នាំ ហើយសង្ឃឹមរស់មានមិនលើសពី៣០ ឆ្នាំឡើយ	ត ើក ំណ ើន ទ ាប់ នៃ ប្រ ជា ជន ពិ ភព លោក នៅ ម ុន ឆ្នាំ Ġ ១ ៦ ៥០ Ġ ប ណ ្ ដា ល មក ពី ម ូល ហេតុ អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	35	កំ ណ ើន ទ ាប់ នៃ ប្រ ជា ជន ពិ ភព លោក នៅ ម ុន âĢĭ ឆ្នាំ Ġ ១ ៦ ៥០ Ġ ប ណ ្ ដា ល មក ពី ម រណ ប្រ មា ណ ខ្ ព ស់ Ġ ពេល គ ឺ ក ុម ារ ចំ ន ួន Ġ ១ ៣ Ġ បាន ស្ លា ប ើន ៅ ក្នុង អា យ ុក ្រ ោម មួយ ឆ្នាំ Ġ ហើយ សង ្ ឃ ឹម រស់ មាន ម ិន លើ ស ពី ៣០ Ġ ឆ្នាំ ឡ ើយ	75	▁តើ ក ំណ ើន ទ ាប់ នៃ ប្រ ជា ជន ពិ ភព លោក នៅ ម ុន ឆ្នាំ ▁១៦ ៥០ ▁ប ណ ្ ដា ល មក ពី ម ូល ហេតុ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	34	▁កំណើន ទ ាប់ នៃ ប្រ ជា ជន ពិ ភព លោក នៅ ម ុន ▁ឆ្នាំ ▁១៦ ៥០ ▁ប ណ ្ ដា ល មក ពី ម រណ ប្រ មា ណ ខ្ ព ស់ ▁ពេល គ ឺ ក ុម ារ ចំ ន ួន ▁១៣ ▁បាន ស ្លា ប ើ នៅ ក្នុង អ ាយ ុ ក្រោម មួយ ឆ្នាំ ▁ហើយ សង ្ ឃ ឹម រស់ មាន ម ិន លើ ស ពី ៣០ ▁ឆ្នាំ ឡ ើយ	70
តើមាគ៌ាអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចបែបកូរ៉េខាងត្បូងផ្អែកលើកត្តាអ្វីខ្លះ	null	មាគ៌ាអភិវឌ្ឍន៍បែបកូរ៉េខាងត្បូង ផ្អែកលើកត្តាដូចជា ភាពសម្បូរក្រុមហត្ថពលករនៅវ័យក្មេង ប្រកបដោយជំនាញបំពេញការងារបានល្អ និងព្រមទទួលយកប្រាក់ខែទាប ម៉ោងការងារច្រើន រដ្ឋាអំណាចមួយដែលមាននៅគ្រប់ទីកន្លែង នៅបណ្ដាប្រទេសទាំងមូលធននិយមជាការពិតផែនការកម្មមានលក្ខណៈប្រិតប្រៀនបំផុត ហើយការបង្កើតសហគ្រានសាធារណៈបានដាក់ឪ្យដំណើរការរោងចក្រធំៗ រដ្ឋាភិបាលតែងកំណត់ផ្នែកដែលមានអាជ្ញធរ មួយចំនួនបង្កើតឡើងដោយរដ្ឋនៅពីលើធនាគារ ការផ្ដល់ហិរញ្ញវត្ថុមួយដ៏ចម្លែក មែនហើយ ៣០ នៃវិនិយោគសរុប កាលពីមុនឆ្នាំ ១៩៦៥ ត្រូវបានផ្គល់ហរិញ្ញវត្ថុដោយសហរដ្ឋអាមេរិច ជាបន្ដបន្ទាប់មកទៀតដោយកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយជប៉ុន ឬ ប្រទេសផ្សេងៗទៀត ដែលប្រាក់កម្ចីត្រូវបានទទួល សហគ្រាសរួម មូលធនជាតិនិងបរទេសរួមគ្នា របស់សហរដ្ឋអាមេរិច ឬ ជប៉ុនមានដល់ទៅ ៤៥ តាងបាន ១៥ នៃវិនិយោគសរុបក្នុងឧស្សាហកម្មគីមីនិងអេឡិចត្រូនិច ទម្ងន់នៃកុងក្លូមេរ៉ា កិច្ចសហប្រតិ្តការនានាសម្រាប់លំនាំចេញចាប់ពិឆ្នាំ ១៩៦២ មកពីបានជម្រុញឪ្យរដ្ឋជួយសម្រួលដល់បណ្ដុំឧស្សាហកម្មធុនធ្ងន់ ពហុដ្ឋាន ប៉ូហាង ត្រូវបានដាក់ឪ្យដំណើរការនៅឆ្នាំ ១៩៧០ បន្ទាប់មកមានពហុដ្ឋាន ក្លាយយ៉ាង អ៊ុលសាន យេវចុង	null	មាគ៌ាអភិវឌ្ឍន៍បែបកូរ៉េខាងត្បូង ផ្អែកលើកត្តាដូចជា ភាពសម្បូរក្រុមហត្ថពលករនៅវ័យក្មេង ប្រកបដោយជំនាញបំពេញការងារបានល្អ និងព្រមទទួលយកប្រាក់ខែទាប ម៉ោងការងារច្រើន រដ្ឋាអំណាចមួយដែលមាននៅគ្រប់ទីកន្លែង នៅបណ្ដាប្រទេសទាំងមូលធននិយមជាការពិតផែនការកម្មមានលក្ខណៈប្រិតប្រៀនបំផុត ហើយការបង្កើតសហគ្រានសាធារណៈបានដាក់ឪ្យដំណើរការរោងចក្រធំៗ រដ្ឋាភិបាលតែងកំណត់ផ្នែកដែលមានអាជ្ញធរ មួយចំនួនបង្កើតឡើងដោយរដ្ឋនៅពីលើធនាគារ ការផ្ដល់ហិរញ្ញវត្ថុមួយដ៏ចម្លែក មែនហើយ ៣០ នៃវិនិយោគសរុប កាលពីមុនឆ្នាំ ១៩៦៥ ត្រូវបានផ្គល់ហរិញ្ញវត្ថុដោយសហរដ្ឋអាមេរិច ជាបន្ដបន្ទាប់មកទៀតដោយកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយជប៉ុន ឬ ប្រទេសផ្សេងៗទៀត ដែលប្រាក់កម្ចីត្រូវបានទទួល សហគ្រាសរួម មូលធនជាតិនិងបរទេសរួមគ្នា របស់សហរដ្ឋអាមេរិច ឬ ជប៉ុនមានដល់ទៅ ៤៥ តាងបាន ១៥ នៃវិនិយោគសរុបក្នុងឧស្សាហកម្មគីមីនិងអេឡិចត្រូនិច ទម្ងន់នៃកុងក្លូមេរ៉ា កិច្ចសហប្រតិ្តការនានាសម្រាប់លំនាំចេញចាប់ពិឆ្នាំ ១៩៦២ មកពីបានជម្រុញឪ្យរដ្ឋជួយសម្រួលដល់បណ្ដុំឧស្សាហកម្មធុនធ្ងន់ ពហុដ្ឋាន ប៉ូហាង ត្រូវបានដាក់ឪ្យដំណើរការនៅឆ្នាំ ១៩៧០ បន្ទាប់មកមានពហុដ្ឋាន ក្លាយយ៉ាង អ៊ុលសាន យេវចុង	ត ើម ា គ ៌ ា អភិវឌ្ឍ ន៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ប ែប កូ រ៉េ ខា ង ត្ប ូង ផ្ អ ែក លើក ត្ត ា អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	30	មា គ ៌ ា អភិវឌ្ឍ ន៍ ប ែប កូ រ៉េ ខា ង ត្ប ូង Ġ ផ្ អ ែក លើក ត្ត ា ដូច ជា ĠÂł ភាព សម្ប ូរ ក្រុម ហ ត្ថ ពល ករ នៅ វ ័យ ក្ មេ ង Ġ ប្រ ក ប ដោយ ជំ នា ញ ប ំព េញ ការងារ បាន ល្អ Ġ និង ព្រ ម ទទួល យក ប្រា ក់ ខែ ទ ាប Ġ ម៉ ោង ការងារ ច្ រ ើន Ġ រដ្ឋ ា អ ំណ ា ច មួយ ដ ែល មាន នៅ គ្រ ប់ ទី កន្លែង Ġ នៅ ប ណ ្ ដា ប្រ ទេស ទ ាំង ម ូល ធ ន និយម ជា ការ ពិ ត ផ ែន ការ កម្ម មាន ល ក្ខ ណៈ ប្រ ិត ប្រ ៀន ប ំ ផ ុត Ġ ហើយ ការ បង ្ក ើត ស ហ គ្រ ាន សា ធា រណៈ បាន ដា ក់ ឪ ្យ ដំណើរ ការ រ ោង ច ក្រ ធ ំ ៗ âĢĭ Ġ រដ្ឋ ា ភិ បាល âĢĭ តែ ង កំ ណ ត់ ផ្ ន ែក ដ ែល មាន អា ជ្ញ ធរ âĢĭ Ġ មួយ ចំ ន ួន បង ្ក ើត ឡើង ដោយ រដ្ឋ នៅ ពី លើ ធ នា គ ារ Ġ ការ ផ្ ដល់ ហ ិ រ ញ្ញ វ ត្ថ ុម ួយ ដ ៏ ច ម្ល ែក Ġ ម ែន ហើយ Ġ ៣០ Ġ នៃ វិ និ យោគ ស រ ុប Ġ កាល ពី ម ុន ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ៥ Ġ ត្រូវ បាន ផ្ គ ល់ ហ រិ ញ្ញ វ ត្ថ ុ âĢĭâĢĭ ដោយ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិ ច Ġ ជា ប ន្ ដ បន្ទាប់ មក ទៀត ដោយ កិច្ច ព្រមព្រៀង ជា មួយ ជ ប៉ ុន Ġ ឬ Ġ ប្រ ទេស ផ្ សេ ង ៗ ទៀត Ġ ដ ែល ប្រា ក់ ក ម្ ច ីត ្រ ូវ បាន âĢĭ ទទួល Ġ ស ហ គ្រ ាស រួម Ġ ម ូល ធ ន ជាតិ និង បរ ទេស រួម គ្នា Ġ រ ប ស់ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិ ច Ġ ឬ Ġ ជ ប៉ ុន មាន ដល់ ទៅ Ġ ៤ ៥ Ġ តា ង បាន Ġ ១ ៥ Ġ នៃ វិ និ យោគ ស រ ុប ក្នុង ឧ ស្សា ហ កម្ម គី មី និង អ េ ឡ ិច ត្រ ូន ិច Ġ ទ ម្ ង ន់ នៃ ក ុង âĢĭ ក្ ល ូម េរ ៉ ា Ġ កិច្ច ស ហ ប្រ តិ ្ត ការ នា នា សម ្រា ប់ លំ នាំ ចេញ ច ាប់ ពិ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ២ Ġ មក ពី បាន ជ ម្រ ុញ ឪ ្យ រដ្ឋ ជ ួយ សម ្រ ួល ដល់ ប ណ ្ ដ ុំ ឧ ស្សា ហ កម្ម ធ ុន ធ ្ង ន់ Ġ ព ហ ុ ដ្ឋាន Ġ ប៉ ូ ហា ង Ġ ត្រូវ បាន ដា ក់ ឪ ្យ ដំណើរ ការ នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧០ Ġ បន្ទាប់ មក មាន ព ហ ុ ដ្ឋាន Ġ ក្លា យ យ៉ាង Ġ អ៊ ុល សា ន Ġ យ េ វ ច ុង	428	▁តើ មា គ ៌ ា អភិវឌ្ឍ ន៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ប ែប កូ រ៉េ ខា ង ត្ប ូង ផ្ អ ែក លើក ត្ត ា អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	29	▁មា គ ៌ ា អភិវឌ្ឍ ន៍ ប ែប កូ រ៉េ ខា ង ត្ប ូង ▁ផ្អែក លើក ត្ត ា ដូច ជា ▁ភាព សម្ប ូរ ក្រុម ហ ត្ថ ពល ករ នៅ វ ័យ ក ្ម េង ▁ប្រកបដោយ ជំ ន ាញ ប ំព េញ ការងារ បាន ល្អ ▁និង ព្រ ម ទទួល យក ប្រ ាក់ ខែ ទ ាប ▁ម៉ោង ការងារ ច ្រ ើន ▁រដ្ឋា អ ំ ណា ច មួយ ដ ែល មាន នៅ គ្រ ប់ ទី កន្លែង ▁នៅ ប ណ ្ ដា ប្រ ទេស ទ ាំង ម ូល ធ ន និយម ជា ការ ព ិត ផ ែន ការ កម្ម មាន ល ក្ខ ណៈ ប្រ ិត ប្រ ៀន ប ំ ផ ុត ▁ហើយ ការ ប ង្ក ើត ស ហ គ្រ ាន សា ធា រណៈ បាន ដ ាក់ ឪ ្យ ដំណើរ ការ រ ោង ច ក្រ ធ ំ ៗ ▁រដ្ឋាភិបាល ▁តែង ក ំណ ត់ ផ្ ន ែក ដ ែល មាន អា ជ្ញ ធរ ▁មួយចំនួន ប ង្ក ើត ឡើង ដោយ រដ្ឋ នៅ ពី លើ ធ នា គ ារ ▁ការផ្ ដល់ ហ ិ រ ញ្ញ វ ត្ថ ុ មួយ ដ ៏ ច ម្ល ែក ▁មែន ហើយ ▁៣០ ▁នៃ វិ និ យោគ ស រ ុប ▁កាលពី ម ុន ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ៥ ▁ត្រូវបាន ផ្ គ ល់ ហ រិ ញ្ញ វ ត្ថ ុ ▁ដោយ ស ហ រដ្ឋ អា ម េរ ិច ▁ជា ប ន្ ដ បន្ទាប់ មក ទៀត ដោយ កិច្ច ព្រមព្រៀង ជា មួយ ជ ប៉ ុន ▁ឬ ▁ប្រទេស ផ្ ស េង ៗ ទៀត ▁ដែល ប្រ ាក់ ក ម្ ច ី ត្រូវ បាន ▁ទទួល ▁សហគ្រាស រួម ▁មូល ធ ន ជាតិ និង បរ ទេស រួម គ្នា ▁របស់ ស ហ រដ្ឋ អា ម េរ ិច ▁ឬ ▁ជប៉ុន មាន ដល់ ទៅ ▁៤៥ ▁តា ង បាន ▁១៥ ▁នៃ វិ និ យោគ ស រ ុប ក្នុង ឧ ស្សា ហ កម្ម គី មី និង អ េ ឡ ិច ត្រ ូន ិច ▁ទម្ងន់ នៃ ក ុង ▁ក្ល ូ មេ រ៉ា ▁កិច្ច ស ហ ប្រ តិ ្ត ការ នា នា ស ម្រ ាប់ លំ នាំ ចេញ ច ាប់ ពិ ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ២ ▁មកពី បាន ជ ម្រ ុញ ឪ ្យ រដ្ឋ ជ ួយ ស ម្រ ួល ដល់ ប ណ ្ ដ ុំ ឧ ស្សា ហ កម្ម ធ ុន ធ ្ង ន់ ▁ពហុ ដ្ឋាន ▁ប៉ ូ ហា ង ▁ត្រូវបាន ដ ាក់ ឪ ្យ ដំណើរ ការ នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៧០ ▁បន្ទាប់មក មាន ព ហ ុ ដ្ឋាន ▁ក្លាយ យ៉ាង ▁អ៊ុ ល សា ន ▁យេ វ ច ុង	385
តើរបបនយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ហុងកុង និងតៃវ៉ានមានលក្ខណៈដូចម្ដេចខ្លះ	null	របបនយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ហុងកុង និងតៃវ៉ានមានលក្ខណៈដូចជា របបនយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ហុងកុង គឺនយោបាយបើកទ្វារចំហរបស់ប្រទេសចិននៅដំណាច់ ឆ្នាំ ១៩៧៨ នាំមកនូវការប៉ះទង្គិចមួយដល់ក្រុងហុងកុងដែលជាឃ្លាំងស្កុតទំនិញកាលពីដើម ជាថ្មីម្ដងទៀតមួយភាគធំនៃពាណិជ្ជកម្មរបសដ់ទឹកដីអាណានិគម បានប្រព្រឹត្តទៅជាប្រទេសចិនក្នុងលក្ខខណ្ឌផ្សេងៗពីឆ្នាំ ១៩៥០ ប៉ុន្ដែទំនាក់ទំនងរបស់ចិនជាមួយពិភពមូលធននិយមតែងជួបការលំបាកជានិច្ច ការបើកតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសពីរគឺ ស៊ីនជីន ក៏ដូចជូហៃនៃខេត្តក្វាងទុង ដោយដើរតួនាទីដូចគ្នានឹងក្រុងម៉ាកាវបានបម្រើជាបឋមឪ្យទីក្រុងហុងកុង របបនយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ចកោះតៃវ៉ាន គឺ ផ្ដើមចេញពីបាតដៃទទេសេដ្ឋកិច្ចតៃវ៉ាន់ បានប្រើប្រាស់នូវអ្វីដែលខ្លួនមាន គឺកម្លាំងពលកម្មដ៏ថ្លៃថ្លារបស់ប្រជាជន ឧស្សាហកម្មហត្ថពលករ ជាពិសេសវាយនភ័ណ្ឌនិងអេឡិចត្រូនិច ជាមូលដ្ឋាននៃជោគជ័យរបស់តៃវ៉ាន់ ពេលមួយតៃវ៉ានក៏បានក្លាយទៅជាអាណាចក្រនៃការតម្លើងគ្រឿងសម្ភារៈ	null	របបនយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ហុងកុង និងតៃវ៉ានមានលក្ខណៈដូចជា របបនយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ហុងកុង គឺនយោបាយបើកទ្វារចំហរបស់ប្រទេសចិននៅដំណាច់ ឆ្នាំ ១៩៧៨ នាំមកនូវការប៉ះទង្គិចមួយដល់ក្រុងហុងកុងដែលជាឃ្លាំងស្កុតទំនិញកាលពីដើម ជាថ្មីម្ដងទៀតមួយភាគធំនៃពាណិជ្ជកម្មរបសដ់ទឹកដីអាណានិគម បានប្រព្រឹត្តទៅជាប្រទេសចិនក្នុងលក្ខខណ្ឌផ្សេងៗពីឆ្នាំ ១៩៥០ ប៉ុន្ដែទំនាក់ទំនងរបស់ចិនជាមួយពិភពមូលធននិយមតែងជួបការលំបាកជានិច្ច ការបើកតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសពីរគឺ ស៊ីនជីន ក៏ដូចជូហៃនៃខេត្តក្វាងទុង ដោយដើរតួនាទីដូចគ្នានឹងក្រុងម៉ាកាវបានបម្រើជាបឋមឪ្យទីក្រុងហុងកុង របបនយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ចកោះតៃវ៉ាន គឺ ផ្ដើមចេញពីបាតដៃទទេសេដ្ឋកិច្ចតៃវ៉ាន់ បានប្រើប្រាស់នូវអ្វីដែលខ្លួនមាន គឺកម្លាំងពលកម្មដ៏ថ្លៃថ្លារបស់ប្រជាជន ឧស្សាហកម្មហត្ថពលករ ជាពិសេសវាយនភ័ណ្ឌនិងអេឡិចត្រូនិច ជាមូលដ្ឋាននៃជោគជ័យរបស់តៃវ៉ាន់ ពេលមួយតៃវ៉ានក៏បានក្លាយទៅជាអាណាចក្រនៃការតម្លើងគ្រឿងសម្ភារៈ	ត ើរ ប ប ន យោ បា យ និង សេ ដ្ឋ កិច្ច រ ប ស់ ហ ុង ក ុង Ġ និង ត ៃ វ៉ា ន មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ĠĠ	35	រ ប ប ន យោ បា យ និង សេ ដ្ឋ កិច្ច រ ប ស់ ហ ុង ក ុង Ġ និង ត ៃ វ៉ា ន មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ជា Ġ រ ប ប ន យោ បា យ និង សេ ដ្ឋ កិច្ច រ ប ស់ ហ ុង ក ុង Ġ គ ឺន យោ បា យ ប ើក ទ ្វា រ ចំ ហ រ ប ស់ ប្រ ទេស ច ិន នៅ ដំ ណា ច ់ Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧ ៨ Ġ នាំ មក ន ូវ ការ ប៉ ះ ទ ង្គ ិច មួយ ដល់ ក្រុង ហ ុង ក ុង ដ ែល ជា ឃ្លា ំ ង ស្ ក ុត ទំ និ ញ កាល ពី ដើម Ġ ជា ថ ្ម ី ម្ ដង ទៀត មួយ ភាគ ធ ំ នៃ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម រ ប ស ដ ់ ទឹក ដ ី អា ណា និ គម Ġ បាន ប្រ ព្រ ឹត ្ត ទៅ ជា ប្រ ទេស ច ិន ក្នុង ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ផ្ សេ ង ៗ ពី ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៥០ Ġ ប៉ ុន ្ ដ ែ ទំ នាក់ ទំ ន ង រ ប ស់ ច ិន ជា មួយ ពិ ភព ម ូល ធ ន និយម តែ ង ជ ួ ប ការ លំបាក ជា និ ច្ច Ġ ការ ប ើក ត ំ ប ន់ សេ ដ្ឋ កិច្ច ពិ សេ ស ពី រ គ ឺ Ġ ស៊ី ន ជី ន Ġ ក ៏ ដូច ជ ូ ហ ៃ នៃ ខ េត ្ត ក្ វា ង ទ ុង Ġ ដោយ ដ ើរ ត ួន ា ទី ដូច គ្នា នឹង ក្រុង ម៉ា កា វ បាន ប ម្រ ើ ជា ប ឋ ម ឪ ្យ ទី ក្រុង ហ ុង ក ុង Ġ រ ប ប ន យោ បា យ និង សេ ដ្ឋ កិច្ច ក ោះ ត ៃ វ៉ា ន Ġ គ ឺ Ġ ផ្ ដើម ចេញ ពី បា ត ដៃ ទ ទេស េ ដ្ឋ កិច្ច ត ៃ វ៉ាន់ Ġ បាន ប្រ ើប ្រា ស់ ន ូវ អ ្វី ដ ែល ខ្លួន មាន Ġ គ ឺ ក ម្ល ាំង ពល កម្ម ដ ៏ ថ្លៃ ថ ្លា រ ប ស់ ប្រ ជា ជន Ġ ឧ ស្សា ហ កម្ម ហ ត្ថ ពល ករ Ġ ជា ពិ សេ ស វា យ ន ភ ័ណ្ឌ និង អ េ ឡ ិច ត្រ ូន ិច Ġ ជា ម ូល ដ្ឋាន នៃ ជ ោ គ ជ ័យ រ ប ស់ ត ៃ វ៉ាន់ Ġ ពេល មួយ ត ៃ វ៉ា ន ក ៏ បាន ក្លា យ ទៅ ជា អា ណា ច ក្រ នៃ ការ ត ម្ល ើង គ្រឿង សម ្ ភា រៈ	394	▁តើ រ ប ប ន យោ ប ាយ និង សេ ដ្ឋ កិច្ច រ ប ស់ ហ ុង ក ុង ▁និង ត ៃ វ៉ា ន មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ▁	35	▁របប ន យោ ប ាយ និង សេ ដ្ឋ កិច្ច រ ប ស់ ហ ុង ក ុង ▁និង ត ៃ វ៉ា ន មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ជា ▁របប ន យោ ប ាយ និង សេ ដ្ឋ កិច្ច រ ប ស់ ហ ុង ក ុង ▁គឺ ន យោ ប ាយ ប ើក ទ ្វា រ ចំ ហ រ ប ស់ ប្រ ទេស ច ិន នៅ ដ ំណ ាច់ ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៧ ៨ ▁នាំមក ន ូវ ការ ប៉ ះ ទ ង្គ ិច មួយ ដល់ ក្រុង ហ ុង ក ុង ដ ែល ជា ឃ្លា ំ ង ស្ ក ុត ទំ ន ិញ កាល ពី ដើម ▁ជាថ្មី ម្ ដង ទៀត មួយ ភាគ ធ ំ នៃ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម រ ប ស ដ ់ ទឹក ដ ី អា ណា និ គម ▁បាន ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ទៅ ជា ប្រ ទេស ច ិន ក្នុង ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ផ្ ស េង ៗ ពី ឆ្នាំ ▁១៩ ៥០ ▁ប៉ុន ្ ដ ែ ទំ នាក់ ទំ ន ង រ ប ស់ ច ិន ជា មួយ ពិ ភព ម ូល ធ ន និយម ត ែង ជ ួ ប ការ លំបាក ជា និ ច្ច ▁ការបើក ត ំ ប ន់ សេ ដ្ឋ កិច្ច ពិ ស េស ពី រ គ ឺ ▁ស៊ីន ជី ន ▁ក៏ ដូច ជ ូ ហ ៃ នៃ ខ េ ត្ត ក ្វា ង ទ ុង ▁ដោយ ដ ើរ ត ួ នាទី ដូច គ្នា នឹង ក្រុង ម៉ា ក ាវ បាន ប ម្រ ើ ជា ប ឋ ម ឪ ្យ ទី ក្រុង ហ ុង ក ុង ▁របប ន យោ ប ាយ និង សេ ដ្ឋ កិច្ច ក ោះ ត ៃ វ៉ា ន ▁គឺ ▁ផ្ ដើម ចេញ ពី ប ាត ដៃ ទ ទេស េ ដ្ឋ កិច្ច ត ៃ វ៉ាន់ ▁បាន ប្រ ើ ប្រ ាស់ ន ូវ អ ្វី ដ ែល ខ្លួន មាន ▁គឺ ក ម្ល ាំង ពល កម្ម ដ ៏ ថ្លៃ ថ ្លា រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ▁ឧស្សាហកម្ម ហ ត្ថ ពល ករ ▁ជាពិសេស វ ាយ ន ភ ័ណ្ឌ និង អ េ ឡ ិច ត្រ ូន ិច ▁ជា ម ូល ដ្ឋាន នៃ ជ ោ គ ជ ័យ រ ប ស់ ត ៃ វ៉ាន់ ▁ពេល មួយ ត ៃ វ៉ា ន ក ៏ បាន ក្លា យ ទៅ ជា អា ណា ច ក្រ នៃ ការ ត ម្ល ើង គ្រឿង ស ម្ភ ារ ៈ	369
តើកម្ពុជាអាចមានលទ្ធភាពអភិវឌ្ឍន៍សង្គម សេដ្ឋកិច្ចបានដូចសិង្ហបុរីដែរឬទេ ព្រោះអ្វី ចូរពន្យល់	null	កម្ពុជាអាចមានភាពអភិវឌ្ឍន៍សង្គម សេដ្ឋកិច្ចបានដូចសិង្ហបុរីដែរ គឺ ប្រទេសម្ពុជាស្ថិតនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ទទួលអាកាសធាតុត្រូពិចទទួលឥទ្ធិពលខ្យល់មូសុង ក្ដៅសើម ដែលអំណាចផលដល់វិស័យកសិកម្មដូចជាដំណាំស្រូវជាដើម មិនតែប៉ុណ្ណោះប្រទេសខ្មែរយើសម្បូរធនធានធម្មជាតិ ក្នុងដី ក្នុងទឹក យ៉ាងច្រើនដែលខ្មែរយើងអាចទាយយកមកអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិបាន ដូចជា រ៉ែមាស ប្រេងកាត ព្រៃឈើ លើសដពីនេះទៅទៀត ប្រទេសកម្ពូជាយើងមិនទទួលរងនូវឥទ្ធិពល អាក្រក់ៗដូចជាខ្យល់ព្យុះ ស្រុតដី រញ្ជូយដី ប៉ុន្ដែយើងក៏ត្រូវអភិវឌ្ឍន៍ធនធានមនុស្សឪ្យមានប្រសិទ្ធិភាពខ្ពស់ផងដែរ ទើបការអភិវឌ្ឍប្រទេសមានជឿនលឿន ប្រកបដោយនិរន្ដរភាព	null	កម្ពុជាអាចមានភាពអភិវឌ្ឍន៍សង្គម សេដ្ឋកិច្ចបានដូចសិង្ហបុរីដែរ គឺ ប្រទេសម្ពុជាស្ថិតនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ទទួលអាកាសធាតុត្រូពិចទទួលឥទ្ធិពលខ្យល់មូសុង ក្ដៅសើម ដែលអំណាចផលដល់វិស័យកសិកម្មដូចជាដំណាំស្រូវជាដើម មិនតែប៉ុណ្ណោះប្រទេសខ្មែរយើសម្បូរធនធានធម្មជាតិ ក្នុងដី ក្នុងទឹក យ៉ាងច្រើនដែលខ្មែរយើងអាចទាយយកមកអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិបាន ដូចជា រ៉ែមាស ប្រេងកាត ព្រៃឈើ លើសដពីនេះទៅទៀត ប្រទេសកម្ពូជាយើងមិនទទួលរងនូវឥទ្ធិពល អាក្រក់ៗដូចជាខ្យល់ព្យុះ ស្រុតដី រញ្ជូយដី ប៉ុន្ដែយើងក៏ត្រូវអភិវឌ្ឍន៍ធនធានមនុស្សឪ្យមានប្រសិទ្ធិភាពខ្ពស់ផងដែរ ទើបការអភិវឌ្ឍប្រទេសមានជឿនលឿន ប្រកបដោយនិរន្ដរភាព	ត ើក ម្ព ុ ជា អា ច មាន ល ទ្ធ ភាព អភិវឌ្ឍ ន៍ សង ្ គម Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច បាន ដូច សិ ង្ហ ប ុរ ី ដ ែរ ឬ ទេ Ġ ព្រ ោះ អ ្វី Ġ ច ូរ ព ន្ យ ល់ ĠĠ	40	ក ម្ព ុ ជា អា ច មាន ភាព អភិវឌ្ឍ ន៍ សង ្ គម Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច បាន ដូច សិ ង្ហ ប ុរ ី ដ ែរ Ġ គ ឺ Ġ ប្រ ទេស ម្ព ុ ជា ស្ ថ ិត នៅ ក្នុង ត ំ ប ន់ អា ស៊ី អា គ ្ន េ យ ៍ ទទួល អា កាស ធាតុ ត្រ ូ ពិ ច ទទួល ឥ ទ្ធិ ពល ខ្ យ ល់ ម ូស ុង ĠâĢĭ ក្ ដ ៅ ស ើម Ġ ដ ែល អ ំណ ា ច ផល ដល់ វិ ស ័យ ក សិ កម្ម ដូច ជា ដំ ណា ំ ស្រ ូវ ជា ដើម ĠâĢĭ Ġ ម ិន តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ប្រ ទេស ខ្ ម ែរ យ ើស ម្ បូ រ ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ Ġ ក្នុង ដ ី Ġ ក្នុង ទឹក Ġ យ៉ាង ច្ រ ើន ដ ែល ខ្ ម ែរ យ ើង អា ច ទ ាយ យក មក អភិវឌ្ឍ ន៍ ប្រ ទេស ជាតិ បាន Ġ ដូច ជា Ġ រ៉ ែម ាស Ġ ប្រ េង កា ត Ġ ព្រ ៃ ឈ ើ Ġ លើ ស ដ ពី នេះ ទៅ ទៀត Ġ ប្រ ទេស ក ម្ព ូ ជា យ ើង ម ិន ទទួល រ ង ន ូវ ឥ ទ្ធិ ពល Ġ អា ក្រ ក់ ៗ ដូច ជា ខ្ យ ល់ ព្យ ុះ Ġ ស្រ ុត ដ ី Ġ រ ញ្ជ ូ យ ដ ី Ġ ប៉ ុន ្ ដ ែ យ ើង ក ៏ ត្រូវ អភិវឌ្ឍ ន៍ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស ឪ ្យ មាន ប្រ សិ ទ្ធិ ភាព ខ្ ព ស់ ផ ង ដ ែរ Ġ ទ ើប ការ អភិវឌ្ឍ ប្រ ទេស មាន ជឿនលឿន Ġ ប្រ ក ប ដោយ និ រ ន្ ដ រ ភាព ĠÂł	254	▁តើ ក ម្ព ុ ជា អា ច មាន ល ទ្ធ ភាព អភិវឌ្ឍ ន៍ ស ង្គ ម ▁សេដ្ឋកិច្ច បាន ដូច សិ ង្ហ ប ុ រី ដ ែរ ឬ ទេ ▁ព្រោះ អ ្វី ▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ▁	36	▁កម្ពុជា អា ច មាន ភាព អភិវឌ្ឍ ន៍ ស ង្គ ម ▁សេដ្ឋកិច្ច បាន ដូច សិ ង្ហ ប ុ រី ដ ែរ ▁គឺ ▁ប្រទេស ម្ព ុ ជា ស ្ថ ិត នៅ ក្នុង ត ំ ប ន់ អា ស៊ី អា គ ្ន េ យ ៍ ទទួល អា កាស ធាតុ ត្រ ូ ព ិច ទទួល ឥ ទ្ធិ ពល ខ្ យ ល់ ម ូស ុង ▁ក្ ដ ៅ ស ើម ▁ដែល អ ំ ណា ច ផល ដល់ វិ ស ័យ ក សិ កម្ម ដូច ជា ដ ំណ ាំ ស្រ ូវ ជា ដើម ▁មិន តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ប្រ ទេស ខ្ ម ែរ យ ើ សម្ប ូរ ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ ▁ក្នុង ដ ី ▁ក្នុង ទឹក ▁យ៉ាង ច ្រ ើន ដ ែល ខ្ ម ែរ យ ើង អា ច ទ ាយ យក មក អភិវឌ្ឍ ន៍ ប្រ ទេស ជាតិ បាន ▁ដូចជា ▁រ៉ែ មាស ▁ប្រេង ក ាត ▁ព្រៃឈើ ▁លើស ដ ពី នេះ ទៅ ទៀត ▁ប្រទេស ក ម្ព ូ ជ ាយ ើង ម ិន ទទួល រ ង ន ូវ ឥ ទ្ធិ ពល ▁អាក្រក់ ៗ ដូច ជា ខ្ យ ល់ ព្យ ុះ ▁ស្រ ុត ដ ី ▁រ ញ្ជ ូ យ ដ ី ▁ប៉ុន ្ ដ ែ យ ើង ក ៏ ត្រូវ អភិវឌ្ឍ ន៍ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស ឪ ្យ មាន ប្រ សិ ទ្ធិ ភាព ខ្ ព ស់ ផ ង ដ ែរ ▁ទើប ការ អភិវឌ្ឍ ប្រ ទេស មាន ជឿនលឿន ▁ប្រកបដោយ និ រ ន្ ដ រ ភាព ▁	229
តើចាប់ពីដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៨០ មក តើរដ្ឋាភិបាលសិង្ហបុរីជួបនឹងបញ្ហាអ្វីខ្លះ	null	ចាប់ពីដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៨០ មក តើរដ្ឋាភិបាលសិង្ហបុរីជួបនឹងបញ្ហាដូចជា បញ្ហាជាតិសាសន៍មួយធ្ងន់ធ្ងរបំផុតរវាងជនជាតិចិនភាគច្រើន និងជនជាតិម៉ាឡេស៊ីភាគតិចដែលយល់ថាគេមិចសូវឪ្យតម្លៃបញ្ហាកំណើនទទួលបានការលើកទឹកដោយរដ្ឋាភិបាលដែលព្រួយបារម្ភពីការធ្លាក់ចុះអត្រាជាតិប្រមាណក្នុងេពេលថ្មីៗនេះ ជនជាតិចិនមានអត្រានេះទាបជាងជនជាតិម៉ាឡេស៊ី និងឥណ្ឌា បញ្ហាអត្រាសន្សំប្រាក់ ដែលបានជួបផ្គត់ផ្គងនយោបាយសាងសង់លំនៅដ្ឋានស្ថានប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពរបស់រដ្ឋាភិបាលនិងជួបដល់មនុស្សចាស់ប៉ុន្ដែប្រជាជនវិញចង់បានសេវាអភិវឌ្ឍការសិក្សាអប់រំ	null	ចាប់ពីដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៨០ មក តើរដ្ឋាភិបាលសិង្ហបុរីជួបនឹងបញ្ហាដូចជា បញ្ហាជាតិសាសន៍មួយធ្ងន់ធ្ងរបំផុតរវាងជនជាតិចិនភាគច្រើន និងជនជាតិម៉ាឡេស៊ីភាគតិចដែលយល់ថាគេមិចសូវឪ្យតម្លៃបញ្ហាកំណើនទទួលបានការលើកទឹកដោយរដ្ឋាភិបាលដែលព្រួយបារម្ភពីការធ្លាក់ចុះអត្រាជាតិប្រមាណក្នុងេពេលថ្មីៗនេះ ជនជាតិចិនមានអត្រានេះទាបជាងជនជាតិម៉ាឡេស៊ី និងឥណ្ឌា បញ្ហាអត្រាសន្សំប្រាក់ ដែលបានជួបផ្គត់ផ្គងនយោបាយសាងសង់លំនៅដ្ឋានស្ថានប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពរបស់រដ្ឋាភិបាលនិងជួបដល់មនុស្សចាស់ប៉ុន្ដែប្រជាជនវិញចង់បានសេវាអភិវឌ្ឍការសិក្សាអប់រំ	ត ើ ច ាប់ ពី ដើម ទ ស វ ត ្ស រ ៍ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៨០ Ġ មក Ġ ត ើរ ដ្ឋា ភិ បាល សិ ង្ហ ប ុរ ី ជ ួ ប នឹង ប ញ ្ហ ា អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	40	ច ាប់ ពី ដើម ទ ស វ ត ្ស រ ៍ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៨០ Ġ មក Ġ ត ើរ ដ្ឋា ភិ បាល សិ ង្ហ ប ុរ ី ជ ួ ប នឹង ប ញ ្ហ ា ដូច ជា Ġ ប ញ ្ហ ា ជាតិ សា ស ន៍ មួយ ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ ប ំ ផ ុត រ វា ង ជន ជាតិ ច ិន ភាគ ច្ រ ើន Ġ និង ជន ជាតិ ម៉ា ឡេ ស៊ី ភាគ តិ ច ដ ែល យ ល់ ថា គ េ ម ិច ស ូវ ឪ ្យ ត ម្ល ៃ ប ញ ្ហ ាក ំណ ើន ទទួលបាន ការ លើក ទឹក ដោយ រដ្ឋ ា ភិ បាល ដ ែល ព្រ ួយ បា រ ម្ភ ពី ការ ធ ្លា ក់ ច ុះ អ ត្រា ជាតិ ប្រ មា ណ ក្នុង េ ពេល ថ ្ម ី ៗ នេះ Ġ ជន ជាតិ ច ិន មាន អ ត្រា នេះ ទ ាប ជា ង ជន ជាតិ ម៉ា ឡេ ស៊ី Ġ និង ឥ ណ្ឌ ា Ġ ប ញ ្ហ ា អ ត្រា ស ន្ សំ ប្រា ក់ Ġ ដ ែល បាន ជ ួ ប ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង ន យោ បា យ សា ង សង ់ លំ នៅ ដ្ឋាន ស្ថាន ប្រ ក ប ដោយ ប្រ សិ ទ្ធ ភាព រ ប ស់ រដ្ឋ ា ភិ បាល និង ជ ួ ប ដល់ ម នុ ស្ស ច ាស់ ប៉ ុន ្ ដ ែប ្រ ជា ជន វិញ ច ង់ បាន សេ វា អភិវឌ្ឍ ការ សិ ក្ស ា អ ប់ រំ	236	▁តើ ច ាប់ ពី ដើម ទ ស វ ត ្ស រ ៍ ឆ្នាំ ▁១៩ ៨០ ▁មក ▁តើ រ ដ្ឋា ភិ បាល សិ ង្ហ ប ុ រី ជ ួ ប នឹង ប ញ ្ហ ា អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	39	▁ចាប់ពី ដើម ទ ស វ ត ្ស រ ៍ ឆ្នាំ ▁១៩ ៨០ ▁មក ▁តើ រ ដ្ឋា ភិ បាល សិ ង្ហ ប ុ រី ជ ួ ប នឹង ប ញ ្ហ ា ដូច ជា ▁បញ្ហា ជាតិ សា ស ន៍ មួយ ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ ប ំ ផ ុត រ វ ាង ជន ជាតិ ច ិន ភាគ ច ្រ ើន ▁និង ជន ជាតិ ម៉ា ឡេ ស៊ី ភាគ ត ិច ដ ែល យ ល់ ថា គ េ ម ិច ស ូវ ឪ ្យ ត ម្ល ៃ ប ញ ្ហ ាក ំណ ើន ទទួលបាន ការ លើក ទឹក ដោយ រ ដ្ឋា ភិ បាល ដ ែល ព្រ ួយ ប ារ ម្ភ ពី ការ ធ ្ល ាក់ ច ុះ អ ត្រា ជាតិ ប្រ មា ណ ក្នុង េ ពេល ថ ្ម ី ៗ នេះ ▁ជនជាតិ ច ិន មាន អ ត្រា នេះ ទ ាប ជា ង ជន ជាតិ ម៉ា ឡេ ស៊ី ▁និង ឥ ណ្ឌ ា ▁បញ្ហា អ ត្រា ស ន្ សំ ប្រ ាក់ ▁ដែល បាន ជ ួ ប ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង ន យោ ប ាយ សា ង ស ង់ លំ នៅ ដ្ឋាន ស្ថាន ប្រ ក ប ដោយ ប្រ ស ិទ្ធ ភាព រ ប ស់ រ ដ្ឋា ភិ បាល និង ជ ួ ប ដល់ ម នុ ស្ស ច ាស់ ប៉ ុន ្ ដ ែ ប្រ ជា ជន វិញ ច ង់ បាន សេ វា អភិវឌ្ឍ ការ ស ិក ្សា អ ប់ រំ	226
ចូរនិយាយអំពីដំណាក់កាលអភិវឌ្ឍឧស្សាហកម្មនៅចុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៧០	null	តំណាក់កាលអភិវឌ្ឍឧស្សាហកម្ម នៅចុងឆ្នាំទស្សវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៧០គឺការដំឡើងថ្លៃឈ្នួលឪ្យកម្មករដែលទាក់ទងនឹងការលើកម្ពស់ជីវភាពប្រជាជនបង្កើនបញ្ហាដល់ការប្រកួតប្រជងនៃឧស្សាហកម្មហត្ថពលករ ឧស្សាហកម្មដំឡើងគ្រឿងអេឡិចត្រូនិចវាយនភ័ណ្ឌកាត់ដេរ សម្ភារៈប្រើប្រាស់ទូទៅរដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចធ្វើ បដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្ម មួយសំដៅជំរុញឧស្សាហកម្មបច្ចេកវិទ្យាខ្ពស់តាមគំរូតៃវ៉ាន់និងកូរ៉េ ដោយអន្ដរាគមន៍ផ្ទាល់ក្នុងការចរចារស្ដីពីប្រាក់ខែ រដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចឪ្យដ៉ឡើងរហូតដល់ ៤០ ក្នុងរយៈពេល៣ឆ្នាំ ក្នុងបំណងជំរុញឧស្សាហកម្មឪ្យទំនើបផ្នែកបរិក្ខារនិងឥតម្រង់ទិសវិនិយោគឆ្ពោះទៅរកឧស្សាហកម្មដែលមានតម្លៃបន្ថែមខ្ពស់	null	តំណាក់កាលអភិវឌ្ឍឧស្សាហកម្ម នៅចុងឆ្នាំទស្សវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៧០គឺការដំឡើងថ្លៃឈ្នួលឪ្យកម្មករដែលទាក់ទងនឹងការលើកម្ពស់ជីវភាពប្រជាជនបង្កើនបញ្ហាដល់ការប្រកួតប្រជងនៃឧស្សាហកម្មហត្ថពលករ ឧស្សាហកម្មដំឡើងគ្រឿងអេឡិចត្រូនិចវាយនភ័ណ្ឌកាត់ដេរ សម្ភារៈប្រើប្រាស់ទូទៅរដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចធ្វើ បដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្ម មួយសំដៅជំរុញឧស្សាហកម្មបច្ចេកវិទ្យាខ្ពស់តាមគំរូតៃវ៉ាន់និងកូរ៉េ ដោយអន្ដរាគមន៍ផ្ទាល់ក្នុងការចរចារស្ដីពីប្រាក់ខែ រដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចឪ្យដ៉ឡើងរហូតដល់ ៤០ ក្នុងរយៈពេល៣ឆ្នាំ ក្នុងបំណងជំរុញឧស្សាហកម្មឪ្យទំនើបផ្នែកបរិក្ខារនិងឥតម្រង់ទិសវិនិយោគឆ្ពោះទៅរកឧស្សាហកម្មដែលមានតម្លៃបន្ថែមខ្ពស់	ច ូរ និ យា យ អ ំព ី ដំ ណា ក់ កាល អភិវឌ្ឍ ឧ ស្សា ហ កម្ម នៅ ច ុង ទ ស វ ត ្ស រ ៍ ឆ្នាំ ១៩ ៧០ ĠĠ	30	ត ំណ ាក់ កាល អភិវឌ្ឍ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ នៅ ច ុង ឆ្នាំ ទ ស្ស វ ត ្ស រ ៍ ឆ្នាំ ១៩ ៧០ គ ឺ ការ ដំ ឡើង ថ្លៃ ឈ ្ន ួល ឪ ្យ កម្ម ករ ដ ែល ទ ាក់ ទ ង នឹង ការ លើក ម្ព ស់ ជីវ ភាព ប្រ ជា ជន បង ្ក ើន ប ញ ្ហ ា ដល់ ការ ប្រកួត ប្រ ជ ង នៃ ឧ ស្សា ហ កម្ម ហ ត្ថ ពល ករ Ġ ឧ ស្សា ហ កម្ម ដំ ឡើង គ្រឿង អ េ ឡ ិច ត្រ ូន ិច វា យ ន ភ ័ណ្ឌ កាត់ ដ េរ Ġ សម ្ ភា រៈ ប្រ ើប ្រា ស់ ទូ ទៅ រដ្ឋ ា ភិ បាល âĢĭ បាន សម ្រ េច ធ ្វ ើ Ġ ប ដ ិ វត្ត ន៍ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ មួយ សំ ដ ៅ ជំ រ ុញ ឧ ស្សា ហ កម្ម ប ច្ច េក វិទ្យា ខ្ ព ស់ តា ម គ ំ រ ូត ៃ វ៉ាន់ និង កូ រ៉េ Ġ ដោយ អ ន្ ដ រា គមន៍ ផ្ ទ ាល់ ក្នុង ការ ចរ ចារ ស្ ដ ី ពី ប្រា ក់ ខែ Ġ រដ្ឋ ា ភិ បាល បាន សម ្រ េច ឪ ្យ ដ ៉ ឡើង រ ហ ូត ដល់ Ġ ៤០ Ġ ក្នុង រយ ៈ ពេល ៣ ឆ្នាំ Ġ ក្នុង ប ំណ ង ជំ រ ុញ ឧ ស្សា ហ កម្ម ឪ ្យ ទំ ន ើប ផ្ ន ែក បរ ិក ្ខ ារ និង ឥ ត ម្រ ង់ ទិ ស វិ និ យោគ ឆ្ ព ោះ ទៅ រក ឧ ស្សា ហ កម្ម ដ ែល មាន ត ម្ល ៃ ប ន្ ថ ែម ខ្ ព ស់ ĠâĢĭ	254	▁ចូរ ន ិយ ាយ អ ំព ី ដ ំណ ាក់ កាល អភិវឌ្ឍ ឧ ស្សា ហ កម្ម នៅ ច ុង ទ ស វ ត ្ស រ ៍ ឆ្នាំ ១៩ ៧០ ▁	29	▁តំណ ាក់ កាល អភិវឌ្ឍ ឧ ស្សា ហ កម្ម ▁នៅ ច ុង ឆ្នាំ ទ ស្ស វ ត ្ស រ ៍ ឆ្នាំ ១៩ ៧០ គ ឺ ការ ដំ ឡើង ថ្លៃ ឈ ្ន ួល ឪ ្យ កម្ម ករ ដ ែល ទ ាក់ ទ ង នឹង ការ លើក ម្ព ស់ ជីវ ភាព ប្រ ជា ជន ប ង្ក ើន ប ញ ្ហ ា ដល់ ការ ប្រកួត ប្រ ជ ង នៃ ឧ ស្សា ហ កម្ម ហ ត្ថ ពល ករ ▁ឧស្សាហកម្ម ដំ ឡើង គ្រឿង អ េ ឡ ិច ត្រ ូន ិច វ ាយ ន ភ ័ណ្ឌ កាត់ ដ េរ ▁សម្ភារៈ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ទូ ទៅ រ ដ្ឋា ភិ បាល ▁បាន ស ម្រ េច ធ ្វ ើ ▁បដិវត្តន៍ ឧ ស្សា ហ កម្ម ▁មួយ សំ ដ ៅ ជំ រ ុញ ឧ ស្សា ហ កម្ម ប ច្ច េក វិទ្យា ខ្ ព ស់ ត ាម គ ំ រ ូត ៃ វ៉ាន់ និង កូ រ៉េ ▁ដោយ អ ន្ ដ រា គមន៍ ផ្ ទ ាល់ ក្នុង ការ ចរ ចារ ស្ ដ ី ពី ប្រ ាក់ ខែ ▁រដ្ឋាភិបាល បាន ស ម្រ េច ឪ ្យ ដ ៉ ឡើង រ ហ ូត ដល់ ▁៤០ ▁ក្នុង រយ ៈ ពេល ៣ ឆ្នាំ ▁ក្នុង ប ំណ ង ជំ រ ុញ ឧ ស្សា ហ កម្ម ឪ ្យ ទំ ន ើប ផ្ ន ែក ប រិ ក្ខ ារ និង ឥ ត ម្រ ង់ ទិ ស វិ និ យោគ ឆ្ ព ោះ ទៅ រក ឧ ស្សា ហ កម្ម ដ ែល មាន ត ម្ល ៃ ប ន ្ថ ែម ខ្ ព ស់ ▁	240
ចូរនិយាយបញ្ហាកំណើនប្រជាជនសិង្ហបុរី	null	បញ្ហាកំណើនប្រជាជនសិង្ហបុរី គឺ ជំរឿនឆ្នាំ ១៩៩០ ប្រជាជនសិង្ហបុរីមាន ២៧ លាននាក់ និងនៅឆ្នាំ ១៩៩៨ មាន ៣០៥ លាននាក់ និងមានដង់ស៊ីតេ ៤៧២០នាក់ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ នៅឆ្នាំ ២០០៦ អត្រាជាតិប្រមាណមាន ១០១ អត្រានេះទាប់ណាស់ដែលជាលទ្ធភាពនៃនយោបាយត្រួតពិនិត្យកំណើត ហើយអត្រាមួយទាបបំផុតក្នុងលោកគឺ ០៤៣ កំណើនប្រជាជនសរុបមាន ៤៤ ស្របគ្នានឹងកំណើនអ្នកតាំងលំនៅស្ថាន ១៨ អត្រាកំណើនខ្ពស់នេះបានមកពីចលនាចំណូលស្រុកសុទ្ធសាធ ប៉ុន្ដក៏មកពីកំណើនសង្ឃឹមរស់ផងដែរ សិង្ហបុរីក៏ជាប្រទេសដែលមានប្រជាជនរស់នៅណែនណាន់តាប់បំផុតតទី២ បន្ទាប់ពីប្រទេសម៉ូណាកូ	null	បញ្ហាកំណើនប្រជាជនសិង្ហបុរី គឺ ជំរឿនឆ្នាំ ១៩៩០ ប្រជាជនសិង្ហបុរីមាន ២៧ លាននាក់ និងនៅឆ្នាំ ១៩៩៨ មាន ៣០៥ លាននាក់ និងមានដង់ស៊ីតេ ៤៧២០នាក់ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ នៅឆ្នាំ ២០០៦ អត្រាជាតិប្រមាណមាន ១០១ អត្រានេះទាប់ណាស់ដែលជាលទ្ធភាពនៃនយោបាយត្រួតពិនិត្យកំណើត ហើយអត្រាមួយទាបបំផុតក្នុងលោកគឺ ០៤៣ កំណើនប្រជាជនសរុបមាន ៤៤ ស្របគ្នានឹងកំណើនអ្នកតាំងលំនៅស្ថាន ១៨ អត្រាកំណើនខ្ពស់នេះបានមកពីចលនាចំណូលស្រុកសុទ្ធសាធ ប៉ុន្ដក៏មកពីកំណើនសង្ឃឹមរស់ផងដែរ សិង្ហបុរីក៏ជាប្រទេសដែលមានប្រជាជនរស់នៅណែនណាន់តាប់បំផុតតទី២ បន្ទាប់ពីប្រទេសម៉ូណាកូ	ច ូរ និ យា យ ប ញ ្ហ ាក ំណ ើន ប្រ ជា ជន សិ ង្ហ ប ុរ ី ĠĠ	19	ប ញ ្ហ ាក ំណ ើន ប្រ ជា ជន សិ ង្ហ ប ុរ ី Ġ គ ឺ Ġ ជំ រ ឿន ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩០ Ġ ប្រ ជា ជន សិ ង្ហ ប ុរ ី មាន Ġ ២ ៧ Ġ លាន នាក់ Ġ និង នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩៨ Ġ មាន Ġ ៣០ ៥ Ġ លាន នាក់ Ġ និង មាន ដង ់ ស៊ី ត េ Ġ ៤ ៧ ២០ នាក់ Ġ គីឡូម៉ែត្រ ការ ៉ េ Ġ នៅ ឆ្នាំ Ġ ២០ ០ ៦ Ġ អ ត្រា ជាតិ ប្រ មា ណ មាន Ġ ១០ ១ Ġ អ ត្រា នេះ ទ ាប់ ណា ស់ ដ ែល ជា ល ទ្ធ ភាព នៃ ន យោ បា យ ត្រ ួត ពិ និ ត ្យ កំ ណ ើត Ġ ហើយ អ ត្រា មួយ ទ ាប ប ំ ផ ុត ក្នុង លោក គ ឺ Ġ ០ ៤ ៣ Ġ កំ ណ ើន ប្រ ជា ជន ស រ ុប មាន Ġ ៤ ៤ Ġ ស្រ ប គ្នា នឹង កំ ណ ើន អ្នក តាំង លំ នៅ ស្ថាន Ġ ១ ៨ Ġ អ ត្រា កំ ណ ើន ខ្ ព ស់ នេះ បាន មក ពី ច ល នា ចំ ណូ ល ស្រ ុក សុ ទ្ធ សា ធ Ġ ប៉ ុន ្ ដ ក ៏ មក ពី កំ ណ ើន សង ្ ឃ ឹម រស់ ផ ង ដ ែរ Ġ សិ ង្ហ ប ុរ ី ក ៏ ជា ប្រ ទេស ដ ែល មាន ប្រ ជា ជន រស់ នៅ ណ ែន ណា ន់ តា ប់ ប ំ ផ ុត ត ទី ២ Ġ បន្ទាប់ ពី ប្រ ទេស ម៉ូ ណា កូ	226	▁ចូរ ន ិយ ាយ ប ញ ្ហ ាក ំណ ើន ប្រ ជា ជន សិ ង្ហ ប ុ រី ▁	18	▁បញ្ហា ក ំណ ើន ប្រ ជា ជន សិ ង្ហ ប ុ រី ▁គឺ ▁ជំ រ ឿន ឆ្នាំ ▁១៩ ៩០ ▁ប្រជាជន សិ ង្ហ ប ុ រី មាន ▁២៧ ▁លាន នាក់ ▁និង នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៩៨ ▁មាន ▁៣០ ៥ ▁លាន នាក់ ▁និង មាន ដ ង់ ស៊ី ត េ ▁៤ ៧ ២០ នាក់ ▁គីឡូម៉ែត្រ កា រ៉េ ▁នៅ ឆ្នាំ ▁២០០ ៦ ▁អត្រា ជាតិ ប្រ មា ណ មាន ▁១០ ១ ▁អត្រា នេះ ទ ាប់ ណ ាស់ ដ ែល ជា ល ទ្ធ ភាព នៃ ន យោ ប ាយ ត្រ ួត ព ិន ិត ្យ ក ំណ ើត ▁ហើយ អ ត្រា មួយ ទ ាប ប ំ ផ ុត ក្នុង លោក គ ឺ ▁០៤ ៣ ▁កំណើន ប្រ ជា ជន ស រ ុប មាន ▁៤៤ ▁ស្រប គ្នា នឹង ក ំណ ើន អ្នក តាំង លំ នៅ ស្ថាន ▁១៨ ▁អត្រា ក ំណ ើន ខ្ ព ស់ នេះ បាន មក ពី ច ល នា ច ំណ ូល ស្រ ុក ស ុទ្ធ សា ធ ▁ប៉ុន ្ ដ ក ៏ មក ពី ក ំណ ើន សង ្ ឃ ឹម រស់ ផ ង ដ ែរ ▁សិង្ហបុរី ក ៏ ជា ប្រ ទេស ដ ែល មាន ប្រ ជា ជន រស់ នៅ ណ ែន ណា ន់ ត ាប់ ប ំ ផ ុត ត ទី ២ ▁បន្ទាប់ពី ប្រ ទេស ម៉ូ ណា កូ	203
ហេតុអ្វីបានជាសីង្ហបុរីខ្លះខាតទឹកសម្រាប់ប្រើប្រាស់ តើគេដោះស្រាយដោយមធ្យោបាយណា	null	សិង្ហបុរីខ្វះខាតទឹកសម្រាប់ប្រើប្រាស់ព្រោះសិង្ហបុរី មានផ្លូវទឹកខ្លីៗជាច្រើននិងអាងទឹកធម្មជាតិបួនប៉ុណ្ណោះ ដំណោះស្រាយ គឺទឹកប្រហែលពាក់កណ្ដាលត្រូវនាំចូលពីម៉ាលេស៊ីតាមបំពងបង្ហូរភ្ជាប់និងនយោហូបារូ	null	សិង្ហបុរីខ្វះខាតទឹកសម្រាប់ប្រើប្រាស់ព្រោះសិង្ហបុរី មានផ្លូវទឹកខ្លីៗជាច្រើននិងអាងទឹកធម្មជាតិបួនប៉ុណ្ណោះ ដំណោះស្រាយ គឺទឹកប្រហែលពាក់កណ្ដាលត្រូវនាំចូលពីម៉ាលេស៊ីតាមបំពងបង្ហូរភ្ជាប់និងនយោហូបារូ	ហេតុ អ ្វី បាន ជា សី ង្ហ ប ុរ ី ខ្ ល ះ ខា ត ទឹក សម ្រា ប់ ប្រ ើប ្រា ស់ Ġ ត ើ គ េ ដ ោះ ស្រ ាយ ដោយ ម ធ ្យ ោ បា យ ណា ĠĠ	39	សិ ង្ហ ប ុរ ី ខ្វ ះ ខា ត ទឹក សម ្រា ប់ ប្រ ើប ្រា ស់ âĢĭ ព្រ ោះ សិ ង្ហ ប ុរ ី Ġ មាន ផ្ល ូវ ទឹក ខ្ លី ៗ ជា ច្ រ ើន និង អា ង ទឹក ធម្ម ជាតិ ប ួន ប៉ ុ ណ្ណ ោះ Ġ ដំ ណ ោះ ស្រ ាយ Ġ គ ឺ ទឹក ប្រ ហ ែល ពាក់ ក ណ ្ ដា ល âĢĭ ត្រូវ នាំ ចូល ពី ម៉ា ល េស ៊ី តា ម ប ំព ង បង ្ហ ូរ ភ្ជាប់ និង ន យោ ហ ូប ារ ូ	88	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា សី ង្ហ ប ុ រី ខ្ ល ះ ខា ត ទឹក ស ម្រ ាប់ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ▁តើ គ េ ដ ោះ ស្រ ាយ ដោយ ម ធ ្យ ោ ប ាយ ណា ▁	38	▁សិង្ហបុរី ខ្វ ះ ខា ត ទឹក ស ម្រ ាប់ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ▁ព្រោះ សិ ង្ហ ប ុ រី ▁មាន ផ្ល ូវ ទឹក ខ្ លី ៗ ជា ច ្រ ើន និង អា ង ទឹក ធម្ម ជាតិ ប ួន ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ▁ដំណោះស្រាយ ▁គឺ ទឹក ប្រ ហ ែល ពាក់ ក ណ ្ ដា ល ▁ត្រូវ នាំ ចូល ពី ម៉ា ល េ ស៊ី ត ាម ប ំព ង ប ង្ហ ូរ ភ្ជាប់ និង ន យោ ហ ូប ារ ូ	78
តើប្រទេសសិង្ហបុរីដោះស្រាយបញ្ហាខ្វះខាតដីសម្រាប់អភិវឌ្ឍដោយវិធីណា	null	ប្រទេសសិង្ហបុរីដោះស្រាយបញ្ហាខ្វះខាតដីសម្រាប់អភិវឌ្ឍ ដោយការវាយដណ្ដើមដីពីសមុទ្រ	null	ប្រទេសសិង្ហបុរីដោះស្រាយបញ្ហាខ្វះខាតដីសម្រាប់អភិវឌ្ឍ ដោយការវាយដណ្ដើមដីពីសមុទ្រ	ត ើប ្រ ទេស សិ ង្ហ ប ុរ ី ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា ខ្វ ះ ខា ត ដ ី សម ្រា ប់ អភិវឌ្ឍ ដោយ វិ ធី ណា ĠĠ	31	ប្រ ទេស សិ ង្ហ ប ុរ ី ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា ខ្វ ះ ខា ត ដ ី សម ្រា ប់ អភិវឌ្ឍ Ġ ដោយ ការ វា យ ដ ណ ្ ដើម ដ ី ពី សម ុ ទ្រ	39	▁តើ ប្រ ទេស សិ ង្ហ ប ុ រី ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា ខ្វ ះ ខា ត ដ ី ស ម្រ ាប់ អភិវឌ្ឍ ដោយ វិ ធី ណា ▁	30	▁ប្រទេស សិ ង្ហ ប ុ រី ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា ខ្វ ះ ខា ត ដ ី ស ម្រ ាប់ អភិវឌ្ឍ ▁ដោយ ការ វ ាយ ដ ណ ្ ដើម ដ ី ពី សម ុ ទ្រ	38
តើលក្ខខណ្ឌនៃការអភិវឌ្ឍថ្មីរបស់ហុងកុងមានអ្វីខ្លះ	null	លក្ខខណ្ឌនៃការអភិវឌ្ឍថ្មីរបស់ហុងកុង មាន ការរកឃើញប្រេងកាតនៅតំបន់ជាយទ្វីបកាបើកទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មរវាងតៃវ៉ាននិងងប្រទេសចិនដោយ កំណត់យកហុងកុងជាចំណុចភ្ជាប់រវាងប្រទេសទាំងពីរការររីកចម្រើនរបស់ខេត្តក្វាងទុងដែលជាមូលដ្ឋាននៃឧស្សាហហកម្មធុនស្រាលនិងសហគ្រាស់ពលករ	null	លក្ខខណ្ឌនៃការអភិវឌ្ឍថ្មីរបស់ហុងកុង មាន ការរកឃើញប្រេងកាតនៅតំបន់ជាយទ្វីបកាបើកទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មរវាងតៃវ៉ាននិងងប្រទេសចិនដោយ កំណត់យកហុងកុងជាចំណុចភ្ជាប់រវាងប្រទេសទាំងពីរការររីកចម្រើនរបស់ខេត្តក្វាងទុងដែលជាមូលដ្ឋាននៃឧស្សាហហកម្មធុនស្រាលនិងសហគ្រាស់ពលករ	ត ើ ល ក្ខ ខ ណ្ឌ នៃ ការ អភិវឌ្ឍ ថ ្ម ី រ ប ស់ ហ ុង ក ុង មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	25	ល ក្ខ ខ ណ្ឌ នៃ ការ អភិវឌ្ឍ ថ ្ម ី រ ប ស់ ហ ុង ក ុង Ġ មាន Ġ ការ រក ឃើញ ប្រ េង កា ត នៅ ត ំ ប ន់ ជា យ ទ ្វី ប កា ប ើក ទំ នាក់ ទំ ន ង ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម រ វា ង ត ៃ វ៉ា ន និង ង ប្រ ទេស ច ិន ដោយ Ġ កំ ណ ត់ យក ហ ុង ក ុង ជា ចំណុច ភ្ជាប់ រ វា ង ប្រ ទេស ទ ាំង ពី រក ារ រ រី ក ចម្រ ើន រ ប ស់ ខ េត ្ត ក្ វា ង ទ ុង ដ ែល ជា ម ូល ដ្ឋាន នៃ ឧ ស្សា ហ ហ កម្ម ធ ុន ស្រ ាល និង ស ហ គ្រ ាស់ ពល ករ	122	▁តើ ល ក្ខ ខ ណ្ឌ នៃ ការ អភិវឌ្ឍ ថ ្ម ី រ ប ស់ ហ ុង ក ុង មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	24	▁លក្ខខណ្ឌ នៃ ការ អភិវឌ្ឍ ថ ្ម ី រ ប ស់ ហ ុង ក ុង ▁មាន ▁ការរក ឃើញ ប្រ េង ក ាត នៅ ត ំ ប ន់ ជ ាយ ទ ្វី ប កា ប ើក ទំ នាក់ ទំ ន ង ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម រ វ ាង ត ៃ វ៉ា ន និង ង ប្រ ទេស ច ិន ដោយ ▁កំណត់ យក ហ ុង ក ុង ជា ចំណុច ភ្ជាប់ រ វ ាង ប្រ ទេស ទ ាំង ពី រ ការ រ រី ក ចម្រ ើន រ ប ស់ ខ េ ត្ត ក ្វា ង ទ ុង ដ ែល ជា ម ូល ដ្ឋាន នៃ ឧ ស្សា ហ ហ កម្ម ធ ុន ស្រ ាល និង ស ហ គ្រ ាស់ ពល ករ	116
តើគំរូសេដ្ឋកិច្ចបែបហុងកុងមានលក្ខណៈដូចម្ដេចខ្លះ	null	គំរូសេដ្ឋកិច្ចបែបហុងកុងបានជោគជ័យក្នុងការកសាងអំណាចសេដ្ឋកិច្ចឧស្សាហកម្មនិងពាណិជ្ជកម្ម ផលិតផលជាតិសរុប GDP ឡើងដល់ ១០០ ពាន់លានដុណ្លរ ដើរមុខប្រទេសខ្លះ ដូចជាអាកសង់ទីន ក្រិច ឬ ព័ទុយកាល ឈ្នះទាំងតំបន់ម៉ាក្រិបទាំងមូលទៀតផង បើគិតពីធនធានផលិត ពាណិជ្ជកម្មក្រៅប្រទេសរីកចម្រើនយ៉ាងសម្បើម ដោយសារលំនៅចេញមួយចំនួនធំរបស់ប្រទេសចិនធ្លាក់ក្នុងកណ្ដាប់ដៃសហគ្រាស់ខ្លួន ទីដីធ៏តូចនេះ បានធ្វើឪ្យសម្រេចឡើងនូវពាណិជ្ជកម្មមួយសំខាន់ជាងរូស៊ីទៅទៀត ហុងកុងក៏ជាមជ្ឈមណ្ឌលហរិញ្ញវត្ថុទីបីក្នុងពិភពលោកដោយសារការរីចម្រើនផែនកសារពីពន្ធ ជាមួយនឹងភាពចំណុះទៅនឹងទីក្រុង ស៊ីបជីន និងតំបន់កង់តុឬក្វាងចាវដ៏សកម្ម ដែលជាឃ្លាំងពលករនិងគំនិតផ្គួចផ្ដើមមិនចេះរឹងស្ងូត ហុងកុងជាទឹកដីដែលកំពុងទទួលបានការផ្លាស់ប្ដូរឈានមុខគេ ហៅម្យ៉ាងទៀតពេលគឺជាតំបន់មួសសកម្មខ្លាំងបំផុតក្លាចបំផុតក្នុងពិភពលោក	null	គំរូសេដ្ឋកិច្ចបែបហុងកុងបានជោគជ័យក្នុងការកសាងអំណាចសេដ្ឋកិច្ចឧស្សាហកម្មនិងពាណិជ្ជកម្ម ផលិតផលជាតិសរុប GDP ឡើងដល់ ១០០ ពាន់លានដុណ្លរ ដើរមុខប្រទេសខ្លះ ដូចជាអាកសង់ទីន ក្រិច ឬ ព័ទុយកាល ឈ្នះទាំងតំបន់ម៉ាក្រិបទាំងមូលទៀតផង បើគិតពីធនធានផលិត ពាណិជ្ជកម្មក្រៅប្រទេសរីកចម្រើនយ៉ាងសម្បើម ដោយសារលំនៅចេញមួយចំនួនធំរបស់ប្រទេសចិនធ្លាក់ក្នុងកណ្ដាប់ដៃសហគ្រាស់ខ្លួន ទីដីធ៏តូចនេះ បានធ្វើឪ្យសម្រេចឡើងនូវពាណិជ្ជកម្មមួយសំខាន់ជាងរូស៊ីទៅទៀត ហុងកុងក៏ជាមជ្ឈមណ្ឌលហរិញ្ញវត្ថុទីបីក្នុងពិភពលោកដោយសារការរីចម្រើនផែនកសារពីពន្ធ ជាមួយនឹងភាពចំណុះទៅនឹងទីក្រុង ស៊ីបជីន និងតំបន់កង់តុឬក្វាងចាវដ៏សកម្ម ដែលជាឃ្លាំងពលករនិងគំនិតផ្គួចផ្ដើមមិនចេះរឹងស្ងូត ហុងកុងជាទឹកដីដែលកំពុងទទួលបានការផ្លាស់ប្ដូរឈានមុខគេ ហៅម្យ៉ាងទៀតពេលគឺជាតំបន់មួសសកម្មខ្លាំងបំផុតក្លាចបំផុតក្នុងពិភពលោក	ត ើ គ ំ រ ូស េ ដ្ឋ កិច្ច ប ែប ហ ុង ក ុង មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ĠĠ	26	គ ំ រ ូស េ ដ្ឋ កិច្ច ប ែប ហ ុង ក ុង បាន ជ ោ គ ជ ័យ ក្នុង ការ ក សា ង អ ំណ ា ច សេ ដ្ឋ កិច្ច ឧ ស្សា ហ កម្ម និង ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ĠâĢĭ ផល ិត ផល ជាតិ ស រ ុប âĢĭ ĠGDP Ġ ឡើង ដល់ Ġ ១០ ០ Ġ ពាន់ លាន ដ ុ ណ ្ល រ Ġ ដ ើរ មុខ ប្រ ទេស ខ្ ល ះ Ġ ដូច ជា អា ក សង ់ ទី ន Ġ ក្រ ិច Ġ ឬ Ġ ព ័ ទ ុយ កាល Ġ ឈ ្ន ះ ទ ាំង ត ំ ប ន់ ម៉ា ក្រ ិប ទ ាំង ម ូល ទៀត ផ ង Ġ ប ើ គ ិត ពី ធ ន ធាន ផល ិត Ġ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ក្រ ៅ ប្រ ទេស រី ក ចម្រ ើន âĢĭ យ៉ាង សម្ប ើម âĢĭâĢĭ Ġ ដោយ សារ លំ នៅ ចេញ មួយ ចំ ន ួន ធ ំ រ ប ស់ ប្រ ទេស ច ិន ធ ្លា ក់ ក្នុង ក ណ ្ ដា ប់ ដៃ ស ហ គ្រ ាស់ ខ្លួន âĢĭ Ġ ទី ដ ី ធ ៏ តូ ច នេះ Ġ បាន ធ ្វ ើ ឪ ្យ សម ្រ េច ឡើង ន ូវ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម មួយ សំ ខា ន់ ជា ង រ ូស ៊ី ទៅ ទៀត Ġ ហ ុង ក ុង ក ៏ ជា ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល ហ រិ ញ្ញ វ ត្ថ ុ ទី បី ក្នុង ពិ ភព លោក ដោយ សារ ការ រី ចម្រ ើន ផ ែន ក សារ ពី ពន្ធ ĠÂł ជា មួយ នឹង ភាព ចំ ណ ុះ ទៅ នឹង ទី ក្រុង Ġ ស៊ី ប ជី ន Ġ និង ត ំ ប ន់ ក ង់ ត ុ ឬ ក្ វា ង ច ាវ ដ ៏ ស កម្ម Ġ ដ ែល ជា ឃ្លា ំ ង ពល ករ âĢĭ និង គ ំ និ ត ផ្ គ ួច ផ្ ដើម ម ិន ច េះ រ ឹង ស្ ង ូត Ġ ហ ុង ក ុង ជា ទឹក ដ ី ដ ែល កំ ពុ ង ទទួលបាន ការ ផ្ល ាស់ ប្ ដ ូរ ឈ ាន ម ុ âĢĭâĢĭ ខ គ េ Ġ ហ ៅ ម្ យ៉ាង ទៀត ពេល គ ឺ ជា ត ំ ប ន់ ម ួស ស កម្ម ខ្ លា ំ ង ប ំ ផ ុត ក្លា ច ប ំ ផ ុត ក្នុង ពិ ភព លោក	357	▁តើ គ ំ រ ូស េ ដ្ឋ កិច្ច ប ែប ហ ុង ក ុង មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ▁	25	▁គំរូ សេ ដ្ឋ កិច្ច ប ែប ហ ុង ក ុង បាន ជ ោ គ ជ ័យ ក្នុង ការ ក សា ង អ ំ ណា ច សេ ដ្ឋ កិច្ច ឧ ស្សា ហ កម្ម និង ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ▁ផលិតផល ជាតិ ស រ ុប ▁GDP ▁ឡើង ដល់ ▁១០០ ▁ពាន់ លាន ដ ុ ណ ្ល រ ▁ដើរ មុខ ប្រ ទេស ខ្ ល ះ ▁ដូចជា អា ក ស ង់ ទី ន ▁ក្រ ិច ▁ឬ ▁ព ័ ទ ុយ កាល ▁ឈ្នះ ទ ាំង ត ំ ប ន់ ម៉ា ក្រ ិ បទ ាំង ម ូល ទៀត ផ ង ▁បើ គ ិត ពី ធ ន ធាន ផល ិត ▁ពាណិជ្ជកម្ម ក្រ ៅ ប្រ ទេស រី ក ចម្រ ើន ▁យ៉ាង សម្ប ើម ▁ដោយសារ លំ នៅ ចេញ មួយ ចំ ន ួន ធ ំ រ ប ស់ ប្រ ទេស ច ិន ធ ្ល ាក់ ក្នុង ក ណ ្ ដ ាប់ ដៃ ស ហ គ្រ ាស់ ខ្លួន ▁ទី ដ ី ធ ៏ ត ូច នេះ ▁បាន ធ ្វ ើ ឪ ្យ ស ម្រ េច ឡើង ន ូវ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម មួយ សំ ខ ាន់ ជា ង រ ូ ស៊ី ទៅ ទៀត ▁ហុងកុង ក ៏ ជា ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល ហ រិ ញ្ញ វ ត្ថ ុ ទី បី ក្នុង ពិ ភព លោក ដោយ សារ ការ រី ចម្រ ើន ផ ែន ក សារ ពី ពន្ធ ▁ជាមួយនឹង ភាព ច ំណ ុះ ទៅ នឹង ទី ក្រុង ▁ស៊ី ប ជី ន ▁និង ត ំ ប ន់ ក ង់ ត ុ ឬ ក ្វា ង ច ាវ ដ ៏ ស កម្ម ▁ដែល ជា ឃ្លា ំ ង ពល ករ ▁និង គ ំ ន ិត ផ្ គ ួច ផ្ ដើម ម ិន ច េះ រ ឹង ស្ ង ូត ▁ហុងកុង ជា ទឹក ដ ី ដ ែល ក ំព ុង ទទួលបាន ការ ផ្ល ាស់ ប្ ដ ូរ ឈ ាន ម ុ ▁ខ គ េ ▁ហៅ ម្ យ៉ាង ទៀត ពេល គ ឺ ជា ត ំ ប ន់ ម ួស ស កម្ម ខ្ ល ាំង ប ំ ផ ុត ក្លា ច ប ំ ផ ុត ក្នុង ពិ ភព លោក	330
ចូរនិយាយអំពីនាទីសេដ្ឋកិច្ចនៃទីក្រុងហុងកុង	null	តួនាទីសេដ្ឋកិច្ចនៃទីក្រុងហុងកុង គឺជាមជ្ឈមណ្ឌលហរិញ្ញវត្ថុទីបីក្នុងពិភពលោកដោយសារការរីកចម្រើនផ្នែកសារពើពន្ធ	null	តួនាទីសេដ្ឋកិច្ចនៃទីក្រុងហុងកុង គឺជាមជ្ឈមណ្ឌលហរិញ្ញវត្ថុទីបីក្នុងពិភពលោកដោយសារការរីកចម្រើនផ្នែកសារពើពន្ធ	ច ូរ និ យា យ អ ំព ីន ា ទី សេ ដ្ឋ កិច្ច នៃ ទី ក្រុង ហ ុង ក ុង ĠĠ	20	ត ួន ា ទី សេ ដ្ឋ កិច្ច នៃ ទី ក្រុង ហ ុង ក ុង Ġ គ ឺ ជា ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល ហ រិ ញ្ញ វ ត្ថ ុ ទី បី ក្នុង ពិ ភព លោក ដោយ សារ ការ រី ក ចម្រ ើន ផ្ ន ែក សារ ព ើ ពន្ធ	49	▁ចូរ ន ិយ ាយ អ ំព ី នាទី សេ ដ្ឋ កិច្ច នៃ ទី ក្រុង ហ ុង ក ុង ▁	18	▁តួនាទី សេ ដ្ឋ កិច្ច នៃ ទី ក្រុង ហ ុង ក ុង ▁គឺជា ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល ហ រិ ញ្ញ វ ត្ថ ុ ទី បី ក្នុង ពិ ភព លោក ដោយ សារ ការ រី ក ចម្រ ើន ផ្ ន ែក សារ ព ើ ពន្ធ	44
ចូរនិយាយពិចលនាភាពនៃប្រជាជនហុងកុង	null	ពីឆ្នាំ១៩៨៤ ដល់ឆ្នាំ ១៩៧៧ដោយសារមិនច្បាស់លាស់នៃកាផ្ទេរនិងការប្រែងអែដង ប្រជាជនរដ្ឋហុងកុហដែលទទួលបានការអប់រំល្អ និងមានទ្រព្យសម្បត្តិជាច្រើនសម្បតិ្តជាច្រើនពាន់នាក់ បានផ្លាស់ប្ដូរលំនៅទៅកាន់បណ្ដាប្រទេសដូចជាអូស្រ្ដាលី កាណាដា និងសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលនៅទីនោះពួកគេអាចទទួលបានឪ្យស្នាក់នៅ ឬ ភាពជាពលរដ្ឋ តែទោះបីជាំយ៉ាងណាក៏ ដោយ កីមានមួយចំនួនធំបានវិលត្រឡប់មកកាន់ហុងកុងវិញបន្ទាប់ពីបានធ្វើណាស្រុកពីដំបូង នៅឆ្នាំ១៩៧៣រដ្ឋអំណាចហុងកុង បានចាប់ផ្ដើមអនុវត្តកម្មវិធីសាងសង់លំនៅស្ថាននិងតាំងទីឧស្សាហកម្មជាថ្មីមួយដ៏មួយធំធេង នេះគឺជាការសាកល្បងបន្ធូរភាពចង្អៀតណែណាន់តាន់តាប់នៃទីក្រុងកៅលន់ និងមណ្ឌលការរៀបចំសហគមន៍ឪ្យទៅនៅក្បែរមណ្ឌលការងារ វិធានការនេះបានជួយសម្រួលដល់ប្រជាជនហុងកុងមួយចំនួនធំ ដែលរស់នៅក្នុងទីតូចចង្រ្អៀតនៃដែលដីអតីតអាណានិគមអង់គ្លេស	null	ពីឆ្នាំ១៩៨៤ ដល់ឆ្នាំ ១៩៧៧ដោយសារមិនច្បាស់លាស់នៃកាផ្ទេរនិងការប្រែងអែដង ប្រជាជនរដ្ឋហុងកុហដែលទទួលបានការអប់រំល្អ និងមានទ្រព្យសម្បត្តិជាច្រើនសម្បតិ្តជាច្រើនពាន់នាក់ បានផ្លាស់ប្ដូរលំនៅទៅកាន់បណ្ដាប្រទេសដូចជាអូស្រ្ដាលី កាណាដា និងសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលនៅទីនោះពួកគេអាចទទួលបានឪ្យស្នាក់នៅ ឬ ភាពជាពលរដ្ឋ តែទោះបីជាំយ៉ាងណាក៏ ដោយ កីមានមួយចំនួនធំបានវិលត្រឡប់មកកាន់ហុងកុងវិញបន្ទាប់ពីបានធ្វើណាស្រុកពីដំបូង នៅឆ្នាំ១៩៧៣រដ្ឋអំណាចហុងកុង បានចាប់ផ្ដើមអនុវត្តកម្មវិធីសាងសង់លំនៅស្ថាននិងតាំងទីឧស្សាហកម្មជាថ្មីមួយដ៏មួយធំធេង នេះគឺជាការសាកល្បងបន្ធូរភាពចង្អៀតណែណាន់តាន់តាប់នៃទីក្រុងកៅលន់ និងមណ្ឌលការរៀបចំសហគមន៍ឪ្យទៅនៅក្បែរមណ្ឌលការងារ វិធានការនេះបានជួយសម្រួលដល់ប្រជាជនហុងកុងមួយចំនួនធំ ដែលរស់នៅក្នុងទីតូចចង្រ្អៀតនៃដែលដីអតីតអាណានិគមអង់គ្លេស	ច ូរ និ យា យ ពិ ច ល នា ភាព នៃ ប្រ ជា ជន ហ ុង ក ុង ĠĠ	18	ពី ឆ្នាំ ១៩ ៨ ៤ Ġ ដល់ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧៧ âĢĭ ដោយ សារ ម ិន ច្ បា ស់ លាស់ នៃ កា ផ្ ទេ រ និង ការ ប្រ ែង អ ែ ដង Ġ ប្រ ជា ជន រដ្ឋ ហ ុង ក ុ ហ ដ ែល ទទួលបាន ការ អ ប់ រំ ល្អ Ġ និង មាន ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ ជា ច្ រ ើន សម្ប តិ ្ត ជា ច្ រ ើន ពាន់ នាក់ Ġ បាន ផ្ល ាស់ ប្ ដ ូរ លំ នៅ ទៅ កាន់ ប ណ ្ ដា ប្រ ទេស ដូច ជា អូ ស្រ ្ ដា លី Ġ កា ណា ដា Ġ និង ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក âĢĭ Ġ ដ ែល នៅ ទី ន ោះ âĢĭ ព ួ ក គ េ អា ច ទទួលបាន ឪ ្យ ស្ន ាក់ នៅ Ġ ឬ Ġ ភាព ជា ពល រដ្ឋ Ġ តែ ទ ោះ បី ជា ំ យ៉ាង ណា ក ៏ Ġ ដោយ Ġ ក ី មាន មួយ ចំ ន ួន ធ ំ បាន វិ ល ត្រ ឡ ប់ មក កាន់ ហ ុង ក ុង វិញ បន្ទាប់ ពី បាន ធ ្វ ើ ណា ស្រ ុក ពី ដំ បូ ង Ġ នៅ ឆ្នាំ ១៩ ៧ ៣ âĢĭ រដ្ឋ អ ំណ ា ច ហ ុង ក ុង Ġ បាន ច ាប់ ផ្ ដើម អនុ វត្ត កម្ម វិ ធី សា ង សង ់ លំ នៅ ស្ថាន និង តាំង ទី ឧ ស្សា ហ កម្ម ជា ថ ្ម ី មួយ ដ ៏ មួយ ធ ំ ធ េង ĠâĢĭ Ġ នេះ គ ឺ ជា ការ សា ក ល ្ប ង ប ន្ធ ូរ ភាព ច ង ្អ ៀត ណ ែ ណា ន់ តា ន់ តា ប់ នៃ ទី ក្រុង ក ៅ ល ន់ Ġ និង ម ណ្ឌ ល ការ រៀបចំ ស ហ គមន៍ ឪ ្យ ទៅ នៅ ក្ ប ែរ ម ណ្ឌ ល ការងារ Ġ វិ ធាន ការ នេះ បាន ជ ួយ សម ្រ ួល ដល់ ប្រ ជា ជន ហ ុង ក ុង មួយ ចំ ន ួន ធ ំ Ġ ដ ែល រស់ នៅ ក្នុង ទី តូ ច ច ង ្រ ្អ ៀត នៃ ដ ែល ដ ី អ តី ត អា ណា និ គម អ ង់ គ ្ល េស	324	▁ចូរ ន ិយ ាយ ព ិច ល នា ភាព នៃ ប្រ ជា ជន ហ ុង ក ុង ▁	17	▁ពី ឆ្នាំ ១ ៩៨ ៤ ▁ដល់ ឆ្នាំ ▁១៩ ៧៧ ▁ដោយសារ ម ិន ច ្ប ាស់ លាស់ នៃ កា ផ្ ទ េរ និង ការ ប្រ ែង អ ែ ដង ▁ប្រជាជន រដ្ឋ ហ ុង ក ុ ហ ដ ែល ទទួលបាន ការ អ ប់ រំ ល្អ ▁និង មាន ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ ជា ច ្រ ើន សម្ប តិ ្ត ជា ច ្រ ើន ពាន់ នាក់ ▁បាន ផ្ល ាស់ ប្ ដ ូរ លំ នៅ ទៅ កាន់ ប ណ ្ ដា ប្រ ទេស ដូច ជា អូ ស្រ ្ ដា លី ▁កាណាដា ▁និង ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ▁ដែល នៅ ទី ន ោះ ▁ពួកគេ អា ច ទទួលបាន ឪ ្យ ស្ន ាក់ នៅ ▁ឬ ▁ភាព ជា ពល រដ្ឋ ▁តែ ទ ោះ បី ជ ាំ យ៉ាង ណា ក ៏ ▁ដោយ ▁ក ី មាន មួយ ចំ ន ួន ធ ំ បាន វិ ល ត្រ ឡ ប់ មក កាន់ ហ ុង ក ុង វិញ បន្ទាប់ ពី បាន ធ ្វ ើ ណា ស្រ ុក ពី ដំ បូ ង ▁នៅ ឆ្នាំ ១៩ ៧ ៣ ▁រដ្ឋ អ ំ ណា ច ហ ុង ក ុង ▁បាន ច ាប់ ផ្ ដើម អនុ វត្ត កម្ម វិ ធី សា ង ស ង់ លំ នៅ ស្ថាន និង តាំង ទី ឧ ស្សា ហ កម្ម ជា ថ ្ម ី មួយ ដ ៏ មួយ ធ ំ ធ េង ▁នេះ គ ឺ ជា ការ សា ក ល ្ប ង ប ន្ធ ូរ ភាព ច ង ្អ ៀត ណ ែ ណា ន់ ត ាន់ ត ាប់ នៃ ទី ក្រុង ក ៅ ល ន់ ▁និង ម ណ្ឌ ល ការ រៀបចំ ស ហ គមន៍ ឪ ្យ ទៅ នៅ ក ្ប ែរ ម ណ្ឌ ល ការងារ ▁វិធានការ នេះ បាន ជ ួយ ស ម្រ ួល ដល់ ប្រ ជា ជន ហ ុង ក ុង មួយ ចំ ន ួន ធ ំ ▁ដែល រស់ នៅ ក្នុង ទី ត ូច ច ង ្រ ្អ ៀត នៃ ដ ែល ដ ី អ ត ីត អា ណា និ គម អ ង់ គ ្ល េស	311
តើកំណើនខ្ពស់នៃប្រជាជនទីក្រុងហុងកុងបានមកពីអ្វី	null	កំណើនខ្ពស់នៃប្រជាជនទីក្រុងហុងកុងបានមកពីចលនាបំណងទីលំនៅមកពីកន្លែងដទៃទៀតនៃប្រទេសចិននិងកំណើនប្រជាជនពីធម្មជាតិ	null	កំណើនខ្ពស់នៃប្រជាជនទីក្រុងហុងកុងបានមកពីចលនាបំណងទីលំនៅមកពីកន្លែងដទៃទៀតនៃប្រទេសចិននិងកំណើនប្រជាជនពីធម្មជាតិ	ត ើក ំណ ើន ខ្ ព ស់ នៃ ប្រ ជា ជន ទី ក្រុង ហ ុង ក ុង បាន មក ពី អ ្វី ĠĠ	22	កំ ណ ើន ខ្ ព ស់ នៃ ប្រ ជា ជន ទី ក្រុង ហ ុង ក ុង បាន មក ពី âĢĭ ច ល នា ប ំណ ង ទី លំ នៅ មក ពី កន្លែង ដ ទ ៃ ទៀត នៃ ប្រ ទេស ច ិន និង កំ ណ ើន ប្រ ជា ជន ពី ធម្ម ជាតិ	50	▁តើ ក ំណ ើន ខ្ ព ស់ នៃ ប្រ ជា ជន ទី ក្រុង ហ ុង ក ុង បាន មក ពី អ ្វី ▁	22	▁កំណើន ខ្ ព ស់ នៃ ប្រ ជា ជន ទី ក្រុង ហ ុង ក ុង បាន មក ពី ▁ចលនា ប ំណ ង ទី លំ នៅ មក ពី កន្លែង ដ ទ ៃ ទៀត នៃ ប្រ ទេស ច ិន និង ក ំណ ើន ប្រ ជា ជន ពី ធម្ម ជាតិ	46
តើអាកាសធាតុហុងកុងនិងអាកាសធាតុកម្ពុជាមានលក្ខណៈខុសប្លែកគ្នាត្រង់ណាខ្លះ	null	អាកាសធាតុហុងកុង និងអាកាសធាតុកម្ពុជាមានលក្ខណៈខុសគ្នាត្រង់ ហុងកុង អាកាសធាតុក្បែរត្រូពិចមូសុងកម្ពស់ទឹកភ្លៀង ២១៥៩mm ឆ្នាំមានរដូវ៣ គឺវស្សារដូវ រដូវសរទរដូវ និងសិសិរដូវកម្ពុជា អាកាសធាតុស្ថិតនៅតំបន់ត្រូពិចកម្ពស់ទឹកភ្លៀង ២៦៨៨ឆ្នាំមានរដូវ ២ គឺ រដូវប្រាំង និងរដូវវស្សា	null	អាកាសធាតុហុងកុង និងអាកាសធាតុកម្ពុជាមានលក្ខណៈខុសគ្នាត្រង់ ហុងកុង អាកាសធាតុក្បែរត្រូពិចមូសុងកម្ពស់ទឹកភ្លៀង ២១៥៩mm ឆ្នាំមានរដូវ៣ គឺវស្សារដូវ រដូវសរទរដូវ និងសិសិរដូវកម្ពុជា អាកាសធាតុស្ថិតនៅតំបន់ត្រូពិចកម្ពស់ទឹកភ្លៀង ២៦៨៨ឆ្នាំមានរដូវ ២ គឺ រដូវប្រាំង និងរដូវវស្សា	ត ើ អា កាស ធាតុ ហ ុង ក ុង និង អា កាស ធាតុ ក ម្ព ុ ជា មាន ល ក្ខ ណៈ ខុស ប្លែក គ្នា ត្រ ង់ ណា ខ្ ល ះ ĠĠ	30	អា កាស ធាតុ ហ ុង ក ុង Ġ និង អា កាស ធាតុ ក ម្ព ុ ជា មាន ល ក្ខ ណៈ ខុស គ្នា ត្រ ង់ Ġ ហ ុង ក ុង Ġ អា កាស ធាតុ ក្ ប ែរ ត្រ ូ ពិ ច ម ូស ុង ក ម្ព ស់ ទឹក ភ្ល ៀង Ġ ២ ១ ៥ ៩ mm Ġ ឆ្នាំ មាន រ ដ ូវ ៣ Ġ គ ឺ វ ស្សា រ ដ ូវ Ġ រ ដ ូវ ស រ ទ រ ដ ូវ Ġ និង សិ សិ រ ដ ូវ ក ម្ព ុ ជា Ġ អា កាស ធាតុ ស្ ថ ិត នៅ ត ំ ប ន់ ត្រ ូ ពិ ច ក ម្ព ស់ ទឹក ភ្ល ៀង Ġ ២ ៦ ៨៨ ឆ្នាំ មាន រ ដ ូវ âĢĭ Ġ ២ Ġ គ ឺ Ġ រ ដ ូវ ប្រា ំ ង Ġ និង រ ដ ូវ វ ស្សា	126	▁តើ អា កាស ធាតុ ហ ុង ក ុង និង អា កាស ធាតុ ក ម្ព ុ ជា មាន ល ក្ខ ណៈ ខុស ប្លែក គ្នា ត្រ ង់ ណា ខ្ ល ះ ▁	29	▁អាកាសធាតុ ហ ុង ក ុង ▁និង អា កាស ធាតុ ក ម្ព ុ ជា មាន ល ក្ខ ណៈ ខុស គ្នា ត្រ ង់ ▁ហុងកុង ▁អាកាសធាតុ ក ្ប ែរ ត្រ ូ ព ិច ម ូស ុង ក ម្ព ស់ ទឹក ភ្ល ៀង ▁២១ ៥ ៩ mm ▁ឆ្នាំ មាន រ ដ ូវ ៣ ▁គឺ វ ស្សា រ ដ ូវ ▁រដូវ ស រ ទ រ ដ ូវ ▁និង សិ សិ រ ដ ូវ ក ម្ព ុ ជា ▁អាកាសធាតុ ស ្ថ ិត នៅ ត ំ ប ន់ ត្រ ូ ព ិច ក ម្ព ស់ ទឹក ភ្ល ៀង ▁២៦ ៨៨ ឆ្នាំ មាន រ ដ ូវ ▁២ ▁គឺ ▁រដូវ ប្រ ាំង ▁និង រ ដ ូវ វ ស្សា	108
តើអាកាសធាតុ ហុងកុងមានលក្ខណៈដូចម្ដេចខ្លះ	null	អាកាសធាតុហុងកុង មានលក្ខណៈជាអាកាសធាតុក្បែរត្រូពិចមុសូង សីតុណ្ហភាពមធ្យមប្រចាំថ្ងៃមានពី ២៦អង្សា ទៅ ៣១ អង្សា នៅខែកក្កដា មាន១៣ អង្សា ទៅ ១៧ អង្សា នៅខែកុម្ភៈ	null	អាកាសធាតុហុងកុង មានលក្ខណៈជាអាកាសធាតុក្បែរត្រូពិចមុសូង សីតុណ្ហភាពមធ្យមប្រចាំថ្ងៃមានពី ២៦អង្សា ទៅ ៣១ អង្សា នៅខែកក្កដា មាន១៣ អង្សា ទៅ ១៧ អង្សា នៅខែកុម្ភៈ	ត ើ អា កាស ធាតុ Ġ ហ ុង ក ុង មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ĠĠ	20	អា កាស ធាតុ ហ ុង ក ុង Ġ មាន ល ក្ខ ណៈ ជា អា កាស ធាតុ ក្ ប ែរ ត្រ ូ ពិ ច ម ុស ូង Ġ សី ត ុ ណ ្ហ ភាព ម ធ ្យ ម ប្រ ច ាំ ថ ្ង ៃ មាន ពី Ġ ២ ៦ អ ង្ស ា Ġ ទៅ Ġ ៣ ១ Ġ អ ង្ស ា Ġ នៅ ខែ ក ក្ក ដា Ġ មាន ១ ៣ Ġ អ ង្ស ា Ġ ទៅ Ġ ១ ៧ Ġ អ ង្ស ា Ġ នៅ ខែ ក ុម ្ ភ ៈ	78	▁តើ អា កាស ធាតុ ▁ហុងកុង មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ▁	16	▁អាកាសធាតុ ហ ុង ក ុង ▁មាន ល ក្ខ ណៈ ជា អា កាស ធាតុ ក ្ប ែរ ត្រ ូ ព ិច ម ុស ូង ▁សីតុណ្ហភាព ម ធ ្យ ម ប្រ ច ាំ ថ ្ង ៃ មាន ពី ▁២៦ អ ង ្សា ▁ទៅ ▁៣១ ▁អ ង ្សា ▁នៅ ខែ ក ក្ក ដា ▁មាន ១ ៣ ▁អ ង ្សា ▁ទៅ ▁១៧ ▁អ ង ្សា ▁នៅ ខែ ក ុ ម្ភ ៈ	67
តើសណ្ឋានដីហុងកុងផ្ដល់នូវសារៈសំខាន់សេដ្ឋកិច្ចអ្វីខ្លះ	null	ចម្លើយ ១ សណ្ដានដីហុងកុងផ្ដល់សារៈសំខាន់សេដ្ឋកិច្ច ដូចជានៅចន្លោះហុងកុងនិងហុងលន់ ឆ្នេរជាជម្រកកំពង់ផែដ៏ល្អប្រសើរ ហើយសាំឈុនជាទន្លេសំខាន់តែមួយគត់ បង្កើតបានជាព្រំប្រទល់ខាងជើងជាមួយខេត្តក្វាងទុង ដែលទឹកស្អាតជាង ៨០នាំមកពីខេត្តនេះ	null	ចម្លើយ ១ សណ្ដានដីហុងកុងផ្ដល់សារៈសំខាន់សេដ្ឋកិច្ច ដូចជានៅចន្លោះហុងកុងនិងហុងលន់ ឆ្នេរជាជម្រកកំពង់ផែដ៏ល្អប្រសើរ ហើយសាំឈុនជាទន្លេសំខាន់តែមួយគត់ បង្កើតបានជាព្រំប្រទល់ខាងជើងជាមួយខេត្តក្វាងទុង ដែលទឹកស្អាតជាង ៨០នាំមកពីខេត្តនេះ	ត ើស ណ ្ឋ ាន ដ ី ហ ុង ក ុង ផ្ ដល់ ន ូវ សារ ៈ សំ ខា ន់ សេ ដ្ឋ កិច្ច អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	28	ច ម្ល ើយ Âł ១ Ġ ស ណ ្ ដា ន ដ ី ហ ុង ក ុង ផ្ ដល់ សារ ៈ សំ ខា ន់ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ ដូច ជា នៅ ច ន្ ល ោះ ហ ុង ក ុង និង ហ ុង ល ន់ Ġ ឆ្ ន េរ ជា ជ ម្រ ក កំ ព ង់ ផ ែ ដ ៏ ល្អ ប្រសើរ âĢĭ Ġ ហើយ សា ំ ឈ ុន ជា ទ ន្ ល េស ំ ខា ន់ តែ មួយ គ ត់ Ġ បង ្ក ើត បាន ជា ព្រ ំ ប្រ ទល់ ខា ង ជើង ជា មួយ ខ េត ្ត ក្ វា ង ទ ុង Ġ ដ ែល ទឹក ស្ អា ត ជា ង Ġ ៨០ នាំ មក ពី ខ េត ្ត នេះ	112	▁តើ ស ណ ្ឋ ាន ដ ី ហ ុង ក ុង ផ្ ដល់ ន ូវ សារ ៈ សំ ខ ាន់ សេ ដ្ឋ កិច្ច អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	28	▁ចម្លើយ ▁១ ▁ស ណ ្ ដា ន ដ ី ហ ុង ក ុង ផ្ ដល់ សារ ៈ សំ ខ ាន់ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁ដូចជា នៅ ច ន ្ល ោះ ហ ុង ក ុង និង ហ ុង ល ន់ ▁ឆ្នេរ ជា ជ ម្រ ក ក ំព ង់ ផ ែ ដ ៏ ល្អ ប្រសើរ ▁ហើយ ស ាំ ឈ ុន ជា ទ ន ្ល េស ំ ខ ាន់ តែ មួយ គ ត់ ▁បង្កើត បាន ជា ព្រ ំ ប្រ ទល់ ខា ង ជើង ជា មួយ ខ េ ត្ត ក ្វា ង ទ ុង ▁ដែល ទឹក ស ្អ ាត ជា ង ▁៨០ នាំ មក ពី ខ េ ត្ត នេះ	104
តើកម្ពុជាអាចមានលទ្ធភាពអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចដូចកោះតៃវ៉ានបានដែរ ឬ ទេ ចូរពន្យល់	null	កម្ពុជាមានលទ្ធភាពអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចដូចកោះតៃវ៉ានបាន គឺប្រទេសយើងមានសក្ដានុភាពខាងសេដ្ឋកិច្ចច្រើន ដូចជាខាងធនធានធម្មជាតិ វត្ថុធាតុដើម និងធនធានវប្បធម៌ វិស័យទេសចរណ៍ ព្រមទាំងតម្លៃពលកម្មថោកដែលជាកត្តាជោគជ័យនៃសេដ្ឋកិច្ចមួយដ៏សម្បើម កត្តានេះគឹគ្រាន់តែតម្រូវឪ្យប្រជាជនខ្មែរយើងខិតខំនិងកសាងសមត្ថភាពច្នៃប្រឌិត សាងនូវស្នាដៃប្រកួតប្រជែងជាមួយបណ្ដាប្រទេសដទៃ	null	កម្ពុជាមានលទ្ធភាពអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចដូចកោះតៃវ៉ានបាន គឺប្រទេសយើងមានសក្ដានុភាពខាងសេដ្ឋកិច្ចច្រើន ដូចជាខាងធនធានធម្មជាតិ វត្ថុធាតុដើម និងធនធានវប្បធម៌ វិស័យទេសចរណ៍ ព្រមទាំងតម្លៃពលកម្មថោកដែលជាកត្តាជោគជ័យនៃសេដ្ឋកិច្ចមួយដ៏សម្បើម កត្តានេះគឹគ្រាន់តែតម្រូវឪ្យប្រជាជនខ្មែរយើងខិតខំនិងកសាងសមត្ថភាពច្នៃប្រឌិត សាងនូវស្នាដៃប្រកួតប្រជែងជាមួយបណ្ដាប្រទេសដទៃ	ត ើក ម្ព ុ ជា អា ច មាន ល ទ្ធ ភាព អភិវឌ្ឍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ដូច ក ោះ ត ៃ វ៉ា ន បាន ដ ែរ Ġ ឬ Ġ ទេ Ġ ច ូរ ព ន្ យ ល់ ĠĠ	33	ក ម្ព ុ ជា មាន ល ទ្ធ ភាព អភិវឌ្ឍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ដូច ក ោះ ត ៃ វ៉ា ន បាន Ġ គ ឺ ប្រ ទេស យ ើង មាន ស ក្ ដា នុ ភាព ខា ង សេ ដ្ឋ កិច្ច ច្ រ ើន Ġ ដូច ជា ខា ង ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ Ġ វ ត្ថ ុ ធាតុ ដើម Ġ និង ធ ន ធាន វ ប្ប ធម៌ Ġ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ Ġ ព្រ ម ទ ាំង ត ម្ល ៃ ពល កម្ម ថ ោក ដ ែល ជា ក ត្ត ា ជ ោ គ ជ ័យ នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច មួយ ដ ៏ សម្ប ើម Ġ ក ត្ត ាន េះ គ ឹ គ្រ ាន់ តែ ត ម្រ ូវ ឪ ្យ ប្រ ជា ជន ខ្ ម ែរ យ ើង ខ ិត ខ ំ និង ក សា ង សម ត្ថ ភាព ច្ នៃ ប្រ ឌ ិត Ġ សា ង ន ូវ ស្ន ា ដៃ ប្រកួត ប្រ ជ ែង ជា មួយ ប ណ ្ ដា ប្រ ទេស ដ ទ ៃ ĠÂł	158	▁តើ ក ម្ព ុ ជា អា ច មាន ល ទ្ធ ភាព អភិវឌ្ឍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ដូច ក ោះ ត ៃ វ៉ា ន បាន ដ ែរ ▁ឬ ▁ទេ ▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ▁	32	▁កម្ពុជា មាន ល ទ្ធ ភាព អភិវឌ្ឍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ដូច ក ោះ ត ៃ វ៉ា ន បាន ▁គឺ ប្រ ទេស យ ើង មាន ស ក្ ដ ានុ ភាព ខា ង សេ ដ្ឋ កិច្ច ច ្រ ើន ▁ដូចជា ខា ង ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ ▁វត្ថុ ធាតុ ដើម ▁និង ធ ន ធាន វ ប្ប ធម៌ ▁វិស័យ ទេស ចរ ណ៍ ▁ព្រមទាំង ត ម្ល ៃ ពល កម្ម ថ ោក ដ ែល ជា ក ត្ត ា ជ ោ គ ជ ័យ នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច មួយ ដ ៏ សម្ប ើម ▁កត្តា នេះ គ ឹ គ្រ ាន់ តែ ត ម្រ ូវ ឪ ្យ ប្រ ជា ជន ខ្ ម ែរ យ ើង ខ ិត ខ ំ និង ក សា ង សម ត្ថ ភាព ច្ នៃ ប្រ ឌ ិត ▁សាង ន ូវ ស្ន ា ដៃ ប្រកួត ប្រ ជ ែង ជា មួយ ប ណ ្ ដា ប្រ ទេស ដ ទ ៃ ▁	143
ចូរប្រៀបធៀបទំហំផ្ទៃដីនិងចំនួនប្រជាជនតៃវ៉ាននិងកម្ពុជា	null	ប្រៀបធៀបទំហទផ្ទៃនិងចំនួនប្រជាជនតៃវ៉ាននិងកម្ពុជា កោះតៃវ៉ាន ទំហំផ្ទៃដីមាន ៣៩០០០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េប្រជាជនចំនួន ២៣ ១៧៤ ២៩៤ នាក់ ២០០៧កម្ពុជា ទំហំផ្ទៃដី ១៨១ ០៣៥ គីឡូម៉ែត្រការ៉េប្រជាជនចំនួន ១២ ២៤១ ៦៤០ នាក់ ២០០៨	null	ប្រៀបធៀបទំហទផ្ទៃនិងចំនួនប្រជាជនតៃវ៉ាននិងកម្ពុជា កោះតៃវ៉ាន ទំហំផ្ទៃដីមាន ៣៩០០០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េប្រជាជនចំនួន ២៣ ១៧៤ ២៩៤ នាក់ ២០០៧កម្ពុជា ទំហំផ្ទៃដី ១៨១ ០៣៥ គីឡូម៉ែត្រការ៉េប្រជាជនចំនួន ១២ ២៤១ ៦៤០ នាក់ ២០០៨	ច ូរ ប្រ ៀប ធៀប ទំ ហ ំ ផ្ ទ ៃ ដ ីន ិ ង ចំ ន ួន ប្រ ជា ជន ត ៃ វ៉ា ន និង ក ម្ព ុ ជា ĠĠ	30	ប្រ ៀប ធៀប ទំ ហ ទ ផ្ ទ ៃ និង ចំ ន ួន ប្រ ជា ជន ត ៃ វ៉ា ន និង ក ម្ព ុ ជា âĢĭ Ġ ក ោះ ត ៃ វ៉ា ន Ġ ទំ ហ ំ ផ្ ទ ៃ ដ ី មាន Ġ ៣ ៩០ ០០ Ġ គីឡូម៉ែត្រ ការ ៉ េ ប្រ ជា ជន ចំ ន ួន Ġ ២ ៣ Ġ ១ ៧ ៤ Ġ ២ ៩៤ Ġ នាក់ Ġ ២០ ០ ៧ ក ម្ព ុ ជា Ġ ទំ ហ ំ ផ្ ទ ៃ ដ ី Ġ ១ ៨ ១ Ġ ០ ៣ ៥ Ġ គីឡូម៉ែត្រ ការ ៉ េ ប្រ ជា ជន ចំ ន ួន Ġ ១ ២ Ġ ២ ៤ ១ Ġ ៦ ៤០ Ġ នាក់ Ġ ២០ ០ ៨	103	▁ចូរ ប្រ ៀប ធៀប ទំ ហ ំ ផ្ ទ ៃ ដ ី និង ចំ ន ួន ប្រ ជា ជន ត ៃ វ៉ា ន និង ក ម្ព ុ ជា ▁	28	▁ប្រៀបធៀប ទំ ហ ទ ផ្ ទ ៃ និង ចំ ន ួន ប្រ ជា ជន ត ៃ វ៉ា ន និង ក ម្ព ុ ជា ▁កោះ ត ៃ វ៉ា ន ▁ទំហំ ផ្ ទ ៃ ដ ី មាន ▁៣៩ ០០០ ▁គីឡូម៉ែត្រ កា រ៉េ ប្រ ជា ជន ចំ ន ួន ▁២៣ ▁១៧ ៤ ▁២៩ ៤ ▁នាក់ ▁២០០៧ ក ម្ព ុ ជា ▁ទំហំ ផ្ ទ ៃ ដ ី ▁១៨ ១ ▁០៣ ៥ ▁គីឡូម៉ែត្រ កា រ៉េ ប្រ ជា ជន ចំ ន ួន ▁១២ ▁២៤ ១ ▁៦ ៤០ ▁នាក់ ▁២០០៨	83
អព្ភូតហេតុសេដ្ឋកិច្ចឆ្នាំ ១៩៦៩-១៩៧០ កើនឡើងនៅតៃវ៉ានដោយសារមូលហេតុអ្វី	null	អព្ភូតហេតុសេដ្ឋកិច្ចឆ្នាំ ១៩៦៩១៩៧០ កើនឡើងនៅតៃវ៉ានដោយសារការចាប់ផ្ដើមចេញពីបាត់ដៃទទេ សេដ្ឋកិច្ចតៃវ៉ានបានប្រើប្រាស់នូវអ្វីដែលខ្លួនមាន គឺកម្លាំងពលកម្មដ៏ថ្លៃថ្លារបស់ប្រជាជន ឧស្សាហកម្មហត្ថពលករពិសេសវាយភ័ណ្ឌនិងអេឡិច ជាមូលដ្ឋាននៃជោគជ័យរបស់តៃវ៉ាន ពេលមួយតៃវ៉ានក៏បានក្លាយជាអាណាចក្រនៃការតម្លើងគ្រឿងអេឡិចត្រូនិច	null	អព្ភូតហេតុសេដ្ឋកិច្ចឆ្នាំ ១៩៦៩១៩៧០ កើនឡើងនៅតៃវ៉ានដោយសារការចាប់ផ្ដើមចេញពីបាត់ដៃទទេ សេដ្ឋកិច្ចតៃវ៉ានបានប្រើប្រាស់នូវអ្វីដែលខ្លួនមាន គឺកម្លាំងពលកម្មដ៏ថ្លៃថ្លារបស់ប្រជាជន ឧស្សាហកម្មហត្ថពលករពិសេសវាយភ័ណ្ឌនិងអេឡិច ជាមូលដ្ឋាននៃជោគជ័យរបស់តៃវ៉ាន ពេលមួយតៃវ៉ានក៏បានក្លាយជាអាណាចក្រនៃការតម្លើងគ្រឿងអេឡិចត្រូនិច	អ ព្ ភ ូត ហេតុ សេ ដ្ឋ កិច្ច ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ៩ - ១៩ ៧០ Ġ ក ើន ឡើង នៅ ត ៃ វ៉ា ន ដោយ សារ ម ូល ហេតុ អ ្វី ĠĠ	29	អ ព្ ភ ូត ហេតុ សេ ដ្ឋ កិច្ច ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ៩ ១៩ ៧០ Ġ ក ើន ឡើង នៅ ត ៃ វ៉ា ន ដោយ សារ âĢĭ ការ ច ាប់ ផ្ ដើម ចេញ ពី បា ត់ ដៃ ទ ទេ Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច ត ៃ វ៉ា ន âĢĭ បាន ប្រ ើប ្រា ស់ ន ូវ អ ្វី ដ ែល ខ្លួន âĢĭ មាន Ġ គ ឺ ក ម្ល ាំង ពល កម្ម ដ ៏ ថ្លៃ ថ ្លា រ ប ស់ ប្រ ជា ជន Ġ ឧ ស្សា ហ កម្ម ហ ត្ថ ពល ករ ពិ សេ ស វា យ ភ ័ណ្ឌ និង អ េ ឡ ិច Ġ ជា ម ូល ដ្ឋាន នៃ ជ ោ គ ជ ័យ រ ប ស់ ត ៃ វ៉ា ន Ġ ពេល មួយ ត ៃ វ៉ា ន ក ៏ បាន ក្លា យ ជា អា ណា ច ក្រ នៃ ការ ត ម្ល ើង គ្រឿង អ េ ឡ ិច ត្រ ូន ិច	140	▁អ ព្ ភ ូត ហេតុ សេ ដ្ឋ កិច្ច ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ៩ - ១៩ ៧០ ▁កើនឡើង នៅ ត ៃ វ៉ា ន ដោយ សារ ម ូល ហេតុ អ ្វី ▁	27	▁អ ព្ ភ ូត ហេតុ សេ ដ្ឋ កិច្ច ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ៩ ១៩ ៧០ ▁កើនឡើង នៅ ត ៃ វ៉ា ន ដោយ សារ ▁ការចាប់ ផ្ ដើម ចេញ ពី ប ាត់ ដៃ ទ ទេ ▁សេដ្ឋកិច្ច ត ៃ វ៉ា ន ▁បាន ប្រ ើ ប្រ ាស់ ន ូវ អ ្វី ដ ែល ខ្លួន ▁មាន ▁គឺ ក ម្ល ាំង ពល កម្ម ដ ៏ ថ្លៃ ថ ្លា រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ▁ឧស្សាហកម្ម ហ ត្ថ ពល ករ ពិ ស េស វ ាយ ភ ័ណ្ឌ និង អ េ ឡ ិច ▁ជា ម ូល ដ្ឋាន នៃ ជ ោ គ ជ ័យ រ ប ស់ ត ៃ វ៉ា ន ▁ពេល មួយ ត ៃ វ៉ា ន ក ៏ បាន ក្លា យ ជា អា ណា ច ក្រ នៃ ការ ត ម្ល ើង គ្រឿង អ េ ឡ ិច ត្រ ូន ិច	130
ក្នុងការកសាងសេដ្ឋកិច្ច តើកោះតៃពឹងផ្អែកលើកត្តាសំខាន់ៗអ្វីខ្លះ	null	ក្នុងការកសាងសេដ្ឋកិច្ចកោះតៃវ៉ានពឹងផ្អែកលើកត្តាសំខាន់ៗដូចជា ឯកទេសភាពមូលធននិយមចិន តៃវ៉ាន ដែលថ្នឹកនឹងផ្អែកអេឡិចត្រូនិច បាននាំមកនូវធនធានមនុស្សរបស់ខ្លួនពីគ្រប់ទលក្នុងពិភពលោកប្រជាជនតៃវ៉ាន ជាពាណិជ្ជករផងនិងឧស្សាហកណ៍ផងសហគ្រិនតៃវ៉ានប្រៀបបានទៅនឹងត្រីក្នុងទឹក ក្នុងការបែងចែកការងារអន្ដរជាតិសហរដ្ឋអាមេរិច ជប៉ុន និងសិង្ហបុរី ជាអ្នកផ្គត់ផ្គងលើផ្នែកផ្សេងៗនៃអេឡិច ត្រូនិចដល់តៃវ៉ាន ដូចនេះតៃវ៉ានគ្រាន់តែជាទីតាំងពិព័រណ៍មួយដ៏ធំសម្បើមនៃមុខទំនិញអេឡិចត្រូនិច ដែលផលិតក្នុងស្រុកឬនាំចូលតែប៉ុណ្ណោះតម្លៃថោកនិងបច្ចេកវិទ្យា ជឿនលឿនបំផុតក្នុងការគ្រប់គ្រង់ជនជាតិតៃវ៉ានបានបង្ហាញនូវចរិតទន់ភ្លន់ដូចៗគ្នា	null	ក្នុងការកសាងសេដ្ឋកិច្ចកោះតៃវ៉ានពឹងផ្អែកលើកត្តាសំខាន់ៗដូចជា ឯកទេសភាពមូលធននិយមចិន តៃវ៉ាន ដែលថ្នឹកនឹងផ្អែកអេឡិចត្រូនិច បាននាំមកនូវធនធានមនុស្សរបស់ខ្លួនពីគ្រប់ទលក្នុងពិភពលោកប្រជាជនតៃវ៉ាន ជាពាណិជ្ជករផងនិងឧស្សាហកណ៍ផងសហគ្រិនតៃវ៉ានប្រៀបបានទៅនឹងត្រីក្នុងទឹក ក្នុងការបែងចែកការងារអន្ដរជាតិសហរដ្ឋអាមេរិច ជប៉ុន និងសិង្ហបុរី ជាអ្នកផ្គត់ផ្គងលើផ្នែកផ្សេងៗនៃអេឡិច ត្រូនិចដល់តៃវ៉ាន ដូចនេះតៃវ៉ានគ្រាន់តែជាទីតាំងពិព័រណ៍មួយដ៏ធំសម្បើមនៃមុខទំនិញអេឡិចត្រូនិច ដែលផលិតក្នុងស្រុកឬនាំចូលតែប៉ុណ្ណោះតម្លៃថោកនិងបច្ចេកវិទ្យា ជឿនលឿនបំផុតក្នុងការគ្រប់គ្រង់ជនជាតិតៃវ៉ានបានបង្ហាញនូវចរិតទន់ភ្លន់ដូចៗគ្នា	ក្នុង ការ ក សា ង សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ ត ើក ោះ ត ៃ ព ឹង ផ្ អ ែក លើក ត្ត ាស ំ ខា ន់ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	30	ក្នុង ការ ក សា ង សេ ដ្ឋ កិច្ច ក ោះ ត ៃ វ៉ា ន ព ឹង ផ្ អ ែក លើក ត្ត ាស ំ ខា ន់ ៗ ដូច ជា Ġ ឯក ទេស ភាព ម ូល ធ ន និយម ច ិន Ġ ត ៃ វ៉ា ន Ġ ដ ែល ថ្ន ឹក នឹង ផ្ អ ែក អ េ ឡ ិច ត្រ ូន ិច Ġ បាន នាំ មក ន ូវ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស រ ប ស់ ខ្លួន ពី គ្រ ប់ ទ ល ក្នុង ពិ ភព លោក ប្រ ជា ជន ត ៃ វ៉ា ន Ġ ជា ពា ណ ិ ជ្ជ ករ ផ ង និង ឧ ស្សា ហ ក ណ៍ ផ ង ស ហ គ្រ ិន ត ៃ វ៉ា ន ប្រ ៀប បាន ទៅ នឹង ត្រ ី ក្នុង ទឹក Ġ ក្នុង ការ ប ែង ច ែក ការងារ អ ន្ ដ រ ជាតិ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិ ច Ġ ជ ប៉ ុន Ġ និង សិ ង្ហ ប ុរ ី ÂłĠ ជា អ្នក ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង លើ ផ្ ន ែក ផ្ សេ ង ៗ នៃ អ េ ឡ ិច Ġ ត្រ ូន ិច ដល់ ត ៃ វ៉ា ន Ġ ដូច នេះ ត ៃ វ៉ា ន គ្រ ាន់ តែ ជា ទី តាំង ពិ ព ័រ ណ៍ មួយ ដ ៏ ធ ំ សម្ប ើម នៃ មុខ ទំ និ ញ អ េ ឡ ិច ត្រ ូន ិច Ġ ដ ែល ផល ិត ក្នុង ស្រ ុក âĢĭ ឬ នាំ ចូល តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ត ម្ល ៃ ថ ោក និង ប ច្ច េក វិទ្យា Ġ ជឿនលឿន ប ំ ផ ុត ក្នុង ការ គ្រ ប់ គ្រ ង់ ជន ជាតិ ត ៃ វ៉ា ន បាន បង ្ហ ាញ ន ូវ ចរ ិត ទ ន់ ភ្ល ន់ ដូច ៗ គ្នា âĢĭ	270	▁ក្នុង ការ ក សា ង សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁តើ ក ោះ ត ៃ ព ឹង ផ្ អ ែក លើក ត្ត ា សំ ខ ាន់ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	30	▁ក្នុង ការ ក សា ង សេ ដ្ឋ កិច្ច ក ោះ ត ៃ វ៉ា ន ព ឹង ផ្ អ ែក លើក ត្ត ា សំ ខ ាន់ ៗ ដូច ជា ▁ឯកទេស ភាព ម ូល ធ ន និយម ច ិន ▁តៃ វ៉ា ន ▁ដែល ថ្ន ឹក នឹង ផ្ អ ែក អ េ ឡ ិច ត្រ ូន ិច ▁បាន នាំ មក ន ូវ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស រ ប ស់ ខ្លួន ពី គ្រ ប់ ទ ល ក្នុង ពិ ភព លោក ប្រ ជា ជន ត ៃ វ៉ា ន ▁ជា ពា ណ ិ ជ្ជ ករ ផ ង និង ឧ ស្សា ហ ក ណ៍ ផ ង ស ហ គ្រ ិន ត ៃ វ៉ា ន ប្រ ៀប បាន ទៅ នឹង ត្រ ី ក្នុង ទឹក ▁ក្នុង ការ ប ែង ច ែក ការងារ អ ន្ ដ រ ជាតិ ស ហ រដ្ឋ អា ម េរ ិច ▁ជប៉ុន ▁និង សិ ង្ហ ប ុ រី ▁ជា អ្នក ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង លើ ផ្ ន ែក ផ្ ស េង ៗ នៃ អ េ ឡ ិច ▁ត្រ ូន ិច ដល់ ត ៃ វ៉ា ន ▁ដូចនេះ ត ៃ វ៉ា ន គ្រ ាន់ តែ ជា ទី តាំង ពិ ព ័រ ណ៍ មួយ ដ ៏ ធ ំ សម្ប ើម នៃ មុខ ទំ ន ិញ អ េ ឡ ិច ត្រ ូន ិច ▁ដែល ផល ិត ក្នុង ស្រ ុក ▁ឬ នាំ ចូល តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ត ម្ល ៃ ថ ោក និង ប ច្ច េក វិទ្យា ▁ ជឿនលឿន ប ំ ផ ុត ក្នុង ការ គ្រ ប់ គ្រ ង់ ជន ជាតិ ត ៃ វ៉ា ន បាន ប ង្ហ ាញ ន ូវ ចរ ិត ទ ន់ ភ្ល ន់ ដូច ៗ គ្នា ▁	263
តើស្រទាប់ជនជាតិតៃវ៉ានណាមួយដែលដើរតួនាទីសំខាន់ក្នុងផ្នែកនយោបាយនិងរដ្ឋបាល ចូរពន្យល់	null	ស្រទាប់ទីបី គឺពួកចិនជាតិនិយម ម្រាណ ៣ លាននាក់ដែលភ្ញៀវខ្លួនមកកោះតៃ កាលពីឆ្នាំ១៩៤៩ ពួកមកដល់ថ្មីៗទាំងងនោះនិយាយភាសាម៉ង់ដារុំាង និងកាន់កាប់តួនាទីយ៉ាងសំខាន់ផ្នែកនយោបាយរដ្ឋបាល	null	ស្រទាប់ទីបី គឺពួកចិនជាតិនិយម ម្រាណ ៣ លាននាក់ដែលភ្ញៀវខ្លួនមកកោះតៃ កាលពីឆ្នាំ១៩៤៩ ពួកមកដល់ថ្មីៗទាំងងនោះនិយាយភាសាម៉ង់ដារុំាង និងកាន់កាប់តួនាទីយ៉ាងសំខាន់ផ្នែកនយោបាយរដ្ឋបាល	ត ើស ្រ ទ ាប់ ជន ជាតិ ត ៃ វ៉ា ន ណា មួយ ដ ែល ដ ើរ ត ួន ា ទី សំ ខា ន់ ក្នុង ផ្ ន ែក ន យោ បា យ និង រដ្ឋ បាល Ġ ច ូរ ព ន្ យ ល់ ĠĠ	41	ស្រ ទ ាប់ ទី បី Ġ គ ឺ ព ួ ក ច ិន ជាតិ និយម Ġ ម្រ ា ណ Ġ ៣ Ġ លាន នាក់ ដ ែល ភ ្ញ ៀវ ខ្លួន មក ក ោះ ត ៃ Ġ កាល ពី ឆ្នាំ ១៩ ៤ ៩ Ġ ព ួ ក មក ដល់ ថ ្ម ី ៗ ទ ាំង ង ន ោះ និ យា យ ភា សា ម៉ង់ ដា រ ុំ ាង Ġ និង កាន់ កា ប់ ត ួន ា ទី យ៉ាង សំ ខា ន់ ផ្ ន ែក ន យោ បា យ រដ្ឋ បាល	82	▁តើ ស្រ ទ ាប់ ជន ជាតិ ត ៃ វ៉ា ន ណា មួយ ដ ែល ដ ើរ ត ួ នាទី សំ ខ ាន់ ក្នុង ផ្ ន ែក ន យោ ប ាយ និង រដ្ឋ បាល ▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ▁	38	▁ស្រទាប់ ទី បី ▁គឺ ព ួ ក ច ិន ជាតិ និយម ▁ម ្រា ណ ▁៣ ▁លាន នាក់ ដ ែល ភ ្ញ ៀវ ខ្លួន មក ក ោះ ត ៃ ▁កាលពី ឆ្នាំ ១ ៩៤ ៩ ▁ពួក មក ដល់ ថ ្ម ី ៗ ទ ាំង ង ន ោះ ន ិយ ាយ ភា សា ម៉ង់ ដា រ ុំ ាង ▁និង កាន់ ក ាប់ ត ួ នាទី យ៉ាង សំ ខ ាន់ ផ្ ន ែក ន យោ ប ាយ រដ្ឋ បាល	75
ចូរនិយាយអំពើសារៈអំពើសំខាន់ អាកាសធាតុកោះតៃវ៉ាន	null	កោះតៃវ៉ាន មានអាកាសធាតុមិនដូចគ្នាទេ កោះនេះស្ថិតនៅក្រោមខ្សែត្រូពិចខាងជើងនិងក្រោមមឥទ្ធិពលខ្យល់មូសុង ជាទូទៅមានអាកាសធាតុក្ដៅហើយសើម ដែលមានលក្ខណៈសំខាន់ ដូចខាងក្រោម ផ្ដល់ភ្លៀងគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ធ្វើស្រែចំការ ធ្វើស្រែបានបីដង ឆ្នាំអាកាសធាតុមានលក្ខណអនុគ្រោះដល់ដំណាំផ្សេងៗអនុគ្រោះដល់ការរស់នៅ	null	កោះតៃវ៉ាន មានអាកាសធាតុមិនដូចគ្នាទេ កោះនេះស្ថិតនៅក្រោមខ្សែត្រូពិចខាងជើងនិងក្រោមមឥទ្ធិពលខ្យល់មូសុង ជាទូទៅមានអាកាសធាតុក្ដៅហើយសើម ដែលមានលក្ខណៈសំខាន់ ដូចខាងក្រោម ផ្ដល់ភ្លៀងគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ធ្វើស្រែចំការ ធ្វើស្រែបានបីដង ឆ្នាំអាកាសធាតុមានលក្ខណអនុគ្រោះដល់ដំណាំផ្សេងៗអនុគ្រោះដល់ការរស់នៅ	ច ូរ និ យា យ អ ំព ើស ារ ៈ អ ំព ើស ំ ខា ន់ Ġ អា កាស ធាតុ ក ោះ ត ៃ វ៉ា ន ĠĠ	25	ក ោះ ត ៃ វ៉ា ន âĢĭ Ġ មាន អា កាស ធាតុ ម ិន ដូច គ្នា ទេ Ġ ក ោះ នេះ ស្ ថ ិត នៅ ក្រោម ខ្ ស ែត ្រ ូ ពិ ច ខា ង ជើង និង ក្រោម ម ឥ ទ្ធិ ពល ខ្ យ ល់ ម ូស ុង Ġ ជា ទូ ទៅ មាន អា កាស ធាតុ ក្ ដ ៅ ហើយ ស ើម Ġ ដ ែល មាន ល ក្ខ ណៈ សំ ខា ន់ Ġ ដូច ខា ង ក្រោម Ġ ផ្ ដល់ ភ្ល ៀង គ្រ ប់ គ្រ ាន់ សម ្រា ប់ ធ ្វ ើស ្រ ែ ចំ ការ Ġ ធ ្វ ើស ្រ ែប ាន បី ដង Ġ ឆ្នាំ អា កាស ធាតុ មាន ល ក្ខ ណ អនុ គ្រ ោះ ដល់ ដំ ណា ំ ផ្ សេ ង ៗ អនុ គ្រ ោះ ដល់ ការ រស់ នៅ	123	▁ចូរ ន ិយ ាយ អ ំព ើ សារ ៈ អ ំព ើ សំ ខ ាន់ ▁អាកាសធាតុ ក ោះ ត ៃ វ៉ា ន ▁	22	▁កោះ ត ៃ វ៉ា ន ▁មាន អា កាស ធាតុ ម ិន ដូច គ្នា ទេ ▁កោះ នេះ ស ្ថ ិត នៅ ក្រោម ខ្ ស ែ ត្រ ូ ព ិច ខា ង ជើង និង ក្រោម ម ឥ ទ្ធិ ពល ខ្ យ ល់ ម ូស ុង ▁ជាទូទៅ មាន អា កាស ធាតុ ក្ ដ ៅ ហើយ ស ើម ▁ដែល មាន ល ក្ខ ណៈ សំ ខ ាន់ ▁ដូច ខា ង ក្រោម ▁ផ្ ដល់ ភ្ល ៀង គ្រ ប់ គ្រ ាន់ ស ម្រ ាប់ ធ ្វ ើ ស្រ ែ ចំ ការ ▁ធ្វើ ស្រ ែ បាន បី ដង ▁ឆ្នាំ អា កាស ធាតុ មាន ល ក្ខ ណ អនុ គ្រ ោះ ដល់ ដ ំណ ាំ ផ្ ស េង ៗ អនុ គ្រ ោះ ដល់ ការ រស់ នៅ	116
តើសណ្ឋានដីបែបនេះ អនុគ្រោះដល់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចតៃវ៉ានបានដូចម្ដេចខ្លះ	null	សណ្ឋានដីបែបនេះ អនុគ្រោះដល់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចតៃវ៉ាន ដូចតទៅ សណ្ឋានដីបែបនេះ អនុគ្រោះដល់ារអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចព្រោះ កោះតៃវ៉ាន ជាទឹកដីមួយដ៏សំខាន់ ដោយសារអនុភាពសេដ្ឋកិច្ចនិងតួនាទីរបស់ខ្លួននៅអស៊ីបូព៌ា ហើយតៃវ៉ាន់មានធនធានធម្មជាតិដូចជាកំណប់រ៉ែមាស និងនៅជួរភ្នំឈុនយ៉ាង និងជួរភ្នំឆ្នេរខាងកើត	null	សណ្ឋានដីបែបនេះ អនុគ្រោះដល់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចតៃវ៉ាន ដូចតទៅ សណ្ឋានដីបែបនេះ អនុគ្រោះដល់ារអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចព្រោះ កោះតៃវ៉ាន ជាទឹកដីមួយដ៏សំខាន់ ដោយសារអនុភាពសេដ្ឋកិច្ចនិងតួនាទីរបស់ខ្លួននៅអស៊ីបូព៌ា ហើយតៃវ៉ាន់មានធនធានធម្មជាតិដូចជាកំណប់រ៉ែមាស និងនៅជួរភ្នំឈុនយ៉ាង និងជួរភ្នំឆ្នេរខាងកើត	ត ើស ណ ្ឋ ាន ដ ី ប ែប នេះ Ġ អនុ គ្រ ោះ ដល់ ការ អភិវឌ្ឍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ត ៃ វ៉ា ន បាន ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ĠĠ	31	ស ណ ្ឋ ាន ដ ី ប ែប នេះ Ġ អនុ គ្រ ោះ ដល់ ការ អភិវឌ្ឍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ត ៃ វ៉ា ន Ġ ដូច ត ទៅ Ġ ស ណ ្ឋ ាន ដ ី ប ែប នេះ Ġ អនុ គ្រ ោះ ដល់ ារ អភិវឌ្ឍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ព្រ ោះ Ġ ក ោះ ត ៃ វ៉ា ន Ġ ជា ទឹក ដ ី មួយ ដ ៏ សំ ខា ន់ Ġ ដោយ សារ អនុ ភាព សេ ដ្ឋ កិច្ច និង ត ួន ា ទី រ ប ស់ ខ្លួន នៅ អ ស៊ី បូ ព ៌ ា Ġ ហើយ ត ៃ វ៉ាន់ មាន ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ ដូច ជា កំ ណ ប់ រ៉ ែម ាស Ġ និង នៅ ជ ួរ ភ្នំ ឈ ុន យ៉ាង Ġ និង ជ ួរ ភ្នំ ឆ្ ន េរ ខា ង កើត	120	▁តើ ស ណ ្ឋ ាន ដ ី ប ែប នេះ ▁អនុគ្រោះ ដល់ ការ អភិវឌ្ឍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ត ៃ វ៉ា ន បាន ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ▁	29	▁ស ណ ្ឋ ាន ដ ី ប ែប នេះ ▁អនុគ្រោះ ដល់ ការ អភិវឌ្ឍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ត ៃ វ៉ា ន ▁ដូច ត ទៅ ▁ស ណ ្ឋ ាន ដ ី ប ែប នេះ ▁អនុគ្រោះ ដល់ ារ អភិវឌ្ឍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ព្រ ោះ ▁កោះ ត ៃ វ៉ា ន ▁ជា ទឹក ដ ី មួយ ដ ៏ សំ ខ ាន់ ▁ដោយសារ អនុ ភាព សេ ដ្ឋ កិច្ច និង ត ួ នាទី រ ប ស់ ខ្លួន នៅ អ ស៊ី បូ ព ៌ ា ▁ហើយ ត ៃ វ៉ាន់ មាន ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ ដូច ជា ក ំណ ប់ រ៉ ែ មាស ▁និង នៅ ជ ួរ ភ្នំ ឈ ុន យ៉ាង ▁និង ជ ួរ ភ្នំ ឆ្ ន េរ ខា ង កើត	113
ចូរនិយាយអំពីសណ្ឋានដីនៃកោះវ៉ាន់	null	កោះតៃវ៉ាន មានផ្ទៃដីប្រមាណ ៣៦០០០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ មានរាងពងក្រពើ សណ្ដូកតាមទិសជើងត្បូង លើបណ្ដាយ ៤០០ Km និងទទឹងបំផុត ១២០ Km ជាទឹកដីប្រកបទៅដោយ ទេសភាពប្លែកៗ ទាំងសណ្ឋានដី ទាំងអាកាសធាតុ រុក្ខជាតិ និងសត្វ ប៉ែកខាងកើត គ្រប់ដណ្ដប់ដោយជួរភ្នំបូនស្របគ្នា សណ្ដូកតាមទិសជើងត្បូង ជួរភ្នំខ្ពស់ជាងគេ មានកម្ពស់ខ្ពស់ជាង ៣៥០០ Km ស្ថិតនៅខាងកើត កំពូលភ្នំខ្ពស់គឺភ្នំយូសាន ៣៩៩៧ m ជួរភ្នំទាំងនេះដាច់ចេញពីគ្នាដោយអាងសម្រុត នៅប៉ែកខាងជើង គេឃើញមានភ្នំភ្លើង តែគ្មានមួយណាមានសកម្មភាពថ្មីៗកើតឡើងនោះទេ ប៉ុន្ដែជាតំបន់អស្ថិរភាព ហើយរញ្ជូយដីតែកើតមានកើតមានជាញឹកញាប់ ប៉ែកខាងលិចបន្ទាប់ពីភ្នំមានរូបភ្នំ រួចមកទំនាបឆ្នេរ ទាបតូចចង្អៀត ជារួម ទាំងតំបន់កូនភ្នំ ១០០៥០០ ទាំងទំនាប ដែលមានរយៈកម្ពស់ទាបជាង ១០០ m តាងផ្ទៃដីពាក់កណ្ដាលនៃផ្ទៃដីសរុប	null	កោះតៃវ៉ាន មានផ្ទៃដីប្រមាណ ៣៦០០០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ មានរាងពងក្រពើ សណ្ដូកតាមទិសជើងត្បូង លើបណ្ដាយ ៤០០ Km និងទទឹងបំផុត ១២០ Km ជាទឹកដីប្រកបទៅដោយ ទេសភាពប្លែកៗ ទាំងសណ្ឋានដី ទាំងអាកាសធាតុ រុក្ខជាតិ និងសត្វ ប៉ែកខាងកើត គ្រប់ដណ្ដប់ដោយជួរភ្នំបូនស្របគ្នា សណ្ដូកតាមទិសជើងត្បូង ជួរភ្នំខ្ពស់ជាងគេ មានកម្ពស់ខ្ពស់ជាង ៣៥០០ Km ស្ថិតនៅខាងកើត កំពូលភ្នំខ្ពស់គឺភ្នំយូសាន ៣៩៩៧ m ជួរភ្នំទាំងនេះដាច់ចេញពីគ្នាដោយអាងសម្រុត នៅប៉ែកខាងជើង គេឃើញមានភ្នំភ្លើង តែគ្មានមួយណាមានសកម្មភាពថ្មីៗកើតឡើងនោះទេ ប៉ុន្ដែជាតំបន់អស្ថិរភាព ហើយរញ្ជូយដីតែកើតមានកើតមានជាញឹកញាប់ ប៉ែកខាងលិចបន្ទាប់ពីភ្នំមានរូបភ្នំ រួចមកទំនាបឆ្នេរ ទាបតូចចង្អៀត ជារួម ទាំងតំបន់កូនភ្នំ ១០០៥០០ ទាំងទំនាប ដែលមានរយៈកម្ពស់ទាបជាង ១០០ m តាងផ្ទៃដីពាក់កណ្ដាលនៃផ្ទៃដីសរុប	ច ូរ និ យា យ អ ំព ី ស ណ ្ឋ ាន ដ ីន ៃ ក ោះ វ៉ាន់ ĠĠ	18	ក ោះ ត ៃ វ៉ា ន Ġ មាន ផ្ ទ ៃ ដ ី ប្រ មា ណ Ġ ៣ ៦០ ០០ Âł គីឡូម៉ែត្រ ការ ៉ េ Ġ មាន រា ង ព ង ក្រ ព ើ Ġ ស ណ ្ ដ ូក តា ម ទិ ស ជើង ត្ប ូង Ġ លើ ប ណ ្ ដា យ Ġ ៤០ ០ ĠKm ÂłĠ និង ទ ទ ឹង ប ំ âĢĭ ផ ុត Ġ ១ ២០ ĠKm Ġ ជា ទឹក ដ ី ប្រ ក បទ ៅ ដោយ Ġ ទេស ភាព ប្លែក ៗ Ġ ទ ាំង ស ណ ្ឋ ាន ដ ី Ġ ទ ាំង អា កាស ធាតុ Ġ រ ុក ្ខ ជាតិ Ġ និង ស ត ្វ Ġ ប៉ ែក ខា ង កើត Ġ គ្រ ប់ ដ ណ ្ ដ ប់ ដោយ ជ ួរ ភ្នំ បូ ន ស្រ ប គ្នា Ġ ស ណ ្ ដ ូក តា ម ទិ ស ជើង ត្ប ូង Ġ ជ ួរ ភ្នំ ខ្ ព ស់ ជា ង គ េ Ġ មាន ក ម្ព ស់ ខ្ ព ស់ ជា ង Ġ ៣ ៥០០ ĠKm Ġ ស្ ថ ិត នៅ ខា ង កើត Ġ កំ ព ូល ភ្នំ ខ្ ព ស់ គ ឺ ភ្នំ យ ូស ាន Ġ ៣ ៩ ៩ ៧ Ġm Ġ ជ ួរ ភ្នំ ទ ាំង នេះ ដា ច ់ ចេញ ពី គ្នា ដោយ អា ង សម ្រ ុត Ġ នៅ ប៉ ែក ខា ង ជើង Ġ គ េ ឃើញ មាន ភ្នំ ភ្លើង Ġ តែ គ ្ម ាន មួយ ណា មាន ស កម្ម ភាព ថ ្ម ី ៗ កើត ឡើង ន ោះ ទេ Ġ ប៉ ុន ្ ដ ែ ជា ត ំ ប ន់ អ ស្ ថ ិ រ ភាព Ġ ហើយ រ ញ្ជ ូ យ ដ ីត ែក ើត មាន កើត មាន ជា ញ ឹក ញ ាប់ Ġ ប៉ ែក ខា ង ល ិច បន្ទាប់ ពី ភ្នំ មាន រូប ភ្នំ Ġ រ ួច មក ទំ នា ប ឆ្ ន េរ Ġ ទ ាប តូ ច ច ង ្អ ៀត Ġ ជា រួម Ġ ទ ាំង ត ំ ប ន់ កូ ន ភ្នំ Ġ ១០ ០ ៥០០ Ġ ទ ាំង ទំ នា ប Ġ ដ ែល មាន រយ ៈ ក ម្ព ស់ ទ ាប ជា ង Ġ ១០ ០ Ġm Ġ តា ង ផ្ ទ ៃ ដ ី ពាក់ ក ណ ្ ដា ល នៃ ផ្ ទ ៃ ដ ី ស រ ុប	338	▁ចូរ ន ិយ ាយ អ ំព ី ស ណ ្ឋ ាន ដ ីន ៃ ក ោះ វ៉ាន់ ▁	17	▁កោះ ត ៃ វ៉ា ន ▁មាន ផ្ ទ ៃ ដ ី ប្រ មា ណ ▁៣៦ ០០០ ▁គីឡូម៉ែត្រ កា រ៉េ ▁មាន រ ាង ព ង ក្រ ព ើ ▁ស ណ ្ ដ ូក ត ាម ទិ ស ជើង ត្ប ូង ▁លើ ប ណ ្ ដ ាយ ▁៤០០ ▁K m ▁និង ទ ទ ឹង ប ំ ▁ផុត ▁១ ២០ ▁K m ▁ជា ទឹក ដ ី ប្រ ក ប ទៅ ដោយ ▁ទេសភាព ប្លែក ៗ ▁ទាំង ស ណ ្ឋ ាន ដ ី ▁ទាំង អា កាស ធាតុ ▁រុក្ខជាតិ ▁និង ស ត ្វ ▁ប៉ ែក ខា ង កើត ▁គ្រប់ ដ ណ ្ ដ ប់ ដោយ ជ ួរ ភ្នំ ប ូន ស្រ ប គ្នា ▁ស ណ ្ ដ ូក ត ាម ទិ ស ជើង ត្ប ូង ▁ជួរ ភ្នំ ខ្ ព ស់ ជា ង គ េ ▁មាន ក ម្ព ស់ ខ្ ព ស់ ជា ង ▁៣ ៥០០ ▁K m ▁ស្ថិត នៅ ខា ង កើត ▁កំពូល ភ្នំ ខ្ ព ស់ គ ឺ ភ្នំ យ ូស ាន ▁៣៩ ៩ ៧ ▁m ▁ជួរ ភ្នំ ទ ាំង នេះ ដ ាច់ ចេញ ពី គ្នា ដោយ អា ង ស ម្រ ុត ▁នៅ ប៉ ែក ខា ង ជើង ▁គេ ឃើញ មាន ភ្នំ ភ្លើង ▁តែ គ ្ មាន មួយ ណា មាន ស កម្ម ភាព ថ ្ម ី ៗ កើត ឡើង ន ោះ ទេ ▁ប៉ុន ្ ដ ែ ជា ត ំ ប ន់ អ ស ្ថ ិ រ ភាព ▁ហើយ រ ញ្ជ ូ យ ដ ី តែ កើត មាន កើត មាន ជា ញ ឹក ញ ាប់ ▁ប៉ ែក ខា ង ល ិច បន្ទាប់ ពី ភ្នំ មាន រូប ភ្នំ ▁រួច មក ទំ នា ប ឆ្ ន េរ ▁ទាប ត ូច ច ង ្អ ៀត ▁ជា រួម ▁ទាំង ត ំ ប ន់ ក ូន ភ្នំ ▁១០០ ៥០០ ▁ទាំង ទំ នា ប ▁ដែល មាន រយ ៈ ក ម្ព ស់ ទ ាប ជា ង ▁១០០ ▁m ▁តា ង ផ្ ទ ៃ ដ ី ពាក់ ក ណ ្ ដា ល នៃ ផ្ ទ ៃ ដ ី ស រ ុប	309
តើដំណើរការអភិវឌ្ឍឧស្សាហកម្មខាងត្បូងប្រព្រឹត្តទៅដូចម្ដេច	null	ដ៉ណើរការអភិវឌ្ឍកូរ៉េខាងត្បូងប្រព្រឹត្តទៅបីដំណាក់កាល រហូតមកដល់ឆ្នាំ ១៩៧០ គេផលិតផលជាពិសេស តែគ្រឿងសម្ភារៈប្រើប្រាស់ វាយនភ័ណ្ឌ ស៊ីម៉ង់ត៍ ជីអាហារកំប៉ុង ចាប់ពីគម្រោងផែនការរទីបី ឆ្នាំ ១៩៧២ គេបានអភិវឌ្ឍគីមី ប្រេងកាត ដែកថែប គ្រឿងយន និងនាវា ដែលជារបស់ក្រុមហ៊ុនធំៗ បួន គឺ ហ៊ីយុនដៃ ដេវូ គីមីប្រេងកាតនៅ អ៊ុលសាន និងយេវចុង ដែលផ្តល់ផលិតផលនាំចេញបាន ៥៥	null	ដ៉ណើរការអភិវឌ្ឍកូរ៉េខាងត្បូងប្រព្រឹត្តទៅបីដំណាក់កាល រហូតមកដល់ឆ្នាំ ១៩៧០ គេផលិតផលជាពិសេស តែគ្រឿងសម្ភារៈប្រើប្រាស់ វាយនភ័ណ្ឌ ស៊ីម៉ង់ត៍ ជីអាហារកំប៉ុង ចាប់ពីគម្រោងផែនការរទីបី ឆ្នាំ ១៩៧២ គេបានអភិវឌ្ឍគីមី ប្រេងកាត ដែកថែប គ្រឿងយន និងនាវា ដែលជារបស់ក្រុមហ៊ុនធំៗ បួន គឺ ហ៊ីយុនដៃ ដេវូ គីមីប្រេងកាតនៅ អ៊ុលសាន និងយេវចុង ដែលផ្តល់ផលិតផលនាំចេញបាន ៥៥	ត ើ ដំណើរ ការ អភិវឌ្ឍ ឧ ស្សា ហ កម្ម ខា ង ត្ប ូង ប្រ ព្រ ឹត ្ត ទៅ ដូច ម្ ដ េច ĠĠ	22	ដ ៉ ណ ើរ ការ អភិវឌ្ឍ កូ រ៉េ ខា ង ត្ប ូង ប្រ ព្រ ឹត ្ត ទៅ បី ដំ ណា ក់ កាល Ġ រ ហ ូត មក ដល់ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧០ Ġ គ េ ផល ិត ផល ជា ពិ សេ ស Ġ តែ គ្រឿង សម ្ ភា រៈ ប្រ ើប ្រា ស់ Ġ វា យ ន ភ ័ណ្ឌ Ġ ស៊ី ម៉ង់ ត ៍ Ġ ជី âĢĭ អា ហា រក ំ ប៉ ុង Ġ ច ាប់ ពី គម ្រ ោង ផ ែន ការ រ ទី បី Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧ ២ Ġ គ េ បាន អភិវឌ្ឍ គី មី Ġ ប្រ េង កា ត Ġ ដ ែក ថ ែប Ġ គ្រឿង យ ន Ġ និង នា វា Ġ ដ ែល ជា រ ប ស់ ក្រុម ហ៊ ុន ធ ំ ៗ Ġ ប ួន Ġ គ ឺ Ġ ហ៊ ី យ ុន ដៃ Ġ ដ េ វ ូ Ġ គី មី ប្រ េង កា ត នៅ Ġ អ៊ ុល សា ន Ġ និង យ េ វ ច ុង Ġ ដ ែល ផ្ ត ល់ ផល ិត ផល នាំ ចេញ បាន Ġ ៥ ៥ ĠÂł	156	▁តើ ដំណើរ ការ អភិវឌ្ឍ ឧ ស្សា ហ កម្ម ខា ង ត្ប ូង ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ទៅ ដូច ម្ ដ េច ▁	21	▁ដ ៉ ណ ើរ ការ អភិវឌ្ឍ កូ រ៉េ ខា ង ត្ប ូង ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ទៅ បី ដ ំណ ាក់ កាល ▁រហូតមកដល់ ឆ្នាំ ▁១៩ ៧០ ▁គេ ផល ិត ផល ជា ពិ ស េស ▁តែ គ្រឿង ស ម្ភ ារ ៈ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ▁វាយ ន ភ ័ណ្ឌ ▁ស៊ី ម៉ង់ ត ៍ ▁ជី ▁អាហារ កំ ប៉ ុង ▁ចាប់ពី គ ម្រ ោង ផ ែន ការ រ ទី បី ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៧ ២ ▁គេ បាន អភិវឌ្ឍ គី មី ▁ប្រេង ក ាត ▁ដែក ថ ែប ▁គ្រឿង យ ន ▁និង នា វា ▁ដែល ជា រ ប ស់ ក្រុម ហ៊ ុន ធ ំ ៗ ▁បួន ▁គឺ ▁ហ៊ី យ ុន ដៃ ▁ដេ វ ូ ▁គីមី ប្រ េង ក ាត នៅ ▁អ៊ុ ល សា ន ▁និង យ េ វ ច ុង ▁ដែល ផ្ ត ល់ ផល ិត ផល នាំ ចេញ បាន ▁៥៥ ▁	135
តើមាគ៌ាអភិវឌ្ឍបែបកូរ៉េខាងត្បូង ផ្អែកលើកត្តាអ្វីខ្លះ	null	មាត៌ាអភិវឌ្ឍន៍បែបកូរ៉េខាងត្បូង ផ្អែកលើកត្តាដូចជា ភាពសម្បូរក្រុមហត្ថពលករនៅវ័យក្មេង ប្រកបដោយជំនាញបំពេញការងារបានល្អ និងព្រមទទួលយកប្រាក់ខែទាប ម៉ោងការងារច្រើន រដ្ឋអំណាចដែលមាននៅគ្រប់កន្លែង នៅបណ្ដាលប្រទេសមូលធននិយម ជាការពិត ផែនការកម្មមានលក្ខណៈប្រិតប្រៀនបំផុត ហើយការបង្កើតសហគ្រាសសាធារណៈបានដាក់ឱ្យដំណើរការរោងចក្រធំៗ រដ្ឋាភិបាល តែងកំណត់ផ្នែកដែលមានអាទិភាពនិងគោលដៅម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច ហើយបង្កើតឱ្យមានអាជ្ញធរមួយចំនួនបង្កើតឡើងដោយរដ្ឋនៅពីលើធនាគារ ការផ្តល់ហិរញ្ញវត្ថុមួយដ៏ចម្លែក មែនហើយ ៣០ នៃវិនិយោគសរុបកាលពីមុនឆ្នាំ ១៩៦៥ ត្រូវបានផ្តល់់ហិរញ្ញវត្ថុដោយសហរដ្ឋអាមេរិក ជាបន្តបន្ទាប់មកទៀតដែលកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយជប៉ុន ឬ ប្រទេសផ្សេងៗទៀត ដែកប្រាក់ទៅ ៤៥ តាងបាន ១៥ នៃវិនិយោគសរុបក្នុងឧស្សាហកម្មគីមីនិងអេឡិចត្រូនិច ទម្ងន់នៃកុងក្លូមេរ៉ា កិច្ចសហប្រតិបត្តិនានា សម្រាប់លំនាំចេញចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៦២ មកបានជម្រុញឪ្យេដ្ឋជួយសម្រាប់ដល់បណ្ដុះឧស្សាហកម្មធុនធ្ងន់ ពហុដ្ឋាន ប៉ូហាង ត្រូវបានដាក់ឪ្យដំណើរការនៃឆ្នាំ១៧៩០ បន្ទាប់មក មានពហុដ្ឋាន ក្វោយ៉ាង អ៊ុលសាន់ យេវចុង	null	មាត៌ាអភិវឌ្ឍន៍បែបកូរ៉េខាងត្បូង ផ្អែកលើកត្តាដូចជា ភាពសម្បូរក្រុមហត្ថពលករនៅវ័យក្មេង ប្រកបដោយជំនាញបំពេញការងារបានល្អ និងព្រមទទួលយកប្រាក់ខែទាប ម៉ោងការងារច្រើន រដ្ឋអំណាចដែលមាននៅគ្រប់កន្លែង នៅបណ្ដាលប្រទេសមូលធននិយម ជាការពិត ផែនការកម្មមានលក្ខណៈប្រិតប្រៀនបំផុត ហើយការបង្កើតសហគ្រាសសាធារណៈបានដាក់ឱ្យដំណើរការរោងចក្រធំៗ រដ្ឋាភិបាល តែងកំណត់ផ្នែកដែលមានអាទិភាពនិងគោលដៅម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច ហើយបង្កើតឱ្យមានអាជ្ញធរមួយចំនួនបង្កើតឡើងដោយរដ្ឋនៅពីលើធនាគារ ការផ្តល់ហិរញ្ញវត្ថុមួយដ៏ចម្លែក មែនហើយ ៣០ នៃវិនិយោគសរុបកាលពីមុនឆ្នាំ ១៩៦៥ ត្រូវបានផ្តល់់ហិរញ្ញវត្ថុដោយសហរដ្ឋអាមេរិក ជាបន្តបន្ទាប់មកទៀតដែលកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយជប៉ុន ឬ ប្រទេសផ្សេងៗទៀត ដែកប្រាក់ទៅ ៤៥ តាងបាន ១៥ នៃវិនិយោគសរុបក្នុងឧស្សាហកម្មគីមីនិងអេឡិចត្រូនិច ទម្ងន់នៃកុងក្លូមេរ៉ា កិច្ចសហប្រតិបត្តិនានា សម្រាប់លំនាំចេញចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៦២ មកបានជម្រុញឪ្យេដ្ឋជួយសម្រាប់ដល់បណ្ដុះឧស្សាហកម្មធុនធ្ងន់ ពហុដ្ឋាន ប៉ូហាង ត្រូវបានដាក់ឪ្យដំណើរការនៃឆ្នាំ១៧៩០ បន្ទាប់មក មានពហុដ្ឋាន ក្វោយ៉ាង អ៊ុលសាន់ យេវចុង	ត ើម ា គ ៌ ា អភិវឌ្ឍ ប ែប កូ រ៉េ ខា ង ត្ប ូង Ġ ផ្ អ ែក លើក ត្ត ា អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	26	មា ត ៌ ា អភិវឌ្ឍ ន៍ ប ែប កូ រ៉េ ខា ង ត្ប ូង Ġ ផ្ អ ែក លើក ត្ត ា ដូច ជា Ġ ភាព សម្ប ូរ ក្រុម ហ ត្ថ ពល ករ នៅ វ ័យ ក្ មេ ង Ġ ប្រ ក ប ដោយ ជំ នា ញ ប ំព េញ ការងារ បាន ល្អ Ġ និង ព្រ ម ទទួល យក ប្រា ក់ ខែ ទ ាប Ġ ម៉ ោង ការងារ ច្ រ ើន Ġ រដ្ឋ អ ំណ ា ច ដ ែល មាន នៅ គ្រ ប់ កន្លែង Ġ នៅ ប ណ ្ ដា ល ប្រ ទេស ម ូល ធ ន និយម Ġ ជា ការ ពិ ត Ġ ផ ែន ការ កម្ម មាន ល ក្ខ ណៈ ប្រ ិត ប្រ ៀន ប ំ ផ ុត Ġ ហើយ ការ បង ្ក ើត ស ហ គ្រ ាស សា ធា រណៈ បាន ដា ក់ ឱ្យ ដំណើរ ការ រ ោង ច ក្រ ធ ំ ៗ Ġ រដ្ឋ ា ភិ បាល Ġ តែ ង កំ ណ ត់ ផ្ ន ែក ដ ែល មាន អា ទិ ភាព និង គោ ល ដ ៅ ម៉ា ក្រ ូស េ ដ្ឋ កិច្ច Ġ ហើយ បង ្ក ើត ឱ្យ មាន អា ជ្ញ ធរ មួយ ចំ ន ួន បង ្ក ើត ឡើង ដោយ រដ្ឋ នៅ ពី លើ ធ នា គ ារ Ġ ការ ផ្ ត ល់ ហ ិ រ ញ្ញ វ ត្ថ ុម ួយ ដ ៏ ច ម្ល ែក Ġ ម ែន ហើយ Ġ ៣០ Ġ នៃ វិ និ យោគ ស រ ុប កាល ពី ម ុន ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ៥ Ġ ត្រូវ បាន ផ្ ត ល់ ់ ហ ិ រ ញ្ញ វ ត្ថ ុ ដោយ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក Ġ ជា ប ន្ត បន្ទាប់ មក ទៀត ដ ែល កិច្ច ព្រមព្រៀង ជា មួយ ជ ប៉ ុន Ġ ឬ Ġ ប្រ ទេស ផ្ សេ ង ៗ ទៀត Ġ ដ ែក ប្រា ក់ ទៅ Ġ ៤ ៥ Ġ តា ង បាន Ġ ១ ៥ Ġ នៃ វិ និ យោគ ស រ ុប ក្នុង ឧ ស្សា ហ កម្ម គី មី និង អ េ ឡ ិច ត្រ ូន ិច ĠâĢĭ ទ ម្ ង ន់ នៃ ក ុង ក្ ល ូម េរ ៉ ា Ġ កិច្ច ស ហ ប្រ តិ ប ត្តិ នា នា Ġ សម ្រា ប់ លំ នាំ ចេញ ច ាប់ ពី ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ២ Ġ មក បាន ជ ម្រ ុញ ឪ ្យ េ ដ្ឋ ជ ួយ សម ្រា ប់ ដល់ ប ណ ្ ដ ុះ ឧ ស្សា ហ កម្ម ធ ុន ធ ្ង ន់ Ġ ព ហ ុ ដ្ឋាន Ġ ប៉ ូ ហា ង Ġ ត្រូវ បាន ដា ក់ ឪ ្យ ដំណើរ ការ នៃ ឆ្នាំ ១ ៧ ៩០ Ġ បន្ទាប់ មក Ġ មាន ព ហ ុ ដ្ឋាន Ġ ក្ វ ោយ ៉ ាង Ġ អ៊ ុល សា ន់ Ġ យ េ វ ច ុង	409	▁តើ មា គ ៌ ា អភិវឌ្ឍ ប ែប កូ រ៉េ ខា ង ត្ប ូង ▁ផ្អែក លើក ត្ត ា អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	23	▁មា ត ៌ ា អភិវឌ្ឍ ន៍ ប ែប កូ រ៉េ ខា ង ត្ប ូង ▁ផ្អែក លើក ត្ត ា ដូច ជា ▁ភាព សម្ប ូរ ក្រុម ហ ត្ថ ពល ករ នៅ វ ័យ ក ្ម េង ▁ប្រកបដោយ ជំ ន ាញ ប ំព េញ ការងារ បាន ល្អ ▁និង ព្រ ម ទទួល យក ប្រ ាក់ ខែ ទ ាប ▁ម៉ោង ការងារ ច ្រ ើន ▁រដ្ឋ អ ំ ណា ច ដ ែល មាន នៅ គ្រ ប់ កន្លែង ▁នៅ ប ណ ្ ដា ល ប្រ ទេស ម ូល ធ ន និយម ▁ជា ការ ព ិត ▁ផែនការ កម្ម មាន ល ក្ខ ណៈ ប្រ ិត ប្រ ៀន ប ំ ផ ុត ▁ហើយ ការ ប ង្ក ើត ស ហ គ្រ ាស សា ធា រណៈ បាន ដ ាក់ ឱ្យ ដំណើរ ការ រ ោង ច ក្រ ធ ំ ៗ ▁រដ្ឋាភិបាល ▁តែង ក ំណ ត់ ផ្ ន ែក ដ ែល មាន អា ទិ ភាព និង គ ោល ដ ៅ ម៉ា ក្រ ូស េ ដ្ឋ កិច្ច ▁ហើយ ប ង្ក ើត ឱ្យ មាន អា ជ្ញ ធរ មួយ ចំ ន ួន ប ង្ក ើត ឡើង ដោយ រដ្ឋ នៅ ពី លើ ធ នា គ ារ ▁ការផ្តល់ ហ ិ រ ញ្ញ វ ត្ថ ុ មួយ ដ ៏ ច ម្ល ែក ▁មែន ហើយ ▁៣០ ▁នៃ វិ និ យោគ ស រ ុប កាល ពី ម ុន ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ៥ ▁ត្រូវបាន ផ្ ត ល់ ់ ហ ិ រ ញ្ញ វ ត្ថ ុ ដោយ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ▁ជា ប ន្ត បន្ទាប់ មក ទៀត ដ ែល កិច្ច ព្រមព្រៀង ជា មួយ ជ ប៉ ុន ▁ឬ ▁ប្រទេស ផ្ ស េង ៗ ទៀត ▁ដែក ប្រ ាក់ ទៅ ▁៤៥ ▁តា ង បាន ▁១៥ ▁នៃ វិ និ យោគ ស រ ុប ក្នុង ឧ ស្សា ហ កម្ម គី មី និង អ េ ឡ ិច ត្រ ូន ិច ▁ទម្ងន់ នៃ ក ុង ក ្ល ូ មេ រ៉ា ▁កិច្ច ស ហ ប្រ តិ ប ត្តិ នា នា ▁សម្រាប់ លំ នាំ ចេញ ច ាប់ ពី ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ២ ▁មក បាន ជ ម្រ ុញ ឪ ្យ េ ដ្ឋ ជ ួយ ស ម្រ ាប់ ដល់ ប ណ ្ ដ ុះ ឧ ស្សា ហ កម្ម ធ ុន ធ ្ង ន់ ▁ពហុ ដ្ឋាន ▁ប៉ ូ ហា ង ▁ត្រូវបាន ដ ាក់ ឪ ្យ ដំណើរ ការ នៃ ឆ្នាំ ១ ៧ ៩០ ▁បន្ទាប់មក ▁មាន ព ហ ុ ដ្ឋាន ▁ក ្វ ោ យ៉ាង ▁អ៊ុ ល ស ាន់ ▁យេ វ ច ុង	376
ដូចម្ដេចដែលហៅថា សេម៉ូស	null	ដែលហៅសេម៉ូយ មានន័យថា សហគមន៍ថ្មី គឺជាបែបបទបំពាក់សីលធម៌សំដៅ បំផុស ស្មារតីខ្លួន ទីពឹងខ្លួន និងកិច្ចសហការ ដល់មហាជនជនបទនិងទីក្រុង	null	ដែលហៅសេម៉ូយ មានន័យថា សហគមន៍ថ្មី គឺជាបែបបទបំពាក់សីលធម៌សំដៅ បំផុស ស្មារតីខ្លួន ទីពឹងខ្លួន និងកិច្ចសហការ ដល់មហាជនជនបទនិងទីក្រុង	ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា Ġ សេ ម៉ូ ស ĠĠ	12	ដ ែល ហ ៅ សេ ម៉ូ យ Ġ មាន ន ័យ ថា Ġ ស ហ គមន៍ ថ ្ម ី Ġ គ ឺ ជា ប ែប បទ ប ំព ាក់ សី ល ធម៌ សំ ដ ៅ Ġ ប ំ ផ ុស Ġ ស្ម ារ តី ខ្លួន Ġ ទី ព ឹង ខ្លួន Ġ និង កិច្ច ស ហ ការ ĠÂł ដល់ ម ហា ជន ជន បទ និង ទី ក្រុង	58	▁ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា ▁សេ ម៉ូ ស ▁	12	▁ដែល ហ ៅ សេ ម៉ូ យ ▁មាន ន ័យ ថា ▁សហគមន៍ ថ ្ម ី ▁គឺជា ប ែប បទ ប ំព ាក់ សី ល ធម៌ សំ ដ ៅ ▁បំ ផ ុស ▁ស្មារតី ខ្លួន ▁ទី ព ឹង ខ្លួន ▁និង កិច្ច ស ហ ការ ▁ដល់ ម ហា ជន ជន បទ និង ទី ក្រុង	50
តើរបបគ្រប់គ្រងនយោបាយរបស់កូរ៉េខាងត្បុងមានលក្ខណៈដូចម្ដេចខ្លះ	null	របបគ្រប់គ្រងនយោបាយរបស់ពួកមានលក្ខណៈដូចខាងក្រោម សង្គមកូរ៉េខងត្បូង ជាថសង្គមនោះទៀតសោតកំពុងតែវិវត្តយ៉ាងក្លា ប្រជាធិបតេយ្យនៅប្រទេសនេះ មានលក្ខណៈប្រហាក់ប្រហែលគ្នានឹងប្រជាធិបតេយ្យនៅបណ្ដាលប្រទេសលោកខាងលិចនិងជប៉ុនដែរ គោលបំណងនៃរបបគ្រប់គ្រងនេះ គឺការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ការបង្កើនធនធាន និងអានុភាព ដើម្បីធ្វើឪ្យសុខុភាពប្រជាពលរដ្ឋបានប្រសើរពង្រីង ជំហរ ប្រទេសជាតិលើផ្ទៃរាបអន្ដរជាតិរឹងមាំ ទោះបីជីវភាពនយោបាយមានការលោតផ្លុះដូចម្ដេចក្ដីការគ្រប់គ្រងប្រព្រឹត្តទៅតាមគន្លងទស្សនៈខុងជឺ ជានិច្ច	null	របបគ្រប់គ្រងនយោបាយរបស់ពួកមានលក្ខណៈដូចខាងក្រោម សង្គមកូរ៉េខងត្បូង ជាថសង្គមនោះទៀតសោតកំពុងតែវិវត្តយ៉ាងក្លា ប្រជាធិបតេយ្យនៅប្រទេសនេះ មានលក្ខណៈប្រហាក់ប្រហែលគ្នានឹងប្រជាធិបតេយ្យនៅបណ្ដាលប្រទេសលោកខាងលិចនិងជប៉ុនដែរ គោលបំណងនៃរបបគ្រប់គ្រងនេះ គឺការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ការបង្កើនធនធាន និងអានុភាព ដើម្បីធ្វើឪ្យសុខុភាពប្រជាពលរដ្ឋបានប្រសើរពង្រីង ជំហរ ប្រទេសជាតិលើផ្ទៃរាបអន្ដរជាតិរឹងមាំ ទោះបីជីវភាពនយោបាយមានការលោតផ្លុះដូចម្ដេចក្ដីការគ្រប់គ្រងប្រព្រឹត្តទៅតាមគន្លងទស្សនៈខុងជឺ ជានិច្ច	ត ើរ ប ប គ្រ ប់ គ្រ ង ន យោ បា យ រ ប ស់ កូ រ៉េ ខា ង ត្ប ុង មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ĠĠ	32	រ ប ប គ្រ ប់ គ្រ ង ន យោ បា យ រ ប ស់ ព ួ ក មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ខា ង ក្រោម Ġ សង ្ គម កូ រ៉េ ខ ង ត្ប ូង Ġ ជា ថ សង ្ គម ន ោះ ទៀត ស ោត កំ ពុ ង តែ វិ វត្ត យ៉ាង ក្លា Ġ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ នៅ ប្រ ទេស នេះ Ġ មាន ល ក្ខ ណៈ ប្រ ហា ក់ ប្រ ហ ែល គ្នា នឹង ប្រ ជា ធិបតេយ្យ នៅ ប ណ ្ ដា ល ប្រ ទេស លោក ខា ង ល ិច និង ជ ប៉ ុន ដ ែរ Ġ គោ ល ប ំណ ង នៃ រ ប ប គ្រ ប់ គ្រ ង នេះ Ġ គ ឺ ការ អភិវឌ្ឍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ជាតិ Ġ ការ បង ្ក ើន ធ ន ធាន Ġ និង អាន ុ ភាព Ġ ដើម ្ប ី ធ ្វ ើ ឪ ្យ សុខ ុ ភាព ប្រ ជា ពល រដ្ឋ បាន ប្រសើរ ព ង ្រី ង Ġ ជំ ហ រ Ġ ប្រ ទេស ជាតិ លើ ផ្ ទ ៃ រា ប អ ន្ ដ រ ជាតិ រ ឹង មា ំ Ġ ទ ោះ បី ជីវ ភាព ន យោ បា យ មាន ការ ល ោត ផ្ល ុះ ដូច ម្ ដ េច ក្ ដ ី ការ គ្រ ប់ គ្រ ង ប្រ ព្រ ឹត ្ត ទៅ តា ម គ ន្ លង ទ ស្ស នៈ ខ ុង ជ ឺ Ġ ជា និ ច្ច	215	▁តើ រ ប ប គ្រ ប់ គ្រ ង ន យោ ប ាយ រ ប ស់ កូ រ៉េ ខា ង ត្ប ុង មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ▁	32	▁របប គ្រ ប់ គ្រ ង ន យោ ប ាយ រ ប ស់ ព ួ ក មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ខា ង ក្រោម ▁សង្គម កូ រ៉េ ខ ង ត្ប ូង ▁ជា ថ ស ង្គ ម ន ោះ ទៀត ស ោត ក ំព ុង តែ វិ វត្ត យ៉ាង ក្លា ▁ប្រជាធិបតេយ្យ នៅ ប្រ ទេស នេះ ▁មាន ល ក្ខ ណៈ ប្រ ហ ាក់ ប្រ ហ ែល គ្នា នឹង ប្រ ជា ធិបតេយ្យ នៅ ប ណ ្ ដា ល ប្រ ទេស លោក ខា ង ល ិច និង ជ ប៉ ុន ដ ែរ ▁គោលបំណង នៃ រ ប ប គ្រ ប់ គ្រ ង នេះ ▁គឺ ការ អភិវឌ្ឍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ជាតិ ▁ការបង្កើន ធ ន ធាន ▁និង អាន ុ ភាព ▁ដើម្បី ធ ្វ ើ ឪ ្យ សុខ ុ ភាព ប្រ ជា ពល រដ្ឋ បាន ប្រសើរ ព ង ្រី ង ▁ជំហរ ▁ប្រទេសជាតិ លើ ផ្ ទ ៃ រ ាប អ ន្ ដ រ ជាតិ រ ឹង ម ាំ ▁ទោះបី ជីវ ភាព ន យោ ប ាយ មាន ការ ល ោត ផ្ល ុះ ដូច ម្ ដ េច ក្ ដ ី ការ គ្រ ប់ គ្រ ង ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ទៅ ត ាម គ ន្ លង ទ ស្ស នៈ ខ ុង ជ ឺ ▁ជានិច្ច	191
ចូរប្រៀបលក្ខខណ្ឌធម្មជាតិកូរ៉េខាងត្បូងនិងកម្ពុជា	null	លក្ខខណ្ឌធម្មជាតិកូរ៉េខាងត្បូងនិងកម្ពុជា លក្ខខណ្ឌធម្មជាតិកូរ៉េ ប្រទេសកូរ៉េស្ថិតនៅខាងត្បូងនៃឧបកូរ៉េ ខាងលិចជាប់សមុទ្រលឿន ខាងកើតជាប់សមុទ្រជប៉ុន សមុទ្រខាងកើត ខាងត្បូងជាប់ច្រកកូរ៉េ និងមសមុទ្រកើត ប្រទេសកូរ៉េមានផ្ទៃដីសរុប ៩៩៦៧៨ km អាកាសធាតុកូរ៉េខាងត្បូងបង្កើតឪ្យមានរដូវបួនច្បាស់លាស់ និទាឃរដូវនិងសរទេរដូវមានរយៈពេលខ្លី សិសិរដូវត្រជាក់មានខ្បល់បក់បោកនិងធ្លាក់ទឹកកក វស្សារដុវក្ដៅ សើមដីមានភ្លៀងធ្លាក់ ធាតុអាកាសតែងទទួលឥទ្ធិពលទ្វីបនិងសមុទ្រនៅជុំវិញ ខ្យល់មូសុងអាស៊ីខាងកើតនាំមកនូវខ្យល់ត្រជាក់ ពីតំបន់អាកទិចនៅសិសិររដូវនិងមូសុងបក់មកពីសមុទ្រចិនខាងត្បូងនៅវស្សានរដូវជាខ្យល់ក្ដៅផ្ទុតដោយចំហាយទឹកច្រើន នៅសេអ៊ូល សីតុណ្ហភាពខែមករាស្ថិតនៅចន្លោះ ៧ អង្សា និង ១ អង្សា ហើយនៅកក្កដាមានពី ២២ អង្សា ទៅ ២៩ អង្សា ធនធានធម្មជាតិសំខាន់ៗរបស់កូនកូរ៉េមាន ធ្យូងថ្ម ភាគច្រើនជាអង់ត្រា អង់ត្រាស៊ីត ដែក និងក្រាភីត រ៉ែផ្សេងៗទៀតមានស័ង្កសីតង់ស្ដែន សំណ មាស និងម៉ូលីបដែន ប៉ុន្ដែប្រទេសសម្បូរថ្ម កំបោរណាស់ លក្ខខណ្ឌធម្មជាតិកម្ពុជាស្ថិតនៅភូមិភាគអាស៊ីអាគ្នេយ៍ជាប់នឹងប្រទេសវៀតណាម ឡាវ ថៃអាកាសធាតុស្រុកខែចែកចេញជារដូវពិច្បាស់លាស់ គឺរដូវវស្សានឹងរដូវប្រាំង រដូវវស្សាចាប់ពីខែតុលា ហើយរដូវប្រាំងចាប់ពីខែវិច្ឆិកា ដល់ខែមេសាសីតុណ្ហភាពមធ្យមប្រចាំឆ្នាំមាន ២៧ អង្សា នៅទីក្រុងភ្នំពេញខែក្ដៅជាងគេគឺខែ សីហា មានសីតុណ្ហភាព ៤០ អង្សា ហើយខែត្រជាក់ជាងគេ គឺខែមករា មានសីតុណ្ហភាព ១៤ អង្សាធនធានធម្មជាតិមាន មាស ត្បូង ពេជ្រ ដែក សំណ ក្រាភិត ទង់ដែង ប្រាក់ ធ្បូងថ្ម ប្រេងកាត	null	លក្ខខណ្ឌធម្មជាតិកូរ៉េខាងត្បូងនិងកម្ពុជា លក្ខខណ្ឌធម្មជាតិកូរ៉េ ប្រទេសកូរ៉េស្ថិតនៅខាងត្បូងនៃឧបកូរ៉េ ខាងលិចជាប់សមុទ្រលឿន ខាងកើតជាប់សមុទ្រជប៉ុន សមុទ្រខាងកើត ខាងត្បូងជាប់ច្រកកូរ៉េ និងមសមុទ្រកើត ប្រទេសកូរ៉េមានផ្ទៃដីសរុប ៩៩៦៧៨ km អាកាសធាតុកូរ៉េខាងត្បូងបង្កើតឪ្យមានរដូវបួនច្បាស់លាស់ និទាឃរដូវនិងសរទេរដូវមានរយៈពេលខ្លី សិសិរដូវត្រជាក់មានខ្បល់បក់បោកនិងធ្លាក់ទឹកកក វស្សារដុវក្ដៅ សើមដីមានភ្លៀងធ្លាក់ ធាតុអាកាសតែងទទួលឥទ្ធិពលទ្វីបនិងសមុទ្រនៅជុំវិញ ខ្យល់មូសុងអាស៊ីខាងកើតនាំមកនូវខ្យល់ត្រជាក់ ពីតំបន់អាកទិចនៅសិសិររដូវនិងមូសុងបក់មកពីសមុទ្រចិនខាងត្បូងនៅវស្សានរដូវជាខ្យល់ក្ដៅផ្ទុតដោយចំហាយទឹកច្រើន នៅសេអ៊ូល សីតុណ្ហភាពខែមករាស្ថិតនៅចន្លោះ ៧ អង្សា និង ១ អង្សា ហើយនៅកក្កដាមានពី ២២ អង្សា ទៅ ២៩ អង្សា ធនធានធម្មជាតិសំខាន់ៗរបស់កូនកូរ៉េមាន ធ្យូងថ្ម ភាគច្រើនជាអង់ត្រា អង់ត្រាស៊ីត ដែក និងក្រាភីត រ៉ែផ្សេងៗទៀតមានស័ង្កសីតង់ស្ដែន សំណ មាស និងម៉ូលីបដែន ប៉ុន្ដែប្រទេសសម្បូរថ្ម កំបោរណាស់ លក្ខខណ្ឌធម្មជាតិកម្ពុជាស្ថិតនៅភូមិភាគអាស៊ីអាគ្នេយ៍ជាប់នឹងប្រទេសវៀតណាម ឡាវ ថៃអាកាសធាតុស្រុកខែចែកចេញជារដូវពិច្បាស់លាស់ គឺរដូវវស្សានឹងរដូវប្រាំង រដូវវស្សាចាប់ពីខែតុលា ហើយរដូវប្រាំងចាប់ពីខែវិច្ឆិកា ដល់ខែមេសាសីតុណ្ហភាពមធ្យមប្រចាំឆ្នាំមាន ២៧ អង្សា នៅទីក្រុងភ្នំពេញខែក្ដៅជាងគេគឺខែ សីហា មានសីតុណ្ហភាព ៤០ អង្សា ហើយខែត្រជាក់ជាងគេ គឺខែមករា មានសីតុណ្ហភាព ១៤ អង្សាធនធានធម្មជាតិមាន មាស ត្បូង ពេជ្រ ដែក សំណ ក្រាភិត ទង់ដែង ប្រាក់ ធ្បូងថ្ម ប្រេងកាត	ច ូរ ប្រ ៀប ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ធម្ម ជាតិ កូ រ៉េ ខា ង ត្ប ូង និង ក ម្ព ុ ជា ĠĠ	21	ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ធម្ម ជាតិ កូ រ៉េ ខា ង ត្ប ូង និង ក ម្ព ុ ជា Ġ ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ធម្ម ជាតិ កូ រ៉េ Ġ ប្រ ទេស កូ រ៉េ ស្ ថ ិត នៅ ខា ង ត្ប ូង នៃ ឧ ប កូ រ៉េ Ġ ខា ង ល ិច ជាប់ សម ុ ទ្រ ល ឿន Ġ ខា ង កើត ជាប់ សម ុ ទ្រ ជ ប៉ ុន Ġ សម ុ ទ្រ ខា ង កើត Ġ ខា ង ត្ប ូង ជាប់ ច្ រក កូ រ៉េ Ġ និង ម សម ុ ទ្រ កើត Ġ ប្រ ទេស កូ រ៉េ មាន ផ្ ទ ៃ ដ ី ស រ ុប Ġ ៩ ៩៦ ៧ ៨ Ġkm ÂłÂłĠ អា កាស ធាតុ កូ រ៉េ ខា ង ត្ប ូង បង ្ក ើត ឪ ្យ មាន រ ដ ូវ ប ួន ច្ បា ស់ លាស់ Ġ និ ទ ា ឃ រ ដ ូវ និង ស រ ទេ រ ដ ូវ មាន រយ ៈ ពេល ខ្ លី Ġ សិ សិ រ ដ ូវ ត្រ ជា ក់ មាន ខ្ ប ល់ ប ក់ ប ោក និង ធ ្លា ក់ ទឹក ក ក Ġ វ ស្សា រ ដ ុ វ ក្ ដ ៅ Ġ ស ើម ដ ី មាន ភ្ល ៀង ធ ្លា ក់ Ġ ធាតុ អា កាស តែ ង ទទួល ឥ ទ្ធិ ពល ទ ្វី ប និង សម ុ ទ្រ នៅ ជ ុំ វិញ Ġ ខ្ យ ល់ ម ូស ុង អា ស៊ី ខា ង កើត នាំ មក ន ូវ ខ្ យ ល់ ត្រ ជា ក់ Ġ ពី ត ំ ប ន់ អា ក ទិ ច នៅ សិ សិ រ រ ដ ូវ និង ម ូស ុង ប ក់ មក ពី សម ុ ទ្រ ច ិន ខា ង ត្ប ូង នៅ វ ស្សា ន រ ដ ូវ ជា ខ្ យ ល់ ក្ ដ ៅ ផ្ ទ ុត ដោយ ចំ ហា យ ទឹក ច្ រ ើន Ġ នៅ សេ អ៊ ូល Ġ សី ត ុ ណ ្ហ ភាព ខែ មក រា ស្ ថ ិត នៅ ច ន្ ល ោះ Ġ ៧ Ġ អ ង្ស ា Ġ និង Ġ ១ Ġ អ ង្ស ា Ġ ហើយ នៅ ក ក្ក ដា មាន ពី Ġ ២ ២ Ġ អ ង្ស ា Ġ ទៅ Ġ ២ ៩ Ġ អ ង្ស ា Ġ ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ សំ ខា ន់ ៗ រ ប ស់ កូ ន កូ រ៉េ មាន Ġ ធ ្យូ ង ថ ្ម Ġ ភាគ ច្ រ ើន ជា អ ង់ ត្រា Ġ អ ង់ ត្រា ស៊ី ត Ġ ដ ែក Ġ និង ក្រ ា ភ ីត Ġ រ៉ ែ ផ្ សេ ង ៗ ទៀត មាន ស ័ ង្ក សី ត ង់ ស្ ដ ែន Ġ សំ ណ Ġ មាស Ġ និង ម៉ូ លី ប ដ ែន Ġ ប៉ ុន ្ ដ ែប ្រ ទេស សម្ប ូរ ថ ្ម Ġ កំ ប ោរ ណា ស់ ÂłĠ ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ធម្ម ជាតិ ក ម្ព ុ ជា ស្ ថ ិត នៅ ភ ូម ិ ភាគ អា ស៊ី អា គ ្ន េ យ ៍ ជាប់ នឹង ប្រ ទេស វ ៀត ណា ម Ġ ឡា វ Ġ ថ ៃ អា កាស ធាតុ ស្រ ុក ខែ ច ែក ចេញ ជា រ ដ ូវ ពិ ច្ បា ស់ លាស់ Ġ គ ឺ រ ដ ូវ វ ស្សា នឹង រ ដ ូវ ប្រា ំ ង Ġ រ ដ ូវ វ ស្សា ច ាប់ ពី ខែ ត ុល ា Ġ ហើយ រ ដ ូវ ប្រា ំ ង ច ាប់ ពី ខែ វិ ច្ឆ ិកា Ġ ដល់ ខែ មេ សា សី ត ុ ណ ្ហ ភាព ម ធ ្យ ម ប្រ ច ាំ ឆ្នាំ មាន Ġ ២ ៧ Ġ អ ង្ស ា Ġ នៅ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ខែ ក្ ដ ៅ ជា ង គ េ គ ឺ ខែ Ġ សី ហា Ġ មាន សី ត ុ ណ ្ហ ភាព Ġ ៤០ Ġ អ ង្ស ា Ġ ហើយ ខែ ត្រ ជា ក់ ជា ង គ េ Ġ គ ឺ ខែ មក រា Ġ មាន សី ត ុ ណ ្ហ ភាព Ġ ១ ៤ Ġ អ ង្ស ា ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ មាន Ġ មាស Ġ ត្ប ូង Ġ ព េ ជ្រ Ġ ដ ែក Ġ សំ ណ Ġ ក្រ ា ភិ ត Ġ ទ ង់ ដ ែង Ġ ប្រា ក់ Ġ ធ ្ប ូង ថ ្ម Ġ ប្រ េង កា ត	626	▁ចូរ ប្រ ៀប ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ធម្ម ជាតិ កូ រ៉េ ខា ង ត្ប ូង និង ក ម្ព ុ ជា ▁	20	▁លក្ខខណ្ឌ ធម្ម ជាតិ កូ រ៉េ ខា ង ត្ប ូង និង ក ម្ព ុ ជា ▁លក្ខខណ្ឌ ធម្ម ជាតិ កូ រ៉េ ▁ប្រទេស កូ រ៉េ ស ្ថ ិត នៅ ខា ង ត្ប ូង នៃ ឧ ប កូ រ៉េ ▁ខាងលិច ជាប់ សម ុ ទ្រ ល ឿន ▁ខាងកើត ជាប់ សម ុ ទ្រ ជ ប៉ ុន ▁សមុទ្រ ខា ង កើត ▁ខាងត្បូង ជាប់ ច្ រក កូ រ៉េ ▁និង ម សម ុ ទ្រ កើត ▁ប្រទេស កូ រ៉េ មាន ផ្ ទ ៃ ដ ី ស រ ុប ▁៩ ៩៦ ៧ ៨ ▁km ▁អាកាសធាតុ កូ រ៉េ ខា ង ត្ប ូង ប ង្ក ើត ឪ ្យ មាន រ ដ ូវ ប ួន ច ្ប ាស់ លាស់ ▁និ ទ ា ឃ រ ដ ូវ និង ស រ ទ េរ ដ ូវ មាន រយ ៈ ពេល ខ្ លី ▁សិ សិ រ ដ ូវ ត្រ ជ ាក់ មាន ខ្ ប ល់ ប ក់ ប ោក និង ធ ្ល ាក់ ទឹក ក ក ▁វស្សា រ ដ ុ វ ក្ ដ ៅ ▁ស ើម ដ ី មាន ភ្ល ៀង ធ ្ល ាក់ ▁ធាតុ អា កាស ត ែង ទទួល ឥ ទ្ធិ ពល ទ ្វី ប និង សម ុ ទ្រ នៅ ជ ុំ វិញ ▁ខ្យល់ ម ូស ុង អា ស៊ី ខា ង កើត នាំ មក ន ូវ ខ្ យ ល់ ត្រ ជ ាក់ ▁ពី ត ំ ប ន់ អា ក ទ ិច នៅ សិ សិ រ រ ដ ូវ និង ម ូស ុង ប ក់ មក ពី សម ុ ទ្រ ច ិន ខា ង ត្ប ូង នៅ វ ស្សា ន រ ដ ូវ ជា ខ្ យ ល់ ក្ ដ ៅ ផ្ ទ ុត ដោយ ចំ ហ ាយ ទឹក ច ្រ ើន ▁នៅ សេ អ៊ ូល ▁សីតុណ្ហភាព ខែ មក រ ាស ្ថ ិត នៅ ច ន ្ល ោះ ▁៧ ▁អ ង ្សា ▁និង ▁១ ▁អ ង ្សា ▁ហើយ នៅ ក ក្ក ដា មាន ពី ▁២២ ▁អ ង ្សា ▁ទៅ ▁២៩ ▁អ ង ្សា ▁ធនធាន ធម្ម ជាតិ សំ ខ ាន់ ៗ រ ប ស់ ក ូន កូ រ៉េ មាន ▁ធ ្យូ ង ថ ្ម ▁ភាគ ច ្រ ើន ជា អ ង់ ត្រា ▁អង់ ត្រា ស៊ី ត ▁ដែក ▁និង ក្រ ា ភ ីត ▁រ៉ែ ផ្ ស េង ៗ ទៀត មាន ស ័ ង្ក សី ត ង់ ស្ ដ ែន ▁សំណ ▁មាស ▁និង ម៉ូ លី ប ដ ែន ▁ប៉ុន ្ ដ ែ ប្រ ទេស សម្ប ូរ ថ ្ម ▁កំ ប ោរ ណ ាស់ ▁លក្ខខណ្ឌ ធម្ម ជាតិ ក ម្ព ុ ជា ស ្ថ ិត នៅ ភ ូម ិ ភាគ អា ស៊ី អា គ ្ន េ យ ៍ ជាប់ នឹង ប្រ ទេស វ ៀត ណា ម ▁ឡាវ ▁ថៃ អា កាស ធាតុ ស្រ ុក ខែ ច ែក ចេញ ជា រ ដ ូវ ព ិច ្ប ាស់ លាស់ ▁គឺ រ ដ ូវ វ ស្សា នឹង រ ដ ូវ ប្រ ាំង ▁រដូវ វ ស្សា ច ាប់ ពី ខែ ត ុល ា ▁ហើយ រ ដ ូវ ប្រ ាំង ច ាប់ ពី ខែ វិ ច្ឆ ិកា ▁ដល់ ខែ មេ សា សី ត ុ ណ ្ហ ភាព ម ធ ្យ ម ប្រ ច ាំ ឆ្នាំ មាន ▁២៧ ▁អ ង ្សា ▁នៅ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ខែ ក្ ដ ៅ ជា ង គ េ គ ឺ ខែ ▁សីហា ▁មាន សី ត ុ ណ ្ហ ភាព ▁៤០ ▁អ ង ្សា ▁ហើយ ខែ ត្រ ជ ាក់ ជា ង គ េ ▁គឺ ខែ មក រា ▁មាន សី ត ុ ណ ្ហ ភាព ▁១៤ ▁អ ង ្សា ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ មាន ▁មាស ▁ត្បូង ▁ពេជ្រ ▁ដែក ▁សំណ ▁ក្រ ា ភ ិត ▁ទ ង់ ដ ែង ▁ប្រាក់ ▁ធ្ បូ ង ថ ្ម ▁ប្រេង ក ាត	568
តើកូរ៉េខាងត្បងមានលក្ខខណ្ឌអនុគ្រោះអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចជាតិដែរឬទេ ចូរពន្យល់	null	កូរ៉េត្បូងមានត្យូងមានលក្ខខណ្ឌធម្មជាតិអនុគ្រោះដល់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ព្រោះ ប្រទេសនេះស្ថិតនៅភាគត្បូងនៃទ្វីបកូរ៉េ ខាងលិចជាប់សមុទ្រលឿន ខាងកើតជាប់សមុទ្រជប៉ុន សមុទ្រខាងកើត ខាងត្បូងជាប់ច្រកកូរ៉េនិងសមុទ្រខាងកើត ប្រទេសកូរ៉េមានផ្ទៃដីសរុប ៩៩៩៦៧៨ Km២ទូទៅទន្លេសំខាន់ៗនៃកូរ៉េខាងត្បូងរួចហូរចាក់ទៅក្នុងសមុទ្រកូរ៉េ នៅតាមអាងទន្លេទាំងបីនេះមានមនុស្សរស់នៅនៅកុះករនិងជាតំបន់កសិកម្មដ៏ធំធេងទៀតផង សរុបមកលក្ខខណ្ឌធម្មជាតិនៅកូរ៉េមានលក្ខណៈអនុគ្រោះដល់ការពារអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចជាតិ សរុមមក លក្ខខណ្ឌធម្មជាតិនៅកូរ៉េមានលក្ខណៈអនុគ្រោះដល់ការអភិវឌ្ឍន៍ជាតិ	null	កូរ៉េត្បូងមានត្យូងមានលក្ខខណ្ឌធម្មជាតិអនុគ្រោះដល់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ព្រោះ ប្រទេសនេះស្ថិតនៅភាគត្បូងនៃទ្វីបកូរ៉េ ខាងលិចជាប់សមុទ្រលឿន ខាងកើតជាប់សមុទ្រជប៉ុន សមុទ្រខាងកើត ខាងត្បូងជាប់ច្រកកូរ៉េនិងសមុទ្រខាងកើត ប្រទេសកូរ៉េមានផ្ទៃដីសរុប ៩៩៩៦៧៨ Km២ទូទៅទន្លេសំខាន់ៗនៃកូរ៉េខាងត្បូងរួចហូរចាក់ទៅក្នុងសមុទ្រកូរ៉េ នៅតាមអាងទន្លេទាំងបីនេះមានមនុស្សរស់នៅនៅកុះករនិងជាតំបន់កសិកម្មដ៏ធំធេងទៀតផង សរុបមកលក្ខខណ្ឌធម្មជាតិនៅកូរ៉េមានលក្ខណៈអនុគ្រោះដល់ការពារអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចជាតិ សរុមមក លក្ខខណ្ឌធម្មជាតិនៅកូរ៉េមានលក្ខណៈអនុគ្រោះដល់ការអភិវឌ្ឍន៍ជាតិ	ត ើក ូរ ៉ េ ខា ង ត្ប ង មាន ល ក្ខ ខ ណ្ឌ អនុ គ្រ ោះ អភិវឌ្ឍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ជាតិ ដ ែរ ឬ ទេ Ġ ច ូរ ព ន្ យ ល់ ĠĠ	32	កូ រ៉េត ្ប ូង មាន ត ្យូ ង មាន ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ធម្ម ជាតិ អនុ គ្រ ោះ ដល់ ការ អភិវឌ្ឍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ជាតិ Ġ ព្រ ោះ Ġ ប្រ ទេស នេះ ស្ ថ ិត នៅ ភាគ ត្ប ូង នៃ ទ ្វី ប កូ រ៉េ Ġ ខា ង ល ិច ជាប់ សម ុ ទ្រ ល ឿន Ġ ខា ង កើត ជាប់ សម ុ ទ្រ ជ ប៉ ុន Ġ សម ុ ទ្រ ខា ង កើត Ġ ខា ង ត្ប ូង ជាប់ ច្ រក កូ រ៉េ និង សម ុ ទ្រ ខា ង កើត Ġ ប្រ ទេស កូ រ៉េ មាន ផ្ ទ ៃ ដ ី ស រ ុប Ġ ៩ ៩ ៩៦ ៧ ៨ ĠKm ២ ទូ ទៅ ទ ន្ ល េស ំ ខា ន់ ៗ នៃ កូ រ៉េ ខា ង ត្ប ូង រ ួច ហ ូរ ច ាក់ ទៅ ក្នុង សម ុ ទ្រ កូ រ៉េ Ġ នៅ តា ម អា ង ទ ន្ ល េ ទ ាំង បី នេះ មាន ម នុ ស្ស រស់ នៅ នៅ ក ុះ ករ និង ជា ត ំ ប ន់ ក សិ កម្ម ដ ៏ ធ ំ ធ េង ទៀត ផ ង Ġ ស រ ុប មក ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ធម្ម ជាតិ នៅ កូ រ៉េ មាន ល ក្ខ ណៈ អនុ គ្រ ោះ ដល់ ការពារ អភិវឌ្ឍ ន៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ជាតិ Ġ ស រ ុម មក Ġ ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ធម្ម ជាតិ នៅ កូ រ៉េ មាន ល ក្ខ ណៈ អនុ គ្រ ោះ ដល់ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ជាតិ	228	▁តើ កូ រ៉េ ខា ង ត្ប ង មាន ល ក្ខ ខ ណ្ឌ អនុ គ្រ ោះ អភិវឌ្ឍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ជាតិ ដ ែរ ឬ ទេ ▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ▁	29	▁កូរ៉េ ត្ប ូង មាន ត ្យូ ង មាន ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ធម្ម ជាតិ អនុ គ្រ ោះ ដល់ ការ អភិវឌ្ឍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ជាតិ ▁ព្រោះ ▁ប្រទេស នេះ ស ្ថ ិត នៅ ភាគ ត្ប ូង នៃ ទ ្វី ប កូ រ៉េ ▁ខាងលិច ជាប់ សម ុ ទ្រ ល ឿន ▁ខាងកើត ជាប់ សម ុ ទ្រ ជ ប៉ ុន ▁សមុទ្រ ខា ង កើត ▁ខាងត្បូង ជាប់ ច្ រក កូ រ៉េ និង សម ុ ទ្រ ខា ង កើត ▁ប្រទេស កូ រ៉េ មាន ផ្ ទ ៃ ដ ី ស រ ុប ▁៩ ៩ ៩៦ ៧ ៨ ▁K m ២ ទូ ទៅ ទ ន ្ល េស ំ ខ ាន់ ៗ នៃ កូ រ៉េ ខា ង ត្ប ូង រ ួច ហ ូរ ច ាក់ ទៅ ក្នុង សម ុ ទ្រ កូ រ៉េ ▁នៅ ត ាម អា ង ទ ន ្ល េ ទ ាំង បី នេះ មាន ម នុ ស្ស រស់ នៅ នៅ ក ុះ ករ និង ជា ត ំ ប ន់ ក សិ កម្ម ដ ៏ ធ ំ ធ េង ទៀត ផ ង ▁សរុប មក ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ធម្ម ជាតិ នៅ កូ រ៉េ មាន ល ក្ខ ណៈ អនុ គ្រ ោះ ដល់ ការពារ អភិវឌ្ឍ ន៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ជាតិ ▁ស រ ុម មក ▁លក្ខខណ្ឌ ធម្ម ជាតិ នៅ កូ រ៉េ មាន ល ក្ខ ណៈ អនុ គ្រ ោះ ដល់ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ជាតិ	209
តើអតិផលកសិកម្មនៅតាមជ្រលងនៃទ្វីបអាស៊ីផ្អែកលើលទ្ធភាពអ្វីខ្លះ	null	អតិផលកសិកម្មនៅតាមជ្រលងនៃទ្វីបអាស៊ីផ្អែកលើការដាំដុះតាមជ្រលងទន្លេនិងវាលទំនាបល្បាប់ធំៗ ដែលអាចឪ្យគេទទួលបានហូរនាំដីទិន្នផលខ្ពស់និងអាចអូសបន្លាយភាពទាំងនោះ ភ្លៀងមូសុងជាអំណាយផលមួយទៀតដល់ការបង្កបង្កើនផលរបស់កសិករអាស៊ី ប៉ុន្ដែផលិតកម្មកសិករទាមទារការងារកែលំអច្រើនទៀត មានការរៀបចំលំហកសិកម្មពិសេសការធ្វើទំនប់ការពារទឹកជំនន់	null	អតិផលកសិកម្មនៅតាមជ្រលងនៃទ្វីបអាស៊ីផ្អែកលើការដាំដុះតាមជ្រលងទន្លេនិងវាលទំនាបល្បាប់ធំៗ ដែលអាចឪ្យគេទទួលបានហូរនាំដីទិន្នផលខ្ពស់និងអាចអូសបន្លាយភាពទាំងនោះ ភ្លៀងមូសុងជាអំណាយផលមួយទៀតដល់ការបង្កបង្កើនផលរបស់កសិករអាស៊ី ប៉ុន្ដែផលិតកម្មកសិករទាមទារការងារកែលំអច្រើនទៀត មានការរៀបចំលំហកសិកម្មពិសេសការធ្វើទំនប់ការពារទឹកជំនន់	ត ើ អ តិ ផល ក សិ កម្ម នៅ តា ម ជ្រ លង នៃ ទ ្វី ប អា ស៊ី ផ្ អ ែក លើ ល ទ្ធ ភាព អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	31	អ តិ ផល ក សិ កម្ម នៅ តា ម ជ្រ លង នៃ ទ ្វី ប អា ស៊ី ផ្ អ ែក លើក ារ ដា ំ ដ ុះ តា ម ជ្រ លង ទ ន្ ល េន ិ ង វា ល ទំ នា ប ល ្ប ាប់ ធ ំ ៗ Ġ ដ ែល អា ច ឪ ្យ គ េ ទទួលបាន ហ ូរ នាំ ដ ី ទិ ន្ន ផល ខ្ ព ស់ និង អា ច អូ ស ប ន្ លា យ ភាព ទ ាំង ន ោះ Ġ ភ្ល ៀង ម ូស ុង ជា អ ំណ ាយ ផល មួយ ទៀត ដល់ ការ បង ្ក បង ្ក ើន ផល រ ប ស់ ក សិ ករ អា ស៊ី Ġ ប៉ ុន ្ ដ ែ ផល ិត កម្ម ក សិ ករ ទ ាម ទ ារ ការងារ ក ែល ំ អ ច្ រ ើន ទៀត Ġ មាន ការ រៀបចំ លំ ហ ក សិ កម្ម ពិ សេ ស ការ ធ ្វ ើ ទំ ន ប់ ការពារ ទឹក ជំ ន ន់	156	▁តើ អ តិ ផល ក សិ កម្ម នៅ ត ាម ជ្រ លង នៃ ទ ្វី ប អា ស៊ី ផ្ អ ែក លើ ល ទ្ធ ភាព អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	30	▁អ តិ ផល ក សិ កម្ម នៅ ត ាម ជ្រ លង នៃ ទ ្វី ប អា ស៊ី ផ្ អ ែក លើ ការ ដ ាំ ដ ុះ ត ាម ជ្រ លង ទ ន ្ល េ និង វ ាល ទំ នា ប ល ្ប ាប់ ធ ំ ៗ ▁ដែល អា ច ឪ ្យ គ េ ទទួលបាន ហ ូរ នាំ ដ ី ទិ ន្ន ផល ខ្ ព ស់ និង អា ច អូ ស ប ន ្ល ាយ ភាព ទ ាំង ន ោះ ▁ភ្លៀង ម ូស ុង ជា អ ំណ ាយ ផល មួយ ទៀត ដល់ ការ ប ង្ក ប ង្ក ើន ផល រ ប ស់ ក សិ ករ អា ស៊ី ▁ប៉ុន ្ ដ ែ ផល ិត កម្ម ក សិ ករ ទ ាម ទ ារ ការងារ ក ែល ំ អ ច ្រ ើន ទៀត ▁មាន ការ រៀបចំ លំ ហ ក សិ កម្ម ពិ ស េស ការ ធ ្វ ើ ទំ ន ប់ ការពារ ទឹក ជំ ន ន់	152
នៅកម្ពុជាយើង តើមានដំណាំចម្ការធំៗ បែបពាណិជ្ជកម្មដែរឬទេ ចូរពន្យល់និងបញ្ជាក់ដោយឧទាហរណ៍	null	នៅកម្ពុជាយើង មានដំណាំចម្ការធំៗ បែបពាណិជ្ជកម្ម វាជាមរតកនៃដំណាំចម្ការដែលបន្សល់ទុកពួកអាណានិគមបារាំង គឺដំណាំកៅស៊ូនៅខេត្តកំពង់ចាម ដែលពូជទាំងនោះត្រូវបាននាំចូលមកពីប្រទេសប្រេស៊ីលកាលឆ្នាំពីឆ្នាំ ១៩២០ បច្ចុប្បន្នដំណាំនេះ កំពុងត្រូវបានស្ដារឡើងវិញ និងមានដាំដុះបន្ថែមទៀតដោយក្រុមហ៊ុនឯកជន ទន្ទឹមនឹងនេះក៏គេឃើញមានដំណាំកៅស៊ូមួយចំនួន ជាអាជីវកម្មបែបគ្រួសាររបស់កសិករយើងផងដែរ	null	នៅកម្ពុជាយើង មានដំណាំចម្ការធំៗ បែបពាណិជ្ជកម្ម វាជាមរតកនៃដំណាំចម្ការដែលបន្សល់ទុកពួកអាណានិគមបារាំង គឺដំណាំកៅស៊ូនៅខេត្តកំពង់ចាម ដែលពូជទាំងនោះត្រូវបាននាំចូលមកពីប្រទេសប្រេស៊ីលកាលឆ្នាំពីឆ្នាំ ១៩២០ បច្ចុប្បន្នដំណាំនេះ កំពុងត្រូវបានស្ដារឡើងវិញ និងមានដាំដុះបន្ថែមទៀតដោយក្រុមហ៊ុនឯកជន ទន្ទឹមនឹងនេះក៏គេឃើញមានដំណាំកៅស៊ូមួយចំនួន ជាអាជីវកម្មបែបគ្រួសាររបស់កសិករយើងផងដែរ	នៅ ក ម្ព ុ ជា យ ើង Ġ ត ើម ាន ដំ ណា ំ ច ម្ ការ ធ ំ ៗ Ġ ប ែប ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ដ ែរ ឬ ទេ Ġ ច ូរ ព ន្ យ ល់ និង បញ្ជា ក់ ដោយ ឧ ទ ា ហ រណ ៍ ĠĠ	46	នៅ ក ម្ព ុ ជា យ ើង Ġ មាន ដំ ណា ំ ច ម្ ការ ធ ំ ៗ Ġ ប ែប ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម Ġ វា ជា ម រ ត ក នៃ ដំ ណា ំ ច ម្ ការ ដ ែល ប ន្ ស ល់ ទុក ព ួ ក អា ណា âĢĭâĢĭ âĢĭ និ គម បា រា ំ ង Ġ គ ឺ ដំ ណា ំ ក ៅ ស៊ូ នៅ ខ េត ្ត កំ ព ង់ ច ាម Ġ ដ ែល ព ូ ជ ទ ាំង ន ោះ ត្រូវ បាន នាំ ចូល មក ពី ប្រ ទេស ប្រ េស ៊ី ល âĢĭ កាល ឆ្នាំ ពី ឆ្នាំ Ġ ១៩ ២០ Ġ ប ច្ច ុប ្ប ន្ន ដំ ណា ំ នេះ Ġ កំ ពុ ង ត្រូវ បាន ស្ ដា រ ឡើង វិញ Ġ និង មាន ដា ំ ដ ុះ ប ន្ ថ ែម ទៀត ដោយ ក្រុម ហ៊ ុន ឯក ជន âĢĭ Ġ ទ ន្ទ ឹម នឹង នេះ ក ៏ គ េ ឃើញ មាន ដំ ណា ំ ក ៅ ស៊ូ មួយ ចំ ន ួន Ġ ជា អា ជីវ កម្ម ប ែប គ្រួសារ រ ប ស់ ក សិ ករ យ ើង ផ ង ដ ែរ Âł	175	▁នៅ ក ម្ព ុ ជ ាយ ើង ▁តើ មាន ដ ំណ ាំ ច ម្ ការ ធ ំ ៗ ▁បែប ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ដ ែរ ឬ ទេ ▁ចូរ ព ន ្យ ល់ និង បញ្ជា ក់ ដោយ ឧ ទ ា ហ រ ណ៍ ▁	43	▁នៅ ក ម្ព ុ ជ ាយ ើង ▁មាន ដ ំណ ាំ ច ម្ ការ ធ ំ ៗ ▁បែប ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ▁វា ជា ម រ ត ក នៃ ដ ំណ ាំ ច ម្ ការ ដ ែល ប ន្ ស ល់ ទុក ព ួ ក អា ណា ▁និ គម ប ារ ាំង ▁គឺ ដ ំណ ាំ ក ៅ ស៊ូ នៅ ខ េ ត្ត ក ំព ង់ ច ាម ▁ដែល ព ូ ជ ទ ាំង ន ោះ ត្រូវ បាន នាំ ចូល មក ពី ប្រ ទេស ប្រ េ ស៊ី ល ▁កាល ឆ្នាំ ពី ឆ្នាំ ▁១៩ ២០ ▁បច្ចុប្បន្ន ដ ំណ ាំ នេះ ▁កំពុង ត្រូវ បាន ស្ ដា រ ឡើង វិញ ▁និង មាន ដ ាំ ដ ុះ ប ន ្ថ ែម ទៀត ដោយ ក្រុម ហ៊ ុន ឯក ជន ▁ទន្ទឹមនឹង នេះ ក ៏ គ េ ឃើញ មាន ដ ំណ ាំ ក ៅ ស៊ូ មួយ ចំ ន ួន ▁ជា អា ជីវ កម្ម ប ែប គ្រួសារ រ ប ស់ ក ស ិក រយ ើង ផ ង ដ ែរ ▁	162
ចូរបង្ហាញផលិតភាពការងារកសិកម្មរបស់កសិករអឺរ៉ុប អាស៊ី ឬ អាព្រិច រូស៊ី និងអាមេរិច	null	ផលិតផលការងារកសិកម្មរបស់កសិករអឺរ៉ុប ឬ អាព្រិច រូស៊ី និងអាមេរិច គឺ អឺរ៉ុប ១០១៥ នាក់អាស៊ី ២ នាក់អាព្រិច ២នាក់រូស៊ី ២០នាក់អាមេរិច ៨០ នាក់	null	ផលិតផលការងារកសិកម្មរបស់កសិករអឺរ៉ុប ឬ អាព្រិច រូស៊ី និងអាមេរិច គឺ អឺរ៉ុប ១០១៥ នាក់អាស៊ី ២ នាក់អាព្រិច ២នាក់រូស៊ី ២០នាក់អាមេរិច ៨០ នាក់	ច ូរ បង ្ហ ាញ ផល ិត ភាព ការងារ ក សិ កម្ម រ ប ស់ ក សិ ករ អ ឺ រ៉ ុប Ġ អា ស៊ី Ġ ឬ Ġ អា ព្រ ិច Ġ រ ូស ៊ី Ġ និង អា មេ រិ ច ĠĠ	36	ផល ិត ផល ការងារ ក សិ កម្ម រ ប ស់ ក សិ ករ អ ឺ រ៉ ុប Ġ ឬ Ġ អា ព្រ ិច Ġ រ ូស ៊ី Ġ និង អា មេ រិ ច Ġ គ ឺ Ġ អ ឺ រ៉ ុប Ġ ១០ ១ ៥ Ġ នាក់ អា ស៊ី Ġ ២ Ġ នាក់ អា ព្រ ិច Ġ ២ នាក់ រ ូស ៊ី Ġ ២០ នាក់ អា មេ រិ ច Ġ ៨០ Ġ នាក់	59	▁ចូរ ប ង្ហ ាញ ផល ិត ភាព ការងារ ក សិ កម្ម រ ប ស់ ក សិ ករ អ ឺ រ៉ ុប ▁អាស៊ី ▁ឬ ▁អា ព្រ ិច ▁រ ូ ស៊ី ▁និង អា ម េរ ិច ▁	34	▁ផលិតផល ការងារ ក សិ កម្ម រ ប ស់ ក សិ ករ អ ឺ រ៉ ុប ▁ឬ ▁អា ព្រ ិច ▁រ ូ ស៊ី ▁និង អា ម េរ ិច ▁គឺ ▁អឺរ៉ុប ▁១០ ១ ៥ ▁នាក់ អា ស៊ី ▁២ ▁នាក់ អា ព្រ ិច ▁២នាក់ រ ូ ស៊ី ▁២០ នាក់ អា ម េរ ិច ▁៨០ ▁នាក់	52
តើកសិកម្មអឺរ៉ុប និងកសិកម្មអាមេរិចមានលក្ខណៈ ដូចគ្នាខុសប្លែកដូចម្ដេចខ្លះ	null	កសិកម្មអឺរ៉ុប និងកសិកម្មអាមេរិចមានលក្ខណៈ ដូចគ្នាខុសប្លែកដូចជា លក្ខណៈដូចគ្នា ការធ្វើសមាហរណកម្មដីធ្លី អនុគ្រោះដល់ពង្រីក និងការធ្វើទំនើបកម្មអាជីវកម្មទំនើបកសិដ្ឋានមួយៗកាន់តែរីកធំឡើយៗ កសិករតិចផលិតផលកើនឡើងយ៉ាងសម្បើមដោយសារការប្រើប្រាស់និងថ្នាំការពារដំណាំ ការធ្វើជម្រើលពូជសព្វ និងរុក្ខជាតិលក្ខណៈវិទ្យាសាស្រ្ដកាន់តែខ្លាំងឡើយៗ ដូចជាបម្រើគ្រឿងយន្ដជី ពូជ ដែលនាំកមនូវការរីកចម្រើនមកវិញយ៉ាងសំខាន់ លក្ខណៈខុសគ្នា ក សហរដ្ឋអាមេរិច ទេសភាពដំដុះមានលក្ខណៈទ្រង់ទ្រាយធំ ១៨០ ហតផលិតតស្បឿងបានច្រើនបំផុតលើពិភពលោកប្រើប្រាស់ទុនច្រើនដែលខ្លួនមានប្រជាកសិករអាមេរិចម្នាក់អាចចិញ្ចឹមមនុស្សបាន ៨០នាក់ខ សហភាពអឺរ៉ុប ទេសចរណ៍ដីដាំដុះមួយភាគនោរក្សាទ្រង់ទ្រាយប្រពៃណីឡើយ ២៧ហិចតាផលិតស្បៀងបានតិច កសិចិញ្ចឹមពោះ ប្រើប្រាស់ទុនតិចកសិករម្នាក់ចិញ្ចឹមមនុស្សបាន ៤០ នាក់ បារាំង	null	កសិកម្មអឺរ៉ុប និងកសិកម្មអាមេរិចមានលក្ខណៈ ដូចគ្នាខុសប្លែកដូចជា លក្ខណៈដូចគ្នា ការធ្វើសមាហរណកម្មដីធ្លី អនុគ្រោះដល់ពង្រីក និងការធ្វើទំនើបកម្មអាជីវកម្មទំនើបកសិដ្ឋានមួយៗកាន់តែរីកធំឡើយៗ កសិករតិចផលិតផលកើនឡើងយ៉ាងសម្បើមដោយសារការប្រើប្រាស់និងថ្នាំការពារដំណាំ ការធ្វើជម្រើលពូជសព្វ និងរុក្ខជាតិលក្ខណៈវិទ្យាសាស្រ្ដកាន់តែខ្លាំងឡើយៗ ដូចជាបម្រើគ្រឿងយន្ដជី ពូជ ដែលនាំកមនូវការរីកចម្រើនមកវិញយ៉ាងសំខាន់ លក្ខណៈខុសគ្នា ក សហរដ្ឋអាមេរិច ទេសភាពដំដុះមានលក្ខណៈទ្រង់ទ្រាយធំ ១៨០ ហតផលិតតស្បឿងបានច្រើនបំផុតលើពិភពលោកប្រើប្រាស់ទុនច្រើនដែលខ្លួនមានប្រជាកសិករអាមេរិចម្នាក់អាចចិញ្ចឹមមនុស្សបាន ៨០នាក់ខ សហភាពអឺរ៉ុប ទេសចរណ៍ដីដាំដុះមួយភាគនោរក្សាទ្រង់ទ្រាយប្រពៃណីឡើយ ២៧ហិចតាផលិតស្បៀងបានតិច កសិចិញ្ចឹមពោះ ប្រើប្រាស់ទុនតិចកសិករម្នាក់ចិញ្ចឹមមនុស្សបាន ៤០ នាក់ បារាំង	ត ើក សិ កម្ម អ ឺ រ៉ ុប Ġ និង ក សិ កម្ម អា មេ រិ ច មាន ល ក្ខ ណៈ Ġ ដូច គ្នា ខុស ប្លែក ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ĠĠ	31	ក សិ កម្ម អ ឺ រ៉ ុប Ġ និង ក សិ កម្ម អា មេ រិ ច មាន ល ក្ខ ណៈ Ġ ដូច គ្នា ខុស ប្លែក ដូច ជា Ġ ល ក្ខ ណៈ ដូច គ្នា Ġ ការ ធ ្វ ើស មា ហ រណ កម្ម ដ ី ធ ្ល ី Ġ អនុ គ្រ ោះ ដល់ ព ង ្រី ក Ġ និង ការ ធ ្វ ើ ទំ ន ើប កម្ម អា ជីវ កម្ម ទំ ន ើប ក សិ ដ្ឋាន មួយ ៗ កាន់ តែ រី ក ធ ំ ឡ ើយ ៗ Ġ ក សិ ករ តិ ច ផល ិត ផល ក ើន ឡើង យ៉ាង សម្ប ើម ដោយ សារ ការ ប្រ ើប ្រា ស់ និង ថ្ន ាំ ការពារ ដំ ណា ំ Ġ ការ ធ ្វ ើ ជ ម្រ ើ ល ព ូ ជ ស ព្វ Ġ និង រ ុក ្ខ ជាតិ ល ក្ខ ណៈ វិទ្យា សា ស្រ ្ ដ កាន់ តែ ខ្ លា ំ ង ឡ ើយ ៗ Ġ ដូច ជា ប ម្រ ើ គ្រឿង យ ន្ ដ ជី Ġ ព ូ ជ Ġ ដ ែល នាំ ក ម ន ូវ ការ រី ក ចម្រ ើន មក វិញ យ៉ាង សំ ខា ន់ Ġ ល ក្ខ ណៈ ខុស គ្នា Ġ ក Ġ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិ ច Ġ ទេស ភាព ដំ ដ ុះ មាន ល ក្ខ ណៈ ទ្រ ង់ ទ្រ ាយ ធ ំ Ġ ១ ៨០ Ġ ហ ត ផល ិត ត ស្ ប ឿង បាន ច្ រ ើន ប ំ ផ ុត លើ ពិ ភព លោក ប្រ ើប ្រា ស់ ទ ុន ច្ រ ើន ដ ែល ខ្លួន មាន ប្រ ជា ក សិ ករ អា មេ រិ ច ម្ នាក់ អា ច ច ិញ ្ច ឹម ម នុ ស្ស បាន Ġ ៨០ នាក់ ខ Ġ ស ហ ភាព អ ឺ រ៉ ុប Ġ ទេស ចរ ណ៍ ដ ី ដា ំ ដ ុះ មួយ ភាគ ន ោរ ក្ស ា ទ្រ ង់ ទ្រ ាយ ប្រ ព ៃ ណី ឡ ើយ Ġ ២ ៧ ហ ិច តា ផល ិត ស្ ប ៀង បាន តិ ច Ġ ក សិ ច ិញ ្ច ឹម ព ោះ Ġ ប្រ ើប ្រា ស់ ទ ុន តិ ច ក សិ ករ ម្ នាក់ ច ិញ ្ច ឹម ម នុ ស្ស បាន Ġ ៤០ Ġ នាក់ Ġ បា រា ំ ង	341	▁តើ ក សិ កម្ម អ ឺ រ៉ ុប ▁និង ក សិ កម្ម អា ម េរ ិច មាន ល ក្ខ ណៈ ▁ដូចគ្នា ខុស ប្លែក ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ▁	30	▁កសិកម្ម អ ឺ រ៉ ុប ▁និង ក សិ កម្ម អា ម េរ ិច មាន ល ក្ខ ណៈ ▁ដូចគ្នា ខុស ប្លែក ដូច ជា ▁លក្ខណៈ ដូច គ្នា ▁ការធ្វើ ស មា ហ រណ កម្ម ដ ី ធ ្ល ី ▁អនុគ្រោះ ដល់ ព ង ្រី ក ▁និង ការ ធ ្វ ើ ទំ ន ើប កម្ម អា ជីវ កម្ម ទំ ន ើប ក សិ ដ្ឋាន មួយ ៗ កាន់ តែ រី ក ធ ំ ឡ ើយ ៗ ▁កសិករ ត ិច ផល ិត ផល ក ើន ឡើង យ៉ាង សម្ប ើម ដោយ សារ ការ ប្រ ើ ប្រ ាស់ និង ថ្ន ាំ ការពារ ដ ំណ ាំ ▁ការធ្វើ ជ ម្រ ើ ល ព ូ ជ ស ព្វ ▁និង រ ុ ក្ខ ជាតិ ល ក្ខ ណៈ វិទ្យា សា ស្រ ្ ដ កាន់ តែ ខ្ ល ាំង ឡ ើយ ៗ ▁ដូចជា ប ម្រ ើ គ្រឿង យ ន្ ដ ជី ▁ពូជ ▁ដែល នាំ ក ម ន ូវ ការ រី ក ចម្រ ើន មក វិញ យ៉ាង សំ ខ ាន់ ▁លក្ខណៈ ខុស គ្នា ▁ក ▁សហរដ្ឋ អា ម េរ ិច ▁ទេសភាព ដំ ដ ុះ មាន ល ក្ខ ណៈ ទ្រ ង់ ទ្រ ាយ ធ ំ ▁១ ៨០ ▁ហ ត ផល ិត ត ស ្ប ឿង បាន ច ្រ ើន ប ំ ផ ុត លើ ពិ ភព លោក ប្រ ើ ប្រ ាស់ ទ ុន ច ្រ ើន ដ ែល ខ្លួន មាន ប្រ ជា ក សិ ករ អា ម េរ ិច ម្ នាក់ អា ច ច ិ ញ្ច ឹម ម នុ ស្ស បាន ▁៨០ នាក់ ខ ▁សហភាព អ ឺ រ៉ ុប ▁ទេសចរណ៍ ដ ី ដ ាំ ដ ុះ មួយ ភាគ ន ោរ ក ្សា ទ្រ ង់ ទ្រ ាយ ប្រ ព ៃ ណី ឡ ើយ ▁២៧ ហ ិច តា ផល ិត ស ្ប ៀង បាន ត ិច ▁ក ស ិច ិ ញ្ច ឹម ព ោះ ▁ប្រើប្រាស់ ទ ុន ត ិច ក សិ ករ ម្ នាក់ ច ិ ញ្ច ឹម ម នុ ស្ស បាន ▁៤០ ▁នាក់ ▁បារាំង	306
ដូចម្ដេចហៅថា វង់កសិកម្ម នៅសហរដ្ឋអាមេរិចមានវង់កសិកម្មអ្វីខ្លះ បច្ចុប្បន្ននេះវង់កសិកម្មទាំងនោះ បានទទួឡកំណែប្រៃអ្វីខ្លះ	null	វង់កសិកម្ម ជាបង្ហាញឪ្យបង្ហាញឪ្យឃើញទិដ្ឋភាពដំណាំប្លែកគ្នា មានវង់ស្រូវសាលី និងវង់ពោត កំណែប្រៃ មាន ធ្វើពហុវប្បកម្មរួមជាមួយការចិញ្ចឹាមសត្វ ពិសេស សត្វ ត្រូវបានអនុវត្តនៅក្បែរនោះ	null	វង់កសិកម្ម ជាបង្ហាញឪ្យបង្ហាញឪ្យឃើញទិដ្ឋភាពដំណាំប្លែកគ្នា មានវង់ស្រូវសាលី និងវង់ពោត កំណែប្រៃ មាន ធ្វើពហុវប្បកម្មរួមជាមួយការចិញ្ចឹាមសត្វ ពិសេស សត្វ ត្រូវបានអនុវត្តនៅក្បែរនោះ	ដូច ម្ ដ េច ហ ៅ ថា Ġ វ ង់ ក សិ កម្ម Ġ នៅ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិ ច មាន វ ង់ ក សិ កម្ម អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ប ច្ច ុប ្ប ន្ន នេះ វ ង់ ក សិ កម្ម ទ ាំង ន ោះ Ġ បាន ទ ទ ួ ឡ កំ ណ ែប ្រ ៃ អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	61	វ ង់ ក សិ កម្ម Ġ ជា បង ្ហ ាញ ឪ ្យ បង ្ហ ាញ ឪ ្យ ឃើញ ទិ ដ្ឋ ភាព ដំ ណា ំ ប្លែក គ្នា Ġ មាន វ ង់ ស្រ ូវ សា លី Ġ និង វ ង់ ព ោត Ġ កំ ណ ែប ្រ ៃ Ġ មាន Ġ ធ ្វ ើ ព ហ ុ វ ប្ប កម្ម រួម ជា មួយ ការ ច ិញ ្ច ឹ ាម ស ត ្វ Ġ ពិ សេ ស Ġ ស ត ្វ Ġ ត្រូវ បាន អនុ វត្ត នៅ ក្ ប ែរ ន ោះ	80	▁ដូច ម្ ដ េច ហ ៅ ថា ▁វង់ ក សិ កម្ម ▁នៅ ស ហ រដ្ឋ អា ម េរ ិច មាន វ ង់ ក សិ កម្ម អ ្វី ខ្ ល ះ ▁បច្ចុប្បន្ន នេះ វ ង់ ក សិ កម្ម ទ ាំង ន ោះ ▁បាន ទ ទ ួ ឡ ក ំណ ែ ប្រ ៃ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	56	▁វង់ ក សិ កម្ម ▁ជា ប ង្ហ ាញ ឪ ្យ ប ង្ហ ាញ ឪ ្យ ឃើញ ទិ ដ្ឋ ភាព ដ ំណ ាំ ប្លែក គ្នា ▁មាន វ ង់ ស្រ ូវ សា លី ▁និង វ ង់ ព ោត ▁កំណែ ប្រ ៃ ▁មាន ▁ធ្វើ ព ហ ុ វ ប្ប កម្ម រួម ជា មួយ ការ ច ិ ញ្ច ឹ ាម ស ត ្វ ▁ពិសេស ▁សត្វ ▁ត្រូវបាន អនុ វត្ត នៅ ក ្ប ែរ ន ោះ	70
តើស្នាដៃវិសេសៗក្នុងវិស័យកសិកម្មអាមេរិចបានមកពីអ្វី	null	ស្នាដៃវិសេសៗក្នុងកសិកម្មអាមេរិចបានមកពីលទ្ធផលនៃការធ្វើទំនើបក្នុងអាជីវកម្មធំៗ កសិដ្ឋានមានដីជាមធ្យម ១៨០ ហត នៅសហភាពអឺរ៉ុបមានត្រឹមតែ ១៧ ហត ប្រដាប់ដោយគ្រឿងយន្ដនិងធ្វើសមហរណកម្មជាទីផ្សារក្នុងស្រុកបានយ៉ាងល្អ	null	ស្នាដៃវិសេសៗក្នុងកសិកម្មអាមេរិចបានមកពីលទ្ធផលនៃការធ្វើទំនើបក្នុងអាជីវកម្មធំៗ កសិដ្ឋានមានដីជាមធ្យម ១៨០ ហត នៅសហភាពអឺរ៉ុបមានត្រឹមតែ ១៧ ហត ប្រដាប់ដោយគ្រឿងយន្ដនិងធ្វើសមហរណកម្មជាទីផ្សារក្នុងស្រុកបានយ៉ាងល្អ	ត ើស ្នា ដៃ វិ សេ ស ៗ ក្នុង វិ ស ័យ ក សិ កម្ម អា មេ រិ ច បាន មក ពី អ ្វី ĠĠ	24	ស្ន ា ដៃ វិ សេ ស ៗ ក្នុង ក សិ កម្ម អា មេ រិ ច បាន មក ពី ល ទ្ធ ផល នៃ ការ ធ ្វ ើ ទំ ន ើប ក្នុង អា ជីវ កម្ម ធ ំ ៗ Ġ ក សិ ដ្ឋាន មាន ដ ី ជា ម ធ ្យ ម Ġ ១ ៨០ Ġ ហ ត Ġ នៅ ស ហ ភាព អ ឺ រ៉ ុប មាន ត្រ ឹម តែ Ġ ១ ៧ Ġ ហ ត Ġ ប្រ ដា ប់ ដោយ គ្រឿង យ ន្ ដ និង ធ ្វ ើស ម ហ រណ កម្ម ជា ទី ផ្ សារ ក្នុង ស្រ ុក បាន យ៉ាង ល្អ	93	▁តើ ស្ន ា ដៃ វិ ស េស ៗ ក្នុង វិ ស ័យ ក សិ កម្ម អា ម េរ ិច បាន មក ពី អ ្វី ▁	24	▁ស្នាដៃ វិ ស េស ៗ ក្នុង ក សិ កម្ម អា ម េរ ិច បាន មក ពី ល ទ្ធ ផល នៃ ការ ធ ្វ ើ ទំ ន ើប ក្នុង អា ជីវ កម្ម ធ ំ ៗ ▁ក សិ ដ្ឋាន មាន ដ ី ជា ម ធ ្យ ម ▁១ ៨០ ▁ហ ត ▁នៅ ស ហ ភាព អ ឺ រ៉ ុប មាន ត្រ ឹម តែ ▁១៧ ▁ហ ត ▁ប្រដាប់ ដោយ គ្រឿង យ ន្ ដ និង ធ ្វ ើស ម ហ រណ កម្ម ជា ទី ផ្ សារ ក្នុង ស្រ ុក បាន យ៉ាង ល្អ	88
ចូរកំណត់ន័យនៃពាក្យ ស្រែចំណារ ស្រែវាល កសិ-អាហារ កសិ-ឧស្សាហកម្ម កសិ-ពាណិជ្ជកម្ម	null	កំណត់ឪ្យនៃពាក្យ ស្រែចំណារ គឺជាផ្ទៃដីដែលមានទំហំតូចៗស្រែវាល ជាផ្ទៃដីដែលមានទេសភាព ទម្រង់ដើមជាគ្នាៗ ហើយផ្ទៃដីធំធេងមើលដាច់កន្ទុយភ្នែកកសិអាហារ ការធ្វើកសិកម្មដើម្បីអាហារ កសិឧស្សាហកម្ម គឺការធ្វើកសិកម្មមានលក្ខណៈឧស្សាហកម្ម ការអនុវត្តដំណាំអតិផល និងចិញ្ចឹមសត្វបែបវិទ្យាសាស្រ្ដ កសិពាណិជ្ជកម្មការធ្វើកសិកម្មដើម្បីជំនួញ	null	កំណត់ឪ្យនៃពាក្យ ស្រែចំណារ គឺជាផ្ទៃដីដែលមានទំហំតូចៗស្រែវាល ជាផ្ទៃដីដែលមានទេសភាព ទម្រង់ដើមជាគ្នាៗ ហើយផ្ទៃដីធំធេងមើលដាច់កន្ទុយភ្នែកកសិអាហារ ការធ្វើកសិកម្មដើម្បីអាហារ កសិឧស្សាហកម្ម គឺការធ្វើកសិកម្មមានលក្ខណៈឧស្សាហកម្ម ការអនុវត្តដំណាំអតិផល និងចិញ្ចឹមសត្វបែបវិទ្យាសាស្រ្ដ កសិពាណិជ្ជកម្មការធ្វើកសិកម្មដើម្បីជំនួញ	ច ូរ កំ ណ ត់ ន ័យ នៃ ពាក្យ Ġ ស្រ ែ ចំ ណា រ Ġ ស្រ ែ វា ល Ġ ក សិ - អា ហា រ Ġ ក សិ - ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ ក សិ - ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ĠĠ	36	កំ ណ ត់ ឪ ្យ នៃ ពាក្យ Ġ ស្រ ែ ចំ ណា រ Ġ គ ឺ ជា ផ្ ទ ៃ ដ ី ដ ែល មាន ទំ ហ ំ តូ ច ៗ ស្រ ែ វា ល Ġ ជា ផ្ ទ ៃ ដ ី ដ ែល មាន ទេស ភាព Ġ ទ ម្រ ង់ ដើម ជា គ្នា ៗ Ġ ហើយ ផ្ ទ ៃ ដ ី ធ ំ ធ េង មើល ដា ច ់ ក ន្ទ ុយ ភ ្ន ែក ក សិ អា ហា រ Ġ ការ ធ ្វ ើក សិ កម្ម ដើម ្ប ី អា ហា រ Ġ ក សិ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ គ ឺ ការ ធ ្វ ើក សិ កម្ម មាន ល ក្ខ ណៈ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ ការ អនុ វត្ត ដំ ណា ំ អ តិ ផល Ġ និង ច ិញ ្ច ឹម ស ត ្វ ប ែប វិទ្យា សា ស្រ ្ ដ ĠâĢĭ ក សិ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម âĢĭ ការ ធ ្វ ើក សិ កម្ម ដើម ្ប ី ជំ ន ួញ	153	▁ចូរ ក ំណ ត់ ន ័យ នៃ ពាក្យ ▁ស្រែ ចំ ណា រ ▁ស្រែ វ ាល ▁ក សិ - អា ហា រ ▁ក សិ - ឧ ស្សា ហ កម្ម ▁ក សិ - ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ▁	33	▁កំណត់ ឪ ្យ នៃ ពាក្យ ▁ស្រែ ចំ ណា រ ▁គឺជា ផ្ ទ ៃ ដ ី ដ ែល មាន ទំ ហ ំ ត ូច ៗ ស្រ ែ វ ាល ▁ជា ផ្ ទ ៃ ដ ី ដ ែល មាន ទេស ភាព ▁ទម្រង់ ដើម ជា គ្នា ៗ ▁ហើយ ផ្ ទ ៃ ដ ី ធ ំ ធ េង មើល ដ ាច់ ក ន្ទ ុយ ភ ្ន ែក ក សិ អា ហា រ ▁ការធ្វើ ក សិ កម្ម ដើម ្ប ី អា ហា រ ▁ក សិ ឧ ស្សា ហ កម្ម ▁គឺ ការ ធ ្វ ើក សិ កម្ម មាន ល ក្ខ ណៈ ឧ ស្សា ហ កម្ម ▁ការអនុវត្ត ដ ំណ ាំ អ តិ ផល ▁និង ច ិ ញ្ច ឹម ស ត ្វ ប ែប វិទ្យា សា ស្រ ្ ដ ▁ក សិ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ▁ការធ្វើ ក សិ កម្ម ដើម ្ប ី ជំ ន ួញ	138
តើកសិកម្មអឺរ៉ុបបានទទួលការបណ្ដុះបណ្ដាលយ៉ាងដូចម្ដេច	null	កសិកម្មអឺរ៉ុបវីជ្ជាជីវៈបានទទួលបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈមានភាពកាន់តែប្រសើរឡើង កសិករម្នាក់ជាអ្នក ក្សេត្សាស្រ្ដផង ពាណិជ្ជករផង និងគណនេយ្យករផង ការប្រើប្រាស់សេវាព័ត៌មានវិទ្យាបានជៀតចូលទៅក្នុងកសិដ្ឋាន ការគាំទ្រខាងេជើងទុកជាឪសថលើកកម្លាំងសម្រាប់ធ្វើឪ្យការងារកសិកម្មកោរបានដោយឥតអាក់	null	កសិកម្មអឺរ៉ុបវីជ្ជាជីវៈបានទទួលបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈមានភាពកាន់តែប្រសើរឡើង កសិករម្នាក់ជាអ្នក ក្សេត្សាស្រ្ដផង ពាណិជ្ជករផង និងគណនេយ្យករផង ការប្រើប្រាស់សេវាព័ត៌មានវិទ្យាបានជៀតចូលទៅក្នុងកសិដ្ឋាន ការគាំទ្រខាងេជើងទុកជាឪសថលើកកម្លាំងសម្រាប់ធ្វើឪ្យការងារកសិកម្មកោរបានដោយឥតអាក់	ត ើក សិ កម្ម អ ឺ រ៉ ុប បាន ទទួល ការ ប ណ ្ ដ ុះ ប ណ ្ ដា ល យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច ĠĠ	26	ក សិ កម្ម អ ឺ រ៉ ុប វី ជ្ជ ា ជីវ ៈ បាន ទទួល ប ណ ្ ដ ុះ ប ណ ្ ដា ល វិជ្ជា ជីវ ៈ មាន ភាព កាន់ តែ ប្រសើរ ឡើង Ġ ក សិ ករ ម្ នាក់ ជា អ្នក Ġ ក្ស េត ្សា ស្រ ្ ដ ផ ង Ġ ពា ណ ិ ជ្ជ ករ ផ ង Ġ និង គ ណ ន េយ្យ ករ ផ ង Ġ ការ ប្រ ើប ្រា ស់ សេ វា ព័ត៌មាន វិទ្យា បាន ជ ៀត ចូល ទៅ ក្នុង ក សិ ដ្ឋាន Ġ ការ គ ាំ ទ្រ ខា ង េ ជើង ទុក ជា ឪ ស ថ លើក ក ម្ល ាំង សម ្រា ប់ ធ ្វ ើ ឪ ្យ ការងារ ក សិ កម្ម ក ោរ បាន ដោយ ឥ ត អា ក់	118	▁តើ ក សិ កម្ម អ ឺ រ៉ ុប បាន ទទួល ការ ប ណ ្ ដ ុះ ប ណ ្ ដា ល យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច ▁	26	▁កសិកម្ម អ ឺ រ៉ ុប វី ជ្ជ ា ជីវ ៈ បាន ទទួល ប ណ ្ ដ ុះ ប ណ ្ ដា ល វិជ្ជា ជីវ ៈ មាន ភាព កាន់ តែ ប្រសើរ ឡើង ▁កសិករ ម្ នាក់ ជា អ្នក ▁ ក្ស េត ្សា ស្រ ្ ដ ផ ង ▁ពាណិជ្ជ ករ ផ ង ▁និង គ ណ ន េយ្យ ករ ផ ង ▁ការប្រើប្រាស់ សេ វា ព័ត៌មាន វិទ្យា បាន ជ ៀត ចូល ទៅ ក្នុង ក សិ ដ្ឋាន ▁ការគាំទ្រ ខា ង េ ជើង ទុក ជា ឪ ស ថ លើក ក ម្ល ាំង ស ម្រ ាប់ ធ ្វ ើ ឪ ្យ ការងារ ក សិ កម្ម ក ោរ បាន ដោយ ឥ ត អ ាក់	104
តើកសិកម្មអឺរ៉ុបសព្វថ្ងៃទទួលបានកំណែប្រែអ្វីខ្លះ ចូរពន្យល់	null	កំណែប្រែកសិកម្មអឺរ៉ុបសព្វថ្ងៃនេះ គឺ នៅក្នុងប្រទេសអឺរ៉ុបមួយចំនួនការធ្វើសមាហរណកម្មដីធ្លីអនុគ្រោះដល់ការពង្រីកនិងការធ្វើទំនើបកម្មអាជីវកម្ម ចំនួនកសិដ្ឋានកាន់តែថយចុះ ប៉ុន្ដែទំហំកសិកម្មនីមួយៗកាន់តែរីកធំឡើង ចំនួនកសិករកាន់តែតិចទៅៗ ផលិតភាពកាងារកើនឡើងយ៉ាងសម្បើមដោយសាសការប្រើប្រាស់ជីនឹងថ្នាំការពារដំណាំការធ្វើជម្រៀចសពូជសត្វ និងរុក្ខជាតិ កសិកម្មអឺរ៉ុបមានលក្ខណៈវិទ្យាសាស្រ្ដកាន់តែខ្លាំងឡើងៗដូចជា បម្រើបម្រាស់គ្រឿងយន្ដ ជីពូជដែលនាំមកនូវការរីកចម្រើនមួយយ៉ាងសំខាន់ ក្នុងអាជីវកម្មកសិកម្ម គេត្រូវគិតពីភាពអំណាយផលនៃដីនិងតម្រូវការទីផ្សារផងដែរ កត្តាទាំងនេះនាំឪ្យកសិកម្មប្រពៃណីវិវត្តទៅជាដំណាំបែបប្រពលវប្បកម្មនៅជុំវិញទីក្រុង ដំណាំក្នុងស៊ែនិងនៅតំបន់មេឌីទែរ៉ានេដែលផ្ដល់ជាពិសេសនូវបន្លែផ្លែឈើ	null	កំណែប្រែកសិកម្មអឺរ៉ុបសព្វថ្ងៃនេះ គឺ នៅក្នុងប្រទេសអឺរ៉ុបមួយចំនួនការធ្វើសមាហរណកម្មដីធ្លីអនុគ្រោះដល់ការពង្រីកនិងការធ្វើទំនើបកម្មអាជីវកម្ម ចំនួនកសិដ្ឋានកាន់តែថយចុះ ប៉ុន្ដែទំហំកសិកម្មនីមួយៗកាន់តែរីកធំឡើង ចំនួនកសិករកាន់តែតិចទៅៗ ផលិតភាពកាងារកើនឡើងយ៉ាងសម្បើមដោយសាសការប្រើប្រាស់ជីនឹងថ្នាំការពារដំណាំការធ្វើជម្រៀចសពូជសត្វ និងរុក្ខជាតិ កសិកម្មអឺរ៉ុបមានលក្ខណៈវិទ្យាសាស្រ្ដកាន់តែខ្លាំងឡើងៗដូចជា បម្រើបម្រាស់គ្រឿងយន្ដ ជីពូជដែលនាំមកនូវការរីកចម្រើនមួយយ៉ាងសំខាន់ ក្នុងអាជីវកម្មកសិកម្ម គេត្រូវគិតពីភាពអំណាយផលនៃដីនិងតម្រូវការទីផ្សារផងដែរ កត្តាទាំងនេះនាំឪ្យកសិកម្មប្រពៃណីវិវត្តទៅជាដំណាំបែបប្រពលវប្បកម្មនៅជុំវិញទីក្រុង ដំណាំក្នុងស៊ែនិងនៅតំបន់មេឌីទែរ៉ានេដែលផ្ដល់ជាពិសេសនូវបន្លែផ្លែឈើ	ត ើក សិ កម្ម អ ឺ រ៉ ុប ស ព្វ ថ ្ង ៃ ទទួលបាន កំ ណ ែប ្រ ែ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ច ូរ ព ន្ យ ល់ ĠĠ	30	កំ ណ ែប ្រ ែក សិ កម្ម អ ឺ រ៉ ុប ស ព្វ ថ ្ង ៃ នេះ Ġ គ ឺ ĠâĢĭ នៅ ក្នុង ប្រ ទេស អ ឺ រ៉ ុប មួយ ចំ ន ួន âĢĭ ការ ធ ្វ ើស មា ហ រណ កម្ម ដ ី ធ ្ល ី អនុ គ្រ ោះ ដល់ ការ ព ង ្រី ក និង ការ ធ ្វ ើ ទំ ន ើប កម្ម អា ជីវ កម្ម Ġ ចំ ន ួន ក សិ ដ្ឋាន កាន់ តែ ថ យ ច ុះ Ġ ប៉ ុន ្ ដ ែ ទំ ហ ំ ក សិ កម្ម នី មួយ ៗ កាន់ តែ រី ក ធ ំ ឡើង Ġ ចំ ន ួន ក សិ ករ កាន់ តែ តិ ច ទៅ ៗ Ġ ផល ិត ភាព កា ងារ ក ើន ឡើង យ៉ាង សម្ប ើម ដោយ សា ស ការ ប្រ ើប ្រា ស់ ជី នឹង ថ្ន ាំ ការពារ ដំ ណា ំ âĢĭ ការ ធ ្វ ើ ជ ម្រ ៀ ច ស ព ូ ជ ស ត ្វ Ġ និង រ ុក ្ខ ជាតិ Ġ ក សិ កម្ម អ ឺ រ៉ ុប មាន ល ក្ខ ណៈ វិទ្យា សា ស្រ ្ ដ កាន់ តែ ខ្ លា ំ ង ឡើង ៗ ដូច ជា Ġ ប ម្រ ើប ម្រ ាស់ គ្រឿង យ ន្ ដ Ġ ជី ព ូ ជ ដ ែល នាំ មក ន ូវ ការ រី ក ចម្រ ើន មួយ យ៉ាង សំ ខា ន់ âĢĭ Ġ ក្នុង អា ជីវ កម្ម ក សិ កម្ម Ġ គ េត ្រ ូវ គ ិត ពី ភាព អ ំណ ាយ ផល នៃ ដ ីន ិ ង ត ម្រ ូវ ការ ទី ផ្ សារ ផ ង ដ ែរ Ġ ក ត្ត ា ទ ាំង នេះ នាំ ឪ ្យ ក សិ កម្ម ប្រ ព ៃ ណី វិ វត្ត ទៅ ជា ដំ ណា ំ ប ែប ប្រ ពល វ ប្ប កម្ម នៅ ជ ុំ វិញ ទី ក្រុង Ġ ដំ ណា ំ ក្នុង ស៊ ែន ិ ង នៅ ត ំ ប ន់ មេ ឌី ទ ែរ ៉ ាន េ ដ ែល ផ្ ដល់ ជា ពិ សេ ស ន ូវ ប ន្ ល ែ ផ្ល ែ ឈ ើ	321	▁តើ ក សិ កម្ម អ ឺ រ៉ ុប ស ព្វ ថ ្ង ៃ ទទួលបាន ក ំណ ែ ប្រ ែ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ▁	29	▁កំណែ ប្រ ែក សិ កម្ម អ ឺ រ៉ ុប ស ព្វ ថ ្ង ៃ នេះ ▁គឺ ▁នៅក្នុង ប្រ ទេស អ ឺ រ៉ ុប មួយ ចំ ន ួន ▁ការធ្វើ ស មា ហ រណ កម្ម ដ ី ធ ្ល ី អនុ គ្រ ោះ ដល់ ការ ព ង ្រី ក និង ការ ធ ្វ ើ ទំ ន ើប កម្ម អា ជីវ កម្ម ▁ចំនួន ក សិ ដ្ឋាន កាន់ តែ ថ យ ច ុះ ▁ប៉ុន ្ ដ ែ ទំ ហ ំ ក សិ កម្ម នី មួយ ៗ កាន់ តែ រី ក ធ ំ ឡើង ▁ចំនួន ក សិ ករ កាន់ តែ ត ិច ទៅ ៗ ▁ផលិត ភាព កា ងារ ក ើន ឡើង យ៉ាង សម្ប ើម ដោយ សា ស ការ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ជី នឹង ថ្ន ាំ ការពារ ដ ំណ ាំ ▁ការធ្វើ ជ ម្រ ៀ ច ស ព ូ ជ ស ត ្វ ▁និង រ ុ ក្ខ ជាតិ ▁កសិកម្ម អ ឺ រ៉ ុប មាន ល ក្ខ ណៈ វិទ្យា សា ស្រ ្ ដ កាន់ តែ ខ្ ល ាំង ឡើង ៗ ដូច ជា ▁បម្រើ ប ម្រ ាស់ គ្រឿង យ ន្ ដ ▁ជី ព ូ ជ ដ ែល នាំ មក ន ូវ ការ រី ក ចម្រ ើន មួយ យ៉ាង សំ ខ ាន់ ▁ក្នុង អា ជីវ កម្ម ក សិ កម្ម ▁គេ ត្រូវ គ ិត ពី ភាព អ ំណ ាយ ផល នៃ ដ ី និង ត ម្រ ូវ ការ ទី ផ្ សារ ផ ង ដ ែរ ▁កត្តា ទ ាំង នេះ នាំ ឪ ្យ ក សិ កម្ម ប្រ ព ៃ ណី វិ វត្ត ទៅ ជា ដ ំណ ាំ ប ែប ប្រ ពល វ ប្ប កម្ម នៅ ជ ុំ វិញ ទី ក្រុង ▁ដំណាំ ក្នុង ស៊ ែ និង នៅ ត ំ ប ន់ មេ ឌី ទ ែ រ៉ា ន េ ដ ែល ផ្ ដល់ ជា ពិ ស េស ន ូវ ប ន ្ល ែ ផ្ល ែ ឈ ើ	294
តើដំណាំចម្លារធំៗបែបពាណិជ្ជកម្មមានប្រភពកំណើតដូចម្ដេច មានលក្ខណៈសម្គាល់អ្វីខ្លះ	null	ដំណាំចម្លារធំៗបែបពាណិជ្ជកម្មមានប្រភពកំណើតពី មរតកបន្សល់ទុកដោយពួកនិគមជនអឺរ៉ុបសម្រាប់នាំចេញតាំងពីសតវត្សទី ១៧ មកម្លេះ មានលក្ខណៈសម្គាល់ដូចខាងក្រោម ឯកវប្បកម្មនៃផលិតផលមួយមុខសម្រាប់លក់ចេញវិនិយោគទុនក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំការប្រើប្រាស់ពលករស៊ីប្រាក់ឈ្នួលទំនាក់ទំនងជាមួយទីផ្សារក្នុងស្រុកមិនមានឡើយបណ្ដុំបញ្ឈរខ្លាំងក្លាមានផលិតកម្មការទុកដាក់ ការវេចខ្ចប់ និងការធ្វើជំនួញដោយផ្អែកលើបណ្ដោញដឹកជញ្ជូនញឹក នៅក្នុងតំបន់ព្រៃស្បាតត្រូពិចទាំងនោះ	null	ដំណាំចម្លារធំៗបែបពាណិជ្ជកម្មមានប្រភពកំណើតពី មរតកបន្សល់ទុកដោយពួកនិគមជនអឺរ៉ុបសម្រាប់នាំចេញតាំងពីសតវត្សទី ១៧ មកម្លេះ មានលក្ខណៈសម្គាល់ដូចខាងក្រោម ឯកវប្បកម្មនៃផលិតផលមួយមុខសម្រាប់លក់ចេញវិនិយោគទុនក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំការប្រើប្រាស់ពលករស៊ីប្រាក់ឈ្នួលទំនាក់ទំនងជាមួយទីផ្សារក្នុងស្រុកមិនមានឡើយបណ្ដុំបញ្ឈរខ្លាំងក្លាមានផលិតកម្មការទុកដាក់ ការវេចខ្ចប់ និងការធ្វើជំនួញដោយផ្អែកលើបណ្ដោញដឹកជញ្ជូនញឹក នៅក្នុងតំបន់ព្រៃស្បាតត្រូពិចទាំងនោះ	ត ើ ដំ ណា ំ ច ម្ល ារ ធ ំ ៗ ប ែប ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម មាន ប្រ ភព កំ ណ ើត ដូច ម្ ដ េច Ġ មាន ល ក្ខ ណៈ សម ្ គ ាល់ អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	41	ដំ ណា ំ ច ម្ល ារ ធ ំ ៗ ប ែប ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម មាន ប្រ ភព កំ ណ ើត ពី Ġ ម រ ត ក ប ន្ ស ល់ ទុក ដោយ ព ួ ក និ គម ជន អ ឺ រ៉ ុប សម ្រា ប់ នាំ ចេញ តាំង ពី ស ត វ ត ្ស ទី Ġ ១ ៧ Ġ មក ម្ល េះ ĠÂłĠ មាន ល ក្ខ ណៈ សម ្ គ ាល់ ដូច ខា ង ក្រោម Ġ ឯក វ ប្ប កម្ម នៃ ផល ិត ផល មួយ មុខ សម ្រា ប់ ល ក់ ចេញ វិ និ យោគ ទ ុន ក្នុង ទ្រ ង់ ទ្រ ាយ ធ ំ ការ ប្រ ើប ្រា ស់ ពល ករ ស៊ី ប្រា ក់ ឈ ្ន ួល ទំ នាក់ ទំ ន ង ជា មួយ ទី ផ្ សារ ក្នុង ស្រ ុក ម ិន មាន ឡ ើយ ប ណ ្ ដ ុំ ប ញ ្ឈ រ ខ្ លា ំ ង ក្លា មាន ផល ិត កម្ម âĢĭ ការ ទុក ដា ក់ Ġ ការ វេ ច ខ្ ច ប់ Ġ និង ការ ធ ្វ ើ ជំ ន ួញ ដោយ ផ្ អ ែក លើ ប ណ ្ ដ ោ ញ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ញ ឹក Ġ នៅ ក្នុង ត ំ ប ន់ ព្រ ៃ ស្ បា ត ត្រ ូ ពិ ច ទ ាំង ន ោះ	205	▁តើ ដ ំណ ាំ ច ម្ល ារ ធ ំ ៗ ប ែប ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម មាន ប្រ ភព ក ំណ ើត ដូច ម្ ដ េច ▁មាន ល ក្ខ ណៈ ស ម្ គ ាល់ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	40	▁ដំណាំ ច ម្ល ារ ធ ំ ៗ ប ែប ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម មាន ប្រ ភព ក ំណ ើត ពី ▁ម រ ត ក ប ន្ ស ល់ ទុក ដោយ ព ួ ក និ គម ជន អ ឺ រ៉ ុប ស ម្រ ាប់ នាំ ចេញ តាំង ពី ស ត វ ត ្ស ទី ▁១៧ ▁មក ម្ល េះ ▁មាន ល ក្ខ ណៈ ស ម្ គ ាល់ ដូច ខា ង ក្រោម ▁ឯក វ ប្ប កម្ម នៃ ផល ិត ផល មួយ មុខ ស ម្រ ាប់ ល ក់ ចេញ វិ និ យោគ ទ ុន ក្នុង ទ្រ ង់ ទ្រ ាយ ធ ំ ការ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ពល ករ ស៊ី ប្រ ាក់ ឈ ្ន ួល ទំ នាក់ ទំ ន ង ជា មួយ ទី ផ្ សារ ក្នុង ស្រ ុក ម ិន មាន ឡ ើយ ប ណ ្ ដ ុំ ប ញ ្ឈ រ ខ្ ល ាំង ក្លា មាន ផល ិត កម្ម ▁ការ ទុក ដ ាក់ ▁ការ វ េច ខ្ ច ប់ ▁និង ការ ធ ្វ ើ ជំ ន ួញ ដោយ ផ្ អ ែក លើ ប ណ ្ ដ ោ ញ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ញ ឹក ▁នៅក្នុង ត ំ ប ន់ ព្រ ៃ ស ្ប ាត ត្រ ូ ព ិច ទ ាំង ន ោះ	200
នៅប្រទេសកម្ពុជាយើងសព្វថ្ងៃមានដំណាំចម្ការបែបជំនួញដែរឬទេ មានដំណាំអ្វីខ្លះ ស្ថិតនៅខេត្តណាខ្លះ	null	នៅប្រទេសកម្ពុជាយើងសព្វថ្ងៃមានដំណាំចម្ការបែបជំនួញ មានដំណាំកៅស៊ូ នៅក្នុងខេត្តកំពង់ចាម	null	នៅប្រទេសកម្ពុជាយើងសព្វថ្ងៃមានដំណាំចម្ការបែបជំនួញ មានដំណាំកៅស៊ូ នៅក្នុងខេត្តកំពង់ចាម	នៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា យ ើង ស ព្វ ថ ្ង ៃ មាន ដំ ណា ំ ច ម្ ការ ប ែប ជំ ន ួញ ដ ែរ ឬ ទេ Ġ មាន ដំ ណា ំ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ស្ ថ ិត នៅ ខ េត ្ត ណា ខ្ ល ះ ĠĠ	50	នៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា យ ើង ស ព្វ ថ ្ង ៃ មាន ដំ ណា ំ ច ម្ ការ ប ែប ជំ ន ួញ âĢĭ Ġ មាន ដំ ណា ំ ក ៅ ស៊ូ Ġ នៅ ក្នុង ខ េត ្ត កំ ព ង់ ច ាម Âł	43	▁នៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជ ាយ ើង ស ព្វ ថ ្ង ៃ មាន ដ ំណ ាំ ច ម្ ការ ប ែប ជំ ន ួញ ដ ែរ ឬ ទេ ▁មាន ដ ំណ ាំ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ស្ថិត នៅ ខ េ ត្ត ណា ខ្ ល ះ ▁	48	▁នៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជ ាយ ើង ស ព្វ ថ ្ង ៃ មាន ដ ំណ ាំ ច ម្ ការ ប ែប ជំ ន ួញ ▁មាន ដ ំណ ាំ ក ៅ ស៊ូ ▁នៅក្នុង ខ េ ត្ត ក ំព ង់ ច ាម ▁	42
ដូចម្ដេចហៅថា កសិកម្មចិញ្ចឹមពោះ តើកសិកម្មចិញ្ចឺមបោះដែលមានលក្ខណៈយថាផលបំផុតនោះគឺជាកសិកម្មអ្វី ចូរបង្ហាញ	null	កសិកម្មចិញ្ចឹមពោះគឺជាកសិកម្មដែលទទួលលបានផលតិចតួចសម្រាប់ចិញ្ចឹមក្នុងគ្រួសារ តែមិនអាចនាំចេញទោះលក់លើទីផ្សារក្នុងក្រៅស្រុកបាន កសិកម្មចិញ្ចឹមពោះដែរមានលក្ខណៈយថាផលបំផុតនោះ គឺកសិកម្មព្រៃដុត របៀបធ្វើដំណាំព្រៃដុត ជាដំបូងការឆ្ការព្រៃរួចដុតដើម្បីបានដីសម្រាប់ដាំដុះ ការសំខាន់ៗដែលដីឪ្យគ្រួសារនីមួយៗហើយដុតព្រៃទាំងនោះនៅបន្ទាប់មកធ្វើរបងចម្ការជាសមូហភាព ពីរ ឬ បីឆ្នាំក្រោយមកពេលដីខ្សោះជីជាតិ គេបានបោះបង់ដីទាំងនោះចោល រួចទៅកាប់ព្រៃកន្លែងថ្មីទៀត ច្រើនឆ្នាំក្រោយមក គេមករានកន្លែងដើមថ្មី រួចបោះបង់ចោលម្ដងទៀត	null	កសិកម្មចិញ្ចឹមពោះគឺជាកសិកម្មដែលទទួលលបានផលតិចតួចសម្រាប់ចិញ្ចឹមក្នុងគ្រួសារ តែមិនអាចនាំចេញទោះលក់លើទីផ្សារក្នុងក្រៅស្រុកបាន កសិកម្មចិញ្ចឹមពោះដែរមានលក្ខណៈយថាផលបំផុតនោះ គឺកសិកម្មព្រៃដុត របៀបធ្វើដំណាំព្រៃដុត ជាដំបូងការឆ្ការព្រៃរួចដុតដើម្បីបានដីសម្រាប់ដាំដុះ ការសំខាន់ៗដែលដីឪ្យគ្រួសារនីមួយៗហើយដុតព្រៃទាំងនោះនៅបន្ទាប់មកធ្វើរបងចម្ការជាសមូហភាព ពីរ ឬ បីឆ្នាំក្រោយមកពេលដីខ្សោះជីជាតិ គេបានបោះបង់ដីទាំងនោះចោល រួចទៅកាប់ព្រៃកន្លែងថ្មីទៀត ច្រើនឆ្នាំក្រោយមក គេមករានកន្លែងដើមថ្មី រួចបោះបង់ចោលម្ដងទៀត	ដូច ម្ ដ េច ហ ៅ ថា Ġ ក សិ កម្ម ច ិញ ្ច ឹម ព ោះ Ġ ត ើក សិ កម្ម ច ិញ ្ច ឺ ម ប ោះ ដ ែល មាន ល ក្ខ ណៈ យ ថា ផល ប ំ ផ ុត ន ោះ គ ឺ ជា ក សិ កម្ម អ ្វី Ġ ច ូរ បង ្ហ ាញ ĠĠ	55	ក សិ កម្ម ច ិញ ្ច ឹម ព ោះ âĢĭ គ ឺ ជា ក សិ កម្ម ដ ែល ទទួល ល បាន ផល តិ ច ត ួច សម ្រា ប់ ច ិញ ្ច ឹម ក្នុង គ្រួសារ Ġ តែ ម ិន អា ច នាំ ចេញ ទ ោះ ល ក់ លើ ទី ផ្ សារ ក្នុង ក្រ ៅ ស្រ ុក បាន Ġ ក សិ កម្ម ច ិញ ្ច ឹម ព ោះ ដ ែរ មាន ល ក្ខ ណៈ យ ថា ផល ប ំ ផ ុត ន ោះ Ġ គ ឺ ក សិ កម្ម ព្រ ៃ ដ ុត Ġ រ ប ៀប ធ ្វ ើ ដំ ណា ំព ្រ ៃ ដ ុត Ġ ជា ដំ បូ ង ការ ឆ្ ការ ព្រ ៃ រ ួច ដ ុត ដើម ្ប ី បាន ដ ី សម ្រា ប់ ដា ំ ដ ុះ Ġ ការ សំ ខា ន់ ៗ ដ ែល ដ ី ឪ ្យ គ្រួសារ នី មួយ ៗ ហើយ ដ ុត ព្រ ៃ ទ ាំង ន ោះ នៅ បន្ទាប់ មក ធ ្វ ើរ បង ច ម្ ការ ជា សម ូ ហ ភាព âĢĭ Ġ ពី រ Ġ ឬ Ġ បី ឆ្នាំ ក្រ ោយ មក ពេល ដ ី ខ្ ស ោះ ជី ជាតិ Ġ គ េ បាន ប ោះ បង់ ដ ី ទ ាំង ន ោះ ចោល Ġ រ ួច ទៅ កា ប់ ព្រ ៃ កន្លែង ថ ្ម ី ទៀត Ġ ច្ រ ើន ឆ្នាំ ក្រ ោយ មក Ġ គ េ មក រា ន កន្លែង ដើម ថ ្ម ី Ġ រ ួច ប ោះ បង់ ចោល ម្ ដង ទៀត	233	▁ដូច ម្ ដ េច ហ ៅ ថា ▁កសិកម្ម ច ិ ញ្ច ឹម ព ោះ ▁តើ ក សិ កម្ម ច ិ ញ្ច ឺ ម ប ោះ ដ ែល មាន ល ក្ខ ណៈ យ ថា ផល ប ំ ផ ុត ន ោះ គ ឺ ជា ក សិ កម្ម អ ្វី ▁ចូរ ប ង្ហ ាញ ▁	52	▁កសិកម្ម ច ិ ញ្ច ឹម ព ោះ ▁គឺជា ក សិ កម្ម ដ ែល ទទួល ល បាន ផល ត ិច ត ួច ស ម្រ ាប់ ច ិ ញ្ច ឹម ក្នុង គ្រួសារ ▁តែ ម ិន អា ច នាំ ចេញ ទ ោះ ល ក់ លើ ទី ផ្ សារ ក្នុង ក្រ ៅ ស្រ ុក បាន ▁កសិកម្ម ច ិ ញ្ច ឹម ព ោះ ដ ែរ មាន ល ក្ខ ណៈ យ ថា ផល ប ំ ផ ុត ន ោះ ▁គឺ ក សិ កម្ម ព្រ ៃ ដ ុត ▁របៀប ធ ្វ ើ ដ ំណ ាំ ព្រ ៃ ដ ុត ▁ជា ដំ បូ ង ការ ឆ្ ការ ព្រ ៃ រ ួច ដ ុត ដើម ្ប ី បាន ដ ី ស ម្រ ាប់ ដ ាំ ដ ុះ ▁ការ សំ ខ ាន់ ៗ ដ ែល ដ ី ឪ ្យ គ្រួសារ នី មួយ ៗ ហើយ ដ ុត ព្រ ៃ ទ ាំង ន ោះ នៅ បន្ទាប់ មក ធ ្វ ើរ បង ច ម្ ការ ជា សម ូ ហ ភាព ▁ពីរ ▁ឬ ▁បី ឆ្នាំ ក្រ ោយ មក ពេល ដ ី ខ្ ស ោះ ជី ជាតិ ▁គេ បាន ប ោះ បង់ ដ ី ទ ាំង ន ោះ ចោល ▁រួច ទៅ ក ាប់ ព្រ ៃ កន្លែង ថ ្ម ី ទៀត ▁ច្រើន ឆ្នាំ ក្រ ោយ មក ▁គេ មក រ ាន កន្លែង ដើម ថ ្ម ី ▁រួច ប ោះ បង់ ចោល ម្ ដង ទៀត	217

Subsets and Splits

No community queries yet

The top public SQL queries from the community will appear here once available.