Split (3)

train · 9.55k rows

instruction stringlengths 9 478	input float64	output stringlengths 6 612k	input_text float64	output_text stringlengths 6 612k	merged_input_tokens stringlengths 16 730	merged_input_khmer_count int64 5 233	merged_output_tokens stringlengths 9 924k	merged_output_khmer_count int64 2 296k	ref_input_tokens stringlengths 17 680	ref_input_khmer_count int64 4 201	ref_output_tokens stringlengths 8 892k	ref_output_khmer_count int64 1 280k
តើទិដ្ឋភាពនៃច្បាប់បានជួយមនុស្សដែលរស់នៅក្នុងសង្គមដូចម្តេចខ្លះ ច្បាប់មានប្រភពសំខាន់ប៉ុន្មានយ៉ាង អ្វីខ្លះ ចូររៀបរាប់	null	ទិដ្ឋភាពនៃច្បាប់បានជួយមនុស្សដែលរស់នៅក្នុងសង្គមកដូចជាផ្តល់សិទ្ធិសេរីភាព ច្បាប់ការពារជនទន់ខ្សោយច្បាប់ជួយឱ្យមនុស្សមានសិទ្ធិស្មើគ្នាចំពោះមុខច្បាប់ការពារ និងផ្តល់សេរីភាពដល់បុគ្គលម្នាក់ៗច្បាប់ជួយឱ្យមនុស្សមានទំនាក់ទំនងរវាងមនុស្ស និងមនុស្សដោយសន្តិវិធី រក្សាសណ្តាប់ធ្នាប់ ច្បាប់រក្សាបាននូវសន្តិសុខ សុវត្ថិភាពដល់មនុស្សរស់នៅក្នុងសង្គមធ្វើឱ្យមានរបៀបរៀបរយល្អនៅក្នុងសង្គម ជៀសវាងជម្លោះដោះស្រាយដោយសន្តិវិធីច្បាប់ជួយរកយុត្តិធម៌ឱ្យជនរងគ្រោះជួយសម្រួលឱ្យមានការចូលរួមពីប្រជាជនច្បាប់ជួយមនុស្សឱ្យចូលរួមអនុវត្តឱ្យមានស្ថេរភាពសង្គមលើកស្ទួយយុត្តិធម៌សង្គមជួយសម្រួលឱ្យមានការរីកចម្រើន រក្សាអំណាច ច្បាប់ជួយមនុស្សឱ្យមានការរីកចម្រើនច្បាប់ជួយកំណត់អ្នកដឹកនាំអំណាចឱ្យមានសីលធម៌កំណត់នូវព្រំដែនអំណាច និងអំពើរបស់អ្នកដឹកនាំ និងសម្រួលខ្នាតតម្លៃសីលធម៌មិនឱ្យអ្នកដឹកនាំធ្វើអ្វីតាមអំពើចិត្តច្បាប់ជាអ្នកកំណត់អ្នកដឹកនាំកុំឱ្យរំលោភអំណាចគ្នា ដាក់ទណ្ឌកម្ម ច្បាប់ដាក់ទោសចំពោះអ្នកល្មើសច្បាប់ច្បាប់បង្ខំឱ្យមនុស្សត្រូវតែគោរពតាមច្បាប់អាចកែប្រែមនុស្សឱ្យល្អ អាចរស់នៅក្នុងបាន ច្បាប់មានប្រភពសំខាន់ ២ យ៉ាងគឺ ប្រភពសរសេរជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ និងប្រភពមិនសរសេរជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ អំពីប្រភពសរសេរជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ រដ្ឋធម្មនុញ្ញលិខិតុបករណ៍អន្តរជាតិច្បាប់ព្រះរាជក្រឹត្យអនុក្រឹត្យបទបញ្ជាសេចក្តីសម្រេចប្រកាសរបស់មន្ត្រីលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត អំពីប្រភពមិនសរសេរជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ សាសនាប្រពៃណីទំនៀមទំម្លាប់ជំនឿគោលការណ៍ទូទៅនៃនីតិយុត្តិសាស្រ្ត	null	ទិដ្ឋភាពនៃច្បាប់បានជួយមនុស្សដែលរស់នៅក្នុងសង្គមកដូចជាផ្តល់សិទ្ធិសេរីភាព ច្បាប់ការពារជនទន់ខ្សោយច្បាប់ជួយឱ្យមនុស្សមានសិទ្ធិស្មើគ្នាចំពោះមុខច្បាប់ការពារ និងផ្តល់សេរីភាពដល់បុគ្គលម្នាក់ៗច្បាប់ជួយឱ្យមនុស្សមានទំនាក់ទំនងរវាងមនុស្ស និងមនុស្សដោយសន្តិវិធី រក្សាសណ្តាប់ធ្នាប់ ច្បាប់រក្សាបាននូវសន្តិសុខ សុវត្ថិភាពដល់មនុស្សរស់នៅក្នុងសង្គមធ្វើឱ្យមានរបៀបរៀបរយល្អនៅក្នុងសង្គម ជៀសវាងជម្លោះដោះស្រាយដោយសន្តិវិធីច្បាប់ជួយរកយុត្តិធម៌ឱ្យជនរងគ្រោះជួយសម្រួលឱ្យមានការចូលរួមពីប្រជាជនច្បាប់ជួយមនុស្សឱ្យចូលរួមអនុវត្តឱ្យមានស្ថេរភាពសង្គមលើកស្ទួយយុត្តិធម៌សង្គមជួយសម្រួលឱ្យមានការរីកចម្រើន រក្សាអំណាច ច្បាប់ជួយមនុស្សឱ្យមានការរីកចម្រើនច្បាប់ជួយកំណត់អ្នកដឹកនាំអំណាចឱ្យមានសីលធម៌កំណត់នូវព្រំដែនអំណាច និងអំពើរបស់អ្នកដឹកនាំ និងសម្រួលខ្នាតតម្លៃសីលធម៌មិនឱ្យអ្នកដឹកនាំធ្វើអ្វីតាមអំពើចិត្តច្បាប់ជាអ្នកកំណត់អ្នកដឹកនាំកុំឱ្យរំលោភអំណាចគ្នា ដាក់ទណ្ឌកម្ម ច្បាប់ដាក់ទោសចំពោះអ្នកល្មើសច្បាប់ច្បាប់បង្ខំឱ្យមនុស្សត្រូវតែគោរពតាមច្បាប់អាចកែប្រែមនុស្សឱ្យល្អ អាចរស់នៅក្នុងបាន ច្បាប់មានប្រភពសំខាន់ ២ យ៉ាងគឺ ប្រភពសរសេរជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ និងប្រភពមិនសរសេរជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ អំពីប្រភពសរសេរជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ រដ្ឋធម្មនុញ្ញលិខិតុបករណ៍អន្តរជាតិច្បាប់ព្រះរាជក្រឹត្យអនុក្រឹត្យបទបញ្ជាសេចក្តីសម្រេចប្រកាសរបស់មន្ត្រីលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត អំពីប្រភពមិនសរសេរជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ សាសនាប្រពៃណីទំនៀមទំម្លាប់ជំនឿគោលការណ៍ទូទៅនៃនីតិយុត្តិសាស្រ្ត	ត ើ ទិ ដ្ឋ ភាព នៃ ច្ បា ប់ បាន ជ ួយ ម នុ ស្ស ដ ែល រស់ នៅ ក្នុង សង ្ គម ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ Ġ ច្ បា ប់ មាន ប្រ ភព សំ ខា ន់ ប៉ ុន ្ម ាន យ៉ាង Ġ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ច ូរ រ ៀប រា ប់ Ġ	55	ទិ ដ្ឋ ភាព នៃ ច្ បា ប់ បាន ជ ួយ ម នុ ស្ស ដ ែល រស់ នៅ ក្នុង សង ្ គម ក ដូច ជា ផ្ ត ល់ សិ ទ្ធិ សេ រី ភាព Ġ ច្ បា ប់ ការពារ ជន ទ ន់ ខ្សោយ ច្ បា ប់ ជ ួយ ឱ្យ ម នុ ស្ស មាន សិ ទ្ធិ ស្ម ើ គ្នា ចំ ព ោះ មុខ ច្ បា ប់ ការពារ Ġ និង ផ្ ត ល់ សេ រី ភាព ដល់ ប ុ គ្គ ល ម្ នាក់ ៗ ច្ បា ប់ ជ ួយ ឱ្យ ម នុ ស្ស មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង រ វា ង ម នុ ស្ស Ġ និង ម នុ ស្ស ដោយ ស ន្ត ិ វិ ធី Ġ រក ្សា ស ណ្ត ាប់ ធ ្នា ប់ Ġ ច្ បា ប់ រក ្សា បាន ន ូវ ស ន្ត ិស ុ ខ Ġ សុ វ ត្ថ ិ ភាព ដល់ ម នុ ស្ស រស់ នៅ ក្នុង សង ្ គម ធ ្វ ើ ឱ្យ មាន រ ប ៀប រ ៀប រយ ល្អ នៅ ក្នុង សង ្ គម Ġ ជ ៀស វា ង ជ ម្ល ោះ ដ ោះ ស្រ ាយ ដោយ ស ន្ត ិ វិ ធី ច្ បា ប់ ជ ួយ រក យុត្តិ ធម៌ ឱ្យ ជន រ ង គ្រ ោះ ជ ួយ សម ្រ ួល ឱ្យ មាន ការ ចូល រួម ពី ប្រ ជា ជន ច្ បា ប់ ជ ួយ ម នុ ស្ស ឱ្យ ចូល រួម អនុ វត្ត ឱ្យ មាន ស្ ថ េរ ភាព សង ្ គម លើក ស្ទ ួយ យុត្តិ ធម៌ សង ្ គម ជ ួយ សម ្រ ួល ឱ្យ មាន ការ រី ក ចម្រ ើន Ġ រក ្សា អ ំណ ា ច Ġ ច្ បា ប់ ជ ួយ ម នុ ស្ស ឱ្យ មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ច្ បា ប់ ជ ួយ កំ ណ ត់ អ្នក ដ ឹក នាំ អ ំណ ា ច ឱ្យ មាន សី ល ធម៌ កំ ណ ត់ ន ូវ ព្រ ំ ដ ែន អ ំណ ា ច Ġ និង អ ំព ើរ ប ស់ អ្នក ដ ឹក នាំ Ġ និង សម ្រ ួល ខ្ នា ត ត ម្ល ៃ សី ល ធម៌ ម ិន ឱ្យ អ្នក ដ ឹក នាំ ធ ្វ ើ អ ្វី តា ម អ ំព ើ ចិត្ត ច្ បា ប់ ជា អ្នក កំ ណ ត់ អ្នក ដ ឹក នាំ ក ុំ ឱ្យ រំ ល ោ ភ អ ំណ ា ច គ្នា Ġ ដា ក់ ទ ណ្ឌ កម្ម Ġ ច្ បា ប់ ដា ក់ ទោស ចំ ព ោះ អ្នក ល ្ម ើស ច្ បា ប់ ច្ បា ប់ បង ្ខ ំ ឱ្យ ម នុ ស្ស ត្រូវ តែ គោ រ ព តា ម ច្ បា ប់ អា ច ក ែប ្រ ែម នុ ស្ស ឱ្យ ល្អ Ġ អា ចរ ស់ នៅ ក្នុង បាន Ġ ច្ បា ប់ មាន ប្រ ភព សំ ខា ន់ Ġ ២ Ġ យ៉ាង គ ឺ Ġ ប្រ ភព ស រស េរ ជា លា យ ល ក្ខ ណ៍ អ ក្ស រ Ġ និង ប្រ ភព ម ិន ស រស េរ ជា លា យ ល ក្ខ ណ៍ អ ក្ស រ Ġ អ ំព ី ប្រ ភព ស រស េរ ជា លា យ ល ក្ខ ណ៍ អ ក្ស រ Ġ រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ ល ិ ខ ិត ុប ករណ៍ អ ន្ត រ ជាតិ ច្ បា ប់ ព្រ ះ រាជ ក្រ ឹត ្យ អនុ ក្រ ឹត ្យ បទ បញ្ជា សេ ច ក្តី សម ្រ េច ប្រ កាស រ ប ស់ ម ន្ត ្រី ល ិ ខ ិត បទ ដ្ឋាន គ តិ យ ុត ្ត Ġ អ ំព ី ប្រ ភព ម ិន ស រស េរ ជា លា យ ល ក្ខ ណ៍ អ ក្ស រ Ġ សា ស នា ប្រ ព ៃ ណី ទំ ន ៀម ទំ ម្ល ាប់ ជំ ន ឿ គោ ល ការណ៍ ទូ ទៅ នៃ នី តិ យុត្តិ សា ស្រ ្ត	588	▁តើ ទិ ដ្ឋ ភាព នៃ ច ្ប ាប់ បាន ជ ួយ ម នុ ស្ស ដ ែល រស់ នៅ ក្នុង ស ង្គ ម ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁ច្បាប់ មាន ប្រ ភព សំ ខ ាន់ ប៉ ុន ្ មាន យ៉ាង ▁អ្វី ខ្ ល ះ ▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ▁	50	▁ទិដ្ឋភាព នៃ ច ្ប ាប់ បាន ជ ួយ ម នុ ស្ស ដ ែល រស់ នៅ ក្នុង ស ង្គ មក ដូច ជា ផ្ ត ល់ សិ ទ្ធិ សេ រី ភាព ▁ច្បាប់ ការពារ ជន ទ ន់ ខ្សោយ ច ្ប ាប់ ជ ួយ ឱ្យ ម នុ ស្ស មាន សិ ទ្ធិ ស្ម ើ គ្នា ច ំព ោះ មុខ ច ្ប ាប់ ការពារ ▁និង ផ្ ត ល់ សេ រី ភាព ដល់ ប ុ គ្គ ល ម្ នាក់ ៗ ច ្ប ាប់ ជ ួយ ឱ្យ ម នុ ស្ស មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង រ វ ាង ម នុ ស្ស ▁និង ម នុ ស្ស ដោយ ស ន្ត ិ វិ ធី ▁រក្សា ស ណ្ត ាប់ ធ ្ន ាប់ ▁ច្បាប់ រក ្សា បាន ន ូវ ស ន្ត ិ សុខ ▁សុវត្ថិភាព ដល់ ម នុ ស្ស រស់ នៅ ក្នុង ស ង្គ ម ធ ្វ ើ ឱ្យ មាន រ ប ៀប រ ៀប រយ ល្អ នៅ ក្នុង ស ង្គ ម ▁ជៀសវាង ជ ម្ល ោះ ដ ោះ ស្រ ាយ ដោយ ស ន្ត ិ វិ ធី ច ្ប ាប់ ជ ួយ រក យុត្តិ ធម៌ ឱ្យ ជន រ ង គ្រ ោះ ជ ួយ ស ម្រ ួល ឱ្យ មាន ការ ចូល រួម ពី ប្រ ជា ជន ច ្ប ាប់ ជ ួយ ម នុ ស្ស ឱ្យ ចូល រួម អនុ វត្ត ឱ្យ មាន ស ្ថ េរ ភាព ស ង្គ ម លើក ស្ទ ួយ យុត្តិ ធម៌ ស ង្គ ម ជ ួយ ស ម្រ ួល ឱ្យ មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ▁រក្សា អ ំ ណា ច ▁ច្បាប់ ជ ួយ ម នុ ស្ស ឱ្យ មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ច ្ប ាប់ ជ ួយ ក ំណ ត់ អ្នក ដ ឹក នាំ អ ំ ណា ច ឱ្យ មាន សី ល ធម៌ ក ំណ ត់ ន ូវ ព្រ ំ ដ ែន អ ំ ណា ច ▁និង អ ំព ើរ ប ស់ អ្នក ដ ឹក នាំ ▁និង ស ម្រ ួល ខ្ នា ត ត ម្ល ៃ សី ល ធម៌ ម ិន ឱ្យ អ្នក ដ ឹក នាំ ធ ្វ ើ អ ្វី ត ាម អ ំព ើ ចិត្ត ច ្ប ាប់ ជា អ្នក ក ំណ ត់ អ្នក ដ ឹក នាំ ក ុំ ឱ្យ រំ ល ោ ភ អ ំ ណា ច គ្នា ▁ដាក់ទណ្ឌកម្ម ▁ច្បាប់ ដ ាក់ ទោស ច ំព ោះ អ្នក ល ្ម ើស ច ្ប ាប់ ច ្ប ាប់ បង ្ខ ំ ឱ្យ ម នុ ស្ស ត្រូវ តែ គ ោរ ព ត ាម ច ្ប ាប់ អា ច ក ែ ប្រ ែម នុ ស្ស ឱ្យ ល្អ ▁អាច រស់ នៅ ក្នុង បាន ▁ច្បាប់ មាន ប្រ ភព សំ ខ ាន់ ▁២ ▁យ៉ាង គ ឺ ▁ប្រភព ស រស េរ ជា ល ាយ ល ក្ខ ណ៍ អ ក្ស រ ▁និង ប្រ ភព ម ិន ស រស េរ ជា ល ាយ ល ក្ខ ណ៍ អ ក្ស រ ▁អំពី ប្រ ភព ស រស េរ ជា ល ាយ ល ក្ខ ណ៍ អ ក្ស រ ▁រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ល ិ ខ ិត ុប ករណ៍ អ ន្ត រ ជាតិ ច ្ប ាប់ ព្រ ះ រាជ ក្រ ឹត ្យ អនុ ក្រ ឹត ្យ បទ បញ្ជា ស េច ក្តី ស ម្រ េច ប្រ កាស រ ប ស់ ម ន្ត ្រី ល ិ ខ ិត បទ ដ្ឋាន គ តិ យ ុ ត្ត ▁អំពី ប្រ ភព ម ិន ស រស េរ ជា ល ាយ ល ក្ខ ណ៍ អ ក្ស រ ▁សាសនា ប្រ ព ៃ ណី ទំ ន ៀម ទំ ម្ល ាប់ ជំ ន ឿ គ ោល ការណ៍ ទូ ទៅ នៃ នី តិ យុត្តិ សា ស្រ ្ត	550
តើការទម្លាក់គ្រាប់បែករបស់អាមេរិកពីថ្ងៃ ៦ កុម្ភៈ ដល់ ១៥សីហា ១៩៧៣ ផ្តល់ផលវិបាកដូចម្តេចខ្លះ	null	ផ្តល់ផលវិបាកដូចជាខូចខាតផលវិបាកដូចជាខូចខាតផលដំណាំស្រែចម្ការជារណ្តៅគ្រាប់បែកមិនអាចបង្កបង្កើនផលបានប្រជាជនបាត់បង់ជីវីត របួស ពិការជាច្រើននាក់ធ្វើឲ្យប្រជាជន ជនបទភៀសខ្លួនមករស់នៅទីក្រុងភ្នំពេញ និងទីប្រជុំជនជននានាពន្យាពេលមិននឲ្យពួកខ្មែរក្រហមដណ្តើមកាន់កាប់ទីក្រុងភ្នំពេញ ដោយឆាប់រហ័ស	null	ផ្តល់ផលវិបាកដូចជាខូចខាតផលវិបាកដូចជាខូចខាតផលដំណាំស្រែចម្ការជារណ្តៅគ្រាប់បែកមិនអាចបង្កបង្កើនផលបានប្រជាជនបាត់បង់ជីវីត របួស ពិការជាច្រើននាក់ធ្វើឲ្យប្រជាជន ជនបទភៀសខ្លួនមករស់នៅទីក្រុងភ្នំពេញ និងទីប្រជុំជនជននានាពន្យាពេលមិននឲ្យពួកខ្មែរក្រហមដណ្តើមកាន់កាប់ទីក្រុងភ្នំពេញ ដោយឆាប់រហ័ស	ត ើក ារ ទ ម្ល ាក់ គ្រាប់ បែក រ ប ស់ អា មេ រិក ពី ថ ្ង ៃ Ġ ៦ Ġ ក ុម ្ ភ ៈ Ġ ដល់ Ġ ១ ៥ សី ហា Ġ ១៩ ៧ ៣ Ġ ផ្ ត ល់ ផល វិ បា ក ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ Ġ	46	ផ្ ត ល់ ផល វិ បា ក ដូច ជា ខ ូច ខា ត ផល វិ បា ក ដូច ជា ខ ូច ខា ត ផល ដំ ណា ំ ស្រ ែ ច ម្ ការ ជា រណ ្ត ៅ គ្រាប់ បែក ម ិន អា ច បង ្ក បង ្ក ើន ផល បាន ប្រ ជា ជន បា ត់ បង់ ជីវ ីត Ġ របួស Ġ ពិ ការ ជា ច្ រ ើន នាក់ ធ ្វ ើ ឲ្យ ប្រ ជា ជន Ġ ជន បទ ភ ៀស ខ្លួន មក រស់ នៅ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ Ġ និង ទី ប្រជុំ ជន ជន នា នា ព ន្ យា ពេល ម ិន ន ឲ្យ ព ួ ក ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ដ ណ្ត ើម កាន់ កា ប់ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ Ġ ដោយ ឆ ាប់ រ ហ ័ ស	123	▁តើ ការ ទ ម្ល ាក់ គ្រាប់ បែក រ ប ស់ អា មេ រិក ពី ថ ្ង ៃ ▁៦ ▁កុម្ភៈ ▁ដល់ ▁១៥ សី ហា ▁១៩ ៧ ៣ ▁ផ្តល់ ផល វិ ប ាក ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁	38	▁ផ្តល់ ផល វិ ប ាក ដូច ជា ខ ូច ខា ត ផល វិ ប ាក ដូច ជា ខ ូច ខា ត ផល ដ ំណ ាំ ស្រ ែ ច ម្ ការ ជា រ ណ្ត ៅ គ្រាប់ បែក ម ិន អា ច ប ង្ក ប ង្ក ើន ផល បាន ប្រ ជា ជន ប ាត់ បង់ ជីវ ីត ▁របួស ▁ពិការ ជា ច ្រ ើន នាក់ ធ ្វ ើ ឲ្យ ប្រ ជា ជន ▁ជនបទ ភ ៀស ខ្លួន មក រស់ នៅ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ▁និង ទី ប្រជុំ ជន ជន នា នា ព ន ្យា ពេល ម ិន ន ឲ្យ ព ួ ក ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ដ ណ្ត ើម កាន់ ក ាប់ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ▁ដោយ ឆ ាប់ រ ហ ័ ស	119
រ៉ែសំខាន់ៗឥណ្ឌូនេស៊ីមានអ្វីខ្លះ	null	រ៉ែសំខាន់ៗឥណ្ឌូនេស៊ីមានរ៉ែមាស ប្រេងកាត ឩស្ម័នធម្មជាតិ ធ្យូងថ្ម សំនប៉ាហាំង នីកែល ទង់ដែង បុកស៊ីត ស្ពាន់ធ័រ ម៉ង់កាណែស	null	រ៉ែសំខាន់ៗឥណ្ឌូនេស៊ីមានរ៉ែមាស ប្រេងកាត ឩស្ម័នធម្មជាតិ ធ្យូងថ្ម សំនប៉ាហាំង នីកែល ទង់ដែង បុកស៊ីត ស្ពាន់ធ័រ ម៉ង់កាណែស	រ៉ ែ សំ ខា ន់ ៗ ឥ ណ្ឌ ូន េស ៊ី មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	17	រ៉ ែ សំ ខា âĢĭ ន់ ៗ ឥ ណ្ឌ ូន េស ៊ី មាន រ៉ ែម ាស Ġ ប្រ េង កា ត ĠâĢĭ ឩ ស្ម ័ន ធម្ម ជាតិ Ġ ធ ្យូ ង ថ ្ម Ġ សំ ន ប៉ា ហា ំ ង Ġ នី ក ែល Ġ ទ ង់ ដ ែង Ġ ប ុក ស៊ី ត Ġ ស្ព ាន់ ធ ័រ Ġ ម៉ង់ កា ណ ែ ស	55	▁រ៉ែ សំ ខ ាន់ ៗ ឥ ណ្ឌ ូន េ ស៊ី មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	16	▁រ៉ែ សំ ខា ▁ ន់ ៗ ឥ ណ្ឌ ូន េ ស៊ី មាន រ៉ ែ មាស ▁ប្រេង ក ាត ▁ ឩ ស្ម ័ន ធម្ម ជាតិ ▁ធ ្យូ ង ថ ្ម ▁សំ ន ប៉ា ហ ាំង ▁នី ក ែល ▁ទ ង់ ដ ែង ▁បុក ស៊ី ត ▁ស្ពាន ់ ធ ័រ ▁ ម៉ង់ កា ណ ែ ស	51
តើជំហ៊ាននៃខួបគណនេយ្យមានអ្វីខ្លះ	null	ខួបគណនេយ្យមាន១០ ជំហ៊ានគឺ វិភាគប្រតិបត្តិការ ចុះទិន្នានុប្បវត្តិ ស្រង់ទៅកាន់សៀវភៅធំ ឬគណនីអក្សរ តេ រៀបចំតុល្យភាពសាកល្បងមុនពេលកែតម្រូវ កែតម្រូវ រៀបចំតុល្យភាពសាកល្បងក្រោយពេលកែតម្រូវ រៀបចំរបាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុ៨ រៀបចំបិទបញ្ជី៩ រៀបចំតុល្យភាពសាកល្បងក្រោយពេលបិទបញ្ជី១០ ការចុះបញ្ច្រាស់	null	ខួបគណនេយ្យមាន១០ ជំហ៊ានគឺ វិភាគប្រតិបត្តិការ ចុះទិន្នានុប្បវត្តិ ស្រង់ទៅកាន់សៀវភៅធំ ឬគណនីអក្សរ តេ រៀបចំតុល្យភាពសាកល្បងមុនពេលកែតម្រូវ កែតម្រូវ រៀបចំតុល្យភាពសាកល្បងក្រោយពេលកែតម្រូវ រៀបចំរបាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុ៨ រៀបចំបិទបញ្ជី៩ រៀបចំតុល្យភាពសាកល្បងក្រោយពេលបិទបញ្ជី១០ ការចុះបញ្ច្រាស់	ត ើ ជំ ហ៊ ាន នៃ ខ ួ ប គ ណ ន េយ្យ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	19	âĢĭ Ġ ខ ួ ប គ ណ ន េយ្យ មាន âĢĭ ១០ Ġ ជំ ហ៊ ាន គ ឺ âĢĭ Ġ វិ ភាគ ប្រ តិ ប ត្តិ ការ Ġ ច ុះ ទិ ន្ន ានុ ប្ប វត្ត ិ Ġ ស្រ ង់ ទៅ កាន់ ស ៀវ ភ ៅ ធ ំ Ġ ឬ គ ណ នី អ ក្ស រ Ġ ត េ Ġ រៀបចំ ត ុល ្យ ភាព សា ក ល ្ប ង ម ុន ពេល ក ែត ម្រ ូវ Ġ ក ែត ម្រ ូវ Ġ រៀបចំ ត ុល ្យ ភាព សា ក ល ្ប ង ក្រ ោយ ពេល ក ែត ម្រ ូវ Ġ រៀបចំ រ បា យក ារ ណ៍ ហ ិ រ ញ្ញ វ ត្ថ ុ ៨ Ġ រៀបចំ ប ិ ទ ប ញ្ជ ី ៩ Ġ រៀបចំ ត ុល ្យ ភាព សា ក ល ្ប ង ក្រ ោយ ពេល ប ិ ទ ប ញ្ជ ី ១០ Ġ ការ ច ុះ បញ្ច ្រា ស់	134	▁តើ ជំ ហ៊ ាន នៃ ខ ួ ប គ ណ ន េយ្យ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	18	▁ខួប គ ណ ន េយ្យ មាន ▁១០ ▁ជំ ហ៊ ាន គ ឺ ▁វិភាគ ប្រ តិ ប ត្តិ ការ ▁ចុះ ទិ ន្ន ានុ ប្ប វ ត្តិ ▁ស្រង់ ទៅ កាន់ ស ៀវ ភ ៅ ធ ំ ▁ឬ គ ណ នី អ ក្ស រ ▁តេ ▁រៀបចំ ត ុល ្យ ភាព សា ក ល ្ប ង ម ុន ពេល ក ែត ម្រ ូវ ▁ក ែត ម្រ ូវ ▁រៀបចំ ត ុល ្យ ភាព សា ក ល ្ប ង ក្រ ោយ ពេល ក ែត ម្រ ូវ ▁រៀបចំ រ ប ាយ ការណ៍ ហ ិ រ ញ្ញ វ ត្ថ ុ ៨ ▁រៀបចំ ប ិ ទ ប ញ្ជ ី ៩ ▁រៀបចំ ត ុល ្យ ភាព សា ក ល ្ប ង ក្រ ោយ ពេល ប ិ ទ ប ញ្ជ ី ១០ ▁ការចុះ បញ្ច ្រ ាស់	125
តើព្រះហរិរក្សារាមធិបតីអង្គឌួងជាបុត្រ របស់ក្សត្រអង្គណាសោយរាជ្យពីឆ្នាំណាដល់ឆ្នាំណា	null	ព្រះហិររក្សារាមាធិបតីអង្គឌួងជាបុត្ររបស់ក្សត្រអង្គ ព្រះបាទអង្គអេងសោយរាជ្យពីឆ្នាំ ១៨៤០១៨៦០រាជវាំង វាំងស្បែក ពញាលី	null	ព្រះហិររក្សារាមាធិបតីអង្គឌួងជាបុត្ររបស់ក្សត្រអង្គ ព្រះបាទអង្គអេងសោយរាជ្យពីឆ្នាំ ១៨៤០១៨៦០រាជវាំង វាំងស្បែក ពញាលី	ត ើ ព្រ ះ ហ រិ រក ្សា រា ម ធិ បតី អង្គ ឌ ួង ជា ប ុត ្រ Ġ រ ប ស់ ក្សត្រ អង្គ ណា ស ោយ រាជ ្យ ពី ឆ្នាំ ណា ដល់ ឆ្នាំ ណា Ġ	35	ព្រ ះ ហ ិ រ រក ្សា រា មា ធិ បតី អង្គ ឌ ួង ជា ប ុត ្រ រ ប ស់ ក្សត្រ អង្គ Ġ ព្រ ះ បាទ អង្គ អ េង ស ោយ រាជ ្យ ពី ឆ្នាំ Ġ ១ ៨ ៤០ ១ ៨ ៦០ រាជ វា ំ ង Ġ វា ំ ង ស្ បែក Ġ ព ញ ាល ី	54	▁តើ ព្រ ះ ហ រិ រ ក្ស ារ ាម ធិ បតី អង្គ ឌ ួង ជា ប ុ ត្រ ▁របស់ ក្សត្រ អង្គ ណា ស ោយ រាជ ្យ ពី ឆ្នាំ ណា ដល់ ឆ្នាំ ណា ▁	32	▁ព្រះ ហ ិ រ រក ្សា រា មា ធិ បតី អង្គ ឌ ួង ជា ប ុ ត្រ រ ប ស់ ក្សត្រ អង្គ ▁ព្រះបាទ អង្គ អ េង ស ោយ រាជ ្យ ពី ឆ្នាំ ▁១៨ ៤០ ១ ៨ ៦០ រាជ វ ាំង ▁វាំង ស្ បែក ▁ពញា លី	45
នៅសម័យមុនអង្គរនិងសម័យក្រោយអង្គរគេនិយមប្រើភាសាអ្វី នៅសម័យក្រោយអង្គរគេនិយមប្រើភាសាអ្វី	null	ចាប់ពីសម័យមុនអង្គរ អង្គរ គេនិយមប្រើភាសាសំស្ត្រឹតនិងភាសាខ្មែរបុរាណ ចំណែកនៅក្រោយសម័យអង្គរគេនិយមប្រើភាសាបាលី និងភាសាខ្មែរបុរាណ ចាប់ពីអាណានិគមនបារាំងមក គេនិយមភាសាខ្មែរ និងភាសាបារាំងអង់គ្លេស ជាដើម	null	ចាប់ពីសម័យមុនអង្គរ អង្គរ គេនិយមប្រើភាសាសំស្ត្រឹតនិងភាសាខ្មែរបុរាណ ចំណែកនៅក្រោយសម័យអង្គរគេនិយមប្រើភាសាបាលី និងភាសាខ្មែរបុរាណ ចាប់ពីអាណានិគមនបារាំងមក គេនិយមភាសាខ្មែរ និងភាសាបារាំងអង់គ្លេស ជាដើម	នៅ សម័យ ម ុន អង្គ រ âĢĭ និង សម័យ ក្រ ោយ អង្គ រ គ េន ិយ ម ប្រ ើ ភា សា អ ្វី Ġ នៅ សម័យ ក្រ ោយ អង្គ រ គ េន ិយ ម ប្រ ើ ភា សា អ ្វី Ġ	38	ច ាប់ ពី សម័យ ម ុន អង្គ រ Ġ អង្គ រ ÂłĠ គ េន ិយ ម ប្រ ើ ភា សា សំ ស្ត្រ ឹត និង ភា សា ខ្ ម ែរ ប ុរ ា ណ Ġ ចំ ណ ែក នៅ ក្រ ោយ សម័យ អង្គ រ គ េន ិយ ម ប្រ ើ ភា សា បាល ី Ġ និង ភា សា ខ្ ម ែរ ប ុរ ា ណ Ġ ច ាប់ ពី អា ណា និ គម ន បា រា ំ ង មក Ġ គ េន ិយ ម ភា សា ខ្ ម ែរ Ġ និង ភា សា បា រា ំ ង អ ង់ គ ្ល េស Ġ ជា ដើម	96	▁នៅ សម័យ ម ុន អង្គ រ ▁និង សម័យ ក្រ ោយ អង្គ រ គ េ និយម ប្រ ើ ភា សា អ ្វី ▁នៅ សម័យ ក្រ ោយ អង្គ រ គ េ និយម ប្រ ើ ភា សា អ ្វី ▁	36	▁ចាប់ពី សម័យ ម ុន អង្គ រ ▁អង្គរ ▁គេ និយម ប្រ ើ ភា សា សំ ស្ត្រ ឹត និង ភា សា ខ្ ម ែរ ប ុរ ា ណ ▁ចំណែក នៅ ក្រ ោយ សម័យ អង្គ រ គ េ និយម ប្រ ើ ភា សា បាល ី ▁និង ភា សា ខ្ ម ែរ ប ុរ ា ណ ▁ចាប់ពី អា ណា និ គម ន ប ារ ាំង មក ▁គេ និយម ភា សា ខ្ ម ែរ ▁និង ភា សា ប ារ ាំង អ ង់ គ ្ល េស ▁ជាដើម	81
យោងតាមច្បាប់ផ្លូវថ្នល់ តើមានកម្រឹតវិន័យយ៉ាងដូចម្តេចខ្លះ សម្រាប់ដាក់អោយអ្នកប្រើប្រាស់ យានយន្តដឹកជញ្ជូនធុនធ្ងន់ដែលដឹកជញ្ជូនទំនិញលើផ្លូវថ្នល់ដែលល្មើសផ្ទុកទម្ងន់លើសពី ២០ម្ភៃភាគរយនៃទម្ងន់កម្រិតកំណត់	null	អ្នកប្រើប្រាស់យានយន្តដឹកជញ្ជូនធុនធ្ងន់ដែលដឹកជញ្ជូនទំនិញលើផ្លូវថ្នល់ ដែលល្មើសផ្ទុកទម្ងន់លើសពី ២០ម្ភៃភាគរយនៃទម្ងន់កម្រិតកំណត់ ត្រូវ ក រើទំនិញចេញនិងឃាត់យានជំនិះទុកចំនួន ១មួយឆ្នាំ និងពិន័យអន្តរ ការណ៍ជាប្រាក់ចំនួន ៣០០ ០០០បីសែនរៀល ក្នុងទម្ងន់ ១មួយតោន ខ ដកបណ្ណបើកបរនិងព្យួរទុកចំនួន ២ពីរឆ្នាំក្នុងករណីមានអំពើល្មើសលើការផ្ទុកទម្ងន់សរុប ថែមទាំងអំពើល្មើសលើការផ្ទុក ទម្ងន់អតិបរិមានៃភ្លៅនោះ ត្រូវធ្វើការផាកពិន័យទាំងពីរករណីក្នុងករណី ដែលទទួលរងនូវការពិន័យអន្តរការណ៍ម្តងរួចហើយ នៅតែបន្តប្រព្រឹត្ត ល្មើស ទៀតត្រូវពិន័យអន្តរការណ៍ជាប្រាក់ទ្វេដងនិងបញ្ឈប់អាជីវកម្មដឹកជញ្ជូនរបស់ក្រុមហ៊ុន ចំនួន ១មួយឆ្នាំ ម្ចាស់យានយន្តត្រូវទទួលខុសត្រូវលើការលើកដាក់ទំនិញ និង បង់ថ្លៃឈ្នួលកន្លែងទុក ដាក់ ថែទាំទំនិញ និងយានជំនិះដោយខ្លួនឯង	null	អ្នកប្រើប្រាស់យានយន្តដឹកជញ្ជូនធុនធ្ងន់ដែលដឹកជញ្ជូនទំនិញលើផ្លូវថ្នល់ ដែលល្មើសផ្ទុកទម្ងន់លើសពី ២០ម្ភៃភាគរយនៃទម្ងន់កម្រិតកំណត់ ត្រូវ ក រើទំនិញចេញនិងឃាត់យានជំនិះទុកចំនួន ១មួយឆ្នាំ និងពិន័យអន្តរ ការណ៍ជាប្រាក់ចំនួន ៣០០ ០០០បីសែនរៀល ក្នុងទម្ងន់ ១មួយតោន ខ ដកបណ្ណបើកបរនិងព្យួរទុកចំនួន ២ពីរឆ្នាំក្នុងករណីមានអំពើល្មើសលើការផ្ទុកទម្ងន់សរុប ថែមទាំងអំពើល្មើសលើការផ្ទុក ទម្ងន់អតិបរិមានៃភ្លៅនោះ ត្រូវធ្វើការផាកពិន័យទាំងពីរករណីក្នុងករណី ដែលទទួលរងនូវការពិន័យអន្តរការណ៍ម្តងរួចហើយ នៅតែបន្តប្រព្រឹត្ត ល្មើស ទៀតត្រូវពិន័យអន្តរការណ៍ជាប្រាក់ទ្វេដងនិងបញ្ឈប់អាជីវកម្មដឹកជញ្ជូនរបស់ក្រុមហ៊ុន ចំនួន ១មួយឆ្នាំ ម្ចាស់យានយន្តត្រូវទទួលខុសត្រូវលើការលើកដាក់ទំនិញ និង បង់ថ្លៃឈ្នួលកន្លែងទុក ដាក់ ថែទាំទំនិញ និងយានជំនិះដោយខ្លួនឯង	យោ ង តា ម ច្ បា ប់ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ Ġ ត ើម ាន ក ម្រ ឹត វិ ន ័យ យ៉ាង ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ Ġ សម ្រា ប់ ដា ក់ អោយ អ្នក ប្រ ើប ្រា ស់ Ġ យា ន យ ន្ត ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ធ ុន ធ ្ង ន់ ដ ែល ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ទំ និ ញ លើ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ដ ែល ល ្ម ើស ផ្ ទុក ទ ម្ ង ន់ លើ ស ពី Ġ ២០ ម្ភ ៃ ភាគ រយ នៃ ទ ម្ ង ន់ ក ម្រ ិត កំ ណ ត់ Ġ	98	អ្នក ប្រ ើប ្រា ស់ យា ន យ ន្ត ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ធ ុន ធ ្ង ន់ ដ ែល ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ទំ និ ញ លើ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ Ġ ដ ែល ល ្ម ើស ផ្ ទុក ទ ម្ ង ន់ លើ ស ពី Ġ ២០ ម្ភ ៃ ភាគ រយ នៃ ទ ម្ ង ន់ ក ម្រ ិត កំ ណ ត់ Ġ ត្រូវ Ġ ក Ġ រ ើ ទំ និ ញ ចេញ និង ឃាត ់ យា ន ជំ និ ះ ទុក ចំ ន ួន Ġ ១ មួយ ឆ្នាំ Ġ និង ពិ ន ័យ អ ន្ត រ Ġ ការណ៍ ជា ប្រា ក់ ចំ ន ួន Ġ ៣០ ០ Ġ ០០០ បី សែន រ ៀល Ġ ក្នុង ទ ម្ ង ន់ Ġ ១ មួយ តោន Ġ ខ Ġ ដ ក ប ណ្ណ ប ើក បរ និង ព្យ ួរ ទុក ចំ ន ួន Ġ ២ ពី រ ឆ្នាំ ក្នុង ករណី មាន អ ំព ើ ល ្ម ើស លើក ារ ផ្ ទុក ទ ម្ ង ន់ ស រ ុប Ġ ថ ែម ទ ាំង អ ំព ើ ល ្ម ើស លើក ារ ផ្ ទុក Ġ ទ ម្ ង ន់ អ តិ បរ ិម ាន ៃ ភ្ល ៅ ន ោះ Ġ ត្រូវ ធ ្វ ើក ារ ផ ាក ពិ ន ័យ ទ ាំង ពី រក រណ ី ក្នុង ករណី Ġ ដ ែល ទទួល រ ង ន ូវ ការ ពិ ន ័យ អ ន្ត រក ារ ណ៍ ម្ ត ង រ ួច ហើយ Ġ នៅ តែ ប ន្ត ប្រ ព្រ ឹត ្ត Ġ ល ្ម ើស Ġ ទៀត ត្រូវ ពិ ន ័យ អ ន្ត រក ារ ណ៍ ជា ប្រា ក់ ទ ្វ េ ដង និង ប ញ ្ឈ ប់ អា ជីវ កម្ម ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន រ ប ស់ ក្រុម ហ៊ ុន Ġ ចំ ន ួន Ġ ១ មួយ ឆ្នាំ Ġ ម្ចាស់ យា ន យ ន្ត ត្រូវ ទទួល ខុស ត្រូវ លើក ារ លើក ដា ក់ ទំ និ ញ Ġ និង Ġ បង់ ថ្លៃ ឈ ្ន ួល កន្លែង ទុក Ġ ដា ក់ Ġ ថ ែ ទ ាំ ទំ និ ញ Ġ និង យា ន ជំ និ ះ ដោយ ខ្លួន ឯ ង	320	▁យោង ត ាម ច ្ប ាប់ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ▁តើ មាន ក ម្រ ឹត វ ិន ័យ យ៉ាង ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁សម្រាប់ ដ ាក់ អោយ អ្នក ប្រ ើ ប្រ ាស់ ▁យានយន្ត ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ធ ុន ធ ្ង ន់ ដ ែល ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ទំ ន ិញ លើ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ដ ែល ល ្ម ើស ផ្ ទុក ទ ម្ ង ន់ លើ ស ពី ▁២០ ម្ភ ៃ ភាគ រយ នៃ ទ ម្ ង ន់ ក ម្រ ិត ក ំណ ត់ ▁	91	▁អ្នកប្រើប្រាស់ យ ាន យ ន្ត ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ធ ុន ធ ្ង ន់ ដ ែល ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ទំ ន ិញ លើ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ▁ដែល ល ្ម ើស ផ្ ទុក ទ ម្ ង ន់ លើ ស ពី ▁២០ ម្ភ ៃ ភាគ រយ នៃ ទ ម្ ង ន់ ក ម្រ ិត ក ំណ ត់ ▁ត្រូវ ▁ក ▁រ ើ ទំ ន ិញ ចេញ និង ឃ ាត់ យ ាន ជំ ន ិះ ទុក ចំ ន ួន ▁១ មួយ ឆ្នាំ ▁និង ព ិន ័យ អ ន្ត រ ▁ការណ៍ ជា ប្រ ាក់ ចំ ន ួន ▁៣០០ ▁ ០០០ បី សែន រ ៀល ▁ក្នុង ទ ម្ ង ន់ ▁១ មួយ តោន ▁ខ ▁ដក ប ណ្ណ ប ើក បរ និង ព្យ ួរ ទុក ចំ ន ួន ▁២ ពី រ ឆ្នាំ ក្នុង ករណី មាន អ ំព ើ ល ្ម ើស លើ ការ ផ្ ទុក ទ ម្ ង ន់ ស រ ុប ▁ថែមទាំង អ ំព ើ ល ្ម ើស លើ ការ ផ្ ទុក ▁ទម្ងន់ អ តិ ប រិ មាន ៃ ភ្ល ៅ ន ោះ ▁ត្រូវ ធ ្វ ើ ការ ផ ាក ព ិន ័យ ទ ាំង ពី រ ករណី ក្នុង ករណី ▁ដែល ទទួល រ ង ន ូវ ការ ព ិន ័យ អ ន្ត រ ការណ៍ ម ្ត ង រ ួច ហើយ ▁នៅតែ ប ន្ត ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ▁ល្មើស ▁ទៀត ត្រូវ ព ិន ័យ អ ន្ត រ ការណ៍ ជា ប្រ ាក់ ទ ្វ េ ដង និង ប ញ ្ឈ ប់ អា ជីវ កម្ម ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន រ ប ស់ ក្រុម ហ៊ ុន ▁ចំនួន ▁១ មួយ ឆ្នាំ ▁ម្ចាស់ យ ាន យ ន្ត ត្រូវ ទទួល ខុស ត្រូវ លើ ការ លើក ដ ាក់ ទំ ន ិញ ▁និង ▁បង់ ថ្លៃ ឈ ្ន ួល កន្លែង ទុក ▁ដាក់ ▁ថែទាំ ទំ ន ិញ ▁និង យ ាន ជំ ន ិះ ដោយ ខ្លួន ឯ ង	294
តើលក្ខខណ្ឌនៃការជ្រើសរើសមន្រ្ដីរាជការស៊ីវិលត្រូវបានរៀបចំ ឡើងយ៉ាងដូចម្ដេច	null	លក្ខខណ្ឌការជ្រើសរើសត្រូវបានកំណត់ក្នុងច្បាប់ ស្ដីពីសហលក្ខន្ដិកៈមន្រ្ដីរាជការស៊ីវិលហើយរាល់ការជ្រើសរើសរាជរដ្ឋាភិបាលតែងចេញបទបញ្ជានិងសេចក្ដីសម្រេចផ្សេងៗព្រមទាំងធ្វើការផ្សព្វផ្សាយមុនពេលជ្រើសរើស ដើម្បីធ្វើការប្រលងប្រជែងចូលបម្រើការងារតាមតម្រូវការនៃស្ថាប័នសាធារណៈ កាលបរិច្ឆេទនៃការប្រលងប្រជែងជ្រើសរើសឪ្យចូលក្នុងក្របខណ្ឌរាជការត្រូវកំណត់និងផ្សព្វផ្សាយយ៉ាងតិច ៣ ខែមុនកាលបរិច្ឆេទប្រលង ក្នុងករណីដែលមានការប្រញាប់ការផ្សព្វផ្សាយត្រូវធ្វើយ៉ាងតិច ៣០ ថ្ងៃ បណ្ដាលលក្ខខណ្ឌទាំងនោះមានសញ្ជាត្តិ អាយុចម្រើនសញ្ញាបត្រ ជំនាញ ឯកទេស ភាពជាពលរដ្ឋកាយសម្បទាគ្រប់គ្រាន់ ហើយនៅប្រទេសខ្លះមានលក្ខខណ្ឌបំពេញបន្ថែមដូចជាការបំពេញកាតព្វកិច្ចយោធា	null	លក្ខខណ្ឌការជ្រើសរើសត្រូវបានកំណត់ក្នុងច្បាប់ ស្ដីពីសហលក្ខន្ដិកៈមន្រ្ដីរាជការស៊ីវិលហើយរាល់ការជ្រើសរើសរាជរដ្ឋាភិបាលតែងចេញបទបញ្ជានិងសេចក្ដីសម្រេចផ្សេងៗព្រមទាំងធ្វើការផ្សព្វផ្សាយមុនពេលជ្រើសរើស ដើម្បីធ្វើការប្រលងប្រជែងចូលបម្រើការងារតាមតម្រូវការនៃស្ថាប័នសាធារណៈ កាលបរិច្ឆេទនៃការប្រលងប្រជែងជ្រើសរើសឪ្យចូលក្នុងក្របខណ្ឌរាជការត្រូវកំណត់និងផ្សព្វផ្សាយយ៉ាងតិច ៣ ខែមុនកាលបរិច្ឆេទប្រលង ក្នុងករណីដែលមានការប្រញាប់ការផ្សព្វផ្សាយត្រូវធ្វើយ៉ាងតិច ៣០ ថ្ងៃ បណ្ដាលលក្ខខណ្ឌទាំងនោះមានសញ្ជាត្តិ អាយុចម្រើនសញ្ញាបត្រ ជំនាញ ឯកទេស ភាពជាពលរដ្ឋកាយសម្បទាគ្រប់គ្រាន់ ហើយនៅប្រទេសខ្លះមានលក្ខខណ្ឌបំពេញបន្ថែមដូចជាការបំពេញកាតព្វកិច្ចយោធា	ត ើ ល ក្ខ ខ ណ្ឌ នៃ ការ ជ្រ ើស រ ើស ម ន្ រ ្ ដ ី រាជ ការ ស៊ី វិ ល ត្រូវ បាន រៀបចំ Ġ ឡើង យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច Ġ	32	ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ការ ជ្រ ើស រ ើស ត្រូវ បាន កំ ណ ត់ ក្នុង ច្ បា ប់ Ġ ស្ ដ ី ពី ស ហ ល ក្ខ ន្ ដ ិក ៈ ម ន្ រ ្ ដ ី រាជ ការ ស៊ី វិ ល ហើយ រា ល់ ការ ជ្រ ើស រ ើស រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល តែ ង ចេញ បទ បញ្ជា និង សេ ច ក្ ដ ី សម ្រ េច ផ្ សេ ង ៗ ព្រ ម ទ ាំង ធ ្វ ើក ារ ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ម ុន ពេល ជ្រ ើស រ ើស Ġ ដើម ្ប ី ធ ្វ ើក ារ ប្រ លង ប្រ ជ ែង ចូល ប ម្រ ើក ារ ងារ តា ម ត ម្រ ូវ ការ នៃ ស្ ថា ប ័ន សា ធា រណៈ Ġ កាល បរ ិច ្ ឆ េ ទ នៃ ការ ប្រ លង ប្រ ជ ែង ជ្រ ើស រ ើស ឪ ្យ ចូល ក្នុង ក្រ ប ខ ណ្ឌ រាជ ការ ត្រូវ កំ ណ ត់ និង ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ យ៉ាង តិ ច Ġ ៣ Ġ ខែ ម ុន កាល បរ ិច ្ ឆ េ ទ ប្រ លង Ġ ក្នុង ករណី ដ ែល មាន ការ ប្រ ញ ាប់ ការ ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ត្រូវ ធ ្វ ើយ ៉ ាង តិ ច Ġ ៣០ Ġ ថ ្ង ៃ Ġ ប ណ ្ ដា ល ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ទ ាំង ន ោះ មាន ស ញ្ជ ាត ្តិ Ġ អា យ ុច ម្រ ើន ស ញ្ញា ប ត្រ Ġ ជំ នា ញ Ġ ឯក ទេស Ġ ភាព ជា ពល រដ្ឋ កាយ សម្បទា គ្រ ប់ គ្រ ាន់ Ġ ហើយ នៅ ប្រ ទេស ខ្ ល ះ មាន ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ប ំព េញ ប ន្ ថ ែម ដូច ជា âĢĭ ការ ប ំព េញ កា ត ព្វ កិច្ច យោ ធា	275	▁តើ ល ក្ខ ខ ណ្ឌ នៃ ការ ជ្រ ើស រ ើស ម ន ្រ ្ ដ ី រាជ ការ ស៊ី វិ ល ត្រូវ បាន រៀបចំ ▁ឡើង យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច ▁	31	▁លក្ខខណ្ឌ ការ ជ្រ ើស រ ើស ត្រូវ បាន ក ំណ ត់ ក្នុង ច ្ប ាប់ ▁ស្ ដ ី ពី ស ហ ល ក្ខ ន្ ដ ិក ៈ ម ន ្រ ្ ដ ី រាជ ការ ស៊ី វិ ល ហើយ រ ាល់ ការ ជ្រ ើស រ ើស រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ត ែង ចេញ បទ បញ្ជា និង ស េច ក្ ដ ី ស ម្រ េច ផ្ ស េង ៗ ព្រ ម ទ ាំង ធ ្វ ើ ការ ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ម ុន ពេល ជ្រ ើស រ ើស ▁ដើម្បី ធ ្វ ើ ការ ប្រ លង ប្រ ជ ែង ចូល ប ម្រ ើ ការងារ ត ាម ត ម្រ ូវ ការ នៃ ស្ ថា ប ័ន សា ធា រណៈ ▁កាលបរិច្ឆេទ នៃ ការ ប្រ លង ប្រ ជ ែង ជ្រ ើស រ ើស ឪ ្យ ចូល ក្នុង ក្រ ប ខ ណ្ឌ រាជ ការ ត្រូវ ក ំណ ត់ និង ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ យ៉ាង ត ិច ▁៣ ▁ខែ ម ុន កាល ប រិ ច្ឆ េ ទ ប្រ លង ▁ក្នុង ករណី ដ ែល មាន ការ ប្រ ញ ាប់ ការ ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ត្រូវ ធ ្វ ើ យ៉ាង ត ិច ▁៣០ ▁ថ្ងៃ ▁ប ណ ្ ដា ល ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ទ ាំង ន ោះ មាន ស ញ្ជ ា ត្តិ ▁អាយុ ចម្រ ើន ស ញ្ញា ប ត្រ ▁ជំនាញ ▁ឯកទេស ▁ភាព ជា ពល រដ្ឋ កាយ សម្បទា គ្រ ប់ គ្រ ាន់ ▁ហើយ នៅ ប្រ ទេស ខ្ ល ះ មាន ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ប ំព េញ ប ន ្ថ ែម ដូច ជា ▁ការបំពេញ ក ាត ព្វ កិច្ច យោ ធា	251
ចូរពន្យល់ន័យពាក្យនិងកន្សោមពាក្យខាងក្រោម សិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិពលរដ្ឋ សិទ្ធិសញ្ញា កតិកាសញ្ញា ពិធីសារ ការសម្រុះសម្រួល សេរីភាព តម្រូវការ ការផ្តល់សច្ចាប័ន	null	ន័យពាក្យនិងកន្សោមពាក្យខាងក្រោមសិទ្ធិមនុស្ស គឺជាអ្វីៗទាំងអស់ដែលមនុស្សត្រូវការជាចាំបាច់សម្រាប់ឱ្យមនុស្សបានក្នុងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរជាមនុស្ស ឬជាអំណាចខាងសីលធម៌ ឬជាអំណាចដែលមិនត្រូវគេរំលោភបានក្នុងការកាន់កាប់ធ្វើឬការទាមទារអ្វីមួយពីនរណាម្នាក់ សិទ្ធិពលរដ្ឋ គឺជាសិទ្ធិរបស់មនុស្សក្នុងការរស់នៅក្នុងការការពារខ្លួនស្របច្បាប់តាមវប្បធម៌របស់ជាតិខ្លួន សន្ធិសញ្ញា គឺជាកិច្ចព្រមព្រៀងដោយរដ្ឋទាំងឡាយដោយកំណត់តាមរយៈច្បាប់ពិសេសទាំងឡាយកតិកាសញ្ញា គឺសញ្ញាសន្មតគ្នាទុកជាគ្រឿងសម្គាល់អ្វីមួយៗកតិកាសញ្ញា វចនានុក្រមខ្មែរ គឺកិច្ចព្រមព្រៀងមួយដែលត្រូវបានធ្វើឡើងរវាងភាគីពីរ ឬច្រើនរវាងរដ្ឋទាំងផ្លូវការទាំងមិនផ្លូវការ ដើម្បីអ្វីមួយរួមគ្នាក្នុងគោលបំណងបម្រើផលប្រយោជន៍រវាងគ្នាទៅវិញទៅមក ពិធីសារ គឺឯកសារដែលមានតម្លៃស្មើកិច្ចព្រមព្រៀងតែមានលក្ខណៈផ្លូវការតិចជាងកិច្ចព្រមព្រៀង ការសម្រុះសម្រួល គឺដំណើរការដែលធ្វើឱ្យតួអង្គក្នុងទំនាស់ ឯកភាពទទួលយកសំណើរបស់ភាគីម្ខាងទៀតដែលមិនប៉ះពាល់ផលប្រយោជន៍មូលដ្ឋានរបស់ពួកគេទាំងសងខាង ដូច្នេះការសម្រុះសម្រួលជាចំណុចកណ្តាលនៃបញ្ហាប្រឈម និងការចុះសម្រុងគ្នា សេរីភាព គឺជាអំណាចដែលអាចធ្វើអ្វីបានតាមចិត្តប៉ុន្តែ ក្រោមច្បាប់អំណាចពេញទី វចនានុក្រម គឺជាអំណាចក្នុងការធ្វើអ្វីមួយបាន កុំឱ្យតែប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិអ្នកដទៃ តម្រូវការ ជាលក្ខខណ្ឌនៃបញ្ហាមួយដែលកើតឡើងនៅពេល ដែលមនុស្សម្នាក់ចង់បានអ្វីមួយយ៉ាងខ្លាំងក្នុងខណៈដែលខ្លួនមានកង្វល់ មានភាពតានតឹងមានបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរ ឬទីទ័លបំផុត ការផ្តល់សច្ចាប័ន គឺជាការទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការ និងព្រមទទួលយកមកអនុវត្ត ឬជាការបេ្តជា្ញចិត្ត ជាផ្លូវការរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការប្រតិបត្តិតាម	null	ន័យពាក្យនិងកន្សោមពាក្យខាងក្រោមសិទ្ធិមនុស្ស គឺជាអ្វីៗទាំងអស់ដែលមនុស្សត្រូវការជាចាំបាច់សម្រាប់ឱ្យមនុស្សបានក្នុងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរជាមនុស្ស ឬជាអំណាចខាងសីលធម៌ ឬជាអំណាចដែលមិនត្រូវគេរំលោភបានក្នុងការកាន់កាប់ធ្វើឬការទាមទារអ្វីមួយពីនរណាម្នាក់ សិទ្ធិពលរដ្ឋ គឺជាសិទ្ធិរបស់មនុស្សក្នុងការរស់នៅក្នុងការការពារខ្លួនស្របច្បាប់តាមវប្បធម៌របស់ជាតិខ្លួន សន្ធិសញ្ញា គឺជាកិច្ចព្រមព្រៀងដោយរដ្ឋទាំងឡាយដោយកំណត់តាមរយៈច្បាប់ពិសេសទាំងឡាយកតិកាសញ្ញា គឺសញ្ញាសន្មតគ្នាទុកជាគ្រឿងសម្គាល់អ្វីមួយៗកតិកាសញ្ញា វចនានុក្រមខ្មែរ គឺកិច្ចព្រមព្រៀងមួយដែលត្រូវបានធ្វើឡើងរវាងភាគីពីរ ឬច្រើនរវាងរដ្ឋទាំងផ្លូវការទាំងមិនផ្លូវការ ដើម្បីអ្វីមួយរួមគ្នាក្នុងគោលបំណងបម្រើផលប្រយោជន៍រវាងគ្នាទៅវិញទៅមក ពិធីសារ គឺឯកសារដែលមានតម្លៃស្មើកិច្ចព្រមព្រៀងតែមានលក្ខណៈផ្លូវការតិចជាងកិច្ចព្រមព្រៀង ការសម្រុះសម្រួល គឺដំណើរការដែលធ្វើឱ្យតួអង្គក្នុងទំនាស់ ឯកភាពទទួលយកសំណើរបស់ភាគីម្ខាងទៀតដែលមិនប៉ះពាល់ផលប្រយោជន៍មូលដ្ឋានរបស់ពួកគេទាំងសងខាង ដូច្នេះការសម្រុះសម្រួលជាចំណុចកណ្តាលនៃបញ្ហាប្រឈម និងការចុះសម្រុងគ្នា សេរីភាព គឺជាអំណាចដែលអាចធ្វើអ្វីបានតាមចិត្តប៉ុន្តែ ក្រោមច្បាប់អំណាចពេញទី វចនានុក្រម គឺជាអំណាចក្នុងការធ្វើអ្វីមួយបាន កុំឱ្យតែប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិអ្នកដទៃ តម្រូវការ ជាលក្ខខណ្ឌនៃបញ្ហាមួយដែលកើតឡើងនៅពេល ដែលមនុស្សម្នាក់ចង់បានអ្វីមួយយ៉ាងខ្លាំងក្នុងខណៈដែលខ្លួនមានកង្វល់ មានភាពតានតឹងមានបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរ ឬទីទ័លបំផុត ការផ្តល់សច្ចាប័ន គឺជាការទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការ និងព្រមទទួលយកមកអនុវត្ត ឬជាការបេ្តជា្ញចិត្ត ជាផ្លូវការរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការប្រតិបត្តិតាម	ច ូរ ព ន្ យ ល់ ន ័យ ពាក្យ និង ក ន្ ស ោម ពាក្យ ខា ង ក្រោម Ġ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស Ġ សិ ទ្ធិ ពល រដ្ឋ Ġ សិ ទ្ធិ ស ញ្ញា Ġ ក តិ កាស ញ្ញា Ġ ពិ ធី សារ Ġ ការ សម ្រ ុះ សម ្រ ួល Ġ សេ រី ភាព Ġ ត ម្រ ូវ ការ Ġ ការ ផ្ ត ល់ ស ច្ច ាប ័ន Ġ	60	ន ័យ ពាក្យ និង ក ន្ ស ោម ពាក្យ ខា ង ក្រោម សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស Ġ គ ឺ ជា អ ្វី ៗ ទ ាំង អ ស់ ដ ែល ម នុ ស្ស ត្រូវ ការ ជា ចាំបាច់ សម ្រា ប់ ឱ្យ ម នុ ស្ស បាន ក្នុង សេ ច ក្តី ថ្លៃ ថ្ន ូរ ជា ម នុ ស្ស Ġ ឬ ជា អ ំណ ា ច ខា ង សី ល ធម៌ Ġ ឬ ជា អ ំណ ា ច ដ ែល ម ិន ត្រូវ គ េរ ំ ល ោ ភ បាន ក្នុង ការ កាន់ កា ប់ ធ ្វ ើ ឬ ការ ទ ាម ទ ារ អ ្វី មួយ ពី ន រណ ាម ្នា ក់ Ġ សិ ទ្ធិ ពល រដ្ឋ Ġ គ ឺ ជា សិ ទ្ធិ រ ប ស់ ម នុ ស្ស ក្នុង ការ រស់ នៅ ក្នុង ការ ការពារ ខ្លួន ស្រ ប ច្ បា ប់ តា ម វ ប្ប ធម៌ រ ប ស់ ជាតិ ខ្លួន Ġ ស ន្ធ ិស ញ្ញា Ġ គ ឺ ជា កិច្ច ព្រមព្រៀង ដោយ រដ្ឋ ទ ាំង ឡា យ ដោយ កំ ណ ត់ តា ម រយ ៈ ច្ បា ប់ ពិ សេ ស ទ ាំង ឡា យក តិ កាស ញ្ញា Ġ គ ឺ ស ញ្ញា ស ន្ ម ត គ្នា ទុក ជា គ្រឿង សម ្ គ ាល់ អ ្វី មួយ ៗ ក តិ កាស ញ្ញា Ġ វ ច នា នុ ក្រ ម ខ្ ម ែរ Ġ គ ឺ កិច្ច ព្រមព្រៀង មួយ ដ ែល ត្រូវ បាន ធ ្វ ើ ឡើង រ វា ង ភាគ ី ពី រ Ġ ឬ ច្ រ ើន រ វា ង រដ្ឋ ទ ាំង ផ្ល ូវ ការ ទ ាំង ម ិន ផ្ល ូវ ការ Ġ ដើម ្ប ី អ ្វី មួយ រួម គ្នា ក្នុង គោ ល ប ំណ ង ប ម្រ ើ ផល ប្រ យោ ជន ៍ រ វា ង គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក Ġ ពិ ធី សារ Ġ គ ឺ ឯក សារ ដ ែល មាន ត ម្ល ៃ ស្ម ើក ិច ្ច ព្រមព្រៀង តែ មាន ល ក្ខ ណៈ ផ្ល ូវ ការ តិ ច ជា ង កិច្ច ព្រមព្រៀង Ġ ការ សម ្រ ុះ សម ្រ ួល Ġ គ ឺ ដំណើរ ការ ដ ែល ធ ្វ ើ ឱ្យ ត ួ អង្គ ក្នុង ទំ នា ស់ Ġ ឯក ភាព ទទួល យក សំ ណ ើរ ប ស់ ភាគ ី ម្ ខា ង ទៀត ដ ែល ម ិន ប៉ ះ ពា ល់ ផល ប្រ យោ ជន ៍ ម ូល ដ្ឋាន រ ប ស់ ព ួ ក គ េ ទ ាំង សង ខា ង Ġ ដូច ្ន េះ ការ សម ្រ ុះ សម ្រ ួល ជា ចំណុច ក ណ្ត ាល នៃ ប ញ ្ហ ាប ្រ ឈ ម Ġ និង ការ ច ុះ សម ្រ ុង គ្នា Ġ សេ រី ភាព Ġ គ ឺ ជា អ ំណ ា ច ដ ែល អា ច ធ ្វ ើ អ ្វី បាន តា ម ចិត្ត ប៉ ុន ្ត ែ Ġ ក្រោម ច្ បា ប់ អ ំណ ា ច ព េញ ទី Ġ វ ច នា នុ ក្រ ម Ġ គ ឺ ជា អ ំណ ា ច ក្នុង ការ ធ ្វ ើ អ ្វី មួយ បាន Ġ ក ុំ ឱ្យ តែ ប៉ ះ ពា ល់ ដល់ សិ ទ្ធិ អ្នក ដ ទ ៃ Ġ ត ម្រ ូវ ការ Ġ ជា ល ក្ខ ខ ណ្ឌ នៃ ប ញ ្ហ ាម ួយ ដ ែល កើត ឡើង នៅ ពេល Ġ ដ ែល ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ច ង់ បាន អ ្វី មួយ យ៉ាង ខ្ លា ំ ង ក្នុង ខ ណៈ ដ ែល ខ្លួន មាន ក ង ្វ ល់ Ġ មាន ភាព តា ន ត ឹង មាន ប ញ ្ហ ា ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ Ġ ឬ ទី ទ ័ ល ប ំ ផ ុត Ġ ការ ផ្ ត ល់ ស ច្ច ាប ័ន Ġ គ ឺ ជា ការ ទទួល ស្ គ ាល់ ជា ផ្ល ូវ ការ Ġ និង ព្រ ម ទទួល យក មក អនុ វត្ត Ġ ឬ ជា ការ ប េ ្ត ជា ្ញ ចិត្ត Ġ ជា ផ្ល ូវ ការ រ ប ស់ រដ្ឋ ា ភិ បាល ក្នុង ការ ប្រ តិ ប ត្តិ តា ម	622	▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ន ័យ ពាក្យ និង ក ន្ ស ោម ពាក្យ ខា ង ក្រោម ▁សិទ្ធិ ម នុ ស្ស ▁សិទ្ធិ ពល រដ្ឋ ▁សិទ្ធិ ស ញ្ញា ▁ក តិ កាស ញ្ញា ▁ពិធី សារ ▁ការស ម្រ ុះ ស ម្រ ួល ▁សេរីភាព ▁តម្រូវការ ▁ការផ្តល់ ស ច្ច ាប ័ន ▁	46	▁ន័យ ពាក្យ និង ក ន្ ស ោម ពាក្យ ខា ង ក្រោម សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ▁គឺជា អ ្វី ៗ ទ ាំង អ ស់ ដ ែល ម នុ ស្ស ត្រូវ ការ ជា ចាំបាច់ ស ម្រ ាប់ ឱ្យ ម នុ ស្ស បាន ក្នុង ស េច ក្តី ថ្លៃ ថ្ន ូរ ជា ម នុ ស្ស ▁ឬ ជា អ ំ ណា ច ខា ង សី ល ធម៌ ▁ឬ ជា អ ំ ណា ច ដ ែល ម ិន ត្រូវ គ េរ ំ ល ោ ភ បាន ក្នុង ការ កាន់ ក ាប់ ធ ្វ ើ ឬ ការ ទ ាម ទ ារ អ ្វី មួយ ពី ន រ ណា ម្ នាក់ ▁សិទ្ធិ ពល រដ្ឋ ▁គឺជា សិ ទ្ធិ រ ប ស់ ម នុ ស្ស ក្នុង ការ រស់ នៅ ក្នុង ការ ការពារ ខ្លួន ស្រ ប ច ្ប ាប់ ត ាម វ ប្ប ធម៌ រ ប ស់ ជាតិ ខ្លួន ▁សន្ធិសញ្ញា ▁គឺជា កិច្ច ព្រមព្រៀង ដោយ រដ្ឋ ទ ាំង ឡា យ ដោយ ក ំណ ត់ ត ាម រយ ៈ ច ្ប ាប់ ពិ ស េស ទ ាំង ឡា យក តិ កាស ញ្ញា ▁គឺ ស ញ្ញា ស ន ្ម ត គ្នា ទុក ជា គ្រឿង ស ម្ គ ាល់ អ ្វី មួយ ៗ ក តិ កាស ញ្ញា ▁វ ច ន ានុ ក្រ ម ខ្ ម ែរ ▁គឺ កិច្ច ព្រមព្រៀង មួយ ដ ែល ត្រូវ បាន ធ ្វ ើ ឡើង រ វ ាង ភាគ ី ពី រ ▁ឬ ច ្រ ើន រ វ ាង រដ្ឋ ទ ាំង ផ្ល ូវ ការ ទ ាំង ម ិន ផ្ល ូវ ការ ▁ដើម្បី អ ្វី មួយ រួម គ្នា ក្នុង គ ោល ប ំណ ង ប ម្រ ើ ផល ប្រ យោ ជ ន៍ រ វ ាង គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក ▁ពិធី សារ ▁គឺ ឯក សារ ដ ែល មាន ត ម្ល ៃ ស្ម ើ កិច្ច ព្រមព្រៀង តែ មាន ល ក្ខ ណៈ ផ្ល ូវ ការ ត ិច ជា ង កិច្ច ព្រមព្រៀង ▁ការស ម្រ ុះ ស ម្រ ួល ▁គឺ ដំណើរ ការ ដ ែល ធ ្វ ើ ឱ្យ ត ួ អង្គ ក្នុង ទំ ន ាស់ ▁ឯកភាព ទទួល យក ស ំណ ើរ ប ស់ ភាគ ី ម ្ខ ាង ទៀត ដ ែល ម ិន ប៉ ះ ព ាល់ ផល ប្រ យោ ជ ន៍ ម ូល ដ្ឋាន រ ប ស់ ព ួ ក គ េ ទ ាំង សង ខា ង ▁ដូច្នេះ ការ ស ម្រ ុះ ស ម្រ ួល ជា ចំណុច ក ណ្ត ាល នៃ ប ញ ្ហ ា ប្រ ឈ ម ▁និង ការ ច ុះ ស ម្រ ុង គ្នា ▁សេរីភាព ▁គឺជា អ ំ ណា ច ដ ែល អា ច ធ ្វ ើ អ ្វី បាន ត ាម ចិត្ត ប៉ ុ ន្ត ែ ▁ក្រោម ច ្ប ាប់ អ ំ ណា ច ព េញ ទី ▁វ ច ន ានុ ក្រ ម ▁គឺជា អ ំ ណា ច ក្នុង ការ ធ ្វ ើ អ ្វី មួយ បាន ▁កុំ ឱ្យ តែ ប៉ ះ ព ាល់ ដល់ សិ ទ្ធិ អ្នក ដ ទ ៃ ▁តម្រូវការ ▁ជា ល ក្ខ ខ ណ្ឌ នៃ ប ញ ្ហ ា មួយ ដ ែល កើត ឡើង នៅ ពេល ▁ដែល ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ច ង់ បាន អ ្វី មួយ យ៉ាង ខ្ ល ាំង ក្នុង ខ ណៈ ដ ែល ខ្លួន មាន ក ង ្វ ល់ ▁មាន ភាព តា ន ត ឹង មាន ប ញ ្ហ ា ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ ▁ឬ ទី ទ ័ ល ប ំ ផ ុត ▁ការផ្តល់ ស ច្ច ាប ័ន ▁គឺជា ការ ទទួល ស្ គ ាល់ ជា ផ្ល ូវ ការ ▁និង ព្រ ម ទទួល យក មក អនុ វត្ត ▁ឬ ជា ការ ប េ ្ត ជា ្ញ ចិត្ត ▁ជា ផ្ល ូវ ការ រ ប ស់ រ ដ្ឋា ភិ បាល ក្នុង ការ ប្រ តិ ប ត្តិ ត ាម	582
ចូរនិយាយអគ្គលេខាធិការនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ	null	អគ្គលេខាធិការនៃអង្គការសហប្រជាជាតិអគ្គលេខាធិការត្រូវបានរដ្ឋធម្មនុញ្ញ សហប្រជាជាតិអធិប្បាយថាជា ប្រធានមន្រ្តីរដ្ឋបាល នៃអង្គការសហប្រជាជាតិឬប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចចុះដុនដាប ឬប្រទេសលោកអ្នកក្រក៏និយាយបានថា ឥស្សរជនដែលមានអំណាច និងសិទ្ធិក្នុង អសបធមបំផុតគឺ អគ្គលេខាធិការ អគ្គលេខាធិការនេះបើតាមពិត ទៅគាត់មានការងារច្រើនណាស់ដូចយ៉ាងអ្នកការទូតផង ជាអ្នកសម្របសម្រួលផង ជាអ្នកបង្ការហេតុផល អគ្គលេខាធិការគឺ ឈរចំពោះមុខសហគមន៍ពិភពលោក គឺជានិមិត្តរូបនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ កិច្ចការបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ពាក់ព័ន្ធនឹងកម្រិតជាក់ស្តែងជាប់ជាមួយភាពតានតឹង ប្រកបដោយប្រឌិតញាណដែលកើតមកពីនិយមន័យ នៃការងាររបស់ធម្មនុញ្ញ United Nation of Costition អគ្គលេខាធិការបានល្បីល្បាញចំពោះសាធារណៈជនទូទៅតាមរយៈការប្រើកេរ្តិ៍ឈ្មោះ និងភាពមិនលម្អៀងរបស់គាត់គឺ សណ្ឋានកម្មនិងក្នុងអត្ថប្រយោជន៍នៃការគាំពារផ្នែកការទូត អគ្គលេខាធិការនីមួយៗបានកំណត់ការងារ ស្ថិតក្នុងបរិបទនៃថ្ងៃជាក់លាក់និងអាយុររបសគាត់	null	អគ្គលេខាធិការនៃអង្គការសហប្រជាជាតិអគ្គលេខាធិការត្រូវបានរដ្ឋធម្មនុញ្ញ សហប្រជាជាតិអធិប្បាយថាជា ប្រធានមន្រ្តីរដ្ឋបាល នៃអង្គការសហប្រជាជាតិឬប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចចុះដុនដាប ឬប្រទេសលោកអ្នកក្រក៏និយាយបានថា ឥស្សរជនដែលមានអំណាច និងសិទ្ធិក្នុង អសបធមបំផុតគឺ អគ្គលេខាធិការ អគ្គលេខាធិការនេះបើតាមពិត ទៅគាត់មានការងារច្រើនណាស់ដូចយ៉ាងអ្នកការទូតផង ជាអ្នកសម្របសម្រួលផង ជាអ្នកបង្ការហេតុផល អគ្គលេខាធិការគឺ ឈរចំពោះមុខសហគមន៍ពិភពលោក គឺជានិមិត្តរូបនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ កិច្ចការបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ពាក់ព័ន្ធនឹងកម្រិតជាក់ស្តែងជាប់ជាមួយភាពតានតឹង ប្រកបដោយប្រឌិតញាណដែលកើតមកពីនិយមន័យ នៃការងាររបស់ធម្មនុញ្ញ United Nation of Costition អគ្គលេខាធិការបានល្បីល្បាញចំពោះសាធារណៈជនទូទៅតាមរយៈការប្រើកេរ្តិ៍ឈ្មោះ និងភាពមិនលម្អៀងរបស់គាត់គឺ សណ្ឋានកម្មនិងក្នុងអត្ថប្រយោជន៍នៃការគាំពារផ្នែកការទូត អគ្គលេខាធិការនីមួយៗបានកំណត់ការងារ ស្ថិតក្នុងបរិបទនៃថ្ងៃជាក់លាក់និងអាយុររបសគាត់	ច ូរ និ យា យ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ នៃ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ Ġ	19	អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ នៃ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ ត្រូវ បាន រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ Ġ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ អ ធិ ប្ប ាយ ថា ជា Ġ ប្រ ធាន ម ន្ រ ្ត ី រដ្ឋ បាល Ġ នៃ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ឬ ប្រ ទេស ដ ែល មាន សេ ដ្ឋ កិច្ច âĢĭ ច ុះ ដ ុន ដា ប Ġ ឬ ប្រ ទេស លោក អ្នក ក្រ ក ៏ និ យា យ បាន ថា Ġ ឥ ស្ស រ ជន ដ ែល មាន អ ំណ ា ច Ġ និង សិ ទ្ធិ ក្នុង Ġ អ ស ប ធម ប ំ ផ ុត គ ឺ Ġ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ Ġ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ នេះ ប ើត ាម ពិ ត Ġ ទៅ គ ាត់ មាន ការងារ ច្ រ ើន ណា ស់ ដូច យ៉ាង អ្នក ការ ទូ ត ផ ង Ġ ជា អ្នក សម ្រ ប សម ្រ ួល ផ ង Ġ ជា អ្នក បង ្ក ារ ហេតុ ផល Ġ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ គ ឺ Ġ ឈ រ ចំ ព ោះ មុខ ស ហ គមន៍ ពិ ភព លោក Ġ គ ឺ ជា និ ម ិត្ត រូប នៃ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ Ġ កិច្ច ការ ប ស់ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ Ġ ពាក់ ព ័ន ្ ធ នឹង ក ម្រ ិត ជា ក់ ស្ត ែង ជាប់ ជា មួយ ភាព តា ន ត ឹង Ġ ប្រ ក ប ដោយ ប្រ ឌ ិត ញ ា ណ ដ ែល កើត មក ពី និយម ន ័យ Ġ នៃ ការងារ រ ប ស់ ធម្ម នុ ញ្ញ ĠUnited ĠNation Ġof ĠCost ition Ġ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ បាន ល ្ប ី ល ្ប ាញ ចំ ព ោះ សា ធា រណៈ ជន ទូ ទៅ តា ម រយ ៈ ការ ប្រ ើក េរ ្តិ ៍ ឈ្មោះ Ġ និង ភាព ម ិន លម្អ ៀង រ ប ស់ គ ាត់ គ ឺ Ġ ស ណ ្ឋ ាន កម្ម និង ក្នុង អ ត្ថ ប្រ យោ ជន ៍ នៃ ការ គ ាំ ពារ ផ្ ន ែក ការ ទូ ត Ġ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ នី មួយ ៗ បាន កំ ណ ត់ ការងារ Ġ ស្ ថ ិត ក្នុង បរ ិប ទ នៃ ថ ្ង ៃ ជា ក់ លា ក់ និង អា យ ុរ រ ប ស គ ាត់	361	▁ចូរ ន ិយ ាយ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ នៃ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ▁	18	▁អគ្គ លេខ ា ធិ ការ នៃ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ ត្រូវ បាន រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ ▁សហ ប្រ ជា ជាតិ អ ធិ ប្ប ាយ ថា ជា ▁ប្រធាន ម ន ្រ ្ត ី រដ្ឋ បាល ▁នៃ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ឬ ប្រ ទេស ដ ែល មាន សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁ចុះ ដ ុន ដា ប ▁ឬ ប្រ ទេស លោក អ្នក ក្រ ក ៏ ន ិយ ាយ បាន ថា ▁ឥ ស្ស រ ជន ដ ែល មាន អ ំ ណា ច ▁និង សិ ទ្ធិ ក្នុង ▁អស ប ធម ប ំ ផ ុត គ ឺ ▁អគ្គ លេខ ា ធិ ការ ▁អគ្គ លេខ ា ធិ ការ នេះ ប ើត ាម ព ិត ▁ទៅ គ ាត់ មាន ការងារ ច ្រ ើន ណ ាស់ ដូច យ៉ាង អ្នក ការ ទ ូត ផ ង ▁ជា អ្នក ស ម្រ ប ស ម្រ ួល ផ ង ▁ជា អ្នក ប ង្ក ារ ហេតុ ផល ▁អគ្គ លេខ ា ធិ ការ គ ឺ ▁ឈរ ច ំព ោះ មុខ ស ហ គមន៍ ពិ ភព លោក ▁គឺជា និ ម ិត្ត រូប នៃ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ▁កិច្ចការ ប ស់ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ▁ពាក់ព័ន្ធ នឹង ក ម្រ ិត ជ ាក់ ស្ត ែង ជាប់ ជា មួយ ភាព តា ន ត ឹង ▁ប្រកបដោយ ប្រ ឌ ិត ញ ា ណ ដ ែល កើត មក ពី និយម ន ័យ ▁នៃ ការងារ រ ប ស់ ធម្ម នុ ញ្ញ ▁United ▁Nation ▁of ▁Cost ition ▁អគ្គ លេខ ា ធិ ការ បាន ល ្ប ី ល ្ប ាញ ច ំព ោះ សា ធា រណៈ ជន ទូ ទៅ ត ាម រយ ៈ ការ ប្រ ើក េរ ្តិ ៍ ឈ្មោះ ▁និង ភាព ម ិន លម្អ ៀង រ ប ស់ គ ាត់ គ ឺ ▁ស ណ ្ឋ ាន កម្ម និង ក្នុង អ ត្ថ ប្រ យោ ជ ន៍ នៃ ការ គ ាំ ពារ ផ្ ន ែក ការ ទ ូត ▁អគ្គ លេខ ា ធិ ការ នី មួយ ៗ បាន ក ំណ ត់ ការងារ ▁ស្ថិត ក្នុង ប រិ បទ នៃ ថ ្ង ៃ ជ ាក់ ល ាក់ និង អ ាយ ុរ រ ប ស គ ាត់	338
ហេតុអ្វីបានជាការសិក្សាអំពីផ្កាយដុះកន្ទុយ ផ្កាយព្រះគ្រោះ និងអាចម៍ផ្កាយមានសារៈសំខាន់ក្នុងការស្វែងយល់អំពីកំណកំណើតប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ	null	បានជាការសិក្សាអំពីផ្កាយដុះកន្ទុយ ផ្កាយព្រះគ្រោះ និងអាចម៍ផ្កាយ មានសារៈសំខាន់ក្នុងុំការស្វែងយល់អំពីកំណកំណើតប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យព្រោះអង្គទាំងនេះគឺជា ផ្នែកមួយនៃប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យហើយការសិក្សាអង្គទាំនេះគឺអាចផ្តល់់នូវព័ត៌មានគន្លឹះ ដែលនាំទៅរកការសិក្សាអំពីកំណកំណើតប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យបាន	null	បានជាការសិក្សាអំពីផ្កាយដុះកន្ទុយ ផ្កាយព្រះគ្រោះ និងអាចម៍ផ្កាយ មានសារៈសំខាន់ក្នុងុំការស្វែងយល់អំពីកំណកំណើតប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យព្រោះអង្គទាំងនេះគឺជា ផ្នែកមួយនៃប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យហើយការសិក្សាអង្គទាំនេះគឺអាចផ្តល់់នូវព័ត៌មានគន្លឹះ ដែលនាំទៅរកការសិក្សាអំពីកំណកំណើតប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យបាន	ហេតុ អ ្វី បាន ជា ការ សិ ក្ស ា អ ំព ី ផ្ កាយ ដ ុះ ក ន្ទ ុយ Ġ ផ្ កាយ ព្រ ះ គ្រ ោះ Ġ និង អា ច ម ៍ ផ្ កាយ មាន សារ ៈ សំ ខា ន់ ក្នុង ការ ស្ វ ែង យ ល់ អ ំព ី កំ ណ កំ ណ ើត ប្រ ព ័ន ្ ធ ព្រ ះ អា ទិ ត ្យ Ġ	64	បាន ជា ការ សិ ក្ស ា អ ំព ី ផ្ កាយ ដ ុះ ក ន្ទ ុយ Ġ ផ្ កាយ ព្រ ះ គ្រ ោះ Ġ និង អា ច ម ៍ ផ្ កាយ Ġ មាន សារ ៈ សំ ខា ន់ ក្នុង ុំ ការ ស្ វ ែង យ ល់ អ ំព ី កំ ណ កំ ណ ើត ប្រ ព ័ន ្ ធ ព្រ ះ អា ទិ ត ្យ ព្រ ោះ âĢĭ អង្គ ទ ាំង នេះ គ ឺ ជា Ġ ផ្ ន ែក មួយ នៃ ប្រ ព ័ន ្ ធ ព្រ ះ អា ទិ ត ្យ âĢĭ ហើយ ការ សិ ក្ស ា អង្គ ទ ាំ នេះ គ ឺ អា ច âĢĭ ផ្ ត ល់ ់ ន ូវ ព ័ត ៌ âĢĭ មាន គ ន្ ល ឹ ះ Ġ ដ ែល នាំ ទៅ រក ការ សិ ក្ស ា អ ំព ី កំ ណ កំ ណ ើត ប្រ ព ័ន ្ ធ ព្រ ះ អា ទិ ត ្យ បាន	144	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ការ ស ិក ្សា អ ំព ី ផ្ កាយ ដ ុះ ក ន្ទ ុយ ▁ផ្កាយ ព្រ ះ គ្រ ោះ ▁និង អា ច ម ៍ ផ្ កាយ មាន សារ ៈ សំ ខ ាន់ ក្នុង ការ ស ្វ ែង យ ល់ អ ំព ី ក ំណ ក ំណ ើត ប្រ ព ័ ន្ធ ព្រ ះ អា ទ ិត ្យ ▁	62	▁បានជា ការ ស ិក ្សា អ ំព ី ផ្ កាយ ដ ុះ ក ន្ទ ុយ ▁ផ្កាយ ព្រ ះ គ្រ ោះ ▁និង អា ច ម ៍ ផ្ កាយ ▁មាន សារ ៈ សំ ខ ាន់ ក្នុង ុំ ការ ស ្វ ែង យ ល់ អ ំព ី ក ំណ ក ំណ ើត ប្រ ព ័ ន្ធ ព្រ ះ អា ទ ិត ្យ ព្រ ោះ ▁អង្គ ទ ាំង នេះ គ ឺ ជា ▁ផ្នែក មួយ នៃ ប្រ ព ័ ន្ធ ព្រ ះ អា ទ ិត ្យ ▁ហើយ ការ ស ិក ្សា អង្គ ទ ាំ នេះ គ ឺ អា ច ▁ផ្តល់ ់ ន ូវ ព ័ត ៌ ▁មាន គ ន ្ល ឹ ះ ▁ដែល នាំ ទៅ រក ការ ស ិក ្សា អ ំព ី ក ំណ ក ំណ ើត ប្រ ព ័ ន្ធ ព្រ ះ អា ទ ិត ្យ បាន	134
ហេតុអ្វីបានជាគេនិយាយថា ស្រូវជាដំនាំសំខាន់ជាងគេនៅប្រទេសយើង	null	បានជាគេចាត់ទុកស្រូវជាដំនាំសំខាន់ជាងគេនៅប្រទេសយើង ព្រោះជាអាហារចាំបាត់សំរាប់ប្រជាជន និងជាផលិតផលសំរាប់នាំចេញ	null	បានជាគេចាត់ទុកស្រូវជាដំនាំសំខាន់ជាងគេនៅប្រទេសយើង ព្រោះជាអាហារចាំបាត់សំរាប់ប្រជាជន និងជាផលិតផលសំរាប់នាំចេញ	ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េន ិយ ាយ ថា Ġ ស្រ ូវ ជា ដំ នាំ សំ ខា ន់ ជា ង គ េន ៅ ប្រ ទេស យ ើង Ġ	27	បាន ជា គ េច ាត់ ទុក ស្រ ូវ ជា ដំ នាំ សំ ខា ន់ ជា ង គ េន ៅ ប្រ ទេស យ ើង Ġ ព្រ ោះ ជា អា ហា រ ច ាំ បា ត់ សំ រា ប់ ប្រ ជា ជន Ġ និង ជា ផល ិត ផល សំ រា ប់ នាំ ចេញ	49	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េន ិយ ាយ ថា ▁ស្រូវ ជា ដំ នាំ សំ ខ ាន់ ជា ង គ េន ៅ ប្រ ទេស យ ើង ▁	26	▁បានជា គ េច ាត់ ទុក ស្រ ូវ ជា ដំ នាំ សំ ខ ាន់ ជា ង គ េន ៅ ប្រ ទេស យ ើង ▁ព្រោះ ជា អា ហា រ ច ាំ ប ាត់ សំ រ ាប់ ប្រ ជា ជន ▁និង ជា ផល ិត ផល សំ រ ាប់ នាំ ចេញ	47
ហេតុអ្វីបានជាមានច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សមួយដោយឡឡែកសម្រាប់តែនារី	null	បានជាមានច្បាប់សិទ្ធិមនស្សមួយដោយឡែកសម្រាប់តែនារី ពីព្រោះសន្ធិសញ្ញាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ដែលមានកន្លងមកមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់ដើម្បីធានាការពារសិទ្ធិមនុស្សរបស់នារីឡើយ ការរើសអើងប្រឆាំងនឹងនារីភេទ ជាការរំលោភលើគោលការណ៍សមភាពនៃសិទ្ធិមនុស្សនិងការគោរពចំពោះសេចក្តីថ្លៃថ្នូររបស់មនុស្ស ដែលរារាំងដល់ការចូលរួមរបស់នារីតាមគោលការណ៍ស្មើភាពជាមួយបុរសស្រ្តី លើគ្រប់វិស័យសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍ និងសន្តិភាព	null	បានជាមានច្បាប់សិទ្ធិមនស្សមួយដោយឡែកសម្រាប់តែនារី ពីព្រោះសន្ធិសញ្ញាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ដែលមានកន្លងមកមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់ដើម្បីធានាការពារសិទ្ធិមនុស្សរបស់នារីឡើយ ការរើសអើងប្រឆាំងនឹងនារីភេទ ជាការរំលោភលើគោលការណ៍សមភាពនៃសិទ្ធិមនុស្សនិងការគោរពចំពោះសេចក្តីថ្លៃថ្នូររបស់មនុស្ស ដែលរារាំងដល់ការចូលរួមរបស់នារីតាមគោលការណ៍ស្មើភាពជាមួយបុរសស្រ្តី លើគ្រប់វិស័យសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍ និងសន្តិភាព	ហេតុ អ ្វី បាន ជា មាន ច្ បា ប់ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស មួយ ដោយ ឡ ឡ ែក សម ្រា ប់ តែ នា រី Ġ	25	បាន ជា មាន ច្ បា ប់ សិ ទ្ធិ ម ន ស្ស មួយ ដោយ ឡ ែក សម ្រា ប់ តែ នា រី Ġ ពី ព្រ ោះ ស ន្ធ ិស ញ្ញា សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស អ ន្ត រ ជាតិ Ġ ដ ែល មាន ក ន្ លង មក ម ិន ទាន ់ គ្រ ប់ គ្រ ាន់ ដើម ្ប ី ធាន ាក ារ ពារ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស រ ប ស់ នា រី ឡ ើយ Ġ ការ រ ើស អ ើង ប្រ ឆ ាំង នឹង នា រី ភ េ ទ Ġ ជា ការ រំ ល ោ ភ លើ គោ ល ការណ៍ សម ភាព នៃ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស និង ការ គោ រ ព ចំ ព ោះ សេ ច ក្តី ថ្លៃ ថ្ន ូរ រ ប ស់ ម នុ ស្ស Ġ ដ ែល រា រា ំ ង ដល់ ការ ចូល រួម រ ប ស់ នា រី តា ម គោ ល ការណ៍ ស្ម ើ ភាព ជា មួយ ប ុរ ស ស្រ ្ត ី Ġ លើ គ្រ ប់ វិ ស ័យ សម ្រា ប់ ការ អភិវឌ្ឍ Ġ និង ស ន្ត ិ ភាព	170	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា មាន ច ្ប ាប់ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស មួយ ដោយ ឡ ឡ ែក ស ម្រ ាប់ តែ នា រី ▁	25	▁បានជា មាន ច ្ប ាប់ សិ ទ្ធិ ម ន ស្ស មួយ ដោយ ឡ ែក ស ម្រ ាប់ តែ នា រី ▁ពីព្រោះ ស ន្ធ ិស ញ្ញា សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស អ ន្ត រ ជាតិ ▁ដែល មាន ក ន្ លង មក ម ិន ទ ាន់ គ្រ ប់ គ្រ ាន់ ដើម ្ប ី ធាន ា ការពារ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស រ ប ស់ នា រី ឡ ើយ ▁ការរ ើស អ ើង ប្រ ឆ ាំង នឹង នា រី ភ េ ទ ▁ជា ការ រំ ល ោ ភ លើ គ ោល ការណ៍ សម ភាព នៃ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស និង ការ គ ោរ ព ច ំព ោះ ស េច ក្តី ថ្លៃ ថ្ន ូរ រ ប ស់ ម នុ ស្ស ▁ដែល រ ារ ាំង ដល់ ការ ចូល រួម រ ប ស់ នា រី ត ាម គ ោល ការណ៍ ស្ម ើ ភាព ជា មួយ ប ុរ ស ស្រ ្ត ី ▁លើ គ្រ ប់ វិ ស ័យ ស ម្រ ាប់ ការ អភិវឌ្ឍ ▁និង ស ន្ត ិ ភាព	162
ចូររៀបរាប់អំពីផលិតផលទេសចរណ៍ថ្មី	null	ផលិតផលទេសចរណ៍ថ្មីមាន ពិធីបុណ្យអុំទូក អកអំបុក សំពះ ព្រះខែ ពិធីបុណ្យច្រត់ព្រះនង្គ័ល ការរត់ប្រណាំងអន្តរជាតិពាក់កណ្ដាលម៉ារ៉ាតុង ការប្រកួតកីឡាវាយកូនគោល	null	ផលិតផលទេសចរណ៍ថ្មីមាន ពិធីបុណ្យអុំទូក អកអំបុក សំពះ ព្រះខែ ពិធីបុណ្យច្រត់ព្រះនង្គ័ល ការរត់ប្រណាំងអន្តរជាតិពាក់កណ្ដាលម៉ារ៉ាតុង ការប្រកួតកីឡាវាយកូនគោល	ច ូរ រ ៀប រា ប់ អ ំព ី ផល ិត ផល ទេស ចរ ណ៍ ថ ្ម ី Ġ	18	ផល ិត ផល ទេស ចរ ណ៍ ថ ្ម ី មាន Ġ ពិ ធី ប ុ ណ ្យ អ ុំ ទូ ក Ġ អ ក អ ំ ប ុក Ġ សំ ព ះ Âł ព្រ ះ ខែ Ġ ពិ ធី ប ុ ណ ្យ ច្ រ ត់ ព្រ ះ ន ង្គ ័ ល Ġ ការ រ ត់ ប្រ ណា ំ ង អ ន្ត រ ជាតិ ពាក់ ក ណ ្ ដា ល ម៉ា រ៉ា ត ុង Ġ ការ ប្រកួត ក ី ឡា វា យក ូន គោ ល	78	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ អ ំព ី ផល ិត ផល ទេស ចរ ណ៍ ថ ្ម ី ▁	17	▁ផលិតផល ទេស ចរ ណ៍ ថ ្ម ី មាន ▁ពិធី ប ុ ណ ្យ អ ុំ ទូ ក ▁អ ក អ ំ ប ុក ▁សំពះ ▁ព្រះ ខែ ▁ពិធី ប ុ ណ ្យ ច ្រ ត់ ព្រ ះ ន ង្គ ័ ល ▁ការរ ត់ ប្រ ណ ាំង អ ន្ត រ ជាតិ ពាក់ ក ណ ្ ដា ល ម៉ា រ៉ា ត ុង ▁ការប្រកួត ក ី ឡា វា យក ូន គ ោល	68
តើសន្និសីទត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីអ្វី	null	នៅឆ្នាំ១៩៤៧មានសន្និសីទត្រូវមួយនៅទីក្រុងឡុងដែលចូលរួមដោយសម្ព័ន្ធមិត្តទាំង៣ សន្និសីទត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីពិភាក្សាការបង្រួបបង្រួមអាឡឺម៉ង់ខាងលិចជាតំបន់តែមួយនិងការឯកភាពខាងរូបិយប័ណ្ណពីម៉ាកមក ដឹតម៉ាកវិញ	null	នៅឆ្នាំ១៩៤៧មានសន្និសីទត្រូវមួយនៅទីក្រុងឡុងដែលចូលរួមដោយសម្ព័ន្ធមិត្តទាំង៣ សន្និសីទត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីពិភាក្សាការបង្រួបបង្រួមអាឡឺម៉ង់ខាងលិចជាតំបន់តែមួយនិងការឯកភាពខាងរូបិយប័ណ្ណពីម៉ាកមក ដឹតម៉ាកវិញ	ត ើស ន្ន ិស ី ទ ត្រូវ បាន បង ្ក ើត ឡើង ដើម ្ប ី អ ្វី Ġ	17	នៅ ឆ្នាំ ១៩ ៤ ៧ មាន ស ន្ន ិស ី ទ ត្រូវ មួយ នៅ ទី ក្រុង ឡ ុង ដ ែល ចូល រួម ដោយ សម ្ ព ័ន ្ ធម ិត្ត ទ ាំង ៣ Ġ ស ន្ន ិស ី ទ ត្រូវ បាន បង ្ក ើត ឡើង ដើម ្ប ី ពិ ភា ក្ស ាក ារ បង ្រ ួ ប បង ្រ ួ ម អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច ជា ត ំ ប ន់ តែ មួយ និង ការ ឯក ភាព ខា ង រូប ិយ ប ័ ណ្ណ ពី ម៉ា ក មក Ġ ដ ឹត ម៉ា ក វិញ	95	▁តើ ស ន្ន ិ សី ទ ត្រូវ បាន ប ង្ក ើត ឡើង ដើម ្ប ី អ ្វី ▁	17	▁នៅ ឆ្នាំ ១ ៩៤ ៧ មាន ស ន្ន ិ សី ទ ត្រូវ មួយ នៅ ទី ក្រុង ឡ ុង ដ ែល ចូល រួម ដោយ ស ម្ព ័ ន្ធ ម ិត្ត ទ ាំង ៣ ▁សន្និសីទ ត្រូវ បាន ប ង្ក ើត ឡើង ដើម ្ប ី ពិ ភា ក ្សា ការ បង ្រ ួ ប បង ្ រួម អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច ជា ត ំ ប ន់ តែ មួយ និង ការ ឯក ភាព ខា ង រូប ិយ ប ័ ណ្ណ ពី ម៉ា ក មក ▁ដ ឹត ម៉ា ក វិញ	89
ដូចម្ដេចដែលហៅថាអរិយធម៌	null	អរិយធម៌ត្រូវបានគេឲ្យនិយមន័យប្លែកៗដូចជាពាក្យវប្បធម៏ដែរតាមវចនានុក្រមខ្មែរភាគ២ បានពន្យល់ថាអរិយធម៌គឺអ្វីៗដែលនាំឲ្យកើតសេចក្តីសុខ សេចក្តីចម្រើន ឬអរិយធម៌គឺជាបែបបទ សណ្តាប់ធ្នាប់ រៀបរយត្រឹមត្រូវ វចនានុក្រម ឡារុស សវទី២០ បានពន្យល់ថាអរិយធម៍គឺរបៀបរបបផ្សេងៗនៃការរីកចម្រើន ទាំងសតិបញ្ញា ចំណេះដឹង សីលធម៌ ឧស្សាហកម្ម នៃសង្គមនីមួយៗលោកឡាឡង់ ១៨៣៦ ១៨០៧ ជាតារាវិទូបារាំងយល់ថានិងបានជាកមងមែកធាងច្រើនបែបយ៉ាងក្នុងសង្គមមនុស្ស ដែលមានលក្ខណៈជាសិល្បៈសាសនា សីលធម៌ វិទ្យាសាស្ត្រ តិចនិចអាចមានជីវិតបន្តគ្នាក្នុងកាលអាកាស លោភមីរាំបូ ១៧១៥ ១៧៨៩ សេដ្ឋកិច្ចវិទូបារាំងពន្យល់ថាអាល្លឺម៉ង់ពន្យល់ថា អរិយធម៍គឺជាការរីកចម្រើន លូតលាស់នៃជនជាតិណាមួយដែលជួយនឹងភាពព្រៃផ្សៃ លោកទីប៊ែរ ១៨៦៤ ១៩៦០ សេដ្ឋកិច្ចវិទូខឹងសង្គមវិទ្យុអាឡឺម៉ង់ពន្យល់ថាអរិយធម៌គឺជាកំរងនៃវិជ្ជាតិចទិច វិជ្ជាអនុវត្ត គោលច្បាប់ដែលជាមធ្យោបាយទប់ទល់នឹងធម្មជាតិ លោក កាលម៉ាក្ស ពន្យល់ថាអរិយធម គឺជាតម្លៃខាងសម្ភារៈ ទោះបីពាក្យអរិយធម៌ត្រូវបានអ្នកប្រាជ្ញនៅលើសកលលោកបានបន្សល់ខុសគ្នាដូចជាខាងលើក៏ដោយ ក៏មានមតិឯកភាពគ្នាយត្រង់ឲ្យតម្លៃដល់ការរីកចម្រើនរបស់សង្គមមនុស្ស ដូចនេះយើងអាចឲ្យឱយមន័យថាអរិយធម៌គឺជារីកចម្រើនលើគ្រប់វិស័យទាំងផ្នែកស្មារតី សម្ភារៈ និងការគ្រប់គ្រង ដែលនាំសង្គមមនុស្សទៅរកភាពរុងរឿងជួយនឹងភាពព្រៃផ្សៃ	null	អរិយធម៌ត្រូវបានគេឲ្យនិយមន័យប្លែកៗដូចជាពាក្យវប្បធម៏ដែរតាមវចនានុក្រមខ្មែរភាគ២ បានពន្យល់ថាអរិយធម៌គឺអ្វីៗដែលនាំឲ្យកើតសេចក្តីសុខ សេចក្តីចម្រើន ឬអរិយធម៌គឺជាបែបបទ សណ្តាប់ធ្នាប់ រៀបរយត្រឹមត្រូវ វចនានុក្រម ឡារុស សវទី២០ បានពន្យល់ថាអរិយធម៍គឺរបៀបរបបផ្សេងៗនៃការរីកចម្រើន ទាំងសតិបញ្ញា ចំណេះដឹង សីលធម៌ ឧស្សាហកម្ម នៃសង្គមនីមួយៗលោកឡាឡង់ ១៨៣៦ ១៨០៧ ជាតារាវិទូបារាំងយល់ថានិងបានជាកមងមែកធាងច្រើនបែបយ៉ាងក្នុងសង្គមមនុស្ស ដែលមានលក្ខណៈជាសិល្បៈសាសនា សីលធម៌ វិទ្យាសាស្ត្រ តិចនិចអាចមានជីវិតបន្តគ្នាក្នុងកាលអាកាស លោភមីរាំបូ ១៧១៥ ១៧៨៩ សេដ្ឋកិច្ចវិទូបារាំងពន្យល់ថាអាល្លឺម៉ង់ពន្យល់ថា អរិយធម៍គឺជាការរីកចម្រើន លូតលាស់នៃជនជាតិណាមួយដែលជួយនឹងភាពព្រៃផ្សៃ លោកទីប៊ែរ ១៨៦៤ ១៩៦០ សេដ្ឋកិច្ចវិទូខឹងសង្គមវិទ្យុអាឡឺម៉ង់ពន្យល់ថាអរិយធម៌គឺជាកំរងនៃវិជ្ជាតិចទិច វិជ្ជាអនុវត្ត គោលច្បាប់ដែលជាមធ្យោបាយទប់ទល់នឹងធម្មជាតិ លោក កាលម៉ាក្ស ពន្យល់ថាអរិយធម គឺជាតម្លៃខាងសម្ភារៈ ទោះបីពាក្យអរិយធម៌ត្រូវបានអ្នកប្រាជ្ញនៅលើសកលលោកបានបន្សល់ខុសគ្នាដូចជាខាងលើក៏ដោយ ក៏មានមតិឯកភាពគ្នាយត្រង់ឲ្យតម្លៃដល់ការរីកចម្រើនរបស់សង្គមមនុស្ស ដូចនេះយើងអាចឲ្យឱយមន័យថាអរិយធម៌គឺជារីកចម្រើនលើគ្រប់វិស័យទាំងផ្នែកស្មារតី សម្ភារៈ និងការគ្រប់គ្រង ដែលនាំសង្គមមនុស្សទៅរកភាពរុងរឿងជួយនឹងភាពព្រៃផ្សៃ	ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា អ រិយ ធម៌ Ġ	12	អ រិយ ធម៌ ត្រូវ បាន គ េ ឲ្យ និយម ន ័យ ប្លែក ៗ ដូច ជា ពាក្យ វ ប្ប ធម ៏ ដ ែរ តា ម វ ច នា នុ ក្រ ម ខ្ ម ែរ ភាគ ២ Ġ បាន ព ន្ យ ល់ ថា អ រិយ ធម៌ គ ឺ អ ្វី ៗ ដ ែល នាំ ឲ្យ កើត សេ ច ក្តី សុខ Ġ សេ ច ក្តី ចម្រ ើន Ġ ឬ អ រិយ ធម៌ គ ឺ ជា ប ែប បទ Ġ ស ណ្ត ាប់ ធ ្នា ប់ Ġ រ ៀប រយ ត្រ ឹម ត្រូវ Ġ វ ច នា នុ ក្រ ម Ġ ឡា រ ុស Ġ ស វ ទី ២០ Ġ បាន ព ន្ យ ល់ ថា អ រិយ ធម ៍ គ ឺ រ ប ៀប រ ប ប ផ្ សេ ង ៗ នៃ ការ រី ក ចម្រ ើន Ġ ទ ាំង ស តិ ប ញ្ញា Ġ ចំ ណេ ះ ដ ឹង Ġ សី ល ធម៌ Ġ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ នៃ សង ្ គម នី មួយ ៗ លោក ឡា ឡង់ Ġ ១ ៨ ៣ ៦ Ġ ១ ៨០ ៧ Ġ ជា តា រា វិ ទូ បា រា ំ ង យ ល់ ថា និង បាន ជា ក ម ង ម ែក ធា ង ច្ រ ើន ប ែប យ៉ាង ក្នុង សង ្ គម ម នុ ស្ស Ġ ដ ែល មាន ល ក្ខ ណៈ ជា សិ ល ្ប ៈ សា ស នា Ġ សី ល ធម៌ Ġ វិទ្យាសាស្ត្រ Ġ តិ ច និ ច អា ច មាន ជីវ ិត ប ន្ត គ្នា ក្នុង កាល អា កាស Ġ ល ោ ភ មី រា ំ បូ Ġ ១ ៧ ១ ៥ Ġ ១ ៧ ៨ ៩ Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច វិ ទូ បា រា ំ ង ព ន្ យ ល់ ថា អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ព ន្ យ ល់ ថា Ġ អ រិយ ធម ៍ គ ឺ ជា ការ រី ក ចម្រ ើន Ġ ល ូត លាស់ នៃ ជន ជាតិ ណា មួយ ដ ែល ជ ួយ នឹង ភាព ព្រ ៃ ផ្ ស ៃ Ġ លោក ទី ប៊ ែរ Ġ ១ ៨ ៦ ៤ Ġ ១៩ ៦០ Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច វិ ទូ ខ ឹង សង ្ គម វិ ទ ្យ ុ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ព ន្ យ ល់ ថា អ រិយ ធម៌ គ ឺ ជា កំ រ ង នៃ វិជ្ជា តិ ច ទិ ច Ġ វិជ្ជា អនុ វត្ត Ġ គោ ល ច្ បា ប់ ដ ែល ជា ម ធ ្យ ោ បា យ ទ ប់ ទល់ នឹង ធម្ម ជាតិ Ġ លោក Ġ កាល ម៉ា ក្ស Ġ ព ន្ យ ល់ ថា អ រិយ ធម Ġ គ ឺ ជា ត ម្ល ៃ ខា ង សម ្ ភា រៈ Ġ ទ ោះ បី ពាក្យ អ រិយ ធម៌ ត្រូវ បាន អ្នក ប្រា ជ្ញ នៅ លើ ស ក ល លោក បាន ប ន្ ស ល់ ខុស គ្នា ដូច ជា ខា ង លើក ៏ ដោយ Ġ ក ៏ មាន ម តិ ឯក ភាព គ្នា យ ត្រ ង់ ឲ្យ ត ម្ល ៃ ដល់ ការ រី ក ចម្រ ើន រ ប ស់ សង ្ គម ម នុ ស្ស Ġ ដូច នេះ យ ើង អា ច ឲ្យ ឱ យ ម ន ័យ ថា អ រិយ ធម៌ គ ឺ ជា រី ក ចម្រ ើន លើ គ្រ ប់ វិ ស ័យ ទ ាំង ផ្ ន ែក ស្ម ារ តី Ġ សម ្ ភា រៈ Ġ និង ការ គ្រ ប់ គ្រ ង Ġ ដ ែល នាំ សង ្ គម ម នុ ស្ស ទៅ រក ភាព រ ុង រឿង ជ ួយ នឹង ភាព ព្រ ៃ ផ្ ស ៃ	527	▁ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា អ រិយ ធម៌ ▁	12	▁អរិយធម៌ ត្រូវ បាន គ េ ឲ្យ និយម ន ័យ ប្លែក ៗ ដូច ជា ពាក្យ វ ប្ប ធម ៏ ដ ែរ ត ាម វ ច ន ានុ ក្រ ម ខ្ ម ែរ ភាគ ២ ▁បាន ព ន ្យ ល់ ថា អ រិយ ធម៌ គ ឺ អ ្វី ៗ ដ ែល នាំ ឲ្យ កើត ស េច ក្តី សុខ ▁សេចក្តី ចម្រ ើន ▁ឬ អ រិយ ធម៌ គ ឺ ជា ប ែប បទ ▁សណ្តាប់ធ្នាប់ ▁រៀប រយ ត្រ ឹម ត្រូវ ▁វ ច ន ានុ ក្រ ម ▁ឡា រ ុស ▁ស វ ទី ២០ ▁បាន ព ន ្យ ល់ ថា អ រិយ ធម ៍ គ ឺ រ ប ៀប រ ប ប ផ្ ស េង ៗ នៃ ការ រី ក ចម្រ ើន ▁ទាំង ស តិ ប ញ្ញា ▁ចំណេះដឹង ▁សីលធម៌ ▁ឧស្សាហកម្ម ▁នៃ ស ង្គ ម នី មួយ ៗ លោក ឡា ឡង់ ▁១៨ ៣ ៦ ▁១ ៨០ ៧ ▁ជា តា រា វិ ទូ ប ារ ាំង យ ល់ ថា និង បាន ជា ក ម ង ម ែក ធ ាង ច ្រ ើន ប ែប យ៉ាង ក្នុង ស ង្គ ម ម នុ ស្ស ▁ដែល មាន ល ក្ខ ណៈ ជា ស ិល ្ប ៈ សា ស នា ▁សីលធម៌ ▁វិទ្យាសាស្ត្រ ▁តិច ន ិច អា ច មាន ជីវ ិត ប ន្ត គ្នា ក្នុង កាល អា កាស ▁ល ោ ភ មី រ ាំ បូ ▁១៧ ១ ៥ ▁១៧ ៨ ៩ ▁សេដ្ឋកិច្ច វិ ទូ ប ារ ាំង ព ន ្យ ល់ ថា អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ព ន ្យ ល់ ថា ▁អ រិយ ធម ៍ គ ឺ ជា ការ រី ក ចម្រ ើន ▁លូតលាស់ នៃ ជន ជាតិ ណា មួយ ដ ែល ជ ួយ នឹង ភាព ព្រ ៃ ផ្ ស ៃ ▁លោក ទី ប៊ ែរ ▁១៨ ៦ ៤ ▁១៩ ៦០ ▁សេដ្ឋកិច្ច វិ ទូ ខ ឹង ស ង្គ ម វិ ទ ្យ ុ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ព ន ្យ ល់ ថា អ រិយ ធម៌ គ ឺ ជា កំ រ ង នៃ វិជ្ជា ត ិច ទ ិច ▁វិជ្ជា អនុ វត្ត ▁គោល ច ្ប ាប់ ដ ែល ជា ម ធ ្យ ោ ប ាយ ទ ប់ ទល់ នឹង ធម្ម ជាតិ ▁លោក ▁កាល ម៉ា ក្ស ▁ពន្យល់ ថា អ រិយ ធម ▁គឺជា ត ម្ល ៃ ខា ង ស ម្ភ ារ ៈ ▁ទោះបី ពាក្យ អ រិយ ធម៌ ត្រូវ បាន អ្នក ប្រា ជ្ញ នៅ លើ ស ក ល លោក បាន ប ន្ ស ល់ ខុស គ្នា ដូច ជា ខា ង លើក ៏ ដោយ ▁ក៏ មាន ម តិ ឯក ភាព គ្នា យ ត្រ ង់ ឲ្យ ត ម្ល ៃ ដល់ ការ រី ក ចម្រ ើន រ ប ស់ ស ង្គ ម ម នុ ស្ស ▁ដូចនេះ យ ើង អា ច ឲ្យ ឱ យ ម ន ័យ ថា អ រិយ ធម៌ គ ឺ ជា រី ក ចម្រ ើន លើ គ្រ ប់ វិ ស ័យ ទ ាំង ផ្ ន ែក ស្ម ារ តី ▁សម្ភារៈ ▁និង ការ គ្រ ប់ គ្រ ង ▁ដែល នាំ ស ង្គ ម ម នុ ស្ស ទៅ រក ភាព រ ុង រឿង ជ ួយ នឹង ភាព ព្រ ៃ ផ្ ស ៃ	477
ហេតុអ្វីបានជាគេបង្កើតរណសិរ្សសង្រ្គោះជាតិកម្ពុជា	null	បានជាគេបង្កើតរណសិរ្សសង្រ្គោះជាតិកម្ពុជា គឺដើម្បីអំពាវនាវ និងរួបរួមកម្លាំងប្រជាជនខ្មែរទាំងអស់គ្នាក្រោកឡើងរួមសាមគ្គីជាកម្លាំងដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំពើប្រល័យពូជសាសន៍នៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ	null	បានជាគេបង្កើតរណសិរ្សសង្រ្គោះជាតិកម្ពុជា គឺដើម្បីអំពាវនាវ និងរួបរួមកម្លាំងប្រជាជនខ្មែរទាំងអស់គ្នាក្រោកឡើងរួមសាមគ្គីជាកម្លាំងដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំពើប្រល័យពូជសាសន៍នៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ	ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េ បង ្ក ើត រណ សិ រ ្ស សង ្រ ្ គោ ះ ជាតិ ក ម្ព ុ ជា Ġ	24	បាន ជា គ េ បង ្ក ើត រណ សិ រ ្ស សង ្រ ្ គោ ះ ជាតិ ក ម្ព ុ ជា Ġ គ ឺ ដើម ្ប ី អ ំព ាវ នា វ Ġ និង រ ួ បរ ួ មក ម្ល ាំង ប្រ ជា ជន ខ្ ម ែរ ទ ាំង អ ស់ គ្នា ក្រ ោក ឡើង រួម សា ម គ្គ ី ជា ក ម្ល ាំង ដើម ្ប ី ប្រ យ ុទ្ធ ប្រ ឆ ាំង នឹង អ ំព ើប ្រ ល័យ ព ូ ជ សា ស ន៍ នៃ រ ប ប ក ម្ព ុ ជា ប្រ ជា ធិបតេយ្យ	94	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េ ប ង្ក ើត រណ សិ រ ្ស សង ្រ ្ គ ោះ ជាតិ ក ម្ព ុ ជា ▁	24	▁បានជា គ េ ប ង្ក ើត រណ សិ រ ្ស សង ្រ ្ គ ោះ ជាតិ ក ម្ព ុ ជា ▁គឺ ដើម ្ប ី អ ំព ាវ ន ាវ ▁និង រ ួ ប រួម ក ម្ល ាំង ប្រ ជា ជន ខ្ ម ែរ ទ ាំង អ ស់ គ្នា ក្រ ោក ឡើង រួម ស ាម គ្គ ី ជា ក ម្ល ាំង ដើម ្ប ី ប្រ យ ុទ្ធ ប្រ ឆ ាំង នឹង អ ំព ើ ប្រ ល័យ ព ូ ជ សា ស ន៍ នៃ រ ប ប ក ម្ព ុ ជា ប្រ ជា ធិបតេយ្យ	92
តើប្រទេសទាំងនោះបានអភិវឌ្ឍពិភពលោកយ៉ាងដូចម្តេច	null	ប្រទេសទាំងនោះបានអភិវឌ្ឍពិភពលោក ជួយជ្រោមជ្រែងខាងសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរក្សាសន្តិភាពពិភពលោក	null	ប្រទេសទាំងនោះបានអភិវឌ្ឍពិភពលោក ជួយជ្រោមជ្រែងខាងសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរក្សាសន្តិភាពពិភពលោក	ត ើប ្រ ទេស ទ ាំង ន ោះ បាន អភិវឌ្ឍ ពិ ភព លោក យ៉ាង ដូច ម្ ត េច Ġ	18	ប្រ ទេស ទ ាំង ន ោះ បាន អភិវឌ្ឍ ពិ ភព លោក Ġ ជ ួយ ជ្រ ោម ជ្រ ែង ខា ង សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស Ġ និង ល ទ្ធិ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ រក ្សា ស ន្ត ិ ភាព ពិ ភព លោក	39	▁តើ ប្រ ទេស ទ ាំង ន ោះ បាន អភិវឌ្ឍ ពិ ភព លោក យ៉ាង ដូច ម ្ត េច ▁	17	▁ប្រទេស ទ ាំង ន ោះ បាន អភិវឌ្ឍ ពិ ភព លោក ▁ជួយ ជ្រ ោម ជ្រ ែង ខា ង សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ▁និង ល ទ្ធិ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ រ ក្ស ាស ន្ត ិ ភាព ពិ ភព លោក	37
តើវដ្តទឹកមានប៉ុន្មានដំណាក់កាល អ្វីខ្លះ	null	វដ្តទឹកមានបីដំណាក់កាល គឺ រំហួតកំណកកំណកអាកាស	null	វដ្តទឹកមានបីដំណាក់កាល គឺ រំហួតកំណកកំណកអាកាស	ត ើ វ ដ ្ត ទឹក មាន ប៉ ុន ្ម ាន ដំ ណា ក់ កាល Ġ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	20	វ ដ ្ត ទឹក មាន បី ដំ ណា ក់ កាល Ġ គ ឺ ĠâĢĭ រំ ហ ួត កំ ណ ក កំ ណ ក អា កាស	23	▁តើ វ ដ ្ត ទឹក មាន ប៉ ុន ្ មាន ដ ំណ ាក់ កាល ▁អ្វី ខ្ ល ះ ▁	18	▁វ ដ ្ត ទឹក មាន បី ដ ំណ ាក់ កាល ▁គឺ ▁រំ ហ ួត ក ំណ ក ក ំណ ក អា កាស	22
តើនរណាជាមេខ្មែរក្រហមសូមរាប់ឲ្យបាន៣នាក់	null	មេដឹកនាំខ្មែរក្រហមមានប៉ុល ពតខៀវ សំផននួន ជា អៀង សារី	null	មេដឹកនាំខ្មែរក្រហមមានប៉ុល ពតខៀវ សំផននួន ជា អៀង សារី	ត ើន រណ ា ជា មេ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ស ូម រា ប់ ឲ្យ បាន ៣ នាក់ Ġ	20	មេ ដ ឹក នាំ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម មាន ប៉ ុល Ġ ព ត ខ ៀវ Ġ សំ ផ ន ន ួន Ġ ជា Ġ អ ៀង Ġ សារ ី	27	▁តើ ន រ ណា ជា មេ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ស ូម រ ាប់ ឲ្យ បាន ៣ នាក់ ▁	20	▁មេដឹកនាំ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម មាន ប៉ ុល ▁ពត ខ ៀវ ▁សំ ផ ន ន ួន ▁ជា ▁អ ៀង ▁សារ ី	23
បច្ចុប្បន្នវប្បធម៌បរទេសបានចូលមកកម្ពុជាច្រើនណាស់ តើវប្បធម៌នោះជះឥទ្ធិពលយ៉ាងណាចំពោះយុវជនខ្មែរ តើអ្នកមានវិធានការបែបណា ដើម្បីទប់ស្កាត់ វប្បធម៌ពាលាអាវាសែ ក្នុងជួរយុវជន	null	បច្ចុប្បន្នវប្បធម៌បរទេសបានហូរចូលមកកម្ពុជាច្រើនណាស់ វប្បធម៌ទាំងនោះបានជះឥទ្ធិបាលយ៉ាងខ្លាំងមកលើ យុវជនខ្មែរ បញ្ហាជះឥទ្ធិពលដល់យុវជនខ្មែរមាន តន្រ្តីញ័រញាក់ខុសពីលក្ខណៈជាតិខ្មែរភាពយន្តអាសអាភាស កាប់ សម្លាប់ ឆក់ ប្លន់ កេងប្រវ័ញ្ចសម្លៀកបំពាក់ ម៉ូតសក់ តាមបែបបរទេសនិយមអត្តចរិត អាកប្បកិរិយា ប្រាសចាកពីលក្ខណៈរបស់មនុស្សខ្មែរ ទំនៀមទម្លាប់ ប្រពៃណី ឥរិយាបថនិយាយដេកដើរ ឈរអង្គុយសម្ភារៈប្រើប្រាស់ មិនចូលចិត្តប្រើប្រាស់អ្វីជារបស់ជាតិខ្លួនវិធានការទប់ស្កាត់វប្បធម៌ពាលាអាវាសែក្នុងជួរយុវជនបណ្តុះស្មារតីស្រលាញ់សិល្បៈវប្បធម៌ខ្មែរក្នុងស្រទាប់យុវជនផ្សព្វផ្សាយសិល្បៈ និងវប្បធម៌ជាតិឱ្យបានច្រើនជាងការផ្សព្វផ្សាយវប្បធម៌បរទេសទប់ស្កាត់វប្បធម៌បរទេសណា ដែលមិនផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់ជាតិយើងបង្កើតស្នាដៃរបស់ខ្លួនឱ្យបានច្រើនហើយមានលក្ខណៈសុក្រឹត្យជាទីពេញនិយមរបស់ប្រជាជាតិខ្មែរស្រាវជ្រាវស្វែងយល់វប្បធម៌ជាតិ អោយបានស៊ីជម្រៅថែមទៀតនាំគ្នាលើកតំកើងសិល្បៈវប្បធម៌ជាតិឱ្យបានព្រមៗគ្នានិយមប្រើប្រាស់សិល្បៈវប្បធម៌ជាតិឱ្យបានទូទាំងប្រទេសលើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជាតិកម្ពុជាទាំមូលក៏ដូចជាលើកកម្ពស់ផ្នែកជីវភាពសិល្បករជាតិយើងឱ្យមានកម្រិតខ្ពស់ ការពារកុំឱ្យគេវិញទឹកចិត្តសិល្បករខ្មែរ	null	បច្ចុប្បន្នវប្បធម៌បរទេសបានហូរចូលមកកម្ពុជាច្រើនណាស់ វប្បធម៌ទាំងនោះបានជះឥទ្ធិបាលយ៉ាងខ្លាំងមកលើ យុវជនខ្មែរ បញ្ហាជះឥទ្ធិពលដល់យុវជនខ្មែរមាន តន្រ្តីញ័រញាក់ខុសពីលក្ខណៈជាតិខ្មែរភាពយន្តអាសអាភាស កាប់ សម្លាប់ ឆក់ ប្លន់ កេងប្រវ័ញ្ចសម្លៀកបំពាក់ ម៉ូតសក់ តាមបែបបរទេសនិយមអត្តចរិត អាកប្បកិរិយា ប្រាសចាកពីលក្ខណៈរបស់មនុស្សខ្មែរ ទំនៀមទម្លាប់ ប្រពៃណី ឥរិយាបថនិយាយដេកដើរ ឈរអង្គុយសម្ភារៈប្រើប្រាស់ មិនចូលចិត្តប្រើប្រាស់អ្វីជារបស់ជាតិខ្លួនវិធានការទប់ស្កាត់វប្បធម៌ពាលាអាវាសែក្នុងជួរយុវជនបណ្តុះស្មារតីស្រលាញ់សិល្បៈវប្បធម៌ខ្មែរក្នុងស្រទាប់យុវជនផ្សព្វផ្សាយសិល្បៈ និងវប្បធម៌ជាតិឱ្យបានច្រើនជាងការផ្សព្វផ្សាយវប្បធម៌បរទេសទប់ស្កាត់វប្បធម៌បរទេសណា ដែលមិនផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់ជាតិយើងបង្កើតស្នាដៃរបស់ខ្លួនឱ្យបានច្រើនហើយមានលក្ខណៈសុក្រឹត្យជាទីពេញនិយមរបស់ប្រជាជាតិខ្មែរស្រាវជ្រាវស្វែងយល់វប្បធម៌ជាតិ អោយបានស៊ីជម្រៅថែមទៀតនាំគ្នាលើកតំកើងសិល្បៈវប្បធម៌ជាតិឱ្យបានព្រមៗគ្នានិយមប្រើប្រាស់សិល្បៈវប្បធម៌ជាតិឱ្យបានទូទាំងប្រទេសលើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជាតិកម្ពុជាទាំមូលក៏ដូចជាលើកកម្ពស់ផ្នែកជីវភាពសិល្បករជាតិយើងឱ្យមានកម្រិតខ្ពស់ ការពារកុំឱ្យគេវិញទឹកចិត្តសិល្បករខ្មែរ	ប ច្ច ុប ្ប ន្ន វ ប្ប ធម៌ បរ ទេស បាន ចូល មក ក ម្ព ុ ជា ច្ រ ើន ណា ស់ Ġ ត ើ វ ប្ប ធម៌ ន ោះ ជ ះ ឥ ទ្ធិ ពល យ៉ាង ណា ចំ ព ោះ យ ុ វ ជន ខ្ ម ែរ Ġ ត ើ អ្នក មាន វិ ធាន ការ ប ែប ណា Ġ ដើម ្ប ី ទ ប់ ស្ កាត់ Ġ វ ប្ប ធម៌ ពា លា អា វា ស ែ Ġ ក្នុង ជ ួរ យ ុ វ ជ âĢĭ ន ĠĠ	80	âĢĭ Ġ ប ច្ច ុប ្ប ន្ន វ ប្ប ធម៌ បរ ទេស បាន ហ ូរ ចូល មក ក ម្ព ុ ជា ច្ រ ើន ណា ស់ Ġ វ ប្ប ធម៌ ទ ាំង ន ោះ បាន ជ ះ ឥ ទ្ធិ បាល យ៉ាង ខ្ លា ំ ង មក លើ Ġ យ ុ វ ជន ខ្ ម ែរ Ġ ប ញ ្ហ ា ជ ះ ឥ ទ្ធិ ពល ដល់ យ ុ វ ជន ខ្ ម ែរ មាន ĠâĢĭ ត ន្ រ ្ត ី ញ ័រ ញ ាក់ ខុស ពី ល ក្ខ ណៈ ជាតិ ខ្ ម ែរ ភាព យ ន្ត អា ស អា ភា ស Ġ កា ប់ Ġ សម ្លា ប់ Ġ ឆ ក់ Ġ ប្ ល ន់ Ġ ក េង ប្រ វ ័ ញ្ច សម ្ល ៀក ប ំព ាក់ Ġ ម៉ូ ត ស ក់ Ġ តា ម ប ែប បរ ទេស និយម អ ត្ត ចរ ិត Ġ អា ក ប្ប ក ិ រិយា Ġ ប្រា ស ច ាក ពី ល ក្ខ ណៈ រ ប ស់ ម នុ ស្ស ខ្ ម ែរ Ġ ទំ ន ៀម ទ ម្ល ាប់ Ġ ប្រ ព ៃ ណី Ġ ឥ រិយា ប ថ និ យា យ ដ េក ដ ើរ Ġ ឈ រ អង្គ ុយ សម ្ ភា រៈ ប្រ ើប ្រា ស់ Ġ ម ិន ចូល ចិត្ត ប្រ ើប ្រា ស់ អ ្វី ជា រ ប ស់ ជាតិ ខ្លួន វិ ធាន ការ ទ ប់ ស្ កាត់ វ ប្ប ធម៌ ពា លា អា វា ស ែក ្ន ុង ជ ួរ យ ុ វ ជន បណ្ត ុះ ស្ម ារ តី ស្រលាញ់ សិ ល ្ប ៈ វ ប្ប ធម៌ ខ្ ម ែរ ក្នុង ស្រ ទ ាប់ យ ុ វ ជន ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ សិ ល ្ប ៈ Ġ និង វ ប្ប ធម៌ ជាតិ ឱ្យ បាន ច្ រ ើន ជា ង ការ ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ វ ប្ប ធម៌ បរ ទេស ទ ប់ ស្ កាត់ វ ប្ប ធម៌ បរ ទេស ណា Ġ ដ ែល ម ិន ផ្ ត ល់ ផល ប្រ យោ ជន ៍ ដល់ ជាតិ យ ើង បង ្ក ើត ស្ន ា ដៃ រ ប ស់ ខ្លួន ឱ្យ បាន ច្ រ ើន ហើយ មាន ល ក្ខ ណៈ សុ ក្រ ឹត ្យ ជា ទី ព េញ និយម រ ប ស់ ប្រ ជា ជាតិ ខ្ ម ែរ ស្រ ាវ ជ្រ ាវ ស្ វ ែង យ ល់ វ ប្ប ធម៌ ជាតិ Ġ អោយ បាន ស៊ី ជ ម្រ ៅ ថ ែម ទៀត នាំ គ្នា លើក ត ំ ក ើង សិ ល ្ប ៈ វ ប្ប ធម៌ ជាតិ ឱ្យ បាន ព្រ ម ៗ គ្នា និយម ប្រ ើប ្រា ស់ សិ ល ្ប ៈ វ ប្ប ធម៌ ជាតិ ឱ្យ បាន ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស លើក ក ម្ព ស់ ជីវ ភាព រស់ នៅ រ ប ស់ ប្រ ជា ជាតិ ក ម្ព ុ ជា ទ ាំ ម ូល ក ៏ ដូច ជា លើក ក ម្ព ស់ ផ្ ន ែក ជីវ ភាព សិ ល ្ប ករ ជាតិ យ ើង ឱ្យ មាន ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ Ġ ការពារ ក ុំ ឱ្យ គ េ វិញ ទឹក ចិត្ត សិ ល ្ប ករ ខ្ ម ែរ	475	▁បច្ចុប្បន្ន វ ប្ប ធម៌ បរ ទេស បាន ចូល មក ក ម្ព ុ ជា ច ្រ ើន ណ ាស់ ▁តើ វ ប្ប ធម៌ ន ោះ ជ ះ ឥ ទ្ធិ ពល យ៉ាង ណា ច ំព ោះ យ ុ វ ជន ខ្ ម ែរ ▁តើ អ្នក មាន វិ ធាន ការ ប ែប ណា ▁ដើម្បី ទ ប់ ស្ កាត់ ▁វប្បធម ៌ ពា លា អា វា ស ែ ▁ក្នុង ជ ួរ យ ុ វ ជ ▁ន ▁	71	▁បច្ចុប្បន្ន វ ប្ប ធម៌ បរ ទេស បាន ហ ូរ ចូល មក ក ម្ព ុ ជា ច ្រ ើន ណ ាស់ ▁វប្បធម ៌ ទ ាំង ន ោះ បាន ជ ះ ឥ ទ្ធិ បាល យ៉ាង ខ្ ល ាំង មក លើ ▁យុវជន ខ្ ម ែរ ▁បញ្ហា ជ ះ ឥ ទ្ធិ ពល ដល់ យ ុ វ ជន ខ្ ម ែរ មាន ▁ត ន ្រ ្ត ី ញ ័រ ញ ាក់ ខុស ពី ល ក្ខ ណៈ ជាតិ ខ្ ម ែរ ភាព យ ន្ត អា ស អា ភា ស ▁កាប់ ▁សម្លាប់ ▁ឆក់ ▁ប្លន់ ▁ក េង ប្រ វ ័ ញ្ច ស ម្ល ៀក ប ំព ាក់ ▁ម៉ូត ស ក់ ▁តាម ប ែប បរ ទេស និយម អ ត្ត ចរ ិត ▁អា ក ប្ប ក ិ រិយា ▁ប្រា ស ច ាក ពី ល ក្ខ ណៈ រ ប ស់ ម នុ ស្ស ខ្ ម ែរ ▁ទំ ន ៀម ទ ម្ល ាប់ ▁ប្រពៃណី ▁ឥរិយាបថ ន ិយ ាយ ដ េក ដ ើរ ▁ឈរ អង្គ ុយ ស ម្ភ ារ ៈ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ▁មិន ចូល ចិត្ត ប្រ ើ ប្រ ាស់ អ ្វី ជា រ ប ស់ ជាតិ ខ្លួន វិ ធាន ការ ទ ប់ ស្ កាត់ វ ប្ប ធម៌ ពា លា អា វា ស ែ ក្នុង ជ ួរ យ ុ វ ជន បណ្ត ុះ ស្ម ារ តី ស្រលាញ់ ស ិល ្ប ៈ វ ប្ប ធម៌ ខ្ ម ែរ ក្នុង ស្រ ទ ាប់ យ ុ វ ជន ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ស ិល ្ប ៈ ▁និង វ ប្ប ធម៌ ជាតិ ឱ្យ បាន ច ្រ ើន ជា ង ការ ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ វ ប្ប ធម៌ បរ ទេស ទ ប់ ស្ កាត់ វ ប្ប ធម៌ បរ ទេស ណា ▁ដែល ម ិន ផ្ ត ល់ ផល ប្រ យោ ជ ន៍ ដល់ ជាតិ យ ើង ប ង្ក ើត ស្ន ា ដៃ រ ប ស់ ខ្លួន ឱ្យ បាន ច ្រ ើន ហើយ មាន ល ក្ខ ណៈ សុ ក្រ ឹត ្យ ជា ទី ព េញ និយម រ ប ស់ ប្រ ជា ជាតិ ខ្ ម ែរ ស្រ ាវ ជ្រ ាវ ស ្វ ែង យ ល់ វ ប្ប ធម៌ ជាតិ ▁អោយ បាន ស៊ី ជ ម្រ ៅ ថ ែម ទៀត នាំ គ្នា លើក ត ំ ក ើង ស ិល ្ប ៈ វ ប្ប ធម៌ ជាតិ ឱ្យ បាន ព្រ ម ៗ គ្នា និយម ប្រ ើ ប្រ ាស់ ស ិល ្ប ៈ វ ប្ប ធម៌ ជាតិ ឱ្យ បាន ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស លើក ក ម្ព ស់ ជីវ ភាព រស់ នៅ រ ប ស់ ប្រ ជា ជាតិ ក ម្ព ុ ជា ទ ាំ ម ូល ក ៏ ដូច ជា លើក ក ម្ព ស់ ផ្ ន ែក ជីវ ភាព ស ិល ្ប ករ ជាតិ យ ើង ឱ្យ មាន ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ ▁ការពារ ក ុំ ឱ្យ គ េ វិញ ទឹក ចិត្ត ស ិល ្ប ករ ខ្ ម ែរ	445
ហេតុអ្វីបានជាគេត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះកុមារ	null	បានជាតត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះកុមារព្រោះវ័យកុមារជាវ័យដែលឆាប់រងគ្រោះជាងអ្វីៗទាំងអស់វ័យកុមារជាវ័យដែលត្រូវការសេរីភាពជាអ្វីៗទាំងអស់វ័យកុមារជាវ័យដែលត្រូវការសេរីភាពជាងវ័យកុមារជាវ័យដែលកំពុងរីកចម្រើនលូតលាស់ទាំងខាងផ្នែកបញ្ញា ទាំងខាងផ្លូវកាយវ័យកុមារជាវ័យដែលកំពុងត្រូវការក្រេបជញ្ជក់យកចំណេះដឹងវ័យកុមារជាវ័យត្រាប់តាមមនុស្សចាស់កុមារជាទំពាំងស្នងឫស្សីដែលត្រូវបន្តវេនពីមនុស្សចាស់នាអនាគតកុមារនឹងក្លាយទៅជាយុវជន នាអនាគតនិងក្លាយទៅជាសរសេរទ្រូងរបស់ប្រទេសជាតិ	null	បានជាតត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះកុមារព្រោះវ័យកុមារជាវ័យដែលឆាប់រងគ្រោះជាងអ្វីៗទាំងអស់វ័យកុមារជាវ័យដែលត្រូវការសេរីភាពជាអ្វីៗទាំងអស់វ័យកុមារជាវ័យដែលត្រូវការសេរីភាពជាងវ័យកុមារជាវ័យដែលកំពុងរីកចម្រើនលូតលាស់ទាំងខាងផ្នែកបញ្ញា ទាំងខាងផ្លូវកាយវ័យកុមារជាវ័យដែលកំពុងត្រូវការក្រេបជញ្ជក់យកចំណេះដឹងវ័យកុមារជាវ័យត្រាប់តាមមនុស្សចាស់កុមារជាទំពាំងស្នងឫស្សីដែលត្រូវបន្តវេនពីមនុស្សចាស់នាអនាគតកុមារនឹងក្លាយទៅជាយុវជន នាអនាគតនិងក្លាយទៅជាសរសេរទ្រូងរបស់ប្រទេសជាតិ	ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េត ្រ ូវ យកចិត្តទុកដាក់ ចំ ព ោះ ក ុម ារ Ġ	16	បាន ជា ត ត្រូវ យកចិត្តទុកដាក់ ចំ ព ោះ ក ុម ារ ព្រ ោះ វ ័យ ក ុម ារ ជា វ ័យ ដ ែល ឆ ាប់ រ ង គ្រ ោះ ជា ង អ ្វី ៗ ទ ាំង អ ស់ វ ័យ ក ុម ារ ជា វ ័យ ដ ែល ត្រូវ ការ សេ រី ភាព ជា អ ្វី ៗ ទ ាំង អ ស់ វ ័យ ក ុម ារ ជា វ ័យ ដ ែល ត្រូវ ការ សេ រី ភាព ជា ង វ ័យ ក ុម ារ ជា វ ័យ ដ ែល កំ ពុ ង រី ក ចម្រ ើន ល ូត លាស់ ទ ាំង ខា ង ផ្ ន ែក ប ញ្ញា Ġ ទ ាំង âĢĭ ខា ង ផ្ល ូវ កាយ វ ័យ ក ុម ារ ជា វ ័យ ដ ែល កំ ពុ ង âĢĭ ត្រូវ ការ ក្រ េ ប ជ ញ្ជ ក់ យក ចំ ណេ ះ ដ ឹង វ ័យ ក ុម ារ ជា វ ័យ ត្រា ប់ តា ម ម នុ ស្ស ច ាស់ ក ុម ារ ជា ទំ ពា ំ ង ស្ន ង ឫ ស្ស ី ដ ែល ត្រូវ ប ន្ត វេ ន ពី ម នុ ស្ស ច ាស់ នា អ នា គ ត ក ុម ារ នឹង ក្លា យ ទៅ ជា យ ុ វ ជន Ġ នា អ នា គ ត និង ក្លា យ ទៅ ជា ស រស េរ ទ្រ ូង âĢĭ រ ប ស់ ប្រ ទេស ជាតិ	222	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េ ត្រូវ យកចិត្តទុកដាក់ ច ំព ោះ ក ុម ារ ▁	15	▁បានជា ត ត្រូវ យកចិត្តទុកដាក់ ច ំព ោះ ក ុម ារ ព្រ ោះ វ ័យ ក ុម ារ ជា វ ័យ ដ ែល ឆ ាប់ រ ង គ្រ ោះ ជា ង អ ្វី ៗ ទ ាំង អ ស់ វ ័យ ក ុម ារ ជា វ ័យ ដ ែល ត្រូវ ការ សេ រី ភាព ជា អ ្វី ៗ ទ ាំង អ ស់ វ ័យ ក ុម ារ ជា វ ័យ ដ ែល ត្រូវ ការ សេ រី ភាព ជា ង វ ័យ ក ុម ារ ជា វ ័យ ដ ែល ក ំព ុង រី ក ចម្រ ើន ល ូត លាស់ ទ ាំង ខា ង ផ្ ន ែក ប ញ្ញា ▁ទាំង ▁ខាង ផ្ល ូវ កាយ វ ័យ ក ុម ារ ជា វ ័យ ដ ែល ក ំព ុង ▁ត្រូវការ ក្រ េ ប ជ ញ្ជ ក់ យក ច ំណ េះ ដ ឹង វ ័យ ក ុម ារ ជា វ ័យ ត្រ ាប់ ត ាម ម នុ ស្ស ច ាស់ ក ុម ារ ជា ទ ំព ាំង ស្ន ង ឫ ស្ស ី ដ ែល ត្រូវ ប ន្ត វ េន ពី ម នុ ស្ស ច ាស់ នា អ នា គ ត ក ុម ារ នឹង ក្លា យ ទៅ ជ ាយ ុ វ ជន ▁នា អ នា គ ត និង ក្លា យ ទៅ ជា ស រស េរ ទ្រ ូង ▁របស់ ប្រ ទេស ជាតិ	215
តើមុនរដ្ឋប្រហារ លោក លន់ នល់ បានរងសម្ពាធពីមន្រ្តីរបស់លោកមួយចំនួនដូចម្តេច	null	មុនរដ្ឋប្រហារ លោក លន់ នល់ បានរងសម្ពាធពីមន្រ្តីរបស់លោក មួយចំនួនដោយពួកគេចោទថាការផ្តាច់ជំនួយយោធាអាមេរិកនិងបញ្ហាខ្មែរមិនបានលូកដៃចូលក្នុងសង្គ្រាមវៀតណាម ទើបបណ្តាលឲ្យមានជនឆ្លៀតឱកាសលប្រមូលលាភសក្ការៈតាមរយៈជំនួយទាំងនេះ	null	មុនរដ្ឋប្រហារ លោក លន់ នល់ បានរងសម្ពាធពីមន្រ្តីរបស់លោក មួយចំនួនដោយពួកគេចោទថាការផ្តាច់ជំនួយយោធាអាមេរិកនិងបញ្ហាខ្មែរមិនបានលូកដៃចូលក្នុងសង្គ្រាមវៀតណាម ទើបបណ្តាលឲ្យមានជនឆ្លៀតឱកាសលប្រមូលលាភសក្ការៈតាមរយៈជំនួយទាំងនេះ	ត ើម ុន រដ្ឋ ប្រហារ Ġ លោក Ġ ល ន់ Ġ ន ល់ Ġ បាន រ ង សម ្ ពា ធ ពី ម ន្ រ ្ត ី រ ប ស់ លោក មួយ ចំ ន ួន ដូច ម្ ត េច Ġ	35	ម ុន រដ្ឋ ប្រហារ Ġ លោក Ġ ល ន់ Ġ ន ល់ Ġ បាន រ ង សម ្ ពា ធ ពី ម ន្ រ ្ត ី រ ប ស់ លោក Ġ មួយ ចំ ន ួន ដោយ ព ួ ក គ េច ោទ ថា ការ ផ្ តា ច ់ ជំ ន ួយ យោ ធា អា មេ រិក និង ប ញ ្ហ ា ខ្ ម ែរ ម ិន បាន ល ូក ដៃ ចូល ក្នុង សង ្ គ្រ ាម វ ៀត ណា ម Ġ ទ ើប បណ្ត ាល ឲ្យ មាន ជន ឆ្ ល ៀត ឱ កាស ល ប្រ ម ូល លា ភ ស ក្ក ារ ៈ តា ម រយ ៈ ជំ ន ួយ ទ ាំង នេះ	107	▁តើ ម ុន រដ្ឋ ប្រហារ ▁លោក ▁ល ន់ ▁ន ល់ ▁បាន រ ង ស ម្ព ា ធ ពី ម ន ្រ ្ត ី រ ប ស់ លោក មួយ ចំ ន ួន ដូច ម ្ត េច ▁	35	▁មុន រដ្ឋ ប្រហារ ▁លោក ▁ល ន់ ▁ន ល់ ▁បាន រ ង ស ម្ព ា ធ ពី ម ន ្រ ្ត ី រ ប ស់ លោក ▁មួយចំនួន ដោយ ព ួ ក គ េច ោទ ថា ការ ផ្ ត ាច់ ជំ ន ួយ យោ ធា អា មេ រិក និង ប ញ ្ហ ា ខ្ ម ែរ ម ិន បាន ល ូក ដៃ ចូល ក្នុង ស ង្គ ្រា ម វ ៀត ណា ម ▁ទើប បណ្ត ាល ឲ្យ មាន ជន ឆ្ ល ៀត ឱ កាស ល ប្រ ម ូល លា ភ ស ក្ ការ ៈ ត ាម រយ ៈ ជំ ន ួយ ទ ាំង នេះ	101
ជនបរទេសអន្តោប្រវេសន៍អាចទទួលឱ្យស្នាក់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដោយបានបំពេញតាមលក្ខខណ្ឌដែលមានចែងនៅក្នុងមាត្រាទី៨ច្បាប់នេះ តើក្រៅពីលក្ខខណ្ឌនេះត្រូវមានកាតព្វកិច្ចអ្វីខ្លះទៀត	null	កាតព្វកិច្ចត្រូវបំពេញមានដូចជាបង្ហាញនូវសម្បទាមានផលប្រយោជន៍ដល់សេដ្ឋកិច្ចឬសង្គមកិច្ចឬវិទ្យាសាស្ត្របច្ចេកទេស ឬវប្បធម៌សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាតំកល់ប្រាក់ធានាតាមចំនួនសមស្រប សម្រាប់បង់ថ្លៃសោហ៊ុយធ្វើដំណើរត្រឡប់ទៅវិញឬមានប្រាក់ធានាថាអាចរស់នៅដោយសារទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ខ្លួនមានកាយសម្បទា បំពេញវិជ្ជាជីវៈខ្លួនបានដោយមានការបញ្ជាក់ពីគ្រូពេទ្យនៃប្រទេសរបស់ខ្លួននិងមានកិច្ចសន្យាការងារជាលាយលក្សណ៍អក្សរមានលិខិតថ្កោលទោសដែលចេញដោយអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចនៃប្រទេសរបស់ខ្លួនត្រូវបំពេញឱ្យបាននូវលក្ខខណ្ឌសន្តិសុខដែលព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាតម្រូវឱ្យមាន	null	កាតព្វកិច្ចត្រូវបំពេញមានដូចជាបង្ហាញនូវសម្បទាមានផលប្រយោជន៍ដល់សេដ្ឋកិច្ចឬសង្គមកិច្ចឬវិទ្យាសាស្ត្របច្ចេកទេស ឬវប្បធម៌សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាតំកល់ប្រាក់ធានាតាមចំនួនសមស្រប សម្រាប់បង់ថ្លៃសោហ៊ុយធ្វើដំណើរត្រឡប់ទៅវិញឬមានប្រាក់ធានាថាអាចរស់នៅដោយសារទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ខ្លួនមានកាយសម្បទា បំពេញវិជ្ជាជីវៈខ្លួនបានដោយមានការបញ្ជាក់ពីគ្រូពេទ្យនៃប្រទេសរបស់ខ្លួននិងមានកិច្ចសន្យាការងារជាលាយលក្សណ៍អក្សរមានលិខិតថ្កោលទោសដែលចេញដោយអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចនៃប្រទេសរបស់ខ្លួនត្រូវបំពេញឱ្យបាននូវលក្ខខណ្ឌសន្តិសុខដែលព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាតម្រូវឱ្យមាន	ជន បរ ទេស អ ន្ត ោ ប្រ វេ ស ន៍ អា ច ទទួល ឱ្យ ស្ន ាក់ នៅ ក្នុង ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ដោយ បាន ប ំព េញ តា ម ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ដ ែល មាន ច ែង នៅ ក្នុង មា ត្រា ទី ៨ ច្ បា ប់ នេះ Ġ ត ើក ្រ ៅ ពី ល ក្ខ ខ ណ្ឌ នេះ ត្រូវ មាន កា ត ព្វ កិច្ច អ ្វី ខ្ ល ះ ទៀត Ġ	72	កា ត ព្វ កិច្ច ត្រូវ ប ំព េញ មាន ដូច ជា បង ្ហ ាញ ន ូវ សម្បទា មាន ផល ប្រ យោ ជន ៍ ដល់ សេ ដ្ឋ កិច្ច ឬ សង ្ គម កិច្ច ឬ វិទ្យាសាស្ត្រ ប ច្ច េក ទេស Ġ ឬ វ ប្ប ធម៌ សម ្រា ប់ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ត ំ ក ល់ ប្រា ក់ ធាន ាត ាម ចំ ន ួន សម ស្រ ប Ġ សម ្រា ប់ បង់ ថ្លៃ ស ោ ហ៊ ុយ ធ ្វ ើ ដំណើរ ត្រ ឡ ប់ ទៅ វិញ ឬ មាន ប្រា ក់ ធាន ា ថា អា ចរ ស់ នៅ ដោយ សារ ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ រ ប ស់ ខ្លួន មាន កាយ សម្បទា Ġ ប ំព េញ វិជ្ជា ជីវ ៈ ខ្លួន បាន ដោយ មាន ការ បញ្ជា ក់ ពី គ្រ ូ ពេទ្យ នៃ ប្រ ទេស រ ប ស់ ខ្លួន និង មាន កិច្ច ស ន្ យា ការងារ ជា លា យ ល ក្ស ណ៍ អ ក្ស រ មាន ល ិ ខ ិត ថ ្ក ោល ទោស ដ ែល ចេញ ដោយ អា ជ្ញ ា ធរ មាន សម ត្ថ កិច្ច នៃ ប្រ ទេស រ ប ស់ ខ្លួន ត្រូវ ប ំព េញ ឱ្យ បាន ន ូវ ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ស ន្ត ិស ុ ខ ដ ែល ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ត ម្រ ូវ ឱ្យ មាន	210	▁ជន បរ ទេស អ ន្ត ោ ប្រ វ េស ន៍ អា ច ទទួល ឱ្យ ស្ន ាក់ នៅ ក្នុង ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ដោយ បាន ប ំព េញ ត ាម ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ដ ែល មាន ច ែង នៅ ក្នុង មា ត្រា ទី ៨ ច ្ប ាប់ នេះ ▁តើ ក្រ ៅ ពី ល ក្ខ ខ ណ្ឌ នេះ ត្រូវ មាន ក ាត ព្វ កិច្ច អ ្វី ខ្ ល ះ ទៀត ▁	71	▁កាតព្វកិច្ច ត្រូវ ប ំព េញ មាន ដូច ជា ប ង្ហ ាញ ន ូវ សម្បទា មាន ផល ប្រ យោ ជ ន៍ ដល់ សេ ដ្ឋ កិច្ច ឬ ស ង្គ ម កិច្ច ឬ វិទ្យាសាស្ត្រ ប ច្ច េក ទេស ▁ឬ វ ប្ប ធម៌ ស ម្រ ាប់ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ត ំ ក ល់ ប្រ ាក់ ធាន ាត ាម ចំ ន ួន សម ស្រ ប ▁សម្រាប់ បង់ ថ្លៃ ស ោ ហ៊ ុយ ធ ្វ ើ ដំណើរ ត្រ ឡ ប់ ទៅ វិញ ឬ មាន ប្រ ាក់ ធាន ា ថា អា ច រស់ នៅ ដោយ សារ ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ រ ប ស់ ខ្លួន មាន កាយ សម្បទា ▁បំពេញ វិជ្ជា ជីវ ៈ ខ្លួន បាន ដោយ មាន ការ បញ្ជា ក់ ពី គ្រ ូ ពេទ្យ នៃ ប្រ ទេស រ ប ស់ ខ្លួន និង មាន កិច្ច ស ន ្យា ការងារ ជា ល ាយ ល ក្ស ណ៍ អ ក្ស រ មាន ល ិ ខ ិត ថ ្ក ោល ទោស ដ ែល ចេញ ដោយ អា ជ្ញ ា ធរ មាន សម ត្ថ កិច្ច នៃ ប្រ ទេស រ ប ស់ ខ្លួន ត្រូវ ប ំព េញ ឱ្យ បាន ន ូវ ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ស ន្ត ិ សុខ ដ ែល ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ត ម្រ ូវ ឱ្យ មាន	202
មូលហេតុចម្បងអ្វីខ្លះបណ្តាលឱ្យសហសូវៀតដួលរលំ	null	មូលហេតុចម្បងដែលបណ្តាលឱ្យសហភាពសូវៀតដួលរលំគឺ ជាប្រទេសទី១ក្នុងពិភពលោកដែលកសាងប្រទេសសង្គមនិយមប្រទេសផ្សេងៗលែងចង់ដើរតាមសហភាពសូវៀតទៀតមានបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ មិនអាចប្រណាំងប្រជែងជាមួយអាមេរិចបានការហ៊ុំព័ទ្ធដោយសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរីកំណែទម្រង់ពេរ៉េស្រ្តយេកា	null	មូលហេតុចម្បងដែលបណ្តាលឱ្យសហភាពសូវៀតដួលរលំគឺ ជាប្រទេសទី១ក្នុងពិភពលោកដែលកសាងប្រទេសសង្គមនិយមប្រទេសផ្សេងៗលែងចង់ដើរតាមសហភាពសូវៀតទៀតមានបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ មិនអាចប្រណាំងប្រជែងជាមួយអាមេរិចបានការហ៊ុំព័ទ្ធដោយសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរីកំណែទម្រង់ពេរ៉េស្រ្តយេកា	ម ូល ហេតុ ច ម្ បង អ ្វី ខ្ ល ះ បណ្ត ាល ឱ្យ ស ហ ស ូវ ៀត ដ ួល រ លំ Ġ	23	ម ូល ហេតុ ច ម្ បង ដ ែល បណ្ត ាល ឱ្យ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ដ ួល រ លំ គ ឺ Ġ ជា ប្រ ទេស ទី១ ក្នុង ពិ ភព លោក ដ ែល ក សា ង ប្រ ទេស សង ្ គម និយម ប្រ ទេស ផ្ សេ ង ៗ លែង ច ង់ ដ ើរ តា ម ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ទៀត មាន ប ញ ្ហ ាស េ ដ្ឋ កិច្ច ដ ៏ ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ Ġ ម ិន អា ច ប្រ ណា ំ ង ប្រ ជ ែង ជា មួយ អា មេ រិ ច បាន ការ ហ៊ ុំ ព័ទ្ធ ដោយ សេ ដ្ឋ កិច្ច ទី ផ្ សារ សេ រី កំ ណ ែ ទ ម្រ ង់ ព េរ ៉ េស ្រ ្ត យ េក ា	124	▁មូលហេតុ ច ម្ បង អ ្វី ខ្ ល ះ បណ្ត ាល ឱ្យ ស ហ ស ូវ ៀត ដ ួល រ លំ ▁	21	▁មូលហេតុ ច ម្ បង ដ ែល បណ្ត ាល ឱ្យ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ដ ួល រ លំ គ ឺ ▁ជា ប្រ ទេស ទី១ ក្នុង ពិ ភព លោក ដ ែល ក សា ង ប្រ ទេស ស ង្គ ម និយម ប្រ ទេស ផ្ ស េង ៗ លែង ច ង់ ដ ើរ ត ាម ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ទៀត មាន ប ញ ្ហ ាស េ ដ្ឋ កិច្ច ដ ៏ ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ ▁មិន អា ច ប្រ ណ ាំង ប្រ ជ ែង ជា មួយ អា ម េរ ិច បាន ការ ហ៊ ុំ ព័ទ្ធ ដោយ សេ ដ្ឋ កិច្ច ទី ផ្ សារ សេ រី ក ំណ ែ ទ ម្រ ង់ ព េ រ៉េ ស្រ ្ត យ េ កា	119
តាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញសម័យនោះ តើសមាជជាតិជាអ្វី	null	តាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញសម័យនោះសមាជជាតិគឺជាស្ថាប័ននយោបាយរដ្ឋ ដែលទាមទារឲ្យមានជំនួបប្រជាពលរដ្ឋជាមួយមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលដើម្បីពិភាក្សាអំពីប្រយោជន៍ជាតិរួម	null	តាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញសម័យនោះសមាជជាតិគឺជាស្ថាប័ននយោបាយរដ្ឋ ដែលទាមទារឲ្យមានជំនួបប្រជាពលរដ្ឋជាមួយមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលដើម្បីពិភាក្សាអំពីប្រយោជន៍ជាតិរួម	តា ម រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ សម័យ ន ោះ Ġ ត ើស មា ជ ជាតិ ជា អ ្វី Ġ	17	តា ម រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ សម័យ ន ោះ សម ា ជ ជាតិ គ ឺ ជា ស្ ថា ប ័ន ន យោ បា យ រដ្ឋ Ġ ដ ែល ទ ាម ទ ារ ឲ្យ មាន ជំ ន ួ ប ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ជា មួយ ម ន្ រ ្ត ី រដ្ឋ ា ភិ បាល ដើម ្ប ី ពិ ភា ក្ស ា អ ំព ី ប្រ យោ ជន ៍ ជាតិ រួម	68	▁តាម រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ សម័យ ន ោះ ▁តើ ស មា ជ ជាតិ ជា អ ្វី ▁	16	▁តាម រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ សម័យ ន ោះ ស មា ជ ជាតិ គ ឺ ជា ស្ ថា ប ័ន ន យោ ប ាយ រដ្ឋ ▁ដែល ទ ាម ទ ារ ឲ្យ មាន ជំ ន ួ ប ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ជា មួយ ម ន ្រ ្ត ី រ ដ្ឋា ភិ បាល ដើម ្ប ី ពិ ភា ក ្សា អ ំព ី ប្រ យោ ជ ន៍ ជាតិ រួម	66
តើអ្វីជាផលប៉ះពាល់វិជ្ជមានពីការយកពន្ធរបស់រដ្ឋ លើបុគ្គលម្នាក់ៗអង្គការនិងក្រុមហ៊ុន	null	២ ផលប៉ះពាល់វិជ្ជមានពីការយកពន្ធរបស់រដ្ឋ លើបុគ្គលម្នាក់ៗអង្គការ និងក្រុមហ៊ុនការយកពន្ធធ្វើឲអ្នកជាប់ពន្ធបានបំពេញកាតព្វកិច្ចកក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសហើយមានអារម្មណ៍ថាខ្លួន ឯងជាផ្នែកមួយរបស់ប្រទេស និង មានការទទួលខុសត្រូវចំពោះជាតិ ថវិកាដែលបានពីការយកពន្ធ គឺជាប្រភពចំណូលដ៍សំខាន់នៃថវិការដ្ឋហើយប្រើប្រាស់ថវិកាទាំងនេះ ដើម្បីអភិវឌ្ឍប្រទេសឲមានការរីកចម្រើន និង ទ្រទ្រង់ដល់សេវាសាធារណៈ ថវិកាដែលបានពីការយកពន្ធ រដ្ឋអាចយកទៅកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដូចជា ផ្លូវថ្នល់ មន្ទីរពេទ្យ សាលារៀន ដែលមានអត្ថប្រយោជន៍សម្រាប់សង្គមជាតិ ការយកពន្ធជូយទ្រទ្រង់ដល់ស្ថេរភាពសេដ្ឋកិច្ច និង កាត់បន្ថយអសមត្ថភាពការបែងចែកធនធាននៅក្នងសង្គម ការយកពន្ធគឺជាការលើកទឺកចិត្ត ឬ បង្អាក់ទឺកចិត្តវិស័យសេដ្ឋកិច្ចណាមួយដែលរដ្ឋចង់ទប់ស្កាត់	null	២ ផលប៉ះពាល់វិជ្ជមានពីការយកពន្ធរបស់រដ្ឋ លើបុគ្គលម្នាក់ៗអង្គការ និងក្រុមហ៊ុនការយកពន្ធធ្វើឲអ្នកជាប់ពន្ធបានបំពេញកាតព្វកិច្ចកក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសហើយមានអារម្មណ៍ថាខ្លួន ឯងជាផ្នែកមួយរបស់ប្រទេស និង មានការទទួលខុសត្រូវចំពោះជាតិ ថវិកាដែលបានពីការយកពន្ធ គឺជាប្រភពចំណូលដ៍សំខាន់នៃថវិការដ្ឋហើយប្រើប្រាស់ថវិកាទាំងនេះ ដើម្បីអភិវឌ្ឍប្រទេសឲមានការរីកចម្រើន និង ទ្រទ្រង់ដល់សេវាសាធារណៈ ថវិកាដែលបានពីការយកពន្ធ រដ្ឋអាចយកទៅកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដូចជា ផ្លូវថ្នល់ មន្ទីរពេទ្យ សាលារៀន ដែលមានអត្ថប្រយោជន៍សម្រាប់សង្គមជាតិ ការយកពន្ធជូយទ្រទ្រង់ដល់ស្ថេរភាពសេដ្ឋកិច្ច និង កាត់បន្ថយអសមត្ថភាពការបែងចែកធនធាននៅក្នងសង្គម ការយកពន្ធគឺជាការលើកទឺកចិត្ត ឬ បង្អាក់ទឺកចិត្តវិស័យសេដ្ឋកិច្ចណាមួយដែលរដ្ឋចង់ទប់ស្កាត់	ត ើ អ ្វី ជា ផល ប៉ ះ ពា ល់ វិ ជ្ជ មាន ពី ការ យក ពន្ធ រ ប ស់ រដ្ឋ Ġ លើ ប ុ គ្គ ល ម្ នាក់ ៗ អង្គ ការ និង ក្រុម ហ៊ ុន Ġ	35	២ Ġ ផ âĢĭ ល ប៉ ះ ពា ល់ វិ ជ្ជ មាន ពី ការ យក ពន្ធ រ ប ស់ រដ្ឋ Ġ លើ ប ុ គ្គ ល ម្ នាក់ ៗ អង្គ ការ Ġ និង ក្រុម ហ៊ ុន âĢĭâĢĭ ការ យក ពន្ធ ធ ្វ ើ ឲ អ្នក ជាប់ ពន្ធ បាន ប ំព េញ កា ត ព្វ កិច្ច ក ក្នុង ការ អភិវឌ្ឍ ប្រ ទេស âĢĭ ហើយ មាន អា âĢĭâĢĭ រ ម្ម ណ៍ ថា ខ្លួន Ġ ឯ ង ជា ផ្ ន ែក មួយ រ ប ស់ ប្រ ទេស Ġ និង Ġ មាន ការ ទទួល ខុស ត្រូវ ចំ ព ោះ ជាតិ Ġ ថ វិ កា ដ ែល បាន ពី ការ យក ពន្ធ Ġ គ ឺ ជា ប្រ ភព ចំ ណូ ល ដ៍ សំ ខា ន់ នៃ ថ វិ ការ ដ្ឋ ហើយ ប្រ ើប ្រា ស់ ថ វិ កា ទ ាំង នេះ Ġ ដើម ្ប ី អភិវឌ្ឍ ប្រ ទេស ឲ មាន ការ រី ក ចម្រ ើន Ġ និង Ġ ទ្រ ទ្រ ង់ ដល់ សេ វា សា ធា រណៈ Ġ ថ វិ កា ដ ែល បាន ពី ការ យក ពន្ធ Ġ រដ្ឋ អា ច យក ទៅ ក សា ង ហ េ ដ្ឋា រ ច នា សម ្ ព ័ន ្ ធ Ġ ដូច ជា Ġ ផ្ល ូវ âĢĭ ថ្ន ល់ Ġ ម ន្ទ ី រ ពេទ្យ Ġ សា លា រ ៀន âĢĭ ĠâĢĭ ដ ែល មាន âĢĭ អ ត្ថ ប្រ យោ ជន ៍ សម ្រា ប់ សង ្ គម ជាតិ ĠâĢĭ ការ យក ពន្ធ ជ ូ យ ទ្រ ទ្រ ង់ ដល់ ស្ ថ េរ ភាព សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ និង Ġ កាត់ បន្ថយ អ សម ត្ថ ភាព ការ ប ែង ច ែក ធ ន ធាន នៅ ក្ ន ង សង ្ គម Ġ ការ យក ពន្ធ គ ឺ ជា âĢĭ ការ លើក ទ ឺ ក ចិត្ត âĢĭ Ġ ឬ Ġ បង ្អ ាក់ ទ ឺ ក ចិត្ត វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច ណា មួយ ដ ែល រដ្ឋ ច ង់ ទ ប់ ស្ កាត់	284	▁តើ អ ្វី ជា ផល ប៉ ះ ព ាល់ វិ ជ្ជ មាន ពី ការ យក ពន្ធ រ ប ស់ រដ្ឋ ▁លើ ប ុ គ្គ ល ម្ នាក់ ៗ អង្គ ការ និង ក្រុម ហ៊ ុន ▁	34	▁២ ▁ផ ▁ល ប៉ ះ ព ាល់ វិ ជ្ជ មាន ពី ការ យក ពន្ធ រ ប ស់ រដ្ឋ ▁លើ ប ុ គ្គ ល ម្ នាក់ ៗ អង្គ ការ ▁និង ក្រុម ហ៊ ុន ▁ការយក ពន្ធ ធ ្វ ើ ឲ អ្នក ជាប់ ពន្ធ បាន ប ំព េញ ក ាត ព្វ កិច្ច ក ក្នុង ការ អភិវឌ្ឍ ប្រ ទេស ▁ហើយ មាន អា ▁រ ម្ម ណ៍ ថា ខ្លួន ▁ឯង ជា ផ្ ន ែក មួយ រ ប ស់ ប្រ ទេស ▁និង ▁មាន ការ ទទួល ខុស ត្រូវ ច ំព ោះ ជាតិ ▁ថវិកា ដ ែល បាន ពី ការ យក ពន្ធ ▁គឺជា ប្រ ភព ច ំណ ូល ដ៍ សំ ខ ាន់ នៃ ថ វិ ការ ដ្ឋ ហើយ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ថ វ ិកា ទ ាំង នេះ ▁ដើម្បី អភិវឌ្ឍ ប្រ ទេស ឲ មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ▁និង ▁ទ្រទ្រង់ ដល់ សេ វា សា ធា រណៈ ▁ថវិកា ដ ែល បាន ពី ការ យក ពន្ធ ▁រដ្ឋ អា ច យក ទៅ ក សា ង ហ េ ដ្ឋា រ ច នា ស ម្ព ័ ន្ធ ▁ដូចជា ▁ផ្លូវ ▁ថ្នល់ ▁មន្ទីរពេទ្យ ▁សាលារៀន ▁ដែល មាន ▁អត្ថប្រយោជន៍ ស ម្រ ាប់ ស ង្គ ម ជាតិ ▁ការយក ពន្ធ ជ ូ យ ទ្រ ទ្រ ង់ ដល់ ស ្ថ េរ ភាព សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁និង ▁កាត់បន្ថយ អ សម ត្ថ ភាព ការ ប ែង ច ែក ធ ន ធាន នៅ ក ្ន ង ស ង្គ ម ▁ការយក ពន្ធ គ ឺ ជា ▁ការ លើក ទ ឺ ក ចិត្ត ▁ឬ ▁បង្អ ាក់ ទ ឺ ក ចិត្ត វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច ណា មួយ ដ ែល រដ្ឋ ច ង់ ទ ប់ ស្ កាត់	250
តើក្រុមស្ទែនជាអ្នកណាហេតុអ្វីបានជាក្រុមស្ទែននៅប៉ាលេស្ទីនបង្កើតការវាយឆ្មក់លើកងទ័ពអង់គ្លេស	null	ក្រុមស្ទែនជាក្រុមជនជាតិប៉ាលេស្ទីនបានជាក្រុមស្ទែននៅប៉ាលេស្ទីនបង្កើតការវាយឆ្មក់លើកងទ័ពអង់គ្លេស ព្រោះ ចក្រអង់់គ្លេសមិនទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការ នូវជនជាតិប៉ាលេស្ទីនទេតែផ្ទុយទៅវិញនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៤៤ អង់គ្លេសសុខចិត្តបណ្ដោយឪ្យបង្កើតក្រុមជិ្វបដែលមានពាក់សញ្ញានិងទង់ជាតិទ្វីបទៀតផង	null	ក្រុមស្ទែនជាក្រុមជនជាតិប៉ាលេស្ទីនបានជាក្រុមស្ទែននៅប៉ាលេស្ទីនបង្កើតការវាយឆ្មក់លើកងទ័ពអង់គ្លេស ព្រោះ ចក្រអង់់គ្លេសមិនទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការ នូវជនជាតិប៉ាលេស្ទីនទេតែផ្ទុយទៅវិញនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៤៤ អង់គ្លេសសុខចិត្តបណ្ដោយឪ្យបង្កើតក្រុមជិ្វបដែលមានពាក់សញ្ញានិងទង់ជាតិទ្វីបទៀតផង	ត ើក ្រ ុម ស្ទ ែន ជា អ្នក ណា ហេតុ អ ្វី បាន ជា ក្រុម ស្ទ ែន នៅ ប៉ា ល េស ្ ទី ន បង ្ក ើត ការ វា យ ឆ្ មក ់ លើក ង ទ ័ ព អ ង់ គ ្ល េស Ġ	43	ក្រុម ស្ទ ែន ជា ក្រុម ជន ជាតិ ប៉ា ល េស ្ ទី ន បាន ជា ក្រុម ស្ទ ែន នៅ ប៉ា ល េស ្ ទី ន បង ្ក ើត ការ វា យ ឆ្ មក ់ លើក ង ទ ័ ព អ ង់ គ ្ល េស Ġ ព្រ ោះ Ġ ច ក្រ អ ង់ ់ គ ្ល េស ម ិន ទទួល ស្ គ ាល់ ជា ផ្ល ូវ ការ Ġ ន ូវ ជន ជាតិ ប៉ា ល េស ្ ទី ន ទេ តែ ផ្ ទ ុយ ទៅ វិញ នៅ ក្នុង ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៤ ៤ Ġ អ ង់ គ ្ល េស សុខ ចិត្ត ប ណ ្ ដោយ ឪ ្យ បង ្ក ើត ក្រុម ជ ិ ្វ ប ដ ែល មាន ពាក់ ស ញ្ញា និង ទ ង់ ជាតិ ទ ្វី បទ ៀត ផ ង	124	▁តើ ក្រុម ស្ទ ែន ជា អ្នក ណា ហេតុ អ ្វី បាន ជា ក្រុម ស្ទ ែន នៅ ប៉ា ល េ ស្ទ ីន ប ង្ក ើត ការ វ ាយ ឆ្ ម ក់ លើក ង ទ ័ ព អ ង់ គ ្ល េស ▁	40	▁ក្រុម ស្ទ ែន ជា ក្រុម ជន ជាតិ ប៉ា ល េ ស្ទ ីន បាន ជា ក្រុម ស្ទ ែន នៅ ប៉ា ល េ ស្ទ ីន ប ង្ក ើត ការ វ ាយ ឆ្ ម ក់ លើក ង ទ ័ ព អ ង់ គ ្ល េស ▁ព្រោះ ▁ចក្រ អ ង់ ់ គ ្ល េស ម ិន ទទួល ស្ គ ាល់ ជា ផ្ល ូវ ការ ▁នូវ ជន ជាតិ ប៉ា ល េ ស្ទ ីន ទេ តែ ផ្ ទ ុយ ទៅ វិញ នៅ ក្នុង ឆ្នាំ ▁១៩ ៤ ៤ ▁អង់គ្លេស សុខ ចិត្ត ប ណ ្ ដោយ ឪ ្យ ប ង្ក ើត ក្រុម ជ ិ ្វ ប ដ ែល មាន ពាក់ ស ញ្ញា និង ទ ង់ ជាតិ ទ ្វី ប ទៀត ផ ង	114
ព្រះចៅសង់ស៊ីខាន់ធ្វើសង្រ្គាមពង្រីកទឹកដីក្លាយជាចក្រភព តើនៅក្នុងអំឡុងសតវត្សទី ប៉ុន្មាន	null	ព្រះចៅសង់ស៊ីខាន់ធ្វើសង្រ្គាមបង្រីកទឹកដីក្លាយចក្រ នៅក្នុងអំឡុងសតវត្សទី ១២១៤	null	ព្រះចៅសង់ស៊ីខាន់ធ្វើសង្រ្គាមបង្រីកទឹកដីក្លាយចក្រ នៅក្នុងអំឡុងសតវត្សទី ១២១៤	ព្រ ះ ច ៅ សង ់ ស៊ី ខា ន់ ធ ្វ ើស ង ្រ ្ គ ាម ព ង ្រី ក ទឹក ដ ី ក្លា យ ជា ច ក្រ ភព Ġ ត ើន ៅ ក្នុង អ ំ ឡ ុង ស ត វ ត ្ស ទី Ġ ប៉ ុន ្ម ាន Ġ	48	ព្រ ះ ច ៅ សង ់ ស៊ី ខា ន់ ធ ្វ ើស ង ្រ ្ គ ាម បង ្រី ក ទឹក ដ ី ក្លា យ ច ក្រ Ġ នៅ ក្នុង អ ំ ឡ ុង ស ត វ ត ្ស ទី Ġ ១ ២ ១ ៤	43	▁ព្រះចៅ ស ង់ ស៊ី ខ ាន់ ធ ្វ ើស ង ្រ ្ គ ាម ព ង ្រី ក ទឹក ដ ី ក្លា យ ជា ច ក្រ ភព ▁តើ នៅ ក្នុង អ ំ ឡ ុង ស ត វ ត ្ស ទី ▁ប៉ុន្មាន ▁	41	▁ព្រះចៅ ស ង់ ស៊ី ខ ាន់ ធ ្វ ើស ង ្រ ្ គ ាម បង ្រី ក ទឹក ដ ី ក្លា យ ច ក្រ ▁នៅក្នុង អ ំ ឡ ុង ស ត វ ត ្ស ទី ▁១២ ១ ៤	38
តើអាស៊ានបង្កើតឡើងដំបូងមានប៉ុន្មានប្រទេសចូលរួម	null	អាស៊ានបង្កើតឡើងដំបូងគឺមានប្រទេសចំនួន០៥ចូលរួមគឺប្រទេសថៃប្រទេសម៉ាឡេស៊ីប្រទេសិង្ហបុរីប្រទេសហ្វីលីភីនប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី	null	អាស៊ានបង្កើតឡើងដំបូងគឺមានប្រទេសចំនួន០៥ចូលរួមគឺប្រទេសថៃប្រទេសម៉ាឡេស៊ីប្រទេសិង្ហបុរីប្រទេសហ្វីលីភីនប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី	ត ើ អា ស៊ ាន បង ្ក ើត ឡើង ដំ បូ ង មាន ប៉ ុន ្ម ាន ប្រ ទេស ចូល រួម Ġ	21	អា ស៊ ាន បង ្ក ើត ឡើង ដំ បូ ង គ ឺ មាន ប្រ ទេស ចំ ន ួន ០ ៥ ចូល រួម គ ឺ ប្រ ទេស ថ ៃ ប្រ ទេស ម៉ា ឡេ ស៊ី ប្រ ទេស ិ ង្ហ ប ុរ ី ប្រ ទេស ហ្វ ី លី ភ ីន ប្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ូន េស ៊ី	54	▁តើ អា ស៊ ាន ប ង្ក ើត ឡើង ដំ បូ ង មាន ប៉ ុន ្ មាន ប្រ ទេស ចូល រួម ▁	20	▁អាស៊ាន ប ង្ក ើត ឡើង ដំ បូ ង គ ឺ មាន ប្រ ទេស ចំ ន ួន ០ ៥ ចូល រួម គ ឺ ប្រ ទេស ថ ៃ ប្រ ទេស ម៉ា ឡេ ស៊ី ប្រ ទេស ិ ង្ហ ប ុ រី ប្រ ទេស ហ្វ ី លី ភ ីន ប្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ូន េ ស៊ី	52
ហេតុអ្វីបានជាគ្រូរៀបចំកិច្ចតែងការបង្រៀន	null	បានជាគ្រូរៀបចំកិច្ចតែងការបង្រៀន ពីព្រោះកម្មវិធីសិក្សាតម្រូវឪ្យមានចំណេះដឹងមួយទូលំទូលាយ និងប្លែកក្នុងការអនុវត្តកម្មវិធីបង្រៀនទំនើបតម្រូវឪ្យមានកិច្ចតែងការមួយយ៉ាងល្អិតល្អន់គ្រូបង្រៀនពុំមានលទ្ធភាពបង្រៀន ដោយគ្មានការព្រាងទុកនោះទេ បើគ្មានការព្រាងទុកនោះ ការបង្រៀនរបស់យើងនឹងមិនមានភាពច្បាស់លាស់ ចាប់ត្រង់នេះបន្តិច ចាប់ត្រង់នោះបន្ដិច និងមានភាពរារែកមិនធ្វើឪ្យសិស្សចាប់អារម្មណ៍ និងមានភាពស៊ីជម្រៅនោះទេមានកិច្ចតែងការបង្រៀនជាការចាំបាច់កណ្ដាលមុខជំនាញនៅមានកម្រិតមួយមិនទាន់សមស្របកិច្ចការបង្រៀននៃមេរៀនមួយដូចមានភ្ជាប់ជាមួយសម្រាប់រយៈពេលមួយម៉ោង	null	បានជាគ្រូរៀបចំកិច្ចតែងការបង្រៀន ពីព្រោះកម្មវិធីសិក្សាតម្រូវឪ្យមានចំណេះដឹងមួយទូលំទូលាយ និងប្លែកក្នុងការអនុវត្តកម្មវិធីបង្រៀនទំនើបតម្រូវឪ្យមានកិច្ចតែងការមួយយ៉ាងល្អិតល្អន់គ្រូបង្រៀនពុំមានលទ្ធភាពបង្រៀន ដោយគ្មានការព្រាងទុកនោះទេ បើគ្មានការព្រាងទុកនោះ ការបង្រៀនរបស់យើងនឹងមិនមានភាពច្បាស់លាស់ ចាប់ត្រង់នេះបន្តិច ចាប់ត្រង់នោះបន្ដិច និងមានភាពរារែកមិនធ្វើឪ្យសិស្សចាប់អារម្មណ៍ និងមានភាពស៊ីជម្រៅនោះទេមានកិច្ចតែងការបង្រៀនជាការចាំបាច់កណ្ដាលមុខជំនាញនៅមានកម្រិតមួយមិនទាន់សមស្របកិច្ចការបង្រៀននៃមេរៀនមួយដូចមានភ្ជាប់ជាមួយសម្រាប់រយៈពេលមួយម៉ោង	ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ្រ ូរ ៀប ចំ កិច្ច តែ ង ការ បង ្រ ៀន Ġ	16	បាន ជា គ្រ ូរ ៀប ចំ កិច្ច តែ ង ការ បង ្រ ៀន Ġ ពី ព្រ ោះ កម្ម វិ ធី សិ ក្ស ាត ម្រ ូវ ឪ ្យ មាន ចំ ណេ ះ ដ ឹង មួយ ទូ លំ ទូ លា យ Ġ និង ប្លែក ក្នុង ការ អនុ វត្ត កម្ម វិ ធី បង ្រ ៀន ទំ ន ើប ត ម្រ ូវ ឪ ្យ មាន កិច្ច តែ ង ការ មួយ យ៉ាង ល្អ ិត ល្អ ន់ គ្រ ូប ង ្រ ៀន ពុ ំ មាន ល ទ្ធ ភាព បង ្រ ៀន Ġ ដោយ គ ្ម ាន ការ ព្រ ាង ទុក ន ោះ ទេ Ġ ប ើ គ ្ម ាន ការ ព្រ ាង ទុក ន ោះ Ġ ការ បង ្រ ៀន រ ប ស់ យ ើង នឹង ម ិន មាន ភាព ច្ បា ស់ លាស់ Ġ ច ាប់ ត្រ ង់ នេះ ប ន្ត ិច Ġ ច ាប់ ត្រ ង់ ន ោះ ប ន្ ដ ិច Ġ និង មាន ភាព រា រ ែក ម ិន ធ ្វ ើ ឪ ្យ សិ ស្ស ច ាប់ អារម្មណ៍ Ġ និង មាន ភាព ស៊ី ជ ម្រ ៅ ន ោះ ទេ មាន កិច្ច តែ ង ការ បង ្រ ៀន ជា ការ ចាំបាច់ ក ណ ្ ដា ល មុខ ជំ នា ញ នៅ មាន ក ម្រ ិត មួយ ម ិន ទាន ់ សម ស្រ ប កិច្ច ការ បង ្រ ៀន នៃ មេ រ ៀន មួយ ដូច មាន ភ្ជាប់ ជា មួយ សម ្រា ប់ រយ ៈ ពេល មួយ ម៉ ោង	226	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ្រ ូ រៀបចំ កិច្ច ត ែង ការ បង ្រ ៀន ▁	15	▁បានជា គ្រ ូ រៀបចំ កិច្ច ត ែង ការ បង ្រ ៀន ▁ពីព្រោះ កម្ម វិ ធី សិ ក្ស ាត ម្រ ូវ ឪ ្យ មាន ច ំណ េះ ដ ឹង មួយ ទូ លំ ទ ូល ាយ ▁និង ប្លែក ក្នុង ការ អនុ វត្ត កម្ម វិ ធី បង ្រ ៀន ទំ ន ើប ត ម្រ ូវ ឪ ្យ មាន កិច្ច ត ែង ការ មួយ យ៉ាង ល្អ ិត ល្អ ន់ គ្រ ូប ង ្រ ៀន ព ុំ មាន ល ទ្ធ ភាព បង ្រ ៀន ▁ដោយ គ ្ មាន ការ ព្រ ាង ទុក ន ោះ ទេ ▁បើ គ ្ មាន ការ ព្រ ាង ទុក ន ោះ ▁ការបង្ រ ៀន រ ប ស់ យ ើង នឹង ម ិន មាន ភាព ច ្ប ាស់ លាស់ ▁ចាប់ ត្រ ង់ នេះ ប ន្ត ិច ▁ចាប់ ត្រ ង់ ន ោះ ប ន្ ដ ិច ▁និង មាន ភាព រ ារ ែក ម ិន ធ ្វ ើ ឪ ្យ សិ ស្ស ច ាប់ អារម្មណ៍ ▁និង មាន ភាព ស៊ី ជ ម្រ ៅ ន ោះ ទេ មាន កិច្ច ត ែង ការ បង ្រ ៀន ជា ការ ចាំបាច់ ក ណ ្ ដា ល មុខ ជំ ន ាញ នៅ មាន ក ម្រ ិត មួយ ម ិន ទ ាន់ សម ស្រ ប កិច្ច ការ បង ្រ ៀន នៃ ម េរ ៀន មួយ ដូច មាន ភ្ជាប់ ជា មួយ ស ម្រ ាប់ រយ ៈ ពេល មួយ ម៉ ោង	218
តើអំនាចមានប៉ុន្មានយ៉ាង គឺអំនាចអ្វីខ្លះ	null	អំនាចមានន័យពីរខុសគ្នាគឺៈអំណាចរូបគឺជាអំនាចខាងផ្លូវសំភារៈ រឺកំលាំងសីលអំនាចជាអំនាចខាងផ្លូវគំនិត ដែលស្ថិតនៅបរិសុទ្ធជានិច្ចទោះជាគេមិនទទួលស្គាល់ ឬក៏ត្រូវគេជាន់ឈ្លីយ៉ាងណាក៏ដោយ	null	អំនាចមានន័យពីរខុសគ្នាគឺៈអំណាចរូបគឺជាអំនាចខាងផ្លូវសំភារៈ រឺកំលាំងសីលអំនាចជាអំនាចខាងផ្លូវគំនិត ដែលស្ថិតនៅបរិសុទ្ធជានិច្ចទោះជាគេមិនទទួលស្គាល់ ឬក៏ត្រូវគេជាន់ឈ្លីយ៉ាងណាក៏ដោយ	ត ើ អ ំ នា ច មាន ប៉ ុន ្ម ាន យ៉ាង Ġ គ ឺ អ ំ នា ច អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	23	អ ំ នា ច មាន ន ័យ ពី រ ខុស គ្នា គ ឺ ៈ អ ំណ ា ចរ ូប គ ឺ ជា អ ំ នា ច ខា ង ផ្ល ូវ សំ ភា រៈ Ġ រ ឺ កំ លា ំ ង សី ល អ ំ នា ច ជា អ ំ នា ច ខា ង ផ្ល ូវ គ ំ និ ត Ġ ដ ែល ស្ ថ ិត នៅ បរ ិស ុទ្ធ ជា និ ច្ច ទ ោះ ជា គ េ ម ិន ទទួល ស្ គ ាល់ Ġ ឬ ក ៏ ត្រូវ គ េ ជា ន់ ឈ ្ល ី យ៉ាង ណា ក ៏ ដោយ	97	▁តើ អ ំ នា ច មាន ប៉ ុន ្ មាន យ៉ាង ▁គឺ អ ំ នា ច អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	21	▁អំ នា ច មាន ន ័យ ពី រ ខុស គ្នា គ ឺ ៈ អ ំ ណា ច រូប គ ឺ ជា អ ំ នា ច ខា ង ផ្ល ូវ សំ ភា រៈ ▁រឺ កំ ល ាំង សី ល អ ំ នា ច ជា អ ំ នា ច ខា ង ផ្ល ូវ គ ំ ន ិត ▁ដែល ស ្ថ ិត នៅ បរ ិស ុទ្ធ ជា និ ច្ច ទ ោះ ជា គ េ ម ិន ទទួល ស្ គ ាល់ ▁ឬ ក ៏ ត្រូវ គ េ ជ ាន់ ឈ ្ល ី យ៉ាង ណា ក ៏ ដោយ	93
តើតាមទស្សនៈរបស់អ្នកតើត្រូវធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីឲ្យទេសចរណ៍មានភាពរីកចម្រើន	null	ដើម្បីឲ្យទេសចរណ៍រីកចម្រើនត្រូវធ្វើដូចជាៈត្រូវសិក្សាពីផែនការយុទ្ធសាស្រ្តដែលបានប្រើប្រាស់កន្លងកមកហើយ យើងត្រូវតែរកមើលថាមានចំនុចខ្វះខាតឬត្រូវផ្លាស់ប្តូរគោលការណ៍ដែលមានកន្លងមកត្រូវសិក្សាពីគុណសម្បត្តិនិងគុណវិបត្តិផ្សេងៗមុននឹងសម្រេចថាជ្រើសកន្លែងណាមួយជាតំបន់ទេសចរណ៍ត្រូវតែពិនិត្យតាមដានរាល់ការបម្រើសេវាកម្មជូនអតិថិជនរាល់តម្លៃនៃការលក់សម្ភារៈផ្សេងៗតម្លៃត្រូវដូចគ្នាទាំងអ្នកក្នុងសហគមន៍និងអ្នកលទេសចរណ៍ត្រូវប្រាកដថាសេវាកម្មសមនឹង តម្លៃត្រូវជ្រើសរើសបុគ្គលិកកដែលមានជំនាញច្បាស់លាស់ត្រូវបង្ហាត់បង្រៀនជំនាញ បន្ថែមដល់បុគ្គលិកត្រូវបង្កើតគណៈកម្មាធិការមួយ ចាំត្រួតពិនិត្យដល់គ្រប់ហ៊ុនផ្សេងៗដែលបម្រើសេវាកម្ម ទេសចរណ៍	null	ដើម្បីឲ្យទេសចរណ៍រីកចម្រើនត្រូវធ្វើដូចជាៈត្រូវសិក្សាពីផែនការយុទ្ធសាស្រ្តដែលបានប្រើប្រាស់កន្លងកមកហើយ យើងត្រូវតែរកមើលថាមានចំនុចខ្វះខាតឬត្រូវផ្លាស់ប្តូរគោលការណ៍ដែលមានកន្លងមកត្រូវសិក្សាពីគុណសម្បត្តិនិងគុណវិបត្តិផ្សេងៗមុននឹងសម្រេចថាជ្រើសកន្លែងណាមួយជាតំបន់ទេសចរណ៍ត្រូវតែពិនិត្យតាមដានរាល់ការបម្រើសេវាកម្មជូនអតិថិជនរាល់តម្លៃនៃការលក់សម្ភារៈផ្សេងៗតម្លៃត្រូវដូចគ្នាទាំងអ្នកក្នុងសហគមន៍និងអ្នកលទេសចរណ៍ត្រូវប្រាកដថាសេវាកម្មសមនឹង តម្លៃត្រូវជ្រើសរើសបុគ្គលិកកដែលមានជំនាញច្បាស់លាស់ត្រូវបង្ហាត់បង្រៀនជំនាញ បន្ថែមដល់បុគ្គលិកត្រូវបង្កើតគណៈកម្មាធិការមួយ ចាំត្រួតពិនិត្យដល់គ្រប់ហ៊ុនផ្សេងៗដែលបម្រើសេវាកម្ម ទេសចរណ៍	ត ើត ាម ទ ស្ស នៈ រ ប ស់ អ្នក ត ើត ្រ ូវ ធ ្វ ើយ ៉ ាង ណា ដើម ្ប ី ឲ្យ ទេស ចរ ណ៍ មាន ភាព រី ក ចម្រ ើន Ġ	33	ដើម ្ប ី ឲ្យ ទេស ចរ ណ៍ រី ក ចម្រ ើន ត្រូវ ធ ្វ ើ ដូច ជា ៈ ត្រូវ សិ ក្ស ា ពី ផ ែន ការ យ ុទ្ធ សា ស្រ ្ត ដ ែល បាន ប្រ ើប ្រា ស់ ក ន្ លង ក មក ហើយ Ġ យ ើង ត្រូវ តែ រក មើល ថា មាន ចំ នុ ច ខ្វ ះ ខា ត ឬ ត្រូវ ផ្ល ាស់ ប្ តូ រ គោ ល ការណ៍ ដ ែល មាន ក ន្ លង មក ត្រូវ សិ ក្ស ា ពី គុណ សម្បត្តិ និង គុណ វិ ប ត្តិ ផ្ សេ ង ៗ ម ុន នឹង សម ្រ េច ថា ជ្រ ើស កន្លែង ណា មួយ ជា ត ំ ប ន់ ទេស ចរ ណ៍ ត្រូវ តែ ពិ និ ត ្យ តាមដាន រា ល់ ការ ប ម្រ ើស េ វា កម្ម ជ ូន អ តិ ថ ិ ជន រា ល់ ត ម្ល ៃ នៃ ការ ល ក់ សម ្ ភា រៈ ផ្ សេ ង ៗ ត ម្ល ៃ ត្រូវ ដូច គ្នា ទ ាំង អ្នក ក្នុង ស ហ គមន៍ និង អ្នក ល ទេស ចរ ណ៍ ត្រូវ ប្រា ក ដ ថា សេ វា កម្ម សម នឹង Ġ ត ម្ល ៃ ត្រូវ ជ្រ ើស រ ើស ប ុ គ្គ ល ិក ក ដ ែល មាន ជំ នា ញ ច្ បា ស់ លាស់ ត្រូវ បង ្ហ ាត់ បង ្រ ៀន ជំ នា ញ Ġ ប ន្ ថ ែម ដល់ ប ុ គ្គ ល ិក ត្រូវ បង ្ក ើត គ ណៈ កម្ម ា ធិ ការ មួយ Ġ ច ាំ ត្រ ួត ពិ និ ត ្យ ដល់ គ្រ ប់ ហ៊ ុន ផ្ សេ ង ៗ ដ ែល ប ម្រ ើស េ វា កម្ម Ġ ទេស ចរ ណ៍	264	▁តើ ត ាម ទ ស្ស នៈ រ ប ស់ អ្នក ត ើ ត្រូវ ធ ្វ ើ យ៉ាង ណា ដើម ្ប ី ឲ្យ ទេស ចរ ណ៍ មាន ភាព រី ក ចម្រ ើន ▁	31	▁ដើម្បីឲ្យ ទេស ចរ ណ៍ រី ក ចម្រ ើន ត្រូវ ធ ្វ ើ ដូច ជា ៈ ត្រូវ ស ិក ្សា ពី ផ ែន ការ យ ុទ្ធ សា ស្រ ្ត ដ ែល បាន ប្រ ើ ប្រ ាស់ ក ន្ លង ក មក ហើយ ▁យើង ត្រូវ តែ រក មើល ថា មាន ចំ ន ុច ខ្វ ះ ខា ត ឬ ត្រូវ ផ្ល ាស់ ប ្ត ូរ គ ោល ការណ៍ ដ ែល មាន ក ន្ លង មក ត្រូវ ស ិក ្សា ពី គុណ សម្បត្តិ និង គុណ វិ ប ត្តិ ផ្ ស េង ៗ ម ុន នឹង ស ម្រ េច ថា ជ្រ ើស កន្លែង ណា មួយ ជា ត ំ ប ន់ ទេស ចរ ណ៍ ត្រូវ តែ ព ិន ិត ្យ តាមដាន រ ាល់ ការ ប ម្រ ើស េ វា កម្ម ជ ូន អ តិ ថ ិ ជន រ ាល់ ត ម្ល ៃ នៃ ការ ល ក់ ស ម្ភ ារ ៈ ផ្ ស េង ៗ ត ម្ល ៃ ត្រូវ ដូច គ្នា ទ ាំង អ្នក ក្នុង ស ហ គមន៍ និង អ្នក ល ទេស ចរ ណ៍ ត្រូវ ប្រា ក ដ ថា សេ វា កម្ម សម នឹង ▁តម្លៃ ត្រូវ ជ្រ ើស រ ើស ប ុ គ្គ ល ិក ក ដ ែល មាន ជំ ន ាញ ច ្ប ាស់ លាស់ ត្រូវ ប ង្ហ ាត់ បង ្រ ៀន ជំ ន ាញ ▁បន្ថែម ដល់ ប ុ គ្គ ល ិក ត្រូវ ប ង្ក ើត គ ណៈ កម្ម ា ធិ ការ មួយ ▁ចាំ ត្រ ួត ព ិន ិត ្យ ដល់ គ្រ ប់ ហ៊ ុន ផ្ ស េង ៗ ដ ែល ប ម្រ ើស េ វា កម្ម ▁ទេសចរណ៍	252
ដើម្បីជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានីតិកាលទី៣នៃរដ្ឋសភានេះបានកំណត់យុទ្ធសាស្រ្តចតុកោណចំនួន៤គឺអ្វីខ្លះ	null	ដើម្បីជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានីតិកាលទី៣នៃរដ្ឋសភានេះបានកំណត់យុទ្ធសាស្រ្តចតុកោណចំនួន៤រួមមានចតុកោណទី១ការលើកស្ទួយវិស័យកសិកម្មចតុកោណទី២ ការបន្តស្តារ និងកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធចតុកោណទី៣ ការអភិវឌ្ឍផ្នែកឯកជន និងការងារចតុកោណទី៤ ការកសាងសមត្ថភាព និងការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស	null	ដើម្បីជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានីតិកាលទី៣នៃរដ្ឋសភានេះបានកំណត់យុទ្ធសាស្រ្តចតុកោណចំនួន៤រួមមានចតុកោណទី១ការលើកស្ទួយវិស័យកសិកម្មចតុកោណទី២ ការបន្តស្តារ និងកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធចតុកោណទី៣ ការអភិវឌ្ឍផ្នែកឯកជន និងការងារចតុកោណទី៤ ការកសាងសមត្ថភាព និងការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស	ដើម ្ប ី ជំ រ ុញ កំ ណ ើន សេ ដ្ឋ កិច្ច រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល ក ម្ព ុ ជា នី តិ កាល ទី ៣ នៃ រដ្ឋ ស ភា នេះ បាន កំ ណ ត់ យ ុទ្ធ សា ស្រ ្ត ច ត ុក ោ ណ ចំ ន ួន ៤ គ ឺ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	56	ដើម ្ប ី ជំ រ ុញ កំ ណ ើន សេ ដ្ឋ កិច្ច រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល ក ម្ព ុ ជា នី តិ កាល ទី ៣ នៃ រដ្ឋ ស ភា នេះ បាន កំ ណ ត់ យ ុទ្ធ សា ស្រ ្ត ច ត ុក ោ ណ ចំ ន ួន ៤ រួម មាន ច ត ុក ោ ណ ទី១ ការ លើក ស្ទ ួយ វិ ស ័យ ក សិ កម្ម ច ត ុក ោ ណ ទី ២ Ġ ការ ប ន្ត ស្តា រ Ġ និង ក សា ង ហ េ ដ្ឋា រ ច នា សម ្ ព ័ន ្ ធ ច ត ុក ោ ណ ទី ៣ Ġ ការ អភិវឌ្ឍ ផ្ ន ែក ឯក ជន Ġ និង ការងារ ច ត ុក ោ ណ ទី ៤ Ġ ការ ក សា ង សម ត្ថ ភាព Ġ និង ការ អភិវឌ្ឍ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស	134	▁ដើម្បី ជំ រ ុញ ក ំណ ើន សេ ដ្ឋ កិច្ច រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ក ម្ព ុ ជា នី តិ កាល ទី ៣ នៃ រដ្ឋ ស ភា នេះ បាន ក ំណ ត់ យ ុទ្ធ សា ស្រ ្ត ច ត ុក ោ ណ ចំ ន ួន ៤ គ ឺ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	54	▁ដើម្បី ជំ រ ុញ ក ំណ ើន សេ ដ្ឋ កិច្ច រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ក ម្ព ុ ជា នី តិ កាល ទី ៣ នៃ រដ្ឋ ស ភា នេះ បាន ក ំណ ត់ យ ុទ្ធ សា ស្រ ្ត ច ត ុក ោ ណ ចំ ន ួន ៤ រួម មាន ច ត ុក ោ ណ ទី១ ការ លើក ស្ទ ួយ វិ ស ័យ ក សិ កម្ម ច ត ុក ោ ណ ទី ២ ▁ការបន្ត ស្តា រ ▁និង ក សា ង ហ េ ដ្ឋា រ ច នា ស ម្ព ័ ន្ធ ច ត ុក ោ ណ ទី ៣ ▁ការអភិវឌ្ឍ ផ្ ន ែក ឯក ជន ▁និង ការងារ ច ត ុក ោ ណ ទី ៤ ▁ការកសាង សម ត្ថ ភាព ▁និង ការ អភិវឌ្ឍ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស	124
ចូររៀបរាប់ពីឧស្ម័នកាបូននៅក្នុងកាបូនិចនៅក្នុងបរិយាកាស	null	៥ បរិមាណឧស្ម័ននៅក្នុងបរិយាកាសមានតិចតួចណាស់ ប៉ុន្តែឧស្ម័នកាបូនិចជាផ្នែកមួយនៃរូបធាតុដើមដែលរុក្ខជាតិត្រូវការ ដើម្បីផលិតអាហារ ឧស្ម័នកាបូនិចត្រូវបានយកចេញពីបរិយាកាសវិញតាមដំណកដង្ហើមរបស់រុក្ខជាតិនិងសត្វ ការរលួយនៃសត្វ និងរុក្ខជាតិដែលស្លាប់បានក្លាយទៅជាឧស្ម័នកាបូនិច ហើយត្រឡប់ទៅក្នុងបរិយាកាសវិញ អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តជឿជាក់ថា បរិមាណឧស្ម័នកាបូនិចដែលប្រើប្រាស់សោយរុក្ខជាតិ ស្មើនិងបរិមាណឧស្ម័នកាបូនិចដែលត្រឡប់ទៅបរិយាកាសវិញតាមដំណកដង្ហើម ការពុកផុយនិងលំនាំធម្មជាតិផ្សេងទៀត ប៉ុន្តែចំហេះរបស់ផូស៊ីលឥន្ធនៈភណ្ឌ ដូចជាប្រេងកាត និងធ្យូងថ្ម នាំ់ឲ្យមានឧស្ម័នកាបូនិចថែមទៀតនៅក្នុងបរិយាកាស អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តបានយកចិត្តទុកដាក់ដល់ចំហេះឥន្ធនៈភណ្ឌ ដែលធ្វើឲ្យឧស្ម័នកាបូនិចកើតឡើងក្នុងបរិយាកាស និងបណ្តាលឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវីតសត្វលោក	null	៥ បរិមាណឧស្ម័ននៅក្នុងបរិយាកាសមានតិចតួចណាស់ ប៉ុន្តែឧស្ម័នកាបូនិចជាផ្នែកមួយនៃរូបធាតុដើមដែលរុក្ខជាតិត្រូវការ ដើម្បីផលិតអាហារ ឧស្ម័នកាបូនិចត្រូវបានយកចេញពីបរិយាកាសវិញតាមដំណកដង្ហើមរបស់រុក្ខជាតិនិងសត្វ ការរលួយនៃសត្វ និងរុក្ខជាតិដែលស្លាប់បានក្លាយទៅជាឧស្ម័នកាបូនិច ហើយត្រឡប់ទៅក្នុងបរិយាកាសវិញ អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តជឿជាក់ថា បរិមាណឧស្ម័នកាបូនិចដែលប្រើប្រាស់សោយរុក្ខជាតិ ស្មើនិងបរិមាណឧស្ម័នកាបូនិចដែលត្រឡប់ទៅបរិយាកាសវិញតាមដំណកដង្ហើម ការពុកផុយនិងលំនាំធម្មជាតិផ្សេងទៀត ប៉ុន្តែចំហេះរបស់ផូស៊ីលឥន្ធនៈភណ្ឌ ដូចជាប្រេងកាត និងធ្យូងថ្ម នាំ់ឲ្យមានឧស្ម័នកាបូនិចថែមទៀតនៅក្នុងបរិយាកាស អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តបានយកចិត្តទុកដាក់ដល់ចំហេះឥន្ធនៈភណ្ឌ ដែលធ្វើឲ្យឧស្ម័នកាបូនិចកើតឡើងក្នុងបរិយាកាស និងបណ្តាលឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវីតសត្វលោក	ច ូរ រ ៀប រា ប់ ពី ឧ ស្ម ័ន កា បូ ន នៅ ក្នុង កា បូ និ ច នៅ ក្នុង បរ ិយ ាក ាស Ġ	25	៥ Ġ បរ ិម ា ណ ឧ ស្ម ័ន នៅ ក្នុង បរ ិយ ាក ាស មាន តិ ច ត ួច ណា ស់ Ġ ប៉ ុន ្ត ែ ឧ ស្ម ័ន កា បូ និ ច ជា ផ្ ន ែក មួយ នៃ រូប ធាតុ ដើម ដ ែល រ ុក ្ខ ជាតិ ត្រូវ ការ Ġ ដើម ្ប ី ផល ិត អា ហា រ Ġ ឧ ស្ម ័ន កា បូ និ ច ត្រូវ បាន យក ចេញ ពី បរ ិយ ាក ាស វិញ តា ម ដំ ណ ក ដង ្ហ ើម រ ប ស់ រ ុក ្ខ ជាតិ និង ស ត ្វ Ġ ការ រ ល ួយ នៃ ស ត ្វ Ġ និង រ ុក ្ខ ជាតិ ដ ែល ស្លាប់ បាន ក្លា យ ទៅ ជា ឧ ស្ម ័ន កា បូ និ ច Ġ ហើយ ត្រ ឡ ប់ ទៅ ក្នុង បរ ិយ ាក ាស វិញ Ġ អ្នក វិទ្យា សា ស្រ ្ត ជ ឿ ជា ក់ ថា Ġ បរ ិម ា ណ ឧ ស្ម ័ន កា បូ និ ច ដ ែល ប្រ ើប ្រា ស់ ស ោយ រ ុក ្ខ ជាតិ Ġ ស្ម ើន ិ ង បរ ិម ា ណ ឧ ស្ម ័ន កា បូ និ ច ដ ែល ត្រ ឡ ប់ ទៅ បរ ិយ ាក ាស វិញ តា ម ដំ ណ ក ដង ្ហ ើម Ġ ការ ពុ ក ផ ុយ និង លំ នាំ ធម្ម ជាតិ ផ្ សេ ង ទៀត Ġ ប៉ ុន ្ត ែ ចំ ហ េះ រ ប âĢĭ ស់ ផ ូស ៊ី ល ឥ ន្ធ នៈ ភណ្ឌ Ġ ដូច ជា ប្រ េង កា ត Ġ និង ធ ្យូ ង ថ ្ម Ġ នាំ ់ ឲ្យ មាន ឧ ស្ម ័ន កា បូ និ ច ថ ែម ទៀត នៅ ក្នុង បរ ិយ ាក ាស Ġ អ្នក វិទ្យា សា ស្រ ្ត បាន យកចិត្តទុកដាក់ ដល់ ចំ ហ េះ ឥ ន្ធ នៈ ភណ្ឌ Ġ ដ ែល ធ ្វ ើ ឲ្យ ឧ ស្ម ័ន កា បូ និ ច កើត ឡើង ក្នុង បរ ិយ ាក ាស Ġ និង បណ្ត ាល ឲ្យ មាន គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ដល់ ជីវ ីត ស ត ្វ លោក	314	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ពី ឧ ស្ម ័ន កា ប ូន នៅ ក្នុង កា ប ូន ិច នៅ ក្នុង ប រិយា កាស ▁	23	▁៥ ▁បរិមាណ ឧ ស្ម ័ន នៅ ក្នុង ប រិយា កាស មាន ត ិច ត ួច ណ ាស់ ▁ប៉ុន្តែ ឧ ស្ម ័ន កា ប ូន ិច ជា ផ្ ន ែក មួយ នៃ រូប ធាតុ ដើម ដ ែល រ ុ ក្ខ ជាតិ ត្រូវ ការ ▁ដើម្បី ផល ិត អា ហា រ ▁ឧស្ម័ន កា ប ូន ិច ត្រូវ បាន យក ចេញ ពី ប រិយា កាស វិញ ត ាម ដ ំណ ក ដ ង្ហ ើម រ ប ស់ រ ុ ក្ខ ជាតិ និង ស ត ្វ ▁ការរ ល ួយ នៃ ស ត ្វ ▁និង រ ុ ក្ខ ជាតិ ដ ែល ស្លាប់ បាន ក្លា យ ទៅ ជា ឧ ស្ម ័ន កា ប ូន ិច ▁ហើយ ត្រ ឡ ប់ ទៅ ក្នុង ប រិយា កាស វិញ ▁អ្នក វិទ្យា សា ស្រ ្ត ជ ឿ ជ ាក់ ថា ▁បរិមាណ ឧ ស្ម ័ន កា ប ូន ិច ដ ែល ប្រ ើ ប្រ ាស់ ស ោយ រ ុ ក្ខ ជាតិ ▁ស្មើ និង ប រិ មា ណ ឧ ស្ម ័ន កា ប ូន ិច ដ ែល ត្រ ឡ ប់ ទៅ ប រិយា កាស វិញ ត ាម ដ ំណ ក ដ ង្ហ ើម ▁ការ ព ុក ផ ុយ និង លំ នាំ ធម្ម ជាតិ ផ្ ស េង ទៀត ▁ប៉ុន្តែ ចំ ហ េះ រ ប ▁ ស់ ផ ូ ស៊ី ល ឥ ន្ធ នៈ ភណ្ឌ ▁ដូចជា ប្រ េង ក ាត ▁និង ធ ្យូ ង ថ ្ម ▁នាំ ់ ឲ្យ មាន ឧ ស្ម ័ន កា ប ូន ិច ថ ែម ទៀត នៅ ក្នុង ប រិយា កាស ▁អ្នក វិទ្យា សា ស្រ ្ត បាន យកចិត្តទុកដាក់ ដល់ ចំ ហ េះ ឥ ន្ធ នៈ ភណ្ឌ ▁ដែល ធ ្វ ើ ឲ្យ ឧ ស្ម ័ន កា ប ូន ិច កើត ឡើង ក្នុង ប រិយា កាស ▁និង បណ្ត ាល ឲ្យ មាន គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ដល់ ជីវ ីត ស ត ្វ លោក	287
តើព្រះបាទអង្គឌួង មានព្រះរាជបំណងពឹងបារាំងដើម្បីអ្វី	null	ព្រះបាទអង្គឌួង មានព្រះរាជបំណងពឹងបារាំងដើម្បីឲ្យបារាំងជួយការពារទឹកដីខ្មែរឲ្យរួចកណ្តាប់ដៃប្រទេសជិតខាងទាំងពីរសៀម និងយួន	null	ព្រះបាទអង្គឌួង មានព្រះរាជបំណងពឹងបារាំងដើម្បីឲ្យបារាំងជួយការពារទឹកដីខ្មែរឲ្យរួចកណ្តាប់ដៃប្រទេសជិតខាងទាំងពីរសៀម និងយួន	ត ើ ព្រ ះ បាទ អង្គ ឌ ួង Ġ មាន ព្រ ះ រាជ ប ំណ ង ព ឹង បា រា ំ ង ដើម ្ប ី អ ្វី Ġ	26	ព្រ ះ បាទ អង្គ ឌ ួង Ġ មាន ព្រ ះ រាជ ប ំណ ង ព ឹង បា រា ំ ង ដើម ្ប ី ឲ្យ បា រា ំ ង ជ ួយ ការពារ ទឹក ដ ី ខ្ ម ែរ ឲ្យ រ ួច ក ណ្ត ាប់ ដៃ ប្រ ទេស ជ ិត ខា ង ទ ាំង ពី រស ៀម ĠâĢĭ និង យ ួន	57	▁តើ ព្រ ះ បាទ អង្គ ឌ ួង ▁មាន ព្រ ះ រាជ ប ំណ ង ព ឹង ប ារ ាំង ដើម ្ប ី អ ្វី ▁	24	▁ព្រះបាទ អង្គ ឌ ួង ▁មាន ព្រ ះ រាជ ប ំណ ង ព ឹង ប ារ ាំង ដើម ្ប ី ឲ្យ ប ារ ាំង ជ ួយ ការពារ ទឹក ដ ី ខ្ ម ែរ ឲ្យ រ ួច ក ណ្ត ាប់ ដៃ ប្រ ទេស ជ ិត ខា ង ទ ាំង ពី រស ៀម ▁និង យ ួន	53
តើយើងអាចកាត់បន្ថយការបំពុលអាកាស ដោយវិធីអ្វីខ្លះ	null	យើងអាចកាត់បន្ថយការបំពុលអាកាស ដោយវិធីមិនត្រូវដុតសំរាមក្រៅឡ នៅតាមលំនៅស្ថានប្រើប្រាស់ប្រេងសាំងគ្មានជាតិសំណដាំដើមឈើតាមបណ្តោយផ្លូវ ដែលមានចរាចរណ៍មមាញឹកកាត់បន្ថយយានយន្តប្រើប្រាស់ឥន្ធនៈផូស៊ីលតំបន់ឧស្សាហកម្ម និងកន្លែងចាក់សំរាមត្រូវនៅឆ្ងាយនៅទីប្រជុំជនសាងសង់ផ្លូវធំៗ និងអាគារទាបៗ	null	យើងអាចកាត់បន្ថយការបំពុលអាកាស ដោយវិធីមិនត្រូវដុតសំរាមក្រៅឡ នៅតាមលំនៅស្ថានប្រើប្រាស់ប្រេងសាំងគ្មានជាតិសំណដាំដើមឈើតាមបណ្តោយផ្លូវ ដែលមានចរាចរណ៍មមាញឹកកាត់បន្ថយយានយន្តប្រើប្រាស់ឥន្ធនៈផូស៊ីលតំបន់ឧស្សាហកម្ម និងកន្លែងចាក់សំរាមត្រូវនៅឆ្ងាយនៅទីប្រជុំជនសាងសង់ផ្លូវធំៗ និងអាគារទាបៗ	ត ើយ ើង អា ច កាត់ បន្ថយ ការ ប ំព ុល អា កាស Ġ ដោយ វិ ធី អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	21	យ ើង អា ច កាត់ បន្ថយ ការ ប ំព ុល អា កាស Ġ ដោយ វិ ធី ម ិន ត្រូវ ដ ុត សំ រា មក ្រ ៅ ឡ Ġ នៅ តា ម លំ នៅ ស្ថាន ប្រ ើប ្រា ស់ ប្រ េង សា ំ ង គ ្ម ាន ជាតិ សំ ណ ដា ំ ដើម ឈ ើត ាម បណ្ត ោយ ផ្ល ូវ Ġ ដ ែល មាន ចរ ា ចរ ណ៍ ម មា ញ ឹក កាត់ បន្ថយ យា ន យ ន្ត ប្រ ើប ្រា ស់ ឥ ន្ធ នៈ ផ ូស ៊ី ល ត ំ ប ន់ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ និង កន្លែង ច ាក់ សំ រា ម ត្រូវ នៅ ឆ្ ង ាយ នៅ ទី ប្រជុំ ជន សា ង សង ់ ផ្ល ូវ ធ ំ ៗ Ġ និង អា គ ារ ទ ាប ៗ	125	▁តើ យ ើង អា ច កាត់ បន្ថយ ការ ប ំព ុល អា កាស ▁ដោយ វិ ធី អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	21	▁យើង អា ច កាត់ បន្ថយ ការ ប ំព ុល អា កាស ▁ដោយ វិ ធី ម ិន ត្រូវ ដ ុត សំ រ ាម ក្រ ៅ ឡ ▁នៅ ត ាម លំ នៅ ស្ថាន ប្រ ើ ប្រ ាស់ ប្រ េង ស ាំង គ ្ មាន ជាតិ ស ំណ ដ ាំ ដើម ឈ ើត ាម បណ្ត ោយ ផ្ល ូវ ▁ដែល មាន ច រា ចរ ណ៍ ម ម ាញ ឹក កាត់ បន្ថយ យ ាន យ ន្ត ប្រ ើ ប្រ ាស់ ឥ ន្ធ នៈ ផ ូ ស៊ី ល ត ំ ប ន់ ឧ ស្សា ហ កម្ម ▁និង កន្លែង ច ាក់ សំ រ ាម ត្រូវ នៅ ឆ្ ង ាយ នៅ ទី ប្រជុំ ជន សា ង ស ង់ ផ្ល ូវ ធ ំ ៗ ▁និង អា គ ារ ទ ាប ៗ	122
តើសភានៅក្នុងរបបសាធារណៈរដ្ឋទី ៤ មានអំណាចអ្វីខ្លះ	null	សភានៅក្នុងរបបសាធារណៈរដ្ឋទី ៤ មានអំណាចជ្រើសរើសនាយករដ្ឋមន្ដ្រីដែលមានអាណត្តិ ៥ឆ្នាំ និងត្រួតពិនិត្យជាប្រចាំនូវសកម្មភាពនយោបាយដោយសភា ហើយសភាអាចដកហូតតំណែងគ្រប់ពេលវេលា បើសិនជាមាសនកំហុសឆ្លងដូច្នេះរបបនេះប្រគល់អំណាច ធំធេងដល់សភាក្នុងការកំណង់អំណាចនីតិប្រតិបត្តិចំណែកឯប្រធានាធិបតីវិញក៏ជ្រើសតាំងដោយសភាដែលសម្រាប់អាណត្តិ ៧ ឆ្នាំ	null	សភានៅក្នុងរបបសាធារណៈរដ្ឋទី ៤ មានអំណាចជ្រើសរើសនាយករដ្ឋមន្ដ្រីដែលមានអាណត្តិ ៥ឆ្នាំ និងត្រួតពិនិត្យជាប្រចាំនូវសកម្មភាពនយោបាយដោយសភា ហើយសភាអាចដកហូតតំណែងគ្រប់ពេលវេលា បើសិនជាមាសនកំហុសឆ្លងដូច្នេះរបបនេះប្រគល់អំណាច ធំធេងដល់សភាក្នុងការកំណង់អំណាចនីតិប្រតិបត្តិចំណែកឯប្រធានាធិបតីវិញក៏ជ្រើសតាំងដោយសភាដែលសម្រាប់អាណត្តិ ៧ ឆ្នាំ	ត ើស ភា នៅ ក្នុង រ ប ប សា ធា រណៈ រដ្ឋ ទី Ġ ៤ Ġ មាន អ ំណ ា ច អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	24	ស ភា នៅ ក្នុង រ ប ប សា ធា រណៈ រដ្ឋ ទី Ġ ៤ Ġ មាន អ ំណ ា ច ជ្រ ើស រ ើស នា យក រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី ដ ែល មាន អា ណ ត្តិ Ġ ៥ ឆ្នាំ Ġ និង ត្រ ួត ពិ និ ត ្យ ជា ប្រ ច ាំ ន ូវ ស កម្ម ភាព ន យោ បា យ ដោយ ស ភា Ġ ហើយ ស ភា អា ច ដ ក ហ ូត ត ំណ ែង គ្រ ប់ ពេល វេ លា Ġ ប ើស ិន ជា មាស ន កំ ហ ុស ឆ្ លង ដូច ្ន េះ រ ប ប នេះ ប្រ គ ល់ អ ំណ ា ច Ġ ធ ំ ធ េង ដល់ ស ភា ក្នុង ការ កំ ណ ង់ អ ំណ ា ច នី តិ ប្រ តិ ប ត្តិ ចំ ណ ែក ឯ ប្រ ធាន ា ធិ បតី វិញ ក ៏ ជ្រ ើស តាំង ដោយ ស ភា ដ ែល សម ្រា ប់ អា ណ ត្តិ Ġ ៧ Ġ ឆ្នាំ	152	▁តើ ស ភា នៅ ក្នុង រ ប ប សា ធា រណៈ រដ្ឋ ទី ▁៤ ▁មាន អ ំ ណា ច អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	24	▁សភា នៅ ក្នុង រ ប ប សា ធា រណៈ រដ្ឋ ទី ▁៤ ▁មាន អ ំ ណា ច ជ្រ ើស រ ើស នា យក រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី ដ ែល មាន អា ណ ត្តិ ▁៥ឆ្នាំ ▁និង ត្រ ួត ព ិន ិត ្យ ជា ប្រ ច ាំ ន ូវ ស កម្ម ភាព ន យោ ប ាយ ដោយ ស ភា ▁ហើយ ស ភា អា ច ដ ក ហ ូត ត ំណ ែង គ្រ ប់ ពេល វេ លា ▁បើសិនជា មាស ន កំ ហ ុស ឆ្ លង ដូច ្ នេះ រ ប ប នេះ ប្រ គ ល់ អ ំ ណា ច ▁ធំធេង ដល់ ស ភា ក្នុង ការ ក ំណ ង់ អ ំ ណា ច នី តិ ប្រ តិ ប ត្តិ ច ំណ ែក ឯ ប្រ ធាន ា ធិ បតី វិញ ក ៏ ជ្រ ើស តាំង ដោយ ស ភា ដ ែល ស ម្រ ាប់ អា ណ ត្តិ ▁៧ ▁ឆ្នាំ	144
អយុធ្យាដំបូង គឺជាព្រះរាជវង្សខ្មែរឬក៏ជាព្រះរាជវង្សជនជាតិថៃជាអ្នកគ្រប់គ្រង	null	បើឥយោងតាមសិលាចារឹក អយុធ្យាដំបូងគឺជាព្រះរាជវង្សខ្មែរ ដែលបានគ្រប់គ្រងតំបន់នេះតាំងសវទី៧ គឺជាព្រះបាទហស៌វម៌្មដែលចៅរបស់ព្រះឦសានវម៌្មទី១ នៅសម្បូរព្រៃគុក ហើយរាជ្យវង្សនេះ បានបន្តរហូតដល់សតវត្សទី១៥ មុនការវាយលុករបស់ភូមា	null	បើឥយោងតាមសិលាចារឹក អយុធ្យាដំបូងគឺជាព្រះរាជវង្សខ្មែរ ដែលបានគ្រប់គ្រងតំបន់នេះតាំងសវទី៧ គឺជាព្រះបាទហស៌វម៌្មដែលចៅរបស់ព្រះឦសានវម៌្មទី១ នៅសម្បូរព្រៃគុក ហើយរាជ្យវង្សនេះ បានបន្តរហូតដល់សតវត្សទី១៥ មុនការវាយលុករបស់ភូមា	អ យ ុ ធ ្យា ដំ បូ ង Ġ គ ឺ ជា ព្រ ះ រាជ វង្ស ខ្ ម ែរ âĢĭ ឬ ក ៏ ជា ព្រ ះ រាជ វង្ស ជន ជាតិ ថ ៃ ជា អ្នក គ្រ ប់ គ្រ ង Ġ	36	ប ើ ឥ យោ ង តា ម សិ លា ចារ ឹក Ġ អ យ ុ ធ ្យា ដំ បូ ង គ ឺ ជា ព្រ ះ រាជ វង្ស ខ្ ម ែរ Ġ ដ ែល បាន គ្រ ប់ គ្រ ង ត ំ ប ន់ នេះ តាំង ស វ ទី ៧ Ġ គ ឺ ជា ព្រ ះ បាទ ហ ស ៌ វ ម ៌្ ម ដ ែល ច ៅ រ ប ស់ ព្រ ះ ឦ សា ន វ ម ៌្ ម ទី១ Ġ នៅ សម្ប ូរ ព្រ ៃ គ ុក Ġ ហើយ រាជ ្យ វង្ស នេះ Ġ បាន ប ន្ត រ ហ ូត ដល់ ស ត វ ត ្ស ទី១ ៥ Ġ ម ុន ការ វា យ ល ុក រ ប ស់ ភ ូម ា ĠâĢĭ	115	▁អ យ ុ ធ ្យា ដំ បូ ង ▁គឺជា ព្រ ះ រាជ វង្ស ខ្ ម ែរ ▁ឬ ក ៏ ជា ព្រ ះ រាជ វង្ស ជន ជាតិ ថ ៃ ជា អ្នក គ្រ ប់ គ្រ ង ▁	34	▁បើ ឥ យ ោង ត ាម សិ លា ចារ ឹក ▁អ យ ុ ធ ្យា ដំ បូ ង គ ឺ ជា ព្រ ះ រាជ វង្ស ខ្ ម ែរ ▁ដែល បាន គ្រ ប់ គ្រ ង ត ំ ប ន់ នេះ តាំង ស វ ទី ៧ ▁គឺជា ព្រ ះ បាទ ហ ស ៌ វ ម ៌្ ម ដ ែល ច ៅ រ ប ស់ ព្រ ះ ឦ សា ន វ ម ៌្ ម ទី១ ▁នៅ សម្ប ូរ ព្រ ៃ គ ុក ▁ហើយ រាជ ្យ វង្ស នេះ ▁បាន ប ន្ត រ ហ ូត ដល់ ស ត វ ត ្ស ទី១ ៥ ▁មុន ការ វ ាយ ល ុក រ ប ស់ ភ ូ មា ▁	110
ចូររាប់ខែតាមសុរិយគតិឱ្យបានត្រឹមត្រូវ	null	រាប់ខែតាមសុរិយគតិឱ្យបានត្រឹមត្រូវមករាកុម្ភៈមីនាមេសាឧសភាមិថុនាកក្កដាសីហាកញ្ញាតុលាវិច្ឆិកាធ្នូ	null	រាប់ខែតាមសុរិយគតិឱ្យបានត្រឹមត្រូវមករាកុម្ភៈមីនាមេសាឧសភាមិថុនាកក្កដាសីហាកញ្ញាតុលាវិច្ឆិកាធ្នូ	ច ូរ រា ប់ ខែ តា ម សុ រិយ គ តិ ឱ្យ បាន ត្រ ឹម ត្រូវ Ġ	16	រា ប់ ខែ តា ម សុ រិយ គ តិ ឱ្យ បាន ត្រ ឹម ត្រូវ មក រា ក ុម ្ ភ ៈ មី នា មេ សា ឧ ស ភា ម ិ ថ ុន ាក ក្ក ដា សី ហា ក ញ្ញា ត ុល ាវ ិច ្ ឆ ិកា ធ្នូ	47	▁ចូរ រ ាប់ ខែ ត ាម សុ រិយ គ តិ ឱ្យ បាន ត្រ ឹម ត្រូវ ▁	15	▁រាប់ ខែ ត ាម សុ រិយ គ តិ ឱ្យ បាន ត្រ ឹម ត្រូវ មក រា ក ុ ម្ភ ៈ មី នា មេ សា ឧ ស ភា ម ិ ថ ុន ាក ក្ក ដា សី ហា ក ញ្ញា ត ុល ា វិ ច្ឆ ិកា ធ្នូ	44
តើត្រូវធ្វើអ្វីខ្លះដើម្បីការពារមរតកជាតិ វប្បធម៌ដ៏មានរបស់ខ្មែរយើង	null	ដើម្បីការពារមរតកជាតិវប្បធម៌ដ៏មានរបស់ខ្មែរយើងត្រូវធ្វើដូចជាបំពាក់ស្មារតីស្នេហាជាតិភ្ញាក់រលឹកចូលរួមិសកម្មភាពផ្សេងៗដើម្បីការពារថែរក្សាកេរមរតកវប្បធម៌ឲ្យបានគង់វង្សោមិនប្រព្រឹត្តអ្វីខុសពីប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរកំណត់បានច្បាស់ពីភាពខុសរវាងវប្បធម៌ ខ្លួនឯងនិងវប្បធម៌បរទេសមុននឹងធ្វើអ្វីត្រូវគិតពីតម្លៃវប្បធម៌របស់ខ្លួនធ្វើខ្លួនឲ្យក្លាយជាពលរដ្ឋល្អក្នុងសង្គម	null	ដើម្បីការពារមរតកជាតិវប្បធម៌ដ៏មានរបស់ខ្មែរយើងត្រូវធ្វើដូចជាបំពាក់ស្មារតីស្នេហាជាតិភ្ញាក់រលឹកចូលរួមិសកម្មភាពផ្សេងៗដើម្បីការពារថែរក្សាកេរមរតកវប្បធម៌ឲ្យបានគង់វង្សោមិនប្រព្រឹត្តអ្វីខុសពីប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរកំណត់បានច្បាស់ពីភាពខុសរវាងវប្បធម៌ ខ្លួនឯងនិងវប្បធម៌បរទេសមុននឹងធ្វើអ្វីត្រូវគិតពីតម្លៃវប្បធម៌របស់ខ្លួនធ្វើខ្លួនឲ្យក្លាយជាពលរដ្ឋល្អក្នុងសង្គម	ត ើត ្រ ូវ ធ ្វ ើ អ ្វី ខ្ ល ះ ដើម ្ប ី ការពារ ម រ ត ក ជាតិ Ġ វ ប្ប ធម៌ ដ ៏ មាន រ ប ស់ ខ្ ម ែរ យ ើង Ġ	35	ដើម ្ប ី ការពារ ម រ ត ក ជាតិ វ ប្ប ធម៌ ដ ៏ មាន រ ប ស់ ខ្ ម ែរ យ ើង ត្រូវ ធ ្វ ើ ដូច ជា ប ំព ាក់ ស្ម ារ តី ស្ន េ ហា ជាតិ ភ ្ញ ាក់ រ ល ឹក ចូល រួម ិស កម្ម ភាព ផ្ សេ ង ៗ ដើម ្ប ី ការពារ ថ ែរ ក្ស ាក េរ ម រ ត ក វ ប្ប ធម៌ ឲ្យ បាន គ ង់ វង្ស ោម ិន ប្រ ព្រ ឹត ្ត អ ្វី ខុស ពី ប្រ ព ៃ ណី ទំ ន ៀម ទ ម្ល ាប់ ខ្ ម ែរ កំ ណ ត់ បាន ច្ បា ស់ ពី ភាព ខុស រ វា ង វ ប្ប ធម៌ Ġ ខ្លួន âĢĭ ឯ ង និង វ ប្ប ធម៌ បរ ទេស ម ុន នឹង ធ ្វ ើ អ ្វី ត្រូវ គ ិត ពី ត ម្ល ៃ វ ប្ប ធម៌ រ ប ស់ ខ្លួន ធ ្វ ើ ខ្លួន ឲ្យ ក្លា យ ជា ពល រដ្ឋ ល្អ ក្នុង សង ្ គម âĢĭ	160	▁តើ ត្រូវ ធ ្វ ើ អ ្វី ខ្ ល ះ ដើម ្ប ី ការពារ ម រ ត ក ជាតិ ▁វប្បធម ៌ ដ ៏ មាន រ ប ស់ ខ្ ម ែរ យ ើង ▁	32	▁ដើម្បី ការពារ ម រ ត ក ជាតិ វ ប្ប ធម៌ ដ ៏ មាន រ ប ស់ ខ្ ម ែរ យ ើង ត្រូវ ធ ្វ ើ ដូច ជា ប ំព ាក់ ស្ម ារ តី ស្ន េ ហា ជាតិ ភ ្ញ ាក់ រ ល ឹក ចូល រួម ិស កម្ម ភាព ផ្ ស េង ៗ ដើម ្ប ី ការពារ ថ ែរ ក្ស ាក េរ ម រ ត ក វ ប្ប ធម៌ ឲ្យ បាន គ ង់ វង្ស ោម ិន ប្រ ព្រ ឹ ត្ត អ ្វី ខុស ពី ប្រ ព ៃ ណី ទំ ន ៀម ទ ម្ល ាប់ ខ្ ម ែរ ក ំណ ត់ បាន ច ្ប ាស់ ពី ភាព ខុស រ វ ាង វ ប្ប ធម៌ ▁ខ្លួន ▁ឯង និង វ ប្ប ធម៌ បរ ទេស ម ុន នឹង ធ ្វ ើ អ ្វី ត្រូវ គ ិត ពី ត ម្ល ៃ វ ប្ប ធម៌ រ ប ស់ ខ្លួន ធ ្វ ើ ខ្លួន ឲ្យ ក្លា យ ជា ពល រដ្ឋ ល្អ ក្នុង ស ង្គ ម ▁	157
ចូរប្រៀបធៀបរបបសាធារណរដ្ឋទី៤និងទី៥	null	សាធារណរដ្ឋទី៤ ប្រគល់អំណាចអោយសភានាយករដ្ឋមន្រ្តី និងប្រធានាធិបតីជ្រើសតាំងដោយសភាសភាធអាចដកហូតតំណែងនាយករដ្ឋមន្រ្តីគ្រប់ពេលវេលាបើសិនជាមានកំហុសប្រធានាធិបតីគ្មានអំណាចទូលំទូលាយទេធ្វើជាតូបនីយកម្មលើរោងចក្រ ឧស្សាហកម្មធ្យូងថ្ម និងឧស្ម័នរហូតដល់ធនាគារ សាធារណរដ្ឋទី៥ប្រគល់អំណាចទូលំទូលាយដល់ប្រធានាធិបតីប្រធានាធិបតីជ្រើសតាំងដោយការបោះឆ្នោតសម្រាប់អាណត្តិ៧ឆ្នាំឈរបាន២អាណត្តិ ប្រធានាធិបតីមានសិទ្ធិរំលាយសភា រុះរើគណរដ្ឋមន្រ្តី ជាអគ្គមេបញ្ជាការ ជាអ្នកជ្រើសតាំង នាយករដ្ឋមន្រ្តីទទួលសារតាំងចុះហត្ថលេខាលើសន្ធិសញ្ញាក្ររឹត្យនិងចេញបទបញ្ជាផ្សេងៗ	null	សាធារណរដ្ឋទី៤ ប្រគល់អំណាចអោយសភានាយករដ្ឋមន្រ្តី និងប្រធានាធិបតីជ្រើសតាំងដោយសភាសភាធអាចដកហូតតំណែងនាយករដ្ឋមន្រ្តីគ្រប់ពេលវេលាបើសិនជាមានកំហុសប្រធានាធិបតីគ្មានអំណាចទូលំទូលាយទេធ្វើជាតូបនីយកម្មលើរោងចក្រ ឧស្សាហកម្មធ្យូងថ្ម និងឧស្ម័នរហូតដល់ធនាគារ សាធារណរដ្ឋទី៥ប្រគល់អំណាចទូលំទូលាយដល់ប្រធានាធិបតីប្រធានាធិបតីជ្រើសតាំងដោយការបោះឆ្នោតសម្រាប់អាណត្តិ៧ឆ្នាំឈរបាន២អាណត្តិ ប្រធានាធិបតីមានសិទ្ធិរំលាយសភា រុះរើគណរដ្ឋមន្រ្តី ជាអគ្គមេបញ្ជាការ ជាអ្នកជ្រើសតាំង នាយករដ្ឋមន្រ្តីទទួលសារតាំងចុះហត្ថលេខាលើសន្ធិសញ្ញាក្ររឹត្យនិងចេញបទបញ្ជាផ្សេងៗ	ច ូរ ប្រ ៀប ធៀប រ ប ប សា ធា រណ រដ្ឋ ទី ៤ និង ទី ៥ Ġ	17	សា ធា រណ រដ្ឋ ទី ៤ ÂłÂłĠ ប្រ គ ល់ អ ំណ ា ច អោយ ស ភា នា យក រដ្ឋ ម ន្ រ ្ត ី Ġ និង ប្រ ធាន ា ធិ បតី ជ្រ ើស តាំង ដោយ ស ភា ស ភា ធ អា ច ដ ក ហ ូត ត ំណ ែង នា យក រដ្ឋ ម ន្ រ ្ត ី គ្រ ប់ ពេល វេ លា ប ើស ិន ជា មាន កំ ហ ុស ប្រ ធាន ា ធិ បតី គ ្ម ាន អ ំណ ា ច ទូ លំ ទូ លា យ ទេ ធ ្វ ើ ជា តូ ប នី យក ម្ម លើ រ ោង ច ក្រ Ġ ឧ ស្សា ហ កម្ម ធ ្យូ ង ថ ្ម Ġ និង ឧ ស្ម ័ន រ ហ ូត ដល់ ធ នា គ ារ Ġ សា ធា រណ រដ្ឋ ទី ៥ ប្រ គ ល់ អ ំណ ា ច ទូ លំ ទូ លា យ ដល់ ប្រ ធាន ា ធិ បតី ប្រ ធាន ា ធិ បតី ជ្រ ើស តាំង ដោយ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត សម ្រា ប់ អា ណ ត្តិ ៧ ឆ្នាំ ឈ រ បាន ២ អា ណ ត្តិ Ġ ប្រ ធាន ា ធិ បតី មាន សិ ទ្ធិ រំ លា យ ស ភា Ġ រ ុះ រ ើ គ ណ រដ្ឋ ម ន្ រ ្ត ី Ġ ជា អ គ្គ មេ បញ្ជា ការ Ġ ជា អ្នក ជ្រ ើស តាំង Ġ នា យក រដ្ឋ ម ន្ រ ្ត ី ទទួល សារ តាំង ច ុះ ហ ត្ថ លេខ ាល ើស ន្ធ ិស ញ្ញា ក្រ រ ឹត ្យ និង ចេញ បទ បញ្ជា ផ្ សេ ង ៗ	245	▁ចូរ ប្រ ៀប ធៀប រ ប ប សា ធា រណ រដ្ឋ ទី ៤ និង ទី ៥ ▁	16	▁សាធារណរដ្ឋ ទី ៤ ▁ប្រគល់ អ ំ ណា ច អោយ ស ភា នា យក រដ្ឋ ម ន ្រ ្ត ី ▁និង ប្រ ធាន ា ធិ បតី ជ្រ ើស តាំង ដោយ ស ភា ស ភា ធ អា ច ដ ក ហ ូត ត ំណ ែង នា យក រដ្ឋ ម ន ្រ ្ត ី គ្រ ប់ ពេល វេ ល ាប ើស ិន ជា មាន កំ ហ ុស ប្រ ធាន ា ធិ បតី គ ្ មាន អ ំ ណា ច ទូ លំ ទ ូល ាយ ទេ ធ ្វ ើ ជា ត ូប នី យ កម្ម លើ រ ោង ច ក្រ ▁ឧស្សាហកម្ម ធ ្យូ ង ថ ្ម ▁និង ឧ ស្ម ័ន រ ហ ូត ដល់ ធ នា គ ារ ▁សាធារណរដ្ឋ ទី ៥ ប្រ គ ល់ អ ំ ណា ច ទូ លំ ទ ូល ាយ ដល់ ប្រ ធាន ា ធិ បតី ប្រ ធាន ា ធិ បតី ជ្រ ើស តាំង ដោយ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ស ម្រ ាប់ អា ណ ត្តិ ៧ ឆ្នាំ ឈ រ បាន ២ អា ណ ត្តិ ▁ប្រធានាធិបតី មាន សិ ទ្ធិ រំ ល ាយ ស ភា ▁រុះរើ គ ណ រដ្ឋ ម ន ្រ ្ត ី ▁ជា អ គ្គ មេ បញ្ជា ការ ▁ជា អ្នក ជ្រ ើស តាំង ▁នាយក រដ្ឋ ម ន ្រ ្ត ី ទទួល សារ តាំង ច ុះ ហ ត្ថ លេខ ាល ើស ន្ធ ិស ញ្ញា ក្រ រ ឹត ្យ និង ចេញ បទ បញ្ជា ផ្ ស េង ៗ	226
ចូររៀបរាប់អំពីខែតាមចន្ទគតិមានអ្វីខ្លះ	null	រាប់ខែតាមចន្ទគតិមានដូចជាវិសាខជេស្ឋអសាធស្រាពណ៍ភទ្របទអស្សុជកត្តិកមិគសិរបុស្សមាឃផល្គុនចេត្រ ការលើកខ្មែរក្នុងចន្ទគតិធ្វើនៅខែអាសាធ ខែទី១ឈ្មោះបឋមសាធ និងខែទី២ ឈ្មោះទុតិយសាធ	null	រាប់ខែតាមចន្ទគតិមានដូចជាវិសាខជេស្ឋអសាធស្រាពណ៍ភទ្របទអស្សុជកត្តិកមិគសិរបុស្សមាឃផល្គុនចេត្រ ការលើកខ្មែរក្នុងចន្ទគតិធ្វើនៅខែអាសាធ ខែទី១ឈ្មោះបឋមសាធ និងខែទី២ ឈ្មោះទុតិយសាធ	ច ូរ រ ៀប រា ប់ អ ំព ី ខែ តា ម ច ន្ទ គ តិ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ĠâĢĭ Ġ	22	រា ប់ ខែ តា ម ច ន្ទ គ តិ មាន ដូច ជា វិ សា ខ ជ េស ្ឋ អ សា ធ ស្រ ា ព ណ៍ ភ ទ្រ បទ អ ស្ស ុ ជ ក ត្តិ ក ម ិ គ សិ រ ប ុស ្ស មា ឃ ផល ្ គ ុន ច េត ្រ Ġ ការ លើក ខ្ ម ែរ ក្នុង ច ន្ទ គ តិ ធ ្វ ើន ៅ ខែ អា សា ធ Ġ ខែ ទី១ ឈ្មោះ ប ឋ ម សា ធ Ġ និង ខែ ទី ២ Ġ ឈ្មោះ ទ ុត ិយ សា ធ	88	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ អ ំព ី ខែ ត ាម ច ន្ទ គ តិ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	21	▁រាប់ ខែ ត ាម ច ន្ទ គ តិ មាន ដូច ជា វិ សា ខ ជ េស ្ឋ អ សា ធ ស្រ ា ព ណ៍ ភ ទ្រ បទ អ ស្ស ុ ជ ក ត្តិ ក ម ិ គ សិ រ ប ុ ស្ស មា ឃ ផល ្ គ ុន ច េ ត្រ ▁ការ លើក ខ្ ម ែរ ក្នុង ច ន្ទ គ តិ ធ ្វ ើ នៅ ខែ អា សា ធ ▁ខែ ទី១ ឈ្មោះ ប ឋ ម សា ធ ▁និង ខែ ទី ២ ▁ឈ្មោះ ទ ុត ិយ សា ធ	87
តើឥទ្ធិពលបារាំងបានធ្លាក់ចុះនៅពេលណា	null	ឥទ្ធិពលបារាំងបានធ្លាក់ចុះខ្លាំងនៅពេលក្រោយសង្រ្គាមលើកទី២ ជាពិសេសបន្ទាប់ពីមានប្រទេសមួយចំនួនធំនៅទ្វីបអាព្រិល និងអាស៊ីបានទាមទារឯករាជ្យបានជោគជ័យ	null	ឥទ្ធិពលបារាំងបានធ្លាក់ចុះខ្លាំងនៅពេលក្រោយសង្រ្គាមលើកទី២ ជាពិសេសបន្ទាប់ពីមានប្រទេសមួយចំនួនធំនៅទ្វីបអាព្រិល និងអាស៊ីបានទាមទារឯករាជ្យបានជោគជ័យ	ត ើ ឥ ទ្ធិ ពល បា រា ំ ង បាន ធ ្លា ក់ ច ុះ នៅ ពេល ណា Ġ	18	ឥ ទ្ធិ ពល បា រា ំ ង បាន ធ ្លា ក់ ច ុះ ខ្ លា ំ ង នៅ ពេល ក្រ ោយ សង ្រ ្ គ ាម លើក ទី ២ Ġ ជា ពិ សេ ស បន្ទាប់ ពី មាន ប្រ ទេស មួយ ចំ ន ួន ធ ំ នៅ ទ ្វី ប អា ព្រ ិល Ġ និង អា ស៊ី បាន âĢĭ ទ ាម ទ ារ ឯក រាជ ្យ បាន ជ ោ គ ជ ័យ	68	▁តើ ឥ ទ្ធិ ពល ប ារ ាំង បាន ធ ្ល ាក់ ច ុះ នៅ ពេល ណា ▁	16	▁ឥទ្ធិពល ប ារ ាំង បាន ធ ្ល ាក់ ច ុះ ខ្ ល ាំង នៅ ពេល ក្រ ោយ សង ្រ ្ គ ាម លើក ទី ២ ▁ជាពិសេស បន្ទាប់ ពី មាន ប្រ ទេស មួយ ចំ ន ួន ធ ំ នៅ ទ ្វី ប អា ព្រ ិល ▁និង អា ស៊ី បាន ▁ទាមទារ ឯក រាជ ្យ បាន ជ ោ គ ជ ័យ	58
តើព្រះបាទជយវម៌្មទី២ ប្រើមធ្យោបាយអ្វីខ្លះដើម្បីបម្រួបបង្រួមជាតិ	null	រាជកិច្ចលើកដំបូង របស់ព្រះបាទជយវម៌្មទី២ដំបូងព្រះអង្គបានឡើងគ្រងរាជ្យនៅនគរឥន្រ្ទបុរៈ សព្វថ្ងៃស្រុកត្បូងឃ្មំ ដែលជាទឹកដីកម្មសិទ្ធិរបស់ព្រាហ្មណ៍សិវកៃវល្យ បន្ទាប់មកព្រះអង្គបានធ្វើការផ្លាស់ប្តូររាជធានីជាញឹកញាប់តម្រង់ឆ្ពោះទៅតំបន់អង្គរខេត្តសៀមរាបភាគខាងកើត និងកណ្តាលសព្វថ្ងៃដែលគេហៅថា ខេត្តបូព៌ាទិសព្រះអង្គបានផ្លាស់ចេញពីតំបន់ កុតិ ត្បូងឃ្មំ ទៅកសាងរាជធានីនៅហិរហល័យរលួស ដែលត្រូវនិងប្រាសាទព្រៃមន្ទីរ បាគង ព្រះគោ និងលលៃ បន្ទាប់មកព្រះអង្គបានផ្លាស់ទៅ អមរេន្រ្ទបុរៈ មិនដឹងថាត្រូវនឹងតំបន់ណា ចុងក្រោយព្រះអង្គបានផ្លាស់រាជធានីទៅតាំងនៅមហេន្រ្ទបព៌ត ភ្នំគូលែន ជាកន្លែងដែលព្រះអង្គបានប្រារព្ធពិធីលេហ ឬតាំងពិធីទេវរាជ ព្រះអង្គបានប្រើនយោបាយលើកទឹកចិត្ត ដោយតម្លើងឋានៈស្តេចត្រាញ់ និងមន្រ្តីនៅតាមខេត្តមួយចំនួន ឲ្យមានគោរម្យងារបញ្ចប់ដោយ វម៌្ម វម៌្ម ដែលពីមុគោរម្យងារនេះមានតែអទិទេព និងព្រះមហាក្សត្រប៉ុណ្ណោះដែលអាចប្រើបាន ការផ្លាស់ប្តូររាជធានីជាញឹកញាប់ ដើម្បីប្រមូលផ្គុំស្តេចត្រាញ់ និងមន្រ្តីដែលបែកបាក់គ្នាឲ្យស្ថិតនៅក្រោមការដឹកនាំរបស់ព្រះអង្គ នេះគឺជាឯកភាពជាតិ នយោបាយការដឹកនាំដ៏សំខាន់ព្រះបាទជយវម៌្មទី២	null	រាជកិច្ចលើកដំបូង របស់ព្រះបាទជយវម៌្មទី២ដំបូងព្រះអង្គបានឡើងគ្រងរាជ្យនៅនគរឥន្រ្ទបុរៈ សព្វថ្ងៃស្រុកត្បូងឃ្មំ ដែលជាទឹកដីកម្មសិទ្ធិរបស់ព្រាហ្មណ៍សិវកៃវល្យ បន្ទាប់មកព្រះអង្គបានធ្វើការផ្លាស់ប្តូររាជធានីជាញឹកញាប់តម្រង់ឆ្ពោះទៅតំបន់អង្គរខេត្តសៀមរាបភាគខាងកើត និងកណ្តាលសព្វថ្ងៃដែលគេហៅថា ខេត្តបូព៌ាទិសព្រះអង្គបានផ្លាស់ចេញពីតំបន់ កុតិ ត្បូងឃ្មំ ទៅកសាងរាជធានីនៅហិរហល័យរលួស ដែលត្រូវនិងប្រាសាទព្រៃមន្ទីរ បាគង ព្រះគោ និងលលៃ បន្ទាប់មកព្រះអង្គបានផ្លាស់ទៅ អមរេន្រ្ទបុរៈ មិនដឹងថាត្រូវនឹងតំបន់ណា ចុងក្រោយព្រះអង្គបានផ្លាស់រាជធានីទៅតាំងនៅមហេន្រ្ទបព៌ត ភ្នំគូលែន ជាកន្លែងដែលព្រះអង្គបានប្រារព្ធពិធីលេហ ឬតាំងពិធីទេវរាជ ព្រះអង្គបានប្រើនយោបាយលើកទឹកចិត្ត ដោយតម្លើងឋានៈស្តេចត្រាញ់ និងមន្រ្តីនៅតាមខេត្តមួយចំនួន ឲ្យមានគោរម្យងារបញ្ចប់ដោយ វម៌្ម វម៌្ម ដែលពីមុគោរម្យងារនេះមានតែអទិទេព និងព្រះមហាក្សត្រប៉ុណ្ណោះដែលអាចប្រើបាន ការផ្លាស់ប្តូររាជធានីជាញឹកញាប់ ដើម្បីប្រមូលផ្គុំស្តេចត្រាញ់ និងមន្រ្តីដែលបែកបាក់គ្នាឲ្យស្ថិតនៅក្រោមការដឹកនាំរបស់ព្រះអង្គ នេះគឺជាឯកភាពជាតិ នយោបាយការដឹកនាំដ៏សំខាន់ព្រះបាទជយវម៌្មទី២	ត ើ ព្រ ះ បាទ ជ យ វ ម ៌្ ម ទី ២ Ġ ប្រ ើម ធ ្យ ោ បា យ អ ្វី ខ្ ល ះ ដើម ្ប ី ប ម្រ ួ ប បង ្រ ួ ម ជាតិ Ġ	37	រាជ កិច្ច លើក ដំ បូ ង ĠâĢĭ រ ប ស់ ព្រ ះ បាទ ជ យ វ ម ៌្ ម ទី ២ âĢĭ ដំ បូ ង ព្រ ះ អង្គ បាន ឡើង គ្រ ង រាជ ្យ នៅ ន គរ ឥ ន្ រ ្ ទ ប ុរ ៈ Ġ ស ព្វ ថ ្ង ៃ ស្រ ុក ត្ប ូង ឃ ្ម ំ Ġ ដ ែល ជា ទឹក ដ ី កម្ម សិ ទ្ធិ រ ប ស់ ព្រ ា ហ្ម ណ៍ សិ វ ក ៃ វ ល ្យ Ġ បន្ទាប់ មក ព្រ ះ អង្គ បាន ធ ្វ ើក ារ ផ្ល ាស់ ប្ តូ រ រាជ ធាន ី ជា ញ ឹក ញ ាប់ ត ម្រ ង់ ឆ្ ព ោះ ទៅ ត ំ ប ន់ អង្គ រ ខ េត ្ត ស ៀម រា ប ភាគ ខា ង កើត Ġ និង ក ណ្ត ាល ស ព្វ ថ ្ង ៃ ដ ែល គ េ ហ ៅ ថា Ġ ខ េត ្ត បូ ព ៌ ា ទិ ស ព្រ ះ អង្គ បាន ផ្ល ាស់ ចេញ ពី ត ំ ប ន់ Ġ ក ុត ិ Ġ ត្ប ូង ឃ ្ម ំ ĠÂł ទៅ ក សា ង រាជ ធាន ីន ៅ ហ ិ រ ហ ល័យ រ ល ួស Ġ ដ ែល ត្រូវ និង ប្រា សា ទ ព្រ ៃ ម ន្ទ ី រ Ġ បា គ ង Ġ ព្រ ះ គោ Ġ និង ល ល ៃ Ġ បន្ទាប់ មក ព្រ ះ អង្គ បាន ផ្ល ាស់ ទៅ Ġ អ ម រ េន ្រ ្ ទ ប ុរ ៈ Ġ ម ិន ដ ឹង ថា ត្រូវ នឹង ត ំ ប ន់ ណា Ġ ច ុង ក្រ ោយ ព្រ ះ អង្គ បាន ផ្ល ាស់ រាជ ធាន ី ទៅ តាំង នៅ ម ហ េន ្រ ្ ទ ប ព ៌ ត Ġ ភ្នំ គូ ល ែន Ġ ជា កន្លែង ដ ែល ព្រ ះ អង្គ បាន ប្រា រ ព្ ធ ពិ ធី ល េ ហ Ġ ឬ តាំង ពិ ធី ទេ វរ ា ជ Ġ ព្រ ះ អង្គ បាន ប្រ ើន យោ បា យ លើក ទឹក ចិត្ត Ġ ដោយ ត ម្ល ើង ឋ ាន ៈ ស្ត េច ត្រា ញ ់ Ġ និង ម ន្ រ ្ត ីន ៅ តា ម ខ េត ្ត មួយ ចំ ន ួន Ġ ឲ្យ មាន គោ រម្យ ងារ បញ្ច ប់ ដោយ Ġ វ ម ៌្ ម Ġ វ ម ៌្ ម Ġ ដ ែល ពី ម ុ គោ រម្យ ងារ នេះ មាន តែ អ ទិ ទេ ព Ġ និង ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ដ ែល អា ច ប្រ ើប ាន Ġ ការ ផ្ល ាស់ ប្ តូ រ រាជ ធាន ី ជា ញ ឹក ញ ាប់ Ġ ដើម ្ប ី ប្រ ម ូល ផ្ គ ុំ ស្ត េច ត្រា ញ ់ Ġ និង ម ន្ រ ្ត ី ដ ែល បែក បា ក់ គ្នា ឲ្យ ស្ ថ ិត នៅ ក្រោម ការ ដ ឹក នាំ រ ប ស់ ព្រ ះ អង្គ Ġ នេះ គ ឺ ជា ឯក ភាព ជាតិ Ġ ន យោ បា យក ារ ដ ឹក នាំ ដ ៏ សំ ខា ន់ ព្រ ះ បាទ ជ យ វ ម ៌្ ម ទី ២ Âł	470	▁តើ ព្រ ះ បាទ ជ យ វ ម ៌្ ម ទី ២ ▁ប្រើ ម ធ ្យ ោ ប ាយ អ ្វី ខ្ ល ះ ដើម ្ប ី ប ម្រ ួ ប បង ្ រួម ជាតិ ▁	35	▁រាជ កិច្ច លើក ដំ បូ ង ▁របស់ ព្រ ះ បាទ ជ យ វ ម ៌្ ម ទី ២ ▁ដំបូង ព្រ ះ អង្គ បាន ឡើង គ្រ ង រាជ ្យ នៅ ន គរ ឥ ន ្រ ្ ទ ប ុរ ៈ ▁សព្វ ថ ្ង ៃ ស្រ ុក ត្ប ូង ឃ ្ម ំ ▁ដែល ជា ទឹក ដ ី កម្ម សិ ទ្ធិ រ ប ស់ ព្រ ា ហ្ម ណ៍ សិ វ ក ៃ វ ល ្យ ▁បន្ទាប់មក ព្រ ះ អង្គ បាន ធ ្វ ើ ការ ផ្ល ាស់ ប ្ត ូរ រាជ ធាន ី ជា ញ ឹក ញ ាប់ ត ម្រ ង់ ឆ្ ព ោះ ទៅ ត ំ ប ន់ អង្គ រ ខ េ ត្ត ស ៀម រ ាប ភាគ ខា ង កើត ▁និង ក ណ្ត ាល ស ព្វ ថ ្ង ៃ ដ ែល គ េ ហ ៅ ថា ▁ខេត្ត បូ ព ៌ ា ទិ ស ព្រ ះ អង្គ បាន ផ្ល ាស់ ចេញ ពី ត ំ ប ន់ ▁កុ តិ ▁ត្បូង ឃ ្ម ំ ▁ទៅ ក សា ង រាជ ធាន ី នៅ ហ ិ រ ហ ល័យ រ ល ួស ▁ដែល ត្រូវ និង ប្រា សា ទ ព្រ ៃ ម ន្ទ ី រ ▁បា គ ង ▁ព្រះ គោ ▁និង ល ល ៃ ▁បន្ទាប់មក ព្រ ះ អង្គ បាន ផ្ល ាស់ ទៅ ▁អម រ េន ្រ ្ ទ ប ុរ ៈ ▁មិន ដ ឹង ថា ត្រូវ នឹង ត ំ ប ន់ ណា ▁ចុងក្រោយ ព្រ ះ អង្គ បាន ផ្ល ាស់ រាជ ធាន ី ទៅ តាំង នៅ ម ហ េន ្រ ្ ទ ប ព ៌ ត ▁ភ្នំ គ ូល ែន ▁ជា កន្លែង ដ ែល ព្រ ះ អង្គ បាន ប្រ ារ ព្ ធ ពិ ធី ល េ ហ ▁ឬ តាំង ពិ ធី ទេ វ រាជ ▁ព្រះអង្គ បាន ប្រ ើន យោ ប ាយ លើក ទឹក ចិត្ត ▁ដោយ ត ម្ល ើង ឋ ាន ៈ ស្ត េច ត្រ ាញ់ ▁និង ម ន ្រ ្ត ី នៅ ត ាម ខ េ ត្ត មួយ ចំ ន ួន ▁ឲ្យ មាន គោ រម្យ ងារ បញ្ច ប់ ដោយ ▁វ ម ៌្ ម ▁វ ម ៌្ ម ▁ដែល ពី ម ុ គោ រម្យ ងារ នេះ មាន តែ អ ទិ ទេ ព ▁និង ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ដ ែល អា ច ប្រ ើ បាន ▁ការផ្លាស់ប្តូរ រាជ ធាន ី ជា ញ ឹក ញ ាប់ ▁ដើម្បី ប្រ ម ូល ផ្ គ ុំ ស្ត េច ត្រ ាញ់ ▁និង ម ន ្រ ្ត ី ដ ែល បែក ប ាក់ គ្នា ឲ្យ ស ្ថ ិត នៅ ក្រោម ការ ដ ឹក នាំ រ ប ស់ ព្រ ះ អង្គ ▁នេះ គ ឺ ជា ឯក ភាព ជាតិ ▁នយោបាយ ការ ដ ឹក នាំ ដ ៏ សំ ខ ាន់ ព្រ ះ បាទ ជ យ វ ម ៌្ ម ទី ២ ▁	435
ប្រទេសជាតិរីកចម្រើន មានការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយសុវត្ថិភាពមិនអាចកាត់ផ្តាច់ចេញពីការបណ្ដុះបណ្ដាលធនធានមនុស្សមានលក្ខណៈសម្បត្តិយ៉ាងដូចម្ដេច	null	សព្វថ្ងៃត្រូវបណ្ដុះបណ្ដាលធនធានមនុស្សមានលក្ខណៈសម្បត្តិដូចជាការអភិវឌ្ឍ មានន័យថាការរីកចម្រើនខ្លាំង ការលូតលាស់ក្រៃលែងសុវត្ថិភាព មានន័យថាមនុស្សដែលសេចក្ដីសប្បាយ ធនធានមនុស្ស មានន័យមនុស្សដែលមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ពេញលេញ កាយសម្បទារឹងមាំ គឺអប់ផ្នែកសុខភាព អនាម័យ និងបរិស្ថានដល់ជនគ្រប់រូប ឪ្យស្គាល់អំពីសារៈសំខាន់ និងផងប្រយោជន៍លើផ្នែកនីមួយ ផឹកស្អាត ហូបស្អាត រស់នៅស្អាត នាំឪ្យសុខភាពរឹងមាំ ជាកម្លាំងអភិវឌ្ឍប្រទេសជឿនលឿនបណ្ដុះបណ្ដាល នូវបញ្ហាស្មារតីដោយឆ្លងកាត់នូវការត្រិះរិះពិចារណាបណ្ដុះចំណេះដឹងនានាប្រកបដោយសីលធម៌ គុណធម៌ខ្ពស់ ពោលគឺត្រូវមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតសិទ្ធិទៅនឹងប្រព័ន្ធខួរក្បាលបណ្ដុះបណ្ដាលចិត្តគំនិត ឆន្ទៈមុះមត់ ប្រយុទ្ធយ៉ាងអស់អាចក្នុងចិត្តការពារអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ ទប់ទល់រាល់សកម្មភាព អសកម្ម របស់សង្គមបង្កើតឡើងជាសា្មរតីសាមគ្គីភាព ភាពរភាព មនុស្សធម៌ អហិង្សា លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងបង្កើតបានជាការស្រឡាញ់ ថែរក្សាការពារ នូវអត្តសញ្ញណជាតិដែលជាដូងព្រលឹងរបស់ជាតិ បង្កើតស្នាដៃដែលជាទេសកោសល្យរបស់មនុស្សគ្រប់គ្រងរូបឪ្យក្លាយទៅជាកោសិការបស់មនុស្ស ម្នាក់ៗត្រូវធ្វើអ្វីៗដែលជាគុណប្រយោជន៍ដល់សង្គមជាតិខ្លួន ការរស់នៅមិនប្រកាន់វណ្ណៈ ឋានៈ ពណ៌សម្បុរ ជំនឿ សាសនា គឺជាគំនិត ចេះរួមរស់ក្នុងសន្ដិភាព និងចុះសម្រុងគ្នា ទង្វើទាំងអស់នេះដើម្បីកសាងខ្លួនឪ្យក្លាយជាស្ថាបនិកដ៏សកម្មក្នុងកសាងប្រវត្តិសាស្រ្ដរបស់សង្គម	null	សព្វថ្ងៃត្រូវបណ្ដុះបណ្ដាលធនធានមនុស្សមានលក្ខណៈសម្បត្តិដូចជាការអភិវឌ្ឍ មានន័យថាការរីកចម្រើនខ្លាំង ការលូតលាស់ក្រៃលែងសុវត្ថិភាព មានន័យថាមនុស្សដែលសេចក្ដីសប្បាយ ធនធានមនុស្ស មានន័យមនុស្សដែលមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ពេញលេញ កាយសម្បទារឹងមាំ គឺអប់ផ្នែកសុខភាព អនាម័យ និងបរិស្ថានដល់ជនគ្រប់រូប ឪ្យស្គាល់អំពីសារៈសំខាន់ និងផងប្រយោជន៍លើផ្នែកនីមួយ ផឹកស្អាត ហូបស្អាត រស់នៅស្អាត នាំឪ្យសុខភាពរឹងមាំ ជាកម្លាំងអភិវឌ្ឍប្រទេសជឿនលឿនបណ្ដុះបណ្ដាល នូវបញ្ហាស្មារតីដោយឆ្លងកាត់នូវការត្រិះរិះពិចារណាបណ្ដុះចំណេះដឹងនានាប្រកបដោយសីលធម៌ គុណធម៌ខ្ពស់ ពោលគឺត្រូវមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតសិទ្ធិទៅនឹងប្រព័ន្ធខួរក្បាលបណ្ដុះបណ្ដាលចិត្តគំនិត ឆន្ទៈមុះមត់ ប្រយុទ្ធយ៉ាងអស់អាចក្នុងចិត្តការពារអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ ទប់ទល់រាល់សកម្មភាព អសកម្ម របស់សង្គមបង្កើតឡើងជាសា្មរតីសាមគ្គីភាព ភាពរភាព មនុស្សធម៌ អហិង្សា លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងបង្កើតបានជាការស្រឡាញ់ ថែរក្សាការពារ នូវអត្តសញ្ញណជាតិដែលជាដូងព្រលឹងរបស់ជាតិ បង្កើតស្នាដៃដែលជាទេសកោសល្យរបស់មនុស្សគ្រប់គ្រងរូបឪ្យក្លាយទៅជាកោសិការបស់មនុស្ស ម្នាក់ៗត្រូវធ្វើអ្វីៗដែលជាគុណប្រយោជន៍ដល់សង្គមជាតិខ្លួន ការរស់នៅមិនប្រកាន់វណ្ណៈ ឋានៈ ពណ៌សម្បុរ ជំនឿ សាសនា គឺជាគំនិត ចេះរួមរស់ក្នុងសន្ដិភាព និងចុះសម្រុងគ្នា ទង្វើទាំងអស់នេះដើម្បីកសាងខ្លួនឪ្យក្លាយជាស្ថាបនិកដ៏សកម្មក្នុងកសាងប្រវត្តិសាស្រ្ដរបស់សង្គម	ប្រ ទេស ជាតិ រី ក ចម្រ ើន Ġ មាន ការ អភិវឌ្ឍ ប្រ ក ប ដោយ សុ វ ត្ថ ិ ភាព ម ិន អា ច កាត់ ផ្ តា ច ់ ចេញ ពី ការ ប ណ ្ ដ ុះ ប ណ ្ ដា ល ធ ន ធាន ម នុ ស្ស មាន ល ក្ខ ណៈ សម្បត្តិ យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច Ġ	57	ស ព្វ ថ ្ង ៃ ត្រូវ ប ណ ្ ដ ុះ ប ណ ្ ដា ល ធ ន ធាន ម នុ ស្ស មាន ល ក្ខ ណៈ សម្បត្តិ ដូច ជា ការ អភិវឌ្ឍ Ġ មាន ន ័យ ថា ការ រី ក ចម្រ ើន ខ្ លា ំ ង Ġ ការ ល ូត លាស់ ក្រ ៃ លែង សុ វ ត្ថ ិ ភាព Ġ មាន ន ័យ ថា ម នុ ស្ស ដ ែល សេ ច ក្ ដ ី សប្បាយ Ġ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស Ġ មាន ន ័យ ម នុ ស្ស ដ ែល មាន សម ត្ថ ភាព គ្រ ប់ គ្រ ាន់ ព េញ ល េញ Ġ កាយ សម្បទា រ ឹង មា ំ Ġ គ ឺ អ ប់ ផ្ ន ែក សុខ ភាព Ġ អ នា ម ័យ Ġ និង បរ ិស ្ថ ាន ដល់ ជន គ្រ ប់ រូប Ġ ឪ ្យ ស្ គ ាល់ អ ំព ី សារ ៈ សំ ខា ន់ Ġ និង ផ ង ប្រ យោ ជន ៍ លើ ផ្ ន ែក នី មួយ Ġ ផ ឹក ស្ អា ត Ġ ហ ូប ស្ អា ត Ġ រស់ នៅ ស្ អា ត Ġ នាំ ឪ ្យ សុខ ភាព រ ឹង មា ំ Ġ ជា ក ម្ល ាំង អភិវឌ្ឍ ប្រ ទេស ជឿនលឿន ប ណ ្ ដ ុះ ប ណ ្ ដា ល Ġ ន ូវ ប ញ ្ហ ាស ្ម ារ តី ដោយ ឆ្ លង កាត់ ន ូវ ការ ត្រ ិះ រិ ះ ពិ ចារ ណា ប ណ ្ ដ ុះ ចំ ណេ ះ ដ ឹង នា នា ប្រ ក ប ដោយ សី ល ធម៌ Ġ គុណ ធម៌ ខ្ ព ស់ Ġ ព ោល គ ឺត ្រ ូវ មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង យ៉ាង ជ ិត សិ ទ្ធិ ទៅ នឹង ប្រ ព ័ន ្ ធ ខ ួរ ក្ បាល ប ណ ្ ដ ុះ ប ណ ្ ដា ល ចិត្ត គ ំ និ ត âĢĭ Ġ ឆ ន្ទ ៈ ម ុះ ម ត់ Ġ ប្រ យ ុទ្ធ យ៉ាង អ ស់ អា ច ក្នុង ចិត្ត ការពារ អភិវឌ្ឍ ប្រ ទេស ជាតិ Ġ ទ ប់ ទល់ រា ល់ ស កម្ម ភាព Ġ អ ស កម្ម Ġ រ ប ស់ សង ្ គម បង ្ក ើត ឡើង ជា សា ្ម រ តី សា ម គ្គ ី ភាព Ġ ភាព រ ភាព Ġ ម នុ ស្ស ធម៌ Ġ អ ហ ិ ង្ស ា Ġ ល ទ្ធិ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ Ġ និង បង ្ក ើត បាន ជា ការ ស្រ ឡា ញ ់ Ġ ថ ែរ ក្ស ាក ារ ពារ Ġ ន ូវ អ ត្ត ស ញ្ញ ណ ជាតិ ដ ែល ជា ដ ូង ព្រ ល ឹង រ ប ស់ ជាតិ Ġ បង ្ក ើត ស្ន ា ដៃ ដ ែល ជា ទេស ក ោស ល ្យ រ ប ស់ ម នុ ស្ស គ្រ ប់ គ្រ ង រូប ឪ ្យ ក្លា យ ទៅ ជា ក ោស ិកា រ ប ស់ ម នុ ស្ស Ġ ម្ នាក់ ៗ ត្រូវ ធ ្វ ើ អ ្វី ៗ ដ ែល ជា គុណ ប្រ យោ ជន ៍ ដល់ សង ្ គម ជាតិ ខ្លួន ĠâĢĭ Ġ ការ រស់ នៅ ម ិន ប្រ កាន់ វ ណ្ណ ៈ Ġ ឋ ាន ៈ Ġ ព ណ៌ សម្ប ុរ Ġ ជំ ន ឿ Ġ សា ស នា Ġ គ ឺ ជា គ ំ និ ត Ġ ច េះ រួម រស់ ក្នុង ស ន្ ដ ិ ភាព Ġ និង ច ុះ សម ្រ ុង គ្នា Ġ ទ ង ្វ ើ ទ ាំង អ ស់ នេះ ដើម ្ប ី ក សា ង ខ្លួន ឪ ្យ ក្លា យ ជា ស្ ថា ប និ ក ដ ៏ ស កម្ម ក្នុង ក សា ង ប្រ វត្ត ិស ាស ្រ ្ ដ រ ប ស់ សង ្ គម	549	▁ប្រទេសជាតិ រី ក ចម្រ ើន ▁មាន ការ អភិវឌ្ឍ ប្រ ក ប ដោយ សុ វ ត្ថ ិ ភាព ម ិន អា ច កាត់ ផ្ ត ាច់ ចេញ ពី ការ ប ណ ្ ដ ុះ ប ណ ្ ដា ល ធ ន ធាន ម នុ ស្ស មាន ល ក្ខ ណៈ សម្បត្តិ យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច ▁	54	▁សព្វ ថ ្ង ៃ ត្រូវ ប ណ ្ ដ ុះ ប ណ ្ ដា ល ធ ន ធាន ម នុ ស្ស មាន ល ក្ខ ណៈ សម្បត្តិ ដូច ជា ការ អភិវឌ្ឍ ▁មាន ន ័យ ថា ការ រី ក ចម្រ ើន ខ្ ល ាំង ▁ការ ល ូត លាស់ ក្រ ៃ លែង សុ វ ត្ថ ិ ភាព ▁មាន ន ័យ ថា ម នុ ស្ស ដ ែល ស េច ក្ ដ ី សប្បាយ ▁ធនធាន ម នុ ស្ស ▁មាន ន ័យ ម នុ ស្ស ដ ែល មាន សម ត្ថ ភាព គ្រ ប់ គ្រ ាន់ ព េញ ល េញ ▁កាយ សម្បទា រ ឹង ម ាំ ▁គឺ អ ប់ ផ្ ន ែក សុខ ភាព ▁អនាម័យ ▁និង ប រិ ស្ថាន ដល់ ជន គ្រ ប់ រូប ▁ឪ ្យ ស្ គ ាល់ អ ំព ី សារ ៈ សំ ខ ាន់ ▁និង ផ ង ប្រ យោ ជ ន៍ លើ ផ្ ន ែក នី មួយ ▁ផឹក ស ្អ ាត ▁ហូប ស ្អ ាត ▁រស់ នៅ ស ្អ ាត ▁នាំ ឪ ្យ សុខ ភាព រ ឹង ម ាំ ▁ជា ក ម្ល ាំង អភិវឌ្ឍ ប្រ ទេស ជឿនលឿន ប ណ ្ ដ ុះ ប ណ ្ ដា ល ▁នូវ ប ញ ្ហ ា ស្ម ារ តី ដោយ ឆ្ លង កាត់ ន ូវ ការ ត្រ ិះ រ ិះ ពិ ចារ ណា ប ណ ្ ដ ុះ ច ំណ េះ ដ ឹង នា នា ប្រ ក ប ដោយ សី ល ធម៌ ▁គុណ ធម៌ ខ្ ព ស់ ▁ពោលគឺ ត្រូវ មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង យ៉ាង ជ ិត សិ ទ្ធិ ទៅ នឹង ប្រ ព ័ ន្ធ ខ ួរ ក្ បាល ប ណ ្ ដ ុះ ប ណ ្ ដា ល ចិត្ត គ ំ ន ិត ▁ឆន្ទៈ ម ុះ ម ត់ ▁ប្រយុទ្ធ យ៉ាង អ ស់ អា ច ក្នុង ចិត្ត ការពារ អភិវឌ្ឍ ប្រ ទេស ជាតិ ▁ទប់ទល់ រ ាល់ ស កម្ម ភាព ▁អស កម្ម ▁របស់ ស ង្គ ម ប ង្ក ើត ឡើង ជា សា ្ម រ តី ស ាម គ្គ ី ភាព ▁ភាព រ ភាព ▁មនុស្ស ធម៌ ▁អ ហ ិ ង ្សា ▁លទ្ធិ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ▁និង ប ង្ក ើត បាន ជា ការ ស្រ ឡ ាញ់ ▁ថែរក្សា ការពារ ▁នូវ អ ត្ត ស ញ្ញ ណ ជាតិ ដ ែល ជា ដ ូង ព្រ ល ឹង រ ប ស់ ជាតិ ▁បង្កើត ស្ន ា ដៃ ដ ែល ជា ទេស ក ោស ល ្យ រ ប ស់ ម នុ ស្ស គ្រ ប់ គ្រ ង រូប ឪ ្យ ក្លា យ ទៅ ជា ក ោស ិ ការ ប ស់ ម នុ ស្ស ▁ម្នាក់ ៗ ត្រូវ ធ ្វ ើ អ ្វី ៗ ដ ែល ជា គុណ ប្រ យោ ជ ន៍ ដល់ ស ង្គ ម ជាតិ ខ្លួន ▁ការរស់នៅ ម ិន ប្រ កាន់ វ ណ្ណ ៈ ▁ឋានៈ ▁ពណ៌ សម្ប ុរ ▁ជំនឿ ▁សាសនា ▁គឺជា គ ំ ន ិត ▁ចេះ រួម រស់ ក្នុង ស ន្ ដ ិ ភាព ▁និង ច ុះ ស ម្រ ុង គ្នា ▁ទង្វើ ទ ាំង អ ស់ នេះ ដើម ្ប ី ក សា ង ខ្លួន ឪ ្យ ក្លា យ ជា ស្ ថា ប ន ិក ដ ៏ ស កម្ម ក្នុង ក សា ង ប្រ វ ត្តិ សា ស្រ ្ ដ រ ប ស់ ស ង្គ ម	496
តើចក្រភពអង់គ្លេសចែកចេញជាប៉ុន្មានផ្នែក អ្វីខ្លះ	null	ចក្រភពអង់គ្លេសចែកចេញជាបួនផ្នែកគឺ១អេក្លសវែល២អង់គ្លេស៣ប្រទេសកាល់៤អៀរឡង់ខាងជើង	null	ចក្រភពអង់គ្លេសចែកចេញជាបួនផ្នែកគឺ១អេក្លសវែល២អង់គ្លេស៣ប្រទេសកាល់៤អៀរឡង់ខាងជើង	ត ើ ច ក្រ ភព អ ង់ គ ្ល េស ច ែក ចេញ ជា ប៉ ុន ្ម ាន ផ្ ន ែក Ġ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	26	ច ក្រ ភព អ ង់ គ ្ល េស ច ែក ចេញ ជា ប ួន ផ្ ន ែក គ ឺ ១ អ េក ្ល ស វ ែល ២ អ ង់ គ ្ល េស ៣ ប្រ ទេស កាល ់ ៤ អ ៀរ ឡង់ ខា ង ជើង	44	▁តើ ច ក្រ ភព អ ង់ គ ្ល េស ច ែក ចេញ ជា ប៉ ុន ្ មាន ផ្ ន ែក ▁អ្វី ខ្ ល ះ ▁	24	▁ចក្រភព អ ង់ គ ្ល េស ច ែក ចេញ ជា ប ួន ផ្ ន ែក គ ឺ ១ អ េក ្ល ស វ ែល ២ អ ង់ គ ្ល េស ៣ ប្រ ទេស ក ាល់ ៤ អ ៀរ ឡង់ ខា ង ជើង	42
តើភាសាផ្លូវការរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិមានភាសាអ្វីខ្លះ	null	តាមធម្មនុញ្ញសហប្រជាជាតិភាសាផ្លូវការរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិមានភាសាដូចជា ភាសាចិន ភាសាអង្គគ្លេស ភាសាបារាំង ភាសារុស្ស៊ី និងភាសាអេស៉្បាញ ភាសាអារ៉ាប់បានត្រូវដាក់បន្ថែមជាភាសាផ្លូវការមួយផងដែរសម្រាប់មហាសន្តិបាតក្រុមប្រឹក្សាសន្តិភាព និងក្រុមប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម គោលបំណង់របស់អង្គការសហប្រជាជាតិគឺ ដើម្បីរក្សាសន្តិភាព និងសន្តិសុខអន្តរជាតិពង្រីកការទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិរវាងប្រជាជាតិទាំងឡាយដោយផ្អែកលើការគោរព នូវគោលការណ៍សមាសភាពនៃសិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិស្វ័យសម្រេចដោយខ្លួនឯងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ សហប្រតិបត្តិការ ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាអន្តរជាតិនានាដូចជាបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច បញ្ហាសង្គម បញ្ហាវប្បធម៌ និងបញ្ហាមនុស្សធម៌ ជាពិសេសក្នុងការជំរុញឲ្យមានសន្តិភាព ឲ្យមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនិងសេរីភាពជាមូលដ្ឋាននៃការអនុវត្តន៍ ជាមជ្ឈមណ្ឌល ដើម្បីរួមកម្លាំងប្រជាជាតិទាំងអស់ឆ្ពោះទៅ រកគោលបំណងរួម ដើម្បីសេចក្តីសុខពិភពលោក អង្គការសហប្រជាជាតិធ្វើសកម្មភាពដោយផ្អែកលើគោលការណ៍ដូចខាងក្រោម អង្គការសហប្រជាជាតិបង្កើតឡើងតាមគោលការណ៍សមភាព ប្រកបដោយសមភាព នៃរដ្ឋទាំងអស់ សមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិ ត្រូវបំពេញដោយសុទ្ធចិត្តនូវកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនតាមធម្មនុញ្ញ សមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិ ត្រូវដោះស្រាយជម្លោះអន្តរជាតិ ដោយមធ្យោបាយសន្តិវិធី ដោយមិនធ្វើឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់់ដល់សន្តិភាព និងសន្តិសុខអន្តរជាតិហើយនឹងយុត្តិធម៌ឡើយ សមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិជៀសវាងការគំរាមកំហែងឬការប្រើប្រាស់កម្លាំងប្រឆាំងនឹងអ្នកដទៃទោះបីរដ្ឋនោះតូចក៏ដោយ សមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិត្រូវជួយឧបត្ថម្ភពេញបន្ទុកដល់អង្គការនេះ ក្នុងសកម្មភាពស្របទៅនឹងធម្មនុញ្ញហើយមិនត្រូវឧបត្ថម្ភតទោរដ្ឋណាមួយដែល អង្គការសហប្រជាជាតិបានរឹតត្បិតដាក់ទណ្ឌកម្មទៅតាមនិតិវិធីទៅលើរដ្ឋ ដែលមិនគោរពធម្មនុញ្ញនោះទេ អង្គការសហប្រជាជាតិត្រូវធ្វើយ៉ាងឲ្យរដ្ឋដែលមិនមែនជាសមាជិកគោរពតាមគោលការណ៍ដែលបានចែងរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ មានតម្លាភាពើ និង ជាចំាបាច់ដើម្បីទ្រទ្រង់សន្តិភាព និងសន្តិសុខអន្តរជាតិ មិនឲ្យមានបទបញ្ញាតិ្តណាមួយ នៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញអនុញ្ញាតឲ្យអង្គការសហប្រជាជាតិ ធ្វើអន្តរាគមន៍ក្នុងរឿងរ៉ាវទាំងឡាយណាដែលទាក់ទិនក្នុងយុត្ថាធិការក្នុងស្រុកនៃរដ្ឋណាមួយឡើយ សមាជិកភាព របស់អង្គការសប្រជាជាតិ បើកចំពោះប្រជាជាតិទាំងឡាយណាដែលស្រឡាញ់សន្តិភាព ដែលព្រមទទួលយកកាតព្វកិច្ចបំពេញទៅតាមលក្ខខណ្ឌកំណត់ដោយធម្មនុញ្ញ នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ហើយមានឆន្ទះនិងអាចអនុវត្តការតព្វកិច្ចទាំងនេះតាមសេចក្តីសម្រេចចិត្តរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ សមាជិកថ្មីត្រូវបានអនុញ្ញាតមហាសន្តិបាតតាមការផ្តល់អនុសាសន៍ របស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ ធម្មនុញ្ញក៏បានចែងផលដែរពីការព្យួរឬការបណ្តេញចេញនូវរដ្ឋទាំងឡាយដែលរំលោភទៅលើគោលការណ៍នៃធម្មនុញ្ញ ប៉ុន្តែបញ្ហានេះពុំដែលកើតមានម្តងណាឡើយ តាមធម្មនុញ្ញសហប្រជាជាតិភាសាផ្លូវការរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិមានភាសាដូចជា ភាសាចិន ភាសាអង្គគ្លេស ភាសាបារាំង ភាសារុស្ស៊ី និងភាសាអេស៉្បាញ ភាសាអារ៉ាប់បានត្រូវដាក់បន្ថែមជាភាសាផ្លូវការមួយផងដែរសម្រាប់មហាសន្តិបាតក្រុមប្រឹក្សាសន្តិភាព និងក្រុមប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម	null	តាមធម្មនុញ្ញសហប្រជាជាតិភាសាផ្លូវការរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិមានភាសាដូចជា ភាសាចិន ភាសាអង្គគ្លេស ភាសាបារាំង ភាសារុស្ស៊ី និងភាសាអេស៉្បាញ ភាសាអារ៉ាប់បានត្រូវដាក់បន្ថែមជាភាសាផ្លូវការមួយផងដែរសម្រាប់មហាសន្តិបាតក្រុមប្រឹក្សាសន្តិភាព និងក្រុមប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម គោលបំណង់របស់អង្គការសហប្រជាជាតិគឺ ដើម្បីរក្សាសន្តិភាព និងសន្តិសុខអន្តរជាតិពង្រីកការទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិរវាងប្រជាជាតិទាំងឡាយដោយផ្អែកលើការគោរព នូវគោលការណ៍សមាសភាពនៃសិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិស្វ័យសម្រេចដោយខ្លួនឯងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ សហប្រតិបត្តិការ ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាអន្តរជាតិនានាដូចជាបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច បញ្ហាសង្គម បញ្ហាវប្បធម៌ និងបញ្ហាមនុស្សធម៌ ជាពិសេសក្នុងការជំរុញឲ្យមានសន្តិភាព ឲ្យមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនិងសេរីភាពជាមូលដ្ឋាននៃការអនុវត្តន៍ ជាមជ្ឈមណ្ឌល ដើម្បីរួមកម្លាំងប្រជាជាតិទាំងអស់ឆ្ពោះទៅ រកគោលបំណងរួម ដើម្បីសេចក្តីសុខពិភពលោក អង្គការសហប្រជាជាតិធ្វើសកម្មភាពដោយផ្អែកលើគោលការណ៍ដូចខាងក្រោម អង្គការសហប្រជាជាតិបង្កើតឡើងតាមគោលការណ៍សមភាព ប្រកបដោយសមភាព នៃរដ្ឋទាំងអស់ សមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិ ត្រូវបំពេញដោយសុទ្ធចិត្តនូវកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនតាមធម្មនុញ្ញ សមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិ ត្រូវដោះស្រាយជម្លោះអន្តរជាតិ ដោយមធ្យោបាយសន្តិវិធី ដោយមិនធ្វើឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់់ដល់សន្តិភាព និងសន្តិសុខអន្តរជាតិហើយនឹងយុត្តិធម៌ឡើយ សមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិជៀសវាងការគំរាមកំហែងឬការប្រើប្រាស់កម្លាំងប្រឆាំងនឹងអ្នកដទៃទោះបីរដ្ឋនោះតូចក៏ដោយ សមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិត្រូវជួយឧបត្ថម្ភពេញបន្ទុកដល់អង្គការនេះ ក្នុងសកម្មភាពស្របទៅនឹងធម្មនុញ្ញហើយមិនត្រូវឧបត្ថម្ភតទោរដ្ឋណាមួយដែល អង្គការសហប្រជាជាតិបានរឹតត្បិតដាក់ទណ្ឌកម្មទៅតាមនិតិវិធីទៅលើរដ្ឋ ដែលមិនគោរពធម្មនុញ្ញនោះទេ អង្គការសហប្រជាជាតិត្រូវធ្វើយ៉ាងឲ្យរដ្ឋដែលមិនមែនជាសមាជិកគោរពតាមគោលការណ៍ដែលបានចែងរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ មានតម្លាភាពើ និង ជាចំាបាច់ដើម្បីទ្រទ្រង់សន្តិភាព និងសន្តិសុខអន្តរជាតិ មិនឲ្យមានបទបញ្ញាតិ្តណាមួយ នៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញអនុញ្ញាតឲ្យអង្គការសហប្រជាជាតិ ធ្វើអន្តរាគមន៍ក្នុងរឿងរ៉ាវទាំងឡាយណាដែលទាក់ទិនក្នុងយុត្ថាធិការក្នុងស្រុកនៃរដ្ឋណាមួយឡើយ សមាជិកភាព របស់អង្គការសប្រជាជាតិ បើកចំពោះប្រជាជាតិទាំងឡាយណាដែលស្រឡាញ់សន្តិភាព ដែលព្រមទទួលយកកាតព្វកិច្ចបំពេញទៅតាមលក្ខខណ្ឌកំណត់ដោយធម្មនុញ្ញ នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ហើយមានឆន្ទះនិងអាចអនុវត្តការតព្វកិច្ចទាំងនេះតាមសេចក្តីសម្រេចចិត្តរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ សមាជិកថ្មីត្រូវបានអនុញ្ញាតមហាសន្តិបាតតាមការផ្តល់អនុសាសន៍ របស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ ធម្មនុញ្ញក៏បានចែងផលដែរពីការព្យួរឬការបណ្តេញចេញនូវរដ្ឋទាំងឡាយដែលរំលោភទៅលើគោលការណ៍នៃធម្មនុញ្ញ ប៉ុន្តែបញ្ហានេះពុំដែលកើតមានម្តងណាឡើយ តាមធម្មនុញ្ញសហប្រជាជាតិភាសាផ្លូវការរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិមានភាសាដូចជា ភាសាចិន ភាសាអង្គគ្លេស ភាសាបារាំង ភាសារុស្ស៊ី និងភាសាអេស៉្បាញ ភាសាអារ៉ាប់បានត្រូវដាក់បន្ថែមជាភាសាផ្លូវការមួយផងដែរសម្រាប់មហាសន្តិបាតក្រុមប្រឹក្សាសន្តិភាព និងក្រុមប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម	ត ើ ភា សា ផ្ល ូវ ការ រ ប ស់ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ មាន ភា សា អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	25	តា ម ធម្ម នុ ញ្ញ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ភា សា ផ្ល ូវ ការ រ ប ស់ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ មាន ភា សា ដូច ជា Ġ ភា សា ច ិន Ġ ភា សា អង្គ គ ្ល េស Ġ ភា សា បា រា ំ ង Ġ ភា សារ ុស ្ស ៊ី Ġ និង ភា សា អ េស ៉ ្ប ាញ Ġ ភា សា អា រ៉ា ប់ បាន ត្រូវ ដា ក់ ប ន្ ថ ែម ជា ភា សា ផ្ល ូវ ការ មួយ ផ ង ដ ែរ សម ្រា ប់ ម ហា ស ន្ត ិប ាត ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ស ន្ត ិ ភាព Ġ និង ក្រុម ប្រ ឹក ្សា សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ និង សង ្ គម Ġ គោ ល ប ំណ ង់ រ ប ស់ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ គ ឺ Ġ ដើម ្ប ី រក ្សា ស ន្ត ិ ភាព Ġ និង ស ន្ត ិស ុ ខ អ ន្ត រ ជាតិ ព ង ្រី ក ការ ទំ នាក់ ទំ ន ង អ ន្ត រ ជាតិ រ វា ង ប្រ ជា ជាតិ ទ ាំង ឡា យ ដោយ ផ្ អ ែក លើក ារ គោ រ ព Ġ ន ូវ គោ ល ការណ៍ សម ាស ភាព នៃ សិ ទ្ធិ រ ប ស់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ Ġ និង សិ ទ្ធិ ស្ វ ័យ សម ្រ េច ដោយ ខ្លួន ឯ ង រ ប ស់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ Ġ សហប្រតិបត្តិការ Ġ ក្នុង ការ ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា អ ន្ត រ ជាតិ នា នា ដូច ជា ប ញ ្ហ ាស េ ដ្ឋ កិច្ច Ġ ប ញ ្ហ ាស ង្គ ម Ġ ប ញ ្ហ ាវ ប្ប ធម៌ Ġ និង ប ញ ្ហ ាម នុ ស្ស ធម៌ Ġ ជា ពិ សេ ស ក្នុង ការ ជំ រ ុញ ឲ្យ មាន ស ន្ត ិ ភាព Ġ ឲ្យ មាន ការ គោ រ ព សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស និង សេ រី ភាព ជា ម ូល ដ្ឋាន នៃ ការ អនុ វត្ត ន៍ Ġ ជា ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល Ġ ដើម ្ប ី រួម ក ម្ល ាំង ប្រ ជា ជាតិ ទ ាំង អ ស់ ឆ្ ព ោះ ទៅ Ġ រក គោ ល ប ំណ ង រួម Ġ ដើម ្ប ី សេ ច ក្តី សុខ ពិ ភព លោក ÂłĠ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ធ ្វ ើស កម្ម ភាព ដោយ ផ្ អ ែក លើ គោ ល ការណ៍ ដូច ខា ង ក្រោម ĠâĢĭ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ បង ្ក ើត ឡើង តា ម គោ ល ការណ៍ សម ភាព Ġ ប្រ ក ប ដោយ សម ភាព Ġ នៃ រដ្ឋ ទ ាំង អ ស់ Ġ សម ា ជ ិក អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ Ġ ត្រូវ ប ំព េញ ដោយ សុ ទ្ធ ចិត្ត ន ូវ កា ត ព្វ កិច្ច រ ប ស់ ខ្លួន តា ម ធម្ម នុ ញ្ញ Ġ សម ា ជ ិក អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ Ġ ត្រូវ ដ ោះ ស្រ ាយ ជ ម្ល ោះ អ ន្ត រ ជាតិ âĢĭ Ġ ដោយ ម ធ ្យ ោ បា យ ស ន្ត ិ វិ ធី Ġ ដោយ ម ិន ធ ្វ ើ ឲ្យ មា âĢĭâĢĭ ន គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ់ âĢĭ ដល់ ស ន្ត ិ ភាព Ġ និង ស ន្ត ិស ុ ខ អ ន្ត រ ជាតិ ហើយ នឹង យុត្តិ ធម៌ ឡ ើយ Ġ សម ា ជ ិក អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ជ ៀស វា ង ការ គ ំ រា ម âĢĭ កំ ហ ែង ឬ ការ ប្រ ើប ្រា ស់ ក ម្ល ាំង ប្រ ឆ ាំង នឹង អ្នក ដ ទ ៃ ទ ោះ បី រដ្ឋ ន ោះ តូ ច ក ៏ ដោយ Ġ សម ា ជ ិក អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ត្រូវ ជ ួយ ឧ ប ត្ថ ម្ភ ព េញ ប ន្ទ ុក ដល់ អង្គ ការ នេះ Ġ ក្នុង ស កម្ម ភាព âĢĭ ស្រ បទ ៅ នឹង ធម្ម នុ ញ្ញ ហើយ ម ិន ត្រូវ ឧ ប ត្ថ ម្ភ ត ទ ោរ ដ្ឋ ណា មួយ ដ ែល Ġ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ បាន រ ឹត ត្ប ិត ដា ក់ ទ ណ្ឌ កម្ម ទៅ តា ម និ តិ វិ ធី ទៅ លើ រដ្ឋ Ġ ដ ែល ម ិន គោ រ ព ធម្ម នុ ញ្ញ ន ោះ ទេ Ġ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ត្រូវ ធ ្វ ើយ ៉ ាង ឲ្យ រដ្ឋ ដ ែល ម ិន ម ែន ជា សម ា ជ ិក គោ រ ព តា ម គោ ល ការណ៍ ដ ែល បាន ច ែង រ ប ស់ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ Ġ មាន ត ម្ល ា ភាព ើ Ġ និង Ġ ជា ចំ ាប ាច់ ដើម ្ប ី ទ្រ ទ្រ ង់ ស ន្ត ិ ភាព Ġ និង ស ន្ត ិស ុ ខ អ ន្ត រ ជាតិ Ġ ម ិន ឲ្យ មាន បទ ប ញ្ញា តិ ្ត ណា មួយ Ġ នៅ ក្នុង រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ អនុ ញ្ញា âĢĭ ត ឲ្យ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ Ġ ធ ្វ ើ អ ន្ត រា គមន៍ ក្នុង រឿង រ៉ា វ ទ ាំង ឡា យ ណា ដ ែល ទ ាក់ ទិ ន ក្នុង យ ុត ្ថ ា ធិ ការ ក្នុង ស្រ ុក នៃ រដ្ឋ ណា មួយ ឡ ើយ Ġ សម ា ជ ិក ភាព Ġ រ ប ស់ អង្គ ការ ស ប្រ ជា ជាតិ Ġ ប ើក ចំ ព ោះ ប្រ ជា ជាតិ ទ ាំង ឡា យ ណា ដ ែល ស្រ ឡា ញ ់ ស ន្ត ិ ភាព Ġ ដ ែល ព្រ ម ទទួល យក កា ត ព្វ កិច្ច ប ំព េញ ទៅ តា ម ល ក្ខ ខ ណ្ឌ កំ ណ ត់ ដោយ ធម្ម នុ ញ្ញ Ġ នៃ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ Ġ ហើយ មាន ឆ ន្ទ ះ និង អា ច អនុ វត្ត âĢĭ ការ ត ព្វ កិច្ច ទ ាំង នេះ តា ម សេ ច ក្តី សម ្រ េច ចិត្ត រ ប ស់ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ Ġ សម ា ជ ិក ថ ្ម ីត ្រ ូវ បាន អនុ ញ្ញា ត ម ហា ស ន្ត ិប ាត តា មក ារ ផ្ ត ល់ âĢĭ អនុ សា ស ន៍ Ġ រ ប ស់ ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ស ន្ត ិស ុ ខ Ġ ធម្ម នុ ញ្ញ ក ៏ បាន ច ែង ផល ដ ែរ ពី ការ ព្យ ួរ ឬ ការ បណ្ត េញ ចេញ ន ូវ រដ្ឋ ទ ាំង ឡា យ ដ ែល រំ ល ោ ភ ទៅ លើ គោ ល ការណ៍ នៃ ធម្ម នុ ញ្ញ Ġ ប៉ ុន ្ត ែប ញ ្ហ ាន េះ ពុ ំ ដ ែល កើត មាន ម្ ត ង ណា ឡ ើយ Ġ តា ម ធម្ម នុ ញ្ញ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ភា សា ផ្ល ូវ ការ រ ប ស់ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ មាន ភា សា ដូច ជា Ġ ភា សា ច ិន Ġ ភា សា អង្គ គ ្ល េស Ġ ភា សា បា រា ំ ង Ġ ភា សារ ុស ្ស ៊ី Ġ និង ភា សា អ េស ៉ ្ប ាញ Ġ ភា សា អា រ៉ា ប់ បាន ត្រូវ ដា ក់ ប ន្ ថ ែម ជា ភា សា ផ្ល ូវ ការ មួយ ផ ង ដ ែរ សម ្រា ប់ ម ហា ស ន្ត ិប ាត ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ស ន្ត ិ ភាព Ġ និង ក្រុម ប្រ ឹក ្សា សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ និង សង ្ គម	1,118	▁តើ ភា សា ផ្ល ូវ ការ រ ប ស់ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ មាន ភា សា អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	24	▁តាម ធម្ម នុ ញ្ញ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ភា សា ផ្ល ូវ ការ រ ប ស់ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ មាន ភា សា ដូច ជា ▁ភាសា ច ិន ▁ភាសា អង្គ គ ្ល េស ▁ភាសា ប ារ ាំង ▁ភាសា រ ុ ស្ ស៊ី ▁និង ភា សា អ េស ៉ ្ប ាញ ▁ភាសា អា រ៉ា ប់ បាន ត្រូវ ដ ាក់ ប ន ្ថ ែម ជា ភា សា ផ្ល ូវ ការ មួយ ផ ង ដ ែរ ស ម្រ ាប់ ម ហា ស ន្ត ិប ាត ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ស ន្ត ិ ភាព ▁និង ក្រុម ប្រ ឹក ្សា សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁និង ស ង្គ ម ▁គោលបំណង ់ រ ប ស់ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ គ ឺ ▁ដើម្បី រ ក្ស ាស ន្ត ិ ភាព ▁និង ស ន្ត ិ សុខ អ ន្ត រ ជាតិ ព ង ្រី ក ការ ទំ នាក់ ទំ ន ង អ ន្ត រ ជាតិ រ វ ាង ប្រ ជា ជាតិ ទ ាំង ឡា យ ដោយ ផ្ អ ែក លើ ការ គ ោរ ព ▁នូវ គ ោល ការណ៍ ស មាស ភាព នៃ សិ ទ្ធិ រ ប ស់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ▁និង សិ ទ្ធិ ស ្វ ័យ ស ម្រ េច ដោយ ខ្លួន ឯ ង រ ប ស់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ▁សហប្រតិបត្តិការ ▁ក្នុង ការ ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា អ ន្ត រ ជាតិ នា នា ដូច ជា ប ញ ្ហ ាស េ ដ្ឋ កិច្ច ▁បញ្ហា ស ង្គ ម ▁បញ្ហា វ ប្ប ធម៌ ▁និង ប ញ ្ហ ាម នុ ស្ស ធម៌ ▁ជាពិសេស ក្នុង ការ ជំ រ ុញ ឲ្យ មាន ស ន្ត ិ ភាព ▁ឲ្យ មាន ការ គ ោរ ព សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស និង សេ រី ភាព ជា ម ូល ដ្ឋាន នៃ ការ អនុ វត្ត ន៍ ▁ជា ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល ▁ដើម្បី រួម ក ម្ល ាំង ប្រ ជា ជាតិ ទ ាំង អ ស់ ឆ្ ព ោះ ទៅ ▁រក គ ោល ប ំណ ង រួម ▁ដើម្បី ស េច ក្តី សុខ ពិ ភព លោក ▁អង្គការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ធ ្វ ើស កម្ម ភាព ដោយ ផ្ អ ែក លើ គ ោល ការណ៍ ដូច ខា ង ក្រោម ▁អង្គការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ប ង្ក ើត ឡើង ត ាម គ ោល ការណ៍ សម ភាព ▁ប្រកបដោយ សម ភាព ▁នៃ រដ្ឋ ទ ាំង អ ស់ ▁សមាជិក អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ▁ត្រូវ ប ំព េញ ដោយ ស ុទ្ធ ចិត្ត ន ូវ ក ាត ព្វ កិច្ច រ ប ស់ ខ្លួន ត ាម ធម្ម នុ ញ្ញ ▁សមាជិក អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ▁ត្រូវ ដ ោះ ស្រ ាយ ជ ម្ល ោះ អ ន្ត រ ជាតិ ▁ដោយ ម ធ ្យ ោ ប ាយ ស ន្ត ិ វិ ធី ▁ដោយ ម ិន ធ ្វ ើ ឲ្យ មា ▁ន គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ់ ▁ដល់ ស ន្ត ិ ភាព ▁និង ស ន្ត ិ សុខ អ ន្ត រ ជាតិ ហើយ នឹង យុត្តិ ធម៌ ឡ ើយ ▁សមាជិក អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ជ ៀស វ ាង ការ គ ំ រ ាម ▁កំ ហ ែង ឬ ការ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ក ម្ល ាំង ប្រ ឆ ាំង នឹង អ្នក ដ ទ ៃ ទ ោះ បី រដ្ឋ ន ោះ ត ូច ក ៏ ដោយ ▁សមាជិក អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ត្រូវ ជ ួយ ឧ ប ត្ថ ម្ភ ព េញ ប ន្ទ ុក ដល់ អង្គ ការ នេះ ▁ក្នុង ស កម្ម ភាព ▁ស្រប ទៅ នឹង ធម្ម នុ ញ្ញ ហើយ ម ិន ត្រូវ ឧ ប ត្ថ ម្ភ ត ទ ោ រដ្ឋ ណា មួយ ដ ែល ▁អង្គការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ បាន រ ឹត ត្ប ិត ដ ាក់ ទ ណ្ឌ កម្ម ទៅ ត ាម និ តិ វិ ធី ទៅ លើ រដ្ឋ ▁ដែល ម ិន គ ោរ ព ធម្ម នុ ញ្ញ ន ោះ ទេ ▁អង្គការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ត្រូវ ធ ្វ ើ យ៉ាង ឲ្យ រដ្ឋ ដ ែល ម ិន ម ែន ជា ស មា ជ ិក គ ោរ ព ត ាម គ ោល ការណ៍ ដ ែល បាន ច ែង រ ប ស់ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ▁មាន ត ម្ល ា ភាព ើ ▁និង ▁ជា ចំ ាប ាច់ ដើម ្ប ី ទ្រ ទ្រ ង់ ស ន្ត ិ ភាព ▁និង ស ន្ត ិ សុខ អ ន្ត រ ជាតិ ▁មិន ឲ្យ មាន បទ ប ញ្ញា តិ ្ត ណា មួយ ▁នៅក្នុង រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ អនុ ញ្ញា ▁ត ឲ្យ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ▁ធ្វើ អ ន្ត រា គមន៍ ក្នុង រឿង រ៉ា វ ទ ាំង ឡា យ ណា ដ ែល ទ ាក់ ទ ិន ក្នុង យ ុ ត្ថា ធិ ការ ក្នុង ស្រ ុក នៃ រដ្ឋ ណា មួយ ឡ ើយ ▁សមាជិក ភាព ▁របស់ អង្គ ការ ស ប្រ ជា ជាតិ ▁បើក ច ំព ោះ ប្រ ជា ជាតិ ទ ាំង ឡា យ ណា ដ ែល ស្រ ឡ ាញ់ ស ន្ត ិ ភាព ▁ដែល ព្រ ម ទទួល យក ក ាត ព្វ កិច្ច ប ំព េញ ទៅ ត ាម ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ក ំណ ត់ ដោយ ធម្ម នុ ញ្ញ ▁នៃ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ▁ហើយ មាន ឆ ន្ទ ះ និង អា ច អនុ វត្ត ▁ការត ព្វ កិច្ច ទ ាំង នេះ ត ាម ស េច ក្តី ស ម្រ េច ចិត្ត រ ប ស់ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ▁សមាជិក ថ ្ម ី ត្រូវ បាន អនុ ញ្ញា ត ម ហា ស ន្ត ិប ាត ត ាម ការ ផ្ ត ល់ ▁អនុសាសន៍ ▁របស់ ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ស ន្ត ិ សុខ ▁ធម្មនុញ្ញ ក ៏ បាន ច ែង ផល ដ ែរ ពី ការ ព្យ ួរ ឬ ការ បណ្ត េញ ចេញ ន ូវ រដ្ឋ ទ ាំង ឡា យ ដ ែល រំ ល ោ ភ ទៅ លើ គ ោល ការណ៍ នៃ ធម្ម នុ ញ្ញ ▁ប៉ុន្តែ ប ញ ្ហ ា នេះ ព ុំ ដ ែល កើត មាន ម ្ត ង ណា ឡ ើយ ▁តាម ធម្ម នុ ញ្ញ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ភា សា ផ្ល ូវ ការ រ ប ស់ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ មាន ភា សា ដូច ជា ▁ភាសា ច ិន ▁ភាសា អង្គ គ ្ល េស ▁ភាសា ប ារ ាំង ▁ភាសា រ ុ ស្ ស៊ី ▁និង ភា សា អ េស ៉ ្ប ាញ ▁ភាសា អា រ៉ា ប់ បាន ត្រូវ ដ ាក់ ប ន ្ថ ែម ជា ភា សា ផ្ល ូវ ការ មួយ ផ ង ដ ែរ ស ម្រ ាប់ ម ហា ស ន្ត ិប ាត ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ស ន្ត ិ ភាព ▁និង ក្រុម ប្រ ឹក ្សា សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁និង ស ង្គ ម	1,036
តើអាវុធប្រភេទណាខ្លះដែលគេចាត់ទុកថា ជាអាវុធប្រល័យលោក	null	អាវុធដែលគេចាត់ទុកថាជាអាវុធ ប្រល័យលោក រួមមានអាវុធ ណឺត្រុង អាវុធ គីមី និងអាវុធជីវសាស្រ្ដ ដែលមានលទ្ធភាពកម្ចេចភាវរស់ទាំងអស់នៅលើពិភពផែនដីយ៉ាងងាយ	null	អាវុធដែលគេចាត់ទុកថាជាអាវុធ ប្រល័យលោក រួមមានអាវុធ ណឺត្រុង អាវុធ គីមី និងអាវុធជីវសាស្រ្ដ ដែលមានលទ្ធភាពកម្ចេចភាវរស់ទាំងអស់នៅលើពិភពផែនដីយ៉ាងងាយ	ត ើ អា វុធ ប្រ ភ េ ទ ណា ខ្ ល ះ ដ ែល គ េច ាត់ ទុក ថា Ġ ជា អា វុធ ប្រ ល័យ លោក Ġ	25	អា វុធ ដ ែល គ េច ាត់ ទុក ថា ជា អា វុធ Ġ ប្រ ល័យ លោក Ġ រួម មាន អា វុធ Ġ ណ ឺត ្រ ុង Ġ អា វុធ Ġ គី មី Ġ និង អា វុធ ជីវ សា ស្រ ្ ដ Ġ ដ ែល មាន ល ទ្ធ ភាព ក ម្ ច េច ភា វរ ស់ ទ ាំង អ ស់ នៅ លើ ពិ ភព ផ ែន ដ ី យ៉ាង ង ាយ	63	▁តើ អា វុធ ប្រ ភ េ ទ ណា ខ្ ល ះ ដ ែល គ េច ាត់ ទុក ថា ▁ជា អា វុធ ប្រ ល័យ លោក ▁	24	▁អាវុធ ដ ែល គ េច ាត់ ទុក ថា ជា អា វុធ ▁ប្រល័យ លោក ▁រួម មាន អា វុធ ▁ណ ឺ ត្រ ុង ▁អាវុធ ▁គីមី ▁និង អា វុធ ជីវ សា ស្រ ្ ដ ▁ដែល មាន ល ទ្ធ ភាព ក ម្ ច េច ភា វ រស់ ទ ាំង អ ស់ នៅ លើ ពិ ភព ផ ែន ដ ី យ៉ាង ង ាយ	58
តើតួនាទីព្រះមហាក្សត្រប្រ៊ុយណេនិងព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជាយើងខុសគ្នាដូចម្តេចខ្លះ	null	តួនាទីព្រះមហាក្សត្រប្រ៊ុយណេនិងព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជាយើងខុសគ្នាត្រង់ ព្រះមហាក្សត្រប្រ៊ុយណេគ្រងរាជផង កាន់អំណាចផងព្រះមហាក្សត្រខ្មែរទ្រង់សោយរាជ្យ តែព្រះអង្គមិនកាន់អំណាច	null	តួនាទីព្រះមហាក្សត្រប្រ៊ុយណេនិងព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជាយើងខុសគ្នាត្រង់ ព្រះមហាក្សត្រប្រ៊ុយណេគ្រងរាជផង កាន់អំណាចផងព្រះមហាក្សត្រខ្មែរទ្រង់សោយរាជ្យ តែព្រះអង្គមិនកាន់អំណាច	ត ើត ួន ា ទី ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ប្រ ៊ ុយ ណេ និង ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ក ម្ព ុ ជា យ ើង ខុស គ្នា ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ Ġ	35	ត ួន ា ទី ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ប្រ ៊ ុយ ណេ និង ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ក ម្ព ុ ជា យ ើង ខុស គ្នា ត្រ ង់ Ġ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ប្រ ៊ ុយ ណេ គ្រ ង រាជ ផ ង Ġ កាន់ អ ំណ ា ច ផ ង ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ខ្ ម ែរ ទ្រ ង់ ស ោយ រាជ ្យ Ġ តែ ព្រ ះ អង្គ ម ិន កាន់ អ ំណ ា ច	75	▁តើ ត ួ នាទី ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ប្រ ៊ ុយ ណេ និង ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ក ម្ព ុ ជ ាយ ើង ខុស គ្នា ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁	34	▁តួនាទី ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ប្រ ៊ ុយ ណេ និង ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ក ម្ព ុ ជ ាយ ើង ខុស គ្នា ត្រ ង់ ▁ព្រះមហាក្សត្រ ប្រ ៊ ុយ ណេ គ្រ ង រាជ ផ ង ▁កាន់អំណាច ផ ង ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ខ្ ម ែរ ទ្រ ង់ ស ោយ រាជ ្យ ▁តែ ព្រ ះ អង្គ ម ិន កាន់ អ ំ ណា ច	64
តើរដ្ឋាភិបាលដែលកើតចេញពីការបោះឆ្នោតនេះមានន័យទម្រង់ដូចម្ដេច	null	រដ្ឋាភិបាលដែកកើតចេញពីការបោះឆ្នោតនេះមានន័យទម្រង់ដូចតទៅ យកតាមគម្រូរដ្ឋាភិបាលក្រុងមូស្គូទាំងស្រុងតាំងពីសេដ្ឋកិច្ចផែនការ រហូតដល់ការ ត្រួតពិនិត្យលើផលិតផលផ្សេងៗការរីកតបន្តឹង និងអំពើផ្តាច់កាតត្រូវបានគេយកមកអនុវត្ត គាបសង្កត់ទៅលើសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិបង្កើតប៉ូលីសសម្ងាត់ដើម្បីតាមឃ្លាំមើសចលនាប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល	null	រដ្ឋាភិបាលដែកកើតចេញពីការបោះឆ្នោតនេះមានន័យទម្រង់ដូចតទៅ យកតាមគម្រូរដ្ឋាភិបាលក្រុងមូស្គូទាំងស្រុងតាំងពីសេដ្ឋកិច្ចផែនការ រហូតដល់ការ ត្រួតពិនិត្យលើផលិតផលផ្សេងៗការរីកតបន្តឹង និងអំពើផ្តាច់កាតត្រូវបានគេយកមកអនុវត្ត គាបសង្កត់ទៅលើសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិបង្កើតប៉ូលីសសម្ងាត់ដើម្បីតាមឃ្លាំមើសចលនាប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល	ត ើរ ដ្ឋា ភិ បាល ដ ែល កើត ចេញ ពី ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត នេះ មាន ន ័យ ទ ម្រ ង់ ដូច ម្ ដ េច Ġ	27	រដ្ឋ ា ភិ បាល ដ ែក កើត ចេញ ពី ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត នេះ មាន ន ័យ ទ ម្រ ង់ ដូច ត ទៅ Ġ យក តា ម គម ្រ ូរ ដ្ឋា ភិ បាល ក្រុង ម ូស ្ គូ ទ ាំង ស្រ ុង តាំង ពី សេ ដ្ឋ កិច្ច ផ ែន ការ Ġ រ ហ ូត ដល់ ការ Ġ ត្រ ួត ពិ និ ត ្យ លើ ផល ិត ផល ផ្ សេ ង ៗ ការ រី ក ត ប ន្ត ឹង Ġ និង អ ំព ើ ផ្ តា ច ់ កា ត ត្រូវ បាន គ េ យក មក អនុ វត្ត Ġ គ ាប សង ្ក ត់ ទៅ លើ សេ រី ភាព ក្នុង ការ បញ្ច េញ ម តិ បង ្ក ើត ប៉ ូល ី ស សម ្ង ាត់ ដើម ្ប ីត ាម ឃ្លា ំ ម ើស ច ល នា ប្រ ឆ ាំង នឹង រដ្ឋ ា ភិ បាល	140	▁តើ រ ដ្ឋា ភិ បាល ដ ែល កើត ចេញ ពី ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត នេះ មាន ន ័យ ទ ម្រ ង់ ដូច ម្ ដ េច ▁	27	▁រដ្ឋាភិបាល ដ ែក កើត ចេញ ពី ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត នេះ មាន ន ័យ ទ ម្រ ង់ ដូច ត ទៅ ▁យក ត ាម គ ម្រ ូរ ដ្ឋា ភិ បាល ក្រុង ម ូ ស្ គូ ទ ាំង ស្រ ុង តាំង ពី សេ ដ្ឋ កិច្ច ផ ែន ការ ▁រហូតដល់ ការ ▁ត្រួតពិនិត្យ លើ ផល ិត ផល ផ្ ស េង ៗ ការ រី ក ត ប ន្ត ឹង ▁និង អ ំព ើ ផ្ ត ាច់ ក ាត ត្រូវ បាន គ េ យក មក អនុ វត្ត ▁គ ាប ស ង្ក ត់ ទៅ លើ សេ រី ភាព ក្នុង ការ បញ្ច េញ ម តិ ប ង្ក ើត ប៉ ូ លី ស សម ្ង ាត់ ដើម ្ប ីត ាម ឃ្លា ំ ម ើស ច ល នា ប្រ ឆ ាំង នឹង រ ដ្ឋា ភិ បាល	128
តើពុទ្ធពរទាំងប្រាំប្រការរបស់ព្រះពុទ្ធមានអត្ថន័យដូចម្តេច	null	ពុទ្ធពរទាំងប្រាំប្រការរបស់ព្រះពុទ្ធមានអត្តន័យដូចជាអាយុ សូមឱ្យអោយយឺនយូរ ត្រូវមានសេចក្តីប្រុងប្រយត្ន័វណ្ណៈសូមឱ្យមានពណ៌សម្បុរល្អ អនាម័យខ្លួនប្រាណសុខៈ សូមឱ្យមានសុខទាំងផ្លូវកាយផ្លូវចិត្ត ដោយសេចក្តីស្ងប់បដិភាណៈ សូមឱ្យមានប្រាជ្ញាវាងវៃឈ្នះអស់មាសត្រូវពលៈ សូមឱ្យមានសុខភាពមាំមួន	null	ពុទ្ធពរទាំងប្រាំប្រការរបស់ព្រះពុទ្ធមានអត្តន័យដូចជាអាយុ សូមឱ្យអោយយឺនយូរ ត្រូវមានសេចក្តីប្រុងប្រយត្ន័វណ្ណៈសូមឱ្យមានពណ៌សម្បុរល្អ អនាម័យខ្លួនប្រាណសុខៈ សូមឱ្យមានសុខទាំងផ្លូវកាយផ្លូវចិត្ត ដោយសេចក្តីស្ងប់បដិភាណៈ សូមឱ្យមានប្រាជ្ញាវាងវៃឈ្នះអស់មាសត្រូវពលៈ សូមឱ្យមានសុខភាពមាំមួន	ត ើ ពុ ទ្ធ ពរ ទ ាំង ប្រា ំ ប្រ ការ រ ប ស់ ព្រ ះ ពុ ទ្ធ មាន អ ត្ថ ន ័យ ដូច ម្ ត េច Ġ	27	ពុ ទ្ធ ពរ ទ ាំង ប្រា ំ ប្រ ការ រ ប ស់ ព្រ ះ ពុ ទ្ធ មាន អ ត្ត ន ័យ ដូច ជា អា យ ុ Ġ ស ូម ឱ្យ អោយ យ ឺន យ ូរ Ġ ត្រូវ មាន សេ ច ក្តី ប្រ ុង ប្រ យ ត ្ន ័ វ ណ្ណ ៈ ស ូម ឱ្យ មាន ព ណ៌ សម្ប ុរ ល្អ Ġ អ នា ម ័យ ខ្លួន ប្រា ណ សុខ ៈ Ġ ស ូម ឱ្យ មាន សុខ ទ ាំង ផ្ល ូវ កាយ ផ្ល ូវ ចិត្ត Ġ ដោយ សេ ច ក្តី ស្ ង ប់ ប ដ ិ ភា ណៈ Ġ ស ូម ឱ្យ មាន ប្រា ជ្ញ ាវ ាង វ ៃ ឈ ្ន ះ អ ស់ មាស ត្រូវ ពល ៈ Ġ ស ូម ឱ្យ មាន សុខ ភាព មា ំ ម ួន	121	▁តើ ព ុទ្ធ ពរ ទ ាំង ប្រ ាំ ប្រ ការ រ ប ស់ ព្រ ះ ព ុទ្ធ មាន អ ត្ថ ន ័យ ដូច ម ្ត េច ▁	26	▁ពុទ្ធ ពរ ទ ាំង ប្រ ាំ ប្រ ការ រ ប ស់ ព្រ ះ ព ុទ្ធ មាន អ ត្ត ន ័យ ដូច ជា អ ាយ ុ ▁សូម ឱ្យ អោយ យ ឺន យ ូរ ▁ត្រូវ មាន ស េច ក្តី ប្រ ុង ប្រ យ ត ្ន ័ វ ណ្ណ ៈ ស ូម ឱ្យ មាន ព ណ៌ សម្ប ុរ ល្អ ▁អនាម័យ ខ្លួន ប្រា ណ សុខ ៈ ▁សូម ឱ្យ មាន សុខ ទ ាំង ផ្ល ូវ កាយ ផ្ល ូវ ចិត្ត ▁ដោយ ស េច ក្តី ស្ ង ប់ ប ដ ិ ភា ណៈ ▁សូម ឱ្យ មាន ប្រា ជ្ញ ាវ ាង វ ៃ ឈ ្ន ះ អ ស់ មាស ត្រូវ ពល ៈ ▁សូម ឱ្យ មាន សុខ ភាព ម ាំ ម ួន	113
តើមានកត្ដាអ្វីខ្លះ ដែលបានទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍ចូលមកទស្សនាក្នុងអ៉ីតាលី	null	កត្តាដែលបានទាក់ទាញភ្ងៀវទេសចរណ៍ឪ្យចូលមកទស្សនានៅអ៉ីតាលីមានដូចជា មរតកធម្មជាតិពីឆ្នេរខ្សាច់ភ្លឺផ្លេក លាតសន្ធឹងនៅក្រោមព្រះអាទិត្យនារដូវក្ដៅជាច្រើនកន្លែង មរតកដំណែលវប្បធម៌ពីចក្រភពរ៉ូមដូចជាព្រះវិហារសិនម៉ាក់វិហារសិនពីទ័រជាដើមមានសារមន្ទីរដែលមានឈ្មោះល្បីល្បាញក្នុងពិភពលោកស្ថិតក្នុងទីក្រុងប្រវត្តិសាស្រ្ដ	null	កត្តាដែលបានទាក់ទាញភ្ងៀវទេសចរណ៍ឪ្យចូលមកទស្សនានៅអ៉ីតាលីមានដូចជា មរតកធម្មជាតិពីឆ្នេរខ្សាច់ភ្លឺផ្លេក លាតសន្ធឹងនៅក្រោមព្រះអាទិត្យនារដូវក្ដៅជាច្រើនកន្លែង មរតកដំណែលវប្បធម៌ពីចក្រភពរ៉ូមដូចជាព្រះវិហារសិនម៉ាក់វិហារសិនពីទ័រជាដើមមានសារមន្ទីរដែលមានឈ្មោះល្បីល្បាញក្នុងពិភពលោកស្ថិតក្នុងទីក្រុងប្រវត្តិសាស្រ្ដ	ត ើម ាន ក ត ្ ដា អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ដ ែល បាន ទ ាក់ ទ ាញ ភ ្ញ ៀវ ទេស ចរ ណ៍ ចូល មក ទ ស្ស នា ក្នុង អ ៉ី តា លី Ġ	35	ក ត្ត ា ដ ែល បាន ទ ាក់ ទ ាញ ភ ្ង ៀវ ទេស ចរ ណ៍ ឪ ្យ ចូល មក ទ ស្ស នា នៅ អ ៉ី តា លី មាន ដូច ជា Ġ ម រ ត ក ធម្ម ជាតិ ពី ឆ្ ន េរ ខ្ សា ច ់ ភ្ល ឺ ផ្ល េក Ġ លា ត ស ន្ធ ឹង នៅ ក្រោម ព្រ ះ អា ទិ ត ្យ នា រ ដ ូវ ក្ ដ ៅ ជា ច្ រ ើន កន្លែង Ġ ម រ ត ក ដំ ណ ែល វ ប្ប ធម៌ ពី ច ក្រ ភព រ៉ូ ម ដូច ជា ព្រ ះ វិ ហា រស ិន ម៉ា ក់ វិ ហា រស ិន ពី ទ័រ ជា ដើម មាន សារ ម ន្ទ ី រ ដ ែល មាន ឈ្មោះ ល ្ប ី ល ្ប ាញ ក្នុង ពិ ភព លោក ស្ ថ ិត ក្នុង ទី ក្រុង ប្រ វត្ត ិស ាស ្រ ្ ដ	141	▁តើ មាន ក ត ្ ដា អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ដែល បាន ទ ាក់ ទ ាញ ភ ្ញ ៀវ ទេស ចរ ណ៍ ចូល មក ទ ស្ស នា ក្នុង អ ៉ី តា លី ▁	33	▁កត្តា ដ ែល បាន ទ ាក់ ទ ាញ ភ ្ង ៀវ ទេស ចរ ណ៍ ឪ ្យ ចូល មក ទ ស្ស នា នៅ អ ៉ី តា លី មាន ដូច ជា ▁ម រ ត ក ធម្ម ជាតិ ពី ឆ្ ន េរ ខ្ ស ាច់ ភ្ល ឺ ផ្ល េក ▁លា ត ស ន្ធ ឹង នៅ ក្រោម ព្រ ះ អា ទ ិត ្យ ន ារ ដ ូវ ក្ ដ ៅ ជា ច ្រ ើន កន្លែង ▁ម រ ត ក ដ ំណ ែល វ ប្ប ធម៌ ពី ច ក្រ ភព រ៉ូ ម ដូច ជា ព្រ ះ វិ ហា រស ិន ម៉ា ក់ វិ ហា រស ិន ពី ទ័រ ជា ដើម មាន សារ ម ន្ទ ី រ ដ ែល មាន ឈ្មោះ ល ្ប ី ល ្ប ាញ ក្នុង ពិ ភព លោក ស ្ថ ិត ក្នុង ទី ក្រុង ប្រ វ ត្តិ សា ស្រ ្ ដ	138
តើអ្នកដឹកនាំត្រូវមានគុណសម្បត្តិអ្វីខ្លះ	null	អ្នកដឹកនាំត្រូវមានគុណសម្បត្តិដូចតទៅ សុខភាព អ្នកដឹកនាំជាបុរស ឬស្រ្តីត្រូវគប្បីមានសុខភាពល្អ គ្មានបញ្ហាសរសៃប្រសាទ និងគ្មានជំងឺធ្ងន់ធ្ងរប្រចាំកាយ សមត្ថភាព អាចជាមេដឹកនាំបានក្នុងការបំពេញកិច្ចណាមួយដោយមធ្យោបាយផ្លូវកាយ ផ្លូវចិត្ត និងផ្លូវបញ្ញា សមត្ថភាពនេះអាចកើតចេញពីការត្រិះរិះពិចារណាការរៀនសូត្របណ្តញបណ្តាលនិងបទពិសោធន៍របសស់បុគ្គលម្នាក់ គុណធម៌ មេដឹកនាំត្រូវមានអាកប្បកិរិយាល្អមានឧត្តមភាពនិងមានទស្សនៈទូលំទូលាយតាមទសពិធរាជធម៌ដប់ប្រការ ទាន សីល បរិច្ចាគអាជ្ជវៈ មទ្ទវៈ តបៈ អក្កោធនៈ អវិហិសា ខន្តី និងអវិរោធនៈ ក្រៅពីកត្តាមូលដ្ឋានទាំងបីខាងលើនេះ អ្នកដឹកនាំត្រូវមានប្រតិបត្តខ្លួនដូចខាងក្រោម អ្នកដឹកនាំល្អមានសមាជិកចូលចិត្ត ចេះធ្វើការជាមួយអ្នកដទៃទៀត ត្រូវនិយាយពីរោះស្តាប់ និងធ្វើការជាមួយមនុស្សទាំងចង្កោមអ្នកដឹកនាំល្អចេះស្តាប់សមាជិកថ្នាក់ក្រោមនិងស្វែងយល់គោលបំណងរបស់ពួកគេអ្នកដឹកនាំល្អបង្កើតមេត្រីភាព ជាមួយសមាជិកក្រុម ដើម្បីបង្កើតប្រសិទ្ធភាពការងារអ្នកដឹកនាំល្អបង្កើតការទុកចិត្តដល់សមាជិកដោយយកចិត្តទុកដាក់ ពេលកូនចៅទទួលគ្រោះថ្នាក់ឬជួយដោះស្រាយបញ្ហាផ្សេងៗដែលកូនចៅឈមមុខអ្នកដឹកនាំល្អជឿជាក់លើខ្លួនឯងដោយកែលម្អក្រុមរបស់ខ្លួនក្នុងការបំពេញកិច្ចការរួមគ្នាឱ្យមានវឌ្ឍនភាព និងជឿជាក់លើសមត្ថភាពខ្លួនឯងអ្នកដឹកនាំល្អត្រូវមានវិន័យផ្ទាល់ខ្លួន និងមានគំណិតថ្មីផ្តល់ជូនអ្នកដទៃទៀតអ្នកដឹកនាំ ត្រូវមានភាពស្មោះត្រង់ និងប្រកបដោយតម្លាភាពអ្នកដឹកនាំល្អត្រូវទទួលខុសត្រូវ លើការងារនិងលទ្ធផលរបស់ក្រុមខ្លួនអ្នកដឹកនាំល្អត្រូវដោះស្រាយបញ្ហា ឧបសគ្គនិងរក្សាផលប្រយោជន៍រួម ឯបញ្ហាផ្ទាល់មិនត្រូវឱ្យប៉ះពាល់ការងារក្រុមឡើយអ្នកដឹកនាំល្អត្រូវមានសុភវិនិច្ឆ័យល្អ ផ្សះផ្សាទំនាស់ក្នុងក្រុមដោយមិនលម្អៀង ដើម្បីឱ្យក្រុមមានការជឿជាក់	null	អ្នកដឹកនាំត្រូវមានគុណសម្បត្តិដូចតទៅ សុខភាព អ្នកដឹកនាំជាបុរស ឬស្រ្តីត្រូវគប្បីមានសុខភាពល្អ គ្មានបញ្ហាសរសៃប្រសាទ និងគ្មានជំងឺធ្ងន់ធ្ងរប្រចាំកាយ សមត្ថភាព អាចជាមេដឹកនាំបានក្នុងការបំពេញកិច្ចណាមួយដោយមធ្យោបាយផ្លូវកាយ ផ្លូវចិត្ត និងផ្លូវបញ្ញា សមត្ថភាពនេះអាចកើតចេញពីការត្រិះរិះពិចារណាការរៀនសូត្របណ្តញបណ្តាលនិងបទពិសោធន៍របសស់បុគ្គលម្នាក់ គុណធម៌ មេដឹកនាំត្រូវមានអាកប្បកិរិយាល្អមានឧត្តមភាពនិងមានទស្សនៈទូលំទូលាយតាមទសពិធរាជធម៌ដប់ប្រការ ទាន សីល បរិច្ចាគអាជ្ជវៈ មទ្ទវៈ តបៈ អក្កោធនៈ អវិហិសា ខន្តី និងអវិរោធនៈ ក្រៅពីកត្តាមូលដ្ឋានទាំងបីខាងលើនេះ អ្នកដឹកនាំត្រូវមានប្រតិបត្តខ្លួនដូចខាងក្រោម អ្នកដឹកនាំល្អមានសមាជិកចូលចិត្ត ចេះធ្វើការជាមួយអ្នកដទៃទៀត ត្រូវនិយាយពីរោះស្តាប់ និងធ្វើការជាមួយមនុស្សទាំងចង្កោមអ្នកដឹកនាំល្អចេះស្តាប់សមាជិកថ្នាក់ក្រោមនិងស្វែងយល់គោលបំណងរបស់ពួកគេអ្នកដឹកនាំល្អបង្កើតមេត្រីភាព ជាមួយសមាជិកក្រុម ដើម្បីបង្កើតប្រសិទ្ធភាពការងារអ្នកដឹកនាំល្អបង្កើតការទុកចិត្តដល់សមាជិកដោយយកចិត្តទុកដាក់ ពេលកូនចៅទទួលគ្រោះថ្នាក់ឬជួយដោះស្រាយបញ្ហាផ្សេងៗដែលកូនចៅឈមមុខអ្នកដឹកនាំល្អជឿជាក់លើខ្លួនឯងដោយកែលម្អក្រុមរបស់ខ្លួនក្នុងការបំពេញកិច្ចការរួមគ្នាឱ្យមានវឌ្ឍនភាព និងជឿជាក់លើសមត្ថភាពខ្លួនឯងអ្នកដឹកនាំល្អត្រូវមានវិន័យផ្ទាល់ខ្លួន និងមានគំណិតថ្មីផ្តល់ជូនអ្នកដទៃទៀតអ្នកដឹកនាំ ត្រូវមានភាពស្មោះត្រង់ និងប្រកបដោយតម្លាភាពអ្នកដឹកនាំល្អត្រូវទទួលខុសត្រូវ លើការងារនិងលទ្ធផលរបស់ក្រុមខ្លួនអ្នកដឹកនាំល្អត្រូវដោះស្រាយបញ្ហា ឧបសគ្គនិងរក្សាផលប្រយោជន៍រួម ឯបញ្ហាផ្ទាល់មិនត្រូវឱ្យប៉ះពាល់ការងារក្រុមឡើយអ្នកដឹកនាំល្អត្រូវមានសុភវិនិច្ឆ័យល្អ ផ្សះផ្សាទំនាស់ក្នុងក្រុមដោយមិនលម្អៀង ដើម្បីឱ្យក្រុមមានការជឿជាក់	ត ើ អ្នក ដ ឹក នាំ ត្រូវ មាន គុណ សម្បត្តិ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	15	អ្នក ដ ឹក នាំ ត្រូវ មាន គុណ សម្បត្តិ ដូច ត ទៅ Ġ សុខ ភាព Ġ អ្នក ដ ឹក នាំ ជា ប ុរ ស Ġ ឬ ស្រ ្ត ីត ្រ ូវ គ ប្ប ី មាន សុខ ភាព ល្អ Ġ គ ្ម ាន ប ញ ្ហ ាស រស ៃ ប្រ សា ទ Ġ និង គ ្ម ាន ជំ ង ឺ ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ ប្រ ច ាំ កាយ Ġ សម ត្ថ ភាព Ġ អា ច ជា មេ ដ ឹក នាំ បាន ក្នុង ការ ប ំព េញ កិច្ច ណា មួយ ដោយ ម ធ ្យ ោ បា យ ផ្ល ូវ កាយ Ġ ផ្ល ូវ ចិត្ត Ġ និង ផ្ល ូវ ប ញ្ញា Ġ សម ត្ថ ភាព នេះ អា ច កើត ចេញ ពី ការ ត្រ ិះ រិ ះ ពិ ចារ ណា ការ រ ៀន ស ូត ្រ បណ្ត ញ បណ្ត ាល និង បទ ពិ ស ោ ធ ន៍ រ ប ស ស់ ប ុ គ្គ ល ម្ នាក់ Ġ គុណ ធម៌ Ġ មេ ដ ឹក នាំ ត្រូវ មាន អា ក ប្ប ក ិ រិយា ល្អ មាន ឧ ត្ត ម ភាព និង មាន ទ ស្ស នៈ ទូ លំ ទូ លា យ តា ម ទ ស ពិ ធរ ា ជ ធម៌ ដ ប់ ប្រ ការ Ġ ទាន Ġ សី ល Ġ បរ ិច ្ច ា គ អា ជ្ជ វៈ Ġ ម ទ្ទ វៈ Ġ ត ប ៈ Ġ អ ក្ក ោ ធ នៈ Ġ អ វិ ហ ិស ា Ġ ខ ន្ត ី Ġ និង អ វិ រ ោ ធ នៈ Ġ ក្រ ៅ ពី ក ត្ត ាម ូល ដ្ឋាន ទ ាំង បី ខា ង លើ នេះ Ġ អ្នក ដ ឹក នាំ ត្រូវ មាន ប្រ តិ ប ត្ត ខ្លួន ដូច ខា ង ក្រោម ĠâĢĭ អ្នក ដ ឹក នាំ ល្អ មាន សម ា ជ ិក ចូល ចិត្ត Ġ ច េះ ធ ្វ ើក ារ ជា មួយ អ្នក ដ ទ ៃ ទៀត Ġ ត្រូវ និ យា យ ពី រ ោះ ស្តា ប់ Ġ និង ធ ្វ ើក ារ ជា មួយ ម នុ ស្ស ទ ាំង ច ង្ក ោម អ្នក ដ ឹក នាំ ល្អ ច េះ ស្តា ប់ សម ា ជ ិក ថ្ន ាក់ ក្រោម និង ស្ វ ែង យ ល់ គោ ល ប ំណ ង រ ប ស់ ព ួ ក គ េ អ្នក ដ ឹក នាំ ល្អ បង ្ក ើត មេ ត្រ ី ភាព Ġ ជា មួយ សម ា ជ ិក ក្រុម Ġ ដើម ្ប ី បង ្ក ើត ប្រ សិ ទ្ធ ភាព ការងារ អ្នក ដ ឹក នាំ ល្អ បង ្ក ើត ការ ទុក ចិត្ត ដល់ សម ា ជ ិក ដោយ យកចិត្តទុកដាក់ Ġ ពេល កូ ន ច ៅ ទទួល គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ឬ ជ ួយ ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា ផ្ សេ ង ៗ ដ ែល កូ ន ច ៅ ឈ ម មុខ អ្នក ដ ឹក នាំ ល្អ ជ ឿ ជា ក់ លើ ខ្លួន ឯ ង ដោយ ក ែល ម្ អ ក្រុម រ ប ស់ ខ្លួន ក្នុង ការ ប ំព េញ កិច្ច ការ រួម គ្នា ឱ្យ មាន វ ឌ ្ឍ ន ភាព Ġ និង ជ ឿ ជា ក់ លើ សម ត្ថ ភាព ខ្លួន ឯ ង អ្នក ដ ឹក នាំ ល្អ ត្រូវ មាន វិ ន ័យ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន Ġ និង មាន គ ំណ ិត ថ ្ម ី ផ្ ត ល់ ជ ូន អ្នក ដ ទ ៃ ទៀត អ្នក ដ ឹក នាំ Ġ ត្រូវ មាន ភាព ស្ម ោះ ត្រ ង់ Ġ និង ប្រ ក ប ដោយ ត ម្ល ា ភាព អ្នក ដ ឹក នាំ ល្អ ត្រូវ ទទួល ខុស ត្រូវ Ġ លើក ារ ងារ និង ល ទ្ធ ផល រ ប ស់ ក្រុម ខ្លួន អ្នក ដ ឹក នាំ ល្អ ត្រូវ ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា Ġ ឧ ប ស គ្គ និង រក ្សា ផល ប្រ យោ ជន ៍ រួម Ġ ឯ ប ញ ្ហ ា ផ្ ទ ាល់ ម ិន ត្រូវ ឱ្យ ប៉ ះ ពា ល់ ការងារ ក្រុម ឡ ើយ អ្នក ដ ឹក នាំ ល្អ ត្រូវ មាន សុ ភ វិ និ ច្ឆ ័យ ល្អ Ġ ផ្ ស ះ ផ្ សា ទំ នា ស់ ក្នុង ក្រុម ដោយ ម ិន លម្អ ៀង Ġ ដើម ្ប ី ឱ្យ ក្រុម មាន ការ ជ ឿ ជា ក់	631	▁តើ អ្នក ដ ឹក នាំ ត្រូវ មាន គុណ សម្បត្តិ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	14	▁អ្នកដឹកនាំ ត្រូវ មាន គុណ សម្បត្តិ ដូច ត ទៅ ▁សុខភាព ▁អ្នកដឹកនាំ ជា ប ុរ ស ▁ឬ ស្រ ្ត ី ត្រូវ គ ប្ប ី មាន សុខ ភាព ល្អ ▁គ្មាន ប ញ ្ហ ាស រស ៃ ប្រ សា ទ ▁និង គ ្ មាន ជំ ង ឺ ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ ប្រ ច ាំ កាយ ▁សមត្ថភាព ▁អាច ជា មេ ដ ឹក នាំ បាន ក្នុង ការ ប ំព េញ កិច្ច ណា មួយ ដោយ ម ធ ្យ ោ ប ាយ ផ្ល ូវ កាយ ▁ផ្លូវចិត្ត ▁និង ផ្ល ូវ ប ញ្ញា ▁សមត្ថភាព នេះ អា ច កើត ចេញ ពី ការ ត្រ ិះ រ ិះ ពិ ចារ ណា ការ រ ៀន ស ូ ត្រ បណ្ត ញ បណ្ត ាល និង បទ ពិ ស ោ ធ ន៍ រ ប ស ស់ ប ុ គ្គ ល ម្ នាក់ ▁គុណ ធម៌ ▁មេដឹកនាំ ត្រូវ មាន អា ក ប្ប ក ិ រិយា ល្អ មាន ឧ ត្ត ម ភាព និង មាន ទ ស្ស នៈ ទូ លំ ទ ូល ាយ ត ាម ទ ស ពិ ធ រាជ ធម៌ ដ ប់ ប្រ ការ ▁ទាន ▁សីល ▁បរិច្ចាគ អា ជ្ជ វៈ ▁ម ទ្ទ វៈ ▁តប ៈ ▁អ ក្ក ោ ធ នៈ ▁អ វិ ហ ិ សា ▁ខ ន្ត ី ▁និង អ វិ រ ោ ធ នៈ ▁ក្រៅពី ក ត្ត ាម ូល ដ្ឋាន ទ ាំង បី ខា ង លើ នេះ ▁អ្នកដឹកនាំ ត្រូវ មាន ប្រ តិ ប ត្ត ខ្លួន ដូច ខា ង ក្រោម ▁អ្នកដឹកនាំ ល្អ មាន ស មា ជ ិក ចូល ចិត្ត ▁ចេះ ធ ្វ ើ ការ ជា មួយ អ្នក ដ ទ ៃ ទៀត ▁ត្រូវ ន ិយ ាយ ពី រ ោះ ស្ត ាប់ ▁និង ធ ្វ ើ ការ ជា មួយ ម នុ ស្ស ទ ាំង ច ង្ក ោម អ្នក ដ ឹក នាំ ល្អ ច េះ ស្ត ាប់ ស មា ជ ិក ថ្ន ាក់ ក្រោម និង ស ្វ ែង យ ល់ គ ោល ប ំណ ង រ ប ស់ ព ួ ក គ េ អ្នក ដ ឹក នាំ ល្អ ប ង្ក ើត មេ ត្រ ី ភាព ▁ជាមួយ ស មា ជ ិក ក្រុម ▁ដើម្បី ប ង្ក ើត ប្រ ស ិទ្ធ ភាព ការងារ អ្នក ដ ឹក នាំ ល្អ ប ង្ក ើត ការ ទុក ចិត្ត ដល់ ស មា ជ ិក ដោយ យកចិត្តទុកដាក់ ▁ពេល ក ូន ច ៅ ទទួល គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ឬ ជ ួយ ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា ផ្ ស េង ៗ ដ ែល ក ូន ច ៅ ឈ ម មុខ អ្នក ដ ឹក នាំ ល្អ ជ ឿ ជ ាក់ លើ ខ្លួន ឯ ង ដោយ ក ែ លម្អ ក្រុម រ ប ស់ ខ្លួន ក្នុង ការ ប ំព េញ កិច្ច ការ រួម គ្នា ឱ្យ មាន វ ឌ ្ឍ ន ភាព ▁និង ជ ឿ ជ ាក់ លើ សម ត្ថ ភាព ខ្លួន ឯ ង អ្នក ដ ឹក នាំ ល្អ ត្រូវ មាន វ ិន ័យ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន ▁និង មាន គ ំណ ិត ថ ្ម ី ផ្ ត ល់ ជ ូន អ្នក ដ ទ ៃ ទៀត អ្នក ដ ឹក នាំ ▁ត្រូវ មាន ភាព ស្ម ោះ ត្រ ង់ ▁និង ប្រ ក ប ដោយ ត ម្ល ា ភាព អ្នក ដ ឹក នាំ ល្អ ត្រូវ ទទួល ខុស ត្រូវ ▁លើ ការងារ និង ល ទ្ធ ផល រ ប ស់ ក្រុម ខ្លួន អ្នក ដ ឹក នាំ ល្អ ត្រូវ ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា ▁ឧបសគ្គ និង រក ្សា ផល ប្រ យោ ជ ន៍ រួម ▁ឯ ប ញ ្ហ ា ផ្ ទ ាល់ ម ិន ត្រូវ ឱ្យ ប៉ ះ ព ាល់ ការងារ ក្រុម ឡ ើយ អ្នក ដ ឹក នាំ ល្អ ត្រូវ មាន សុ ភ វិ និ ច្ឆ ័យ ល្អ ▁ផ្ស ះ ផ្ សា ទំ ន ាស់ ក្នុង ក្រុម ដោយ ម ិន លម្អ ៀង ▁ដើម្បីឱ្យ ក្រុម មាន ការ ជ ឿ ជ ាក់	583
សុភាសិតមួយពោលថា យល់ញាតិឃ្លាតច្បាប់ ចូរធ្វើការអធិប្បាយ ដោយយោបល់ផ្ទាល់របស់អ្នក	null	ញាតិ និងច្បាប់គឺ ជាកត្តា ២ ដែលស្ថិតនៅក្នុងទិសផ្ទុយគ្នាហើយផ្តល់ផលប្រយោជន៍ខុសគ្នា ប៉ុន្តែមានទំនាក់ទំនងនឹងគ្នាសម្រាប់មនុស្សរាល់រូបផងដែរ ញាតិ និងការរស់នៅក្នុងសង្គម ច្បាប់និងរបៀបនៃការរស់នៅមិនអាចផ្តាច់ខ្លួនចេញពីគ្នាបានឡើយ តើញាតិជាអ្វី មានផលយ៉ាងណា ច្បាប់វិញ គឺជាអ្វី សម្រាប់អ្វីដែរ ពាក្យថា ញាតិ គឺសម្គាល់ន័យថា ជនដែលជាប់សាច់ឈាមនឹងគ្នា ជាសន្តានព្រៀងលាន ជាផៅពង្ស ជាមួយជិតខាងដែលរស់នៅមានការទាក់ទងគ្នា ធ្លាប់ជួយគ្នាទៅវិញទៅមក ធ្លាប់បានអធ្យាស្រ័យគ្នាជាដើម ចំណែកឯ ច្បាប់ គឹជារបៀបរបបសណ្តាប់ធ្នាប់សង្គមក្បួន ដែលសម្រាប់ឱ្យមនុស្សធ្វើ និងប្រព្រឹត្តតាម ដើម្បីសុខស្រួសនៃសង្គមជាតិនីមួយៗ ក្នុងការរស់នៅ ច្បាប់មានលក្ខណៈជាសកល ជាប្រយោជន៍ទូទៅចំពោះមនុស្សទាំងអស់ដោយមិនសំដៅអ្នកណាជាណា ឡើយ យ តើញាតិជាអ្វី មានផលយ៉ាងណា ច្បាប់វិញ គឺជាអ្វី សម្រាប់អ្វីដែរ ពាក្យថា ញាតិ គឺសម្គាល់ន័យថា ជនដែលជាប់សាច់ឈាមនឹងគ្នា ជាសន្តានព្រៀងលាន ជាផៅពង្ស ជាមួយជិតខាងដែលរស់នៅមានការទាក់ទងគ្នា ធ្លាប់ជួយគ្នាទៅវិញទៅមក ធ្លាប់បានអធ្យាស្រ័យគ្នាជាដើម ចំណែកឯ ច្បាប់ គឹជារបៀបរបបសណ្តាប់ធ្នាប់សង្គមក្បួន ដែលសម្រាប់ឱ្យមនុស្សធ្វើ និងប្រព្រឹត្តតាម ដើម្បីសុខស្រួសនៃសង្គមជាតិនីមួយៗ ក្នុងការរស់នៅ ច្បាប់មានលក្ខណៈជាសកល ជាប្រយោជន៍ទូទៅចំពោះមនុស្សទាំងអស់ដោយមិនសំដៅអ្នកណាជាណា ឡើយ ការយល់ញាតិ គឺត្រូវតែឃ្លាតច្បាប់ ពោលគឺបើសិនជាគេកាន់ច្បាប់ណាមួយឬយកច្បាប់ណាមួយមកអនុវត្ត គេត្រូវតែធ្វើនឹងអនុវត្តទៅតាមច្បាប់ ប៉ុន្តែមិនត្រូវធ្វើទៅតាមការ យោគយល់ ថានេះជាញាតិសន្តានរបស់ខ្លួនឡើយ មនុស្សដែលរស់នៅក្នុងសង្គម ទោះស្ថិតក្រោមកិច្ចការណាក៏ដោយ ក៏តែងមានការ យល់ញាតិ ដែលជាហេតុនាំឱ្យ ឃ្លាតច្បាប់ និងខានមិនបាន ឩទាហរណ៍ អ្នកកាន់អំណាចណាម្នាក់តែងតែមានការយោគយល់ ញាតិ របស់ខ្លួនច្រើនដែរ ប៉ុន្តែការយល់ញាតិនិងការគោរពច្បាប់ តើគូរធ្វើតាមផ្លូវណាល្អជាងផ្លូវណា តាមគោលការណ៍សង្គមមនុស្ស និងផលប្រយោជន៍រួមាមតែការគោរពច្បាប់នេះទេ ដែលនាំឱ្យមនុស្សទាំងអស់បានសុខដែលជាសមាជិកនៃសង្គមយល់ព្រមគោរពច្បាប់ នោះការប្រទូស្តរាយគ្នាពិតជានឹងគ្មានសោះឡើយ ប៉ុន្តែ តើតាំងពីអតីតកាលរហូតដល់បច្ចុប្បន្ននេះតើមានសង្គមណាមួយដែលព្រម និងបានគោរពច្បាប់ទាំងអស់គ្នា ហើយតទៅអនាគតទៀត តើមនុស្សនឹងព្រមគោរពច្បាប់ដូចគ្នាដែរឬទេ ដូច្នេះហើយការយល់ញាតិតែងតែមាន ហើយក៏នៅតែមានតទៅទៀត ការយល់ញាតិ បានទទួលផលតែជនមួយនាក់ ឬមួយក្រុមតែប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្មានចំពោះប្រយោជន៍រួម ចំពោះសង្គមទាំងមូល ចំពោះសាធារណៈជនការយល់ញាតិពិតជាគ្មានផលល្អសោះឡើយ ដូច្នេះ ប្រសិនបើយើងនៅតែយល់ញាតិ គ្រប់គ្នាៗ តទៅទៀត វានឹងត្រូវឃ្លាតច្បាប់ ហើយដល់ពេលនោះអ្វីៗ ដែលសម្រាប់សង្គមមនុស្សទាំងមូល វានឹងក្លាយទៅជាប្រយោជន៍បុគ្គលទៅវិញ សង្គមចង់ឱ្យមនុស្សរំដោះខ្លួនចេញពីការយល់ញាតិ ហើយចង់ឱ្យមនុស្សគោរពច្បាប់ដែលជាផលប្រយោជន៍ដ៏សំខាន់ក្នុងការសម្អាតចិត្តមនុស្សឱ្យកាន់តែស្អាតស្អំឡើងទៅទៀត	null	ញាតិ និងច្បាប់គឺ ជាកត្តា ២ ដែលស្ថិតនៅក្នុងទិសផ្ទុយគ្នាហើយផ្តល់ផលប្រយោជន៍ខុសគ្នា ប៉ុន្តែមានទំនាក់ទំនងនឹងគ្នាសម្រាប់មនុស្សរាល់រូបផងដែរ ញាតិ និងការរស់នៅក្នុងសង្គម ច្បាប់និងរបៀបនៃការរស់នៅមិនអាចផ្តាច់ខ្លួនចេញពីគ្នាបានឡើយ តើញាតិជាអ្វី មានផលយ៉ាងណា ច្បាប់វិញ គឺជាអ្វី សម្រាប់អ្វីដែរ ពាក្យថា ញាតិ គឺសម្គាល់ន័យថា ជនដែលជាប់សាច់ឈាមនឹងគ្នា ជាសន្តានព្រៀងលាន ជាផៅពង្ស ជាមួយជិតខាងដែលរស់នៅមានការទាក់ទងគ្នា ធ្លាប់ជួយគ្នាទៅវិញទៅមក ធ្លាប់បានអធ្យាស្រ័យគ្នាជាដើម ចំណែកឯ ច្បាប់ គឹជារបៀបរបបសណ្តាប់ធ្នាប់សង្គមក្បួន ដែលសម្រាប់ឱ្យមនុស្សធ្វើ និងប្រព្រឹត្តតាម ដើម្បីសុខស្រួសនៃសង្គមជាតិនីមួយៗ ក្នុងការរស់នៅ ច្បាប់មានលក្ខណៈជាសកល ជាប្រយោជន៍ទូទៅចំពោះមនុស្សទាំងអស់ដោយមិនសំដៅអ្នកណាជាណា ឡើយ យ តើញាតិជាអ្វី មានផលយ៉ាងណា ច្បាប់វិញ គឺជាអ្វី សម្រាប់អ្វីដែរ ពាក្យថា ញាតិ គឺសម្គាល់ន័យថា ជនដែលជាប់សាច់ឈាមនឹងគ្នា ជាសន្តានព្រៀងលាន ជាផៅពង្ស ជាមួយជិតខាងដែលរស់នៅមានការទាក់ទងគ្នា ធ្លាប់ជួយគ្នាទៅវិញទៅមក ធ្លាប់បានអធ្យាស្រ័យគ្នាជាដើម ចំណែកឯ ច្បាប់ គឹជារបៀបរបបសណ្តាប់ធ្នាប់សង្គមក្បួន ដែលសម្រាប់ឱ្យមនុស្សធ្វើ និងប្រព្រឹត្តតាម ដើម្បីសុខស្រួសនៃសង្គមជាតិនីមួយៗ ក្នុងការរស់នៅ ច្បាប់មានលក្ខណៈជាសកល ជាប្រយោជន៍ទូទៅចំពោះមនុស្សទាំងអស់ដោយមិនសំដៅអ្នកណាជាណា ឡើយ ការយល់ញាតិ គឺត្រូវតែឃ្លាតច្បាប់ ពោលគឺបើសិនជាគេកាន់ច្បាប់ណាមួយឬយកច្បាប់ណាមួយមកអនុវត្ត គេត្រូវតែធ្វើនឹងអនុវត្តទៅតាមច្បាប់ ប៉ុន្តែមិនត្រូវធ្វើទៅតាមការ យោគយល់ ថានេះជាញាតិសន្តានរបស់ខ្លួនឡើយ មនុស្សដែលរស់នៅក្នុងសង្គម ទោះស្ថិតក្រោមកិច្ចការណាក៏ដោយ ក៏តែងមានការ យល់ញាតិ ដែលជាហេតុនាំឱ្យ ឃ្លាតច្បាប់ និងខានមិនបាន ឩទាហរណ៍ អ្នកកាន់អំណាចណាម្នាក់តែងតែមានការយោគយល់ ញាតិ របស់ខ្លួនច្រើនដែរ ប៉ុន្តែការយល់ញាតិនិងការគោរពច្បាប់ តើគូរធ្វើតាមផ្លូវណាល្អជាងផ្លូវណា តាមគោលការណ៍សង្គមមនុស្ស និងផលប្រយោជន៍រួមាមតែការគោរពច្បាប់នេះទេ ដែលនាំឱ្យមនុស្សទាំងអស់បានសុខដែលជាសមាជិកនៃសង្គមយល់ព្រមគោរពច្បាប់ នោះការប្រទូស្តរាយគ្នាពិតជានឹងគ្មានសោះឡើយ ប៉ុន្តែ តើតាំងពីអតីតកាលរហូតដល់បច្ចុប្បន្ននេះតើមានសង្គមណាមួយដែលព្រម និងបានគោរពច្បាប់ទាំងអស់គ្នា ហើយតទៅអនាគតទៀត តើមនុស្សនឹងព្រមគោរពច្បាប់ដូចគ្នាដែរឬទេ ដូច្នេះហើយការយល់ញាតិតែងតែមាន ហើយក៏នៅតែមានតទៅទៀត ការយល់ញាតិ បានទទួលផលតែជនមួយនាក់ ឬមួយក្រុមតែប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្មានចំពោះប្រយោជន៍រួម ចំពោះសង្គមទាំងមូល ចំពោះសាធារណៈជនការយល់ញាតិពិតជាគ្មានផលល្អសោះឡើយ ដូច្នេះ ប្រសិនបើយើងនៅតែយល់ញាតិ គ្រប់គ្នាៗ តទៅទៀត វានឹងត្រូវឃ្លាតច្បាប់ ហើយដល់ពេលនោះអ្វីៗ ដែលសម្រាប់សង្គមមនុស្សទាំងមូល វានឹងក្លាយទៅជាប្រយោជន៍បុគ្គលទៅវិញ សង្គមចង់ឱ្យមនុស្សរំដោះខ្លួនចេញពីការយល់ញាតិ ហើយចង់ឱ្យមនុស្សគោរពច្បាប់ដែលជាផលប្រយោជន៍ដ៏សំខាន់ក្នុងការសម្អាតចិត្តមនុស្សឱ្យកាន់តែស្អាតស្អំឡើងទៅទៀត	សុ ភា សិ ត មួយ ព ោល ថា Ġ យ ល់ ញ ាត ិ ឃ្លា ត ច្ បា ប់ Ġ ច ូរ ធ ្វ ើក ារ អ ធិ ប្ប ាយ Ġ ដោយ យោ ប ល់ ផ្ ទ ាល់ រ ប ស់ អ្នក Ġ	39	ញ ាត ិ Ġ និង ច្ បា ប់ គ ឺ Ġ ជា ក ត្ត ា Ġ ២ Ġ ដ ែល ស្ ថ ិត នៅ ក្នុង ទិ ស ផ្ ទ ុយ គ្នា ហើយ ផ្ ត ល់ ផល ប្រ យោ ជន ៍ ខុស គ្នា Ġ ប៉ ុន ្ត ែម ាន ទំ នាក់ ទំ ន ង នឹង គ្នា សម ្រា ប់ ម នុ ស្ស រា ល់ រូប ផ ង ដ ែរ Ġ ញ ាត ិ Ġ និង ការ រស់ នៅ ក្នុង សង ្ គម Ġ ច្ បា ប់ និង រ ប ៀប នៃ ការ រស់ នៅ ម ិន អា ច ផ្ តា ច ់ ខ្លួន ចេញ ពី គ្នា បាន ឡ ើយ Ġ ត ើ ញ ាត ិ ជា អ ្វី Ġ មាន ផល យ៉ាង ណា Ġ ច្ បា ប់ វិញ Ġ គ ឺ ជា អ ្វី Ġ សម ្រា ប់ អ ្វី ដ ែរ Ġ ពាក្យ ថា Ġ ញ ាត ិ Ġ គ ឺ សម ្ គ ាល់ ន ័យ ថា Ġ ជន ដ ែល ជាប់ សា ច ់ ឈ ាម នឹង គ្នា Ġ ជា ស ន្ត ាន ព្រ ៀង លាន Ġ ជា ផ ៅ ព ង្ស Ġ ជា មួយ ជ ិត ខា ង ដ ែល រស់ នៅ មាន ការ ទ ាក់ ទ ង គ្នា Ġ ធ ្លា ប់ ជ ួយ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក Ġ ធ ្លា ប់ បាន អ ធ ្យា ស្រ ័យ គ្នា ជា ដើម Ġ ចំ ណ ែក ឯ Ġ ច្ បា ប់ Ġ គ ឹ ជា រ ប ៀប រ ប ប ស ណ្ត ាប់ ធ ្នា ប់ សង ្ គម ក្ ប ួន Ġ ដ ែល សម ្រា ប់ ឱ្យ ម នុ ស្ស ធ ្វ ើ Ġ និង ប្រ ព្រ ឹត ្ត តា ម Ġ ដើម ្ប ី សុខ ស្រ ួស នៃ សង ្ គម ជាតិ នី មួយ ៗ Ġ ក្នុង ការ រស់ នៅ Ġ ច្ បា ប់ មាន ល ក្ខ ណៈ ជា ស ក ល Ġ ជា ប្រ យោ ជន ៍ ទូ ទៅ ចំ ព ោះ ម នុ ស្ស ទ ាំង អ ស់ ដោយ ម ិន សំ ដ ៅ អ្នក ណា ជា ណា Ġ ឡ ើយ Ġ យ Ġ ត ើ ញ ាត ិ ជា អ ្វី Ġ មាន ផល យ៉ាង ណា Ġ ច្ បា ប់ វិញ Ġ គ ឺ ជា អ ្វី Ġ សម ្រា ប់ អ ្វី ដ ែរ Ġ ពាក្យ ថា Ġ ញ ាត ិ Ġ គ ឺ សម ្ គ ាល់ ន ័យ ថា Ġ ជន ដ ែល ជាប់ សា ច ់ ឈ ាម នឹង គ្នា Ġ ជា ស ន្ត ាន ព្រ ៀង លាន Ġ ជា ផ ៅ ព ង្ស Ġ ជា មួយ ជ ិត ខា ង ដ ែល រស់ នៅ មាន ការ ទ ាក់ ទ ង គ្នា Ġ ធ ្លា ប់ ជ ួយ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក Ġ ធ ្លា ប់ បាន អ ធ ្យា ស្រ ័យ គ្នា ជា ដើម Ġ ចំ ណ ែក ឯ Ġ ច្ បា ប់ Ġ គ ឹ ជា រ ប ៀប រ ប ប ស ណ្ត ាប់ ធ ្នា ប់ សង ្ គម ក្ ប ួន Ġ ដ ែល សម ្រា ប់ ឱ្យ ម នុ ស្ស ធ ្វ ើ Ġ និង ប្រ ព្រ ឹត ្ត តា ម Ġ ដើម ្ប ី សុខ ស្រ ួស នៃ សង ្ គម ជាតិ នី មួយ ៗ Ġ ក្នុង ការ រស់ នៅ Ġ ច្ បា ប់ មាន ល ក្ខ ណៈ ជា ស ក ល Ġ ជា ប្រ យោ ជន ៍ ទូ ទៅ ចំ ព ោះ ម នុ ស្ស ទ ាំង អ ស់ ដោយ ម ិន សំ ដ ៅ អ្នក ណា ជា ណា Ġ ឡ ើយ Ġ ការ យ ល់ ញ ាត ិ Ġ គ ឺត ្រ ូវ តែ ឃ្លា ត ច្ បា ប់ Ġ ព ោល គ ឺ ប ើស ិន ជា គ េក ាន់ ច្ បា ប់ ណា មួយ ឬ យក ច្ បា ប់ ណា មួយ មក អនុ វត្ត Ġ គ េត ្រ ូវ តែ ធ ្វ ើន ឹង អនុ វត្ត ទៅ តា ម ច្ បា ប់ Ġ ប៉ ុន ្ត ែម ិន ត្រូវ ធ ្វ ើ ទៅ តា មក ារ Ġ យោគ យ ល់ Ġ ថា នេះ ជា ញ ាត ិស ន្ត ាន រ ប ស់ ខ្លួន ឡ ើយ Ġ ម នុ ស្ស ដ ែល រស់ នៅ ក្នុង សង ្ គម Ġ ទ ោះ ស្ ថ ិត ក្រោម កិច្ច ការ ណា ក ៏ ដោយ Ġ ក ៏ តែ ង មាន ការ Ġ យ ល់ ញ ាត ិ Ġ ដ ែល ជា ហេតុ នាំ ឱ្យ Ġ ឃ្លា ត ច្ បា ប់ Ġ និង ខា ន ម ិន បាន Ġ ឩ ទ ា ហ រណ ៍ Ġ អ្នក កាន់ អ ំណ ា ច ណា ម្ នាក់ តែ ង តែ មាន ការ យោគ យ ល់ Ġ ញ ាត ិ Ġ រ ប ស់ ខ្លួន ច្ រ ើន ដ ែរ Ġ ប៉ ុន ្ត ែក ារ យ ល់ ញ ាត ិន ិ ង ការ គោ រ ព ច្ បា ប់ Ġ ត ើ គូ រ ធ ្វ ើត ាម ផ្ល ូវ ណា ល្អ ជា ង ផ្ល ូវ ណា Ġ តា ម គោ ល ការណ៍ សង ្ គម ម នុ ស្ស Ġ និង ផល ប្រ យោ ជន ៍ រួម ាម តែ ការ គោ រ ព ច្ បា ប់ នេះ ទេ Ġ ដ ែល នាំ ឱ្យ ម នុ ស្ស ទ ាំង អ ស់ បាន សុខ ដ ែល ជា សម ា ជ ិក នៃ សង ្ គម យ ល់ ព្រ ម គោ រ ព ច្ បា ប់ Ġ ន ោះ ការ ប្រ ទូ ស្ត រា យ គ្នា ពិ ត ជា នឹង គ ្ម ាន ស ោះ ឡ ើយ Ġ ប៉ ុន ្ត ែ Ġ ត ើត ាំង ពី អ តី ត កាល រ ហ ូត ដល់ ប ច្ច ុប ្ប ន្ន នេះ ត ើម ាន សង ្ គម ណា មួយ ដ ែល ព្រ ម Ġ និង បាន គោ រ ព ច្ បា ប់ ទ ាំង អ ស់ គ្នា Ġ ហើយ ត ទៅ អ នា គ ត ទៀត Ġ ត ើម នុ ស្ស នឹង ព្រ ម គោ រ ព ច្ បា ប់ ដូច គ្នា ដ ែរ ឬ ទេ Ġ ដូច ្ន េះ ហើយ ការ យ ល់ ញ ាត ិត ែង តែ មាន Ġ ហើយ ក ៏ នៅ តែ មាន ត ទៅ ទៀត Ġ ការ យ ល់ ញ ាត ិ Ġ បាន ទទួល ផល តែ ជន មួយ នាក់ Ġ ឬ មួយ ក្រុម តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ Ġ ប៉ ុន ្ម ាន ចំ ព ោះ ប្រ យោ ជន ៍ រួម Ġ ចំ ព ោះ សង ្ គម ទ ាំង ម ូល Ġ ចំ ព ោះ សា ធា រណៈ ជន ការ យ ល់ ញ ាត ិ ពិ ត ជា គ ្ម ាន ផល ល្អ ស ោះ ឡ ើយ Ġ ដូច ្ន េះ Ġ ប្រ សិ ន ប ើយ ើង នៅ តែ យ ល់ ញ ាត ិ Ġ គ្រ ប់ គ្នា ៗ Ġ ត ទៅ ទៀត Ġ វា នឹង ត្រូវ ឃ្លា ត ច្ បា ប់ Ġ ហើយ ដល់ ពេល ន ោះ អ ្វី ៗ Ġ ដ ែល សម ្រា ប់ សង ្ គម ម នុ ស្ស ទ ាំង ម ូល Ġ វា នឹង ក្លា យ ទៅ ជា ប្រ យោ ជន ៍ ប ុ គ្គ ល ទៅ វិញ Ġ សង ្ គម ច ង់ ឱ្យ ម នុ ស្ស រំ ដ ោះ ខ្លួន ចេញ ពី ការ យ ល់ ញ ាត ិ Ġ ហើយ ច ង់ ឱ្យ ម នុ ស្ស គោ រ ព ច្ បា ប់ ដ ែល ជា ផល ប្រ យោ ជន ៍ ដ ៏ សំ ខា ន់ ក្នុង ការ សម ្អ ាត ចិត្ត ម នុ ស្ស ឱ្យ កាន់ តែ ស្ អា ត ស្ អ ំ ឡើង ទៅ ទៀត	1,115	▁សុភា ស ិត មួយ ព ោល ថា ▁យល់ ញ ា តិ ឃ្លា ត ច ្ប ាប់ ▁ចូរ ធ ្វ ើ ការ អ ធិ ប្ប ាយ ▁ដោយ យោ ប ល់ ផ្ ទ ាល់ រ ប ស់ អ្នក ▁	36	▁ញាតិ ▁និង ច ្ប ាប់ គ ឺ ▁ជា ក ត្ត ា ▁២ ▁ដែល ស ្ថ ិត នៅ ក្នុង ទិ ស ផ្ ទ ុយ គ្នា ហើយ ផ្ ត ល់ ផល ប្រ យោ ជ ន៍ ខុស គ្នា ▁ប៉ុន្តែ មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង នឹង គ្នា ស ម្រ ាប់ ម នុ ស្ស រ ាល់ រូប ផ ង ដ ែរ ▁ញាតិ ▁និង ការ រស់ នៅ ក្នុង ស ង្គ ម ▁ច្បាប់ និង រ ប ៀប នៃ ការ រស់ នៅ ម ិន អា ច ផ្ ត ាច់ ខ្លួន ចេញ ពី គ្នា បាន ឡ ើយ ▁តើ ញ ា តិ ជា អ ្វី ▁មាន ផល យ៉ាង ណា ▁ច្បាប់ វិញ ▁គឺជា អ ្វី ▁សម្រាប់ អ ្វី ដ ែរ ▁ពាក្យ ថា ▁ញាតិ ▁គឺ ស ម្ គ ាល់ ន ័យ ថា ▁ជន ដ ែល ជាប់ ស ាច់ ឈ ាម នឹង គ្នា ▁ជា ស ន្ត ាន ព្រ ៀង លាន ▁ជា ផ ៅ ព ង្ស ▁ជាមួយ ជ ិត ខា ង ដ ែល រស់ នៅ មាន ការ ទ ាក់ ទ ង គ្នា ▁ធ្លាប់ ជ ួយ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក ▁ធ្លាប់ បាន អ ធ ្យា ស្រ ័យ គ្នា ជា ដើម ▁ចំណែកឯ ▁ច្បាប់ ▁គ ឹ ជា រ ប ៀប រ ប ប ស ណ្ត ាប់ ធ ្ន ាប់ ស ង្គ មក ្ប ួន ▁ដែល ស ម្រ ាប់ ឱ្យ ម នុ ស្ស ធ ្វ ើ ▁និង ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ត ាម ▁ដើម្បី សុខ ស្រ ួស នៃ ស ង្គ ម ជាតិ នី មួយ ៗ ▁ក្នុង ការ រស់ នៅ ▁ច្បាប់ មាន ល ក្ខ ណៈ ជា ស ក ល ▁ជា ប្រ យោ ជ ន៍ ទូ ទៅ ច ំព ោះ ម នុ ស្ស ទ ាំង អ ស់ ដោយ ម ិន សំ ដ ៅ អ្នក ណា ជា ណា ▁ឡើយ ▁យ ▁តើ ញ ា តិ ជា អ ្វី ▁មាន ផល យ៉ាង ណា ▁ច្បាប់ វិញ ▁គឺជា អ ្វី ▁សម្រាប់ អ ្វី ដ ែរ ▁ពាក្យ ថា ▁ញាតិ ▁គឺ ស ម្ គ ាល់ ន ័យ ថា ▁ជន ដ ែល ជាប់ ស ាច់ ឈ ាម នឹង គ្នា ▁ជា ស ន្ត ាន ព្រ ៀង លាន ▁ជា ផ ៅ ព ង្ស ▁ជាមួយ ជ ិត ខា ង ដ ែល រស់ នៅ មាន ការ ទ ាក់ ទ ង គ្នា ▁ធ្លាប់ ជ ួយ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក ▁ធ្លាប់ បាន អ ធ ្យា ស្រ ័យ គ្នា ជា ដើម ▁ចំណែកឯ ▁ច្បាប់ ▁គ ឹ ជា រ ប ៀប រ ប ប ស ណ្ត ាប់ ធ ្ន ាប់ ស ង្គ មក ្ប ួន ▁ដែល ស ម្រ ាប់ ឱ្យ ម នុ ស្ស ធ ្វ ើ ▁និង ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ត ាម ▁ដើម្បី សុខ ស្រ ួស នៃ ស ង្គ ម ជាតិ នី មួយ ៗ ▁ក្នុង ការ រស់ នៅ ▁ច្បាប់ មាន ល ក្ខ ណៈ ជា ស ក ល ▁ជា ប្រ យោ ជ ន៍ ទូ ទៅ ច ំព ោះ ម នុ ស្ស ទ ាំង អ ស់ ដោយ ម ិន សំ ដ ៅ អ្នក ណា ជា ណា ▁ឡើយ ▁ការយល់ ញ ា តិ ▁គឺ ត្រូវ តែ ឃ្លា ត ច ្ប ាប់ ▁ពោលគឺ ប ើស ិន ជា គ េ កាន់ ច ្ប ាប់ ណា មួយ ឬ យក ច ្ប ាប់ ណា មួយ មក អនុ វត្ត ▁គេ ត្រូវ តែ ធ ្វ ើ នឹង អនុ វត្ត ទៅ ត ាម ច ្ប ាប់ ▁ប៉ុន្តែ ម ិន ត្រូវ ធ ្វ ើ ទៅ ត ាម ការ ▁ យោគ យ ល់ ▁ថា នេះ ជា ញ ាត ិស ន្ត ាន រ ប ស់ ខ្លួន ឡ ើយ ▁មនុស្ស ដ ែល រស់ នៅ ក្នុង ស ង្គ ម ▁ទោះ ស ្ថ ិត ក្រោម កិច្ច ការ ណា ក ៏ ដោយ ▁ក៏ ត ែង មាន ការ ▁យល់ ញ ា តិ ▁ដែល ជា ហេតុ នាំ ឱ្យ ▁ឃ្លា ត ច ្ប ាប់ ▁និង ខា ន ម ិន បាន ▁ ឩ ទ ា ហ រ ណ៍ ▁អ្នក កាន់ អ ំ ណា ច ណា ម្ នាក់ ត ែង តែ មាន ការ យោគ យ ល់ ▁ញាតិ ▁របស់ ខ្លួន ច ្រ ើន ដ ែរ ▁ប៉ុន្តែ ការ យ ល់ ញ ា តិ និង ការ គ ោរ ព ច ្ប ាប់ ▁តើ គ ូរ ធ ្វ ើត ាម ផ្ល ូវ ណា ល្អ ជា ង ផ្ល ូវ ណា ▁តាម គ ោល ការណ៍ ស ង្គ ម ម នុ ស្ស ▁និង ផល ប្រ យោ ជ ន៍ រួម ាម តែ ការ គ ោរ ព ច ្ប ាប់ នេះ ទេ ▁ដែល នាំ ឱ្យ ម នុ ស្ស ទ ាំង អ ស់ បាន សុខ ដ ែល ជា ស មា ជ ិក នៃ ស ង្គ ម យ ល់ ព្រ ម គ ោរ ព ច ្ប ាប់ ▁នោះ ការ ប្រ ទូ ស្ត រ ាយ គ្នា ព ិត ជា នឹង គ ្ មាន ស ោះ ឡ ើយ ▁ប៉ុន្តែ ▁តើ តាំង ពី អ ត ីត កាល រ ហ ូត ដល់ ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន នេះ ត ើ មាន ស ង្គ ម ណា មួយ ដ ែល ព្រ ម ▁និង បាន គ ោរ ព ច ្ប ាប់ ទ ាំង អ ស់ គ្នា ▁ហើយ ត ទៅ អ នា គ ត ទៀត ▁តើ ម នុ ស្ស នឹង ព្រ ម គ ោរ ព ច ្ប ាប់ ដូច គ្នា ដ ែរ ឬ ទេ ▁ដូច្នេះហើយ ការ យ ល់ ញ ាត ិត ែង តែ មាន ▁ហើយក៏ នៅ តែ មាន ត ទៅ ទៀត ▁ការយល់ ញ ា តិ ▁បាន ទទួល ផល តែ ជន មួយ នាក់ ▁ឬ មួយ ក្រុម តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ▁ប៉ុន្មាន ច ំព ោះ ប្រ យោ ជ ន៍ រួម ▁ចំពោះ ស ង្គ ម ទ ាំង ម ូល ▁ចំពោះ សា ធា រណៈ ជន ការ យ ល់ ញ ា តិ ព ិត ជា គ ្ មាន ផល ល្អ ស ោះ ឡ ើយ ▁ដូច្នេះ ▁ប្រសិនបើ យ ើង នៅ តែ យ ល់ ញ ា តិ ▁គ្រប់ គ្នា ៗ ▁តទៅទៀត ▁វា នឹង ត្រូវ ឃ្លា ត ច ្ប ាប់ ▁ហើយ ដល់ ពេល ន ោះ អ ្វី ៗ ▁ដែល ស ម្រ ាប់ ស ង្គ ម ម នុ ស្ស ទ ាំង ម ូល ▁វា នឹង ក្លា យ ទៅ ជា ប្រ យោ ជ ន៍ ប ុ គ្គ ល ទៅ វិញ ▁សង្គម ច ង់ ឱ្យ ម នុ ស្ស រំ ដ ោះ ខ្លួន ចេញ ពី ការ យ ល់ ញ ា តិ ▁ហើយ ច ង់ ឱ្យ ម នុ ស្ស គ ោរ ព ច ្ប ាប់ ដ ែល ជា ផល ប្រ យោ ជ ន៍ ដ ៏ សំ ខ ាន់ ក្នុង ការ សម ្អ ាត ចិត្ត ម នុ ស្ស ឱ្យ កាន់ តែ ស ្អ ាត ស ្អ ំ ឡើង ទៅ ទៀត	990
ចូរប្រៀបធៀបពីខ្យល់បកប្រចាំទិនិងខ្យល់មូសុង	null	ប្រៀធៀបពីខ្យល់ប្រចាំទីនិងខ្យល់មូសុងខ្យល់ប្រចាំទីបក់ក្នុងរយៈចម្ងាយខ្លីកើតឡើងដោយសារកម្តៅមិនស្មើគ្នានៃផ្ទៃផែនដីក្នុងតំបន់មួយ ខ្យល់មុសុងជាខ្យល់បក់មួយប្រភេទដែលផ្លាសប្តូរទិសដៅតាមរដូវប្រព័ន្ធខ្យល់បក់មូសុងស្ថិតនៅចន្លោះមហាសមុទ្រឥណ្ឌានិងទ្វីបអឺរ៉ាស៊ីគ្រប់ដណ្តប់ពីអាស៊ីខាងត្យូង រហូតដល់អាស៊ីខាងកើតរួមទាំងអាស៊ីអាគ្នេយ៍ផងដែរបង្កើតឲ្យមានរដូវពីរ រដូវវស្សានិងរដូវប្រាំង	null	ប្រៀធៀបពីខ្យល់ប្រចាំទីនិងខ្យល់មូសុងខ្យល់ប្រចាំទីបក់ក្នុងរយៈចម្ងាយខ្លីកើតឡើងដោយសារកម្តៅមិនស្មើគ្នានៃផ្ទៃផែនដីក្នុងតំបន់មួយ ខ្យល់មុសុងជាខ្យល់បក់មួយប្រភេទដែលផ្លាសប្តូរទិសដៅតាមរដូវប្រព័ន្ធខ្យល់បក់មូសុងស្ថិតនៅចន្លោះមហាសមុទ្រឥណ្ឌានិងទ្វីបអឺរ៉ាស៊ីគ្រប់ដណ្តប់ពីអាស៊ីខាងត្យូង រហូតដល់អាស៊ីខាងកើតរួមទាំងអាស៊ីអាគ្នេយ៍ផងដែរបង្កើតឲ្យមានរដូវពីរ រដូវវស្សានិងរដូវប្រាំង	ច ូរ ប្រ ៀប ធៀប ពី ខ្ យ ល់ ប ក ប្រ ច ាំ ទិ និង ខ្ យ ល់ ម ូស ុង Ġ	22	ប្រ ៀ ធៀប ពី ខ្ យ ល់ ប្រ ច ាំ ទី និង ខ្ យ ល់ ម ូស ុង ខ្ យ ល់ ប្រ ច ាំ ទី ប ក់ ក្នុង រយ ៈ ច ម្ ង ាយ ខ្ លី កើត ឡើង ដោយ សារ ក ម្ ត ៅ ម ិន ស្ម ើ គ្នា នៃ ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី ក្នុង ត ំ ប ន់ មួយ Ġ ខ្ យ ល់ ម ុស ុង ជា ខ្ យ ល់ ប ក់ មួយ ប្រ ភ េ ទ ដ ែល ផ្ល ាស ប្ តូ រ ទិ ស ដ ៅ តា ម រ ដ ូវ ប្រ ព ័ន ្ ធ ខ្ យ ល់ ប âĢĭ ក់ ម ូស ុង ស្ ថ ិត នៅ ច ន្ ល ោះ ម ហា សម ុ ទ្រ ឥ ណ្ឌ ាន ិ ង ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ា ស៊ី គ្រ ប់ ដ ណ្ត ប់ ពី អា ស៊ី ខា ង ត ្យូ ង Ġ រ ហ ូត ដល់ អា ស៊ី ខា ង កើត រួម ទ ាំង អា ស៊ី អា គ ្ន េ យ ៍ ផ ង ដ ែរ បង ្ក ើត ឲ្យ មាន រ ដ ូវ ពី រ Ġ រ ដ ូវ វ ស្សា និង រ ដ ូវ ប្រា ំ ង	193	▁ចូរ ប្រ ៀប ធៀប ពី ខ្ យ ល់ ប ក ប្រ ច ាំ ទិ និង ខ្ យ ល់ ម ូស ុង ▁	21	▁ប្រ ៀ ធៀប ពី ខ្ យ ល់ ប្រ ច ាំ ទី និង ខ្ យ ល់ ម ូស ុង ខ្ យ ល់ ប្រ ច ាំ ទី ប ក់ ក្នុង រយ ៈ ច ម្ ង ាយ ខ្ លី កើត ឡើង ដោយ សារ ក ម ្ត ៅ ម ិន ស្ម ើ គ្នា នៃ ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី ក្នុង ត ំ ប ន់ មួយ ▁ខ្យល់ ម ុស ុង ជា ខ្ យ ល់ ប ក់ មួយ ប្រ ភ េ ទ ដ ែល ផ្ល ាស ប ្ត ូរ ទិ ស ដ ៅ ត ាម រ ដ ូវ ប្រ ព ័ ន្ធ ខ្ យ ល់ ប ▁ ក់ ម ូស ុង ស ្ថ ិត នៅ ច ន ្ល ោះ ម ហា សម ុ ទ្រ ឥ ណ្ឌ ា និង ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ា ស៊ី គ្រ ប់ ដ ណ្ត ប់ ពី អា ស៊ី ខា ង ត ្យូ ង ▁រហូតដល់ អា ស៊ី ខា ង កើត រួម ទ ាំង អា ស៊ី អា គ ្ន េ យ ៍ ផ ង ដ ែរ ប ង្ក ើត ឲ្យ មាន រ ដ ូវ ពី រ ▁រដូវ វ ស្សា និង រ ដ ូវ ប្រ ាំង	183
មនុស្សគ្រប់ជាតិសាសន៏ទាំងអស់សុទ្ធតែចង់បានសេចក្តីសុខ ចង់មានជីវិតភាពរស់នៅសមរម្យ មិនចង់បានសេចក្តីទុក្ខ មិនចង់មានជីវិតភាពខ្វះខាត់ទេ ដើម្បីឲ្យបានសម្រេចគោលបំណងនេះ តើមនុស្សគួរបំពេញកាតព្វកិច្ចអ្វីខ្លះ	null	ត្រូវបំពេញកាតព្វកិច្ច៤យ៉ាង គឺៈព្យាយាមភ្ញាក់រលឹកជារឿយៗ ចំពោះការងារដែលខ្លួនធ្វើថែទាំ ទុកដាក់ទ្រព្យដែលរកបានមិនឲ្យបាត់បង់ទំនាក់ទំនងល្អ និងសហប្រតិបត្តិល្អរវាងញាតិមិត្តជិតឆ្ងាយទ្រទ្រង់ជីវិត តាមលទ្ធភាពនៃទ្រព្យដែលខ្លួនរកបាន មិនចេញច្រើនជាងចូល	null	ត្រូវបំពេញកាតព្វកិច្ច៤យ៉ាង គឺៈព្យាយាមភ្ញាក់រលឹកជារឿយៗ ចំពោះការងារដែលខ្លួនធ្វើថែទាំ ទុកដាក់ទ្រព្យដែលរកបានមិនឲ្យបាត់បង់ទំនាក់ទំនងល្អ និងសហប្រតិបត្តិល្អរវាងញាតិមិត្តជិតឆ្ងាយទ្រទ្រង់ជីវិត តាមលទ្ធភាពនៃទ្រព្យដែលខ្លួនរកបាន មិនចេញច្រើនជាងចូល	ម នុ ស្ស គ្រ ប់ ជាតិ សា ស ន ៏ ទ ាំង អ ស់ សុ ទ្ធ តែ ច ង់ បាន សេ ច ក្តី សុខ Ġ ច ង់ មាន ជីវ ិត ភាព រស់ នៅ សម រម្យ Ġ ម ិន ច ង់ បាន សេ ច ក្តី ទុក្ខ Ġ ម ិន ច ង់ មាន ជីវ ិត ភាព ខ្វ ះ ខា ត់ ទេ Ġ ដើម ្ប ី ឲ្យ បាន សម ្រ េច គោ ល ប ំណ ង នេះ Ġ ត ើម នុ ស្ស គ ួរ ប ំព េញ កា ត ព្វ កិច្ច អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	88	ត្រូវ ប ំព េញ កា ត ព្វ កិច្ច ៤ យ៉ាង Ġ គ ឺ ៈ ព្យា យា ម ភ ្ញ ាក់ រ ល ឹក ជា រឿយ ៗ Ġ ចំ ព ោះ ការងារ ដ ែល ខ្លួន ធ ្វ ើ ថ ែ ទ ាំ Ġ ទុក ដា ក់ ទ្រ ព្យ ដ ែល រក បាន ម ិន ឲ្យ បា ត់ បង់ ទំ នាក់ ទំ ន ង ល្អ Ġ និង ស ហ ប្រ តិ ប ត្តិ ល្អ រ វា ង ញ ាត ិម ិត្ត ជ ិត ឆ្ ង ាយ ទ្រ ទ្រ ង់ ជីវ ិត Ġ តា ម ល ទ្ធ ភាព នៃ ទ្រ ព្យ ដ ែល ខ្លួន រក បាន Ġ ម ិន ចេញ ច្ រ ើន ជា ង ចូល	107	▁មនុស្ស គ្រ ប់ ជាតិ សា ស ន ៏ ទ ាំង អ ស់ ស ុទ្ធ តែ ច ង់ បាន ស េច ក្តី សុខ ▁ចង់ មាន ជីវ ិត ភាព រស់ នៅ សម រម្យ ▁មិន ច ង់ បាន ស េច ក្តី ទុក្ខ ▁មិន ច ង់ មាន ជីវ ិត ភាព ខ្វ ះ ខ ាត់ ទេ ▁ដើម្បីឲ្យ បាន ស ម្រ េច គ ោល ប ំណ ង នេះ ▁តើ ម នុ ស្ស គ ួរ ប ំព េញ ក ាត ព្វ កិច្ច អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	80	▁ត្រូវ ប ំព េញ ក ាត ព្វ កិច្ច ៤ យ៉ាង ▁គឺ ៈ ព្យា យ ាម ភ ្ញ ាក់ រ ល ឹក ជា រឿយ ៗ ▁ចំពោះ ការងារ ដ ែល ខ្លួន ធ ្វ ើ ថ ែ ទ ាំ ▁ទុក ដ ាក់ ទ្រ ព្យ ដ ែល រក បាន ម ិន ឲ្យ ប ាត់ បង់ ទំ នាក់ ទំ ន ង ល្អ ▁និង ស ហ ប្រ តិ ប ត្តិ ល្អ រ វ ាង ញ ាត ិម ិត្ត ជ ិត ឆ្ ង ាយ ទ្រ ទ្រ ង់ ជីវ ិត ▁តាម ល ទ្ធ ភាព នៃ ទ្រ ព្យ ដ ែល ខ្លួន រក បាន ▁មិន ចេញ ច ្រ ើន ជា ង ចូល	102
ក្រោយពីទទួលបានជ័យជម្នះលើរបបសាធារណរដ្ឋ លន់ ណុល ខ្មែរក្រហមបានអនុវត្ដគោលការណ៍ ៨ ចំណុច តើគោលការណ៍ ៨ ចំណុចនេះមានខ្លឹមសារដូចម្ដេចខ្លះ	null	គោលការណ៍ ៨ ចំណុចនេះមានខ្លឹមសារដូចម្ដេចទៅ ជម្លៀសប្រជាជនឪ្យចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញទាំងអស់ៗលុបបំបាត់ផ្សារទាំងអស់លុបបំបាត់ការប្រើប្រាស់ និងចរាចរណ៍រូបិយប័ណ្ណរបស់របបលន់ ណុលផ្សឹកលោកសង្ឃកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនា ទាំងអស់ហើយឪ្យទៅធ្វើស្រែចម្ការ នៅតំបន់មូលដ្ឋានជនបទ ប្រហារជីវិតមេដឹកនាំ លន់ ណុល ទាំងអស់បង្កើតសហករណ៍កម្រិតខ្ពស់នៅទូទាំងប្រទេស ដោយបង្កើតឪ្យមានរោងបាយរួមបណ្ដោញជនជាតិភាគតិច វៀតណាម ឪ្យចេញទាំងអស់បញ្ចូនកងទ័ពទៅតាមព្រំដែនជាពិសេសជាមួយប្រទេសវៀតណាម	null	គោលការណ៍ ៨ ចំណុចនេះមានខ្លឹមសារដូចម្ដេចទៅ ជម្លៀសប្រជាជនឪ្យចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញទាំងអស់ៗលុបបំបាត់ផ្សារទាំងអស់លុបបំបាត់ការប្រើប្រាស់ និងចរាចរណ៍រូបិយប័ណ្ណរបស់របបលន់ ណុលផ្សឹកលោកសង្ឃកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនា ទាំងអស់ហើយឪ្យទៅធ្វើស្រែចម្ការ នៅតំបន់មូលដ្ឋានជនបទ ប្រហារជីវិតមេដឹកនាំ លន់ ណុល ទាំងអស់បង្កើតសហករណ៍កម្រិតខ្ពស់នៅទូទាំងប្រទេស ដោយបង្កើតឪ្យមានរោងបាយរួមបណ្ដោញជនជាតិភាគតិច វៀតណាម ឪ្យចេញទាំងអស់បញ្ចូនកងទ័ពទៅតាមព្រំដែនជាពិសេសជាមួយប្រទេសវៀតណាម	ក្រ ោយ ពី ទទួលបាន ជ ័យ ជ ម្ ន ះ លើ រ ប ប សា ធា រណ រដ្ឋ Ġ ល ន់ Ġ ណ ុល Ġ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម បាន អនុ វ ត ្ ដ គោ ល ការណ៍ Ġ ៨ Ġ ចំណុច Ġ ត ើ គោ ល ការណ៍ Ġ ៨ Ġ ចំណុច នេះ មាន ខ្ ល ឹម សារ ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ Ġ	59	គោ ល ការណ៍ Ġ ៨ Ġ ចំណុច នេះ មាន ខ្ ល ឹម សារ ដូច ម្ ដ េច ទៅ Ġ ជ ម្ល ៀស ប្រ ជា ជន ឪ ្យ ចេញ ពី ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ទ ាំង អ ស់ ៗ ល ុប ប ំ បា ត់ ផ្ សារ ទ ាំង អ ស់ ល ុប ប ំ បា ត់ ការ ប្រ ើប ្រា ស់ Ġ និង ចរ ា ចរ ណ៍ រូប ិយ ប ័ ណ្ណ រ ប ស់ រ ប ប ល ន់ Ġ ណ ុល ផ្ ស ឹក លោក សង ្ ឃ កាន់ ព្រ ះ ពុ ទ្ធ សា ស នា Ġ ទ ាំង អ ស់ ហើយ ឪ ្យ ទៅ ធ ្វ ើស ្រ ែ ច ម្ ការ Ġ នៅ ត ំ ប ន់ ម ូល ដ្ឋាន ជន បទ Ġ ប្រហារ ជីវ ិត មេ ដ ឹក នាំ Ġ ល ន់ Ġ ណ ុល Ġ ទ ាំង អ ស់ បង ្ក ើត ស ហ ករណ៍ ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ នៅ ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស Ġ ដោយ បង ្ក ើត ឪ ្យ មាន រ ោង បា យ រួម ប ណ ្ ដ ោ ញ ជន ជាតិ ភាគ តិ ច Ġ វ ៀត ណា ម Ġ ឪ ្យ ចេញ ទ ាំង អ ស់ បញ្ច ូន ក ង ទ ័ ព ទៅ តា ម ព្រ ំ ដ ែន ជា ពិ សេ ស ជា មួយ ប្រ ទេស វ ៀត ណា ម	211	▁ក្រោយពី ទទួលបាន ជ ័យ ជ ម ្ន ះ លើ រ ប ប សា ធា រណ រដ្ឋ ▁ល ន់ ▁ណ ុល ▁ខ្មែរ ក្រ ហ ម បាន អនុ វ ត ្ ដ គ ោល ការណ៍ ▁៨ ▁ចំណុច ▁តើ គ ោល ការណ៍ ▁៨ ▁ចំណុច នេះ មាន ខ្ ល ឹម សារ ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ▁	54	▁គោលការណ៍ ▁៨ ▁ចំណុច នេះ មាន ខ្ ល ឹម សារ ដូច ម្ ដ េច ទៅ ▁ជ ម្ល ៀស ប្រ ជា ជន ឪ ្យ ចេញ ពី ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ទ ាំង អ ស់ ៗ ល ុប ប ំ ប ាត់ ផ្ សារ ទ ាំង អ ស់ ល ុប ប ំ ប ាត់ ការ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ▁និង ច រា ចរ ណ៍ រូប ិយ ប ័ ណ្ណ រ ប ស់ រ ប ប ល ន់ ▁ណ ុល ផ្ ស ឹក លោក សង ្ ឃ កាន់ ព្រ ះ ព ុទ្ធ សា ស នា ▁ទាំងអស់ ហើយ ឪ ្យ ទៅ ធ ្វ ើ ស្រ ែ ច ម្ ការ ▁នៅ ត ំ ប ន់ ម ូល ដ្ឋាន ជន បទ ▁ ប្រហារ ជីវ ិត មេ ដ ឹក នាំ ▁ល ន់ ▁ណ ុល ▁ទាំងអស់ ប ង្ក ើត ស ហ ករណ៍ ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ នៅ ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស ▁ដោយ ប ង្ក ើត ឪ ្យ មាន រ ោង ប ាយ រួម ប ណ ្ ដ ោ ញ ជន ជាតិ ភាគ ត ិច ▁វៀតណាម ▁ឪ ្យ ចេញ ទ ាំង អ ស់ បញ្ច ូន ក ង ទ ័ ព ទៅ ត ាម ព្រ ំ ដ ែន ជា ពិ ស េស ជា មួយ ប្រ ទេស វ ៀត ណា ម	200
តើនិមិត្តសញ្ញារបស់រដ្ឋនីមួយៗមានអ្វីខ្លះ តើសញ្ញាជាតិខ្មែរយើងមានអត្ថន័យដូចម្តេច	null	និមិត្តសញ្ញារបស់រដ្ឋនីមួយៗមានដូចជា ទង់ជាតិភ្លេងជាតិ និងសញ្ញាជាតិ សញ្ញាជាតិរបស់ខ្មែរយើងគឺព្រះសង្ហារដែលមានអត្ថន័យដូចខាងក្រោមពន្លឺឆព្វនរង្សីនៅលើតំណាងឱ្យអរិយធម៌ខ្មែរស្វេត្រឆ័ត្រទាំងពីរតំណាងឱ្យព្រះមហាក្សត្រ និងព្រះមហាក្សត្រយានី ជាអ្នករក្សាប្រជារាស្រ្តព្រះខ័ននៅក្រោមម្កុដរាជ ជានិមិត្តរូបនៃអំណាច និងយុត្តិធម៌រាជសីលទាំងពីរ ជានិមិត្តរូបនៃកម្លាំងទ័ពរបស់ប្រជារាស្រ្តខ្មែរ នៅជុំវិញព្រះរាជបល្ល័ង្កពាក្យថា ព្រះចៅក្រុងកម្ពុជាតំនាងឱ្យអធិបតីភាពនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា	null	និមិត្តសញ្ញារបស់រដ្ឋនីមួយៗមានដូចជា ទង់ជាតិភ្លេងជាតិ និងសញ្ញាជាតិ សញ្ញាជាតិរបស់ខ្មែរយើងគឺព្រះសង្ហារដែលមានអត្ថន័យដូចខាងក្រោមពន្លឺឆព្វនរង្សីនៅលើតំណាងឱ្យអរិយធម៌ខ្មែរស្វេត្រឆ័ត្រទាំងពីរតំណាងឱ្យព្រះមហាក្សត្រ និងព្រះមហាក្សត្រយានី ជាអ្នករក្សាប្រជារាស្រ្តព្រះខ័ននៅក្រោមម្កុដរាជ ជានិមិត្តរូបនៃអំណាច និងយុត្តិធម៌រាជសីលទាំងពីរ ជានិមិត្តរូបនៃកម្លាំងទ័ពរបស់ប្រជារាស្រ្តខ្មែរ នៅជុំវិញព្រះរាជបល្ល័ង្កពាក្យថា ព្រះចៅក្រុងកម្ពុជាតំនាងឱ្យអធិបតីភាពនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា	ត ើន ិម ិត្ត ស ញ្ញា រ ប ស់ រដ្ឋ នី មួយ ៗ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ត ើស ញ្ញា ជាតិ ខ្ ម ែរ យ ើង មាន អ ត្ថ ន ័យ ដូច ម្ ត េច Ġ	37	និ ម ិត្ត ស ញ្ញា រ ប ស់ រដ្ឋ នី មួយ ៗ មាន ដូច ជា Ġ ទ ង់ ជាតិ ភ្ល េង ជាតិ Ġ និង ស ញ្ញា ជាតិ Ġ ស ញ្ញា ជាតិ រ ប ស់ ខ្ ម ែរ យ ើង គ ឺ ព្រ ះ សង ្ហ ារ ដ ែល មាន អ ត្ថ ន ័យ ដូច ខា ង ក្រោម ព ន្ ល ឺ ឆ ព្វ ន រ ង្ស ីន ៅ លើ ត ំណ ាង ឱ្យ អ រិយ ធម៌ ខ្ ម ែរ ស្ វេ ត្រ ឆ ័ត ្រ ទ ាំង ពី រ ត ំណ ាង ឱ្យ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ Ġ និង ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ យា នី Ġ ជា អ្នក រក ្សា ប្រ ជា រា ស្រ ្ត ព្រ ះ ខ ័ន នៅ ក្រោម ម្ ក ុ ដ រាជ Ġ ជា និ ម ិត្ត រូប នៃ អ ំណ ា ច Ġ និង យុត្តិ ធម៌ រាជ សី ល ទ ាំង ពី រ Ġ ជា និ ម ិត្ត រូប នៃ ក ម្ល ាំង ទ ័ ពរ ប ស់ ប្រ ជា រា ស្រ ្ត ខ្ ម ែរ Ġ នៅ ជ ុំ វិញ ព្រ ះ រាជ ប ល្ល ័ ង្ក ពាក្យ ថា Ġ ព្រ ះ ច ៅ ក្រុង ក ម្ព ុ ជា ត ំ នា ង ឱ្យ អ ធិ បតី ភាព នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា	208	▁តើ និ ម ិត្ត ស ញ្ញា រ ប ស់ រដ្ឋ នី មួយ ៗ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁តើ ស ញ្ញា ជាតិ ខ្ ម ែរ យ ើង មាន អ ត្ថ ន ័យ ដូច ម ្ត េច ▁	37	▁និមិត្ត ស ញ្ញា រ ប ស់ រដ្ឋ នី មួយ ៗ មាន ដូច ជា ▁ទ ង់ ជាតិ ភ្ល េង ជាតិ ▁និង ស ញ្ញា ជាតិ ▁សញ្ញា ជាតិ រ ប ស់ ខ្ ម ែរ យ ើង គ ឺ ព្រ ះ ស ង្ហ ារ ដ ែល មាន អ ត្ថ ន ័យ ដូច ខា ង ក្រោម ព ន ្ល ឺ ឆ ព្វ ន រ ង្ស ី នៅ លើ ត ំណ ាង ឱ្យ អ រិយ ធម៌ ខ្ ម ែរ ស្ វេ ត្រ ឆ ័ ត្រ ទ ាំង ពី រ ត ំណ ាង ឱ្យ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ▁និង ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ យា នី ▁ជា អ្នក រក ្សា ប្រ ជា រា ស្រ ្ត ព្រ ះ ខ ័ន នៅ ក្រោម ម្ ក ុ ដ រាជ ▁ជា និ ម ិត្ត រូប នៃ អ ំ ណា ច ▁និង យុត្តិ ធម៌ រាជ សី ល ទ ាំង ពី រ ▁ជា និ ម ិត្ត រូប នៃ ក ម្ល ាំង ទ ័ ពរ ប ស់ ប្រ ជា រា ស្រ ្ត ខ្ ម ែរ ▁នៅ ជ ុំ វិញ ព្រ ះ រាជ ប ល្ល ័ ង្ក ពាក្យ ថា ▁ព្រះចៅ ក្រុង ក ម្ព ុ ជា ត ំ ន ាង ឱ្យ អ ធិ បតី ភាព នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា	202
ហេតុអ្វីបានជាប្រកាសឯករាជ្យលើកទី១ របស់ឥណ្ឌូនេស៊ីមិនបានសម្រេច	null	ការប្រកាសឯករាជ្យឥណ្ឌូនេស៊ីលើកទី១ មិនបានសម្រេចដោយសារជប៉ុនទម្លាប់អាវុធចុះចាញ់សង្រ្គាមលោកលើកទី២អាណានិគមហូឡង់វិញត្រឡប់មកធ្វើជាម្ចាស់អាណានិគមលើកទី២លើឥណ្ឌូនេស៊ី	null	ការប្រកាសឯករាជ្យឥណ្ឌូនេស៊ីលើកទី១ មិនបានសម្រេចដោយសារជប៉ុនទម្លាប់អាវុធចុះចាញ់សង្រ្គាមលោកលើកទី២អាណានិគមហូឡង់វិញត្រឡប់មកធ្វើជាម្ចាស់អាណានិគមលើកទី២លើឥណ្ឌូនេស៊ី	ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប្រ កាស ឯក រាជ ្យ លើក ទី១ Ġ រ ប ស់ ឥ ណ្ឌ ូន េស ៊ី ម ិន បាន សម ្រ េច Ġ	26	âĢĭ ការ ប្រ កាស ឯក រាជ ្យ ឥ ណ្ឌ ូន េស ៊ី លើក ទី១ Ġ ម ិន បាន សម ្រ េច ដោយ សារ ជ ប៉ ុន ទ ម្ល ាប់ អា វុធ ច ុះ ច ាញ់ សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ២ អា ណា និ គម ហ ូ ឡង់ វិញ ត្រ ឡ ប់ មក ធ ្វ ើ ជា ម្ចាស់ អា ណា និ គម លើក ទី ២ លើ ឥ ណ្ឌ ូន េស ៊ី	72	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប្រ កាស ឯក រាជ ្យ លើក ទី១ ▁របស់ ឥ ណ្ឌ ូន េ ស៊ី ម ិន បាន ស ម្រ េច ▁	24	▁ការប្រកាស ឯក រាជ ្យ ឥ ណ្ឌ ូន េ ស៊ី លើក ទី១ ▁មិន បាន ស ម្រ េច ដោយ សារ ជ ប៉ ុន ទ ម្ល ាប់ អា វុធ ច ុះ ច ាញ់ សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ២ អា ណា និ គម ហ ូ ឡង់ វិញ ត្រ ឡ ប់ មក ធ ្វ ើ ជា ម្ចាស់ អា ណា និ គម លើក ទី ២ លើ ឥ ណ្ឌ ូន េ ស៊ី	69
ចូរពណ៌នាអំពីនយោបាយអព្យាក្រឹត្យនៅក្នុងរបបសង្គមរាស្រ្ដនិយម (ឆ្នាំ១៩៥៣-១៩៧០)	null	ពណ៌នានយោបាយអព្យាក្រឹតនៅក្នុងរបបសង្គមរាស្រ្ដនិយម ឆ្នាំ១៩៥៣១៩៧០ មូលហេតុបណ្ដាលឪ្យកម្ពុជាអនុវត្តន៍នយោបាយអព្យាក្រឹតអនុវត្តតាមសេចក្ដីសម្រេចរបស់សន្និសីទក្រុងហ្សឺណែវ ឆ្នាំ ១៩៥៤ ដែលស្នើរដោយសូវៀត និងចិនកម្ពុជាចង់រួមរស់ដោយសន្ដិសហវិជ្ជមានជាមួយបណ្ដាប្រទេសនានាលើពិភពលោក ពិសេសប្រទេសជិតខាងដើម្បីពង្រីងនយោបាយអព្យាក្រឹតរបបសង្គមរាស្រ្ដនិយមបាន១៨ មីនា ១៩៥៥ ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនៅឥណ្ឌា សម្ដេចនរោត្តម សីហនុ បានចុះហត្ថលេខាជាមួយលោក នេរុ លើសេចក្ដីប្រកាសរួមមួយ គឺការរួមរស់នៅជាមួយគ្នាដោយសុខសន្ដិភាព១៨២៤ មេសា ១៩៥៥ ក្នុងសន្និសីទកំពូលនៃប្រជាជាតិអាស៊ីអាហ្រិ្វក នាទីក្រុងបានឌុងព្រះអង្គបានប្រកាសពីគោលនយោបាយអព្យាក្រឹត និងបានរួមរស់ជាមួយគ្នាដោយសុខសន្ដិភាព១៤ ធ្នូ ១៩៥៥ ក្នុងពេលដែលកម្ពុជាបានចូលជាសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិកម្ពុជាបានប្រកាសពីមាគ៌ានយោបាយអព្យាក្រឹត១៩៥៦ នៅទីក្រុង ប្រ៊ីយូនី ព្រះអង្គបានចុះហត្ថលេខា លើរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធលទ្ធិផលនៃនយោបាយអព្យាក្រឹត្យជំហានដំបូង កម្ពុជាល្បីសុសសាយក្នុងតំបន់បក្សប្រឆាំងពុំងហ៊ានជំនាស់ ហើយសរសើរនយោបាយនេះកម្ពុជាបានសុខសន្ដិភាពរយៈពេល១៥ឆ្នាំ ១៩៥៥១៨៧០ ស្របពេលដែលប្រទេសជិតខានជួបសង្រ្គាម ដំណាក់កាលសង្រ្គាមត្រជាក់ នយោបាយអព្យក្រឹត្យកាន់តែចុះខ្សោយទៅដោយសារ មហាអំណាចមនោគមនវិជ្ជាទាំងពីរ សេរី និងកុំម្មុយនីស ពុំទុកកម្ពុជាក្នុងមាគ៌ាសន្ដិភាព និងបំពានលើនយោបាយអព្យាក្រឹតជំនួយពីសហរដ្ឋអាមេរិកមានចរិតចិញ្ចឹមពួកស្ដាំនិយមប្រទេសថៃឧបត្ថមគាំទ្រចលនាខ្មែរសេរីឪ្យវាយតម្លៃសង្គមរាស្រ្ដនិយមវៀតណាមខាងត្យូងឈ្លានពានព្រំដែនរបស់កម្ពុជាវៀតណាមខាងជើងប្រើប្រាស់ផ្លូវលំជីមិញឆ្លងកាត់ទឹកដីខ្មែរ និងបោះមូលដ្ឋានទ័ពលើទឹកដីកម្ពុជាសង្គមរាស្រ្ដនិយមអនុវត្តន៍នយោបាយ អព្យាក្រឹតមិនចំទិសដៅដោយលំអៀងទៅទេកុំម្មុយនីស	null	ពណ៌នានយោបាយអព្យាក្រឹតនៅក្នុងរបបសង្គមរាស្រ្ដនិយម ឆ្នាំ១៩៥៣១៩៧០ មូលហេតុបណ្ដាលឪ្យកម្ពុជាអនុវត្តន៍នយោបាយអព្យាក្រឹតអនុវត្តតាមសេចក្ដីសម្រេចរបស់សន្និសីទក្រុងហ្សឺណែវ ឆ្នាំ ១៩៥៤ ដែលស្នើរដោយសូវៀត និងចិនកម្ពុជាចង់រួមរស់ដោយសន្ដិសហវិជ្ជមានជាមួយបណ្ដាប្រទេសនានាលើពិភពលោក ពិសេសប្រទេសជិតខាងដើម្បីពង្រីងនយោបាយអព្យាក្រឹតរបបសង្គមរាស្រ្ដនិយមបាន១៨ មីនា ១៩៥៥ ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនៅឥណ្ឌា សម្ដេចនរោត្តម សីហនុ បានចុះហត្ថលេខាជាមួយលោក នេរុ លើសេចក្ដីប្រកាសរួមមួយ គឺការរួមរស់នៅជាមួយគ្នាដោយសុខសន្ដិភាព១៨២៤ មេសា ១៩៥៥ ក្នុងសន្និសីទកំពូលនៃប្រជាជាតិអាស៊ីអាហ្រិ្វក នាទីក្រុងបានឌុងព្រះអង្គបានប្រកាសពីគោលនយោបាយអព្យាក្រឹត និងបានរួមរស់ជាមួយគ្នាដោយសុខសន្ដិភាព១៤ ធ្នូ ១៩៥៥ ក្នុងពេលដែលកម្ពុជាបានចូលជាសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិកម្ពុជាបានប្រកាសពីមាគ៌ានយោបាយអព្យាក្រឹត១៩៥៦ នៅទីក្រុង ប្រ៊ីយូនី ព្រះអង្គបានចុះហត្ថលេខា លើរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធលទ្ធិផលនៃនយោបាយអព្យាក្រឹត្យជំហានដំបូង កម្ពុជាល្បីសុសសាយក្នុងតំបន់បក្សប្រឆាំងពុំងហ៊ានជំនាស់ ហើយសរសើរនយោបាយនេះកម្ពុជាបានសុខសន្ដិភាពរយៈពេល១៥ឆ្នាំ ១៩៥៥១៨៧០ ស្របពេលដែលប្រទេសជិតខានជួបសង្រ្គាម ដំណាក់កាលសង្រ្គាមត្រជាក់ នយោបាយអព្យក្រឹត្យកាន់តែចុះខ្សោយទៅដោយសារ មហាអំណាចមនោគមនវិជ្ជាទាំងពីរ សេរី និងកុំម្មុយនីស ពុំទុកកម្ពុជាក្នុងមាគ៌ាសន្ដិភាព និងបំពានលើនយោបាយអព្យាក្រឹតជំនួយពីសហរដ្ឋអាមេរិកមានចរិតចិញ្ចឹមពួកស្ដាំនិយមប្រទេសថៃឧបត្ថមគាំទ្រចលនាខ្មែរសេរីឪ្យវាយតម្លៃសង្គមរាស្រ្ដនិយមវៀតណាមខាងត្យូងឈ្លានពានព្រំដែនរបស់កម្ពុជាវៀតណាមខាងជើងប្រើប្រាស់ផ្លូវលំជីមិញឆ្លងកាត់ទឹកដីខ្មែរ និងបោះមូលដ្ឋានទ័ពលើទឹកដីកម្ពុជាសង្គមរាស្រ្ដនិយមអនុវត្តន៍នយោបាយ អព្យាក្រឹតមិនចំទិសដៅដោយលំអៀងទៅទេកុំម្មុយនីស	ច ូរ ព ណ៌ នា អ ំព ីន យោ បា យ អ ព្យា ក្រ ឹត ្យ នៅ ក្នុង រ ប ប សង ្ គម រា ស្រ ្ ដ និយម Ġ( ឆ្នាំ ១៩ ៥ ៣ - ១៩ ៧០ ) Ġ	35	ព ណ៌ នា ន យោ បា យ អ ព្យា ក្រ ឹត នៅ ក្នុង រ ប ប សង ្ គម រា ស្រ ្ ដ និយម Ġ ឆ្នាំ ១៩ ៥ ៣ ១៩ ៧០ Ġ ម ូល ហេតុ ប ណ ្ ដា ល ឪ ្យ ក ម្ព ុ ជា អនុ វត្ត ន៍ ន យោ បា យ អ ព្យា ក្រ ឹត អនុ វត្ត តា ម សេ ច ក្ ដ ី សម ្រ េច រ ប ស់ ស ន្ន ិស ី ទ ក្រុង ហ្ស ឺ ណ ែ វ Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៥ ៤ Ġ ដ ែល ស្ន ើរ ដោយ ស ូវ ៀត Ġ និង ច ិន ក ម្ព ុ ជា ច ង់ រួម រស់ ដោយ ស ន្ ដ ិស ហ វិ ជ្ជ មាន ជា មួយ ប ណ ្ ដា ប្រ ទេស នា នា លើ ពិ ភព លោក Ġ ពិ សេ ស ប្រ ទេស ជ ិត ខា ង ដើម ្ប ី ព ង ្រី ង ន យោ បា យ អ ព្យា ក្រ ឹត រ ប ប សង ្ គម រា ស្រ ្ ដ និយម បាន ១ ៨ Ġ មី នា Ġ ១៩ ៥ ៥ Ġ ក្នុង ដំណើរ ទ ស្ស ន កិច្ច នៅ ឥ ណ្ឌ ា Ġ សម ្ ដ េច ន រ ោត ្ត ម Ġ សី ហ នុ Ġ បាន ច ុះ ហ ត្ថ លេខ ា ជា មួយ លោក Ġ ន េរ ុ Ġ លើ សេ ច ក្ ដ ី ប្រ កាស រួម មួយ Ġ គ ឺ ការ រួម រស់ នៅ ជា មួយ គ្នា ដោយ សុខ ស ន្ ដ ិ ភាព ១ ៨ ២ ៤ Ġ មេ សា Ġ ១៩ ៥ ៥ Ġ ក្នុង ស ន្ន ិស ី ទ កំ ព ូល នៃ ប្រ ជា ជាតិ អា ស៊ី អា ហ ្រ ិ ្វ ក Ġ នាទី ក្រុង បាន ឌ ុង ព្រ ះ អង្គ បាន ប្រ កាស ពី គោ ល ន យោ បា យ អ ព្យា ក្រ ឹត Ġ និង បា âĢĭ ន រួម រស់ ជា មួយ គ្នា ដោយ សុខ ស ន្ ដ ិ ភាព ១ ៤ Ġ ធ្នូ Ġ ១៩ ៥ ៥ Ġ ក្នុង ពេល ដ ែល ក ម្ព ុ ជា បាន ចូល ជា សម ា ជ ិក អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ក ម្ព ុ ជា បាន ប្រ កាស ពី មា គ ៌ ាន យោ បា យ អ ព្យា ក្រ ឹត ១៩ ៥ ៦ Ġ នៅ ទី ក្រុង Ġ ប្រ ៊ី យ ូន ី Ġ ព្រ ះ អង្គ បាន ច ុះ ហ ត្ថ លេខ ា Ġ លើ រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ នៃ ច ល នា ម ិន ចូល ប ក្ស សម ្ ព ័ន ្ ធ ល ទ្ធិ ផល នៃ ន យោ បា យ អ ព្យា ក្រ ឹត ្យ ជំ ហាន ដំ បូ ង Ġ ក ម្ព ុ ជា ល ្ប ី សុ ស សាយ ក្នុង ត ំ ប ន់ ប ក្ស ប្រ ឆ ាំង ពុ ំ ង ហ៊ ាន ជំ នា ស់ Ġ ហើយ ស រស ើរ ន យោ បា យ នេះ ក ម្ព ុ ជា បាន សុខ ស ន្ ដ ិ ភាព រយ ៈ ពេល ១ ៥ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៥ ៥ ១ ៨ ៧០ Ġ ស្រ ប ពេល ដ ែល ប្រ ទេស ជ ិត ខា ន ជ ួ ប សង ្រ ្ គ ាម Ġ ដំ ណា ក់ កាល សង ្រ ្ គ ាម ត្រ ជា ក់ Ġ ន យោ បា យ អ ព្យ ក្រ ឹត ្យ កាន់ តែ ច ុះ ខ្សោយ ទៅ ដោយ សារ Ġ ម ហា អ ំណ ា ច ម ន ោ គម ន វិជ្ជា ទ ាំង ពី រ Ġ សេ រី Ġ និង ក ុំ ម្ម ុយ នី ស Ġ ពុ ំ ទុក ក ម្ព ុ ជា ក្នុង មា គ ៌ ាស ន្ ដ ិ ភាព Ġ និង ប ំព ាន លើ ន យោ បា យ អ ព្យា ក្រ ឹត ជំ ន ួយ ពី ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក មាន ចរ ិត ច ិញ ្ច ឹម ព ួ ក ស្ ដា ំ និយម ប្រ ទេស ថ ៃ ឧ ប ត្ថ ម គ ាំ ទ្រ ច ល នា ខ្ ម ែរ សេ រី ឪ ្យ វា យ ត ម្ល ៃ សង ្ គម រា ស្រ ្ ដ និយម វ ៀត ណា ម ខា ង ត ្យូ ង ឈ ្លា ន ពា ន ព្រ ំ ដ ែន រ ប ស់ ក ម្ព ុ ជា វ ៀត ណា ម ខា ង ជើង ប្រ ើប ្រា ស់ ផ្ល ូវ លំ ជី ម ិញ ឆ្ លង កាត់ ទឹក ដ ី ខ្ ម ែរ Ġ និង ប ោះ ម ូល ដ្ឋាន ទ ័ ពល ើ ទឹក ដ ី ក ម្ព ុ ជា សង ្ គម រា ស្រ ្ ដ និយម អនុ វត្ត ន៍ ន យោ បា យ Ġ អ ព្យា ក្រ ឹត ម ិន ចំ ទិ ស ដ ៅ ដោយ លំ អ ៀង ទៅ ទេ ក ុំ ម្ម ុយ នី ស	730	▁ចូរ ព ណ៌ នា អ ំព ីន យោ ប ាយ អ ព្យា ក្រ ឹត ្យ នៅ ក្នុង រ ប ប ស ង្គ ម រា ស្រ ្ ដ និយម ▁( ឆ្នាំ ១៩ ៥ ៣ - ១៩ ៧០ ) ▁	34	▁ពណ៌ ន ាន យោ ប ាយ អ ព្យា ក្រ ឹត នៅ ក្នុង រ ប ប ស ង្គ ម រា ស្រ ្ ដ និយម ▁ឆ្នាំ ១៩ ៥ ៣ ១៩ ៧០ ▁មូលហេតុ ប ណ ្ ដា ល ឪ ្យ ក ម្ព ុ ជា អនុ វត្ត ន៍ ន យោ ប ាយ អ ព្យា ក្រ ឹត អនុ វត្ត ត ាម ស េច ក្ ដ ី ស ម្រ េច រ ប ស់ ស ន្ន ិ សី ទ ក្រុង ហ្ស ឺ ណ ែ វ ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៥ ៤ ▁ដែល ស្ន ើរ ដោយ ស ូវ ៀត ▁និង ច ិន ក ម្ព ុ ជា ច ង់ រួម រស់ ដោយ ស ន្ ដ ិស ហ វិ ជ្ជ មាន ជា មួយ ប ណ ្ ដា ប្រ ទេស នា នា លើ ពិ ភព លោក ▁ពិសេស ប្រ ទេស ជ ិត ខា ង ដើម ្ប ី ព ង ្រី ង ន យោ ប ាយ អ ព្យា ក្រ ឹត រ ប ប ស ង្គ ម រា ស្រ ្ ដ និយម បាន ១ ៨ ▁មីនា ▁១៩ ៥ ៥ ▁ក្នុង ដំណើរ ទ ស្ស ន កិច្ច នៅ ឥ ណ្ឌ ា ▁សម្ ដ េច ន រ ោ ត្ត ម ▁សីហនុ ▁បាន ច ុះ ហ ត្ថ លេខ ា ជា មួយ លោក ▁ន េរ ុ ▁លើស េច ក្ ដ ី ប្រ កាស រួម មួយ ▁គឺ ការ រួម រស់ នៅ ជា មួយ គ្នា ដោយ សុខ ស ន្ ដ ិ ភាព ១ ៨ ២ ៤ ▁មេសា ▁១៩ ៥ ៥ ▁ក្នុង ស ន្ន ិ សី ទ ក ំព ូល នៃ ប្រ ជា ជាតិ អា ស៊ី អា ហ ្រ ិ ្វ ក ▁នាទី ក្រុង បាន ឌ ុង ព្រ ះ អង្គ បាន ប្រ កាស ពី គ ោល ន យោ ប ាយ អ ព្យា ក្រ ឹត ▁និង បា ▁ន រួម រស់ ជា មួយ គ្នា ដោយ សុខ ស ន្ ដ ិ ភាព ១ ៤ ▁ធ្នូ ▁១៩ ៥ ៥ ▁ក្នុង ពេល ដ ែល ក ម្ព ុ ជា បាន ចូល ជា ស មា ជ ិក អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ក ម្ព ុ ជា បាន ប្រ កាស ពី មា គ ៌ ាន យោ ប ាយ អ ព្យា ក្រ ឹត ១៩ ៥ ៦ ▁នៅ ទី ក្រុង ▁ប្រ ៊ី យ ូន ី ▁ព្រះអង្គ បាន ច ុះ ហ ត្ថ លេខ ា ▁លើ រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ នៃ ច ល ន ាម ិន ចូល ប ក្ស ស ម្ព ័ ន្ធ ល ទ្ធិ ផល នៃ ន យោ ប ាយ អ ព្យា ក្រ ឹត ្យ ជំ ហាន ដំ បូ ង ▁កម្ពុជា ល ្ប ី ស ុស សាយ ក្នុង ត ំ ប ន់ ប ក្ស ប្រ ឆ ាំង ព ុំ ង ហ៊ ាន ជំ ន ាស់ ▁ហើយ ស រស ើរ ន យោ ប ាយ នេះ ក ម្ព ុ ជា បាន សុខ ស ន្ ដ ិ ភាព រយ ៈ ពេល ១ ៥ ឆ្នាំ ▁១៩ ៥ ៥ ១ ៨ ៧០ ▁ស្រប ពេល ដ ែល ប្រ ទេស ជ ិត ខា ន ជ ួ ប សង ្រ ្ គ ាម ▁ដំណាក់កាល សង ្រ ្ គ ាម ត្រ ជ ាក់ ▁នយោបាយ អ ព្យ ក្រ ឹត ្យ កាន់ តែ ច ុះ ខ្សោយ ទៅ ដោយ សារ ▁មហា អ ំ ណា ច ម ន ោ គម ន វិជ្ជា ទ ាំង ពី រ ▁សេរី ▁និង ក ុំ ម្ម ុយ នី ស ▁ពុំ ទុក ក ម្ព ុ ជា ក្នុង មា គ ៌ ាស ន្ ដ ិ ភាព ▁និង ប ំព ាន លើ ន យោ ប ាយ អ ព្យា ក្រ ឹត ជំ ន ួយ ពី ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក មាន ចរ ិត ច ិ ញ្ច ឹម ព ួ ក ស្ ដ ាំ និយម ប្រ ទេស ថ ៃ ឧ ប ត្ថ ម គ ាំ ទ្រ ច ល នា ខ្ ម ែរ សេ រី ឪ ្យ វ ាយ ត ម្ល ៃ ស ង្គ ម រា ស្រ ្ ដ និយម វ ៀត ណា ម ខា ង ត ្យូ ង ឈ ្លា ន ព ាន ព្រ ំ ដ ែន រ ប ស់ ក ម្ព ុ ជា វ ៀត ណា ម ខា ង ជើង ប្រ ើ ប្រ ាស់ ផ្ល ូវ លំ ជី ម ិញ ឆ្ លង កាត់ ទឹក ដ ី ខ្ ម ែរ ▁និង ប ោះ ម ូល ដ្ឋាន ទ ័ ព លើ ទឹក ដ ី ក ម្ព ុ ជា ស ង្គ ម រា ស្រ ្ ដ និយម អនុ វត្ត ន៍ ន យោ ប ាយ ▁អ ព្យា ក្រ ឹត ម ិន ចំ ទិ ស ដ ៅ ដោយ លំ អ ៀង ទៅ ទ េក ុំ ម្ម ុយ នី ស	700
តើកិច្ចព្រមព្រៀងបញ្ចប់វិបត្តិនយោបាយនៅកម្ពុជា ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃណា ខែណា ឆ្នាំណា មានប្រទេស និងស្ថាប័នណាខ្លះបានចូលរួម ហើយបានផ្ដោតលើចំណុចសំខាន់ៗប៉ុន្មាន អ្វីខ្លះ	null	កិច្ចព្រមព្រៀងបញ្ចប់វិបត្តិនយោបាយនៅកម្ពុជា ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី ២៣ តុលា ១៩៩១ នៅទីក្រុងប៉ារិស ប្រទេសបារាំង ប្រទេសនិងស្ថាប័នដែលបានចូលរួម មានដូចជាមកពីអាស៊ីមានប្រទេស ចិន ជប៉ុន ឥណ្ឌា ឥណ្ឌូនេស៊ី ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន សិង្ហបុរី ថៃ វៀតណាម កម្ពុជា ឡាវ និងប្រ៊ុយណេ មកពីអឺរ៉ុបមាន បារាំង អង់គ្លេស យូហ្គោស្លាវី និងសហភាពសូរៀតមកពីអាមេរិកមាន សហរដ្ឋអាមេរិក និងកាណាដា មកពីអូសេអានីមាន អូស្ដ្រាលីតំណាងអង្គការសហប្រជាជាតិតំណាងចលនាមិនចូលបក្សសម័្ពន្ធកិច្ចព្រមព្រៀងនេះបានោផ្ដោតលើចំណុចសំខាន់ៗចំនួន ២ គឺ កិច្ចព្រមព្រៀងទាក់ទងអធិតេយ្យភាព បូរណភាព ទឹកដីអាព្យាក្រឹត និងឯករាជ្យជាតិកម្ពុជាសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមស្ដីពិការស្ដារ និងកសាងប្រទេសកម្ពុជា ឡើងវិញ	null	កិច្ចព្រមព្រៀងបញ្ចប់វិបត្តិនយោបាយនៅកម្ពុជា ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី ២៣ តុលា ១៩៩១ នៅទីក្រុងប៉ារិស ប្រទេសបារាំង ប្រទេសនិងស្ថាប័នដែលបានចូលរួម មានដូចជាមកពីអាស៊ីមានប្រទេស ចិន ជប៉ុន ឥណ្ឌា ឥណ្ឌូនេស៊ី ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន សិង្ហបុរី ថៃ វៀតណាម កម្ពុជា ឡាវ និងប្រ៊ុយណេ មកពីអឺរ៉ុបមាន បារាំង អង់គ្លេស យូហ្គោស្លាវី និងសហភាពសូរៀតមកពីអាមេរិកមាន សហរដ្ឋអាមេរិក និងកាណាដា មកពីអូសេអានីមាន អូស្ដ្រាលីតំណាងអង្គការសហប្រជាជាតិតំណាងចលនាមិនចូលបក្សសម័្ពន្ធកិច្ចព្រមព្រៀងនេះបានោផ្ដោតលើចំណុចសំខាន់ៗចំនួន ២ គឺ កិច្ចព្រមព្រៀងទាក់ទងអធិតេយ្យភាព បូរណភាព ទឹកដីអាព្យាក្រឹត និងឯករាជ្យជាតិកម្ពុជាសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមស្ដីពិការស្ដារ និងកសាងប្រទេសកម្ពុជា ឡើងវិញ	ត ើក ិច ្ច ព្រមព្រៀង បញ្ច ប់ វិ ប ត្តិ ន យោ បា យ នៅ ក ម្ព ុ ជា Ġ ត្រូវ បាន ធ ្វ ើ ឡើង នៅ ថ ្ង ៃ ណា Ġ ខែ ណា Ġ ឆ្នាំ ណា Ġ មាន ប្រ ទេស Ġ និង ស្ ថា ប ័ន ណា ខ្ ល ះ បាន ចូល រួម Ġ ហើយ បាន ផ្ ដ ោត លើ ចំណុច សំ ខា ន់ ៗ ប៉ ុន ្ម ាន Ġ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	69	កិច្ច ព្រមព្រៀង បញ្ច ប់ វិ ប ត្តិ ន យោ បា យ នៅ ក ម្ព ុ ជា Ġ ត្រូវ បាន ធ ្វ ើ ឡើង នៅ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ២ ៣ Ġ ត ុល ា Ġ ១៩ ៩ ១ Ġ នៅ ទី ក្រុង ប៉ា រិ ស Ġ ប្រ ទេស បា រា ំ ង Ġ ប្រ ទេស និង ស្ ថា ប ័ន ដ ែល បាន ចូល រួម Ġ មាន ដូច ជា មក ពី អា ស៊ី មាន ប្រ ទេស Ġ ច ិន Ġ ជ ប៉ ុន Ġ ឥ ណ្ឌ ា Ġ ឥ ណ្ឌ ូន េស ៊ី Ġ ម៉ា ឡេ ស៊ី Ġ ហ្វ ី លី ពី ន Ġ សិ ង្ហ ប ុរ ី Ġ ថ ៃ Ġ វ ៀត ណា ម Ġ ក ម្ព ុ ជា Ġ ឡា វ Ġ និង ប្រ ៊ ុយ ណេ Ġ មក ពី អ ឺ រ៉ ុប មាន Ġ បា រា ំ ង Ġ អ ង់ គ ្ល េស Ġ យ ូ ហ្គោ ស្ លា វី Ġ និង ស ហ ភាព ស ូរ ៀត មក ពី អា មេ រិក មាន Ġ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក Ġ និង កា ណា ដា Ġ មក ពី អូ សេ អាន ី មាន Ġ អូ ស្ ដ ្រា លី ត ំណ ាង អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ត ំណ ាង ច ល នា ម ិន ចូល ប ក្ស សម ័ ្ ពន្ធ កិច្ច ព្រមព្រៀង នេះ បាន ោ ផ្ ដ ោត លើ ចំណុច សំ ខា ន់ ៗ ចំ ន ួន Ġ ២ Ġ គ ឺ Ġ កិច្ច ព្រមព្រៀង ទ ាក់ ទ ង អ ធិ ត េយ្យ ភាព ĠâĢĭ បូ រណ ភាព Ġ ទឹក ដ ី អា ព្យា ក្រ ឹត Ġ និង ឯក រាជ ្យ ជាតិ ក ម្ព ុ ជា សេ ច ក្ ដ ី ថ ្ល ែង ការណ៍ រួម ស្ ដ ី ពិ ការ ស្ ដា រ Ġ និង ក សា ង ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា Ġ ឡើង វិញ	274	▁តើ កិច្ច ព្រមព្រៀង បញ្ច ប់ វិ ប ត្តិ ន យោ ប ាយ នៅ ក ម្ព ុ ជា ▁ត្រូវបាន ធ ្វ ើ ឡើង នៅ ថ ្ង ៃ ណា ▁ខែ ណា ▁ឆ្នាំ ណា ▁មាន ប្រ ទេស ▁និង ស្ ថា ប ័ន ណា ខ្ ល ះ បាន ចូល រួម ▁ហើយ បាន ផ្ ដ ោត លើ ចំណុច សំ ខ ាន់ ៗ ប៉ ុន ្ មាន ▁អ្វី ខ្ ល ះ ▁	65	▁កិច្ចព្រមព្រៀង បញ្ច ប់ វិ ប ត្តិ ន យោ ប ាយ នៅ ក ម្ព ុ ជា ▁ត្រូវបាន ធ ្វ ើ ឡើង នៅ ថ ្ង ៃ ទី ▁២៣ ▁តុលា ▁១៩ ៩ ១ ▁នៅ ទី ក្រុង ប៉ា រ ិស ▁ប្រទេស ប ារ ាំង ▁ប្រទេស និង ស្ ថា ប ័ន ដ ែល បាន ចូល រួម ▁មាន ដូច ជា មក ពី អា ស៊ី មាន ប្រ ទេស ▁ចិន ▁ជប៉ុន ▁ឥណ្ឌា ▁ឥណ្ឌូនេស៊ី ▁ម៉ាឡេស៊ី ▁ហ្វីលីពីន ▁សិង្ហបុរី ▁ថៃ ▁វៀតណាម ▁កម្ពុជា ▁ឡាវ ▁និង ប្រ ៊ ុយ ណេ ▁មកពី អ ឺ រ៉ ុប មាន ▁បារាំង ▁អង់គ្លេស ▁យូ ហ្គោ ស ្លា វី ▁និង ស ហ ភាព ស ូរ ៀត មក ពី អា មេ រិក មាន ▁សហរដ្ឋ អា មេ រិក ▁និង កា ណា ដា ▁មកពី អូ សេ អាន ី មាន ▁អូ ស្ ដ ្រា លី ត ំណ ាង អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ត ំណ ាង ច ល ន ាម ិន ចូល ប ក្ស សម ័ ្ ពន្ធ កិច្ច ព្រមព្រៀង នេះ បាន ោ ផ្ ដ ោត លើ ចំណុច សំ ខ ាន់ ៗ ចំ ន ួន ▁២ ▁គឺ ▁កិច្ចព្រមព្រៀង ទ ាក់ ទ ង អ ធ ិត េយ្យ ភាព ▁បូ រណ ភាព ▁ទឹកដី អា ព្យា ក្រ ឹត ▁និង ឯក រាជ ្យ ជាតិ ក ម្ព ុ ជា ស េច ក្ ដ ី ថ ្ល ែង ការណ៍ រួម ស្ ដ ី ពិ ការ ស្ ដា រ ▁និង ក សា ង ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ▁ឡើងវិញ	222
ចូរបង្ហាញថាពុទ្ធសាសនា ជាសាសនាមនុស្សនិយម	null	ពុទ្ធសាសនា ជាសាសនាមនុស្សនិយម រូបមន្តដំបូងបំផុតរបស់ពុទ្ធសាសនា ត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងអ្វីដែលគេស្គាល់ថា ចតុរារិយសច្ចៈ ដែលត្រូវតែជាការយល់ចិត្តទុកដាក់របស់មនុស្ស ប្រកដដោយប្រាជ្ញាគ្រប់រូប និងជាសេចក្តីប្រកាសត្រឹមត្រូវ ស្តីពីធម្មជាតិ នៃលោក និងធម្មជាតិនៃមនុស្ស ដូច្នេះពុទ្ធសាសនា ជាសាសនាមនុស្សនិយម	null	ពុទ្ធសាសនា ជាសាសនាមនុស្សនិយម រូបមន្តដំបូងបំផុតរបស់ពុទ្ធសាសនា ត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងអ្វីដែលគេស្គាល់ថា ចតុរារិយសច្ចៈ ដែលត្រូវតែជាការយល់ចិត្តទុកដាក់របស់មនុស្ស ប្រកដដោយប្រាជ្ញាគ្រប់រូប និងជាសេចក្តីប្រកាសត្រឹមត្រូវ ស្តីពីធម្មជាតិ នៃលោក និងធម្មជាតិនៃមនុស្ស ដូច្នេះពុទ្ធសាសនា ជាសាសនាមនុស្សនិយម	ច ូរ បង ្ហ ាញ ថា ពុ ទ្ធ សា ស នា Ġ ជា សា ស នា ម នុ ស្ស និយម Ġ	19	ពុ ទ្ធ សា ស នា Âł ជា សា ស នា ម នុ ស្ស និយម Ġ រូប ម ន្ត ដំ បូ ង ប ំ ផ ុត រ ប ស់ ពុ ទ្ធ សា ស នា Ġ ត្រូវ បាន រក ឃើញ នៅ ក្នុង អ ្វី ដ ែល គ េស ្ គ ាល់ ថា Ġ ច ត ុរ ារ ិយ ស ច្ច ៈ Ġ ដ ែល ត្រូវ តែ ជា ការ យ ល់ ចិត្ត ទុក ដា ក់ រ ប ស់ ម នុ ស្ស Ġ ប្រ ក ដ ដោយ ប្រា ជ្ញ ា គ្រ ប់ រូប Ġ និង ជា សេ ច ក្តី ប្រ កាស ត្រ ឹម ត្រូវ Ġ ស្ត ី ពី ធម្ម ជាតិ Ġ នៃ លោក Ġ និង ធម្ម ជាតិ នៃ ម នុ ស្ស Ġ ដូច ្ន េះ ពុ ទ្ធ សា ស នា Ġ ជា សា ស នា ម នុ ស្ស និយម	123	▁ចូរ ប ង្ហ ាញ ថា ព ុទ្ធ សា ស នា ▁ជា សា ស ន ាម នុ ស្ស និយម ▁	18	▁ពុទ្ធ សា ស នា ▁ជា សា ស ន ាម នុ ស្ស និយម ▁រូប ម ន្ត ដំ បូ ង ប ំ ផ ុត រ ប ស់ ព ុទ្ធ សា ស នា ▁ត្រូវបាន រក ឃើញ នៅ ក្នុង អ ្វី ដ ែល គ េ ស្ គ ាល់ ថា ▁ចត ុរ ា រិយ ស ច្ច ៈ ▁ដែល ត្រូវ តែ ជា ការ យ ល់ ចិត្ត ទុក ដ ាក់ រ ប ស់ ម នុ ស្ស ▁ប្រ ក ដ ដោយ ប្រា ជ្ញ ា គ្រ ប់ រូប ▁និង ជា ស េច ក្តី ប្រ កាស ត្រ ឹម ត្រូវ ▁ស្តីពី ធម្ម ជាតិ ▁នៃ លោក ▁និង ធម្ម ជាតិ នៃ ម នុ ស្ស ▁ដូច្នេះ ព ុទ្ធ សា ស នា ▁ជា សា ស ន ាម នុ ស្ស និយម	115
ចូរពន្យល់ពីវដ្តសិលាកម្ទេចកំណ	null	ពន្យល់ពីវដ្តសិលាកម្ទេចកំណ ដំបូងសិលាមេរងនូវការពុកផុយដោយអំពើនៃអាកាសធាតុបង្កើតបានជាកម្ទេចកំណ បន្ទាប់មកកម្ទេចកំណទាំងនេះត្រូវបានដឹកជញ្ជូនទៅចាកបង្គរនៅបាតស្ទឹង បឹង ឬទន្លេ ការចាក់បង្គរចេះតែបន្តធ្វើឲ្យសម្ពាធកាន់តែកើនឡើង ហើយរ៉ែខនិជក្នុងកម្ទេចកំណញែកចេញពីទឹកបង្កើតបានជាជ័រកាវធម្មជាតិ រួចបង្ខាំកម្ទេចកំណទាំងនោះបន្តរងនូវឥទ្ធិពលដូចលំនាំខាងលើដែលបង្កើតទៅជាវដ្តមួយហៅថាវដ្តសិលាកម្ទចកំណ	null	ពន្យល់ពីវដ្តសិលាកម្ទេចកំណ ដំបូងសិលាមេរងនូវការពុកផុយដោយអំពើនៃអាកាសធាតុបង្កើតបានជាកម្ទេចកំណ បន្ទាប់មកកម្ទេចកំណទាំងនេះត្រូវបានដឹកជញ្ជូនទៅចាកបង្គរនៅបាតស្ទឹង បឹង ឬទន្លេ ការចាក់បង្គរចេះតែបន្តធ្វើឲ្យសម្ពាធកាន់តែកើនឡើង ហើយរ៉ែខនិជក្នុងកម្ទេចកំណញែកចេញពីទឹកបង្កើតបានជាជ័រកាវធម្មជាតិ រួចបង្ខាំកម្ទេចកំណទាំងនោះបន្តរងនូវឥទ្ធិពលដូចលំនាំខាងលើដែលបង្កើតទៅជាវដ្តមួយហៅថាវដ្តសិលាកម្ទចកំណ	ច ូរ ព ន្ យ ល់ ពី វ ដ ្ត សិ លា ក ម្ ទេ âĢĭ ច កំ ណ Ġ	18	ព ន្ យ ល់ ពី វ ដ ្ត សិ លា ក ម្ ទេ ច កំ ណ Ġ ដំ បូ ង សិ លា មេ រ ង ន ូវ ការ ពុ ក ផ ុយ ដោយ អ ំព ើន ៃ អា កាស ធាតុ បង ្ក ើត បាន ជា ក ម្ ទេ ច កំ ណ Ġ បន្ទាប់ មក ក ម្ ទេ ច កំ ណ ទ ាំង នេះ ត្រូវ បាន ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ទៅ ច ាក បង ្ គរ នៅ បា ត ស្ទ ឹង ĠâĢĭ ប ឹង Ġ ឬ ទ ន្ ល េ Ġ ការ ច ាក់ បង ្ គរ ច េះ តែ ប ន្ត ធ ្វ ើ ឲ្យ សម ្ ពា ធ កាន់ តែ ក ើន ឡើង Ġ ហើយ រ៉ ែ ខ និ ជ ក្នុង ក ម្ ទេ ច កំ ណ ញ ែក ចេញ ពី ទឹក បង ្ក ើត បាន ជា ជ ័រ កា វ ធម្ម ជាតិ Ġ រ ួច បង ្ខ ាំ ក ម្ ទេ ច កំ ណ ទ ាំង ន ោះ ប ន្ត រ ង ន ូវ ឥ ទ្ធិ ពល ដូច លំ នាំ ខា ង លើ âĢĭ ដ ែល បង ្ក ើត ទៅ ជា វ ដ ្ត មួយ ហ ៅ ថា វ ដ ្ត សិ លា ក ម្ ទ ច កំ ណ	194	▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ពី វ ដ ្ត ស ិល ាក ម្ ទេ ▁ច ក ំណ ▁	17	▁ពន្យល់ ពី វ ដ ្ត ស ិល ាក ម្ ទ េច ក ំណ ▁ដំបូង ស ិល ាម េរ ង ន ូវ ការ ព ុក ផ ុយ ដោយ អ ំព ើន ៃ អា កាស ធាតុ ប ង្ក ើត បាន ជា ក ម្ ទ េច ក ំណ ▁បន្ទាប់មក ក ម្ ទ េច ក ំណ ទ ាំង នេះ ត្រូវ បាន ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ទៅ ច ាក ប ង្គ រ នៅ ប ាត ស្ទ ឹង ▁បឹង ▁ឬ ទ ន ្ល េ ▁ការចាក់ ប ង្គ រ ច េះ តែ ប ន្ត ធ ្វ ើ ឲ្យ ស ម្ព ា ធ កាន់ ត ែក ើន ឡើង ▁ហើយ រ៉ ែ ខ និ ជ ក្នុង ក ម្ ទ េច ក ំណ ញ ែក ចេញ ពី ទឹក ប ង្ក ើត បាន ជា ជ ័រ ក ាវ ធម្ម ជាតិ ▁រួច បង ្ខ ាំ ក ម្ ទ េច ក ំណ ទ ាំង ន ោះ ប ន្ត រ ង ន ូវ ឥ ទ្ធិ ពល ដូច លំ នាំ ខា ង លើ ▁ដែល ប ង្ក ើត ទៅ ជា វ ដ ្ត មួយ ហ ៅ ថា វ ដ ្ត ស ិល ាក ម្ ទ ច ក ំណ	183
តើអគ្គនាយកដ្ឋានរដ្ឋបាលនិងហិរញ្ញវត្ថុ របស់ក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ ទទួលបន្ទុកការងារយ៉ាងដូចម្តេច ដោយមាននាយកដ្ឋានចំណុះអ្វីខ្លះ	null	អគ្គនាយកដ្ឋានរដ្ឋបាលនិងហិរញ្ញាវត្ថុ របស់ក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទទទួលបន្ទុកធ្វើទំនាក់ទំនង សម្របសម្រួល និងគ្រប់គ្រងការរងាររដ្ឋបាល បុគ្គលិក សម្ភារ បរិក្ខារ គណនេយ្យ ហិរញ្ញកិច្ច ផែនការ ស្ថិតិតាមដាន និងវាយតម្លៃសហប្រតិបត្តិការជាតិ និងអន្តរជាតិ ព្រមទាំងការងារបណ្តុះបណ្តាល ស្រាវជ្រាវ និងផ្សព្វផ្សាយ អគ្គនាយកដឹកនាំដោយអគ្គនាយកមួយរូបនិងអាចអមដោយអគ្គនាយករង ជាជំនួយការចាំបាច់នាយកដ្ឋានចំណុះដូចជានាយកដ្ឋានរដ្ឋបាលនិងបុគ្គលិកនាយកដ្ឋានផ្គត់ផ្គង់និងហិរញ្ញវត្ថុនាយកដ្ឋានផែនការនិងទំនាក់ទំនងសាធារណៈនាយកដ្ឋានបណ្តុះបណ្តាលនិងស្រាវជ្រាវ	null	អគ្គនាយកដ្ឋានរដ្ឋបាលនិងហិរញ្ញាវត្ថុ របស់ក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទទទួលបន្ទុកធ្វើទំនាក់ទំនង សម្របសម្រួល និងគ្រប់គ្រងការរងាររដ្ឋបាល បុគ្គលិក សម្ភារ បរិក្ខារ គណនេយ្យ ហិរញ្ញកិច្ច ផែនការ ស្ថិតិតាមដាន និងវាយតម្លៃសហប្រតិបត្តិការជាតិ និងអន្តរជាតិ ព្រមទាំងការងារបណ្តុះបណ្តាល ស្រាវជ្រាវ និងផ្សព្វផ្សាយ អគ្គនាយកដឹកនាំដោយអគ្គនាយកមួយរូបនិងអាចអមដោយអគ្គនាយករង ជាជំនួយការចាំបាច់នាយកដ្ឋានចំណុះដូចជានាយកដ្ឋានរដ្ឋបាលនិងបុគ្គលិកនាយកដ្ឋានផ្គត់ផ្គង់និងហិរញ្ញវត្ថុនាយកដ្ឋានផែនការនិងទំនាក់ទំនងសាធារណៈនាយកដ្ឋានបណ្តុះបណ្តាលនិងស្រាវជ្រាវ	ត ើ អ គ្គ នា យក ដ្ឋាន រដ្ឋ បាល និង ហ ិ រ ញ្ញ វ ត្ថ ុ Ġ រ ប ស់ ក្រ ស ួង អភិវឌ្ឍ ន៍ ជន បទ Ġ ទទួល ប ន្ទ ុក ការងារ យ៉ាង ដូច ម្ ត េច Ġ ដោយ មាន នា យក ដ្ឋាន ចំ ណ ុះ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	50	អ គ្គ នា យក ដ្ឋាន រដ្ឋ បាល និង ហ ិ រ ញ្ញា វ ត្ថ ុ Ġ រ ប ស់ ក្រ ស ួង អភិវឌ្ឍ ន៍ ជន បទ ទទួល ប ន្ទ ុក ធ ្វ ើ ទំ នាក់ ទំ ន ង Ġ សម ្រ ប សម ្រ ួល Ġ និង គ្រ ប់ គ្រ ង ការ រ ងារ រដ្ឋ បាល Ġ ប ុ គ្គ ល ិក Ġ សម ្ ភា រ Ġ បរ ិក ្ខ ារ Ġ គ ណ ន េយ្យ Ġ ហ ិ រ ញ្ញ កិច្ច Ġ ផ ែន ការ Ġ ស្ ថ ិត ិត ាម ដា ន Ġ និង វា យ ត ម្ល ៃ សហប្រតិបត្តិការ ជាតិ Ġ និង អ ន្ត រ ជាតិ Ġ ព្រ ម ទ ាំ âĢĭ ង ការងារ បណ្ត ុះ បណ្ត ាល Ġ ស្រ ាវ ជ្រ ាវ Ġ និង ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ Ġ អ គ្គ នា យក ដ ឹក នាំ âĢĭ ដោយ អ គ្គ នា យក មួយ រូប និង អា ច អ ម ដោយ អ គ្គ នា យក រ ង Ġ ជា ជំ ន ួយ ការ ចាំបាច់ នា យក ដ្ឋាន ចំ ណ ុះ ដូច ជា នា យក ដ្ឋាន រដ្ឋ បាល និង ប ុ គ្គ ល ិក នា យក ដ្ឋាន ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង់ និង ហ ិ រ ញ្ញ វ ត្ថ ុន ាយ ក ដ្ឋាន ផ ែន ការ និង ទំ នាក់ ទំ ន ង សា ធា រណៈ នា យក ដ្ឋាន បណ្ត ុះ បណ្ត ាល និង ស្រ ាវ ជ្រ ាវ	212	▁តើ អ គ្គ នា យក ដ្ឋាន រដ្ឋ បាល និង ហ ិ រ ញ្ញ វ ត្ថ ុ ▁របស់ ក្រ ស ួង អភិវឌ្ឍ ន៍ ជន បទ ▁ទទួលបន្ទុក ការងារ យ៉ាង ដូច ម ្ត េច ▁ដោយ មាន នា យក ដ្ឋាន ច ំណ ុះ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	44	▁អគ្គ នា យក ដ្ឋាន រដ្ឋ បាល និង ហ ិ រ ញ្ញា វ ត្ថ ុ ▁របស់ ក្រ ស ួង អភិវឌ្ឍ ន៍ ជន បទ ទទួល ប ន្ទ ុក ធ ្វ ើ ទំ នាក់ ទំ ន ង ▁សម្របសម្រួល ▁និង គ្រ ប់ គ្រ ង ការ រ ងារ រដ្ឋ បាល ▁បុគ្គលិក ▁សម្ភារ ▁បរិ ក្ខ ារ ▁គណនេយ្យ ▁ហិ រ ញ្ញ កិច្ច ▁ផែនការ ▁ស្ថិត ិ តាមដាន ▁និង វ ាយ ត ម្ល ៃ សហប្រតិបត្តិការ ជាតិ ▁និង អ ន្ត រ ជាតិ ▁ព្រម ទ ាំ ▁ង ការងារ បណ្ត ុះ បណ្ត ាល ▁ស្រាវជ្រាវ ▁និង ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ▁អគ្គ នា យក ដ ឹក នាំ ▁ដោយ អ គ្គ នា យក មួយ រូប និង អា ច អ ម ដោយ អ គ្គ ន ាយ ករ ង ▁ជា ជំ ន ួយ ការ ចាំបាច់ នា យក ដ្ឋាន ច ំណ ុះ ដូច ជា នា យក ដ្ឋាន រដ្ឋ បាល និង ប ុ គ្គ ល ិក នា យក ដ្ឋាន ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង់ និង ហ ិ រ ញ្ញ វ ត្ថ ុន ាយ ក ដ្ឋាន ផ ែន ការ និង ទំ នាក់ ទំ ន ង សា ធា រណៈ នា យក ដ្ឋាន បណ្ត ុះ បណ្ត ាល និង ស្រ ាវ ជ្រ ាវ	181
ដូចម្តេចដែលហៅថា សេរីភាព ហេតុអ្វីបានជាមនុស្សត្រូវការសេរីភាព	null	ក សេរីភាពជាអ្វីដែលមនុស្សគ្រប់រូបប្រាថ្នាចង់បានគ្រប់គ្នាសេចក្តីប្រកាសអំពីសិទ្ធិមនុស្សនៅឆ្នាំ ១៧៨៩ របស់ប្រទេសបារាំងបានឱ្យនិយមន័យសេរីភាពថាជាអំណាច ឬសិទ្ធិក្នុងការបំពេញសកម្មភាពអ្វីមួយ ដែលមិនឱ្យធ្វើខូចខាតដល់ប្រយោជន៍អ្នកដទៃ បើតាមវចនានុក្រមខ្មែរ សេរីភាព មានន័យថាអំណាចដែលអាចធ្វើអ្វីតាមអំពើចិត្ត ប៉ុន្តែស្ថិតក្រោមច្បាប់ ឯលោកកាល់ម៉ាក់ បានពោលថា សេរីភាព គឺជាការទទួលស្គាល់ការគោរព និងការបំពេញដោយម៉ត់ចត់នូវតួនាទី និងភារកិច្ចរបស់ខ្លួន ដូច្នេះសេរីភាព គឺជាអំណាចក្នុងការធ្វើអ្វីបាន កុំឱ្យតែប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិអ្នកដទៃ តាមន័យនេះ សេរីភាពសម្គាល់ បាននូវភាពធ្វើអ្វីៗបានតាមចិត្តដោយគ្មានការបង្ខិតបង្ខំ ទោះបីក្នុងផ្លូវគំនិតក្តី ជំនឿក្តីនិងសកម្មភាបែបសព្វយ៉ាងក្តី អាចធ្វើបានតាមចិត្តឱ្យតែស្ថិតក្នុងក្របខ័ណ្ឌច្បាប់កំណត់ បានជាមនុស្សយើងត្រូវការសេរីភាពព្រោះ ចង់បង្ហាញពីឥស្សរភាពរបស់ខ្លួន ការបញ្ជាក់ឱ្យឃើញពីខ្លួនឯងចង់បង្ហាញពីតម្លៃជាមនុស្សចង់ធ្វើអ្វីៗតាមឆន្ទៈរបស់ខ្លួន ដែលស្របទៅនឹងច្បាប់សង្គមសេរីភាព ជាឧបករណ៍ដ៏សំខាន់មួយក្នុងការប្រឆាំងនឹងការរំលោភសិទ្ធិ	null	ក សេរីភាពជាអ្វីដែលមនុស្សគ្រប់រូបប្រាថ្នាចង់បានគ្រប់គ្នាសេចក្តីប្រកាសអំពីសិទ្ធិមនុស្សនៅឆ្នាំ ១៧៨៩ របស់ប្រទេសបារាំងបានឱ្យនិយមន័យសេរីភាពថាជាអំណាច ឬសិទ្ធិក្នុងការបំពេញសកម្មភាពអ្វីមួយ ដែលមិនឱ្យធ្វើខូចខាតដល់ប្រយោជន៍អ្នកដទៃ បើតាមវចនានុក្រមខ្មែរ សេរីភាព មានន័យថាអំណាចដែលអាចធ្វើអ្វីតាមអំពើចិត្ត ប៉ុន្តែស្ថិតក្រោមច្បាប់ ឯលោកកាល់ម៉ាក់ បានពោលថា សេរីភាព គឺជាការទទួលស្គាល់ការគោរព និងការបំពេញដោយម៉ត់ចត់នូវតួនាទី និងភារកិច្ចរបស់ខ្លួន ដូច្នេះសេរីភាព គឺជាអំណាចក្នុងការធ្វើអ្វីបាន កុំឱ្យតែប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិអ្នកដទៃ តាមន័យនេះ សេរីភាពសម្គាល់ បាននូវភាពធ្វើអ្វីៗបានតាមចិត្តដោយគ្មានការបង្ខិតបង្ខំ ទោះបីក្នុងផ្លូវគំនិតក្តី ជំនឿក្តីនិងសកម្មភាបែបសព្វយ៉ាងក្តី អាចធ្វើបានតាមចិត្តឱ្យតែស្ថិតក្នុងក្របខ័ណ្ឌច្បាប់កំណត់ បានជាមនុស្សយើងត្រូវការសេរីភាពព្រោះ ចង់បង្ហាញពីឥស្សរភាពរបស់ខ្លួន ការបញ្ជាក់ឱ្យឃើញពីខ្លួនឯងចង់បង្ហាញពីតម្លៃជាមនុស្សចង់ធ្វើអ្វីៗតាមឆន្ទៈរបស់ខ្លួន ដែលស្របទៅនឹងច្បាប់សង្គមសេរីភាព ជាឧបករណ៍ដ៏សំខាន់មួយក្នុងការប្រឆាំងនឹងការរំលោភសិទ្ធិ	ដូច ម្ ត េច ដ ែល ហ ៅ ថា Ġ សេ រី ភាព Ġ ហេតុ អ ្វី បាន ជា ម នុ ស្ស ត្រូវ ការ សេ រី ភាព Ġ	25	ក Ġ សេ រី ភាព ជា អ ្វី ដ ែល ម នុ ស្ស គ្រ ប់ រូប ប្រា ថ្ន ា ច ង់ បាន គ្រ ប់ គ្នា សេ ច ក្តី ប្រ កាស អ ំព ី សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស នៅ ឆ្នាំ Ġ ១ ៧ ៨ ៩ Ġ រ ប ស់ ប្រ ទេស បា រា ំ ង បាន ឱ្យ និយម ន ័យ សេ រី ភាព âĢĭ ថា ជា អ ំណ ា ច Ġ ឬ សិ ទ្ធិ ក្នុង ការ ប ំព េញ ស កម្ម ភាព អ ្វី មួយ Ġ ដ ែល ម ិន ឱ្យ ធ ្វ ើ ខ ូច ខា ត ដល់ ប្រ យោ ជន ៍ អ្នក ដ ទ ៃ Ġ ប ើត ាម វ ច នា នុ ក្រ ម ខ្ ម ែរ Ġ សេ រី ភាព Ġ មាន ន ័យ ថា អ ំណ ា ច ដ ែល អា ច ធ ្វ ើ អ ្វី តា ម អ ំព ើ ចិត្ត Ġ ប៉ ុន ្ត ែ ស្ ថ ិត ក្រោម ច្ បា ប់ Ġ ឯ លោក កាល ់ ម៉ា ក់ Ġ បាន ព ោល ថា Ġ សេ រី ភាព Ġ គ ឺ ជា ការ ទទួល ស្ គ ាល់ ការ គោ រ ព Ġ និង ការ ប ំព េញ ដោយ ម៉ ត់ ច ត់ ន ូវ ត ួន ា ទី Ġ និង ភា រក ិច ្ច រ ប ស់ ខ្លួន Ġ ដូច ្ន េះ សេ រី ភាព Ġ គ ឺ ជា អ ំណ ា ច ក្នុង ការ ធ ្វ ើ អ ្វី បាន Ġ ក ុំ ឱ្យ តែ ប៉ ះ ពា ល់ ដល់ សិ ទ្ធិ អ្នក ដ ទ ៃ Ġ តា ម ន ័យ នេះ Ġ សេ រី ភាព សម ្ គ ាល់ Ġ បាន ន ូវ ភាព ធ ្វ ើ អ ្វី ៗ បាន តា ម ចិត្ត ដោយ គ ្ម ាន ការ បង ្ខ ិត បង ្ខ ំ Ġ ទ ោះ បី ក្នុង ផ្ល ូវ គ ំ និ ត ក្តី Ġ ជំ ន ឿ ក្តី និង ស កម្ម ភា ប ែប ស ព្វ យ៉ាង ក្តី Ġ អា ច ធ ្វ ើប ាន តា ម ចិត្ត ឱ្យ តែ ស្ ថ ិត ក្នុង ក្រ ប ខ ័ណ្ឌ ច្ បា ប់ កំ ណ ត់ Ġ បាន ជា ម នុ ស្ស យ ើង ត្រូវ ការ សេ រី ភាព ព្រ ោះ Ġ ច ង់ បង ្ហ ាញ ពី ឥ ស្ស រ ភាព រ ប ស់ ខ្លួន Ġ ការ បញ្ជា ក់ ឱ្យ ឃើញ ពី ខ្លួន ឯ ង ច ង់ បង ្ហ ាញ ពី ត ម្ល ៃ ជា ម នុ ស្ស ច ង់ ធ ្វ ើ អ ្វី ៗ តា ម ឆ ន្ទ ៈ រ ប ស់ ខ្លួន Ġ ដ ែល ស្រ បទ ៅ នឹង ច្ បា ប់ សង ្ គម សេ រី ភាព Ġ ជា ឧ ប ករណ៍ ដ ៏ សំ ខា ន់ មួយ ក្នុង ការ ប្រ ឆ ាំង នឹង ការ រំ ល ោ ភ សិ ទ្ធិ	428	▁ដូចម្តេច ដ ែល ហ ៅ ថា ▁សេរីភាព ▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ម នុ ស្ស ត្រូវ ការ សេ រី ភាព ▁	20	▁ក ▁សេរីភាព ជា អ ្វី ដ ែល ម នុ ស្ស គ្រ ប់ រូប ប្រា ថ្ន ា ច ង់ បាន គ្រ ប់ គ្នា ស េច ក្តី ប្រ កាស អ ំព ី សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស នៅ ឆ្នាំ ▁១៧ ៨ ៩ ▁របស់ ប្រ ទេស ប ារ ាំង បាន ឱ្យ និយម ន ័យ សេ រី ភាព ▁ថា ជា អ ំ ណា ច ▁ឬ សិ ទ្ធិ ក្នុង ការ ប ំព េញ ស កម្ម ភាព អ ្វី មួយ ▁ដែល ម ិន ឱ្យ ធ ្វ ើ ខ ូច ខា ត ដល់ ប្រ យោ ជ ន៍ អ្នក ដ ទ ៃ ▁បើ ត ាម វ ច ន ានុ ក្រ ម ខ្ ម ែរ ▁សេរីភាព ▁មាន ន ័យ ថា អ ំ ណា ច ដ ែល អា ច ធ ្វ ើ អ ្វី ត ាម អ ំព ើ ចិត្ត ▁ប៉ុន្តែ ស ្ថ ិត ក្រោម ច ្ប ាប់ ▁ឯ លោក ក ាល់ ម៉ា ក់ ▁បាន ព ោល ថា ▁សេរីភាព ▁គឺជា ការ ទទួល ស្ គ ាល់ ការ គ ោរ ព ▁និង ការ ប ំព េញ ដោយ ម៉ ត់ ច ត់ ន ូវ ត ួ នាទី ▁និង ភា រ កិច្ច រ ប ស់ ខ្លួន ▁ដូច្នេះ សេ រី ភាព ▁គឺជា អ ំ ណា ច ក្នុង ការ ធ ្វ ើ អ ្វី បាន ▁កុំ ឱ្យ តែ ប៉ ះ ព ាល់ ដល់ សិ ទ្ធិ អ្នក ដ ទ ៃ ▁តាម ន ័យ នេះ ▁សេរីភាព ស ម្ គ ាល់ ▁បាន ន ូវ ភាព ធ ្វ ើ អ ្វី ៗ បាន ត ាម ចិត្ត ដោយ គ ្ មាន ការ បង ្ខ ិត បង ្ខ ំ ▁ទោះបី ក្នុង ផ្ល ូវ គ ំ ន ិត ក្តី ▁ជំនឿ ក្តី និង ស កម្ម ភា ប ែប ស ព្វ យ៉ាង ក្តី ▁អាច ធ ្វ ើ បាន ត ាម ចិត្ត ឱ្យ តែ ស ្ថ ិត ក្នុង ក្រ ប ខ ័ណ្ឌ ច ្ប ាប់ ក ំណ ត់ ▁បានជា ម នុ ស្ស យ ើង ត្រូវ ការ សេ រី ភាព ព្រ ោះ ▁ចង់ ប ង្ហ ាញ ពី ឥ ស្ស រ ភាព រ ប ស់ ខ្លួន ▁ការបញ្ជាក់ ឱ្យ ឃើញ ពី ខ្លួន ឯ ង ច ង់ ប ង្ហ ាញ ពី ត ម្ល ៃ ជា ម នុ ស្ស ច ង់ ធ ្វ ើ អ ្វី ៗ ត ាម ឆ ន្ទ ៈ រ ប ស់ ខ្លួន ▁ដែល ស្រ ប ទៅ នឹង ច ្ប ាប់ ស ង្គ ម សេ រី ភាព ▁ជា ឧ ប ករណ៍ ដ ៏ សំ ខ ាន់ មួយ ក្នុង ការ ប្រ ឆ ាំង នឹង ការ រំ ល ោ ភ សិ ទ្ធិ	392
តើទំនួលខុសត្រូវជាអ្វី តើទំនួលខុសត្រូវចែកចេញជាប៉ុន្មានប្រភេទ ចូររៀបរាប់និងលើកឧទាហរណ៍	null	ទំនួលខុសត្រូវគឺជា កាតព្វកិច្ចដែលត្រូវធានារ៉ាប់រងរាល់អំពើទាំងឡាយ ដែលខ្លួយបានធ្វើដោយហ៊ានទទួលនូវផលវិបាកនៅចំពោះមុខខ្លួនឯងផង និងចំពោះមុខច្បាប់សង្គមផងទំនួលខុសត្រូវ ចែកចេញជា២គឹ· ទំនួលខុសត្រូវផ្នែកសីលធម៌ គឺជាទំនួលខុសត្រូវដែលអ្នកប្រព្រឹត្តហ៊ានទទួលសារភាព ដោយស្មោះត្រង់ដោយពុំមានការបង្ខិតបង្ខំ ហើយក៏ជាការទទួលខុសត្រូវផ្ទាល់នោចំពោះមុខខ្លួនឯង នូវរាល់ទង្វើដែលខ្លួនបានធ្វើដោយគ្មានវិប្បដិសារី ឧទាហរណ៍ កូននៅពេលដែលនិយាយពាក្យអសុរសឬធ្វើអំពើអាក្រក់ដោយវាចាចំពោះឪពុកឺអ្នកម្តាយ កូន នោះៗត្រូវហ៊ានសុខមាលទោស · ទំនូលខុសត្រូវសង្គម គឺជាទំនួលខុសត្រូវ ដែលអ្នកប្រព្រឹត្តហ៊ានសារភាពទោសកំហុសរបស់ខ្លួន នៅចំពោះមុខច្បាប់សង្គម ឧទាហរណ៍ ពេលដែលខ្ញុំជិះម៉ូតូដោយពុំបានពាក់មួកសុវត្ថិភាព គឺខ្ញុំត្រូវទទួលទោសបទុំលហុនៃច្បាប់ចរាចរណ៍	null	ទំនួលខុសត្រូវគឺជា កាតព្វកិច្ចដែលត្រូវធានារ៉ាប់រងរាល់អំពើទាំងឡាយ ដែលខ្លួយបានធ្វើដោយហ៊ានទទួលនូវផលវិបាកនៅចំពោះមុខខ្លួនឯងផង និងចំពោះមុខច្បាប់សង្គមផងទំនួលខុសត្រូវ ចែកចេញជា២គឹ· ទំនួលខុសត្រូវផ្នែកសីលធម៌ គឺជាទំនួលខុសត្រូវដែលអ្នកប្រព្រឹត្តហ៊ានទទួលសារភាព ដោយស្មោះត្រង់ដោយពុំមានការបង្ខិតបង្ខំ ហើយក៏ជាការទទួលខុសត្រូវផ្ទាល់នោចំពោះមុខខ្លួនឯង នូវរាល់ទង្វើដែលខ្លួនបានធ្វើដោយគ្មានវិប្បដិសារី ឧទាហរណ៍ កូននៅពេលដែលនិយាយពាក្យអសុរសឬធ្វើអំពើអាក្រក់ដោយវាចាចំពោះឪពុកឺអ្នកម្តាយ កូន នោះៗត្រូវហ៊ានសុខមាលទោស · ទំនូលខុសត្រូវសង្គម គឺជាទំនួលខុសត្រូវ ដែលអ្នកប្រព្រឹត្តហ៊ានសារភាពទោសកំហុសរបស់ខ្លួន នៅចំពោះមុខច្បាប់សង្គម ឧទាហរណ៍ ពេលដែលខ្ញុំជិះម៉ូតូដោយពុំបានពាក់មួកសុវត្ថិភាព គឺខ្ញុំត្រូវទទួលទោសបទុំលហុនៃច្បាប់ចរាចរណ៍	ត ើ ទំ âĢĭ ន ួល ខុស ត្រូវ ជា អ ្វី Ġ ត ើ ទំ ន ួល ខុស ត្រូវ ច ែក ចេញ ជា ប៉ ុន ្ម ាន ប្រ ភ េ ទ Ġ ច ូរ រ ៀប រា ប់ និង លើក ឧ ទ ា ហ រណ ៍ Ġ	43	ទំ ន ួល ខុស ត្រូវ គ ឺ ជា Ġ កា ត ព្វ កិច្ច ដ ែល ត្រូវ ធាន ារ៉ា ប់ រ ង រា ល់ អ ំព ើ ទ ាំង ឡា យ Ġ ដ ែល ខ្ ល ួយ បាន ធ ្វ ើ ដោយ ហ៊ ាន ទទួល ន ូវ ផល វិ បា ក នៅ ចំ ព ោះ មុខ ខ្លួន ឯ ង ផ ង Ġ និង ចំ ព ោះ មុខ ច្ បា ប់ សង ្ គម ផ ង ទំ ន ួល ខុស ត្រូវ Ġ ច ែក ចេញ ជា ២ គ ឹ Â· Ġ ទំ ន ួល ខុស ត្រូវ ផ្ ន ែក សី ល ធម៌ Ġ គ ឺ ជា ទំ ន ួល ខុស ត្រូវ ដ ែល អ្នក ប្រ ព្រ ឹត ្ត ហ៊ ាន ទទួល សារ ភាព Ġ ដោយ ស្ម ោះ ត្រ ង់ ដោយ ពុ ំ មាន ការ បង ្ខ ិត បង ្ខ ំ Ġ ហើយ ក ៏ ជា ការ ទទួល ខុស ត្រូវ ផ្ ទ ាល់ ន ោច ំព ោះ មុខ ខ្លួន ឯ ង Ġ ន ូវ រា ល់ ទ ង ្វ ើ ដ ែល ខ្លួន បាន ធ ្វ ើ ដោយ គ ្ម ាន វិ ប្ប ដ ិស ារ ី Ġ ឧ ទ ា ហ រណ ៍ Ġ កូ ន នៅ ពេល ដ ែល និ យា យ ពាក្យ អ សុ រស ឬ ធ ្វ ើ អ ំព ើ អា ក្រ ក់ ដោយ វា ច ា ចំ ព ោះ ឪ ពុ ក ឺ អ្នក ម្ តា យ Ġ កូ ន âĢĭ Ġ ន ោះ ៗ ត្រូវ ហ៊ ាន សុខ មា ល ទោស ĠÂ· Ġ ទំ ន ូល ខុស ត្រូវ សង ្ គម Ġ គ ឺ ជា ទំ ន ួល ខុស ត្រូវ Ġ ដ ែល អ្នក ប្រ ព្រ ឹត ្ត ហ៊ ាន សារ ភាព ទោស កំ ហ ុស រ ប ស់ ខ្លួន Ġ នៅ ចំ ព ោះ មុខ ច្ បា ប់ សង ្ គម Âł ĠâĢĭ ឧ ទ ា ហ រណ ៍ Ġ ពេល ដ ែល ខ្ ញ ុំ ជ ិះ ម៉ូ តូ ដោយ ពុ ំ បាន ពាក់ ម ួ ក សុ វ ត្ថ ិ ភាព Ġ គ ឺ ខ្ ញ ុំ ត្រូវ ទទួល ទោស បទ ុំ ល ហ ុន ៃ ច្ បា ប់ ចរ ា ចរ ណ៍	326	▁តើ ទំ ▁ន ួល ខុស ត្រូវ ជា អ ្វី ▁តើ ទំ ន ួល ខុស ត្រូវ ច ែក ចេញ ជា ប៉ ុន ្ មាន ប្រ ភ េ ទ ▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ និង លើក ឧ ទ ា ហ រ ណ៍ ▁	40	▁ទំ ន ួល ខុស ត្រូវ គ ឺ ជា ▁កាតព្វកិច្ច ដ ែល ត្រូវ ធាន ារ៉ា ប់ រ ង រ ាល់ អ ំព ើ ទ ាំង ឡា យ ▁ដែល ខ្ ល ួយ បាន ធ ្វ ើ ដោយ ហ៊ ាន ទទួល ន ូវ ផល វិ ប ាក នៅ ច ំព ោះ មុខ ខ្លួន ឯ ង ផ ង ▁និង ច ំព ោះ មុខ ច ្ប ាប់ ស ង្គ ម ផ ង ទំ ន ួល ខុស ត្រូវ ▁ចែក ចេញ ជា ២ គ ឹ · ▁ទំ ន ួល ខុស ត្រូវ ផ្ ន ែក សី ល ធម៌ ▁គឺជា ទំ ន ួល ខុស ត្រូវ ដ ែល អ្នក ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ហ៊ ាន ទទួល សារ ភាព ▁ដោយ ស្ម ោះ ត្រ ង់ ដោយ ព ុំ មាន ការ បង ្ខ ិត បង ្ខ ំ ▁ហើយក៏ ជា ការ ទទួល ខុស ត្រូវ ផ្ ទ ាល់ ន ោច ំព ោះ មុខ ខ្លួន ឯ ង ▁នូវ រ ាល់ ទ ង ្វ ើ ដ ែល ខ្លួន បាន ធ ្វ ើ ដោយ គ ្ មាន វិ ប្ប ដ ិ សារ ី ▁ឧទាហរណ៍ ▁កូន នៅ ពេល ដ ែល ន ិយ ាយ ពាក្យ អ សុ រស ឬ ធ ្វ ើ អ ំព ើ អា ក្រ ក់ ដោយ វា ច ា ច ំព ោះ ឪ ព ុក ឺ អ្នក ម ្ត ាយ ▁កូន ▁នោះ ៗ ត្រូវ ហ៊ ាន សុខ ម ាល ទោស ▁· ▁ទំ ន ូល ខុស ត្រូវ ស ង្គ ម ▁គឺជា ទំ ន ួល ខុស ត្រូវ ▁ដែល អ្នក ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ហ៊ ាន សារ ភាព ទោស កំ ហ ុស រ ប ស់ ខ្លួន ▁នៅ ច ំព ោះ មុខ ច ្ប ាប់ ស ង្គ ម ▁ឧទាហរណ៍ ▁ពេល ដ ែល ខ្ ញ ុំ ជ ិះ ម៉ូ តូ ដោយ ព ុំ បាន ពាក់ ម ួ ក សុ វ ត្ថ ិ ភាព ▁គឺ ខ្ ញ ុំ ត្រូវ ទទួល ទោស បទ ុំ ល ហ ុន ៃ ច ្ប ាប់ ច រា ចរ ណ៍	299
ហេតុអ្វីបានជាអ្នកជ្រើសរើសមុខរបរវិជ្ជាជីវៈជាគ្រូបង្រៀន	null	ព្រោះ គ្រូបង្រៀនជាមុខរបស់មួយថ្លៃថ្នូរឧត្តុង្គឧត្តមហើយមានប្រយោជន៍ចំពោះជាតិមាតុភូមិក្នុងការបណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្សដើម្បីអភិវឌ្ឍគ្រូបង្រៀនជាវិស្វករនៃព្រលឹងជាអ្នកកសាងសតិបញ្ញារបស់ជាតិជាអ្នកចង្អុលបង្ហាញពីសេចក្តីសុខសុវត្ថិភាពរបស់សង្គមជាគ្រូពេទ្យព្យាបាលរោគល្ងង់ខ្លៅរបស់ប្រជាជនលើផែនដីជាអ្នកចង្អុលបង្ហាញផ្លូវដ៏ភ្លឺស្វាង និងរុងរឿងរបស់ជាតិជាបុគ្គលគួរឱ្យគោរពជាឃ្លាំងសតិបញ្ញរបស់ជាតិ	null	ព្រោះ គ្រូបង្រៀនជាមុខរបស់មួយថ្លៃថ្នូរឧត្តុង្គឧត្តមហើយមានប្រយោជន៍ចំពោះជាតិមាតុភូមិក្នុងការបណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្សដើម្បីអភិវឌ្ឍគ្រូបង្រៀនជាវិស្វករនៃព្រលឹងជាអ្នកកសាងសតិបញ្ញារបស់ជាតិជាអ្នកចង្អុលបង្ហាញពីសេចក្តីសុខសុវត្ថិភាពរបស់សង្គមជាគ្រូពេទ្យព្យាបាលរោគល្ងង់ខ្លៅរបស់ប្រជាជនលើផែនដីជាអ្នកចង្អុលបង្ហាញផ្លូវដ៏ភ្លឺស្វាង និងរុងរឿងរបស់ជាតិជាបុគ្គលគួរឱ្យគោរពជាឃ្លាំងសតិបញ្ញរបស់ជាតិ	ហេតុ អ ្វី បាន ជា អ្នក ជ្រ ើស រ ើស មុខ រ បរ វិជ្ជា ជីវ ៈ ជា គ្រ ូប ង ្រ ៀន Ġ	22	ព្រ ោះ Ġ គ្រ ូប ង ្រ ៀន ជា មុខ រ ប ស់ មួយ ថ្លៃ ថ្ន ូរ ឧ ត្ត ុង ្ គ ឧ ត្ត ម ហើយ មាន ប្រ យោ ជន ៍ ចំ ព ោះ ជាតិ មា ត ុ ភ ូម ិក ្ន ុង ការ បណ្ត ុះ បណ្ត ាល ធ ន ធាន ម នុ ស្ស ដើម ្ប ី អភិវឌ្ឍ គ្រ ូប ង ្រ ៀន ជា វិ ស្ វ ករ នៃ ព្រ ល ឹង ជា អ្នក ក សា ង ស តិ ប ញ្ញា រ ប ស់ ជាតិ ជា អ្នក ច ង ្អ ុល បង ្ហ ាញ ពី សេ ច ក្តី សុខ សុ វ ត្ថ ិ ភាព រ ប ស់ សង ្ គម ជា គ្រ ូ ពេទ្យ ព្យា បាល រ ោ គ ល ្ង ង់ ខ្ ល ៅ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន លើ ផ ែន ដ ី ជា អ្នក ច ង ្អ ុល បង ្ហ ាញ ផ្ល ូវ ដ ៏ ភ្ល ឺ ស្ វា ង Ġ និង រ ុង រឿង រ ប ស់ ជាតិ ជា ប ុ គ្គ ល គ ួរ ឱ្យ គោ រ ព ជា ឃ្លា ំ ង ស តិ ប ញ្ញ រ ប ស់ ជាតិ	184	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា អ្នក ជ្រ ើស រ ើស មុខ រ បរ វិជ្ជា ជីវ ៈ ជា គ្រ ូប ង ្រ ៀន ▁	22	▁ព្រោះ ▁គ្រូបង្រៀន ជា មុខ រ ប ស់ មួយ ថ្លៃ ថ្ន ូរ ឧ ត្ត ុ ង្គ ឧ ត្ត ម ហើយ មាន ប្រ យោ ជ ន៍ ច ំព ោះ ជាតិ ម ាត ុ ភ ូម ិ ក្នុង ការ បណ្ត ុះ បណ្ត ាល ធ ន ធាន ម នុ ស្ស ដើម ្ប ី អភិវឌ្ឍ គ្រ ូប ង ្រ ៀន ជា វិ ស ្វ ករ នៃ ព្រ ល ឹង ជា អ្នក ក សា ង ស តិ ប ញ្ញា រ ប ស់ ជាតិ ជា អ្នក ច ង ្អ ុល ប ង្ហ ាញ ពី ស េច ក្តី សុខ សុ វ ត្ថ ិ ភាព រ ប ស់ ស ង្គ ម ជា គ្រ ូ ពេទ្យ ព្យា បាល រ ោ គ ល ្ង ង់ ខ្ ល ៅ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន លើ ផ ែន ដ ី ជា អ្នក ច ង ្អ ុល ប ង្ហ ាញ ផ្ល ូវ ដ ៏ ភ្ល ឺ ស ្វា ង ▁និង រ ុង រឿង រ ប ស់ ជាតិ ជា ប ុ គ្គ ល គ ួរ ឱ្យ គ ោរ ព ជា ឃ្លា ំ ង ស តិ ប ញ្ញ រ ប ស់ ជាតិ	177
តើស្ថានភាពបរិស្ថានធម្មជាតិលើសកលលោកទទួលការគំរាមកំហែងអ្វីខ្លះ	null	សាធាតុពុលអាកាសដែលកើតឡើងពីកាកសំណល់ពីរោងចក្រ និងផ្សែងយានយន្តសាធាតុពុលនៅក្នុងតំបន់ឧស្សាហកម្មថាមពលបរមាណូ ចម្រាញ់ប្រេងកាត់ ផលិតកម្មគីមីសារធាតុបំពុលកើតចេញពីទង្វើមនុស្សដូចជា កាបូនឌីអុកស៊ីត កើតពីភ្លើងដុតព្រៃសាធាតុក្លរ៉ូភ្លុយអេរ៉ូកាបូន កើតចេញពីហ្កាសទូទឹកកក ម៉ាស៊ីនត្រជាក់ការចោលសម្រាមពីរោងចក្រ និងទីក្រុងបានធ្វើឲ្យខូចបរិស្ថានទាំងនោះគោក និងក្នុងទឹកការធ្វើកសិកម្មដោយប្រើជី និងថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិតដែលនាំឥឲ្យខូចស្រទាប់ផែនដី ការលេចធ្លាយប្រេងពីកាប៉ាល់ធំៗ រាប់លានតោនក្នុងមួយឆ្នាំៗ បង្កការគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតក្នុងសមុទ្រការកាប់ទន្ទ្រានព្រៃឈើ នាំឲ្យមានបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ និងបាត់បង់ជីវសាស្រ្តចម្រុះ	null	សាធាតុពុលអាកាសដែលកើតឡើងពីកាកសំណល់ពីរោងចក្រ និងផ្សែងយានយន្តសាធាតុពុលនៅក្នុងតំបន់ឧស្សាហកម្មថាមពលបរមាណូ ចម្រាញ់ប្រេងកាត់ ផលិតកម្មគីមីសារធាតុបំពុលកើតចេញពីទង្វើមនុស្សដូចជា កាបូនឌីអុកស៊ីត កើតពីភ្លើងដុតព្រៃសាធាតុក្លរ៉ូភ្លុយអេរ៉ូកាបូន កើតចេញពីហ្កាសទូទឹកកក ម៉ាស៊ីនត្រជាក់ការចោលសម្រាមពីរោងចក្រ និងទីក្រុងបានធ្វើឲ្យខូចបរិស្ថានទាំងនោះគោក និងក្នុងទឹកការធ្វើកសិកម្មដោយប្រើជី និងថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិតដែលនាំឥឲ្យខូចស្រទាប់ផែនដី ការលេចធ្លាយប្រេងពីកាប៉ាល់ធំៗ រាប់លានតោនក្នុងមួយឆ្នាំៗ បង្កការគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតក្នុងសមុទ្រការកាប់ទន្ទ្រានព្រៃឈើ នាំឲ្យមានបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ និងបាត់បង់ជីវសាស្រ្តចម្រុះ	ត ើស ្ថ ាន ភាព បរ ិស ្ថ ាន ធម្ម ជាតិ លើ ស ក ល លោក ទទួល ការ គ ំ រា មក ំ ហ ែង អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	30	សា ធាតុ ពុ ល អា កាស ដ ែល កើត ឡើង ពី កា ក សំ ណ ល់ ពី រ ោង ច ក្រ Ġ និង ផ្ ស ែង យា ន យ ន្ត សា ធាតុ ពុ ល នៅ ក្នុង ត ំ ប ន់ ឧ ស្សា ហ កម្ម ថា ម ពល បរ មា ណូ Ġ ចម្រ ាញ់ ប្រ េង កាត់ Ġ ផល ិត កម្ម គី មី សារ ធាតុ ប ំព ុល កើត ចេញ ពី ទ ង ្វ ើម នុ ស្ស ដូច ជា Ġ កា បូ ន ឌី អ ុក ស៊ី ត Ġ កើត ពី ភ្លើង ដ ុត ព្រ ៃ âĢĭ សា ធាតុ ក្ ល រ៉ូ ភ្ល ុយ អ េរ ៉ ូក ាប ូន Ġ កើត ចេញ ពី ហ្កា ស ទូ ទឹក ក ក Ġ ម៉ា ស៊ី ន ត្រ ជា ក់ ការ ចោល សម ្រា ម ពី រ ោង ច ក្រ Ġ និង ទី ក្រុង បាន ធ ្វ ើ ឲ្យ ខ ូច បរ ិស ្ថ ាន ទ ាំង ន ោះ គោ ក Ġ និង ក្នុង ទឹក ការ ធ ្វ ើក សិ កម្ម ដោយ ប្រ ើ ជី Ġ និង ថ្ន ាំ សម ្លា ប់ ស ត ្វ ល្អ ិត ដ ែល នាំ ឥ ឲ្យ ខ ូច ស្រ ទ ាប់ ផ ែន ដ ី Âł ការ ល េច ធ ្លា យ ប្រ េង ពី កា ប៉ា ល់ ធ ំ ៗ Ġ រា ប់ លាន តោន ក្នុង មួយ ឆ្នាំ ៗ Ġ បង ្ក ការ គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ដល់ ជីវ ិត ក្នុង សម ុ ទ្រ ការ កា ប់ ទ ន្ទ ្រា ន ព្រ ៃ ឈ ើ Ġ នាំ ឲ្យ មាន ប ម្រ ែប ម្រ ួល អា កាស ធាតុ Ġ និង បា ត់ បង់ ជីវ សា ស្រ ្ត ចម្រ ុះ	255	▁តើ ស្ថាន ភាព ប រិ ស្ថាន ធម្ម ជាតិ លើ ស ក ល លោក ទទួល ការ គ ំ រ ាម កំ ហ ែង អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	27	▁សា ធាតុ ព ុល អា កាស ដ ែល កើត ឡើង ពី កា ក ស ំណ ល់ ពី រ ោង ច ក្រ ▁និង ផ្ ស ែង យ ាន យ ន្ត សា ធាតុ ព ុល នៅ ក្នុង ត ំ ប ន់ ឧ ស្សា ហ កម្ម ថា ម ពល បរ មា ណូ ▁ ចម្រ ាញ់ ប្រ េង កាត់ ▁ផលិតកម្ម គី មី សារ ធាតុ ប ំព ុល កើត ចេញ ពី ទ ង ្វ ើម នុ ស្ស ដូច ជា ▁កា ប ូន ឌី អ ុក ស៊ី ត ▁កើត ពី ភ្លើង ដ ុត ព្រ ៃ ▁សា ធាតុ ក ្ល រ៉ូ ភ្ល ុយ អ េ រ៉ូ កា ប ូន ▁កើត ចេញ ពី ហ្កា ស ទូ ទឹក ក ក ▁ម៉ាស៊ីន ត្រ ជ ាក់ ការ ចោល ស ម្រ ាម ពី រ ោង ច ក្រ ▁និង ទី ក្រុង បាន ធ ្វ ើ ឲ្យ ខ ូច ប រិ ស្ថាន ទ ាំង ន ោះ គ ោក ▁និង ក្នុង ទឹក ការ ធ ្វ ើក សិ កម្ម ដោយ ប្រ ើ ជី ▁និង ថ្ន ាំ ស ម្ល ាប់ ស ត ្វ ល្អ ិត ដ ែល នាំ ឥ ឲ្យ ខ ូច ស្រ ទ ាប់ ផ ែន ដ ី ▁ការ ល េច ធ ្ល ាយ ប្រ េង ពី កា ប៉ ាល់ ធ ំ ៗ ▁រាប់ លាន តោន ក្នុង មួយ ឆ្នាំ ៗ ▁បង្ក ការ គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ដល់ ជីវ ិត ក្នុង សម ុ ទ្រ ការ ក ាប់ ទ ន្ទ ្រា ន ព្រ ៃ ឈ ើ ▁នាំឲ្យ មាន ប ម្រ ែប ម្រ ួល អា កាស ធាតុ ▁និង ប ាត់ បង់ ជីវ សា ស្រ ្ត ចម្រ ុះ	247
ចូរប្រៀបធៀបពីពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ និងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំ	null	ប្រៀបធៀបពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ និងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំគឺ អត្ថន័យ បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ភ្ជុំបិណ្ឌ បិណ្ឌ ភ្ជុំ ន ជួបជុំ ប្រមូលផ្ដុំ បិណ្ឌ ន ដុំបាយ ពំនូតបាយដូចនេះបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ គឺសំដៅពិធីបុណ្យប្រពៃណីបែបពុទ្ធសាសនា ដែលព្រះពុទ្ធសាសនិកយើងនាំគ្នាយកចង្ហាន់ និងបាយបិណ្ឌប្រគេនព្រះសង្ឃដើម្បីឧទិ្ទសកុសលជួនវិញ្ញាណខ័ន្ធបេតជន បុណ្យចូលឆ្នាំ គឺជាបុណ្យប្រពៃណីខ្មែរដែលប្រារព្ធឡើង ដើម្បីទទួលអំណេរសាទរាឆ្នាំថ្មី ប្រៀបធៀប លក្ជណៈដូច ជាពិធីបិណ្យប្រពៃណីជាតិដូចគ្នាឧទ្និសកុសលដល់វិញ្ញាសាក្ខន្ធបេតជនដូចគ្នាជួបជុំគ្នាក្នុងទីវត្តអារាមដូចគ្នា លក្ខណៈខុសគ្នា បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌគ្មានពូនភ្ជំខ្សាច់មានលេងល្បែងប្រជាប្រិយគ្មានស្រង់ព្រះពុទ្ធរូបរយៈពេល ១៥ថ្ងៃ ខាងរនោចភទ្របទ គ្មានជូនសំលៀកបំពាក់ដល់អ្នកមានគុណបេតជនដើររក៧វត្តមានបាយបិណ្ឌប្រវត្តិរឿងប្រេតដែលជាញាតិព្រះបាទពិមិ្ពសារបង្សុកូលឧទ្ធិសកុសលគ្មានការតុបតែងគេហដ្ឋានគ្មានគ្រឿងបូជាទេខ បុណ្យចូលឆ្នាំ មានពូនភ្នំខខ្សាច់មានល្បែងប្រជាប្រិយមានសង់ព្រះពុទ្ធមានរយៈពេល ៣ ថ្ងៃមានជូនសំលៀកបំពាក់ដល់ព្រះមានជូនសំលៀកបំពាក់ដល់មានគុណគ្មានបេតជនដើររក ៧ វត្តទេគ្មានបាយបិណ្ឌប្រវត្តិរឿងកបិលមហាព្រហ្ម និងធម្មបាលកុមារអបអរសាទរផ្ទាល់ឆ្នាំចាស់ផ្ទាល់ចូលឆ្នាំថ្មីមានការតុបតែងគេហដ្ឋានមានគ្រឿងបូជាទទួលទេវតា	null	ប្រៀបធៀបពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ និងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំគឺ អត្ថន័យ បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ភ្ជុំបិណ្ឌ បិណ្ឌ ភ្ជុំ ន ជួបជុំ ប្រមូលផ្ដុំ បិណ្ឌ ន ដុំបាយ ពំនូតបាយដូចនេះបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ គឺសំដៅពិធីបុណ្យប្រពៃណីបែបពុទ្ធសាសនា ដែលព្រះពុទ្ធសាសនិកយើងនាំគ្នាយកចង្ហាន់ និងបាយបិណ្ឌប្រគេនព្រះសង្ឃដើម្បីឧទិ្ទសកុសលជួនវិញ្ញាណខ័ន្ធបេតជន បុណ្យចូលឆ្នាំ គឺជាបុណ្យប្រពៃណីខ្មែរដែលប្រារព្ធឡើង ដើម្បីទទួលអំណេរសាទរាឆ្នាំថ្មី ប្រៀបធៀប លក្ជណៈដូច ជាពិធីបិណ្យប្រពៃណីជាតិដូចគ្នាឧទ្និសកុសលដល់វិញ្ញាសាក្ខន្ធបេតជនដូចគ្នាជួបជុំគ្នាក្នុងទីវត្តអារាមដូចគ្នា លក្ខណៈខុសគ្នា បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌគ្មានពូនភ្ជំខ្សាច់មានលេងល្បែងប្រជាប្រិយគ្មានស្រង់ព្រះពុទ្ធរូបរយៈពេល ១៥ថ្ងៃ ខាងរនោចភទ្របទ គ្មានជូនសំលៀកបំពាក់ដល់អ្នកមានគុណបេតជនដើររក៧វត្តមានបាយបិណ្ឌប្រវត្តិរឿងប្រេតដែលជាញាតិព្រះបាទពិមិ្ពសារបង្សុកូលឧទ្ធិសកុសលគ្មានការតុបតែងគេហដ្ឋានគ្មានគ្រឿងបូជាទេខ បុណ្យចូលឆ្នាំ មានពូនភ្នំខខ្សាច់មានល្បែងប្រជាប្រិយមានសង់ព្រះពុទ្ធមានរយៈពេល ៣ ថ្ងៃមានជូនសំលៀកបំពាក់ដល់ព្រះមានជូនសំលៀកបំពាក់ដល់មានគុណគ្មានបេតជនដើររក ៧ វត្តទេគ្មានបាយបិណ្ឌប្រវត្តិរឿងកបិលមហាព្រហ្ម និងធម្មបាលកុមារអបអរសាទរផ្ទាល់ឆ្នាំចាស់ផ្ទាល់ចូលឆ្នាំថ្មីមានការតុបតែងគេហដ្ឋានមានគ្រឿងបូជាទទួលទេវតា	ច ូរ ប្រ ៀប ធៀប ពី ពិ ធី ប ុ ណ ្យ ភ ្ ជ ុំ ប ិ ណ្ឌ Ġ និង ពិ ធី ប ុ ណ ្យ ចូល ឆ្នាំ Ġ	28	ប្រ ៀប ធៀប ពិ ធី ប ុ ណ ្យ ភ ្ ជ ុំ ប ិ ណ្ឌ Ġ និង ពិ ធី ប ុ ណ ្យ ចូល ឆ្នាំ គ ឺ Ġ អ ត្ថ ន ័យ Ġ ប ុ ណ ្យ ភ ្ ជ ុំ ប ិ ណ្ឌ Ġ ប ុ ណ ្យ ភ ្ ជ ុំ ប ិ ណ្ឌ Ġ ភ ្ ជ ុំ ប ិ ណ្ឌ Ġ ប ិ ណ្ឌ Ġ ភ ្ ជ ុំ Ġ ន Ġ ជ ួ ប ជ ុំ Ġ ប្រ ម ូល ផ្ ដ ុំ Ġ ប ិ ណ្ឌ Ġ ន Ġ ដ ុំ បា យ Ġ ព ំ ន ូត បា យ âĢĭ ដូច នេះ ប ុ ណ ្យ ភ ្ ជ ុំ ប ិ ណ្ឌ Ġ គ ឺ សំ ដ ៅ ពិ ធី ប ុ ណ ្យ ប្រ ព ៃ ណី ប ែប ពុ ទ្ធ សា ស នា Ġ ដ ែល ព្រ ះ ពុ ទ្ធ សា ស និ ក យ ើង នាំ គ្នា យក ច ង្ហ ាន់ Ġ និង បា យ ប ិ ណ្ឌ ប្រ គ េន ព្រ ះ សង ្ ឃ ដើម ្ប ី ឧ ទិ ្ ទ ស ក ុស ល ជ ួន វិញ ្ញ ា ណ ខ ័ន ្ ធ ប េត ជន Ġ ប ុ ណ ្យ ចូល ឆ្នាំ Ġ គ ឺ ជា ប ុ ណ ្យ ប្រ ព ៃ ណី ខ្ ម ែរ ដ ែល ប្រា រ ព្ ធ ឡើង Ġ ដើម ្ប ី ទទួល អ ំណ េរ សា ទ រា ឆ្នាំ ថ ្ម ី Ġ ប្រ ៀប ធៀប Ġ ល ក្ ជ ណៈ ដូច Ġ ជា ពិ ធី ប ិ ណ ្យ ប្រ ព ៃ ណី ជាតិ ដូច គ្នា ឧ ទ ្ន ិស ក ុស ល ដល់ វិញ ្ញ ាស ាក ្ខ ន្ធ ប េត ជន ដូច គ្នា ជ ួ ប ជ ុំ គ្នា ក្នុង ទី វត្ត អា រា ម ដូច គ្នា Ġ ល ក្ខ ណៈ ខុស គ្នា Ġ ប ុ ណ ្យ ភ ្ ជ ុំ ប ិ ណ្ឌ គ ្ម ាន ព ូន ភ ្ ជំ ខ្ សា ច ់ មាន ល េង ល ្ប ែង ប្រ ជា ប្រ ិយ គ ្ម ាន ស្រ ង់ ព្រ ះ ពុ ទ្ធ រូប រយ ៈ ពេល Ġ ១ ៥ ថ ្ង ៃ Ġ ខា ង រ ន ោច ភ ទ្រ បទ Ġ គ ្ម ាន ជ ូន សំ ល ៀក ប ំព ាក់ ដល់ អ្នក មាន គុណ ប េត ជន ដ ើរ រក ៧ វត្ត មាន បា យ ប ិ ណ្ឌ ប្រ វត្ត ិ រឿង ប្រ េត ដ ែល ជា ញ ាត ិ ព្រ ះ បាទ ពិ ម ិ ្ ព សារ បង ្ស ុក ូល ឧ ទ្ធិ ស ក ុស ល គ ្ម ាន ការ ត ុប តែ ង គ េ ហ ដ្ឋាន គ ្ម ាន គ្រឿង បូ ជា ទេ ខ âĢĭ Ġ ប ុ ណ ្យ ចូល ឆ្នាំ Ġ មាន ព ូន ភ្នំ ខ ខ្ សា ច ់ មាន ល ្ប ែង ប្រ ជា ប្រ ិយ មាន សង ់ ព្រ ះ ពុ ទ្ធ មាន រយ ៈ ពេល Ġ ៣ Ġ ថ ្ង ៃ មាន ជ ូន សំ ល ៀក ប ំព ាក់ ដល់ ព្រ ះ មាន ជ ូន សំ ល ៀក ប ំព ាក់ ដល់ មាន គុណ គ ្ម ាន ប េត ជន ដ ើរ រក Ġ ៧ Ġ វត្ត ទេ គ ្ម ាន បា យ ប ិ ណ្ឌ ប្រ វត្ត ិ រឿង ក ប ិល ម ហា ព្រ ហ្ម Ġ និង ធម្ម បាល ក ុម ារ អ ប អ រស ា ទ រ ផ្ ទ ាល់ ឆ្នាំ ច ាស់ ផ្ ទ ាល់ ចូល ឆ្នាំ ថ ្ម ី មាន ការ ត ុប តែ ង គ េ ហ ដ្ឋាន មាន គ្រឿង បូ ជា ទទួល ទេ វ តា	562	▁ចូរ ប្រ ៀប ធៀប ពី ពិ ធី ប ុ ណ ្យ ភ ្ ជ ុំ ប ិ ណ្ឌ ▁និង ពិ ធី ប ុ ណ ្យ ចូល ឆ្នាំ ▁	27	▁ប្រៀបធៀប ពិ ធី ប ុ ណ ្យ ភ ្ ជ ុំ ប ិ ណ្ឌ ▁និង ពិ ធី ប ុ ណ ្យ ចូល ឆ្នាំ គ ឺ ▁អត្ថន័យ ▁បុណ្យ ភ ្ ជ ុំ ប ិ ណ្ឌ ▁បុណ្យ ភ ្ ជ ុំ ប ិ ណ្ឌ ▁ភ្ជុំ ប ិ ណ្ឌ ▁បិណ្ឌ ▁ភ្ជុំ ▁ន ▁ជួបជុំ ▁ប្រមូល ផ្ ដ ុំ ▁បិណ្ឌ ▁ន ▁ដុំ ប ាយ ▁ព ំ ន ូត ប ាយ ▁ដូចនេះ ប ុ ណ ្យ ភ ្ ជ ុំ ប ិ ណ្ឌ ▁គឺ សំ ដ ៅ ពិ ធី ប ុ ណ ្យ ប្រ ព ៃ ណី ប ែប ព ុទ្ធ សា ស នា ▁ដែល ព្រ ះ ព ុទ្ធ សា ស ន ិក យ ើង នាំ គ្នា យក ច ង្ហ ាន់ ▁និង ប ាយ ប ិ ណ្ឌ ប្រ គ េន ព្រ ះ សង ្ ឃ ដើម ្ប ី ឧ ទិ ្ ទ ស ក ុស ល ជ ួន វិ ញ្ញា ណ ខ ័ ន្ធ ប េត ជន ▁បុណ្យ ចូល ឆ្នាំ ▁គឺជា ប ុ ណ ្យ ប្រ ព ៃ ណី ខ្ ម ែរ ដ ែល ប្រ ារ ព្ ធ ឡើង ▁ដើម្បី ទទួល អ ំណ េរ សា ទ រា ឆ្នាំ ថ ្ម ី ▁ប្រៀបធៀប ▁ល ក្ ជ ណៈ ដូច ▁ជា ពិ ធី ប ិ ណ ្យ ប្រ ព ៃ ណី ជាតិ ដូច គ្នា ឧ ទ ្ន ិស ក ុស ល ដល់ វិ ញ្ញា សា ក្ខ ន្ធ ប េត ជន ដូច គ្នា ជ ួ ប ជ ុំ គ្នា ក្នុង ទី វត្ត អា រ ាម ដូច គ្នា ▁លក្ខណៈ ខុស គ្នា ▁បុណ្យ ភ ្ ជ ុំ ប ិ ណ្ឌ គ ្ មាន ព ូន ភ ្ ជំ ខ្ ស ាច់ មាន ល េង ល ្ប ែង ប្រ ជា ប្រ ិយ គ ្ មាន ស្រ ង់ ព្រ ះ ព ុទ្ធ រូប រយ ៈ ពេល ▁១៥ ថ ្ង ៃ ▁ខាង រ ន ោច ភ ទ្រ បទ ▁គ្មាន ជ ូន សំ ល ៀក ប ំព ាក់ ដល់ អ្នក មាន គុណ ប េត ជន ដ ើរ រក ៧ វត្ត មាន ប ាយ ប ិ ណ្ឌ ប្រ វ ត្តិ រឿង ប្រ េត ដ ែល ជា ញ ា តិ ព្រ ះ បាទ ពិ ម ិ ្ ព សារ ប ង្ស ុក ូល ឧ ទ្ធិ ស ក ុស ល គ ្ មាន ការ ត ុប ត ែង គ េ ហ ដ្ឋាន គ ្ មាន គ្រឿង បូ ជា ទេ ខ ▁បុណ្យ ចូល ឆ្នាំ ▁មាន ព ូន ភ្នំ ខ ខ្ ស ាច់ មាន ល ្ប ែង ប្រ ជា ប្រ ិយ មាន ស ង់ ព្រ ះ ព ុទ្ធ មាន រយ ៈ ពេល ▁៣ ▁ថ្ងៃ មាន ជ ូន សំ ល ៀក ប ំព ាក់ ដល់ ព្រ ះ មាន ជ ូន សំ ល ៀក ប ំព ាក់ ដល់ មាន គុណ គ ្ មាន ប េត ជន ដ ើរ រក ▁៧ ▁វត្ត ទេ គ ្ មាន ប ាយ ប ិ ណ្ឌ ប្រ វ ត្តិ រឿង ក ប ិល ម ហា ព្រ ហ្ម ▁និង ធម្ម បាល ក ុម ារ អ ប អ រ សា ទ រ ផ្ ទ ាល់ ឆ្នាំ ច ាស់ ផ្ ទ ាល់ ចូល ឆ្នាំ ថ ្ម ី មាន ការ ត ុប ត ែង គ េ ហ ដ្ឋាន មាន គ្រឿង បូ ជា ទទួល ទេ វ តា	503
តើគណៈកម្មាធិការមានលទ្ធកម្មមានសិទ្ធិ និងភារកិច្ចធ្វើអ្វីខ្លះ	null	គណៈកម្មាធិការមានសិទ្ធិ និងភារកិច្ចធានាឲ្យសកម្មភាពកិច្ចលទ្ធកម្មទាំងអស់របស់រ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិប្រព្រឹត្តធ្វើឡើងដោយភាពស្មោះត្រង់បើកចំហ និងតម្លាភាពមិនលំអៀងដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍របស់រដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិនិងប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន	null	គណៈកម្មាធិការមានសិទ្ធិ និងភារកិច្ចធានាឲ្យសកម្មភាពកិច្ចលទ្ធកម្មទាំងអស់របស់រ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិប្រព្រឹត្តធ្វើឡើងដោយភាពស្មោះត្រង់បើកចំហ និងតម្លាភាពមិនលំអៀងដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍របស់រដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិនិងប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន	ត ើ គ ណៈ កម្ម ា ធិ ការ មាន ល ទ្ធ កម្ម មាន សិ ទ្ធិ Ġ និង ភា រក ិច ្ច ធ ្វ ើ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	28	គ ណៈ កម្ម ា ធិ ការ មាន សិ ទ្ធិ Ġ និង ភា រក ិច ្ច ធាន ា ឲ្យ ស កម្ម ភាព កិច្ច ល ទ្ធ កម្ម ទ ាំង អ ស់ រ ប ស់ រ ្ឋ បាល ថ្ន ាក់ ក្រោម ជាតិ ប្រ ព្រ ឹត ្ត ធ ្វ ើ ឡើង ដោយ ភាព ស្ម ោះ ត្រ ង់ ប ើក ចំ ហ Ġ និង ត ម្ល ា ភាព ម ិន លំ អ ៀង ដើម ្ប ី ការពារ ផល ប្រ យោ ជន ៍ រ ប ស់ រដ្ឋ បាល ថ្ន ាក់ ក្រោម ជាតិ និង ប្រ ជា ពល រដ្ឋ រ ប ស់ ខ្លួន	93	▁តើ គ ណៈ កម្ម ា ធិ ការ មាន ល ទ្ធ កម្ម មាន សិ ទ្ធិ ▁និង ភា រ កិច្ច ធ ្វ ើ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	26	▁គណៈកម្មាធិការ មាន សិ ទ្ធិ ▁និង ភា រ កិច្ច ធាន ា ឲ្យ ស កម្ម ភាព កិច្ច ល ទ្ធ កម្ម ទ ាំង អ ស់ រ ប ស់ រ ្ឋ បាល ថ្ន ាក់ ក្រោម ជាតិ ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ធ ្វ ើ ឡើង ដោយ ភាព ស្ម ោះ ត្រ ង់ ប ើក ចំ ហ ▁និង ត ម្ល ា ភាព ម ិន លំ អ ៀង ដើម ្ប ី ការពារ ផល ប្រ យោ ជ ន៍ រ ប ស់ រដ្ឋ បាល ថ្ន ាក់ ក្រោម ជាតិ និង ប្រ ជា ពល រដ្ឋ រ ប ស់ ខ្លួន	87
តើមូលហេតុអ្វីបានជាគេបង្កើតអាស៊ាន	null	មូលបានជាគេបង្កើតអាស៊ានមាននដូចជាដើម្បីឪ្យមានការរីកចម្រើនផ្នែកសេដ្ខកិច្ចវឌ្ឍភាពសង្គមនិង ការអភិវឌ្ឍវប្បធម៌ដើម្បីសន្តិភាពនិង ស្ថេរភាពតំបន់ដើម្បីឪ្យមាន នូវសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច វប្បកិច្ច បច្ចេកទេស វិទ្យាសាស្រ្ដ និងរដ្ឋបាលជាការជួយគ្នាទៅវិញទៅមក ក្នុងការបណ្ដុះបណ្ដាល និងស្រាវជ្រាវជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែក វិស័យកសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម ពាណិជ្ជកម្ម ការដឹកជញ្ជូននិងទូរគមនាគមន៍ និងការលើកកំពស់ជីវភាពរស់នៅការលើកកំពស់ការសិក្សាពីអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដើម្បីបង្កើតឲ្យមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិកា ជាមួយអង្គការតំបន់និងអន្ដរជាតិ	null	មូលបានជាគេបង្កើតអាស៊ានមាននដូចជាដើម្បីឪ្យមានការរីកចម្រើនផ្នែកសេដ្ខកិច្ចវឌ្ឍភាពសង្គមនិង ការអភិវឌ្ឍវប្បធម៌ដើម្បីសន្តិភាពនិង ស្ថេរភាពតំបន់ដើម្បីឪ្យមាន នូវសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច វប្បកិច្ច បច្ចេកទេស វិទ្យាសាស្រ្ដ និងរដ្ឋបាលជាការជួយគ្នាទៅវិញទៅមក ក្នុងការបណ្ដុះបណ្ដាល និងស្រាវជ្រាវជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែក វិស័យកសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម ពាណិជ្ជកម្ម ការដឹកជញ្ជូននិងទូរគមនាគមន៍ និងការលើកកំពស់ជីវភាពរស់នៅការលើកកំពស់ការសិក្សាពីអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដើម្បីបង្កើតឲ្យមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិកា ជាមួយអង្គការតំបន់និងអន្ដរជាតិ	ត ើម ូល ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េ បង ្ក ើត អា ស៊ ាន Ġ	16	ម ូល បាន ជា គ េ បង ្ក ើត អា ស៊ ាន មាន ន ដូច ជា ដើម ្ប ី ឪ ្យ មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ផ្ ន ែក សេ ដ ្ខ កិច្ច វ ឌ ្ឍ ភាព សង ្ គម និង Ġ ការ អភិវឌ្ឍ វ ប្ប ធម៌ ដើម ្ប ី ស ន្ត ិ ភាព និង Ġ ស្ ថ េរ ភាព ត ំ ប ន់ ដើម ្ប ី ឪ ្យ មាន Ġ ន ូវ សហប្រតិបត្តិការ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ សង ្ គម កិច្ច Ġ វ ប្ប កិច្ច Ġ ប ច្ច េក ទេស Ġ វិទ្យា សា ស្រ ្ ដ ÂłĠ និង រដ្ឋ បាល ជា ការ ជ ួយ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក Ġ ក្នុង ការ ប ណ ្ ដ ុះ ប ណ ្ ដា ល Ġ និង ស្រ ាវ ជ្រ ាវ ជា កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ ផ្ ន ែក Ġ វិ ស ័យ ក សិ កម្ម Ġ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម Ġ ការ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន និង ទូ រ គម នា គមន៍ Ġ និង ការ លើក កំ ព ស់ ជីវ ភាព រស់ នៅ ការ លើក កំ ព ស់ ការ សិ ក្ស ា ពី អា ស៊ី អា គ ្ន េ យ ៍ ដើម ្ប ី បង ្ក ើត ឲ្យ មាន កិច្ច ស ហ ប្រ តិ ប ត្តិ កា Ġ ជា មួយ អង្គ ការ ត ំ ប ន់ និង អ ន្ ដ រ ជាតិ	211	▁តើ ម ូល ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េ ប ង្ក ើត អា ស៊ ាន ▁	16	▁មូល បាន ជា គ េ ប ង្ក ើត អា ស៊ ាន មាន ន ដូច ជា ដើម ្ប ី ឪ ្យ មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ផ្ ន ែក សេ ដ ្ខ កិច្ច វ ឌ ្ឍ ភាព ស ង្គ ម និង ▁ការអភិវឌ្ឍ វ ប្ប ធម៌ ដើម ្ប ី ស ន្ត ិ ភាព និង ▁ស្ថេរភាព ត ំ ប ន់ ដើម ្ប ី ឪ ្យ មាន ▁នូវ សហប្រតិបត្តិការ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁សង្គមកិច្ច ▁វ ប្ប កិច្ច ▁បច្ចេកទេស ▁ វិទ្យា សា ស្រ ្ ដ ▁និង រដ្ឋ បាល ជា ការ ជ ួយ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក ▁ក្នុង ការ ប ណ ្ ដ ុះ ប ណ ្ ដា ល ▁និង ស្រ ាវ ជ្រ ាវ ជា កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ ផ្ ន ែក ▁វិស័យ ក សិ កម្ម ▁ឧស្សាហកម្ម ▁ពាណិជ្ជកម្ម ▁ការដឹកជញ្ជូន និង ទ ូរ គម នា គមន៍ ▁និង ការ លើក ក ំព ស់ ជីវ ភាព រស់ នៅ ការ លើក ក ំព ស់ ការ ស ិក ្សា ពី អា ស៊ី អា គ ្ន េ យ ៍ ដើម ្ប ី ប ង្ក ើត ឲ្យ មាន កិច្ច ស ហ ប្រ តិ ប ត្តិ កា ▁ជាមួយ អង្គ ការ ត ំ ប ន់ និង អ ន្ ដ រ ជាតិ	184
តើអំប្រ៊ីយុងរបស់រុក្ខជាតិមាន អ្វីខ្លះ?	null	អំប្រ៊ីយុងរបស់រុក្ខជាតិមាន កូទីលេដុង ពន្លកដើម និង ពន្លកឫស	null	អំប្រ៊ីយុងរបស់រុក្ខជាតិមាន កូទីលេដុង ពន្លកដើម និង ពន្លកឫស	ត ើ អ ំ ប្រ ៊ី យ ុង រ ប ស់ រ ុក ្ខ ជាតិ មាន Ġ អ ្វី ខ្ ល ះ ? Ġ	21	អ ំ ប្រ ៊ី យ ុង រ ប ស់ រ ុក ្ខ ជាតិ មាន Ġ កូ ទី ល េ ដ ុង Ġ ព ន្ ល ក ដើម Ġ និង Ġ ព ន្ ល ក ឫ ស	32	▁តើ អ ំ ប្រ ៊ី យ ុង រ ប ស់ រ ុ ក្ខ ជាតិ មាន ▁អ្វី ខ្ ល ះ ? ▁	19	▁អំ ប្រ ៊ី យ ុង រ ប ស់ រ ុ ក្ខ ជាតិ មាន ▁កូ ទី ល េ ដ ុង ▁ពន ្ល ក ដើម ▁និង ▁ពន ្ល ក ឫ ស	29
ចូររៀបរាប់អំពីពិធីបុណ្យនៅកម្ពុជា	null	រៀបរាប់ថ្ងៃពិធីបុណ្យថ្ងៃទី ០១ ខែកក្កដា ទិវាមច្ឆាជាតិថ្ងៃទី ០៧ ខែកក្កដា ប្រាសាទព្រះវិហារចូលជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោកថ្ងៃទី០៩ ខែកក្កដា ទិវាទិវាថ្ងៃទី ១២ ខែសីហា ទិវាយុវជនអន្តរជាតិថ្ងៃទី០៨ ខែកញ្ញា ទិវាអក្ខរកម្មជាតិ និងអន្តរជាតិថ្ងៃទី០៩ ខែកញ្ញា ទិវាពិភពលោកគ្មានផ្សែងថ្ងៃទី១៦ ខែកញ្ញា ទិវាអូហ្សូនបរិស្ថានអន្តរជាតិថ្ងៃទី២១ ខែកញ្ញា ទិវាសន្តិភាពអន្តរជាតិថ្ងៃទី២៤ ខែកញ្ញា ទិវាប្រកាសប្រើរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្ងែទី២៧ ខែកញ្ញា ទិវាទេសចរណ៍ថ្ងៃទី០១ ខែតុលា ទិវាមនុស្សចាស់ថ្ងៃទី០៥ ខែតុលា ទិវាគ្រូបង្រៀនថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីសថ្ងៃទី ២៩ ខែតុលា ទិវាគ្រងរាជព្រះមហាក្សត្រថ្ងៃទី០៧ ខែវិច្ឆិកា របាំក្បាច់បុរាណខ្មែរចូលជាសមាជិកថ្ងៃទី០៨ ខែវិច្ឆិកា ទិវាវប្បធម៌មនុស្សជាតិថ្ងៃទី០៩ ខែវិច្ឆិកា ទិវាបុណ្យឯករាជជាតិថ្ងៃទី១១ ខែវិចិ្ឆកា ទិវាពន្លត់ទៀនជ័យថ្ងៃទី ១៣១៤១៥ ខែវិច្ឆិកា ត្រូវនិង ១៤១៥រោជនិង០១កើត ខែកក្តិត បុណ្យអុំទូកថ្ងៃទី២៣ ខែវិច្ឆិកា ទិវាអនាម័យបរិស្ថានថ្ងៃទី២៥ ខែវិច្ឆិកា ល្ខោនស្រមោលស្បែកធំចូលជាបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌អរូបីមនុស្សជាតិថ្ងៃទី ០១ ខែធ្នូ ទិវាប្រឆាំងជម្ងឺអេដស៌ថ្ងៃទី០៣ ខែធ្នូ ទិវាជនពិការពិភពលោកថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ ទិវាសិទ្ធមនុស្ស	null	រៀបរាប់ថ្ងៃពិធីបុណ្យថ្ងៃទី ០១ ខែកក្កដា ទិវាមច្ឆាជាតិថ្ងៃទី ០៧ ខែកក្កដា ប្រាសាទព្រះវិហារចូលជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោកថ្ងៃទី០៩ ខែកក្កដា ទិវាទិវាថ្ងៃទី ១២ ខែសីហា ទិវាយុវជនអន្តរជាតិថ្ងៃទី០៨ ខែកញ្ញា ទិវាអក្ខរកម្មជាតិ និងអន្តរជាតិថ្ងៃទី០៩ ខែកញ្ញា ទិវាពិភពលោកគ្មានផ្សែងថ្ងៃទី១៦ ខែកញ្ញា ទិវាអូហ្សូនបរិស្ថានអន្តរជាតិថ្ងៃទី២១ ខែកញ្ញា ទិវាសន្តិភាពអន្តរជាតិថ្ងៃទី២៤ ខែកញ្ញា ទិវាប្រកាសប្រើរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្ងែទី២៧ ខែកញ្ញា ទិវាទេសចរណ៍ថ្ងៃទី០១ ខែតុលា ទិវាមនុស្សចាស់ថ្ងៃទី០៥ ខែតុលា ទិវាគ្រូបង្រៀនថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីសថ្ងៃទី ២៩ ខែតុលា ទិវាគ្រងរាជព្រះមហាក្សត្រថ្ងៃទី០៧ ខែវិច្ឆិកា របាំក្បាច់បុរាណខ្មែរចូលជាសមាជិកថ្ងៃទី០៨ ខែវិច្ឆិកា ទិវាវប្បធម៌មនុស្សជាតិថ្ងៃទី០៩ ខែវិច្ឆិកា ទិវាបុណ្យឯករាជជាតិថ្ងៃទី១១ ខែវិចិ្ឆកា ទិវាពន្លត់ទៀនជ័យថ្ងៃទី ១៣១៤១៥ ខែវិច្ឆិកា ត្រូវនិង ១៤១៥រោជនិង០១កើត ខែកក្តិត បុណ្យអុំទូកថ្ងៃទី២៣ ខែវិច្ឆិកា ទិវាអនាម័យបរិស្ថានថ្ងៃទី២៥ ខែវិច្ឆិកា ល្ខោនស្រមោលស្បែកធំចូលជាបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌អរូបីមនុស្សជាតិថ្ងៃទី ០១ ខែធ្នូ ទិវាប្រឆាំងជម្ងឺអេដស៌ថ្ងៃទី០៣ ខែធ្នូ ទិវាជនពិការពិភពលោកថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ ទិវាសិទ្ធមនុស្ស	ច ូរ រ ៀប រា ប់ អ ំព ី ពិ ធី ប ុ ណ ្យ នៅ ក ម្ព ុ ជា Ġ	20	រ ៀប រា ប់ ថ ្ង ៃ ពិ ធី ប ុ ណ ្យ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ០ ១ Ġ ខែ ក ក្ក ដា Ġ ទិ វា ម ច្ឆ ា ជាតិ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ០ ៧ Ġ ខែ ក ក្ក ដា Ġ ប្រា សា ទ ព្រ ះ វិ ហា រ ចូល ជា សម្បត្តិ ប េត ិក ភណ្ឌ ពិ ភព លោក ថ ្ង ៃ ទី ០ ៩ Ġ ខែ ក ក្ក ដា Ġ ទិ វា ទិ វា ថ ្ង ៃ ទី Ġ ១ ២ Ġ ខែ សី ហា Ġ ទិ វា យ ុ វ ជន អ ន្ត រ ជាតិ ថ ្ង ៃ ទី ០ ៨ Ġ ខែ ក ញ្ញា Ġ ទិ វា អ ក្ខ រក ម្ម ជាតិ Ġ និង អ ន្ត រ ជាតិ ថ ្ង ៃ ទី ០ ៩ Ġ ខែ ក ញ្ញា Ġ ទិ វា ពិ ភព លោក គ ្ម ាន ផ្ ស ែង ថ ្ង ៃ ទី១ ៦ Ġ ខែ ក ញ្ញា Ġ ទិ វា អូ ហ្ស ូន បរ ិស ្ថ ាន អ ន្ត រ ជាតិ ថ ្ង ៃ ទី ២ ១ Ġ ខែ ក ញ្ញា Ġ ទិ វា ស ន្ត ិ ភាព អ ន្ត រ ជាតិ ថ ្ង ៃ ទី ២ ៤ Ġ ខែ ក ញ្ញា Ġ ទិ វា ប្រ កាស ប្រ ើរ ដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ ថ ្ង ែ ទី ២ ៧ Ġ ខែ ក ញ្ញា Ġ ទិ វា ទេស ចរ ណ៍ ថ ្ង ៃ ទី ០ ១ Ġ ខែ ត ុល ា Ġ ទិ វា ម នុ ស្ស ច ាស់ ថ ្ង ៃ ទី ០ ៥ Ġ ខែ ត ុល ា Ġ ទិ វា គ្រ ូប ង ្រ ៀន ថ ្ង ៃ ទី ២ ៣ Ġ ខែ ត ុល ា Ġ កិច្ច ព្រមព្រៀង ស ន្ត ិ ភាព ក្រុង ប៉ា រី ស ថ ្ង ៃ ទី Ġ ២ ៩ Ġ ខែ ត ុល ា Ġ ទិ វា គ្រ ង រាជ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ថ ្ង ៃ ទី ០ ៧ Ġ ខែ វិ ច្ឆ ិកា Ġ រ បា ំ ក្ បា ច ់ ប ុរ ា ណ ខ្ ម ែរ ចូល ជា សម ា ជ ិក ថ ្ង ៃ ទី ០ ៨ Ġ ខែ វិ ច្ឆ ិកា Ġ ទិ វា វ ប្ប ធម៌ ម នុ ស្ស ជាតិ ថ ្ង ៃ ទី ០ ៩ Ġ ខែ វិ ច្ឆ ិកា Ġ ទិ វា ប ុ ណ ្យ ឯក រាជ ជាតិ ថ ្ង ៃ ទី១ ១ Ġ ខែ វិ ច ិ ្ ឆ កា Ġ ទិ វា ព ន្ ល ត់ ទ ៀន ជ ័យ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ១ ៣ ១ ៤ ១ ៥ Ġ ខែ វិ ច្ឆ ិកា Ġ ត្រូវ និង Ġ ១ ៤ ១ ៥ រ ោ ជន ិ ង ០ ១ កើត Ġ ខែ ក ក្ត ិត Ġ ប ុ ណ ្យ អ ុំ ទូ ក ថ ្ង ៃ ទី ២ ៣ Ġ ខែ វិ ច្ឆ ិកា Ġ ទិ វា អ នា ម ័យ បរ ិស ្ថ ាន ថ ្ង ៃ ទី ២៥ Ġ ខែ វិ ច្ឆ ិកា Ġ ល ្ខ ោន ស្រ ម ោល ស្ បែក ធ ំ ចូល ជា ប េត ិក ភណ្ឌ វ ប្ប ធម៌ អ រូប ី ម នុ ស្ស ជាតិ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ០ ១ Ġ ខែ ធ្នូ Ġ ទិ វា ប្រ ឆ ាំង ជ ម្ ង ឺ អ េ ដ ស ៌ ថ ្ង ៃ ទី ០ ៣ Ġ ខែ ធ្នូ Ġ ទិ វា ជន ពិ ការ ពិ ភព លោក ថ ្ង ៃ ទី១ ០ Ġ ខែ ធ្នូ Ġ ទិ វា សិ ទ្ធ ម នុ ស្ស	515	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ អ ំព ី ពិ ធី ប ុ ណ ្យ នៅ ក ម្ព ុ ជា ▁	19	▁រៀបរាប់ ថ ្ង ៃ ពិ ធី ប ុ ណ ្យ ថ ្ង ៃ ទី ▁០១ ▁ខែកក្កដា ▁ទិវា ម ច្ឆ ា ជាតិ ថ ្ង ៃ ទី ▁០៧ ▁ខែកក្កដា ▁ប្រាសាទ ព្រ ះ វិ ហា រ ចូល ជា សម្បត្តិ ប េត ិក ភណ្ឌ ពិ ភព លោក ថ ្ង ៃ ទី ០ ៩ ▁ខែកក្កដា ▁ទិវា ទិ វា ថ ្ង ៃ ទី ▁១២ ▁ខែសីហា ▁ទិវា យ ុ វ ជន អ ន្ត រ ជាតិ ថ ្ង ៃ ទី ០ ៨ ▁ខែកញ្ញា ▁ទិវា អ ក្ខ រ កម្ម ជាតិ ▁និង អ ន្ត រ ជាតិ ថ ្ង ៃ ទី ០ ៩ ▁ខែកញ្ញា ▁ទិវា ពិ ភព លោក គ ្ មាន ផ្ ស ែង ថ ្ង ៃ ទី១ ៦ ▁ខែកញ្ញា ▁ទិវា អូ ហ្ស ូន ប រិ ស្ថាន អ ន្ត រ ជាតិ ថ ្ង ៃ ទី ២ ១ ▁ខែកញ្ញា ▁ទិវា ស ន្ត ិ ភាព អ ន្ត រ ជាតិ ថ ្ង ៃ ទី ២ ៤ ▁ខែកញ្ញា ▁ទិវា ប្រ កាស ប្រ ើ រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ ថ ្ង ែ ទី ២ ៧ ▁ខែកញ្ញា ▁ទិវា ទេស ចរ ណ៍ ថ ្ង ៃ ទី ០ ១ ▁ខែតុលា ▁ទិវា ម នុ ស្ស ច ាស់ ថ ្ង ៃ ទី ០ ៥ ▁ខែតុលា ▁ទិវា គ្រ ូប ង ្រ ៀន ថ ្ង ៃ ទី ២ ៣ ▁ខែតុលា ▁កិច្ចព្រមព្រៀង ស ន្ត ិ ភាព ក្រុង ប៉ា រី ស ថ ្ង ៃ ទី ▁២៩ ▁ខែតុលា ▁ទិវា គ្រ ង រាជ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ថ ្ង ៃ ទី ០ ៧ ▁ខែវិច្ឆិកា ▁របាំ ក ្ប ាច់ ប ុរ ា ណ ខ្ ម ែរ ចូល ជា ស មា ជ ិក ថ ្ង ៃ ទី ០ ៨ ▁ខែវិច្ឆិកា ▁ទិវា វ ប្ប ធម៌ ម នុ ស្ស ជាតិ ថ ្ង ៃ ទី ០ ៩ ▁ខែវិច្ឆិកា ▁ទិវា ប ុ ណ ្យ ឯក រាជ ជាតិ ថ ្ង ៃ ទី១ ១ ▁ខែ វ ិច ិ ្ ឆ កា ▁ទិវា ព ន ្ល ត់ ទ ៀន ជ ័យ ថ ្ង ៃ ទី ▁១៣ ១ ៤ ១ ៥ ▁ខែវិច្ឆិកា ▁ត្រូវ និង ▁១៤ ១ ៥ រ ោ ជ និង ០ ១ កើត ▁ខែ ក ក្ត ិត ▁បុណ្យ អ ុំ ទូ ក ថ ្ង ៃ ទី ២ ៣ ▁ខែវិច្ឆិកា ▁ទិវា អ ន ាម ័យ ប រិ ស្ថាន ថ ្ង ៃ ទី ២៥ ▁ខែវិច្ឆិកា ▁ល្ខោន ស្រ ម ោល ស្ បែក ធ ំ ចូល ជា ប េត ិក ភណ្ឌ វ ប្ប ធម៌ អ រូប ី ម នុ ស្ស ជាតិ ថ ្ង ៃ ទី ▁០១ ▁ខែធ្នូ ▁ទិវា ប្រ ឆ ាំង ជ ម្ ង ឺ អ េ ដ ស ៌ ថ ្ង ៃ ទី ០ ៣ ▁ខែធ្នូ ▁ទិវា ជន ពិ ការ ពិ ភព លោក ថ ្ង ៃ ទី ១០ ▁ខែធ្នូ ▁ទិវា ស ិទ្ធ ម នុ ស្ស	416
តើគ្រឹះសេរីភាពបុគ្គលផ្តល់ផលល្អចំពោះសេដ្ឋកិច្ចអាមេរិកដូចម្តេចខ្លះ	null	គ្រឹះសេរីភាពបុគ្គលផ្តល់ផលល្អចំពោះសេដ្ឋកិច្ចអាមេរិកដូចជាបង្កលក្ខណៈ ល្អចំពោះការពង្រឹងបុគ្គលភាពកម្មសិទ្ធឯកជន អាចឱ្យមនុស្សម្នាក់ៗទាញ ផ្លែផ្កាពីការងារគេបាន	null	គ្រឹះសេរីភាពបុគ្គលផ្តល់ផលល្អចំពោះសេដ្ឋកិច្ចអាមេរិកដូចជាបង្កលក្ខណៈ ល្អចំពោះការពង្រឹងបុគ្គលភាពកម្មសិទ្ធឯកជន អាចឱ្យមនុស្សម្នាក់ៗទាញ ផ្លែផ្កាពីការងារគេបាន	ត ើ គ្រ ឹ ះ សេ រី ភាព ប ុ គ្គ ល ផ្ ត ល់ ផល ល្អ ចំ ព ោះ សេ ដ្ឋ កិច្ច អា មេ រិក ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ Ġ	33	គ្រ ឹ ះ សេ រី ភាព ប ុ គ្គ ល ផ្ ត ល់ ផល ល្អ ចំ ព ោះ សេ ដ្ឋ កិច្ច អា មេ រិក ដូច ជា បង ្ក ល ក្ខ ណៈ Ġ ល្អ ចំ ព ោះ ការ ពង្រឹង ប ុ គ្គ ល ភាព កម្ម សិ ទ្ធ ឯក ជន Ġ អា ច ឱ្យ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ ទ ាញ Ġ ផ្ល ែ ផ្ កា ពី ការងារ គ េ បាន	67	▁តើ គ្រ ឹ ះ សេ រី ភាព ប ុ គ្គ ល ផ្ ត ល់ ផល ល្អ ច ំព ោះ សេ ដ្ឋ កិច្ច អា មេ រិក ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁	32	▁គ្រឹះ សេ រី ភាព ប ុ គ្គ ល ផ្ ត ល់ ផល ល្អ ច ំព ោះ សេ ដ្ឋ កិច្ច អា មេ រិក ដូច ជា ប ង្ក ល ក្ខ ណៈ ▁ល្អ ច ំព ោះ ការ ពង្រឹង ប ុ គ្គ ល ភាព កម្ម ស ិទ្ធ ឯក ជន ▁អាច ឱ្យ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ ទ ាញ ▁ផ្លែ ផ្ កា ពី ការងារ គ េ បាន	63
តើផែនដីការញូឌៀលមានវិធានការដោះស្រាយបញ្ហាដូចម្ដេច	null	លោករូស្វែលរៀបចំផែនការនេះរយៈពេល ១០០ថ្ងៃ ដែលជំហានដំបូងបង្កើតភ្នាក់ងាររដ្ឋបាលសហព័ន្ធនៅឆ្នាំ ១៩៣៣ ដើម្បីជួយដល់អ្នកអត់ឃ្លាន អ្នកគ្មានជម្រកអស់ទឹកប្រាក់ ៥០០លានដុល្លារ សម្រាប់ផ្ដល់អាហារ សម្លៀកបំពាក់ និងការងារ ភ្នាក់ងាររដ្ឋបាលទៅនោះមានភ្នាក់ងារកិច្ចការរដ្ឋបាលស៊ីវិល មានទិសដៅបង្កើតមុខរបរឪ្យបានជ្រើសដូចជា កសាងផ្លូវ សាលារៀន អាកាសយានដ្ឋាន ស្ពាន មន្ទីរពេទ្យ និងនាវាចំបាំង ដើម្បីផ្ដល់ការថារដល់អ្នកការងារធ្វើ ភ្នាក់ងារកិច្ចការសាធារណៈ សម្រាប់ជួយដល់កសិករដោយបង្កើតភ្នាក់ងារកសិកម្មជួយដលើកសិករ ដើម្បីបង្កើនប្រាក់ចំណួល ភ្នាក់ងារមូលនិធិសាជីវកម្មកម្ចី ជួយប្រាក់ឪ្យប្រជាជនខ្ចី ដើម្បីមានប្រាក់បង់ការទៅម្ចាស់បំណុល ជៀសវាងការបាត់បង់ផ្ទះសម្បែង ភ្នាក់ងារជួយយុវជន ជួយយុវជនមានអាយុ១៨ឆ្នាំ ដល់៨៥ឆ្នាំ ដើម្បីបោះជំរុំដាំដើមឈើនៅវាលទំនាបទប់ទល់នឹងសំណឹកទឹកភ្លៀងនិងចម្រោះជីជាតិដោយរដ្ឋឧបត្ថម្ភស្បៀង សម្លៀកបំពាក់ និងប្រាក់ប្រចាំថ្ងៃ១ដុល្លារម្នាក់ បង្កើតច្បាប់ជួយធនាគារឪ្យបើកទ្វារឡើងវិញដោយឪ្យប្រាក់កម្ចីពីរដ្ឋ	null	លោករូស្វែលរៀបចំផែនការនេះរយៈពេល ១០០ថ្ងៃ ដែលជំហានដំបូងបង្កើតភ្នាក់ងាររដ្ឋបាលសហព័ន្ធនៅឆ្នាំ ១៩៣៣ ដើម្បីជួយដល់អ្នកអត់ឃ្លាន អ្នកគ្មានជម្រកអស់ទឹកប្រាក់ ៥០០លានដុល្លារ សម្រាប់ផ្ដល់អាហារ សម្លៀកបំពាក់ និងការងារ ភ្នាក់ងាររដ្ឋបាលទៅនោះមានភ្នាក់ងារកិច្ចការរដ្ឋបាលស៊ីវិល មានទិសដៅបង្កើតមុខរបរឪ្យបានជ្រើសដូចជា កសាងផ្លូវ សាលារៀន អាកាសយានដ្ឋាន ស្ពាន មន្ទីរពេទ្យ និងនាវាចំបាំង ដើម្បីផ្ដល់ការថារដល់អ្នកការងារធ្វើ ភ្នាក់ងារកិច្ចការសាធារណៈ សម្រាប់ជួយដល់កសិករដោយបង្កើតភ្នាក់ងារកសិកម្មជួយដលើកសិករ ដើម្បីបង្កើនប្រាក់ចំណួល ភ្នាក់ងារមូលនិធិសាជីវកម្មកម្ចី ជួយប្រាក់ឪ្យប្រជាជនខ្ចី ដើម្បីមានប្រាក់បង់ការទៅម្ចាស់បំណុល ជៀសវាងការបាត់បង់ផ្ទះសម្បែង ភ្នាក់ងារជួយយុវជន ជួយយុវជនមានអាយុ១៨ឆ្នាំ ដល់៨៥ឆ្នាំ ដើម្បីបោះជំរុំដាំដើមឈើនៅវាលទំនាបទប់ទល់នឹងសំណឹកទឹកភ្លៀងនិងចម្រោះជីជាតិដោយរដ្ឋឧបត្ថម្ភស្បៀង សម្លៀកបំពាក់ និងប្រាក់ប្រចាំថ្ងៃ១ដុល្លារម្នាក់ បង្កើតច្បាប់ជួយធនាគារឪ្យបើកទ្វារឡើងវិញដោយឪ្យប្រាក់កម្ចីពីរដ្ឋ	ត ើ ផ ែន ដ ី ការ ញ ូ ឌ ៀល មាន វិ ធាន ការ ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា ដូច ម្ ដ េច Ġ	27	លោក រ ូស ្វ ែល រៀបចំ ផ ែន ការ នេះ រយ ៈ ពេល Ġ ១០ ០ ថ ្ង ៃ Ġ ដ ែល ជំ ហាន ដំ បូ ង បង ្ក ើត ភ ្នា ក់ ងារ រដ្ឋ បាល ស ហ ព ័ន ្ ធ នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៣ ៣ Ġ ដើម ្ប ី ជ ួយ ដល់ អ្នក អ ត់ ឃ្លា ន Ġ អ្នក គ ្ម ាន ជ ម្រ ក អ ស់ ទឹក ប្រា ក់ Ġ ៥០០ លាន ដុល្លារ Ġ សម ្រា ប់ ផ្ ដល់ អា ហា រ Ġ សម ្ល ៀក ប ំព ាក់ Ġ និង ការងារ Ġ ភ ្នា ក់ ងារ រដ្ឋ បាល ទៅ ន ោះ មាន ភ ្នា ក់ ងារ កិច្ច ការ រដ្ឋ បាល ស៊ី វិ ល Ġ មាន ទិ ស ដ ៅ បង ្ក ើត មុខ រ បរ ឪ ្យ បាន ជ្រ ើស ដូច ជា Ġ ក សា ង ផ្ល ូវ Ġ សា លា រ ៀន Ġ អា កាស យា ន ដ្ឋាន Ġ ស្ព ាន Ġ ម ន្ទ ី រ ពេទ្យ Ġ និង នា វា ចំ បា ំ ង Ġ ដើម ្ប ី ផ្ ដល់ ការ ថា រ ដល់ អ្នក ការងារ ធ ្វ ើ âĢĭ Ġ ភ ្នា ក់ ងារ កិច្ច ការ សា ធា រណៈ Ġ សម ្រា ប់ ជ ួយ ដល់ ក សិ ករ ដោយ បង ្ក ើត ភ ្នា ក់ ងារ ក សិ កម្ម ជ ួយ ដ លើក សិ ករ Ġ ដើម ្ប ី បង ្ក ើន ប្រា ក់ ចំ ណ ួល Ġ ភ ្នា ក់ ងារ ម ូល និ ធិ សា ជីវ កម្ម ក ម្ ច ី Ġ ជ ួយ ប្រា ក់ ឪ ្យ ប្រ ជា ជន ខ្ ច ី Ġ ដើម ្ប ី មាន ប្រា ក់ បង់ ការ ទៅ ម្ចាស់ ប ំណ ុល Ġ ជ ៀស វា ង ការ បា ត់ បង់ ផ្ ទ ះ សម្ប ែង Ġ ភ ្នា ក់ ងារ ជ ួយ យ ុ វ ជន Ġ ជ ួយ យ ុ វ ជន មាន អា យ ុ ១ ៨ ឆ្នាំ Ġ ដល់ ៨ ៥ ឆ្នាំ Ġ ដើម ្ប ី ប ោះ ជំ រ ុំ ដា ំ ដើម ឈ ើន ៅ វា ល ទំ នា បទ ប់ ទល់ នឹង សំ ណ ឹក ទឹក ភ្ល ៀង និង ចម្រ ោះ ជី ជាតិ ដោយ រដ្ឋ ឧ ប ត្ថ ម្ភ ស្ ប ៀង Ġ សម ្ល ៀក ប ំព ាក់ Ġ និង ប្រា ក់ ប្រ ច ាំ ថ ្ង ៃ ១ ដុល្លារ ម្ នាក់ Ġ បង ្ក ើត ច្ បា ប់ ជ ួយ ធ នា គ ារ ឪ ្យ ប ើក ទ ្វា រ ឡើង វិញ ដោយ ឪ ្យ ប្រា ក់ ក ម្ ច ី ពី រដ្ឋ	387	▁តើ ផ ែន ដ ី ការ ញ ូ ឌ ៀល មាន វិ ធាន ការ ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា ដូច ម្ ដ េច ▁	26	▁លោក រ ូស ្វ ែល រៀបចំ ផ ែន ការ នេះ រយ ៈ ពេល ▁១០០ ថ ្ង ៃ ▁ដែល ជំ ហាន ដំ បូ ង ប ង្ក ើត ភ ្ន ាក់ ងារ រដ្ឋ បាល ស ហ ព ័ ន្ធ នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៣ ៣ ▁ដើម្បី ជ ួយ ដល់ អ្នក អ ត់ ឃ្លា ន ▁អ្នក គ ្ មាន ជ ម្រ ក អ ស់ ទឹក ប្រ ាក់ ▁៥០០ លាន ដុល្លារ ▁សម្រាប់ ផ្ ដល់ អា ហា រ ▁សម្លៀកបំពាក់ ▁និង ការងារ ▁ភ្នាក់ងារ រដ្ឋ បាល ទៅ ន ោះ មាន ភ ្ន ាក់ ងារ កិច្ច ការ រដ្ឋ បាល ស៊ី វិ ល ▁មាន ទិ ស ដ ៅ ប ង្ក ើត មុខ រ បរ ឪ ្យ បាន ជ្រ ើស ដូច ជា ▁កសាង ផ្ល ូវ ▁សាលារៀន ▁អាកាសយានដ្ឋាន ▁ស្ពាន ▁មន្ទីរពេទ្យ ▁និង នា វា ចំ ប ាំង ▁ដើម្បី ផ្ ដល់ ការ ថា រ ដល់ អ្នក ការងារ ធ ្វ ើ ▁ភ្នាក់ងារ កិច្ច ការ សា ធា រណៈ ▁សម្រាប់ ជ ួយ ដល់ ក សិ ករ ដោយ ប ង្ក ើត ភ ្ន ាក់ ងារ ក សិ កម្ម ជ ួយ ដ លើក សិ ករ ▁ដើម្បី ប ង្ក ើន ប្រ ាក់ ច ំណ ួល ▁ភ្នាក់ងារ ម ូល និ ធិ សា ជីវ កម្ម ក ម្ ច ី ▁ជួយ ប្រ ាក់ ឪ ្យ ប្រ ជា ជន ខ្ ច ី ▁ដើម្បី មាន ប្រ ាក់ បង់ ការ ទៅ ម្ចាស់ ប ំណ ុល ▁ជៀសវាង ការ ប ាត់ បង់ ផ្ ទ ះ សម្ប ែង ▁ភ្នាក់ងារ ជ ួយ យ ុ វ ជន ▁ជួយ យ ុ វ ជន មាន អ ាយ ុ ១ ៨ ឆ្នាំ ▁ដល់ ៨ ៥ ឆ្នាំ ▁ដើម្បី ប ោះ ជំ រ ុំ ដ ាំ ដើម ឈ ើ នៅ វ ាល ទំ នា បទ ប់ ទល់ នឹង ស ំណ ឹក ទឹក ភ្ល ៀង និង ចម្រ ោះ ជី ជាតិ ដោយ រដ្ឋ ឧ ប ត្ថ ម្ភ ស ្ប ៀង ▁សម្លៀកបំពាក់ ▁និង ប្រ ាក់ ប្រ ច ាំ ថ ្ង ៃ ១ ដុល្លារ ម្ នាក់ ▁បង្កើត ច ្ប ាប់ ជ ួយ ធ នា គ ារ ឪ ្យ ប ើក ទ ្វា រ ឡើង វិញ ដោយ ឪ ្យ ប្រ ាក់ ក ម្ ច ី ពី រដ្ឋ	326
តើប្លុកនីមួយៗ អនុវត្តរបបនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមយ៉ាងដូចម្តេច	null	ប្លុកនីមួយៗ អនុវត្តរបបនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម រវាងប្លុកខាងលិច និងប្លុកខាងកើត ប្លុកខាងលិច របបនយោបាយប្រជាធិបតេយ្យសេរីសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី ប្រកួតប្រជែងសង្គមសេរីភាពក្នុងការងារ មានសិទ្ធិគ្រប់បែបយ៉ាង កម្រិតជីវភាពខ្ពស់ ប្លុកខាងកើត របបនយោបាយបក្សតែមួយ បក្សកុំមុយនីស្តសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋ បែបផែនការសង្គមផ្តាច់ការ កម្រិតជីវភាពទាប	null	ប្លុកនីមួយៗ អនុវត្តរបបនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម រវាងប្លុកខាងលិច និងប្លុកខាងកើត ប្លុកខាងលិច របបនយោបាយប្រជាធិបតេយ្យសេរីសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី ប្រកួតប្រជែងសង្គមសេរីភាពក្នុងការងារ មានសិទ្ធិគ្រប់បែបយ៉ាង កម្រិតជីវភាពខ្ពស់ ប្លុកខាងកើត របបនយោបាយបក្សតែមួយ បក្សកុំមុយនីស្តសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋ បែបផែនការសង្គមផ្តាច់ការ កម្រិតជីវភាពទាប	ត ើប ្ល ុក នី មួយ ៗ Ġ អនុ វត្ត រ ប ប ន យោ បា យ Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ និង សង ្ គម យ៉ាង ដូច ម្ ត េច Ġ	28	ប្ ល ុក នី មួយ ៗ Ġ អនុ វត្ត រ ប ប ន យោ បា យ Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ និង សង ្ គម âĢĭ Ġ រ វា ង ប្ ល ុក ខា ង ល ិច Ġ និង âĢĭ ប្ ល ុក ខា ង កើត Ġ ប្ ល ុក ខា ង ល ិច Ġ រ ប ប ន យោ បា យ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ សេ រី សេ ដ្ឋ កិច្ច ទី ផ្ សារ សេ រី Ġ ប្រកួត ប្រ ជ ែង សង ្ គម សេ រី ភាព ក្នុង ការងារ Ġ មាន សិ ទ្ធិ គ្រ ប់ ប ែប យ៉ាង Ġ ក ម្រ ិត ជីវ ភាព ខ្ ព ស់ Ġ ប្ ល ុក ខា ង កើត Ġ រ ប ប ន យោ បា យ ប ក្ស តែ មួយ Ġ ប ក្ស ក ុំ ម ុយ នី ស្ត សេ ដ្ឋ កិច្ច គ្រ ប់ គ្រ ង ដោយ រដ្ឋ Ġ ប ែប ផ ែន ការ សង ្ គម ផ្ តា ច ់ ការ Ġ ក ម្រ ិត ជីវ ភាព ទ ាប	148	▁តើ ប ្ល ុក នី មួយ ៗ ▁អនុវត្ត រ ប ប ន យោ ប ាយ ▁សេដ្ឋកិច្ច ▁និង ស ង្គ ម យ៉ាង ដូច ម ្ត េច ▁	25	▁ប្លុក នី មួយ ៗ ▁អនុវត្ត រ ប ប ន យោ ប ាយ ▁សេដ្ឋកិច្ច ▁និង ស ង្គ ម ▁រវាង ប ្ល ុក ខា ង ល ិច ▁និង ▁ប្លុក ខា ង កើត ▁ប្លុក ខា ង ល ិច ▁របប ន យោ ប ាយ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ សេ រី សេ ដ្ឋ កិច្ច ទី ផ្ សារ សេ រី ▁ប្រកួតប្រជែង ស ង្គ ម សេ រី ភាព ក្នុង ការងារ ▁មាន សិ ទ្ធិ គ្រ ប់ ប ែប យ៉ាង ▁កម្រិត ជីវ ភាព ខ្ ព ស់ ▁ប្លុក ខា ង កើត ▁របប ន យោ ប ាយ ប ក្ស តែ មួយ ▁បក្ស ក ុំ ម ុយ នី ស្ត សេ ដ្ឋ កិច្ច គ្រ ប់ គ្រ ង ដោយ រដ្ឋ ▁បែប ផ ែន ការ ស ង្គ ម ផ្ ត ាច់ ការ ▁កម្រិត ជីវ ភាព ទ ាប	121
តើការផ្សព្វផ្សាយសៀវភៅ អនុស្សាវរីយ៍នៅ ស៊ុលហ្វេរីណូ លោក ហង់រី ឌុយណង់ មានគោលគំនិតដូចម្តេចខ្លះ ចូរបញ្ជាក់	null	ក្នុងឆ្នាំ ១៨៦២ លោក ហង់រី ឌុយណង់ ផ្សព្វផ្សាយសៀវភៅ អនុស្សាវរីយ៍នៅ ស៊ុយហ្វេរីណូ ដែលក្នុងនោះបានផ្តល់នូវ គោលគំនិត ២គឺបង្កើតសមាគមជួយសង្រ្គោះនៅប្រទេសស្វីសហើយតាមប្រទេសនីមួយៗ ក៏ត្រូវមានសមាគមជាតិដែលជួយសង្រ្គោះតាមប្រទេសរៀងៗខ្លួន បង្កើតឱ្យមានច្បាប់សម្រាប់គោរពការជួយសង្រ្គោះ សមាគមអន្តរជាតិសង្រ្គោះអ្នករបួស ត្រូវបានបង្កើតនៅថ្ងៃ ១៧ កុម្ភៈ ១៨៦៣ ក្នុងឆ្នាំ ១៨៦៧ សមាគមនោះបានប្រែឈ្មោះជា គណៈកម្មាធិការអន្តរជាតិ កាកបាទក្រហម	null	ក្នុងឆ្នាំ ១៨៦២ លោក ហង់រី ឌុយណង់ ផ្សព្វផ្សាយសៀវភៅ អនុស្សាវរីយ៍នៅ ស៊ុយហ្វេរីណូ ដែលក្នុងនោះបានផ្តល់នូវ គោលគំនិត ២គឺបង្កើតសមាគមជួយសង្រ្គោះនៅប្រទេសស្វីសហើយតាមប្រទេសនីមួយៗ ក៏ត្រូវមានសមាគមជាតិដែលជួយសង្រ្គោះតាមប្រទេសរៀងៗខ្លួន បង្កើតឱ្យមានច្បាប់សម្រាប់គោរពការជួយសង្រ្គោះ សមាគមអន្តរជាតិសង្រ្គោះអ្នករបួស ត្រូវបានបង្កើតនៅថ្ងៃ ១៧ កុម្ភៈ ១៨៦៣ ក្នុងឆ្នាំ ១៨៦៧ សមាគមនោះបានប្រែឈ្មោះជា គណៈកម្មាធិការអន្តរជាតិ កាកបាទក្រហម	ត ើក ារ ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ស ៀវ ភ ៅ Ġ អនុ ស្សា វរ ីយ៍ នៅ Ġ ស៊ ុល ហ្វ េរ ី ណូ Ġ លោក Ġ ហ ង់ រី Ġ ឌ ុយ ណ ង់ Ġ មាន គោ ល គ ំ និ ត ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ Ġ ច ូរ បញ្ជា ក់ Ġ	48	ក្នុង ឆ្នាំ Ġ ១ ៨ ៦ ២ Ġ លោក Ġ ហ ង់ រី Ġ ឌ ុយ ណ ង់ Ġ ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ស ៀវ ភ ៅ Ġ អនុ ស្សា វរ ីយ៍ នៅ Ġ ស៊ ុយ ហ្វ េរ ី ណូ Ġ ដ ែល ក្នុង ន ោះ បាន ផ្ ត ល់ ន ូវ Ġ គោ ល គ ំ និ ត Ġ ២ គ ឺ បង ្ក ើត សម ា គម ជ ួយ សង ្រ ្ គោ ះ នៅ ប្រ ទេស ស្ វី ស ហើយ តា ម ប្រ ទេស នី មួយ ៗ Ġ ក ៏ ត្រូវ មាន សម ា គម ជាតិ ដ ែល ជ ួយ សង ្រ ្ គោ ះ តា ម ប្រ ទេស រ ៀង ៗ ខ្លួន Ġ បង ្ក ើត ឱ្យ មាន ច្ បា ប់ សម ្រា ប់ គោ រ ព ការ ជ ួយ សង ្រ ្ គោ ះ Ġ សម ា គម អ ន្ត រ ជាតិ សង ្រ ្ គោ ះ អ្នក របួស Ġ ត្រូវ បាន បង ្ក ើត នៅ ថ ្ង ៃ Ġ ១ ៧ Ġ ក ុម ្ ភ ៈ Ġ ១ ៨ ៦ ៣ Ġ ក្នុង ឆ្នាំ Ġ ១ ៨ ៦ ៧ Ġ សម ា គម ន ោះ បាន ប្រ ែ ឈ្មោះ ជា Ġ គ ណៈ កម្ម ា ធិ ការ អ ន្ត រ ជាតិ Ġ កា ក បាទ ក្រ ហ ម	193	▁តើ ការ ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ស ៀវ ភ ៅ ▁អនុស្សាវរីយ៍ នៅ ▁ស៊ ុល ហ្វ េ រី ណូ ▁លោក ▁ហ ង់ រី ▁ ឌ ុយ ណ ង់ ▁មាន គ ោល គ ំ ន ិត ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁ចូរ បញ្ជា ក់ ▁	43	▁ក្នុង ឆ្នាំ ▁១៨ ៦ ២ ▁លោក ▁ហ ង់ រី ▁ ឌ ុយ ណ ង់ ▁ផ្សព្វផ្សាយ ស ៀវ ភ ៅ ▁អនុស្សាវរីយ៍ នៅ ▁ស៊ុយ ហ្វ េ រី ណូ ▁ដែល ក្នុង ន ោះ បាន ផ្ ត ល់ ន ូវ ▁គោល គ ំ ន ិត ▁២ គ ឺ ប ង្ក ើត ស មា គម ជ ួយ សង ្រ ្ គ ោះ នៅ ប្រ ទេស ស ្វី ស ហើយ ត ាម ប្រ ទេស នី មួយ ៗ ▁ក៏ ត្រូវ មាន ស មា គម ជាតិ ដ ែល ជ ួយ សង ្រ ្ គ ោះ ត ាម ប្រ ទេស រ ៀង ៗ ខ្លួន ▁បង្កើត ឱ្យ មាន ច ្ប ាប់ ស ម្រ ាប់ គ ោរ ព ការ ជ ួយ សង ្រ ្ គ ោះ ▁សមាគម អ ន្ត រ ជាតិ សង ្រ ្ គ ោះ អ្នក របួស ▁ត្រូវបាន ប ង្ក ើត នៅ ថ ្ង ៃ ▁១៧ ▁កុម្ភៈ ▁១៨ ៦ ៣ ▁ក្នុង ឆ្នាំ ▁១៨ ៦ ៧ ▁សមាគម ន ោះ បាន ប្រ ែ ឈ្មោះ ជា ▁គណៈកម្មាធិការ អ ន្ត រ ជាតិ ▁កាកបាទ ក្រ ហ ម	161
តើរដ្ឋធម្មនុញ្ញសាធារណៈរដ្ឋទី ៥ ខុសគ្នាពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញមុនត្រង់ណា	null	រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃសាធារណៈរដ្ឋទី ៥ ខុសគ្នាសពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញមុនៗត្រង់ថារដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃសាធារណៈរដ្ឋទី ៥ បានប្រគល់អំណាចដ៏ទូលំទូលាយដល់ប្រធាមធិបតី	null	រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃសាធារណៈរដ្ឋទី ៥ ខុសគ្នាសពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញមុនៗត្រង់ថារដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃសាធារណៈរដ្ឋទី ៥ បានប្រគល់អំណាចដ៏ទូលំទូលាយដល់ប្រធាមធិបតី	ត ើរ ដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ សា ធា រណៈ រដ្ឋ ទី Ġ ៥ Ġ ខុស គ្នា ពី រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ ម ុន ត្រ ង់ ណា Ġ	24	រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ នៃ សា ធា រណៈ រដ្ឋ ទី Ġ ៥ Ġ ខុស គ្នា ស ពី រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ ម ុន ៗ ត្រ ង់ ថា រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ នៃ សា ធា រណៈ រដ្ឋ ទី Ġ ៥ Ġ បាន ប្រ គ ល់ អ ំណ ា ច ដ ៏ ទូ លំ ទូ លា យ ដល់ ប្រ ធា ម ធិ បតី	57	▁តើ រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ សា ធា រណៈ រដ្ឋ ទី ▁៥ ▁ខុសគ្នា ពី រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ ម ុន ត្រ ង់ ណា ▁	22	▁រដ្ឋធម្មនុញ្ញ នៃ សា ធា រណៈ រដ្ឋ ទី ▁៥ ▁ខុសគ្នា ស ពី រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ ម ុន ៗ ត្រ ង់ ថា រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ នៃ សា ធា រណៈ រដ្ឋ ទី ▁៥ ▁បាន ប្រ គ ល់ អ ំ ណា ច ដ ៏ ទូ លំ ទ ូល ាយ ដល់ ប្រ ធ ាម ធិ បតី	53
តើព្រះហិររក្សេរាមាធិបតីអង្គឌួងជាបុត្ររបស់ក្សត្រអង្គណាសោយរាជពីឆ្នាំណាដល់ឆ្នាំណានៅរាជវាំងឈ្មោះអ្វី	null	ព្រះហិររក្សរាមាធិបតីអង្គឌួងជាបុត្ររបស់ក្សត្រព្រះអង្គអេង សោយរាជ្យពីឆ្នាំ ១៨៤០ ១៨៦០ រាជវាំងវាំងស្បែក ពពាលី	null	ព្រះហិររក្សរាមាធិបតីអង្គឌួងជាបុត្ររបស់ក្សត្រព្រះអង្គអេង សោយរាជ្យពីឆ្នាំ ១៨៤០ ១៨៦០ រាជវាំងវាំងស្បែក ពពាលី	ត ើ ព្រ ះ ហ ិ រ រក ្ស េរ ាម ា ធិ បតី អង្គ ឌ ួង ជា ប ុត ្រ រ ប ស់ ក្សត្រ អង្គ ណា ស ោយ រាជ ពី ឆ្នាំ ណា ដល់ ឆ្នាំ ណា នៅ រាជ វា ំ ង ឈ្មោះ អ ្វី Ġ	44	ព្រ ះ ហ ិ រ រក ្ស រា មា ធិ បតី អង្គ ឌ ួង ជា ប ុត ្រ រ ប ស់ ក្សត្រ ព្រ ះ អង្គ អ េង Ġ ស ោយ រាជ ្យ ពី ឆ្នាំ Ġ ១ ៨ ៤០ Ġ ១ ៨ ៦០ Ġ រាជ វា ំ ង វា ំ ង ស្ បែក Ġ ព ពា លី	51	▁តើ ព្រ ះ ហ ិ រ រ ក្ស េរ ាម ា ធិ បតី អង្គ ឌ ួង ជា ប ុ ត្រ រ ប ស់ ក្សត្រ អង្គ ណា ស ោយ រាជ ពី ឆ្នាំ ណា ដល់ ឆ្នាំ ណា នៅ រាជ វ ាំង ឈ្មោះ អ ្វី ▁	42	▁ព្រះ ហ ិ រ រ ក្ស រា មា ធិ បតី អង្គ ឌ ួង ជា ប ុ ត្រ រ ប ស់ ក្សត្រ ព្រ ះ អង្គ អ េង ▁ស ោយ រាជ ្យ ពី ឆ្នាំ ▁១៨ ៤០ ▁១៨ ៦០ ▁រាជ វ ាំង វ ាំង ស្ បែក ▁ព ពា លី	46
ដូចម្តេចដែលហៅថាសព្វនាម តើសព្វនាមមានប៉ុន្មាន អ្វីខ្លះ	null	សព្វនាម គឺជាពាក្យសម្រាប់ជំនួសនាម ឬកន្សោមនាម ដើម្បីចៀសវាងការប្រើពាក្យដដែលៗ នៅក្នុងល្បះសព្វនាមបំពេញមុខងារដូចនាមឬកន្សោមនាមដែរ គឺវាអាចជាប្រធានឬកម្មរងនៃកិរិយា សព្វនាម មាន៥រួមមានសព្វនាមបុរិសៈសព្វនាមចង្អុលសព្វនាមសំណួរសព្វនាមឈ្នាប់សព្វនាមមិនច្បាស់សព្វនាមឆ្លុះ	null	សព្វនាម គឺជាពាក្យសម្រាប់ជំនួសនាម ឬកន្សោមនាម ដើម្បីចៀសវាងការប្រើពាក្យដដែលៗ នៅក្នុងល្បះសព្វនាមបំពេញមុខងារដូចនាមឬកន្សោមនាមដែរ គឺវាអាចជាប្រធានឬកម្មរងនៃកិរិយា សព្វនាម មាន៥រួមមានសព្វនាមបុរិសៈសព្វនាមចង្អុលសព្វនាមសំណួរសព្វនាមឈ្នាប់សព្វនាមមិនច្បាស់សព្វនាមឆ្លុះ	ដូច ម្ ត េច ដ ែល ហ ៅ ថា ស ព្វ នា ម Ġ ត ើស ព្វ នា ម មាន ប៉ ុន ្ម ាន Ġ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	28	ស ព្វ នា ម Ġ គ ឺ ជា ពាក្យ សម ្រា ប់ ជំ ន ួស នា ម Ġ ឬ ក ន្ ស ោម នា ម Ġ ដើម ្ប ី ច ៀស វា ង ការ ប្រ ើ ពាក្យ ដ ដ ែល ៗ Ġ នៅ ក្នុង ល ្ប ះ ស ព្វ នា ម ប ំព េញ មុខ ងារ ដូច នា ម ឬ ក ន្ ស ោម នា ម ដ ែរ Ġ គ ឺ វា អា ច ជា ប្រ ធាន ឬ កម្ម រ ង នៃ ក ិ រិយា Ġ ស ព្វ នា ម Ġ មាន ៥ រួម មាន ស ព្វ នា ម ប ុរ ិស ៈ ស ព្វ នា ម ច ង ្អ ុល ស ព្វ នា ម សំ ណ ួរ ស ព្វ នា ម ឈ ្នា ប់ ស ព្វ នា ម ម ិន ច្ បា ស់ ស ព្វ នា ម ឆ្ ល ុះ	134	▁ដូចម្តេច ដ ែល ហ ៅ ថា ស ព្វ ន ាម ▁តើ ស ព្វ ន ាម មាន ប៉ ុន ្ មាន ▁អ្វី ខ្ ល ះ ▁	24	▁សព្វ ន ាម ▁គឺជា ពាក្យ ស ម្រ ាប់ ជំ ន ួស ន ាម ▁ឬ ក ន្ ស ោម ន ាម ▁ដើម្បី ច ៀស វ ាង ការ ប្រ ើ ពាក្យ ដ ដ ែល ៗ ▁នៅក្នុង ល ្ប ះ ស ព្វ ន ាម ប ំព េញ មុខ ងារ ដូច ន ាម ឬ ក ន្ ស ោម ន ាម ដ ែរ ▁គឺ វា អា ច ជា ប្រ ធាន ឬ កម្ម រ ង នៃ ក ិ រិយា ▁សព្វ ន ាម ▁មាន ៥ រួម មាន ស ព្វ ន ាម ប ុរ ិស ៈ ស ព្វ ន ាម ច ង ្អ ុល ស ព្វ ន ាម ស ំណ ួរ ស ព្វ ន ាម ឈ ្ន ាប់ ស ព្វ ន ាម ម ិន ច ្ប ាស់ ស ព្វ ន ាម ឆ្ ល ុះ	126
តើព្រះបាទយសោវម៌្មទី១ សោយរាជ្យនៅឆ្នាំណា ហើយព្រះអង្គស្ថាបនាអ្វីខ្លះ	null	ព្រះបាទយសោវម៌្មទី១ ឡើងសោយរាជ្យនៅឆ្នាំ ៨៨៩ដល់ ៨៩៩គស ព្រះអង្គបានស្ថាបនាមួយចំនួនទៀត ដូចជាកសាងអាស្រមចំនួន១០០ សតយសោធរាស្រម កសាងប្រសាទលលៃ នៅកណ្តលបារាយឥន្រ្ទតដាកដែលឧទ្ទិសថ្វាយព្រះមាតាបិតានិងជីដូនជីតាតខាងមាតារបស់ព្រះអង្គ ប្រាសាទភ្នំព្រះវិហារ ភ្នំក្រោម ភ្នំសណ្តក ជាដើម នៅឆ្នាំ ៨៩៣ គស ព្រះអង្គបានកសាងប្រាសាទភ្នំបាខែង ចាស្នូលរាជធានី រាជធានីនេះព្រះអង្គកសាងបារាយ យសោធរតដាក មានប្រវែង៧គម ទទឹង ១៨គមនៅជ្រុង ឦសានរាជធានី យោងតាមសិលាចារឹករបស់ព្រះបាទរាជេន្រ្ទវម៌្មដែលជាក្មួយ បានឲ្យដឹងថាទឹកដីក្នុងរាជ្យព្រះបាទយសោវម៌្មទី១គឺ ខាងកើតទល់នឹងចម្ប៉ា ខាងជើងទល់ចិន ណានចាវ ខាងលិចទល់នឹងដែនសូក្ស្មកម្រាតាស ប្រទេសភូមា ខាងត្បូងទល់សមុទ្រ	null	ព្រះបាទយសោវម៌្មទី១ ឡើងសោយរាជ្យនៅឆ្នាំ ៨៨៩ដល់ ៨៩៩គស ព្រះអង្គបានស្ថាបនាមួយចំនួនទៀត ដូចជាកសាងអាស្រមចំនួន១០០ សតយសោធរាស្រម កសាងប្រសាទលលៃ នៅកណ្តលបារាយឥន្រ្ទតដាកដែលឧទ្ទិសថ្វាយព្រះមាតាបិតានិងជីដូនជីតាតខាងមាតារបស់ព្រះអង្គ ប្រាសាទភ្នំព្រះវិហារ ភ្នំក្រោម ភ្នំសណ្តក ជាដើម នៅឆ្នាំ ៨៩៣ គស ព្រះអង្គបានកសាងប្រាសាទភ្នំបាខែង ចាស្នូលរាជធានី រាជធានីនេះព្រះអង្គកសាងបារាយ យសោធរតដាក មានប្រវែង៧គម ទទឹង ១៨គមនៅជ្រុង ឦសានរាជធានី យោងតាមសិលាចារឹករបស់ព្រះបាទរាជេន្រ្ទវម៌្មដែលជាក្មួយ បានឲ្យដឹងថាទឹកដីក្នុងរាជ្យព្រះបាទយសោវម៌្មទី១គឺ ខាងកើតទល់នឹងចម្ប៉ា ខាងជើងទល់ចិន ណានចាវ ខាងលិចទល់នឹងដែនសូក្ស្មកម្រាតាស ប្រទេសភូមា ខាងត្បូងទល់សមុទ្រ	ត ើ ព្រ ះ បាទ យ ស ោ វ ម ៌្ ម ទី១ Ġ ស ោយ រាជ ្យ នៅ ឆ្នាំ ណា Ġ ហើយ ព្រ ះ អង្គ ស្ ថា ប នា អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	33	ព្រ ះ បាទ យ ស ោ វ ម ៌្ ម ទី១ Ġ ឡើង ស ោយ រាជ ្យ នៅ ឆ្នាំ Ġ ៨៨ ៩ ដល់ Ġ ៨ ៩ ៩ គ ស Ġ ព្រ ះ អង្គ បាន ស្ ថា ប នា មួយ ចំ ន ួន ទៀត Ġ ដូច ជា ក សា ង អា ស្រ ម ចំ ន ួន ១០ ០ Ġ ស ត យ ស ោ ធរ ាស ្រ ម Ġ ក សា ង ប្រ សា ទ ល ល ៃ Ġ នៅ ក ណ្ត ល បា រា យ ឥ ន្ រ ្ ទ ត ដា ក ដ ែល ឧ ទ្ទ ិស ថ ្វា យ ព្រ ះ មា តា ប ិត ាន ិ ង ជី ដ ូន ជី តា ត ខា ង មា តា រ ប ស់ ព្រ ះ អង្គ Ġ ប្រា សា ទ ភ្នំ ព្រ ះ វិ ហា រ Ġ ភ្នំ ក្រោម Ġ ភ្នំ ស ណ្ត ក Ġ ជា ដើម Ġ នៅ ឆ្នាំ Ġ ៨ ៩ ៣ Ġ គ ស Ġ ព្រ ះ អង្គ បាន ក សា ង ប្រា សា ទ ភ្នំ បា ខែ ង Ġ ច ាស ្ន ូល រាជ ធាន ី Ġ រាជ ធាន ីន េះ ព្រ ះ អង្គ ក សា ង បា រា យ Ġ យ ស ោ ធរ ត ដា ក Ġ មាន ប្រ វ ែង ៧ គម Ġ ទ ទ ឹង Ġ ១ ៨ គម នៅ ជ្រ ុង Ġ ឦ សា ន រាជ ធាន ី Ġ យោ ង តា ម សិ លា ចារ ឹក រ ប ស់ ព្រ ះ បាទ រាជ េន ្រ ្ ទ វ ម ៌្ ម ដ ែល ជា ក្ មួយ Ġ បាន ឲ្យ ដ ឹង ថា ទឹក ដ ី ក្នុង រាជ ្យ ព្រ ះ បាទ យ ស ោ វ ម ៌្ ម ទី១ គ ឺ Ġ ខា ង កើត ទល់ នឹង ច ម្ ប៉ា Ġ ខា ង ជើង ទល់ ច ិន Ġ ណា ន ច ាវ Ġ ខា ង ល ិច ទល់ នឹង ដ ែន ស ូក ្ស ្ម ក ម្រ ាត ាស Ġ ប្រ ទេស ភ ូម ា Ġ ខា ង ត្ប ូង ទល់ ស âĢĭ ម ុ ទ្រ	304	▁តើ ព្រ ះ បាទ យ ស ោ វ ម ៌្ ម ទី១ ▁ស ោយ រាជ ្យ នៅ ឆ្នាំ ណា ▁ហើយ ព្រ ះ អង្គ ស្ ថា ប នា អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	32	▁ព្រះបាទ យ ស ោ វ ម ៌្ ម ទី១ ▁ឡើង ស ោយ រាជ ្យ នៅ ឆ្នាំ ▁ ៨៨ ៩ ដល់ ▁៨ ៩ ៩ គ ស ▁ព្រះអង្គ បាន ស្ ថា ប នា មួយ ចំ ន ួន ទៀត ▁ដូចជា ក សា ង អា ស្រ ម ចំ ន ួន ១ ០០ ▁ស ត យ ស ោ ធ រា ស្រ ម ▁កសាង ប្រ សា ទ ល ល ៃ ▁នៅ ក ណ្ត ល ប ារ ាយ ឥ ន ្រ ្ ទ ត ដា ក ដ ែល ឧ ទ្ទ ិស ថ ្វា យ ព្រ ះ មា តា ប ិត ា និង ជី ដ ូន ជី តា ត ខា ង ម ាត ារ ប ស់ ព្រ ះ អង្គ ▁ប្រាសាទ ភ្នំ ព្រ ះ វិ ហា រ ▁ភ្នំ ក្រោម ▁ភ្នំ ស ណ្ត ក ▁ជាដើម ▁នៅ ឆ្នាំ ▁៨ ៩ ៣ ▁គ ស ▁ព្រះអង្គ បាន ក សា ង ប្រា សា ទ ភ្នំ បា ខែ ង ▁ចា ស្ន ូល រាជ ធាន ី ▁រាជធានី នេះ ព្រ ះ អង្គ ក សា ង ប ារ ាយ ▁យ ស ោ ធរ ត ដា ក ▁មាន ប្រ វ ែង ៧ គម ▁ទទឹង ▁១៨ គម នៅ ជ្រ ុង ▁ ឦ សា ន រាជ ធាន ី ▁យោង ត ាម សិ លា ចារ ឹក រ ប ស់ ព្រ ះ បាទ រាជ េន ្រ ្ ទ វ ម ៌្ ម ដ ែល ជា ក្ មួយ ▁បាន ឲ្យ ដ ឹង ថា ទឹក ដ ី ក្នុង រាជ ្យ ព្រ ះ បាទ យ ស ោ វ ម ៌្ ម ទី១ គ ឺ ▁ខាងកើត ទល់ នឹង ច ម្ ប៉ា ▁ខាងជើង ទល់ ច ិន ▁ណា ន ច ាវ ▁ខាងលិច ទល់ នឹង ដ ែន ស ូ ក្ស ្ម ក ម្រ ាត ាស ▁ប្រទេស ភ ូ មា ▁ខាងត្បូង ទល់ ស ▁ម ុ ទ្រ	273
តើសេដ្ឋកិច្ចអ៉ីតាលីពឹងផ្អែកលើវិស័យអ្វីខ្លះចូររៀបរាប់ពីវិស័យទាំងនោះ	null	សេដ្ឋកិច្ចអ៊ីតាលីពឹងផ្អែកលើវិស័យជាច្រើនដូចជា វិស័យកសិកម្មធនធានរ៉ែវិស័យទេសចរណ៍វិស័យពាណិជ្ជកម្ម	null	សេដ្ឋកិច្ចអ៊ីតាលីពឹងផ្អែកលើវិស័យជាច្រើនដូចជា វិស័យកសិកម្មធនធានរ៉ែវិស័យទេសចរណ៍វិស័យពាណិជ្ជកម្ម	ត ើស េ ដ្ឋ កិច្ច អ ៉ី តា លី ព ឹង ផ្ អ ែក លើ វិ ស ័យ អ ្វី ខ្ ល ះ ច ូរ រ ៀប រា ប់ ពី វិ ស ័យ ទ ាំង ន ោះ Ġ	37	សេ ដ្ឋ កិច្ច អ៊ី តា លី ព ឹង ផ្ អ ែក លើ វិ ស ័យ ជា ច្ រ ើន ដូច ជា Ġ វិ ស ័យ ក សិ កម្ម ធ ន ធាន រ៉ ែ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ វិ ស ័យ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម	46	▁តើ សេ ដ្ឋ កិច្ច អ ៉ី តា លី ព ឹង ផ្ អ ែក លើ វិ ស ័យ អ ្វី ខ្ ល ះ ច ូរ រ ៀប រ ាប់ ពី វិ ស ័យ ទ ាំង ន ោះ ▁	36	▁សេដ្ឋកិច្ច អ៊ី តា លី ព ឹង ផ្ អ ែក លើ វិ ស ័យ ជា ច ្រ ើន ដូច ជា ▁វិស័យ ក សិ កម្ម ធ ន ធាន រ៉ ែ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ វិ ស ័យ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម	42
តើសន្និសីទភូមិភាគឆ្នាំ ១៩៩៥ ស្តីពីហិង្សាក្នុងគ្រួសារត្រូវបានគេប្រារព្ធធ្វើឡើងនៅប្រទេសណា ហើយសេចក្តីថ្លែងការណ៏ដែលកើតចេញពីសន្និសីទនោះមានឈ្មោះដូចម្តេច	null	សន្និសីទភូមិភាគឆ្នាំ ១៩៩៥ ស្តីពីហិង្សាក្នុងគ្រួសារត្រូវបានគេប្រារព្ធធ្វើឡើងនៅប្រទេសកម្ពុជាសេចក្តីថ្លែងការណ៏ដែលកើតចេញពីសន្និសីទនោះមានឈ្មោះថាសេចក្តីថ្លែងការណ៏ទីក្រុងភ្នំពេញ	null	សន្និសីទភូមិភាគឆ្នាំ ១៩៩៥ ស្តីពីហិង្សាក្នុងគ្រួសារត្រូវបានគេប្រារព្ធធ្វើឡើងនៅប្រទេសកម្ពុជាសេចក្តីថ្លែងការណ៏ដែលកើតចេញពីសន្និសីទនោះមានឈ្មោះថាសេចក្តីថ្លែងការណ៏ទីក្រុងភ្នំពេញ	ត ើស ន្ន ិស ី ទ ភ ូម ិ ភាគ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩ ៥ Ġ ស្ត ី ពី ហ ិ ង្ស ាក ្ន ុង គ្រួសារ ត្រូវ បាន គ េ ប្រា រ ព្ ធ ធ ្វ ើ ឡើង នៅ ប្រ ទេស ណា Ġ ហើយ សេ ច ក្តី ថ ្ល ែង ការ ណ ៏ ដ ែល កើត ចេញ ពី ស ន្ន ិស ី ទ ន ោះ មាន ឈ្មោះ ដូច ម្ ត េច Ġ	68	ស ន្ន ិស ី ទ ភ ូម ិ ភាគ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩ ៥ Ġ ស្ត ី ពី ហ ិ ង្ស ាក ្ន ុង គ្រួសារ ត្រូវ បាន គ េ ប្រា រ ព្ ធ ធ ្វ ើ ឡើង នៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា សេ ច ក្តី ថ ្ល ែង ការ ណ ៏ ដ ែល កើត ចេញ ពី ស ន្ន ិស ី ទ ន ោះ មាន ឈ្មោះ ថា សេ ច ក្តី ថ ្ល ែង ការ ណ ៏ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ	78	▁តើ ស ន្ន ិ សី ទ ភ ូម ិ ភាគ ឆ្នាំ ▁១៩ ៩ ៥ ▁ស្តីពី ហ ិ ង ្សា ក្នុង គ្រួសារ ត្រូវ បាន គ េ ប្រ ារ ព្ ធ ធ ្វ ើ ឡើង នៅ ប្រ ទេស ណា ▁ហើយ ស េច ក្តី ថ ្ល ែង ការ ណ ៏ ដ ែល កើត ចេញ ពី ស ន្ន ិ សី ទ ន ោះ មាន ឈ្មោះ ដូច ម ្ត េច ▁	65	▁សន្និសីទ ភ ូម ិ ភាគ ឆ្នាំ ▁១៩ ៩ ៥ ▁ស្តីពី ហ ិ ង ្សា ក្នុង គ្រួសារ ត្រូវ បាន គ េ ប្រ ារ ព្ ធ ធ ្វ ើ ឡើង នៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ស េច ក្តី ថ ្ល ែង ការ ណ ៏ ដ ែល កើត ចេញ ពី ស ន្ន ិ សី ទ ន ោះ មាន ឈ្មោះ ថា ស េច ក្តី ថ ្ល ែង ការ ណ ៏ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ	71
តើប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដេលមានសិទ្ធិ និងមានបំណងឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនបោះឆ្នោត តំណាងរាស្រ្ដត្រូវបំពេញលក្ខខណ្ឌអ្វីខ្លះ	null	ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដេលមានសិទ្ធិ និងមានបំណងឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនបោះឆ្នោត តំណាងរាស្រ្ដត្រូវបំពេញលក្ខខណ្ឌដូចខាងក្រោមមានសញ្ជាតិខ្មែរពីកំណើតមានអាយុ២៥ឆ្នាំឡើងទៅគិតដល់ថ្ងៃបោះឆ្នោតមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតស្នាក់នៅអចិន្រៃ្តយ៌ក្នុង ព្រះរាជណាចក្រកម្ពុជាយ៉ាងតិចមួយឆ្នាំគិតដល់ថ្ងៃបោះឆ្នោត	null	ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដេលមានសិទ្ធិ និងមានបំណងឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនបោះឆ្នោត តំណាងរាស្រ្ដត្រូវបំពេញលក្ខខណ្ឌដូចខាងក្រោមមានសញ្ជាតិខ្មែរពីកំណើតមានអាយុ២៥ឆ្នាំឡើងទៅគិតដល់ថ្ងៃបោះឆ្នោតមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតស្នាក់នៅអចិន្រៃ្តយ៌ក្នុង ព្រះរាជណាចក្រកម្ពុជាយ៉ាងតិចមួយឆ្នាំគិតដល់ថ្ងៃបោះឆ្នោត	ត ើប ្រ ជា ពល រដ្ឋ ខ្ ម ែរ ដ េ ល មាន សិ ទ្ធិ Ġ និង មាន ប ំណ ង ឈ រ ឈ្មោះ ជា ប េក ្ខ ជន ប ោះ ឆ្ ន ោត Ġ ត ំណ ាង រា ស្រ ្ ដ ត្រូវ ប ំព េញ ល ក្ខ ខ ណ្ឌ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	53	ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ខ្ ម ែរ ដ េ ល មាន សិ ទ្ធិ Ġ និង មាន ប ំណ ង ឈ រ ឈ្មោះ ជា ប េក ្ខ ជន ប ោះ ឆ្ ន ោត Ġ ត ំណ ាង រា ស្រ ្ ដ ត្រូវ ប ំព េញ ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ដូច ខា ង ក្រោម មាន ស ញ្ជ ាត ិ ខ្ ម ែរ ពី កំ ណ ើត មាន អា យ ុ ២៥ ឆ្នាំ ឡើង ទៅ គ ិត ដល់ ថ ្ង ៃ ប ោះ ឆ្ ន ោត មាន សិ ទ្ធិ ប ោះ ឆ្ ន ោត ស្ន ាក់ នៅ អ ច ិន ្រ ៃ ្ត យ ៌ ក្នុង Ġ ព្រ ះ រាជ ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា âĢĭ យ៉ាង តិ ច មួយ ឆ្នាំ គ ិត ដល់ ថ ្ង ៃ ប ោះ ឆ្ ន ោត	127	▁តើ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ខ្ ម ែរ ដ េ ល មាន សិ ទ្ធិ ▁និង មាន ប ំណ ង ឈ រ ឈ្មោះ ជា ប េ ក្ខ ជន ប ោះ ឆ្ ន ោត ▁តំណាង រា ស្រ ្ ដ ត្រូវ ប ំព េញ ល ក្ខ ខ ណ្ឌ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	50	▁ប្រជាពលរដ្ឋ ខ្ ម ែរ ដ េ ល មាន សិ ទ្ធិ ▁និង មាន ប ំណ ង ឈ រ ឈ្មោះ ជា ប េ ក្ខ ជន ប ោះ ឆ្ ន ោត ▁តំណាង រា ស្រ ្ ដ ត្រូវ ប ំព េញ ល ក្ខ ខ ណ្ឌ ដូច ខា ង ក្រោម មាន ស ញ្ជ ា តិ ខ្ ម ែរ ពី ក ំណ ើត មាន អ ាយ ុ ២៥ ឆ្នាំ ឡើង ទៅ គ ិត ដល់ ថ ្ង ៃ ប ោះ ឆ្ ន ោត មាន សិ ទ្ធិ ប ោះ ឆ្ ន ោត ស្ន ាក់ នៅ អ ច ិន ្រ ៃ ្ត យ ៌ ក្នុង ▁ព្រះរាជ ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ▁យ៉ាងតិច មួយ ឆ្នាំ គ ិត ដល់ ថ ្ង ៃ ប ោះ ឆ្ ន ោត	118
ចូរពិពណ៌នាពីស៊ីមណូស្ដែមទាំងបួនក្រុម	null	ពិពណ៌នាស៊ីមណូស្ដែមទាំងបួនក្រុមប្រង់ Cycard វាមានរូបរាងបួនដើម ត្នោតម្យ៉ាងដែលមានស្លឹកផ្ដុំនៅកំពូលខាងចុង តែផលិតកោន កូនីភែ Conifersមានស្លឹកដូចជាម្ជុល ស្រល់ ដែលអាចឪ្យការពារ ការបាត់បង់ជាតិទឹកនិងអាចឪ្យបន្សាំទៅនិងអាកាសធាតុស្ងួត ស្លឹករបស់កូនីភែមានពណ៌បៃតងពេញមួយឆ្នាំ គីងកូ Gingoes មានកំណើតតាំងពីរាប់រយលានឆ្នាំមកហើយ វាមានដុះនៅក្នុងប្រទេសមួយចំនួន ដូចជាប្រទេសចិន ជប៉ុននិងកូរ៉េជាដើម សព្វថ្ងៃគេដាំវានៅតាមដងផ្លូវតាមទីក្រុងព្រោះវាធន់និងកង្វក់បរិយកាសបាន ស៊ីណេតូភីត Cinetophytes ជារុក្ខជាតិដែលដុះនៅតាមតំបន់វាលខ្សាច់មានអាកាសធាតុក្ដៅនិងក្នុងតំបន់ព្រៃត្រូទិចមានភ្លៀង ស៊ីណេតូភីតជាមួយចំនួនជាដើមឈើ និងមួយចំនួនទៀតជារុក្ខជាតិចុល្លព្រឹក្ស រុក្ខជាតិប្រភេទនេះអាចរស់នៅបានជាងមួយពាន់ឆ្នាំ	null	ពិពណ៌នាស៊ីមណូស្ដែមទាំងបួនក្រុមប្រង់ Cycard វាមានរូបរាងបួនដើម ត្នោតម្យ៉ាងដែលមានស្លឹកផ្ដុំនៅកំពូលខាងចុង តែផលិតកោន កូនីភែ Conifersមានស្លឹកដូចជាម្ជុល ស្រល់ ដែលអាចឪ្យការពារ ការបាត់បង់ជាតិទឹកនិងអាចឪ្យបន្សាំទៅនិងអាកាសធាតុស្ងួត ស្លឹករបស់កូនីភែមានពណ៌បៃតងពេញមួយឆ្នាំ គីងកូ Gingoes មានកំណើតតាំងពីរាប់រយលានឆ្នាំមកហើយ វាមានដុះនៅក្នុងប្រទេសមួយចំនួន ដូចជាប្រទេសចិន ជប៉ុននិងកូរ៉េជាដើម សព្វថ្ងៃគេដាំវានៅតាមដងផ្លូវតាមទីក្រុងព្រោះវាធន់និងកង្វក់បរិយកាសបាន ស៊ីណេតូភីត Cinetophytes ជារុក្ខជាតិដែលដុះនៅតាមតំបន់វាលខ្សាច់មានអាកាសធាតុក្ដៅនិងក្នុងតំបន់ព្រៃត្រូទិចមានភ្លៀង ស៊ីណេតូភីតជាមួយចំនួនជាដើមឈើ និងមួយចំនួនទៀតជារុក្ខជាតិចុល្លព្រឹក្ស រុក្ខជាតិប្រភេទនេះអាចរស់នៅបានជាងមួយពាន់ឆ្នាំ	ច ូរ ពិ ព ណ៌ នា ពី ស៊ី ម ណូ ស្ ដ ែម ទ ាំង ប ួន ក្រុម Ġ	18	ពិ ព ណ៌ នា ស៊ី ម ណូ ស្ ដ ែម ទ ាំង ប ួន ក្រុម ប្រ ង់ ĠCyc ard Ġ វា មាន រូប រា ង ប ួន ដើម Ġ ត ្ន ោត ម្ យ៉ាង ដ ែល មាន ស្ ល ឹក ផ្ ដ ុំ នៅ កំ ព ូល ខា ង ច ុង Ġ តែ ផល ិត ក ោន Ġ កូ នី ភ ែ ĠCon ifers មាន ស្ ល ឹក ដូច ជា ម្ ជ ុល Ġ ស្រ ល់ Ġ ដ ែល អា ច ឪ ្យ ការពារ Ġ ការ បា ត់ បង់ ជាតិ ទឹក និង អា ច ឪ ្យ ប ន្ សា ំ ទៅ និង អា កាស ធាតុ ស្ ង ួត Ġ ស្ ល ឹក រ ប ស់ កូ នី ភ ែម ាន ព ណ៌ ប ៃ ត ង ព េញ មួយ ឆ្នាំ Ġ គី ង កូ ĠGing oes ÂłĠ មាន កំ ណ ើត តាំង ពី រា ប់ រយ លាន ឆ្នាំ មក ហើយ Ġ វា មាន ដ ុះ នៅ ក្នុង ប្រ ទេស មួយ ចំ ន ួន Ġ ដូច ជា ប្រ ទេស ច ិន Ġ ជ ប៉ ុន និង កូ រ៉េ ជា ដើម Ġ ស ព្វ ថ ្ង ៃ គ េ ដា ំ វា នៅ តា ម ដង ផ្ល ូវ តា ម ទី ក្រុង ព្រ ោះ វា ធ ន់ និង ក ង ្វ ក់ បរ ិយ កាស បាន Ġ ស៊ី ណេត ូ ភ ីត ĠCin et ophy tes Ġ ជា រ ុក ្ខ ជាតិ ដ ែល ដ ុះ នៅ តា ម ត ំ ប ន់ វា ល ខ្ សា ច ់ មាន អា កាស ធាតុ ក្ ដ ៅ និង ក្នុង ត ំ ប ន់ ព្រ ៃ ត្រ ូ ទិ ច មាន ភ្ល ៀង Ġ ស៊ី ណេត ូ ភ ីត ជា មួយ ចំ ន ួន ជា ដើម ឈ ើ Ġ និង មួយ ចំ ន ួន ទៀត ជា រ ុក ្ខ ជាតិ ច ុល ្ល ព្រឹក ្ស Ġ រ ុក ្ខ ជាតិ ប្រ ភ េ ទ នេះ អា ចរ ស់ នៅ បាន ជា ង មួយ ពាន់ ឆ្នាំ	292	▁ចូរ ពិ ព ណ៌ នា ពី ស៊ី ម ណូ ស្ ដ ែម ទ ាំង ប ួន ក្រុម ▁	17	▁ពិ ព ណ៌ នា ស៊ី ម ណូ ស្ ដ ែម ទ ាំង ប ួន ក្រុម ប្រ ង់ ▁Cy card ▁វា មាន រូប រ ាង ប ួន ដើម ▁ត្នោត ម្ យ៉ាង ដ ែល មាន ស ្ល ឹក ផ្ ដ ុំ នៅ ក ំព ូល ខា ង ច ុង ▁តែ ផល ិត ក ោន ▁កូន ី ភ ែ ▁Con ifer s មាន ស ្ល ឹក ដូច ជា ម្ ជ ុល ▁ស្រ ល់ ▁ដែល អា ច ឪ ្យ ការពារ ▁ការបាត់បង់ ជាតិ ទឹក និង អា ច ឪ ្យ ប ន ្សា ំ ទៅ និង អា កាស ធាតុ ស្ ង ួត ▁ស្លឹក រ ប ស់ កូ នី ភ ែ មាន ព ណ៌ ប ៃ ត ង ព េញ មួយ ឆ្នាំ ▁គី ង កូ ▁G ing o es ▁មាន ក ំណ ើត តាំង ពី រ ាប់ រយ លាន ឆ្នាំ មក ហើយ ▁វា មាន ដ ុះ នៅ ក្នុង ប្រ ទេស មួយ ចំ ន ួន ▁ដូចជា ប្រ ទេស ច ិន ▁ជប៉ុន និង កូ រ៉េ ជា ដើម ▁សព្វ ថ ្ង ៃ គ េ ដ ាំ វា នៅ ត ាម ដង ផ្ល ូវ ត ាម ទី ក្រុង ព្រ ោះ វា ធ ន់ និង ក ង ្វ ក់ ប រិយ កាស បាន ▁ស៊ី ណេត ូ ភ ីត ▁C ine to phy tes ▁ជា រ ុ ក្ខ ជាតិ ដ ែល ដ ុះ នៅ ត ាម ត ំ ប ន់ វ ាល ខ្ ស ាច់ មាន អា កាស ធាតុ ក្ ដ ៅ និង ក្នុង ត ំ ប ន់ ព្រ ៃ ត្រ ូ ទ ិច មាន ភ្ល ៀង ▁ស៊ី ណេត ូ ភ ីត ជា មួយ ចំ ន ួន ជា ដើម ឈ ើ ▁និង មួយ ចំ ន ួន ទៀត ជា រ ុ ក្ខ ជាតិ ច ុល ្ល ព្រឹក ្ស ▁រុក្ខជាតិ ប្រ ភ េ ទ នេះ អា ច រស់ នៅ បាន ជា ង មួយ ពាន់ ឆ្នាំ	276
តើពួកខ្មែរក្រហមចង់កសាងសង្គមគ្មានវណ្ណៈ តើនៅសម័យប៉ុលពតមានវណ្ណៈដែរឬទេ បើមានអ្វីខ្លះ	null	ពួកខ្មែរក្រហមចង់កសាងសង្គមគ្មានវណ្ណៈហើយនូវក្នុង២ វណ្ណៈគឺវណ្ណៈមូលដ្ឋានចាស់ ប្រជាជនចាសា់ក្រុងអ្នកតស៊ូពីមុនច១៣៩០ រហូតមកវណ្ណៈមូលដ្ឋានថ្មី ប្រជាជនថ្មី ពួក១៧មេសា ឬពួកអ្នកមកតាំងលំនៅក្រោយ ១៧ មេសា ១៧៥៧	null	ពួកខ្មែរក្រហមចង់កសាងសង្គមគ្មានវណ្ណៈហើយនូវក្នុង២ វណ្ណៈគឺវណ្ណៈមូលដ្ឋានចាស់ ប្រជាជនចាសា់ក្រុងអ្នកតស៊ូពីមុនច១៣៩០ រហូតមកវណ្ណៈមូលដ្ឋានថ្មី ប្រជាជនថ្មី ពួក១៧មេសា ឬពួកអ្នកមកតាំងលំនៅក្រោយ ១៧ មេសា ១៧៥៧	ត ើ ព ួ ក ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ច ង់ ក សា ង សង ្ គម គ ្ម ាន វ ណ្ណ ៈ Ġ ត ើន ៅ សម័យ ប៉ ុល ព ត មាន វ ណ្ណ ៈ ដ ែរ ឬ ទេ Ġ ប ើម ាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	49	ព ួ ក ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ច ង់ ក សា ង សង ្ គម គ ្ម ាន វ ណ្ណ ៈ ហើយ ន ូវ ក្នុង ២ Ġ វ ណ្ណ ៈ គ ឺ វ ណ្ណ ៈ ម ូល ដ្ឋាន ច ាស់ Ġ ប្រ ជា ជន ច ាស ា ់ ក្រុង អ្នក ត ស៊ូ ពី ម ុន ច ១ ៣ ៩០ Ġ រ ហ ូត មក វ ណ្ណ ៈ ម ូល ដ្ឋាន ថ ្ម ី Ġ ប្រ ជា ជន ថ ្ម ី Ġ ព ួ ក ១ ៧ មេ សា Ġ ឬ ព ួ ក អ្នក មក តាំង លំ នៅ ក្រ ោយ Ġ ១ ៧ Ġ មេ សា Ġ ១ ៧ ៥ ៧	104	▁តើ ព ួ ក ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ច ង់ ក សា ង ស ង្គ ម គ ្ មាន វ ណ្ណ ៈ ▁តើ នៅ សម័យ ប៉ ុល ព ត មាន វ ណ្ណ ៈ ដ ែរ ឬ ទេ ▁បើ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	46	▁ពួក ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ច ង់ ក សា ង ស ង្គ ម គ ្ មាន វ ណ្ណ ៈ ហើយ ន ូវ ក្នុង ២ ▁វណ្ណៈ គ ឺ វ ណ្ណ ៈ ម ូល ដ្ឋាន ច ាស់ ▁ប្រជាជន ច ា សា ់ ក្រុង អ្នក ត ស៊ូ ពី ម ុន ច ១ ៣ ៩០ ▁រហូត មក វ ណ្ណ ៈ ម ូល ដ្ឋាន ថ ្ម ី ▁ប្រជាជន ថ ្ម ី ▁ពួក ១ ៧ មេ សា ▁ឬ ព ួ ក អ្នក មក តាំង លំ នៅ ក្រ ោយ ▁១៧ ▁មេសា ▁១៧ ៥ ៧	89
តើប្រភពនៃទំនាស់ក្នងតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ាចេញពីបញ្ហាអ្វីខ្លះ	null	ប្រភពនៃទំនាស់នៅក្នុងតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ាលេចចេញមកពីបញ្ហាមួយចំនួនដូចជា បញ្ហាចម្រុះជាតិសាសន៍បញ្ហាប្រកាន់សាសនានិកាយផ្សេងៗគ្នាបញ្ហារ៉ែប្រេងកាតបញ្ហាព្រំដែនបញ្ហាទំនាស់បង្កឡើងដោយប្រទេសមហាអំណាច	null	ប្រភពនៃទំនាស់នៅក្នុងតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ាលេចចេញមកពីបញ្ហាមួយចំនួនដូចជា បញ្ហាចម្រុះជាតិសាសន៍បញ្ហាប្រកាន់សាសនានិកាយផ្សេងៗគ្នាបញ្ហារ៉ែប្រេងកាតបញ្ហាព្រំដែនបញ្ហាទំនាស់បង្កឡើងដោយប្រទេសមហាអំណាច	ត ើប ្រ ភព នៃ ទំ នា ស់ ក្ ន ង ត ំ ប ន់ ម ជ ្ឈ ិម បូ ព ៌ ា ចេញ ពី ប ញ ្ហ ា អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	34	ប្រ ភព នៃ ទំ នា ស់ នៅ ក្នុង ត ំ ប ន់ ម ជ ្ឈ ិម បូ ព ៌ ាល េច ចេញ មក ពី ប ញ ្ហ ាម ួយ ចំ ន ួន ដូច ជា âĢĭ Ġ ប ញ ្ហ ា ចម្រ ុះ ជាតិ សា ស ន៍ ប ញ ្ហ ាប ្រ កាន់ សា ស នា និ កាយ ផ្ សេ ង ៗ គ្នា ប ញ ្ហ ារ ៉ ែប ្រ េង កា ត ប ញ ្ហ ា ព្រ ំ ដ ែន ប ញ ្ហ ា ទំ នា ស់ បង ្ក ឡើង ដោយ ប្រ ទេស ម ហា អ ំណ ា ច ĠâĢĭ	97	▁តើ ប្រ ភព នៃ ទំ ន ាស់ ក ្ន ង ត ំ ប ន់ ម ជ ្ឈ ិម បូ ព ៌ ា ចេញ ពី ប ញ ្ហ ា អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	33	▁ប្រភព នៃ ទំ ន ាស់ នៅ ក្នុង ត ំ ប ន់ ម ជ ្ឈ ិម បូ ព ៌ ាល េច ចេញ មក ពី ប ញ ្ហ ា មួយ ចំ ន ួន ដូច ជា ▁បញ្ហា ចម្រ ុះ ជាតិ សា ស ន៍ ប ញ ្ហ ា ប្រ កាន់ សា ស នា និ កាយ ផ្ ស េង ៗ គ្នា ប ញ ្ហ ា រ៉ ែ ប្រ េង ក ាត ប ញ ្ហ ា ព្រ ំ ដ ែន ប ញ ្ហ ា ទំ ន ាស់ ប ង្ក ឡើង ដោយ ប្រ ទេស ម ហា អ ំ ណា ច ▁	93
តើឥន្ធនៈផូស៊ីលមានប៉ុន្មានប្រភេទ អ្វីខ្លះ	null	ឥន្ធនៈផូស៊ីលមាន៣ប្រភេទគឺឥន្ធនៈផូស៊ីលរឹងមាន ធ្យូងថ្ម ធ្យូងតូប ធ្យូបលីញីត ធ្យូងប៊ីទូម និងធ្យូងអង់ត្រាស៊ីត ឥន្ធនៈផូស៊ីលរាវមាន ប្រេងឆៅ សាំង ម៉ាស៊ូត ប្រេងកាត ប្រេងរំអិល ឧស្ម័នឥន្ធនៈផូស៊ីលមាន ឧស្ម័នធម្មជាតិ មេតាន អេតាន អិលភីជីLPG	null	ឥន្ធនៈផូស៊ីលមាន៣ប្រភេទគឺឥន្ធនៈផូស៊ីលរឹងមាន ធ្យូងថ្ម ធ្យូងតូប ធ្យូបលីញីត ធ្យូងប៊ីទូម និងធ្យូងអង់ត្រាស៊ីត ឥន្ធនៈផូស៊ីលរាវមាន ប្រេងឆៅ សាំង ម៉ាស៊ូត ប្រេងកាត ប្រេងរំអិល ឧស្ម័នឥន្ធនៈផូស៊ីលមាន ឧស្ម័នធម្មជាតិ មេតាន អេតាន អិលភីជីLPG	ត ើ ឥ ន្ធ នៈ ផ ូស ៊ី ល មាន ប៉ ុន ្ម ាន ប្រ ភ េ ទ Ġ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	23	ឥ ន្ធ នៈ ផ ូស ៊ី ល មាន ៣ ប្រ ភ េ ទ គ ឺ ឥ ន្ធ នៈ ផ ូស ៊ី ល រ ឹង មាន Ġ ធ ្យូ ង ថ ្ម Ġ ធ ្យូ ង តូ ប ĠâĢĭ ធ ្យូ ប លី ញ ីត Ġ ធ ្យូ ង ប៊ី ទូ ម Ġ និង ធ ្យូ ង អ ង់ ត្រា ស៊ី ត ĠâĢĭ ឥ ន្ធ នៈ ផ ូស ៊ី ល រា វ មាន Ġ ប្រ េង ឆ ៅ Ġ សា ំ ង Ġ ម៉ា ស៊ូ ត Ġ ប្រ េង កា ត Ġ ប្រ េង âĢĭ រំ អ ិល Ġ ឧ ស្ម ័ន ឥ ន្ធ នៈ ផ ូស ៊ី ល មាន Ġ ឧ ស្ម ័ន ធម្ម ជាតិ Ġ មេ តា ន Ġ អ េត ាន Ġ អ ិល ភ ី ជី L PG Ġ	112	▁តើ ឥ ន្ធ នៈ ផ ូ ស៊ី ល មាន ប៉ ុន ្ មាន ប្រ ភ េ ទ ▁អ្វី ខ្ ល ះ ▁	21	▁ឥ ន្ធ នៈ ផ ូ ស៊ី ល មាន ៣ ប្រ ភ េ ទ គ ឺ ឥ ន្ធ នៈ ផ ូ ស៊ី ល រ ឹង មាន ▁ធ ្យូ ង ថ ្ម ▁ធ ្យូ ង ត ូប ▁ធ ្យូ ប លី ញ ីត ▁ធ ្យូ ង ប៊ី ទូ ម ▁និង ធ ្យូ ង អ ង់ ត្រា ស៊ី ត ▁ឥ ន្ធ នៈ ផ ូ ស៊ី ល រ ាវ មាន ▁ប្រេង ឆ ៅ ▁សាំង ▁ម៉ា ស៊ូ ត ▁ប្រេង ក ាត ▁ប្រេង ▁រំ អ ិល ▁ឧស្ម័ន ឥ ន្ធ នៈ ផ ូ ស៊ី ល មាន ▁ឧស្ម័ន ធម្ម ជាតិ ▁មេ តា ន ▁អេ តា ន ▁អិល ភ ី ជី LP G ▁	102
នៅកម្ពុជាចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៩៩មក គេសង្កេតឃើញកំណើតទេសចរណ៍អន្តរជាតិជាបន្តបន្ទាប់ចូរបញ្ជាក់អំពីមូលហេតុនៃកំណើតទេសចរណ៍នេះ	null	មូលហេតុនៃកំណើតទេសចរណ៍ព្រោះ ប្រទេសកម្ពុជា ជាប្រទេសមានសន្តិភាព សុវត្ថិភាពសង្គម នយោបាយបើកចំហជើងមេឃរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលទំនាក់ទំនងផ្សព្វផ្សាយវិស័យទេសចរណ៍ទៅក្នុងពភិពលោក ដើម្បីទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍ពិភពលោកអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋានរចនាសម្ព័ន្ធទេសចរណ៍យ៉ាងប្រណិតមានឋានៈអន្តរជាតិ	null	មូលហេតុនៃកំណើតទេសចរណ៍ព្រោះ ប្រទេសកម្ពុជា ជាប្រទេសមានសន្តិភាព សុវត្ថិភាពសង្គម នយោបាយបើកចំហជើងមេឃរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលទំនាក់ទំនងផ្សព្វផ្សាយវិស័យទេសចរណ៍ទៅក្នុងពភិពលោក ដើម្បីទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍ពិភពលោកអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋានរចនាសម្ព័ន្ធទេសចរណ៍យ៉ាងប្រណិតមានឋានៈអន្តរជាតិ	នៅ ក ម្ព ុ ជា ច ាប់ ពី ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩ ៩ មក Ġ គ េស ង្ក េត ឃើញ កំ ណ ើត ទេស ចរ ណ៍ អ ន្ត រ ជាតិ ជា ប ន្ត បន្ទាប់ ច ូរ បញ្ជា ក់ អ ំព ី ម ូល ហេតុ នៃ កំ ណ ើត ទេស ចរ ណ៍ នេះ Ġ	50	ម ូល ហេតុ នៃ កំ ណ ើត ទេស ចរ ណ៍ ព្រ ោះ Ġ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា Ġ ជា ប្រ ទេស មាន ស ន្ត ិ ភាព Ġ សុ វ ត្ថ ិ ភាព សង ្ គម Ġ ន យោ បា យ ប ើក ចំ ហ ជើង មេ ឃ រ ប ស់ រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល ទំ នាក់ ទំ ន ង ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ទៅ ក្នុង ព ភិ ពល ោក Ġ ដើម ្ប ី ទ ាក់ ទ ាញ ភ ្ញ ៀវ ទេស ចរ ណ៍ ពិ ភព លោក អភិវឌ្ឍ ន៍ âĢĭ ហ េ ដ្ឋាន រ ច នា សម ្ ព ័ន ្ ធ ទេស ចរ ណ៍ យ៉ាង âĢĭ ប្រ ណ ិត មាន ឋ ាន ៈ អ ន្ត រ ជាតិ	119	▁នៅ ក ម្ព ុ ជា ច ាប់ ពី ឆ្នាំ ▁១៩ ៩ ៩ មក ▁គេ ស ង្ក េត ឃើញ ក ំណ ើត ទេស ចរ ណ៍ អ ន្ត រ ជាតិ ជា ប ន្ត បន្ទាប់ ច ូរ បញ្ជា ក់ អ ំព ី ម ូល ហេតុ នៃ ក ំណ ើត ទេស ចរ ណ៍ នេះ ▁	50	▁មូលហេតុ នៃ ក ំណ ើត ទេស ចរ ណ៍ ព្រ ោះ ▁ប្រទេស ក ម្ព ុ ជា ▁ជា ប្រ ទេស មាន ស ន្ត ិ ភាព ▁សុវត្ថិភាព ស ង្គ ម ▁នយោបាយ ប ើក ចំ ហ ជើង មេ ឃ រ ប ស់ រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ទំ នាក់ ទំ ន ង ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ទៅ ក្នុង ព ភិ ព លោក ▁ដើម្បី ទ ាក់ ទ ាញ ភ ្ញ ៀវ ទេស ចរ ណ៍ ពិ ភព លោក អភិវឌ្ឍ ន៍ ▁ហេ ដ្ឋាន រ ច នា ស ម្ព ័ ន្ធ ទេស ចរ ណ៍ យ៉ាង ▁ប្រណិត មាន ឋ ាន ៈ អ ន្ត រ ជាតិ	102
ចូរបង្ហាញពីប្រទេសចំនួនប្រាំដែលមានប្រជាជនច្រើនជាងគេ	null	បង្ហាញពីប្រទេសដែលមានប្រជាជនច្រើនជាងគេនៅលើពិភពលោកសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនសាធារណរដ្ឋឥណ្ឌាសាធារណរដ្ឋឥណ្ឌូណេស៊ីសហរដ្ឋអាមេរិកប្រេហ្ស៊ីល	null	បង្ហាញពីប្រទេសដែលមានប្រជាជនច្រើនជាងគេនៅលើពិភពលោកសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនសាធារណរដ្ឋឥណ្ឌាសាធារណរដ្ឋឥណ្ឌូណេស៊ីសហរដ្ឋអាមេរិកប្រេហ្ស៊ីល	ច ូរ បង ្ហ ាញ ពី ប្រ ទេស ចំ ន ួន ប្រា ំ ដ ែល មាន ប្រ ជា ជន ច្ រ ើន ជា ង គ េ Ġ	26	បង ្ហ ាញ ពី ប្រ ទេស ដ ែល មាន ប្រ ជា ជ âĢĭ ន ច្ រ ើន ជា ង គ េន ៅ លើ ពិ ភព លោក សា ធា រណ រដ្ឋ ប្រ ជា មាន ិត ច ិន សា ធា រណ រដ្ឋ ឥ ណ្ឌ ា âĢĭ សា ធា រណ រដ្ឋ ឥ ណ្ឌ ូ ណេ ស៊ី ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ប្រ េ ហ្ស៊ី ល	61	▁ចូរ ប ង្ហ ាញ ពី ប្រ ទេស ចំ ន ួន ប្រ ាំ ដ ែល មាន ប្រ ជា ជន ច ្រ ើន ជា ង គ េ ▁	25	▁បង្ហាញ ពី ប្រ ទេស ដ ែល មាន ប្រ ជា ជ ▁ន ច ្រ ើន ជា ង គ េន ៅ លើ ពិ ភព លោក សា ធា រណ រដ្ឋ ប្រ ជា មាន ិត ច ិន សា ធា រណ រដ្ឋ ឥ ណ្ឌ ា ▁សាធារណរដ្ឋ ឥ ណ្ឌ ូ ណេ ស៊ី ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ប្រ េ ហ្ស៊ី ល	56
តើប្រទេសណាខ្លះ ជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មសំខាន់ជាងគេរបស់អូសាស្រ្តាលី	null	ប្រទេសជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មសំខាន់ជាងគេរបស់អូសាស្រ្តាលី មានអង់គ្លេស ជប៉ុន កូរ៉េ តៃវ៉ាន់ សិង្ហបុរី និងហុងកុង	null	ប្រទេសជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មសំខាន់ជាងគេរបស់អូសាស្រ្តាលី មានអង់គ្លេស ជប៉ុន កូរ៉េ តៃវ៉ាន់ សិង្ហបុរី និងហុងកុង	ត ើប ្រ ទេស ណា ខ្ ល ះ Ġ ជា ដៃ គូ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម សំ ខា ន់ ជា ង គ េរ ប ស់ អូ សា ស្រ ្ត ាល ី Ġ	31	ប្រ ទេស ជា ដៃ គូ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម សំ ខា ន់ ជា ង គ េរ ប ស់ អូ សា ស្រ ្ត ាល ី Ġ មាន អ ង់ គ ្ល េស Ġ ជ ប៉ ុន Ġ កូ រ៉េ Ġ ត ៃ វ៉ាន់ Ġ សិ ង្ហ ប ុរ ី Ġ និង ហ ុង ក ុង	49	▁តើ ប្រ ទេស ណា ខ្ ល ះ ▁ជា ដៃ គូ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម សំ ខ ាន់ ជា ង គ េរ ប ស់ អូ សា ស្រ ្ត ាល ី ▁	30	▁ប្រទេស ជា ដៃ គូ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម សំ ខ ាន់ ជា ង គ េរ ប ស់ អូ សា ស្រ ្ត ាល ី ▁មាន អ ង់ គ ្ល េស ▁ជប៉ុន ▁កូរ៉េ ▁តៃវ៉ាន់ ▁សិង្ហបុរី ▁និង ហ ុង ក ុង	39
តើការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្រ្តអាណត្តិទី៦នឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃណាខែណា?	null	ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្រ្តអាណត្តិទី៦នឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅ ថ្ងៃទី២៩ ខែ កក្កដា ឆ្នាំ ២០១៨	null	ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្រ្តអាណត្តិទី៦នឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅ ថ្ងៃទី២៩ ខែ កក្កដា ឆ្នាំ ២០១៨	ត ើក ារ ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ្រ ើស រ ើស ត ំណ ាង រា ស្រ ្ត អា ណ ត្តិ ទី ៦ នឹង ប្រ ព្រ ឹត ្ត ទៅ នៅ ថ ្ង ៃ ណា ខែ ណា ? Ġ	36	ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ្រ ើស រ ើស ត ំណ ាង រា ស្រ ្ត អា ណ ត្តិ ទី ៦ នឹង ប្រ ព្រ ឹត ្ត ទៅ នៅ Âł ថ ្ង ៃ ទី ២ ៩ Ġ ខែ Ġ ក ក្ក ដា Ġ ឆ្នាំ Ġ ២០ ១ ៨	42	▁តើ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ្រ ើស រ ើស ត ំណ ាង រា ស្រ ្ត អា ណ ត្តិ ទី ៦ នឹង ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ទៅ នៅ ថ ្ង ៃ ណា ខែ ណា ? ▁	35	▁ការបោះឆ្នោត ជ្រ ើស រ ើស ត ំណ ាង រា ស្រ ្ត អា ណ ត្តិ ទី ៦ នឹង ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ទៅ នៅ ▁ថ្ងៃទី ២ ៩ ▁ខែ ▁កក្កដា ▁ឆ្នាំ ▁២០១៨	30
តើមានកត្តាអ្វីខ្លះដែលធ្វើឱ្យអ្នកដឹកនាំសម្រេចជោជ័យ	null	មានកត្តាដែលធ្វើឱ្យអ្នកដឹកនាំសម្រេចជោគជ័យបុគ្គលិកក្នុងអង្គភាពប្រព័ន្ធយន្តការការងារ របៀបរបបការងារ ច្បាប់ទម្លាប់វិន័យខាងក្នុង និងក្រៅអង្គភាពជំហរអ្នកដឹកនាំ	null	មានកត្តាដែលធ្វើឱ្យអ្នកដឹកនាំសម្រេចជោគជ័យបុគ្គលិកក្នុងអង្គភាពប្រព័ន្ធយន្តការការងារ របៀបរបបការងារ ច្បាប់ទម្លាប់វិន័យខាងក្នុង និងក្រៅអង្គភាពជំហរអ្នកដឹកនាំ	ត ើម ាន ក ត្ត ា អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល ធ ្វ ើ ឱ្យ អ្នក ដ ឹក នាំ សម ្រ េច ជ ោ ជ ័យ Ġ	28	មាន ក ត្ត ា ដ ែល ធ ្វ ើ ឱ្យ អ្នក ដ ឹក នាំ សម ្រ េច ជ ោ គ ជ ័យ ប ុ គ្គ ល ិក ក្នុង អង្គ ភាព ប្រ ព ័ន ្ ធ យ ន្ត ការ ការងារ Ġ រ ប ៀប រ ប ប ការងារ Ġ ច្ បា ប់ ទ ម្ល ាប់ វិ ន ័យ ខា ង ក្នុង Ġ និង ក្រ ៅ អង្គ ភាព ជំ ហ រ អ្នក ដ ឹក នាំ	70	▁តើ មាន ក ត្ត ា អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល ធ ្វ ើ ឱ្យ អ្នក ដ ឹក នាំ ស ម្រ េច ជ ោ ជ ័យ ▁	27	▁មាន ក ត្ត ា ដ ែល ធ ្វ ើ ឱ្យ អ្នក ដ ឹក នាំ ស ម្រ េច ជ ោ គ ជ ័យ ប ុ គ្គ ល ិក ក្នុង អង្គ ភាព ប្រ ព ័ ន្ធ យ ន្ត ការ ការងារ ▁របៀប រ ប ប ការងារ ▁ច្បាប់ ទ ម្ល ាប់ វ ិន ័យ ខា ង ក្នុង ▁និង ក្រ ៅ អង្គ ភាព ជំ ហ រ អ្នក ដ ឹក នាំ	65
ប្រាសាទអង្គវត្ត មានសំណង់រឹងមាំ ល្អហើយស្អាត តើសំណង់នេះមានការទាក់ទងទៅនឹងខ្លះ ចូរបញ្ជាក់	null	ប្រាសាទអង្គរវត្តមានភាពរឹងមាំ ល្អ ស្អាត ដោយសំណង់ប្រាសាទទាក់ទង ទៅនឹង គណិតវិទ្យា គណិតវិទ្យាក្នុង លំហមើលពីចម្ងាយរាងតូចច្រឡឹង ហើយកំពូលស្ថិតនៅស៊ីមេទ្រីគ្នា ឬឆ្លុះគ្នា រូបវិទ្យា លើដី និងក្រោមដីមានទម្ងន់ និងទំហំស្មើគ្នាធ្វើឱ្យប្រាសាទមានលំនឹង និងជំហររឹងមាំ មិនងាយស្រុត គីមីវិទ្យា ថ្មមួយដុំៗ ភ្ជាប់គ្នាដោយ សារធាតុម៉្យាង គឺម្សៅបន្សំមាន ស្តរត្នោត កំបោរ ខ្សាច់ម៉ត់ ជ័រឈើ ជីវវិទ្យា សិក្សាលើថ្មដែលល្អ ដែលរឹងមាំ ទុកបានយូរ ស្ថាបត្យកម្ម មានទេព្យកោសល្យខ្ពស់ ស្នាដៃល្អអាច រក្សាបានយូរ ធារាសាស្រ្ត មានភ្លៀងធ្លាក់ជាក់ពេញ ២៤ម៉ោង ក្នុង១ថ្ងៃក៏មិនជន់លិចដែរ ដោយមានប្រព័ន្ធទឹកហូរ ភូមិវិទ្យា ប្រាសាទកំពូល៥តំណាងភ្នំព្រះសុមេរុ និងបួនទៀតតំណាងទ្វីបទាំង៤ ប្រវិត្តសាស្រ្ត ប្រវិត្តសង្រ្គាម សម័យអង្គរ ឬសង្រ្គាមសាសនា អក្សរសិល្បៈ អច្ឆរិយ	null	ប្រាសាទអង្គរវត្តមានភាពរឹងមាំ ល្អ ស្អាត ដោយសំណង់ប្រាសាទទាក់ទង ទៅនឹង គណិតវិទ្យា គណិតវិទ្យាក្នុង លំហមើលពីចម្ងាយរាងតូចច្រឡឹង ហើយកំពូលស្ថិតនៅស៊ីមេទ្រីគ្នា ឬឆ្លុះគ្នា រូបវិទ្យា លើដី និងក្រោមដីមានទម្ងន់ និងទំហំស្មើគ្នាធ្វើឱ្យប្រាសាទមានលំនឹង និងជំហររឹងមាំ មិនងាយស្រុត គីមីវិទ្យា ថ្មមួយដុំៗ ភ្ជាប់គ្នាដោយ សារធាតុម៉្យាង គឺម្សៅបន្សំមាន ស្តរត្នោត កំបោរ ខ្សាច់ម៉ត់ ជ័រឈើ ជីវវិទ្យា សិក្សាលើថ្មដែលល្អ ដែលរឹងមាំ ទុកបានយូរ ស្ថាបត្យកម្ម មានទេព្យកោសល្យខ្ពស់ ស្នាដៃល្អអាច រក្សាបានយូរ ធារាសាស្រ្ត មានភ្លៀងធ្លាក់ជាក់ពេញ ២៤ម៉ោង ក្នុង១ថ្ងៃក៏មិនជន់លិចដែរ ដោយមានប្រព័ន្ធទឹកហូរ ភូមិវិទ្យា ប្រាសាទកំពូល៥តំណាងភ្នំព្រះសុមេរុ និងបួនទៀតតំណាងទ្វីបទាំង៤ ប្រវិត្តសាស្រ្ត ប្រវិត្តសង្រ្គាម សម័យអង្គរ ឬសង្រ្គាមសាសនា អក្សរសិល្បៈ អច្ឆរិយ	ប្រា សា ទ អង្គ វត្ត Ġ មាន សំ ណ ង់ រ ឹង មា ំ Ġ ល្អ ហើយ ស្ អា ត Ġ ត ើស ំណ ង់ នេះ មាន ការ ទ ាក់ ទ ង ទៅ នឹង ខ្ ល ះ Ġ ច ូរ បញ្ជា ក់ Ġ	38	ប្រា សា ទ អង្គ រ វត្ត មាន ភាព រ ឹង មា ំ Ġ ល្អ Ġ ស្ អា ត Ġ ដោយ សំ ណ ង់ ប្រា សា ទ ទ ាក់ ទ ង Ġ ទៅ នឹង Ġ គ ណ ិត វិទ្យា Ġ គ ណ ិត វិទ្យា ក្នុង Ġ លំ ហ មើល ពី ច ម្ ង ាយ រា ង តូ ច ច្ រ ឡ ឹង Ġ ហើយ កំ ព ូល ស្ ថ ិត នៅ ស៊ី មេ ទ្រ ី គ្នា Ġ ឬ ឆ្ ល ុះ គ្នា Ġ រូប វិទ្យា Ġ លើ ដ ី Ġ និង ក្រោម ដ ី មាន ទ ម្ ង ន់ Ġ និង ទំ ហ ំ ស្ម ើ គ្នា ធ ្វ ើ ឱ្យ ប្រា សា ទ មាន លំ នឹង Ġ និង ជំ ហ រ រ ឹង មា ំ Ġ ម ិន ង ាយ ស្រ ុត Ġ គី មី វិទ្យា Ġ ថ ្ម មួយ ដ ុំ ៗ Ġ ភ្ជាប់ គ្នា ដោយ Ġ សារ ធាតុ ម៉ ្យា ង Ġ គ ឺ ម្ ស ៅ ប ន្ សំ មាន Ġ ស្ត រ ត ្ន ោត Ġ កំ ប ោរ Ġ ខ្ សា ច ់ ម៉ ត់ Ġ ជ ័រ ឈ ើ Ġ ជីវ វិទ្យា Ġ សិ ក្ស ាល ើ ថ ្ម ដ ែល ល្អ Ġ ដ ែល រ ឹង មា ំ Ġ ទុក បាន យ ូរ Ġ ស្ ថា ប ត ្យ កម្ម Ġ មាន ទេ ព្យ ក ោស ល ្យ ខ្ ព ស់ Ġ ស្ន ា ដៃ ល្អ អា ច Ġ រក ្សា បាន យ ូរ Ġ ធា រា សា ស្រ ្ត Ġ មាន ភ្ល ៀង ធ ្លា ក់ ជា ក់ ព េញ Ġ ២ ៤ ម៉ ោង Ġ ក្នុង ១ ថ ្ង ៃ ក ៏ ម ិន ជន ់ ល ិច ដ ែរ Ġ ដោយ មាន ប្រ ព ័ន ្ ធ ទឹក ហ ូរ Ġ ភ ូម ិ វិទ្យា Ġ ប្រា សា ទ កំ ព ូល ៥ ត ំណ ាង ភ្នំ ព្រ ះ សុ មេ រ ុ Ġ និង ប ួន ទៀត ត ំណ ាង ទ ្វី បទ ាំង ៤ Ġ ប្រ វិ ត្ត សា ស្រ ្ត Ġ ប្រ វិ ត្ត សង ្រ ្ គ ាម Ġ សម័យ អង្គ រ Ġ ឬ សង ្រ ្ គ ាម សា ស នា Ġ អ ក្ស រស ិល ្ប ៈ Ġ អ ច្ឆ រិយ	321	▁ប្រាសាទ អង្គ វត្ត ▁មាន ស ំណ ង់ រ ឹង ម ាំ ▁ល្អ ហើយ ស ្អ ាត ▁តើ ស ំណ ង់ នេះ មាន ការ ទ ាក់ ទ ង ទៅ នឹង ខ្ ល ះ ▁ចូរ បញ្ជា ក់ ▁	35	▁ប្រាសាទ អង្គ រ វត្ត មាន ភាព រ ឹង ម ាំ ▁ល្អ ▁ស្អាត ▁ដោយ ស ំណ ង់ ប្រា សា ទ ទ ាក់ ទ ង ▁ទៅនឹង ▁គណិតវិទ្យា ▁គណិតវិទ្យា ក្នុង ▁លំ ហ មើល ពី ច ម្ ង ាយ រ ាង ត ូច ច ្រ ឡ ឹង ▁ហើយ ក ំព ូល ស ្ថ ិត នៅ ស៊ី មេ ទ្រ ី គ្នា ▁ឬ ឆ្ ល ុះ គ្នា ▁រូប វិទ្យា ▁លើ ដ ី ▁និង ក្រោម ដ ី មាន ទ ម្ ង ន់ ▁និង ទំ ហ ំ ស្ម ើ គ្នា ធ ្វ ើ ឱ្យ ប្រា សា ទ មាន លំ នឹង ▁និង ជំ ហ រ រ ឹង ម ាំ ▁មិន ង ាយ ស្រ ុត ▁គីមី វិទ្យា ▁ថ្ម មួយ ដ ុំ ៗ ▁ភ្ជាប់ គ្នា ដោយ ▁សារធាតុ ម៉ ្យា ង ▁គឺ ម្ ស ៅ ប ន្ សំ មាន ▁ស្ត រ ត ្ន ោត ▁កំ ប ោរ ▁ខ្សាច់ ម៉ ត់ ▁ជ័រ ឈ ើ ▁ជីវ វិទ្យា ▁សិក្សា លើ ថ ្ម ដ ែល ល្អ ▁ដែល រ ឹង ម ាំ ▁ទុក បាន យ ូរ ▁ស្ ថា ប ត ្យ កម្ម ▁មាន ទេ ព្យ ក ោស ល ្យ ខ្ ព ស់ ▁ស្នាដៃ ល្អ អា ច ▁រក្សា បាន យ ូរ ▁ធា រា សា ស្រ ្ត ▁មាន ភ្ល ៀង ធ ្ល ាក់ ជ ាក់ ព េញ ▁២៤ ម៉ ោង ▁ក្នុង ១ ថ ្ង ៃ ក ៏ ម ិន ជ ន់ ល ិច ដ ែរ ▁ដោយ មាន ប្រ ព ័ ន្ធ ទឹក ហ ូរ ▁ភូមិ វិទ្យា ▁ប្រាសាទ ក ំព ូល ៥ ត ំណ ាង ភ្នំ ព្រ ះ ស ុម េរ ុ ▁និង ប ួន ទៀត ត ំណ ាង ទ ្វី បទ ាំង ៤ ▁ប្រ វិ ត្ត សា ស្រ ្ត ▁ប្រ វិ ត្ត សង ្រ ្ គ ាម ▁សម័យ អង្គ រ ▁ឬ សង ្រ ្ គ ាម សា ស នា ▁អក្សរ ស ិល ្ប ៈ ▁អ ច្ឆ រិយ	288
ការរួមតូចនៃបង្ហួរនាម តើបណ្តាលមកពីមូលហេតុអ្វី	null	មូលហេតុបណ្តាលឱ្យមានការរួមតូចនៃបង្ហួរនាមពីកំណើតការបង្ករោគរុំារ៉ៃការប៉ះទង្គិចផលវិបាកក្រោយការព្យាបាលអាងត្រគាកដោយកាំរស្មីX	null	មូលហេតុបណ្តាលឱ្យមានការរួមតូចនៃបង្ហួរនាមពីកំណើតការបង្ករោគរុំារ៉ៃការប៉ះទង្គិចផលវិបាកក្រោយការព្យាបាលអាងត្រគាកដោយកាំរស្មីX	ការ រួម តូ ច នៃ ប âĢĭ ង្ហ ួរ នា ម Ġ ត ើប ណ្ត ាល មក ពី ម ូល ហេតុ អ ្វី Ġ	21	ម ូល ហេតុ បណ្ត ាល ឱ្យ មាន âĢĭ ការ រួម តូ ច នៃ ប âĢĭ ង្ហ ួរ នា ម ពី កំ ណ ើត âĢĭ ការ បង ្ក រ ោ គរ ុំ ារ ៉ៃ ការ ប៉ ះ ទ ង្គ ិច ផល វិ បា ក ក្រ ោយ ការ ព្យា បាល អា ង ត្រ គ ាក ដោយ កា ំ រស ្ម ី X	56	▁ការ រួម ត ូច នៃ ប ▁ ង្ហ ួរ ន ាម ▁តើ បណ្ត ាល មក ពី ម ូល ហេតុ អ ្វី ▁	20	▁មូលហេតុ បណ្ត ាល ឱ្យ មាន ▁ការ រួម ត ូច នៃ ប ▁ ង្ហ ួរ ន ាម ពី ក ំណ ើត ▁ការបង្ ករ ោ គរ ុំ ារ ៉ៃ ការ ប៉ ះ ទ ង្គ ិច ផល វិ ប ាក ក្រ ោយ ការ ព្យា បាល អា ង ត្រ គ ាក ដោយ ក ាំ រ ស្ម ី X	52
តើគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហសវត្សរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលបង្កើតនូវឆ្នាំណា មានប៉ុន្មានចំណុច	null	គោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហសវត្សរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលបង្កើតនូវឆ្នាំ ២០០០មាន៩ ចំណុចលុបបំបាត់ភាពក្រីក្រ និងអត់ឃ្លានសំរេចឱ្យបានការអប់រំមូលដ្ឋាន ៩ឆ្នាំលើកកំពស់ Gender និងផ្តល់អំណាចដល់ស្រ្តីកាត់បន្ថយមរណភាពកុមារលើកកំពស់សុខភាពមាតាប្រយុទ្ធនិងមេរោគអេដស៍ ជំងឺអេដស៍គ្រុនចាញ់ និងជំងឺឆ្លងធានាចេរភាពបរិស្ថានបង្កើនដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ជាសកលការដោះមីនយុទ្ធភណ័មិនទាន់ផ្ទុះ និងសង្រ្គោះជនរងគ្រោះ	null	គោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហសវត្សរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលបង្កើតនូវឆ្នាំ ២០០០មាន៩ ចំណុចលុបបំបាត់ភាពក្រីក្រ និងអត់ឃ្លានសំរេចឱ្យបានការអប់រំមូលដ្ឋាន ៩ឆ្នាំលើកកំពស់ Gender និងផ្តល់អំណាចដល់ស្រ្តីកាត់បន្ថយមរណភាពកុមារលើកកំពស់សុខភាពមាតាប្រយុទ្ធនិងមេរោគអេដស៍ ជំងឺអេដស៍គ្រុនចាញ់ និងជំងឺឆ្លងធានាចេរភាពបរិស្ថានបង្កើនដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ជាសកលការដោះមីនយុទ្ធភណ័មិនទាន់ផ្ទុះ និងសង្រ្គោះជនរងគ្រោះ	ត ើ គោ ល ដ ៅ អភិវឌ្ឍ ន៍ ស ហ ស វ ត ្ស រ ប ស់ រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល បង ្ក ើត ន ូវ ឆ្នាំ ណា Ġ មាន ប៉ ុន ្ម ាន ចំណុច Ġ	35	គោ ល ដ ៅ អភិវឌ្ឍ ន៍ ស ហ ស វ ត ្ស រ ប ស់ រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល បង ្ក ើត ន ូវ ឆ្នាំ Ġ ២០ ០០ មាន ៩ Ġ ចំណុច ល ុប ប ំ បា ត់ ភាព ក្រ ី ក្រ Ġ និង អ ត់ ឃ្លា ន សំ រ េច ឱ្យ បាន ការ អ ប់ រំ ម ូល ដ្ឋាន Ġ ៩ ឆ្នាំ លើក កំ ព ស់ ĠGender Ġ និង ផ្ ត ល់ អ ំណ ា ច ដល់ ស្រ ្ត ី កាត់ បន្ថយ ម រណ ភាព ក ុម ារ លើក កំ ព ស់ សុខ ភាព មា តា ប្រ យ ុទ្ធ និង មេ រ ោ គ អ េ ដ ស៍ Ġ ជំ ង ឺ អ េ ដ ស៍ គ្រ ុន ច ាញ់ Ġ និង ជំ ង ឺ ឆ្ លង ធាន ា ច េរ ភាព បរ ិស ្ថ ាន បង ្ក ើន ដៃ គូ អភិវឌ្ឍ ន៍ ជា ស ក ល ការ ដ ោះ មី ន យ ុទ្ធ ភ ណ ័ ម ិន ទាន ់ ផ្ ទ ុះ Ġ និង សង ្រ ្ គោ ះ ជន រ ង គ្រ ោះ	169	▁តើ គ ោល ដ ៅ អភិវឌ្ឍ ន៍ ស ហ ស វ ត ្ស រ ប ស់ រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ប ង្ក ើត ន ូវ ឆ្នាំ ណា ▁មាន ប៉ ុន ្ មាន ចំណុច ▁	34	▁គោលដៅ អភិវឌ្ឍ ន៍ ស ហ ស វ ត ្ស រ ប ស់ រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ប ង្ក ើត ន ូវ ឆ្នាំ ▁២ ០០០ មាន ៩ ▁ចំណុច ល ុប ប ំ ប ាត់ ភាព ក្រ ី ក្រ ▁និង អ ត់ ឃ្លា ន សំ រ េច ឱ្យ បាន ការ អ ប់ រំ ម ូល ដ្ឋាន ▁៩ ឆ្នាំ លើក ក ំព ស់ ▁Gender ▁និង ផ្ ត ល់ អ ំ ណា ច ដល់ ស្រ ្ត ី កាត់ បន្ថយ ម រណ ភាព ក ុម ារ លើក ក ំព ស់ សុខ ភាព មា តា ប្រ យ ុទ្ធ និង ម េរ ោ គ អ េ ដ ស៍ ▁ជំងឺ អ េ ដ ស៍ គ្រ ុន ច ាញ់ ▁និង ជំ ង ឺ ឆ្ លង ធាន ា ច េរ ភាព ប រិ ស្ថាន ប ង្ក ើន ដៃ គូ អភិវឌ្ឍ ន៍ ជា ស ក ល ការ ដ ោះ មី ន យ ុទ្ធ ភ ណ ័ ម ិន ទ ាន់ ផ្ ទ ុះ ▁និង សង ្រ ្ គ ោះ ជន រ ង គ្រ ោះ	163
តើប្រទេសបារាំងជាអ្នកឈ្នះឬជាអ្នកចាញ់សង្រ្គាមលោកលើកទី២	null	ប្រទេសបារាំងជាប្រទេសឈ្នះសង្រ្គាមលោកទី២ ព្រោះតាមរយៈសម្ដីរបស់ឧត្តមសេនីយ៍ដឺហ្គោលបានប្រកាសតាមដប៉ុស្ដីវិទ្យុពីប្រទេសអង់គ្លេសនៅថ្ងៃទី ២ព្រោះតាមរយៈសម្ដីរបស់ឧត្តមសេនីយ័ដឺហ្គោបានប្រកាសតាមប៉ុស្ដឺវិទ្យុពីប្រទេសអង់គ្លេសនីថ្ងៃទី២២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១២៩៤០ ឪ្យប្រជាជនបារាំងក្រោតស៊ូ ម៉្យាលទៀតប្រទេសបារាំងស្ថិតជាសម្ព័ន្ធមិត្តអាមេរិក អង់គ្លេស សហភាពវៀត ដែលជាប្លុកឈ្នះសង្រ្គាមលោកលើកទី២	null	ប្រទេសបារាំងជាប្រទេសឈ្នះសង្រ្គាមលោកទី២ ព្រោះតាមរយៈសម្ដីរបស់ឧត្តមសេនីយ៍ដឺហ្គោលបានប្រកាសតាមដប៉ុស្ដីវិទ្យុពីប្រទេសអង់គ្លេសនៅថ្ងៃទី ២ព្រោះតាមរយៈសម្ដីរបស់ឧត្តមសេនីយ័ដឺហ្គោបានប្រកាសតាមប៉ុស្ដឺវិទ្យុពីប្រទេសអង់គ្លេសនីថ្ងៃទី២២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១២៩៤០ ឪ្យប្រជាជនបារាំងក្រោតស៊ូ ម៉្យាលទៀតប្រទេសបារាំងស្ថិតជាសម្ព័ន្ធមិត្តអាមេរិក អង់គ្លេស សហភាពវៀត ដែលជាប្លុកឈ្នះសង្រ្គាមលោកលើកទី២	ត ើប ្រ ទេស បា រា ំ ង ជា អ្នក ឈ ្ន ះ ឬ ជា អ្នក ច ាញ់ សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ២ Ġ	27	ប្រ ទេស បា រា ំ ង ជា ប្រ ទេស ឈ ្ន ះ សង ្រ ្ គ ាម លោក ទី ២ Ġ ព្រ ោះ តា ម រយ ៈ សម ្ ដ ី រ ប ស់ ឧ ត្ត ម សេ នី យ ៍ ដ ឺ ហ្គោ ល បាន ប្រ កាស តា ម ដ ប៉ ុស ្ ដ ី វិ ទ ្យ ុ ពី ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស នៅ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ២ ព្រ ោះ តា ម រយ ៈ សម ្ ដ ី រ ប ស់ ឧ ត្ត ម សេ នី យ ័ ដ ឺ ហ្គោ បាន ប្រ កាស តា ម ប៉ ុស ្ ដ ឺ វិ ទ ្យ ុ ពី ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស នី ថ ្ង ៃ ទី ២ ២ âĢĭ Ġ ខែ ម ិ ថ ុន ា Ġ ឆ្នាំ ១ ២ ៩៤ ០ Ġ ឪ ្យ ប្រ ជា ជន បា រា ំ ង ក្រ ោត ស៊ូ Ġ ម៉ ្យា ល ទៀត ប្រ ទេស បា រា ំ ង ស្ ថ ិត ជា សម ្ ព ័ន ្ ធម ិត្ត អា មេ រិក Ġ អ ង់ គ ្ល េស Ġ ស ហ ភាព វ ៀត Ġ ដ ែល ជា ប្ ល ុក ឈ ្ន ះ សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ២	200	▁តើ ប្រ ទេស ប ារ ាំង ជា អ្នក ឈ ្ន ះ ឬ ជា អ្នក ច ាញ់ សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ២ ▁	25	▁ប្រទេស ប ារ ាំង ជា ប្រ ទេស ឈ ្ន ះ សង ្រ ្ គ ាម លោក ទី ២ ▁ព្រោះ ត ាម រយ ៈ ស ម្ ដ ី រ ប ស់ ឧ ត្ត ម ស េន ីយ៍ ដ ឺ ហ្គោ ល បាន ប្រ កាស ត ាម ដ ប៉ ុ ស្ ដ ី វិ ទ ្យ ុ ពី ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស នៅ ថ ្ង ៃ ទី ▁២ ព្រ ោះ ត ាម រយ ៈ ស ម្ ដ ី រ ប ស់ ឧ ត្ត ម សេ នី យ ័ ដ ឺ ហ្គោ បាន ប្រ កាស ត ាម ប៉ ុ ស្ ដ ឺ វិ ទ ្យ ុ ពី ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស នី ថ ្ង ៃ ទី ២ ២ ▁ខែមិថុនា ▁ឆ្នាំ ១ ២ ៩ ៤០ ▁ឪ ្យ ប្រ ជា ជន ប ារ ាំង ក្រ ោត ស៊ូ ▁ម៉ ្យា ល ទៀត ប្រ ទេស ប ារ ាំង ស ្ថ ិត ជា ស ម្ព ័ ន្ធ ម ិត្ត អា មេ រិក ▁អង់គ្លេស ▁សហភាព វ ៀត ▁ដែល ជា ប ្ល ុក ឈ ្ន ះ សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ២	181
នៅមីយ៉ាន់ម៉ា ឧត្តមសេនីនេវិនបានឡើងកាន់អំណាចចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៦២ ដល់ឆ្នាំ ១៩៨៨ ក្នុងកំឡុងពេលនោះ ហេតុអ្វីបានជាមហាបាតុកម្មរបស់ពួកនិសិ្សតនៅរងហ្វូនទាមទារឪ្យឧត្តមសេនីយ៍នេរិនចុះចេញពីដំណែង	null	បានជាបាតុកម្មរបស់ពួកនិសិ្សតទាមទារឪ្យលោកនេវិនចុះចេញពីតំណែងព្រោះលោកនេវិនកាន់អំណាចផ្ដាច់ការ យោធានិយមបង្កើនភាពអយុត្តិធម៌នៅក្នុងសង្គមសេដ្ឋកិច្ចស្រុតចុះ ពោរពេញដោយអំពើពុករលួយ	null	បានជាបាតុកម្មរបស់ពួកនិសិ្សតទាមទារឪ្យលោកនេវិនចុះចេញពីតំណែងព្រោះលោកនេវិនកាន់អំណាចផ្ដាច់ការ យោធានិយមបង្កើនភាពអយុត្តិធម៌នៅក្នុងសង្គមសេដ្ឋកិច្ចស្រុតចុះ ពោរពេញដោយអំពើពុករលួយ	នៅ មី យ៉ា ន់ ម៉ា Ġ ឧ ត្ត ម សេ នី ន េ វិ ន បាន ឡើង កាន់ អ ំណ ា ច ច ាប់ ពី ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ២ Ġ ដល់ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៨៨ Ġ ក្នុង កំ ឡ ុង ពេល ន ោះ Ġ ហេតុ អ ្វី បាន ជា ម ហា បា ត ុក ម្ម រ ប ស់ ព ួ ក និ សិ ្ស ត នៅ រ ង ហ្វ ូន ទ ាម ទ ារ ឪ ្យ ឧ ត្ត ម សេ នី យ ៍ ន េរ ិន ច ុះ ចេញ ពី ដំ ណ ែង Ġ	88	បាន ជា បា ត ុក ម្ម រ ប ស់ ព ួ ក និ សិ ្ស ត ទ ាម ទ ារ ឪ ្យ លោក ន េ វិ ន ច ុះ ចេញ ពី ត ំណ ែង ព្រ ោះ លោក ន េ វិ ន កាន់ អ ំណ ា ច ផ្ ដា ច ់ ការ Ġ យោ ធាន ិយ ម បង ្ក ើន ភាព អ យុត្តិ ធម៌ នៅ ក្នុង សង ្ គម សេ ដ្ឋ កិច្ច ស្រ ុត ច ុះ Ġ ព ោរ ព េញ ដោយ អ ំព ើ ពុ ករ ល ួយ	86	▁នៅ មី យ៉ា ន់ ម៉ា ▁ឧត្តម សេ នី ន េ វ ិន បាន ឡើង កាន់ អ ំ ណា ច ច ាប់ ពី ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ២ ▁ដល់ ឆ្នាំ ▁១៩ ៨៨ ▁ក្នុង កំ ឡ ុង ពេល ន ោះ ▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ម ហា ប ាត ុ កម្ម រ ប ស់ ព ួ ក និ សិ ្ស ត នៅ រ ង ហ្វ ូន ទ ាម ទ ារ ឪ ្យ ឧ ត្ត ម ស េន ីយ៍ ន េរ ិន ច ុះ ចេញ ពី ដ ំណ ែង ▁	85	▁បានជា ប ាត ុ កម្ម រ ប ស់ ព ួ ក និ សិ ្ស ត ទ ាម ទ ារ ឪ ្យ លោក ន េ វ ិន ច ុះ ចេញ ពី ត ំណ ែង ព្រ ោះ លោក ន េ វ ិន កាន់ អ ំ ណា ច ផ្ ដ ាច់ ការ ▁យោធា និយម ប ង្ក ើន ភាព អ យុត្តិ ធម៌ នៅ ក្នុង ស ង្គ ម សេ ដ្ឋ កិច្ច ស្រ ុត ច ុះ ▁ពោរពេញ ដោយ អ ំព ើ ពុ ករ ល ួយ	79
ហេតុអ្វីបានជាគេចាត់ទុកជាបញ្ហាអាល្លឺម៉ង់ជាស្នូលនៃសង្គ្រាមត្រជាក់	null	បានជាគេចាត់ទុកជាបញ្ហាអាល្លឺម៉ង់ជាស្នូលនៃសង្គ្រាមត្រជាក់គឺ កងទ័ពក្រហមសូវៀតទៅរំដោះប្រទេសប្រជាជននៅទ្វីបអឺរ៉ុបឲ្យរួចផុតពីកងទ័ពអាល្លឺម៉ង់នៅក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី២ ទ្វីបអឺរ៉ុបស្ទើតែស្រុងត្រូវគ្របដណ្តប់ដោយរបបកុំមុយនីស្តនៅក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលនីមួយៗ នៃប្រទេសក្នុងទ្វីបអឺរ៉ុបក៏មានគណបក្សកុំមុយនីស្តដើម្បីទប់ទល់របបកុំមុយនីស្ត សហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្តល់ជំនួយដល់ទ្វីបអឺរ៉ុបតាមរយៈផែនការម៉ាសាល់សហរដ្ឋអាមេរិកជាមហាអំណាចដឹកនាំប្លុកមូលធនទប់ទល់និងសភាពសូវៀតនៅឆ្នាំ១៩៤៨ សហភាពសូវៀតបានបិទផ្លូវចេញចូលទីក្រុងប៊ែរឡាំងខាងលិចខែមិថុនា ឆ្នាំ ១៩៤៩ សហរដ្ឋអាមេរិក អង់គ្លេស បារាំង បានរៀបចំបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសភា ដើម្បីបង្កើតរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងរៀបចំបង្កើតក្រដាស់ប្រាក់ថ្មី នៅអាល្លឺម៉ង់ខាងលិចការបង្កើតក្រដាស់ប្រាក់ថ្មីនៅអាល្លឺម៉ង់ខាងលិចនេះធ្វើឲ្យខូចប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចអាល្លឺម៉ង់ខាងកើត សហភាសូវៀតបានផ្តាច់ភ្លើង ទឹកសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់អាល្លឺម៉ង់ខាងលិចឆ្នាំ១៩៥០ មហាអំណាចខាងលិចបានចូលជាសមាជិកបក្សអូគង់សហភាសូវៀតបានបំពាក់អាវុធទៅឲ្យអាល្លឺម៉ង់ខាងលិច១៩៥៥ អាល្លឺម៉ង់ខាងកើតបានចូលជាសមាជិកបក្សវ៉ាសូវីឆ្នាំ ១៩៦១ សហភាពសូវៀតបានកសាងជញ្ជាំងប៊ែរឡាំង ដើម្បីទប់់ស្កាត់ជនភៀសខ្លួនអាល្លឺម៉ង់ខាងកើត	null	បានជាគេចាត់ទុកជាបញ្ហាអាល្លឺម៉ង់ជាស្នូលនៃសង្គ្រាមត្រជាក់គឺ កងទ័ពក្រហមសូវៀតទៅរំដោះប្រទេសប្រជាជននៅទ្វីបអឺរ៉ុបឲ្យរួចផុតពីកងទ័ពអាល្លឺម៉ង់នៅក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី២ ទ្វីបអឺរ៉ុបស្ទើតែស្រុងត្រូវគ្របដណ្តប់ដោយរបបកុំមុយនីស្តនៅក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលនីមួយៗ នៃប្រទេសក្នុងទ្វីបអឺរ៉ុបក៏មានគណបក្សកុំមុយនីស្តដើម្បីទប់ទល់របបកុំមុយនីស្ត សហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្តល់ជំនួយដល់ទ្វីបអឺរ៉ុបតាមរយៈផែនការម៉ាសាល់សហរដ្ឋអាមេរិកជាមហាអំណាចដឹកនាំប្លុកមូលធនទប់ទល់និងសភាពសូវៀតនៅឆ្នាំ១៩៤៨ សហភាពសូវៀតបានបិទផ្លូវចេញចូលទីក្រុងប៊ែរឡាំងខាងលិចខែមិថុនា ឆ្នាំ ១៩៤៩ សហរដ្ឋអាមេរិក អង់គ្លេស បារាំង បានរៀបចំបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសភា ដើម្បីបង្កើតរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងរៀបចំបង្កើតក្រដាស់ប្រាក់ថ្មី នៅអាល្លឺម៉ង់ខាងលិចការបង្កើតក្រដាស់ប្រាក់ថ្មីនៅអាល្លឺម៉ង់ខាងលិចនេះធ្វើឲ្យខូចប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចអាល្លឺម៉ង់ខាងកើត សហភាសូវៀតបានផ្តាច់ភ្លើង ទឹកសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់អាល្លឺម៉ង់ខាងលិចឆ្នាំ១៩៥០ មហាអំណាចខាងលិចបានចូលជាសមាជិកបក្សអូគង់សហភាសូវៀតបានបំពាក់អាវុធទៅឲ្យអាល្លឺម៉ង់ខាងលិច១៩៥៥ អាល្លឺម៉ង់ខាងកើតបានចូលជាសមាជិកបក្សវ៉ាសូវីឆ្នាំ ១៩៦១ សហភាពសូវៀតបានកសាងជញ្ជាំងប៊ែរឡាំង ដើម្បីទប់់ស្កាត់ជនភៀសខ្លួនអាល្លឺម៉ង់ខាងកើត	ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េច ាត់ ទុក ជា ប ញ ្ហ ា អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ជា ស្ន ូល នៃ សង ្ គ្រ ាម ត្រ ជា ក់ Ġ	29	បាន ជា គ េច ាត់ ទុក ជា ប ញ ្ហ ា អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ជា ស្ន ូល នៃ សង ្ គ្រ ាម ត្រ ជា ក់ គ ឺ Ġ ក ង ទ ័ ព ក្រ ហ ម ស ូវ ៀត ទៅ រំ ដ ោះ ប្រ ទេស ប្រ ជា ជន នៅ ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប ឲ្យ រ ួច ផ ុត ពី ក ង ទ ័ ព អា ល្ល ឺ ម៉ង់ នៅ ក្រ ោយ សង ្ គ្រ ាម លោក លើក ទី ២ Ġ ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប ស្ទ ើត ែ ស្រ ុង ត្រូវ គ្រ ប ដ ណ្ត ប់ ដោយ រ ប ប ក ុំ ម ុយ នី ស្ត នៅ ក្នុង ជ ួរ រដ្ឋ ា ភិ បាល នី មួយ ៗ Ġ នៃ ប្រ ទេស ក្នុង ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប ក ៏ មាន គ ណ ប ក្ស ក ុំ ម ុយ នី ស្ត ដើម ្ប ី ទ ប់ ទល់ រ ប ប ក ុំ ម ុយ នី ស្ត Ġ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក បាន ផ្ ត ល់ ជំ ន ួយ ដល់ ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប តា ម រយ ៈ ផ ែន ការ ម៉ា សា ល់ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ជា ម ហា អ ំណ ា ច ដ ឹក នាំ ប្ ល ុក ម ូល ធ ន ទ ប់ ទល់ និង ស ភាព ស ូវ ៀត នៅ ឆ្នាំ ១៩ ៤ ៨ Ġ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត បាន ប ិ ទ ផ្ល ូវ ចេញ ចូល ទី ក្រុង ប៊ ែរ ឡា ំ ង ខា ង ល ិច ខែ ម ិ ថ ុន ា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៤ ៩ Ġ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក Ġ អ ង់ គ ្ល េស Ġ បា រា ំ ង Ġ បាន រៀបចំ ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ្រ ើស រ ើស ស ភា Ġ ដើម ្ប ី âĢĭ បង ្ក ើត រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ âĢĭ Ġ និង រៀបចំ បង ្ក ើត ក្រ ដា ស់ ប្រា ក់ ថ ្ម ី Ġ នៅ អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច ការ បង ្ក ើត ក្រ ដា ស់ ប្រា âĢĭ ក់ ថ ្ម ីន ៅ អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ខា âĢĭâĢĭ ង ល ិច នេះ ធ ្វ ើ ឲ្យ ខ ូច ប្រ យោ ជន ៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត ĠâĢĭ ស ហ ភា ស ូវ ៀត បាន ផ្ តា ច ់ ភ្លើង Ġ ទឹក សម ្រា ប់ ផ្ គ ត់ ផ្ គ âĢĭ ង់ អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច ឆ្នាំ âĢĭ ១៩ ៥០ Ġ ម ហា អ ំណ ា ច ខា ង ល ិច បាន ចូល ជា សម ា ជ ិក ប ក្ស អូ គ ង់ ស ហ ភា ស ូវ ៀត បាន ប ំព ាក់ អា វុធ ទៅ ឲ្យ អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច ១៩ ៥ ៥ Ġ អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត បាន ចូល ជា សម ា ជ ិក ប ក្ស វ៉ា ស ូវ ី ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ១ Ġ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត បាន ក សា ង ជ ញ្ជ ាំង ប៊ ែរ ឡា ំ ង Ġ ដើម ្ប ី ទ ប់ ់ ស្ កាត់ ជន ភ ៀស ខ្លួន អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត	506	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េច ាត់ ទុក ជា ប ញ ្ហ ា អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ជា ស្ន ូល នៃ ស ង្គ ្រា ម ត្រ ជ ាក់ ▁	29	▁បានជា គ េច ាត់ ទុក ជា ប ញ ្ហ ា អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ជា ស្ន ូល នៃ ស ង្គ ្រា ម ត្រ ជ ាក់ គ ឺ ▁កងទ័ព ក្រ ហ ម ស ូវ ៀត ទៅ រំ ដ ោះ ប្រ ទេស ប្រ ជា ជន នៅ ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប ឲ្យ រ ួច ផ ុត ពី ក ង ទ ័ ព អា ល្ល ឺ ម៉ង់ នៅ ក្រ ោយ ស ង្គ ្រា ម លោក លើក ទី ២ ▁ទ្វីប អ ឺ រ៉ ុប ស្ទ ើ តែ ស្រ ុង ត្រូវ គ្រ ប ដ ណ្ត ប់ ដោយ រ ប ប ក ុំ ម ុយ នី ស្ត នៅ ក្នុង ជ ួរ រ ដ្ឋា ភិ បាល នី មួយ ៗ ▁នៃ ប្រ ទេស ក្នុង ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប ក ៏ មាន គ ណ ប ក្ស ក ុំ ម ុយ នី ស្ត ដើម ្ប ី ទ ប់ ទល់ រ ប ប ក ុំ ម ុយ នី ស្ត ▁សហរដ្ឋ អា មេ រិក បាន ផ្ ត ល់ ជំ ន ួយ ដល់ ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប ត ាម រយ ៈ ផ ែន ការ ម៉ា ស ាល់ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ជា ម ហា អ ំ ណា ច ដ ឹក នាំ ប ្ល ុក ម ូល ធ ន ទ ប់ ទល់ និង ស ភាព ស ូវ ៀត នៅ ឆ្នាំ ១ ៩៤ ៨ ▁សហភាព ស ូវ ៀត បាន ប ិ ទ ផ្ល ូវ ចេញ ចូល ទី ក្រុង ប៊ ែរ ឡ ាំង ខា ង ល ិច ខែ ម ិ ថ ុន ា ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៤ ៩ ▁សហរដ្ឋ អា មេ រិក ▁អង់គ្លេស ▁បារាំង ▁បាន រៀបចំ ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ្រ ើស រ ើស ស ភា ▁ដើម្បី ▁បង្កើត រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ ▁និង រៀបចំ ប ង្ក ើត ក្រ ដ ាស់ ប្រ ាក់ ថ ្ម ី ▁នៅ អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច ការ ប ង្ក ើត ក្រ ដ ាស់ ប្រា ▁ ក់ ថ ្ម ី នៅ អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ខា ▁ង ល ិច នេះ ធ ្វ ើ ឲ្យ ខ ូច ប្រ យោ ជ ន៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត ▁សហ ភា ស ូវ ៀត បាន ផ្ ត ាច់ ភ្លើង ▁ទឹក ស ម្រ ាប់ ផ្ គ ត់ ផ្ គ ▁ ង់ អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច ឆ្នាំ ▁១៩ ៥០ ▁មហា អ ំ ណា ច ខា ង ល ិច បាន ចូល ជា ស មា ជ ិក ប ក្ស អូ គ ង់ ស ហ ភា ស ូវ ៀត បាន ប ំព ាក់ អា វុធ ទៅ ឲ្យ អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច ១៩ ៥ ៥ ▁អាល្លឺម៉ង់ ខា ង កើត បាន ចូល ជា ស មា ជ ិក ប ក្ស វ៉ា ស ូវ ី ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ១ ▁សហភាព ស ូវ ៀត បាន ក សា ង ជ ញ្ជ ាំង ប៊ ែរ ឡ ាំង ▁ដើម្បី ទ ប់ ់ ស្ កាត់ ជន ភ ៀស ខ្លួន អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត	470

Subsets and Splits

No community queries yet

The top public SQL queries from the community will appear here once available.