Split (3)

train · 9.55k rows

instruction stringlengths 9 478	input float64	output stringlengths 6 612k	input_text float64	output_text stringlengths 6 612k	merged_input_tokens stringlengths 16 730	merged_input_khmer_count int64 5 233	merged_output_tokens stringlengths 9 924k	merged_output_khmer_count int64 2 296k	ref_input_tokens stringlengths 17 680	ref_input_khmer_count int64 4 201	ref_output_tokens stringlengths 8 892k	ref_output_khmer_count int64 1 280k
ស្ពានអាកាសបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃខែឆ្នាំណាដើម្បីអ្វី	null	ស្ពានអាកាសបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃ ២៨ មិថុនា ១៩៤៨ ដើម្បីដឹកស្បៀង និងសម្ភារៈផ្គត់ផ្គង់ចំនួន ១ ៥០០ ០០០ តោន សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ប្រជាជននៅប៊ែរឡាំងខាងលិចពីការហ៊ុមព័ទ្ធរបស់សហភាពសូវៀត	null	ស្ពានអាកាសបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃ ២៨ មិថុនា ១៩៤៨ ដើម្បីដឹកស្បៀង និងសម្ភារៈផ្គត់ផ្គង់ចំនួន ១ ៥០០ ០០០ តោន សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ប្រជាជននៅប៊ែរឡាំងខាងលិចពីការហ៊ុមព័ទ្ធរបស់សហភាពសូវៀត	ស្ព ាន អា កាស បង ្ក ើត ឡើង នៅ ថ ្ង ៃ ខែ ឆ្នាំ ណា ដើម ្ប ី អ ្វី Ġ	20	ស្ព ាន អា កាស បង ្ក ើត ឡើង នៅ ថ ្ង ៃ Ġ ២ ៨ Ġ ម ិ ថ ុន ា Ġ ១៩ ៤ ៨ Ġ ដើម ្ប ី ដ ឹក ស្ ប ៀង Ġ និង សម ្ ភា រៈ ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង់ ចំ ន ួន Ġ ១ Ġ ៥០០ Ġ ០០០ Ġ តោន Ġ សម ្រា ប់ ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង់ ប្រ ជា ជន នៅ ប៊ ែរ ឡា ំ ង ខា ង ល ិច ពី ការ ហ៊ ុម ព័ទ្ធ រ ប ស់ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ĠâĢĭ	84	▁ស្ពាន អា កាស ប ង្ក ើត ឡើង នៅ ថ ្ង ៃ ខែ ឆ្នាំ ណា ដើម ្ប ី អ ្វី ▁	19	▁ស្ពាន អា កាស ប ង្ក ើត ឡើង នៅ ថ ្ង ៃ ▁២៨ ▁មិថុនា ▁១៩ ៤ ៨ ▁ដើម្បី ដ ឹក ស ្ប ៀង ▁និង ស ម្ភ ារ ៈ ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង់ ចំ ន ួន ▁១ ▁៥០០ ▁ ០០០ ▁តោន ▁សម្រាប់ ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង់ ប្រ ជា ជន នៅ ប៊ ែរ ឡ ាំង ខា ង ល ិច ពី ការ ហ៊ ុម ព័ទ្ធ រ ប ស់ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ▁	73
ពាក្យថា អាស៊ាន មានន័យជាខេមរភាសាដូចម្តេច ជាភាសាអង់គ្លេសដូចម្តេច ហើយកើតឡើងនៅពេលណា ពេលនោះមានសមាជិកប៉ុន្មាន តើប្រទេសណាខ្លះ បច្ចុប្បន្នមានសមាជិកប៉ុន្មាន ប្រទេសផ្សេងទៀតបានចូលជាសមាជិកនៅពេលណា	null	អង្គការសមាគមអាស៊ានមានគោលការណ៍និងវត្ថុបំនងដូចតទៅជំរុញការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច វប្បធម៌ ក្នុងតំបន់ដោយឈរលើស្មារតីសមភាព និងសមធម៌ ជំរុញអោយមានស្ថិរភាព សន្តិសុខ និងសន្តិភាព ក្នុងតំបន់តាមរយៈការគោរពយុត្តិធម៌ និងគោលការណ៍ច្បាប់ដទៃទៀតក្នុងទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសក្នុងតំបន់ និងក្នុងធម្មនុញ្ញសហប្រជាជាតិ ជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងជួយគ្នាទៅវិញទៅមកលើការងារជាផលប្រយោជន៍រួមក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច វប្បធម៌បច្ចេកទេស វិទ្យាសាស្រ្ត និងរដ្ឋបាល ជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអោយកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាពខាងវិស័យកសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម ពង្រីកពាណិជ្ជកម្ម រួមមានការសិក្សាអំពីបញ្ហាពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិលើមុខទំនិញប្រើប្រាស់កំនែលំអលើមធ្យោបាយគមនាគមន៍ដឹកជញ្ជូន និងការលើកកំពស់ជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋ ជំរុញអោយមានការសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ រក្សាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជិតសិ្នទ្ធ និងមានផលប្រយោជន៍ជាមួយអង្គការអន្តរជាតិនានា និងអង្គការដែលមានស្រាប់នៅក្នុងតំបន់ ប្រទេសមួយអាចក្លាយជាសមាជិកសមាគមអាស៊ានបានលុះត្រាតែ គោរពឯករាជ្យ អធិបតេយ្យ សមភាព បូរណភាពទឹកដីអត្តសញ្ញាណជាតិរបស់គ្នាទៅវិញទៅមក រដ្ឋនីមួយៗមានសិទ្ធិគ្រប់គ្រាន់ ក្នុងការដឹកនាំប្រទេសរបស់ខ្លួន ដោយពុំមានការលូកដៃចូលជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងអំពើវិទ្ធង្សនា និងការបង្ខិតបង្ខំពីប្រទេសដទៃ មិនលូកដៃចូលជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់គ្នាទៅវិញទៅមក ដោះស្រាយរាល់ទំនាស់ ឬជំលោះផ្សេងៗដោយសន្តិវិធី ជៀងវាងការគំរាមកំហែង និងការប្រើកំលាំង សហប្រតិបត្តិការជាមួយគ្នាយ៉ាងជិតសិទ្ធិ កម្ពុជាខិតខំយកចិត្តទុកដាក់ចូលជាសមាជិកអាស៊ាន ដើម្បី រឹតចំនងសាមគ្គីភាពជាមួយប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍ជាបងប្អូនអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិបានឆាប់រហ័ស	null	អង្គការសមាគមអាស៊ានមានគោលការណ៍និងវត្ថុបំនងដូចតទៅជំរុញការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច វប្បធម៌ ក្នុងតំបន់ដោយឈរលើស្មារតីសមភាព និងសមធម៌ ជំរុញអោយមានស្ថិរភាព សន្តិសុខ និងសន្តិភាព ក្នុងតំបន់តាមរយៈការគោរពយុត្តិធម៌ និងគោលការណ៍ច្បាប់ដទៃទៀតក្នុងទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសក្នុងតំបន់ និងក្នុងធម្មនុញ្ញសហប្រជាជាតិ ជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងជួយគ្នាទៅវិញទៅមកលើការងារជាផលប្រយោជន៍រួមក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច វប្បធម៌បច្ចេកទេស វិទ្យាសាស្រ្ត និងរដ្ឋបាល ជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអោយកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាពខាងវិស័យកសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម ពង្រីកពាណិជ្ជកម្ម រួមមានការសិក្សាអំពីបញ្ហាពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិលើមុខទំនិញប្រើប្រាស់កំនែលំអលើមធ្យោបាយគមនាគមន៍ដឹកជញ្ជូន និងការលើកកំពស់ជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋ ជំរុញអោយមានការសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ រក្សាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជិតសិ្នទ្ធ និងមានផលប្រយោជន៍ជាមួយអង្គការអន្តរជាតិនានា និងអង្គការដែលមានស្រាប់នៅក្នុងតំបន់ ប្រទេសមួយអាចក្លាយជាសមាជិកសមាគមអាស៊ានបានលុះត្រាតែ គោរពឯករាជ្យ អធិបតេយ្យ សមភាព បូរណភាពទឹកដីអត្តសញ្ញាណជាតិរបស់គ្នាទៅវិញទៅមក រដ្ឋនីមួយៗមានសិទ្ធិគ្រប់គ្រាន់ ក្នុងការដឹកនាំប្រទេសរបស់ខ្លួន ដោយពុំមានការលូកដៃចូលជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងអំពើវិទ្ធង្សនា និងការបង្ខិតបង្ខំពីប្រទេសដទៃ មិនលូកដៃចូលជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់គ្នាទៅវិញទៅមក ដោះស្រាយរាល់ទំនាស់ ឬជំលោះផ្សេងៗដោយសន្តិវិធី ជៀងវាងការគំរាមកំហែង និងការប្រើកំលាំង សហប្រតិបត្តិការជាមួយគ្នាយ៉ាងជិតសិទ្ធិ កម្ពុជាខិតខំយកចិត្តទុកដាក់ចូលជាសមាជិកអាស៊ាន ដើម្បី រឹតចំនងសាមគ្គីភាពជាមួយប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍ជាបងប្អូនអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិបានឆាប់រហ័ស	ពាក្យ ថា Ġ អា ស៊ ាន Ġ មាន ន ័យ ជា ខ េ ម រ ភា សា ដូច ម្ ត េច Ġ ជា ភា សា អ ង់ គ ្ល េស ដូច ម្ ត េច Ġ ហើយ កើត ឡើង នៅ ពេល ណា Ġ ពេល ន ោះ មាន សម ា ជ ិក ប៉ ុន ្ម ាន Ġ ត ើប ្រ ទេស ណា ខ្ ល ះ Ġ ប ច្ច ុប ្ប ន្ន មាន សម ា ជ ិក ប៉ ុន ្ម ាន Ġ ប្រ ទេស ផ្ សេ ង ទៀត បាន ចូល ជា សម ា ជ ិក នៅ ពេល ណា Ġ	87	អង្គ ការ សម ា គម អា ស៊ ាន មាន គោ ល ការណ៍ និង វ ត្ថ ុប ំ ន ង ដូច ត ទៅ ជំ រ ុញ ការ អភិវឌ្ឍ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ សង ្ គម កិច្ច Ġ វ ប្ប ធម៌ Ġ ក្នុង ត ំ ប ន់ ដោយ ឈ រ លើ ស្ម ារ តី សម ភាព Ġ និង សម ធម៌ Ġ ជំ រ ុញ អោយ មាន ស្ ថ ិ រ ភាព Ġ ស ន្ត ិស ុ ខ Ġ និង ស ន្ត ិ ភាព Ġ ក្នុង ត ំ ប ន់ តា ម រយ ៈ ការ គោ រ ព យុត្តិ ធម៌ Ġ និង គោ ល ការណ៍ ច្ បា ប់ ដ ទ ៃ ទៀត ក្នុង ទំ នាក់ ទំ ន ង រ វា ង ប្រ ទេស ក្នុង ត ំ ប ន់ Ġ និង ក្នុង ធម្ម នុ ញ្ញ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ Ġ ជំ រ ុញ កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ Ġ និង ជ ួយ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក លើក ារ ងារ ជា ផល ប្រ យោ ជន ៍ រួម ក្នុង វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ វ ប្ប ធម៌ ប ច្ច េក ទេស Ġ វិទ្យា សា ស្រ ្ត Ġ និង រដ្ឋ បាល Ġ ជំ រ ុញ កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ អោយ កាន់ តែ មាន ប្រ សិ ទ្ធ ភាព ខា ង វិ ស ័យ ក សិ កម្ម Ġ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ ព ង ្រី ក ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម Ġ រួម មាន ការ សិ ក្ស ា អ ំព ី ប ញ ្ហ ា ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម អ ន្ត រ ជាតិ លើ មុខ ទំ និ ញ ប្រ ើប ្រា ស់ âĢĭ កំ ន ែល ំ អ លើ ម ធ ្យ ោ បា យ គម នា គមន៍ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន Ġ និង ការ លើក កំ ព ស់ ជីវ ភាព ប្រ ជា ពល រដ្ឋ Ġ ជំ រ ុញ អោយ មាន ការ សិ ក្ស ាស ្រា វ ជ្រ ាវ អ ំព ីត ំ ប ន់ អា ស៊ី អា គ ្ន េ យ ៍ Ġ រក ្សា កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ ជ ិត សិ ្ន ទ្ធ Ġ និង មាន ផល ប្រ យោ ជន ៍ ជា មួយ អង្គ ការ អ ន្ត រ ជាតិ នា នា Ġ និង អង្គ ការ ដ ែល មាន ស្រ ាប់ នៅ ក្នុង ត ំ ប ន់ Ġ ប្រ ទេស មួយ អា ច ក្លា យ ជា សម ា ជ ិក សម ា គម អា ស៊ ាន បាន ល ុះ ត្រា តែ Ġ គោ រ ព ឯក រាជ ្យ Ġ អ ធិបតេយ្យ Ġ សម ភាព Ġ បូ រណ ភាព ទឹក ដ ី អ ត្ត ស ញ្ញា ណ ជាតិ រ ប ស់ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក Ġ រដ្ឋ នី មួយ ៗ មាន សិ ទ្ធិ គ្រ ប់ គ្រ ាន់ Ġ ក្នុង ការ ដ ឹក នាំ ប្រ ទេស រ ប ស់ ខ្លួន Ġ ដោយ ពុ ំ មាន ការ ល ូក ដៃ ចូល ជ្រ ៀត ជ្រ ែក កិច្ច ការ ផ្ ទ ៃ ក្នុង អ ំព ើ វិ ទ្ធ ង្ស នា Ġ និង ការ បង ្ខ ិត បង ្ខ ំព ី ប្រ ទេស ដ ទ ៃ Ġ ម ិន ល ូក ដៃ ចូល ជ្រ ៀត ជ្រ ែក កិច្ច ការ ផ្ ទ ៃ ក្នុង រ ប ស់ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក Ġ ដ ោះ ស្រ ាយ រា ល់ ទំ នា ស់ Ġ ឬ ជំ ល ោះ ផ្ សេ ង ៗ ដោយ ស ន្ត ិ វិ ធី Ġ ជ ៀង វា ង ការ គ ំ រា មក ំ ហ ែង Ġ និង ការ ប្រ ើក ំ លា ំ ង Ġ សហប្រតិបត្តិការ ជា មួយ គ្នា យ៉ាង ជ ិត សិ ទ្ធិ Ġ ក ម្ព ុ ជា ខ ិត ខ ំ យកចិត្តទុកដាក់ ចូល ជា សម ា ជ ិក អា ស៊ ាន Ġ ដើម ្ប ី Ġ រ ឹត ចំ ន ង សា ម គ្គ ី ភាព ជា មួយ ប្រ ទេស អា ស៊ី អា គ ្ន េ យ ៍ ជា បង ប្ អូ ន អភិវឌ្ឍ ប្រ ទេស ជាតិ បាន ឆ ាប់ រ ហ ័ ស	584	▁ពាក្យ ថា ▁អាស៊ាន ▁មាន ន ័យ ជា ខ េ ម រ ភា សា ដូច ម ្ត េច ▁ជា ភា សា អ ង់ គ ្ល េស ដូច ម ្ត េច ▁ហើយ កើត ឡើង នៅ ពេល ណា ▁ពេល ន ោះ មាន ស មា ជ ិក ប៉ ុន ្ មាន ▁តើ ប្រ ទេស ណា ខ្ ល ះ ▁បច្ចុប្បន្ន មាន ស មា ជ ិក ប៉ ុន ្ មាន ▁ប្រទេស ផ្ ស េង ទៀត បាន ចូល ជា ស មា ជ ិក នៅ ពេល ណា ▁	79	▁អង្គការ ស មា គម អា ស៊ ាន មាន គ ោល ការណ៍ និង វ ត្ថ ុប ំ ន ង ដូច ត ទៅ ជំ រ ុញ ការ អភិវឌ្ឍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁សង្គមកិច្ច ▁វប្បធម ៌ ▁ក្នុង ត ំ ប ន់ ដោយ ឈ រ លើ ស្ម ារ តី សម ភាព ▁និង សម ធម៌ ▁ជំរុញ អោយ មាន ស ្ថ ិ រ ភាព ▁សន្តិសុខ ▁និង ស ន្ត ិ ភាព ▁ក្នុង ត ំ ប ន់ ត ាម រយ ៈ ការ គ ោរ ព យុត្តិ ធម៌ ▁និង គ ោល ការណ៍ ច ្ប ាប់ ដ ទ ៃ ទៀត ក្នុង ទំ នាក់ ទំ ន ង រ វ ាង ប្រ ទេស ក្នុង ត ំ ប ន់ ▁និង ក្នុង ធម្ម នុ ញ្ញ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ▁ជំរុញ កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ ▁និង ជ ួយ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក លើ ការងារ ជា ផល ប្រ យោ ជ ន៍ រួម ក្នុង វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁វប្បធម ៌ ប ច្ច េក ទេស ▁ វិទ្យា សា ស្រ ្ត ▁និង រដ្ឋ បាល ▁ជំរុញ កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ អោយ កាន់ តែ មាន ប្រ ស ិទ្ធ ភាព ខា ង វិ ស ័យ ក សិ កម្ម ▁ឧស្សាហកម្ម ▁ពង្រីក ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ▁រួម មាន ការ ស ិក ្សា អ ំព ី ប ញ ្ហ ា ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម អ ន្ត រ ជាតិ លើ មុខ ទំ ន ិញ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ▁កំ ន ែល ំ អ ល ើម ធ ្យ ោ ប ាយ គម នា គមន៍ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ▁និង ការ លើក ក ំព ស់ ជីវ ភាព ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ▁ជំរុញ អោយ មាន ការ ស ិក ្សា ស្រ ាវ ជ្រ ាវ អ ំព ីត ំ ប ន់ អា ស៊ី អា គ ្ន េ យ ៍ ▁រក្សា កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ ជ ិត សិ ្ន ទ្ធ ▁និង មាន ផល ប្រ យោ ជ ន៍ ជា មួយ អង្គ ការ អ ន្ត រ ជាតិ នា នា ▁និង អង្គ ការ ដ ែល មាន ស្រ ាប់ នៅ ក្នុង ត ំ ប ន់ ▁ប្រទេស មួយ អា ច ក្លា យ ជា ស មា ជ ិក ស មា គម អា ស៊ ាន បាន ល ុះ ត្រា តែ ▁គោរព ឯក រាជ ្យ ▁អ ធិបតេយ្យ ▁សម ភាព ▁បូ រណ ភាព ទឹក ដ ី អ ត្ត ស ញ្ញា ណ ជាតិ រ ប ស់ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក ▁រដ្ឋ នី មួយ ៗ មាន សិ ទ្ធិ គ្រ ប់ គ្រ ាន់ ▁ក្នុង ការ ដ ឹក នាំ ប្រ ទេស រ ប ស់ ខ្លួន ▁ដោយ ព ុំ មាន ការ ល ូក ដៃ ចូល ជ្រ ៀត ជ្រ ែក កិច្ច ការ ផ្ ទ ៃ ក្នុង អ ំព ើ វ ិទ្ធ ង្ស នា ▁និង ការ បង ្ខ ិត បង ្ខ ំព ី ប្រ ទេស ដ ទ ៃ ▁មិន ល ូក ដៃ ចូល ជ្រ ៀត ជ្រ ែក កិច្ច ការ ផ្ ទ ៃ ក្នុង រ ប ស់ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក ▁ដោះស្រាយ រ ាល់ ទំ ន ាស់ ▁ឬ ជំ ល ោះ ផ្ ស េង ៗ ដោយ ស ន្ត ិ វិ ធី ▁ជ ៀង វ ាង ការ គ ំ រ ាម កំ ហ ែង ▁និង ការ ប្រ ើក ំ ល ាំង ▁សហប្រតិបត្តិការ ជា មួយ គ្នា យ៉ាង ជ ិត សិ ទ្ធិ ▁កម្ពុជា ខ ិត ខ ំ យកចិត្តទុកដាក់ ចូល ជា ស មា ជ ិក អា ស៊ ាន ▁ដើម្បី ▁រឹត ចំ ន ង ស ាម គ្គ ី ភាព ជា មួយ ប្រ ទេស អា ស៊ី អា គ ្ន េ យ ៍ ជា បង ប ្អ ូន អភិវឌ្ឍ ប្រ ទេស ជាតិ បាន ឆ ាប់ រ ហ ័ ស	544
ចូររៀបរាប់ពីសមាសភាពនៃក្រុមប្រឹក្សារាជសម្បត្តិ ដែលមានការប្រជុំនៅថ្ងៃទី ៦ មេសា ១៩៦០	null	ក្រុមប្រឹក្សារាជសម្បត្តិ បើកការប្រជុំនៅថ្ងៃទី ៦ មេសា ១៩៦០ មានសមាសភាពដូចជាៈទ្រង់ស៊ីសុវត្ថិ មុនីរ៉េត ប្រធានក្រុមប្រឹក្សារាជវង្សទ្រង់វត្ថឆាយាវង្សប្រធានក្រុមប្រឹក្សាព្រះមហាក្សត្រលោក ជួប ហ៊ែល ប្រធានសភាជាតិសម្តេច នរោត្តម សីហនុ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋមន្រ្តីលោកជួប សំឡុត ប្រធានតុលាការកំពួលសម្តេចព្រះសង្ឃរាជទាំងពីរគណៈ	null	ក្រុមប្រឹក្សារាជសម្បត្តិ បើកការប្រជុំនៅថ្ងៃទី ៦ មេសា ១៩៦០ មានសមាសភាពដូចជាៈទ្រង់ស៊ីសុវត្ថិ មុនីរ៉េត ប្រធានក្រុមប្រឹក្សារាជវង្សទ្រង់វត្ថឆាយាវង្សប្រធានក្រុមប្រឹក្សាព្រះមហាក្សត្រលោក ជួប ហ៊ែល ប្រធានសភាជាតិសម្តេច នរោត្តម សីហនុ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋមន្រ្តីលោកជួប សំឡុត ប្រធានតុលាការកំពួលសម្តេចព្រះសង្ឃរាជទាំងពីរគណៈ	ច ូរ រ ៀប រា ប់ ពី សម ាស ភាព នៃ ក្រុម ប្រ ឹក ្សា រាជ សម្បត្តិ Ġ ដ ែល មាន ការ ប្រជុំ នៅ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ៦ Ġ មេ សា Ġ ១៩ ៦០ Ġ	32	ក្រុម ប្រ ឹក ្សា រាជ សម្បត្តិ Ġ ប ើក ការ ប្រជុំ នៅ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ៦ Ġ មេ សា Ġ ១៩ ៦០ Ġ មាន សម ាស ភាព ដូច ជា ៈ ទ្រ ង់ ស៊ី សុ វ ត្ថ ិ Ġ ម ុន ី រ៉េត Ġ ប្រ ធាន ក្រុម ប្រ ឹក ្សា រាជ វង្ស ទ្រ ង់ វ ត្ថ ឆ ាយ ាវ ង្ស ប្រ ធាន ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ លោក Ġ ជ ួ ប Ġ ហ៊ ែល Ġ ប្រ ធាន ស ភា ជាតិ សម ្ត េច Ġ ន រ ោត ្ត ម Ġ សី ហ នុ Ġ ប្រ ធាន ក្រុម ប្រ ឹក ្សា រដ្ឋ ម ន្ រ ្ត ី លោក ជ ួ ប Ġ សំ ឡ ុត Ġ ប្រ ធាន ត ុល ាក ារ កំ ព ួល សម ្ត េច ព្រ ះ សង ្ ឃ រាជ ទ ាំង ពី រ គ ណៈ	130	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ពី ស មាស ភាព នៃ ក្រុម ប្រ ឹក ្សា រាជ សម្បត្តិ ▁ដែល មាន ការ ប្រជុំ នៅ ថ ្ង ៃ ទី ▁៦ ▁មេសា ▁១៩ ៦០ ▁	29	▁ក្រុមប្រឹក្សា រាជ សម្បត្តិ ▁បើក ការ ប្រជុំ នៅ ថ ្ង ៃ ទី ▁៦ ▁មេសា ▁១៩ ៦០ ▁មាន ស មាស ភាព ដូច ជា ៈ ទ្រ ង់ ស៊ី សុ វ ត្ថ ិ ▁មុនី រ៉េត ▁ប្រធាន ក្រុម ប្រ ឹក ្សា រាជ វង្ស ទ្រ ង់ វ ត្ថ ឆ ាយ ា វង្ស ប្រ ធាន ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ លោក ▁ជួប ▁ហ៊ ែល ▁ប្រធាន ស ភា ជាតិ សម ្ត េច ▁នរោត្តម ▁សីហនុ ▁ប្រធាន ក្រុម ប្រ ឹក ្សា រដ្ឋ ម ន ្រ ្ត ី លោក ជ ួ ប ▁សំ ឡ ុត ▁ប្រធាន ត ុល ា ការ ក ំព ួល សម ្ត េច ព្រ ះ សង ្ ឃ រាជ ទ ាំង ពី រ គ ណៈ	111
ចូរឱ្យនិយមន័យសុជីវកម្ម និងលើកឧទាហរណ៍មកបង្ហាញ	null	សុជីវកម្ម សម្គាល់នូវការរស់នៅមានរប្រៀបរៀបរយចេះគួរសមក្នុងការប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយអ្នកដទៃ សុជីវកម្ម ជាវិជ្ជាមួយសម្រាប់អប់រំមនុស្សគ្រប់រូបទាំងបុរស ទាំងស្រ្តីឱ្យមានឬកពាអាកប្បកិរិយាថ្លៃថ្នូរមិនឆ្គាំឆ្គងក្នុងទង្វើរបស់ខ្លួននៅពេលធម្មតា និងពេលចេញមុខក្នុងអង្គពិធីធំៗ សុជីវធម៌ ជាសោភ័ណ និងវិធីសម្រាប់អប់រំមនុស្សឱ្យមានឬកពាថ្លៃថ្នូរ មានភាព ស្លូតបូតមានសេចក្តីសុចរិតស្មោះត្រង់ មានសណ្តាប់ធ្នាប់ចេះរៀបចំរបៀបរស់នៅឱ្យបានសមរម្យ ហើយមានតម្លៃនៅក្នុងសង្គម ម៉្យាងទៀតសុជីវធម៌អប់រំមនុស្សប្រកាន់នូវសេចក្តីសុចរិត សេចក្តីស្មោះត្រង់ សេចក្តីស្ងប់ សេចក្តីសន្តោសមានចរិយាល្អ ឧទាហរណ៍ អ្នកបើកយានយន្តគួរអនុញ្ញតឱ្យអ្នកបើកបរទោចក្រយានយន្តដែលមានផ្ទុកធ្ងន់ អ្នកជម្ងឺធ្វើដំណើរទៅមុន ឬបើកបន្ថយល្បឿននៅលើផ្លូវដែលមានទឹកដក់ឬភក់ ដើម្បីកុំឱ្យខ្នាតទឹក ឬភក់លើអ្នកដទៃ	null	សុជីវកម្ម សម្គាល់នូវការរស់នៅមានរប្រៀបរៀបរយចេះគួរសមក្នុងការប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយអ្នកដទៃ សុជីវកម្ម ជាវិជ្ជាមួយសម្រាប់អប់រំមនុស្សគ្រប់រូបទាំងបុរស ទាំងស្រ្តីឱ្យមានឬកពាអាកប្បកិរិយាថ្លៃថ្នូរមិនឆ្គាំឆ្គងក្នុងទង្វើរបស់ខ្លួននៅពេលធម្មតា និងពេលចេញមុខក្នុងអង្គពិធីធំៗ សុជីវធម៌ ជាសោភ័ណ និងវិធីសម្រាប់អប់រំមនុស្សឱ្យមានឬកពាថ្លៃថ្នូរ មានភាព ស្លូតបូតមានសេចក្តីសុចរិតស្មោះត្រង់ មានសណ្តាប់ធ្នាប់ចេះរៀបចំរបៀបរស់នៅឱ្យបានសមរម្យ ហើយមានតម្លៃនៅក្នុងសង្គម ម៉្យាងទៀតសុជីវធម៌អប់រំមនុស្សប្រកាន់នូវសេចក្តីសុចរិត សេចក្តីស្មោះត្រង់ សេចក្តីស្ងប់ សេចក្តីសន្តោសមានចរិយាល្អ ឧទាហរណ៍ អ្នកបើកយានយន្តគួរអនុញ្ញតឱ្យអ្នកបើកបរទោចក្រយានយន្តដែលមានផ្ទុកធ្ងន់ អ្នកជម្ងឺធ្វើដំណើរទៅមុន ឬបើកបន្ថយល្បឿននៅលើផ្លូវដែលមានទឹកដក់ឬភក់ ដើម្បីកុំឱ្យខ្នាតទឹក ឬភក់លើអ្នកដទៃ	ច ូរ ឱ្យ និយម ន ័យ សុ ជីវ កម្ម Ġ និង លើក ឧ ទ ា ហ រណ ៍ មក បង ្ហ ាញ Ġ	21	âĢĭ សុ ជីវ កម្ម Ġ សម ្ គ ាល់ ន ូវ ការ រស់ នៅ មាន រ ប្រ ៀប រ ៀប រយ ច េះ គ ួរ សម ក្នុង ការ ប្រា ស្រ ័យ ទ ាក់ ទ ង ជា មួយ អ្នក ដ ទ ៃ Ġ សុ ជីវ កម្ម Ġ ជា វិជ្ជា មួយ សម ្រា ប់ អ ប់ រំ ម នុ ស្ស គ្រ ប់ រូប ទ ាំង ប ុរ ស Ġ ទ ាំង ស្រ ្ត ី ឱ្យ មាន ឬ ក ពា អា ក ប្ប ក ិ រិយា ថ្លៃ ថ្ន ូរ ម ិន ឆ្ គ ាំ ឆ្ គ ង ក្នុង ទ ង ្វ ើរ ប ស់ ខ្លួន នៅ ពេល ធម្ម តា Ġ និង ពេល ចេញ មុខ ក្នុង អង្គ ពិ ធី ធ ំ ៗ Ġ សុ ជីវ ធម៌ Ġ ជា ស ោ ភ ័ ណ Ġ និង វិ ធី សម ្រា ប់ អ ប់ រំ ម នុ ស្ស ឱ្យ មាន ឬ ក ពា ថ្លៃ ថ្ន ូរ Ġ មាន ភាព Ġ ស្ ល ូត បូ ត មាន សេ ច ក្តី សុ ចរ ិត ស្ម ោះ ត្រ ង់ Ġ មាន ស ណ្ត ាប់ ធ ្នា ប់ ច េះ រៀបចំ រ ប ៀប រស់ នៅ ឱ្យ បាន សម រម្យ Ġ ហើយ មាន ត ម្ល ៃ នៅ ក្នុង សង ្ គម Ġ ម៉ ្យា ង ទៀត សុ ជីវ ធម៌ អ ប់ រំ ម នុ ស្ស ប្រ កាន់ ន ូវ សេ ច ក្តី សុ ចរ ិត Ġ សេ ច ក្តី ស្ម ោះ ត្រ ង់ Ġ សេ ច ក្តី ស្ ង ប់ Ġ សេ ច ក្តី ស ន្ត ោស មាន ចរ ិយ ាល ្អ Ġ ឧ ទ ា ហ រណ ៍ Ġ អ្នក ប ើក យា ន យ ន្ត គ ួរ អនុ ញ្ញ ត ឱ្យ អ្នក ប ើក បរ ទ ោច ក្រ យា ន យ ន្ត ដ ែល មាន ផ្ ទុក ធ ្ង ន់ Ġ អ្នក ជ ម្ ង ឺ ធ ្វ ើ ដំណើរ ទៅ ម ុន Ġ ឬ ប ើក បន្ថយ ល ្ប ឿន នៅ លើ ផ្ល ូវ ដ ែល មាន ទឹក ដ ក់ ឬ ភ ក់ Ġ ដើម ្ប ី ក ុំ ឱ្យ ខ្ នា ត ទឹក Ġ ឬ ភ ក់ លើ អ្នក ដ ទ ៃ	323	▁ចូរ ឱ្យ និយម ន ័យ សុ ជីវ កម្ម ▁និង លើក ឧ ទ ា ហ រ ណ៍ មក ប ង្ហ ាញ ▁	20	▁សុ ជីវ កម្ម ▁សម្គាល់ ន ូវ ការ រស់ នៅ មាន រ ប្រ ៀប រ ៀប រយ ច េះ គ ួរ សម ក្នុង ការ ប្រា ស្រ ័យ ទ ាក់ ទ ង ជា មួយ អ្នក ដ ទ ៃ ▁សុ ជីវ កម្ម ▁ជា វិជ្ជា មួយ ស ម្រ ាប់ អ ប់ រំ ម នុ ស្ស គ្រ ប់ រូប ទ ាំង ប ុរ ស ▁ទាំង ស្រ ្ត ី ឱ្យ មាន ឬ ក ពា អា ក ប្ប ក ិ រិយា ថ្លៃ ថ្ន ូរ ម ិន ឆ្ គ ាំ ឆ្ គ ង ក្នុង ទ ង ្វ ើរ ប ស់ ខ្លួន នៅ ពេល ធម្ម តា ▁និង ពេល ចេញ មុខ ក្នុង អង្គ ពិ ធី ធ ំ ៗ ▁សុ ជីវ ធម៌ ▁ជា ស ោ ភ ័ ណ ▁និង វិ ធី ស ម្រ ាប់ អ ប់ រំ ម នុ ស្ស ឱ្យ មាន ឬ ក ពា ថ្លៃ ថ្ន ូរ ▁មាន ភាព ▁ស្ល ូត ប ូត មាន ស េច ក្តី សុ ចរ ិត ស្ម ោះ ត្រ ង់ ▁មាន ស ណ្ត ាប់ ធ ្ន ាប់ ច េះ រៀបចំ រ ប ៀប រស់ នៅ ឱ្យ បាន សម រម្យ ▁ហើយ មាន ត ម្ល ៃ នៅ ក្នុង ស ង្គ ម ▁ម៉ ្យា ង ទៀត សុ ជីវ ធម៌ អ ប់ រំ ម នុ ស្ស ប្រ កាន់ ន ូវ ស េច ក្តី សុ ចរ ិត ▁សេចក្តី ស្ម ោះ ត្រ ង់ ▁សេចក្តី ស្ ង ប់ ▁សេចក្តី ស ន្ត ោស មាន ច រិយា ល្អ ▁ឧទាហរណ៍ ▁អ្នកបើក យ ាន យ ន្ត គ ួរ អនុ ញ្ញ ត ឱ្យ អ្នក ប ើក បរ ទ ោច ក្រ យ ាន យ ន្ត ដ ែល មាន ផ្ ទុក ធ ្ង ន់ ▁អ្នក ជ ម្ ង ឺ ធ ្វ ើ ដំណើរ ទៅ ម ុន ▁ឬ ប ើក បន្ថយ ល ្ប ឿន នៅ លើ ផ្ល ូវ ដ ែល មាន ទឹក ដ ក់ ឬ ភ ក់ ▁ដើម្បី ក ុំ ឱ្យ ខ្ នា ត ទឹក ▁ឬ ភ ក់ លើ អ្នក ដ ទ ៃ	302
ចូរសិក្សាអំពី សីលវិជ្ជា និងគតិវិញ្ញូ	null	ក្រៅពីជំនឿខាងសាសនា តើមនុស្សត្រូវបោះបង់ឈប់រវល់ស្វែងរកកុសលចំបងដែលជាការស្រុះស្រួលគ្នារវាងសុភមង្គល និងគុណធម៌រឺក៏ត្រូវជ្រើសយកមួយណាក្នុងចំណោមសីលវិជ្ជាមួយ អំពីកុសលដែលដាច់ឆ្ងាយពីសីលវិជ្ជាពិតប្រាកដនិងសីលវិជ្ជាមួយអំពីករណីកិច្ចដែលមិនគិតដល់សុភមង្គល តាមពិតគុណធម៌ មិនឋិតនៅដាច់ស្រលះពីសុភមង្គលឡើយ ដូចនេះករណីយកិច្ចក៏ជាកុសលមួយដែរ ឯមុខងារពិតរបស់វិចារណញាណគឺពិនិត្យមើលតំលៃពិតប្រាកដដមទៃកុសលទាំងអស់ ដែលមានបំនានហាក់ទាក់ទងជិតស្និទ្ធទៅនឹងការប្រព្រឹត្តរបស់យើង នោះគឺគតិវិញ្ញូនូវការអោយតំលៃបានត្រឹមត្រូវដល់កុសលនិងអកុសលហើយន័យនេះគេត្រូវតែញែកគតិញ្ញូអោយដាច់ស្រលះពីសីលវិជ្ជាដេលជាការតំរូវនូវករណីយកិច្ចដោយឥតលក្ខ៍ខណ្ឌ សីលទ្រឹស្តីទាក់ទងទៅនឹងវិចារណញាណប្រតិបត្តិ ឯសីលប្រតិបត្តិទាក់ទងនឹងវិចារណញាណទ្រឹស្តីវិញ	null	ក្រៅពីជំនឿខាងសាសនា តើមនុស្សត្រូវបោះបង់ឈប់រវល់ស្វែងរកកុសលចំបងដែលជាការស្រុះស្រួលគ្នារវាងសុភមង្គល និងគុណធម៌រឺក៏ត្រូវជ្រើសយកមួយណាក្នុងចំណោមសីលវិជ្ជាមួយ អំពីកុសលដែលដាច់ឆ្ងាយពីសីលវិជ្ជាពិតប្រាកដនិងសីលវិជ្ជាមួយអំពីករណីកិច្ចដែលមិនគិតដល់សុភមង្គល តាមពិតគុណធម៌ មិនឋិតនៅដាច់ស្រលះពីសុភមង្គលឡើយ ដូចនេះករណីយកិច្ចក៏ជាកុសលមួយដែរ ឯមុខងារពិតរបស់វិចារណញាណគឺពិនិត្យមើលតំលៃពិតប្រាកដដមទៃកុសលទាំងអស់ ដែលមានបំនានហាក់ទាក់ទងជិតស្និទ្ធទៅនឹងការប្រព្រឹត្តរបស់យើង នោះគឺគតិវិញ្ញូនូវការអោយតំលៃបានត្រឹមត្រូវដល់កុសលនិងអកុសលហើយន័យនេះគេត្រូវតែញែកគតិញ្ញូអោយដាច់ស្រលះពីសីលវិជ្ជាដេលជាការតំរូវនូវករណីយកិច្ចដោយឥតលក្ខ៍ខណ្ឌ សីលទ្រឹស្តីទាក់ទងទៅនឹងវិចារណញាណប្រតិបត្តិ ឯសីលប្រតិបត្តិទាក់ទងនឹងវិចារណញាណទ្រឹស្តីវិញ	ច ូរ សិ ក្ស ា អ ំព ី Ġ សី ល វិជ្ជា Ġ និង គ តិ វិញ ្ញ ូ ĠâĢĭ Ġ	17	ក្រ ៅ ពី ជំ ន ឿ ខា ង សា ស នា Ġ ត ើម នុ ស្ស ត្រូវ ប ោះ បង់ ឈ ប់ រ វ ល់ ស្ វ ែង រក ក ុស ល ចំ បង ដ ែល ជា ការ ស្រ ុះ ស្រ ួល គ្នា រ វា ង សុ ភ ម ង្គ ល Ġ និង គុណ ធម៌ រ ឺ ក ៏ ត្រូវ ជ្រ ើស យក មួយ ណា ក្នុង ចំ ណ ោម សី ល វិជ្ជា មួយ Ġ អ ំព ី ក ុស ល ដ ែល ដា ច ់ ឆ្ ង ាយ ពី សី ល វិជ្ជា ពិ ត ប្រា ក ដ និង សី ល វិជ្ជា មួយ អ ំព ី ករណី កិច្ច ដ ែល ម ិន គ ិត ដល់ សុ ភ ម ង្គ ល Ġ តា ម ពិ ត គុណ ធម៌ Ġ ម ិន ឋ ិត នៅ ដា ច ់ ស្រ ល ះ ពី សុ ភ ម ង្គ ល ឡ ើយ Ġ ដូច នេះ ករណី យក ិច ្ច ក ៏ ជា ក ុស ល មួយ ដ ែរ Ġ ឯ មុខ ងារ ពិ ត រ ប ស់ វិ ចារ ណ ញ ា ណ គ ឺ ពិ និ ត ្យ មើល ត ំ ល ៃ ពិ ត ប្រា ក ដ ដ ម ទ ៃ ក ុស ល ទ ាំង អ ស់ Ġ ដ ែល មាន ប ំ នា ន ហា ក់ ទ ាក់ ទ ង ជ ិត ស្ន ិទ្ធ ទៅ នឹង ការ ប្រ ព្រ ឹត ្ត រ ប ស់ យ ើង Ġ ន ោះ គ ឺ គ តិ វិញ ្ញ ូន ូវ ការ អោយ ត ំ ល ៃ បាន ត្រ ឹម ត្រូវ ដល់ ក ុស ល និង អ ក ុស ល ហើយ ន ័យ នេះ គ េត ្រ ូវ តែ ញ ែក គ តិ ញ្ញ ូ អោយ ដា ច ់ ស្រ ល ះ ពី សី ល វិជ្ជា ដ េ ល ជា ការ ត ំ រ ូវ ន ូវ ករណី យក ិច ្ច ដោយ ឥ ត ល ក្ខ ៍ ខ ណ្ឌ Ġ សី ល ទ្រ ឹ ស្ត ី ទ ាក់ ទ ង ទៅ នឹង វិ ចារ ណ ញ ា ណ ប្រ តិ ប ត្តិ Ġ ឯ សី ល ប្រ តិ ប ត្តិ ទ ាក់ ទ ង នឹង វិ ចារ ណ ញ ា ណ ទ្រ ឹ âĢĭ ស្ត ី វិញ	349	▁ចូរ ស ិក ្សា អ ំព ី ▁សីល វិជ្ជា ▁និង គ តិ វិ ញ្ញ ូ ▁	15	▁ក្រៅពី ជំ ន ឿ ខា ង សា ស នា ▁តើ ម នុ ស្ស ត្រូវ ប ោះ បង់ ឈ ប់ រ វ ល់ ស ្វ ែង រក ក ុស ល ចំ បង ដ ែល ជា ការ ស្រ ុះ ស្រ ួល គ្នា រ វ ាង សុ ភ ម ង្គ ល ▁និង គុណ ធម៌ រ ឺ ក ៏ ត្រូវ ជ្រ ើស យក មួយ ណា ក្នុង ច ំណ ោម សី ល វិជ្ជា មួយ ▁អំពី ក ុស ល ដ ែល ដ ាច់ ឆ្ ង ាយ ពី សី ល វិជ្ជា ព ិត ប្រា ក ដ និង សី ល វិជ្ជា មួយ អ ំព ី ករណី កិច្ច ដ ែល ម ិន គ ិត ដល់ សុ ភ ម ង្គ ល ▁តាមពិត គុណ ធម៌ ▁មិន ឋ ិត នៅ ដ ាច់ ស្រ ល ះ ពី សុ ភ ម ង្គ ល ឡ ើយ ▁ដូចនេះ ករណី យ កិច្ច ក ៏ ជា ក ុស ល មួយ ដ ែរ ▁ឯ មុខ ងារ ព ិត រ ប ស់ វិ ចារ ណ ញ ា ណ គ ឺ ព ិន ិត ្យ មើល ត ំ ល ៃ ព ិត ប្រា ក ដ ដ ម ទ ៃ ក ុស ល ទ ាំង អ ស់ ▁ដែល មាន ប ំ ន ាន ហ ាក់ ទ ាក់ ទ ង ជ ិត ស្ន ិទ្ធ ទៅ នឹង ការ ប្រ ព្រ ឹ ត្ត រ ប ស់ យ ើង ▁នោះ គ ឺ គ តិ វិ ញ្ញ ូន ូវ ការ អោយ ត ំ ល ៃ បាន ត្រ ឹម ត្រូវ ដល់ ក ុស ល និង អ ក ុស ល ហើយ ន ័យ នេះ គ េ ត្រូវ តែ ញ ែក គ តិ ញ្ញ ូ អោយ ដ ាច់ ស្រ ល ះ ពី សី ល វិជ្ជា ដ េ ល ជា ការ ត ំ រ ូវ ន ូវ ករណី យ កិច្ច ដោយ ឥ ត ល ក្ខ ៍ ខ ណ្ឌ ▁សីល ទ្រ ឹ ស្ត ី ទ ាក់ ទ ង ទៅ នឹង វិ ចារ ណ ញ ា ណ ប្រ តិ ប ត្តិ ▁ឯ សី ល ប្រ តិ ប ត្តិ ទ ាក់ ទ ង នឹង វិ ចារ ណ ញ ា ណ ទ្រ ឹ ▁ស្តី វិញ	330
ចូររៀបរាប់ពីរចនាសម័្ពន្ធគ្រប់គ្រងរដ្ឋ និងមជ្ឍឹមបក្សកុម្មុយនីស្ដឆ្នាំ ១៩៧៦	null	រចនាសម័្ពន្ធគ្រប់គ្រងរដ្ឋ និងមជ្ឍឹមបក្សកុម្មុយនីស្ដឆ្នាំ ១៩៧៦ រចនាសម័្ពន្ធគ្រប់គ្រងរដ្ឋ ខៀវ សំផន ជាប្រធានគណៈប្រធានរដ្ឋ ឬប្រមុខរដ្ឋនួន ជា ប្រធានសភាតំណាងប្រជាជនកម្ពុជាប៉ុល ពត ជានាយករដ្ឋមន្ដ្រីអៀង សារី ជាឧបនាយករដ្ឋមន្ដ្រី រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងការបរទេសវ៉ន វ៉េត ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្ដី រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចសុន សេន ឧបនាយករដ្ឋមន្ដ្រី រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងការពារជាតិ រចនាសម្ព័ន្ធមជ្ឍឹមបក្សកុម្មុយនីស្ដប៉ុល ពត ជាលេខបក្សនួន ជា ជាអនុលេខាបក្សសមាជិកបក្សមាន សោភឹមអៀងសារី សុនសេនឈិតជឿន វ៉នវ៉េត កែពតខៀវសំផន ញឹមរស់	null	រចនាសម័្ពន្ធគ្រប់គ្រងរដ្ឋ និងមជ្ឍឹមបក្សកុម្មុយនីស្ដឆ្នាំ ១៩៧៦ រចនាសម័្ពន្ធគ្រប់គ្រងរដ្ឋ ខៀវ សំផន ជាប្រធានគណៈប្រធានរដ្ឋ ឬប្រមុខរដ្ឋនួន ជា ប្រធានសភាតំណាងប្រជាជនកម្ពុជាប៉ុល ពត ជានាយករដ្ឋមន្ដ្រីអៀង សារី ជាឧបនាយករដ្ឋមន្ដ្រី រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងការបរទេសវ៉ន វ៉េត ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្ដី រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចសុន សេន ឧបនាយករដ្ឋមន្ដ្រី រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងការពារជាតិ រចនាសម្ព័ន្ធមជ្ឍឹមបក្សកុម្មុយនីស្ដប៉ុល ពត ជាលេខបក្សនួន ជា ជាអនុលេខាបក្សសមាជិកបក្សមាន សោភឹមអៀងសារី សុនសេនឈិតជឿន វ៉នវ៉េត កែពតខៀវសំផន ញឹមរស់	ច ូរ រ ៀប រា ប់ ពី រ ច នា សម ័ ្ ពន្ធ គ្រ ប់ គ្រ ង រដ្ឋ Ġ និង ម ជ ្ឍ ឹម ប ក្ស ក ុម ្ម ុយ នី ស្ ដ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧៦ Ġ	36	រ ច នា សម ័ ្ ពន្ធ គ្រ ប់ គ្រ ង រដ្ឋ Ġ និង ម ជ ្ឍ ឹម ប ក្ស ក ុម ្ម ុយ នី ស្ ដ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧៦ Ġ រ ច នា សម ័ ្ ពន្ធ គ្រ ប់ គ្រ ង រដ្ឋ Ġ ខ ៀវ Ġ សំ ផ ន Ġ ជា ប្រ ធាន គ ណៈ ប្រ ធាន រដ្ឋ Ġ ឬ ប្រ មុខ រដ្ឋ ន ួន Ġ ជា Ġ ប្រ ធាន ស ភា ត ំណ ាង ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា ប៉ ុល Ġ ព ត Ġ ជា នា យក រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី អ ៀង Ġ សារ ី Ġ ជា ឧ ប នា យក រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី Ġ រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី ក្រ ស ួង ការ បរ ទេស វ ៉ ន Ġ វ៉េ ត Ġ ឧ ប នា យក រដ្ឋ ម ន្ រ ្ ដ ី Ġ រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី ក្រ ស ួង សេ ដ្ឋ កិច្ច សុ ន Ġ សេ ន Ġ ឧ ប នា យក រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី Ġ រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី ក្រ ស ួង ការពារ ជាតិ Ġ រ ច នា សម ្ ព ័ន ្ ធម ជ ្ឍ ឹម ប ក្ស ក ុម ្ម ុយ នី ស្ ដ ប៉ ុល Ġ ព ត Ġ ជា លេខ ប ក្ស ន ួន Ġ ជា Ġ ជា អនុ លេខ ាប ក្ស សម ា ជ ិក ប ក្ស មាន Ġ ស ោ ភ ឹម អ ៀង សារ ី Ġ សុ ន សេ ន ឈ ិត ជ ឿន Ġ វ ៉ ន វ៉េ ត Ġ ក ែ ព ត ខ ៀវ សំ ផ ន Ġ ញ ឹម រស់	239	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ពី រ ច នា សម ័ ្ ពន្ធ គ្រ ប់ គ្រ ង រដ្ឋ ▁និង ម ជ ្ឍ ឹម ប ក្ស ក ុ ម្ម ុយ នី ស្ ដ ឆ្នាំ ▁១៩ ៧៦ ▁	35	▁រចនា សម ័ ្ ពន្ធ គ្រ ប់ គ្រ ង រដ្ឋ ▁និង ម ជ ្ឍ ឹម ប ក្ស ក ុ ម្ម ុយ នី ស្ ដ ឆ្នាំ ▁១៩ ៧៦ ▁រចនា សម ័ ្ ពន្ធ គ្រ ប់ គ្រ ង រដ្ឋ ▁ខៀវ ▁សំ ផ ន ▁ជា ប្រ ធាន គ ណៈ ប្រ ធាន រដ្ឋ ▁ឬ ប្រ មុខ រដ្ឋ ន ួន ▁ជា ▁ប្រធាន ស ភា ត ំណ ាង ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា ប៉ ុល ▁ពត ▁ជា នា យក រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី អ ៀង ▁សារ ី ▁ជា ឧ ប នា យក រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី ▁រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី ក្រ ស ួង ការ បរ ទេស វ ៉ ន ▁វ៉ េត ▁ឧប នា យក រដ្ឋ ម ន ្រ ្ ដ ី ▁រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី ក្រ ស ួង សេ ដ្ឋ កិច្ច ស ុន ▁សេន ▁ឧប នា យក រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី ▁រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី ក្រ ស ួង ការពារ ជាតិ ▁រចនាសម្ព័ន្ធ ម ជ ្ឍ ឹម ប ក្ស ក ុ ម្ម ុយ នី ស្ ដ ប៉ ុល ▁ពត ▁ជា លេខ ប ក្ស ន ួន ▁ជា ▁ជា អនុ លេខ ាប ក្ស ស មា ជ ិក ប ក្ស មាន ▁សោ ភ ឹម អ ៀង សារ ី ▁សុន ស េន ឈ ិត ជ ឿន ▁វ៉ ន វ៉េ ត ▁កែ ព ត ខ ៀវ សំ ផ ន ▁ញ ឹម រស់	217
តើ អធិបតេយ្យ មានន័យដូចម្ដេច តើអធិបតេយ្យរបស់រដ្ឋមួយស្ថិតនៅលើមូលដ្ឋានអ្វីខ្លះ តើអ្នកមានកាតព្វកិច្ច និងតួនាទីដូចម្ដេចដើម្បីរក្សាអធិបតេយ្យរបស់ខ្លួន	null	អធិបតេយ្យ មានន័យថាអំណាចនយោបាយឯករាជ្យ និងជាខ្ពស់ ឬមានន័យថារដ្ឋឯករាជ្យផ្នែកនយោបាយ អធិបតេយ្យរបស់រដ្ឋមួយស្ថិតនៅលើមូលដ្ឋាន៤ យ៉ាងគឺ មានទឹកដី មានប្រជាជន រដ្ឋាភិបាលឯករាជ មានសមត្ថភាពក្នុងការទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិជាមួយសហគមន៍ ដើម្បីរក្សាអធិបតេយ្យរបស់ខ្លួន នឹងត្រូវខិតខំរៀនសូត្ររក្សាការពារអត្តសញ្ញាណជាតិស្រឡាញ់ និងការពារបូរណភាពទឹកដីជាតិ ដោយចូលបម្រើក្នុងជួរកងទ័ពក្នុងពេលចាំបាច់រួមចំណែកការពារសុខមាលភាពប្រជាជន ដោយមិនចោលសំរាមក្នុងទីសាធារណៈ និងក្នុងទីកន្លែងដែលមិនគួរចោលស្រឡាញ់ថែរក្សាធនធានធម្មជាតិ មិនបំផ្លាញដោយប្រការផ្សេងៗរក្សាកិត្តិយសជាតិ ដោយមិនសំដែងឥរិយបថដែលបណ្តាលឲ្យគេមើលងាយដល់ប្រទេសជាតិគោរព និងស្រឡាញ់ ផ្តើធម្មនុញ្ញ ច្បាប់ផ្សេងៗរបស់ប្រទេសជាតិសាមគ្គីភាពជាតិ និងអន្តរជាតិ	null	អធិបតេយ្យ មានន័យថាអំណាចនយោបាយឯករាជ្យ និងជាខ្ពស់ ឬមានន័យថារដ្ឋឯករាជ្យផ្នែកនយោបាយ អធិបតេយ្យរបស់រដ្ឋមួយស្ថិតនៅលើមូលដ្ឋាន៤ យ៉ាងគឺ មានទឹកដី មានប្រជាជន រដ្ឋាភិបាលឯករាជ មានសមត្ថភាពក្នុងការទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិជាមួយសហគមន៍ ដើម្បីរក្សាអធិបតេយ្យរបស់ខ្លួន នឹងត្រូវខិតខំរៀនសូត្ររក្សាការពារអត្តសញ្ញាណជាតិស្រឡាញ់ និងការពារបូរណភាពទឹកដីជាតិ ដោយចូលបម្រើក្នុងជួរកងទ័ពក្នុងពេលចាំបាច់រួមចំណែកការពារសុខមាលភាពប្រជាជន ដោយមិនចោលសំរាមក្នុងទីសាធារណៈ និងក្នុងទីកន្លែងដែលមិនគួរចោលស្រឡាញ់ថែរក្សាធនធានធម្មជាតិ មិនបំផ្លាញដោយប្រការផ្សេងៗរក្សាកិត្តិយសជាតិ ដោយមិនសំដែងឥរិយបថដែលបណ្តាលឲ្យគេមើលងាយដល់ប្រទេសជាតិគោរព និងស្រឡាញ់ ផ្តើធម្មនុញ្ញ ច្បាប់ផ្សេងៗរបស់ប្រទេសជាតិសាមគ្គីភាពជាតិ និងអន្តរជាតិ	ត ើ Ġ អ ធិបតេយ្យ Ġ មាន ន ័យ ដូច ម្ ដ េច Ġ ត ើ អ ធិបតេយ្យ រ ប ស់ រដ្ឋ មួយ ស្ ថ ិត នៅ លើ ម ូល ដ្ឋាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ត ើ អ្នក មាន កា ត ព្វ កិច្ច Ġ និង ត ួន ា ទី ដូច ម្ ដ េច ដើម ្ប ី រក ្សា អ ធិបតេយ្យ រ ប ស់ ខ្លួន Ġ	61	អ ធិបតេយ្យ Ġ មាន ន ័យ ថា អ ំណ ា ច ន យោ បា យ ឯក រាជ ្យ Ġ និង ជា ខ្ ព ស់ Ġ ឬ មាន ន ័យ ថា រដ្ឋ ឯក រាជ ្យ ផ្ ន ែក ន យោ បា យ ĠÂł អ ធិបតេយ្យ រ ប ស់ រដ្ឋ មួយ ស្ ថ ិត នៅ លើ ម ូល ដ្ឋាន ៤ Ġ យ៉ាង គ ឺ Ġ មាន ទឹក ដ ី Ġ មាន ប្រ ជា ជន Ġ រដ្ឋ ា ភិ បាល ឯក រាជ Ġ មាន សម ត្ថ ភាព ក្នុង ការ ទំ នាក់ ទំ ន ង អ ន្ត រ ជាតិ ជា មួយ ស ហ គមន៍ ĠÂłÂł ដើម ្ប ី រក ្សា អ ធិបតេយ្យ រ ប ស់ ខ្លួន Ġ នឹង ត្រូវ ខ ិត ខ ំ រ ៀន ស ូត ្រ រក ្សា ការពារ អ ត្ត ស ញ្ញា ណ ជាតិ ស្រ ឡា ញ ់ Ġ និង ការពារ បូ រណ ភាព ទឹក ដ ី ជាតិ Ġ ដោយ ចូល ប ម្រ ើក ្ន ុង ជ ួរ ក ង ទ ័ ព ក្នុង ពេល ចាំបាច់ រួម ចំ ណ ែក ការពារ សុខ មា ល ភាព ប្រ ជា ជន Ġ ដោយ ម ិន ចោល សំ រា មក ្ន ុង ទី សា ធា រណៈ Ġ និង ក្នុង ទី កន្លែង ដ ែល ម ិន គ ួរ ចោល ស្រ ឡា ញ ់ ថ ែរ ក្ស ា ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ Ġ ម ិន ប ំ ផ្ល ាញ ដោយ ប្រ ការ ផ្ សេ ង ៗ រក ្សា ក ិត្ត ិយ ស ជាតិ Ġ ដោយ ម ិន សំ ដ ែង ឥ រិយ ប ថ ដ ែល បណ្ត ាល ឲ្យ គ េ មើល ង ាយ ដល់ ប្រ ទេស ជាតិ គោ រ ព Ġ និង ស្រ ឡា ញ ់ Ġ ផ្ ត ើ ធម្ម នុ ញ្ញ Ġ ច្ បា ប់ ផ្ សេ ង ៗ រ ប ស់ ប្រ ទេស ជាតិ សា ម គ្គ ី ភាព ជាតិ Ġ និង អ ន្ត រ ជាតិ	283	▁តើ ▁អ ធិបតេយ្យ ▁មាន ន ័យ ដូច ម្ ដ េច ▁តើ អ ធិបតេយ្យ រ ប ស់ រដ្ឋ មួយ ស ្ថ ិត នៅ ល ើម ូល ដ្ឋាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁តើ អ្នក មាន ក ាត ព្វ កិច្ច ▁និង ត ួ នាទី ដូច ម្ ដ េច ដើម ្ប ី រក ្សា អ ធិបតេយ្យ រ ប ស់ ខ្លួន ▁	57	▁អ ធិបតេយ្យ ▁មាន ន ័យ ថា អ ំ ណា ច ន យោ ប ាយ ឯក រាជ ្យ ▁និង ជា ខ្ ព ស់ ▁ឬ មាន ន ័យ ថា រដ្ឋ ឯក រាជ ្យ ផ្ ន ែក ន យោ ប ាយ ▁អ ធិបតេយ្យ រ ប ស់ រដ្ឋ មួយ ស ្ថ ិត នៅ ល ើម ូល ដ្ឋាន ៤ ▁យ៉ាង គ ឺ ▁មាន ទឹក ដ ី ▁មាន ប្រ ជា ជន ▁រដ្ឋាភិបាល ឯក រាជ ▁មាន សម ត្ថ ភាព ក្នុង ការ ទំ នាក់ ទំ ន ង អ ន្ត រ ជាតិ ជា មួយ ស ហ គមន៍ ▁ដើម្បី រក ្សា អ ធិបតេយ្យ រ ប ស់ ខ្លួន ▁នឹង ត្រូវ ខ ិត ខ ំ រ ៀន ស ូ ត្រ រក ្សា ការពារ អ ត្ត ស ញ្ញា ណ ជាតិ ស្រ ឡ ាញ់ ▁និង ការពារ បូ រណ ភាព ទឹក ដ ី ជាតិ ▁ដោយ ចូល ប ម្រ ើ ក្នុង ជ ួរ ក ង ទ ័ ព ក្នុង ពេល ចាំបាច់ រួម ច ំណ ែក ការពារ សុខ ម ាល ភាព ប្រ ជា ជន ▁ដោយ ម ិន ចោល សំ រ ាម ក្នុង ទី សា ធា រណៈ ▁និង ក្នុង ទី កន្លែង ដ ែល ម ិន គ ួរ ចោល ស្រ ឡ ាញ់ ថ ែរ ក ្សា ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ ▁មិន ប ំ ផ្ល ាញ ដោយ ប្រ ការ ផ្ ស េង ៗ រ ក្ស ាក ិត្ត ិយ ស ជាតិ ▁ដោយ ម ិន សំ ដ ែង ឥ រិយ ប ថ ដ ែល បណ្ត ាល ឲ្យ គ េ មើល ង ាយ ដល់ ប្រ ទេស ជាតិ គ ោរ ព ▁និង ស្រ ឡ ាញ់ ▁ផ្ត ើ ធម្ម នុ ញ្ញ ▁ច្បាប់ ផ្ ស េង ៗ រ ប ស់ ប្រ ទេស ជាតិ ស ាម គ្គ ី ភាព ជាតិ ▁និង អ ន្ត រ ជាតិ	269
តើប្រតិបត្តិការមហាសាមគ្គីត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណងអ្វីដោយនរណា	null	ប្រតិបត្តិការមហាសាមគ្គី ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណងដើម្បីបណ្ដេញ ពួកវៀតមិញឪ្យចេញពីទឹកដីខ្មែរចាប់ពីខេត្តចាប់ពីខេត្តបាត់ដំបង់ រហូតដល់ខេត្តក្រចេះ និងស្ទឹងត្រែងប្រតិបត្តិការនេះគឺត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ	null	ប្រតិបត្តិការមហាសាមគ្គី ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណងដើម្បីបណ្ដេញ ពួកវៀតមិញឪ្យចេញពីទឹកដីខ្មែរចាប់ពីខេត្តចាប់ពីខេត្តបាត់ដំបង់ រហូតដល់ខេត្តក្រចេះ និងស្ទឹងត្រែងប្រតិបត្តិការនេះគឺត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ	ត ើប ្រ តិ ប ត្តិ ការ ម ហា សា ម គ្គ ីត ្រ ូវ បាន បង ្ក ើត ឡើង ក្នុង គោ ល ប ំណ ង អ ្វី ដោយ ន រណ ា Ġ	32	ប្រ តិ ប ត្តិ ការ ម ហា សា ម គ្គ ី Ġ ត្រូវ បាន បង ្ក ើត ឡើង ក្នុង គោ ល ប ំណ ង ដើម ្ប ី ប ណ ្ ដ េញ Ġ ព ួ ក វ ៀត ម ិញ ឪ ្យ ចេញ ពី ទឹក ដ ី ខ្ ម ែរ ច ាប់ ពី ខ េត ្ត ច ាប់ ពី ខ េត ្ត បា ត់ ដំ បង់ Ġ រ ហ ូត ដល់ ខ េត ្ត ក្រ ច េះ Ġ និង ស្ទ ឹង ត្រ ែង ប្រ តិ ប ត្តិ ការ នេះ គ ឺត ្រ ូវ បាន បង ្ក ើត ឡើង ដោយ ព្រ ះ បាទ ន រ ោត ្ត ម Ġ សី ហ នុ	106	▁តើ ប្រ តិ ប ត្តិ ការ ម ហា ស ាម គ្គ ី ត្រូវ បាន ប ង្ក ើត ឡើង ក្នុង គ ោល ប ំណ ង អ ្វី ដោយ ន រ ណា ▁	30	▁ប្រតិបត្តិការ ម ហា ស ាម គ្គ ី ▁ត្រូវបាន ប ង្ក ើត ឡើង ក្នុង គ ោល ប ំណ ង ដើម ្ប ី ប ណ ្ ដ េញ ▁ពួក វ ៀត ម ិញ ឪ ្យ ចេញ ពី ទឹក ដ ី ខ្ ម ែរ ច ាប់ ពី ខ េ ត្ត ច ាប់ ពី ខ េ ត្ត ប ាត់ ដំ បង់ ▁រហូតដល់ ខ េ ត្ត ក្រ ច េះ ▁និង ស្ទ ឹង ត្រ ែង ប្រ តិ ប ត្តិ ការ នេះ គ ឺ ត្រូវ បាន ប ង្ក ើត ឡើង ដោយ ព្រ ះ បាទ ន រ ោ ត្ត ម ▁សីហនុ	93
តើមានកត្តាអ្វីខ្លះដែលបណ្តាលឲ្យ មានការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ	null	អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តមិនទាន់កំណត់បានជា កត្តាដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ការ ប្រែប្រួលអាកាសធាតុនៅឡើយទេ តែបើតាម ការសង្កេតវាអាចបណ្តាលមកពីការកើនឡើងនៃ ឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចាក់ ការបំផ្លាញស្រទាប់អូសូន និងការកើនឡើងយ៉ាងច្រើនៃចំនួនប្រជាជន ដែលបានការប្រើប្រាស់នូវធនធានធម្មជាតិកាន់តែច្រើន ម៉្យាងទៀតមនុស្សបានប្រើប្រាស់ និងបញ្ចេញសារធាតុគីមីពុលផ្សេងៗដែលប៉ះពាល់ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ឬអាកាសធាតុប្រែប្រួលអាចបណ្តាលមកពីការវិវត្តរបស់ធម្មជាតិឬយ៉ាងណា	null	អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តមិនទាន់កំណត់បានជា កត្តាដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ការ ប្រែប្រួលអាកាសធាតុនៅឡើយទេ តែបើតាម ការសង្កេតវាអាចបណ្តាលមកពីការកើនឡើងនៃ ឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចាក់ ការបំផ្លាញស្រទាប់អូសូន និងការកើនឡើងយ៉ាងច្រើនៃចំនួនប្រជាជន ដែលបានការប្រើប្រាស់នូវធនធានធម្មជាតិកាន់តែច្រើន ម៉្យាងទៀតមនុស្សបានប្រើប្រាស់ និងបញ្ចេញសារធាតុគីមីពុលផ្សេងៗដែលប៉ះពាល់ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ឬអាកាសធាតុប្រែប្រួលអាចបណ្តាលមកពីការវិវត្តរបស់ធម្មជាតិឬយ៉ាងណា	ត ើម ាន ក ត្ត ា អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល បណ្ត ាល ឲ្យ Ġ មាន ការ ប្រ ែប ្រ ួល អា កាស ធាតុ Ġ	25	អ្នក វិទ្យា សា ស្រ ្ត ម ិន ទាន ់ កំ ណ ត់ បាន ជា Ġ ក ត្ត ា ដ ែល ធ ្វ ើ ឲ្យ ប៉ ះ ពា ល់ ដល់ ការ Ġ ប្រ ែប ្រ ួល អា កាស ធាតុ នៅ ឡ ើយ ទេ Ġ តែ ប ើត ាម Ġ ការ សង ្ក េត វា អា ច បណ្ត ាល មក ពី ការ ក ើន ឡើង នៃ Ġ ឧ ស្ម ័ន ផ្ ទ ះ ក ញ្ច ាក់ Ġ ការ ប ំ ផ្ល ាញ ស្រ ទ ាប់ អូ ស ូន Ġ និង ការ ក ើន ឡើង យ៉ាង ច្ រ ើន ៃ ចំ ន ួ âĢĭ ន ប្រ ជា ជន Ġ ដ ែល បាន ការ ប្រ ើប ្រា ស់ ន ូវ ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ កាន់ តែ ច្ រ ើន Ġ ម៉ ្យា ង ទៀត ម នុ ស្ស បាន ប្រ ើប ្រា ស់ Ġ និង បញ្ច េញ សារ ធាតុ គី មី ពុ ល ផ្ សេ ង ៗ ដ ែល ប៉ ះ ពា ល់ ការ ប្រ ែប ្រ ួល អា កាស ធាតុ Ġ ឬ អា កាស ធាតុ ប្រ ែប ្រ ួល អា ច បណ្ត ាល មក ពី ការ វិ វត្ត រ ប ស់ ធម្ម ជាតិ ឬ យ៉ាង ណា	181	▁តើ មាន ក ត្ត ា អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល បណ្ត ាល ឲ្យ ▁មាន ការ ប្រ ែ ប្រ ួល អា កាស ធាតុ ▁	24	▁អ្នក វិទ្យា សា ស្រ ្ត ម ិន ទ ាន់ ក ំណ ត់ បាន ជា ▁កត្តា ដ ែល ធ ្វ ើ ឲ្យ ប៉ ះ ព ាល់ ដល់ ការ ▁ប្រែប្រួល អា កាស ធាតុ នៅ ឡ ើយ ទេ ▁តែ ប ើត ាម ▁ការស ង្ក េត វា អា ច បណ្ត ាល មក ពី ការ ក ើន ឡើង នៃ ▁ឧស្ម័ន ផ្ ទ ះ ក ញ្ច ាក់ ▁ការបំ ផ្ល ាញ ស្រ ទ ាប់ អូ ស ូន ▁និង ការ ក ើន ឡើង យ៉ាង ច ្រ ើន ៃ ចំ ន ួ ▁ន ប្រ ជា ជន ▁ដែល បាន ការ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ន ូវ ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ កាន់ តែ ច ្រ ើន ▁ម៉ ្យា ង ទៀត ម នុ ស្ស បាន ប្រ ើ ប្រ ាស់ ▁និង បញ្ច េញ សារ ធាតុ គី មី ព ុល ផ្ ស េង ៗ ដ ែល ប៉ ះ ព ាល់ ការ ប្រ ែ ប្រ ួល អា កាស ធាតុ ▁ឬ អា កាស ធាតុ ប្រ ែ ប្រ ួល អា ច បណ្ត ាល មក ពី ការ វិ វត្ត រ ប ស់ ធម្ម ជាតិ ឬ យ៉ាង ណា	170
ហេតុអ្វីបានជាចម្ងាយកំណុំ f នៃកញ្ចក់ស្វ៊ែផតវិជ្ជមាន f ព្រោះអ្វី	null	បានជាចម្ងាយកំណុំ f នៃកញ្ចក់ស្វ៊ែផតវិជ្ជមាន fព្រោះស្វ៊ែប៉ោងមានចម្ងាយកំណុំ f ជាចំណុចប្រសព្វ នៃបន្លាយកាំពន្លឺចាំងផ្លាត	null	បានជាចម្ងាយកំណុំ f នៃកញ្ចក់ស្វ៊ែផតវិជ្ជមាន fព្រោះស្វ៊ែប៉ោងមានចម្ងាយកំណុំ f ជាចំណុចប្រសព្វ នៃបន្លាយកាំពន្លឺចាំងផ្លាត	âĢĭ ហេតុ អ ្វី បាន ជា ច ម្ ង ាយ កំ ណ ុំ Ġf Ġ នៃ ក ញ្ច ក់ ស្ វ ៊ ែ ផ ត វិ ជ្ជ មាន Ġf Ġ ព្រ ោះ អ ្វី Ġ	29	âĢĭ Ġ បាន ជា ច ម្ ង ាយ កំ ណ ុំ Ġf Ġ នៃ ក ញ្ច ក់ ស្ វ ៊ ែ ផ ត វិ ជ្ជ មាន Ġf ព្រ ោះ ស្ វ ៊ ែប ៉ ោង មាន ច ម្ ង ាយ កំ ណ ុំ Ġf Ġ ជា ចំណុច ប្រ ស ព្វ Ġ នៃ ប ន្ លា យក ាំ ព ន្ ល ឺ ច ាំង ផ្ល ាត	57	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ច ម្ ង ាយ ក ំណ ុំ ▁f ▁នៃ ក ញ្ច ក់ ស ្វ ៊ ែ ផ ត វិ ជ្ជ មាន ▁f ▁ព្រោះ អ ្វី ▁	28	▁បានជា ច ម្ ង ាយ ក ំណ ុំ ▁f ▁នៃ ក ញ្ច ក់ ស ្វ ៊ ែ ផ ត វិ ជ្ជ មាន ▁f ព្រ ោះ ស ្វ ៊ ែ ប៉ ោង មាន ច ម្ ង ាយ ក ំណ ុំ ▁f ▁ជា ចំណុច ប្រ ស ព្វ ▁នៃ ប ន ្ល ាយ កា ំព ន ្ល ឺ ច ាំង ផ្ល ាត	56
ហេតុអ្វីបានជាគេនិយាយថាសាសនា និងសង្គមមានទំនាក់ទំនងគ្នាយ៉ាងជិតសិទ្ធិមិនអាចកាត់ផ្ដាច់បាន	null	បានជាគេនិយាយថាសាសនា និងសង្កមមានទំនាក់ទំនងគ្នាយ៉ាងជិតសិទ្ធិមិនអាចកាត់ផ្ដាច់បានពីព្រោះដឹកនាំមនុស្សទូទៅឪ្យចេះជួយថែរក្សាបរិស្ថានធម្មជាតិពិសេសព្រៃឈើ សត្វ ទឹក និងបរិយាកាសចូលរួមទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃជំងឺឆ្លងផ្សេងៗដែលនាំបង្កឪ្យមានមនុស្សស្លាប់ និងកើតមានការរើសអើងក្នុងនោះជំងឺអេដស៍បង្វែរមនុស្សទូទៅឪ្យគិតគូរទៅដល់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ខកិច្ច ការអប់រំនិងការថែទាំសុខភាព ការគាំទ្រលើតំកើងសិទ្ធិស្រ្ដីទូទៅកុំឪ្យទទួលរងគ្រោះថ្នាក់ដោយប្រការផ្សេងៗរាប់ពុំអស់នោះតទៅទៀតជួយរកមធ្យោបាយបញ្ជៀសមនុស្សពីគ្រោះថ្នាក់ ទុរភិក្ស អំពើអយុត្តិធម៌ ផ្សេងៗដែលកំពុងកើតមាននៅក្នុងសង្គមជួយអប់រំចិត្តមនុស្សចេះដោយដោះស្រាយបញ្ហាជំលោះដោយចរចារដោយអហិង្សគឺចង់បានបញ្ចៀសមនុស្សពីសង្រ្គាមតូចធំទាំងឡាយជួយស្រាយបញ្ហាអប់រំ បញ្ជាសង្គមកិច្ចក្នុងបំណងលើកស្ទួយសមត្ថភាពនិងភាពរស់នៅរបស់មនុស្សឪ្យខ្ពស់ត្រដែតគ្រប់ៗគ្នា	null	បានជាគេនិយាយថាសាសនា និងសង្កមមានទំនាក់ទំនងគ្នាយ៉ាងជិតសិទ្ធិមិនអាចកាត់ផ្ដាច់បានពីព្រោះដឹកនាំមនុស្សទូទៅឪ្យចេះជួយថែរក្សាបរិស្ថានធម្មជាតិពិសេសព្រៃឈើ សត្វ ទឹក និងបរិយាកាសចូលរួមទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃជំងឺឆ្លងផ្សេងៗដែលនាំបង្កឪ្យមានមនុស្សស្លាប់ និងកើតមានការរើសអើងក្នុងនោះជំងឺអេដស៍បង្វែរមនុស្សទូទៅឪ្យគិតគូរទៅដល់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ខកិច្ច ការអប់រំនិងការថែទាំសុខភាព ការគាំទ្រលើតំកើងសិទ្ធិស្រ្ដីទូទៅកុំឪ្យទទួលរងគ្រោះថ្នាក់ដោយប្រការផ្សេងៗរាប់ពុំអស់នោះតទៅទៀតជួយរកមធ្យោបាយបញ្ជៀសមនុស្សពីគ្រោះថ្នាក់ ទុរភិក្ស អំពើអយុត្តិធម៌ ផ្សេងៗដែលកំពុងកើតមាននៅក្នុងសង្គមជួយអប់រំចិត្តមនុស្សចេះដោយដោះស្រាយបញ្ហាជំលោះដោយចរចារដោយអហិង្សគឺចង់បានបញ្ចៀសមនុស្សពីសង្រ្គាមតូចធំទាំងឡាយជួយស្រាយបញ្ហាអប់រំ បញ្ជាសង្គមកិច្ចក្នុងបំណងលើកស្ទួយសមត្ថភាពនិងភាពរស់នៅរបស់មនុស្សឪ្យខ្ពស់ត្រដែតគ្រប់ៗគ្នា	ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េន ិយ ាយ ថា សា ស នា Ġ និង សង ្ គម មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង គ្នា យ៉ាង ជ ិត សិ ទ្ធិ ម ិន អា ច កាត់ ផ្ ដា ច ់ បាន Ġ	39	បាន ជា គ េន ិយ ាយ ថា សា ស នា Ġ និង សង ្ក ម មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង គ្នា យ៉ាង ជ ិត សិ ទ្ធិ ម ិន អា ច កាត់ ផ្ ដា ច ់ បាន ពី ព្រ ោះ ដ ឹក នាំ ម នុ ស្ស ទូ ទៅ ឪ ្យ ច េះ ជ ួយ ថ ែរ ក្ស ាប រិ ស្ថាន ធម្ម ជាតិ ពិ សេ ស ព្រ ៃ ឈ ើ Ġ ស ត ្វ Ġ ទឹក Ġ និង បរ ិយ ាក ាស âĢĭ ចូល រួម ទ ប់ ស្ កាត់ ការ រី ករ ាល ដា ល នៃ ជំ ង ឺ ឆ្ លង ផ្ សេ ង ៗ ដ ែល នាំ បង ្ក ឪ ្យ មាន ម នុ ស្ស ស្លាប់ Ġ និង កើត មាន ការ រ ើស អ ើង ក្នុង ន ោះ ជំ ង ឺ អ េ ដ ស៍ បង ្វ ែរ ម នុ ស្ស ទូ ទៅ ឪ ្យ គ ិត គូ រ ទៅ ដល់ ការ អភិវឌ្ឍ សេ ដ ្ខ កិច្ច Ġ ការ អ ប់ រំ និង ការ ថ ែ ទ ាំ សុខ ភាព Ġ ការ គ ាំ ទ្រ លើ ត ំ ក ើង សិ ទ្ធិ ស្រ ្ ដ ី ទូ ទៅ ក ុំ ឪ ្យ ទទួល រ ង គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ដោយ ប្រ ការ ផ្ សេ ង ៗ រា ប់ ពុ ំ អ ស់ ន ោះ ត ទៅ ទៀត ជ ួយ រក ម ធ ្យ ោ បា យ ប ញ្ជ ៀស ម នុ ស្ស ពី គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ Ġ ទ ុរ ភិ ក្ស Ġ អ ំព ើ អ យុត្តិ ធម៌ Ġ ផ្ សេ ង ៗ ដ ែល កំ ពុ ង កើត មាន នៅ ក្នុង សង ្ គម ជ ួយ អ ប់ រំ ចិត្ត ម នុ ស្ស ច េះ ដោយ ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា ជំ ល ោះ ដោយ ចរ ចារ ដោយ អ ហ ិ ង្ស គ ឺ ច ង់ បាន បញ្ច ៀស ម នុ ស្ស ពី សង ្រ ្ គ ាម តូ ច ធ ំ ទ ាំង ឡា យ ជ ួយ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា អ ប់ រំ Ġ បញ្ជា សង ្ គម កិច្ច ក្នុង ប ំណ ង លើក ស្ទ ួយ សម ត្ថ ភាព និង ភាព រស់ នៅ រ ប ស់ ម នុ ស្ស ឪ ្យ ខ្ ព ស់ ត្រ ដ ែត គ្រ ប់ ៗ គ្នា	358	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េន ិយ ាយ ថា សា ស នា ▁និង ស ង្គ ម មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង គ្នា យ៉ាង ជ ិត សិ ទ្ធិ ម ិន អា ច កាត់ ផ្ ដ ាច់ បាន ▁	38	▁បានជា គ េន ិយ ាយ ថា សា ស នា ▁និង ស ង្ក ម មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង គ្នា យ៉ាង ជ ិត សិ ទ្ធិ ម ិន អា ច កាត់ ផ្ ដ ាច់ បាន ពី ព្រ ោះ ដ ឹក នាំ ម នុ ស្ស ទូ ទៅ ឪ ្យ ច េះ ជ ួយ ថ ែរ ក្ស ាប រិ ស្ថាន ធម្ម ជាតិ ពិ ស េស ព្រ ៃ ឈ ើ ▁សត្វ ▁ទឹក ▁និង ប រិយា កាស ▁ចូលរួម ទ ប់ ស្ កាត់ ការ រី ករ ាល ដា ល នៃ ជំ ង ឺ ឆ្ លង ផ្ ស េង ៗ ដ ែល នាំ ប ង្ក ឪ ្យ មាន ម នុ ស្ស ស្លាប់ ▁និង កើត មាន ការ រ ើស អ ើង ក្នុង ន ោះ ជំ ង ឺ អ េ ដ ស៍ បង ្វ ែរ ម នុ ស្ស ទូ ទៅ ឪ ្យ គ ិត គ ូរ ទៅ ដល់ ការ អភិវឌ្ឍ សេ ដ ្ខ កិច្ច ▁ការអប់រំ និង ការ ថ ែ ទ ាំ សុខ ភាព ▁ការគាំទ្រ លើ ត ំ ក ើង សិ ទ្ធិ ស្រ ្ ដ ី ទូ ទៅ ក ុំ ឪ ្យ ទទួល រ ង គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ដោយ ប្រ ការ ផ្ ស េង ៗ រ ាប់ ព ុំ អ ស់ ន ោះ ត ទៅ ទៀត ជ ួយ រក ម ធ ្យ ោ ប ាយ ប ញ្ជ ៀស ម នុ ស្ស ពី គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ▁ទុ រ ភិ ក្ស ▁អំពើ អ យុត្តិ ធម៌ ▁ផ្សេង ៗ ដ ែល ក ំព ុង កើត មាន នៅ ក្នុង ស ង្គ ម ជ ួយ អ ប់ រំ ចិត្ត ម នុ ស្ស ច េះ ដោយ ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា ជំ ល ោះ ដោយ ចរ ចារ ដោយ អ ហ ិ ង្ស គ ឺ ច ង់ បាន បញ្ច ៀស ម នុ ស្ស ពី សង ្រ ្ គ ាម ត ូច ធ ំ ទ ាំង ឡា យ ជ ួយ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា អ ប់ រំ ▁បញ្ជា ស ង្គ ម កិច្ច ក្នុង ប ំណ ង លើក ស្ទ ួយ សម ត្ថ ភាព និង ភាព រស់ នៅ រ ប ស់ ម នុ ស្ស ឪ ្យ ខ្ ព ស់ ត្រ ដ ែត គ្រ ប់ ៗ គ្នា	342
តើព្រះស្រែជាអ្វី ទំនៀមច្រត់ព្រះនង្គ័លមានតាំងពីណា	null	ពាក្យថា ព្រះស្រែ មានអត្ថន័យច្រើនណាស់អត្ថន័យធម្មតា ស្រែ សំដៅទៅលើស្រែដែលជាទីកន្លែងសម្រាប់ប្រជាកសិករធ្វើស្រែ ដើម្បីទទួលបាននូវផលស្រូវក្នុងការចិញ្ចឹមជីវិត តាមន័យម្យ៉ាងទៀត ព្រះស្រែ គឺជាស្រែដែលព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ច្រត់ ព្រះនង្គ័លជារៀងរាល់ឆ្នាំនៃពិធីច្រត់ព្រះនង្គ័ល ម្យ៉ាងទៀត តាមរយៈសិលាចារឹតជាច្រើនទាំងសម័យមុនអង្គរឬក្រោយអង្គរក៏ដោយ ក៏បានរៀនរាប់ ពីអំណោយព្រះមហាក្សត្រនៅក្នុងនោះក៏មានការធ្វើអំណោយស្រែថ្វាយជាសម្បត្តិដល់សាសនា កាលណាគេនិយាយថា ព្រះស្រែ គឺស្រែនោះនៅក្បែប្រាសាទ ឬទេវស្ថានគឺជាស្រែថ្វាយដល់ព្រះ តែបើស្រែស្ថិតនៅជិតវាំងបុរាណវិញគឺស្រែហ្លួង ដូច្នេះយើងឃើញថាពាក្យ ព្រះស្រែ គឺជាពាក្យដែលគេតែងនិយម ប្រើតែនៅក្នុងព្រះរាជពិធីច្រត់ព្រះនង្គ័ល តែប៉ុណ្ណោះរហូតមកិដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ពាក្យនេះក៏នៅតែត្រូវបានប្រើប្រាស់ដែរដោយសារប្រទេស ខ្មែរ យើងនៅមានព្រះមហាក្សត្រគ្រប់គ្រងប្រទេសនៅឡើយ ម្យ៉ាងទៀតពិធីនេះក៏ត្រូវបានប្រារព្ធជារៀងរាល់ឆ្នាំ ពិធីច្រត់ព្រះនង្គ័លនេះ គឺមានតាំងពីសម័យនគរភ្នំ សវទី១ ដល់ទី៦ មកម្ល៉េះ តាមរយៈឯកសារចិនក៏បានបញ្ជាក់ផងដែរនៅសម័យនគរភ្នំនេះ មានព្រះមហាក្សត្រព្រះនាមព្រះបាទកៅណ្ឌិន្យ បានធ្វើដំណើរពីប្រទេសឥណ្ឌាឬដោយម៉ាឡាយូមកកាន់ប្រទេសភ្នំនៅសវទី១នៃគស ការចូលមកលើទឹកដីនគរភ្នំរបស់ព្រះបាទកៅណ្ឌិន្យនេះបាននាំមកនូវវប្បធម៌ អរិយធម៌ឥណ្ឌាមកជាមួយ នៅពេលជាមួយនឹងការលក់ដូររបស់ឥណ្ឌា ឥណ្ឌាបានផ្សព្វផ្សាយវប្បធម៌ អរិធម៌របស់ខ្លួន ជាហេតុធ្វើឱ្យសង្គមខ្មែរស្រូបយកវប្បធម៌ថ្មីមួយទាំងផ្នែកទំនៀមទម្លាប់ ប្រពៃណី សាសនា អក្សរសាស្រ្ត នយោបាយសេដ្ឋកិច្ច របបគ្រប់គ្រងប្រទេស ជាពិសេសគឺ ទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណី ដែលបានទទួល និងកែច្នៃទៅជារបស់ខ្មែរតាំងពីពេលនោះមក ដូច្នេះ ពិធីច្រត់ព្រះនង្គ័លបានប្រារព្ធនៅស្រុកខ្មែរ ហើយទំនៀមទម្លាប់នេះ ក៏មាននៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌាដែរ ដូចមាននៅក្នុងរឿងរាមាយាណៈនិងរឿងមហាភារតយុទ្ធ	null	ពាក្យថា ព្រះស្រែ មានអត្ថន័យច្រើនណាស់អត្ថន័យធម្មតា ស្រែ សំដៅទៅលើស្រែដែលជាទីកន្លែងសម្រាប់ប្រជាកសិករធ្វើស្រែ ដើម្បីទទួលបាននូវផលស្រូវក្នុងការចិញ្ចឹមជីវិត តាមន័យម្យ៉ាងទៀត ព្រះស្រែ គឺជាស្រែដែលព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ច្រត់ ព្រះនង្គ័លជារៀងរាល់ឆ្នាំនៃពិធីច្រត់ព្រះនង្គ័ល ម្យ៉ាងទៀត តាមរយៈសិលាចារឹតជាច្រើនទាំងសម័យមុនអង្គរឬក្រោយអង្គរក៏ដោយ ក៏បានរៀនរាប់ ពីអំណោយព្រះមហាក្សត្រនៅក្នុងនោះក៏មានការធ្វើអំណោយស្រែថ្វាយជាសម្បត្តិដល់សាសនា កាលណាគេនិយាយថា ព្រះស្រែ គឺស្រែនោះនៅក្បែប្រាសាទ ឬទេវស្ថានគឺជាស្រែថ្វាយដល់ព្រះ តែបើស្រែស្ថិតនៅជិតវាំងបុរាណវិញគឺស្រែហ្លួង ដូច្នេះយើងឃើញថាពាក្យ ព្រះស្រែ គឺជាពាក្យដែលគេតែងនិយម ប្រើតែនៅក្នុងព្រះរាជពិធីច្រត់ព្រះនង្គ័ល តែប៉ុណ្ណោះរហូតមកិដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ពាក្យនេះក៏នៅតែត្រូវបានប្រើប្រាស់ដែរដោយសារប្រទេស ខ្មែរ យើងនៅមានព្រះមហាក្សត្រគ្រប់គ្រងប្រទេសនៅឡើយ ម្យ៉ាងទៀតពិធីនេះក៏ត្រូវបានប្រារព្ធជារៀងរាល់ឆ្នាំ ពិធីច្រត់ព្រះនង្គ័លនេះ គឺមានតាំងពីសម័យនគរភ្នំ សវទី១ ដល់ទី៦ មកម្ល៉េះ តាមរយៈឯកសារចិនក៏បានបញ្ជាក់ផងដែរនៅសម័យនគរភ្នំនេះ មានព្រះមហាក្សត្រព្រះនាមព្រះបាទកៅណ្ឌិន្យ បានធ្វើដំណើរពីប្រទេសឥណ្ឌាឬដោយម៉ាឡាយូមកកាន់ប្រទេសភ្នំនៅសវទី១នៃគស ការចូលមកលើទឹកដីនគរភ្នំរបស់ព្រះបាទកៅណ្ឌិន្យនេះបាននាំមកនូវវប្បធម៌ អរិយធម៌ឥណ្ឌាមកជាមួយ នៅពេលជាមួយនឹងការលក់ដូររបស់ឥណ្ឌា ឥណ្ឌាបានផ្សព្វផ្សាយវប្បធម៌ អរិធម៌របស់ខ្លួន ជាហេតុធ្វើឱ្យសង្គមខ្មែរស្រូបយកវប្បធម៌ថ្មីមួយទាំងផ្នែកទំនៀមទម្លាប់ ប្រពៃណី សាសនា អក្សរសាស្រ្ត នយោបាយសេដ្ឋកិច្ច របបគ្រប់គ្រងប្រទេស ជាពិសេសគឺ ទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណី ដែលបានទទួល និងកែច្នៃទៅជារបស់ខ្មែរតាំងពីពេលនោះមក ដូច្នេះ ពិធីច្រត់ព្រះនង្គ័លបានប្រារព្ធនៅស្រុកខ្មែរ ហើយទំនៀមទម្លាប់នេះ ក៏មាននៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌាដែរ ដូចមាននៅក្នុងរឿងរាមាយាណៈនិងរឿងមហាភារតយុទ្ធ	ត ើ ព្រ ះ ស្រ ែ ជា អ ្វី Ġ ទំ ន ៀម ច្ រ ត់ ព្រ ះ ន ង្គ ័ ល មាន តាំង ពី ណា Ġ	25	ពាក្យ ថា Ġ ព្រ ះ ស្រ ែ Ġ មាន អ ត្ថ ន ័យ ច្ រ ើន ណា ស់ អ ត្ថ ន ័យ ធម្ម តា Ġ ស្រ ែ Ġ សំ ដ ៅ ទៅ លើ ស្រ ែ ដ ែល ជា ទី កន្លែង សម ្រា ប់ ប្រ ជា ក សិ ករ ធ ្វ ើស ្រ ែ Ġ ដើម ្ប ី ទទួលបាន ន ូវ ផល ស្រ ូវ ក្នុង ការ ច ិញ ្ច ឹម ជីវ ិត Ġ តា ម ន ័យ ម្ យ៉ាង ទៀត Ġ ព្រ ះ ស្រ ែ Ġ គ ឺ ជា ស្រ ែ ដ ែល ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ទ្រ ង់ ច្ រ ត់ Ġ ព្រ ះ ន ង្គ ័ ល ជា រ ៀង រា ល់ ឆ្នាំ នៃ ពិ ធី ច្ រ ត់ ព្រ ះ ន ង្គ ័ ល Ġ ម្ យ៉ាង ទៀត Ġ តា ម រយ ៈ សិ លា ចារ ឹត ជា ច្ រ ើន ទ ាំង សម័យ ម ុន អង្គ រ ឬ ក្រ ោយ អង្គ រក ៏ ដោយ Ġ ក ៏ បាន រ ៀន រា ប់ Ġ ពី អ ំណ ោយ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ នៅ ក្នុង ន ោះ ក ៏ មាន ការ ធ ្វ ើ អ ំណ ោយ ស្រ ែ ថ ្វា យ ជា សម្បត្តិ ដល់ សា ស នា Ġ កាល ណា គ េន ិយ ាយ ថា Ġ ព្រ ះ ស្រ ែ Ġ គ ឺ ស្រ ែន ោះ នៅ ក្ ប ែប ្រា សា ទ Ġ ឬ ទេ វ ស្ថាន គ ឺ ជា ស្រ ែ ថ ្វា យ ដល់ ព្រ ះ Ġ តែ ប ើស ្រ ែ ស្ ថ ិត នៅ ជ ិត វា ំ ង ប ុរ ា ណ វិញ គ ឺ ស្រ ែ ហ ្ល ួង Ġ ដូច ្ន េះ យ ើង ឃើញ ថា ពាក្យ Ġ ព្រ ះ ស្រ ែ Ġ គ ឺ ជា ពាក្យ ដ ែល គ េត ែង និយម Ġ ប្រ ើត ែន ៅ ក្នុង ព្រ ះ រាជ ពិ ធី ច្ រ ត់ ព្រ ះ ន ង្គ ័ ល Ġ តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ រ ហ ូត មក ិ ដល់ ប ច្ច ុប ្ប ន្ន នេះ Ġ ពាក្យ នេះ ក ៏ នៅ តែ ត្រូវ បាន ប្រ ើប ្រា ស់ ដ ែរ ដោយ សារ ប្រ ទេស Ġ ខ្ ម ែរ Ġ យ ើង នៅ មាន ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ គ្រ ប់ គ្រ ង âĢĭ ប្រ ទេស នៅ ឡ ើយ Ġ ម្ យ៉ាង ទៀត ពិ ធី នេះ ក ៏ ត្រូវ បាន ប្រា រ ព្ ធ ជា រ ៀង រា ល់ ឆ្នាំ Ġ ពិ ធី ច្ រ ត់ ព្រ ះ ន ង្គ ័ ល នេះ Ġ គ ឺ មាន តាំង ពី សម័យ ន គរ ភ្នំ Ġ ស វ ទី១ Ġ ដល់ ទី ៦ Ġ មក ម្ល ៉ េះ Ġ តា ម រយ ៈ ឯក សារ ច ិន ក ៏ បាន បញ្ជា ក់ ផ ង ដ ែរ នៅ សម័យ ន គរ ភ្នំ នេះ Ġ មាន ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ព្រ ះ នា ម ព្រ ះ បាទ ក ៅ ណ្ឌ ិន ្យ Ġ បាន ធ ្វ ើ ដំណើរ ពី ប្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ា ឬ ដោយ ម៉ា ឡា យ ូម ក កាន់ ប្រ ទេស ភ្នំ នៅ ស វ ទី១ នៃ គ ស Ġ ការ ចូល មក លើ ទឹក ដ ីន គរ ភ្នំ រ ប ស់ ព្រ ះ បាទ ក ៅ ណ្ឌ ិន ្យ នេះ បាន នាំ មក ន ូវ វ ប្ប ធម៌ Ġ អ រិយ ធម៌ ឥ ណ្ឌ ាម ក ជា មួយ Ġ នៅ ពេល ជា មួយ នឹង ការ ល ក់ ដ ូរ រ ប ស់ ឥ ណ្ឌ ា Ġ ឥ ណ្ឌ ាប ាន ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ វ ប្ប ធម៌ Ġ អ រិ ធម៌ រ ប ស់ ខ្លួន Ġ ជា ហេតុ ធ ្វ ើ ឱ្យ សង ្ គម ខ្ ម ែរ ស្រ ូប យក វ ប្ប ធម៌ ថ ្ម ី មួយ ទ ាំង ផ្ ន ែក ទំ ន ៀម ទ ម្ល ាប់ Ġ ប្រ ព ៃ ណី Ġ សា ស នា Ġ អ ក្ស រស ាស ្រ ្ត Ġ ន យោ បា យ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ រ ប ប គ្រ ប់ គ្រ ង ប្រ ទេស Ġ ជា ពិ សេ ស គ ឺ Ġ ទំ ន ៀម ទ ម្ល ាប់ ប្រ ព ៃ ណី Ġ ដ ែល បាន ទទួល Ġ និង ក ែ ច្ នៃ ទៅ ជា រ ប ស់ ខ្ ម ែរ តាំង ពី ពេល ន ោះ មក Ġ ដូច ្ន េះ Ġ ពិ ធី ច្ រ ត់ ព្រ ះ ន ង្គ ័ ល បាន ប្រា រ ព្ ធ នៅ ស្រ ុក ខ្ ម ែរ Ġ ហើយ ទំ ន ៀម ទ ម្ល ាប់ នេះ Ġ ក ៏ មាន នៅ ក្នុង ប្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ា ដ ែរ Ġ ដូច មាន នៅ ក្នុង រឿង រា មា យា ណៈ និង រឿង ម ហា ភា រ ត យ ុទ្ធ	706	▁តើ ព្រ ះ ស្រ ែ ជា អ ្វី ▁ទំ ន ៀម ច ្រ ត់ ព្រ ះ ន ង្គ ័ ល មាន តាំង ពី ណា ▁	24	▁ពាក្យ ថា ▁ព្រះ ស្រ ែ ▁មាន អ ត្ថ ន ័យ ច ្រ ើន ណ ាស់ អ ត្ថ ន ័យ ធម្ម តា ▁ស្រែ ▁សំដៅ ទៅ លើ ស្រ ែ ដ ែល ជា ទី កន្លែង ស ម្រ ាប់ ប្រ ជា ក សិ ករ ធ ្វ ើ ស្រ ែ ▁ដើម្បី ទទួលបាន ន ូវ ផល ស្រ ូវ ក្នុង ការ ច ិ ញ្ច ឹម ជីវ ិត ▁តាម ន ័យ ម្ យ៉ាង ទៀត ▁ព្រះ ស្រ ែ ▁គឺជា ស្រ ែ ដ ែល ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ទ្រ ង់ ច ្រ ត់ ▁ព្រះ ន ង្គ ័ ល ជា រ ៀង រ ាល់ ឆ្នាំ នៃ ពិ ធី ច ្រ ត់ ព្រ ះ ន ង្គ ័ ល ▁ម្យ៉ាងទៀត ▁តាមរយៈ សិ លា ចារ ឹត ជា ច ្រ ើន ទ ាំង សម័យ ម ុន អង្គ រ ឬ ក្រ ោយ អង្គ រក ៏ ដោយ ▁ក៏ បាន រ ៀន រ ាប់ ▁ពី អ ំណ ោយ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ នៅ ក្នុង ន ោះ ក ៏ មាន ការ ធ ្វ ើ អ ំណ ោយ ស្រ ែ ថ ្វា យ ជា សម្បត្តិ ដល់ សា ស នា ▁កាលណា គ េន ិយ ាយ ថា ▁ព្រះ ស្រ ែ ▁គឺ ស្រ ែន ោះ នៅ ក ្ប ែ ប្រា សា ទ ▁ឬ ទេ វ ស្ថាន គ ឺ ជា ស្រ ែ ថ ្វា យ ដល់ ព្រ ះ ▁តែ ប ើ ស្រ ែ ស ្ថ ិត នៅ ជ ិត វ ាំង ប ុរ ា ណ វិញ គ ឺ ស្រ ែ ហ ្ល ួង ▁ដូច្នេះ យ ើង ឃើញ ថា ពាក្យ ▁ព្រះ ស្រ ែ ▁គឺជា ពាក្យ ដ ែល គ េត ែង និយម ▁ប្រើ តែ នៅ ក្នុង ព្រ ះ រាជ ពិ ធី ច ្រ ត់ ព្រ ះ ន ង្គ ័ ល ▁តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ រ ហ ូត មក ិ ដល់ ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន នេះ ▁ពាក្យ នេះ ក ៏ នៅ តែ ត្រូវ បាន ប្រ ើ ប្រ ាស់ ដ ែរ ដោយ សារ ប្រ ទេស ▁ខ្មែរ ▁យើង នៅ មាន ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ គ្រ ប់ គ្រ ង ▁ប្រទេស នៅ ឡ ើយ ▁ម្យ៉ាងទៀត ពិ ធី នេះ ក ៏ ត្រូវ បាន ប្រ ារ ព្ ធ ជា រ ៀង រ ាល់ ឆ្នាំ ▁ពិធី ច ្រ ត់ ព្រ ះ ន ង្គ ័ ល នេះ ▁គឺ មាន តាំង ពី សម័យ ន គរ ភ្នំ ▁ស វ ទី១ ▁ដល់ ទី ៦ ▁មក ម្ល ៉ េះ ▁តាមរយៈ ឯក សារ ច ិន ក ៏ បាន បញ្ជា ក់ ផ ង ដ ែរ នៅ សម័យ ន គរ ភ្នំ នេះ ▁មាន ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ព្រ ះ ន ាម ព្រ ះ បាទ ក ៅ ណ្ឌ ិន ្យ ▁បាន ធ ្វ ើ ដំណើរ ពី ប្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ា ឬ ដោយ ម៉ា ឡា យ ូ មក កាន់ ប្រ ទេស ភ្នំ នៅ ស វ ទី១ នៃ គ ស ▁ការចូល មក លើ ទឹក ដ ីន គរ ភ្នំ រ ប ស់ ព្រ ះ បាទ ក ៅ ណ្ឌ ិន ្យ នេះ បាន នាំ មក ន ូវ វ ប្ប ធម៌ ▁អរិយធម៌ ឥ ណ្ឌ ាម ក ជា មួយ ▁នៅពេល ជា មួយ នឹង ការ ល ក់ ដ ូរ រ ប ស់ ឥ ណ្ឌ ា ▁ឥណ្ឌា បាន ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ វ ប្ប ធម៌ ▁អ រិ ធម៌ រ ប ស់ ខ្លួន ▁ជា ហេតុ ធ ្វ ើ ឱ្យ ស ង្គ ម ខ្ ម ែរ ស្ រូប យក វ ប្ប ធម៌ ថ ្ម ី មួយ ទ ាំង ផ្ ន ែក ទំ ន ៀម ទ ម្ល ាប់ ▁ប្រពៃណី ▁សាសនា ▁អក្សរ សា ស្រ ្ត ▁នយោបាយ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁របប គ្រ ប់ គ្រ ង ប្រ ទេស ▁ជាពិសេស គ ឺ ▁ទំ ន ៀម ទ ម្ល ាប់ ប្រ ព ៃ ណី ▁ដែល បាន ទទួល ▁និង ក ែ ច្ នៃ ទៅ ជា រ ប ស់ ខ្ ម ែរ តាំង ពី ពេល ន ោះ មក ▁ដូច្នេះ ▁ពិធី ច ្រ ត់ ព្រ ះ ន ង្គ ័ ល បាន ប្រ ារ ព្ ធ នៅ ស្រ ុក ខ្ ម ែរ ▁ហើយ ទំ ន ៀម ទ ម្ល ាប់ នេះ ▁ក៏ មាន នៅ ក្នុង ប្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ា ដ ែរ ▁ដូច មាន នៅ ក្នុង រឿង រា មា យា ណៈ និង រឿង ម ហា ភា រ ត យ ុទ្ធ	642
ក្រោយមរណៈភាពចរបស់លោក គ្រូតឆូវ តើអំណាចត្រូវធ្លាក់ក្នុងដណ្ដាប់នៃនរណាហើយពួកគាត់ដឹកនាំប្រទេសមានរីកចម្រើនដែរឬទេហេតុអ្វី	null	ក្រោយមរណៈភាពរបស់លោក គ្រូតឆូវ អំណាចត្រូវធ្លាក់ក្នុងដណ្ដប់ដៃឥស្សរជនជាន់ខ្ពស់នៃបក្សកុំមុយនីស្ដសហភាពសូវៀត ដែលមានវ័យចាស់ៗ និយមរបបអភិរក្ស ពួកគេបានដឹកនាំប្រទេស ពុំមានការីចម្រើនទេ ពីព្រោះពុំមានពេលវេលាគ្រប់គ្រាន់និងមិនបានធ្វើពេញដោយជំងឺប្រចាំកាយច្រើន ហើយស្លាប់នៅក្នុងតំណែង	null	ក្រោយមរណៈភាពរបស់លោក គ្រូតឆូវ អំណាចត្រូវធ្លាក់ក្នុងដណ្ដប់ដៃឥស្សរជនជាន់ខ្ពស់នៃបក្សកុំមុយនីស្ដសហភាពសូវៀត ដែលមានវ័យចាស់ៗ និយមរបបអភិរក្ស ពួកគេបានដឹកនាំប្រទេស ពុំមានការីចម្រើនទេ ពីព្រោះពុំមានពេលវេលាគ្រប់គ្រាន់និងមិនបានធ្វើពេញដោយជំងឺប្រចាំកាយច្រើន ហើយស្លាប់នៅក្នុងតំណែង	ក្រ ោយ ម រណៈ ភាព ចរ ប ស់ លោក Ġ គ្រ ូត ឆ ូវ Ġ ត ើ អ ំណ ា ច ត្រូវ ធ ្លា ក់ ក្នុង ដ ណ ្ ដា ប់ នៃ ន រណ ា ហើយ ព ួ ក គ ាត់ ដ ឹក នាំ ប្រ ទេស មាន រី ក ចម្រ ើន ដ ែរ ឬ ទេ ហេតុ អ ្វី Ġ	56	ក្រ ោយ ម រណៈ ភាព រ ប ស់ លោក Ġ គ្រ ូត ឆ ូវ Ġ អ ំណ ា ច ត្រូវ ធ ្លា ក់ ក្នុង ដ ណ ្ ដ ប់ ដៃ ឥ ស្ស រ ជន ជា ន់ ខ្ ព ស់ នៃ ប ក្ស ក ុំ ម ុយ នី ស្ ដ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត Ġ ដ ែល មាន វ ័យ ច ាស់ ៗ Ġ និយម រ ប ប អ ភិ រក ្ស Ġ ព ួ ក គ េ បាន ដ ឹក នាំ ប្រ ទេស Ġ ពុ ំ មាន ការ ី ចម្រ ើន ទេ Ġ ពី ព្រ ោះ ពុ ំ មាន ពេល វេ លា គ្រ ប់ គ្រ ាន់ និង ម ិន បាន ធ ្វ ើ ព េញ ដោយ ជំ ង ឺ ប្រ ច ាំ កាយ ច្ រ ើន Ġ ហើយ ស្លាប់ នៅ ក្នុង ត ំណ ែង	128	▁ក្រោយ ម រណៈ ភាព ចរ ប ស់ លោក ▁គ្រូ ត ឆ ូវ ▁តើ អ ំ ណា ច ត្រូវ ធ ្ល ាក់ ក្នុង ដ ណ ្ ដ ាប់ នៃ ន រ ណា ហើយ ព ួ ក គ ាត់ ដ ឹក នាំ ប្រ ទេស មាន រី ក ចម្រ ើន ដ ែរ ឬ ទេ ហេតុ អ ្វី ▁	54	▁ក្រោយ ម រណៈ ភាព រ ប ស់ លោក ▁គ្រូ ត ឆ ូវ ▁អំណាច ត្រូវ ធ ្ល ាក់ ក្នុង ដ ណ ្ ដ ប់ ដៃ ឥ ស្ស រ ជន ជ ាន់ ខ្ ព ស់ នៃ ប ក្ស ក ុំ ម ុយ នី ស្ ដ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ▁ដែល មាន វ ័យ ច ាស់ ៗ ▁និយម រ ប ប អ ភិ រ ក្ស ▁ពួកគេ បាន ដ ឹក នាំ ប្រ ទេស ▁ពុំ មាន ការ ី ចម្រ ើន ទេ ▁ពីព្រោះ ព ុំ មាន ពេល វេ លា គ្រ ប់ គ្រ ាន់ និង ម ិន បាន ធ ្វ ើ ព េញ ដោយ ជំ ង ឺ ប្រ ច ាំ កាយ ច ្រ ើន ▁ហើយ ស្លាប់ នៅ ក្នុង ត ំណ ែង	116
តើលទ្ធិសេរីនិយមមានគោលការណ៍និងមាគ៌ាអភិវឌ្ឍន៍សង្គមដូចម្ដេច	null	លទ្ធិសេរីនិយមមានគោលការណ៍និងមាគ៌ាអភិវឌ្ឍន៍សង្គមដូចខាងក្រោម គោលការណ៍ដ៏សំខាន់ៗសម្រាប់ទស្សនៈសេរីនិយមគឺសិទ្ធិមនុស្សក្នុងការរស់រានមានជីវិត សេរីភាព កម្មសិទ្ធិ សមភាពនៅចំពោះមុខច្បាប់ សេរីភាព ក្នុងការបញ្ចេញមតិ ការបោះពុម្ភផ្សាយ ការប្រជុំ ការចូលរួមក្នុងសេចក្ដីសម្រេចចិត្តរបស់រដ្ឋមាគ៌ាអភិវឌ្ឍន៍របស់ពួកសេរីនិយម គឺកំណែទម្រង់ ជៀសវាងដាច់ខាតមាគ៌ាបដិវត្តន៍ ពួកសេរីនិយមទាបទារកាត់បន្ថយសកម្មភាអំណាចរដ្ឋតាមច្បប់នឹងអនុម័តយកនូវការបែងចែកស្ថាប័នអំណាចជាបីដោយឯករាជ្យពីគ្នា គោលការណ៍នេះ ចេញមកពីទ្រឹស្ដីរបស់ទស្សនវិទូ អង់គ្លេស ចន ឡុក និងទស្សនវិទូបារាំង ឆាលល្វី ម៉ុងតេស្គីយឺដោយឈរឈើគោលការណ៍សេរីភាពបុគ្គល ពួកសេរីនិយមបានធ្វើសេចក្ដីសម្រេចចិត្តបញ្ហាបុគ្គលដោយអះអាងថា មនុស្សម្នាក់ៗត្រូវទទួលខុសត្រូវលើភាពសុខរដុមរមនារបស់ខ្លួនឯង ក្នុងវិស័យសឹដ្ឋកិច្ច ពួកសេរីនិយមមានគោលការណ៍គាំទ្រដល់ប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរីនិងការប្រកួតប្រជែងរវាងសហគ្រិន ដោយគ្មានអ្នកនៅពីក្រោយគ្មានអាជ្ញាកណ្ដាល ដើម្បីការតស៊ូមួយដែលជ័យជនះត្រូវទទួលបានដោយសុចរិត អ្នកសុទិដ្ឋិនិយមទាមទារមិនឪ្យមានការធ្វើអន្ដរាគមន៍អំពីអំណាចរដ្ឋនៅក្នុងដំណើរប្រកួតប្រជែងដោយស្មោះត្រង់រដ្ឋមានសមត្ថកិច្ចតែម៉្យាង គឺត្រូវការពារនិងធានាសេរីភាពតាមច្បាប់ដល់សហគ្រានឯកជន ធ្វើយ៉ាងណាដកខ្លួនចេញឪ្យផុតដោយមិនលូកដៃចូលក្នុងបញ្ហាទំនាក់ទំនងទីផ្សារ ពោលគឺរដ្ឋមាននាទី ជាឆ្នាំពេលយប់ការពារទ្រព្យសម្បត្តិ	null	លទ្ធិសេរីនិយមមានគោលការណ៍និងមាគ៌ាអភិវឌ្ឍន៍សង្គមដូចខាងក្រោម គោលការណ៍ដ៏សំខាន់ៗសម្រាប់ទស្សនៈសេរីនិយមគឺសិទ្ធិមនុស្សក្នុងការរស់រានមានជីវិត សេរីភាព កម្មសិទ្ធិ សមភាពនៅចំពោះមុខច្បាប់ សេរីភាព ក្នុងការបញ្ចេញមតិ ការបោះពុម្ភផ្សាយ ការប្រជុំ ការចូលរួមក្នុងសេចក្ដីសម្រេចចិត្តរបស់រដ្ឋមាគ៌ាអភិវឌ្ឍន៍របស់ពួកសេរីនិយម គឺកំណែទម្រង់ ជៀសវាងដាច់ខាតមាគ៌ាបដិវត្តន៍ ពួកសេរីនិយមទាបទារកាត់បន្ថយសកម្មភាអំណាចរដ្ឋតាមច្បប់នឹងអនុម័តយកនូវការបែងចែកស្ថាប័នអំណាចជាបីដោយឯករាជ្យពីគ្នា គោលការណ៍នេះ ចេញមកពីទ្រឹស្ដីរបស់ទស្សនវិទូ អង់គ្លេស ចន ឡុក និងទស្សនវិទូបារាំង ឆាលល្វី ម៉ុងតេស្គីយឺដោយឈរឈើគោលការណ៍សេរីភាពបុគ្គល ពួកសេរីនិយមបានធ្វើសេចក្ដីសម្រេចចិត្តបញ្ហាបុគ្គលដោយអះអាងថា មនុស្សម្នាក់ៗត្រូវទទួលខុសត្រូវលើភាពសុខរដុមរមនារបស់ខ្លួនឯង ក្នុងវិស័យសឹដ្ឋកិច្ច ពួកសេរីនិយមមានគោលការណ៍គាំទ្រដល់ប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរីនិងការប្រកួតប្រជែងរវាងសហគ្រិន ដោយគ្មានអ្នកនៅពីក្រោយគ្មានអាជ្ញាកណ្ដាល ដើម្បីការតស៊ូមួយដែលជ័យជនះត្រូវទទួលបានដោយសុចរិត អ្នកសុទិដ្ឋិនិយមទាមទារមិនឪ្យមានការធ្វើអន្ដរាគមន៍អំពីអំណាចរដ្ឋនៅក្នុងដំណើរប្រកួតប្រជែងដោយស្មោះត្រង់រដ្ឋមានសមត្ថកិច្ចតែម៉្យាង គឺត្រូវការពារនិងធានាសេរីភាពតាមច្បាប់ដល់សហគ្រានឯកជន ធ្វើយ៉ាងណាដកខ្លួនចេញឪ្យផុតដោយមិនលូកដៃចូលក្នុងបញ្ហាទំនាក់ទំនងទីផ្សារ ពោលគឺរដ្ឋមាននាទី ជាឆ្នាំពេលយប់ការពារទ្រព្យសម្បត្តិ	ត ើ ល ទ្ធិ សេ រី និយម មាន គោ ល ការណ៍ និង មា គ ៌ ា អភិវឌ្ឍ ន៍ សង ្ គម ដូច ម្ ដ េច Ġ	25	ល ទ្ធិ សេ រី និយម មាន គោ ល ការណ៍ និង មា គ ៌ ា អភិវឌ្ឍ ន៍ សង ្ គម ដូច ខា ង ក្រោម Ġ គោ ល ការណ៍ ដ ៏ សំ ខា ន់ ៗ សម ្រា ប់ ទ ស្ស នៈ សេ រី និយម គ ឺ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ក្នុង ការ រស់ រា ន មាន ជីវ ិត Ġ សេ រី ភាព Ġ កម្ម សិ ទ្ធិ Ġ សម ភាព នៅ ចំ ព ោះ មុខ ច្ បា ប់ Ġ សេ រី ភាព Ġ ក្នុង ការ បញ្ច េញ ម តិ Ġ ការ ប ោះ ពុ ម្ភ ផ្សាយ Ġ ការ ប្រជុំ Ġ ការ ចូល រួម ក្នុង សេ ច ក្ ដ ី សម ្រ េច ចិត្ត រ ប ស់ រដ្ឋ មា គ ៌ ា អភិវឌ្ឍ ន៍ រ ប ស់ ព ួ ក សេ រី និយម Ġ គ ឺ កំ ណ ែ ទ ម្រ ង់ Ġ ជ ៀស វា ង ដា ច ់ ខា ត មា គ ៌ ាប ដ ិ វត្ត ន៍ Ġ ព ួ ក សេ រី និយម ទ ាប ទ ារ កាត់ បន្ថយ ស កម្ម ភា អ ំណ ា ចរ ដ្ឋ តា ម ច្ ប ប់ នឹង អនុ ម ័ត យក ន ូវ ការ ប ែង ច ែក ស្ ថា ប ័ន អ ំណ ា ច ជា បី ដោយ ឯក រាជ ្យ ពី គ្នា ĠâĢĭ Ġ គោ ល ការណ៍ នេះ Ġ ចេញ មក ពី ទ្រ ឹ ស្ ដ ី រ ប ស់ ទ ស្ស ន វិ ទូ Ġ អ ង់ គ ្ល េស Ġ ច ន Ġ ឡ ុក Ġ និង ទ ស្ស ន វិ ទូ បា រា ំ ង Ġ ឆ ាល ល ្វី Ġ ម៉ ុង ត េស ្ គី យ ឺ ដោយ ឈ រ ឈ ើ គោ ល ការណ៍ សេ រី ភាព ប ុ គ្គ ល Ġ ព ួ ក សេ រី និយម បាន ធ ្វ ើស េច ក្ ដ ី សម ្រ េច ចិត្ត ប ញ ្ហ ាប ុ គ្គ ល ដោយ អ ះ អា ង ថា Ġ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ ត្រូវ ទទួល ខុស ត្រូវ លើ ភាព សុខ រ ដ ុម រ ម នា រ ប ស់ ខ្លួន ឯ ង Ġ ក្នុង វិ ស ័យ ស ឹ ដ្ឋ កិច្ច Ġ ព ួ ក សេ រី និយម មាន គោ ល ការណ៍ គ ាំ ទ្រ ដល់ ប្រ ព ័ន ្ ធ សេ ដ្ឋ កិច្ច ទី ផ្ សារ សេ រី និង ការ ប្រកួត ប្រ ជ ែង រ វា ង ស ហ គ្រ ិន Ġ ដោយ គ ្ម ាន អ្នក នៅ ពី ក្រ ោយ គ ្ម ាន អា ជ្ញ ាក ណ ្ ដា ល Ġ ដើម ្ប ី ការ ត ស៊ូ មួយ ដ ែល ជ ័យ ជន ះ ត្រូវ ទទួលបាន ដោយ សុ ចរ ិត Ġ អ្នក សុ ទិ ដ្ឋ ិន ិយ ម ទ ាម ទ ារ ម ិន ឪ ្យ មាន ការ ធ ្វ ើ អ ន្ ដ រា គមន៍ អ ំព ី អ ំណ ា ចរ ដ្ឋ នៅ ក្នុង ដំណើរ ប្រកួត ប្រ ជ ែង ដោយ ស្ម ោះ ត្រ ង់ រដ្ឋ មាន សម ត្ថ កិច្ច តែ ម៉ ្យា ង Ġ គ ឺត ្រ ូវ ការពារ និង ធាន ាស េរ ី ភាព តា ម ច្ បា ប់ ដល់ ស ហ គ្រ ាន ឯក ជន Ġ ធ ្វ ើយ ៉ ាង ណា ដ ក ខ្លួន ចេញ ឪ ្យ ផ ុត ដោយ ម ិន ល ូក ដៃ ចូល ក្នុង ប ញ ្ហ ា ទំ នាក់ ទំ ន ង ទី ផ្ សារ Ġ ព ោល គ ឺ រដ្ឋ មាន នាទី Ġ ជា ឆ្នាំ ពេល យប់ ការពារ ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ	533	▁តើ ល ទ្ធិ សេ រី និយម មាន គ ោល ការណ៍ និង មា គ ៌ ា អភិវឌ្ឍ ន៍ ស ង្គ ម ដូច ម្ ដ េច ▁	24	▁លទ្ធិ សេ រី និយម មាន គ ោល ការណ៍ និង មា គ ៌ ា អភិវឌ្ឍ ន៍ ស ង្គ ម ដូច ខា ង ក្រោម ▁គោលការណ៍ ដ ៏ សំ ខ ាន់ ៗ ស ម្រ ាប់ ទ ស្ស នៈ សេ រី និយម គ ឺ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ក្នុង ការ រស់ រ ាន មាន ជីវ ិត ▁សេរីភាព ▁កម្មសិទ្ធិ ▁សម ភាព នៅ ច ំព ោះ មុខ ច ្ប ាប់ ▁សេរីភាព ▁ក្នុង ការ បញ្ច េញ ម តិ ▁ការបោះ ពុ ម្ភ ផ្សាយ ▁ការ ប្រជុំ ▁ការចូលរួម ក្នុង ស េច ក្ ដ ី ស ម្រ េច ចិត្ត រ ប ស់ រដ្ឋ មា គ ៌ ា អភិវឌ្ឍ ន៍ រ ប ស់ ព ួ ក សេ រី និយម ▁គឺ ក ំណ ែ ទ ម្រ ង់ ▁ជៀសវាង ដ ាច់ ខា ត មា គ ៌ ាប ដ ិ វត្ត ន៍ ▁ពួក សេ រី និយម ទ ាប ទ ារ កាត់ បន្ថយ ស កម្ម ភា អ ំ ណា ច រដ្ឋ ត ាម ច ្ប ប់ នឹង អនុ ម ័ត យក ន ូវ ការ ប ែង ច ែក ស្ ថា ប ័ន អ ំ ណា ច ជា បី ដោយ ឯក រាជ ្យ ពី គ្នា ▁គោលការណ៍ នេះ ▁ចេញមក ពី ទ្រ ឹ ស្ ដ ី រ ប ស់ ទ ស្ស ន វិ ទូ ▁អង់គ្លេស ▁ចន ▁ឡ ុក ▁និង ទ ស្ស ន វិ ទូ ប ារ ាំង ▁ឆា ល ល ្វី ▁ម៉ុង ត េ ស្ គី យ ឺ ដោយ ឈ រ ឈ ើ គ ោល ការណ៍ សេ រី ភាព ប ុ គ្គ ល ▁ពួក សេ រី និយម បាន ធ ្វ ើស េច ក្ ដ ី ស ម្រ េច ចិត្ត ប ញ ្ហ ាប ុ គ្គ ល ដោយ អ ះ អា ង ថា ▁មនុស្ស ម្ នាក់ ៗ ត្រូវ ទទួល ខុស ត្រូវ លើ ភាព សុខ រ ដ ុម រ ម ន ារ ប ស់ ខ្លួន ឯ ង ▁ក្នុង វិ ស ័យ ស ឹ ដ្ឋ កិច្ច ▁ពួក សេ រី និយម មាន គ ោល ការណ៍ គ ាំ ទ្រ ដល់ ប្រ ព ័ ន្ធ សេ ដ្ឋ កិច្ច ទី ផ្ សារ សេ រី និង ការ ប្រកួត ប្រ ជ ែង រ វ ាង ស ហ គ្រ ិន ▁ដោយ គ ្ មាន អ្នក នៅ ពី ក្រ ោយ គ ្ មាន អា ជ្ញ ាក ណ ្ ដា ល ▁ដើម្បី ការ ត ស៊ូ មួយ ដ ែល ជ ័យ ជន ះ ត្រូវ ទទួលបាន ដោយ សុ ចរ ិត ▁អ្នក សុ ទិ ដ្ឋ ិ និយម ទ ាម ទ ារ ម ិន ឪ ្យ មាន ការ ធ ្វ ើ អ ន្ ដ រា គមន៍ អ ំព ី អ ំ ណា ច រដ្ឋ នៅ ក្នុង ដំណើរ ប្រកួត ប្រ ជ ែង ដោយ ស្ម ោះ ត្រ ង់ រដ្ឋ មាន សម ត្ថ កិច្ច តែ ម៉ ្យា ង ▁គឺ ត្រូវ ការពារ និង ធាន ាស េ រី ភាព ត ាម ច ្ប ាប់ ដល់ ស ហ គ្រ ាន ឯក ជន ▁ធ្វើ យ៉ាង ណា ដ ក ខ្លួន ចេញ ឪ ្យ ផ ុត ដោយ ម ិន ល ូក ដៃ ចូល ក្នុង ប ញ ្ហ ា ទំ នាក់ ទំ ន ង ទី ផ្ សារ ▁ពោលគឺ រដ្ឋ មាន នាទី ▁ជា ឆ្នាំ ពេល យប់ ការពារ ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ	485
បច្ចុប្បន្នរាជរដ្ឋាភិបាលកំពុងពង្រឹងការអនុវត្តគោលនយោបាយភូមិ ឃុំមានសុវត្ថិភាពឱ្យទទួលបានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ តើគោលនយោបាយ ភូមិ ឃុំមានសុវត្ថិភាពរួមមានគោលនយោបាយអ្វីខ្លះ ចូររៀបរាប់	null	គោលនយោបាយទាំងប្រាំរបស់ភូមិ ឃុំមានសុវត្ថិភាពរួមមានដូចជាគ្មានសកម្មភាពលួច ឆក់ ប្លន់គ្រប់ប្រភេទគ្មានការផលិត ការចែកចាយ និងការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនខុសច្បាប់គ្មានអំពើអនាចារ ការជួញដូរផ្លូវភ្លេទ ពិសេសស្រ្តី និងកុមារ និងអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារគ្មានក្មេងទំនើង និងការបង្កើតបក្សពួក ក្រុមបងធំ បងតូច និងគ្រឿងញៀនគ្មានការលេងល្បែងស៊ីសងខុសច្បាប់គ្រប់ប្រភេទ ការប្រើប្រាស់អាវុធខុសច្បាប់ និងបទល្មើសគ្រប់ប្រភេទ	null	គោលនយោបាយទាំងប្រាំរបស់ភូមិ ឃុំមានសុវត្ថិភាពរួមមានដូចជាគ្មានសកម្មភាពលួច ឆក់ ប្លន់គ្រប់ប្រភេទគ្មានការផលិត ការចែកចាយ និងការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនខុសច្បាប់គ្មានអំពើអនាចារ ការជួញដូរផ្លូវភ្លេទ ពិសេសស្រ្តី និងកុមារ និងអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារគ្មានក្មេងទំនើង និងការបង្កើតបក្សពួក ក្រុមបងធំ បងតូច និងគ្រឿងញៀនគ្មានការលេងល្បែងស៊ីសងខុសច្បាប់គ្រប់ប្រភេទ ការប្រើប្រាស់អាវុធខុសច្បាប់ និងបទល្មើសគ្រប់ប្រភេទ	âĢĭ ប ច្ច ុប ្ប ន្ន រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល កំ ពុ ង ពង្រឹង ការ អនុ វត្ត គោ ល ន យោ បា យ ភ ូម ិ Ġ ឃ ុំ មាន សុ វ ត្ថ ិ ភាព ឱ្យ ទទួលបាន ប្រ សិ ទ្ធ ភាព ខ្ ព ស់ Ġ ត ើ គោ ល ន យោ បា យ Ġ ភ ូម ិ Ġ ឃ ុំ មាន សុ វ ត្ថ ិ ភាព រួម មាន គោ ល ន យោ បា យ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ច ូរ រ ៀប រា ប់ Ġ	81	គោ ល ន យោ បា យ ទ ាំង ប្រា ំ រ ប ស់ ភ ូម ិ Ġ ឃ ុំ មាន សុ វ ត្ថ ិ ភាព រួម មាន ដូច ជា គ ្ម ាន ស កម្ម ភាព ល ួច Ġ ឆ ក់ Ġ ប្ ល ន់ គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ គ ្ម ាន ការ ផល ិត Ġ ការ ច ែក ច ាយ Ġ និង ការ ប្រ ើប ្រា ស់ គ្រឿង ញ ៀន ខុស ច្ បា ប់ គ ្ម ាន អ ំព ើ អ នា ចារ Ġ ការ ជ ួញ ដ ូរ ផ្ល ូវ ភ្ល េ ទ Ġ ពិ សេ ស ស្រ ្ត ី Ġ និង ក ុម ារ Ġ និង អ ំព ើ ហ ិ ង្ស ាក ្ន ុង គ្រួសារ គ ្ម ាន ក្ មេ ង ទំ ន ើង Ġ និង ការ បង ្ក ើត ប ក្ស ព ួ ក Ġ ក្រុម បង ធ ំ Ġ បង តូ ច Ġ និង គ្រឿង ញ ៀន គ ្ម ាន ការ ល េង ល ្ប ែង ស៊ី សង ខុស ច្ បា ប់ គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ Ġ ការ ប្រ ើប ្រា ស់ អា វុធ ខុស ច្ បា ប់ Ġ និង បទ ល ្ម ើស គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ	184	▁បច្ចុប្បន្ន រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ក ំព ុង ពង្រឹង ការ អនុ វត្ត គ ោល ន យោ ប ាយ ភ ូម ិ ▁ឃុំ មាន សុ វ ត្ថ ិ ភាព ឱ្យ ទទួលបាន ប្រ ស ិទ្ធ ភាព ខ្ ព ស់ ▁តើ គ ោល ន យោ ប ាយ ▁ភូមិ ▁ឃុំ មាន សុ វ ត្ថ ិ ភាព រួម មាន គ ោល ន យោ ប ាយ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ▁	71	▁គោល ន យោ ប ាយ ទ ាំង ប្រ ាំ រ ប ស់ ភ ូម ិ ▁ឃុំ មាន សុ វ ត្ថ ិ ភាព រួម មាន ដូច ជា គ ្ មាន ស កម្ម ភាព ល ួច ▁ឆក់ ▁ប្លន់ គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ គ ្ មាន ការ ផល ិត ▁ការច ែក ច ាយ ▁និង ការ ប្រ ើ ប្រ ាស់ គ្រឿង ញ ៀន ខុស ច ្ប ាប់ គ ្ មាន អ ំព ើ អ នា ចារ ▁ការជួញដូរ ផ្ល ូវ ភ្ល េ ទ ▁ពិសេស ស្រ ្ត ី ▁និង ក ុម ារ ▁និង អ ំព ើ ហ ិ ង ្សា ក្នុង គ្រួសារ គ ្ មាន ក ្ម េង ទំ ន ើង ▁និង ការ ប ង្ក ើត ប ក្ស ព ួ ក ▁ក្រុម បង ធ ំ ▁បង ត ូច ▁និង គ្រឿង ញ ៀន គ ្ មាន ការ ល េង ល ្ប ែង ស៊ី សង ខុស ច ្ប ាប់ គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ ▁ការប្រើប្រាស់ អា វុធ ខុស ច ្ប ាប់ ▁និង បទ ល ្ម ើស គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ	167
តើរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប្រកាសថ្ងៃកាន់ទុក្ខគោរពព្រះវិញ្ញាណក្ខន្ធជាផ្លូវការចំនួនប៉ុន្មានថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃណាដល់ថ្ងៃណា	null	រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប្រកាសនៃកាន់ទុក្ខគោរពព្រះវិញ្ញាណក្ខន្ធជាផ្លូវការចំនួន០៧ថ្ងៃ គិតចាប់ពីថ្ងៃទី១៧ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០១៧ ដល់ថ្ងៃ២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០១៧	null	រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប្រកាសនៃកាន់ទុក្ខគោរពព្រះវិញ្ញាណក្ខន្ធជាផ្លូវការចំនួន០៧ថ្ងៃ គិតចាប់ពីថ្ងៃទី១៧ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០១៧ ដល់ថ្ងៃ២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០១៧	ត ើរ ា ជ រដ្ឋ ា ភិ បាល ក ម្ព ុ ជា ប្រ កាស ថ ្ង ៃ កាន់ ទុក្ខ គោ រ ព ព្រ ះ វិញ ្ញ ា ណ ក្ខ ន្ធ ជា ផ្ល ូវ ការ ចំ ន ួន ប៉ ុន ្ម ាន ថ ្ង ៃ Ġ ច ាប់ ពី ថ ្ង ៃ ណា ដល់ ថ ្ង ៃ ណា Ġ	56	រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល ក ម្ព ុ ជា ប្រ កាស នៃ កាន់ ទុក្ខ គោ រ ព ព្រ ះ វិញ ្ញ ា ណ ក្ខ ន្ធ ជា ផ្ល ូវ ការ ចំ ន ួន ០ ៧ ថ ្ង ៃ Ġ គ ិត ច ាប់ ពី ថ ្ង ៃ ទី១ ៧ Ġ ខែ ត ុល ា Ġ ឆ្នាំ Ġ ២០ ១ ៧ Ġ ដល់ ថ ្ង ៃ ២ ៣ Ġ ខែ ត ុល ា Ġ ឆ្នាំ Ġ ២០ ១ ៧	69	▁តើ រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ក ម្ព ុ ជា ប្រ កាស ថ ្ង ៃ កាន់ ទុក្ខ គ ោរ ព ព្រ ះ វិ ញ្ញា ណ ក្ខ ន្ធ ជា ផ្ល ូវ ការ ចំ ន ួន ប៉ ុន ្ មាន ថ ្ង ៃ ▁ចាប់ពី ថ ្ង ៃ ណា ដល់ ថ ្ង ៃ ណា ▁	51	▁រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ក ម្ព ុ ជា ប្រ កាស នៃ កាន់ ទុក្ខ គ ោរ ព ព្រ ះ វិ ញ្ញា ណ ក្ខ ន្ធ ជា ផ្ល ូវ ការ ចំ ន ួន ០ ៧ ថ ្ង ៃ ▁គិត ច ាប់ ពី ថ ្ង ៃ ទី១ ៧ ▁ខែតុលា ▁ឆ្នាំ ▁២០១៧ ▁ដល់ ថ ្ង ៃ ២ ៣ ▁ខែតុលា ▁ឆ្នាំ ▁២០១៧	57
តើកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីអំពីដំណោះស្រាយនយោបាយរួមនៃជម្លោះនៅកម្ពុជាមានអត្តន័យដូចម្តេចខ្លះ	null	កិច្ចព្រមព្រៀង អធិបតេយ្យ ភាព បូរណភាពទឹកដី អព្យាក្រឹតភាព និងឯកភាពជាតិកម្ពុជាសេចក្តីថ្លែងការស្តីពីការស្តារ និងកសាងប្រទេសកម្ពុជាឡើងវិញ	null	កិច្ចព្រមព្រៀង អធិបតេយ្យ ភាព បូរណភាពទឹកដី អព្យាក្រឹតភាព និងឯកភាពជាតិកម្ពុជាសេចក្តីថ្លែងការស្តីពីការស្តារ និងកសាងប្រទេសកម្ពុជាឡើងវិញ	ត ើក ិច ្ច ព្រមព្រៀង ស្ត ី អ ំព ី ដំ ណ ោះ ស្រ ាយ ន យោ បា យ រួម នៃ ជ ម្ល ោះ នៅ ក ម្ព ុ ជា មាន អ ត្ត ន ័យ ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ Ġ	41	កិច្ច ព្រមព្រៀង Ġ អ ធិបតេយ្យ Ġ ភាព Ġ បូ រណ ភាព ទឹក ដ ី Ġ អ ព្យា ក្រ ឹត ភាព Ġ និង âĢĭ ឯក ភាព ជាតិ ក ម្ព ុ ជា សេ ច ក្តី ថ ្ល ែង ការ ស្ត ី ពី ការ ស្តា រ Ġ និង ក សា ង ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ឡើង វិញ	49	▁តើ កិច្ច ព្រមព្រៀង ស្ត ី អ ំព ី ដ ំណ ោះ ស្រ ាយ ន យោ ប ាយ រួម នៃ ជ ម្ល ោះ នៅ ក ម្ព ុ ជា មាន អ ត្ត ន ័យ ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁	39	▁កិច្ចព្រមព្រៀង ▁អ ធិបតេយ្យ ▁ភាព ▁បូ រណ ភាព ទឹក ដ ី ▁អ ព្យា ក្រ ឹត ភាព ▁និង ▁ឯកភាព ជាតិ ក ម្ព ុ ជា ស េច ក្តី ថ ្ល ែង ការ ស្ត ី ពី ការ ស្តា រ ▁និង ក សា ង ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ឡើង វិញ	47
តើទីក្រុងល្បីល្បាញជាងគេនៅអីុតាលីមានប៉ុន្មានអ្វីខ្លះហើយទីក្រុងទាំងនោះមានតួនាទីដូចម្ដេច	null	ទីក្រុងល្បីល្បាញជាងគេនៅអ៉ីតាលីមានចំនួន៣គឺ ក្រុងរ៉ូមគឺជាទីក្រុងនៃចក្រភពរ៉ូមដែលមានអាយុជាង២០០០ឆ្នាំមកហើយទីក្រុងហ្ហូរ៉ងគឺជាទៅក្រុងសិល្បៈដ៏ល្បីល្បាញបំផុតនៅលើពិភពលោកទីក្រុងវើនីគឺជាទីក្រុងទឹកដែលទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចេណ៍គ្រប់ប្រទេសនៅលើពិភពលោក	null	ទីក្រុងល្បីល្បាញជាងគេនៅអ៉ីតាលីមានចំនួន៣គឺ ក្រុងរ៉ូមគឺជាទីក្រុងនៃចក្រភពរ៉ូមដែលមានអាយុជាង២០០០ឆ្នាំមកហើយទីក្រុងហ្ហូរ៉ងគឺជាទៅក្រុងសិល្បៈដ៏ល្បីល្បាញបំផុតនៅលើពិភពលោកទីក្រុងវើនីគឺជាទីក្រុងទឹកដែលទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចេណ៍គ្រប់ប្រទេសនៅលើពិភពលោក	ត ើ ទី ក្រុង ល ្ប ី ល ្ប ាញ ជា ង គ េន ៅ អ ី ុត ាល ី មាន ប៉ ុន ្ម ាន អ ្វី ខ្ ល ះ ហើយ ទី ក្រុង ទ ាំង ន ោះ មាន ត ួន ា ទី ដូច ម្ ដ េច Ġ	46	ទី ក្រុង ល ្ប ី ល ្ប ាញ ជា ង គ េន ៅ អ ៉ី តា លី មាន ចំ ន ួន ៣ គ ឺ Ġ ក្រុង រ៉ូ ម គ ឺ ជា ទី ក្រុង នៃ ច ក្រ ភព រ៉ូ ម ដ ែល មាន អា យ ុ ជា ង ២០ ០០ ឆ្នាំ មក ហើយ ទី ក្រុង ហ ្ហ ូរ ៉ ង គ ឺ ជា ទៅ ក្រុង សិ ល ្ប ៈ ដ ៏ ល ្ប ី ល ្ប ាញ ប ំ ផ ុត នៅ លើ ពិ ភព លោក ទី ក្រុង វ ើន ី គ ឺ ជា ទី ក្រុង ទឹក ដ ែល ទ ាក់ ទ ាញ ភ ្ញ ៀវ ទេស ច េ ណ៍ គ្រ ប់ ប្រ ទេស នៅ លើ ពិ ភព លោក	117	▁តើ ទី ក្រុង ល ្ប ី ល ្ប ាញ ជា ង គ េន ៅ អ ី ុត ាល ី មាន ប៉ ុន ្ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ហើយ ទី ក្រុង ទ ាំង ន ោះ មាន ត ួ នាទី ដូច ម្ ដ េច ▁	44	▁ទីក្រុង ល ្ប ី ល ្ប ាញ ជា ង គ េន ៅ អ ៉ី តា លី មាន ចំ ន ួន ៣ គ ឺ ▁ក្រុង រ៉ូ ម គ ឺ ជា ទី ក្រុង នៃ ច ក្រ ភព រ៉ូ ម ដ ែល មាន អ ាយ ុ ជា ង ២ ០០០ ឆ្នាំ មក ហើយ ទី ក្រុង ហ ្ហ ូ រ៉ ង គ ឺ ជា ទៅ ក្រុង ស ិល ្ប ៈ ដ ៏ ល ្ប ី ល ្ប ាញ ប ំ ផ ុត នៅ លើ ពិ ភព លោក ទី ក្រុង វ ើ នី គ ឺ ជា ទី ក្រុង ទឹក ដ ែល ទ ាក់ ទ ាញ ភ ្ញ ៀវ ទេស ច េ ណ៍ គ្រ ប់ ប្រ ទេស នៅ លើ ពិ ភព លោក	116
អនុមានញែកជាអ្វី មានប៉ុន្មានបែប គឺអ្វីខ្លះ	null	អនុមានញែកជាវិចារ ដែលចេញពីគោលការណ៍ទៅវិបាក រឺញែកសន្និដ្ឋានចេញពីគោលើការណ៍ទូទៅ អនុមានញែកមានពីរបែបគឺ អនុមានញែកសាររូប រឺអនុមានញែកវិភាគដែលអោយតម្លៃទៅលើទម្រង់ឥតគិតពិន័យខុស ឬត្រូវឡើយ វាជាវិនិច្ឆ័យ ដែលញែកពីវិន័យច្ឆ័យមួយទៀត សំដៅចាត់ថ្នាក់បុគ្គល រឺវត្ថុអោយស្ថិតក្នុងប្រភេទណាមួយអនុមានញែកគណិតវិទ្យា រឺអនុមានញែកសំយោគ មានកម្មវត្ថុជាចំនួន វាមានភាពរីកចំរើន និងភាពសាយ ឯសន្និដ្ឋាន គឺជាសំនើដែលខុសប្លែកពីមូលបដិញ្ញា	null	អនុមានញែកជាវិចារ ដែលចេញពីគោលការណ៍ទៅវិបាក រឺញែកសន្និដ្ឋានចេញពីគោលើការណ៍ទូទៅ អនុមានញែកមានពីរបែបគឺ អនុមានញែកសាររូប រឺអនុមានញែកវិភាគដែលអោយតម្លៃទៅលើទម្រង់ឥតគិតពិន័យខុស ឬត្រូវឡើយ វាជាវិនិច្ឆ័យ ដែលញែកពីវិន័យច្ឆ័យមួយទៀត សំដៅចាត់ថ្នាក់បុគ្គល រឺវត្ថុអោយស្ថិតក្នុងប្រភេទណាមួយអនុមានញែកគណិតវិទ្យា រឺអនុមានញែកសំយោគ មានកម្មវត្ថុជាចំនួន វាមានភាពរីកចំរើន និងភាពសាយ ឯសន្និដ្ឋាន គឺជាសំនើដែលខុសប្លែកពីមូលបដិញ្ញា	អនុ មាន ញ ែក ជា អ ្វី Ġ មាន ប៉ ុន ្ម ាន ប ែប Ġ គ ឺ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	21	អនុ មាន ញ ែក ជា វិ ចារ Ġ ដ ែល ចេញ ពី គោ ល ការណ៍ ទៅ វិ បា ក Ġ រ ឺ ញ ែក ស ន្ន ិ ដ្ឋាន ចេញ ពី គោ លើក ារ ណ៍ ទូ ទៅ Ġ អនុ មាន ញ ែក មាន ពី រ ប ែប គ ឺ Ġ អនុ មាន ញ ែក សារ រូប Ġ រ ឺ អនុ មាន ញ ែក វិ ភាគ ដ ែល អោយ ត ម្ល ៃ ទៅ លើ ទ ម្រ ង់ ឥ ត គ ិត ពិ ន ័យ ខុស Ġ ឬ ត្រូវ ឡ ើយ Ġ វា ជា វិ និ ច្ឆ ័យ Ġ ដ ែល ញ ែក ពី វិ ន ័យ ច្ឆ ័យ មួយ ទៀត Ġ សំ ដ ៅ ច ាត់ ថ្ន ាក់ ប ុ គ្គ ល Ġ រ ឺ វ ត្ថ ុ អោយ ស្ ថ ិត ក្នុង ប្រ ភ េ ទ ណា មួយ អនុ មាន ញ ែក គ ណ ិត វិទ្យា Ġ រ ឺ អនុ មាន ញ ែក សំ យោគ Ġ មាន កម្ម វ ត្ថ ុ ជា ចំ ន ួន Ġ វា មាន ភាព រី ក ចំ រ ើន Ġ និង ភាព សាយ Ġ ឯ ស ន្ន ិ ដ្ឋាន Ġ គ ឺ ជា សំ ន ើ ដ ែល ខុស ប្លែក ពី ម ូល ប ដ ិញ ្ញ ា	186	▁អនុ មាន ញ ែក ជា អ ្វី ▁មាន ប៉ ុន ្ មាន ប ែប ▁គឺ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	20	▁អនុ មាន ញ ែក ជា វិ ចារ ▁ដែល ចេញ ពី គ ោល ការណ៍ ទៅ វិ ប ាក ▁រឺ ញ ែក ស ន្ន ិ ដ្ឋាន ចេញ ពី គោ លើ ការណ៍ ទូ ទៅ ▁អនុ មាន ញ ែក មាន ពី រ ប ែប គ ឺ ▁អនុ មាន ញ ែក សារ រូប ▁រឺ អនុ មាន ញ ែក វិ ភាគ ដ ែល អោយ ត ម្ល ៃ ទៅ លើ ទ ម្រ ង់ ឥ ត គ ិត ព ិន ័យ ខុស ▁ឬ ត្រូវ ឡ ើយ ▁វា ជា វិ និ ច្ឆ ័យ ▁ដែល ញ ែក ពី វ ិន ័យ ច្ឆ ័យ មួយ ទៀត ▁សំដៅ ច ាត់ ថ្ន ាក់ ប ុ គ្គ ល ▁រឺ វ ត្ថ ុ អោយ ស ្ថ ិត ក្នុង ប្រ ភ េ ទ ណា មួយ អនុ មាន ញ ែក គ ណ ិត វិទ្យា ▁រឺ អនុ មាន ញ ែក សំ យោគ ▁មាន កម្ម វ ត្ថ ុ ជា ចំ ន ួន ▁វា មាន ភាព រី ក ចំ រ ើន ▁និង ភាព សាយ ▁ឯ ស ន្ន ិ ដ្ឋាន ▁គឺជា សំ ន ើ ដ ែល ខុស ប្លែក ពី ម ូល ប ដ ិ ញ្ញា	174
ចូរនិយាយពីព្រះបាទរាជេន្រ្ទបម៌្ម ដល់ព្រះបាទជ័យវម៌្មទី៥	null	ព្រះបាទរាជេន្រ្ទវម៌្ម បានលើករាជធានីពីកោះកេរ្តិ៍ មកដ៏តំបន់អង្គរវិញ ស្តេចអង្គនេះ បានគ្រប់គ្រងទឹកដីទូលាយជាង ស្តេចមុនៗទាំងអស់ ព្រោះព្រះបិតាជាអ្នកចេនឡាទឹកលិច ព្រះនាមមហេន្រ្ទវម៌្ម និងព្រះមាតាទ្រង់នាមមហេន្រ្ទទេវីត្រូវជាប្អូនស្រីរបស់ព្រះបាទយសោវម៌្មទី១ និងជាប្អូនស្រីមហេសីព្រះបាទជ័យវម៌្មទី៤ ដូចនេះហើយ ព្រះអង្គមានអំណាចគ្រប់គ្រងទឹកដីធំទូលាយ ស្តេចឡើងសោយរាជ្យបន្ទាប់គឺ ព្រះបាទជ័យវម៌្មទី៥ ហើយព្រះអង្គបានរក្សាទឹកដី និងអំណាចដែលព្រះបាទរាជេន្រ្ទវម៌្មមាន	null	ព្រះបាទរាជេន្រ្ទវម៌្ម បានលើករាជធានីពីកោះកេរ្តិ៍ មកដ៏តំបន់អង្គរវិញ ស្តេចអង្គនេះ បានគ្រប់គ្រងទឹកដីទូលាយជាង ស្តេចមុនៗទាំងអស់ ព្រោះព្រះបិតាជាអ្នកចេនឡាទឹកលិច ព្រះនាមមហេន្រ្ទវម៌្ម និងព្រះមាតាទ្រង់នាមមហេន្រ្ទទេវីត្រូវជាប្អូនស្រីរបស់ព្រះបាទយសោវម៌្មទី១ និងជាប្អូនស្រីមហេសីព្រះបាទជ័យវម៌្មទី៤ ដូចនេះហើយ ព្រះអង្គមានអំណាចគ្រប់គ្រងទឹកដីធំទូលាយ ស្តេចឡើងសោយរាជ្យបន្ទាប់គឺ ព្រះបាទជ័យវម៌្មទី៥ ហើយព្រះអង្គបានរក្សាទឹកដី និងអំណាចដែលព្រះបាទរាជេន្រ្ទវម៌្មមាន	âĢĭ ច ូរ និ យា យ ពី ព្រ ះ បាទ រាជ េន ្រ ្ ទ ប ម ៌្ ម Ġ ដល់ ព្រ ះ បាទ ជ ័យ វ ម ៌្ ម ទី ៥ Ġ	30	ព្រ ះ បាទ រាជ េន ្រ ្ ទ វ ម ៌្ ម Ġ បាន លើក រាជ ធាន ី ពី ក ោះ ក េរ ្តិ ៍ Ġ មក ដ ៏ ត ំ ប ន់ អង្គ រ វិញ Ġ ស្ត េច អង្គ នេះ Ġ បាន គ្រ ប់ គ្រ ង ទឹក ដ ី ទូ លា យ ជា ង Ġ ស្ត េច ម ុន ៗ ទ ាំង អ ស់ Ġ ព្រ ោះ ព្រ ះ ប ិត ា ជា អ្នក ច េន ឡា ទឹក ល ិច Ġ ព្រ ះ នា ម ម ហ េន ្រ ្ ទ វ ម ៌្ ម Ġ និង ព្រ ះ មា តា ទ្រ ង់ នា ម ម ហ េន ្រ ្ ទ ទេ វី ត្រូវ ជា ប្ អូ ន ស្រី រ ប ស់ ព្រ ះ បាទ យ ស ោ វ ម ៌្ ម ទី១ Ġ និង ជា ប្ អូ ន ស្រី âĢĭ ម ហ េស ី ព្រ ះ បាទ ជ ័យ វ ម ៌្ ម ទី ៤ Ġ ដូច នេះ ហើយ Ġ ព្រ ះ អង្គ មាន អ ំណ ា ច គ្រ ប់ គ្រ ង ទឹក ដ ី ធ ំ ទូ លា យ Ġ ស្ត េច ឡើង ស ោយ រាជ ្យ បន្ទាប់ គ ឺ Ġ ព្រ ះ បាទ ជ ័យ វ ម ៌្ ម ទី ៥ Ġ ហើយ ព្រ ះ អង្គ បាន រក ្សា ទឹក ដ ី Ġ និង អ ំណ ា ច ដ ែល ព្រ ះ បាទ រាជ េន ្រ ្ ទ វ ម ៌្ ម មាន	221	▁ចូរ ន ិយ ាយ ពី ព្រ ះ បាទ រាជ េន ្រ ្ ទ ប ម ៌្ ម ▁ដល់ ព្រ ះ បាទ ជ ័យ វ ម ៌្ ម ទី ៥ ▁	29	▁ព្រះបាទ រាជ េន ្រ ្ ទ វ ម ៌្ ម ▁បាន លើក រាជ ធាន ី ពី ក ោះ ក េរ ្តិ ៍ ▁មក ដ ៏ ត ំ ប ន់ អង្គ រ វិញ ▁ស្តេច អង្គ នេះ ▁បាន គ្រ ប់ គ្រ ង ទឹក ដ ី ទ ូល ាយ ជា ង ▁ស្តេច ម ុន ៗ ទ ាំង អ ស់ ▁ព្រោះ ព្រ ះ ប ិត ា ជា អ្នក ច េន ឡា ទឹក ល ិច ▁ព្រះនាម ម ហ េន ្រ ្ ទ វ ម ៌្ ម ▁និង ព្រ ះ មា តា ទ្រ ង់ ន ាម ម ហ េន ្រ ្ ទ ទេ វី ត្រូវ ជា ប ្អ ូន ស្រី រ ប ស់ ព្រ ះ បាទ យ ស ោ វ ម ៌្ ម ទី១ ▁និង ជា ប ្អ ូន ស្រី ▁ម ហ េស ី ព្រ ះ បាទ ជ ័យ វ ម ៌្ ម ទី ៤ ▁ដូចនេះ ហើយ ▁ព្រះអង្គ មាន អ ំ ណា ច គ្រ ប់ គ្រ ង ទឹក ដ ី ធ ំ ទ ូល ាយ ▁ស្តេច ឡើង ស ោយ រាជ ្យ បន្ទាប់ គ ឺ ▁ព្រះបាទ ជ ័យ វ ម ៌្ ម ទី ៥ ▁ហើយ ព្រ ះ អង្គ បាន រក ្សា ទឹក ដ ី ▁និង អ ំ ណា ច ដ ែល ព្រ ះ បាទ រាជ េន ្រ ្ ទ វ ម ៌្ ម មាន	207
ហេតុអ្វីបានជា សហរដ្ឋអាមេរិកក្លាយជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចនៅក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី២	null	បានជាសហរដ្ឋអាមេរិកក្លាយជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ច នៅក្រោយសង្រ្គាមលោកលើកទី២ព្រោះ ទឹកសហរដ្ឋអាមេរិកមិនមែនជាសមរភូមិប្រយុទ្ធនៃសង្រ្គាមលោកសហរដ្ឋអាមេរិកបានគេចផុតពីការខ្ទេចខ្ទាំខាងសេដ្ឋកិច្ខ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសង្គមអាមេរិកចំណេញយ៉ាងច្រើនពីការលក់សព្វាវុធសម្រាប់ធ្វើសង្គ្រាមប្រទេសនៅអឺរ៉ុបខ្ចីប្រាក់ពីអាមេរិកដើម្បីស្តារសេដ្ឋកិច្ចជាតិឡើងវិញអឺរុបបានក្លាយជាទីផ្សាររបស់អាមេរិកដ៏ធំសម្បើមប្រជាជនអាមេរិកខំប្រឹងប្រែងលើពង្រឹកវិស័យកសិកម្ម ដើម្បីបំពេញទីផ្សាររបស់ពួកគេ	null	បានជាសហរដ្ឋអាមេរិកក្លាយជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ច នៅក្រោយសង្រ្គាមលោកលើកទី២ព្រោះ ទឹកសហរដ្ឋអាមេរិកមិនមែនជាសមរភូមិប្រយុទ្ធនៃសង្រ្គាមលោកសហរដ្ឋអាមេរិកបានគេចផុតពីការខ្ទេចខ្ទាំខាងសេដ្ឋកិច្ខ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសង្គមអាមេរិកចំណេញយ៉ាងច្រើនពីការលក់សព្វាវុធសម្រាប់ធ្វើសង្គ្រាមប្រទេសនៅអឺរ៉ុបខ្ចីប្រាក់ពីអាមេរិកដើម្បីស្តារសេដ្ឋកិច្ចជាតិឡើងវិញអឺរុបបានក្លាយជាទីផ្សាររបស់អាមេរិកដ៏ធំសម្បើមប្រជាជនអាមេរិកខំប្រឹងប្រែងលើពង្រឹកវិស័យកសិកម្ម ដើម្បីបំពេញទីផ្សាររបស់ពួកគេ	ហេតុ អ ្វី បាន ជា Ġ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ក្លា យ ជា ម ហា អ ំណ ា ច សេ ដ្ឋ កិច្ច នៅ ក្រ ោយ សង ្ គ្រ ាម លោក លើក ទី ២ Ġ	34	បាន ជា ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ក្លា យ ជា ម ហា អ ំណ ា ច សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ នៅ ក្រ ោយ សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ២ ព្រ ោះ Ġ ទឹក ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ម ិន ម ែន ជា សម រ ភ ូម ិប ្រ យ ុទ្ធ នៃ សង ្រ ្ គ ាម លោក ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក បាន គ េច ផ ុត ពី ការ ខ្ ទេ ច ខ្ ទ ាំ ខា ង សេ ដ្ឋ ក ិច ្ខ Ġ ហ េ ដ្ឋា រ ច នា សម ្ ព ័ន ្ ធ សង ្ គម អា មេ រិក ចំ ណេ ញ យ៉ាង ច្ រ ើន ពី ការ ល ក់ ស ព្វ ាវ ុ ធ សម ្រា ប់ ធ ្វ ើស ង្គ ្រា ម ប្រ ទេស នៅ អ ឺ រ៉ ុប ខ្ ច ី ប្រា ក់ ពី អា មេ រិក ដើម ្ប ី ស្តា រស េ ដ្ឋ កិច្ច ជាតិ ឡើង វិញ អ ឺ រ ុប បាន ក្លា យ ជា ទី ផ្ សារ រ ប ស់ អា មេ រិក ដ ៏ ធ ំ សម្ប ើម ប្រ ជា ជន អា មេ រិក ខ ំ ប្រ ឹង ប្រ ែង លើ ព ង ្រ ឹក វិ ស ័យ ក សិ កម្ម Ġ ដើម ្ប ី ប ំព េញ ទី ផ្ សារ រ ប ស់ ព ួ ក គ េ	220	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ▁សហរដ្ឋ អា មេ រិក ក្លា យ ជា ម ហា អ ំ ណា ច សេ ដ្ឋ កិច្ច នៅ ក្រ ោយ ស ង្គ ្រា ម លោក លើក ទី ២ ▁	32	▁បានជា ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ក្លា យ ជា ម ហា អ ំ ណា ច សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁នៅ ក្រ ោយ សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ២ ព្រ ោះ ▁ទឹក ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ម ិន ម ែន ជា សម រ ភ ូម ិ ប្រ យ ុទ្ធ នៃ សង ្រ ្ គ ាម លោក ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក បាន គ េច ផ ុត ពី ការ ខ្ ទ េច ខ្ ទ ាំ ខា ង សេ ដ្ឋ ក ិច ្ខ ▁ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ ន្ធ ស ង្គ ម អា មេ រិក ច ំណ េញ យ៉ាង ច ្រ ើន ពី ការ ល ក់ ស ព ្វា វុធ ស ម្រ ាប់ ធ ្វ ើស ង្គ ្រា ម ប្រ ទេស នៅ អ ឺ រ៉ ុប ខ្ ច ី ប្រ ាក់ ពី អា មេ រិក ដើម ្ប ី ស្តា រ សេ ដ្ឋ កិច្ច ជាតិ ឡើង វិញ អ ឺ រ ុប បាន ក្លា យ ជា ទី ផ្ សារ រ ប ស់ អា មេ រិក ដ ៏ ធ ំ សម្ប ើម ប្រ ជា ជន អា មេ រិក ខ ំ ប្រ ឹង ប្រ ែង លើ ព ង ្រ ឹក វិ ស ័យ ក សិ កម្ម ▁ដើម្បី ប ំព េញ ទី ផ្ សារ រ ប ស់ ព ួ ក គ េ	206
នៅក្នុងវចនានុក្រមខ្មែរមានទុនពាក្យសរុបចំនួនប៉ុនា្មន	null	នៅក្នុងវចនានុក្រមខ្មែរមានទុនពាក្យសរុបចំនួន ១៧៧៤៦ពាក្យ	null	នៅក្នុងវចនានុក្រមខ្មែរមានទុនពាក្យសរុបចំនួន ១៧៧៤៦ពាក្យ	នៅ ក្នុង វ ច នា នុ ក្រ ម ខ្ ម ែរ មាន ទ ុន ពាក្យ ស រ ុប ចំ ន ួន ប៉ ុន ា ្ម ន Ġ	26	នៅ ក្នុង វ ច នា នុ ក្រ ម ខ្ ម ែរ មាន ទ ុន ពាក្យ ស រ ុប ចំ ន ួន Ġ ១ ៧៧ ៤ ៦ ពាក្យ	26	▁នៅក្នុង វ ច ន ានុ ក្រ ម ខ្ ម ែរ មាន ទ ុន ពាក្យ ស រ ុប ចំ ន ួន ប៉ ុន ា ្ម ន ▁	25	▁នៅក្នុង វ ច ន ានុ ក្រ ម ខ្ ម ែរ មាន ទ ុន ពាក្យ ស រ ុប ចំ ន ួន ▁១៧ ៧ ៤ ៦ ពាក្យ	25
តើប្រទេសណាខ្លះជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មជាមួយប្រទេសអង់គ្លេសនៅក្នុងអង្គការ កុំមុនវីល	null	ប្រទេសដែលជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មជាមួយប្រទេសអង់គ្លេសនៅក្នុងអង្គការ កុំមុនវីល រួមមានប្រទេសអូស្រា្ដលី ណូវ៉ែសេឡង់ កាណាដា ព្រមទាំងប្រទេសនៅអាស៊ីមួយចំនួនដូចជា ហុងកុង ម៉ាឡេស៊ី ស្រីលង្កា និងសិង្ហបុរីជាដើម	null	ប្រទេសដែលជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មជាមួយប្រទេសអង់គ្លេសនៅក្នុងអង្គការ កុំមុនវីល រួមមានប្រទេសអូស្រា្ដលី ណូវ៉ែសេឡង់ កាណាដា ព្រមទាំងប្រទេសនៅអាស៊ីមួយចំនួនដូចជា ហុងកុង ម៉ាឡេស៊ី ស្រីលង្កា និងសិង្ហបុរីជាដើម	ត ើប ្រ ទេស ណា ខ្ ល ះ ជា ដៃ គូ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ជា មួយ ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស នៅ ក្នុង អង្គ ការ Ġ ក ុំ ម ុន វី ល Ġ	35	ប្រ ទេស ដ ែល ជា ដៃ គូ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ជា មួយ ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស នៅ ក្នុង អង្គ ការ Ġ ក ុំ ម ុន វី ល Ġ រួម មាន ប្រ ទេស អូ ស្រ ា ្ ដ លី Ġ ណូ វ ៉ ែ សេ ឡង់ Ġ កា ណា ដា Ġ ព្រ ម ទ ាំង ប្រ ទេស នៅ អា ស៊ី មួយ ចំ ន ួន ដូច ជា Ġ ហ ុង ក ុង Ġ ម៉ា ឡេ ស៊ី Ġ ស្រី លង ្ក ា Ġ និង សិ ង្ហ ប ុរ ី ជា ដើម	84	▁តើ ប្រ ទេស ណា ខ្ ល ះ ជា ដៃ គូ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ជា មួយ ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស នៅ ក្នុង អង្គ ការ ▁កុំ ម ុន វី ល ▁	33	▁ប្រទេស ដ ែល ជា ដៃ គូ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ជា មួយ ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស នៅ ក្នុង អង្គ ការ ▁កុំ ម ុន វី ល ▁រួម មាន ប្រ ទេស អូ ស្រ ា ្ ដ លី ▁ណូ វ ៉ ែ សេ ឡង់ ▁កាណាដា ▁ព្រមទាំង ប្រ ទេស នៅ អា ស៊ី មួយ ចំ ន ួន ដូច ជា ▁ហុងកុង ▁ម៉ាឡេស៊ី ▁ស្រី ល ង្ក ា ▁និង សិ ង្ហ ប ុ រី ជា ដើម	72
ចូរអធិប្បាយដោយសង្ខេបអំពីចលនាប៊ូឡង់សេនិយម	null	បន្ទាប់ពីត្រូវបណ្តេញចេញពីគណៈរដ្ឋមន្រ្តី ខែឩសភាឆ្នាំ ១៨៨៧ និងត្រូវដាក់ឱ្យចូលនិវត្តន៍មក ខែមីនា ឆ្នាំ ១៨៨៨ លោកប៊ូឡង់សេ ក៏បានបង្កើតគណបក្សសេរីនិយមប្រាថ្នារំលាយអង្គការសភាចោល និងរៀបចំធ្វើរដ្ឋធម្មនុញ្ញជាថ្មី ដែលផ្តល់អំណាចពេញលេញមកឱ្យលោកការបោះឆ្នោតបំពេញកន្លែងក្នុងរដ្ឋសភាបានបញ្ជាក់ឱ្យដឹងថា លោកប៊ូឡង់សេ មានប្រជាប្រិយភាពខ្លាំងក្លាណាស់ដូចនេះក្រុមប៊ូឡង់សេនិយមដែលភាគច្រើនជាអ្នករាជានិយមបានបង្ខំឱ្យលោកប៊ូឡង់សេធ្វើរដ្ឋប្រហារដណ្តើមអំណាចតែលោកពុំហ៊ានអ្នកសាធារណរដ្ឋនិយមគ្រប់និន្នាការទាំងអស់បានរួបរួមគ្នាទប់ទល់ នឹងក្រុមប៊ូឡង់សេនិយមលោកប៊ូឡង់សេភ័យខ្លួនក៏រត់ទៅក្រុងប្រ៊ុចសែលចាប់ពីពេលនោះ មកប្រជាប្រិយរបស់លោកធ្លាក់ចុះខ្លាំង ហើយលទ្ធិប៊ូឡង់សេក៏រលាយបាត់	null	បន្ទាប់ពីត្រូវបណ្តេញចេញពីគណៈរដ្ឋមន្រ្តី ខែឩសភាឆ្នាំ ១៨៨៧ និងត្រូវដាក់ឱ្យចូលនិវត្តន៍មក ខែមីនា ឆ្នាំ ១៨៨៨ លោកប៊ូឡង់សេ ក៏បានបង្កើតគណបក្សសេរីនិយមប្រាថ្នារំលាយអង្គការសភាចោល និងរៀបចំធ្វើរដ្ឋធម្មនុញ្ញជាថ្មី ដែលផ្តល់អំណាចពេញលេញមកឱ្យលោកការបោះឆ្នោតបំពេញកន្លែងក្នុងរដ្ឋសភាបានបញ្ជាក់ឱ្យដឹងថា លោកប៊ូឡង់សេ មានប្រជាប្រិយភាពខ្លាំងក្លាណាស់ដូចនេះក្រុមប៊ូឡង់សេនិយមដែលភាគច្រើនជាអ្នករាជានិយមបានបង្ខំឱ្យលោកប៊ូឡង់សេធ្វើរដ្ឋប្រហារដណ្តើមអំណាចតែលោកពុំហ៊ានអ្នកសាធារណរដ្ឋនិយមគ្រប់និន្នាការទាំងអស់បានរួបរួមគ្នាទប់ទល់ នឹងក្រុមប៊ូឡង់សេនិយមលោកប៊ូឡង់សេភ័យខ្លួនក៏រត់ទៅក្រុងប្រ៊ុចសែលចាប់ពីពេលនោះ មកប្រជាប្រិយរបស់លោកធ្លាក់ចុះខ្លាំង ហើយលទ្ធិប៊ូឡង់សេក៏រលាយបាត់	ច ូរ អ ធិ ប្ប ាយ ដោយ សង ្ខ េ ប អ ំព ី ច ល នា ប៊ ូ ឡង់ សេ និយម Ġ	22	បន្ទាប់ ពី ត្រូវ បណ្ត េញ ចេញ ពី គ ណៈ រដ្ឋ ម ន្ រ ្ត ី Ġ ខែ ឩ ស ភា ឆ្នាំ Ġ ១ ៨៨ ៧ Ġ និង ត្រូវ ដា ក់ ឱ្យ ចូល និ វត្ត ន៍ មក Ġ ខែ មី នា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១ ៨៨ ៨ Ġ លោក ប៊ ូ ឡង់ សេ Ġ ក ៏ បាន បង ្ក ើត គ ណ ប ក្ស សេ រី និយម ប្រា ថ្ន ារ ំ លា យ អង្គ ការ ស ភា ចោល Ġ និង រៀបចំ ធ ្វ ើរ ដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ ជា ថ ្ម ី Ġ ដ ែល ផ្ ត ល់ អ ំណ ា ច ព េញ ល េញ មក ឱ្យ លោក ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ប ំព េញ កន្លែង ក្នុង រដ្ឋ ស ភា បាន បញ្ជា ក់ ឱ្យ ដ ឹង ថា Ġ លោក ប៊ ូ ឡង់ សេ Ġ មាន ប្រ ជា ប្រ ិយ ភាព ខ្ លា ំ ង ក្លា ណា ស់ ដូច នេះ ក្រុម ប៊ ូ ឡង់ សេ និយម ដ ែល ភាគ ច្ រ ើន ជា អ្នក រាជ ាន ិយ ម បាន បង ្ខ ំ ឱ្យ លោក ប៊ ូ ឡង់ សេ ធ ្វ ើរ ដ្ឋ ប្រហារ ដ ណ្ត ើម អ ំណ ា ច តែ លោក ពុ ំ ហ៊ ាន អ្នក សា ធា រណ រដ្ឋ និយម គ្រ ប់ និ ន្ន ាក ារ ទ ាំង អ ស់ បាន រ ួ បរ ួ ម គ្នា ទ ប់ ទល់ Ġ នឹង ក្រុម ប៊ ូ ឡង់ សេ និយម លោក ប៊ ូ ឡង់ សេ ភ ័យ ខ្លួន ក ៏ រ ត់ ទៅ ក្រុង ប្រ ៊ ុច ស ែល ច ាប់ ពី ពេល ន ោះ Ġ មក ប្រ ជា ប្រ ិយ រ ប ស់ លោក ធ ្លា ក់ ច ុះ ខ្ លា ំ ង Ġ ហើយ ល ទ្ធិ ប៊ ូ ឡង់ សេ ក ៏ រ លា យ បា ត់	275	▁ចូរ អ ធិ ប្ប ាយ ដោយ សង ្ខ េ ប អ ំព ី ច ល នា ប៊ ូ ឡង់ សេ និយម ▁	21	▁បន្ទាប់ពី ត្រូវ បណ្ត េញ ចេញ ពី គ ណៈ រដ្ឋ ម ន ្រ ្ត ី ▁ខែ ឩ ស ភា ឆ្នាំ ▁១៨ ៨ ៧ ▁និង ត្រូវ ដ ាក់ ឱ្យ ចូល និ វត្ត ន៍ មក ▁ខែមីនា ▁ឆ្នាំ ▁១៨ ៨៨ ▁លោក ប៊ ូ ឡង់ សេ ▁ក៏ បាន ប ង្ក ើត គ ណ ប ក្ស សេ រី និយម ប្រា ថ្ន ារ ំ ល ាយ អង្គ ការ ស ភា ចោល ▁និង រៀបចំ ធ ្វ ើ រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ ជា ថ ្ម ី ▁ដែល ផ្ ត ល់ អ ំ ណា ច ព េញ ល េញ មក ឱ្យ លោក ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ប ំព េញ កន្លែង ក្នុង រដ្ឋ ស ភា បាន បញ្ជា ក់ ឱ្យ ដ ឹង ថា ▁លោក ប៊ ូ ឡង់ សេ ▁មាន ប្រ ជា ប្រ ិយ ភាព ខ្ ល ាំង ក្លា ណ ាស់ ដូច នេះ ក្រុម ប៊ ូ ឡង់ សេ និយម ដ ែល ភាគ ច ្រ ើន ជា អ្នក រាជ ា និយម បាន បង ្ខ ំ ឱ្យ លោក ប៊ ូ ឡង់ សេ ធ ្វ ើ រដ្ឋ ប្រហារ ដ ណ្ត ើម អ ំ ណា ច តែ លោក ព ុំ ហ៊ ាន អ្នក សា ធា រណ រដ្ឋ និយម គ្រ ប់ ន ិន ្នា ការ ទ ាំង អ ស់ បាន រ ួ ប រួម គ្នា ទ ប់ ទល់ ▁នឹង ក្រុម ប៊ ូ ឡង់ សេ និយម លោក ប៊ ូ ឡង់ សេ ភ ័យ ខ្លួន ក ៏ រ ត់ ទៅ ក្រុង ប្រ ៊ ុច ស ែល ច ាប់ ពី ពេល ន ោះ ▁មក ប្រ ជា ប្រ ិយ រ ប ស់ លោក ធ ្ល ាក់ ច ុះ ខ្ ល ាំង ▁ហើយ ល ទ្ធិ ប៊ ូ ឡង់ ស េក ៏ រ ល ាយ ប ាត់	265
នៅក្នុងវិស័យសង្គម តើរដ្ឋាភិបាលអាឡឺម៉ងខាងលិចបានយកចិត្តទុកដាក់អ្វីខ្លះ	null	នៅក្នុងវិស័យសង្គម រដ្ឋាភិបាលអាឡឺម៉ង់ខាងលិចបានយកចិត្តទុកដាក់លើប្រាក់ធានារ៉ាប់រងខាងការងារ អ្នកគ្មានការងារធ្វើ និងមនុស្សចាស់ជរាផ្ដល់សិទ្ធិឪ្យស្រ្ដីស្មើគ្នានឹងបុរសស្រ្ដីមានផ្ទៃពោះត្រូវបានឈប់សម្រាករយៈពេល៦ខែក្រោយពីឆ្លងទន្លេរួចរដ្ឋាភិបាលសង់ផ្ទះថ្មីចំនួន១២លានខ្នងបន្ថែម	null	នៅក្នុងវិស័យសង្គម រដ្ឋាភិបាលអាឡឺម៉ង់ខាងលិចបានយកចិត្តទុកដាក់លើប្រាក់ធានារ៉ាប់រងខាងការងារ អ្នកគ្មានការងារធ្វើ និងមនុស្សចាស់ជរាផ្ដល់សិទ្ធិឪ្យស្រ្ដីស្មើគ្នានឹងបុរសស្រ្ដីមានផ្ទៃពោះត្រូវបានឈប់សម្រាករយៈពេល៦ខែក្រោយពីឆ្លងទន្លេរួចរដ្ឋាភិបាលសង់ផ្ទះថ្មីចំនួន១២លានខ្នងបន្ថែម	នៅ ក្នុង វិ ស ័យ សង ្ គម Ġ ត ើរ ដ្ឋា ភិ បាល អា ឡ ឺ ម៉ ង ខា ង ល ិច បាន យកចិត្តទុកដាក់ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	29	នៅ ក្នុង វិ ស ័យ សង ្ គម Ġ រដ្ឋ ា ភិ បាល អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច បាន យកចិត្តទុកដាក់ លើ ប្រា ក់ ធាន ារ៉ា ប់ រ ង ខា ង ការងារ Ġ អ្នក គ ្ម ាន ការងារ ធ ្វ ើ Ġ និង ម នុ ស្ស ច ាស់ ជ រា ផ្ ដល់ សិ ទ្ធិ ឪ ្យ ស្រ ្ ដ ី ស្ម ើ គ្នា នឹង ប ុរ ស ស្រ ្ ដ ី មាន ផ្ ទ ៃ ព ោះ ត្រូវ បាន ឈ ប់ សម ្រា ករ យ ៈ ពេល ៦ ខែ ក្រ ោយ ពី ឆ្ លង ទ ន្ ល េរ ួច រដ្ឋ ា ភិ បាល សង ់ ផ្ ទ ះ ថ ្ម ី ចំ ន ួន ១ ២ លាន ខ្នង ប ន្ ថ ែម	121	▁នៅក្នុង វិ ស ័យ ស ង្គ ម ▁តើ រ ដ្ឋា ភិ បាល អា ឡ ឺ ម៉ ង ខា ង ល ិច បាន យកចិត្តទុកដាក់ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	28	▁នៅក្នុង វិ ស ័យ ស ង្គ ម ▁រដ្ឋាភិបាល អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច បាន យកចិត្តទុកដាក់ លើ ប្រ ាក់ ធាន ារ៉ា ប់ រ ង ខា ង ការងារ ▁អ្នក គ ្ មាន ការងារ ធ ្វ ើ ▁និង ម នុ ស្ស ច ាស់ ជ រា ផ្ ដល់ សិ ទ្ធិ ឪ ្យ ស្រ ្ ដ ី ស្ម ើ គ្នា នឹង ប ុរ ស ស្រ ្ ដ ី មាន ផ្ ទ ៃ ព ោះ ត្រូវ បាន ឈ ប់ ស ម្រ ាក រយ ៈ ពេល ៦ ខែ ក្រ ោយ ពី ឆ្ លង ទ ន ្ល េរ ួច រ ដ្ឋា ភិ បាល ស ង់ ផ្ ទ ះ ថ ្ម ី ចំ ន ួន ១ ២ លាន ខ្នង ប ន ្ថ ែម	117
មូលហេតុអ្វីបានជារបបប្រល័យពូជសាសន៍ កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ( ១៩៧៥-១៩៧៩ ) សម្លាប់មនុស្ស ហើយតើវាមានផលវិបាកអ្វីខ្លះដល់កម្ពុជា	null	មូលហេតុនៃការសម្លាប់មនុស្សក្នុងរបបប្រល័យពូជសាសន៍និងផលវិបាក មូលហេតុ ប្រកាន់បដិវត្តន៍កុម្មុយនីស្តមដែលតម្រូវឲ្យការកម្ទេចគោលការណ៍មហាលោតផ្លោះមហាអស្ចារ្យដើម្បីសម្រេចគោលដៅឲ្យឆាប់រហ័សគំនិតស្នេហាជាតិនិយមជ្រុល ងងឹតងងុល ដោយតម្រូវឲ្យជឿជាក់តែលើអង្គការមួយ បើពុំនោះទេត្រូវតែសម្លាប់ចោលការអប់រំបំពាក់កំហឹងវណ្ណៈដល់កម្មាភិបាលខ្មែរក្រហម តាំងពីមុនឆ្នាំ១៩៧៥នយោបាយវិមជ្ឈការសិទ្ធិអំណាចកាប់សម្លាប់មនុស្សដល់កម្មាភិបាលថ្នាក់ទាបដែលភាគច្រើនជាមនុស្សមានការសិក្សាតិចតួវ ឬល្ងង់ខ្លៅនិងបានក្លាយជាអ្នកដឹកនាំតាមមូលដ្ឋានគោលនយោបាយបោសសម្អាត សម្រិតសម្រាំង យកមនុស្សបដិវត្តន៍បរិសុទ្ធផលវិបាករបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យបង្កផលវិបាកដល់ប្រទេសជាតិ មានដូចជា បាត់បង់កិត្តិយសជាតិនិងកិត្យានុភាពជាតិលើឆាកអន្តរជាតិ ដាច់និរន្តរភាពអភិវឌ្ឍជាតិសេដ្ឋកិច្ចជាតិរលត់រលាយប្រព័ន្ធអប់រំត្រូវបំផ្លាញទាំងស្រុងបាត់បង់ធនធានមនុស្សបន្សល់ទុកស្រ្តីមេម៉ាយ ក្មេងកំព្រា ជនបាក់កម្លាំងប្រជាជនរាប់សែននាក់ រត់ចាកចោលប្រទេសសិទ្ធិ សេរីភាព កម្មសិទ្ធិឯកជន តម្រូវការជាមូលដ្ឋានត្រូវបានដកហូតបង្កជាវិបត្តិផ្លូវចិត្តហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធត្រូវបំផ្លាញវប្បធម៌ សាសនា និងជំនឿត្រូវបំផ្លាញចោលមតិផ្សេងៗទៀតសមភាពយេនធ័រផ្តល់សិទ្ធិដល់ស្រ្តី	null	មូលហេតុនៃការសម្លាប់មនុស្សក្នុងរបបប្រល័យពូជសាសន៍និងផលវិបាក មូលហេតុ ប្រកាន់បដិវត្តន៍កុម្មុយនីស្តមដែលតម្រូវឲ្យការកម្ទេចគោលការណ៍មហាលោតផ្លោះមហាអស្ចារ្យដើម្បីសម្រេចគោលដៅឲ្យឆាប់រហ័សគំនិតស្នេហាជាតិនិយមជ្រុល ងងឹតងងុល ដោយតម្រូវឲ្យជឿជាក់តែលើអង្គការមួយ បើពុំនោះទេត្រូវតែសម្លាប់ចោលការអប់រំបំពាក់កំហឹងវណ្ណៈដល់កម្មាភិបាលខ្មែរក្រហម តាំងពីមុនឆ្នាំ១៩៧៥នយោបាយវិមជ្ឈការសិទ្ធិអំណាចកាប់សម្លាប់មនុស្សដល់កម្មាភិបាលថ្នាក់ទាបដែលភាគច្រើនជាមនុស្សមានការសិក្សាតិចតួវ ឬល្ងង់ខ្លៅនិងបានក្លាយជាអ្នកដឹកនាំតាមមូលដ្ឋានគោលនយោបាយបោសសម្អាត សម្រិតសម្រាំង យកមនុស្សបដិវត្តន៍បរិសុទ្ធផលវិបាករបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យបង្កផលវិបាកដល់ប្រទេសជាតិ មានដូចជា បាត់បង់កិត្តិយសជាតិនិងកិត្យានុភាពជាតិលើឆាកអន្តរជាតិ ដាច់និរន្តរភាពអភិវឌ្ឍជាតិសេដ្ឋកិច្ចជាតិរលត់រលាយប្រព័ន្ធអប់រំត្រូវបំផ្លាញទាំងស្រុងបាត់បង់ធនធានមនុស្សបន្សល់ទុកស្រ្តីមេម៉ាយ ក្មេងកំព្រា ជនបាក់កម្លាំងប្រជាជនរាប់សែននាក់ រត់ចាកចោលប្រទេសសិទ្ធិ សេរីភាព កម្មសិទ្ធិឯកជន តម្រូវការជាមូលដ្ឋានត្រូវបានដកហូតបង្កជាវិបត្តិផ្លូវចិត្តហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធត្រូវបំផ្លាញវប្បធម៌ សាសនា និងជំនឿត្រូវបំផ្លាញចោលមតិផ្សេងៗទៀតសមភាពយេនធ័រផ្តល់សិទ្ធិដល់ស្រ្តី	ម ូល ហេតុ អ ្វី បាន ជា រ ប ប ប្រ ល័យ ព ូ ជ សា ស ន៍ Ġ ក ម្ព ុ ជា ប្រ ជា ធិបតេយ្យ Ġ( Ġ ១៩ ៧ ៥ - ១៩ ៧ ៩ Ġ) Ġ សម ្លា ប់ ម នុ ស្ស Ġ ហើយ ត ើ វា មាន ផល វិ បា ក អ ្វី ខ្ ល ះ ដល់ ក ម្ព ុ ជា Ġ	56	ម ូល ហេតុ នៃ ការ សម ្លា ប់ ម នុ ស្ស ក្នុង រ ប ប ប្រ ល័យ ព ូ ជ សា ស ន៍ និង ផល វិ បា ក Ġ ម ូល ហេតុ ÂłÂłÂł ប្រ កាន់ ប ដ ិ វត្ត ន៍ ក ុម ្ម ុយ នី ស្ត ម ដ ែល ត ម្រ ូវ ឲ្យ ការ ក ម្ ទេ ច គោ ល ការណ៍ ម ហា ល ោត ផ្ល ោះ ម ហា អ ស្ ចារ្យ ដើម ្ប ី សម ្រ េច គោ ល ដ ៅ ឲ្យ ឆ ាប់ រ ហ ័ ស គ ំ និ ត ស្ន េ ហា ជាតិ និយម ជ្រ ុល Ġ ង ង ឹត ង ង ុល Ġ ដោយ ត ម្រ ូវ ឲ្យ ជ ឿ ជា ក់ តែ លើ អង្គ ការ មួយ Ġ ប ើ ពុ ំ ន ោះ ទេ ត្រូវ តែ សម ្លា ប់ ចោល ការ អ ប់ រំ ប ំព ាក់ កំ ហ ឹង វ ណ្ណ ៈ ដល់ កម្ម ា ភិ បាល ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម Ġ តាំង ពី ម ុន ឆ្នាំ ១៩ ៧ ៥ ន យោ បា យ វិ ម ជ ្ឈ ការ សិ ទ្ធិ អ ំណ ា ច កា ប់ សម ្លា ប់ ម នុ ស្ស ដល់ កម្ម ា ភិ បាល ថ្ន ាក់ ទ ាប ដ ែល ភាគ ច្ រ ើន ជា ម នុ ស្ស មាន ការ សិ ក្ស ាត ិច ត ួ វ Ġ ឬ ល ្ង ង់ ខ្ ល ៅ និង បាន ក្លា យ ជា អ្នក ដ ឹក នាំ តា ម ម ូល ដ្ឋាន គោ ល ន យោ បា យ ប ោស សម ្អ ាត Ġ សម ្រ ិត សម ្រា ំ ង Ġ យក ម នុ ស្ស ប ដ ិ វត្ត ន៍ បរ ិស ុទ្ធ ផល វិ បា ករ ប ប ក ម្ព ុ ជា ប្រ ជា ធិបតេយ្យ បង ្ក ផល វិ បា ក ដល់ ប្រ ទេស ជាតិ Ġ មាន ដូច ជា Ġ បា ត់ âĢĭ បង់ ក ិត្ត ិយ ស ជាតិ និង ក ិត ្យា នុ ភាព ជាតិ លើ ឆ ាក អ ន្ត រ ជាតិ Ġ ដា ច ់ និ រ ន្ត រ ភាព អភិវឌ្ឍ ជាតិ សេ ដ្ឋ កិច្ច ជាតិ រ ល ត់ រ លា យ ប្រ ព ័ន ្ ធ អ ប់ រំ ត្រូវ ប ំ ផ្ល ាញ ទ ាំង ស្រ ុង បា ត់ បង់ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស ប ន្ ស ល់ ទុក ស្រ ្ត ី មេ ម៉ា យ Ġ ក្ មេ ង កំ ព្រ ា Ġ ជន បា ក់ ក ម្ល ាំង ប្រ ជា ជន រា ប់ សែន នាក់ Ġ រ ត់ ច ាក ចោល âĢĭ ប្រ ទេស សិ ទ្ធិ Ġ សេ រី ភាព Ġ កម្ម សិ ទ្ធិ ឯក ជន Ġ ត ម្រ ូវ ការ ជា ម ូល ដ្ឋាន ត្រូវ បាន ដ ក ហ ូត បង ្ក ជា វិ ប ត្តិ ផ្ល ូវ ចិត្ត ហ េ ដ្ឋា រ ច នា សម ្ ព ័ន ្ ធ ត្រូវ ប ំ ផ្ល ាញ វ ប្ប ធម៌ Ġ សា ស នា Ġ និង ជំ ន ឿ ត្រូវ ប ំ ផ្ល ាញ ចោល ម តិ ផ្ សេ ង ៗ ទៀត សម ភាព យ េន ធ ័រ ផ្ ត ល់ សិ ទ្ធិ ដល់ ស្រ ្ត ី	484	▁មូលហេតុ អ ្វី បាន ជា រ ប ប ប្រ ល័យ ព ូ ជ សា ស ន៍ ▁កម្ពុជា ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ▁( ▁១៩ ៧ ៥ - ១៩ ៧ ៩ ▁) ▁សម្លាប់ ម នុ ស្ស ▁ហើយ ត ើ វា មាន ផល វិ ប ាក អ ្វី ខ្ ល ះ ដល់ ក ម្ព ុ ជា ▁	49	▁មូលហេតុ នៃ ការ ស ម្ល ាប់ ម នុ ស្ស ក្នុង រ ប ប ប្រ ល័យ ព ូ ជ សា ស ន៍ និង ផល វិ ប ាក ▁មូលហេតុ ▁ប្រកាន់ ប ដ ិ វត្ត ន៍ ក ុ ម្ម ុយ នី ស្ត ម ដ ែល ត ម្រ ូវ ឲ្យ ការ ក ម្ ទ េច គ ោល ការណ៍ ម ហា ល ោត ផ្ល ោះ ម ហា អ ស្ ចារ្យ ដើម ្ប ី ស ម្រ េច គ ោល ដ ៅ ឲ្យ ឆ ាប់ រ ហ ័ ស គ ំ ន ិត ស្ន េ ហា ជាតិ និយម ជ្រ ុល ▁ងងឹត ង ង ុល ▁ដោយ ត ម្រ ូវ ឲ្យ ជ ឿ ជ ាក់ តែ លើ អង្គ ការ មួយ ▁បើ ព ុំ ន ោះ ទេ ត្រូវ តែ ស ម្ល ាប់ ចោល ការ អ ប់ រំ ប ំព ាក់ កំ ហ ឹង វ ណ្ណ ៈ ដល់ កម្ម ា ភិ បាល ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ▁តាំងពី ម ុន ឆ្នាំ ១៩ ៧ ៥ ន យោ ប ាយ វិ ម ជ ្ឈ ការ សិ ទ្ធិ អ ំ ណា ច ក ាប់ ស ម្ល ាប់ ម នុ ស្ស ដល់ កម្ម ា ភិ បាល ថ្ន ាក់ ទ ាប ដ ែល ភាគ ច ្រ ើន ជា ម នុ ស្ស មាន ការ សិ ក្ស ាត ិច ត ួ វ ▁ឬ ល ្ង ង់ ខ្ ល ៅ និង បាន ក្លា យ ជា អ្នក ដ ឹក នាំ ត ាម ម ូល ដ្ឋាន គ ោល ន យោ ប ាយ ប ោស សម ្អ ាត ▁សម្រ ិត ស ម្រ ាំង ▁យក ម នុ ស្ស ប ដ ិ វត្ត ន៍ បរ ិស ុទ្ធ ផល វិ បា ករ ប ប ក ម្ព ុ ជា ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ប ង្ក ផល វិ ប ាក ដល់ ប្រ ទេស ជាតិ ▁មាន ដូច ជា ▁បាត់ ▁បង់ ក ិត្ត ិយ ស ជាតិ និង ក ិត ្យ ានុ ភាព ជាតិ លើ ឆ ាក អ ន្ត រ ជាតិ ▁ដាច់ និ រ ន្ត រ ភាព អភិវឌ្ឍ ជាតិ សេ ដ្ឋ កិច្ច ជាតិ រ ល ត់ រ ល ាយ ប្រ ព ័ ន្ធ អ ប់ រំ ត្រូវ ប ំ ផ្ល ាញ ទ ាំង ស្រ ុង ប ាត់ បង់ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស ប ន្ ស ល់ ទុក ស្រ ្ត ី មេ ម៉ា យ ▁ក្មេង ក ំព ្រា ▁ជន ប ាក់ ក ម្ល ាំង ប្រ ជា ជន រ ាប់ សែន នាក់ ▁រត់ ច ាក ចោល ▁ប្រទេស សិ ទ្ធិ ▁សេរីភាព ▁កម្មសិទ្ធិ ឯក ជន ▁តម្រូវការ ជា ម ូល ដ្ឋាន ត្រូវ បាន ដ ក ហ ូត ប ង្ក ជា វិ ប ត្តិ ផ្ល ូវ ចិត្ត ហ េ ដ្ឋា រ ច នា ស ម្ព ័ ន្ធ ត្រូវ ប ំ ផ្ល ាញ វ ប្ប ធម៌ ▁សាសនា ▁និង ជំ ន ឿ ត្រូវ ប ំ ផ្ល ាញ ចោល ម តិ ផ្ ស េង ៗ ទៀត សម ភាព យ េន ធ ័រ ផ្ ត ល់ សិ ទ្ធិ ដល់ ស្រ ្ត ី	454
ចូរពណ៌នាពីកត្តាសំខាន់ៗដែលធ្វើឪ្យរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរឆ្នាំ ១៩៧០១៩៧៥ដួលរលំ	null	កត្តាសំខាន់ៗដែលនាំឪ្យរបបសាធារណ រដ្ឋខ្មែរ១៩៧០១៩៧៥ ដួលរលំគឺ ប្រជាជនតំបន់រំដោះ និងក្រុងភ្នំពេញនឿយណាយនឹងរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរដែលប្រកបដោយអំពើពុករលួយ និងពោពេញដោយភាពអាប់អួរប្រជាជនភៀសសឹកមកកាន់ទីក្រុងភ្នំពេញដែលកើនប្រមាណពីរលាននាក់រស់នៅដោយបាត់បង់ការងារ ខ្វះស្បៀងអាហារអតិផរណា ទំនិញឡើងថ្លៃ តម្លៃប្រាក់រៀលចុះថោកការដឹកជញ្ជូនស្បៀងអាហារ និងគ្រាប់រំសេវរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកមានឧបត្ថម្ភប្រជាជនក្រុងភ្នំពេញ និងរបបលន់ នល់ត្រូវខ្មែរក្រហមកាត់ផ្ដាច់ទាំងស្រុងនៅថ្ងៃទី១ ខែមេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ លោក លន់ នល់ បានភៀសខ្លួនតាមយន្ដហោះចេញពីកម្ពុជា និងទៅរស់ដោយព័ទ្ធទីក្រុងភ្នំពេញពិសេសការនាំស្បៀងចូលការចរចាររវាងរដ្ឋាភិបាលសាធារណរដ្ឋខ្មែរនិងរណសិរ្យរួបរួមជាតិខ្មែរ ដឹកនាំដោយសម្ដេចនរោត្តម សីហនុពុំទទួលបានលទ្ធផលអ្វីសោះអាមេរិកបញ្ឈប់ការផ្ដល់ជំនួយ	null	កត្តាសំខាន់ៗដែលនាំឪ្យរបបសាធារណ រដ្ឋខ្មែរ១៩៧០១៩៧៥ ដួលរលំគឺ ប្រជាជនតំបន់រំដោះ និងក្រុងភ្នំពេញនឿយណាយនឹងរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរដែលប្រកបដោយអំពើពុករលួយ និងពោពេញដោយភាពអាប់អួរប្រជាជនភៀសសឹកមកកាន់ទីក្រុងភ្នំពេញដែលកើនប្រមាណពីរលាននាក់រស់នៅដោយបាត់បង់ការងារ ខ្វះស្បៀងអាហារអតិផរណា ទំនិញឡើងថ្លៃ តម្លៃប្រាក់រៀលចុះថោកការដឹកជញ្ជូនស្បៀងអាហារ និងគ្រាប់រំសេវរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកមានឧបត្ថម្ភប្រជាជនក្រុងភ្នំពេញ និងរបបលន់ នល់ត្រូវខ្មែរក្រហមកាត់ផ្ដាច់ទាំងស្រុងនៅថ្ងៃទី១ ខែមេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ លោក លន់ នល់ បានភៀសខ្លួនតាមយន្ដហោះចេញពីកម្ពុជា និងទៅរស់ដោយព័ទ្ធទីក្រុងភ្នំពេញពិសេសការនាំស្បៀងចូលការចរចាររវាងរដ្ឋាភិបាលសាធារណរដ្ឋខ្មែរនិងរណសិរ្យរួបរួមជាតិខ្មែរ ដឹកនាំដោយសម្ដេចនរោត្តម សីហនុពុំទទួលបានលទ្ធផលអ្វីសោះអាមេរិកបញ្ឈប់ការផ្ដល់ជំនួយ	ច ូរ ព ណ៌ នា ពី ក ត្ត ាស ំ ខា ន់ ៗ ដ ែល ធ ្វ ើ ឪ ្យ រ ប ប សា ធា រណ រដ្ឋ ខ្ ម ែរ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧០ ១៩ ៧ ៥ ដ ួល រ លំ Ġ	40	ក ត្ត ាស ំ ខា ន់ ៗ ដ ែល នាំ ឪ ្យ រ ប ប សា ធា រណ Ġ រដ្ឋ ខ្ ម ែរ ១៩ ៧០ ១៩ ៧ ៥ Ġ ដ ួល រ លំ គ ឺ Ġ ប្រ ជា ជន ត ំ ប ន់ រំ ដ ោះ Ġ និង ក្រុង ភ្នំពេញ ន ឿ យ ណា យ នឹង រ ប ប សា ធា រណ រដ្ឋ ខ្ ម ែរ ដ ែល ប្រ ក ប ដោយ អ ំព ើ ពុ ករ ល ួយ Ġ និង ព ោ ព េញ ដោយ ភាព អា ប់ អ ួរ ប្រ ជា ជន ភ ៀស ស ឹក មក កាន់ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ដ ែល ក ើន ប្រ មា ណ ពី រ លាន នាក់ រស់ នៅ ដោយ បា ត់ បង់ ការងារ Ġ ខ្វ ះ ស្ ប ៀង អា ហា រ អ តិ ផ រណ ា Ġ ទំ និ ញ ឡើង ថ្លៃ Ġ ត ម្ល ៃ ប្រា ក់ រ ៀល ច ុះ ថ ោក ការ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ស្ ប ៀង អា ហា រ Ġ និង គ្រាប់ រំ សេ វរ ប ស់ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក មាន ឧ ប ត្ថ ម្ភ ប្រ ជា ជន ក្រុង ភ្នំពេញ Ġ និង រ ប ប ល ន់ Ġ ន ល់ ត្រូវ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ មក ាត់ ផ្ ដា ច ់ ទ ាំង ស្រ ុង នៅ ថ ្ង ៃ ទី១ Ġ ខែ មេ សា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧ ៥ Ġ លោក Ġ ល ន់ Ġ ន ល់ Ġ បាន ភ ៀស ខ្លួន តា ម យ ន្ ដ ហ ោះ ចេញ ពី ក ម្ព ុ ជា Ġ និង ទៅ រស់ ដោយ ព័ទ្ធ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ពិ សេ ស ការ នាំ ស្ ប ៀង ចូល ការ ចរ ចារ រ វា ង រដ្ឋ ា ភិ បាល សា ធា រណ រដ្ឋ ខ្ ម ែរ និង រណ សិ រ ្យ រ ួ បរ ួ ម ជាតិ ខ្ ម ែរ Ġ ដ ឹក នាំ ដោយ សម ្ ដ េច ន រ ោត ្ត ម Ġ សី ហ នុ ពុ ំ ទទួលបាន ល ទ្ធ ផល អ ្វី ស ោះ អា មេ រិក ប ញ ្ឈ ប់ ការ ផ្ ដល់ ជំ ន ួយ	325	▁ចូរ ព ណ៌ នា ពី ក ត្ត ា សំ ខ ាន់ ៗ ដ ែល ធ ្វ ើ ឪ ្យ រ ប ប សា ធា រណ រដ្ឋ ខ្ ម ែរ ឆ្នាំ ▁១៩ ៧០ ១៩ ៧ ៥ ដ ួល រ លំ ▁	39	▁កត្តា សំ ខ ាន់ ៗ ដ ែល នាំ ឪ ្យ រ ប ប សា ធា រណ ▁រដ្ឋ ខ្ ម ែរ ១៩ ៧០ ១៩ ៧ ៥ ▁ដួល រ លំ គ ឺ ▁ប្រជាជន ត ំ ប ន់ រំ ដ ោះ ▁និង ក្រុង ភ្នំពេញ ន ឿ យ ណ ាយ នឹង រ ប ប សា ធា រណ រដ្ឋ ខ្ ម ែរ ដ ែល ប្រ ក ប ដោយ អ ំព ើ ពុ ករ ល ួយ ▁និង ព ោ ព េញ ដោយ ភាព អ ាប់ អ ួរ ប្រ ជា ជន ភ ៀស ស ឹក មក កាន់ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ដ ែល ក ើន ប្រ មា ណ ពី រ លាន នាក់ រស់ នៅ ដោយ ប ាត់ បង់ ការងារ ▁ខ្វះ ស ្ប ៀង អា ហា រ អ តិ ផ រ ណា ▁ទំនិញ ឡើង ថ្លៃ ▁តម្លៃ ប្រ ាក់ រ ៀល ច ុះ ថ ោក ការ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ស ្ប ៀង អា ហា រ ▁និង គ្រាប់ រំ សេ វរ ប ស់ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក មាន ឧ ប ត្ថ ម្ភ ប្រ ជា ជន ក្រុង ភ្នំពេញ ▁និង រ ប ប ល ន់ ▁ន ល់ ត្រូវ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ មក ាត់ ផ្ ដ ាច់ ទ ាំង ស្រ ុង នៅ ថ ្ង ៃ ទី១ ▁ខែមេសា ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៧ ៥ ▁លោក ▁ល ន់ ▁ន ល់ ▁បាន ភ ៀស ខ្លួន ត ាម យ ន្ ដ ហ ោះ ចេញ ពី ក ម្ព ុ ជា ▁និង ទៅ រស់ ដោយ ព័ទ្ធ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ពិ ស េស ការ នាំ ស ្ប ៀង ចូល ការ ចរ ចារ រ វ ាង រ ដ្ឋា ភិ បាល សា ធា រណ រដ្ឋ ខ្ ម ែរ និង រណ សិ រ ្យ រ ួ ប រួម ជាតិ ខ្ ម ែរ ▁ដឹកនាំ ដោយ ស ម្ ដ េច ន រ ោ ត្ត ម ▁សីហនុ ព ុំ ទទួលបាន ល ទ្ធ ផល អ ្វី ស ោះ អា មេ រិក ប ញ ្ឈ ប់ ការ ផ្ ដល់ ជំ ន ួយ	307
តើអភិបាលល្អផ្ដល់ផល ប្រយោជន៍អ្វីខ្លះ	null	ផលប្រយោជន៍ដែលទទួលបានពីអភិបាលកិច្ចល្អមានដូចជាប្រជាពលរដ្ឋពេញចិត្តមានភាពរុងរឿងជាទូទៅប្រទេសមានសន្ដិសុខមន្ដ្រីរដ្ឋាភិបាលទទួលបាននូវការគោរពស្រលាញ់និងរង្វាន់ថ្នាក់ដឹកនាំត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋបោះឆ្នោតគាំទ្រលើកក្រោយទៀត	null	ផលប្រយោជន៍ដែលទទួលបានពីអភិបាលកិច្ចល្អមានដូចជាប្រជាពលរដ្ឋពេញចិត្តមានភាពរុងរឿងជាទូទៅប្រទេសមានសន្ដិសុខមន្ដ្រីរដ្ឋាភិបាលទទួលបាននូវការគោរពស្រលាញ់និងរង្វាន់ថ្នាក់ដឹកនាំត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋបោះឆ្នោតគាំទ្រលើកក្រោយទៀត	ត ើ អ ភិ បាល ល្អ ផ្ ដល់ ផល âĢĭ Ġ ប្រ យោ ជន ៍ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	18	ផល ប្រ យោ ជន ៍ ដ ែល ទទួលបាន ពី អ ភិ បាល កិច្ច ល្អ មាន ដូច ជា ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ព េញ ចិត្ត មាន ភាព រ ុង រឿង ជា ទូ ទៅ ប្រ ទេស មាន ស ន្ ដ ិស ុ ខ ម ន្ ដ ្រី រដ្ឋ ា ភិ បាល ទទួលបាន ន ូវ ការ គោ រ ព ស្រលាញ់ និង រ ង ្វា ន់ ថ្ន ាក់ ដ ឹក នាំ ត្រូវ បាន ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ប ោះ ឆ្ ន ោត គ ាំ ទ្រ លើក ក្រ ោយ ទៀត	85	▁តើ អ ភិ បាល ល្អ ផ្ ដល់ ផល ▁ប្រយោជន៍ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	14	▁ផលប្រយោជន៍ ដ ែល ទទួលបាន ពី អ ភិ បាល កិច្ច ល្អ មាន ដូច ជា ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ព េញ ចិត្ត មាន ភាព រ ុង រឿង ជា ទូ ទៅ ប្រ ទេស មាន ស ន្ ដ ិ សុខ ម ន្ ដ ្រី រ ដ្ឋា ភិ បាល ទទួលបាន ន ូវ ការ គ ោរ ព ស្រលាញ់ និង រ ង ្វា ន់ ថ្ន ាក់ ដ ឹក នាំ ត្រូវ បាន ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ប ោះ ឆ្ ន ោត គ ាំ ទ្រ លើក ក្រ ោយ ទៀត	80
តើប្រធានាធិបតីអ៉ីតាលីត្រូវបានជ្រើសតាំងដោយអ្វីមានអាណត្តិប៉ុន្មានឆ្នាំហើយបេក្ខជនប្រធានាធិបតីទាំងពីរភេទត្រូវមានអាយុយ៉ាងតិចប៉ុន្មាន	null	ប្រធានាធិបតីអ៉ីតាលីត្រូវបានជ្រើសតាំងដោយព្រឹទ្ធភាពនិងសភាតំណាងរាស្រ្ដដែលក្នុងមួយអាណត្តិមានរយៈពេល៧ឆ្នាំ បេក្ខជនប្រធានាធិបតីទាំងពីរភេទត្រូវមានអាយុយ៉ាងតិច ៥០ ឆ្នាំ	null	ប្រធានាធិបតីអ៉ីតាលីត្រូវបានជ្រើសតាំងដោយព្រឹទ្ធភាពនិងសភាតំណាងរាស្រ្ដដែលក្នុងមួយអាណត្តិមានរយៈពេល៧ឆ្នាំ បេក្ខជនប្រធានាធិបតីទាំងពីរភេទត្រូវមានអាយុយ៉ាងតិច ៥០ ឆ្នាំ	ត ើប ្រ ធាន ា ធិ បតី អ ៉ី តា លីត្រ ូវ បាន ជ្រ ើស តាំង ដោយ អ ្វី មាន អា ណ ត្តិ ប៉ ុន ្ម ាន ឆ្នាំ ហើយ ប េក ្ខ ជន ប្រ ធាន ា ធិ បតី ទ ាំង ពី រ ភ េ ទ ត្រូវ មាន អា យ ុយ ៉ ាង តិ ច ប៉ ុន ្ម ាន Ġ	58	ប្រ ធាន ា ធិ បតី អ ៉ី តា លីត្រ ូវ បាន ជ្រ ើស តាំង ដោយ ព្រ ឹ ទ្ធ ភាព និង âĢĭ ស ភា ត ំណ ាង រា ស្រ ្ ដ ដ ែល ក្នុង មួយ អា ណ ត្តិ មាន រយ ៈ ពេល ៧ âĢĭ ឆ្នាំ ĠâĢĭ Ġ ប េក ្ខ ជន ប្រ ធាន ា ធិ បតី ទ ាំង ពី រ ភ េ ទ ត្រូវ មាន អា យ ុយ ៉ ាង តិ ច Ġ ៥០ Ġ ឆ្នាំ	69	▁តើ ប្រ ធាន ា ធិ បតី អ ៉ី តា លី ត្រូវ បាន ជ្រ ើស តាំង ដោយ អ ្វី មាន អា ណ ត្តិ ប៉ ុន ្ មាន ឆ្នាំ ហើយ ប េ ក្ខ ជន ប្រ ធាន ា ធិ បតី ទ ាំង ពី រ ភ េ ទ ត្រូវ មាន អ ាយ ុ យ៉ាង ត ិច ប៉ ុន ្ មាន ▁	56	▁ប្រធានាធិបតី អ ៉ី តា លី ត្រូវ បាន ជ្រ ើស តាំង ដោយ ព្រ ឹ ទ្ធ ភាព និង ▁សភា ត ំណ ាង រា ស្រ ្ ដ ដ ែល ក្នុង មួយ អា ណ ត្តិ មាន រយ ៈ ពេល ៧ ▁ឆ្នាំ ▁បេក្ខជន ប្រ ធាន ា ធិ បតី ទ ាំង ពី រ ភ េ ទ ត្រូវ មាន អ ាយ ុ យ៉ាង ត ិច ▁៥០ ▁ឆ្នាំ	60
ចូររៀបរាប់ពីការកសាងរបបសង្គមនិយមរបស់ស្តាលីននិងគ្រូតឆូវ	null	ការកសាងរបបសង្គមនិយមរបស់ស្តាលីន កសាងសេដ្ឋកិច្ចដោយអនុវត្តផែនការ៥ឆ្នាំ លើកទី៤ និងទី៥ពព្រឹងអំណាចតាមរយៈការងារសន្តិសុខ ដែលដឹកនាំដោយដាណូវ Danow ជាអ្នកតាមដានជួរបញ្ញាវន្ត ដែលតែងតែប្រឆាំង ឬបញ្ចញគឺរីគន់ស្តាលីនការកសាងរបបសង្គមនិយមរបស់គ្រូតឆូវរៀបចំដោយបាយថ្មីគឺធ្វើឲ្យសម្រេចនៅក្នុងរយៈពេល៤ឆ្នាំជាអ្នកកែប្រែកំហុសនយោបាយសេដ្ឋកិច្ច និងយោធាបន្សល់ទុកពីររបបស្តាលីនបង្កើតផែនការលើកទី៦ ដើម្បីជម្រុញការអភិឌ្ឍន៏សហភាពសូវៀតឲ្យទាន់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅឆ្នាំ១៩៨០ គឺមានរយៈពេល២០ឆ្នាំ	null	ការកសាងរបបសង្គមនិយមរបស់ស្តាលីន កសាងសេដ្ឋកិច្ចដោយអនុវត្តផែនការ៥ឆ្នាំ លើកទី៤ និងទី៥ពព្រឹងអំណាចតាមរយៈការងារសន្តិសុខ ដែលដឹកនាំដោយដាណូវ Danow ជាអ្នកតាមដានជួរបញ្ញាវន្ត ដែលតែងតែប្រឆាំង ឬបញ្ចញគឺរីគន់ស្តាលីនការកសាងរបបសង្គមនិយមរបស់គ្រូតឆូវរៀបចំដោយបាយថ្មីគឺធ្វើឲ្យសម្រេចនៅក្នុងរយៈពេល៤ឆ្នាំជាអ្នកកែប្រែកំហុសនយោបាយសេដ្ឋកិច្ច និងយោធាបន្សល់ទុកពីររបបស្តាលីនបង្កើតផែនការលើកទី៦ ដើម្បីជម្រុញការអភិឌ្ឍន៏សហភាពសូវៀតឲ្យទាន់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅឆ្នាំ១៩៨០ គឺមានរយៈពេល២០ឆ្នាំ	ច ូរ រ ៀប រា ប់ ពី ការ ក សា ង រ ប ប សង ្ គម និយម រ ប ស់ ស្តា លីន និង គ្រ ូត ឆ ូវ Ġ	28	ការ ក សា ង រ ប ប សង ្ គម និយម រ ប ស់ ស្តា លីន Ġ ក សា ង សេ ដ្ឋ កិច្ច ដោយ អនុ វត្ត ផ ែន ការ ៥ ឆ្នាំ Ġ លើក ទី ៤ Ġ និង ទី ៥ ព ព្រ ឹង អ ំណ ា ច តា ម រយ ៈ ការងារ ស ន្ត ិស ុ ខ Ġ ដ ែល ដ ឹក នាំ ដោយ ដា ណូ វ ĠDan ow Ġ ជា អ្នក តាមដាន ជ ួរ ប ញ្ញា វ ន្ត Ġ ដ ែល តែ ង តែ ប្រ ឆ ាំង Ġ ឬ បញ្ច ញ គ ឺ រី គ ន់ ស្តា លីន ការ ក សា ង រ ប ប សង ្ គម និយម រ ប ស់ គ្រ ូត ឆ ូវ រៀបចំ ដោយ បា យ ថ ្ម ី គ ឺ ធ ្វ ើ ឲ្យ សម ្រ េច នៅ ក្នុង រយ ៈ ពេល ៤ ឆ្នាំ ជា អ្នក ក ែប ្រ ែក ំ ហ ុស ន យោ បា យ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ និង យោ ធា ប ន្ ស ល់ ទុក ពី រ រ ប ប ស្តា លីន បង ្ក ើត ផ ែន ការ លើក ទី ៦ Ġ ដើម ្ប ី ជ ម្រ ុញ ការ អ ភិ ឌ ្ឍ ន ៏ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ឲ្យ ទាន ់ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក នៅ ឆ្នាំ ១៩ ៨០ Ġ គ ឺ មាន រយ ៈ ពេល ២០ ឆ្នាំ	210	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ពី ការ ក សា ង រ ប ប ស ង្គ ម និយម រ ប ស់ ស្តា លីន និង គ្រ ូត ឆ ូវ ▁	27	▁ការកសាង រ ប ប ស ង្គ ម និយម រ ប ស់ ស្តា លីន ▁កសាង សេ ដ្ឋ កិច្ច ដោយ អនុ វត្ត ផ ែន ការ ៥ ឆ្នាំ ▁លើក ទី ៤ ▁និង ទី ៥ ព ព្រ ឹង អ ំ ណា ច ត ាម រយ ៈ ការងារ ស ន្ត ិ សុខ ▁ដែល ដ ឹក នាំ ដោយ ដា ណ ូវ ▁Dan ow ▁ជា អ្នក តាមដាន ជ ួរ ប ញ្ញា វ ន្ត ▁ដែល ត ែង តែ ប្រ ឆ ាំង ▁ឬ បញ្ច ញ គ ឺ រី គ ន់ ស្តា លីន ការ ក សា ង រ ប ប ស ង្គ ម និយម រ ប ស់ គ្រ ូត ឆ ូវ រៀបចំ ដោយ ប ាយ ថ ្ម ី គ ឺ ធ ្វ ើ ឲ្យ ស ម្រ េច នៅ ក្នុង រយ ៈ ពេល ៤ ឆ្នាំ ជា អ្នក ក ែ ប្រ ែក ំ ហ ុស ន យោ ប ាយ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁និង យោ ធា ប ន្ ស ល់ ទុក ពី រ រ ប ប ស្តា លីន ប ង្ក ើត ផ ែន ការ លើក ទី ៦ ▁ដើម្បី ជ ម្រ ុញ ការ អ ភិ ឌ ្ឍ ន ៏ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ឲ្យ ទ ាន់ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក នៅ ឆ្នាំ ១៩ ៨០ ▁គឺ មាន រយ ៈ ពេល ២០ ឆ្នាំ	199
តើសហសូវៀត និងសហរដ្ឋអាមេរិក បានចាប់ផ្ដើមប្រឈមមុខដាក់ គ្នានៅឆ្នាំណាដោយសារអ្វីហើយការប្រឈមមុខដាក់គ្នារវាងមហាអំណាចទាំង២ នេះបង្កើតបានជាអ្វី	null	សហភាពសូវៀត និងសហរដ្ឋអាមេរិកចាប់ផ្ដើមប្រឈមមុខដាក់ គ្នានៅឆ្នាំ១៩៤៧ នេះគឺដោយសារតែសហរដ្ឋអាមេរិករំដោះប្រទេសនៅអឺរ៉ុបខាងលិចចេញពី ក្រញុំាសហភាពសូវៀត តាមរយៈផែនការម៉ាសាល់ការប្រឈមមុខដាក់គ្នារវាងមហាអំណាចទាំងពីរ នេះបង្កើតបាន ជាសង្រ្គាមត្រជាក់	null	សហភាពសូវៀត និងសហរដ្ឋអាមេរិកចាប់ផ្ដើមប្រឈមមុខដាក់ គ្នានៅឆ្នាំ១៩៤៧ នេះគឺដោយសារតែសហរដ្ឋអាមេរិករំដោះប្រទេសនៅអឺរ៉ុបខាងលិចចេញពី ក្រញុំាសហភាពសូវៀត តាមរយៈផែនការម៉ាសាល់ការប្រឈមមុខដាក់គ្នារវាងមហាអំណាចទាំងពីរ នេះបង្កើតបាន ជាសង្រ្គាមត្រជាក់	ត ើស ហ ស ូវ ៀត Ġ និង ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក Ġ បាន ច ាប់ ផ្ ដើម ប្រ ឈ ម មុខ ដា ក់ Ġ គ្នា នៅ ឆ្នាំ ណា ដោយ សារ អ ្វី ហើយ ការ ប្រ ឈ ម មុខ ដា ក់ គ្នា រ វា ង ម ហា អ ំណ ា ច ទ ាំង ២ Ġ នេះ បង ្ក ើត បាន ជា អ ្វី Ġ	61	ស ហ ភាព ស ូវ ៀត Ġ និង ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ច ាប់ ផ្ ដើម ប្រ ឈ ម មុខ ដា ក់ Ġ គ្នា នៅ ឆ្នាំ ១៩ ៤ ៧ Ġ នេះ គ ឺ ដោយ សារ តែ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក រំ ដ ោះ ប្រ ទេស នៅ អ ឺ រ៉ ុប ខា ង ល ិច ចេញ ពី Ġ ក្រ ញ ុំ ាស ហ ភាព ស ូវ ៀត Ġ តា ម រយ ៈ ផ ែន ការ ម៉ា សា ល់ ការ ប្រ ឈ ម មុខ ដា ក់ គ្នា រ វា ង ម ហា អ ំណ ា ច ទ ាំង ពី រ Ġ នេះ បង ្ក ើត បាន Ġ ជា សង ្រ ្ គ ាម ត្រ ជា ក់	111	▁តើ ស ហ ស ូវ ៀត ▁និង ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ▁បាន ច ាប់ ផ្ ដើម ប្រ ឈ ម មុខ ដ ាក់ ▁គ្នា នៅ ឆ្នាំ ណា ដោយ សារ អ ្វី ហើយ ការ ប្រ ឈ ម មុខ ដ ាក់ គ្នា រ វ ាង ម ហា អ ំ ណា ច ទ ាំង ២ ▁នេះ ប ង្ក ើត បាន ជា អ ្វី ▁	61	▁សហភាព ស ូវ ៀត ▁និង ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ច ាប់ ផ្ ដើម ប្រ ឈ ម មុខ ដ ាក់ ▁គ្នា នៅ ឆ្នាំ ១ ៩៤ ៧ ▁នេះ គ ឺ ដោយ សារ តែ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក រំ ដ ោះ ប្រ ទេស នៅ អ ឺ រ៉ ុប ខា ង ល ិច ចេញ ពី ▁ក្រ ញ ុំ ាស ហ ភាព ស ូវ ៀត ▁តាមរយៈ ផ ែន ការ ម៉ា ស ាល់ ការ ប្រ ឈ ម មុខ ដ ាក់ គ្នា រ វ ាង ម ហា អ ំ ណា ច ទ ាំង ពី រ ▁នេះ ប ង្ក ើត បាន ▁ជា សង ្រ ្ គ ាម ត្រ ជ ាក់	106
តើផ្លូវទៅប៊ែកឡាំងខាងលិចត្រូវបានបិទនៅឆ្នាំណាហើយត្រូវបានបើកឡើងវិញនៅឆ្នាំណា	null	ផ្លូវទៅប៊ែកឡាំងខាងលិចត្រូវបានបិទនៅឆ្នាំ១៩៤៨ហើយត្រូវបានបើកឡើងវិញនៅឆ្នាំ១៩៤៩	null	ផ្លូវទៅប៊ែកឡាំងខាងលិចត្រូវបានបិទនៅឆ្នាំ១៩៤៨ហើយត្រូវបានបើកឡើងវិញនៅឆ្នាំ១៩៤៩	ត ើ ផ្ល ូវ ទៅ ប៊ ែក ឡា ំ ង ខា ង ល ិច ត្រូវ បាន ប ិ ទ នៅ ឆ្នាំ ណា ហើយ ត្រូវ បាន ប ើក ឡើង វិញ នៅ ឆ្នាំ ណា Ġ	32	ផ្ល ូវ ទៅ ប៊ ែក ឡា ំ ង ខា ង ល ិច ត្រូវ បាន ប ិ ទ នៅ ឆ្នាំ ១៩ ៤ ៨ ហើយ ត្រូវ បាន ប ើក ឡើង វិញ នៅ ឆ្នាំ ១៩ ៤ ៩	34	▁តើ ផ្ល ូវ ទៅ ប៊ ែក ឡ ាំង ខា ង ល ិច ត្រូវ បាន ប ិ ទ នៅ ឆ្នាំ ណា ហើយ ត្រូវ បាន ប ើក ឡើង វិញ នៅ ឆ្នាំ ណា ▁	30	▁ផ្លូវ ទៅ ប៊ ែក ឡ ាំង ខា ង ល ិច ត្រូវ បាន ប ិ ទ នៅ ឆ្នាំ ១ ៩៤ ៨ ហើយ ត្រូវ បាន ប ើក ឡើង វិញ នៅ ឆ្នាំ ១ ៩៤ ៩	32
តើតំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុកត្រូវបានដាក់បញ្ចូលក្នុងបញ្ជីបេតិភណ្ឌពិភពលោក នៅថ្ងៃ ខែ ឆ្នាំណា នៅឯណា ហើយទីតាំងនៅឯណា	null	តំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុកត្រូវបានដាក់បញ្ចូលក្នុងបញ្ចីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៅថ្ងៃទី៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៧ នៅទី ក្រុង Krakow ប្រទេសប៉ូឡូញ ហើយប្រាសាទនេះមានទីតាំងនៅក្នុងភូមិសំបូរ ឃុំសំបូរ ស្រុកប្រាសាទសំបូរ ខេត្តកំពង់ធំ	null	តំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុកត្រូវបានដាក់បញ្ចូលក្នុងបញ្ចីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៅថ្ងៃទី៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៧ នៅទី ក្រុង Krakow ប្រទេសប៉ូឡូញ ហើយប្រាសាទនេះមានទីតាំងនៅក្នុងភូមិសំបូរ ឃុំសំបូរ ស្រុកប្រាសាទសំបូរ ខេត្តកំពង់ធំ	ត ើត ំ ប ន់ ប្រា សា ទ សំ បូ រ ព្រ ៃ គ ុក ត្រូវ បាន ដា ក់ បញ្ចូល ក្នុង ប ញ្ជ ី ប េត ិ ភណ្ឌ ពិ ភព លោក Ġ នៅ ថ ្ង ៃ Ġ ខែ Ġ ឆ្នាំ ណា Ġ នៅ ឯ ណា Ġ ហើយ ទី តាំង នៅ ឯ ណា Ġ	47	ត ំ ប ន់ ប្រា សា ទ សំ បូ រ ព្រ ៃ គ ុក ត្រូវ បាន ដា ក់ បញ្ចូល ក្នុង បញ្ច ី ប េត ិក ភណ្ឌ ពិ ភព លោក នៅ ថ ្ង ៃ ទី ៨ Ġ ខែ ក ក្ក ដា Ġ ឆ្នាំ Ġ ២០ ១ ៧ Ġ នៅ ទី Ġ ក្រុង ĠKrak ow Ġ ប្រ ទេស ប៉ ូ ឡូ ញ Ġ ហើយ ប្រា សា ទ នេះ មាន ទី តាំង នៅ ក្នុង ភ ូម ិស ំ បូ រ Ġ ឃ ុំ សំ បូ រ Ġ ស្រ ុក ប្រា សា ទ សំ បូ រ Ġ ខ េត ្ត កំ ព ង់ ធ ំ	89	▁តើ ត ំ ប ន់ ប្រា សា ទ សំ ប ូរ ព្រ ៃ គ ុក ត្រូវ បាន ដ ាក់ បញ្ចូល ក្នុង ប ញ្ជ ី ប េ តិ ភណ្ឌ ពិ ភព លោក ▁នៅ ថ ្ង ៃ ▁ខែ ▁ឆ្នាំ ណា ▁នៅឯ ណា ▁ហើយ ទី តាំង នៅ ឯ ណា ▁	46	▁តំបន់ ប្រា សា ទ សំ ប ូរ ព្រ ៃ គ ុក ត្រូវ បាន ដ ាក់ បញ្ចូល ក្នុង បញ្ច ី ប េត ិក ភណ្ឌ ពិ ភព លោក នៅ ថ ្ង ៃ ទី ៨ ▁ខែកក្កដា ▁ឆ្នាំ ▁២០១៧ ▁នៅ ទី ▁ក្រុង ▁Kra k ow ▁ប្រទេស ប៉ ូ ឡូ ញ ▁ហើយ ប្រា សា ទ នេះ មាន ទី តាំង នៅ ក្នុង ភ ូម ិ សំ ប ូរ ▁ឃុំ សំ ប ូរ ▁ស្រុក ប្រា សា ទ សំ ប ូរ ▁ខេត្ត ក ំព ង់ ធ ំ	76
តើស្ពិចទស្សន៍ជាអ្វី	null	ស្ពិចទស្សន៍គឺជា ឧបករណ៍បំបែកពន្លឺទៅជាពណ៌ និងបង្កើតរូបភាពជាស្ពិចពណ៌ Spectrum	null	ស្ពិចទស្សន៍គឺជា ឧបករណ៍បំបែកពន្លឺទៅជាពណ៌ និងបង្កើតរូបភាពជាស្ពិចពណ៌ Spectrum	ត ើស ្ ពិ ច ទស្សន៍ ជា អ ្វី Ġ	9	ស្ព ិច ទស្សន៍ គ ឺ ជា Ġ ឧ ប ករណ៍ ប ំ បែក ព ន្ ល ឺ ទៅ ជា ព ណ៌ Ġ និង បង ្ក ើត រូប ភាព ជា ស្ព ិច ព ណ៌ ĠSpectrum	31	▁តើ ស្ព ិច ទស្សន៍ ជា អ ្វី ▁	7	▁ ស្ព ិច ទស្សន៍ គ ឺ ជា ▁ឧបករណ៍ ប ំ បែក ព ន ្ល ឺ ទៅ ជា ព ណ៌ ▁និង ប ង្ក ើត រូប ភាព ជា ស្ព ិច ព ណ៌ ▁Spectrum	29
តើវិស័យទេសចរណ៍ស្ថិតក្នុងផ្នែកប៉ុន្មាននៃសេដ្ឋកិច្ចចូររៀបរាប់អំពីសម្បត្តិវប្បធម៍កម្ពុជា ដែលសម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍វិស័យចរណ៍	null	វិស័យទេសចរណ៍ស្ថិតក្នុងសេវាកម្ម ដូចនេះនៅក្នុងផ្នែកទី៣ នៃសេដ្ឋកិច្ចសម្បត្តិវប្បធម៍ សម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍វិស័យទេសចរណ៍មាន ប្រាសាទបុរាណ អង្គរវត្ត បាយ័នសារមន្ទើរផ្សេងៗ សារមន្ទើរជាតិទួលស្លែងសិល្បៈ ទស្សនីយភាព សិល្បៈតាមមហោស្រពទំនៀមទំលាប់តាមមូលដ្ឋាន ភូមិ ឃុំ ស្រុក ខេត្តវត្តអារាម ព្រះពុទ្ធសាសនា	null	វិស័យទេសចរណ៍ស្ថិតក្នុងសេវាកម្ម ដូចនេះនៅក្នុងផ្នែកទី៣ នៃសេដ្ឋកិច្ចសម្បត្តិវប្បធម៍ សម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍វិស័យទេសចរណ៍មាន ប្រាសាទបុរាណ អង្គរវត្ត បាយ័នសារមន្ទើរផ្សេងៗ សារមន្ទើរជាតិទួលស្លែងសិល្បៈ ទស្សនីយភាព សិល្បៈតាមមហោស្រពទំនៀមទំលាប់តាមមូលដ្ឋាន ភូមិ ឃុំ ស្រុក ខេត្តវត្តអារាម ព្រះពុទ្ធសាសនា	ត ើ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ស្ ថ ិត ក្នុង ផ្ ន ែក ប៉ ុន ្ម ាន នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច ច ូរ រ ៀប រា ប់ អ ំព ី សម្បត្តិ វ ប្ប ធម ៍ ក ម្ព ុ ជា Ġ ដ ែល សម ្រា ប់ អភិវឌ្ឍ ន៍ វិ ស ័យ ចរ ណ៍ Ġ	53	វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ស្ ថ ិត ក្នុង សេ វា កម្ម Ġ ដូច នេះ នៅ ក្នុង ផ្ ន ែក ទី ៣ Ġ នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច សម្បត្តិ វ ប្ប ធម ៍ Ġ សម ្រា ប់ អភិវឌ្ឍ ន៍ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ មាន Ġ ប្រា សា ទ ប ុរ ា ណ Ġ អង្គ រ វត្ត Ġ បា យ ័ន សារ ម ន្ទ ើរ ផ្ សេ ង ៗ Ġ សារ ម ន្ទ ើរ ជាតិ ទ ួល ស្ លែង សិ ល ្ប ៈ Ġ ទ ស្ស នី យ ភាព Ġ សិ ល ្ប ៈ តា ម ម ហ ោស ្រ ព ទំ ន ៀម ទំ លា ប់ តា ម ម ូល ដ្ឋាន Ġ ភ ូម ិ Ġ ឃ ុំ Ġ ស្រ ុក Ġ ខ េត ្ត វត្ត អា រា ម Ġ ព្រ ះ ពុ ទ្ធ សា ស នា	125	▁តើ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ស ្ថ ិត ក្នុង ផ្ ន ែក ប៉ ុន ្ មាន នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច ច ូរ រ ៀប រ ាប់ អ ំព ី សម្បត្តិ វ ប្ប ធម ៍ ក ម្ព ុ ជា ▁ដែល ស ម្រ ាប់ អភិវឌ្ឍ ន៍ វិ ស ័យ ចរ ណ៍ ▁	51	▁វិស័យ ទេស ចរ ណ៍ ស ្ថ ិត ក្នុង សេ វា កម្ម ▁ដូចនេះ នៅ ក្នុង ផ្ ន ែក ទី ៣ ▁នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច សម្បត្តិ វ ប្ប ធម ៍ ▁សម្រាប់ អភិវឌ្ឍ ន៍ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ មាន ▁ប្រាសាទ ប ុរ ា ណ ▁អង្គរវត្ត ▁បាយ ័ន សារ ម ន្ទ ើរ ផ្ ស េង ៗ ▁សារ ម ន្ទ ើរ ជាតិ ទ ួល ស្ លែង ស ិល ្ប ៈ ▁ទស្សន ី យ ភាព ▁សិល្បៈ ត ាម ម ហ ោ ស្រ ព ទំ ន ៀម ទំ ល ាប់ ត ាម ម ូល ដ្ឋាន ▁ភូមិ ▁ឃុំ ▁ស្រុក ▁ខេត្ត វត្ត អា រ ាម ▁ព្រះពុទ្ធ សា ស នា	102
ប្រទេសវៀតណាមមានប៉ុន្មានជនជាតិ	null	ប្រទេសវៀតណាមមាន ៥៤ ជនជាតិ	null	ប្រទេសវៀតណាមមាន ៥៤ ជនជាតិ	ប្រ ទេស វ ៀត ណា ម មាន ប៉ ុន ្ម ាន ជន ជាតិ Ġ	13	ប្រ ទេស វ ៀត ណា ម មាន Ġ ៥ ៤ Ġ ជន ជាតិ	11	▁ប្រទេស វ ៀត ណា ម មាន ប៉ ុន ្ មាន ជន ជាតិ ▁	12	▁ប្រទេស វ ៀត ណា ម មាន ▁៥ ៤ ▁ជនជាតិ	9
តើការបណ្តុះឧត្តមគតិសង្គមមានប្រយោជន៍អ្វីខ្លះ ដល់ការបណ្តុះឆន្ទះ	null	ដោយមនុស្សជាភាវៈសង្គមជាកោសិកាមួយរបស់សង្គមជាផលិតផលរបស់សង្គមដូចនេះ អំពើឆន្ទះត្រូវតែស្របនឹងបទបញ្ជាសង្គម បើពុំនោះទេឆន្ទះនឹងត្រូវកំលាំងសង្គមតែតំរូវ ឬរារាំងមិនអោយឆន្ទះសកលគប្បីបណ្តុះជាប្រចាំនៅក្នុងខ្លួននូវឧត្តមគតិសង្គម រឺឧត្តមគតិមនុស្សជាតិដែលមនុស្សលោកតែងតែខិតខំបណ្តុះបណ្តាលដើម្បីជាផលប្រយោជន៍មនុស្សជាតិ ដូចនេះកត្តាឧត្តមគតិសង្គមជាកត្តាសំខាន់ក្នុងការបណ្តុះនូវសុឆន្ទះ	null	ដោយមនុស្សជាភាវៈសង្គមជាកោសិកាមួយរបស់សង្គមជាផលិតផលរបស់សង្គមដូចនេះ អំពើឆន្ទះត្រូវតែស្របនឹងបទបញ្ជាសង្គម បើពុំនោះទេឆន្ទះនឹងត្រូវកំលាំងសង្គមតែតំរូវ ឬរារាំងមិនអោយឆន្ទះសកលគប្បីបណ្តុះជាប្រចាំនៅក្នុងខ្លួននូវឧត្តមគតិសង្គម រឺឧត្តមគតិមនុស្សជាតិដែលមនុស្សលោកតែងតែខិតខំបណ្តុះបណ្តាលដើម្បីជាផលប្រយោជន៍មនុស្សជាតិ ដូចនេះកត្តាឧត្តមគតិសង្គមជាកត្តាសំខាន់ក្នុងការបណ្តុះនូវសុឆន្ទះ	âĢĭâĢĭ ត ើក ារ បណ្ត ុះ ឧ ត្ត ម គ តិ សង ្ គម មាន ប្រ យោ ជន ៍ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ដល់ ការ បណ្ត ុះ ឆ ន្ទ ះ Ġ	30	ដោយ ម នុ ស្ស ជា ភា វៈ សង ្ គម ជា ក ោស ិកា មួយ រ ប ស់ សង ្ គម ជា ផល ិត ផល រ ប ស់ សង ្ គម ដូច នេះ Ġ អ ំព ើ ឆ ន្ទ ះ ត្រូវ តែ ស្រ âĢĭ ប នឹង បទ បញ្ជា សង ្ គម Ġ ប ើ ពុ ំ ន ោះ ទេ ឆ ន្ទ ះ នឹង ត្រូវ កំ លា ំ ង សង ្ គម តែ ត ំ រ ូវ Ġ ឬ រា រា ំ ង ម ិន អោយ ឆ ន្ទ ះ ស ក ល គ ប្ប ី បណ្ត ុះ ជា ប្រ ច ាំ នៅ ក្នុង ខ្លួន ន ូវ ឧ ត្ត ម គ តិ សង ្ គម Ġ រ ឺ ឧ ត្ត ម គ តិ ម នុ ស្ស ជាតិ ដ ែល ម នុ ស្ស លោក តែ ង តែ ខ ិត ខ ំ បណ្ត ុះ បណ្ត ាល ដើម ្ប ី ជា ផល ប្រ យោ ជន ៍ ម នុ ស្ស ជាតិ Ġ ដូច នេះ ក ត្ត ា ឧ ត្ត ម គ តិ សង ្ គម ជា ក ត្ត ាស ំ ខា ន់ ក្នុង ការ បណ្ត ុះ ន ូវ សុ ឆ ន្ទ ះ	180	▁តើ ការ បណ្ត ុះ ឧ ត្ត ម គ តិ ស ង្គ ម មាន ប្រ យោ ជ ន៍ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ដល់ ការ បណ្ត ុះ ឆ ន្ទ ះ ▁	29	▁ដោយ ម នុ ស្ស ជា ភា វៈ ស ង្គ ម ជា ក ោស ិកា មួយ រ ប ស់ ស ង្គ ម ជា ផល ិត ផល រ ប ស់ ស ង្គ ម ដូច នេះ ▁អំពើ ឆ ន្ទ ះ ត្រូវ តែ ស្រ ▁ប នឹង បទ បញ្ជា ស ង្គ ម ▁បើ ព ុំ ន ោះ ទេ ឆ ន្ទ ះ នឹង ត្រូវ កំ ល ាំង ស ង្គ ម តែ ត ំ រ ូវ ▁ឬ រ ារ ាំង ម ិន អោយ ឆ ន្ទ ះ ស ក ល គ ប្ប ី បណ្ត ុះ ជា ប្រ ច ាំ នៅ ក្នុង ខ្លួន ន ូវ ឧ ត្ត ម គ តិ ស ង្គ ម ▁រឺ ឧ ត្ត ម គ តិ ម នុ ស្ស ជាតិ ដ ែល ម នុ ស្ស លោក ត ែង តែ ខ ិត ខ ំ បណ្ត ុះ បណ្ត ាល ដើម ្ប ី ជា ផល ប្រ យោ ជ ន៍ ម នុ ស្ស ជាតិ ▁ដូចនេះ ក ត្ត ា ឧ ត្ត ម គ តិ ស ង្គ ម ជា ក ត្ត ា សំ ខ ាន់ ក្នុង ការ បណ្ត ុះ ន ូវ សុ ឆ ន្ទ ះ	173
តើព្រៃឈើមានសារប្រយោជន៍អ្វីខ្លះកន្លងមកនេះតើព្រៃឈើនៅកម្ពុជា មានលក្ខណៈដូចម្តេចតើរដ្ឋាភិបាលមានគោលការណ៍យ៉ាងណាខ្លះក្នុងការ ការពារព្រៃឈើ	null	សារប្រយោជន៍របស់ព្រៃឈើមានដូចជា ជាជម្រកសត្វព្រៃ និងសត្វមច្ឆាគ្រប់ប្រភេទផ្តល់ឈើសម្រាប់ធ្វើសំណង់ ផ្ទះ តុ ទូ និងគ្រឿងសង្ហារឹមផ្សេងៗជួយរក្សាលំនឹងអាកាសធាតុភ្លៀងធ្លាក់ទៀងទាត់ ផ្តល់ខ្យល់អាកាសបរិសុទ្ធជួយទប់ទល់ខ្យល់ព្យុះនិងទឹកជំនន់ជួយការពារការហូរច្រោះដីធ្វើឲ្យដីមានជីជាតិជួយទាក់ទាញទឹកភ្លៀងជួយស្រូកយកឩស្ម័នអុកស៊ីសែនដល់មនុស្សកន្លងមកនេះព្រៃឈើនៅកម្ពុជាមានការបាត់បង់ជាបន្តបន្ទាប់គួរឲ្យព្រួយបារម្ភពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំព្រៃឈើគឺ មានការថយចុះជាលំជាប់បើគិតតាំងពីឆ្នាំ ១៩០០ ផ្ទៃដីព្រៃឈើមាន ៧៥ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នព្រៃឈើនៅតិចជាង ៤០ និងបន្តចុះថយជាលំដាប់ទៀត បើគ្មានការទប់ស្កាត់ទេនោះ គោលការណ៍របស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការការពារព្រៃឈើ ដោយសហការជាមួយស្ថាប័នជាតិនិងអន្តរជាតិនានាដើម្បីគ្រប់គ្រងព្រៃឈើឲ្យបានល្អមានដូចជា បង្កើនផ្ទៃដីគម្របព្រៃឈើឈានឆ្ពោះទៅរកគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្ស កម្ពុជាដែលបានកំណត់រក្សាគម្របព្រៃឈើ ៦០ នៅឆ្នាំ២០០៥ បង្កើនតំបន់ការពារធម្មជាតិ ឩទ្យានជាតិ បង្កើតសហគមព្រៃឈើ ឆ្នាំ ២០០៨ មាន ៣៦០ សហគមន៍គ្របដណ្តប់លើផ្ទៃដី ៣២៥១៣០ហិចតាបោះបង្គោលព្រំដែនព្រៃឈើការស្រាវជ្រាវ និងអភិរក្សសត្វព្រៃការដាំដើមឈើឡើងវិញប្រារព្ធរុក្ខទិវាថ្ងៃទី ០៩ ខែ កក្កដា រៀងរាល់ឆ្នាំ	null	សារប្រយោជន៍របស់ព្រៃឈើមានដូចជា ជាជម្រកសត្វព្រៃ និងសត្វមច្ឆាគ្រប់ប្រភេទផ្តល់ឈើសម្រាប់ធ្វើសំណង់ ផ្ទះ តុ ទូ និងគ្រឿងសង្ហារឹមផ្សេងៗជួយរក្សាលំនឹងអាកាសធាតុភ្លៀងធ្លាក់ទៀងទាត់ ផ្តល់ខ្យល់អាកាសបរិសុទ្ធជួយទប់ទល់ខ្យល់ព្យុះនិងទឹកជំនន់ជួយការពារការហូរច្រោះដីធ្វើឲ្យដីមានជីជាតិជួយទាក់ទាញទឹកភ្លៀងជួយស្រូកយកឩស្ម័នអុកស៊ីសែនដល់មនុស្សកន្លងមកនេះព្រៃឈើនៅកម្ពុជាមានការបាត់បង់ជាបន្តបន្ទាប់គួរឲ្យព្រួយបារម្ភពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំព្រៃឈើគឺ មានការថយចុះជាលំជាប់បើគិតតាំងពីឆ្នាំ ១៩០០ ផ្ទៃដីព្រៃឈើមាន ៧៥ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នព្រៃឈើនៅតិចជាង ៤០ និងបន្តចុះថយជាលំដាប់ទៀត បើគ្មានការទប់ស្កាត់ទេនោះ គោលការណ៍របស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការការពារព្រៃឈើ ដោយសហការជាមួយស្ថាប័នជាតិនិងអន្តរជាតិនានាដើម្បីគ្រប់គ្រងព្រៃឈើឲ្យបានល្អមានដូចជា បង្កើនផ្ទៃដីគម្របព្រៃឈើឈានឆ្ពោះទៅរកគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្ស កម្ពុជាដែលបានកំណត់រក្សាគម្របព្រៃឈើ ៦០ នៅឆ្នាំ២០០៥ បង្កើនតំបន់ការពារធម្មជាតិ ឩទ្យានជាតិ បង្កើតសហគមព្រៃឈើ ឆ្នាំ ២០០៨ មាន ៣៦០ សហគមន៍គ្របដណ្តប់លើផ្ទៃដី ៣២៥១៣០ហិចតាបោះបង្គោលព្រំដែនព្រៃឈើការស្រាវជ្រាវ និងអភិរក្សសត្វព្រៃការដាំដើមឈើឡើងវិញប្រារព្ធរុក្ខទិវាថ្ងៃទី ០៩ ខែ កក្កដា រៀងរាល់ឆ្នាំ	ត ើ ព្រ ៃ ឈ ើម ាន សារ ប្រ យោ ជន ៍ អ ្វី ខ្ ល ះ ក ន្ លង មក នេះ ត ើ ព្រ ៃ ឈ ើន ៅ ក ម្ព ុ ជា Ġ មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម្ ត េច ត ើរ ដ្ឋា ភិ បាល មាន គោ ល ការណ៍ យ៉ាង ណា ខ្ ល ះ ក្នុង ការ Ġ ការពារ ព្រ ៃ ឈ ើ Ġ	62	សារ ប្រ យោ ជន ៍ រ ប ស់ ព្រ ៃ ឈ ើម ាន ដូច ជា Ġ ជា ជ ម្រ ក ស ត ្វ ព្រ ៃ Ġ និង ស ត ្វ ម ច្ឆ ា គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ ផ្ ត ល់ ឈ ើស ម្រ ាប់ ធ ្វ ើស ំណ ង់ Ġ ផ្ ទ ះ Ġ ត ុ Ġ ទូ Ġ និង គ្រឿង សង ្ហ ារ ឹម ផ្ សេ ង ៗ ជ ួយ រក ្សា លំ នឹង អា កាស ធាតុ ភ្ល ៀង ធ ្លា ក់ ទ ៀង ទ ាត់ Ġ ផ្ ត ល់ ខ្ យ ល់ អា កាស បរ ិស ុទ្ធ ជ ួយ ទ ប់ ទល់ ខ្ យ ល់ ព្យ ុះ និង ទឹក ជំ ន ន់ ជ ួយ ការពារ ការ ហ ូរ ច្ រ ោះ ដ ី ធ ្វ ើ ឲ្យ ដ ី មាន ជី ជាតិ ជ ួយ ទ ាក់ ទ ាញ ទឹក ភ្ល ៀង ជ ួយ ស្រ ូក យក ឩ ស្ម ័ន អ ុក ស៊ី សែន ដល់ ម នុ ស្ស ក ន្ លង មក នេះ ព្រ ៃ ឈ ើន ៅ ក ម្ព ុ ជា មាន ការ បា ត់ បង់ ជា ប ន្ត បន្ទាប់ គ ួរ ឲ្យ ព្រ ួយ បា រ ម្ភ ពី មួយ ឆ្នាំ ទៅ មួយ ឆ្នាំ ព្រ ៃ ឈ ើ គ ឺ Ġ មាន ការ ថ យ ច ុះ ជា លំ ជាប់ ប ើ គ ិត តាំង ពី ឆ្នាំ Ġ ១៩ ០០ Ġ ផ្ ទ ៃ ដ ី ព្រ ៃ ឈ ើម ាន Ġ ៧ ៥ Ġ ប៉ ុន ្ត ែប ច្ច ុប ្ប ន្ន ព្រ ៃ ឈ ើន ៅ តិ ច ជា ង Ġ ៤០ Ġ និង ប ន្ត ច ុះ ថ យ ជា លំ ដា ប់ ទៀត Ġ ប ើ គ ្ម ាន ការ ទ ប់ ស្ កាត់ ទេ ន ោះ Ġ គោ ល ការណ៍ រ ប ស់ រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល ក្នុង ការ ការពារ ព្រ ៃ ឈ ើ Ġ ដោយ ស ហ ការ ជា មួយ ស្ ថា ប ័ន ជាតិ និង អ ន្ត រ ជាតិ នា នា ដើម ្ប ី គ្រ ប់ គ្រ ង ព្រ ៃ ឈ ើ ឲ្យ បាន ល្អ មាន ដូច ជា Ġ បង ្ក ើន ផ្ ទ ៃ ដ ី គម ្រ ប ព្រ ៃ ឈ ើ ឈ ាន ឆ្ ព ោះ ទៅ រក គោ ល ដ ៅ អភិវឌ្ឍ ន៍ ស ហ ស្ស វ ត ្ស Ġ ក ម្ព ុ ជា ដ ែល បាន កំ ណ ត់ រក ្សា គម ្រ ប ព្រ ៃ ឈ ើ Ġ ៦០ Ġ នៅ ឆ្នាំ ២០ ០ ៥ Ġ បង ្ក ើន ត ំ ប ន់ ការពារ ធម្ម ជាតិ Ġ ឩ ទ ្យា ន ជាតិ Ġ បង ្ក ើត ស ហ គម ព្រ ៃ ឈ ើ Ġ ឆ្នាំ Ġ ២០ ០ ៨ Ġ មាន Ġ ៣ ៦០ Ġ ស ហ គមន៍ គ្រ ប ដ ណ្ត ប់ លើ ផ្ ទ ៃ ដ ី Ġ ៣ ២៥ ១ ៣០ ហ ិច តា ប ោះ បង ្ គោ ល ព្រ ំ ដ ែន ព្រ ៃ ឈ ើក ារ ស្រ ាវ ជ្រ ាវ Ġ និង អ ភិ រក ្ស ស ត ្វ ព្រ ៃ ការ ដា ំ ដើម ឈ ើ ឡើង វិញ ប្រា រ ព្ ធរ ុក ្ខ ទិ វា ថ ្ង ៃ ទី Ġ ០ ៩ Ġ ខែ Ġ ក ក្ក ដា Ġ រ ៀង រា ល់ ឆ្នាំ	495	▁តើ ព្រ ៃ ឈ ើ មាន សារ ប្រ យោ ជ ន៍ អ ្វី ខ្ ល ះ ក ន្ លង មក នេះ ត ើ ព្រ ៃ ឈ ើ នៅ ក ម្ព ុ ជា ▁មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម ្ត េច ត ើរ ដ្ឋា ភិ បាល មាន គ ោល ការណ៍ យ៉ាង ណា ខ្ ល ះ ក្នុង ការ ▁ការពារ ព្រ ៃ ឈ ើ ▁	61	▁សារ ប្រ យោ ជ ន៍ រ ប ស់ ព្រ ៃ ឈ ើ មាន ដូច ជា ▁ជា ជ ម្រ ក ស ត ្វ ព្រ ៃ ▁និង ស ត ្វ ម ច្ឆ ា គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ ផ្ ត ល់ ឈ ើស ម្រ ាប់ ធ ្វ ើស ំណ ង់ ▁ផ្ទះ ▁តុ ▁ទូ ▁និង គ្រឿង ស ង្ហ ារ ឹម ផ្ ស េង ៗ ជ ួយ រក ្សា លំ នឹង អា កាស ធាតុ ភ្ល ៀង ធ ្ល ាក់ ទ ៀង ទ ាត់ ▁ផ្តល់ ខ្ យ ល់ អា កាស បរ ិស ុទ្ធ ជ ួយ ទ ប់ ទល់ ខ្ យ ល់ ព្យ ុះ និង ទឹក ជំ ន ន់ ជ ួយ ការពារ ការ ហ ូរ ច ្រ ោះ ដ ី ធ ្វ ើ ឲ្យ ដ ី មាន ជី ជាតិ ជ ួយ ទ ាក់ ទ ាញ ទឹក ភ្ល ៀង ជ ួយ ស្រ ូក យក ឩ ស្ម ័ន អ ុក ស៊ី សែន ដល់ ម នុ ស្ស ក ន្ លង មក នេះ ព្រ ៃ ឈ ើ នៅ ក ម្ព ុ ជា មាន ការ ប ាត់ បង់ ជា ប ន្ត បន្ទាប់ គ ួរ ឲ្យ ព្រ ួយ ប ារ ម្ភ ពី មួយ ឆ្នាំ ទៅ មួយ ឆ្នាំ ព្រ ៃ ឈ ើ គ ឺ ▁មាន ការ ថ យ ច ុះ ជា លំ ជាប់ ប ើ គ ិត តាំង ពី ឆ្នាំ ▁១៩ ០០ ▁ផ្ទៃដី ព្រ ៃ ឈ ើ មាន ▁៧ ៥ ▁ប៉ុន្តែ ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន ព្រ ៃ ឈ ើ នៅ ត ិច ជា ង ▁៤០ ▁និង ប ន្ត ច ុះ ថ យ ជា លំ ដ ាប់ ទៀត ▁បើ គ ្ មាន ការ ទ ប់ ស្ កាត់ ទ េន ោះ ▁គោលការណ៍ រ ប ស់ រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ក្នុង ការ ការពារ ព្រ ៃ ឈ ើ ▁ដោយ ស ហ ការ ជា មួយ ស្ ថា ប ័ន ជាតិ និង អ ន្ត រ ជាតិ នា នា ដើម ្ប ី គ្រ ប់ គ្រ ង ព្រ ៃ ឈ ើ ឲ្យ បាន ល្អ មាន ដូច ជា ▁បង្កើន ផ្ ទ ៃ ដ ី គ ម្រ ប ព្រ ៃ ឈ ើ ឈ ាន ឆ្ ព ោះ ទៅ រក គ ោល ដ ៅ អភិវឌ្ឍ ន៍ ស ហ ស្ស វ ត ្ស ▁កម្ពុជា ដ ែល បាន ក ំណ ត់ រក ្សា គ ម្រ ប ព្រ ៃ ឈ ើ ▁៦០ ▁នៅ ឆ្នាំ ២ ០០ ៥ ▁បង្កើន ត ំ ប ន់ ការពារ ធម្ម ជាតិ ▁ ឩ ទ ្យា ន ជាតិ ▁បង្កើត ស ហ គម ព្រ ៃ ឈ ើ ▁ឆ្នាំ ▁២០០៨ ▁មាន ▁៣ ៦០ ▁សហគមន៍ គ្រ ប ដ ណ្ត ប់ លើ ផ្ ទ ៃ ដ ី ▁៣ ២៥ ១ ៣០ ហ ិច តា ប ោះ ប ង្គ ោល ព្រ ំ ដ ែន ព្រ ៃ ឈ ើ ការ ស្រ ាវ ជ្រ ាវ ▁និង អ ភិ រ ក្ស ស ត ្វ ព្រ ៃ ការ ដ ាំ ដើម ឈ ើ ឡើង វិញ ប្រ ារ ព្ ធរ ុ ក្ខ ទិ វា ថ ្ង ៃ ទី ▁០៩ ▁ខែ ▁កក្កដា ▁រៀងរាល់ ឆ្នាំ	461
តើអាស៊ាន ៥មានន័យដូចម្តេច	null	ជាឈ្មោះគេសំដៅលើប្រទេសស្ថាបនិក អាស៊ានទាំងប្រំាប្រទេសគឹប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ប្រទេសថៃ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ប្រទេសហ្វីលីពីន និងប្រទេសសឹង្ហបុរី ប្រទេសទាំងប្រាំនេះជាអ្នកបង្កើតអាស៊ាននាថ្ងៃ ៨ សីហា ១៩៦៧	null	ជាឈ្មោះគេសំដៅលើប្រទេសស្ថាបនិក អាស៊ានទាំងប្រំាប្រទេសគឹប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ប្រទេសថៃ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ប្រទេសហ្វីលីពីន និងប្រទេសសឹង្ហបុរី ប្រទេសទាំងប្រាំនេះជាអ្នកបង្កើតអាស៊ាននាថ្ងៃ ៨ សីហា ១៩៦៧	ត ើ អា ស៊ ាន Ġ ៥ មាន ន ័យ ដូច ម្ ត េច Ġ	13	ជា ឈ្មោះ គ េស ំ ដ ៅ លើ ប្រ ទេស ស្ ថា ប និ ក Ġ អា ស៊ ាន ទ ាំង ប្រ ំ ាប ្រ ទេស គ ឹប ្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ូន េស ៊ី Ġ ប្រ ទេស ថ ៃ Ġ ប្រ ទេស ម៉ា ឡេ ស៊ី Ġ ប្រ ទេស ហ្វ ី លី ពី ន Ġ និង ប្រ ទេស ស ឹង ្ហ ប ុរ ី Ġ ប្រ ទេស ទ ាំង ប្រា ំ នេះ ជា អ្នក បង ្ក ើត អា ស៊ ាន នា ថ ្ង ៃ Ġ ៨ Ġ សី ហា Ġ ១៩ ៦ ៧	84	▁តើ អា ស៊ ាន ▁៥ មាន ន ័យ ដូច ម ្ត េច ▁	12	▁ជា ឈ្មោះ គ េស ំ ដ ៅ លើ ប្រ ទេស ស្ ថា ប ន ិក ▁អាស៊ាន ទ ាំង ប្រ ំ ា ប្រ ទេស គ ឹ ប្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ូន េ ស៊ី ▁ប្រទេស ថ ៃ ▁ប្រទេស ម៉ា ឡេ ស៊ី ▁ប្រទេស ហ្វ ី លី ពី ន ▁និង ប្រ ទេស ស ឹង ្ហ ប ុ រី ▁ប្រទេស ទ ាំង ប្រ ាំ នេះ ជា អ្នក ប ង្ក ើត អា ស៊ ាន នា ថ ្ង ៃ ▁៨ ▁សីហា ▁១៩ ៦ ៧	77
តើប្រាសាទព្រះវិហារកសាងឡើងក្នុងរាជ្ជកាលស្ដេចអង្គណារួចរាល់នៅមហាក្សត្រអង្គណា ឧទ្ទិសថ្វាយព្រះនាមអ្វី	null	ប្រាសាទព្រះវិហារកសាងឡើងក្នុងរាជ្ជកាលស្ដេចអង្គសូរ្យវរ្ម័នទី១ ក្នុងសតវត្សទី១១និងរួចរាល់នៅមហាក្សត្រអង្គវរ្ម័នទី២សាងសតវត្សទី១២ហើយសតវត្សទី១៣ ឧទ្ទិសដល់អាទិទេពសិខរេស្វរៈ	null	ប្រាសាទព្រះវិហារកសាងឡើងក្នុងរាជ្ជកាលស្ដេចអង្គសូរ្យវរ្ម័នទី១ ក្នុងសតវត្សទី១១និងរួចរាល់នៅមហាក្សត្រអង្គវរ្ម័នទី២សាងសតវត្សទី១២ហើយសតវត្សទី១៣ ឧទ្ទិសដល់អាទិទេពសិខរេស្វរៈ	ត ើប ្រា សា ទ ព្រ ះ វិ ហា រក សា ង ឡើង ក្នុង រាជ ្ ជ កាល ស្ ដ េច អង្គ ណា រ ួច រា ល់ នៅ ម ហា ក្សត្រ អង្គ ណា Ġ ឧ ទ្ទ ិស ថ ្វា យ ព្រ ះ នា ម អ ្វី Ġ	45	ប្រា សា ទ ព្រ ះ វិ ហា រក សា ង ឡើង ក្នុង រាជ ្ ជ កាល ស្ ដ េច អង្គ ស ូរ ្យ វរ ្ម ័ន ទី១ Ġ ក្នុង ស ត វ ត ្ស ទី១ ១ និង រ ួច រា ល់ នៅ ម ហា ក្សត្រ អង្គ វរ ្ម ័ន ទី ២ សា ង ស ត វ ត ្ស ទី១ ២ ហើយ ស ត វ ត ្ស ទី១ ៣ Ġ ឧ ទ្ទ ិស ដល់ អា ទិ ទេ ព សិ ខ រ េស ្វ រៈ	81	▁តើ ប្រា សា ទ ព្រ ះ វិ ហា រក សា ង ឡើង ក្នុង រា ជ្ជ កាល ស្ ដ េច អង្គ ណា រ ួច រ ាល់ នៅ ម ហា ក្សត្រ អង្គ ណា ▁ឧ ទ្ទ ិស ថ ្វា យ ព្រ ះ ន ាម អ ្វី ▁	43	▁ប្រាសាទ ព្រ ះ វិ ហា រក សា ង ឡើង ក្នុង រា ជ្ជ កាល ស្ ដ េច អង្គ ស ូរ ្យ វរ ្ម ័ន ទី១ ▁ក្នុង ស ត វ ត ្ស ទី១ ១ និង រ ួច រ ាល់ នៅ ម ហា ក្សត្រ អង្គ វរ ្ម ័ន ទី ២ សា ង ស ត វ ត ្ស ទី១ ២ ហើយ ស ត វ ត ្ស ទី១ ៣ ▁ឧ ទ្ទ ិស ដល់ អា ទិ ទេ ព សិ ខ រ េស ្វ រៈ	78
តើរបាំណាដែលមានលក្ខណៈសាមញ្ញហើយត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋនិយមជាងគេ	null	របាំដែលមានលក្ខណៈសាមញ្ញហើយត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋឱយមជាងគេគឺរបាំរាំវង់ របាំនេះមានលក្ខណៈសាមញ្ញព្រោះរបាំនេះ ពុំទាមទារឧបករណ៍ភ្លេងច្រើនប៉ុន្មានទេ សូម្បីតែស្គរដីមួយ គួបផ្សំនឹងបទចំរៀងគេអាចរាំរបាំនេះបានដែរហើយរបាំនេះបានបង្កការសប្បាយរីករាយដល់ប្រជាពលរដ្ឋនៅពេលទំនេរពីការងារ ក្នុងពេលបុណ្យចូលឆ្នាំ ពេលជប់លៀង ពេលអាពាហ៍ពិពាហ៍បុណ្យទានផ្សេងៗក្នុងគ្រួសារ	null	របាំដែលមានលក្ខណៈសាមញ្ញហើយត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋឱយមជាងគេគឺរបាំរាំវង់ របាំនេះមានលក្ខណៈសាមញ្ញព្រោះរបាំនេះ ពុំទាមទារឧបករណ៍ភ្លេងច្រើនប៉ុន្មានទេ សូម្បីតែស្គរដីមួយ គួបផ្សំនឹងបទចំរៀងគេអាចរាំរបាំនេះបានដែរហើយរបាំនេះបានបង្កការសប្បាយរីករាយដល់ប្រជាពលរដ្ឋនៅពេលទំនេរពីការងារ ក្នុងពេលបុណ្យចូលឆ្នាំ ពេលជប់លៀង ពេលអាពាហ៍ពិពាហ៍បុណ្យទានផ្សេងៗក្នុងគ្រួសារ	ត ើរ បា ំណ ា ដ ែល មាន ល ក្ខ ណៈ សា ម ញ្ញ ហើយ ត្រូវ បាន ប្រ ជា ពល រដ្ឋ និយម ជា ង គ េ Ġ	26	រ បា ំ ដ ែល មាន ល ក្ខ ណៈ សា ម ញ្ញ ហើយ ត្រូវ បាន ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ឱ យ ម ជា ង គ េ គ ឺ រ បា ំ រា ំ វ ង់ Ġ រ បា ំ នេះ មាន ល ក្ខ ណៈ សា ម ញ្ញ ព្រ ោះ រ បា ំ នេះ Ġ ពុ ំ ទ ាម ទ ារ ឧ ប ករណ៍ ភ្ល េង ច្ រ ើន ប៉ ុន ្ម ាន ទេ Ġ ស ូម ្ប ីត ែ ស្ គរ ដ ី មួយ Ġ គ ួ ប ផ្ សំ នឹង បទ ចំ រ ៀង គ េ អា ចរ ាំ រ បា ំ នេះ បាន ដ ែរ ហើយ រ បា ំ នេះ បាន បង ្ក ការ សប្បាយ រីករាយ ដល់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ នៅ ពេល ទំ ន េរ ពី ការងារ Ġ ក្នុង ពេល ប ុ ណ ្យ ចូល ឆ្នាំ Ġ ពេល ជ ប់ ល ៀង Ġ ពេល អា ពា ហ៍ ពិ ពា ហ៍ ប ុ ណ ្យ ទាន ផ្ សេ ង ៗ ក្នុង គ្រួសារ	157	▁តើ រ ប ាំ ណា ដ ែល មាន ល ក្ខ ណៈ ស ាម ញ្ញ ហើយ ត្រូវ បាន ប្រ ជា ពល រដ្ឋ និយម ជា ង គ េ ▁	26	▁របាំ ដ ែល មាន ល ក្ខ ណៈ ស ាម ញ្ញ ហើយ ត្រូវ បាន ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ឱ យ ម ជា ង គ េ គ ឺ រ ប ាំ រ ាំ វ ង់ ▁របាំ នេះ មាន ល ក្ខ ណៈ ស ាម ញ្ញ ព្រ ោះ រ ប ាំ នេះ ▁ពុំ ទ ាម ទ ារ ឧ ប ករណ៍ ភ្ល េង ច ្រ ើន ប៉ ុន ្ មាន ទេ ▁សូម្បីតែ ស្ គរ ដ ី មួយ ▁គ ួ ប ផ្ សំ នឹង បទ ចំ រ ៀង គ េ អា ចរ ាំ រ ប ាំ នេះ បាន ដ ែរ ហើយ រ ប ាំ នេះ បាន ប ង្ក ការ សប្បាយ រីករាយ ដល់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ នៅ ពេល ទំ ន េរ ពី ការងារ ▁ក្នុង ពេល ប ុ ណ ្យ ចូល ឆ្នាំ ▁ពេល ជ ប់ ល ៀង ▁ពេល អា ពា ហ៍ ពិ ពា ហ៍ ប ុ ណ ្យ ទាន ផ្ ស េង ៗ ក្នុង គ្រួសារ	148
ជួរភ្នំក្រវាញ និងជួរភ្នំដងរ៉ែក មានធនធានធម្មជាតិអ្វីខ្លះ	null	ជួរភ្នំក្រវាញ និងជួរភ្នំដងរ៉ែកមានធនធានសំខាន់ៗដូចជាព្រៃឈើ សត្វព្រៃ និងប្រភពទឹកផ្តល់ទឹកដល់ស្ទឹង ព្រែក ដែលនៅតាមមាត់សមុទ្រ និងទំនាបកណ្តាល	null	ជួរភ្នំក្រវាញ និងជួរភ្នំដងរ៉ែកមានធនធានសំខាន់ៗដូចជាព្រៃឈើ សត្វព្រៃ និងប្រភពទឹកផ្តល់ទឹកដល់ស្ទឹង ព្រែក ដែលនៅតាមមាត់សមុទ្រ និងទំនាបកណ្តាល	ជ ួរ ភ្នំ ក្រ វា ញ Ġ និង ជ ួរ ភ្នំ ដង រ៉ ែក Ġ មាន ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	24	ជ ួរ ភ្នំ ក្រ វា ញ Ġ និង ជ ួរ ភ្នំ ដង រ៉ ែក មាន ធ ន ធាន សំ ខា ន់ ៗ ដូច ជា ព្រ ៃ ឈ ើ Ġ ស ត ្វ ព្រ ៃ Ġ និង ប្រ ភព ទឹក ផ្ ត ល់ ទឹក ដល់ ស្ទ ឹង Ġ ព្រ ែក Ġ ដ ែល នៅ តា ម មា ត់ សម ុ ទ្រ Ġ និង ទំ នា ប ក ណ្ត ាល	62	▁ជួរ ភ្នំ ក្រ វ ាញ ▁និង ជ ួរ ភ្នំ ដង រ៉ ែក ▁មាន ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	23	▁ជួរ ភ្នំ ក្រ វ ាញ ▁និង ជ ួរ ភ្នំ ដង រ៉ ែក មាន ធ ន ធាន សំ ខ ាន់ ៗ ដូច ជា ព្រ ៃ ឈ ើ ▁សត្វ ព្រ ៃ ▁និង ប្រ ភព ទឹក ផ្ ត ល់ ទឹក ដល់ ស្ទ ឹង ▁ព្រែក ▁ដែល នៅ ត ាម ម ាត់ សម ុ ទ្រ ▁និង ទំ នា ប ក ណ្ត ាល	57
តើកសិដ្ឋានរដ្ឋនៅសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យអាឡឺម៉ង់ ឫអាឡឺម៉ង់ខាងកើតមានប៉ុន្មានចែកចេញជាអ្វី	null	កសិដ្ឋានរដ្ឋនៅសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យអាឡឺម៉ង់ឫអាឡឺម៉ង់ខាងកើតមាន៤៧១ចែកចេញជា៣៩០០ សហករណ៍បើគិតជាផ្ទៃដីកសិកម្មវិញស្មើនឹង៥៩ នៃផ្ទៃប្រទេសទាំងមូល	null	កសិដ្ឋានរដ្ឋនៅសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យអាឡឺម៉ង់ឫអាឡឺម៉ង់ខាងកើតមាន៤៧១ចែកចេញជា៣៩០០ សហករណ៍បើគិតជាផ្ទៃដីកសិកម្មវិញស្មើនឹង៥៩ នៃផ្ទៃប្រទេសទាំងមូល	ត ើក សិ ដ្ឋាន រដ្ឋ នៅ សា ធា រណ រដ្ឋ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ អា ឡ ឺ ម៉ង់ Ġ ឫ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត មាន ប៉ ុន ្ម ាន ច ែក ចេញ ជា អ ្វី Ġ	36	ក សិ ដ្ឋាន រដ្ឋ នៅ សា ធា រណ រដ្ឋ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ឫ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត មាន ៤ ៧ ១ ច ែក ចេញ ជា ៣ ៩០ ០ Ġ ស ហ ករណ៍ ប ើ គ ិត ជា ផ្ ទ ៃ ដ ី ក សិ កម្ម វិញ ស្ម ើន ឹង ៥ ៩ Ġ នៃ ផ្ ទ ៃ ប្រ ទេស ទ ាំង ម ូល	67	▁តើ ក សិ ដ្ឋាន រដ្ឋ នៅ សា ធា រណ រដ្ឋ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ▁ឫ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត មាន ប៉ ុន ្ មាន ច ែក ចេញ ជា អ ្វី ▁	36	▁ក សិ ដ្ឋាន រដ្ឋ នៅ សា ធា រណ រដ្ឋ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ឫ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត មាន ៤ ៧ ១ ច ែក ចេញ ជា ៣ ៩ ០០ ▁សហ ករណ៍ ប ើ គ ិត ជា ផ្ ទ ៃ ដ ី ក សិ កម្ម វិញ ស្ម ើ នឹង ៥ ៩ ▁នៃ ផ្ ទ ៃ ប្រ ទេស ទ ាំង ម ូល	66
ភ្លេងខ្មែរមានចំណងជើងដូចម្ដេច ចែកចេញជាប៉ុន្មានវគ្គមានអត្ថន័យយ៉ាងដូចម្ដេច	null	ភ្លេងខ្មែរមានចំណងជើង នគររាជរឿងខ្មែរនគររាជចែកជាបីវគ្គគឺ វគ្គទីមួយ សូមពួកទេវតា បុរាណថ្កើងថ្កាន អត្ថន័យយាយពីគេជៈបារមីរបស់ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរក្នុងការគ្រប់គ្រងដែនដី ប្រជារាស្ត្រ និងការកសាងនូវ អរិយធម៌ដ៏រុងរឿង វគ្គទីពីរ ប្រាសាទសិលាយូរអង្វែងហើយ អត្ថន័យនិយាយពីភាពរុងរឿងនៃជនជាតិខ្មែរនាសម័យមហានគរ រហូតដល់បច្ចុប្បន្នដែលបានផ្តល់កិត្យានុភាពដ៏រន្ទឺតាមរយៈប្រាសាទសិលាដែលកើតឡើងដោយបញ្ញាណសាមគ្គីភាព និងទឹកចិត្តស្នេហាជាតិរបស់បុព្វបុរសយើង វគ្គទីបី ត្រង់វត្តអារាម ជាមហានគរ អត្ថន័យអប់រំកូនចៅខ្មែរ ជំនាន់ ក្រោយឪ្យបន្ដវេនក្នុងការគោរព និងជឿលើព្រះពុទ្ធសាសនាដែលជាសក្ខីភាពមួយបានធ្វើឲ្យសង្គមខ្មែរយើងមានការរីកចម្រើន និងផ្តល់នូវឧត្តមប្រយោជន៍គ្រប់បែបយ៉ាង	null	ភ្លេងខ្មែរមានចំណងជើង នគររាជរឿងខ្មែរនគររាជចែកជាបីវគ្គគឺ វគ្គទីមួយ សូមពួកទេវតា បុរាណថ្កើងថ្កាន អត្ថន័យយាយពីគេជៈបារមីរបស់ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរក្នុងការគ្រប់គ្រងដែនដី ប្រជារាស្ត្រ និងការកសាងនូវ អរិយធម៌ដ៏រុងរឿង វគ្គទីពីរ ប្រាសាទសិលាយូរអង្វែងហើយ អត្ថន័យនិយាយពីភាពរុងរឿងនៃជនជាតិខ្មែរនាសម័យមហានគរ រហូតដល់បច្ចុប្បន្នដែលបានផ្តល់កិត្យានុភាពដ៏រន្ទឺតាមរយៈប្រាសាទសិលាដែលកើតឡើងដោយបញ្ញាណសាមគ្គីភាព និងទឹកចិត្តស្នេហាជាតិរបស់បុព្វបុរសយើង វគ្គទីបី ត្រង់វត្តអារាម ជាមហានគរ អត្ថន័យអប់រំកូនចៅខ្មែរ ជំនាន់ ក្រោយឪ្យបន្ដវេនក្នុងការគោរព និងជឿលើព្រះពុទ្ធសាសនាដែលជាសក្ខីភាពមួយបានធ្វើឲ្យសង្គមខ្មែរយើងមានការរីកចម្រើន និងផ្តល់នូវឧត្តមប្រយោជន៍គ្រប់បែបយ៉ាង	ភ្ល េង ខ្ ម ែរ មាន ចំ ណ ង ជើង ដូច ម្ ដ េច Ġ ច ែក ចេញ ជា ប៉ ុន ្ម ាន វ គ្គ មាន អ ត្ថ ន ័យ យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច Ġ	34	ភ្ល េង ខ្ ម ែរ មាន ចំ ណ ង ជើង Ġ ន គរ រាជ រឿង ខ្ ម ែរ ន គរ រាជ ច ែក ជា បី វ គ្គ គ ឺ Ġ វ គ្គ ទី មួយ Ġ ស ូម ព ួ ក ទេ វ តា Ġ ប ុរ ា ណ ថ ្ក ើង ថ ្ក ាន ĠÂł អ ត្ថ ន ័យ យា យ ពី គ េ ជ ៈ បា រ មី រ ប ស់ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ខ្ ម ែរ ក្នុង ការ គ្រ ប់ គ្រ ង ដ ែន ដ ី Ġ ប្រ ជា រា ស្ត្រ Ġ និង ការ ក សា ង ន ូវ Ġ អ រិយ ធម៌ ដ ៏ រ ុង រឿង Ġ វ គ្គ ទី ពី រ Ġ ប្រា សា ទ សិ លា យ ូរ អ ង ្វ ែង ហើយ Ġ អ ត្ថ ន ័យ និ យា យ ពី ភាព រ ុង រឿង នៃ ជន ជាតិ ខ្ ម ែរ នា សម័យ ម ហាន គរ Ġ រ ហ ូត ដល់ ប ច្ច ុប ្ប ន្ន ដ ែល បាន ផ្ ត ល់ ក ិត ្យា នុ ភាព ដ ៏ រ ន្ទ ឺត ាម រយ ៈ ប្រា សា ទ សិ លា ដ ែល កើត ឡើង ដោយ ប ញ្ញា ណ សា ម គ្គ ី ភាព Ġ និង ទឹក ចិត្ត ស្ន េ ហា ជាតិ រ ប ស់ ប ុ ព្វ ប ុរ ស យ ើង Ġ វ គ្គ ទី បី Ġ ត្រ ង់ វត្ត អា រា ម Ġ ជា ម ហាន គរ ĠÂł អ ត្ថ ន ័យ អ ប់ រំ កូ ន ច ៅ ខ្ ម ែរ Ġ ជំ នា ន់ Ġ ក្រ ោយ ឪ ្យ ប ន្ ដ វេ ន ក្នុង ការ គោ រ ព Ġ និង ជ ឿ លើ ព្រ ះ ពុ ទ្ធ សា ស នា ដ ែល ជា ស ក្ខ ី ភាព មួយ បាន ធ ្វ ើ ឲ្យ សង ្ គម ខ្ ម ែរ យ ើង មាន ការ រី ក ចម្រ ើន Ġ និង ផ្ ត ល់ ន ូវ ឧ ត្ត ម ប្រ យោ ជន ៍ គ្រ ប់ ប ែប យ៉ាង	309	▁ភ្លេង ខ្ ម ែរ មាន ច ំណ ង ជើង ដូច ម្ ដ េច ▁ចែក ចេញ ជា ប៉ ុន ្ មាន វ គ្គ មាន អ ត្ថ ន ័យ យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច ▁	32	▁ភ្លេង ខ្ ម ែរ មាន ច ំណ ង ជើង ▁នគរ រាជ រឿង ខ្ ម ែរ ន គរ រាជ ច ែក ជា បី វ គ្គ គ ឺ ▁វគ្គ ទី មួយ ▁សូម ព ួ ក ទេ វ តា ▁បុរាណ ថ ្ក ើង ថ ្ក ាន ▁អត្ថន័យ យ ាយ ពី គ េ ជ ៈ ប ារ មី រ ប ស់ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ខ្ ម ែរ ក្នុង ការ គ្រ ប់ គ្រ ង ដ ែន ដ ី ▁ប្រជារាស្ត្រ ▁និង ការ ក សា ង ន ូវ ▁អរិយធម៌ ដ ៏ រ ុង រឿង ▁វគ្គ ទី ពី រ ▁ប្រាសាទ ស ិល ាយ ូរ អ ង ្វ ែង ហើយ ▁អត្ថន័យ ន ិយ ាយ ពី ភាព រ ុង រឿង នៃ ជន ជាតិ ខ្ ម ែរ នា សម័យ ម ហាន គរ ▁រហូតដល់ ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន ដ ែល បាន ផ្ ត ល់ ក ិត ្យ ានុ ភាព ដ ៏ រ ន្ទ ឺត ាម រយ ៈ ប្រា សា ទ សិ លា ដ ែល កើត ឡើង ដោយ ប ញ្ញា ណ ស ាម គ្គ ី ភាព ▁និង ទឹក ចិត្ត ស្ន េ ហា ជាតិ រ ប ស់ ប ុ ព្វ ប ុរ ស យ ើង ▁វគ្គ ទី បី ▁ត្រង់ វត្ត អា រ ាម ▁ជា ម ហាន គរ ▁អត្ថន័យ អ ប់ រំ ក ូន ច ៅ ខ្ ម ែរ ▁ជំនាន់ ▁ក្រោយ ឪ ្យ ប ន្ ដ វ េន ក្នុង ការ គ ោរ ព ▁និង ជ ឿ លើ ព្រ ះ ព ុទ្ធ សា ស នា ដ ែល ជា ស ក្ខ ី ភាព មួយ បាន ធ ្វ ើ ឲ្យ ស ង្គ ម ខ្ ម ែរ យ ើង មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ▁និង ផ្ ត ល់ ន ូវ ឧ ត្ត ម ប្រ យោ ជ ន៍ គ្រ ប់ ប ែប យ៉ាង	277
តើនៅ ១៩៧៧ ពួកមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមបានបែងចែកតំបន់រដ្ឋបាលប្រទេសកម្ពុជាជាប៉ុន្មានភូមិភាគ	null	នៅ ១៩៧៧ ពួកមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមបានបែងចែកតំបន់រដ្ឋបាលប្រទេសកម្ពុជា ចែកជា៧ ភូមិភាគគឺភូមិភាគបូព៌ាភូមិភាគ២០៣ភូមិភាគនិរតីភូមិ៤០៥ភូមិភាគឧត្តរភូមិភាគ៣០៣ភូមិភាគពាយ័ព្យភូមិភាគ៥៦០ភូមិភាគបស្ទឹមភូមិភាគ៤០១ភូមិភាគឦសានភូមិភាគ១០៨ភូមិភាគកណ្ដាល	null	នៅ ១៩៧៧ ពួកមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមបានបែងចែកតំបន់រដ្ឋបាលប្រទេសកម្ពុជា ចែកជា៧ ភូមិភាគគឺភូមិភាគបូព៌ាភូមិភាគ២០៣ភូមិភាគនិរតីភូមិ៤០៥ភូមិភាគឧត្តរភូមិភាគ៣០៣ភូមិភាគពាយ័ព្យភូមិភាគ៥៦០ភូមិភាគបស្ទឹមភូមិភាគ៤០១ភូមិភាគឦសានភូមិភាគ១០៨ភូមិភាគកណ្ដាល	ត ើន ៅ Ġ ១៩ ៧៧ Ġ ព ួ ក មេ ដ ឹក នាំ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម បាន ប ែង ច ែក ត ំ ប ន់ រដ្ឋ បាល ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ជា ប៉ ុន ្ម ាន ភ ូម ិ ភាគ Ġ	44	នៅ Ġ ១៩ ៧៧ Ġ ព ួ ក មេ ដ ឹក នាំ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម បាន ប ែង ច ែក ត ំ ប ន់ រដ្ឋ បាល ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា Ġ ច ែក ជា ៧ Ġ ភ ូម ិ ភាគ គ ឺ ភ ូម ិ ភាគ បូ ព ៌ ា ភ ូម ិ ភាគ ២០ ៣ ភ ូម ិ ភាគ និ រ តី ភ ូម ិ ៤០ ៥ ភ ូ âĢĭ ម ិ ភាគ ឧ ត្ត រ ភ ូម ិ ភាគ ៣០ ៣ ភ ូម ិ ភាគ ពា យ ័ ព្យ ភ ូម ិ ភាគ ៥ ៦០ ភ ូម ិ ភាគ ប ស្ទ ឹម ភ ូម ិ ភាគ ៤០ ១ ភ ូម ិ ភាគ ឦ សា ន ភ ូម ិ ភាគ ១០ ៨ ភ ូម ិ ភាគ ក ណ ្ ដា ល	132	▁តើ នៅ ▁១៩ ៧៧ ▁ពួក មេ ដ ឹក នាំ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម បាន ប ែង ច ែក ត ំ ប ន់ រដ្ឋ បាល ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ជា ប៉ ុន ្ មាន ភ ូម ិ ភាគ ▁	41	▁នៅ ▁១៩ ៧៧ ▁ពួក មេ ដ ឹក នាំ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម បាន ប ែង ច ែក ត ំ ប ន់ រដ្ឋ បាល ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ▁ចែក ជា ៧ ▁ភូមិភាគ គ ឺ ភ ូម ិ ភាគ បូ ព ៌ ា ភ ូម ិ ភាគ ២០ ៣ ភ ូម ិ ភាគ និ រ តី ភ ូម ិ ៤០ ៥ ភ ូ ▁មិ ភាគ ឧ ត្ត រ ភ ូម ិ ភាគ ៣០ ៣ ភ ូម ិ ភាគ ព ាយ ័ ព្យ ភ ូម ិ ភាគ ៥ ៦០ ភ ូម ិ ភាគ ប ស្ទ ឹម ភ ូម ិ ភាគ ៤០ ១ ភ ូម ិ ភាគ ឦ សា ន ភ ូម ិ ភាគ ១០ ៨ ភ ូម ិ ភាគ ក ណ ្ ដា ល	125
តើនរណាជាអ្នកត្រួតពិនិត្យលើការងាររបស់រដ្ឋភាគី	null	អ្នកដែលត្រួតពិនិត្យលើការងាររបស់រដ្ឋភាគី គឺ គណៈកម្មាធិការស៊ីដ បានបង្កើតឡើងដោយមានអ្នកជំនាញការចំនួន២៣រូប ជ្រើសរើសដោយរដ្ឋភាគី ដើម្បីតាមដានត្រួតពិនិត្យលើការអនុវត្តអនុសញ្ញានេះ គណៈកម្មាធិការមានភារកិច្ចដូចខាងក្រោមតាមដានត្រួតពិនិត្យការរីកចម្រើនរបស់នារីក្នុងប្រទេសដែលជារដ្ឋភាគីនៃអនុសញ្ញាស៊ីដពិនិត្យរបាយការណ៍ស្តីអំពីការអនុវត្តអនុសញ្ញាស៊ីដតាមពេលកំណត់ផ្តល់អនុសាសន៍ទូទៅដែលបានបរិយាយយ៉ាងល្អិតល្អន់អំពីទស្សនៈរបស់គណៈកម្មាធិការស៊ីដចំពោះកាតព្វកិច្ចរបស់សន្ធិសញ្ញានេះ	null	អ្នកដែលត្រួតពិនិត្យលើការងាររបស់រដ្ឋភាគី គឺ គណៈកម្មាធិការស៊ីដ បានបង្កើតឡើងដោយមានអ្នកជំនាញការចំនួន២៣រូប ជ្រើសរើសដោយរដ្ឋភាគី ដើម្បីតាមដានត្រួតពិនិត្យលើការអនុវត្តអនុសញ្ញានេះ គណៈកម្មាធិការមានភារកិច្ចដូចខាងក្រោមតាមដានត្រួតពិនិត្យការរីកចម្រើនរបស់នារីក្នុងប្រទេសដែលជារដ្ឋភាគីនៃអនុសញ្ញាស៊ីដពិនិត្យរបាយការណ៍ស្តីអំពីការអនុវត្តអនុសញ្ញាស៊ីដតាមពេលកំណត់ផ្តល់អនុសាសន៍ទូទៅដែលបានបរិយាយយ៉ាងល្អិតល្អន់អំពីទស្សនៈរបស់គណៈកម្មាធិការស៊ីដចំពោះកាតព្វកិច្ចរបស់សន្ធិសញ្ញានេះ	ត ើន រណ ា ជា អ្នក ត្រ ួត ពិ និ ត ្យ លើក ារ ងារ រ ប ស់ រដ្ឋ ភាគ ី Ġ	21	អ្នក ដ ែល ត្រ ួត ពិ និ ត ្យ លើក ារ ងារ រ ប ស់ រដ្ឋ ភាគ ី Ġ គ ឺ Ġ គ ណៈ កម្ម ា ធិ ការ ស៊ី ដ Ġ បាន បង ្ក ើត ឡើង ដោយ មាន អ្នក ជំ នា ញ ការ ចំ ន ួន ២ ៣ រូប Ġ ជ្រ ើស រ ើស ដោយ រដ្ឋ ភាគ ី Ġ ដើម ្ប ីត ាម ដា ន ត្រ ួត ពិ និ ត ្យ លើក ារ អនុ វត្ត អនុ ស ញ្ញា នេះ Ġ គ ណៈ កម្ម ា ធិ ការ មាន ភា រក ិច ្ច ដូច ខា ង ក្រោម តាមដាន ត្រ ួត ពិ និ ត ្យ ការ រី ក ចម្រ ើន រ ប ស់ នា រី ក្នុង ប្រ ទេស ដ ែល ជា រដ្ឋ ភាគ ីន ៃ អនុ ស ញ្ញា ស៊ី ដ ពិ និ ត ្យ រ បា យក ារ ណ៍ ស្ត ី អ ំព ី ការ អនុ វត្ត អនុ ស ញ្ញា ស៊ី ដ តា ម ពេល កំ ណ ត់ ផ្ ត ល់ អនុ សា ស ន៍ ទូ ទៅ ដ ែល បាន បរ ិយ ាយ យ៉ាង ល្អ ិត ល្អ ន់ អ ំព ី ទ ស្ស នៈ រ ប ស់ គ ណៈ កម្ម ា ធិ ការ ស៊ី ដ ចំ ព ោះ កា ត ព្វ កិច្ច រ ប ស់ ស ន្ធ ិស ញ្ញា នេះ	201	▁តើ ន រ ណា ជា អ្នក ត្រ ួត ព ិន ិត ្យ លើ ការងារ រ ប ស់ រដ្ឋ ភាគ ី ▁	20	▁អ្នក ដ ែល ត្រ ួត ព ិន ិត ្យ លើ ការងារ រ ប ស់ រដ្ឋ ភាគ ី ▁គឺ ▁គណៈកម្មាធិការ ស៊ី ដ ▁បាន ប ង្ក ើត ឡើង ដោយ មាន អ្នក ជំ ន ាញ ការ ចំ ន ួន ២ ៣ រូប ▁ជ្រើសរើស ដោយ រដ្ឋ ភាគ ី ▁ដើម្បី តាមដាន ត្រ ួត ព ិន ិត ្យ លើ ការ អនុ វត្ត អនុ ស ញ្ញា នេះ ▁គណៈកម្មាធិការ មាន ភា រ កិច្ច ដូច ខា ង ក្រោម តាមដាន ត្រ ួត ព ិន ិត ្យ ការ រី ក ចម្រ ើន រ ប ស់ នា រី ក្នុង ប្រ ទេស ដ ែល ជា រដ្ឋ ភាគ ីន ៃ អនុ ស ញ្ញា ស៊ី ដ ព ិន ិត ្យ រ ប ាយ ការណ៍ ស្ត ី អ ំព ី ការ អនុ វត្ត អនុ ស ញ្ញា ស៊ី ដ ត ាម ពេល ក ំណ ត់ ផ្ ត ល់ អនុ សា ស ន៍ ទូ ទៅ ដ ែល បាន ប រិយា យ យ៉ាង ល្អ ិត ល្អ ន់ អ ំព ី ទ ស្ស នៈ រ ប ស់ គ ណៈ កម្ម ា ធិ ការ ស៊ី ដ ច ំព ោះ ក ាត ព្វ កិច្ច រ ប ស់ ស ន្ធ ិស ញ្ញា នេះ	180
តើសង្រ្គាមត្រជាក់បានកើនឡើងនៅឆ្នាំណា ដល់ ឆ្នាំណា ដោយសារអ្វី	null	សង្រ្គាមត្រជាក់ បានកើនឡើងនៅឆ្នាំ ១៩៤៧១៩៩១ ដែលចំណុចសំខាន់នៃការចាប់ផ្ដើមសង្រ្គាមនេះគឺផ្ដើមចេញពីបញ្ហាអាឡឺម៉ង់ ដោយសារតែក្រោយសង្រ្គាមលោកលើកទី២ បានបញ្ចប់នេះត្រូវបានក្លាយទៅជាទីប្រសព្វមុខនៃមនោគមវិជ្ជាទាំងពីរ គឺអាឡឺម៉ង់ខាងលិចសេរី ដែលគ្រប់គ្រង់ដោយពួកសម្ព័ន្ធមិត្ត និងអាឡឺម៉ង់ខាងកើត កុម្មុយនីស គ្រប់គ្រងដោយសហភាពសូវៀត រីឯនិមិត្តរូបនៃសង្រ្គាមនេះគឺ ជញ្ជាំងប៊ែរឡាំង	null	សង្រ្គាមត្រជាក់ បានកើនឡើងនៅឆ្នាំ ១៩៤៧១៩៩១ ដែលចំណុចសំខាន់នៃការចាប់ផ្ដើមសង្រ្គាមនេះគឺផ្ដើមចេញពីបញ្ហាអាឡឺម៉ង់ ដោយសារតែក្រោយសង្រ្គាមលោកលើកទី២ បានបញ្ចប់នេះត្រូវបានក្លាយទៅជាទីប្រសព្វមុខនៃមនោគមវិជ្ជាទាំងពីរ គឺអាឡឺម៉ង់ខាងលិចសេរី ដែលគ្រប់គ្រង់ដោយពួកសម្ព័ន្ធមិត្ត និងអាឡឺម៉ង់ខាងកើត កុម្មុយនីស គ្រប់គ្រងដោយសហភាពសូវៀត រីឯនិមិត្តរូបនៃសង្រ្គាមនេះគឺ ជញ្ជាំងប៊ែរឡាំង	ត ើស ង ្រ ្ គ ាម ត្រ ជា ក់ បាន ក ើន ឡើង នៅ ឆ្នាំ ណា Ġ ដល់ Ġ ឆ្នាំ ណា Ġ ដោយ សារ អ ្វី Ġ	24	សង ្រ ្ គ ាម ត្រ ជា ក់ Ġ បាន ក ើន ឡើង នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៤ ៧ ១៩ ៩ ១ Ġ ដ ែល ចំណុច សំ ខា ន់ នៃ ការ ច ាប់ ផ្ ដើម សង ្រ ្ គ ាម នេះ គ ឺ ផ្ ដើម ចេញ ពី ប ញ ្ហ ា អា ឡ ឺ ម៉ង់ Ġ ដោយ សារ តែ ក្រ ោយ សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ២ Ġ បាន បញ្ច ប់ នេះ ត្រូវ បាន ក្លា យ ទៅ ជា ទី ប្រ ស ព្វ មុខ នៃ ម ន ោ គម វិជ្ជា ទ ាំង ពី រ Ġ គ ឺ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច សេ រី Ġ ដ ែល គ្រ ប់ គ្រ ង់ ដោយ ព ួ ក សម ្ ព ័ន ្ ធម ិត្ត Ġ និង អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត Ġ ក ុម ្ម ុយ នី ស Ġ គ្រ ប់ គ្រ ង ដោយ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត Ġ រី ឯ និ ម ិត្ត រូប នៃ សង ្រ ្ គ ាម នេះ គ ឺ Ġ ជ ញ្ជ ាំង ប៊ ែរ ឡា ំ ង	168	▁តើ សង ្រ ្ គ ាម ត្រ ជ ាក់ បាន ក ើន ឡើង នៅ ឆ្នាំ ណា ▁ដល់ ▁ឆ្នាំ ណា ▁ដោយសារ អ ្វី ▁	22	▁សង ្រ ្ គ ាម ត្រ ជ ាក់ ▁បាន ក ើន ឡើង នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៤ ៧ ១៩ ៩ ១ ▁ដែល ចំណុច សំ ខ ាន់ នៃ ការ ច ាប់ ផ្ ដើម សង ្រ ្ គ ាម នេះ គ ឺ ផ្ ដើម ចេញ ពី ប ញ ្ហ ា អា ឡ ឺ ម៉ង់ ▁ដោយសារតែ ក្រ ោយ សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ២ ▁បាន បញ្ច ប់ នេះ ត្រូវ បាន ក្លា យ ទៅ ជា ទី ប្រ ស ព្វ មុខ នៃ ម ន ោ គម វិជ្ជា ទ ាំង ពី រ ▁គឺ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច សេ រី ▁ដែល គ្រ ប់ គ្រ ង់ ដោយ ព ួ ក ស ម្ព ័ ន្ធ ម ិត្ត ▁និង អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត ▁កុ ម្ម ុយ នី ស ▁គ្រប់គ្រង ដោយ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ▁រីឯ និ ម ិត្ត រូប នៃ សង ្រ ្ គ ាម នេះ គ ឺ ▁ជញ្ជាំង ប៊ ែរ ឡ ាំង	154
ហេតុអ្វីបានជាយើងសិក្សាអំពីបញ្ហាចិត្ត សង្គម តើបញ្ហាចិត្តសង្គមមានអ្វីខ្លះ ចូររៀបរាប់	null	បានជាយើងត្រូវសិក្សាពីបញ្ហាចិត្តសង្គមព្រោះវាជាបញ្ហាមួយ ដែលតែងតែកើតមានឡើងចំពោះមនុស្សមួយចំនួនដែលមានទំនាក់ទំនងនៅក្នុងសង្គម គោលបំណងនៃការសិក្សា គឺដើម្បីស្គាល់និងរកឱ្យឃើញពីមូលហេតុផ្សេងៗនៃបញ្ហាចិត្តសង្គម និងដំណោះស្រាយមួយសមស្របដើម្បីឱ្យអ្នកដែលកើតមានបញ្ហានេះ មានអារម្មណ៍ធូរស្រាលនិងល្អប្រសើរឡើងវិញបញ្ហាចិត្តសង្គមមាន ការថប់អារម្មណ៍ជំងឺចិត្តកាយវិបល្លាសការធ្លាក់ទឹកចិត្តការបាក់ស្បាតការតានតឹងចិត្តការបួសផ្លូវចិត្តឬវិបត្តិការតក់ស្លុតដែលកើតមានរយៈពេលយូរជាដើម	null	បានជាយើងត្រូវសិក្សាពីបញ្ហាចិត្តសង្គមព្រោះវាជាបញ្ហាមួយ ដែលតែងតែកើតមានឡើងចំពោះមនុស្សមួយចំនួនដែលមានទំនាក់ទំនងនៅក្នុងសង្គម គោលបំណងនៃការសិក្សា គឺដើម្បីស្គាល់និងរកឱ្យឃើញពីមូលហេតុផ្សេងៗនៃបញ្ហាចិត្តសង្គម និងដំណោះស្រាយមួយសមស្របដើម្បីឱ្យអ្នកដែលកើតមានបញ្ហានេះ មានអារម្មណ៍ធូរស្រាលនិងល្អប្រសើរឡើងវិញបញ្ហាចិត្តសង្គមមាន ការថប់អារម្មណ៍ជំងឺចិត្តកាយវិបល្លាសការធ្លាក់ទឹកចិត្តការបាក់ស្បាតការតានតឹងចិត្តការបួសផ្លូវចិត្តឬវិបត្តិការតក់ស្លុតដែលកើតមានរយៈពេលយូរជាដើម	ហេតុ អ ្វី បាន ជា យ ើង សិ ក្ស ា អ ំព ី ប ញ ្ហ ា ចិត្ត Ġ សង ្ គម Ġ ត ើប ញ ្ហ ា ចិត្ត សង ្ គម មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ច ូរ រ ៀប រា ប់ Ġ	42	បាន ជា យ ើង ត្រូវ សិ ក្ស ា ពី ប ញ ្ហ ា ចិត្ត សង ្ គម ព្រ ោះ វា ជា ប ញ ្ហ ាម ួយ Ġ ដ ែល តែ ង តែ កើត មាន ឡើង ចំ ព ោះ ម នុ ស្ស មួយ ចំ ន ួន ដ ែល មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង នៅ ក្នុង សង ្ គម Ġ គោ ល ប ំណ ង នៃ ការ សិ ក្ស ា Ġ គ ឺ ដើម ្ប ី ស្ គ ាល់ និង រក ឱ្យ ឃើញ ពី ម ូល ហេតុ ផ្ សេ ង ៗ នៃ ប ញ ្ហ ា ចិត្ត សង ្ គម Ġ និង ដំ ណ ោះ ស្រ ាយ មួយ សម ស្រ ប ដើម ្ប ី ឱ្យ អ្នក ដ ែល កើត មាន ប ញ ្ហ ាន េះ Ġ មាន អារម្មណ៍ ធ ូរ ស្រ ាល និង ល្អ ប្រសើរ ឡើង វិញ ប ញ ្ហ ា ចិត្ត សង ្ គម មាន Ġ ការ ថ ប់ អារម្មណ៍ ជំ ង ឺ ចិត្ត កាយ វិ ប ល្ល ាស ការ ធ ្លា ក់ ទឹក ចិត្ត ការ បា ក់ ស្ បា ត ការ តា ន ត ឹង ចិត្ត ការ ប ួស ផ្ល ូវ ចិត្ត ឬ វិ ប ត្តិ ការ ត ក់ ស្ ល ុត ដ ែល កើត មាន រយ ៈ ពេល យ ូរ ជា ដើម	198	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជ ាយ ើង ស ិក ្សា អ ំព ី ប ញ ្ហ ា ចិត្ត ▁សង្គម ▁តើ ប ញ ្ហ ា ចិត្ត ស ង្គ ម មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ▁	39	▁បានជា យ ើង ត្រូវ ស ិក ្សា ពី ប ញ ្ហ ា ចិត្ត ស ង្គ ម ព្រ ោះ វា ជា ប ញ ្ហ ា មួយ ▁ដែល ត ែង តែ កើត មាន ឡើង ច ំព ោះ ម នុ ស្ស មួយ ចំ ន ួន ដ ែល មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង នៅ ក្នុង ស ង្គ ម ▁គោលបំណង នៃ ការ ស ិក ្សា ▁គឺ ដើម ្ប ី ស្ គ ាល់ និង រក ឱ្យ ឃើញ ពី ម ូល ហេតុ ផ្ ស េង ៗ នៃ ប ញ ្ហ ា ចិត្ត ស ង្គ ម ▁និង ដ ំណ ោះ ស្រ ាយ មួយ សម ស្រ ប ដើម ្ប ី ឱ្យ អ្នក ដ ែល កើត មាន ប ញ ្ហ ា នេះ ▁មាន អារម្មណ៍ ធ ូរ ស្រ ាល និង ល្អ ប្រសើរ ឡើង វិញ ប ញ ្ហ ា ចិត្ត ស ង្គ ម មាន ▁ការ ថ ប់ អារម្មណ៍ ជំ ង ឺ ចិត្ត កាយ វិ ប ល្ល ាស ការ ធ ្ល ាក់ ទឹក ចិត្ត ការ ប ាក់ ស ្ប ាត ការ តា ន ត ឹង ចិត្ត កា របួស ផ្ល ូវ ចិត្ត ឬ វិ ប ត្តិ ការ ត ក់ ស ្ល ុត ដ ែល កើត មាន រយ ៈ ពេល យ ូរ ជា ដើម	190
តើសង្រ្គាមរវាងពួកស៊ែប និងក្រូអាស៊ីបានកើតឡើងយ៉ាងដូចម្ដេចលទ្ធផល ដូចម្ដេចហើយត្រូវបានបញ្ចប់យ៉ាងដូចម្ដេច	null	សង្រ្គាមរវាងពួកស៊ែប និងក្រូអាស៊ីបានកើតឡើងនៅពេលដែលកងទ័ពយូហ្គោស្លាវី ដែលមានប្រៀបទាំងអាវុធ និងមនុស្ស ពោលគឺពលទាហាន ៣០ ០០០ នាក់ និងរទេះតង់ ៣ ០០០គ្រឿង ហើយបានបំបាត់កងទ័ព ក្រូអាត ឪ្យនៅក្រៅរង្វង់ប្រយុទ្ធ មិនតែ ប៉ុណ្ណោះទៀតកងទ័ពយូហ្គោស្លាវី ក៏បានប្រើទ័ពអាកាសទម្លាប់គ្រាប់បែកទៅលើទីក្រុង ហ្សាគ្រីបទៀតផងជាលទ្ធផលកងទ័ពយូហ្គោស្លាវីបានចូលកាន់កាប់ទឹកដីក្រូអាត ៣០ ហើយសង្រ្គាមនេះត្រូវបានបញ្ចប់ក្រោយពេលរដ្ឋាភិបាលក្រូអាត បានចុះសន្ធិសញ្ញាជាមួយពួកស៊ែប	null	សង្រ្គាមរវាងពួកស៊ែប និងក្រូអាស៊ីបានកើតឡើងនៅពេលដែលកងទ័ពយូហ្គោស្លាវី ដែលមានប្រៀបទាំងអាវុធ និងមនុស្ស ពោលគឺពលទាហាន ៣០ ០០០ នាក់ និងរទេះតង់ ៣ ០០០គ្រឿង ហើយបានបំបាត់កងទ័ព ក្រូអាត ឪ្យនៅក្រៅរង្វង់ប្រយុទ្ធ មិនតែ ប៉ុណ្ណោះទៀតកងទ័ពយូហ្គោស្លាវី ក៏បានប្រើទ័ពអាកាសទម្លាប់គ្រាប់បែកទៅលើទីក្រុង ហ្សាគ្រីបទៀតផងជាលទ្ធផលកងទ័ពយូហ្គោស្លាវីបានចូលកាន់កាប់ទឹកដីក្រូអាត ៣០ ហើយសង្រ្គាមនេះត្រូវបានបញ្ចប់ក្រោយពេលរដ្ឋាភិបាលក្រូអាត បានចុះសន្ធិសញ្ញាជាមួយពួកស៊ែប	ត ើស ង ្រ ្ គ ាម រ វា ង ព ួ ក ស៊ ែប Ġ និង ក្រ ូ អា ស៊ី បាន កើត ឡើង យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច ល ទ្ធ ផល Ġ ដូច ម្ ដ េច ហើយ ត្រូវ បាន បញ្ច ប់ យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច Ġ	45	សង ្រ ្ គ ាម រ វា ង ព ួ ក ស៊ ែប Ġ និង ក្រ ូ អា ស៊ី បាន កើត ឡើង នៅ ពេល ដ ែល ក ង ទ ័ ព យ ូ ហ្គោ ស្ លា វី Ġ ដ ែល មាន ប្រ ៀប ទ ាំង អា វុធ Ġ និង ម នុ ស្ស Ġ ព ោល គ ឺ ពល ទ ា ហាន Ġ ៣០ Ġ ០០០ Ġ នាក់ Ġ និង រ ទេ ះ ត ង់ Ġ ៣ Ġ ០០០ គ្រឿង Ġ ហើយ បាន ប ំ បា ត់ ក ង ទ ័ ព Ġ ក្រ ូ អា ត Ġ ឪ ្យ នៅ ក្រ ៅ រ ង ្វ ង់ ប្រ យ ុទ្ធ Ġ ម ិន តែ Ġ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ទៀត ក ង ទ ័ ព យ ូ ហ្គោ ស្ លា វី Ġ ក ៏ បាន ប្រ ើ ទ ័ ព អា កាស ទ ម្ល ាប់ គ្រាប់ បែក ទៅ លើ ទី ក្រុង Ġ ហ្សា គ្រ ី បទ ៀត ផ ង ជា ល ទ្ធ ផល ក ង ទ ័ ព យ ូ ហ្គោ ស្ លា វី បាន ចូល កាន់ កា ប់ ទឹក ដ ី ក្រ ូ អា ត Ġ ៣០ Ġ ហើយ សង ្រ ្ គ ាម នេះ ត្រូវ បាន បញ្ច ប់ ក្រ ោយ ពេល រដ្ឋ ា ភិ បាល ក្រ ូ អា ត Ġ បាន ច ុះ ស ន្ធ ិស ញ្ញា ជា មួយ ព ួ ក ស៊ ែប	205	▁តើ សង ្រ ្ គ ាម រ វ ាង ព ួ ក ស៊ ែប ▁និង ក្រ ូ អា ស៊ី បាន កើត ឡើង យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច ល ទ្ធ ផល ▁ដូច ម្ ដ េច ហើយ ត្រូវ បាន បញ្ច ប់ យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច ▁	44	▁សង ្រ ្ គ ាម រ វ ាង ព ួ ក ស៊ ែប ▁និង ក្រ ូ អា ស៊ី បាន កើត ឡើង នៅ ពេល ដ ែល ក ង ទ ័ ព យ ូ ហ្គោ ស ្លា វី ▁ដែល មាន ប្រ ៀប ទ ាំង អា វុធ ▁និង ម នុ ស្ស ▁ពោលគឺ ពល ទ ា ហាន ▁៣០ ▁ ០០០ ▁នាក់ ▁និង រ ទ េះ ត ង់ ▁៣ ▁ ០០០ គ្រឿង ▁ហើយ បាន ប ំ ប ាត់ ក ង ទ ័ ព ▁ក្រ ូ អា ត ▁ឪ ្យ នៅ ក្រ ៅ រ ង ្វ ង់ ប្រ យ ុទ្ធ ▁មិន តែ ▁ប៉ុណ្ណោះ ទៀត ក ង ទ ័ ព យ ូ ហ្គោ ស ្លា វី ▁ក៏ បាន ប្រ ើ ទ ័ ព អា កាស ទ ម្ល ាប់ គ្រាប់ បែក ទៅ លើ ទី ក្រុង ▁ ហ្សា គ្រ ី ប ទៀត ផ ង ជា ល ទ្ធ ផល ក ង ទ ័ ព យ ូ ហ្គោ ស ្លា វី បាន ចូល កាន់ ក ាប់ ទឹក ដ ី ក្រ ូ អា ត ▁៣០ ▁ហើយ សង ្រ ្ គ ាម នេះ ត្រូវ បាន បញ្ច ប់ ក្រ ោយ ពេល រ ដ្ឋា ភិ បាល ក្រ ូ អា ត ▁បាន ច ុះ ស ន្ធ ិស ញ្ញា ជា មួយ ព ួ ក ស៊ ែប	196
ហេតុអ្វីបានជាសាធារណៈរដ្ឋទី៤ ដួលរលំ	null	វិវាទរវាងពួកកុំមុយនីស្ត និងរដ្ឋាភិបាលបាតុកម្មពាសពេញប្រទេសសង្គ្រាមឥណ្ឌូចិនចំណែកលោក សាលដឺហ្គោលបានឃោសនាប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល ហើយចោទពួកកុំមុយនីស្តថាចង់ផ្តាច់ខ្លួនបម្រើផលប្រយោជន៍សូវៀត	null	វិវាទរវាងពួកកុំមុយនីស្ត និងរដ្ឋាភិបាលបាតុកម្មពាសពេញប្រទេសសង្គ្រាមឥណ្ឌូចិនចំណែកលោក សាលដឺហ្គោលបានឃោសនាប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល ហើយចោទពួកកុំមុយនីស្តថាចង់ផ្តាច់ខ្លួនបម្រើផលប្រយោជន៍សូវៀត	ហេតុ អ ្វី បាន ជា សា ធា រណៈ រដ្ឋ ទី ៤ Ġ ដ ួល រ លំ Ġ	15	វិ វា ទ រ វា ង ព ួ ក ក ុំ ម ុយ នី ស្ត Ġ និង រដ្ឋ ា ភិ បាល បា ត ុក ម្ម ពា ស ព េញ ប្រ ទេស សង ្ គ្រ ាម ឥ ណ្ឌ ូច ិន ចំ ណ ែក លោក Ġ សា ល ដ ឺ ហ្គោ ល បាន ឃ ោស នា ប្រ ឆ ាំង រដ្ឋ ា ភិ បាល Ġ ហើយ ច ោទ ព ួ ក ក ុំ ម ុយ នី ស្ត ថា ច ង់ ផ្ តា ច ់ ខ្លួន ប ម្រ ើ ផល ប្រ យោ ជន ៍ ស ូវ ៀត	90	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា សា ធា រណៈ រដ្ឋ ទី ៤ ▁ដួល រ លំ ▁	14	▁វិវាទ រ វ ាង ព ួ ក ក ុំ ម ុយ នី ស្ត ▁និង រ ដ្ឋា ភិ បាល ប ាត ុ កម្ម ពា ស ព េញ ប្រ ទេស ស ង្គ ្រា ម ឥ ណ្ឌ ូច ិន ច ំណ ែក លោក ▁សាល ដ ឺ ហ្គោ ល បាន ឃ ោស នា ប្រ ឆ ាំង រ ដ្ឋា ភិ បាល ▁ហើយ ច ោទ ព ួ ក ក ុំ ម ុយ នី ស្ត ថា ច ង់ ផ្ ត ាច់ ខ្លួន ប ម្រ ើ ផល ប្រ យោ ជ ន៍ ស ូវ ៀត	86
តើសាលាបារាំងចុងបូព៌ាប្រទេសបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃខែឆ្នាំណា ក្រោមការផ្តួចផ្តើមរបស់នរណនាដើម្បីអ្វី	null	សាលាបារាំងចុងបូព៌ាប្រទេសបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃ ១៥ ធ្នូ ១៨៩៨ នៅទីក្រុងហាណូយ ក្រោមការផ្តួចផ្តើមរបស់លោក ប៉ូល ឌូមែរ គេបង្កើតវិទ្យាសា្ថននេះឡើងដើម្បីសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីអតីតប្រភពខ្មែរជាពិសេសសិល្បៈចម្លាក់ខ្មែរតាមជញ្ជាំងប្រាសាទដែលមានច្រើនស្អេកស្កះនៅក្នុងប្រទេសសៀម វៀតណាម និងឡាវសព្វមថ្ងៃ	null	សាលាបារាំងចុងបូព៌ាប្រទេសបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃ ១៥ ធ្នូ ១៨៩៨ នៅទីក្រុងហាណូយ ក្រោមការផ្តួចផ្តើមរបស់លោក ប៉ូល ឌូមែរ គេបង្កើតវិទ្យាសា្ថននេះឡើងដើម្បីសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីអតីតប្រភពខ្មែរជាពិសេសសិល្បៈចម្លាក់ខ្មែរតាមជញ្ជាំងប្រាសាទដែលមានច្រើនស្អេកស្កះនៅក្នុងប្រទេសសៀម វៀតណាម និងឡាវសព្វមថ្ងៃ	ត ើស ាល ាប ារ ាំង ច ុង បូ ព ៌ ាប ្រ ទេស បង ្ក ើត ឡើង នៅ ថ ្ង ៃ ខែ ឆ្នាំ ណា Ġ ក្រោម ការ ផ្តួចផ្តើម រ ប ស់ ន រណ នា ដើម ្ប ី អ ្វី Ġ	39	សា លា បា រា ំ ង ច ុង បូ ព ៌ ាប ្រ ទេស បង ្ក ើត ឡើង នៅ ថ ្ង ៃ Ġ ១ ៥ Ġ ធ្នូ Ġ ១ ៨ ៩៨ Ġ នៅ ទី ក្រុង ហា ណូ យ Ġ ក្រោម ការ ផ្តួចផ្តើម រ ប ស់ លោក Ġ ប៉ ូល Ġ ឌ ូម ែរ Ġ គ េ បង ្ក ើត វិទ្យា សា ្ថ ន នេះ ឡើង ដើម ្ប ី សិ ក្ស ាស ្រា វ ជ្រ ាវ អ ំព ី អ តី ត ប្រ ភព ខ្ ម ែរ ជា ពិ សេ ស សិ ល ្ប ៈ ច ម្ល ាក់ ខ្ ម ែរ តា ម ជ ញ្ជ ាំង ប្រា សា ទ ដ ែល មាន ច្ រ ើន ស្ អ េក ស្ ក ះ នៅ ក្នុង ប្រ ទេស ស ៀម Ġ វ ៀត ណា ម Ġ និង ឡា វ ស ព្វ ម ថ ្ង ៃ âĢĭ Âł	131	▁តើ ស ាល ាប ារ ាំង ច ុង បូ ព ៌ ា ប្រ ទេស ប ង្ក ើត ឡើង នៅ ថ ្ង ៃ ខែ ឆ្នាំ ណា ▁ក្រោម ការ ផ្តួចផ្តើម រ ប ស់ ន រណ នា ដើម ្ប ី អ ្វី ▁	39	▁សាលា ប ារ ាំង ច ុង បូ ព ៌ ា ប្រ ទេស ប ង្ក ើត ឡើង នៅ ថ ្ង ៃ ▁១៥ ▁ធ្នូ ▁១៨ ៩៨ ▁នៅ ទី ក្រុង ហា ណូ យ ▁ក្រោម ការ ផ្តួចផ្តើម រ ប ស់ លោក ▁ប៉ូល ▁ឌូ ម ែរ ▁គេ ប ង្ក ើត វិទ្យា សា ្ថ ន នេះ ឡើង ដើម ្ប ី ស ិក ្សា ស្រ ាវ ជ្រ ាវ អ ំព ី អ ត ីត ប្រ ភព ខ្ ម ែរ ជា ពិ ស េស ស ិល ្ប ៈ ច ម្ល ាក់ ខ្ ម ែរ ត ាម ជ ញ្ជ ាំង ប្រា សា ទ ដ ែល មាន ច ្រ ើន ស ្អ េក ស្ ក ះ នៅ ក្នុង ប្រ ទេស ស ៀម ▁វៀតណាម ▁និង ឡា វ ស ព្វ ម ថ ្ង ៃ ▁	122
ហេតុអ្វីបានជាគេនិយាយថា សីលញាណជាសត្តិមួយមិននឹងថ្កល់	null	បានជាគេនិយាយថា សីលញាណជាសត្តិមួយមិននឹងថ្កល់ទេ ព្រោះថាដោយសារការជឿនលឿនផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច តិចនិចនិងបញ្ញារបស់មនុស្សជាតិធ្វើអោយសីលញាណក្លាយជាសត្តិមួយរស់វើក ហើយកំពុងតែលួចលាស់តាមកំរិតលូតលាស់ និងជឿនលឿនរបស់សេដ្ឋកិច្ចតិចនិចនិងបញ្ញារបស់មនុស្សនេះឯង	null	បានជាគេនិយាយថា សីលញាណជាសត្តិមួយមិននឹងថ្កល់ទេ ព្រោះថាដោយសារការជឿនលឿនផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច តិចនិចនិងបញ្ញារបស់មនុស្សជាតិធ្វើអោយសីលញាណក្លាយជាសត្តិមួយរស់វើក ហើយកំពុងតែលួចលាស់តាមកំរិតលូតលាស់ និងជឿនលឿនរបស់សេដ្ឋកិច្ចតិចនិចនិងបញ្ញារបស់មនុស្សនេះឯង	ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េន ិយ ាយ ថា Ġ សី ល ញ ា ណ ជា ស ត្តិ មួយ ម ិន នឹង ថ ្ក ល់ Ġ	25	បាន ជា គ េន ិយ ាយ ថា Ġ សី ល ញ ា ណ ជា ស ត្តិ មួយ ម ិន នឹង ថ ្ក ល់ ទេ Ġ ព្រ ោះ ថា ដោយ សារ ការ ជឿនលឿន ផ្ ន ែក សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ តិ ច និ ច និង ប ញ្ញា រ ប ស់ ម នុ ស្ស ជាតិ ធ ្វ ើ អោយ សី ល ញ ា ណ ក្លា យ ជា ស ត្តិ មួយ រស់ វ ើក Ġ ហើយ កំ ពុ ង តែ ល ួច លាស់ តា មក ំ រិ ត ល ូត លាស់ Ġ និង ជឿនលឿន រ ប ស់ សេ ដ្ឋ កិច្ច តិ ច និ ច និង ប ញ្ញា រ ប ស់ ម នុ ស្ស នេះ ឯ ង	108	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េន ិយ ាយ ថា ▁សីល ញ ា ណ ជា ស ត្តិ មួយ ម ិន នឹង ថ ្ក ល់ ▁	24	▁បានជា គ េន ិយ ាយ ថា ▁សីល ញ ា ណ ជា ស ត្តិ មួយ ម ិន នឹង ថ ្ក ល់ ទេ ▁ព្រោះថា ដោយ សារ ការ ជឿនលឿន ផ្ ន ែក សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁តិច ន ិច និង ប ញ្ញា រ ប ស់ ម នុ ស្ស ជាតិ ធ ្វ ើ អោយ សី ល ញ ា ណ ក្លា យ ជា ស ត្តិ មួយ រស់ វ ើក ▁ហើយ ក ំព ុង ត ែល ួច លាស់ តា មក ំ រ ិត ល ូត លាស់ ▁និង ជឿនលឿន រ ប ស់ សេ ដ្ឋ កិច្ច ត ិច ន ិច និង ប ញ្ញា រ ប ស់ ម នុ ស្ស នេះ ឯ ង	103
ហេតុអ្វីបានជាគេនិយាយថា ការកែប្រែមិត្តភក្តិឱ្យប្រាសចាកអំពើអាវាសែ ជាសកម្មភាពចូលរួមអភិវឌ្ឍសង្គមជាតិ	null	បានជាគេនិយាយថា ការកែប្រែមិត្តភក្តិឱ្យប្រាសចាកអំពើអាវាសែ ជាសកម្មភាពចូលរួមអភិវឌ្ឍសង្គមជាតិព្រោះវាបានចូលរួមចំណែកកាត់បន្ថយ និងបំបាត់អំពើអសកម្ម អសុវត្ថិភាព អសន្តិសុខក្នុងសង្គមដើម្បីឱ្យជននោះក្លាយខ្លួនជាធនធានមនុស្សល្អក្នុងសង្គម សង្គមជាតិយើងបច្ចុប្បន្ននេះត្រូវការណាស់នូវធនធានមនុស្សដើម្បីបម្រើសង្គមជាតិអ្នកទាំងនោះជាសសរទ្រូង ឬជាទំពាំងស្នងឫស្សីជួយពួកគេឱ្យចំណេញប្រាក់កាស ពេលវេលា កម្លាំងកាយ ចិត្ត អនាគតភ្លឺស្វាងត្រចះត្រចង់ជួយកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រក្នុងសង្គម	null	បានជាគេនិយាយថា ការកែប្រែមិត្តភក្តិឱ្យប្រាសចាកអំពើអាវាសែ ជាសកម្មភាពចូលរួមអភិវឌ្ឍសង្គមជាតិព្រោះវាបានចូលរួមចំណែកកាត់បន្ថយ និងបំបាត់អំពើអសកម្ម អសុវត្ថិភាព អសន្តិសុខក្នុងសង្គមដើម្បីឱ្យជននោះក្លាយខ្លួនជាធនធានមនុស្សល្អក្នុងសង្គម សង្គមជាតិយើងបច្ចុប្បន្ននេះត្រូវការណាស់នូវធនធានមនុស្សដើម្បីបម្រើសង្គមជាតិអ្នកទាំងនោះជាសសរទ្រូង ឬជាទំពាំងស្នងឫស្សីជួយពួកគេឱ្យចំណេញប្រាក់កាស ពេលវេលា កម្លាំងកាយ ចិត្ត អនាគតភ្លឺស្វាងត្រចះត្រចង់ជួយកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រក្នុងសង្គម	ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េន ិយ ាយ ថា Ġ ការ ក ែប ្រ ែម ិត្ត ភ ក្ត ិ ឱ្យ ប្រា ស ច ាក អ ំព ើ អា វា ស ែ Ġ ជា ស កម្ម ភាព ចូល រួម អភិវឌ្ឍ សង ្ គម ជាតិ Ġ	42	បាន ជា គ េ âĢĭ និ យា យ ថា Ġ ការ ក ែប ្រ ែម ិត្ត ភ ក្ត ិ ឱ្យ ប្រា ស ច ាក អ ំព ើ អា វា ស ែ Ġ ជា ស កម្ម ភាព ចូល រួម អភិវឌ្ឍ សង ្ គម ជាតិ ព្រ ោះ វា បាន ចូលរួមចំណែក កាត់ បន្ថយ Ġ និង ប ំ បា ត់ អ ំព ើ អ ស កម្ម Ġ អ សុ វ ត្ថ ិ ភាព Ġ អ ស ន្ត ិស ុ ខ ក្នុង សង ្ គម ដើម ្ប ី ឱ្យ ជន ន ោះ ក្លា យ ខ្លួន ជា ធ ន ធាន ម នុ ស្ស ល្អ ក្នុង សង ្ គម Ġ សង ្ គម ជាតិ យ ើង ប ច្ច ុប ្ប ន្ន នេះ ត្រូវ ការ ណា ស់ ន ូវ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស ដើម ្ប ី ប ម្រ ើស ង្គ ម ជាតិ អ្នក ទ ាំង ន ោះ ជា ស ស រ ទ្រ ូង Ġ ឬ ជា ទំ ពា ំ ង ស្ន ង ឫ ស្ស ី ជ ួយ ព ួ ក គ េ ឱ្យ ចំ ណេ ញ ប្រា ក់ កាស Ġ ពេល វេ លា Ġ ក ម្ល ាំង កាយ Ġ ចិត្ត Ġ អ នា គ ត ភ្ល ឺ ស្ វា ង ត្រ ច ះ ត្រ ច ង់ ជ ួយ កាត់ បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ ក្នុង សង ្ គម	200	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េន ិយ ាយ ថា ▁ការក ែ ប្រ ែម ិត្ត ភ ក ្តិ ឱ្យ ប្រា ស ច ាក អ ំព ើ អា វា ស ែ ▁ជា ស កម្ម ភាព ចូល រួម អភិវឌ្ឍ ស ង្គ ម ជាតិ ▁	41	▁បានជា គ េ ▁និយាយ ថា ▁ការក ែ ប្រ ែម ិត្ត ភ ក ្តិ ឱ្យ ប្រា ស ច ាក អ ំព ើ អា វា ស ែ ▁ជា ស កម្ម ភាព ចូល រួម អភិវឌ្ឍ ស ង្គ ម ជាតិ ព្រ ោះ វា បាន ចូលរួមចំណែក កាត់ បន្ថយ ▁និង ប ំ ប ាត់ អ ំព ើ អ ស កម្ម ▁អ សុ វ ត្ថ ិ ភាព ▁អស ន្ត ិ សុខ ក្នុង ស ង្គ ម ដើម ្ប ី ឱ្យ ជន ន ោះ ក្លា យ ខ្លួន ជា ធ ន ធាន ម នុ ស្ស ល្អ ក្នុង ស ង្គ ម ▁សង្គមជាតិ យ ើង ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន នេះ ត្រូវ ការ ណ ាស់ ន ូវ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស ដើម ្ប ី ប ម្រ ើស ង្គ ម ជាតិ អ្នក ទ ាំង ន ោះ ជា ស ស រ ទ្រ ូង ▁ឬ ជា ទ ំព ាំង ស្ន ង ឫ ស្ស ី ជ ួយ ព ួ ក គ េ ឱ្យ ច ំណ េញ ប្រ ាក់ កាស ▁ពេលវេលា ▁កម្លាំង កាយ ▁ចិត្ត ▁អនាគត ភ្ល ឺ ស ្វា ង ត្រ ច ះ ត្រ ច ង់ ជ ួយ កាត់ បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ ក្នុង ស ង្គ ម	183
តើនៅក្នុងរបបរាជានិយម របបគ្រប់គ្រងមានប៉ុន្មានទម្រង់ អ្វីខ្លះ	null	នៅក្នុងរបបរាជានិយមគ្រប់គ្របមានបីទម្រងដូចខាងក្រោមៈរាជានិយមផ្តាច់ការរាជានិយមអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញរាជានិយមអាស្រ័យសភា	null	នៅក្នុងរបបរាជានិយមគ្រប់គ្របមានបីទម្រងដូចខាងក្រោមៈរាជានិយមផ្តាច់ការរាជានិយមអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញរាជានិយមអាស្រ័យសភា	ត ើន ៅ ក្នុង រ ប បរ ា ជា និយម Ġ រ ប ប គ្រ ប់ គ្រ ង មាន ប៉ ុន ្ម ាន ទ ម្រ ង់ Ġ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	30	នៅ ក្នុង រ ប បរ ា ជា និយម គ្រ ប់ គ្រ ប មាន បី ទ ម្រ ង ដូច ខា ង ក្រោម ៈ រាជ ាន ិយ ម ផ្ តា ច ់ ការ រាជ ាន ិយ ម អា ស្រ ័យ រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ រាជ ាន ិយ ម អា ស្រ ័យ ស ភា	51	▁តើ នៅ ក្នុង រ ប ប រាជ ា និយម ▁របប គ្រ ប់ គ្រ ង មាន ប៉ ុន ្ មាន ទ ម្រ ង់ ▁អ្វី ខ្ ល ះ ▁	26	▁នៅក្នុង រ ប ប រាជ ា និយម គ្រ ប់ គ្រ ប មាន បី ទ ម្រ ង ដូច ខា ង ក្រោម ៈ រាជ ា និយម ផ្ ត ាច់ ការ រាជ ា និយម អា ស្រ ័យ រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ រាជ ា និយម អា ស្រ ័យ ស ភា	46
តើតុលាការខ្មែរក្រហមមានតួនាទីនិងទិសដៅដូចម្តេច	null	តុលាការខ្មែរក្រហម មានតួនាទី និងទិសដៅរកយុត្តិធម៍ឲ្យជនរងគ្រោះផ្សះផ្សាយជាតិ និងទប់ស្កាត់របបខ្មែរក្រហម	null	តុលាការខ្មែរក្រហម មានតួនាទី និងទិសដៅរកយុត្តិធម៍ឲ្យជនរងគ្រោះផ្សះផ្សាយជាតិ និងទប់ស្កាត់របបខ្មែរក្រហម	ត ើត ុល ាក ារ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម មាន ត ួន ា ទី និង ទិ ស ដ ៅ ដូច ម្ ត េច Ġ	25	ត ុល ាក ារ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម Ġ មាន âĢĭ ត ួន ា ទី Ġ និង ទិ ស ដ ៅ រក យុត្តិ ធម ៍ ឲ្យ ជន រ ង គ្រ ោះ ផ្ ស ះ ផ្សាយ ជាតិ Ġ និង ទ ប់ ស្ កាត់ រ ប ប ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម	49	▁តើ ត ុល ា ការ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម មាន ត ួ នាទី និង ទិ ស ដ ៅ ដូច ម ្ត េច ▁	24	▁តុលាការ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ▁មាន ▁តួនាទី ▁និង ទិ ស ដ ៅ រក យុត្តិ ធម ៍ ឲ្យ ជន រ ង គ្រ ោះ ផ្ ស ះ ផ្សាយ ជាតិ ▁និង ទ ប់ ស្ កាត់ រ ប ប ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម	43
ចូររៀបរាប់ពីកត្តាចម្បងនៃការផ្លាស់ប្តូរបរិស្ថាន	null	កត្តាចម្បងនៃការផ្ទាល់ប្តូរបរិស្ថាន មានកត្តាធម្មជាតិ បរិស្ថានធម្មជាតិគឺ ជាភាវៈមានជិវីតនិងគ្មានជីវីត ភាវៈទាំងអស់នេះមានអំពើលើគ្នាទៅវិញទៅមក ឧទាហរណ៍ បើកម្តៅកើនឡើងនោះប្រភេទសារពាង្គកាយដែលមិនអាចទ្រាំនិងកម្តៅបានវាអាចស្លាប់ ធ្វើឲ្យតុល្យភាពនៃស្ថានប្រព័ន្ធត្រូវខូចខាត ជាក់ស្តែង តាមរយៈប្រវត្តិធរណីកាលមនុស្សមិនទាន់ចាប់កំណើត ប្រភេទភាវៈរស់មួយចំនួនបានបាត់បង់ ឬ វិនាសផុតពូជរួចទៅហើយ កត្តាមនុស្ស ការវិវត្តរបស់មនុស្សរហូតដល់ការចាប់ផ្តើមធ្វើកសិកម្មចំនួនមនុស្សកើនពីតិចមកច្រើន អ្នកប្រមូលផលនិងអ្នកប្រមាញ់មានចំនួនច្រើនជាងអ្នកធ្វើកសិកម្ម ការរីកចម្រើនផ្នែកសុខាភិបាល និងការជឿនលឿនផ្នែកកសិកម្ម នាំឲ្យការផលិតស្បៀងកាន់តែកើនឡើងអត្រាមនុស្សកាន់តែខ្ពស់ នាំឲ្យតម្រូវការកាន់តែច្រើនថែមទៀត	null	កត្តាចម្បងនៃការផ្ទាល់ប្តូរបរិស្ថាន មានកត្តាធម្មជាតិ បរិស្ថានធម្មជាតិគឺ ជាភាវៈមានជិវីតនិងគ្មានជីវីត ភាវៈទាំងអស់នេះមានអំពើលើគ្នាទៅវិញទៅមក ឧទាហរណ៍ បើកម្តៅកើនឡើងនោះប្រភេទសារពាង្គកាយដែលមិនអាចទ្រាំនិងកម្តៅបានវាអាចស្លាប់ ធ្វើឲ្យតុល្យភាពនៃស្ថានប្រព័ន្ធត្រូវខូចខាត ជាក់ស្តែង តាមរយៈប្រវត្តិធរណីកាលមនុស្សមិនទាន់ចាប់កំណើត ប្រភេទភាវៈរស់មួយចំនួនបានបាត់បង់ ឬ វិនាសផុតពូជរួចទៅហើយ កត្តាមនុស្ស ការវិវត្តរបស់មនុស្សរហូតដល់ការចាប់ផ្តើមធ្វើកសិកម្មចំនួនមនុស្សកើនពីតិចមកច្រើន អ្នកប្រមូលផលនិងអ្នកប្រមាញ់មានចំនួនច្រើនជាងអ្នកធ្វើកសិកម្ម ការរីកចម្រើនផ្នែកសុខាភិបាល និងការជឿនលឿនផ្នែកកសិកម្ម នាំឲ្យការផលិតស្បៀងកាន់តែកើនឡើងអត្រាមនុស្សកាន់តែខ្ពស់ នាំឲ្យតម្រូវការកាន់តែច្រើនថែមទៀត	ច ូរ រ ៀប រា ប់ ពី ក ត្ត ា ច ម្ បង នៃ ការ ផ្ល ាស់ ប្ តូ រ បរ ិស ្ថ ាន Ġ	24	ក ត្ត ា ច ម្ បង នៃ ការ ផ្ ទ ាល់ ប្ តូ រ បរ ិស ្ថ ាន Ġ មាន ក ត្ត ា ធម្ម ជាតិ Ġ បរ ិស ្ថ ាន ធម្ម ជាតិ គ ឺ Ġ ជា ភា វៈ មាន ជ ិ វី ត និង គ ្ម ាន ជីវ ីត Ġ ភា វៈ ទ ាំង អ ស់ នេះ មាន អ ំព ើ លើ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក Ġ ឧ ទ ា ហ រណ ៍ Ġ ប ើក ម្ ត ៅ ក ើន ឡើង ន ោះ ប្រ ភ េ ទ សារ ពា ង្គ កាយ ដ ែល ម ិន អា ច ទ្រ ាំ និង ក ម្ ត ៅ បាន វា អា ច ស្លាប់ Ġ ធ ្វ ើ ឲ្យ ត ុល ្យ ភាព នៃ ស្ថាន ប្រ ព ័ន ្ ធ ត្រូវ ខ ូច ខា ត Ġ ជា ក់ ស្ត ែង Ġ តា ម រយ ៈ ប្រ វត្ត ិ ធរ ណី កាល ម នុ ស្ស ម ិន ទាន ់ ច ាប់ កំ ណ ើត Ġ ប្រ ភ េ ទ ភា វៈ រស់ មួយ ចំ ន ួន បាន បា ត់ បង់ Ġ ឬ Ġ វិ នា ស ផ ុត ព ូ ជ រ ួច ទៅ ហើយ Ġ ក ត្ត ាម នុ ស្ស Ġ ការ វិ វត្ត រ ប ស់ ម នុ ស្ស រ ហ ូត ដល់ ការ ច ាប់ ផ្ ត ើម ធ ្វ ើក សិ កម្ម ចំ ន ួន ម នុ ស្ស ក ើន ពី តិ ច មក ច្ រ ើន Ġ អ្នក ប្រ ម ូល ផល និង អ្នក ប្រ មា ញ ់ មាន ចំ ន ួន ច្ រ ើន ជា ង អ្នក ធ ្វ ើក សិ កម្ម Ġ ការ រី ក ចម្រ ើន ផ្ ន ែក សុខ ា ភិ បាល Ġ និង ការ ជឿនលឿន ផ្ ន ែក ក សិ កម្ម Ġ នាំ ឲ្យ ការ ផល ិត ស្ ប ៀង កាន់ តែ ក ើន ឡើង អ ត្រា ម នុ ស្ស កាន់ តែ ខ្ ព ស់ Ġ នាំ ឲ្យ âĢĭ ត ម្រ ូវ ការ កាន់ តែ ច្ រ ើន ថ ែម ទៀត	307	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ពី ក ត្ត ា ច ម្ បង នៃ ការ ផ្ល ាស់ ប ្ត ូរ ប រិ ស្ថាន ▁	22	▁កត្តា ច ម្ បង នៃ ការ ផ្ ទ ាល់ ប ្ត ូរ ប រិ ស្ថាន ▁មាន ក ត្ត ា ធម្ម ជាតិ ▁បរិស្ថាន ធម្ម ជាតិ គ ឺ ▁ជា ភា វៈ មាន ជ ិ វី ត និង គ ្ មាន ជីវ ីត ▁ភា វៈ ទ ាំង អ ស់ នេះ មាន អ ំព ើ លើ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក ▁ឧទាហរណ៍ ▁បើក ម ្ត ៅ ក ើន ឡើង ន ោះ ប្រ ភ េ ទ សារ ពា ង្គ កាយ ដ ែល ម ិន អា ច ទ្រ ាំ និង ក ម ្ត ៅ បាន វា អា ច ស្លាប់ ▁ធ្វើឲ្យ ត ុល ្យ ភាព នៃ ស្ថាន ប្រ ព ័ ន្ធ ត្រូវ ខ ូច ខា ត ▁ជាក់ស្តែង ▁តាមរយៈ ប្រ វ ត្តិ ធរ ណី កាល ម នុ ស្ស ម ិន ទ ាន់ ច ាប់ ក ំណ ើត ▁ប្រភេទ ភា វៈ រស់ មួយ ចំ ន ួន បាន ប ាត់ បង់ ▁ឬ ▁វិ នា ស ផ ុត ព ូ ជ រ ួច ទៅ ហើយ ▁កត្តា ម នុ ស្ស ▁ការ វិ វត្ត រ ប ស់ ម នុ ស្ស រ ហ ូត ដល់ ការ ច ាប់ ផ្ ត ើម ធ ្វ ើក សិ កម្ម ចំ ន ួន ម នុ ស្ស ក ើន ពី ត ិច មក ច ្រ ើន ▁អ្នក ប្រ ម ូល ផល និង អ្នក ប្រ ម ាញ់ មាន ចំ ន ួន ច ្រ ើន ជា ង អ្នក ធ ្វ ើក សិ កម្ម ▁ការរីកចម្រើន ផ្ ន ែក សុខ ា ភិ បាល ▁និង ការ ជឿនលឿន ផ្ ន ែក ក សិ កម្ម ▁នាំឲ្យ ការ ផល ិត ស ្ប ៀង កាន់ ត ែក ើន ឡើង អ ត្រា ម នុ ស្ស កាន់ តែ ខ្ ព ស់ ▁នាំឲ្យ ▁តម្រូវការ កាន់ តែ ច ្រ ើន ថ ែម ទៀត	271
តើចលនាកាកបាទក្រហម អឌ្ឍចន្ទក្រហមអន្តរជាតិមានអ្វីខ្លះ	null	ចលនាកាកបាទប្រហមអឌ្ឍក្រហមអន្តរជាតិមានគណៈកម្មាធិការអន្តរជាតិ កាកបាទក្រហមសហព័ន្ធអន្តរជាតិនៃសមាគមកាកបាទក្រហម អឌ្ឍចន្ទក្រហមសមាគមនជាតិ នៃបណ្តាប្រទេសលើពិភព	null	ចលនាកាកបាទប្រហមអឌ្ឍក្រហមអន្តរជាតិមានគណៈកម្មាធិការអន្តរជាតិ កាកបាទក្រហមសហព័ន្ធអន្តរជាតិនៃសមាគមកាកបាទក្រហម អឌ្ឍចន្ទក្រហមសមាគមនជាតិ នៃបណ្តាប្រទេសលើពិភព	ត ើ ច ល នា កា ក បាទ ក្រ ហ ម Ġ អ ឌ ្ឍ ច ន្ទ ក្រ ហ ម អ ន្ត រ ជាតិ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	29	ច ល នា កា ក បាទ ប្រ ហ ម អ ឌ ្ឍ ក្រ ហ ម អ ន្ត រ ជាតិ មាន គ ណៈ កម្ម ា ធិ ការ អ ន្ត រ ជាតិ Ġ កា ក បាទ ក្រ ហ ម ស ហ ព ័ន ្ ធ អ ន្ត រ ជាតិ នៃ សម ា គម កា ក បាទ ក្រ ហ ម Ġ អ ឌ ្ឍ ច ន្ទ ក្រ ហ ម សម ា គម ន ជាតិ Ġ នៃ បណ្ត ាប ្រ ទេស លើ ពិ ភព	77	▁តើ ច ល នា កា ក បាទ ក្រ ហ ម ▁អ ឌ ្ឍ ច ន្ទ ក្រ ហ ម អ ន្ត រ ជាតិ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	28	▁ចលនា កា ក បាទ ប្រ ហ ម អ ឌ ្ឍ ក្រ ហ ម អ ន្ត រ ជាតិ មាន គ ណៈ កម្ម ា ធិ ការ អ ន្ត រ ជាតិ ▁កាកបាទ ក្រ ហ ម ស ហ ព ័ ន្ធ អ ន្ត រ ជាតិ នៃ ស មា គម កា ក បាទ ក្រ ហ ម ▁អ ឌ ្ឍ ច ន្ទ ក្រ ហ ម ស មា គម ន ជាតិ ▁នៃ បណ្ត ា ប្រ ទេស លើ ពិ ភព	72
តើកិច្ចព្រមព្រៀងបារាំងខ្មែរឆ្នាំ១៩៤៩មានអត្ដន័យដូចម្តេច	null	កិច្ចព្រមព្រៀងបារាំងខ្មែរឆ្នាំ ១៩៤៩ មានអត្ថន័យថាព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាជារដ្ឋឯករាជ្យមួយស្ថិតនៅក្នុងសហព័ន្ធឥណ្ឌូចិនបារាំង	null	កិច្ចព្រមព្រៀងបារាំងខ្មែរឆ្នាំ ១៩៤៩ មានអត្ថន័យថាព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាជារដ្ឋឯករាជ្យមួយស្ថិតនៅក្នុងសហព័ន្ធឥណ្ឌូចិនបារាំង	ត ើក ិច ្ច ព្រមព្រៀង បា រា ំ ង ខ្ ម ែរ ឆ្នាំ ១៩ ៤ ៩ មាន អ ត ្ ដ ន ័យ ដូច ម្ ត េច Ġ	27	កិច្ច ព្រមព្រៀង បា រា ំ ង ខ្ ម ែរ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៤ ៩ Ġ មាន អ ត្ថ ន ័យ ថា ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ជា រដ្ឋ ឯក រាជ ្យ មួយ ស្ ថ ិត នៅ ក្នុង ស ហ ព ័ន ្ ធ ឥ ណ្ឌ ូច ិន បា រា ំ ង	55	▁តើ កិច្ច ព្រមព្រៀង ប ារ ាំង ខ្ ម ែរ ឆ្នាំ ១ ៩៤ ៩ មាន អ ត ្ ដ ន ័យ ដូច ម ្ត េច ▁	24	▁កិច្ចព្រមព្រៀង ប ារ ាំង ខ្ ម ែរ ឆ្នាំ ▁១៩ ៤ ៩ ▁មាន អ ត្ថ ន ័យ ថា ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ជា រដ្ឋ ឯក រាជ ្យ មួយ ស ្ថ ិត នៅ ក្នុង ស ហ ព ័ ន្ធ ឥ ណ្ឌ ូច ិន ប ារ ាំង	51
តើមានអំពើអមនុស្សធម៌អ្វីខ្លះ ដែលពូកខ្មែរក្រហមបានធ្វើមកលើប្រជាជនកម្ពុជា	null	អំពើអមនុស្សធម៌របស់ពួកខ្មែរក្រហមមាន អោយធ្វើការជាទម្ងន់ពី១២ម៉ោងថ្ងៃហូបមិនគ្រប់គ្រាន់គ្មានថ្នាំព្យានបាលបំបិទសេរីភាពក្នុងជីវភាពរស់នៅចាប់ដាក់គុក ធ្វើទារុណកម្ម កាប់សម្លាប់ដោយគ្មានការជំនំជំរះក្តីកំវេចវត្តអារាម និងវប្បធម៍ប្រជាជនរស់នៅក្នុងគុកឥតជញ្ជាំង	null	អំពើអមនុស្សធម៌របស់ពួកខ្មែរក្រហមមាន អោយធ្វើការជាទម្ងន់ពី១២ម៉ោងថ្ងៃហូបមិនគ្រប់គ្រាន់គ្មានថ្នាំព្យានបាលបំបិទសេរីភាពក្នុងជីវភាពរស់នៅចាប់ដាក់គុក ធ្វើទារុណកម្ម កាប់សម្លាប់ដោយគ្មានការជំនំជំរះក្តីកំវេចវត្តអារាម និងវប្បធម៍ប្រជាជនរស់នៅក្នុងគុកឥតជញ្ជាំង	ត ើម ាន អ ំព ើ អ ម នុ ស្ស ធម៌ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ដ ែល ព ូក ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម បាន ធ ្វ ើម ក លើ ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា Ġ	39	អ ំព ើ អ ម នុ ស្ស ធម៌ រ ប ស់ ព ួ ក ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម មាន Ġ អោយ ធ ្វ ើក ារ ជា ទ ម្ ង ន់ ពី ១ ២ ម៉ ោង ថ ្ង ៃ ហ ូប ម ិន គ្រ ប់ គ្រ ាន់ គ ្ម ាន ថ្ន ាំ ព្យា ន បាល ប ំ ប ិ ទ សេ រី ភាព ក្នុង ជីវ ភាព រស់ âĢĭ នៅ ច ាប់ ដា ក់ គ ុក Ġ ធ ្វ ើ ទ ារ ុ ណ កម្ម Ġ កា ប់ សម ្លា ប់ ដោយ គ ្ម ាន ការ ជំ ន ំ ជំ រ ះ ក្តី កំ វេ ច វត្ត អា រា ម Ġ និង វ ប្ប ធម ៍ ប្រ ជា ជន រស់ នៅ ក្នុង គ ុក ឥ ត ជ ញ្ជ ាំង	124	▁តើ មាន អ ំព ើ អ ម នុ ស្ស ធម៌ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ដែល ព ូក ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម បាន ធ ្វ ើម ក លើ ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា ▁	37	▁អំពើ អ ម នុ ស្ស ធម៌ រ ប ស់ ព ួ ក ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម មាន ▁អោយ ធ ្វ ើ ការ ជា ទ ម្ ង ន់ ពី ១ ២ ម៉ ោង ថ ្ង ៃ ហ ូប ម ិន គ្រ ប់ គ្រ ាន់ គ ្ មាន ថ្ន ាំ ព្យា ន បាល ប ំ ប ិ ទ សេ រី ភាព ក្នុង ជីវ ភាព រស់ ▁នៅ ច ាប់ ដ ាក់ គ ុក ▁ធ្វើ ទ ា រុណ កម្ម ▁កាប់ ស ម្ល ាប់ ដោយ គ ្ មាន ការ ជំ ន ំ ជំ រ ះ ក្តី កំ វ េច វត្ត អា រ ាម ▁និង វ ប្ប ធម ៍ ប្រ ជា ជន រស់ នៅ ក្នុង គ ុក ឥ ត ជ ញ្ជ ាំង	118
ហេតុអ្វីបានជាបង្កើតស្ថាប័នអន្តរជាតិថ្មី គឺអង្គការសហប្រជាជាតិ ហើយរំលាយស្ថាប័នអន្តរជាតិចាស់ គឺសង្គមប្រជាជាតិនៅក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី២	null	បានជាបង្កើតស្ថាប័នអន្តរជាតិថ្មី គឺអង្គការសហប្រជាជាតិ ព្រោះ សង្គមប្រជាជាតិអនុវត្តការងារគ្មានប្រសិទ្ធិភាព ធ្វើឲ្យសង្គ្រាមលោកលើកទី២ផ្ទុះឡើងសង្គមប្រជាជាតិគ្មានកម្លាំងទ័ពដាក់ពង្រាយសម្រាប់រក្សាសន្តិភាពសង្គមប្រជាជាតិគ្មានថវិកាសម្រាប់ទ្រទ្រង់បេសកម្មប្រទេសមហាអំណាចពុំបានជួយជ្រោមជ្រែងអង្គការនេះឡើយ ព្រោះគិតតែពីប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រជាជាតិនានាចង់បានសន្តិភាព	null	បានជាបង្កើតស្ថាប័នអន្តរជាតិថ្មី គឺអង្គការសហប្រជាជាតិ ព្រោះ សង្គមប្រជាជាតិអនុវត្តការងារគ្មានប្រសិទ្ធិភាព ធ្វើឲ្យសង្គ្រាមលោកលើកទី២ផ្ទុះឡើងសង្គមប្រជាជាតិគ្មានកម្លាំងទ័ពដាក់ពង្រាយសម្រាប់រក្សាសន្តិភាពសង្គមប្រជាជាតិគ្មានថវិកាសម្រាប់ទ្រទ្រង់បេសកម្មប្រទេសមហាអំណាចពុំបានជួយជ្រោមជ្រែងអង្គការនេះឡើយ ព្រោះគិតតែពីប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រជាជាតិនានាចង់បានសន្តិភាព	ហេតុ អ ្វី បាន ជា បង ្ក ើត ស្ ថា ប ័ន អ ន្ត រ ជាតិ ថ ្ម ី Ġ គ ឺ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ Ġ ហើយ រំ លា យ ស្ ថា ប ័ន អ ន្ត រ ជាតិ ច ាស់ Ġ គ ឺ សង ្ គម ប្រ ជា ជាតិ នៅ ក្រ ោយ សង ្ គ្រ ាម លោក លើក ទី ២ Ġ	61	បាន ជា បង ្ក ើត ស្ ថា ប ័ន អ ន្ត រ ជាតិ ថ ្ម ី Ġ គ ឺ អង្គ ការ ស ហ âĢĭ ប្រ ជា ជាតិ Ġ ព្រ ោះ Ġ សង ្ គម ប្រ ជា ជាតិ អនុ វត្ត ការងារ គ ្ម ាន ប្រ សិ ទ្ធិ ភាព Ġ ធ ្វ ើ ឲ្យ សង ្ គ្រ ាម លោក លើក ទី ២ ផ្ទុះឡើង សង ្ គម ប្រ ជា ជាតិ គ ្ម ាន ក ម្ល ាំង ទ ័ ព ដា ក់ ព ង ្រា យ សម ្រា âĢĭ ប់ រក ្សា ស ន្ត ិ ភាព សង ្ គម âĢĭ ប្រ ជា ជាតិ គ ្ម ាន ថ វិ កាស ម្រ ាប់ ទ្រ ទ្រ ង់ ប េស កម្ម ប្រ ទេស ម ហា អ ំណ ា ច ពុ ំ បាន ជ ួយ ជ្រ ោម ជ្រ ែង អ âĢĭ ង្គ ការ នេះ ឡ ើយ âĢĭ Ġ ព្រ ោះ គ ិត តែ ពី ប្រ យោ ជន ៍ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក Ġ ប្រ ជា ជាតិ នា នា ច ង់ បាន ស ន្ត ិ ភាព	161	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប ង្ក ើត ស្ ថា ប ័ន អ ន្ត រ ជាតិ ថ ្ម ី ▁គឺ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ▁ហើយ រំ ល ាយ ស្ ថា ប ័ន អ ន្ត រ ជាតិ ច ាស់ ▁គឺ ស ង្គ ម ប្រ ជា ជាតិ នៅ ក្រ ោយ ស ង្គ ្រា ម លោក លើក ទី ២ ▁	59	▁បានជា ប ង្ក ើត ស្ ថា ប ័ន អ ន្ត រ ជាតិ ថ ្ម ី ▁គឺ អង្គ ការ ស ហ ▁ប្រជាជាតិ ▁ព្រោះ ▁សង្គម ប្រ ជា ជាតិ អនុ វត្ត ការងារ គ ្ មាន ប្រ សិ ទ្ធិ ភាព ▁ធ្វើឲ្យ ស ង្គ ្រា ម លោក លើក ទី ២ ផ្ទុះឡើង ស ង្គ ម ប្រ ជា ជាតិ គ ្ មាន ក ម្ល ាំង ទ ័ ព ដ ាក់ ព ង ្រ ាយ សម ្រា ▁ ប់ រ ក្ស ាស ន្ត ិ ភាព ស ង្គ ម ▁ប្រជាជាតិ គ ្ មាន ថ វិ កាស ម្រ ាប់ ទ្រ ទ្រ ង់ ប េស កម្ម ប្រ ទេស ម ហា អ ំ ណា ច ព ុំ បាន ជ ួយ ជ្រ ោម ជ្រ ែង អ ▁ ង្គ ការ នេះ ឡ ើយ ▁ព្រោះ គ ិត តែ ពី ប្រ យោ ជ ន៍ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ▁ប្រជាជាតិ នា នា ច ង់ បាន ស ន្ត ិ ភាព	146
នៅក្រោយសង្រ្គាមលោកលើកទី២ ហេតុអ្វីបានជាប្រជាជនអាមេរិកកើនឡើងខ្លាំង	null	នៅក្រោយសង្រ្គាមលោកលើកទី២ ប្រជាជនអាមេរិកកើនឡើងខ្លាំង ព្រោះការហូរចូលប្រជាជនពីអឺរ៉ុបទៅកាន់អាមេរិក ដើម្បីសាងជីវភាពរបស់ពួកគេបានល្អ នៅឆ្នាំ១៩៤៥ ប្រជាជនអាមេរិកមានតែ ១៤០លាននាក់ ឆ្នាំ ១៩៦០កើនឡើងដល់ ១៨០លាន់នាក់ ឆ្នាំ១៩៧០លាននាក់ និងឆ្នាំ ១៩៨០ មាន ២០៨លាននាក់	null	នៅក្រោយសង្រ្គាមលោកលើកទី២ ប្រជាជនអាមេរិកកើនឡើងខ្លាំង ព្រោះការហូរចូលប្រជាជនពីអឺរ៉ុបទៅកាន់អាមេរិក ដើម្បីសាងជីវភាពរបស់ពួកគេបានល្អ នៅឆ្នាំ១៩៤៥ ប្រជាជនអាមេរិកមានតែ ១៤០លាននាក់ ឆ្នាំ ១៩៦០កើនឡើងដល់ ១៨០លាន់នាក់ ឆ្នាំ១៩៧០លាននាក់ និងឆ្នាំ ១៩៨០ មាន ២០៨លាននាក់	នៅ ក្រ ោយ សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ២ Ġ ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប្រ ជា ជន អា មេ រិក ក ើន ឡើង ខ្ លា ំ ង Ġ	30	នៅ ក្រ ោយ សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ២ Ġ ប្រ ជា ជន អា មេ រិក ក ើន ឡើង ខ្ លា ំ ង Ġ ព្រ ោះ ការ ហ ូរ ចូល ប្រ ជា ជន ពី អ ឺ រ៉ ុប ទៅ កាន់ អា មេ រិក Ġ ដើម ្ប ី សា ង ជីវ ភាព រ ប ស់ ព ួ ក គ េ បាន ល្អ Ġ នៅ ឆ្នាំ ១៩ ៤ ៥ Ġ ប្រ ជា ជន អា មេ រិក មាន តែ Ġ ១ ៤០ លាន នាក់ Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦០ ក ើន ឡើង ដល់ Ġ ១ ៨០ លាន ់ នាក់ Ġ ឆ្នាំ ១៩ ៧០ លាន នាក់ Ġ និង ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៨០ Ġ មាន Ġ ២០ ៨ លាន នាក់	104	▁នៅ ក្រ ោយ សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ២ ▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប្រ ជា ជន អា មេ រិក ក ើន ឡើង ខ្ ល ាំង ▁	29	▁នៅ ក្រ ោយ សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ២ ▁ប្រជាជន អា មេ រិក ក ើន ឡើង ខ្ ល ាំង ▁ព្រោះ ការ ហ ូរ ចូល ប្រ ជា ជន ពី អ ឺ រ៉ ុប ទៅ កាន់ អា មេ រិក ▁ដើម្បី សា ង ជីវ ភាព រ ប ស់ ព ួ ក គ េ បាន ល្អ ▁នៅ ឆ្នាំ ១ ៩៤ ៥ ▁ប្រជាជន អា មេ រិក មាន តែ ▁១ ៤០ លាន នាក់ ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៦០ ក ើន ឡើង ដល់ ▁១ ៨០ ល ាន់ នាក់ ▁ឆ្នាំ ១៩ ៧០ លាន នាក់ ▁និង ឆ្នាំ ▁១៩ ៨០ ▁មាន ▁២០ ៨ លាន នាក់	96
តើប្រព័ន្ធប្រសាទ មានប៉ុន្មានផ្នែក?អ្វីខ្លះ?	null	ប្រព័ន្ធប្រសាទ មាន ២ ផ្នែកគឺ មជ្ឈមណ្ឌលប្រសាទ និង បរិមណ្ឌលប្រសាទ	null	ប្រព័ន្ធប្រសាទ មាន ២ ផ្នែកគឺ មជ្ឈមណ្ឌលប្រសាទ និង បរិមណ្ឌលប្រសាទ	ត ើប ្រ ព ័ន ្ ធ ប្រ សា ទ Ġ មាន ប៉ ុន ្ម ាន ផ្ ន ែក ? អ ្វី ខ្ ល ះ ? Ġ	23	ប្រ ព ័ន ្ ធ ប្រ សា ទ Ġ មាន Ġ ២ Ġ ផ្ ន ែក គ ឺ Ġ ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល ប្រ សា ទ Ġ និង Ġ បរ ិម ណ្ឌ ល ប្រ សា ទ	32	▁តើ ប្រ ព ័ ន្ធ ប្រ សា ទ ▁មាន ប៉ ុន ្ មាន ផ្ ន ែក ? អ ្វី ខ្ ល ះ ? ▁	21	▁ប្រព័ន្ធ ប្រ សា ទ ▁មាន ▁២ ▁ផ្នែក គ ឺ ▁មជ្ឈមណ្ឌល ប្រ សា ទ ▁និង ▁បរិ ម ណ្ឌ ល ប្រ សា ទ	21
តើបាច់សរសៃនាំ របស់រុក្ខជាតិមានអ្វីខ្លះ?	null	បាច់សរសៃនាំ របស់រុក្ខជាតិមានពីរ ប្រភេទគឺ ស៊ីឡែមនិងផ្លូអែម	null	បាច់សរសៃនាំ របស់រុក្ខជាតិមានពីរ ប្រភេទគឺ ស៊ីឡែមនិងផ្លូអែម	ត ើប ាច់ ស រស ៃ នាំ Ġ រ ប ស់ រ ុក ្ខ ជាតិ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ? Ġ	20	បា ច ់ ស រស ៃ នាំ Ġ រ ប ស់ រ ុក ្ខ ជាតិ មាន ពី រ Ġ ប្រ ភ េ ទ គ ឺ Ġ ស៊ី ឡ ែម និង ផ្ល ូ អ ែម	31	▁តើ ប ាច់ ស រស ៃ នាំ ▁របស់ រ ុ ក្ខ ជាតិ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ? ▁	18	▁បាច់ ស រស ៃ នាំ ▁របស់ រ ុ ក្ខ ជាតិ មាន ពី រ ▁ប្រភេទ គ ឺ ▁ស៊ី ឡ ែម និង ផ្ល ូ អ ែម	24
នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៤ តើព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមានភូមិចំនួនប៉ុន្មាន	null	ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមានភូមិចំនួន១២៨៥៧	null	ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមានភូមិចំនួន១២៨៥៧	នៅ ក្នុង ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩៤ Ġ ត ើ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា មាន ភ ូម ិច ំ ន ួន ប៉ ុន ្ម ាន Ġ	29	ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា មាន ភ ូម ិច ំ ន ួន ១ ២ ៨ ៥ ៧	23	▁នៅក្នុង ឆ្នាំ ▁១៩ ៩៤ ▁តើ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា មាន ភ ូម ិច ំ ន ួន ប៉ ុន ្ មាន ▁	27	▁ព្រះរាជាណាចក្រ ក ម្ព ុ ជា មាន ភ ូម ិច ំ ន ួន ១ ២ ៨ ៥ ៧	17
អ្វីជាលទ្ធិបុគ្គលនិយម កើតឡើងក្នុងរាជ្យស្តេចអង្គណា	null	លទ្ធិបុគ្គលនិយម គឺជាលទ្ធិមួយដែលយកប្រាសាទកសាងរួមគ្នា មកឧទ្ទិសសម្រាប់មាតាបិតា ញាតិវង្សានុវង្ស មន្រ្តីនិងអ្នកមានគុណបំណច់ចំពោះស្តេចតែប៉ុណ្ណោះ លទ្ធិនេះកើតឡើងនៅក្នុងរាជ្យព្រះបាទឥន្រ្ទវម៌្មទី១	null	លទ្ធិបុគ្គលនិយម គឺជាលទ្ធិមួយដែលយកប្រាសាទកសាងរួមគ្នា មកឧទ្ទិសសម្រាប់មាតាបិតា ញាតិវង្សានុវង្ស មន្រ្តីនិងអ្នកមានគុណបំណច់ចំពោះស្តេចតែប៉ុណ្ណោះ លទ្ធិនេះកើតឡើងនៅក្នុងរាជ្យព្រះបាទឥន្រ្ទវម៌្មទី១	អ ្វី ជា ល ទ្ធិ ប ុ គ្គ ល និយម Ġ កើត ឡើង ក្នុង រាជ ្យ ស្ត េច អង្គ ណា Ġ	19	ល ទ្ធិ ប ុ គ្គ ល និយម Ġ គ ឺ ជា ល ទ្ធិ មួយ ដ ែល យក ប្រា សា ទ ក សា ង រួម គ្នា Ġ មក ឧ ទ្ទ ិស សម ្រា ប់ មា តា ប ិត ា Ġ ញ ាត ិ វង្ស ានុ វង្ស Ġ ម ន្ រ ្ត ីន ិ ង អ្នក មាន គុណ ប ំណ ច ់ ចំ ព ោះ ស្ត េច តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ Ġ ល ទ្ធិ នេះ កើត ឡើង នៅ ក្នុង រាជ ្យ ព្រ ះ បាទ ឥ ន្ រ ្ ទ វ ម ៌្ ម ទី១	88	▁អ្វី ជា ល ទ្ធិ ប ុ គ្គ ល និយម ▁កើតឡើង ក្នុង រាជ ្យ ស្ត េច អង្គ ណា ▁	17	▁លទ្ធិ ប ុ គ្គ ល និយម ▁គឺជា ល ទ្ធិ មួយ ដ ែល យក ប្រា សា ទ ក សា ង រួម គ្នា ▁មក ឧ ទ្ទ ិស ស ម្រ ាប់ មា តា ប ិត ា ▁ញាតិ វង្ស ានុ វង្ស ▁មន ្រ ្ត ី និង អ្នក មាន គុណ ប ំណ ច ់ ច ំព ោះ ស្ត េច តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ▁លទ្ធិ នេះ កើត ឡើង នៅ ក្នុង រាជ ្យ ព្រ ះ បាទ ឥ ន ្រ ្ ទ វ ម ៌្ ម ទី១	80
តើប្រភពបញ្ហារួមលើសកលលោកមានប៉ុន្មានហើយប្រភពបញ្ហានីមួយៗ មានអត្ថន័យដូចម្តេចខ្លះ	null	ប្រភពបញ្ហារួមលើសកលលោកមានដូចជា កំណើន និងទំហំសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកមិនស៊ីចង្វាក់ទៅនិងធនធានដែលផ្តល់ឲ្យនៅលើដីរីកចម្រើននៃបដិវត្តន៍វិទ្យាសាស្រ្ត និងបច្ចេកទេសកំណើនប្រជាជនទាមទារឲ្យមានការផ្គត់ផ្គង់ឩបភោគបរិភោគចំណាយថវិកាយ៉ាងច្រើនដើម្បីរត់ប្រណាំងសញ្វវុធយឺតយ៉ាវរបស់ស្ថាប័នអំណាចជាតិ ក្នុងការឆ្លើយតប និងរកវិធីដោះស្រាយ	null	ប្រភពបញ្ហារួមលើសកលលោកមានដូចជា កំណើន និងទំហំសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកមិនស៊ីចង្វាក់ទៅនិងធនធានដែលផ្តល់ឲ្យនៅលើដីរីកចម្រើននៃបដិវត្តន៍វិទ្យាសាស្រ្ត និងបច្ចេកទេសកំណើនប្រជាជនទាមទារឲ្យមានការផ្គត់ផ្គង់ឩបភោគបរិភោគចំណាយថវិកាយ៉ាងច្រើនដើម្បីរត់ប្រណាំងសញ្វវុធយឺតយ៉ាវរបស់ស្ថាប័នអំណាចជាតិ ក្នុងការឆ្លើយតប និងរកវិធីដោះស្រាយ	ត ើប ្រ ភព ប ញ ្ហ ារ ួ ម លើ ស ក ល លោក មាន ប៉ ុន ្ម ាន ហើយ ប្រ ភព ប ញ ្ហ ាន ី មួយ ៗ Ġ មាន អ ត្ថ ន ័យ ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ Ġ	42	ប្រ ភព ប ញ ្ហ ារ ួ ម លើ ស ក ល លោក មាន ដូច ជា Ġ កំ ណ ើន Ġ និង ទំ ហ ំ សេ ដ្ឋ កិច្ច ពិ ភព លោក ម ិន ស៊ី ច ង ្វា ក់ ទៅ និង ធ ន ធាន ដ ែល ផ្ ត ល់ ឲ្យ នៅ លើ ដ ី រី ក ចម្រ ើន នៃ ប ដ ិ វត្ត ន៍ វិទ្យា សា ស្រ ្ត Ġ និង ប ច្ច េក ទេស កំ ណ ើន ប្រ ជា ជន ទ ាម ទ ារ ឲ្យ មាន ការ ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង់ ឩ ប ភោគ បរ ិ ភោគ ចំ ណា យ ថ វិ កាយ ៉ ាង ច្ រ ើន ដើម ្ប ី រ ត់ ប្រ ណា ំ ង ស ញ ្វ វុធ យ ឺត យ៉ា វរ ប ស់ ស្ ថា ប ័ន អ ំណ ា ច ជាតិ Ġ ក្នុង ការ ឆ្ លើ យ ត ប Ġ និង រក វិ ធី ដ ោះ ស្រ ាយ	149	▁តើ ប្រ ភព ប ញ ្ហ ា រួម លើ ស ក ល លោក មាន ប៉ ុន ្ មាន ហើយ ប្រ ភព ប ញ ្ហ ាន ី មួយ ៗ ▁មាន អ ត្ថ ន ័យ ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁	40	▁ប្រភព ប ញ ្ហ ា រួម លើ ស ក ល លោក មាន ដូច ជា ▁កំណើន ▁និង ទំ ហ ំ សេ ដ្ឋ កិច្ច ពិ ភព លោក ម ិន ស៊ី ច ង ្វា ក់ ទៅ និង ធ ន ធាន ដ ែល ផ្ ត ល់ ឲ្យ នៅ លើ ដ ី រី ក ចម្រ ើន នៃ ប ដ ិ វត្ត ន៍ វិទ្យា សា ស្រ ្ត ▁និង ប ច្ច េក ទេស ក ំណ ើន ប្រ ជា ជន ទ ាម ទ ារ ឲ្យ មាន ការ ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង់ ឩ ប ភោគ ប រិ ភោគ ច ំណ ាយ ថ វ ិកា យ៉ាង ច ្រ ើន ដើម ្ប ី រ ត់ ប្រ ណ ាំង ស ញ ្វ វុធ យ ឺត យ៉ា វរ ប ស់ ស្ ថា ប ័ន អ ំ ណា ច ជាតិ ▁ក្នុង ការ ឆ្ ល ើយ ត ប ▁និង រក វិ ធី ដ ោះ ស្រ ាយ	143
តើខ្មែរក្រហមមានសកម្មភាពបែបណា ដើម្បីអូសទាញប្រជាជនខ្មែរឪ្យគាំទ្រគេ	null	ដើម្បីអូសទាញប្រជាជនខ្មែរឪ្យគាំទ្រ ខ្មែរក្រហមមានសកម្មភាពដូចជា ប្រមូលប្រជាជនឪ្យចូលរួមក្នុងចលនាតស៊ូផ្សព្វផ្សាយមនោគមវិជ្ជាដល់ពួកនិស្សិតនៅទីក្រុងប្រឆាំងជាមួយពួកមូលធនដែលពុករលួយថានឹងធ្វើឪ្យប្រជាជនមានភាពស្មើគ្នា គ្មានការកេងប្រវ័ញ្ចប្រើប្រាស់ប្រជាប្រិយភាពរបស់សម្ដេច សីហនុ	null	ដើម្បីអូសទាញប្រជាជនខ្មែរឪ្យគាំទ្រ ខ្មែរក្រហមមានសកម្មភាពដូចជា ប្រមូលប្រជាជនឪ្យចូលរួមក្នុងចលនាតស៊ូផ្សព្វផ្សាយមនោគមវិជ្ជាដល់ពួកនិស្សិតនៅទីក្រុងប្រឆាំងជាមួយពួកមូលធនដែលពុករលួយថានឹងធ្វើឪ្យប្រជាជនមានភាពស្មើគ្នា គ្មានការកេងប្រវ័ញ្ចប្រើប្រាស់ប្រជាប្រិយភាពរបស់សម្ដេច សីហនុ	ត ើ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម មាន ស កម្ម ភាព ប ែប ណា Ġ ដើម ្ប ី អូ ស ទ ាញ ប្រ ជា ជន ខ្ ម ែរ ឪ ្យ គ ាំ ទ្រ គ េ Ġ	35	ដើម ្ប ី អូ ស ទ ាញ ប្រ ជា ជន ខ្ ម ែរ ឪ ្យ គ ាំ ទ្រ Ġ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម មាន ស កម្ម ភាព ដូច ជា Ġ ប្រ ម ូល ប្រ ជា ជន ឪ ្យ ចូល រួម ក្នុង ច ល នា ត ស៊ូ ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ម ន ោ គម វិជ្ជា ដល់ ព ួ ក និ ស្ស ិត នៅ ទី ក្រុង ប្រ ឆ ាំង ជា មួយ ព ួ ក ម ូល ធ ន ដ ែល ពុ ករ ល ួយ ថា នឹង ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប្រ ជា ជន មាន ភាព ស្ម ើ គ្នា Ġ គ ្ម ាន ការ ក េង ប្រ វ ័ ញ្ច ប្រ ើប ្រា ស់ ប្រ ជា ប្រ ិយ ភាព រ ប ស់ សម ្ ដ េច Ġ សី ហ នុ ĠâĢĭ	127	▁តើ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម មាន ស កម្ម ភាព ប ែប ណា ▁ដើម្បី អូ ស ទ ាញ ប្រ ជា ជន ខ្ ម ែរ ឪ ្យ គ ាំ ទ្រ គ េ ▁	32	▁ដើម្បី អូ ស ទ ាញ ប្រ ជា ជន ខ្ ម ែរ ឪ ្យ គ ាំ ទ្រ ▁ខ្មែរ ក្រ ហ ម មាន ស កម្ម ភាព ដូច ជា ▁ប្រមូល ប្រ ជា ជន ឪ ្យ ចូល រួម ក្នុង ច ល នា ត ស៊ូ ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ម ន ោ គម វិជ្ជា ដល់ ព ួ ក និ ស្ស ិត នៅ ទី ក្រុង ប្រ ឆ ាំង ជា មួយ ព ួ ក ម ូល ធ ន ដ ែល ពុ ករ ល ួយ ថា នឹង ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប្រ ជា ជន មាន ភាព ស្ម ើ គ្នា ▁គ្មាន ការ ក េង ប្រ វ ័ ញ្ច ប្រ ើ ប្រ ាស់ ប្រ ជា ប្រ ិយ ភាព រ ប ស់ ស ម្ ដ េច ▁សីហនុ ▁	117
តើហេតុអ្វីបានជាសហភាពសូវៀត មិនសប្បាយចិត្តនឹងការធ្វើកំណែកទម្រង់ក្រដាសប្រាក់ថ្មី	null	បានជាសហភាពសូវៀតមិនសប្បាយចិត្ត នឹងការធ្វើកំណែកទម្រង់ក្រដាសប្រាក់ថ្មី ព្រោះក្រដាសប្រាក់ថ្មីនេះបានធ្វើឪ្យខូចផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចអាឡឺម៉ង់ខាងកើត	null	បានជាសហភាពសូវៀតមិនសប្បាយចិត្ត នឹងការធ្វើកំណែកទម្រង់ក្រដាសប្រាក់ថ្មី ព្រោះក្រដាសប្រាក់ថ្មីនេះបានធ្វើឪ្យខូចផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចអាឡឺម៉ង់ខាងកើត	ត ើ ហេតុ អ ្វី បាន ជា ស ហ ភាព ស ូវ ៀត Ġ ម ិន សប្បាយ ចិត្ត នឹង ការ ធ ្វ ើក ំណ ែក ទ ម្រ ង់ ក្រ ដា ស ប្រា ក់ ថ ្ម ី Ġ	35	បាន ជា ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ម ិន សប្បាយ ចិត្ត Ġ នឹង ការ ធ ្វ ើក ំណ ែក ទ ម្រ ង់ ក្រ ដា ស ប្រា ក់ ថ ្ម ី Ġ ព្រ ោះ ក្រ ដា ស ប្រា ក់ ថ ្ម ីន េះ បាន ធ ្វ ើ ឪ ្យ ខ ូច ផល ប្រ យោ ជន ៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត	64	▁តើ ហេតុ អ ្វី បាន ជា ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ▁មិន សប្បាយ ចិត្ត នឹង ការ ធ ្វ ើក ំណ ែក ទ ម្រ ង់ ក្រ ដា ស ប្រ ាក់ ថ ្ម ី ▁	33	▁បានជា ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ម ិន សប្បាយ ចិត្ត ▁នឹង ការ ធ ្វ ើក ំណ ែក ទ ម្រ ង់ ក្រ ដា ស ប្រ ាក់ ថ ្ម ី ▁ព្រោះ ក្រ ដា ស ប្រ ាក់ ថ ្ម ី នេះ បាន ធ ្វ ើ ឪ ្យ ខ ូច ផល ប្រ យោ ជ ន៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត	62
ចូររៀបរាប់ផលវិបាកនៃសង្គ្រាមលោកលើកទី២	null	សង្រ្គាមលោកលើកទី២ មានបង្កផលវិបាកដូចតទៅ ក ផលវិបាកខាងមនុស្សសង្រ្គាមឆ្នាំ ១៩៣៩១៩៤៥ បានធ្វើឱ្យបាត់បង់ជីវិតមនុស្សប្រមាណ ៤៥ លាននាក់ការបាត់បង់ដ៏ច្រើននេះបណ្តាលពីឥទ្ធិពលនៃការទម្លាក់គ្រាប់បែក នយោបាយបំបាត់ពូជសាសន៍ដែលអ៊ីទ្លែបានអនុវត្តទៅលើជនជាតិជ្វីប ការបាញ់សម្លាប់និងសម្លាប់និងស្លាប់ដោយប្រការផ្សេងៗ ខ ផលវិបាកខាងសម្ភារៈមានការខូចខាតទ្រព្យសម្បត្តិយ៉ាងច្រើនឥតគណនា ដែលបណ្តាលមកពីការទម្លាក់គ្រាប់បែក ការបាញ់ផ្តក់ដាក់គ្នា ការបាញ់រះពីលើយន្តហោះ ធ្វើឱ្យទីក្រុងទាំងឡាយក្លាយជាផេះ ដូចជាទីក្រុងហាំប៊ូក រ៉ូទែដាំវ៉ាសូរី ប្រទេសដែលធ្លាប់នៅក្នុងកណ្តាប់ដៃហ្វាស៊ីសអាឡឺម៉ង់ ក្នុងពេលសង្រ្គាមភោគទ្រព្យខាងកសិកម្ម ឩស្សាហកម្មជាដើម គ ផលវិបាកខាងនយោបាយនិងការបាត់បង់ទឹកដីប្រទេសអាឡឺម៉ង់ អ៊ីតាលី និងជប៉ុនត្រូវបាត់បង់ទឹកដីដែលខ្លួនបានដណើមយកពីមុនអស់វិញដូចជា ប្រទេសអូទ្រីស ឆេកូស្លូវ៉ាគី ភូមិភាគខាងលិចអាល់បានី អាណាខេត្តម៉ាន់ជូរី ប្រទេសកូរ៉េប្រទេសអាឡឺម៉ង់ត្រូវបែងចែកជា៤ តំបន់គឺ តំបន់ស្ថិតក្រោមការត្រួតត្រារបស់ប្រទេសអង់គ្លេស សហរដ្ឋអាមេរិក បារាំង និងសហភាពសូវៀតទីកក្រុងប៊ែឡាំងក៏ត្រូវបែងចែកជា ៤ ដូចជាប្រទេសទាំងមូលដែរផលវិបាកខាងនយោបាយដ៏សំខាន់ គឺការចាប់កំណើតនៃប្រទេសដែលកាន់របបសង្គមនិយមមួយចំនួនមាន អាឡឺម៉ង់ខាងកើត ប៉ូឡូញ ឆេកូស្លូវ៉ាគី យូហ្គោស្លាវី អាល់បានី ប៊ុយហ្គាលី ម៉ុងហ្គោលី កូរ៉េខាងជើង ចិនប្រជាមានិត ហុងគ្រី	null	សង្រ្គាមលោកលើកទី២ មានបង្កផលវិបាកដូចតទៅ ក ផលវិបាកខាងមនុស្សសង្រ្គាមឆ្នាំ ១៩៣៩១៩៤៥ បានធ្វើឱ្យបាត់បង់ជីវិតមនុស្សប្រមាណ ៤៥ លាននាក់ការបាត់បង់ដ៏ច្រើននេះបណ្តាលពីឥទ្ធិពលនៃការទម្លាក់គ្រាប់បែក នយោបាយបំបាត់ពូជសាសន៍ដែលអ៊ីទ្លែបានអនុវត្តទៅលើជនជាតិជ្វីប ការបាញ់សម្លាប់និងសម្លាប់និងស្លាប់ដោយប្រការផ្សេងៗ ខ ផលវិបាកខាងសម្ភារៈមានការខូចខាតទ្រព្យសម្បត្តិយ៉ាងច្រើនឥតគណនា ដែលបណ្តាលមកពីការទម្លាក់គ្រាប់បែក ការបាញ់ផ្តក់ដាក់គ្នា ការបាញ់រះពីលើយន្តហោះ ធ្វើឱ្យទីក្រុងទាំងឡាយក្លាយជាផេះ ដូចជាទីក្រុងហាំប៊ូក រ៉ូទែដាំវ៉ាសូរី ប្រទេសដែលធ្លាប់នៅក្នុងកណ្តាប់ដៃហ្វាស៊ីសអាឡឺម៉ង់ ក្នុងពេលសង្រ្គាមភោគទ្រព្យខាងកសិកម្ម ឩស្សាហកម្មជាដើម គ ផលវិបាកខាងនយោបាយនិងការបាត់បង់ទឹកដីប្រទេសអាឡឺម៉ង់ អ៊ីតាលី និងជប៉ុនត្រូវបាត់បង់ទឹកដីដែលខ្លួនបានដណើមយកពីមុនអស់វិញដូចជា ប្រទេសអូទ្រីស ឆេកូស្លូវ៉ាគី ភូមិភាគខាងលិចអាល់បានី អាណាខេត្តម៉ាន់ជូរី ប្រទេសកូរ៉េប្រទេសអាឡឺម៉ង់ត្រូវបែងចែកជា៤ តំបន់គឺ តំបន់ស្ថិតក្រោមការត្រួតត្រារបស់ប្រទេសអង់គ្លេស សហរដ្ឋអាមេរិក បារាំង និងសហភាពសូវៀតទីកក្រុងប៊ែឡាំងក៏ត្រូវបែងចែកជា ៤ ដូចជាប្រទេសទាំងមូលដែរផលវិបាកខាងនយោបាយដ៏សំខាន់ គឺការចាប់កំណើតនៃប្រទេសដែលកាន់របបសង្គមនិយមមួយចំនួនមាន អាឡឺម៉ង់ខាងកើត ប៉ូឡូញ ឆេកូស្លូវ៉ាគី យូហ្គោស្លាវី អាល់បានី ប៊ុយហ្គាលី ម៉ុងហ្គោលី កូរ៉េខាងជើង ចិនប្រជាមានិត ហុងគ្រី	ច ូរ រ ៀប រា ប់ ផល វិ បា ក នៃ សង ្ គ្រ ាម លោក លើក ទី ២ Ġ	19	សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ២ Ġ មាន បង ្ក ផល វិ បា ក ដូច ត ទៅ Ġ ក Ġ ផល វិ បា ក ខា ង ម នុ ស្ស សង ្រ ្ គ ាម ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៣ ៩ ១៩ ៤ ៥ Ġ បាន ធ ្វ ើ ឱ្យ បា ត់ បង់ ជីវ ិត ម នុ ស្ស ប្រ មា ណ Ġ ៤ ៥ Ġ លាន នាក់ ការ បា ត់ បង់ ដ ៏ ច្ រ ើន នេះ បណ្ត ាល ពី ឥ ទ្ធិ ពល នៃ ការ ទ ម្ល ាក់ គ្រាប់ បែក Ġ ន យោ បា យ ប ំ បា ត់ ព ូ ជ សា ស ន៍ ដ ែល អ៊ី ទ ្ល ែប ាន អនុ វត្ត ទៅ លើ ជន ជាតិ ជ ្វី ប Ġ ការ បា ញ ់ សម ្លា ប់ និង សម ្លា ប់ និង ស្លាប់ ដោយ ប្រ ការ ផ្ សេ ង ៗ Ġ ខ Ġ ផល វិ បា ក ខា ង សម ្ ភា រៈ មាន ការ ខ ូច ខា ត ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ យ៉ាង ច្ រ ើន ឥ ត គ ណ នា Ġ ដ ែល បណ្ត ាល មក ពី ការ ទ ម្ល ាក់ គ្រាប់ បែក Ġ ការ បា ញ ់ ផ្ ត ក់ ដា ក់ គ្នា Ġ ការ បា ញ ់ រ ះ ពី លើ យ ន្ត ហ ោះ Ġ ធ ្វ ើ ឱ្យ ទី ក្រុង ទ ាំង ឡា យក ្លា យ ជា ផ េះ Ġ ដូច ជា ទី ក្រុង ហា ំ ប៊ ូក Ġ រ៉ូ ទ ែ ដា ំ វ៉ា ស ូរ ី Ġ ប្រ ទេស ដ ែល ធ ្លា ប់ នៅ ក្នុង ក ណ្ត ាប់ ដៃ ហ្វ ាស ៊ី ស អា ឡ ឺ ម៉ង់ Ġ ក្នុង ពេល សង ្រ ្ គ ាម ភោគ ទ្រ ព្យ ខា ង ក សិ កម្ម Ġ ឩ ស្សា ហ កម្ម ជា ដើម ĠâĢĭ គ Ġ ផល វិ បា ក ខា ង ន យោ បា យ និង ការ បា ត់ បង់ ទឹក ដ ី ប្រ ទេស អា ឡ ឺ ម៉ង់ Ġ អ៊ី តា លី Ġ និង ជ ប៉ ុន ត្រូវ បា ត់ បង់ ទឹក ដ ី ដ ែល ខ្លួន បាន ដ ណ ើម យក ពី ម ុន អ ស់ វិញ ដូច ជា Ġ ប្រ ទេស អូ ទ្រ ី ស Ġ ឆ េក ូស ្ល ូវ ៉ ា គី Ġ ភ ូម ិ ភាគ ខា ង ល ិច អា ល់ បាន ី Ġ អា ណា ខ េត ្ត ម៉ា ន់ ជ ូរ ី Ġ ប្រ ទេស កូ រ៉េ ប្រ ទេស អា ឡ ឺ ម៉ង់ ត្រូវ ប ែង ច ែក ជា ៤ Ġ ត ំ ប ន់ គ ឺ Ġ ត ំ ប ន់ ស្ ថ ិត ក្រោម ការ ត្រ ួត ត្រា រ ប ស់ ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស Ġ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក Ġ បា រា ំ ង Ġ និង ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ទី ក ក្រុង ប៊ ែ ឡា ំ ង ក ៏ ត្រូវ ប ែង ច ែក ជា Ġ ៤ Ġ ដូច ជា ប្រ ទេស ទ ាំង ម ូល ដ ែរ ផល វិ បា ក ខា ង ន យោ បា យ ដ ៏ សំ ខា ន់ Ġ គ ឺ ការ ច ាប់ កំ ណ ើត នៃ ប្រ ទេស ដ ែល កាន់ រ ប ប សង ្ គម និយម មួយ ចំ ន ួន មាន Ġ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត Ġ ប៉ ូ ឡូ ញ Ġ ឆ េក ូស ្ល ូវ ៉ ា គី Ġ យ ូ ហ្គោ ស្ លា វី Ġ អា ល់ បាន ី Ġ ប៊ ុយ ហ្គា លី Ġ ម៉ ុង ហ្គោ លី Ġ កូ រ៉េ ខា ង ជើង Ġ ច ិន ប្រ ជា មាន ិត Ġ ហ ុង គ្រ ី	544	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ផល វិ ប ាក នៃ ស ង្គ ្រា ម លោក លើក ទី ២ ▁	18	▁សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ២ ▁មាន ប ង្ក ផល វិ ប ាក ដូច ត ទៅ ▁ក ▁ផលវិបាក ខា ង ម នុ ស្ស សង ្រ ្ គ ាម ឆ្នាំ ▁១៩ ៣ ៩ ១ ៩៤ ៥ ▁បាន ធ ្វ ើ ឱ្យ ប ាត់ បង់ ជីវ ិត ម នុ ស្ស ប្រ មា ណ ▁៤៥ ▁លាន នាក់ ការ ប ាត់ បង់ ដ ៏ ច ្រ ើន នេះ បណ្ត ាល ពី ឥ ទ្ធិ ពល នៃ ការ ទ ម្ល ាក់ គ្រាប់ បែក ▁នយោបាយ ប ំ ប ាត់ ព ូ ជ សា ស ន៍ ដ ែល អ៊ី ទ ្ល ែ បាន អនុ វត្ត ទៅ លើ ជន ជាតិ ជ ្វី ប ▁ការបាញ់ ស ម្ល ាប់ និង ស ម្ល ាប់ និង ស្លាប់ ដោយ ប្រ ការ ផ្ ស េង ៗ ▁ខ ▁ផលវិបាក ខា ង ស ម្ភ ារ ៈ មាន ការ ខ ូច ខា ត ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ យ៉ាង ច ្រ ើន ឥ ត គ ណ នា ▁ដែល បណ្ត ាល មក ពី ការ ទ ម្ល ាក់ គ្រាប់ បែក ▁ការបាញ់ ផ្ ត ក់ ដ ាក់ គ្នា ▁ការបាញ់ រ ះ ពី ល ើយ ន្ត ហ ោះ ▁ធ្វើឱ្យ ទី ក្រុង ទ ាំង ឡា យ ក្លា យ ជា ផ េះ ▁ដូចជា ទី ក្រុង ហ ាំ ប៊ ូក ▁រ៉ូ ទ ែ ដ ាំ វ៉ា ស ូរ ី ▁ប្រទេស ដ ែល ធ ្ល ាប់ នៅ ក្នុង ក ណ្ត ាប់ ដៃ ហ្វ ា ស៊ី ស អា ឡ ឺ ម៉ង់ ▁ក្នុង ពេល សង ្រ ្ គ ាម ភោគ ទ្រ ព្យ ខា ង ក សិ កម្ម ▁ ឩ ស្សា ហ កម្ម ជា ដើម ▁គ ▁ផលវិបាក ខា ង ន យោ ប ាយ និង ការ ប ាត់ បង់ ទឹក ដ ី ប្រ ទេស អា ឡ ឺ ម៉ង់ ▁អ៊ីតាលី ▁និង ជ ប៉ ុន ត្រូវ ប ាត់ បង់ ទឹក ដ ី ដ ែល ខ្លួន បាន ដ ណ ើម យក ពី ម ុន អ ស់ វិញ ដូច ជា ▁ប្រទេស អូ ទ្រ ី ស ▁ឆេ ក ូស ្ល ូ វ៉ា គី ▁ភូមិភាគ ខា ង ល ិច អ ាល់ បាន ី ▁អា ណា ខ េ ត្ត ម៉ា ន់ ជ ូរ ី ▁ប្រទេស កូ រ៉េ ប្រ ទេស អា ឡ ឺ ម៉ង់ ត្រូវ ប ែង ច ែក ជា ៤ ▁តំបន់ គ ឺ ▁តំបន់ ស ្ថ ិត ក្រោម ការ ត្រ ួត ត្រា រ ប ស់ ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស ▁សហរដ្ឋ អា មេ រិក ▁បារាំង ▁និង ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ទី ក ក្រុង ប៊ ែ ឡ ាំង ក ៏ ត្រូវ ប ែង ច ែក ជា ▁៤ ▁ដូចជា ប្រ ទេស ទ ាំង ម ូល ដ ែរ ផល វិ ប ាក ខា ង ន យោ ប ាយ ដ ៏ សំ ខ ាន់ ▁គឺ ការ ច ាប់ ក ំណ ើត នៃ ប្រ ទេស ដ ែល កាន់ រ ប ប ស ង្គ ម និយម មួយ ចំ ន ួន មាន ▁អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត ▁ប៉ ូ ឡូ ញ ▁ឆេ ក ូស ្ល ូ វ៉ា គី ▁យូ ហ្គោ ស ្លា វី ▁អាល់ បាន ី ▁ប៊ ុយ ហ្គា លី ▁ម៉ុង ហ្គោ លី ▁កូរ៉េ ខា ង ជើង ▁ចិន ប្រ ជា មាន ិត ▁ហុង គ្រ ី	487
តើមានសម្បត្តិវប្បធម៌រូបីអ្វីខ្លះ របស់ខ្មែរ ដែលបានដាក់បញ្វូលក្នុងបញ្ជី បេតិកភណ្ឌពិភពលោកចូរបង្ហាញពីកាលបរិច្ឆទផង	null	សម្បត្តិវប្បធម៌រូបីរបស់ខ្មែរ ដែលបានដាក់បញ្ចូលក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោក មាន ប្រាសាទអង្គរវត្តថ្ងៃទី១៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៩២ប្រាសាទព្រះវិហារ ថ្ងៃទី២៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០០៨តំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុកថ្ងៃទី៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៧	null	សម្បត្តិវប្បធម៌រូបីរបស់ខ្មែរ ដែលបានដាក់បញ្ចូលក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោក មាន ប្រាសាទអង្គរវត្តថ្ងៃទី១៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៩២ប្រាសាទព្រះវិហារ ថ្ងៃទី២៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០០៨តំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុកថ្ងៃទី៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៧	ត ើម ាន សម្បត្តិ វ ប្ប ធម៌ រូប ី អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ រ ប ស់ ខ្ ម ែរ Ġ ដ ែល បាន ដា ក់ ប ញ ្វ ូល ក្នុង ប ញ្ជ ី Ġ ប េត ិក ភណ្ឌ ពិ ភព លោក ច ូរ បង ្ហ ាញ ពី កាល បរ ិច ្ ឆ ទ ផ ង Ġ	54	សម្បត្តិ វ ប្ប ធម៌ រូប ី រ ប ស់ ខ្ ម ែរ Ġ ដ ែល បាន ដា ក់ បញ្ចូល ក្នុង ប ញ្ជ ី ប េត ិក ភណ្ឌ ពិ ភព លោក Ġ មាន Ġ ប្រា សា ទ អង្គ រ វត្ត ថ ្ង ៃ ទី១ ៤ Ġ ខែ ធ្នូ Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩ ២ ប្រា សា ទ ព្រ ះ វិ ហា រ Ġ ថ ្ង ៃ ទី ២ ៧ Ġ ខែ ក ក្ក ដា Ġ ឆ្នាំ Ġ ២០ ០ ៨ ត ំ ប ន់ ប្រា សា ទ សំ បូ រ ព្រ ៃ គ ុក ថ ្ង ៃ ទី ៨ Ġ ខែ ក ក្ក ដា Ġ ឆ្នាំ Ġ ២០ ១ ៧	96	▁តើ មាន សម្បត្តិ វ ប្ប ធម៌ រូប ី អ ្វី ខ្ ល ះ ▁របស់ ខ្ ម ែរ ▁ដែល បាន ដ ាក់ ប ញ ្វ ូល ក្នុង ប ញ្ជ ី ▁បេតិកភណ្ឌ ពិ ភព លោក ច ូរ ប ង្ហ ាញ ពី កាល ប រិ ច្ឆ ទ ផ ង ▁	46	▁សម្បត្តិ វ ប្ប ធម៌ រូប ី រ ប ស់ ខ្ ម ែរ ▁ដែល បាន ដ ាក់ បញ្ចូល ក្នុង ប ញ្ជ ី ប េត ិក ភណ្ឌ ពិ ភព លោក ▁មាន ▁ប្រាសាទ អង្គ រ វត្ត ថ ្ង ៃ ទី១ ៤ ▁ខែធ្នូ ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៩ ២ ប្រា សា ទ ព្រ ះ វិ ហា រ ▁ថ្ងៃទី ២ ៧ ▁ខែកក្កដា ▁ឆ្នាំ ▁២០០៨ ត ំ ប ន់ ប្រា សា ទ សំ ប ូរ ព្រ ៃ គ ុក ថ ្ង ៃ ទី ៨ ▁ខែកក្កដា ▁ឆ្នាំ ▁២០១៧	79
តើដូចម្ដេចដែហៅថាខ្មាំងរបស់អង្គការ	null	ខ្មាំងរបស់អង្គការគឺរួមមាន និយាយដើរអង្គការហូបមិនឆ្អែក មិនឆ្ងាញ់មិនចូលចិត្តមនុស្សល្ងង់គឹជាខ្មាំងឈឺ ត្អូញត្អែរ ទម្រង់ ពុត បាយបាន សើចសប្បាយ មិនលេបថ្នាំរបស់អង្គការ គ្រុនញាក់ គ្រុនញ័រ គ្រុនត្រាក់់ទ័រ គ្រុនឡាន គ្រុនបាយបាន គ្រុនសតិអារម្មណ៍ គឹជាខ្មាំងរបស់អង្គការត្រូវកម្ទេចចោលធ្វើឪ្យប្រាក់ ឬ បាត់ស្លាបព្រា បាន ចប បង្គី ដងរែក នង្គ័ល គឺជាខ្លាំងវាយកូនចៅខ្លួនឯងក៏ខ្មាំងអង្គការ ព្រោះពួកវាជាកូនចៅអង្គការឈ្លោះគ្នាប្ដីប្រពន្ធក៏ជាខ្មាំងអង្គការ ព្រោះប្រាសចាកសីលធម៌បដិវត្តន៍ស្រឡាញ់គ្នាលួតលាក់ ខុសសីលធម៌បដិវត្តន៍ ជាខ្មាំងអង្គការ	null	ខ្មាំងរបស់អង្គការគឺរួមមាន និយាយដើរអង្គការហូបមិនឆ្អែក មិនឆ្ងាញ់មិនចូលចិត្តមនុស្សល្ងង់គឹជាខ្មាំងឈឺ ត្អូញត្អែរ ទម្រង់ ពុត បាយបាន សើចសប្បាយ មិនលេបថ្នាំរបស់អង្គការ គ្រុនញាក់ គ្រុនញ័រ គ្រុនត្រាក់់ទ័រ គ្រុនឡាន គ្រុនបាយបាន គ្រុនសតិអារម្មណ៍ គឹជាខ្មាំងរបស់អង្គការត្រូវកម្ទេចចោលធ្វើឪ្យប្រាក់ ឬ បាត់ស្លាបព្រា បាន ចប បង្គី ដងរែក នង្គ័ល គឺជាខ្លាំងវាយកូនចៅខ្លួនឯងក៏ខ្មាំងអង្គការ ព្រោះពួកវាជាកូនចៅអង្គការឈ្លោះគ្នាប្ដីប្រពន្ធក៏ជាខ្មាំងអង្គការ ព្រោះប្រាសចាកសីលធម៌បដិវត្តន៍ស្រឡាញ់គ្នាលួតលាក់ ខុសសីលធម៌បដិវត្តន៍ ជាខ្មាំងអង្គការ	ត ើ ដូច ម្ ដ េច ដ ែ ហ ៅ ថា ខ្ មា ំ ង រ ប ស់ អង្គ ការ Ġ	20	ខ្ មា ំ ង រ ប ស់ អង្គ ការ គ ឺ រួម មាន Ġ និ យា យ ដ ើរ អង្គ ការ ហ ូប ម ិន ឆ្ អ ែក Ġ ម ិន ឆ្ ង ាញ់ ម ិន ចូល ចិត្ត ម នុ ស្ស ល ្ង ង់ គ ឹ ជា ខ្ មា ំ ង ឈ ឺ Ġ ត ្អ ូ ញ ត ្អ ែរ Ġ ទ ម្រ ង់ Ġ ពុ ត Ġ បា យ បាន Ġ ស ើ ច សប្បាយ Ġ ម ិន ល េ ប ថ្ន ាំ រ ប ស់ អង្គ ការ Ġ គ្រ ុន ញ ាក់ Ġ គ្រ ុន ញ ័រ Ġ គ្រ ុន ត្រា ក់ ់ ទ័រ Ġ គ្រ ុន ឡា ន Ġ គ្រ ុន បា យ បាន Ġ គ្រ ុន ស តិ អារម្មណ៍ Ġ គ ឹ ជា ខ្ មា ំ ង រ ប ស់ អង្គ ការ ត្រូវ ក ម្ ទេ ច ចោល ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប្រា ក់ Ġ ឬ Ġ បា ត់ ស្លាបព្រា Ġ បាន Ġ ច ប Ġ បង ្ គី Ġ ដង រ ែក Ġ ន ង្គ ័ ល Ġ គ ឺ ជា ខ្ លា ំ ង វា យក ូន ច ៅ ខ្លួន ឯ ង ក ៏ ខ្ មា ំ ង អង្គ ការ Ġ ព្រ ោះ ព ួ ក វា ជា កូ ន ច ៅ អង្គ ការ ឈ ្ល ោះ គ្នា ប្ ដ ី ប្រ ពន្ធ ក ៏ ជា ខ្ មា ំ ង អង្គ ការ Ġ ព្រ ោះ ប្រា ស ច ាក សី ល ធម៌ ប ដ ិ វត្ត ន៍ ស្រ ឡា ញ ់ គ្នា ល ួត លា ក់ Ġ ខុស សី ល ធម៌ ប ដ ិ វត្ត ន៍ âĢĭ Ġ ជា ខ្ មា ំ ង អង្គ ការ	245	▁តើ ដូច ម្ ដ េច ដ ែ ហ ៅ ថា ខ្ ម ាំង រ ប ស់ អង្គ ការ ▁	18	▁ខ្ម ាំង រ ប ស់ អង្គ ការ គ ឺ រួម មាន ▁និយាយ ដ ើរ អង្គ ការ ហ ូប ម ិន ឆ្ អ ែក ▁មិន ឆ្ ង ាញ់ ម ិន ចូល ចិត្ត ម នុ ស្ស ល ្ង ង់ គ ឹ ជា ខ្ ម ាំង ឈ ឺ ▁ត ្អ ូ ញ ត ្អ ែរ ▁ទម្រង់ ▁ព ុត ▁បាយ បាន ▁សើច សប្បាយ ▁មិន ល េ ប ថ្ន ាំ រ ប ស់ អង្គ ការ ▁គ្រុន ញ ាក់ ▁គ្រុន ញ ័រ ▁គ្រុន ត្រ ាក់ ់ ទ័រ ▁គ្រុន ឡា ន ▁គ្រុន ប ាយ បាន ▁គ្រុន ស តិ អារម្មណ៍ ▁គ ឹ ជា ខ្ ម ាំង រ ប ស់ អង្គ ការ ត្រូវ ក ម្ ទ េច ចោល ធ ្វ ើ ឪ ្យ ប្រ ាក់ ▁ឬ ▁បាត់ ស្លាបព្រា ▁បាន ▁ច ប ▁ប ង្គ ី ▁ដង រ ែក ▁ន ង្គ ័ ល ▁គឺជា ខ្ ល ាំង វា យក ូន ច ៅ ខ្លួន ឯ ង ក ៏ ខ្ ម ាំង អង្គ ការ ▁ព្រោះ ព ួ ក វា ជា ក ូន ច ៅ អង្គ ការ ឈ ្ល ោះ គ្នា ប្ ដ ី ប្រ ពន្ធ ក ៏ ជា ខ្ ម ាំង អង្គ ការ ▁ព្រោះ ប្រា ស ច ាក សី ល ធម៌ ប ដ ិ វត្ត ន៍ ស្រ ឡ ាញ់ គ្នា ល ួត ល ាក់ ▁ខុស សី ល ធម៌ ប ដ ិ វត្ត ន៍ ▁ជា ខ្ ម ាំង អង្គ ការ	216
ហេតុអ្វីបានជាគេតែងតាំងព្រះបាទនរោត្តមសីហនុជាព្រះប្រមុខរដ្ឋ	null	បានជាគេតែងតាំងព្រះបាទ សីហនុជាព្រះប្រមុខរដ្ឋព្រោះព្រះអង្គជាវិរៈជនដ៏ឆ្នើមក្នុងការទាមទារឯករាជ្យជូនប្រទេសជាតិបានជោគជ័យនៅថ្ងៃទី ៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ១៩៥៣ប្រជាជនគាំទ្រកម្មវិធីនយោបាយសង្គមរាស្រ្ដនិយមនិងសម្ដេចសីហនុមានការស្នើពីប្រជាជនឪ្យព្រះអង្គឡើងកាន់តំណែងជាប្រមុខរដ្ឋ ដូចជាមានព្យុហយាត្រានៅទីក្រុង ភ្នំពេញ ក្រុងកែប ជាដើម	null	បានជាគេតែងតាំងព្រះបាទ សីហនុជាព្រះប្រមុខរដ្ឋព្រោះព្រះអង្គជាវិរៈជនដ៏ឆ្នើមក្នុងការទាមទារឯករាជ្យជូនប្រទេសជាតិបានជោគជ័យនៅថ្ងៃទី ៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ១៩៥៣ប្រជាជនគាំទ្រកម្មវិធីនយោបាយសង្គមរាស្រ្ដនិយមនិងសម្ដេចសីហនុមានការស្នើពីប្រជាជនឪ្យព្រះអង្គឡើងកាន់តំណែងជាប្រមុខរដ្ឋ ដូចជាមានព្យុហយាត្រានៅទីក្រុង ភ្នំពេញ ក្រុងកែប ជាដើម	ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េត ែង តាំង ព្រ ះ បាទ ន រ ោត ្ត ម សី ហ នុ ជា ព្រ ះ ប្រ មុខ រដ្ឋ Ġ	26	បាន ជា គ េត ែង តាំង ព្រ ះ បាទ Ġ សី ហ នុ ជា ព្រ ះ ប្រ មុខ រដ្ឋ ព្រ ោះ ព្រ ះ អង្គ ជា វិ រៈ ជន ដ ៏ ឆ្ ន ើម ក្នុង ការ ទ ាម ទ ារ ឯក រាជ ្យ ជ ូន ប្រ ទេស ជាតិ បាន ជ ោ គ ជ ័យ នៅ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ៩ Ġ ខែ វិ ច្ឆ ិកា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៥ ៣ ប្រ ជា ជន គ ាំ ទ្រ កម្ម វិ ធី ន យោ បា យ សង ្ គម រា ស្រ ្ ដ និយម និង សម ្ ដ េច សី ហ នុ មាន ការ ស្ន ើ ពី ប្រ ជា ជន ឪ ្យ ព្រ ះ អង្គ ឡើង កាន់ ត ំណ ែង ជា ប្រ មុខ រដ្ឋ Ġ ដូច ជា មាន ព្យ ុ ហ យា ត្រា នៅ ទី ក្រុង Ġ ភ្នំពេញ Ġ ក្រុង ក ែប Ġ ជា ដើម	134	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េត ែង តាំង ព្រ ះ បាទ ន រ ោ ត្ត ម សី ហ នុ ជា ព្រ ះ ប្រ មុខ រដ្ឋ ▁	26	▁បានជា គ េត ែង តាំង ព្រ ះ បាទ ▁សីហនុ ជា ព្រ ះ ប្រ មុខ រដ្ឋ ព្រ ោះ ព្រ ះ អង្គ ជា វិ រៈ ជន ដ ៏ ឆ្ ន ើម ក្នុង ការ ទ ាម ទ ារ ឯក រាជ ្យ ជ ូន ប្រ ទេស ជាតិ បាន ជ ោ គ ជ ័យ នៅ ថ ្ង ៃ ទី ▁៩ ▁ខែវិច្ឆិកា ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៥ ៣ ប្រ ជា ជន គ ាំ ទ្រ កម្ម វិ ធី ន យោ ប ាយ ស ង្គ ម រា ស្រ ្ ដ និយម និង ស ម្ ដ េច សី ហ នុ មាន ការ ស្ន ើ ពី ប្រ ជា ជន ឪ ្យ ព្រ ះ អង្គ ឡើង កាន់ ត ំណ ែង ជា ប្រ មុខ រដ្ឋ ▁ដូចជា មាន ព្យ ុ ហ យា ត្រា នៅ ទី ក្រុង ▁ភ្នំពេញ ▁ក្រុង ក ែប ▁ជាដើម	126
តើអ្នកយល់ដូចម្តេចចំពោះពុទ្ធសាសនា	null	ខ្ញុំយល់ឃើញថា ព្រះពុទ្ធសាសនា គឺជាសាសនាមួយដែលល្អ ធ្វើឲ្យសាសនិកជន វៀរចាកនូវអំពើរបាបទាំងពួង ហើយចេះសន្សំបុណ្យកុសល ដើម្បីបាន សេចក្តីសុខ សំរាប់ខ្លួនឯង និងអ្នកដទៃ មិនតែប៉ុណ្ណោះព្រះពុទ្ធសាសនាបាន ធ្វើឲ្យមនុស្សសាងតែអំពើល្អ ឲ្យមនុស្សមានជំនឿថាធ្វើល្អបានល្អ ធ្វើអាក្រក់បានអាក្រក់	null	ខ្ញុំយល់ឃើញថា ព្រះពុទ្ធសាសនា គឺជាសាសនាមួយដែលល្អ ធ្វើឲ្យសាសនិកជន វៀរចាកនូវអំពើរបាបទាំងពួង ហើយចេះសន្សំបុណ្យកុសល ដើម្បីបាន សេចក្តីសុខ សំរាប់ខ្លួនឯង និងអ្នកដទៃ មិនតែប៉ុណ្ណោះព្រះពុទ្ធសាសនាបាន ធ្វើឲ្យមនុស្សសាងតែអំពើល្អ ឲ្យមនុស្សមានជំនឿថាធ្វើល្អបានល្អ ធ្វើអាក្រក់បានអាក្រក់	ត ើ អ្នក យ ល់ ដូច ម្ ត េច ចំ ព ោះ ពុ ទ្ធ សា ស នា Ġ	17	ខ្ ញ ុំ យល់ឃើញ ថា Ġ ព្រ ះ ពុ ទ្ធ សា ស នា Ġ គ ឺ ជា សា ស នា មួយ ដ ែល ល្អ Ġ ធ ្វ ើ ឲ្យ សា ស និ ក ជន Ġ វ ៀរ ច ាក ន ូវ អ ំព ើរ បា បទ ាំង ព ួង Ġ ហើយ ច េះ ស ន្ សំ ប ុ ណ ្យ ក ុស ល Ġ ដើម ្ប ី បាន Ġ សេ ច ក្តី សុខ Ġ សំ រា ប់ ខ្លួន ឯ ង Ġ និង អ្នក ដ ទ ៃ Ġ ម ិន តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ព្រ ះ ពុ ទ្ធ សា ស នា បាន Ġ ធ ្វ ើ ឲ្យ ម នុ ស្ស សា ង តែ អ ំព ើ ល្អ Ġ ឲ្យ ម នុ ស្ស មាន ជំ ន ឿ ថា ធ ្វ ើ ល្អ បាន ល្អ Ġ ធ ្វ ើ អា ក្រ ក់ បាន អា ក្រ ក់	131	▁តើ អ្នក យ ល់ ដូច ម ្ត េច ច ំព ោះ ព ុទ្ធ សា ស នា ▁	16	▁ខ្ញុំ យល់ឃើញ ថា ▁ព្រះពុទ្ធ សា ស នា ▁គឺជា សា ស នា មួយ ដ ែល ល្អ ▁ធ្វើឲ្យ សា ស ន ិក ជន ▁វ ៀរ ច ាក ន ូវ អ ំព ើរ បា បទ ាំង ព ួង ▁ហើយ ច េះ ស ន្ សំ ប ុ ណ ្យ ក ុស ល ▁ដើម្បី បាន ▁សេចក្តីសុខ ▁សំរាប់ ខ្លួន ឯ ង ▁និង អ្នក ដ ទ ៃ ▁មិន តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ព្រ ះ ព ុទ្ធ សា ស នា បាន ▁ធ្វើឲ្យ ម នុ ស្ស សា ង តែ អ ំព ើ ល្អ ▁ឲ្យ ម នុ ស្ស មាន ជំ ន ឿ ថា ធ ្វ ើ ល្អ បាន ល្អ ▁ធ្វើ អា ក្រ ក់ បាន អា ក្រ ក់	108
តើហេតុអ្វីបានជាព្រះបាទអង្គឌួងសម្រេចព្រះទ័ពទៅពឹងបារាំង	null	បានជាព្រះបាទអង្គឌួងសម្រេចព្រះទ័យទៅពឹងបារាំងព្រោះដើម្បីជួយស្រោចស្រង់ប្រទេសខ្មែរឱ្យផុតពីការលេបត្របាក់របស់យួននិងសៀម	null	បានជាព្រះបាទអង្គឌួងសម្រេចព្រះទ័យទៅពឹងបារាំងព្រោះដើម្បីជួយស្រោចស្រង់ប្រទេសខ្មែរឱ្យផុតពីការលេបត្របាក់របស់យួននិងសៀម	ត ើ ហេតុ អ ្វី បាន ជា ព្រ ះ បាទ អង្គ ឌ ួង សម ្រ េច ព្រ ះ ទ ័ ព ទៅ ព ឹង បា រា ំ ង Ġ	28	បាន ជា ព្រ ះ បាទ អង្គ ឌ ួង សម ្រ េច ព្រ ះ ទ ័យ ទៅ ព ឹង បា រា ំ ង ព្រ ោះ ដើម ្ប ី ជ ួយ ស្រ ោច ស្រ ង់ ប្រ ទេស ខ្ ម ែរ ឱ្យ ផ ុត ពី ការ ល េ ប ត្រ បា ក់ រ ប ស់ យ ួន និង ស ៀម	57	▁តើ ហេតុ អ ្វី បាន ជា ព្រ ះ បាទ អង្គ ឌ ួង ស ម្រ េច ព្រ ះ ទ ័ ព ទៅ ព ឹង ប ារ ាំង ▁	26	▁បានជា ព្រ ះ បាទ អង្គ ឌ ួង ស ម្រ េច ព្រ ះ ទ ័យ ទៅ ព ឹង ប ារ ាំង ព្រ ោះ ដើម ្ប ី ជ ួយ ស្រ ោច ស្រ ង់ ប្រ ទេស ខ្ ម ែរ ឱ្យ ផ ុត ពី ការ ល េ ប ត្រ ប ាក់ រ ប ស់ យ ួន និង ស ៀម	55
តើស្ថានប្រព័ន្ធជាអ្វី មានធាតុផ្សំអ្វីខ្លះ	null	ស្ថានប្រព័ន្ធជាសំណុំសារពាង្គកាយ ដែលមានជីវីតទាំងអស់រួមជាមួយមជ្ឈដ្ឋានជីវីតនិងមានអំពើទៅលើគ្នាទៅវិញទៅមករវាងសារពាង្គកាយមានជីវិតទាំងនោះ ជាមួយមជ្ឈដ្ឋានជីវីតរបស់វាដែលស្ថិតនៅកន្លែងមួយកំណត់ វាមានធាតុផ្សំពីមានជីវីត សត្វ រុក្ខជាតិនិងមីក្រូសារពាង្គកាយ និងគ្មានជីវីត ពន្លឺព្រះអាទិត្យ ខ្យល់ ដិ ទឹក ភ្លើង	null	ស្ថានប្រព័ន្ធជាសំណុំសារពាង្គកាយ ដែលមានជីវីតទាំងអស់រួមជាមួយមជ្ឈដ្ឋានជីវីតនិងមានអំពើទៅលើគ្នាទៅវិញទៅមករវាងសារពាង្គកាយមានជីវិតទាំងនោះ ជាមួយមជ្ឈដ្ឋានជីវីតរបស់វាដែលស្ថិតនៅកន្លែងមួយកំណត់ វាមានធាតុផ្សំពីមានជីវីត សត្វ រុក្ខជាតិនិងមីក្រូសារពាង្គកាយ និងគ្មានជីវីត ពន្លឺព្រះអាទិត្យ ខ្យល់ ដិ ទឹក ភ្លើង	ត ើស ្ថ ាន âĢĭ ប្រ ព ័ន ្ ធ ជា អ ្វី Ġ មាន ធាតុ ផ្ សំ អ ្វី ខ្ ល ះ âĢĭ Ġ	21	ស្ថាន ប្រ ព ័ន ្ ធ ជា សំ ណ ុំ សារ ពា ង្គ កាយ Ġ ដ ែល មាន ជីវ ីត ទ ាំង អ ស់ រួម ជា មួយ ម ជ ្ឈ ដ្ឋាន ជីវ ីត âĢĭ និង មាន អ ំព ើ ទៅ លើ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក រ វា ង សារ ពា ង្គ កាយ មា âĢĭ ន ជីវ ិត ទ ាំង ន ោះ ĠâĢĭ ជា មួយ ម ជ ្ឈ ដ្ឋាន ជីវ ីត រ ប ស់ វា ដ ែល ស្ ថ ិត នៅ កន្លែង មួយ កំ ណ ត់ Ġ វា មាន ធាតុ ផ្ សំ ពី មាន ជីវ ីត Ġ ស ត ្វ Ġ រ ុក ្ខ ជាតិ និង មី ក្រ ូស ារ ពា ង្គ កាយ Ġ និង គ ្ម ាន ជីវ ីត Ġ ព ន្ ល ឺ ព្រ ះ អា ទិ ត ្យ Ġ ខ្ យ ល់ Ġ ដ ិ Ġ ទ ឹ âĢĭ ក Ġ ភ្លើង	131	▁តើ ស្ថាន ▁ប្រព័ន្ធ ជា អ ្វី ▁មាន ធាតុ ផ្ សំ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	15	▁ស្ថាន ប្រ ព ័ ន្ធ ជា ស ំណ ុំ សារ ពា ង្គ កាយ ▁ដែល មាន ជីវ ីត ទ ាំង អ ស់ រួម ជា មួយ ម ជ ្ឈ ដ្ឋាន ជីវ ីត ▁និង មាន អ ំព ើ ទៅ លើ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក រ វ ាង សារ ពា ង្គ កាយ មា ▁ន ជីវ ិត ទ ាំង ន ោះ ▁ជាមួយ ម ជ ្ឈ ដ្ឋាន ជីវ ីត រ ប ស់ វា ដ ែល ស ្ថ ិត នៅ កន្លែង មួយ ក ំណ ត់ ▁វា មាន ធាតុ ផ្ សំ ពី មាន ជីវ ីត ▁សត្វ ▁រុក្ខជាតិ និង មី ក្រ ូ សារ ពា ង្គ កាយ ▁និង គ ្ មាន ជីវ ីត ▁ពន្លឺ ព្រ ះ អា ទ ិត ្យ ▁ខ្យល់ ▁ដ ិ ▁ទ ឹ ▁ក ▁ភ្លើង	118
តើជនជាតិភាគតិចមានសិទ្ធិដូចម្តេចខ្លះ	null	ជនជាតិភាគតិចមានសិទ្ធិដូចជាសិទ្ធិមានវត្តសិទ្ធិឱ្យមានការគោរពដល់សញ្ញាណជាតិ និងសញ្ញាណវប្បធម៌សិទ្ធិស្វ័យសម្រេចសិទ្ធិរួចផុតពីអំពើប្រល័យពូជសាសន៍សិទ្ធិប្រើប្រាស់សម្បត្តិ និងធនធានធម្មជាតិសិទ្ធិរួមចំណែកក្នុងការលូតលាស់នៃបច្ចេកវិទ្យា និងវិទ្យាសាស្ត្រអន្តរជាតិសិទ្ធិដើម្បីវប្បធម៌រួមមានការប្រើភាសា និងសេរីភាពខាងវប្បធម៌សិទ្ធិរក្សាការពារបរិស្ថានសិទ្ធិមិនឱ្យមានការរើសអើងមកលើខ្លួន	null	ជនជាតិភាគតិចមានសិទ្ធិដូចជាសិទ្ធិមានវត្តសិទ្ធិឱ្យមានការគោរពដល់សញ្ញាណជាតិ និងសញ្ញាណវប្បធម៌សិទ្ធិស្វ័យសម្រេចសិទ្ធិរួចផុតពីអំពើប្រល័យពូជសាសន៍សិទ្ធិប្រើប្រាស់សម្បត្តិ និងធនធានធម្មជាតិសិទ្ធិរួមចំណែកក្នុងការលូតលាស់នៃបច្ចេកវិទ្យា និងវិទ្យាសាស្ត្រអន្តរជាតិសិទ្ធិដើម្បីវប្បធម៌រួមមានការប្រើភាសា និងសេរីភាពខាងវប្បធម៌សិទ្ធិរក្សាការពារបរិស្ថានសិទ្ធិមិនឱ្យមានការរើសអើងមកលើខ្លួន	ត ើ ជន ជាតិ ភាគ តិ ច មាន សិ ទ្ធិ ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ Ġ	17	ជន ជាតិ ភាគ តិ ច មាន សិ ទ្ធិ ដូច ជា សិ ទ្ធិ មាន វត្ត សិ ទ្ធិ ឱ្យ មាន ការ គោ រ ព ដល់ ស ញ្ញា ណ ជាតិ Ġ និង ស ញ្ញា ណ វ ប្ប ធម៌ សិ ទ្ធិ ស្ វ ័យ សម ្រ េច សិ ទ្ធិ រ ួច ផ ុត ពី អ ំព ើប ្រ ល័យ ព ូ ជ សា ស ន៍ សិ ទ្ធិ ប្រ ើប ្រា ស់ សម្បត្តិ Ġ និង ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ សិ ទ្ធិ រួម ចំ ណ ែក ក្នុង ការ ល ូត លាស់ នៃ ប ច្ច េក វិទ្យា Ġ និង វិទ្យាសាស្ត្រ អ ន្ត រ ជាតិ សិ ទ្ធិ ដើម ្ប ី វ ប្ប ធម៌ រួម មាន ការ ប្រ ើ ភា សា Ġ និង សេ រី ភាព ខា ង វ ប្ប ធម៌ សិ ទ្ធិ រក ្សា ការពារ បរ ិស ្ថ ាន សិ ទ្ធិ ម ិន ឱ្យ មាន ការ រ ើស អ ើង មក លើ ខ្លួន	142	▁តើ ជន ជាតិ ភាគ ត ិច មាន សិ ទ្ធិ ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁	16	▁ជនជាតិ ភាគ ត ិច មាន សិ ទ្ធិ ដូច ជា សិ ទ្ធិ មាន វត្ត សិ ទ្ធិ ឱ្យ មាន ការ គ ោរ ព ដល់ ស ញ្ញា ណ ជាតិ ▁និង ស ញ្ញា ណ វ ប្ប ធម៌ សិ ទ្ធិ ស ្វ ័យ ស ម្រ េច សិ ទ្ធិ រ ួច ផ ុត ពី អ ំព ើ ប្រ ល័យ ព ូ ជ សា ស ន៍ សិ ទ្ធិ ប្រ ើ ប្រ ាស់ សម្បត្តិ ▁និង ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ សិ ទ្ធិ រួម ច ំណ ែក ក្នុង ការ ល ូត លាស់ នៃ ប ច្ច េក វិទ្យា ▁និង វិទ្យាសាស្ត្រ អ ន្ត រ ជាតិ សិ ទ្ធិ ដើម ្ប ី វ ប្ប ធម៌ រួម មាន ការ ប្រ ើ ភា សា ▁និង សេ រី ភាព ខា ង វ ប្ប ធម៌ សិ ទ្ធិ រក ្សា ការពារ ប រិ ស្ថាន សិ ទ្ធិ ម ិន ឱ្យ មាន ការ រ ើស អ ើង មក លើ ខ្លួន	140
ហេតុអ្វីបានជាប្រជាជននៃប្រទេសទាំងបីបង្កើតចលនាតស៊ូទាមទារឯករាជ្យពីពួកអាណានិគមនិយម	null	ប្រទេសទាំងបីបង្កើតចលនាតស៊ូទាមទារឯករាជ្យ ពីពួកអាណានិគមនិយមព្រោះទាមទារសិទ្ធិស្វ័យគ្រប់គ្រង ការពារវប្បធម៌ សាសនា ភាសា និងប្រពៃណីជាតិពួកអាណានិគមបានគាប់សង្កត់ កេងប្រវ័ញ្ច ជម្រិតទារពន្ធដារ កាប់សម្លាប់យ៉ាងសាហាវឃោរឃៅពួកអាណានិគមបានផ្សព្វផ្សាយអរិយធម៌របស់គេ	null	ប្រទេសទាំងបីបង្កើតចលនាតស៊ូទាមទារឯករាជ្យ ពីពួកអាណានិគមនិយមព្រោះទាមទារសិទ្ធិស្វ័យគ្រប់គ្រង ការពារវប្បធម៌ សាសនា ភាសា និងប្រពៃណីជាតិពួកអាណានិគមបានគាប់សង្កត់ កេងប្រវ័ញ្ច ជម្រិតទារពន្ធដារ កាប់សម្លាប់យ៉ាងសាហាវឃោរឃៅពួកអាណានិគមបានផ្សព្វផ្សាយអរិយធម៌របស់គេ	ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប្រ ជា ជន នៃ ប្រ ទេស ទ ាំង បី បង ្ក ើត ច ល នា ត ស៊ូ ទ ាម ទ ារ ឯក រាជ ្យ ពី ព ួ ក អា ណា និ គម និយម Ġ	38	ប្រ ទេស ទ ាំង បី បង ្ក ើត ច ល នា ត ស៊ូ ទ ាម ទ ារ ឯក រាជ ្យ Ġ ពី ព ួ ក អា ណា និ គម និយម ព្រ ោះ ទ ាម ទ ារ សិ ទ្ធិ ស្ វ ័យ គ្រ ប់ គ្រ ង Ġ ការពារ វ ប្ប ធម៌ Ġ សា ស នា Ġ ភា សា Ġ និង ប្រ ព ៃ ណី ជាតិ ព ួ ក អា ណា និ គម បាន គ ាប់ សង ្ក ត់ Ġ ក េង ប្រ វ ័ ញ្ច Ġ ជ ម្រ ិត ទ ារ ពន្ធ ដា រ Ġ កា ប់ សម ្លា ប់ យ៉ាង សា ហា វ ឃ ោរ ឃ ៅ ព ួ ក អា ណា និ គម បាន ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ អ រិយ ធម៌ រ ប ស់ គ េ	119	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប្រ ជា ជន នៃ ប្រ ទេស ទ ាំង បី ប ង្ក ើត ច ល នា ត ស៊ូ ទ ាម ទ ារ ឯក រាជ ្យ ពី ព ួ ក អា ណា និ គម និយម ▁	38	▁ប្រទេស ទ ាំង បី ប ង្ក ើត ច ល នា ត ស៊ូ ទ ាម ទ ារ ឯក រាជ ្យ ▁ពី ព ួ ក អា ណា និ គម និយម ព្រ ោះ ទ ាម ទ ារ សិ ទ្ធិ ស ្វ ័យ គ្រ ប់ គ្រ ង ▁ការពារ វ ប្ប ធម៌ ▁សាសនា ▁ភាសា ▁និង ប្រ ព ៃ ណី ជាតិ ព ួ ក អា ណា និ គម បាន គ ាប់ ស ង្ក ត់ ▁ក េង ប្រ វ ័ ញ្ច ▁ជ ម្រ ិត ទ ារ ពន្ធ ដា រ ▁កាប់ ស ម្ល ាប់ យ៉ាង សា ហា វ ឃ ោរ ឃ ៅ ព ួ ក អា ណា និ គម បាន ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ អ រិយ ធម៌ រ ប ស់ គ េ	114
តើសាធារណៈរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យ អាឡឺម៉ង ឬ អាឡឺម៉ង់ខាងកើតមានបន្ទាត់នយោបាយដូចម្ដេចហើយរដ្ឋាភិបាល ត្រូវបានបង្កើតឡើងដូចម្ដេច	null	សាធារណៈរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យ អាឡឹម៉ង់ខាងកើតមានបន្ទាត់នយោបាយ តាមបែបសហភាពសូវៀតដែលដឹកនាំដោយគណបក្សកុំមុយនីស្ដរដ្ឋាភិបាលត្រូវបានបង្កើតឡើងតាមទម្រង់រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្ងៃទី០៦ ខែមេសា ឆ្នាំ ១៩៦៨ ដែលជំនួសរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្ងៃទី ០៧ ខែ តុលា ឆ្នាំ ១៩៤៩	null	សាធារណៈរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យ អាឡឹម៉ង់ខាងកើតមានបន្ទាត់នយោបាយ តាមបែបសហភាពសូវៀតដែលដឹកនាំដោយគណបក្សកុំមុយនីស្ដរដ្ឋាភិបាលត្រូវបានបង្កើតឡើងតាមទម្រង់រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្ងៃទី០៦ ខែមេសា ឆ្នាំ ១៩៦៨ ដែលជំនួសរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្ងៃទី ០៧ ខែ តុលា ឆ្នាំ ១៩៤៩	ត ើស ា ធា រណៈ រដ្ឋ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ Ġ អា ឡ ឺ ម៉ ង Ġ ឬ Ġ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត មាន ប ន្ទ ាត់ ន យោ បា យ ដូច ម្ ដ េច ហើយ រដ្ឋ ា ភិ បាល Ġ ត្រូវ បាន បង ្ក ើត ឡើង ដូច ម្ ដ េច Ġ	49	សា ធា រណៈ រដ្ឋ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ Ġ អា ឡ ឹម ៉ ង់ ខា ង កើត មាន ប ន្ទ ាត់ ន យោ បា យ Ġ តា ម ប ែប ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ដ ែល ដ ឹក នាំ ដោយ គ ណ ប ក្ស ក ុំ ម ុយ នី ស្ ដ រដ្ឋ ា ភិ បាល ត្រូវ បាន បង ្ក ើត ឡើង តា ម ទ ម្រ ង់ រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ ថ ្ង ៃ ទី ០ ៦ Ġ ខែ មេ សា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ៨ Ġ ដ ែល ជំ ន ួស រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ០ ៧ Ġ ខែ Ġ ត ុល ា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៤ ៩	105	▁តើ សា ធា រណៈ រដ្ឋ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ▁អា ឡ ឺ ម៉ ង ▁ឬ ▁អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត មាន ប ន្ទ ាត់ ន យោ ប ាយ ដូច ម្ ដ េច ហើយ រ ដ្ឋា ភិ បាល ▁ត្រូវបាន ប ង្ក ើត ឡើង ដូច ម្ ដ េច ▁	47	▁សាធារណៈ រដ្ឋ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ▁អា ឡ ឹ ម៉ង់ ខា ង កើត មាន ប ន្ទ ាត់ ន យោ ប ាយ ▁តាម ប ែប ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ដ ែល ដ ឹក នាំ ដោយ គ ណ ប ក្ស ក ុំ ម ុយ នី ស្ ដ រ ដ្ឋា ភិ បាល ត្រូវ បាន ប ង្ក ើត ឡើង ត ាម ទ ម្រ ង់ រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ ថ ្ង ៃ ទី ០ ៦ ▁ខែមេសា ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ៨ ▁ដែល ជំ ន ួស រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ ថ ្ង ៃ ទី ▁០៧ ▁ខែ ▁តុលា ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៤ ៩	95
អង្គការសហប្រជាជាតិ ជាអង្គការអ្វីបង្កើតឡើងដើម្បីអ្វីបង្កើតនៅថ្ងៃខែឆ្នាំណាមានសមាជិកប៉ុន្មានប្រទេស	null	អង្គការសហប្រជាជាតិ ជាអង្គការអន្តរជាតិដ៏កំពូលមួយគេបង្កើតឡើងដើម្បីថែរក្សាពិភពលោក ឲ្យមានសន្តិភាព និងការរស់នៅក្នុងភាពរុងរឿងថ្កុំថ្កើនបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី២៤ ខែតុលា ឆ្នាំ ១៩៥៤ មាន៥១ប្រទេសចូលរួម	null	អង្គការសហប្រជាជាតិ ជាអង្គការអន្តរជាតិដ៏កំពូលមួយគេបង្កើតឡើងដើម្បីថែរក្សាពិភពលោក ឲ្យមានសន្តិភាព និងការរស់នៅក្នុងភាពរុងរឿងថ្កុំថ្កើនបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី២៤ ខែតុលា ឆ្នាំ ១៩៥៤ មាន៥១ប្រទេសចូលរួម	អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ Ġ ជា អង្គ ការ អ ្វី បង ្ក ើត ឡើង ដើម ្ប ី អ ្វី បង ្ក ើត នៅ ថ ្ង ៃ ខែ ឆ្នាំ ណា មាន សម ា ជ ិក ប៉ ុន ្ម ាន ប្រ ទេស Ġ	42	អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ Ġ ជា អង្គ ការ អ ន្ត រ ជាតិ ដ ៏ កំ ព ូល មួយ គ េ បង ្ក ើត ឡើង ដើម ្ប ី ថ ែរ ក្ស ា ពិ ភព លោក Ġ ឲ្យ មាន ស ន្ត ិ ភាព Ġ និង ការ រស់ នៅ ក្នុង ភាព រ ុង រឿង ថ ្ក ុំ ថ ្ក ើន âĢĭ បង ្ក ើត ឡើង នៅ ថ ្ង ៃ ទី ២ ៤ Ġ ខែ ត ុល ា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៥ ៤ Ġ មាន ៥ ១ ប្រ ទេស ចូល រួម	83	▁អង្គការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ▁ជា អង្គ ការ អ ្វី ប ង្ក ើត ឡើង ដើម ្ប ី អ ្វី ប ង្ក ើត នៅ ថ ្ង ៃ ខែ ឆ្នាំ ណា មាន ស មា ជ ិក ប៉ ុន ្ មាន ប្រ ទេស ▁	41	▁អង្គការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ▁ជា អង្គ ការ អ ន្ត រ ជាតិ ដ ៏ ក ំព ូល មួយ គ េ ប ង្ក ើត ឡើង ដើម ្ប ី ថ ែរ ក ្សា ពិ ភព លោក ▁ឲ្យ មាន ស ន្ត ិ ភាព ▁និង ការ រស់ នៅ ក្នុង ភាព រ ុង រឿង ថ ្ក ុំ ថ ្ក ើន ▁បង្កើតឡើង នៅ ថ ្ង ៃ ទី ២ ៤ ▁ខែតុលា ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៥ ៤ ▁មាន ៥ ១ ប្រ ទេស ចូល រួម	76
តើតារាក្រិសពណ៌សគឺជាអ្វី តើវាខុសពីតារាណឺត្រុងដូចម្តេច	null	តារាក្រិសពណ៌សគឺជា តារាដែលមានស្នូលពណ៌ស ខៀវដែលកើតពីពពកឧស្ម័ននៅពេលដែលតារាម៉ាស់តូច និងតារាម៉ាស់មធ្យមប្រើឥន្ធនៈអស់ហើយផ្ទុះ តារាក្រិចពណ៌សខុសពីតារាណឺត្រុងដូចម្តេចតទៅតារាក្រិសពណ៌សតារាក្រិសពណ៌សមានទំហំប៉ុនផែនដី ប៉ុន្តែវាមានម៉ាស់ច្រើនដូចព្រះអាទិត្យរូបធាតុនៃតារាក្រិសពណ៌សមួយស្លាបព្រា មានម៉ាស់ស្មើនឹង រថយន្តដឹកទំនិញធំមួយតារាទាំងនោះពុំមានឥន្ធនៈទេ ប៉ុន្តែវាឆេះព្រឿងៗដោយសារថាមពលដែលនៅសេសសល់តារាណឺត្រុងមានម៉ាស់តូច និងហាប់ណែនមានម៉ាស់ច្រើនជាងព្រះអាទិត្យបីដង ប៉ុន្តែវាមានអង្កត់ផ្ចិតត្រឹមតែ km ប៉ុណ្ណោះ	null	តារាក្រិសពណ៌សគឺជា តារាដែលមានស្នូលពណ៌ស ខៀវដែលកើតពីពពកឧស្ម័ននៅពេលដែលតារាម៉ាស់តូច និងតារាម៉ាស់មធ្យមប្រើឥន្ធនៈអស់ហើយផ្ទុះ តារាក្រិចពណ៌សខុសពីតារាណឺត្រុងដូចម្តេចតទៅតារាក្រិសពណ៌សតារាក្រិសពណ៌សមានទំហំប៉ុនផែនដី ប៉ុន្តែវាមានម៉ាស់ច្រើនដូចព្រះអាទិត្យរូបធាតុនៃតារាក្រិសពណ៌សមួយស្លាបព្រា មានម៉ាស់ស្មើនឹង រថយន្តដឹកទំនិញធំមួយតារាទាំងនោះពុំមានឥន្ធនៈទេ ប៉ុន្តែវាឆេះព្រឿងៗដោយសារថាមពលដែលនៅសេសសល់តារាណឺត្រុងមានម៉ាស់តូច និងហាប់ណែនមានម៉ាស់ច្រើនជាងព្រះអាទិត្យបីដង ប៉ុន្តែវាមានអង្កត់ផ្ចិតត្រឹមតែ km ប៉ុណ្ណោះ	ត ើត ារ ាក ្រ ិស ព ណ៌ ស គ ឺ ជា អ ្វី Ġ ត ើ វា ខុស ពី តា រា ណ ឺត ្រ ុង ដូច ម្ ត េច Ġ	29	តា រា ក្រ ិស ព ណ៌ ស គ ឺ ជា Ġ តា រា ដ ែល មាន ស្ន ូល ព ណ៌ ស Ġ ខ ៀវ ដ ែល កើត ពី ព ព ក ឧ ស្ម ័ន នៅ ពេល ដ ែល តា រា ម៉ា ស់ តូ ច âĢĭ Ġ និង តា រា ម៉ា ស់ ម ធ ្យ ម ប្រ ើ ឥ ន្ធ នៈ អ ស់ ហើយ ផ្ ទ ុះ Ġ តា រា ក្រ ិច ព ណ៌ ស ខុស ពី តា រា ណ ឺត ្រ ុង ដូច ម្ ត េច ត ទៅ តា រា ក្រ ិស ព ណ៌ ស តា រា ក្រ ិស ព ណ៌ សម ាន ទំ ហ ំ ប៉ ុន ផ ែន ដ ី Ġ ប៉ ុន ្ត ែ វា មាន ម៉ា ស់ ច្ រ ើន ដូច ព្រ ះ អា ទិ ត ្យ រូប ធាតុ នៃ តា រា ក្រ ិស ព ណ៌ ស âĢĭ មួយ ស្លាបព្រា Ġ មាន ម៉ា ស់ ស្ម ើន ឹង Ġ រ ថ យ ន្ត ដ ឹក ទំ និ ញ ធ ំ មួយ តា រា ទ ាំង ន ោះ ពុ ំ មាន ឥ ន្ធ នៈ ទេ Ġ ប៉ ុន ្ត ែ វា ឆ េះ ព្រ ឿង ៗ ដោយ សារ ថា ម ពល ដ ែល នៅ សេ ស ស ល់ តា រា ណ ឺត ្រ ុង មាន ម៉ា ស់ តូ ច Ġ និង ហា ប់ ណ ែន មាន ម៉ា ស់ ច្ រ ើន ជា ង ព្រ ះ អា ទិ ត ្យ បី ដង Ġ ប៉ ុន ្ត ែ វា មាន អ ង្ក ត់ ផ្ ច ិត ត្រ ឹម តែ Ġkm Ġ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ	241	▁តើ តា រា ក្រ ិស ព ណ៌ ស គ ឺ ជា អ ្វី ▁តើ វា ខុស ពី តា រា ណ ឺ ត្រ ុង ដូច ម ្ត េច ▁	27	▁តារា ក្រ ិស ព ណ៌ ស គ ឺ ជា ▁តារា ដ ែល មាន ស្ន ូល ព ណ៌ ស ▁ខៀវ ដ ែល កើត ពី ព ព ក ឧ ស្ម ័ន នៅ ពេល ដ ែល តា រា ម៉ ាស់ ត ូច ▁និង តា រា ម៉ ាស់ ម ធ ្យ ម ប្រ ើ ឥ ន្ធ នៈ អ ស់ ហើយ ផ្ ទ ុះ ▁តារា ក្រ ិច ព ណ៌ ស ខុស ពី តា រា ណ ឺ ត្រ ុង ដូច ម ្ត េច ត ទៅ តា រា ក្រ ិស ព ណ៌ ស តា រា ក្រ ិស ព ណ៌ ស មាន ទំ ហ ំ ប៉ ុន ផ ែន ដ ី ▁ប៉ុន្តែ វា មាន ម៉ ាស់ ច ្រ ើន ដូច ព្រ ះ អា ទ ិត ្យ រូប ធាតុ នៃ តា រា ក្រ ិស ព ណ៌ ស ▁មួយ ស្លាបព្រា ▁មាន ម៉ ាស់ ស្ម ើ នឹង ▁រថយន្ត ដ ឹក ទំ ន ិញ ធ ំ មួយ តា រា ទ ាំង ន ោះ ព ុំ មាន ឥ ន្ធ នៈ ទេ ▁ប៉ុន្តែ វា ឆ េះ ព្រ ឿង ៗ ដោយ សារ ថា ម ពល ដ ែល នៅ ស េស ស ល់ តា រា ណ ឺ ត្រ ុង មាន ម៉ ាស់ ត ូច ▁និង ហ ាប់ ណ ែន មាន ម៉ ាស់ ច ្រ ើន ជា ង ព្រ ះ អា ទ ិត ្យ បី ដង ▁ប៉ុន្តែ វា មាន អ ង្ក ត់ ផ្ ច ិត ត្រ ឹម តែ ▁km ▁ប៉ុណ្ណោះ	222
តើលោកស្រី ម៉ាការេត ថាត់ឆឺជាប់ជានាយករដ្ឋមន្ដ្រីពីឆ្នាំណា ដល់ឆ្នាំណា តើគាត់បានដោះស្រាយបញ្ហាអ្វីខ្លះ	null	លោកស្រីម៉ាការេត ថាត់ឆឺ ជាប់ជានាយករដ្ឋមន្ដ្រីពីឆ្នាំ ១៩៧៩ ដល់ឆ្នាំ ១៩៩០ គាត់បានដោះស្រាយបញ្ហាមួយចំនួនដូចជាវិបត្តិប្រេងឡើងថ្លៃវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចកាត់បន្ថយអតិផរណាធ្វើឪ្យមានគាំទ្រពីគណបក្សប្រឆាំង	null	លោកស្រីម៉ាការេត ថាត់ឆឺ ជាប់ជានាយករដ្ឋមន្ដ្រីពីឆ្នាំ ១៩៧៩ ដល់ឆ្នាំ ១៩៩០ គាត់បានដោះស្រាយបញ្ហាមួយចំនួនដូចជាវិបត្តិប្រេងឡើងថ្លៃវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចកាត់បន្ថយអតិផរណាធ្វើឪ្យមានគាំទ្រពីគណបក្សប្រឆាំង	ត ើ លោក ស្រី Ġ ម៉ា ការ េត Ġ ថា ត់ ឆ ឺ ជាប់ ជា នា យក រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី ពី ឆ្នាំ ណា Ġ ដល់ ឆ្នាំ ណា Ġ ត ើ គ ាត់ បាន ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	44	លោក ស្រី ម៉ា ការ េត Ġ ថា ត់ ឆ ឺ Ġ ជាប់ ជា នា យក រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី ពី ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧ ៩ Ġ ដល់ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩០ Ġ គ ាត់ បាន ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ាម ួយ ចំ ន ួន ដូច ជា វិ ប ត្តិ ប្រ េង ឡើង ថ្លៃ វិ ប ត្តិ សេ ដ្ឋ កិច្ច កាត់ បន្ថយ អ តិ ផ រណ ា ធ ្វ ើ ឪ ្យ មាន គ ាំ ទ្រ ពី គ ណ ប ក្ស ប្រ ឆ ាំង	81	▁តើ លោក ស្រី ▁ម៉ា ការ េត ▁ថា ត់ ឆ ឺ ជាប់ ជា នា យក រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី ពី ឆ្នាំ ណា ▁ដល់ ឆ្នាំ ណា ▁តើ គ ាត់ បាន ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	42	▁លោកស្រី ម៉ា ការ េត ▁ថា ត់ ឆ ឺ ▁ជាប់ ជា នា យក រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី ពី ឆ្នាំ ▁១៩៧៩ ▁ដល់ ឆ្នាំ ▁១៩ ៩០ ▁គាត់ បាន ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា មួយ ចំ ន ួន ដូច ជា វិ ប ត្តិ ប្រ េង ឡើង ថ្លៃ វិ ប ត្តិ សេ ដ្ឋ កិច្ច កាត់ បន្ថយ អ តិ ផ រ ណា ធ ្វ ើ ឪ ្យ មាន គ ាំ ទ្រ ពី គ ណ ប ក្ស ប្រ ឆ ាំង	77
ចូររាប់ឈ្មោះប្រាសាទដែលស្ថិតនៅក្នុងរចនាបថបាយ័នឪ្យបាន ១០	null	រាប់ឈ្មោះប្រាសាទដែលស្ថិតនោក្នុងរចនាបថបាយ័នឪ្យបាន ១០ គឺប្រាសាទតាព្រហ្មប្រាសាទបន្ទាយក្ដីប្រាសាទព្រះខ័នប្រាសាទនាគព័ន្ធកំពែង និងខ្លោងទ្វារទាំង ៥ នៃអង្គរធំប្រាសាទបន្ទាយឆ្មារប្រាសាទតាព្រហ្ម ទន្លេបាទី តាកែវ ប្រាសាទវត្តនគរ កំពង់ចាម ប្រាសាទព្រះណនប្រាសាទបាយ័ន	null	រាប់ឈ្មោះប្រាសាទដែលស្ថិតនោក្នុងរចនាបថបាយ័នឪ្យបាន ១០ គឺប្រាសាទតាព្រហ្មប្រាសាទបន្ទាយក្ដីប្រាសាទព្រះខ័នប្រាសាទនាគព័ន្ធកំពែង និងខ្លោងទ្វារទាំង ៥ នៃអង្គរធំប្រាសាទបន្ទាយឆ្មារប្រាសាទតាព្រហ្ម ទន្លេបាទី តាកែវ ប្រាសាទវត្តនគរ កំពង់ចាម ប្រាសាទព្រះណនប្រាសាទបាយ័ន	ច ូរ រា ប់ ឈ្មោះ ប្រា សា ទ ដ ែល ស្ ថ ិត នៅ ក្នុង រ ច នា ប ថ បា យ ័ន ឪ ្យ បាន Ġ ១០ Ġ	27	រា ប់ ឈ្មោះ ប្រា សា ទ ដ ែល ស្ ថ ិត ន ោក ្ន ុង រ ច នា ប ថ បា យ ័ន ឪ ្យ បាន Ġ ១០ Ġ គ ឺ ប្រា សា ទ តា ព្រ ហ្ម ប្រា សា ទ ប ន្ទ ាយ ក្ ដ ី ប្រា សា ទ ព្រ ះ ខ ័ន ប្រា សា ទ នា គ ព ័ន ្ ធ កំ ព ែង Ġ និង ខ្ ល ោង ទ ្វា រ ទ ាំង Ġ ៥ Ġ នៃ អង្គ រ ធ ំ ប្រា សា ទ ប ន្ទ ាយ ឆ្ មា រ ប្រា សា ទ តា ព្រ ហ្ម Ġ ទ ន្ ល េ បាទ ី Ġ តា កែវ Ġ ប្រា សា ទ វត្ត ន គរ Ġ កំ ព ង់ ច ាម Ġ ប្រា សា ទ ព្រ ះ ណ ន ប្រា សា ទ បា យ ័ន	125	▁ចូរ រ ាប់ ឈ្មោះ ប្រា សា ទ ដ ែល ស ្ថ ិត នៅ ក្នុង រ ច នា ប ថ ប ាយ ័ន ឪ ្យ បាន ▁១០ ▁	26	▁រាប់ ឈ្មោះ ប្រា សា ទ ដ ែល ស ្ថ ិត ន ោ ក្នុង រ ច នា ប ថ ប ាយ ័ន ឪ ្យ បាន ▁១០ ▁គឺ ប្រា សា ទ តា ព្រ ហ្ម ប្រា សា ទ ប ន្ទ ាយ ក្ ដ ី ប្រា សា ទ ព្រ ះ ខ ័ន ប្រា សា ទ នា គ ព ័ ន្ធ ក ំព ែង ▁និង ខ្ ល ោង ទ ្វា រ ទ ាំង ▁៥ ▁នៃ អង្គ រ ធ ំ ប្រា សា ទ ប ន្ទ ាយ ឆ្ ម ារ ប្រា សា ទ តា ព្រ ហ្ម ▁ទន្លេ បាទ ី ▁តាកែវ ▁ប្រាសាទ វត្ត ន គរ ▁កំពង់ចាម ▁ប្រាសាទ ព្រ ះ ណ ន ប្រា សា ទ ប ាយ ័ន	109
តើប្រពៃណីរៀបការ និងបុណ្យសពនៅនគរភ្នំនិងចេនឡាដូចគ្នាឬទេព្រោះអ្វី	null	ប្រពៃណីរៀបការនិងបុណ្យសពនៅនគរភ្នំនិងចេនឡា ក ប្រពៃណីរៀបការគឺមិនដូចគ្នាទេ ព្រោះអ្នកស្រុកនគរភ្នមបើកសិទ្ធិឪ្យកូនប្រុសស្រីរើសគូស្រករដោយខ្លួនឯងចំណែកនៅចេនឡាគឺកូនកំលោះទៅស្ដីដណ្ដឹងកូនក្រមុំ ពេលរៀបការរួចឪពុកម្ដាយកូនស្រីកូនប្រុសចែកទ្រព្យសម្បត្តិតាមធនធានដែលគេមានឪ្យទៅគ្រួសារថ្មីរួចបែកផ្ទះរស់នៅដោយឡែក ខ ប្រពៃណីបុណ្យសព្វមានលក្ខណៈដូចគ្នាមួយចំនួន និងខុសគ្នាមួយចំនួន គឺនៅនគរភ្នំពិធីរំលាយសពមានបួនបែបគឺ កប់ ដុត បូជា ចោលក្នុងព្រៃ និង ក្នុងទឹកបើមានសមាជិកក្នុងគ្រួសារស្លាប់ញាតិនៃសពត្រូវកោរសក់ កោរពុកមាត់ ពុកចង្កា និងកាន់ទុក្ខចំណែកនៅចេនឡាគឺពិធីបុណ្យសព កូនទាំងអស់នៃសពត្រូវកោរសក់ អត់បាយប្រាំពីរថ្ងៃ ស្រែកយំខ្លាំងៗការដង្ហែសពមានគ្រួសារសព ញាតិមិត្ត បព្វជិត និងមានភ្លេងប្រគំកំដរផងគេបូជាសពនឹងឈើក្រអូប រើសធាតុដាក់កោដ្ឋដី ប្រាក់ឬមាសតាមឋានៈគ្រួសារមានធនធាន ឬ ក្រីក្រ	null	ប្រពៃណីរៀបការនិងបុណ្យសពនៅនគរភ្នំនិងចេនឡា ក ប្រពៃណីរៀបការគឺមិនដូចគ្នាទេ ព្រោះអ្នកស្រុកនគរភ្នមបើកសិទ្ធិឪ្យកូនប្រុសស្រីរើសគូស្រករដោយខ្លួនឯងចំណែកនៅចេនឡាគឺកូនកំលោះទៅស្ដីដណ្ដឹងកូនក្រមុំ ពេលរៀបការរួចឪពុកម្ដាយកូនស្រីកូនប្រុសចែកទ្រព្យសម្បត្តិតាមធនធានដែលគេមានឪ្យទៅគ្រួសារថ្មីរួចបែកផ្ទះរស់នៅដោយឡែក ខ ប្រពៃណីបុណ្យសព្វមានលក្ខណៈដូចគ្នាមួយចំនួន និងខុសគ្នាមួយចំនួន គឺនៅនគរភ្នំពិធីរំលាយសពមានបួនបែបគឺ កប់ ដុត បូជា ចោលក្នុងព្រៃ និង ក្នុងទឹកបើមានសមាជិកក្នុងគ្រួសារស្លាប់ញាតិនៃសពត្រូវកោរសក់ កោរពុកមាត់ ពុកចង្កា និងកាន់ទុក្ខចំណែកនៅចេនឡាគឺពិធីបុណ្យសព កូនទាំងអស់នៃសពត្រូវកោរសក់ អត់បាយប្រាំពីរថ្ងៃ ស្រែកយំខ្លាំងៗការដង្ហែសពមានគ្រួសារសព ញាតិមិត្ត បព្វជិត និងមានភ្លេងប្រគំកំដរផងគេបូជាសពនឹងឈើក្រអូប រើសធាតុដាក់កោដ្ឋដី ប្រាក់ឬមាសតាមឋានៈគ្រួសារមានធនធាន ឬ ក្រីក្រ	ត ើប ្រ ព ៃ ណី រ ៀប ការ Ġ និង ប ុ ណ ្យ ស ព នៅ ន គរ ភ្នំ និង ច េន ឡា ដូច គ្នា ឬ ទេ ព្រ ោះ អ ្វី Ġ	32	ប្រ ព ៃ ណី រ ៀប ការ និង ប ុ ណ ្យ ស ព នៅ ន គរ ភ្នំ និង ច េន ឡា Ġ ក Ġ ប្រ ព ៃ ណី រ ៀប ការ គ ឺ ម ិន ដូច គ្នា ទេ Ġ ព្រ ោះ អ្នក ស្រ ុក ន គរ ភ ្ន ម ប ើក សិ ទ្ធិ ឪ ្យ កូ ន ប្រ ុស ស្រី រ ើស គូ ស្រ ករ ដោយ ខ្លួន ឯ ង ចំ ណ ែក នៅ ច េន ឡា គ ឺ កូ ន កំ ល ោះ ទៅ ស្ ដ ី ដ ណ ្ ដ ឹង កូ ន ក្រ ម ុំ Ġ ពេល រ ៀប ការ រ ួច ឪ ពុ ក ម្ ដា យក ូន ស្រី កូ ន ប្រ ុស ច ែក ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ តា ម ធ ន ធាន ដ ែល គ េ មាន ឪ ្យ ទៅ គ្រួសារ ថ ្ម ី រ ួច បែក ផ្ ទ ះ រស់ នៅ ដោយ ឡ ែក Ġ ខ Ġ ប្រ ព ៃ ណី ប ុ ណ ្យ âĢĭ ស ព្វ មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច គ្នា មួយ ចំ ន ួន Ġ និង ខុស គ្នា មួយ ចំ ន ួន Ġ គ ឺន ៅ ន គរ ភ្នំ ពិ ធី រំ លា យ ស ព មាន ប ួន ប ែប គ ឺ Ġ ក ប់ Ġ ដ ុត Ġ បូ ជា Ġ ចោល ក្នុង ព្រ ៃ Ġ និង Ġ ក្នុង ទឹក ប ើម ាន សម ា ជ ិក ក្នុង គ្រួសារ ស្លាប់ âĢĭ ញ ាត ិន ៃ ស ព ត្រូវ ក ោរ ស ក់ Ġ ក ោរ ពុ ក មា ត់ Ġ ពុ ក ច ង្ក ា Ġ និង កាន់ ទុក្ខ ចំ ណ ែក នៅ ច េន ឡា គ ឺ ពិ ធី ប ុ ណ ្យ ស ព Ġ កូ ន ទ ាំង អ ស់ នៃ ស ព ត្រូវ ក ោរ ស ក់ Ġ អ ត់ បា យ ប្រា ំព ី រ ថ ្ង ៃ Ġ ស្រ ែក យ ំ ខ្ លា ំ ង ៗ ការ ដង ្ហ ែ ស ព មាន គ្រួសារ ស ព Ġ ញ ាត ិម ិត្ត Ġ ប ព្វ ជ ិត Ġ និង មាន ភ្ល េង ប្រគំ កំ ដ រ ផ ង គ េ បូ ជា ស ព នឹង ឈ ើក ្រ អូ ប Ġ រ ើស ធាតុ ដា ក់ ក ោ ដ្ឋ ដ ី Ġ ប្រា ក់ ឬ មាស តា ម ឋ ាន ៈ គ្រួសារ មាន ធ ន ធាន Ġ ឬ Ġ ក្រ ី ក្រ âĢĭ	361	▁តើ ប្រ ព ៃ ណី រ ៀប ការ ▁និង ប ុ ណ ្យ ស ព នៅ ន គរ ភ្នំ និង ច េន ឡា ដូច គ្នា ឬ ទេ ព្រ ោះ អ ្វី ▁	31	▁ប្រពៃណី រ ៀប ការ និង ប ុ ណ ្យ ស ព នៅ ន គរ ភ្នំ និង ច េន ឡា ▁ក ▁ប្រពៃណី រ ៀប ការ គ ឺ ម ិន ដូច គ្នា ទេ ▁ព្រោះ អ្នក ស្រ ុក ន គរ ភ ្ន ម ប ើក សិ ទ្ធិ ឪ ្យ ក ូន ប្រ ុស ស្រី រ ើស គូ ស្រ ករ ដោយ ខ្លួន ឯ ង ច ំណ ែក នៅ ច េន ឡា គ ឺ ក ូន កំ ល ោះ ទៅ ស្ ដ ី ដ ណ ្ ដ ឹង ក ូន ក្រ ម ុំ ▁ពេល រ ៀប ការ រ ួច ឪ ព ុក ម្ ដា យក ូន ស្រី ក ូន ប្រ ុស ច ែក ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ ត ាម ធ ន ធាន ដ ែល គ េ មាន ឪ ្យ ទៅ គ្រួសារ ថ ្ម ី រ ួច បែក ផ្ ទ ះ រស់ នៅ ដោយ ឡ ែក ▁ខ ▁ប្រពៃណី ប ុ ណ ្យ ▁សព្វ មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច គ្នា មួយ ចំ ន ួន ▁និង ខុស គ្នា មួយ ចំ ន ួន ▁គឺ នៅ ន គរ ភ្នំ ពិ ធី រំ ល ាយ ស ព មាន ប ួន ប ែប គ ឺ ▁កប់ ▁ដុត ▁បូជា ▁ចោល ក្នុង ព្រ ៃ ▁និង ▁ក្នុង ទឹក ប ើ មាន ស មា ជ ិក ក្នុង គ្រួសារ ស្លាប់ ▁ញាតិ នៃ ស ព ត្រូវ ក ោរ ស ក់ ▁ក ោរ ព ុក ម ាត់ ▁ពុក ច ង្ក ា ▁និង កាន់ ទុក្ខ ច ំណ ែក នៅ ច េន ឡា គ ឺ ពិ ធី ប ុ ណ ្យ ស ព ▁កូន ទ ាំង អ ស់ នៃ ស ព ត្រូវ ក ោរ ស ក់ ▁អត់ ប ាយ ប្រ ាំ ពី រ ថ ្ង ៃ ▁ស្រែក យ ំ ខ្ ល ាំង ៗ ការ ដ ង្ហ ែ ស ព មាន គ្រួសារ ស ព ▁ញាតិ ម ិត្ត ▁ប ព្វ ជ ិត ▁និង មាន ភ្ល េង ប្រគំ កំ ដ រ ផ ង គ េ បូ ជា ស ព នឹង ឈ ើ ក្រ អូ ប ▁រើស ធាតុ ដ ាក់ ក ោ ដ្ឋ ដ ី ▁ប្រាក់ ឬ មាស ត ាម ឋ ាន ៈ គ្រួសារ មាន ធ ន ធាន ▁ឬ ▁ក្រីក្រ ▁	334
ប្រសិនបើអង្គពីរធ្វើដំណើរឃា្លតចេញពីគ្នា តើកម្លាំងទំនាញរបស់អង្គទាំងពីរប្រែប្រួសដូចម្ដេច	null	ប្រសិនបើអង្គពីរធ្វើដំណើរឃ្លាតចេញពីគ្នា កម្លាំងទំនាញរបស់អង្គទាំងពីរនិងថយចុះតាមរូបមន្ត x ប្រសិនបើអង្គពីរចលនាឃ្លាតចេញពីគ្នា ១០ ដង នោះកម្លាំងទំនាញនឹងថយចុះ x	null	ប្រសិនបើអង្គពីរធ្វើដំណើរឃ្លាតចេញពីគ្នា កម្លាំងទំនាញរបស់អង្គទាំងពីរនិងថយចុះតាមរូបមន្ត x ប្រសិនបើអង្គពីរចលនាឃ្លាតចេញពីគ្នា ១០ ដង នោះកម្លាំងទំនាញនឹងថយចុះ x	ប្រ សិ ន ប ើ អង្គ ពី រ ធ ្វ ើ ដំណើរ ឃ ា ្ល ត ចេញ ពី គ្នា Ġ ត ើក ម្ល ាំង ទំ នា ញ រ ប ស់ អង្គ ទ ាំង ពី រ ប្រ ែប ្រ ួស ដូច ម្ ដ េច Ġ	42	ប្រ សិ ន ប ើ អង្គ ពី រ ធ ្វ ើ ដំណើរ ឃ្លា ត ចេញ ពី គ្នា Ġ ក ម្ល ាំង ទំ នា ញ រ ប ស់ អង្គ ទ ាំង ពី រ និង ថ យ ច ុះ តា ម រូប ម ន្ត Ġx Âł ប្រ សិ ន ប ើ អង្គ ពី រ ច ល នា ឃ្លា ត ចេញ ពី គ្នា Ġ ១០ Ġ ដង Ġ ន ោះ ក ម្ល ាំង ទំ នា ញ នឹង ថ យ ច ុះ Ġx	72	▁ប្រសិនបើ អង្គ ពី រ ធ ្វ ើ ដំណើរ ឃ ា ្ល ត ចេញ ពី គ្នា ▁តើ ក ម្ល ាំង ទំ ន ាញ រ ប ស់ អង្គ ទ ាំង ពី រ ប្រ ែ ប្រ ួស ដូច ម្ ដ េច ▁	38	▁ប្រសិនបើ អង្គ ពី រ ធ ្វ ើ ដំណើរ ឃ្លា ត ចេញ ពី គ្នា ▁កម្លាំង ទំ ន ាញ រ ប ស់ អង្គ ទ ាំង ពី រ និង ថ យ ច ុះ ត ាម រូប ម ន្ត ▁x ▁ប្រសិនបើ អង្គ ពី រ ច ល នា ឃ្លា ត ចេញ ពី គ្នា ▁១០ ▁ដង ▁នោះ ក ម្ល ាំង ទំ ន ាញ នឹង ថ យ ច ុះ ▁x	61
តើយុវជនត្រូវស្វែងរកការថែរក្សាជីវិតឱ្យល្អប្រសើរតាមវិធីឬលក្ខណៈអ្វីខ្លះ	null	តាមវិធី ឬលក្ខណៈដូចតទៅត្រូវចេះរៀបចំផែនការគ្រួសារមិនត្រូវរៀបការនៅវ័យក្មេងពេកនិងការរួមភេទ ដោយគ្មានការពិចារណាដែលនាំឱ្យទទួលផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរត្រូវសម្រេចចិត្តឱ្យបានត្រឹមត្រូវមុននឹងរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ព្រោះជាជម្រើស់នៃជីវិតសុភមង្គលមានទំនួលខុសត្រូវច្បាស់លាស់អំពីចំនួនកូន ដើម្បីធានាសុវត្ថិភាពចៀសវាងការមានផ្ទៃពោះឆាប់ញឹកញាប់ព្រោះនាំឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតបំបាត់អំពើហិង្សាគ្រប់យ៉ាងលើស្រ្តីបំប៉នចំណីអាហារដល់ស្រ្តីពេលមានផ្ទៃពោះ និងអំឡុងពេលអំបៅដោះមិនត្រូវប្រព្រឹត្តអំពើពាលាអាវាសែស្រីស្រាល្បែងស៊ីសងថ្នាំញៀនជាដើមមានលំហាត់ប្រាណជាប្រចាំរក្សាអនាម័យឱ្យល្អ ហូបស្អាត ផឹកស្អាត រស់នៅប្រកបដោយអនាម័យ	null	តាមវិធី ឬលក្ខណៈដូចតទៅត្រូវចេះរៀបចំផែនការគ្រួសារមិនត្រូវរៀបការនៅវ័យក្មេងពេកនិងការរួមភេទ ដោយគ្មានការពិចារណាដែលនាំឱ្យទទួលផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរត្រូវសម្រេចចិត្តឱ្យបានត្រឹមត្រូវមុននឹងរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ព្រោះជាជម្រើស់នៃជីវិតសុភមង្គលមានទំនួលខុសត្រូវច្បាស់លាស់អំពីចំនួនកូន ដើម្បីធានាសុវត្ថិភាពចៀសវាងការមានផ្ទៃពោះឆាប់ញឹកញាប់ព្រោះនាំឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតបំបាត់អំពើហិង្សាគ្រប់យ៉ាងលើស្រ្តីបំប៉នចំណីអាហារដល់ស្រ្តីពេលមានផ្ទៃពោះ និងអំឡុងពេលអំបៅដោះមិនត្រូវប្រព្រឹត្តអំពើពាលាអាវាសែស្រីស្រាល្បែងស៊ីសងថ្នាំញៀនជាដើមមានលំហាត់ប្រាណជាប្រចាំរក្សាអនាម័យឱ្យល្អ ហូបស្អាត ផឹកស្អាត រស់នៅប្រកបដោយអនាម័យ	ត ើយ ុ វ ជន ត្រូវ ស្ វ ែង រក ការ ថ ែរ ក្ស ា ជីវ ិត ឱ្យ ល្អ ប្រសើរ តា ម វិ ធី ឬ ល ក្ខ ណៈ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	33	តា ម វិ ធី Ġ ឬ ល ក្ខ ណៈ ដូច ត ទៅ ត្រូវ ច េះ រៀបចំ ផ ែន ការ គ្រួសារ ម ិន ត្រូវ រ ៀប ការ នៅ វ ័យ ក្ មេ ង ព េក និង ការ រួម ភ េ ទ Ġ ដោយ គ ្ម ាន ការ ពិ ចារ ណា ដ ែល នាំ ឱ្យ ទទួល ផល វិ បា ក ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ ត្រូវ សម ្រ េច ចិត្ត ឱ្យ បាន ត្រ ឹម ត្រូវ ម ុន នឹង រ ៀប អា ពា ហ៍ ពិ ពា ហ៍ ព្រ ោះ ជា ជ ម្រ ើស ់ នៃ ជីវ ិត សុ ភ ម ង្គ ល មាន ទំ ន ួល ខុស ត្រូវ ច្ បា ស់ លាស់ អ ំព ី ចំ ន ួន កូ ន Ġ ដើម ្ប ី ធាន ាស ុ វ ត្ថ ិ ភាព ច ៀស វា ង ការ មាន ផ្ ទ ៃ ព ោះ ឆ ាប់ ញ ឹក ញ ាប់ ព្រ ោះ នាំ ឱ្យ មាន គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ដល់ ជីវ ិត ប ំ បា ត់ អ ំព ើ ហ ិ ង្ស ា គ្រ ប់ យ៉ាង លើ ស្រ ្ត ី ប ំ ប៉ ន ចំ ណី អា ហា រ ដល់ ស្រ ្ត ី ពេល មាន ផ្ ទ ៃ ព ោះ Ġ និង អ ំ ឡ ុង ពេល អ ំ ប ៅ ដ ោះ ម ិន ត្រូវ ប្រ ព្រ ឹត ្ត អ ំព ើ ពា លា អា វា ស ែ ស្រី ស្រ ាល ្ប ែង ស៊ី សង ថ្ន ាំ ញ ៀន ជា ដើម មាន លំ ហា ត់ ប្រា ណ ជា ប្រ ច ាំ រក ្សា អ នា ម ័យ ឱ្យ ល្អ Ġ ហ ូប ស្ អា ត Ġ ផ ឹក ស្ អា ត Ġ រស់ នៅ ប្រ ក ប ដោយ អ នា ម ័យ	272	▁តើ យ ុ វ ជន ត្រូវ ស ្វ ែង រក ការ ថ ែរ ក ្សា ជីវ ិត ឱ្យ ល្អ ប្រសើរ ត ាម វិ ធី ឬ ល ក្ខ ណៈ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	33	▁តាម វិ ធី ▁ឬ ល ក្ខ ណៈ ដូច ត ទៅ ត្រូវ ច េះ រៀបចំ ផ ែន ការ គ្រួសារ ម ិន ត្រូវ រ ៀប ការ នៅ វ ័យ ក ្ម េង ព េក និង ការ រួម ភ េ ទ ▁ដោយ គ ្ មាន ការ ពិ ចារ ណា ដ ែល នាំ ឱ្យ ទទួល ផល វិ ប ាក ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ ត្រូវ ស ម្រ េច ចិត្ត ឱ្យ បាន ត្រ ឹម ត្រូវ ម ុន នឹង រ ៀប អា ពា ហ៍ ពិ ពា ហ៍ ព្រ ោះ ជា ជ ម្រ ើ ស់ នៃ ជីវ ិត សុ ភ ម ង្គ ល មាន ទំ ន ួល ខុស ត្រូវ ច ្ប ាស់ លាស់ អ ំព ី ចំ ន ួន ក ូន ▁ដើម្បី ធាន ាស ុ វ ត្ថ ិ ភាព ច ៀស វ ាង ការ មាន ផ្ ទ ៃ ព ោះ ឆ ាប់ ញ ឹក ញ ាប់ ព្រ ោះ នាំ ឱ្យ មាន គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ដល់ ជីវ ិត ប ំ ប ាត់ អ ំព ើ ហ ិ ង ្សា គ្រ ប់ យ៉ាង លើ ស្រ ្ត ី ប ំ ប៉ ន ចំ ណី អា ហា រ ដល់ ស្រ ្ត ី ពេល មាន ផ្ ទ ៃ ព ោះ ▁និង អ ំ ឡ ុង ពេល អ ំ ប ៅ ដ ោះ ម ិន ត្រូវ ប្រ ព្រ ឹ ត្ត អ ំព ើ ពា លា អា វា ស ែ ស្រី ស្រ ាល ្ប ែង ស៊ី សង ថ្ន ាំ ញ ៀន ជា ដើម មាន លំ ហ ាត់ ប្រា ណ ជា ប្រ ច ាំ រក ្សា អ ន ាម ័យ ឱ្យ ល្អ ▁ហូប ស ្អ ាត ▁ផឹក ស ្អ ាត ▁រស់ នៅ ប្រ ក ប ដោយ អ ន ាម ័យ	267
តើជនជាប់ចោទ ឬជនសង្ស័យ ត្រូវបានចោទប្រកាន់ថាបានប្រព្រត្តិបទក្រិដ្ឋពីយ៉ាងគឺអ្វីខ្លះ	null	ជនជាប់ចោទ ឬជនសង្ស័យ ត្រូវបានចោទប្រកាន់ថាបានប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋពីរយ៉ាងគឺ តាមច្បាប់ប្រទេសកម្ពុជាអំពើមនុស្សឃាតការធ្វើទារុណកម្មការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញខាងសាសនា តាមច្បាប់អន្តរជាតិគឺអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ឧក្រិដ្ឋប្រឆាំងនឹងអំពើមនុស្សជាតិឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមការបំផ្លិចបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិវប្បធម៌	null	ជនជាប់ចោទ ឬជនសង្ស័យ ត្រូវបានចោទប្រកាន់ថាបានប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋពីរយ៉ាងគឺ តាមច្បាប់ប្រទេសកម្ពុជាអំពើមនុស្សឃាតការធ្វើទារុណកម្មការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញខាងសាសនា តាមច្បាប់អន្តរជាតិគឺអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ឧក្រិដ្ឋប្រឆាំងនឹងអំពើមនុស្សជាតិឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមការបំផ្លិចបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិវប្បធម៌	ត ើ ជន ជាប់ ច ោទ Ġ ឬ ជន សង្ស័យ Ġ ត្រូវ បាន ច ោទ ប្រ កាន់ ថា បាន ប្រ ព្រ ត្តិ បទ ក្រ ិ ដ្ឋ ពី យ៉ាង គ ឺ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	33	ជន ជាប់ ច ោទ Ġ ឬ ជន សង្ស័យ Ġ ត្រូវ បាន ច ោទ ប្រ កាន់ ថា បាន ប្រ ព្រ ឹត ្ត បទ ឧ ក្រ ិ ដ្ឋ ពី រយ ៉ ាង គ ឺ Ġ តា ម ច្ បា ប់ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា អ ំព ើម នុ ស្ស ឃាត ការ ធ ្វ ើ ទ ារ ុ ណ កម្ម ការ ធ ្វ ើ ទុក្ខ ប ុក ម្ ន េញ ខា ង សា ស នា Ġ តា ម ច្ បា ប់ អ ន្ត រ ជាតិ គ ឺ អ ំព ើប ្រ ល័យ ព ូ ជ សា ស ន៍ ឧ ក្រ ិ ដ្ឋ ប្រ ឆ ាំង នឹង អ ំព ើម នុ ស្ស ជាតិ ឧ ក្រ ិ ដ្ឋ កម្ម សង ្ គ្រ ាម ការ ប ំ ផ្ល ិច ប ំ ផ្ល ាញ ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ វ ប្ប ធម៌	131	▁តើ ជន ជាប់ ច ោទ ▁ឬ ជន សង្ស័យ ▁ត្រូវបាន ច ោទ ប្រ កាន់ ថា បាន ប្រ ព្រ ត្តិ បទ ក្រ ិ ដ្ឋ ពី យ៉ាង គ ឺ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	31	▁ជន ជាប់ ច ោទ ▁ឬ ជន សង្ស័យ ▁ត្រូវបាន ច ោទ ប្រ កាន់ ថា បាន ប្រ ព្រ ឹ ត្ត បទ ឧ ក្រ ិ ដ្ឋ ពី រ យ៉ាង គ ឺ ▁តាម ច ្ប ាប់ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា អ ំព ើម នុ ស្ស ឃាត ការ ធ ្វ ើ ទ ា រុណ កម្ម ការ ធ ្វ ើ ទុក្ខ ប ុក ម ្ន េញ ខា ង សា ស នា ▁តាម ច ្ប ាប់ អ ន្ត រ ជាតិ គ ឺ អ ំព ើ ប្រ ល័យ ព ូ ជ សា ស ន៍ ឧ ក្រ ិ ដ្ឋ ប្រ ឆ ាំង នឹង អ ំព ើម នុ ស្ស ជាតិ ឧ ក្រ ិ ដ្ឋ កម្ម ស ង្គ ្រា ម ការ ប ំ ផ្ល ិច ប ំ ផ្ល ាញ ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ វ ប្ប ធម៌	126
សាសនាអ្វីដែលធំជាងគេនៅសហព័ន្ធម៉ាលេស្យា	null	នៅសហព័ន្ធម៉ាលេស្យាសាសនាអ៊ីស្លាមធំជាងគេ	null	នៅសហព័ន្ធម៉ាលេស្យាសាសនាអ៊ីស្លាមធំជាងគេ	សា ស នា អ ្វី ដ ែល ធ ំ ជា ង គ េន ៅ ស ហ ព ័ន ្ ធម ៉ ាល េស ្យា Ġ	24	នៅ ស ហ ព ័ន ្ ធម ៉ ាល េស ្យា សា ស នា អ៊ី ស្ លា ម ធ ំ ជា ង គ េ	24	▁សាសនា អ ្វី ដ ែល ធ ំ ជា ង គ េន ៅ ស ហ ព ័ ន្ធ ម៉ា ល េស ្យា ▁	21	▁នៅ ស ហ ព ័ ន្ធ ម៉ា ល េស ្យា សា ស នា អ៊ី ស ្លា ម ធ ំ ជា ង គ េ	23
តើនៅពេលណា ដែលថៃបានចាប់អារម្មណ៍ពីប្រាសាទបុរាណ និងមរតវប្បធម៌ជាតិរបស់ខ្លួន និងបានស្រាវជ្រាវប្រវត្តិសាស្រ្ត និងមរតកវប្បធម៌ ដណ្តើមជាមួយខ្មែរថាជារបសស់ខ្លួន	null	ថៃបានចាប់អារម្មណ៍ប្រាសាទបុរាណនិងមរតកវប្បធម៌ ជាតិរបស់ខ្លួន ការបង្ហាញថាជាស្យាម ឬក៏ជនជាតិថៃនៅពេលដែលពួកអឺរ៉ុប បានមកដល់ប្រទេសថៃនាសតវត្សទី១៨១៩ នៅពេលនោះថៃបានយកចំណេះដឹងពីពួកអឺរ៉ុបដោយប្រទេសមួយមានវប្បធម៌ សាសនា មានប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ខ្លួន មានមរតកដែលដូនតាបានបន្សល់ទុកប្រទេសត្រូវមានព្រំដែនច្បាស់លាស់ មិនមែនឥទ្ធិពលគ្រប់ដណ្តប់លើនោះទេ មានការដឹកនាំរដ្ឋរបែបសម័យទំនើប ជាដើម នៅពេលនេះហើយ ដែលថៃចាប់ផ្តើមមានជម្លោះផ្នែកវប្បធម៌ និងប្រវត្តិសាស្រ្តជាមួយនឹងខ្មែរ ហើយអះអាងថាជារបស់ខ្លួន	null	ថៃបានចាប់អារម្មណ៍ប្រាសាទបុរាណនិងមរតកវប្បធម៌ ជាតិរបស់ខ្លួន ការបង្ហាញថាជាស្យាម ឬក៏ជនជាតិថៃនៅពេលដែលពួកអឺរ៉ុប បានមកដល់ប្រទេសថៃនាសតវត្សទី១៨១៩ នៅពេលនោះថៃបានយកចំណេះដឹងពីពួកអឺរ៉ុបដោយប្រទេសមួយមានវប្បធម៌ សាសនា មានប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ខ្លួន មានមរតកដែលដូនតាបានបន្សល់ទុកប្រទេសត្រូវមានព្រំដែនច្បាស់លាស់ មិនមែនឥទ្ធិពលគ្រប់ដណ្តប់លើនោះទេ មានការដឹកនាំរដ្ឋរបែបសម័យទំនើប ជាដើម នៅពេលនេះហើយ ដែលថៃចាប់ផ្តើមមានជម្លោះផ្នែកវប្បធម៌ និងប្រវត្តិសាស្រ្តជាមួយនឹងខ្មែរ ហើយអះអាងថាជារបស់ខ្លួន	ត ើន ៅ ពេល ណា Ġ ដ ែល ថ ៃ បាន ច ាប់ អារម្មណ៍ ពី ប្រា សា ទ ប ុរ ា ណ Ġ និង ម រ ត វ ប្ប ធម៌ ជាតិ រ ប ស់ ខ្លួន Ġ និង បាន ស្រ ាវ ជ្រ ាវ ប្រ វត្ត ិស ាស ្រ ្ត Ġ និង ម រ ត ក វ ប្ប ធម៌ Ġ ដ ណ្ត ើម ជា មួយ ខ្ ម ែរ ថា ជា រ ប ស ស់ ខ្លួន Ġ	68	ថ ៃ បាន ច ាប់ អារម្មណ៍ ប្រា សា ទ ប ុរ ា ណ âĢĭ និង ម រ ត ក វ ប្ប ធម៌ Ġ ជាតិ រ ប ស់ ខ្លួន Ġ ការ បង ្ហ ាញ ថា ជា ស្ យា ម Ġ ឬ ក ៏ ជន ជាតិ ថ ៃ នៅ ពេល ដ ែល ព ួ ក អ ឺ រ៉ ុប Ġ បាន មក ដល់ ប្រ ទេស ថ ៃ នា ស ត វ ត ្ស ទី១ ៨ ១៩ Ġ នៅ ពេល ន ោះ ថ ៃ បាន យក ចំ ណេ ះ ដ ឹង ពី ព ួ ក អ ឺ រ៉ ុប ដោយ ប្រ ទេស មួយ មាន វ ប្ប ធម៌ Ġ សា ស នា Ġ មាន ប្រ វត្ត ិស ាស ្រ ្ត រ ប ស់ ខ្លួន Ġ មាន ម រ ត ក ដ ែល ដ ូន តា បាន ប ន្ ស ល់ ទុក ប្រ ទេស ត្រូវ មាន ព្រ ំ ដ ែន ច្ បា ស់ លាស់ Ġ ម ិន ម ែន ឥ ទ្ធិ ពល គ្រ ប់ ដ ណ្ត ប់ លើ ន ោះ ទេ Ġ មាន ការ ដ ឹក នាំ រដ្ឋ រ ប ែប សម័យ ទំ ន ើប Ġ ជា ដើម Ġ នៅ ពេល នេះ ហើយ Ġ ដ ែល ថ ៃ ច ាប់ ផ្ ត ើម មាន ជ ម្ល ោះ ផ្ ន ែក វ ប្ប ធម៌ Ġ និង ប្រ វត្ត ិស ាស ្រ ្ត ជា មួយ នឹង ខ្ ម ែរ Ġ ហើយ អ ះ អា ង ថា ជា រ ប ស់ ខ្លួន	218	▁តើ នៅ ពេល ណា ▁ដែល ថ ៃ បាន ច ាប់ អារម្មណ៍ ពី ប្រា សា ទ ប ុរ ា ណ ▁និង ម រ ត វ ប្ប ធម៌ ជាតិ រ ប ស់ ខ្លួន ▁និង បាន ស្រ ាវ ជ្រ ាវ ប្រ វ ត្តិ សា ស្រ ្ត ▁និង ម រ ត ក វ ប្ប ធម៌ ▁ដណ្តើម ជា មួយ ខ្ ម ែរ ថា ជា រ ប ស ស់ ខ្លួន ▁	64	▁ថៃ បាន ច ាប់ អារម្មណ៍ ប្រា សា ទ ប ុរ ា ណ ▁និង ម រ ត ក វ ប្ប ធម៌ ▁ជាតិ រ ប ស់ ខ្លួន ▁ការបង្ហាញ ថា ជា ស ្យា ម ▁ឬ ក ៏ ជន ជាតិ ថ ៃ នៅ ពេល ដ ែល ព ួ ក អ ឺ រ៉ ុប ▁បាន មក ដល់ ប្រ ទេស ថ ៃ នា ស ត វ ត ្ស ទី១ ៨ ១៩ ▁នៅពេល ន ោះ ថ ៃ បាន យក ច ំណ េះ ដ ឹង ពី ព ួ ក អ ឺ រ៉ ុប ដោយ ប្រ ទេស មួយ មាន វ ប្ប ធម៌ ▁សាសនា ▁មាន ប្រ វ ត្តិ សា ស្រ ្ត រ ប ស់ ខ្លួន ▁មាន ម រ ត ក ដ ែល ដ ូន តា បាន ប ន្ ស ល់ ទុក ប្រ ទេស ត្រូវ មាន ព្រ ំ ដ ែន ច ្ប ាស់ លាស់ ▁មិន ម ែន ឥ ទ្ធិ ពល គ្រ ប់ ដ ណ្ត ប់ លើ ន ោះ ទេ ▁មាន ការ ដ ឹក នាំ រដ្ឋ រ ប ែប សម័យ ទំ ន ើប ▁ជាដើម ▁នៅពេល នេះ ហើយ ▁ដែល ថ ៃ ច ាប់ ផ្ ត ើម មាន ជ ម្ល ោះ ផ្ ន ែក វ ប្ប ធម៌ ▁និង ប្រ វ ត្តិ សា ស្រ ្ត ជា មួយ នឹង ខ្ ម ែរ ▁ហើយ អ ះ អា ង ថា ជា រ ប ស់ ខ្លួន	207
តើរដ្ឋពីរដែលសហរដ្ឋអាមេរិកបានដាក់បញ្ចូលជារដ្ឋរបស់ខ្លួនចុងក្រោយមានឈ្មោះអ្វីខ្លះបញ្ជូលនៅឆ្នាំ ណា	null	រដ្ឋពីរដែលសហរដ្ឋអាមេរិកបានដាក់បញ្ចូលជារដ្ឋរបស់ខ្លួនចុងក្រោយមានឈ្មោះថា រដ្ឋអាឡាស្កា នៅឆ្នាំ ១៩៥៨ នៅឆ្នាំ ១៩៥៩	null	រដ្ឋពីរដែលសហរដ្ឋអាមេរិកបានដាក់បញ្ចូលជារដ្ឋរបស់ខ្លួនចុងក្រោយមានឈ្មោះថា រដ្ឋអាឡាស្កា នៅឆ្នាំ ១៩៥៨ នៅឆ្នាំ ១៩៥៩	ត ើរ ដ្ឋ ពី រ ដ ែល ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក បាន ដា ក់ បញ្ចូល ជា រដ្ឋ រ ប ស់ ខ្លួន ច ុង ក្រ ោយ មាន ឈ្មោះ អ ្វី ខ្ ល ះ ប ញ្ជ ូល នៅ ឆ្នាំ Ġ ណា Ġ	40	រដ្ឋ ពី រ ដ ែល ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក បាន ដា ក់ បញ្ចូល ជា រដ្ឋ រ ប ស់ ខ្លួន ច ុង ក្រ ោយ មាន ឈ្មោះ ថា Ġ រដ្ឋ អា ឡា ស្ កា Ġ នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៥ ៨ Ġ នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៥ ៩	43	▁តើ រដ្ឋ ពី រ ដ ែល ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក បាន ដ ាក់ បញ្ចូល ជា រដ្ឋ រ ប ស់ ខ្លួន ច ុង ក្រ ោយ មាន ឈ្មោះ អ ្វី ខ្ ល ះ ប ញ្ជ ូល នៅ ឆ្នាំ ▁ណា ▁	39	▁រដ្ឋ ពី រ ដ ែល ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក បាន ដ ាក់ បញ្ចូល ជា រដ្ឋ រ ប ស់ ខ្លួន ច ុង ក្រ ោយ មាន ឈ្មោះ ថា ▁រដ្ឋ អា ឡា ស្ កា ▁នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៥ ៨ ▁នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៥ ៩	43
ចូររៀបរាប់ពីការផ្ទេរអំណាចរបស់បារាំងផ្នែកយុត្តិធម៌ ប៉ូលីស និងយោធាមកឲ្យខ្មែរ	null	ការផ្ទេរអំណាចមួយចំនួនពីបារាំងមកឲ្យខ្មែរវិញនៅថ្ងៃទី ២៩ ខែ សីហា ឆ្នាំ ១៩៥៣ មានការចុះហត្ថលេខានៃការព្រមព្រៀងបារំាង ខ្មែរផ្ទងេរផ្នែកយុត្តិនិងប៉ូលីសមកឲ្យខ្មែរថ្អៃ ១៧ តុលា ១៩៥៣ មានការចុះហត្ថលេខាស្តីពីការប្រគល់អធិបតេយ្យភាពផ្នែកយោធាកម្ពុជាទាំងមូល	null	ការផ្ទេរអំណាចមួយចំនួនពីបារាំងមកឲ្យខ្មែរវិញនៅថ្ងៃទី ២៩ ខែ សីហា ឆ្នាំ ១៩៥៣ មានការចុះហត្ថលេខានៃការព្រមព្រៀងបារំាង ខ្មែរផ្ទងេរផ្នែកយុត្តិនិងប៉ូលីសមកឲ្យខ្មែរថ្អៃ ១៧ តុលា ១៩៥៣ មានការចុះហត្ថលេខាស្តីពីការប្រគល់អធិបតេយ្យភាពផ្នែកយោធាកម្ពុជាទាំងមូល	ច ូរ រ ៀប រា ប់ ពី ការ ផ្ ទេ រ អ ំណ ា ចរ ប ស់ បា រា ំ ង ផ្ ន ែក យុត្តិ ធម៌ Ġ ប៉ ូល ី ស Ġ និង យោ ធា មក ឲ្យ ខ្ ម ែរ Ġ	38	ការ ផ្ ទេ រ អ ំណ ា ច មួយ ចំ ន ួន ពី បា រា ំ ង មក ឲ្យ ខ្ ម ែរ វិញ នៅ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ២ ៩ Ġ ខែ Ġ សី ហា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៥ ៣ Ġ មាន ការ ច ុះ ហ ត្ថ លេខ ាន ៃ ការ ព្រមព្រៀង បា រំ ាង Ġ ខ្ ម ែរ ផ្ ទ ង េរ ផ្ ន ែក យុត្តិ និង ប៉ ូល ី សម ក ឲ្យ ខ្ ម ែរ ថ ្អ ៃ Ġ ១ ៧ Ġ ត ុល ា Ġ ១៩ ៥ ៣ Ġ មាន ការ ច ុះ ហ ត្ថ លេខ ាស ្ត ី ពី ការ ប្រ គ ល់ អ ធិបតេយ្យ ភាព ផ្ ន ែក យោ ធា ក ម្ព ុ ជា ទ ាំង ម ូល	114	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ពី ការ ផ្ ទ េរ អ ំ ណា ចរ ប ស់ ប ារ ាំង ផ្ ន ែក យុត្តិ ធម៌ ▁ប៉ូលីស ▁និង យោ ធា មក ឲ្យ ខ្ ម ែរ ▁	33	▁ការផ្ទេរ អ ំ ណា ច មួយ ចំ ន ួន ពី ប ារ ាំង មក ឲ្យ ខ្ ម ែរ វិញ នៅ ថ ្ង ៃ ទី ▁២៩ ▁ខែ ▁សីហា ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៥ ៣ ▁មាន ការ ច ុះ ហ ត្ថ លេខ ាន ៃ ការ ព្រមព្រៀង បា រំ ាង ▁ខ្មែរ ផ្ ទ ង េរ ផ្ ន ែក យុត្តិ និង ប៉ ូ លី ស មក ឲ្យ ខ្ ម ែរ ថ ្អ ៃ ▁១៧ ▁តុលា ▁១៩ ៥ ៣ ▁មាន ការ ច ុះ ហ ត្ថ លេខ ា ស្ត ី ពី ការ ប្រ គ ល់ អ ធិបតេយ្យ ភាព ផ្ ន ែក យោ ធា ក ម្ព ុ ជា ទ ាំង ម ូល	103
តើនៅចន្លោះឆ្នាំ ១៩៦៧-១៩៦៨ សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជាមានដំណើរការរាំងស្ទុះដោយសារអ្វី	null	នៅចន្លោះឆ្នាំ ១៩៦៧១៩៦៨ សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជាមានដំណើរការ រាំងស្ទុះដោយសារបាត់បង់ប្រាក់ចំណូលដែលជាលទ្ធផលនៃរត់ពន្ធការគ្រប់គ្រងឧស្សាហកម្មរដ្ឋមិនបានល្អការចំណាយខ្វះតុល្យភាពកសិកម្មជួមវិបត្តិប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្ដគ្មានប្រសិទ្ធភាពនាំឪ្យទិន្នផលកសិកម្មទាប	null	នៅចន្លោះឆ្នាំ ១៩៦៧១៩៦៨ សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជាមានដំណើរការ រាំងស្ទុះដោយសារបាត់បង់ប្រាក់ចំណូលដែលជាលទ្ធផលនៃរត់ពន្ធការគ្រប់គ្រងឧស្សាហកម្មរដ្ឋមិនបានល្អការចំណាយខ្វះតុល្យភាពកសិកម្មជួមវិបត្តិប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្ដគ្មានប្រសិទ្ធភាពនាំឪ្យទិន្នផលកសិកម្មទាប	ត ើន ៅ ច ន្ ល ោះ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ៧ - ១៩ ៦ ៨ Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច រ ប ស់ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា មាន ដំណើរ ការ រា ំ ង ស្ទ ុះ ដោយ សារ អ ្វី Ġ	38	នៅ ច ន្ ល ោះ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ៧ ១៩ ៦ ៨ Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច រ ប ស់ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា មាន ដំណើរ ការ Ġ រា ំ ង ស្ទ ុះ ដោយ សារ បា ត់ បង់ ប្រា ក់ ចំ ណូ ល ដ ែល ជា ល ទ្ធ ផល នៃ រ ត់ ពន្ធ ការ គ្រ ប់ គ្រ ង ឧ ស្សា ហ កម្ម រដ្ឋ ម ិន បាន ល្អ ការ ចំ ណា យ ខ្វ ះ ត ុល ្យ ភាព ក សិ កម្ម ជ ួ ម វិ ប ត្តិ ប្រ ព ័ន ្ ធ ធា រា សា ស្រ ្ ដ គ ្ម ាន ប្រ សិ ទ្ធ ភាព នាំ ឪ ្យ ទិ ន្ន ផល ក សិ កម្ម ទ ាប	114	▁តើ នៅ ច ន ្ល ោះ ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ៧ - ១ ៩៦ ៨ ▁សេដ្ឋកិច្ច រ ប ស់ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា មាន ដំណើរ ការ រ ាំង ស្ទ ុះ ដោយ សារ អ ្វី ▁	34	▁នៅ ច ន ្ល ោះ ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ៧ ១ ៩៦ ៨ ▁សេដ្ឋកិច្ច រ ប ស់ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា មាន ដំណើរ ការ ▁រាំង ស្ទ ុះ ដោយ សារ ប ាត់ បង់ ប្រ ាក់ ច ំណ ូល ដ ែល ជា ល ទ្ធ ផល នៃ រ ត់ ពន្ធ ការ គ្រ ប់ គ្រ ង ឧ ស្សា ហ កម្ម រដ្ឋ ម ិន បាន ល្អ ការ ច ំណ ាយ ខ្វ ះ ត ុល ្យ ភាព ក សិ កម្ម ជ ួ ម វិ ប ត្តិ ប្រ ព ័ ន្ធ ធា រា សា ស្រ ្ ដ គ ្ មាន ប្រ ស ិទ្ធ ភាព នាំ ឪ ្យ ទិ ន្ន ផល ក សិ កម្ម ទ ាប	109
តើបែបបទនៃការចុះបញ្ជីយានយន្តតាមប្រព័ន្ធ ONLINE ត្រូវធ្វើដូចម្ដេច	null	ដើម្បីអាចចុះបញ្ជីតាមប្រព័ន្ធស្វ័យប្រវត្តិកម្មបាន លោកអ្នកត្រូវ មាន ឬ បង្កើត Email រួចចូលទៅកាន់គេហទំព័រ https://vehicle.mpwt.gov.kh និងបំពេញបែបបទបង្កើតគណនី ក្រោយពីបង្កើតគណនីរួចត្រូវចូលទៅក្នុងEmail របស់លោកអ្នកដើម្បី Activate រួចហើយលោកអ្នកអាចចូលទៅក្នុងប្រព័ន្ធដើម្បីបញ្ជាទិញលេខទុក ឬចុះបញ្ជីបាន	null	ដើម្បីអាចចុះបញ្ជីតាមប្រព័ន្ធស្វ័យប្រវត្តិកម្មបាន លោកអ្នកត្រូវ មាន ឬ បង្កើត Email រួចចូលទៅកាន់គេហទំព័រ https://vehicle.mpwt.gov.kh និងបំពេញបែបបទបង្កើតគណនី ក្រោយពីបង្កើតគណនីរួចត្រូវចូលទៅក្នុងEmail របស់លោកអ្នកដើម្បី Activate រួចហើយលោកអ្នកអាចចូលទៅក្នុងប្រព័ន្ធដើម្បីបញ្ជាទិញលេខទុក ឬចុះបញ្ជីបាន	ត ើប ែប បទ នៃ ការ ច ុះ ប ញ្ជ ី យា ន យ ន្ត តា ម ប្រ ព ័ន ្ ធ ĠONLINE Ġ ត្រូវ ធ ្វ ើ ដូច ម្ ដ េច Ġ	30	ដើម ្ប ី អា ច ច ុះ ប ញ្ជ ីត ាម ប្រ ព ័ន ្ ធ ស្ វ ័យ ប្រ វត្ត ិក ម្ម បាន Ġ លោក អ្នក ត្រូវ Ġ មាន Ġ ឬ Ġ បង ្ក ើត ĠEmail Ġ រ ួច ចូល ទៅ កាន់ គ េ ហ ទំ ព ័រ Ġhttps :// vehicle .mp wt .gov .k h Ġ និង ប ំព េញ ប ែប បទ បង ្ក ើត គ ណ នី Ġ ក្រ ោយ ពី បង ្ក ើត គ ណ នី រ ួច ត្រូវ ចូល ទៅ ក្នុង Email Ġ រ ប ស់ លោក អ្នក ដើម ្ប ី ĠActivate Ġ រ ួច ហើយ លោក អ្នក អា ច ចូល ទៅ ក្នុង ប្រ ព ័ន ្ ធ ដើម ្ប ី បញ្ជា ទិ ញ លេខ ទុក Ġ ឬ ច ុះ ប ញ្ជ ី បាន	109	▁តើ ប ែប បទ នៃ ការ ច ុះ ប ញ្ជ ី យ ាន យ ន្ត ត ាម ប្រ ព ័ ន្ធ ▁O NLINE ▁ត្រូវ ធ ្វ ើ ដូច ម្ ដ េច ▁	29	▁ដើម្បី អា ច ច ុះ ប ញ្ជ ីត ាម ប្រ ព ័ ន្ធ ស ្វ ័យ ប្រ វ ត្តិ កម្ម បាន ▁លោក អ្នក ត្រូវ ▁មាន ▁ឬ ▁បង្កើត ▁Email ▁រួច ចូល ទៅ កាន់ គ េ ហ ទ ំព ័រ ▁https :// ve h icle . mp w t . gov . kh ▁និង ប ំព េញ ប ែប បទ ប ង្ក ើត គ ណ នី ▁ក្រោយពី ប ង្ក ើត គ ណ នី រ ួច ត្រូវ ចូល ទៅ ក្នុង Email ▁របស់ លោក អ្នក ដើម ្ប ី ▁ Activ ate ▁រួចហើយ លោក អ្នក អា ច ចូល ទៅ ក្នុង ប្រ ព ័ ន្ធ ដើម ្ប ី បញ្ជា ទ ិញ លេខ ទុក ▁ឬ ច ុះ ប ញ្ជ ី បាន	96
តើហេតុអ្វីបានជាលោក ដីហ្គោល បដិសេធមិនឪ្យប្រទេសអង់គ្លេសចូលជាសមាជិកទីផ្សារអឹរ៉ុប	null	បានជាលោក ដឺហ្គោល បដិសេធមិនឪ្យប្រទេសអង់គ្លេសចូលជាសមាជិកទីផ្សារអឺរ៉ុប ពីព្រោះគាត់យល់ឃើញថា អង់គ្លេសជាដៃជិកសិ្នទ្ធជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកដោយឡែកប្រទេសបារាំងវិញចង់រក្សាឯករាជ្យ និងអធិតេយ្យភាព មិនចង់ឪ្យមានឥទ្ធិពលសហរដ្ឋអាមេរិកនៅទ្វិបនៅអឺរ៉ុបឡើយ ជាពិសេសគឺតួនាទីរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្នុងសម័្ពន្ធអាត្លង់ទិកខាងជើង ដែលមានសហរដ្ឋអាមេរិកជាអ្នកដឹកនាំ និយាយឪ្យចំគឺ បដិសេធឧត្តមភាពទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពសូវៀត	null	បានជាលោក ដឺហ្គោល បដិសេធមិនឪ្យប្រទេសអង់គ្លេសចូលជាសមាជិកទីផ្សារអឺរ៉ុប ពីព្រោះគាត់យល់ឃើញថា អង់គ្លេសជាដៃជិកសិ្នទ្ធជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកដោយឡែកប្រទេសបារាំងវិញចង់រក្សាឯករាជ្យ និងអធិតេយ្យភាព មិនចង់ឪ្យមានឥទ្ធិពលសហរដ្ឋអាមេរិកនៅទ្វិបនៅអឺរ៉ុបឡើយ ជាពិសេសគឺតួនាទីរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្នុងសម័្ពន្ធអាត្លង់ទិកខាងជើង ដែលមានសហរដ្ឋអាមេរិកជាអ្នកដឹកនាំ និយាយឪ្យចំគឺ បដិសេធឧត្តមភាពទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពសូវៀត	ត ើ ហេតុ អ ្វី បាន ជា លោក Ġ ដ ី ហ្គោ ល Ġ ប ដ ិស េ ធម ិន ឪ ្យ ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស ចូល ជា សម ា ជ ិក ទី ផ្ សារ អ ឹ រ៉ ុប Ġ	40	បាន ជា លោក Ġ ដ ឺ ហ្គោ ល Ġ ប ដ ិស េ ធម ិន ឪ ្យ ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស ចូល ជា សម ា ជ ិក ទី ផ្ សារ អ ឺ រ៉ ុប Ġ ពី ព្រ ោះ គ ាត់ យល់ឃើញ ថា Ġ អ ង់ គ ្ល េស ជា ដៃ ជ ិក សិ ្ន ទ្ធ ជា មួយ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ដោយ ឡ ែក ប្រ ទេស បា រា ំ ង វិញ ច ង់ រក ្សា ឯក រាជ ្យ Ġ និង អ ធិ ត េយ្យ ភាព Ġ ម ិន ច ង់ ឪ ្យ មាន ឥ ទ្ធិ ពល ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក នៅ ទ ្វ ិប នៅ អ ឺ រ៉ ុប ឡ ើយ Ġ ជា ពិ សេ ស គ ឺត ួន ា ទី រ ប ស់ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក នៅ ក្នុង សម ័ ្ ពន្ធ អា ត ្ល ង់ ទិ ក ខា ង ជើង Ġ ដ ែល មាន ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ជា អ្នក ដ ឹក នាំ Ġ និ យា យ ឪ ្យ ចំ គ ឺ Ġ ប ដ ិស េ ធ ឧ ត្ត ម ភាព ទ ាំង ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក Ġ និង ស ហ ភាព ស ូវ ៀត	191	▁តើ ហេតុ អ ្វី បាន ជា លោក ▁ដី ហ្គោ ល ▁បដិសេធ ម ិន ឪ ្យ ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស ចូល ជា ស មា ជ ិក ទី ផ្ សារ អ ឹ រ៉ ុប ▁	35	▁បានជា លោក ▁ដ ឺ ហ្គោ ល ▁បដិសេធ ម ិន ឪ ្យ ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស ចូល ជា ស មា ជ ិក ទី ផ្ សារ អ ឺ រ៉ ុប ▁ពីព្រោះ គ ាត់ យល់ឃើញ ថា ▁អង់គ្លេស ជា ដៃ ជ ិក សិ ្ន ទ្ធ ជា មួយ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ដោយ ឡ ែក ប្រ ទេស ប ារ ាំង វិញ ច ង់ រក ្សា ឯក រាជ ្យ ▁និង អ ធ ិត េយ្យ ភាព ▁មិន ច ង់ ឪ ្យ មាន ឥ ទ្ធិ ពល ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក នៅ ទ ្វ ិប នៅ អ ឺ រ៉ ុប ឡ ើយ ▁ជាពិសេស គ ឺត ួ នាទី រ ប ស់ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក នៅ ក្នុង សម ័ ្ ពន្ធ អា ត ្ល ង់ ទ ិក ខា ង ជើង ▁ដែល មាន ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ជា អ្នក ដ ឹក នាំ ▁និយាយ ឪ ្យ ចំ គ ឺ ▁បដិសេធ ឧ ត្ត ម ភាព ទ ាំង ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ▁និង ស ហ ភាព ស ូវ ៀត	168
ដូចម្តេចដែលហៅថា បដិសេធនៃបដិសេធ	null	កាលណាអង្គវត្ថុលមួយត្រូវបានប្តូរ និងជំនួសដោយអង្គវត្ថុថ្មីហៅថាបដិសេធបដិសំយោគ ឯអង្គវត្ថុថ្មីនោះ វិវត្តន៍ឈានដល់ការប្តូរជំនួសដោយអង្គវត្តុថ្មីមួយទៀត គឺជាបដិសេធសំយោគជាលើកទីពីរ បដិសេធសំយោគទាំងពីរលើកនេះ ហៅថាបដិសេធនៃបដិសេធ	null	កាលណាអង្គវត្ថុលមួយត្រូវបានប្តូរ និងជំនួសដោយអង្គវត្ថុថ្មីហៅថាបដិសេធបដិសំយោគ ឯអង្គវត្ថុថ្មីនោះ វិវត្តន៍ឈានដល់ការប្តូរជំនួសដោយអង្គវត្តុថ្មីមួយទៀត គឺជាបដិសេធសំយោគជាលើកទីពីរ បដិសេធសំយោគទាំងពីរលើកនេះ ហៅថាបដិសេធនៃបដិសេធ	ដូច ម្ ត េច ដ ែល ហ ៅ ថា Ġ ប ដ ិស េ ធ នៃ ប ដ ិស េ ធ Ġ	20	កាល ណា អង្គ វ ត្ថ ុល មួយ ត្រូវ បាន ប្ តូ រ Ġ និង ជំ ន ួស ដោយ អង្គ វ ត្ថ ុ ថ ្ម ី ហ ៅ ថា ប ដ ិស េ ធ ប ដ ិស ំ យោគ ĠâĢĭ ឯ អង្គ វ ត្ថ ុ ថ ្ម ីន ោះ Ġ វិ វត្ត âĢĭ ន៍ ឈ ាន ដល់ ការ ប្ តូ រ ជំ ន ួស ដោយ អង្គ វត្ត ុ ថ ្ម ី មួយ ទៀត Ġ គ ឺ ជា ប ដ ិស េ ធ សំ យោគ ជា លើក ទី ពី រ Ġ ប ដ ិស េ ធ សំ យោគ ទ ាំង ពី រ លើក នេះ Ġ ហ ៅ ថា ប ដ ិស េ ធ នៃ ប ដ ិស េ ធ âĢĭ	110	▁ដូចម្តេច ដ ែល ហ ៅ ថា ▁បដិសេធ នៃ ប ដ ិ សេ ធ ▁	13	▁កាលណា អង្គ វ ត្ថ ុល មួយ ត្រូវ បាន ប ្ត ូរ ▁និង ជំ ន ួស ដោយ អង្គ វ ត្ថ ុ ថ ្ម ី ហ ៅ ថា ប ដ ិ សេ ធ ប ដ ិ សំ យោគ ▁ឯ អង្គ វ ត្ថ ុ ថ ្ម ីន ោះ ▁វិ វត្ត ▁ ន៍ ឈ ាន ដល់ ការ ប ្ត ូរ ជំ ន ួស ដោយ អង្គ វត្ត ុ ថ ្ម ី មួយ ទៀត ▁គឺជា ប ដ ិ សេ ធ សំ យោគ ជា លើក ទី ពី រ ▁បដិសេធ សំ យោគ ទ ាំង ពី រ លើក នេះ ▁ហៅ ថា ប ដ ិ សេ ធ នៃ ប ដ ិ សេ ធ ▁	102
តើមូលហេតុអ្វី បានជាព្រះបាទពញាយ៉ាតចាកចោលក្រុងអង្គរ	null	មូលហេតុបានជាព្រះបាទពញាយ៉ាតចាក់ចេញពីក្រុងអង្គរ គឺ កត្តាប្រជាជន ក្នុងចម្បាំងសៀមបានសម្លាប់និងកៀរប្រជាជនខ្មែរនៅតំបន់អង្គរស្ទើរអស់រលើងដូចនេះប្រជាជននៅតំបន់អង្គរ ដែលសល់តិចតួចមិនការពារក្រុងអង្គរបានទៅទៀតប្រជារាស្រ្ដខ្លះ ភៀសខ្លួនចេញពីតំបន់អង្គរ កត្តាសសេដ្ឋកិច្ច ដោយសារសង្គ្រាមផ្ទៃក្នុងនិងសង្គ្រាមជាមួយពួកសៀមបានបំផ្លិចបំផ្លាញសេដ្ឋកិច្ច ហេដ្ឋារចនាសម័្ពន្ធ បារាយណ៍ ប្រឡាយ ផ្លូវថ្នល់ ធារាសាស្រ្ដខ្ទេចខ្ទីអស់ ដែលមិនអាចស្ដារ ការខូចខាតបាន កត្តាភូមិសាស្រ្ដ ក្រុងអង្គរនៅជិតក្រុងអយុធ្យាមានចំងាយតែ ៤០០ គីឡូម៉ែត្រពីគ្នាប៉ុណ្ណោះ ដូចនេះពួកសៀមនឹងអាចវាយលុកចូលក្រុងអង្គរម្ដងទៀតកត្តាឥទ្ធិពលកម្លាំងខ្មែរចុះខ្សោយទាំងកម្លាំងកាយប្រជាជនទាំងកម្លាំងចិត្តស្មារតីបាត់បង់ជំនឿលើខ្លួនឯង រីឯសៀមពង្រីក ទឹកដីទូលំទូលាយ ពង្រីកអំណាច និងបង្កើនកម្លាំង ប្រជាជន	null	មូលហេតុបានជាព្រះបាទពញាយ៉ាតចាក់ចេញពីក្រុងអង្គរ គឺ កត្តាប្រជាជន ក្នុងចម្បាំងសៀមបានសម្លាប់និងកៀរប្រជាជនខ្មែរនៅតំបន់អង្គរស្ទើរអស់រលើងដូចនេះប្រជាជននៅតំបន់អង្គរ ដែលសល់តិចតួចមិនការពារក្រុងអង្គរបានទៅទៀតប្រជារាស្រ្ដខ្លះ ភៀសខ្លួនចេញពីតំបន់អង្គរ កត្តាសសេដ្ឋកិច្ច ដោយសារសង្គ្រាមផ្ទៃក្នុងនិងសង្គ្រាមជាមួយពួកសៀមបានបំផ្លិចបំផ្លាញសេដ្ឋកិច្ច ហេដ្ឋារចនាសម័្ពន្ធ បារាយណ៍ ប្រឡាយ ផ្លូវថ្នល់ ធារាសាស្រ្ដខ្ទេចខ្ទីអស់ ដែលមិនអាចស្ដារ ការខូចខាតបាន កត្តាភូមិសាស្រ្ដ ក្រុងអង្គរនៅជិតក្រុងអយុធ្យាមានចំងាយតែ ៤០០ គីឡូម៉ែត្រពីគ្នាប៉ុណ្ណោះ ដូចនេះពួកសៀមនឹងអាចវាយលុកចូលក្រុងអង្គរម្ដងទៀតកត្តាឥទ្ធិពលកម្លាំងខ្មែរចុះខ្សោយទាំងកម្លាំងកាយប្រជាជនទាំងកម្លាំងចិត្តស្មារតីបាត់បង់ជំនឿលើខ្លួនឯង រីឯសៀមពង្រីក ទឹកដីទូលំទូលាយ ពង្រីកអំណាច និងបង្កើនកម្លាំង ប្រជាជន	ត ើម ូល ហេតុ អ ្វី Ġ បាន ជា ព្រ ះ បាទ ព ញ ាយ ៉ ាត ច ាក ចោល ក្រុង អង្គ រ Ġ	22	ម ូល ហេតុ បាន ជា ព្រ ះ បាទ ព ញ ាយ ៉ ាត ច ាក់ ចេញ ពី ក្រុង អង្គ រ Ġ គ ឺ Ġ ក ត្ត ាប ្រ ជា ជន Ġ ក្នុង ច ម្ បា ំ ង ស ៀម បាន សម ្លា ប់ âĢĭ និង ក ៀរ ប្រ ជា ជន ខ្ ម ែរ នៅ ត ំ ប ន់ អង្គ រស ្ ទ ើរ អ ស់ រ លើ ង ដូច នេះ ប្រ ជា ជន នៅ ត ំ ប ន់ អង្គ រ Ġ ដ ែល ស ល់ តិ ច ត ួច ម ិន ការពារ ក្រុង អង្គ រ បាន ទៅ ទៀត ប្រ ជា រា ស្រ ្ ដ ខ្ ល ះ Ġ ភ ៀស ខ្លួន ចេញ ពី ត ំ ប ន់ អង្គ រ Ġ ក ត្ត ាស សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ ដោយ សារ សង ្ គ្រ ាម ផ្ ទ ៃ ក្នុង និង សង ្ គ្រ ាម ជា មួយ ព ួ ក ស ៀម បាន ប ំ ផ្ល ិច ប ំ ផ្ល ាញ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ ហ េ ដ្ឋា រ ច នា សម ័ ្ ពន្ធ Ġ បា រា យ ណ៍ Ġ ប្រ ឡា យ Ġ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ Ġ ធា រា សា ស្រ ្ ដ ខ្ ទេ ច ខ្ ទី អ ស់ Ġ ដ ែល ម ិន អា ច ស្ ដា រ Ġ ការ ខ ូច ខា ត បាន Ġ ក ត្ត ា ភ ូម ិស ាស ្រ ្ ដ Ġ ក្រុង អង្គ រ នៅ ជ ិត ក្រុង អ យ ុ ធ ្យា មាន ចំ ង ាយ តែ Ġ ៤០ ០ Ġ គីឡូម៉ែត្រ ពី គ្នា ប៉ ុ ណ្ណ ោះ Ġ ដូច នេះ ព ួ ក ស ៀម នឹង អា ច វា យ ល ុក ចូល ក្រុង អង្គ រ ម្ ដង ទៀត ក ត្ត ា ឥ ទ្ធិ ពល ក ម្ល ាំង ខ្ ម ែរ ច ុះ ខ្សោយ ទ ាំង ក ម្ល ាំង កាយ ប្រ ជា ជន ទ ាំង ក ម្ល ាំង ចិត្ត ស្ម ារ តី បា ត់ បង់ ជំ ន ឿ លើ ខ្លួន ឯ ង Ġ រី ឯ ស ៀម ព ង ្រី ក Ġ ទឹក ដ ី ទូ លំ ទូ លា យ Ġ ព ង ្រី ក អ ំណ ា ច Ġ និង បង ្ក ើន ក ម្ល ាំង Ġ ប្រ ជា ជន	336	▁តើ ម ូល ហេតុ អ ្វី ▁បានជា ព្រ ះ បាទ ព ញ ា យ៉ា ត ច ាក ចោល ក្រុង អង្គ រ ▁	21	▁មូលហេតុ បាន ជា ព្រ ះ បាទ ព ញ ា យ៉ា ត ច ាក់ ចេញ ពី ក្រុង អង្គ រ ▁គឺ ▁កត្តា ប្រ ជា ជន ▁ក្នុង ច ម ្ប ាំង ស ៀម បាន ស ម្ល ាប់ ▁និង ក ៀរ ប្រ ជា ជន ខ្ ម ែរ នៅ ត ំ ប ន់ អង្គ រ ស្ទ ើរ អ ស់ រ លើ ង ដូច នេះ ប្រ ជា ជន នៅ ត ំ ប ន់ អង្គ រ ▁ដែល ស ល់ ត ិច ត ួច ម ិន ការពារ ក្រុង អង្គ រ បាន ទៅ ទៀត ប្រ ជា រា ស្រ ្ ដ ខ្ ល ះ ▁ភ ៀស ខ្លួន ចេញ ពី ត ំ ប ន់ អង្គ រ ▁កត្តា ស សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁ដោយសារ ស ង្គ ្រា ម ផ្ ទ ៃ ក្នុង និង ស ង្គ ្រា ម ជា មួយ ព ួ ក ស ៀម បាន ប ំ ផ្ល ិច ប ំ ផ្ល ាញ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁ហេ ដ្ឋា រ ច នា សម ័ ្ ពន្ធ ▁បា រ ាយ ណ៍ ▁ប្រឡាយ ▁ផ្លូវ ថ្ន ល់ ▁ធា រា សា ស្រ ្ ដ ខ្ ទ េច ខ្ ទី អ ស់ ▁ដែល ម ិន អា ច ស្ ដា រ ▁ការខូចខាត បាន ▁កត្តា ភ ូម ិ សា ស្រ ្ ដ ▁ក្រុង អង្គ រ នៅ ជ ិត ក្រុង អ យ ុ ធ ្យា មាន ចំ ង ាយ តែ ▁៤០០ ▁គីឡូម៉ែត្រ ពី គ្នា ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ▁ដូចនេះ ព ួ ក ស ៀម នឹង អា ច វ ាយ ល ុក ចូល ក្រុង អង្គ រ ម្ ដង ទៀត ក ត្ត ា ឥ ទ្ធិ ពល ក ម្ល ាំង ខ្ ម ែរ ច ុះ ខ្សោយ ទ ាំង ក ម្ល ាំង កាយ ប្រ ជា ជន ទ ាំង ក ម្ល ាំង ចិត្ត ស្ម ារ តី ប ាត់ បង់ ជំ ន ឿ លើ ខ្លួន ឯ ង ▁រីឯ ស ៀម ព ង ្រី ក ▁ទឹកដី ទូ លំ ទ ូល ាយ ▁ពង្រីក អ ំ ណា ច ▁និង ប ង្ក ើន ក ម្ល ាំង ▁ប្រជាជន	305
តើពួកណាដែលពេញចិត្តនឹងមនោគមវិជ្ជាថ្នី (កុំមុយនីស្ត)	null	ពួកនិស្សិតនិងគ្រូបង្រៀន	null	ពួកនិស្សិតនិងគ្រូបង្រៀន	ត ើ ព ួ ក ណា ដ ែល ព េញ ចិត្ត នឹង ម ន ោ គម វិជ្ជា ថ្ន ី Ġ( ក ុំ ម ុយ នី ស្ត ) Ġ	25	ព ួ ក និ ស្ស ិត និង គ្រ ូប ង ្រ ៀន	12	▁តើ ព ួ ក ណា ដ ែល ព េញ ចិត្ត នឹង ម ន ោ គម វិជ្ជា ថ្ន ី ▁( ក ុំ ម ុយ នី ស្ត ) ▁	24	▁ពួក និ ស្ស ិត និង គ្រ ូប ង ្រ ៀន	10
តើកត្តាអ្វីខ្លះដែលធ្វើឱ្យការអភិវឌ្ឍសកម្មភាពនគរូបនីយកម្មប្រទេសកម្ពុជានៅសម័យអាណានិគមបារាំងមានការរីកចម្រើន	null	កត្តាសំខាន់ៗដែលនាំឱ្យការអភិវឌ្ឍនគរូបនីយកម្មនៅកម្ពុជាសម័យអាណានិគមបារាំងមានការរីកចម្រើនគឺៈមានស្ថេរភាពផ្នែកសន្តិសុខ និងនយោបាយមានកំណែលំអស័យរដ្ឋបាល ពិសេសវិស័យពន្ធដារមានកំណែលំអវិស័យគមនាគមន៍មានផែនការកម្មក្នុងការអភិវឌ្ឍទីក្រុង	null	កត្តាសំខាន់ៗដែលនាំឱ្យការអភិវឌ្ឍនគរូបនីយកម្មនៅកម្ពុជាសម័យអាណានិគមបារាំងមានការរីកចម្រើនគឺៈមានស្ថេរភាពផ្នែកសន្តិសុខ និងនយោបាយមានកំណែលំអស័យរដ្ឋបាល ពិសេសវិស័យពន្ធដារមានកំណែលំអវិស័យគមនាគមន៍មានផែនការកម្មក្នុងការអភិវឌ្ឍទីក្រុង	ត ើក ត្ត ា អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល ធ ្វ ើ ឱ្យ ការ អភិវឌ្ឍ ស កម្ម ភាព ន គរ ូប នី យក ម្ម ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា នៅ សម័យ អា ណា និ គម បា រា ំ ង មាន ការ រី ក ចម្រ ើន Ġ	48	ក ត្ត ាស ំ ខា ន់ ៗ ដ ែល នាំ ឱ្យ ការ អភិវឌ្ឍ ន គរ ូប នី យក ម្ម នៅ ក ម្ព ុ ជា សម័យ អា ណា និ គម បា រា ំ ង មាន ការ រី ក ចម្រ ើន គ ឺ ៈ មាន ស្ ថ េរ ភាព ផ្ ន ែក ស ន្ត ិស ុ ខ Ġ និង ន យោ បា យ មាន កំ ណ ែល ំ អ ស ័យ រដ្ឋ បាល Ġ ពិ សេ ស វិ ស ័យ ពន្ធ ដា រ មាន កំ ណ ែល ំ អ វិ ស ័យ គម នា គមន៍ មាន ផ ែន ការ កម្ម ក្នុង ការ អភិវឌ្ឍ ទី ក្រុង	101	▁តើ ក ត្ត ា អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល ធ ្វ ើ ឱ្យ ការ អភិវឌ្ឍ ស កម្ម ភាព ន គ រូប នី យ កម្ម ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា នៅ សម័យ អា ណា និ គម ប ារ ាំង មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ▁	47	▁កត្តា សំ ខ ាន់ ៗ ដ ែល នាំ ឱ្យ ការ អភិវឌ្ឍ ន គ រូប នី យ កម្ម នៅ ក ម្ព ុ ជា សម័យ អា ណា និ គម ប ារ ាំង មាន ការ រី ក ចម្រ ើន គ ឺ ៈ មាន ស ្ថ េរ ភាព ផ្ ន ែក ស ន្ត ិ សុខ ▁និង ន យោ ប ាយ មាន ក ំណ ែល ំ អ ស ័យ រដ្ឋ បាល ▁ពិសេស វិ ស ័យ ពន្ធ ដា រ មាន ក ំណ ែល ំ អ វិ ស ័យ គម នា គមន៍ មាន ផ ែន ការ កម្ម ក្នុង ការ អភិវឌ្ឍ ទី ក្រុង	95
ចូរនិយាយពីវិស័យសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមនៅអាឡឺម៉ងខាងលិច	null	និយាយពីវិស័យសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមនៅអាឡឺម៉ងខាងលិច និយាយពីវិស័យសេដ្ឋកិច្ចៈ សេដ្ឋកិច្ចអាឡឺម៉ងខាងលិចមានការរីកចម្រើនដោយសារប្រទេសនេះមានតំបន់ធ្យូងថ្មដ៏ធំគឹ ដែលប្រភពថាមពលសម្រាប់រោងក្រធំៗមានរោងចក្រស្លដែកជាដើមហើយក៏សំបូរទៅលដោយហត្ថករដោយមានប្រាក់កំរៃថោកៗចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៥១គេបានពង្រីកតំបន់ឧស្សាហកម្មធំៗជាច្រើន នៅទូទាំងប្រទេសដើម្បីឆ្លើយតបនិងតម្រូវការទីផ្សារ ឧស្សាហកម្មដ៏ល្បីនាំមុខគេនៅទ្វីបអឺរ៉ុប របស់អាឡឺម៉ង់គឺៈរោងចក្រគ្រឿងអគ្គិសនីរោងចក្រគីមីរោងចក្រស្លដែកនិងរោងចក្រផលិតគ្រឿងម៉ាស៊ីនធំៗ អាឡឺម៉ងគឺជាប្រទេសនាំមុខគឹខាងផ្នែកផលិតផលកសិកម្មផងដែរដូចជាស្ករទឹកដោះសាច់និងទទួលបានចំណាត់ថ្នាក់លេខ២សម្រាប់ការនាំចេញផ្លែឈលនិងដំឡូងបារាំងចំពោះវិស័យពាណិជ្ជកម្មក្រៅប្រទេសអាឡឺម៉ងបាននាំចេញមុខគេទ្វីបអឺរ៉ុបខាងផ្នែក ផលិតផលគីមីម៉ាស៊ីននិងរថយន្ត និងរថយន្តចំណាត់ថ្នាក់លេខ ៣ លើពិភពលោកបន្ទាប់ពីជប៉ុននិងអាមេរិច បើគិតថាការទួទាត់ជញ្ជីងពាណិជ្ជកម្មអាឡឺម៉ងបានចំណេញប្រាក់ច្រើនដោយការនាំចេញច្រើនជាងនាំចូល សង្គមនៅអាឡឹម៉ងខាងលិច សហព័ន្ធអាឡឺម៉ងជាប្រទេសមួយដែលបានគិតនៅក្នុងវិស័យសង្គមល្អជាងគេនៅទ្វីបអឺរ៉ុបចាប់ពីប្រាក់ធានារ៉ាប់រង់ជំងឺការងារអ្នកឥតកាងារធ្វើ មនុសស្សវ័យជរានិយាយរួមគឹប្រជាជន ៨០ ទទួលបានប្រាកើធានារ៉ាប់រង បើគិតថាទឹកប្រាក់សរុបចំនួន ៧៤១ ពាន់លានម៉ាកនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៨៥ស្រ្តីមានសិទ្ធិស្មើនិងបុរសដែលមានចែងនៅក្នុងច្បាប់ជាមូលដ្ឋានស្រ្តិចំនួនចាប់ពីអាយុ១៥ដល់ ៥០ឆ្នាំទទួលបានការងារនៅក្រៅផ្ទះតាមច្បាប់ស្រ្តីមានផ្ទៃពោះត្រូវបានឈប់សម្រាកនៅផ្ទះចំនួនមួយខែក្តោយពេលឆ្លងទន្លេដើម្បីកែប្រែ	null	និយាយពីវិស័យសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមនៅអាឡឺម៉ងខាងលិច និយាយពីវិស័យសេដ្ឋកិច្ចៈ សេដ្ឋកិច្ចអាឡឺម៉ងខាងលិចមានការរីកចម្រើនដោយសារប្រទេសនេះមានតំបន់ធ្យូងថ្មដ៏ធំគឹ ដែលប្រភពថាមពលសម្រាប់រោងក្រធំៗមានរោងចក្រស្លដែកជាដើមហើយក៏សំបូរទៅលដោយហត្ថករដោយមានប្រាក់កំរៃថោកៗចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៥១គេបានពង្រីកតំបន់ឧស្សាហកម្មធំៗជាច្រើន នៅទូទាំងប្រទេសដើម្បីឆ្លើយតបនិងតម្រូវការទីផ្សារ ឧស្សាហកម្មដ៏ល្បីនាំមុខគេនៅទ្វីបអឺរ៉ុប របស់អាឡឺម៉ង់គឺៈរោងចក្រគ្រឿងអគ្គិសនីរោងចក្រគីមីរោងចក្រស្លដែកនិងរោងចក្រផលិតគ្រឿងម៉ាស៊ីនធំៗ អាឡឺម៉ងគឺជាប្រទេសនាំមុខគឹខាងផ្នែកផលិតផលកសិកម្មផងដែរដូចជាស្ករទឹកដោះសាច់និងទទួលបានចំណាត់ថ្នាក់លេខ២សម្រាប់ការនាំចេញផ្លែឈលនិងដំឡូងបារាំងចំពោះវិស័យពាណិជ្ជកម្មក្រៅប្រទេសអាឡឺម៉ងបាននាំចេញមុខគេទ្វីបអឺរ៉ុបខាងផ្នែក ផលិតផលគីមីម៉ាស៊ីននិងរថយន្ត និងរថយន្តចំណាត់ថ្នាក់លេខ ៣ លើពិភពលោកបន្ទាប់ពីជប៉ុននិងអាមេរិច បើគិតថាការទួទាត់ជញ្ជីងពាណិជ្ជកម្មអាឡឺម៉ងបានចំណេញប្រាក់ច្រើនដោយការនាំចេញច្រើនជាងនាំចូល សង្គមនៅអាឡឹម៉ងខាងលិច សហព័ន្ធអាឡឺម៉ងជាប្រទេសមួយដែលបានគិតនៅក្នុងវិស័យសង្គមល្អជាងគេនៅទ្វីបអឺរ៉ុបចាប់ពីប្រាក់ធានារ៉ាប់រង់ជំងឺការងារអ្នកឥតកាងារធ្វើ មនុសស្សវ័យជរានិយាយរួមគឹប្រជាជន ៨០ ទទួលបានប្រាកើធានារ៉ាប់រង បើគិតថាទឹកប្រាក់សរុបចំនួន ៧៤១ ពាន់លានម៉ាកនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៨៥ស្រ្តីមានសិទ្ធិស្មើនិងបុរសដែលមានចែងនៅក្នុងច្បាប់ជាមូលដ្ឋានស្រ្តិចំនួនចាប់ពីអាយុ១៥ដល់ ៥០ឆ្នាំទទួលបានការងារនៅក្រៅផ្ទះតាមច្បាប់ស្រ្តីមានផ្ទៃពោះត្រូវបានឈប់សម្រាកនៅផ្ទះចំនួនមួយខែក្តោយពេលឆ្លងទន្លេដើម្បីកែប្រែ	ច ូរ និ យា យ ពី វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច និង សង ្ គម នៅ អា ឡ ឺ ម៉ ង ខា ង ល ិច Ġ	26	និ យា យ ពី វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច និង សង ្ គម នៅ អា ឡ ឺ ម៉ ង ខា ង ល ិច Ġ និ យា យ ពី វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច ៈ Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច អា ឡ ឺ ម៉ ង ខា ង ល ិច មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ដោយ សារ ប្រ ទេស នេះ មាន ត ំ ប ន់ ធ ្យូ ង ថ ្ម ដ ៏ ធ ំ គ ឹ Ġ ដ ែល ប្រ ភព ថា ម ពល សម ្រា ប់ រ ោង ក្រ ធ ំ ៗ មាន រ ោង ច ក្រ ស្ ល ដ ែក ជា ដើម ហើយ ក ៏ សំ បូ រ ទៅ ល ដោយ ហ ត្ថ ករ ដោយ មាន ប្រា ក់ កំ រ ៃ ថ ោក ៗ ច ាប់ ពី ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៥ ១ គ េ បាន ព ង ្រី ក ត ំ ប ន់ ឧ ស្សា ហ កម្ម ធ ំ ៗ ជា ច្ រ ើន Ġ នៅ ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស ដើម ្ប ី ឆ្ លើ យ ត ប និង ត ម្រ ូវ ការ ទី ផ្ សារ Ġ ឧ ស្សា ហ កម្ម ដ ៏ ល ្ប ីន ាំ មុខ គ េន ៅ ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប Ġ រ ប ស់ អា ឡ ឺ ម៉ង់ គ ឺ ៈ រ ោង ច ក្រ គ្រឿង អ គ្គ ិស នី រ ោង ច ក្រ គី មី រ ោង ច ក្រ ស្ ល ដ ែក និង រ ោង ច ក្រ ផល ិត គ្រឿង ម៉ា ស៊ី ន ធ ំ ៗ Ġ អា ឡ ឺ ម៉ ង គ ឺ ជា ប្រ ទេស នាំ មុខ គ ឹ ខា ង ផ្ ន ែក ផល ិត ផល ក សិ កម្ម ផ ង ដ ែរ ដូច ជា ស្ ករ ទឹក ដ ោះ សា ច ់ និង ទទួលបាន ចំ ណា ត់ ថ្ន ាក់ លេខ ២ សម ្រា ប់ ការ នាំ ចេញ ផ្ល ែ ឈ ល និង ដំ ឡូ ង បា រា ំ ង ចំ ព ោះ វិ ស ័យ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ក្រ ៅ ប្រ ទេស អា ឡ ឺ ម៉ ង បាន នាំ ចេញ មុខ គ េ ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប ខា ង ផ្ ន ែក Ġ ផល ិត ផល គី មី ម៉ា ស៊ី ន និង រ ថ យ ន្ត Ġ និង រ ថ យ ន្ត ចំ ណា ត់ ថ្ន ាក់ លេខ Ġ ៣ Ġ លើ ពិ ភព លោក បន្ទាប់ ពី ជ ប៉ ុន និង អា មេ រិ ច ĠâĢĭ ប ើ គ ិត ថា ការ ទ ួ ទ ាត់ ជ ញ្ជ ី ង ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម អា ឡ ឺ ម៉ ង បាន ចំ ណេ ញ ប្រា ក់ ច្ រ ើន ដោយ ការ នាំ ចេញ ច្ រ ើន ជា ង នាំ ចូល Ġ សង ្ គម នៅ អា ឡ ឹម ៉ ង ខា ង ល ិច ÂłÂł ស ហ ព ័ន ្ ធ អា ឡ ឺ ម៉ ង ជា ប្រ ទេស មួយ ដ ែល បាន គ ិត នៅ ក្នុង វិ ស ័យ សង ្ គម ល្អ ជា ង គ េន ៅ ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប ច ាប់ ពី ប្រា ក់ ធាន ារ៉ា ប់ រ ង់ ជំ ង ឺ ការងារ អ្នក ឥ ត កា ងារ ធ ្វ ើ Ġ ម នុ ស ស្ស វ ័យ ជ រា និ យា យ រួម គ ឹប ្រ ជា ជន Ġ ៨០ Ġ ទទួលបាន ប្រា ក ើ ធាន ារ៉ា ប់ រ ង Ġ ប ើ គ ិត ថា ទឹក ប្រា ក់ ស រ ុប ចំ ន ួន Ġ ៧ ៤ ១ Ġ ពាន់ លាន ម៉ា ក នៅ ក្នុង ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៨ ៥ ស្រ ្ត ី មាន សិ ទ្ធិ ស្ម ើន ិ ង ប ុរ ស ដ ែល មាន ច ែង នៅ ក្នុង ច្ បា ប់ ជា ម ូល ដ្ឋាន ស្រ ្តិ ចំ ន ួន ច ាប់ ពី អា យ ុ ១ ៥ ដល់ Ġ ៥០ ឆ្នាំ ទទួលបាន ការងារ នៅ ក្រ ៅ ផ្ ទ ះ តា ម ច្ បា ប់ ស្រ ្ត ី មាន ផ្ ទ ៃ ព ោះ ត្រូវ បាន ឈ ប់ សម ្រា ក នៅ ផ្ ទ ះ ចំ ន ួន មួយ ខែ ក្ត ោយ ពេល ឆ្ លង ទ ន្ ល េ ដើម ្ប ី ក ែប ្រ ែ	656	▁ចូរ ន ិយ ាយ ពី វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច និង ស ង្គ ម នៅ អា ឡ ឺ ម៉ ង ខា ង ល ិច ▁	25	▁និយាយ ពី វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច និង ស ង្គ ម នៅ អា ឡ ឺ ម៉ ង ខា ង ល ិច ▁និយាយ ពី វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច ៈ ▁សេដ្ឋកិច្ច អា ឡ ឺ ម៉ ង ខា ង ល ិច មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ដោយ សារ ប្រ ទេស នេះ មាន ត ំ ប ន់ ធ ្យូ ង ថ ្ម ដ ៏ ធ ំ គ ឹ ▁ដែល ប្រ ភព ថា ម ពល ស ម្រ ាប់ រ ោង ក្រ ធ ំ ៗ មាន រ ោង ច ក្រ ស ្ល ដ ែក ជា ដើម ហើយ ក ៏ សំ ប ូរ ទៅ ល ដោយ ហ ត្ថ ករ ដោយ មាន ប្រ ាក់ កំ រ ៃ ថ ោក ៗ ច ាប់ ពី ឆ្នាំ ▁១៩ ៥ ១ គ េ បាន ព ង ្រី ក ត ំ ប ន់ ឧ ស្សា ហ កម្ម ធ ំ ៗ ជា ច ្រ ើន ▁នៅ ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស ដើម ្ប ី ឆ្ ល ើយ ត ប និង ត ម្រ ូវ ការ ទី ផ្ សារ ▁ឧស្សាហកម្ម ដ ៏ ល ្ប ី នាំ មុខ គ េន ៅ ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប ▁របស់ អា ឡ ឺ ម៉ង់ គ ឺ ៈ រ ោង ច ក្រ គ្រឿង អ គ្គ ិស នី រ ោង ច ក្រ គី មី រ ោង ច ក្រ ស ្ល ដ ែក និង រ ោង ច ក្រ ផល ិត គ្រឿង ម៉ា ស៊ី ន ធ ំ ៗ ▁អា ឡ ឺ ម៉ ង គ ឺ ជា ប្រ ទេស នាំ មុខ គ ឹ ខា ង ផ្ ន ែក ផល ិត ផល ក សិ កម្ម ផ ង ដ ែរ ដូច ជា ស្ ករ ទឹក ដ ោះ ស ាច់ និង ទទួលបាន ច ំណ ាត់ ថ្ន ាក់ លេខ ២ ស ម្រ ាប់ ការ នាំ ចេញ ផ្ល ែ ឈ ល និង ដំ ឡូ ង ប ារ ាំង ច ំព ោះ វិ ស ័យ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ក្រ ៅ ប្រ ទេស អា ឡ ឺ ម៉ ង បាន នាំ ចេញ មុខ គ េ ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប ខា ង ផ្ ន ែក ▁ផលិតផល គី មី ម៉ា ស៊ី ន និង រ ថ យ ន្ត ▁និង រ ថ យ ន្ត ច ំណ ាត់ ថ្ន ាក់ លេខ ▁៣ ▁លើ ពិ ភព លោក បន្ទាប់ ពី ជ ប៉ ុន និង អា ម េរ ិច ▁បើ គ ិត ថា ការ ទ ួ ទ ាត់ ជ ញ្ជ ី ង ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម អា ឡ ឺ ម៉ ង បាន ច ំណ េញ ប្រ ាក់ ច ្រ ើន ដោយ ការ នាំ ចេញ ច ្រ ើន ជា ង នាំ ចូល ▁សង្គម នៅ អា ឡ ឹម ៉ ង ខា ង ល ិច ▁សហព័ន្ធ អា ឡ ឺ ម៉ ង ជា ប្រ ទេស មួយ ដ ែល បាន គ ិត នៅ ក្នុង វិ ស ័យ ស ង្គ ម ល្អ ជា ង គ េន ៅ ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប ច ាប់ ពី ប្រ ាក់ ធាន ារ៉ា ប់ រ ង់ ជំ ង ឺ ការងារ អ្នក ឥ ត កា ងារ ធ ្វ ើ ▁មន ុស ស្ស វ ័យ ជ រ ាន ិយ ាយ រួម គ ឹ ប្រ ជា ជន ▁៨០ ▁ទទួលបាន ប្រា ក ើ ធាន ារ៉ា ប់ រ ង ▁បើ គ ិត ថា ទឹក ប្រ ាក់ ស រ ុប ចំ ន ួន ▁៧ ៤ ១ ▁ពាន់ លាន ម៉ា ក នៅ ក្នុង ឆ្នាំ ▁១៩ ៨ ៥ ស្រ ្ត ី មាន សិ ទ្ធិ ស្ម ើ និង ប ុរ ស ដ ែល មាន ច ែង នៅ ក្នុង ច ្ប ាប់ ជា ម ូល ដ្ឋាន ស្រ ្តិ ចំ ន ួន ច ាប់ ពី អ ាយ ុ ១ ៥ ដល់ ▁៥០ ឆ្នាំ ទទួលបាន ការងារ នៅ ក្រ ៅ ផ្ ទ ះ ត ាម ច ្ប ាប់ ស្រ ្ត ី មាន ផ្ ទ ៃ ព ោះ ត្រូវ បាន ឈ ប់ ស ម្រ ាក នៅ ផ្ ទ ះ ចំ ន ួន មួយ ខែ ក្ត ោយ ពេល ឆ្ លង ទ ន ្ល េ ដើម ្ប ី ក ែ ប្រ ែ	629
តើតំបន់ណាខ្លះនៃទ្វីបអឺរ៉ុប ដែលចាត់ទុកជាតំបន់ដាច់ស្រយាលឬ តំបន់ជាចន្លោះៗ	null	តំបន់នៃទ្វីបអឺរ៉ុប ដែលចាត់ទុកជាតំបន់ដាច់ស្រយាល ឬតំបន់ជាចន្លោះៗ មានភូមិភាគខាងជើងប្រទេសស៊ុយអែត និងតំបន់ឡាប៉ូនីហ្វាំងឡង់	null	តំបន់នៃទ្វីបអឺរ៉ុប ដែលចាត់ទុកជាតំបន់ដាច់ស្រយាល ឬតំបន់ជាចន្លោះៗ មានភូមិភាគខាងជើងប្រទេសស៊ុយអែត និងតំបន់ឡាប៉ូនីហ្វាំងឡង់	ត ើត ំ ប ន់ ណា ខ្ ល ះ នៃ ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប Ġ ដ ែល ច ាត់ ទុក ជា ត ំ ប ន់ ដា ច ់ ស្រ យា ល ឬ Ġ ត ំ ប ន់ ជា ច ន្ ល ោះ ៗ Ġ	44	ត ំ ប ន់ នៃ ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប Ġ ដ ែល ច ាត់ ទុក ជា ត ំ ប ន់ ដា ច ់ ស្រ យា ល Ġ ឬ ត ំ ប ន់ ជា ច ន្ ល ោះ ៗ Ġ មាន ភ ូម ិ ភាគ ខា ង ជើង ប្រ ទេស ស៊ ុយ អ ែត Ġ និង ត ំ ប ន់ ឡា ប៉ ូន ី ហ្វ ាំង ឡង់	65	▁តើ ត ំ ប ន់ ណា ខ្ ល ះ នៃ ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប ▁ដែល ច ាត់ ទុក ជា ត ំ ប ន់ ដ ាច់ ស្រ យ ាល ឬ ▁តំបន់ ជា ច ន ្ល ោះ ៗ ▁	39	▁តំបន់ នៃ ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប ▁ដែល ច ាត់ ទុក ជា ត ំ ប ន់ ដ ាច់ ស្រ យ ាល ▁ឬ ត ំ ប ន់ ជា ច ន ្ល ោះ ៗ ▁មាន ភ ូម ិ ភាគ ខា ង ជើង ប្រ ទេស ស៊ ុយ អ ែត ▁និង ត ំ ប ន់ ឡា ប៉ ូន ី ហ្វ ាំង ឡង់	60
ដូចម្តេចដែលហៅថាម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច មីក្រូសេដ្ឋកិច្ច	null	ម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចជាការរក្សាអំពីសេដ្ឋកិច្ចទាំងមូលដោយពិនិត្យមើលអំពីផលិតភាពមានការងារធ្វើ អនីកម្មភាព ការប្រើប្រាស់ និងការវិនិយោគកម្រិតថ្លៃជាទូទៅ អតិផរណា និងតម្រូវការ និងការផ្គត់ផ្គង់សរុប មីក្រូសេដ្ឋកិច្ចគឺជាការសិក្សាអំពីឥរិយាបថនិងការធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្តរបស់បុគ្គលម្នាក់ៗក្រុមគ្រួសារនីមួយៗនិងក្រុមនីមួយៗ	null	ម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចជាការរក្សាអំពីសេដ្ឋកិច្ចទាំងមូលដោយពិនិត្យមើលអំពីផលិតភាពមានការងារធ្វើ អនីកម្មភាព ការប្រើប្រាស់ និងការវិនិយោគកម្រិតថ្លៃជាទូទៅ អតិផរណា និងតម្រូវការ និងការផ្គត់ផ្គង់សរុប មីក្រូសេដ្ឋកិច្ចគឺជាការសិក្សាអំពីឥរិយាបថនិងការធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្តរបស់បុគ្គលម្នាក់ៗក្រុមគ្រួសារនីមួយៗនិងក្រុមនីមួយៗ	ដូច ម្ ត េច ដ ែល ហ ៅ ថា ម៉ា ក្រ ូស េ ដ្ឋ កិច្ច Ġ មី ក្រ ូស េ ដ្ឋ កិច្ច Ġ	21	ម៉ា ក្រ ូស េ ដ្ឋ កិច្ច ជា ការ រក ្សា អ ំព ី សេ ដ្ឋ កិច្ច ទ ាំង ម ូល ដោយ ពិ និ ត ្យ មើល អ ំព ី ផល ិត ភាព មាន ការងារ ធ ្វ ើ Ġ អ នី កម្ម ភាព Ġ ការ ប្រ ើប ្រា ស់ Ġ និង ការ វិ និ យោគ ក ម្រ ិត ថ្លៃ ជា ទូ ទៅ Ġ អ តិ ផ រណ ា Ġ និង ត ម្រ ូវ ការ Ġ និង ការ ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង់ ស រ ុប Ġ មី ក្រ ូស េ ដ្ឋ កិច្ច គ ឺ ជា ការ សិ ក្ស ា អ ំព ី ឥ រិយា ប ថ និង ការ ធ ្វ ើស េច ក្តី សម ្រ េច ចិត្ត រ ប ស់ ប ុ គ្គ ល ម្ នាក់ ៗ ក្រុម គ្រួសារ នី មួយ ៗ និង ក្រុម នី មួយ ៗ	130	▁ដូចម្តេច ដ ែល ហ ៅ ថា ម៉ា ក្រ ូស េ ដ្ឋ កិច្ច ▁មីក្រូ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁	16	▁ម៉ា ក្រ ូស េ ដ្ឋ កិច្ច ជា ការ រក ្សា អ ំព ី សេ ដ្ឋ កិច្ច ទ ាំង ម ូល ដោយ ព ិន ិត ្យ មើល អ ំព ី ផល ិត ភាព មាន ការងារ ធ ្វ ើ ▁អ នី កម្ម ភាព ▁ការប្រើប្រាស់ ▁និង ការ វិ និ យោគ ក ម្រ ិត ថ្លៃ ជា ទូ ទៅ ▁អ តិ ផ រ ណា ▁និង ត ម្រ ូវ ការ ▁និង ការ ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង់ ស រ ុប ▁មីក្រូ សេ ដ្ឋ កិច្ច គ ឺ ជា ការ ស ិក ្សា អ ំព ី ឥ រិយា ប ថ និង ការ ធ ្វ ើស េច ក្តី ស ម្រ េច ចិត្ត រ ប ស់ ប ុ គ្គ ល ម្ នាក់ ៗ ក្រុម គ្រួសារ នី មួយ ៗ និង ក្រុម នី មួយ ៗ	124

Subsets and Splits

No community queries yet

The top public SQL queries from the community will appear here once available.