Split (3)

train · 9.55k rows

instruction stringlengths 9 478	input float64	output stringlengths 6 612k	input_text float64	output_text stringlengths 6 612k	merged_input_tokens stringlengths 16 730	merged_input_khmer_count int64 5 233	merged_output_tokens stringlengths 9 924k	merged_output_khmer_count int64 2 296k	ref_input_tokens stringlengths 17 680	ref_input_khmer_count int64 4 201	ref_output_tokens stringlengths 8 892k	ref_output_khmer_count int64 1 280k
តើសមាជជាតិមានសារសំខាន់អ្វីខ្លះ	null	សមាជជាតិមានសារសំខាន់ដូចជាៈស្វែងយល់ពីការលំបាក និងតម្រូវការរបស់ប្រជារាស្រ្តដើម្បីដោះស្រាយដឹងពីមន្រ្តីពុករលួយ បក្សពួកនិយម តាមរយៈបណ្តឹងរបស់ប្រជារាស្រ្តស្វែងយល់ពីមន្រ្តីចង់ក្បត់ និងមន្រ្តីស្មោះត្រង់ ហើយអប់រំកែប្រែវេទិកាតម្លាភាពអាចបើកចំហបញ្ហារួមដើម្បីដោះស្រាយទាំងអស់គ្នាអាចអភិវឌ្ឍន៍ជាតិឲ្យឆាប់រីកចម្រើន ព្រោះតំណាងរាស្រ្ត មន្រ្តី និងរាស្រ្តយល់ចិត្ត ទុកចិត្តរូមសាមគ្គីកសាងជាតី	null	សមាជជាតិមានសារសំខាន់ដូចជាៈស្វែងយល់ពីការលំបាក និងតម្រូវការរបស់ប្រជារាស្រ្តដើម្បីដោះស្រាយដឹងពីមន្រ្តីពុករលួយ បក្សពួកនិយម តាមរយៈបណ្តឹងរបស់ប្រជារាស្រ្តស្វែងយល់ពីមន្រ្តីចង់ក្បត់ និងមន្រ្តីស្មោះត្រង់ ហើយអប់រំកែប្រែវេទិកាតម្លាភាពអាចបើកចំហបញ្ហារួមដើម្បីដោះស្រាយទាំងអស់គ្នាអាចអភិវឌ្ឍន៍ជាតិឲ្យឆាប់រីកចម្រើន ព្រោះតំណាងរាស្រ្ត មន្រ្តី និងរាស្រ្តយល់ចិត្ត ទុកចិត្តរូមសាមគ្គីកសាងជាតី	ត ើស មា ជ ជាតិ មាន សារ សំ ខា ន់ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	15	សម ា ជ ជាតិ មាន សារ សំ ខា ន់ ដូច ជា ៈ ស្ វ ែង យ ល់ ពី ការ លំបាក Ġ និង ត ម្រ ូវ ការ រ ប ស់ ប្រ ជា រា ស្រ ្ត ដើម ្ប ី ដ ោះ ស្រ ាយ ដ ឹង ពី ម ន្ រ ្ត ី ពុ ករ ល ួយ Ġ ប ក្ស ព ួ ក និយម Ġ តា ម រយ ៈ បណ្ត ឹង រ ប ស់ ប្រ ជា រា ស្រ ្ត ស្ វ ែង យ ល់ ពី ម ន្ រ ្ត ី ច ង់ ក្ ប ត់ Ġ និង ម ន្ រ ្ត ី ស្ម ោះ ត្រ ង់ Ġ ហើយ អ ប់ រំ ក ែប ្រ ែ វេ ទិ កា ត ម្ល ា ភាព អា ច ប ើក ចំ ហ ប ញ ្ហ ារ ួ ម ដើម ្ប ី ដ ោះ ស្រ ាយ ទ ាំង អ ស់ គ្នា អា ច អភិវឌ្ឍ ន៍ ជាតិ ឲ្យ ឆ ាប់ រី ក ចម្រ ើន Ġ ព្រ ោះ ត ំណ ាង រា ស្រ ្ត Ġ ម ន្ រ ្ត ី Ġ និង រា ស្រ ្ត យ ល់ ចិត្ត Ġ ទុក ចិត្ត រ ូម សា ម គ្គ ី ក សា ង ជា តី âĢĭ	182	▁តើ ស មា ជ ជាតិ មាន សារ សំ ខ ាន់ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	15	▁សម ា ជ ជាតិ មាន សារ សំ ខ ាន់ ដូច ជា ៈ ស ្វ ែង យ ល់ ពី ការ លំបាក ▁និង ត ម្រ ូវ ការ រ ប ស់ ប្រ ជា រា ស្រ ្ត ដើម ្ប ី ដ ោះ ស្រ ាយ ដ ឹង ពី ម ន ្រ ្ត ី ពុ ករ ល ួយ ▁បក្ស ព ួ ក និយម ▁តាមរយៈ បណ្ត ឹង រ ប ស់ ប្រ ជា រា ស្រ ្ត ស ្វ ែង យ ល់ ពី ម ន ្រ ្ត ី ច ង់ ក ្ប ត់ ▁និង ម ន ្រ ្ត ី ស្ម ោះ ត្រ ង់ ▁ហើយ អ ប់ រំ ក ែ ប្រ ែ វេ ទ ិកា ត ម្ល ា ភាព អា ច ប ើក ចំ ហ ប ញ ្ហ ា រួម ដើម ្ប ី ដ ោះ ស្រ ាយ ទ ាំង អ ស់ គ្នា អា ច អភិវឌ្ឍ ន៍ ជាតិ ឲ្យ ឆ ាប់ រី ក ចម្រ ើន ▁ព្រោះ ត ំណ ាង រា ស្រ ្ត ▁មន ្រ ្ត ី ▁និង រា ស្រ ្ត យ ល់ ចិត្ត ▁ទុកចិត្ត រ ូម ស ាម គ្គ ី ក សា ង ជា តី ▁	174
តើសារធាតុចិញ្ចឹមសំខាន់ពីរប្រភេទសម្រាប់ទ្រទ្រង់ជិវីតគឺអ្វីខ្លះ	null	សារធាតុចិញ្ចឹមសំខាន់ពីរប្រភេទសម្រាប់ទ្រទ្រង់ជីវីតគឺ អុកស៊ីសែន និងទឹកដែលជាសារធាតុសំខាន់ក្នុងដំណើរប្រតិកម្មគីមីជាច្រើនដែលយើងត្រូវការ	null	សារធាតុចិញ្ចឹមសំខាន់ពីរប្រភេទសម្រាប់ទ្រទ្រង់ជីវីតគឺ អុកស៊ីសែន និងទឹកដែលជាសារធាតុសំខាន់ក្នុងដំណើរប្រតិកម្មគីមីជាច្រើនដែលយើងត្រូវការ	ត ើស ារ ធាតុ ច ិញ ្ច ឹម សំ ខា ន់ ពី រ ប្រ ភ េ ទ សម ្រា ប់ ទ្រ ទ្រ ង់ ជ ិ វី ត គ ឺ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	34	សារ ធាតុ ច ិញ ្ច ឹម សំ ខា ន់ ពី រ ប្រ ភ េ ទ សម ្រា ប់ ទ្រ ទ្រ ង់ ជីវ ីត គ ឺ Ġ អ ុក ស៊ី សែន Ġ និង ទឹក âĢĭ ដ ែល ជា សារ ធាតុ សំ ខា ន់ ក្នុង ដំណើរ ប្រ តិ កម្ម គី មី ជា ច្ រ ើន ដ ែល យ ើង ត្រូវ ការ	56	▁តើ សារ ធាតុ ច ិ ញ្ច ឹម សំ ខ ាន់ ពី រ ប្រ ភ េ ទ ស ម្រ ាប់ ទ្រ ទ្រ ង់ ជ ិ វី ត គ ឺ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	33	▁សារធាតុ ច ិ ញ្ច ឹម សំ ខ ាន់ ពី រ ប្រ ភ េ ទ ស ម្រ ាប់ ទ្រ ទ្រ ង់ ជីវ ីត គ ឺ ▁អុក ស៊ី សែន ▁និង ទឹក ▁ដែល ជា សារ ធាតុ សំ ខ ាន់ ក្នុង ដំណើរ ប្រ តិ កម្ម គី មី ជា ច ្រ ើន ដ ែល យ ើង ត្រូវ ការ	53
ចុះឯកសារណា ដែលបានបញ្ជាក់ថា ចេនឡាបានបែកបាក់នៅឆ្នាំ៧០៦គស	null	ឯកសារចិនប្រវត្តិសាស្រ្តថាងថ្មី ចងក្រងោនៅសវទី១១បានបញ្ជាក់ថា ចេនឡាបានបែកបាក់គ្នាជា២ នៅដើមសវទី៨គឺនៅឆ្នាំ៧០៦គស ១ ចេនឡាដីគោក ជាតំបន់សម្បូណ៌ភ្នំ និងជ្រលងភ្នំនៅខាងជើង និង២ ចេនឡាទឹកលិច ដែលជាតំបន់សម្បូណ៌ទៅដោយបឹងបួរ នឹងមានសមុទ្រព័ទ្ធជុំវិញនៅខាងត្បូង	null	ឯកសារចិនប្រវត្តិសាស្រ្តថាងថ្មី ចងក្រងោនៅសវទី១១បានបញ្ជាក់ថា ចេនឡាបានបែកបាក់គ្នាជា២ នៅដើមសវទី៨គឺនៅឆ្នាំ៧០៦គស ១ ចេនឡាដីគោក ជាតំបន់សម្បូណ៌ភ្នំ និងជ្រលងភ្នំនៅខាងជើង និង២ ចេនឡាទឹកលិច ដែលជាតំបន់សម្បូណ៌ទៅដោយបឹងបួរ នឹងមានសមុទ្រព័ទ្ធជុំវិញនៅខាងត្បូង	ច ុះ ឯក សារ ណា Ġ ដ ែល បាន បញ្ជា ក់ ថា Ġ ច េន ឡា បាន បែក បា ក់ នៅ ឆ្នាំ ៧០ ៦ គ ស Ġ	24	ឯក សារ ច ិន ប្រ វត្ត ិស ាស ្រ ្ត ថា ង ថ ្ម ី Ġ ច ង ក្រ ង ោន ៅ ស វ ទី១ ១ បាន បញ្ជា ក់ ថា Ġ ច េន ឡា បាន បែក បា ក់ គ្នា ជា ២ Ġ នៅ ដើម ស វ ទី ៨ គ ឺន ៅ ឆ្នាំ ៧០ ៦ គ ស âĢĭ Ġ ១ Ġ ច េន ឡា ដ ី គោ ក Ġ ជា ត ំ ប ន់ សម្ប ូ ណ៌ ភ្នំ Ġ និង ជ្រ លង ភ្នំ នៅ ខា ង ជើង Ġ និង ២ Ġ ច េន ឡា ទឹក ល ិច Ġ ដ ែល ជា ត ំ ប ន់ សម្ប ូ ណ៌ ទៅ ដោយ ប ឹង ប ួរ Ġ នឹង មាន សម ុ ទ្រ ព័ទ្ធ ជ ុំ វិញ នៅ ខា ង ត្ប ូង	116	▁ចុះ ឯក សារ ណា ▁ដែល បាន បញ្ជា ក់ ថា ▁ច េន ឡា បាន បែក ប ាក់ នៅ ឆ្នាំ ៧០ ៦ គ ស ▁	22	▁ឯកសារ ច ិន ប្រ វ ត្តិ សា ស្រ ្ត ថា ង ថ ្ម ី ▁ចង ក្រ ង ោ នៅ ស វ ទី១ ១ បាន បញ្ជា ក់ ថា ▁ច េន ឡា បាន បែក ប ាក់ គ្នា ជា ២ ▁នៅ ដើម ស វ ទី ៨ គ ឺ នៅ ឆ្នាំ ៧០ ៦ គ ស ▁១ ▁ច េន ឡា ដ ី គ ោក ▁ជា ត ំ ប ន់ សម្ប ូ ណ៌ ភ្នំ ▁និង ជ្រ លង ភ្នំ នៅ ខា ង ជើង ▁និង ២ ▁ច េន ឡា ទឹក ល ិច ▁ដែល ជា ត ំ ប ន់ សម្ប ូ ណ៌ ទៅ ដោយ ប ឹង ប ួរ ▁នឹង មាន សម ុ ទ្រ ព័ទ្ធ ជ ុំ វិញ នៅ ខា ង ត្ប ូង	113
តើព្រះមហាក្សត្រថ្មីត្រូវយកខ្សែលោហិតខាងណាហើយត្រូវបានជ្រើសតាំងដោយអ្វី	null	តាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញឆ្នាំ ១៩៤៧ព្រះមហាក្សត្រថ្មីត្រូវយកខ្សែលោហិត ខាងព្រះបាទអង្គឌួង ហើយត្រូវបានជ្រើសតាំងដោយក្រុមប្រឹក្សារាជសម្បត្តិ	null	តាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញឆ្នាំ ១៩៤៧ព្រះមហាក្សត្រថ្មីត្រូវយកខ្សែលោហិត ខាងព្រះបាទអង្គឌួង ហើយត្រូវបានជ្រើសតាំងដោយក្រុមប្រឹក្សារាជសម្បត្តិ	ត ើ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ថ ្ម ីត ្រ ូវ យក ខ្ ស ែល ោ ហិត ខា ង ណា ហើយ ត្រូវ បាន ជ្រ ើស តាំង ដោយ អ ្វី Ġ	30	តា ម រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៤ ៧ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ថ ្ម ីត ្រ ូវ យក ខ្ ស ែល ោ ហិត Ġ ខា ង ព្រ ះ បាទ អង្គ ឌ ួង Ġ ហើយ ត្រូវ បាន ជ្រ ើស តាំង ដោយ ក្រុម ប្រ ឹក ្សា រាជ សម្បត្តិ	47	▁តើ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ថ ្ម ី ត្រូវ យក ខ្ ស ែល ោ ហិត ខា ង ណា ហើយ ត្រូវ បាន ជ្រ ើស តាំង ដោយ អ ្វី ▁	28	▁តាម រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ ឆ្នាំ ▁១៩ ៤ ៧ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ថ ្ម ី ត្រូវ យក ខ្ ស ែល ោ ហិត ▁ខាង ព្រ ះ បាទ អង្គ ឌ ួង ▁ហើយ ត្រូវ បាន ជ្រ ើស តាំង ដោយ ក្រុម ប្រ ឹក ្សា រាជ សម្បត្តិ	44
តើប្រាសាទនិងរមណីដ្ឋានផ្តល់ប្រយោជន៍អ្វីខ្លះដល់វិស័យទេសចរណ៍	null	ប្រាសាទនិងរមណីដ្ឋានផ្តល់ប្រយោជន៍ដល់វិស័យទេសចរណ៍ជាច្រើនដូចជា ការទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍ចង់់ឃើញ ចង់ស្គាល់ប្រាសាទ និងរមណីដ្ឋានប្លែកៗ ល្បីៗ ស្អាតទាំងនោះដែលគេអាចវាយតម្លៃ វប្បធម៌ សេដ្ឋកិច្ច នយោបាយរបស់ជាតិបាន	null	ប្រាសាទនិងរមណីដ្ឋានផ្តល់ប្រយោជន៍ដល់វិស័យទេសចរណ៍ជាច្រើនដូចជា ការទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍ចង់់ឃើញ ចង់ស្គាល់ប្រាសាទ និងរមណីដ្ឋានប្លែកៗ ល្បីៗ ស្អាតទាំងនោះដែលគេអាចវាយតម្លៃ វប្បធម៌ សេដ្ឋកិច្ច នយោបាយរបស់ជាតិបាន	ត ើប ្រា សា ទ និង រ ម ណី ដ្ឋាន ផ្ ត ល់ ប្រ យោ ជន ៍ អ ្វី ខ្ ល ះ ដល់ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ Ġ	29	ប្រា សា ទ និង រ ម ណី ដ្ឋាន ផ្ ត ល់ ប្រ យោ ជន ៍ ដល់ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ជា ច្ រ ើន ដូច ជា Ġ ការ ទ ាក់ ទ ាញ ភ ្ញ ៀវ ទេស ចរ ណ៍ ច ង់ ់ ឃើញ Ġ ច ង់ ស្ គ ាល់ ប្រា សា ទ Ġ និង រ ម ណី ដ្ឋាន ប្លែក ៗ ĠâĢĭ ល ្ប ី ៗ Ġ ស្ អា ត ទ ាំង ន ោះ ដ ែល គ េ អា ច វា យ ត ម្ល ៃ Ġ វ ប្ប ធម៌ Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ ន យោ បា យ រ ប ស់ ជាតិ បាន	95	▁តើ ប្រា សា ទ និង រ ម ណី ដ្ឋាន ផ្ ត ល់ ប្រ យោ ជ ន៍ អ ្វី ខ្ ល ះ ដល់ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ▁	28	▁ប្រាសាទ និង រ ម ណី ដ្ឋាន ផ្ ត ល់ ប្រ យោ ជ ន៍ ដល់ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ជា ច ្រ ើន ដូច ជា ▁ការ ទ ាក់ ទ ាញ ភ ្ញ ៀវ ទេស ចរ ណ៍ ច ង់ ់ ឃើញ ▁ចង់ ស្ គ ាល់ ប្រា សា ទ ▁និង រ ម ណី ដ្ឋាន ប្លែក ៗ ▁ល្បី ៗ ▁ស្អាត ទ ាំង ន ោះ ដ ែល គ េ អា ច វ ាយ ត ម្ល ៃ ▁វប្បធម ៌ ▁សេដ្ឋកិច្ច ▁នយោបាយ រ ប ស់ ជាតិ បាន	82
ដូចម្តេចដែលហៅថាសិទ្ធិ សេរីភាព ចូរបង្ហាញពីរការអនុវត្តនៅក្នុងសង្គម និងព្រុំដែនរបស់វា	null	សិទ្ធិជាអ្វីៗដែលជាតម្រូវការដ៏សំខាន់ក្នុងការរស់នៅក្នុងសង្គមដែលប្រកបដោយសេចក្តីថ្លៃថ្នូរនិងសុភមង្គល សេរីភាពជាភាពដែលត្រូវធ្វើអ្វីៗបានតាមចិត្តតាំងពីរកំណើតដោយគ្មានព្រំដែនកំណត់ ក្នុងការអនុវត្តយើងត្រូវចេះប្រើប្រាស់សិទ្ធិរបស់ខ្លួនស្ថិតក្នុងព្រំដែនច្បាស់លាស់ដើម្បីកុំឱ្យក្លាយជាការរំលោភសិទ្ធិព្រំដែននៃច្បាប់គឹសិទ្ធិព្រំដែននៃសិទ្ធិគឺច្បាប់ការប្រើសិទ្ធិមិនគោរពច្បាប់ នាំឱ្យអនាធិបតេយ្យការប្រើច្បាប់មិនគោរពសិទ្ធិ នាំឱ្យផ្តាច់ការ	null	សិទ្ធិជាអ្វីៗដែលជាតម្រូវការដ៏សំខាន់ក្នុងការរស់នៅក្នុងសង្គមដែលប្រកបដោយសេចក្តីថ្លៃថ្នូរនិងសុភមង្គល សេរីភាពជាភាពដែលត្រូវធ្វើអ្វីៗបានតាមចិត្តតាំងពីរកំណើតដោយគ្មានព្រំដែនកំណត់ ក្នុងការអនុវត្តយើងត្រូវចេះប្រើប្រាស់សិទ្ធិរបស់ខ្លួនស្ថិតក្នុងព្រំដែនច្បាស់លាស់ដើម្បីកុំឱ្យក្លាយជាការរំលោភសិទ្ធិព្រំដែននៃច្បាប់គឹសិទ្ធិព្រំដែននៃសិទ្ធិគឺច្បាប់ការប្រើសិទ្ធិមិនគោរពច្បាប់ នាំឱ្យអនាធិបតេយ្យការប្រើច្បាប់មិនគោរពសិទ្ធិ នាំឱ្យផ្តាច់ការ	ដូច ម្ ត េច ដ ែល ហ ៅ ថា សិ ទ្ធិ Ġ សេ រី ភាព Ġ ច ូរ បង ្ហ ាញ ពី រក ារ អនុ វត្ត នៅ ក្នុង សង ្ គម Ġ និង ព្រ ុំ ដ ែន រ ប ស់ វា Ġ	38	សិ ទ្ធិ ជា អ ្វី ៗ ដ ែល ជា ត ម្រ ូវ ការ ដ ៏ សំ ខា ន់ ក្នុង ការ រស់ នៅ ក្នុង សង ្ គម ដ ែល ប្រ ក ប ដោយ សេ ច ក្តី ថ្លៃ ថ្ន ូរ និង សុ ភ ម ង្គ ល Ġ សេ រី ភាព ជា ភាព ដ ែល ត្រូវ ធ ្វ ើ អ ្វី ៗ បាន តា ម ចិត្ត តាំង ពី រក ំណ ើត ដោយ គ ្ម ាន ព្រ ំ ដ ែន កំ ណ ត់ Ġ ក្នុង ការ អនុ វត្ត យ ើង ត្រូវ ច េះ ប្រ ើប ្រា ស់ សិ ទ្ធិ រ ប ស់ ខ្លួន ស្ ថ ិត ក្នុង ព្រ ំ ដ ែន ច្ បា ស់ លាស់ ដើម ្ប ី ក ុំ ឱ្យ ក្លា យ ជា ការ រំ ល ោ ភ សិ ទ្ធិ ព្រ ំ ដ ែន នៃ ច្ បា ប់ គ ឹ សិ ទ្ធិ ព្រ ំ ដ ែន នៃ សិ ទ្ធិ គ ឺ ច្ បា ប់ ការ ប្រ ើស ិទ្ធ ិម ិន គោ រ ព ច្ បា ប់ Ġ នាំ ឱ្យ អ នា ធិបតេយ្យ ការ ប្រ ើ ច្ បា ប់ ម ិន គោ រ ព សិ ទ្ធិ Ġ នាំ ឱ្យ ផ្ តា ច ់ ការ	186	▁ដូចម្តេច ដ ែល ហ ៅ ថា សិ ទ្ធិ ▁សេរីភាព ▁ចូរ ប ង្ហ ាញ ពី រ ការ អនុ វត្ត នៅ ក្នុង ស ង្គ ម ▁និង ព្រ ុំ ដ ែន រ ប ស់ វា ▁	32	▁សិទ្ធិ ជា អ ្វី ៗ ដ ែល ជា ត ម្រ ូវ ការ ដ ៏ សំ ខ ាន់ ក្នុង ការ រស់ នៅ ក្នុង ស ង្គ ម ដ ែល ប្រ ក ប ដោយ ស េច ក្តី ថ្លៃ ថ្ន ូរ និង សុ ភ ម ង្គ ល ▁សេរីភាព ជា ភាព ដ ែល ត្រូវ ធ ្វ ើ អ ្វី ៗ បាន ត ាម ចិត្ត តាំង ពី រក ំណ ើត ដោយ គ ្ មាន ព្រ ំ ដ ែន ក ំណ ត់ ▁ក្នុង ការ អនុ វត្ត យ ើង ត្រូវ ច េះ ប្រ ើ ប្រ ាស់ សិ ទ្ធិ រ ប ស់ ខ្លួន ស ្ថ ិត ក្នុង ព្រ ំ ដ ែន ច ្ប ាស់ លាស់ ដើម ្ប ី ក ុំ ឱ្យ ក្លា យ ជា ការ រំ ល ោ ភ សិ ទ្ធិ ព្រ ំ ដ ែន នៃ ច ្ប ាប់ គ ឹ សិ ទ្ធិ ព្រ ំ ដ ែន នៃ សិ ទ្ធិ គ ឺ ច ្ប ាប់ ការ ប្រ ើស ិទ្ធ ិម ិន គ ោរ ព ច ្ប ាប់ ▁នាំឱ្យ អ នា ធិបតេយ្យ ការ ប្រ ើ ច ្ប ាប់ ម ិន គ ោរ ព សិ ទ្ធិ ▁នាំឱ្យ ផ្ ត ាច់ ការ	180
ហេតុអ្វីបានជាប្រធានាធិបតីទីមួយនៃសាធារណរដ្ឋទី១នៃសាធារណរដ្ឋទី៥បារាំងលាឈប់ពីតំណែងនៅឆ្នាំ១៩៧៨	null	បានជាប្រធានាធិបតីទី១ នៃសាធារណរដ្ឋទី៥ នៃប្រទេសបារាំងបានលាឈប់តំណែងនៅឆ្នាំ១៩៦៨ ព្រោះ កសិករលក់ផលិតផលមិនចេញកម្មករបាត់បង់ការងារដោតសារការរើកចម្រើនផ្នែកបច្ចេកទេសវិស័យដឹកជញ្ជូនឈប់ដំណើរការពាណិជ្ជករតូចតាចក្ស័យធន	null	បានជាប្រធានាធិបតីទី១ នៃសាធារណរដ្ឋទី៥ នៃប្រទេសបារាំងបានលាឈប់តំណែងនៅឆ្នាំ១៩៦៨ ព្រោះ កសិករលក់ផលិតផលមិនចេញកម្មករបាត់បង់ការងារដោតសារការរើកចម្រើនផ្នែកបច្ចេកទេសវិស័យដឹកជញ្ជូនឈប់ដំណើរការពាណិជ្ជករតូចតាចក្ស័យធន	ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប្រ ធាន ា ធិ បតី ទី មួយ នៃ សា ធា រណ រដ្ឋ ទី១ នៃ សា ធា រណ រដ្ឋ ទី ៥ បា រា ំ ង លា ឈ ប់ ពី ត ំណ ែង នៅ ឆ្នាំ ១៩ ៧ ៨ Ġ	41	បាន ជា ប្រ ធាន ា ធិ បតី ទី១ Ġ នៃ សា ធា រណ រដ្ឋ ទី ៥ Ġ នៃ ប្រ ទេស បា រា ំ ង បាន លា ឈ ប់ ត ំណ ែង នៅ ឆ្នាំ ១៩ ៦ ៨ Ġ ព្រ ោះ Ġ ក សិ ករ ល ក់ ផល ិត ផល ម ិន ចេញ កម្ម ករ បា ត់ បង់ ការងារ ដ ោត សារ ការ រ ើក ចម្រ ើន ផ្ ន ែក ប ច្ច េក ទេស វិ ស ័យ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ឈ ប់ ដំណើរ ការ ពា ណ ិ ជ្ជ ករ តូ ច តា ច ក្ស ័យ ធ ន	93	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប្រ ធាន ា ធិ បតី ទី មួយ នៃ សា ធា រណ រដ្ឋ ទី១ នៃ សា ធា រណ រដ្ឋ ទី ៥ ប ារ ាំង លា ឈ ប់ ពី ត ំណ ែង នៅ ឆ្នាំ ១៩ ៧ ៨ ▁	40	▁បានជា ប្រ ធាន ា ធិ បតី ទី១ ▁នៃ សា ធា រណ រដ្ឋ ទី ៥ ▁នៃ ប្រ ទេស ប ារ ាំង បាន លា ឈ ប់ ត ំណ ែង នៅ ឆ្នាំ ១ ៩៦ ៨ ▁ព្រោះ ▁កសិករ ល ក់ ផល ិត ផល ម ិន ចេញ កម្ម ករ ប ាត់ បង់ ការងារ ដ ោត សារ ការ រ ើក ចម្រ ើន ផ្ ន ែក ប ច្ច េក ទេស វិ ស ័យ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ឈ ប់ ដំណើរ ការ ពា ណ ិ ជ្ជ ករ ត ូច តា ច ក្ស ័យ ធ ន	88
ដើម្បីគ្រប់គ្រង និងុំកែលំអគុណភាពទឹក តើយើងត្រូវធ្វើដូចម្តេចខ្លះ	null	ដើម្បីគ្រប់គ្រង និងកែលំឡអគុណភាពទឹកយើងត្រូវកាត់បន្ថយសារធាតុកង្វក់ដែលធ្លាក់ចូលទៅក្នុងទឹកស្អាតនិងតាមរយៈការសំអាតសំណល់រាវ រៀបចំចងក្រងច្បាប់មួយចំនួនដើម្បីត្រួតពិនិត្យការបំពុលទឹក ប៉ុន្តែជាទូទៅវាមានប្រសិទ្ធភាពអនុវត្តន៍ខ្ពស់តែនៅក្នុងការត្រួតពិនិត្យប្រភពបំពុលចំណុចច្រើនជាងការត្រួតពិនិត្យប្រភពបំពុលរាយប៉ាយ អប់រំប្រជាជនឲ្យយល់ដឹងពីការបំពុលទឹក និងចូលរួមកាត់បន្ថយការបំពុលទឹក	null	ដើម្បីគ្រប់គ្រង និងកែលំឡអគុណភាពទឹកយើងត្រូវកាត់បន្ថយសារធាតុកង្វក់ដែលធ្លាក់ចូលទៅក្នុងទឹកស្អាតនិងតាមរយៈការសំអាតសំណល់រាវ រៀបចំចងក្រងច្បាប់មួយចំនួនដើម្បីត្រួតពិនិត្យការបំពុលទឹក ប៉ុន្តែជាទូទៅវាមានប្រសិទ្ធភាពអនុវត្តន៍ខ្ពស់តែនៅក្នុងការត្រួតពិនិត្យប្រភពបំពុលចំណុចច្រើនជាងការត្រួតពិនិត្យប្រភពបំពុលរាយប៉ាយ អប់រំប្រជាជនឲ្យយល់ដឹងពីការបំពុលទឹក និងចូលរួមកាត់បន្ថយការបំពុលទឹក	ដើម ្ប ី គ្រ ប់ គ្រ ង Ġ និង ុំ ក ែល ំ អ គុណ ភាព ទឹក Ġ ត ើយ ើង ត្រូវ ធ ្វ ើ ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ Ġ	30	ដើម ្ប ី គ្រ ប់ គ្រ ង Ġ និង ក ែល ំ ឡ អ គុណ ភាព ទឹក យ ើង ត្រូវ កាត់ បន្ថយ សារ ធាតុ ក ង ្វ ក់ ដ ែល ធ ្លា ក់ ចូល ទៅ ក្នុង ទឹក ស្ អា ត និង តា ម រយ ៈ ការ សំ អា ត សំ ណ ល់ រា វ Ġ រៀបចំ ច ង ក្រ ង ច្ បា ប់ មួយ ចំ ន ួន ដើម ្ប ីត ្រ ួត ពិ និ ត ្យ ការ ប ំព ុល ទឹក Ġ ប៉ ុន ្ត ែ ជា ទូ ទៅ វា មាន ប្រ សិ ទ្ធ ភាព អនុ វត្ត ន៍ ខ្ ព ស់ តែ នៅ ក្នុង ការ ត្រ ួត ពិ និ ត ្យ ប្រ ភព ប ំព ុល ចំណុច ច្ រ ើន ជា ង ការ ត្រ ួត ពិ និ ត ្យ ប្រ ភព ប ំព ុល រា យ ប៉ា យ Ġ អ ប់ រំ ប្រ ជា ជន ឲ្យ យ ល់ ដ ឹង ពី ការ ប ំព ុល ទឹក Ġ និង ចូល រួម កាត់ បន្ថយ ការ ប ំព ុល ទឹក	162	▁ដើម្បី គ្រ ប់ គ្រ ង ▁និង ុំ ក ែល ំ អ គុណ ភាព ទឹក ▁តើ យ ើង ត្រូវ ធ ្វ ើ ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁	28	▁ដើម្បី គ្រ ប់ គ្រ ង ▁និង ក ែល ំ ឡ អ គុណ ភាព ទឹក យ ើង ត្រូវ កាត់ បន្ថយ សារ ធាតុ ក ង ្វ ក់ ដ ែល ធ ្ល ាក់ ចូល ទៅ ក្នុង ទឹក ស ្អ ាត និង ត ាម រយ ៈ ការ សំ អា ត ស ំណ ល់ រ ាវ ▁រៀបចំ ច ង ក្រ ង ច ្ប ាប់ មួយ ចំ ន ួន ដើម ្ប ី ត្រ ួត ព ិន ិត ្យ ការ ប ំព ុល ទឹក ▁ប៉ុន្តែ ជា ទូ ទៅ វា មាន ប្រ ស ិទ្ធ ភាព អនុ វត្ត ន៍ ខ្ ព ស់ តែ នៅ ក្នុង ការ ត្រ ួត ព ិន ិត ្យ ប្រ ភព ប ំព ុល ចំណុច ច ្រ ើន ជា ង ការ ត្រ ួត ព ិន ិត ្យ ប្រ ភព ប ំព ុល រ ាយ ប៉ ាយ ▁អប់រំ ប្រ ជា ជន ឲ្យ យ ល់ ដ ឹង ពី ការ ប ំព ុល ទឹក ▁និង ចូល រួម កាត់ បន្ថយ ការ ប ំព ុល ទឹក	155
តើមូលហេតុអ្វីខ្លះដែលបណ្តាលឱ្យមានភាពកខ្វក់ក្នុងខ្យល់អាកាស តើខ្យល់បរិយាកាសមាននាទីអ្វីខ្លះ	null	មូលហេតុដែលបណ្តាលឱ្យមានភាពកខ្វក់ក្នុងខ្យល់អាកាសមានការដុតអុសនិងលាមកសត្វនិងសំណល់ពីដំណាំសម្រាប់ដាំស្លឧបករណ៍បំភ្លឺ ឬយកកម្ពៅការដុតព្រៃឈើ ឬស្មៅ ដើម្បីយកដី ដាំដំណាំការចិញ្ចឹមសត្វធូលី អាម្ញ៉ង់ សំរាម និងធូលីដីផ្សេងដែលចេញពីផ្លូវមិនទាន់ជាន់កៅស៊ូ និងយានយន្តចាស់ៗគ្រប់ប្រភេទនិងម៉ាស៊ីនភ្លើងការប្រើប្រាស់ជីគីមី និងថ្នាំ សម្លាប់សត្វល្អិតការបញ្ចេញឧស្ម័ន ដែលមានពីជាតិពុលពីគំនរសំរាមដែលគេបោះចោលតាមចិញ្ចើមផ្លូវការប្រើអាវុធ យុទ្ធភណ្ឌក្នុងសង្រ្គាមចំហេះឥន្ធនៈ ធូលីនៅក្នុងរថយន្ត ទោចក្រយានយន្តរោងចក្រ យន្តហោះបរិយាកាសមាននាទីជារបាំងការពារផែនដីទ្រទ្រង់ជីវិតនៅលើផែនដី ដោយផ្តល់ឧស្ម័នកាបូនិចសម្រាប់រុក្ខជាតិធ្វើរស្មីសំយោគផ្តល់អុកស៊ីសែនសម្រាប់ការដកដង្ហើមផ្តល់ឧស្ម័នអាសូតនិចូលដែលជួយបន្ថយសកម្មភាពអុកស៊ីតកម្ម នៃអុកស៊ីសែន ស្រូបយកកាំរស្មីគ្រោះថ្នាក់ភាគច្រើន នៃលំហអវកាសខាងក្រៅការពារផែនដីពីមជ្ឈដ្ឋានគ្រោះថ្នាក់នៃលំហខាងក្រៅជួយការពារភាវៈរស់ឱ្យចៀសផុតពីឥទ្ធិពលអវិជ្ជមាននៃកាំរស្មីមួយចំនួន	null	មូលហេតុដែលបណ្តាលឱ្យមានភាពកខ្វក់ក្នុងខ្យល់អាកាសមានការដុតអុសនិងលាមកសត្វនិងសំណល់ពីដំណាំសម្រាប់ដាំស្លឧបករណ៍បំភ្លឺ ឬយកកម្ពៅការដុតព្រៃឈើ ឬស្មៅ ដើម្បីយកដី ដាំដំណាំការចិញ្ចឹមសត្វធូលី អាម្ញ៉ង់ សំរាម និងធូលីដីផ្សេងដែលចេញពីផ្លូវមិនទាន់ជាន់កៅស៊ូ និងយានយន្តចាស់ៗគ្រប់ប្រភេទនិងម៉ាស៊ីនភ្លើងការប្រើប្រាស់ជីគីមី និងថ្នាំ សម្លាប់សត្វល្អិតការបញ្ចេញឧស្ម័ន ដែលមានពីជាតិពុលពីគំនរសំរាមដែលគេបោះចោលតាមចិញ្ចើមផ្លូវការប្រើអាវុធ យុទ្ធភណ្ឌក្នុងសង្រ្គាមចំហេះឥន្ធនៈ ធូលីនៅក្នុងរថយន្ត ទោចក្រយានយន្តរោងចក្រ យន្តហោះបរិយាកាសមាននាទីជារបាំងការពារផែនដីទ្រទ្រង់ជីវិតនៅលើផែនដី ដោយផ្តល់ឧស្ម័នកាបូនិចសម្រាប់រុក្ខជាតិធ្វើរស្មីសំយោគផ្តល់អុកស៊ីសែនសម្រាប់ការដកដង្ហើមផ្តល់ឧស្ម័នអាសូតនិចូលដែលជួយបន្ថយសកម្មភាពអុកស៊ីតកម្ម នៃអុកស៊ីសែន ស្រូបយកកាំរស្មីគ្រោះថ្នាក់ភាគច្រើន នៃលំហអវកាសខាងក្រៅការពារផែនដីពីមជ្ឈដ្ឋានគ្រោះថ្នាក់នៃលំហខាងក្រៅជួយការពារភាវៈរស់ឱ្យចៀសផុតពីឥទ្ធិពលអវិជ្ជមាននៃកាំរស្មីមួយចំនួន	ត ើម ូល ហេតុ អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល បណ្ត ាល ឱ្យ មាន ភាព ក ខ្វ ក់ ក្នុង ខ្ យ ល់ អា កាស Ġ ត ើ ខ្ យ ល់ បរ ិយ ាក ាស មាន នាទី អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	41	ម ូល ហេតុ ដ ែល បណ្ត ាល ឱ្យ មាន ភាព ក ខ្វ ក់ ក្នុង ខ្ យ ល់ អា កាស មាន ការ ដ ុត អ ុស និង លា មក ស ត ្វ និង សំ ណ ល់ ពី ដំ ណា ំ សម ្រា ប់ ដា ំ ស្ ល ឧ ប ករណ៍ ប ំ ភ្ល ឺ Ġ ឬ យក ក ម្ព ៅ ការ ដ ុត ព្រ ៃ ឈ ើ Ġ ឬ ស្ម ៅ Ġ ដើម ្ប ី យក ដ ី Ġ ដា ំ ដំ ណា ំ ការ ច ិញ ្ច ឹម ស ត ្វ ធ ូល ី Ġ អា ម្ ញ ៉ ង់ Ġ សំ រា ម Ġ និង ធ ូល ី ដ ី ផ្ សេ ង ដ ែល ចេញ ពី ផ្ល ូវ ម ិន ទាន ់ ជា ន់ ក ៅ ស៊ូ Ġ និង យា ន យ ន្ត ច ាស់ ៗ គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ និង ម៉ា ស៊ី ន ភ្លើង ការ ប្រ ើប ្រា ស់ ជី គី មី Ġ និង ថ្ន ាំ Ġ សម ្លា ប់ ស ត ្វ ល្អ ិត ការ បញ្ច េញ ឧ ស្ម ័ន Ġ ដ ែល មាន ពី ជាតិ ពុ ល ពី គ ំ ន រស ំ រា ម ដ ែល គ េ ប ោះ ចោល តា ម ច ិញ ្ច ើម ផ្ល ូវ ការ ប្រ ើ អា វុធ Ġ យ ុទ្ធ ភណ្ឌ ក្នុង សង ្រ ្ គ ាម ចំ ហ េះ ឥ ន្ធ នៈ Ġ ធ ូល ីន ៅ ក្នុង រ ថ យ ន្ត Ġ ទ ោច ក្រ យា ន យ ន្ត រ ោង ច ក្រ Ġ យ ន្ត ហ ោះ បរ ិយ ាក ាស មាន នាទី ជា រ បា ំ ង ការពារ ផ ែន ដ ី ទ្រ ទ្រ ង់ ជីវ ិត នៅ លើ ផ ែន ដ ី Ġ ដោយ ផ្ ត ល់ ឧ ស្ម ័ន កា បូ និ ច សម ្រា ប់ រ ុក ្ខ ជាតិ ធ ្វ ើរ ស្ម ី សំ យោគ ផ្ ត ល់ អ ុក ស៊ី សែន សម ្រា ប់ ការ ដ ក ដង ្ហ ើម ផ្ ត ល់ ឧ ស្ម ័ន អា ស ូត និ ចូល ដ ែល ជ ួយ បន្ថយ ស កម្ម ភាព អ ុក ស៊ី ត កម្ម Ġ នៃ អ ុក ស៊ី សែន Ġ ស្រ ូប យក កា ំ រស ្ម ី គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ភាគ ច្ រ ើន Ġ នៃ លំ ហ អ វ កាស ខា ង ក្រ ៅ ការពារ ផ ែន ដ ី ពី ម ជ ្ឈ ដ្ឋាន គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ នៃ លំ ហ ខា ង ក្រ ៅ ជ ួយ ការពារ ភា វៈ រស់ ឱ្យ ច ៀស ផ ុត ពី ឥ ទ្ធិ ពល អ វិ ជ្ជ មាន នៃ កា ំ រស ្ម ី មួយ ចំ ន ួន	413	▁តើ ម ូល ហេតុ អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល បណ្ត ាល ឱ្យ មាន ភាព ក ខ្វ ក់ ក្នុង ខ្ យ ល់ អា កាស ▁តើ ខ្ យ ល់ ប រិយា កាស មាន នាទី អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	39	▁មូលហេតុ ដ ែល បណ្ត ាល ឱ្យ មាន ភាព ក ខ្វ ក់ ក្នុង ខ្ យ ល់ អា កាស មាន ការ ដ ុត អ ុស និង លា មក ស ត ្វ និង ស ំណ ល់ ពី ដ ំណ ាំ ស ម្រ ាប់ ដ ាំ ស ្ល ឧ ប ករណ៍ ប ំ ភ្ល ឺ ▁ឬ យក ក ម្ព ៅ ការ ដ ុត ព្រ ៃ ឈ ើ ▁ឬ ស្ម ៅ ▁ដើម្បី យក ដ ី ▁ដាំ ដ ំណ ាំ ការ ច ិ ញ្ច ឹម ស ត ្វ ធ ូ លី ▁អា ម ្ញ ៉ ង់ ▁សំរាម ▁និង ធ ូ លី ដ ី ផ្ ស េង ដ ែល ចេញ ពី ផ្ល ូវ ម ិន ទ ាន់ ជ ាន់ ក ៅ ស៊ូ ▁និង យ ាន យ ន្ត ច ាស់ ៗ គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ និង ម៉ា ស៊ី ន ភ្លើង ការ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ជី គី មី ▁និង ថ្ន ាំ ▁សម្លាប់ ស ត ្វ ល្អ ិត ការ បញ្ច េញ ឧ ស្ម ័ន ▁ដែល មាន ពី ជាតិ ព ុល ពី គ ំ ន រ សំ រ ាម ដ ែល គ េ ប ោះ ចោល ត ាម ច ិ ញ្ច ើម ផ្ល ូវ ការ ប្រ ើ អា វុធ ▁យុទ្ធ ភណ្ឌ ក្នុង សង ្រ ្ គ ាម ចំ ហ េះ ឥ ន្ធ នៈ ▁ធ ូ លី នៅ ក្នុង រ ថ យ ន្ត ▁ទោ ច ក្រ យ ាន យ ន្ត រ ោង ច ក្រ ▁យន្តហោះ ប រិយា កាស មាន នាទី ជា រ ប ាំង ការពារ ផ ែន ដ ី ទ្រ ទ្រ ង់ ជីវ ិត នៅ លើ ផ ែន ដ ី ▁ដោយ ផ្ ត ល់ ឧ ស្ម ័ន កា ប ូន ិច ស ម្រ ាប់ រ ុ ក្ខ ជាតិ ធ ្វ ើរ ស្ម ី សំ យោគ ផ្ ត ល់ អ ុក ស៊ី សែន ស ម្រ ាប់ ការ ដ ក ដ ង្ហ ើម ផ្ ត ល់ ឧ ស្ម ័ន អា ស ូត និ ចូល ដ ែល ជ ួយ បន្ថយ ស កម្ម ភាព អ ុក ស៊ី ត កម្ម ▁នៃ អ ុក ស៊ី សែន ▁ស្ រូប យក ក ាំ រ ស្ម ី គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ភាគ ច ្រ ើន ▁នៃ លំ ហ អ វ កាស ខា ង ក្រ ៅ ការពារ ផ ែន ដ ី ពី ម ជ ្ឈ ដ្ឋាន គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ នៃ លំ ហ ខា ង ក្រ ៅ ជ ួយ ការពារ ភា វៈ រស់ ឱ្យ ច ៀស ផ ុត ពី ឥ ទ្ធិ ពល អ វិ ជ្ជ មាន នៃ ក ាំ រ ស្ម ី មួយ ចំ ន ួន	397
តើការរីកចម្រើននៃសេដ្ឋកិច្ចអាល្លឺម៉ង់ពឹងផ្អែកលើកត្តាអ្វីខ្លះ	null	ការរីកចម្រើននៃសេដ្ឋកិច្ចអាល្លឺម៉ង់ពឹងផ្អែកលើកត្តា ភាពសម្បូររ៉ែនៅតំបន់ខ្លះហត្ថករយកតម្លៃថោកការលើកទីផ្សារអឺរ៉ុបដើម្បីទំនិញអាល្លឺម៉ង់ការនាំចេញច្រើនជាងការនាំចូល	null	ការរីកចម្រើននៃសេដ្ឋកិច្ចអាល្លឺម៉ង់ពឹងផ្អែកលើកត្តា ភាពសម្បូររ៉ែនៅតំបន់ខ្លះហត្ថករយកតម្លៃថោកការលើកទីផ្សារអឺរ៉ុបដើម្បីទំនិញអាល្លឺម៉ង់ការនាំចេញច្រើនជាងការនាំចូល	ត ើក ារ រី ក ចម្រ ើន នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ព ឹង ផ្ អ ែក លើក ត្ត ា អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	28	ការ រី ក ចម្រ ើន នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ព ឹង ផ្ អ ែក លើក ត្ត ា Ġ ភាព សម្ប ូរ រ៉ ែន ៅ ត ំ ប ន់ ខ្ ល ះ ហ ត្ថ ករ យក ត ម្ល ៃ ថ ោក ការ លើក ទី ផ្ សារ អ ឺ រ៉ ុប ដើម ្ប ី ទំ និ ញ អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ការ នាំ ចេញ ច្ រ ើន ជា ង ការ នាំ ចូល	73	▁តើ ការ រី ក ចម្រ ើន នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ព ឹង ផ្ អ ែក លើក ត្ត ា អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	27	▁ការរីកចម្រើន នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ព ឹង ផ្ អ ែក លើក ត្ត ា ▁ភាព សម្ប ូរ រ៉ ែន ៅ ត ំ ប ន់ ខ្ ល ះ ហ ត្ថ ករ យក ត ម្ល ៃ ថ ោក ការ លើក ទី ផ្ សារ អ ឺ រ៉ ុប ដើម ្ប ី ទំ ន ិញ អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ការ នាំ ចេញ ច ្រ ើន ជា ង ការ នាំ ចូល	69
តើសីតុណ្ហភាពនៅក្នុងជម្រៅផែនដីប្រែប្រួលដូចម្តេច	null	សីតុណ្ហភាពនៅក្នុងជម្រៅផែនដីប្រែប្រួល សមាត្រទៅនឹងជម្រៅរបស់ផែនដីគឺ កាលណាជម្រៅកាន់តែជ្រៅសិតុណ្ហភាពកាន់តែកើន ក្នុងជម្រៅ ៤០m វាកើនឡើង ១ អង្សាសេ ការកើនបែបនេះបន្តរហូតដល់ជម្រៅ ៣០ ទៅ ៤០km លើសពីនេះវាកើនតិច តែថេរ	null	សីតុណ្ហភាពនៅក្នុងជម្រៅផែនដីប្រែប្រួល សមាត្រទៅនឹងជម្រៅរបស់ផែនដីគឺ កាលណាជម្រៅកាន់តែជ្រៅសិតុណ្ហភាពកាន់តែកើន ក្នុងជម្រៅ ៤០m វាកើនឡើង ១ អង្សាសេ ការកើនបែបនេះបន្តរហូតដល់ជម្រៅ ៣០ ទៅ ៤០km លើសពីនេះវាកើនតិច តែថេរ	ត ើស ីត ុ ណ ្ហ ភាព នៅ ក្នុង ជ ម្រ ៅ ផ ែន ដ ី ប្រ ែប ្រ ួល ដូច ម្ ត េច Ġ	24	សី ត ុ ណ ្ហ ភាព នៅ ក្នុង ជ ម្រ ៅ ផ ែន ដ ី ប្រ ែប ្រ ួល Ġ សម ាត ្រ ទៅ នឹង ជ ម្រ ៅ រ ប ស់ ផ ែន ដ ី គ ឺ Ġ កាល ណា ជ ម្រ ៅ កាន់ តែ ជ្រ ៅ សិ ត ុ ណ ្ហ ភាព កាន់ តែ ក ើន Ġ ក្នុង ជ ម្រ ៅ Ġ ៤០ m Ġ វា ក ើន ឡើង Ġ ១ Ġ អ ង្ស ាស េ Ġ ការ ក ើន ប ែប នេះ ប ន្ត រ ហ ូត ដល់ ជ ម្រ ៅ Ġ ៣០ Ġ ទៅ Ġ ៤០ km Ġ លើ ស ពី នេះ វា ក ើន តិ ច Ġ តែ ថ េរ	99	▁តើ សី ត ុ ណ ្ហ ភាព នៅ ក្នុង ជ ម្រ ៅ ផ ែន ដ ី ប្រ ែ ប្រ ួល ដូច ម ្ត េច ▁	24	▁សីតុណ្ហភាព នៅ ក្នុង ជ ម្រ ៅ ផ ែន ដ ី ប្រ ែ ប្រ ួល ▁សម ា ត្រ ទៅ នឹង ជ ម្រ ៅ រ ប ស់ ផ ែន ដ ី គ ឺ ▁កាលណា ជ ម្រ ៅ កាន់ តែ ជ្រ ៅ ស ិត ុ ណ ្ហ ភាព កាន់ ត ែក ើន ▁ក្នុង ជ ម្រ ៅ ▁៤០ m ▁វា ក ើន ឡើង ▁១ ▁អ ង ្សា សេ ▁ការក ើន ប ែប នេះ ប ន្ត រ ហ ូត ដល់ ជ ម្រ ៅ ▁៣០ ▁ទៅ ▁៤០ km ▁លើស ពី នេះ វា ក ើន ត ិច ▁តែ ថ េរ	91
តើសាធារណៈរដ្ឋម៉ាសេដូន បានប្រកាសឯករាជ្យនៅឆ្នាំណាត្រូវបានការពារដោយនរណាហើយការពារដោយរបៀបណា	null	សាធារណៈរដ្ឋម៉ាសេដូន បានប្រកាសឯករាជ្យនៅឆ្នាំ ១៩៩១ ហើយត្រូវបានការពារដោយសហរដ្ឋអាមេរិកក្រោមទង់ជាតិអង្គការសហប្រជាជាតិពោលគឺ អង្គនេះ ជាអ្នកថែរក្សាសន្ដិភាពនៅតាមបណ្ដោយព្រំដែនប៉ែកខាងជើងជាមួយសាធារណៈរដ្ឋស៊ែបយូហ្គោស្លាវី	null	សាធារណៈរដ្ឋម៉ាសេដូន បានប្រកាសឯករាជ្យនៅឆ្នាំ ១៩៩១ ហើយត្រូវបានការពារដោយសហរដ្ឋអាមេរិកក្រោមទង់ជាតិអង្គការសហប្រជាជាតិពោលគឺ អង្គនេះ ជាអ្នកថែរក្សាសន្ដិភាពនៅតាមបណ្ដោយព្រំដែនប៉ែកខាងជើងជាមួយសាធារណៈរដ្ឋស៊ែបយូហ្គោស្លាវី	ត ើស ា ធា រណៈ រដ្ឋ ម៉ា សេ ដ ូន Ġ បាន ប្រ កាស ឯក រាជ ្យ នៅ ឆ្នាំ ណា ត្រូវ បាន ការពារ ដោយ ន រណ ា ហើយ ការពារ ដោយ រ ប ៀប ណា Ġ	33	សា ធា រណៈ រដ្ឋ ម៉ា សេ ដ ូន Ġ បាន ប្រ កាស ឯក រាជ ្យ នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩ ១ Ġ ហើយ ត្រូវ បាន ការពារ ដោយ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ក្រោម âĢĭ ទ ង់ ជាតិ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ព ោល គ ឺ Ġ អង្គ នេះ Ġ ជា អ្នក ថ ែរ ក្ស ាស ន្ ដ ិ ភាព នៅ តា ម ប ណ ្ ដោយ ព្រ ំ ដ ែន ប៉ ែក ខា ង ជើង ជា មួយ សា ធា រណៈ រដ្ឋ ស៊ ែប យ ូ ហ្គោ ស្ លា វី	87	▁តើ សា ធា រណៈ រដ្ឋ ម៉ា សេ ដ ូន ▁បាន ប្រ កាស ឯក រាជ ្យ នៅ ឆ្នាំ ណា ត្រូវ បាន ការពារ ដោយ ន រ ណា ហើយ ការពារ ដោយ រ ប ៀប ណា ▁	32	▁សាធារណៈ រដ្ឋ ម៉ា សេ ដ ូន ▁បាន ប្រ កាស ឯក រាជ ្យ នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៩ ១ ▁ហើយ ត្រូវ បាន ការពារ ដោយ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ក្រោម ▁ទ ង់ ជាតិ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ព ោល គ ឺ ▁អង្គ នេះ ▁ជា អ្នក ថ ែរ ក្ស ាស ន្ ដ ិ ភាព នៅ ត ាម ប ណ ្ ដោយ ព្រ ំ ដ ែន ប៉ ែក ខា ង ជើង ជា មួយ សា ធា រណៈ រដ្ឋ ស៊ ែប យ ូ ហ្គោ ស ្លា វី	85
តើវដ្តទាំងប្រាំដែលមាននៅក្នុងវដ្តជីវភូគព្ភគីមីមានអ្វីខ្លះ	null	វដ្តទាំងប្រាំដែលមាននៅក្នុងវដ្តជីវភូគព្ភគីមីមាន វដ្តទឹក វដ្តអុកស៊ីសែន វដ្តកាបូន វដ្តផូស្វរ និងវដ្តអាសូត	null	វដ្តទាំងប្រាំដែលមាននៅក្នុងវដ្តជីវភូគព្ភគីមីមាន វដ្តទឹក វដ្តអុកស៊ីសែន វដ្តកាបូន វដ្តផូស្វរ និងវដ្តអាសូត	ត ើ វ ដ ្ត ទ ាំង ប្រា ំ ដ ែល មាន នៅ ក្នុង វ ដ ្ត ជីវ ភ ូ គ ព្ ភ គី មី មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	31	វ ដ ្ត ទ ាំង ប្រា ំ ដ ែល មាន នៅ ក្នុង វ ដ ្ត ជីវ ភ ូ គ ព្ ភ គី មី មាន Ġ វ ដ ្ត ទឹក ĠâĢĭ វ ដ ្ត អ ុក ស៊ី សែន Ġ វ ដ ្ត កា បូ âĢĭ ន Ġ វ ដ ្ត ផ ូស ្វ រ Ġ និង វ ដ ្ត អា ស ូត	55	▁តើ វ ដ ្ត ទ ាំង ប្រ ាំ ដ ែល មាន នៅ ក្នុង វ ដ ្ត ជីវ ភ ូ គ ព្ ភ គី មី មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	30	▁វ ដ ្ត ទ ាំង ប្រ ាំ ដ ែល មាន នៅ ក្នុង វ ដ ្ត ជីវ ភ ូ គ ព្ ភ គី មី មាន ▁វ ដ ្ត ទឹក ▁វ ដ ្ត អ ុក ស៊ី សែន ▁វ ដ ្ត កា បូ ▁ន ▁វ ដ ្ត ផ ូស ្វ រ ▁និង វ ដ ្ត អា ស ូត	55
គេចែកសណ្ឋានដីប្រទេសថៃជាប៉ុន្មានភូមិភាគ	null	សណ្ឋានដីប្រទេសថៃចែកជាបួនភូមិភាគធំៗ	null	សណ្ឋានដីប្រទេសថៃចែកជាបួនភូមិភាគធំៗ	គ េច ែក ស ណ ្ឋ ាន ដ ី ប្រ ទេស ថ ៃ ជា ប៉ ុន ្ម ាន ភ ូម ិ ភាគ Ġ	22	ស ណ ្ឋ ាន ដ ី ប្រ ទេស ថ ៃ ច ែក ជា ប ួន ភ ូម ិ ភាគ ធ ំ ៗ	22	▁គេច ែក ស ណ ្ឋ ាន ដ ី ប្រ ទេស ថ ៃ ជា ប៉ ុន ្ មាន ភ ូម ិ ភាគ ▁	21	▁ស ណ ្ឋ ាន ដ ី ប្រ ទេស ថ ៃ ច ែក ជា ប ួន ភ ូម ិ ភាគ ធ ំ ៗ	22
តើទំនាបកណ្តាលសហរដ្ឋអាមេរិកសម្បូរភោគផលអ្វីខ្លះ	null	ភោគផលនៅទំនាបកណ្តាលសហរដ្ឋអាមេរិកមាន ភោគផលកសិកម្ម កប្បាស ស្រូវ ពោត ស្រូវសាលី សត្វ ,ភោគផលធម្មជាតិ រ៉ែដែក ធ្យូងថ្ម ប្រេងកាត ឩស្ម័នធម្មជាតិ វារីអគ្គិសនី	null	ភោគផលនៅទំនាបកណ្តាលសហរដ្ឋអាមេរិកមាន ភោគផលកសិកម្ម កប្បាស ស្រូវ ពោត ស្រូវសាលី សត្វ ,ភោគផលធម្មជាតិ រ៉ែដែក ធ្យូងថ្ម ប្រេងកាត ឩស្ម័នធម្មជាតិ វារីអគ្គិសនី	ត ើ ទំ នា ប ក ណ្ត ាល ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក សម្ប ូរ ភោគ ផល អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	23	ភោគ ផល នៅ ទំ នា ប ក ណ្ត ាល ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក មាន Ġ ភោគ ផល ក សិ កម្ម Ġ ក ប្ប ាស Ġ ស្រ ូវ Ġ ព ោត Ġ ស្រ ូវ សា លី Ġ ស ត ្វ Ġ, ភោគ ផល ធម្ម ជាតិ Ġ រ៉ ែ ដ ែក Ġ ធ ្យូ ង ថ ្ម Ġ ប្រ េង កា ត Ġ ឩ ស្ម ័ន ធម្ម ជាតិ Ġ វា រី អ គ្គ ិស នី	63	▁តើ ទំ នា ប ក ណ្ត ាល ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក សម្ប ូរ ភោគ ផល អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	22	▁ ភោគ ផល នៅ ទំ នា ប ក ណ្ត ាល ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក មាន ▁ ភោគ ផល ក សិ កម្ម ▁ក ប្ប ាស ▁ស្រូវ ▁ព ោត ▁ស្រូវ សា លី ▁សត្វ ▁, ភោគ ផល ធម្ម ជាតិ ▁រ៉ែ ដ ែក ▁ធ ្យូ ង ថ ្ម ▁ប្រេង ក ាត ▁ ឩ ស្ម ័ន ធម្ម ជាតិ ▁វារី អ គ្គ ិស នី	56
តើការទម្លាប់គ្រាប់បែករបស់អាមេរិកពិថ្ងៃ៦ កុម្ភៈ ដល់ ១៤សីហា ១៩៧៣ផ្ដល់ផលវិបាកដូចម្ដេចខ្លះ	null	ផ្ដល់ផលវិបាកដូចជាខូចខាតផ្ទះសម្បែងប្រជាជនខូចខាតផលដំណាំស្រែចម្ការក្លាយជារណ្ដៅគ្រាប់បែកមិនអាចបង្កបង្កើនផលបានប្រជាជនបាត់បង់ជីវិត របួស ពិការ ជាច្រើននាក់ធ្វើឪ្យប្រជាជនជីវិត របួស ពិការ ជាច្រើននាក់ធ្វើឪ្យប្រជាជន ជនភៀសខ្លួនមករស់នៅទីក្រុងភ្នំពេញនិងទីចប្រជុំជនពន្យាពេលមិនឪ្យពួកខ្មែរក្រហមដណ្ដើមកាន់កាប់ក្រុងភ្នំពេញដោយឆាប់រហ័ស	null	ផ្ដល់ផលវិបាកដូចជាខូចខាតផ្ទះសម្បែងប្រជាជនខូចខាតផលដំណាំស្រែចម្ការក្លាយជារណ្ដៅគ្រាប់បែកមិនអាចបង្កបង្កើនផលបានប្រជាជនបាត់បង់ជីវិត របួស ពិការ ជាច្រើននាក់ធ្វើឪ្យប្រជាជនជីវិត របួស ពិការ ជាច្រើននាក់ធ្វើឪ្យប្រជាជន ជនភៀសខ្លួនមករស់នៅទីក្រុងភ្នំពេញនិងទីចប្រជុំជនពន្យាពេលមិនឪ្យពួកខ្មែរក្រហមដណ្ដើមកាន់កាប់ក្រុងភ្នំពេញដោយឆាប់រហ័ស	ត ើក ារ ទ ម្ល ាប់ គ្រាប់ បែក រ ប ស់ អា មេ រិក ពិ ថ ្ង ៃ ៦ Ġ ក ុម ្ ភ ៈ Ġ ដល់ Ġ ១ ៤ សី ហា Ġ ១៩ ៧ ៣ ផ្ ដល់ ផល វិ បា ក ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ Ġ	45	ផ្ ដល់ ផល វិ បា ក ដូច ជា ខ ូច ខា ត ផ្ ទ ះ សម្ប ែង ប្រ ជា ជន ខ ូច ខា ត ផល ដំ ណា ំ ស្រ ែ ច ម្ ការ ក្លា យ ជា រណ ្ ដ ៅ គ្រាប់ បែក ម ិន អា ច បង ្ក បង ្ក ើន ផល បាន ប្រ ជា ជន បា ត់ បង់ ជីវ ិត Ġ របួស Ġ ពិ ការ Ġ ជា ច្ រ ើន នាក់ ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប្រ ជា ជន ជីវ ិត Ġ របួស Ġ ពិ ការ Ġ ជា ច្ រ ើន នាក់ ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប្រ ជា ជន Ġ ជន ភ ៀស ខ្លួន មក រស់ នៅ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ និង ទី ច ប្រជុំ ជន ព ន្ យា ពេល ម ិន ឪ ្យ ព ួ ក ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ដ ណ ្ ដើម កាន់ កា ប់ ក្រុង ភ្នំពេញ ដោយ ឆ ាប់ រ ហ ័ ស	143	▁តើ ការ ទ ម្ល ាប់ គ្រាប់ បែក រ ប ស់ អា មេ រិក ពិ ថ ្ង ៃ ៦ ▁កុម្ភៈ ▁ដល់ ▁១៤ សី ហា ▁១៩ ៧ ៣ ផ្ ដល់ ផល វិ ប ាក ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ▁	39	▁ផ្ ដល់ ផល វិ ប ាក ដូច ជា ខ ូច ខា ត ផ្ ទ ះ សម្ប ែង ប្រ ជា ជន ខ ូច ខា ត ផល ដ ំណ ាំ ស្រ ែ ច ម្ ការ ក្លា យ ជា រណ ្ ដ ៅ គ្រាប់ បែក ម ិន អា ច ប ង្ក ប ង្ក ើន ផល បាន ប្រ ជា ជន ប ាត់ បង់ ជីវ ិត ▁របួស ▁ពិការ ▁ជាច្រើន នាក់ ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប្រ ជា ជន ជីវ ិត ▁របួស ▁ពិការ ▁ជាច្រើន នាក់ ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប្រ ជា ជន ▁ជនភៀសខ្លួន មក រស់ នៅ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ និង ទី ច ប្រជុំ ជន ព ន ្យា ពេល ម ិន ឪ ្យ ព ួ ក ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ដ ណ ្ ដើម កាន់ ក ាប់ ក្រុង ភ្នំពេញ ដោយ ឆ ាប់ រ ហ ័ ស	132
តើគុណធម៌ទូទៅ និងគុណធម៌ពិសេសៗខុសគ្នាដូចម្តេចខ្លះ	null	គុណធម៌ទូទៅ ឬគុណធម៌គឺសំដៅយកថាមពលនៃឆន្ទះទៅរកកុសលឬតំរូវអោយមានការប្រឆាំងនឹងទំនោរជាន់ទាប ឯកុសលដែលបានសំរេចមែនគឺជាគុណធម៌ពិសេសៗ រឺគុណធម៌នីមួយៗ គុណធម៌នីមួយៗជាគុណធម៌ដែលបានមកពីការហ្វឹកហាត់និងការអប់រំដូចជាភាពទៀងពេលការចេះប្រមាណមិនអោយហួសភក្តីភាព ភាពខ្ជាប់ខ្ជួន ការគួរសម ល គុណធម៌នីមួយៗខ្លះទៀតអាចទទួលមរតកពីកំណើតដូចជាចិត្តល្អ ចិត្តសន្តោស មេត្តាជាដើម	null	គុណធម៌ទូទៅ ឬគុណធម៌គឺសំដៅយកថាមពលនៃឆន្ទះទៅរកកុសលឬតំរូវអោយមានការប្រឆាំងនឹងទំនោរជាន់ទាប ឯកុសលដែលបានសំរេចមែនគឺជាគុណធម៌ពិសេសៗ រឺគុណធម៌នីមួយៗ គុណធម៌នីមួយៗជាគុណធម៌ដែលបានមកពីការហ្វឹកហាត់និងការអប់រំដូចជាភាពទៀងពេលការចេះប្រមាណមិនអោយហួសភក្តីភាព ភាពខ្ជាប់ខ្ជួន ការគួរសម ល គុណធម៌នីមួយៗខ្លះទៀតអាចទទួលមរតកពីកំណើតដូចជាចិត្តល្អ ចិត្តសន្តោស មេត្តាជាដើម	ត ើ គុណ ធម៌ ទូ ទៅ Ġ និង គុណ ធម៌ ពិ សេ ស ៗ ខុស គ្នា ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ Ġ	22	គុណ ធម៌ ទូ ទៅ Ġ ឬ គុណ ធម៌ គ ឺ សំ ដ ៅ យក ថា ម ពល នៃ ឆ ន្ទ ះ ទៅ រក ក ុស ល ឬ ត ំ រ ូវ អោយ មាន ការ ប្រ ឆ ាំង នឹង ទំ ន ោរ ជា ន់ ទ ាប Ġ ឯក ុស ល ដ ែល បាន សំ រ េច ម ែន គ ឺ ជា គុណ ធម៌ ពិ សេ ស ៗ Ġ រ ឺ គុណ ធម៌ នី មួយ ៗ Ġ គុណ ធម៌ នី មួយ ៗ ជា គុណ ធម៌ ដ ែល បាន មក ពី ការ ហ្វ ឹក ហា ត់ និង ការ អ ប់ រំ ដូច ជា ភាព ទ ៀង ពេល ការ ច េះ ប្រ មា ណ ម ិន អោយ ហ ួស ភ ក្តី ភាព Ġ ភាព ខ្ ជាប់ ខ្ ជ ួន Ġ ការ គ ួរ សម âĢĭ Ġ ល Ġ គុណ ធម៌ នី មួយ ៗ ខ្ ល ះ ទៀត អា ច ទទួល ម រ ត ក ពី កំ ណ ើត ដូច ជា ចិត្ត ល្អ Ġ ចិត្ត ស ន្ត ោស Ġ មេ ត្ត ា ជា ដើម	158	▁តើ គុណ ធម៌ ទូ ទៅ ▁និង គុណ ធម៌ ពិ ស េស ៗ ខុស គ្នា ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁	21	▁គុណ ធម៌ ទូ ទៅ ▁ឬ គុណ ធម៌ គ ឺ សំ ដ ៅ យក ថា ម ពល នៃ ឆ ន្ទ ះ ទៅ រក ក ុស ល ឬ ត ំ រ ូវ អោយ មាន ការ ប្រ ឆ ាំង នឹង ទំ ន ោរ ជ ាន់ ទ ាប ▁ឯក ុស ល ដ ែល បាន សំ រ េច ម ែន គ ឺ ជា គុណ ធម៌ ពិ ស េស ៗ ▁រឺ គុណ ធម៌ នី មួយ ៗ ▁គុណ ធម៌ នី មួយ ៗ ជា គុណ ធម៌ ដ ែល បាន មក ពី ការ ហ្វ ឹក ហ ាត់ និង ការ អ ប់ រំ ដូច ជា ភាព ទ ៀង ពេល ការ ច េះ ប្រ មា ណ ម ិន អោយ ហ ួស ភ ក្តី ភាព ▁ភាព ខ្ ជាប់ ខ្ ជ ួន ▁ការគួរសម ▁ល ▁គុណ ធម៌ នី មួយ ៗ ខ្ ល ះ ទៀត អា ច ទទួល ម រ ត ក ពី ក ំណ ើត ដូច ជា ចិត្ត ល្អ ▁ចិត្ត ស ន្ត ោស ▁មេត្តា ជា ដើម	152
តើការផ្តល់សម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចមានគោលបំណងឬអត្ថប្រយោជន៍ដូចម្តេច	null	ការផ្តល់សម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចមានគោលបំណងឬអត្ថប្រយោជន៍ដូចជាអភិវឌ្ឍន៍សកម្មភាពកសិកម្ម ប្រពលវប្បកម្ម និងកសិឩស្សាហកម្មដែលតម្រូវឱ្យមានការវិនយោគ ដើមទុនដំបូងក្នុងអត្រាខ្ពស់ និងកម្រិតសមស្របសម្រេចបាននូវការព្រមព្រៀងមួយចំនួនជាក់លាក់ពីអ្នកវិនយោគសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ដីក្នុងលក្ខណៈសមស្រប និងប្រកបដោយ ចិរភាពនិងផ្អែកលើផែនការប្រើប្រាស់ដីនៃតំបន់នោះបង្កើតភាពមានការងារធ្វើនៅជនបទក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃការធ្វើប្រពលវប្បកម្មនិងការធ្វើឱ្យមានកាលានុវត្តភាពនៃការការរកស៊ីចិញ្ចឹមជីវិតមានលក្ខណៈសម្បូរបែបនិងក្របខណ្ឌនៃការគ្រប់គ្រង ធនធានធម្មជាតិ តាមប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីសមស្របលើកទឹកចិត្តរាល់ការវិនយោគក្នុងគម្រោងសម្បានដីសេដ្ឋកិច្ចបង្កើតចំណូលរដ្ឋ ឬចំណូលខេត្តរាជធានី ឃុំសង្កាត់ តាមរយៈការប្រមូលថ្លៃប្រើប្រាស់ដី ពន្ធ និងកម្រៃលើសេវាពាក់ព័ន្ធ	null	ការផ្តល់សម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចមានគោលបំណងឬអត្ថប្រយោជន៍ដូចជាអភិវឌ្ឍន៍សកម្មភាពកសិកម្ម ប្រពលវប្បកម្ម និងកសិឩស្សាហកម្មដែលតម្រូវឱ្យមានការវិនយោគ ដើមទុនដំបូងក្នុងអត្រាខ្ពស់ និងកម្រិតសមស្របសម្រេចបាននូវការព្រមព្រៀងមួយចំនួនជាក់លាក់ពីអ្នកវិនយោគសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ដីក្នុងលក្ខណៈសមស្រប និងប្រកបដោយ ចិរភាពនិងផ្អែកលើផែនការប្រើប្រាស់ដីនៃតំបន់នោះបង្កើតភាពមានការងារធ្វើនៅជនបទក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃការធ្វើប្រពលវប្បកម្មនិងការធ្វើឱ្យមានកាលានុវត្តភាពនៃការការរកស៊ីចិញ្ចឹមជីវិតមានលក្ខណៈសម្បូរបែបនិងក្របខណ្ឌនៃការគ្រប់គ្រង ធនធានធម្មជាតិ តាមប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីសមស្របលើកទឹកចិត្តរាល់ការវិនយោគក្នុងគម្រោងសម្បានដីសេដ្ឋកិច្ចបង្កើតចំណូលរដ្ឋ ឬចំណូលខេត្តរាជធានី ឃុំសង្កាត់ តាមរយៈការប្រមូលថ្លៃប្រើប្រាស់ដី ពន្ធ និងកម្រៃលើសេវាពាក់ព័ន្ធ	ត ើក ារ ផ្ ត ល់ សម្បទា ន ដ ី សេ ដ្ឋ កិច្ច មាន គោ ល ប ំណ ង ឬ អ ត្ថ ប្រ យោ ជន ៍ ដូច ម្ ត េច Ġ	30	ការ ផ្ ត ល់ សម្បទា ន ដ ី សេ ដ្ឋ កិច្ច មាន គោ ល ប ំណ ង ឬ អ ត្ថ ប្រ យោ ជន ៍ ដូច ជា អភិវឌ្ឍ ន៍ ស កម្ម ភាព ក សិ កម្ម Ġ ប្រ ពល វ ប្ប កម្ម Ġ និង ក សិ ឩ ស្សា ហ កម្ម ដ ែល ត ម្រ ូវ ឱ្យ មាន ការ វិ ន យោគ Ġ ដើម ទ ុន ដំ បូ ង ក្នុង អ ត្រា ខ្ ព ស់ Ġ និង ក ម្រ ិត សម ស្រ ប សម ្រ េច បាន ន ូវ ការ ព្រមព្រៀង មួយ ចំ ន ួន ជា ក់ លា ក់ ពី អ្នក វិ ន យោគ សម ្រា ប់ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ដ ី ក្នុង ល ក្ខ ណៈ សម ស្រ ប Ġ និង ប្រ ក ប ដោយ Ġ ច ិ រ ភាព និង ផ្ អ ែក លើ ផ ែន ការ ប្រ ើប ្រា ស់ ដ ីន ៃ ត ំ ប ន់ ន ោះ âĢĭ បង ្ក ើត ភាព មាន ការងារ ធ ្វ ើន ៅ ជន បទ ក្នុង ក្រ ប ខ ័ណ្ឌ នៃ ការ ធ ្វ ើប ្រ ពល វ ប្ប កម្ម និង ការ ធ ្វ ើ ឱ្យ មាន កាល ានុ វត្ត ភាព នៃ ការ ការ រក ស៊ី ច ិញ ្ច ឹម ជីវ ិត មាន ល ក្ខ ណៈ សម្ប ូរ ប ែប និង ក្រ ប ខ ណ្ឌ នៃ ការ គ្រ ប់ គ្រ ង Ġ ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ Ġ តា ម ប្រ ព ័ន ្ ធ អ េក ូ ឡូ ស៊ី សម ស្រ ប លើក ទឹក ចិត្ត រា ល់ ការ វិ ន យោគ ក្នុង គម ្រ ោង សម្ប ាន ដ ី សេ ដ្ឋ កិច្ច បង ្ក ើត ចំ ណូ ល រដ្ឋ Ġ ឬ ចំ ណូ ល ខ េត ្ត រាជ ធាន ី Ġ ឃ ុំ សង ្ក ាត់ Ġ តា ម រយ ៈ ការ ប្រ ម ូល ថ្លៃ ប្រ ើប ្រា ស់ ដ ី Ġ ពន្ធ Ġ និង ក ម្រ ៃ លើ សេ វា ពាក់ ព ័ន ្ ធ	300	▁តើ ការ ផ្ ត ល់ សម្បទា ន ដ ី សេ ដ្ឋ កិច្ច មាន គ ោល ប ំណ ង ឬ អ ត្ថ ប្រ យោ ជ ន៍ ដូច ម ្ត េច ▁	29	▁ការផ្តល់ សម្បទា ន ដ ី សេ ដ្ឋ កិច្ច មាន គ ោល ប ំណ ង ឬ អ ត្ថ ប្រ យោ ជ ន៍ ដូច ជា អភិវឌ្ឍ ន៍ ស កម្ម ភាព ក សិ កម្ម ▁ប្រ ពល វ ប្ប កម្ម ▁និង ក សិ ឩ ស្សា ហ កម្ម ដ ែល ត ម្រ ូវ ឱ្យ មាន ការ វ ិន យោគ ▁ដើម ទ ុន ដំ បូ ង ក្នុង អ ត្រា ខ្ ព ស់ ▁និង ក ម្រ ិត សម ស្រ ប ស ម្រ េច បាន ន ូវ ការ ព្រមព្រៀង មួយ ចំ ន ួន ជ ាក់ ល ាក់ ពី អ្នក វ ិន យោគ ស ម្រ ាប់ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ដ ី ក្នុង ល ក្ខ ណៈ សម ស្រ ប ▁និង ប្រ ក ប ដោយ ▁ច ិ រ ភាព និង ផ្ អ ែក លើ ផ ែន ការ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ដ ីន ៃ ត ំ ប ន់ ន ោះ ▁បង្កើត ភាព មាន ការងារ ធ ្វ ើ នៅ ជន បទ ក្នុង ក្រ ប ខ ័ណ្ឌ នៃ ការ ធ ្វ ើ ប្រ ពល វ ប្ប កម្ម និង ការ ធ ្វ ើ ឱ្យ មាន កាល ានុ វត្ត ភាព នៃ ការ ការ រក ស៊ី ច ិ ញ្ច ឹម ជីវ ិត មាន ល ក្ខ ណៈ សម្ប ូរ ប ែប និង ក្រ ប ខ ណ្ឌ នៃ ការ គ្រ ប់ គ្រ ង ▁ធនធាន ធម្ម ជាតិ ▁តាម ប្រ ព ័ ន្ធ អ េក ូ ឡូ ស៊ី សម ស្រ ប លើក ទឹក ចិត្ត រ ាល់ ការ វ ិន យោគ ក្នុង គ ម្រ ោង សម្ប ាន ដ ី សេ ដ្ឋ កិច្ច ប ង្ក ើត ច ំណ ូល រដ្ឋ ▁ឬ ច ំណ ូល ខ េ ត្ត រាជ ធាន ី ▁ឃុំ ស ង្ក ាត់ ▁តាមរយៈ ការ ប្រ ម ូល ថ្លៃ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ដ ី ▁ពន្ធ ▁និង ក ម្រ ៃ លើ សេ វា ពាក់ ព ័ ន្ធ	286
តើសកម្មភាពសំខាន់ៗអ្វីខ្លះដែលជំរុញពាណិជ្ជកម្មឱ្យរីកចម្រើនបាន	null	សកម្មភាពសំខាន់ៗដែលជំរុញពាណិជ្ជកម្មឱ្យរីកចម្រើនបានមានការរៀបចំពិព័រណ៍ក្នុង និងក្រៅប្រទេសការតាមដានទីផ្សារ និងស្ថិរភាពតម្លៃការងារអភិវឌ្ឍផលិតផល និងស្វែងរកទីផ្សារការងារអភិវឌ្ឍពាណិជ្ជកម្ម និងសកម្មភាពពង្រឹងដៃគូពាណិជ្ជកម្ម	null	សកម្មភាពសំខាន់ៗដែលជំរុញពាណិជ្ជកម្មឱ្យរីកចម្រើនបានមានការរៀបចំពិព័រណ៍ក្នុង និងក្រៅប្រទេសការតាមដានទីផ្សារ និងស្ថិរភាពតម្លៃការងារអភិវឌ្ឍផលិតផល និងស្វែងរកទីផ្សារការងារអភិវឌ្ឍពាណិជ្ជកម្ម និងសកម្មភាពពង្រឹងដៃគូពាណិជ្ជកម្ម	ត ើស កម្ម ភាព សំ ខា ន់ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល ជំ រ ុញ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ឱ្យ រី ក ចម្រ ើន បាន Ġ	29	ស កម្ម ភាព សំ ខា ន់ ៗ ដ ែល ជំ រ ុញ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ឱ្យ រី ក ចម្រ ើន បាន មាន ការ រៀបចំ ពិ ព ័រ ណ៍ ក្នុង Ġ និង ក្រ ៅ ប្រ ទេស ការ តាមដាន ទី ផ្ សារ Ġ និង ស្ ថ ិ រ ភាព ត ម្ល ៃ ការងារ អភិវឌ្ឍ ផល ិត ផល Ġ និង ស្ វ ែង រក ទី ផ្ សារ ការងារ អភិវឌ្ឍ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម Ġ និង ស កម្ម ភាព ពង្រឹង ដៃ គូ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម	82	▁តើ ស កម្ម ភាព សំ ខ ាន់ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល ជំ រ ុញ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ឱ្យ រី ក ចម្រ ើន បាន ▁	29	▁សកម្មភាព សំ ខ ាន់ ៗ ដ ែល ជំ រ ុញ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ឱ្យ រី ក ចម្រ ើន បាន មាន ការ រៀបចំ ពិ ព ័រ ណ៍ ក្នុង ▁និង ក្រ ៅ ប្រ ទេស ការ តាមដាន ទី ផ្ សារ ▁និង ស ្ថ ិ រ ភាព ត ម្ល ៃ ការងារ អភិវឌ្ឍ ផល ិត ផល ▁និង ស ្វ ែង រក ទី ផ្ សារ ការងារ អភិវឌ្ឍ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ▁និង ស កម្ម ភាព ពង្រឹង ដៃ គូ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម	80
តើការអុចធូបរបស់ខ្មែរធ្វើជាគ្រឿងសក្ការៈបូជាក្នុងពិធីនានាគឺមានអត្ថន័យដូចម្ដេច	null	ការអុចធូបរបស់ខ្មែរធ្វើជាគ្រឿងសក្ការៈបូជាក្នុងពិធីនានាគឺមានអត្ថន័យដូចជា អុកអុចធូបប្រាំសរសៃតំណាងទិសធំៗ ទាំងបួន ព្រមទាំងទិសកណ្ដាលមួយផងតំណាងឪ្យលោកទាំងមូលដែលនៅក្រោមផ្លូវគោចរបស់ព្រះអាទិត្យទី ១ ទិសខាងកើតទី ២ ទិសខាងលិច ទី ៣ ផ្លូវដើរចំពីលើក្បាលមនុស្ស ផ្លូវកណ្ដាល ទី៤ ផ្លូវដើរយោងទៅទិសខាងត្បូង និងទី ៥ ផ្លូវដើរទៅយាងខាងជើង ការអុចធូបប្រាំបីសរសៃរ តំណាងទិសដៅទាំងប្រាំបី និងទិសកណ្ដាលមួយទៀត អុចធូបតាមមតិអ្នកកាន់ពុទ្ធសាសនា អុចធូបប្រាំសរសៃរគឺជាគ្រឿងសក្ការៈបូជាចំពោះព្រះពុទ្ធទាំងប្រាំអង្គអុចបីសរសៃរ គឺជាគ្រឿងសក្ការៈបុជាចំពោះព្រះតេនត្រ័យមានពញរះពុទ្ធ ព្រះធម៌ និង ព្រះសង្ឃ	null	ការអុចធូបរបស់ខ្មែរធ្វើជាគ្រឿងសក្ការៈបូជាក្នុងពិធីនានាគឺមានអត្ថន័យដូចជា អុកអុចធូបប្រាំសរសៃតំណាងទិសធំៗ ទាំងបួន ព្រមទាំងទិសកណ្ដាលមួយផងតំណាងឪ្យលោកទាំងមូលដែលនៅក្រោមផ្លូវគោចរបស់ព្រះអាទិត្យទី ១ ទិសខាងកើតទី ២ ទិសខាងលិច ទី ៣ ផ្លូវដើរចំពីលើក្បាលមនុស្ស ផ្លូវកណ្ដាល ទី៤ ផ្លូវដើរយោងទៅទិសខាងត្បូង និងទី ៥ ផ្លូវដើរទៅយាងខាងជើង ការអុចធូបប្រាំបីសរសៃរ តំណាងទិសដៅទាំងប្រាំបី និងទិសកណ្ដាលមួយទៀត អុចធូបតាមមតិអ្នកកាន់ពុទ្ធសាសនា អុចធូបប្រាំសរសៃរគឺជាគ្រឿងសក្ការៈបូជាចំពោះព្រះពុទ្ធទាំងប្រាំអង្គអុចបីសរសៃរ គឺជាគ្រឿងសក្ការៈបុជាចំពោះព្រះតេនត្រ័យមានពញរះពុទ្ធ ព្រះធម៌ និង ព្រះសង្ឃ	ត ើក ារ អ ុច ធ ូប រ ប ស់ ខ្ ម ែរ ធ ្វ ើ ជា គ្រឿង ស ក្ក ារ ៈ បូ ជា ក្នុង ពិ ធី នា នា គ ឺ មាន អ ត្ថ âĢĭ ន ័យ ដូច ម្ ដ េច Ġ	40	ការ អ ុច ធ ូប រ ប ស់ ខ្ ម ែរ ធ ្វ ើ ជា គ្រឿង ស ក្ក ារ ៈ បូ ជា ក្នុង ពិ ធី នា នា គ ឺ មាន អ ត្ថ ន ័យ ដូច ជា ÂłĠ អ ុក អ ុច ធ ូប ប្រា ំ ស រស ៃ ត ំណ ាង ទិ ស ធ ំ ៗ Ġ ទ ាំង ប ួន Ġ ព្រ ម ទ ាំង ទិ ស ក ណ ្ ដា ល មួយ ផ ង ត ំណ ាង ឪ ្យ លោក ទ ាំង ម ូល ដ ែល នៅ ក្រោម ផ្ល ូវ គោ ចរ ប ស់ ព្រ ះ អា ទិ ត ្យ ទី Ġ ១ Ġ ទិ ស ខា ង កើត ទី Ġ ២ Ġ ទិ ស ខា ង ល ិច Ġ ទី Ġ ៣ Ġ ផ្ល ូវ ដ ើរ ចំ ពី លើក ្ប ាល ម នុ ស្ស Ġ ផ្ល ូវ ក ណ ្ ដា ល Ġ ទី ៤ Ġ ផ្ល ូវ ដ ើរ យោ ង ទៅ ទិ ស ខា ង ត្ប ូង Ġ និង ទី Ġ ៥ Ġ ផ្ល ូវ ដ ើរ ទៅ យា ង ខា ង ជើង Ġ ការ អ ុច ធ ូប ប្រា ំ បី ស រស ៃ រ Ġ ត ំណ ាង ទិ ស ដ ៅ ទ ាំង ប្រា ំ បី Ġ និង ទិ ស ក ណ ្ ដា ល មួយ ទៀត Ġ អ ុច ធ ូប តា ម ម តិ អ្នក កាន់ ពុ ទ្ធ សា ស នា Ġ អ ុច ធ ូប ប្រា ំ ស រស ៃ រ គ ឺ ជា គ្រឿង ស ក្ក ារ ៈ បូ ជា ចំ ព ោះ ព្រ ះ ពុ ទ្ធ ទ ាំង ប្រា ំ អង្គ អ ុច បី ស រស ៃ រ Ġ គ ឺ ជា គ្រឿង ស ក្ក ារ ៈ ប ុ ជា ចំ ព ោះ ព្រ ះ ត េន ត្រ ័យ មាន ព ញ រ ះ ពុ ទ្ធ Ġ ព្រ ះ ធម៌ Ġ និង Ġ ព្រ ះ សង ្ ឃ	287	▁តើ ការ អ ុច ធ ូប រ ប ស់ ខ្ ម ែរ ធ ្វ ើ ជា គ្រឿង ស ក្ ការ ៈ បូ ជា ក្នុង ពិ ធី នា នា គ ឺ មាន អ ត្ថ ▁ន័យ ដូច ម្ ដ េច ▁	38	▁ការអ ុច ធ ូប រ ប ស់ ខ្ ម ែរ ធ ្វ ើ ជា គ្រឿង ស ក្ ការ ៈ បូ ជា ក្នុង ពិ ធី នា នា គ ឺ មាន អ ត្ថ ន ័យ ដូច ជា ▁អុក អ ុច ធ ូប ប្រ ាំ ស រស ៃ ត ំណ ាង ទិ ស ធ ំ ៗ ▁ទាំង ប ួន ▁ព្រមទាំង ទិ ស ក ណ ្ ដា ល មួយ ផ ង ត ំណ ាង ឪ ្យ លោក ទ ាំង ម ូល ដ ែល នៅ ក្រោម ផ្ល ូវ គោ ចរ ប ស់ ព្រ ះ អា ទ ិត ្យ ទី ▁១ ▁ទិស ខា ង កើត ទី ▁២ ▁ទិស ខា ង ល ិច ▁ទី ▁៣ ▁ផ្លូវ ដ ើរ ចំ ពី លើក ្ប ាល ម នុ ស្ស ▁ផ្លូវ ក ណ ្ ដា ល ▁ទី៤ ▁ផ្លូវ ដ ើរ យ ោង ទៅ ទិ ស ខា ង ត្ប ូង ▁និង ទី ▁៥ ▁ផ្លូវ ដ ើរ ទៅ យ ាង ខា ង ជើង ▁ការអ ុច ធ ូប ប្រ ាំ បី ស រស ៃ រ ▁តំណាង ទិ ស ដ ៅ ទ ាំង ប្រ ាំ បី ▁និង ទិ ស ក ណ ្ ដា ល មួយ ទៀត ▁អ ុច ធ ូប ត ាម ម តិ អ្នក កាន់ ព ុទ្ធ សា ស នា ▁អ ុច ធ ូប ប្រ ាំ ស រស ៃ រ គ ឺ ជា គ្រឿង ស ក្ ការ ៈ បូ ជា ច ំព ោះ ព្រ ះ ព ុទ្ធ ទ ាំង ប្រ ាំ អង្គ អ ុច បី ស រស ៃ រ ▁គឺជា គ្រឿង ស ក្ ការ ៈ ប ុ ជា ច ំព ោះ ព្រ ះ ត េន ត្រ ័យ មាន ព ញ រ ះ ព ុទ្ធ ▁ព្រះ ធម៌ ▁និង ▁ព្រះសង្ឃ	264
តើអនុសញ្ញាស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សជាអ្វី	null	អនុសញ្ញាស្តីពីសិទ្ធិកុមារ ជានិច្ចព្រមព្រៀងមួយរបស់អង្គការសហប្រជាតិដែលបាន កំណត់ពីសិទ្ធិនានារបស់កុមារ ហើយកុមារនៅគ្រប់ទិសទីមានឱកាសទទួលបានសិទ្ធិទាំងនោះគ្រប់ៗគ្នានិងស្មើៗគ្នា	null	អនុសញ្ញាស្តីពីសិទ្ធិកុមារ ជានិច្ចព្រមព្រៀងមួយរបស់អង្គការសហប្រជាតិដែលបាន កំណត់ពីសិទ្ធិនានារបស់កុមារ ហើយកុមារនៅគ្រប់ទិសទីមានឱកាសទទួលបានសិទ្ធិទាំងនោះគ្រប់ៗគ្នានិងស្មើៗគ្នា	ត ើ អនុ ស ញ្ញា ស្ត ី ពី សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ជា អ ្វី Ġ	16	អនុ ស ញ្ញា ស្ត ី ពី សិ ទ្ធិ ក ុម ារ Ġ ជា និ ច្ច ព្រមព្រៀង មួយ រ ប ស់ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជាតិ ដ ែល បាន Ġ កំ ណ ត់ ពី សិ ទ្ធិ នា នា រ ប ស់ ក ុម ារ Ġ ហើយ ក ុម ារ នៅ គ្រ ប់ ទិ ស ទី មាន ឱ កាស ទទួលបាន សិ ទ្ធិ ទ ាំង ន ោះ គ្រ ប់ ៗ គ្នា និង ស្ម ើ ៗ គ្នា	71	▁តើ អនុ ស ញ្ញា ស្ត ី ពី សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ជា អ ្វី ▁	15	▁អនុ ស ញ្ញា ស្ត ី ពី ស ិទ្ធ ិក ុម ារ ▁ជានិច្ច ព្រមព្រៀង មួយ រ ប ស់ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជាតិ ដ ែល បាន ▁កំណត់ ពី ស ិទ្ធ ិន ាន ារ ប ស់ ក ុម ារ ▁ហើយ ក ុម ារ នៅ គ្រ ប់ ទិ ស ទី មាន ឱ កាស ទទួលបាន សិ ទ្ធិ ទ ាំង ន ោះ គ្រ ប់ ៗ គ្នា និង ស្ម ើ ៗ គ្នា	67
តើនរណាជាក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំអង្គការនយោបាយសង្គមរាស្រ្ដនិយម	null	ក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំអង្កការនយោបាយសង្គមរាស្រ្ដនិយមគឺព្រះបាទ នរោត្ដមសីហនុឥស្សរៈជននយោបាយជាច្រើននាក់ទៀត ដែលបានចូលរួមក្នុងអង្គការនេះ	null	ក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំអង្កការនយោបាយសង្គមរាស្រ្ដនិយមគឺព្រះបាទ នរោត្ដមសីហនុឥស្សរៈជននយោបាយជាច្រើននាក់ទៀត ដែលបានចូលរួមក្នុងអង្គការនេះ	ត ើន រណ ា ជា ក្ បាល ម៉ា ស៊ី ន ដ ឹក នាំ អង្គ ការ ន យោ បា យ សង ្ គម រា ស្រ ្ ដ និយម Ġ	27	ក្ បាល ម៉ា ស៊ី ន ដ ឹក នាំ អ ង្ក ការ ន យោ បា យ សង ្ គម រា ស្រ ្ ដ និយម គ ឺ ព្រ ះ បាទ Ġ ន រ ោត ្ ដ ម សី ហ នុ ឥ ស្ស រៈ ជន ន យោ បា យ ជា ច្ រ ើន នាក់ ទៀត Ġ ដ ែល បាន ចូល រួម ក្នុង អង្គ ការ នេះ	60	▁តើ ន រ ណា ជា ក្ បាល ម៉ា ស៊ី ន ដ ឹក នាំ អង្គ ការ ន យោ ប ាយ ស ង្គ ម រា ស្រ ្ ដ និយម ▁	27	▁ក្បាល ម៉ា ស៊ី ន ដ ឹក នាំ អ ង្ក ការ ន យោ ប ាយ ស ង្គ ម រា ស្រ ្ ដ និយម គ ឺ ព្រ ះ បាទ ▁ន រ ោត ្ ដ ម សី ហ នុ ឥ ស្ស រៈ ជន ន យោ ប ាយ ជា ច ្រ ើន នាក់ ទៀត ▁ដែល បាន ចូល រួម ក្នុង អង្គ ការ នេះ	58
តើនគរបាលយុត្តិធម៌ជាអ្វី	null	នគរបាលយុត្តិធម៌ជាកម្លាំងជំនួយសម្រាប់អំណាចតុលាការ ដែលត្រូវបានដឹកនាំសម្របសម្រួលការងារដោយព្រះរាជអាជ្ញាក្នុងសមត្ថកិច្ចដែនដីរបស់ខ្លួន កាលណាអនុវត្តដីការចាត់ឱ្យស៊ើបសួរមន្រ្តីនគរបាលយុត្តិធម៌ ត្រូវស្ថិតនៅក្រោមអំណាចរបស់ចៅក្រមស៊ើបសួរ នៅក្នុងវិស័យនគរបាលយុត្តិធម៌នគរបាយជាតិនិងកងរាជអាវុធហត្ថត្រូវមានសមត្ថកិច្ចដូចនគរបាលយុត្តិធម៌ដែរ ចំពោះបទល្មើសយោធាមានតែកងរាជអាវុធហត្ថទេដែលមានគុណសម្បត្តិជានគរបាលយុត្តិធម៌	null	នគរបាលយុត្តិធម៌ជាកម្លាំងជំនួយសម្រាប់អំណាចតុលាការ ដែលត្រូវបានដឹកនាំសម្របសម្រួលការងារដោយព្រះរាជអាជ្ញាក្នុងសមត្ថកិច្ចដែនដីរបស់ខ្លួន កាលណាអនុវត្តដីការចាត់ឱ្យស៊ើបសួរមន្រ្តីនគរបាលយុត្តិធម៌ ត្រូវស្ថិតនៅក្រោមអំណាចរបស់ចៅក្រមស៊ើបសួរ នៅក្នុងវិស័យនគរបាលយុត្តិធម៌នគរបាយជាតិនិងកងរាជអាវុធហត្ថត្រូវមានសមត្ថកិច្ចដូចនគរបាលយុត្តិធម៌ដែរ ចំពោះបទល្មើសយោធាមានតែកងរាជអាវុធហត្ថទេដែលមានគុណសម្បត្តិជានគរបាលយុត្តិធម៌	ត ើន គរ បាល យុត្តិ ធម៌ ជា អ ្វី Ġ	9	ន គរ បាល យុត្តិ ធម៌ ជា ក ម្ល ាំង ជំ ន ួយ សម ្រា ប់ អ ំណ ា ច ត ុល ាក ារ Ġ ដ ែល ត្រូវ បាន ដ ឹក នាំ សម ្រ ប សម ្រ ួល ការងារ ដោយ ព្រ ះ រាជ អា ជ្ញ ាក ្ន ុង សម ត្ថ កិច្ច ដ ែន ដ ី រ ប ស់ ខ្លួន Ġ កាល ណា អនុ វត្ត ដ ី ការ ច ាត់ ឱ្យ ស៊ ើប ស ួរ ម ន្ រ ្ត ីន គរ បាល យុត្តិ ធម៌ Ġ ត្រូវ ស្ ថ ិត នៅ ក្រោម អ ំណ ា ចរ ប ស់ ច ៅ ក្រ ម ស៊ ើប ស ួរ Ġ នៅ ក្នុង វិ ស ័យ ន គរ បាល យុត្តិ ធម៌ ន គរ បា យ ជាតិ និង ក ង រាជ អា វុធ ហ ត្ថ ត្រូវ មាន សម ត្ថ កិច្ច ដូច ន គរ បាល យុត្តិ ធម៌ ដ ែរ Ġ ចំ ព ោះ បទ ល ្ម ើស យោ ធា មាន តែ ក ង រាជ អា វុធ ហ ត្ថ ទេ ដ ែល មាន គុណ សម្បត្តិ ជា ន គរ បាល យុត្តិ ធម៌	166	▁តើ ន គរ បាល យុត្តិ ធម៌ ជា អ ្វី ▁	9	▁នគរបាល យុត្តិ ធម៌ ជា ក ម្ល ាំង ជំ ន ួយ ស ម្រ ាប់ អ ំ ណា ច ត ុល ា ការ ▁ដែល ត្រូវ បាន ដ ឹក នាំ ស ម្រ ប ស ម្រ ួល ការងារ ដោយ ព្រ ះ រាជ អា ជ្ញ ា ក្នុង សម ត្ថ កិច្ច ដ ែន ដ ី រ ប ស់ ខ្លួន ▁កាលណា អនុ វត្ត ដ ី ការ ច ាត់ ឱ្យ ស៊ ើប ស ួរ ម ន ្រ ្ត ីន គរ បាល យុត្តិ ធម៌ ▁ត្រូវ ស ្ថ ិត នៅ ក្រោម អ ំ ណា ចរ ប ស់ ច ៅ ក្រ ម ស៊ ើប ស ួរ ▁នៅក្នុង វិ ស ័យ ន គរ បាល យុត្តិ ធម៌ ន គរ ប ាយ ជាតិ និង ក ង រាជ អា វុធ ហ ត្ថ ត្រូវ មាន សម ត្ថ កិច្ច ដូច ន គរ បាល យុត្តិ ធម៌ ដ ែរ ▁ចំពោះ បទ ល ្ម ើស យោ ធា មាន ត ែក ង រាជ អា វុធ ហ ត្ថ ទេ ដ ែល មាន គុណ សម្បត្តិ ជា ន គរ បាល យុត្តិ ធម៌	158
តើរឿងរាមាយណៈមានប៉ុន្មានកាន្ទចុះរឿងរាមកេរិ៍្ត	null	រឿងមារាយណៈមាន៧កាន្ទ ហើយរឿងរាមកេរិ៍មាន ៨០ ខ្សែ តែឃើញនៅសល់តែពីខ្សេទី១១០ និង៧៥៨០ ប៉ុណ្ណោះ	null	រឿងមារាយណៈមាន៧កាន្ទ ហើយរឿងរាមកេរិ៍មាន ៨០ ខ្សែ តែឃើញនៅសល់តែពីខ្សេទី១១០ និង៧៥៨០ ប៉ុណ្ណោះ	ត ើរ ឿង រា មា យ ណៈ មាន ប៉ ុន ្ម ាន កា ន្ទ ច ុះ រឿង រា មក េរ ិ៍ ្ត ĠĠ	22	រឿង មា រា យ ណៈ មាន ៧ កា ន្ទ âĢĭ Ġ ហើយ រឿង រា មក េរ ិ៍ មាន Ġ ៨០ Ġ ខ្ ស ែ Ġ តែ ឃើញ នៅ ស ល់ តែ ពី ខ្ សេ ទី១ âĢĭ ១០ Ġ និង ៧ ៥ ៨០ Ġ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ	39	▁តើ រឿង រ ាម ាយ ណៈ មាន ប៉ ុន ្ មាន កា ន្ទ ច ុះ រឿង រា មក េរ ិ៍ ្ត ▁	21	▁រឿង ម ារ ាយ ណៈ មាន ៧ កា ន្ទ ▁ហើយ រឿង រា មក េរ ិ៍ មាន ▁៨០ ▁ខ្សែ ▁តែ ឃើញ នៅ ស ល់ តែ ពី ខ្ សេ ទី១ ▁១០ ▁និង ៧ ៥ ៨០ ▁ប៉ុណ្ណោះ	34
ហេតុអ្វីយល់ថា ប្រតិបត្តិជាលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យរបស់សច្ចធម៌	null	បានជាយល់ថា ប្រតិបត្តិជាលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យនៃសច្ចៈធម៌ព្រោះប្រតិបត្តិជាបង្អែកមួយ សំរាប់ពិនិត្យពុទ្ធិមួយរឺ ទ្រឹស្តីមួយថាតើខុសុំលឬត្រូវបើខុសគឺខុសកំរិណាបើត្រូវកំរិតណានៅខ្វះខាតអ្វីទៀត ព្រោះការយល់ដឹងគឺគ្រាន់តែជាការឆ្លុះបញ្ចាំងតថភាពបរានុម័តប៉ុននោះ បើចង់ដឹងថាការឆ្ឡុះបញ្ចាំងនេះខុសឬត្រូវគឺត្រូវយកប្រតិបត្តិមកត្រួតពិនិត្យ មិនអាចយកលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យអត្តនោម័តមកត្រួតពិនិត្យបានឡើយ ហើយតាមលទ្ធភាពនៃសកម្មភាពប្រតិបត្តិនោះទើបយើងអាចដឹងថាពុទ្ធិរបស់យើងខុស រឺត្រូវបាន	null	បានជាយល់ថា ប្រតិបត្តិជាលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យនៃសច្ចៈធម៌ព្រោះប្រតិបត្តិជាបង្អែកមួយ សំរាប់ពិនិត្យពុទ្ធិមួយរឺ ទ្រឹស្តីមួយថាតើខុសុំលឬត្រូវបើខុសគឺខុសកំរិណាបើត្រូវកំរិតណានៅខ្វះខាតអ្វីទៀត ព្រោះការយល់ដឹងគឺគ្រាន់តែជាការឆ្លុះបញ្ចាំងតថភាពបរានុម័តប៉ុននោះ បើចង់ដឹងថាការឆ្ឡុះបញ្ចាំងនេះខុសឬត្រូវគឺត្រូវយកប្រតិបត្តិមកត្រួតពិនិត្យ មិនអាចយកលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យអត្តនោម័តមកត្រួតពិនិត្យបានឡើយ ហើយតាមលទ្ធភាពនៃសកម្មភាពប្រតិបត្តិនោះទើបយើងអាចដឹងថាពុទ្ធិរបស់យើងខុស រឺត្រូវបាន	ហេតុ អ ្វី យ ល់ ថា Ġ ប្រ តិ ប ត្តិ ជា ល ក្ខ ណៈ វិ និ ច្ឆ ័យ រ ប ស់ ស ច្ច ធម៌ Ġ	24	បាន ជា យ ល់ ថា Ġ ប្រ តិ ប ត្តិ ជា ល ក្ខ ណៈ វិ និ ច្ឆ ័យ នៃ ស ច្ច ៈ ធម៌ ព្រ ោះ ប្រ តិ ប ត្តិ ជា បង ្អ ែក មួយ Ġ សំ រា ប់ ពិ និ ត ្យ ពុ ទ្ធិ មួយ រ ឺ Ġ ទ្រ ឹ ស្ត ី មួយ ថា ត ើ ខុស ុំ ល ឬ ត្រូវ ប ើ ខុស គ ឺ âĢĭ ខុស កំ រិ ណា ប ើត ្រ ូវ កំ រិ ត ណា នៅ ខ្វ ះ ខា ត អ ្វី ទៀត Ġ ព្រ ោះ ការ យ ល់ ដ ឹង គ ឺ គ្រ ាន់ តែ ជា ការ ឆ្ ល ុះ បញ្ចាំង ត ថ ភាព បរ ានុ ម ័ត ប៉ ុន ន ោះ Ġ ប ើ ច ង់ ដ ឹង ថា ការ ឆ្ ឡ ុះ បញ្ចាំង នេះ ខុស ឬ ត្រូវ គ ឺត ្រ ូវ យក ប្រ តិ ប ត្តិ មក ត្រ ួត ពិ និ ត ្យ Ġ ម ិន អា ច យក ល ក្ខ ណៈ វិ និ ច្ឆ ័យ អ ត្ត ន ោម ័ត មក ត្រ ួត ពិ និ ត ្យ បាន ឡ ើយ Ġ ហើយ តា ម ល ទ្ធ ភាព នៃ ស កម្ម ភាព ប្រ តិ ប ត្តិ ន ោះ ទ ើប យ ើង អា ច ដ ឹង ថា ពុ ទ្ធិ រ ប ស់ យ ើង ខុស Ġ រ ឺត ្រ ូវ បាន	209	▁ហេតុ អ ្វី យ ល់ ថា ▁ប្រតិបត្តិ ជា ល ក្ខ ណៈ វិ និ ច្ឆ ័យ រ ប ស់ ស ច្ច ធម៌ ▁	21	▁បានជា យ ល់ ថា ▁ប្រតិបត្តិ ជា ល ក្ខ ណៈ វិ និ ច្ឆ ័យ នៃ ស ច្ច ៈ ធម៌ ព្រ ោះ ប្រ តិ ប ត្តិ ជា បង ្អ ែក មួយ ▁សំរាប់ ព ិន ិត ្យ ពុ ទ្ធិ មួយ រ ឺ ▁ទ្រឹស្តី មួយ ថា ត ើ ខុស ុំ ល ឬ ត្រូវ ប ើ ខុស គ ឺ ▁ខុស កំ រិ ណា ប ើ ត្រូវ កំ រ ិត ណា នៅ ខ្វ ះ ខា ត អ ្វី ទៀត ▁ព្រោះ ការ យ ល់ ដ ឹង គ ឺ គ្រ ាន់ តែ ជា ការ ឆ្ ល ុះ បញ្ចាំង ត ថ ភាព បរ ានុ ម ័ត ប៉ ុន ន ោះ ▁បើ ច ង់ ដ ឹង ថា ការ ឆ្ ឡ ុះ បញ្ចាំង នេះ ខុស ឬ ត្រូវ គ ឺ ត្រូវ យក ប្រ តិ ប ត្តិ មក ត្រ ួត ព ិន ិត ្យ ▁មិន អា ច យក ល ក្ខ ណៈ វិ និ ច្ឆ ័យ អ ត្ត ន ោម ័ត មក ត្រ ួត ព ិន ិត ្យ បាន ឡ ើយ ▁ហើយ ត ាម ល ទ្ធ ភាព នៃ ស កម្ម ភាព ប្រ តិ ប ត្តិ ន ោះ ទ ើប យ ើង អា ច ដ ឹង ថា ពុ ទ្ធិ រ ប ស់ យ ើង ខុស ▁រឺ ត្រូវ បាន	193
ការបោះឆ្នោតព្រឹទ្ធសភា អសកល គេតែងសង្កេតឃើញមានការឃោសនារកសំលេងគាំទ្រ តើការឃោសនានោះ មានរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃ	null	ការបោះឆ្នោតព្រឹទ្ធសភា អសកល គេតែងសង្កេតឃើញមានការឃោសនារកសំលេងគាំទ្រ មានរយៈពេល ២១ថ្ងៃ	null	ការបោះឆ្នោតព្រឹទ្ធសភា អសកល គេតែងសង្កេតឃើញមានការឃោសនារកសំលេងគាំទ្រ មានរយៈពេល ២១ថ្ងៃ	ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ព្រ ឹ ទ្ធ ស ភា Ġ អ ស ក ល Ġ គ េត ែង សង ្ក េត ឃើញ មាន ការ ឃ ោស នា រក សំ ល េង គ ាំ ទ្រ Ġ ត ើក ារ ឃ ោស នា ន ោះ Ġ មាន រយ ៈ ពេល ប៉ ុន ្ម ាន ថ ្ង ៃ Ġ	53	ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ព្រ ឹ ទ្ធ ស ភា Ġ អ ស ក ល Ġ គ េត ែង សង ្ក េត ឃើញ មាន ការ ឃ ោស នា រក សំ ល េង គ ាំ ទ្រ Ġ មាន រយ ៈ ពេល Ġ ២ ១ ថ ្ង ៃ	43	▁ការបោះឆ្នោត ព្រ ឹ ទ្ធ ស ភា ▁អស ក ល ▁គេ ត ែង ស ង្ក េត ឃើញ មាន ការ ឃ ោស នា រក សំ ល េង គ ាំ ទ្រ ▁តើ ការ ឃ ោស ន ាន ោះ ▁មាន រយ ៈ ពេល ប៉ ុន ្ មាន ថ ្ង ៃ ▁	46	▁ការបោះឆ្នោត ព្រ ឹ ទ្ធ ស ភា ▁អស ក ល ▁គេ ត ែង ស ង្ក េត ឃើញ មាន ការ ឃ ោស នា រក សំ ល េង គ ាំ ទ្រ ▁មាន រយ ៈ ពេល ▁២១ ថ ្ង ៃ	36
ចូរនិយាយពីសេចក្តីប្រកាសនឹងគោលការណ៍ទូទៅសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ាន	null	សេចក្តីប្រកាសនឹងគោលការណ៍ទូទៅសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ានដួចជា សេចក្តីប្រកាសសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ាន យើងជាប្រមុខរដ្ឋនិងរដ្ឋាភិបាលនៃរដ្ឋសមាជិកសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែលតទៅនេះហៅកាត់ថាអាស៊ានរួមមានប្រទេសប្រ៊ុយណេដារ៉ូសាឡឹម ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា សាធារណរដ្ឋឥណ្ឌូនេស៊ី សាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យប្រជាមានិតឡាវ ម៉ាឡេស៊ីសាធារណរដ្ឋសហភាពមីយ៉ាន់ម៉សាធារណរដ្ឋហ្វីលីពីនសាធារណរដ្ឋសិង្ហបុរី ព្រះរាណាចក្រថៃឡង់ សាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម នៅក្នុងឱកាសកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន លើកទី២១នៅកម្ពុជា បញ្ជាក់អះអាងម្តងទៀត អំពីការប្រកាន់ខ្ជាប់របស់យើងទាំងអស់គ្នាចំពោះគោលបំណងនិងគោលការណ៍របស់អាស៊ានដូចដែលមានចែងនៅក្នុងធម្មនុញ្ញរបស់អាស៊ានជាពិសេសការគោរពការ លើកកម្ពស់និងការការពារសិទ្ធិមនុស្សនិងសេរីភាពជាមូលដ្ឋានព្រមទាំងគោលការណ៍លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនីតិរដ្ឋ និងអភិបាលកិច្ចល្អ បញ្ជាក់អះអាងបន្ថែមម្តងទៀត អំពីការបេ្តជា្ញចិត្តចំពោះសេចក្តីប្រកាសជាសកលអំពីសិទ្ធិមនុស្សធម្មនុញ្ញរបស់អង្គការរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិសេចក្តីថ្លែងការណ៍និងកម្មវិធីសកម្មភាពទីក្រុងវែ្យងនិងលិខិតុបករណ៍សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិផ្សេងទៀតដែលរដ្ឋសមាជិករបស់អាស៊ានជាភាគីហត្ថលេខា បញ្ជាក់អះអាងបន្ថែមម្តងទៀតផងដែរ នូវសារសំខាន់នៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់អាស៊ានក្នុងការលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្សក្នុងនោះមានសេចក្តីប្រកាសនៃការលើកកម្ពស់ស្រ្តីភេទនៅក្នុងតំបន់អាស៊ាននិងសេចក្តីប្រកាសពីការលុបបំបាត់អំពើហើង្សាប្រឆាំងស្រ្តីភេទក្នុងតំបន់អាស៊ាន មានការជឿជាក់ថា សេចក្តីប្រកាសនេះនឹងជួយបង្កើត ក្របខ័ណ្ឌមួយសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងតំបន់និងចូលរួមចំណែកក្នុងដំណើរការកសាងសហគមន៍អាស៊ាន នៅទីនេះសូមធ្វើការប្រកាសគោលការណ៍ទូទៅដូចតទៅ មនុស្សគ្រប់រូបកើតមកមានសេរីភាពនិងសមភាពក្នុងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរនិងសិទ្ធិ មនុស្សគ្រប់រូបមានហេតុផលនិងសតិសម្បជញ្ញៈនិងគួរប្រព្រឹត្តលើអ្នកដទៃក្នុងសា្មរតីជាមនុស្សជាតិ មនុស្សម្នាក់ៗត្រូវទទួលបាននូវសិទ្ធិនិងសេរីភាពទាំងឡាយដែលមានចែងនៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសនេះដោយគ្មានការបែងចែកអំពីជាតិសាសន៍ភេទអាយុសាសនាមតិនយោបាយឬមតិឯទៀតប្រភពដើមនៃជាតិឬសង្គមស្ថានភាពកំណើតស្ថានភាពពិការភាពឬស្ថានភាពអ្វីផ្សេងទៀត មនុស្សម្នាក់ៗត្រូវមានការទទួលស្គាល់នៅគ្រប់ទិសទីក្នុងលក្ខណៈជាមនុស្សនៅចំពោះមុខច្បាប់ បុគ្គលគ្រប់ត្រូវមានសិទ្ធិស្មើគ្នានៅចំពោះមុខច្បាប់ មនុស្សគ្រប់រូបមានសិទ្ធិទទួលបានការការពារស្មើភាពគ្នាតាមផ្លូវច្បាប់ដោយគ្មានការរើសអើង សិទ្ធិរបស់ស្រ្តីកុមារជនចាស់ជរាជនពីការកម្មករចំណាកស្រុងនិងក្រុមជនងាយរងគ្រោះនិងក្រុមជនដែលគេបោះបង់ចោលគឺជាផ្នែកមួយដែលមិនអាចផ្តាច់ចេញបានជាផ្នែករួមបញ្ចូលនិងជាផ្នែកមិនអាចបំបែកចេញបានពីសិទ្ធិមនុស្សនិងសេរីភាពជាមូលដ្ឋាន មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិទទួលបានមធ្យោបាយដោះស្រាយដ៏មានប្រសិទ្ធិភាពនិងអាចអនុវត្តបានដែលកំណត់ដោយតុលាការឬអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចផ្សេងៗចំពោះទង្វើដែលរំលោភបំពានលើសិទ្ធិដែលខ្លួនទទួលបានពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញនិងពីច្បាប់ ការអនុវត្តសិទ្ធិនិងសេរីភាពជាមូលដ្ឋានត្រូវតែមានតុល្យភាពជាមួយនឹងការអនុវត្តតួនាទីភារកិច្ចដែលពាក់ព័ន្ធខណៈដែលបុគ្គលម្នាក់ៗមានការទទួលខុសត្រូវចំពោះបុគ្គលផ្សេងទៀតសហគមន៍និងសង្គមដែលគេរស់នៅ វាជាការទទួលខុសត្រូវបឋមរបស់រដ្ឋសមាជិក អាស៊ានក្នុងការលើកកម្ពស់និងការការពារសិទ្ធិនិងសេរីភាពជាមូលដ្ឋានទាំងអស់ សិទ្ធិទាំងអស់ត្រូវមានលក្ខណៈជាសលកមិនអាចបែងចែកចេញពីគ្នាបានមានការពឹងពាក់គ្នានិងមានទំនាក់ទំនងគ្នាទៅវិញទៅមក សិទ្ធិនិងសេរីភាពជាមូលដ្ឋានទាំងអស់ដែលមានចែងនៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសនេះត្រូវមានការអនុវត្តក្នុងលក្ខខណ្ឌយុត្តិធម៌ និងស្មើភាពដោយមានជំហរនិងការយកចិត្តទុកដាក់ដូចគ្នា ស្របពេលជាមួយគ្នានេះដែរការយល់ដឹងអំពីសិទ្ធិមនុស្សត្រូវតែគិតក្នុងបរិបទជាតិនិងតំបន់ដែលប្រកាន់ខ្ជាប់នូវស្ថានភាពផ្សេងៗនៃនយោបាយសេដ្ឋកិច្ចច្បាប់សង្គមវប្បធម៌ប្រវត្តិសាស្រ្តនិងសាសនាដែលមិនមានលក្ខណៈដូចគ្នា សិទ្ធិមនុស្សនិងសេរីភាពមូលដ្ឋានរបស់មនុស្សគ្រប់រូបត្រូវតែអនុវត្តដោយគិតច្បាស់លាស់អំពីសិទ្ធិមនុស្សនិងសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់អ្នកដទៃ ការអនុវត្តសិទ្ធិមនុស្សនិងសេរីភាពមូលដ្ឋានត្រូវតែស្ថិតក្នុងការកម្រិត ដែលបានកំណត់ដោយច្បាប់តែប៉ុណ្ណោះសម្រាប់គោលបំណងរក្សាឱ្យបាននូវការទទួលស្គាល់ច្បាស់លាស់ចំពោះសិទ្ធិមនុស្សសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់អ្នកដទៃ និងដើម្បីបំពេញល័ក្ខខ័ណ្ឌតម្រូវតាមច្បាប់នៃសន្តិសុខជាតិសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈសុខភាពសាធារណៈសុវត្ថិភាពសាធារណៈសីលធម៌សាធារណៈក៏ដូចជាសុខុមាលភាពទូទៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ ក្នុងការយល់ដឹងអំពីសិទ្ធិមនុស្សសេរីភាពជាមូលដ្ឋានដែលមាននៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសនេះគោលការណ៍ដ៏ល្អបំផុតនៃភាពមិនលម្អៀងអាស្រ័យដោយព្រឹត្តការណ៍ ភាពមិនរើសមុខការមិនរើសអើងការមិនប្រឈមមុខគ្នានិងជឿសវាងពីស្តង់ដារពីរនិងការធ្វើនយោបាយជានិច្ចជាកាលត្រូវបានលើកកម្ពស់ ដំណើរការនៃការយល់ដឹងនេះត្រូវគិតបញ្ចូលនូវការចូលរួមការរួមចំណែករបស់ប្រជាជននិងតម្រូវការនៃការទទួលខុសត្រូវ សិទ្ធិពលរដ្ឋនិងសិទ្ធិនយោបាយ រដ្ឋសមាជិករបស់អាស៊ានបញ្ជាក់អះអាងចំពោះសិទ្ធិពលរដ្ឋនិងសិទ្ធិនយោបាយទាំងអស់ដែលមាននៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសសិទ្ធិមនុស្សជាសកល ជាពិសេសរដ្ឋសមាជិករបស់អាស៊ានសូមធ្វើការបញ្ជាក់អះអាងចំពោះសិទ្ធិនិងសេរីភាពជាមូលដ្ឋានដូចខាងក្រោមនេះ មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិមួយដែលជាសិទ្ធិមិនអាចខ្វះបានគឺសិទ្ធិក្នុងការរស់រានមានជីវិតដែលត្រូវការពារដោយច្បាប់ គ្មានមនុស្សណាម្នាក់ត្រូវបានគេដកហូតយកសិទ្ធិរស់រានមានជីវិតដែលបានកំណត់ដោយច្បាប់ មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិទទួលបានសេរីភាពនិងសន្តិសុខផ្ទាល់ខ្លួន គ្មានមនុស្សណាម្នាក់ត្រូវបានគេឃាត់ខ្លួនស្វែងរកឃុំឃាំងការចាប់បង្ខំតាមអំពើចិត្តឬទម្រង់ណាមួយនៃការដកហូតសេរីភាពតាមអំពើចិត្តនោះឡើយ គ្មានមនុស្សណាម្នាក់ត្រូវស្ថិតក្រោមទម្រង់ណាមួយនៃសេវគិតភាពឬទាសភាពត្រូវស្ថិតក្រោមការរត់ពន្ធមនុស្ស ឬការជួញដូរមនុស្សរាប់បញ្ចូលទាំងការជួញដូរសរីរាង្គកាយរបស់មនុស្សផងដែរ គ្មានមនុស្សណាម្នាក់ស្ថិតក្រោមការធ្វើទណ្ឌកម្មឬការប្រព្រឹត្តមកលើឬការដាក់ទោសដែលមាលក្ខណៈឃោឃៅអមនុស្សធម៌ ឬបន្ទាបន្ថោកនោះឡើយ មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិក្នុងការទទួលបានសេរីភាពក្នុងការផ្លាស់ទីលំនៅនិងការស្នាក់នៅក្នុងព្រំដែននៃរដ្ឋនីមួយៗ មនុស្សគ្រប់រូបមានសិទ្ធិចាកចេញពីប្រទេសមួយរួមទាំងប្រទេសកំណើតរបស់ខ្លួនវិញបាន មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិក្នុងការស្វែងរកនិងទទួលបានសិទ្ធិជ្រកកោនផ្នែកនយោបាយនៅក្នុងរដ្ឋផ្សេងទៀតដោយស្របទៅតាមច្បាប់នៃរដ្ឋមួយនោះកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិដែលចូលរួមជាធរមាន មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិកាន់កាប់ប្រើប្រាស់បោះបង់ចោលនិងឱ្យកម្មសិទ្ធិដែលទទួលបានដោយស្របច្បាប់ជាបុគ្គលឬជាក្រុមជាមួយអ្នកដទៃ គ្មានមនុស្សណាម្នាក់ត្រូវបានគេដកហូតយកទ្រព្យសម្បត្តិបែបនេះតាមអំពើចិត្តបានឡើយ មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិមានសញ្ជាតិដែលមានចែងក្នុងច្បាប់ គ្មានមនុស្សណាម្នាក់ត្រូវបានគេដកហូតសញ្ជាតិនេះតាមអំពើចិត្តឬត្រូវបានគេបដិសេធសិទ្ធិក្នុងការផ្លាស់ប្តូរសញ្ជាតិឡើយ គ្រួសារជាផ្នែកនៃធម្មជាតិនិងជាផ្នែកសង្គមមានសិទ្ធិទទួលបានការការពារដោយសង្គមនិងដោយរដ្ឋសមាជិកអាស៊ាននីមួយៗ បុរសនិងស្រ្តីដែលពេញវ័យត្រូវតែមានសិទ្ធិរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍លើមូលដ្ឋាននៃសេរីភាពនិងការព្រមព្រៀងពេញលេញរបស់ខ្លួនបង្កើតគ្រួសារមួយនិងផ្តាច់ចំណងអាពាហ៍ពិពាហ៍ដូចដែលមានចែងដោយច្បាប់ មនុស្សម្នាក់ៗដែលត្រូវបានគេចោទប្រកាន់ពីបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌត្រូវចាត់ជាជនគ្មានកំហុករហូតទាល់តែមានការបញ្ជាក់អះអាងថាមានទោសដោយយោងទៅតាមច្បាប់នៅក្នុងការជំនុំជម្រះក្តីដ៏យុត្តិធម៌និងជាសាធារណៈមួយដោយសារសាលាជំនុំជម្រះក្តីដែលមានសមត្ថភាពឯករាជ្យនិងមិនលម្អៀងដែលជនជាប់ចោទត្រូវបានធានាចំពោះសិទ្ធិទទួលបានការការពារ គ្មានមនុស្សណាម្នាក់ត្រូវបានចាត់ទុកថាមានបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌដោយផ្នែកលើមូលដ្ឋាននៃទង្វើណាមួយឬការធ្វេសប្រហែលអ្វីមួយដែលមិនបង្កើតជាបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌស្ថិតក្រោមច្បាប់ជាតិនិងអន្តរជាតិនៅពេលដែលបទល្មើសនោះត្រូវបានប្រព្រឹត្តនោះឡើយហើយគ្មានមនុស្សណាម្នាក់ត្រូវទទួលរងការដាក់បទល្មើសនោះត្រូវបានប្រព្រឹត្តឡើយ គ្មានមនុស្សណាម្នាក់ត្រូវទទួលការកាត់ទោសឬដាក់ទោសថ្មីសម្រាប់បទល្មើសដែលបុគ្គលនោះត្រូវបានតុលាការផ្តន្ទាទោសឬកាត់ទោសជាស្ថាពររួចហើយតាមច្បាប់និងនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌនៃរដ្ឋសមាជិកនីមួយៗរបស់អាស៊ាន មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិរួមផុតពីការជ្រៀតជ្រែកតាមអំពើចិត្តលើភាពជាឯកជនគ្រួសារផ្ទះសម្បែងឬទំនាក់ទំនងរួមទាំងទិន្នន័យផ្ទាល់ខ្លួនផងដែរឬមានសិទ្ធិរួចផុតពីការវាយប្រហារលើកិត្តិយសនិងកេរ្តិ៍ឈ្មោះ មនុស្សគ្រប់រូបមានសិទ្ធិទទួលបានការការពារតាមផ្លូវច្បាប់ទប់ទល់នឹងការជ្រៀតជ្រែកឬការវាយប្រហារបែបនេះ មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិមានសេរីភាពក្នុងការគិតសតិសម្បជញ្ញៈនិងសាសនា រាល់ទម្រង់ទាំងអស់នៃការមិនអត់ឱនការរើសអើងនិងការញុះញុងឱ្យមានការស្អប់ខ្ពើមលើផ្នែកសាសនានិងជំនឿនានាត្រូវលុបបំបាត់ចោល មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិមានសេរីភាពក្នុងការគិតនិងការសម្តែងមតិរួមមានសេរីភាពក្នុងការប្រកាន់គំនិតដោយគ្មានការជ្រៀតជ្រែកនិងមានសិទ្ធិស្វែងរកទទួលយកនិងចែកចាយព័ត៌មានផ្សេងទៀតណាមួយដែលជាជម្រើសរបស់ខ្លួន មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិទទួលបានសេរីភាពក្នុងការចូលរួមក្នុងការប្រជុំដោយសន្តិវិធី មនុស្សម្នាក់ៗដែលជាពលរដ្ឋនៃប្រទេសរបស់ខ្លួនមានសិទ្ធិចូលរួមក្នុងរដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួនដោយផ្ទាល់ឬដោយប្រយោលតាមរយៈតំណាងដែលត្រូវបោះឆ្នោតតាមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យស្របតាមច្បាប់របស់ប្រទេស ពលរដ្ឋម្នាក់ៗមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតសម្រាប់ការបោះឆ្នោតដែលមានពេលកំណត់ច្បាស់លាស់និងពិតប្រាកដដែលជាបោះឆ្នោតមានលក្ខណៈជាសកលនិងស្មើភាពនិងតាមរយៈការបោះឆ្នោតស្របតាមច្បាប់របស់ប្រទេស សិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ចសង្គមនិងវប្បធម៌ រដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានបញ្ជាក់អះអាងថាសិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ចសង្គមនិងវប្បធម៌ដែលមានចែងនៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសជាសកលស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស ជាពិសេសរដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានទាំងអស់បញ្ជាក់អះអាងថា មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិបំពេញការងារសិទ្ធិបំពេញការងារសិទ្ធិមានជម្រើសការងារដោយសេរីសិទ្ធិមានការងារប្រកបដោយយុត្តិធម៌ការងារ សមរម្យនិងការដែលមានលក្ខខណ្ឌជាទីគាប់ចិត្តនិងអាចទទួលបាននូវគម្រោងជាជំនួយពោះអ្នកដែលគ្មានការងារធ្វើ មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិបង្កើតសហជីពនិងចូលរួមសហជីពតាមជម្រើសរបស់ខ្លួនដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួនស្របទៅតាមច្បាប់ជាតិនិងបទបញ្ញាត្តិច្បាប់ពាក់ព័ន្ធដទៃទៀត ពុំមានកុមារឬមនុស្សវ័យក្មេងណាម្នាក់ត្រូវបានកេងប្រវ័ព្ចាខាងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមឡើយ អ្នកដែលជួលកុមារនិងមនុស្សវ័យក្មេងឱ្យធ្វើការងារដែលប៉ះពាល់ដល់សតិឬសុខភាពគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតឬរំខានដល់ការអភិវឌ្ឍន៍ស្មារតីក្នុងនោះមានការអប់រំត្រូវទទួលទណ្ឌកម្មតាមច្បាប់ ការងារដែលបង្កការគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតឬរំខាន់ដល់ការអភិវឌ្ឍស្មារតីសុខភាពជីវិតឬអាចប៉ះពាល់ការអភិវឌ្ឍន៍ជាប្រក្រីក្ររួមទាំងការសិក្សារបស់គេផងនឹងត្រូវផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់ រដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានគួរកំណត់កម្រិតអាយុដែលអាយុតិចជាងការកម្រិតនេះការងាររកកម្រៃរបស់ពលកម្មកុមារត្រូវហាមឃាត់និងផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់ មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិទទួលបានកម្រិតជីវភាពសមរម្យសម្រាប់ខ្លួនផ្ទាល់នឹងក្រុមគ្រួសាររួមមានសិទ្ធិទទួលបានម្ហូបអាហារគ្រប់គ្រាន់សិទ្ធិរួចផុតពីភាពអត់ឃ្លាននិងការទទួលបានម្ហូបអាហារដែលមានសុវត្ថិភាពនិងមានអាហាររូបត្ថម្ភ សិទ្ធិមានសម្លៀកបំពាក់សិទ្ធិមានលំនៅដ្ឋានសមរម្យនិងស្របតាមលទ្ធភាពសិទ្ធិទទួលបានការថែទាំសុខភាពនិងសេវាសង្គមចាំចាច់នានាសិទ្ធិទទួលបានទឹកស្អាតនិងអនាម័យសិទ្ធិទទួលបានបរិដ្ឋានដែលមានសុវត្ថិភាពបរិសុទ្ធនិងប្រកបដោយចិរភាពមនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិទទួលបាននូវសុខភាពរាងកាយសុខភាពផ្លូវចិត្តនិងសុខភាពបន្តពូជក្នុងកម្រិតខ្ពស់បំផុតដែលអាចទទួលបានសិទ្ធិទទួលបានសេវាថែរក្សាសុខភាពមូលដ្ឋានសមស្របតាមលទ្ធភាពនិងសិទ្ធិទទួលបានការព្យាបាលដោយសម្ភារៈសុខាភិបាល រដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានត្រូវបង្កើតបរិយាកាសវិជ្ជមានដើម្បីជំនះឱ្យបាននូវការមាក់ងាយការមិននិយាយទាក់ទងការបដិសេធនិងការរើសអើងក្នុងការទប់ស្កាត់ការព្យាបាលថែទាំនិងគាំទ្រប្រជាជនដែលមានជម្ងឺឆ្លងនានារួមទាំងរួមទាំងមេរោគអេដស៍និងជម្ងឺអេដស៍ មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិទទួលបានសន្តិសុខសង្គមរួមទាំងការធានារ៉ាប់រងសង្គមដែលមាននិងដែលជួយគាត់ក្នុងការធានានូវមធ្យោបាយសម្រាប់ការរស់នៅប្រកបដោយសេចក្តីថ្លៃថ្នូរនិងសមរម្យ ការគាំពារជាពិសេសគួរផ្តល់ជូនទៅដល់មាត្រាគ្រប់រូបក្នុងអំឡុងពេលសមស្របដូចបានចែងក្នុងច្បាប់ជាតិនិងបទបញ្ញត្តិពាក់ព័ន្ធនានាមុននិងក្រោយពេលសម្រាលបុត្រ ក្នុងអំឡុងពេលពិសេសនេះម្តាយដែលមានការងារ គួរទទួលបានការឈប់សម្រាកដោយទទួលបានប្រាក់បៀវត្សន៍ឬការឈប់សម្រាកដោយទទួលបានសមរម្យនូវផលប្រយោជន៍សន្តិសុខសង្គម ទាំងម្តាយនិងទារកត្រូវទទួលបានការថែទាំនិងជំនួយជាពិសេស រាល់ទារកគ្រប់រូបទោះជាទារកមានខាន់ស្លាឬគ្មានខាន់ស្លាក្តីនឹងត្រូវទទួលបានការថែទាំពិសេសនេះដូចគ្នា មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិទទួលបានការអប់រំ ការអប់រំនៅកម្រិតបឋមសិក្សាគឺជាកាតព្វកិច្ចនិងត្រូវតែផ្តល់ដោយឥតគិតថ្លៃចំពោះទាំងអស់គ្នា ការអប់រំនៅកម្រិតមធ្យមសិក្សាក្នុងទម្រង់ផ្សេងៗត្រូវផ្តល់ជូននិងអាចទទួលបានសម្រាប់សិស្សទាំងអស់តាមរយៈមធ្យោបាយសមស្របនានា ការបណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេសនិងវិជ្ជាជីវៈត្រូវផ្តល់ជូនជាទូទៅ ការអប់រំកម្រិតឧត្តមសិក្សាអាចទទួលបានស្មើភាពគ្នាសម្រាប់ទាំងអស់គ្នាផ្អែកទៅតាមលទ្ធផលសិក្សារបស់និស្សិត ការអប់រំត្រូវតម្រង់ឆ្ពោះទៅរកការអភិវឌ្ឍន៍យ៉ាងពេញលេញនៃបុគ្គលិកលក្ខណៈរបស់មនុស្សនិងសេចក្តីថ្លៃថ្នូររបស់មនុស្ស ការអប់រំពង្រឹងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនិងសេរីភាពជាមូលដ្ឋានដទៃៗទៀត នៅក្នុងរដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ាន លើសពីនេះទៅទៀតការអប់រំត្រូវផ្តល់លទ្ធភាពឱ្យមនុស្សគ្រប់រូបដើម្បីចូលរួមយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាពនៅក្នុងសង្គមរបស់ខ្លួនលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងការយោគយល់អធ្យាស្រ័យមិត្តភាពក្នុងចំណោមប្រជាជាតិក្រុមសាសនាជាតិនិងសាសន៍និងពង្រីកនូវសកម្មភាពនានារបស់សមាគមន៍អាស៊ានដើម្បីរក្សាបាននូវសន្តិភាព មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិជាលក្ខណៈបុគ្គលឬជាក្រុមក្តីក្នុងការចូលរួមដោយសេរីនៅក្នុងសកម្មភាពវប្បធម៌សិល្បៈនិងផលប្រយោជន៍នៃការរីកចម្រើននិងការប្រើប្រាស់វិទ្យាសាស្រ្តនិងទទួលបានការការពារផលប្រយោជន៍ផ្នេកស្មារតីនិងសម្ភារៈពីស្នាដៃវិទ្យាសាស្ត្រអក្សរសាស្រ្តឬសិល្បៈដែលខ្លួនជាអ្នកបង្កើតឬជាអ្នកនិពន្ធ រដ្ឋសមាជិកអាស៊ានត្រូវបោះជំហានតាមប្រទេសនីមួយៗនិងតាមរយៈជំនួយនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់និងអន្តរជាតិជាពិសេសលើផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចនិងបច្ចេកទេសឱ្យបានជាអតិបរមាក្នុងការប្រើប្រាស់ធនធានដែលមានក្នុងបំណងធ្វើឱ្យសម្រេចឱ្យបាននូវការស្គាល់ពីសិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ចសង្គមនិងវប្បធម៌ដែលទទួលស្គាល់ក្នុងសេចក្តីប្រកាសនេះ រដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានអាចកំណត់នូវវិសាលភាពដែលគេអាចធានានូវសិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមដែលមាននៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសនេះដល់ប្រជាជាតិមិនមែនអាស៊ានក្នុងក្របខ័ណ្ឌសិទ្ធិមនុស្សនិងក្នុងក្របខ័ណ្ឌអង្គភាពនិងធនធាននានានៃសេដ្ឋកិច្ចជាតិប្រទេសនីមួយៗ សិទ្ធិក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ សិទ្ធិក្នុងការអភិវឌ្ឍគឺជាសិទ្ធិមនុស្ស ម៉្យាងមិនអាចដកហូតចេញបានដែលជាគុណធម៌នៃសិទ្ធិនេះមនុស្សម្នាក់ៗនិងប្រជាជនអាស៊ានត្រូវចូលរួមនិងរួមចំណែករីករាយនិងពេញចិត្តទទួលផលប្រយោជន៍ពីការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចសង្គមវប្បធម៌និងនយោបាយប្រកបដោយសមភាព សិទ្ធិក្នុងការអភិវឌ្ឍត្រូវសម្រេចប្រកបដោយសមភាពដើម្បីឆ្លើយតបទៅនិងតម្រូវការអភិវឌ្ឍនិងតម្រូវការបរិដ្ឋានសម្រាប់មនុស្សជំនាន់នេះនិងពេលអនាគត ខណៈដែលការងភិវឌ្ឍជួយសម្របសម្រួលមានភាពចាំបាច់សម្រាប់ការអនុវត្តសិទ្ធិមនុស្សកង្វះខាតនៃការអភិវឌ្ឍន៍មិនត្រូវប្រើប្រាស់ជាហេតុផលសម្រាប់ការរំលោភបំពានលើសិទ្ធិមនុស្សដែលត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ជាអន្តរជាតិនោះទេ រដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានត្រូវអនុម័តយកកម្មវិធីអភិវឌ្ឍដែលឆ្លើយតបនឹងយេនឌ័រនិងឆ្ពោះទៅរកប្រជាពលរដ្ឋប្រកបដោយអត្ថន័យសំដៅកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រការបង្កើតលក្ខខណ្ឌនានារួមមានការការពារ និងរក្សានិន្តរភាពនៃបរិដ្ឋានសម្រាប់ប្រជាជនអាស៊ានទទួលបានសិទ្ធិមនុស្សទាំងឡាយដែលទទួលស្គាល់នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសនេះទៅលើមូលដ្ឋានស្មើភាពគ្នា និងទទួលបានការបន្ថយគម្លាតនៃការអភិវឌ្ឍនៅក្នុងអាស៊ាន រដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានទទួលស្គាល់ថាការអនុវត្តសិទ្ធិក្នុងការអភិវឌ្ឍទាមទារឱ្យមានគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពនៅថ្នាក់ជាតិក៏ដូចជាទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចប្រកបដោយសមភាពកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិនិងបរិយាកាសសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិដែលមានលក្ខណៈគប្បីប្រសើរ រដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានគួរបញ្ជ្រាបទិដ្ឋភាពច្រើនពាក់ព័ន្ធវិស័យនៃសិទ្ធិទទួលបានការអភិវឌ្ឍទៅក្នុងវិស័យពាក់ព័ន្ធនានាក្នុងការកសាងសហគមន៍អាស៊ាននិងបន្ទាប់ពីនេះនឹងធ្វើកិច្ចការជាមួយដោយចរិភាពនិងសមភាពការអនុវត្តពាណិជ្ជកម្មដោយយុត្តិធម៌និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព សិទ្ធិទទួលបានសន្តិភាពមនុស្សម្នាក់ៗនិងប្រជាជនអាស៊ានមានសិទ្ធិទទួលបានសន្តិភាពនៅក្នុងក្របខណ្ឌអាស៊ានលើផ្នែកសន្តិសុខនិងស្ថេរភាពអព្យាក្រឹត្យនិងសេរីភាពដែលសិទ្ធិទាំងនេះត្រូវកំណត់នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសនេះអាចត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ទាំងស្រុង ដូចនេះរដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានបន្តពង្រឹងមិត្តភាពនិងកិច្ចសហប្រតិបតិ្តការដើម្បីពង្រីកបន្ថែមនូវសន្តិភាពភាពសុខដុមរមនានិងស្ថេរភាពនៅក្នុងតំបន់ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៅក្នុងការលើកកម្ពស់និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស រដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានចែករំលែកផលប្រយោជន៍រួមនិងប្តេជ្ញាចិត្តរួមគ្នាក្នុងការលើកកម្ពស់និងការការពារសិទ្ធិមនុស្សនិងសេរីភាពជាមូលដ្ឋានដែលត្រូវសម្រេចបានតាមរយៈកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយគ្នាទៅវិញទៅមកក៏ដូចជាជាមួយអង្គការស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធថ្នាក់ជាតិថ្នាក់តំបន់និងអន្តរជាតិស្របទៅតាមធម្មនុញ្ញអាស៊ាន ពុំមានផ្នែកណាមួយនៃសេចក្តីប្រកាសនេះអាចត្រូវបានបកស្រាយសម្រាប់រដ្ឋក្រមឬបុគ្គលនូវសិទ្ធិក្នុងការអនុវត្តសកម្មភាពណាដែលមានគោលបំណងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់គោលបំណងនិងគោលការណ៍របស់អាស៊ានឬក្នុងការបំផ្លិចបំផ្លាញនូវសិទ្ធិនិងសេរីភាពមូលដ្ឋាននានាដែលបានកំណត់នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសនេះនិងនៅក្នុងលិខិតុបករណ៍សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិនានាដែលរដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានជាភាគី អនុម័តដោយប្រមុខរដ្ឋប្រមុនរដ្ឋាភិបាលនៃរដ្ឋសមាជិកអាស៊ាននៅរាជធានីភ្នំពេញព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានាថ្ងៃទីដប់ប្រាំបីនៃខែវិច្ឆិកា ក្នុងឆ្នាំ ២០១២ ក្នុងសំណៅដើមតែមួយគត់ជាភាសាអង់គ្លេស	null	សេចក្តីប្រកាសនឹងគោលការណ៍ទូទៅសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ានដួចជា សេចក្តីប្រកាសសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ាន យើងជាប្រមុខរដ្ឋនិងរដ្ឋាភិបាលនៃរដ្ឋសមាជិកសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែលតទៅនេះហៅកាត់ថាអាស៊ានរួមមានប្រទេសប្រ៊ុយណេដារ៉ូសាឡឹម ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា សាធារណរដ្ឋឥណ្ឌូនេស៊ី សាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យប្រជាមានិតឡាវ ម៉ាឡេស៊ីសាធារណរដ្ឋសហភាពមីយ៉ាន់ម៉សាធារណរដ្ឋហ្វីលីពីនសាធារណរដ្ឋសិង្ហបុរី ព្រះរាណាចក្រថៃឡង់ សាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម នៅក្នុងឱកាសកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន លើកទី២១នៅកម្ពុជា បញ្ជាក់អះអាងម្តងទៀត អំពីការប្រកាន់ខ្ជាប់របស់យើងទាំងអស់គ្នាចំពោះគោលបំណងនិងគោលការណ៍របស់អាស៊ានដូចដែលមានចែងនៅក្នុងធម្មនុញ្ញរបស់អាស៊ានជាពិសេសការគោរពការ លើកកម្ពស់និងការការពារសិទ្ធិមនុស្សនិងសេរីភាពជាមូលដ្ឋានព្រមទាំងគោលការណ៍លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនីតិរដ្ឋ និងអភិបាលកិច្ចល្អ បញ្ជាក់អះអាងបន្ថែមម្តងទៀត អំពីការបេ្តជា្ញចិត្តចំពោះសេចក្តីប្រកាសជាសកលអំពីសិទ្ធិមនុស្សធម្មនុញ្ញរបស់អង្គការរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិសេចក្តីថ្លែងការណ៍និងកម្មវិធីសកម្មភាពទីក្រុងវែ្យងនិងលិខិតុបករណ៍សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិផ្សេងទៀតដែលរដ្ឋសមាជិករបស់អាស៊ានជាភាគីហត្ថលេខា បញ្ជាក់អះអាងបន្ថែមម្តងទៀតផងដែរ នូវសារសំខាន់នៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់អាស៊ានក្នុងការលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្សក្នុងនោះមានសេចក្តីប្រកាសនៃការលើកកម្ពស់ស្រ្តីភេទនៅក្នុងតំបន់អាស៊ាននិងសេចក្តីប្រកាសពីការលុបបំបាត់អំពើហើង្សាប្រឆាំងស្រ្តីភេទក្នុងតំបន់អាស៊ាន មានការជឿជាក់ថា សេចក្តីប្រកាសនេះនឹងជួយបង្កើត ក្របខ័ណ្ឌមួយសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងតំបន់និងចូលរួមចំណែកក្នុងដំណើរការកសាងសហគមន៍អាស៊ាន នៅទីនេះសូមធ្វើការប្រកាសគោលការណ៍ទូទៅដូចតទៅ មនុស្សគ្រប់រូបកើតមកមានសេរីភាពនិងសមភាពក្នុងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរនិងសិទ្ធិ មនុស្សគ្រប់រូបមានហេតុផលនិងសតិសម្បជញ្ញៈនិងគួរប្រព្រឹត្តលើអ្នកដទៃក្នុងសា្មរតីជាមនុស្សជាតិ មនុស្សម្នាក់ៗត្រូវទទួលបាននូវសិទ្ធិនិងសេរីភាពទាំងឡាយដែលមានចែងនៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសនេះដោយគ្មានការបែងចែកអំពីជាតិសាសន៍ភេទអាយុសាសនាមតិនយោបាយឬមតិឯទៀតប្រភពដើមនៃជាតិឬសង្គមស្ថានភាពកំណើតស្ថានភាពពិការភាពឬស្ថានភាពអ្វីផ្សេងទៀត មនុស្សម្នាក់ៗត្រូវមានការទទួលស្គាល់នៅគ្រប់ទិសទីក្នុងលក្ខណៈជាមនុស្សនៅចំពោះមុខច្បាប់ បុគ្គលគ្រប់ត្រូវមានសិទ្ធិស្មើគ្នានៅចំពោះមុខច្បាប់ មនុស្សគ្រប់រូបមានសិទ្ធិទទួលបានការការពារស្មើភាពគ្នាតាមផ្លូវច្បាប់ដោយគ្មានការរើសអើង សិទ្ធិរបស់ស្រ្តីកុមារជនចាស់ជរាជនពីការកម្មករចំណាកស្រុងនិងក្រុមជនងាយរងគ្រោះនិងក្រុមជនដែលគេបោះបង់ចោលគឺជាផ្នែកមួយដែលមិនអាចផ្តាច់ចេញបានជាផ្នែករួមបញ្ចូលនិងជាផ្នែកមិនអាចបំបែកចេញបានពីសិទ្ធិមនុស្សនិងសេរីភាពជាមូលដ្ឋាន មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិទទួលបានមធ្យោបាយដោះស្រាយដ៏មានប្រសិទ្ធិភាពនិងអាចអនុវត្តបានដែលកំណត់ដោយតុលាការឬអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចផ្សេងៗចំពោះទង្វើដែលរំលោភបំពានលើសិទ្ធិដែលខ្លួនទទួលបានពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញនិងពីច្បាប់ ការអនុវត្តសិទ្ធិនិងសេរីភាពជាមូលដ្ឋានត្រូវតែមានតុល្យភាពជាមួយនឹងការអនុវត្តតួនាទីភារកិច្ចដែលពាក់ព័ន្ធខណៈដែលបុគ្គលម្នាក់ៗមានការទទួលខុសត្រូវចំពោះបុគ្គលផ្សេងទៀតសហគមន៍និងសង្គមដែលគេរស់នៅ វាជាការទទួលខុសត្រូវបឋមរបស់រដ្ឋសមាជិក អាស៊ានក្នុងការលើកកម្ពស់និងការការពារសិទ្ធិនិងសេរីភាពជាមូលដ្ឋានទាំងអស់ សិទ្ធិទាំងអស់ត្រូវមានលក្ខណៈជាសលកមិនអាចបែងចែកចេញពីគ្នាបានមានការពឹងពាក់គ្នានិងមានទំនាក់ទំនងគ្នាទៅវិញទៅមក សិទ្ធិនិងសេរីភាពជាមូលដ្ឋានទាំងអស់ដែលមានចែងនៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសនេះត្រូវមានការអនុវត្តក្នុងលក្ខខណ្ឌយុត្តិធម៌ និងស្មើភាពដោយមានជំហរនិងការយកចិត្តទុកដាក់ដូចគ្នា ស្របពេលជាមួយគ្នានេះដែរការយល់ដឹងអំពីសិទ្ធិមនុស្សត្រូវតែគិតក្នុងបរិបទជាតិនិងតំបន់ដែលប្រកាន់ខ្ជាប់នូវស្ថានភាពផ្សេងៗនៃនយោបាយសេដ្ឋកិច្ចច្បាប់សង្គមវប្បធម៌ប្រវត្តិសាស្រ្តនិងសាសនាដែលមិនមានលក្ខណៈដូចគ្នា សិទ្ធិមនុស្សនិងសេរីភាពមូលដ្ឋានរបស់មនុស្សគ្រប់រូបត្រូវតែអនុវត្តដោយគិតច្បាស់លាស់អំពីសិទ្ធិមនុស្សនិងសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់អ្នកដទៃ ការអនុវត្តសិទ្ធិមនុស្សនិងសេរីភាពមូលដ្ឋានត្រូវតែស្ថិតក្នុងការកម្រិត ដែលបានកំណត់ដោយច្បាប់តែប៉ុណ្ណោះសម្រាប់គោលបំណងរក្សាឱ្យបាននូវការទទួលស្គាល់ច្បាស់លាស់ចំពោះសិទ្ធិមនុស្សសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់អ្នកដទៃ និងដើម្បីបំពេញល័ក្ខខ័ណ្ឌតម្រូវតាមច្បាប់នៃសន្តិសុខជាតិសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈសុខភាពសាធារណៈសុវត្ថិភាពសាធារណៈសីលធម៌សាធារណៈក៏ដូចជាសុខុមាលភាពទូទៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ ក្នុងការយល់ដឹងអំពីសិទ្ធិមនុស្សសេរីភាពជាមូលដ្ឋានដែលមាននៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសនេះគោលការណ៍ដ៏ល្អបំផុតនៃភាពមិនលម្អៀងអាស្រ័យដោយព្រឹត្តការណ៍ ភាពមិនរើសមុខការមិនរើសអើងការមិនប្រឈមមុខគ្នានិងជឿសវាងពីស្តង់ដារពីរនិងការធ្វើនយោបាយជានិច្ចជាកាលត្រូវបានលើកកម្ពស់ ដំណើរការនៃការយល់ដឹងនេះត្រូវគិតបញ្ចូលនូវការចូលរួមការរួមចំណែករបស់ប្រជាជននិងតម្រូវការនៃការទទួលខុសត្រូវ សិទ្ធិពលរដ្ឋនិងសិទ្ធិនយោបាយ រដ្ឋសមាជិករបស់អាស៊ានបញ្ជាក់អះអាងចំពោះសិទ្ធិពលរដ្ឋនិងសិទ្ធិនយោបាយទាំងអស់ដែលមាននៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសសិទ្ធិមនុស្សជាសកល ជាពិសេសរដ្ឋសមាជិករបស់អាស៊ានសូមធ្វើការបញ្ជាក់អះអាងចំពោះសិទ្ធិនិងសេរីភាពជាមូលដ្ឋានដូចខាងក្រោមនេះ មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិមួយដែលជាសិទ្ធិមិនអាចខ្វះបានគឺសិទ្ធិក្នុងការរស់រានមានជីវិតដែលត្រូវការពារដោយច្បាប់ គ្មានមនុស្សណាម្នាក់ត្រូវបានគេដកហូតយកសិទ្ធិរស់រានមានជីវិតដែលបានកំណត់ដោយច្បាប់ មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិទទួលបានសេរីភាពនិងសន្តិសុខផ្ទាល់ខ្លួន គ្មានមនុស្សណាម្នាក់ត្រូវបានគេឃាត់ខ្លួនស្វែងរកឃុំឃាំងការចាប់បង្ខំតាមអំពើចិត្តឬទម្រង់ណាមួយនៃការដកហូតសេរីភាពតាមអំពើចិត្តនោះឡើយ គ្មានមនុស្សណាម្នាក់ត្រូវស្ថិតក្រោមទម្រង់ណាមួយនៃសេវគិតភាពឬទាសភាពត្រូវស្ថិតក្រោមការរត់ពន្ធមនុស្ស ឬការជួញដូរមនុស្សរាប់បញ្ចូលទាំងការជួញដូរសរីរាង្គកាយរបស់មនុស្សផងដែរ គ្មានមនុស្សណាម្នាក់ស្ថិតក្រោមការធ្វើទណ្ឌកម្មឬការប្រព្រឹត្តមកលើឬការដាក់ទោសដែលមាលក្ខណៈឃោឃៅអមនុស្សធម៌ ឬបន្ទាបន្ថោកនោះឡើយ មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិក្នុងការទទួលបានសេរីភាពក្នុងការផ្លាស់ទីលំនៅនិងការស្នាក់នៅក្នុងព្រំដែននៃរដ្ឋនីមួយៗ មនុស្សគ្រប់រូបមានសិទ្ធិចាកចេញពីប្រទេសមួយរួមទាំងប្រទេសកំណើតរបស់ខ្លួនវិញបាន មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិក្នុងការស្វែងរកនិងទទួលបានសិទ្ធិជ្រកកោនផ្នែកនយោបាយនៅក្នុងរដ្ឋផ្សេងទៀតដោយស្របទៅតាមច្បាប់នៃរដ្ឋមួយនោះកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិដែលចូលរួមជាធរមាន មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិកាន់កាប់ប្រើប្រាស់បោះបង់ចោលនិងឱ្យកម្មសិទ្ធិដែលទទួលបានដោយស្របច្បាប់ជាបុគ្គលឬជាក្រុមជាមួយអ្នកដទៃ គ្មានមនុស្សណាម្នាក់ត្រូវបានគេដកហូតយកទ្រព្យសម្បត្តិបែបនេះតាមអំពើចិត្តបានឡើយ មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិមានសញ្ជាតិដែលមានចែងក្នុងច្បាប់ គ្មានមនុស្សណាម្នាក់ត្រូវបានគេដកហូតសញ្ជាតិនេះតាមអំពើចិត្តឬត្រូវបានគេបដិសេធសិទ្ធិក្នុងការផ្លាស់ប្តូរសញ្ជាតិឡើយ គ្រួសារជាផ្នែកនៃធម្មជាតិនិងជាផ្នែកសង្គមមានសិទ្ធិទទួលបានការការពារដោយសង្គមនិងដោយរដ្ឋសមាជិកអាស៊ាននីមួយៗ បុរសនិងស្រ្តីដែលពេញវ័យត្រូវតែមានសិទ្ធិរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍លើមូលដ្ឋាននៃសេរីភាពនិងការព្រមព្រៀងពេញលេញរបស់ខ្លួនបង្កើតគ្រួសារមួយនិងផ្តាច់ចំណងអាពាហ៍ពិពាហ៍ដូចដែលមានចែងដោយច្បាប់ មនុស្សម្នាក់ៗដែលត្រូវបានគេចោទប្រកាន់ពីបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌត្រូវចាត់ជាជនគ្មានកំហុករហូតទាល់តែមានការបញ្ជាក់អះអាងថាមានទោសដោយយោងទៅតាមច្បាប់នៅក្នុងការជំនុំជម្រះក្តីដ៏យុត្តិធម៌និងជាសាធារណៈមួយដោយសារសាលាជំនុំជម្រះក្តីដែលមានសមត្ថភាពឯករាជ្យនិងមិនលម្អៀងដែលជនជាប់ចោទត្រូវបានធានាចំពោះសិទ្ធិទទួលបានការការពារ គ្មានមនុស្សណាម្នាក់ត្រូវបានចាត់ទុកថាមានបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌដោយផ្នែកលើមូលដ្ឋាននៃទង្វើណាមួយឬការធ្វេសប្រហែលអ្វីមួយដែលមិនបង្កើតជាបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌស្ថិតក្រោមច្បាប់ជាតិនិងអន្តរជាតិនៅពេលដែលបទល្មើសនោះត្រូវបានប្រព្រឹត្តនោះឡើយហើយគ្មានមនុស្សណាម្នាក់ត្រូវទទួលរងការដាក់បទល្មើសនោះត្រូវបានប្រព្រឹត្តឡើយ គ្មានមនុស្សណាម្នាក់ត្រូវទទួលការកាត់ទោសឬដាក់ទោសថ្មីសម្រាប់បទល្មើសដែលបុគ្គលនោះត្រូវបានតុលាការផ្តន្ទាទោសឬកាត់ទោសជាស្ថាពររួចហើយតាមច្បាប់និងនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌនៃរដ្ឋសមាជិកនីមួយៗរបស់អាស៊ាន មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិរួមផុតពីការជ្រៀតជ្រែកតាមអំពើចិត្តលើភាពជាឯកជនគ្រួសារផ្ទះសម្បែងឬទំនាក់ទំនងរួមទាំងទិន្នន័យផ្ទាល់ខ្លួនផងដែរឬមានសិទ្ធិរួចផុតពីការវាយប្រហារលើកិត្តិយសនិងកេរ្តិ៍ឈ្មោះ មនុស្សគ្រប់រូបមានសិទ្ធិទទួលបានការការពារតាមផ្លូវច្បាប់ទប់ទល់នឹងការជ្រៀតជ្រែកឬការវាយប្រហារបែបនេះ មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិមានសេរីភាពក្នុងការគិតសតិសម្បជញ្ញៈនិងសាសនា រាល់ទម្រង់ទាំងអស់នៃការមិនអត់ឱនការរើសអើងនិងការញុះញុងឱ្យមានការស្អប់ខ្ពើមលើផ្នែកសាសនានិងជំនឿនានាត្រូវលុបបំបាត់ចោល មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិមានសេរីភាពក្នុងការគិតនិងការសម្តែងមតិរួមមានសេរីភាពក្នុងការប្រកាន់គំនិតដោយគ្មានការជ្រៀតជ្រែកនិងមានសិទ្ធិស្វែងរកទទួលយកនិងចែកចាយព័ត៌មានផ្សេងទៀតណាមួយដែលជាជម្រើសរបស់ខ្លួន មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិទទួលបានសេរីភាពក្នុងការចូលរួមក្នុងការប្រជុំដោយសន្តិវិធី មនុស្សម្នាក់ៗដែលជាពលរដ្ឋនៃប្រទេសរបស់ខ្លួនមានសិទ្ធិចូលរួមក្នុងរដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួនដោយផ្ទាល់ឬដោយប្រយោលតាមរយៈតំណាងដែលត្រូវបោះឆ្នោតតាមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យស្របតាមច្បាប់របស់ប្រទេស ពលរដ្ឋម្នាក់ៗមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតសម្រាប់ការបោះឆ្នោតដែលមានពេលកំណត់ច្បាស់លាស់និងពិតប្រាកដដែលជាបោះឆ្នោតមានលក្ខណៈជាសកលនិងស្មើភាពនិងតាមរយៈការបោះឆ្នោតស្របតាមច្បាប់របស់ប្រទេស សិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ចសង្គមនិងវប្បធម៌ រដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានបញ្ជាក់អះអាងថាសិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ចសង្គមនិងវប្បធម៌ដែលមានចែងនៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសជាសកលស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស ជាពិសេសរដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានទាំងអស់បញ្ជាក់អះអាងថា មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិបំពេញការងារសិទ្ធិបំពេញការងារសិទ្ធិមានជម្រើសការងារដោយសេរីសិទ្ធិមានការងារប្រកបដោយយុត្តិធម៌ការងារ សមរម្យនិងការដែលមានលក្ខខណ្ឌជាទីគាប់ចិត្តនិងអាចទទួលបាននូវគម្រោងជាជំនួយពោះអ្នកដែលគ្មានការងារធ្វើ មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិបង្កើតសហជីពនិងចូលរួមសហជីពតាមជម្រើសរបស់ខ្លួនដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួនស្របទៅតាមច្បាប់ជាតិនិងបទបញ្ញាត្តិច្បាប់ពាក់ព័ន្ធដទៃទៀត ពុំមានកុមារឬមនុស្សវ័យក្មេងណាម្នាក់ត្រូវបានកេងប្រវ័ព្ចាខាងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមឡើយ អ្នកដែលជួលកុមារនិងមនុស្សវ័យក្មេងឱ្យធ្វើការងារដែលប៉ះពាល់ដល់សតិឬសុខភាពគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតឬរំខានដល់ការអភិវឌ្ឍន៍ស្មារតីក្នុងនោះមានការអប់រំត្រូវទទួលទណ្ឌកម្មតាមច្បាប់ ការងារដែលបង្កការគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតឬរំខាន់ដល់ការអភិវឌ្ឍស្មារតីសុខភាពជីវិតឬអាចប៉ះពាល់ការអភិវឌ្ឍន៍ជាប្រក្រីក្ររួមទាំងការសិក្សារបស់គេផងនឹងត្រូវផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់ រដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានគួរកំណត់កម្រិតអាយុដែលអាយុតិចជាងការកម្រិតនេះការងាររកកម្រៃរបស់ពលកម្មកុមារត្រូវហាមឃាត់និងផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់ មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិទទួលបានកម្រិតជីវភាពសមរម្យសម្រាប់ខ្លួនផ្ទាល់នឹងក្រុមគ្រួសាររួមមានសិទ្ធិទទួលបានម្ហូបអាហារគ្រប់គ្រាន់សិទ្ធិរួចផុតពីភាពអត់ឃ្លាននិងការទទួលបានម្ហូបអាហារដែលមានសុវត្ថិភាពនិងមានអាហាររូបត្ថម្ភ សិទ្ធិមានសម្លៀកបំពាក់សិទ្ធិមានលំនៅដ្ឋានសមរម្យនិងស្របតាមលទ្ធភាពសិទ្ធិទទួលបានការថែទាំសុខភាពនិងសេវាសង្គមចាំចាច់នានាសិទ្ធិទទួលបានទឹកស្អាតនិងអនាម័យសិទ្ធិទទួលបានបរិដ្ឋានដែលមានសុវត្ថិភាពបរិសុទ្ធនិងប្រកបដោយចិរភាពមនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិទទួលបាននូវសុខភាពរាងកាយសុខភាពផ្លូវចិត្តនិងសុខភាពបន្តពូជក្នុងកម្រិតខ្ពស់បំផុតដែលអាចទទួលបានសិទ្ធិទទួលបានសេវាថែរក្សាសុខភាពមូលដ្ឋានសមស្របតាមលទ្ធភាពនិងសិទ្ធិទទួលបានការព្យាបាលដោយសម្ភារៈសុខាភិបាល រដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានត្រូវបង្កើតបរិយាកាសវិជ្ជមានដើម្បីជំនះឱ្យបាននូវការមាក់ងាយការមិននិយាយទាក់ទងការបដិសេធនិងការរើសអើងក្នុងការទប់ស្កាត់ការព្យាបាលថែទាំនិងគាំទ្រប្រជាជនដែលមានជម្ងឺឆ្លងនានារួមទាំងរួមទាំងមេរោគអេដស៍និងជម្ងឺអេដស៍ មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិទទួលបានសន្តិសុខសង្គមរួមទាំងការធានារ៉ាប់រងសង្គមដែលមាននិងដែលជួយគាត់ក្នុងការធានានូវមធ្យោបាយសម្រាប់ការរស់នៅប្រកបដោយសេចក្តីថ្លៃថ្នូរនិងសមរម្យ ការគាំពារជាពិសេសគួរផ្តល់ជូនទៅដល់មាត្រាគ្រប់រូបក្នុងអំឡុងពេលសមស្របដូចបានចែងក្នុងច្បាប់ជាតិនិងបទបញ្ញត្តិពាក់ព័ន្ធនានាមុននិងក្រោយពេលសម្រាលបុត្រ ក្នុងអំឡុងពេលពិសេសនេះម្តាយដែលមានការងារ គួរទទួលបានការឈប់សម្រាកដោយទទួលបានប្រាក់បៀវត្សន៍ឬការឈប់សម្រាកដោយទទួលបានសមរម្យនូវផលប្រយោជន៍សន្តិសុខសង្គម ទាំងម្តាយនិងទារកត្រូវទទួលបានការថែទាំនិងជំនួយជាពិសេស រាល់ទារកគ្រប់រូបទោះជាទារកមានខាន់ស្លាឬគ្មានខាន់ស្លាក្តីនឹងត្រូវទទួលបានការថែទាំពិសេសនេះដូចគ្នា មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិទទួលបានការអប់រំ ការអប់រំនៅកម្រិតបឋមសិក្សាគឺជាកាតព្វកិច្ចនិងត្រូវតែផ្តល់ដោយឥតគិតថ្លៃចំពោះទាំងអស់គ្នា ការអប់រំនៅកម្រិតមធ្យមសិក្សាក្នុងទម្រង់ផ្សេងៗត្រូវផ្តល់ជូននិងអាចទទួលបានសម្រាប់សិស្សទាំងអស់តាមរយៈមធ្យោបាយសមស្របនានា ការបណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេសនិងវិជ្ជាជីវៈត្រូវផ្តល់ជូនជាទូទៅ ការអប់រំកម្រិតឧត្តមសិក្សាអាចទទួលបានស្មើភាពគ្នាសម្រាប់ទាំងអស់គ្នាផ្អែកទៅតាមលទ្ធផលសិក្សារបស់និស្សិត ការអប់រំត្រូវតម្រង់ឆ្ពោះទៅរកការអភិវឌ្ឍន៍យ៉ាងពេញលេញនៃបុគ្គលិកលក្ខណៈរបស់មនុស្សនិងសេចក្តីថ្លៃថ្នូររបស់មនុស្ស ការអប់រំពង្រឹងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនិងសេរីភាពជាមូលដ្ឋានដទៃៗទៀត នៅក្នុងរដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ាន លើសពីនេះទៅទៀតការអប់រំត្រូវផ្តល់លទ្ធភាពឱ្យមនុស្សគ្រប់រូបដើម្បីចូលរួមយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាពនៅក្នុងសង្គមរបស់ខ្លួនលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងការយោគយល់អធ្យាស្រ័យមិត្តភាពក្នុងចំណោមប្រជាជាតិក្រុមសាសនាជាតិនិងសាសន៍និងពង្រីកនូវសកម្មភាពនានារបស់សមាគមន៍អាស៊ានដើម្បីរក្សាបាននូវសន្តិភាព មនុស្សម្នាក់ៗមានសិទ្ធិជាលក្ខណៈបុគ្គលឬជាក្រុមក្តីក្នុងការចូលរួមដោយសេរីនៅក្នុងសកម្មភាពវប្បធម៌សិល្បៈនិងផលប្រយោជន៍នៃការរីកចម្រើននិងការប្រើប្រាស់វិទ្យាសាស្រ្តនិងទទួលបានការការពារផលប្រយោជន៍ផ្នេកស្មារតីនិងសម្ភារៈពីស្នាដៃវិទ្យាសាស្ត្រអក្សរសាស្រ្តឬសិល្បៈដែលខ្លួនជាអ្នកបង្កើតឬជាអ្នកនិពន្ធ រដ្ឋសមាជិកអាស៊ានត្រូវបោះជំហានតាមប្រទេសនីមួយៗនិងតាមរយៈជំនួយនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់និងអន្តរជាតិជាពិសេសលើផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចនិងបច្ចេកទេសឱ្យបានជាអតិបរមាក្នុងការប្រើប្រាស់ធនធានដែលមានក្នុងបំណងធ្វើឱ្យសម្រេចឱ្យបាននូវការស្គាល់ពីសិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ចសង្គមនិងវប្បធម៌ដែលទទួលស្គាល់ក្នុងសេចក្តីប្រកាសនេះ រដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានអាចកំណត់នូវវិសាលភាពដែលគេអាចធានានូវសិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមដែលមាននៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសនេះដល់ប្រជាជាតិមិនមែនអាស៊ានក្នុងក្របខ័ណ្ឌសិទ្ធិមនុស្សនិងក្នុងក្របខ័ណ្ឌអង្គភាពនិងធនធាននានានៃសេដ្ឋកិច្ចជាតិប្រទេសនីមួយៗ សិទ្ធិក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ សិទ្ធិក្នុងការអភិវឌ្ឍគឺជាសិទ្ធិមនុស្ស ម៉្យាងមិនអាចដកហូតចេញបានដែលជាគុណធម៌នៃសិទ្ធិនេះមនុស្សម្នាក់ៗនិងប្រជាជនអាស៊ានត្រូវចូលរួមនិងរួមចំណែករីករាយនិងពេញចិត្តទទួលផលប្រយោជន៍ពីការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចសង្គមវប្បធម៌និងនយោបាយប្រកបដោយសមភាព សិទ្ធិក្នុងការអភិវឌ្ឍត្រូវសម្រេចប្រកបដោយសមភាពដើម្បីឆ្លើយតបទៅនិងតម្រូវការអភិវឌ្ឍនិងតម្រូវការបរិដ្ឋានសម្រាប់មនុស្សជំនាន់នេះនិងពេលអនាគត ខណៈដែលការងភិវឌ្ឍជួយសម្របសម្រួលមានភាពចាំបាច់សម្រាប់ការអនុវត្តសិទ្ធិមនុស្សកង្វះខាតនៃការអភិវឌ្ឍន៍មិនត្រូវប្រើប្រាស់ជាហេតុផលសម្រាប់ការរំលោភបំពានលើសិទ្ធិមនុស្សដែលត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ជាអន្តរជាតិនោះទេ រដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានត្រូវអនុម័តយកកម្មវិធីអភិវឌ្ឍដែលឆ្លើយតបនឹងយេនឌ័រនិងឆ្ពោះទៅរកប្រជាពលរដ្ឋប្រកបដោយអត្ថន័យសំដៅកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រការបង្កើតលក្ខខណ្ឌនានារួមមានការការពារ និងរក្សានិន្តរភាពនៃបរិដ្ឋានសម្រាប់ប្រជាជនអាស៊ានទទួលបានសិទ្ធិមនុស្សទាំងឡាយដែលទទួលស្គាល់នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសនេះទៅលើមូលដ្ឋានស្មើភាពគ្នា និងទទួលបានការបន្ថយគម្លាតនៃការអភិវឌ្ឍនៅក្នុងអាស៊ាន រដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានទទួលស្គាល់ថាការអនុវត្តសិទ្ធិក្នុងការអភិវឌ្ឍទាមទារឱ្យមានគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពនៅថ្នាក់ជាតិក៏ដូចជាទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចប្រកបដោយសមភាពកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិនិងបរិយាកាសសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិដែលមានលក្ខណៈគប្បីប្រសើរ រដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានគួរបញ្ជ្រាបទិដ្ឋភាពច្រើនពាក់ព័ន្ធវិស័យនៃសិទ្ធិទទួលបានការអភិវឌ្ឍទៅក្នុងវិស័យពាក់ព័ន្ធនានាក្នុងការកសាងសហគមន៍អាស៊ាននិងបន្ទាប់ពីនេះនឹងធ្វើកិច្ចការជាមួយដោយចរិភាពនិងសមភាពការអនុវត្តពាណិជ្ជកម្មដោយយុត្តិធម៌និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព សិទ្ធិទទួលបានសន្តិភាពមនុស្សម្នាក់ៗនិងប្រជាជនអាស៊ានមានសិទ្ធិទទួលបានសន្តិភាពនៅក្នុងក្របខណ្ឌអាស៊ានលើផ្នែកសន្តិសុខនិងស្ថេរភាពអព្យាក្រឹត្យនិងសេរីភាពដែលសិទ្ធិទាំងនេះត្រូវកំណត់នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសនេះអាចត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ទាំងស្រុង ដូចនេះរដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានបន្តពង្រឹងមិត្តភាពនិងកិច្ចសហប្រតិបតិ្តការដើម្បីពង្រីកបន្ថែមនូវសន្តិភាពភាពសុខដុមរមនានិងស្ថេរភាពនៅក្នុងតំបន់ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៅក្នុងការលើកកម្ពស់និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស រដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានចែករំលែកផលប្រយោជន៍រួមនិងប្តេជ្ញាចិត្តរួមគ្នាក្នុងការលើកកម្ពស់និងការការពារសិទ្ធិមនុស្សនិងសេរីភាពជាមូលដ្ឋានដែលត្រូវសម្រេចបានតាមរយៈកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយគ្នាទៅវិញទៅមកក៏ដូចជាជាមួយអង្គការស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធថ្នាក់ជាតិថ្នាក់តំបន់និងអន្តរជាតិស្របទៅតាមធម្មនុញ្ញអាស៊ាន ពុំមានផ្នែកណាមួយនៃសេចក្តីប្រកាសនេះអាចត្រូវបានបកស្រាយសម្រាប់រដ្ឋក្រមឬបុគ្គលនូវសិទ្ធិក្នុងការអនុវត្តសកម្មភាពណាដែលមានគោលបំណងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់គោលបំណងនិងគោលការណ៍របស់អាស៊ានឬក្នុងការបំផ្លិចបំផ្លាញនូវសិទ្ធិនិងសេរីភាពមូលដ្ឋាននានាដែលបានកំណត់នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសនេះនិងនៅក្នុងលិខិតុបករណ៍សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិនានាដែលរដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានជាភាគី អនុម័តដោយប្រមុខរដ្ឋប្រមុនរដ្ឋាភិបាលនៃរដ្ឋសមាជិកអាស៊ាននៅរាជធានីភ្នំពេញព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានាថ្ងៃទីដប់ប្រាំបីនៃខែវិច្ឆិកា ក្នុងឆ្នាំ ២០១២ ក្នុងសំណៅដើមតែមួយគត់ជាភាសាអង់គ្លេស	ច ូរ និ យា យ ពី សេ ច ក្តី ប្រ កាស នឹង គោ ល ការណ៍ ទូ ទៅ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស អា ស៊ ាន Ġ	25	សេ ច ក្តី ប្រ កាស នឹង គោ ល ការណ៍ ទូ ទៅ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស អា ស៊ ាន ដ ួច ជា Ġ សេ ច ក្តី ប្រ កាស សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស អា ស៊ ាន Ġ យ ើង ជា ប្រ មុខ រដ្ឋ និង រដ្ឋ ា ភិ បាល នៃ រដ្ឋ សម ា ជ ិក សម ា គម ប្រ ជា ជាតិ អា ស៊ី អា គ ្ន េ យ ៍ Ġ ដ ែល ត ទៅ នេះ ហ ៅ កាត់ ថា អា ស៊ ាន រួម មាន ប្រ ទេស ប្រ ៊ ុយ ណេ ដា រ៉ូ សា ឡ ឹម Ġ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា Ġ សា ធា រណ រដ្ឋ ឥ ណ្ឌ ូន េស ៊ី Ġ សា ធា រណ រដ្ឋ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ប្រ ជា មាន ិត ឡា វ Ġ ម៉ា ឡេ ស៊ី សា ធា រណ រដ្ឋ ស ហ ភាព មី យ៉ា ន់ ម៉ សា ធា រណ រដ្ឋ ហ្វ ី លី ពី ន សា ធា រណ រដ្ឋ សិ ង្ហ ប ុរ ី Ġ ព្រ ះ រា ណា ច ក្រ ថ ៃ ឡង់ Ġ សា ធា រណ រដ្ឋ សង ្ គម និយម វ ៀត ណា ម Ġ នៅ ក្នុង ឱ កាស កិច្ច ប្រជុំ កំ ព ូល អា ស៊ ាន Ġ លើក ទី ២ ១ នៅ ក ម្ព ុ ជា Ġ បញ្ជា ក់ អ ះ អា ង ម្ ត ង ទៀត ĠÂł អ ំព ី ការ ប្រ កាន់ ខ្ ជាប់ រ ប ស់ យ ើង ទ ាំង អ ស់ គ្នា ចំ ព ោះ គោ ល ប ំណ ង និង គោ ល ការណ៍ រ ប ស់ អា ស៊ ាន ដូច ដ ែល មាន ច ែង នៅ ក្នុង ធម្ម នុ ញ្ញ រ ប ស់ អា ស៊ ាន ជា ពិ សេ ស ការ គោ រ ព ការ Ġ លើក ក ម្ព ស់ និង ការ ការពារ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស និង សេ រី ភាព ជា ម ូល ដ្ឋាន ព្រ ម ទ ាំង គោ ល ការណ៍ ល ទ្ធិ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ នី តិ រដ្ឋ Ġ និង អ ភិ បាល កិច្ច ល្អ Ġ បញ្ជា ក់ អ ះ អា ង ប ន្ ថ ែម ម្ ត ង ទៀត ÂłĠÂł អ ំព ី ការ ប េ ្ត ជា ្ញ ចិត្ត ចំ ព ោះ សេ ច ក្តី ប្រ កាស ជា ស ក ល អ ំព ី សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ធម្ម នុ ញ្ញ រ ប ស់ អង្គ ការ រ ប ស់ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ សេ ច ក្តី ថ ្ល ែង ការណ៍ និង កម្ម វិ ធី ស កម្ម ភាព ទី ក្រុង វ ែ ្យ ង និង ល ិ ខ ិត ុប ករណ៍ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស អ ន្ត រ ជាតិ ផ្ សេ ង ទៀត ដ ែល រដ្ឋ សម ា ជ ិក រ ប ស់ អា ស៊ ាន ជា ភាគ ី ហ ត្ថ លេខ ា Ġ បញ្ជា ក់ អ ះ អា ង ប ន្ ថ ែម ម្ ត ង ទៀត ផ ង ដ ែរ Ġ ន ូវ សារ សំ ខា ន់ នៃ កិច្ច ខ ិត ខ ំ ប្រ ឹង ប្រ ែង រ ប ស់ អា ស៊ ាន ក្នុង ការ លើក ក ម្ព ស់ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ក្នុង ន ោះ មាន សេ ច ក្តី ប្រ កាស នៃ ការ លើក ក ម្ព ស់ ស្រ ្ត ី ភ េ ទ នៅ ក្នុង ត ំ ប ន់ អា ស៊ ាន និង សេ ច ក្តី ប្រ កាស ពី ការ ល ុប ប ំ បា ត់ អ ំព ើ ហ ើង ្សា ប្រ ឆ ាំង ស្រ ្ត ី ភ េ ទ ក្នុង ត ំ ប ន់ អា ស៊ ាន Ġ មាន ការ ជ ឿ ជា ក់ ថា Ġ សេ ច ក្តី ប្រ កាស នេះ នឹង ជ ួយ បង ្ក ើត Ġ ក្រ ប ខ ័ណ្ឌ មួយ សម ្រា ប់ កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស នៅ ក្នុង ត ំ ប ន់ និង ចូលរួមចំណែក ក្នុង ដំណើរ ការ ក សា ង ស ហ គមន៍ អា ស៊ ាន Ġ នៅ ទី នេះ ស ូម ធ ្វ ើក ារ ប្រ កាស គោ ល ការណ៍ ទូ ទៅ ដូច ត ទៅ Ġ ម នុ ស្ស គ្រ ប់ រូប កើត មក មាន សេ រី ភាព និង សម ភាព ក្នុង សេ ច ក្តី ថ្លៃ ថ្ន ូរ និង សិ ទ្ធិ Ġ ម នុ ស្ស គ្រ ប់ រូប មាន ហេតុ ផល និង ស តិ សម្ប ជ ញ្ញ ៈ និង គ ួរ ប្រ ព្រ ឹត ្ត លើ អ្នក ដ ទ ៃ ក្នុង សា ្ម រ តី ជា ម នុ ស្ស ជាតិ Ġ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ ត្រូវ ទទួលបាន ន ូវ សិ ទ្ធិ និង សេ រី ភាព ទ ាំង ឡា យ ដ ែល មាន ច ែង នៅ ក្នុង សេ ច ក្តី ប្រ កាស នេះ ដោយ គ ្ម ាន ការ ប ែង ច ែក អ ំព ី ជាតិ សា ស ន៍ ភ េ ទ អា យ ុស ាស នា ម តិ ន យោ បា យ ឬ ម តិ ឯ ទៀត ប្រ ភព ដើម នៃ ជាតិ ឬ សង ្ គម ស្ថាន ភាព កំ ណ ើត ស្ថាន ភាព ពិ ការ ភាព ឬ ស្ថាន ភាព អ ្វី ផ្ សេ ង ទៀត Ġ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ ត្រូវ មាន ការ ទទួល ស្ គ ាល់ នៅ គ្រ ប់ ទិ ស ទី ក្នុង ល ក្ខ ណៈ ជា ម នុ ស្ស នៅ ចំ ព ោះ មុខ ច្ បា ប់ Ġ ប ុ គ្គ ល គ្រ ប់ ត្រូវ មាន សិ ទ្ធិ ស្ម ើ គ្នា នៅ ចំ ព ោះ មុខ ច្ បា ប់ Ġ ម នុ ស្ស គ្រ ប់ រូប មាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ការ ការពារ ស្ម ើ ភាព គ្នា តា ម ផ្ល ូវ ច្ បា ប់ ដោយ គ ្ម ាន ការ រ ើស អ ើង Ġ សិ ទ្ធិ រ ប ស់ ស្រ ្ត ី ក ុម ារ ជន ច ាស់ ជ រាជ ន ពី ការ កម្ម ករ ចំ ណា ក ស្រ ុង និង ក្រុម ជន ង ាយ រ ង គ្រ ោះ និង ក្រុម ជន ដ ែល គ េ ប ោះ បង់ ចោល គ ឺ ជា ផ្ ន ែក មួយ ដ ែល ម ិន អា ច ផ្ តា ច ់ ចេញ បាន ជា ផ្ ន ែក រួម បញ្ចូល និង ជា ផ្ ន ែក ម ិន អា ច ប ំ បែក ចេញ បាន ពី សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស និង សេ រី ភាព ជា ម ូល ដ្ឋាន Ġ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ម ធ ្យ ោ បា យ ដ ោះ ស្រ ាយ ដ ៏ មាន ប្រ សិ ទ្ធិ ភាព និង អា ច អនុ វត្ត បាន ដ ែល កំ ណ ត់ ដោយ ត ុល ាក ារ ឬ អា ជ្ញ ា ធរ មាន សម ត្ថ កិច្ច ផ្ សេ ង ៗ ចំ ព ោះ ទ ង ្វ ើ ដ ែល រំ ល ោ ភ ប ំព ាន លើ សិ ទ្ធិ ដ ែល ខ្លួន ទទួលបាន ពី រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ និង ពី ច្ បា ប់ Ġ ការ អនុ វត្ត សិ ទ្ធិ និង សេ រី ភាព ជា ម ូល ដ្ឋាន ត្រូវ តែ មាន ត ុល ្យ ភាព ជា មួយ នឹង ការ អនុ វត្ត ត ួន ា ទី ភា រក ិច ្ច ដ ែល ពាក់ ព ័ន ្ ធ ខ ណៈ ដ ែល ប ុ គ្គ ល ម្ នាក់ ៗ មាន ការ ទទួល ខុស ត្រូវ ចំ ព ោះ ប ុ គ្គ ល ផ្ សេ ង ទៀត ស ហ គមន៍ និង សង ្ គម ដ ែល គ េរ ស់ នៅ Ġ វា ជា ការ ទទួល ខុស ត្រូវ ប ឋ ម រ ប ស់ រដ្ឋ សម ា ជ ិក Ġ អា ស៊ ាន ក្នុង ការ លើក ក ម្ព ស់ និង ការ ការពារ សិ ទ្ធិ និង សេ រី ភាព ជា ម ូល ដ្ឋាន ទ ាំង អ ស់ Ġ សិ ទ្ធិ ទ ាំង អ ស់ ត្រូវ មាន ល ក្ខ ណៈ ជា ស ល ក ម ិន អា ច ប ែង ច ែក ចេញ ពី គ្នា បាន មាន ការ ព ឹង ពាក់ គ្នា និង មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក Ġ សិ ទ្ធិ និង សេ រី ភាព ជា ម ូល ដ្ឋាន ទ ាំង អ ស់ ដ ែល មាន ច ែង នៅ ក្នុង សេ ច ក្តី ប្រ កាស នេះ ត្រូវ មាន ការ អនុ វត្ត ក្នុង ល ក្ខ ខ ណ្ឌ យុត្តិ ធម៌ Ġ និង ស្ម ើ ភាព ដោយ មាន ជំ ហ រ និង ការ យកចិត្តទុកដាក់ ដូច គ្នា Ġ ស្រ ប ពេល ជា មួយ គ្នា នេះ ដ ែរ ការ យ ល់ ដ ឹង អ ំព ី សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ត្រូវ តែ គ ិត ក្នុង បរ ិប ទ ជាតិ និង ត ំ ប ន់ ដ ែល ប្រ កាន់ ខ្ ជាប់ ន ូវ ស្ថាន ភាព ផ្ សេ ង ៗ នៃ ន យោ បា យ សេ ដ្ឋ កិច្ច ច្ បា ប់ សង ្ គម វ ប្ប ធម៌ ប្រ វត្ត ិស ាស ្រ ្ត និង សា ស នា ដ ែល ម ិន មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច គ្នា Ġ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស និង សេ រី ភាព ម ូល ដ្ឋាន រ ប ស់ ម នុ ស្ស គ្រ ប់ រូប ត្រូវ តែ អនុ វត្ត ដោយ គ ិត ច្ បា ស់ លាស់ អ ំព ី សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស និង សេ រី ភាព ជា ម ូល ដ្ឋាន រ ប ស់ អ្នក ដ ទ ៃ Ġ ការ អនុ វត្ត សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស និង សេ រី ភាព ម ូល ដ្ឋាន ត្រូវ តែ ស្ ថ ិត ក្នុង ការ ក ម្រ ិត Ġ ដ ែល បាន កំ ណ ត់ ដោយ ច្ បា ប់ តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ សម ្រា ប់ គោ ល ប ំណ ង រក ្សា ឱ្យ បាន ន ូវ ការ ទទួល ស្ គ ាល់ ច្ បា ស់ លាស់ ចំ ព ោះ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស សេ រី ភាព ជា ម ូល ដ្ឋាន រ ប ស់ អ្នក ដ ទ ៃ Ġ និង ដើម ្ប ី ប ំព េញ ល ័ ក្ខ ខ ័ណ្ឌ ត ម្រ ូវ តា ម ច្ បា ប់ នៃ ស ន្ត ិស ុ ខ ជាតិ ស ណ្ត ាប់ ធ ្នា ប់ សា ធា រណៈ សុខ ភាព សា ធា រណៈ សុ វ ត្ថ ិ ភាព សា ធា រណៈ សី ល ធម៌ សា ធា រណៈ ក ៏ ដូច ជា សុខ ុម ាល ភាព ទូ ទៅ រ ប ស់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ក្នុង សង ្ គម ប្រ ជា ធិបតេយ្យ Ġ ក្នុង ការ យ ល់ ដ ឹង អ ំព ី សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស សេ រី ភាព ជា ម ូល ដ្ឋាន ដ ែល មាន នៅ ក្នុង សេ ច ក្តី ប្រ កាស នេះ គោ ល ការណ៍ ដ ៏ ល្អ ប ំ ផ ុត នៃ ភាព ម ិន លម្អ ៀង អា ស្រ ័យ ដោយ ព្រ ឹត ្ត ការណ៍ Ġ ភាព ម ិន រ ើស មុខ ការ ម ិន រ ើស អ ើង ការ ម ិន ប្រ ឈ ម មុខ គ្នា និង ជ ឿ ស វា ង ពី ស្ត ង់ ដា រ ពី រ និង ការ ធ ្វ ើន យោ បា យ ជា និ ច្ច ជា កាល ត្រូវ បាន លើក ក ម្ព ស់ Ġ ដំណើរ ការ នៃ ការ យ ល់ ដ ឹង នេះ ត្រូវ គ ិត បញ្ចូល ន ូវ ការ ចូល រួម ការ រួម ចំ ណ ែក រ ប ស់ ប្រ ជា ជន និង ត ម្រ ូវ ការ នៃ ការ ទទួល ខុស ត្រូវ Ġ សិ ទ្ធិ ពល រដ្ឋ និង សិ ទ្ធិ ន យោ បា យ Ġ រដ្ឋ សម ា ជ ិក រ ប ស់ អា ស៊ ាន បញ្ជា ក់ អ ះ អា ង ចំ ព ោះ សិ ទ្ធិ ពល រដ្ឋ និង សិ ទ្ធិ ន យោ បា យ ទ ាំង អ ស់ ដ ែល មាន នៅ ក្នុង សេ ច ក្តី ប្រ កាស សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ជា ស ក ល Ġ ជា ពិ សេ ស រដ្ឋ សម ា ជ ិក រ ប ស់ អា ស៊ ាន ស ូម ធ ្វ ើក ារ បញ្ជា ក់ អ ះ អា ង ចំ ព ោះ សិ ទ្ធិ និង សេ រី ភាព ជា ម ូល ដ្ឋាន ដូច ខា ង ក្រោម នេះ Ġ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ មួយ ដ ែល ជា សិ ទ្ធិ ម ិន អា ច ខ្វ ះ បាន គ ឺ សិ ទ្ធិ ក្នុង ការ រស់ រា ន មាន ជីវ ិត ដ ែល ត្រូវ ការពារ ដោយ ច្ បា ប់ Ġ គ ្ម ាន ម នុ ស្ស ណា ម្ នាក់ ត្រូវ បាន គ េ ដ ក ហ ូត យក សិ ទ្ធិ រស់ រា ន មាន ជីវ ិត ដ ែល បាន កំ ណ ត់ ដោយ ច្ បា ប់ Ġ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន សេ រី ភាព និង ស ន្ត ិស ុ ខ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន Ġ គ ្ម ាន ម នុ ស្ស ណា ម្ នាក់ ត្រូវ បាន គ េ ឃាត ់ ខ្លួន ស្ វ ែង រក ឃុំឃាំង ការ ច ាប់ បង ្ខ ំ តា ម អ ំព ើ ចិត្ត ឬ ទ ម្រ ង់ ណា មួយ នៃ ការ ដ ក ហ ូត សេ រី ភាព តា ម អ ំព ើ ចិត្ត ន ោះ ឡ ើយ Ġ គ ្ម ាន ម នុ ស្ស ណា ម្ នាក់ ត្រូវ ស្ ថ ិត ក្រោម ទ ម្រ ង់ ណា មួយ នៃ សេ វ គ ិត ភាព ឬ ទ ាស ភាព ត្រូវ ស្ ថ ិត ក្រោម ការ រ ត់ ពន្ធ ម នុ ស្ស Ġ ឬ ការ ជ ួញ ដ ូរ ម នុ ស្ស រា ប់ បញ្ចូល ទ ាំង ការ ជ ួញ ដ ូរ ស រី រា ង្គ កាយ រ ប ស់ ម នុ ស្ស ផ ង ដ ែរ Ġ គ ្ម ាន ម នុ ស្ស ណា ម្ នាក់ ស្ ថ ិត ក្រោម ការ ធ ្វ ើ ទ ណ្ឌ កម្ម ឬ ការ ប្រ ព្រ ឹត ្ត មក លើ ឬ ការ ដា ក់ ទោស ដ ែល មា ល ក្ខ ណៈ ឃ ោ ឃ ៅ អ ម នុ ស្ស ធម៌ Ġ ឬ ប ន្ទ ាប ន្ ថ ោក ន ោះ ឡ ើយ Ġ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ ក្នុង ការ ទទួលបាន សេ រី ភាព ក្នុង ការ ផ្ល ាស់ ទី លំ នៅ និង ការ ស្ន ាក់ នៅ ក្នុង ព្រ ំ ដ ែន នៃ រដ្ឋ នី មួយ ៗ Ġ ម នុ ស្ស គ្រ ប់ រូប មាន សិ ទ្ធិ ច ាក ចេញ ពី ប្រ ទេស មួយ រួម ទ ាំង ប្រ ទេស កំ ណ ើត រ ប ស់ ខ្លួន វិញ បាន Ġ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ ក្នុង ការ ស្ វ ែង រក និង ទទួលបាន សិ ទ្ធិ ជ្រ ក ក ោន ផ្ ន ែក ន យោ បា យ នៅ ក្នុង រដ្ឋ ផ្ សេ ង ទៀត ដោយ ស្រ បទ ៅ តា ម ច្ បា ប់ នៃ រដ្ឋ មួយ ន ោះ កិច្ច ព្រមព្រៀង អ ន្ត រ ជាតិ ដ ែល ចូល រួម ជា ធរ មាន Ġ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ កាន់ កា ប់ ប្រ ើប ្រា ស់ ប ោះ បង់ ចោល និង ឱ្យ កម្ម សិ ទ្ធិ ដ ែល ទទួលបាន ដោយ ស្រ ប ច្ បា ប់ ជា ប ុ គ្គ ល ឬ ជា ក្រុម ជា មួយ អ្នក ដ ទ ៃ Ġ គ ្ម ាន ម នុ ស្ស ណា ម្ នាក់ ត្រូវ បាន គ េ ដ ក ហ ូត យក ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ ប ែប នេះ តា ម អ ំព ើ ចិត្ត បាន ឡ ើយ Ġ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ មាន ស ញ្ជ ាត ិ ដ ែល មាន ច ែង ក្នុង ច្ បា ប់ Ġ គ ្ម ាន ម នុ ស្ស ណា ម្ នាក់ ត្រូវ បាន គ េ ដ ក ហ ូត ស ញ្ជ ាត ិន េះ តា ម អ ំព ើ ចិត្ត ឬ ត្រូវ បាន គ េ ប ដ ិស េ ធ សិ ទ្ធិ ក្នុង ការ ផ្ល ាស់ ប្ តូ រស ញ្ជ ាត ិ ឡ ើយ Ġ គ្រួសារ ជា ផ្ ន ែក នៃ ធម្ម ជាតិ និង ជា ផ្ ន ែក សង ្ គម មាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ការ ការពារ ដោយ សង ្ គម និង ដោយ រដ្ឋ សម ា ជ ិក អា ស៊ ាន នី មួយ ៗ Ġ ប ុរ ស និង ស្រ ្ត ី ដ ែល ព េញ វ ័យ ត្រូវ តែ មាន សិ ទ្ធិ រ ៀប អា ពា ហ៍ ពិ ពា ហ៍ លើ ម ូល ដ្ឋាន នៃ សេ រី ភាព និង ការ ព្រមព្រៀង ព េញ ល េញ រ ប ស់ ខ្លួន បង ្ក ើត គ្រួសារ មួយ និង ផ្ តា ច ់ ចំ ណ ង អា ពា ហ៍ ពិ ពា ហ៍ ដូច ដ ែល មាន ច ែង ដោយ ច្ បា ប់ Ġ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ ដ ែល ត្រូវ បាន គ េច ោទ ប្រ កាន់ ពី បទ ល ្ម ើស ព្រ ហ្ម ទ ណ្ឌ ត្រូវ ច ាត់ ជា ជន គ ្ម ាន កំ ហ ុក រ ហ ូត ទ ាល់ តែ មាន ការ បញ្ជា ក់ អ ះ អា ង ថា មាន ទោស ដោយ យោ ង ទៅ តា ម ច្ បា ប់ នៅ ក្នុង ការ ជំ នុ ំ ជម្រះ ក្តី ដ ៏ យុត្តិ ធម៌ និង ជា សា ធា រណៈ មួយ ដោយ សារ សា លា ជំ នុ ំ ជម្រះ ក្តី ដ ែល មាន សម ត្ថ ភាព ឯក រាជ ្យ និង ម ិន លម្អ ៀង ដ ែល ជន ជាប់ ច ោទ ត្រូវ បាន ធាន ា ចំ ព ោះ សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ការ ការពារ Ġ គ ្ម ាន ម នុ ស្ស ណា ម្ នាក់ ត្រូវ បាន ច ាត់ ទុក ថា មាន បទ ល ្ម ើស ព្រ ហ្ម ទ ណ្ឌ ដោយ ផ្ ន ែក លើ ម ូល ដ្ឋាន នៃ ទ ង ្វ ើ ណា មួយ ឬ ការ ធ ្វ េស ប្រ ហ ែល អ ្វី មួយ ដ ែល ម ិន បង ្ក ើត ជា បទ ល ្ម ើស ព្រ ហ្ម ទ ណ្ឌ ស្ ថ ិត ក្រោម ច្ បា ប់ ជាតិ និង អ ន្ត រ ជាតិ នៅ ពេល ដ ែល បទ ល ្ម ើស ន ោះ ត្រូវ បាន ប្រ ព្រ ឹត ្ត ន ោះ ឡ ើយ ហើយ គ ្ម ាន ម នុ ស្ស ណា ម្ នាក់ ត្រូវ ទទួល រ ង ការ ដា ក់ បទ ល ្ម ើស ន ោះ ត្រូវ បាន ប្រ ព្រ ឹត ្ត ឡ ើយ Ġ គ ្ម ាន ម នុ ស្ស ណា ម្ នាក់ ត្រូវ ទទួល ការ កាត់ ទោស ឬ ដា ក់ ទោស ថ ្ម ី សម ្រា ប់ បទ ល ្ម ើស ដ ែល ប ុ គ្គ ល ន ោះ ត្រូវ បាន ត ុល ាក ារ ផ្ ត ន្ទ ា ទោស ឬ កាត់ ទោស ជា ស្ ថា ពរ រ ួច ហើយ តា ម ច្ បា ប់ និង នី តិ វិ ធី ព្រ ហ្ម ទ ណ្ឌ នៃ រដ្ឋ សម ា ជ ិក នី មួយ ៗ រ ប ស់ អា ស៊ ាន Ġ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ រួម ផ ុត ពី ការ ជ្រ ៀត ជ្រ ែក តា ម អ ំព ើ ចិត្ត លើ ភាព ជា ឯក ជន គ្រួសារ ផ្ ទ ះ សម្ប ែង ឬ ទំ នាក់ ទំ ន ង រួម ទ ាំង ទិ ន្ន ន ័យ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន ផ ង ដ ែរ ឬ មាន សិ ទ្ធិ រ ួច ផ ុត ពី ការ វា យ ប្រហារ លើក ិត្ត ិយ ស និង ក េរ ្តិ ៍ ឈ្មោះ Ġ ម នុ ស្ស គ្រ ប់ រូប មាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ការ ការពារ តា ម ផ្ល ូវ ច្ បា ប់ ទ ប់ ទល់ នឹង ការ ជ្រ ៀត ជ្រ ែក ឬ ការ វា យ ប្រហារ ប ែប នេះ Ġ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ មាន សេ រី ភាព ក្នុង ការ គ ិត ស តិ សម្ប ជ ញ្ញ ៈ និង សា ស នា Ġ រា ល់ ទ ម្រ ង់ ទ ាំង អ ស់ នៃ ការ ម ិន អ ត់ ឱ ន ការ រ ើស អ ើង និង ការ ញ ុះ ញ ុង ឱ្យ មាន ការ ស្ អ ប់ ខ្ ព ើម លើ ផ្ ន ែក សា ស នា និង ជំ ន ឿន ាន ាត ្រ ូវ ល ុប ប ំ បា ត់ ចោល Ġ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ មាន សេ រី ភាព ក្នុង ការ គ ិត និង ការ សម ្ត ែង ម តិ រួម មាន សេ រី ភាព ក្នុង ការ ប្រ កាន់ គ ំ និ ត ដោយ គ ្ម ាន ការ ជ្រ ៀត ជ្រ ែក និង មាន សិ ទ្ធិ ស្ វ ែង រក ទទួល យក និង ច ែក ច ាយ ព័ត៌មាន ផ្ សេ ង ទៀត ណា មួយ ដ ែល ជា ជ ម្រ ើស រ ប ស់ ខ្លួន Ġ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន សេ រី ភាព ក្នុង ការ ចូល រួម ក្នុង ការ ប្រជុំ ដោយ ស ន្ត ិ វិ ធី Ġ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ ដ ែល ជា ពល រដ្ឋ នៃ ប្រ ទេស រ ប ស់ ខ្លួន មាន សិ ទ្ធិ ចូល រួម ក្នុង រដ្ឋ ា ភិ បាល នៅ ក្នុង ប្រ ទេស រ ប ស់ ខ្លួន ដោយ ផ្ ទ ាល់ ឬ ដោយ ប្រ យោ ល តា ម រយ ៈ ត ំណ ាង ដ ែល ត្រូវ ប ោះ ឆ្ ន ោត តា ម ល ទ្ធិ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ស្រ ប តា ម ច្ បា ប់ រ ប ស់ ប្រ ទេស Ġ ពល រដ្ឋ ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ ប ោះ ឆ្ ន ោត សម ្រា ប់ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ដ ែល មាន ពេល កំ ណ ត់ ច្ បា ស់ លាស់ និង ពិ ត ប្រា ក ដ ដ ែល ជា ប ោះ ឆ្ ន ោត មាន ល ក្ខ ណៈ ជា ស ក ល និង ស្ម ើ ភាព និង តា ម រយ ៈ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ស្រ ប តា ម ច្ បា ប់ រ ប ស់ ប្រ ទេស Ġ សិ ទ្ធិ សេ ដ្ឋ កិច្ច សង ្ គម និង វ ប្ប ធម៌ Ġ រដ្ឋ ជា សម ា ជ ិក អា ស៊ ាន បញ្ជា ក់ អ ះ អា ង ថា សិ ទ្ធិ សេ ដ្ឋ កិច្ច សង ្ គម និង វ ប្ប ធម៌ ដ ែល មាន ច ែង នៅ ក្នុង សេ ច ក្តី ប្រ កាស ជា ស ក ល ស្ត ី ពី សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស Ġ ជា ពិ សេ ស រដ្ឋ ជា សម ា ជ ិក អា ស៊ ាន ទ ាំង អ ស់ បញ្ជា ក់ អ ះ អា ង ថា Ġ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ ប ំព េញ ការងារ សិ ទ្ធិ ប ំព េញ ការងារ សិ ទ្ធិ មាន ជ ម្រ ើស ការងារ ដោយ សេ រី សិ ទ្ធិ មាន ការងារ ប្រ ក ប ដោយ យុត្តិ ធម៌ ការងារ Ġ សម រម្យ និង ការ ដ ែល មាន ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ជា ទី គ ាប់ ចិត្ត និង អា ច ទទួលបាន ន ូវ គម ្រ ោង ជា ជំ ន ួយ ព ោះ អ្នក ដ ែល គ ្ម ាន ការងារ ធ ្វ ើ Ġ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ បង ្ក ើត ស ហ ជី ព និង ចូល រួម ស ហ ជី ព តា ម ជ ម្រ ើស រ ប ស់ ខ្លួន ដើម ្ប ី ការពារ ផល ប្រ យោ ជន ៍ រ ប ស់ ខ្លួន ស្រ បទ ៅ តា ម ច្ បា ប់ ជាតិ និង បទ ប ញ្ញា ត្តិ ច្ បា ប់ ពាក់ ព ័ន ្ ធ ដ ទ ៃ ទៀត Ġ ពុ ំ មាន ក ុម ារ ឬ ម នុ ស្ស វ ័យ ក្ មេ ង ណា ម្ នាក់ ត្រូវ បាន ក េង ប្រ វ ័ ព្ ច ា ខា ង ផ្ ន ែក សេ ដ្ឋ កិច្ច និង សង ្ គម ឡ ើយ Ġ អ្នក ដ ែល ជ ួល ក ុម ារ និង ម នុ ស្ស វ ័យ ក្ មេ ង ឱ្យ ធ ្វ ើក ារ ងារ ដ ែល ប៉ ះ ពា ល់ ដល់ ស តិ ឬ សុខ ភាព គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ដល់ ជីវ ិត ឬ រំ ខា ន ដល់ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ស្ម ារ តី ក្នុង ន ោះ មាន ការ អ ប់ រំ ត្រូវ ទទួល ទ ណ្ឌ កម្ម តា ម ច្ បា ប់ Ġ ការងារ ដ ែល បង ្ក ការ គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ដល់ ជីវ ិត ឬ រំ ខា ន់ ដល់ ការ អភិវឌ្ឍ ស្ម ារ តី សុខ ភាព ជីវ ិត ឬ អា ច ប៉ ះ ពា ល់ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ជា ប្រ ក្រ ី ក្រ រួម ទ ាំង ការ សិ ក្ស ារ ប ស់ គ េ ផ ង នឹង ត្រូវ ផ្ ត ន្ទ ា ទោស តា ម ច្ បា ប់ Ġ រដ្ឋ ជា សម ា ជ ិក អា ស៊ ាន គ ួរ កំ ណ ត់ ក ម្រ ិត អា យ ុ ដ ែល អា យ ុត ិច ជា ង ការ ក ម្រ ិត នេះ ការងារ រក ក ម្រ ៃ រ ប ស់ ពល កម្ម ក ុម ារ ត្រូវ ហា ម ឃាត ់ និង ផ្ ត ន្ទ ា ទោស តា ម ច្ បា ប់ Ġ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ក ម្រ ិត ជីវ ភាព សម រម្យ សម ្រា ប់ ខ្លួន ផ្ ទ ាល់ នឹង ក្រុម គ្រួសារ រួម មាន âĢĭ សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ម្ ហ ូប អា ហា រ គ្រ ប់ គ្រ ាន់ សិ ទ្ធិ រ ួច ផ ុត ពី ភាព អ ត់ ឃ្លា ន និង ការ ទទួលបាន ម្ ហ ូប អា ហា រ ដ ែល មាន សុ វ ត្ថ ិ ភាព និង មាន អា ហា រ រូប ត្ថ ម្ភ Ġ សិ ទ្ធិ មាន សម ្ល ៀក ប ំព ាក់ សិ ទ្ធិ មាន លំ នៅ ដ្ឋាន សម រម្យ និង ស្រ ប តា ម ល ទ្ធ ភាព សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ការ ថ ែ ទ ាំ សុខ ភាព និង សេ វា សង ្ គម ច ាំ ច ាច់ នា នា សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ទឹក ស្ អា ត និង អ នា ម ័យ សិ ទ្ធិ ទទួលបាន បរ ិ ដ្ឋាន ដ ែល មាន សុ វ ត្ថ ិ ភាព បរ ិស ុទ្ធ និង ប្រ ក ប ដោយ ច ិ រ ភាព ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ន ូវ សុខ ភាព រា ង កាយ សុខ ភាព ផ្ល ូវ ចិត្ត និង សុខ ភាព ប ន្ត ព ូ ជ ក្នុង ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ ប ំ ផ ុត ដ ែល អា ច ទទួលបាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន សេ វា ថ ែរ ក្ស ាស ុ ខ ភាព ម ូល ដ្ឋាន សម ស្រ ប តា ម ល ទ្ធ ភាព និង សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ការ ព្យា បាល ដោយ សម ្ ភា រៈ សុខ ា ភិ បាល Ġ រដ្ឋ ជា សម ា ជ ិក អា ស៊ ាន ត្រូវ បង ្ក ើត បរ ិយ ាក ាស វិ ជ្ជ មាន ដើម ្ប ី ជំ ន ះ ឱ្យ បាន ន ូវ ការ មា ក់ ង ាយ ការ ម ិន និ យា យ ទ ាក់ ទ ង ការ ប ដ ិស េ ធ និង ការ រ ើស អ ើង ក្នុង ការ ទ ប់ ស្ កាត់ ការ ព្យា បាល ថ ែ ទ ាំ និង គ ាំ ទ្រ ប្រ ជា ជន ដ ែល មាន ជ ម្ ង ឺ ឆ្ លង នា នា រួម ទ ាំង រួម ទ ាំង មេ រ ោ គ អ េ ដ ស៍ និង ជ ម្ ង ឺ អ េ ដ ស៍ Ġ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ស ន្ត ិស ុ ខ សង ្ គម រួម ទ ាំង ការ ធាន ារ៉ា ប់ រ ង សង ្ គម ដ ែល មាន និង ដ ែល ជ ួយ គ ាត់ ក្នុង ការ ធាន ាន ូវ ម ធ ្យ ោ បា យ សម ្រា ប់ ការ រស់ នៅ ប្រ ក ប ដោយ សេ ច ក្តី ថ្លៃ ថ្ន ូរ និង សម រម្យ Ġ ការ គ ាំ ពារ ជា ពិ សេ ស គ ួរ ផ្ ត ល់ ជ ូន ទៅ ដល់ មា ត្រា គ្រ ប់ រូប ក្នុង អ ំ ឡ ុង ពេល សម ស្រ ប ដូច បាន ច ែង ក្នុង ច្ បា ប់ ជាតិ និង បទ បញ្ញត្តិ ពាក់ ព ័ន ្ ធ នា នា ម ុន និង ក្រ ោយ ពេល សម ្រា ល ប ុត ្រ Ġ ក្នុង អ ំ ឡ ុង ពេល ពិ សេ ស នេះ ម្ តា យ ដ ែល មាន ការងារ Ġ គ ួរ ទទួលបាន ការ ឈ ប់ សម ្រា ក ដោយ ទទួលបាន ប្រា ក់ ប ៀវ ត ្ស ន៍ ឬ ការ ឈ ប់ សម ្រា ក ដោយ ទទួលបាន សម រម្យ ន ូវ ផល ប្រ យោ ជន ៍ ស ន្ត ិស ុ ខ សង ្ គម Ġ ទ ាំង ម្ តា យ និង ទ ារ ក ត្រូវ ទទួលបាន ការ ថ ែ ទ ាំ និង ជំ ន ួយ ជា ពិ សេ ស Ġ រា ល់ ទ ារ ក គ្រ ប់ រូប ទ ោះ ជា ទ ារ ក មាន ខា ន់ ស្ លា ឬ គ ្ម ាន ខា ន់ ស្ លា ក្តី នឹង ត្រូវ ទទួលបាន ការ ថ ែ ទ ាំ ពិ សេ ស នេះ ដូច គ្នា Ġ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ការ អ ប់ រំ Ġ ការ អ ប់ រំ នៅ ក ម្រ ិត ប ឋ ម សិ ក្ស ា គ ឺ ជា កា ត ព្វ កិច្ច និង ត្រូវ តែ ផ្ ត ល់ ដោយ ឥ ត គ ិត ថ្លៃ ចំ ព ោះ ទ ាំង អ ស់ គ្នា Ġ ការ អ ប់ រំ នៅ ក ម្រ ិត ម ធ ្យ ម សិ ក្ស ាក ្ន ុង ទ ម្រ ង់ ផ្ សេ ង ៗ ត្រូវ ផ្ ត ល់ ជ ូន និង អា ច ទទួលបាន សម ្រា ប់ សិ ស្ស ទ ាំង អ ស់ តា ម រយ ៈ ម ធ ្យ ោ បា យ សម ស្រ ប នា នា Ġ ការ បណ្ត ុះ បណ្ត ាល ប ច្ច េក ទេស និង វិជ្ជា ជីវ ៈ ត្រូវ ផ្ ត ល់ ជ ូន ជា ទូ ទៅ Ġ ការ អ ប់ រំ ក ម្រ ិត ឧ ត្ត ម សិ ក្ស ា អា ច ទទួលបាន ស្ម ើ ភាព គ្នា សម ្រា ប់ ទ ាំង អ ស់ គ្នា ផ្ អ ែក ទៅ តា ម ល ទ្ធ ផល សិ ក្ស ារ ប ស់ និ ស្ស ិត Ġ ការ អ ប់ រំ ត្រូវ ត ម្រ ង់ ឆ្ ព ោះ ទៅ រក ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ យ៉ាង ព េញ ល េញ នៃ ប ុ គ្គ ល ិក ល ក្ខ ណៈ រ ប ស់ ម នុ ស្ស និង សេ ច ក្តី ថ្លៃ ថ្ន ូរ រ ប ស់ ម នុ ស្ស Ġ ការ អ ប់ រំ ពង្រឹង ការ គោ រ ព សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស និង សេ រី ភាព ជា ម ូល ដ្ឋាន ដ ទ ៃ ៗ ទៀត Ġ នៅ ក្នុង រដ្ឋ ជា សម ា ជ ិក អា ស៊ ាន Ġ លើ ស ពី នេះ ទៅ ទៀត ការ អ ប់ រំ ត្រូវ ផ្ ត ល់ ល ទ្ធ ភាព ឱ្យ ម នុ ស្ស គ្រ ប់ រូប ដើម ្ប ី ចូល រួម យ៉ាង មាន ប្រ សិ ទ្ធ ភាព នៅ ក្នុង សង ្ គម រ ប ស់ ខ្លួន លើក ក ម្ព ស់ ការ យ ល់ ដ ឹង ការ យោគ យ ល់ អ ធ ្យា ស្រ ័យ ម ិត្ត ភាព ក្នុង ចំ ណ ោម ប្រ ជា ជាតិ ក្រុម សា ស នា ជាតិ និង សា ស ន៍ និង ព ង ្រី ក ន ូវ ស កម្ម ភាព នា នា រ ប ស់ សម ា គមន៍ អា ស៊ ាន ដើម ្ប ី រក ្សា បាន ន ូវ ស ន្ត ិ ភាព Ġ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ ជា ល ក្ខ ណៈ ប ុ គ្គ ល ឬ ជា ក្រុម ក្តី ក្នុង ការ ចូល រួម ដោយ សេ រី នៅ ក្នុង ស កម្ម ភាព វ ប្ប ធម៌ សិ ល ្ប ៈ និង ផល ប្រ យោ ជន ៍ នៃ ការ រី ក ចម្រ ើន និង ការ âĢĭ ប្រ ើប ្រា ស់ វិទ្យា សា ស្រ ្ត និង ទទួលបាន ការ ការពារ ផល ប្រ យោ ជន ៍ ផ្ ន េក ស្ម ារ តី និង សម ្ ភា រៈ ពី ស្ន ា ដៃ វិទ្យាសាស្ត្រ អ ក្ស រស ាស ្រ ្ត ឬ សិ ល ្ប ៈ ដ ែល ខ្លួន ជា អ្នក បង ្ក ើត ឬ ជា អ្នក និ ពន្ធ Ġ រដ្ឋ សម ា ជ ិក អា ស៊ ាន ត្រូវ ប ោះ ជំ ហាន តា ម ប្រ ទេស នី មួយ ៗ និង តា ម រយ ៈ ជំ ន ួយ និង កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ ក្នុង ត ំ ប ន់ និង អ ន្ត រ ជាតិ ជា ពិ សេ ស លើ ផ្ ន ែក សេ ដ្ឋ កិច្ច និង ប ច្ច េក ទេស ឱ្យ បាន ជា អ តិ បរ មា ក្នុង ការ ប្រ ើប ្រា ស់ ធ ន ធាន ដ ែល មាន ក្នុង ប ំណ ង ធ ្វ ើ ឱ្យ សម ្រ េច ឱ្យ បាន ន ូវ ការ ស្ គ ាល់ ពី សិ ទ្ធិ សេ ដ្ឋ កិច្ច សង ្ គម និង វ ប្ប ធម៌ ដ ែល ទទួល ស្ គ ាល់ ក្នុង សេ ច ក្តី ប្រ កាស នេះ Ġ រដ្ឋ ជា សម ា ជ ិក អា ស៊ ាន អា ច កំ ណ ត់ ន ូវ វិ សា ល ភាព ដ ែល គ េ អា ច ធាន ាន ូវ សិ ទ្ធិ សេ ដ្ឋ កិច្ច និង សង ្ គម ដ ែល មាន នៅ ក្នុង សេ ច ក្តី ប្រ កាស នេះ ដល់ ប្រ ជា ជាតិ ម ិន ម ែន អា ស៊ ាន ក្នុង ក្រ ប ខ ័ណ្ឌ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស និង ក្នុង ក្រ ប ខ ័ណ្ឌ អង្គ ភាព និង ធ ន ធា âĢĭ ន នា នា នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច ជាតិ ប្រ ទេស នី មួយ ៗ Ġ សិ ទ្ធិ ក្នុង ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ Ġ សិ ទ្ធិ ក្នុង ការ អភិវឌ្ឍ គ ឺ ជា សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស Ġ ម៉ ្យា ង ម ិន អា ច ដ ក ហ ូត ចេញ បាន ដ ែល ជា គុណ ធម៌ នៃ សិ ទ្ធិ នេះ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ និង ប្រ ជា ជន អា ស៊ ាន ត្រូវ ចូល រួម និង រួម ចំ ណ ែក រីករាយ និង ព េញ ចិត្ត ទទួល ផល ប្រ យោ ជន ៍ ពី ការ អភិវឌ្ឍ សេ ដ្ឋ កិច្ច សង ្ គម វ ប្ប ធម៌ និង ន យោ បា យ ប្រ ក ប ដោយ សម ភាព Ġ សិ ទ្ធិ ក្នុង ការ អភិវឌ្ឍ ត្រូវ សម ្រ េច ប្រ ក ប ដោយ សម ភាព ដើម ្ប ី ឆ្ លើ យ ត បទ ៅ និង ត ម្រ ូវ ការ អភិវឌ្ឍ និង ត ម្រ ូវ ការ បរ ិ ដ្ឋាន សម ្រា ប់ ម នុ ស្ស ជំ នា ន់ នេះ និង ពេល អ នា គ ត Ġ ខ ណៈ ដ ែល ការ ង ភិ វ ឌ ្ឍ ជ ួយ សម ្រ ប សម ្រ ួល មាន ភាព ចាំបាច់ សម ្រា ប់ ការ អនុ វត្ត សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ក ង ្វ ះ ខា ត នៃ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ម ិន ត្រូវ ប្រ ើប ្រា ស់ ជា ហេតុ ផល សម ្រា ប់ ការ រំ ល ោ ភ ប ំព ាន លើ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ដ ែល ត្រូវ បាន គ េ ទទួល ស្ គ ាល់ ជា អ ន្ត រ ជាតិ ន ោះ ទេ Ġ រដ្ឋ ជា សម ា ជ ិក អា ស៊ ាន ត្រូវ អនុ ម ័ត យក កម្ម វិ ធី អភិវឌ្ឍ ដ ែល ឆ្ លើ យ ត ប នឹង យ េន ឌ ័រ និង ឆ្ ព ោះ ទៅ រក ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ប្រ ក ប ដោយ អ ត្ថ ន ័យ សំ ដ ៅ កាត់ បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ ការ បង ្ក ើត ល ក្ខ ខ ណ្ឌ នា នា រួម មាន ការ ការពារ Ġ និង រក ្សា និ ន្ត រ ភាព នៃ បរ ិ ដ្ឋាន សម ្រា ប់ ប្រ ជា ជន អា ស៊ ាន ទទួលបាន សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ទ ាំង ឡា យ ដ ែល ទទួល ស្ គ ាល់ នៅ ក្នុង សេ ច ក្តី ប្រ កាស នេះ ទៅ លើ ម ូល ដ្ឋាន ស្ម ើ ភាព គ្នា Ġ និង ទទួលបាន ការ បន្ថយ គម ្លា ត នៃ ការ អភិវឌ្ឍ នៅ ក្នុង អា ស៊ ាន Ġ រដ្ឋ ជា សម ា ជ ិក អា ស៊ ាន ទទួល ស្ គ ាល់ ថា ការ អនុ វត្ត សិ ទ្ធិ ក្នុង ការ អភិវឌ្ឍ ទ ាម ទ ារ ឱ្យ មាន គោ ល ន យោ បា យ អភិវឌ្ឍ ប្រ ក ប ដោយ ប្រ សិ ទ្ធ ភាព នៅ ថ្ន ាក់ ជាតិ ក ៏ ដូច ជា ទំ នាក់ ទំ ន ង សេ ដ្ឋ កិច្ច ប្រ ក ប ដោយ សម ភាព កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ អ ន្ត រ ជាតិ និង បរ ិយ ាក ាស សេ ដ្ឋ កិច្ច អ ន្ត រ ជាតិ ដ ែល មាន ល ក្ខ ណៈ គ ប្ប ី ប្រសើរ Ġ រដ្ឋ ជា សម ា ជ ិក អា ស៊ ាន គ ួរ ប ញ្ជ ្រា បទ ិ ដ្ឋ ភាព ច្ រ ើន ពាក់ ព ័ន ្ ធ វិ ស ័យ នៃ សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ការ អភិវឌ្ឍ ទៅ ក្នុង វិ ស ័យ ពាក់ ព ័ន ្ ធ នា នា ក្នុង ការ ក សា ង ស ហ គមន៍ អា ស៊ ាន និង បន្ទាប់ ពី នេះ នឹង ធ ្វ ើក ិច ្ច ការ ជា មួយ ដោយ ចរ ិ ភាព និង សម ភាព ការ អនុ វត្ត ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ដោយ យុត្តិ ធម៌ និង កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ អ ន្ត រ ជាតិ ប្រ ក ប ដោយ ប្រ សិ ទ្ធ ភាព Ġ សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ស ន្ត ិ ភាព ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ និង ប្រ ជា ជន អា ស៊ ាន មាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ស ន្ត ិ ភាព នៅ ក្នុង ក្រ ប ខ ណ្ឌ អា ស៊ ាន លើ ផ្ ន ែក ស ន្ត ិស ុ ខ និង ស្ ថ េរ ភាព អ ព្យា ក្រ ឹត ្យ និង សេ រី ភាព ដ ែល សិ ទ្ធិ ទ ាំង នេះ ត្រូវ កំ ណ ត់ នៅ ក្នុង សេ ច ក្តី ប្រ កាស នេះ អា ច ត្រូវ បាន គ េ ទទួល ស្ គ ាល់ ទ ាំង ស្រ ុង Ġ ដូច នេះ រដ្ឋ ជា សម ា ជ ិក អា ស៊ ាន ប ន្ត ពង្រឹង ម ិត្ត ភាព និង កិច្ច ស ហ ប្រ តិ ប តិ ្ត ការ ដើម ្ប ី ព ង ្រី ក ប ន្ ថ ែម ន ូវ ស ន្ត ិ ភាព ភាព សុខ ដ ុម រ ម នា និង ស្ ថ េរ ភាព នៅ ក្នុង ត ំ ប ន់ Ġ កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ នៅ ក្នុង ការ លើក ក ម្ព ស់ និង ការពារ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស Ġ រដ្ឋ ជា សម ា ជ ិក អា ស៊ ាន ច ែក រំ ល ែក ផល ប្រ យោ ជន ៍ រួម និង ប្ ត េ ជ្ញ ា ចិត្ត រួម គ្នា ក្នុង ការ លើក ក ម្ព ស់ និង ការ ការពារ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស និង សេ រី ភាព ជា ម ូល ដ្ឋាន ដ ែល ត្រូវ សម ្រ េច បាន តា ម រយ ៈ កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ ជា មួយ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក ក ៏ ដូច ជា ជា មួយ អង្គ ការ ស្ ថា ប ័ន ពាក់ ព ័ន ្ ធ ថ្ន ាក់ ជាតិ ថ្ន ាក់ ត ំ ប ន់ និង អ ន្ត រ ជាតិ ស្រ បទ ៅ តា ម ធម្ម នុ ញ្ញ អា ស៊ ាន Ġ ពុ ំ មាន ផ្ ន ែក ណា មួយ នៃ សេ ច ក្តី ប្រ កាស នេះ អា ច ត្រូវ បាន ប ក ស្រ ាយ សម ្រា ប់ រដ្ឋ ក្រ ម ឬ ប ុ គ្គ ល ន ូវ សិ ទ្ធិ ក្នុង ការ អនុ វត្ត ស កម្ម ភាព ណា ដ ែល មាន គោ ល ប ំណ ង ធ ្វ ើ ឱ្យ ប៉ ះ ពា ល់ ដល់ គោ ល ប ំណ ង និង គោ ល ការណ៍ រ ប ស់ អា ស៊ ាន ឬ ក្នុង ការ ប ំ ផ្ល ិច ប ំ ផ្ល ាញ ន ូវ សិ ទ្ធិ និង សេ រី ភាព ម ូល ដ្ឋាន នា នា ដ ែល បាន កំ ណ ត់ នៅ ក្នុង សេ ច ក្តី ប្រ កាស នេះ និង នៅ ក្នុង ល ិ ខ ិត ុប ករណ៍ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស អ ន្ត រ ជាតិ នា នា ដ ែល រដ្ឋ ជា សម ា ជ ិក អា ស៊ ាន ជា ភាគ ី Ġ អនុ ម ័ត ដោយ ប្រ មុខ រដ្ឋ ប្រ ម ុន រដ្ឋ ា ភិ បាល នៃ រដ្ឋ សម ា ជ ិក អា ស៊ ាន នៅ រាជ ធាន ី ភ្នំពេញ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា នា ថ ្ង ៃ ទី ដ ប់ ប្រា ំ បី នៃ ខែ វិ ច្ឆ ិកា Ġ ក្នុង ឆ្នាំ Ġ ២០ ១ ២ Ġ ក្នុង សំ ណ ៅ ដើម តែ មួយ គ ត់ ជា ភា សា អ ង់ គ ្ល េស	6,232	▁ចូរ ន ិយ ាយ ពី ស េច ក្តី ប្រ កាស នឹង គ ោល ការណ៍ ទូ ទៅ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស អា ស៊ ាន ▁	24	▁សេចក្តីប្រកាស នឹង គ ោល ការណ៍ ទូ ទៅ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស អា ស៊ ាន ដ ួច ជា ▁សេចក្តីប្រកាស សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស អា ស៊ ាន ▁យើង ជា ប្រ មុខ រដ្ឋ និង រ ដ្ឋា ភិ បាល នៃ រដ្ឋ ស មា ជ ិក ស មា គម ប្រ ជា ជាតិ អា ស៊ី អា គ ្ន េ យ ៍ ▁ដែល ត ទៅ នេះ ហ ៅ កាត់ ថា អា ស៊ ាន រួម មាន ប្រ ទេស ប្រ ៊ ុយ ណេ ដា រ៉ូ សា ឡ ឹម ▁ព្រះរាជាណាចក្រ ក ម្ព ុ ជា ▁សាធារណរដ្ឋ ឥ ណ្ឌ ូន េ ស៊ី ▁សាធារណរដ្ឋ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ប្រ ជា មាន ិត ឡា វ ▁ម៉ាឡេស៊ី សា ធា រណ រដ្ឋ ស ហ ភាព មី យ៉ា ន់ ម៉ សា ធា រណ រដ្ឋ ហ្វ ី លី ពី ន សា ធា រណ រដ្ឋ សិ ង្ហ ប ុ រី ▁ព្រះ រា ណា ច ក្រ ថ ៃ ឡង់ ▁សាធារណរដ្ឋ ស ង្គ ម និយម វ ៀត ណា ម ▁នៅក្នុង ឱ កាស កិច្ច ប្រជុំ ក ំព ូល អា ស៊ ាន ▁លើក ទី ២ ១ នៅ ក ម្ព ុ ជា ▁បញ្ជាក់ អ ះ អា ង ម ្ត ង ទៀត ▁អំពី ការ ប្រ កាន់ ខ្ ជាប់ រ ប ស់ យ ើង ទ ាំង អ ស់ គ្នា ច ំព ោះ គ ោល ប ំណ ង និង គ ោល ការណ៍ រ ប ស់ អា ស៊ ាន ដូច ដ ែល មាន ច ែង នៅ ក្នុង ធម្ម នុ ញ្ញ រ ប ស់ អា ស៊ ាន ជា ពិ ស េស ការ គ ោរ ព ការ ▁លើកកម្ពស់ និង ការ ការពារ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស និង សេ រី ភាព ជា ម ូល ដ្ឋាន ព្រ ម ទ ាំង គ ោល ការណ៍ ល ទ្ធិ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ នី តិ រដ្ឋ ▁និង អ ភិ បាល កិច្ច ល្អ ▁បញ្ជាក់ អ ះ អា ង ប ន ្ថ ែម ម ្ត ង ទៀត ▁អំពី ការ ប េ ្ត ជា ្ញ ចិត្ត ច ំព ោះ ស េច ក្តី ប្រ កាស ជា ស ក ល អ ំព ី សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ធម្ម នុ ញ្ញ រ ប ស់ អង្គ ការ រ ប ស់ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ស េចក្តីថ្លែងការណ៍ និង កម្ម វិ ធី ស កម្ម ភាព ទី ក្រុង វ ែ ្យ ង និង ល ិ ខ ិត ុប ករណ៍ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស អ ន្ត រ ជាតិ ផ្ ស េង ទៀត ដ ែល រដ្ឋ ស មា ជ ិក រ ប ស់ អា ស៊ ាន ជា ភាគ ី ហ ត្ថ លេខ ា ▁បញ្ជាក់ អ ះ អា ង ប ន ្ថ ែម ម ្ត ង ទៀត ផ ង ដ ែរ ▁នូវ សារ សំ ខ ាន់ នៃ កិច្ច ខ ិត ខ ំ ប្រ ឹង ប្រ ែង រ ប ស់ អា ស៊ ាន ក្នុង ការ លើក ក ម្ព ស់ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ក្នុង ន ោះ មាន ស េច ក្តី ប្រ កាស នៃ ការ លើក ក ម្ព ស់ ស្រ ្ត ី ភ េ ទ នៅ ក្នុង ត ំ ប ន់ អា ស៊ ាន និង ស េច ក្តី ប្រ កាស ពី ការ ល ុប ប ំ ប ាត់ អ ំព ើ ហ ើង ្សា ប្រ ឆ ាំង ស្រ ្ត ី ភ េ ទ ក្នុង ត ំ ប ន់ អា ស៊ ាន ▁មាន ការ ជ ឿ ជ ាក់ ថា ▁សេចក្តីប្រកាស នេះ នឹង ជ ួយ ប ង្ក ើត ▁ក្របខ័ណ្ឌ មួយ ស ម្រ ាប់ កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស នៅ ក្នុង ត ំ ប ន់ និង ចូលរួមចំណែក ក្នុង ដំណើរ ការ ក សា ង ស ហ គមន៍ អា ស៊ ាន ▁នៅ ទី នេះ ស ូម ធ ្វ ើ ការ ប្រ កាស គ ោល ការណ៍ ទូ ទៅ ដូច ត ទៅ ▁មនុស្ស គ្រ ប់ រូប កើត មក មាន សេ រី ភាព និង សម ភាព ក្នុង ស េច ក្តី ថ្លៃ ថ្ន ូរ និង សិ ទ្ធិ ▁មនុស្ស គ្រ ប់ រូប មាន ហេតុ ផល និង ស តិ សម្ប ជ ញ្ញ ៈ និង គ ួរ ប្រ ព្រ ឹ ត្ត លើ អ្នក ដ ទ ៃ ក្នុង សា ្ម រ តី ជា ម នុ ស្ស ជាតិ ▁មនុស្ស ម្ នាក់ ៗ ត្រូវ ទទួលបាន ន ូវ សិ ទ្ធិ និង សេ រី ភាព ទ ាំង ឡា យ ដ ែល មាន ច ែង នៅ ក្នុង ស េច ក្តី ប្រ កាស នេះ ដោយ គ ្ មាន ការ ប ែង ច ែក អ ំព ី ជាតិ សា ស ន៍ ភ េ ទ អ ាយ ុស ាស ន ាម ត ិន យោ ប ាយ ឬ ម តិ ឯ ទៀត ប្រ ភព ដើម នៃ ជាតិ ឬ ស ង្គ ម ស្ថាន ភាព ក ំណ ើត ស្ថាន ភាព ពិ ការ ភាព ឬ ស្ថាន ភាព អ ្វី ផ្ ស េង ទៀត ▁មនុស្ស ម្ នាក់ ៗ ត្រូវ មាន ការ ទទួល ស្ គ ាល់ នៅ គ្រ ប់ ទិ ស ទី ក្នុង ល ក្ខ ណៈ ជា ម នុ ស្ស នៅ ច ំព ោះ មុខ ច ្ប ាប់ ▁បុគ្គល គ្រ ប់ ត្រូវ មាន សិ ទ្ធិ ស្ម ើ គ្នា នៅ ច ំព ោះ មុខ ច ្ប ាប់ ▁មនុស្ស គ្រ ប់ រូប មាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ការ ការពារ ស្ម ើ ភាព គ្នា ត ាម ផ្ល ូវ ច ្ប ាប់ ដោយ គ ្ មាន ការ រ ើស អ ើង ▁សិទ្ធិ រ ប ស់ ស្រ ្ត ី ក ុម ារ ជន ច ាស់ ជ រាជ ន ពី ការ កម្ម ករ ចំ ណា ក ស្រ ុង និង ក្រុម ជន ង ាយ រ ង គ្រ ោះ និង ក្រុម ជន ដ ែល គ េ ប ោះ បង់ ចោល គ ឺ ជា ផ្ ន ែក មួយ ដ ែល ម ិន អា ច ផ្ ត ាច់ ចេញ បាន ជា ផ្ ន ែក រួម បញ្ចូល និង ជា ផ្ ន ែក ម ិន អា ច ប ំ បែក ចេញ បាន ពី សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស និង សេ រី ភាព ជា ម ូល ដ្ឋាន ▁មនុស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ម ធ ្យ ោ ប ាយ ដ ោះ ស្រ ាយ ដ ៏ មាន ប្រ សិ ទ្ធិ ភាព និង អា ច អនុ វត្ត បាន ដ ែល ក ំណ ត់ ដោយ ត ុល ា ការ ឬ អា ជ្ញ ា ធរ មាន សម ត្ថ កិច្ច ផ្ ស េង ៗ ច ំព ោះ ទ ង ្វ ើ ដ ែល រំ ល ោ ភ ប ំព ាន លើ សិ ទ្ធិ ដ ែល ខ្លួន ទទួលបាន ពី រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ និង ពី ច ្ប ាប់ ▁ការអនុវត្ត សិ ទ្ធិ និង សេ រី ភាព ជា ម ូល ដ្ឋាន ត្រូវ តែ មាន ត ុល ្យ ភាព ជា មួយ នឹង ការ អនុ វត្ត ត ួ នាទី ភា រ កិច្ច ដ ែល ពាក់ ព ័ ន្ធ ខ ណៈ ដ ែល ប ុ គ្គ ល ម្ នាក់ ៗ មាន ការ ទទួល ខុស ត្រូវ ច ំព ោះ ប ុ គ្គ ល ផ្ ស េង ទៀត ស ហ គមន៍ និង ស ង្គ ម ដ ែល គ េ រស់ នៅ ▁វា ជា ការ ទទួល ខុស ត្រូវ ប ឋ ម រ ប ស់ រដ្ឋ ស មា ជ ិក ▁អាស៊ាន ក្នុង ការ លើក ក ម្ព ស់ និង ការ ការពារ សិ ទ្ធិ និង សេ រី ភាព ជា ម ូល ដ្ឋាន ទ ាំង អ ស់ ▁សិទ្ធិ ទ ាំង អ ស់ ត្រូវ មាន ល ក្ខ ណៈ ជា ស ល ក ម ិន អា ច ប ែង ច ែក ចេញ ពី គ្នា បាន មាន ការ ព ឹង ពាក់ គ្នា និង មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក ▁សិទ្ធិ និង សេ រី ភាព ជា ម ូល ដ្ឋាន ទ ាំង អ ស់ ដ ែល មាន ច ែង នៅ ក្នុង ស េច ក្តី ប្រ កាស នេះ ត្រូវ មាន ការ អនុ វត្ត ក្នុង ល ក្ខ ខ ណ្ឌ យុត្តិ ធម៌ ▁និង ស្ម ើ ភាព ដោយ មាន ជំ ហ រ និង ការ យកចិត្តទុកដាក់ ដូច គ្នា ▁ស្រប ពេល ជា មួយ គ្នា នេះ ដ ែរ ការ យ ល់ ដ ឹង អ ំព ី សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ត្រូវ តែ គ ិត ក្នុង ប រិ បទ ជាតិ និង ត ំ ប ន់ ដ ែល ប្រ កាន់ ខ្ ជាប់ ន ូវ ស្ថាន ភាព ផ្ ស េង ៗ នៃ ន យោ ប ាយ សេ ដ្ឋ កិច្ច ច ្ប ាប់ ស ង្គ ម វ ប្ប ធម៌ ប្រ វ ត្តិ សា ស្រ ្ត និង សា ស នា ដ ែល ម ិន មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច គ្នា ▁សិទ្ធិ ម នុ ស្ស និង សេ រី ភាព ម ូល ដ្ឋាន រ ប ស់ ម នុ ស្ស គ្រ ប់ រូប ត្រូវ តែ អនុ វត្ត ដោយ គ ិត ច ្ប ាស់ លាស់ អ ំព ី សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស និង សេ រី ភាព ជា ម ូល ដ្ឋាន រ ប ស់ អ្នក ដ ទ ៃ ▁ការអនុវត្ត សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស និង សេ រី ភាព ម ូល ដ្ឋាន ត្រូវ តែ ស ្ថ ិត ក្នុង ការ ក ម្រ ិត ▁ដែល បាន ក ំណ ត់ ដោយ ច ្ប ាប់ តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ស ម្រ ាប់ គ ោល ប ំណ ង រក ្សា ឱ្យ បាន ន ូវ ការ ទទួល ស្ គ ាល់ ច ្ប ាស់ លាស់ ច ំព ោះ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស សេ រី ភាព ជា ម ូល ដ្ឋាន រ ប ស់ អ្នក ដ ទ ៃ ▁និង ដើម ្ប ី ប ំព េញ ល ័ ក្ខ ខ ័ណ្ឌ ត ម្រ ូវ ត ាម ច ្ប ាប់ នៃ ស ន្ត ិ សុខ ជាតិ ស ណ្ត ាប់ ធ ្ន ាប់ សា ធា រណៈ សុខ ភាព សា ធា រណៈ សុ វ ត្ថ ិ ភាព សា ធា រណៈ សី ល ធម៌ សា ធា រណៈ ក ៏ ដូច ជា សុខ ុម ាល ភាព ទូ ទៅ រ ប ស់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ក្នុង ស ង្គ ម ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ▁ក្នុង ការ យ ល់ ដ ឹង អ ំព ី សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស សេ រី ភាព ជា ម ូល ដ្ឋាន ដ ែល មាន នៅ ក្នុង ស េច ក្តី ប្រ កាស នេះ គ ោល ការណ៍ ដ ៏ ល្អ ប ំ ផ ុត នៃ ភាព ម ិន លម្អ ៀង អា ស្រ ័យ ដោយ ព្រ ឹ ត្ត ការណ៍ ▁ភាព ម ិន រ ើស មុខ ការ ម ិន រ ើស អ ើង ការ ម ិន ប្រ ឈ ម មុខ គ្នា និង ជ ឿ ស វ ាង ពី ស្ត ង់ ដា រ ពី រ និង ការ ធ ្វ ើន យោ ប ាយ ជា និ ច្ច ជា កាល ត្រូវ បាន លើក ក ម្ព ស់ ▁ដំណើរការ នៃ ការ យ ល់ ដ ឹង នេះ ត្រូវ គ ិត បញ្ចូល ន ូវ ការ ចូល រួម ការ រួម ច ំណ ែក រ ប ស់ ប្រ ជា ជន និង ត ម្រ ូវ ការ នៃ ការ ទទួល ខុស ត្រូវ ▁សិទ្ធិ ពល រដ្ឋ និង ស ិទ្ធ ិន យោ ប ាយ ▁រដ្ឋ ស មា ជ ិក រ ប ស់ អា ស៊ ាន បញ្ជា ក់ អ ះ អា ង ច ំព ោះ សិ ទ្ធិ ពល រដ្ឋ និង ស ិទ្ធ ិន យោ ប ាយ ទ ាំង អ ស់ ដ ែល មាន នៅ ក្នុង ស េច ក្តី ប្រ កាស សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ជា ស ក ល ▁ជាពិសេស រដ្ឋ ស មា ជ ិក រ ប ស់ អា ស៊ ាន ស ូម ធ ្វ ើ ការ បញ្ជា ក់ អ ះ អា ង ច ំព ោះ សិ ទ្ធិ និង សេ រី ភាព ជា ម ូល ដ្ឋាន ដូច ខា ង ក្រោម នេះ ▁មនុស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ មួយ ដ ែល ជា សិ ទ្ធិ ម ិន អា ច ខ្វ ះ បាន គ ឺ សិ ទ្ធិ ក្នុង ការ រស់ រ ាន មាន ជីវ ិត ដ ែល ត្រូវ ការពារ ដោយ ច ្ប ាប់ ▁គ្មាន ម នុ ស្ស ណា ម្ នាក់ ត្រូវ បាន គ េ ដ ក ហ ូត យក សិ ទ្ធិ រស់ រ ាន មាន ជីវ ិត ដ ែល បាន ក ំណ ត់ ដោយ ច ្ប ាប់ ▁មនុស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន សេ រី ភាព និង ស ន្ត ិ សុខ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន ▁គ្មាន ម នុ ស្ស ណា ម្ នាក់ ត្រូវ បាន គ េ ឃ ាត់ ខ្លួន ស ្វ ែង រក ឃុំឃាំង ការ ច ាប់ បង ្ខ ំ ត ាម អ ំព ើ ចិត្ត ឬ ទ ម្រ ង់ ណា មួយ នៃ ការ ដ ក ហ ូត សេ រី ភាព ត ាម អ ំព ើ ចិត្ត ន ោះ ឡ ើយ ▁គ្មាន ម នុ ស្ស ណា ម្ នាក់ ត្រូវ ស ្ថ ិត ក្រោម ទ ម្រ ង់ ណា មួយ នៃ សេ វ គ ិត ភាព ឬ ទ ាស ភាព ត្រូវ ស ្ថ ិត ក្រោម ការ រ ត់ ពន្ធ ម នុ ស្ស ▁ឬ ការ ជ ួញ ដ ូរ ម នុ ស្ស រ ាប់ បញ្ចូល ទ ាំង ការ ជ ួញ ដ ូរ ស រី រា ង្គ កាយ រ ប ស់ ម នុ ស្ស ផ ង ដ ែរ ▁គ្មាន ម នុ ស្ស ណា ម្ នាក់ ស ្ថ ិត ក្រោម ការ ធ ្វ ើ ទ ណ្ឌ កម្ម ឬ ការ ប្រ ព្រ ឹ ត្ត មក លើ ឬ ការ ដ ាក់ ទោស ដ ែល ម ាល ក្ខ ណៈ ឃ ោ ឃ ៅ អ ម នុ ស្ស ធម៌ ▁ឬ ប ន្ទ ាប ន ្ថ ោក ន ោះ ឡ ើយ ▁មនុស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ ក្នុង ការ ទទួលបាន សេ រី ភាព ក្នុង ការ ផ្ល ាស់ ទី លំ នៅ និង ការ ស្ន ាក់ នៅ ក្នុង ព្រ ំ ដ ែន នៃ រដ្ឋ នី មួយ ៗ ▁មនុស្ស គ្រ ប់ រូប មាន ស ិទ្ធ ិច ាក ចេញ ពី ប្រ ទេស មួយ រួម ទ ាំង ប្រ ទេស ក ំណ ើត រ ប ស់ ខ្លួន វិញ បាន ▁មនុស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ ក្នុង ការ ស ្វ ែង រក និង ទទួលបាន សិ ទ្ធិ ជ្រ ក ក ោន ផ្ ន ែក ន យោ ប ាយ នៅ ក្នុង រដ្ឋ ផ្ ស េង ទៀត ដោយ ស្រ ប ទៅ ត ាម ច ្ប ាប់ នៃ រដ្ឋ មួយ ន ោះ កិច្ច ព្រមព្រៀង អ ន្ត រ ជាតិ ដ ែល ចូល រួម ជា ធរ មាន ▁មនុស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ កាន់ ក ាប់ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ប ោះ បង់ ចោល និង ឱ្យ កម្ម សិ ទ្ធិ ដ ែល ទទួលបាន ដោយ ស្រ ប ច ្ប ាប់ ជា ប ុ គ្គ ល ឬ ជា ក្រុម ជា មួយ អ្នក ដ ទ ៃ ▁គ្មាន ម នុ ស្ស ណា ម្ នាក់ ត្រូវ បាន គ េ ដ ក ហ ូត យក ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ ប ែប នេះ ត ាម អ ំព ើ ចិត្ត បាន ឡ ើយ ▁មនុស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ មាន ស ញ្ជ ា តិ ដ ែល មាន ច ែង ក្នុង ច ្ប ាប់ ▁គ្មាន ម នុ ស្ស ណា ម្ នាក់ ត្រូវ បាន គ េ ដ ក ហ ូត ស ញ្ជ ា តិ នេះ ត ាម អ ំព ើ ចិត្ត ឬ ត្រូវ បាន គ េ ប ដ ិ សេ ធ សិ ទ្ធិ ក្នុង ការ ផ្ល ាស់ ប្ តូ រស ញ្ជ ា តិ ឡ ើយ ▁គ្រួសារ ជា ផ្ ន ែក នៃ ធម្ម ជាតិ និង ជា ផ្ ន ែក ស ង្គ ម មាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ការ ការពារ ដោយ ស ង្គ ម និង ដោយ រដ្ឋ ស មា ជ ិក អា ស៊ ាន នី មួយ ៗ ▁បុរស និង ស្រ ្ត ី ដ ែល ព េញ វ ័យ ត្រូវ តែ មាន សិ ទ្ធិ រ ៀប អា ពា ហ៍ ពិ ពា ហ៍ ល ើម ូល ដ្ឋាន នៃ សេ រី ភាព និង ការ ព្រមព្រៀង ព េញ ល េញ រ ប ស់ ខ្លួន ប ង្ក ើត គ្រួសារ មួយ និង ផ្ ត ាច់ ច ំណ ង អា ពា ហ៍ ពិ ពា ហ៍ ដូច ដ ែល មាន ច ែង ដោយ ច ្ប ាប់ ▁មនុស្ស ម្ នាក់ ៗ ដ ែល ត្រូវ បាន គ េច ោទ ប្រ កាន់ ពី បទ ល ្ម ើស ព្រ ហ្ម ទ ណ្ឌ ត្រូវ ច ាត់ ជា ជន គ ្ មាន កំ ហ ុក រ ហ ូត ទ ាល់ តែ មាន ការ បញ្ជា ក់ អ ះ អា ង ថា មាន ទោស ដោយ យ ោង ទៅ ត ាម ច ្ប ាប់ នៅ ក្នុង ការ ជំ ន ុំ ជម្រះ ក្តី ដ ៏ យុត្តិ ធម៌ និង ជា សា ធា រណៈ មួយ ដោយ សារ សា លា ជំ ន ុំ ជម្រះ ក្តី ដ ែល មាន សម ត្ថ ភាព ឯក រាជ ្យ និង ម ិន លម្អ ៀង ដ ែល ជន ជាប់ ច ោទ ត្រូវ បាន ធាន ា ច ំព ោះ សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ការ ការពារ ▁គ្មាន ម នុ ស្ស ណា ម្ នាក់ ត្រូវ បាន ច ាត់ ទុក ថា មាន បទ ល ្ម ើស ព្រ ហ្ម ទ ណ្ឌ ដោយ ផ្ ន ែក ល ើម ូល ដ្ឋាន នៃ ទ ង ្វ ើ ណា មួយ ឬ ការ ធ ្វ េស ប្រ ហ ែល អ ្វី មួយ ដ ែល ម ិន ប ង្ក ើត ជា បទ ល ្ម ើស ព្រ ហ្ម ទ ណ្ឌ ស ្ថ ិត ក្រោម ច ្ប ាប់ ជាតិ និង អ ន្ត រ ជាតិ នៅ ពេល ដ ែល បទ ល ្ម ើស ន ោះ ត្រូវ បាន ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ន ោះ ឡ ើយ ហើយ គ ្ មាន ម នុ ស្ស ណា ម្ នាក់ ត្រូវ ទទួល រ ង ការ ដ ាក់ បទ ល ្ម ើស ន ោះ ត្រូវ បាន ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ឡ ើយ ▁គ្មាន ម នុ ស្ស ណា ម្ នាក់ ត្រូវ ទទួល ការ កាត់ ទោស ឬ ដ ាក់ ទោស ថ ្ម ី ស ម្រ ាប់ បទ ល ្ម ើស ដ ែល ប ុ គ្គ ល ន ោះ ត្រូវ បាន ត ុល ា ការ ផ្ ត ន្ទ ា ទោស ឬ កាត់ ទោស ជា ស្ ថា ពរ រ ួច ហើយ ត ាម ច ្ប ាប់ និង នី តិ វិ ធី ព្រ ហ្ម ទ ណ្ឌ នៃ រដ្ឋ ស មា ជ ិក នី មួយ ៗ រ ប ស់ អា ស៊ ាន ▁មនុស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ រួម ផ ុត ពី ការ ជ្រ ៀត ជ្រ ែក ត ាម អ ំព ើ ចិត្ត លើ ភាព ជា ឯក ជន គ្រួសារ ផ្ ទ ះ សម្ប ែង ឬ ទំ នាក់ ទំ ន ង រួម ទ ាំង ទិ ន្ន ន ័យ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន ផ ង ដ ែរ ឬ មាន សិ ទ្ធិ រ ួច ផ ុត ពី ការ វ ាយ ប្រហារ លើក ិត្ត ិយ ស និង ក េរ ្តិ ៍ ឈ្មោះ ▁មនុស្ស គ្រ ប់ រូប មាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ការ ការពារ ត ាម ផ្ល ូវ ច ្ប ាប់ ទ ប់ ទល់ នឹង ការ ជ្រ ៀត ជ្រ ែក ឬ ការ វ ាយ ប្រហារ ប ែប នេះ ▁មនុស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ មាន សេ រី ភាព ក្នុង ការ គ ិត ស តិ សម្ប ជ ញ្ញ ៈ និង សា ស នា ▁រាល់ ទ ម្រ ង់ ទ ាំង អ ស់ នៃ ការ ម ិន អ ត់ ឱ ន ការ រ ើស អ ើង និង ការ ញ ុះ ញ ុង ឱ្យ មាន ការ ស ្អ ប់ ខ្ ព ើម លើ ផ្ ន ែក សា ស នា និង ជំ ន ឿន ាន ា ត្រូវ ល ុប ប ំ ប ាត់ ចោល ▁មនុស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ មាន សេ រី ភាព ក្នុង ការ គ ិត និង ការ សម ្ត ែង ម តិ រួម មាន សេ រី ភាព ក្នុង ការ ប្រ កាន់ គ ំ ន ិត ដោយ គ ្ មាន ការ ជ្រ ៀត ជ្រ ែក និង មាន សិ ទ្ធិ ស ្វ ែង រក ទទួល យក និង ច ែក ច ាយ ព័ត៌មាន ផ្ ស េង ទៀត ណា មួយ ដ ែល ជា ជ ម្រ ើស រ ប ស់ ខ្លួន ▁មនុស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន សេ រី ភាព ក្នុង ការ ចូល រួម ក្នុង ការ ប្រជុំ ដោយ ស ន្ត ិ វិ ធី ▁មនុស្ស ម្ នាក់ ៗ ដ ែល ជា ពល រដ្ឋ នៃ ប្រ ទេស រ ប ស់ ខ្លួន មាន សិ ទ្ធិ ចូល រួម ក្នុង រ ដ្ឋា ភិ បាល នៅ ក្នុង ប្រ ទេស រ ប ស់ ខ្លួន ដោយ ផ្ ទ ាល់ ឬ ដោយ ប្រ យោ ល ត ាម រយ ៈ ត ំណ ាង ដ ែល ត្រូវ ប ោះ ឆ្ ន ោត ត ាម ល ទ្ធិ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ស្រ ប ត ាម ច ្ប ាប់ រ ប ស់ ប្រ ទេស ▁ពលរដ្ឋ ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ ប ោះ ឆ្ ន ោត ស ម្រ ាប់ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ដ ែល មាន ពេល ក ំណ ត់ ច ្ប ាស់ លាស់ និង ព ិត ប្រា ក ដ ដ ែល ជា ប ោះ ឆ្ ន ោត មាន ល ក្ខ ណៈ ជា ស ក ល និង ស្ម ើ ភាព និង ត ាម រយ ៈ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ស្រ ប ត ាម ច ្ប ាប់ រ ប ស់ ប្រ ទេស ▁សិទ្ធិ សេ ដ្ឋ កិច្ច ស ង្គ ម និង វ ប្ប ធម៌ ▁រដ្ឋ ជា ស មា ជ ិក អា ស៊ ាន បញ្ជា ក់ អ ះ អា ង ថា សិ ទ្ធិ សេ ដ្ឋ កិច្ច ស ង្គ ម និង វ ប្ប ធម៌ ដ ែល មាន ច ែង នៅ ក្នុង ស េច ក្តី ប្រ កាស ជា ស ក ល ស្ត ី ពី សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ▁ជាពិសេស រដ្ឋ ជា ស មា ជ ិក អា ស៊ ាន ទ ាំង អ ស់ បញ្ជា ក់ អ ះ អា ង ថា ▁មនុស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ ប ំព េញ ការងារ សិ ទ្ធិ ប ំព េញ ការងារ សិ ទ្ធិ មាន ជ ម្រ ើស ការងារ ដោយ សេ រី សិ ទ្ធិ មាន ការងារ ប្រ ក ប ដោយ យុត្តិ ធម៌ ការងារ ▁សមរម្យ និង ការ ដ ែល មាន ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ជា ទី គ ាប់ ចិត្ត និង អា ច ទទួលបាន ន ូវ គ ម្រ ោង ជា ជំ ន ួយ ព ោះ អ្នក ដ ែល គ ្ មាន ការងារ ធ ្វ ើ ▁មនុស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ ប ង្ក ើត ស ហ ជី ព និង ចូល រួម ស ហ ជី ព ត ាម ជ ម្រ ើស រ ប ស់ ខ្លួន ដើម ្ប ី ការពារ ផល ប្រ យោ ជ ន៍ រ ប ស់ ខ្លួន ស្រ ប ទៅ ត ាម ច ្ប ាប់ ជាតិ និង បទ ប ញ្ញា ត្តិ ច ្ប ាប់ ពាក់ ព ័ ន្ធ ដ ទ ៃ ទៀត ▁ពុំ មាន ក ុម ារ ឬ ម នុ ស្ស វ ័យ ក ្ម េង ណា ម្ នាក់ ត្រូវ បាន ក េង ប្រ វ ័ ព្ ច ា ខា ង ផ្ ន ែក សេ ដ្ឋ កិច្ច និង ស ង្គ ម ឡ ើយ ▁អ្នក ដ ែល ជ ួល ក ុម ារ និង ម នុ ស្ស វ ័យ ក ្ម េង ឱ្យ ធ ្វ ើ ការងារ ដ ែល ប៉ ះ ព ាល់ ដល់ ស តិ ឬ សុខ ភាព គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ដល់ ជីវ ិត ឬ រំ ខា ន ដល់ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ស្ម ារ តី ក្នុង ន ោះ មាន ការ អ ប់ រំ ត្រូវ ទទួល ទ ណ្ឌ កម្ម ត ាម ច ្ប ាប់ ▁ការងារ ដ ែល ប ង្ក ការ គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ដល់ ជីវ ិត ឬ រំ ខ ាន់ ដល់ ការ អភិវឌ្ឍ ស្ម ារ តី សុខ ភាព ជីវ ិត ឬ អា ច ប៉ ះ ព ាល់ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ជា ប្រ ក្រ ី ក្រ រួម ទ ាំង ការ សិ ក្ស ារ ប ស់ គ េ ផ ង នឹង ត្រូវ ផ្ ត ន្ទ ា ទោស ត ាម ច ្ប ាប់ ▁រដ្ឋ ជា ស មា ជ ិក អា ស៊ ាន គ ួរ ក ំណ ត់ ក ម្រ ិត អ ាយ ុ ដ ែល អ ាយ ុត ិច ជា ង ការ ក ម្រ ិត នេះ ការងារ រក ក ម្រ ៃ រ ប ស់ ពល កម្ម ក ុម ារ ត្រូវ ហា ម ឃ ាត់ និង ផ្ ត ន្ទ ា ទោស ត ាម ច ្ប ាប់ ▁មនុស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ក ម្រ ិត ជីវ ភាព សម រម្យ ស ម្រ ាប់ ខ្លួន ផ្ ទ ាល់ នឹង ក្រុម គ្រួសារ រួម មាន ▁សិទ្ធិ ទទួលបាន ម ្ហ ូប អា ហា រ គ្រ ប់ គ្រ ាន់ សិ ទ្ធិ រ ួច ផ ុត ពី ភាព អ ត់ ឃ្លា ន និង ការ ទទួលបាន ម ្ហ ូប អា ហា រ ដ ែល មាន សុ វ ត្ថ ិ ភាព និង មាន អា ហា រ រូប ត្ថ ម្ភ ▁សិទ្ធិ មាន ស ម្ល ៀក ប ំព ាក់ សិ ទ្ធិ មាន លំ នៅ ដ្ឋាន សម រម្យ និង ស្រ ប ត ាម ល ទ្ធ ភាព សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ការ ថ ែ ទ ាំ សុខ ភាព និង សេ វា ស ង្គ ម ច ាំ ច ាច់ នា នា សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ទឹក ស ្អ ាត និង អ ន ាម ័យ សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ប រិ ដ្ឋាន ដ ែល មាន សុ វ ត្ថ ិ ភាព បរ ិស ុទ្ធ និង ប្រ ក ប ដោយ ច ិ រ ភាព ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ន ូវ សុខ ភាព រ ាង កាយ សុខ ភាព ផ្ល ូវ ចិត្ត និង សុខ ភាព ប ន្ត ព ូ ជ ក្នុង ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ ប ំ ផ ុត ដ ែល អា ច ទទួលបាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន សេ វា ថ ែរ ក ្សា សុខ ភាព ម ូល ដ្ឋាន សម ស្រ ប ត ាម ល ទ្ធ ភាព និង សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ការ ព្យា បាល ដោយ ស ម្ភ ារ ៈ សុខ ា ភិ បាល ▁រដ្ឋ ជា ស មា ជ ិក អា ស៊ ាន ត្រូវ ប ង្ក ើត ប រិយា កាស វិ ជ្ជ មាន ដើម ្ប ី ជំ ន ះ ឱ្យ បាន ន ូវ ការ ម ាក់ ង ាយ ការ ម ិន ន ិយ ាយ ទ ាក់ ទ ង ការ ប ដ ិ សេ ធ និង ការ រ ើស អ ើង ក្នុង ការ ទ ប់ ស្ កាត់ ការ ព្យា បាល ថ ែ ទ ាំ និង គ ាំ ទ្រ ប្រ ជា ជន ដ ែល មាន ជ ម្ ង ឺ ឆ្ លង នា នា រួម ទ ាំង រួម ទ ាំង ម េរ ោ គ អ េ ដ ស៍ និង ជ ម្ ង ឺ អ េ ដ ស៍ ▁មនុស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ស ន្ត ិ សុខ ស ង្គ ម រួម ទ ាំង ការ ធាន ារ៉ា ប់ រ ង ស ង្គ ម ដ ែល មាន និង ដ ែល ជ ួយ គ ាត់ ក្នុង ការ ធាន ាន ូវ ម ធ ្យ ោ ប ាយ ស ម្រ ាប់ ការ រស់ នៅ ប្រ ក ប ដោយ ស េច ក្តី ថ្លៃ ថ្ន ូរ និង សម រម្យ ▁ការ គ ាំ ពារ ជា ពិ ស េស គ ួរ ផ្ ត ល់ ជ ូន ទៅ ដល់ មា ត្រា គ្រ ប់ រូប ក្នុង អ ំ ឡ ុង ពេល សម ស្រ ប ដូច បាន ច ែង ក្នុង ច ្ប ាប់ ជាតិ និង បទ បញ្ញត្តិ ពាក់ ព ័ ន្ធ ន ាន ាម ុន និង ក្រ ោយ ពេល ស ម្រ ាល ប ុ ត្រ ▁ក្នុង អ ំ ឡ ុង ពេល ពិ ស េស នេះ ម ្ត ាយ ដ ែល មាន ការងារ ▁គួរ ទទួលបាន ការ ឈ ប់ ស ម្រ ាក ដោយ ទទួលបាន ប្រ ាក់ ប ៀវ ត ្ស ន៍ ឬ ការ ឈ ប់ ស ម្រ ាក ដោយ ទទួលបាន សម រម្យ ន ូវ ផល ប្រ យោ ជ ន៍ ស ន្ត ិ សុខ ស ង្គ ម ▁ទាំង ម ្ត ាយ និង ទ ារ ក ត្រូវ ទទួលបាន ការ ថ ែ ទ ាំ និង ជំ ន ួយ ជា ពិ ស េស ▁រាល់ ទ ារ ក គ្រ ប់ រូប ទ ោះ ជា ទ ារ ក មាន ខ ាន់ ស ្លា ឬ គ ្ មាន ខ ាន់ ស ្លា ក្តី នឹង ត្រូវ ទទួលបាន ការ ថ ែ ទ ាំ ពិ ស េស នេះ ដូច គ្នា ▁មនុស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ការ អ ប់ រំ ▁ការអប់រំ នៅ ក ម្រ ិត ប ឋ ម ស ិក ្សា គ ឺ ជា ក ាត ព្វ កិច្ច និង ត្រូវ តែ ផ្ ត ល់ ដោយ ឥ ត គ ិត ថ្លៃ ច ំព ោះ ទ ាំង អ ស់ គ្នា ▁ការអប់រំ នៅ ក ម្រ ិត ម ធ ្យ ម ស ិក ្សា ក្នុង ទ ម្រ ង់ ផ្ ស េង ៗ ត្រូវ ផ្ ត ល់ ជ ូន និង អា ច ទទួលបាន ស ម្រ ាប់ សិ ស្ស ទ ាំង អ ស់ ត ាម រយ ៈ ម ធ ្យ ោ ប ាយ សម ស្រ ប នា នា ▁ការបណ្តុះបណ្តាល ប ច្ច េក ទេស និង វិជ្ជា ជីវ ៈ ត្រូវ ផ្ ត ល់ ជ ូន ជា ទូ ទៅ ▁ការអប់រំ ក ម្រ ិត ឧ ត្ត ម ស ិក ្សា អា ច ទទួលបាន ស្ម ើ ភាព គ្នា ស ម្រ ាប់ ទ ាំង អ ស់ គ្នា ផ្ អ ែក ទៅ ត ាម ល ទ្ធ ផល សិ ក្ស ារ ប ស់ និ ស្ស ិត ▁ការអប់រំ ត្រូវ ត ម្រ ង់ ឆ្ ព ោះ ទៅ រក ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ យ៉ាង ព េញ ល េញ នៃ ប ុ គ្គ ល ិក ល ក្ខ ណៈ រ ប ស់ ម នុ ស្ស និង ស េច ក្តី ថ្លៃ ថ្ន ូរ រ ប ស់ ម នុ ស្ស ▁ការអប់រំ ពង្រឹង ការ គ ោរ ព សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស និង សេ រី ភាព ជា ម ូល ដ្ឋាន ដ ទ ៃ ៗ ទៀត ▁នៅក្នុង រដ្ឋ ជា ស មា ជ ិក អា ស៊ ាន ▁លើស ពី នេះ ទៅ ទៀត ការ អ ប់ រំ ត្រូវ ផ្ ត ល់ ល ទ្ធ ភាព ឱ្យ ម នុ ស្ស គ្រ ប់ រូប ដើម ្ប ី ចូល រួម យ៉ាង មាន ប្រ ស ិទ្ធ ភាព នៅ ក្នុង ស ង្គ ម រ ប ស់ ខ្លួន លើក ក ម្ព ស់ ការ យ ល់ ដ ឹង ការ យោគ យ ល់ អ ធ ្យា ស្រ ័យ ម ិត្ត ភាព ក្នុង ច ំណ ោម ប្រ ជា ជាតិ ក្រុម សា ស នា ជាតិ និង សា ស ន៍ និង ព ង ្រី ក ន ូវ ស កម្ម ភាព ន ាន ារ ប ស់ ស មា គមន៍ អា ស៊ ាន ដើម ្ប ី រក ្សា បាន ន ូវ ស ន្ត ិ ភាព ▁មនុស្ស ម្ នាក់ ៗ មាន សិ ទ្ធិ ជា ល ក្ខ ណៈ ប ុ គ្គ ល ឬ ជា ក្រុម ក្តី ក្នុង ការ ចូល រួម ដោយ សេ រី នៅ ក្នុង ស កម្ម ភាព វ ប្ប ធម៌ ស ិល ្ប ៈ និង ផល ប្រ យោ ជ ន៍ នៃ ការ រី ក ចម្រ ើន និង ការ ▁ប្រើប្រាស់ វិទ្យា សា ស្រ ្ត និង ទទួលបាន ការ ការពារ ផល ប្រ យោ ជ ន៍ ផ្ ន េក ស្ម ារ តី និង ស ម្ភ ារ ៈ ពី ស្ន ា ដៃ វិទ្យាសាស្ត្រ អ ក្ស រ សា ស្រ ្ត ឬ ស ិល ្ប ៈ ដ ែល ខ្លួន ជា អ្នក ប ង្ក ើត ឬ ជា អ្នក និ ពន្ធ ▁រដ្ឋ ស មា ជ ិក អា ស៊ ាន ត្រូវ ប ោះ ជំ ហាន ត ាម ប្រ ទេស នី មួយ ៗ និង ត ាម រយ ៈ ជំ ន ួយ និង កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ ក្នុង ត ំ ប ន់ និង អ ន្ត រ ជាតិ ជា ពិ ស េស លើ ផ្ ន ែក សេ ដ្ឋ កិច្ច និង ប ច្ច េក ទេស ឱ្យ បាន ជា អ តិ បរ មា ក្នុង ការ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ធ ន ធាន ដ ែល មាន ក្នុង ប ំណ ង ធ ្វ ើ ឱ្យ ស ម្រ េច ឱ្យ បាន ន ូវ ការ ស្ គ ាល់ ពី សិ ទ្ធិ សេ ដ្ឋ កិច្ច ស ង្គ ម និង វ ប្ប ធម៌ ដ ែល ទទួល ស្ គ ាល់ ក្នុង ស េច ក្តី ប្រ កាស នេះ ▁រដ្ឋ ជា ស មា ជ ិក អា ស៊ ាន អា ច ក ំណ ត់ ន ូវ វិ ស ាល ភាព ដ ែល គ េ អា ច ធាន ាន ូវ សិ ទ្ធិ សេ ដ្ឋ កិច្ច និង ស ង្គ ម ដ ែល មាន នៅ ក្នុង ស េច ក្តី ប្រ កាស នេះ ដល់ ប្រ ជា ជាតិ ម ិន ម ែន អា ស៊ ាន ក្នុង ក្រ ប ខ ័ណ្ឌ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស និង ក្នុង ក្រ ប ខ ័ណ្ឌ អង្គ ភាព និង ធ ន ធា ▁ន នា នា នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច ជាតិ ប្រ ទេស នី មួយ ៗ ▁សិទ្ធិ ក្នុង ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ▁សិទ្ធិ ក្នុង ការ អភិវឌ្ឍ គ ឺ ជា សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ▁ម៉ ្យា ង ម ិន អា ច ដ ក ហ ូត ចេញ បាន ដ ែល ជា គុណ ធម៌ នៃ សិ ទ្ធិ នេះ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ និង ប្រ ជា ជន អា ស៊ ាន ត្រូវ ចូល រួម និង រួម ច ំណ ែក រីករាយ និង ព េញ ចិត្ត ទទួល ផល ប្រ យោ ជ ន៍ ពី ការ អភិវឌ្ឍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ស ង្គ ម វ ប្ប ធម៌ និង ន យោ ប ាយ ប្រ ក ប ដោយ សម ភាព ▁សិទ្ធិ ក្នុង ការ អភិវឌ្ឍ ត្រូវ ស ម្រ េច ប្រ ក ប ដោយ សម ភាព ដើម ្ប ី ឆ្ ល ើយ ត ប ទៅ និង ត ម្រ ូវ ការ អភិវឌ្ឍ និង ត ម្រ ូវ ការ ប រិ ដ្ឋាន ស ម្រ ាប់ ម នុ ស្ស ជំ ន ាន់ នេះ និង ពេល អ នា គ ត ▁ខណៈ ដ ែល ការ ង ភិ វ ឌ ្ឍ ជ ួយ ស ម្រ ប ស ម្រ ួល មាន ភាព ចាំបាច់ ស ម្រ ាប់ ការ អនុ វត្ត សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ក ង ្វ ះ ខា ត នៃ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ម ិន ត្រូវ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ជា ហេតុ ផល ស ម្រ ាប់ ការ រំ ល ោ ភ ប ំព ាន លើ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ដ ែល ត្រូវ បាន គ េ ទទួល ស្ គ ាល់ ជា អ ន្ត រ ជាតិ ន ោះ ទេ ▁រដ្ឋ ជា ស មា ជ ិក អា ស៊ ាន ត្រូវ អនុ ម ័ត យក កម្ម វិ ធី អភិវឌ្ឍ ដ ែល ឆ្ ល ើយ ត ប នឹង យ េន ឌ ័រ និង ឆ្ ព ោះ ទៅ រក ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ប្រ ក ប ដោយ អ ត្ថ ន ័យ សំ ដ ៅ កាត់ បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ ការ ប ង្ក ើត ល ក្ខ ខ ណ្ឌ នា នា រួម មាន ការ ការពារ ▁និង រក ្សា និ ន្ត រ ភាព នៃ ប រិ ដ្ឋាន ស ម្រ ាប់ ប្រ ជា ជន អា ស៊ ាន ទទួលបាន សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ទ ាំង ឡា យ ដ ែល ទទួល ស្ គ ាល់ នៅ ក្នុង ស េច ក្តី ប្រ កាស នេះ ទៅ ល ើម ូល ដ្ឋាន ស្ម ើ ភាព គ្នា ▁និង ទទួលបាន ការ បន្ថយ គ ម្ល ាត នៃ ការ អភិវឌ្ឍ នៅ ក្នុង អា ស៊ ាន ▁រដ្ឋ ជា ស មា ជ ិក អា ស៊ ាន ទទួល ស្ គ ាល់ ថា ការ អនុ វត្ត សិ ទ្ធិ ក្នុង ការ អភិវឌ្ឍ ទ ាម ទ ារ ឱ្យ មាន គ ោល ន យោ ប ាយ អភិវឌ្ឍ ប្រ ក ប ដោយ ប្រ ស ិទ្ធ ភាព នៅ ថ្ន ាក់ ជាតិ ក ៏ ដូច ជា ទំ នាក់ ទំ ន ង សេ ដ្ឋ កិច្ច ប្រ ក ប ដោយ សម ភាព កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ អ ន្ត រ ជាតិ និង ប រិយា កាស សេ ដ្ឋ កិច្ច អ ន្ត រ ជាតិ ដ ែល មាន ល ក្ខ ណៈ គ ប្ប ី ប្រសើរ ▁រដ្ឋ ជា ស មា ជ ិក អា ស៊ ាន គ ួរ ប ញ្ជ ្រា ប ទិ ដ្ឋ ភាព ច ្រ ើន ពាក់ ព ័ ន្ធ វិ ស ័យ នៃ សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ការ អភិវឌ្ឍ ទៅ ក្នុង វិ ស ័យ ពាក់ ព ័ ន្ធ នា នា ក្នុង ការ ក សា ង ស ហ គមន៍ អា ស៊ ាន និង បន្ទាប់ ពី នេះ នឹង ធ ្វ ើ កិច្ច ការ ជា មួយ ដោយ ចរ ិ ភាព និង សម ភាព ការ អនុ វត្ត ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ដោយ យុត្តិ ធម៌ និង កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ អ ន្ត រ ជាតិ ប្រ ក ប ដោយ ប្រ ស ិទ្ធ ភាព ▁សិទ្ធិ ទទួលបាន ស ន្ត ិ ភាព ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ និង ប្រ ជា ជន អា ស៊ ាន មាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ស ន្ត ិ ភាព នៅ ក្នុង ក្រ ប ខ ណ្ឌ អា ស៊ ាន លើ ផ្ ន ែក ស ន្ត ិ សុខ និង ស ្ថ េរ ភាព អ ព្យា ក្រ ឹត ្យ និង សេ រី ភាព ដ ែល សិ ទ្ធិ ទ ាំង នេះ ត្រូវ ក ំណ ត់ នៅ ក្នុង ស េច ក្តី ប្រ កាស នេះ អា ច ត្រូវ បាន គ េ ទទួល ស្ គ ាល់ ទ ាំង ស្រ ុង ▁ដូចនេះ រដ្ឋ ជា ស មា ជ ិក អា ស៊ ាន ប ន្ត ពង្រឹង ម ិត្ត ភាព និង កិច្ច ស ហ ប្រ តិ ប តិ ្ត ការ ដើម ្ប ី ព ង ្រី ក ប ន ្ថ ែម ន ូវ ស ន្ត ិ ភាព ភាព សុខ ដ ុម រ ម នា និង ស ្ថ េរ ភាព នៅ ក្នុង ត ំ ប ន់ ▁កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ នៅ ក្នុង ការ លើក ក ម្ព ស់ និង ការពារ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ▁រដ្ឋ ជា ស មា ជ ិក អា ស៊ ាន ច ែក រំ ល ែក ផល ប្រ យោ ជ ន៍ រួម និង ប ្ត េ ជ្ញ ា ចិត្ត រួម គ្នា ក្នុង ការ លើក ក ម្ព ស់ និង ការ ការពារ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស និង សេ រី ភាព ជា ម ូល ដ្ឋាន ដ ែល ត្រូវ ស ម្រ េច បាន ត ាម រយ ៈ កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ ជា មួយ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក ក ៏ ដូច ជា ជា មួយ អង្គ ការ ស្ ថា ប ័ន ពាក់ ព ័ ន្ធ ថ្ន ាក់ ជាតិ ថ្ន ាក់ ត ំ ប ន់ និង អ ន្ត រ ជាតិ ស្រ ប ទៅ ត ាម ធម្ម នុ ញ្ញ អា ស៊ ាន ▁ពុំ មាន ផ្ ន ែក ណា មួយ នៃ ស េច ក្តី ប្រ កាស នេះ អា ច ត្រូវ បាន ប ក ស្រ ាយ ស ម្រ ាប់ រដ្ឋ ក្រ ម ឬ ប ុ គ្គ ល ន ូវ សិ ទ្ធិ ក្នុង ការ អនុ វត្ត ស កម្ម ភាព ណា ដ ែល មាន គ ោល ប ំណ ង ធ ្វ ើ ឱ្យ ប៉ ះ ព ាល់ ដល់ គ ោល ប ំណ ង និង គ ោល ការណ៍ រ ប ស់ អា ស៊ ាន ឬ ក្នុង ការ ប ំ ផ្ល ិច ប ំ ផ្ល ាញ ន ូវ សិ ទ្ធិ និង សេ រី ភាព ម ូល ដ្ឋាន នា នា ដ ែល បាន ក ំណ ត់ នៅ ក្នុង ស េច ក្តី ប្រ កាស នេះ និង នៅ ក្នុង ល ិ ខ ិត ុប ករណ៍ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស អ ន្ត រ ជាតិ នា នា ដ ែល រដ្ឋ ជា ស មា ជ ិក អា ស៊ ាន ជា ភាគ ី ▁អនុម័ត ដោយ ប្រ មុខ រដ្ឋ ប្រ ម ុន រ ដ្ឋា ភិ បាល នៃ រដ្ឋ ស មា ជ ិក អា ស៊ ាន នៅ រាជ ធាន ី ភ្នំពេញ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា នា ថ ្ង ៃ ទី ដ ប់ ប្រ ាំ បី នៃ ខែ វិ ច្ឆ ិកា ▁ក្នុង ឆ្នាំ ▁២០១២ ▁ក្នុង ស ំណ ៅ ដើម តែ មួយ គ ត់ ជា ភា សា អ ង់ គ ្ល េស	6,020
តើឥន្រ្ទីយារម្មណ៍មានចំណុចពិសេសដូចម្ដេចខ្លះ	null	ឥន្រ្ទីយារម្មណ៍មានចំណុចពិសេស២គឺទស្សនៈវេនទា គឺជាឥន្រ្ទីយារម្មណ៍ជាអ្នកណែនាំនិងផ្លាស់ប្ដូរជីវភាពជីវិតក្នុងរបបយើង ដូចជាធ្វើមានការឈឺចាប់ ការត្រេកត្រអាល ការពេញចិត្ត ឬមិនពេញមិត្តជាដើមទស្សនៈបញ្ញា គឺជាឥន្រ្ទីយារម្មណ៍ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងនូវពុទ្ធិការព្រោះការបានទទួលវត្ថុមួយ នៅខាងក្រៅចិត្តរបស់យើងដែលធ្វើឪ្យយើងស្គាល់វត្ថុនោះ	null	ឥន្រ្ទីយារម្មណ៍មានចំណុចពិសេស២គឺទស្សនៈវេនទា គឺជាឥន្រ្ទីយារម្មណ៍ជាអ្នកណែនាំនិងផ្លាស់ប្ដូរជីវភាពជីវិតក្នុងរបបយើង ដូចជាធ្វើមានការឈឺចាប់ ការត្រេកត្រអាល ការពេញចិត្ត ឬមិនពេញមិត្តជាដើមទស្សនៈបញ្ញា គឺជាឥន្រ្ទីយារម្មណ៍ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងនូវពុទ្ធិការព្រោះការបានទទួលវត្ថុមួយ នៅខាងក្រៅចិត្តរបស់យើងដែលធ្វើឪ្យយើងស្គាល់វត្ថុនោះ	ត ើ ឥ ន្ រ ្ ទី យា រ ម្ម ណ៍ មាន ចំណុច ពិ សេ ស ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ Ġ	23	ឥ ន្ រ ្ ទី យា រ ម្ម ណ៍ មាន ចំណុច ពិ សេ ស ២ គ ឺ ទ ស្ស នៈ វេ ន ទ ា Ġ គ ឺ ជា ឥ ន្ រ ្ ទី យា រ ម្ម ណ៍ ជា អ្នក ណ ែន ាំ និង ផ្ល ាស់ ប្ ដ ូរ ជីវ ភាព ជីវ ិត ក្នុង រ ប ប យ ើង Ġ ដូច ជា ធ ្វ ើម ាន ការ ឈ ឺ ច ាប់ Ġ ការ ត្រ េក ត្រ អា ល Ġ ការ ព េញ ចិត្ត Ġ ឬ ម ិន ព េញ ម ិត្ត ជា ដើម ទ ស្ស នៈ ប ញ្ញា Ġ គ ឺ ជា ឥ ន្ រ ្ ទី យា រ ម្ម ណ៍ ដ ែល ឆ្ ល ុះ បញ្ចាំង ន ូវ ពុ ទ្ធិ ការ ព្រ ោះ ការ បាន ទទួល វ ត្ថ ុម ួយ Ġ នៅ ខា ង ក្រ ៅ ចិត្ត រ ប ស់ យ ើង ដ ែល ធ ្វ ើ ឪ ្យ យ ើង ស្ គ ាល់ វ ត្ថ ុន ោះ	151	▁តើ ឥ ន ្រ ្ ទី យ ារ ម្ម ណ៍ មាន ចំណុច ពិ ស េស ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ▁	22	▁ឥ ន ្រ ្ ទី យ ារ ម្ម ណ៍ មាន ចំណុច ពិ ស េស ២ គ ឺ ទ ស្ស នៈ វ េន ទ ា ▁គឺជា ឥ ន ្រ ្ ទី យ ារ ម្ម ណ៍ ជា អ្នក ណ ែន ាំ និង ផ្ល ាស់ ប្ ដ ូរ ជីវ ភាព ជីវ ិត ក្នុង រ ប ប យ ើង ▁ដូចជា ធ ្វ ើ មាន ការ ឈ ឺ ច ាប់ ▁ការ ត្រ េក ត្រ អា ល ▁ការ ព េញ ចិត្ត ▁ឬ ម ិន ព េញ ម ិត្ត ជា ដើម ទ ស្ស នៈ ប ញ្ញា ▁គឺជា ឥ ន ្រ ្ ទី យ ារ ម្ម ណ៍ ដ ែល ឆ្ ល ុះ បញ្ចាំង ន ូវ ពុ ទ្ធិ ការ ព្រ ោះ ការ បាន ទទួល វ ត្ថ ុ មួយ ▁នៅ ខា ង ក្រ ៅ ចិត្ត រ ប ស់ យ ើង ដ ែល ធ ្វ ើ ឪ ្យ យ ើង ស្ គ ាល់ វ ត្ថ ុន ោះ	146
តើមន្រ្តីរាជការមានសិទ្ធិទទួលបៀវត្ស មូលដ្ឋានតែក្នុងលក្ខខណ្ឌណាខ្លះ	null	មន្ត្រីរាជការមានសិទ្ធិទទួលបៀវត្សមូលដ្ឋាន តែក្នុងលក្ខខណ្ឌលដូចខាងក្រោមកំពុងបំពេញសកម្មភាពការងារកំពុងផ្លាស់ប្តូរកន្លែងធ្វើការនៅក្នុងឬក្រៅប្រទេសកំពុងធ្វើដំណើរទៅកាន់មុខតំណែង ឬកំពុងវិលត្រលប់មកវិញកំពុងបំពេញកម្មសិក្សាវិជ្ជាជីវៈ ឬបច្ចេកទេសតាមតម្រូវការរបស់រដ្ឋកំពុងបំពេញកម្មសិក្សាជាដំបូងដើម្បីតាំងសប់ក្នុងក្របខណ្ឌ	null	មន្ត្រីរាជការមានសិទ្ធិទទួលបៀវត្សមូលដ្ឋាន តែក្នុងលក្ខខណ្ឌលដូចខាងក្រោមកំពុងបំពេញសកម្មភាពការងារកំពុងផ្លាស់ប្តូរកន្លែងធ្វើការនៅក្នុងឬក្រៅប្រទេសកំពុងធ្វើដំណើរទៅកាន់មុខតំណែង ឬកំពុងវិលត្រលប់មកវិញកំពុងបំពេញកម្មសិក្សាវិជ្ជាជីវៈ ឬបច្ចេកទេសតាមតម្រូវការរបស់រដ្ឋកំពុងបំពេញកម្មសិក្សាជាដំបូងដើម្បីតាំងសប់ក្នុងក្របខណ្ឌ	ត ើម ន្ រ ្ត ី រាជ ការ មាន សិ ទ្ធិ ទទួល ប ៀវ ត ្ស Ġ ម ូល ដ្ឋាន តែ ក្នុង ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ណា ខ្ ល ះ Ġ	29	ម ន្ត ្រី រាជ ការ មាន សិ ទ្ធិ ទទួល ប ៀវ ត ្ស ម ូល ដ្ឋាន Ġ តែ ក្នុង ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ល ដូច ខា ង ក្រោម កំ ពុ ង ប ំព េញ ស កម្ម ភាព ការងារ កំ ពុ ង ផ្ល ាស់ ប្ តូ រក ន្ លែង ធ ្វ ើក ារ នៅ ក្នុង ឬ ក្រ ៅ ប្រ ទេស កំ ពុ ង ធ ្វ ើ ដំណើរ ទៅ កាន់ មុខ ត ំណ ែង Ġ ឬ កំ ពុ ង វិ ល ត្រ ល ប់ មក វិញ កំ ពុ ង ប ំព េញ កម្ម សិ ក្ស ាវ ិ ជ្ជ ា ជីវ ៈ Ġ ឬ ប ច្ច េក ទេស តា ម ត ម្រ ូវ ការ រ ប ស់ រដ្ឋ កំ ពុ ង ប ំព េញ កម្ម សិ ក្ស ា ជា ដំ បូ ង ដើម ្ប ីត ាំង ស ប់ ក្នុង ក្រ ប ខ ណ្ឌ âĢĭ ĠâĢĭ	137	▁តើ ម ន ្រ ្ត ី រាជ ការ មាន សិ ទ្ធិ ទទួល ប ៀវ ត ្ស ▁មូលដ្ឋាន តែ ក្នុង ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ណា ខ្ ល ះ ▁	27	▁មន្ត្រីរាជការ មាន សិ ទ្ធិ ទទួល ប ៀវ ត ្ស ម ូល ដ្ឋាន ▁តែ ក្នុង ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ល ដូច ខា ង ក្រោម ក ំព ុង ប ំព េញ ស កម្ម ភាព ការងារ ក ំព ុង ផ្ល ាស់ ប ្ត ូរ កន្លែង ធ ្វ ើ ការ នៅ ក្នុង ឬ ក្រ ៅ ប្រ ទេស ក ំព ុង ធ ្វ ើ ដំណើរ ទៅ កាន់ មុខ ត ំណ ែង ▁ឬ ក ំព ុង វិ ល ត្រ ល ប់ មក វិញ ក ំព ុង ប ំព េញ កម្ម ស ិក ្សា វិជ្ជា ជីវ ៈ ▁ឬ ប ច្ច េក ទេស ត ាម ត ម្រ ូវ ការ រ ប ស់ រដ្ឋ ក ំព ុង ប ំព េញ កម្ម ស ិក ្សា ជា ដំ បូ ង ដើម ្ប ី តាំង ស ប់ ក្នុង ក្រ ប ខ ណ្ឌ ▁	130
តើជនជាប់ចោទនឹងទទួលទោសអ្វីខ្លះប្រសិនបើតុលាការរកឃើញថាគាត់មានទោស	null	ទោសអតិបរមាគឺការដាក់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត ហើយការដាក់ទោសអប្បរមាគឺការដាក់ពន្ធនាគាររយៈពេល៥ឆ្នាំរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមិនអនុញ្ញាតឲ្យមានទោសប្រហារជីវិតទេបន្ថែមពីលើនេះ តុលាការអាចបញ្ជាឲ្យធ្វើការរឹបអូសទ្រព្យសម្បត្តិ ឬថវិកា ដែលចុងចោទទទួលបានមិនស្របច្បាប់ ឬដោយការប្រព្រឹត្តិបទឧក្រិដ្ឋណាមួយទ្រព្យសម្បត្តិដែលបានរឹបអូសនឹងត្រូវប្រគល់ជូនរដ្ឋ	null	ទោសអតិបរមាគឺការដាក់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត ហើយការដាក់ទោសអប្បរមាគឺការដាក់ពន្ធនាគាររយៈពេល៥ឆ្នាំរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមិនអនុញ្ញាតឲ្យមានទោសប្រហារជីវិតទេបន្ថែមពីលើនេះ តុលាការអាចបញ្ជាឲ្យធ្វើការរឹបអូសទ្រព្យសម្បត្តិ ឬថវិកា ដែលចុងចោទទទួលបានមិនស្របច្បាប់ ឬដោយការប្រព្រឹត្តិបទឧក្រិដ្ឋណាមួយទ្រព្យសម្បត្តិដែលបានរឹបអូសនឹងត្រូវប្រគល់ជូនរដ្ឋ	ត ើ ជន ជាប់ ច ោទ នឹង ទទួល ទោស អ ្វី ខ្ ល ះ ប្រ សិ ន ប ើត ុល ាក ារ រក ឃើញ ថា គ ាត់ មាន ទោស Ġ	29	ទោស អ តិ បរ មា គ ឺ ការ ដា ក់ ពន្ធ នា គ ារ អ ស់ មួយ ជីវ ិត Ġ ហើយ ការ ដា ក់ ទោស អ ប្ប រ មា គ ឺ ការ ដា ក់ ពន្ធ នា គ ារ រយ ៈ ពេល ៥ ឆ្នាំ រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ម ិន អនុ ញ្ញា ត ឲ្យ មាន ទោស ប្រហារ ជីវ ិត ទេ ប ន្ ថ ែម ពី លើ នេះ Ġ ត ុល ាក ារ អា ច បញ្ជា ឲ្យ ធ ្វ ើក ារ រ ឹប អូ ស ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ Ġ ឬ ថ វិ កា Ġ ដ ែល ច ុង ច ោទ ទទួលបាន ម ិន ស្រ ប ច្ បា ប់ Ġ ឬ ដោយ ការ ប្រ ព្រ ឹត ្តិ បទ ឧ ក្រ ិ ដ្ឋ ណា មួយ ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ ដ ែល បាន រ ឹប អូ ស នឹង ត្រូវ ប្រ គ ល់ ជ ូន រដ្ឋ	146	▁តើ ជន ជាប់ ច ោទ នឹង ទទួល ទោស អ ្វី ខ្ ល ះ ប្រ ស ិន ប ើត ុល ា ការ រក ឃើញ ថា គ ាត់ មាន ទោស ▁	28	▁ទោស អ តិ បរ មា គ ឺ ការ ដ ាក់ ពន្ធ នា គ ារ អ ស់ មួយ ជីវ ិត ▁ហើយ ការ ដ ាក់ ទោស អ ប្ប រ មា គ ឺ ការ ដ ាក់ ពន្ធ នា គ ារ រយ ៈ ពេល ៥ ឆ្នាំ រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ម ិន អនុ ញ្ញា ត ឲ្យ មាន ទោស ប្រហារ ជីវ ិត ទេ ប ន ្ថ ែម ពី លើ នេះ ▁តុលាការ អា ច បញ្ជា ឲ្យ ធ ្វ ើ ការ រ ឹប អូ ស ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ ▁ឬ ថ វ ិកា ▁ដែល ច ុង ច ោទ ទទួលបាន ម ិន ស្រ ប ច ្ប ាប់ ▁ឬ ដោយ ការ ប្រ ព្រ ឹ ត្តិ បទ ឧ ក្រ ិ ដ្ឋ ណា មួយ ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ ដ ែល បាន រ ឹប អូ ស នឹង ត្រូវ ប្រ គ ល់ ជ ូន រដ្ឋ	142
តើប្អូនយល់យ៉ាងណាដែរ ចំពោះបញ្ហាបរិស្ថាន បរិស្ថានសង្គមនៅកម្ពុជាចូរបញ្ជាក់	null	បើនិយាយពីបរិស្ថានធម្មជាតិកម្ពុជាយើង ព្រៃត្រូវបាត់បង់អស់ជាច្រើនដែលអោយប្រែប្រួលអាកាសធាតុភ្លៀងមិនទៀងទាត់ ទឹកជំនន់ ភាពរាំងស្ងួតរីឯសត្វព្រៃក៏វិនាសទៅតាមនោះដែរ ត្រី សត្វចតុបាតធំៗ បើនិយាយពីបរិស្ថាន សង្គម កម្ពុជាយើងរងភាពកខ្វក់ដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ ពិសេសនៅទីក្រុងភ្នំពេញដូចជាបញ្ហាស្ទះ ចរាចរណ៍ ស្ទះលូ សំនង់អានាធិបតេយ្យ ផ្សែងយានយន្ត កំទរ លំញ័រ កាកសំនល់	null	បើនិយាយពីបរិស្ថានធម្មជាតិកម្ពុជាយើង ព្រៃត្រូវបាត់បង់អស់ជាច្រើនដែលអោយប្រែប្រួលអាកាសធាតុភ្លៀងមិនទៀងទាត់ ទឹកជំនន់ ភាពរាំងស្ងួតរីឯសត្វព្រៃក៏វិនាសទៅតាមនោះដែរ ត្រី សត្វចតុបាតធំៗ បើនិយាយពីបរិស្ថាន សង្គម កម្ពុជាយើងរងភាពកខ្វក់ដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ ពិសេសនៅទីក្រុងភ្នំពេញដូចជាបញ្ហាស្ទះ ចរាចរណ៍ ស្ទះលូ សំនង់អានាធិបតេយ្យ ផ្សែងយានយន្ត កំទរ លំញ័រ កាកសំនល់	ត ើប ្អ ូន យ ល់ យ៉ាង ណា ដ ែរ Ġ ចំ ព ោះ ប ញ ្ហ ាប រិ ស្ថាន Ġ បរ ិស ្ថ ាន សង ្ គម នៅ ក ម្ព ុ ជា ច ូរ បញ្ជា ក់ Ġ	35	ប ើន ិយ ាយ ពី បរ ិស ្ថ ាន ធម្ម ជាតិ ក ម្ព ុ ជា យ ើង Ġ ព្រ ៃ ត្រូវ បា ត់ បង់ អ ស់ ជា âĢĭ ច្ រ ើន ដ ែល អោយ ប្រ ែប ្រ ួល អា កាស ធាតុ ភ្ល ៀង ម ិន ទ ៀង ទ ាត់ Ġ ទឹក ជំ ន ន់ Ġ ភាព រា ំ ង ស្ ង ួត រី ឯ ស ត ្វ ព្រ ៃ ក ៏ វិ នា ស ទៅ តា ម ន ោះ ដ ែរ Ġ ត្រ ី Ġ ស ត ្វ ច ត ុប ាត ធ ំ ៗ Ġ ប ើន ិយ ាយ ពី បរ ិស ្ថ ាន Ġ សង ្ គម Ġ ក ម្ព ុ ជា យ ើង រ ង ភាព ក ខ្វ ក់ ដ ៏ ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ Ġ ពិ សេ ស នៅ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ដូច ជា ប ញ ្ហ ាស ្ ទ ះ Ġ ចរ ា ចរ ណ៍ Ġ ស្ទ ះ ល ូ Ġ សំ ន ង់ អាន ា ធិបតេយ្យ Ġ ផ្ ស ែង យា ន យ ន្ត Ġ កំ ទ រ Ġ លំ ញ ័រ Ġ កា ក សំ ន ល់	169	▁តើ ប ្អ ូន យ ល់ យ៉ាង ណា ដ ែរ ▁ចំពោះ ប ញ ្ហ ាប រិ ស្ថាន ▁បរិស្ថាន ស ង្គ ម នៅ ក ម្ព ុ ជា ច ូរ បញ្ជា ក់ ▁	30	▁បើ ន ិយ ាយ ពី ប រិ ស្ថាន ធម្ម ជាតិ ក ម្ព ុ ជ ាយ ើង ▁ព្រៃ ត្រូវ ប ាត់ បង់ អ ស់ ជា ▁ច្រើន ដ ែល អោយ ប្រ ែ ប្រ ួល អា កាស ធាតុ ភ្ល ៀង ម ិន ទ ៀង ទ ាត់ ▁ទឹក ជំ ន ន់ ▁ភាព រ ាំង ស្ ង ួត រី ឯ ស ត ្វ ព្រ ៃ ក ៏ វិ នា ស ទៅ ត ាម ន ោះ ដ ែរ ▁ត្រី ▁សត្វ ច ត ុប ាត ធ ំ ៗ ▁បើ ន ិយ ាយ ពី ប រិ ស្ថាន ▁សង្គម ▁កម្ពុជា យ ើង រ ង ភាព ក ខ្វ ក់ ដ ៏ ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ ▁ពិសេស នៅ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ដូច ជា ប ញ ្ហ ា ស្ទ ះ ▁ចរាចរណ៍ ▁ស្ទះ ល ូ ▁សំ ន ង់ អាន ា ធិបតេយ្យ ▁ផ្សែង យ ាន យ ន្ត ▁កំ ទ រ ▁លំ ញ ័រ ▁កា ក សំ ន ល់	146
តើប្រភពចំណូលរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមានអ្វីខ្លះ ចូររៀបរាប់	null	ប្រភពចំណូលរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា តាមច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុ មានដូចខាងក្រោម ចំណូលចរន្ត ចំណូលសារពើពន្ធ ចំណូលពន្ធ និងចំណូលពន្ធនិងអាករគ្រប់ប្រភេទ ចំណូលពន្ធគយនិងចំណូលពន្ធដារ ចំណូលមិនមែនសារពើពន្ធ ចំណូលពីការលក់ ជួលទ្រព្យសម្បត្តិ ឬ ចំណូលពីលិខិត ឆ្លងដែននិងទិដ្ឋាការ តាស៊ីផ្សារ ឬសេវា រដ្ឋបាលរបស់រដ្ឋ ផលនៃឯកជនភាវូបនីយកម្មសហគ្រាសសាធារណៈចំណូលពីលិខិតឆ្លងដែននិងទិដ្ឋាការ ចំណូលពីប្រដាប់ក្តី ការស៊ីណូ ការរុកចំណូលពីលិខិតឆ្លងដែននិងទិដ្ឋាការ ចំណូលពីប្រដាប់ក្តី ការស៊ីណូ ការរុករកធនធានរ៉ែ ភាស៊ីផ្សារ ឃឿត្រី ផលពីការជាក់ពិន័យនិងការដាក់ទណ្ឌ កម្មការលក់បង្គាន់ដៃជាតិ ចំណូលមូលធន ចំណូលពីប្រភពផ្ទាល់ជំនួយ កំចី និងជំនួសឥតសំណង ដែលកម្ពុជាទទួលបានពីបណ្តាប្រទេសនានា រួមមាន ប្រទេសជប៉ុន ចិន សហគមន៍អឺរ៉ុប អូស្តា្រលី អាមេរិក កាណាដា ចំណូលពីការលក់អចលនាទ្រព្យ អគារ ដីធ្លី រោងចក្រ រថយន្ត ចំណូលពីប្រភពខាងក្រៅ ជំនួយកំចី និងជំនួយឥតសំណង ដែលកម្ពុជាទទួលបានពីបណ្តាស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុ អន្តរជាតិនានាមាន ធនាគារអភិវឌ្ឍន៏អាស៊ី ADB មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ IMF ធនាគាពិភពលោកWB	null	ប្រភពចំណូលរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា តាមច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុ មានដូចខាងក្រោម ចំណូលចរន្ត ចំណូលសារពើពន្ធ ចំណូលពន្ធ និងចំណូលពន្ធនិងអាករគ្រប់ប្រភេទ ចំណូលពន្ធគយនិងចំណូលពន្ធដារ ចំណូលមិនមែនសារពើពន្ធ ចំណូលពីការលក់ ជួលទ្រព្យសម្បត្តិ ឬ ចំណូលពីលិខិត ឆ្លងដែននិងទិដ្ឋាការ តាស៊ីផ្សារ ឬសេវា រដ្ឋបាលរបស់រដ្ឋ ផលនៃឯកជនភាវូបនីយកម្មសហគ្រាសសាធារណៈចំណូលពីលិខិតឆ្លងដែននិងទិដ្ឋាការ ចំណូលពីប្រដាប់ក្តី ការស៊ីណូ ការរុកចំណូលពីលិខិតឆ្លងដែននិងទិដ្ឋាការ ចំណូលពីប្រដាប់ក្តី ការស៊ីណូ ការរុករកធនធានរ៉ែ ភាស៊ីផ្សារ ឃឿត្រី ផលពីការជាក់ពិន័យនិងការដាក់ទណ្ឌ កម្មការលក់បង្គាន់ដៃជាតិ ចំណូលមូលធន ចំណូលពីប្រភពផ្ទាល់ជំនួយ កំចី និងជំនួសឥតសំណង ដែលកម្ពុជាទទួលបានពីបណ្តាប្រទេសនានា រួមមាន ប្រទេសជប៉ុន ចិន សហគមន៍អឺរ៉ុប អូស្តា្រលី អាមេរិក កាណាដា ចំណូលពីការលក់អចលនាទ្រព្យ អគារ ដីធ្លី រោងចក្រ រថយន្ត ចំណូលពីប្រភពខាងក្រៅ ជំនួយកំចី និងជំនួយឥតសំណង ដែលកម្ពុជាទទួលបានពីបណ្តាស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុ អន្តរជាតិនានាមាន ធនាគារអភិវឌ្ឍន៏អាស៊ី ADB មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ IMF ធនាគាពិភពលោកWB	ត ើប ្រ ភព ចំ ណូ ល រ ប ស់ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ច ូរ រ ៀប រា ប់ Ġ	33	ប្រ ភព ចំ ណូ ល រ ប ស់ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា Ġ តា ម ច្ បា ប់ ហ ិ រ ញ្ញ វ ត្ថ ុ Ġ មាន ដូច ខា ង ក្រោម Ġ ចំ ណូ ល ចរ ន្ត Ġ ចំ ណូ ល សារ ព ើ ពន្ធ Ġ ចំ ណូ ល ពន្ធ Ġ និង ចំ ណូ ល ពន្ធ និង អា ករ គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ Ġ ចំ ណូ ល ពន្ធ គ យ និង ចំ ណូ ល ពន្ធ ដា រ ĠâĢĭ Ġ ចំ ណូ ល ម ិន ម ែន សារ ព ើ ពន្ធ Ġ ចំ ណូ ល ពី ការ ល ក់ Ġ ជ ួល ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ ĠâĢĭ ឬ Ġ ចំ ណូ ល ពី ល ិ ខ ិត Ġ ឆ្ លង ដ ែន និង ទិ ដ្ឋា ការ Ġ តា ស៊ី ផ្ សារ Ġ ឬ សេ វា Ġ រដ្ឋ បាល រ ប ស់ រដ្ឋ Ġ ផល នៃ ឯក ជន ភា វ ូប នី យក ម្ម ស ហ គ្រ ាស សា ធា រណៈ ចំ ណូ ល ពី ល ិ ខ ិត ឆ្ លង ដ ែន និង ទិ ដ្ឋា ការ Ġ ចំ ណូ ល ពី ប្រ ដា ប់ ក្តី Ġ ការ ស៊ី ណូ Ġ ការ រ ុក ចំ ណូ ល ពី ល ិ ខ ិត ឆ្ លង ដ ែន និង ទិ ដ្ឋា ការ Ġ ចំ ណូ ល ពី ប្រ ដា ប់ ក្តី Ġ ការ ស៊ី ណូ Ġ ការ រ ុក រក ធ ន ធាន រ៉ ែ Ġ ភា ស៊ី ផ្ សារ Ġ ឃ ឿ ត្រ ី Ġ ផល ពី ការ ជា ក់ ពិ ន ័យ និង ការ ដា ក់ ទ ណ្ឌ Ġ កម្ម ការ ល ក់ បង ្ គ ាន់ ដៃ ជាតិ Ġ ចំ ណូ ល ម ូល ធ ន Ġ ចំ ណូ ល ពី ប្រ ភព ផ្ ទ ាល់ ជំ ន ួយ Ġ កំ ច ី Ġ និង ជំ ន ួស ឥ ត សំ ណ ង Ġ ដ ែល ក ម្ព ុ ជា ទទួលបាន ពី âĢĭ បណ្ត ាប ្រ ទេស នា នា Ġ រួម មាន Ġ ប្រ ទេស ជ âĢĭ ប៉ ុន Ġ ច ិន Ġ ស ហ គមន៍ អ ឺ រ៉ ុប Ġ អូ ស្តា ្រ លី Ġ អា មេ រិក Ġ កា ណា ដា Ġ ចំ ណូ ល ពី ការ ល ក់ អ ច ល នា ទ្រ ព្យ Ġ អ គ ារ Ġ ដ ី ធ ្ល ី Ġ រ ោង ច ក្រ Ġ រ ថ យ ន្ត Ġ ចំ ណូ ល ពី ប្រ ភព ខា ង ក្រ ៅ Ġ ជំ ន ួយ កំ ច ី Ġ និង ជំ ន ួយ ឥ ត សំ ណ ង Ġ ដ ែល ក ម្ព ុ ជា ទទួលបាន ពី បណ្ត ាស ្ថ ាប ័ន ហ ិ រ ញ្ញ វ ត្ថ ុ Ġ អ ន្ត រ ជាតិ នា នា មាន Ġ ធ នា គ ារ អភិវឌ្ឍ ន ៏ អា ស៊ី ĠA DB Ġ ម ូល និ ធិ រូប ិយ វ ត្ថ ុ អ ន្ត រ ជាតិ ĠIMF Ġ ធ នា គ ា ពិ ភព លោក WB	428	▁តើ ប្រ ភព ច ំណ ូល រ ប ស់ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ▁	31	▁ប្រភព ច ំណ ូល រ ប ស់ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ▁តាម ច ្ប ាប់ ហ ិ រ ញ្ញ វ ត្ថ ុ ▁មាន ដូច ខា ង ក្រោម ▁ចំណូល ចរ ន្ត ▁ចំណូល សារ ព ើ ពន្ធ ▁ចំណូល ពន្ធ ▁និង ច ំណ ូល ពន្ធ និង អា ករ គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ ▁ចំណូល ពន្ធ គ យ និង ច ំណ ូល ពន្ធ ដា រ ▁ចំណូល ម ិន ម ែន សារ ព ើ ពន្ធ ▁ចំណូល ពី ការ ល ក់ ▁ជួល ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ ▁ឬ ▁ចំណូល ពី ល ិ ខ ិត ▁ឆ្លង ដ ែន និង ទិ ដ្ឋា ការ ▁តា ស៊ី ផ្ សារ ▁ឬ សេ វា ▁រដ្ឋបាល រ ប ស់ រដ្ឋ ▁ផល នៃ ឯក ជន ភា វ ូប នី យ កម្ម ស ហ គ្រ ាស សា ធា រណៈ ច ំណ ូល ពី ល ិ ខ ិត ឆ្ លង ដ ែន និង ទិ ដ្ឋា ការ ▁ចំណូល ពី ប្រ ដ ាប់ ក្តី ▁ការ ស៊ី ណូ ▁ការរ ុក ច ំណ ូល ពី ល ិ ខ ិត ឆ្ លង ដ ែន និង ទិ ដ្ឋា ការ ▁ចំណូល ពី ប្រ ដ ាប់ ក្តី ▁ការ ស៊ី ណូ ▁ការរ ុក រក ធ ន ធាន រ៉ ែ ▁ភា ស៊ី ផ្ សារ ▁ឃ ឿ ត្រ ី ▁ផល ពី ការ ជ ាក់ ព ិន ័យ និង ការ ដ ាក់ ទ ណ្ឌ ▁កម្ម ការ ល ក់ ប ង្គ ាន់ ដៃ ជាតិ ▁ចំណូល ម ូល ធ ន ▁ចំណូល ពី ប្រ ភព ផ្ ទ ាល់ ជំ ន ួយ ▁កំ ច ី ▁និង ជំ ន ួស ឥ ត ស ំណ ង ▁ដែល ក ម្ព ុ ជា ទទួលបាន ពី ▁បណ្តា ប្រ ទេស នា នា ▁រួម មាន ▁ប្រទេស ជ ▁ប៉ុន ▁ចិន ▁សហគមន៍ អ ឺ រ៉ ុប ▁អូ ស្តា ្រ លី ▁អាមេរិក ▁កាណាដា ▁ចំណូល ពី ការ ល ក់ អ ច ល នា ទ្រ ព្យ ▁អគារ ▁ដីធ្លី ▁រោងចក្រ ▁រថយន្ត ▁ចំណូល ពី ប្រ ភព ខា ង ក្រ ៅ ▁ជំនួយ កំ ច ី ▁និង ជំ ន ួយ ឥ ត ស ំណ ង ▁ដែល ក ម្ព ុ ជា ទទួលបាន ពី បណ្ត ាស ្ថ ាប ័ន ហ ិ រ ញ្ញ វ ត្ថ ុ ▁អន្តរជាតិ នា នា មាន ▁ធនាគារ អភិវឌ្ឍ ន ៏ អា ស៊ី ▁A DB ▁មូលនិធិ រូប ិយ វ ត្ថ ុ អ ន្ត រ ជាតិ ▁IM F ▁ធ នា គ ា ពិ ភព លោក W B	359
តើជញ្ជាំងទីក្រុងប៊ែកឡាំងត្រូវបានរំលាយចេញវិញថ្ងៃណា ខែណា ឆ្នាំណា	null	ជញ្ជាំងទីក្រុងប៊ែកឡាំងត្រូវបានរំលាយចេញវិញនៅថ្ងៃទី ១១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ១៩៨៩	null	ជញ្ជាំងទីក្រុងប៊ែកឡាំងត្រូវបានរំលាយចេញវិញនៅថ្ងៃទី ១១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ១៩៨៩	ត ើ ជ ញ្ជ ាំង ទី ក្រុង ប៊ ែក ឡា ំ ង ត្រូវ បាន រំ លា យ ចេញ វិញ ថ ្ង ៃ ណា Ġ ខែ ណា Ġ ឆ្នាំ ណា Ġ	27	ជ ញ្ជ ាំង ទី ក្រុង ប៊ ែក ឡា ំ ង ត្រូវ បាន រំ លា យ ចេញ វិញ នៅ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ១ ១ âĢĭ Ġ ខែ វិ ច្ឆ ិកា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៨ ៩	32	▁តើ ជ ញ្ជ ាំង ទី ក្រុង ប៊ ែក ឡ ាំង ត្រូវ បាន រំ ល ាយ ចេញ វិញ ថ ្ង ៃ ណា ▁ខែ ណា ▁ឆ្នាំ ណា ▁	25	▁ជញ្ជាំង ទី ក្រុង ប៊ ែក ឡ ាំង ត្រូវ បាន រំ ល ាយ ចេញ វិញ នៅ ថ ្ង ៃ ទី ▁១១ ▁ខែវិច្ឆិកា ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៨ ៩	25
គោលដៅនៃជីវិតរបស់មនុស្សមិនគ្រាន់តែជាការរស់រានមានជីវិតប៉ុណ្ណោះទេ តែត្រូវរស់នៅប្រកបដោយសេចក្តីថ្លៃថ្នូរផងដែរ តើអ្នកមានយោបល់ដូចម្តេចចំពោះគំនិតខាងលើ	null	ជាទូទៅក្នុងការដឹកនាំ និងគ្រប់គ្រងអ្វីមួយចាំបាច់ត្រូវប្រើអំណាច និងឥស្សរភាពតែអំណាចនេះមិនមែនជាអំណាចបុគ្គលតែម្នាក់ រីឯឥស្សរភាពក៏មិនមែនជារបស់បុគ្គលណាមួយដែរ ដូចនេះហើយបានជាមានឃ្លាមួយពោលថា អំណាចកើតចេញមកពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឥស្សរភាពកើតចេញមកពីការចេះផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់គ្នាទៅវិញទៅមក ហើយភាពបុគ្គលឆ្នើមសកើតចេញមកពីការមិនគិតតែផលប្រយោជន៍ផផ្ទាល់ខ្លួន អំណាចកើតចេញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពន្យល់ពាក្យ អំណាចគឺជាកម្លាំង ឬឥទ្ធិពលដែលអាចធ្វើអ្វីបាន បកស្រាយ ក្នុងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ អំណាចកើតចេញពីប្រជាជន ហើយតំណាងប្រជាជនក៏កើតចេញពីប្រជាជនដែរ គឺវាជារបស់ប្រជាជន និងធ្វើអ្វីៗ ដើម្បីប្រជាជន ប្រជាជនជាអ្នកជ្រើសររើសតំណាងរបស់ខ្លួននិងប្រគល់អំណាច អភ័យឯកសិទ្ធិឱ្យតំណាងរបស់ខ្លួន តំណាងប្រជាជនត្រូវយកអំណាច ដែលប្រជាជនប្រគល់ឱ្យយកទៅប្រើប្រាស់ដើម្បីបម្រើប្រជាជន និងប្រយោជន៍រួមគ្នាតាមផ្លូវច្បាប់ តំណាងរាស្រ្ត និងប្រជារាស្រ្ត ត្រូវតែចូលរួមពិគ្រោះយោបល់គ្នាដើម្បីអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ និងផលប្រយោជន៍រួម ហើយត្រូវតែចេះគោរពសិទ្ធិគ្នាទៅវិញទៅមកនៅក្នុងក្របខណ្ឌច្បាប់ ប្រជាជនបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សា ឃុំសង្កាត់និងតំណាងរាស្ត្រ ដើម្បីចូលរួមតាក់តែងច្បាប់ធ្វើវិសោធនកម្ម និងអនុម័តច្បាប់ យុវជនបោះឆ្នោត ជ្រើសរើសតំណាងក្រុមរបស់ខ្លួនឬប្រធានថ្នាក់ ឥស្សរភាពកើតចេញពីការផ្តល់ប្រយោជន៍ឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមក ពន្យល់ពាក្យ ឥស្សរភាព ភាពនៃអ្នកធំ ភាពដែលអាច ភាពជាម្ចាស់ ភាពសេរី បកស្រាយ អ្នកដឹកនាំ និងប្រជាជន ឬប្រធាន និងសមាជិក ត្រូវចេះផ្តល់ឳកាស និងមានទំនុកចិត្តលើគ្នាទៅវិញទៅមក អ្នកដឹកនាំ និងប្រជាជនឬប្រធាន និងសមាជិកត្រូវចេះគោរពប្រយោជន៍ជាតិ ឬផលប្រយោជន៍រួមជាធំ អ្នកដឹកនាំ និងប្រជាជន ឬប្រធាន និងសមាជិក មិនត្រូវមានគំនិតរើសអើងគ្នាទៅវិញទៅមក ឩទាហរណ៍ និយោជក ត្រូវតែគិតផលប្រយោជន៍ និយោជិកឬត្រូវគិតពីសុខ ទុក្ខរបស់និយោជិត រីឯនិយោជិតក៏ត្រូវតែគិតគូរ គោរពនិងយោគយល់ដល់ និយោជកវិញដែរ ភាពបុគ្គលឆ្នើមកើតចេញពីការមិនគិតផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ភាពជាបុគ្គលឆ្នើម គឺជាភាពនៃបុគ្គលដែលលេចធ្លោរជាងគេចំពោះមនុស្ស បុគ្គលឆ្នើមជាបុគ្គលដែលហ៊ានលះបង់គ្រប់បែបយ៉ាង ដើម្បីផលប្រយោន៍រួម ខិតខំបង្កើត និងបង្កើនស្នាដៃនានា ដើម្បីជាគំរូល្អទុកជាកេរដំណែលដល់មនុស្សជំនាន់ក្រោយ បានកសាងសមិទ្ធផលនានា ប្រកបដោយទេពកោសល្យខ្ពស់ ដែលគ្មានអ្នកណាអាចធ្វើបាន បុគ្គលប្រកបដោយសីលធម៌ខ្ពង់ខ្ពស់ និងមានចរិយាថ្លៃថ្នូរ ឩទាហរណ៍ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ ជាមហាវីរក្សត្រដ៏ឆ្នើម សម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជួនណាត ជាព្រះសង្ឃមានបញ្ញាញាណដ៏ឆ្នើម ព្រះភិរម្យភាសាអ៊ូ ហៅ ក្រមង៉ុយ ជាកវីដ៏ឆ្នើមរបស់ខ្មែរ	null	ជាទូទៅក្នុងការដឹកនាំ និងគ្រប់គ្រងអ្វីមួយចាំបាច់ត្រូវប្រើអំណាច និងឥស្សរភាពតែអំណាចនេះមិនមែនជាអំណាចបុគ្គលតែម្នាក់ រីឯឥស្សរភាពក៏មិនមែនជារបស់បុគ្គលណាមួយដែរ ដូចនេះហើយបានជាមានឃ្លាមួយពោលថា អំណាចកើតចេញមកពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឥស្សរភាពកើតចេញមកពីការចេះផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់គ្នាទៅវិញទៅមក ហើយភាពបុគ្គលឆ្នើមសកើតចេញមកពីការមិនគិតតែផលប្រយោជន៍ផផ្ទាល់ខ្លួន អំណាចកើតចេញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពន្យល់ពាក្យ អំណាចគឺជាកម្លាំង ឬឥទ្ធិពលដែលអាចធ្វើអ្វីបាន បកស្រាយ ក្នុងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ អំណាចកើតចេញពីប្រជាជន ហើយតំណាងប្រជាជនក៏កើតចេញពីប្រជាជនដែរ គឺវាជារបស់ប្រជាជន និងធ្វើអ្វីៗ ដើម្បីប្រជាជន ប្រជាជនជាអ្នកជ្រើសររើសតំណាងរបស់ខ្លួននិងប្រគល់អំណាច អភ័យឯកសិទ្ធិឱ្យតំណាងរបស់ខ្លួន តំណាងប្រជាជនត្រូវយកអំណាច ដែលប្រជាជនប្រគល់ឱ្យយកទៅប្រើប្រាស់ដើម្បីបម្រើប្រជាជន និងប្រយោជន៍រួមគ្នាតាមផ្លូវច្បាប់ តំណាងរាស្រ្ត និងប្រជារាស្រ្ត ត្រូវតែចូលរួមពិគ្រោះយោបល់គ្នាដើម្បីអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ និងផលប្រយោជន៍រួម ហើយត្រូវតែចេះគោរពសិទ្ធិគ្នាទៅវិញទៅមកនៅក្នុងក្របខណ្ឌច្បាប់ ប្រជាជនបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សា ឃុំសង្កាត់និងតំណាងរាស្ត្រ ដើម្បីចូលរួមតាក់តែងច្បាប់ធ្វើវិសោធនកម្ម និងអនុម័តច្បាប់ យុវជនបោះឆ្នោត ជ្រើសរើសតំណាងក្រុមរបស់ខ្លួនឬប្រធានថ្នាក់ ឥស្សរភាពកើតចេញពីការផ្តល់ប្រយោជន៍ឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមក ពន្យល់ពាក្យ ឥស្សរភាព ភាពនៃអ្នកធំ ភាពដែលអាច ភាពជាម្ចាស់ ភាពសេរី បកស្រាយ អ្នកដឹកនាំ និងប្រជាជន ឬប្រធាន និងសមាជិក ត្រូវចេះផ្តល់ឳកាស និងមានទំនុកចិត្តលើគ្នាទៅវិញទៅមក អ្នកដឹកនាំ និងប្រជាជនឬប្រធាន និងសមាជិកត្រូវចេះគោរពប្រយោជន៍ជាតិ ឬផលប្រយោជន៍រួមជាធំ អ្នកដឹកនាំ និងប្រជាជន ឬប្រធាន និងសមាជិក មិនត្រូវមានគំនិតរើសអើងគ្នាទៅវិញទៅមក ឩទាហរណ៍ និយោជក ត្រូវតែគិតផលប្រយោជន៍ និយោជិកឬត្រូវគិតពីសុខ ទុក្ខរបស់និយោជិត រីឯនិយោជិតក៏ត្រូវតែគិតគូរ គោរពនិងយោគយល់ដល់ និយោជកវិញដែរ ភាពបុគ្គលឆ្នើមកើតចេញពីការមិនគិតផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ភាពជាបុគ្គលឆ្នើម គឺជាភាពនៃបុគ្គលដែលលេចធ្លោរជាងគេចំពោះមនុស្ស បុគ្គលឆ្នើមជាបុគ្គលដែលហ៊ានលះបង់គ្រប់បែបយ៉ាង ដើម្បីផលប្រយោន៍រួម ខិតខំបង្កើត និងបង្កើនស្នាដៃនានា ដើម្បីជាគំរូល្អទុកជាកេរដំណែលដល់មនុស្សជំនាន់ក្រោយ បានកសាងសមិទ្ធផលនានា ប្រកបដោយទេពកោសល្យខ្ពស់ ដែលគ្មានអ្នកណាអាចធ្វើបាន បុគ្គលប្រកបដោយសីលធម៌ខ្ពង់ខ្ពស់ និងមានចរិយាថ្លៃថ្នូរ ឩទាហរណ៍ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ ជាមហាវីរក្សត្រដ៏ឆ្នើម សម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជួនណាត ជាព្រះសង្ឃមានបញ្ញាញាណដ៏ឆ្នើម ព្រះភិរម្យភាសាអ៊ូ ហៅ ក្រមង៉ុយ ជាកវីដ៏ឆ្នើមរបស់ខ្មែរ	គោ ល ដ ៅ នៃ ជីវ ិត រ ប ស់ ម នុ ស្ស ម ិន គ្រ ាន់ តែ ជា ការ រស់ រា ន មាន ជីវ ិត ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ទេ Ġ តែ ត្រូវ រស់ នៅ ប្រ ក ប ដោយ សេ ច ក្តី ថ្លៃ ថ្ន ូរ ផ ង ដ ែរ Ġ ត ើ អ្នក មាន យោ ប ល់ ដូច ម្ ត េច ចំ ព ោះ គ ំ និ ត ខា ង លើ Ġ	70	ជា ទូ ទៅ ក្នុង ការ ដ ឹក នាំ Ġ និង គ្រ ប់ គ្រ ង អ ្វី មួយ ចាំបាច់ ត្រូវ ប្រ ើ អ ំណ ា ច Ġ និង ឥ ស្ស រ ភាព តែ អ ំណ ា ច នេះ ម ិន ម ែន ជា អ ំណ ា ច ប ុ គ្គ ល តែ ម្ នាក់ Ġ រី ឯ ឥ ស្ស រ ភាព ក ៏ ម ិន ម ែន ជា រ ប ស់ ប ុ គ្គ ល ណា មួយ ដ ែរ Ġ ដូច នេះ ហើយ បាន ជា មាន ឃ្លា មួយ ព ោល ថា Ġ អ ំណ ា ច កើត ចេញ មក ពី កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ ឥ ស្ស រ ភាព កើត ចេញ មក ពី ការ ច េះ ផ្ ត ល់ ផល ប្រ យោ ជន ៍ ដល់ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក Ġ ហើយ ភាព ប ុ គ្គ ល ឆ្ ន ើម ស កើត ចេញ មក ពី ការ ម ិន គ ិត តែ ផល ប្រ យោ ជន ៍ ផ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន Ġ អ ំណ ា ច កើត ចេញ ពី កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ ព ន្ យ ល់ ពាក្យ Ġ អ ំណ ា ច គ ឺ ជា ក ម្ល ាំង Ġ ឬ ឥ ទ្ធិ ពល ដ ែល អា ច ធ ្វ ើ អ ្វី បាន Ġ ប ក ស្រ ាយ Ġ ក្នុង ល ទ្ធិ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ Ġ អ ំណ ា ច កើត ចេញ ពី ប្រ ជា ជន Ġ ហើយ ត ំណ ាង ប្រ ជា ជន ក ៏ កើត ចេញ ពី ប្រ ជា ជន ដ ែរ Ġ គ ឺ វា ជា រ ប ស់ ប្រ ជា ជន Ġ និង ធ ្វ ើ អ ្វី ៗ Ġ ដើម ្ប ី ប្រ ជា ជន Ġ ប្រ ជា ជន ជា អ្នក ជ្រ ើស រ រ ើស ត ំណ ាង រ ប ស់ ខ្លួន និង ប្រ គ ល់ អ ំណ ា ច Ġ អ ភ ័យ ឯក សិ ទ្ធិ ឱ្យ ត ំណ ាង រ ប ស់ ខ្លួន Ġ ត ំណ ាង ប្រ ជា ជន ត្រូវ យក អ ំណ ា ច Ġ ដ ែល ប្រ ជា ជន ប្រ គ ល់ ឱ្យ យក ទៅ ប្រ ើប ្រា ស់ ដើម ្ប ី ប ម្រ ើប ្រ ជា ជន Ġ និង ប្រ យោ ជន ៍ រួម គ្នា តា ម ផ្ល ូវ ច្ បា ប់ Ġ ត ំណ ាង រា ស្រ ្ត Ġ និង ប្រ ជា រា ស្រ ្ត Ġ ត្រូវ តែ ចូល រួម ពិគ្រោះយោបល់ គ្នា ដើម ្ប ី អភិវឌ្ឍ ប្រ ទេស ជាតិ Ġ និង ផល ប្រ យោ ជន ៍ រួម Ġ ហើយ ត្រូវ តែ ច េះ គោ រ ព សិ ទ្ធិ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក នៅ ក្នុង ក្រ ប ខ ណ្ឌ ច្ បា ប់ Ġ ប្រ ជា ជន ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ្រ ើស រ ើស ក្រុម ប្រ ឹក ្សា Ġ ឃ ុំ សង ្ក ាត់ និង ត ំណ ាង រា ស្ត្រ Ġ ដើម ្ប ី ចូល រួម តា ក់ តែ ង ច្ បា ប់ ធ ្វ ើ វិ ស ោ ធ ន កម្ម Ġ និង អនុ ម ័ត ច្ បា ប់ Ġ យ ុ វ ជន ប ោះ ឆ្ ន ោត Ġ ជ្រ ើស រ ើស ត ំណ ាង ក្រុម រ ប ស់ ខ្លួន ឬ ប្រ ធាន ថ្ន ាក់ Ġ ឥ ស្ស រ ភាព កើត ចេញ ពី ការ ផ្ ត ល់ ប្រ យោ ជន ៍ ឱ្យ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក ĠÂł ÂłÂłÂłÂłÂłÂł ព ន្ យ ល់ ពាក្យ Ġ ឥ ស្ស រ ភាព Ġ ភាព នៃ អ្នក ធ ំ Ġ ភាព ដ ែល អា ច Ġ ភាព ជា ម្ចាស់ Ġ ភាព សេ រី Ġ ប ក ស្រ ាយ Ġ អ្នក ដ ឹក នាំ Ġ និង ប្រ ជា ជន Ġ ឬ ប្រ ធាន Ġ និង សម ា ជ ិក Ġ ត្រូវ ច េះ ផ្ ត ល់ ឳ កាស Ġ និង មាន ទំ នុ ក ចិត្ត លើ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក Ġ អ្នក ដ ឹក នាំ Ġ និង ប្រ ជា ជន ឬ ប្រ ធាន Ġ និង សម ា ជ ិក ត្រូវ ច េះ គោ រ ព ប្រ យោ ជន ៍ ជាតិ Ġ ឬ ផល ប្រ យោ ជន ៍ រួម ជា ធ ំ Ġ អ្នក ដ ឹក នាំ Ġ និង ប្រ ជា ជន Ġ ឬ ប្រ ធាន Ġ និង សម ា ជ ិក Ġ ម ិន ត្រូវ មាន គ ំ និ ត រ ើស អ ើង គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក Ġ ឩ ទ ា ហ រណ ៍ Ġ និ យោ ជ ក Ġ ត្រូវ តែ គ ិត ផល ប្រ យោ ជន ៍ Ġ និ យោ ជ ិក ឬ ត្រូវ គ ិត ពី សុខ Ġ ទុក្ខ រ ប ស់ និ យោ ជ ិត Ġ រី ឯ និ យោ ជ ិត ក ៏ ត្រូវ តែ គ ិត គូ រ Ġ គោ រ ព និង យោគ យ ល់ ដល់ Ġ និ យោ ជ ក វិញ ដ ែរ Ġ ភាព ប ុ គ្គ ល ឆ្ ន ើម កើត ចេញ ពី ការ ម ិន គ ិត ផល ប្រ យោ ជន ៍ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន Âł ភាព ជា ប ុ គ្គ ល ឆ្ ន ើម Ġ គ ឺ ជា ភាព នៃ ប ុ គ្គ ល ដ ែល ល េច ធ ្ល ោរ ជា ង គ េច ំព ោះ ម នុ ស្ស Ġ ប ុ គ្គ ល ឆ្ ន ើម ជា ប ុ គ្គ ល ដ ែល ហ៊ ាន ល ះ បង់ គ្រ ប់ ប ែប យ៉ាង Ġ ដើម ្ប ី ផល ប្រ យោ ន៍ រួម Ġ ខ ិត ខ ំ បង ្ក ើត Ġ និង បង ្ក ើន ស្ន ា ដៃ នា នា Ġ ដើម ្ប ី ជា គ ំ រ ូល ្អ ទុក ជា ក េរ ដំ ណ ែល ដល់ ម នុ ស្ស ជំ នា ន់ ក្រ ោយ Ġ បាន ក សា ង សម ិទ្ធ ផល នា នា Ġ ប្រ ក ប ដោយ ទេ ព ក ោស ល ្យ ខ្ ព ស់ Ġ ដ ែល គ ្ម ាន អ្នក ណា អា ច ធ ្វ ើប ាន Ġ ប ុ គ្គ ល ប្រ ក ប ដោយ សី ល ធម៌ ខ្ ព ង់ ខ្ ព ស់ Ġ និង មាន ចរ ិយ ា ថ្លៃ ថ្ន ូរ Ġ ឩ ទ ា ហ រណ ៍ Ġ ព្រ ះ បាទ ជ ័យ វរ ្ម ័ន ទី Ġ ៧ Ġ ជា ម ហា វី រក ្ស ត្រ ដ ៏ ឆ្ ន ើម Ġ សម ្ត េច ព្រ ះ សង ្ ឃ រាជ Ġ ជ ួន ណា ត Ġ ជា ព្រ ះ សង ្ ឃ មាន ប ញ្ញា ញ ា ណ ដ ៏ ឆ្ ន ើម Ġ ព្រ ះ ភិ រម្យ ភា សា អ៊ ូ Ġ ហ ៅ Ġ ក្រ ម ង ៉ ុយ Ġ ជា ក វី ដ ៏ ឆ្ ន ើម រ ប ស់ ខ្ ម ែរ ĠÂł	976	▁គោលដៅ នៃ ជីវ ិត រ ប ស់ ម នុ ស្ស ម ិន គ្រ ាន់ តែ ជា ការ រស់ រ ាន មាន ជីវ ិត ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ទេ ▁តែ ត្រូវ រស់ នៅ ប្រ ក ប ដោយ ស េច ក្តី ថ្លៃ ថ្ន ូរ ផ ង ដ ែរ ▁តើ អ្នក មាន យោ ប ល់ ដូច ម ្ត េច ច ំព ោះ គ ំ ន ិត ខា ង លើ ▁	66	▁ជាទូទៅ ក្នុង ការ ដ ឹក នាំ ▁និង គ្រ ប់ គ្រ ង អ ្វី មួយ ចាំបាច់ ត្រូវ ប្រ ើ អ ំ ណា ច ▁និង ឥ ស្ស រ ភាព តែ អ ំ ណា ច នេះ ម ិន ម ែន ជា អ ំ ណា ច ប ុ គ្គ ល តែ ម្ នាក់ ▁រីឯ ឥ ស្ស រ ភាព ក ៏ ម ិន ម ែន ជា រ ប ស់ ប ុ គ្គ ល ណា មួយ ដ ែរ ▁ដូចនេះ ហើយ បាន ជា មាន ឃ្លា មួយ ព ោល ថា ▁អំណាច កើត ចេញ មក ពី កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ ឥ ស្ស រ ភាព កើត ចេញ មក ពី ការ ច េះ ផ្ ត ល់ ផល ប្រ យោ ជ ន៍ ដល់ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក ▁ហើយ ភាព ប ុ គ្គ ល ឆ្ ន ើម ស កើត ចេញ មក ពី ការ ម ិន គ ិត តែ ផល ប្រ យោ ជ ន៍ ផ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន ▁អំណាច កើត ចេញ ពី កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ ព ន ្យ ល់ ពាក្យ ▁អំណាច គ ឺ ជា ក ម្ល ាំង ▁ឬ ឥ ទ្ធិ ពល ដ ែល អា ច ធ ្វ ើ អ ្វី បាន ▁បកស្រាយ ▁ក្នុង ល ទ្ធិ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ▁អំណាច កើត ចេញ ពី ប្រ ជា ជន ▁ហើយ ត ំណ ាង ប្រ ជា ជន ក ៏ កើត ចេញ ពី ប្រ ជា ជន ដ ែរ ▁គឺ វា ជា រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ▁និង ធ ្វ ើ អ ្វី ៗ ▁ដើម្បី ប្រ ជា ជន ▁ប្រជាជន ជា អ្នក ជ្រ ើស រ រ ើស ត ំណ ាង រ ប ស់ ខ្លួន និង ប្រ គ ល់ អ ំ ណា ច ▁អ ភ ័យ ឯក សិ ទ្ធិ ឱ្យ ត ំណ ាង រ ប ស់ ខ្លួន ▁តំណាង ប្រ ជា ជន ត្រូវ យក អ ំ ណា ច ▁ដែល ប្រ ជា ជន ប្រ គ ល់ ឱ្យ យក ទៅ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ដើម ្ប ី ប ម្រ ើ ប្រ ជា ជន ▁និង ប្រ យោ ជ ន៍ រួម គ្នា ត ាម ផ្ល ូវ ច ្ប ាប់ ▁តំណាង រា ស្រ ្ត ▁និង ប្រ ជា រា ស្រ ្ត ▁ត្រូវតែ ចូល រួម ពិគ្រោះយោបល់ គ្នា ដើម ្ប ី អភិវឌ្ឍ ប្រ ទេស ជាតិ ▁និង ផល ប្រ យោ ជ ន៍ រួម ▁ហើយ ត្រូវ តែ ច េះ គ ោរ ព សិ ទ្ធិ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក នៅ ក្នុង ក្រ ប ខ ណ្ឌ ច ្ប ាប់ ▁ប្រជាជន ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ្រ ើស រ ើស ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ▁ឃុំ ស ង្ក ាត់ និង ត ំណ ាង រា ស្ត្រ ▁ដើម្បី ចូល រួម ត ាក់ ត ែង ច ្ប ាប់ ធ ្វ ើ វិ ស ោ ធ ន កម្ម ▁និង អនុ ម ័ត ច ្ប ាប់ ▁យុវជន ប ោះ ឆ្ ន ោត ▁ជ្រើសរើស ត ំណ ាង ក្រុម រ ប ស់ ខ្លួន ឬ ប្រ ធាន ថ្ន ាក់ ▁ឥ ស្ស រ ភាព កើត ចេញ ពី ការ ផ្ ត ល់ ប្រ យោ ជ ន៍ ឱ្យ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក ▁ពន្យល់ ពាក្យ ▁ឥ ស្ស រ ភាព ▁ភាព នៃ អ្នក ធ ំ ▁ភាព ដ ែល អា ច ▁ភាព ជា ម្ចាស់ ▁ភាព សេ រី ▁បកស្រាយ ▁អ្នកដឹកនាំ ▁និង ប្រ ជា ជន ▁ឬ ប្រ ធាន ▁និង ស មា ជ ិក ▁ត្រូវ ច េះ ផ្ ត ល់ ឳ កាស ▁និង មាន ទំ ន ុក ចិត្ត លើ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក ▁អ្នកដឹកនាំ ▁និង ប្រ ជា ជន ឬ ប្រ ធាន ▁និង ស មា ជ ិក ត្រូវ ច េះ គ ោរ ព ប្រ យោ ជ ន៍ ជាតិ ▁ឬ ផល ប្រ យោ ជ ន៍ រួម ជា ធ ំ ▁អ្នកដឹកនាំ ▁និង ប្រ ជា ជន ▁ឬ ប្រ ធាន ▁និង ស មា ជ ិក ▁មិន ត្រូវ មាន គ ំ ន ិត រ ើស អ ើង គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក ▁ ឩ ទ ា ហ រ ណ៍ ▁និ យោ ជ ក ▁ត្រូវតែ គ ិត ផល ប្រ យោ ជ ន៍ ▁និ យោ ជ ិក ឬ ត្រូវ គ ិត ពី សុខ ▁ទុក្ខ រ ប ស់ និ យោ ជ ិត ▁រីឯ និ យោ ជ ិត ក ៏ ត្រូវ តែ គ ិត គ ូរ ▁គោរព និង យោគ យ ល់ ដល់ ▁និ យោ ជ ក វិញ ដ ែរ ▁ភាព ប ុ គ្គ ល ឆ្ ន ើម កើត ចេញ ពី ការ ម ិន គ ិត ផល ប្រ យោ ជ ន៍ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន ▁ភាព ជា ប ុ គ្គ ល ឆ្ ន ើម ▁គឺជា ភាព នៃ ប ុ គ្គ ល ដ ែល ល េច ធ ្ល ោរ ជា ង គ េច ំព ោះ ម នុ ស្ស ▁បុគ្គល ឆ្ ន ើម ជា ប ុ គ្គ ល ដ ែល ហ៊ ាន ល ះ បង់ គ្រ ប់ ប ែប យ៉ាង ▁ដើម្បី ផល ប្រ យោ ន៍ រួម ▁ខិតខំ ប ង្ក ើត ▁និង ប ង្ក ើន ស្ន ា ដៃ នា នា ▁ដើម្បី ជា គ ំ រ ូ ល្អ ទុក ជា ក េរ ដ ំណ ែល ដល់ ម នុ ស្ស ជំ ន ាន់ ក្រ ោយ ▁បាន ក សា ង សម ិទ្ធ ផល នា នា ▁ប្រកបដោយ ទេ ព ក ោស ល ្យ ខ្ ព ស់ ▁ដែល គ ្ មាន អ្នក ណា អា ច ធ ្វ ើ បាន ▁បុគ្គល ប្រ ក ប ដោយ សី ល ធម៌ ខ្ ព ង់ ខ្ ព ស់ ▁និង មាន ច រិយា ថ្លៃ ថ្ន ូរ ▁ ឩ ទ ា ហ រ ណ៍ ▁ព្រះបាទ ជ ័យ វរ ្ម ័ន ទី ▁៧ ▁ជា ម ហា វី រ ក្សត្រ ដ ៏ ឆ្ ន ើម ▁សម្តេច ព្រ ះ សង ្ ឃ រាជ ▁ជួន ណា ត ▁ជា ព្រ ះ សង ្ ឃ មាន ប ញ្ញា ញ ា ណ ដ ៏ ឆ្ ន ើម ▁ព្រះ ភិ រម្យ ភា សា អ៊ ូ ▁ហៅ ▁ក្រម ង ៉ ុយ ▁ជា ក វី ដ ៏ ឆ្ ន ើម រ ប ស់ ខ្ ម ែរ ▁	886
តើឧស្សាហកម្មសាធារណៈប្រជាធិបតេយ្យ អាឡឺម៉ង់ ឬអាឡឺម៉ង់ខាងកើត ត្រូវបានប្រមូលផ្គុំយ៉ាងដូចម្ដេចចូរបង្ហាញ	null	ឧស្សាហកម្មនៅសាធារណៈរដ្ឋប្រជាធិបតយ្យ អាឡឺម៉ងខាងកើត ត្រូវ បានប្រមូលផ្គុំទៅតាមផ្នែកផលិតដែលមាន ១២៣ កន្លែង ទូទាំងប្រទេសដែលបែងចែកជា ផ្នែកធំៗ រួមមាន គីមី គ្រឿងម៉ាស៊ីន អេឡិចត្រូនិច ព្រមទាំងរោងចក្រស្លដែក វាយនភ័ណ្ឌ អុបទិច និងរថយន្ដនៅក្នុងរោងចក្រមួយៗ គេត្រូវប្រើមនុស្សយន្ដជំនួសមនុស្ស ដើម្បីបំពេញកង្វះខាតកម្មករជំនាញ	null	ឧស្សាហកម្មនៅសាធារណៈរដ្ឋប្រជាធិបតយ្យ អាឡឺម៉ងខាងកើត ត្រូវ បានប្រមូលផ្គុំទៅតាមផ្នែកផលិតដែលមាន ១២៣ កន្លែង ទូទាំងប្រទេសដែលបែងចែកជា ផ្នែកធំៗ រួមមាន គីមី គ្រឿងម៉ាស៊ីន អេឡិចត្រូនិច ព្រមទាំងរោងចក្រស្លដែក វាយនភ័ណ្ឌ អុបទិច និងរថយន្ដនៅក្នុងរោងចក្រមួយៗ គេត្រូវប្រើមនុស្សយន្ដជំនួសមនុស្ស ដើម្បីបំពេញកង្វះខាតកម្មករជំនាញ	ត ើ ឧ ស្សា ហ កម្ម សា ធា រណៈ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ Ġ អា ឡ ឺ ម៉ង់ Ġ ឬ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត Ġ ត្រូវ បាន ប្រ ម ូល ផ្ គ ុំ យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច ច ូរ បង ្ហ ាញ Ġ	42	ឧ ស្សា ហ កម្ម âĢĭ នៅ សា ធា រណៈ រដ្ឋ ប្រ ជា ធិ ប ត យ ្យ Ġ អា ឡ ឺ ម៉ ង ខា ង កើត Ġ ត្រូវ Ġ បាន ប្រ ម ូល ផ្ គ ុំ ទៅ តា ម ផ្ ន ែក ផល ិត ដ ែល មាន Ġ ១ ២ ៣ Ġ កន្លែង Ġ ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស ដ ែល ប ែង ច ែក ជា Ġ ផ្ ន ែក ធ ំ ៗ Ġ រួម មាន Ġ គី មី Ġ គ្រឿង ម៉ា ស៊ី ន Ġ អ េ ឡ ិច ត្រ ូន ិច Ġ ព្រ ម ទ ាំង រ ោង ច ក្រ ស្ ល ដ ែក Ġ វា យ ន ភ ័ណ្ឌ Ġ អ ុប ទិ ច Ġ និង រ ថ យ ន្ ដ នៅ ក្នុង រ ោង ច ក្រ មួយ ៗ Ġ គ េត ្រ ូវ ប្រ ើម នុ ស្ស យ ន្ ដ ជំ ន ួស ម នុ ស្ស Ġ ដើម ្ប ី ប ំព េញ ក ង ្វ ះ ខា ត កម្ម ករ ជំ នា ញ	149	▁តើ ឧ ស្សា ហ កម្ម សា ធា រណៈ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ▁អា ឡ ឺ ម៉ង់ ▁ឬ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត ▁ត្រូវបាន ប្រ ម ូល ផ្ គ ុំ យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច ច ូរ ប ង្ហ ាញ ▁	40	▁ឧស្សាហកម្ម ▁នៅ សា ធា រណៈ រដ្ឋ ប្រ ជា ធិ ប ត យ ្យ ▁អា ឡ ឺ ម៉ ង ខា ង កើត ▁ត្រូវ ▁បាន ប្រ ម ូល ផ្ គ ុំ ទៅ ត ាម ផ្ ន ែក ផល ិត ដ ែល មាន ▁១២ ៣ ▁កន្លែង ▁ទូទាំង ប្រ ទេស ដ ែល ប ែង ច ែក ជា ▁ផ្នែក ធ ំ ៗ ▁រួម មាន ▁គីមី ▁គ្រឿង ម៉ា ស៊ី ន ▁អេឡិចត្រូនិច ▁ព្រមទាំង រ ោង ច ក្រ ស ្ល ដ ែក ▁វាយ ន ភ ័ណ្ឌ ▁អ ុប ទ ិច ▁និង រ ថ យ ន្ ដ នៅ ក្នុង រ ោង ច ក្រ មួយ ៗ ▁គេ ត្រូវ ប្រ ើម នុ ស្ស យ ន្ ដ ជំ ន ួស ម នុ ស្ស ▁ដើម្បី ប ំព េញ ក ង ្វ ះ ខា ត កម្ម ករ ជំ ន ាញ	126
តើសាធារណរដ្ឋទី៤ នៃប្រទេសបារាំងបានធ្វើសកម្មភាពអ្វីខ្លះក្នុងការស្ដារសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គម	null	សាធារណរដ្ឋទី៤នៃប្រទេសបារាំងបានធ្វើសកម្មភាពស្ដារសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមការកសាងហេដ្ឋារចនាសម័្ពន្ធថ្នល់ ស្ពានកំណើនផលិតផល ឧស្សាហកម្ម ធនាគារធ្វើជាតូបនីកម្មផ្សេងរោងចក្រ ធ្យូងថ្ម ឧស្សាហកម្ម ធនាគារបង្កើតអង្គការសង្រ្គោះសង្គម ជួយអ្នកមានជំងឺ គ្រោះថ្នាក់ការងារប្រាក់បំណាច់គ្រួសារកម្មករ	null	សាធារណរដ្ឋទី៤នៃប្រទេសបារាំងបានធ្វើសកម្មភាពស្ដារសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមការកសាងហេដ្ឋារចនាសម័្ពន្ធថ្នល់ ស្ពានកំណើនផលិតផល ឧស្សាហកម្ម ធនាគារធ្វើជាតូបនីកម្មផ្សេងរោងចក្រ ធ្យូងថ្ម ឧស្សាហកម្ម ធនាគារបង្កើតអង្គការសង្រ្គោះសង្គម ជួយអ្នកមានជំងឺ គ្រោះថ្នាក់ការងារប្រាក់បំណាច់គ្រួសារកម្មករ	ត ើស ា ធា រណ រដ្ឋ ទី ៤ Ġ នៃ ប្រ ទេស បា រា ំ ង បាន ធ ្វ ើស កម្ម ភាព អ ្វី ខ្ ល ះ ក្នុង ការ ស្ ដា រស េ ដ្ឋ កិច្ច និង សង ្ គម Ġ	38	សា ធា រណ រដ្ឋ ទី ៤ នៃ ប្រ ទេស បា រា ំ ង បាន ធ ្វ ើស កម្ម ភាព ស្ ដា រស េ ដ្ឋ កិច្ច និង សង ្ គម ការ ក សា ង ហ េ ដ្ឋា រ ច នា សម ័ ្ ពន្ធ ថ្ន ល់ Ġ ស្ព ាន កំ ណ ើន ផល ិត ផល Ġ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ ធ នា គ ារ ធ ្វ ើ ជា តូ ប នី កម្ម ផ្ សេ ង រ ោង ច ក្រ Ġ ធ ្យូ ង ថ ្ម Ġ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ ធ នា គ ារ បង ្ក ើត អង្គ ការ សង ្រ ្ គោ ះ សង ្ គម Ġ ជ ួយ អ្នក មាន ជំ ង ឺ Ġ គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ការងារ ប្រា ក់ ប ំណ ាច់ គ្រួសារ កម្ម ករ	122	▁តើ សា ធា រណ រដ្ឋ ទី ៤ ▁នៃ ប្រ ទេស ប ារ ាំង បាន ធ ្វ ើស កម្ម ភាព អ ្វី ខ្ ល ះ ក្នុង ការ ស្ ដា រ សេ ដ្ឋ កិច្ច និង ស ង្គ ម ▁	36	▁សាធារណរដ្ឋ ទី ៤ នៃ ប្រ ទេស ប ារ ាំង បាន ធ ្វ ើស កម្ម ភាព ស្ ដា រ សេ ដ្ឋ កិច្ច និង ស ង្គ ម ការ ក សា ង ហ េ ដ្ឋា រ ច នា សម ័ ្ ពន្ធ ថ្ន ល់ ▁ស្ពាន ក ំណ ើន ផល ិត ផល ▁ឧស្សាហកម្ម ▁ធនាគារ ធ ្វ ើ ជា ត ូប នី កម្ម ផ្ ស េង រ ោង ច ក្រ ▁ធ ្យូ ង ថ ្ម ▁ឧស្សាហកម្ម ▁ធនាគារ ប ង្ក ើត អង្គ ការ សង ្រ ្ គ ោះ ស ង្គ ម ▁ជួយ អ្នក មាន ជំ ង ឺ ▁គ្រោះថ្នាក់ ការងារ ប្រ ាក់ ប ំណ ាច់ គ្រួសារ កម្ម ករ	101
តើម៉ាសមាឌនៃខ្យល់មានទំនាក់ទំនងយ៉ាងដូចម្តេច ជាមួយនិងបរិយាកាស	null	ម៉ាសមាឌនៃខ្យល់មានទំនាក់ទំនងនិងបរិយាកាសដោយវាសមាមាត្រនឹងគ្នាគឺវាថយចុះនៅរយៈកម្ពស់ខ្ពស់ដូចគ្នាកើនឡើងនៅរយៈកម្ពស់ទាបគៀននឹងផែនដីដូចគ្នា	null	ម៉ាសមាឌនៃខ្យល់មានទំនាក់ទំនងនិងបរិយាកាសដោយវាសមាមាត្រនឹងគ្នាគឺវាថយចុះនៅរយៈកម្ពស់ខ្ពស់ដូចគ្នាកើនឡើងនៅរយៈកម្ពស់ទាបគៀននឹងផែនដីដូចគ្នា	ត ើម ៉ ាស មា ឌ នៃ ខ្ យ ល់ មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង យ៉ាង ដូច ម្ ត េច Ġ ជា មួយ និង បរ ិយ ាក ាស Ġ	28	ម៉ា សម ា ឌ នៃ ខ្ យ ល់ មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង និង បរ ិយ ាក ាស ដោយ វា សម ាម ាត ្រ នឹង គ្នា គ ឺ វា ថ យ ច ុះ នៅ រយ ៈ ក ម្ព ស់ ខ្ ព ស់ ដូច គ្នា ក ើន ឡើង នៅ រយ ៈ ក ម្ព ស់ ទ ាប គ ៀន នឹង ផ ែន ដ ី ដូច គ្នា	65	▁តើ ម៉ា ស មា ឌ នៃ ខ្ យ ល់ មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង យ៉ាង ដូច ម ្ត េច ▁ជាមួយនិង ប រិយា កាស ▁	24	▁ម៉ា ស មា ឌ នៃ ខ្ យ ល់ មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង និង ប រិយា កាស ដោយ វា ស មា មា ត្រ នឹង គ្នា គ ឺ វា ថ យ ច ុះ នៅ រយ ៈ ក ម្ព ស់ ខ្ ព ស់ ដូច គ្នា ក ើន ឡើង នៅ រយ ៈ ក ម្ព ស់ ទ ាប គ ៀន នឹង ផ ែន ដ ី ដូច គ្នា	64
ហេតុអ្វីបានជាប្រធានាធិបតី នៃសាធារណរដ្ឋទី៥នៃប្រទេសបារាំង បានលាឈប់ពីតំណែងនៅឆ្នាំ ១៩៦៨	null	បានជាប្រធានាធិបតីទី នៃសាធារណរដ្ឋទី៥នៃប្រទេសបារាំង បានលាឈប់ពីតំណែងនៅឆ្នាំ ១៩៦៨ ព្រោះ កសិករលក់ផលិតកម្មមិនចេញកម្មករបាត់បង់ការងារដោយសារការរីកចម្រើនផ្នែកបច្ចេកទេសវិស័យដឹកជញ្ជូនឈប់ដំណើរការពាណិជ្ជករតូចតាចក្ស័យធន	null	បានជាប្រធានាធិបតីទី នៃសាធារណរដ្ឋទី៥នៃប្រទេសបារាំង បានលាឈប់ពីតំណែងនៅឆ្នាំ ១៩៦៨ ព្រោះ កសិករលក់ផលិតកម្មមិនចេញកម្មករបាត់បង់ការងារដោយសារការរីកចម្រើនផ្នែកបច្ចេកទេសវិស័យដឹកជញ្ជូនឈប់ដំណើរការពាណិជ្ជករតូចតាចក្ស័យធន	ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប្រ ធាន ា ធិ បតី Ġ នៃ សា ធា រណ រដ្ឋ ទី ៥ នៃ ប្រ ទេស បា រា ំ ង Ġ បាន លា ឈ ប់ ពី ត ំណ ែង នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ៨ Ġ	37	បាន ជា ប្រ ធាន ា ធិ បតី ទី Ġ នៃ សា ធា រណ រដ្ឋ ទី ៥ នៃ ប្រ ទេស បា រា ំ ង Ġ បាន លា ឈ ប់ ពី ត ំណ ែង នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ៨ Ġ ព្រ ោះ Ġ ក សិ ករ ល ក់ ផល ិត កម្ម ម ិន ចេញ កម្ម ករ បា ត់ បង់ ការងារ ដោយ សារ ការ រី ក ចម្រ ើន ផ្ ន ែក ប ច្ច េក ទេស វិ ស ័យ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ឈ ប់ ដំណើរ ការ ពា ណ ិ ជ្ជ ករ តូ ច តា ច ក្ស ័យ ធ ន	93	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប្រ ធាន ា ធិ បតី ▁នៃ សា ធា រណ រដ្ឋ ទី ៥ នៃ ប្រ ទេស ប ារ ាំង ▁បាន លា ឈ ប់ ពី ត ំណ ែង នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ៨ ▁	36	▁បានជា ប្រ ធាន ា ធិ បតី ទី ▁នៃ សា ធា រណ រដ្ឋ ទី ៥ នៃ ប្រ ទេស ប ារ ាំង ▁បាន លា ឈ ប់ ពី ត ំណ ែង នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ៨ ▁ព្រោះ ▁កសិករ ល ក់ ផល ិត កម្ម ម ិន ចេញ កម្ម ករ ប ាត់ បង់ ការងារ ដោយ សារ ការ រី ក ចម្រ ើន ផ្ ន ែក ប ច្ច េក ទេស វិ ស ័យ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ឈ ប់ ដំណើរ ការ ពា ណ ិ ជ្ជ ករ ត ូច តា ច ក្ស ័យ ធ ន	88
តើអ្នកដឹកនាំនៃបណ្ដាលប្រទេសនានាលើសកលលោក និងអង្គការសហ ប្រជាជាតិបានអនុម័នគោលដៅសហស្សវត្ស ឬ សកលលោកនៅឆ្នាំណា គោរពបំណងចម្បងនៃគោលដៅសហស្សវត្ស ឬ សកលនេះមានអ្វីខ្លះ	null	អ្នកដឹកនាំនៃបណ្ដាលប្រទេសនានាលើសកលលោក និងអង្គការសហ ប្រជាជាតិបានអនុម័នគោលដៅសហស្សវត្សឬសកលលោកនៅឆ្នាំ ២០០០ គោរពបំណងចម្បងនៃគោលដៅសហស្សវត្ស ឬ សកលនេះគឺគោលដៅអភិវឌ្ឃន៍សហស្សវត្សទី១ លុបបំបាតភាពក្រីក្រធ្ងត់ធ្ងរ និង ភាពអត់ឃ្លានគោលដៅអភិវឌ្ឃន៍សហស្សវត្សទី២ សម្រេចឲ្យបានជាទូទៅនូវការអប់រំមូលដ្ឋានគោលដៅអភិវឌ្ឃន៍សហស្សវត្សទី៣ លើកកម្ពស់សមភាពយេនឌ័រ និងផ្ដល់សិទិ្ធអំណាចដដល់ស្រ្ដីគោលដៅអភិវឌ្ឃន៍សហស្សវត្សទី៤ កាត់បន្ថយអត្រាមរណភាពកុមារគោលដៅអភិវឌ្ឃន៍សហស្សវត្សទី៥ លើកកម្ពស់សុខភាពមាតាគោលដៅអភិវឌ្ឃន៍សហស្សវត្សទី៦ ប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងមេរោគអេដស៍ ជម្ងឺអេដស៍ ជម្ងឺ គ្រុនចាញ់ និងជម្ងឺដទៃទៀត គោលដៅអភិវឌ្ឃន៍សហស្សវត្សទី៧ ធានាចីរភាពបរិស្ថានគោលដៅអភិវឌ្ឃន៍សហស្សវត្សទី៨ បង្កើតភាពជាដៃគូជាសកលសម្រាប់កិច្ចអភិវឌ្ឍន៍	null	អ្នកដឹកនាំនៃបណ្ដាលប្រទេសនានាលើសកលលោក និងអង្គការសហ ប្រជាជាតិបានអនុម័នគោលដៅសហស្សវត្សឬសកលលោកនៅឆ្នាំ ២០០០ គោរពបំណងចម្បងនៃគោលដៅសហស្សវត្ស ឬ សកលនេះគឺគោលដៅអភិវឌ្ឃន៍សហស្សវត្សទី១ លុបបំបាតភាពក្រីក្រធ្ងត់ធ្ងរ និង ភាពអត់ឃ្លានគោលដៅអភិវឌ្ឃន៍សហស្សវត្សទី២ សម្រេចឲ្យបានជាទូទៅនូវការអប់រំមូលដ្ឋានគោលដៅអភិវឌ្ឃន៍សហស្សវត្សទី៣ លើកកម្ពស់សមភាពយេនឌ័រ និងផ្ដល់សិទិ្ធអំណាចដដល់ស្រ្ដីគោលដៅអភិវឌ្ឃន៍សហស្សវត្សទី៤ កាត់បន្ថយអត្រាមរណភាពកុមារគោលដៅអភិវឌ្ឃន៍សហស្សវត្សទី៥ លើកកម្ពស់សុខភាពមាតាគោលដៅអភិវឌ្ឃន៍សហស្សវត្សទី៦ ប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងមេរោគអេដស៍ ជម្ងឺអេដស៍ ជម្ងឺ គ្រុនចាញ់ និងជម្ងឺដទៃទៀត គោលដៅអភិវឌ្ឃន៍សហស្សវត្សទី៧ ធានាចីរភាពបរិស្ថានគោលដៅអភិវឌ្ឃន៍សហស្សវត្សទី៨ បង្កើតភាពជាដៃគូជាសកលសម្រាប់កិច្ចអភិវឌ្ឍន៍	ត ើ អ្នក ដ ឹក នាំ នៃ ប ណ ្ ដា ល ប្រ ទេស នា នា លើ ស ក ល លោក Ġ និង អង្គ ការ ស ហ Ġ ប្រ ជា ជាតិ âĢĭ បាន អនុ ម ័ន គោ ល ដ ៅ ស ហ ស្ស វ ត ្ស Ġ ឬ Ġ ស ក ល លោក នៅ ឆ្នាំ ណា Ġ គោ រ ព ប ំណ ង ច ម្ បង នៃ គោ ល ដ ៅ ស ហ ស្ស វ ត ្ស Ġ ឬ Ġ ស ក ល នេះ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	82	អ្នក ដ ឹក នាំ នៃ ប ណ ្ ដា ល ប្រ ទេស នា នា លើ ស ក ល លោក Ġ និង អង្គ ការ ស ហ Ġ ប្រ ជា ជាតិ âĢĭ បាន អនុ ម ័ន គោ ល ដ ៅ ស ហ ស្ស វ ត ្ស ឬ ស ក ល លោក នៅ ឆ្នាំ Ġ ២០ ០០ Ġ គោ រ ព ប ំណ ង ច ម្ បង នៃ គោ ល ដ ៅ ស ហ ស្ស វ ត ្ស Ġ ឬ Ġ ស ក ល នេះ គ ឺ គោ ល ដ ៅ អ ភិ វ ឌ ្ ឃ ន៍ ស ហ ស្ស វ ត ្ស ទី១ Ġ ល ុប ប ំ បា ត ភាព ក្រ ី ក្រ ធ ្ង ត់ ធ ្ង រ Ġ និង Ġ ភាព អ ត់ ឃ្លា ន âĢĭ គោ ល ដ ៅ អ ភិ វ ឌ ្ ឃ ន៍ ស ហ ស្ស វ ត ្ស ទី ២ Ġ សម ្រ េច ឲ្យ បាន ជា ទូ ទៅ ន ូវ ការ អ ប់ រំ ម ូល ដ្ឋាន គោ ល ដ ៅ អ ភិ វ ឌ ្ ឃ ន៍ ស ហ ស្ស វ ត ្ស ទី ៣ Ġ លើក ក ម្ព ស់ សម ភាព យ េន ឌ ័រ Ġ និង ផ្ ដល់ សិ ទិ ្ ធ អ ំណ ា ច ដ ដល់ ស្រ ្ ដ ី គោ ល ដ ៅ អ ភិ វ ឌ ្ ឃ ន៍ ស ហ ស្ស វ ត ្ស ទី ៤ Ġ កាត់ បន្ថយ អ ត្រា ម រណ ភាព ក ុម ារ គោ ល ដ ៅ អ ភិ វ ឌ ្ ឃ ន៍ ស ហ ស្ស វ ត ្ស ទី ៥ Ġ លើក ក ម្ព ស់ សុខ ភាព មា តា គោ ល ដ ៅ អ ភិ វ ឌ ្ ឃ ន៍ ស ហ ស្ស វ ត ្ស ទី ៦ Ġ ប្រ យ ុទ្ធ ប្រ ឆ ាំង នឹង មេ រ ោ គ អ េ ដ ស៍ Ġ ជ ម្ ង ឺ អ េ ដ ស៍ Ġ ជ ម្ ង ឺ Ġ គ្រ ុន ច ាញ់ Ġ និង ជ ម្ ង ឺ ដ ទ ៃ ទៀត Ġ គោ ល ដ ៅ អ ភិ វ ឌ ្ ឃ ន៍ ស ហ ស្ស វ ត ្ស ទី ៧ Ġ ធាន ា ច ី រ ភាព បរ ិស ្ថ ាន គោ ល ដ ៅ អ ភិ វ ឌ ្ ឃ ន៍ ស ហ ស្ស វ ត ្ស ទី ៨ Ġ បង ្ក ើត ភាព ជា ដៃ គូ ជា ស ក ល សម ្រា ប់ កិច្ច អភិវឌ្ឍ ន៍	379	▁តើ អ្នក ដ ឹក នាំ នៃ ប ណ ្ ដា ល ប្រ ទេស ន ាន ាល ើស ក ល លោក ▁និង អង្គ ការ ស ហ ▁ប្រជាជាតិ ▁បាន អនុ ម ័ន គ ោល ដ ៅ ស ហ ស្ស វ ត ្ស ▁ឬ ▁សកលលោក នៅ ឆ្នាំ ណា ▁គោរព ប ំណ ង ច ម្ បង នៃ គ ោល ដ ៅ ស ហ ស្ស វ ត ្ស ▁ឬ ▁សកល នេះ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	72	▁អ្នកដឹកនាំ នៃ ប ណ ្ ដា ល ប្រ ទេស ន ាន ាល ើស ក ល លោក ▁និង អង្គ ការ ស ហ ▁ប្រជាជាតិ ▁បាន អនុ ម ័ន គ ោល ដ ៅ ស ហ ស្ស វ ត ្ស ឬ ស ក ល លោក នៅ ឆ្នាំ ▁២ ០០០ ▁គោរព ប ំណ ង ច ម្ បង នៃ គ ោល ដ ៅ ស ហ ស្ស វ ត ្ស ▁ឬ ▁សកល នេះ គ ឺ គ ោល ដ ៅ អ ភិ វ ឌ ្ ឃ ន៍ ស ហ ស្ស វ ត ្ស ទី១ ▁លុប ប ំ ប ាត ភាព ក្រ ី ក្រ ធ ្ង ត់ ធ ្ង រ ▁និង ▁ភាព អ ត់ ឃ្លា ន ▁គោលដៅ អ ភិ វ ឌ ្ ឃ ន៍ ស ហ ស្ស វ ត ្ស ទី ២ ▁សម្រេច ឲ្យ បាន ជា ទូ ទៅ ន ូវ ការ អ ប់ រំ ម ូល ដ្ឋាន គ ោល ដ ៅ អ ភិ វ ឌ ្ ឃ ន៍ ស ហ ស្ស វ ត ្ស ទី ៣ ▁លើកកម្ពស់ សម ភាព យ េន ឌ ័រ ▁និង ផ្ ដល់ សិ ទិ ្ ធ អ ំ ណា ច ដ ដល់ ស្រ ្ ដ ី គ ោល ដ ៅ អ ភិ វ ឌ ្ ឃ ន៍ ស ហ ស្ស វ ត ្ស ទី ៤ ▁កាត់បន្ថយ អ ត្រា ម រណ ភាព ក ុម ារ គ ោល ដ ៅ អ ភិ វ ឌ ្ ឃ ន៍ ស ហ ស្ស វ ត ្ស ទី ៥ ▁លើកកម្ពស់ សុខ ភាព មា តា គ ោល ដ ៅ អ ភិ វ ឌ ្ ឃ ន៍ ស ហ ស្ស វ ត ្ស ទី ៦ ▁ប្រយុទ្ធ ប្រ ឆ ាំង នឹង ម េរ ោ គ អ េ ដ ស៍ ▁ជម្ងឺ អ េ ដ ស៍ ▁ជម្ងឺ ▁គ្រុន ច ាញ់ ▁និង ជ ម្ ង ឺ ដ ទ ៃ ទៀត ▁គោលដៅ អ ភិ វ ឌ ្ ឃ ន៍ ស ហ ស្ស វ ត ្ស ទី ៧ ▁ធានា ច ី រ ភាព ប រិ ស្ថាន គ ោល ដ ៅ អ ភិ វ ឌ ្ ឃ ន៍ ស ហ ស្ស វ ត ្ស ទី ៨ ▁បង្កើត ភាព ជា ដៃ គូ ជា ស ក ល ស ម្រ ាប់ កិច្ច អភិវឌ្ឍ ន៍	341
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ជាសកលស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងថ្ងៃទី ១០ ធ្នូ ១៩៤៨ មានអត្ថន័យ និងខ្លឹមសារដូចម្ដេច	null	មានអត្ថន័យ និងខ្លឹមសារដូចជាឲ្យមនុស្សទាំងអស់ដឹងថា នៅក្នុងសង្គមមនុស្ស អ្នកណាក៏ដូចអ្នកណាដែរសុទ្ធតែមានសេរីភាព និងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរឲ្យមនុស្សទាំងអស់ចេះថែរក្សាឲ្យបានជាដាច់ខាតខូវសេរីភាព យុត្តិធម៌ និងសន្ដិភាពឲ្យមនុស្សដឹងថាសិទ្ធិរបស់មនុស្សជាច្រើនត្រូវបានគេរំលោភជាហេតុ ដែលនាំឲ្យកើមានសង្គ្រាមលោកទាំងពីរនេះចង់ឲ្យពិភពលោកមួយដែលមានមនុស្សរស់នៅប្រកបដោយសិទ្ធិសេរីភាពគ្រប់បែបយ៉ាង គឺរស់នៅដោយសុខសន្តិភាព និងសម្បូររុងរឿង	null	មានអត្ថន័យ និងខ្លឹមសារដូចជាឲ្យមនុស្សទាំងអស់ដឹងថា នៅក្នុងសង្គមមនុស្ស អ្នកណាក៏ដូចអ្នកណាដែរសុទ្ធតែមានសេរីភាព និងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរឲ្យមនុស្សទាំងអស់ចេះថែរក្សាឲ្យបានជាដាច់ខាតខូវសេរីភាព យុត្តិធម៌ និងសន្ដិភាពឲ្យមនុស្សដឹងថាសិទ្ធិរបស់មនុស្សជាច្រើនត្រូវបានគេរំលោភជាហេតុ ដែលនាំឲ្យកើមានសង្គ្រាមលោកទាំងពីរនេះចង់ឲ្យពិភពលោកមួយដែលមានមនុស្សរស់នៅប្រកបដោយសិទ្ធិសេរីភាពគ្រប់បែបយ៉ាង គឺរស់នៅដោយសុខសន្តិភាព និងសម្បូររុងរឿង	សេ ច ក្ ដ ី ថ ្ល ែង ការណ៍ ជា ស ក ល ស្ ដ ី ពី សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស នៅ ក្នុង ថ ្ង ៃ ទី Ġ ១០ Ġ ធ្នូ Ġ ១៩ ៤ ៨ Ġ មាន អ ត្ថ ន ័យ Ġ និង ខ្ ល ឹម សារ ដូច ម្ ដ េច Ġ	47	មាន អ ត្ថ ន ័យ Ġ និង ខ្ ល ឹម សារ ដូច ជា ឲ្យ ម នុ ស្ស ទ ាំង អ ស់ ដ ឹង ថា Ġ នៅ ក្នុង សង ្ គម ម នុ ស្ស Ġ អ្នក ណា ក ៏ ដូច អ្នក ណា ដ ែរ សុ ទ្ធ តែ មាន សេ រី ភាព Ġ និង សេ ច ក្តី ថ្លៃ ថ្ន ូរ ឲ្យ ម នុ ស្ស ទ ាំង អ ស់ ច េះ ថ ែរ ក្ស ា ឲ្យ បាន ជា ដា ច ់ ខា ត ខ ូវ សេ រី ភាព Ġ យុត្តិ ធម៌ Ġ និង ស ន្ ដ ិ ភាព ឲ្យ ម នុ ស្ស ដ ឹង ថា សិ ទ្ធិ រ ប ស់ ម នុ ស្ស ជា ច្ រ ើន ត្រូវ បាន គ េរ ំ ល ោ ភ ជា ហេតុ Ġ ដ ែល នាំ ឲ្យ ក ើម ាន សង ្ គ្រ ាម លោក ទ ាំង ពី រ នេះ ច ង់ ឲ្យ ពិ ភព លោក មួយ ដ ែល មាន ម នុ ស្ស រស់ នៅ ប្រ ក ប ដោយ សិ ទ្ធិ សេ រី ភាព គ្រ ប់ ប ែប យ៉ាង Ġ គ ឺ រស់ នៅ ដោយ សុខ ស ន្ត ិ ភាព Ġ និង សម្ប ូរ រ ុង រឿង	180	▁ស េច ក្ ដ ី ថ ្ល ែង ការណ៍ ជា ស ក ល ស្ ដ ី ពី សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស នៅ ក្នុង ថ ្ង ៃ ទី ▁១០ ▁ធ្នូ ▁១៩ ៤ ៨ ▁មាន អ ត្ថ ន ័យ ▁និង ខ្ ល ឹម សារ ដូច ម្ ដ េច ▁	47	▁មាន អ ត្ថ ន ័យ ▁និង ខ្ ល ឹម សារ ដូច ជា ឲ្យ ម នុ ស្ស ទ ាំង អ ស់ ដ ឹង ថា ▁នៅក្នុង ស ង្គ ម ម នុ ស្ស ▁អ្នកណា ក ៏ ដូច អ្នក ណា ដ ែរ ស ុទ្ធ តែ មាន សេ រី ភាព ▁និង ស េច ក្តី ថ្លៃ ថ្ន ូរ ឲ្យ ម នុ ស្ស ទ ាំង អ ស់ ច េះ ថ ែរ ក ្សា ឲ្យ បាន ជា ដ ាច់ ខា ត ខ ូវ សេ រី ភាព ▁យុត្តិធម៌ ▁និង ស ន្ ដ ិ ភាព ឲ្យ ម នុ ស្ស ដ ឹង ថា សិ ទ្ធិ រ ប ស់ ម នុ ស្ស ជា ច ្រ ើន ត្រូវ បាន គ េរ ំ ល ោ ភ ជា ហេតុ ▁ដែល នាំ ឲ្យ ក ើ មាន ស ង្គ ្រា ម លោក ទ ាំង ពី រ នេះ ច ង់ ឲ្យ ពិ ភព លោក មួយ ដ ែល មាន ម នុ ស្ស រស់ នៅ ប្រ ក ប ដោយ សិ ទ្ធិ សេ រី ភាព គ្រ ប់ ប ែប យ៉ាង ▁គឺ រស់ នៅ ដោយ សុខ ស ន្ត ិ ភាព ▁និង សម្ប ូរ រ ុង រឿង	174
តើរឿងសព្វសិទ្ធិជាស្នាដៃនិព្ធនដោយកវីណា	null	រឿងសព្វសិទ្ធិជាស្នាដៃនិព្ធនដោយកវី ម៉ឺនភក្តីអក្សរតន់	null	រឿងសព្វសិទ្ធិជាស្នាដៃនិព្ធនដោយកវី ម៉ឺនភក្តីអក្សរតន់	ត ើរ ឿង ស ព្វ សិ ទ្ធិ ជា ស្ន ា ដៃ និ ព្ ធ ន ដោយ ក វី ណា Ġ	19	រឿង ស ព្វ សិ ទ្ធិ ជា ស្ន ា ដៃ និ ព្ ធ ន ដោយ ក វី Ġ ម៉ឺន ភ ក្តី អ ក្ស រ ត ន់	24	▁តើ រឿង ស ព្វ សិ ទ្ធិ ជា ស្ន ា ដៃ និ ព្ ធ ន ដោយ ក វី ណា ▁	18	▁រឿង ស ព្វ សិ ទ្ធិ ជា ស្ន ា ដៃ និ ព្ ធ ន ដោយ ក វី ▁ម៉ឺន ភ ក្តី អ ក្ស រ ត ន់	24
តើវិស័យទេសចរណ៍ស្ថិតក្នុងផ្នែកប៉ុន្មាននៃសេដ្ឋកិច្ចចូររៀបរាប់អំពីសម្បត្តិវប្បធម៍កម្ពុជា ដែលសម្រាប់អភិឌ្ឃន៍វិស័យទេសចរណ៍	null	វិស័យទេសចរណ៍ស្ថិតក្នុងសេវាកម្ម ដូចនេះនៅក្នុងផ្នែកទី៣ នៃសេដ្ឋកិច្ចសម្បត្តិវប្បធម៍ សម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍វិស័យទេសចរណ៍មាន ប្រាសាទបុរាណអង្គរវត្ត បាយ័នសារមន្ទីរផ្សេងៗសារមន្ទីរជាតិទូលស្លែងសិល្បៈ ទស្សនីយភាព សិល្បៈតាមមហោស្រពទំនៀមទំលាប់តាមមូលដ្ឋាន ភូមិ ឃុំ ស្រុក ខេត្តវត្តអារាម ព្រះពុទ្ធសាសនា	null	វិស័យទេសចរណ៍ស្ថិតក្នុងសេវាកម្ម ដូចនេះនៅក្នុងផ្នែកទី៣ នៃសេដ្ឋកិច្ចសម្បត្តិវប្បធម៍ សម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍វិស័យទេសចរណ៍មាន ប្រាសាទបុរាណអង្គរវត្ត បាយ័នសារមន្ទីរផ្សេងៗសារមន្ទីរជាតិទូលស្លែងសិល្បៈ ទស្សនីយភាព សិល្បៈតាមមហោស្រពទំនៀមទំលាប់តាមមូលដ្ឋាន ភូមិ ឃុំ ស្រុក ខេត្តវត្តអារាម ព្រះពុទ្ធសាសនា	ត ើ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ស្ ថ ិត ក្នុង ផ្ ន ែក ប៉ ុន ្ម ាន នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច ច ូរ រ ៀប រា ប់ អ ំព ី សម្បត្តិ វ ប្ប ធម ៍ ក ម្ព ុ ជា Ġ ដ ែល សម ្រា ប់ អ ភិ ឌ ្ ឃ ន៍ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ Ġ	58	វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ស្ ថ ិត ក្នុង សេ វា កម្ម Ġ ដូច នេះ នៅ ក្នុង ផ្ ន ែក ទី ៣ Ġ នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច សម្បត្តិ វ ប្ប ធម ៍ Ġ សម ្រា ប់ អភិវឌ្ឍ ន៍ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ មាន Ġ ប្រា សា ទ ប ុរ ា ណ អង្គ រ វត្ត Ġ បា យ ័ន សារ ម ន្ទ ី រ ផ្ សេ ង ៗ សារ ម ន្ទ ី រ ជាតិ ទូ ល ស្ លែង សិ ល ្ប ៈ Ġ ទ ស្ស នី យ ភាព Ġ សិ ល ្ប ៈ តា ម ម ហ ោស ្រ ព ទំ ន ៀម ទំ លា ប់ តា ម ម ូល ដ្ឋាន Ġ ភ ូម ិ Ġ ឃ ុំ Ġ ស្រ ុក Ġ ខ េត ្ត វត្ត អា រា ម Ġ ព្រ ះ ពុ ទ្ធ សា ស នា	127	▁តើ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ស ្ថ ិត ក្នុង ផ្ ន ែក ប៉ ុន ្ មាន នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច ច ូរ រ ៀប រ ាប់ អ ំព ី សម្បត្តិ វ ប្ប ធម ៍ ក ម្ព ុ ជា ▁ដែល ស ម្រ ាប់ អ ភិ ឌ ្ ឃ ន៍ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ▁	56	▁វិស័យ ទេស ចរ ណ៍ ស ្ថ ិត ក្នុង សេ វា កម្ម ▁ដូចនេះ នៅ ក្នុង ផ្ ន ែក ទី ៣ ▁នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច សម្បត្តិ វ ប្ប ធម ៍ ▁សម្រាប់ អភិវឌ្ឍ ន៍ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ មាន ▁ប្រាសាទ ប ុរ ា ណ អង្គ រ វត្ត ▁បាយ ័ន សារ ម ន្ទ ី រ ផ្ ស េង ៗ សារ ម ន្ទ ី រ ជាតិ ទ ូល ស្ លែង ស ិល ្ប ៈ ▁ទស្សន ី យ ភាព ▁សិល្បៈ ត ាម ម ហ ោ ស្រ ព ទំ ន ៀម ទំ ល ាប់ ត ាម ម ូល ដ្ឋាន ▁ភូមិ ▁ឃុំ ▁ស្រុក ▁ខេត្ត វត្ត អា រ ាម ▁ព្រះពុទ្ធ សា ស នា	106
តើស្តេចអង្គណា នៅសម័យអង្គរដែលបានទទួលមរតកទឹកដីធំជាងគេ ហេតុអ្វី	null	ព្រះបាទរាជេន្រ្ទ ដែលបានទទួលមរតកទឹកដីច្រើនជាគេនៅសម័យអង្គរ ព្រោះព្រះអង្គមានព្រះបិតាស្តេចសោមវង្ស និងព្រះមាតាជារាជវង្សសូរ្យវង្សអង្គរ	null	ព្រះបាទរាជេន្រ្ទ ដែលបានទទួលមរតកទឹកដីច្រើនជាគេនៅសម័យអង្គរ ព្រោះព្រះអង្គមានព្រះបិតាស្តេចសោមវង្ស និងព្រះមាតាជារាជវង្សសូរ្យវង្សអង្គរ	ត ើស ្ត េច អង្គ ណា Ġ នៅ សម័យ អង្គ រ ដ ែល បាន ទទួល ម រ ត ក ទឹក ដ ី ធ ំ ជា ង គ េ Ġ ហេតុ អ ្វី Ġ	30	ព្រ ះ បាទ រាជ េន ្រ ្ ទ Ġ ដ ែល បាន ទទួល ម រ ត ក ទឹក ដ ី ច្ រ ើន ជា គ េន ៅ សម័យ អង្គ រ Ġ ព្រ ោះ ព្រ ះ អង្គ មាន ព្រ ះ ប ិត ាស ្ត េច ស ោម វង្ស Ġ និង ព្រ ះ មា តា ជា រាជ វង្ស ស ូរ ្យ វង្ស អង្គ រ	59	▁តើ ស្ត េច អង្គ ណា ▁នៅ សម័យ អង្គ រ ដ ែល បាន ទទួល ម រ ត ក ទឹក ដ ី ធ ំ ជា ង គ េ ▁ហេតុ អ ្វី ▁	29	▁ព្រះបាទ រាជ េន ្រ ្ ទ ▁ដែល បាន ទទួល ម រ ត ក ទឹក ដ ី ច ្រ ើន ជា គ េន ៅ សម័យ អង្គ រ ▁ព្រោះ ព្រ ះ អង្គ មាន ព្រ ះ ប ិត ា ស្ត េច ស ោម វង្ស ▁និង ព្រ ះ មា តា ជា រាជ វង្ស ស ូរ ្យ វង្ស អង្គ រ	55
តើអ្នកគួរធ្វើដូចម្តេចខ្លះ ដើម្បីការពារសុវត្ថិភាពពេលមានរញ្ជួយដី	null	ដើម្បីការពារសុវត្ថិភាពពេលមានរញ្ជួយដីមានមានស្មារតីនិងនរក្រាបចុះឬផ្កាប់មុខចុះនៅក្រោមឱនមុខងាកចេញពីអាគារការពារក្បាលដោយដៃរបស់អ្នកព្យាយាមរំកិលើខ្លួនចេញពីកន្លែងគ្រោះថ្នាក់នៅឲ្យឆ្ងាយពីវត្ថុដែលអាចគ្រោះថ្នាក់	null	ដើម្បីការពារសុវត្ថិភាពពេលមានរញ្ជួយដីមានមានស្មារតីនិងនរក្រាបចុះឬផ្កាប់មុខចុះនៅក្រោមឱនមុខងាកចេញពីអាគារការពារក្បាលដោយដៃរបស់អ្នកព្យាយាមរំកិលើខ្លួនចេញពីកន្លែងគ្រោះថ្នាក់នៅឲ្យឆ្ងាយពីវត្ថុដែលអាចគ្រោះថ្នាក់	ត ើ អ្នក គ ួរ ធ ្វ ើ ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ Ġ ដើម ្ប ី ការពារ សុ វ ត្ថ ិ ភាព ពេល មាន រ ញ្ជ ួយ ដ ី Ġ	31	ដើម ្ប ី ការពារ សុ វ ត្ថ ិ ភាព ពេល មាន រ ញ្ជ ួយ ដ ី មាន មាន ស្ម ារ តី និង ន រក ្រា ប ច ុះ ឬ ផ្ កា ប់ មុខ ច ុះ នៅ ក្រោម ឱ ន មុខ ង ាក ចេញ ពី អា គ ារ ការពារ ក្ បាល ដោយ ដៃ រ ប ស់ អ្នក ព្យា យា ម រំ ក ិល ើ ខ្លួន ចេញ ពី កន្លែង គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ នៅ ឲ្យ ឆ្ ង ាយ ពី វ ត្ថ ុ ដ ែល អា ច គ្រ ោះ ថ្ន ាក់	88	▁តើ អ្នក គ ួរ ធ ្វ ើ ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁ដើម្បី ការពារ សុ វ ត្ថ ិ ភាព ពេល មាន រ ញ្ជ ួយ ដ ី ▁	28	▁ដើម្បី ការពារ សុ វ ត្ថ ិ ភាព ពេល មាន រ ញ្ជ ួយ ដ ី មាន មាន ស្ម ារ តី និង ន រ ក្រ ាប ច ុះ ឬ ផ្ ក ាប់ មុខ ច ុះ នៅ ក្រោម ឱ ន មុខ ង ាក ចេញ ពី អា គ ារ ការពារ ក្ បាល ដោយ ដៃ រ ប ស់ អ្នក ព្យា យ ាម រំ ក ិល ើ ខ្លួន ចេញ ពី កន្លែង គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ នៅ ឲ្យ ឆ្ ង ាយ ពី វ ត្ថ ុ ដ ែល អា ច គ្រ ោះ ថ្ន ាក់	86
តើសេចក្តីសម្រេចចិត្តដែលអនុម័តដោយមហាសន្និបាតអនុវត្តដូចម្តេចខ្លះ	null	សេចក្តីសម្រេចចិត្តដែលអនុម័តដោយ មហាសន្និបាតអនុវត្តដូចខាងក្រោមគណៈកម្មាធិការនានានិងស្ថាប័នដទៃទៀតដែលបង្កើតឡើង ដោយមហាសន្និបាតដើម្បីសិក្សានិងរាយការណ៍ពីបញ្ហាណាមួយដូចជាការកាត់បន្ថយគ្រឿងសព្វាវុធ ការសិក្សាសន្តិភាព ការប្រគល់ឯករាជ្យនិងសិទ្ធិមនុស្ស ក្នុងសន្និសីទអន្តរជាតិដែលកោះអញ្ចើញដោយមហាសន្និបាតដោយអគ្គលេខាធិកាដ្ឋានអង្គការសហប្រជាជាតិអគ្គលេខាធិការនិងបុគ្គលិករបស់ខ្លួនដែលជាអ្នកបម្រើការស៊ីវិលអន្តរជាតិ	null	សេចក្តីសម្រេចចិត្តដែលអនុម័តដោយ មហាសន្និបាតអនុវត្តដូចខាងក្រោមគណៈកម្មាធិការនានានិងស្ថាប័នដទៃទៀតដែលបង្កើតឡើង ដោយមហាសន្និបាតដើម្បីសិក្សានិងរាយការណ៍ពីបញ្ហាណាមួយដូចជាការកាត់បន្ថយគ្រឿងសព្វាវុធ ការសិក្សាសន្តិភាព ការប្រគល់ឯករាជ្យនិងសិទ្ធិមនុស្ស ក្នុងសន្និសីទអន្តរជាតិដែលកោះអញ្ចើញដោយមហាសន្និបាតដោយអគ្គលេខាធិកាដ្ឋានអង្គការសហប្រជាជាតិអគ្គលេខាធិការនិងបុគ្គលិករបស់ខ្លួនដែលជាអ្នកបម្រើការស៊ីវិលអន្តរជាតិ	ត ើស េច ក្តី សម ្រ េច ចិត្ត ដ ែល អនុ ម ័ត ដោយ ម ហា ស ន្ន ិប ាត អនុ វត្ត ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ Ġ	29	សេ ច ក្តី សម ្រ េច ចិត្ត ដ ែល អនុ ម ័ត ដោយ Ġ ម ហា ស ន្ន ិប ាត អនុ វត្ត ដូច ខា ង ក្រោម គ ណៈ កម្ម ា ធិ ការ នា នា និង ស្ ថា ប ័ន ដ ទ ៃ ទៀត ដ ែល បង ្ក ើត ឡើង Ġ ដោយ ម ហា ស ន្ន ិប ាត ដើម ្ប ី សិ ក្ស ាន ិ ង រា យក ារ ណ៍ ពី ប ញ ្ហ ា ណា មួយ ដូច ជា ការ កាត់ បន្ថយ គ្រឿង ស ព្វ ាវ ុ ធ Ġ ការ សិ ក្ស ាស ន្ត ិ ភាព Ġ ការ ប្រ គ ល់ ឯក រាជ ្យ និង សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស Ġ ក្នុង ស ន្ន ិស ី ទ អ ន្ត រ ជាតិ ដ ែល ក ោះ អ ញ្ច ើ ញ ដោយ ម ហា ស ន្ន ិប ាត ដោយ អ គ្គ លេខ ា ធិ កា ដ្ឋាន អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ និង ប ុ គ្គ ល ិក រ ប ស់ ខ្លួន ដ ែល ជា អ្នក ប ម្រ ើក ារ ស៊ី វិ ល អ ន្ត រ ជាតិ	176	▁តើ ស េច ក្តី ស ម្រ េច ចិត្ត ដ ែល អនុ ម ័ត ដោយ ម ហា ស ន្ន ិប ាត អនុ វត្ត ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁	29	▁សេចក្តីសម្រេច ចិត្ត ដ ែល អនុ ម ័ត ដោយ ▁មហាសន្និបាត អនុ វត្ត ដូច ខា ង ក្រោម គ ណៈ កម្ម ា ធិ ការ នា នា និង ស្ ថា ប ័ន ដ ទ ៃ ទៀត ដ ែល ប ង្ក ើត ឡើង ▁ដោយ ម ហា ស ន្ន ិប ាត ដើម ្ប ី ស ិក ្សា និង រ ាយ ការណ៍ ពី ប ញ ្ហ ា ណា មួយ ដូច ជា ការ កាត់ បន្ថយ គ្រឿង ស ព ្វា វុធ ▁ការសិក្សា ស ន្ត ិ ភាព ▁ការប្រ គ ល់ ឯក រាជ ្យ និង សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ▁ក្នុង ស ន្ន ិ សី ទ អ ន្ត រ ជាតិ ដ ែល ក ោះ អ ញ្ច ើ ញ ដោយ ម ហា ស ន្ន ិប ាត ដោយ អ គ្គ លេខ ា ធិ កា ដ្ឋាន អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ និង ប ុ គ្គ ល ិក រ ប ស់ ខ្លួន ដ ែល ជា អ្នក ប ម្រ ើ ការ ស៊ី វិ ល អ ន្ត រ ជាតិ	160
ដូចម្តេចដែលហៅថាផ្លូវជនបទ	null	ផ្លូវជនបទ សំដៅដល់ផ្លូវដីដែលតភ្នាប់ពីផ្លូវជាតិ ឬផ្លូវខេត្ត ឆ្ពោះទៅភូមិ ឬឃុំនៅជនបទ	null	ផ្លូវជនបទ សំដៅដល់ផ្លូវដីដែលតភ្នាប់ពីផ្លូវជាតិ ឬផ្លូវខេត្ត ឆ្ពោះទៅភូមិ ឬឃុំនៅជនបទ	ដូច ម្ ត េច ដ ែល ហ ៅ ថា ផ្ល ូវ ជន បទ Ġ	13	ផ្ល ូវ ជន បទ Ġ សំ ដ ៅ ដល់ ផ្ល ូវ ដ ី ដ ែល ត ភ ្នា ប់ ពី ផ្ល ូវ ជាតិ Ġ ឬ ផ្ល ូវ ខ េត ្ត Ġ ឆ្ ព ោះ ទៅ ភ ូម ិ Ġ ឬ ឃ ុំ នៅ ជន បទ	41	▁ដូចម្តេច ដ ែល ហ ៅ ថា ផ្ល ូវ ជន បទ ▁	10	▁ផ្លូវ ជន បទ ▁សំដៅ ដល់ ផ្ល ូវ ដ ី ដ ែល ត ភ ្ន ាប់ ពី ផ្ល ូវ ជាតិ ▁ឬ ផ្ល ូវ ខ េ ត្ត ▁ឆ្ពោះទៅ ភ ូម ិ ▁ឬ ឃ ុំ នៅ ជន បទ	35
តើនៅលើភពអង្គារមានប្រព័ន្ធភ្នំភ្លើងធំៗចំនួនប៉ុន្មាន ឈ្មោះអ្វីខ្លះ	null	នៅលើភពអង្គារមានប្រព័ន្ធភ្នំភ្លើងធំៗ២ គឺ តំបន់ថាស៊ីស និងភ្នំអូឡាំពូសន៍	null	នៅលើភពអង្គារមានប្រព័ន្ធភ្នំភ្លើងធំៗ២ គឺ តំបន់ថាស៊ីស និងភ្នំអូឡាំពូសន៍	ត ើន ៅ លើ ភព អង្គ ារ មាន ប្រ ព ័ន ្ ធ ភ្នំ ភ្លើង ធ ំ ៗ ចំ ន ួន ប៉ ុន ្ម ាន Ġ ឈ្មោះ អ ្វី ខ្ ល ះ âĢĭ Ġ	31	នៅ លើ ភព អង្គ ារ មាន ប្រ ព ័ន ្ ធ ភ្នំ ភ្លើង ធ ំ ៗ ២ Ġ គ ឺ Ġ ត ំ ប ន់ ថា ស៊ី ស Ġ និង ភ្នំ អូ ឡា ំព ូស ន៍	33	▁តើ នៅ លើ ភព អង្គ ារ មាន ប្រ ព ័ ន្ធ ភ្នំ ភ្លើង ធ ំ ៗ ចំ ន ួន ប៉ ុន ្ មាន ▁ឈ្មោះ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	29	▁នៅលើ ភព អង្គ ារ មាន ប្រ ព ័ ន្ធ ភ្នំ ភ្លើង ធ ំ ៗ ២ ▁គឺ ▁តំបន់ ថា ស៊ី ស ▁និង ភ្នំ អូ ឡា ំព ូស ន៍	27
តើសម្តេច សខេងមានគោរមងារយ៉ាងដូចម្តេច	null	សម្តេច ស ខេង មានគោរមងារថា សម្តេចក្រឡាហោម ស ខេង	null	សម្តេច ស ខេង មានគោរមងារថា សម្តេចក្រឡាហោម ស ខេង	âĢĭâĢĭ ត ើស ម្ ត េច Ġ ស ខ េង មាន គោ រ ម ងារ យ៉ាង ដូច ម្ ត េច Ġ	18	សម ្ត េច Ġ ស Ġ ខ េ âĢĭ ង Ġ មាន គោ រ ម ងារ ថា Ġ សម ្ត េច ក្រ ឡា ហ ោម Ġ ស Ġ ខ េង	23	▁តើ សម ្ត េច ▁ស ខ េង មាន គ ោរ ម ងារ យ៉ាង ដូច ម ្ត េច ▁	17	▁សម្តេច ▁ស ▁ខេ ▁ង ▁មាន គ ោរ ម ងារ ថា ▁សម្តេច ក្រ ឡា ហ ោម ▁ស ▁ខេង	17
សេ្ដចអង្គណាដែលបានបោះបង់ទីក្រុងអង្គរ នៅឆ្នាំណា ដោយមូលហេតុអ្វី ហើយបានមកបោះបង់ទីក្រុងនៅឯណាខ្លះមុនមកភ្នំពេញ	null	សេ្ដចដែលបានបោះបង់ទីក្រុងអង្គរ គឺព្រះបាទពញាយ៉ាតនៅឆ្នាំ ១៤៣១១៤៣៤ ហើយមូលហេតុនៃការបោះបង់អង្គរគឺសង្រ្គាមឈ្លានពានសៀមចំនួនប្រជាជនថយចុះ ដោយសារសៀមកៀរធម្មជាតិមិនអំណោយផល ដីអស់ជីជាតិ ទីក្រុងជិតសៀមពេក ហើយបានមកបោះបង់ទីក្រុងនៅឯទួលបាសាន ស្រីសឈរ ខេត្តកំពង់ចាម រួមភ្នំពេញ	null	សេ្ដចដែលបានបោះបង់ទីក្រុងអង្គរ គឺព្រះបាទពញាយ៉ាតនៅឆ្នាំ ១៤៣១១៤៣៤ ហើយមូលហេតុនៃការបោះបង់អង្គរគឺសង្រ្គាមឈ្លានពានសៀមចំនួនប្រជាជនថយចុះ ដោយសារសៀមកៀរធម្មជាតិមិនអំណោយផល ដីអស់ជីជាតិ ទីក្រុងជិតសៀមពេក ហើយបានមកបោះបង់ទីក្រុងនៅឯទួលបាសាន ស្រីសឈរ ខេត្តកំពង់ចាម រួមភ្នំពេញ	សេ ្ ដ ច អង្គ ណា ដ ែល បាន ប ោះ បង់ ទី ក្រុង អង្គ រ Ġ នៅ ឆ្នាំ ណា Ġ ដោយ ម ូល ហេតុ អ ្វី Ġ ហើយ បាន មក ប ោះ បង់ ទី ក្រុង នៅ ឯ ណា ខ្ ល ះ ម ុន មក ភ្នំពេញ Ġ	43	សេ ្ ដ ច ដ ែល បាន ប ោះ បង់ ទី ក្រុង អង្គ រ Ġ គ ឺ ព្រ ះ បាទ ព ញ ាយ ៉ ាត នៅ ឆ្នាំ Ġ ១ ៤ ៣ ១ ១ ៤ ៣ ៤ Ġ ហើយ ម ូល ហេតុ នៃ ការ ប ោះ បង់ អង្គ រ គ ឺ សង ្រ ្ គ ាម ឈ ្លា ន ពា ន ស ៀម ចំ ន ួន ប្រ ជា ជន ថ យ ច ុះ Ġ ដោយ សារ ស ៀម ក ៀរ ធម្ម ជាតិ ម ិន អ ំណ ោយ ផល Ġ ដ ី អ ស់ ជី ជាតិ Ġ ទី ក្រុង ជ ិត ស ៀម ព េក Ġ ហើយ បាន មក ប ោះ បង់ ទី ក្រុង នៅ ឯ ទ ួល បា សា ន Ġ ស្រី ស ឈ រ Ġ ខ េត ្ត កំ ព ង់ ច ាម Ġ រួម ភ្នំពេញ	126	▁សេ ្ ដ ច អង្គ ណា ដ ែល បាន ប ោះ បង់ ទី ក្រុង អង្គ រ ▁នៅ ឆ្នាំ ណា ▁ដោយ ម ូល ហេតុ អ ្វី ▁ហើយ បាន មក ប ោះ បង់ ទី ក្រុង នៅ ឯ ណា ខ្ ល ះ ម ុន មក ភ្នំពេញ ▁	43	▁សេ ្ ដ ច ដ ែល បាន ប ោះ បង់ ទី ក្រុង អង្គ រ ▁គឺ ព្រ ះ បាទ ព ញ ា យ៉ា ត នៅ ឆ្នាំ ▁១៤ ៣ ១ ១ ៤ ៣ ៤ ▁ហើយ ម ូល ហេតុ នៃ ការ ប ោះ បង់ អង្គ រ គ ឺ សង ្រ ្ គ ាម ឈ ្លា ន ព ាន ស ៀម ចំ ន ួន ប្រ ជា ជន ថ យ ច ុះ ▁ដោយសារ ស ៀម ក ៀរ ធម្ម ជាតិ ម ិន អ ំណ ោយ ផល ▁ដី អ ស់ ជី ជាតិ ▁ទីក្រុង ជ ិត ស ៀម ព េក ▁ហើយ បាន មក ប ោះ បង់ ទី ក្រុង នៅ ឯ ទ ួល ប ាស ាន ▁ស្រី ស ឈ រ ▁ខេត្ត ក ំព ង់ ច ាម ▁រួម ភ្នំពេញ	119
ដូចម្តេចដែលហៅថា សំណឹក ចូររាប់ឈ្មោះភ្នាក់ងារ សំណឹកសំខាន់ៗនៅលើផ្ទៃផែនដីឲ្យបានចំនួន ៦	null	សំណឹកគឺជា កម្លាំងធម្មជាតិដែលធ្វើឲ្យសិលា ឬដិពុកផុយហើយផ្លាស់ទីពីកន្លែងមួយទៅកន្លែងមួយដោយសារខ្យល់ទឹកហូរ ផែនដីទឹកកក រលកភ្នាក់ងារសំណឹកសំខាន់ៗនៅលើផ្ទៃផែនដីទាំង៦គឺ ព្រះអាទិត្យទឹកហូរទឹកកកកំណកទឹកភ្លៀងខ្យល់	null	សំណឹកគឺជា កម្លាំងធម្មជាតិដែលធ្វើឲ្យសិលា ឬដិពុកផុយហើយផ្លាស់ទីពីកន្លែងមួយទៅកន្លែងមួយដោយសារខ្យល់ទឹកហូរ ផែនដីទឹកកក រលកភ្នាក់ងារសំណឹកសំខាន់ៗនៅលើផ្ទៃផែនដីទាំង៦គឺ ព្រះអាទិត្យទឹកហូរទឹកកកកំណកទឹកភ្លៀងខ្យល់	ដូច ម្ ត េច ដ ែល ហ ៅ ថា âĢĭ Ġ សំ ណ ឹក Ġ ច ូរ រា ប់ ឈ្មោះ ភ ្នា ក់ ងារ Ġ សំ ណ ឹក សំ ខា ន់ ៗ នៅ លើ ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី ឲ្យ បាន ចំ ន ួន Ġ ៦ Ġ	43	សំ ណ ឹក គ ឺ ជា Ġ ក ម្ល ាំង ធម្ម ជាតិ ដ ែល ធ ្វ ើ ឲ្យ សិ លា Ġ ឬ ដ ិ ពុ ក ផ ុយ ហើយ ផ្ល ាស់ ទី ពី កន្លែង មួយ ទៅ កន្លែង មួយ ដោយ សារ ខ្ យ ល់ ទឹក ហ ូរ Ġ ផ ែន ដ ី ទឹក ក ក Ġ រ ល ក ភ ្នា ក់ ងារ សំ ណ ឹក សំ ខា ន់ ៗ នៅ លើ ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី ទ ាំង ៦ គ ឺ Ġ ព្រ ះ អា ទិ ត ្យ ទឹក ហ ូរ ទឹក ក ក កំ ណ ក ទឹក ភ្ល ៀង ខ្ យ ល់ Âł	100	▁ដូចម្តេច ដ ែល ហ ៅ ថា ▁សំណ ឹក ▁ចូរ រ ាប់ ឈ្មោះ ភ ្ន ាក់ ងារ ▁សំណ ឹក សំ ខ ាន់ ៗ នៅ លើ ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី ឲ្យ បាន ចំ ន ួន ▁៦ ▁	37	▁សំណ ឹក គ ឺ ជា ▁កម្លាំង ធម្ម ជាតិ ដ ែល ធ ្វ ើ ឲ្យ សិ លា ▁ឬ ដ ិ ព ុក ផ ុយ ហើយ ផ្ល ាស់ ទី ពី កន្លែង មួយ ទៅ កន្លែង មួយ ដោយ សារ ខ្ យ ល់ ទឹក ហ ូរ ▁ផែនដី ទឹក ក ក ▁រលក ភ ្ន ាក់ ងារ ស ំណ ឹក សំ ខ ាន់ ៗ នៅ លើ ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី ទ ាំង ៦ គ ឺ ▁ព្រះអាទិត្យ ទឹក ហ ូរ ទឹក ក ក ក ំណ ក ទឹក ភ្ល ៀង ខ្ យ ល់ ▁	87
តើប្រាសាទព្រះវិហារត្រូវបានដាក់បញ្ចូលទៅក្នុងបញ្ជីបេតិភណ្ឌពិភពលោកនាថ្ងៃ ខែ ឆ្នាំណា នាសម័យប្រជុំលើកទីប៉ុន្មាន នៅឯណា	null	ប្រាសាទព្រះវិហាររបស់ខ្មែរ ត្រូវបានដាក់បញ្ជូលទៅក្នុបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៅថ្ងៃទី៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០០៨នាសម័យប្រជុំលើកទី២៣នៅទីក្រុងកេបិក ប្រទេសកាណាដា	null	ប្រាសាទព្រះវិហាររបស់ខ្មែរ ត្រូវបានដាក់បញ្ជូលទៅក្នុបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៅថ្ងៃទី៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០០៨នាសម័យប្រជុំលើកទី២៣នៅទីក្រុងកេបិក ប្រទេសកាណាដា	ត ើប ្រា សា ទ ព្រ ះ វិ ហា រ ត្រូវ បាន ដា ក់ បញ្ចូល ទៅ ក្នុង ប ញ្ជ ី ប េត ិ ភណ្ឌ ពិ ភព លោក នា ថ ្ង ៃ Ġ ខែ Ġ ឆ្នាំ ណា Ġ នា សម័យ ប្រជុំ លើក ទី ប៉ ុន ្ម ាន Ġ នៅ ឯ ណា Ġ	46	ប្រា សា ទ ព្រ ះ វិ ហា រ រ ប ស់ ខ្ ម ែរ Ġ ត្រូវ បាន ដា ក់ ប ញ្ជ ូល ទៅ ក្ នុ ប ញ្ជ ី ប េត ិក ភណ្ឌ ពិ ភព លោក នៅ ថ ្ង ៃ ទី ៧ Ġ ខែ ក ក្ក ដា Ġ ឆ្នាំ Ġ ២០ ០ ៨ នា សម័យ ប្រជុំ លើក ទី ២ ៣ នៅ ទី ក្រុង ក េ ប ិក Ġ ប្រ ទេស កា ណា ដា	67	▁តើ ប្រា សា ទ ព្រ ះ វិ ហា រ ត្រូវ បាន ដ ាក់ បញ្ចូល ទៅ ក្នុង ប ញ្ជ ី ប េ តិ ភណ្ឌ ពិ ភព លោក នា ថ ្ង ៃ ▁ខែ ▁ឆ្នាំ ណា ▁នា សម័យ ប្រជុំ លើក ទី ប៉ ុន ្ មាន ▁នៅឯ ណា ▁	44	▁ប្រាសាទ ព្រ ះ វិ ហា រ រ ប ស់ ខ្ ម ែរ ▁ត្រូវបាន ដ ាក់ ប ញ្ជ ូល ទៅ ក ្ន ុប ញ្ជ ី ប េត ិក ភណ្ឌ ពិ ភព លោក នៅ ថ ្ង ៃ ទី ៧ ▁ខែកក្កដា ▁ឆ្នាំ ▁២០០៨ នា សម័យ ប្រជុំ លើក ទី ២ ៣ នៅ ទី ក្រុង ក េ ប ិក ▁ប្រទេស កា ណា ដា	58
អ្វីខ្លះដែលប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យត្រូវមាន	null	ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសង្គមប្រជាធិតេយ្យត្រូវមាន សិទ្ធិបោះឆ្នោត និងឈរឈ្មោះឱ្យគេបោះឆ្នោតចូលរួម ឬបង្កើនគណបក្សនយោបាយចូលរួម ឬបង្កើនសមាគមន៍ផ្សេងៗទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលធ្វើតាមឆន្ទៈរបស់ខ្លួន កាតព្វកិច្ច គោរពប្រតិបត្តិតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់នានាគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យចូលរួមដឹងលឺ និងចូលរួមចំនែកគ្រប់កិច្ចការរបស់រដ្ឋ សា្មរតី អត់ធ្មត់ អនុគ្រោះ សម្របសម្រួល សហការគ្នាហ៊ានបញ្ចេញមិត្ត ជជែកវែកញែករកខុសត្រូវ ដូចនេះប្រជាជនមានតួនាទី និងត្រូវមាន សកម្មភាពចូលរួមយ៉ាងសកម្មភាពក្នុងការរួមចំណែកអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិ	null	ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសង្គមប្រជាធិតេយ្យត្រូវមាន សិទ្ធិបោះឆ្នោត និងឈរឈ្មោះឱ្យគេបោះឆ្នោតចូលរួម ឬបង្កើនគណបក្សនយោបាយចូលរួម ឬបង្កើនសមាគមន៍ផ្សេងៗទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលធ្វើតាមឆន្ទៈរបស់ខ្លួន កាតព្វកិច្ច គោរពប្រតិបត្តិតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់នានាគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យចូលរួមដឹងលឺ និងចូលរួមចំនែកគ្រប់កិច្ចការរបស់រដ្ឋ សា្មរតី អត់ធ្មត់ អនុគ្រោះ សម្របសម្រួល សហការគ្នាហ៊ានបញ្ចេញមិត្ត ជជែកវែកញែករកខុសត្រូវ ដូចនេះប្រជាជនមានតួនាទី និងត្រូវមាន សកម្មភាពចូលរួមយ៉ាងសកម្មភាពក្នុងការរួមចំណែកអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិ	អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ក្នុង សង ្ គម ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ត្រូវ មាន Ġ	20	ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ក្នុង សង ្ គម ប្រ ជា ធិ ត េយ្យ ត្រូវ មាន Ġ សិ ទ្ធិ ប ោះ ឆ្ ន ោត Ġ និង ឈ រ ឈ្មោះ ឱ្យ គ េ ប ោះ ឆ្ ន ោត ចូល រួម Ġ ឬ បង ្ក ើន គ ណ ប ក្ស ន យោ បា យ ចូល រួម Ġ ឬ បង ្ក ើន សម ា គមន៍ ផ្ សេ ង ៗ ទ ាម ទ ារ ឱ្យ រដ្ឋ ា ភិ បាល ធ ្វ ើត ាម ឆ ន្ទ ៈ រ ប ស់ ខ្លួន Ġ កា ត ព្វ កិច្ច Ġ គោ រ ព ប្រ តិ ប ត្តិ តា ម រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ Ġ និង ច្ បា ប់ នា នា គោ រ ព សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស Ġ និង ល ទ្ធិ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ចូល រួម ដ ឹង ល ឺ Ġ និង ចូល រួម ចំ ន ែក គ្រ ប់ កិច្ច ការ រ ប ស់ រដ្ឋ Ġ សា ្ម រ តី Ġ អ ត់ ធ ្ម ត់ Ġ អ âĢĭ នុ គ្រ ោះ Ġ សម ្រ ប សម ្រ ួល Ġ ស ហ ការ គ្នា ហ៊ ាន បញ្ច េញ ម ិត្ត Ġ ជ ជ ែក វ ែក ញ ែក រក ខុស ត្រូវ Ġ ដូច នេះ âĢĭ ប្រ ជា ជន មាន ត ួន ា ទី Ġ និង ត្រូវ មាន Ġ ស កម្ម ភាព ចូល រួម យ៉ាង ស កម្ម ភាព ក្នុង ការ រួម ចំ ណ ែក អភិវឌ្ឍ ន៍ ប្រ ទេស ជាតិ	210	▁អ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ក្នុង ស ង្គ ម ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ត្រូវ មាន ▁	19	▁ប្រជាពលរដ្ឋ ក្នុង ស ង្គ ម ប្រ ជា ធ ិត េយ្យ ត្រូវ មាន ▁សិទ្ធិ ប ោះ ឆ្ ន ោត ▁និង ឈ រ ឈ្មោះ ឱ្យ គ េ ប ោះ ឆ្ ន ោត ចូល រួម ▁ឬ ប ង្ក ើន គ ណ ប ក្ស ន យោ ប ាយ ចូល រួម ▁ឬ ប ង្ក ើន ស មា គមន៍ ផ្ ស េង ៗ ទ ាម ទ ារ ឱ្យ រ ដ្ឋា ភិ បាល ធ ្វ ើត ាម ឆ ន្ទ ៈ រ ប ស់ ខ្លួន ▁កាតព្វកិច្ច ▁គោរព ប្រ តិ ប ត្តិ ត ាម រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ ▁និង ច ្ប ាប់ នា នា គ ោរ ព សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ▁និង ល ទ្ធិ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ចូល រួម ដ ឹង ល ឺ ▁និង ចូល រួម ចំ ន ែក គ្រ ប់ កិច្ច ការ រ ប ស់ រដ្ឋ ▁សា ្ម រ តី ▁អត់ ធ ្ម ត់ ▁អ ▁ នុ គ្រ ោះ ▁សម្របសម្រួល ▁សហការ គ្នា ហ៊ ាន បញ្ច េញ ម ិត្ត ▁ជជែក វ ែក ញ ែក រក ខុស ត្រូវ ▁ដូចនេះ ▁ប្រជាជន មាន ត ួ នាទី ▁និង ត្រូវ មាន ▁សកម្មភាព ចូល រួម យ៉ាង ស កម្ម ភាព ក្នុង ការ រួម ច ំណ ែក អភិវឌ្ឍ ន៍ ប្រ ទេស ជាតិ	185
តើមជ្ឈមណ្ឌលសកម្មភាពកម្ចាត់មីននៅកម្ពុជាមានអក្សរកាត់ជាភាសាអង់គ្លេសថាយ៉ាងដូចម្តេច	null	មជ្ឈមណ្ឌលសកម្មភាពកម្ចាត់មីននៅកម្ពុជាមានអក្សរកាត់ជាភាសាអង់គ្លេសថា CMAC	null	មជ្ឈមណ្ឌលសកម្មភាពកម្ចាត់មីននៅកម្ពុជាមានអក្សរកាត់ជាភាសាអង់គ្លេសថា CMAC	ត ើម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល ស កម្ម ភាព ក ម្ ច ាត់ មី ន នៅ ក ម្ព ុ ជា មាន អ ក្ស រក ាត់ ជា ភា សា អ ង់ គ ្ល េស ថា យ៉ាង ដូច ម្ ត េច Ġ	40	ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល ស កម្ម ភាព ក ម្ ច ាត់ មី ន នៅ ក ម្ព ុ ជា មាន អ ក្ស រក ាត់ ជា ភា សា អ ង់ គ ្ល េស ថា ĠCM AC	34	▁តើ ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល ស កម្ម ភាព ក ម្ ច ាត់ មី ន នៅ ក ម្ព ុ ជា មាន អ ក្ស រ កាត់ ជា ភា សា អ ង់ គ ្ល េស ថា យ៉ាង ដូច ម ្ត េច ▁	40	▁មជ្ឈមណ្ឌល ស កម្ម ភាព ក ម្ ច ាត់ មី ន នៅ ក ម្ព ុ ជា មាន អ ក្ស រ កាត់ ជា ភា សា អ ង់ គ ្ល េស ថា ▁CM AC	29
ក្រោយពីការបងណ្តុះបណ្តាល គរុកោសល្យរួចហើយតើគរុសិស្សឬគរុនិស្សិត មានភារកិច្ចអ្វីខ្លះត្រូវបំពេញជាគ្រូល្អ	null	ក្រោយពីទទួលការបណ្តុះបណ្តាល គរុកោសល្យរួចហើយកភារកិច្ចដែលគ្រូល្អត្រូវ បំពេញមានដូចជាបណ្តុះបណ្តាលឲ្យមានចំណេះ ដឹងទូលំទូលាយត្រូវបង្ហាត់បង្រៀនសិស្សតាមគរុកោសល្យត្រូវបង្ហាត់បង្រៀនសិស្សឲ្យទទួលបានចំណេះ ដឹងក្លាយជាសរសេរទ្រូងរបស់ប្រទេសជាតិបង្ហាត់បង្រៀនសិស្សផ្នែកទ្រឹស្តីហើយអនុវត្តន៍ជាក់ស្តែងត្រូវមានមនសិកាក្នុងការងារត្រូវមានព្រហ្មវិហារធម៌ សីលធម៌ និងគុណធម៌ត្រូវមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយភ្នាក់ងារសង្គម នីយកម្មដទៃទៀតត្រូវតែគោរពច្បាប់សង្គមត្រូវរស់នៅប្រកបដោយសាមគ្គីភាព	null	ក្រោយពីទទួលការបណ្តុះបណ្តាល គរុកោសល្យរួចហើយកភារកិច្ចដែលគ្រូល្អត្រូវ បំពេញមានដូចជាបណ្តុះបណ្តាលឲ្យមានចំណេះ ដឹងទូលំទូលាយត្រូវបង្ហាត់បង្រៀនសិស្សតាមគរុកោសល្យត្រូវបង្ហាត់បង្រៀនសិស្សឲ្យទទួលបានចំណេះ ដឹងក្លាយជាសរសេរទ្រូងរបស់ប្រទេសជាតិបង្ហាត់បង្រៀនសិស្សផ្នែកទ្រឹស្តីហើយអនុវត្តន៍ជាក់ស្តែងត្រូវមានមនសិកាក្នុងការងារត្រូវមានព្រហ្មវិហារធម៌ សីលធម៌ និងគុណធម៌ត្រូវមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយភ្នាក់ងារសង្គម នីយកម្មដទៃទៀតត្រូវតែគោរពច្បាប់សង្គមត្រូវរស់នៅប្រកបដោយសាមគ្គីភាព	ក្រ ោយ ពី ការ បង ណ្ត ុះ បណ្ត ាល Ġ គរ ុក ោស ល ្យ រ ួច ហើយ ត ើ គរ ុស ិស ្ស ឬ គរ ុន ិស ្ស ិត Ġ មាន ភា រក ិច ្ច អ ្វី ខ្ ល ះ ត្រូវ ប ំព េញ ជា គ្រ ូល ្អ Ġ	47	ក្រ ោយ ពី ទទួល ការ បណ្ត ុះ បណ្ត ាល Ġ គរ ុក ោស ល ្យ រ ួច ហើយ ក ភា រក ិច ្ច ដ ែល គ្រ ូល ្អ ត្រូវ Ġ ប ំព េញ មាន ដូច ជា បណ្ត ុះ បណ្ត ាល ឲ្យ មាន ចំ ណេ ះ Ġ ដ ឹង ទូ លំ ទូ លា យ ត្រូវ បង ្ហ ាត់ បង ្រ ៀន សិ ស្ស តា ម គរ ុក ោស ល ្យ ត្រូវ បង ្ហ ាត់ បង ្រ ៀន សិ ស្ស ឲ្យ ទទួលបាន ចំ ណេ ះ Ġ ដ ឹង ក្លា យ ជា ស រស េរ ទ្រ ូង រ ប ស់ ប្រ ទេស ជាតិ បង ្ហ ាត់ បង ្រ ៀន សិ ស្ស ផ្ ន ែក ទ្រ ឹ ស្ត ី ហើយ អនុ វត្ត ន៍ ជា ក់ ស្ត ែង ត្រូវ មាន ម ន សិ កា ក្នុង ការងារ ត្រូវ មាន ព្រ ហ្ម វិ ហា រ ធម៌ Ġ សី ល ធម៌ Ġ និង គុណ ធម៌ ត្រូវ មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង ល្អ ជា មួយ ភ ្នា ក់ ងារ សង ្ គម Ġ នី យក ម្ម ដ ទ ៃ ទៀត ត្រូវ តែ គោ រ ព ច្ បា ប់ សង ្ គម ត្រូវ រស់ នៅ ប្រ ក ប ដោយ សា ម គ្គ ី ភាព	188	▁ក្រោយពី ការ បង ណ្ត ុះ បណ្ត ាល ▁គរ ុក ោស ល ្យ រ ួច ហើយ ត ើ គរ ុស ិ ស្ស ឬ គរ ុន ិ ស្ស ិត ▁មាន ភា រ កិច្ច អ ្វី ខ្ ល ះ ត្រូវ ប ំព េញ ជា គ្រ ូ ល្អ ▁	44	▁ក្រោយពី ទទួល ការ បណ្ត ុះ បណ្ត ាល ▁គរ ុក ោស ល ្យ រ ួច ហើយ ក ភា រ កិច្ច ដ ែល គ្រ ូ ល្អ ត្រូវ ▁បំពេញ មាន ដូច ជា បណ្ត ុះ បណ្ត ាល ឲ្យ មាន ច ំណ េះ ▁ដឹង ទូ លំ ទ ូល ាយ ត្រូវ ប ង្ហ ាត់ បង ្រ ៀន សិ ស្ស ត ាម គរ ុក ោស ល ្យ ត្រូវ ប ង្ហ ាត់ បង ្រ ៀន សិ ស្ស ឲ្យ ទទួលបាន ច ំណ េះ ▁ដឹង ក្លា យ ជា ស រស េរ ទ្រ ូង រ ប ស់ ប្រ ទេស ជាតិ ប ង្ហ ាត់ បង ្រ ៀន សិ ស្ស ផ្ ន ែក ទ្រ ឹ ស្ត ី ហើយ អនុ វត្ត ន៍ ជ ាក់ ស្ត ែង ត្រូវ មាន ម ន ស ិកា ក្នុង ការងារ ត្រូវ មាន ព្រ ហ្ម វិ ហា រ ធម៌ ▁សីលធម៌ ▁និង គុណ ធម៌ ត្រូវ មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង ល្អ ជា មួយ ភ ្ន ាក់ ងារ ស ង្គ ម ▁នី យ កម្ម ដ ទ ៃ ទៀត ត្រូវ តែ គ ោរ ព ច ្ប ាប់ ស ង្គ ម ត្រូវ រស់ នៅ ប្រ ក ប ដោយ ស ាម គ្គ ី ភាព	179
តើមូលហេតុអ្វីខ្លះដែលធ្វើឲ្យជនជាតិវៀតណាមប្រកាសឯករាជ្យនៅឆ្នាំ ៩៣៩	null	មូលហេតុដែលធ្វើឲ្យជនជាតិវៀតណាមប្រកាសឯករាជ្យនៅឆ្នាំ ៩៣៩ពីព្រោះ ចិនមានវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច និងចលនាក្នុងស្រុក ដែលធ្វើឲ្យកម្លាំងចុះខ្សោយ វាយចាញ់វៀតណាមកម្លាំងសាមគ្គីរបស់កុលសម្ព័ន្ធវៀតណាមទាំងអស់មានកម្លាំងខ្លាំង និងប្តូរផ្តាច់ ព្រោះរស់នៅជាទាសករ ចិនមានការលំបាក ហើយរយៈពេលយូរណាស់ហើយ	null	មូលហេតុដែលធ្វើឲ្យជនជាតិវៀតណាមប្រកាសឯករាជ្យនៅឆ្នាំ ៩៣៩ពីព្រោះ ចិនមានវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច និងចលនាក្នុងស្រុក ដែលធ្វើឲ្យកម្លាំងចុះខ្សោយ វាយចាញ់វៀតណាមកម្លាំងសាមគ្គីរបស់កុលសម្ព័ន្ធវៀតណាមទាំងអស់មានកម្លាំងខ្លាំង និងប្តូរផ្តាច់ ព្រោះរស់នៅជាទាសករ ចិនមានការលំបាក ហើយរយៈពេលយូរណាស់ហើយ	ត ើម ូល ហេតុ អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល ធ ្វ ើ ឲ្យ ជន ជាតិ វ ៀត ណា ម ប្រ កាស ឯក រាជ ្យ នៅ ឆ្នាំ Ġ ៩ ៣ ៩ Ġ	31	ម ូល ហេតុ ដ ែល ធ ្វ ើ ឲ្យ ជន ជាតិ វ ៀត ណា ម ប្រ កាស ឯក រាជ ្យ នៅ ឆ្នាំ Ġ ៩ ៣ ៩ ពី ព្រ ោះ ĠâĢĭ ច ិន មាន វិ ប ត្តិ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ និង ច ល នា ក្នុង ស្រ ុក Ġ ដ ែល ធ ្វ ើ ឲ្យ ក ម្ល ាំង ច ុះ ខ្សោយ Ġ វា យ ច ាញ់ វ ៀត ណា មក ម្ល ាំង សា ម គ្គ ី រ ប ស់ ក ុល សម ្ ព ័ន ្ ធ វ ៀត ណា ម ទ ាំង អ ស់ មាន ក ម្ល ាំង ខ្ លា ំ ង Ġ និង ប្ តូ រ ផ្ តា ច ់ Ġ ព្រ ោះ រស់ នៅ ជា ទ ាស ករ Ġ ច ិន មាន ការ លំបាក Ġ ហើយ រយ ៈ ពេល យ ូរ ណា ស់ ហើយ	127	▁តើ ម ូល ហេតុ អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល ធ ្វ ើ ឲ្យ ជន ជាតិ វ ៀត ណា ម ប្រ កាស ឯក រាជ ្យ នៅ ឆ្នាំ ▁៩ ៣ ៩ ▁	31	▁មូលហេតុ ដ ែល ធ ្វ ើ ឲ្យ ជន ជាតិ វ ៀត ណា ម ប្រ កាស ឯក រាជ ្យ នៅ ឆ្នាំ ▁៩ ៣ ៩ ពី ព្រ ោះ ▁ចិន មាន វិ ប ត្តិ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁និង ច ល នា ក្នុង ស្រ ុក ▁ដែល ធ ្វ ើ ឲ្យ ក ម្ល ាំង ច ុះ ខ្សោយ ▁វាយ ច ាញ់ វ ៀត ណា មក ម្ល ាំង ស ាម គ្គ ី រ ប ស់ ក ុល ស ម្ព ័ ន្ធ វ ៀត ណា ម ទ ាំង អ ស់ មាន ក ម្ល ាំង ខ្ ល ាំង ▁និង ប ្ត ូរ ផ្ ត ាច់ ▁ព្រោះ រស់ នៅ ជា ទ ាស ករ ▁ចិន មាន ការ លំបាក ▁ហើយ រយ ៈ ពេល យ ូរ ណ ាស់ ហើយ	116
តើស្ថាប័ននយោបាយសំខាន់ៗនៅសហរដ្ឋអាមេរិកមានអ្វីខ្លះ	null	សហរដ្ឋអាមេរិកកាន់របបនយោបាយប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សផ្អែកលើធិបតេយ្យភាព និងសេរីភាពបុគ្គល ការបែងចែកអំណាចគឺមាន៣ដាច់ពីគ្នាគឺអំណាចប្រធានាធិបតីអំណាចនីតិប្រតិបត្តិមានសិទ្ធិទូលំទូលាយ ដែលជ្រើសតាំងដោយការបោះឆ្មោតមានអាណត្តិ៤ឆ្នាំម្តង ហើយអាចឈរឈ្មោះបាន២អាណត្តិប្រសិនបើមានការដឹកនាំល្អ អំណាចសភាអំណាចនីតិបញ្ញត្តិ សភាមាន២គឺ សភាតំណាងរាស្រ្ត និងព្រឹទ្ធសភាសភាតំណាងរាស្រ្តមាន សមាជិក៤៣៥នាក់ មានអាណត្តិ២ឆ្នាំព្រឹទ្ធសភាមានសមាជិក១០០នាក់ ជ្រើសចេញពីរដ្ឋនីមួយៗដែលយក មួយរដ្ឋចំនួន២នាក់ មានអាណត្តិ៦ឆ្នាំ ហើយត្រូវបោះឆ្នោតប្តូរចំនួន១៣រៀងរាល់២ឆ្នាំម្តង អំណាចតុលាការជាអំណាចទី៣ដែលមានប្រធានមួយរូបនិងសមាជិក៨រូប មានតំណាងអស់មួយជីវិតមានសិទ្ធិមោឃភាពនូវច្បាប់ណាដែលមិនស្របនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញសមាជិកតុលាការជ្រើសចេញពីចំណោមអ្នកច្បាប់ មានឈ្មោះល្បីនៅតាមរដ្ឋ ឬក្នុងចំណោមអ្នកចេះដឹងដែលគេទទួលស្គាល់ទូទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក	null	សហរដ្ឋអាមេរិកកាន់របបនយោបាយប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សផ្អែកលើធិបតេយ្យភាព និងសេរីភាពបុគ្គល ការបែងចែកអំណាចគឺមាន៣ដាច់ពីគ្នាគឺអំណាចប្រធានាធិបតីអំណាចនីតិប្រតិបត្តិមានសិទ្ធិទូលំទូលាយ ដែលជ្រើសតាំងដោយការបោះឆ្មោតមានអាណត្តិ៤ឆ្នាំម្តង ហើយអាចឈរឈ្មោះបាន២អាណត្តិប្រសិនបើមានការដឹកនាំល្អ អំណាចសភាអំណាចនីតិបញ្ញត្តិ សភាមាន២គឺ សភាតំណាងរាស្រ្ត និងព្រឹទ្ធសភាសភាតំណាងរាស្រ្តមាន សមាជិក៤៣៥នាក់ មានអាណត្តិ២ឆ្នាំព្រឹទ្ធសភាមានសមាជិក១០០នាក់ ជ្រើសចេញពីរដ្ឋនីមួយៗដែលយក មួយរដ្ឋចំនួន២នាក់ មានអាណត្តិ៦ឆ្នាំ ហើយត្រូវបោះឆ្នោតប្តូរចំនួន១៣រៀងរាល់២ឆ្នាំម្តង អំណាចតុលាការជាអំណាចទី៣ដែលមានប្រធានមួយរូបនិងសមាជិក៨រូប មានតំណាងអស់មួយជីវិតមានសិទ្ធិមោឃភាពនូវច្បាប់ណាដែលមិនស្របនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញសមាជិកតុលាការជ្រើសចេញពីចំណោមអ្នកច្បាប់ មានឈ្មោះល្បីនៅតាមរដ្ឋ ឬក្នុងចំណោមអ្នកចេះដឹងដែលគេទទួលស្គាល់ទូទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក	ត ើស ្ថ ាប ័ន ន យោ បា យ សំ ខា ន់ ៗ នៅ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	26	ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក កាន់ រ ប ប ន យោ បា យ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ សេ រី ព ហ ុប ក្ស ផ្ អ ែក លើ ធិបតេយ្យ ភាព Ġ និង សេ រី ភាព ប ុ គ្គ ល Ġ ការ ប ែង ច ែក អ ំណ ា ច គ ឺ មាន ៣ ដា ច ់ ពី គ្នា គ ឺ អ ំណ ា ច ប្រ ធាន ា ធិ បតី អ ំណ ា ច នី តិ ប្រ តិ ប ត្តិ មាន សិ ទ្ធិ ទូ លំ ទូ លា យ Ġ ដ ែល ជ្រ ើស តាំង ដោយ ការ ប ោះ ឆ្ ម ោត មាន អា ណ ត្តិ ៤ ឆ្នាំ ម្ ត ង Ġ ហើយ អា ច ឈ រ ឈ្មោះ បាន ២ អា ណ ត្តិ ប្រ សិ ន ប ើម ាន ការ ដ ឹក នាំ ល្អ Ġ អ ំណ ា ច ស ភា អ ំណ ា ច នី តិ បញ្ញត្តិ ĠâĢĭ Ġ ស ភា មាន ២ គ ឺ Ġ ស ភា ត ំណ ាង រា ស្រ ្ត Ġ និង ព្រ ឹ ទ្ធ ស ភា ស ភា ត ំណ ាង រា ស្រ ្ត មាន Ġ សម ា ជ ិក ៤ ៣ ៥ នាក់ Ġ មាន អា ណ ត្តិ ២ ឆ្នាំ ព្រ ឹ ទ្ធ ស ភា មាន សម ា ជ ិក ១០ ០ នាក់ Ġ ជ្រ ើស ចេញ ពី រដ្ឋ នី មួយ ៗ ដ ែល យក Ġ មួយ រដ្ឋ ចំ ន ួន ២ នាក់ Ġ មាន អា ណ ត្តិ ៦ ឆ្នាំ Ġ ហើយ ត្រូវ ប ោះ ឆ្ ន ោត ប្ តូ រ ចំ ន ួន ១ ៣ រ ៀង រា ល់ ២ ឆ្នាំ ម្ ត ង Ġ អ ំណ ា ច ត ុល ាក ារ ជា អ ំណ ា ច ទី ៣ ដ ែល មាន ប្រ ធាន មួយ រូប និង សម ា ជ ិក ៨ រូប Ġ មាន ត ំណ ាង អ ស់ មួយ ជីវ ិត មាន សិ ទ្ធិ ម ោ ឃ ភាព ន ូវ ច្ បា ប់ ណា ដ ែល ម ិន ស្រ ប នឹង រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ សម ា ជ ិក ត ុល ាក ារ ជ្រ ើស ចេញ ពី ចំ ណ ោម អ្នក ច្ បា ប់ Ġ មាន ឈ្មោះ ល ្ប ីន ៅ តា ម រដ្ឋ Ġ ឬ ក្នុង ចំ ណ ោម អ្នក ច េះ ដ ឹង ដ ែល គ េ ទទួល ស្ គ ាល់ ទូ ទ ាំង ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក	361	▁តើ ស្ ថា ប ័ន ន យោ ប ាយ សំ ខ ាន់ ៗ នៅ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	26	▁សហរដ្ឋ អា មេ រិក កាន់ រ ប ប ន យោ ប ាយ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ សេ រី ព ហ ុប ក្ស ផ្ អ ែក លើ ធិបតេយ្យ ភាព ▁និង សេ រី ភាព ប ុ គ្គ ល ▁ការប ែង ច ែក អ ំ ណា ច គ ឺ មាន ៣ ដ ាច់ ពី គ្នា គ ឺ អ ំ ណា ច ប្រ ធាន ា ធិ បតី អ ំ ណា ច នី តិ ប្រ តិ ប ត្តិ មាន សិ ទ្ធិ ទូ លំ ទ ូល ាយ ▁ដែល ជ្រ ើស តាំង ដោយ ការ ប ោះ ឆ្ ម ោត មាន អា ណ ត្តិ ៤ ឆ្នាំ ម ្ត ង ▁ហើយ អា ច ឈ រ ឈ្មោះ បាន ២ អា ណ ត្តិ ប្រ ស ិន ប ើ មាន ការ ដ ឹក នាំ ល្អ ▁អំណាច ស ភា អ ំ ណា ច នី តិ បញ្ញត្តិ ▁សភា មាន ២ គ ឺ ▁សភា ត ំណ ាង រា ស្រ ្ត ▁និង ព្រ ឹ ទ្ធ ស ភា ស ភា ត ំណ ាង រា ស្រ ្ត មាន ▁សមាជិក ៤ ៣ ៥ នាក់ ▁មាន អា ណ ត្តិ ២ ឆ្នាំ ព្រ ឹ ទ្ធ ស ភា មាន ស មា ជ ិក ១ ០០ នាក់ ▁ជ្រើស ចេញ ពី រដ្ឋ នី មួយ ៗ ដ ែល យក ▁មួយ រដ្ឋ ចំ ន ួន ២ នាក់ ▁មាន អា ណ ត្តិ ៦ ឆ្នាំ ▁ហើយ ត្រូវ ប ោះ ឆ្ ន ោត ប ្ត ូរ ចំ ន ួន ១ ៣ រ ៀង រ ាល់ ២ ឆ្នាំ ម ្ត ង ▁អំណាច ត ុល ា ការ ជា អ ំ ណា ច ទី ៣ ដ ែល មាន ប្រ ធាន មួយ រូប និង ស មា ជ ិក ៨ រូប ▁មាន ត ំណ ាង អ ស់ មួយ ជីវ ិត មាន សិ ទ្ធិ ម ោ ឃ ភាព ន ូវ ច ្ប ាប់ ណា ដ ែល ម ិន ស្រ ប នឹង រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ ស មា ជ ិក ត ុល ា ការ ជ្រ ើស ចេញ ពី ច ំណ ោម អ្នក ច ្ប ាប់ ▁មាន ឈ្មោះ ល ្ប ី នៅ ត ាម រដ្ឋ ▁ឬ ក្នុង ច ំណ ោម អ្នក ច េះ ដ ឹង ដ ែល គ េ ទទួល ស្ គ ាល់ ទូ ទ ាំង ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក	344
សារធាតុសនិងសារធាតុប្រផេះបង្កឡើងពីអ្វី?	null	សារធាតុសនិងសារធាតុប្រផេះបង្កឡើងពី សារធាតុសកើតឡើងពី ភីបប្រសាទ អាក់សូន មានស្រទាប់មីញេលីន សារធាតុប្រផេះ បង្កឡើងពីតួកោសិការបស់ ណឺរ៉ូនចលករ និង អន្តរ ណឺរ៉ូនជាច្រើន	null	សារធាតុសនិងសារធាតុប្រផេះបង្កឡើងពី សារធាតុសកើតឡើងពី ភីបប្រសាទ អាក់សូន មានស្រទាប់មីញេលីន សារធាតុប្រផេះ បង្កឡើងពីតួកោសិការបស់ ណឺរ៉ូនចលករ និង អន្តរ ណឺរ៉ូនជាច្រើន	សារ ធាតុ ស និង សារ ធាតុ ប្រ ផ េះ បង ្ក ឡើង ពី អ ្វី ? Ġ	15	សារ ធាតុ ស និង សារ ធាតុ ប្រ ផ េះ បង ្ក ឡើង ពី Ġ សារ ធាតុ ស កើត ឡើង ពី Ġ ភ ី ប ប្រ សា ទ Ġ អា ក់ ស ូន Ġ មាន ស្រ ទ ាប់ មី ញ េ លីន Ġ សារ ធាតុ ប្រ ផ េះ Ġ បង ្ក ឡើង ពី ត ួ ក ោស ិកា រ ប ស់ Ġ ណ ឺ រ៉ូ ន ច ល ករ Ġ និង Ġ អ ន្ត រ Ġ ណ ឺ រ៉ូ ន ជា ច្ រ ើន	73	▁សារធាតុ ស និង សារ ធាតុ ប្រ ផ េះ ប ង្ក ឡើង ពី អ ្វី ? ▁	14	▁សារធាតុ ស និង សារ ធាតុ ប្រ ផ េះ ប ង្ក ឡើង ពី ▁សារធាតុ ស កើត ឡើង ពី ▁ភី ប ប្រ សា ទ ▁អ ាក់ ស ូន ▁មាន ស្រ ទ ាប់ មី ញ េ លីន ▁សារធាតុ ប្រ ផ េះ ▁បង្កឡើង ពី ត ួ ក ោស ិ ការ ប ស់ ▁ណ ឺ រ៉ូ ន ច ល ករ ▁និង ▁អន្តរ ▁ណ ឺ រ៉ូ ន ជា ច ្រ ើន	65
តើសំរោងប៉ូលកើតឡើងដូចម្តេច	null	សំរោងប៉ូលកើតឡើងពីភាគល្អិត នៃកាំរស្មីព្រះអាទិត្យបង្កើត បានជាចរន្តអគ្គីសនី ហើយវាធ្វើចលនាជុំវិញប៉ូលម៉ាញេទិច ជំរុញឲ្យអេឡិចត្រុងទៅក្នុងខ្សែដែន បន្ទាប់មកអេឡិចត្រុងរុំព័ទ្ធជាស្ពៀជុំវិញដែន បានប៉ះជាមួយម៉ូលេគុល អាសូត និងអុកស៊ីសែនធ្វើឲ្យឧស្ម័នក្នុងបរិយាកាសបានបញ្ចេញអេឡិចត្រុង អណ្តែតទៅកាន់ ខ្សែដែនខាងលើហើយនៅពេលវាធ្លាក់ មកកាន់គន្លងខាងក្រោមវិញបានបញ្ចេញពន្លឺយ៉ាងស្រស់ស្អាតដែលអាចមើលឃើញហៅថា សំរោងប៉ូល	null	សំរោងប៉ូលកើតឡើងពីភាគល្អិត នៃកាំរស្មីព្រះអាទិត្យបង្កើត បានជាចរន្តអគ្គីសនី ហើយវាធ្វើចលនាជុំវិញប៉ូលម៉ាញេទិច ជំរុញឲ្យអេឡិចត្រុងទៅក្នុងខ្សែដែន បន្ទាប់មកអេឡិចត្រុងរុំព័ទ្ធជាស្ពៀជុំវិញដែន បានប៉ះជាមួយម៉ូលេគុល អាសូត និងអុកស៊ីសែនធ្វើឲ្យឧស្ម័នក្នុងបរិយាកាសបានបញ្ចេញអេឡិចត្រុង អណ្តែតទៅកាន់ ខ្សែដែនខាងលើហើយនៅពេលវាធ្លាក់ មកកាន់គន្លងខាងក្រោមវិញបានបញ្ចេញពន្លឺយ៉ាងស្រស់ស្អាតដែលអាចមើលឃើញហៅថា សំរោងប៉ូល	ត ើស ំ រ ោង ប៉ ូល កើត ឡើង ដូច ម្ ត េច Ġ	13	សំ រ ោង ប៉ ូល កើត ឡើង ពី ភាគ ល្អ ិត Ġ នៃ កា ំ រស ្ម ី ព្រ ះ អា ទិ ត ្យ បង ្ក ើត Ġ បាន ជា ចរ ន្ត អ គ្គ ី ស នី Ġ ហើយ វា ធ ្វ ើ ច ល នា ជ ុំ វិញ ប៉ ូល ម៉ា ញ េ ទិ ច Ġ ជំ រ ុញ ឲ្យ អ េ ឡ ិច ត្រ ុង ទៅ ក្នុង ខ្ ស ែ ដ ែន Ġ បន្ទាប់ មក អ េ ឡ ិច ត្រ ុង រ ុំ ព័ទ្ធ ជា ស្ព ៀ ជ ុំ វិញ ដ ែន Ġ បាន ប៉ ះ ជា មួយ ម៉ូ ល េ គ ុល Ġ អា ស ូត Ġ និង អ ុក ស៊ី សែន ធ ្វ ើ ឲ្យ ឧ ស្ម ័ន ក្នុង បរ ិយ ាក ាស បាន បញ្ច េញ អ េ ឡ ិច ត្រ ុង Ġ អ ណ្ត ែត ទៅ កាន់ Ġ ខ្ ស ែ ដ ែន ខា ង លើ ហើយ នៅ ពេល វា ធ ្លា ក់ Ġ មក កាន់ គ ន្ លង ខា ង ក្រោម វិញ បាន បញ្ច េញ ព ន្ ល ឺ យ៉ាង ស្រ ស់ ស្ អា ត ដ ែល អា ច មើល ឃើញ ហ ៅ ថា Ġ សំ រ ោង ប៉ ូល	184	▁តើ សំ រ ោង ប៉ ូល កើត ឡើង ដូច ម ្ត េច ▁	12	▁សំរោង ប៉ ូល កើត ឡើង ពី ភាគ ល្អ ិត ▁នៃ ក ាំ រ ស្ម ី ព្រ ះ អា ទ ិត ្យ ប ង្ក ើត ▁បានជា ចរ ន្ត អ គ្គ ី ស នី ▁ហើយ វា ធ ្វ ើ ច ល នា ជ ុំ វិញ ប៉ ូល ម៉ា ញ េ ទ ិច ▁ជំរុញ ឲ្យ អ េ ឡ ិច ត្រ ុង ទៅ ក្នុង ខ្ ស ែ ដ ែន ▁បន្ទាប់មក អ េ ឡ ិច ត្រ ុង រ ុំ ព័ទ្ធ ជា ស្ព ៀ ជ ុំ វិញ ដ ែន ▁បាន ប៉ ះ ជា មួយ ម៉ូ ល េ គ ុល ▁អា ស ូត ▁និង អ ុក ស៊ី សែន ធ ្វ ើ ឲ្យ ឧ ស្ម ័ន ក្នុង ប រិយា កាស បាន បញ្ច េញ អ េ ឡ ិច ត្រ ុង ▁អណ្តែត ទៅ កាន់ ▁ខ្សែ ដ ែន ខា ង លើ ហើយ នៅ ពេល វា ធ ្ល ាក់ ▁មកកាន់ គ ន្ លង ខា ង ក្រោម វិញ បាន បញ្ច េញ ព ន ្ល ឺ យ៉ាង ស្រ ស់ ស ្អ ាត ដ ែល អា ច មើល ឃើញ ហ ៅ ថា ▁សំរោង ប៉ ូល	170
រដ្ឋធម្មនុញ្ញចែងអំពីការទទួលស្គាល់ស្ថានភាពប្តីប្រពន្ធមួយនៅក្នុងមាត្រាទីប៉ុន្មាន	null	រដ្ឋធម្មនុញ្ញមាត្រា ៤៥ បានទទួលស្គាល់ស្ថានភាពប្តីមួយប្រពន្ធមួយ	null	រដ្ឋធម្មនុញ្ញមាត្រា ៤៥ បានទទួលស្គាល់ស្ថានភាពប្តីមួយប្រពន្ធមួយ	រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ ច ែង អ ំព ី ការ ទទួល ស្ គ ាល់ ស្ថាន ភាព ប្ តី ប្រ ពន្ធ មួយ នៅ ក្នុង មា ត្រា ទី ប៉ ុន ្ម ាន Ġ	30	រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ មា ត្រា Ġ ៤ ៥ âĢĭ Ġ បាន ទទួល ស្ គ ាល់ ស្ថាន ភាព ប្ តី មួយ ប្រ ពន្ធ មួយ	21	▁រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ច ែង អ ំព ី ការ ទទួល ស្ គ ាល់ ស្ថាន ភាព ប្ តី ប្រ ពន្ធ មួយ នៅ ក្នុង មា ត្រា ទី ប៉ ុន ្ មាន ▁	27	▁រដ្ឋធម្មនុញ្ញ មា ត្រា ▁៤៥ ▁បាន ទទួល ស្ គ ាល់ ស្ថាន ភាព ប្ តី មួយ ប្រ ពន្ធ មួយ	17
ដូនតាយើងលោកលើករឿងនិទានមួយថា ផ្លេកបន្ទោរ កើតមកពីពន្លឺកែវដែលនាងមណីមេខលាគ្រវី ហោះរត់គេចចេញពីយក្សរាមាសូរដែលដេញដណ្តើមកែវនោះ ចំណែកផ្តរនិងរន្ទះ គឺជាស្នូរពូចៅដែលរាមាសូរចោលទៅលើនាងមណីមេខលា រាមាសូរមិនអាចសំរេចបំណងប្រាថ្នាឡើយ ហើយតែងរក្សាមហិច្ឆតាចង់បានកែវនោះជានិច្ច តើអ្នកមានទស្សនៈដូចម្តេចចំពោះរឿងនិទាននេះ តាមច្បាប់រូបវិទ្យា អ្នកអាចពន្យល់បាតុភូតធម្មជាតិ ទាំងនេះបានយ៉ាងដូចម្តេច	null	ទស្សនៈទៅលើរឿង ជារឿងនិទានមួយប្រកបដោយគតិបណ្ឌិតព្រោះថា ផ្លេកបន្ទោរ ផ្តរ និងរន្ទះជាបាតុភូតគួរអោយភ័យខ្លាច និងជាទីចាប់អារម្មណ៍ ដូនតាយើងលោកចេះលើករឿងយកមកធ្វើការប្រៀបធៀបប្រដូចពន្លឺភ្លឺផ្លេកនៃកែវមណីទៅនិងពន្លឺច្រវាត់នៃផ្លេកបន្ទោរ ស្នូរពូចៅកំណាចរបស់រាមាសូរ ទៅនឹងស្នូរផ្គរ រន្ទះ ដែលគួរអោយភ័យខ្លាច រឿងនិទាននេះស្តាប់ទៅគួរអោយជក់ចិត្តដិតអារម្មណ៍ ដែលប្រជាជនច្រើនតំណាលប្រាប់កូនចៅពីមាត់មួយទៅមាត់មួយទៀត ពីសម័យកាលមួយទៅសម័យកាលមួយ តគ្នាៗ ក្លាយទៅជារឿងប្រជាប្រិយមួយ ចំណែកឈ្មោះតួអង្គទាំងពីរក៏ពីរោះនិងមានន័យត្រឹមត្រូវ ដែលមួយអោយសភាវៈល្អមួយទៀតតាងអោយសភាវៈអាក្រក់ អត្ថន័យនៃរឿង គឹ សភាវៈល្អតែងឈ្នះសភាវៈអាក្រក់ពន្យល់បាតុភូតតាមច្បាប់រូបវិទ្យា សង្កេត បាតុភូតទាំងនេះតែងកើតមាននៅពេលមេឃអ័ព្ទអួ មុនពេលភ្លៀង ក្នុងពេលភ្លៀង និងពេលស្ងប់ភ្លៀងផងដែរ ផ្លេកបន្ទោរ ជាបាតុភូតមួយបន្ទេរបន្ទុកអគ្គិសនីនៅក្នុងអាកាសរវាងផ្ទាំងពពក ដែលសុទ្ធសឹងជាតំណក់ទឹកផ្ទុកអគ្គិសនី ផ្គរ ជាស្នូរដែលកើតចេញពីបាតុភូតបន្ទេរអគ្គិសនី ដូចគ្នានឹងស្នូរផ្ទុះផែះៗ នៅកន្ទុយប៊ូស៊ីម៉ូតូ រឺរថយន្ត រន្ទះ កើតមានកាលណាផលសងប៉ូតង់ស្យែងអគ្គិសនីរវាងផ្ទៃដី និងពពកអាកាសមានតំលៃខ្ពស់់ខ្លាំង ច្រើនលានវ៉ុល នាំអោយមានការអគ្គិសនី ដូចគ្នាដឹងការឆ្លងអគ្គិសនីក្នុងខ្សែកាប ខ្សែភ្លើងធំៗ ដែរ	null	ទស្សនៈទៅលើរឿង ជារឿងនិទានមួយប្រកបដោយគតិបណ្ឌិតព្រោះថា ផ្លេកបន្ទោរ ផ្តរ និងរន្ទះជាបាតុភូតគួរអោយភ័យខ្លាច និងជាទីចាប់អារម្មណ៍ ដូនតាយើងលោកចេះលើករឿងយកមកធ្វើការប្រៀបធៀបប្រដូចពន្លឺភ្លឺផ្លេកនៃកែវមណីទៅនិងពន្លឺច្រវាត់នៃផ្លេកបន្ទោរ ស្នូរពូចៅកំណាចរបស់រាមាសូរ ទៅនឹងស្នូរផ្គរ រន្ទះ ដែលគួរអោយភ័យខ្លាច រឿងនិទាននេះស្តាប់ទៅគួរអោយជក់ចិត្តដិតអារម្មណ៍ ដែលប្រជាជនច្រើនតំណាលប្រាប់កូនចៅពីមាត់មួយទៅមាត់មួយទៀត ពីសម័យកាលមួយទៅសម័យកាលមួយ តគ្នាៗ ក្លាយទៅជារឿងប្រជាប្រិយមួយ ចំណែកឈ្មោះតួអង្គទាំងពីរក៏ពីរោះនិងមានន័យត្រឹមត្រូវ ដែលមួយអោយសភាវៈល្អមួយទៀតតាងអោយសភាវៈអាក្រក់ អត្ថន័យនៃរឿង គឹ សភាវៈល្អតែងឈ្នះសភាវៈអាក្រក់ពន្យល់បាតុភូតតាមច្បាប់រូបវិទ្យា សង្កេត បាតុភូតទាំងនេះតែងកើតមាននៅពេលមេឃអ័ព្ទអួ មុនពេលភ្លៀង ក្នុងពេលភ្លៀង និងពេលស្ងប់ភ្លៀងផងដែរ ផ្លេកបន្ទោរ ជាបាតុភូតមួយបន្ទេរបន្ទុកអគ្គិសនីនៅក្នុងអាកាសរវាងផ្ទាំងពពក ដែលសុទ្ធសឹងជាតំណក់ទឹកផ្ទុកអគ្គិសនី ផ្គរ ជាស្នូរដែលកើតចេញពីបាតុភូតបន្ទេរអគ្គិសនី ដូចគ្នានឹងស្នូរផ្ទុះផែះៗ នៅកន្ទុយប៊ូស៊ីម៉ូតូ រឺរថយន្ត រន្ទះ កើតមានកាលណាផលសងប៉ូតង់ស្យែងអគ្គិសនីរវាងផ្ទៃដី និងពពកអាកាសមានតំលៃខ្ពស់់ខ្លាំង ច្រើនលានវ៉ុល នាំអោយមានការអគ្គិសនី ដូចគ្នាដឹងការឆ្លងអគ្គិសនីក្នុងខ្សែកាប ខ្សែភ្លើងធំៗ ដែរ	ដ ូន តា យ ើង លោក លើក រឿង និ ទាន មួយ ថា Ġ ផ្ល េក ប ន្ទ ោរ Ġ កើត មក ពី ព ន្ ល ឺ កែវ ដ ែល នា ង ម ណី មេ ខ លា គ្រ វី Ġ ហ ោះ រ ត់ គ េច ចេញ ពី យក ្ស រា មាស ូរ ដ ែល ដ េញ ដ ណ្ត ើម កែវ ន ោះ Ġ ចំ ណ ែក ផ្ ត រ និង រ ន្ទ ះ Ġ គ ឺ ជា ស្ន ូរ ព ូច ៅ ដ ែល រា មាស ូរ ចោល ទៅ លើ នា ង ម ណី មេ ខ លា Ġ រា មាស ូរ ម ិន អា ច សំ រ េច ប ំណ ង ប្រា ថ្ន ា ឡ ើយ Ġ ហើយ តែ ង រក ្សា ម ហ ិច ្ ឆ តា ច ង់ បាន កែវ ន ោះ ជា និ ច្ច Ġ ត ើ អ្នក មាន ទ ស្ស នៈ ដូច ម្ ត េច ចំ ព ោះ រឿង និ ទាន នេះ Ġ តា ម ច្ បា ប់ រូប វិទ្យា Ġ អ្នក អា ច ព ន្ យ ល់ បា ត ុ ភ ូត ធម្ម ជាតិ Ġ ទ ាំង នេះ បាន យ៉ាង ដូច ម្ ត េច Ġ	178	ទ ស្ស នៈ ទៅ លើ រឿង Ġ ជា រឿង និ ទាន មួយ ប្រ ក ប ដោយ គ តិ បណ្ឌិត ព្រ ោះ ថា Ġ ផ្ល េក ប ន្ទ ោរ Ġ ផ្ ត រ Ġ និង រ ន្ទ ះ ជា បា ត ុ ភ ូត គ ួរ អោយ ភ ័យ ខ្ លា ច Ġ និង ជា ទី ច ាប់ អារម្មណ៍ Ġ ដ ូន តា យ ើង លោក ច េះ លើក រឿង យក មក ធ ្វ ើក ារ ប្រ ៀប ធៀប ប្រ ដូច ព ន្ ល ឺ ភ្ល ឺ ផ្ល េក នៃ កែវ ម ណី ទៅ និង ព ន្ ល ឺ ច្ រ វា ត់ នៃ ផ្ល េក ប ន្ទ ោរ Ġ ស្ន ូរ ព ូច ៅ កំ ណា ចរ ប ស់ រា មាស ូរ Ġ ទៅ នឹង ស្ន ូរ ផ្ គរ Ġ រ ន្ទ ះ Ġ ដ ែល គ ួរ អោយ ភ ័យ ខ្ លា ច Ġ រឿង និ ទាន នេះ ស្តា ប់ ទៅ គ ួរ អោយ ជ ក់ ចិត្ត ដ ិត អារម្មណ៍ Ġ ដ ែល ប្រ ជា ជន ច្ រ ើន ត ំណ ាល ប្រា ប់ កូ ន ច ៅ ពី មា ត់ មួយ ទៅ មា ត់ មួយ ទៀត Ġ ពី សម័យ កាល មួយ ទៅ សម័យ កាល មួយ Ġ ត គ្នា ៗ Ġ ក្លា យ ទៅ ជា រឿង ប្រ ជា ប្រ ិយ មួយ Ġ ចំ ណ ែក ឈ្មោះ ត ួ អង្គ ទ ាំង ពី រក ៏ ពី រ ោះ និង មាន ន ័យ ត្រ ឹម ត្រូវ Ġ ដ ែល មួយ អោយ ស ភា វៈ ល្អ មួយ ទៀត តា ង អោយ ស ភា វៈ អា ក្រ ក់ Ġ អ ត្ថ ន ័យ នៃ រឿង Ġ គ ឹ Ġ ស ភា វៈ ល្អ តែ ង ឈ ្ន ះ ស ភា វៈ អា ក្រ ក់ ព ន្ យ ល់ បា ត ុ ភ ូត តា ម ច្ បា ប់ រូប វិទ្យា Ġ សង ្ក េត Ġ បា ត ុ ភ ូត ទ ាំង នេះ តែ ង កើត មាន នៅ ពេល មេ ឃ អ ័ ព្ ទ អ ួ Ġ ម ុន ពេល ភ្ល ៀង Ġ ក្នុង ពេល ភ្ល ៀង Ġ និង ពេល ស្ ង ប់ ភ្ល ៀង ផ ង ដ ែរ Ġ ផ្ល េក ប ន្ទ ោរ Ġ ជា បា ត ុ ភ ូត មួយ ប ន្ទ េរ ប ន្ទ ុក អ គ្គ ិស នី នៅ ក្នុង អា កាស រ វា ង ផ្ ទ ាំង ព ព ក Ġ ដ ែល សុ ទ្ធ ស ឹង ជា ត ំណ ក់ ទឹក ផ្ ទុក អ គ្គ ិស នី Ġ ផ្ គរ Ġ ជា ស្ន ូរ ដ ែល កើត ចេញ ពី បា ត ុ ភ ូត ប ន្ទ េរ អ គ្គ ិស នី Ġ ដូច គ្នា នឹង ស្ន ូរ ផ្ ទ ុះ ផ ែ ះ ៗ Ġ នៅ ក ន្ទ ុយ ប៊ ូស ៊ី ម៉ូ តូ Ġ រ ឺ រ ថ យ ន្ត Ġ រ ន្ទ ះ Ġ កើត មាន កាល ណា ផល សង ប៉ ូត ង់ ស្ យ ែង អ គ្គ ិស នី រ វា ង ផ្ ទ ៃ ដ ី Ġ និង ព ព ក អា កាស មាន ត ំ ល ៃ ខ្ ព ស់ ់ ខ្ លា ំ ង Ġ ច្ រ ើន លាន វ ៉ ុល Ġ នាំ អោយ មាន ការ អ គ្គ ិស នី Ġ ដូច គ្នា ដ ឹង ការ ឆ្ លង អ គ្គ ិស នី ក្នុង ខ្ ស ែក ាប Ġ ខ្ ស ែ ភ្លើង ធ ំ ៗ Ġ ដ ែរ	509	▁ដូន ត ាយ ើង លោក លើក រឿង និ ទាន មួយ ថា ▁ផ្ល េក ប ន្ទ ោរ ▁កើត មក ពី ព ន ្ល ឺ កែវ ដ ែល ន ាង ម ណី មេ ខ លា គ្រ វី ▁ហោះ រ ត់ គ េច ចេញ ពី យ ក្ស រា មាស ូរ ដ ែល ដ េញ ដ ណ្ត ើម កែវ ន ោះ ▁ចំណែក ផ្ ត រ និង រ ន្ទ ះ ▁គឺជា ស្ន ូរ ព ូច ៅ ដ ែល រា មាស ូរ ចោល ទៅ លើ ន ាង ម ណី មេ ខ លា ▁រាម ាស ូរ ម ិន អា ច សំ រ េច ប ំណ ង ប្រា ថ្ន ា ឡ ើយ ▁ហើយ ត ែង រ ក្ស ាម ហ ិ ច្ឆ តា ច ង់ បាន កែវ ន ោះ ជា និ ច្ច ▁តើ អ្នក មាន ទ ស្ស នៈ ដូច ម ្ត េច ច ំព ោះ រឿង និ ទាន នេះ ▁តាម ច ្ប ាប់ រូប វិទ្យា ▁អ្នក អា ច ព ន ្យ ល់ ប ាត ុ ភ ូត ធម្ម ជាតិ ▁ទាំងនេះ បាន យ៉ាង ដូច ម ្ត េច ▁	167	▁ទស្សនៈ ទៅ លើ រឿង ▁ជា រឿង និ ទាន មួយ ប្រ ក ប ដោយ គ តិ បណ្ឌិត ព្រ ោះ ថា ▁ផ្ល េក ប ន្ទ ោរ ▁ផ្ត រ ▁និង រ ន្ទ ះ ជា ប ាត ុ ភ ូត គ ួរ អោយ ភ ័យ ខ ្លា ច ▁និង ជា ទី ច ាប់ អារម្មណ៍ ▁ដូន ត ាយ ើង លោក ច េះ លើក រឿង យក មក ធ ្វ ើ ការ ប្រ ៀប ធៀប ប្រ ដូច ព ន ្ល ឺ ភ្ល ឺ ផ្ល េក នៃ កែវ ម ណី ទៅ និង ព ន ្ល ឺ ច ្រ វ ាត់ នៃ ផ្ល េក ប ន្ទ ោរ ▁ស្ន ូរ ព ូច ៅ កំ ណា ចរ ប ស់ រា មាស ូរ ▁ទៅនឹង ស្ន ូរ ផ្ គរ ▁រន្ទះ ▁ដែល គ ួរ អោយ ភ ័យ ខ ្លា ច ▁រឿង និ ទាន នេះ ស្ត ាប់ ទៅ គ ួរ អោយ ជ ក់ ចិត្ត ដ ិត អារម្មណ៍ ▁ដែល ប្រ ជា ជន ច ្រ ើន ត ំណ ាល ប្រ ាប់ ក ូន ច ៅ ពី ម ាត់ មួយ ទៅ ម ាត់ មួយ ទៀត ▁ពី សម័យ កាល មួយ ទៅ សម័យ កាល មួយ ▁ត គ្នា ៗ ▁ក្លាយទៅជា រឿង ប្រ ជា ប្រ ិយ មួយ ▁ចំណែក ឈ្មោះ ត ួ អង្គ ទ ាំង ពី រក ៏ ពី រ ោះ និង មាន ន ័យ ត្រ ឹម ត្រូវ ▁ដែល មួយ អោយ ស ភា វៈ ល្អ មួយ ទៀត តា ង អោយ ស ភា វៈ អា ក្រ ក់ ▁អត្ថន័យ នៃ រឿង ▁គ ឹ ▁សភា វៈ ល្អ ត ែង ឈ ្ន ះ ស ភា វៈ អា ក្រ ក់ ព ន ្យ ល់ ប ាត ុ ភ ូត ត ាម ច ្ប ាប់ រូប វិទ្យា ▁សង្ក េត ▁បាត ុ ភ ូត ទ ាំង នេះ ត ែង កើត មាន នៅ ពេល មេ ឃ អ ័ ព្ ទ អ ួ ▁មុនពេល ភ្ល ៀង ▁ក្នុង ពេល ភ្ល ៀង ▁និង ពេល ស្ ង ប់ ភ្ល ៀង ផ ង ដ ែរ ▁ផ្ល េក ប ន្ទ ោរ ▁ជា ប ាត ុ ភ ូត មួយ ប ន្ទ េរ ប ន្ទ ុក អ គ្គ ិស នី នៅ ក្នុង អា កាស រ វ ាង ផ្ ទ ាំង ព ព ក ▁ដែល ស ុទ្ធ ស ឹង ជា ត ំណ ក់ ទឹក ផ្ ទុក អ គ្គ ិស នី ▁ផ្ គរ ▁ជា ស្ន ូរ ដ ែល កើត ចេញ ពី ប ាត ុ ភ ូត ប ន្ទ េរ អ គ្គ ិស នី ▁ដូចគ្នា នឹង ស្ន ូរ ផ្ ទ ុះ ផ ែ ះ ៗ ▁នៅ ក ន្ទ ុយ ប៊ ូ ស៊ី ម៉ូ តូ ▁រឺ រ ថ យ ន្ត ▁រន្ទះ ▁កើតមាន កាល ណា ផល សង ប៉ ូត ង់ ស ្យ ែង អ គ្គ ិស នី រ វ ាង ផ្ ទ ៃ ដ ី ▁និង ព ព ក អា កាស មាន ត ំ ល ៃ ខ្ ព ស់ ់ ខ្ ល ាំង ▁ច្រើន លាន វ ៉ ុល ▁នាំ អោយ មាន ការ អ គ្គ ិស នី ▁ដូចគ្នា ដ ឹង ការ ឆ្ លង អ គ្គ ិស នី ក្នុង ខ្ ស ែក ាប ▁ខ្សែ ភ្លើង ធ ំ ៗ ▁ដែរ	473
គេថា ចិត្តវិទ្យាជាមាតានៃបណ្តាវិទ្យាសាស្រ្តសង្គមទាំងឡាយ ចូរស្រាយបំភ្លឺ	null	ចិត្តវិទ្យាជាមាតានៃបណ្តាវិទ្យាសាស្រ្តសង្គមទាំងឡាយចិត្តវិទ្យា ជាវិទ្យាសាស្រ្តមួយសិក្សាពីបាតុភូតនៃចិត្តរបស់មនុស្សវិទ្យាសាស្រ្តសង្គមជាវិទ្យាសាស្រ្តសិក្សាពីទ្រង់ទ្រាយនៃចលនារបស់សង្គម ឧទារហណ៍ អក្សរសាស្រ្ត ប្រវត្តិសាស្រ្ត សង្គមវិទ្យា គរុកោសល្យ ចិត្តវិទ្យាជាមាតានៃបណ្តាវិទ្យាសាស្រ្តសង្គមទាំងឡាយព្រោះ វិទ្យាសាស្រ្តសង្គមទាំងអស់សុទ្ធតែសិក្សាពីមនុស្សទាំងអស់ដើម្បីស្គាល់មនុស្សត្រូវមានចំណេះដឹងចិត្តវិទ្យាចិត្តវិទ្យាអាចអោយអ្នកសិក្សាបញ្ហាទិសដៅអ្នកសិក្សាវិទ្យាសាស្រ្តសង្គមទាំងអស់ ត្រូវមានមូលដ្ឋានចិត្តវិទ្យា អាស្រ័យហេតុនេះចិត្តវិទ្យា គឺជាមាតានៃបណ្តាវិទ្យាសាស្រ្តទាំងអស់	null	ចិត្តវិទ្យាជាមាតានៃបណ្តាវិទ្យាសាស្រ្តសង្គមទាំងឡាយចិត្តវិទ្យា ជាវិទ្យាសាស្រ្តមួយសិក្សាពីបាតុភូតនៃចិត្តរបស់មនុស្សវិទ្យាសាស្រ្តសង្គមជាវិទ្យាសាស្រ្តសិក្សាពីទ្រង់ទ្រាយនៃចលនារបស់សង្គម ឧទារហណ៍ អក្សរសាស្រ្ត ប្រវត្តិសាស្រ្ត សង្គមវិទ្យា គរុកោសល្យ ចិត្តវិទ្យាជាមាតានៃបណ្តាវិទ្យាសាស្រ្តសង្គមទាំងឡាយព្រោះ វិទ្យាសាស្រ្តសង្គមទាំងអស់សុទ្ធតែសិក្សាពីមនុស្សទាំងអស់ដើម្បីស្គាល់មនុស្សត្រូវមានចំណេះដឹងចិត្តវិទ្យាចិត្តវិទ្យាអាចអោយអ្នកសិក្សាបញ្ហាទិសដៅអ្នកសិក្សាវិទ្យាសាស្រ្តសង្គមទាំងអស់ ត្រូវមានមូលដ្ឋានចិត្តវិទ្យា អាស្រ័យហេតុនេះចិត្តវិទ្យា គឺជាមាតានៃបណ្តាវិទ្យាសាស្រ្តទាំងអស់	គ េ ថា Ġ ចិត្ត វិទ្យា ជា មា តា នៃ បណ្ត ាវ ិ ទ ្យា សា ស្រ ្ត សង ្ គម ទ ាំង ឡា យ Ġ ច ូរ ស្រ ាយ ប ំ ភ្ល ឺ Ġ	32	ចិត្ត វិទ្យា ជា មា តា នៃ បណ្ត ាវ ិ ទ ្យា សា ស្រ ្ត សង ្ គម ទ ាំង ឡា យ ចិត្ត វិទ្យា Ġ ជា វិទ្យា សា ស្រ ្ត មួយ សិ ក្ស ា ពី បា ត ុ ភ ូត នៃ ចិត្ត រ ប ស់ ម នុ ស្ស វិទ្យា សា ស្រ ្ត សង ្ គម ជា វិទ្យា សា ស្រ ្ត សិ ក្ស ា ពី ទ្រ ង់ ទ្រ ាយ នៃ ច ល នា រ ប ស់ សង ្ គម Ġ ឧ ទ ារ ហ ណ៍ Ġ អ ក្ស រស ាស ្រ ្ត Ġ ប្រ វត្ត ិស ាស ្រ ្ត Ġ សង ្ គម វិទ្យា Ġ គរ ុក ោស ល ្យ Ġ ចិត្ត វិទ្យា ជា មា តា នៃ បណ្ត ាវ ិ ទ ្យា សា ស្រ ្ត សង ្ គម ទ ាំង ឡា យ ព្រ ោះ Ġ វិទ្យា សា ស្រ ្ត សង ្ គម ទ ាំង អ ស់ សុ ទ្ធ តែ សិ ក្ស ា ពី ម នុ ស្ស ទ ាំង អ ស់ ដើម ្ប ី ស្ គ ាល់ ម នុ ស្ស ត្រូវ មាន ចំ ណេ ះ ដ ឹង ចិត្ត វិទ្យា ចិត្ត វិទ្យា អា ច អោយ អ្នក សិ ក្ស ាប ញ ្ហ ា ទិ ស ដ ៅ អ្នក សិ ក្ស ាវ ិ ទ ្យា សា ស្រ ្ត សង ្ គម ទ ាំង អ ស់ Ġ ត្រូវ មាន ម ូល ដ្ឋាន ចិត្ត វិទ្យា Ġ អា ស្រ ័យ ហេតុ នេះ ចិត្ត វិទ្យា Ġ គ ឺ ជា មា តា នៃ បណ្ត ាវ ិ ទ ្យា សា ស្រ ្ត ទ ាំង អ ស់	233	▁គេ ថា ▁ចិត្ត វិទ្យា ជា មា តា នៃ បណ្ត ា វិទ្យា សា ស្រ ្ត ស ង្គ ម ទ ាំង ឡា យ ▁ចូរ ស្រ ាយ ប ំ ភ្ល ឺ ▁	28	▁ចិត្ត វិទ្យា ជា មា តា នៃ បណ្ត ា វិទ្យា សា ស្រ ្ត ស ង្គ ម ទ ាំង ឡា យ ចិត្ត វិទ្យា ▁ជា វិទ្យា សា ស្រ ្ត មួយ ស ិក ្សា ពី ប ាត ុ ភ ូត នៃ ចិត្ត រ ប ស់ ម នុ ស្ស វិទ្យា សា ស្រ ្ត ស ង្គ ម ជា វិទ្យា សា ស្រ ្ត ស ិក ្សា ពី ទ្រ ង់ ទ្រ ាយ នៃ ច ល ន ារ ប ស់ ស ង្គ ម ▁ឧ ទ ារ ហ ណ៍ ▁អក្សរ សា ស្រ ្ត ▁ប្រវត្តិ សា ស្រ ្ត ▁សង្គម វិទ្យា ▁គរ ុក ោស ល ្យ ▁ចិត្ត វិទ្យា ជា មា តា នៃ បណ្ត ា វិទ្យា សា ស្រ ្ត ស ង្គ ម ទ ាំង ឡា យ ព្រ ោះ ▁ វិទ្យា សា ស្រ ្ត ស ង្គ ម ទ ាំង អ ស់ ស ុទ្ធ តែ ស ិក ្សា ពី ម នុ ស្ស ទ ាំង អ ស់ ដើម ្ប ី ស្ គ ាល់ ម នុ ស្ស ត្រូវ មាន ច ំណ េះ ដ ឹង ចិត្ត វិទ្យា ចិត្ត វិទ្យា អា ច អោយ អ្នក សិ ក្ស ាប ញ ្ហ ា ទិ ស ដ ៅ អ្នក ស ិក ្សា វិទ្យា សា ស្រ ្ត ស ង្គ ម ទ ាំង អ ស់ ▁ត្រូវ មាន ម ូល ដ្ឋាន ចិត្ត វិទ្យា ▁អាស្រ័យ ហេតុ នេះ ចិត្ត វិទ្យា ▁គឺជា មា តា នៃ បណ្ត ា វិទ្យា សា ស្រ ្ត ទ ាំង អ ស់	215
ចូរនិយាយអំពីស្ថានភាពរ៉ែកម្ពុជានៅមណ្ឌលណាមួយទទួលរងការបាត់បង់ទៅ	null	មណ្ឌលរ៉ែនៅកម្ពុជាដែលទទួលរងនូវការបាត់បង់គឺមណ្ឌលប៉ៃលិនមានត្បូងមានតម្លៃ គឺទទឹម កណ្តៀង និងត្បូងមានតម្លៃផ្សេងទៀតនៅទីនោះពីដើមការជីកយករ៉ែប្រព្រឹត្តទៅដោយប្រើកម្លាំងកម្មករ និងដោយដៃនៅចុងសម័យសង្រ្គាមក្នុងស្រុកគេឃើញអាជីវកម្មត្បូង ប្រព្រឹត្តទៅដោយគ្រឿងចក្រដែលជាហេតុនាំឱ្យធនធានរ៉ែប្រភេទនេះស្ទើរតែវិនាសហិនហោចអស់	null	មណ្ឌលរ៉ែនៅកម្ពុជាដែលទទួលរងនូវការបាត់បង់គឺមណ្ឌលប៉ៃលិនមានត្បូងមានតម្លៃ គឺទទឹម កណ្តៀង និងត្បូងមានតម្លៃផ្សេងទៀតនៅទីនោះពីដើមការជីកយករ៉ែប្រព្រឹត្តទៅដោយប្រើកម្លាំងកម្មករ និងដោយដៃនៅចុងសម័យសង្រ្គាមក្នុងស្រុកគេឃើញអាជីវកម្មត្បូង ប្រព្រឹត្តទៅដោយគ្រឿងចក្រដែលជាហេតុនាំឱ្យធនធានរ៉ែប្រភេទនេះស្ទើរតែវិនាសហិនហោចអស់	ច ូរ និ យា យ អ ំព ី ស្ថាន ភាព រ៉ ែក ម្ព ុ ជា នៅ ម ណ្ឌ ល ណា មួយ ទទួល រ ង ការ បា ត់ បង់ ទៅ Ġ	29	ម ណ្ឌ ល រ៉ ែន ៅ ក ម្ព ុ ជា ដ ែល ទទួល រ ង ន ូវ ការ បា ត់ បង់ គ ឺ ម ណ្ឌ ល ប៉ ៃ ល ិន មាន ត្ប ូង មាន ត ម្ល ៃ Ġ គ ឺ ទ ទ ឹម Ġ ក ណ្ត ៀង Ġ និង ត្ប ូង មាន ត ម្ល ៃ ផ្ សេ ង ទៀត នៅ ទី ន ោះ ពី ដើម ការ ជី ក យក រ៉ ែប ្រ ព្រ ឹត ្ត ទៅ ដោយ ប្រ ើក ម្ល ាំង កម្ម ករ Ġ និង ដោយ ដៃ នៅ ច ុង សម័យ សង ្រ ្ គ ាម ក្នុង ស្រ ុក គ េ ឃើញ អា ជីវ កម្ម ត្ប ូង Ġ ប្រ ព្រ ឹត ្ត ទៅ ដោយ គ្រឿង ច ក្រ ដ ែល ជា ហេតុ នាំ ឱ្យ ធ ន ធាន រ៉ ែប ្រ ភ េ ទ នេះ ស្ទ ើរ តែ វិ នា ស ហ ិន ហ ោច អ ស់	140	▁ចូរ ន ិយ ាយ អ ំព ី ស្ថាន ភាព រ៉ ែក ម្ព ុ ជា នៅ ម ណ្ឌ ល ណា មួយ ទទួល រ ង ការ ប ាត់ បង់ ទៅ ▁	28	▁មណ្ឌល រ៉ ែន ៅ ក ម្ព ុ ជា ដ ែល ទទួល រ ង ន ូវ ការ ប ាត់ បង់ គ ឺ ម ណ្ឌ ល ប៉ ៃ ល ិន មាន ត្ប ូង មាន ត ម្ល ៃ ▁គឺ ទ ទ ឹម ▁កណ្ត ៀង ▁និង ត្ប ូង មាន ត ម្ល ៃ ផ្ ស េង ទៀត នៅ ទី ន ោះ ពី ដើម ការ ជី ក យក រ៉ ែ ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ទៅ ដោយ ប្រ ើក ម្ល ាំង កម្ម ករ ▁និង ដោយ ដៃ នៅ ច ុង សម័យ សង ្រ ្ គ ាម ក្នុង ស្រ ុក គ េ ឃើញ អា ជីវ កម្ម ត្ប ូង ▁ប្រព្រឹត្តទៅ ដោយ គ្រឿង ច ក្រ ដ ែល ជា ហេតុ នាំ ឱ្យ ធ ន ធាន រ៉ ែ ប្រ ភ េ ទ នេះ ស្ទ ើរ តែ វិ នា ស ហ ិន ហ ោច អ ស់	132
តើតាមកំណែតម្រង់ឆ្នាំ ១៨៨៤បារាំងបានផ្លាស់ប្តូរប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងនៅកម្ពុជាដូចម្តេច	null	កំណែទម្រង់ឆ្នំា ១៨៨៤ បារាំងបានផ្លាស់ប្តូរប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងនៅកម្ពុជាដូចជាបានរៀបចំថ្នាក់ដឹកនាណខេត្តដោយបារាំងផ្ទាល់ខេត្ត ៥៨ ត្រូវបានបង្រួមបញ្ចូលគ្នាមកត្រឹមតែ ៨ខេត្តឲ្យស្ថិតនៅក្រោមអំនាចរ៉េស៊ីដង់បារាំងរ៉េស៊ីដង់ស៊ុបពែរីយ័រ ធ្វើការការគ្រប់គ្រងការងារពេញផ្ទៃប្រទេសកម្ពុជាក្រោមបញ្ជាផ្ទាល់ពីរ៉េស៊ីដង់សេណេរ៉ាល់កូសាំងស៊ីន ព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជាលែងមានសិទ្ធិសម្រេចអ្វីទៀតហើយ ក្រៅពីចាំទទួលនិងយល់ព្រមរាល់សេចក្តីសម្រេចចិត្តរបស់រ៉េស៊ីដង់ស៊ុបពែរីយ័រ	null	កំណែទម្រង់ឆ្នំា ១៨៨៤ បារាំងបានផ្លាស់ប្តូរប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងនៅកម្ពុជាដូចជាបានរៀបចំថ្នាក់ដឹកនាណខេត្តដោយបារាំងផ្ទាល់ខេត្ត ៥៨ ត្រូវបានបង្រួមបញ្ចូលគ្នាមកត្រឹមតែ ៨ខេត្តឲ្យស្ថិតនៅក្រោមអំនាចរ៉េស៊ីដង់បារាំងរ៉េស៊ីដង់ស៊ុបពែរីយ័រ ធ្វើការការគ្រប់គ្រងការងារពេញផ្ទៃប្រទេសកម្ពុជាក្រោមបញ្ជាផ្ទាល់ពីរ៉េស៊ីដង់សេណេរ៉ាល់កូសាំងស៊ីន ព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជាលែងមានសិទ្ធិសម្រេចអ្វីទៀតហើយ ក្រៅពីចាំទទួលនិងយល់ព្រមរាល់សេចក្តីសម្រេចចិត្តរបស់រ៉េស៊ីដង់ស៊ុបពែរីយ័រ	ត ើត ាម កំ ណ ែត ម្រ ង់ ឆ្នាំ Ġ ១ ៨៨ ៤ បា រា ំ ង បាន ផ្ល ាស់ ប្ តូ រ ប្រ ព ័ន ្ ធ គ្រ ប់ គ្រ ង នៅ ក ម្ព ុ ជា ដូច ម្ ត េច Ġ	40	កំ ណ ែ ទ ម្រ ង់ ឆ្ ន ំ ា Ġ ១ ៨៨ ៤ Ġ បា រា ំ ង បាន ផ្ល ាស់ ប្ តូ រ ប្រ ព ័ន ្ ធ គ្រ ប់ គ្រ ង នៅ ក ម្ព ុ ជា ដូច ជា បាន រៀបចំ ថ្ន ាក់ ដ ឹក នា ណ ខ េត ្ត ដោយ បា រា ំ ង ផ្ ទ ាល់ ខ េត ្ត Ġ ៥ ៨ Ġ ត្រូវ បាន បង ្រ ួ ម បញ្ចូល គ្នា មក ត្រ ឹម តែ Ġ ៨ ខ េត ្ត âĢĭ ឲ្យ ស្ ថ ិត នៅ ក្រោម អ ំ នា ចរ ៉ េស ៊ី ដង ់ បា រា ំ ង រ៉េ ស៊ី ដង ់ ស៊ ុប ព ែរ ី យ ័រ Ġ ធ ្វ ើក ារ ការ គ្រ ប់ គ្រ ង ការងារ ព េញ ផ្ ទ ៃ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ក្រោម បញ្ជា ផ្ ទ ាល់ ពី រ៉េ ស៊ី ដង ់ សេ ណេ រ៉ា ល់ កូ សា ំ ង ស៊ី ន Ġ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ក ម្ព ុ ជា លែង មាន សិ ទ្ធិ សម ្រ េច អ ្វី ទៀត ហើយ Ġ ក្រ ៅ ពី ច ាំ ទទួល និង យ ល់ ព្រ ម រា ល់ សេ ច ក្តី សម ្រ េច ចិត្ត រ ប ស់ រ៉េ ស៊ី ដង ់ ស៊ ុប ព ែរ ី យ ័រ	204	▁តើ តា មក ំណ ែត ម្រ ង់ ឆ្នាំ ▁១៨ ៨ ៤ ប ារ ាំង បាន ផ្ល ាស់ ប ្ត ូរ ប្រ ព ័ ន្ធ គ្រ ប់ គ្រ ង នៅ ក ម្ព ុ ជា ដូច ម ្ត េច ▁	37	▁កំណែទម្រង់ ឆ្ ន ំ ា ▁១៨ ៨ ៤ ▁បារាំង បាន ផ្ល ាស់ ប ្ត ូរ ប្រ ព ័ ន្ធ គ្រ ប់ គ្រ ង នៅ ក ម្ព ុ ជា ដូច ជា បាន រៀបចំ ថ្ន ាក់ ដ ឹក នា ណ ខ េ ត្ត ដោយ ប ារ ាំង ផ្ ទ ាល់ ខ េ ត្ត ▁៥ ៨ ▁ត្រូវបាន បង ្ រួម បញ្ចូល គ្នា មក ត្រ ឹម តែ ▁៨ ខ េ ត្ត ▁ឲ្យ ស ្ថ ិត នៅ ក្រោម អ ំ នា ច រ៉េ ស៊ី ដ ង់ ប ារ ាំង រ៉េ ស៊ី ដ ង់ ស៊ ុប ព ែ រី យ ័រ ▁ធ្វើការ ការ គ្រ ប់ គ្រ ង ការងារ ព េញ ផ្ ទ ៃ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ក្រោម បញ្ជា ផ្ ទ ាល់ ពី រ៉េ ស៊ី ដ ង់ សេ ណេ រ៉ា ល់ ក ូស ាំង ស៊ី ន ▁ព្រះមហាក្សត្រ ក ម្ព ុ ជា លែង មាន សិ ទ្ធិ ស ម្រ េច អ ្វី ទៀត ហើយ ▁ក្រៅពី ច ាំ ទទួល និង យ ល់ ព្រ ម រ ាល់ ស េច ក្តី ស ម្រ េច ចិត្ត រ ប ស់ រ៉េ ស៊ី ដ ង់ ស៊ ុប ព ែ រី យ ័រ	180
តើលោកណាដែលបានធ្វើកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមនៅសូវៀតដែលទុំជោរតាំងពីឆ្នាំ១៩១៧ មក ហើយកំណែទម្រង់នេះគាត់បានធ្វើដូចម្ដេចខ្លះ	null	លោកហ្គោបាឆូវ គឺជាអ្នកកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមនៅសូវៀត ដែលបានទុំជោរ តាំងពីឆ្នាំ ១៩១៧ មក ក្នុងកំណែទម្រង់នេះគាត់បានធ្វើដូចតទៅបើកឪ្យមានអ្នកវិនិយោគទុន ខាងវិស័យឧស្សាហកម្ម មកពីខាងក្រៅប្រទេសចូលមកបណ្ដាក់ទូនបំផុសឪ្យមានការប្រកួតប្រជែងសេដ្ឋកិច្ច តាមទម្រង់សេដ្ឋកិច្ច ទីផ្សារសេរីបើកឪ្យមានការរិះគន់ជាចំហ ដល់បុគ្គលមិនល្អក្នុងជួរអ្នកដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលបើកឪ្យមានការជ្រើសតាំង តាមរយៈការបោះឆ្នោតដោយសេរីនិងយុត្តិធម៌ដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយទាំងអស់ ឪ្យបានសេរីភាពឡើងវិញកំណែទម្រង់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលបានចែងពីអាណត្តិរបស់ប្រធានាធិបតីគឺ៥ ឆ្នាំបើកឪ្យមានការប្រកួតប្រជែងជាពហុបក្ស ក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសភា	null	លោកហ្គោបាឆូវ គឺជាអ្នកកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមនៅសូវៀត ដែលបានទុំជោរ តាំងពីឆ្នាំ ១៩១៧ មក ក្នុងកំណែទម្រង់នេះគាត់បានធ្វើដូចតទៅបើកឪ្យមានអ្នកវិនិយោគទុន ខាងវិស័យឧស្សាហកម្ម មកពីខាងក្រៅប្រទេសចូលមកបណ្ដាក់ទូនបំផុសឪ្យមានការប្រកួតប្រជែងសេដ្ឋកិច្ច តាមទម្រង់សេដ្ឋកិច្ច ទីផ្សារសេរីបើកឪ្យមានការរិះគន់ជាចំហ ដល់បុគ្គលមិនល្អក្នុងជួរអ្នកដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលបើកឪ្យមានការជ្រើសតាំង តាមរយៈការបោះឆ្នោតដោយសេរីនិងយុត្តិធម៌ដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយទាំងអស់ ឪ្យបានសេរីភាពឡើងវិញកំណែទម្រង់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលបានចែងពីអាណត្តិរបស់ប្រធានាធិបតីគឺ៥ ឆ្នាំបើកឪ្យមានការប្រកួតប្រជែងជាពហុបក្ស ក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសភា	ត ើ លោក ណា ដ ែល បាន ធ ្វ ើក ំណ ែ ទ ម្រ ង់ ប្រ ព ័ន ្ ធ ន យោ បា យ Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ និង សង ្ គម នៅ ស ូវ ៀត ដ ែល ទ ុំ ជ ោរ តាំង ពី ឆ្នាំ ១៩ ១ ៧ Ġ មក Ġ ហើយ កំ ណ ែ ទ ម្រ ង់ នេះ គ ាត់ បាន ធ ្វ ើ ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ Ġ	69	លោក âĢĭ ហ្គោ បា ឆ ូវ Ġ គ ឺ ជា អ្នក កំ ណ ែ ទ ម្រ ង់ ប្រ ព ័ន ្ ធ ន យោ បា យ Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ និង សង ្ គម នៅ ស ូវ ៀត Ġ ដ ែល បាន ទ ុំ ជ ោរ Ġ តាំង ពី ឆ្នាំ Ġ ១៩ ១ ៧ Ġ មក Ġ ក្នុង កំ ណ ែ ទ ម្រ ង់ នេះ គ ាត់ បាន ធ ្វ ើ ដូច ត ទៅ ប ើក ឪ ្យ មាន អ្នក វិ និ យោគ ទ ុន Ġ ខា ង វិ ស ័យ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ មក ពី ខា ង ក្រ ៅ ប្រ ទេស ចូល មក ប ណ ្ ដា ក់ ទូ ន ប ំ ផ ុស ឪ ្យ មាន ការ ប្រកួត ប្រ ជ ែង សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ តា ម ទ ម្រ ង់ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ ទី ផ្ សារ សេ រី ប ើក ឪ ្យ មាន ការ រិ ះ គ ន់ ជា ចំ ហ Ġ ដល់ ប ុ គ្គ ល ម ិន ល្អ ក្នុង ជ ួរ អ្នក ដ ឹក នាំ រដ្ឋ ា ភិ បាល ប ើក ឪ ្យ មាន ការ ជ្រ ើស តាំង Ġ តា ម រយ ៈ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ដោយ សេ រី និង យុត្តិ ធម៌ ដ ោះ លែង អ្នក ទោស ន យោ បា យ ទ ាំង អ ស់ Ġ ឪ ្យ បាន សេ រី ភាព ឡើង វិញ កំ ណ ែ ទ ម្រ ង់ រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ Ġ ដ ែល បាន ច ែង ពី អា ណ ត្តិ រ ប ស់ ប្រ ធាន ា ធិ បតី គ ឺ ៥ Ġ ឆ្នាំ ប ើក ឪ ្យ មាន ការ ប្រកួត ប្រ ជ ែង ជា ព ហ ុប ក្ស Ġ ក្នុង ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ្រ ើស រ ើស ស ភា	268	▁តើ លោក ណា ដ ែល បាន ធ ្វ ើក ំណ ែ ទ ម្រ ង់ ប្រ ព ័ ន្ធ ន យោ ប ាយ ▁សេដ្ឋកិច្ច ▁និង ស ង្គ ម នៅ ស ូវ ៀត ដ ែល ទ ុំ ជ ោរ តាំង ពី ឆ្នាំ ១៩ ១ ៧ ▁មក ▁ហើយ ក ំណ ែ ទ ម្រ ង់ នេះ គ ាត់ បាន ធ ្វ ើ ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ▁	65	▁លោក ▁ ហ្គោ បា ឆ ូវ ▁គឺជា អ្នក ក ំណ ែ ទ ម្រ ង់ ប្រ ព ័ ន្ធ ន យោ ប ាយ ▁សេដ្ឋកិច្ច ▁និង ស ង្គ ម នៅ ស ូវ ៀត ▁ដែល បាន ទ ុំ ជ ោរ ▁តាំងពី ឆ្នាំ ▁១៩ ១ ៧ ▁មក ▁ក្នុង ក ំណ ែ ទ ម្រ ង់ នេះ គ ាត់ បាន ធ ្វ ើ ដូច ត ទៅ ប ើក ឪ ្យ មាន អ្នក វិ និ យោគ ទ ុន ▁ខាង វិ ស ័យ ឧ ស្សា ហ កម្ម ▁មកពី ខា ង ក្រ ៅ ប្រ ទេស ចូល មក ប ណ ្ ដ ាក់ ទ ូន ប ំ ផ ុស ឪ ្យ មាន ការ ប្រកួត ប្រ ជ ែង សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁តាម ទ ម្រ ង់ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁ទីផ្សារ សេ រី ប ើក ឪ ្យ មាន ការ រ ិះ គ ន់ ជា ចំ ហ ▁ដល់ ប ុ គ្គ ល ម ិន ល្អ ក្នុង ជ ួរ អ្នក ដ ឹក នាំ រ ដ្ឋា ភិ បាល ប ើក ឪ ្យ មាន ការ ជ្រ ើស តាំង ▁តាមរយៈ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ដោយ សេ រី និង យុត្តិ ធម៌ ដ ោះ លែង អ្នក ទោស ន យោ ប ាយ ទ ាំង អ ស់ ▁ឪ ្យ បាន សេ រី ភាព ឡើង វិញ ក ំណ ែ ទ ម្រ ង់ រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ ▁ដែល បាន ច ែង ពី អា ណ ត្តិ រ ប ស់ ប្រ ធាន ា ធិ បតី គ ឺ ៥ ▁ឆ្នាំ ប ើក ឪ ្យ មាន ការ ប្រកួត ប្រ ជ ែង ជា ព ហ ុប ក្ស ▁ក្នុង ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ្រ ើស រ ើស ស ភា	252
តើបញ្ហាអ្វីខ្លះជាប្រភេទមូលដ្ឋានដែលនាំឪ្យលេចឡើងនៅបញ្ហារួម នៅលើសកលលោក	null	ប្រភពមូលដ្ឋាននាំឪ្យលេចឡើងបញ្ហារួមលើសកលលោករួមមានកំណើននិងទំហំសេដ្ឋកិច្ចសកលលោកមិនស៊ីចង្វាក់ទៅនឹងលទ្ធភាពពិតប្រាកដដែលផ្ដល់ពីធនធាននៅលើដីការរីកចម្រើននៃបដិវត្តន៍នៃវិទ្យាសាស្រ្ដបច្ចេកទេសកំណើនប្រជាជនទាមទារឪ្យមានការផ្គត់ផ្គង់នូវគ្រឿងឧបករណ៍បរិភោគកាន់ទីតែច្រើនដោយប្រើប្រាស់ធម្មជាតិ ដែលចេះតែរេចិរឹលទៅៗការចំណាយធនធានយ៉ាងច្រើនសន្ទឹកសន្ធាប់ទៅលើសព្វាវុធ និងកងទ័ពភាពយឺតយ៉ាវរបស់ស្ថាប័នអំណាចជាតិក្នុងការឆ្លើយតបនឹងស្វែងរកវិធីដោះស្រាយ បញ្ហាឪ្យបានទាន់ពេលវេលា	null	ប្រភពមូលដ្ឋាននាំឪ្យលេចឡើងបញ្ហារួមលើសកលលោករួមមានកំណើននិងទំហំសេដ្ឋកិច្ចសកលលោកមិនស៊ីចង្វាក់ទៅនឹងលទ្ធភាពពិតប្រាកដដែលផ្ដល់ពីធនធាននៅលើដីការរីកចម្រើននៃបដិវត្តន៍នៃវិទ្យាសាស្រ្ដបច្ចេកទេសកំណើនប្រជាជនទាមទារឪ្យមានការផ្គត់ផ្គង់នូវគ្រឿងឧបករណ៍បរិភោគកាន់ទីតែច្រើនដោយប្រើប្រាស់ធម្មជាតិ ដែលចេះតែរេចិរឹលទៅៗការចំណាយធនធានយ៉ាងច្រើនសន្ទឹកសន្ធាប់ទៅលើសព្វាវុធ និងកងទ័ពភាពយឺតយ៉ាវរបស់ស្ថាប័នអំណាចជាតិក្នុងការឆ្លើយតបនឹងស្វែងរកវិធីដោះស្រាយ បញ្ហាឪ្យបានទាន់ពេលវេលា	ត ើប ញ ្ហ ា អ ្វី ខ្ ល ះ ជា ប្រ ភ េ ទ ម ូល ដ្ឋាន ដ ែល នាំ ឪ ្យ ល េច ឡើង នៅ ប ញ ្ហ ារ ួ ម Ġ នៅ លើ ស ក ល លោក Ġ	39	ប្រ ភព ម ូល ដ្ឋាន នាំ ឪ ្យ ល េច ឡើង ប ញ ្ហ ារ ួ ម លើ ស ក ល លោក រួម មាន កំ ណ ើន និង ទំ ហ ំ សេ ដ្ឋ កិច្ច ស ក ល លោក ម ិន ស៊ី ច ង ្វា ក់ ទៅ នឹង ល ទ្ធ ភាព ពិ ត ប្រា ក ដ ដ ែល ផ្ ដល់ ពី ធ ន ធាន នៅ លើ ដ ី ការ រី ក ចម្រ ើន នៃ ប ដ ិ វត្ត ន៍ នៃ វិទ្យា សា ស្រ ្ ដ ប ច្ច េក ទេស កំ ណ ើន ប្រ ជា ជន ទ ាម ទ ារ ឪ ្យ មាន ការ ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង់ ន ូវ គ្រឿង ឧ ប ករណ៍ បរ ិ ភោគ កាន់ ទី តែ ច្ រ ើន ដោយ ប្រ ើប ្រា ស់ ធម្ម ជាតិ Ġ ដ ែល ច េះ តែ រ េច ិ រ ឹ ល ទៅ ៗ ការ ចំ ណា យ ធ ន ធាន យ៉ាង ច្ រ ើន ស ន្ទ ឹក ស ន្ធ ាប់ ទៅ លើ ស ព្វ ាវ ុ ធ Ġ និង ក ង ទ ័ ព ភាព យ ឺត យ៉ា វរ ប ស់ ស្ ថា ប ័ន អ ំណ ា ច ជាតិ ក្នុង ការ ឆ្ លើ យ ត ប នឹង ស្ វ ែង រក វិ ធី ដ ោះ ស្រ ាយ Ġ ប ញ ្ហ ា ឪ ្យ បាន ទាន ់ ពេល វេ លា	219	▁តើ ប ញ ្ហ ា អ ្វី ខ្ ល ះ ជា ប្រ ភ េ ទ ម ូល ដ្ឋាន ដ ែល នាំ ឪ ្យ ល េច ឡើង នៅ ប ញ ្ហ ា រួម ▁នៅលើ ស ក ល លោក ▁	37	▁ប្រភព ម ូល ដ្ឋាន នាំ ឪ ្យ ល េច ឡើង ប ញ ្ហ ា រួម លើ ស ក ល លោក រួម មាន ក ំណ ើន និង ទំ ហ ំ សេ ដ្ឋ កិច្ច ស ក ល លោក ម ិន ស៊ី ច ង ្វា ក់ ទៅ នឹង ល ទ្ធ ភាព ព ិត ប្រា ក ដ ដ ែល ផ្ ដល់ ពី ធ ន ធាន នៅ លើ ដ ី ការ រី ក ចម្រ ើន នៃ ប ដ ិ វត្ត ន៍ នៃ វិទ្យា សា ស្រ ្ ដ ប ច្ច េក ទេស ក ំណ ើន ប្រ ជា ជន ទ ាម ទ ារ ឪ ្យ មាន ការ ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង់ ន ូវ គ្រឿង ឧ ប ករណ៍ ប រិ ភោគ កាន់ ទី តែ ច ្រ ើន ដោយ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ធម្ម ជាតិ ▁ដែល ច េះ តែ រ េច ិ រ ឹ ល ទៅ ៗ ការ ច ំណ ាយ ធ ន ធាន យ៉ាង ច ្រ ើន ស ន្ទ ឹក ស ន្ធ ាប់ ទៅ លើ ស ព ្វា វុធ ▁និង ក ង ទ ័ ព ភាព យ ឺត យ៉ា វរ ប ស់ ស្ ថា ប ័ន អ ំ ណា ច ជាតិ ក្នុង ការ ឆ្ ល ើយ ត ប នឹង ស ្វ ែង រក វិ ធី ដ ោះ ស្រ ាយ ▁បញ្ហា ឪ ្យ បាន ទ ាន់ ពេល វេ លា	212
នៅក្នុងសង្រ្គាមលោកលើកទី ២តើមានប្រទេសណាខ្លះបានដើរតួនាទីសំខាន់ក្នុងសង្រ្គាមនេះ	null	នៅក្នុងសង្រ្គាមលោកលើកទី ២ ប្រទេសដែលបានដើរតួនាទីសំខាន់ក្នុងសង្រ្គាមនេះគឺសហរដ្ឋអាមេរិក និងសភាពសូវៀត	null	នៅក្នុងសង្រ្គាមលោកលើកទី ២ ប្រទេសដែលបានដើរតួនាទីសំខាន់ក្នុងសង្រ្គាមនេះគឺសហរដ្ឋអាមេរិក និងសភាពសូវៀត	នៅ ក្នុង សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី Ġ ២ ត ើម ាន ប្រ ទេស ណា ខ្ ល ះ បាន ដ ើរ ត ួន ា ទី សំ ខា ន់ ក្នុង សង ្រ ្ គ ាម នេះ Ġ	37	នៅ ក្នុង សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី Ġ ២ Ġ ប្រ ទេស ដ ែល បាន ដ ើរ ត ួន ា ទី សំ ខា ន់ ក្នុង សង ្រ ្ គ ាម នេះ គ ឺ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក Ġ និង ស ភាព ស ូវ ៀត	46	▁នៅក្នុង សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ▁២ ត ើ មាន ប្រ ទេស ណា ខ្ ល ះ បាន ដ ើរ ត ួ នាទី សំ ខ ាន់ ក្នុង សង ្រ ្ គ ាម នេះ ▁	35	▁នៅក្នុង សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ▁២ ▁ប្រទេស ដ ែល បាន ដ ើរ ត ួ នាទី សំ ខ ាន់ ក្នុង សង ្រ ្ គ ាម នេះ គ ឺ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ▁និង ស ភាព ស ូវ ៀត	43
ចូររៀបរាប់ពីលក្ខខណ្ឌធំៗ ដែលនាំអ្នកនិយមរបបសាធារណរដ្ឋឱ្យបែកគ្នាជាពីរក្រុមបន្ទាប់ពីលោកម៉ាក់ម៉ាអុង ត្រូវធ្លាក់ពីតំណែងទៅនោះ	null	លក្ខខណ្ឌធំៗដែលនាំអ្នកនិយមរបបសាធារណរដ្ឋឱ្យបែកគ្នាជាពីរក្រុមបន្ទាប់ពីលោកម៉ាក់ម៉ាអុងត្រូវធ្លាក់ពីតំណែងដោយសារវិធីធ្វើឱ្យសម្រេចកម្មវិធីនយោបាយ គឺក្រុមរ៉ាឌីកាល់មានលោកក្លឺម៉ង់សូជាអ្នកដឹកនាំមានបំណងធ្វើឱ្យកម្មវិធីសាធារណរដ្ឋសម្រេចបានទាំងស្រុង និងជាបន្ទាប់ទៀតផង រីឯពួកឱកាសនិយមដែលមានលោក កំបែតា និងលោកស៊ុលភែរី ជាមេវិញនោះ ប្រាថ្នាសម្រេចកម្មវិធីមួយផ្នែកម្តងៗដោយសន្សឹមៗ ទៅតាមឱកាសដែលហុចឱ្យ	null	លក្ខខណ្ឌធំៗដែលនាំអ្នកនិយមរបបសាធារណរដ្ឋឱ្យបែកគ្នាជាពីរក្រុមបន្ទាប់ពីលោកម៉ាក់ម៉ាអុងត្រូវធ្លាក់ពីតំណែងដោយសារវិធីធ្វើឱ្យសម្រេចកម្មវិធីនយោបាយ គឺក្រុមរ៉ាឌីកាល់មានលោកក្លឺម៉ង់សូជាអ្នកដឹកនាំមានបំណងធ្វើឱ្យកម្មវិធីសាធារណរដ្ឋសម្រេចបានទាំងស្រុង និងជាបន្ទាប់ទៀតផង រីឯពួកឱកាសនិយមដែលមានលោក កំបែតា និងលោកស៊ុលភែរី ជាមេវិញនោះ ប្រាថ្នាសម្រេចកម្មវិធីមួយផ្នែកម្តងៗដោយសន្សឹមៗ ទៅតាមឱកាសដែលហុចឱ្យ	ច ូរ រ ៀប រា ប់ ពី ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ធ ំ ៗ Ġ ដ ែល នាំ អ្នក និយម រ ប ប សា ធា រណ រដ្ឋ ឱ្យ បែក គ្នា ជា ពី រក ្រ ុម បន្ទាប់ ពី លោក ម៉ា ក់ ម៉ា អ ុង Ġ ត្រូវ ធ ្លា ក់ ពី ត ំណ ែង ទៅ ន ោះ Ġ	53	ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ធ ំ ៗ ដ ែល នាំ អ្នក និយម រ ប ប សា ធា រណ រដ្ឋ ឱ្យ បែក គ្នា ជា ពី រក ្រ ុម បន្ទាប់ ពី លោក ម៉ា ក់ ម៉ា អ ុង ត្រូវ ធ ្លា ក់ ពី ត ំណ ែង ដោយ សារ វិ ធី ធ ្វ ើ ឱ្យ សម ្រ េច កម្ម វិ ធី ន យោ បា យ Ġ គ ឺ ក្រុម រ៉ា ឌី កាល ់ មាន លោក ក្ ល ឺ ម៉ង់ ស ូ ជា អ្នក ដ ឹក នាំ មាន ប ំណ ង ធ ្វ ើ ឱ្យ កម្ម វិ ធី សា ធា រណ រដ្ឋ សម ្រ េច បាន ទ ាំង ស្រ ុង Ġ និង ជា បន្ទាប់ ទៀត ផ ង Ġ រី ឯ ព ួ ក ឱ កាស និយម ដ ែល មាន លោក Ġ កំ ប ែត ា Ġ និង លោក ស៊ ុល ភ ែរ ី Ġ ជា មេ វិញ ន ោះ Ġ ប្រា ថ្ន ាស ម្រ េច កម្ម វិ ធី មួយ ផ្ ន ែក ម្ ត ង ៗ ដោយ ស ន្ ស ឹម ៗ Ġ ទៅ តា ម ឱ កាស ដ ែល ហ ុច ឱ្យ	170	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ពី ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ធ ំ ៗ ▁ដែល នាំ អ្នក និយម រ ប ប សា ធា រណ រដ្ឋ ឱ្យ បែក គ្នា ជា ពី រ ក្រុម បន្ទាប់ ពី លោក ម៉ា ក់ ម៉ា អ ុង ▁ត្រូវ ធ ្ល ាក់ ពី ត ំណ ែង ទៅ ន ោះ ▁	50	▁លក្ខខណ្ឌ ធ ំ ៗ ដ ែល នាំ អ្នក និយម រ ប ប សា ធា រណ រដ្ឋ ឱ្យ បែក គ្នា ជា ពី រ ក្រុម បន្ទាប់ ពី លោក ម៉ា ក់ ម៉ា អ ុង ត្រូវ ធ ្ល ាក់ ពី ត ំណ ែង ដោយ សារ វិ ធី ធ ្វ ើ ឱ្យ ស ម្រ េច កម្ម វិ ធី ន យោ ប ាយ ▁គឺ ក្រុម រ៉ា ឌី ក ាល់ មាន លោក ក ្ល ឺ ម៉ង់ ស ូ ជា អ្នក ដ ឹក នាំ មាន ប ំណ ង ធ ្វ ើ ឱ្យ កម្ម វិ ធី សា ធា រណ រដ្ឋ ស ម្រ េច បាន ទ ាំង ស្រ ុង ▁និង ជា បន្ទាប់ ទៀត ផ ង ▁រីឯ ព ួ ក ឱ កាស និយម ដ ែល មាន លោក ▁កំ ប ែត ា ▁និង លោក ស៊ ុល ភ ែ រី ▁ជា មេ វិញ ន ោះ ▁ប្រាថ្នា ស ម្រ េច កម្ម វិ ធី មួយ ផ្ ន ែក ម ្ត ង ៗ ដោយ ស ន្ ស ឹម ៗ ▁ទៅតាម ឱ កាស ដ ែល ហ ុច ឱ្យ	161
តើការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ ប្រព្រឹត្តិទៅអស់ប៉ុន្មានលើកហើយ	null	ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ ប្រព្រឹត្តិទៅអស់ ៣លើក មានលើកទី១ថ្ងៃទី ០៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០០២លើកទី ២ ថ្ងៃទី ០១ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០០៧លើកទី ៣ ថ្ងៃទី ០៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១២ វាជាប្រភេទការបោះឆ្នោតសកល	null	ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ ប្រព្រឹត្តិទៅអស់ ៣លើក មានលើកទី១ថ្ងៃទី ០៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០០២លើកទី ២ ថ្ងៃទី ០១ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០០៧លើកទី ៣ ថ្ងៃទី ០៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១២ វាជាប្រភេទការបោះឆ្នោតសកល	ត ើក ារ ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ្រ ើស រ ើស ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ឃ ុំ សង ្ក ាត់ Ġ ប្រ ព្រ ឹត ្តិ ទៅ អ ស់ ប៉ ុន ្ម ាន លើក ហើយ Ġ	34	ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ្រ ើស រ ើស ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ឃ ុំ សង ្ក ាត់ Ġ ប្រ ព្រ ឹត ្តិ ទៅ អ ស់ Ġ ៣ លើក Ġ មាន លើក ទី១ âĢĭ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ០ ៣ âĢĭ Ġ ខែ ក ុម ្ ភ ៈ Ġ ឆ្នាំ Ġ ២០ ០ ២ លើក ទី Ġ ២ Ġ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ០ ១ Ġ ខែ មេ សា Ġ ឆ្នាំ Ġ ២០ ០ ៧ លើក ទី Ġ ៣ Ġ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ០ ៣ Ġ ខែ ម ិ ថ ុន ា Ġ ឆ្នាំ Ġ ២០ ១ ២ Ġ វា ជា ប្រ ភ េ ទ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ស ក ល	97	▁តើ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ្រ ើស រ ើស ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ឃ ុំ ស ង្ក ាត់ ▁ប្រព្រឹត្តិ ទៅ អ ស់ ប៉ ុន ្ មាន លើក ហើយ ▁	30	▁ការបោះឆ្នោត ជ្រ ើស រ ើស ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ឃ ុំ ស ង្ក ាត់ ▁ប្រព្រឹត្តិ ទៅ អ ស់ ▁៣ លើក ▁មាន លើក ទី១ ▁ថ្ងៃទី ▁០៣ ▁ខែកុម្ភៈ ▁ឆ្នាំ ▁២០០ ២ លើក ទី ▁២ ▁ថ្ងៃទី ▁០១ ▁ខែមេសា ▁ឆ្នាំ ▁២០០៧ លើក ទី ▁៣ ▁ថ្ងៃទី ▁០៣ ▁ខែមិថុនា ▁ឆ្នាំ ▁២០១២ ▁វា ជា ប្រ ភ េ ទ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ស ក ល	60
ហេតុអ្វីបានជារូបបដិមានរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ គ្មានព្រះហស្ថទាំងសងខាង និងមានឆែបព្រះកេស	null	បានជារូបបដិមារបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ អង្គតព្រះហស្ថទាំងពីរ និងឆែបព្រះកេសនោះគឺ បុព្វហេតុប្រវត្តិសាស្រ្ត នៅពេលខ្មែររួចចាកផុតពីសង្រ្គាមខ្មែរយើងមានអ្នកអភិរក្សវត្ថុបូរាណនិងប្រវត្តិសាស្រ្តបានប្រទះឃើញរូបសំណាកបដិមានេះមានលក្ខណៈបាក់បែកស្រាប់ទៅហើយ បាត់ព្រះហស្ថទាំង២ និងឆែបព្រះកេស ដោយរកបំណែកនោះមកប៉ះប៉ូវវិញមិនបាន គេក៏សម្រេចទុកជាលក្ខណៈដើមទាំងស្រុងទៅ បុព្វហេតុសាសនា កាលដើមឡើងព្រះបាទជ័យវរ្ម័ទី៧ កាន់សាសនាព្រាហ្មណ៍ មានឫទ្ធិអំណាចខ្លាំងក្រៃប្រទេសជាតិមានការរីកចម្រើន ទំហំទឹកដីធំមហិមា ប៉ុន្តែក្រោយពីព្រះអង្គរៀបអភិសេកជាមួយព្រះនាងឥន្ទ្រទេវីមកព្រះអង្គបែរមកកាន់សាសនាព្រះពុទ្ធវិញលែងមានមហិច្ឆតាពង្រីកទឹកដី ទម្លាក់ដាវឈប់បង្ហូរឈាម បែរជាគ្រាន់តែការពារទឹកដី និងអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិឱ្យរីកចម្រើនវិញ ដែលជាហេតុអ្វីធ្វើឱ្យកូនចៅព្រះអង្គដែលមានជំនឿស៊ប់លើព្រាហ្មណ៍សាសនានោះមិនសប្បាយចិត្តខ្លឹងនិងព្រះអង្គ ក៏លួចវាយបំបាក់រាល់រូបសំណាកព្រះអង្គឱ្យដាច់បាត់ព្រះហស្ថទាំងសង ដោយពួកគេយល់ថា ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧លែងធ្វើសង្រ្គាមទៀតហើយ ទុកព្រះហស្ថធ្វើអ្វី កាត់ចោលទៅ រីឯព្រះកេសឆែបវិញ គឺពួកគេយល់ថា ពីមុនពូកែគិត តែឥឡូវលែងចេះគិតហើយ ព្រោះតែស្រី ពួកគេក៏វាយឱ្យឆែបទៅ បុព្វហេតុសង្រ្គាម នៅពេលមានសង្រ្គាមចម្បាំងមង្តៗគួរសត្រូវព្រះអង្គមានចាម ជ្វា លាវ សៀម មិនដែលយកឈ្នះលើព្រះអង្គឡើយ ពួកគេតែងចិញ្ចឹមចិត្តសងសឹកជាមួយព្រះអង្គ ជាអកុសលពេលដែលព្រះអង្គចូលទីវង្គត ពួកសត្រូវទាំងអស់នោះមកវាយប្រហារប្រទេសខ្មែរស្ទើរទាំងស្រុង ចំណែកឯរូបបដិមា ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ វិញពួកបានវាយបំបាក់ព្រះហស្ថទាំងសងខាង ព្រោះវាយល់ថា ព្រះហស្ថនេះហើយដែលធ្វើឱ្យពួកវាវាយចាញ់ និងសម្លាប់ពួកវាអស់ច្រើនណាស់ ដូច្នេះគួរតែកំចាត់ចោល រីឯព្រះកេសវិញ ពួកវាបានវាយឱ្យឆែប ព្រោះយល់ថា ព្រះកេសនេះហើយពូកែគិត ពូកែល្បិចក្នុងសឹកសង្រ្គាមជាមួយពួកវាឆ ដូច្នេះត្រូវតែកំទេចចោល បច្ចុប្បន្នកំពុងមានការវែកញែកគ្នាដូចខាងក្រោម គណៈកម្មាការទ្រទ្រង់ អរិយធម៌ខ្មែរមានគម្រោងស្នើសុំទៅក្រសួងវប្បធម៌ដើម្បីឱ្យមានការ ទទួលស្គាល់នូវការសាងសង់រូបបដិមាព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ ដោយមានព្រះហស្ថទាំងសងខាង គម្រោងនេះត្រូវបានលើកឡើងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំ រវាងអ្នកអភិរក្សវត្ថុបុរាណ និងអ្នកប្រវត្តិសាស្រ្ត បន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំរយៈពេលមួយថ្ងៃ គណៈកម្មាធិកាទ្រទ្រង់អរិយធម៌ខ្មែរបានអោយដឹងថា គេគ្រោងនឹងធ្វើការស្នើសុំទៅក្រសួងវប្បធម៌ ឱ្យមានការទទួលស្គាល់នូវការសាងសង់រូបសំណាកព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ ដោយមានព្រះហស្ថទាំងពីរ ឡើងវិញ ដើម្បីអោយព្រះអង្គមានលក្ខណៈពេញលេញសក្តិសមជាអតីតវីរមហាក្សត្រខ្មែរ លោក មឿង សុន តំណាងគណៈកម្មការនេះបានមានប្រសាសន៍ថា ការដាក់តាំងរូបបដិមារបស់ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ ដោយការបែកបាក់យ៉ាងដូច្នេះនាំឱ្យមានការរិះគន់នូវអតីតកាលរបស់កម្ពុជាថាជាប្រទេសអន់ថយ ហេតុអ្វីបានព្រះហស្ថរបស់ព្រះអង្គត្រូវគេកាត់ចោល ចំណែក លោក រស់ ចន្រ្តាបុត្រ អនុប្រធានរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា ការលើកឡើងនេះ ពីព្រោះដើម្បីរក្សានូវកិត្តិនាម និងកិត្តិយលរបស់ព្រះអង្គ និងដើម្បីកុំឱ្យខូចតម្លៃប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរ លោកបានបញ្ជាក់ថា គម្រោងនេះចង់ឱ្យមានការយល់ព្រមពីក្រសួងវប្បធម៌សម្រាប់ ការសាងសង់រូបសំណាកព្រះបាទជ័យវរ្ម័ន នាពេលក្រោយ ទៀតគឺត្រូវឱ្យមានដៃទាំងសងខាង និងមិនមានស្នាមបែកបាក់ ក៏ប៉ុន្តែលោក ជុជ តឿន រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងវប្បធម៌បានចាត់ទុកថា នោះជាការស្រមើស្រមៃ ដែលខុសទាំងស្រុងទៅនឹងការអភិរក្សវត្ថុបូរាណ និងប្រវត្តិសាស្រ្ត លោកបានឱ្យដឹងថារូបព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ត្រូវបានរកឃើញដំបូងពុំមានដៃទាំងពីរដូច្នេះ លុះត្រាតែគេអាចរកដៃទាំងពីររបស់ព្រះអង្គឃើញទើបអាចធ្វើដូច្នេះបាន លោកបានបញ្ជាក់ថា គេមិនអាចដាក់ដៃអោយព្រះអង្គតាមការនឹកឃើញនោះទេ ទោះបីយ៉ាងណាក៏ដោយលោកបានឱ្យដឹងថា នៅពុំទាន់មានច្បាប់ហាមប្រាមការកសាងរូបសំណាកព្រះអង្គ ដោយមានដៃ ឬអត់ដៃនោះទេ ចំណែកគណៈកម្មការទ្រទ្រង់អរិយធម៌ខ្មែរវិញ បានឱ្យដឹងថារូបសំណាកមិនពេញលក្ខណៈនេះកើតឡើងដោយសារសង្គ្រាមនិងពេលវេលា ដូច្នេះគេគួរធ្វើការកែលំអរដើម្បីឱ្យព្រះអង្គក្លាយជាស្តេច ពេញលក្ខណៈវិញ	null	បានជារូបបដិមារបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ អង្គតព្រះហស្ថទាំងពីរ និងឆែបព្រះកេសនោះគឺ បុព្វហេតុប្រវត្តិសាស្រ្ត នៅពេលខ្មែររួចចាកផុតពីសង្រ្គាមខ្មែរយើងមានអ្នកអភិរក្សវត្ថុបូរាណនិងប្រវត្តិសាស្រ្តបានប្រទះឃើញរូបសំណាកបដិមានេះមានលក្ខណៈបាក់បែកស្រាប់ទៅហើយ បាត់ព្រះហស្ថទាំង២ និងឆែបព្រះកេស ដោយរកបំណែកនោះមកប៉ះប៉ូវវិញមិនបាន គេក៏សម្រេចទុកជាលក្ខណៈដើមទាំងស្រុងទៅ បុព្វហេតុសាសនា កាលដើមឡើងព្រះបាទជ័យវរ្ម័ទី៧ កាន់សាសនាព្រាហ្មណ៍ មានឫទ្ធិអំណាចខ្លាំងក្រៃប្រទេសជាតិមានការរីកចម្រើន ទំហំទឹកដីធំមហិមា ប៉ុន្តែក្រោយពីព្រះអង្គរៀបអភិសេកជាមួយព្រះនាងឥន្ទ្រទេវីមកព្រះអង្គបែរមកកាន់សាសនាព្រះពុទ្ធវិញលែងមានមហិច្ឆតាពង្រីកទឹកដី ទម្លាក់ដាវឈប់បង្ហូរឈាម បែរជាគ្រាន់តែការពារទឹកដី និងអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិឱ្យរីកចម្រើនវិញ ដែលជាហេតុអ្វីធ្វើឱ្យកូនចៅព្រះអង្គដែលមានជំនឿស៊ប់លើព្រាហ្មណ៍សាសនានោះមិនសប្បាយចិត្តខ្លឹងនិងព្រះអង្គ ក៏លួចវាយបំបាក់រាល់រូបសំណាកព្រះអង្គឱ្យដាច់បាត់ព្រះហស្ថទាំងសង ដោយពួកគេយល់ថា ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧លែងធ្វើសង្រ្គាមទៀតហើយ ទុកព្រះហស្ថធ្វើអ្វី កាត់ចោលទៅ រីឯព្រះកេសឆែបវិញ គឺពួកគេយល់ថា ពីមុនពូកែគិត តែឥឡូវលែងចេះគិតហើយ ព្រោះតែស្រី ពួកគេក៏វាយឱ្យឆែបទៅ បុព្វហេតុសង្រ្គាម នៅពេលមានសង្រ្គាមចម្បាំងមង្តៗគួរសត្រូវព្រះអង្គមានចាម ជ្វា លាវ សៀម មិនដែលយកឈ្នះលើព្រះអង្គឡើយ ពួកគេតែងចិញ្ចឹមចិត្តសងសឹកជាមួយព្រះអង្គ ជាអកុសលពេលដែលព្រះអង្គចូលទីវង្គត ពួកសត្រូវទាំងអស់នោះមកវាយប្រហារប្រទេសខ្មែរស្ទើរទាំងស្រុង ចំណែកឯរូបបដិមា ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ វិញពួកបានវាយបំបាក់ព្រះហស្ថទាំងសងខាង ព្រោះវាយល់ថា ព្រះហស្ថនេះហើយដែលធ្វើឱ្យពួកវាវាយចាញ់ និងសម្លាប់ពួកវាអស់ច្រើនណាស់ ដូច្នេះគួរតែកំចាត់ចោល រីឯព្រះកេសវិញ ពួកវាបានវាយឱ្យឆែប ព្រោះយល់ថា ព្រះកេសនេះហើយពូកែគិត ពូកែល្បិចក្នុងសឹកសង្រ្គាមជាមួយពួកវាឆ ដូច្នេះត្រូវតែកំទេចចោល បច្ចុប្បន្នកំពុងមានការវែកញែកគ្នាដូចខាងក្រោម គណៈកម្មាការទ្រទ្រង់ អរិយធម៌ខ្មែរមានគម្រោងស្នើសុំទៅក្រសួងវប្បធម៌ដើម្បីឱ្យមានការ ទទួលស្គាល់នូវការសាងសង់រូបបដិមាព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ ដោយមានព្រះហស្ថទាំងសងខាង គម្រោងនេះត្រូវបានលើកឡើងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំ រវាងអ្នកអភិរក្សវត្ថុបុរាណ និងអ្នកប្រវត្តិសាស្រ្ត បន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំរយៈពេលមួយថ្ងៃ គណៈកម្មាធិកាទ្រទ្រង់អរិយធម៌ខ្មែរបានអោយដឹងថា គេគ្រោងនឹងធ្វើការស្នើសុំទៅក្រសួងវប្បធម៌ ឱ្យមានការទទួលស្គាល់នូវការសាងសង់រូបសំណាកព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ ដោយមានព្រះហស្ថទាំងពីរ ឡើងវិញ ដើម្បីអោយព្រះអង្គមានលក្ខណៈពេញលេញសក្តិសមជាអតីតវីរមហាក្សត្រខ្មែរ លោក មឿង សុន តំណាងគណៈកម្មការនេះបានមានប្រសាសន៍ថា ការដាក់តាំងរូបបដិមារបស់ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ ដោយការបែកបាក់យ៉ាងដូច្នេះនាំឱ្យមានការរិះគន់នូវអតីតកាលរបស់កម្ពុជាថាជាប្រទេសអន់ថយ ហេតុអ្វីបានព្រះហស្ថរបស់ព្រះអង្គត្រូវគេកាត់ចោល ចំណែក លោក រស់ ចន្រ្តាបុត្រ អនុប្រធានរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា ការលើកឡើងនេះ ពីព្រោះដើម្បីរក្សានូវកិត្តិនាម និងកិត្តិយលរបស់ព្រះអង្គ និងដើម្បីកុំឱ្យខូចតម្លៃប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរ លោកបានបញ្ជាក់ថា គម្រោងនេះចង់ឱ្យមានការយល់ព្រមពីក្រសួងវប្បធម៌សម្រាប់ ការសាងសង់រូបសំណាកព្រះបាទជ័យវរ្ម័ន នាពេលក្រោយ ទៀតគឺត្រូវឱ្យមានដៃទាំងសងខាង និងមិនមានស្នាមបែកបាក់ ក៏ប៉ុន្តែលោក ជុជ តឿន រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងវប្បធម៌បានចាត់ទុកថា នោះជាការស្រមើស្រមៃ ដែលខុសទាំងស្រុងទៅនឹងការអភិរក្សវត្ថុបូរាណ និងប្រវត្តិសាស្រ្ត លោកបានឱ្យដឹងថារូបព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ត្រូវបានរកឃើញដំបូងពុំមានដៃទាំងពីរដូច្នេះ លុះត្រាតែគេអាចរកដៃទាំងពីររបស់ព្រះអង្គឃើញទើបអាចធ្វើដូច្នេះបាន លោកបានបញ្ជាក់ថា គេមិនអាចដាក់ដៃអោយព្រះអង្គតាមការនឹកឃើញនោះទេ ទោះបីយ៉ាងណាក៏ដោយលោកបានឱ្យដឹងថា នៅពុំទាន់មានច្បាប់ហាមប្រាមការកសាងរូបសំណាកព្រះអង្គ ដោយមានដៃ ឬអត់ដៃនោះទេ ចំណែកគណៈកម្មការទ្រទ្រង់អរិយធម៌ខ្មែរវិញ បានឱ្យដឹងថារូបសំណាកមិនពេញលក្ខណៈនេះកើតឡើងដោយសារសង្គ្រាមនិងពេលវេលា ដូច្នេះគេគួរធ្វើការកែលំអរដើម្បីឱ្យព្រះអង្គក្លាយជាស្តេច ពេញលក្ខណៈវិញ	ហេតុ អ ្វី បាន ជា រូប ប ដ ិម ាន រ ប ស់ ព្រ ះ បាទ ជ ័យ វរ ្ម ័ន ទី Ġ ៧ Ġ គ ្ម ាន ព្រ ះ ហ ស្ ថ ទ ាំង សង ខា ង Ġ និង មាន ឆ ែប ព្រ ះ ក េស Ġ	44	បាន ជា រូប ប ដ ិម ារ ប ស់ ព្រ ះ បាទ ជ ័យ វរ ្ម ័ន ទី ៧ Ġ អង្គ ត ព្រ ះ ហ ស្ ថ ទ ាំង ពី រ Ġ និង ឆ ែប ព្រ ះ ក េស ន ោះ គ ឺ Ġ ប ុ ព្វ ហេតុ ប្រ វត្ត ិស ាស ្រ ្ត Ġ នៅ ពេល ខ្ ម ែរ រ ួច ច ាក ផ ុត ពី សង ្រ ្ គ ាម ខ្ ម ែរ យ ើង មាន អ្នក អ ភិ រក ្ស វ ត្ថ ុប ូរ ា ណ និង ប្រ វត្ត ិស ាស ្រ ្ត បាន ប្រ ទ ះ ឃើញ រូប សំ ណា ក ប ដ ិម ាន េះ មាន ល ក្ខ ណៈ បា ក់ បែក ស្រ ាប់ ទៅ ហើយ Ġ បា ត់ ព្រ ះ ហ ស្ ថ ទ ាំង ២ Ġ និង ឆ ែប ព្រ ះ ក េស Ġ ដោយ រក ប ំណ ែក ន ោះ មក ប៉ ះ ប៉ ូវ វិញ ម ិន បាន Ġ គ េក ៏ សម ្រ េច ទុក ជា ល ក្ខ ណៈ ដើម ទ ាំង ស្រ ុង ទៅ Ġ ប ុ ព្វ ហេតុ សា ស នា Ġ កាល ដើម ឡើង ព្រ ះ បាទ ជ ័យ វរ ្ម ័ ទី ៧ Ġ កាន់ សា ស នា ព្រ ា ហ្ម ណ៍ Ġ មាន ឫ ទ្ធិ អ ំណ ា ច ខ្ លា ំ ង ក្រ ៃ ប្រ ទេស ជាតិ មាន ការ រី ក ចម្រ ើន Ġ ទំ ហ ំ ទឹក ដ ី ធ ំ ម ហ ិម ា ĠâĢĭ Ġ ប៉ ុន ្ត ែក ្រ ោយ ពី ព្រ ះ អង្គ រ ៀប អ ភិ សេ ក ជា មួយ ព្រ ះ នា ង ឥ ន្ទ ្រ ទេ វី មក ព្រ ះ អង្គ ប ែរ មក កាន់ សា ស នា ព្រ ះ ពុ ទ្ធ វិញ លែង មាន ម ហ ិច ្ ឆ តា ព ង ្រី ក ទឹក ដ ី Ġ ទ ម្ល ាក់ ដា វ ឈ ប់ បង ្ហ ូរ ឈ ាម Ġ ប ែរ ជា គ្រ ាន់ តែ ការពារ ទឹក ដ ី Ġ និង អភិវឌ្ឍ ប្រ ទេស ជាតិ ឱ្យ រី ក ចម្រ ើន វិញ Ġ ដ ែល ជា ហេតុ អ ្វី ធ ្វ ើ ឱ្យ កូ ន ច ៅ ព្រ ះ អង្គ ដ ែល មាន ជំ ន ឿ ស៊ ប់ លើ ព្រ ា ហ្ម ណ៍ សា ស នា ន ោះ ម ិន សប្បាយ ចិត្ត ខ្ ល ឹង និង ព្រ ះ អង្គ Ġ ក ៏ ល ួច វា យ ប ំ បា ក់ រា ល់ រូប សំ ណា ក ព្រ ះ អង្គ ឱ្យ ដា ច ់ បា ត់ ព្រ ះ ហ ស្ ថ ទ ាំង សង Ġ ដោយ ព ួ ក គ េ យ ល់ ថា âĢĭ Ġ ព្រ ះ បាទ ជ ័យ វរ ្ម ័ន ទី ៧ លែង ធ ្វ ើស ង ្រ ្ គ ាម ទៀត ហើយ Ġ ទុក ព្រ ះ ហ ស្ ថ ធ ្វ ើ អ ្វី Ġ កាត់ ចោល ទៅ Ġ រី ឯ ព្រ ះ ក េស ឆ ែប វិញ Ġ គ ឺ ព ួ ក គ េ យ ល់ ថា Ġ ពី ម ុន ព ូក ែ គ ិត Ġ តែ ឥ ឡូ វ លែង ច េះ គ ិត ហើយ Ġ ព្រ ោះ តែ ស្រី Ġ ព ួ ក គ េក ៏ វា យ ឱ្យ ឆ ែប ទៅ Ġ ប ុ ព្វ ហេតុ សង ្រ ្ គ ាម Ġ នៅ ពេល មាន សង ្រ ្ គ ាម ច ម្ បា ំ ង ម ង ្ត ៗ គ ួរ ស ត្រូវ ព្រ ះ អង្គ មាន ច ាម Ġ ជ ្វា Ġ លា វ Ġ ស ៀម Ġ ម ិន ដ ែល យក ឈ ្ន ះ លើ ព្រ ះ អង្គ ឡ ើយ Ġ ព ួ ក គ េត ែង ច ិញ ្ច ឹម ចិត្ត សង ស ឹក ជា មួយ ព្រ ះ អង្គ Ġ ជា អ ក ុស ល ពេល ដ ែល ព្រ ះ អង្គ ចូល ទី វ ង្គ ត Ġ ព ួ ក ស ត្រូវ ទ ាំង អ ស់ ន ោះ មក វា យ ប្រហារ ប្រ ទេស ខ្ ម ែរ ស្ទ ើរ ទ ាំង ស្រ ុង Ġ ចំ ណ ែក ឯ រូប ប ដ ិម ា Ġ ព្រ ះ បាទ ជ ័យ វរ ្ម ័ន ទី ៧ Ġ វិញ ព ួ ក បាន វា យ ប ំ បា ក់ ព្រ ះ ហ ស្ ថ ទ ាំង សង ខា ង Ġ ព្រ ោះ វា យ ល់ ថា Ġ ព្រ ះ ហ ស្ ថ នេះ ហើយ ដ ែល ធ ្វ ើ ឱ្យ ព ួ ក វា វា យ ច ាញ់ Ġ និង សម ្លា ប់ ព ួ ក វា អ ស់ ច្ រ ើន ណា ស់ Ġ ដូច ្ន េះ គ ួរ តែ កំ ច ាត់ ចោល Ġ រី ឯ ព្រ ះ ក េស វិញ Ġ ព ួ ក វា បាន វា យ ឱ្យ ឆ ែប Ġ ព្រ ោះ យ ល់ ថា Ġ ព្រ ះ ក េស នេះ ហើយ ព ូក ែ គ ិត Ġ ព ូក ែល ្ប ិច ក្នុង ស ឹក សង ្រ ្ គ ាម ជា មួយ ព ួ ក វា ឆ Ġ ដូច ្ន េះ ត្រូវ តែ កំ ទេ ច ចោល Ġ ប ច្ច ុប ្ប ន្ន កំ ពុ ង មាន ការ វ ែក ញ ែក គ្នា ដូច ខា ង ក្រោម Ġ គ ណៈ កម្ម ាក ារ ទ្រ ទ្រ ង់ Ġ អ រិយ ធម៌ ខ្ ម ែរ មាន គម ្រ ោង ស្ន ើស ុំ ទៅ ក្រ ស ួង វ ប្ប ធម៌ ដើម ្ប ី ឱ្យ មាន ការ Ġ ទទួល ស្ គ ាល់ ន ូវ ការ សា ង សង ់ រូប ប ដ ិម ា ព្រ ះ បាទ ជ ័យ វរ ្ម ័ន ទី Ġ ៧ Ġ ដោយ មាន ព្រ ះ ហ ស្ ថ ទ ាំង សង ខា ង Ġ គម ្រ ោង នេះ ត្រូវ បាន លើក ឡើង នៅ ក្នុង កិច្ច âĢĭ ប្រជុំ Ġ រ វា ង អ្នក អ ភិ រក ្ស វ ត្ថ ុប ុរ ា ណ Ġ និង អ្នក ប្រ វត្ត ិស ាស ្រ ្ត Ġ បន្ទាប់ ពី កិច្ច ប្រជុំ រយ ៈ ពេល មួយ ថ ្ង ៃ Ġ គ ណៈ កម្ម ា ធិ កា ទ្រ ទ្រ ង់ អ រិយ ធម៌ ខ្ ម ែរ បាន អោយ ដ ឹង ថា Ġ គ េ គ្រ ោង នឹង ធ ្វ ើក ារ ស្ន ើស ុំ ទៅ ក្រ ស ួង វ ប្ប ធម៌ Ġ ឱ្យ មាន ការ ទទួល ស្ គ ាល់ ន ូវ ការ សា ង សង ់ រូប សំ ណា ក ព្រ ះ បាទ ជ ័យ វរ ្ម ័ន ទី Ġ ៧ Ġ ដោយ មាន ព្រ ះ ហ ស្ ថ ទ ាំង ពី រ Ġ ឡើង វិញ Ġ ដើម ្ប ី អោយ ព្រ ះ អង្គ មាន ល ក្ខ ណៈ ព េញ ល េញ ស ក្ត ិស ម ជា អ តី ត វី រ ម ហា ក្សត្រ ខ្ ម ែរ Ġ លោក Ġ ម ឿង Ġ សុ ន Ġ ត ំណ ាង គ ណៈ កម្ម ការ នេះ បាន មាន ប្រ សា ស ន៍ ថា Ġ ការ ដា ក់ តាំង រូប ប ដ ិម ារ ប ស់ Ġ ព្រ ះ បាទ ជ ័យ វរ ្ម ័ន ទី Ġ ៧ Ġ ដោយ ការ បែក បា ក់ យ៉ាង ដូច ្ន េះ នាំ ឱ្យ មាន ការ រិ ះ គ ន់ ន ូវ អ តី ត កាល រ ប ស់ ក ម្ព ុ ជា ថា ជា ប្រ ទេស អ ន់ ថ យ Ġ ហេតុ អ ្វី បាន ព្រ ះ ហ ស្ ថ រ ប ស់ ព្រ ះ អង្គ ត្រូវ គ េក ាត់ ចោល Ġ ចំ ណ ែក Ġ លោក Ġ រស់ Ġ ច ន្ រ ្ត ាប ុត ្រ Ġ អនុ ប្រ ធាន រាជ បណ្ឌិត ស ភា ក ម្ព ុ ជា Ġ បាន មាន ប្រ សា ស ន៍ ថា Ġ ការ លើក ឡើង នេះ Ġ ពី ព្រ ោះ ដើម ្ប ី រក ្សា ន ូវ ក ិត្ត ិន ាម Ġ និង ក ិត្ត ិយ ល រ ប ស់ ព្រ ះ អង្គ Ġ និង ដើម ្ប ី ក ុំ ឱ្យ ខ ូច ត ម្ល ៃ ប្រ វត្ត ិស ាស ្រ ្ត ខ្ ម ែរ Ġ លោក បាន បញ្ជា ក់ ថា Ġ គម ្រ ោង នេះ ច ង់ ឱ្យ មាន ការ យ ល់ ព្រ ម ពី ក្រ ស ួង វ ប្ប ធម៌ សម ្រា ប់ Ġ ការ សា ង សង ់ រូប សំ ណា ក ព្រ ះ បាទ ជ ័យ វរ ្ម ័ន Ġ នា ពេល ក្រ ោយ Ġ ទៀត គ ឺត ្រ ូវ ឱ្យ មាន ដៃ ទ ាំង សង ខា ង Ġ និង ម ិន មាន ស្ន ាម បែក បា ក់ Ġ ក ៏ ប៉ ុន ្ត ែល ោក Ġ ជ ុ ជ Ġ ត ឿន Ġ រដ្ឋ លេខ ា ធិ ការ ក្រ ស ួង វ ប្ប ធម៌ បាន ច ាត់ ទុក ថា Ġ ន ោះ ជា ការ ស្រ ម ើស ្រ ម ៃ Ġ ដ ែល ខុស ទ ាំង ស្រ ុង ទៅ នឹង ការ អ ភិ រក ្ស វ ត្ថ ុប ូរ ា ណ Ġ និង ប្រ វត្ត ិស ាស ្រ ្ត Ġ លោក បាន ឱ្យ ដ ឹង ថា រូប ព្រ ះ បាទ ជ ័យ វរ ្ម ័ន ទី ៧ Ġ ត្រូវ បាន រក ឃើញ ដំ បូ ង ពុ ំ មាន ដៃ ទ ាំង ពី រ ដូច ្ន េះ Ġ ល ុះ ត្រា តែ គ េ អា ចរ ក ដៃ ទ ាំង ពី រ រ ប ស់ ព្រ ះ អង្គ ឃើញ ទ ើប អា ច ធ ្វ ើ ដូច ្ន េះ បាន Ġ លោក បាន បញ្ជា ក់ ថា Ġ គ េ ម ិន អា ច ដា ក់ ដៃ អោយ ព្រ ះ អង្គ តា មក ារ ន ឹក ឃើញ ន ោះ ទេ Ġ ទ ោះ បី យ៉ាង ណា ក ៏ ដោយ លោក បាន ឱ្យ ដ ឹង ថា Ġ នៅ ពុ ំ ទាន ់ មាន ច្ បា ប់ ហា ម ប្រា មក ារ ក សា ង រូប សំ ណា ក ព្រ ះ អង្គ Ġ ដោយ មាន ដៃ Ġ ឬ អ ត់ ដៃ ន ោះ ទេ Ġ ចំ ណ ែក គ ណៈ កម្ម ការ ទ្រ ទ្រ ង់ អ រិយ ធម៌ ខ្ ម ែរ វិញ Ġ បាន ឱ្យ ដ ឹង ថា រូប សំ ណា ក ម ិន ព េញ ល ក្ខ ណៈ នេះ កើត ឡើង ដោយ សារ សង ្ គ្រ ាម និង ពេល វេ លា Ġ ដូច ្ន េះ គ េ គ ួរ ធ ្វ ើក ារ ក ែល ំ អ រ ដើម ្ប ី ឱ្យ ព្រ ះ អង្គ ក្លា យ ជា ស្ត េច Ġ ព េញ ល ក្ខ ណៈ វិញ	1,551	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា រូប ប ដ ិ មាន រ ប ស់ ព្រ ះ បាទ ជ ័យ វរ ្ម ័ន ទី ▁៧ ▁គ្មាន ព្រ ះ ហ ស ្ថ ទ ាំង សង ខា ង ▁និង មាន ឆ ែប ព្រ ះ ក េស ▁	42	▁បានជា រូប ប ដ ិម ារ ប ស់ ព្រ ះ បាទ ជ ័យ វរ ្ម ័ន ទី ៧ ▁អង្គ ត ព្រ ះ ហ ស ្ថ ទ ាំង ពី រ ▁និង ឆ ែប ព្រ ះ ក េស ន ោះ គ ឺ ▁បុ ព្វ ហេតុ ប្រ វ ត្តិ សា ស្រ ្ត ▁នៅពេល ខ្ ម ែរ រ ួច ច ាក ផ ុត ពី សង ្រ ្ គ ាម ខ្ ម ែរ យ ើង មាន អ្នក អ ភិ រ ក្ស វ ត្ថ ុប ូរ ា ណ និង ប្រ វ ត្តិ សា ស្រ ្ត បាន ប្រ ទ ះ ឃើញ រូប សំ ណា ក ប ដ ិ មាន េះ មាន ល ក្ខ ណៈ ប ាក់ បែក ស្រ ាប់ ទៅ ហើយ ▁បាត់ ព្រ ះ ហ ស ្ថ ទ ាំង ២ ▁និង ឆ ែប ព្រ ះ ក េស ▁ដោយ រក ប ំណ ែក ន ោះ មក ប៉ ះ ប៉ ូវ វិញ ម ិន បាន ▁គេ ក ៏ ស ម្រ េច ទុក ជា ល ក្ខ ណៈ ដើម ទ ាំង ស្រ ុង ទៅ ▁បុ ព្វ ហេតុ សា ស នា ▁កាល ដើម ឡើង ព្រ ះ បាទ ជ ័យ វរ ្ម ័ ទី ៧ ▁កាន់ សា ស នា ព្រ ា ហ្ម ណ៍ ▁មាន ឫ ទ្ធិ អ ំ ណា ច ខ្ ល ាំង ក្រ ៃ ប្រ ទេស ជាតិ មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ▁ទំហំ ទឹក ដ ី ធ ំ ម ហ ិ មា ▁ប៉ុន្តែ ក្រ ោយ ពី ព្រ ះ អង្គ រ ៀប អ ភិ ស េក ជា មួយ ព្រ ះ ន ាង ឥ ន្ទ ្រ ទេ វី មក ព្រ ះ អង្គ ប ែរ មក កាន់ សា ស នា ព្រ ះ ព ុទ្ធ វិញ លែង មាន ម ហ ិ ច្ឆ តា ព ង ្រី ក ទឹក ដ ី ▁ទម្លាក់ ដា វ ឈ ប់ ប ង្ហ ូរ ឈ ាម ▁បែរជា គ្រ ាន់ តែ ការពារ ទឹក ដ ី ▁និង អភិវឌ្ឍ ប្រ ទេស ជាតិ ឱ្យ រី ក ចម្រ ើន វិញ ▁ដែល ជា ហេតុ អ ្វី ធ ្វ ើ ឱ្យ ក ូន ច ៅ ព្រ ះ អង្គ ដ ែល មាន ជំ ន ឿ ស៊ ប់ លើ ព្រ ា ហ្ម ណ៍ សា ស ន ាន ោះ ម ិន សប្បាយ ចិត្ត ខ្ ល ឹង និង ព្រ ះ អង្គ ▁ក៏ ល ួច វ ាយ ប ំ ប ាក់ រ ាល់ រូប សំ ណា ក ព្រ ះ អង្គ ឱ្យ ដ ាច់ ប ាត់ ព្រ ះ ហ ស ្ថ ទ ាំង សង ▁ដោយ ព ួ ក គ េ យ ល់ ថា ▁ព្រះបាទ ជ ័យ វរ ្ម ័ន ទី ៧ លែង ធ ្វ ើស ង ្រ ្ គ ាម ទៀត ហើយ ▁ទុក ព្រ ះ ហ ស ្ថ ធ ្វ ើ អ ្វី ▁កាត់ ចោល ទៅ ▁រីឯ ព្រ ះ ក េស ឆ ែប វិញ ▁គឺ ព ួ ក គ េ យ ល់ ថា ▁ពីមុន ព ូក ែ គ ិត ▁តែ ឥ ឡូ វ លែង ច េះ គ ិត ហើយ ▁ព្រោះតែ ស្រី ▁ពួកគេ ក ៏ វ ាយ ឱ្យ ឆ ែប ទៅ ▁បុ ព្វ ហេតុ សង ្រ ្ គ ាម ▁នៅពេល មាន សង ្រ ្ គ ាម ច ម ្ប ាំង ម ង ្ត ៗ គ ួរ ស ត្រូវ ព្រ ះ អង្គ មាន ច ាម ▁ជ ្វា ▁ល ាវ ▁សៀម ▁មិន ដ ែល យក ឈ ្ន ះ លើ ព្រ ះ អង្គ ឡ ើយ ▁ពួកគេ ត ែង ច ិ ញ្ច ឹម ចិត្ត សង ស ឹក ជា មួយ ព្រ ះ អង្គ ▁ជា អ ក ុស ល ពេល ដ ែល ព្រ ះ អង្គ ចូល ទី វ ង្គ ត ▁ពួក ស ត្រូវ ទ ាំង អ ស់ ន ោះ មក វ ាយ ប្រហារ ប្រ ទេស ខ្ ម ែរ ស្ទ ើរ ទ ាំង ស្រ ុង ▁ចំណែកឯ រូប ប ដ ិ មា ▁ព្រះបាទ ជ ័យ វរ ្ម ័ន ទី ៧ ▁វិញ ព ួ ក បាន វ ាយ ប ំ ប ាក់ ព្រ ះ ហ ស ្ថ ទ ាំង សង ខា ង ▁ព្រោះ វ ាយ ល់ ថា ▁ព្រះ ហ ស ្ថ នេះ ហើយ ដ ែល ធ ្វ ើ ឱ្យ ព ួ ក វ ាវ ាយ ច ាញ់ ▁និង ស ម្ល ាប់ ព ួ ក វា អ ស់ ច ្រ ើន ណ ាស់ ▁ដូច្នេះ គ ួរ តែ កំ ច ាត់ ចោល ▁រីឯ ព្រ ះ ក េស វិញ ▁ពួកវា បាន វ ាយ ឱ្យ ឆ ែប ▁ព្រោះ យ ល់ ថា ▁ព្រះ ក េស នេះ ហើយ ព ូក ែ គ ិត ▁ពូកែ ល ្ប ិច ក្នុង ស ឹក សង ្រ ្ គ ាម ជា មួយ ព ួ ក វា ឆ ▁ដូច្នេះ ត្រូវ តែ កំ ទ េច ចោល ▁បច្ចុប្បន្ន ក ំព ុង មាន ការ វ ែក ញ ែក គ្នា ដូច ខា ង ក្រោម ▁គណៈ កម្ម ា ការ ទ្រ ទ្រ ង់ ▁អរិយធម៌ ខ្ ម ែរ មាន គ ម្រ ោង ស្ន ើស ុំ ទៅ ក្រ ស ួង វ ប្ប ធម៌ ដើម ្ប ី ឱ្យ មាន ការ ▁ទទួលស្គាល់ ន ូវ ការ សា ង ស ង់ រូប ប ដ ិ មា ព្រ ះ បាទ ជ ័យ វរ ្ម ័ន ទី ▁៧ ▁ដោយ មាន ព្រ ះ ហ ស ្ថ ទ ាំង សង ខា ង ▁គម្រោង នេះ ត្រូវ បាន លើក ឡើង នៅ ក្នុង កិច្ច ▁ប្រជុំ ▁រវាង អ្នក អ ភិ រ ក្ស វ ត្ថ ុប ុរ ា ណ ▁និង អ្នក ប្រ វ ត្តិ សា ស្រ ្ត ▁បន្ទាប់ពី កិច្ច ប្រជុំ រយ ៈ ពេល មួយ ថ ្ង ៃ ▁គណៈ កម្ម ា ធិ កា ទ្រ ទ្រ ង់ អ រិយ ធម៌ ខ្ ម ែរ បាន អោយ ដ ឹង ថា ▁គេ គ្រ ោង នឹង ធ ្វ ើ ការ ស្ន ើស ុំ ទៅ ក្រ ស ួង វ ប្ប ធម៌ ▁ឱ្យ មាន ការ ទទួល ស្ គ ាល់ ន ូវ ការ សា ង ស ង់ រូប សំ ណា ក ព្រ ះ បាទ ជ ័យ វរ ្ម ័ន ទី ▁៧ ▁ដោយ មាន ព្រ ះ ហ ស ្ថ ទ ាំង ពី រ ▁ឡើងវិញ ▁ដើម្បី អោយ ព្រ ះ អង្គ មាន ល ក្ខ ណៈ ព េញ ល េញ ស ក ្តិ សម ជា អ ត ីត វី រ ម ហា ក្សត្រ ខ្ ម ែរ ▁លោក ▁ម ឿង ▁សុន ▁តំណាង គ ណៈ កម្ម ការ នេះ បាន មាន ប្រ សា ស ន៍ ថា ▁ការដាក់ តាំង រូប ប ដ ិម ារ ប ស់ ▁ព្រះបាទ ជ ័យ វរ ្ម ័ន ទី ▁៧ ▁ដោយ ការ បែក ប ាក់ យ៉ាង ដូច ្ នេះ នាំ ឱ្យ មាន ការ រ ិះ គ ន់ ន ូវ អ ត ីត កាល រ ប ស់ ក ម្ព ុ ជា ថា ជា ប្រ ទេស អ ន់ ថ យ ▁ហេតុ អ ្វី បាន ព្រ ះ ហ ស ្ថ រ ប ស់ ព្រ ះ អង្គ ត្រូវ គ េក ាត់ ចោល ▁ចំណែក ▁លោក ▁រស់ ▁ចន ្រ ្ត ាប ុ ត្រ ▁អនុប្រធាន រាជ បណ្ឌិត ស ភា ក ម្ព ុ ជា ▁បាន មាន ប្រ សា ស ន៍ ថា ▁ការលើកឡើង នេះ ▁ពីព្រោះ ដើម ្ប ី រ ក្ស ាន ូវ ក ិត្ត ិន ាម ▁និង ក ិត្ត ិយ ល រ ប ស់ ព្រ ះ អង្គ ▁និង ដើម ្ប ី ក ុំ ឱ្យ ខ ូច ត ម្ល ៃ ប្រ វ ត្តិ សា ស្រ ្ត ខ្ ម ែរ ▁លោក បាន បញ្ជា ក់ ថា ▁គម្រោង នេះ ច ង់ ឱ្យ មាន ការ យ ល់ ព្រ ម ពី ក្រ ស ួង វ ប្ប ធម៌ ស ម្រ ាប់ ▁ការសាងសង់ រូប សំ ណា ក ព្រ ះ បាទ ជ ័យ វរ ្ម ័ន ▁នា ពេល ក្រ ោយ ▁ទៀត គ ឺ ត្រូវ ឱ្យ មាន ដៃ ទ ាំង សង ខា ង ▁និង ម ិន មាន ស្ន ាម បែក ប ាក់ ▁ក៏ប៉ុន្តែ លោក ▁ជ ុ ជ ▁ត ឿន ▁រដ្ឋលេខាធិការ ក្រ ស ួង វ ប្ប ធម៌ បាន ច ាត់ ទុក ថា ▁នោះ ជា ការ ស្រ ម ើ ស្រ ម ៃ ▁ដែល ខុស ទ ាំង ស្រ ុង ទៅ នឹង ការ អ ភិ រ ក្ស វ ត្ថ ុប ូរ ា ណ ▁និង ប្រ វ ត្តិ សា ស្រ ្ត ▁លោក បាន ឱ្យ ដ ឹង ថា រូប ព្រ ះ បាទ ជ ័យ វរ ្ម ័ន ទី ៧ ▁ត្រូវបាន រក ឃើញ ដំ បូ ង ព ុំ មាន ដៃ ទ ាំង ពី រ ដូច ្ នេះ ▁លុះ ត្រា តែ គ េ អា ចរ ក ដៃ ទ ាំង ពី រ រ ប ស់ ព្រ ះ អង្គ ឃើញ ទ ើប អា ច ធ ្វ ើ ដូច ្ នេះ បាន ▁លោក បាន បញ្ជា ក់ ថា ▁គេ ម ិន អា ច ដ ាក់ ដៃ អោយ ព្រ ះ អង្គ ត ាម ការ ន ឹក ឃើញ ន ោះ ទេ ▁ទោះបី យ៉ាង ណា ក ៏ ដោយ លោក បាន ឱ្យ ដ ឹង ថា ▁នៅ ព ុំ ទ ាន់ មាន ច ្ប ាប់ ហា ម ប្រ ាម ការ ក សា ង រូប សំ ណា ក ព្រ ះ អង្គ ▁ដោយ មាន ដៃ ▁ឬ អ ត់ ដៃ ន ោះ ទេ ▁ចំណែក គ ណៈ កម្ម ការ ទ្រ ទ្រ ង់ អ រិយ ធម៌ ខ្ ម ែរ វិញ ▁បាន ឱ្យ ដ ឹង ថា រូប សំ ណា ក ម ិន ព េញ ល ក្ខ ណៈ នេះ កើត ឡើង ដោយ សារ ស ង្គ ្រា ម និង ពេល វេ លា ▁ដូច្នេះ គ េ គ ួរ ធ ្វ ើ ការ ក ែល ំ អ រ ដើម ្ប ី ឱ្យ ព្រ ះ អង្គ ក្លា យ ជា ស្ត េច ▁ពេញ ល ក្ខ ណៈ វិញ	1,429
តើអ្នកណាជាអ្នករកឃើញច្បាប់ទំនាញសកល	null	លោក អ៉ីសាក់ ញូវតុនជនជាតិអង់គ្លេសគឺជាអ្នករកឃើញច្បាប់ទំនាញសកល	null	លោក អ៉ីសាក់ ញូវតុនជនជាតិអង់គ្លេសគឺជាអ្នករកឃើញច្បាប់ទំនាញសកល	ត ើ អ្នក ណា ជា អ្នក រក ឃើញ ច្ បា ប់ ទំ នា ញ ស ក ល Ġ	17	លោក Ġ អ ៉ី សា ក់ Ġ ញ ូវ ត ុន ជន ជាតិ អ ង់ គ ្ល េស គ ឺ ជា អ្នក រក ឃើញ ច្ បា ប់ ទំ នា ញ ស ក ល	31	▁តើ អ្នក ណា ជា អ្នក រក ឃើញ ច ្ប ាប់ ទំ ន ាញ ស ក ល ▁	16	▁លោក ▁អ ៉ី ស ាក់ ▁ញ ូវ ត ុន ជន ជាតិ អ ង់ គ ្ល េស គ ឺ ជា អ្នក រក ឃើញ ច ្ប ាប់ ទំ ន ាញ ស ក ល	31
ហេតុអ្វីបានជាកម្ពុជារងការបំផ្លឹចបំផ្លាញក្នុងរបបខ្មែរក្រហម	null	កម្ពុជារងការបំផ្លិចបំផ្លាញក្នុងរបបខ្មែរក្រហមប្រកាន់យករបបនយោបាយផ្ដាច់ការខ្មៅងងឹតទទួលរងឥទ្ធិពលសង្រ្គាមត្រជាក់មេដឹកនាំមានចរិកជាតិនិយមជ្រុលប្រល័យពូជសាសន៍បង្ខំឪ្យប្រជាជនធ្វើការជាទម្ងន់បង្អត់អាហារបំបិទសិទ្ធសេរីភាពបំបិទជំនឿសាសន ប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ការអប់រំធ្វើទារុណកម្មបង្កើតសហករណ៍កម្រិតខ្ពស់ទូទាំងប្រទេសលុបបំបាត់កម្មសិទ្ធិឯកជនធ្វើសុទ្ធកម្មជម្លៀសប្រជាជនចេញទីក្រុងនិងទីប្រជុំជននានាលុបបំបាត់ទីផ្សារនិងរូបិយប័ណ្ណមនោគមន៍វិជ្ជាជ្រុលនិយម	null	កម្ពុជារងការបំផ្លិចបំផ្លាញក្នុងរបបខ្មែរក្រហមប្រកាន់យករបបនយោបាយផ្ដាច់ការខ្មៅងងឹតទទួលរងឥទ្ធិពលសង្រ្គាមត្រជាក់មេដឹកនាំមានចរិកជាតិនិយមជ្រុលប្រល័យពូជសាសន៍បង្ខំឪ្យប្រជាជនធ្វើការជាទម្ងន់បង្អត់អាហារបំបិទសិទ្ធសេរីភាពបំបិទជំនឿសាសន ប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ការអប់រំធ្វើទារុណកម្មបង្កើតសហករណ៍កម្រិតខ្ពស់ទូទាំងប្រទេសលុបបំបាត់កម្មសិទ្ធិឯកជនធ្វើសុទ្ធកម្មជម្លៀសប្រជាជនចេញទីក្រុងនិងទីប្រជុំជននានាលុបបំបាត់ទីផ្សារនិងរូបិយប័ណ្ណមនោគមន៍វិជ្ជាជ្រុលនិយម	ហេតុ អ ្វី បាន ជា ក ម្ព ុ ជា រ ង ការ ប ំ ផ្ល ឹ ច ប ំ ផ្ល ាញ ក្នុង រ ប ប ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម Ġ	31	ក ម្ព ុ ជា រ ង ការ ប ំ ផ្ល ិច ប ំ ផ្ល ាញ ក្នុង រ ប ប ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ប្រ កាន់ យក រ ប ប ន យោ បា យ ផ្ ដា ច ់ ការ ខ្ ម ៅ ង ង ឹត ទទួល រ ង ឥ ទ្ធិ ពល សង ្រ ្ គ ាម ត្រ ជា ក់ មេ ដ ឹក នាំ មាន ចរ ិក ជាតិ និយម ជ្រ ុល ប្រ ល័យ ព ូ ជ សា ស ន៍ បង ្ខ ំ ឪ ្យ ប្រ ជា ជន ធ ្វ ើក ារ ជា ទ ម្ ង ន់ បង ្អ ត់ អា ហា រ ប ំ ប ិ ទ សិ ទ្ធ សេ រី ភាព ប ំ ប ិ ទ ជំ ន ឿ សា ស ន Ġ ប្រ ព ៃ ណី Ġ ទំ ន ៀម ទ ម្ល ាប់ ការ អ ប់ រំ ធ ្វ ើ ទ ារ ុ ណ កម្ម បង ្ក ើត ស ហ ករណ៍ ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស ល ុប ប ំ បា ត់ កម្ម សិ ទ្ធិ ឯក ជន ធ ្វ ើស ុទ្ធ កម្ម ជ ម្ល ៀស ប្រ ជា ជន ចេញ ទី ក្រុង និង ទី ប្រជុំ ជន នា នា ល ុប ប ំ បា ត់ ទី ផ្ សារ និង រូប ិយ ប ័ ណ្ណ ម ន ោ គមន៍ វិជ្ជា ជ្រ ុល និយម	216	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ក ម្ព ុ ជា រ ង ការ ប ំ ផ្ល ឹ ច ប ំ ផ្ល ាញ ក្នុង រ ប ប ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ▁	31	▁កម្ពុជា រ ង ការ ប ំ ផ្ល ិច ប ំ ផ្ល ាញ ក្នុង រ ប ប ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ប្រ កាន់ យក រ ប ប ន យោ ប ាយ ផ្ ដ ាច់ ការ ខ្ ម ៅ ង ង ឹត ទទួល រ ង ឥ ទ្ធិ ពល សង ្រ ្ គ ាម ត្រ ជ ាក់ មេ ដ ឹក នាំ មាន ច រិក ជាតិ និយម ជ្រ ុល ប្រ ល័យ ព ូ ជ សា ស ន៍ បង ្ខ ំ ឪ ្យ ប្រ ជា ជន ធ ្វ ើ ការ ជា ទ ម្ ង ន់ បង ្អ ត់ អា ហា រ ប ំ ប ិ ទ ស ិទ្ធ សេ រី ភាព ប ំ ប ិ ទ ជំ ន ឿ សា ស ន ▁ប្រពៃណី ▁ទំ ន ៀម ទ ម្ល ាប់ ការ អ ប់ រំ ធ ្វ ើ ទ ា រុណ កម្ម ប ង្ក ើត ស ហ ករណ៍ ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស ល ុប ប ំ ប ាត់ កម្ម សិ ទ្ធិ ឯក ជន ធ ្វ ើស ុទ្ធ កម្ម ជ ម្ល ៀស ប្រ ជា ជន ចេញ ទី ក្រុង និង ទី ប្រជុំ ជន ន ាន ាល ុប ប ំ ប ាត់ ទី ផ្ សារ និង រូប ិយ ប ័ ណ្ណ ម ន ោ គមន៍ វិជ្ជា ជ្រ ុល និយម	208
ចូរពន្យល់ពីទំនាក់ទំនងរវាងកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិជាមួយនឹងទស្សនវិស័យពុទ្ធសាសនាស្តីពីសិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ចនិងវប្បធម៌	null	ទំនាក់ទំនងរវាងកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិជាមួយនឹងទស្សនវិស័យពុទ្ធសាសនា ស្តីពីសិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ចសង្គមកិច្ចនិងវប្បធម៌ ទស្សនវិស័យសេដ្ឋកិច្ចផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចជាន់ទាប ទាក់ទងជាមួយសេដ្ឋកិច្ចផ្ទាល់ខ្លួនរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ ឬគ្រួសារនីមួយៗដូចជាការតាំងខ្លួន នៅក្នុងឋានៈមាំទាំតាមផ្លូវសេដ្ឋកិច្ចប្រកបដោយអង្គ៤ប្រការការសំភីសង្វាត ស្វែងរកទ្រព្យគ្រប់គ្រងប្រភេទទាំងមានរូប និងគ្មានរូបការចេះស្គាល់របៀបទុកដាក់ទ្រព្យសម្បត្តិឬចេះសន្សំសំចៃការចេះសេពគប់នឹងមិត្តសំលាញ់មានចរិយាថ្លៃថ្នូរ ឬចេះច្នៃមិត្តអាក្រក់ឱ្យ ក្លាយទៅជាមិត្តល្អការចេះចាយវាយឱ្យសមគួរដល់ឋានៈនៃទ្រព្យសម្បត្តិ ឬចេះរៀនរស់ក្នុង សភាពសន្តោសការវៀរចាកអបាយមុខ៤ប្រការ ដែលនាំឱ្យសូន្យទ្រព្យជាអ្នកប្រព្រឹត្តល្បែងស្រីជាអ្នកប្រព្រឹត្តល្បែងស្រាជាអ្នកប្រព្រឹត្តល្បែងស៊ីសងជាអ្នកសេពគប់មនុស្សអាក្រក់ដោយគ្មានកែច្នៃមិត្តអាក្រក់ឱ្យក្លាយទៅជាមិត្តល្អប្រកាន់យកនូវសុខ ៤ប្រការសុខកើតពីការមានទ្រព្យដែលបានពីកម្លាំងធ្វើការផ្ទាល់ខ្លួនសុខកើតមកពីការចាយវាយទ្រព្យសម្បត្តិផ្ទាល់ខ្លួនសុខកើតអំពីការមិនជំពាក់បំណុលគេសុខកើតអំពីការប្រកបអាជីវកម្ម ដែលគ្មានទោស ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចជាន់ខ្ពស់ ដំបូងមនុស្សត្រូវខំធ្វើសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់យ៉ាង ឱ្យមានវឌ្ឍនភាពនៅក្នុងកម្រិតមធ្យមរហូតដល់កម្រិតខ្ពស់ ដើម្បីផ្តល់សេចក្តីសុខស្រួលដល់ជីវិតរបស់ខ្លួន យើងម្នាក់ៗត្រូវតែព្យាយាមធ្វើជាចៅហ្វាយនាយនៃសេចក្តីត្រូវការ មានន័យថាព្យាយាមលុះត្រាតែបានសម្រេច បើមិនបានកុំឈប់ កុំថយក្រោយ នេះជាសេដ្ឋកិច្ចជាន់ខ្ពស់ដែលព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធទ្រង់ឱ្យឈ្មោះថា បរមត្ថប្រយោជន៍ និងមានលំដាប់លេខរៀងដូចជាសេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់ជីវិតបច្ចុប្បន្ន សេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់ជីវិតថ្មីនិងសេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់ជីវិតព្រះនិព្វាន ទស្សនសង្គមកិច្ច នៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាសិទ្ធិរស់រានមានជីវិតត្រូវបានផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់ និងត្រូវបានគេទទួលស្គាល់គ្រប់គ្នាតាមរយៈសិក្ខាបទទាំងប្រាំរបស់ពុទ្ធសាសនា ទស្សនវប្បធម៌ តាមទស្សនៈរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនាជីវិតមនុស្សតែងប្រព្រឹត្តទៅតាមទ្ធារគឺបីមនោ កាយនិងវាចា បុគ្គលម្នាក់ៗគឺជាទាយាននៃអំពើរបស់ខ្លួនដោយមិនគិតថាពូជសាសន៍ ពណ៌សម្បុរ ជាតិសង្គម ធនធានសង្គមឬស្ថានភាពដទៃទៀតឡើយ	null	ទំនាក់ទំនងរវាងកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិជាមួយនឹងទស្សនវិស័យពុទ្ធសាសនា ស្តីពីសិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ចសង្គមកិច្ចនិងវប្បធម៌ ទស្សនវិស័យសេដ្ឋកិច្ចផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចជាន់ទាប ទាក់ទងជាមួយសេដ្ឋកិច្ចផ្ទាល់ខ្លួនរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ ឬគ្រួសារនីមួយៗដូចជាការតាំងខ្លួន នៅក្នុងឋានៈមាំទាំតាមផ្លូវសេដ្ឋកិច្ចប្រកបដោយអង្គ៤ប្រការការសំភីសង្វាត ស្វែងរកទ្រព្យគ្រប់គ្រងប្រភេទទាំងមានរូប និងគ្មានរូបការចេះស្គាល់របៀបទុកដាក់ទ្រព្យសម្បត្តិឬចេះសន្សំសំចៃការចេះសេពគប់នឹងមិត្តសំលាញ់មានចរិយាថ្លៃថ្នូរ ឬចេះច្នៃមិត្តអាក្រក់ឱ្យ ក្លាយទៅជាមិត្តល្អការចេះចាយវាយឱ្យសមគួរដល់ឋានៈនៃទ្រព្យសម្បត្តិ ឬចេះរៀនរស់ក្នុង សភាពសន្តោសការវៀរចាកអបាយមុខ៤ប្រការ ដែលនាំឱ្យសូន្យទ្រព្យជាអ្នកប្រព្រឹត្តល្បែងស្រីជាអ្នកប្រព្រឹត្តល្បែងស្រាជាអ្នកប្រព្រឹត្តល្បែងស៊ីសងជាអ្នកសេពគប់មនុស្សអាក្រក់ដោយគ្មានកែច្នៃមិត្តអាក្រក់ឱ្យក្លាយទៅជាមិត្តល្អប្រកាន់យកនូវសុខ ៤ប្រការសុខកើតពីការមានទ្រព្យដែលបានពីកម្លាំងធ្វើការផ្ទាល់ខ្លួនសុខកើតមកពីការចាយវាយទ្រព្យសម្បត្តិផ្ទាល់ខ្លួនសុខកើតអំពីការមិនជំពាក់បំណុលគេសុខកើតអំពីការប្រកបអាជីវកម្ម ដែលគ្មានទោស ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចជាន់ខ្ពស់ ដំបូងមនុស្សត្រូវខំធ្វើសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់យ៉ាង ឱ្យមានវឌ្ឍនភាពនៅក្នុងកម្រិតមធ្យមរហូតដល់កម្រិតខ្ពស់ ដើម្បីផ្តល់សេចក្តីសុខស្រួលដល់ជីវិតរបស់ខ្លួន យើងម្នាក់ៗត្រូវតែព្យាយាមធ្វើជាចៅហ្វាយនាយនៃសេចក្តីត្រូវការ មានន័យថាព្យាយាមលុះត្រាតែបានសម្រេច បើមិនបានកុំឈប់ កុំថយក្រោយ នេះជាសេដ្ឋកិច្ចជាន់ខ្ពស់ដែលព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធទ្រង់ឱ្យឈ្មោះថា បរមត្ថប្រយោជន៍ និងមានលំដាប់លេខរៀងដូចជាសេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់ជីវិតបច្ចុប្បន្ន សេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់ជីវិតថ្មីនិងសេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់ជីវិតព្រះនិព្វាន ទស្សនសង្គមកិច្ច នៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាសិទ្ធិរស់រានមានជីវិតត្រូវបានផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់ និងត្រូវបានគេទទួលស្គាល់គ្រប់គ្នាតាមរយៈសិក្ខាបទទាំងប្រាំរបស់ពុទ្ធសាសនា ទស្សនវប្បធម៌ តាមទស្សនៈរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនាជីវិតមនុស្សតែងប្រព្រឹត្តទៅតាមទ្ធារគឺបីមនោ កាយនិងវាចា បុគ្គលម្នាក់ៗគឺជាទាយាននៃអំពើរបស់ខ្លួនដោយមិនគិតថាពូជសាសន៍ ពណ៌សម្បុរ ជាតិសង្គម ធនធានសង្គមឬស្ថានភាពដទៃទៀតឡើយ	ច ូរ ព ន្ យ ល់ ពី ទំ នាក់ ទំ ន ង រ វា ង ក តិ កាស ញ្ញា អ ន្ត រ ជាតិ ជា មួយ នឹង ទ ស្ស ន វិ ស ័យ ពុ ទ្ធ សា ស នា ស្ត ី ពី សិ ទ្ធិ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ សង ្ គម កិច្ច និង វ ប្ប ធម៌ Ġ	53	ទំ នាក់ ទំ ន ង រ វា ង ក តិ កាស ញ្ញា អ ន្ត រ ជាតិ ជា មួយ នឹង ទ ស្ស ន វិ ស ័យ ពុ ទ្ធ សា ស នា Ġ ស្ត ី ពី សិ ទ្ធិ សេ ដ្ឋ កិច្ច សង ្ គម កិច្ច និង វ ប្ប ធម៌ Ġ ទ ស្ស ន វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច ផ្ ន ែក សេ ដ្ឋ កិច្ច ជា ន់ ទ ាប Ġ ទ ាក់ ទ ង ជា មួយ សេ ដ្ឋ កិច្ច ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន រ ប ស់ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ Ġ ឬ គ្រួសារ នី មួយ ៗ ដូច ជា ការ តាំង ខ្លួន Ġ នៅ ក្នុង ឋ ាន ៈ មា ំ ទ ាំ តា ម ផ្ល ូវ សេ ដ្ឋ កិច្ច ប្រ ក ប ដោយ អង្គ ៤ ប្រ ការ ការ សំ ភ ី សង ្វា ត Ġ ស្ វ ែង រក ទ្រ ព្យ គ្រ ប់ គ្រ ង ប្រ ភ េ ទ ទ ាំង មាន រូប Ġ និង គ ្ម ាន រូប ការ ច េះ ស្ គ ាល់ រ ប ៀប ទុក ដា ក់ ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ ឬ ច េះ ស ន្ សំ សំ ច ៃ ការ ច េះ សេ ព គ ប់ នឹង ម ិត្ត សំ លា ញ ់ មាន ចរ ិយ ា ថ្លៃ ថ្ន ូរ Ġ ឬ ច េះ ច្ នៃ ម ិត្ត អា ក្រ ក់ ឱ្យ Ġ ក្លា យ ទៅ ជា ម ិត្ត ល្អ ការ ច េះ ច ាយ វា យ ឱ្យ សម គ ួរ ដល់ ឋ ាន ៈ នៃ ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ Ġ ឬ ច េះ រ ៀន រស់ ក្នុង Ġ ស ភាព ស ន្ត ោស ការ វ ៀរ ច ាក អ បា យ មុខ ៤ ប្រ ការ Ġ ដ ែល នាំ ឱ្យ ស ូន ្យ ទ្រ ព្យ ជា អ្នក ប្រ ព្រ ឹត ្ត ល ្ប ែង ស្រី ជា អ្នក ប្រ ព្រ ឹត ្ត ល ្ប ែង ស្រ ា ជា អ្នក ប្រ ព្រ ឹត ្ត ល ្ប ែង ស៊ី សង ជា អ្នក សេ ព គ ប់ ម នុ ស្ស អា ក្រ ក់ ដោយ គ ្ម ាន ក ែ ច្ នៃ ម ិត្ត អា ក្រ ក់ ឱ្យ ក្លា យ ទៅ ជា ម ិត្ត ល្អ ប្រ កាន់ យក ន ូវ សុខ Ġ ៤ ប្រ ការ សុខ កើត ពី ការ មាន ទ្រ ព្យ ដ ែល បាន ពី ក ម្ល ាំង ធ ្វ ើក ារ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន សុខ កើត មក ពី ការ ច ាយ វា យ ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន សុខ កើត អ ំព ី ការ ម ិន ជំ ពាក់ ប ំណ ុល គ េស ុ ខ កើត អ ំព ី ការ ប្រ ក ប អា ជីវ កម្ម Ġ ដ ែល គ ្ម ាន ទោស Ġ ផ្ ន ែក សេ ដ្ឋ កិច្ច ជា ន់ ខ្ ព ស់ Ġ ដំ បូ ង ម នុ ស្ស ត្រូវ ខ ំ ធ ្វ ើស េ ដ្ឋ កិច្ច គ្រ ប់ យ៉ាង Ġ ឱ្យ មាន វ ឌ ្ឍ ន ភាព នៅ ក្នុង ក ម្រ ិត ម ធ ្យ ម រ ហ ូត ដល់ ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ Ġ ដើម ្ប ី ផ្ ត ល់ សេ ច ក្តី សុខ ស្រ ួល ដល់ ជីវ ិត រ ប ស់ ខ្លួន Ġ យ ើង ម្ នាក់ ៗ ត្រូវ តែ ព្យា យា ម ធ ្វ ើ ជា ច ៅ ហ្វ ាយ នា យ នៃ សេ ច ក្តី ត្រូវ ការ Ġ មាន ន ័យ ថា ព្យា យា ម ល ុះ ត្រា តែ បាន សម ្រ េច Ġ ប ើម ិន បាន ក ុំ ឈ ប់ Ġ ក ុំ ថ យក ្រ ោយ Ġ នេះ ជា សេ ដ្ឋ កិច្ច ជា ន់ ខ្ ព ស់ âĢĭ ដ ែល ព្រ ះ សម ្ម ាស ម្ព ុទ្ធ ទ្រ ង់ ឱ្យ ឈ្មោះ ថា Ġ បរ ម ត្ថ ប្រ យោ ជន ៍ Ġ និង មាន លំ ដា ប់ លេខ រ ៀង ដូច ជា សេ ដ្ឋ កិច្ច សម ្រា ប់ ជីវ ិត ប ច្ច ុប ្ប ន្ន Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច សម ្រា ប់ ជីវ ិត ថ ្ម ីន ិ ង សេ ដ្ឋ កិច្ច សម ្រា ប់ ជីវ ិត ព្រ ះ និ ព្វ ាន Ġ ទ ស្ស ន សង ្ គម កិច្ច Ġ នៅ ក្នុង ព្រ ះ ពុ ទ្ធ សា ស នា សិ ទ្ធិ រស់ រា ន មាន ជីវ ិត ត្រូវ បាន ផ្ ត ោត ការ យកចិត្តទុកដាក់ Ġ និង ត្រូវ បាន គ េ ទទួល ស្ គ ាល់ គ្រ ប់ គ្នា តា ម រយ ៈ សិ ក្ខ ាប ទ ទ ាំង ប្រា ំ រ ប ស់ ពុ ទ្ធ សា ស នា Ġ ទ ស្ស ន វ ប្ប ធម៌ Ġ តា ម ទ ស្ស នៈ រ ប ស់ ព្រ ះ ពុ ទ្ធ សា ស នា ជីវ ិត ម នុ ស្ស តែ ង ប្រ ព្រ ឹត ្ត ទៅ តា ម ទ្ធ ារ គ ឺ បី ម ន ោ Ġ កាយ និង វា ច ា Ġ ប ុ គ្គ ល ម្ នាក់ ៗ គ ឺ ជា ទ ាយ ាន នៃ អ ំព ើរ ប ស់ ខ្លួន ដោយ ម ិន គ ិត ថា ព ូ ជ សា ស ន៍ Ġ ព ណ៌ សម្ប ុរ Ġ ជាតិ សង ្ គម Ġ ធ ន ធាន សង ្ គម ឬ ស្ថាន ភាព ដ ទ ៃ ទៀត ឡ ើយ	787	▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ពី ទំ នាក់ ទំ ន ង រ វ ាង ក តិ កាស ញ្ញា អ ន្ត រ ជាតិ ជា មួយ នឹង ទ ស្ស ន វិ ស ័យ ព ុទ្ធ សា ស នា ស្ត ី ពី សិ ទ្ធិ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁សង្គមកិច្ច និង វ ប្ប ធម៌ ▁	49	▁ទំនាក់ទំនង រ វ ាង ក តិ កាស ញ្ញា អ ន្ត រ ជាតិ ជា មួយ នឹង ទ ស្ស ន វិ ស ័យ ព ុទ្ធ សា ស នា ▁ស្តីពី សិ ទ្ធិ សេ ដ្ឋ កិច្ច ស ង្គ ម កិច្ច និង វ ប្ប ធម៌ ▁ទស្សន វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច ផ្ ន ែក សេ ដ្ឋ កិច្ច ជ ាន់ ទ ាប ▁ទាក់ទង ជា មួយ សេ ដ្ឋ កិច្ច ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន រ ប ស់ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ ▁ឬ គ្រួសារ នី មួយ ៗ ដូច ជា ការ តាំង ខ្លួន ▁នៅក្នុង ឋ ាន ៈ ម ាំ ទ ាំ ត ាម ផ្ល ូវ សេ ដ្ឋ កិច្ច ប្រ ក ប ដោយ អង្គ ៤ ប្រ ការ ការ សំ ភ ី សង ្វា ត ▁ស្វែងរក ទ្រ ព្យ គ្រ ប់ គ្រ ង ប្រ ភ េ ទ ទ ាំង មាន រូប ▁និង គ ្ មាន រូប ការ ច េះ ស្ គ ាល់ រ ប ៀប ទុក ដ ាក់ ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ ឬ ច េះ ស ន្ សំ សំ ច ៃ ការ ច េះ សេ ព គ ប់ នឹង ម ិត្ត សំ ល ាញ់ មាន ច រិយា ថ្លៃ ថ្ន ូរ ▁ឬ ច េះ ច្ នៃ ម ិត្ត អា ក្រ ក់ ឱ្យ ▁ក្លាយទៅជា ម ិត្ត ល្អ ការ ច េះ ច ាយ វ ាយ ឱ្យ សម គ ួរ ដល់ ឋ ាន ៈ នៃ ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ ▁ឬ ច េះ រ ៀន រស់ ក្នុង ▁សភាព ស ន្ត ោស ការ វ ៀរ ច ាក អ ប ាយ មុខ ៤ ប្រ ការ ▁ដែល នាំ ឱ្យ ស ូន ្យ ទ្រ ព្យ ជា អ្នក ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ល ្ប ែង ស្រី ជា អ្នក ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ល ្ប ែង ស្រ ា ជា អ្នក ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ល ្ប ែង ស៊ី សង ជា អ្នក សេ ព គ ប់ ម នុ ស្ស អា ក្រ ក់ ដោយ គ ្ មាន ក ែ ច្ នៃ ម ិត្ត អា ក្រ ក់ ឱ្យ ក្លា យ ទៅ ជា ម ិត្ត ល្អ ប្រ កាន់ យក ន ូវ សុខ ▁៤ ប្រ ការ សុខ កើត ពី ការ មាន ទ្រ ព្យ ដ ែល បាន ពី ក ម្ល ាំង ធ ្វ ើ ការ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន សុខ កើត មក ពី ការ ច ាយ វ ាយ ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន សុខ កើត អ ំព ី ការ ម ិន ជំ ពាក់ ប ំណ ុល គ េ សុខ កើត អ ំព ី ការ ប្រ ក ប អា ជីវ កម្ម ▁ដែល គ ្ មាន ទោស ▁ផ្នែក សេ ដ្ឋ កិច្ច ជ ាន់ ខ្ ព ស់ ▁ដំបូង ម នុ ស្ស ត្រូវ ខ ំ ធ ្វ ើស េ ដ្ឋ កិច្ច គ្រ ប់ យ៉ាង ▁ឱ្យ មាន វ ឌ ្ឍ ន ភាព នៅ ក្នុង ក ម្រ ិត ម ធ ្យ ម រ ហ ូត ដល់ ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ ▁ដើម្បី ផ្ ត ល់ ស េច ក្តី សុខ ស្រ ួល ដល់ ជីវ ិត រ ប ស់ ខ្លួន ▁យើង ម្ នាក់ ៗ ត្រូវ តែ ព្យា យ ាម ធ ្វ ើ ជា ច ៅ ហ្វ ាយ ន ាយ នៃ ស េច ក្តី ត្រូវ ការ ▁មាន ន ័យ ថា ព្យា យ ាម ល ុះ ត្រា តែ បាន ស ម្រ េច ▁បើ ម ិន បាន ក ុំ ឈ ប់ ▁កុំ ថ យ ក្រ ោយ ▁នេះ ជា សេ ដ្ឋ កិច្ច ជ ាន់ ខ្ ព ស់ ▁ដែល ព្រ ះ ស ម្ម ាស ម្ព ុទ្ធ ទ្រ ង់ ឱ្យ ឈ្មោះ ថា ▁បរ ម ត្ថ ប្រ យោ ជ ន៍ ▁និង មាន លំ ដ ាប់ លេខ រ ៀង ដូច ជា សេ ដ្ឋ កិច្ច ស ម្រ ាប់ ជីវ ិត ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន ▁សេដ្ឋកិច្ច ស ម្រ ាប់ ជីវ ិត ថ ្ម ី និង សេ ដ្ឋ កិច្ច ស ម្រ ាប់ ជីវ ិត ព្រ ះ និ ព្វ ាន ▁ទស្សន ស ង្គ ម កិច្ច ▁នៅក្នុង ព្រ ះ ព ុទ្ធ សា ស នា សិ ទ្ធិ រស់ រ ាន មាន ជីវ ិត ត្រូវ បាន ផ្ ត ោត ការ យកចិត្តទុកដាក់ ▁និង ត្រូវ បាន គ េ ទទួល ស្ គ ាល់ គ្រ ប់ គ្នា ត ាម រយ ៈ សិ ក្ខ ាប ទ ទ ាំង ប្រ ាំ រ ប ស់ ព ុទ្ធ សា ស នា ▁ទស្សន វ ប្ប ធម៌ ▁តាម ទ ស្ស នៈ រ ប ស់ ព្រ ះ ព ុទ្ធ សា ស នា ជីវ ិត ម នុ ស្ស ត ែង ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ទៅ ត ាម ទ្ធ ារ គ ឺ បី ម ន ោ ▁កាយ និង វា ច ា ▁បុគ្គល ម្ នាក់ ៗ គ ឺ ជា ទ ាយ ាន នៃ អ ំព ើរ ប ស់ ខ្លួន ដោយ ម ិន គ ិត ថា ព ូ ជ សា ស ន៍ ▁ពណ៌ សម្ប ុរ ▁ជាតិ ស ង្គ ម ▁ធនធាន ស ង្គ ម ឬ ស្ថាន ភាព ដ ទ ៃ ទៀត ឡ ើយ	739
តើក្រសួងស្ថាប័ន និងរដ្ឋបាលថ្នាក់ជាតិ ក្រសួងសាធារណការនិងដឹកជញ្ជូន និងក្រសួងអភិវឌ្ឃជនបទមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងណាជាមួយ រដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ ក្នុងការគ្រប់គ្រងផ្លូវថ្នល់	null	រាល់ការធ្វើផែនការការអភិវឌ្ឍផ្លូវថ្នល់ការសិក្សាគម្រោងប្លង់ដែលទាមទារបច្ចេកទេស ខ្ពស់ រដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិអាចស្នើសុំការ គាំទ្រជំនួយបច្ចេកទេស ពីរដ្ឋបាលថ្នាក់ជាតិ មានក្រសួងសាធារណ ការនិងដឹកជញ្ជូន ឬក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ ទៅតាមការជំនាញរបស់ក្រសួងទាំងពីរ និងត្រូវគោរពតាមបទប្បញ្ញត្តិបច្ចេកទេស បទប្បញ្ញត្តិនគរូបនីយកម្មនិង បេតិកភណ្ឌ និងស្របតាមបទប្បញ្ញត្តិនៃច្បាប់ជាធរមាន	null	រាល់ការធ្វើផែនការការអភិវឌ្ឍផ្លូវថ្នល់ការសិក្សាគម្រោងប្លង់ដែលទាមទារបច្ចេកទេស ខ្ពស់ រដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិអាចស្នើសុំការ គាំទ្រជំនួយបច្ចេកទេស ពីរដ្ឋបាលថ្នាក់ជាតិ មានក្រសួងសាធារណ ការនិងដឹកជញ្ជូន ឬក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ ទៅតាមការជំនាញរបស់ក្រសួងទាំងពីរ និងត្រូវគោរពតាមបទប្បញ្ញត្តិបច្ចេកទេស បទប្បញ្ញត្តិនគរូបនីយកម្មនិង បេតិកភណ្ឌ និងស្របតាមបទប្បញ្ញត្តិនៃច្បាប់ជាធរមាន	ត ើក ្រ ស ួង ស្ ថា ប ័ន Ġ និង រដ្ឋ បាល ថ្ន ាក់ ជាតិ Ġ ក្រ ស ួង សា ធា រណ ការ និង ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន Ġ និង ក្រ ស ួង អ ភិ វ ឌ ្ ឃ ជន បទ មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង យ៉ាង ណា ជា មួយ Ġ រដ្ឋ បាល ថ្ន ាក់ ក្រោម ជាតិ Ġ ក្នុង ការ គ្រ ប់ គ្រ ង ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ Ġ	66	រា ល់ ការ ធ ្វ ើ ផ ែន ការ ការ អភិវឌ្ឍ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ការ សិ ក្ស ា គម ្រ ោង ប្ លង ់ ដ ែល ទ ាម ទ ារ ប ច្ច េក ទេស Ġ ខ្ ព ស់ Ġ រដ្ឋ បាល ថ្ន ាក់ ក្រោម ជាតិ អា ច ស្ន ើស ុំ ការ Ġ គ ាំ ទ្រ ជំ ន ួយ ប ច្ច េក ទេស Ġ ពី រដ្ឋ បាល ថ្ន ាក់ ជាតិ Ġ មាន ក្រ ស ួង សា ធា រណ Ġ ការ និង ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន Ġ ឬ ក្រ ស ួង អភិវឌ្ឍ ន៍ ជន បទ Ġ ទៅ តា មក ារ ជំ នា ញ រ ប ស់ ក្រ ស ួង ទ ាំង ពី រ Ġ និង ត្រូវ គោ រ ព តា ម បទ ប្ប ញ្ញ ត្តិ ប ច្ច េក ទេស Ġ បទ ប្ប ញ្ញ ត្តិ ន គរ ូប នី យក ម្ម និង Ġ ប េត ិក ភណ្ឌ Ġ និង ស្រ ប តា ម បទ ប្ប ញ្ញ ត្តិ នៃ ច្ បា ប់ ជា ធរ មាន	151	▁តើ ក្រ ស ួង ស្ ថា ប ័ន ▁និង រដ្ឋ បាល ថ្ន ាក់ ជាតិ ▁ក្រសួង សា ធា រណ ការ និង ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ▁និង ក្រ ស ួង អ ភិ វ ឌ ្ ឃ ជន បទ មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង យ៉ាង ណា ជា មួយ ▁រដ្ឋបាល ថ្ន ាក់ ក្រោម ជាតិ ▁ក្នុង ការ គ្រ ប់ គ្រ ង ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ▁	62	▁រាល់ ការ ធ ្វ ើ ផ ែន ការ ការ អភិវឌ្ឍ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ការ ស ិក ្សា គ ម្រ ោង ប ្ល ង់ ដ ែល ទ ាម ទ ារ ប ច្ច េក ទេស ▁ខ្ពស់ ▁រដ្ឋបាល ថ្ន ាក់ ក្រោម ជាតិ អា ច ស្ន ើស ុំ ការ ▁គាំទ្រ ជំ ន ួយ ប ច្ច េក ទេស ▁ពី រដ្ឋ បាល ថ្ន ាក់ ជាតិ ▁មាន ក្រ ស ួង សា ធា រណ ▁ការ និង ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ▁ឬ ក្រ ស ួង អភិវឌ្ឍ ន៍ ជន បទ ▁ទៅតាម ការ ជំ ន ាញ រ ប ស់ ក្រ ស ួង ទ ាំង ពី រ ▁និង ត្រូវ គ ោរ ព ត ាម បទ ប្ បញ្ញត្តិ ប ច្ច េក ទេស ▁បទ ប្ បញ្ញត្តិ ន គ រូប នី យ កម្ម និង ▁បេតិកភណ្ឌ ▁និង ស្រ ប ត ាម បទ ប្ បញ្ញត្តិ នៃ ច ្ប ាប់ ជា ធរ មាន	137
តើនយោបាយ ឈ្នះ ឈ្នះមានខឹ្លមសារស្នូលអ្វីខ្លះ	null	នយោបាយឈ្នះ ឈ្នះ មានខ្លឹមសារស្នូលចំនួន៣គឺធានាអាយុជីវិត និងរូបរាងកាយធានាអាជីព និងមុខរបរធានាកម្មសិទ្ធិ ទាំងចលនទ្រព្យ និងចលនទ្រព្យ	null	នយោបាយឈ្នះ ឈ្នះ មានខ្លឹមសារស្នូលចំនួន៣គឺធានាអាយុជីវិត និងរូបរាងកាយធានាអាជីព និងមុខរបរធានាកម្មសិទ្ធិ ទាំងចលនទ្រព្យ និងចលនទ្រព្យ	ត ើន យោ បា យ Ġ ឈ ្ន ះ Ġ ឈ ្ន ះ មាន ខ ឹ ្ល ម សារ ស្ន ូល អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	24	ន យោ បា យ ឈ ្ន ះ Ġ ឈ ្ន ះ Ġ មាន ខ្ ល ឹម សារ ស្ន ូល ចំ ន ួន ៣ គ ឺ âĢĭ ធាន ា អា យ ុ ជីវ ិត Ġ និង រូប រា ង កាយ ធាន ា អា ជី ព Ġ និង មុខ រ បរ ធាន ាក ម្ម សិ ទ្ធិ Ġ ទ ាំង ច ល ន ទ្រ ព្យ Ġ និង ច ល ន ទ្រ ព្យ	62	▁តើ ន យោ ប ាយ ▁ឈ្នះ ▁ឈ្នះ មាន ខ ឹ ្ល ម សារ ស្ន ូល អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	20	▁នយោបាយ ឈ ្ន ះ ▁ឈ្នះ ▁មាន ខ្ ល ឹម សារ ស្ន ូល ចំ ន ួន ៣ គ ឺ ▁ធានា អ ាយ ុ ជីវ ិត ▁និង រូប រ ាង កាយ ធាន ា អា ជី ព ▁និង មុខ រ បរ ធាន ា កម្ម សិ ទ្ធិ ▁ទាំង ច ល ន ទ្រ ព្យ ▁និង ច ល ន ទ្រ ព្យ	55
តើអ្នកយល់យ៉ាង អំពីសីលវិជ្ជានៃករណីកិច្ច និងសីលវិជ្ជានៃកុសល	null	ពិតមែនតែមានអ្នកសីលវិជ្ជា បានផ្តល់ឯកសិទ្ធិជួនកាលចំពោះសញ្ញណនៃករណីកិច្ចជួនកាលចំពោះសញ្ញាណនៃកុសលដែលនាំអោយសីលវិជ្ជាមានតំលៃបែបគឺ សីលវិជ្ជានៃកាតព្វកិច្ច និងសីលធម៌វិជ្ជានៃកុសល តែតាមពិត នៅក្នុងវិស័យសីលវិជ្ជាក្តីនៅក្នុ្ងងវិស័យប្រតិបត្តិនៃសីលលក្ខណៈពិតប្រាកដ នៃការរស់នៅក្តីសញ្ញាណទាំងពីរនេះបង្ហាញនូវទិដ្ឋភាពសំខាន់ពីរនៃសីលជីវីត	null	ពិតមែនតែមានអ្នកសីលវិជ្ជា បានផ្តល់ឯកសិទ្ធិជួនកាលចំពោះសញ្ញណនៃករណីកិច្ចជួនកាលចំពោះសញ្ញាណនៃកុសលដែលនាំអោយសីលវិជ្ជាមានតំលៃបែបគឺ សីលវិជ្ជានៃកាតព្វកិច្ច និងសីលធម៌វិជ្ជានៃកុសល តែតាមពិត នៅក្នុងវិស័យសីលវិជ្ជាក្តីនៅក្នុ្ងងវិស័យប្រតិបត្តិនៃសីលលក្ខណៈពិតប្រាកដ នៃការរស់នៅក្តីសញ្ញាណទាំងពីរនេះបង្ហាញនូវទិដ្ឋភាពសំខាន់ពីរនៃសីលជីវីត	ត ើ អ្នក យ ល់ យ៉ាង Ġ អ ំព ី សី ល វិជ្ជា នៃ ករណី កិច្ច Ġ និង សី ល វិជ្ជា នៃ ក ុស ល Ġ	23	ពិ ត ម ែន តែ មាន អ្នក សី ល វិជ្ជា Ġ បាន ផ្ ត ល់ ឯក សិ ទ្ធិ ជ ួន កាល ចំ ព ោះ ស ញ្ញ ណ នៃ ករណី កិច្ច ជ ួន កាល ចំ ព ោះ ស ញ្ញា ណ នៃ ក ុស ល ដ ែល នាំ អោយ សី ល វិជ្ជា មាន ត ំ ល ៃ ប ែប គ ឺ Ġ សី ល វិជ្ជា នៃ កា ត ព្វ កិច្ច Ġ និង សី ល ធម៌ វិជ្ជា នៃ ក ុស ល ÂłĠ តែ តា ម ពិ ត Ġ នៅ ក្នុង វិ ស ័យ សី ល វិជ្ជា ក្តី នៅ ក្ នុ ្ង ង វិ ស ័យ ប្រ តិ ប ត្តិ នៃ សី ល ល ក្ខ ណៈ ពិ ត ប្រា ក ដ Ġ នៃ ការ រស់ នៅ ក្តី ស ញ្ញា ណ ទ ាំង ពី រ នេះ បង ្ហ ាញ ន ូវ ទិ ដ្ឋ ភាព សំ ខា ន់ ពី រ នៃ សី ល ជីវ ីត	143	▁តើ អ្នក យ ល់ យ៉ាង ▁អំពី សី ល វិជ្ជា នៃ ករណី កិច្ច ▁និង សី ល វិជ្ជា នៃ ក ុស ល ▁	20	▁ពិត ម ែន តែ មាន អ្នក សី ល វិជ្ជា ▁បាន ផ្ ត ល់ ឯក សិ ទ្ធិ ជ ួន កាល ច ំព ោះ ស ញ្ញ ណ នៃ ករណី កិច្ច ជ ួន កាល ច ំព ោះ ស ញ្ញា ណ នៃ ក ុស ល ដ ែល នាំ អោយ សី ល វិជ្ជា មាន ត ំ ល ៃ ប ែប គ ឺ ▁សីល វិជ្ជា នៃ ក ាត ព្វ កិច្ច ▁និង សី ល ធម៌ វិជ្ជា នៃ ក ុស ល ▁តែ ត ាម ព ិត ▁នៅក្នុង វិ ស ័យ សី ល វិជ្ជា ក្តី នៅ ក្ នុ ្ង ង វិ ស ័យ ប្រ តិ ប ត្តិ នៃ សី ល ល ក្ខ ណៈ ព ិត ប្រា ក ដ ▁នៃ ការ រស់ នៅ ក្តី ស ញ្ញា ណ ទ ាំង ពី រ នេះ ប ង្ហ ាញ ន ូវ ទិ ដ្ឋ ភាព សំ ខ ាន់ ពី រ នៃ សី ល ជីវ ីត	140
ប្រសិនមន្ដ្រីរាជការ កំពុងជាប់ចោទនៅតុលាការ តើត្រូវធ្វើយ៉ាងដូចម្ដេច	null	ប្រសិនមន្ដ្រីរាជការ កំពុងជាប់ចោទនៅតុលាការត្រូវធ្វើដូចជាផ្អាកពីមុខងារសិន ប្រសិនបើក្នុងករណីចាំបាច់ ការសម្រេចពីភាពចាំបាច់ ឬ មិនចាំជាសិទ្ធិរបស់ប្រធានស្ថាប័នសាមី អាចមិនផ្អាកពីមុខងារ ពោលគឺនៅធ្វើការដដែលដោយរង់ចាំ ការកាត់ក្ដីជាស្ថាពរទើបចាត់វិធានការបន្ដ ផ្អាកពីមុខងារ និងផ្អាកបៀវត្សផងដែរ អាស្រ័យលើការសម្រេចរបស់ប្រធានសាមី	null	ប្រសិនមន្ដ្រីរាជការ កំពុងជាប់ចោទនៅតុលាការត្រូវធ្វើដូចជាផ្អាកពីមុខងារសិន ប្រសិនបើក្នុងករណីចាំបាច់ ការសម្រេចពីភាពចាំបាច់ ឬ មិនចាំជាសិទ្ធិរបស់ប្រធានស្ថាប័នសាមី អាចមិនផ្អាកពីមុខងារ ពោលគឺនៅធ្វើការដដែលដោយរង់ចាំ ការកាត់ក្ដីជាស្ថាពរទើបចាត់វិធានការបន្ដ ផ្អាកពីមុខងារ និងផ្អាកបៀវត្សផងដែរ អាស្រ័យលើការសម្រេចរបស់ប្រធានសាមី	ប្រ សិ ន ម ន្ ដ ្រី រាជ ការ Ġ កំ ពុ ង ជាប់ ច ោទ នៅ ត ុល ាក ារ Ġ ត ើត ្រ ូវ ធ ្វ ើយ ៉ ាង ដូច ម្ ដ េច Ġ	33	âĢĭ Ġ ប្រ សិ ន ម ន្ ដ ្រី រាជ ការ Ġ កំ ពុ ង ជាប់ ច ោទ នៅ ត ុល ាក ារ ត្រូវ ធ ្វ ើ ដូច ជា ផ្ អា ក ពី មុខ ងារ សិ ន Ġ ប្រ សិ ន ប ើក ្ន ុង ករណី ចាំបាច់ Ġ ការ សម ្រ េច ពី ភាព ចាំបាច់ Ġ ឬ Ġ ម ិន ច ាំ ជា សិ ទ្ធិ រ ប ស់ ប្រ ធាន ស្ ថា ប ័ន សា មី Ġ អា ច ម ិន ផ្ អា ក ពី មុខ ងារ Ġ ព ោល គ ឺន ៅ ធ ្វ ើក ារ ដ ដ ែល ដោយ រ ង់ ច ាំ Ġ ការ កាត់ ក្ ដ ី ជា ស្ ថា ពរ ទ ើប ច ាត់ វិ ធាន ការ ប ន្ ដ Ġ ផ្ អា ក ពី មុខ ងារ Ġ និង ផ្ អា ក ប ៀវ ត ្ស ផ ង ដ ែរ Ġ អា ស្រ ័យ លើក ារ សម ្រ េច រ ប ស់ ប្រ ធាន សា មី ĠâĢĭ	148	▁ប្រសិន ម ន្ ដ ្រី រាជ ការ ▁កំពុង ជាប់ ច ោទ នៅ ត ុល ា ការ ▁តើ ត្រូវ ធ ្វ ើ យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច ▁	26	▁ប្រសិន ម ន្ ដ ្រី រាជ ការ ▁កំពុង ជាប់ ច ោទ នៅ ត ុល ា ការ ត្រូវ ធ ្វ ើ ដូច ជា ផ្ អា ក ពី មុខ ងារ ស ិន ▁ប្រសិនបើ ក្នុង ករណី ចាំបាច់ ▁ការសម្រេច ពី ភាព ចាំបាច់ ▁ឬ ▁មិន ច ាំ ជា សិ ទ្ធិ រ ប ស់ ប្រ ធាន ស្ ថា ប ័ន សា មី ▁អាច ម ិន ផ្ អា ក ពី មុខ ងារ ▁ពោលគឺ នៅ ធ ្វ ើ ការ ដ ដ ែល ដោយ រ ង់ ច ាំ ▁ការ កាត់ ក្ ដ ី ជា ស្ ថា ពរ ទ ើប ច ាត់ វិ ធាន ការ ប ន្ ដ ▁ផ្អាក ពី មុខ ងារ ▁និង ផ្ អា ក ប ៀវ ត ្ស ផ ង ដ ែរ ▁អាស្រ័យ លើ ការ ស ម្រ េច រ ប ស់ ប្រ ធាន សា មី ▁	127
តើនយោបាយឯកជនកម្មរបស់លោកស្រី ម៉ាការ៉េត ថាត់ឆឺ បាននាំមកនូវ ផលប្រយោជន៍ដូចម្ដេច	null	នយោបាយឯកជនកម្មរបស់ ម៉ាការ៉េត ថាត់ឆឺ បាននាំមកនូវផលប្រយោជន៍ដូចជា ក្នុងរយៈពេល ៤ឆ្នាំ ដំបូង រាជរដ្ឋាភិបាល បានប្រមូលប្រាក់ចំនួន ១ពាន់លានផោន នៅឆ្នាំ ១៩៨៤ និងបានកើនដល់ ២ ពាន់លានផោន នៅឆ្នាំបន្ទាប់ បានធ្វើឪ្យប្រាក់ផោន អង់គ្លេសមានលំនឹង ហើយទីក្រុងបានក្លាយជាមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំ	null	នយោបាយឯកជនកម្មរបស់ ម៉ាការ៉េត ថាត់ឆឺ បាននាំមកនូវផលប្រយោជន៍ដូចជា ក្នុងរយៈពេល ៤ឆ្នាំ ដំបូង រាជរដ្ឋាភិបាល បានប្រមូលប្រាក់ចំនួន ១ពាន់លានផោន នៅឆ្នាំ ១៩៨៤ និងបានកើនដល់ ២ ពាន់លានផោន នៅឆ្នាំបន្ទាប់ បានធ្វើឪ្យប្រាក់ផោន អង់គ្លេសមានលំនឹង ហើយទីក្រុងបានក្លាយជាមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំ	ត ើន យោ បា យ ឯក ជន កម្ម រ ប ស់ លោក ស្រី Ġ ម៉ា ការ ៉ េត Ġ ថា ត់ ឆ ឺ Ġ បាន នាំ មក ន ូវ Ġ ផល ប្រ យោ ជន ៍ ដូច ម្ ដ េច Ġ	35	ន យោ បា យ ឯក ជន កម្ម រ ប ស់ Ġ ម៉ា ការ ៉ េត Ġ ថា ត់ ឆ ឺ Ġ បាន នាំ មក ន ូវ ផល ប្រ យោ ជន ៍ ដូច ជា Ġ ក្នុង រយ ៈ ពេល Ġ ៤ ឆ្នាំ Ġ ដំ បូ ង Ġ រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល Ġ បាន ប្រ ម ូល ប្រា ក់ ចំ ន ួន Ġ ១ ពាន់ លាន ផ ោន Ġ នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៨ ៤ Ġ និង បាន ក ើន ដល់ Ġ ២ Ġ ពាន់ លាន ផ ោន Ġ នៅ ឆ្នាំ បន្ទាប់ ÂłĠ បាន ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប្រា ក់ ផ ោន Ġ អ ង់ គ ្ល េស មាន លំ នឹង Ġ ហើយ ទី ក្រុង បាន ក្លា យ ជា ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ដ ៏ ធ ំ	116	▁តើ ន យោ ប ាយ ឯក ជន កម្ម រ ប ស់ លោក ស្រី ▁ម៉ាក ា រ៉េត ▁ថា ត់ ឆ ឺ ▁បាន នាំ មក ន ូវ ▁ផលប្រយោជន៍ ដូច ម្ ដ េច ▁	30	▁នយោបាយ ឯក ជន កម្ម រ ប ស់ ▁ម៉ាក ា រ៉េត ▁ថា ត់ ឆ ឺ ▁បាន នាំ មក ន ូវ ផល ប្រ យោ ជ ន៍ ដូច ជា ▁ក្នុង រយ ៈ ពេល ▁៤ ឆ្នាំ ▁ដំបូង ▁រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ▁បាន ប្រ ម ូល ប្រ ាក់ ចំ ន ួន ▁១ ពាន់ លាន ផ ោន ▁នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៨ ៤ ▁និង បាន ក ើន ដល់ ▁២ ▁ពាន់ លាន ផ ោន ▁នៅ ឆ្នាំ បន្ទាប់ ▁បាន ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប្រ ាក់ ផ ោន ▁អង់គ្លេស មាន លំ នឹង ▁ហើយ ទី ក្រុង បាន ក្លា យ ជា ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ដ ៏ ធ ំ	106
តើផ្លិតទាំងប្រាំ ចាមរ បៃមន់ ភូតាន់ សែនត្វាន់ និងវីជនី ដែលជារបស់តំណាងមង្គល ក្នុងចំណោមរបស់មង្គលទាំង១០៨ដែលព្រះពុទ្ធលោកបានចែងមានខ្លឹមសារដូចម្តេចខ្លះ	null	ផ្លិតទាំង៥រួមមានចាមរ ជាផ្លិតតំណាងនូវមង្គលសម្រាប់សម្គាល់ និងតំណាងរាជរបស់ព្រះមហាក្សត្រ ជាទូទៅនាគ្រាឡើងគ្រងរាជ្យនិងអភិសេកជាព្រះមហាក្សត្រគឺតម្រូវឱ្យមានរាជកធុភណ្ឌទាំង៥ ចាមរ អាចយកមកប្រើជំនួសឱ្យស្វេតច្ឆត្របាន បើសិនគេរកស្វេតច្ឆត្រមិនបាន ដូចជាក្នុងគ្រាប្រទេសមានសង្គ្រាម ភូតាន់ ជាផ្លិតស្លឹកត្នោត ជាផ្លិតមង្គល ដើមត្នោតបានចាត់ទុកជារបស់មានមង្គលដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ពីព្រោះដើមត្នោតមានអត្ថប្រយោជន៍សព្វគ្រប់ បែបយ៉ាងនៃដើមរបស់ខ្លួនសម្រាប់ប្រជាជនខ្មែរ តាំងពីបុរាណរៀងមកហើយដើមត្នោត គឺជាអត្តសញ្ញាណតំណាងឱ្យប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ បៃមន់ ជាផ្លិតស្លឹកមន់ ដែលតាំងពីបុរាណមក ប្រជាជនខ្មែរចាត់ទុកដើមមន់ ជារបស់មានមង្គលដែលមានអត្តប្រយោជន៍ខ្ពស់ ពីព្រោះវាមានប្រភពកំណើតតែមួយគត់សម្រាប់ផលិតសូត្រ ប្រជារាស្ត្រយកស្លឹកមន់ទៅធ្វើចំណីរបស់ដង្កូវដួង ដង្កូវនាង សម្រាប់ធ្វើជាសូត្រក្នុងការធ្វើសម្ពត់ចរល្បាប់របស់ព្រះមហាក្សត្រ និងសម្លៀកបំពាក់នានាដែលធ្វើពីសូត្រ ដែលសូត្រគឺជាអត្តសញ្ញាណមួយនៃប្រទេសកម្ពុជា សែនត្វ័ន សែនមានន័យថា ពន្លឹ និងតៈវ័ន មានន័យថា ថ្ងៃ ឬព្រះអាទិត្យ ជាផ្លិតមង្គលសម្រាប់បាំងពន្លឺថ្ងៃឱ្យអង្គព្រះមហាក្សត្រឱ្យព្រះអង្គ ប្រកបដោយសេចក្តីសុខព្រះអង្គកាយ និងសុខព្រះទ័យ វីជនី ជាផ្លិតមង្គល ផ្លិតសម្រាប់បកថ្វាយព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ទទួលបានភាពមនោរម្យក្នុងបរិយាកាស	null	ផ្លិតទាំង៥រួមមានចាមរ ជាផ្លិតតំណាងនូវមង្គលសម្រាប់សម្គាល់ និងតំណាងរាជរបស់ព្រះមហាក្សត្រ ជាទូទៅនាគ្រាឡើងគ្រងរាជ្យនិងអភិសេកជាព្រះមហាក្សត្រគឺតម្រូវឱ្យមានរាជកធុភណ្ឌទាំង៥ ចាមរ អាចយកមកប្រើជំនួសឱ្យស្វេតច្ឆត្របាន បើសិនគេរកស្វេតច្ឆត្រមិនបាន ដូចជាក្នុងគ្រាប្រទេសមានសង្គ្រាម ភូតាន់ ជាផ្លិតស្លឹកត្នោត ជាផ្លិតមង្គល ដើមត្នោតបានចាត់ទុកជារបស់មានមង្គលដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ពីព្រោះដើមត្នោតមានអត្ថប្រយោជន៍សព្វគ្រប់ បែបយ៉ាងនៃដើមរបស់ខ្លួនសម្រាប់ប្រជាជនខ្មែរ តាំងពីបុរាណរៀងមកហើយដើមត្នោត គឺជាអត្តសញ្ញាណតំណាងឱ្យប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ បៃមន់ ជាផ្លិតស្លឹកមន់ ដែលតាំងពីបុរាណមក ប្រជាជនខ្មែរចាត់ទុកដើមមន់ ជារបស់មានមង្គលដែលមានអត្តប្រយោជន៍ខ្ពស់ ពីព្រោះវាមានប្រភពកំណើតតែមួយគត់សម្រាប់ផលិតសូត្រ ប្រជារាស្ត្រយកស្លឹកមន់ទៅធ្វើចំណីរបស់ដង្កូវដួង ដង្កូវនាង សម្រាប់ធ្វើជាសូត្រក្នុងការធ្វើសម្ពត់ចរល្បាប់របស់ព្រះមហាក្សត្រ និងសម្លៀកបំពាក់នានាដែលធ្វើពីសូត្រ ដែលសូត្រគឺជាអត្តសញ្ញាណមួយនៃប្រទេសកម្ពុជា សែនត្វ័ន សែនមានន័យថា ពន្លឹ និងតៈវ័ន មានន័យថា ថ្ងៃ ឬព្រះអាទិត្យ ជាផ្លិតមង្គលសម្រាប់បាំងពន្លឺថ្ងៃឱ្យអង្គព្រះមហាក្សត្រឱ្យព្រះអង្គ ប្រកបដោយសេចក្តីសុខព្រះអង្គកាយ និងសុខព្រះទ័យ វីជនី ជាផ្លិតមង្គល ផ្លិតសម្រាប់បកថ្វាយព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ទទួលបានភាពមនោរម្យក្នុងបរិយាកាស	ត ើ ផ្ល ិត ទ ាំង ប្រា ំ Ġ ច ាម រ Ġ ប ៃ ម ន់ Ġ ភ ូត ាន់ Ġ សែន ត ្វា ន់ Ġ និង វី ជន ី Ġ ដ ែល ជា រ ប ស់ ត ំណ ាង ម ង្គ ល Ġ ក្នុង ចំ ណ ោម រ ប ស់ ម ង្គ ល ទ ាំង ១០ ៨ ដ ែល ព្រ ះ ពុ ទ្ធ លោក បាន ច ែង មាន ខ្ ល ឹម សារ ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ Ġ	74	ផ្ល ិត ទ ាំង ៥ រួម មាន ច ាម រ Ġ ជា ផ្ល ិត ត ំណ ាង ន ូវ ម ង្គ ល សម ្រា ប់ សម ្ គ ាល់ Ġ និង ត ំណ ាង រាជ រ ប ស់ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ Ġ ជា ទូ ទៅ នា គ្រ ា ឡើង គ្រ ង រាជ ្យ និង អ ភិ សេ ក ជា ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ គ ឺត ម្រ ូវ ឱ្យ មាន រាជ ក ធ ុ ភណ្ឌ ទ ាំង ៥ Ġ ច ាម រ Ġ អា ច យក មក ប្រ ើ ជំ ន ួស ឱ្យ ស្ វេ ត ច្ឆ ត្រ បាន Ġ ប ើស ិន គ េរ ក ស្ វេ ត ច្ឆ ត្រ ម ិន បាន Ġ ដូច ជា ក្នុង គ្រ ាប ្រ ទេស មាន សង ្ គ្រ ាម Ġ ភ ូត ាន់ Ġ ជា ផ្ល ិត ស្ ល ឹក ត ្ន ោត Ġ ជា ផ្ល ិត ម ង្គ ល Ġ ដើម ត ្ន ោត បាន ច ាត់ ទុក ជា រ ប ស់ មាន ម ង្គ ល ដល់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ខ្ ម ែរ Ġ ពី ព្រ ោះ ដើម ត ្ន ោត មាន អ ត្ថ ប្រ យោ ជន ៍ ស ព្វ គ្រ ប់ Ġ ប ែប យ៉ាង នៃ ដើម រ ប ស់ ខ្លួន សម ្រា ប់ ប្រ ជា ជន ខ្ ម ែរ Ġ តាំង ពី ប ុរ ា ណ រ ៀង មក ហើយ ដើម ត ្ន ោត Ġ គ ឺ ជា អ ត្ត ស ញ្ញា ណ ត ំណ ាង ឱ្យ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ផ ង ដ ែរ Ġ ប ៃ ម ន់ Ġ ជា ផ្ល ិត ស្ ល ឹក ម ន់ Ġ ដ ែល តាំង ពី ប ុរ ា ណ មក Ġ ប្រ ជា ជន ខ្ ម ែរ ច ាត់ ទុក ដើម ម ន់ Ġ ជា រ ប ស់ មាន ម ង្គ ល ដ ែល មាន អ ត្ត ប្រ យោ ជន ៍ ខ្ ព ស់ Ġ ពី ព្រ ោះ វា មាន ប្រ ភព កំ ណ ើត តែ មួយ គ ត់ សម ្រា ប់ ផល ិត ស ូត ្រ Ġ ប្រ ជា រា ស្ត្រ យក ស្ ល ឹក ម ន់ ទៅ ធ ្វ ើ ចំ ណី រ ប ស់ ដង ្ក ូវ ដ ួង Ġ ដង ្ក ូវ នា ង Ġ សម ្រា ប់ ធ ្វ ើ ជា ស ូត ្រ ក្នុង ការ ធ ្វ ើស ម្ព ត់ ចរ ល ្ប ាប់ រ ប ស់ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ Ġ និង សម ្ល ៀក ប ំព ាក់ នា នា ដ ែល ធ ្វ ើ ពី ស ូត ្រ Ġ ដ ែល ស ូត ្រ គ ឺ ជា អ ត្ត ស ញ្ញា ណ មួយ នៃ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា Ġ សែន ត ្វ ័ន Ġ សែន មាន ន ័យ ថា Ġ ព ន្ ល ឹ Ġ និង ត ៈ វ ័ន Ġ មាន ន ័យ ថា Ġ ថ ្ង ៃ Ġ ឬ ព្រ ះ អា ទិ ត ្យ Ġ ជា ផ្ល ិត ម ង្គ ល សម ្រា ប់ បា ំ ង ព ន្ ល ឺ ថ ្ង ៃ ឱ្យ អង្គ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ឱ្យ ព្រ ះ អង្គ Ġ ប្រ ក ប ដោយ សេ ច ក្តី សុខ ព្រ ះ អង្គ កាយ Ġ និង សុខ ព្រ ះ ទ ័យ Ġ វី ជន ី Ġ ជា ផ្ល ិត ម ង្គ ល Ġ ផ្ល ិត សម ្រា ប់ ប ក ថ ្វា យ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ទ្រ ង់ ទទួលបាន ភាព ម ន ោរ ម្ យក ្ន ុង បរ ិយ ាក ាស	527	▁តើ ផ្ល ិត ទ ាំង ប្រ ាំ ▁ច ាម រ ▁ប ៃ ម ន់ ▁ភ ូត ាន់ ▁សែន ត ្វា ន់ ▁និង វី ជ នី ▁ដែល ជា រ ប ស់ ត ំណ ាង ម ង្គ ល ▁ក្នុង ច ំណ ោម រ ប ស់ ម ង្គ ល ទ ាំង ១០ ៨ ដ ែល ព្រ ះ ព ុទ្ធ លោក បាន ច ែង មាន ខ្ ល ឹម សារ ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁	72	▁ផ្ល ិត ទ ាំង ៥ រួម មាន ច ាម រ ▁ជា ផ្ល ិត ត ំណ ាង ន ូវ ម ង្គ ល ស ម្រ ាប់ ស ម្ គ ាល់ ▁និង ត ំណ ាង រាជ រ ប ស់ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ▁ជាទូទៅ នា គ្រ ា ឡើង គ្រ ង រាជ ្យ និង អ ភិ ស េក ជា ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ គ ឺត ម្រ ូវ ឱ្យ មាន រាជ ក ធ ុ ភណ្ឌ ទ ាំង ៥ ▁ច ាម រ ▁អាច យក មក ប្រ ើ ជំ ន ួស ឱ្យ ស ្វ េត ច្ឆ ត្រ បាន ▁បើសិន គ េរ ក ស ្វ េត ច្ឆ ត្រ ម ិន បាន ▁ដូចជា ក្នុង គ្រ ា ប្រ ទេស មាន ស ង្គ ្រា ម ▁ភ ូត ាន់ ▁ជា ផ្ល ិត ស ្ល ឹក ត ្ន ោត ▁ជា ផ្ល ិត ម ង្គ ល ▁ដើម ត ្ន ោត បាន ច ាត់ ទុក ជា រ ប ស់ មាន ម ង្គ ល ដល់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ខ្ ម ែរ ▁ពីព្រោះ ដើម ត ្ន ោត មាន អ ត្ថ ប្រ យោ ជ ន៍ ស ព្វ គ្រ ប់ ▁បែប យ៉ាង នៃ ដើម រ ប ស់ ខ្លួន ស ម្រ ាប់ ប្រ ជា ជន ខ្ ម ែរ ▁តាំងពី ប ុរ ា ណ រ ៀង មក ហើយ ដើម ត ្ន ោត ▁គឺជា អ ត្ត ស ញ្ញា ណ ត ំណ ាង ឱ្យ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ផ ង ដ ែរ ▁ប ៃ ម ន់ ▁ជា ផ្ល ិត ស ្ល ឹក ម ន់ ▁ដែល តាំង ពី ប ុរ ា ណ មក ▁ប្រជាជន ខ្ ម ែរ ច ាត់ ទុក ដើម ម ន់ ▁ជា រ ប ស់ មាន ម ង្គ ល ដ ែល មាន អ ត្ត ប្រ យោ ជ ន៍ ខ្ ព ស់ ▁ពីព្រោះ វា មាន ប្រ ភព ក ំណ ើត តែ មួយ គ ត់ ស ម្រ ាប់ ផល ិត ស ូ ត្រ ▁ប្រជារាស្ត្រ យក ស ្ល ឹក ម ន់ ទៅ ធ ្វ ើ ចំ ណី រ ប ស់ ដ ង្ក ូវ ដ ួង ▁ដ ង្ក ូវ ន ាង ▁សម្រាប់ ធ ្វ ើ ជា ស ូ ត្រ ក្នុង ការ ធ ្វ ើស ម្ព ត់ ចរ ល ្ប ាប់ រ ប ស់ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ▁និង ស ម្ល ៀក ប ំព ាក់ នា នា ដ ែល ធ ្វ ើ ពី ស ូ ត្រ ▁ដែល ស ូ ត្រ គ ឺ ជា អ ត្ត ស ញ្ញា ណ មួយ នៃ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ▁សែន ត ្វ ័ន ▁សែន មាន ន ័យ ថា ▁ពន ្ល ឹ ▁និង ត ៈ វ ័ន ▁មាន ន ័យ ថា ▁ថ្ងៃ ▁ឬ ព្រ ះ អា ទ ិត ្យ ▁ជា ផ្ល ិត ម ង្គ ល ស ម្រ ាប់ ប ាំង ព ន ្ល ឺ ថ ្ង ៃ ឱ្យ អង្គ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ឱ្យ ព្រ ះ អង្គ ▁ប្រកបដោយ ស េច ក្តី សុខ ព្រ ះ អង្គ កាយ ▁និង សុខ ព្រ ះ ទ ័យ ▁វី ជ នី ▁ជា ផ្ល ិត ម ង្គ ល ▁ផ្ល ិត ស ម្រ ាប់ ប ក ថ ្វា យ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ទ្រ ង់ ទទួលបាន ភាព ម ន ោ រម្យ ក្នុង ប រិយា កាស	494
តើសមាសភាពនគរបាលយុត្តិធម៌មានអ្វីខ្លះ	null	សមាសភាពនគរបាលយុត្តិធម៌មានភ្នាក់ងារមានសមត្ថកិច្ចគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ របស់កងរាជអាវុធហត្ថនិងនគរបាលជាតិអភិបាល អភិបាលរង រាជធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌនិងមេឃុំ ចៅសង្កាត់ នគរបាយយុត្តិធម៌មានភារកិច្ចធ្វើការត្រួតពិនិត្យបទឧក្រិដ្ឋ បទមជ្ឈឹម និងបទលហុកំណត់អត្តសញ្ញាណ និងចាប់ជនជាប់ចោទព្រមទាំងប្រមូលភស្តុតាង	null	សមាសភាពនគរបាលយុត្តិធម៌មានភ្នាក់ងារមានសមត្ថកិច្ចគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ របស់កងរាជអាវុធហត្ថនិងនគរបាលជាតិអភិបាល អភិបាលរង រាជធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌនិងមេឃុំ ចៅសង្កាត់ នគរបាយយុត្តិធម៌មានភារកិច្ចធ្វើការត្រួតពិនិត្យបទឧក្រិដ្ឋ បទមជ្ឈឹម និងបទលហុកំណត់អត្តសញ្ញាណ និងចាប់ជនជាប់ចោទព្រមទាំងប្រមូលភស្តុតាង	ត ើស មាស ភាព ន គរ បាល យុត្តិ ធម៌ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	15	សម ាស ភាព ន គរ បាល យុត្តិ ធម៌ មាន ភ ្នា ក់ ងារ មាន សម ត្ថ កិច្ច គ្រ ប់ លំ ដា ប់ ថ្ន ាក់ Ġ រ ប ស់ ក ង រាជ អា វុធ ហ ត្ថ និង ន គរ បាល ជាតិ អ ភិ បាល Ġ អ ភិ បាល រ ង Ġ រាជ ធាន ី Ġ ខ េត ្ត Ġ ក្រុង Ġ ស្រ ុក Ġ ខ ណ្ឌ និង មេ ឃ ុំ Ġ ច ៅ សង ្ក ាត់ Ġ ន គរ បា យ យុត្តិ ធម៌ មាន ភា រក ិច ្ច ធ ្វ ើក ារ ត្រ ួត ពិ និ ត ្យ បទ ឧ ក្រ ិ ដ្ឋ Ġ បទ ម ជ ្ឈ ឹម Ġ និង បទ ល ហ ុក ំណ ត់ អ ត្ត ស ញ្ញា ណ Ġ និង ច ាប់ ជន ជាប់ ច ោទ ព្រ ម ទ ាំង ប្រ ម ូល ភ ស្ត ុត ាង	128	▁តើ ស មាស ភាព ន គរ បាល យុត្តិ ធម៌ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	15	▁សមាសភាព ន គរ បាល យុត្តិ ធម៌ មាន ភ ្ន ាក់ ងារ មាន សម ត្ថ កិច្ច គ្រ ប់ លំ ដ ាប់ ថ្ន ាក់ ▁របស់ ក ង រាជ អា វុធ ហ ត្ថ និង ន គរ បាល ជាតិ អ ភិ បាល ▁អភិបាល រ ង ▁រាជធានី ▁ខេត្ត ▁ក្រុង ▁ស្រុក ▁ខណ្ឌ និង មេ ឃ ុំ ▁ចៅសង្កាត់ ▁នគរ ប ាយ យុត្តិ ធម៌ មាន ភា រ កិច្ច ធ ្វ ើ ការ ត្រ ួត ព ិន ិត ្យ បទ ឧ ក្រ ិ ដ្ឋ ▁បទ ម ជ ្ឈ ឹម ▁និង បទ ល ហ ុក ំណ ត់ អ ត្ត ស ញ្ញា ណ ▁និង ច ាប់ ជន ជាប់ ច ោទ ព្រ ម ទ ាំង ប្រ ម ូល ភ ស្ត ុត ាង	110
តើព្រះបាទអង្គឌួងមានបុត្រាប៉ុន្មានអង្គព្រះនាមអ្វីខ្លះ	null	ព្រះបាទអង្គឌួងមានបុត្រាចំនួនបីអង្គគឺ ព្រះបាទនរោត្តមអង្គវតី ព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិ អង្គសូ ស៊ីវត្ថា	null	ព្រះបាទអង្គឌួងមានបុត្រាចំនួនបីអង្គគឺ ព្រះបាទនរោត្តមអង្គវតី ព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិ អង្គសូ ស៊ីវត្ថា	ត ើ ព្រ ះ បាទ អង្គ ឌ ួង មាន ប ុត ្រា ប៉ ុន ្ម ាន អង្គ ព្រ ះ នា ម អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	26	ព្រ ះ បាទ អង្គ ឌ ួង មាន ប ុត ្រា ចំ ន ួន បី អង្គ គ ឺ Ġ ព្រ ះ បាទ ន រ ោត ្ត ម អង្គ âĢĭ វ តី Ġ ព្រ ះ បាទ ស៊ី សុ វ ត្ថ ិ ĠâĢĭ Ġ អង្គ ស ូ Ġ ស៊ី វ ត្ថា	42	▁តើ ព្រ ះ បាទ អង្គ ឌ ួង មាន ប ុ ត្រា ប៉ ុន ្ មាន អង្គ ព្រ ះ ន ាម អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	25	▁ព្រះបាទ អង្គ ឌ ួង មាន ប ុ ត្រា ចំ ន ួន បី អង្គ គ ឺ ▁ព្រះបាទ ន រ ោ ត្ត ម អង្គ ▁វ តី ▁ព្រះបាទ ស៊ី សុ វ ត្ថ ិ ▁អង្គ ស ូ ▁ស៊ី វ ត្ថា	36
មានលក្ខណៈសម្បត្តិ៤ប្រការ ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងនូវសេចក្តីថ្លៃថ្នូររបស់មនុស្ស តើលក្ខណៈសម្បត្តិទាំងនោះគឺអ្វីខ្លះ	null	លក្ខណសម្បត្តិមាន៤ប្រការនោះ គឺៈអំពើ និងសកម្មភាពប្រកបដោយកុសល កម្មមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ការងារប្រចាំថ្ងៃ វិជ្ជាមានឆន្ទះគោរពច្បាប់របស់ប្រទេសជាតិ ធម្មមោះមុតខាងសីលធម៏ និងមនុស្សធម៏ បញ្ចសីល	null	លក្ខណសម្បត្តិមាន៤ប្រការនោះ គឺៈអំពើ និងសកម្មភាពប្រកបដោយកុសល កម្មមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ការងារប្រចាំថ្ងៃ វិជ្ជាមានឆន្ទះគោរពច្បាប់របស់ប្រទេសជាតិ ធម្មមោះមុតខាងសីលធម៏ និងមនុស្សធម៏ បញ្ចសីល	មាន ល ក្ខ ណៈ សម្បត្តិ ៤ ប្រ ការ Ġ ដ ែល ឆ្ ល ុះ បញ្ចាំង ន ូវ សេ ច ក្តី ថ្លៃ ថ្ន ូរ រ ប ស់ ម នុ ស្ស Ġ ត ើ ល ក្ខ ណៈ សម្បត្តិ ទ ាំង ន ោះ គ ឺ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	45	ល ក្ខ ណ សម្បត្តិ មាន ៤ ប្រ ការ ន ោះ Ġ គ ឺ ៈ អ ំព ើ Ġ និង ស កម្ម ភាព ប្រ ក ប ដោយ ក ុស ល Ġ កម្ម មាន សម ត្ថ ភាព គ្រ ប់ គ្រ ាន់ សម ្រា ប់ ការងារ ប្រ ច ាំ ថ ្ង ៃ Ġ វិជ្ជា មាន ឆ ន្ទ ះ គោ រ ព ច្ បា ប់ រ ប ស់ ប្រ ទេស ជាតិ Ġ ធម្ម ម ោះ ម ុត ខា ង សី ល ធម ៏ Ġ និង ម នុ ស្ស ធម ៏ Ġ បញ្ច សី ល	83	▁មាន ល ក្ខ ណៈ សម្បត្តិ ៤ ប្រ ការ ▁ដែល ឆ្ ល ុះ បញ្ចាំង ន ូវ ស េច ក្តី ថ្លៃ ថ្ន ូរ រ ប ស់ ម នុ ស្ស ▁តើ ល ក្ខ ណៈ សម្បត្តិ ទ ាំង ន ោះ គ ឺ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	43	▁លក្ខណ សម្បត្តិ មាន ៤ ប្រ ការ ន ោះ ▁គឺ ៈ អ ំព ើ ▁និង ស កម្ម ភាព ប្រ ក ប ដោយ ក ុស ល ▁កម្ម មាន សម ត្ថ ភាព គ្រ ប់ គ្រ ាន់ ស ម្រ ាប់ ការងារ ប្រ ច ាំ ថ ្ង ៃ ▁វិជ្ជា មាន ឆ ន្ទ ះ គ ោរ ព ច ្ប ាប់ រ ប ស់ ប្រ ទេស ជាតិ ▁ធម្ម ម ោះ ម ុត ខា ង សី ល ធម ៏ ▁និង ម នុ ស្ស ធម ៏ ▁បញ្ច សី ល	80
តើនៅឆ្នាំ២០១១កាកបាទក្រហមកម្ពុជាប្រារព្ធខួបលើកទីប៉ុន្មាន ក្រោមប្រធានបទអ្វី	null	នៅឆ្នាំ២០១១កាកបាទក្រហមកម្ពុជាប្រារព្ធខួបលើកទី១៤៨ ក្រោមប្រធានបទ កម្លាំងអ្នកស័្មគ្រចិត្ត ប្រសិទ្ធិភាពមនុស្សធម៌ នៅថ្ងៃទី១៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១១ តុលាការអន្តរជាតិក្រុងឡាអេប្រទេសហូឡង់បានសម្រេចថា កម្ពុជា និងថៃគួរបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការណ៍ របស់ពួកគេនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌអាស៊ាន ជាពិសេសអនុញ្ញាតអោយអ្នកសង្កេតការហៅកាត់អាស៊ាននេះអាចចូលទៅឈរជើងនៅក្នុងតំបន់ដែលមិនត្រូវមានអាវុធ ហើយភាគីទាំងពីរគួរចៀសវាងធ្វើសកម្មភាពណាមួយដែលអាចបង្កអោយជំលោះកាន់តែមានភាពធ្ងន់ធ្ងរ និងកាន់តែពិបាកក្នុងការដោះស្រាយ	null	នៅឆ្នាំ២០១១កាកបាទក្រហមកម្ពុជាប្រារព្ធខួបលើកទី១៤៨ ក្រោមប្រធានបទ កម្លាំងអ្នកស័្មគ្រចិត្ត ប្រសិទ្ធិភាពមនុស្សធម៌ នៅថ្ងៃទី១៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១១ តុលាការអន្តរជាតិក្រុងឡាអេប្រទេសហូឡង់បានសម្រេចថា កម្ពុជា និងថៃគួរបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការណ៍ របស់ពួកគេនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌអាស៊ាន ជាពិសេសអនុញ្ញាតអោយអ្នកសង្កេតការហៅកាត់អាស៊ាននេះអាចចូលទៅឈរជើងនៅក្នុងតំបន់ដែលមិនត្រូវមានអាវុធ ហើយភាគីទាំងពីរគួរចៀសវាងធ្វើសកម្មភាពណាមួយដែលអាចបង្កអោយជំលោះកាន់តែមានភាពធ្ងន់ធ្ងរ និងកាន់តែពិបាកក្នុងការដោះស្រាយ	ត ើន ៅ ឆ្នាំ ២០ ១ ១ កា ក បាទ ក្រ ហ មក ម្ព ុ ជា ប្រា រ ព្ ធ ខ ួ ប លើក ទី ប៉ ុន ្ម ាន Ġ ក្រោម ប្រ ធាន បទ អ ្វី Ġ	35	នៅ ឆ្នាំ ២០ ១ ១ កា ក បាទ ក្រ ហ មក ម្ព ុ ជា ប្រា រ ព្ ធ ខ ួ ប លើក ទី១ ៤ ៨ Ġ ក្រោម ប្រ ធាន បទ Ġ ក ម្ល ាំង អ្នក ស ័ ្ម គ្រ ចិត្ត Ġ ប្រ សិ ទ្ធិ ភាព ម នុ ស្ស ធម៌ Ġ នៅ ថ ្ង ៃ ទី១ ៨ Ġ ខែ ក ក្ក ដា Ġ ឆ្នាំ Ġ ២០ ១ ១ Ġ ត ុល ាក ារ អ ន្ត រ ជាតិ ក្រុង ឡា អ េ ប្រ ទេស ហ ូ ឡង់ បាន សម ្រ េច ថា Ġ ក ម្ព ុ ជា Ġ និង ថ ៃ គ ួរ ប ន្ត កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ ណ៍ Ġ រ ប ស់ ព ួ ក គ េន ៅ ក្នុង ក្រ ប ខ ័ណ្ឌ អា ស៊ ាន Ġ ជា ពិ សេ ស អនុ ញ្ញា ត អោយ អ្នក សង ្ក េត ការ ហ ៅ កាត់ អា ស៊ ាន នេះ អា ច ចូល ទៅ ឈ រ ជើង នៅ ក្នុង ត ំ ប ន់ ដ ែល ម ិន ត្រូវ មាន អា វុធ Ġ ហើយ ភាគ ី ទ ាំង ពី រ គ ួរ ច ៀស វា ង ធ ្វ ើស កម្ម ភាព ណា មួយ ដ ែល អា ច បង ្ក អោយ ជំ ល ោះ កាន់ តែ មាន ភាព ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ Ġ និង កាន់ តែ ពិ បា ក ក្នុង ការ ដ ោះ ស្រ ាយ	206	▁តើ នៅ ឆ្នាំ ២០ ១ ១ កា ក បាទ ក្រ ហ មក ម្ព ុ ជា ប្រ ារ ព្ ធ ខ ួ ប លើក ទី ប៉ ុន ្ មាន ▁ក្រោម ប្រ ធាន បទ អ ្វី ▁	34	▁នៅ ឆ្នាំ ២០ ១ ១ កា ក បាទ ក្រ ហ មក ម្ព ុ ជា ប្រ ារ ព្ ធ ខ ួ ប លើក ទី១ ៤ ៨ ▁ក្រោម ប្រ ធាន បទ ▁កម្លាំង អ្នក ស ័ ្ម គ្រ ចិត្ត ▁ប្រសិទ្ធិភាព ម នុ ស្ស ធម៌ ▁នៅ ថ ្ង ៃ ទី១ ៨ ▁ខែកក្កដា ▁ឆ្នាំ ▁២០១១ ▁តុលាការ អ ន្ត រ ជាតិ ក្រុង ឡា អ េ ប្រ ទេស ហ ូ ឡង់ បាន ស ម្រ េច ថា ▁កម្ពុជា ▁និង ថ ៃ គ ួរ ប ន្ត កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ ណ៍ ▁របស់ ព ួ ក គ េន ៅ ក្នុង ក្រ ប ខ ័ណ្ឌ អា ស៊ ាន ▁ជាពិសេស អនុ ញ្ញា ត អោយ អ្នក ស ង្ក េត ការ ហ ៅ កាត់ អា ស៊ ាន នេះ អា ច ចូល ទៅ ឈ រ ជើង នៅ ក្នុង ត ំ ប ន់ ដ ែល ម ិន ត្រូវ មាន អា វុធ ▁ហើយ ភាគ ី ទ ាំង ពី រ គ ួរ ច ៀស វ ាង ធ ្វ ើស កម្ម ភាព ណា មួយ ដ ែល អា ច ប ង្ក អោយ ជំ ល ោះ កាន់ តែ មាន ភាព ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ ▁និង កាន់ តែ ពិ ប ាក ក្នុង ការ ដ ោះ ស្រ ាយ	185
ចូររៀបរាប់ពីស្ថានភាពភូមិសាស្រ្តរបស់ប្រទេសអ៉ីតាលី	null	ស្ថានភាពភូមិសាស្រ្តរបស់ប្រទេសអ៊ីតាលី មានដូចជា ស្ថិតនៅអឺរ៉ុបប៉ែតខាងត្បូង មានផ្ទៃក្រឡា ៣០១ ២៣០ គីឡូម៉ែត្រការេប្រជាជន ៥៨ លាននាក់លាតសន្ធឹងពីជើងទៅត្បូងសំបូរទៅដោយភ្នំ ខ្ពង់រាប និងវាលទំនាបចំនួន ២៣ នៃផ្ទៃប្រទេសមានកោះពីរសំខាន់គឺ កោះស៊ីស៊ីល និងកោះសាដែង សិ្ថតក្នុងលំហសមុទ្រមេឌីទែរ៉ានេសំបូរទៅដោយទីក្រុងបុរាណដែលល្បីល្បាញក្នុងពិភពលោក	null	ស្ថានភាពភូមិសាស្រ្តរបស់ប្រទេសអ៊ីតាលី មានដូចជា ស្ថិតនៅអឺរ៉ុបប៉ែតខាងត្បូង មានផ្ទៃក្រឡា ៣០១ ២៣០ គីឡូម៉ែត្រការេប្រជាជន ៥៨ លាននាក់លាតសន្ធឹងពីជើងទៅត្បូងសំបូរទៅដោយភ្នំ ខ្ពង់រាប និងវាលទំនាបចំនួន ២៣ នៃផ្ទៃប្រទេសមានកោះពីរសំខាន់គឺ កោះស៊ីស៊ីល និងកោះសាដែង សិ្ថតក្នុងលំហសមុទ្រមេឌីទែរ៉ានេសំបូរទៅដោយទីក្រុងបុរាណដែលល្បីល្បាញក្នុងពិភពលោក	ច ូរ រ ៀប រា ប់ ពី ស្ថាន ភាព ភ ូម ិស ាស ្រ ្ត រ ប ស់ ប្រ ទេស អ ៉ី តា លី Ġ	24	ស្ថាន ភាព ភ ូម ិស ាស ្រ ្ត រ ប ស់ ប្រ ទេស អ៊ី តា លី Ġ មាន ដូច ជា Ġ ស្ ថ ិត នៅ អ ឺ រ៉ ុប ប៉ ែត ខា ង ត្ប ូង Ġ មាន ផ្ ទ ៃ ក្រ ឡា Ġ ៣០ ១ Ġ ២ ៣០ Ġ គីឡូម៉ែត្រ ការ េ ប្រ ជា ជន Ġ ៥ ៨ Ġ លាន នាក់ លា ត ស ន្ធ ឹង ពី ជើង ទៅ ត្ប ូង សំ បូ រ ទៅ ដោយ ភ្នំ Ġ ខ្ ព ង់ រា ប Ġ និង វា ល ទំ នា ប ចំ ន ួន Ġ ២ ៣ Ġ នៃ ផ្ ទ ៃ ប្រ ទេស មាន ក ោះ ពី រស ំ ខា ន់ គ ឺ Ġ ក ោះ ស៊ី ស៊ី ល Ġ និង ក ោះ សា ដ ែង Ġ សិ ្ថ ត ក្នុង លំ ហ សម ុ ទ្រ មេ ឌី ទ ែរ ៉ ាន េស ំ បូ រ ទៅ ដោយ ទី ក្រុង ប ុរ ា ណ ដ ែល ល ្ប ី ល ្ប ាញ ក្នុង ពិ ភព លោក	151	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ពី ស្ថាន ភាព ភ ូម ិ សា ស្រ ្ត រ ប ស់ ប្រ ទេស អ ៉ី តា លី ▁	23	▁ស្ថានភាព ភ ូម ិ សា ស្រ ្ត រ ប ស់ ប្រ ទេស អ៊ី តា លី ▁មាន ដូច ជា ▁ស្ថិត នៅ អ ឺ រ៉ ុប ប៉ ែត ខា ង ត្ប ូង ▁មាន ផ្ ទ ៃ ក្រ ឡា ▁៣០ ១ ▁២ ៣០ ▁គីឡូម៉ែត្រ ការ េ ប្រ ជា ជន ▁៥ ៨ ▁លាន នាក់ ល ាត ស ន្ធ ឹង ពី ជើង ទៅ ត្ប ូង សំ ប ូរ ទៅ ដោយ ភ្នំ ▁ ខ្ ព ង់ រ ាប ▁និង វ ាល ទំ នា ប ចំ ន ួន ▁២៣ ▁នៃ ផ្ ទ ៃ ប្រ ទេស មាន ក ោះ ពី រ សំ ខ ាន់ គ ឺ ▁កោះ ស៊ី ស៊ី ល ▁និង ក ោះ សា ដ ែង ▁សិ ្ថ ត ក្នុង លំ ហ សម ុ ទ្រ មេ ឌី ទ ែ រ៉ា ន េស ំ ប ូរ ទៅ ដោយ ទី ក្រុង ប ុរ ា ណ ដ ែល ល ្ប ី ល ្ប ាញ ក្នុង ពិ ភព លោក	146
តើអាឡឺម៉ងខាងកើត បានក្លាយជាសមាជិកទីផ្សារអឺរ៉ុបនៅឆ្នាំណានិងសមាជិកបក្សសម្ព័ន្ធ វ៉ាសូវីនៅឆ្នាំណា	null	អាឡឹម៉ង់ខាងកើត បានក្លាយជាសមាឃជិកទីផ្សាររួមអឺរ៉ុប នៅឆ្នាំ ១៩៥០ និងជាសមាជីកបក្សសម្ព័ន្ធវ៉ាសូវូនៅឆ្នាំ ១៩៥៥	null	អាឡឹម៉ង់ខាងកើត បានក្លាយជាសមាឃជិកទីផ្សាររួមអឺរ៉ុប នៅឆ្នាំ ១៩៥០ និងជាសមាជីកបក្សសម្ព័ន្ធវ៉ាសូវូនៅឆ្នាំ ១៩៥៥	ត ើ អា ឡ ឺ ម៉ ង ខា ង កើត Ġ បាន ក្លា យ ជា សម ា ជ ិក ទី ផ្ សារ អ ឺ រ៉ ុប នៅ ឆ្នាំ ណា និង សម ា ជ ិក ប ក្ស សម ្ ព ័ន ្ ធ Ġ វ៉ា ស ូវ ីន ៅ ឆ្នាំ ណា Ġ	48	អា ឡ ឹម ៉ ង់ ខា ង កើត Ġ បាន ក្លា យ ជា សម ា ឃ ជ ិក ទី ផ្ សារ រួម អ ឺ រ៉ ុប Ġ នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៥០ Ġ និង ជា សម ា ជី ក ប ក្ស សម ្ ព ័ន ្ ធ វ៉ា ស ូវ ូន ៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៥ ៥	52	▁តើ អា ឡ ឺ ម៉ ង ខា ង កើត ▁បាន ក្លា យ ជា ស មា ជ ិក ទី ផ្ សារ អ ឺ រ៉ ុប នៅ ឆ្នាំ ណា និង ស មា ជ ិក ប ក្ស ស ម្ព ័ ន្ធ ▁វ៉ា ស ូវ ី នៅ ឆ្នាំ ណា ▁	45	▁អា ឡ ឹ ម៉ង់ ខា ង កើត ▁បាន ក្លា យ ជា ស មា ឃ ជ ិក ទី ផ្ សារ រួម អ ឺ រ៉ ុប ▁នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៥០ ▁និង ជា ស មា ជី ក ប ក្ស ស ម្ព ័ ន្ធ វ៉ា ស ូវ ូន ៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៥ ៥	49
តាមព្រះក្រឹត្យលេខ នសរកត០៣០៥១៤៩ ចុះថ្ងៃទី២១ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០០៥ បានកំណត់យកសត្វ និងរុក្ខជាតិ ប៉ុន្មានប្រភេទជានិមិត្តរូបនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ចូររៀបរាប់	null	តាមព្រះរាជក្រឹត្តលេខ នសរកភ០៣០៥១៤៩ ចុះថ្ងៃទី ២១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០០៥ បានកំណត់យកសត្វនិងរុក្ខជាតិ ៧ ប្រភេទ ជានិមិត្តរូបនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាគឺ ផ្នែកសត្វ មាន ៤គឺ សត្វចតុប្បាទ មានសត្វគោព្រៃ ជានិមិត្តរូបនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាសត្វបក្សី មានសត្វត្រយង ជានិមិត្តរូបនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាសត្វមច្ឆាជាតិ មាន សត្វត្រីគល់រាំង ជានិមិត្តរូបនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាសត្វឧរង្គ មានសត្វអណ្តើកហ្លូង ជានិមិត្តរូបនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ផ្នែករុក្ខជាតិ មាន៣គឺ រុក្ខជាតិដើម មានដើមត្នោត ជានិមិត្តរូបនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជារុក្ខជាតិមានផ្កា មានដើមផ្ការំដួល ជានិមិត្តរូបនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជារុក្ខជាតិមានដើមជាស្រទាប់ មានចេកពងមាន់ ជានិមិត្តរូបនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា	null	តាមព្រះរាជក្រឹត្តលេខ នសរកភ០៣០៥១៤៩ ចុះថ្ងៃទី ២១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០០៥ បានកំណត់យកសត្វនិងរុក្ខជាតិ ៧ ប្រភេទ ជានិមិត្តរូបនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាគឺ ផ្នែកសត្វ មាន ៤គឺ សត្វចតុប្បាទ មានសត្វគោព្រៃ ជានិមិត្តរូបនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាសត្វបក្សី មានសត្វត្រយង ជានិមិត្តរូបនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាសត្វមច្ឆាជាតិ មាន សត្វត្រីគល់រាំង ជានិមិត្តរូបនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាសត្វឧរង្គ មានសត្វអណ្តើកហ្លូង ជានិមិត្តរូបនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ផ្នែករុក្ខជាតិ មាន៣គឺ រុក្ខជាតិដើម មានដើមត្នោត ជានិមិត្តរូបនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជារុក្ខជាតិមានផ្កា មានដើមផ្ការំដួល ជានិមិត្តរូបនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជារុក្ខជាតិមានដើមជាស្រទាប់ មានចេកពងមាន់ ជានិមិត្តរូបនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា	តា ម ព្រ ះ ក្រ ឹត ្យ លេខ Ġ ន ស រក ត ០ ៣០ ៥ ១ ៤ ៩ Ġ ច ុះ ថ ្ង ៃ ទី ២ ១ Ġ ខែ មី នា Ġ ឆ្នាំ Ġ ២០ ០ ៥ Ġ បាន កំ ណ ត់ យក ស ត ្វ Ġ និង រ ុក ្ខ ជាតិ Ġ ប៉ ុន ្ម ាន ប្រ ភ េ ទ ជា និ ម ិត្ត រូប នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា Ġ ច ូរ រ ៀប រា ប់ Ġ	77	តា ម ព្រ ះ រាជ ក្រ ឹត ្ត លេខ Ġ ន ស រក ភ ០ ៣០ ៥ ១ ៤ ៩ Ġ ច ុះ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ២ ១ Ġ ខែ មី នា Ġ ឆ្នាំ ២០ ០ ៥ Ġ បាន កំ ណ ត់ យក ស ត ្វ និង រ ុក ្ខ ជាតិ Ġ ៧ Ġ ប្រ ភ េ ទ Ġ ជា និ ម ិត្ត រូប នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា គ ឺ Ġ ផ្ ន ែក ស ត ្វ Ġ មាន Ġ ៤ គ ឺ Ġ ស ត ្វ ច ត ុប ្ប ា ទ Ġ មាន ស ត ្វ គោ ព្រ ៃ Ġ ជា និ ម ិត្ត រូប នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ស ត ្វ ប ក្ស ី Ġ មាន ស ត ្វ ត្រ យ ង Ġ ជា និ ម ិត្ត រូប នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ស ត ្វ ម ច្ឆ ា ជាតិ Ġ មាន Ġ ស ត ្វ ត្រ ី គ ល់ រា ំ ង Ġ ជា និ ម ិត្ត រូប នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ស ត ្វ ឧ រ ង្គ Ġ មាន ស ត ្វ អ ណ្ត ើក ហ ្ល ូង Ġ ជា និ ម ិត្ត រូប នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា Ġ ផ្ ន ែក រ ុក ្ខ ជាតិ Ġ មាន ៣ គ ឺ Ġ រ ុក ្ខ ជាតិ ដើម Ġ មាន ដើម ត ្ន ោត Ġ ជា និ ម ិត្ត រូប នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា រ ុក ្ខ ជាតិ មាន ផ្ កា Ġ មាន ដើម ផ្ ការ ំ ដ ួល Ġ ជា និ ម ិត្ត រូប នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា រ ុក ្ខ ជាតិ មាន ដើម ជា ស្រ ទ ាប់ Ġ មាន ច េក ព ង មាន ់ Ġ ជា និ ម ិត្ត រូប នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា	315	▁តាម ព្រ ះ ក្រ ឹត ្យ លេខ ▁ន ស រក ត ០ ៣០ ៥ ១ ៤ ៩ ▁ចុះ ថ ្ង ៃ ទី ២ ១ ▁ខែមីនា ▁ឆ្នាំ ▁២០០ ៥ ▁បាន ក ំណ ត់ យក ស ត ្វ ▁និង រ ុ ក្ខ ជាតិ ▁ប៉ុន្មាន ប្រ ភ េ ទ ជា និ ម ិត្ត រូប នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ▁	68	▁តាម ព្រ ះ រាជ ក្រ ឹ ត្ត លេខ ▁ន ស រក ភ ០ ៣០ ៥ ១ ៤ ៩ ▁ចុះ ថ ្ង ៃ ទី ▁២១ ▁ខែមីនា ▁ឆ្នាំ ២ ០០ ៥ ▁បាន ក ំណ ត់ យក ស ត ្វ និង រ ុ ក្ខ ជាតិ ▁៧ ▁ប្រភេទ ▁ជា និ ម ិត្ត រូប នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា គ ឺ ▁ផ្នែក ស ត ្វ ▁មាន ▁៤ គ ឺ ▁សត្វ ច ត ុប ្ បាទ ▁មាន ស ត ្វ គោ ព្រ ៃ ▁ជា និ ម ិត្ត រូប នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ស ត ្វ ប ក្ស ី ▁មាន ស ត ្វ ត្រ យ ង ▁ជា និ ម ិត្ត រូប នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ស ត ្វ ម ច្ឆ ា ជាតិ ▁មាន ▁សត្វ ត្រ ី គ ល់ រ ាំង ▁ជា និ ម ិត្ត រូប នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ស ត ្វ ឧ រ ង្គ ▁មាន ស ត ្វ អ ណ្ត ើក ហ ្ល ូង ▁ជា និ ម ិត្ត រូប នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ▁ផ្នែក រ ុ ក្ខ ជាតិ ▁មាន ៣ គ ឺ ▁រុក្ខជាតិ ដើម ▁មាន ដើម ត ្ន ោត ▁ជា និ ម ិត្ត រូប នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា រ ុ ក្ខ ជាតិ មាន ផ្ កា ▁មាន ដើម ផ្ ការ ំ ដ ួល ▁ជា និ ម ិត្ត រូប នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា រ ុ ក្ខ ជាតិ មាន ដើម ជា ស្រ ទ ាប់ ▁មាន ច េក ព ង ម ាន់ ▁ជា និ ម ិត្ត រូប នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា	294
តើអាស៊ាន៩មានន័យដូចម្តេច	null	មានន័យថាអាស៊ាន ៧បូកប្រទេសភូមា និងប្រទេសឡាវ យើងមិនមានអាស៊ាន ៨ទេព្រោះប្រទេសឡាវ និងមីយ៉ាន់ម៉ាចូលជាសមាជិកក្នុងពេលជាមួយគ្នា	null	មានន័យថាអាស៊ាន ៧បូកប្រទេសភូមា និងប្រទេសឡាវ យើងមិនមានអាស៊ាន ៨ទេព្រោះប្រទេសឡាវ និងមីយ៉ាន់ម៉ាចូលជាសមាជិកក្នុងពេលជាមួយគ្នា	ត ើ អា ស៊ ាន ៩ មាន ន ័យ ដូច ម្ ត េច Ġ	13	មាន ន ័យ ថា អា ស៊ ាន Ġ ៧ បូ ក ប្រ ទេស ភ ូម ា Ġ និង ប្រ ទេស ឡា វ Ġ យ ើង ម ិន មាន អា ស៊ ាន Ġ ៨ ទេ ព្រ ោះ ប្រ ទេស ឡា វ Ġ និង មី យ៉ា ន់ ម៉ា ចូល ជា សម ា ជ ិក ក្នុង ពេល ជា មួយ គ្នា âĢĭ	52	▁តើ អា ស៊ ាន ៩ មាន ន ័យ ដូច ម ្ត េច ▁	12	▁មាន ន ័យ ថា អា ស៊ ាន ▁៧ ប ូក ប្រ ទេស ភ ូ មា ▁និង ប្រ ទេស ឡា វ ▁យើង ម ិន មាន អា ស៊ ាន ▁៨ ទេ ព្រ ោះ ប្រ ទេស ឡា វ ▁និង មី យ៉ា ន់ ម៉ា ចូល ជា ស មា ជ ិក ក្នុង ពេល ជា មួយ គ្នា ▁	51
តើអ្វីទៅដែលហៅថា ពិធីចម្រើនអាយុ	null	ពិធីចម្រើនអាយុ គឺជាពិធី ដែលគេផ្ដោតសំខាន់ទៅលើការចម្រើនអាយុកាល ឬការស្លាប់របស់សាមីខ្លួន ហើយបន្ទាប់មកការបានកើតសាជាថ្មីឡើងវិញ	null	ពិធីចម្រើនអាយុ គឺជាពិធី ដែលគេផ្ដោតសំខាន់ទៅលើការចម្រើនអាយុកាល ឬការស្លាប់របស់សាមីខ្លួន ហើយបន្ទាប់មកការបានកើតសាជាថ្មីឡើងវិញ	ត ើ អ ្វី ទៅ ដ ែល ហ ៅ ថា Ġ ពិ ធី ចម្រ ើន អា យ ុ Ġ	17	ពិ ធី ចម្រ ើន អា យ ុ Ġ គ ឺ ជា ពិ ធី Ġ ដ ែល គ េ ផ្ ដ ោត សំ ខា ន់ ទៅ លើក ារ ចម្រ ើន អា យ ុក ាល Ġ ឬ ការ ស្លាប់ រ ប ស់ សា មី ខ្លួន Ġ ហើយ បន្ទាប់ មក ការ បាន កើត សា ជា ថ ្ម ី ឡើង វិញ	53	▁តើ អ ្វី ទៅ ដ ែល ហ ៅ ថា ▁ពិធី ចម្រ ើន អ ាយ ុ ▁	15	▁ពិធី ចម្រ ើន អ ាយ ុ ▁គឺជា ពិ ធី ▁ដែល គ េ ផ្ ដ ោត សំ ខ ាន់ ទៅ លើ ការ ចម្រ ើន អ ាយ ុក ាល ▁ឬ ការ ស្លាប់ រ ប ស់ សា មី ខ្លួន ▁ហើយ បន្ទាប់ មក ការ បាន កើត សា ជា ថ ្ម ី ឡើង វិញ	49
តើគ្រោះធម្មជាតិមានអ្វីខ្លះ	null	គ្រោះធម្មជាតិមានដូចជាការរញ្ជួយដី កំណើនកំដៅផែនដី ទឹកជំនន់ ភាពរាំងស្ងួត ស៊ូណាមិ	null	គ្រោះធម្មជាតិមានដូចជាការរញ្ជួយដី កំណើនកំដៅផែនដី ទឹកជំនន់ ភាពរាំងស្ងួត ស៊ូណាមិ	ត ើ គ្រ ោះ ធម្ម ជាតិ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	12	គ្រ ោះ ធម្ម ជាតិ មាន ដូច ជា ការ រ ញ្ជ ួយ ដ ី Ġ កំ ណ ើន កំ ដ ៅ ផ ែន ដ ី Ġ ទឹក ជំ ន ន់ Ġ ភាព រា ំ ង ស្ ង ួត Ġ ស៊ូ ណា ម ិ	38	▁តើ គ្រ ោះ ធម្ម ជាតិ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	11	▁គ្រោះ ធម្ម ជាតិ មាន ដូច ជា ការ រ ញ្ជ ួយ ដ ី ▁កំណើន កំ ដ ៅ ផ ែន ដ ី ▁ទឹក ជំ ន ន់ ▁ភាព រ ាំង ស្ ង ួត ▁ស៊ូ ណា ម ិ	34
ហេតុអ្វីបានជាតុលាការយកមេដឹកនាំកំពូលរបស់ខ្មែរក្រហមដែលកាន់អំណាចនៅឆ្នាំ ១៩៧៥-១៩៧៩ ទៅកាត់ទោស	null	បានជាតុលាការយកមេដឹកនាំកំពូលរបស់ខ្មែរក្រហមដែលបានកាន់អំណាចនៅឆ្នាំ ១៩៧៥ ១៩៧៩ ទៅកាត់ទោសគឺៈដើម្បីផ្តល់យុត្តិធម៌ដល់ជនរងគ្រោះទាំងអ្នកដែលបានបាត់បង់ជីវីតទៅទាំងអ្នកនៅរស់ដល់សព្វថ្ងៃនេះដើម្បីលុបបំបាត់នូវវប្បធម៌និងទណ្ឌភាពដើម្បីពង្រឹងការគោពច្បាប់និងនីតិរដ្ឋដើម្បីឲ្យជនរងគ្រោះបានធូរស្បើយពីមុខរបួសកាលពីអតីតកាលដើម្បីជួយក្មេងជំនាន់ក្រោយ អាចដឹងការពិតទាក់ទងនិងអ្វីដែលបានកើតឡើងនៅក្រោមរបបខ្មែរក្រហមដើម្បីបិទទំព័រចាស់នៃប្រវត្តិសាស្រ្តដ៏ខ្មៅងងឹតនេះហើយបើកទំព័រថ្មីឆ្ពោះទៅរកការផ្សះផ្សារគ្នានិងការកសាងសង្គមជាតិឡើងវិញដើម្បីឲ្យមានការផ្សះផ្សារមួយបានគេគេចាំបាច់ត្រូវតែរកយុត្តិធម៌ជូនដល់ជនរងគ្រោះជាមុនសិន	null	បានជាតុលាការយកមេដឹកនាំកំពូលរបស់ខ្មែរក្រហមដែលបានកាន់អំណាចនៅឆ្នាំ ១៩៧៥ ១៩៧៩ ទៅកាត់ទោសគឺៈដើម្បីផ្តល់យុត្តិធម៌ដល់ជនរងគ្រោះទាំងអ្នកដែលបានបាត់បង់ជីវីតទៅទាំងអ្នកនៅរស់ដល់សព្វថ្ងៃនេះដើម្បីលុបបំបាត់នូវវប្បធម៌និងទណ្ឌភាពដើម្បីពង្រឹងការគោពច្បាប់និងនីតិរដ្ឋដើម្បីឲ្យជនរងគ្រោះបានធូរស្បើយពីមុខរបួសកាលពីអតីតកាលដើម្បីជួយក្មេងជំនាន់ក្រោយ អាចដឹងការពិតទាក់ទងនិងអ្វីដែលបានកើតឡើងនៅក្រោមរបបខ្មែរក្រហមដើម្បីបិទទំព័រចាស់នៃប្រវត្តិសាស្រ្តដ៏ខ្មៅងងឹតនេះហើយបើកទំព័រថ្មីឆ្ពោះទៅរកការផ្សះផ្សារគ្នានិងការកសាងសង្គមជាតិឡើងវិញដើម្បីឲ្យមានការផ្សះផ្សារមួយបានគេគេចាំបាច់ត្រូវតែរកយុត្តិធម៌ជូនដល់ជនរងគ្រោះជាមុនសិន	ហេតុ អ ្វី បាន ជា ត ុល ាក ារ យក មេ ដ ឹក នាំ កំ ព ូល រ ប ស់ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ដ ែល កាន់ អ ំណ ា ច នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧ ៥ - ១៩ ៧ ៩ Ġ ទៅ កាត់ ទោស Ġ	44	បាន ជា ត ុល ាក ារ យក មេ ដ ឹក នាំ កំ ព ូល រ ប ស់ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ដ ែល បាន កាន់ អ ំណ ា ច នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧ ៥ Ġ ១៩ ៧ ៩ Ġ ទៅ កាត់ ទោស គ ឺ ៈ âĢĭ ដើម ្ប ី ផ្ ត ល់ យុត្តិ ធម៌ ដល់ ជន រ ង គ្រ ោះ ទ ាំង អ្នក ដ ែល បាន បា ត់ បង់ ជីវ ីត ទៅ ទ ាំង អ្នក នៅ រស់ ដល់ ស ព្វ ថ ្ង ៃ នេះ ដើម ្ប ី ល ុប ប ំ បា ត់ ន ូវ វ ប្ប ធម៌ និង ទ ណ្ឌ ភាព ដើម ្ប ី ពង្រឹង ការ គោ ព ច្ បា ប់ និង នី តិ រដ្ឋ ដើម ្ប ី ឲ្យ ជន រ ង គ្រ ោះ បាន ធ ូរ ស្ ប ើយ ពី មុខ របួស កាល ពី អ តី ត កាល ដើម ្ប ី ជ ួយ ក្ មេ ង ជំ នា ន់ ក្រ ោយ Ġ អា ច ដ ឹង ការ ពិ ត ទ ាក់ ទ ង និង អ ្វី ដ ែល បាន កើត ឡើង នៅ ក្រោម រ ប ប ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ដើម ្ប ី ប ិ ទ ទំ ព ័រ ច ាស់ នៃ ប្រ វត្ត ិស ាស ្រ ្ត ដ ៏ ខ្ ម ៅ ង ង ឹត នេះ ហើយ ប ើក ទំ ព ័រ ថ ្ម ី ឆ្ ព ោះ ទៅ រក ការ ផ្ ស ះ ផ្ សារ គ្នា និង ការ ក សា ង សង ្ គម ជាតិ ឡើង វិញ ដើម ្ប ី ឲ្យ មាន ការ ផ្ ស ះ ផ្ សារ មួយ បាន គ េ គ េច ាំ បា ច ់ ត្រូវ តែ រក យុត្តិ ធម៌ ជ ូន ដល់ ជន រ ង គ្រ ោះ ជា ម ុន សិ ន	280	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ត ុល ា ការ យក មេ ដ ឹក នាំ ក ំព ូល រ ប ស់ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ដ ែល កាន់ អ ំ ណា ច នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៧ ៥ - ១៩ ៧ ៩ ▁ទៅ កាត់ ទោស ▁	44	▁បានជា ត ុល ា ការ យក មេ ដ ឹក នាំ ក ំព ូល រ ប ស់ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ដ ែល បាន កាន់ អ ំ ណា ច នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៧ ៥ ▁១៩៧៩ ▁ទៅ កាត់ ទោស គ ឺ ៈ ▁ដើម្បី ផ្ ត ល់ យុត្តិ ធម៌ ដល់ ជន រ ង គ្រ ោះ ទ ាំង អ្នក ដ ែល បាន ប ាត់ បង់ ជីវ ីត ទៅ ទ ាំង អ្នក នៅ រស់ ដល់ ស ព្វ ថ ្ង ៃ នេះ ដើម ្ប ី ល ុប ប ំ ប ាត់ ន ូវ វ ប្ប ធម៌ និង ទ ណ្ឌ ភាព ដើម ្ប ី ពង្រឹង ការ គោ ព ច ្ប ាប់ និង នី តិ រដ្ឋ ដើម ្ប ី ឲ្យ ជន រ ង គ្រ ោះ បាន ធ ូរ ស ្ប ើយ ពី មុខ របួស កាល ពី អ ត ីត កាល ដើម ្ប ី ជ ួយ ក ្ម េង ជំ ន ាន់ ក្រ ោយ ▁អាច ដ ឹង ការ ព ិត ទ ាក់ ទ ង និង អ ្វី ដ ែល បាន កើត ឡើង នៅ ក្រោម រ ប ប ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ដើម ្ប ី ប ិ ទ ទ ំព ័រ ច ាស់ នៃ ប្រ វ ត្តិ សា ស្រ ្ត ដ ៏ ខ្ ម ៅ ង ង ឹត នេះ ហើយ ប ើក ទ ំព ័រ ថ ្ម ី ឆ្ ព ោះ ទៅ រក ការ ផ្ ស ះ ផ្ សារ គ្នា និង ការ ក សា ង ស ង្គ ម ជាតិ ឡើង វិញ ដើម ្ប ី ឲ្យ មាន ការ ផ្ ស ះ ផ្ សារ មួយ បាន គ េ គ េ ចាំបាច់ ត្រូវ តែ រក យុត្តិ ធម៌ ជ ូន ដល់ ជន រ ង គ្រ ោះ ជា ម ុន ស ិន	271
តើតេឡេទស្សន៍ជាអ្វី	null	តេឡេទស្សន៍គឺជា ឧបករណ៍សម្រាប់ទាញរូបភាពវត្ថុដែលនៅឆ្ងាយឲ្យមើលឃើញជិត	null	តេឡេទស្សន៍គឺជា ឧបករណ៍សម្រាប់ទាញរូបភាពវត្ថុដែលនៅឆ្ងាយឲ្យមើលឃើញជិត	ត ើត េ ឡេ ទស្សន៍ ជា អ ្វី Ġ	8	ត េ ឡេ ទស្សន៍ គ ឺ ជា âĢĭ Ġ ឧ ប ករណ៍ សម ្រា ប់ ទ ាញ រូប ភាព វ ត្ថ ុ ដ ែល នៅ ឆ្ ង ាយ ឲ្យ មើល ឃើញ ជ ិត	31	▁តើ ត េ ឡេ ទស្សន៍ ជា អ ្វី ▁	8	▁តេ ឡេ ទស្សន៍ គ ឺ ជា ▁ឧបករណ៍ ស ម្រ ាប់ ទ ាញ រូប ភាព វ ត្ថ ុ ដ ែល នៅ ឆ្ ង ាយ ឲ្យ មើល ឃើញ ជ ិត	28
ចូរបង្ហាញពីខ្លឹមសារនិងអត្ថន័យគោលការណ៍នានាស្តីពីសិទ្ធិកុមារ តើកុមារគួរតែទទួលបាននូវសិទ្ធិបែបណាខ្លះ	null	កុមារគ្រប់រូបត្រូវទទួលបាននូវសិទ្ធិទាំងអស់ដែលបានចែងនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ស្តីពីសិទ្ធិកុមារ ដោយគ្មានការបែងចែកឬរើសអើងពូជសាសន៍ ពណ៍សម្បុរ ភេទ ភាសា សាសនា មតិ នយោបាយសញ្ជាតិ ឬប្រភពសង្គម ទ្រព្យសម្បត្តិស្ថានភាព កំណើតនិង មតិយោបល់ផ្សេងៗទៀត ទោះជាកើតនៅឯណា ឬកើតមកពីណាក៏ដោយ កុមារគ្រប់រូបត្រូវទទួលបាននូវសិទ្ធិ ដូចជាកុមារត្រូវទទួលបាននូវការគាំពារពិសេសទទួលបានឱកាសលក្ខណៈងាយស្រួលទាំងក្នុងផ្លូវច្បាប់ និងមធ្យោបាយផ្សេងៗទៀត ដើម្បីឱ្យកុមារមានការលូតលាស់លើផ្នែករាងកាយសតិបញ្ញា សីលធម៌ ស្មារតី និងសង្គមនៅក្នុងលក្ខខណ្ឌនៃសេរីភាពនិងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរ កុមារត្រូវតែមានសិទ្ធិទទួលបានឈ្មោះមួយ និងសញ្ជាតិមួយ កុមារត្រូវទទួលបានគុណប្រយោជន៍សន្តិសុខសង្គម និងសិទ្ធិក្នុងការរីកចម្រើនធំធាត់ និងមានសុខភាពល្អ កុមារត្រូវមានសិទ្ធិទទួលបាននូវការហូបចុក ស្នាក់នៅកំសាន្ត និងសុខាភិបាលគ្រប់គ្រាន់ កុមារដែលមានសុខភាពមិនល្អផ្នែករាងកាយ និងសតិបញ្ញា ឬផ្នែកសង្គមត្រូវតែទទួលបានកិច្ចព្យាបាលការគាំពារអប់រំនិងទទួលបានការថែទាំពិសេស កុមារត្រូវទទួលបាននូវការស្រលាញ់ថ្នាក់ថ្នម ការយល់ចិត្តថ្លើមសន្តិសុខ សុវត្ថិភាព ទាំងផ្នែកសម្ភារៈ និងផ្នែកសីលធម៌ ការធំធាត់ក្នុងការថែទាំគ្រប់ករណី កុមារដែលងាយរងគ្រោះគួរតែទទួលបាននូវការថែទាំជាពិសេសនិងការឧបត្ថម្ភផ្សេងៗ កុមារគ្រប់រូបមាន សិទ្ធិទទួលបានការសិក្សារៀនសូត្រដោយឥតបង់ថ្លៃយ៉ាងហោចរៀនឱ្យបានចប់ត្រឹមកម្រិតបឋមសិក្សា កុមារត្រូវទទួលបានការអប់រំ និងការបណ្តុះបណ្តាលចំណេះដឹងទូទៅ កុមារត្រូវមានឱកាសពេញលេញដើម្បីលេង និងសម្រាកកំសាន្តដែលមានគោលដៅអប់រំ កុមារមានសិទ្ធិប្រឆាំងតទល់រាល់ទម្រង់នៃការរើសអើងពូជសាសន៍ សាសនា ការបោះបង់ ការប្រើអំពើហហិង្សា ការជិះជាន់កេងប្រវ័ញ្ច កុមារត្រូវតែទទួលបានការអប់រំផ្នែកសា្មរតីក្នុងការចេះយោគយល់គ្នា ការអនុគ្រោះមិត្តភាពសន្តិរវាងគ្នានឹងគ្នានិភាតរភាពជាសកល ទទួលបាននូវឱកាសនៃការចូលរួមក្នុងសកម្មភាពក្នុងសង្គម និងទទួលបានការលើកទឹកចិត្តក្នុងការបង្កើតស្នាដៃ	null	កុមារគ្រប់រូបត្រូវទទួលបាននូវសិទ្ធិទាំងអស់ដែលបានចែងនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ស្តីពីសិទ្ធិកុមារ ដោយគ្មានការបែងចែកឬរើសអើងពូជសាសន៍ ពណ៍សម្បុរ ភេទ ភាសា សាសនា មតិ នយោបាយសញ្ជាតិ ឬប្រភពសង្គម ទ្រព្យសម្បត្តិស្ថានភាព កំណើតនិង មតិយោបល់ផ្សេងៗទៀត ទោះជាកើតនៅឯណា ឬកើតមកពីណាក៏ដោយ កុមារគ្រប់រូបត្រូវទទួលបាននូវសិទ្ធិ ដូចជាកុមារត្រូវទទួលបាននូវការគាំពារពិសេសទទួលបានឱកាសលក្ខណៈងាយស្រួលទាំងក្នុងផ្លូវច្បាប់ និងមធ្យោបាយផ្សេងៗទៀត ដើម្បីឱ្យកុមារមានការលូតលាស់លើផ្នែករាងកាយសតិបញ្ញា សីលធម៌ ស្មារតី និងសង្គមនៅក្នុងលក្ខខណ្ឌនៃសេរីភាពនិងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរ កុមារត្រូវតែមានសិទ្ធិទទួលបានឈ្មោះមួយ និងសញ្ជាតិមួយ កុមារត្រូវទទួលបានគុណប្រយោជន៍សន្តិសុខសង្គម និងសិទ្ធិក្នុងការរីកចម្រើនធំធាត់ និងមានសុខភាពល្អ កុមារត្រូវមានសិទ្ធិទទួលបាននូវការហូបចុក ស្នាក់នៅកំសាន្ត និងសុខាភិបាលគ្រប់គ្រាន់ កុមារដែលមានសុខភាពមិនល្អផ្នែករាងកាយ និងសតិបញ្ញា ឬផ្នែកសង្គមត្រូវតែទទួលបានកិច្ចព្យាបាលការគាំពារអប់រំនិងទទួលបានការថែទាំពិសេស កុមារត្រូវទទួលបាននូវការស្រលាញ់ថ្នាក់ថ្នម ការយល់ចិត្តថ្លើមសន្តិសុខ សុវត្ថិភាព ទាំងផ្នែកសម្ភារៈ និងផ្នែកសីលធម៌ ការធំធាត់ក្នុងការថែទាំគ្រប់ករណី កុមារដែលងាយរងគ្រោះគួរតែទទួលបាននូវការថែទាំជាពិសេសនិងការឧបត្ថម្ភផ្សេងៗ កុមារគ្រប់រូបមាន សិទ្ធិទទួលបានការសិក្សារៀនសូត្រដោយឥតបង់ថ្លៃយ៉ាងហោចរៀនឱ្យបានចប់ត្រឹមកម្រិតបឋមសិក្សា កុមារត្រូវទទួលបានការអប់រំ និងការបណ្តុះបណ្តាលចំណេះដឹងទូទៅ កុមារត្រូវមានឱកាសពេញលេញដើម្បីលេង និងសម្រាកកំសាន្តដែលមានគោលដៅអប់រំ កុមារមានសិទ្ធិប្រឆាំងតទល់រាល់ទម្រង់នៃការរើសអើងពូជសាសន៍ សាសនា ការបោះបង់ ការប្រើអំពើហហិង្សា ការជិះជាន់កេងប្រវ័ញ្ច កុមារត្រូវតែទទួលបានការអប់រំផ្នែកសា្មរតីក្នុងការចេះយោគយល់គ្នា ការអនុគ្រោះមិត្តភាពសន្តិរវាងគ្នានឹងគ្នានិភាតរភាពជាសកល ទទួលបាននូវឱកាសនៃការចូលរួមក្នុងសកម្មភាពក្នុងសង្គម និងទទួលបានការលើកទឹកចិត្តក្នុងការបង្កើតស្នាដៃ	ច ូរ បង ្ហ ាញ ពី ខ្ ល ឹម សារ និង អ ត្ថ ន ័យ គោ ល ការណ៍ នា នា ស្ត ី ពី សិ ទ្ធិ ក ុម ារ Ġ ត ើក ុម ារ គ ួរ តែ ទទួលបាន ន ូវ សិ ទ្ធិ ប ែប ណា ខ្ ល ះ Ġ	46	ក ុម ារ គ្រ ប់ រូប ត្រូវ ទទួលបាន ន ូវ សិ ទ្ធិ ទ ាំង អ ស់ ដ ែល បាន ច ែង នៅ ក្នុង សេ ច ក្តី ថ ្ល ែង ការណ៍ ស្ត ី ពី សិ ទ្ធិ ក ុម ារ Ġ ដោយ គ ្ម ាន ការ ប ែង ច ែក ឬ រ ើស អ ើង ព ូ ជ សា ស ន៍ Ġ ព ណ៍ សម្ប ុរ Ġ ភ េ ទ Ġ ភា សា Ġ សា ស នា Ġ ម តិ Ġ ន យោ បា យ ស ញ្ជ ាត ិ Ġ ឬ ប្រ ភព សង ្ គម Ġ ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ ស្ថាន ភាព Ġ កំ ណ ើត និង Ġ ម តិ យោ ប ល់ ផ្ សេ ង ៗ ទៀត Ġ ទ ោះ ជា កើត នៅ ឯ ណា Ġ ឬ កើត មក ពី ណា ក ៏ ដោយ Ġ ក ុម ារ គ្រ ប់ រូប ត្រូវ ទទួលបាន ន ូវ សិ ទ្ធិ Ġ ដូច ជា ក ុម ារ ត្រូវ ទទួលបាន ន ូវ ការ គ ាំ ពារ ពិ សេ ស ទទួលបាន ឱ កាស ល ក្ខ ណៈ ង ាយ ស្រ ួល ទ ាំង ក្នុង ផ្ល ូវ ច្ បា ប់ Ġ និង ម ធ ្យ ោ បា យ ផ្ សេ ង ៗ ទៀត Ġ ដើម ្ប ី ឱ្យ ក ុម ារ មាន ការ ល ូត លាស់ លើ ផ្ ន ែក រា ង កាយ ស តិ ប ញ្ញា Ġ សី ល ធម៌ Ġ ស្ម ារ តី Ġ និង សង ្ គម នៅ ក្នុង ល ក្ខ ខ ណ្ឌ នៃ សេ រី ភាព និង សេ ច ក្តី ថ្លៃ ថ្ន ូរ Ġ ក ុម ារ ត្រូវ តែ មាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ឈ្មោះ មួយ Ġ និង ស ញ្ជ ាត ិម ួយ Ġ ក ុម ារ ត្រូវ ទទួលបាន គុណ ប្រ យោ ជន ៍ ស ន្ត ិស ុ ខ សង ្ គម Ġ និង សិ ទ្ធិ ក្នុង ការ រី ក ចម្រ ើន ធ ំ ធា ត់ Ġ និង មាន សុខ ភាព ល្អ Ġ ក ុម ារ ត្រូវ មាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ន ូវ ការ ហ ូប ច ុក Ġ ស្ន ាក់ នៅ កំសាន្ត Ġ និង សុខ ា ភិ បាល គ្រ ប់ គ្រ ាន់ Ġ ក ុម ារ ដ ែល មាន សុខ ភាព ម ិន ល្អ ផ្ ន ែក រា ង កាយ Ġ និង ស តិ ប ញ្ញា Ġ ឬ ផ្ ន ែក សង ្ គម ត្រូវ តែ ទទួលបាន កិច្ច ព្យា បាល ការ គ ាំ ពារ អ ប់ រំ និង ទទួលបាន ការ ថ ែ ទ ាំ ពិ សេ ស Ġ ក ុម ារ ត្រូវ ទទួលបាន ន ូវ ការ ស្រលាញ់ ថ្ន ាក់ ថ្ន ម Ġ ការ យ ល់ ចិត្ត ថ ្ល ើម ស ន្ត ិស ុ ខ Ġ សុ វ ត្ថ ិ ភាព Ġ ទ ាំង ផ្ ន ែក សម ្ ភា រៈ Ġ និង ផ្ ន ែក សី ល ធម៌ Ġ ការ ធ ំ ធា ត់ ក្នុង ការ ថ ែ ទ ាំ គ្រ ប់ ករណី Ġ ក ុម ារ ដ ែល ង ាយ រ ង គ្រ ោះ គ ួរ តែ ទទួលបាន ន ូវ ការ ថ ែ ទ ាំ ជា ពិ សេ ស និង ការ ឧ ប ត្ថ ម្ភ ផ្ សេ ង ៗ Ġ ក ុម ារ គ្រ ប់ រូប មាន Ġ សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ការ សិ ក្ស ារ ៀន ស ូត ្រ ដោយ ឥ ត បង់ ថ្លៃ យ៉ាង ហ ោច រ ៀន ឱ្យ បាន ច ប់ ត្រ ឹម ក ម្រ ិត ប ឋ ម សិ ក្ស ា Ġ ក ុម ារ ត្រូវ ទទួលបាន ការ អ ប់ រំ Ġ និង ការ បណ្ត ុះ បណ្ត ាល ចំ ណេ ះ ដ ឹង ទូ ទៅ Ġ ក ុម ារ ត្រូវ មាន ឱ កាស ព េញ ល េញ ដើម ្ប ី ល េង Ġ និង សម ្រា ក កំសាន្ត ដ ែល មាន គោ ល ដ ៅ អ ប់ រំ Ġ ក ុម ារ មាន សិ ទ្ធិ ប្រ ឆ ាំង ត ទល់ រា ល់ ទ ម្រ ង់ នៃ ការ រ ើស អ ើង ព ូ ជ សា ស ន៍ Ġ សា ស នា Ġ ការ ប ោះ បង់ Ġ ការ ប្រ ើ អ ំព ើ ហ ហ ិ ង្ស ា Ġ ការ ជ ិះ ជា ន់ ក េង ប្រ វ ័ ញ្ច Ġ ក ុម ារ ត្រូវ តែ ទទួលបាន ការ អ ប់ រំ ផ្ ន ែក សា ្ម រ តី ក្នុង ការ ច េះ យោគ យ ល់ គ្នា Ġ ការ អនុ គ្រ ោះ ម ិត្ត ភាព ស ន្ត ិ រ វា ង គ្នា នឹង គ្នា និ ភា ត រ ភាព ជា ស ក ល Ġ ទទួលបាន ន ូវ ឱ កាស នៃ ការ ចូល រួម ក្នុង ស កម្ម ភាព ក្នុង សង ្ គម Ġ និង ទទួលបាន ការ លើក ទឹក ចិត្ត ក្នុង ការ បង ្ក ើត ស្ន ា ដៃ	691	▁ចូរ ប ង្ហ ាញ ពី ខ្ ល ឹម សារ និង អ ត្ថ ន ័យ គ ោល ការណ៍ នា នា ស្ត ី ពី ស ិទ្ធ ិក ុម ារ ▁តើ ក ុម ារ គ ួរ តែ ទទួលបាន ន ូវ សិ ទ្ធិ ប ែប ណា ខ្ ល ះ ▁	45	▁កុមារ គ្រ ប់ រូប ត្រូវ ទទួលបាន ន ូវ សិ ទ្ធិ ទ ាំង អ ស់ ដ ែល បាន ច ែង នៅ ក្នុង ស េចក្តីថ្លែងការណ៍ ស្ត ី ពី ស ិទ្ធ ិក ុម ារ ▁ដោយ គ ្ មាន ការ ប ែង ច ែក ឬ រ ើស អ ើង ព ូ ជ សា ស ន៍ ▁ព ណ៍ សម្ប ុរ ▁ភេទ ▁ភាសា ▁សាសនា ▁មតិ ▁នយោបាយ ស ញ្ជ ា តិ ▁ឬ ប្រ ភព ស ង្គ ម ▁ទ្រព្យសម្បត្តិ ស្ថាន ភាព ▁កំណើត និង ▁មតិ យោ ប ល់ ផ្ ស េង ៗ ទៀត ▁ទោះជា កើត នៅ ឯ ណា ▁ឬ កើត មក ពី ណា ក ៏ ដោយ ▁កុមារ គ្រ ប់ រូប ត្រូវ ទទួលបាន ន ូវ សិ ទ្ធិ ▁ដូចជា ក ុម ារ ត្រូវ ទទួលបាន ន ូវ ការ គ ាំ ពារ ពិ ស េស ទទួលបាន ឱ កាស ល ក្ខ ណៈ ង ាយ ស្រ ួល ទ ាំង ក្នុង ផ្ល ូវ ច ្ប ាប់ ▁និង ម ធ ្យ ោ ប ាយ ផ្ ស េង ៗ ទៀត ▁ដើម្បីឱ្យ ក ុម ារ មាន ការ ល ូត លាស់ លើ ផ្ ន ែក រ ាង កាយ ស តិ ប ញ្ញា ▁សីលធម៌ ▁ស្មារតី ▁និង ស ង្គ ម នៅ ក្នុង ល ក្ខ ខ ណ្ឌ នៃ សេ រី ភាព និង ស េច ក្តី ថ្លៃ ថ្ន ូរ ▁កុមារ ត្រូវ តែ មាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ឈ្មោះ មួយ ▁និង ស ញ្ជ ា តិ មួយ ▁កុមារ ត្រូវ ទទួលបាន គុណ ប្រ យោ ជ ន៍ ស ន្ត ិ សុខ ស ង្គ ម ▁និង សិ ទ្ធិ ក្នុង ការ រី ក ចម្រ ើន ធ ំ ធ ាត់ ▁និង មាន សុខ ភាព ល្អ ▁កុមារ ត្រូវ មាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ន ូវ ការ ហ ូប ច ុក ▁ស្នាក់ នៅ កំសាន្ត ▁និង សុខ ា ភិ បាល គ្រ ប់ គ្រ ាន់ ▁កុមារ ដ ែល មាន សុខ ភាព ម ិន ល្អ ផ្ ន ែក រ ាង កាយ ▁និង ស តិ ប ញ្ញា ▁ឬ ផ្ ន ែក ស ង្គ ម ត្រូវ តែ ទទួលបាន កិច្ច ព្យា បាល ការ គ ាំ ពារ អ ប់ រំ និង ទទួលបាន ការ ថ ែ ទ ាំ ពិ ស េស ▁កុមារ ត្រូវ ទទួលបាន ន ូវ ការ ស្រលាញ់ ថ្ន ាក់ ថ្ន ម ▁ការយល់ ចិត្ត ថ ្ល ើម ស ន្ត ិ សុខ ▁សុវត្ថិភាព ▁ទាំង ផ្ ន ែក ស ម្ភ ារ ៈ ▁និង ផ្ ន ែក សី ល ធម៌ ▁ការ ធ ំ ធ ាត់ ក្នុង ការ ថ ែ ទ ាំ គ្រ ប់ ករណី ▁កុមារ ដ ែល ង ាយ រ ង គ្រ ោះ គ ួរ តែ ទទួលបាន ន ូវ ការ ថ ែ ទ ាំ ជា ពិ ស េស និង ការ ឧ ប ត្ថ ម្ភ ផ្ ស េង ៗ ▁កុមារ គ្រ ប់ រូប មាន ▁សិទ្ធិ ទទួលបាន ការ សិ ក្ស ារ ៀន ស ូ ត្រ ដោយ ឥ ត បង់ ថ្លៃ យ៉ាង ហ ោច រ ៀន ឱ្យ បាន ច ប់ ត្រ ឹម ក ម្រ ិត ប ឋ ម ស ិក ្សា ▁កុមារ ត្រូវ ទទួលបាន ការ អ ប់ រំ ▁និង ការ បណ្ត ុះ បណ្ត ាល ច ំណ េះ ដ ឹង ទូ ទៅ ▁កុមារ ត្រូវ មាន ឱ កាស ព េញ ល េញ ដើម ្ប ី ល េង ▁និង ស ម្រ ាក កំសាន្ត ដ ែល មាន គ ោល ដ ៅ អ ប់ រំ ▁កុមារ មាន សិ ទ្ធិ ប្រ ឆ ាំង ត ទល់ រ ាល់ ទ ម្រ ង់ នៃ ការ រ ើស អ ើង ព ូ ជ សា ស ន៍ ▁សាសនា ▁ការបោះ បង់ ▁ការប្រើ អ ំព ើ ហ ហ ិ ង ្សា ▁ការជ ិះ ជ ាន់ ក េង ប្រ វ ័ ញ្ច ▁កុមារ ត្រូវ តែ ទទួលបាន ការ អ ប់ រំ ផ្ ន ែក សា ្ម រ តី ក្នុង ការ ច េះ យោគ យ ល់ គ្នា ▁ការ អនុ គ្រ ោះ ម ិត្ត ភាព ស ន្ត ិ រ វ ាង គ្នា នឹង គ្នា និ ភា ត រ ភាព ជា ស ក ល ▁ទទួលបាន ន ូវ ឱ កាស នៃ ការ ចូល រួម ក្នុង ស កម្ម ភាព ក្នុង ស ង្គ ម ▁និង ទទួលបាន ការ លើក ទឹក ចិត្ត ក្នុង ការ ប ង្ក ើត ស្ន ា ដៃ	618
តើមូលហេតុអ្វីបានជាផ្ទុះរឿងបដិវត្តន៍ឆ្នាំ ១៩៣២	null	មូលហេតុអ្វីបានជាផ្ទុះរឿងបដិវត្តន៍ឆ្នាំ ១៩៣២ គឺដោយសារ ក្រុមបញ្ញវន្ដសៀមទី ១ បានត្រឡប់មកពីទ្វីបអឺរ៉ុប ពួកគេបានធ្វើញ្ញត្តិស្នើរសុំព្រះមហាក្សត្រគ្របង្កើតសភាជាតិ ក្រុមប្រឹក្សរដ្ឋមន្ដ្រី អនុម័តច្បាប់ការពារសិទ្ធិមនុស្ស សេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ និងសមភាព ប្រជាពលរដ្ឋនៅចំពោះមុខច្បាប់ប៉ុន្តែព្រះមហាក្សត្រពុំអាចធ្វើអ្វីបាន ដូច្នេះការទាមទារនេះគ្មានលទ្ធភាពឡើយ នៅឆ្នាំ ១៩១២ បន្ទាប់ពីសេ្តច ជូឡាឡុងកនសោយទិវង្គតបានលេចឡើងគម្រោងធ្វើរដ្ឋប្រហារ ដោយលួចលាក់នៅក្នុងទិសដៅបានលេចឡើងគម្រោងធ្វើរដ្ឋប្រហារ ដោយលួចលាក់នៅក្នុងទិសដៅបង្កើតប្រព័ន្ធដឹកនាំរបបរាជានិយមអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ឬ លុបបំបាត់អំណាចព្រះមហាក្សត្រទាំងស្រុងតែម្ដងនៅឆ្នាំ ១៩៣២ មានមន្ដ្រីគាំទ្រគោលការណ៍រដ្ឋប្រហារជាច្រើននាក់	null	មូលហេតុអ្វីបានជាផ្ទុះរឿងបដិវត្តន៍ឆ្នាំ ១៩៣២ គឺដោយសារ ក្រុមបញ្ញវន្ដសៀមទី ១ បានត្រឡប់មកពីទ្វីបអឺរ៉ុប ពួកគេបានធ្វើញ្ញត្តិស្នើរសុំព្រះមហាក្សត្រគ្របង្កើតសភាជាតិ ក្រុមប្រឹក្សរដ្ឋមន្ដ្រី អនុម័តច្បាប់ការពារសិទ្ធិមនុស្ស សេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ និងសមភាព ប្រជាពលរដ្ឋនៅចំពោះមុខច្បាប់ប៉ុន្តែព្រះមហាក្សត្រពុំអាចធ្វើអ្វីបាន ដូច្នេះការទាមទារនេះគ្មានលទ្ធភាពឡើយ នៅឆ្នាំ ១៩១២ បន្ទាប់ពីសេ្តច ជូឡាឡុងកនសោយទិវង្គតបានលេចឡើងគម្រោងធ្វើរដ្ឋប្រហារ ដោយលួចលាក់នៅក្នុងទិសដៅបានលេចឡើងគម្រោងធ្វើរដ្ឋប្រហារ ដោយលួចលាក់នៅក្នុងទិសដៅបង្កើតប្រព័ន្ធដឹកនាំរបបរាជានិយមអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ឬ លុបបំបាត់អំណាចព្រះមហាក្សត្រទាំងស្រុងតែម្ដងនៅឆ្នាំ ១៩៣២ មានមន្ដ្រីគាំទ្រគោលការណ៍រដ្ឋប្រហារជាច្រើននាក់	ត ើម ូល ហេតុ អ ្វី បាន ជា ផ្ ទ ុះ រឿង ប ដ ិ វត្ត ន៍ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៣ ២ Ġ	21	ម ូល ហេតុ អ ្វី បាន ជា ផ្ ទ ុះ រឿង ប ដ ិ វត្ត ន៍ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៣ ២ Ġ គ ឺ ដោយ សារ Ġ ក្រុម ប ញ្ញ វ ន្ ដ ស ៀម ទី Ġ ១ Ġ បាន ត្រ ឡ ប់ មក ពី ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប Ġ ព ួ ក គ េ បាន ធ ្វ ើ ញ្ញ ត្តិ ស្ន ើរ សុ ំព ្រ ះ ម ហា ក្សត្រ គ្រ បង ្ក ើត ស ភា ជាតិ Ġ ក្រុម ប្រ ឹក ្ស រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី Ġ អនុ ម ័ត ច្ បា ប់ ការពារ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស Ġ សេ រី ភាព ក្នុង ការ បញ្ច េញ ម តិ Ġ និង សម ភាព Ġ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ នៅ ចំ ព ោះ មុខ ច្ បា ប់ ប៉ ុន ្ត ែ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ពុ ំ អា ច ធ ្វ ើ អ ្វី បាន Ġ ដូច ្ន េះ ការ ទ ាម ទ ារ នេះ គ ្ម ាន ល ទ្ធ ភាព ឡ ើយ Ġ នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ១ ២ Ġ បន្ទាប់ ពី សេ ្ត ច Ġ ជ ូ ឡា ឡ ុង ក ន ស ោយ ទិ វ ង្គ ត បាន ល េច ឡើង គម ្រ ោង ធ ្វ ើរ ដ្ឋ ប្រហារ Ġ ដោយ ល ួច លា ក់ នៅ ក្នុង ទិ ស ដ ៅ បាន ល េច ឡើង គម ្រ ោង ធ ្វ ើរ ដ្ឋ ប្រហារ Ġ ដោយ ល ួច លា ក់ នៅ ក្នុង ទិ ស ដ ៅ បង ្ក ើត ប្រ ព ័ន ្ ធ ដ ឹក នាំ រ ប បរ ា ជា និយម អា ស្រ ័យ រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ Ġ ឬ Ġ ល ុប ប ំ បា ត់ អ ំណ ា ច ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ទ ាំង ស្រ ុង តែ ម្ ដង នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៣ ២ Ġ មាន ម ន្ ដ ្រី គ ាំ ទ្រ គោ ល ការណ៍ រដ្ឋ ប្រហារ ជា ច្ រ ើន នាក់ ĠâĢĭ	294	▁តើ ម ូល ហេតុ អ ្វី បាន ជា ផ្ ទ ុះ រឿង ប ដ ិ វត្ត ន៍ ឆ្នាំ ▁១៩ ៣ ២ ▁	21	▁មូលហេតុ អ ្វី បាន ជា ផ្ ទ ុះ រឿង ប ដ ិ វត្ត ន៍ ឆ្នាំ ▁១៩ ៣ ២ ▁គឺ ដោយ សារ ▁ក្រុម ប ញ្ញ វ ន្ ដ ស ៀម ទី ▁១ ▁បាន ត្រ ឡ ប់ មក ពី ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប ▁ពួកគេ បាន ធ ្វ ើ ញ្ញ ត្តិ ស្ន ើរ ស ុំ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ គ្រ ប ង្ក ើត ស ភា ជាតិ ▁ក្រុម ប្រ ឹ ក្ស រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី ▁អនុម័ត ច ្ប ាប់ ការពារ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ▁សេរីភាព ក្នុង ការ បញ្ច េញ ម តិ ▁និង សម ភាព ▁ប្រជាពលរដ្ឋ នៅ ច ំព ោះ មុខ ច ្ប ាប់ ប៉ ុ ន្ត ែ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ព ុំ អា ច ធ ្វ ើ អ ្វី បាន ▁ដូច្នេះ ការ ទ ាម ទ ារ នេះ គ ្ មាន ល ទ្ធ ភាព ឡ ើយ ▁នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ១ ២ ▁បន្ទាប់ពី សេ ្ត ច ▁ជូ ឡា ឡ ុង ក ន ស ោយ ទិ វ ង្គ ត បាន ល េច ឡើង គ ម្រ ោង ធ ្វ ើ រដ្ឋ ប្រហារ ▁ដោយ ល ួច ល ាក់ នៅ ក្នុង ទិ ស ដ ៅ បាន ល េច ឡើង គ ម្រ ោង ធ ្វ ើ រដ្ឋ ប្រហារ ▁ដោយ ល ួច ល ាក់ នៅ ក្នុង ទិ ស ដ ៅ ប ង្ក ើត ប្រ ព ័ ន្ធ ដ ឹក នាំ រ ប ប រាជ ា និយម អា ស្រ ័យ រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ ▁ឬ ▁លុបបំបាត់ អ ំ ណា ច ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ទ ាំង ស្រ ុង តែ ម្ ដង នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៣ ២ ▁មាន ម ន្ ដ ្រី គ ាំ ទ្រ គ ោល ការណ៍ រដ្ឋ ប្រហារ ជា ច ្រ ើន នាក់ ▁	270
តើអក្សរសិល្ប៍ជាអ្វី មានប្រភពមកពីណា	null	អក្សរសិល្ប៍ ជាអត្ថបទទាំងឡាយណាដែលប្រើដោយអក្សរប្រកបដោយសិល្ប៍វិធីធ្វើឱ្យអ្នកអានអ្នកស្តាប់រំភើបសប្បាយក្នុងអារម្មណ៍ អក្សរសិល្ប៍មានប្រភពមកពីសភាវគតិចង់កំសាន្តសប្បាយសភាវគតិអសកម្ម ការចម្លង ឬត្រាប់តាមសាសនា និងមន្តអាគមពលកម្ម	null	អក្សរសិល្ប៍ ជាអត្ថបទទាំងឡាយណាដែលប្រើដោយអក្សរប្រកបដោយសិល្ប៍វិធីធ្វើឱ្យអ្នកអានអ្នកស្តាប់រំភើបសប្បាយក្នុងអារម្មណ៍ អក្សរសិល្ប៍មានប្រភពមកពីសភាវគតិចង់កំសាន្តសប្បាយសភាវគតិអសកម្ម ការចម្លង ឬត្រាប់តាមសាសនា និងមន្តអាគមពលកម្ម	ត ើ អ ក្ស រស ិល ្ប ៍ ជា អ ្វី Ġ មាន ប្រ ភព មក ពី ណា Ġ	17	អ ក្ស រស ិល ្ប ៍ Ġ ជា អ ត្ថ បទ ទ ាំង ឡា យ ណា ដ ែល ប្រ ើ ដោយ អ ក្ស រ ប្រ ក ប ដោយ សិ ល ្ប ៍ វិ ធី ធ ្វ ើ ឱ្យ អ្នក អាន អ្នក ស្តា ប់ រំ ភ ើប សប្បាយ ក្នុង អារម្មណ៍ Ġ អ ក្ស រស ិល ្ប ៍ មាន ប្រ ភព មក ពី ស ភា វ គ តិ ច ង់ កំសាន្ត សប្បាយ ស ភា វ គ តិ អ ស កម្ម Ġ ការ ច ម្ល ង Ġ ឬ ត្រា ប់ តា ម សា ស នា Ġ និង ម ន្ត អា គម ពល កម្ម	95	▁តើ អ ក្ស រស ិល ្ប ៍ ជា អ ្វី ▁មាន ប្រ ភព មក ពី ណា ▁	16	▁អក្សរ ស ិល ្ប ៍ ▁ជា អ ត្ថ បទ ទ ាំង ឡា យ ណា ដ ែល ប្រ ើ ដោយ អ ក្ស រ ប្រ ក ប ដោយ ស ិល ្ប ៍ វិ ធី ធ ្វ ើ ឱ្យ អ្នក អាន អ្នក ស្ត ាប់ រំ ភ ើប សប្បាយ ក្នុង អារម្មណ៍ ▁អក្សរ ស ិល ្ប ៍ មាន ប្រ ភព មក ពី ស ភា វ គ ត ិច ង់ កំសាន្ត សប្បាយ ស ភា វ គ តិ អ ស កម្ម ▁ការច ម្ល ង ▁ឬ ត្រ ាប់ ត ាម សា ស នា ▁និង ម ន្ត អា គម ពល កម្ម	92
តើតាមកំណែទម្រង់ឆ្នាំ១៨៨៤ក្នុងការបំពេញការងារដឹកនំា តើរ៉េស៊ីដង់ស៊ុបពែរីយ័រមានក្រុមប្រឹក្សាមួយដែលមានសមាជិកប៉ុន្មានរូប ចូររៀបរាប់ពីសមាសភាពក្រុមប្រឹក្សានោះ	null	តាមកំណែទម្រង់ឆ្នំា ១៨៨៤ក្នុងការបំពេញការងារដឹកនាំរ៉េស៊ីដង់ស៊ុបពែរីយ័រមានក្រុមប្រឹក្សាមួយដែលមានសមាជិក១២រូប គឹ៦រូបជាមន្រ្តីពាណិជ្ជកម្មបារាំងដែលតែងតាំងដោយរ៉េស៊ីដង់សេណេរ៉ាលនិងជនជាតិខ្មែរ៣នាក់ចិនម្នាក់ចាមម្នាក់យួនម្នាក់ដែលតែងតាំងដោយព្រះមហាក្សត្រដោយមានការអនុម័តយល់ព្រមពីរ៉េស៊ីដង់សេណេរ៉ាល់នៅកូសាំងស៊ីន	null	តាមកំណែទម្រង់ឆ្នំា ១៨៨៤ក្នុងការបំពេញការងារដឹកនាំរ៉េស៊ីដង់ស៊ុបពែរីយ័រមានក្រុមប្រឹក្សាមួយដែលមានសមាជិក១២រូប គឹ៦រូបជាមន្រ្តីពាណិជ្ជកម្មបារាំងដែលតែងតាំងដោយរ៉េស៊ីដង់សេណេរ៉ាលនិងជនជាតិខ្មែរ៣នាក់ចិនម្នាក់ចាមម្នាក់យួនម្នាក់ដែលតែងតាំងដោយព្រះមហាក្សត្រដោយមានការអនុម័តយល់ព្រមពីរ៉េស៊ីដង់សេណេរ៉ាល់នៅកូសាំងស៊ីន	ត ើត ាម កំ ណ ែ ទ ម្រ ង់ ឆ្នាំ ១ ៨៨ ៤ ក្នុង ការ ប ំព េញ ការងារ ដ ឹក ន ំ ា Ġ ត ើរ ៉ េស ៊ី ដង ់ ស៊ ុប ព ែរ ី យ ័រ មាន ក្រុម ប្រ ឹក ្សា មួយ ដ ែល មាន សម ា ជ ិក ប៉ ុន ្ម ាន រូប Ġ ច ូរ រ ៀប រា ប់ ពី សម ាស ភាព ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ន ោះ Ġ	72	តា មក ំណ ែ ទ ម្រ ង់ ឆ្ ន ំ ា Ġ ១ ៨៨ ៤ ក្នុង ការ ប ំព េញ ការងារ ដ ឹក នាំ រ៉េ ស៊ី ដង ់ ស៊ ុប ព ែរ ី យ ័រ មាន ក្រុម ប្រ ឹក ្សា មួយ ដ ែល មាន សម ា ជ ិក ១ ២ រូប Ġ គ ឹ ៦ រូប ជា ម ន្ រ ្ត ី ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម បា រា ំ ង ដ ែល តែ ង តាំង ដោយ រ៉េ ស៊ី ដង ់ សេ ណេ រ៉ា ល និង ជន ជាតិ ខ្ ម ែរ ៣ នាក់ ច ិន ម្ នាក់ ច ាម ម្ នាក់ យ ួន ម្ នាក់ ដ ែល តែ ង តាំង ដោយ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ដោយ មាន ការ អនុ ម ័ត យ ល់ ព្រ ម ពី រ៉េ ស៊ី ដង ់ សេ ណេ រ៉ា ល់ នៅ កូ សា ំ ង ស៊ី ន	140	▁តើ តា មក ំណ ែ ទ ម្រ ង់ ឆ្នាំ ១ ៨៨ ៤ ក្នុង ការ ប ំព េញ ការងារ ដ ឹក ន ំ ា ▁តើ រ៉េ ស៊ី ដ ង់ ស៊ ុប ព ែ រី យ ័រ មាន ក្រុម ប្រ ឹក ្សា មួយ ដ ែល មាន ស មា ជ ិក ប៉ ុន ្ មាន រូប ▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ពី ស មាស ភាព ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ន ោះ ▁	68	▁តាម ក ំណ ែ ទ ម្រ ង់ ឆ្ ន ំ ា ▁១៨ ៨ ៤ ក្នុង ការ ប ំព េញ ការងារ ដ ឹក នាំ រ៉េ ស៊ី ដ ង់ ស៊ ុប ព ែ រី យ ័រ មាន ក្រុម ប្រ ឹក ្សា មួយ ដ ែល មាន ស មា ជ ិក ១ ២ រូប ▁គ ឹ ៦ រូប ជា ម ន ្រ ្ត ី ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ប ារ ាំង ដ ែល ត ែង តាំង ដោយ រ៉េ ស៊ី ដ ង់ សេ ណេ រ៉ា ល និង ជន ជាតិ ខ្ ម ែរ ៣ នាក់ ច ិន ម្ នាក់ ច ាម ម្ នាក់ យ ួន ម្ នាក់ ដ ែល ត ែង តាំង ដោយ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ដោយ មាន ការ អនុ ម ័ត យ ល់ ព្រ ម ពី រ៉េ ស៊ី ដ ង់ សេ ណេ រ៉ា ល់ នៅ ក ូស ាំង ស៊ី ន	138
តើក្នុងប្រព័ន្ធទន្លេសាបមានផ្លូវទឹកណាខ្លះហើយបំរើតំបន់ណាខ្លះ	null	ក្នុងប្រព័ន្ធទន្លេសាបមានផ្លូវទឹកទន្លេសាប បឹងទន្លេសាប និងដៃរបស់វា ហើយបំរើតំបន់ទំនាបកណ្តាល	null	ក្នុងប្រព័ន្ធទន្លេសាបមានផ្លូវទឹកទន្លេសាប បឹងទន្លេសាប និងដៃរបស់វា ហើយបំរើតំបន់ទំនាបកណ្តាល	ត ើក ្ន ុង ប្រ ព ័ន ្ ធ ទ ន្ ល េស ាប មាន ផ្ល ូវ ទឹក ណា ខ្ ល ះ ហើយ ប ំ រ ើត ំ ប ន់ ណា ខ្ ល ះ Ġ	34	ក្នុង ប្រ ព ័ន ្ ធ ទ ន្ ល េស ាប មាន ផ្ល ូវ ទឹក ទ ន្ ល េស ាប Ġ ប ឹង ទ ន្ ល េស ាប Ġ និង ដៃ រ ប ស់ វា Ġ ហើយ ប ំ រ ើត ំ ប ន់ ទំ នា ប ក ណ្ត ាល	47	▁តើ ក្នុង ប្រ ព ័ ន្ធ ទ ន ្ល េស ាប មាន ផ្ល ូវ ទឹក ណា ខ្ ល ះ ហើយ ប ំ រ ើត ំ ប ន់ ណា ខ្ ល ះ ▁	31	▁ក្នុង ប្រ ព ័ ន្ធ ទ ន ្ល េស ាប មាន ផ្ល ូវ ទឹក ទ ន ្ល េស ាប ▁បឹង ទ ន ្ល េស ាប ▁និង ដៃ រ ប ស់ វា ▁ហើយ ប ំ រ ើត ំ ប ន់ ទំ នា ប ក ណ្ត ាល	45
តើព្រះបាទអង្គដួងជាបុត្ររបស់ស្តេចអង្គណារដ្ឋកាលរបស់ព្រះអង្គចាប់ផ្តើមពីឆ្នាំណាដល់ឆ្នាំណា	null	ក្រោយសម័យអាណាព្យាបាលបារាំង កម្ពុជាបានឆ្លងកាត់សម័យនិងរបបជាច្រើនទៀតដូចជាៈសម័យសង្គមរាស្រ្តនិយមៈចុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទី១១៩៥៥១៩៧០សាធារណរដ្ឋខ្មែរៈ ១៩៧០១៩៧៥កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យៈ ១៩៧៥១៩៧៩សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជាៈ ១៩៧៩១៩៨៩រដ្ឋកម្ពុជាៈ ១៩៨៩១៩៩១អន្តរកាលៈ ១៩៩១១៩៩៣ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទី២ ១៩៩៣បច្ចុប្បន្ន	null	ក្រោយសម័យអាណាព្យាបាលបារាំង កម្ពុជាបានឆ្លងកាត់សម័យនិងរបបជាច្រើនទៀតដូចជាៈសម័យសង្គមរាស្រ្តនិយមៈចុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទី១១៩៥៥១៩៧០សាធារណរដ្ឋខ្មែរៈ ១៩៧០១៩៧៥កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យៈ ១៩៧៥១៩៧៩សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជាៈ ១៩៧៩១៩៨៩រដ្ឋកម្ពុជាៈ ១៩៨៩១៩៩១អន្តរកាលៈ ១៩៩១១៩៩៣ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទី២ ១៩៩៣បច្ចុប្បន្ន	ត ើ ព្រ ះ បាទ អង្គ ដ ួង ជា ប ុត ្រ រ ប ស់ ស្ត េច អង្គ ណា រដ្ឋ កាល រ ប ស់ ព្រ ះ អង្គ ច ាប់ ផ្ ត ើម ពី ឆ្នាំ ណា ដល់ ឆ្នាំ ណា Ġ	38	ក្រ ោយ សម័យ អា ណា ព្យា បាល បា រា ំ ង Ġ ក ម្ព ុ ជា បាន ឆ្ លង កាត់ សម័យ និង រ ប ប ជា ច្ រ ើន ទៀត ដូច ជា ៈ សម័យ សង ្ គម រា ស្រ ្ត និយម ៈ ច ុង ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ទី១ ១៩ ៥ ៥ ១៩ ៧០ សា ធា រណ រដ្ឋ ខ្ ម ែរ ៈ Ġ ១៩ ៧០ ១៩ ៧ ៥ ក ម្ព ុ ជា ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ៈ Ġ ១៩ ៧ ៥ ១៩ ៧ ៩ សា ធា រណ រដ្ឋ ប្រ ជា មាន ិត ក ម្ព ុ ជា ៈ Ġ ១៩ ៧ ៩ ១៩ ៨ ៩ រដ្ឋ ក ម្ព ុ ជា ៈ Ġ ១៩ ៨ ៩ ១៩ ៩ ១ អ ន្ត រក ាល ៈ Ġ ១៩ ៩ ១ ១៩ ៩ ៣ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ទី ២ Ġ ១៩ ៩ ៣ ប ច្ច ុប ្ប ន្ន	150	▁តើ ព្រ ះ បាទ អង្គ ដ ួង ជា ប ុ ត្រ រ ប ស់ ស្ត េច អង្គ ណា រដ្ឋ កាល រ ប ស់ ព្រ ះ អង្គ ច ាប់ ផ្ ត ើម ពី ឆ្នាំ ណា ដល់ ឆ្នាំ ណា ▁	37	▁ក្រោយ សម័យ អា ណា ព្យា បាល ប ារ ាំង ▁កម្ពុជា បាន ឆ្ លង កាត់ សម័យ និង រ ប ប ជា ច ្រ ើន ទៀត ដូច ជា ៈ សម័យ ស ង្គ ម រា ស្រ ្ត និយម ៈ ច ុង ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ទី១ ១៩ ៥ ៥ ១៩ ៧០ សា ធា រណ រដ្ឋ ខ្ ម ែរ ៈ ▁១៩ ៧០ ១៩ ៧ ៥ ក ម្ព ុ ជា ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ៈ ▁១៩ ៧ ៥ ១៩ ៧ ៩ សា ធា រណ រដ្ឋ ប្រ ជា មាន ិត ក ម្ព ុ ជា ៈ ▁១៩៧៩ ១ ៩៨ ៩ រដ្ឋ ក ម្ព ុ ជា ៈ ▁១៩ ៨ ៩ ១៩ ៩ ១ អ ន្ត រ កាល ៈ ▁១៩ ៩ ១ ១៩ ៩ ៣ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ទី ២ ▁១៩ ៩ ៣ ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន	143
តើចលនាតស៊ូមានប៉ុន្មានបែប អ្វីខ្លះ	null	ចលនាតស៊ូមាន២បែបគឺចលនាតស៊ូដើម្បីឯករាជ្យជាតិប្រឆាំងនឹងរបបអង់គ្លេសបារាំងចលនាតស៊ូប្រឆាំងនឹងពួកមូលធន និងសក្តិភូមិ	null	ចលនាតស៊ូមាន២បែបគឺចលនាតស៊ូដើម្បីឯករាជ្យជាតិប្រឆាំងនឹងរបបអង់គ្លេសបារាំងចលនាតស៊ូប្រឆាំងនឹងពួកមូលធន និងសក្តិភូមិ	ត ើ ច ល នា ត ស៊ូ មាន ប៉ ុន ្ម ាន ប ែប Ġ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	19	ច ល នា ត ស៊ូ មាន ២ ប ែប គ ឺ ច ល នា ត ស៊ូ ដើម ្ប ី ឯក រាជ ្យ ជាតិ ប្រ ឆ ាំង នឹង រ ប ប អ ង់ គ ្ល េស បា រា ំ ង ច ល នា ត ស៊ូ ប្រ ឆ ាំង នឹង ព ួ ក ម ូល ធ ន Ġ និង ស ក្ត ិ ភ ូម ិ	62	▁តើ ច ល នា ត ស៊ូ មាន ប៉ ុន ្ មាន ប ែប ▁អ្វី ខ្ ល ះ ▁	17	▁ចលនា ត ស៊ូ មាន ២ ប ែប គ ឺ ច ល នា ត ស៊ូ ដើម ្ប ី ឯក រាជ ្យ ជាតិ ប្រ ឆ ាំង នឹង រ ប ប អ ង់ គ ្ល េស ប ារ ាំង ច ល នា ត ស៊ូ ប្រ ឆ ាំង នឹង ព ួ ក ម ូល ធ ន ▁និង ស ក ្តិ ភ ូម ិ	59
ចូរនិយាយរៀបរាប់ពីប្រភេទសណ្ឋានដីភ្នំភ្លើងសំខាន់ៗទាំង៤	null	ប្រភេទសណ្ឋានដីភ្នំភ្លើងសំខាន់ៗទាំង៤មានភ្នំ្ភភ្លើងខែលភ្នំភ្លើងខែល កើតពីស្រទាប់លកំអែភ្នំភ្លើងដែលហូរគលើគ្នាជាបន្តបន្ទាប់នៃបន្ទុះស្ងប់ ដោយសារកំឯលមានលក្ខណៈរាវខ្លំាងធ្វើអោយរាលដាលគ្របដណ្តប់លើផ្ទៃធំ នៅទីបំផុតស្រទាប់កំឯលទាំងនោះបង្កើតជាភ្នំភ្លើងខែល ដែលមានចំណោទពុំសូវចោទទេរនិងទាប ទោះបីជាជំរាលភ្នំពុំសូវចោទខ្លាំងប៉ុន្តែវាអាចមានទំហំធំធេង ភ្នំម៉ូណាគានៅហាវ៉ៃជាប្រភេទភ្នំភ្លើងខែលធំជាងគេបំផុត នៅលើពិភពលោកប្រសិបបើគេវាស់ភ្នំម៉ូណាគា Mauna Kea ពីបាតសមុទ្រមកភ្នំនេះខ្ពស់ជាងភ្នំអេវើរ៉េស ដែលជាភ្នំខ្ពស់ជាងគេនៅលើគោកទៅទៀត ភ្នំភ្លើងសាជីភ្នំភ្លើងសាជី មានរាងសាជីតូចៗដែលកើតឡើងពីបំណែកសិលាបង្កើតជាចំណោតចោតខ្លាំង នឹងមានបាតតូចជាងភ្នំភ្លើងខែល ភ្នំភ្លើងសាជីវតែងផ្ទុះមានរយៈពេលខ្លី ហើយកើតឡើងជាក្រុមៗ ជាទូទៅវាកើតឡើងនៅខាងនៃភ្នំភ្លើងមាស ភ្នំភ្លើងទាំងនេះសឹករិចរិលយ៉ាងរហ័ស ណីព្រោះបំណែកនៃកម្ទេចសិលាមិនត្រូវបានខាំជាប់គ្នាដោយកំអែភ្នំភ្លើងទេ ភ្នំភ្លើងសមាសភ្នំភ្លើងសមាស កើតពីបន្ទុះឆ្នាស់គ្នានៃបន្ទុះខ្លាំងនិងបន្ទុះស្ងប់ បន្សំនៃបំណែកសិលានិងកំឯលភ្នំភ្លើងបង្កើតបានជាស្រទាប់សិលាឆ្លាសគ្នា វាមានបាត់ធំ ចំណោតមធ្យម និងកម្ពស់ខ្ពស់ ភ្នំភ្លើងសមាសដូចជា ភ្នំហ្វូជី នៅប្រទេសជប៉ុនមានបាតធំនិងជម្រាលកាន់តែចោតទៅៗឆ្ពោះទៅកាន់កំពូលភ្នំ ខ្ពង់រាបកំឯលភ្នំភ្លើងកំឯលភ្នំភ្លើង មិនមែនហូរចេញតែពីភ្នំភ្លើងប៉ុណ្ណោះទេ ភាគច្រើននៃកំឯលភ្នំភ្លើងនៅលើទ្វីបផ្ទុះចេញពីស្នាមប្រេះក្នុងសំបកប្រេះបែកជាច្រើនហើយអាចគ្រប់ដណ្តប់លើផ្ទៃដីរាបពាន់គីឡូម៉ែត្រការេ សណ្ឋានដីដែលបានពីលទ្ធផលនេះអាចក្លាយជាខ្ពង់រាបកំឯលភ្នំភ្លើង ខ្ពង់រាបភាគអីសាននៃប្រទេសកម្ពុជាភាគច្រើនជាខ្ពង់រាបកំឯលភ្នំភ្លើងដែលកើតឡើងកាលពីរាប់លានឆ្នាំមុន	null	ប្រភេទសណ្ឋានដីភ្នំភ្លើងសំខាន់ៗទាំង៤មានភ្នំ្ភភ្លើងខែលភ្នំភ្លើងខែល កើតពីស្រទាប់លកំអែភ្នំភ្លើងដែលហូរគលើគ្នាជាបន្តបន្ទាប់នៃបន្ទុះស្ងប់ ដោយសារកំឯលមានលក្ខណៈរាវខ្លំាងធ្វើអោយរាលដាលគ្របដណ្តប់លើផ្ទៃធំ នៅទីបំផុតស្រទាប់កំឯលទាំងនោះបង្កើតជាភ្នំភ្លើងខែល ដែលមានចំណោទពុំសូវចោទទេរនិងទាប ទោះបីជាជំរាលភ្នំពុំសូវចោទខ្លាំងប៉ុន្តែវាអាចមានទំហំធំធេង ភ្នំម៉ូណាគានៅហាវ៉ៃជាប្រភេទភ្នំភ្លើងខែលធំជាងគេបំផុត នៅលើពិភពលោកប្រសិបបើគេវាស់ភ្នំម៉ូណាគា Mauna Kea ពីបាតសមុទ្រមកភ្នំនេះខ្ពស់ជាងភ្នំអេវើរ៉េស ដែលជាភ្នំខ្ពស់ជាងគេនៅលើគោកទៅទៀត ភ្នំភ្លើងសាជីភ្នំភ្លើងសាជី មានរាងសាជីតូចៗដែលកើតឡើងពីបំណែកសិលាបង្កើតជាចំណោតចោតខ្លាំង នឹងមានបាតតូចជាងភ្នំភ្លើងខែល ភ្នំភ្លើងសាជីវតែងផ្ទុះមានរយៈពេលខ្លី ហើយកើតឡើងជាក្រុមៗ ជាទូទៅវាកើតឡើងនៅខាងនៃភ្នំភ្លើងមាស ភ្នំភ្លើងទាំងនេះសឹករិចរិលយ៉ាងរហ័ស ណីព្រោះបំណែកនៃកម្ទេចសិលាមិនត្រូវបានខាំជាប់គ្នាដោយកំអែភ្នំភ្លើងទេ ភ្នំភ្លើងសមាសភ្នំភ្លើងសមាស កើតពីបន្ទុះឆ្នាស់គ្នានៃបន្ទុះខ្លាំងនិងបន្ទុះស្ងប់ បន្សំនៃបំណែកសិលានិងកំឯលភ្នំភ្លើងបង្កើតបានជាស្រទាប់សិលាឆ្លាសគ្នា វាមានបាត់ធំ ចំណោតមធ្យម និងកម្ពស់ខ្ពស់ ភ្នំភ្លើងសមាសដូចជា ភ្នំហ្វូជី នៅប្រទេសជប៉ុនមានបាតធំនិងជម្រាលកាន់តែចោតទៅៗឆ្ពោះទៅកាន់កំពូលភ្នំ ខ្ពង់រាបកំឯលភ្នំភ្លើងកំឯលភ្នំភ្លើង មិនមែនហូរចេញតែពីភ្នំភ្លើងប៉ុណ្ណោះទេ ភាគច្រើននៃកំឯលភ្នំភ្លើងនៅលើទ្វីបផ្ទុះចេញពីស្នាមប្រេះក្នុងសំបកប្រេះបែកជាច្រើនហើយអាចគ្រប់ដណ្តប់លើផ្ទៃដីរាបពាន់គីឡូម៉ែត្រការេ សណ្ឋានដីដែលបានពីលទ្ធផលនេះអាចក្លាយជាខ្ពង់រាបកំឯលភ្នំភ្លើង ខ្ពង់រាបភាគអីសាននៃប្រទេសកម្ពុជាភាគច្រើនជាខ្ពង់រាបកំឯលភ្នំភ្លើងដែលកើតឡើងកាលពីរាប់លានឆ្នាំមុន	ច ូរ និ យា យ រ ៀប រា ប់ ពី ប្រ ភ េ ទ ស ណ ្ឋ ាន ដ ី ភ្នំ ភ្លើង សំ ខា ន់ ៗ ទ ាំង ៤ Ġ	29	ប្រ ភ េ ទ ស ណ ្ឋ ាន ដ ី ភ្នំ ភ្លើង សំ ខា ន់ ៗ ទ ាំង ៤ មាន ភ្នំ ្ ភ ភ្លើង ខែ ល ភ្នំ ភ្លើង ខែ ល Ġ កើត ពី ស្រ ទ ាប់ ល កំ អ ែ ភ្នំ ភ្លើង ដ ែល ហ ូរ គ លើ គ្នា ជា ប ន្ត បន្ទាប់ នៃ ប ន្ទ ុះ ស្ ង âĢĭ ប់ ĠâĢĭâĢĭ ដោយ សារ កំ ឯ ល មាន ល ក្ខ ណៈ រា វ ខ្ លំ ាង ធ ្វ ើ អោយ រា ល ដា ល គ្រ ប ដ ណ្ត ប់ លើ ផ្ ទ ៃ ធ ំ Ġ នៅ ទី ប ំ ផ ុត ស្រ ទ ាប់ កំ ឯ ល ទ ាំង ន ោះ បង ្ក ើត ជា ភ្នំ ភ្លើង ខែ ល Ġ ដ ែល មាន ចំ ណ ោទ ពុ ំ ស ូវ ច ោទ ទេ រ និង ទ ាប Ġ ទ ោះ បី ជា ជំ រា ល ភ្នំ ពុ ំ ស ូវ ច ោទ ខ្ លា ំ ង ប៉ ុន ្ត ែ វា អា ច មាន ទំ ហ ំ ធ ំ ធ េង Ġ ភ្នំ ម៉ូ ណា គ ាន ៅ ហា វ ៉ៃ ជា ប្រ ភ េ ទ ភ្នំ ភ្លើង ខែ ល ធ ំ ជា ង គ េ ប ំ ផ ុត Ġ នៅ លើ ពិ ភព លោក ប្រ សិ ប ប ើ គ េ វា ស់ ភ្នំ ម៉ូ ណា គ ា ĠMa una ĠKe a Ġ ពី បា ត សម ុ ទ្រ មក ភ្នំ នេះ ខ្ ព ស់ ជា ង ភ្នំ អ េ វ ើរ ៉ េស Ġ ដ ែល ជា ភ្នំ ខ្ ព ស់ ជា ង គ េន ៅ លើ គោ ក ទៅ ទៀត Ġ ភ្នំ ភ្លើង សា ជី ភ្នំ ភ្លើង សា ជី Ġ មាន រា ង សា ជី តូ ច ៗ ដ ែល កើត ឡើង ពី ប ំណ ែក សិ លា បង ្ក ើត ជា ចំ ណ ោត ច ោត ខ្ លា ំ ង Ġ នឹង មាន បា ត តូ ច ជា ង ភ្នំ ភ្លើង ខែ ល Ġ ភ្នំ ភ្លើង សា ជីវ តែ ង ផ្ ទ ុះ មាន រយ ៈ ពេល ខ្ លី Ġ ហើយ កើត ឡើង ជា ក្រុម ៗ Ġ ជា ទូ ទៅ វា កើត ឡើង នៅ ខា ង នៃ ភ្នំ ភ្លើង មាស Ġ ភ្នំ ភ្លើង ទ ាំង នេះ ស ឹក រិ ចរ ិល យ៉ាង រ ហ ័ ស Ġ ណី ព្រ ោះ ប ំណ ែក នៃ ក ម្ ទេ ច សិ លា ម ិន ត្រូវ បាន ខា ំ ជាប់ គ្នា ដោយ កំ អ ែ ភ្នំ ភ្លើង ទេ Ġ ភ្នំ ភ្លើង សម ាស ភ្នំ ភ្លើង សម ាស Ġ កើត ពី ប ន្ទ ុះ ឆ្ នា ស់ គ្នា នៃ ប ន្ទ ុះ ខ្ លា ំ ង និង ប ន្ទ ុះ ស្ ង ប់ ĠâĢĭ Ġ ប ន្ សំ នៃ ប ំណ ែក សិ លាន ិ ង កំ ឯ ល ភ្នំ ភ្លើង បង ្ក ើត បាន ជា ស្រ ទ ាប់ សិ លា ឆ្ លា ស គ្នា Ġ វា មាន បា ត់ ធ ំ Ġ ចំ ណ ោត ម ធ ្យ ម Ġ និង ក ម្ព ស់ ខ្ ព ស់ Ġ ភ្នំ ភ្លើង សម ាស ដូច ជា Ġ ភ្នំ ហ្វ ូ ជី Ġ នៅ ប្រ ទេស ជ ប៉ ុន មាន បា ត ធ ំ និង âĢĭ ជ ម្រ ាល កាន់ តែ ច ោត ទៅ ៗ ឆ្ ព ោះ ទៅ កាន់ កំ ព ូល ភ្នំ ĠâĢĭ ខ្ ព ង់ រា ប កំ ឯ ល ភ្នំ ភ្លើង កំ ឯ ល ភ្នំ ភ្លើង Ġ ម ិន ម ែន ហ ូរ ចេញ តែ ពី ភ្នំ ភ្លើង ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ទេ Ġ ភាគ ច្ រ ើន នៃ កំ ឯ ល ភ្នំ ភ្លើង នៅ លើ ទ ្វី ប ផ្ ទ ុះ ចេញ ពី ស្ន ាម ប្រ េះ ក្នុង សំ ប ក ប្រ េះ បែក ជា ច្ រ ើន ហើយ អា ច គ្រ âĢĭ ប់ ដ ណ្ត ប់ លើ ផ្ ទ ៃ ដ ី រា ប ពាន់ គី ឡូ ម៉ ែ âĢĭ ត្រ ការ េ Ġ ស ណ ្ឋ ាន ដ ី ដ ែល បាន ពី ល ទ្ធ ផល នេះ អា ច ក្លា យ ជា ខ្ ព ង់ រា ប កំ ឯ ល ភ្នំ ភ្លើង Ġ ខ្ ព ង់ រា ប ភាគ អ ី សា ន នៃ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ភាគ ច្ រ ើន ជា ខ្ ព ង់ រា ប កំ ឯ ល ភ្នំ ភ្លើង ដ ែល កើត ឡើង កាល ពី រា ប់ លាន ឆ្នាំ ម ុន	664	▁ចូរ ន ិយ ាយ រ ៀប រ ាប់ ពី ប្រ ភ េ ទ ស ណ ្ឋ ាន ដ ី ភ្នំ ភ្លើង សំ ខ ាន់ ៗ ទ ាំង ៤ ▁	28	▁ប្រភេទ ស ណ ្ឋ ាន ដ ី ភ្នំ ភ្លើង សំ ខ ាន់ ៗ ទ ាំង ៤ មាន ភ្នំ ្ ភ ភ្លើង ខែ ល ភ្នំ ភ្លើង ខែ ល ▁កើត ពី ស្រ ទ ាប់ ល កំ អ ែ ភ្នំ ភ្លើង ដ ែល ហ ូរ គ លើ គ្នា ជា ប ន្ត បន្ទាប់ នៃ ប ន្ទ ុះ ស្ ង ▁ ប់ ▁ដោយសារ កំ ឯ ល មាន ល ក្ខ ណៈ រ ាវ ខ្ លំ ាង ធ ្វ ើ អោយ រ ាល ដា ល គ្រ ប ដ ណ្ត ប់ លើ ផ្ ទ ៃ ធ ំ ▁នៅ ទី ប ំ ផ ុត ស្រ ទ ាប់ កំ ឯ ល ទ ាំង ន ោះ ប ង្ក ើត ជា ភ្នំ ភ្លើង ខែ ល ▁ដែល មាន ច ំណ ោទ ព ុំ ស ូវ ច ោទ ទ េរ និង ទ ាប ▁ទោះបីជា ជំ រ ាល ភ្នំ ព ុំ ស ូវ ច ោទ ខ្ ល ាំង ប៉ ុ ន្ត ែ វា អា ច មាន ទំ ហ ំ ធ ំ ធ េង ▁ភ្នំ ម៉ូ ណា គ ាន ៅ ហា វ ៉ៃ ជា ប្រ ភ េ ទ ភ្នំ ភ្លើង ខែ ល ធ ំ ជា ង គ េ ប ំ ផ ុត ▁នៅលើ ពិ ភព លោក ប្រ សិ ប ប ើ គ េ វ ាស់ ភ្នំ ម៉ូ ណា គ ា ▁Mau na ▁Ke a ▁ពី ប ាត សម ុ ទ្រ មក ភ្នំ នេះ ខ្ ព ស់ ជា ង ភ្នំ អ េ វ ើ រ៉េ ស ▁ដែល ជា ភ្នំ ខ្ ព ស់ ជា ង គ េន ៅ លើ គ ោក ទៅ ទៀត ▁ភ្នំ ភ្លើង សា ជី ភ្នំ ភ្លើង សា ជី ▁មាន រ ាង សា ជី ត ូច ៗ ដ ែល កើត ឡើង ពី ប ំណ ែក ស ិល ាប ង្ក ើត ជា ច ំណ ោត ច ោត ខ្ ល ាំង ▁នឹង មាន ប ាត ត ូច ជា ង ភ្នំ ភ្លើង ខែ ល ▁ភ្នំ ភ្លើង សា ជីវ ត ែង ផ្ ទ ុះ មាន រយ ៈ ពេល ខ្ លី ▁ហើយ កើត ឡើង ជា ក្រុម ៗ ▁ជាទូទៅ វា កើត ឡើង នៅ ខា ង នៃ ភ្នំ ភ្លើង មាស ▁ភ្នំ ភ្លើង ទ ាំង នេះ ស ឹក រិ ចរ ិល យ៉ាង រ ហ ័ ស ▁ ណី ព្រ ោះ ប ំណ ែក នៃ ក ម្ ទ េច ស ិល ាម ិន ត្រូវ បាន ខ ាំ ជាប់ គ្នា ដោយ កំ អ ែ ភ្នំ ភ្លើង ទេ ▁ភ្នំ ភ្លើង ស មាស ភ្នំ ភ្លើង ស មាស ▁កើត ពី ប ន្ទ ុះ ឆ្ ន ាស់ គ្នា នៃ ប ន្ទ ុះ ខ្ ល ាំង និង ប ន្ទ ុះ ស្ ង ប់ ▁បន្ សំ នៃ ប ំណ ែក សិ លា និង កំ ឯ ល ភ្នំ ភ្លើង ប ង្ក ើត បាន ជា ស្រ ទ ាប់ សិ លា ឆ ្លា ស គ្នា ▁វា មាន ប ាត់ ធ ំ ▁ចំណ ោត ម ធ ្យ ម ▁និង ក ម្ព ស់ ខ្ ព ស់ ▁ភ្នំ ភ្លើង ស មាស ដូច ជា ▁ភ្នំ ហ្វ ូ ជី ▁នៅ ប្រ ទេស ជ ប៉ ុន មាន ប ាត ធ ំ និង ▁ជ ម្រ ាល កាន់ តែ ច ោត ទៅ ៗ ឆ្ ព ោះ ទៅ កាន់ ក ំព ូល ភ្នំ ▁ ខ្ ព ង់ រ ាប កំ ឯ ល ភ្នំ ភ្លើង កំ ឯ ល ភ្នំ ភ្លើង ▁មិន ម ែន ហ ូរ ចេញ តែ ពី ភ្នំ ភ្លើង ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ទេ ▁ភាគ ច ្រ ើន នៃ កំ ឯ ល ភ្នំ ភ្លើង នៅ លើ ទ ្វី ប ផ្ ទ ុះ ចេញ ពី ស្ន ាម ប្រ េះ ក្នុង សំ ប ក ប្រ េះ បែក ជា ច ្រ ើន ហើយ អា ច គ្រ ▁ ប់ ដ ណ្ត ប់ លើ ផ្ ទ ៃ ដ ី រ ាប ពាន់ គី ឡូ ម៉ ែ ▁ត្រ ការ េ ▁ស ណ ្ឋ ាន ដ ី ដ ែល បាន ពី ល ទ្ធ ផល នេះ អា ច ក្លា យ ជា ខ្ ព ង់ រ ាប កំ ឯ ល ភ្នំ ភ្លើង ▁ ខ្ ព ង់ រ ាប ភាគ អ ី សា ន នៃ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ភាគ ច ្រ ើន ជា ខ្ ព ង់ រ ាប កំ ឯ ល ភ្នំ ភ្លើង ដ ែល កើត ឡើង កាល ពី រ ាប់ លាន ឆ្នាំ ម ុន	645
ក្រោយសង្រ្គាមលោកលើកទី២ប្រទេសនៅអឺរ៉ុបមួយចំនួនបានស្ដារសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសរបស់ខ្លួនឡើងវិញ តើប្រទេសទាំងនោះបានស្ដារសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនដោយពឹងផ្នែកទៅលើអ្វី	null	ក្រោយសង្រ្គាមលោកលើកទី២ ប្រទេសនៅអឺរ៉ុបមួយចំនួនបានស្ដារសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសរបស់ខ្លួនឡើងវិញប្រទេសទាំងនោះបានស្ដារសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនដោយពឹងផ្នែកទៅលើប្រាក់កម្ចីពីសហរដ្ឋអាមេរិក	null	ក្រោយសង្រ្គាមលោកលើកទី២ ប្រទេសនៅអឺរ៉ុបមួយចំនួនបានស្ដារសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសរបស់ខ្លួនឡើងវិញប្រទេសទាំងនោះបានស្ដារសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនដោយពឹងផ្នែកទៅលើប្រាក់កម្ចីពីសហរដ្ឋអាមេរិក	ក្រ ោយ សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ២ ប្រ ទេស នៅ អ ឺ រ៉ ុប មួយ ចំ ន ួន បាន ស្ ដា រស េ ដ្ឋ កិច្ច ប្រ ទេស រ ប ស់ ខ្លួន ឡើង វិញ Ġ ត ើប ្រ ទេស ទ ាំង ន ោះ បាន ស្ ដា រស េ ដ្ឋ កិច្ច រ ប ស់ ខ្លួន ដោយ ព ឹង ផ្ ន ែក ទៅ លើ អ ្វី Ġ	66	ក្រ ោយ សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ២ Ġ ប្រ ទេស នៅ អ ឺ រ៉ ុប មួយ ចំ ន ួន បាន ស្ ដា រស េ ដ្ឋ កិច្ច ប្រ ទេស រ ប ស់ ខ្លួន ឡើង វិញ ប្រ ទេស ទ ាំង ន ោះ បាន ស្ ដា រស េ ដ្ឋ កិច្ច រ ប ស់ ខ្លួន ដោយ ព ឹង ផ្ ន ែក ទៅ លើ ប្រា ក់ ក ម្ ច ី ពី ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក	75	▁ក្រោយ សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ២ ប្រ ទេស នៅ អ ឺ រ៉ ុប មួយ ចំ ន ួន បាន ស្ ដា រ សេ ដ្ឋ កិច្ច ប្រ ទេស រ ប ស់ ខ្លួន ឡើង វិញ ▁តើ ប្រ ទេស ទ ាំង ន ោះ បាន ស្ ដា រ សេ ដ្ឋ កិច្ច រ ប ស់ ខ្លួន ដោយ ព ឹង ផ្ ន ែក ទៅ លើ អ ្វី ▁	64	▁ក្រោយ សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ២ ▁ប្រទេស នៅ អ ឺ រ៉ ុប មួយ ចំ ន ួន បាន ស្ ដា រ សេ ដ្ឋ កិច្ច ប្រ ទេស រ ប ស់ ខ្លួន ឡើង វិញ ប្រ ទេស ទ ាំង ន ោះ បាន ស្ ដា រ សេ ដ្ឋ កិច្ច រ ប ស់ ខ្លួន ដោយ ព ឹង ផ្ ន ែក ទៅ លើ ប្រ ាក់ ក ម្ ច ី ពី ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក	73
ចូរឱ្យនិយមន័យ ជាតិពន្ធុ តាមន័យនេះតើមនុស្សគ្រប់គ្នាត្រូវមានឥរិយាបថយ៉ាងណា	null	ជាតិពន្ធុ គឺសំដៅដល់អត្តសញ្ញាណរបស់ក្រុមមនុស្សដែលមានទំនាក់ទំនងនឹងគ្នាដោយការបូកបញ្ចូលគ្នានៃវប្បធម៌សាសនាភាសាប្រវត្តិសាស្រ្ត និងទីតាំងភូមិសាស្រ្តដោយឡែកៗ តាមន័យនេះមនុស្សម្នាក់ៗត្រូវតែជាសមាជិករបស់ក្រុមមនុស្សមួយដោយខានមិនបាន មិនថាគេជាសមាជិករបស់ក្រុមមនុស្សជនជាតិភាគតិច ឬភាគច្រើនទេ	null	ជាតិពន្ធុ គឺសំដៅដល់អត្តសញ្ញាណរបស់ក្រុមមនុស្សដែលមានទំនាក់ទំនងនឹងគ្នាដោយការបូកបញ្ចូលគ្នានៃវប្បធម៌សាសនាភាសាប្រវត្តិសាស្រ្ត និងទីតាំងភូមិសាស្រ្តដោយឡែកៗ តាមន័យនេះមនុស្សម្នាក់ៗត្រូវតែជាសមាជិករបស់ក្រុមមនុស្សមួយដោយខានមិនបាន មិនថាគេជាសមាជិករបស់ក្រុមមនុស្សជនជាតិភាគតិច ឬភាគច្រើនទេ	ច ូរ ឱ្យ និយម ន ័យ Ġ ជាតិ ពន្ធ ុ Ġ តា ម ន ័យ នេះ ត ើម នុ ស្ស គ្រ ប់ គ្នា ត្រូវ មាន ឥ រិយា ប ថ យ៉ាង ណា Ġ	29	ជាតិ ពន្ធ ុ Ġ គ ឺ សំ ដ ៅ ដល់ អ ត្ត ស ញ្ញា ណ រ ប ស់ ក្រុម ម នុ ស្ស ដ ែល មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង នឹង គ្នា ដោយ ការ បូ ក បញ្ចូល គ្នា នៃ វ ប្ប ធម៌ សា ស នា ភា សា ប្រ វត្ត ិស ាស ្រ ្ត Ġ និង ទី តាំង ភ ូម ិស ាស ្រ ្ត ដោយ ឡ ែក ៗ Ġ តា ម ន ័យ នេះ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ ត្រូវ តែ ជា សម ា ជ ិក រ ប ស់ ក្រុម ម នុ ស្ស មួយ ដោយ ខា ន ម ិន បាន Ġ ម ិន ថា គ េ ជា សម ា ជ ិក រ ប ស់ ក្រុម ម នុ ស្ស ជន ជាតិ ភាគ តិ ច Ġ ឬ ភាគ ច្ រ ើន ទេ	125	▁ចូរ ឱ្យ និយម ន ័យ ▁ជាតិ ពន្ធ ុ ▁តាម ន ័យ នេះ ត ើម នុ ស្ស គ្រ ប់ គ្នា ត្រូវ មាន ឥ រិយា ប ថ យ៉ាង ណា ▁	27	▁ជាតិ ពន្ធ ុ ▁គឺ សំ ដ ៅ ដល់ អ ត្ត ស ញ្ញា ណ រ ប ស់ ក្រុម ម នុ ស្ស ដ ែល មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង នឹង គ្នា ដោយ ការ ប ូក បញ្ចូល គ្នា នៃ វ ប្ប ធម៌ សា ស នា ភា សា ប្រ វ ត្តិ សា ស្រ ្ត ▁និង ទី តាំង ភ ូម ិ សា ស្រ ្ត ដោយ ឡ ែក ៗ ▁តាម ន ័យ នេះ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ ត្រូវ តែ ជា ស មា ជ ិក រ ប ស់ ក្រុម ម នុ ស្ស មួយ ដោយ ខា ន ម ិន បាន ▁មិន ថា គ េ ជា ស មា ជ ិក រ ប ស់ ក្រុម ម នុ ស្ស ជន ជាតិ ភាគ ត ិច ▁ឬ ភាគ ច ្រ ើន ទេ	122

Subsets and Splits

No community queries yet

The top public SQL queries from the community will appear here once available.