Split (3)

train · 9.55k rows

instruction stringlengths 9 478	input float64	output stringlengths 6 612k	input_text float64	output_text stringlengths 6 612k	merged_input_tokens stringlengths 16 730	merged_input_khmer_count int64 5 233	merged_output_tokens stringlengths 9 924k	merged_output_khmer_count int64 2 296k	ref_input_tokens stringlengths 17 680	ref_input_khmer_count int64 4 201	ref_output_tokens stringlengths 8 892k	ref_output_khmer_count int64 1 280k
តើនរណាខ្លះអាចនឹងត្រូវនាំយកមកជំនុំជម្រះក្តី	null	ក្នុងស្មារតីចង់បានយុត្តិធម៌ ការពិត និងការផ្សះផ្សាជាតិ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានិងអង្គកាសហប្រជាជាតិបានឯកភាពគ្នាថា អង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញនេះគប្បីកម្រិតយុត្តាធិការ ចំពោះតែមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យឈ្មោះរដ្ឋដែលបង្កើតដោយខ្មែរក្រហម ដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ថាបានរៀបចំផែនការ ឬចេញបញ្ជាឲ្យប្រព្រឹត្តឧក្រិដ្ឋកម្ម និងអ្នកទាំងឡាយណាដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ថាមានការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់បំផុត ក្នុងការប្រព្រឹត្តឧក្រិដ្ឋកម្មដ៏ធ្ងន់ធ្ងរគេរំពឹងថា មានតែជនមួយចំនួនតូចតែប៉ុណ្ណោះដែលស្ថិតក្រោមនិយមន័យនេះ និងដែលអាចត្រូវអង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជានាំយកមកជំនុំជម្រះក្តីកងទ័ពរបស់ខ្មែរក្រហមរាប់ម៉ឺននាក់ បានចុះចូលជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាល ពួកគាត់គ្មានអ្វីដែលត្រូវភ័យខ្លាចអំពីតុលាការនេះទេគោលនយោបាយផ្សះផ្សាជាតិស្ថិតនៅជាធរមាននៅឡើយសូមចងចាំថា មានតែជនដែលប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋធ្ងន់ធ្ងរតែប៉ុណ្ណោះ ដែលនឹងត្រូវជំនុំជម្រះនៅក្រោមច្បាប់ដែលមានចែងដោយអង្គជំនុំជម្រះពិសេសនេះតុលាការវិសាមញ្ញនេះមានតួនាទីកំណត់ ថាតើអតីតខ្មែរក្រហមរូបណាជា មេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ ហើយនរណាដែលជា អ្នកទទួលខុសត្រូវខ្ពស់បំផុតក្នុងឧក្រិដ្ឋកម្មនាពេលនោះតុលាការនឹងស្វែងរកតែមុខសញ្ញាទាំងនោះមិនមែនស្វែងរកគ្រប់អតីតសមាជិកខ្មែរក្រហម នៅគ្របភូមិស្រុកទូទាំងប្រទេសកម្ពុជានោះទេ	null	ក្នុងស្មារតីចង់បានយុត្តិធម៌ ការពិត និងការផ្សះផ្សាជាតិ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានិងអង្គកាសហប្រជាជាតិបានឯកភាពគ្នាថា អង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញនេះគប្បីកម្រិតយុត្តាធិការ ចំពោះតែមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យឈ្មោះរដ្ឋដែលបង្កើតដោយខ្មែរក្រហម ដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ថាបានរៀបចំផែនការ ឬចេញបញ្ជាឲ្យប្រព្រឹត្តឧក្រិដ្ឋកម្ម និងអ្នកទាំងឡាយណាដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ថាមានការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់បំផុត ក្នុងការប្រព្រឹត្តឧក្រិដ្ឋកម្មដ៏ធ្ងន់ធ្ងរគេរំពឹងថា មានតែជនមួយចំនួនតូចតែប៉ុណ្ណោះដែលស្ថិតក្រោមនិយមន័យនេះ និងដែលអាចត្រូវអង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជានាំយកមកជំនុំជម្រះក្តីកងទ័ពរបស់ខ្មែរក្រហមរាប់ម៉ឺននាក់ បានចុះចូលជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាល ពួកគាត់គ្មានអ្វីដែលត្រូវភ័យខ្លាចអំពីតុលាការនេះទេគោលនយោបាយផ្សះផ្សាជាតិស្ថិតនៅជាធរមាននៅឡើយសូមចងចាំថា មានតែជនដែលប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋធ្ងន់ធ្ងរតែប៉ុណ្ណោះ ដែលនឹងត្រូវជំនុំជម្រះនៅក្រោមច្បាប់ដែលមានចែងដោយអង្គជំនុំជម្រះពិសេសនេះតុលាការវិសាមញ្ញនេះមានតួនាទីកំណត់ ថាតើអតីតខ្មែរក្រហមរូបណាជា មេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ ហើយនរណាដែលជា អ្នកទទួលខុសត្រូវខ្ពស់បំផុតក្នុងឧក្រិដ្ឋកម្មនាពេលនោះតុលាការនឹងស្វែងរកតែមុខសញ្ញាទាំងនោះមិនមែនស្វែងរកគ្រប់អតីតសមាជិកខ្មែរក្រហម នៅគ្របភូមិស្រុកទូទាំងប្រទេសកម្ពុជានោះទេ	ត ើន រណ ា ខ្ ល ះ អា ច នឹង ត្រូវ នាំ យក មក ជំ នុ ំ ជម្រះ ក្តី Ġ	19	ក្នុង ស្ម ារ តី ច ង់ បាន យុត្តិ ធម៌ Ġ ការ ពិ ត Ġ និង ការ ផ្ ស ះ ផ្ សា ជាតិ Ġ រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល ក ម្ព ុ ជា និង អង្គ កាស ហ ប្រ ជា ជាតិ បាន ឯក ភាព គ្នា ថា Ġ អង្គ ជំ នុ ំ ជម្រះ វិ សា ម ញ្ញ នេះ គ ប្ប ី ក ម្រ ិត យ ុត ្ត ា ធិ ការ Ġ ចំ ព ោះ តែ មេ ដ ឹក នាំ ជា ន់ ខ្ ព ស់ នៃ រ ប ប ក ម្ព ុ ជា ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ឈ្មោះ រដ្ឋ ដ ែល បង ្ក ើត ដោយ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម Ġ ដ ែល ត្រូវ បាន ច ោទ ប្រ កាន់ ថា បាន រៀបចំ ផ ែន ការ Ġ ឬ ចេញ បញ្ជា ឲ្យ ប្រ ព្រ ឹត ្ត ឧ ក្រ ិ ដ្ឋ កម្ម Ġ និង អ្នក ទ ាំង ឡា យ ណា ដ ែល ត្រូវ បាន ច ោទ ប្រ កាន់ ថា មាន ការ ទទួល ខុស ត្រូវ ខ្ ព ស់ ប ំ ផ ុត Ġ ក្នុង ការ ប្រ ព្រ ឹត ្ត ឧ ក្រ ិ ដ្ឋ កម្ម ដ ៏ ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ គ េរ ំព ឹង ថា Ġ មាន តែ ជន មួយ ចំ ន ួន តូ ច តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ដ ែល ស្ ថ ិត ក្រោម និយម ន ័យ នេះ Ġ និង ដ ែល អា ច ត្រូវ អង្គ ជំ នុ ំ ជម្រះ វិ សា ម ញ្ញ ក្នុង ត ុល ាក ារ ក ម្ព ុ ជា នាំ យក មក ជំ នុ ំ ជម្រះ ក្តី ក ង ទ ័ ពរ ប ស់ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម រា ប់ ម៉ឺន នាក់ Ġ បាន ច ុះ ចូល ជា មួយ រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល Ġ ព ួ ក គ ាត់ គ ្ម ាន អ ្វី ដ ែល ត្រូវ ភ ័យ ខ្ លា ច អ ំព ីត ុល ាក ារ នេះ ទេ គោ ល ន យោ បា យ ផ្ ស ះ ផ្ សា ជាតិ ស្ ថ ិត នៅ ជា ធរ មាន នៅ ឡ ើយ ស ូម ច ង ច ាំ ថា Ġ មាន តែ ជន ដ ែល ប្រ ព្រ ឹត ្ត បទ ឧ ក្រ ិ ដ្ឋ ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ Ġ ដ ែល នឹង ត្រូវ ជំ នុ ំ ជម្រះ នៅ ក្រោម ច្ បា ប់ ដ ែល មាន ច ែង ដោយ អង្គ ជំ នុ ំ ជម្រះ ពិ សេ ស នេះ ត ុល ាក ារ វិ សា ម ញ្ញ នេះ មាន ត ួន ា ទី កំ ណ ត់ Ġ ថា ត ើ អ តី ត ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម រូប ណា ជា Ġ មេ ដ ឹក នាំ ជា ន់ ខ្ ព ស់ Ġ ហើយ ន រណ ា ដ ែល ជា Ġ អ្នក ទទួល ខុស ត្រូវ ខ្ ព ស់ ប ំ ផ ុត ក្នុង ឧ ក្រ ិ ដ្ឋ កម្ម នា ពេល ន ោះ ត ុល ាក ារ នឹង ស្ វ ែង រក តែ មុខ ស ញ្ញា ទ ាំង ន ោះ ម ិន ម ែន ស្ វ ែង រក គ្រ ប់ អ តី ត សម ា ជ ិក ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម Ġ នៅ គ្រ ប ភ ូម ិស ្រ ុក ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ន ោះ ទេ	501	▁តើ ន រ ណា ខ្ ល ះ អា ច នឹង ត្រូវ នាំ យក មក ជំ ន ុំ ជម្រះ ក្តី ▁	19	▁ក្នុង ស្ម ារ តី ច ង់ បាន យុត្តិ ធម៌ ▁ការពិត ▁និង ការ ផ្ ស ះ ផ្ សា ជាតិ ▁រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ក ម្ព ុ ជា និង អង្គ កាស ហ ប្រ ជា ជាតិ បាន ឯក ភាព គ្នា ថា ▁អង្គ ជំ ន ុំ ជម្រះ វិ ស ាម ញ្ញ នេះ គ ប្ប ី ក ម្រ ិត យ ុ ត្ត ា ធិ ការ ▁ចំពោះ តែ មេ ដ ឹក នាំ ជ ាន់ ខ្ ព ស់ នៃ រ ប ប ក ម្ព ុ ជា ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ឈ្មោះ រដ្ឋ ដ ែល ប ង្ក ើត ដោយ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ▁ដែល ត្រូវ បាន ច ោទ ប្រ កាន់ ថា បាន រៀបចំ ផ ែន ការ ▁ឬ ចេញ បញ្ជា ឲ្យ ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ឧ ក្រ ិ ដ្ឋ កម្ម ▁និង អ្នក ទ ាំង ឡា យ ណា ដ ែល ត្រូវ បាន ច ោទ ប្រ កាន់ ថា មាន ការ ទទួល ខុស ត្រូវ ខ្ ព ស់ ប ំ ផ ុត ▁ក្នុង ការ ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ឧ ក្រ ិ ដ្ឋ កម្ម ដ ៏ ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ គ េរ ំព ឹង ថា ▁មាន តែ ជន មួយ ចំ ន ួន ត ូច តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ដ ែល ស ្ថ ិត ក្រោម និយម ន ័យ នេះ ▁និង ដ ែល អា ច ត្រូវ អង្គ ជំ ន ុំ ជម្រះ វិ ស ាម ញ្ញ ក្នុង ត ុល ា ការ ក ម្ព ុ ជា នាំ យក មក ជំ ន ុំ ជម្រះ ក្តី ក ង ទ ័ ពរ ប ស់ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម រ ាប់ ម៉ឺន នាក់ ▁បាន ច ុះ ចូល ជា មួយ រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ▁ពួកគាត់ គ ្ មាន អ ្វី ដ ែល ត្រូវ ភ ័យ ខ ្លា ច អ ំព ីត ុល ា ការ នេះ ទេ គ ោល ន យោ ប ាយ ផ្ ស ះ ផ្ សា ជាតិ ស ្ថ ិត នៅ ជា ធរ មាន នៅ ឡ ើយ ស ូម ច ង ច ាំ ថា ▁មាន តែ ជន ដ ែល ប្រ ព្រ ឹ ត្ត បទ ឧ ក្រ ិ ដ្ឋ ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ▁ដែល នឹង ត្រូវ ជំ ន ុំ ជម្រះ នៅ ក្រោម ច ្ប ាប់ ដ ែល មាន ច ែង ដោយ អង្គ ជំ ន ុំ ជម្រះ ពិ ស េស នេះ ត ុល ា ការ វិ ស ាម ញ្ញ នេះ មាន ត ួ នាទី ក ំណ ត់ ▁ថា ត ើ អ ត ីត ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម រូប ណា ជា ▁មេដឹកនាំ ជ ាន់ ខ្ ព ស់ ▁ហើយ ន រ ណា ដ ែល ជា ▁អ្នក ទទួល ខុស ត្រូវ ខ្ ព ស់ ប ំ ផ ុត ក្នុង ឧ ក្រ ិ ដ្ឋ កម្ម នា ពេល ន ោះ ត ុល ា ការ នឹង ស ្វ ែង រក តែ មុខ ស ញ្ញា ទ ាំង ន ោះ ម ិន ម ែន ស ្វ ែង រក គ្រ ប់ អ ត ីត ស មា ជ ិក ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ▁នៅ គ្រ ប ភ ូម ិ ស្រ ុក ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ន ោះ ទេ	487
តើអ្នកបើកបរយានយន្តគ្រប់ប្រភេទត្រូវមានឥរិយាបថនិងសុវជីធម៌ក្នុងពេលកំពុងបើកបរដូចម្តេចខ្លះ	null	អ្នកបើកបរយានយន្តគ្រប់ប្រភេទត្រូវមានឥរិយាបថនិងសុជីវធម៌ ដូចតទៅ សុជីវធម៌ក្នុងពេលបើកបរត្រូវបន្ថយល្បឿននៅពេលដែលមានយានយន្តដទៃទៀតសុំជែង ត្រូវអែបស្តាំទុកលទ្ធភាពឱ្យយានយន្តដែលនៅក្រោយមានធុរៈប្រញាប់ទៅមុន នៅកន្លែងមានទឹកដក់ ឬភក់ជ្រាំមានធូលីហុយ ឬដល់ទីប្រជុំជនយើងត្រូវបន្ថយល្បឿន ដើម្បីកុំឱ្យភក់ ឬទឹកខ្ទាតប្រឡាក់អ្នកដំណើរដែលនៅជិតនោះមិនត្រូវខាកស្តោះ ឬបោះសំរាម ចេញក្រៅ ដែលជាហេតុនាំឱ្យប៉ះពាល់ ឬរំខានដល់អ្នកដំណើរដូចគ្នាទេ ឥរិយាបថក្នុងការបើកបរត្រូវចេះអត់ឳន ឬអនុគ្រោះចំពោះការខុសឆ្គងបន្តិចបន្តួច នៃអ្នកបើកបរដូចគ្នាត្រូវប្រកាន់ខ្ជាប់នូវអាកប្បកិរិយាស្ងប់ស្ងៀម ខន្តី អត់ធ្មត់ចិត្តទូលាយ និងរាក់ទាក់ទោះជាយើងស្ថិតក្នុងសភាពត្រូវច្បាប់ក៏ដោយ មិនត្រូវប្រកាន់ទិដ្ឋិមាន រឹងត្អឹងអាងយកតែត្រូវ ឬប្រើអំពើហិង្សាឡើយគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍មិនប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹងក្នុងពេលបើកបរ	null	អ្នកបើកបរយានយន្តគ្រប់ប្រភេទត្រូវមានឥរិយាបថនិងសុជីវធម៌ ដូចតទៅ សុជីវធម៌ក្នុងពេលបើកបរត្រូវបន្ថយល្បឿននៅពេលដែលមានយានយន្តដទៃទៀតសុំជែង ត្រូវអែបស្តាំទុកលទ្ធភាពឱ្យយានយន្តដែលនៅក្រោយមានធុរៈប្រញាប់ទៅមុន នៅកន្លែងមានទឹកដក់ ឬភក់ជ្រាំមានធូលីហុយ ឬដល់ទីប្រជុំជនយើងត្រូវបន្ថយល្បឿន ដើម្បីកុំឱ្យភក់ ឬទឹកខ្ទាតប្រឡាក់អ្នកដំណើរដែលនៅជិតនោះមិនត្រូវខាកស្តោះ ឬបោះសំរាម ចេញក្រៅ ដែលជាហេតុនាំឱ្យប៉ះពាល់ ឬរំខានដល់អ្នកដំណើរដូចគ្នាទេ ឥរិយាបថក្នុងការបើកបរត្រូវចេះអត់ឳន ឬអនុគ្រោះចំពោះការខុសឆ្គងបន្តិចបន្តួច នៃអ្នកបើកបរដូចគ្នាត្រូវប្រកាន់ខ្ជាប់នូវអាកប្បកិរិយាស្ងប់ស្ងៀម ខន្តី អត់ធ្មត់ចិត្តទូលាយ និងរាក់ទាក់ទោះជាយើងស្ថិតក្នុងសភាពត្រូវច្បាប់ក៏ដោយ មិនត្រូវប្រកាន់ទិដ្ឋិមាន រឹងត្អឹងអាងយកតែត្រូវ ឬប្រើអំពើហិង្សាឡើយគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍មិនប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹងក្នុងពេលបើកបរ	ត ើ អ្នក ប ើក បរ យា ន យ ន្ត គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ ត្រូវ មាន ឥ រិយា ប ថ និង សុ វ ជី ធម៌ ក្នុង ពេល កំ ពុ ង ប ើក បរ ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ Ġ	42	អ្នក ប ើក បរ យា ន យ ន្ត គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ ត្រូវ មាន ឥ រិយា ប ថ និង សុ ជីវ ធម៌ Ġ ដូច ត ទៅ Ġ សុ ជីវ ធម៌ ក្នុង ពេល ប ើក បរ ត្រូវ បន្ថយ ល ្ប ឿន នៅ ពេល ដ ែល មាន យា ន យ ន្ត ដ ទ ៃ ទៀត សុ ំ ជ ែង Ġ ត្រូវ អ ែប ស្តា ំ ទុក ល ទ្ធ ភាព ឱ្យ យា ន យ ន្ត ដ ែល នៅ ក្រ ោយ មាន ធ ុរ ៈ ប្រ ញ ាប់ ទៅ ម ុន Ġ នៅ កន្លែង មាន ទឹក ដ ក់ Ġ ឬ ភ ក់ ជ្រ ាំ មាន ធ ូល ី ហ ុយ Ġ ឬ ដល់ ទី ប្រជុំ ជន យ ើង ត្រូវ បន្ថយ ល ្ប ឿន Ġ ដើម ្ប ី ក ុំ ឱ្យ ភ ក់ Ġ ឬ ទឹក ខ្ ទ ាត ប្រ ឡា ក់ អ្នក ដំណើរ ដ ែល នៅ ជ ិត ន ោះ âĢĭ ម ិន ត្រូវ ខា ក ស្ត ោះ Ġ ឬ ប ោះ សំ រា ម Ġ ចេញ ក្រ ៅ Ġ ដ ែល ជា ហេតុ នាំ ឱ្យ ប៉ ះ ពា ល់ Ġ ឬ រំ ខា ន ដល់ អ្នក ដំណើរ ដូច គ្នា ទេ Ġ ឥ រិយា ប ថ ក្នុង ការ ប ើក បរ ត្រូវ ច េះ អ ត់ ឳ ន Ġ ឬ អនុ គ្រ ោះ ចំ ព ោះ ការ ខុស ឆ្ គ ង ប ន្ត ិច ប ន្ត ួច Ġ នៃ អ្នក ប ើក បរ ដូច គ្នា ត្រូវ ប្រ កាន់ ខ្ ជាប់ ន ូវ អា ក ប្ប ក ិ រិយា ស្ ង ប់ ស្ ង ៀម Ġ ខ ន្ត ី Ġ អ ត់ ធ ្ម ត់ ចិត្ត ទូ លា យ Ġ និង រា ក់ ទ ាក់ ទ ោះ ជា យ ើង ស្ ថ ិត ក្នុង ស ភាព ត្រូវ ច្ បា ប់ ក ៏ ដោយ Ġ ម ិន ត្រូវ ប្រ កាន់ ទិ ដ្ឋ ិម ាន Ġ រ ឹង ត ្អ ឹង អា ង យក តែ ត្រូវ Ġ ឬ ប្រ ើ អ ំព ើ ហ ិ ង្ស ា ឡ ើយ គោ រ ព ច្ បា ប់ ចរ ា ចរ ណ៍ ម ិន ប្រ ើប ្រា ស់ គ្រឿង ស្រ វ ឹង ក្នុង ពេល ប ើក បរ	327	▁តើ អ្នក ប ើក ប រយ ាន យ ន្ត គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ ត្រូវ មាន ឥ រិយា ប ថ និង សុ វ ជី ធម៌ ក្នុង ពេល ក ំព ុង ប ើក បរ ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁	41	▁អ្នកបើកបរ យ ាន យ ន្ត គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ ត្រូវ មាន ឥ រិយា ប ថ និង សុ ជីវ ធម៌ ▁ដូច ត ទៅ ▁សុ ជីវ ធម៌ ក្នុង ពេល ប ើក បរ ត្រូវ បន្ថយ ល ្ប ឿន នៅ ពេល ដ ែល មាន យ ាន យ ន្ត ដ ទ ៃ ទៀត ស ុំ ជ ែង ▁ត្រូវ អ ែប ស្ត ាំ ទុក ល ទ្ធ ភាព ឱ្យ យ ាន យ ន្ត ដ ែល នៅ ក្រ ោយ មាន ធ ុរ ៈ ប្រ ញ ាប់ ទៅ ម ុន ▁នៅ កន្លែង មាន ទឹក ដ ក់ ▁ឬ ភ ក់ ជ្រ ាំ មាន ធ ូ លី ហ ុយ ▁ឬ ដល់ ទី ប្រជុំ ជន យ ើង ត្រូវ បន្ថយ ល ្ប ឿន ▁ដើម្បី ក ុំ ឱ្យ ភ ក់ ▁ឬ ទឹក ខ្ ទ ាត ប្រ ឡា ក់ អ្នក ដំណើរ ដ ែល នៅ ជ ិត ន ោះ ▁មិន ត្រូវ ខា ក ស្ត ោះ ▁ឬ ប ោះ សំ រ ាម ▁ចេញ ក្រ ៅ ▁ដែល ជា ហេតុ នាំ ឱ្យ ប៉ ះ ព ាល់ ▁ឬ រំ ខា ន ដល់ អ្នក ដំណើរ ដូច គ្នា ទេ ▁ឥរិយាបថ ក្នុង ការ ប ើក បរ ត្រូវ ច េះ អ ត់ ឳ ន ▁ឬ អនុ គ្រ ោះ ច ំព ោះ ការ ខុស ឆ្ គ ង ប ន្ត ិច ប ន្ត ួច ▁នៃ អ្នក ប ើក បរ ដូច គ្នា ត្រូវ ប្រ កាន់ ខ្ ជាប់ ន ូវ អា ក ប្ប ក ិ រិយា ស្ ង ប់ ស្ ង ៀម ▁ខ ន្ត ី ▁អត់ ធ ្ម ត់ ចិត្ត ទ ូល ាយ ▁និង រ ាក់ ទ ាក់ ទ ោះ ជ ាយ ើង ស ្ថ ិត ក្នុង ស ភាព ត្រូវ ច ្ប ាប់ ក ៏ ដោយ ▁មិន ត្រូវ ប្រ កាន់ ទិ ដ្ឋ ិ មាន ▁រឹង ត ្អ ឹង អា ង យក តែ ត្រូវ ▁ឬ ប្រ ើ អ ំព ើ ហ ិ ង ្សា ឡ ើយ គ ោរ ព ច ្ប ាប់ ច រា ចរ ណ៍ ម ិន ប្រ ើ ប្រ ាស់ គ្រឿង ស្រ វ ឹង ក្នុង ពេល ប ើក បរ	314
ចូររៀបរាប់ពីដំណើរនៃវដ្តទឹក	null	រៀបរាប់ពីដំណើរនៃវដ្តទឹក វដ្តទឹកកើតឡើងទៅតាមបីដំណាក់កាលគឺរំហួត ជាដំណើរនៃទឹកដែលទទួលរងកម្តៅព្រះអាទិត្យ ហើយក្លាយជាចំហាយទឹក និងឧស្ម័ន កំណក ជាលំនាំខ្យល់ក្តៅក្បែរផ្ទៃដី ស្ទុះឡើងលើនាំយកចំហាយទឹកទៅដល់រយៈកម្ពស់ខ្ពស់ ដែលមានសីតុណ្ហភាពទាប ធ្វើឲ្យចំហាយទឹកប្តូរទៅជាតំណក់ទឹក ហើយបង្កើតបានជាពពក កំណកអាកាស តំណក់ទឹកដែលបង្កើតបានជាពពកប្រមូលផ្តុំគ្នាកាន់តែច្រើន ធ្វើឲ្យមាឌរបស់វាកាន់តែរីកធំហើយធ្ងន់ ក៏ធ្លាក់់ត្រឡប់មមកផែនដីវិញក្នុងទម្រង់ជាភ្លៀង ភ្លៀងព្រិល ព្រិល	null	រៀបរាប់ពីដំណើរនៃវដ្តទឹក វដ្តទឹកកើតឡើងទៅតាមបីដំណាក់កាលគឺរំហួត ជាដំណើរនៃទឹកដែលទទួលរងកម្តៅព្រះអាទិត្យ ហើយក្លាយជាចំហាយទឹក និងឧស្ម័ន កំណក ជាលំនាំខ្យល់ក្តៅក្បែរផ្ទៃដី ស្ទុះឡើងលើនាំយកចំហាយទឹកទៅដល់រយៈកម្ពស់ខ្ពស់ ដែលមានសីតុណ្ហភាពទាប ធ្វើឲ្យចំហាយទឹកប្តូរទៅជាតំណក់ទឹក ហើយបង្កើតបានជាពពក កំណកអាកាស តំណក់ទឹកដែលបង្កើតបានជាពពកប្រមូលផ្តុំគ្នាកាន់តែច្រើន ធ្វើឲ្យមាឌរបស់វាកាន់តែរីកធំហើយធ្ងន់ ក៏ធ្លាក់់ត្រឡប់មមកផែនដីវិញក្នុងទម្រង់ជាភ្លៀង ភ្លៀងព្រិល ព្រិល	ច ូរ រ ៀប រា ប់ ពី ដំណើរ នៃ វ ដ ្ត ទឹក âĢĭ Ġ	13	រ ៀប រា ប់ ពី ដំណើរ នៃ វ ដ ្ត ទឹក Ġ វ ដ ្ត ទឹក កើត ឡើង ទៅ តា ម បី ដំ ណា ក់ កាល គ ឺ រំ ហ ួត Ġ ជា ដំណើរ នៃ ទឹក ដ ែល ទទួល រ ង ក ម្ ត ៅ ព្រ ះ អា ទិ ត ្យ Ġ ហើយ ក្លា យ ជា ចំ ហា យ ទឹក Ġ និង ឧ ស្ម ័ន Ġ កំ ណ ក Ġ ជា លំ នាំ ខ្ យ ល់ ក្ត ៅ ក្ ប ែរ ផ្ ទ ៃ ដ ី Ġ ស្ទ ុះ ឡើង លើ នាំ យក ចំ ហា យ ទឹក ទៅ ដល់ រយ ៈ ក ម្ព ស់ ខ្ ព ស់ Ġ ដ ែល មាន សី ត ុ ណ ្ហ ភាព ទ ាប Ġ ធ ្វ ើ ឲ្យ ចំ ហា យ ទឹក ប្ តូ រ ទៅ ជា ត ំណ ក់ ទឹក Ġ ហើយ បង ្ក ើត បាន ជា ព ព ក Ġ កំ ណ ក អា កាស Ġ ត ំណ ក់ ទឹក ដ ែល បង ្ក ើត បាន ជា ព ព ក ប្រ ម ូល ផ្ ត ុំ គ្នា កាន់ តែ ច្ រ ើន Ġ ធ ្វ ើ ឲ្យ មា ឌ រ ប ស់ វា កាន់ តែ រី ក ធ ំ ហើយ ធ ្ង ន់ Ġ ក ៏ ធ ្លា ក់ ់ ត្រ ឡ ប់ ម មក ផ ែន ដ ី វិញ ក្នុង ទ ម្រ ង់ ជា ភ្ល ៀង Ġ ភ្ល ៀង ព្រ ិល Ġ ព្រ ិល	217	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ពី ដំណើរ នៃ វ ដ ្ត ទឹក ▁	12	▁រៀបរាប់ ពី ដំណើរ នៃ វ ដ ្ត ទឹក ▁វ ដ ្ត ទឹក កើត ឡើង ទៅ ត ាម បី ដ ំណ ាក់ កាល គ ឺ រំ ហ ួត ▁ជា ដំណើរ នៃ ទឹក ដ ែល ទទួល រ ង ក ម ្ត ៅ ព្រ ះ អា ទ ិត ្យ ▁ហើយ ក្លា យ ជា ចំ ហ ាយ ទឹក ▁និង ឧ ស្ម ័ន ▁ក ំណ ក ▁ជា លំ នាំ ខ្ យ ល់ ក្ត ៅ ក ្ប ែរ ផ្ ទ ៃ ដ ី ▁ស្ទុះ ឡើង លើ នាំ យក ចំ ហ ាយ ទឹក ទៅ ដល់ រយ ៈ ក ម្ព ស់ ខ្ ព ស់ ▁ដែល មាន សី ត ុ ណ ្ហ ភាព ទ ាប ▁ធ្វើឲ្យ ចំ ហ ាយ ទឹក ប ្ត ូរ ទៅ ជា ត ំណ ក់ ទឹក ▁ហើយ ប ង្ក ើត បាន ជា ព ព ក ▁ក ំណ ក អា កាស ▁តំណ ក់ ទឹក ដ ែល ប ង្ក ើត បាន ជា ព ព ក ប្រ ម ូល ផ្ ត ុំ គ្នា កាន់ តែ ច ្រ ើន ▁ធ្វើឲ្យ មា ឌ រ ប ស់ វា កាន់ តែ រី ក ធ ំ ហើយ ធ ្ង ន់ ▁ក៏ ធ ្ល ាក់ ់ ត្រ ឡ ប់ ម មក ផ ែន ដ ី វិញ ក្នុង ទ ម្រ ង់ ជា ភ្ល ៀង ▁ភ្លៀង ព្រ ិល ▁ព្រ ិល	203
តើប្រជាជនក្រីក្រភាគច្រើនជាជនជាតិអ្វីមានដើមកំណើតមកពីទ្វីបណាខ្លះ	null	ប្រជាជនក្រីក្រភាគច្រើនជាជនជាតិមានដើមកំណើតមកពីទ្វីបអាហ្រ្វិកស្បែកខ្មៅ ទ្វីបអឺរ៉ុបជនជាតិអេស្ប៉ាញ ទ្វីបអាស៊ី	null	ប្រជាជនក្រីក្រភាគច្រើនជាជនជាតិមានដើមកំណើតមកពីទ្វីបអាហ្រ្វិកស្បែកខ្មៅ ទ្វីបអឺរ៉ុបជនជាតិអេស្ប៉ាញ ទ្វីបអាស៊ី	ត ើប ្រ ជា ជន ក្រ ី ក្រ ភាគ ច្ រ ើន ជា ជន ជាតិ អ ្វី មាន ដើម កំ ណ ើត មក ពី ទ ្វី ប ណា ខ្ ល ះ Ġ	31	ប្រ ជា ជន ក្រ ី ក្រ ភាគ ច្ រ ើន ជា ជន ជាតិ មាន ដើម កំ ណ ើត មក ពី ទ ្វី ប អា ហ ្រ ្វ ិក ស្ បែក ខ្ ម ៅ Ġ ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប ជន ជាតិ អ េស ្ប ៉ ាញ Ġ ទ ្វី ប អា ស៊ី	52	▁តើ ប្រ ជា ជន ក្រ ី ក្រ ភាគ ច ្រ ើន ជា ជន ជាតិ អ ្វី មាន ដើម ក ំណ ើត មក ពី ទ ្វី ប ណា ខ្ ល ះ ▁	30	▁ប្រជាជន ក្រ ី ក្រ ភាគ ច ្រ ើន ជា ជន ជាតិ មាន ដើម ក ំណ ើត មក ពី ទ ្វី ប អា ហ ្រ ្វ ិក ស្ បែក ខ្ ម ៅ ▁ទ្វីប អ ឺ រ៉ ុប ជន ជាតិ អ េ ស្ ប៉ា ញ ▁ទ្វីប អា ស៊ី	46
តើឯកសារចិននិយាយពី ហ្វូណន ចុងក្រោយនៅឆ្នាំណា ហើយនិយាយពីចេនឡាដំបូងនៅឆ្នាំណា	null	ឯកសារចិននិយាយពី ហ្វូណនចុងក្រោយនៅឆ្នាំ ៦១៨ដែលបានមកពីបេសកទូតហ្វូណន មួយក្រុមទៅកាន់ប្រទេសចិនបានប្រើឈ្មោះ ចេនឡា ជំនួសវិញ ចំណែកឈ្មោះ ចេនឡា បានលេចឡើងដំបូង នៅក្នុងឯកសារចិននៅឆ្នាំ ៦១៦ គស	null	ឯកសារចិននិយាយពី ហ្វូណនចុងក្រោយនៅឆ្នាំ ៦១៨ដែលបានមកពីបេសកទូតហ្វូណន មួយក្រុមទៅកាន់ប្រទេសចិនបានប្រើឈ្មោះ ចេនឡា ជំនួសវិញ ចំណែកឈ្មោះ ចេនឡា បានលេចឡើងដំបូង នៅក្នុងឯកសារចិននៅឆ្នាំ ៦១៦ គស	ត ើ ឯក សារ ច ិន និ យា យ ពី Ġ ហ្វ ូ ណ ន Ġ ច ុង ក្រ ោយ នៅ ឆ្នាំ ណា Ġ ហើយ និ យា យ ពី ច េន ឡា ដំ បូ ង នៅ ឆ្នាំ ណា Ġ	35	ឯក សារ ច ិន និ យា យ ពី Ġ ហ្វ ូ ណ ន ច ុង ក្រ ោយ នៅ ឆ្នាំ Ġ ៦ ១ ៨ ដ ែល បាន មក ពី ប េស ក ទូ ត ហ្វ ូ ណ ន Ġ មួយ ក្រុម ទៅ កាន់ ប្រ ទេស ច ិន បាន ប្រ ើ ឈ្មោះ Ġ ច េន ឡា Ġ ជំ ន ួស វិញ Ġ ចំ ណ ែក ឈ្មោះ Ġ ច េន ឡា Ġ បាន ល េច ឡើង ដំ បូ ង Ġ នៅ ក្នុង ឯក សារ ច ិន នៅ ឆ្នាំ Ġ ៦ ១ ៦ Ġ គ ស	81	▁តើ ឯក សារ ច ិន ន ិយ ាយ ពី ▁ហ្វូ ណ ន ▁ចុងក្រោយ នៅ ឆ្នាំ ណា ▁ហើយ ន ិយ ាយ ពី ច េន ឡា ដំ បូ ង នៅ ឆ្នាំ ណា ▁	30	▁ឯកសារ ច ិន ន ិយ ាយ ពី ▁ហ្វូ ណ ន ច ុង ក្រ ោយ នៅ ឆ្នាំ ▁៦ ១ ៨ ដ ែល បាន មក ពី ប េស ក ទ ូត ហ្វ ូ ណ ន ▁មួយ ក្រុម ទៅ កាន់ ប្រ ទេស ច ិន បាន ប្រ ើ ឈ្មោះ ▁ច េន ឡា ▁ជំនួស វិញ ▁ចំណែក ឈ្មោះ ▁ច េន ឡា ▁បាន ល េច ឡើង ដំ បូ ង ▁នៅក្នុង ឯក សារ ច ិន នៅ ឆ្នាំ ▁៦ ១ ៦ ▁គ ស	74
តើប្រាសាទណាខ្លះ ដែលស្ថិតនៅក្នុងរចនាបថបាភួន	null	ប្រាសាទ ដែលស្ថិតនៅក្នុងរចនាបថបាភួនកសាងនៅពាក់កណ្តាលសវទី១១ មានដូចជា ប្រាសាទមេបុណ្យខាងលិច ប្រាសាទបាពួន ប្រាសាទវត្តខ្នា សៀមរាប ប្រាសាទខ្នាសែនកែវ ខេត្តព្រះវិហារ ប្រាសាទឯកភ្នំ	null	ប្រាសាទ ដែលស្ថិតនៅក្នុងរចនាបថបាភួនកសាងនៅពាក់កណ្តាលសវទី១១ មានដូចជា ប្រាសាទមេបុណ្យខាងលិច ប្រាសាទបាពួន ប្រាសាទវត្តខ្នា សៀមរាប ប្រាសាទខ្នាសែនកែវ ខេត្តព្រះវិហារ ប្រាសាទឯកភ្នំ	ត ើប ្រា សា ទ ណា ខ្ ល ះ Ġ ដ ែល ស្ ថ ិត នៅ ក្នុង រ ច នា ប ថ បា ភ ួន Ġ	24	ប្រា សា ទ Ġ ដ ែល ស្ ថ ិត នៅ ក្នុង រ ច នា ប ថ បា ភ ួន ក សា ង នៅ ពាក់ ក ណ្ត ាល ស វ ទី១ ១ Ġ មាន ដូច ជា Ġ ប្រា សា ទ មេ ប ុ ណ ្យ ខា ង ល ិច Ġ ប្រា សា ទ បា ព ួន Ġ ប្រា សា ទ វត្ត ខ្ នា Ġ ស ៀម រា ប Ġ ប្រា សា ទ ខ្ នា សែន កែវ Ġ ខ េត ្ត ព្រ ះ វិ ហា រ Ġ ប្រា សា ទ ឯក ភ្នំ Ġ	81	▁តើ ប្រា សា ទ ណា ខ្ ល ះ ▁ដែល ស ្ថ ិត នៅ ក្នុង រ ច នា ប ថ បា ភ ួន ▁	22	▁ប្រាសាទ ▁ដែល ស ្ថ ិត នៅ ក្នុង រ ច នា ប ថ បា ភ ួន ក សា ង នៅ ពាក់ ក ណ្ត ាល ស វ ទី១ ១ ▁មាន ដូច ជា ▁ប្រាសាទ មេ ប ុ ណ ្យ ខា ង ល ិច ▁ប្រាសាទ បា ព ួន ▁ប្រាសាទ វត្ត ខ្ នា ▁សៀមរាប ▁ប្រាសាទ ខ្ នា សែន កែវ ▁ខេត្ត ព្រ ះ វិ ហា រ ▁ប្រាសាទ ឯក ភ្នំ ▁	63
តើប្រជាជនបទនៅអឺរ៉ុបមានលក្ខណៈដូចម្ដេចតើប្រជាជនបទនៃប្រទេសណាដែលមានចំនួនច្រើនជាងគេ(ពិនិត្យតារាង % នៃប្រជាជននៅអឺរ៉ុប)	null	ពីឆ្នាំ ១៨៥១ ដល់ឆ្នាំ ១៩១១ ប្រជាជនបទនៅអឺរ៉ុបមានលក្ខណៈដូចខាងក្រោម ម្ចាស់កម្មសិទ្ធិធំៗ និងអ្នកជួលដីធ្វើអាជិវកម្មទើបមានដើមទុនគ្រប់គ្រាន់ ក្នុងការទិញម៉ាស៊ីននិងជីពួកនេះបន្ដការផលិតក្នុងទិសដៅធ្វើពាណិជ្ជកម្ម គឺគេប្រកបមុខរបរកសិពាណិជ្ជកម្មផ្ទុយទៅវិញ ភាគច្រើននៃប្រជាជនតូចតាច ដែលពុំមានដើមទុនគ្រប់គ្រាន់ស្ថិតនៅក្នុងភាពក្រីក្រហើយគេក្លាយទៅជាអ្នកក្រលំបាកយ៉ាងខ្លាំងចាប់ពីឆ្នាំ ១៨៨០ ការដឹកជញ្ជូនថ្មីបាននាំមកយ៉ាងសន្ធឹកសន្ធាប់នូវផលិតផលកសិកម្មសម្បូររហូរហៀរពីប្រទេសរូស៊ីឬ អាមេរិច ដូចនេះក្រោមអានុភាពនៃការប្រកួតប្រជែងនេះតម្លៃកសិកម្មនិងគ្រឿងយន្ដនាំឪ្យមានចំណាកជនបទធ្លាក់ចុះការរីកចម្រើនផ្នែកកសិកម្មនិងគ្រឿងយន្ដនាំឪ្យមានចំណាកជនបទយ៉ាងច្រើនចលនានេះមានរួចមកហើយនៅក្នុងរបបចាស់ចលនាកើនឡើងបន្ទាប់ពីឆ្នាំ ១៨៥០ និងបញ្ចប់ដោយការរីករាលដាលនៅអឺរ៉ុបទាំងមូល គេមិនសូវត្រូវការកម្មករតាមរដូវនិងសិប្បករមកពីជនបទទេមនុស្សមួយចំនួនចាកចេញពីតំបន់កសិកម្មក្រីក្រ ដើម្បីទៅកាន់ទ្វីបអាមេរិចឬទៅទីក្រុងរបស់គេ ដែលរេកាយមកពួកគេក្លាយទៅជាកម្មករឧស្សាហកម្ម	null	ពីឆ្នាំ ១៨៥១ ដល់ឆ្នាំ ១៩១១ ប្រជាជនបទនៅអឺរ៉ុបមានលក្ខណៈដូចខាងក្រោម ម្ចាស់កម្មសិទ្ធិធំៗ និងអ្នកជួលដីធ្វើអាជិវកម្មទើបមានដើមទុនគ្រប់គ្រាន់ ក្នុងការទិញម៉ាស៊ីននិងជីពួកនេះបន្ដការផលិតក្នុងទិសដៅធ្វើពាណិជ្ជកម្ម គឺគេប្រកបមុខរបរកសិពាណិជ្ជកម្មផ្ទុយទៅវិញ ភាគច្រើននៃប្រជាជនតូចតាច ដែលពុំមានដើមទុនគ្រប់គ្រាន់ស្ថិតនៅក្នុងភាពក្រីក្រហើយគេក្លាយទៅជាអ្នកក្រលំបាកយ៉ាងខ្លាំងចាប់ពីឆ្នាំ ១៨៨០ ការដឹកជញ្ជូនថ្មីបាននាំមកយ៉ាងសន្ធឹកសន្ធាប់នូវផលិតផលកសិកម្មសម្បូររហូរហៀរពីប្រទេសរូស៊ីឬ អាមេរិច ដូចនេះក្រោមអានុភាពនៃការប្រកួតប្រជែងនេះតម្លៃកសិកម្មនិងគ្រឿងយន្ដនាំឪ្យមានចំណាកជនបទធ្លាក់ចុះការរីកចម្រើនផ្នែកកសិកម្មនិងគ្រឿងយន្ដនាំឪ្យមានចំណាកជនបទយ៉ាងច្រើនចលនានេះមានរួចមកហើយនៅក្នុងរបបចាស់ចលនាកើនឡើងបន្ទាប់ពីឆ្នាំ ១៨៥០ និងបញ្ចប់ដោយការរីករាលដាលនៅអឺរ៉ុបទាំងមូល គេមិនសូវត្រូវការកម្មករតាមរដូវនិងសិប្បករមកពីជនបទទេមនុស្សមួយចំនួនចាកចេញពីតំបន់កសិកម្មក្រីក្រ ដើម្បីទៅកាន់ទ្វីបអាមេរិចឬទៅទីក្រុងរបស់គេ ដែលរេកាយមកពួកគេក្លាយទៅជាកម្មករឧស្សាហកម្ម	ត ើប ្រ ជា ជន បទ នៅ អ ឺ រ៉ ុប មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម្ ដ េច ត ើប ្រ ជា ជន បទ នៃ ប្រ ទេស ណា ដ ែល មាន ចំ ន ួន ច្ រ ើន ជា ង គ េ ( ពិ និ ត ្យ តា រា ង Ġ% Ġ នៃ ប្រ ជា ជន នៅ អ ឺ រ៉ ុប ) Ġ	58	ពី ឆ្នាំ Ġ ១ ៨ ៥ ១ Ġ ដល់ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ១ ១ Ġ ប្រ ជា ជន បទ នៅ អ ឺ រ៉ ុប មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ខា ង ក្រោម Ġ ម្ចាស់ កម្ម សិ ទ្ធិ ធ ំ ៗ Ġ និង អ្នក ជ ួល ដ ី ធ ្វ ើ អា ជ ិ វ កម្ម ទ ើប មាន ដើម ទ ុន គ្រ ប់ គ្រ ាន់ Ġ ក្នុង ការ ទិ ញ ម៉ា ស៊ី ន និង ជី ព ួ ក នេះ ប ន្ ដ ការ ផល ិត ក្នុង ទិ ស ដ ៅ ធ ្វ ើ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម Ġ គ ឺ គ េ ប្រ ក ប មុខ រ បរ ក សិ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ផ្ ទ ុយ ទៅ វិញ Ġ ភាគ ច្ រ ើន នៃ ប្រ ជា ជន តូ ច តា ច Ġ ដ ែល ពុ ំ មាន ដើម ទ ុន គ្រ ប់ គ្រ ាន់ ស្ ថ ិត នៅ ក្នុង ភាព ក្រ ី ក្រ ហើយ គ េក ្លា យ ទៅ ជា អ្នក ក្រ លំបាក យ៉ាង ខ្ លា ំ ង ច ាប់ ពី ឆ្នាំ Ġ ១ ៨៨ ០ Ġ ការ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ថ ្ម ី បាន នាំ មក យ៉ាង ស ន្ធ ឹក ស ន្ធ ាប់ ន ូវ ផល ិត ផល ក សិ កម្ម សម្ប ូរ រ ហ ូរ ហ ៀរ ពី ប្រ ទេស រ ូស ៊ី ឬ Ġ អា មេ រិ ច âĢĭ Ġ ដូច នេះ âĢĭ ក្រោម អាន ុ ភាព នៃ ការ ប្រកួត ប្រ ជ ែង នេះ ត ម្ល ៃ ក សិ កម្ម និង គ្រឿង យ ន្ ដ នាំ ឪ ្យ មាន ចំ ណា ក ជន បទ ធ ្លា ក់ ច ុះ ការ រី ក ចម្រ ើន ផ្ ន ែក ក សិ កម្ម និង គ្រឿង យ ន្ ដ នាំ ឪ ្យ មាន ចំ ណា ក ជន បទ យ៉ាង ច្ រ ើន ច ល នា នេះ មាន រ ួច មក ហើយ នៅ ក្នុង រ ប ប ច ាស់ ច ល នា ក ើន ឡើង បន្ទាប់ ពី ឆ្នាំ ÂłĠ ១ ៨ ៥០ Ġ និង បញ្ច ប់ ដោយ ការ រី ករ ាល ដា ល នៅ អ ឺ រ៉ ុប ទ ាំង ម ូល Ġ គ េ ម ិន ស ូវ ត្រូវ ការ កម្ម ករ តា ម រ ដ ូវ និង សិ ប្ប ករ មក ពី ជន បទ ទេ ម នុ ស្ស មួយ ចំ ន ួន ច ាក ចេញ ពី ត ំ ប ន់ ក សិ កម្ម ក្រ ី ក្រ Ġ ដើម ្ប ី ទៅ កាន់ ទ ្វី ប អា មេ រិ ច ឬ ទៅ ទី ក្រុង រ ប ស់ គ េ Ġ ដ ែល រ េក ាយ មក ព ួ ក គ េក ្លា យ ទៅ ជា កម្ម ករ ឧ ស្សា ហ កម្ម	414	▁តើ ប្រ ជា ជន បទ នៅ អ ឺ រ៉ ុប មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម្ ដ េច ត ើ ប្រ ជា ជន បទ នៃ ប្រ ទេស ណា ដ ែល មាន ចំ ន ួន ច ្រ ើន ជា ង គ េ ( ព ិន ិត ្យ តា រ ាង ▁% ▁នៃ ប្រ ជា ជន នៅ អ ឺ រ៉ ុប ) ▁	57	▁ពី ឆ្នាំ ▁១៨ ៥ ១ ▁ដល់ ឆ្នាំ ▁១៩ ១ ១ ▁ប្រជាជន បទ នៅ អ ឺ រ៉ ុប មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ខា ង ក្រោម ▁ម្ចាស់ កម្ម សិ ទ្ធិ ធ ំ ៗ ▁និង អ្នក ជ ួល ដ ី ធ ្វ ើ អា ជ ិ វ កម្ម ទ ើប មាន ដើម ទ ុន គ្រ ប់ គ្រ ាន់ ▁ក្នុង ការ ទ ិញ ម៉ា ស៊ី ន និង ជី ព ួ ក នេះ ប ន្ ដ ការ ផល ិត ក្នុង ទិ ស ដ ៅ ធ ្វ ើ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ▁គឺ គ េ ប្រ ក ប មុខ រ ប រក សិ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ផ្ ទ ុយ ទៅ វិញ ▁ភាគ ច ្រ ើន នៃ ប្រ ជា ជន ត ូច តា ច ▁ដែល ព ុំ មាន ដើម ទ ុន គ្រ ប់ គ្រ ាន់ ស ្ថ ិត នៅ ក្នុង ភាព ក្រ ី ក្រ ហើយ គ េក ្ល ាយ ទៅ ជា អ្នក ក្រ លំបាក យ៉ាង ខ្ ល ាំង ច ាប់ ពី ឆ្នាំ ▁១៨ ៨០ ▁ការដឹកជញ្ជូន ថ ្ម ី បាន នាំ មក យ៉ាង ស ន្ធ ឹក ស ន្ធ ាប់ ន ូវ ផល ិត ផល ក សិ កម្ម សម្ប ូរ រ ហ ូរ ហ ៀរ ពី ប្រ ទេស រ ូ ស៊ី ឬ ▁អាមេរិច ▁ដូចនេះ ▁ក្រោម អាន ុ ភាព នៃ ការ ប្រកួត ប្រ ជ ែង នេះ ត ម្ល ៃ ក សិ កម្ម និង គ្រឿង យ ន្ ដ នាំ ឪ ្យ មាន ចំ ណា ក ជន បទ ធ ្ល ាក់ ច ុះ ការ រី ក ចម្រ ើន ផ្ ន ែក ក សិ កម្ម និង គ្រឿង យ ន្ ដ នាំ ឪ ្យ មាន ចំ ណា ក ជន បទ យ៉ាង ច ្រ ើន ច ល នា នេះ មាន រ ួច មក ហើយ នៅ ក្នុង រ ប ប ច ាស់ ច ល នា ក ើន ឡើង បន្ទាប់ ពី ឆ្នាំ ▁១៨ ៥០ ▁និង បញ្ច ប់ ដោយ ការ រី ករ ាល ដា ល នៅ អ ឺ រ៉ ុប ទ ាំង ម ូល ▁គេ ម ិន ស ូវ ត្រូវ ការ កម្ម ករ ត ាម រ ដ ូវ និង សិ ប្ប ករ មក ពី ជន បទ ទេ ម នុ ស្ស មួយ ចំ ន ួន ច ាក ចេញ ពី ត ំ ប ន់ ក សិ កម្ម ក្រ ី ក្រ ▁ដើម្បី ទៅ កាន់ ទ ្វី ប អា ម េរ ិច ឬ ទៅ ទី ក្រុង រ ប ស់ គ េ ▁ដែល រ េក ាយ មក ព ួ ក គ េក ្ល ាយ ទៅ ជា កម្ម ករ ឧ ស្សា ហ កម្ម	393
តើបុព្វហេតុនាំអោយអ្នកដាក់ពាក្យប្រលងចូលនិងមកប្រលងរកក្របខណ្ឌ័ក្រសួង អប់រំយុវជននិងកីឡាមកពីអ្វី តើអ្នកស្រឡាញ់មុខរបរវិជ្ជាជីវៈជាគ្រូបង្រៀនដែរឬទេ	null	បុព្វហេតុនាំអោយខ្ញុំដាក់ពាក្យប្រលងចូលនិងមកប្រលងរកក្របខណ្ឌ័ក្រសួង អប់រំយុវជននិងកីឡាមកពីខ្ញុំស្រឡាញ់មុខរបរវិជ្ជាជីវៈជាគ្រូបង្រៀនព្រោះជាមុខរបរមួយថ្លៃថ្នូរឧត្តុងឧត្តមនិងមានសារៈប្រយោជន៍ចំពោះជាតិមាតុភូមិ ក្នុងការបណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្សដើម្បើអភិវឌ្ឍន៍សង្គមជាតិដូចមានពាក្យឃ្លាបានលើកឡើងថា ដាំក្នុងសាលាផ្លែផ្កាក្នុងសហគមន៍ ជាការកសាងគ្រឹះរបស់ជីវិតមនុស្សលោកជាវីស្វករនៃដួងព្រលឹងជាអ្នកកសាងសតិបញ្ញារបស់ជាតិជាបុព្វការីជនជាអ្នកចង្អុលបង្ហាញពីសេចក្តីសុខសុវត្ថិភាពសង្គមជាអ្នកការពារដោះស្រាយបញ្ហាសង្គមជាតិជាគ្រូពេទ្យព្យាបាលអាចល្ងង់ខ្លៅរបស់ប្រជាជាតិជាបុគ្គលគួរអោយគោរពជាឃ្លាំងនៃសតិបញ្ញារបស់មនុស្សជាឪពុកម្តាយទី២របស់សិស្សនៅលើផែនដី	null	បុព្វហេតុនាំអោយខ្ញុំដាក់ពាក្យប្រលងចូលនិងមកប្រលងរកក្របខណ្ឌ័ក្រសួង អប់រំយុវជននិងកីឡាមកពីខ្ញុំស្រឡាញ់មុខរបរវិជ្ជាជីវៈជាគ្រូបង្រៀនព្រោះជាមុខរបរមួយថ្លៃថ្នូរឧត្តុងឧត្តមនិងមានសារៈប្រយោជន៍ចំពោះជាតិមាតុភូមិ ក្នុងការបណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្សដើម្បើអភិវឌ្ឍន៍សង្គមជាតិដូចមានពាក្យឃ្លាបានលើកឡើងថា ដាំក្នុងសាលាផ្លែផ្កាក្នុងសហគមន៍ ជាការកសាងគ្រឹះរបស់ជីវិតមនុស្សលោកជាវីស្វករនៃដួងព្រលឹងជាអ្នកកសាងសតិបញ្ញារបស់ជាតិជាបុព្វការីជនជាអ្នកចង្អុលបង្ហាញពីសេចក្តីសុខសុវត្ថិភាពសង្គមជាអ្នកការពារដោះស្រាយបញ្ហាសង្គមជាតិជាគ្រូពេទ្យព្យាបាលអាចល្ងង់ខ្លៅរបស់ប្រជាជាតិជាបុគ្គលគួរអោយគោរពជាឃ្លាំងនៃសតិបញ្ញារបស់មនុស្សជាឪពុកម្តាយទី២របស់សិស្សនៅលើផែនដី	ត ើប ុ ព្វ ហេតុ នាំ អោយ អ្នក ដា ក់ ពាក្យ ប្រ លង ចូល និង មក ប្រ លង រក ក្រ ប ខ ណ្ឌ ័ ក្រ ស ួង Ġ អ ប់ រំ យ ុ វ ជន និង ក ី ឡា មក ពី អ ្វី Ġ ត ើ អ្នក ស្រ ឡា ញ ់ មុខ រ បរ វិជ្ជា ជីវ ៈ ជា គ្រ ូប ង ្រ ៀន ដ ែរ ឬ ទេ Ġ	65	ប ុ ព្វ ហេតុ នាំ អោយ ខ្ ញ ុំ ដា ក់ ពាក្យ ប្រ លង ចូល និង មក ប្រ លង រក ក្រ ប ខ ណ្ឌ ័ ក្រ ស ួង Ġ អ ប់ រំ យ ុ វ ជន និង ក ី ឡា មក ពី ខ្ ញ ុំ ស្រ ឡា ញ ់ មុខ រ បរ វិជ្ជា ជីវ ៈ ជា គ្រ ូប ង ្រ ៀន ព្រ ោះ ជា មុខ រ បរ មួយ ថ្លៃ ថ្ន ូរ ឧ ត្ត ុង ឧ ត្ត ម និង មាន សារ ៈ ប្រ យោ ជន ៍ ចំ ព ោះ ជាតិ មា ត ុ ភ ូម ិ Ġ ក្នុង ការ បណ្ត ុះ បណ្ត ាល ធ ន ធាន ម នុ ស្ស ដើម ្ប ើ អភិវឌ្ឍ ន៍ សង ្ គម ជាតិ ដូច មាន ពាក្យ ឃ្លា បាន លើក ឡើង ថា Ġ ដា ំ ក្នុង សា លា ផ្ល ែ ផ្ កា ក្នុង ស ហ គមន៍ Ġ ជា ការ ក សា ង គ្រ ឹ ះ រ ប ស់ ជីវ ិត ម នុ ស្ស លោក ជា វី ស្ វ ករ នៃ ដ ួង ព្រ ល ឹង ជា អ្នក ក សា ង ស តិ ប ញ្ញា រ ប ស់ ជាតិ ជា ប ុ ព្វ ការ ី ជន ជា អ្នក ច ង ្អ ុល បង ្ហ ាញ ពី សេ ច ក្តី សុខ សុ វ ត្ថ ិ ភាព សង ្ គម ជា អ្នក ការពារ ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ាស ង្គ ម ជាតិ ជា គ្រ ូ ពេទ្យ ព្យា បាល អា ច ល ្ង ង់ ខ្ ល ៅ រ ប ស់ ប្រ ជា ជាតិ ជា ប ុ គ្គ ល គ ួរ អោយ គោ រ ព ជា ឃ្លា ំ ង នៃ ស តិ ប ញ្ញា រ ប ស់ ម នុ ស្ស ជា ឪ ពុ ក ម្ តា យ ទី ២ រ ប ស់ សិ ស្ស នៅ លើ ផ ែន ដ ី	286	▁តើ ប ុ ព្វ ហេតុ នាំ អោយ អ្នក ដ ាក់ ពាក្យ ប្រ លង ចូល និង មក ប្រ លង រក ក្រ ប ខ ណ្ឌ ័ ក្រ ស ួង ▁អប់រំ យ ុ វ ជន និង ក ី ឡា មក ពី អ ្វី ▁តើ អ្នក ស្រ ឡ ាញ់ មុខ រ បរ វិជ្ជា ជីវ ៈ ជា គ្រ ូប ង ្រ ៀន ដ ែរ ឬ ទេ ▁	61	▁បុ ព្វ ហេតុ នាំ អោយ ខ្ ញ ុំ ដ ាក់ ពាក្យ ប្រ លង ចូល និង មក ប្រ លង រក ក្រ ប ខ ណ្ឌ ័ ក្រ ស ួង ▁អប់រំ យ ុ វ ជន និង ក ី ឡា មក ពី ខ្ ញ ុំ ស្រ ឡ ាញ់ មុខ រ បរ វិជ្ជា ជីវ ៈ ជា គ្រ ូប ង ្រ ៀន ព្រ ោះ ជា មុខ រ បរ មួយ ថ្លៃ ថ្ន ូរ ឧ ត្ត ុង ឧ ត្ត ម និង មាន សារ ៈ ប្រ យោ ជ ន៍ ច ំព ោះ ជាតិ ម ាត ុ ភ ូម ិ ▁ក្នុង ការ បណ្ត ុះ បណ្ត ាល ធ ន ធាន ម នុ ស្ស ដើម ្ប ើ អភិវឌ្ឍ ន៍ ស ង្គ ម ជាតិ ដូច មាន ពាក្យ ឃ្លា បាន លើក ឡើង ថា ▁ដាំ ក្នុង សា លា ផ្ល ែ ផ្ កា ក្នុង ស ហ គមន៍ ▁ជា ការ ក សា ង គ្រ ឹ ះ រ ប ស់ ជីវ ិត ម នុ ស្ស លោក ជា វី ស ្វ ករ នៃ ដ ួង ព្រ ល ឹង ជា អ្នក ក សា ង ស តិ ប ញ្ញា រ ប ស់ ជាតិ ជា ប ុ ព្វ ការ ី ជន ជា អ្នក ច ង ្អ ុល ប ង្ហ ាញ ពី ស េច ក្តី សុខ សុ វ ត្ថ ិ ភាព ស ង្គ ម ជា អ្នក ការពារ ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ាស ង្គ ម ជាតិ ជា គ្រ ូ ពេទ្យ ព្យា បាល អា ច ល ្ង ង់ ខ្ ល ៅ រ ប ស់ ប្រ ជា ជាតិ ជា ប ុ គ្គ ល គ ួរ អោយ គ ោរ ព ជា ឃ្លា ំ ង នៃ ស តិ ប ញ្ញា រ ប ស់ ម នុ ស្ស ជា ឪ ព ុក ម ្ត ាយ ទី ២ រ ប ស់ សិ ស្ស នៅ លើ ផ ែន ដ ី	281
ដូចម្តេចដែលហៅថាច្បាប់	null	ច្បាប់ គឺជារបៀបរបស់សណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម ក្បួនដែលសម្រាប់ឱ្យមនុស្សធ្វើនិងប្រតិបត្តិតាម និងដើម្បីសុខស្រួលនៃសង្គមជាតិនីមួយៗក្នុងការរស់នៅ ច្បាប់មានលក្ខណៈជាសកលជាប្រយោជន៍ទូទៅចំពោះមនុស្សទាំងអស់ ដោយមិនសំដៅអ្នកណាជាអ្នកណាឡើយ	null	ច្បាប់ គឺជារបៀបរបស់សណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម ក្បួនដែលសម្រាប់ឱ្យមនុស្សធ្វើនិងប្រតិបត្តិតាម និងដើម្បីសុខស្រួលនៃសង្គមជាតិនីមួយៗក្នុងការរស់នៅ ច្បាប់មានលក្ខណៈជាសកលជាប្រយោជន៍ទូទៅចំពោះមនុស្សទាំងអស់ ដោយមិនសំដៅអ្នកណាជាអ្នកណាឡើយ	ដូច ម្ ត េច ដ ែល ហ ៅ ថា ច្ បា ប់ Ġ	12	ច្ បា ប់ Ġ គ ឺ ជា រ ប ៀប រ ប ស់ ស ណ្ត ាប់ ធ ្នា ប់ សង ្ គម Ġ ក្ ប ួន ដ ែល សម ្រា ប់ ឱ្យ ម នុ ស្ស ធ ្វ ើន ិ ង ប្រ តិ ប ត្តិ តា ម Ġ និង ដើម ្ប ី សុខ ស្រ ួល នៃ សង ្ គម ជាតិ នី មួយ ៗ ក្នុង ការ រស់ នៅ Ġ ច្ បា ប់ មាន ល ក្ខ ណៈ ជា ស ក ល ជា ប្រ យោ ជន ៍ ទូ ទៅ ចំ ព ោះ ម នុ ស្ស ទ ាំង អ ស់ Ġ ដោយ ម ិន សំ ដ ៅ អ្នក ណា ជា អ្នក ណា ឡ ើយ ĠâĢĭ	104	▁ដូចម្តេច ដ ែល ហ ៅ ថា ច ្ប ាប់ ▁	9	▁ច្បាប់ ▁គឺជា រ ប ៀប រ ប ស់ ស ណ្ត ាប់ ធ ្ន ាប់ ស ង្គ ម ▁ក្បួន ដ ែល ស ម្រ ាប់ ឱ្យ ម នុ ស្ស ធ ្វ ើ និង ប្រ តិ ប ត្តិ ត ាម ▁និង ដើម ្ប ី សុខ ស្រ ួល នៃ ស ង្គ ម ជាតិ នី មួយ ៗ ក្នុង ការ រស់ នៅ ▁ច្បាប់ មាន ល ក្ខ ណៈ ជា ស ក ល ជា ប្រ យោ ជ ន៍ ទូ ទៅ ច ំព ោះ ម នុ ស្ស ទ ាំង អ ស់ ▁ដោយ ម ិន សំ ដ ៅ អ្នក ណា ជា អ្នក ណា ឡ ើយ ▁	95
តើហេតុអ្វីបានជាប្រទេសអង់គ្លេស និងបារាំងដកថយពីការគ្រប់គ្រងព្រែកជីកស៊ុយអេ	null	បានជាអង់គ្លេស និងបារាំងដកថយពីការគ្រប់គ្រងព្រែកជីក ស៊ុយអេ ពីព្រោះដោយសារតែ មានគោលសង្គត់ពីសំណាក់អង្គការសហប្រជាជាតិសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពសូវៀត	null	បានជាអង់គ្លេស និងបារាំងដកថយពីការគ្រប់គ្រងព្រែកជីក ស៊ុយអេ ពីព្រោះដោយសារតែ មានគោលសង្គត់ពីសំណាក់អង្គការសហប្រជាជាតិសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពសូវៀត	ត ើ ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស Ġ និង បា រា ំ ង ដ ក ថ យ ពី ការ គ្រ ប់ គ្រ ង ព្រ ែក ជី ក ស៊ ុយ អ េ Ġ	37	បាន ជា អ ង់ គ ្ល េស Ġ និង បា រា ំ ង ដ ក ថ យ ពី ការ គ្រ ប់ គ្រ ង ព្រ ែក ជី ក Ġ ស៊ ុយ អ េ Ġ ពី ព្រ ោះ ដោយ សារ តែ Ġ មាន គោ ល សង ្ គ ត់ ពី សំ ណា ក់ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក Ġ និង ស ហ ភាព ស ូវ ៀត	67	▁តើ ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស ▁និង ប ារ ាំង ដ ក ថ យ ពី ការ គ្រ ប់ គ្រ ង ព្រ ែក ជី ក ស៊ ុយ អ េ ▁	35	▁បានជា អ ង់ គ ្ល េស ▁និង ប ារ ាំង ដ ក ថ យ ពី ការ គ្រ ប់ គ្រ ង ព្រ ែក ជី ក ▁ស៊ុយ អ េ ▁ពីព្រោះ ដោយ សារ តែ ▁មាន គ ោល ស ង្គ ត់ ពី ស ំណ ាក់ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ▁និង ស ហ ភាព ស ូវ ៀត	61
ចូររាប់ឈ្មោះប្រាសាទដែលស្ថិតនៅក្នុងរចនាបថអង្គរវត្តឪ្យបានយ៉ាងតិចចំនួន ១០	null	រាប់ឈ្មោះប្រាសាទដែលស្ថិតនៅក្នុងរចនាបថងអង្គរវត្តឪ្យបានយ៉ាងតិចចំនួន ១០ ដូចជាប្រាសាទបឹងមាណប្រាសាទព្រះបាលិល្យេប្រាសាទចៅសាយទេវតាប្រាសាទពិម៉ាយប្រាសាទបន្ទាយសំរ៉ែប្រាសាទព្រះពិធូរប្រាសាទអង្គរវត្តប្រាសាទព្រះខ័ន កំពង់ស្វាយប្រាសាទធម្មនន្ទប្រាសាទវត្តអធ្វា	null	រាប់ឈ្មោះប្រាសាទដែលស្ថិតនៅក្នុងរចនាបថងអង្គរវត្តឪ្យបានយ៉ាងតិចចំនួន ១០ ដូចជាប្រាសាទបឹងមាណប្រាសាទព្រះបាលិល្យេប្រាសាទចៅសាយទេវតាប្រាសាទពិម៉ាយប្រាសាទបន្ទាយសំរ៉ែប្រាសាទព្រះពិធូរប្រាសាទអង្គរវត្តប្រាសាទព្រះខ័ន កំពង់ស្វាយប្រាសាទធម្មនន្ទប្រាសាទវត្តអធ្វា	ច ូរ រា ប់ ឈ្មោះ ប្រា សា ទ ដ ែល ស្ ថ ិត នៅ ក្នុង រ ច នា ប ថ អង្គ រ វត្ត ឪ ្យ បាន យ៉ាង តិ ច ចំ ន ួន Ġ ១០ Ġ	33	រា ប់ ឈ្មោះ ប្រា សា ទ ដ ែល ស្ ថ ិត នៅ ក្នុង រ ច នា ប ថ ង អង្គ រ វត្ត ឪ ្យ បាន យ៉ាង តិ ច ចំ ន ួន Ġ ១០ Ġ ដូច ជា ប្រា សា ទ ប ឹង មា ណ ប្រា សា ទ ព្រ ះ បាល ិល ្យ េ ប្រា សា ទ ច ៅ សាយ ទេ វ តា ប្រា សា ទ ពិ ម៉ា យ ប្រា សា ទ ប ន្ទ ាយ សំ រ៉ ែប ្រា សា ទ ព្រ ះ ពិ ធ ូរ ប្រា សា ទ អង្គ រ វត្ត ប្រា សា ទ ព្រ ះ ខ ័ន Ġ កំ ព ង់ ស្ វា យ ប្រា សា ទ ធម្ម ន ន្ទ ប្រា សា ទ វត្ត អ ធ ្វា Âł	114	▁ចូរ រ ាប់ ឈ្មោះ ប្រា សា ទ ដ ែល ស ្ថ ិត នៅ ក្នុង រ ច នា ប ថ អង្គ រ វត្ត ឪ ្យ បាន យ៉ាង ត ិច ចំ ន ួន ▁១០ ▁	32	▁រាប់ ឈ្មោះ ប្រា សា ទ ដ ែល ស ្ថ ិត នៅ ក្នុង រ ច នា ប ថ ង អង្គ រ វត្ត ឪ ្យ បាន យ៉ាង ត ិច ចំ ន ួន ▁១០ ▁ដូចជា ប្រា សា ទ ប ឹង មា ណ ប្រា សា ទ ព្រ ះ បាល ិល ្យ េ ប្រា សា ទ ច ៅ សាយ ទេ វ តា ប្រា សា ទ ពិ ម៉ា យ ប្រា សា ទ ប ន្ទ ាយ សំ រ៉ ែ ប្រា សា ទ ព្រ ះ ពិ ធ ូរ ប្រា សា ទ អង្គ រ វត្ត ប្រា សា ទ ព្រ ះ ខ ័ន ▁កំពង់ ស ្វា យ ប្រា សា ទ ធម្ម ន ន្ទ ប្រា សា ទ វត្ត អ ធ ្វា ▁	110
តើប្រទេសអង់គ្លេសមានគណបក្សសំខាន់ៗអ្វីខ្លះ តើគណបក្សណាមួយដែលដឹកនាំប្រទេសអង់គ្លេសល្អជាងគេ	null	ប្រទេសអង់គ្លេសមានគណបក្សសំខាន់ៗបីគឺ១គណបក្សការងារនិយម២គណបក្សអភិរក្សនិយម៣គណបក្សសេរីនិយម៤គណបក្សដែលដឹកនាំប្រទេសអង់គ្លេសបានល្អជាងគេគឺគណបក្សអភិរក្សនិយម	null	ប្រទេសអង់គ្លេសមានគណបក្សសំខាន់ៗបីគឺ១គណបក្សការងារនិយម២គណបក្សអភិរក្សនិយម៣គណបក្សសេរីនិយម៤គណបក្សដែលដឹកនាំប្រទេសអង់គ្លេសបានល្អជាងគេគឺគណបក្សអភិរក្សនិយម	ត ើប ្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស មាន គ ណ ប ក្ស សំ ខា ន់ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ត ើ គ ណ ប ក្ស ណា មួយ ដ ែល ដ ឹក នាំ ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស ល្អ ជា ង គ េ Ġ	48	ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស មាន គ ណ ប ក្ស សំ ខា ន់ ៗ បី គ ឺ ១ គ ណ ប ក្ស ការងារ និយម ២ គ ណ ប ក្ស អ ភិ រក ្ស និយម ៣ គ ណ ប ក្ស សេ រី និយម ៤ គ ណ ប ក្ស ដ ែល ដ ឹក នាំ ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស បាន ល្អ ជា ង គ េ គ ឺ គ ណ ប ក្ស អ ភិ រក ្ស និយម	78	▁តើ ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស មាន គ ណ ប ក្ស សំ ខ ាន់ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁តើ គ ណ ប ក្ស ណា មួយ ដ ែល ដ ឹក នាំ ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស ល្អ ជា ង គ េ ▁	46	▁ប្រទេស អ ង់ គ ្ល េស មាន គ ណ ប ក្ស សំ ខ ាន់ ៗ បី គ ឺ ១ គ ណ ប ក្ស ការងារ និយម ២ គ ណ ប ក្ស អ ភិ រ ក្ស និយម ៣ គ ណ ប ក្ស សេ រី និយម ៤ គ ណ ប ក្ស ដ ែល ដ ឹក នាំ ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស បាន ល្អ ជា ង គ េ គ ឺ គ ណ ប ក្ស អ ភិ រ ក្ស និយម	77
តើប្រាសាទព្រះវិហារត្រូវបានចុះក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៅថ្ងៃខែឆ្នាំណា	null	ប្រាសាទព្រះវិហាមបានចុះក្នុងបញ្ជីបេតិភណ្ឌពិភពលោកនៅថ្ងៃ ៧ កក្កដា ឆ្នាំ២០០៨	null	ប្រាសាទព្រះវិហាមបានចុះក្នុងបញ្ជីបេតិភណ្ឌពិភពលោកនៅថ្ងៃ ៧ កក្កដា ឆ្នាំ២០០៨	ត ើប ្រា សា ទ ព្រ ះ វិ ហា រ ត្រូវ បាន ច ុះ ក្នុង ប ញ្ជ ី ប េត ិក ភណ្ឌ ពិ ភព លោក នៅ ថ ្ង ៃ ខែ ឆ្នាំ ណា Ġ	32	ប្រា សា ទ ព្រ ះ វិ ហា ម បាន ច ុះ ក្នុង ប ញ្ជ ី ប េត ិ ភណ្ឌ ពិ ភព លោក នៅ ថ ្ង ៃ Ġ ៧ Ġ ក ក្ក ដា Ġ ឆ្នាំ ២០ ០ ៨	34	▁តើ ប្រា សា ទ ព្រ ះ វិ ហា រ ត្រូវ បាន ច ុះ ក្នុង ប ញ្ជ ី ប េត ិក ភណ្ឌ ពិ ភព លោក នៅ ថ ្ង ៃ ខែ ឆ្នាំ ណា ▁	31	▁ប្រាសាទ ព្រ ះ វិ ហា ម បាន ច ុះ ក្នុង ប ញ្ជ ី ប េ តិ ភណ្ឌ ពិ ភព លោក នៅ ថ ្ង ៃ ▁៧ ▁កក្កដា ▁ឆ្នាំ ២ ០០ ៨	30
ដើម្បីលើកម្ពស់វិស័យសិក្សាធិការជាតិ តើរាជរដ្ឋភិបាល សម័យសង្គមរាស្រ្ដនិយមបានធ្វើដូចម្ដេចខ្លះ	null	ដើម្បីលើកកម្ពស់វិស័យសិក្សាធិការជាតិរាជរដ្ឋាភិបាល សម័យសង្គមរាស្រ្ដនិយម បានធ្វើដូចតទៅអភិវឌ្ឍវិស័យ អប់រំឪ្យមានគុណភាពនិងប្រសិទ្ធិភាព ដោយបានបណ្ដុះបណ្ដាលគ្រូ បង្រៀន និងកសាងសាលាតរៀន ចាប់ពីបឋមសិក្សារហូតដល់សាកលវិទ្យាល័យនៅឆ្នាំ ១៩៦០ បង្កើតឪ្យមានសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ មហាវិទ្យាល័យនីតិសាស្រ្ដ មហាវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្រ្ដ មហាវិទ្យាល័យវេដ្ជសាស្រ្ដ ខាងសាសនា គឺបង្កើតឪ្យមានពុទ្ធិបឋមសិក្សា រហូតដល់ពុទ្ធិមហាវិទ្យាល័យ នៅឆ្នាំ ១៩៦១ បានលើក ស្ទួយវិស័យ កីឡាពោលគឺបានជួបគ្រូបង្ហាត់ ជួលគ្រូបង្វឹកមកពីបរទេសដូចជា កីឡាបាល់ទាត់ ជួលគ្រូបង្វឹកមកពីឆេកូស្លូវ៉ាគីសម្រាប់កីឡា បាល់ទះ ជួលគ្រូបង្វឹកមក ពីសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់កីឡា វាយសីជួលគ្រូបង្វឹកមកពីប្រទេស អូស្ដ្រាលីបង្កើតកីឡា នៅតាមក្រសួងមន្ទីរ សាលារៀន សហគ្រាសរដ្ឋឯកជន បង្កើតឪ្យមានទីលានកីឡា ផ្សេងៗ នៅគ្រប់ស្រុក ខេត្ត ក្រុង	null	ដើម្បីលើកកម្ពស់វិស័យសិក្សាធិការជាតិរាជរដ្ឋាភិបាល សម័យសង្គមរាស្រ្ដនិយម បានធ្វើដូចតទៅអភិវឌ្ឍវិស័យ អប់រំឪ្យមានគុណភាពនិងប្រសិទ្ធិភាព ដោយបានបណ្ដុះបណ្ដាលគ្រូ បង្រៀន និងកសាងសាលាតរៀន ចាប់ពីបឋមសិក្សារហូតដល់សាកលវិទ្យាល័យនៅឆ្នាំ ១៩៦០ បង្កើតឪ្យមានសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ មហាវិទ្យាល័យនីតិសាស្រ្ដ មហាវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្រ្ដ មហាវិទ្យាល័យវេដ្ជសាស្រ្ដ ខាងសាសនា គឺបង្កើតឪ្យមានពុទ្ធិបឋមសិក្សា រហូតដល់ពុទ្ធិមហាវិទ្យាល័យ នៅឆ្នាំ ១៩៦១ បានលើក ស្ទួយវិស័យ កីឡាពោលគឺបានជួបគ្រូបង្ហាត់ ជួលគ្រូបង្វឹកមកពីបរទេសដូចជា កីឡាបាល់ទាត់ ជួលគ្រូបង្វឹកមកពីឆេកូស្លូវ៉ាគីសម្រាប់កីឡា បាល់ទះ ជួលគ្រូបង្វឹកមក ពីសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់កីឡា វាយសីជួលគ្រូបង្វឹកមកពីប្រទេស អូស្ដ្រាលីបង្កើតកីឡា នៅតាមក្រសួងមន្ទីរ សាលារៀន សហគ្រាសរដ្ឋឯកជន បង្កើតឪ្យមានទីលានកីឡា ផ្សេងៗ នៅគ្រប់ស្រុក ខេត្ត ក្រុង	ដើម ្ប ី លើក ម្ព ស់ វិ ស ័យ សិ ក្ស ា ធិ ការ ជាតិ Ġ ត ើរ ា ជ រដ្ឋ ភិ បាល Ġ សម័យ សង ្ គម រា ស្រ ្ ដ និយម បាន ធ ្វ ើ ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ Ġ	42	ដើម ្ប ី លើក ក ម្ព ស់ វិ ស ័យ សិ ក្ស ា ធិ ការ ជាតិ រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល Ġ សម័យ សង ្ គម រា ស្រ ្ ដ និយម Ġ បាន ធ ្វ ើ ដូច ត ទៅ អភិវឌ្ឍ វិ ស ័យ Ġ អ ប់ រំ ឪ ្យ មាន គុណ ភាព និង ប្រ សិ ទ្ធិ ភាព Ġ ដោយ បាន ប ណ ្ ដ ុះ ប ណ ្ ដា ល គ្រ ូ Ġ បង ្រ ៀន Ġ និង ក សា ង សា លា ត រ ៀន Ġ ច ាប់ ពី ប ឋ ម សិ ក្ស ារ ហ ូត ដល់ សា ក ល វិទ្យា ល័យ នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦០ Ġ បង ្ក ើត ឪ ្យ មាន សា ក ល វិទ្យា ល័យ ភ ូម ិន ្ ទ ភ្នំពេញ Ġ ម ហា វិទ្យា ល័យ នី តិ សា ស្រ ្ ដ Ġ ម ហា វិទ្យា ល័យ វិទ្យា សា ស្រ ្ ដ Ġ ម ហា វិទ្យា ល័យ វេ ដ ្ ជ សា ស្រ ្ ដ âĢĭ Ġ ខា ង សា ស នា Ġ គ ឺ បង ្ក ើត ឪ ្យ មាន ពុ ទ្ធិ ប ឋ ម សិ ក្ស ា Ġ រ ហ ូត ដល់ ពុ ទ្ធិ ម ហា វិទ្យា ល័យ ĠâĢĭ Ġ នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ១ Ġ បាន លើក Ġ ស្ទ ួយ វិ ស ័យ Ġ ក ី ឡា ព ោល គ ឺ បាន ជ ួ ប គ្រ ូប ង្ហ ាត់ Ġ ជ ួល គ្រ ូប ង ្វ ឹក មក ពី បរ ទេស ដូច ជា Ġ ក ី ឡា បាល ់ ទ ាត់ Ġ ជ ួល គ្រ ូប ង ្វ ឹក មក ពី ឆ េក ូស ្ល ូវ ៉ ា គី សម ្រា ប់ ក ី ឡា Ġ បាល ់ ទ ះ Ġ ជ ួល គ្រ ូប ង ្វ ឹក មក Ġ ពី ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក សម ្រា ប់ ក ី ឡា Ġ វា យ សី ជ ួល គ្រ ូប ង ្វ ឹក មក ពី ប្រ ទេស Ġ អូ ស្ ដ ្រា លី បង ្ក ើត ក ី ឡា Ġ នៅ តា មក ្រ ស ួង ម ន្ទ ី រ Ġ សា លា រ ៀន Ġ ស ហ គ្រ ាស រដ្ឋ ឯក ជន Ġ បង ្ក ើត ឪ ្យ មាន ទី លាន ក ី ឡា Ġ ផ្ សេ ង ៗ Ġ នៅ គ្រ ប់ ស្រ ុក Ġ ខ េត ្ត Ġ ក្រុង	345	▁ដើម្បី លើក ម្ព ស់ វិ ស ័យ ស ិក ្សា ធិ ការ ជាតិ ▁តើ រាជ រដ្ឋ ភិ បាល ▁សម័យ ស ង្គ ម រា ស្រ ្ ដ និយម បាន ធ ្វ ើ ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ▁	38	▁ដើម្បី លើក ក ម្ព ស់ វិ ស ័យ ស ិក ្សា ធិ ការ ជាតិ រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ▁សម័យ ស ង្គ ម រា ស្រ ្ ដ និយម ▁បាន ធ ្វ ើ ដូច ត ទៅ អភិវឌ្ឍ វិ ស ័យ ▁អប់រំ ឪ ្យ មាន គុណ ភាព និង ប្រ សិ ទ្ធិ ភាព ▁ដោយ បាន ប ណ ្ ដ ុះ ប ណ ្ ដា ល គ្រ ូ ▁បង្រៀន ▁និង ក សា ង ស ាល ាត រ ៀន ▁ចាប់ពី ប ឋ ម សិ ក្ស ារ ហ ូត ដល់ សា ក ល វិទ្យា ល័យ នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៦០ ▁បង្កើត ឪ ្យ មាន សា ក ល វិទ្យា ល័យ ភ ូម ិ ន្ទ ភ្នំពេញ ▁មហាវិទ្យាល័យ នី តិ សា ស្រ ្ ដ ▁មហាវិទ្យាល័យ វិទ្យា សា ស្រ ្ ដ ▁មហាវិទ្យាល័យ វេ ដ ្ ជ សា ស្រ ្ ដ ▁ខាង សា ស នា ▁គឺ ប ង្ក ើត ឪ ្យ មាន ពុ ទ្ធិ ប ឋ ម ស ិក ្សា ▁រហូតដល់ ពុ ទ្ធិ ម ហា វិទ្យា ល័យ ▁នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ១ ▁បាន លើក ▁ស្ទ ួយ វិ ស ័យ ▁កីឡា ព ោល គ ឺ បាន ជ ួ ប គ្រ ូប ង្ហ ាត់ ▁ជួល គ្រ ូប ង ្វ ឹក មក ពី បរ ទេស ដូច ជា ▁កីឡា ប ាល់ ទ ាត់ ▁ជួល គ្រ ូប ង ្វ ឹក មក ពី ឆ េក ូស ្ល ូ វ៉ា គី ស ម្រ ាប់ ក ី ឡា ▁បាល់ ទ ះ ▁ជួល គ្រ ូប ង ្វ ឹក មក ▁ពី ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ស ម្រ ាប់ ក ី ឡា ▁វាយ សី ជ ួល គ្រ ូប ង ្វ ឹក មក ពី ប្រ ទេស ▁អូ ស្ ដ ្រា លី ប ង្ក ើត ក ី ឡា ▁នៅ ត ាម ក្រ ស ួង ម ន្ទ ី រ ▁សាលារៀន ▁សហគ្រាស រដ្ឋ ឯក ជន ▁បង្កើត ឪ ្យ មាន ទី លាន ក ី ឡា ▁ផ្សេង ៗ ▁នៅ គ្រ ប់ ស្រ ុក ▁ខេត្ត ▁ក្រុង	298
ចូររៀបរាប់ពីវិធីថែរក្សាដីកុំឲ្យបាត់បង់គុណភាព	null	វិធីថែរក្សាដីកុំឲ្យបាត់បង់គុណភាពបន្លាស់ដំណាំជាការផ្លាស់ប្តូរប្រភេទដំណាំនៅលើដីមួយកន្លែង ការធ្វើបែបនេះគឺជួយរក្សាដីឲ្យនៅមានជីជាតិព្រោះដំណាំខុសៗគ្នាត្រូវការប្រភេទសារធាតុចិញ្ចឹមខុសៗគ្នាដែរដំណាំប្រពលវប្បកម្មជាប្រភេទដំណាំដែលផ្តល់នូវទិន្នផលខ្ពស់កសិរុក្ខកម្មជាការដាំដំណាំចម្រុះគ្នានៅលើដីមួយកន្លែង	null	វិធីថែរក្សាដីកុំឲ្យបាត់បង់គុណភាពបន្លាស់ដំណាំជាការផ្លាស់ប្តូរប្រភេទដំណាំនៅលើដីមួយកន្លែង ការធ្វើបែបនេះគឺជួយរក្សាដីឲ្យនៅមានជីជាតិព្រោះដំណាំខុសៗគ្នាត្រូវការប្រភេទសារធាតុចិញ្ចឹមខុសៗគ្នាដែរដំណាំប្រពលវប្បកម្មជាប្រភេទដំណាំដែលផ្តល់នូវទិន្នផលខ្ពស់កសិរុក្ខកម្មជាការដាំដំណាំចម្រុះគ្នានៅលើដីមួយកន្លែង	ច ូរ រ ៀប រា ប់ ពី វិ ធី ថ ែរ ក្ស ា ដ ី ក ុំ ឲ្យ បា ត់ បង់ គុណ ភាព Ġ	23	វិ ធី ថ ែរ ក្ស ា ដ ី ក ុំ ឲ្យ បា ត់ បង់ គុណ ភាព ប ន្ លាស់ ដំ ណា ំ ជា ការ ផ្ល ាស់ ប្ តូ រ ប្រ ភ េ ទ ដំ ណា ំ នៅ លើ ដ ី មួយ កន្លែង Ġ ការ ធ ្វ ើប ែប នេះ គ ឺ ជ ួយ រក ្សា ដ ី ឲ្យ នៅ មាន ជី ជាតិ ព្រ ោះ ដំ ណា ំ ខុស ៗ គ្នា ត្រូវ ការ ប្រ ភ េ ទ សារ ធាតុ ច ិញ ្ច ឹម ខុស ៗ គ្នា ដ ែរ ដំ ណា ំ ប្រ ពល វ ប្ប កម្ម ជា ប្រ ភ េ ទ ដំ ណា ំ ដ ែល ផ្ ត ល់ ន ូវ ទិ ន្ន ផល ខ្ ព ស់ ក សិ រ ុក ្ខ កម្ម ជា ការ ដា ំ ដំ ណា ំ ចម្រ ុះ គ្នា នៅ លើ ដ ី មួយ កន្លែង	137	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ពី វិ ធី ថ ែរ ក ្សា ដ ី ក ុំ ឲ្យ ប ាត់ បង់ គុណ ភាព ▁	22	▁វិធី ថ ែរ ក ្សា ដ ី ក ុំ ឲ្យ ប ាត់ បង់ គុណ ភាព ប ន្ លាស់ ដ ំណ ាំ ជា ការ ផ្ល ាស់ ប ្ត ូរ ប្រ ភ េ ទ ដ ំណ ាំ នៅ លើ ដ ី មួយ កន្លែង ▁ការធ្វើ ប ែប នេះ គ ឺ ជ ួយ រក ្សា ដ ី ឲ្យ នៅ មាន ជី ជាតិ ព្រ ោះ ដ ំណ ាំ ខុស ៗ គ្នា ត្រូវ ការ ប្រ ភ េ ទ សារ ធាតុ ច ិ ញ្ច ឹម ខុស ៗ គ្នា ដ ែរ ដ ំណ ាំ ប្រ ពល វ ប្ប កម្ម ជា ប្រ ភ េ ទ ដ ំណ ាំ ដ ែល ផ្ ត ល់ ន ូវ ទិ ន្ន ផល ខ្ ព ស់ ក សិ រ ុ ក្ខ កម្ម ជា ការ ដ ាំ ដ ំណ ាំ ចម្រ ុះ គ្នា នៅ លើ ដ ី មួយ កន្លែង	134
តើផ្ទៃនៃខួរតូចមាន លក្ខណៈដូចម្ដេច?	null	ខួរតូចចែកអឌ្ឍគោលខួរជា ពីរចំហៀងស្រទាប់ខាងក្រៅរបស់ខួរតូច មានផ្នត់ជ្រៅៗជាច្រើន ដែលកើតពីសារធាតុប្រផេះ ឯផ្នែកខាងក្នុងជា សារធាតុសដូចខួរធំដែរ	null	ខួរតូចចែកអឌ្ឍគោលខួរជា ពីរចំហៀងស្រទាប់ខាងក្រៅរបស់ខួរតូច មានផ្នត់ជ្រៅៗជាច្រើន ដែលកើតពីសារធាតុប្រផេះ ឯផ្នែកខាងក្នុងជា សារធាតុសដូចខួរធំដែរ	ត ើ ផ្ ទ ៃ នៃ ខ ួរ តូ ច មាន Ġ ល ក្ខ ណៈ ដូច ម្ ដ េច ? Ġ	18	ខ ួរ តូ ច ច ែក អ ឌ ្ឍ គោ ល ខ ួរ ជា Ġ ពី រ ចំ ហ ៀង ស្រ ទ ាប់ ខា ង ក្រ ៅ រ ប ស់ ខ ួរ តូ ច Ġ មាន ផ្ ន ត់ ជ្រ ៅ ៗ ជា ច្ រ ើន Ġ ដ ែល កើត ពី សារ ធាតុ ប្រ ផ េះ Ġ ឯ ផ្ ន ែក ខា ង ក្នុង ជា Ġ សារ ធាតុ ស ដូច ខ ួរ ធ ំ ដ ែរ	71	▁តើ ផ្ ទ ៃ នៃ ខ ួរ ត ូច មាន ▁លក្ខណៈ ដូច ម្ ដ េច ? ▁	15	▁ខ ួរ ត ូច ច ែក អ ឌ ្ឍ គ ោល ខ ួរ ជា ▁ពីរ ចំ ហ ៀង ស្រ ទ ាប់ ខា ង ក្រ ៅ រ ប ស់ ខ ួរ ត ូច ▁មាន ផ្ ន ត់ ជ្រ ៅ ៗ ជា ច ្រ ើន ▁ដែល កើត ពី សារ ធាតុ ប្រ ផ េះ ▁ឯ ផ្ ន ែក ខា ង ក្នុង ជា ▁សារធាតុ ស ដូច ខ ួរ ធ ំ ដ ែរ	68
សម្បទានដីគឺជាអ្វី	null	សម្បទានដីគឺជាការប្រគល់ដីជាកម្មសិទ្ធិឯកជនរបស់រដ្ឋ ដោយអជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចរបស់រដ្ឋ ដើម្បីទៅឱ្យរូបវន្តបុគ្គល នីតិបុគ្គល ឬក្រុមមនុស្សដើម្បីកាន់កាប់ និងប្រើប្រាស់តាមកាលកំណត់នៃច្បាប់	null	សម្បទានដីគឺជាការប្រគល់ដីជាកម្មសិទ្ធិឯកជនរបស់រដ្ឋ ដោយអជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចរបស់រដ្ឋ ដើម្បីទៅឱ្យរូបវន្តបុគ្គល នីតិបុគ្គល ឬក្រុមមនុស្សដើម្បីកាន់កាប់ និងប្រើប្រាស់តាមកាលកំណត់នៃច្បាប់	សម្បទា ន ដ ី គ ឺ ជា អ ្វី Ġ	9	សម្បទា ន ដ ី គ ឺ ជា ការ ប្រ គ ល់ ដ ី ជា កម្ម សិ ទ្ធិ ឯក ជន រ ប ស់ រដ្ឋ Ġ ដោយ អ ជ្ញ ា ធរ មាន សម ត្ថ កិច្ច រ ប ស់ រដ្ឋ Ġ ដើម ្ប ី ទៅ ឱ្យ រូប វ ន្ត ប ុ គ្គ ល Ġ នី តិ ប ុ គ្គ ល Ġ ឬ ក្រុម ម នុ ស្ស ដើម ្ប ី កាន់ កា ប់ Ġ និង ប្រ ើប ្រា ស់ តា âĢĭ មក ាល កំ ណ ត់ នៃ ច្ បា ប់	80	▁សម្បទាន ដ ី គ ឺ ជា អ ្វី ▁	8	▁សម្បទាន ដ ី គ ឺ ជា ការ ប្រ គ ល់ ដ ី ជា កម្ម សិ ទ្ធិ ឯក ជន រ ប ស់ រដ្ឋ ▁ដោយ អ ជ្ញ ា ធរ មាន សម ត្ថ កិច្ច រ ប ស់ រដ្ឋ ▁ដើម្បី ទៅ ឱ្យ រូប វ ន្ត ប ុ គ្គ ល ▁នីតិ ប ុ គ្គ ល ▁ឬ ក្រុម ម នុ ស្ស ដើម ្ប ី កាន់ ក ាប់ ▁និង ប្រ ើ ប្រ ាស់ តា ▁មក ាល ក ំណ ត់ នៃ ច ្ប ាប់	76
តើជនជាតិភាគតិចមានសិទ្ធិដូចម្តេចខ្លះ	null	ជនជាតិភាគតិចមានសិទ្ធិដូចជាសិទ្ធិមានវត្តមានសិទ្ធិឲ្យមានការគោរពដល់សញ្ញាណជាត់ និងសញ្ញាណវប្បធម៌សិទ្ធិស្វ័យសម្រេចសិទ្ធិរួចផុតពីអំពើប្រល័យពូជសាសន៍សិទ្ធិប្រើប្រាស់សម្បត្តិ និងធនធានធម្មជាតិសិទ្ធិរួមចំណែកក្នុងការលូតលាស់នៃបច្ចេកវិទ្យា និងវិទ្យាសាស្រ្តអន្តរជាតិសិទ្ធិដើម្បីវប្បធម៌ រួមមានការប្រើភាសា និងសេរីភាពខាងវប្បធម៌សិទ្ធិរក្សាការពារវប្បធម៌សិទ្ធិរក្សាការពារបរិស្ថានសិទ្ធិមិនឲ្យមានការរើសអើងមកលើខ្លួន ល	null	ជនជាតិភាគតិចមានសិទ្ធិដូចជាសិទ្ធិមានវត្តមានសិទ្ធិឲ្យមានការគោរពដល់សញ្ញាណជាត់ និងសញ្ញាណវប្បធម៌សិទ្ធិស្វ័យសម្រេចសិទ្ធិរួចផុតពីអំពើប្រល័យពូជសាសន៍សិទ្ធិប្រើប្រាស់សម្បត្តិ និងធនធានធម្មជាតិសិទ្ធិរួមចំណែកក្នុងការលូតលាស់នៃបច្ចេកវិទ្យា និងវិទ្យាសាស្រ្តអន្តរជាតិសិទ្ធិដើម្បីវប្បធម៌ រួមមានការប្រើភាសា និងសេរីភាពខាងវប្បធម៌សិទ្ធិរក្សាការពារវប្បធម៌សិទ្ធិរក្សាការពារបរិស្ថានសិទ្ធិមិនឲ្យមានការរើសអើងមកលើខ្លួន ល	ត ើ ជន ជាតិ ភាគ តិ ច មាន សិ ទ្ធិ ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ Ġ	17	ជន ជាតិ ភាគ តិ ច មាន សិ ទ្ធិ ដូច ជា សិ ទ្ធិ មាន វត្ត មាន សិ ទ្ធិ ឲ្យ មាន ការ គោ រ ព ដល់ ស ញ្ញា ណ ជា ត់ Ġ និង ស ញ្ញា ណ វ ប្ប ធម៌ សិ ទ្ធិ ស្ វ ័យ សម ្រ េច សិ ទ្ធិ រ ួច ផ ុត ពី អ ំព ើប ្រ ល័យ ព ូ ជ សា ស ន៍ សិ ទ្ធិ ប្រ ើប ្រា ស់ សម្បត្តិ Ġ និង ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ សិ ទ្ធិ រួម ចំ ណ ែក ក្នុង ការ ល ូត លាស់ នៃ ប ច្ច េក វិទ្យា Ġ និង វិទ្យា សា ស្រ ្ត អ ន្ត រ ជាតិ សិ ទ្ធិ ដើម ្ប ី វ ប្ប ធម៌ Ġ រួម មាន ការ ប្រ ើ ភា សា Ġ និង សេ រី ភាព ខា ង វ ប្ប ធម៌ សិ ទ្ធិ រក ្សា ការពារ វ ប្ប ធម៌ សិ ទ្ធិ រក ្សា ការពារ បរ ិស ្ថ ាន សិ ទ្ធិ ម ិន ឲ្យ មាន ការ រ ើស អ ើង មក លើ ខ្លួន Ġ ល	156	▁តើ ជន ជាតិ ភាគ ត ិច មាន សិ ទ្ធិ ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁	16	▁ជនជាតិ ភាគ ត ិច មាន សិ ទ្ធិ ដូច ជា សិ ទ្ធិ មាន វត្ត មាន សិ ទ្ធិ ឲ្យ មាន ការ គ ោរ ព ដល់ ស ញ្ញា ណ ជ ាត់ ▁និង ស ញ្ញា ណ វ ប្ប ធម៌ សិ ទ្ធិ ស ្វ ័យ ស ម្រ េច សិ ទ្ធិ រ ួច ផ ុត ពី អ ំព ើ ប្រ ល័យ ព ូ ជ សា ស ន៍ សិ ទ្ធិ ប្រ ើ ប្រ ាស់ សម្បត្តិ ▁និង ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ សិ ទ្ធិ រួម ច ំណ ែក ក្នុង ការ ល ូត លាស់ នៃ ប ច្ច េក វិទ្យា ▁និង វិទ្យា សា ស្រ ្ត អ ន្ត រ ជាតិ សិ ទ្ធិ ដើម ្ប ី វ ប្ប ធម៌ ▁រួម មាន ការ ប្រ ើ ភា សា ▁និង សេ រី ភាព ខា ង វ ប្ប ធម៌ សិ ទ្ធិ រក ្សា ការពារ វ ប្ប ធម៌ សិ ទ្ធិ រក ្សា ការពារ ប រិ ស្ថាន សិ ទ្ធិ ម ិន ឲ្យ មាន ការ រ ើស អ ើង មក លើ ខ្លួន ▁ល	154
តើការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិរថយន្តត្រូវមានឯកសារអ្វីខ្លះ និងត្រូវទៅធ្វើនៅទីណា	null	ការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិ រួមមាន :ការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិមានម្ចាស់ដើម និងអត់មានម្ចាស់ដើមឯកសារ: ពាក្យសុំផ្ទេរកម្មសិទ្ធិមួយច្បាប់ លិខិតទិញលក់២ច្បាប់ បំពេញរួច រងចាំផ្តិតមេដៃនៅចំពោះមុខមន្រ្តីទាំងម្ចាស់ដើមនិងម្ចាស់ចុងក្រោយ អត្តសញ្ញាណបណ្ណរបស់ម្ចាស់ដើមនិងម្ចាស់និងក្រោយ ត្រូវថតចម្លងរួចបញ្ជាក់ពីច្រកចេញចូលតែមួយសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនត្រូវមានបណ្ណប៉ាតង់ដែលមានបោះត្រាក្រុមហ៊ុន, កាតគ្រី កាល់លេខតួរលេខម៉ាស៊ីន ពន្ធផ្លូវ ឆៀក គល់ម្ញែតការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិអត់មានម្ចាស់ដើមឯកសារមាន: ពាក្យសុំផ្ទេរកម្មសិទ្ធិមួយច្បាប់ កិច្ចសន្យាធានាចំនួន២ ត្រូវបំពេញរួចយកទៅបញ្ជាក់ពីបុស្តី៍នគរបាលដែរម្ចាស់ចុងក្រោយស្នាក់នៅ អត្តសញ្ញាណបណ្ណរបស់ម្ចាស់ដើម អត្តសញ្ញាណបណ្ណរបស់ម្ចាស់ចុងក្រោយ ត្រូវថតចម្លងរួចបញ្ជាក់ពីច្រកចេញចូលតែមួយ សម្រាប់ក្រុមហ៊ុនត្រូវមានបណ្ណប៉ាតង់ដែលមានបោះត្រាក្រុមហ៊ុន, កាល់លេខតួរលេខម៉ាស៊ីន ពន្ធផ្លូវ ឆៀក គល់ម្ញែត កាតគ្រី លិខិតទិញលក់ទីតាំងសម្រាប់ការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិរថយន្តនៅភ្នំពេញមានក្រសួងសាធារណនិងដឹកជញ្ជូន ឬផ្សារទំនើបជីបម៉ុងណូរ៉ូម៉ល និងនៅមន្ទីសាធារណការនិងដឹកជញ្ជូនតាមបណ្តាខេត្តនៃអាសយដ្ឋានអ្នកទិញនិងអ្នកទិញដើម្បីធ្វើបែបបទផ្ទេរកម្មសិទ្ធិ	null	ការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិ រួមមាន :ការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិមានម្ចាស់ដើម និងអត់មានម្ចាស់ដើមឯកសារ: ពាក្យសុំផ្ទេរកម្មសិទ្ធិមួយច្បាប់ លិខិតទិញលក់២ច្បាប់ បំពេញរួច រងចាំផ្តិតមេដៃនៅចំពោះមុខមន្រ្តីទាំងម្ចាស់ដើមនិងម្ចាស់ចុងក្រោយ អត្តសញ្ញាណបណ្ណរបស់ម្ចាស់ដើមនិងម្ចាស់និងក្រោយ ត្រូវថតចម្លងរួចបញ្ជាក់ពីច្រកចេញចូលតែមួយសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនត្រូវមានបណ្ណប៉ាតង់ដែលមានបោះត្រាក្រុមហ៊ុន, កាតគ្រី កាល់លេខតួរលេខម៉ាស៊ីន ពន្ធផ្លូវ ឆៀក គល់ម្ញែតការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិអត់មានម្ចាស់ដើមឯកសារមាន: ពាក្យសុំផ្ទេរកម្មសិទ្ធិមួយច្បាប់ កិច្ចសន្យាធានាចំនួន២ ត្រូវបំពេញរួចយកទៅបញ្ជាក់ពីបុស្តី៍នគរបាលដែរម្ចាស់ចុងក្រោយស្នាក់នៅ អត្តសញ្ញាណបណ្ណរបស់ម្ចាស់ដើម អត្តសញ្ញាណបណ្ណរបស់ម្ចាស់ចុងក្រោយ ត្រូវថតចម្លងរួចបញ្ជាក់ពីច្រកចេញចូលតែមួយ សម្រាប់ក្រុមហ៊ុនត្រូវមានបណ្ណប៉ាតង់ដែលមានបោះត្រាក្រុមហ៊ុន, កាល់លេខតួរលេខម៉ាស៊ីន ពន្ធផ្លូវ ឆៀក គល់ម្ញែត កាតគ្រី លិខិតទិញលក់ទីតាំងសម្រាប់ការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិរថយន្តនៅភ្នំពេញមានក្រសួងសាធារណនិងដឹកជញ្ជូន ឬផ្សារទំនើបជីបម៉ុងណូរ៉ូម៉ល និងនៅមន្ទីសាធារណការនិងដឹកជញ្ជូនតាមបណ្តាខេត្តនៃអាសយដ្ឋានអ្នកទិញនិងអ្នកទិញដើម្បីធ្វើបែបបទផ្ទេរកម្មសិទ្ធិ	ត ើក ារ ផ្ ទេ រក ម្ម សិ ទ្ធិ រ ថ យ ន្ត ត្រូវ មាន ឯក សារ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ និង ត្រូវ ទៅ ធ ្វ ើន ៅ ទី ណា Ġ	31	ការ ផ្ ទេ រក ម្ម សិ ទ្ធិ Ġ រួម មាន Ġ: ការ ផ្ ទេ រក ម្ម សិ ទ្ធិ មាន ម្ចាស់ ដើម Ġ និង អ ត់ មាន ម្ចាស់ ដើម ឯក សារ âĢĭ : Ġ ពាក្យ សុ ំ ផ្ ទេ រក ម្ម សិ ទ្ធិ មួយ ច្ បា ប់ Ġ ល ិ ខ ិត ទិ ញ ល ក់ ២ ច្ បា ប់ Ġ ប ំព េញ រ ួច Ġ រ ង ច ាំ ផ្ តិ ត មេ ដៃ នៅ ចំ ព ោះ មុខ ម ន្ រ ្ត ី ទ ាំង ម្ចាស់ ដើម និង ម្ចាស់ ច ុង ក្រ ោយ Ġ អ ត្ត ស ញ្ញា ណ ប ណ្ណ រ ប ស់ ម្ចាស់ ដើម និង ម្ចាស់ និង ក្រ ោយ Ġ ត្រូវ ថ ត ច ម្ល ង រ ួច បញ្ជា ក់ ពី ច្ រក ចេញ ចូល តែ មួយ សម ្រា ប់ ក្រុម ហ៊ ុន ត្រូវ មាន ប ណ្ណ ប៉ា ត ង់ ដ ែល មាន ប ោះ ត្រា ក្រុម ហ៊ ុន , Ġ កា ត គ្រ ី Ġ កាល ់ លេខ ត ួរ លេខ ម៉ា ស៊ី ន Ġ ពន្ធ ផ្ល ូវ Ġ ឆ ៀក Ġ គ ល់ ម្ ញ ែត ការ ផ្ ទេ រក ម្ម សិ ទ្ធិ អ ត់ មាន ម្ចាស់ ដើម ឯក សារ មាន : Ġ ពាក្យ សុ ំ ផ្ ទេ រក ម្ម សិ ទ្ធិ មួយ ច្ បា ប់ Ġ កិច្ច ស ន្ យា ធាន ា ចំ ន ួន ២ Ġ ត្រូវ ប ំព េញ រ ួច យក ទៅ បញ្ជា ក់ ពី ប ុស ្ត ី ៍ ន គរ បាល ដ ែរ ម្ចាស់ ច ុង ក្រ ោយ ស្ន ាក់ នៅ Ġ អ ត្ត ស ញ្ញា ណ ប ណ្ណ រ ប ស់ ម្ចាស់ ដើម Ġ អ ត្ត ស ញ្ញា ណ ប ណ្ណ រ ប ស់ ម្ចាស់ ច ុង ក្រ ោយ Ġ ត្រូវ ថ ត ច ម្ល ង រ ួច បញ្ជា ក់ ពី ច្ រក ចេញ ចូល តែ មួយ Ġ សម ្រា ប់ ក្រុម ហ៊ ុន ត្រូវ មាន ប ណ្ណ ប៉ា ត ង់ ដ ែល មាន ប ោះ ត្រា ក្រុម ហ៊ ុន , Ġ កាល ់ លេខ ត ួរ លេខ ម៉ា ស៊ី ន Ġ ពន្ធ ផ្ល ូវ Ġ ឆ ៀក Ġ គ ល់ ម្ ញ ែត Ġ កា ត គ្រ ី Ġ ល ិ ខ ិត ទិ ញ ល ក់ ទី តាំង សម ្រា ប់ ការ ផ្ ទេ រក ម្ម សិ ទ្ធិ រ ថ យ ន្ត នៅ ភ្នំពេញ មាន ក្រ ស ួង សា ធា រណ និង ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន Ġ ឬ ផ្ សារ ទំ ន ើប ជី ប ម៉ ុង ណូ រ៉ូ ម៉ ល Ġ និង នៅ ម ន្ទ ី សា ធា រណ ការ និង ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន តា ម បណ្ត ា ខ េត ្ត នៃ អា ស យ ដ្ឋាន អ្នក ទិ ញ និង អ្នក ទិ ញ ដើម ្ប ី ធ ្វ ើប ែប បទ ផ្ ទេ រក ម្ម សិ ទ្ធិ	422	▁តើ ការ ផ្ ទ េរ កម្ម សិ ទ្ធិ រ ថ យ ន្ត ត្រូវ មាន ឯក សារ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁និង ត្រូវ ទៅ ធ ្វ ើ នៅ ទី ណា ▁	30	▁ការផ្ទេរ កម្ម សិ ទ្ធិ ▁រួម មាន ▁: ការ ផ្ ទ េរ កម្ម សិ ទ្ធិ មាន ម្ចាស់ ដើម ▁និង អ ត់ មាន ម្ចាស់ ដើម ឯក សារ ▁: ▁ពាក្យ ស ុំ ផ្ ទ េរ កម្ម សិ ទ្ធិ មួយ ច ្ប ាប់ ▁លិខិត ទ ិញ ល ក់ ២ ច ្ប ាប់ ▁បំពេញ រ ួច ▁រងចាំ ផ្ ត ិត មេ ដៃ នៅ ច ំព ោះ មុខ ម ន ្រ ្ត ី ទ ាំង ម្ចាស់ ដើម និង ម្ចាស់ ច ុង ក្រ ោយ ▁អត្តសញ្ញាណ ប ណ្ណ រ ប ស់ ម្ចាស់ ដើម និង ម្ចាស់ និង ក្រ ោយ ▁ត្រូវ ថ ត ច ម្ល ង រ ួច បញ្ជា ក់ ពី ច្ រក ចេញ ចូល តែ មួយ ស ម្រ ាប់ ក្រុម ហ៊ ុន ត្រូវ មាន ប ណ្ណ ប៉ា ត ង់ ដ ែល មាន ប ោះ ត្រា ក្រុម ហ៊ ុន , ▁កាត គ្រ ី ▁ក ាល់ លេខ ត ួរ លេខ ម៉ា ស៊ី ន ▁ពន្ធ ផ្ល ូវ ▁ឆ ៀក ▁គល់ ម ្ញ ែត ការ ផ្ ទ េរ កម្ម សិ ទ្ធិ អ ត់ មាន ម្ចាស់ ដើម ឯក សារ មាន : ▁ពាក្យ ស ុំ ផ្ ទ េរ កម្ម សិ ទ្ធិ មួយ ច ្ប ាប់ ▁កិច្ចសន្យា ធាន ា ចំ ន ួន ២ ▁ត្រូវ ប ំព េញ រ ួច យក ទៅ បញ្ជា ក់ ពី ប ុ ស្ត ី ៍ ន គរ បាល ដ ែរ ម្ចាស់ ច ុង ក្រ ោយ ស្ន ាក់ នៅ ▁អត្តសញ្ញាណ ប ណ្ណ រ ប ស់ ម្ចាស់ ដើម ▁អត្តសញ្ញាណ ប ណ្ណ រ ប ស់ ម្ចាស់ ច ុង ក្រ ោយ ▁ត្រូវ ថ ត ច ម្ល ង រ ួច បញ្ជា ក់ ពី ច្ រក ចេញ ចូល តែ មួយ ▁សម្រាប់ ក្រុម ហ៊ ុន ត្រូវ មាន ប ណ្ណ ប៉ា ត ង់ ដ ែល មាន ប ោះ ត្រា ក្រុម ហ៊ ុន , ▁ក ាល់ លេខ ត ួរ លេខ ម៉ា ស៊ី ន ▁ពន្ធ ផ្ល ូវ ▁ឆ ៀក ▁គល់ ម ្ញ ែត ▁កាត គ្រ ី ▁លិខិត ទ ិញ ល ក់ ទី តាំង ស ម្រ ាប់ ការ ផ្ ទ េរ កម្ម សិ ទ្ធិ រ ថ យ ន្ត នៅ ភ្នំពេញ មាន ក្រ ស ួង សា ធា រណ និង ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ▁ឬ ផ្ សារ ទំ ន ើប ជី ប ម៉ ុង ណូ រ៉ូ ម៉ ល ▁និង នៅ ម ន្ទ ី សា ធា រណ ការ និង ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ត ាម បណ្ត ា ខ េ ត្ត នៃ អា ស យ ដ្ឋាន អ្នក ទ ិញ និង អ្នក ទ ិញ ដើម ្ប ី ធ ្វ ើប ែប បទ ផ្ ទ េរ កម្ម សិ ទ្ធិ	387
តើគេបង្កើតសហជីពដើម្បីអ្វី	null	ការបង្កើតសហជីពដើម្បីទុកធ្វើការចរចារជាមួយម្ចាស់សហគ្រាស	null	ការបង្កើតសហជីពដើម្បីទុកធ្វើការចរចារជាមួយម្ចាស់សហគ្រាស	ត ើ គ េ បង ្ក ើត ស ហ ជី ព ដើម ្ប ី អ ្វី Ġ	16	ការ បង ្ក ើត ស ហ ជី ព ដើម ្ប ី ទុក ធ ្វ ើក ារ ចរ ចារ ជា មួយ ម្ចាស់ ស ហ គ្រ ាស	25	▁តើ គ េ ប ង្ក ើត ស ហ ជី ព ដើម ្ប ី អ ្វី ▁	15	▁ការបង្កើត ស ហ ជី ព ដើម ្ប ី ទុក ធ ្វ ើ ការ ចរ ចារ ជា មួយ ម្ចាស់ ស ហ គ្រ ាស	22
ដូចម្តេចដែលហៅថា ការទទួលខុសត្រូវ ចូររកឧទាហរណ៍	null	ដែលហៅថា ការទទួលខុសត្រូវ គឹជាកាតព្វកិច្ចរបស់បុគ្គលម្នាក់ៗដែលត្រូវធានារ៉ាប់រងអំពើរបស់ខ្លួន ដោយមានមូលដ្ឋាននៅលើសីលធម៌ និងច្បាប់ ហើយហ៊ានទទួលសារភាពថាខ្លួនជាអ្នកប្រព្រឹត្តនិងទទួលផលវិបាកនៃអំពើទាំងនោះ ឧទាហរណ៍ អ្នកបង្កឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ដល់អ្នកដទៃអ្នកត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះសកម្មភាព ឬអំពើដែលខ្លួនបានប្រព្រឹត្តដូចជាក្រោយពីកើតមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍អ្នកត្រូវសងការខូចខាតទ្រព្យសម្បត្តិដល់អ្នករងគ្រោះ	null	ដែលហៅថា ការទទួលខុសត្រូវ គឹជាកាតព្វកិច្ចរបស់បុគ្គលម្នាក់ៗដែលត្រូវធានារ៉ាប់រងអំពើរបស់ខ្លួន ដោយមានមូលដ្ឋាននៅលើសីលធម៌ និងច្បាប់ ហើយហ៊ានទទួលសារភាពថាខ្លួនជាអ្នកប្រព្រឹត្តនិងទទួលផលវិបាកនៃអំពើទាំងនោះ ឧទាហរណ៍ អ្នកបង្កឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ដល់អ្នកដទៃអ្នកត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះសកម្មភាព ឬអំពើដែលខ្លួនបានប្រព្រឹត្តដូចជាក្រោយពីកើតមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍អ្នកត្រូវសងការខូចខាតទ្រព្យសម្បត្តិដល់អ្នករងគ្រោះ	ដូច ម្ ត េច ដ ែល ហ ៅ ថា Ġ ការ ទទួល ខុស ត្រូវ Ġ ច ូរ រក ឧ ទ ា ហ រណ ៍ Ġ	22	ដ ែល ហ ៅ ថា Ġ ការ ទទួល ខុស ត្រូវ Ġ គ ឹ ជា កា ត ព្វ កិច្ច រ ប ស់ ប ុ គ្គ ល ម្ នាក់ ៗ ដ ែល ត្រូវ ធាន ារ៉ា ប់ រ ង អ ំព ើរ ប ស់ ខ្លួន Ġ ដោយ មាន ម ូល ដ្ឋាន នៅ លើ សី ល ធម៌ Ġ និង ច្ បា ប់ Ġ ហើយ ហ៊ ាន ទទួល សារ ភាព ថា ខ្លួន ជា អ្នក ប្រ ព្រ ឹត ្ត និង ទទួល ផល វិ បា ក នៃ អ ំព ើ ទ ាំង ន ោះ Ġ ឧ ទ ា ហ រណ ៍ Ġ អ្នក បង ្ក ឱ្យ មាន គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ចរ ា ចរ ណ៍ ដល់ អ្នក ដ ទ ៃ អ្នក ត្រូវ ទទួល ខុស ត្រូវ ចំ ព ោះ ស កម្ម ភាព Ġ ឬ អ ំព ើ ដ ែល ខ្លួន បាន ប្រ ព្រ ឹត ្ត ដូច ជា ក្រ ោយ ពី កើត មាន គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ចរ ា ចរ ណ៍ អ្នក ត្រូវ សង ការ ខ ូច ខា ត ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ ដល់ អ្នក រ ង គ្រ ោះ	161	▁ដូចម្តេច ដ ែល ហ ៅ ថា ▁ការទទួលខុសត្រូវ ▁ចូរ រក ឧ ទ ា ហ រ ណ៍ ▁	15	▁ដែល ហ ៅ ថា ▁ការទទួលខុសត្រូវ ▁គ ឹ ជា ក ាត ព្វ កិច្ច រ ប ស់ ប ុ គ្គ ល ម្ នាក់ ៗ ដ ែល ត្រូវ ធាន ារ៉ា ប់ រ ង អ ំព ើរ ប ស់ ខ្លួន ▁ដោយ មាន ម ូល ដ្ឋាន នៅ លើ សី ល ធម៌ ▁និង ច ្ប ាប់ ▁ហើយ ហ៊ ាន ទទួល សារ ភាព ថា ខ្លួន ជា អ្នក ប្រ ព្រ ឹ ត្ត និង ទទួល ផល វិ ប ាក នៃ អ ំព ើ ទ ាំង ន ោះ ▁ឧទាហរណ៍ ▁អ្នក ប ង្ក ឱ្យ មាន គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ច រា ចរ ណ៍ ដល់ អ្នក ដ ទ ៃ អ្នក ត្រូវ ទទួល ខុស ត្រូវ ច ំព ោះ ស កម្ម ភាព ▁ឬ អ ំព ើ ដ ែល ខ្លួន បាន ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ដូច ជា ក្រ ោយ ពី កើត មាន គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ច រា ចរ ណ៍ អ្នក ត្រូវ សង ការ ខ ូច ខា ត ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ ដល់ អ្នក រ ង គ្រ ោះ	152
តើ អាស៊ាន មានន័យដូចម្តេច ហេតុអ្វីបានជាប្រទេសកម្ពុជាយកចិត្តទុកដាក់ខិតខំបញ្ចូលខ្លួនជាសមាជិកអាស៊ាន	null	ក អាស៊ាន មានន័យពេញលេញថា សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ បានជាប្រទេសកម្ពុជាយកចិត្តទុកដាក់ចូលជាសមាជិកអាស៊ានពីព្រោះវានាំឱ្យមានប្រយោជន៍ដូចជា ជំរុញការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច និងវប្បធម៌ឱ្យមានស្ថេរភាព សន្តិសុខ និង សន្តិភាពក្នុងតំបន់ជំរុញសហប្រតិបត្តិការណ៍ និងជួយគ្នាទៅវិញទៅមកលើគ្រប់វិស័យជំរុញការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិបានឆាប់រហ័សជំរុញឱ្យមានការសិក្សាស្រាវជ្រាវក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍រក្សាសហប្រតិបត្តិការណ៍ជិតសិ្នទ្ធ និងមានផលប្រយោជន៍ជាមួយអង្គការអន្តរជាតិនានា និងអង្គការដែលមានស្រាប់ក្នុងតំបន់	null	ក អាស៊ាន មានន័យពេញលេញថា សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ បានជាប្រទេសកម្ពុជាយកចិត្តទុកដាក់ចូលជាសមាជិកអាស៊ានពីព្រោះវានាំឱ្យមានប្រយោជន៍ដូចជា ជំរុញការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច និងវប្បធម៌ឱ្យមានស្ថេរភាព សន្តិសុខ និង សន្តិភាពក្នុងតំបន់ជំរុញសហប្រតិបត្តិការណ៍ និងជួយគ្នាទៅវិញទៅមកលើគ្រប់វិស័យជំរុញការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិបានឆាប់រហ័សជំរុញឱ្យមានការសិក្សាស្រាវជ្រាវក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍រក្សាសហប្រតិបត្តិការណ៍ជិតសិ្នទ្ធ និងមានផលប្រយោជន៍ជាមួយអង្គការអន្តរជាតិនានា និងអង្គការដែលមានស្រាប់ក្នុងតំបន់	ត ើ Ġ អា ស៊ ាន Ġ មាន ន ័យ ដូច ម្ ត េច Ġ ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា យកចិត្តទុកដាក់ ខ ិត ខ ំ បញ្ចូល ខ្លួន ជា សម ា ជ ិក អា ស៊ ាន Ġ	38	ក Ġ អា ស៊ ាន Ġ មាន ន ័យ ព េញ ល េញ ថា Ġ សម ា គម ប្រ ជា ជាតិ អា ស៊ី អា គ ្ន េ យ ៍ Ġ បាន ជា ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា យកចិត្តទុកដាក់ ចូល ជា សម ា ជ ិក អា ស៊ ាន ពី ព្រ ោះ វា នាំ ឱ្យ មាន ប្រ យោ ជន ៍ ដូច ជា Ġ ជំ រ ុញ ការ អភិវឌ្ឍ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ សង ្ គម កិច្ច Ġ និង វ ប្ប ធម៌ ឱ្យ មាន ស្ ថ េរ ភាព Ġ ស ន្ត ិស ុ ខ Ġ និង Ġ ស ន្ត ិ ភាព ក្នុង ត ំ ប ន់ ជំ រ ុញ សហប្រតិបត្តិការ ណ៍ Ġ និង ជ ួយ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក លើ គ្រ ប់ វិ ស ័យ ជំ រ ុញ ការ អភិវឌ្ឍ ប្រ ទេស ជាតិ បាន ឆ ាប់ រ ហ ័ ស ជំ រ ុញ ឱ្យ មាន ការ សិ ក្ស ាស ្រា វ ជ្រ ាវ ក្នុង ត ំ ប ន់ អា ស៊ី អា គ ្ន េ យ ៍ រក ្សា ស ហ âĢĭ ប្រ តិ ប ត្តិ ការណ៍ ជ ិត សិ ្ន ទ្ធ Ġ និង មាន ផល ប្រ យោ ជន ៍ ជា មួយ អង្គ ការ អ ន្ត រ ជាតិ នា នា Ġ និង អង្គ ការ ដ ែល មាន ស្រ ាប់ ក្នុង ត ំ ប ន់	198	▁តើ ▁អាស៊ាន ▁មាន ន ័យ ដូច ម ្ត េច ▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា យកចិត្តទុកដាក់ ខ ិត ខ ំ បញ្ចូល ខ្លួន ជា ស មា ជ ិក អា ស៊ ាន ▁	35	▁ក ▁អាស៊ាន ▁មាន ន ័យ ព េញ ល េញ ថា ▁សមាគម ប្រ ជា ជាតិ អា ស៊ី អា គ ្ន េ យ ៍ ▁បានជា ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា យកចិត្តទុកដាក់ ចូល ជា ស មា ជ ិក អា ស៊ ាន ពី ព្រ ោះ វា នាំ ឱ្យ មាន ប្រ យោ ជ ន៍ ដូច ជា ▁ជំរុញ ការ អភិវឌ្ឍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁សង្គមកិច្ច ▁និង វ ប្ប ធម៌ ឱ្យ មាន ស ្ថ េរ ភាព ▁សន្តិសុខ ▁និង ▁សន្តិភាព ក្នុង ត ំ ប ន់ ជំ រ ុញ សហប្រតិបត្តិការ ណ៍ ▁និង ជ ួយ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក លើ គ្រ ប់ វិ ស ័យ ជំ រ ុញ ការ អភិវឌ្ឍ ប្រ ទេស ជាតិ បាន ឆ ាប់ រ ហ ័ ស ជំ រ ុញ ឱ្យ មាន ការ ស ិក ្សា ស្រ ាវ ជ្រ ាវ ក្នុង ត ំ ប ន់ អា ស៊ី អា គ ្ន េ យ ៍ រ ក្ស ាស ហ ▁ប្រតិបត្តិការ ណ៍ ជ ិត សិ ្ន ទ្ធ ▁និង មាន ផល ប្រ យោ ជ ន៍ ជា មួយ អង្គ ការ អ ន្ត រ ជាតិ នា នា ▁និង អង្គ ការ ដ ែល មាន ស្រ ាប់ ក្នុង ត ំ ប ន់	178
តើក្រុមខ្មែរក្រហមបានចូលមកកាប់កាន់ទីក្រុងភ្នំពេញនៅថ្ងៃណា ខែណា ឆ្នាំណានៅវេលាម៉ោងប៉ុន្មាន	null	ក្រុមខ្មែរក្រហមបានចូលមកកាន់កាប់ទីក្រុងភ្នំពេញនៅថ្ងៃទី ១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ នៅវេលា ម៉ោង ៩ និង ៣០ នាទី	null	ក្រុមខ្មែរក្រហមបានចូលមកកាន់កាប់ទីក្រុងភ្នំពេញនៅថ្ងៃទី ១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ នៅវេលា ម៉ោង ៩ និង ៣០ នាទី	ត ើក ្រ ុម ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម បាន ចូល មក កា ប់ កាន់ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ នៅ ថ ្ង ៃ ណា Ġ ខែ ណា Ġ ឆ្នាំ ណា នៅ វេ លា ម៉ ោង ប៉ ុន ្ម ាន Ġ	37	ក្រុម ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម បាន ចូល មក កាន់ កា ប់ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ នៅ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ១ ៧ Ġ ខែ មេ សា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧ ៥ Ġ នៅ វេ លា Ġ ម៉ ោង Ġ ៩ Ġ និង Ġ ៣០ Ġ នាទី	39	▁តើ ក្រុម ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម បាន ចូល មក ក ាប់ កាន់ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ នៅ ថ ្ង ៃ ណា ▁ខែ ណា ▁ឆ្នាំ ណា នៅ វេ លា ម៉ ោង ប៉ ុន ្ មាន ▁	35	▁ក្រុម ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម បាន ចូល មក កាន់ ក ាប់ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ នៅ ថ ្ង ៃ ទី ▁១៧ ▁ខែមេសា ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៧ ៥ ▁នៅ វេ លា ▁ម៉ោង ▁៩ ▁និង ▁៣០ ▁នាទី	35
ចូររៀបរាប់ពី សមាសភាពរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាព្រមទាំងពន្យល់ពីមុខតំណែងនីមួយៗផង	null	រៀបរាប់ពីសមាសភាពរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាព្រមទាំងពន្យល់អំពីមុខតំណែងគឺនាយករដ្ឋមន្រ្តី ជាសមាជិករដ្ឋសភាជាអ្នកដឹកនាំការងារគណៈរដ្ឋមន្រ្តីនិងចាត់ចែងបញ្ជារាល់សកម្មភាពរបស់រដ្ឋភិបាលលើគ្រប់វិស័យឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី ជាសមាជិករដ្ឋាភិបាលដែលមានអាសនានុក្រមលើ សមាជិករដ្ឋាភិបាលដទៃទៀតទេសរដ្ឋមន្រ្តី សម្តៅលើរដ្ឋមន្រ្តីដែលមានអតីតភាពជារដ្ឋមន្រ្តីរដ្ឋមន្រ្តី ជាប្រធានស្ថាប័នក្នុងករណីដែលមានរដ្ឋលេខាធិការជាអនុប្រធានស្ថាប័នរដ្ឋលេខាធិការ ជាប្រធានស្ថាប័ននៃរដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានស្វយ័ត	null	រៀបរាប់ពីសមាសភាពរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាព្រមទាំងពន្យល់អំពីមុខតំណែងគឺនាយករដ្ឋមន្រ្តី ជាសមាជិករដ្ឋសភាជាអ្នកដឹកនាំការងារគណៈរដ្ឋមន្រ្តីនិងចាត់ចែងបញ្ជារាល់សកម្មភាពរបស់រដ្ឋភិបាលលើគ្រប់វិស័យឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី ជាសមាជិករដ្ឋាភិបាលដែលមានអាសនានុក្រមលើ សមាជិករដ្ឋាភិបាលដទៃទៀតទេសរដ្ឋមន្រ្តី សម្តៅលើរដ្ឋមន្រ្តីដែលមានអតីតភាពជារដ្ឋមន្រ្តីរដ្ឋមន្រ្តី ជាប្រធានស្ថាប័នក្នុងករណីដែលមានរដ្ឋលេខាធិការជាអនុប្រធានស្ថាប័នរដ្ឋលេខាធិការ ជាប្រធានស្ថាប័ននៃរដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានស្វយ័ត	ច ូរ រ ៀប រា ប់ ពី Ġ សម ាស ភាព រដ្ឋ ា ភិ បាល ក ម្ព ុ ជា ព្រ ម ទ ាំង ព ន្ យ ល់ ពី មុខ ត ំណ ែង នី មួយ ៗ ផ ង Ġ	36	រ ៀប រា ប់ ពី សម ាស ភាព រដ្ឋ ា ភិ បាល ក ម្ព ុ ជា ព្រ ម ទ ាំង ព ន្ យ ល់ អ ំព ី មុខ ត ំណ ែង គ ឺន ាយ ករ ដ្ឋ ម ន្ រ ្ត ី Ġ ជា សម ា ជ ិក រដ្ឋ ស ភា âĢĭ ជា អ្នក ដ ឹក នាំ ការងារ គ ណៈ រដ្ឋ ម ន្ រ ្ត ីន ិ ង ច ាត់ ច ែង បញ្ជា រា ល់ ស កម្ម ភាព âĢĭ រ ប ស់ រដ្ឋ ភិ បាល លើ គ្រ ប់ វិ ស ័យ ឧ ប នា យក រដ្ឋ ម ន្ រ ្ត ី Ġ ជា សម ា ជ ិក រដ្ឋ ា ភិ បាល ដ ែល មាន អា ស នា នុ ក្រ ម លើ Ġ សម ា ជ ិក រដ្ឋ ា ភិ បាល ដ ទ ៃ ទៀត ទេស រដ្ឋ ម ន្ រ ្ត ី âĢĭ Ġ សម ្ត ៅ លើ រដ្ឋ ម ន្ រ ្ត ី ដ ែល មាន អ តី ត ភាព ជា រដ្ឋ ម ន្ រ ្ត ី រដ្ឋ ម ន្ រ ្ត ី Ġ ជា ប្រ ធាន ស្ ថា ប ័ន ក្នុង ករណី âĢĭ ដ ែល មាន រដ្ឋ លេខ ា ធិ ការ ជា អនុ ប្រ ធាន ស្ ថា ប ័ន រដ្ឋ លេខ ា ធិ ការ Ġ ជា ប្រ ធាន ស្ ថា ប ័ន នៃ រដ្ឋ លេខ ា ធិ ការ ដ្ឋាន ស្ វ យ ័ត	213	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ពី ▁សមាសភាព រ ដ្ឋា ភិ បាល ក ម្ព ុ ជា ព្រ ម ទ ាំង ព ន ្យ ល់ ពី មុខ ត ំណ ែង នី មួយ ៗ ផ ង ▁	33	▁រៀបរាប់ ពី ស មាស ភាព រ ដ្ឋា ភិ បាល ក ម្ព ុ ជា ព្រ ម ទ ាំង ព ន ្យ ល់ អ ំព ី មុខ ត ំណ ែង គ ឺន ាយ ក រដ្ឋ ម ន ្រ ្ត ី ▁ជា ស មា ជ ិក រដ្ឋ ស ភា ▁ជា អ្នក ដ ឹក នាំ ការងារ គ ណៈ រដ្ឋ ម ន ្រ ្ត ី និង ច ាត់ ច ែង បញ្ជា រ ាល់ ស កម្ម ភាព ▁របស់ រដ្ឋ ភិ បាល លើ គ្រ ប់ វិ ស ័យ ឧ ប នា យក រដ្ឋ ម ន ្រ ្ត ី ▁ជា ស មា ជ ិក រ ដ្ឋា ភិ បាល ដ ែល មាន អា ស ន ានុ ក្រ ម លើ ▁សមាជិក រ ដ្ឋា ភិ បាល ដ ទ ៃ ទៀត ទេស រដ្ឋ ម ន ្រ ្ត ី ▁សម្ ត ៅ លើ រដ្ឋ ម ន ្រ ្ត ី ដ ែល មាន អ ត ីត ភាព ជា រដ្ឋ ម ន ្រ ្ត ី រដ្ឋ ម ន ្រ ្ត ី ▁ជា ប្រ ធាន ស្ ថា ប ័ន ក្នុង ករណី ▁ដែល មាន រដ្ឋ លេខ ា ធិ ការ ជា អនុ ប្រ ធាន ស្ ថា ប ័ន រដ្ឋ លេខ ា ធិ ការ ▁ជា ប្រ ធាន ស្ ថា ប ័ន នៃ រដ្ឋ លេខ ា ធិ ការ ដ្ឋាន ស ្វ យ ័ត	203
តើអគ្គលេខាធិការជាអ្វី	null	អគ្គលេខាធិការត្រូវបានធម្មនុញ្ញសហប្រជាជាតិអធិប្បាយថាជា ប្រធានមន្រ្តីរដ្ឋបាល នៃអង្គការសហប្រជាជាតិអគ្គលេខាធិការនេះ ជាការពិតទៅគឺមិនដូច្នេះទេ គាត់អាចទទួលបន្ទុកការងារច្រើនជាងនេះឆ្ងាយណាស់ដោយគាត់ជាអ្នកការទូតផងជាសកម្មជនផងជាអ្នកសម្របសម្រួលផង និងជាអ្នកបង្ការហេតុផង អគ្គលេខាធិការ គឺឈរចំពោះមុខសហគមន៍ពិភពលោកនិងជានិមិត្តសញ្ញានៃអង្គការសហប្រជាជាតិ មានការងារជាច្រើនតម្រូវឲ្យគាត់មានកាយសម្បទាខ្លាំងក្លារហ័សរហួននិងមានការគិតគូវែងឆ្ងាយដែលអគ្គលេខាធិការត្រូវបន្ថែម នូវការស៊ូទ្រាំនឹងការងារប្រកបដោយសុទិដ្ឋិនិយម ដែលជំនឿនេះជាឧត្តមគតិស្តែងឡើងធម្មនុញ្ញសហប្រជាជាតិកិច្ចការរបស់អគ្គលេខាធិការ ពាក់ព័ន្ធនឹងកម្រិតជាក់ស្តែងជាប់ជាមួយភាពតានតឹងប្រកបដោយប្រឌិតញ្ញាណដែលកើតមកពីនិយមន័យនៃការងាររបស់ធម្មនុញ្ញ ក្នុងទស្សនៈនេះធម្មនុញ្ញបានផ្តល់អំណាច ឲ្យអគ្គលេខាធិការយកចិត្តទុកដាក់ដល់ក្រុមប្រឹក្សា សន្តិសុខ ចំពោះរឿងរ៉ាវទាំងឡាយណាដែលគំរាមកំហែងសន្តិភាព និងសន្តិសុខអន្តរជាតិ ធម្មនុញ្ញបានអំពាវនាវឲ្យអគ្គលេខាធិការប្រតិបត្តិមុខងារផ្សេងៗដទៃទៀត ខណៈដែលត្រូវបានប្រគល់ដោយក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខមហាសន្និបាត និងយន្តការនៃអង្គការសហប្រជាជាតិសំខាន់ដទៃទៀត ដូច្នេះអគ្គលេខាធិការមានមុខងារពីរគឺ ជាអ្នកដឹកនាំពាក្យសម្រាប់សហគមន៍អន្តរជាតិ និងជាអ្នកបម្រើរបស់រដ្ឋជាសមាជិក តួនាទីនោះ ហាក់ដូចជាធានាកុំឲ្យមានការប្រេះឆាមួយចំនួន ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយក៏ការសង្ខេបនៃទំហំការងារ របស់លោកបានផ្តល់ឲ្យអគ្គលេខាធិការ នូវអណត្តិវិសាមញ្ញមួយសម្រាប់ធ្វើសកម្មភាព អគ្គលេខាបានល្បីល្បាញ ចំពោះសាធារណៈជនទូទៅតាមរយៈការប្រើប្រាស់កេរ្តិ៍ឈ្មោះនិងភាពមិនលម្អៀងរបស់គាត់គឺ សណ្ឋានកម្ម និងកម្មអត្ថប្រយោជន៍នៃការគាំពារផ្នែកការទូត នេះសំដៅទៅលើជំហាន ដែលឈានចេញដោយអគ្គលេខាធិការ និងបុគ្គលិកជាន់ខ្ពស់របស់គាត់ ជាសាធារណៈឬជាឯកជនបង្ការ កុំឲ្យអធិករណ៍អន្តរជាតិកើតមានឡើង ឬកើតមានកាន់តែខ្លាំងឡើង ឬរីករាលដាល ជាការពិតខណៈដែលព្រឹត្តិការណ៍ និងវិបត្តិរបស់អគ្គលេខាធិការអាចមានឥទ្ធិពលយ៉ាងជ្រៅ ប៉ុន្តែកិច្ចការរបស់គាត់ តម្រូវឲ្យមានការប្រឹក្សាយោបល់ទៀងទាត់ ប្រចាំថ្ងៃផង៊ដែរគឺដោយសារមេដឹកនាំពិភពលោក និងឯកជនដទៃទៀតដែលមានវត្តមានក្នុងសម័យប្រជុំផ្សេងៗ នៃស្ថាប័ននានារបស់អង្គការសហប្រជាជាតិនិងធ្វើដំណើរទូទាំងពិភពលោកដែលជារាល់ឆ្នាំអគ្គលេខាធិការបានចេញផ្សាយនូវរបាយការណ៍មួយដែលនូវក្នុងនោះគាត់វាយតម្លៃការងាររបស់គាត់សម្រាប់អាទិភាពទៅអនាគត់របស់ការងារស្ថិតនៅក្នុងបរិបទនៃថ្នាក់ជាក់លាក់ និងអាយុរបស់គាត់ ឆ្នាំ ១៩៩២ជាឧទារណ៍ លោកប៊ូត្រូសប៊ូត្រូសហ្គាលី Boutros Boutros Ghali តាមសមណើររបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខបាននិពន្ធ របៀបវារៈសន្តិភាព ជាសំណើរសម្រាប់ការសិក្សាសន្តិភាព និងការកសាងសន្តិភាពក្នុងពិភពលោកក្រោយសង្រ្គាមត្រជាក់ ពីរឆ្នាំក្រោយមកគាត់បានចេញ របៀបវារៈសម្រាប់ងភិវឌ្ឍ ប្លង់សម្រាប់អភិវឌ្ឍក្នុងសតវត្សទី២១ នៅក្នុងដែនដីគ្មានក្នុងផែនទី គឺការិយាល័យនៃអគ្គលេខាធិការ ដែលកំពុងបានផ្តល់នូវថាមពលនិងទិសដៅថ្មី អគ្គលេខាធិការបច្ចុប្បន្នកឺលោក បាន គីមូន ជនជាតិកូរ៉េ ខាងត្បូង	null	អគ្គលេខាធិការត្រូវបានធម្មនុញ្ញសហប្រជាជាតិអធិប្បាយថាជា ប្រធានមន្រ្តីរដ្ឋបាល នៃអង្គការសហប្រជាជាតិអគ្គលេខាធិការនេះ ជាការពិតទៅគឺមិនដូច្នេះទេ គាត់អាចទទួលបន្ទុកការងារច្រើនជាងនេះឆ្ងាយណាស់ដោយគាត់ជាអ្នកការទូតផងជាសកម្មជនផងជាអ្នកសម្របសម្រួលផង និងជាអ្នកបង្ការហេតុផង អគ្គលេខាធិការ គឺឈរចំពោះមុខសហគមន៍ពិភពលោកនិងជានិមិត្តសញ្ញានៃអង្គការសហប្រជាជាតិ មានការងារជាច្រើនតម្រូវឲ្យគាត់មានកាយសម្បទាខ្លាំងក្លារហ័សរហួននិងមានការគិតគូវែងឆ្ងាយដែលអគ្គលេខាធិការត្រូវបន្ថែម នូវការស៊ូទ្រាំនឹងការងារប្រកបដោយសុទិដ្ឋិនិយម ដែលជំនឿនេះជាឧត្តមគតិស្តែងឡើងធម្មនុញ្ញសហប្រជាជាតិកិច្ចការរបស់អគ្គលេខាធិការ ពាក់ព័ន្ធនឹងកម្រិតជាក់ស្តែងជាប់ជាមួយភាពតានតឹងប្រកបដោយប្រឌិតញ្ញាណដែលកើតមកពីនិយមន័យនៃការងាររបស់ធម្មនុញ្ញ ក្នុងទស្សនៈនេះធម្មនុញ្ញបានផ្តល់អំណាច ឲ្យអគ្គលេខាធិការយកចិត្តទុកដាក់ដល់ក្រុមប្រឹក្សា សន្តិសុខ ចំពោះរឿងរ៉ាវទាំងឡាយណាដែលគំរាមកំហែងសន្តិភាព និងសន្តិសុខអន្តរជាតិ ធម្មនុញ្ញបានអំពាវនាវឲ្យអគ្គលេខាធិការប្រតិបត្តិមុខងារផ្សេងៗដទៃទៀត ខណៈដែលត្រូវបានប្រគល់ដោយក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខមហាសន្និបាត និងយន្តការនៃអង្គការសហប្រជាជាតិសំខាន់ដទៃទៀត ដូច្នេះអគ្គលេខាធិការមានមុខងារពីរគឺ ជាអ្នកដឹកនាំពាក្យសម្រាប់សហគមន៍អន្តរជាតិ និងជាអ្នកបម្រើរបស់រដ្ឋជាសមាជិក តួនាទីនោះ ហាក់ដូចជាធានាកុំឲ្យមានការប្រេះឆាមួយចំនួន ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយក៏ការសង្ខេបនៃទំហំការងារ របស់លោកបានផ្តល់ឲ្យអគ្គលេខាធិការ នូវអណត្តិវិសាមញ្ញមួយសម្រាប់ធ្វើសកម្មភាព អគ្គលេខាបានល្បីល្បាញ ចំពោះសាធារណៈជនទូទៅតាមរយៈការប្រើប្រាស់កេរ្តិ៍ឈ្មោះនិងភាពមិនលម្អៀងរបស់គាត់គឺ សណ្ឋានកម្ម និងកម្មអត្ថប្រយោជន៍នៃការគាំពារផ្នែកការទូត នេះសំដៅទៅលើជំហាន ដែលឈានចេញដោយអគ្គលេខាធិការ និងបុគ្គលិកជាន់ខ្ពស់របស់គាត់ ជាសាធារណៈឬជាឯកជនបង្ការ កុំឲ្យអធិករណ៍អន្តរជាតិកើតមានឡើង ឬកើតមានកាន់តែខ្លាំងឡើង ឬរីករាលដាល ជាការពិតខណៈដែលព្រឹត្តិការណ៍ និងវិបត្តិរបស់អគ្គលេខាធិការអាចមានឥទ្ធិពលយ៉ាងជ្រៅ ប៉ុន្តែកិច្ចការរបស់គាត់ តម្រូវឲ្យមានការប្រឹក្សាយោបល់ទៀងទាត់ ប្រចាំថ្ងៃផង៊ដែរគឺដោយសារមេដឹកនាំពិភពលោក និងឯកជនដទៃទៀតដែលមានវត្តមានក្នុងសម័យប្រជុំផ្សេងៗ នៃស្ថាប័ននានារបស់អង្គការសហប្រជាជាតិនិងធ្វើដំណើរទូទាំងពិភពលោកដែលជារាល់ឆ្នាំអគ្គលេខាធិការបានចេញផ្សាយនូវរបាយការណ៍មួយដែលនូវក្នុងនោះគាត់វាយតម្លៃការងាររបស់គាត់សម្រាប់អាទិភាពទៅអនាគត់របស់ការងារស្ថិតនៅក្នុងបរិបទនៃថ្នាក់ជាក់លាក់ និងអាយុរបស់គាត់ ឆ្នាំ ១៩៩២ជាឧទារណ៍ លោកប៊ូត្រូសប៊ូត្រូសហ្គាលី Boutros Boutros Ghali តាមសមណើររបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខបាននិពន្ធ របៀបវារៈសន្តិភាព ជាសំណើរសម្រាប់ការសិក្សាសន្តិភាព និងការកសាងសន្តិភាពក្នុងពិភពលោកក្រោយសង្រ្គាមត្រជាក់ ពីរឆ្នាំក្រោយមកគាត់បានចេញ របៀបវារៈសម្រាប់ងភិវឌ្ឍ ប្លង់សម្រាប់អភិវឌ្ឍក្នុងសតវត្សទី២១ នៅក្នុងដែនដីគ្មានក្នុងផែនទី គឺការិយាល័យនៃអគ្គលេខាធិការ ដែលកំពុងបានផ្តល់នូវថាមពលនិងទិសដៅថ្មី អគ្គលេខាធិការបច្ចុប្បន្នកឺលោក បាន គីមូន ជនជាតិកូរ៉េ ខាងត្បូង	ត ើ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ ជា អ ្វី Ġ	11	អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ ត្រូវ បាន ធម្ម នុ ញ្ញ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ អ ធិ ប្ប ាយ ថា ជា Ġ ប្រ ធាន ម ន្ រ ្ត ី រដ្ឋ បាល Ġ នៃ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ នេះ Ġ ជា ការ ពិ ត ទៅ គ ឺ ម ិន ដូច ្ន េះ ទេ Ġ គ ាត់ អា ច ទទួល ប ន្ទ ុក ការងារ ច្ រ ើន ជា ង នេះ ឆ្ ង ាយ ណា ស់ ដោយ គ ាត់ ជា អ្នក ការ ទូ ត ផ ង ជា ស កម្ម ជន ផ ង ជា អ្នក សម ្រ ប សម ្រ ួល ផ ង Ġ និង ជា អ្នក បង ្ក ារ ហេតុ ផ ង ĠâĢĭ Ġ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ Ġ គ ឺ ឈ រ ចំ ព ោះ មុខ ស ហ គមន៍ ពិ ភព លោក និង ជា និ ម ិត្ត ស ញ្ញា នៃ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ Ġ មាន ការងារ ជា ច្ រ ើន ត ម្រ ូវ ឲ្យ គ ាត់ មាន កាយ សម្បទា ខ្ លា ំ ង ក្លា រ ហ ័ ស រ ហ ួន និង មាន ការ គ ិត គូ វ ែង ឆ្ ង ាយ ដ ែល អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ ត្រូវ ប ន្ ថ ែម Ġ ន ូវ ការ ស៊ូ ទ្រ ាំ នឹង ការងារ ប្រ ក ប ដោយ សុ ទិ ដ្ឋ ិន ិយ ម Ġ ដ ែល ជំ ន ឿន េះ ជា ឧ ត្ត ម គ តិ ស្ត ែង ឡើង ធម្ម នុ ញ្ញ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ កិច្ច ការ រ ប ស់ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ Ġ ពាក់ ព ័ន ្ ធ នឹង ក ម្រ ិត ជា ក់ ស្ត ែង ជាប់ ជា មួយ ភាព តា ន ត ឹង ប្រ ក ប ដោយ ប្រ ឌ ិត ញ្ញា ណ ដ ែល កើត មក ពី និយម ន ័យ នៃ ការងារ រ ប ស់ ធម្ម នុ ញ្ញ Ġ ក្នុង ទ ស្ស នៈ នេះ ធម្ម នុ ញ្ញ បាន ផ្ ត ល់ អ ំណ ា ច Ġ ឲ្យ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ យក ចិត្ត âĢĭ ទុក ដា ក់ ដល់ ក្រុម ប្រ ឹក ្សា Ġ ស ន្ត ិស ុ ខ Ġ ចំ ព ោះ រឿង រ៉ា វ ទ ាំង ឡា យ ណា ដ ែល គ ំ រា មក ំ ហ ែង ស ន្ត ិ ភាព Ġ និង ស ន្ត ិស ុ ខ អ ន្ត រ ជាតិ Ġ ធម្ម នុ ញ្ញ បាន អ ំព ាវ នា វ ឲ្យ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ ប្រ តិ ប ត្តិ មុខ ងារ ផ្ សេ ង ៗ ដ ទ ៃ ទៀត Ġ ខ ណៈ ដ ែល ត្រូវ បាន ប្រ គ ល់ ដោយ ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ស ន្ត ិស ុ ខ ម ហា ស ន្ន ិប ាត Ġ និង យ ន្ត ការ នៃ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ សំ ខា ន់ ដ ទ ៃ ទៀត Ġ ដូច ្ន េះ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ មាន មុខ ង ា âĢĭ រ ពី រ គ ឺ Ġ ជា អ្នក ដ ឹក នាំ ពាក្យ សម ្រា ប់ ស ហ គមន៍ អ ន្ត រ ជាតិ Ġ និង ជា អ្នក ប ម្រ ើរ ប ស់ រដ្ឋ ជា សម ា ជ ិក Ġ ត ួន ា ទី ន ោះ Ġ ហា ក់ ដូច ជា ធាន ាក ុំ ឲ្យ មាន ការ ប្រ េះ ឆ ាម ួយ ចំ ន ួន Ġ ទ ោះ ជា យ៉ាង ណា ក ៏ ដោយ ក ៏ ការ សង ្ខ េ ប នៃ ទំ ហ ំ ការងារ Ġ រ ប ស់ លោក បាន ផ្ ត ល់ ឲ្យ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ Ġ ន ូវ អ ណ ត្តិ វិ សា ម ញ្ញ មួយ សម ្រា ប់ ធ ្វ ើស កម្ម ភាព Ġ អ គ្គ លេខ ាប ាន ល ្ប ី ល ្ប ាញ Ġ ចំ ព ោះ សា ធា រណៈ ជន ទូ ទៅ តា ម រយ ៈ ការ ប្រ ើប ្រា ស់ ក េរ ្តិ ៍ ឈ្មោះ និង ភាព ម ិន លម្អ ៀង រ ប ស់ គ ាត់ គ ឺ Ġ ស ណ ្ឋ ាន កម្ម Ġ និង កម្ម អ ត្ថ ប្រ យោ ជន ៍ នៃ ការ គ ាំ ពារ ផ្ ន ែក ការ ទូ ត Ġ នេះ សំ ដ ៅ ទៅ លើ ជំ ហាន Ġ ដ ែល ឈ ាន ចេញ ដោយ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ Ġ និង ប ុ គ្គ ល ិក ជា ន់ ខ្ ព ស់ រ ប ស់ គ ាត់ Ġ ជា សា ធា រណៈ ឬ ជា ឯក ជន បង ្ក ារ Ġ ក ុំ ឲ្យ អ ធិ ករណ៍ អ ន្ត រ ជាតិ កើត មាន ឡើង Ġ ឬ កើត មាន កាន់ តែ ខ្ លា ំ ង ឡើង Ġ ឬ រី ករ ាល ដា ល Ġ ជា ការ ពិ ត ខ ណៈ ដ ែល ព្រ ឹត ្តិ ការណ៍ Ġ និង វិ ប ត្តិ រ ប ស់ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ អា ច មាន ឥ ទ្ធិ ពល យ៉ាង ជ្រ ៅ Ġ ប៉ ុន ្ត ែក ិច ្ច ការ រ ប ស់ គ ាត់ Ġ ត ម្រ ូវ ឲ្យ មាន ការ ប្រ ឹក ្សា យោ ប ល់ ទ ៀង ទ ាត់ Ġ ប្រ ច ាំ ថ ្ង ៃ ផ ង ៊ ដ ែរ គ ឺ ដោយ សារ មេ ដ ឹក នាំ ពិ ភព លោក Ġ និង ឯក ជន ដ ទ ៃ ទៀត ដ ែល មាន វត្ត មាន ក្នុង សម័យ ប្រជុំ ផ្ សេ ង ៗ Ġ នៃ ស្ ថា ប ័ន នា នា រ ប ស់ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ និង ធ ្វ ើ ដំណើរ ទូ ទ ាំង ពិ ភព លោក ដ ែល ជា រា ល់ ឆ្នាំ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ បាន ចេញ ផ្សាយ ន ូវ រ បា យក ារ ណ៍ មួយ ដ ែល ន ូវ ក្នុង ន ោះ គ ាត់ វា យ ត ម្ល ៃ ការងារ រ ប ស់ គ ាត់ សម ្រា ប់ អា ទិ ភាព ទៅ អ នា គ ត់ រ ប ស់ ការងារ ស្ ថ ិត នៅ ក្នុង បរ ិប ទ នៃ ថ្ន ាក់ ជា ក់ លា ក់ Ġ និង អា យ ុរ ប ស់ គ ាត់ Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩ ២ ជា ឧ ទ ារ ណ៍ Ġ លោក ប៊ ូត ្រ ូស ប៊ ូត ្រ ូស ហ្គា លី ĠBout ros ĠBout ros ĠGh ali Ġ តា ម សម ណ ើរ រ ប ស់ ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ស ន្ត ិស ុ ខ បាន និ ពន្ធ Ġ រ ប ៀប វា រៈ ស ន្ត ិ ភាព Ġ ជា សំ ណ ើរ សម ្រា ប់ ការ សិ ក្ស ាស ន្ត ិ ភាព Ġ និង ការ ក សា ង ស ន្ត ិ ភាព ក្នុង ពិ ភព លោក ក្រ ោយ សង ្រ ្ គ ាម ត្រ ជា ក់ Ġ ពី រ ឆ្នាំ ក្រ ោយ មក គ ាត់ បាន ចេញ Ġ រ ប ៀប វា រៈ សម ្រា ប់ ង ភិ វ ឌ ្ឍ Ġ ប្ លង ់ សម ្រា ប់ អភិវឌ្ឍ ក្នុង ស ត វ ត ្ស ទី ២ ១ Ġ នៅ ក្នុង ដ ែន ដ ី គ ្ម ាន ក្នុង ផ ែន ទី Ġ គ ឺ ការ ិយ ាល ័យ នៃ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ Ġ ដ ែល កំ ពុ ង បាន ផ្ ត ល់ ន ូវ ថា ម ពល និង ទិ ស ដ ៅ ថ ្ម ី Ġ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ ប ច្ច ុប ្ប ន្ន ក ឺ លោក Ġ បាន Ġ គី ម ូន Ġ ជន ជាតិ កូ រ៉េ Ġ ខា ង ត្ប ូង	1,127	▁តើ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ ជា អ ្វី ▁	10	▁អគ្គ លេខ ា ធិ ការ ត្រូវ បាន ធម្ម នុ ញ្ញ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ អ ធិ ប្ប ាយ ថា ជា ▁ប្រធាន ម ន ្រ ្ត ី រដ្ឋ បាល ▁នៃ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ នេះ ▁ជា ការ ព ិត ទៅ គ ឺ ម ិន ដូច ្ នេះ ទេ ▁គាត់ អា ច ទទួល ប ន្ទ ុក ការងារ ច ្រ ើន ជា ង នេះ ឆ្ ង ាយ ណ ាស់ ដោយ គ ាត់ ជា អ្នក ការ ទ ូត ផ ង ជា ស កម្ម ជន ផ ង ជា អ្នក ស ម្រ ប ស ម្រ ួល ផ ង ▁និង ជា អ្នក ប ង្ក ារ ហេតុ ផ ង ▁អគ្គ លេខ ា ធិ ការ ▁គឺ ឈ រ ច ំព ោះ មុខ ស ហ គមន៍ ពិ ភព លោក និង ជា និ ម ិត្ត ស ញ្ញា នៃ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ▁មាន ការងារ ជា ច ្រ ើន ត ម្រ ូវ ឲ្យ គ ាត់ មាន កាយ សម្បទា ខ្ ល ាំង ក្លា រ ហ ័ ស រ ហ ួន និង មាន ការ គ ិត គ ូវ ែង ឆ្ ង ាយ ដ ែល អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ ត្រូវ ប ន ្ថ ែម ▁នូវ ការ ស៊ូ ទ្រ ាំ នឹង ការងារ ប្រ ក ប ដោយ សុ ទិ ដ្ឋ ិ និយម ▁ដែល ជំ ន ឿន េះ ជា ឧ ត្ត ម គ តិ ស្ត ែង ឡើង ធម្ម នុ ញ្ញ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ កិច្ច ការ រ ប ស់ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ ▁ពាក់ព័ន្ធ នឹង ក ម្រ ិត ជ ាក់ ស្ត ែង ជាប់ ជា មួយ ភាព តា ន ត ឹង ប្រ ក ប ដោយ ប្រ ឌ ិត ញ្ញា ណ ដ ែល កើត មក ពី និយម ន ័យ នៃ ការងារ រ ប ស់ ធម្ម នុ ញ្ញ ▁ក្នុង ទ ស្ស នៈ នេះ ធម្ម នុ ញ្ញ បាន ផ្ ត ល់ អ ំ ណា ច ▁ឲ្យ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ យក ចិត្ត ▁ទុក ដ ាក់ ដល់ ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ▁សន្តិសុខ ▁ចំពោះ រឿង រ៉ា វ ទ ាំង ឡា យ ណា ដ ែល គ ំ រ ាម កំ ហ ែង ស ន្ត ិ ភាព ▁និង ស ន្ត ិ សុខ អ ន្ត រ ជាតិ ▁ធម្មនុញ្ញ បាន អ ំព ាវ ន ាវ ឲ្យ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ ប្រ តិ ប ត្តិ មុខ ងារ ផ្ ស េង ៗ ដ ទ ៃ ទៀត ▁ខណៈ ដ ែល ត្រូវ បាន ប្រ គ ល់ ដោយ ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ស ន្ត ិ សុខ ម ហា ស ន្ន ិប ាត ▁និង យ ន្ត ការ នៃ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ សំ ខ ាន់ ដ ទ ៃ ទៀត ▁ដូច្នេះ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ មាន មុខ ង ា ▁រ ពី រ គ ឺ ▁ជា អ្នក ដ ឹក នាំ ពាក្យ ស ម្រ ាប់ ស ហ គមន៍ អ ន្ត រ ជាតិ ▁និង ជា អ្នក ប ម្រ ើរ ប ស់ រដ្ឋ ជា ស មា ជ ិក ▁តួនាទី ន ោះ ▁ហាក់ដូចជា ធាន ាក ុំ ឲ្យ មាន ការ ប្រ េះ ឆ ា មួយ ចំ ន ួន ▁ទោះជា យ៉ាង ណា ក ៏ ដោយ ក ៏ ការ សង ្ខ េ ប នៃ ទំ ហ ំ ការងារ ▁របស់ លោក បាន ផ្ ត ល់ ឲ្យ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ ▁នូវ អ ណ ត្តិ វិ ស ាម ញ្ញ មួយ ស ម្រ ាប់ ធ ្វ ើស កម្ម ភាព ▁អគ្គ លេខ ា បាន ល ្ប ី ល ្ប ាញ ▁ចំពោះ សា ធា រណៈ ជន ទូ ទៅ ត ាម រយ ៈ ការ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ក េរ ្តិ ៍ ឈ្មោះ និង ភាព ម ិន លម្អ ៀង រ ប ស់ គ ាត់ គ ឺ ▁ស ណ ្ឋ ាន កម្ម ▁និង កម្ម អ ត្ថ ប្រ យោ ជ ន៍ នៃ ការ គ ាំ ពារ ផ្ ន ែក ការ ទ ូត ▁នេះ សំ ដ ៅ ទៅ លើ ជំ ហាន ▁ដែល ឈ ាន ចេញ ដោយ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ ▁និង ប ុ គ្គ ល ិក ជ ាន់ ខ្ ព ស់ រ ប ស់ គ ាត់ ▁ជាសាធារណៈ ឬ ជា ឯក ជន ប ង្ក ារ ▁កុំ ឲ្យ អ ធិ ករណ៍ អ ន្ត រ ជាតិ កើត មាន ឡើង ▁ឬ កើត មាន កាន់ តែ ខ្ ល ាំង ឡើង ▁ឬ រី ករ ាល ដា ល ▁ជា ការ ព ិត ខ ណៈ ដ ែល ព្រ ឹ ត្តិ ការណ៍ ▁និង វិ ប ត្តិ រ ប ស់ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ អា ច មាន ឥ ទ្ធិ ពល យ៉ាង ជ្រ ៅ ▁ប៉ុន្តែ កិច្ច ការ រ ប ស់ គ ាត់ ▁តម្រូវឲ្យ មាន ការ ប្រ ឹក ្សា យោ ប ល់ ទ ៀង ទ ាត់ ▁ប្រចាំ ថ ្ង ៃ ផ ង ៊ ដ ែរ គ ឺ ដោយ សារ មេ ដ ឹក នាំ ពិ ភព លោក ▁និង ឯក ជន ដ ទ ៃ ទៀត ដ ែល មាន វត្ត មាន ក្នុង សម័យ ប្រជុំ ផ្ ស េង ៗ ▁នៃ ស្ ថា ប ័ន ន ាន ារ ប ស់ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ និង ធ ្វ ើ ដំណើរ ទូ ទ ាំង ពិ ភព លោក ដ ែល ជា រ ាល់ ឆ្នាំ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ បាន ចេញ ផ្សាយ ន ូវ រ ប ាយ ការណ៍ មួយ ដ ែល ន ូវ ក្នុង ន ោះ គ ាត់ វ ាយ ត ម្ល ៃ ការងារ រ ប ស់ គ ាត់ ស ម្រ ាប់ អា ទិ ភាព ទៅ អ នា គ ត់ រ ប ស់ ការងារ ស ្ថ ិត នៅ ក្នុង ប រិ បទ នៃ ថ្ន ាក់ ជ ាក់ ល ាក់ ▁និង អ ាយ ុរ ប ស់ គ ាត់ ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៩ ២ ជា ឧ ទ ារ ណ៍ ▁លោក ប៊ ូ ត្រ ូស ប៊ ូ ត្រ ូស ហ្គា លី ▁Bou tro s ▁Bou tro s ▁G hal i ▁តាម សម ណ ើរ រ ប ស់ ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ស ន្ត ិ សុខ បាន និ ពន្ធ ▁របៀប វា រៈ ស ន្ត ិ ភាព ▁ជា ស ំណ ើរ ស ម្រ ាប់ ការ សិ ក្ស ាស ន្ត ិ ភាព ▁និង ការ ក សា ង ស ន្ត ិ ភាព ក្នុង ពិ ភព លោក ក្រ ោយ សង ្រ ្ គ ាម ត្រ ជ ាក់ ▁ពីរ ឆ្នាំ ក្រ ោយ មក គ ាត់ បាន ចេញ ▁របៀប វា រៈ ស ម្រ ាប់ ង ភិ វ ឌ ្ឍ ▁ប្លង់ ស ម្រ ាប់ អភិវឌ្ឍ ក្នុង ស ត វ ត ្ស ទី ២ ១ ▁នៅក្នុង ដ ែន ដ ី គ ្ មាន ក្នុង ផ ែន ទី ▁គឺ កា រិយា ល័យ នៃ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ ▁ដែល ក ំព ុង បាន ផ្ ត ល់ ន ូវ ថា ម ពល និង ទិ ស ដ ៅ ថ ្ម ី ▁អគ្គ លេខ ា ធិ ការ ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន ក ឺ លោក ▁បាន ▁គីម ូន ▁ជនជាតិ កូ រ៉េ ▁ខាងត្បូង	1,052
តើប្រជាជនអ៉ីតាលីភាគច្រើនរស់នៅតំបន់ណាខ្លះដែលកុះករជាងគេ	null	ប្រជាជនអ៉ីតាលីភាគច្រើនរស់នៅតំបន់ដែលកុះករជាងគេគឺតំនប់ឧស្សាហកម្មនិងក្រុងធំៗដូចជារ៉ូមមីឡង់និងណាប់ហើយប្រជាជនដែលមានជីវភាពខ្ពស់គឺស្ថិតនៅផ្នែកខាងជើងនៃប្រទេស	null	ប្រជាជនអ៉ីតាលីភាគច្រើនរស់នៅតំបន់ដែលកុះករជាងគេគឺតំនប់ឧស្សាហកម្មនិងក្រុងធំៗដូចជារ៉ូមមីឡង់និងណាប់ហើយប្រជាជនដែលមានជីវភាពខ្ពស់គឺស្ថិតនៅផ្នែកខាងជើងនៃប្រទេស	ត ើប ្រ ជា ជន អ ៉ី តា លី ភាគ ច្ រ ើន រស់ នៅ ត ំ ប ន់ ណា ខ្ ល ះ ដ ែល ក ុះ ករ ជា ង គ េ Ġ	32	ប្រ ជា ជន អ ៉ី តា លី ភាគ ច្ រ ើន រស់ នៅ ត ំ ប ន់ ដ ែល ក ុះ ករ ជា ង គ េ គ ឺត ំ ន ប់ ឧ ស្សា ហ កម្ម និង ក្រុង ធ ំ ៗ ដូច ជា រ៉ូ ម មី ឡង់ និង ណា ប់ ហើយ ប្រ ជា ជន ដ ែល មាន ជីវ ភាព ខ្ ព ស់ គ ឺ ស្ ថ ិត នៅ ផ្ ន ែក ខា ង ជើង នៃ ប្រ ទេស	76	▁តើ ប្រ ជា ជន អ ៉ី តា លី ភាគ ច ្រ ើន រស់ នៅ ត ំ ប ន់ ណា ខ្ ល ះ ដ ែល ក ុះ ករ ជា ង គ េ ▁	31	▁ប្រជាជន អ ៉ី តា លី ភាគ ច ្រ ើន រស់ នៅ ត ំ ប ន់ ដ ែល ក ុះ ករ ជា ង គ េ គ ឺត ំ ន ប់ ឧ ស្សា ហ កម្ម និង ក្រុង ធ ំ ៗ ដូច ជា រ៉ូ ម មី ឡង់ និង ណ ាប់ ហើយ ប្រ ជា ជន ដ ែល មាន ជីវ ភាព ខ្ ព ស់ គ ឺ ស ្ថ ិត នៅ ផ្ ន ែក ខា ង ជើង នៃ ប្រ ទេស	74
តើអប្សរាដែលបុព្វបុរសខ្មែរបានឆ្លាក់ជាប់នឹងជញ្ជាំងនៃប្រាសាទនានាតំណាងអ្វីខ្លះ តើជនបរទេសខ្លះបានបំភ្លៃថាដូចម្ដេចខ្លះចំពោះចម្លាក់អប្សរាទាំងនោះ	null	អប្សរាដែលបុព្វបុរសខ្មែរបានឆ្លាក់ជាប់នឹងជញ្ជាំងនៃប្រាសាទនានាតំណាងដូចជាតំណាងសោភ័ណភាព និងសេចក្ដីសេ្នហាបរិសុទ្ធ ស្នេហាថ្លៃថ្នូរដែលជាសេចក្ដីប្រាថ្នាចង់បានរបស់មនុស្សគ្រប់ៗគ្នា ករណីនេះខ្មែរតែងប្រដូចនារីខ្មែរដែលរូបសម្បត្តិល្អ ចរិយាសម្បត្តិសមសួនទៅនឹងទេពអប្សរាឬ ស្រីគ្រប់លក្ខណ៍ តំណាងទស្សនៈមាតាធិបតេយ្យគឺតាំងពីយូរលង់ណាស់មកហើយខ្មែរតែងចាត់ទុកស្រ្ដីជាធំ និងលើកតម្កើងស្រ្ដីភេទឥតលំអៀងរៀងេហូតមក តំណាងចិត្តស្រស់ស្រាយ រាក់ទាក់នៃស្រ្ដីខ្មែរចំពោះជនប្រុសស្រីទូទៅគឺជាមនោសញ្ចោតនាដ៏ប្រពៃរបស់ស្រ្ដីខ្មែរដែលមានចិត្តស្មោះត្រង់ ភក្ដីភាពគោរពស្រឡាញ់មនុស្សដូចគ្នាឥតប្រកាន់វណ្ណៈពណ៌សម្បុរតំណាងសិរិសួស្ដី ភាពរីកចម្រើន ត្រជាក់ត្រជុំ គឺស្ដ្រីជាកត្តានៃស្ដេចក្ដីសុខក្នុងគ្រួសារ និងសង្គម តំណាងភាពទន់ភ្លន់ ស្រគត់ស្រគុំ និងភាពម៉ឺងម៉ាត់របស់ស្ដ្រីខ្មែរគឺជាឥរិយាបថដ៏ល្អកម្ររកបានដែលស្រ្ដីខ្មែរគ្រប់រូបប្រកាន់ខ្ជាប់ រក្សាទុកក្នុងខ្លួនគេម្នាក់	null	អប្សរាដែលបុព្វបុរសខ្មែរបានឆ្លាក់ជាប់នឹងជញ្ជាំងនៃប្រាសាទនានាតំណាងដូចជាតំណាងសោភ័ណភាព និងសេចក្ដីសេ្នហាបរិសុទ្ធ ស្នេហាថ្លៃថ្នូរដែលជាសេចក្ដីប្រាថ្នាចង់បានរបស់មនុស្សគ្រប់ៗគ្នា ករណីនេះខ្មែរតែងប្រដូចនារីខ្មែរដែលរូបសម្បត្តិល្អ ចរិយាសម្បត្តិសមសួនទៅនឹងទេពអប្សរាឬ ស្រីគ្រប់លក្ខណ៍ តំណាងទស្សនៈមាតាធិបតេយ្យគឺតាំងពីយូរលង់ណាស់មកហើយខ្មែរតែងចាត់ទុកស្រ្ដីជាធំ និងលើកតម្កើងស្រ្ដីភេទឥតលំអៀងរៀងេហូតមក តំណាងចិត្តស្រស់ស្រាយ រាក់ទាក់នៃស្រ្ដីខ្មែរចំពោះជនប្រុសស្រីទូទៅគឺជាមនោសញ្ចោតនាដ៏ប្រពៃរបស់ស្រ្ដីខ្មែរដែលមានចិត្តស្មោះត្រង់ ភក្ដីភាពគោរពស្រឡាញ់មនុស្សដូចគ្នាឥតប្រកាន់វណ្ណៈពណ៌សម្បុរតំណាងសិរិសួស្ដី ភាពរីកចម្រើន ត្រជាក់ត្រជុំ គឺស្ដ្រីជាកត្តានៃស្ដេចក្ដីសុខក្នុងគ្រួសារ និងសង្គម តំណាងភាពទន់ភ្លន់ ស្រគត់ស្រគុំ និងភាពម៉ឺងម៉ាត់របស់ស្ដ្រីខ្មែរគឺជាឥរិយាបថដ៏ល្អកម្ររកបានដែលស្រ្ដីខ្មែរគ្រប់រូបប្រកាន់ខ្ជាប់ រក្សាទុកក្នុងខ្លួនគេម្នាក់	ត ើ អ ប្ ស រា ដ ែល ប ុ ព្វ ប ុរ ស ខ្ ម ែរ បាន ឆ្ លា ក់ ជាប់ នឹង ជ ញ្ជ ាំង នៃ ប្រា សា ទ នា នា ត ំណ ាង អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ត ើ ជន បរ ទេស ខ្ ល ះ បាន ប ំ ភ្ល ៃ ថា ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ចំ ព ោះ ច ម្ល ាក់ អ ប្ ស រា ទ ាំង ន ោះ Ġ	75	អ ប្ ស រា ដ ែល ប ុ ព្វ ប ុរ ស ខ្ ម ែរ បាន ឆ្ លា ក់ ជាប់ នឹង ជ ញ្ជ ាំង នៃ ប្រា សា ទ នា នា ត ំណ ាង ដូច ជា ត ំណ ាង ស ោ ភ ័ ណ ភាព Ġ និង សេ ច ក្ ដ ី សេ ្ន ហា បរ ិស ុទ្ធ Ġ ស្ន េ ហា ថ្លៃ ថ្ន ូរ ដ ែល ជា សេ ច ក្ ដ ី ប្រា ថ្ន ា ច ង់ បាន រ ប ស់ ម នុ ស្ស គ្រ ប់ ៗ គ្នា Ġ ករណី នេះ ខ្ ម ែរ តែ ង ប្រ ដូច នា រី ខ្ ម ែរ ដ ែល រូប សម្បត្តិ ល្អ Ġ ចរ ិយ ាស ម្ ប ត្តិ សម ស ួន ទៅ នឹង ទេ ព អ ប្ ស រា âĢĭ ឬ Ġ ស្រី គ្រ ប់ ល ក្ខ ណ៍ Ġ ត ំណ ាង ទ ស្ស នៈ មា តា ធិបតេយ្យ គ ឺត ាំង ពី យ ូរ លង ់ ណា ស់ មក ហើយ âĢĭ ខ្ ម ែរ តែ ង ច ាត់ ទុក ស្រ ្ ដ ី ជា ធ ំ Ġ និង លើក ត ម្ ក ើង ស្រ ្ ដ ី ភ េ ទ ឥ ត លំ អ ៀង រ ៀង េ ហ ូត មក Ġ ត ំណ ាង ចិត្ត ស្រ ស់ ស្រ ាយ Ġ រា ក់ ទ ាក់ នៃ ស្រ ្ ដ ី ខ្ ម ែរ ចំ ព ោះ ជន ប្រ ុស ស្រី ទូ ទៅ គ ឺ ជា ម ន ោស ញ្ច ោត នា ដ ៏ ប្រ ព ៃ រ ប ស់ ស្រ ្ ដ ី ខ្ ម ែរ ដ ែល មាន ចិត្ត ស្ម ោះ ត្រ ង់ Ġ ភ ក្ ដ ី ភាព គោ រ ព ស្រ ឡា ញ ់ ម នុ ស្ស ដូច គ្នា ឥ ត ប្រ កាន់ វ ណ្ណ ៈ ព ណ៌ សម្ប ុរ ត ំណ ាង សិ រិ ស ួស ្ ដ ី Ġ ភាព រី ក ចម្រ ើន Ġ ត្រ ជា ក់ ត្រ ជ ុំ Ġ គ ឺ ស្ ដ ្រី ជា ក ត្ត ាន ៃ ស្ ដ េច ក្ ដ ី សុខ ក្នុង គ្រួសារ Ġ និង សង ្ គម Ġ ត ំណ ាង ភាព ទ ន់ ភ្ល ន់ Ġ ស្រ គ ត់ ស្រ គ ុំ Ġ និង ភាព ម៉ ឺ ង ម៉ា ត់ រ ប ស់ ស្ ដ ្រី ខ្ ម ែរ គ ឺ ជា ឥ រិយា ប ថ ដ ៏ ល្អ ក ម្រ រក បាន ដ ែល ស្រ ្ ដ ី ខ្ ម ែរ គ្រ ប់ រូប ប្រ កាន់ ខ្ ជាប់ Ġ រក ្សា ទុក ក្នុង ខ្លួន គ េ ម្ នាក់	391	▁តើ អ ប ្ស រា ដ ែល ប ុ ព្វ ប ុរ ស ខ្ ម ែរ បាន ឆ្ ល ាក់ ជាប់ នឹង ជ ញ្ជ ាំង នៃ ប្រា សា ទ ន ាន ាត ំណ ាង អ ្វី ខ្ ល ះ ▁តើ ជន បរ ទេស ខ្ ល ះ បាន ប ំ ភ្ល ៃ ថា ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ច ំព ោះ ច ម្ល ាក់ អ ប ្ស រា ទ ាំង ន ោះ ▁	73	▁អប្សរា ដ ែល ប ុ ព្វ ប ុរ ស ខ្ ម ែរ បាន ឆ្ ល ាក់ ជាប់ នឹង ជ ញ្ជ ាំង នៃ ប្រា សា ទ ន ាន ាត ំណ ាង ដូច ជា ត ំណ ាង ស ោ ភ ័ ណ ភាព ▁និង ស េច ក្ ដ ី សេ ្ន ហា បរ ិស ុទ្ធ ▁ស្នេហា ថ្លៃ ថ្ន ូរ ដ ែល ជា ស េច ក្ ដ ី ប្រា ថ្ន ា ច ង់ បាន រ ប ស់ ម នុ ស្ស គ្រ ប់ ៗ គ្នា ▁ករណី នេះ ខ្ ម ែរ ត ែង ប្រ ដូច នា រី ខ្ ម ែរ ដ ែល រូប សម្បត្តិ ល្អ ▁ច រិយា សម្បត្តិ សម ស ួន ទៅ នឹង ទេ ព អ ប ្ស រា ▁ឬ ▁ស្រី គ្រ ប់ ល ក្ខ ណ៍ ▁តំណាង ទ ស្ស នៈ មា តា ធិបតេយ្យ គ ឺ តាំង ពី យ ូរ ល ង់ ណ ាស់ មក ហើយ ▁ខ្មែរ ត ែង ច ាត់ ទុក ស្រ ្ ដ ី ជា ធ ំ ▁និង លើក ត ម្ ក ើង ស្រ ្ ដ ី ភ េ ទ ឥ ត លំ អ ៀង រ ៀង េ ហ ូត មក ▁តំណាង ចិត្ត ស្រ ស់ ស្រ ាយ ▁រ ាក់ ទ ាក់ នៃ ស្រ ្ ដ ី ខ្ ម ែរ ច ំព ោះ ជន ប្រ ុស ស្រី ទូ ទៅ គ ឺ ជា ម ន ោស ញ្ច ោត នា ដ ៏ ប្រ ព ៃ រ ប ស់ ស្រ ្ ដ ី ខ្ ម ែរ ដ ែល មាន ចិត្ត ស្ម ោះ ត្រ ង់ ▁ភ ក្ ដ ី ភាព គ ោរ ព ស្រ ឡ ាញ់ ម នុ ស្ស ដូច គ្នា ឥ ត ប្រ កាន់ វ ណ្ណ ៈ ព ណ៌ សម្ប ុរ ត ំណ ាង សិ រ ិស ួស ្ ដ ី ▁ភាព រី ក ចម្រ ើន ▁ត្រជាក់ ត្រ ជ ុំ ▁គឺ ស្ ដ ្រី ជា ក ត្ត ាន ៃ ស្ ដ េច ក្ ដ ី សុខ ក្នុង គ្រួសារ ▁និង ស ង្គ ម ▁តំណាង ភាព ទ ន់ ភ្ល ន់ ▁ស្រ គ ត់ ស្រ គ ុំ ▁និង ភាព ម៉ ឺ ង ម៉ ាត់ រ ប ស់ ស្ ដ ្រី ខ្ ម ែរ គ ឺ ជា ឥ រិយា ប ថ ដ ៏ ល្អ ក ម្រ រក បាន ដ ែល ស្រ ្ ដ ី ខ្ ម ែរ គ្រ ប់ រូប ប្រ កាន់ ខ្ ជាប់ ▁រក្សាទុក ក្នុង ខ្លួន គ េ ម្ នាក់	369
តើផ្លូវថ្នល់នៅប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានបែងចែកជាប៉ុន្មានប្រភេទ	null	ផ្លូវថ្នល់នៅប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានបែងចែកដូចជាផ្លូវល្បឿនលឿនផ្លូវជាតិផ្លូវខែត្រផ្លូវជនបទផ្លូវរាជធានី ផ្លូវក្រុង និងផ្លូវទីប្រជុំជននានាក្នុងខែត្រប្រភេទផ្លូវផ្សេងៗទៀត ដែលកំណត់ដោយរាជរដ្ឋាភិបាល	null	ផ្លូវថ្នល់នៅប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានបែងចែកដូចជាផ្លូវល្បឿនលឿនផ្លូវជាតិផ្លូវខែត្រផ្លូវជនបទផ្លូវរាជធានី ផ្លូវក្រុង និងផ្លូវទីប្រជុំជននានាក្នុងខែត្រប្រភេទផ្លូវផ្សេងៗទៀត ដែលកំណត់ដោយរាជរដ្ឋាភិបាល	ត ើ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ នៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ត្រូវ បាន ប ែង ច ែក ជា ប៉ ុន ្ម ាន ប្រ ភ េ ទ âĢĭ Ġ	28	ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ នៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ត្រូវ បាន ប ែង ច ែក ដូច ជា ផ្ល ូវ ល ្ប ឿន ល ឿន ផ្ល ូវ ជាតិ ផ្ល ូវ ខែ ត្រ ផ្ល ូវ ជន បទ ផ្ល ូវ រាជ ធាន ី Ġ ផ្ល ូវ ក្រុង Ġ និង ផ្ល ូវ ទី ប្រជុំ ជន នា នា ក្នុង ខែ ត្រ ប្រ ភ េ ទ ផ្ល ូវ ផ្ សេ ង ៗ ទៀត Ġ ដ ែល កំ ណ ត់ ដោយ រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល	78	▁តើ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ នៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ត្រូវ បាន ប ែង ច ែក ជា ប៉ ុន ្ មាន ប្រ ភ េ ទ ▁	27	▁ផ្លូវ ថ្ន ល់ នៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ត្រូវ បាន ប ែង ច ែក ដូច ជា ផ្ល ូវ ល ្ប ឿន ល ឿន ផ្ល ូវ ជាតិ ផ្ល ូវ ខែ ត្រ ផ្ល ូវ ជន បទ ផ្ល ូវ រាជ ធាន ី ▁ផ្លូវ ក្រុង ▁និង ផ្ល ូវ ទី ប្រជុំ ជន នា នា ក្នុង ខែ ត្រ ប្រ ភ េ ទ ផ្ល ូវ ផ្ ស េង ៗ ទៀត ▁ដែល ក ំណ ត់ ដោយ រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល	75
ចូរនិយាយពីគោលការណ៍នៃភូមិសង្កាត់មានសុវត្ថិភាព	null	គោលការណ៍នៃភូមិ សង្កាត់មានសុវត្ថិភាពមានចំណុចសំខាន់ ៩ គឺគ្មានសកម្មភាពលូច ឆក់ ប្លន់ គ្រប់ប្រភេទគ្មានការផលិត ការបែងចែក និងប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនខុសច្បាប់គ្មានអំពើអនាចារ ការជួយដូរស្រ្តី និងកុមារនិងអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារគ្មានក្មេងទំនើងគ្មានការលេងល្បែងស៊ីសងខុសច្បាប់គ្រប់ប្រភេទ ការប្រើប្រាស់អាវុធខុសច្បាប់ និងបទល្មើសគ្រប់ប្រភេទគ្មានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍គ្មានកុងត្រូលជរជុះ ឬប៉ុស្តិ៍ត្រួតពិនិត្យគ្មានច្បាប់ទម្លាប់គ្មានការយកប្រាក់ពីប្រជាពលរដ្ឋទៅលើពិធីបុណ្យទានផ្សេងៗនៅមូលដ្ឋានការងារទប់ស្កាត់គ្រោះមហន្តរាយដោយយថាហេតុតាមមូលដ្ឋាន	null	គោលការណ៍នៃភូមិ សង្កាត់មានសុវត្ថិភាពមានចំណុចសំខាន់ ៩ គឺគ្មានសកម្មភាពលូច ឆក់ ប្លន់ គ្រប់ប្រភេទគ្មានការផលិត ការបែងចែក និងប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនខុសច្បាប់គ្មានអំពើអនាចារ ការជួយដូរស្រ្តី និងកុមារនិងអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារគ្មានក្មេងទំនើងគ្មានការលេងល្បែងស៊ីសងខុសច្បាប់គ្រប់ប្រភេទ ការប្រើប្រាស់អាវុធខុសច្បាប់ និងបទល្មើសគ្រប់ប្រភេទគ្មានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍គ្មានកុងត្រូលជរជុះ ឬប៉ុស្តិ៍ត្រួតពិនិត្យគ្មានច្បាប់ទម្លាប់គ្មានការយកប្រាក់ពីប្រជាពលរដ្ឋទៅលើពិធីបុណ្យទានផ្សេងៗនៅមូលដ្ឋានការងារទប់ស្កាត់គ្រោះមហន្តរាយដោយយថាហេតុតាមមូលដ្ឋាន	ច ូរ និ យា យ ពី គោ ល ការណ៍ នៃ ភ ូម ិស ង្ក ាត់ មាន សុ វ ត្ថ ិ ភាព Ġ	21	គោ ល ការណ៍ នៃ ភ ូម ិ Ġ សង ្ក ាត់ មាន សុ វ ត្ថ ិ ភាព មាន ចំណុច សំ ខា ន់ Ġ ៩ Ġ គ ឺ គ ្ម ាន ស កម្ម ភាព ល ូច Ġ ឆ ក់ Ġ ប្ ល ន់ Ġ គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ គ ្ម ាន ការ ផល ិត Ġ ការ ប ែង ច ែក Ġ និង ប្រ ើប ្រា ស់ គ្រឿង ញ ៀន ខុស ច្ បា ប់ âĢĭ គ ្ម ាន អ ំព ើ អ នា ចារ Ġ ការ ជ ួយ ដ ូរ ស្រ ្ត ី Ġ និង ក ុម ារ និង អ ំព ើ ហ ិ ង្ស ាក ្ន ុង គ្រួសារ គ ្ម ាន ក្ មេ ង ទំ ន ើង គ ្ម ាន ការ ល េង ល ្ប ែង ស៊ី សង ខុស ច្ បា ប់ គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ Ġ ការ ប្រ ើប ្រា ស់ អា វុធ ខុស ច្ បា ប់ Ġ និង បទ ល ្ម ើស គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ គ ្ម ាន គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ចរ ា ចរ ណ៍ គ ្ម ាន ក ុង ត្រ ូល ជ រ ជ ុះ Ġ ឬ ប៉ ុស ្តិ ៍ ត្រ ួត ពិ និ ត ្យ គ ្ម ាន ច្ បា ប់ ទ ម្ល ាប់ គ ្ម ាន ការ យក ប្រា ក់ ពី ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ទៅ លើ ពិ ធី ប ុ ណ ្យ ទាន ផ្ សេ ង ៗ នៅ ម ូល ដ្ឋាន ការងារ ទ ប់ ស្ កាត់ គ្រ ោះ ម ហ ន្ត រា យ ដោយ យ ថា ហេតុ តា ម ម ូល ដ្ឋាន	242	▁ចូរ ន ិយ ាយ ពី គ ោល ការណ៍ នៃ ភ ូម ិស ង្ក ាត់ មាន សុ វ ត្ថ ិ ភាព ▁	20	▁គោលការណ៍ នៃ ភ ូម ិ ▁សង្កាត់ មាន សុ វ ត្ថ ិ ភាព មាន ចំណុច សំ ខ ាន់ ▁៩ ▁គឺ គ ្ មាន ស កម្ម ភាព ល ូច ▁ឆក់ ▁ប្លន់ ▁គ្រប់ ប្រ ភ េ ទ គ ្ មាន ការ ផល ិត ▁ការប ែង ច ែក ▁និង ប្រ ើ ប្រ ាស់ គ្រឿង ញ ៀន ខុស ច ្ប ាប់ ▁គ្មាន អ ំព ើ អ នា ចារ ▁ការជួយ ដ ូរ ស្រ ្ត ី ▁និង ក ុម ារ និង អ ំព ើ ហ ិ ង ្សា ក្នុង គ្រួសារ គ ្ មាន ក ្ម េង ទំ ន ើង គ ្ មាន ការ ល េង ល ្ប ែង ស៊ី សង ខុស ច ្ប ាប់ គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ ▁ការប្រើប្រាស់ អា វុធ ខុស ច ្ប ាប់ ▁និង បទ ល ្ម ើស គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ គ ្ មាន គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ច រា ចរ ណ៍ គ ្ មាន ក ុង ត្រ ូល ជ រ ជ ុះ ▁ឬ ប៉ ុ ស្ត ិ៍ ត្រ ួត ព ិន ិត ្យ គ ្ មាន ច ្ប ាប់ ទ ម្ល ាប់ គ ្ មាន ការ យក ប្រ ាក់ ពី ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ទៅ លើ ពិ ធី ប ុ ណ ្យ ទាន ផ្ ស េង ៗ នៅ ម ូល ដ្ឋាន ការងារ ទ ប់ ស្ កាត់ គ្រ ោះ ម ហ ន្ត រ ាយ ដោយ យ ថា ហេតុ ត ាម ម ូល ដ្ឋាន	223
តើប្រជាជនអាឡឺម៉ង់ខាងកើត បានភៀសខ្លួនទៅកាន់អាឡឺម៉ង់ខាងលិចតាមមធ្យោបាយណាខ្លះ	null	ប្រជាជនអាឡឺម៉ង់ខាងកើត បានភៀសខ្លួនទៅកាន់អាឡឺម៉ង់ខាងលិចតាមមធ្យោបាយមួយចំនួនដូចតជា ផ្លូវរថភ្លើងក្រោមដី ឫផ្លូវផ្សេងៗពីនេះជីករូងផ្លូវក្រោមដីឆ្លងកាត់តាមប្រទេសសង្គមនិយមមួយចំនួនដូចជា ឆេកូស្លូវ៉ាគីជាដើម	null	ប្រជាជនអាឡឺម៉ង់ខាងកើត បានភៀសខ្លួនទៅកាន់អាឡឺម៉ង់ខាងលិចតាមមធ្យោបាយមួយចំនួនដូចតជា ផ្លូវរថភ្លើងក្រោមដី ឫផ្លូវផ្សេងៗពីនេះជីករូងផ្លូវក្រោមដីឆ្លងកាត់តាមប្រទេសសង្គមនិយមមួយចំនួនដូចជា ឆេកូស្លូវ៉ាគីជាដើម	ត ើប ្រ ជា ជន អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត Ġ បាន ភ ៀស ខ្លួន ទៅ កាន់ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច តា ម ម ធ ្យ ោ បា យ ណា ខ្ ល ះ Ġ	38	ប្រ ជា ជន អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត Ġ បាន ភ ៀស ខ្លួន ទៅ កាន់ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច តា ម ម ធ ្យ ោ បា យ មួយ ចំ ន ួន ដូច ត ជា Ġ ផ្ល ូវ រ ថ ភ្លើង ក្រោម ដ ី Ġ ឫ ផ្ល ូវ ផ្ សេ ង ៗ ពី នេះ ជី ករ ូង ផ្ល ូវ ក្រោម ដ ី ឆ្ លង កាត់ តា ម ប្រ ទេស សង ្ គម និយម មួយ ចំ ន ួន ដូច ជា Ġ ឆ េក ូស ្ល ូវ ៉ ា គី ជា ដើម	91	▁តើ ប្រ ជា ជន អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត ▁បាន ភ ៀស ខ្លួន ទៅ កាន់ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច ត ាម ម ធ ្យ ោ ប ាយ ណា ខ្ ល ះ ▁	37	▁ប្រជាជន អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត ▁បាន ភ ៀស ខ្លួន ទៅ កាន់ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច ត ាម ម ធ ្យ ោ ប ាយ មួយ ចំ ន ួន ដូច ត ជា ▁ផ្លូវ រ ថ ភ្លើង ក្រោម ដ ី ▁ឫ ផ្ល ូវ ផ្ ស េង ៗ ពី នេះ ជី ករ ូង ផ្ល ូវ ក្រោម ដ ី ឆ្ លង កាត់ ត ាម ប្រ ទេស ស ង្គ ម និយម មួយ ចំ ន ួន ដូច ជា ▁ឆេ ក ូស ្ល ូ វ៉ា គី ជា ដើម	87
តើនយោបាយព្រំដែនថ្មីមានខ្លឹមសារដូចម្តេចខ្លះ	null	នយោបាយព្រំដែនថ្មីមានខ្លឹមសារដូចជា ប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងភាពក្រីក្រប្រឆាំងនឹងការប្រកាន់ពូជសាសន៍និងការយឹតយ៉ាវផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តបច្ចេកវិទ្យា ដែលជាវិបត្តិបន្សល់ទុកពីប្រធានាធិបតីអាណត្តិមុន	null	នយោបាយព្រំដែនថ្មីមានខ្លឹមសារដូចជា ប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងភាពក្រីក្រប្រឆាំងនឹងការប្រកាន់ពូជសាសន៍និងការយឹតយ៉ាវផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តបច្ចេកវិទ្យា ដែលជាវិបត្តិបន្សល់ទុកពីប្រធានាធិបតីអាណត្តិមុន	ត ើន យោ បា យ ព្រ ំ ដ ែន ថ ្ម ី មាន ខ្ ល ឹម សារ ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ Ġ	24	ន យោ បា យ ព្រ ំ ដ ែន ថ ្ម ី មាន ខ្ ល ឹម សារ ដូច ជា Ġ ប្រ យ ុទ្ធ ប្រ ឆ ាំង នឹង ភាព ក្រ ី ក្រ ប្រ ឆ ាំង នឹង ការ ប្រ កាន់ ព ូ ជ សា ស ន៍ និង ការ យ ឹត យ៉ា វ ផ្ ន ែក វិទ្យា សា ស្រ ្ត ប ច្ច េក វិទ្យា Ġ ដ ែល ជា វិ ប ត្តិ ប ន្ ស ល់ ទុក ពី ប្រ ធាន ា ធិ បតី អា ណ ត្តិ ម ុន	81	▁តើ ន យោ ប ាយ ព្រ ំ ដ ែន ថ ្ម ី មាន ខ្ ល ឹម សារ ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁	24	▁នយោបាយ ព្រ ំ ដ ែន ថ ្ម ី មាន ខ្ ល ឹម សារ ដូច ជា ▁ប្រយុទ្ធ ប្រ ឆ ាំង នឹង ភាព ក្រ ី ក្រ ប្រ ឆ ាំង នឹង ការ ប្រ កាន់ ព ូ ជ សា ស ន៍ និង ការ យ ឹត យ៉ា វ ផ្ ន ែក វិទ្យា សា ស្រ ្ត ប ច្ច េក វិទ្យា ▁ដែល ជា វិ ប ត្តិ ប ន្ ស ល់ ទុក ពី ប្រ ធាន ា ធិ បតី អា ណ ត្តិ ម ុន	75
ចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៧៩ មកដល់បច្ចុប្បន្ន តើប្រទេសកម្ពុជាមានឈ្មោះអ្វីខ្លះចូរបញ្ជាក់កាលបរិច្ឆេទតាមឈ្មោះនីមួយៗ	null	ចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៧៩ មកដល់បច្ចុប្បន្ន ប្រទេសកម្ពុជាមានឈ្មោះ សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា១៩៧៩១៩៨៩រដ្ឋកម្ពុជា ១៩៨៩១៩៩៣ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទី២ ១៩៩៣បច្ចុប្បន្ន	null	ចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៧៩ មកដល់បច្ចុប្បន្ន ប្រទេសកម្ពុជាមានឈ្មោះ សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា១៩៧៩១៩៨៩រដ្ឋកម្ពុជា ១៩៨៩១៩៩៣ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទី២ ១៩៩៣បច្ចុប្បន្ន	ច ាប់ ពី ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧ ៩ Ġ មក ដល់ ប ច្ច ុប ្ប ន្ន Ġ ត ើប ្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា មាន ឈ្មោះ អ ្វី ខ្ ល ះ ច ូរ បញ្ជា ក់ កាល បរ ិច ្ ឆ េ ទ តា ម ឈ្មោះ នី មួយ ៗ Ġ	46	ច ាប់ ពី ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧ ៩ Ġ មក ដល់ ប ច្ច ុប ្ប ន្ន Ġ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា មាន ឈ្មោះ Ġ សា ធា រណ រដ្ឋ ប្រ ជា មាន ិត ក ម្ព ុ ជា ១៩ ៧ ៩ ១៩ ៨ ៩ រដ្ឋ ក ម្ព ុ ជា Ġ ១៩ ៨ ៩ ១៩ ៩ ៣ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ទី ២ Ġ ១៩ ៩ ៣ ប ច្ច ុប ្ប ន្ន	72	▁ចាប់ពី ឆ្នាំ ▁១៩៧៩ ▁មកដល់ ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន ▁តើ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា មាន ឈ្មោះ អ ្វី ខ្ ល ះ ច ូរ បញ្ជា ក់ កាល ប រិ ច្ឆ េ ទ ត ាម ឈ្មោះ នី មួយ ៗ ▁	39	▁ចាប់ពី ឆ្នាំ ▁១៩៧៩ ▁មកដល់ ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន ▁ប្រទេស ក ម្ព ុ ជា មាន ឈ្មោះ ▁សាធារណរដ្ឋ ប្រ ជា មាន ិត ក ម្ព ុ ជា ១៩ ៧ ៩ ១ ៩៨ ៩ រដ្ឋ ក ម្ព ុ ជា ▁១៩ ៨ ៩ ១៩ ៩ ៣ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ទី ២ ▁១៩ ៩ ៣ ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន	63
គ្រប់ការសម្រេច វិធានការ និងសកម្មភាពរបស់រដ្ឋាភិបាល ត្រូវតែផ្អែកទៅលើអ្វី	null	គ្រប់ការសម្រេច វិធានការ និងសកម្មភាពរបស់រដ្ឋាភិបាល ត្រូវតែផ្អែកទៅលើច្បាប់ជានិច្ច	null	គ្រប់ការសម្រេច វិធានការ និងសកម្មភាពរបស់រដ្ឋាភិបាល ត្រូវតែផ្អែកទៅលើច្បាប់ជានិច្ច	គ្រ ប់ ការ សម ្រ េច Ġ វិ ធាន ការ Ġ និង ស កម្ម ភាព រ ប ស់ រដ្ឋ ា ភិ បាល Ġ ត្រូវ តែ ផ្ អ ែក ទៅ លើ អ ្វី Ġ	29	គ្រ ប់ ការ សម ្រ េច Ġ វិ ធាន ការ Ġ និង ស កម្ម ភាព រ ប ស់ រដ្ឋ ា ភិ បាល Ġ ត្រូវ តែ ផ្ អ ែក ទៅ លើ ច្ បា ប់ ជា និ ច្ច	33	▁គ្រប់ ការ ស ម្រ េច ▁វិធានការ ▁និង ស កម្ម ភាព រ ប ស់ រ ដ្ឋា ភិ បាល ▁ត្រូវតែ ផ្ អ ែក ទៅ លើ អ ្វី ▁	25	▁គ្រប់ ការ ស ម្រ េច ▁វិធានការ ▁និង ស កម្ម ភាព រ ប ស់ រ ដ្ឋា ភិ បាល ▁ត្រូវតែ ផ្ អ ែក ទៅ លើ ច ្ប ាប់ ជា និ ច្ច	29
តើបាវវចនានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមានពាក្យអ្វីខ្លះហើយពាក្យទាំងនោះតំណាងឲ្យអ្វី	null	បាវវចនានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា មានពាក្យជាតិ សាសន៍ ព្រះមហាក្សត្រហើយពាក្យទាំងនេះតំណាងឲ្យ ជាតិៈ តំណាងឲ្យបរិវេននៃកំណើនរបស់មនុស្សដែលកើតក្នុងប្រទេស ឬរដ្ឋរបស់ខ្លួនៗសាសនាៈ តំណាង វិន័យ បញ្ញត្តិ ប្រព័ន្ធ ជំនឿ សម្រាប់អប់រំទូន្មាន ប្រៀនប្រដៅមនុស្សឲ្យដើរតាមគន្លងល្អព្រះមហាក្សត្រៈ តំណាងឲ្យអង្គដែលមានវីរៈភាពដ៏ឧត្តុងឧត្តមបំផុតសម្រាប់ដឹកនាំប្រទេស និងប្រជាពលរដ្ឋទៅរកភាពរីកចម្រើនរុងរឿងក្នុងសង្គម	null	បាវវចនានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា មានពាក្យជាតិ សាសន៍ ព្រះមហាក្សត្រហើយពាក្យទាំងនេះតំណាងឲ្យ ជាតិៈ តំណាងឲ្យបរិវេននៃកំណើនរបស់មនុស្សដែលកើតក្នុងប្រទេស ឬរដ្ឋរបស់ខ្លួនៗសាសនាៈ តំណាង វិន័យ បញ្ញត្តិ ប្រព័ន្ធ ជំនឿ សម្រាប់អប់រំទូន្មាន ប្រៀនប្រដៅមនុស្សឲ្យដើរតាមគន្លងល្អព្រះមហាក្សត្រៈ តំណាងឲ្យអង្គដែលមានវីរៈភាពដ៏ឧត្តុងឧត្តមបំផុតសម្រាប់ដឹកនាំប្រទេស និងប្រជាពលរដ្ឋទៅរកភាពរីកចម្រើនរុងរឿងក្នុងសង្គម	ត ើប ាវ វ ច នា នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា មាន ពាក្យ អ ្វី ខ្ ល ះ ហើយ ពាក្យ ទ ាំង ន ោះ ត ំណ ាង ឲ្យ អ ្វី Ġ	37	បា វ វ ច នា នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា Ġ មាន ពាក្យ ជាតិ Ġ សា ស ន៍ Ġ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ហើយ ពាក្យ ទ ាំង នេះ ត ំណ ាង ឲ្យ Ġ ជាតិ ៈ Ġ ត ំណ ាង ឲ្យ បរ ិ វេ ន នៃ កំ ណ ើន រ ប ស់ ម នុ ស្ស ដ ែល កើត ក្នុង ប្រ ទេស Ġ ឬ រដ្ឋ រ ប ស់ ខ្លួន ៗ សា ស នា ៈ Ġ ត ំណ ាង Ġ វិ ន ័យ Ġ បញ្ញត្តិ Ġ ប្រ ព ័ន ្ ធ Ġ ជំ ន ឿ Ġ សម ្រា ប់ អ ប់ រំ ទូ ន្ មាន Ġ ប្រ ៀន ប្រ ដ ៅ ម នុ ស្ស ឲ្យ ដ ើរ តា ម គ ន្ លង ល្អ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ៈ Ġ ត ំណ ាង ឲ្យ អង្គ ដ ែល មាន វី រៈ ភាព ដ ៏ ឧ ត្ត ុង ឧ ត្ត ម ប ំ ផ ុត សម ្រា ប់ ដ ឹក នាំ ប្រ ទេស Ġ និង ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ទៅ រក ភាព រី ក ចម្រ ើន រ ុង រឿង ក្នុង សង ្ គម	171	▁តើ ប ាវ វ ច នា នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា មាន ពាក្យ អ ្វី ខ្ ល ះ ហើយ ពាក្យ ទ ាំង ន ោះ ត ំណ ាង ឲ្យ អ ្វី ▁	37	▁បា វ វ ច នា នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ▁មាន ពាក្យ ជាតិ ▁សាសន៍ ▁ព្រះមហាក្សត្រ ហើយ ពាក្យ ទ ាំង នេះ ត ំណ ាង ឲ្យ ▁ជាតិ ៈ ▁តំណាង ឲ្យ ប រិ វ េន នៃ ក ំណ ើន រ ប ស់ ម នុ ស្ស ដ ែល កើត ក្នុង ប្រ ទេស ▁ឬ រដ្ឋ រ ប ស់ ខ្លួន ៗ សា ស នា ៈ ▁តំណាង ▁វិន័យ ▁ បញ្ញត្តិ ▁ប្រព័ន្ធ ▁ជំនឿ ▁សម្រាប់ អ ប់ រំ ទូ ន្ មាន ▁ប្រ ៀន ប្រ ដ ៅ ម នុ ស្ស ឲ្យ ដ ើរ ត ាម គ ន្ លង ល្អ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ៈ ▁តំណាង ឲ្យ អង្គ ដ ែល មាន វី រៈ ភាព ដ ៏ ឧ ត្ត ុង ឧ ត្ត ម ប ំ ផ ុត ស ម្រ ាប់ ដ ឹក នាំ ប្រ ទេស ▁និង ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ទៅ រក ភាព រី ក ចម្រ ើន រ ុង រឿង ក្នុង ស ង្គ ម	149
តើអង្គការគ្រប់គ្រងរដ្ឋសំខាន់នៅសម័យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជាមានប៉ុន្មាន ចូររៀបរាប់	null	អង្គការគ្រប់គ្រងរដ្ឋសំខាន់ៗនៅសម័យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជាមាន៤ គឺ គណបក្សាប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជាដឹកនាំដោយអគ្គលេខាធិការ ប៉ែន សុវណ្ណ អតីតខ្មែរឥស្សរៈដែលបានរៀនសូត្រទ្រឹស្ដីកុំមុយនីសនៅប្រទេសវៀតណាមខាងជើងនាឆ្នាំ ១៩៥៤ នោខែធ្នូ ១៩៤១ដំណែងនេះបានទៅលើលោក ហេង សំរិនក្រុមប្រឹក្សាប្រជាជនបដិវត្តន៍ឬក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋមន្ដ្រីដែលមានរដ្ឋមន្ដ្រី១៧រូប មាន ប៉ែន សុវណ្ណជាប្រធានហើយដល់ឆ្នាំ ១៩៤១ ជំនួសដោយលោក ចាន់ ស៊ី ក្រុមប្រឹក្សានេះមានមុខងារយ៉ាងសំខាន់ៗរបស់បក្ស ក្រុមប្រឹក្សានេះបើការប្រជុំយ៉ាងទៀតទាត់ ហើយរាល់ពេលប្រជុំម្ដងៗតំណាងក្រសួងនីមួយៗត្រូវឡើងារាយការណ៍ បង្ហាញសមិទ្ធផល និងបញ្ហាផ្សេងៗដែលកើតមានក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋមានលោក ហេង សំរិន ជាប្រធាន អង្គការនេះមានតួនាទីធ្វើការវិនិច្ឆ័យលើបញ្ហាច្បាប់របស់រដ្ឋដូចជារៀបចំក្រមព្រហ្មទណ្ឌនិងកែប្រែទោសប្រហារជីវិតជាដើមរដ្ឋសភាមានសមាជិក១១៧រូប ដែលកើនឡើងដោយការបោះឆ្នោតនៅខែឧសភា ឆ្នាំ ១៩៨១	null	អង្គការគ្រប់គ្រងរដ្ឋសំខាន់ៗនៅសម័យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជាមាន៤ គឺ គណបក្សាប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជាដឹកនាំដោយអគ្គលេខាធិការ ប៉ែន សុវណ្ណ អតីតខ្មែរឥស្សរៈដែលបានរៀនសូត្រទ្រឹស្ដីកុំមុយនីសនៅប្រទេសវៀតណាមខាងជើងនាឆ្នាំ ១៩៥៤ នោខែធ្នូ ១៩៤១ដំណែងនេះបានទៅលើលោក ហេង សំរិនក្រុមប្រឹក្សាប្រជាជនបដិវត្តន៍ឬក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋមន្ដ្រីដែលមានរដ្ឋមន្ដ្រី១៧រូប មាន ប៉ែន សុវណ្ណជាប្រធានហើយដល់ឆ្នាំ ១៩៤១ ជំនួសដោយលោក ចាន់ ស៊ី ក្រុមប្រឹក្សានេះមានមុខងារយ៉ាងសំខាន់ៗរបស់បក្ស ក្រុមប្រឹក្សានេះបើការប្រជុំយ៉ាងទៀតទាត់ ហើយរាល់ពេលប្រជុំម្ដងៗតំណាងក្រសួងនីមួយៗត្រូវឡើងារាយការណ៍ បង្ហាញសមិទ្ធផល និងបញ្ហាផ្សេងៗដែលកើតមានក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋមានលោក ហេង សំរិន ជាប្រធាន អង្គការនេះមានតួនាទីធ្វើការវិនិច្ឆ័យលើបញ្ហាច្បាប់របស់រដ្ឋដូចជារៀបចំក្រមព្រហ្មទណ្ឌនិងកែប្រែទោសប្រហារជីវិតជាដើមរដ្ឋសភាមានសមាជិក១១៧រូប ដែលកើនឡើងដោយការបោះឆ្នោតនៅខែឧសភា ឆ្នាំ ១៩៨១	ត ើ អង្គ ការ គ្រ ប់ គ្រ ង រដ្ឋ សំ ខា ន់ នៅ សម័យ សា ធា រណ រដ្ឋ ប្រ ជា មាន ិត ក ម្ព ុ ជា មាន ប៉ ុន ្ម ាន Ġ ច ូរ រ ៀប រា ប់ Ġ	37	អង្គ ការ គ្រ ប់ គ្រ ង រដ្ឋ សំ ខា ន់ ៗ នៅ សម័យ សា ធា រណ រដ្ឋ ប្រ ជា មាន ិត ក ម្ព ុ ជា មាន ៤ Ġ គ ឺ Ġ គ ណ ប ក្ស ាប ្រ ជា ជន ប ដ ិ វត្ត ន៍ ក ម្ព ុ ជា ដ ឹក នាំ ដោយ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ Ġ ប៉ ែន Ġ សុ វ ណ្ណ Ġ អ តី ត ខ្ ម ែរ ឥ ស្ស រៈ ដ ែល បាន រ ៀន ស ូត ្រ ទ្រ ឹ ស្ ដ ី ក ុំ ម ុយ នី ស នៅ ប្រ ទេស វ ៀត ណា ម ខា ង ជើង នា ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៥ ៤ Ġ ន ោ ខែ ធ្នូ Ġ ១៩ ៤ ១ ដំ ណ ែង នេះ បាន ទៅ លើ លោក Ġ ហ េង Ġ សំ រិ ន ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ប្រ ជា ជន ប ដ ិ វត្ត ន៍ ឬ ក្រុម ប្រ ឹក ្សា រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី ដ ែល មាន រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី ១ ៧ រូប Ġ មាន Ġ ប៉ ែន Ġ សុ វ ណ្ណ ជា ប្រ ធាន ហើយ ដល់ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៤ ១ Ġ ជំ ន ួស ដោយ លោក Ġ ច ាន់ Ġ ស៊ី Ġ ក្រុម ប្រ ឹក ្សា នេះ មាន មុខ ងារ យ៉ាង សំ ខា ន់ ៗ រ ប ស់ ប ក្ស Ġ ក្រុម ប្រ ឹក ្សា នេះ ប ើក ារ ប្រជុំ យ៉ាង ទៀត ទ ាត់ Ġ ហើយ រា ល់ ពេល ប្រជុំ ម្ ដង ៗ ត ំណ ាង ក្រ ស ួង នី មួយ ៗ ត្រូវ ឡើង ារ ាយ ការណ៍ Ġ បង ្ហ ាញ សម ិទ្ធ ផល Ġ និង ប ញ ្ហ ា ផ្ សេ ង ៗ ដ ែល កើត មាន ក្រុម ប្រ ឹក ្សា រដ្ឋ មាន លោក Ġ ហ េង Ġ សំ រិ ន Ġ ជា ប្រ ធាន Ġ អង្គ ការ នេះ មាន ត ួន ា ទី ធ ្វ ើក ារ វិ និ ច្ឆ ័យ លើ ប ញ ្ហ ា ច្ បា ប់ រ ប ស់ រដ្ឋ ដូច ជា រៀបចំ ក្រ ម ព្រ ហ្ម ទ ណ្ឌ និង ក ែប ្រ ែ ទោស ប្រហារ ជីវ ិត ជា ដើម រដ្ឋ ស ភា មាន សម ា ជ ិក ១ ១ ៧ រូប Ġ ដ ែល ក ើន ឡើង ដោយ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត នៅ ខែ ឧ ស ភា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៨ ១	348	▁តើ អង្គ ការ គ្រ ប់ គ្រ ង រដ្ឋ សំ ខ ាន់ នៅ សម័យ សា ធា រណ រដ្ឋ ប្រ ជា មាន ិត ក ម្ព ុ ជា មាន ប៉ ុន ្ មាន ▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ▁	35	▁អង្គការ គ្រ ប់ គ្រ ង រដ្ឋ សំ ខ ាន់ ៗ នៅ សម័យ សា ធា រណ រដ្ឋ ប្រ ជា មាន ិត ក ម្ព ុ ជា មាន ៤ ▁គឺ ▁គណបក្ស ា ប្រ ជា ជន ប ដ ិ វត្ត ន៍ ក ម្ព ុ ជា ដ ឹក នាំ ដោយ អ គ្គ លេខ ា ធិ ការ ▁ប៉ែន ▁សុវណ្ណ ▁អតីត ខ្ ម ែរ ឥ ស្ស រៈ ដ ែល បាន រ ៀន ស ូ ត្រ ទ្រ ឹ ស្ ដ ី ក ុំ ម ុយ នី ស នៅ ប្រ ទេស វ ៀត ណា ម ខា ង ជើង នា ឆ្នាំ ▁១៩ ៥ ៤ ▁ន ោ ខែ ធ្នូ ▁១៩ ៤ ១ ដ ំណ ែង នេះ បាន ទៅ លើ លោក ▁ហេង ▁សំរិន ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ប្រ ជា ជន ប ដ ិ វត្ត ន៍ ឬ ក្រុម ប្រ ឹក ្សា រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី ដ ែល មាន រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី ១ ៧ រូប ▁មាន ▁ប៉ែន ▁សុវណ្ណ ជា ប្រ ធាន ហើយ ដល់ ឆ្នាំ ▁១៩ ៤ ១ ▁ជំនួស ដោយ លោក ▁ចាន់ ▁ស៊ី ▁ក្រុមប្រឹក្សា នេះ មាន មុខ ងារ យ៉ាង សំ ខ ាន់ ៗ រ ប ស់ ប ក្ស ▁ក្រុមប្រឹក្សា នេះ ប ើ ការ ប្រជុំ យ៉ាង ទៀត ទ ាត់ ▁ហើយ រ ាល់ ពេល ប្រជុំ ម្ ដង ៗ ត ំណ ាង ក្រ ស ួង នី មួយ ៗ ត្រូវ ឡើង ារ ាយ ការណ៍ ▁បង្ហាញ សម ិទ្ធ ផល ▁និង ប ញ ្ហ ា ផ្ ស េង ៗ ដ ែល កើត មាន ក្រុម ប្រ ឹក ្សា រដ្ឋ មាន លោក ▁ហេង ▁សំរិន ▁ជា ប្រ ធាន ▁អង្គការ នេះ មាន ត ួ នាទី ធ ្វ ើ ការ វិ និ ច្ឆ ័យ លើ ប ញ ្ហ ា ច ្ប ាប់ រ ប ស់ រដ្ឋ ដូច ជា រៀបចំ ក្រ ម ព្រ ហ្ម ទ ណ្ឌ និង ក ែ ប្រ ែ ទោស ប្រហារ ជីវ ិត ជា ដើម រដ្ឋ ស ភា មាន ស មា ជ ិក ១ ១ ៧ រូប ▁ដែល ក ើន ឡើង ដោយ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត នៅ ខែ ឧ ស ភា ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៨ ១	315
សិល្បៈជាអ្វី	null	សិល្បៈគឺជាជំនាញឬជាចំណេះដឹងហត្ថកម្មគ្រប់យ៉ាងដូចជា ឆ្លាក់ គូរការចនាវិចិត្រ ការតុបតែង ចំរៀង តន្រ្តី និងរបាំជាដើម ជាអ្វីៗដែលជាស្នាដៃរបស់មហាជនបង្ហាញ ពីអត្តសញ្ញាណជាតិជាការងារដោយផ្ទាល់រវាងមនុស្ស និងមនុស្ស មនុស្ស និងធម្មជាតិមនុស្ស និងវាសនាអនាគតប្រទេសជាតិ ជាទ្រទ្រង់សញ្ញាណសង្គមជាភស្តុតាងដែលមនុស្សស្គាល់ពីធម្មជាតិ ស្គាល់ពីសង្គមនិងស្គាល់ពីសតិអារម្មណ៍ ចិត្តរំភើបរបស់មនុស្ស	null	សិល្បៈគឺជាជំនាញឬជាចំណេះដឹងហត្ថកម្មគ្រប់យ៉ាងដូចជា ឆ្លាក់ គូរការចនាវិចិត្រ ការតុបតែង ចំរៀង តន្រ្តី និងរបាំជាដើម ជាអ្វីៗដែលជាស្នាដៃរបស់មហាជនបង្ហាញ ពីអត្តសញ្ញាណជាតិជាការងារដោយផ្ទាល់រវាងមនុស្ស និងមនុស្ស មនុស្ស និងធម្មជាតិមនុស្ស និងវាសនាអនាគតប្រទេសជាតិ ជាទ្រទ្រង់សញ្ញាណសង្គមជាភស្តុតាងដែលមនុស្សស្គាល់ពីធម្មជាតិ ស្គាល់ពីសង្គមនិងស្គាល់ពីសតិអារម្មណ៍ ចិត្តរំភើបរបស់មនុស្ស	សិ ល ្ប ៈ ជា អ ្វី Ġ	7	សិ ល ្ប ៈ គ ឺ ជា ជំ នា ញ ឬ ជា ចំ ណេ ះ ដ ឹង ហ ត្ថ កម្ម គ្រ ប់ យ៉ាង ដូច ជា Ġ ឆ្ លា ក់ Ġ គូ រក ារ ច នា វិ ច ិត ្រ Ġ ការ ត ុប តែ ង Ġ ចំ រ ៀង Ġ ត ន្ រ ្ត ី Ġ និង រ បា ំ ជា ដើម Ġ ជា អ ្វី ៗ ដ ែល ជា ស្ន ា ដៃ រ ប ស់ ម ហា ជន បង ្ហ ាញ Ġ ពី អ ត្ត ស ញ្ញា ណ ជាតិ ជា ការងារ ដោយ ផ្ ទ ាល់ រ វា ង ម នុ ស្ស Ġ និង ម នុ ស្ស Ġ ម នុ ស្ស Ġ និង ធម្ម ជាតិ ម នុ ស្ស Ġ និង វា ស នា អ នា គ ត ប្រ ទេស ជាតិ Ġ ជា ទ្រ ទ្រ ង់ ស ញ្ញា ណ សង ្ គម ជា ភ ស្ត ុត ាង ដ ែល ម នុ ស្ស ស្ គ ាល់ ពី ធម្ម ជាតិ Ġ ស្ គ ាល់ ពី សង ្ គម និង ស្ គ ាល់ ពី ស តិ អារម្មណ៍ Ġ ចិត្ត រំ ភ ើប រ ប ស់ ម នុ ស្ស	169	▁សិល្បៈ ជា អ ្វី ▁	4	▁សិល្បៈ គ ឺ ជា ជំ ន ាញ ឬ ជា ច ំណ េះ ដ ឹង ហ ត្ថ កម្ម គ្រ ប់ យ៉ាង ដូច ជា ▁ឆ្ ល ាក់ ▁គូរ ការ ច ន ាវ ិច ិត ្រ ▁ការត ុប ត ែង ▁ចំរៀង ▁ត ន ្រ ្ត ី ▁និង រ ប ាំ ជា ដើម ▁ជា អ ្វី ៗ ដ ែល ជា ស្ន ា ដៃ រ ប ស់ ម ហា ជន ប ង្ហ ាញ ▁ពី អ ត្ត ស ញ្ញា ណ ជាតិ ជា ការងារ ដោយ ផ្ ទ ាល់ រ វ ាង ម នុ ស្ស ▁និង ម នុ ស្ស ▁មនុស្ស ▁និង ធម្ម ជាតិ ម នុ ស្ស ▁និង វា ស នា អ នា គ ត ប្រ ទេស ជាតិ ▁ជា ទ្រ ទ្រ ង់ ស ញ្ញា ណ ស ង្គ ម ជា ភ ស្ត ុត ាង ដ ែល ម នុ ស្ស ស្ គ ាល់ ពី ធម្ម ជាតិ ▁ស្គាល់ ពី ស ង្គ ម និង ស្ គ ាល់ ពី ស តិ អារម្មណ៍ ▁ចិត្ត រំ ភ ើប រ ប ស់ ម នុ ស្ស	158
តើការប្រឡងយកបណ្ណបើកបរមានប៉ុន្មានដំណាក់កាល	null	ការប្រឡងយកបណ្ណបើកបរមានពីរដំណាក់កាល គឺការប្រឡងទ្រឹស្តី និងប្រឡងដៃចង្កូត បេក្ខជនប្រឡងជាប់ទ្រឹស្តីតាមប្រព័ន្ធកុំព្យូទ័រ ទើបមានសិទ្ធប្រឡងដៃចង្កូតនៅតាមទីលានប្រឡង ឬផ្លូវសាធារណៈដែលកំណត់ដោយក្រសួង	null	ការប្រឡងយកបណ្ណបើកបរមានពីរដំណាក់កាល គឺការប្រឡងទ្រឹស្តី និងប្រឡងដៃចង្កូត បេក្ខជនប្រឡងជាប់ទ្រឹស្តីតាមប្រព័ន្ធកុំព្យូទ័រ ទើបមានសិទ្ធប្រឡងដៃចង្កូតនៅតាមទីលានប្រឡង ឬផ្លូវសាធារណៈដែលកំណត់ដោយក្រសួង	ត ើក ារ ប្រ ឡ ង យក ប ណ្ណ ប ើក បរ មាន ប៉ ុន ្ម ាន ដំ ណា ក់ កាល Ġ	21	ការ ប្រ ឡ ង យក ប ណ្ណ ប ើក បរ មាន ពី រ ដំ ណា ក់ កាល Ġ គ ឺ ការ ប្រ ឡ ង ទ្រ ឹ ស្ត ី Ġ និង ប្រ ឡ ង ដៃ ច ង្ក ូត Ġ ប េក ្ខ ជន ប្រ ឡ ង ជាប់ ទ្រ ឹ ស្ត ីត ាម ប្រ ព ័ន ្ ធ ក ុំ ព្យ ូ ទ័រ Ġ ទ ើប មាន សិ ទ្ធ ប្រ ឡ ង ដៃ ច ង្ក ូត នៅ តា ម ទី លាន ប្រ ឡ ង Ġ ឬ ផ្ល ូវ សា ធា រណៈ ដ ែល កំ ណ ត់ ដោយ ក្រ ស ួង	93	▁តើ ការ ប្រ ឡ ង យក ប ណ្ណ ប ើក បរ មាន ប៉ ុន ្ មាន ដ ំណ ាក់ កាល ▁	20	▁ការប្រឡង យក ប ណ្ណ ប ើក បរ មាន ពី រ ដ ំណ ាក់ កាល ▁គឺ ការ ប្រ ឡ ង ទ្រ ឹ ស្ត ី ▁និង ប្រ ឡ ង ដៃ ច ង្ក ូត ▁បេក្ខជន ប្រ ឡ ង ជាប់ ទ្រ ឹ ស្ត ីត ាម ប្រ ព ័ ន្ធ ក ុំ ព្យ ូ ទ័រ ▁ទើប មាន ស ិទ្ធ ប្រ ឡ ង ដៃ ច ង្ក ូត នៅ ត ាម ទី លាន ប្រ ឡ ង ▁ឬ ផ្ល ូវ សា ធា រណៈ ដ ែល ក ំណ ត់ ដោយ ក្រ ស ួង	84
ប្រទេសអ៉ីតាលីសំបូរខាងស្ថាបត្យកម្មបុរាណ តើបច្ចប្បន្នរីកចម្រើនដែលឬទេព្រោះអ្វី	null	ប្រទេសអ៊ីតាលីសំបូរខាងស្ថាបត្យកម្មបុរាណបច្ចុប្បន្ននេះមានការរីកចម្រើនដែលព្រោះជនជាតិអ៊ីតាលីមានទេពកោសល្យស្នាដៃក្នុងកាសាងសង់សំនង់ល្បីៗនិងជាប់បានយូរយារណាស់មកហើយចំណេះដឹងទាំងនោះបានបន្តដល់អ្នកជំនាន់ក្រោយ ម៉្យាងទៀតរាលសំណង់ដែលជាមរតកគឺពួកថែរក្សាបានយូរឱ្យនៅល្អសព្វថ្ងៃ	null	ប្រទេសអ៊ីតាលីសំបូរខាងស្ថាបត្យកម្មបុរាណបច្ចុប្បន្ននេះមានការរីកចម្រើនដែលព្រោះជនជាតិអ៊ីតាលីមានទេពកោសល្យស្នាដៃក្នុងកាសាងសង់សំនង់ល្បីៗនិងជាប់បានយូរយារណាស់មកហើយចំណេះដឹងទាំងនោះបានបន្តដល់អ្នកជំនាន់ក្រោយ ម៉្យាងទៀតរាលសំណង់ដែលជាមរតកគឺពួកថែរក្សាបានយូរឱ្យនៅល្អសព្វថ្ងៃ	ប្រ ទេស អ ៉ី តា លី សំ បូ រ ខា ង ស្ ថា ប ត ្យ កម្ម ប ុរ ា ណ Ġ ត ើប ច្ច ប្ប ន្ន រី ក ចម្រ ើន ដ ែល ឬ ទេ ព្រ ោះ អ ្វី Ġ	38	ប្រ ទេស អ៊ី តា លី សំ បូ រ ខា ង ស្ ថា ប ត ្យ កម្ម ប ុរ ា ណ ប ច្ច ុប ្ប ន្ន នេះ មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ដ ែល ព្រ ោះ ជន ជាតិ អ៊ី តា លី មាន ទេ ព ក ោស ល ្យ ស្ន ា ដៃ ក្នុង កាស ាង សង ់ សំ ន ង់ ល ្ប ី ៗ និង ជាប់ បាន យ ូរ យា រណ ាស់ មក ហើយ ចំ ណេ ះ ដ ឹង ទ ាំង ន ោះ បាន ប ន្ត ដល់ អ្នក ជំ នា ន់ ក្រ ោយ Ġ ម៉ ្យា ង ទៀត រា ល សំ ណ ង់ ដ ែល ជា ម រ ត ក គ ឺ ព ួ ក ថ ែរ ក្ស ាប ាន យ ូរ ឱ្យ នៅ ល្អ ស ព្វ ថ ្ង ៃ	128	▁ប្រទេស អ ៉ី តា លី សំ ប ូរ ខា ង ស្ ថា ប ត ្យ កម្ម ប ុរ ា ណ ▁តើ ប ច្ច ប្ប ន្ន រី ក ចម្រ ើន ដ ែល ឬ ទេ ព្រ ោះ អ ្វី ▁	37	▁ប្រទេស អ៊ី តា លី សំ ប ូរ ខា ង ស្ ថា ប ត ្យ កម្ម ប ុរ ា ណ ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន នេះ មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ដ ែល ព្រ ោះ ជន ជាតិ អ៊ី តា លី មាន ទេ ព ក ោស ល ្យ ស្ន ា ដៃ ក្នុង កាស ាង ស ង់ សំ ន ង់ ល ្ប ី ៗ និង ជាប់ បាន យ ូរ យា រណ ាស់ មក ហើយ ច ំណ េះ ដ ឹង ទ ាំង ន ោះ បាន ប ន្ត ដល់ អ្នក ជំ ន ាន់ ក្រ ោយ ▁ម៉ ្យា ង ទៀត រ ាល ស ំណ ង់ ដ ែល ជា ម រ ត ក គ ឺ ព ួ ក ថ ែរ ក ្សា បាន យ ូរ ឱ្យ នៅ ល្អ ស ព្វ ថ ្ង ៃ	127
សិល្បៈដែលគេយកឧបករណ៍ធ្វើដោយដៃយកទៅសម្តែងហៅថាអ្វី	null	សិល្បៈដែលគេយកឧបករណ៍ធ្វើដោយដៃយកទៅសម្តែងហៅថាសិប្បកម្មសិល្បៈ	null	សិល្បៈដែលគេយកឧបករណ៍ធ្វើដោយដៃយកទៅសម្តែងហៅថាសិប្បកម្មសិល្បៈ	សិ ល ្ប ៈ ដ ែល គ េ យក ឧ ប ករណ៍ ធ ្វ ើ ដោយ ដៃ យក ទៅ សម ្ត ែង ហ ៅ ថា អ ្វី Ġ	27	សិ ល ្ប ៈ ដ ែល គ េ យក ឧ ប ករណ៍ ធ ្វ ើ ដោយ ដៃ យក ទៅ សម ្ត ែង ហ ៅ ថា សិ ប្ប កម្ម សិ ល ្ប ៈ	32	▁សិល្បៈ ដ ែល គ េ យក ឧ ប ករណ៍ ធ ្វ ើ ដោយ ដៃ យក ទៅ សម ្ត ែង ហ ៅ ថា អ ្វី ▁	24	▁សិល្បៈ ដ ែល គ េ យក ឧ ប ករណ៍ ធ ្វ ើ ដោយ ដៃ យក ទៅ សម ្ត ែង ហ ៅ ថា សិ ប្ប កម្ម ស ិល ្ប ៈ	29
តើនៅឆ្នាំ១៩០៤ សៀមបានប្រគល់ទឹកដីណាខ្លះឲ្យមកខ្មែរវិញ	null	នៅឆ្នាំ១៩០៤ សៀមបានប្រគល់មកឲ្យខ្មែរវិញនូវទឹកដីខាងជើងម្លូរព្រៃស្ទឹងត្រែង ទន្លេពៅ និងខេត្តកោះកុង	null	នៅឆ្នាំ១៩០៤ សៀមបានប្រគល់មកឲ្យខ្មែរវិញនូវទឹកដីខាងជើងម្លូរព្រៃស្ទឹងត្រែង ទន្លេពៅ និងខេត្តកោះកុង	ត ើន ៅ ឆ្នាំ ១៩ ០ ៤ Ġ ស ៀម បាន ប្រ គ ល់ ទឹក ដ ី ណា ខ្ ល ះ ឲ្យ មក ខ្ ម ែរ វិញ Ġ	26	âĢĭâĢĭ âĢĭ នៅ ឆ្នាំ ១៩ ០ ៤ Ġ ស ៀម បាន ប្រ គ ល់ មក ឲ្យ ខ្ ម ែរ វិញ ន ូវ ទឹក ដ ី ខា ង ជើង ម្ល ូរ ព្រ ៃ ស្ទ ឹង ត្រ ែង Ġ ទ ន្ ល េ ព ៅ Ġ និង ខ េត ្ត ក ោះ ក ុង	47	▁តើ នៅ ឆ្នាំ ១ ៩០ ៤ ▁សៀម បាន ប្រ គ ល់ ទឹក ដ ី ណា ខ្ ល ះ ឲ្យ មក ខ្ ម ែរ វិញ ▁	24	▁នៅ ឆ្នាំ ១ ៩០ ៤ ▁សៀម បាន ប្រ គ ល់ មក ឲ្យ ខ្ ម ែរ វិញ ន ូវ ទឹក ដ ី ខា ង ជើង ម្ល ូរ ព្រ ៃ ស្ទ ឹង ត្រ ែង ▁ទន្លេ ព ៅ ▁និង ខ េ ត្ត ក ោះ ក ុង	43
ដូចម្តេចដែលហៅថាបរិស្ថាន មានអ្វីខ្លះ ចូររៀបរាប់	null	បរិស្ថានគឺជាអ្វីៗដែលនៅជុំវិញខ្លួនយើងដែលយើងមានទំនាក់ទំនងដោយ ផ្ទាល់ ឬដោយប្រយោលជាមួយវាហើយជីវិតត្រូវការខ្វះមិនបាន បរិស្ថានទាំងនោះរួមមាន បរិស្ថានធម្មជាតិ បរិស្ថានមនុស្សនិងបរិស្ថានសង្គមវប្បធម៌ បរិស្ថានធម្មជាតិគឺជាអ្វីៗដែលកើតឡើងដោយឯកឯង ក្រៅពីសកម្មភាពពលកម្មផលិតកម្មរបស់ មនុស្ស គឹវាកើតឡើងដោយធម្មជាតិខ្លួនឯងផ្ទាល់ និយាយម៉្យាងទៀត គឹរាល់សរីរាង្គ ដែលកើតឡើងដោយភាវៈធម្មជាតិដែលផ្សំបង្កើតឱ្យវាមានឡើង ឧ ធម្មជាតិគ្មានជីវិត ទឹក ដី ភ្លើង ខ្យល់ ឧ ធម្មជាតិមានជីវិត សត្វគ្រប់ប្រភេទរាប់ម៉ឺនជំពូករុក្ខជាតិនានារាប់សិន ប្រភេទ បរិស្ថានសង្គមវប្បធម៌ មានជីវិត និងឥតជីវិត គឺអ្វីៗដែលកើតមានរូបរាងឡើងដោយស្នាដៃពលកម្មផលិតកម្មប្រកបដោយការ ប៉ិនប្រសប់ និងច្នៃប្រឌិតរបស់មនុស្សដើម្បីសំនូរពរ និងតំរូវការក្នុងជីវភាពរស់នៅ ដោយសមិទ្ធិផលនៃបរិស្ថានសង្គមវប្បធម៌នេះបានញុំាឱ្យមនុស្សចាក់ផុតពីភាពចំនុះធម្មជាតិនិងដកខ្លួនឱ្យចេញផុតពីស្ថានភាពជាសត្វ ប៉ុន្តែរាល់សមិទ្ធិផលទាំងនោះមនុស្សបានច្នៃបង្កើតឡើងដោយធ្វើការកែច្នៃបរិស្ថានធម្មជាតិបើគ្មានបរិស្ថានធម្មជាតិ គឺមិនមានបរិស្ថានសង្គមវប្បធម៌បានឡើយ ឧ បរិស្ថានសង្គមវប្បធម៌គ្មានជីវិត អគារផ្សេងៗ ផ្លូវថ្នល់ ស្ពាន ក្រុង ភូមិនានា ប្រលាយទឹក ប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្ត ឧបករណ៍ផលិតកម្ម បច្ចេកទេសផលិតកម្ម សំណង់ ឧ ផលិតកម្មបរិស្ថានសង្គមវប្បធម៌មានជីវិត ដូចជាសកម្មភាពសង្គម ស្ថាប័ន ការគ្រប់គ្រងដឹកនាំសង្គមនយោបាយសេដ្ឋកិច្ច ការអប់រំ សាសនាប្រវត្តិសាស្រ្ត ការរាំ កំសាន្ត	null	បរិស្ថានគឺជាអ្វីៗដែលនៅជុំវិញខ្លួនយើងដែលយើងមានទំនាក់ទំនងដោយ ផ្ទាល់ ឬដោយប្រយោលជាមួយវាហើយជីវិតត្រូវការខ្វះមិនបាន បរិស្ថានទាំងនោះរួមមាន បរិស្ថានធម្មជាតិ បរិស្ថានមនុស្សនិងបរិស្ថានសង្គមវប្បធម៌ បរិស្ថានធម្មជាតិគឺជាអ្វីៗដែលកើតឡើងដោយឯកឯង ក្រៅពីសកម្មភាពពលកម្មផលិតកម្មរបស់ មនុស្ស គឹវាកើតឡើងដោយធម្មជាតិខ្លួនឯងផ្ទាល់ និយាយម៉្យាងទៀត គឹរាល់សរីរាង្គ ដែលកើតឡើងដោយភាវៈធម្មជាតិដែលផ្សំបង្កើតឱ្យវាមានឡើង ឧ ធម្មជាតិគ្មានជីវិត ទឹក ដី ភ្លើង ខ្យល់ ឧ ធម្មជាតិមានជីវិត សត្វគ្រប់ប្រភេទរាប់ម៉ឺនជំពូករុក្ខជាតិនានារាប់សិន ប្រភេទ បរិស្ថានសង្គមវប្បធម៌ មានជីវិត និងឥតជីវិត គឺអ្វីៗដែលកើតមានរូបរាងឡើងដោយស្នាដៃពលកម្មផលិតកម្មប្រកបដោយការ ប៉ិនប្រសប់ និងច្នៃប្រឌិតរបស់មនុស្សដើម្បីសំនូរពរ និងតំរូវការក្នុងជីវភាពរស់នៅ ដោយសមិទ្ធិផលនៃបរិស្ថានសង្គមវប្បធម៌នេះបានញុំាឱ្យមនុស្សចាក់ផុតពីភាពចំនុះធម្មជាតិនិងដកខ្លួនឱ្យចេញផុតពីស្ថានភាពជាសត្វ ប៉ុន្តែរាល់សមិទ្ធិផលទាំងនោះមនុស្សបានច្នៃបង្កើតឡើងដោយធ្វើការកែច្នៃបរិស្ថានធម្មជាតិបើគ្មានបរិស្ថានធម្មជាតិ គឺមិនមានបរិស្ថានសង្គមវប្បធម៌បានឡើយ ឧ បរិស្ថានសង្គមវប្បធម៌គ្មានជីវិត អគារផ្សេងៗ ផ្លូវថ្នល់ ស្ពាន ក្រុង ភូមិនានា ប្រលាយទឹក ប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្ត ឧបករណ៍ផលិតកម្ម បច្ចេកទេសផលិតកម្ម សំណង់ ឧ ផលិតកម្មបរិស្ថានសង្គមវប្បធម៌មានជីវិត ដូចជាសកម្មភាពសង្គម ស្ថាប័ន ការគ្រប់គ្រងដឹកនាំសង្គមនយោបាយសេដ្ឋកិច្ច ការអប់រំ សាសនាប្រវត្តិសាស្រ្ត ការរាំ កំសាន្ត	ដូច ម្ ត េច ដ ែល ហ ៅ ថា បរ ិស ្ថ ាន Ġ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ច ូរ រ ៀប រា ប់ Ġ	25	បរ ិស ្ថ ាន គ ឺ ជា អ ្វី ៗ ដ ែល នៅ ជ ុំ វិញ ខ្លួន យ ើង ដ ែល យ ើង មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង ដោយ Ġ ផ្ ទ ាល់ Ġ ឬ ដោយ ប្រ យោ ល ជា មួយ វា ហើយ ជីវ ិត ត្រូវ ការ ខ្វ ះ ម ិន បាន Ġ បរ ិស ្ថ ាន ទ ាំង ន ោះ រួម មាន Ġ បរ ិស ្ថ ាន ធម្ម ជាតិ Ġ បរ ិស ្ថ ាន ម នុ ស្ស និង បរ ិស ្ថ ាន សង ្ គម វ ប្ប ធម៌ Ġ បរ ិស ្ថ ាន ធម្ម ជាតិ âĢĭ គ ឺ ជា អ ្វី ៗ ដ ែល កើត ឡើង ដោយ ឯក ឯ ង Ġ ក្រ ៅ ពី ស កម្ម ភាព ពល កម្ម ផល ិត កម្ម រ ប ស់ Ġ ម នុ ស្ស Ġ គ ឹ វា កើត ឡើង ដោយ ធម្ម ជាតិ ខ្លួន ឯ ង ផ្ ទ ាល់ Ġ និ យា យ ម៉ ្យា ង ទៀត Ġ គ ឹ រា ល់ ស រី រា ង្គ Ġ ដ ែល កើត ឡើង ដោយ ភា វៈ ធម្ម ជាតិ ដ ែល ផ្ សំ បង ្ក ើត ឱ្យ វា មាន ឡើង Ġ ឧ Ġ ធម្ម ជាតិ គ ្ម ាន ជីវ ិត Ġ ទឹក Ġ ដ ី Ġ ភ្លើង Ġ ខ្ យ ល់ Ġ ឧ Ġ ធម្ម ជាតិ មាន ជីវ ិត Ġ ស ត ្វ គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ រា ប់ ម៉ឺន ជំ ព ូក រ ុក ្ខ ជាតិ នា នា រា ប់ សិ ន Ġ ប្រ ភ េ ទ Ġ បរ ិស ្ថ ាន សង ្ គម វ ប្ប ធម៌ Ġ មាន ជីវ ិត Ġ និង ឥ ត ជីវ ិត Ġ គ ឺ អ ្វី ៗ ដ ែល កើត មាន រូប រា ង ឡើង ដោយ ស្ន ា ដៃ ពល កម្ម ផល ិត កម្ម ប្រ ក ប ដោយ ការ Ġ ប៉ ិន ប្រ ស ប់ Ġ និង ច្ នៃ ប្រ ឌ ិត រ ប ស់ ម នុ ស្ស ដើម ្ប ី សំ ន ូរ ពរ Ġ និង ត ំ រ ូវ ការ ក្នុង ជីវ ភាព រស់ នៅ Ġ ដោយ សម ិទ្ធ ិ ផល នៃ បរ ិស ្ថ ាន សង ្ គម វ ប្ប ធម៌ នេះ បាន ញ ុំ ា ឱ្យ ម នុ ស្ស ច ាក់ ផ ុត ពី ភាព ចំ នុ ះ ធម្ម ជាតិ និង ដ ក ខ្លួន ឱ្យ ចេញ ផ ុត ពី ស្ថាន ភាព ជា ស ត ្វ Ġ ប៉ ុន ្ត ែរ ាល់ សម ិទ្ធ ិ ផល ទ ាំង ន ោះ ម នុ ស្ស បាន ច្ នៃ បង ្ក ើត ឡើង ដោយ ធ ្វ ើក ារ ក ែ ច្ នៃ បរ ិស ្ថ ាន ធម្ម ជាតិ ប ើ គ ្ម ាន បរ ិស ្ថ ាន ធម្ម ជាតិ Ġ គ ឺ ម ិន មាន បរ ិស ្ថ ាន សង ្ គម វ ប្ប ធម៌ បាន ឡ ើយ Ġ ឧ Ġ បរ ិស ្ថ ាន សង ្ គម វ ប្ប ធម៌ គ ្ម ាន ជីវ ិត Ġ អ គ ារ ផ្ សេ ង ៗ Ġ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ Ġ ស្ព ាន Ġ ក្រុង Ġ ភ ូម ិន ាន ា Ġ ប្រ លា យ ទឹក Ġ ប្រ ព ័ន ្ ធ ធា រា សា ស្រ ្ត Ġ ឧ ប ករណ៍ ផល ិត កម្ម Ġ ប ច្ច េក ទេស ផល ិត កម្ម Ġ សំ ណ ង់ Ġ ឧ Ġ ផល ិត កម្ម បរ ិស ្ថ ាន សង ្ គម វ ប្ប ធម៌ មាន ជីវ ិត Ġ ដូច ជា ស កម្ម ភាព សង ្ គម Ġ ស្ ថា ប ័ន Ġ ការ គ្រ ប់ គ្រ ង ដ ឹក នាំ សង ្ គម ន យោ បា យ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ ការ អ ប់ រំ Ġ សា ស នា ប្រ វត្ត ិស ាស ្រ ្ត Ġ ការ រា ំ Ġ កំសាន្ត	548	▁ដូចម្តេច ដ ែល ហ ៅ ថា ប រិ ស្ថាន ▁មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ▁	20	▁បរិស្ថាន គ ឺ ជា អ ្វី ៗ ដ ែល នៅ ជ ុំ វិញ ខ្លួន យ ើង ដ ែល យ ើង មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង ដោយ ▁ផ្ទាល់ ▁ឬ ដោយ ប្រ យោ ល ជា មួយ វា ហើយ ជីវ ិត ត្រូវ ការ ខ្វ ះ ម ិន បាន ▁បរិស្ថាន ទ ាំង ន ោះ រួម មាន ▁បរិស្ថាន ធម្ម ជាតិ ▁បរិស្ថាន ម នុ ស្ស និង ប រិ ស្ថាន ស ង្គ ម វ ប្ប ធម៌ ▁បរិស្ថាន ធម្ម ជាតិ ▁គឺជា អ ្វី ៗ ដ ែល កើត ឡើង ដោយ ឯក ឯ ង ▁ក្រៅពី ស កម្ម ភាព ពល កម្ម ផល ិត កម្ម រ ប ស់ ▁មនុស្ស ▁គ ឹ វា កើត ឡើង ដោយ ធម្ម ជាតិ ខ្លួន ឯ ង ផ្ ទ ាល់ ▁និយាយ ម៉ ្យា ង ទៀត ▁គ ឹ រ ាល់ ស រី រា ង្គ ▁ដែល កើត ឡើង ដោយ ភា វៈ ធម្ម ជាតិ ដ ែល ផ្ សំ ប ង្ក ើត ឱ្យ វា មាន ឡើង ▁ឧ ▁ធម្មជាតិ គ ្ មាន ជីវ ិត ▁ទឹក ▁ដី ▁ភ្លើង ▁ខ្យល់ ▁ឧ ▁ធម្មជាតិ មាន ជីវ ិត ▁សត្វ គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ រ ាប់ ម៉ឺន ជ ំព ូក រ ុ ក្ខ ជាតិ ន ាន ារ ាប់ ស ិន ▁ប្រភេទ ▁បរិស្ថាន ស ង្គ ម វ ប្ប ធម៌ ▁មាន ជីវ ិត ▁និង ឥ ត ជីវ ិត ▁គឺ អ ្វី ៗ ដ ែល កើត មាន រូប រ ាង ឡើង ដោយ ស្ន ា ដៃ ពល កម្ម ផល ិត កម្ម ប្រ ក ប ដោយ ការ ▁ប៉ ិន ប្រ ស ប់ ▁និង ច្ នៃ ប្រ ឌ ិត រ ប ស់ ម នុ ស្ស ដើម ្ប ី សំ ន ូរ ពរ ▁និង ត ំ រ ូវ ការ ក្នុង ជីវ ភាព រស់ នៅ ▁ដោយ សម ិ ទ្ធិ ផល នៃ ប រិ ស្ថាន ស ង្គ ម វ ប្ប ធម៌ នេះ បាន ញ ុំ ា ឱ្យ ម នុ ស្ស ច ាក់ ផ ុត ពី ភាព ចំ ន ុះ ធម្ម ជាតិ និង ដ ក ខ្លួន ឱ្យ ចេញ ផ ុត ពី ស្ថាន ភាព ជា ស ត ្វ ▁ប៉ុន្តែ រ ាល់ សម ិ ទ្ធិ ផល ទ ាំង ន ោះ ម នុ ស្ស បាន ច្ នៃ ប ង្ក ើត ឡើង ដោយ ធ ្វ ើ ការ ក ែ ច្ នៃ ប រិ ស្ថាន ធម្ម ជាតិ ប ើ គ ្ មាន ប រិ ស្ថាន ធម្ម ជាតិ ▁គឺ ម ិន មាន ប រិ ស្ថាន ស ង្គ ម វ ប្ប ធម៌ បាន ឡ ើយ ▁ឧ ▁បរិស្ថាន ស ង្គ ម វ ប្ប ធម៌ គ ្ មាន ជីវ ិត ▁អគារ ផ្ ស េង ៗ ▁ផ្លូវ ថ្ន ល់ ▁ស្ពាន ▁ក្រុង ▁ភូមិ នា នា ▁ប្រ ល ាយ ទឹក ▁ប្រព័ន្ធ ធា រា សា ស្រ ្ត ▁ឧបករណ៍ ផល ិត កម្ម ▁បច្ចេកទេស ផល ិត កម្ម ▁សំណង់ ▁ឧ ▁ផលិតកម្ម ប រិ ស្ថាន ស ង្គ ម វ ប្ប ធម៌ មាន ជីវ ិត ▁ដូចជា ស កម្ម ភាព ស ង្គ ម ▁ស្ថាប័ន ▁ការគ្រប់គ្រង ដ ឹក នាំ ស ង្គ ម ន យោ ប ាយ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁ការអប់រំ ▁សាសនា ប្រ វ ត្តិ សា ស្រ ្ត ▁ការរ ាំ ▁កំសាន្ត	463
តើហេតុអ្វីបានជាប្រទេសអង់គ្លេសក្លាយជាដៃគូ ប្រឆាំងនឹងសហភាពសូវៀតទៅវិញហើយពេលនោះលោក ឆឺ ឈីល បានថ្លែងនៅហ្វុលតុន ថាជាដូចម្ដេច	null	ពីមុនអង់គ្លេសនិងសហភាពសូវៀតជាដៃគូនឹងគ្នាចុះបានជាប្រទេសអង់គ្លេសក្លាយជាដៃគូប្រឆាំងនឹងសហភាពសូវៀតវិញគឺដោយសារតែប្រទេសអង់គ្លេសមានគំនិតប្រឆាំងនឹងកុំមុយនីស្ដពេលនេះលោក ឆឺឈីល បានថ្លែងនៅហ្វុលតុនថាពេលនេះវាំងននដែកបានបែងចែកទ្វីបអឺរ៉ុបជាពីរគឺអឺរ៉ុបខាងលិចនិងអឺរ៉ុបខាងកើត	null	ពីមុនអង់គ្លេសនិងសហភាពសូវៀតជាដៃគូនឹងគ្នាចុះបានជាប្រទេសអង់គ្លេសក្លាយជាដៃគូប្រឆាំងនឹងសហភាពសូវៀតវិញគឺដោយសារតែប្រទេសអង់គ្លេសមានគំនិតប្រឆាំងនឹងកុំមុយនីស្ដពេលនេះលោក ឆឺឈីល បានថ្លែងនៅហ្វុលតុនថាពេលនេះវាំងននដែកបានបែងចែកទ្វីបអឺរ៉ុបជាពីរគឺអឺរ៉ុបខាងលិចនិងអឺរ៉ុបខាងកើត	ត ើ ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស ក្លា យ ជា ដៃ គូ Ġ ប្រ ឆ ាំង នឹង ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ទៅ វិញ ហើយ ពេល ន ោះ លោក Ġ ឆ ឺ Ġ ឈ ី ល Ġ បាន ថ ្ល ែង នៅ ហ្វ ុល ត ុន Ġ ថា ជា ដូច ម្ ដ េច Ġ	56	ពី ម ុន អ ង់ គ ្ល េស និង ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ជា ដៃ គូ នឹង គ្នា ច ុះ បាន ជា ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស ក្លា យ ជា ដៃ គូ ប្រ ឆ ាំង នឹង ស ហ ភាព ស ូវ ៀត វិញ គ ឺ ដោយ សារ តែ ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស មាន គ ំ និ ត ប្រ ឆ ាំង នឹង ក ុំ ម ុយ នី ស្ ដ ពេល នេះ លោក Ġ ឆ ឺ ឈ ី ល Ġ បាន ថ ្ល ែង នៅ ហ្វ ុល ត ុន ថា ពេល នេះ វា ំ ង ន ន ដ ែក បាន ប ែង ច ែក ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប ជា ពី រ គ ឺ អ ឺ រ៉ ុប ខា ង ល ិច និង អ ឺ រ៉ ុប ខា ង កើត	135	▁តើ ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស ក្លា យ ជា ដៃ គូ ▁ប្រឆាំង នឹង ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ទៅ វិញ ហើយ ពេល ន ោះ លោក ▁ឆ ឺ ▁ឈី ល ▁បាន ថ ្ល ែង នៅ ហ្វ ុល ត ុន ▁ថា ជា ដូច ម្ ដ េច ▁	52	▁ពីមុន អ ង់ គ ្ល េស និង ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ជា ដៃ គូ នឹង គ្នា ច ុះ បាន ជា ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស ក្លា យ ជា ដៃ គូ ប្រ ឆ ាំង នឹង ស ហ ភាព ស ូវ ៀត វិញ គ ឺ ដោយ សារ តែ ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស មាន គ ំ ន ិត ប្រ ឆ ាំង នឹង ក ុំ ម ុយ នី ស្ ដ ពេល នេះ លោក ▁ឆ ឺ ឈ ី ល ▁បាន ថ ្ល ែង នៅ ហ្វ ុល ត ុន ថា ពេល នេះ វ ាំង ន ន ដ ែក បាន ប ែង ច ែក ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប ជា ពី រ គ ឺ អ ឺ រ៉ ុប ខា ង ល ិច និង អ ឺ រ៉ ុប ខា ង កើត	132
ប្រសិនបើវិមជ្ឈកាលប្រកបដោយល ភាពពេញលេញ តើនឹងធ្វើឲ្យកម្ពុជាទៅយ៉ាងណា	null	បើការអនុវត្តវិមជ្ឈកាលប្រកបដោយ មានសមត្ថភាពពេញលេញ វានឹងធ្វើជាមូលដ្ឋានគ្រឹះឲ្យប្រទេសកម្ពុជាទទួលបាននូវសន្តិភាព ស្ថេរភាព និងភាពសំបូររុងរឿង	null	បើការអនុវត្តវិមជ្ឈកាលប្រកបដោយ មានសមត្ថភាពពេញលេញ វានឹងធ្វើជាមូលដ្ឋានគ្រឹះឲ្យប្រទេសកម្ពុជាទទួលបាននូវសន្តិភាព ស្ថេរភាព និងភាពសំបូររុងរឿង	ប្រ សិ ន ប ើ វិ ម ជ ្ឈ កាល ប្រ ក ប ដោយ ល Ġ ភាព ព េញ ល េញ Ġ ត ើន ឹង ធ ្វ ើ ឲ្យ ក ម្ព ុ ជា ទៅ យ៉ាង ណា Ġ	34	ប ើក ារ អនុ វត្ត វិ ម ជ ្ឈ កាល ប្រ ក ប ដោយ Ġ មាន សម ត្ថ ភាព ព េញ ល េញ Ġ វា នឹង ធ ្វ ើ ជា ម ូល ដ្ឋាន គ្រ ឹ ះ ឲ្យ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ទទួលបាន ន ូវ ស ន្ត ិ ភាព Ġ ស្ ថ េរ ភាព Ġ និង ភាព សំ បូ រ រ ុង រឿង	60	▁ប្រសិនបើ វិ ម ជ ្ឈ កាល ប្រ ក ប ដោយ ល ▁ភាព ព េញ ល េញ ▁តើ នឹង ធ ្វ ើ ឲ្យ ក ម្ព ុ ជា ទៅ យ៉ាង ណា ▁	29	▁បើ ការ អនុ វត្ត វិ ម ជ ្ឈ កាល ប្រ ក ប ដោយ ▁មាន សម ត្ថ ភាព ព េញ ល េញ ▁វា នឹង ធ ្វ ើ ជា ម ូល ដ្ឋាន គ្រ ឹ ះ ឲ្យ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ទទួលបាន ន ូវ ស ន្ត ិ ភាព ▁ស្ថេរភាព ▁និង ភាព សំ ប ូរ រ ុង រឿង	56
តើពាក្យ សុវណ្ណភូមិកើតនៅពេលណា ដើម្បីសម្គាល់អ្វី ស្ថិតនៅទីណា	null	ពាក្យសុវណ្ណភូមិ កើតនៅសលតវត្សទី៣ មុនគ្រឹស្តសករាជក្នុងរាជ្យព្រះបាទអសោកមហារាជ នៃប្រទេសឥណ្ឌា ពាក្យនេះដើម្បីសម្គាល់ទឹកដី ដែលព្រះបាទអសោកមហារាជ ឲ្យបេសកទូតព្រះពុទ្ធសាសនា២អង្គគឺនាមព្រះសោណកត្ថេរ និងឧត្តរត្ថេរ ឲ្យទៅផ្សព្វផ្សាយព្រះពុទ្ធសាសនា នៅដែនដីសុវណ្ណភូមិ ប៉ុន្តែ រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះគេនៅមិនដឹងថា ដែនដីសុវណ្ណភូមិនេះ គឺនៅទីណាឲ្យប្រាកដនោះទេហេតុនេះហើយ បានប្រទេសភូមា អះអាងថានៅប្រទេសភូមា ចំណែកប្រទេសថៃមថានៅប្រទេសថៃ ហើយប្រទេសខ្មែរយើងក៏អះអាហថានៅប្រទេសខ្មែរយើងដែរ ដោយយោងទៅលើភស្តុតាងផ្សេងៗ តែបើនិយាយរួមទៅ ប្រហែលទឹកដីសុវណ្ណភូមិនេះគឹត្រូវនឹងទឹកដីនៃប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍សព្វថ្ងៃ	null	ពាក្យសុវណ្ណភូមិ កើតនៅសលតវត្សទី៣ មុនគ្រឹស្តសករាជក្នុងរាជ្យព្រះបាទអសោកមហារាជ នៃប្រទេសឥណ្ឌា ពាក្យនេះដើម្បីសម្គាល់ទឹកដី ដែលព្រះបាទអសោកមហារាជ ឲ្យបេសកទូតព្រះពុទ្ធសាសនា២អង្គគឺនាមព្រះសោណកត្ថេរ និងឧត្តរត្ថេរ ឲ្យទៅផ្សព្វផ្សាយព្រះពុទ្ធសាសនា នៅដែនដីសុវណ្ណភូមិ ប៉ុន្តែ រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះគេនៅមិនដឹងថា ដែនដីសុវណ្ណភូមិនេះ គឺនៅទីណាឲ្យប្រាកដនោះទេហេតុនេះហើយ បានប្រទេសភូមា អះអាងថានៅប្រទេសភូមា ចំណែកប្រទេសថៃមថានៅប្រទេសថៃ ហើយប្រទេសខ្មែរយើងក៏អះអាហថានៅប្រទេសខ្មែរយើងដែរ ដោយយោងទៅលើភស្តុតាងផ្សេងៗ តែបើនិយាយរួមទៅ ប្រហែលទឹកដីសុវណ្ណភូមិនេះគឹត្រូវនឹងទឹកដីនៃប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍សព្វថ្ងៃ	ត ើ ពាក្យ Ġ សុ វ ណ្ណ ភ ូម ិក ើត នៅ ពេល ណា Ġ ដើម ្ប ី សម ្ គ ាល់ អ ្វី Ġ ស្ ថ ិត នៅ ទី ណា Ġ	28	ពាក្យ សុ វ ណ្ណ ភ ូម ិ Ġ កើត នៅ ស ល ត វ ត ្ស ទី ៣ Ġ ម ុន គ្រ ឹ ស្ត ស ករ ា ជ ក្នុង រាជ ្យ ព្រ ះ បាទ អ ស ោក ម ហា រាជ Ġ នៃ ប្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ា Ġ ពាក្យ âĢĭ នេះ ដើម ្ប ី សម ្ គ ាល់ ទឹក ដ ី Ġ ដ ែល ព្រ ះ បាទ អ ស ោក ម ហា រាជ Ġ ឲ្យ ប េស ក ទូ ត ព្រ ះ ពុ ទ្ធ សា ស នា ២ អង្គ គ ឺន ាម ព្រ ះ ស ោ ណ ក ត្ថ េរ Ġ និង ឧ ត្ត រ ត្ថ េរ Ġ ឲ្យ ទៅ ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ព្រ ះ ពុ ទ្ធ សា ស នា Ġ នៅ ដ ែន ដ ី សុ វ ណ្ណ ភ ូម ិ ĠâĢĭ Ġ ប៉ ុន ្ត ែ Ġ រ ហ ូត មក ដល់ ស ព្វ ថ ្ង ៃ នេះ គ េន ៅ ម ិន ដ ឹង ថា Ġ ដ ែន ដ ី សុ វ ណ្ណ ភ ូម ិន េះ Ġ គ ឺន ៅ ទី ណា ឲ្យ ប្រា ក ដ ន ោះ ទេ ហេតុ នេះ ហើយ Ġ បាន ប្រ ទេស ភ ូម ា Ġ អ ះ អា ង ថា នៅ ប្រ ទេស ភ ូម ា Ġ ចំ ណ ែក ប្រ ទេស ថ ៃ ម ថា នៅ ប្រ ទេស ថ ៃ Ġ ហើយ ប្រ ទេស ខ្ ម ែរ យ ើង ក ៏ អ ះ អា ហ ថា នៅ ប្រ ទេស ខ្ ម ែរ យ ើង ដ ែរ Ġ ដោយ យោ ង ទៅ លើ ភ ស្ត ុត ាង ផ្ សេ ង ៗ ĠâĢĭ តែ ប ើន ិយ ាយ រួម ទៅ Ġ ប្រ ហ ែល ទឹក ដ ី សុ វ ណ្ណ ភ ូម ិន េះ គ ឹត ្រ ូវ នឹង ទឹក ដ ីន ៃ ប្រ ទេស អា ស៊ី អា គ ្ន េ យ ៍ ស ព្វ ថ ្ង ៃ	285	▁តើ ពាក្យ ▁សុវណ្ណ ភ ូម ិ កើត នៅ ពេល ណា ▁ដើម្បី ស ម្ គ ាល់ អ ្វី ▁ស្ថិត នៅ ទី ណា ▁	21	▁ពាក្យ សុ វ ណ្ណ ភ ូម ិ ▁កើត នៅ ស ល ត វ ត ្ស ទី ៣ ▁មុន គ្រ ឹ ស្ត ស ក រាជ ក្នុង រាជ ្យ ព្រ ះ បាទ អ ស ោក ម ហា រាជ ▁នៃ ប្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ា ▁ពាក្យ ▁នេះ ដើម ្ប ី ស ម្ គ ាល់ ទឹក ដ ី ▁ដែល ព្រ ះ បាទ អ ស ោក ម ហា រាជ ▁ឲ្យ ប េស ក ទ ូត ព្រ ះ ព ុទ្ធ សា ស នា ២ អង្គ គ ឺន ាម ព្រ ះ ស ោ ណ ក ត្ថ េរ ▁និង ឧ ត្ត រ ត្ថ េរ ▁ឲ្យ ទៅ ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ព្រ ះ ព ុទ្ធ សា ស នា ▁នៅ ដ ែន ដ ី សុ វ ណ្ណ ភ ូម ិ ▁ប៉ុន្តែ ▁រហូតមកដល់ ស ព្វ ថ ្ង ៃ នេះ គ េន ៅ ម ិន ដ ឹង ថា ▁ដែនដី សុ វ ណ្ណ ភ ូម ិន េះ ▁គឺ នៅ ទី ណា ឲ្យ ប្រា ក ដ ន ោះ ទេ ហេតុ នេះ ហើយ ▁បាន ប្រ ទេស ភ ូ មា ▁អះអាង ថា នៅ ប្រ ទេស ភ ូ មា ▁ចំណែក ប្រ ទេស ថ ៃ ម ថា នៅ ប្រ ទេស ថ ៃ ▁ហើយ ប្រ ទេស ខ្ ម ែរ យ ើង ក ៏ អ ះ អា ហ ថា នៅ ប្រ ទេស ខ្ ម ែរ យ ើង ដ ែរ ▁ដោយ យ ោង ទៅ លើ ភ ស្ត ុត ាង ផ្ ស េង ៗ ▁តែ ប ើន ិយ ាយ រួម ទៅ ▁ប្រហែល ទឹក ដ ី សុ វ ណ្ណ ភ ូម ិន េះ គ ឹ ត្រូវ នឹង ទឹក ដ ីន ៃ ប្រ ទេស អា ស៊ី អា គ ្ន េ យ ៍ ស ព្វ ថ ្ង ៃ	263
តើគេបែងចែកប្រាសាទសំបូរព្រៃគុកជាប៉ុន្មានក្រុមអ្វីខ្លះ	null	រមណីដ្ឋានសំបូរព្រៃគុកគេចែកចេញជា ៤ ក្រុមធំៗគឺ ១ ក្រុមប្រាសាទខាងជើង ហៅថាប្រាសាទសំបូរនៅកណ្តាល និងពទ្ធ័ជុំវិញដោយប្រាសាទតូចៗ ហើយប្លែកៗគ្នា ២ ប្រាសាទកណ្តាល ហៅថាប្រាសាទតោ ប្រាង្គប្រាសាទកណ្តាលមានទ្វារចូលពីទិសចាងជើង ឯទ្វារបើកពីទិសមួយទៀតជាទ្វារបញ្ឆោតនៅត្រង់ក្បាលជណ្តើរទាំង ៤ មានរូបតោអង្គុយបញ្ឈរជង្គង់ពីរ ក្នុងទិសនីមួយៗហៅថា ទេវកថានៅភាគខាងលិចនៃប្រាសាទតោ មានក្រុមប្រាសាទតូចៗជាច្រើនទៀត ៣ ក្រុមប្រាសាទខាងត្បូង ហៅថា ប្រាសាទយាយពន្ធ័ ដែលស្ថិតនៅចំកណ្តាលហ៊ុំពន្ធ័ដោយប្រាសាទ ជាច្រើន មានកំពែងពីរជាន់ ដែលកំពែងខាងក្នុងមាន តោបុរៈ ចូលទាំងបួនទិសក្រុមប្រាសាទទាំងនេះជា អតិតរាជធានី ៤ ក្រុមប្រាសាទក្រោលមាស មានទីតាំងនៅខាងជើងប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក មានប្រាសាទតូចៗធ្វើ អំពីឥដ្ឋ និងខាងលិចមានប្រាសាទមួយធ្វើអំពីថ្មបាយក្រៀម	null	រមណីដ្ឋានសំបូរព្រៃគុកគេចែកចេញជា ៤ ក្រុមធំៗគឺ ១ ក្រុមប្រាសាទខាងជើង ហៅថាប្រាសាទសំបូរនៅកណ្តាល និងពទ្ធ័ជុំវិញដោយប្រាសាទតូចៗ ហើយប្លែកៗគ្នា ២ ប្រាសាទកណ្តាល ហៅថាប្រាសាទតោ ប្រាង្គប្រាសាទកណ្តាលមានទ្វារចូលពីទិសចាងជើង ឯទ្វារបើកពីទិសមួយទៀតជាទ្វារបញ្ឆោតនៅត្រង់ក្បាលជណ្តើរទាំង ៤ មានរូបតោអង្គុយបញ្ឈរជង្គង់ពីរ ក្នុងទិសនីមួយៗហៅថា ទេវកថានៅភាគខាងលិចនៃប្រាសាទតោ មានក្រុមប្រាសាទតូចៗជាច្រើនទៀត ៣ ក្រុមប្រាសាទខាងត្បូង ហៅថា ប្រាសាទយាយពន្ធ័ ដែលស្ថិតនៅចំកណ្តាលហ៊ុំពន្ធ័ដោយប្រាសាទ ជាច្រើន មានកំពែងពីរជាន់ ដែលកំពែងខាងក្នុងមាន តោបុរៈ ចូលទាំងបួនទិសក្រុមប្រាសាទទាំងនេះជា អតិតរាជធានី ៤ ក្រុមប្រាសាទក្រោលមាស មានទីតាំងនៅខាងជើងប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក មានប្រាសាទតូចៗធ្វើ អំពីឥដ្ឋ និងខាងលិចមានប្រាសាទមួយធ្វើអំពីថ្មបាយក្រៀម	ត ើ គ េ ប ែង ច ែក ប្រា សា ទ សំ បូ រ ព្រ ៃ គ ុក ជា ប៉ ុន ្ម ាន ក្រុម អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	29	រ ម ណី ដ្ឋាន សំ បូ រ ព្រ ៃ គ ុក គ េច ែក ចេញ ជា Ġ ៤ Ġ ក្រុម ធ ំ ៗ គ ឺ Ġ ១ Ġ ក្រុម ប្រា សា ទ ខា ង ជើង Ġ ហ ៅ ថា ប្រា សា ទ សំ បូ រ នៅ ក ណ្ត ាល Ġ និង ព ទ្ធ ័ ជ ុំ វិញ ដោយ ប្រា សា ទ តូ ច ៗ Ġ ហើយ ប្លែក ៗ គ្នា Ġ ២ Ġ ប្រា សា ទ ក ណ្ត ាល Ġ ហ ៅ ថា ប្រា សា ទ ត ោ Ġ ប្រា ង្គ ប្រា សា ទ ក ណ្ត ាល មាន ទ ្វា រ ចូល ពី ទិ ស ច ាង ជើង Ġ ឯ ទ ្វា រ ប ើក ពី ទិ សម ួយ ទៀត ជា ទ ្វា រ ប ញ ្ ឆ ោត នៅ ត្រ ង់ ក្ បាល ជ ណ្ត ើរ ទ ាំង Ġ ៤ Ġ មាន រូប ត ោ អង្គ ុយ ប ញ ្ឈ រ ជ ង្គ ង់ ពី រ Ġ ក្នុង ទិ ស នី មួយ ៗ ហ ៅ ថា Ġ ទេ វ ក ថា នៅ ភាគ ខា ង ល ិច នៃ ប្រា សា ទ ត ោ Ġ មាន ក្រុម ប្រា សា ទ តូ ច ៗ ជា ច្ រ ើន ទៀត Ġ ៣ Ġ ក្រុម ប្រា សា ទ ខា ង ត្ប ូង Ġ ហ ៅ ថា Ġ ប្រា សា ទ យា យ ពន្ធ ័ Ġ ដ ែល ស្ ថ ិត នៅ ចំ ក ណ្ត ាល ហ៊ ុំ ពន្ធ ័ ដោយ ប្រា សា ទ Ġ ជា ច្ រ ើន Ġ មាន កំ ព ែង ពី រ ជា ន់ Ġ ដ ែល កំ ព ែង ខា ង ក្នុង មាន Ġ ត ោ ប ុរ ៈ Ġ ចូល ទ ាំង ប ួន ទិ ស ក្រុម ប្រា សា ទ ទ ាំង នេះ ជា Ġ អ តិ ត រាជ ធាន ី Ġ ៤ Ġ ក្រុម ប្រា សា ទ ក្រ ោល មាស Ġ មាន ទី តាំង នៅ ខា ង ជើង ប្រា សា ទ សំ បូ រ ព្រ ៃ គ ុក Ġ មាន ប្រា សា ទ តូ ច ៗ ធ ្វ ើ Ġ អ ំព ី ឥ ដ្ឋ Ġ និង ខា ង ល ិច មាន ប្រា សា ទ មួយ ធ ្វ ើ អ ំព ី ថ ្ម បា យក ្រ ៀម	326	▁តើ គ េ ប ែង ច ែក ប្រា សា ទ សំ ប ូរ ព្រ ៃ គ ុក ជា ប៉ ុន ្ មាន ក្រុម អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	28	▁រម ណី ដ្ឋាន សំ ប ូរ ព្រ ៃ គ ុក គ េច ែក ចេញ ជា ▁៤ ▁ក្រុម ធ ំ ៗ គ ឺ ▁១ ▁ក្រុម ប្រា សា ទ ខា ង ជើង ▁ហៅ ថា ប្រា សា ទ សំ ប ូរ នៅ ក ណ្ត ាល ▁និង ព ទ្ធ ័ ជ ុំ វិញ ដោយ ប្រា សា ទ ត ូច ៗ ▁ហើយ ប្លែក ៗ គ្នា ▁២ ▁ប្រាសាទ ក ណ្ត ាល ▁ហៅ ថា ប្រា សា ទ ត ោ ▁ប្រា ង្គ ប្រា សា ទ ក ណ្ត ាល មាន ទ ្វា រ ចូល ពី ទិ ស ច ាង ជើង ▁ឯ ទ ្វា រ ប ើក ពី ទិ ស មួយ ទៀត ជា ទ ្វា រ ប ញ ្ ឆ ោត នៅ ត្រ ង់ ក្ បាល ជ ណ្ត ើរ ទ ាំង ▁៤ ▁មាន រូប ត ោ អង្គ ុយ ប ញ ្ឈ រ ជ ង្គ ង់ ពី រ ▁ក្នុង ទិ ស នី មួយ ៗ ហ ៅ ថា ▁ទេ វ ក ថា នៅ ភាគ ខា ង ល ិច នៃ ប្រា សា ទ ត ោ ▁មាន ក្រុម ប្រា សា ទ ត ូច ៗ ជា ច ្រ ើន ទៀត ▁៣ ▁ក្រុម ប្រា សា ទ ខា ង ត្ប ូង ▁ហៅ ថា ▁ប្រាសាទ យ ាយ ពន្ធ ័ ▁ដែល ស ្ថ ិត នៅ ចំ ក ណ្ត ាល ហ៊ ុំ ពន្ធ ័ ដោយ ប្រា សា ទ ▁ជាច្រើន ▁មាន ក ំព ែង ពី រ ជ ាន់ ▁ដែល ក ំព ែង ខា ង ក្នុង មាន ▁តោ ប ុរ ៈ ▁ចូល ទ ាំង ប ួន ទិ ស ក្រុម ប្រា សា ទ ទ ាំង នេះ ជា ▁អ ត ិត រាជ ធាន ី ▁៤ ▁ក្រុម ប្រា សា ទ ក្រ ោល មាស ▁មាន ទី តាំង នៅ ខា ង ជើង ប្រា សា ទ សំ ប ូរ ព្រ ៃ គ ុក ▁មាន ប្រា សា ទ ត ូច ៗ ធ ្វ ើ ▁អំពី ឥ ដ្ឋ ▁និង ខា ង ល ិច មាន ប្រា សា ទ មួយ ធ ្វ ើ អ ំព ី ថ ្ម ប ាយ ក្រ ៀម	310
តើហេតុអ្វីបានជាអង្គការណាតូ ទម្លាប់គ្រាប់បែកលើប្រទេសយូហ្គោស្លាវីដើម្បីអ្វី	null	បានជាអង្គការណាតូ ទម្លាប់គ្រាប់បែកលើប្រទេសយូហ្គោស្លាវី ពីព្រោះកងទ័ពយូហ្គោស្លាវីបានប្រើវិធានការក្ដៅមកលើអំបូរជនជាតិភាគតិចអាល់បានី ដែលកាន់សាសនាឥស្លាមហើយប្រទេសនេះយូហ្គោស្លាវីមិនយល់ព្រមតតាមការស្វះស្វែងសន្ដិភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិការទម្លាប់គ្រាប់បែកនេះ គឺដើម្បីបង្ខំឪ្យប្រទេសយូហ្គោស្លាវី ដកកងទ័ពចេញពីកូសូវ៉ូ	null	បានជាអង្គការណាតូ ទម្លាប់គ្រាប់បែកលើប្រទេសយូហ្គោស្លាវី ពីព្រោះកងទ័ពយូហ្គោស្លាវីបានប្រើវិធានការក្ដៅមកលើអំបូរជនជាតិភាគតិចអាល់បានី ដែលកាន់សាសនាឥស្លាមហើយប្រទេសនេះយូហ្គោស្លាវីមិនយល់ព្រមតតាមការស្វះស្វែងសន្ដិភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិការទម្លាប់គ្រាប់បែកនេះ គឺដើម្បីបង្ខំឪ្យប្រទេសយូហ្គោស្លាវី ដកកងទ័ពចេញពីកូសូវ៉ូ	ត ើ ហេតុ អ ្វី បាន ជា អង្គ ការ ណា តូ Ġ ទ ម្ល ាប់ គ្រាប់ បែក លើ ប្រ ទេស យ ូ ហ្គោ ស្ លា វី ដើម ្ប ី អ ្វី Ġ	30	បាន ជា អង្គ ការ ណា តូ Ġ ទ ម្ល ាប់ គ្រាប់ បែក លើ ប្រ ទេស យ ូ ហ្គោ ស្ លា វី Ġ ពី ព្រ ោះ ក ង ទ ័ ព យ ូ ហ្គោ ស្ លា វី បាន ប្រ ើ វិ ធាន ការ ក្ ដ ៅ មក លើ អ ំ បូ រ ជន ជាតិ ភាគ តិ ច អា ល់ បាន ី Ġ ដ ែល កាន់ សា ស នា ឥ ស្ លា ម ហើយ ប្រ ទេស នេះ យ ូ ហ្គោ ស្ លា វី ម ិន យ ល់ ព្រ ម ត តា មក ារ ស្ វ ះ ស្ វ ែង ស ន្ ដ ិ ភាព រ ប ស់ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ការ ទ ម្ល ាប់ គ្រាប់ បែក នេះ Ġ គ ឺ ដើម ្ប ី បង ្ខ ំ ឪ ្យ ប្រ ទេស យ ូ ហ្គោ ស្ លា វី Ġ ដ ក ក ង ទ ័ ព ចេញ ពី កូ ស ូវ ៉ ូ	148	▁តើ ហេតុ អ ្វី បាន ជា អង្គ ការ ណា តូ ▁ទម្លាប់ គ្រាប់ បែក លើ ប្រ ទេស យ ូ ហ្គោ ស ្លា វី ដើម ្ប ី អ ្វី ▁	27	▁បានជា អង្គ ការ ណា តូ ▁ទម្លាប់ គ្រាប់ បែក លើ ប្រ ទេស យ ូ ហ្គោ ស ្លា វី ▁ពីព្រោះ ក ង ទ ័ ព យ ូ ហ្គោ ស ្លា វី បាន ប្រ ើ វិ ធាន ការ ក្ ដ ៅ មក លើ អ ំ ប ូរ ជន ជាតិ ភាគ ត ិច អ ាល់ បាន ី ▁ដែល កាន់ សា ស នា ឥ ស ្លា ម ហើយ ប្រ ទេស នេះ យ ូ ហ្គោ ស ្លា វី ម ិន យ ល់ ព្រ ម ត ត ាម ការ ស ្វ ះ ស ្វ ែង ស ន្ ដ ិ ភាព រ ប ស់ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ការ ទ ម្ល ាប់ គ្រាប់ បែក នេះ ▁គឺ ដើម ្ប ី បង ្ខ ំ ឪ ្យ ប្រ ទេស យ ូ ហ្គោ ស ្លា វី ▁ដក ក ង ទ ័ ព ចេញ ពី ក ូស ូវ ៉ ូ	140
តើខួរឆ្អឹងខ្នងស្ថិតនៅកន្លែងណា? វាត្រូវបានការពារដោយអ្វី?	null	ខួរឆ្អឹងខ្នងស្ថិតនៅប្រហោងឆ្អឹងកងខ្នង ខួរឆ្អឹងខ្នងការពារដោយឆ្អឹងខ្នងស្រោមខួរ និង ទឹកខួរ	null	ខួរឆ្អឹងខ្នងស្ថិតនៅប្រហោងឆ្អឹងកងខ្នង ខួរឆ្អឹងខ្នងការពារដោយឆ្អឹងខ្នងស្រោមខួរ និង ទឹកខួរ	ត ើ ខ ួរ ឆ្ អ ឹង ខ្នង ស្ ថ ិត នៅ កន្លែង ណា ? Ġ វា ត្រូវ បាន ការពារ ដោយ អ ្វី ? Ġ	21	ខ ួរ ឆ្ អ ឹង ខ្នង ស្ ថ ិត នៅ ប្រ ហ ោង ឆ្ អ ឹង ក ង ខ្នង âĢĭ Ġ ខ ួរ ឆ្ អ ឹង ខ្នង ការពារ ដោយ ឆ្ អ ឹង ខ្នង ស្រ ោម ខ ួរ âĢĭ Ġ និង Ġ ទឹក ខ ួរ	39	▁តើ ខ ួរ ឆ្ អ ឹង ខ្នង ស ្ថ ិត នៅ កន្លែង ណា ? ▁វា ត្រូវ បាន ការពារ ដោយ អ ្វី ? ▁	20	▁ខ ួរ ឆ្ អ ឹង ខ្នង ស ្ថ ិត នៅ ប្រ ហ ោង ឆ្ អ ឹង ក ង ខ្នង ▁ខ ួរ ឆ្ អ ឹង ខ្នង ការពារ ដោយ ឆ្ អ ឹង ខ្នង ស្រ ោម ខ ួរ ▁និង ▁ទឹក ខ ួរ	39
តើប្រជាជនស្លូវ៉ាគី និយាយភាសាអ្វីខ្លះគោរពសាសនាអ្វីហើយប្រធានាធិបតីដំបូងឈ្មោះអ្វី	null	ប្រជាជនស្លូវ៉ាគី និយាយភាសា ស្លូវ៉ាក ហុងគ្រី មនិងវ៉ូម៉ានហើយគោរពសាសនា គ្រីស្ដនិកាយ កាតូលិក និងប្រូតេស្ដង់ប្រធានាធិតេយ្យដំបូងប្រទេសនេះមានឈ្មោះ កូវ៉ាក	null	ប្រជាជនស្លូវ៉ាគី និយាយភាសា ស្លូវ៉ាក ហុងគ្រី មនិងវ៉ូម៉ានហើយគោរពសាសនា គ្រីស្ដនិកាយ កាតូលិក និងប្រូតេស្ដង់ប្រធានាធិតេយ្យដំបូងប្រទេសនេះមានឈ្មោះ កូវ៉ាក	ត ើប ្រ ជា ជន ស្ ល ូវ ៉ ា គី Ġ និ យា យ ភា សា អ ្វី ខ្ ល ះ គោ រ ព សា ស នា អ ្វី ហើយ ប្រ ធាន ា ធិ បតី ដំ បូ ង ឈ្មោះ អ ្វី Ġ	41	ប្រ ជា ជន ស្ ល ូវ ៉ ា គី Ġ និ យា យ ភា សា Ġ ស្ ល ូវ ៉ ាក Ġ ហ ុង គ្រ ី Ġ ម និង វ ៉ ូម ៉ ាន ហើយ គោ រ ព សា ស នា Ġ គ្រ ី ស្ ដ និ កាយ Ġ កា តូ ល ិក Ġ និង ប្រ ូត េស ្ ដង ់ ប្រ ធាន ា ធិ ត េយ្យ ដំ បូ ង ប្រ ទេស នេះ មាន ឈ្មោះ Ġ កូ វ៉ា ក	71	▁តើ ប្រ ជា ជន ស ្ល ូ វ៉ា គី ▁និយាយ ភា សា អ ្វី ខ្ ល ះ គ ោរ ព សា ស នា អ ្វី ហើយ ប្រ ធាន ា ធិ បតី ដំ បូ ង ឈ្មោះ អ ្វី ▁	37	▁ប្រជាជន ស ្ល ូ វ៉ា គី ▁និយាយ ភា សា ▁ស្ល ូ វ៉ា ក ▁ហុង គ្រ ី ▁ម និង វ ៉ ូ ម៉ា ន ហើយ គ ោរ ព សា ស នា ▁គ្រី ស្ ដ និ កាយ ▁កាត ូល ិក ▁និង ប្រ ូត េ ស្ ដ ង់ ប្រ ធាន ា ធ ិត េយ្យ ដំ បូ ង ប្រ ទេស នេះ មាន ឈ្មោះ ▁កូ វ៉ា ក	62
តើការតស៊ូដើម្បីឯករាជ្យជាតិមានលក្ខណៈដូចម្តេចខ្លះ	null	ការតស៊ូដើម្បីឯករាជ្យជាតិមានលក្ខណៈជាតិនិយមការតស៊ូប្រឆាំងមូលធនសក្តិភូមិ	null	ការតស៊ូដើម្បីឯករាជ្យជាតិមានលក្ខណៈជាតិនិយមការតស៊ូប្រឆាំងមូលធនសក្តិភូមិ	ត ើក ារ ត ស៊ូ ដើម ្ប ី ឯក រាជ ្យ ជាតិ មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ Ġ	23	ការ ត ស៊ូ ដើម ្ប ី ឯក រាជ ្យ ជាតិ មាន ល ក្ខ ណៈ ជាតិ និយម ការ ត ស៊ូ ប្រ ឆ ាំង ម ូល ធ ន ស ក្ត ិ ភ ូម ិ	32	▁តើ ការ ត ស៊ូ ដើម ្ប ី ឯក រាជ ្យ ជាតិ មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁	22	▁ការតស៊ូ ដើម ្ប ី ឯក រាជ ្យ ជាតិ មាន ល ក្ខ ណៈ ជាតិ និយម ការ ត ស៊ូ ប្រ ឆ ាំង ម ូល ធ ន ស ក ្តិ ភ ូម ិ	30
ចូរនិយាយអំពីការប្រកបវិជ្ជាជីវៈតាមច្បាប់ស្តីពីការអប់រំ	null	អំពីការប្រកបវិជ្ជាជីវៈ ក្នុងជំពូកទី៥ នៃច្បាប់ស្តីពីការអប់រំ ដែលមានមាត្រាមួយចំនួនដូចខាងក្រោមមាត្រា២៤ គ្រូបង្រៀនមិនត្រូវធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ឬខូចខាតដល់គុណភាពអប់រំក្នុងការបំពេញការងារ ទោះបីតាមរូបភាពណាក៏ដោយ មាត្រា ២៥ គ្រូបង្រៀននៅគ្រឹះស្ថានសាធារណៈមានសិទ្ធិបង្រៀនជាលក្ខណៈឯកជនក្រៅម៉ោងធ្វើការ មាត្រា ២៦ គ្រូបង្រៀនមិនត្រូវធ្វើឱ្យបាត់បង់មនសិការវិជ្ជាជីវៈក្នុងការបំពេញករណីយកិច្ច និងកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនឡើយ ក្នុងការប្រកបវិជ្ជាជីវៈបង្រៀន ក្រោមកិច្ចសន្យា ឬលក្ខន្តិកៈជាមួយស្ថាប័នសាធារណៈ ឬស្ថាប័នឯកជនទោះស្ថិតក្នុងកាលៈទេសៈណាក៏ដោយ គ្រូបង្រៀនត្រូវខិតខំបំពេញការងារ ដោយផ្តល់អាទិភាពទៅលើផលប្រយោជន៍របស់អ្នកសិក្សា និងប្រយោជន៍សាធារណៈ មាត្រា ២៧ គ្រូបង្រៀន ដែលប្រកបវិជ្ជាជីវៈបង្រៀននៅក្នុងគ្រឹះស្ថានសិក្សាសាធារណៈឬគ្រឹះស្ថានសិក្សាឯកជនត្រូវប្រើប្រាស់មុខងារជាគ្រូបង្រៀនបង្ខំឱ្យអ្នកសិក្សាមកសិក្សាជាមួយខ្លួន ឬគ្រូបង្រៀនផ្សេងទៀតឡើយ	null	អំពីការប្រកបវិជ្ជាជីវៈ ក្នុងជំពូកទី៥ នៃច្បាប់ស្តីពីការអប់រំ ដែលមានមាត្រាមួយចំនួនដូចខាងក្រោមមាត្រា២៤ គ្រូបង្រៀនមិនត្រូវធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ឬខូចខាតដល់គុណភាពអប់រំក្នុងការបំពេញការងារ ទោះបីតាមរូបភាពណាក៏ដោយ មាត្រា ២៥ គ្រូបង្រៀននៅគ្រឹះស្ថានសាធារណៈមានសិទ្ធិបង្រៀនជាលក្ខណៈឯកជនក្រៅម៉ោងធ្វើការ មាត្រា ២៦ គ្រូបង្រៀនមិនត្រូវធ្វើឱ្យបាត់បង់មនសិការវិជ្ជាជីវៈក្នុងការបំពេញករណីយកិច្ច និងកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនឡើយ ក្នុងការប្រកបវិជ្ជាជីវៈបង្រៀន ក្រោមកិច្ចសន្យា ឬលក្ខន្តិកៈជាមួយស្ថាប័នសាធារណៈ ឬស្ថាប័នឯកជនទោះស្ថិតក្នុងកាលៈទេសៈណាក៏ដោយ គ្រូបង្រៀនត្រូវខិតខំបំពេញការងារ ដោយផ្តល់អាទិភាពទៅលើផលប្រយោជន៍របស់អ្នកសិក្សា និងប្រយោជន៍សាធារណៈ មាត្រា ២៧ គ្រូបង្រៀន ដែលប្រកបវិជ្ជាជីវៈបង្រៀននៅក្នុងគ្រឹះស្ថានសិក្សាសាធារណៈឬគ្រឹះស្ថានសិក្សាឯកជនត្រូវប្រើប្រាស់មុខងារជាគ្រូបង្រៀនបង្ខំឱ្យអ្នកសិក្សាមកសិក្សាជាមួយខ្លួន ឬគ្រូបង្រៀនផ្សេងទៀតឡើយ	ច ូរ និ យា យ អ ំព ី ការ ប្រ ក ប វិជ្ជា ជីវ ៈ តា ម ច្ បា ប់ ស្ត ី ពី ការ អ ប់ រំ Ġ	27	អ ំព ី ការ ប្រ ក ប វិជ្ជា ជីវ ៈ Ġ ក្នុង ជំ ព ូក ទី ៥ Ġ នៃ ច្ បា ប់ ស្ត ី ពី ការ អ ប់ រំ Ġ ដ ែល មាន មា ត្រា មួយ ចំ ន ួន ដូច ខា ង ក្រោម មា ត្រា ២ ៤ Ġ គ្រ ូប ង ្រ ៀន ម ិន ត្រូវ ធ ្វ ើ ឱ្យ ប៉ ះ ពា ល់ ឬ ខ ូច ខា ត ដល់ គុណ ភាព អ ប់ រំ ក្នុង ការ ប ំព េញ ការងារ Ġ ទ ោះ បី តា ម រូប ភាព ណា ក ៏ ដោយ Ġ មា ត្រា Ġ ២៥ Ġ គ្រ ូប ង ្រ ៀន នៅ គ្រ ឹ ះ ស្ថាន សា ធា រណៈ មាន សិ ទ្ធិ បង ្រ ៀន ជា ល ក្ខ ណៈ ឯក ជន ក្រ ៅ ម៉ ោង ធ ្វ ើក ារ Ġ មា ត្រា Ġ ២ ៦ Ġ គ្រ ូប ង ្រ ៀន ម ិន ត្រូវ ធ ្វ ើ ឱ្យ បា ត់ បង់ ម ន សិ ការ វិជ្ជា ជីវ ៈ ក្នុង ការ ប ំព េញ ករណី យក ិច ្ច Ġ និង កា ត ព្វ កិច្ច រ ប ស់ ខ្លួន ឡ ើយ Ġ ក្នុង ការ ប្រ ក ប វិជ្ជា ជីវ ៈ បង ្រ ៀន Ġ ក្រោម កិច្ច ស ន្ យា Ġ ឬ ល ក្ខ ន្ត ិក ៈ ជា មួយ ស្ ថា ប ័ន សា ធា រណៈ Ġ ឬ ស្ ថា ប ័ន ឯក ជន ទ ោះ ស្ ថ ិត ក្នុង កាល ៈ ទេស ៈ ណា ក ៏ ដោយ Ġ គ្រ ូប ង ្រ ៀន ត្រូវ ខ ិត ខ ំ ប ំព េញ ការងារ Ġ ដោយ ផ្ ត ល់ អា ទិ ភាព ទៅ លើ ផល ប្រ យោ ជន ៍ រ ប ស់ អ្នក សិ ក្ស ា Ġ និង ប្រ យោ ជន ៍ សា ធា រណៈ Ġ មា ត្រា Ġ ២ ៧ Ġ គ្រ ូប ង ្រ ៀន Ġ ដ ែល ប្រ ក ប វិជ្ជា ជីវ ៈ បង ្រ ៀន នៅ ក្នុង គ្រ ឹ ះ ស្ថាន សិ ក្ស ាស ា ធា រណៈ ឬ គ្រ ឹ ះ ស្ថាន សិ ក្ស ា ឯក ជន ត្រូវ ប្រ ើប ្រា ស់ មុខ ងារ ជា គ្រ ូប ង ្រ ៀន បង ្ខ ំ ឱ្យ អ្នក សិ ក្ស ាម ក សិ ក្ស ា ជា មួយ ខ្លួន Ġ ឬ គ្រ ូប ង ្រ ៀន ផ្ សេ ង ទៀត ឡ ើយ	347	▁ចូរ ន ិយ ាយ អ ំព ី ការ ប្រ ក ប វិជ្ជា ជីវ ៈ ត ាម ច ្ប ាប់ ស្ត ី ពី ការ អ ប់ រំ ▁	26	▁អំពី ការ ប្រ ក ប វិជ្ជា ជីវ ៈ ▁ក្នុង ជ ំព ូក ទី ៥ ▁នៃ ច ្ប ាប់ ស្ត ី ពី ការ អ ប់ រំ ▁ដែល មាន មា ត្រា មួយ ចំ ន ួន ដូច ខា ង ក្រោម មា ត្រា ២ ៤ ▁គ្រូបង្រៀន ម ិន ត្រូវ ធ ្វ ើ ឱ្យ ប៉ ះ ព ាល់ ឬ ខ ូច ខា ត ដល់ គុណ ភាព អ ប់ រំ ក្នុង ការ ប ំព េញ ការងារ ▁ទោះបី ត ាម រូប ភាព ណា ក ៏ ដោយ ▁មាត្រា ▁២៥ ▁គ្រូបង្រៀន នៅ គ្រ ឹ ះ ស្ថាន សា ធា រណៈ មាន សិ ទ្ធិ បង ្រ ៀន ជា ល ក្ខ ណៈ ឯក ជន ក្រ ៅ ម៉ ោង ធ ្វ ើ ការ ▁មាត្រា ▁២៦ ▁គ្រូបង្រៀន ម ិន ត្រូវ ធ ្វ ើ ឱ្យ ប ាត់ បង់ ម ន សិ ការ វិជ្ជា ជីវ ៈ ក្នុង ការ ប ំព េញ ករណី យ កិច្ច ▁និង ក ាត ព្វ កិច្ច រ ប ស់ ខ្លួន ឡ ើយ ▁ក្នុង ការ ប្រ ក ប វិជ្ជា ជីវ ៈ បង ្រ ៀន ▁ក្រោម កិច្ច ស ន ្យា ▁ឬ ល ក្ខ ន្ត ិក ៈ ជា មួយ ស្ ថា ប ័ន សា ធា រណៈ ▁ឬ ស្ ថា ប ័ន ឯក ជន ទ ោះ ស ្ថ ិត ក្នុង កាល ៈ ទេស ៈ ណា ក ៏ ដោយ ▁គ្រូបង្រៀន ត្រូវ ខ ិត ខ ំ ប ំព េញ ការងារ ▁ដោយ ផ្ ត ល់ អា ទិ ភាព ទៅ លើ ផល ប្រ យោ ជ ន៍ រ ប ស់ អ្នក ស ិក ្សា ▁និង ប្រ យោ ជ ន៍ សា ធា រណៈ ▁មាត្រា ▁២៧ ▁គ្រូបង្រៀន ▁ដែល ប្រ ក ប វិជ្ជា ជីវ ៈ បង ្រ ៀន នៅ ក្នុង គ្រ ឹ ះ ស្ថាន ស ិក ្សា សា ធា រណៈ ឬ គ្រ ឹ ះ ស្ថាន ស ិក ្សា ឯក ជន ត្រូវ ប្រ ើ ប្រ ាស់ មុខ ងារ ជា គ្រ ូប ង ្រ ៀន បង ្ខ ំ ឱ្យ អ្នក ស ិក ្សា មក ស ិក ្សា ជា មួយ ខ្លួន ▁ឬ គ្រ ូប ង ្រ ៀន ផ្ ស េង ទៀត ឡ ើយ	315
តើអំណាចហិរញ្ញវត្ថុសំខាន់ៗមាននៅទីណាខ្លះចូររៀបរាប់	null	អំណាចសំខាន់ៗមាននៅ ញូយ៉ក ជាមជ្ឈមណ្ឌលហិរញ្ញវត្ថុធំបំផុតក្នុងពិភពលោក ជាទីផ្សារពិភពលោកដែលបើកម៉ោង តូក្យូ ទទួលបានការរីកចម្រើនអស្ចារ្យទីក្រុងឡុង អាចឈរនៅជួរទីមួយបានដោយសារការបន្ទរ បន្ថយបទវិន័យ នៃទីផ្សារភាគហ៊ុនកាលពីឆ្នាំ	null	អំណាចសំខាន់ៗមាននៅ ញូយ៉ក ជាមជ្ឈមណ្ឌលហិរញ្ញវត្ថុធំបំផុតក្នុងពិភពលោក ជាទីផ្សារពិភពលោកដែលបើកម៉ោង តូក្យូ ទទួលបានការរីកចម្រើនអស្ចារ្យទីក្រុងឡុង អាចឈរនៅជួរទីមួយបានដោយសារការបន្ទរ បន្ថយបទវិន័យ នៃទីផ្សារភាគហ៊ុនកាលពីឆ្នាំ	ត ើ អ ំណ ា ច ហ ិ រ ញ្ញ វ ត្ថ ុស ំ ខា ន់ ៗ មាន នៅ ទី ណា ខ្ ល ះ ច ូរ រ ៀប រា ប់ Ġ	30	អ ំណ ា ច សំ ខា ន់ ៗ មាន នៅ Ġ ញ ូ យ៉ ក Ġ ជា ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល ហ ិ រ ញ្ញ វ ត្ថ ុ ធ ំ ប ំ ផ ុត ក្នុង ពិ ភព លោក Ġ ជា ទី ផ្ សារ ពិ ភព លោក ដ ែល ប ើក ម៉ ោង Ġ តូ ក្ យ ូ Ġ ទទួលបាន ការ រី ក ចម្រ ើន អ ស្ ចារ្យ ទី ក្រុង ឡ ុង Ġ អា ច ឈ រ នៅ ជ ួរ ទី មួយ បាន ដោយ សារ ការ ប ន្ទ រ Ġ បន្ថយ បទ វិ ន ័យ Ġ នៃ ទី ផ្ សារ ភាគ ហ៊ ុន កាល ពី ឆ្នាំ	99	▁តើ អ ំ ណា ច ហ ិ រ ញ្ញ វ ត្ថ ុស ំ ខ ាន់ ៗ មាន នៅ ទី ណា ខ្ ល ះ ច ូរ រ ៀប រ ាប់ ▁	29	▁អំណាច សំ ខ ាន់ ៗ មាន នៅ ▁ញ ូ យ៉ ក ▁ជា ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល ហ ិ រ ញ្ញ វ ត្ថ ុ ធ ំ ប ំ ផ ុត ក្នុង ពិ ភព លោក ▁ជា ទី ផ្ សារ ពិ ភព លោក ដ ែល ប ើក ម៉ ោង ▁តូ ក ្យូ ▁ទទួលបាន ការ រី ក ចម្រ ើន អ ស្ ចារ្យ ទី ក្រុង ឡ ុង ▁អាច ឈ រ នៅ ជ ួរ ទី មួយ បាន ដោយ សារ ការ ប ន្ទ រ ▁បន្ថយ បទ វ ិន ័យ ▁នៃ ទី ផ្ សារ ភាគ ហ៊ ុន កាល ពី ឆ្នាំ	94
តើនៅឆ្នាំ ១៩៦៩ កងខេមរៈភូមិន្ទបានទទួលការវាយប្រហារពីសំណាក់ពួកណា	null	នៅឆ្នាំ ១៩៦៩ កងខេមរៈភូមិន្ទ បានទទួលការវាយប្រហារពីសំណាក់ក្រុមបះបោរកុំមុយនីស្តក្នុងតំបដែលទ័ពយួនបានឈរជើហ និងកាន់កាប់	null	នៅឆ្នាំ ១៩៦៩ កងខេមរៈភូមិន្ទ បានទទួលការវាយប្រហារពីសំណាក់ក្រុមបះបោរកុំមុយនីស្តក្នុងតំបដែលទ័ពយួនបានឈរជើហ និងកាន់កាប់	ត ើន ៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ៩ Ġ ក ង ខ េ ម រៈ ភ ូម ិន ្ ទ បាន ទទួល ការ វា យ ប្រហារ ពី សំ ណា ក់ ព ួ ក ណា Ġ	32	នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ៩ Ġ ក ង ខ េ ម រៈ ភ ូម ិន ្ ទ Ġ បាន ទទួល ការ វា យ ប្រហារ ពី សំ ណា ក់ ក្រុម ប ះ ប ោរ ក ុំ ម ុយ នី ស្ត ក្នុង ត ំ ប ដ ែល ទ ័ ព យ ួន បាន ឈ រ ជ ើ ហ Ġ និង កាន់ កា ប់	58	▁តើ នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ៩ ▁កង ខ េ ម រៈ ភ ូម ិ ន្ទ បាន ទទួល ការ វ ាយ ប្រហារ ពី ស ំណ ាក់ ព ួ ក ណា ▁	29	▁នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ៩ ▁កង ខ េ ម រៈ ភ ូម ិ ន្ទ ▁បាន ទទួល ការ វ ាយ ប្រហារ ពី ស ំណ ាក់ ក្រុម ប ះ ប ោរ ក ុំ ម ុយ នី ស្ត ក្នុង ត ំ ប ដ ែល ទ ័ ព យ ួន បាន ឈ រ ជ ើ ហ ▁និង កាន់ ក ាប់	56
តើប្រទេសអាឡឺម៉ងបានវាយលុកចូលប្រទេសបារាំង ដោយឆ្លងកាត់ប្រទេសណាខ្លះហើយបារាំងបានចុះសន្ធិសញ្ញានៅថ្ងៃណាខែណាឆ្នាំណា	null	ក្នុងសង្រ្គាមលោកលើកទី២ ប្រទេសអាឡឺម៉ងបានវាយលុកចូលប្រទេសបារាំង ដោយឆ្លងកាត់ប្រទេសហូឡង់និងប៊ែលស៊ីក ហើយបារាំងបានចុះសន្ធិសញ្ញាសុំចុះចាញ់សង្រ្គាមនៅថ្ងៃទី២២ខែមិថុនាឆ្នាំ១៩៤០	null	ក្នុងសង្រ្គាមលោកលើកទី២ ប្រទេសអាឡឺម៉ងបានវាយលុកចូលប្រទេសបារាំង ដោយឆ្លងកាត់ប្រទេសហូឡង់និងប៊ែលស៊ីក ហើយបារាំងបានចុះសន្ធិសញ្ញាសុំចុះចាញ់សង្រ្គាមនៅថ្ងៃទី២២ខែមិថុនាឆ្នាំ១៩៤០	ត ើប ្រ ទេស អា ឡ ឺ ម៉ ង បាន វា យ ល ុក ចូល ប្រ ទេស បា រា ំ ង Ġ ដោយ ឆ្ លង កាត់ ប្រ ទេស ណា ខ្ ល ះ ហើយ បា រា ំ ង បាន ច ុះ ស ន្ធ ិស ញ្ញា នៅ ថ ្ង ៃ ណា ខែ ណា ឆ្នាំ ណា Ġ	52	ក្នុង សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ២ Ġ ប្រ ទេស អា ឡ ឺ ម៉ ង បាន វា យ ល ុក ចូល ប្រ ទេស បា រា ំ ង Ġ ដោយ ឆ្ លង កាត់ ប្រ ទេស ហ ូ ឡង់ និង ប៊ ែល ស៊ី ក Ġ ហើយ បា រា ំ ង បាន ច ុះ ស ន្ធ ិស ញ្ញា សុ ំ ច ុះ ច ាញ់ សង ្រ ្ គ ាម នៅ ថ ្ង ៃ ទី ២ ២ ខែ ម ិ ថ ុន ា ឆ្នាំ ១៩ ៤០	82	▁តើ ប្រ ទេស អា ឡ ឺ ម៉ ង បាន វ ាយ ល ុក ចូល ប្រ ទេស ប ារ ាំង ▁ដោយ ឆ្ លង កាត់ ប្រ ទេស ណា ខ្ ល ះ ហើយ ប ារ ាំង បាន ច ុះ ស ន្ធ ិស ញ្ញា នៅ ថ ្ង ៃ ណា ខែ ណា ឆ្នាំ ណា ▁	49	▁ក្នុង សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ២ ▁ប្រទេស អា ឡ ឺ ម៉ ង បាន វ ាយ ល ុក ចូល ប្រ ទេស ប ារ ាំង ▁ដោយ ឆ្ លង កាត់ ប្រ ទេស ហ ូ ឡង់ និង ប៊ ែល ស៊ី ក ▁ហើយ ប ារ ាំង បាន ច ុះ ស ន្ធ ិស ញ្ញា ស ុំ ច ុះ ច ាញ់ សង ្រ ្ គ ាម នៅ ថ ្ង ៃ ទី ២ ២ ខែ ម ិ ថ ុន ា ឆ្នាំ ១៩ ៤០	79
តើ Page setup សម្រាប់អ្វី	null	Page setup សម្រាប់កំណត់បោះពុម្ពទំព័រដោយកំណត់SizeMarginPageOrientationQuality of print	null	Page setup សម្រាប់កំណត់បោះពុម្ពទំព័រដោយកំណត់SizeMarginPageOrientationQuality of print	ត ើ ĠPage Ġsetup Ġ សម ្រា ប់ អ ្វី Ġ	7	Page Ġsetup Ġ សម ្រា ប់ កំ ណ ត់ ប ោះ ពុ ម្ព ទំ ព ័រ ដោយ កំ ណ ត់ Size Margin Page Orientation Quality Ġof Ġprint	17	▁តើ ▁Page ▁setup ▁សម្រាប់ អ ្វី ▁	4	▁Page ▁setup ▁សម្រាប់ ក ំណ ត់ ប ោះ ពុ ម្ព ទ ំព ័រ ដោយ ក ំណ ត់ Size Mar gin Page Or ient ation Qu ality ▁of ▁print	15
តើប្រទេសអង់គ្លេសបានចងសម្ព័ន្ធភាពជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកនៅឆ្នាំណា	null	ប្រទេសអង់គ្លេសបានចងសម្ព័ន្ធភាពមួយសហរដ្ឋអាមេរិក នៅឆ្នាំ ១៩៤០	null	ប្រទេសអង់គ្លេសបានចងសម្ព័ន្ធភាពមួយសហរដ្ឋអាមេរិក នៅឆ្នាំ ១៩៤០	ត ើប ្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស បាន ច ង សម ្ ព ័ន ្ ធ ភាព ជា មួយ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក នៅ ឆ្នាំ ណា Ġ	30	ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស បាន ច ង សម ្ ព ័ន ្ ធ ភាព មួយ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក Ġ នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៤០	28	▁តើ ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស បាន ច ង ស ម្ព ័ ន្ធ ភាព ជា មួយ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក នៅ ឆ្នាំ ណា ▁	27	▁ប្រទេស អ ង់ គ ្ល េស បាន ច ង ស ម្ព ័ ន្ធ ភាព មួយ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ▁នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៤០	25
តើព្រះបាទអង្គឌួងមានស្នាព្រះហស្តសំខាន់អ្វីខ្លះ	null	ព្រះបាទអង្គឌួងមានស្នាព្រះហស្តសំខាន់ៗដូចជាខាងផ្នែកអក្សរសាស្រ្តកំណែទម្រង់ផ្នែករដ្ឋបាលបង្កើតប្រាក់ថ្មីការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធថ្មី មានផ្លូវពីឧដុង្គទៅកំពតនិងកសាងកំពង់ផែសមុទ្រថ្មីនៅកំពត	null	ព្រះបាទអង្គឌួងមានស្នាព្រះហស្តសំខាន់ៗដូចជាខាងផ្នែកអក្សរសាស្រ្តកំណែទម្រង់ផ្នែករដ្ឋបាលបង្កើតប្រាក់ថ្មីការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធថ្មី មានផ្លូវពីឧដុង្គទៅកំពតនិងកសាងកំពង់ផែសមុទ្រថ្មីនៅកំពត	ត ើ ព្រ ះ បាទ អង្គ ឌ ួង មាន ស្ន ា ព្រ ះ ហ ស្ត សំ ខា ន់ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	23	ព្រ ះ បាទ អង្គ ឌ ួង មាន ស្ន ា ព្រ ះ ហ ស្ត សំ ខា ន់ ៗ ដូច ជា ខា ង ផ្ ន ែក អ ក្ស រស ាស ្រ ្ត កំ ណ ែ ទ ម្រ ង់ ផ្ ន ែក រដ្ឋ បាល បង ្ក ើត ប្រា ក់ ថ ្ម ី ការ ក សា ង ហ េ ដ្ឋា រ ច នា សម ្ ព ័ន ្ ធ ថ ្ម ី Ġ មាន ផ្ល ូវ ពី ឧ ដ ុង ្ គ ទៅ កំ ព ត និង ក សា ង កំ ព ង់ ផ ែ សម ុ ទ្រ ថ ្ម ីន ៅ កំ ព ត	100	▁តើ ព្រ ះ បាទ អង្គ ឌ ួង មាន ស្ន ា ព្រ ះ ហ ស្ត សំ ខ ាន់ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	22	▁ព្រះបាទ អង្គ ឌ ួង មាន ស្ន ា ព្រ ះ ហ ស្ត សំ ខ ាន់ ៗ ដូច ជា ខា ង ផ្ ន ែក អ ក្ស រ សា ស្រ ្ត ក ំណ ែ ទ ម្រ ង់ ផ្ ន ែក រដ្ឋ បាល ប ង្ក ើត ប្រ ាក់ ថ ្ម ី ការ ក សា ង ហ េ ដ្ឋា រ ច នា ស ម្ព ័ ន្ធ ថ ្ម ី ▁មាន ផ្ល ូវ ពី ឧ ដ ុ ង្គ ទៅ ក ំព ត និង ក សា ង ក ំព ង់ ផ ែ សម ុ ទ្រ ថ ្ម ី នៅ ក ំព ត	95
តើរដ្ឋមានតួនាទីយ៉ាងណាក្នុងនយោបាយអន្តរជាតិ	null	រដ្ឋមានតួនាទីក្នុងនយោបាយអន្តរជាតិគឺមានធ្វើទំនាក់ទំនងរវាងរដ្ឋ និងរដ្ឋ ដើម្បីផលប្រយោជន៍ប្រជាជាតិរៀងៗខ្លួនចូលរួមដោះស្រាយបញ្ហារួមលើសកលលោកមានដូចជា នយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច បច្ចេកវិទ្យា បរិស្ថាន ជម្ងឺរាតត្បាត ភេរវកម្មជាដើមផ្តល់នូវការរីកចម្រើនរួមមួយលើសកលលោករដ្ឋដើរតួនាទីសំខាន់ក្នុងនាមជាប្រធានវិស័យភាពលើអង្គការ ស្ថាប័នពហុជាតិនៅក្នុងតំបន់និងនៅក្នុងសកលលោក	null	រដ្ឋមានតួនាទីក្នុងនយោបាយអន្តរជាតិគឺមានធ្វើទំនាក់ទំនងរវាងរដ្ឋ និងរដ្ឋ ដើម្បីផលប្រយោជន៍ប្រជាជាតិរៀងៗខ្លួនចូលរួមដោះស្រាយបញ្ហារួមលើសកលលោកមានដូចជា នយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច បច្ចេកវិទ្យា បរិស្ថាន ជម្ងឺរាតត្បាត ភេរវកម្មជាដើមផ្តល់នូវការរីកចម្រើនរួមមួយលើសកលលោករដ្ឋដើរតួនាទីសំខាន់ក្នុងនាមជាប្រធានវិស័យភាពលើអង្គការ ស្ថាប័នពហុជាតិនៅក្នុងតំបន់និងនៅក្នុងសកលលោក	ត ើរ ដ្ឋ មាន ត ួន ា ទី យ៉ាង ណា ក្នុង ន យោ បា យ អ ន្ត រ ជាតិ Ġ	19	រដ្ឋ មាន ត ួន ា ទី ក្នុង ន យោ បា យ អ ន្ត រ ជាតិ គ ឺ មាន ធ ្វ ើ ទំ នាក់ ទំ ន ង រ វា ង រដ្ឋ Ġ និង រដ្ឋ Ġ ដើម ្ប ី ផល ប្រ យោ ជន ៍ ប្រ ជា ជាតិ រ ៀង ៗ ខ្លួន ចូល រួម ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ារ ួ ម លើ ស ក ល លោក មាន ដូច ជា Ġ ន យោ បា យ Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ ប ច្ច េក វិទ្យា Ġ បរ ិស ្ថ ាន Ġ ជ ម្ ង ឺ រាតត្បាត Ġ ភ េរ វ កម្ម ជា ដើម ផ្ ត ល់ ន ូវ ការ រី ក ចម្រ ើន រួម មួយ លើ ស ក ល លោក រដ្ឋ ដ ើរ ត ួន ា ទី សំ ខា ន់ ក្នុង នា ម ជា ប្រ ធាន វិ ស ័យ ភាព លើ អង្គ ការ Ġ ស្ ថា ប ័ន ព ហ ុ ជាតិ នៅ ក្នុង ត ំ ប ន់ និង នៅ ក្នុង ស ក ល លោក	154	▁តើ រដ្ឋ មាន ត ួ នាទី យ៉ាង ណា ក្នុង ន យោ ប ាយ អ ន្ត រ ជាតិ ▁	17	▁រដ្ឋ មាន ត ួ នាទី ក្នុង ន យោ ប ាយ អ ន្ត រ ជាតិ គ ឺ មាន ធ ្វ ើ ទំ នាក់ ទំ ន ង រ វ ាង រដ្ឋ ▁និង រដ្ឋ ▁ដើម្បី ផល ប្រ យោ ជ ន៍ ប្រ ជា ជាតិ រ ៀង ៗ ខ្លួន ចូល រួម ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា រួម លើ ស ក ល លោក មាន ដូច ជា ▁នយោបាយ ▁សេដ្ឋកិច្ច ▁បច្ចេកវិទ្យា ▁បរិស្ថាន ▁ជម្ងឺ រាតត្បាត ▁ភេរវកម្ម ជា ដើម ផ្ ត ល់ ន ូវ ការ រី ក ចម្រ ើន រួម មួយ លើ ស ក ល លោក រដ្ឋ ដ ើរ ត ួ នាទី សំ ខ ាន់ ក្នុង ន ាម ជា ប្រ ធាន វិ ស ័យ ភាព លើ អង្គ ការ ▁ស្ថាប័ន ព ហ ុ ជាតិ នៅ ក្នុង ត ំ ប ន់ និង នៅ ក្នុង ស ក ល លោក	129
តើគោលនយោបាយរបស់របបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យមានអ្វីខ្លះ	null	គោលនយោបាយរបស់របបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យមានដូចតទៅជម្លៀសប្រជាជនចេញពីទីក្រុងនិងទីប្រជុំជននានាលុបបំបាត់ផ្សារ និងរូបិយវត្ថុនានាកម្ទេចវត្តអារាមនិងផ្សឹកព្រះសង្ឃឱ្យទៅធ្វើស្រែចំការបិទសាលារៀនទូទៅ និងគ្រឹះស្ថានសិក្សាគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ប្រហារជីវិតបញ្ញវន្ត មន្ត្រីរាជការក្នុងរបបចាស់ និងប្រជាជនស្លូតត្រង់បង្កើតសហករណ៍កម្រិតខ្ពស់ទូទាំងប្រទេស ហូបរួម ដេករួម និងធ្វើការរួមបណ្តេញប្រជាជនវៀតណាម និងធ្វើសង្រ្គាមជាមួយវៀតណាមផ្តាច់មនោព្ចោតនាប្តីប្រពន្ធ ឪពុកម្តាយ បងប្អូន និងគ្រួសារ	null	គោលនយោបាយរបស់របបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យមានដូចតទៅជម្លៀសប្រជាជនចេញពីទីក្រុងនិងទីប្រជុំជននានាលុបបំបាត់ផ្សារ និងរូបិយវត្ថុនានាកម្ទេចវត្តអារាមនិងផ្សឹកព្រះសង្ឃឱ្យទៅធ្វើស្រែចំការបិទសាលារៀនទូទៅ និងគ្រឹះស្ថានសិក្សាគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ប្រហារជីវិតបញ្ញវន្ត មន្ត្រីរាជការក្នុងរបបចាស់ និងប្រជាជនស្លូតត្រង់បង្កើតសហករណ៍កម្រិតខ្ពស់ទូទាំងប្រទេស ហូបរួម ដេករួម និងធ្វើការរួមបណ្តេញប្រជាជនវៀតណាម និងធ្វើសង្រ្គាមជាមួយវៀតណាមផ្តាច់មនោព្ចោតនាប្តីប្រពន្ធ ឪពុកម្តាយ បងប្អូន និងគ្រួសារ	ត ើ គោ ល ន យោ បា យ រ ប ស់ រ ប ប ក ម្ព ុ ជា ប្រ ជា ធិបតេយ្យ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	27	គោ ល ន យោ បា យ រ ប ស់ រ ប ប ក ម្ព ុ ជា ប្រ ជា ធិបតេយ្យ មាន ដូច ត ទៅ ជ ម្ល ៀស ប្រ ជា ជន ចេញ ពី ទី ក្រុង និង ទី ប្រជុំ ជន នា នា ល ុប ប ំ បា ត់ ផ្ សារ Ġ និង រូប ិយ វ ត្ថ ុន ាន ាក ម្ ទេ ច វត្ត អា រា ម និង ផ្ ស ឹក ព្រ ះ សង ្ ឃ ឱ្យ ទៅ ធ ្វ ើស ្រ ែ ចំ ការ ប ិ ទ សា លា រ ៀន ទូ ទៅ Ġ និង គ្រ ឹ ះ ស្ថាន សិ ក្ស ា គ្រ ប់ ជា ន់ ថ្ន ាក់ ប្រហារ ជីវ ិត ប ញ្ញ វ ន្ត Ġ ម ន្ត ្រី រាជ ការ ក្នុង រ ប ប ច ាស់ Ġ និង ប្រ ជា ជន ស្ ល ូត ត្រ ង់ បង ្ក ើត ស ហ ករណ៍ ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស Ġ ហ ូប រួម Ġ ដ េក រួម Ġ និង ធ ្វ ើក ារ រួម បណ្ត េញ ប្រ ជា ជន វ ៀត ណា ម Ġ និង ធ ្វ ើស ង ្រ ្ គ ាម ជា មួយ វ ៀត ណា ម ផ្ តា ច ់ ម ន ោ ព្ ច ោត នា ប្ តី ប្រ ពន្ធ Ġ ឪ ពុ ក ម្ តា យ Ġ បង ប្ អូ ន Ġ និង គ្រួសារ	210	▁តើ គ ោល ន យោ ប ាយ រ ប ស់ រ ប ប ក ម្ព ុ ជា ប្រ ជា ធិបតេយ្យ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	26	▁គោល ន យោ ប ាយ រ ប ស់ រ ប ប ក ម្ព ុ ជា ប្រ ជា ធិបតេយ្យ មាន ដូច ត ទៅ ជ ម្ល ៀស ប្រ ជា ជន ចេញ ពី ទី ក្រុង និង ទី ប្រជុំ ជន ន ាន ាល ុប ប ំ ប ាត់ ផ្ សារ ▁និង រូប ិយ វ ត្ថ ុន ាន ាក ម្ ទ េច វត្ត អា រ ាម និង ផ្ ស ឹក ព្រ ះ សង ្ ឃ ឱ្យ ទៅ ធ ្វ ើ ស្រ ែ ចំ ការ ប ិ ទ ស ាល ារ ៀន ទូ ទៅ ▁និង គ្រ ឹ ះ ស្ថាន ស ិក ្សា គ្រ ប់ ជ ាន់ ថ្ន ាក់ ប្រហារ ជីវ ិត ប ញ្ញ វ ន្ត ▁មន្ត្រីរាជការ ក្នុង រ ប ប ច ាស់ ▁និង ប្រ ជា ជន ស ្ល ូត ត្រ ង់ ប ង្ក ើត ស ហ ករណ៍ ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស ▁ហូប រួម ▁ដេក រួម ▁និង ធ ្វ ើ ការ រួម បណ្ត េញ ប្រ ជា ជន វ ៀត ណា ម ▁និង ធ ្វ ើស ង ្រ ្ គ ាម ជា មួយ វ ៀត ណា ម ផ្ ត ាច់ ម ន ោ ព្ ច ោត នា ប្ តី ប្រ ពន្ធ ▁ឪពុក ម ្ត ាយ ▁បងប្អូន ▁និង គ្រួសារ	197
ចូរនិយាយអំពីនិតីវិធីនៃការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលបន្ទាប់ពីជាប់ឆ្នោត	null	មានរូបមន្តពីរដែលត្រូវបង្កើតគឺរូបមន្តទី០១ បង្កើតសភារួចទើបបង្កើតរដ្ឋាភិបាលតាមក្រោយតាមសម្លេង ៥០បូក០១ តាមវិធីបោះឆ្នោតជាសងាត់ រូបមន្តទី០២ បង្កើតរដ្ឋសភានិងរដ្ឋាភិបាលក្នុងពេលតែមួយតាមរយៈការបោះឆ្នោតជាកញ្ចប់	null	មានរូបមន្តពីរដែលត្រូវបង្កើតគឺរូបមន្តទី០១ បង្កើតសភារួចទើបបង្កើតរដ្ឋាភិបាលតាមក្រោយតាមសម្លេង ៥០បូក០១ តាមវិធីបោះឆ្នោតជាសងាត់ រូបមន្តទី០២ បង្កើតរដ្ឋសភានិងរដ្ឋាភិបាលក្នុងពេលតែមួយតាមរយៈការបោះឆ្នោតជាកញ្ចប់	ច ូរ និ យា យ អ ំព ីន ិត ី វិ ធី នៃ ការ បង ្ក ើត រដ្ឋ ា ភិ បាល បន្ទាប់ ពី ជាប់ ឆ្ ន ោត Ġ	27	មាន រូប ម ន្ត ពី រ ដ ែល ត្រូវ បង ្ក ើត គ ឺ រូប ម ន្ត ទី ០ ១ Ġ បង ្ក ើត ស ភា រ ួច ទ ើប បង ្ក ើត រដ្ឋ ា ភិ បាល តា មក ្រ ោយ តា ម សម ្ល េង Ġ ៥០ បូ ក ០ ១ Ġ តា ម វិ ធី ប ោះ ឆ្ ន ោត ជា សង ាត់ Ġ រូប ម ន្ត ទី ០ ២ Ġ បង ្ក ើត រដ្ឋ ស ភា និង រដ្ឋ ា ភិ បាល ក្នុង ពេល តែ មួយ តា ម រយ ៈ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ជា កញ្ចប់	95	▁ចូរ ន ិយ ាយ អ ំព ីន ិត ី វិ ធី នៃ ការ ប ង្ក ើត រ ដ្ឋា ភិ បាល បន្ទាប់ ពី ជាប់ ឆ្ ន ោត ▁	26	▁មាន រូប ម ន្ត ពី រ ដ ែល ត្រូវ ប ង្ក ើត គ ឺ រូប ម ន្ត ទី ០ ១ ▁បង្កើត ស ភា រ ួច ទ ើប ប ង្ក ើត រ ដ្ឋា ភិ បាល ត ាម ក្រ ោយ ត ាម ស ម្ល េង ▁៥០ ប ូក ០ ១ ▁តាម វិ ធី ប ោះ ឆ្ ន ោត ជា សង ាត់ ▁រូប ម ន្ត ទី ០ ២ ▁បង្កើត រដ្ឋ ស ភា និង រ ដ្ឋា ភិ បាល ក្នុង ពេល តែ មួយ ត ាម រយ ៈ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ជា កញ្ចប់	90
តើបក្សីនិងល្មូនបានវិវត្តនៅក្នុងសម័យកាលណា	null	បក្សីនិងល្មូនបានវិវត្តនៅក្នុងសម័យ សូរ៉ាស៊ិចក្នុង ស័កមេសូសូអ៉ិច	null	បក្សីនិងល្មូនបានវិវត្តនៅក្នុងសម័យ សូរ៉ាស៊ិចក្នុង ស័កមេសូសូអ៉ិច	ត ើប ក្ស ីន ិ ង âĢĭ ល ្ម ូន បាន វិ វត្ត នៅ ក្នុង សម័យ កាល ណា Ġ	17	ប ក្ស ីន ិ ង âĢĭ ល ្ម ូន បាន វិ វត្ត នៅ ក្នុង សម័យ Ġ ស ូរ ៉ ាស ៊ ិច ក្នុង Ġ ស ័ ក មេ ស ូស ូ អ ៉ ិច	31	▁តើ ប ក្ស ី និង ▁ល ្ម ូន បាន វិ វត្ត នៅ ក្នុង សម័យ កាល ណា ▁	16	▁បក្ស ី និង ▁ល ្ម ូន បាន វិ វត្ត នៅ ក្នុង សម័យ ▁សូ រ៉ា ស៊ ិច ក្នុង ▁ស័ក ម េស ូស ូ អ ៉ ិច	25
ដូចម្តេចដែលហៅថាអង់ស៊ីម មីតូស សែន ស៊ីកូត ស្បូន ក្រូម៉ូសូម ប្រូតេអ៊ីន តេស្តូស្តេរ៉ូន	null	ពន្យល់ពាក្យអង់ស៊ីម គឺជាប្រភេទប្រូតេអ៊ីនដែលផលិតឡើងដោយកោសិកា វាមានមុខងារជាកាតាលីករគីមី ជីវៈដែលជំរុញល្បឿនប្រតិកម្មគីមី មីតូស គឺជាប្រភេទមួយនៃចំណែកណ្វៃយ៉ូដោយណ្វៃយ៉ូមេមួយចែកបានណ្វៃយ៉ូកូនពីរដែលមានចំនួននិងរូបរាងក្រូម៉ូសូមដូចទៅនឹងណ្វៃយ៉ូមេ សែនគឺជាអង្កត់អាដេអិន ស្ថិតនៅត្រង់កន្លែងកំណត់មួយនៃក្រូម៉ូសូម វាមានផ្ទុកព័ត៍មានសម្រាប់កំណត់លក្ខណៈមួយរបស់ភាវៈរស់ ស៊ីកូត គឺជាកោសិកាមួយដែលបានមកពីការរលាយចូលគ្នារវាងកាម៉ែតញីនិងកាម៉ែតឈ្មោល ស្បូន គឺជាសរីរាង្គស្ថិតនៅចន្លោះប្រមោយផាឡូប ដៃស្បូន និងផ្លូវភេទដែលជាកន្លែងលូតលាស់នៃគត៌ ក្រូម៉សូម គឺជាទម្រង់ឆ្មារៗដូចជាសរសៃអំបោះដែលកើតពីអាដេអិន និងប្រូតេអ៊ីនហើយផ្ទុកព័ត៍មានសេនេទិច ប្រូតេអ៊ីន គឺជាសារធាតុសរីរាង្គបង្កឡើងដោយសេនេច្រើនដែលភ្ជាប់គ្នាដោយចំណងប៉ិបទីត វាជាសម្ព័ន្ធកូវ៉ាឡង់ តេស្តូស្តេរ៉ូន គឺជាអរម៉ូនភេទដែលផលិតដោយពងស្វាស សម្រាប់ជំរុញអភិវឌ្ឍលក្ខណៈភេទបន្ទាប់និងឱ្យមានបំលែងឯកទេសកោសិកាបន្តពូជ	null	ពន្យល់ពាក្យអង់ស៊ីម គឺជាប្រភេទប្រូតេអ៊ីនដែលផលិតឡើងដោយកោសិកា វាមានមុខងារជាកាតាលីករគីមី ជីវៈដែលជំរុញល្បឿនប្រតិកម្មគីមី មីតូស គឺជាប្រភេទមួយនៃចំណែកណ្វៃយ៉ូដោយណ្វៃយ៉ូមេមួយចែកបានណ្វៃយ៉ូកូនពីរដែលមានចំនួននិងរូបរាងក្រូម៉ូសូមដូចទៅនឹងណ្វៃយ៉ូមេ សែនគឺជាអង្កត់អាដេអិន ស្ថិតនៅត្រង់កន្លែងកំណត់មួយនៃក្រូម៉ូសូម វាមានផ្ទុកព័ត៍មានសម្រាប់កំណត់លក្ខណៈមួយរបស់ភាវៈរស់ ស៊ីកូត គឺជាកោសិកាមួយដែលបានមកពីការរលាយចូលគ្នារវាងកាម៉ែតញីនិងកាម៉ែតឈ្មោល ស្បូន គឺជាសរីរាង្គស្ថិតនៅចន្លោះប្រមោយផាឡូប ដៃស្បូន និងផ្លូវភេទដែលជាកន្លែងលូតលាស់នៃគត៌ ក្រូម៉សូម គឺជាទម្រង់ឆ្មារៗដូចជាសរសៃអំបោះដែលកើតពីអាដេអិន និងប្រូតេអ៊ីនហើយផ្ទុកព័ត៍មានសេនេទិច ប្រូតេអ៊ីន គឺជាសារធាតុសរីរាង្គបង្កឡើងដោយសេនេច្រើនដែលភ្ជាប់គ្នាដោយចំណងប៉ិបទីត វាជាសម្ព័ន្ធកូវ៉ាឡង់ តេស្តូស្តេរ៉ូន គឺជាអរម៉ូនភេទដែលផលិតដោយពងស្វាស សម្រាប់ជំរុញអភិវឌ្ឍលក្ខណៈភេទបន្ទាប់និងឱ្យមានបំលែងឯកទេសកោសិកាបន្តពូជ	ដូច ម្ ត េច ដ ែល ហ ៅ ថា អ ង់ ស៊ី ម Ġ មី តូ ស Ġ សែន Ġ ស៊ី កូ ត Ġ ស្ បូ ន Ġ ក្រ ូម ៉ ូស ូម Ġ ប្រ ូត េ អ៊ី ន Ġ ត េស ្ត ូស ្ត េរ ៉ ូន Ġ	41	ព ន្ យ ល់ ពាក្យ អ ង់ ស៊ី ម Ġ គ ឺ ជា ប្រ ភ េ ទ ប្រ ូត េ អ៊ី ន ដ ែល ផល ិត ឡើង ដោយ ក ោស ិកា Ġ វា មាន មុខ ងារ ជា កា តា លី ករ គី មី Ġ ជីវ ៈ ដ ែល ជំ រ ុញ ល ្ប ឿន ប្រ តិ កម្ម គី មី Ġ មី តូ ស Ġ គ ឺ ជា ប្រ ភ េ ទ មួយ នៃ ចំ ណ ែក ណ ្វ ៃ យ៉ូ ដោយ ណ ្វ ៃ យ៉ូ មេ មួយ ច ែក បាន ណ ្វ ៃ យ៉ូ កូ ន ពី រ ដ ែល មាន ចំ ន ួន និង រូប រា ង ក្រ ូម ៉ ូស ូម ដូច ទៅ នឹង ណ ្វ ៃ យ៉ូ មេ Ġ សែន គ ឺ ជា អ ង្ក ត់ អា ដ េ អ ិន Ġ ស្ ថ ិត នៅ ត្រ ង់ កន្លែង កំ ណ ត់ មួយ នៃ ក្រ ូម ៉ ូស ូម Ġ វា មាន ផ្ ទុក ព ័ត ៍ មាន សម ្រា ប់ កំ ណ ត់ ល ក្ខ ណៈ មួយ រ ប ស់ ភា វៈ រស់ Ġ ស៊ី កូ ត Ġ គ ឺ ជា ក ោស ិកា មួយ ដ ែល បាន មក ពី ការ រ លា យ ចូល គ្នា រ វា ង កា ម៉ ែត ញ ីន ិ ង កា ម៉ ែត ឈ ្ម ោល Ġ ស្ បូ ន Ġ គ ឺ ជា ស រី រា ង្គ ស្ ថ ិត នៅ ច ន្ ល ោះ ប្រ ម ោយ ផ ា ឡូ ប Ġ ដៃ ស្ បូ ន Ġ និង ផ្ល ូវ ភ េ ទ ដ ែល ជា កន្លែង ល ូត លាស់ នៃ គ ត ៌ Ġ ក្រ ូម ៉ ស ូម Ġ គ ឺ ជា ទ ម្រ ង់ ឆ្ មា រ ៗ ដូច ជា ស រស ៃ អ ំ ប ោះ ដ ែល កើត ពី អា ដ េ អ ិន Ġ និង ប្រ ូត េ អ៊ី ន ហើយ ផ្ ទុក ព ័ត ៍ មាន សេ ន េ ទិ ច Ġ ប្រ ូត េ អ៊ី ន Ġ គ ឺ ជា សារ ធាតុ ស រី រា ង្គ បង ្ក ឡើង ដោយ សេ ន េច ្រ ើន ដ ែល ភ្ជាប់ គ្នា ដោយ ចំ ណ ង ប៉ ិប ទី ត Ġ វា ជា សម ្ ព ័ន ្ ធ កូ វ៉ា ឡង់ Ġ ត េស ្ត ូស ្ត េរ ៉ ូន Ġ គ ឺ ជា អ រ ម៉ូ ន ភ េ ទ ដ ែល ផល ិត ដោយ ព ង ស្ វា ស Ġ សម ្រា ប់ ជំ រ ុញ អភិវឌ្ឍ ល ក្ខ ណៈ ភ េ ទ បន្ទាប់ និង ឱ្យ មាន ប ំ លែង ឯក ទេស ក ោស ិកា ប ន្ត ព ូ ជ	407	▁ដូចម្តេច ដ ែល ហ ៅ ថា អ ង់ ស៊ី ម ▁មី ត ូស ▁សែន ▁ស៊ី ក ូត ▁ស្បូន ▁ក្រ ូ ម៉ូ ស ូម ▁ប្រ ូត េ អ៊ី ន ▁តេ ស្ត ូ ស្ត េ រ៉ូ ន ▁	35	▁ពន្យល់ ពាក្យ អ ង់ ស៊ី ម ▁គឺជា ប្រ ភ េ ទ ប្រ ូត េ អ៊ី ន ដ ែល ផល ិត ឡើង ដោយ ក ោស ិកា ▁វា មាន មុខ ងារ ជា កា តា លី ករ គី មី ▁ជីវ ៈ ដ ែល ជំ រ ុញ ល ្ប ឿន ប្រ តិ កម្ម គី មី ▁មី ត ូស ▁គឺជា ប្រ ភ េ ទ មួយ នៃ ច ំណ ែក ណ ្វ ៃ យ៉ូ ដោយ ណ ្វ ៃ យ៉ូ មេ មួយ ច ែក បាន ណ ្វ ៃ យ៉ូ ក ូន ពី រ ដ ែល មាន ចំ ន ួន និង រូប រ ាង ក្រ ូ ម៉ូ ស ូម ដូច ទៅ នឹង ណ ្វ ៃ យ៉ូ មេ ▁សែន គ ឺ ជា អ ង្ក ត់ អា ដ េ អ ិន ▁ស្ថិត នៅ ត្រ ង់ កន្លែង ក ំណ ត់ មួយ នៃ ក្រ ូ ម៉ូ ស ូម ▁វា មាន ផ្ ទុក ព ័ត ៍ មាន ស ម្រ ាប់ ក ំណ ត់ ល ក្ខ ណៈ មួយ រ ប ស់ ភា វៈ រស់ ▁ស៊ី ក ូត ▁គឺជា ក ោស ិកា មួយ ដ ែល បាន មក ពី ការ រ ល ាយ ចូល គ្នា រ វ ាង កា ម៉ ែត ញ ី និង កា ម៉ ែត ឈ ្ម ោល ▁ស្បូន ▁គឺជា ស រី រា ង្គ ស ្ថ ិត នៅ ច ន ្ល ោះ ប្រ ម ោយ ផ ា ឡូ ប ▁ដៃ ស ្ប ូន ▁និង ផ្ល ូវ ភ េ ទ ដ ែល ជា កន្លែង ល ូត លាស់ នៃ គ ត ៌ ▁ក្រ ូ ម៉ ស ូម ▁គឺជា ទ ម្រ ង់ ឆ្ ម ារ ៗ ដូច ជា ស រស ៃ អ ំ ប ោះ ដ ែល កើត ពី អា ដ េ អ ិន ▁និង ប្រ ូត េ អ៊ី ន ហើយ ផ្ ទុក ព ័ត ៍ មាន ស េន េ ទ ិច ▁ប្រ ូត េ អ៊ី ន ▁គឺជា សារ ធាតុ ស រី រា ង្គ ប ង្ក ឡើង ដោយ ស េន េច ្រ ើន ដ ែល ភ្ជាប់ គ្នា ដោយ ច ំណ ង ប៉ ិប ទី ត ▁វា ជា ស ម្ព ័ ន្ធ កូ វ៉ា ឡង់ ▁តេ ស្ត ូ ស្ត េ រ៉ូ ន ▁គឺជា អ រ ម៉ូ ន ភ េ ទ ដ ែល ផល ិត ដោយ ព ង ស ្វា ស ▁សម្រាប់ ជំ រ ុញ អភិវឌ្ឍ ល ក្ខ ណៈ ភ េ ទ បន្ទាប់ និង ឱ្យ មាន ប ំ លែង ឯក ទេស ក ោស ិកា ប ន្ត ព ូ ជ	380
ហេតុអ្វីបានជាខ្មែរត្រូវស្គាល់អរិយធម៌ខ្មែរ តើការស្គាល់អរិធម៌ខ្មែរ មានលក្ខណៈគ្រប់គ្រាន់ហើយ ឬនៅ ព្រោះអ្វី	null	បានជាខ្មែរត្រូវស្គាល់អរិយធម៌ខ្មែរ ព្រោះរក្សាបាននូវអត្តសញ្ញាណជាតិបណ្តុះសា្មរតីទទួលខុសត្រូវយល់ដឹងពីតម្លៃផ្ទាល់ខ្លួនជាកូនខ្មែរកុំឱ្យអរិយធម៌បរទេសគ្របដណ្តប់លើអរិយធម៌ខ្មែរកុំឱ្យមានការយល់ច្រឡំចំពោះអរិយធម៌បរទេស ថាជារបស់ខ្មែរ រីឯអរិយធម៌ខ្មែរថាជារបស់បរទេស ឧទាហរណ៍ ភ្លេងពិណពេទ ថាជាភ្លេងសៀម	null	បានជាខ្មែរត្រូវស្គាល់អរិយធម៌ខ្មែរ ព្រោះរក្សាបាននូវអត្តសញ្ញាណជាតិបណ្តុះសា្មរតីទទួលខុសត្រូវយល់ដឹងពីតម្លៃផ្ទាល់ខ្លួនជាកូនខ្មែរកុំឱ្យអរិយធម៌បរទេសគ្របដណ្តប់លើអរិយធម៌ខ្មែរកុំឱ្យមានការយល់ច្រឡំចំពោះអរិយធម៌បរទេស ថាជារបស់ខ្មែរ រីឯអរិយធម៌ខ្មែរថាជារបស់បរទេស ឧទាហរណ៍ ភ្លេងពិណពេទ ថាជាភ្លេងសៀម	ហេតុ អ ្វី បាន ជា ខ្ ម ែរ ត្រូវ ស្ គ ាល់ អ រិយ ធម៌ ខ្ ម ែរ Ġ ត ើក ារ ស្ គ ាល់ អ រិ ធម៌ ខ្ ម ែរ Ġ មាន ល ក្ខ ណៈ គ្រ ប់ គ្រ ាន់ ហើយ Ġ ឬ នៅ Ġ ព្រ ោះ អ ្វី Ġ	45	បាន ជា ខ្ ម ែរ ត្រូវ ស្ គ ាល់ អ រិយ ធម៌ ខ្ ម ែរ Ġ ព្រ ោះ រក ្សា បាន ន ូវ អ ត្ត ស ញ្ញា ណ ជាតិ បណ្ត ុះ សា ្ម រ តី ទទួល ខុស ត្រូវ យ ល់ ដ ឹង ពី ត ម្ល ៃ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន ជា កូ ន ខ្ ម ែរ ក ុំ ឱ្យ អ រិយ ធម៌ បរ ទេស គ្រ ប ដ ណ្ត ប់ លើ អ រិយ ធម៌ ខ្ ម ែរ ក ុំ ឱ្យ មាន ការ យ ល់ ច្ រ ឡ ំ ចំ ព ោះ អ រិយ ធម៌ បរ ទេស Ġ ថា ជា រ ប ស់ ខ្ ម ែរ Ġ រី ឯ អ រិយ ធម៌ ខ្ ម ែរ âĢĭ ថា ជា រ ប ស់ បរ ទេស Ġ ឧ ទ ា ហ រណ ៍ Ġ ភ្ល េង ពិ ណ ព េ ទ Ġ ថា ជា ភ្ល េង ស ៀម	136	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ខ្ ម ែរ ត្រូវ ស្ គ ាល់ អ រិយ ធម៌ ខ្ ម ែរ ▁តើ ការ ស្ គ ាល់ អ រិ ធម៌ ខ្ ម ែរ ▁មាន ល ក្ខ ណៈ គ្រ ប់ គ្រ ាន់ ហើយ ▁ឬ នៅ ▁ព្រោះ អ ្វី ▁	43	▁បានជា ខ្ ម ែរ ត្រូវ ស្ គ ាល់ អ រិយ ធម៌ ខ្ ម ែរ ▁ព្រោះ រក ្សា បាន ន ូវ អ ត្ត ស ញ្ញា ណ ជាតិ បណ្ត ុះ សា ្ម រ តី ទទួល ខុស ត្រូវ យ ល់ ដ ឹង ពី ត ម្ល ៃ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន ជា ក ូន ខ្ ម ែរ ក ុំ ឱ្យ អ រិយ ធម៌ បរ ទេស គ្រ ប ដ ណ្ត ប់ លើ អ រិយ ធម៌ ខ្ ម ែរ ក ុំ ឱ្យ មាន ការ យ ល់ ច ្រ ឡ ំ ច ំព ោះ អ រិយ ធម៌ បរ ទេស ▁ថា ជា រ ប ស់ ខ្ ម ែរ ▁រីឯ អ រិយ ធម៌ ខ្ ម ែរ ▁ថា ជា រ ប ស់ បរ ទេស ▁ឧទាហរណ៍ ▁ភ្លេង ពិ ណ ព េ ទ ▁ថា ជា ភ្ល េង ស ៀម	127
វិបត្តិទាំងនេះបានផ្តល់ផលវិបាកអ្វីខ្លះ ដល់សង្គមនិងប្រជារាស្រ្តខ្មែរ	null	វិបត្តិទាំងនេះបានផ្តល់ផលវិបាក ដល់សង្គមនិងប្រជារាស្រ្តខ្មែរ ដូចខាងក្រោមបង្កឱ្យមានចោរកម្ម ឆក់ប្លន់ កាប់សម្លាប់ ជំងឺរាតត្បាត គ្រោះទុរ្កិក្ស ស្លាប់រង្គាល សង្រ្គាមបានអូសបន្លាយអស់ពេល ១០ ឆ្នាំ ១៤៧៥១៤៨៥ប្រជារាស្រ្តខ្មែរត្រូវស្លាប់ដោយសង្គ្រាមស៊ីវិលយ៉ាងច្រើនធ្វើឱ្យបែកបាក់សាមគ្គីភាពមិនអាចរំដោះខេត្តភាគខាងលិចបាត់បង់ទឹកដីខ្មែរដោយបរទេសឈ្លានពានត្រូវអាប់ឱនកិត្តិយសក្នុងរាជវង្សខ្មែរ	null	វិបត្តិទាំងនេះបានផ្តល់ផលវិបាក ដល់សង្គមនិងប្រជារាស្រ្តខ្មែរ ដូចខាងក្រោមបង្កឱ្យមានចោរកម្ម ឆក់ប្លន់ កាប់សម្លាប់ ជំងឺរាតត្បាត គ្រោះទុរ្កិក្ស ស្លាប់រង្គាល សង្រ្គាមបានអូសបន្លាយអស់ពេល ១០ ឆ្នាំ ១៤៧៥១៤៨៥ប្រជារាស្រ្តខ្មែរត្រូវស្លាប់ដោយសង្គ្រាមស៊ីវិលយ៉ាងច្រើនធ្វើឱ្យបែកបាក់សាមគ្គីភាពមិនអាចរំដោះខេត្តភាគខាងលិចបាត់បង់ទឹកដីខ្មែរដោយបរទេសឈ្លានពានត្រូវអាប់ឱនកិត្តិយសក្នុងរាជវង្សខ្មែរ	វិ ប ត្តិ ទ ាំង នេះ បាន ផ្ ត ល់ ផល វិ បា ក អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ដល់ សង ្ គម និង ប្រ ជា រា ស្រ ្ត ខ្ ម ែរ Ġ	32	វិ âĢĭ ប ត្តិ ទ ាំង នេះ បាន ផ្ ត ល់ ផល វិ បា ក Ġ ដល់ សង ្ គម និង ប្រ ជា រា ស្រ ្ត ខ្ ម ែរ Ġ ដូច ខា ង ក្រោម បង ្ក ឱ្យ មាន ច ោរ កម្ម Ġ ឆ ក់ ប្ ល ន់ Ġ កា ប់ សម ្លា ប់ Ġ ជំ ង ឺ រាតត្បាត Ġ គ្រ ោះ ទ ុរ ្ក ិក ្ស Ġ ស្លាប់ រ ង្គ ាល Ġ សង ្រ ្ គ ាម បាន អូ ស ប ន្ លា យ អ ស់ ពេល Ġ ១០ Ġ ឆ្នាំ Ġ ១ ៤ ៧ ៥ ១ ៤ ៨ ៥ ប្រ ជា រា ស្រ ្ត ខ្ ម ែរ ត្រូវ ស្លាប់ ដោយ សង ្ គ្រ ាម ស៊ី វិ ល យ៉ាង ច្ រ ើន ធ ្វ ើ ឱ្យ បែក បា ក់ សា ម គ្គ ី ភាព ម ិន អា ចរ ំ ដ ោះ ខ េត ្ត ភាគ ខា ង ល ិច បា ត់ បង់ ទឹក ដ ី ខ្ ម ែរ ដោយ បរ ទេស ឈ ្លា ន ពា ន ត្រូវ អា ប់ ឱ ន ក ិត្ត ិយ ស ក្នុង រាជ វង្ស ខ្ ម ែរ	169	▁វិបត្តិ ទ ាំង នេះ បាន ផ្ ត ល់ ផល វិ ប ាក អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ដល់ ស ង្គ ម និង ប្រ ជា រា ស្រ ្ត ខ្ ម ែរ ▁	30	▁វិ ▁ប ត្តិ ទ ាំង នេះ បាន ផ្ ត ល់ ផល វិ ប ាក ▁ដល់ ស ង្គ ម និង ប្រ ជា រា ស្រ ្ត ខ្ ម ែរ ▁ដូច ខា ង ក្រោម ប ង្ក ឱ្យ មាន ច ោរ កម្ម ▁ឆក់ ប ្ល ន់ ▁កាប់ ស ម្ល ាប់ ▁ជំងឺ រាតត្បាត ▁គ្រោះ ទ ុរ ្ក ិ ក្ស ▁ស្លាប់ រ ង្គ ាល ▁សង ្រ ្ គ ាម បាន អូ ស ប ន ្ល ាយ អ ស់ ពេល ▁១០ ▁ឆ្នាំ ▁១៤ ៧ ៥ ១ ៤ ៨ ៥ ប្រ ជា រា ស្រ ្ត ខ្ ម ែរ ត្រូវ ស្លាប់ ដោយ ស ង្គ ្រា ម ស៊ី វិ ល យ៉ាង ច ្រ ើន ធ ្វ ើ ឱ្យ បែក ប ាក់ ស ាម គ្គ ី ភាព ម ិន អា ច រំ ដ ោះ ខ េ ត្ត ភាគ ខា ង ល ិច ប ាត់ បង់ ទឹក ដ ី ខ្ ម ែរ ដោយ បរ ទេស ឈ ្លា ន ព ាន ត្រូវ អ ាប់ ឱ ន ក ិត្ត ិយ ស ក្នុង រាជ វង្ស ខ្ ម ែរ	163
តើការរីកចម្រើននៃសេដ្ឋកិច្ចអាឡឺម៉ង់ខាងលិចអាស្រ័យលើកត្តាអ្វីខ្លះ	null	អាស្រ័យលើកត្តាអនុគ្រោះមួយចំនូនៈអាឡឺម៉ង់មានតំបន់ធ្យូងថ្មដ៏ធំ គឹតំបន់រូ ដែលជាប្រភពថាមពលសម្រាប់រោងចក្រធំៗសំបូរទៅដោយហត្ថករដោយមានប្រាក់កម្រៃថោកភៀសខ្លួនពីអាឡឺម៉ង់ខាងកើត និងអឺរ៉ុប៉ែកខាងត្បូង ពង្រីកតំបន់ឧស្សាហកម្ម ធំៗទូទាំងប្រទេសបើកចំហរទីផ្សារអាឡឺម៉ង់ឲ្យកាន់តែទូលាយថែមទៀតជញ្ជីងពាណិជ្ចកម្មអាឡឺម៉ង់បានចំណេញប្រាក់ច្រើនដោយការនាំចេញច្រើនជាងការនាំចូល	null	អាស្រ័យលើកត្តាអនុគ្រោះមួយចំនូនៈអាឡឺម៉ង់មានតំបន់ធ្យូងថ្មដ៏ធំ គឹតំបន់រូ ដែលជាប្រភពថាមពលសម្រាប់រោងចក្រធំៗសំបូរទៅដោយហត្ថករដោយមានប្រាក់កម្រៃថោកភៀសខ្លួនពីអាឡឺម៉ង់ខាងកើត និងអឺរ៉ុប៉ែកខាងត្បូង ពង្រីកតំបន់ឧស្សាហកម្ម ធំៗទូទាំងប្រទេសបើកចំហរទីផ្សារអាឡឺម៉ង់ឲ្យកាន់តែទូលាយថែមទៀតជញ្ជីងពាណិជ្ចកម្មអាឡឺម៉ង់បានចំណេញប្រាក់ច្រើនដោយការនាំចេញច្រើនជាងការនាំចូល	ត ើក ារ រី ក ចម្រ ើន នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច អា ស្រ ័យ លើក ត្ត ា អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	30	អា ស្រ ័យ លើក ត្ត ា អនុ គ្រ ោះ មួយ ចំ ន ូន ៈ អា ឡ ឺ ម៉ង់ មាន ត ំ ប ន់ ធ ្យូ ង ថ ្ម ដ ៏ ធ ំ Ġ គ ឹត ំ ប ន់ រ ូ Ġ ដ ែល ជា ប្រ ភព ថា ម ពល សម ្រា ប់ រ ោង ច ក្រ ធ ំ ៗ សំ បូ រ ទៅ ដោយ ហ ត្ថ ករ ដោយ មាន ប្រា ក់ ក ម្រ ៃ ថ ោក ភ ៀស ខ្លួន ពី អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត Ġ និង អ ឺ រ៉ ុប ៉ ែក ខា ង ត្ប ូង Ġ ព ង ្រី ក ត ំ ប ន់ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ ធ ំ ៗ ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស ប ើក ចំ ហ រ ទី ផ្ សារ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ឲ្យ កាន់ តែ ទូ លា យ ថ ែម ទៀត ជ ញ្ជ ី ង ពា ណ ិ ជ ្ច កម្ម អា ឡ ឺ ម៉ង់ បាន ចំ ណេ ញ ប្រា ក់ ច្ រ ើន ដោយ ការ នាំ ចេញ ច្ រ ើន ជា ង ការ នាំ ចូល	172	▁តើ ការ រី ក ចម្រ ើន នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច អា ស្រ ័យ លើក ត្ត ា អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	29	▁អាស្រ័យ លើក ត្ត ា អនុ គ្រ ោះ មួយ ចំ ន ូន ៈ អា ឡ ឺ ម៉ង់ មាន ត ំ ប ន់ ធ ្យូ ង ថ ្ម ដ ៏ ធ ំ ▁គ ឹត ំ ប ន់ រ ូ ▁ដែល ជា ប្រ ភព ថា ម ពល ស ម្រ ាប់ រ ោង ច ក្រ ធ ំ ៗ សំ ប ូរ ទៅ ដោយ ហ ត្ថ ករ ដោយ មាន ប្រ ាក់ ក ម្រ ៃ ថ ោក ភ ៀស ខ្លួន ពី អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត ▁និង អ ឺ រ៉ ុ ប៉ ែក ខា ង ត្ប ូង ▁ពង្រីក ត ំ ប ន់ ឧ ស្សា ហ កម្ម ▁ធំ ៗ ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស ប ើក ចំ ហ រ ទី ផ្ សារ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ឲ្យ កាន់ តែ ទ ូល ាយ ថ ែម ទៀត ជ ញ្ជ ី ង ពា ណ ិ ជ ្ច កម្ម អា ឡ ឺ ម៉ង់ បាន ច ំណ េញ ប្រ ាក់ ច ្រ ើន ដោយ ការ នាំ ចេញ ច ្រ ើន ជា ង ការ នាំ ចូល	165
ចូរនិយាយពីបញ្ហាកង្ចក់ទឹកស្អាតនៅលើពិភពលោក	null	បញ្ហាកង្ចក់ទឹកស្អាតនៅលើពិភពលោក បានក្លាយេះបញ្ហាចោទយ៉ាងខ្លាំងនៅលើពិភពលោក សព្វថ្ងៃនេះគេសង្កេតឃើញថាទឹកទន្លេបឹងបានស្រកចុះនិងទឹកមួយចំនួនទៀតបានចាប់ផ្ដើមរីងស្ងួតសេចក្ដីត្រូវការទឹកកាន់តែកើនឡើង តែបរិយាកាសទឹកកាន់តែថយចុះ ដោយសារតែសេចក្ដីត្រូវការលើវិស័យកសិកម្មគេបានបូមទឹកស្រោច ស្រពអស់យ៉ាងច្រើន ដែលបណ្ដាលឲ្យបឹងស្ទឹងនិងទន្លេតូចៗបានរីងស្ងួតហួតហែង	null	បញ្ហាកង្ចក់ទឹកស្អាតនៅលើពិភពលោក បានក្លាយេះបញ្ហាចោទយ៉ាងខ្លាំងនៅលើពិភពលោក សព្វថ្ងៃនេះគេសង្កេតឃើញថាទឹកទន្លេបឹងបានស្រកចុះនិងទឹកមួយចំនួនទៀតបានចាប់ផ្ដើមរីងស្ងួតសេចក្ដីត្រូវការទឹកកាន់តែកើនឡើង តែបរិយាកាសទឹកកាន់តែថយចុះ ដោយសារតែសេចក្ដីត្រូវការលើវិស័យកសិកម្មគេបានបូមទឹកស្រោច ស្រពអស់យ៉ាងច្រើន ដែលបណ្ដាលឲ្យបឹងស្ទឹងនិងទន្លេតូចៗបានរីងស្ងួតហួតហែង	ច ូរ និ យា យ ពី ប ញ ្ហ ាក ង ្ច ក់ ទឹក ស្ អា ត នៅ លើ ពិ ភព លោក Ġ	22	ប ញ ្ហ ាក ង ្ច ក់ ទឹក ស្ អា ត នៅ លើ ពិ ភព លោក Ġ បាន ក្លា យ េះ ប ញ ្ហ ា ច ោទ យ៉ាង ខ្ លា ំ ង នៅ លើ ពិ ភព លោក Ġ ស ព្វ ថ ្ង ៃ នេះ គ េស ង្ក េត ឃើញ ថា ទឹក ទ ន្ ល េ ប ឹង បាន ស្រ ក ច ុះ និង ទឹក មួយ ចំ ន ួន ទៀត បាន ច ាប់ ផ្ ដើម រី ង ស្ ង ួត សេ ច ក្ ដ ីត ្រ ូវ ការ ទឹក កាន់ តែ ក ើន ឡើង Ġ តែ បរ ិយ ាក ាស ទឹក កាន់ តែ ថ យ ច ុះ Ġ ដោយ សារ តែ សេ ច ក្ ដ ីត ្រ ូវ ការ លើ វិ ស ័យ ក សិ កម្ម គ េ បាន បូ ម ទឹក ស្រ ោច Ġ ស្រ ព អ ស់ យ៉ាង ច្ រ ើន Ġ ដ ែល ប ណ ្ ដា ល ឲ្យ ប ឹង ស្ទ ឹង និង ទ ន្ ល េត ូច ៗ បាន រី ង ស្ ង ួត ហ ួត ហ ែង	166	▁ចូរ ន ិយ ាយ ពី ប ញ ្ហ ាក ង ្ច ក់ ទឹក ស ្អ ាត នៅ លើ ពិ ភព លោក ▁	21	▁បញ្ហា ក ង ្ច ក់ ទឹក ស ្អ ាត នៅ លើ ពិ ភព លោក ▁បាន ក្លា យ េះ ប ញ ្ហ ា ច ោទ យ៉ាង ខ្ ល ាំង នៅ លើ ពិ ភព លោក ▁សព្វ ថ ្ង ៃ នេះ គ េស ង្ក េត ឃើញ ថា ទឹក ទ ន ្ល េ ប ឹង បាន ស្រ ក ច ុះ និង ទឹក មួយ ចំ ន ួន ទៀត បាន ច ាប់ ផ្ ដើម រី ង ស្ ង ួត ស េច ក្ ដ ី ត្រូវ ការ ទឹក កាន់ ត ែក ើន ឡើង ▁តែ ប រិយា កាស ទឹក កាន់ តែ ថ យ ច ុះ ▁ដោយសារតែ ស េច ក្ ដ ី ត្រូវ ការ លើ វិ ស ័យ ក សិ កម្ម គ េ បាន ប ូម ទឹក ស្រ ោច ▁ស្រ ព អ ស់ យ៉ាង ច ្រ ើន ▁ដែល ប ណ ្ ដា ល ឲ្យ ប ឹង ស្ទ ឹង និង ទ ន ្ល េត ូច ៗ បាន រី ង ស្ ង ួត ហ ួត ហ ែង	156
តើគោលការណ៍សំខាន់នៃ ប្រជាធិតេយ្យមានអ្វីខ្លះ	null	គោលការណ៍សំខាន់របស់ប្រជាធិបតេយ្យមានដូចជាប្រព័ន្ធពហុបក្ស ដើមមានប្រព័ន្ធពហុបក្សត្រូវមានគណបក្សទាំងអស់មាន ឪកាសប្រកួតប្រជែងដូចគ្នា និងស្មីៗគ្នា ប្រព័ន្ធពហុបក្សផ្ដល់ឪ្យអ្នកបោះឆ្នោតជ្រើសរើសបេក្ខជននយោបាយ នៅគណបក្ស ឆ្នោពេលបោះ ជាប្រវត្តិសាស្រ្ដនៅពេលដេលប្រទេសមួយមាន គណបក្សតែមួយលទ្ធផលគឺផ្ដាច់ការ ប្រព័ន្ធពហុផ្ដល់ឪ្យមាន គណបក្សផ្ដល់ឪ្យមាន គណបក្សជំទាស់នឹងគណបក្សឈ្នះឆ្នោត អាចជួយផ្ដល់នូវទស្សនៈផ្សេងៗទៅលើបញ្ហានានា របស់រដ្ឋាភិបាល ការបោះឆ្នោតដោយសារសេរីនិងទៀតទាត់ វិធីមួយដែលពលរដ្ឋរបស់ប្រទេសសំដែងសុច្ឆន្ទៈរបស់គេគឺដោយជ្រើសរើសមន្ត្រីតំណាងពួកគេ នៅក្នុងរដ្ឋាភិបាល របបប្រជាធិតេយ្យតំរូវឪ្យមន្រ្ដីទាំងនៅត្រូវជ្រើសតាំងឡើងតាមរយៈការបោះឆ្នោតហើយត្រូវដកចេញពីដំណែងដោយសន្ដិវិធីសេរីនិងត្រឹមត្រូវ នៅក្នុងរបបប្រជាធិតេយ្យការបោះឆ្នោត ធ្វើឡើងជាទៀតទាត់ ដើម្បីឪ្យមានការបោះឆ្នោតដោយសេរីនិងត្រឹមត្រូវកើតឡើងពលរដ្ឋគ្រប់រូបទាំងអស់ ដែលមានអាយុចាប់ពី ២៥ ឆ្នាំឡើងគិតត្រឹម ថ្ងៃបោះឆ្នោតមានសិទ្ធិឈរឈ្មោះប្រកួតប្រជែង យកតំណែងក្នុងររដ្ឋាភិបាល លើសពីនេះ ទៅមិនឧបសគ្គពិបាកកើតមានឡើងដល់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងការបោះឆ្នោតឡើយ ការទទួលស្គាល់លទ្ធផលបោះឆ្នោត ក្នុងការបោះឆ្នោតបែបប្រជាធិបតេយ្យ ត្រូវមានអ្នកឈ្នះនិងអ្នកចាញ់ ជារឿយៗអ្នកចាញ់នៅក្នុងការបោះឆ្នោតជឿយ៉ាងមុតមាំថាគណបក្ស និងបេក្ខជនរបស់ខ្លយនមានលក្ខណៈល្អប្រពៃបំផុតហើយពួកគេបដិសេធមិនទទួលយក លទ្ធនៃការបោះឆ្នោត ការធ្វើបែបនេះគឺប្រឆាំងទៅនឹងគោលនយោបាយ ប្រជាធិបតេយ្យ លើសពីនេះទៅទៀតអាចកើតមានអំពើហិង្សាដែលមិនមែនជាវិធីដោះស្រាយក្នុងររបបប្រជាធិបតេយ្យទៀតផង ការចូលរួមរបស់ប្រជាធិតេយ្យ គោលការណ៍មួយក្នុងចំណោម គោលការណ៍ទាំាំងអស់របស់ប្រជាធិបតេយ្យគឺការចូចរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅប្រទេស ការចូលរួមគឺជាសំខាន់របសដ់ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុង របបប្រជាធិតេយ្យ ការចូលរួមនេះវាមិនត្រឹមតែជា សិទ្ធិរបស់ពួកគេប៉ុណ្ណោះទែតែវាជាកាព្វកិច្ចទៀតផង ការចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋអាចធ្វើឡើងតាមទ្រង់ទ្រាយជាច្រើន រួមមានការបោះឆ្នោត ការទទួលពត៌មាន ការពិភាក្សា ការចូលរួមសហគមន៍ ឬ ការជួយប្រជុំប្រជាពលរដ្ឋ ការក្លាយជាសមាជិកនៃអង្គការស្ម័គ្រចិត្ត ការបង់ពន្ធ និងការតវ៉ាជាដើម ការចូលរួមទាំងនេះ ធ្វើឪ្យពលរដ្ឋមនាចំណែកក្នុងការសម្រេចចិត្ត និងយល់ពីការសម្រេចចចិត្តផងដែរ ភាពស្មើគ្នា របបប្រជាធិតេយ្យសង្កត់ខធ្ងន់លើគោលការណ៍ដែលពលរដ្ឋទាំងអស់ មានសិទ្ធិស្មើគ្នា ភាពស្មើគ្នាមានន័យថាបុគ្គល ទាំងអស់មានតម្លៃស្មើៗគ្នា និងមិនអាចរើសអើងដោយសារតែពូជសាសន៍ ក្រុមជនជាតិភសគតិច សាសនានៅក្នុងរបបប្រជាធិតេយ្យ បុគ្គល និងក្រុមផ្សេងៗនៅតែសិទ្ធិតបស់គេឪ្យមានវប្បធម៌ បុគ្គលិកលក្ខណៈភាសានិងជំនឿផ្សេងៗ មនុស្សទាំងអស់ត្រូវប្រព្រឹត្តដោយស្មើគ្នា ចំពោះមុខច្បាប់ការរអត់ឪននយោបាយ មានន័យថានៅពេលដែលមតិភាគច្រើនគ្រប់គ្រង់ នៅក្នុងរបបប្រជាធិបតេយ្យសិទ្ធិនៃមតិភាគតិច និងគណបក្សជំទាស់ត្រូវបានការពារ ពលរដ្ឋម្នាក់ៗត្រូវមានការអត់ឪនឪ្យគ្នាផងដែរ តាមធម្មតារបបប្រជាធិបតេយ្យមានពលរដ្ឋមកពីវប្បធម៌ផ្សេងៗគ្នា ពូជសាសន៍និងសាសនា និងក្រុមជនជាតិភាគតិច សាសនានិងសម្លេងភាគតិចក្នុងនយោបាយ ត្រូវបានការពារដោយច្បាប់ ការទទួលខុសត្រូវ ក្នុងរបបប្រជាធិតេយ្យមន្ដ្រីដែលត្រូវបានតេងតាំង និងជ្រើសតាំងត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខប្រជាពលរដ្ឋនូវរាល់សកម្មភាពរបស់ខ្លួន ពោលគឺត្រូវធ្វើសម្រេចចិត្ត និងបំពេញភារកិច្ចយោងតាមឆន្ទៈ និងគោលបំណងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋមិនមែនខ្លួនឯងទេ ប្រសិនបើមន្រ្ដីទាំងនោះមិនបំពេញការងាររបស់ខ្លួនឪ្យបានត្រឹមត្រូវទេ ប្រជាពលរដ្ឋអាចបោះឆ្នោតជ្រើសអ្នកផ្សេងទៀត ដូចនេះអ្នកតំណាងត្រូវតែដឹងសុខទតុកប្រជាពលរដ្ឋ ការត្រួតពិនិត្យការរំលោភអំណាច របបប្រជាធិបតេយ្យខិតខំរាំងស្កាត់មន្ដ្រីជាប់ឆ្នោត ឬក្រុមមនុស្សមិនប្រើអំណាចខុស ឬ រំលាភអំណាចគ្នា ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិមនុស្សមានន័យថាជាតម្លៃនៃការគោរពចំពោះជីវិត និងសេចក្ដីថ្លៃថ្នូររបស់មនុស្ស លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសង្កត់ធ្ងន់លើតម្លៃមនុស្សគ្រប់ៗគ្នានីតិរដ្ឋ មនុស្សទូទៅត្រូវគោរពច្បាប់សេរីភាពសេដ្ឋកិច្ច អនុញ្ញាឪ្យជាអ្វីជារបស់ផ្ទាល់ខ្លួននឹងអាចធ្វើសេដ្ឋកិច្ចដោយសេរី	null	គោលការណ៍សំខាន់របស់ប្រជាធិបតេយ្យមានដូចជាប្រព័ន្ធពហុបក្ស ដើមមានប្រព័ន្ធពហុបក្សត្រូវមានគណបក្សទាំងអស់មាន ឪកាសប្រកួតប្រជែងដូចគ្នា និងស្មីៗគ្នា ប្រព័ន្ធពហុបក្សផ្ដល់ឪ្យអ្នកបោះឆ្នោតជ្រើសរើសបេក្ខជននយោបាយ នៅគណបក្ស ឆ្នោពេលបោះ ជាប្រវត្តិសាស្រ្ដនៅពេលដេលប្រទេសមួយមាន គណបក្សតែមួយលទ្ធផលគឺផ្ដាច់ការ ប្រព័ន្ធពហុផ្ដល់ឪ្យមាន គណបក្សផ្ដល់ឪ្យមាន គណបក្សជំទាស់នឹងគណបក្សឈ្នះឆ្នោត អាចជួយផ្ដល់នូវទស្សនៈផ្សេងៗទៅលើបញ្ហានានា របស់រដ្ឋាភិបាល ការបោះឆ្នោតដោយសារសេរីនិងទៀតទាត់ វិធីមួយដែលពលរដ្ឋរបស់ប្រទេសសំដែងសុច្ឆន្ទៈរបស់គេគឺដោយជ្រើសរើសមន្ត្រីតំណាងពួកគេ នៅក្នុងរដ្ឋាភិបាល របបប្រជាធិតេយ្យតំរូវឪ្យមន្រ្ដីទាំងនៅត្រូវជ្រើសតាំងឡើងតាមរយៈការបោះឆ្នោតហើយត្រូវដកចេញពីដំណែងដោយសន្ដិវិធីសេរីនិងត្រឹមត្រូវ នៅក្នុងរបបប្រជាធិតេយ្យការបោះឆ្នោត ធ្វើឡើងជាទៀតទាត់ ដើម្បីឪ្យមានការបោះឆ្នោតដោយសេរីនិងត្រឹមត្រូវកើតឡើងពលរដ្ឋគ្រប់រូបទាំងអស់ ដែលមានអាយុចាប់ពី ២៥ ឆ្នាំឡើងគិតត្រឹម ថ្ងៃបោះឆ្នោតមានសិទ្ធិឈរឈ្មោះប្រកួតប្រជែង យកតំណែងក្នុងររដ្ឋាភិបាល លើសពីនេះ ទៅមិនឧបសគ្គពិបាកកើតមានឡើងដល់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងការបោះឆ្នោតឡើយ ការទទួលស្គាល់លទ្ធផលបោះឆ្នោត ក្នុងការបោះឆ្នោតបែបប្រជាធិបតេយ្យ ត្រូវមានអ្នកឈ្នះនិងអ្នកចាញ់ ជារឿយៗអ្នកចាញ់នៅក្នុងការបោះឆ្នោតជឿយ៉ាងមុតមាំថាគណបក្ស និងបេក្ខជនរបស់ខ្លយនមានលក្ខណៈល្អប្រពៃបំផុតហើយពួកគេបដិសេធមិនទទួលយក លទ្ធនៃការបោះឆ្នោត ការធ្វើបែបនេះគឺប្រឆាំងទៅនឹងគោលនយោបាយ ប្រជាធិបតេយ្យ លើសពីនេះទៅទៀតអាចកើតមានអំពើហិង្សាដែលមិនមែនជាវិធីដោះស្រាយក្នុងររបបប្រជាធិបតេយ្យទៀតផង ការចូលរួមរបស់ប្រជាធិតេយ្យ គោលការណ៍មួយក្នុងចំណោម គោលការណ៍ទាំាំងអស់របស់ប្រជាធិបតេយ្យគឺការចូចរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅប្រទេស ការចូលរួមគឺជាសំខាន់របសដ់ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុង របបប្រជាធិតេយ្យ ការចូលរួមនេះវាមិនត្រឹមតែជា សិទ្ធិរបស់ពួកគេប៉ុណ្ណោះទែតែវាជាកាព្វកិច្ចទៀតផង ការចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋអាចធ្វើឡើងតាមទ្រង់ទ្រាយជាច្រើន រួមមានការបោះឆ្នោត ការទទួលពត៌មាន ការពិភាក្សា ការចូលរួមសហគមន៍ ឬ ការជួយប្រជុំប្រជាពលរដ្ឋ ការក្លាយជាសមាជិកនៃអង្គការស្ម័គ្រចិត្ត ការបង់ពន្ធ និងការតវ៉ាជាដើម ការចូលរួមទាំងនេះ ធ្វើឪ្យពលរដ្ឋមនាចំណែកក្នុងការសម្រេចចិត្ត និងយល់ពីការសម្រេចចចិត្តផងដែរ ភាពស្មើគ្នា របបប្រជាធិតេយ្យសង្កត់ខធ្ងន់លើគោលការណ៍ដែលពលរដ្ឋទាំងអស់ មានសិទ្ធិស្មើគ្នា ភាពស្មើគ្នាមានន័យថាបុគ្គល ទាំងអស់មានតម្លៃស្មើៗគ្នា និងមិនអាចរើសអើងដោយសារតែពូជសាសន៍ ក្រុមជនជាតិភសគតិច សាសនានៅក្នុងរបបប្រជាធិតេយ្យ បុគ្គល និងក្រុមផ្សេងៗនៅតែសិទ្ធិតបស់គេឪ្យមានវប្បធម៌ បុគ្គលិកលក្ខណៈភាសានិងជំនឿផ្សេងៗ មនុស្សទាំងអស់ត្រូវប្រព្រឹត្តដោយស្មើគ្នា ចំពោះមុខច្បាប់ការរអត់ឪននយោបាយ មានន័យថានៅពេលដែលមតិភាគច្រើនគ្រប់គ្រង់ នៅក្នុងរបបប្រជាធិបតេយ្យសិទ្ធិនៃមតិភាគតិច និងគណបក្សជំទាស់ត្រូវបានការពារ ពលរដ្ឋម្នាក់ៗត្រូវមានការអត់ឪនឪ្យគ្នាផងដែរ តាមធម្មតារបបប្រជាធិបតេយ្យមានពលរដ្ឋមកពីវប្បធម៌ផ្សេងៗគ្នា ពូជសាសន៍និងសាសនា និងក្រុមជនជាតិភាគតិច សាសនានិងសម្លេងភាគតិចក្នុងនយោបាយ ត្រូវបានការពារដោយច្បាប់ ការទទួលខុសត្រូវ ក្នុងរបបប្រជាធិតេយ្យមន្ដ្រីដែលត្រូវបានតេងតាំង និងជ្រើសតាំងត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខប្រជាពលរដ្ឋនូវរាល់សកម្មភាពរបស់ខ្លួន ពោលគឺត្រូវធ្វើសម្រេចចិត្ត និងបំពេញភារកិច្ចយោងតាមឆន្ទៈ និងគោលបំណងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋមិនមែនខ្លួនឯងទេ ប្រសិនបើមន្រ្ដីទាំងនោះមិនបំពេញការងាររបស់ខ្លួនឪ្យបានត្រឹមត្រូវទេ ប្រជាពលរដ្ឋអាចបោះឆ្នោតជ្រើសអ្នកផ្សេងទៀត ដូចនេះអ្នកតំណាងត្រូវតែដឹងសុខទតុកប្រជាពលរដ្ឋ ការត្រួតពិនិត្យការរំលោភអំណាច របបប្រជាធិបតេយ្យខិតខំរាំងស្កាត់មន្ដ្រីជាប់ឆ្នោត ឬក្រុមមនុស្សមិនប្រើអំណាចខុស ឬ រំលាភអំណាចគ្នា ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិមនុស្សមានន័យថាជាតម្លៃនៃការគោរពចំពោះជីវិត និងសេចក្ដីថ្លៃថ្នូររបស់មនុស្ស លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសង្កត់ធ្ងន់លើតម្លៃមនុស្សគ្រប់ៗគ្នានីតិរដ្ឋ មនុស្សទូទៅត្រូវគោរពច្បាប់សេរីភាពសេដ្ឋកិច្ច អនុញ្ញាឪ្យជាអ្វីជារបស់ផ្ទាល់ខ្លួននឹងអាចធ្វើសេដ្ឋកិច្ចដោយសេរី	ត ើ គោ ល ការណ៍ សំ ខា ន់ នៃ Ġ ប្រ ជា ធិ ត េយ្យ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	20	âĢĭ Ġ គោ ល ការណ៍ សំ ខា ន់ រ ប ស់ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ មាន ដូច ជា ប្រ ព ័ន ្ ធ ព ហ ុប ក្ស Ġ ដើម មាន ប្រ ព ័ន ្ ធ ព ហ ុប ក្សត្រ ូវ មាន គ ណ ប ក្ស ទ ាំង អ ស់ មាន Ġ ឪ កាស ប្រកួត ប្រ ជ ែង ដូច គ្នា Ġ និង ស្ម ី ៗ គ្នា âĢĭâĢĭ Ġ ប្រ ព ័ន ្ ធ ព ហ ុប ក្ស ផ្ ដល់ ឪ ្យ អ្នក ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ្រ ើស រ ើស ប េក ្ខ ជន ន យោ បា យ Ġ នៅ គ ណ ប ក្ស Ġ ឆ្ ន ោ ពេល ប ោះ Ġ ជា ប្រ វត្ត ិស ាស ្រ ្ ដ នៅ ពេល ដ េ ល ប្រ ទេស មួយ មាន Ġ គ ណ ប ក្ស តែ មួយ ល ទ្ធ ផល គ ឺ ផ្ ដា ច ់ ការ Ġ ប្រ ព ័ន ្ ធ ព ហ ុ ផ្ ដល់ ឪ ្យ មាន Ġ គ ណ ប ក្ស ផ្ ដល់ ឪ ្យ មាន Ġ គ ណ ប ក្ស ជំ ទ ាស់ នឹង គ ណ ប ក្ស ឈ ្ន ះ ឆ្ ន ោត Ġ អា ច ជ ួយ ផ្ ដល់ ន ូវ ទ ស្ស នៈ ផ្ សេ ង ៗ ទៅ លើ ប ញ ្ហ ាន ាន ា Ġ រ ប ស់ រដ្ឋ ា ភិ បាល Ġ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ដោយ សារ សេ រី និង ទៀត ទ ាត់ Ġ វិ ធី មួយ ដ ែល ពល រដ្ឋ រ ប ស់ ប្រ ទេស សំ ដ ែង សុ ច្ឆ ន្ទ ៈ រ ប ស់ គ េ គ ឺ ដោយ ជ្រ ើស រ ើស ម ន្ត ្រី ត ំណ ាង ព ួ ក គ េ Ġ នៅ ក្នុង រដ្ឋ ា ភិ បាល Ġ រ ប ប ប្រ ជា ធិ ត េយ្យ ត ំ រ ូវ ឪ ្យ ម ន្ រ ្ ដ ី ទ ាំង នៅ ត្រូវ ជ្រ ើស តាំង ឡើង âĢĭ តា ម រយ ៈ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ហើយ ត្រូវ ដ ក ចេញ ពី ដំ ណ ែង ដោយ ស ន្ ដ ិ វិ ធី សេ រី âĢĭ និង ត្រ ឹម ត្រូវ Ġ នៅ ក្នុង រ ប ប ប្រ ជា ធិ ត េយ្យ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត Ġ ធ ្វ ើ ឡើង ជា ទៀត ទ ាត់ Ġ ដើម ្ប ី ឪ ្យ មាន ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ដោយ សេ រី និង ត្រ ឹម ត្រូវ កើត ឡើង ពល រដ្ឋ គ្រ ប់ រូប ទ ាំង អ ស់ Ġ ដ ែល មាន អា យ ុច ាប់ ពី Ġ ២៥ Ġ ឆ្នាំ ឡើង គ ិត ត្រ ឹម Ġ ថ ្ង ៃ ប ោះ ឆ្ ន ោត មាន សិ ទ្ធិ ឈ រ ឈ្មោះ ប្រកួត ប្រ ជ ែង Ġ យក ត ំណ ែង ក្នុង រ រដ្ឋ ា ភិ បាល âĢĭ Ġ លើ ស ពី នេះ Ġ ទៅ ម ិន ឧ ប ស គ្គ ពិ បា ក កើត មាន ឡើង ដល់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ក្នុង ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ឡ ើយ Ġ ការ ទទួល ស្ គ ាល់ ល ទ្ធ ផល ប ោះ ឆ្ ន ោត Ġ ក្នុង ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ប ែប ប្រ ជា ធិបតេយ្យ Ġ ត្រូវ មាន អ្នក ឈ ្ន ះ និង អ្នក ច ាញ់ Ġ ជា រឿយ ៗ អ្នក ច ាញ់ នៅ ក្នុង ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ ឿ យ៉ាង ម ុត មា ំ ថា គ ណ ប ក្ស Ġ និង ប េក ្ខ ជន រ ប ស់ ខ្ ល យ ន មាន ល ក្ខ ណៈ ល្អ ប្រ ព ៃ ប ំ ផ ុត ហើយ ព ួ ក គ េ ប ដ ិស េ ធម ិន ទទួល យក Ġ ល ទ្ធ នៃ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត Ġ ការ ធ ្វ ើប ែប នេះ គ ឺ ប្រ ឆ ាំង ទៅ នឹង គោ ល ន យោ បា យ Ġ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ Ġ លើ ស ពី នេះ ទៅ ទៀត អា ច កើត មាន អ ំព ើ ហ ិ ង្ស ា ដ ែល ម ិន ម ែន ជា វិ ធី ដ ោះ ស្រ ាយ ក្នុង រ រ ប ប ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ទៀត ផ ង Ġ ការ ចូល រួម រ ប ស់ ប្រ ជា ធិ ត េយ្យ Ġ គោ ល ការណ៍ មួយ ក្នុង ចំ ណ ោម Ġ គោ ល ការណ៍ ទ ាំ ាំង អ ស់ រ ប ស់ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ គ ឺ ការ ច ូច រ ប ស់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ នៅ ប្រ ទេស Ġ ការ ចូល រួម គ ឺ ជា សំ ខា ន់ រ ប ស ដ ់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ នៅ ក្នុង Ġ រ ប âĢĭ ប ប្រ ជា ធិ ត េយ្យ Ġ ការ ចូល រួម នេះ វា ម ិន ត្រ ឹម តែ ជា Ġ សិ ទ្ធិ រ ប ស់ ព ួ ក គ េ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ទ ែត ែ វា ជា កា ព្វ កិច្ច ទៀត ផ ង Ġ ការ ចូល រួម រ ប ស់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ អា ច ធ ្វ ើ ឡើង តា ម ទ្រ ង់ ទ្រ ាយ ជា ច្ រ ើន Ġ រួម មាន ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត Ġ ការ ទទួល ព ត ៌ មាន Ġ ការ ពិ ភា ក្ស ា Ġ ការ ចូល រួម ស ហ គមន៍ Ġ ឬ Ġ ការ ជ ួយ ប្រជុំ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ Ġ ការ ក្លា យ ជា សម ា ជ ិក នៃ អង្គ ការ ស្ម ័ គ្រ ចិត្ត Ġ ការ បង់ ពន្ធ Ġ និង ការ ត វ៉ា ជា ដើម Ġ ការ ចូល រួម ទ ាំង នេះ Ġ ធ ្វ ើ ឪ ្យ ពល រដ្ឋ ម នា ចំ ណ ែក ក្នុង ការ សម ្រ េច ចិត្ត Ġ និង យ ល់ ពី ការ សម ្រ េច ច ចិត្ត ផ ង ដ ែរ Ġ ភាព ស្ម ើ គ្នា Ġ រ ប ប ប្រ ជា ធិ ត េយ្យ សង ្ក ត់ ខ ធ ្ង ន់ លើ គោ ល ការណ៍ ដ ែល ពល រដ្ឋ ទ ាំង អ ស់ Ġ មាន សិ ទ្ធិ ស្ម ើ គ្នា Ġ ភាព ស្ម ើ គ្នា មាន ន ័យ ថា ប ុ គ្គ ល Ġ ទ ាំង អ ស់ មាន ត ម្ល ៃ ស្ម ើ ៗ គ្នា Ġ និង ម ិន អា ចរ ើស អ ើង ដោយ សារ តែ ព ូ ជ សា ស ន៍ Ġ ក្រុម ជន ជាតិ ភ ស គ តិ ច Ġ សា ស នា នៅ ក្នុង រ ប ប ប្រ ជា ធិ ត េយ្យ Ġ ប ុ គ្គ ល Ġ និង ក្រុម ផ្ សេ ង ៗ នៅ តែ សិ ទ្ធិ ត ប ស់ គ េ ឪ ្យ មាន វ ប្ប ធម៌ Ġ ប ុ គ្គ ល ិក ល ក្ខ ណៈ ភា សា និង ជំ ន ឿ ផ្ សេ ង ៗ Ġ ម នុ ស្ស ទ ាំង អ ស់ ត្រូវ ប្រ ព្រ ឹត ្ត ដោយ ស្ម ើ គ្នា Ġ ចំ ព ោះ មុខ ច្ បា ប់ ការ រ អ ត់ ឪ ន ន យោ បា យ ĠÂł មាន ន ័យ ថា នៅ ពេល ដ ែល ម តិ ភាគ ច្ រ ើន គ្រ ប់ គ្រ ង់ Ġ នៅ ក្នុង រ ប ប ប្រ ជា ធិបតេយ្យ âĢĭ សិ ទ្ធិ នៃ ម តិ ភាគ តិ ច Ġ និង គ ណ ប ក្ស ជំ ទ ាស់ ត្រូវ បាន ការពារ Ġ ពល រដ្ឋ ម្ នាក់ ៗ ត្រូវ មាន ការ អ ត់ ឪ ន ឪ ្យ គ្នា ផ ង ដ ែរ Ġ តា ម ធម្ម តា រ ប ប ប្រ ជា ធិបតេយ្យ មាន ពល រដ្ឋ មក ពី វ ប្ប ធម៌ ផ្ សេ ង ៗ គ្នា Ġ ព ូ ជ សា ស ន៍ និង សា ស នា Ġ និង ក្រុម ជន ជាតិ ភាគ តិ ច Ġ សា ស នា និង សម ្ល េង ភាគ តិ ច ក្នុង ន យោ បា យ Ġ ត្រូវ បាន ការពារ ដោយ ច្ បា ប់ Ġ ការ ទទួល ខុស ត្រូវ Ġ ក្នុង រ ប ប ប្រ ជា ធិ ត េយ្យ ម ន្ ដ ្រី ដ ែល ត្រូវ បាន ត េង តាំង Ġ និង ជ្រ ើស តាំង ត្រូវ ទទួល ខុស ត្រូវ ចំ ព ោះ មុខ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ន ូវ រា ល់ ស កម្ម ភាព រ ប ស់ ខ្លួន Ġ ព ោល គ ឺត ្រ ូវ ធ ្វ ើស ម្រ េច ចិត្ត Ġ និង ប ំព េញ ភា រក ិច ្ច យោ ង តា ម ឆ ន្ទ ៈ Ġ និង គោ ល ប ំណ ង រ ប ស់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ម ិន ម ែន ខ្លួន ឯ ង ទេ Ġ ប្រ សិ ន ប ើម ន្ រ ្ ដ ី ទ ាំង ន ោះ ម ិន ប ំព េញ ការងារ រ ប ស់ ខ្លួន ឪ ្យ បាន ត្រ ឹម ត្រូវ ទេ Ġ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ អា ច ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ្រ ើស អ្នក ផ្ សេ ង ទៀត Ġ ដូច នេះ អ្នក ត ំណ ាង ត្រូវ តែ ដ ឹង សុខ ទ ត ុក ប្រ ជា ពល រដ្ឋ Ġ ការ ត្រ ួត ពិ និ ត ្យ ការ រំ ល ោ ភ អ ំណ ា ច Ġ រ ប ប ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ខ ិត ខ ំ រា ំ ង ស្ កាត់ ម ន្ ដ ្រី ជាប់ ឆ្ ន ោត Ġ ឬ ក្រុម ម នុ ស្ស ម ិន ប្រ ើ អ ំណ ា ច ខុស Ġ ឬ Ġ រំ លា ភ អ ំណ ា ច គ្នា Ġ ការ គោ រ ព សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស Ġ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស មាន ន ័យ ថា ជា ត ម្ល ៃ នៃ ការ គោ រ ព ចំ ព ោះ ជីវ ិត Ġ និង សេ ច ក្ ដ ី ថ្លៃ ថ្ន ូរ រ ប ស់ ម នុ ស្ស Ġ ល ទ្ធិ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ សង ្ក ត់ ធ ្ង ន់ លើ ត ម្ល ៃ ម នុ ស្ស គ្រ ប់ ៗ គ្នា នី តិ រដ្ឋ Ġ ម នុ ស្ស ទូ ទៅ ត្រូវ គោ រ ព ច្ បា ប់ សេ រី ភាព សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ អនុ ញ្ញា ឪ ្យ ជា អ ្វី ជា រ ប ស់ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន នឹង អា ច ធ ្វ ើស េ ដ្ឋ កិច្ច ដោយ សេ រី	1,505	▁តើ គ ោល ការណ៍ សំ ខ ាន់ នៃ ▁ប្រជា ធ ិត េយ្យ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	18	▁គោលការណ៍ សំ ខ ាន់ រ ប ស់ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ មាន ដូច ជា ប្រ ព ័ ន្ធ ព ហ ុប ក្ស ▁ដើម មាន ប្រ ព ័ ន្ធ ព ហ ុប ក្សត្រ ូវ មាន គ ណ ប ក្ស ទ ាំង អ ស់ មាន ▁ឪ កាស ប្រកួត ប្រ ជ ែង ដូច គ្នា ▁និង ស្ម ី ៗ គ្នា ▁ប្រព័ន្ធ ព ហ ុប ក្ស ផ្ ដល់ ឪ ្យ អ្នក ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ្រ ើស រ ើស ប េ ក្ខ ជន ន យោ ប ាយ ▁នៅ គ ណ ប ក្ស ▁ឆ្ន ោ ពេល ប ោះ ▁ជា ប្រ វ ត្តិ សា ស្រ ្ ដ នៅ ពេល ដ េ ល ប្រ ទេស មួយ មាន ▁គណបក្ស តែ មួយ ល ទ្ធ ផល គ ឺ ផ្ ដ ាច់ ការ ▁ប្រព័ន្ធ ព ហ ុ ផ្ ដល់ ឪ ្យ មាន ▁គណបក្ស ផ្ ដល់ ឪ ្យ មាន ▁គណបក្ស ជំ ទ ាស់ នឹង គ ណ ប ក្ស ឈ ្ន ះ ឆ្ ន ោត ▁អាច ជ ួយ ផ្ ដល់ ន ូវ ទ ស្ស នៈ ផ្ ស េង ៗ ទៅ លើ ប ញ ្ហ ាន ាន ា ▁របស់ រ ដ្ឋា ភិ បាល ▁ការបោះឆ្នោត ដោយ សារ សេ រី និង ទៀត ទ ាត់ ▁វិធី មួយ ដ ែល ពល រដ្ឋ រ ប ស់ ប្រ ទេស សំ ដ ែង សុ ច្ឆ ន្ទ ៈ រ ប ស់ គ េ គ ឺ ដោយ ជ្រ ើស រ ើស ម ន្ត ្រី ត ំណ ាង ព ួ ក គ េ ▁នៅក្នុង រ ដ្ឋា ភិ បាល ▁របប ប្រ ជា ធ ិត េយ្យ ត ំ រ ូវ ឪ ្យ ម ន ្រ ្ ដ ី ទ ាំង នៅ ត្រូវ ជ្រ ើស តាំង ឡើង ▁តាមរយៈ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ហើយ ត្រូវ ដ ក ចេញ ពី ដ ំណ ែង ដោយ ស ន្ ដ ិ វិ ធី សេ រី ▁និង ត្រ ឹម ត្រូវ ▁នៅក្នុង រ ប ប ប្រ ជា ធ ិត េយ្យ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ▁ធ្វើឡើង ជា ទៀត ទ ាត់ ▁ដើម្បី ឪ ្យ មាន ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ដោយ សេ រី និង ត្រ ឹម ត្រូវ កើត ឡើង ពល រដ្ឋ គ្រ ប់ រូប ទ ាំង អ ស់ ▁ដែល មាន អ ាយ ុច ាប់ ពី ▁២៥ ▁ឆ្នាំ ឡើង គ ិត ត្រ ឹម ▁ថ្ងៃ ប ោះ ឆ្ ន ោត មាន សិ ទ្ធិ ឈ រ ឈ្មោះ ប្រកួត ប្រ ជ ែង ▁យក ត ំណ ែង ក្នុង រ រ ដ្ឋា ភិ បាល ▁លើស ពី នេះ ▁ទៅ ម ិន ឧ ប ស គ្គ ពិ ប ាក កើត មាន ឡើង ដល់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ក្នុង ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ឡ ើយ ▁ការទទួល ស្ គ ាល់ ល ទ្ធ ផល ប ោះ ឆ្ ន ោត ▁ក្នុង ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ប ែប ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ▁ត្រូវ មាន អ្នក ឈ ្ន ះ និង អ្នក ច ាញ់ ▁ជា រឿយ ៗ អ្នក ច ាញ់ នៅ ក្នុង ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ ឿ យ៉ាង ម ុត ម ាំ ថា គ ណ ប ក្ស ▁និង ប េ ក្ខ ជន រ ប ស់ ខ្ ល យ ន មាន ល ក្ខ ណៈ ល្អ ប្រ ព ៃ ប ំ ផ ុត ហើយ ព ួ ក គ េ ប ដ ិ សេ ធម ិន ទទួល យក ▁ល ទ្ធ នៃ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ▁ការធ្វើ ប ែប នេះ គ ឺ ប្រ ឆ ាំង ទៅ នឹង គ ោល ន យោ ប ាយ ▁ប្រជាធិបតេយ្យ ▁លើស ពី នេះ ទៅ ទៀត អា ច កើត មាន អ ំព ើ ហ ិ ង ្សា ដ ែល ម ិន ម ែន ជា វិ ធី ដ ោះ ស្រ ាយ ក្នុង រ រ ប ប ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ទៀត ផ ង ▁ការចូលរួម រ ប ស់ ប្រ ជា ធ ិត េយ្យ ▁គោលការណ៍ មួយ ក្នុង ច ំណ ោម ▁គោលការណ៍ ទ ាំ ាំង អ ស់ រ ប ស់ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ គ ឺ ការ ច ូច រ ប ស់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ នៅ ប្រ ទេស ▁ការចូលរួម គ ឺ ជា សំ ខ ាន់ រ ប ស ដ ់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ នៅ ក្នុង ▁រប ▁ប ប្រ ជា ធ ិត េយ្យ ▁ការចូលរួម នេះ វ ាម ិន ត្រ ឹម តែ ជា ▁សិទ្ធិ រ ប ស់ ព ួ ក គ េ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ទ ែ តែ វា ជា កា ព្វ កិច្ច ទៀត ផ ង ▁ការចូលរួម រ ប ស់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ អា ច ធ ្វ ើ ឡើង ត ាម ទ្រ ង់ ទ្រ ាយ ជា ច ្រ ើន ▁រួម មាន ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ▁ការទទួល ព ត ៌ មាន ▁ការពិភាក្សា ▁ការចូលរួម ស ហ គមន៍ ▁ឬ ▁ការជួយ ប្រជុំ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ▁ការ ក្លា យ ជា ស មា ជ ិក នៃ អង្គ ការ ស្ម ័ គ្រ ចិត្ត ▁ការ បង់ ពន្ធ ▁និង ការ ត វ៉ា ជា ដើម ▁ការចូលរួម ទ ាំង នេះ ▁ធ្វើ ឪ ្យ ពល រដ្ឋ ម នា ច ំណ ែក ក្នុង ការ ស ម្រ េច ចិត្ត ▁និង យ ល់ ពី ការ ស ម្រ េច ច ចិត្ត ផ ង ដ ែរ ▁ភាព ស្ម ើ គ្នា ▁របប ប្រ ជា ធ ិត េយ្យ ស ង្ក ត់ ខ ធ ្ង ន់ លើ គ ោល ការណ៍ ដ ែល ពល រដ្ឋ ទ ាំង អ ស់ ▁មាន សិ ទ្ធិ ស្ម ើ គ្នា ▁ភាព ស្ម ើ គ្នា មាន ន ័យ ថា ប ុ គ្គ ល ▁ទាំងអស់ មាន ត ម្ល ៃ ស្ម ើ ៗ គ្នា ▁និង ម ិន អា ចរ ើស អ ើង ដោយ សារ តែ ព ូ ជ សា ស ន៍ ▁ក្រុម ជន ជាតិ ភ ស គ ត ិច ▁សាសនា នៅ ក្នុង រ ប ប ប្រ ជា ធ ិត េយ្យ ▁បុគ្គល ▁និង ក្រុម ផ្ ស េង ៗ នៅ តែ ស ិទ្ធ ិត ប ស់ គ េ ឪ ្យ មាន វ ប្ប ធម៌ ▁បុគ្គលិក ល ក្ខ ណៈ ភា សា និង ជំ ន ឿ ផ្ ស េង ៗ ▁មនុស្ស ទ ាំង អ ស់ ត្រូវ ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ដោយ ស្ម ើ គ្នា ▁ចំពោះ មុខ ច ្ប ាប់ ការ រ អ ត់ ឪ ន ន យោ ប ាយ ▁មាន ន ័យ ថា នៅ ពេល ដ ែល ម តិ ភាគ ច ្រ ើន គ្រ ប់ គ្រ ង់ ▁នៅក្នុង រ ប ប ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ▁សិទ្ធិ នៃ ម តិ ភាគ ត ិច ▁និង គ ណ ប ក្ស ជំ ទ ាស់ ត្រូវ បាន ការពារ ▁ពលរដ្ឋ ម្ នាក់ ៗ ត្រូវ មាន ការ អ ត់ ឪ ន ឪ ្យ គ្នា ផ ង ដ ែរ ▁តាម ធម្ម តា រ ប ប ប្រ ជា ធិបតេយ្យ មាន ពល រដ្ឋ មក ពី វ ប្ប ធម៌ ផ្ ស េង ៗ គ្នា ▁ពូជសាសន៍ និង សា ស នា ▁និង ក្រុម ជន ជាតិ ភាគ ត ិច ▁សាសនា និង ស ម្ល េង ភាគ ត ិច ក្នុង ន យោ ប ាយ ▁ត្រូវបាន ការពារ ដោយ ច ្ប ាប់ ▁ការទទួលខុសត្រូវ ▁ក្នុង រ ប ប ប្រ ជា ធ ិត េយ្យ ម ន្ ដ ្រី ដ ែល ត្រូវ បាន ត េង តាំង ▁និង ជ្រ ើស តាំង ត្រូវ ទទួល ខុស ត្រូវ ច ំព ោះ មុខ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ន ូវ រ ាល់ ស កម្ម ភាព រ ប ស់ ខ្លួន ▁ពោលគឺ ត្រូវ ធ ្វ ើស ម្រ េច ចិត្ត ▁និង ប ំព េញ ភា រ កិច្ច យ ោង ត ាម ឆ ន្ទ ៈ ▁និង គ ោល ប ំណ ង រ ប ស់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ម ិន ម ែន ខ្លួន ឯ ង ទេ ▁ប្រសិនបើ ម ន ្រ ្ ដ ី ទ ាំង ន ោះ ម ិន ប ំព េញ ការងារ រ ប ស់ ខ្លួន ឪ ្យ បាន ត្រ ឹម ត្រូវ ទេ ▁ប្រជាពលរដ្ឋ អា ច ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ្រ ើស អ្នក ផ្ ស េង ទៀត ▁ដូចនេះ អ្នក ត ំណ ាង ត្រូវ តែ ដ ឹង សុខ ទ ត ុក ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ▁ការត្រួតពិនិត្យ ការ រំ ល ោ ភ អ ំ ណា ច ▁របប ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ខ ិត ខ ំ រ ាំង ស្ កាត់ ម ន្ ដ ្រី ជាប់ ឆ្ ន ោត ▁ឬ ក្រុម ម នុ ស្ស ម ិន ប្រ ើ អ ំ ណា ច ខុស ▁ឬ ▁រំ លា ភ អ ំ ណា ច គ្នា ▁ការគោរព សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ▁សិទ្ធិ ម នុ ស្ស មាន ន ័យ ថា ជា ត ម្ល ៃ នៃ ការ គ ោរ ព ច ំព ោះ ជីវ ិត ▁និង ស េច ក្ ដ ី ថ្លៃ ថ្ន ូរ រ ប ស់ ម នុ ស្ស ▁លទ្ធិ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ស ង្ក ត់ ធ ្ង ន់ លើ ត ម្ល ៃ ម នុ ស្ស គ្រ ប់ ៗ គ្នា នី តិ រដ្ឋ ▁មនុស្ស ទូ ទៅ ត្រូវ គ ោរ ព ច ្ប ាប់ សេ រី ភាព សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁អនុ ញ្ញា ឪ ្យ ជា អ ្វី ជា រ ប ស់ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន នឹង អា ច ធ ្វ ើស េ ដ្ឋ កិច្ច ដោយ សេ រី	1,363
តើព្រំដែនថ្មីរបស់លោក ចន កេណ្ណឹឌឺ ជាអ្វី	null	ព្រំដែនថ្មីរបស់លោក ចន កេណ្ណឹឌឺ គឺការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនិងភាពក្រីក្រការប្រកាន់ពូជសាសន៍និងការយឺតយ៉ាវផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្កបច្ចេកវិទ្យា ដែលជាវិបត្ដិបន្សល់ពីអាណិតប្រធានាធិបតីមុនៗ	null	ព្រំដែនថ្មីរបស់លោក ចន កេណ្ណឹឌឺ គឺការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនិងភាពក្រីក្រការប្រកាន់ពូជសាសន៍និងការយឺតយ៉ាវផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្កបច្ចេកវិទ្យា ដែលជាវិបត្ដិបន្សល់ពីអាណិតប្រធានាធិបតីមុនៗ	ត ើ ព្រ ំ ដ ែន ថ ្ម ី រ ប ស់ លោក Ġ ច ន Ġ ក េ ណ្ណ ឹ ឌ ឺ Ġ ជា អ ្វី Ġ	24	ព្រ ំ ដ ែន ថ ្ម ី រ ប ស់ លោក Ġ ច ន Ġ ក េ ណ្ណ ឹ ឌ ឺ Ġ គ ឺ ការ ប្រ យ ុទ្ធ ប្រ ឆ ាំង និង ភាព ក្រ ី ក្រ ការ ប្រ កាន់ ព ូ ជ សា ស ន៍ និង ការ យ ឺត យ៉ា វ ផ្ ន ែក វិទ្យា សា ស្រ ្ក ប ច្ច េក វិទ្យា Ġ ដ ែល ជា វិ ប ត ្ ដ ិប ន្ ស ល់ ពី អា ណ ិត ប្រ ធាន ា ធិ បតី ម ុន ៗ	83	▁តើ ព្រ ំ ដ ែន ថ ្ម ី រ ប ស់ លោក ▁ចន ▁ក េ ណ្ណ ឹ ឌ ឺ ▁ជា អ ្វី ▁	22	▁ព្រំដែន ថ ្ម ី រ ប ស់ លោក ▁ចន ▁ក េ ណ្ណ ឹ ឌ ឺ ▁គឺ ការ ប្រ យ ុទ្ធ ប្រ ឆ ាំង និង ភាព ក្រ ី ក្រ ការ ប្រ កាន់ ព ូ ជ សា ស ន៍ និង ការ យ ឺត យ៉ា វ ផ្ ន ែក វិទ្យា សា ស្រ ្ក ប ច្ច េក វិទ្យា ▁ដែល ជា វិ ប ត ្ ដ ិប ន្ ស ល់ ពី អា ណ ិត ប្រ ធាន ា ធិ បតី ម ុន ៗ	77
ហេតុអ្វីបានជាសម្តេច នរោត្តម សីហនុ មានប្រជាប្រិយភាពខ្លាំង	null	បានជាសម្តេច នរោត្តម សីហនុ មានប្រជាប្រិយភាពខ្លាំងព្រោះប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទទួលស្គាល់ព្រះអង្គជាបិតាឯករាជ្យជាតិ និងសន្តុភាពជាតិ ទោះបីជាព្រះអង្គរចុះចេញពីរាជបល្លង្គក៏ដោយ ក៏ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅតែគោរព និងមានជំនឿជាក់លើព្រះអង្គជាមហាក្សត្រដដែល	null	បានជាសម្តេច នរោត្តម សីហនុ មានប្រជាប្រិយភាពខ្លាំងព្រោះប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទទួលស្គាល់ព្រះអង្គជាបិតាឯករាជ្យជាតិ និងសន្តុភាពជាតិ ទោះបីជាព្រះអង្គរចុះចេញពីរាជបល្លង្គក៏ដោយ ក៏ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅតែគោរព និងមានជំនឿជាក់លើព្រះអង្គជាមហាក្សត្រដដែល	ហេតុ អ ្វី បាន ជា សម ្ត េច Ġ ន រ ោត ្ត ម Ġ សី ហ នុ Ġ មាន ប្រ ជា ប្រ ិយ ភាព ខ្ លា ំ ង Ġ	26	បាន ជា សម ្ត េច Ġ ន រ ោត ្ត ម Ġ សី ហ នុ Ġ មាន ប្រ ជា ប្រ ិយ ភាព ខ្ លា ំ ង ព្រ ោះ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ខ្ ម ែរ ទទួល ស្ គ ាល់ ព្រ ះ អង្គ ជា ប ិត ា ឯក រាជ ្យ ជាតិ Ġ និង ស ន្ត ុ ភាព ជាតិ Ġ ទ ោះ បី ជា ព្រ ះ អង្គ រ ច ុះ ចេញ ពី រាជ ប ល្ល ង្គ ក ៏ ដោយ Ġ ក ៏ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ខ្ ម ែរ នៅ តែ គោ រ ព Ġ និង មាន ជំ ន ឿ ជា ក់ លើ ព្រ ះ អង្គ ជា ម ហា ក្សត្រ ដ ដ ែល	104	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា សម ្ត េច ▁នរោត្តម ▁សីហនុ ▁មាន ប្រ ជា ប្រ ិយ ភាព ខ្ ល ាំង ▁	19	▁បានជា សម ្ត េច ▁នរោត្តម ▁សីហនុ ▁មាន ប្រ ជា ប្រ ិយ ភាព ខ្ ល ាំង ព្រ ោះ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ខ្ ម ែរ ទទួល ស្ គ ាល់ ព្រ ះ អង្គ ជា ប ិត ា ឯក រាជ ្យ ជាតិ ▁និង ស ន្ត ុ ភាព ជាតិ ▁ទោះបីជា ព្រ ះ អង្គ រ ច ុះ ចេញ ពី រាជ ប ល្ល ង្គ ក ៏ ដោយ ▁ក៏ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ខ្ ម ែរ នៅ តែ គ ោរ ព ▁និង មាន ជំ ន ឿ ជ ាក់ លើ ព្រ ះ អង្គ ជា ម ហា ក្សត្រ ដ ដ ែល	92
ចំនោលជនបទមកកាន់ទីក្រុង បណ្តាលមកពីមូលហេតុអ្វី	null	បំលាស់លំនៅស្ថានពីជនបទមកកាន់ទីក្រុង បណ្តាលមកពីបញ្ហាអសន្តិសុខ និងបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារ	null	បំលាស់លំនៅស្ថានពីជនបទមកកាន់ទីក្រុង បណ្តាលមកពីបញ្ហាអសន្តិសុខ និងបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារ	ចំ ន ោល ជន បទ មក កាន់ ទី ក្រុង Ġ បណ្ត ាល មក ពី ម ូល ហេតុ អ ្វី Ġ	18	ប ំ លាស់ លំ នៅ ស្ថាន ពី ជន បទ មក កាន់ ទី ក្រុង Ġ បណ្ត ាល មក ពី ប ញ ្ហ ា អ ស ន្ត ិស ុ ខ Ġ និង ប ញ ្ហ ាស េ ដ្ឋ កិច្ច គ្រួសារ	36	▁ចំន ោល ជន បទ មក កាន់ ទី ក្រុង ▁បណ្តាល មក ពី ម ូល ហេតុ អ ្វី ▁	16	▁បំ លាស់ លំ នៅ ស្ថាន ពី ជន បទ មក កាន់ ទី ក្រុង ▁បណ្តាល មក ពី ប ញ ្ហ ា អ ស ន្ត ិ សុខ ▁និង ប ញ ្ហ ាស េ ដ្ឋ កិច្ច គ្រួសារ	33
យោងតាមច្បាប់ផ្លូវថ្នល់ តើមានប្រភេទការងារឬអាជីវកម្ម អ្វីខ្លះនៅក្នុង និងពាក់ព័ន្ធវិស័យ សំណង់ផ្លូវថ្នល់ និងសំណង់សាធារណការ ដែលតម្រូវអោយមានអជ្ញាប័ណ្ណ	null	ការប្រកបអាជីកម្មលើវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្លូវថ្នល់ ការថែទាំ និងការបើកមន្ទីរពិសោធន៍វិស័យផ្លូវថ្នល់ ត្ម្រូវមានអាជ្ញាបណ្ណ ចេញអោយដោយសមត្ថកិច្ចគ្រប់គ្រងផ្លូវថ្នល់លក្ខខណ្ឌនិងនីតិវិធីនៃការស្នើសុំអាជ្ញាបណ្ណប្រកបអាជីវកម្មលើវិស័យហេដ្ឋារចនា សម្ព័ន្ធផ្លូវថ្នល់ ការថែទាំផ្លូវថ្នល់ និងការបើកមន្ទីរពិសោធវិស័យផ្លូវថ្នល់ត្រូវកំណត់ដោយ អនុក្រឹត្យ	null	ការប្រកបអាជីកម្មលើវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្លូវថ្នល់ ការថែទាំ និងការបើកមន្ទីរពិសោធន៍វិស័យផ្លូវថ្នល់ ត្ម្រូវមានអាជ្ញាបណ្ណ ចេញអោយដោយសមត្ថកិច្ចគ្រប់គ្រងផ្លូវថ្នល់លក្ខខណ្ឌនិងនីតិវិធីនៃការស្នើសុំអាជ្ញាបណ្ណប្រកបអាជីវកម្មលើវិស័យហេដ្ឋារចនា សម្ព័ន្ធផ្លូវថ្នល់ ការថែទាំផ្លូវថ្នល់ និងការបើកមន្ទីរពិសោធវិស័យផ្លូវថ្នល់ត្រូវកំណត់ដោយ អនុក្រឹត្យ	យោ ង តា ម ច្ បា ប់ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ Ġ ត ើម ាន ប្រ ភ េ ទ ការងារ ឬ អា ជីវ កម្ម Ġ អ ្វី ខ្ ល ះ នៅ ក្នុង Ġ និង ពាក់ ព ័ន ្ ធ វិ ស ័យ Ġ សំ ណ ង់ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ Ġ និង សំ ណ ង់ សា ធា រណ ការ Ġ ដ ែល ត ម្រ ូវ អោយ មាន អ ជ្ញ ាប ័ ណ្ណ ĠĠ	66	ការ ប្រ ក ប អា ជី កម្ម លើ វិ ស ័យ ហ េ ដ្ឋា រ ច នា សម ្ ព ័ន ្ ធ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ Ġ ការ ថ ែ ទ ាំ Ġ និង ការ ប ើក ម ន្ទ ី រ ពិ ស ោ ធ ន៍ វិ ស ័យ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ Ġ ត ្ម ្រ ូវ មាន អា ជ្ញ ាប ណ្ណ Ġ ចេញ អោយ ដោយ សម ត្ថ កិច្ច គ្រ ប់ គ្រ ង ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ល ក្ខ ខ ណ្ឌ និង នី តិ វិ ធី នៃ ការ ស្ន ើស ុំ អា ជ្ញ ាប ណ្ណ ប្រ ក ប អា ជីវ កម្ម លើ វិ ស ័យ ហ េ ដ្ឋា រ ច នា Ġ សម ្ ព ័ន ្ ធ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ Ġ ការ ថ ែ ទ ាំ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ Ġ និង ការ ប ើក ម ន្ទ ី រ ពិ ស ោ ធ វិ ស ័យ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ត្រូវ កំ ណ ត់ ដោយ Ġ អនុ ក្រ ឹត ្យ	156	▁យោង ត ាម ច ្ប ាប់ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ▁តើ មាន ប្រ ភ េ ទ ការងារ ឬ អា ជីវ កម្ម ▁អ្វី ខ្ ល ះ នៅ ក្នុង ▁និង ពាក់ ព ័ ន្ធ វិ ស ័យ ▁សំណង់ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ▁និង ស ំណ ង់ សា ធា រណ ការ ▁ដែល ត ម្រ ូវ អោយ មាន អ ជ្ញ ាប ័ ណ្ណ ▁	59	▁ការប្រ ក ប អា ជី កម្ម លើ វិ ស ័យ ហ េ ដ្ឋា រ ច នា ស ម្ព ័ ន្ធ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ▁ការថែទាំ ▁និង ការ ប ើក ម ន្ទ ី រ ពិ ស ោ ធ ន៍ វិ ស ័យ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ▁ត ្ ម្រ ូវ មាន អា ជ្ញ ាប ណ្ណ ▁ចេញ អោយ ដោយ សម ត្ថ កិច្ច គ្រ ប់ គ្រ ង ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ល ក្ខ ខ ណ្ឌ និង នី តិ វិ ធី នៃ ការ ស្ន ើស ុំ អា ជ្ញ ាប ណ្ណ ប្រ ក ប អា ជីវ កម្ម លើ វិ ស ័យ ហ េ ដ្ឋា រ ច នា ▁សម្ព័ន្ធ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ▁ការថែទាំ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ▁និង ការ ប ើក ម ន្ទ ី រ ពិ ស ោ ធ វិ ស ័យ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ត្រូវ ក ំណ ត់ ដោយ ▁អនុក្រឹត្យ	137
តាមពន្លយស៊ីតូប្លាស តើគេចែកណឺរ៉ូនជាប៉ុន្មានផ្នែក?	null	តាមពន្លយស៊ីតូប្លាស គេចែកណឺរ៉ូនជា ៣ ផ្នែកគឺណឺរ៉ូនឯកប៉ូលណឺរ៉ូនទ្វេប៉ូលណឺរ៉ូនពហុប៉ូល	null	តាមពន្លយស៊ីតូប្លាស គេចែកណឺរ៉ូនជា ៣ ផ្នែកគឺណឺរ៉ូនឯកប៉ូលណឺរ៉ូនទ្វេប៉ូលណឺរ៉ូនពហុប៉ូល	តា ម ព ន្ ល យ ស៊ី តូ ប្ លា ស Ġ ត ើ គ េច ែក ណ ឺ រ៉ូ ន ជា ប៉ ុន ្ម ាន ផ្ ន ែក ? Ġ	28	តា ម ព ន្ ល យ ស៊ី តូ ប្ លា ស Ġ គ េច ែក ណ ឺ រ៉ូ ន ជា Ġ ៣ Ġ ផ្ ន ែក គ ឺ ណ ឺ រ៉ូ ន ឯក ប៉ ូល ណ ឺ រ៉ូ ន ទ ្វ េ ប៉ ូល ណ ឺ រ៉ូ ន ព ហ ុប ៉ ូល Âł	50	▁តាម ព ន ្ល យ ស៊ី ត ូប ្លា ស ▁តើ គ េច ែក ណ ឺ រ៉ូ ន ជា ប៉ ុន ្ មាន ផ្ ន ែក ? ▁	26	▁តាម ព ន ្ល យ ស៊ី ត ូប ្លា ស ▁គេច ែក ណ ឺ រ៉ូ ន ជា ▁៣ ▁ផ្នែក គ ឺ ណ ឺ រ៉ូ ន ឯក ប៉ ូល ណ ឺ រ៉ូ ន ទ ្វ េ ប៉ ូល ណ ឺ រ៉ូ ន ព ហ ុ ប៉ ូល ▁	46
តើតក្ករូប ស្ថិតក្នុងវិចារបែបណា មានគោលការណ៍ដូចម្តេចខ្លះ	null	១ តក្ករូប ស្ថិតក្នុងអនុមានញែកសាររូប តក្ករូបជាវប្រភេទនៃវិចារមួយមានបំនងបង្ហាញបដិញ្ញាថ្មី ដោយបដិញ្ញាពីរដែលគេបានទទួលស្គាល់រួចហើយ ហៅថាមូលបដិញ្ញាតាមការីស្តូត តក្ករូបដើម្បីអោយមានលក្ខណៈត្រឹមត្រូវ ត្រូវបំពេញល័ក្ខខ័ណ្ឌពីរគឺ ល័ក្ខខ័ណ្ឌន័យ មូលបដិញ្ញានីមួយៗ មិនត្រូវមានន័យខុសគ្នាទេ ល័ក្ខខ័ណ្ឌរូបរាង តក្ករូប ត្រូវប្រព្រឹត្តទៅតាមនិយមទាំងឡាយ របស់តក្កវិជ្ជាសាររូប	null	១ តក្ករូប ស្ថិតក្នុងអនុមានញែកសាររូប តក្ករូបជាវប្រភេទនៃវិចារមួយមានបំនងបង្ហាញបដិញ្ញាថ្មី ដោយបដិញ្ញាពីរដែលគេបានទទួលស្គាល់រួចហើយ ហៅថាមូលបដិញ្ញាតាមការីស្តូត តក្ករូបដើម្បីអោយមានលក្ខណៈត្រឹមត្រូវ ត្រូវបំពេញល័ក្ខខ័ណ្ឌពីរគឺ ល័ក្ខខ័ណ្ឌន័យ មូលបដិញ្ញានីមួយៗ មិនត្រូវមានន័យខុសគ្នាទេ ល័ក្ខខ័ណ្ឌរូបរាង តក្ករូប ត្រូវប្រព្រឹត្តទៅតាមនិយមទាំងឡាយ របស់តក្កវិជ្ជាសាររូប	ត ើត ក្ក រូប Ġ ស្ ថ ិត ក្នុង វិ ចារ ប ែប ណា Ġ មាន គោ ល ការណ៍ ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ Ġ	24	១ Ġ ត ក្ក រូប Ġ ស្ ថ ិត ក្នុង អនុ មាន ញ ែក សារ រូប Ġ ត ក្ក រូប ជា វ ប្រ ភ េ ទ នៃ វិ ចារ មួយ មាន ប ំ ន ង បង ្ហ ាញ ប ដ ិញ ្ញ ា ថ ្ម ី Ġ ដោយ ប ដ ិញ ្ញ ា ពី រ ដ ែល គ េ បាន ទទួល ស្ គ ាល់ រ ួច ហើយ Ġ ហ ៅ ថា ម ូល ប ដ ិញ ្ញ ាត ាម ការ ី ស្ត ូត Ġ ត ក្ក រូប ដើម ្ប ី អោយ មាន ល ក្ខ ណៈ ត្រ ឹម ត្រូវ Ġ ត្រូវ ប ំព េញ ល ័ ក្ខ ខ ័ណ្ឌ ពី រ គ ឺ Ġ ល ័ ក្ខ ខ ័ណ្ឌ ន ័យ Ġ ម ូល ប ដ ិញ ្ញ ាន ី មួយ ៗ Ġ ម ិន ត្រូវ មាន ន ័យ ខុស គ្នា ទេ Ġ ល ័ ក្ខ ខ ័ណ្ឌ រូប រា ង Ġ ត ក្ក រូប Ġ ត្រូវ ប្រ ព្រ ឹត ្ត ទៅ តា ម និយម ទ ាំង ឡា យ Ġ រ ប ស់ ត ក្ក វិជ្ជា សារ រូប	163	▁តើ ត ក្ក រូប ▁ស្ថិត ក្នុង វិ ចារ ប ែប ណា ▁មាន គ ោល ការណ៍ ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁	22	▁១ ▁ត ក្ក រូប ▁ស្ថិត ក្នុង អនុ មាន ញ ែក សារ រូប ▁ត ក្ក រូប ជា វ ប្រ ភ េ ទ នៃ វិ ចារ មួយ មាន ប ំ ន ង ប ង្ហ ាញ ប ដ ិ ញ្ញា ថ ្ម ី ▁ដោយ ប ដ ិ ញ្ញា ពី រ ដ ែល គ េ បាន ទទួល ស្ គ ាល់ រ ួច ហើយ ▁ហៅ ថា ម ូល ប ដ ិ ញ្ញា ត ាម ការ ី ស្ត ូត ▁ត ក្ក រូប ដើម ្ប ី អោយ មាន ល ក្ខ ណៈ ត្រ ឹម ត្រូវ ▁ត្រូវ ប ំព េញ ល ័ ក្ខ ខ ័ណ្ឌ ពី រ គ ឺ ▁ល ័ ក្ខ ខ ័ណ្ឌ ន ័យ ▁មូល ប ដ ិ ញ្ញា នី មួយ ៗ ▁មិន ត្រូវ មាន ន ័យ ខុស គ្នា ទេ ▁ល ័ ក្ខ ខ ័ណ្ឌ រូប រ ាង ▁ត ក្ក រូប ▁ត្រូវ ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ទៅ ត ាម និយម ទ ាំង ឡា យ ▁របស់ ត ក្ក វិជ្ជា សារ រូប	153
តើច្បាប់ការប្រឆំាងអំពើពុករលួយមានគោលដៅយ៉ាងដូចម្តេច	null	ច្បាប់នៃលការប្រឆំាងអំពើករលួយមានគោលដៅប្រយុទ្ធប្រឆាំង និងអំពើពុករលួយលតាមរយៈការចាត់វិធានការអប់រំបង្ការទប់ស្កាត់ និងអនុវត្តន៍ច្បាប់បង្ក្រាបបទល្មើសពុករលួយហើយដោយមានការចូលរួមនឹងគាំទ្រពីមហាជននិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ	null	ច្បាប់នៃលការប្រឆំាងអំពើករលួយមានគោលដៅប្រយុទ្ធប្រឆាំង និងអំពើពុករលួយលតាមរយៈការចាត់វិធានការអប់រំបង្ការទប់ស្កាត់ និងអនុវត្តន៍ច្បាប់បង្ក្រាបបទល្មើសពុករលួយហើយដោយមានការចូលរួមនឹងគាំទ្រពីមហាជននិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ	ត ើ ច្ បា ប់ ការ ប្រ ឆ ំ ាង អ ំព ើ ពុ ករ ល ួយ មាន គោ ល ដ ៅ យ៉ាង ដូច ម្ ត េច Ġ	27	ច្ បា ប់ នៃ ល ការ ប្រ ឆ ំ ាង អ ំព ើក រ ល ួយ មាន គោ ល ដ ៅ ប្រ យ ុទ្ធ ប្រ ឆ ាំង Ġ និង អ ំព ើ ពុ ករ ល ួយ ល តា ម រ âĢĭ យ ៈ ការ ច ាត់ វិ ធាន ការ អ ប់ រំ បង ្ក ារ ទ ប់ ស្ កាត់ Ġ និង អនុ វត្ត ន៍ ច្ បា ប់ បង ្ក ្រា ប បទ ល ្ម ើស ពុ ករ ល ួយ ហើយ ដោយ មាន ការ ចូល រួម នឹង គ ាំ ទ្រ ពី ម ហា ជន និង កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ អ ន្ត រ ជាតិ	97	▁តើ ច ្ប ាប់ ការ ប្រ ឆ ំ ាង អ ំព ើ ពុ ករ ល ួយ មាន គ ោល ដ ៅ យ៉ាង ដូច ម ្ត េច ▁	26	▁ច្បាប់ នៃ ល ការ ប្រ ឆ ំ ាង អ ំព ើក រ ល ួយ មាន គ ោល ដ ៅ ប្រ យ ុទ្ធ ប្រ ឆ ាំង ▁និង អ ំព ើ ពុ ករ ល ួយ ល ត ាម រ ▁យ ៈ ការ ច ាត់ វិ ធាន ការ អ ប់ រំ ប ង្ក ារ ទ ប់ ស្ កាត់ ▁និង អនុ វត្ត ន៍ ច ្ប ាប់ ប ង្ក ្រា ប បទ ល ្ម ើស ពុ ករ ល ួយ ហើយ ដោយ មាន ការ ចូល រួម នឹង គ ាំ ទ្រ ពី ម ហា ជន និង កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ អ ន្ត រ ជាតិ	95
តើបុគ្គលិកអប់រំមានសិទ្ធិអ្វីខ្លះ	null	បុគ្គលិកអប់រំមានសិទ្ធិសិទ្ធិទទួលតម្លៃវិជ្ជាជីវៈសេចក្តីថ្លៃថ្នូរនិងការយកចិត្តទុកដាក់ពីសង្គមសិទ្ធិអភិវឌ្ឍវិជ្ជាជីវៈសិទ្ធិបង្កើត ឬចូលរួមក្នុងសមាគមបុគ្គលិកអប់រំ ឬសមាគមវិជ្ជាជីវៈផ្សេងៗតាមច្បាប់កំណត់ជាធរមានសិទ្ធិរៀបចំប្រជុំលើការងារអប់រំសាធារណៈសិទ្ធិរួមក្នុងកិច្ចនយោបាយតាមច្បាប់កំណត់សិទ្ធិចូលរួមយ៉ាងសកម្ម និងពេញលេញនៅក្នុងការអភិវឌ្ឍស្តង់ដារអប់រំថ្នាក់មូលដ្ឋាន និងថ្នាក់ជាតិដោយផ្ទាល់ ឬតាមរយៈតំណាងរបស់ខ្លួនទទួលសេវាកម្មអប់រំផ្សេងទៀតប្រកបដោយសមធម៌សិទ្ធិផ្សេងៗទៀតតាមបទបញ្ញត្តិនៃច្បាប់ធរមាន	null	បុគ្គលិកអប់រំមានសិទ្ធិសិទ្ធិទទួលតម្លៃវិជ្ជាជីវៈសេចក្តីថ្លៃថ្នូរនិងការយកចិត្តទុកដាក់ពីសង្គមសិទ្ធិអភិវឌ្ឍវិជ្ជាជីវៈសិទ្ធិបង្កើត ឬចូលរួមក្នុងសមាគមបុគ្គលិកអប់រំ ឬសមាគមវិជ្ជាជីវៈផ្សេងៗតាមច្បាប់កំណត់ជាធរមានសិទ្ធិរៀបចំប្រជុំលើការងារអប់រំសាធារណៈសិទ្ធិរួមក្នុងកិច្ចនយោបាយតាមច្បាប់កំណត់សិទ្ធិចូលរួមយ៉ាងសកម្ម និងពេញលេញនៅក្នុងការអភិវឌ្ឍស្តង់ដារអប់រំថ្នាក់មូលដ្ឋាន និងថ្នាក់ជាតិដោយផ្ទាល់ ឬតាមរយៈតំណាងរបស់ខ្លួនទទួលសេវាកម្មអប់រំផ្សេងទៀតប្រកបដោយសមធម៌សិទ្ធិផ្សេងៗទៀតតាមបទបញ្ញត្តិនៃច្បាប់ធរមាន	ត ើប ុ គ្គ ល ិក អ ប់ រំ មាន សិ ទ្ធិ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	17	ប ុ គ្គ ល ិក អ ប់ រំ មាន សិ ទ្ធិ សិ ទ្ធិ ទទួល ត ម្ល ៃ វិជ្ជា ជីវ ៈ សេ ច ក្តី ថ្លៃ ថ្ន ូរ និង ការ យកចិត្តទុកដាក់ ពី សង ្ គម សិ ទ្ធិ អភិវឌ្ឍ វិជ្ជា ជីវ ៈ សិ ទ្ធិ បង ្ក ើត Ġ ឬ ចូល រួម ក្នុង សម ា គម ប ុ គ្គ ល ិក អ ប់ រំ Ġ ឬ សម ា គម វិជ្ជា ជីវ ៈ ផ្ សេ ង ៗ តា ម ច្ បា ប់ កំ ណ ត់ ជា ធរ មាន សិ ទ្ធិ រៀបចំ ប្រជុំ លើក ារ ងារ អ ប់ រំ សា ធា រណៈ សិ ទ្ធិ រួម ក្នុង កិច្ច ន យោ បា យ តា ម ច្ បា ប់ កំ ណ ត់ សិ ទ្ធិ ចូល រួម យ៉ាង ស កម្ម Ġ និង ព េញ ល េញ នៅ ក្នុង ការ អភិវឌ្ឍ ស្ត ង់ ដា រ អ ប់ រំ ថ្ន ាក់ ម ូល ដ្ឋាន Ġ និង ថ្ន ាក់ ជាតិ ដោយ ផ្ ទ ាល់ Ġ ឬ តា ម រយ ៈ ត ំណ ាង រ ប ស់ ខ្លួន ទទួល សេ វា កម្ម អ ប់ រំ ផ្ សេ ង ទៀត ប្រ ក ប ដោយ សម ធម៌ សិ ទ្ធិ ផ្ សេ ង ៗ ទៀត តា ម បទ បញ្ញត្តិ នៃ ច្ បា ប់ ធរ មាន	193	▁តើ ប ុ គ្គ ល ិក អ ប់ រំ មាន សិ ទ្ធិ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	17	▁បុគ្គលិក អ ប់ រំ មាន សិ ទ្ធិ សិ ទ្ធិ ទទួល ត ម្ល ៃ វិជ្ជា ជីវ ៈ ស េច ក្តី ថ្លៃ ថ្ន ូរ និង ការ យកចិត្តទុកដាក់ ពី ស ង្គ ម សិ ទ្ធិ អភិវឌ្ឍ វិជ្ជា ជីវ ៈ សិ ទ្ធិ ប ង្ក ើត ▁ឬ ចូល រួម ក្នុង ស មា គម ប ុ គ្គ ល ិក អ ប់ រំ ▁ឬ ស មា គម វិជ្ជា ជីវ ៈ ផ្ ស េង ៗ ត ាម ច ្ប ាប់ ក ំណ ត់ ជា ធរ មាន សិ ទ្ធិ រៀបចំ ប្រជុំ លើ ការងារ អ ប់ រំ សា ធា រណៈ សិ ទ្ធិ រួម ក្នុង កិច្ច ន យោ ប ាយ ត ាម ច ្ប ាប់ ក ំណ ត់ សិ ទ្ធិ ចូល រួម យ៉ាង ស កម្ម ▁និង ព េញ ល េញ នៅ ក្នុង ការ អភិវឌ្ឍ ស្ត ង់ ដា រ អ ប់ រំ ថ្ន ាក់ ម ូល ដ្ឋាន ▁និង ថ្ន ាក់ ជាតិ ដោយ ផ្ ទ ាល់ ▁ឬ ត ាម រយ ៈ ត ំណ ាង រ ប ស់ ខ្លួន ទទួល សេ វា កម្ម អ ប់ រំ ផ្ ស េង ទៀត ប្រ ក ប ដោយ សម ធម៌ សិ ទ្ធិ ផ្ ស េង ៗ ទៀត ត ាម បទ បញ្ញត្តិ នៃ ច ្ប ាប់ ធរ មាន	188
តើតុលាការមានសារៈសំខាន់ដូចម្តេចចំពោះជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជន	null	តួនាទីនៃតុលាការគឺពន្យល់អំពីច្បាប់តុលាការការពារសិទ្ធិសេរីភាព និងករណីយកិច្ចរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលមានចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញជាអ្នករក្សាការពារសណ្តាប់ធ្នាប់ សន្តិសុខសាធារណៈជាអ្នករក្សាការពារ សុវត្ថិភាពផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្តជូនដល់ប្រជាពលរដ្ឋជាអ្នកទប់ស្កាត់ មិនអោយសិទ្ធិរបស់បុគ្គលម្នាក់ប្រើហួសព្រំដែនដែលទៅរំលោភដល់សិទ្ធិអ្នកដទៃជាអ្នកផ្តល់យុត្តិធម៌ដល់ប្រជារាស្រ្ត ធានាដល់ការអនុវត្តច្បាប់ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពជាអ្នកដោះស្រាយជំលោះ ឬវិវាទផ្សេងៗជាអ្នកសម្រេចក្តីប្រកាសសាលាក្រម ប្រសិនបើតុលាការគ្មានយុត្តិធម៌ប្រជារាស្រ្តគ្មានជំនឿលើច្បាប់ហើយប្រាកដជារិះរកមធ្យោបាយផ្ទាល់ខ្លួនដោយមិនពឹងលើច្បាប់ដែលនាំឱ្យមានបញ្ហាអស្ថិរភាពសង្គម	null	តួនាទីនៃតុលាការគឺពន្យល់អំពីច្បាប់តុលាការការពារសិទ្ធិសេរីភាព និងករណីយកិច្ចរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលមានចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញជាអ្នករក្សាការពារសណ្តាប់ធ្នាប់ សន្តិសុខសាធារណៈជាអ្នករក្សាការពារ សុវត្ថិភាពផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្តជូនដល់ប្រជាពលរដ្ឋជាអ្នកទប់ស្កាត់ មិនអោយសិទ្ធិរបស់បុគ្គលម្នាក់ប្រើហួសព្រំដែនដែលទៅរំលោភដល់សិទ្ធិអ្នកដទៃជាអ្នកផ្តល់យុត្តិធម៌ដល់ប្រជារាស្រ្ត ធានាដល់ការអនុវត្តច្បាប់ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពជាអ្នកដោះស្រាយជំលោះ ឬវិវាទផ្សេងៗជាអ្នកសម្រេចក្តីប្រកាសសាលាក្រម ប្រសិនបើតុលាការគ្មានយុត្តិធម៌ប្រជារាស្រ្តគ្មានជំនឿលើច្បាប់ហើយប្រាកដជារិះរកមធ្យោបាយផ្ទាល់ខ្លួនដោយមិនពឹងលើច្បាប់ដែលនាំឱ្យមានបញ្ហាអស្ថិរភាពសង្គម	ត ើត ុល ាក ារ មាន សារ ៈ សំ ខា ន់ ដូច ម្ ត េច ចំ ព ោះ ជីវ ភាព រស់ នៅ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន Ġ	28	ត ួន ា ទី នៃ ត ុល ាក ារ គ ឺ ព ន្ យ ល់ អ ំព ី ច្ បា ប់ ត ុល ាក ារ ការពារ សិ ទ្ធិ សេ រី ភាព Ġ និង ករណី យក ិច ្ច រ ប ស់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ដ ែល មាន ច ែង នៅ ក្នុង រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ ជា អ្នក រក ្សា ការពារ ស ណ្ត ាប់ ធ ្នា ប់ Ġ ស ន្ត ិស ុ ខ សា ធា រណៈ ជា អ្នក រក ្សា ការពារ Ġ សុ វ ត្ថ ិ ភាព ផ្ល ូវ កាយ Ġ និង ផ្ល ូវ ចិត្ត ជ ូន ដល់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ជា អ្នក ទ ប់ ស្ កាត់ Ġ ម ិន អោយ សិ ទ្ធិ រ ប ស់ ប ុ គ្គ ល ម្ នាក់ ប្រ ើ ហ ួស ព្រ ំ ដ ែន ដ ែល ទៅ រំ ល ោ ភ ដល់ សិ ទ្ធិ អ្នក ដ ទ ៃ ជា អ្នក ផ្ ត ល់ យុត្តិ ធម៌ ដល់ ប្រ ជា រា ស្រ ្ត Ġ ធាន ា ដល់ ការ អនុ វត្ត ច្ បា ប់ ឱ្យ មាន ប្រ សិ ទ្ធ ភាព ជា អ្នក ដ ោះ ស្រ ាយ ជំ ល ោះ Ġ ឬ វិ វា ទ ផ្ សេ ង ៗ ជា អ្នក សម ្រ េច ក្តី ប្រ កាស សា លា ក្រ ម Ġ ប្រ សិ ន ប ើត ុល ាក ារ គ ្ម ាន យុត្តិ ធម៌ ប្រ ជា រា ស្រ ្ត គ ្ម ាន ជំ ន ឿ លើ ច្ បា ប់ ហើយ ប្រា ក ដ ជា រិ ះ រក ម ធ ្យ ោ បា យ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន ដោយ ម ិន ព ឹង លើ ច្ បា ប់ ដ ែល នាំ ឱ្យ មាន ប ញ ្ហ ា អ ស្ ថ ិ រ ភាព សង ្ គម	269	▁តើ ត ុល ា ការ មាន សារ ៈ សំ ខ ាន់ ដូច ម ្ត េច ច ំព ោះ ជីវ ភាព រស់ នៅ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ▁	28	▁តួនាទី នៃ ត ុល ា ការ គ ឺ ព ន ្យ ល់ អ ំព ី ច ្ប ាប់ ត ុល ា ការ ការពារ សិ ទ្ធិ សេ រី ភាព ▁និង ករណី យ កិច្ច រ ប ស់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ដ ែល មាន ច ែង នៅ ក្នុង រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ ជា អ្នក រក ្សា ការពារ ស ណ្ត ាប់ ធ ្ន ាប់ ▁សន្តិសុខ សា ធា រណៈ ជា អ្នក រក ្សា ការពារ ▁សុវត្ថិភាព ផ្ល ូវ កាយ ▁និង ផ្ល ូវ ចិត្ត ជ ូន ដល់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ជា អ្នក ទ ប់ ស្ កាត់ ▁មិន អោយ សិ ទ្ធិ រ ប ស់ ប ុ គ្គ ល ម្ នាក់ ប្រ ើ ហ ួស ព្រ ំ ដ ែន ដ ែល ទៅ រំ ល ោ ភ ដល់ សិ ទ្ធិ អ្នក ដ ទ ៃ ជា អ្នក ផ្ ត ល់ យុត្តិ ធម៌ ដល់ ប្រ ជា រា ស្រ ្ត ▁ធានា ដល់ ការ អនុ វត្ត ច ្ប ាប់ ឱ្យ មាន ប្រ ស ិទ្ធ ភាព ជា អ្នក ដ ោះ ស្រ ាយ ជំ ល ោះ ▁ឬ វិ វា ទ ផ្ ស េង ៗ ជា អ្នក ស ម្រ េច ក្តី ប្រ កាស សា លា ក្រ ម ▁ប្រសិនបើ ត ុល ា ការ គ ្ មាន យុត្តិ ធម៌ ប្រ ជា រា ស្រ ្ត គ ្ មាន ជំ ន ឿ លើ ច ្ប ាប់ ហើយ ប្រា ក ដ ជា រ ិះ រក ម ធ ្យ ោ ប ាយ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន ដោយ ម ិន ព ឹង លើ ច ្ប ាប់ ដ ែល នាំ ឱ្យ មាន ប ញ ្ហ ា អ ស ្ថ ិ រ ភាព ស ង្គ ម	252
សហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសជប៉ុនប្រកាន់យកសេដ្ឋកិច្ចមូលធននិយមដូចគ្នាតែមូលធននិយមទាំង២ មានចរឹកលក្ខណៈពិសេសរបស់ខ្លួនចូរបង្ហាញពីចរឹកលក្ខណៈពិសេសៗ នៃរបបសេដ្ឋកិច្ចនៃប្រទេសនីមួយៗ	null	ទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសជប៉ុនសុទ្ធសឹងគោរពតាមគោលការណ៍ នៃសេដ្ឋកិច្ចមូលធននិយមទាំងអស់គ្នាពោលគឺ កម្មសិទ្ធិឯកជននៃមធ្យោបាយផលិតកម្ម, សហគ្រាសសេរី, ប្រកួតប្រជែងសេរីតែក្នុងការអនុវត្ត ប្រទេសនីមួយៗ មានចរឹកលក្ខណៈពិសេសរៀងៗខ្លួនគឺ នៅក្នុងសហគ្រាសធំៗ បង្ហាញពីចរឹកលក្ខណៈនៃប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចសហរដ្ឋអាមេរិកដែលលេបត្របាក់សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម បើទោះបីមានសហភាពបង្កើតរបៀបថ្មីក៏ដោយ ក៏គេមិនអាចគេចផុតពីការលេបសហគ្រាសធំៗ ដែលមានធនធានដ៏ធំសំបើមបានឡើយក្នុងបញ្ហានេះរដ្ឋាភិបាលមិនលូកលាន់រឿងសេដ្ឋកិច្ចឯកជនទេ បើមានលុះត្រាតែប្រទេសជួបវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច នៅប្រទេសជប៉ុនវិញ សហគ្រាសធំៗ មិនលេបសហគ្រាសសមមធ្យម ឬតូចទេ ទោះបីគេមានសមត្ថភាពលេបត្របាក់ក៏ដោយនេះបញ្ជាក់ពីលក្ខណៈពិសេសរបស់មូលធននិយមជប៉ុនគូប្រកួតទាំង២ គឺសហគ្រាសធុនធំ ធុនតូច និងមធ្យម រក្សាភាពប្រកួតប្រជែងគ្នា ជារឿងរហូតបែបនេះគេឲ្យឈ្មោះថា សេដ្ឋកិច្ចទ្ធិកនិយមនៅប្រទេសជប៉ុនសហគ្រាសធនតូច និងមធ្យម ផលិតទំនិញបម្រើសហគ្រាសធុនធំ ហើយសហគ្រាសធុនធំ ជាអ្នកទិញ និងជាធនាគារិក នៃសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យមកិច្ចសហប្រតិបត្តិការណ៍សេដ្ឋកិច្ចដ៏ល្អនេះ ធ្វើឲ្យជប៉ុនដណ្តើមបានទីផ្សារក្នុងពិភពលោកម៉្យាងទៀតរដ្ឋាភិបាល ក្រសួងឩស្សាហកម្ម និងពាណិជ្ជកម្មក្រៅប្រទេសសហការគ្នាយ៉ាងជិតស្និទ្ធិជាមួយនិងសហគ្រាសទាំងអស់ រួមជាមួយនិងកម្មករជប៉ុនផង ក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចគេកម្រឃើញមានបាតុកម្ម ឬកូដកម្មករណាស់តែគេប្រទះឃើញកម្មករជប៉ុនធ្វើការលើសម៉ោង ដោយមិនគិតកម្រៃ	null	ទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសជប៉ុនសុទ្ធសឹងគោរពតាមគោលការណ៍ នៃសេដ្ឋកិច្ចមូលធននិយមទាំងអស់គ្នាពោលគឺ កម្មសិទ្ធិឯកជននៃមធ្យោបាយផលិតកម្ម, សហគ្រាសសេរី, ប្រកួតប្រជែងសេរីតែក្នុងការអនុវត្ត ប្រទេសនីមួយៗ មានចរឹកលក្ខណៈពិសេសរៀងៗខ្លួនគឺ នៅក្នុងសហគ្រាសធំៗ បង្ហាញពីចរឹកលក្ខណៈនៃប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចសហរដ្ឋអាមេរិកដែលលេបត្របាក់សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម បើទោះបីមានសហភាពបង្កើតរបៀបថ្មីក៏ដោយ ក៏គេមិនអាចគេចផុតពីការលេបសហគ្រាសធំៗ ដែលមានធនធានដ៏ធំសំបើមបានឡើយក្នុងបញ្ហានេះរដ្ឋាភិបាលមិនលូកលាន់រឿងសេដ្ឋកិច្ចឯកជនទេ បើមានលុះត្រាតែប្រទេសជួបវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច នៅប្រទេសជប៉ុនវិញ សហគ្រាសធំៗ មិនលេបសហគ្រាសសមមធ្យម ឬតូចទេ ទោះបីគេមានសមត្ថភាពលេបត្របាក់ក៏ដោយនេះបញ្ជាក់ពីលក្ខណៈពិសេសរបស់មូលធននិយមជប៉ុនគូប្រកួតទាំង២ គឺសហគ្រាសធុនធំ ធុនតូច និងមធ្យម រក្សាភាពប្រកួតប្រជែងគ្នា ជារឿងរហូតបែបនេះគេឲ្យឈ្មោះថា សេដ្ឋកិច្ចទ្ធិកនិយមនៅប្រទេសជប៉ុនសហគ្រាសធនតូច និងមធ្យម ផលិតទំនិញបម្រើសហគ្រាសធុនធំ ហើយសហគ្រាសធុនធំ ជាអ្នកទិញ និងជាធនាគារិក នៃសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យមកិច្ចសហប្រតិបត្តិការណ៍សេដ្ឋកិច្ចដ៏ល្អនេះ ធ្វើឲ្យជប៉ុនដណ្តើមបានទីផ្សារក្នុងពិភពលោកម៉្យាងទៀតរដ្ឋាភិបាល ក្រសួងឩស្សាហកម្ម និងពាណិជ្ជកម្មក្រៅប្រទេសសហការគ្នាយ៉ាងជិតស្និទ្ធិជាមួយនិងសហគ្រាសទាំងអស់ រួមជាមួយនិងកម្មករជប៉ុនផង ក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចគេកម្រឃើញមានបាតុកម្ម ឬកូដកម្មករណាស់តែគេប្រទះឃើញកម្មករជប៉ុនធ្វើការលើសម៉ោង ដោយមិនគិតកម្រៃ	ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក Ġ និង ប្រ ទេស ជ ប៉ ុន ប្រ កាន់ យក សេ ដ្ឋ កិច្ច ម ូល ធ ន និយម ដូច គ្នា តែ ម ូល ធ ន និយម ទ ាំង ២ Ġ មាន ចរ ឹក ល ក្ខ ណៈ ពិ សេ ស រ ប ស់ ខ្លួន ច ូរ បង ្ហ ាញ ពី ចរ ឹក ល ក្ខ ណៈ ពិ សេ ស ៗ Ġ នៃ រ ប ប សេ ដ្ឋ កិច្ច នៃ ប្រ ទេស នី មួយ ៗ Ġ	75	ទ ាំង ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក Ġ និង ប្រ ទេស ជ ប៉ ុន សុ ទ្ធ ស ឹង គោ រ ព តា ម គោ ល ការណ៍ Ġ នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច ម ូល ធ ន និយម ទ ាំង អ ស់ គ្នា ព ោល គ ឺ Ġ កម្ម សិ ទ្ធិ ឯក ជន នៃ ម ធ ្យ ោ បា យ ផល ិត កម្ម , Ġ ស ហ គ្រ ាស សេ រី , Ġ ប្រកួត ប្រ ជ ែង សេ រី តែ ក្នុង ការ អនុ វត្ត Ġ ប្រ ទេស នី មួយ ៗ Ġ មាន ចរ ឹក ល ក្ខ ណៈ ពិ សេ ស រ ៀង ៗ ខ្លួន គ ឺ Ġ នៅ ក្នុង ស ហ គ្រ ាស ធ ំ ៗ Ġ បង ្ហ ាញ ពី ចរ ឹក ល ក្ខ ណៈ នៃ ប្រ ព ័ន ្ ធ សេ ដ្ឋ កិច្ច ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ដ ែល ល េ ប ត្រ បា ក់ ស ហ គ្រ ាស ធ ុន តូ ច Ġ និង ម ធ ្យ ម Ġ ប ើ ទ ោះ បី មាន ស ហ ភាព បង ្ក ើត រ ប ៀប ថ ្ម ី ក ៏ ដោយ Ġ ក ៏ គ េ ម ិន អា ច គ េច ផ ុត ពី ការ ល េ ប ស ហ គ្រ ាស ធ ំ ៗ Ġ ដ ែល មាន ធ ន ធាន ដ ៏ ធ ំ សំ ប ើម បាន ឡ ើយ ក្នុង ប ញ ្ហ ាន េះ រដ្ឋ ា ភិ បាល ម ិន ល ូក លាន ់ រឿង សេ ដ្ឋ កិច្ច ឯក ជន ទេ Ġ ប ើម ាន ល ុះ ត្រា តែ ប្រ ទេស ជ ួ ប វិ ប ត្តិ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ នៅ ប្រ ទេស ជ ប៉ ុន វិញ Ġ ស ហ គ្រ ាស ធ ំ ៗ Ġ ម ិន ល េ ប ស ហ គ្រ ាស សម ម ធ ្យ ម Ġ ឬ តូ ច ទេ Ġ ទ ោះ បី គ េ មាន សម ត្ថ ភាព ល េ ប ត្រ បា ក់ ក ៏ ដោយ នេះ បញ្ជា ក់ ពី ល ក្ខ ណៈ ពិ សេ ស រ ប ស់ ម ូល ធ ន និយម ជ ប៉ ុន គូ ប្រកួត ទ ាំង ២ Ġ គ ឺ ស ហ គ្រ ាស ធ ុន ធ ំ Ġ ធ ុន តូ ច Ġ និង ម ធ ្យ ម Ġ រក ្សា ភាព ប្រកួត ប្រ ជ ែង គ្នា Ġ ជា រឿង រ ហ ូត ប ែប នេះ គ េ ឲ្យ ឈ្មោះ ថា Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច ទ្ធិ ក និយម នៅ ប្រ ទេស ជ ប៉ ុន ស ហ គ្រ ាស ធ ន តូ ច Ġ និង ម ធ ្យ ម Ġ ផល ិត ទំ និ ញ ប ម្រ ើស ហ គ្រ ាស ធ ុន ធ ំ Ġ ហើយ ស ហ គ្រ ាស ធ ុន ធ ំ Ġ ជា អ្នក ទិ ញ Ġ និង ជា ធ នា គ ារ ិក Ġ នៃ ស ហ គ្រ ាស ធ ុន តូ ច Ġ និង ម ធ ្យ មក ិច ្ច សហប្រតិបត្តិការ ណ៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ដ ៏ ល្អ នេះ Ġ ធ ្វ ើ ឲ្យ ជ ប៉ ុន ដ ណ្ត ើម បាន ទី ផ្ សារ ក្នុង ពិ ភព លោក ម៉ ្យា ង ទៀត រដ្ឋ ា ភិ បាល Ġ ក្រ ស ួង ឩ ស្សា ហ កម្ម Ġ និង ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ក្រ ៅ ប្រ ទេស ស ហ ការ គ្នា យ៉ាង ជ ិត ស្ន ិទ្ធ ិ ជា មួយ និង ស ហ គ្រ ាស ទ ាំង អ ស់ Ġ រួម ជា មួយ និង កម្ម ករ ជ ប៉ ុន ផ ង Ġ ក្នុង ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច គ េក ម្រ ឃើញ មាន បា ត ុក ម្ម Ġ ឬ កូ ដ កម្ម ករ ណា ស់ តែ គ េ ប្រ ទ ះ ឃើញ កម្ម ករ ជ ប៉ ុន ធ ្វ ើក ារ លើ សម ៉ ោង Ġ ដោយ ម ិន គ ិត ក ម្រ ៃ	579	▁សហរដ្ឋ អា មេ រិក ▁និង ប្រ ទេស ជ ប៉ ុន ប្រ កាន់ យក សេ ដ្ឋ កិច្ច ម ូល ធ ន និយម ដូច គ្នា តែ ម ូល ធ ន និយម ទ ាំង ២ ▁មាន ចរ ឹក ល ក្ខ ណៈ ពិ ស េស រ ប ស់ ខ្លួន ច ូរ ប ង្ហ ាញ ពី ចរ ឹក ល ក្ខ ណៈ ពិ ស េស ៗ ▁នៃ រ ប ប សេ ដ្ឋ កិច្ច នៃ ប្រ ទេស នី មួយ ៗ ▁	73	▁ទាំង ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ▁និង ប្រ ទេស ជ ប៉ ុន ស ុទ្ធ ស ឹង គ ោរ ព ត ាម គ ោល ការណ៍ ▁នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច ម ូល ធ ន និយម ទ ាំង អ ស់ គ្នា ព ោល គ ឺ ▁កម្មសិទ្ធិ ឯក ជន នៃ ម ធ ្យ ោ ប ាយ ផល ិត កម្ម , ▁សហគ្រាស សេ រី , ▁ប្រកួតប្រជែង សេ រី តែ ក្នុង ការ អនុ វត្ត ▁ប្រទេស នី មួយ ៗ ▁មាន ចរ ឹក ល ក្ខ ណៈ ពិ ស េស រ ៀង ៗ ខ្លួន គ ឺ ▁នៅក្នុង ស ហ គ្រ ាស ធ ំ ៗ ▁បង្ហាញ ពី ចរ ឹក ល ក្ខ ណៈ នៃ ប្រ ព ័ ន្ធ សេ ដ្ឋ កិច្ច ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ដ ែល ល េ ប ត្រ ប ាក់ ស ហ គ្រ ាស ធ ុន ត ូច ▁និង ម ធ ្យ ម ▁បើ ទ ោះ បី មាន ស ហ ភាព ប ង្ក ើត រ ប ៀប ថ ្ម ី ក ៏ ដោយ ▁ក៏ គ េ ម ិន អា ច គ េច ផ ុត ពី ការ ល េ ប ស ហ គ្រ ាស ធ ំ ៗ ▁ដែល មាន ធ ន ធាន ដ ៏ ធ ំ សំ ប ើម បាន ឡ ើយ ក្នុង ប ញ ្ហ ា នេះ រ ដ្ឋា ភិ បាល ម ិន ល ូក ល ាន់ រឿង សេ ដ្ឋ កិច្ច ឯក ជន ទេ ▁បើ មាន ល ុះ ត្រា តែ ប្រ ទេស ជ ួ ប វិ ប ត្តិ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁នៅ ប្រ ទេស ជ ប៉ ុន វិញ ▁សហគ្រាស ធ ំ ៗ ▁មិន ល េ ប ស ហ គ្រ ាស សម ម ធ ្យ ម ▁ឬ ត ូច ទេ ▁ទោះបី គ េ មាន សម ត្ថ ភាព ល េ ប ត្រ ប ាក់ ក ៏ ដោយ នេះ បញ្ជា ក់ ពី ល ក្ខ ណៈ ពិ ស េស រ ប ស់ ម ូល ធ ន និយម ជ ប៉ ុន គូ ប្រកួត ទ ាំង ២ ▁គឺ ស ហ គ្រ ាស ធ ុន ធ ំ ▁ធុន ត ូច ▁និង ម ធ ្យ ម ▁រក្សា ភាព ប្រកួត ប្រ ជ ែង គ្នា ▁ជា រឿង រ ហ ូត ប ែប នេះ គ េ ឲ្យ ឈ្មោះ ថា ▁សេដ្ឋកិច្ច ទ្ធិ ក និយម នៅ ប្រ ទេស ជ ប៉ ុន ស ហ គ្រ ាស ធ ន ត ូច ▁និង ម ធ ្យ ម ▁ផលិត ទំ ន ិញ ប ម្រ ើស ហ គ្រ ាស ធ ុន ធ ំ ▁ហើយ ស ហ គ្រ ាស ធ ុន ធ ំ ▁ជា អ្នក ទ ិញ ▁និង ជា ធ នា គ ារ ិក ▁នៃ ស ហ គ្រ ាស ធ ុន ត ូច ▁និង ម ធ ្យ ម កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ ណ៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ដ ៏ ល្អ នេះ ▁ធ្វើឲ្យ ជ ប៉ ុន ដ ណ្ត ើម បាន ទី ផ្ សារ ក្នុង ពិ ភព លោក ម៉ ្យា ង ទៀត រ ដ្ឋា ភិ បាល ▁ក្រសួង ឩ ស្សា ហ កម្ម ▁និង ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ក្រ ៅ ប្រ ទេស ស ហ ការ គ្នា យ៉ាង ជ ិត ស្ន ិ ទ្ធិ ជា មួយ និង ស ហ គ្រ ាស ទ ាំង អ ស់ ▁រួម ជា មួយ និង កម្ម ករ ជ ប៉ ុន ផ ង ▁ក្នុង ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច គ េក ម្រ ឃើញ មាន ប ាត ុ កម្ម ▁ឬ កូ ដ កម្ម ក រណ ាស់ តែ គ េ ប្រ ទ ះ ឃើញ កម្ម ករ ជ ប៉ ុន ធ ្វ ើ ការ លើ ស ម៉ ោង ▁ដោយ ម ិន គ ិត ក ម្រ ៃ	543
តើពិធីចម្រើអាយុនេះ ទាមទារឲ្យតែអ្នកជិតសិ្នទ្ធ (សាច់ញាតិបង្កើត) ជាអ្នកផ្ដើមប្រារព្ធជូនចំពោះសាមីពិធី ឬ ក៏អ្នកដទៃក៏អាចបំពេញកិច្ចនេះជូនបានដែរ ហេតុអ្វី	null	ពិធីចម្រើអាយុនេះ ទាមទារឲ្យតែអ្នកជិតសិ្នទ្ធ សាច់ញាតិបង្កើត ជាអ្នកផ្ដើមប្រារព្ធជូនចំពោះសាមីពិធីតែប៉ុណ្ណាះ ព្រោះសាមីពិធីគឺជាជីដូនជីតា ជាឪពុកម្ដាយរបស់អ្នករៀបចំពិធី	null	ពិធីចម្រើអាយុនេះ ទាមទារឲ្យតែអ្នកជិតសិ្នទ្ធ សាច់ញាតិបង្កើត ជាអ្នកផ្ដើមប្រារព្ធជូនចំពោះសាមីពិធីតែប៉ុណ្ណាះ ព្រោះសាមីពិធីគឺជាជីដូនជីតា ជាឪពុកម្ដាយរបស់អ្នករៀបចំពិធី	ត ើ ពិ ធី ចម្រ ើ អា យ ុន េះ Ġ ទ ាម ទ ារ ឲ្យ តែ អ្នក ជ ិត សិ ្ន ទ្ធ Ġ( សា ច ់ ញ ាត ិប ង្ក ើត ) Ġ ជា អ្នក ផ្ ដើម ប្រា រ ព្ ធ ជ ូន ចំ ព ោះ សា មី ពិ ធី Ġ ឬ Ġ ក ៏ អ្នក ដ ទ ៃ ក ៏ អា ច ប ំព េញ កិច្ច នេះ ជ ូន បាន ដ ែរ Ġ ហេតុ អ ្វី ĠĠ	71	ពិ ធី ចម្រ ើ អា យ ុន េះ Ġ ទ ាម ទ ារ ឲ្យ តែ អ្នក ជ ិត សិ ្ន ទ្ធ Ġ សា ច ់ ញ ាត ិប ង្ក ើត Ġ ជា អ្នក ផ្ ដើម ប្រា រ ព្ ធ ជ ូន ចំ ព ោះ សា មី ពិ ធី តែ ប៉ ុ ណ្ណ ា ះ âĢĭâĢĭ Ġ ព្រ ោះ សា មី ពិ ធី គ ឺ ជា ជី ដ ូន ជី តា Ġ ជា ឪ ពុ ក ម្ ដា យ រ ប ស់ អ្នក រៀបចំ ពិ ធី	79	▁តើ ពិ ធី ចម្រ ើ អ ាយ ុ នេះ ▁ទាមទារ ឲ្យ តែ អ្នក ជ ិត សិ ្ន ទ្ធ ▁( ស ាច់ ញ ាត ិប ង្ក ើត ) ▁ជា អ្នក ផ្ ដើម ប្រ ារ ព្ ធ ជ ូន ច ំព ោះ សា មី ពិ ធី ▁ឬ ▁ក៏ អ្នក ដ ទ ៃ ក ៏ អា ច ប ំព េញ កិច្ច នេះ ជ ូន បាន ដ ែរ ▁ហេតុ អ ្វី ▁	65	▁ពិធី ចម្រ ើ អ ាយ ុ នេះ ▁ទាមទារ ឲ្យ តែ អ្នក ជ ិត សិ ្ន ទ្ធ ▁សាច់ញាតិ ប ង្ក ើត ▁ជា អ្នក ផ្ ដើម ប្រ ារ ព្ ធ ជ ូន ច ំព ោះ សា មី ពិ ធី តែ ប៉ ុ ណ្ណ ា ះ ▁ព្រោះ សា មី ពិ ធី គ ឺ ជា ជី ដ ូន ជី តា ▁ជា ឪ ព ុក ម្ ដ ាយ រ ប ស់ អ្នក រៀបចំ ពិ ធី	70
តើសិទ្ធិជាមូលដ្ឋាន៤ប្រការរបស់ជនជាតិភាគតិចមានអ្វីខ្លះ	null	សិទ្ធិជាមូលដ្ឋាន៤ប្រការរបស់ជនជាតិភាគតិចមានជនជាតិភាគមានសិទ្ធិត្រូវបានការពារដោយច្បាប់ និងវិធានការសង្គម ដើម្បីទទួលបាននូវសេចក្តីត្រូវការចាំបាច់សម្រាប់រស់នៅក្នុងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរជាមនុស្សជនជាតិភាគតិចមានសិទ្ធិស្មើគ្នា ស្របច្បាប់ក្នុងដំណើរការនយោបាយសេដ្ឋកិច្ចនិងវប្បធម៌ ជនជាតិភាគតិចមានសិទ្ធិស្មើគ្នាស្របច្បាប់ណាក្នុងដំណើរការនយោបាយសេដ្ឋកិច្ចនិងវប្បធម៌ស្រ្តីជនជាតិភាភតិច មានសិទ្ធិទទួលបាននូវកិច្ចការពារទល់នឹងអំពើហិង្សានិងការរំលោភបំពានខាងផ្លូវភេទជនជាតិភាគតិច មានសិទ្ធិមានតំណាងក្នុងការធ្វើសេចក្តីសម្រេចនិងចូលរួមក្នុងនយោបាយជាតិ	null	សិទ្ធិជាមូលដ្ឋាន៤ប្រការរបស់ជនជាតិភាគតិចមានជនជាតិភាគមានសិទ្ធិត្រូវបានការពារដោយច្បាប់ និងវិធានការសង្គម ដើម្បីទទួលបាននូវសេចក្តីត្រូវការចាំបាច់សម្រាប់រស់នៅក្នុងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរជាមនុស្សជនជាតិភាគតិចមានសិទ្ធិស្មើគ្នា ស្របច្បាប់ក្នុងដំណើរការនយោបាយសេដ្ឋកិច្ចនិងវប្បធម៌ ជនជាតិភាគតិចមានសិទ្ធិស្មើគ្នាស្របច្បាប់ណាក្នុងដំណើរការនយោបាយសេដ្ឋកិច្ចនិងវប្បធម៌ស្រ្តីជនជាតិភាភតិច មានសិទ្ធិទទួលបាននូវកិច្ចការពារទល់នឹងអំពើហិង្សានិងការរំលោភបំពានខាងផ្លូវភេទជនជាតិភាគតិច មានសិទ្ធិមានតំណាងក្នុងការធ្វើសេចក្តីសម្រេចនិងចូលរួមក្នុងនយោបាយជាតិ	ត ើស ិទ្ធ ិ ជា ម ូល ដ្ឋាន ៤ ប្រ ការ រ ប ស់ ជន ជាតិ ភាគ តិ ច មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	25	សិ ទ្ធិ ជា ម ូល ដ្ឋាន ៤ ប្រ ការ រ ប ស់ ជន ជាតិ ភាគ តិ ច មាន ជន ជាតិ ភាគ មាន សិ ទ្ធិ ត្រូវ បាន ការពារ ដោយ ច្ បា ប់ Ġ និង វិ ធាន ការ សង ្ គម Ġ ដើម ្ប ី ទទួលបាន ន ូវ សេ ច ក្តី ត្រូវ ការ ចាំបាច់ សម ្រា ប់ រស់ នៅ ក្នុង សេ ច ក្តី ថ្លៃ ថ្ន ូរ ជា ម នុ ស្ស ជន ជាតិ ភាគ តិ ច មាន សិ ទ្ធិ ស្ម ើ គ្នា Ġ ស្រ ប ច្ បា ប់ ក្នុង ដំណើរ ការ ន យោ បា យ សេ ដ្ឋ កិច្ច និង វ ប្ប ធម៌ Ġ ជន ជាតិ ភាគ តិ ច មាន សិ ទ្ធិ ស្ម ើ គ្នា ស្រ ប ច្ បា ប់ ណា ក្នុង ដំណើរ ការ ន យោ បា យ សេ ដ្ឋ កិច្ច និង វ ប្ប ធម៌ ស្រ ្ត ី ជន ជាតិ ភា ភ តិ ច Ġ មាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ន ូវ កិច្ច ការពារ ទល់ នឹង អ ំព ើ ហ ិ ង្ស ាន ិ ង ការ រំ ល ោ ភ ប ំព ាន ខា ង ផ្ល ូវ ភ េ ទ ជន ជាតិ ភាគ តិ ច Ġ មាន សិ ទ្ធិ មាន ត ំណ ាង ក្នុង ការ ធ ្វ ើស េច ក្តី សម ្រ េច និង ចូល រួម ក្នុង ន យោ បា យ ជាតិ	201	▁តើ សិ ទ្ធិ ជា ម ូល ដ្ឋាន ៤ ប្រ ការ រ ប ស់ ជន ជាតិ ភាគ ត ិច មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	24	▁សិទ្ធិ ជា ម ូល ដ្ឋាន ៤ ប្រ ការ រ ប ស់ ជន ជាតិ ភាគ ត ិច មាន ជន ជាតិ ភាគ មាន សិ ទ្ធិ ត្រូវ បាន ការពារ ដោយ ច ្ប ាប់ ▁និង វិ ធាន ការ ស ង្គ ម ▁ដើម្បី ទទួលបាន ន ូវ ស េច ក្តី ត្រូវ ការ ចាំបាច់ ស ម្រ ាប់ រស់ នៅ ក្នុង ស េច ក្តី ថ្លៃ ថ្ន ូរ ជា ម នុ ស្ស ជន ជាតិ ភាគ ត ិច មាន សិ ទ្ធិ ស្ម ើ គ្នា ▁ស្រប ច ្ប ាប់ ក្នុង ដំណើរ ការ ន យោ ប ាយ សេ ដ្ឋ កិច្ច និង វ ប្ប ធម៌ ▁ជនជាតិ ភាគ ត ិច មាន សិ ទ្ធិ ស្ម ើ គ្នា ស្រ ប ច ្ប ាប់ ណា ក្នុង ដំណើរ ការ ន យោ ប ាយ សេ ដ្ឋ កិច្ច និង វ ប្ប ធម៌ ស្រ ្ត ី ជន ជាតិ ភា ភ ត ិច ▁មាន សិ ទ្ធិ ទទួលបាន ន ូវ កិច្ច ការពារ ទល់ នឹង អ ំព ើ ហ ិ ង ្សា និង ការ រំ ល ោ ភ ប ំព ាន ខា ង ផ្ល ូវ ភ េ ទ ជន ជាតិ ភាគ ត ិច ▁មាន សិ ទ្ធិ មាន ត ំណ ាង ក្នុង ការ ធ ្វ ើស េច ក្តី ស ម្រ េច និង ចូល រួម ក្នុង ន យោ ប ាយ ជាតិ	195
តើបញ្ហាអ្វីដែលពីភពលោកកំពុងតែមានការយកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំងសព្វថ្ងៃ	null	បញ្ហាដែលពិភពលោកកំពុងតែមានការយកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំងសព្វថ្ងៃ គឺមហន្ដរាយនៃបរិស្ថាន	null	បញ្ហាដែលពិភពលោកកំពុងតែមានការយកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំងសព្វថ្ងៃ គឺមហន្ដរាយនៃបរិស្ថាន	ត ើប ញ ្ហ ា អ ្វី ដ ែល ពី ភព លោក កំ ពុ ង តែ មាន ការ យកចិត្តទុកដាក់ ខ្ លា ំ ង ស ព្វ ថ ្ង ៃ Ġ	28	ប ញ ្ហ ា ដ ែល ពិ ភព លោក កំ ពុ ង តែ មាន ការ យកចិត្តទុកដាក់ ខ្ លា ំ ង ស ព្វ ថ ្ង ៃ Ġ គ ឺ ម ហ ន្ ដ រា យ នៃ បរ ិស ្ថ ាន	38	▁តើ ប ញ ្ហ ា អ ្វី ដ ែល ពី ភព លោក ក ំព ុង តែ មាន ការ យកចិត្តទុកដាក់ ខ្ ល ាំង ស ព្វ ថ ្ង ៃ ▁	27	▁បញ្ហា ដ ែល ពិ ភព លោក ក ំព ុង តែ មាន ការ យកចិត្តទុកដាក់ ខ្ ល ាំង ស ព្វ ថ ្ង ៃ ▁គឺ ម ហ ន្ ដ រ ាយ នៃ ប រិ ស្ថាន	32
តើការសិក្សាសីលវិជ្ជាផ្តល់ប្រយោជន៏អ្វីខ្លះដល់អ្នក	null	សីលវិជ្ជា ពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់ ក្នុងការជួយទ្រទ្រង់សង្គមមនុស្សឲរស់នៅប្រកបដោយសណ្តាប់ធ្នាប់ ចេះគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក ចេះអត់ឱនគ្នានិងចេះជួយគ្នាក្នុងគ្រាមានអាសន្ន	null	សីលវិជ្ជា ពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់ ក្នុងការជួយទ្រទ្រង់សង្គមមនុស្សឲរស់នៅប្រកបដោយសណ្តាប់ធ្នាប់ ចេះគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក ចេះអត់ឱនគ្នានិងចេះជួយគ្នាក្នុងគ្រាមានអាសន្ន	ត ើក ារ សិ ក្ស ាស ី ល វិជ្ជា ផ្ ត ល់ ប្រ យោ ជន ៏ អ ្វី ខ្ ល ះ ដល់ អ្នក Ġ	23	សី ល វិជ្ជា Âł ពិ ត ជា មាន សារ ៈ សំ ខា ន់ ណា ស់ Ġ ក្នុង ការ ជ ួយ ទ្រ ទ្រ ង់ សង ្ គម ម នុ ស្ស ឲ រស់ នៅ ប្រ ក ប ដោយ ស ណ្ត ាប់ ធ ្នា ប់ Ġ ច េះ គោ រ ព គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក Ġ ច េះ អ ត់ ឱ ន គ្នា និង ច េះ ជ ួយ គ្នា ក្នុង គ្រ ាម ាន អា ស ន្ន	70	▁តើ ការ ស ិក ្សា សី ល វិជ្ជា ផ្ ត ល់ ប្រ យោ ជន ៏ អ ្វី ខ្ ល ះ ដល់ អ្នក ▁	22	▁សីល វិជ្ជា ▁ពិតជា មាន សារ ៈ សំ ខ ាន់ ណ ាស់ ▁ក្នុង ការ ជ ួយ ទ្រ ទ្រ ង់ ស ង្គ ម ម នុ ស្ស ឲ រស់ នៅ ប្រ ក ប ដោយ ស ណ្ត ាប់ ធ ្ន ាប់ ▁ចេះ គ ោរ ព គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក ▁ចេះ អ ត់ ឱ ន គ្នា និង ច េះ ជ ួយ គ្នា ក្នុង គ្រ ា មាន អា ស ន្ន	65
តើនៅក្នុងអង្គការចាត់តាំងមួយគេបែងចែកអ្នកគ្រប់គ្រង់ជាប៉ុន្មានថ្នាក់ អ្វីខ្លះ	null	នៅក្នុងអង្គការចាត់តាំងមួយ គែបែងចែកអ្នកគ្រប់គ្រងជា៣ ថ្នាក់ មានដូចខាងក្រោមអ្នកគ្រប់គ្រងថ្នាក់កំពូលអ្នកគ្រប់គ្រងថ្នាក់កណ្ដាលនិងអ្នកគ្រប់គ្រងថ្នាក់ដំបូង	null	នៅក្នុងអង្គការចាត់តាំងមួយ គែបែងចែកអ្នកគ្រប់គ្រងជា៣ ថ្នាក់ មានដូចខាងក្រោមអ្នកគ្រប់គ្រងថ្នាក់កំពូលអ្នកគ្រប់គ្រងថ្នាក់កណ្ដាលនិងអ្នកគ្រប់គ្រងថ្នាក់ដំបូង	ត ើន ៅ ក្នុង អង្គ ការ ច ាត់ តាំង មួយ គ េ ប ែង ច ែក អ្នក គ្រ ប់ គ្រ ង់ ជា ប៉ ុន ្ម ាន ថ្ន ាក់ Ġ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	33	នៅ ក្នុង អង្គ ការ ច ាត់ តាំង មួយ Ġ គ ែប ែង ច ែក អ្នក គ្រ ប់ គ្រ ង ជា ៣ Ġ ថ្ន ាក់ Ġ មាន ដូច ខា ង ក្រោម អ្នក គ្រ ប់ គ្រ ង ថ្ន ាក់ កំ ព ូល អ្នក គ្រ ប់ គ្រ ង ថ្ន ាក់ ក ណ ្ ដា ល និង អ្នក គ្រ ប់ គ្រ ង ថ្ន ាក់ ដំ បូ ង	60	▁តើ នៅ ក្នុង អង្គ ការ ច ាត់ តាំង មួយ គ េ ប ែង ច ែក អ្នក គ្រ ប់ គ្រ ង់ ជា ប៉ ុន ្ មាន ថ្ន ាក់ ▁អ្វី ខ្ ល ះ ▁	31	▁នៅក្នុង អង្គ ការ ច ាត់ តាំង មួយ ▁គ ែប ែង ច ែក អ្នក គ្រ ប់ គ្រ ង ជា ៣ ▁ថ្នាក់ ▁មាន ដូច ខា ង ក្រោម អ្នក គ្រ ប់ គ្រ ង ថ្ន ាក់ ក ំព ូល អ្នក គ្រ ប់ គ្រ ង ថ្ន ាក់ ក ណ ្ ដា ល និង អ្នក គ្រ ប់ គ្រ ង ថ្ន ាក់ ដំ បូ ង	58
តើបរិស្ថានជាអ្វី បរិស្ថានចែកចេញជាប៉ុន្មានផ្នែក អ្វីខ្លះ	null	បរិស្ថាន គឺជាមជ្ឈដ្ឋាន ដែលនៅជុំវិញខ្លួនយើង ឬជារបស់របរវត្ថុ ដែលនៅលោកព័ទ្ធយើង ហើយមានឥទ្ធិពលដល់ជីវិត និងការលូតលាស់របស់បណ្តាភាវៈ បរិស្ថានចែកចេញជា៣ផ្នែកគឺបរិស្ថានធម្មជាតិ រួមមានបរិស្ថានគ្មានជីវិត ទឹក ដី ភ្លើង ខ្យល់ ភ្នំ ព្រៃឈើ និងបរិស្ថានមានជីវិត មនុស្សសត្វ និងរុក្ខជាតិ បរិស្ថានមនុស្សជាសំណុំលក្ខខណ្ឌរូបសាស្ត្រ គីមី ជីវសាស្ត្រ រួមជាមួយកត្តាសង្គមនានាដែលកំណត់ ការរស់នៅរបស់មនុស្ស ក្នុងពេលជាក់លាក់ណាមួយ បរិស្ថានសង្គម មានដូចជាសំណង់អាគារហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ទីក្រុង ប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្ត ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីរោងចក្រ សហគ្រាស សិប្បកម្ម សួនច្បារ វិមានរដ្ឋសភា វិមានរាជរដ្ឋាភិបាល និងសកម្មភាពសង្គមផ្សេងៗទៀត	null	បរិស្ថាន គឺជាមជ្ឈដ្ឋាន ដែលនៅជុំវិញខ្លួនយើង ឬជារបស់របរវត្ថុ ដែលនៅលោកព័ទ្ធយើង ហើយមានឥទ្ធិពលដល់ជីវិត និងការលូតលាស់របស់បណ្តាភាវៈ បរិស្ថានចែកចេញជា៣ផ្នែកគឺបរិស្ថានធម្មជាតិ រួមមានបរិស្ថានគ្មានជីវិត ទឹក ដី ភ្លើង ខ្យល់ ភ្នំ ព្រៃឈើ និងបរិស្ថានមានជីវិត មនុស្សសត្វ និងរុក្ខជាតិ បរិស្ថានមនុស្សជាសំណុំលក្ខខណ្ឌរូបសាស្ត្រ គីមី ជីវសាស្ត្រ រួមជាមួយកត្តាសង្គមនានាដែលកំណត់ ការរស់នៅរបស់មនុស្ស ក្នុងពេលជាក់លាក់ណាមួយ បរិស្ថានសង្គម មានដូចជាសំណង់អាគារហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ទីក្រុង ប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្ត ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីរោងចក្រ សហគ្រាស សិប្បកម្ម សួនច្បារ វិមានរដ្ឋសភា វិមានរាជរដ្ឋាភិបាល និងសកម្មភាពសង្គមផ្សេងៗទៀត	ត ើប រិ ស្ថាន ជា អ ្វី Ġ បរ ិស ្ថ ាន ច ែក ចេញ ជា ប៉ ុន ្ម ាន ផ្ ន ែក Ġ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	27	បរ ិស ្ថ ាន Ġ គ ឺ ជា ម ជ ្ឈ ដ្ឋាន Ġ ដ ែល នៅ ជ ុំ វិញ ខ្លួន យ ើង Ġ ឬ ជា រ ប ស់ រ បរ វ ត្ថ ុ Ġ ដ ែល នៅ លោក ព័ទ្ធ យ ើង Ġ ហើយ មាន ឥ ទ្ធិ ពល ដល់ ជីវ ិត Ġ និង ការ ល ូត លាស់ រ ប ស់ បណ្ត ា ភា វៈ Ġ បរ ិស ្ថ ាន ច ែក ចេញ ជា ៣ ផ្ ន ែក គ ឺ បរ ិស ្ថ ាន ធម្ម ជាតិ Ġ រួម មាន បរ ិស ្ថ ាន គ ្ម ាន ជីវ ិត Ġ ទឹក Ġ ដ ី Ġ ភ្លើង Ġ ខ្ យ ល់ Ġ ភ្នំ Ġ ព្រ ៃ ឈ ើ Ġ និង បរ ិស ្ថ ាន មាន ជីវ ិត Ġ ម នុ ស្ស ស ត ្វ Ġ និង រ ុក ្ខ ជាតិ Ġ បរ ិស ្ថ ាន ម នុ ស្ស âĢĭ ជា សំ ណ ុំ ល ក្ខ ខ ណ្ឌ រូប សាស្ត្រ Ġ គី មី Ġ ជីវ សាស្ត្រ Ġ រួម ជា មួយ ក ត្ត ាស ង្គ ម នា នា ដ ែល កំ ណ ត់ Ġ ការ រស់ នៅ រ ប ស់ ម នុ ស្ស Ġ ក្នុង ពេល ជា ក់ លា ក់ ណា មួយ Ġ បរ ិស ្ថ ាន សង ្ គម Ġ មាន ដូច ជា សំ ណ ង់ អា គ ារ ហ េ ដ្ឋា រ ច នា សម ្ ព ័ន ្ ធ Ġ ទី ក្រុង Ġ ប្រ ព ័ន ្ ធ ធា រា សា ស្រ ្ត Ġ ប្រ ព ័ន ្ ធ អ េក ូ ឡូ ស៊ី រ ោង ច ក្រ Ġ ស ហ គ្រ ាស Ġ សិ ប្ប កម្ម Ġ ស ួន ច្ បា រ Ġ វិ មាន រដ្ឋ ស ភា Ġ វិ មាន រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល Ġ និង ស កម្ម ភាព សង ្ គម ផ្ សេ ង ៗ ទៀត	262	▁តើ ប រិ ស្ថាន ជា អ ្វី ▁បរិស្ថាន ច ែក ចេញ ជា ប៉ ុន ្ មាន ផ្ ន ែក ▁អ្វី ខ្ ល ះ ▁	23	▁បរិស្ថាន ▁គឺជា ម ជ ្ឈ ដ្ឋាន ▁ដែល នៅ ជ ុំ វិញ ខ្លួន យ ើង ▁ឬ ជា រ ប ស់ រ បរ វ ត្ថ ុ ▁ដែល នៅ លោក ព័ទ្ធ យ ើង ▁ហើយ មាន ឥ ទ្ធិ ពល ដល់ ជីវ ិត ▁និង ការ ល ូត លាស់ រ ប ស់ បណ្ត ា ភា វៈ ▁បរិស្ថាន ច ែក ចេញ ជា ៣ ផ្ ន ែក គ ឺ ប រិ ស្ថាន ធម្ម ជាតិ ▁រួម មាន ប រិ ស្ថាន គ ្ មាន ជីវ ិត ▁ទឹក ▁ដី ▁ភ្លើង ▁ខ្យល់ ▁ភ្នំ ▁ព្រៃឈើ ▁និង ប រិ ស្ថាន មាន ជីវ ិត ▁មនុស្ស ស ត ្វ ▁និង រ ុ ក្ខ ជាតិ ▁បរិស្ថាន ម នុ ស្ស ▁ជា ស ំណ ុំ ល ក្ខ ខ ណ្ឌ រូប សាស្ត្រ ▁គីមី ▁ជីវ សាស្ត្រ ▁រួម ជា មួយ ក ត្ត ាស ង្គ ម នា នា ដ ែល ក ំណ ត់ ▁ការរស់នៅ រ ប ស់ ម នុ ស្ស ▁ក្នុង ពេល ជ ាក់ ល ាក់ ណា មួយ ▁បរិស្ថាន ស ង្គ ម ▁មាន ដូច ជា ស ំណ ង់ អា គ ារ ហ េ ដ្ឋា រ ច នា ស ម្ព ័ ន្ធ ▁ទីក្រុង ▁ប្រព័ន្ធ ធា រា សា ស្រ ្ត ▁ប្រព័ន្ធ អ េក ូ ឡូ ស៊ី រ ោង ច ក្រ ▁សហគ្រាស ▁សិប្បកម្ម ▁សួនច្បារ ▁វិមាន រដ្ឋ ស ភា ▁វិមាន រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ▁និង ស កម្ម ភាព ស ង្គ ម ផ្ ស េង ៗ ទៀត	210
តើសិទ្ធិនយោបាយរបស់ពលរដ្ឋមានចែងនៅចំណុចណាខ្លះនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ	null	មាត្រាទី៣៤ ជំពូក៣ បានចែងថាប្រជាពលរដ្ធខ្មែរទាំងពីរភេទមានសិទ្ធិបោះឆ្នោត និងឈរឈ្មោះឲ្យគេបោះឆ្នោត បទបញ្ញត្តិដែលចែងពីសិទ្ធិបោះឆ្នោត ឬឈរឈ្មោះឲ្យគេបោះឆ្នោតត្រូវចែងក្នុងច្បាប់បោះឆ្នោត មាត្រាទី៣៧ ជំពូក៣ ដដែលបានចែងថា ពលរដ្ធមានសិទ្ធិធ្វើបាតុកម្មដោយសន្តិវិធី ត្រូវយកមកអនុវត្តនៅក្នុងក្របខណ្ឌនៃច្បាប់ មាត្រាទី៤២ ជំពូក៣ បានចែងថា ពលរដ្ធគ្រប់រូបមានសិទ្ធិបង្កើតសមាគម និងគណបក្សនយោបាយ សិទ្ធិនេះត្រូវកំណត់ក្នុងច្បាប់ ប្រជាពលរដ្ធខ្មែរអាចចូលរួមក្នុងអង្គការមហាជន ជួយគ្នាទៅវិញទៅមក ការពារសមិទ្ធផលជាតិ និងសណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម	null	មាត្រាទី៣៤ ជំពូក៣ បានចែងថាប្រជាពលរដ្ធខ្មែរទាំងពីរភេទមានសិទ្ធិបោះឆ្នោត និងឈរឈ្មោះឲ្យគេបោះឆ្នោត បទបញ្ញត្តិដែលចែងពីសិទ្ធិបោះឆ្នោត ឬឈរឈ្មោះឲ្យគេបោះឆ្នោតត្រូវចែងក្នុងច្បាប់បោះឆ្នោត មាត្រាទី៣៧ ជំពូក៣ ដដែលបានចែងថា ពលរដ្ធមានសិទ្ធិធ្វើបាតុកម្មដោយសន្តិវិធី ត្រូវយកមកអនុវត្តនៅក្នុងក្របខណ្ឌនៃច្បាប់ មាត្រាទី៤២ ជំពូក៣ បានចែងថា ពលរដ្ធគ្រប់រូបមានសិទ្ធិបង្កើតសមាគម និងគណបក្សនយោបាយ សិទ្ធិនេះត្រូវកំណត់ក្នុងច្បាប់ ប្រជាពលរដ្ធខ្មែរអាចចូលរួមក្នុងអង្គការមហាជន ជួយគ្នាទៅវិញទៅមក ការពារសមិទ្ធផលជាតិ និងសណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម	ត ើស ិទ្ធ ិន យោ បា យ រ ប ស់ ពល រដ្ឋ មាន ច ែង នៅ ចំណុច ណា ខ្ ល ះ នៃ រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ Ġ	26	មា ត្រា ទី ៣ ៤ Ġ ជំ ព ូក ៣ Ġ បាន ច ែង ថា ប្រ ជា ពល រ ដ ្ ធ ខ្ ម ែរ ទ ាំង ពី រ ភ េ ទ មាន សិ ទ្ធិ ប ោះ ឆ្ ន ោត Ġ និង ឈ រ ឈ្មោះ ឲ្យ គ េ ប ោះ ឆ្ ន ោត Ġ បទ បញ្ញត្តិ ដ ែល ច ែង ពី សិ ទ្ធិ ប ោះ ឆ្ ន ោត Ġ ឬ ឈ រ ឈ្មោះ ឲ្យ គ េ ប ោះ ឆ្ ន ោត ត្រូវ ច ែង ក្នុង ច្ បា ប់ ប ោះ ឆ្ ន ោត Ġ មា ត្រា ទី ៣ ៧ Ġ ជំ ព ូក ៣ Ġ ដ ដ ែល បាន ច ែង ថា Ġ ពល រ ដ ្ ធម ាន សិ ទ្ធិ ធ ្វ ើប ាត ុក ម្ម ដោយ ស ន្ត ិ វិ ធី Ġ ត្រូវ យក មក អនុ វត្ត នៅ ក្នុង ក្រ ប ខ ណ្ឌ នៃ ច្ បា ប់ Ġ មា ត្រា ទី ៤ ២ Ġ ជំ ព ូក ៣ Ġ បាន ច ែង ថា Ġ ពល រ ដ ្ ធ គ្រ ប់ រូប មាន សិ ទ្ធិ បង ្ក ើត សម ា គម Ġ និង គ ណ ប ក្ស ន យោ បា យ Ġ សិ ទ្ធិ នេះ ត្រូវ កំ ណ ត់ ក្នុង ច្ បា ប់ Ġ ប្រ ជា ពល រ ដ ្ ធ ខ្ ម ែរ អា ច ចូល រួម ក្នុង អង្គ ការ ម ហា ជន Ġ ជ ួយ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក Ġ ការពារ សម ិទ្ធ ផល ជាតិ Ġ និង ស ណ្ត ាប់ ធ ្នា ប់ សង ្ គម	231	▁តើ ស ិទ្ធ ិន យោ ប ាយ រ ប ស់ ពល រដ្ឋ មាន ច ែង នៅ ចំណុច ណា ខ្ ល ះ នៃ រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ ▁	26	▁មាត្រា ទី ៣ ៤ ▁ជំពូក ៣ ▁បាន ច ែង ថា ប្រ ជា ពល រ ដ ្ ធ ខ្ ម ែរ ទ ាំង ពី រ ភ េ ទ មាន សិ ទ្ធិ ប ោះ ឆ្ ន ោត ▁និង ឈ រ ឈ្មោះ ឲ្យ គ េ ប ោះ ឆ្ ន ោត ▁បទ បញ្ញត្តិ ដ ែល ច ែង ពី សិ ទ្ធិ ប ោះ ឆ្ ន ោត ▁ឬ ឈ រ ឈ្មោះ ឲ្យ គ េ ប ោះ ឆ្ ន ោត ត្រូវ ច ែង ក្នុង ច ្ប ាប់ ប ោះ ឆ្ ន ោត ▁មាត្រា ទី ៣ ៧ ▁ជំពូក ៣ ▁ដដែល បាន ច ែង ថា ▁ពល រ ដ ្ ធ មាន សិ ទ្ធិ ធ ្វ ើប ាត ុ កម្ម ដោយ ស ន្ត ិ វិ ធី ▁ត្រូវ យក មក អនុ វត្ត នៅ ក្នុង ក្រ ប ខ ណ្ឌ នៃ ច ្ប ាប់ ▁មាត្រា ទី ៤ ២ ▁ជំពូក ៣ ▁បាន ច ែង ថា ▁ពល រ ដ ្ ធ គ្រ ប់ រូប មាន សិ ទ្ធិ ប ង្ក ើត ស មា គម ▁និង គ ណ ប ក្ស ន យោ ប ាយ ▁សិទ្ធិ នេះ ត្រូវ ក ំណ ត់ ក្នុង ច ្ប ាប់ ▁ប្រជា ពល រ ដ ្ ធ ខ្ ម ែរ អា ច ចូល រួម ក្នុង អង្គ ការ ម ហា ជន ▁ជួយ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក ▁ការពារ សម ិទ្ធ ផល ជាតិ ▁និង ស ណ្ត ាប់ ធ ្ន ាប់ ស ង្គ ម	217
តើការចិញ្ចឹមត្រីនៅកម្ពុជាមានភាពចាំបាច់ដែរឬទេ ព្រោះអ្វី	null	ការចិញ្ចឹមត្រីនៅកម្ពុជា ជាការចាំបាច់ណាស់ព្រោះ ដើម្បីបំពេញតម្រូវការរបស់ប្រជាជនឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់កាត់បន្ថយការចាប់ត្រីធម្មជាតិហួសប្រមាណដើម្បីសល់ផលសម្រាប់នាំចេញ	null	ការចិញ្ចឹមត្រីនៅកម្ពុជា ជាការចាំបាច់ណាស់ព្រោះ ដើម្បីបំពេញតម្រូវការរបស់ប្រជាជនឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់កាត់បន្ថយការចាប់ត្រីធម្មជាតិហួសប្រមាណដើម្បីសល់ផលសម្រាប់នាំចេញ	ត ើក ារ ច ិញ ្ច ឹម ត្រ ីន ៅ ក ម្ព ុ ជា មាន ភាព ចាំបាច់ ដ ែរ ឬ ទេ Ġ ព្រ ោះ អ ្វី Ġ	25	ការ ច ិញ ្ច ឹម ត្រ ីន ៅ ក ម្ព ុ ជា Ġ ជា ការ ចាំបាច់ ណា ស់ ព្រ ោះ Ġ ដើម ្ប ី ប ំព េញ ត ម្រ ូវ ការ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ឱ្យ បាន គ្រ ប់ គ្រ ាន់ កាត់ បន្ថយ ការ ច ាប់ ត្រ ី ធម្ម ជាតិ ហ ួស ប្រ មា ណ ដើម ្ប ី ស ល់ ផល សម ្រា ប់ នាំ ចេញ	66	▁តើ ការ ច ិ ញ្ច ឹម ត្រ ី នៅ ក ម្ព ុ ជា មាន ភាព ចាំបាច់ ដ ែរ ឬ ទេ ▁ព្រោះ អ ្វី ▁	23	▁ការច ិ ញ្ច ឹម ត្រ ី នៅ ក ម្ព ុ ជា ▁ជា ការ ចាំបាច់ ណ ាស់ ព្រ ោះ ▁ដើម្បី ប ំព េញ ត ម្រ ូវ ការ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ឱ្យ បាន គ្រ ប់ គ្រ ាន់ កាត់ បន្ថយ ការ ច ាប់ ត្រ ី ធម្ម ជាតិ ហ ួស ប្រ មា ណ ដើម ្ប ី ស ល់ ផល ស ម្រ ាប់ នាំ ចេញ	63
ហេតុអ្វីបានជាពួកខ្មែរក្រហមជម្លៀសប្រជាជនចេញពីក្រុងភ្នំពេញនិងទីប្រជុំជននានា	null	បានជាពួកខ្មែរក្រហមជម្លៀសប្រជាជនចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ និងទីប្រជុំជននានាព្រោះដើម្បីសម្អាត សត្រូវនិងបំបែកក្រុមចារកិច្ចខ្មាំងនៅក្រុងដើម្បិប្រែក្លាយប្រទេសកម្ពុជា ជាប្រទេសរបស់កសិករដើម្បិបញ្ជូនប្រជាជនទីធ្វើស្រែចម្ការយកលេសថាខ្លាចអាមេរិកទម្លាក់គ្រាប់បែកហេតុផលថាខ្វះមធ្យោបាយដឹកស្បៀងឪ្យប្រជាជននៅក្នុងក្រុង	null	បានជាពួកខ្មែរក្រហមជម្លៀសប្រជាជនចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ និងទីប្រជុំជននានាព្រោះដើម្បីសម្អាត សត្រូវនិងបំបែកក្រុមចារកិច្ចខ្មាំងនៅក្រុងដើម្បិប្រែក្លាយប្រទេសកម្ពុជា ជាប្រទេសរបស់កសិករដើម្បិបញ្ជូនប្រជាជនទីធ្វើស្រែចម្ការយកលេសថាខ្លាចអាមេរិកទម្លាក់គ្រាប់បែកហេតុផលថាខ្វះមធ្យោបាយដឹកស្បៀងឪ្យប្រជាជននៅក្នុងក្រុង	ហេតុ អ ្វី បាន ជា ព ួ ក ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ជ ម្ល ៀស ប្រ ជា ជន ចេញ ពី ក្រុង ភ្នំពេញ និង ទី ប្រជុំ ជន នា នា Ġ	30	បាន ជា ព ួ ក ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ជ ម្ល ៀស ប្រ ជា ជន ចេញ ពី ទី ក្រុង ភ្នំពេញ Ġ និង ទី ប្រជុំ ជន នា នា ព្រ ោះ ដើម ្ប ី សម ្អ ាត Ġ ស ត្រូវ និង ប ំ បែក ក្រុម ចារ កិច្ច ខ្ មា ំ ង នៅ ក្រុង ដើម ្ប ិប ្រ ែក ្លា យ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា Ġ ជា ប្រ ទេស រ ប ស់ ក សិ ករ ដើម ្ប ិប ញ្ជ ូន ប្រ ជា ជន ទី ធ ្វ ើស ្រ ែ ច ម្ ការ យក ល េស ថា ខ្ លា ច អា មេ រិក ទ ម្ល ាក់ គ្រាប់ បែក ហេតុ ផល ថា ខ្វ ះ ម ធ ្យ ោ បា យ ដ ឹក ស្ ប ៀង ឪ ្យ ប្រ ជា ជន នៅ ក្នុង ក្រុង	129	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ព ួ ក ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ជ ម្ល ៀស ប្រ ជា ជន ចេញ ពី ក្រុង ភ្នំពេញ និង ទី ប្រជុំ ជន នា នា ▁	30	▁បានជា ព ួ ក ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ជ ម្ល ៀស ប្រ ជា ជន ចេញ ពី ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ▁និង ទី ប្រជុំ ជន នា នា ព្រ ោះ ដើម ្ប ី សម ្អ ាត ▁សត្រូវ និង ប ំ បែក ក្រុម ចារ កិច្ច ខ្ ម ាំង នៅ ក្រុង ដើម ្ប ិ ប្រ ែក ្ល ាយ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ▁ជា ប្រ ទេស រ ប ស់ ក សិ ករ ដើម ្ប ិប ញ្ជ ូន ប្រ ជា ជន ទី ធ ្វ ើ ស្រ ែ ច ម្ ការ យក ល េស ថា ខ ្លា ច អា មេ រិក ទ ម្ល ាក់ គ្រាប់ បែក ហេតុ ផល ថា ខ្វ ះ ម ធ ្យ ោ ប ាយ ដ ឹក ស ្ប ៀង ឪ ្យ ប្រ ជា ជន នៅ ក្នុង ក្រុង	126
តើនៅថ្ងៃទី ២៩ មករា ១៩៧៣ មានព្រឹត្តការណ៍អ្វី	null	នៅថ្ងៃទី ២៩ មករា ១៩៧៣ រដ្ឋាភិបាល សរអា និងវៀតណាមខាងជើងចុះហត្ថលេខាការព្រមព្រៀងនៅ ឡាសែល សាំងក្លូ ដើម្បីបញ្ចប់សង្គ្រាមវៀតណាម	null	នៅថ្ងៃទី ២៩ មករា ១៩៧៣ រដ្ឋាភិបាល សរអា និងវៀតណាមខាងជើងចុះហត្ថលេខាការព្រមព្រៀងនៅ ឡាសែល សាំងក្លូ ដើម្បីបញ្ចប់សង្គ្រាមវៀតណាម	ត ើន ៅ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ២ ៩ Ġ មក រា Ġ ១៩ ៧ ៣ Ġ មាន ព្រ ឹត ្ត ការណ៍ អ ្វី Ġ	21	នៅ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ២ ៩ Ġ មក រា Ġ ១៩ ៧ ៣ Ġ រដ្ឋ ា ភិ បាល Ġ ស រ អា Ġ និង វ ៀត ណា ម ខា ង ជើង ច ុះ ហ ត្ថ លេខ ាក ារ ព្រមព្រៀង នៅ Ġ ឡា ស ែល Ġ សា ំ ង ក្ ល ូ Ġ ដើម ្ប ី បញ្ច ប់ សង ្ គ្រ ាម វ ៀត ណា ម	58	▁តើ នៅ ថ ្ង ៃ ទី ▁២៩ ▁មករា ▁១៩ ៧ ៣ ▁មាន ព្រ ឹ ត្ត ការណ៍ អ ្វី ▁	18	▁នៅ ថ ្ង ៃ ទី ▁២៩ ▁មករា ▁១៩ ៧ ៣ ▁រដ្ឋាភិបាល ▁ស រ អា ▁និង វ ៀត ណា ម ខា ង ជើង ច ុះ ហ ត្ថ លេខ ា ការ ព្រមព្រៀង នៅ ▁ឡា ស ែល ▁សាំង ក ្ល ូ ▁ដើម្បី បញ្ច ប់ ស ង្គ ្រា ម វ ៀត ណា ម	49
តើសមាគមអាស៊ានបង្កើតឡើងដំបូងមានប៉ុន្មានប្រទេស មានប្រទេសណាខ្លះ នៅថ្ងៃខែឆ្នាំណា	null	សមាគមអាស៊ានបង្កើតឡើងដំបូងមានចំនួន ៥ គឺ ឥណ្ឌូនេស៊ី ម៉ាឡេស៊ី សិង្ហបុរី ថៃ និងភីលីពីន នៅទីក្រុងបាងកក ថ្ងៃទី ០៨ ខែសីហា ឆ្នាំ ១៩៦៧	null	សមាគមអាស៊ានបង្កើតឡើងដំបូងមានចំនួន ៥ គឺ ឥណ្ឌូនេស៊ី ម៉ាឡេស៊ី សិង្ហបុរី ថៃ និងភីលីពីន នៅទីក្រុងបាងកក ថ្ងៃទី ០៨ ខែសីហា ឆ្នាំ ១៩៦៧	ត ើស មា គម អា ស៊ ាន បង ្ក ើត ឡើង ដំ បូ ង មាន ប៉ ុន ្ម ាន âĢĭ ប្រ ទេស âĢĭ Ġ មាន ប្រ ទេស ណា ខ្ ល ះ Ġ នៅ ថ ្ង ៃ ខែ ឆ្នាំ ណា Ġ	35	សម ា គម អា ស៊ ាន បង ្ក ើត ឡើង ដំ បូ ង មាន ចំ ន ួន Ġ ៥ Ġ គ ឺ Ġ ឥ ណ្ឌ ូន េស ៊ី Ġ ម៉ា ឡេ ស៊ី Ġ សិ ង្ហ ប ុរ ី Ġ ថ ៃ Ġ និង ភ ី លី ពី ន Ġ នៅ ទី ក្រុង បា ង ក ក Ġ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ០ ៨ Ġ ខែ សី ហា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ៧	61	▁តើ ស មា គម អា ស៊ ាន ប ង្ក ើត ឡើង ដំ បូ ង មាន ប៉ ុន ្ មាន ▁ប្រទេស ▁មាន ប្រ ទេស ណា ខ្ ល ះ ▁នៅ ថ ្ង ៃ ខែ ឆ្នាំ ណា ▁	34	▁សមាគម អា ស៊ ាន ប ង្ក ើត ឡើង ដំ បូ ង មាន ចំ ន ួន ▁៥ ▁គឺ ▁ឥណ្ឌូនេស៊ី ▁ម៉ាឡេស៊ី ▁សិង្ហបុរី ▁ថៃ ▁និង ភ ី លី ពី ន ▁នៅ ទី ក្រុង ប ាង ក ក ▁ថ្ងៃទី ▁០៨ ▁ខែសីហា ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ៧	41
នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា តើចលនាតស៊ូដើម្បីឯករាជ្យជាតិចែកចេញជាប៉ុន្មានផ្នែក អ្វីខ្លះ	null	នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ចលនាតស៊ូដើម្បីឯករាជ្យជាតិចែកចេញជាពីរផ្នែកគឺៈការតស៊ូដោយអាវុធ ដែលដឹកនាំដោយកម្លាំងនៃចលនាតស៊ូខ្មែរឥស្សរៈ ដែលមានការជួយគាំទ្រអំពីសំណាក់កងកម្លាំងវៀតមិញការតស៊ូដោយសន្តិវិធីដឹកនាំដោយសម្តេចព្រះបាទនរោត្តម សីហនុនយោបាយការទូត	null	នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ចលនាតស៊ូដើម្បីឯករាជ្យជាតិចែកចេញជាពីរផ្នែកគឺៈការតស៊ូដោយអាវុធ ដែលដឹកនាំដោយកម្លាំងនៃចលនាតស៊ូខ្មែរឥស្សរៈ ដែលមានការជួយគាំទ្រអំពីសំណាក់កងកម្លាំងវៀតមិញការតស៊ូដោយសន្តិវិធីដឹកនាំដោយសម្តេចព្រះបាទនរោត្តម សីហនុនយោបាយការទូត	នៅ ក្នុង ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា Ġ ត ើ ច ល នា ត ស៊ូ ដើម ្ប ី ឯក រាជ ្យ ជាតិ ច ែក ចេញ ជា ប៉ ុន ្ម ាន ផ្ ន ែក Ġ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	38	នៅ ក្នុង ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា Ġ ច ល នា ត ស៊ូ ដើម ្ប ី ឯក រាជ ្យ ជាតិ ច ែក ចេញ ជា ពី រ ផ្ ន ែក គ ឺ ៈ ការ ត ស៊ូ ដោយ អា វុធ Ġ ដ ែល ដ ឹក នាំ ដោយ ក ម្ល ាំង នៃ ច ល នា ត ស៊ូ ខ្ ម ែរ ឥ ស្ស រៈ Ġ ដ ែល មាន ការ ជ ួយ គ ាំ ទ្រ អ ំព ី សំ ណា ក់ ក ង ក ម្ល ាំង វ ៀត ម ិញ ការ ត ស៊ូ ដោយ ស ន្ត ិ វិ ធី ដ ឹក នាំ ដោយ សម ្ត េច ព្រ ះ បាទ ន រ ោត ្ត ម Ġ សី ហ នុ ន យោ បា យក ារ ទូ ត	117	▁នៅក្នុង ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ▁តើ ច ល នា ត ស៊ូ ដើម ្ប ី ឯក រាជ ្យ ជាតិ ច ែក ចេញ ជា ប៉ ុន ្ មាន ផ្ ន ែក ▁អ្វី ខ្ ល ះ ▁	35	▁នៅក្នុង ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ▁ចលនា ត ស៊ូ ដើម ្ប ី ឯក រាជ ្យ ជាតិ ច ែក ចេញ ជា ពី រ ផ្ ន ែក គ ឺ ៈ ការ ត ស៊ូ ដោយ អា វុធ ▁ដែល ដ ឹក នាំ ដោយ ក ម្ល ាំង នៃ ច ល នា ត ស៊ូ ខ្ ម ែរ ឥ ស្ស រៈ ▁ដែល មាន ការ ជ ួយ គ ាំ ទ្រ អ ំព ី ស ំណ ាក់ ក ង ក ម្ល ាំង វ ៀត ម ិញ ការ ត ស៊ូ ដោយ ស ន្ត ិ វិ ធី ដ ឹក នាំ ដោយ សម ្ត េច ព្រ ះ បាទ ន រ ោ ត្ត ម ▁សីហនុ ន យោ ប ាយ ការ ទ ូត	110
តើធនធានថាមពលកើតឡើងវិញមានអ្វីខ្លះ	null	ធនធានថាមពលកើតឡើងវិញមាន ថាមពលព្រះអាទិត្យថាមពលខ្យល់ ថាមពលជីវម៉ាស់ និងថាមពលកម្តៅដី	null	ធនធានថាមពលកើតឡើងវិញមាន ថាមពលព្រះអាទិត្យថាមពលខ្យល់ ថាមពលជីវម៉ាស់ និងថាមពលកម្តៅដី	ត ើ ធ ន ធាន ថា ម ពល កើត ឡើង វិញ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	17	ធ ន ធាន ថា ម ពល កើត ឡើង វិញ មាន Ġ ថា ម ពល ព្រ ះ អា ទិ ត ្យ ថា ម ពល ខ្ យ ល់ Ġ ថា ម ពល ជីវ ម៉ា ស់ Ġ និង ថា ម ពល ក ម្ ត ៅ ដ ី	41	▁តើ ធ ន ធាន ថា ម ពល កើត ឡើង វិញ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	16	▁ធនធាន ថា ម ពល កើត ឡើង វិញ មាន ▁ថាមពល ព្រ ះ អា ទ ិត ្យ ថា ម ពល ខ្ យ ល់ ▁ថាមពល ជីវ ម៉ ាស់ ▁និង ថា ម ពល ក ម ្ត ៅ ដ ី	35
តើអនុសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីអំពើភេរវកម្មមានអ្វីខ្លះ	null	អនុសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពី អំពើភេរវកម្មគឺអនុសញ្ញាស្តីពីបទល្មើសនិងអំពើដទៃទៀតមួយចំនួនដែលប្រព្រឹត្តទៅលើក្រុមអាកាសយានិក ក្រុងតូត្យូឆ្នាំ១៩៦៣ អនុសញ្ញាស្តីពីការបង្ក្រាបការរឹបអូស អាកាសយានដោយខុសច្បាប់ ក្រុងឡាអេឆ្នាំ ១៩៧០ អនុសញ្ញាស្តីពីការបង្ក្រាបទៅលើអំពើខុសច្បាប់ដែល ប្រឆាំងនិងសុវត្ថិភាព អាកាសចរណ៍ស៊ីវិល ក្រុង ម៉ុងរ៉េអាល់ ឆ្នាំ១៩៧១ អនុសញ្ញាស្តីពីការការពារ និងការដាក់ទោសនៃបទល្មើសដេលប្រឆាំងនឹងការការពារបុគ្គលជាអន្តរជាតិរួមមានទីភ្នាក់ងរការទូត ក្រុងញូវយ៉ក ឆ្នាំ១៩៧៣ អនុសញ្ញាស្តីពីការការពារ រូបរាងកាយពីឧបករណ៍នុយក្លេអ៊ែ ក្រុងវិយ៉េន ឆ្នាំ១៩៨០ ពិធីសារស្តីពីការបង្ក្រាបទៅលើអំពើហឹង្សាខុសច្បាប់ នៅឯអាកាសយានដ្ឋានផ្នែកសេវាកម្មនៃអាកាសចរណ៍ស៊ីវិលអន្តរជាតិ ក្រុងម៉ុងរ៉េអាល់ឆ្នាំ ១៩៨៨ អនុសញ្ញាស្តីពីការបង្រ្កាបទៅលើអំពើខុសច្បាប់ដែលប្រឆាំងទៅនឹងសុវត្ថិភាពនៃការធ្វើនាវាចរណ៍សមុទ្រ ក្រុងរ៉ូមឆ្នាំ ១៩៨៨ ពិធីសារស្តីពីការបង្រ្កាបអំពើខុសច្បាប់ដែលប្រឆាំងនឹងសុវត្ថិភាព នៃទីលានដែលមានទីតាំងជាប់ដែនសមុទ្រ ក្រុងរ៉ូមឆ្នាំ១៩៨៨ អនុសញ្ញាស្តីពីការបង្កើតគ្រឿងផ្ទុះមានជាតិប្លាស្ទិកសម្រាប់គោលបំណងនៃការរកឃើញ ក្រុងម៉ុងរ៉េអាល់ឆ្នាំ១៩៩១	null	អនុសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពី អំពើភេរវកម្មគឺអនុសញ្ញាស្តីពីបទល្មើសនិងអំពើដទៃទៀតមួយចំនួនដែលប្រព្រឹត្តទៅលើក្រុមអាកាសយានិក ក្រុងតូត្យូឆ្នាំ១៩៦៣ អនុសញ្ញាស្តីពីការបង្ក្រាបការរឹបអូស អាកាសយានដោយខុសច្បាប់ ក្រុងឡាអេឆ្នាំ ១៩៧០ អនុសញ្ញាស្តីពីការបង្ក្រាបទៅលើអំពើខុសច្បាប់ដែល ប្រឆាំងនិងសុវត្ថិភាព អាកាសចរណ៍ស៊ីវិល ក្រុង ម៉ុងរ៉េអាល់ ឆ្នាំ១៩៧១ អនុសញ្ញាស្តីពីការការពារ និងការដាក់ទោសនៃបទល្មើសដេលប្រឆាំងនឹងការការពារបុគ្គលជាអន្តរជាតិរួមមានទីភ្នាក់ងរការទូត ក្រុងញូវយ៉ក ឆ្នាំ១៩៧៣ អនុសញ្ញាស្តីពីការការពារ រូបរាងកាយពីឧបករណ៍នុយក្លេអ៊ែ ក្រុងវិយ៉េន ឆ្នាំ១៩៨០ ពិធីសារស្តីពីការបង្ក្រាបទៅលើអំពើហឹង្សាខុសច្បាប់ នៅឯអាកាសយានដ្ឋានផ្នែកសេវាកម្មនៃអាកាសចរណ៍ស៊ីវិលអន្តរជាតិ ក្រុងម៉ុងរ៉េអាល់ឆ្នាំ ១៩៨៨ អនុសញ្ញាស្តីពីការបង្រ្កាបទៅលើអំពើខុសច្បាប់ដែលប្រឆាំងទៅនឹងសុវត្ថិភាពនៃការធ្វើនាវាចរណ៍សមុទ្រ ក្រុងរ៉ូមឆ្នាំ ១៩៨៨ ពិធីសារស្តីពីការបង្រ្កាបអំពើខុសច្បាប់ដែលប្រឆាំងនឹងសុវត្ថិភាព នៃទីលានដែលមានទីតាំងជាប់ដែនសមុទ្រ ក្រុងរ៉ូមឆ្នាំ១៩៨៨ អនុសញ្ញាស្តីពីការបង្កើតគ្រឿងផ្ទុះមានជាតិប្លាស្ទិកសម្រាប់គោលបំណងនៃការរកឃើញ ក្រុងម៉ុងរ៉េអាល់ឆ្នាំ១៩៩១	ត ើ អនុ ស ញ្ញា អ ន្ត រ ជាតិ ស្ត ី ពី អ ំព ើ ភ េរ វ កម្ម មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	25	អនុ ស ញ្ញា អ ន្ត រ ជាតិ ស្ត ី ពី Ġ អ ំព ើ ភ េរ វ កម្ម គ ឺ អនុ ស ញ្ញា ស្ត ី ពី បទ ល ្ម ើស និង អ ំព ើ ដ ទ ៃ ទៀត មួយ ចំ ន ួន ដ ែល ប្រ ព្រ ឹត ្ត ទៅ លើក ្រ ុម អា កាស យា និ ក Ġ ក្រុង តូ ត ្យូ ឆ្នាំ ១៩ ៦ ៣ Ġ អនុ ស ញ្ញា ស្ត ី ពី ការ បង ្ក ្រា ប ការ រ ឹប អូ ស Ġ អា កាស យា ន ដោយ ខុស ច្ បា ប់ Ġ ក្រុង ឡា អ េ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧០ Ġ អនុ ស ញ្ញា ស្ត ី ពី ការ បង ្ក ្រា បទ ៅ លើ អ ំព ើ ខុស ច្ បា ប់ ដ ែល Ġ ប្រ ឆ ាំង និង សុ វ ត្ថ ិ ភាព Ġ អា កាស ចរ ណ៍ ស៊ី វិ ល Ġ ក្រុង Ġ ម៉ ុង រ៉េ អា ល់ Ġ ឆ្នាំ ១៩ ៧ ១ Ġ អនុ ស ញ្ញា ស្ត ី ពី ការ ការពារ Ġ និង ការ ដា ក់ ទោស នៃ បទ ល ្ម ើស ដ េ ល ប្រ ឆ ាំង នឹង ការ ការពារ ប ុ គ្គ ល ជា អ ន្ត រ ជាតិ រួម មាន ទី ភ ្នា ក់ ង រក ារ ទូ ត Ġ ក្រុង ញ ូវ យ៉ ក Ġ ឆ្នាំ ១៩ ៧ ៣ Ġ អនុ ស ញ្ញា ស្ត ី ពី ការ ការពារ Ġ រូប រា ង កាយ ពី ឧ ប ករណ៍ នុ យក ្ល េ អ៊ ែ Ġ ក្រុង វិ យ៉ េន Ġ ឆ្នាំ ១៩ ៨០ Ġ ពិ ធី សារ ស្ត ី ពី ការ បង ្ក ្រា បទ ៅ លើ អ ំព ើ ហ ឹង ្សា ខុស ច្ បា ប់ Ġ នៅ ឯ អា កាស យា ន ដ្ឋាន ផ្ ន ែក សេ វា កម្ម នៃ អា កាស ចរ ណ៍ ស៊ី វិ ល អ ន្ត រ ជាតិ Ġ ក្រុង ម៉ ុង រ៉េ អា ល់ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៨៨ Ġ អនុ ស ញ្ញា ស្ត ី ពី ការ បង ្រ ្ក ាប ទៅ លើ អ ំព ើ ខុស ច្ បា ប់ ដ ែល ប្រ ឆ ាំង ទៅ នឹង សុ វ ត្ថ ិ ភាព នៃ ការ ធ ្វ ើន ាវ ា ចរ ណ៍ សម ុ ទ្រ Ġ ក្រុង រ៉ូ ម ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៨៨ Ġ ពិ ធី សារ ស្ត ី ពី ការ បង ្រ ្ក ាប អ ំព ើ ខុស ច្ បា ប់ ដ ែល ប្រ ឆ ាំង នឹង សុ វ ត្ថ ិ ភាព Ġ នៃ ទី លាន ដ ែល មាន ទី តាំង ជាប់ ដ ែន សម ុ ទ្រ Ġ ក្រុង រ៉ូ ម ឆ្នាំ ១៩ ៨៨ Ġ អនុ ស ញ្ញា ស្ត ី ពី ការ បង ្ក ើត គ្រឿង ផ្ ទ ុះ មាន ជាតិ ប្ លា ស្ទ ិក សម ្រា ប់ គោ ល ប ំណ ង នៃ ការ រក ឃើញ Ġ ក្រុង ម៉ ុង រ៉េ អា ល់ ឆ្នាំ ១៩ ៩ ១ Ġ	427	▁តើ អនុ ស ញ្ញា អ ន្ត រ ជាតិ ស្ត ី ពី អ ំព ើ ភ េរ វ កម្ម មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	24	▁អនុ ស ញ្ញា អ ន្ត រ ជាតិ ស្ត ី ពី ▁អំពើ ភ េរ វ កម្ម គ ឺ អនុ ស ញ្ញា ស្ត ី ពី បទ ល ្ម ើស និង អ ំព ើ ដ ទ ៃ ទៀត មួយ ចំ ន ួន ដ ែល ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ទៅ លើ ក្រុម អា កាស យ ាន ិក ▁ក្រុង ត ូត ្យូ ឆ្នាំ ១ ៩៦ ៣ ▁អនុ ស ញ្ញា ស្ត ី ពី ការ ប ង្ក ្រា ប ការ រ ឹប អូ ស ▁អាកាស យ ាន ដោយ ខុស ច ្ប ាប់ ▁ក្រុង ឡា អ េ ឆ្នាំ ▁១៩ ៧០ ▁អនុ ស ញ្ញា ស្ត ី ពី ការ ប ង្ក ្រា ប ទៅ លើ អ ំព ើ ខុស ច ្ប ាប់ ដ ែល ▁ប្រឆាំង និង សុ វ ត្ថ ិ ភាព ▁អាកាសចរណ៍ ស៊ី វិ ល ▁ក្រុង ▁ម៉ុង រ៉េ អ ាល់ ▁ឆ្នាំ ១៩ ៧ ១ ▁អនុ ស ញ្ញា ស្ត ី ពី ការ ការពារ ▁និង ការ ដ ាក់ ទោស នៃ បទ ល ្ម ើស ដ េ ល ប្រ ឆ ាំង នឹង ការ ការពារ ប ុ គ្គ ល ជា អ ន្ត រ ជាតិ រួម មាន ទី ភ ្ន ាក់ ង រ ការ ទ ូត ▁ក្រុង ញ ូវ យ៉ ក ▁ឆ្នាំ ១៩ ៧ ៣ ▁អនុ ស ញ្ញា ស្ត ី ពី ការ ការពារ ▁រូបរាង កាយ ពី ឧ ប ករណ៍ នុ យក ្ល េ អ៊ ែ ▁ក្រុង វិ យ៉ េន ▁ឆ្នាំ ១៩ ៨០ ▁ពិធី សារ ស្ត ី ពី ការ ប ង្ក ្រា ប ទៅ លើ អ ំព ើ ហ ឹង ្សា ខុស ច ្ប ាប់ ▁នៅឯ អា កាស យ ាន ដ្ឋាន ផ្ ន ែក សេ វា កម្ម នៃ អា កាស ចរ ណ៍ ស៊ី វិ ល អ ន្ត រ ជាតិ ▁ក្រុង ម៉ ុង រ៉េ អ ាល់ ឆ្នាំ ▁១៩ ៨៨ ▁អនុ ស ញ្ញា ស្ត ី ពី ការ បង ្រ ្ក ាប ទៅ លើ អ ំព ើ ខុស ច ្ប ាប់ ដ ែល ប្រ ឆ ាំង ទៅ នឹង សុ វ ត្ថ ិ ភាព នៃ ការ ធ ្វ ើន ាវ ា ចរ ណ៍ សម ុ ទ្រ ▁ក្រុង រ៉ូ ម ឆ្នាំ ▁១៩ ៨៨ ▁ពិធី សារ ស្ត ី ពី ការ បង ្រ ្ក ាប អ ំព ើ ខុស ច ្ប ាប់ ដ ែល ប្រ ឆ ាំង នឹង សុ វ ត្ថ ិ ភាព ▁នៃ ទី លាន ដ ែល មាន ទី តាំង ជាប់ ដ ែន សម ុ ទ្រ ▁ក្រុង រ៉ូ ម ឆ្នាំ ១៩ ៨៨ ▁អនុ ស ញ្ញា ស្ត ី ពី ការ ប ង្ក ើត គ្រឿង ផ្ ទ ុះ មាន ជាតិ ប ្លា ស្ទ ិក ស ម្រ ាប់ គ ោល ប ំណ ង នៃ ការ រក ឃើញ ▁ក្រុង ម៉ ុង រ៉េ អ ាល់ ឆ្នាំ ១៩ ៩ ១ ▁	412
តើសភាតំណាងរាស្រ្ដបារាំង ត្រូវបានជ្រើសតាំងឡើងដូចម្ដេចហើយមានតួនាទីអ្វីខ្លះ	null	សភាតំណាងរាស្រ្ដបារាំងត្រូវបានជ្រើសតាំងឡើងដោយការបោះឆ្នោត ហើយមានតួនាទីដូចជា អនុម័តច្បាប់ និងផែនការថវិកាជាតិសម្រាប់ឆ្នាំសារពើពន្ធនីមួយៗ ត្រួតពិនិត្យការងាររបស់រដ្ឋាភិបាលមានសិទ្ធិរំលាយរដ្ឋាភិបាលដោយអនុលោមតាមសម្លេង ២ភាគ៣ ដាច់ខាត	null	សភាតំណាងរាស្រ្ដបារាំងត្រូវបានជ្រើសតាំងឡើងដោយការបោះឆ្នោត ហើយមានតួនាទីដូចជា អនុម័តច្បាប់ និងផែនការថវិកាជាតិសម្រាប់ឆ្នាំសារពើពន្ធនីមួយៗ ត្រួតពិនិត្យការងាររបស់រដ្ឋាភិបាលមានសិទ្ធិរំលាយរដ្ឋាភិបាលដោយអនុលោមតាមសម្លេង ២ភាគ៣ ដាច់ខាត	ត ើស ភា ត ំណ ាង រា ស្រ ្ ដ បា រា ំ ង Ġ ត្រូវ បាន ជ្រ ើស តាំង ឡើង ដូច ម្ ដ េច ហើយ មាន ត ួន ា ទី អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	35	ស ភា ត ំណ ាង រា ស្រ ្ ដ បា រា ំ ង ត្រូវ បាន ជ្រ ើស តាំង ឡើង ដោយ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត Ġ ហើយ មាន ត ួន ា ទី ដូច ជា Ġ អនុ ម ័ត ច្ បា ប់ Ġ និង ផ ែន ការ ថ វិ កា ជាតិ សម ្រា ប់ ឆ្នាំ សារ ព ើ ពន្ធ នី មួយ ៗ Ġ ត្រ ួត ពិ និ ត ្យ ការងារ រ ប ស់ រដ្ឋ ា ភិ បាល មាន សិ ទ្ធិ រំ លា យ រដ្ឋ ា ភិ បាល ដោយ អនុ ល ោម តា ម សម ្ល េង Ġ ២ ភាគ ៣ Ġ ដា ច ់ ខា ត	100	▁តើ ស ភា ត ំណ ាង រា ស្រ ្ ដ ប ារ ាំង ▁ត្រូវបាន ជ្រ ើស តាំង ឡើង ដូច ម្ ដ េច ហើយ មាន ត ួ នាទី អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	32	▁សភា ត ំណ ាង រា ស្រ ្ ដ ប ារ ាំង ត្រូវ បាន ជ្រ ើស តាំង ឡើង ដោយ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ▁ហើយ មាន ត ួ នាទី ដូច ជា ▁អនុម័ត ច ្ប ាប់ ▁និង ផ ែន ការ ថ វ ិកា ជាតិ ស ម្រ ាប់ ឆ្នាំ សារ ព ើ ពន្ធ នី មួយ ៗ ▁ត្រួតពិនិត្យ ការងារ រ ប ស់ រ ដ្ឋា ភិ បាល មាន សិ ទ្ធិ រំ ល ាយ រ ដ្ឋា ភិ បាល ដោយ អនុ ល ោម ត ាម ស ម្ល េង ▁២ ភាគ ៣ ▁ដាច់ខាត	86
ក្រោយពីដួលរលំរបបកុំមុយនីស្ដ តើប្រទេសឆេកូស្លូវ៉ាគី បានបែងចែកចេញប៉ុន្មានអ្វីខ្លះនៅថ្ងៃណា ខែណា ឆ្នាំណា	null	ក្រោយពីដួលរលំរបបកុំមុយនីស្ដ តើប្រទេសឆេកូស្លូវ៉ាគី បានបែងចែកចេញជា ២ គឺ សាធារណៈរដ្ឋឆេក និងសាធារណៈរដ្ឋស្លូវ៉ាគី នៅឆ្នាំថ្ងៃទី ០១ ខែមករា ឆ្នាំ ១៩៩៣	null	ក្រោយពីដួលរលំរបបកុំមុយនីស្ដ តើប្រទេសឆេកូស្លូវ៉ាគី បានបែងចែកចេញជា ២ គឺ សាធារណៈរដ្ឋឆេក និងសាធារណៈរដ្ឋស្លូវ៉ាគី នៅឆ្នាំថ្ងៃទី ០១ ខែមករា ឆ្នាំ ១៩៩៣	ក្រ ោយ ពី ដ ួល រ លំ រ ប ប ក ុំ ម ុយ នី ស្ ដ Ġ ត ើប ្រ ទេស ឆ េក ូស ្ល ូវ ៉ ា គី Ġ បាន ប ែង ច ែក ចេញ ប៉ ុន ្ម ាន អ ្វី ខ្ ល ះ នៅ ថ ្ង ៃ ណា Ġ ខែ ណា Ġ ឆ្នាំ ណា Ġ	53	ក្រ ោយ ពី ដ ួល រ លំ រ ប ប ក ុំ ម ុយ នី ស្ ដ Ġ ត ើប ្រ ទេស ឆ េក ូស ្ល ូវ ៉ ា គី Ġ បាន ប ែង ច ែក ចេញ ជា Ġ ២ Ġ គ ឺ Ġ សា ធា រណៈ រដ្ឋ ឆ េក Ġ និង សា ធា រណៈ រដ្ឋ ស្ ល ូវ ៉ ា គី Ġ នៅ ឆ្នាំ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ០ ១ Ġ ខែ មក រា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩ ៣	71	▁ក្រោយពី ដ ួល រ លំ រ ប ប ក ុំ ម ុយ នី ស្ ដ ▁តើ ប្រ ទេស ឆ េក ូស ្ល ូ វ៉ា គី ▁បាន ប ែង ច ែក ចេញ ប៉ ុន ្ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ នៅ ថ ្ង ៃ ណា ▁ខែ ណា ▁ឆ្នាំ ណា ▁	49	▁ក្រោយពី ដ ួល រ លំ រ ប ប ក ុំ ម ុយ នី ស្ ដ ▁តើ ប្រ ទេស ឆ េក ូស ្ល ូ វ៉ា គី ▁បាន ប ែង ច ែក ចេញ ជា ▁២ ▁គឺ ▁សាធារណៈ រដ្ឋ ឆ េក ▁និង សា ធា រណៈ រដ្ឋ ស ្ល ូ វ៉ា គី ▁នៅ ឆ្នាំ ថ ្ង ៃ ទី ▁០១ ▁ខែមករា ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៩ ៣	60
តើពិធីសូត្រមន្ត ធ្វើឡើងដើម្បីអ្វី	null	ពិធីសូត្រមន្ត ធ្វើឡើងដើម្បីចម្រើនសិរីសួស្តីនិងជាការបើកកម្មវិធីបុណ្យដើម្បីជាការគោរពបូជាចំពោះព្រះពុទ្ធ ព្រះធម៌ ព្រះសង្ឃ ព្រមទាំងប្រកាសចំពោះ ទេវតា ម្ចាស់ទឹកម្ចាស់ដីថែរក្សានៅទីកន្លែងនោះដូចជា បុណ្យកឋិន ផ្កា បច័្ចយបួន បញ្ចុះសីមាល ដើម្បីជម្រះឧបទ្រុពចង្រៃ លើករាសីឱ្យមានសិរីមង្គលដូចជា ឡើងផ្ទះបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី មង្គលការ រំដោះគ្រោះយោងគ្រោះ ប្រទាក់ស្មាព្រហ្ម លើករាសី	null	ពិធីសូត្រមន្ត ធ្វើឡើងដើម្បីចម្រើនសិរីសួស្តីនិងជាការបើកកម្មវិធីបុណ្យដើម្បីជាការគោរពបូជាចំពោះព្រះពុទ្ធ ព្រះធម៌ ព្រះសង្ឃ ព្រមទាំងប្រកាសចំពោះ ទេវតា ម្ចាស់ទឹកម្ចាស់ដីថែរក្សានៅទីកន្លែងនោះដូចជា បុណ្យកឋិន ផ្កា បច័្ចយបួន បញ្ចុះសីមាល ដើម្បីជម្រះឧបទ្រុពចង្រៃ លើករាសីឱ្យមានសិរីមង្គលដូចជា ឡើងផ្ទះបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី មង្គលការ រំដោះគ្រោះយោងគ្រោះ ប្រទាក់ស្មាព្រហ្ម លើករាសី	ត ើ ពិ ធី ស ូត ្រ ម ន្ត Ġ ធ ្វ ើ ឡើង ដើម ្ប ី អ ្វី Ġ	18	ពិ ធី ស ូត ្រ ម ន្ត Ġ ធ ្វ ើ ឡើង ដើម ្ប ី ចម្រ ើន សិ រី ស ួស ្ត ី âĢĭ និង ជា ការ ប ើក កម្ម វិ ធី ប ុ ណ ្យ ដើម ្ប ី ជា ការ គោ រ ព បូ ជា ចំ ព ោះ ព្រ ះ ពុ ទ្ធ Ġ ព្រ ះ ធម៌ Ġ ព្រ ះ សង ្ ឃ Ġ ព្រ ម ទ ាំង ប្រ កាស ចំ ព ោះ Ġ ទេ វ តា Ġ ម្ចាស់ ទឹក ម្ចាស់ ដ ី ថ ែរ ក្ស ាន ៅ ទី កន្លែង ន ោះ ដូច ជា Ġ ប ុ ណ ្យ ក ឋ ិន Ġ ផ្ កា Ġ ប ច ័ ្ច យ ប ួន Ġ បញ្ច ុះ សី មា ល Ġ ដើម ្ប ី ជម្រះ ឧ បទ ្រ ុ ព ច ង ្រ ៃ Ġ លើក រា សី ឱ្យ មាន សិ រី ម ង្គ ល ដូច ជា Ġ ឡើង ផ្ ទ ះ ប ុ ណ ្យ ចូល ឆ្នាំ ថ ្ម ី Ġ ម ង្គ ល ការ Ġ រំ ដ ោះ គ្រ ោះ យោ ង គ្រ ោះ Ġ ប្រ ទ ាក់ ស្ម ា ព្រ ហ្ម Ġ លើក រា សី	169	▁តើ ពិ ធី ស ូ ត្រ ម ន្ត ▁ធ្វើឡើង ដើម ្ប ី អ ្វី ▁	14	▁ពិធី ស ូ ត្រ ម ន្ត ▁ធ្វើឡើង ដើម ្ប ី ចម្រ ើន សិ រី ស ួ ស្ត ី ▁និង ជា ការ ប ើក កម្ម វិ ធី ប ុ ណ ្យ ដើម ្ប ី ជា ការ គ ោរ ព បូ ជា ច ំព ោះ ព្រ ះ ព ុទ្ធ ▁ព្រះ ធម៌ ▁ព្រះសង្ឃ ▁ព្រមទាំង ប្រ កាស ច ំព ោះ ▁ទេវតា ▁ម្ចាស់ ទឹក ម្ចាស់ ដ ី ថ ែរ ក ្សា នៅ ទី កន្លែង ន ោះ ដូច ជា ▁បុណ្យ ក ឋ ិន ▁ផ្កា ▁ប ច ័ ្ច យ ប ួន ▁បញ្ចុះ សី ម ាល ▁ដើម្បី ជម្រះ ឧ ប ទ្រ ុ ព ច ង ្រ ៃ ▁លើក រា សី ឱ្យ មាន សិ រី ម ង្គ ល ដូច ជា ▁ឡើង ផ្ ទ ះ ប ុ ណ ្យ ចូល ឆ្នាំ ថ ្ម ី ▁មង្គលការ ▁រំដោះ គ្រ ោះ យ ោង គ្រ ោះ ▁ប្រ ទ ាក់ ស្ម ា ព្រ ហ្ម ▁លើក រា សី	143
តើគ្រោះធម្មជាតិមានអ្វីខ្លះ	null	ដូចជាការ រញ្ជួយដី កំណើនកំដៅផែនដី ទឹកជំនន់ ភាពរាំងស្ងួត ស៊ូណាមិ ល	null	ដូចជាការ រញ្ជួយដី កំណើនកំដៅផែនដី ទឹកជំនន់ ភាពរាំងស្ងួត ស៊ូណាមិ ល	ត ើ គ្រ ោះ ធម្ម ជាតិ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	12	âĢĭ ដូច ជា âĢĭ ការ Ġ រ ញ្ជ ួយ ដ ី Ġ កំ ណ ើន កំ ដ ៅ ផ ែន ដ ី Ġ ទឹក ជំ ន ន់ Ġ ភាព រា ំ ង ស្ ង ួត Ġ ស៊ូ ណា ម ិ ÂłĠ ល	34	▁តើ គ្រ ោះ ធម្ម ជាតិ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	11	▁ដូចជា ▁ការ ▁រញ្ជួយ ដ ី ▁កំណើន កំ ដ ៅ ផ ែន ដ ី ▁ទឹក ជំ ន ន់ ▁ភាព រ ាំង ស្ ង ួត ▁ស៊ូ ណា ម ិ ▁ល	28
តើការស្គាល់ខ្លួនឯងជាអ្វី មានសារៈសំខាន់យ៉ាងដូចម្តេច	null	ការស្គាល់ខ្លួនឯងគឺ ស្គាល់ពីអ្វីៗដែលខ្លួនមាន ដូចជា កម្លាំងកាយ ចំណេះដឹង សមត្ថភាព លទ្ធភាព ទ្រព្យធនធាន គុណធម៌ សីលធម៌និងចិត្តគំនិតផ្ទាល់ខ្លួន ស្វែងយល់ពីចំណុចខ្លាំង និងចំណុចខ្សោយ រាល់ចំណុចខ្សោយើត្រូវចេះកែច្នៃឱ្យបានល្អ សារៈសំខាន់នៃការស្គាល់ខ្លួនឯងមាន ចេះធ្វើជាម្ចាស់លើខ្លួនឯងចេះប្រមាណ គឺមិនមានអំនួតពេក ឬបន្ថោកខ្លួនឯងមិនចង់បានអ្វីហួសពីសមត្ថភាពចេះយកសមត្ថភាពផ្ទាល់ខ្លួនទៅអភិវឌ្ឍសង្គមជាតិសង្គមមានសណ្តាប់ធ្នាប់ របៀបរបបល្អ មានតម្លាភាព យុត្តិធម៌ចេះគោរពសិទ្ធិគ្នា	null	ការស្គាល់ខ្លួនឯងគឺ ស្គាល់ពីអ្វីៗដែលខ្លួនមាន ដូចជា កម្លាំងកាយ ចំណេះដឹង សមត្ថភាព លទ្ធភាព ទ្រព្យធនធាន គុណធម៌ សីលធម៌និងចិត្តគំនិតផ្ទាល់ខ្លួន ស្វែងយល់ពីចំណុចខ្លាំង និងចំណុចខ្សោយ រាល់ចំណុចខ្សោយើត្រូវចេះកែច្នៃឱ្យបានល្អ សារៈសំខាន់នៃការស្គាល់ខ្លួនឯងមាន ចេះធ្វើជាម្ចាស់លើខ្លួនឯងចេះប្រមាណ គឺមិនមានអំនួតពេក ឬបន្ថោកខ្លួនឯងមិនចង់បានអ្វីហួសពីសមត្ថភាពចេះយកសមត្ថភាពផ្ទាល់ខ្លួនទៅអភិវឌ្ឍសង្គមជាតិសង្គមមានសណ្តាប់ធ្នាប់ របៀបរបបល្អ មានតម្លាភាព យុត្តិធម៌ចេះគោរពសិទ្ធិគ្នា	ត ើក ារ ស្ គ ាល់ ខ្លួន ឯ ង ជា អ ្វី Ġ មាន សារ ៈ សំ ខា ន់ យ៉ាង ដូច ម្ ត េច Ġ	23	ការ ស្ គ ាល់ ខ្លួន ឯ ង គ ឺ ĠâĢĭ ស្ គ ាល់ ពី អ ្វី ៗ ដ ែល ខ្លួន មាន Ġ ដូច ជា Ġ ក ម្ល ាំង កាយ Ġ ចំ ណេ ះ ដ ឹង Ġ ស âĢĭ ម ត្ថ ភាព Ġ ល ទ្ធ ភាព Ġ ទ្រ ព្យ ធ ន ធាន Ġ គុណ ធម៌ Ġ សី ល ធម៌ និង ចិត្ត គ ំ និ ត ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន Ġ ស្ វ ែង យ ល់ ពី ចំណុច ខ្ លា ំ ង Ġ និង ចំណុច ខ្សោយ Ġ រា ល់ ចំណុច ខ្សោយ ើត ្រ ូវ ច េះ ក ែ ច្ នៃ ឱ្យ បាន ល្អ Ġ សារ ៈ សំ ខា ន់ នៃ ការ ស្ គ ាល់ ខ្លួន ឯ ង មាន Ġ ច េះ ធ ្វ ើ ជា ម្ចាស់ លើ ខ្លួន ឯ ង ច េះ ប្រ មា ណ Ġ គ ឺ ម ិន មាន អ ំ ន ួត ព េក Ġ ឬ ប ន្ ថ ោក ខ្លួន ឯ ង ម ិន ច ង់ បាន អ ្វី ហ ួស ពី សម ត្ថ ភាព ច េះ យក សម ត្ថ ភាព ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន ទៅ អភិវឌ្ឍ សង ្ គម ជាតិ សង ្ គម មាន ស ណ្ត ាប់ ធ ្នា ប់ Ġ រ ប ៀប រ ប ប ល្អ Ġ មាន ត ម្ល ា ភាព Ġ យុត្តិ ធម៌ ច េះ គោ រ ព សិ ទ្ធិ គ្នា	198	▁តើ ការ ស្ គ ាល់ ខ្លួន ឯ ង ជា អ ្វី ▁មាន សារ ៈ សំ ខ ាន់ យ៉ាង ដូច ម ្ត េច ▁	22	▁ការស្ គ ាល់ ខ្លួន ឯ ង គ ឺ ▁ស្គាល់ ពី អ ្វី ៗ ដ ែល ខ្លួន មាន ▁ដូចជា ▁កម្លាំង កាយ ▁ចំណេះដឹង ▁ស ▁ម ត្ថ ភាព ▁លទ្ធភាព ▁ទ្រព្យ ធ ន ធាន ▁គុណ ធម៌ ▁សីលធម៌ និង ចិត្ត គ ំ ន ិត ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន ▁ស្វែងយល់ ពី ចំណុច ខ្ ល ាំង ▁និង ចំណុច ខ្សោយ ▁រាល់ ចំណុច ខ្សោយ ើ ត្រូវ ច េះ ក ែ ច្ នៃ ឱ្យ បាន ល្អ ▁សារៈសំខាន់ នៃ ការ ស្ គ ាល់ ខ្លួន ឯ ង មាន ▁ចេះ ធ ្វ ើ ជា ម្ចាស់ លើ ខ្លួន ឯ ង ច េះ ប្រ មា ណ ▁គឺ ម ិន មាន អ ំ ន ួត ព េក ▁ឬ ប ន ្ថ ោក ខ្លួន ឯ ង ម ិន ច ង់ បាន អ ្វី ហ ួស ពី សម ត្ថ ភាព ច េះ យក សម ត្ថ ភាព ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន ទៅ អភិវឌ្ឍ ស ង្គ ម ជាតិ ស ង្គ ម មាន ស ណ្ត ាប់ ធ ្ន ាប់ ▁របៀប រ ប ប ល្អ ▁មាន ត ម្ល ា ភាព ▁យុត្តិធម៌ ច េះ គ ោរ ព សិ ទ្ធិ គ្នា	167
ហេតុអ្វីបានជាលោកកាលីអូហៅដូច្នេះ	null	បានជាលោកកាលីឡេអូហៅដូច្នេះ ព្រោះគាត់យល់ថាម៉ារីយ៉ាគឺជាសមុទ្រ	null	បានជាលោកកាលីឡេអូហៅដូច្នេះ ព្រោះគាត់យល់ថាម៉ារីយ៉ាគឺជាសមុទ្រ	ហេតុ អ ្វី âĢĭ បាន ជា លោក កាល ី អូ ហ ៅ ដូច ្ន េះ Ġ	14	បាន ជា លោក កាល ី ឡេ អូ ហ ៅ ដូច ្ន េះ Ġ ព្រ ោះ គ ាត់ យ ល់ ថា âĢĭâĢĭ ម៉ា រី យ៉ា គ ឺ ជា សម ុ ទ្រ	28	▁ហេតុ អ ្វី ▁បានជា លោក កាល ី អូ ហ ៅ ដូច ្ នេះ ▁	13	▁បានជា លោក កាល ី ឡេ អូ ហ ៅ ដូច ្ នេះ ▁ព្រោះ គ ាត់ យ ល់ ថា ▁ម៉ា រី យ៉ា គ ឺ ជា សម ុ ទ្រ	26
តើមានកត្តាណាផ្សេងទៀត ដែលបណ្តាលឱ្យមានកំហុសផ្នែកអក្ខរាវិរុទ្ធ	null	កត្តាមួយចំនួនទៀត ដែលបណ្តាលឱ្យមានកំហុសផ្នែកអក្ខរាវិរុទ្ធដូចជា ការធ្វេសប្រហែស ភាសាវិទូឬអ្នកប្រាជ្ញខាងអក្សរសាស្រ្តណាក៏ដោយឱ្យតែធ្វេសប្រហែសនៅក្នុងការសរសេរនោះ គេពិតជាមានកំហុសឆ្គង ផ្នែកអក្ខរាវិរុទ្ធជាក់ជាមិនខានឬបើមិនច្រើនក៏តិចដែរ ការវាយអត្ថបទ ឬកុំព្យូទ័រ ការប្រគល់អត្ថបទទៅឱ្យលេខាជាអ្នកវាយកុំព្យូទ័រ និងជាអ្នកគ្មានជំនាញផ្នែកអក្ខរាវិរុទ្ធ នោះអាចបណ្តាលឱ្យមានកំហុសអក្ខរាវិរុទ្ធ កង្វះខាតការត្រួតពិនិត្យ មានអត្ថបទចម្រៀងកាយវិការ ទស្សនាវដ្តី សារព័ត៍មាន មានកំហុសអក្ខរាវិរុទ្ធជាច្រើនដោយមិនមានអ្នកជំនាញខាងផ្នែកភាសាវិទ្យា ការបំភ័ន្តពឹមជ្ឈដ្ឋានជុំវិញ អ្នកអាន អ្នកទស្សនាតែងតែចង់ចាំពាក្យដែលគេផ្សាយនៅក្នុង អត្ថបទសារព័ត៍មាន ទស្សាវដ្តី សៀវភៅផ្សេងៗ លើកញ្ចកើទូរទស្សន៍ ផ្ទាំងផ្សាយពាណិជ្ជកម្មជាដើម បើសរសេរខុសអក្ខរាវិរុទ្ធនោះវានឹងនាំឱ្យអ្នកទាំងនោះខុសតាមដែរ ការធ្វើកំណែប្រែខុស ឧទាហរណ៍ដូចជាពាក្យឃាតករ >ឃាតកៈពាក្យមោទកភាព>មោទនភាព	null	កត្តាមួយចំនួនទៀត ដែលបណ្តាលឱ្យមានកំហុសផ្នែកអក្ខរាវិរុទ្ធដូចជា ការធ្វេសប្រហែស ភាសាវិទូឬអ្នកប្រាជ្ញខាងអក្សរសាស្រ្តណាក៏ដោយឱ្យតែធ្វេសប្រហែសនៅក្នុងការសរសេរនោះ គេពិតជាមានកំហុសឆ្គង ផ្នែកអក្ខរាវិរុទ្ធជាក់ជាមិនខានឬបើមិនច្រើនក៏តិចដែរ ការវាយអត្ថបទ ឬកុំព្យូទ័រ ការប្រគល់អត្ថបទទៅឱ្យលេខាជាអ្នកវាយកុំព្យូទ័រ និងជាអ្នកគ្មានជំនាញផ្នែកអក្ខរាវិរុទ្ធ នោះអាចបណ្តាលឱ្យមានកំហុសអក្ខរាវិរុទ្ធ កង្វះខាតការត្រួតពិនិត្យ មានអត្ថបទចម្រៀងកាយវិការ ទស្សនាវដ្តី សារព័ត៍មាន មានកំហុសអក្ខរាវិរុទ្ធជាច្រើនដោយមិនមានអ្នកជំនាញខាងផ្នែកភាសាវិទ្យា ការបំភ័ន្តពឹមជ្ឈដ្ឋានជុំវិញ អ្នកអាន អ្នកទស្សនាតែងតែចង់ចាំពាក្យដែលគេផ្សាយនៅក្នុង អត្ថបទសារព័ត៍មាន ទស្សាវដ្តី សៀវភៅផ្សេងៗ លើកញ្ចកើទូរទស្សន៍ ផ្ទាំងផ្សាយពាណិជ្ជកម្មជាដើម បើសរសេរខុសអក្ខរាវិរុទ្ធនោះវានឹងនាំឱ្យអ្នកទាំងនោះខុសតាមដែរ ការធ្វើកំណែប្រែខុស ឧទាហរណ៍ដូចជាពាក្យឃាតករ >ឃាតកៈពាក្យមោទកភាព>មោទនភាព	ត ើម ាន ក ត្ត ា ណា ផ្ សេ ង ទៀត Ġ ដ ែល បណ្ត ាល ឱ្យ មាន កំ ហ ុស ផ្ ន ែក អ ក្ខ រា វិ រ ុទ្ធ Ġ	29	ក ត្ត ាម ួយ ចំ ន ួន ទៀត Ġ ដ ែល បណ្ត ាល ឱ្យ មាន កំ ហ ុស ផ្ ន ែក អ ក្ខ រា វិ រ ុទ្ធ ដូច ជា Ġ ការ ធ ្វ េស ប្រ ហ ែ ស Ġ ភា សា វិ ទូ ឬ អ្នក ប្រា ជ្ញ ខា ង អ ក្ស រស ាស ្រ ្ត ណា ក ៏ ដោយ ឱ្យ តែ ធ ្វ េស ប្រ ហ ែ ស នៅ ក្នុង ការ ស រស េរ ន ោះ Ġ គ េ ពិ ត ជា មាន កំ ហ ុស ឆ្ គ ង Ġ ផ្ ន ែក អ ក្ខ រា វិ រ ុទ្ធ ជា ក់ ជា ម ិន ខា ន ឬ ប ើម ិន ច្ រ ើន ក ៏ តិ ច ដ ែរ Ġ ការ វា យ អ ត្ថ បទ Ġ ឬ ក ុំ ព្យ ូ ទ័រ Ġ ការ ប្រ គ ល់ អ ត្ថ បទ ទៅ ឱ្យ លេខ ា ជា អ្នក វា យក ុំ ព្យ ូ ទ័រ Ġ និង ជា អ្នក គ ្ម ាន ជំ នា ញ ផ្ ន ែក អ ក្ខ រា វិ រ ុទ្ធ Ġ ន ោះ អា ច បណ្ត ាល ឱ្យ មាន កំ ហ ុស អ ក្ខ រា វិ រ ុទ្ធ Ġ ក ង ្វ ះ ខា ត ការ ត្រ ួត ពិ និ ត ្យ Ġ មាន អ ត្ថ បទ ចម្រ ៀង កាយ វិ ការ Ġ ទ ស្ស នា វ ដ ្ត ី Ġ សារ ព ័ត ៍ មាន Ġ មាន កំ ហ ុស អ ក្ខ រា វិ រ ុទ្ធ ជា ច្ រ ើន ដោយ ម ិន មាន អ្នក ជំ នា ញ ខា ង ផ្ ន ែក ភា សា វិទ្យា Ġ ការ ប ំ ភ ័ន ្ត ព ឹម ជ ្ឈ ដ្ឋាន ជ ុំ វិញ Ġ អ្នក អាន Ġ អ្នក ទ ស្ស នា តែ ង តែ ច ង់ ច ាំ ពាក្យ ដ ែល គ េ ផ្សាយ នៅ ក្នុង Ġ អ ត្ថ បទ សារ ព ័ត ៍ មាន Ġ ទ ស្សា វ ដ ្ត ី Ġ ស ៀវ ភ ៅ ផ្ សេ ង ៗ Ġ លើក ញ្ច ក ើ ទូ រ ទស្សន៍ Ġ ផ្ ទ ាំង ផ្សាយ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ជា ដើម Ġ ប ើស រស េរ ខុស អ ក្ខ រា វិ រ ុទ្ធ ន ោះ វា នឹង នាំ ឱ្យ អ្នក ទ ាំង ន ោះ ខុស តា ម ដ ែរ Ġ ការ ធ ្វ ើក ំណ ែប ្រ ែ ខុស âĢĭ Ġ ឧ ទ ា ហ រណ ៍ ដូច ជា ពាក្យ ឃាត ករ Ġ> ឃាត ក ៈ ពាក្យ ម ោទ ក ភាព âĢĭ > ម ោទ ន ភាព	378	▁តើ មាន ក ត្ត ា ណា ផ្ ស េង ទៀត ▁ដែល បណ្ត ាល ឱ្យ មាន កំ ហ ុស ផ្ ន ែក អ ក្ខ រា វិ រ ុទ្ធ ▁	27	▁កត្តា មួយ ចំ ន ួន ទៀត ▁ដែល បណ្ត ាល ឱ្យ មាន កំ ហ ុស ផ្ ន ែក អ ក្ខ រា វិ រ ុទ្ធ ដូច ជា ▁ការ ធ ្វ េស ប្រ ហ ែ ស ▁ភាសា វិ ទូ ឬ អ្នក ប្រា ជ្ញ ខា ង អ ក្ស រ សា ស្រ ្ត ណា ក ៏ ដោយ ឱ្យ តែ ធ ្វ េស ប្រ ហ ែ ស នៅ ក្នុង ការ ស រស េរ ន ោះ ▁គេ ព ិត ជា មាន កំ ហ ុស ឆ្ គ ង ▁ផ្នែក អ ក្ខ រា វិ រ ុទ្ធ ជ ាក់ ជា ម ិន ខា ន ឬ ប ើម ិន ច ្រ ើន ក ៏ ត ិច ដ ែរ ▁ការវាយ អ ត្ថ បទ ▁ឬ ក ុំ ព្យ ូ ទ័រ ▁ការប្រ គ ល់ អ ត្ថ បទ ទៅ ឱ្យ លេខ ា ជា អ្នក វា យក ុំ ព្យ ូ ទ័រ ▁និង ជា អ្នក គ ្ មាន ជំ ន ាញ ផ្ ន ែក អ ក្ខ រា វិ រ ុទ្ធ ▁នោះ អា ច បណ្ត ាល ឱ្យ មាន កំ ហ ុស អ ក្ខ រា វិ រ ុទ្ធ ▁កង្វះ ខា ត ការ ត្រ ួត ព ិន ិត ្យ ▁មាន អ ត្ថ បទ ចម្រ ៀង កាយ វិ ការ ▁ទស្សនាវដ្តី ▁សារ ព ័ត ៍ មាន ▁មាន កំ ហ ុស អ ក្ខ រា វិ រ ុទ្ធ ជា ច ្រ ើន ដោយ ម ិន មាន អ្នក ជំ ន ាញ ខា ង ផ្ ន ែក ភា សា វិទ្យា ▁ការបំ ភ ័ ន្ត ព ឹម ជ ្ឈ ដ្ឋាន ជ ុំ វិញ ▁អ្នកអាន ▁អ្នកទស្សនា ត ែង តែ ច ង់ ច ាំ ពាក្យ ដ ែល គ េ ផ្សាយ នៅ ក្នុង ▁អត្ថបទ សារ ព ័ត ៍ មាន ▁ទ ស្សា វ ដ ្ត ី ▁សៀវភៅ ផ្ ស េង ៗ ▁លើក ញ្ច ក ើ ទ ូរ ទស្សន៍ ▁ផ្ទាំង ផ្សាយ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ជា ដើម ▁បើ ស រស េរ ខុស អ ក្ខ រា វិ រ ុទ្ធ ន ោះ វា នឹង នាំ ឱ្យ អ្នក ទ ាំង ន ោះ ខុស ត ាម ដ ែរ ▁ការធ្វើ ក ំណ ែ ប្រ ែ ខុស ▁ឧទាហរណ៍ ដូច ជា ពាក្យ ឃាត ករ ▁> ឃាត ក ៈ ពាក្យ ម ោទ ក ភាព ▁> ម ោទ ន ភាព	338
តើវិចារមានតំលៃនិង មានព្រំដែនដូចម្តេច	null	ក្នុងបណ្តាវិចារទាំងអស់ មានតែអនុមានញែកទេ ដែលគេចាត់ទុកថាជាវិចារពិតប្រាកដ អនុមានរួមក្តី វិចារតាមដំនូចក្តីមិនអាចចាត់ទុកជាវិចារពេញលក្ខណៈទេ យើងយល់ថា វិចារនីមួយៗទោះពេញលក្ខណៈក្តីមិនពេញលក្ខណៈក្តីក៏នៅតែមានតំលៃដោយឡែកៗ របស់វាដែរ គឺជាអនុមានញែក មានតំលៃត្រង់មានភាពត្រឹមត្រូវជាក់លាក់អនុមានរួមពង្រីកមានតំលៃក្នុងការរាវរកឥតប្រៀបបាននៅក្នុងស្យង់ពិសោធន៍ វិចារតាមដំនូចមានតំលៃខាងការស្រាវជ្រាវប៉ុន្តែបើវិចារជាឧបករណ៍យ៉ាងសំខាន់ ក្នុងរបកគំហើញនិងសំរាយបំភ្លឺសច្ចៈភាពក៏ដោយក៏ត្រូវតែមានព្រុំដែនដែរ ព្រោះវិចារមិនមែនជាវិធីមួយ ដែលមានលក្ខណៈគ្រប់គ្រាន់ខ្លួនឯង ក្នុងការខិតទៅជិតសច្ចភាពនោះឡើយ ម៉្យាងទៀតក្នុងគ្រប់វិចារតែងតែមានធាតុខ្លះ ដែលគេមិនអាចស្រាយបំភ្លឺបានដាច់ខាត	null	ក្នុងបណ្តាវិចារទាំងអស់ មានតែអនុមានញែកទេ ដែលគេចាត់ទុកថាជាវិចារពិតប្រាកដ អនុមានរួមក្តី វិចារតាមដំនូចក្តីមិនអាចចាត់ទុកជាវិចារពេញលក្ខណៈទេ យើងយល់ថា វិចារនីមួយៗទោះពេញលក្ខណៈក្តីមិនពេញលក្ខណៈក្តីក៏នៅតែមានតំលៃដោយឡែកៗ របស់វាដែរ គឺជាអនុមានញែក មានតំលៃត្រង់មានភាពត្រឹមត្រូវជាក់លាក់អនុមានរួមពង្រីកមានតំលៃក្នុងការរាវរកឥតប្រៀបបាននៅក្នុងស្យង់ពិសោធន៍ វិចារតាមដំនូចមានតំលៃខាងការស្រាវជ្រាវប៉ុន្តែបើវិចារជាឧបករណ៍យ៉ាងសំខាន់ ក្នុងរបកគំហើញនិងសំរាយបំភ្លឺសច្ចៈភាពក៏ដោយក៏ត្រូវតែមានព្រុំដែនដែរ ព្រោះវិចារមិនមែនជាវិធីមួយ ដែលមានលក្ខណៈគ្រប់គ្រាន់ខ្លួនឯង ក្នុងការខិតទៅជិតសច្ចភាពនោះឡើយ ម៉្យាងទៀតក្នុងគ្រប់វិចារតែងតែមានធាតុខ្លះ ដែលគេមិនអាចស្រាយបំភ្លឺបានដាច់ខាត	ត ើ វិ ចារ មាន ត ំ ល ៃ និង Ġ មាន ព្រ ំ ដ ែន ដូច ម្ ត េច Ġ	19	ក្នុង បណ្ត ាវ ិច ារ ទ ាំង អ ស់ Ġ មាន តែ អនុ មាន ញ ែក ទេ Ġ ដ ែល គ េច ាត់ ទុក ថា ជា វិ ចារ ពិ ត ប្រា ក ដ Ġ អនុ មាន រួម ក្តី Ġ វិ ចារ តា ម ដំ ន ូច ក្តី ម ិន អា ច ច ាត់ ទុក ជា វិ ចារ ព េញ ល ក្ខ ណៈ ទេ Ġ យ ើង យ ល់ ថា Ġ វិ ចារ នី មួយ ៗ ទ ោះ ព េញ ល ក្ខ ណៈ ក្តី ម ិន ព េញ ល ក្ខ ណៈ ក្តី ក ៏ នៅ តែ មាន ត ំ ល ៃ ដោយ ឡ ែក ៗ Ġ រ ប ស់ វា ដ ែរ Ġ គ ឺ ជា អនុ មាន ញ ែក Ġ មាន ត ំ ល ៃ ត្រ ង់ មាន ភាព ត្រ ឹម ត្រូវ ជា ក់ លា ក់ âĢĭ អនុ មាន រួម ព ង ្រី ក មាន ត ំ ល ៃ ក្នុង ការ រា វរ ក ឥ ត ប្រ ៀប បាន នៅ ក្នុង ស្ យ ង់ ពិ ស ោ ធ ន៍ Ġ វិ ចារ តា ម ដំ ន ូច មាន ត ំ ល ៃ ខា ង ការ ស្រ ាវ ជ្រ ាវ ប៉ ុន ្ត ែប ើ វិ ចារ ជា ឧ ប ករណ៍ យ៉ាង សំ ខា ន់ Ġ ក្នុង រ ប ក គ ំ ហ ើ ញ និង សំ រា យ ប ំ ភ្ល ឺ ស ច្ច ៈ ភាព ក ៏ ដោយ ក ៏ ត្រូវ តែ មាន ព្រ ុំ ដ ែន ដ ែរ Ġ ព្រ ោះ វិ ចារ ម ិន ម ែន ជា វិ ធី មួយ Ġ ដ ែល មាន ល ក្ខ ណៈ គ្រ ប់ គ្រ ាន់ ខ្លួន ឯ ង Ġ ក្នុង ការ ខ ិត ទៅ ជ ិត ស ច្ច ភាព ន ោះ ឡ ើយ Ġ ម៉ ្យា ង ទៀត ក្នុង គ្រ ប់ វិ ចារ តែ ង តែ មាន ធាតុ ខ្ ល ះ Ġ ដ ែល គ េ ម ិន អា ច ស្រ ាយ ប ំ ភ្ល ឺ បាន ដា ច ់ ខា ត	304	▁តើ វិ ចារ មាន ត ំ ល ៃ និង ▁មាន ព្រ ំ ដ ែន ដូច ម ្ត េច ▁	18	▁ក្នុង បណ្ត ាវ ិច ារ ទ ាំង អ ស់ ▁មាន តែ អនុ មាន ញ ែក ទេ ▁ដែល គ េច ាត់ ទុក ថា ជា វិ ចារ ព ិត ប្រា ក ដ ▁អនុ មាន រួម ក្តី ▁វិ ចារ ត ាម ដំ ន ូច ក្តី ម ិន អា ច ច ាត់ ទុក ជា វិ ចារ ព េញ ល ក្ខ ណៈ ទេ ▁យើង យ ល់ ថា ▁វិ ចារ នី មួយ ៗ ទ ោះ ព េញ ល ក្ខ ណៈ ក្តី ម ិន ព េញ ល ក្ខ ណៈ ក្តី ក ៏ នៅ តែ មាន ត ំ ល ៃ ដោយ ឡ ែក ៗ ▁របស់ វា ដ ែរ ▁គឺជា អនុ មាន ញ ែក ▁មាន ត ំ ល ៃ ត្រ ង់ មាន ភាព ត្រ ឹម ត្រូវ ជ ាក់ ល ាក់ ▁អនុ មាន រួម ព ង ្រី ក មាន ត ំ ល ៃ ក្នុង ការ រ ាវ រក ឥ ត ប្រ ៀប បាន នៅ ក្នុង ស ្យ ង់ ពិ ស ោ ធ ន៍ ▁វិ ចារ ត ាម ដំ ន ូច មាន ត ំ ល ៃ ខា ង ការ ស្រ ាវ ជ្រ ាវ ប៉ ុ ន្ត ែប ើ វិ ចារ ជា ឧ ប ករណ៍ យ៉ាង សំ ខ ាន់ ▁ក្នុង រ ប ក គ ំ ហ ើ ញ និង សំ រ ាយ ប ំ ភ្ល ឺ ស ច្ច ៈ ភាព ក ៏ ដោយ ក ៏ ត្រូវ តែ មាន ព្រ ុំ ដ ែន ដ ែរ ▁ព្រោះ វិ ចារ ម ិន ម ែន ជា វិ ធី មួយ ▁ដែល មាន ល ក្ខ ណៈ គ្រ ប់ គ្រ ាន់ ខ្លួន ឯ ង ▁ក្នុង ការ ខ ិត ទៅ ជ ិត ស ច្ច ភាព ន ោះ ឡ ើយ ▁ម៉ ្យា ង ទៀត ក្នុង គ្រ ប់ វិ ចារ ត ែង តែ មាន ធាតុ ខ្ ល ះ ▁ដែល គ េ ម ិន អា ច ស្រ ាយ ប ំ ភ្ល ឺ បាន ដ ាច់ ខា ត	294
តើរាជធានីភ្នំពេញត្រូវបានកសាងឡើងដោយស្តេចអង្គណា នៅសតវត្សទីប៉ុន្មាន ហេតុដូចម្តេចបានជាមានឈ្មោះដូចនេះ ព្រះអង្គបានបន្សល់ទុកនូវស្ទាព្រះហស្ថអ្វីខ្លះដល់កូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយ	null	រាជធានីភ្នំពេញត្រូវបានកសាងឡើងដោយព្រះបាទពញាយ៉ាងក្នុងសតវត្សទី ១៥ ១៤៣៤បានជាមានឈ្មោះដូចនេះពីព្រោះដោយសារ ដូនពេញបានពូនភ្នំដើម្បីតម្កល់ព្រះពុទ្ធរូប ដែលយកបានពីក្នុងដើមគគី អណ្តែតទឹក ព្រះពញាយ៉ាតបានបន្សល់ទុលនូវស្នាព្រះហស្តជាច្រើនដល់កូនខ្មែរសម័យក្រោយដូចជា លើកដីចាប់បន្ថែមលើភ្នំដូនពេញឱ្យកាន់តែខ្ពស់សង់ចេតិយ និងព្រះវិហារថ្មីនៅលើកំពូលភ្នំ ដោយសារព្រះវិហារចាស់ទ្រុឌទ្រោមកសាងវត្តអារាមជាច្រើនក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដូចជាវត្តឧណ្ណា លោម វត្តកោះ វត្តបុទុមវត្តី ជាដើម ក្រៅពីនេះព្រះអង្គបានចាត់ចែងជីកប្រឡាយសម្រាប់ជាប្រភពទឹកដល់ប្រជារាស្រ្ត	null	រាជធានីភ្នំពេញត្រូវបានកសាងឡើងដោយព្រះបាទពញាយ៉ាងក្នុងសតវត្សទី ១៥ ១៤៣៤បានជាមានឈ្មោះដូចនេះពីព្រោះដោយសារ ដូនពេញបានពូនភ្នំដើម្បីតម្កល់ព្រះពុទ្ធរូប ដែលយកបានពីក្នុងដើមគគី អណ្តែតទឹក ព្រះពញាយ៉ាតបានបន្សល់ទុលនូវស្នាព្រះហស្តជាច្រើនដល់កូនខ្មែរសម័យក្រោយដូចជា លើកដីចាប់បន្ថែមលើភ្នំដូនពេញឱ្យកាន់តែខ្ពស់សង់ចេតិយ និងព្រះវិហារថ្មីនៅលើកំពូលភ្នំ ដោយសារព្រះវិហារចាស់ទ្រុឌទ្រោមកសាងវត្តអារាមជាច្រើនក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដូចជាវត្តឧណ្ណា លោម វត្តកោះ វត្តបុទុមវត្តី ជាដើម ក្រៅពីនេះព្រះអង្គបានចាត់ចែងជីកប្រឡាយសម្រាប់ជាប្រភពទឹកដល់ប្រជារាស្រ្ត	ត ើរ ា ជ ធាន ី ភ្នំពេញ ត្រូវ បាន ក សា ង ឡើង ដោយ ស្ត េច អង្គ ណា Ġ នៅ ស ត វ ត ្ស ទី ប៉ ុន ្ម ាន Ġ ហេតុ ដូច ម្ ត េច បាន ជា មាន ឈ្មោះ ដូច នេះ Ġ ព្រ ះ អង្គ បាន ប ន្ ស ល់ ទុក ន ូវ ស្ទ ា ព្រ ះ ហ ស្ ថ អ ្វី ខ្ ល ះ ដល់ កូ ន ខ្ ម ែរ ជំ នា ន់ ក្រ ោយ Ġ	74	រាជ ធាន ី ភ្នំពេញ ត្រូវ បាន ក សា ង ឡើង ដោយ ព្រ ះ បាទ ព ញ ាយ ៉ ាង ក្នុង ស ត វ ត ្ស ទី Ġ ១ ៥ âĢĭ Ġ ១ ៤ ៣ ៤ បាន ជា មាន ឈ្មោះ ដូច នេះ ពី ព្រ ោះ ដោយ សារ Ġ ដ ូន ព េញ បាន ព ូន ភ្នំ ដើម ្ប ីត ម្ ក ល់ ព្រ ះ ពុ ទ្ធ រូប Ġ ដ ែល យក បាន ពី ក្នុង ដើម គ គី Ġ អ ណ្ត ែត ទឹក Ġ ព្រ ះ ព ញ ាយ ៉ ាត បាន ប ន្ ស ល់ ទ ុល ន ូវ ស្ន ា ព្រ ះ ហ ស្ត ជា ច្ រ ើន ដល់ កូ ន ខ្ ម ែរ សម័យ ក្រ ោយ ដូច ជា Ġ លើក ដ ី ច ាប់ ប ន្ ថ ែម លើ ភ្នំ ដ ូន ព េញ ឱ្យ កាន់ តែ ខ្ ព ស់ សង ់ ច េត ិយ Ġ និង ព្រ ះ វិ ហា រ ថ ្ម ីន ៅ លើក ំព ូល ភ្នំ Ġ ដោយ សារ ព្រ ះ វិ ហា រ ច ាស់ ទ្រ ុ ឌ ទ្រ ោម ក សា ង វត្ត អា រា ម ជា ច្ រ ើន ក្នុង រាជ ធាន ី ភ្នំពេញ Ġ ដូច ជា វត្ត ឧ ណ្ណ ា Ġ ល ោម Ġ វត្ត ក ោះ Ġ វត្ត ប ុ ទ ុម វត្ត ី Ġ ជា ដើម Ġ ក្រ ៅ ពី នេះ ព្រ ះ អង្គ បាន ច ាត់ ច ែង ជី ក ប្រ ឡា យ សម ្រា ប់ ជា ប្រ ភព ទឹក ដល់ ប្រ ជា រា ស្រ ្ត	232	▁តើ រាជ ធាន ី ភ្នំពេញ ត្រូវ បាន ក សា ង ឡើង ដោយ ស្ត េច អង្គ ណា ▁នៅ ស ត វ ត ្ស ទី ប៉ ុន ្ មាន ▁ហេតុ ដូច ម ្ត េច បាន ជា មាន ឈ្មោះ ដូច នេះ ▁ព្រះអង្គ បាន ប ន្ ស ល់ ទុក ន ូវ ស្ទ ា ព្រ ះ ហ ស ្ថ អ ្វី ខ្ ល ះ ដល់ ក ូន ខ្ ម ែរ ជំ ន ាន់ ក្រ ោយ ▁	70	▁រាជធានី ភ្នំពេញ ត្រូវ បាន ក សា ង ឡើង ដោយ ព្រ ះ បាទ ព ញ ា យ៉ាង ក្នុង ស ត វ ត ្ស ទី ▁១៥ ▁១៤ ៣ ៤ បាន ជា មាន ឈ្មោះ ដូច នេះ ពី ព្រ ោះ ដោយ សារ ▁ដូនពេញ បាន ព ូន ភ្នំ ដើម ្ប ីត ម្ ក ល់ ព្រ ះ ព ុទ្ធ រូប ▁ដែល យក បាន ពី ក្នុង ដើម គ គី ▁អណ្តែត ទឹក ▁ព្រះ ព ញ ា យ៉ា ត បាន ប ន្ ស ល់ ទ ុល ន ូវ ស្ន ា ព្រ ះ ហ ស្ត ជា ច ្រ ើន ដល់ ក ូន ខ្ ម ែរ សម័យ ក្រ ោយ ដូច ជា ▁លើក ដ ី ច ាប់ ប ន ្ថ ែម លើ ភ្នំ ដ ូន ព េញ ឱ្យ កាន់ តែ ខ្ ព ស់ ស ង់ ច េត ិយ ▁និង ព្រ ះ វិ ហា រ ថ ្ម ី នៅ លើក ំព ូល ភ្នំ ▁ដោយសារ ព្រ ះ វិ ហា រ ច ាស់ ទ្រ ុ ឌ ទ្រ ោម ក សា ង វត្ត អា រ ាម ជា ច ្រ ើន ក្នុង រាជ ធាន ី ភ្នំពេញ ▁ដូចជា វត្ត ឧ ណ្ណ ា ▁ល ោម ▁វត្ត ក ោះ ▁វត្ត ប ុ ទ ុម វត្ត ី ▁ជាដើម ▁ក្រៅពី នេះ ព្រ ះ អង្គ បាន ច ាត់ ច ែង ជី ក ប្រ ឡា យ ស ម្រ ាប់ ជា ប្រ ភព ទឹក ដល់ ប្រ ជា រា ស្រ ្ត	215
តើរដ្ឋអំនាចថ្នាក់មូលដ្ឋានគ្រប់គ្រងសម្ភារៈដោយរបៀបណា	null	ការគ្រប់គ្រងសម្ភារៈបរិក្ខារឃុំ សង្កាត់គ្រប់សម្ភារៈបរិក្ខាររបស់ឃុំ សង្កាត់ ត្រុវចុះបញ្ជីឲ្យបានត្រឹមត្រូវ បញ្ជីគ្រប់គ្រងសម្ភារៈបរិក្ខារនេះត្រូវរក្សាទុកឲ្យបានល្អប្រកបដោយសុវត្ថិភាព នឹងធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពជាប្រចាំ គ្រប់សម្ភារៈបរិក្ខាររបស់ឃុំ សង្កាត់ដែលកាត់ចេញពីបញ្ជីត្រូវសម្របដោយអង្គប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់	null	ការគ្រប់គ្រងសម្ភារៈបរិក្ខារឃុំ សង្កាត់គ្រប់សម្ភារៈបរិក្ខាររបស់ឃុំ សង្កាត់ ត្រុវចុះបញ្ជីឲ្យបានត្រឹមត្រូវ បញ្ជីគ្រប់គ្រងសម្ភារៈបរិក្ខារនេះត្រូវរក្សាទុកឲ្យបានល្អប្រកបដោយសុវត្ថិភាព នឹងធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពជាប្រចាំ គ្រប់សម្ភារៈបរិក្ខាររបស់ឃុំ សង្កាត់ដែលកាត់ចេញពីបញ្ជីត្រូវសម្របដោយអង្គប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់	ត ើរ ដ្ឋ អ ំ នា ច ថ្ន ាក់ ម ូល ដ្ឋាន គ្រ ប់ គ្រ ង សម ្ ភា រៈ ដោយ រ ប ៀប ណា Ġ	25	ការ គ្រ ប់ គ្រ ង សម ្ ភា រៈ បរ ិក ្ខ ារ ឃ ុំ Ġ សង ្ក ាត់ គ្រ ប់ សម ្ ភា រៈ បរ ិក ្ខ ារ រ ប ស់ ឃ ុំ Ġ សង ្ក ាត់ Ġ ត្រ ុ វ ច ុះ ប ញ្ជ ី ឲ្យ បាន ត្រ ឹម ត្រូវ Ġ ប ញ្ជ ី គ្រ ប់ គ្រ ង សម ្ ភា រៈ បរ ិក ្ខ ារ នេះ ត្រូវ រក ្សា ទុក ឲ្យ បាន ល្អ ប្រ ក ប ដោយ សុ វ ត្ថ ិ ភាព Ġ នឹង ធ ្វ ើប ច្ច ុប ្ប ន្ន ភាព ជា ប្រ ច ាំ Ġ គ្រ ប់ សម ្ ភា រៈ បរ ិក ្ខ ារ រ ប ស់ ឃ ុំ Ġ សង ្ក ាត់ ដ ែល កាត់ ចេញ ពី ប ញ្ជ ីត ្រ ូវ សម ្រ ប ដោយ អង្គ ប្រជុំ ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ឃ ុំ Ġ សង ្ក ាត់	137	▁តើ រដ្ឋ អ ំ នា ច ថ្ន ាក់ ម ូល ដ្ឋាន គ្រ ប់ គ្រ ង ស ម្ភ ារ ៈ ដោយ រ ប ៀប ណា ▁	24	▁ការគ្រប់គ្រង ស ម្ភ ារ ៈ ប រិ ក្ខ ារ ឃ ុំ ▁សង្កាត់ គ្រ ប់ ស ម្ភ ារ ៈ ប រិ ក្ខ ារ រ ប ស់ ឃ ុំ ▁សង្កាត់ ▁ត្រ ុ វ ច ុះ ប ញ្ជ ី ឲ្យ បាន ត្រ ឹម ត្រូវ ▁បញ្ជី គ្រ ប់ គ្រ ង ស ម្ភ ារ ៈ ប រិ ក្ខ ារ នេះ ត្រូវ រក ្សា ទុក ឲ្យ បាន ល្អ ប្រ ក ប ដោយ សុ វ ត្ថ ិ ភាព ▁នឹង ធ ្វ ើប ច្ច ុ ប្ប ន្ន ភាព ជា ប្រ ច ាំ ▁គ្រប់ ស ម្ភ ារ ៈ ប រិ ក្ខ ារ រ ប ស់ ឃ ុំ ▁សង្កាត់ ដ ែល កាត់ ចេញ ពី ប ញ្ជ ី ត្រូវ ស ម្រ ប ដោយ អង្គ ប្រជុំ ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ឃ ុំ ▁សង្កាត់	121

Subsets and Splits

No community queries yet

The top public SQL queries from the community will appear here once available.