Split (3)

train · 9.55k rows

instruction stringlengths 9 478	input float64	output stringlengths 6 612k	input_text float64	output_text stringlengths 6 612k	merged_input_tokens stringlengths 16 730	merged_input_khmer_count int64 5 233	merged_output_tokens stringlengths 9 924k	merged_output_khmer_count int64 2 296k	ref_input_tokens stringlengths 17 680	ref_input_khmer_count int64 4 201	ref_output_tokens stringlengths 8 892k	ref_output_khmer_count int64 1 280k
ចូរលើកឡើងអំពីរាល់ដំណោះស្រាយសមស្រប ដើម្បីដោះស្រាយទៅលើបញ្ហាលំនៅដ្ឋានបណ្តោះអាសន្ន ឬសំណងជនក្រីក្រទទីក្រុង	null	មានលំនៅដ្ឋានសមស្របសំរាប់ប្រជាពលរដ្ឋដែលមានប្រាក់ចំណូលទាប ផ្តល់ឥណទានសាងសង់ផ្ទះដល់ប្រជាពលរដ្ឋដែលមានប្រាក់ចំណូលទាប និងពុំមានលទ្ធភាពខ្ចីប្រាក់ពីធនាគារ បន្តអនុវត្តនយោបាយចែករំលែកដីធ្លី ដីសំរាប់សាងសង់លំនៅដ្ឋានិងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធចាំបាច់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ បង្កើនការលើកទឹកចិត្តដល់ក្រុមហ៊ុនវិនិយោគក្នុងការសាងសង់លំនៅដ្ឋាន	null	មានលំនៅដ្ឋានសមស្របសំរាប់ប្រជាពលរដ្ឋដែលមានប្រាក់ចំណូលទាប ផ្តល់ឥណទានសាងសង់ផ្ទះដល់ប្រជាពលរដ្ឋដែលមានប្រាក់ចំណូលទាប និងពុំមានលទ្ធភាពខ្ចីប្រាក់ពីធនាគារ បន្តអនុវត្តនយោបាយចែករំលែកដីធ្លី ដីសំរាប់សាងសង់លំនៅដ្ឋានិងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធចាំបាច់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ បង្កើនការលើកទឹកចិត្តដល់ក្រុមហ៊ុនវិនិយោគក្នុងការសាងសង់លំនៅដ្ឋាន	ច ូរ លើក ឡើង អ ំព ី រា ល់ ដំ ណ ោះ ស្រ ាយ សម ស្រ ប Ġ ដើម ្ប ី ដ ោះ ស្រ ាយ ទៅ លើ ប ញ ្ហ ាល ំ នៅ ដ្ឋាន បណ្ត ោះ អា ស ន្ន Ġ ឬ សំ ណ ង ជន ក្រ ី ក្រ ទ ទី ក្រុង ĠĠ	49	មាន លំ នៅ ដ្ឋាន សម ស្រ ប សំ រា ប់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ដ ែល មាន ប្រា ក់ ចំ ណូ ល ទ ាប Ġ ផ្ ត ល់ ឥ ណ ទាន សា ង សង ់ ផ្ ទ ះ ដល់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ដ ែល មាន ប្រា ក់ ចំ ណូ ល ទ ាប Ġ និង ពុ ំ មាន ល ទ្ធ ភាព ខ្ ច ី ប្រា ក់ ពី ធ នា គ ារ Ġ ប ន្ត អនុ វត្ត ន យោ បា យ ច ែក រំ ល ែក ដ ី ធ ្ល ី Ġ ដ ី សំ រា ប់ សា ង សង ់ លំ នៅ ដ្ឋាន ិ ង ហ េ ដ្ឋា រ ច នា សម ្ ព ័ន ្ ធ ចាំបាច់ ដល់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ Ġ បង ្ក ើន ការ លើក ទឹក ចិត្ត ដល់ ក្រុម ហ៊ ុន វិ និ យោគ ក្នុង ការ សា ង សង ់ លំ នៅ ដ្ឋាន	142	▁ចូរ លើក ឡើង អ ំព ី រ ាល់ ដ ំណ ោះ ស្រ ាយ សម ស្រ ប ▁ដើម្បី ដ ោះ ស្រ ាយ ទៅ លើ ប ញ ្ហ ាល ំ នៅ ដ្ឋាន បណ្ត ោះ អា ស ន្ន ▁ឬ ស ំណ ង ជន ក្រ ី ក្រ ទ ទី ក្រុង ▁	46	▁មាន លំ នៅ ដ្ឋាន សម ស្រ ប សំ រ ាប់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ដ ែល មាន ប្រ ាក់ ច ំណ ូល ទ ាប ▁ផ្តល់ ឥ ណ ទាន សា ង ស ង់ ផ្ ទ ះ ដល់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ដ ែល មាន ប្រ ាក់ ច ំណ ូល ទ ាប ▁និង ព ុំ មាន ល ទ្ធ ភាព ខ្ ច ី ប្រ ាក់ ពី ធ នា គ ារ ▁បន្ត អនុ វត្ត ន យោ ប ាយ ច ែក រំ ល ែក ដ ី ធ ្ល ី ▁ដី សំ រ ាប់ សា ង ស ង់ លំ នៅ ដ្ឋា និង ហ េ ដ្ឋា រ ច នា ស ម្ព ័ ន្ធ ចាំបាច់ ដល់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ▁បង្កើន ការ លើក ទឹក ចិត្ត ដល់ ក្រុម ហ៊ ុន វិ និ យោគ ក្នុង ការ សា ង ស ង់ លំ នៅ ដ្ឋាន	133
តើការរៀបចំផែនការយុទ្ធសាស្រ្តអភិវឌ្ឍន៍ទីក្រុង មានគោលបំណងសំខាន់ៗអ្វីខ្លះ	null	ការធ្វើអោយប្រសើរឡើងអភិបាលកិច្ចល្អ និងការគ្រប់គ្រង ការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចមូលដ្ឋានមានប្រព័ន្ធ និងនិរន្តរភាព ក្នុងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រក្នុងទីក្រុង	null	ការធ្វើអោយប្រសើរឡើងអភិបាលកិច្ចល្អ និងការគ្រប់គ្រង ការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចមូលដ្ឋានមានប្រព័ន្ធ និងនិរន្តរភាព ក្នុងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រក្នុងទីក្រុង	ត ើក ារ រៀបចំ ផ ែន ការ យ ុទ្ធ សា ស្រ ្ត អភិវឌ្ឍ ន៍ ទី ក្រុង Ġ មាន គោ ល ប ំណ ង សំ ខា ន់ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	31	ការ ធ ្វ ើ អោយ ប្រសើរ ឡើង អ ភិ បាល កិច្ច ល្អ Ġ និង ការ គ្រ ប់ គ្រ ង Ġ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ម ូល ដ្ឋាន មាន ប្រ ព ័ន ្ ធ Ġ និង និ រ ន្ត រ ភាព Ġ ក្នុង ការ កាត់ បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ ក្នុង ទី ក្រុង	50	▁តើ ការ រៀបចំ ផ ែន ការ យ ុទ្ធ សា ស្រ ្ត អភិវឌ្ឍ ន៍ ទី ក្រុង ▁មាន គ ោល ប ំណ ង សំ ខ ាន់ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	30	▁ការធ្វើ អោយ ប្រសើរ ឡើង អ ភិ បាល កិច្ច ល្អ ▁និង ការ គ្រ ប់ គ្រ ង ▁ការអភិវឌ្ឍន៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ម ូល ដ្ឋាន មាន ប្រ ព ័ ន្ធ ▁និង និ រ ន្ត រ ភាព ▁ក្នុង ការ កាត់ បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ ក្នុង ទី ក្រុង	44
ចូរបង្ហាញអំពីលក្ខខ័ណ្ឌករកើតតំបន់ទីក្រុង	null	ស្នាដៃមនុស្សក្នុងការកែច្នៃធម្មជាតិ មានកំរិតផ្សេងៗគ្នាដែលទាក់ទងទៅនឹងបណ្តុះមនុស្ស តិចនិចបង្កើនផលនិងតំរូវការសំរាប់រស់នៅ អស់ពេលជាច្រើនសតវត្សមកហើយដែលការតាំងទីលំនៅរបស់មនុស្សសម័យដើម មានលក្ខណៈរាយប៉ាយស្ថានភាពនេះពុំបាន ផ្តល់នូវអំណោយផលដល់ភាពសុខសាន្តទៅលើការតាំងទីការរស់ នៅនិងទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចដល់ក្រុមទាំងនោះឡើយ ដំណាក់កាលក្រោយៗមកទៀតក្រុមមនុស្សទាំងនេះបានធ្វើការកែប្រែជាច្រើនបន្តបន្ទាប់ដោយបង្កើតអោយមានទីលំនៅប្រមូលផ្តុំនិងច្បាស់លាស់ ដែលអាចចាត់ទុកជាទីប្រជុំជនក្រុងទៅតាមលក្ខខណ្ឌមួយចំនួនឌុចខាងក្រោមៈ ការរស់នៅប្រមូលផ្តុំ ភាពទាក់ទាញ របស់ភូមិសាស្រ្ត និងមុខងារសំខាន់ៗនិងការរៀបចំ	null	ស្នាដៃមនុស្សក្នុងការកែច្នៃធម្មជាតិ មានកំរិតផ្សេងៗគ្នាដែលទាក់ទងទៅនឹងបណ្តុះមនុស្ស តិចនិចបង្កើនផលនិងតំរូវការសំរាប់រស់នៅ អស់ពេលជាច្រើនសតវត្សមកហើយដែលការតាំងទីលំនៅរបស់មនុស្សសម័យដើម មានលក្ខណៈរាយប៉ាយស្ថានភាពនេះពុំបាន ផ្តល់នូវអំណោយផលដល់ភាពសុខសាន្តទៅលើការតាំងទីការរស់ នៅនិងទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចដល់ក្រុមទាំងនោះឡើយ ដំណាក់កាលក្រោយៗមកទៀតក្រុមមនុស្សទាំងនេះបានធ្វើការកែប្រែជាច្រើនបន្តបន្ទាប់ដោយបង្កើតអោយមានទីលំនៅប្រមូលផ្តុំនិងច្បាស់លាស់ ដែលអាចចាត់ទុកជាទីប្រជុំជនក្រុងទៅតាមលក្ខខណ្ឌមួយចំនួនឌុចខាងក្រោមៈ ការរស់នៅប្រមូលផ្តុំ ភាពទាក់ទាញ របស់ភូមិសាស្រ្ត និងមុខងារសំខាន់ៗនិងការរៀបចំ	ច ូរ បង ្ហ ាញ អ ំព ី ល ក្ខ ខ ័ណ្ឌ ករ កើត ត ំ ប ន់ ទី ក្រុង ĠĠ	20	ស្ន ា ដៃ ម នុ ស្ស ក្នុង ការ ក ែ ច្ នៃ ធម្ម ជាតិ Ġ មាន កំ រិ ត ផ្ សេ ង ៗ គ្នា ដ ែល ទ ាក់ ទ ង ទៅ នឹង បណ្ត ុះ ម នុ ស្ស Ġ តិ ច និ ច បង ្ក ើន ផល និង ត ំ រ ូវ ការ សំ រា ប់ រស់ នៅ Ġ អ ស់ ពេល ជា ច្ រ ើន ស ត វ ត ្ស មក ហើយ ដ ែល ការ តាំង ទី លំ នៅ រ ប ស់ ម នុ ស្ស សម័យ ដើម Ġ មាន ល ក្ខ ណៈ រា យ ប៉ា យ ស្ថាន ភាព នេះ ពុ ំ បាន Ġ ផ្ ត ល់ ន ូវ អ ំណ ោយ ផល ដល់ ភាព សុខ សា ន្ត ទៅ លើក ារ តាំង ទី ការ រស់ Ġ នៅ និង ទំ នាក់ ទំ ន ង សេ ដ្ឋ កិច្ច ដល់ ក្រុម ទ ាំង ន ោះ ឡ ើយ Ġ ដំ ណា ក់ កាល ក្រ ោយ ៗ âĢĭ មក ទៀត ក្រុម ម នុ ស្ស ទ ាំង នេះ បាន ធ ្វ ើក ារ ក ែប ្រ ែ ជា ច្ រ ើន ប ន្ត បន្ទាប់ ដោយ បង ្ក ើត អោយ មាន ទី លំ នៅ ប្រ ម ូល ផ្ ត ុំ និង ច្ បា ស់ លាស់ Ġ ដ ែល អា ច ច ាត់ ទុក ជា ទី ប្រជុំ ជន ក្រុង ទៅ តា ម ល ក្ខ ខ ណ្ឌ មួយ ចំ ន ួន ឌ ុច ខា ង ក្រោម ៈ Ġ ការ រស់ នៅ ប្រ ម ូល ផ្ ត ុំ Ġ ភាព ទ ាក់ ទ ាញ Ġ រ ប ស់ ភ ូម ិស ាស ្រ ្ត Ġ និង មុខ ងារ សំ ខា ន់ ៗ និង ការ រៀបចំ	251	▁ចូរ ប ង្ហ ាញ អ ំព ី ល ក្ខ ខ ័ណ្ឌ ករ កើត ត ំ ប ន់ ទី ក្រុង ▁	19	▁ស្នាដៃ ម នុ ស្ស ក្នុង ការ ក ែ ច្ នៃ ធម្ម ជាតិ ▁មាន កំ រ ិត ផ្ ស េង ៗ គ្នា ដ ែល ទ ាក់ ទ ង ទៅ នឹង បណ្ត ុះ ម នុ ស្ស ▁តិច ន ិច ប ង្ក ើន ផល និង ត ំ រ ូវ ការ សំ រ ាប់ រស់ នៅ ▁អស់ ពេល ជា ច ្រ ើន ស ត វ ត ្ស មក ហើយ ដ ែល ការ តាំង ទី លំ នៅ រ ប ស់ ម នុ ស្ស សម័យ ដើម ▁មាន ល ក្ខ ណៈ រ ាយ ប៉ ាយ ស្ថាន ភាព នេះ ព ុំ បាន ▁ផ្តល់ ន ូវ អ ំណ ោយ ផល ដល់ ភាព សុខ សា ន្ត ទៅ លើ ការ តាំង ទី ការ រស់ ▁នៅ និង ទំ នាក់ ទំ ន ង សេ ដ្ឋ កិច្ច ដល់ ក្រុម ទ ាំង ន ោះ ឡ ើយ ▁ដំណាក់កាល ក្រ ោយ ៗ ▁មក ទៀត ក្រុម ម នុ ស្ស ទ ាំង នេះ បាន ធ ្វ ើ ការ ក ែ ប្រ ែ ជា ច ្រ ើន ប ន្ត បន្ទាប់ ដោយ ប ង្ក ើត អោយ មាន ទី លំ នៅ ប្រ ម ូល ផ្ ត ុំ និង ច ្ប ាស់ លាស់ ▁ដែល អា ច ច ាត់ ទុក ជា ទី ប្រជុំ ជន ក្រុង ទៅ ត ាម ល ក្ខ ខ ណ្ឌ មួយ ចំ ន ួន ឌ ុច ខា ង ក្រោម ៈ ▁ការរស់នៅ ប្រ ម ូល ផ្ ត ុំ ▁ភាព ទ ាក់ ទ ាញ ▁របស់ ភ ូម ិ សា ស្រ ្ត ▁និង មុខ ងារ សំ ខ ាន់ ៗ និង ការ រៀបចំ	237
តើបណ្តាញគមនាគមន៍កម្ពុជា មានតួនាទីជា ក្បាលរថភ្លើងនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ចូរពន្យល់ដិយលើកឧទាហរណ៍មកបញ្ជាក់	null	បណ្តាញគមនាគមណ៍កម្ពុជាមានតួនាទីជា ក្បាលរថភ្លើងនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ដោយបណ្តាញគមនាគមន៍មានផ្លូវគោក ផ្លូវដែក ផ្លូវជាតិ ផ្លូវលំ និងផ្លូវរុក្ខបាលផ្លូវទឹក មាន ស្ទឹង បឹង ព្រែក ទន្លេ និងសមុទ្រផ្លូវអាកាស មានអាកាសយានដ្ឋានក្នុងស្រុក និងអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិ ក្បាលរថភ្លើងមានតួនាទី សណ្តោងទូររថភ្លើងជាច្រើនដែលស្ថិតនៅពីក្រោយជាបន្តបន្ទាប់ បណ្តាញគមនាគមន៍ មានតួនាទីជាក្បាលរថភ្លើងនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចគឹបណ្តាញគមនាគមន៍ មានតួនាទីសណ្តោងវិស័យផ្សេងៗទៀតនៃសេដ្ឋកិច្ចឲ្យមានការរីកចម្រើនខ្លាំងក្លា ឧទាហរណ៍ជួយជំរុញវិស័យកសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម ទេសចរណ៍ ពាណិជ្ជកម្ម នាំចេញ នាំចូល មានដំណើរការល្អប្រសើរវិស័យសុខាភិបាល ដឹកជញ្ជូនអ្នកជម្ងឺទៅកាន់មន្ទីរពេទ្យបានទាន់ពេលវេលាកាត់បន្ថយអត្រាស្លាប់របស់ប្រជាជនបាន	null	បណ្តាញគមនាគមណ៍កម្ពុជាមានតួនាទីជា ក្បាលរថភ្លើងនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ដោយបណ្តាញគមនាគមន៍មានផ្លូវគោក ផ្លូវដែក ផ្លូវជាតិ ផ្លូវលំ និងផ្លូវរុក្ខបាលផ្លូវទឹក មាន ស្ទឹង បឹង ព្រែក ទន្លេ និងសមុទ្រផ្លូវអាកាស មានអាកាសយានដ្ឋានក្នុងស្រុក និងអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិ ក្បាលរថភ្លើងមានតួនាទី សណ្តោងទូររថភ្លើងជាច្រើនដែលស្ថិតនៅពីក្រោយជាបន្តបន្ទាប់ បណ្តាញគមនាគមន៍ មានតួនាទីជាក្បាលរថភ្លើងនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចគឹបណ្តាញគមនាគមន៍ មានតួនាទីសណ្តោងវិស័យផ្សេងៗទៀតនៃសេដ្ឋកិច្ចឲ្យមានការរីកចម្រើនខ្លាំងក្លា ឧទាហរណ៍ជួយជំរុញវិស័យកសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម ទេសចរណ៍ ពាណិជ្ជកម្ម នាំចេញ នាំចូល មានដំណើរការល្អប្រសើរវិស័យសុខាភិបាល ដឹកជញ្ជូនអ្នកជម្ងឺទៅកាន់មន្ទីរពេទ្យបានទាន់ពេលវេលាកាត់បន្ថយអត្រាស្លាប់របស់ប្រជាជនបាន	ត ើប ណ្ត ាញ គម នា គមន៍ ក ម្ព ុ ជា Ġ មាន ត ួន ា ទី ជា Ġ ក្ បាល រ ថ ភ្លើង នៃ កំ ណ ើន សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ ច ូរ ព ន្ យ ល់ ដ ិយ លើក ឧ ទ ា ហ រណ ៍ មក បញ្ជា ក់ ĠĠ	47	បណ្ត ាញ គម នា គម ណ៍ ក ម្ព ុ ជា មាន ត ួន ា ទី ជា Ġ ក្ បាល រ ថ ភ្លើង នៃ កំ ណ ើន សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ ដោយ បណ្ត ាញ គម នា គមន៍ មាន ផ្ល ូវ គោ ក Ġ ផ្ល ូវ ដ ែក Ġ ផ្ល ូវ ជាតិ Ġ ផ្ល ូវ លំ ĠâĢĭ និង ផ្ល ូវ រ ុក ្ខ បាល ផ្ល ូវ ទឹក Ġ មាន Ġ ស្ទ ឹង Ġ ប ឹង Ġ ព្រ ែក Ġ ទ ន្ ល េ Ġ និង សម ុ ទ្រ ផ្ល ូវ អា កាស Ġ មាន អា កាស យា ន ដ្ឋាន ក្នុង ស្រ ុក Ġ និង អា កាស យា ន ដ្ឋាន អ ន្ត រ ជាតិ ĠÂłÂł Ġ ក្ បាល រ ថ ភ្លើង មាន ត ួន ា ទី Ġ ស ណ្ត ោង ទូ រ រ ថ ភ្លើង ជា ច្ រ ើន ដ ែល ស្ ថ ិត នៅ ពី ក្រ ោយ ជា ប ន្ត បន្ទាប់ Ġ បណ្ត ាញ គម នា គមន៍ Ġ មាន ត ួន ា ទី ជា ក្ បាល រ ថ ភ្លើង នៃ កំ ណ ើន សេ ដ្ឋ កិច្ច គ ឹប ណ្ត ាញ គម នា គមន៍ Ġ មាន ត ួន ា ទី ស ណ្ត ោង វិ ស ័យ ផ្ សេ ង ៗ ទៀត នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច ឲ្យ មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ខ្ លា ំ ង ក្លា Ġ ឧ ទ ា ហ រណ ៍ ជ ួយ ជំ រ ុញ វិ ស ័យ ក សិ កម្ម Ġ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ ទេស ចរ ណ៍ Ġ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម Ġ នាំ ចេញ Ġ នាំ ចូល Ġ មាន ដំណើរ ការ ល្អ ប្រសើរ វិ ស ័យ សុខ ា ភិ បាល Ġ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន អ្នក ជ ម្ ង ឺ ទៅ កាន់ ម ន្ទ ី រ ពេទ្យ បាន ទាន ់ ពេល វេ លា កាត់ បន្ថយ អ ត្រា ស្លាប់ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន បាន	274	▁តើ បណ្ត ាញ គម នា គមន៍ ក ម្ព ុ ជា ▁មាន ត ួ នាទី ជា ▁ក្បាល រ ថ ភ្លើង នៃ ក ំណ ើន សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ដ ិយ លើក ឧ ទ ា ហ រ ណ៍ មក បញ្ជា ក់ ▁	43	▁បណ្តាញ គម នា គម ណ៍ ក ម្ព ុ ជា មាន ត ួ នាទី ជា ▁ក្បាល រ ថ ភ្លើង នៃ ក ំណ ើន សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁ដោយ បណ្ត ាញ គម នា គមន៍ មាន ផ្ល ូវ គ ោក ▁ផ្លូវ ដ ែក ▁ផ្លូវ ជាតិ ▁ផ្លូវ លំ ▁និង ផ្ល ូវ រ ុ ក្ខ បាល ផ្ល ូវ ទឹក ▁មាន ▁ស្ទឹង ▁បឹង ▁ព្រែក ▁ទន្លេ ▁និង សម ុ ទ្រ ផ្ល ូវ អា កាស ▁មាន អា កាស យ ាន ដ្ឋាន ក្នុង ស្រ ុក ▁និង អា កាស យ ាន ដ្ឋាន អ ន្ត រ ជាតិ ▁ក្បាល រ ថ ភ្លើង មាន ត ួ នាទី ▁សណ្ត ោង ទ ូរ រ ថ ភ្លើង ជា ច ្រ ើន ដ ែល ស ្ថ ិត នៅ ពី ក្រ ោយ ជា ប ន្ត បន្ទាប់ ▁បណ្តាញ គម នា គមន៍ ▁មាន ត ួ នាទី ជា ក្ បាល រ ថ ភ្លើង នៃ ក ំណ ើន សេ ដ្ឋ កិច្ច គ ឹ បណ្ត ាញ គម នា គមន៍ ▁មាន ត ួ នាទី ស ណ្ត ោង វិ ស ័យ ផ្ ស េង ៗ ទៀត នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច ឲ្យ មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ខ្ ល ាំង ក្លា ▁ឧទាហរណ៍ ជ ួយ ជំ រ ុញ វិ ស ័យ ក សិ កម្ម ▁ឧស្សាហកម្ម ▁ទេសចរណ៍ ▁ពាណិជ្ជកម្ម ▁នាំចេញ ▁នាំចូល ▁មាន ដំណើរ ការ ល្អ ប្រសើរ វិ ស ័យ សុខ ា ភិ បាល ▁ដឹកជញ្ជូន អ្នក ជ ម្ ង ឺ ទៅ កាន់ ម ន្ទ ី រ ពេទ្យ បាន ទ ាន់ ពេល វេ លា កាត់ បន្ថយ អ ត្រា ស្លាប់ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន បាន	235
តើផ្នែកឯកជន ជាកម្លាំងដ៏សំខាន់សម្រាប់ការវិនិយោគ និងកំណើនក្នុងប្រទេស ចូរពន្យល់ដោយលើកឧទាហរណ៍មកបញ្ជាក់	null	ផ្នែកឯកជនជាកម្លាំងដ៏មសំខាន់សម្រាប់ការវិនិយោគ និងកំណើនក្នុងប្រទេស ពន្យល់ កម្ពុជាបានអនុវត្តសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរីធ្វើកំណែទម្រង់ពីសហគ្រាសរដ្ឋឲ្យក្លាយជាកម្មសិទ្ធិឯកជនសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី នាំឲ្យអ្នករកស៊ីចូលចិត្តមករកស៊ី និងដាក់ទុនវិនិយោគនៅកាលណាផ្នែកឯកជនរឹងមាំ អាចជួយបំពេញបន្ថែមលើវិនិយោគសាធារណៈ ក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចគឺផ្នែកឯកជនអាចស្រូបយកកម្លាំងកើនឡើង	null	ផ្នែកឯកជនជាកម្លាំងដ៏មសំខាន់សម្រាប់ការវិនិយោគ និងកំណើនក្នុងប្រទេស ពន្យល់ កម្ពុជាបានអនុវត្តសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរីធ្វើកំណែទម្រង់ពីសហគ្រាសរដ្ឋឲ្យក្លាយជាកម្មសិទ្ធិឯកជនសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី នាំឲ្យអ្នករកស៊ីចូលចិត្តមករកស៊ី និងដាក់ទុនវិនិយោគនៅកាលណាផ្នែកឯកជនរឹងមាំ អាចជួយបំពេញបន្ថែមលើវិនិយោគសាធារណៈ ក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចគឺផ្នែកឯកជនអាចស្រូបយកកម្លាំងកើនឡើង	ត ើ ផ្ ន ែក ឯក ជន Ġ ជា ក ម្ល ាំង ដ ៏ សំ ខា ន់ សម ្រា ប់ ការ វិ និ យោគ Ġ និង កំ ណ ើន ក្នុង ប្រ ទេស Ġ ច ូរ ព ន្ យ ល់ ដោយ លើក ឧ ទ ា ហ រណ ៍ មក បញ្ជា ក់ ĠĠ	47	ផ្ ន ែក ឯក ជន ជា ក ម្ល ាំង ដ ៏ ម សំ ខា ន់ សម ្រា ប់ ការ វិ និ យោគ Ġ និង កំ ណ ើន ក្នុង ប្រ ទេស Ġ ព ន្ យ ល់ ĠÂł ក ម្ព ុ ជា បាន អនុ វត្ត សេ ដ្ឋ កិច្ច ទី ផ្ សារ សេ រី ធ ្វ ើក ំណ ែ ទ ម្រ ង់ ពី ស ហ គ្រ ាស រដ្ឋ ឲ្យ ក្លា យ ជា កម្ម សិ ទ្ធិ ឯក ជន សេ ដ្ឋ កិច្ច ទី ផ្ សារ សេ រី Ġ នាំ ឲ្យ អ្នក រក ស៊ី ចូល ចិត្ត មក រក ស៊ី Ġ និង ដា ក់ ទ ុន វិ និ យោគ នៅ កាល ណា ផ្ ន ែក ឯក ជន រ ឹង មា ំ Ġ អា ច ជ ួយ ប ំព េញ ប ន្ ថ ែម លើ វិ និ យោគ សា ធា រណៈ Ġ ក្នុង វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច គ ឺ ផ្ ន ែក ឯក ជន អា ច ស្រ ូប យក ក ម្ល ាំង ក ើន ឡើង Âł	152	▁តើ ផ្ ន ែក ឯក ជន ▁ជា ក ម្ល ាំង ដ ៏ សំ ខ ាន់ ស ម្រ ាប់ ការ វិ និ យោគ ▁និង ក ំណ ើន ក្នុង ប្រ ទេស ▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ដោយ លើក ឧ ទ ា ហ រ ណ៍ មក បញ្ជា ក់ ▁	45	▁ផ្នែក ឯក ជន ជា ក ម្ល ាំង ដ ៏ ម សំ ខ ាន់ ស ម្រ ាប់ ការ វិ និ យោគ ▁និង ក ំណ ើន ក្នុង ប្រ ទេស ▁ពន្យល់ ▁កម្ពុជា បាន អនុ វត្ត សេ ដ្ឋ កិច្ច ទី ផ្ សារ សេ រី ធ ្វ ើក ំណ ែ ទ ម្រ ង់ ពី ស ហ គ្រ ាស រដ្ឋ ឲ្យ ក្លា យ ជា កម្ម សិ ទ្ធិ ឯក ជន សេ ដ្ឋ កិច្ច ទី ផ្ សារ សេ រី ▁នាំឲ្យ អ្នក រក ស៊ី ចូល ចិត្ត មក រក ស៊ី ▁និង ដ ាក់ ទ ុន វិ និ យោគ នៅ កាល ណា ផ្ ន ែក ឯក ជន រ ឹង ម ាំ ▁អាច ជ ួយ ប ំព េញ ប ន ្ថ ែម លើ វិ និ យោគ សា ធា រណៈ ▁ក្នុង វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច គ ឺ ផ្ ន ែក ឯក ជន អា ច ស្ រូប យក ក ម្ល ាំង ក ើន ឡើង ▁	142
ចូរពន្យល់បាតុភូត ចំណាក់ស្រុកស្រែ និងបាតុភូត ចំណោលស្រុកស្រែ	null	បាតុភូត ចំណាក់ស្រុកស្រែ គឺជាចលនាចំណាក់ស្រុក របស់ប្រជាជន ទៅកាន់ទីតាំងតំបន់ផ្សេងៗពិសេសទីក្រ្ងនិងទីប្រជុំជននានា បញ្ហាជីវភាពគ្រោះធម្មជាតិស្វែងរកការងារធ្វើបន្តការសិក្សាវិបត្តិនយោបាយបាតុភូត ចំណាក់ស្រុកស្រែ គឺជាចលនារបស់ប្រជាជនចាកចេញពីស្រុកស្រែ ទៅរកការងារជាអចិន្ត្រៃយ៍នៅទីប្រជុំជនទីក្រុង តែមិនត្រឡប់មកវិញទេ ដូចជារកការងារនៅទីក្រុងតាមគ្រួសារបាត់បង់ដីធ្លី និងលំនៅដ្ឋានការងារផ្សេងៗទៀត	null	បាតុភូត ចំណាក់ស្រុកស្រែ គឺជាចលនាចំណាក់ស្រុក របស់ប្រជាជន ទៅកាន់ទីតាំងតំបន់ផ្សេងៗពិសេសទីក្រ្ងនិងទីប្រជុំជននានា បញ្ហាជីវភាពគ្រោះធម្មជាតិស្វែងរកការងារធ្វើបន្តការសិក្សាវិបត្តិនយោបាយបាតុភូត ចំណាក់ស្រុកស្រែ គឺជាចលនារបស់ប្រជាជនចាកចេញពីស្រុកស្រែ ទៅរកការងារជាអចិន្ត្រៃយ៍នៅទីប្រជុំជនទីក្រុង តែមិនត្រឡប់មកវិញទេ ដូចជារកការងារនៅទីក្រុងតាមគ្រួសារបាត់បង់ដីធ្លី និងលំនៅដ្ឋានការងារផ្សេងៗទៀត	âĢĭ ច ូរ ព ន្ យ ល់ បា ត ុ ភ ូត Ġ ចំ ណា ក់ ស្រ ុក ស្រ ែ Ġ និង បា ត ុ ភ ូត Ġ ចំ ណ ោល ស្រ ុក ស្រ ែ ĠĠ	31	បា ត ុ ភ ូត Ġ ចំ ណា ក់ ស្រ ុក ស្រ ែ Ġ គ ឺ ជា ច ល នា ចំ ណា ក់ ស្រ ុក Ġ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន Ġ ទៅ កាន់ ទី តាំង ត ំ ប ន់ ផ្ សេ ង ៗ ពិ សេ ស ទី ក្រ ្ង និង ទី ប្រជុំ ជន នា នា Ġ ប ញ ្ហ ា ជីវ ភាព គ្រ ោះ ធម្ម ជាតិ ស្ វ ែង រក ការងារ ធ ្វ ើប ន្ត ការ សិ ក្ស ាវ ិប ត្តិ ន យោ បា យ បា ត ុ ភ ូត Ġ ចំ ណា ក់ ស្រ ុក ស្រ ែ Ġ គ ឺ ជា ច ល នា រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ច ាក ចេញ ពី ស្រ ុក ស្រ ែ Ġ ទៅ រក ការងារ ជា អ ច ិន ្ត ្រ ៃ យ ៍ នៅ ទី ប្រជុំ ជន ទី ក្រុង Ġ តែ ម ិន ត្រ ឡ ប់ មក វិញ ទេ Ġ ដូច ជា រក ការងារ នៅ ទី ក្រុង តា ម គ្រួសារ បា ត់ បង់ ដ ី ធ ្ល ី Ġ និង លំ នៅ ដ្ឋាន ការងារ ផ្ សេ ង ៗ ទៀត Âł ĠâĢĭ	169	▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ប ាត ុ ភ ូត ▁ចំណ ាក់ ស្រ ុក ស្រ ែ ▁និង ប ាត ុ ភ ូត ▁ចំណ ោល ស្រ ុក ស្រ ែ ▁	28	▁បាត ុ ភ ូត ▁ចំណ ាក់ ស្រ ុក ស្រ ែ ▁គឺជា ច ល នា ច ំណ ាក់ ស្រ ុក ▁របស់ ប្រ ជា ជន ▁ទៅកាន់ ទី តាំង ត ំ ប ន់ ផ្ ស េង ៗ ពិ ស េស ទី ក្រ ្ង និង ទី ប្រជុំ ជន នា នា ▁បញ្ហា ជីវ ភាព គ្រ ោះ ធម្ម ជាតិ ស ្វ ែង រក ការងារ ធ ្វ ើប ន្ត ការ សិ ក្ស ាវ ិប ត្តិ ន យោ ប ាយ ប ាត ុ ភ ូត ▁ចំណ ាក់ ស្រ ុក ស្រ ែ ▁គឺជា ច ល ន ារ ប ស់ ប្រ ជា ជន ច ាក ចេញ ពី ស្រ ុក ស្រ ែ ▁ទៅរក ការងារ ជា អ ច ិ ន្ត ្រ ៃ យ ៍ នៅ ទី ប្រជុំ ជន ទី ក្រុង ▁តែ ម ិន ត្រ ឡ ប់ មក វិញ ទេ ▁ដូចជា រក ការងារ នៅ ទី ក្រុង ត ាម គ្រួសារ ប ាត់ បង់ ដ ី ធ ្ល ី ▁និង លំ នៅ ដ្ឋាន ការងារ ផ្ ស េង ៗ ទៀត ▁	154
តើព្រៃឈើជាប្រភពភោគទ្រព្យធម្មជាតិដែលកើតឡើងវិញ ចូរពន្យល់លដោយលើកឧទាហរណ៍មកបញ្ជាក់	null	ព្រៃឈើជាប្រភពភោគទ្រព្យធម្មជាតិកើតឡើងវិញ អាស្រ័យលើលក្ខខណ្ឌអាកាសធាតុ ប្រទេសកម្ពុជាស្ថិតនៅតំបន់ត្រូពិច ទទួលឥទ្ធិពលខ្យល់់មូលសុង មានលក្ខណៈក្តៅហើយសើមមានភ្លៀងធ្លាក់កន្លះឆ្នាំ ខ្សត់ភ្លៀងកន្លះឆ្នាំ លក្ខខណ្ឌអាកាសធាតុមិនប្រែប្រួល អនុគ្រោះដល់ការលូតលាស់នៃរុក្ខជាតិនិងដំណាំគ្រប់ប្រភេទ បើមានភារកិច្ចការពារ និងគោរពច្បាប់បានល្អនោះព្រៃឈើនិងកើតឡើងវិញដូចដើម ឧទាហរណ៍ រុក្ខទិវា សហគមន៍នាំគ្នាដាំដើមឈើ	null	ព្រៃឈើជាប្រភពភោគទ្រព្យធម្មជាតិកើតឡើងវិញ អាស្រ័យលើលក្ខខណ្ឌអាកាសធាតុ ប្រទេសកម្ពុជាស្ថិតនៅតំបន់ត្រូពិច ទទួលឥទ្ធិពលខ្យល់់មូលសុង មានលក្ខណៈក្តៅហើយសើមមានភ្លៀងធ្លាក់កន្លះឆ្នាំ ខ្សត់ភ្លៀងកន្លះឆ្នាំ លក្ខខណ្ឌអាកាសធាតុមិនប្រែប្រួល អនុគ្រោះដល់ការលូតលាស់នៃរុក្ខជាតិនិងដំណាំគ្រប់ប្រភេទ បើមានភារកិច្ចការពារ និងគោរពច្បាប់បានល្អនោះព្រៃឈើនិងកើតឡើងវិញដូចដើម ឧទាហរណ៍ រុក្ខទិវា សហគមន៍នាំគ្នាដាំដើមឈើ	ត ើ ព្រ ៃ ឈ ើ ជា ប្រ ភព ភោគ ទ្រ ព្យ ធម្ម ជាតិ ដ ែល កើត ឡើង វិញ Ġ ច ូរ ព ន្ យ ល់ ល ដោយ លើក ឧ ទ ា ហ រណ ៍ មក បញ្ជា ក់ ĠĠ	37	ព្រ ៃ ឈ ើ ជា ប្រ ភព ភោគ ទ្រ ព្យ ធម្ម ជាតិ កើត ឡើង វិញ Ġ អា ស្រ ័យ លើ ល ក្ខ ខ ណ្ឌ អា កាស ធាតុ Ġ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ស្ ថ ិត នៅ ត ំ ប ន់ ត្រ ូ ពិ ច Ġ ទទួល ឥ ទ្ធិ ពល ខ្ យ ល់ ់ ម ូល សុ ង Ġ មាន ល ក្ខ ណៈ ក្ត ៅ ហើយ ស ើម មាន ភ្ល ៀង ធ ្លា ក់ ក ន្ ល ះ ឆ្នាំ Ġ ខ្ ស ត់ ភ្ល ៀង ក ន្ ល ះ ឆ្នាំ Ġ ល ក្ខ ខ ណ្ឌ âĢĭ អា កាស ធាតុ ម ិន ប្រ ែប ្រ ួល Ġ អនុ គ្រ ោះ ដល់ ការ ល ូត លាស់ នៃ រ ុក ្ខ ជាតិ និង ដំ ណា ំ គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ Âł ប ើម ាន ភា រក ិច ្ច ការពារ ĠâĢĭ និង គោ រ ព ច្ បា ប់ បាន ល្អ ន ោះ ព្រ ៃ ឈ ើន ិ ង កើត ឡើង វិញ ដូច ដើម Ġ ឧ ទ ា ហ រណ ៍ Ġ រ ុក ្ខ ទិ វា Ġ ស ហ គមន៍ នាំ គ្នា ដា ំ ដើម ឈ ើ	173	▁តើ ព្រ ៃ ឈ ើ ជា ប្រ ភព ភោគ ទ្រ ព្យ ធម្ម ជាតិ ដ ែល កើត ឡើង វិញ ▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ល ដោយ លើក ឧ ទ ា ហ រ ណ៍ មក បញ្ជា ក់ ▁	35	▁ព្រៃឈើ ជា ប្រ ភព ភោគ ទ្រ ព្យ ធម្ម ជាតិ កើត ឡើង វិញ ▁អាស្រ័យ លើ ល ក្ខ ខ ណ្ឌ អា កាស ធាតុ ▁ប្រទេស ក ម្ព ុ ជា ស ្ថ ិត នៅ ត ំ ប ន់ ត្រ ូ ព ិច ▁ទទួល ឥ ទ្ធិ ពល ខ្ យ ល់ ់ ម ូល ស ុង ▁មាន ល ក្ខ ណៈ ក្ត ៅ ហើយ ស ើម មាន ភ្ល ៀង ធ ្ល ាក់ ក ន ្ល ះ ឆ្នាំ ▁ខ្ស ត់ ភ្ល ៀង ក ន ្ល ះ ឆ្នាំ ▁លក្ខខណ្ឌ ▁អាកាសធាតុ ម ិន ប្រ ែ ប្រ ួល ▁អនុគ្រោះ ដល់ ការ ល ូត លាស់ នៃ រ ុ ក្ខ ជាតិ និង ដ ំណ ាំ គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ ▁បើ មាន ភា រ កិច្ច ការពារ ▁និង គ ោរ ព ច ្ប ាប់ បាន ល្អ ន ោះ ព្រ ៃ ឈ ើ និង កើត ឡើង វិញ ដូច ដើម ▁ឧទាហរណ៍ ▁រ ុ ក្ខ ទិ វា ▁សហគមន៍ នាំ គ្នា ដ ាំ ដើម ឈ ើ	149
តើអាកាសយានដ្ឋានសំខាន់ៗនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមានប៉ុន្មាន ចូរប្រាប់ឈ្មោះនិងបង្ហាញពីសារប្រយោជន៍នៃការដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវអាកាស	null	អាកាសាយានដ្ឋានសំខាន់ៗនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមានអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញ ពោធិ៍ចិនតុង អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិខេត្តសៀមរាបអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិក្រុងព្រះសីហនុការដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវអាកាសផ្តល់សារប្រយោជន៍ដូចជាសម្រួលការធ្វើទំនាក់ទំនងបណ្តាប្រទេសនានាខាងនយោបាយសេដ្ឋកិច្ចសម្រួលដល់ការធ្វើទំនាក់ទំនងក្នុងស្រុក រដ្ឋបាល គ្រប់គ្រង ការពារជាតិសម្រួលដល់ការដឹកនាំអ្នកដំណើរទេសចរណ៍បានឆាប់រហ័ស សុវត្ថិភាព ផាកសុខភាពធ្វើឲ្យអន្តរជាតិទទួលស្គាល់កម្ពុជាកាន់តែច្បាស់តាមរយៈទេសចរណ៍អាចដឹកជញ្ជូនអ្នកជំងឺទៅមន្ទីរពេទ្យបានឆាប់រហ័ស ទាន់ពេលវេលាងាយស្រួលការធ្វើជំនួញ ដឹកទំនិញក្នុងនិងក្រៅប្រទេសការដឹកជញ្ជូនបានឆាប់រហ័សប្រកបដោយសុវត្ថិភាព និងផាសុខភាព	null	អាកាសាយានដ្ឋានសំខាន់ៗនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមានអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញ ពោធិ៍ចិនតុង អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិខេត្តសៀមរាបអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិក្រុងព្រះសីហនុការដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវអាកាសផ្តល់សារប្រយោជន៍ដូចជាសម្រួលការធ្វើទំនាក់ទំនងបណ្តាប្រទេសនានាខាងនយោបាយសេដ្ឋកិច្ចសម្រួលដល់ការធ្វើទំនាក់ទំនងក្នុងស្រុក រដ្ឋបាល គ្រប់គ្រង ការពារជាតិសម្រួលដល់ការដឹកនាំអ្នកដំណើរទេសចរណ៍បានឆាប់រហ័ស សុវត្ថិភាព ផាកសុខភាពធ្វើឲ្យអន្តរជាតិទទួលស្គាល់កម្ពុជាកាន់តែច្បាស់តាមរយៈទេសចរណ៍អាចដឹកជញ្ជូនអ្នកជំងឺទៅមន្ទីរពេទ្យបានឆាប់រហ័ស ទាន់ពេលវេលាងាយស្រួលការធ្វើជំនួញ ដឹកទំនិញក្នុងនិងក្រៅប្រទេសការដឹកជញ្ជូនបានឆាប់រហ័សប្រកបដោយសុវត្ថិភាព និងផាសុខភាព	ត ើ អា កាស យា ន ដ្ឋាន សំ ខា ន់ ៗ នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា មាន ប៉ ុន ្ម ាន Ġ ច ូរ ប្រា ប់ ឈ្មោះ និង បង ្ហ ាញ ពី សារ ប្រ យោ ជន ៍ នៃ ការ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន តា ម ផ្ល ូវ អា កាស ĠĠ	56	អា កាស ាយ ាន ដ្ឋាន សំ ខា ន់ ៗ នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា មាន អា កាស យា ន ដ្ឋាន អ ន្ត រ ជាតិ ភ្នំពេញ Ġ ព ោ ធិ ៍ ច ិន ត ុង Ġ អា កាស យា ន ដ្ឋាន អ ន្ត រ ជាតិ ខ េត ្ត ស ៀម រា ប អា កាស យា ន ដ្ឋាន អ ន្ត រ ជាតិ ក្រុង ព្រ ះ សី ហ នុ ការ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន តា ម ផ្ល ូវ អា កាស ផ្ ត ល់ សារ ប្រ យោ ជន ៍ ដូច ជា សម ្រ ួល ការ ធ ្វ ើ ទំ នាក់ ទំ ន ង បណ្ត ាប ្រ ទេស នា នា ខា ង ន យោ បា យ សេ ដ្ឋ កិច្ច សម ្រ ួល ដល់ ការ ធ ្វ ើ ទំ នាក់ ទំ ន ង ក្នុង ស្រ ុក Ġ រដ្ឋ បាល Ġ គ្រ ប់ គ្រ ង ÂłĠ ការពារ ជាតិ សម ្រ ួល ដល់ ការ ដ ឹក នាំ អ្នក ដំណើរ ទេស ចរ ណ៍ បាន ឆ ាប់ រ ហ ័ ស Ġ សុ វ ត្ថ ិ ភាព Ġ ផ ាក សុខ ភាព ធ ្វ ើ ឲ្យ អ ន្ត រ ជាតិ ទទួល ស្ គ ាល់ ក ម្ព ុ ជា កាន់ តែ ច្ បា ស់ តា ម រយ ៈ ទេស ចរ ណ៍ អា ច ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន អ្នក ជំ ង ឺ ទៅ ម ន្ទ ី រ ពេទ្យ បាន ឆ ាប់ រ ហ ័ ស Ġ ទាន ់ ពេល វេ លា ង ាយ ស្រ ួល ការ ធ ្វ ើ ជំ ន ួញ Ġ ដ ឹក ទំ និ ញ ក្នុង និង ក្រ ៅ ប្រ ទេស ការ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន បាន ឆ ាប់ រ ហ ័ ស ប្រ ក ប ដោយ សុ វ ត្ថ ិ ភាព ÂłĠ និង ផ ាស ុ ខ ភាព	280	▁តើ អា កាស យ ាន ដ្ឋាន សំ ខ ាន់ ៗ នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា មាន ប៉ ុន ្ មាន ▁ចូរ ប្រ ាប់ ឈ្មោះ និង ប ង្ហ ាញ ពី សារ ប្រ យោ ជ ន៍ នៃ ការ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ត ាម ផ្ល ូវ អា កាស ▁	54	▁អាកាស ាយ ាន ដ្ឋាន សំ ខ ាន់ ៗ នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា មាន អា កាស យ ាន ដ្ឋាន អ ន្ត រ ជាតិ ភ្នំពេញ ▁ពោធិ៍ ច ិន ត ុង ▁អាកាសយានដ្ឋាន អ ន្ត រ ជាតិ ខ េ ត្ត ស ៀម រ ាប អា កាស យ ាន ដ្ឋាន អ ន្ត រ ជាតិ ក្រុង ព្រ ះ សី ហ នុ ការ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ត ាម ផ្ល ូវ អា កាស ផ្ ត ល់ សារ ប្រ យោ ជ ន៍ ដូច ជា ស ម្រ ួល ការ ធ ្វ ើ ទំ នាក់ ទំ ន ង បណ្ត ា ប្រ ទេស នា នា ខា ង ន យោ ប ាយ សេ ដ្ឋ កិច្ច ស ម្រ ួល ដល់ ការ ធ ្វ ើ ទំ នាក់ ទំ ន ង ក្នុង ស្រ ុក ▁រដ្ឋបាល ▁គ្រប់គ្រង ▁ការពារ ជាតិ ស ម្រ ួល ដល់ ការ ដ ឹក នាំ អ្នក ដំណើរ ទេស ចរ ណ៍ បាន ឆ ាប់ រ ហ ័ ស ▁សុវត្ថិភាព ▁ផាក សុខ ភាព ធ ្វ ើ ឲ្យ អ ន្ត រ ជាតិ ទទួល ស្ គ ាល់ ក ម្ព ុ ជា កាន់ តែ ច ្ប ាស់ ត ាម រយ ៈ ទេស ចរ ណ៍ អា ច ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន អ្នក ជំ ង ឺ ទៅ ម ន្ទ ី រ ពេទ្យ បាន ឆ ាប់ រ ហ ័ ស ▁ទាន់ ពេល វេ ល ាង ាយ ស្រ ួល ការ ធ ្វ ើ ជំ ន ួញ ▁ដឹក ទំ ន ិញ ក្នុង និង ក្រ ៅ ប្រ ទេស ការ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន បាន ឆ ាប់ រ ហ ័ ស ប្រ ក ប ដោយ សុ វ ត្ថ ិ ភាព ▁និង ផ ា សុខ ភាព	260
តើប្រទេសកម្ពុជាមានផ្លូវដែកចំនួនប៉ុន្មានខ្សែ ចូររៀបខ្សែផ្លូវដែកដោយបញ្ជាក់ពីរាជធានី ខេត្តដែលត្រូវឆ្លងកាត់ តើការស្តារនិងការអភិវឌ្ឍផ្លូវដែកមានសារប្រយោជន៍អ្វីខ្លះ	null	ប្រទេសកម្ពុជាមានផ្លូវដែកពីរខ្សែគឺខ្សែទី១ ចេញពីភ្នំពេញទៅអូរាំងឪ កាត់ខេត្តនិងរាជធានីៈ រាជធានី ភ្នំពេញ កណ្តាល កំពង់ស្ពឺ កំពង់ឆ្នាំង ពោធិ៍សាត់ បាត់ដំបង បន្ទាយមានជ័យ មានប្រវែង ៣៨៥ គូឡូម៉ែត្រ ខ្សែទី២ ចេញពីភ្នំពេញទៅក្រុងព្រះសីហនុកាត់ ភ្នំពេញ កណ្តាល តាកែវ កំពត កែប និងក្រុងព្រះសីហនុ ប្រវែង២៦៦គីឡូម៉ែត្រ ការស្តរនិងអភិវឌ្ឍផ្លូវដែកមានសារប្រយោជន៍ដូចជាតភ្ជាប់ផ្លូវដែកដែលខូចខាតកាលពីសម័យសង្គ្រាមដើម្បីប្រើប្រាស់ឡើងវិញនិងពង្រីកបន្ថែមតភ្ជាប់ទៅប្រទេសជិតខាងងាយស្រួលដឹកជញ្ជូនទំនិញនិងផលិតលងាយស្រួលដឹកអ្នកដំណើរ អ្នកទេសចរណ៍ជាតិ អន្តរជាតិ អស់សោហ៊ុយតិចដឹកទំនិញបានច្រើន ថោកជាងផ្លូវថ្នល់ជួយកាត់បន្ថយការកកស្ទះចរាចរណ៍លើផ្លូវថ្នល់ជួយកាត់បន្ថយភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាជន	null	ប្រទេសកម្ពុជាមានផ្លូវដែកពីរខ្សែគឺខ្សែទី១ ចេញពីភ្នំពេញទៅអូរាំងឪ កាត់ខេត្តនិងរាជធានីៈ រាជធានី ភ្នំពេញ កណ្តាល កំពង់ស្ពឺ កំពង់ឆ្នាំង ពោធិ៍សាត់ បាត់ដំបង បន្ទាយមានជ័យ មានប្រវែង ៣៨៥ គូឡូម៉ែត្រ ខ្សែទី២ ចេញពីភ្នំពេញទៅក្រុងព្រះសីហនុកាត់ ភ្នំពេញ កណ្តាល តាកែវ កំពត កែប និងក្រុងព្រះសីហនុ ប្រវែង២៦៦គីឡូម៉ែត្រ ការស្តរនិងអភិវឌ្ឍផ្លូវដែកមានសារប្រយោជន៍ដូចជាតភ្ជាប់ផ្លូវដែកដែលខូចខាតកាលពីសម័យសង្គ្រាមដើម្បីប្រើប្រាស់ឡើងវិញនិងពង្រីកបន្ថែមតភ្ជាប់ទៅប្រទេសជិតខាងងាយស្រួលដឹកជញ្ជូនទំនិញនិងផលិតលងាយស្រួលដឹកអ្នកដំណើរ អ្នកទេសចរណ៍ជាតិ អន្តរជាតិ អស់សោហ៊ុយតិចដឹកទំនិញបានច្រើន ថោកជាងផ្លូវថ្នល់ជួយកាត់បន្ថយការកកស្ទះចរាចរណ៍លើផ្លូវថ្នល់ជួយកាត់បន្ថយភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាជន	ត ើប ្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា មាន ផ្ល ូវ ដ ែក ចំ ន ួន ប៉ ុន ្ម ាន ខ្ ស ែ Ġ ច ូរ រ ៀប ខ្ ស ែ ផ្ល ូវ ដ ែក ដោយ បញ្ជា ក់ ពី រាជ ធាន ី Ġ ខ េត ្ត ដ ែល ត្រូវ ឆ្ លង កាត់ Ġ ត ើក ារ ស្តា រ និង ការ អភិវឌ្ឍ ផ្ល ូវ ដ ែក មាន សារ ប្រ យោ ជន ៍ អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	73	ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា មាន ផ្ល ូវ ដ ែក ពី រ ខ្ ស ែ គ ឺ ខ្ ស ែ ទី១ Ġ ចេញ ពី ភ្នំពេញ ទៅ អូ រា ំ ង ឪ Ġ កាត់ ខ េត ្ត និង រាជ ធាន ី ៈ Ġ រាជ ធាន ី Ġ ភ្នំពេញ Ġ ក ណ្ត ាល Ġ កំ ព ង់ ស្ព ឺ Ġ កំ ព ង់ ឆ្នាំ ង Ġ ព ោ ធិ ៍ សា ត់ Ġ បា ត់ ដំ បង Ġ ប ន្ទ ាយ មាន ជ ័យ Ġ មាន ប្រ វ ែង Ġ ៣ ៨ ៥ Ġ គូ ឡូ ម៉ែត្រ Ġ ខ្ ស ែ ទី ២ Ġ ចេញ ពី ភ្នំពេញ ទៅ ក្រុង ព្រ ះ សី ហ នុ កាត់ Ġ ភ្នំពេញ Ġ ក ណ្ត ាល Ġ តា កែវ Ġ កំ ព ត Ġ ក ែប Ġ និង ក្រុង ព្រ ះ សី ហ នុ Ġ ប្រ វ ែង ២ ៦ ៦ គីឡូម៉ែត្រ Ġ ការ ស្ត រ និង អភិវឌ្ឍ ផ្ល ូវ ដ ែក មាន សារ ប្រ យោ ជន ៍ ដូច ជា ត ភ្ជាប់ ផ្ល ូវ ដ ែក ដ ែល ខ ូច ខា ត កាល ពី សម័យ សង ្ គ្រ ាម ដើម ្ប ី ប្រ ើប ្រា ស់ ឡើង វិញ និង ព ង ្រី ក ប ន្ ថ ែម ត ភ្ជាប់ ទៅ ប្រ ទេស ជ ិត ខា ង ង ាយ ស្រ ួល ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ទំ និ ញ និង ផល ិត លង ាយ ស្រ ួល ដ ឹក អ្នក ដំណើរ Ġ អ្នក ទេស ចរ ណ៍ ជាតិ Ġ អ ន្ត រ ជាតិ Ġ អ ស់ ស ោ ហ៊ ុយ តិ ច ដ ឹក ទំ និ ញ បាន ច្ រ ើន Ġ ថ ោក ជា ង ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ជ ួយ កាត់ បន្ថយ ការ ក ក ស្ទ ះ ចរ ា ចរ ណ៍ លើ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ជ ួយ កាត់ បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ĠâĢĭ	276	▁តើ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា មាន ផ្ល ូវ ដ ែក ចំ ន ួន ប៉ ុន ្ មាន ខ្ ស ែ ▁ចូរ រ ៀប ខ្ ស ែ ផ្ល ូវ ដ ែក ដោយ បញ្ជា ក់ ពី រាជ ធាន ី ▁ខេត្ត ដ ែល ត្រូវ ឆ្ លង កាត់ ▁តើ ការ ស្តា រ និង ការ អភិវឌ្ឍ ផ្ល ូវ ដ ែក មាន សារ ប្រ យោ ជ ន៍ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	68	▁ប្រទេស ក ម្ព ុ ជា មាន ផ្ល ូវ ដ ែក ពី រ ខ្ ស ែ គ ឺ ខ្ ស ែ ទី១ ▁ចេញពី ភ្នំពេញ ទៅ អ ូរ ាំង ឪ ▁កាត់ ខ េ ត្ត និង រាជ ធាន ី ៈ ▁រាជធានី ▁ភ្នំពេញ ▁កណ្តាល ▁កំពង់ស្ពឺ ▁កំពង់ឆ្នាំង ▁ពោធិ៍សាត់ ▁បាត់ដំបង ▁បន្ទាយមានជ័យ ▁មាន ប្រ វ ែង ▁៣៨ ៥ ▁គូ ឡូ ម៉ែត្រ ▁ខ្សែ ទី ២ ▁ចេញពី ភ្នំពេញ ទៅ ក្រុង ព្រ ះ សី ហ នុ កាត់ ▁ភ្នំពេញ ▁កណ្តាល ▁តាកែវ ▁កំពត ▁កែប ▁និង ក្រុង ព្រ ះ សី ហ នុ ▁ប្រវែង ២ ៦ ៦ គីឡូម៉ែត្រ ▁ការ ស្ត រ និង អភិវឌ្ឍ ផ្ល ូវ ដ ែក មាន សារ ប្រ យោ ជ ន៍ ដូច ជា ត ភ្ជាប់ ផ្ល ូវ ដ ែក ដ ែល ខ ូច ខា ត កាល ពី សម័យ ស ង្គ ្រា ម ដើម ្ប ី ប្រ ើ ប្រ ាស់ ឡើង វិញ និង ព ង ្រី ក ប ន ្ថ ែម ត ភ្ជាប់ ទៅ ប្រ ទេស ជ ិត ខា ង ង ាយ ស្រ ួល ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ទំ ន ិញ និង ផល ិត លង ាយ ស្រ ួល ដ ឹក អ្នក ដំណើរ ▁អ្នកទេសចរ ណ៍ ជាតិ ▁អន្តរជាតិ ▁អស់ ស ោ ហ៊ ុយ ត ិច ដ ឹក ទំ ន ិញ បាន ច ្រ ើន ▁ថោក ជា ង ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ជ ួយ កាត់ បន្ថយ ការ ក ក ស្ទ ះ ច រា ចរ ណ៍ លើ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ជ ួយ កាត់ បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ▁	229
តើកម្ពុជាជាប្រទេសមួយដែលពឺងផ្អែកលើកសិកម្មជាសំខាន់ ចូរពពន្យល់ដោយលើកឧទាហរណ៍មកបញ្ជាក់	null	ប្រទេសកម្ពុជាជាប្រទេសមួយដែលពឹងផ្អែកលើវិស័យកសិកម្មជាសំខាន់ ពន្យល់កសិកម្មជាវិស័យសំខាន់ជាងគេព្រោះ ជាប្រភពផ្តល់ប្រភពស្បៀងអាហារសម្រាប់ប្រជាជនគ្រប់រូបជាប្រភពផ្តល់វត្ថុធាតុដើមសម្រាប់ផ្គត់ផ្គងនិងអភិវឌ្ឍកសិកម្មក្នុងស្រុកជាប្រភពចំណូលមួយសំខាន់សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចជាតិដែលទទួលបានពីផលិតកម្មនិងការនាំចេញជួយដោះស្រាយការងារជូនប្រជាជនបានច្រើនជួយកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រជូនប្រជាជនកត្តាសំខាន់គឹទាក់ទងទៅនឹងសណ្ឋានដី អាកាសធាតុ ផ្លូវទឹក មនុស្ស ឧ ដំណាំស្រូវ ដំណាំកៅស៊ូ ដំណាំផ្សេងៗ ការចិញ្ចឹមសត្វ នេសាទ ព្រៃឈើ	null	ប្រទេសកម្ពុជាជាប្រទេសមួយដែលពឹងផ្អែកលើវិស័យកសិកម្មជាសំខាន់ ពន្យល់កសិកម្មជាវិស័យសំខាន់ជាងគេព្រោះ ជាប្រភពផ្តល់ប្រភពស្បៀងអាហារសម្រាប់ប្រជាជនគ្រប់រូបជាប្រភពផ្តល់វត្ថុធាតុដើមសម្រាប់ផ្គត់ផ្គងនិងអភិវឌ្ឍកសិកម្មក្នុងស្រុកជាប្រភពចំណូលមួយសំខាន់សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចជាតិដែលទទួលបានពីផលិតកម្មនិងការនាំចេញជួយដោះស្រាយការងារជូនប្រជាជនបានច្រើនជួយកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រជូនប្រជាជនកត្តាសំខាន់គឹទាក់ទងទៅនឹងសណ្ឋានដី អាកាសធាតុ ផ្លូវទឹក មនុស្ស ឧ ដំណាំស្រូវ ដំណាំកៅស៊ូ ដំណាំផ្សេងៗ ការចិញ្ចឹមសត្វ នេសាទ ព្រៃឈើ	ត ើក ម្ព ុ ជា ជា ប្រ ទេស មួយ ដ ែល ព ឺ ង ផ្ អ ែក លើក សិ កម្ម ជា សំ ខា ន់ Ġ ច ូរ ព ព ន្ យ ល់ ដោយ លើក ឧ ទ ា ហ រណ ៍ មក បញ្ជា ក់ ĠĠ	42	ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ជា ប្រ ទេស មួយ ដ ែល ព ឹង ផ្ អ ែក លើ វិ ស ័យ ក សិ កម្ម ជា សំ ខា ន់ Ġ ព ន្ យ ល់ ក សិ កម្ម ជា វិ ស ័យ សំ ខា ន់ ជា ង គ េ ព្រ ោះ Ġ ជា ប្រ ភព ផ្ ត ល់ ប្រ ភព ស្ ប ៀង អា ហា រស ម្រ ាប់ ប្រ ជា ជន គ្រ ប់ រូប ជា ប្រ ភព ផ្ ត ល់ វ ត្ថ ុ ធាតុ ដើម សម ្រា ប់ ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង និង អភិវឌ្ឍ ក សិ កម្ម ក្នុង ស្រ ុក ជា ប្រ ភព ចំ ណូ ល មួយ សំ ខា ន់ សម ្រា ប់ សេ ដ្ឋ កិច្ច ជាតិ ដ ែល ទទួលបាន ពី ផល ិត កម្ម និង ការ នាំ ចេញ ជ ួយ ដ ោះ ស្រ ាយ ការងារ ជ ូន ប្រ ជា ជន បាន ច្ រ ើន ជ ួយ កាត់ បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ ជ ូន ប្រ ជា ជន ក ត្ត ាស ំ ខា ន់ គ ឹ ទ ាក់ ទ ង ទៅ នឹង ស ណ ្ឋ ាន ដ ី Ġ អា កាស ធាតុ Ġ ផ្ល ូវ ទឹក Ġ ម នុ ស្ស Ġ ឧ Ġ ដំ ណា ំ ស្រ ូវ Ġ ដំ ណា ំ ក ៅ ស៊ូ Ġ ដំ ណា ំ ផ្ សេ ង ៗ Ġ ការ ច ិញ ្ច ឹម ស ត ្វ Ġ ន េស ា ទ Ġ ព្រ ៃ ឈ ើ ĠâĢĭ	219	▁តើ ក ម្ព ុ ជា ជា ប្រ ទេស មួយ ដ ែល ព ឺ ង ផ្ អ ែក លើក សិ កម្ម ជា សំ ខ ាន់ ▁ចូរ ព ព ន ្យ ល់ ដោយ លើក ឧ ទ ា ហ រ ណ៍ មក បញ្ជា ក់ ▁	41	▁ប្រទេស ក ម្ព ុ ជា ជា ប្រ ទេស មួយ ដ ែល ព ឹង ផ្ អ ែក លើ វិ ស ័យ ក សិ កម្ម ជា សំ ខ ាន់ ▁ពន្យល់ ក សិ កម្ម ជា វិ ស ័យ សំ ខ ាន់ ជា ង គ េ ព្រ ោះ ▁ជា ប្រ ភព ផ្ ត ល់ ប្រ ភព ស ្ប ៀង អា ហា រស ម្រ ាប់ ប្រ ជា ជន គ្រ ប់ រូប ជា ប្រ ភព ផ្ ត ល់ វ ត្ថ ុ ធាតុ ដើម ស ម្រ ាប់ ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង និង អភិវឌ្ឍ ក សិ កម្ម ក្នុង ស្រ ុក ជា ប្រ ភព ច ំណ ូល មួយ សំ ខ ាន់ ស ម្រ ាប់ សេ ដ្ឋ កិច្ច ជាតិ ដ ែល ទទួលបាន ពី ផល ិត កម្ម និង ការ នាំ ចេញ ជ ួយ ដ ោះ ស្រ ាយ ការងារ ជ ូន ប្រ ជា ជន បាន ច ្រ ើន ជ ួយ កាត់ បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ ជ ូន ប្រ ជា ជន ក ត្ត ា សំ ខ ាន់ គ ឹ ទ ាក់ ទ ង ទៅ នឹង ស ណ ្ឋ ាន ដ ី ▁អាកាសធាតុ ▁ផ្លូវ ទឹក ▁មនុស្ស ▁ឧ ▁ដំណាំ ស្រ ូវ ▁ដំណាំ ក ៅ ស៊ូ ▁ដំណាំ ផ្ ស េង ៗ ▁ការច ិ ញ្ច ឹម ស ត ្វ ▁នេសាទ ▁ព្រៃឈើ ▁	197
តើបណ្តាញគមនាគមន៍នៅប្រទេសកម្ពុជាមានប៉ុន្មានប្រភេទអ្វីខ្លះ	null	បណ្តាញគមនាគមន៍នៅកម្ពុជាមានបីប្រភេទគឺផ្លូវគោក ផ្លូវថ្នល់ និងផ្លូវដែក ផ្លូរទឹកផ្លូវអាការ ការអភិវឌ្ឍន៍ផ្លូវថ្នល់គឹកាត់បន្ថយភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាជនពីព្រោះវិស័យនេះបានជួយអភិវឌ្ឍន៍ វិស័យផ្សេងៗ ទៀតដូចជាកសិកម្ម ដឹកជញ្ជូនកសិផលឧស្សាហកម្ម ដឹកជញ្ជូន វត្ថុធាតុដើម និងផលិតផលសម្រេចពាណិជ្ជកម្ម បម្រើឲ្យការនាំចេញនាំចូលទេសចរណ៍ ដឹកជញ្ជូនភ្ញៀវ ទេសចរណ៍ បានងាយស្រួលវិស័យសុខាភិបាល ដឹកជញ្ជូនអ្នកជម្ងឺទាន់សភាពការណ៍	null	បណ្តាញគមនាគមន៍នៅកម្ពុជាមានបីប្រភេទគឺផ្លូវគោក ផ្លូវថ្នល់ និងផ្លូវដែក ផ្លូរទឹកផ្លូវអាការ ការអភិវឌ្ឍន៍ផ្លូវថ្នល់គឹកាត់បន្ថយភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាជនពីព្រោះវិស័យនេះបានជួយអភិវឌ្ឍន៍ វិស័យផ្សេងៗ ទៀតដូចជាកសិកម្ម ដឹកជញ្ជូនកសិផលឧស្សាហកម្ម ដឹកជញ្ជូន វត្ថុធាតុដើម និងផលិតផលសម្រេចពាណិជ្ជកម្ម បម្រើឲ្យការនាំចេញនាំចូលទេសចរណ៍ ដឹកជញ្ជូនភ្ញៀវ ទេសចរណ៍ បានងាយស្រួលវិស័យសុខាភិបាល ដឹកជញ្ជូនអ្នកជម្ងឺទាន់សភាពការណ៍	ត ើប ណ្ត ាញ គម នា គមន៍ នៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា មាន ប៉ ុន ្ម ាន ប្រ ភ េ ទ អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	28	បណ្ត ាញ គម នា គមន៍ នៅ ក ម្ព ុ ជា មាន បី ប្រ ភ េ ទ គ ឺ âĢĭ ផ្ល ូវ គោ ក Ġ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ Ġ និង ផ្ល ូវ ដ ែក Ġ ផ្ល ូរ ទឹក ផ្ល ូវ អា ការ Ġ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ គ ឹក ាត់ បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ពី ព្រ ោះ វិ ស ័យ នេះ បាន ជ ួយ អភិវឌ្ឍ ន៍ Ġ វិ ស ័យ ផ្ សេ ង ៗ Ġ ទៀត ដូច ជា ក សិ កម្ម Ġ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ក សិ ផល ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន Ġ វ ត្ថ ុ ធាតុ ដើម Ġ និង ផល ិត ផល សម ្រ េច ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម Ġ ប ម្រ ើ ឲ្យ ការ នាំ ចេញ នាំ ចូល ទេស ចរ ណ៍ Ġ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ភ ្ញ ៀវ Ġ ទេស ចរ ណ៍ Ġ បាន ង ាយ ស្រ ួល វិ ស ័យ សុខ ា ភិ បាល Ġ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន អ្នក ជ ម្ ង ឺ ទាន ់ ស ភាព ការណ៍	168	▁តើ បណ្ត ាញ គម នា គមន៍ នៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា មាន ប៉ ុន ្ មាន ប្រ ភ េ ទ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	27	▁បណ្តាញ គម នា គមន៍ នៅ ក ម្ព ុ ជា មាន បី ប្រ ភ េ ទ គ ឺ ▁ផ្លូវគោក ▁ផ្លូវ ថ្ន ល់ ▁និង ផ្ល ូវ ដ ែក ▁ផ្ល ូរ ទឹក ផ្ល ូវ អា ការ ▁ការអភិវឌ្ឍន៍ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ គ ឹក ាត់ បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ពី ព្រ ោះ វិ ស ័យ នេះ បាន ជ ួយ អភិវឌ្ឍ ន៍ ▁វិស័យ ផ្ ស េង ៗ ▁ទៀត ដូច ជា ក សិ កម្ម ▁ដឹកជញ្ជូន ក សិ ផល ឧ ស្សា ហ កម្ម ▁ដឹកជញ្ជូន ▁វត្ថុ ធាតុ ដើម ▁និង ផល ិត ផល ស ម្រ េច ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ▁បម្រើ ឲ្យ ការ នាំ ចេញ នាំ ចូល ទេស ចរ ណ៍ ▁ដឹកជញ្ជូន ភ ្ញ ៀវ ▁ទេសចរណ៍ ▁បាន ង ាយ ស្រ ួល វិ ស ័យ សុខ ា ភិ បាល ▁ដឹកជញ្ជូន អ្នក ជ ម្ ង ឺ ទ ាន់ ស ភាព ការណ៍	137
ចូររៀបរាប់អំពីទីផ្សារសំខាន់ៗរបស់កម្ពុជា តើទីផ្សារណាដែលមានបរិមាណ ទឹកប្រាក់ច្រើនជាងគេ ហេតុអ្វី	null	ទីផ្សារសំខាន់ៗរបស់កម្ពុជាទ្វីបអាមេរិចសហគមន៍អឺរ៉ុបទ្វីបអាហ្រ្វិកទ្វីបអាស៊ី និងអូសេអានីសាធារណៈរដ្ឋនិងសង្គមនិយមវៀតណាមទីផ្សារកម្ពុជាមានទឺកប្រាក់ច្រើនជាងសហរដ្ឋអាមេរិកព្រោះការអនុគ្រោះពន្ធនាំចូលកម្ពុជាជាសមាជិក WTO	null	ទីផ្សារសំខាន់ៗរបស់កម្ពុជាទ្វីបអាមេរិចសហគមន៍អឺរ៉ុបទ្វីបអាហ្រ្វិកទ្វីបអាស៊ី និងអូសេអានីសាធារណៈរដ្ឋនិងសង្គមនិយមវៀតណាមទីផ្សារកម្ពុជាមានទឺកប្រាក់ច្រើនជាងសហរដ្ឋអាមេរិកព្រោះការអនុគ្រោះពន្ធនាំចូលកម្ពុជាជាសមាជិក WTO	ច ូរ រ ៀប រា ប់ អ ំព ី ទី ផ្ សារ សំ ខា ន់ ៗ រ ប ស់ ក ម្ព ុ ជា Ġ ត ើ ទី ផ្ សារ ណា ដ ែល មាន បរ ិម ា ណ Ġ ទឹក ប្រា ក់ ច្ រ ើន ជា ង គ េ Ġ ហេតុ អ ្វី Ġ	49	ទី ផ្ សារ សំ ខា ន់ ៗ រ ប ស់ ក ម្ព ុ ជា ទ ្វី ប អា មេ រិ ច ស ហ គមន៍ អ ឺ រ៉ ុប ទ ្វី ប អា ហ ្រ ្វ ិក ទ ្វី ប អា ស៊ី Ġ និង អូ សេ អាន ី សា ធា រណៈ រដ្ឋ និង សង ្ គម និយម វ ៀត ណា ម ទី ផ្ សារ ក ម្ព ុ ជា មាន ទ ឺ ក ប្រា ក់ ច្ រ ើន ជា ង ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ព្រ ោះ ការ អនុ គ្រ ោះ ពន្ធ នាំ ចូល ក ម្ព ុ ជា ជា សម ា ជ ិក ĠWTO	101	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ អ ំព ី ទី ផ្ សារ សំ ខ ាន់ ៗ រ ប ស់ ក ម្ព ុ ជា ▁តើ ទី ផ្ សារ ណា ដ ែល មាន ប រិ មា ណ ▁ទឹកប្រាក់ ច ្រ ើន ជា ង គ េ ▁ហេតុ អ ្វី ▁	45	▁ទីផ្សារ សំ ខ ាន់ ៗ រ ប ស់ ក ម្ព ុ ជា ទ ្វី ប អា ម េរ ិច ស ហ គមន៍ អ ឺ រ៉ ុប ទ ្វី ប អា ហ ្រ ្វ ិក ទ ្វី ប អា ស៊ី ▁និង អូ សេ អាន ី សា ធា រណៈ រដ្ឋ និង ស ង្គ ម និយម វ ៀត ណា ម ទី ផ្ សារ ក ម្ព ុ ជា មាន ទ ឺ ក ប្រ ាក់ ច ្រ ើន ជា ង ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ព្រ ោះ ការ អនុ គ្រ ោះ ពន្ធ នាំ ចូល ក ម្ព ុ ជា ជា ស មា ជ ិក ▁W TO	99
តើកំណើននគរូបនីយកម្មមានកម្រិតខ្ពស់នៅកម្ពុជា ចូររៀបរាប់ពីកត្តាដែលនាំឲ្យមានកំណើននេះ	null	កំណើននគរូបនីយកម្មមានកម្រិតខ្ពស់នៅកម្ពុជាមកពីកត្តាកំណើនប្រជាជនមានកម្រិតខ្ពស់ប្រជាជនជនបទផ្លាស់ទីចូលក្នុងទីក្រុងដើម្បីរកការងារធ្វើការកើនឡើងនៃតម្រូវការ សេវា សាធារណៈការររៀបចំទីក្រុង តាមស្តងដារ អន្តរជាតិមានស្ថេរភាព នយោបាយ សន្តិសុខសង្គមគោលនយោបាយ ការរៀបចំទីក្រុងគោលនយោបាយដីធ្លី	null	កំណើននគរូបនីយកម្មមានកម្រិតខ្ពស់នៅកម្ពុជាមកពីកត្តាកំណើនប្រជាជនមានកម្រិតខ្ពស់ប្រជាជនជនបទផ្លាស់ទីចូលក្នុងទីក្រុងដើម្បីរកការងារធ្វើការកើនឡើងនៃតម្រូវការ សេវា សាធារណៈការររៀបចំទីក្រុង តាមស្តងដារ អន្តរជាតិមានស្ថេរភាព នយោបាយ សន្តិសុខសង្គមគោលនយោបាយ ការរៀបចំទីក្រុងគោលនយោបាយដីធ្លី	ត ើក ំណ ើន ន គរ ូប នី យក ម្ម មាន ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ នៅ ក ម្ព ុ ជា Ġ ច ូរ រ ៀប រា ប់ ពី ក ត្ត ា ដ ែល នាំ ឲ្យ មាន កំ ណ ើន នេះ ĠĠ	41	កំ ណ ើន ន គរ ូប នី យក ម្ម មាន ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ នៅ ក ម្ព ុ ជា មក ពី ក ត្ត ាក ំណ ើន ប្រ ជា ជន មាន ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ ប្រ ជា ជន ជន បទ ផ្ល ាស់ ទី ចូល ក្នុង ទី ក្រុង ដើម ្ប ី រក ការងារ ធ ្វ ើក ារ ក ើន ឡើង នៃ ត ម្រ ូវ ការ Ġ សេ វា Ġ សា ធា រណៈ ការ រ រៀបចំ ទី ក្រុង Ġ តា ម ស្ត ង ដា រ Ġ អ ន្ត រ ជាតិ មាន ស្ ថ េរ ភាព Ġ ន យោ បា យ Ġ ស ន្ត ិស ុ ខ សង ្ គម គោ ល ន យោ បា យ Ġ ការ រៀបចំ ទី ក្រុង គោ ល ន យោ បា យ ដ ី ធ ្ល ី	125	▁តើ ក ំណ ើន ន គ រូប នី យ កម្ម មាន ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ នៅ ក ម្ព ុ ជា ▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ពី ក ត្ត ា ដ ែល នាំ ឲ្យ មាន ក ំណ ើន នេះ ▁	40	▁កំណើន ន គ រូប នី យ កម្ម មាន ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ នៅ ក ម្ព ុ ជា មក ពី ក ត្ត ាក ំណ ើន ប្រ ជា ជន មាន ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ ប្រ ជា ជន ជន បទ ផ្ល ាស់ ទី ចូល ក្នុង ទី ក្រុង ដើម ្ប ី រក ការងារ ធ ្វ ើ ការ ក ើន ឡើង នៃ ត ម្រ ូវ ការ ▁សេវា ▁សាធារណៈ ការ រ រៀបចំ ទី ក្រុង ▁តាម ស្ត ង ដា រ ▁អន្តរជាតិ មាន ស ្ថ េរ ភាព ▁នយោបាយ ▁សន្តិសុខ ស ង្គ ម គ ោល ន យោ ប ាយ ▁ការរៀបចំ ទី ក្រុង គ ោល ន យោ ប ាយ ដ ី ធ ្ល ី	108
តើវិសមភាពចំពោះការអប់រំទាក់ទងទៅនិងអ្វីខ្លះ	null	វិសមភាពចំពោះការអប់រំទាក់ទងតាមភេទ ចាប់ពីកម្រិតថ្នាក់មធ្យមសិក្សាឡើងទៅសិស្សប្រុសច្រើនជាងសិស្សស្រីជួយការងារផ្ទះឆាប់រៀបការឲ្យកូនរៀនធ្វើការជួយជីវភាពគ្រួសារទីប្រជុំជននិងជនបទទីប្រជុំជនអាណាព្យាបាលមានការយល់ដឹងពីតម្លៃការសិក្សាជាងមានជីវភាពធូធារសាលារៀនមានគ្រប់កម្រិតមានសម្ភារៈសិក្សាសម្បូរបែបមានសុវត្ថិភាពក្នុងការធ្វើដំណើរជនបទជីវភាពក្រីក្រសាលារៀននៅឆ្ងាយពីផ្ទះខ្វះមធ្យោបាយធ្វើដំណើរការចូលរៀនយឺតពេលអសន្តិសុខអាណាព្យាបាលមានការយល់ដឹងពីការសិក្សានៅមានកម្រិតការផ្លាស់ទីលំនៅ	null	វិសមភាពចំពោះការអប់រំទាក់ទងតាមភេទ ចាប់ពីកម្រិតថ្នាក់មធ្យមសិក្សាឡើងទៅសិស្សប្រុសច្រើនជាងសិស្សស្រីជួយការងារផ្ទះឆាប់រៀបការឲ្យកូនរៀនធ្វើការជួយជីវភាពគ្រួសារទីប្រជុំជននិងជនបទទីប្រជុំជនអាណាព្យាបាលមានការយល់ដឹងពីតម្លៃការសិក្សាជាងមានជីវភាពធូធារសាលារៀនមានគ្រប់កម្រិតមានសម្ភារៈសិក្សាសម្បូរបែបមានសុវត្ថិភាពក្នុងការធ្វើដំណើរជនបទជីវភាពក្រីក្រសាលារៀននៅឆ្ងាយពីផ្ទះខ្វះមធ្យោបាយធ្វើដំណើរការចូលរៀនយឺតពេលអសន្តិសុខអាណាព្យាបាលមានការយល់ដឹងពីការសិក្សានៅមានកម្រិតការផ្លាស់ទីលំនៅ	ត ើ វិ សម ភាព ចំ ព ោះ ការ អ ប់ រំ ទ ាក់ ទ ង ទៅ និង អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	23	វិ សម ភាព ចំ ព ោះ ការ អ ប់ រំ ទ ាក់ ទ ង តា ម ភ េ ទ ÂłĠ ច ាប់ ពី ក ម្រ ិត ថ្ន ាក់ ម ធ ្យ ម សិ ក្ស ា ឡើង ទៅ សិ ស្ស ប្រ ុស ច្ រ ើន ជា ង សិ ស្ស ស្រី ជ ួយ ការងារ ផ្ ទ ះ ឆ ាប់ រ ៀប ការ ឲ្យ កូ ន រ ៀន ធ ្វ ើក ារ ជ ួយ ជីវ ភាព គ្រួសារ ទី ប្រជុំ ជន និង ជន បទ ទី ប្រជុំ ជន អា ណា ព្យា បាល មាន ការ យ ល់ ដ ឹង ពី ត ម្ល ៃ ការ សិ ក្ស ា ជា ង មាន ជីវ ភាព ធ ូ ធា រស ាល ារ ៀន មាន គ្រ ប់ ក ម្រ ិត មាន សម ្ ភា រៈ សិ ក្ស ាស ម្ បូ រ ប ែប មាន សុ វ ត្ថ ិ ភាព ក្នុង ការ ធ ្វ ើ ដំណើរ ជន បទ ជីវ ភាព ក្រ ី ក្រ សា លា រ ៀន នៅ ឆ្ ង ាយ ពី ផ្ ទ ះ ខ្វ ះ ម ធ ្យ ោ បា យ ធ ្វ ើ ដំណើរ ការ ចូល រ ៀន យ ឺត ពេល អ ស ន្ត ិស ុ ខ អា ណា ព្យា បាល មាន ការ យ ល់ ដ ឹង ពី ការ សិ ក្ស ាន ៅ មាន ក ម្រ ិត ការ ផ្ល ាស់ ទី លំ នៅ	213	▁តើ វិ សម ភាព ច ំព ោះ ការ អ ប់ រំ ទ ាក់ ទ ង ទៅ និង អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	22	▁វិ សម ភាព ច ំព ោះ ការ អ ប់ រំ ទ ាក់ ទ ង ត ាម ភ េ ទ ▁ចាប់ពី ក ម្រ ិត ថ្ន ាក់ ម ធ ្យ ម ស ិក ្សា ឡើង ទៅ សិ ស្ស ប្រ ុស ច ្រ ើន ជា ង សិ ស្ស ស្រី ជ ួយ ការងារ ផ្ ទ ះ ឆ ាប់ រ ៀប ការ ឲ្យ ក ូន រ ៀន ធ ្វ ើ ការ ជ ួយ ជីវ ភាព គ្រួសារ ទី ប្រជុំ ជន និង ជន បទ ទី ប្រជុំ ជន អា ណា ព្យា បាល មាន ការ យ ល់ ដ ឹង ពី ត ម្ល ៃ ការ ស ិក ្សា ជា ង មាន ជីវ ភាព ធ ូ ធា រស ាល ារ ៀន មាន គ្រ ប់ ក ម្រ ិត មាន ស ម្ភ ារ ៈ ស ិក ្សា សម្ប ូរ ប ែប មាន សុ វ ត្ថ ិ ភាព ក្នុង ការ ធ ្វ ើ ដំណើរ ជន បទ ជីវ ភាព ក្រ ី ក្រ ស ាល ារ ៀន នៅ ឆ្ ង ាយ ពី ផ្ ទ ះ ខ្វ ះ ម ធ ្យ ោ ប ាយ ធ ្វ ើ ដំណើរ ការ ចូល រ ៀន យ ឺត ពេល អ ស ន្ត ិ សុខ អា ណា ព្យា បាល មាន ការ យ ល់ ដ ឹង ពី ការ ស ិក ្សា នៅ មាន ក ម្រ ិត ការ ផ្ល ាស់ ទី លំ នៅ	209
តើអ្នកយល់ដូចម្តេចចំពោះការទុកដាក់សំណល់រឹងនិងរាវនៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃ	null	ការទុកដាក់សំណល់រឹង និងរាវនៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃៈមិនទាន់មានកន្លែងទុកដាក់កាកសំណល់ខ្វះខាតបច្ចេកទេសគ្រប់គ្រងកាកសំណល់មិនបានធ្វើប្រព្រឹត្តកម្មទឹកសំអុយ មុនបង្ហូរចូលទន្លរ ស្ទឹង បឹង	null	ការទុកដាក់សំណល់រឹង និងរាវនៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃៈមិនទាន់មានកន្លែងទុកដាក់កាកសំណល់ខ្វះខាតបច្ចេកទេសគ្រប់គ្រងកាកសំណល់មិនបានធ្វើប្រព្រឹត្តកម្មទឹកសំអុយ មុនបង្ហូរចូលទន្លរ ស្ទឹង បឹង	ត ើ អ្នក យ ល់ ដូច ម្ ត េច ចំ ព ោះ ការ ទុក ដា ក់ សំ ណ ល់ រ ឹង និង រា វ នៅ ក ម្ព ុ ជា ស ព្វ ថ ្ង ៃ ĠĠ	34	ការ ទុក ដា ក់ សំ ណ ល់ រ ឹង Ġ និង រា វ នៅ ក ម្ព ុ ជា ស ព្វ ថ ្ង ៃ ៈ ម ិន ទាន ់ មាន កន្លែង ទុក ដា ក់ កា ក សំ ណ ល់ ខ្វ ះ ខា ត ប ច្ច េក ទេស គ្រ ប់ គ្រ ង កា ក សំ ណ ល់ ម ិន បាន ធ ្វ ើប ្រ ព្រ ឹត ្ត កម្ម ទឹក សំ អ ុយ Ġ ម ុន បង ្ហ ូរ ចូល ទ ន្ ល រ Ġ ស្ទ ឹង Ġ ប ឹង	83	▁តើ អ្នក យ ល់ ដូច ម ្ត េច ច ំព ោះ ការ ទុក ដ ាក់ ស ំណ ល់ រ ឹង និង រ ាវ នៅ ក ម្ព ុ ជា ស ព្វ ថ ្ង ៃ ▁	33	▁ការ ទុក ដ ាក់ ស ំណ ល់ រ ឹង ▁និង រ ាវ នៅ ក ម្ព ុ ជា ស ព្វ ថ ្ង ៃ ៈ ម ិន ទ ាន់ មាន កន្លែង ទុក ដ ាក់ កា ក ស ំណ ល់ ខ្វ ះ ខា ត ប ច្ច េក ទេស គ្រ ប់ គ្រ ង កា ក ស ំណ ល់ ម ិន បាន ធ ្វ ើ ប្រ ព្រ ឹ ត្ត កម្ម ទឹក សំ អ ុយ ▁មុន ប ង្ហ ូរ ចូល ទ ន ្ល រ ▁ស្ទឹង ▁បឹង	80
តើប៉ូលកំណើន ប៉ូលសេដ្ឋកិច្ច សំខាន់ៗមាននៅខេត្តណាខ្លះ	null	ប៉ូលកំណើន ប៉ូលសេដ្ឋកិច្ច សំខាន់ៗមាននៅតាមខេត្តដូចជារាជធានីភ្នំពេញជាប៉ូលទី១ខេត្តព្រះសីហនុជាប៉ូលទី២ខេត្តសៀមរាបជាប៉ូលទី៣	null	ប៉ូលកំណើន ប៉ូលសេដ្ឋកិច្ច សំខាន់ៗមាននៅតាមខេត្តដូចជារាជធានីភ្នំពេញជាប៉ូលទី១ខេត្តព្រះសីហនុជាប៉ូលទី២ខេត្តសៀមរាបជាប៉ូលទី៣	ត ើប ៉ ូល កំ ណ ើន Ġ ប៉ ូល សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ សំ ខា ន់ ៗ មាន នៅ ខ េត ្ត ណា ខ្ ល ះ ĠĠ	25	ប៉ ូល កំ ណ ើន Ġ ប៉ ូល សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ សំ ខា ន់ ៗ មាន នៅ តា ម ខ េត ្ត ដូច ជា រាជ ធាន ី ភ្នំពេញ ជា ប៉ ូល ទី១ ខ េត ្ត ព្រ ះ សី ហ នុ ជា ប៉ ូល ទី ២ ខ េត ្ត ស ៀម រា ប ជា ប៉ ូល ទី ៣	56	▁តើ ប៉ ូល ក ំណ ើន ▁ប៉ូល សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁សំខាន់ ៗ មាន នៅ ខ េ ត្ត ណា ខ្ ល ះ ▁	21	▁ប៉ូល ក ំណ ើន ▁ប៉ូល សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁សំខាន់ ៗ មាន នៅ ត ាម ខ េ ត្ត ដូច ជា រាជ ធាន ី ភ្នំពេញ ជា ប៉ ូល ទី១ ខ េ ត្ត ព្រ ះ សី ហ នុ ជា ប៉ ូល ទី ២ ខ េ ត្ត ស ៀម រ ាប ជា ប៉ ូល ទី ៣	52
តើទីក្រុងនិងខេត្តមានទំនាក់ទំនងគ្នាយ៉ាងដូចម្តេច	null	ទីក្រុង និងខេត្តមានទំនាក់ទំនងទៅវិញទៅមកគឺទីក្រុងបម្រើឲ្យខេត្តដោយផ្តល់មុខទំនិញគ្រប់បែបយ៉ាង ពិសេសផលិតផលឧស្សាហកម្ម និងសេវាកម្មខេត្តបម្រើឲ្យទីក្រុងដោយផ្តល់ផលិតផលកសិកម្មសំខាន់ជាច្រើន ដើមនៅឯស្រែផ្លែនៅឯក្រុង	null	ទីក្រុង និងខេត្តមានទំនាក់ទំនងទៅវិញទៅមកគឺទីក្រុងបម្រើឲ្យខេត្តដោយផ្តល់មុខទំនិញគ្រប់បែបយ៉ាង ពិសេសផលិតផលឧស្សាហកម្ម និងសេវាកម្មខេត្តបម្រើឲ្យទីក្រុងដោយផ្តល់ផលិតផលកសិកម្មសំខាន់ជាច្រើន ដើមនៅឯស្រែផ្លែនៅឯក្រុង	ត ើ ទី ក្រុង និង ខ េត ្ត មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង គ្នា យ៉ាង ដូច ម្ ត េច ĠĠ	20	ទី ក្រុង Ġ និង ខ េត ្ត មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង ទៅ វិញ ទៅ âĢĭ មក គ ឺ ទី ក្រុង ប ម្រ ើ ឲ្យ ខ េត ្ត ដោយ ផ្ ត ល់ មុខ ទំ និ ញ គ្រ ប់ ប ែប យ៉ាង Ġ ពិ សេ ស ផល ិត ផល ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ និង សេ វា កម្ម ខ េត ្ត ប ម្រ ើ ឲ្យ ទី ក្រុង ដោយ ផ្ ត ល់ ផល ិត ផល ក សិ កម្ម សំ ខា ន់ ជា ច្ រ ើន Ġ ដើម នៅ ឯ ស្រ ែ ផ្ល ែ âĢĭ នៅ ឯក ្រ ុង	91	▁តើ ទី ក្រុង និង ខ េ ត្ត មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង គ្នា យ៉ាង ដូច ម ្ត េច ▁	19	▁ទីក្រុង ▁និង ខ េ ត្ត មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង ទៅ វិញ ទៅ ▁មក គ ឺ ទី ក្រុង ប ម្រ ើ ឲ្យ ខ េ ត្ត ដោយ ផ្ ត ល់ មុខ ទំ ន ិញ គ្រ ប់ ប ែប យ៉ាង ▁ពិសេស ផល ិត ផល ឧ ស្សា ហ កម្ម ▁និង សេ វា កម្ម ខ េ ត្ត ប ម្រ ើ ឲ្យ ទី ក្រុង ដោយ ផ្ ត ល់ ផល ិត ផល ក សិ កម្ម សំ ខ ាន់ ជា ច ្រ ើន ▁ដើម នៅ ឯ ស្រ ែ ផ្ល ែ ▁នៅឯ ក្រុង	86
ហេតុអ្វីបានជាគេថា តំបន់ទំនាបកណ្តាលជាមជ្ឈមណ្ឌលសេដ្ឋកិច្ចសំខាន់បំផុត	null	ព្រោះតំបន់នេះមានសកម្មភាពខ្លាំងក្លាទៅលើការធ្វើដំណាំស្រូវការនេសាទតាមប្រព័ន្ធទន្លេសាប និងទន្លេមេគង្គដំណាំមចម្ការតាមដងទន្លេមានឈើហូបផ្លែ និងបន្លែបង្ការច្រើនមុខគមនាគមន៍និងការដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវទឹក ផ្លូវថ្នល់ ផ្លូវដែក ផ្លូវអាកាសពាណិជ្ជកម្មតាមទីផ្សារនៅទីក្រុង ទីប្រជុំជនក្រុមហ៊ុននាំចេញនាំចូល និងទេសចរណ៍តាមរមណីយដ្ឋាននានាដ៏សំបូរបែប	null	ព្រោះតំបន់នេះមានសកម្មភាពខ្លាំងក្លាទៅលើការធ្វើដំណាំស្រូវការនេសាទតាមប្រព័ន្ធទន្លេសាប និងទន្លេមេគង្គដំណាំមចម្ការតាមដងទន្លេមានឈើហូបផ្លែ និងបន្លែបង្ការច្រើនមុខគមនាគមន៍និងការដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវទឹក ផ្លូវថ្នល់ ផ្លូវដែក ផ្លូវអាកាសពាណិជ្ជកម្មតាមទីផ្សារនៅទីក្រុង ទីប្រជុំជនក្រុមហ៊ុននាំចេញនាំចូល និងទេសចរណ៍តាមរមណីយដ្ឋាននានាដ៏សំបូរបែប	ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េ ថា Ġ ត ំ ប ន់ ទំ នា ប ក ណ្ត ាល ជា ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល សេ ដ្ឋ កិច្ច សំ ខា ន់ ប ំ ផ ុត ĠĠ	35	ព្រ ោះ ត ំ ប ន់ នេះ មាន ស កម្ម ភាព ខ្ លា ំ ង ក្លា ទៅ លើក ារ ធ ្វ ើ ដំ ណា ំ ស្រ ូវ ការ ន េស ា ទ តា ម ប្រ ព ័ន ្ ធ ទ ន្ ល េស ាប Ġ និង ទ ន្ ល េ មេ គ ង្គ ដំ ណា ំ ម ច ម្ ការ តា ម ដង ទ ន្ ល េ មាន ឈ ើ ហ ូប ផ្ល ែ Ġ និង ប ន្ ល ែប ង្ក ារ ច្ រ ើន មុខ គម នា គមន៍ និង ការ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន តា ម ផ្ល ូវ ទឹក Ġ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ Ġ ផ្ល ូវ ដ ែក Ġ ផ្ល ូវ អា កាស ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម តា ម ទី ផ្ សារ នៅ ទី ក្រុង Ġ ទី ប្រជុំ ជន ក្រុម ហ៊ ុន នាំ ចេញ នាំ ចូល Ġ និង ទេស ចរ ណ៍ តា ម រ ម ណី យ ដ្ឋាន នា នា ដ ៏ សំ បូ រ ប ែប	154	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េ ថា ▁តំបន់ ទំ នា ប ក ណ្ត ាល ជា ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល សេ ដ្ឋ កិច្ច សំ ខ ាន់ ប ំ ផ ុត ▁	32	▁ព្រោះ ត ំ ប ន់ នេះ មាន ស កម្ម ភាព ខ្ ល ាំង ក្លា ទៅ លើ ការ ធ ្វ ើ ដ ំណ ាំ ស្រ ូវ ការ ន េ សា ទ ត ាម ប្រ ព ័ ន្ធ ទ ន ្ល េស ាប ▁និង ទ ន ្ល េ មេ គ ង្គ ដ ំណ ាំ ម ច ម្ ការ ត ាម ដង ទ ន ្ល េ មាន ឈ ើ ហ ូប ផ្ល ែ ▁និង ប ន ្ល ែប ង្ក ារ ច ្រ ើន មុខ គម នា គមន៍ និង ការ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ត ាម ផ្ល ូវ ទឹក ▁ផ្លូវ ថ្ន ល់ ▁ផ្លូវ ដ ែក ▁ផ្លូវ អា កាស ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ត ាម ទី ផ្ សារ នៅ ទី ក្រុង ▁ទីប្រជុំជន ក្រុម ហ៊ ុន នាំ ចេញ នាំ ចូល ▁និង ទេស ចរ ណ៍ ត ាម រ ម ណី យ ដ្ឋាន នា នា ដ ៏ សំ ប ូរ ប ែប	146
អ្វីទៅជា សេដ្ឋកិច្ចតំបន់	null	សេដ្ឋកិច្ចតំបន់ គឺជាសកម្មភាពផលិតកម្ម និងសេវាកម្មនានា ដែលកើតមានដោយផ្ទាល់នៅតាមតតំបន់នីមួយៗ	null	សេដ្ឋកិច្ចតំបន់ គឺជាសកម្មភាពផលិតកម្ម និងសេវាកម្មនានា ដែលកើតមានដោយផ្ទាល់នៅតាមតតំបន់នីមួយៗ	អ ្វី ទៅ ជា Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច ត ំ ប ន់ ĠĠ	11	ÂłĠÂłĠÂł សេ ដ្ឋ កិច្ច ត ំ ប ន់ Ġ គ ឺ ជា ស កម្ម ភាព ផល ិត កម្ម Ġ និង សេ វា កម្ម នា នា Ġ ដ ែល កើត មាន ដោយ ផ្ ទ ាល់ នៅ តា ម ត ត ំ ប ន់ នី មួយ ៗ	41	▁អ្វី ទៅ ជា ▁សេដ្ឋកិច្ច ត ំ ប ន់ ▁	8	▁សេដ្ឋកិច្ច ត ំ ប ន់ ▁គឺជា ស កម្ម ភាព ផល ិត កម្ម ▁និង សេ វា កម្ម នា នា ▁ដែល កើត មាន ដោយ ផ្ ទ ាល់ នៅ ត ាម ត ត ំ ប ន់ នី មួយ ៗ	36
តើក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ មានផែនការដូចម្តេចទៅលើនគរូបនីយកម្មនៅកម្ពុជានាពេលអនាគត	null	ក្រសួងរៀបចំផែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ និងដឹកនាំការរៀបចំផែនការប្រើប្រាស់ដីធ្លីជាមួយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានតាមរយៈដំណាក់ការនានារួមមាន ការពិគ្រោះយោបល់ជាមួយអ្នកពាក់ព័ន្ធការប្រមូលទិន្នន័យមូលដ្ឋានពីរូបថតថតពីលើអាកាសនិងរូបភាពពីផ្កាយរណបដោយធ្វើការងារនៅការដ្ឋានផ្ទាល់ ធ្វើការវាស់វែងនិងធ្វើការប៉ាន់ប្រមាណសង្គមសេដ្ឋកិច្ចប្រជារាស្រ្ត និងសេដ្ឋកិច្ច	null	ក្រសួងរៀបចំផែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ និងដឹកនាំការរៀបចំផែនការប្រើប្រាស់ដីធ្លីជាមួយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានតាមរយៈដំណាក់ការនានារួមមាន ការពិគ្រោះយោបល់ជាមួយអ្នកពាក់ព័ន្ធការប្រមូលទិន្នន័យមូលដ្ឋានពីរូបថតថតពីលើអាកាសនិងរូបភាពពីផ្កាយរណបដោយធ្វើការងារនៅការដ្ឋានផ្ទាល់ ធ្វើការវាស់វែងនិងធ្វើការប៉ាន់ប្រមាណសង្គមសេដ្ឋកិច្ចប្រជារាស្រ្ត និងសេដ្ឋកិច្ច	ត ើក ្រ ស ួង រៀបចំ ដ ែន ដ ី Ġ ន គរ ូប នី យក ម្ម Ġ និង សំ ណ ង់ Ġ មាន ផ ែន ការ ដូច ម្ ត េច ទៅ លើ ន គរ ូប នី យក ម្ម នៅ ក ម្ព ុ ជា នា ពេល អ នា គ ត ĠĠ	47	ក្រ ស ួង រៀបចំ ផ ែន ដ ី Ġ ន គរ ូប នី យក ម្ម Ġ និង សំ ណ ង់ Ġ និង ដ ឹក នាំ ការ រៀបចំ ផ ែន ការ ប្រ ើប ្រា ស់ ដ ី ធ ្ល ី ជា មួយ អា ជ្ញ ា ធរ ម ូល ដ្ឋាន តា ម រយ ៈ ដំ ណា ក់ ការ នា នា រួម មាន Ġ ការ ពិគ្រោះយោបល់ ជា មួយ អ្នក ពាក់ ព ័ន ្ ធ ការ ប្រ ម ូល ទិ ន្ន ន ័យ ម ូល ដ្ឋាន ពី រូប ថ ត ថ ត ពី លើ អា កាស និង រូប ភាព ពី ផ្ កាយ រណ ប ដោយ ធ ្វ ើក ារ ងារ នៅ ការ ដ្ឋាន ផ្ ទ ាល់ Ġ ធ ្វ ើក ារ វា ស់ វ ែង និង ធ ្វ ើក ារ ប៉ា ន់ ប្រ មា ណ សង ្ គម សេ ដ្ឋ កិច្ច ប្រ ជា រា ស្រ ្ត Ġ និង សេ ដ្ឋ កិច្ច	141	▁តើ ក្រ ស ួង រៀបចំ ដ ែន ដ ី ▁នគរូបនីយកម្ម ▁និង ស ំណ ង់ ▁មាន ផ ែន ការ ដូច ម ្ត េច ទៅ លើ ន គ រូប នី យ កម្ម នៅ ក ម្ព ុ ជា នា ពេល អ នា គ ត ▁	41	▁ក្រសួង រៀបចំ ផ ែន ដ ី ▁នគរូបនីយកម្ម ▁និង ស ំណ ង់ ▁និង ដ ឹក នាំ ការ រៀបចំ ផ ែន ការ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ដ ី ធ ្ល ី ជា មួយ អា ជ្ញ ា ធរ ម ូល ដ្ឋាន ត ាម រយ ៈ ដ ំណ ាក់ ការ នា នា រួម មាន ▁ការ ពិគ្រោះយោបល់ ជា មួយ អ្នក ពាក់ ព ័ ន្ធ ការ ប្រ ម ូល ទិ ន្ន ន ័យ ម ូល ដ្ឋាន ពី រូប ថ ត ថ ត ពី លើ អា កាស និង រូប ភាព ពី ផ្ កាយ រណ ប ដោយ ធ ្វ ើ ការងារ នៅ ការ ដ្ឋាន ផ្ ទ ាល់ ▁ធ្វើការ វ ាស់ វ ែង និង ធ ្វ ើ ការ ប៉ ាន់ ប្រ មា ណ ស ង្គ ម សេ ដ្ឋ កិច្ច ប្រ ជា រា ស្រ ្ត ▁និង សេ ដ្ឋ កិច្ច	129
តើតំបន់ណាខ្លះដែលត្រូវរៀបចំជាបន្ទាន់នៅផែនការប្រើប្រាស់ដីធ្លី	null	តំបន់ទាំងនោះមានតំបន់ទេសចរណ៍ ដែលមានការអភិវឌ្ឍឆាប់រហ័សដូចជា ភ្នំគូលែន បូកគោ គិរីរម្យ បានលុង តំបន់ឆ្នេរ តំបន់ព្រំប្រទល់អូរស្មាច់ ប៉ោយប៉ែត កោះកុង ប៉ៃលិន	null	តំបន់ទាំងនោះមានតំបន់ទេសចរណ៍ ដែលមានការអភិវឌ្ឍឆាប់រហ័សដូចជា ភ្នំគូលែន បូកគោ គិរីរម្យ បានលុង តំបន់ឆ្នេរ តំបន់ព្រំប្រទល់អូរស្មាច់ ប៉ោយប៉ែត កោះកុង ប៉ៃលិន	ត ើត ំ ប ន់ ណា ខ្ ល ះ ដ ែល ត្រូវ រៀបចំ ជា ប ន្ទ ាន់ នៅ ផ ែន ការ ប្រ ើប ្រា ស់ ដ ី ធ ្ល ី ĠĠ	30	ត ំ ប ន់ ទ ាំង ន ោះ មាន ត ំ ប ន់ ទេស ចរ ណ៍ Ġ ដ ែល មាន ការ អភិវឌ្ឍ ឆ ាប់ រ ហ ័ ស ដូច ជា Ġ ភ្នំ គូ ល ែន Ġ បូ ក គោ Ġ គ ិ រី រម្យ Ġ បាន ល ុង Ġ ត ំ ប ន់ ឆ្ ន េរ Ġ ត ំ ប ន់ ព្រ ំ ប្រ ទល់ អូ រស ្ម ាច់ Ġ ប៉ ោយ ប៉ ែត Ġ ក ោះ ក ុង Ġ ប៉ ៃ ល ិន	74	▁តើ ត ំ ប ន់ ណា ខ្ ល ះ ដ ែល ត្រូវ រៀបចំ ជា ប ន្ទ ាន់ នៅ ផ ែន ការ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ដ ី ធ ្ល ី ▁	30	▁តំបន់ ទ ាំង ន ោះ មាន ត ំ ប ន់ ទេស ចរ ណ៍ ▁ដែល មាន ការ អភិវឌ្ឍ ឆ ាប់ រ ហ ័ ស ដូច ជា ▁ភ្នំ គ ូល ែន ▁បូក គោ ▁គ ិ រី រម្យ ▁បាន ល ុង ▁តំបន់ ឆ្ ន េរ ▁តំបន់ ព្រ ំ ប្រ ទល់ អ ូរ ស្ម ាច់ ▁ប៉ោយប៉ែត ▁កោះកុង ▁ប៉ៃលិន	54
តើគោលនយោបាយដីធ្លីជារួមមានអ្វីខ្លះ ចូររៀបរាប់	null	គោលនយោបាយដីធ្លីរួមមាន រដ្ឋបាលដីធ្លី ការរៀបចំដែនដីនិងការបែងចែកដីធ្លីរដ្ឋបាលដីធ្លី គឹជាប្រព័ន្ធមួយដែលអនុវត្តន៍ដោយរដ្ឋដើម្បីគ្រប់គ្រងសិទ្ធិទាំងឡាយលើដីធ្លីដែលមានជាអាទិ៍ដំណើរការកត់ត្រា និងចុះបញ្ជីសិទ្ធិស្របច្បាប់លើទ្រព្យកត់ត្រាចុះបញ្ជីផ្សព្វផ្សាយការផ្ទេរសិទ្ធិទាំងឡាយលើទ្រព្យគ្រប់គ្រងសារពើពន្ធពាក់ព័ន្ធនឹងសិទ្ធិលើទ្រព្យនិងគ្រប់គ្រងទ្រព្យរដ្ឋការរៀបចំដែនដី គឹជាប្រព័ន្ធមួយដែលអនុវត្តដោយរដ្ឋដើម្បីគ្រប់គ្រងការប្រើប្រាស់ធនធានដី បញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច បរិស្ថាន ដែលទាក់ទងទៅនឹងការបែងចែកដីធ្លីការបែងចែកដីធ្លី គឹមានចំណងដ៏រឹងមាំរវាងភាពគ្មានដី និងភាពក្រីក្រ ដូចនេះការបែងចែកដីធ្លីនិងនាំទៅរកការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រដោយផ្ទាល់ អាចឲ្យគេប្រើប្រាស់ដីនិងកម្លាំងពលកម្មដែលនៅទំនេរប្រកបដោយប្រសិទ្ធិភាព កំណើនសេដ្ឋកិច្ច រួមចំណែកក្នុងការកាត់បន្ថយវិវាទដីធ្លី កាត់បន្ថយបន្ទុកផ្នែករដ្ឋបាល និងតុលាការនិងធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវទំនាក់ទំនងសង្គមនៅថ្នាក់មូលដ្ឋាន	null	គោលនយោបាយដីធ្លីរួមមាន រដ្ឋបាលដីធ្លី ការរៀបចំដែនដីនិងការបែងចែកដីធ្លីរដ្ឋបាលដីធ្លី គឹជាប្រព័ន្ធមួយដែលអនុវត្តន៍ដោយរដ្ឋដើម្បីគ្រប់គ្រងសិទ្ធិទាំងឡាយលើដីធ្លីដែលមានជាអាទិ៍ដំណើរការកត់ត្រា និងចុះបញ្ជីសិទ្ធិស្របច្បាប់លើទ្រព្យកត់ត្រាចុះបញ្ជីផ្សព្វផ្សាយការផ្ទេរសិទ្ធិទាំងឡាយលើទ្រព្យគ្រប់គ្រងសារពើពន្ធពាក់ព័ន្ធនឹងសិទ្ធិលើទ្រព្យនិងគ្រប់គ្រងទ្រព្យរដ្ឋការរៀបចំដែនដី គឹជាប្រព័ន្ធមួយដែលអនុវត្តដោយរដ្ឋដើម្បីគ្រប់គ្រងការប្រើប្រាស់ធនធានដី បញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច បរិស្ថាន ដែលទាក់ទងទៅនឹងការបែងចែកដីធ្លីការបែងចែកដីធ្លី គឹមានចំណងដ៏រឹងមាំរវាងភាពគ្មានដី និងភាពក្រីក្រ ដូចនេះការបែងចែកដីធ្លីនិងនាំទៅរកការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រដោយផ្ទាល់ អាចឲ្យគេប្រើប្រាស់ដីនិងកម្លាំងពលកម្មដែលនៅទំនេរប្រកបដោយប្រសិទ្ធិភាព កំណើនសេដ្ឋកិច្ច រួមចំណែកក្នុងការកាត់បន្ថយវិវាទដីធ្លី កាត់បន្ថយបន្ទុកផ្នែករដ្ឋបាល និងតុលាការនិងធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវទំនាក់ទំនងសង្គមនៅថ្នាក់មូលដ្ឋាន	ត ើ គោ ល ន យោ បា យ ដ ី ធ ្ល ី ជា រួម មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ច ូរ រ ៀប រា ប់ ĠĠ	27	គោ ល ន យោ បា យ ដ ី ធ ្ល ី រួម មាន Ġ រដ្ឋ បាល ដ ី ធ ្ល ី Ġ ការ រៀបចំ ដ ែន ដ ីន ិ ង ការ ប ែង ច ែក ដ ី ធ ្ល ី រដ្ឋ បាល ដ ី ធ ្ល ី Ġ គ ឹ ជា ប្រ ព ័ន ្ ធម ួយ ដ ែល អនុ វត្ត ន៍ ដោយ រដ្ឋ ដើម ្ប ី គ្រ ប់ គ្រ ង សិ ទ្ធិ ទ ាំង ឡា យ លើ ដ ី ធ ្ល ី ដ ែល មាន ជា អា ទិ ៍ ដំណើរ ការ ក ត់ ត្រា Ġ និង ច ុះ ប ញ្ជ ី សិ ទ្ធិ ស្រ ប ច្ បា ប់ លើ ទ្រ ព្យ ក ត់ ត្រា ច ុះ ប ញ្ជ ី ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ការ ផ្ ទេ រស ិទ្ធ ិ ទ ាំង ឡា យ លើ ទ្រ ព្យ គ្រ ប់ គ្រ ង សារ ព ើ ពន្ធ ពាក់ ព ័ន ្ ធ នឹង សិ ទ្ធិ លើ ទ្រ ព្យ និង គ្រ ប់ គ្រ ង ទ្រ ព្យ រដ្ឋ ការ រៀបចំ ដ ែន ដ ី Ġ គ ឹ ជា ប្រ ព ័ន ្ ធម ួយ ដ ែល អនុ វត្ត ដោយ រដ្ឋ ដើម ្ប ី គ្រ ប់ គ្រ ង ការ ប្រ ើប ្រា ស់ ធ ន ធាន ដ ី Ġ ប ញ ្ហ ាស េ ដ្ឋ កិច្ច Ġ សង ្ គម កិច្ច Ġ បរ ិស ្ថ ាន Ġ ដ ែល ទ ាក់ ទ ង ទៅ នឹង ការ ប ែង ច ែក ដ ី ធ ្ល ី ការ ប ែង ច ែក ដ ី ធ ្ល ី Ġ គ ឹម ាន ចំ ណ ង ដ ៏ រ ឹង មា ំ រ វា ង ភាព គ ្ម ាន ដ ី Ġ និង ភាព ក្រ ី ក្រ Ġ ដូច នេះ ការ ប ែង ច ែក ដ ី ធ ្ល ីន ិ ង នាំ ទៅ រក ការ កាត់ បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ ដោយ ផ្ ទ ាល់ Ġ អា ច ឲ្យ គ េ ប្រ ើប ្រា ស់ ដ ីន ិ ង ក ម្ល ាំង ពល កម្ម ដ ែល នៅ ទំ ន េរ ប្រ ក ប ដោយ ប្រ សិ ទ្ធិ ភាព Ġ កំ ណ ើន សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ រួម ចំ ណ ែក ក្នុង ការ កាត់ បន្ថយ វិ វា ទ ដ ី ធ ្ល ី Ġ កាត់ បន្ថយ ប ន្ទ ុក ផ្ ន ែក រដ្ឋ បាល Ġ និង ត ុល ាក ារ និង ធ ្វ ើ ឲ្យ ប្រសើរ ឡើង ន ូវ ទំ នាក់ ទំ ន ង សង ្ គម នៅ ថ្ន ាក់ ម ូល ដ្ឋាន	387	▁តើ គ ោល ន យោ ប ាយ ដ ី ធ ្ល ី ជា រួម មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ▁	25	▁គោល ន យោ ប ាយ ដ ី ធ ្ល ី រួម មាន ▁រដ្ឋបាល ដ ី ធ ្ល ី ▁ការរៀបចំ ដ ែន ដ ី និង ការ ប ែង ច ែក ដ ី ធ ្ល ី រដ្ឋ បាល ដ ី ធ ្ល ី ▁គ ឹ ជា ប្រ ព ័ ន្ធ មួយ ដ ែល អនុ វត្ត ន៍ ដោយ រដ្ឋ ដើម ្ប ី គ្រ ប់ គ្រ ង សិ ទ្ធិ ទ ាំង ឡា យ លើ ដ ី ធ ្ល ី ដ ែល មាន ជា អា ទ ិ៍ ដំណើរ ការ ក ត់ ត្រា ▁និង ច ុះ ប ញ្ជ ី សិ ទ្ធិ ស្រ ប ច ្ប ាប់ លើ ទ្រ ព្យ ក ត់ ត្រា ច ុះ ប ញ្ជ ី ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ការ ផ្ ទ េរ សិ ទ្ធិ ទ ាំង ឡា យ លើ ទ្រ ព្យ គ្រ ប់ គ្រ ង សារ ព ើ ពន្ធ ពាក់ ព ័ ន្ធ នឹង សិ ទ្ធិ លើ ទ្រ ព្យ និង គ្រ ប់ គ្រ ង ទ្រ ព្យ រដ្ឋ ការ រៀបចំ ដ ែន ដ ី ▁គ ឹ ជា ប្រ ព ័ ន្ធ មួយ ដ ែល អនុ វត្ត ដោយ រដ្ឋ ដើម ្ប ី គ្រ ប់ គ្រ ង ការ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ធ ន ធាន ដ ី ▁បញ្ហា សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁សង្គមកិច្ច ▁បរិស្ថាន ▁ដែល ទ ាក់ ទ ង ទៅ នឹង ការ ប ែង ច ែក ដ ី ធ ្ល ី ការ ប ែង ច ែក ដ ី ធ ្ល ី ▁គឹម ាន ច ំណ ង ដ ៏ រ ឹង ម ាំ រ វ ាង ភាព គ ្ មាន ដ ី ▁និង ភាព ក្រ ី ក្រ ▁ដូចនេះ ការ ប ែង ច ែក ដ ី ធ ្ល ី និង នាំ ទៅ រក ការ កាត់ បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ ដោយ ផ្ ទ ាល់ ▁អាច ឲ្យ គ េ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ដ ី និង ក ម្ល ាំង ពល កម្ម ដ ែល នៅ ទំ ន េរ ប្រ ក ប ដោយ ប្រ សិ ទ្ធិ ភាព ▁កំណើន សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁រួមចំណែក ក្នុង ការ កាត់ បន្ថយ វិ វា ទ ដ ី ធ ្ល ី ▁កាត់បន្ថយ ប ន្ទ ុក ផ្ ន ែក រដ្ឋ បាល ▁និង ត ុល ា ការ និង ធ ្វ ើ ឲ្យ ប្រសើរ ឡើង ន ូវ ទំ នាក់ ទំ ន ង ស ង្គ ម នៅ ថ្ន ាក់ ម ូល ដ្ឋាន	359
ចូរនិយាយអំពីសារៈសំខាន់នៃការអនុវត្តគោលនយោបាយបែងចែកដីធ្លីនៅកម្ពុជា	null	សារៈសំខាន់នៃការអនុវត្តន៍គោលនយោបាយបែងចែកដីធ្លីនៅកម្ពុជាមានដូចជានាំទៅរកការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រដោយផ្ទាល់អាចឲ្យគេប្រើប្រាស់ដី និងកម្លាំងពលកម្មដែលនៅទំនេរប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពរួមចំណែកក្នុងការកាត់បន្ថយវិវាទដីធ្លីកាត់បន្ថយបន្ទុកផ្នែករដ្ឋបាល និងតុលាការធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវទំនាក់ទំនងសង្គមនៅថ្នាក់មូលដ្ឋាន	null	សារៈសំខាន់នៃការអនុវត្តន៍គោលនយោបាយបែងចែកដីធ្លីនៅកម្ពុជាមានដូចជានាំទៅរកការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រដោយផ្ទាល់អាចឲ្យគេប្រើប្រាស់ដី និងកម្លាំងពលកម្មដែលនៅទំនេរប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពរួមចំណែកក្នុងការកាត់បន្ថយវិវាទដីធ្លីកាត់បន្ថយបន្ទុកផ្នែករដ្ឋបាល និងតុលាការធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវទំនាក់ទំនងសង្គមនៅថ្នាក់មូលដ្ឋាន	ច ូរ និ យា យ អ ំព ី សារ ៈ សំ ខា ន់ នៃ ការ អនុ វត្ត គោ ល ន យោ បា យ ប ែង ច ែក ដ ី ធ ្ល ីន ៅ ក ម្ព ុ ជា ĠĠ	37	សារ ៈ សំ ខា ន់ នៃ ការ អនុ វត្ត ន៍ គោ ល ន យោ បា យ ប ែង ច ែក ដ ី ធ ្ល ីន ៅ ក ម្ព ុ ជា មាន ដូច ជា នាំ ទៅ រក ការ កាត់ បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ ដោយ ផ្ ទ ាល់ អា ច ឲ្យ គ េ ប្រ ើប ្រា ស់ ដ ី Ġ និង ក ម្ល ាំង ពល កម្ម ដ ែល នៅ ទំ ន េរ ប្រ ក ប ដោយ ប្រ សិ ទ្ធ ភាព រួម ចំ ណ ែក ក្នុង ការ កាត់ បន្ថយ វិ វា ទ ដ ី ធ ្ល ី កាត់ បន្ថយ ប ន្ទ ុក ផ្ ន ែក រដ្ឋ បាល Ġ និង ត ុល ាក ារ ធ ្វ ើ ឲ្យ ប្រសើរ ឡើង ន ូវ ទំ នាក់ ទំ ន ង សង ្ គម នៅ ថ្ន ាក់ ម ូល ដ្ឋាន	131	▁ចូរ ន ិយ ាយ អ ំព ី សារ ៈ សំ ខ ាន់ នៃ ការ អនុ វត្ត គ ោល ន យោ ប ាយ ប ែង ច ែក ដ ី ធ ្ល ី នៅ ក ម្ព ុ ជា ▁	36	▁សារៈសំខាន់ នៃ ការ អនុ វត្ត ន៍ គ ោល ន យោ ប ាយ ប ែង ច ែក ដ ី ធ ្ល ី នៅ ក ម្ព ុ ជា មាន ដូច ជា នាំ ទៅ រក ការ កាត់ បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ ដោយ ផ្ ទ ាល់ អា ច ឲ្យ គ េ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ដ ី ▁និង ក ម្ល ាំង ពល កម្ម ដ ែល នៅ ទំ ន េរ ប្រ ក ប ដោយ ប្រ ស ិទ្ធ ភាព រួម ច ំណ ែក ក្នុង ការ កាត់ បន្ថយ វិ វា ទ ដ ី ធ ្ល ី កាត់ បន្ថយ ប ន្ទ ុក ផ្ ន ែក រដ្ឋ បាល ▁និង ត ុល ា ការ ធ ្វ ើ ឲ្យ ប្រសើរ ឡើង ន ូវ ទំ នាក់ ទំ ន ង ស ង្គ ម នៅ ថ្ន ាក់ ម ូល ដ្ឋាន	127
ហេតុអ្វីបានជាគេនិយាយថា នគរូបនីយកម្មសម័យខ្មែរក្រហមមានលក្ខណៈបញ្ច្រាសទិស	null	គេនិយាយថានគរូបនីយកម្មសម័យខ្មែរក្រហមមានលក្ខណៈបញ្ជ្រាសទិសព្រោះមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមបានជំលៀសប្រជាជនពីទីក្រុងភ្នំពេញ ២លាននាក់ដោយបង្ខំឲ្យចាកចេញពីលំនៅដ្ឋានក្នុងរយៈពេល៤៨ម៉ោងការជំលៀសប្រជាជនទៅកាន់ទៅជនបទដើម្បីធ្វើការងារបង្កបង្កើនផលតាមទិសស្លោក មានស្រូវ គឺមានអ្វីៗទាំងអស់ ទីក្រុងគ្មានមនុស្ស ស្ងាត់ជ្រងំដូចទីក្រុងខ្មោច	null	គេនិយាយថានគរូបនីយកម្មសម័យខ្មែរក្រហមមានលក្ខណៈបញ្ជ្រាសទិសព្រោះមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមបានជំលៀសប្រជាជនពីទីក្រុងភ្នំពេញ ២លាននាក់ដោយបង្ខំឲ្យចាកចេញពីលំនៅដ្ឋានក្នុងរយៈពេល៤៨ម៉ោងការជំលៀសប្រជាជនទៅកាន់ទៅជនបទដើម្បីធ្វើការងារបង្កបង្កើនផលតាមទិសស្លោក មានស្រូវ គឺមានអ្វីៗទាំងអស់ ទីក្រុងគ្មានមនុស្ស ស្ងាត់ជ្រងំដូចទីក្រុងខ្មោច	ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េន ិយ ាយ ថា Ġ ន គរ ូប នី យក ម្ម សម័យ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម មាន ល ក្ខ ណៈ បញ្ច ្រា ស ទិ ស ĠĠ	32	គ េន ិយ ាយ ថា ន គរ ូប នី យក ម្ម សម័យ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម មាន ល ក្ខ ណៈ ប ញ្ជ ្រា ស ទិ ស ព្រ ោះ មេ ដ ឹក នាំ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម បាន ជំ ល ៀស ប្រ ជា ជន ពី ទី ក្រុង ភ្នំពេញ Ġ ២ លាន នាក់ ដោយ បង ្ខ ំ ឲ្យ ច ាក ចេញ ពី លំ នៅ ដ្ឋាន ក្នុង រយ ៈ ពេល ៤ ៨ ម៉ ោង ការ ជំ ល ៀស ប្រ ជា ជន ទៅ កាន់ ទៅ ជន បទ ដើម ្ប ី ធ ្វ ើក ារ ងារ បង ្ក បង ្ក ើន ផល តា ម ទិ ស ស្ លោក Ġ មាន ស្រ ូវ Ġ គ ឺ មាន អ ្វី ៗ ទ ាំង អ ស់ Ġ ទី ក្រុង គ ្ម ាន ម នុ ស្ស Ġ ស្ ង ាត់ ជ្រ ង ំ ដូច ទី ក្រុង ខ្ ម ោច	139	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េន ិយ ាយ ថា ▁នគរូបនីយកម្ម សម័យ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម មាន ល ក្ខ ណៈ បញ្ច ្រា ស ទិ ស ▁	27	▁គេ ន ិយ ាយ ថា ន គ រូប នី យ កម្ម សម័យ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម មាន ល ក្ខ ណៈ ប ញ្ជ ្រា ស ទិ ស ព្រ ោះ មេ ដ ឹក នាំ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម បាន ជំ ល ៀស ប្រ ជា ជន ពី ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ▁២ លាន នាក់ ដោយ បង ្ខ ំ ឲ្យ ច ាក ចេញ ពី លំ នៅ ដ្ឋាន ក្នុង រយ ៈ ពេល ៤ ៨ ម៉ ោង ការ ជំ ល ៀស ប្រ ជា ជន ទៅ កាន់ ទៅ ជន បទ ដើម ្ប ី ធ ្វ ើ ការងារ ប ង្ក ប ង្ក ើន ផល ត ាម ទិ ស ស្ លោក ▁មាន ស្រ ូវ ▁គឺ មាន អ ្វី ៗ ទ ាំង អ ស់ ▁ទីក្រុង គ ្ មាន ម នុ ស្ស ▁ស្ងាត់ ជ្រ ង ំ ដូច ទី ក្រុង ខ្ ម ោច	134
ហេតុអ្វីបានជានគរូបនីយកម្មនៅកម្ពុជាឈប់ដំណើរការ ចាប់ពីដំណាច់ទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៦០ មក	null	បានជានគរូបនីយកម្មនៅកម្ពុជាឈប់ដំណើរការចាប់ដំណាច់ទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៦០មកព្រោះកម្ពុជាជាប់ពាក់ព័ន្ធបន្តិចម្តងៗទៅក្នុងសង្គ្រាមវៀតណាមចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៦៩១៩៩១ មានព្រឹត្តិការណ៍ជាច្រើនដូចជា ចម្បាំងក្នុងស្រុក ការឈ្លានពានពីបរទេសនយោបាយមហាលោតផ្លោះរបស់ខ្មែរក្រហមបានបំផ្លិចបំផ្លាញមាតុភូមិកម្ពុជានិងប្រជារាស្រ្តខ្មែរយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ	null	បានជានគរូបនីយកម្មនៅកម្ពុជាឈប់ដំណើរការចាប់ដំណាច់ទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៦០មកព្រោះកម្ពុជាជាប់ពាក់ព័ន្ធបន្តិចម្តងៗទៅក្នុងសង្គ្រាមវៀតណាមចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៦៩១៩៩១ មានព្រឹត្តិការណ៍ជាច្រើនដូចជា ចម្បាំងក្នុងស្រុក ការឈ្លានពានពីបរទេសនយោបាយមហាលោតផ្លោះរបស់ខ្មែរក្រហមបានបំផ្លិចបំផ្លាញមាតុភូមិកម្ពុជានិងប្រជារាស្រ្តខ្មែរយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ	ហេតុ អ ្វី បាន ជា ន គរ ូប នី យក ម្ម នៅ ក ម្ព ុ ជា ឈ ប់ ដំណើរ ការ Ġ ច ាប់ ពី ដំ ណា ច ់ ទ ស វ ត ្ស រ ៍ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦០ Ġ មក ĠĠ	38	បាន ជា ន គរ ូប នី យក ម្ម នៅ ក ម្ព ុ ជា ឈ ប់ ដំណើរ ការ âĢĭ ច ាប់ ដំ ណា ច ់ ទ ស វ ត ្ស រ ៍ ឆ្នាំ ១៩ ៦០ មក ព្រ ោះ ក ម្ព ុ ជា ជាប់ ពាក់ ព ័ន ្ ធ ប ន្ត ិច ម្ ត ង ៗ ទៅ ក្នុង សង ្ គ្រ ាម វ ៀត ណា ម ច ាប់ ពី ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ៩ ១៩ ៩ ១ Ġ មាន ព្រ ឹត ្តិ ការណ៍ ជា ច្ រ ើន ដូច ជា Ġ ច ម្ បា ំ ង ក្នុង ស្រ ុក Ġ ការ ឈ ្លា ន ពា ន ពី បរ ទេស ន យោ បា យ ម ហា ល ោត ផ្ល ោះ រ ប ស់ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម បាន ប ំ ផ្ល ិច ប ំ ផ្ល ាញ មា ត ុ ភ ូម ិក ម្ព ុ ជា និង ប្រ ជា រា ស្រ ្ត ខ្ ម ែរ យ៉ាង ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ	154	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ន គ រូប នី យ កម្ម នៅ ក ម្ព ុ ជា ឈ ប់ ដំណើរ ការ ▁ចាប់ពី ដ ំណ ាច់ ទ ស វ ត ្ស រ ៍ ឆ្នាំ ▁១៩ ៦០ ▁មក ▁	35	▁បានជា ន គ រូប នី យ កម្ម នៅ ក ម្ព ុ ជា ឈ ប់ ដំណើរ ការ ▁ចាប់ ដ ំណ ាច់ ទ ស វ ត ្ស រ ៍ ឆ្នាំ ១៩ ៦០ មក ព្រ ោះ ក ម្ព ុ ជា ជាប់ ពាក់ ព ័ ន្ធ ប ន្ត ិច ម ្ត ង ៗ ទៅ ក្នុង ស ង្គ ្រា ម វ ៀត ណា ម ច ាប់ ពី ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ៩ ១៩ ៩ ១ ▁មាន ព្រ ឹ ត្តិ ការណ៍ ជា ច ្រ ើន ដូច ជា ▁ចម្បាំង ក្នុង ស្រ ុក ▁ការ ឈ ្លា ន ព ាន ពី បរ ទេស ន យោ ប ាយ ម ហា ល ោត ផ្ល ោះ រ ប ស់ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម បាន ប ំ ផ្ល ិច ប ំ ផ្ល ាញ ម ាត ុ ភ ូម ិក ម្ព ុ ជា និង ប្រ ជា រា ស្រ ្ត ខ្ ម ែរ យ៉ាង ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ	146
ចូរបង្ហាញពីនគរូបនីយកម្មនៅសម័យសង្គមរាស្រ្តនិយម	null	កម្ពុជាមានក្រុងធំៗពីផ្សេងទៀតបន្ទាប់ពីក្រុងភ្នំពេញ គឹក្រុងកំពង់ចាម និងក្រុងបាត់ដំបងដោយផ្អែកលើចំនួនប្រជាជននិងកម្លាំងសេដ្ឋកិច្ច ការសាងសង់សង្កាត់លំនៅឋានក្រុងភ្នំពេញសាងសង់សំណង់វិមានឯករាជ្យ ស្ពានព្រះមុនីវង្ស ស្ពានជ្រោយចង្វារ ផ្លូវជាតិលេខ៤លំនៅឋានសម្រាប់ជនក្រីក្រតាមបណ្តោយផ្លូវជាតិលេខ៤	null	កម្ពុជាមានក្រុងធំៗពីផ្សេងទៀតបន្ទាប់ពីក្រុងភ្នំពេញ គឹក្រុងកំពង់ចាម និងក្រុងបាត់ដំបងដោយផ្អែកលើចំនួនប្រជាជននិងកម្លាំងសេដ្ឋកិច្ច ការសាងសង់សង្កាត់លំនៅឋានក្រុងភ្នំពេញសាងសង់សំណង់វិមានឯករាជ្យ ស្ពានព្រះមុនីវង្ស ស្ពានជ្រោយចង្វារ ផ្លូវជាតិលេខ៤លំនៅឋានសម្រាប់ជនក្រីក្រតាមបណ្តោយផ្លូវជាតិលេខ៤	ច ូរ បង ្ហ ាញ ពី ន គរ ូប នី យក ម្ម នៅ សម័យ សង ្ គម រា ស្រ ្ត និយម ĠĠ	21	ក ម្ព ុ ជា មាន ក្រុង ធ ំ ៗ ពី ផ្ សេ ង ទៀត បន្ទាប់ âĢĭ ពី ក្រុង ភ្នំពេញ Ġ គ ឹក ្រ ុង កំ ព ង់ ច ាម Ġ និង ក្រុង បា ត់ ដំ បង ដោយ ផ្ អ ែក លើ ចំ ន ួន ប្រ ជា ជន និង ក ម្ល ាំង សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ ការ សា ង សង ់ សង ្ក ាត់ លំ នៅ ឋ ាន ក្រុង ភ្នំពេញ សា ង សង ់ សំ ណ ង់ វិ មាន ឯក រាជ ្យ Ġ ស្ព ាន ព្រ ះ ម ុន ី វង្ស Ġ ស្ព ាន ជ្រ ោយ ច ង ្វា រ Ġ ផ្ល ូវ ជាតិ លេខ ៤ លំ នៅ ឋ ាន សម ្រា ប់ ជន ក្រ ី ក្រ តា ម បណ្ត ោយ ផ្ល ូវ ជាតិ លេខ ៤	118	▁ចូរ ប ង្ហ ាញ ពី ន គ រូប នី យ កម្ម នៅ សម័យ ស ង្គ ម រា ស្រ ្ត និយម ▁	20	▁កម្ពុជា មាន ក្រុង ធ ំ ៗ ពី ផ្ ស េង ទៀត បន្ទាប់ ▁ពី ក្រុង ភ្នំពេញ ▁គ ឹ ក្រុង ក ំព ង់ ច ាម ▁និង ក្រុង ប ាត់ ដំ បង ដោយ ផ្ អ ែក លើ ចំ ន ួន ប្រ ជា ជន និង ក ម្ល ាំង សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁ការសាងសង់ ស ង្ក ាត់ លំ នៅ ឋ ាន ក្រុង ភ្នំពេញ សា ង ស ង់ ស ំណ ង់ វិ មាន ឯក រាជ ្យ ▁ស្ពាន ព្រ ះ ម ុន ី វង្ស ▁ស្ពាន ជ្រ ោយ ច ង ្វា រ ▁ផ្លូវ ជាតិ លេខ ៤ លំ នៅ ឋ ាន ស ម្រ ាប់ ជន ក្រ ី ក្រ ត ាម បណ្ត ោយ ផ្ល ូវ ជាតិ លេខ ៤	107
តើសម័យសង្គមរាស្រ្តនិយមប្រទេសយើងមានលក្ខណៈដូចម្តេច	null	នៅក្នុងសម័យសង្គមរាស្រ្តនិយម ប្រទេសកម្ពុជាយើងមានសុខសន្តិភាព និងវឌ្ឍភាពលើគ្រប់វិស័យពិសេសវិស័យសេដ្ឋកិច្ច កើតមានស្របគ្នា និងសកម្មភាពអភិវឌ្ឍនគរូបនីយកម្ម	null	នៅក្នុងសម័យសង្គមរាស្រ្តនិយម ប្រទេសកម្ពុជាយើងមានសុខសន្តិភាព និងវឌ្ឍភាពលើគ្រប់វិស័យពិសេសវិស័យសេដ្ឋកិច្ច កើតមានស្របគ្នា និងសកម្មភាពអភិវឌ្ឍនគរូបនីយកម្ម	ត ើស ម ័យ សង ្ គម រា ស្រ ្ត និយម ប្រ ទេស យ ើង មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម្ ត េច ĠĠ	23	នៅ ក្នុង សម័យ សង ្ គម រា ស្រ ្ត និយម Ġ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា យ ើង មាន សុខ ស ន្ត ិ ភាព Ġ និង វ ឌ ្ឍ ភាព លើ គ្រ ប់ វិ ស ័យ ពិ សេ ស វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ កើត មាន ស្រ ប គ្នា Ġ និង ស កម្ម ភាព អភិវឌ្ឍ ន គរ ូប នី យក ម្ម	60	▁តើ សម័យ ស ង្គ ម រា ស្រ ្ត និយម ប្រ ទេស យ ើង មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម ្ត េច ▁	21	▁នៅក្នុង សម័យ ស ង្គ ម រា ស្រ ្ត និយម ▁ប្រទេស ក ម្ព ុ ជ ាយ ើង មាន សុខ ស ន្ត ិ ភាព ▁និង វ ឌ ្ឍ ភាព លើ គ្រ ប់ វិ ស ័យ ពិ ស េស វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁កើតមាន ស្រ ប គ្នា ▁និង ស កម្ម ភាព អភិវឌ្ឍ ន គ រូប នី យ កម្ម	57
ចូរបង្ហាញពីនគរូបនីយកម្មពីសម័យអាណានិគមបារាំង	null	នគរូបនីយកម្មពីសម័យអាណានិគមបារាំងមានដូចជាចន្លោះឆ្នាំ ១៩០០១៩៣០ គេបានកេណ្ណប្រជាសាស្រ្តខ្មែរយកទៅកសាងផ្លូវថ្នល់ចម្ងាយ ៩០០០ គីឡូម៉ែត្រការចែកជាតំបន់ដាច់ដោយឡែកៗពីគ្នានៅទីក្រុងភ្នំពេញ ត្រូវបានសម្រាច់ឡើងឆ្នាំ ១៩០៨ តំបន់ជាជាតិមបារាំង ចិន និងខ្មែរ ក្រោយឆ្នាំ១៩២០ មានផ្លូវថ្នល់ខេត្តដែលកសាងដោយពួកអាណានិគមនៅឆ្នាំ១៩៣២ផ្លូវថ្នល់ដល់ខេត្តបាត់ដំបង ហើយផ្លូវសំខាន់ៗនៅតាមមានគម្រោងជាស្រេចនៅឆ្នាំ ១៩៣៨ការកសាង សង់ក្រុងនៅតាមខេត្តមួយចំនួនមាន ខេត្តកណ្តាល ព្រៃវែង កំពង់ចាម បាត់ដំបង	null	នគរូបនីយកម្មពីសម័យអាណានិគមបារាំងមានដូចជាចន្លោះឆ្នាំ ១៩០០១៩៣០ គេបានកេណ្ណប្រជាសាស្រ្តខ្មែរយកទៅកសាងផ្លូវថ្នល់ចម្ងាយ ៩០០០ គីឡូម៉ែត្រការចែកជាតំបន់ដាច់ដោយឡែកៗពីគ្នានៅទីក្រុងភ្នំពេញ ត្រូវបានសម្រាច់ឡើងឆ្នាំ ១៩០៨ តំបន់ជាជាតិមបារាំង ចិន និងខ្មែរ ក្រោយឆ្នាំ១៩២០ មានផ្លូវថ្នល់ខេត្តដែលកសាងដោយពួកអាណានិគមនៅឆ្នាំ១៩៣២ផ្លូវថ្នល់ដល់ខេត្តបាត់ដំបង ហើយផ្លូវសំខាន់ៗនៅតាមមានគម្រោងជាស្រេចនៅឆ្នាំ ១៩៣៨ការកសាង សង់ក្រុងនៅតាមខេត្តមួយចំនួនមាន ខេត្តកណ្តាល ព្រៃវែង កំពង់ចាម បាត់ដំបង	ច ូរ បង ្ហ ាញ ពី ន គរ ូប នី យក ម្ម ពី សម័យ អា ណា និ គម បា រា ំ ង ĠĠ	22	ន គរ ូប នី យក ម្ម ពី សម័យ អា ណា និ គម បា រា ំ ង មាន ដូច ជា ច ន្ ល ោះ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ០០ ១៩ ៣០ Ġ គ េ បាន ក េ ណ្ណ ប្រ ជា សា ស្រ ្ត ខ្ ម ែរ យក ទៅ ក សា ង ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ច ម្ ង ាយ Ġ ៩០ ០០ Ġ គីឡូម៉ែត្រ ការ ច ែក ជា ត ំ ប ន់ ដា ច ់ ដោយ ឡ ែក ៗ ពី គ្នា នៅ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ Ġ ត្រូវ បាន សម ្រា ច ់ ឡើង ឆ្នាំ Ġ ១៩ ០ ៨ Ġ ត ំ ប ន់ ជា ជាតិ ម បា រា ំ ង Ġ ច ិន Ġ និង ខ្ ម ែរ Ġ ក្រ ោយ ឆ្នាំ ១៩ ២០ Ġ មាន ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ខ េត ្ត ដ ែល ក សា ង ដោយ ព ួ ក អា ណា និ គម នៅ ឆ្នាំ ១៩ ៣ ២ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ដល់ ខ េត ្ត បា ត់ ដំ បង Ġ ហើយ ផ្ល ូវ សំ ខា ន់ ៗ នៅ តា ម មាន គម ្រ ោង ជា ស្រ េច នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៣ ៨ ការ ក សា ង Ġ សង ់ ក្រុង នៅ តា ម ខ េត ្ត មួយ ចំ ន ួន មាន Ġ ខ េត ្ត ក ណ្ត ាល Ġ ព្រ ៃ វ ែង Ġ កំ ព ង់ ច ាម Ġ បា ត់ ដំ បង	209	▁ចូរ ប ង្ហ ាញ ពី ន គ រូប នី យ កម្ម ពី សម័យ អា ណា និ គម ប ារ ាំង ▁	20	▁នគរូបនីយកម្ម ពី សម័យ អា ណា និ គម ប ារ ាំង មាន ដូច ជា ច ន ្ល ោះ ឆ្នាំ ▁១៩ ០០ ១៩ ៣០ ▁គេ បាន ក េ ណ្ណ ប្រ ជា សា ស្រ ្ត ខ្ ម ែរ យក ទៅ ក សា ង ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ច ម្ ង ាយ ▁៩ ០០០ ▁គីឡូម៉ែត្រ ការ ច ែក ជា ត ំ ប ន់ ដ ាច់ ដោយ ឡ ែក ៗ ពី គ្នា នៅ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ▁ត្រូវបាន ស ម្រ ាច់ ឡើង ឆ្នាំ ▁១៩ ០ ៨ ▁តំបន់ ជា ជាតិ ម ប ារ ាំង ▁ចិន ▁និង ខ្ ម ែរ ▁ក្រោយ ឆ្នាំ ១៩ ២០ ▁មាន ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ខ េ ត្ត ដ ែល ក សា ង ដោយ ព ួ ក អា ណា និ គម នៅ ឆ្នាំ ១៩ ៣ ២ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ដល់ ខ េ ត្ត ប ាត់ ដំ បង ▁ហើយ ផ្ល ូវ សំ ខ ាន់ ៗ នៅ ត ាម មាន គ ម្រ ោង ជា ស្រ េច នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៣ ៨ ការ ក សា ង ▁សង់ ក្រុង នៅ ត ាម ខ េ ត្ត មួយ ចំ ន ួន មាន ▁ខេត្ត ក ណ្ត ាល ▁ព្រៃវែង ▁កំពង់ចាម ▁បាត់ដំបង	180
តើប្រទេសម្ពុជាក្រោមអាណាព្យាបាលបារាំងមានលក្ខណៈលេចធ្លោ និងរីកចម្រើនលើផ្នែកអ្វីខ្លះ	null	កម្ពុជាមានការលេចធ្លោលើការស្តារសន្តិសុខ នយោបាយ និងកំណែលម្អ វិស័យរដ្ឋបាល ពិសេសផ្នែកពន្ធដារ នៅចុងសតវត្សទី១៩កម្ពុជាទទួលបានការរីកចម្រើនមួយកម្រិតលើវិស័យសេវាកម្មមានគមនាគមន៍ ពាណិជ្ជកម្មនិងរដ្ឋបាល ដែលជាមូលដ្ឋាននៃការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច	null	កម្ពុជាមានការលេចធ្លោលើការស្តារសន្តិសុខ នយោបាយ និងកំណែលម្អ វិស័យរដ្ឋបាល ពិសេសផ្នែកពន្ធដារ នៅចុងសតវត្សទី១៩កម្ពុជាទទួលបានការរីកចម្រើនមួយកម្រិតលើវិស័យសេវាកម្មមានគមនាគមន៍ ពាណិជ្ជកម្មនិងរដ្ឋបាល ដែលជាមូលដ្ឋាននៃការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច	ត ើប ្រ ទេស ម្ព ុ ជា ក្រោម អា ណា ព្យា បាល បា រា ំ ង មាន ល ក្ខ ណៈ ល េច ធ ្ល ោ Ġ និង រី ក ចម្រ ើន លើ ផ្ ន ែក អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	39	ក ម្ព ុ ជា មាន ការ ល េច ធ ្ល ោល ើក ារ ស្តា រស ន្ត ិស ុ ខ Ġ ន យោ បា យ Ġ និង កំ ណ ែល ម្ អ Ġ វិ ស ័យ រដ្ឋ បាល Ġ ពិ សេ ស ផ្ ន ែក ពន្ធ ដា រ ÂłĠ នៅ ច ុង ស ត វ ត ្ស ទី១ ៩ ក ម្ព ុ ជា ទទួលបាន ការ រី ក ចម្រ ើន មួយ ក ម្រ ិត លើ វិ ស ័យ សេ វា កម្ម មាន គម នា គមន៍ Ġ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម និង រដ្ឋ បាល Ġ ដ ែល ជា ម ូល ដ្ឋាន នៃ ការ អភិវឌ្ឍ សេ ដ្ឋ កិច្ច âĢĭ	98	▁តើ ប្រ ទេស ម្ព ុ ជា ក្រោម អា ណា ព្យា បាល ប ារ ាំង មាន ល ក្ខ ណៈ ល េច ធ ្ល ោ ▁និង រី ក ចម្រ ើន លើ ផ្ ន ែក អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	37	▁កម្ពុជា មាន ការ ល េច ធ ្ល ោ លើ ការ ស្តា រស ន្ត ិ សុខ ▁នយោបាយ ▁និង ក ំណ ែ លម្អ ▁វិស័យ រដ្ឋ បាល ▁ពិសេស ផ្ ន ែក ពន្ធ ដា រ ▁នៅ ច ុង ស ត វ ត ្ស ទី១ ៩ ក ម្ព ុ ជា ទទួលបាន ការ រី ក ចម្រ ើន មួយ ក ម្រ ិត លើ វិ ស ័យ សេ វា កម្ម មាន គម នា គមន៍ ▁ពាណិជ្ជកម្ម និង រដ្ឋ បាល ▁ដែល ជា ម ូល ដ្ឋាន នៃ ការ អភិវឌ្ឍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁	81
ចូរបង្ហាញថាដូនតាយើងជំនាន់ដើមមានទេពកោសល្យខ្ពស់ លើការងារនគរូបនីយកម្ម	null	ដូនតាយើងជំនាន់ដើម មានទេពកោសល្យខ្ពស់លើការងារនគរូបនីយកម្មដូចជាខ្មែរជំនាន់ដើមរស់នៅក្រុម សង់ផ្ទះលើជន្ទល់ខ្ពស់ផុតពីដីការកសាងទីក្រុងលង្វែក ដែលមានគុម្ពឬស្សីជាកំពែងការពារដ៏រឹងមាំខ្មែរមានកំពង់ផែសម្រាប់ការដឹកជញ្ជូន និងពាណិជ្ជកម្មក្នុងនិងក្រៅប្រទេសចេះគ្រប់គ្រងនិងរៀបចំដែនដី បង្កើតឲ្យមានភូមិ ឃុំ ស្រុក ខេត្ត ទីក្រុង រាជធានី គមនាគមន៍ កំពង់ផែ ដីស្រែចម្ការ សិប្បកម្ម និងពាណិជ្ជកម្មក្នុងនិងក្រៅប្រទេស	null	ដូនតាយើងជំនាន់ដើម មានទេពកោសល្យខ្ពស់លើការងារនគរូបនីយកម្មដូចជាខ្មែរជំនាន់ដើមរស់នៅក្រុម សង់ផ្ទះលើជន្ទល់ខ្ពស់ផុតពីដីការកសាងទីក្រុងលង្វែក ដែលមានគុម្ពឬស្សីជាកំពែងការពារដ៏រឹងមាំខ្មែរមានកំពង់ផែសម្រាប់ការដឹកជញ្ជូន និងពាណិជ្ជកម្មក្នុងនិងក្រៅប្រទេសចេះគ្រប់គ្រងនិងរៀបចំដែនដី បង្កើតឲ្យមានភូមិ ឃុំ ស្រុក ខេត្ត ទីក្រុង រាជធានី គមនាគមន៍ កំពង់ផែ ដីស្រែចម្ការ សិប្បកម្ម និងពាណិជ្ជកម្មក្នុងនិងក្រៅប្រទេស	ច ូរ បង ្ហ ាញ ថា ដ ូន តា យ ើង ជំ នា ន់ ដើម មាន ទេ ព ក ោស ល ្យ ខ្ ព ស់ Ġ លើក ារ ងារ ន គរ ូប នី យក ម្ម ĠĠ	34	ដ ូន តា យ ើង ជំ នា ន់ ដើម Ġ មាន ទេ ព ក ោស ល ្យ ខ្ ព ស់ លើក ារ ងារ ន គរ ូប នី យក ម្ម ដូច ជា ខ្ ម ែរ ជំ នា ន់ ដើម រស់ នៅ ក្រុម Ġ សង ់ ផ្ ទ ះ លើ ជន ្ ទល់ ខ្ ព ស់ ផ ុត ពី ដ ី ការ ក សា ង ទី ក្រុង លង ្វ ែក Ġ ដ ែល មាន គ ុម ្ ព ឬ ស្ស ី ជា កំ ព ែង ការពារ ដ ៏ រ ឹង មា ំ ខ្ ម ែរ មាន កំ ព ង់ ផ ែ សម ្រា ប់ ការ âĢĭ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន Ġ និង ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ក្នុង និង ក្រ ៅ ប្រ ទេស ច េះ គ្រ ប់ គ្រ ង និង រៀបចំ ដ ែន ដ ី Ġ បង ្ក ើត ឲ្យ មាន ភ ូម ិ Ġ ឃ ុំ Ġ ស្រ ុក Ġ ខ េត ្ត Ġ ទី ក្រុង Ġ រាជ ធាន ី Ġ គម នា គមន៍ Ġ កំ ព ង់ ផ ែ Ġ ដ ី ស្រ ែ ច ម្ ការ Ġ សិ ប្ប កម្ម Ġ និង ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ក្នុង និង ក្រ ៅ ប្រ ទេស	179	▁ចូរ ប ង្ហ ាញ ថា ដ ូន ត ាយ ើង ជំ ន ាន់ ដើម មាន ទេ ព ក ោស ល ្យ ខ្ ព ស់ ▁លើ ការងារ ន គ រូប នី យ កម្ម ▁	32	▁ដូន ត ាយ ើង ជំ ន ាន់ ដើម ▁មាន ទេ ព ក ោស ល ្យ ខ្ ព ស់ លើ ការងារ ន គ រូប នី យ កម្ម ដូច ជា ខ្ ម ែរ ជំ ន ាន់ ដើម រស់ នៅ ក្រុម ▁សង់ ផ្ ទ ះ លើ ជ ន្ទ ល់ ខ្ ព ស់ ផ ុត ពី ដ ី ការ ក សា ង ទី ក្រុង លង ្វ ែក ▁ដែល មាន គ ុ ម្ព ឬ ស្ស ី ជា ក ំព ែង ការពារ ដ ៏ រ ឹង ម ាំ ខ្ ម ែរ មាន ក ំព ង់ ផ ែ ស ម្រ ាប់ ការ ▁ដឹកជញ្ជូន ▁និង ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ក្នុង និង ក្រ ៅ ប្រ ទេស ច េះ គ្រ ប់ គ្រ ង និង រៀបចំ ដ ែន ដ ី ▁បង្កើត ឲ្យ មាន ភ ូម ិ ▁ឃុំ ▁ស្រុក ▁ខេត្ត ▁ទីក្រុង ▁រាជធានី ▁ គម នា គមន៍ ▁កំពង់ផែ ▁ដី ស្រ ែ ច ម្ ការ ▁សិប្បកម្ម ▁និង ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ក្នុង និង ក្រ ៅ ប្រ ទេស	154
ដូចម្តេចដែលហៅថា នគរូបនីយកម្ម	null	នគរូបនីយកម្មគឹជាការពង្រីក និងរៀបចំទីក្រុងឲ្យមានរបៀបរៀបរយ ស្របទៅតាមភាពរីកចម្រើននៃសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមរដ្ឋឬប្រទេសមួយ	null	នគរូបនីយកម្មគឹជាការពង្រីក និងរៀបចំទីក្រុងឲ្យមានរបៀបរៀបរយ ស្របទៅតាមភាពរីកចម្រើននៃសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមរដ្ឋឬប្រទេសមួយ	ដូច ម្ ត េច ដ ែល ហ ៅ ថា Ġ ន គរ ូប នី យក ម្ម ĠĠ	15	ន គរ ូប នី យក ម្ម គ ឹ ជា ការ ព ង ្រី ក Ġ និង រៀបចំ ទី ក្រុង ឲ្យ មាន រ ប ៀប រ ៀប រយ Ġ ស្រ បទ ៅ តា ម ភាព រី ក ចម្រ ើន នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ និង សង ្ គម រដ្ឋ ឬ ប្រ ទេស មួយ	49	▁ដូចម្តេច ដ ែល ហ ៅ ថា ▁នគរូបនីយកម្ម ▁	7	▁នគរូបនីយកម្ម គ ឹ ជា ការ ព ង ្រី ក ▁និង រៀបចំ ទី ក្រុង ឲ្យ មាន រ ប ៀប រ ៀប រយ ▁ស្រប ទៅ ត ាម ភាព រី ក ចម្រ ើន នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁និង ស ង្គ ម រដ្ឋ ឬ ប្រ ទេស មួយ	43
តើការចាក់ចោលកាកសំណល់រឹង នៅកណ្តាលវាលបណ្តាលឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដូចម្តេចខ្លះ	null	ការចាក់ចោលកាកសំណល់រឹង នៅកណ្តាលវាលបណ្តាលឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដូចជាក្លិនអសោចិ៍នៃសំរាមទៅលើអ្នករស់នៅជុំវិញកើតមានសត្វរុយ ជាភ្នាក់ងារចម្លងជម្ងឺជាពិសេសរាករូសនិងអាសន្នរោគខ្យល់អាកាសមិនបរិសុទ្ធ ដោយសារការដុតសំរាមនិងធូលីហុយប្រឈមមុខជម្ងឺផ្លូវដង្ហើម និងមហារីកដោយសារការដុតសំរាមមេរោគនិងសារធាតុពុល ហូរតាមទឹកជ្រាបចូលទឹកក្រោមដី ធ្វើឲ្យខូចគុណភាពទឹកប៉ះពាល់ដល់សុខភាពជនក្រីក្រ ដែលរើសរបស់របរនៅលើគំនសំរាមសត្វស្រុកដែលចូលរកចំណី អាចចម្លងមេរោគ និងសារធាតុពុលដល់មនុស្ស	null	ការចាក់ចោលកាកសំណល់រឹង នៅកណ្តាលវាលបណ្តាលឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដូចជាក្លិនអសោចិ៍នៃសំរាមទៅលើអ្នករស់នៅជុំវិញកើតមានសត្វរុយ ជាភ្នាក់ងារចម្លងជម្ងឺជាពិសេសរាករូសនិងអាសន្នរោគខ្យល់អាកាសមិនបរិសុទ្ធ ដោយសារការដុតសំរាមនិងធូលីហុយប្រឈមមុខជម្ងឺផ្លូវដង្ហើម និងមហារីកដោយសារការដុតសំរាមមេរោគនិងសារធាតុពុល ហូរតាមទឹកជ្រាបចូលទឹកក្រោមដី ធ្វើឲ្យខូចគុណភាពទឹកប៉ះពាល់ដល់សុខភាពជនក្រីក្រ ដែលរើសរបស់របរនៅលើគំនសំរាមសត្វស្រុកដែលចូលរកចំណី អាចចម្លងមេរោគ និងសារធាតុពុលដល់មនុស្ស	ត ើក ារ ច ាក់ ចោល កា ក សំ ណ ល់ រ ឹង Ġ នៅ ក ណ្ត ាល វា ល បណ្ត ាល ឲ្យ មាន គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ ĠĠ	34	ការ ច ាក់ ចោល កា ក សំ ណ ល់ រ ឹង Ġ នៅ ក ណ្ត ាល វា ល បណ្ត ាល ឲ្យ មាន គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ដូច ជា ក្ ល ិន អ ស ោច ិ៍ នៃ សំ រា ម ទៅ លើ អ្នក រស់ នៅ ជ ុំ វិញ កើត មាន ស ត ្វ រ ុយ Ġ ជា ភ ្នា ក់ ងារ ច ម្ល ង ជ ម្ ង ឺ ជា ពិ សេ ស រា ករ ូស និង អា ស ន្ន រ ោ គ ខ្ យ ល់ អា កាស ម ិន បរ ិស ុទ្ធ Ġ ដោយ សារ ការ ដ ុត សំ រា ម និង ធ ូល ី ហ ុយ ប្រ ឈ ម មុខ ជ ម្ ង ឺ ផ្ល ូវ ដង ្ហ ើម Ġ និង ម ហា រី ក ដោយ សារ ការ ដ ុត សំ រា ម មេ រ ោ គ និង សារ ធាតុ ពុ ល Ġ ហ ូរ តា ម ទឹក ជ្រ ាប ចូល ទឹក ក្រោម ដ ី Ġ ធ ្វ ើ ឲ្យ ខ ូច គុណ ភាព ទឹក ប៉ ះ ពា ល់ ដល់ សុខ ភាព ជន ក្រ ី ក្រ Ġ ដ ែល រ ើស រ ប ស់ រ បរ នៅ លើ គ ំ ន សំ រា ម ស ត ្វ ស្រ ុក ដ ែល ចូល រក ចំ ណី Ġ អា ច ច ម្ល ង មេ រ ោ គ Ġ និង សារ ធាតុ ពុ ល ដល់ ម នុ ស្ស	216	▁តើ ការ ច ាក់ ចោល កា ក ស ំណ ល់ រ ឹង ▁នៅ ក ណ្ត ាល វ ាល បណ្ត ាល ឲ្យ មាន គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁	33	▁ការចាក់ ចោល កា ក ស ំណ ល់ រ ឹង ▁នៅ ក ណ្ត ាល វ ាល បណ្ត ាល ឲ្យ មាន គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ដូច ជា ក ្ល ិន អ ស ោច ិ៍ នៃ សំ រ ាម ទៅ លើ អ្នក រស់ នៅ ជ ុំ វិញ កើត មាន ស ត ្វ រ ុយ ▁ជា ភ ្ន ាក់ ងារ ច ម្ល ង ជ ម្ ង ឺ ជា ពិ ស េស រា ករ ូស និង អា ស ន្ន រ ោ គ ខ្ យ ល់ អា កាស ម ិន បរ ិស ុទ្ធ ▁ដោយសារ ការ ដ ុត សំ រ ាម និង ធ ូ លី ហ ុយ ប្រ ឈ ម មុខ ជ ម្ ង ឺ ផ្ល ូវ ដ ង្ហ ើម ▁និង ម ហា រី ក ដោយ សារ ការ ដ ុត សំ រ ាម ម េរ ោ គ និង សារ ធាតុ ព ុល ▁ហូរ ត ាម ទឹក ជ្រ ាប ចូល ទឹក ក្រោម ដ ី ▁ធ្វើឲ្យ ខ ូច គុណ ភាព ទឹក ប៉ ះ ព ាល់ ដល់ សុខ ភាព ជន ក្រ ី ក្រ ▁ដែល រ ើស រ ប ស់ រ បរ នៅ លើ គ ំ ន សំ រ ាម ស ត ្វ ស្រ ុក ដ ែល ចូល រក ចំ ណី ▁អាច ច ម្ល ង ម េរ ោ គ ▁និង សារ ធាតុ ព ុល ដល់ ម នុ ស្ស	207
តើអ្នកយល់ដូចម្តេចចំពោះការទុកដាក់សំណល់រឹងនិងរាវនៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃ	null	ការទុកដាក់សំណល់រាវនិងសំណល់រឹងនៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃមិនទាន់មានកន្លែងទុកដាក់កាកសំណល់ខ្វះខាតបច្ចេកទេសគ្រប់គ្រងកាកសំណល់មិនបានធ្វើប្រព្រឹត្តកម្មទឹកស្អុយមុនបង្ហូរចូលទន្លេ ស្ទឹង បឹង	null	ការទុកដាក់សំណល់រាវនិងសំណល់រឹងនៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃមិនទាន់មានកន្លែងទុកដាក់កាកសំណល់ខ្វះខាតបច្ចេកទេសគ្រប់គ្រងកាកសំណល់មិនបានធ្វើប្រព្រឹត្តកម្មទឹកស្អុយមុនបង្ហូរចូលទន្លេ ស្ទឹង បឹង	ត ើ អ្នក យ ល់ ដូច ម្ ត េច ចំ ព ោះ ការ ទុក ដា ក់ សំ ណ ល់ រ ឹង និង រា វ នៅ ក ម្ព ុ ជា ស ព្វ ថ ្ង ៃ ĠĠ	34	ការ ទុក ដា ក់ សំ ណ ល់ រា វ និង សំ ណ ល់ រ ឹង នៅ ក ម្ព ុ ជា ស ព្វ ថ ្ង ៃ ម ិន ទាន ់ មាន កន្លែង ទុក ដា ក់ កា ក សំ ណ ល់ ខ្វ ះ ខា ត ប ច្ច េក ទេស គ្រ ប់ គ្រ ង កា ក សំ ណ ល់ ម ិន បាន ធ ្វ ើប ្រ ព្រ ឹត ្ត កម្ម ទឹក ស្ អ ុយ ម ុន បង ្ហ ូរ ចូល ទ ន្ ល េ Ġ ស្ទ ឹង Ġ ប ឹង âĢĭ	85	▁តើ អ្នក យ ល់ ដូច ម ្ត េច ច ំព ោះ ការ ទុក ដ ាក់ ស ំណ ល់ រ ឹង និង រ ាវ នៅ ក ម្ព ុ ជា ស ព្វ ថ ្ង ៃ ▁	33	▁ការ ទុក ដ ាក់ ស ំណ ល់ រ ាវ និង ស ំណ ល់ រ ឹង នៅ ក ម្ព ុ ជា ស ព្វ ថ ្ង ៃ ម ិន ទ ាន់ មាន កន្លែង ទុក ដ ាក់ កា ក ស ំណ ល់ ខ្វ ះ ខា ត ប ច្ច េក ទេស គ្រ ប់ គ្រ ង កា ក ស ំណ ល់ ម ិន បាន ធ ្វ ើ ប្រ ព្រ ឹ ត្ត កម្ម ទឹក ស ្អ ុយ ម ុន ប ង្ហ ូរ ចូល ទ ន ្ល េ ▁ស្ទឹង ▁បឹង ▁	83
ចូរនិយាយអំពីរបៀបគ្រប់គ្រងសំណល់រាវនៅទីក្រុងភ្នំពេញ	null	របៀបគ្រប់គ្រងសំណល់រឹងនៅទីក្រុងភ្នំពេញ សំណល់រាវត្រូវបង្ហូរតាមបណ្តាញលូកប់ក្នុងដី ឬប្រឡាយយកទៅស្តុកទុកក្នុងអាងដែលជាបឹងធម្មជាតិ បន្ទាប់មកគេបូមទឹកស្អុយទាំងនោះ ទម្លាក់ទៅក្នុងទន្លេ និងបឹងនានា ដោយមិនបានធ្វើប្រព្រឹត្តកម្មទឹកស្អុយនោះជាមុនទេ នៅភ្នំពេញមានបណ្តាញលូបង្ហូរទឹកស្អុយ ស្ថានីយ៍បូមទឹក ៩កន្លែងនិងអាងស្តុកទឹកមួយចំនួនទៀតដែលត្រូវរៀបចំឡើង ដើម្បីរំដោះទឹកចេញពីទីក្រុងកុំឲ្យលិចលង់លំនៅឋានផ្លូវថ្នល់ជាដើម	null	របៀបគ្រប់គ្រងសំណល់រឹងនៅទីក្រុងភ្នំពេញ សំណល់រាវត្រូវបង្ហូរតាមបណ្តាញលូកប់ក្នុងដី ឬប្រឡាយយកទៅស្តុកទុកក្នុងអាងដែលជាបឹងធម្មជាតិ បន្ទាប់មកគេបូមទឹកស្អុយទាំងនោះ ទម្លាក់ទៅក្នុងទន្លេ និងបឹងនានា ដោយមិនបានធ្វើប្រព្រឹត្តកម្មទឹកស្អុយនោះជាមុនទេ នៅភ្នំពេញមានបណ្តាញលូបង្ហូរទឹកស្អុយ ស្ថានីយ៍បូមទឹក ៩កន្លែងនិងអាងស្តុកទឹកមួយចំនួនទៀតដែលត្រូវរៀបចំឡើង ដើម្បីរំដោះទឹកចេញពីទីក្រុងកុំឲ្យលិចលង់លំនៅឋានផ្លូវថ្នល់ជាដើម	ច ូរ និ យា យ អ ំព ី រ ប ៀប គ្រ ប់ គ្រ ង សំ ណ ល់ រា វ នៅ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ĠĠ	24	រ ប ៀប គ្រ ប់ គ្រ ង សំ ណ ល់ រ ឹង នៅ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ Ġ សំ ណ ល់ រា វ ត្រូវ បង ្ហ ូរ តា ម បណ្ត ាញ ល ូក ប់ ក្នុង ដ ី Ġ ឬ ប្រ ឡា យ យក ទៅ ស្ត ុក ទុក ក្នុង អា ង ដ ែល ជា ប ឹង ធម្ម ជាតិ Ġ បន្ទាប់ មក គ េ បូ ម ទឹក ស្ អ ុយ ទ ាំង ន ោះ Ġ ទ ម្ល ាក់ ទៅ ក្នុង ទ ន្ ល េ Ġ និង ប ឹង នា នា Ġ ដោយ ម ិន បាន ធ ្វ ើប ្រ ព្រ ឹត ្ត កម្ម ទឹក ស្ អ ុយ ន ោះ ជា ម ុន ទេ Ġ នៅ ភ្នំពេញ មាន បណ្ត ាញ ល ូប ង្ហ ូរ ទឹក ស្ អ ុយ Ġ ស្ថាន ីយ៍ បូ ម ទឹក Ġ ៩ កន្លែង និង អា ង ស្ត ុក ទឹក មួយ ចំ ន ួន ទៀត ដ ែល ត្រូវ រៀបចំ ឡើង Ġ ដើម ្ប ី រំ ដ ោះ ទឹក ចេញ ពី ទី ក្រុង ក ុំ ឲ្យ ល ិច លង ់ លំ នៅ ឋ ាន ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ជា ដើម Âł	168	▁ចូរ ន ិយ ាយ អ ំព ី រ ប ៀប គ្រ ប់ គ្រ ង ស ំណ ល់ រ ាវ នៅ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ▁	23	▁របៀប គ្រ ប់ គ្រ ង ស ំណ ល់ រ ឹង នៅ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ▁សំណល់ រ ាវ ត្រូវ ប ង្ហ ូរ ត ាម បណ្ត ាញ ល ូក ប់ ក្នុង ដ ី ▁ឬ ប្រ ឡា យ យក ទៅ ស្ត ុក ទុក ក្នុង អា ង ដ ែល ជា ប ឹង ធម្ម ជាតិ ▁បន្ទាប់មក គ េ ប ូម ទឹក ស ្អ ុយ ទ ាំង ន ោះ ▁ទម្លាក់ ទៅ ក្នុង ទ ន ្ល េ ▁និង ប ឹង នា នា ▁ដោយ ម ិន បាន ធ ្វ ើ ប្រ ព្រ ឹ ត្ត កម្ម ទឹក ស ្អ ុយ ន ោះ ជា ម ុន ទេ ▁នៅ ភ្នំពេញ មាន បណ្ត ាញ ល ូប ង្ហ ូរ ទឹក ស ្អ ុយ ▁ស្ថានីយ៍ ប ូម ទឹក ▁៩ កន្លែង និង អា ង ស្ត ុក ទឹក មួយ ចំ ន ួន ទៀត ដ ែល ត្រូវ រៀបចំ ឡើង ▁ដើម្បី រំ ដ ោះ ទឹក ចេញ ពី ទី ក្រុង ក ុំ ឲ្យ ល ិច ល ង់ លំ នៅ ឋ ាន ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ជា ដើម ▁	158
តើបញ្ហាបរិស្ថានដែលបណ្តាលមកពីកំណើននគរូបនីយកម្មមានអ្វីខ្លះចូររៀបរាប	null	បញ្ហាបរិស្ថានដែលបណ្តាលមកពីកំណើននគរូបនីយកម្មមានកង្វក់អាកាស បញ្តាលពីធូលី ផ្សែងម៉ាស៊ីនភ្លើង និងយានយន្តគ្រប់ប្រភេទ ក្លិនសំរាមរលួយ លូទឹកស្អុយនិងស្ថានីយ៍បូមទឹកស្អុយ ឧស្ម័នពុលចេញពីគ្រឿងបរិក្ខារចាស់ៗការរំខានដោយសំលេង ទាក់ទងនិងម៉ាស៊ីភ្លើង និងយានយន្តគ្រប់ប្រភេទ ជាពិសេសគ្រឿងយន្តចាស់ៗ ការប្រើប្រាស់ឧគ្ឃោសនស័ព្ទសម្លេងយន្តហោះចុះចតឬចេញដំណើរកាកសំណល់រាវនិងប្រព័ន្ធលូទឹកស្អុយ ការបួមទឹកស្អុយទៅក្នុងទន្លេ និងបឹងមិនបានធ្វើប្រព្រឹត្តកម្មជាមុន រួមជាមួយបណ្តាញលូចាស់ទ្រូឌទ្រោមខូចខាតទឹកភ្លៀងហូរមិនទាន់និងលិចចូលលំនៅឋានបញ្ហាទឹកជំនន់ ជំនន់ទឹកភ្លៀងកើតមាននៅក្នុងទីក្រុងដោយសារភ្លៀងធ្លាក់ខ្លាំងប្រព័ន្ធលូតួច២ កកស្ទះដោយសំរាម នាំឲ្យលិចផ្លូវនិងលំនៅឋាន ក្នុងរយៈពេលខ្លីឬយូរផងដែរ	null	បញ្ហាបរិស្ថានដែលបណ្តាលមកពីកំណើននគរូបនីយកម្មមានកង្វក់អាកាស បញ្តាលពីធូលី ផ្សែងម៉ាស៊ីនភ្លើង និងយានយន្តគ្រប់ប្រភេទ ក្លិនសំរាមរលួយ លូទឹកស្អុយនិងស្ថានីយ៍បូមទឹកស្អុយ ឧស្ម័នពុលចេញពីគ្រឿងបរិក្ខារចាស់ៗការរំខានដោយសំលេង ទាក់ទងនិងម៉ាស៊ីភ្លើង និងយានយន្តគ្រប់ប្រភេទ ជាពិសេសគ្រឿងយន្តចាស់ៗ ការប្រើប្រាស់ឧគ្ឃោសនស័ព្ទសម្លេងយន្តហោះចុះចតឬចេញដំណើរកាកសំណល់រាវនិងប្រព័ន្ធលូទឹកស្អុយ ការបួមទឹកស្អុយទៅក្នុងទន្លេ និងបឹងមិនបានធ្វើប្រព្រឹត្តកម្មជាមុន រួមជាមួយបណ្តាញលូចាស់ទ្រូឌទ្រោមខូចខាតទឹកភ្លៀងហូរមិនទាន់និងលិចចូលលំនៅឋានបញ្ហាទឹកជំនន់ ជំនន់ទឹកភ្លៀងកើតមាននៅក្នុងទីក្រុងដោយសារភ្លៀងធ្លាក់ខ្លាំងប្រព័ន្ធលូតួច២ កកស្ទះដោយសំរាម នាំឲ្យលិចផ្លូវនិងលំនៅឋាន ក្នុងរយៈពេលខ្លីឬយូរផងដែរ	ត ើប ញ ្ហ ាប រិ ស្ថាន ដ ែល បណ្ត ាល មក ពី កំ ណ ើន ន គរ ូប នី យក ម្ម មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ច ូរ រ ៀប រា ប ĠĠ	34	ប ញ ្ហ ាប រិ ស្ថាន ដ ែល បណ្ត ាល មក ពី កំ ណ ើន ន គរ ូប នី យក ម្ម មាន ក ង ្វ ក់ អា កាស Ġ ប ញ ្ត ាល ពី ធ ូល ី Ġ ផ្ ស ែង ម៉ា ស៊ី ន ភ្លើង Ġ និង យា ន យ ន្ត គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ ÂłĠ ក្ ល ិន សំ រា ម រ ល ួយ Ġ ល ូ ទឹក ស្ អ ុយ និង ស្ថាន ីយ៍ បូ ម ទឹក ស្ អ ុយ Ġ ឧ ស្ម ័ន ពុ ល ចេញ ពី គ្រឿង បរ ិក ្ខ ារ ច ាស់ ៗ ការ រំ ខា ន ដោយ សំ ល េង Ġ ទ ាក់ ទ ង និង ម៉ា ស៊ី ភ្លើង Ġ និង យា ន យ ន្ត គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ Ġ ជា ពិ សេ ស គ្រឿង យ ន្ត ច ាស់ ៗ Ġ ការ ប្រ ើប ្រា ស់ ឧ គ ្ ឃ ោស ន ស ័ ព្ ទ សម ្ល េង យ ន្ត ហ ោះ ច ុះ ច ត ឬ ចេញ ដំណើរ កា ក សំ ណ ល់ រា វ និង ប្រ ព ័ន ្ ធ ល ូ ទឹក ស្ អ ុយ Ġ ការ ប ួ ម ទឹក ស្ អ ុយ ទៅ ក្នុង ទ ន្ ល េ ÂłĠ និង ប ឹង ម ិន បាន ធ ្វ ើប ្រ ព្រ ឹត ្ត កម្ម ជា ម ុន Ġ រួម ជា មួយ បណ្ត ាញ ល ូច ាស់ ទ្រ ូ ឌ ទ្រ ោម ខ ូច ខា ត ទឹក ភ្ល ៀង ហ ូរ ម ិន ទាន ់ និង ល ិច ចូល លំ នៅ ឋ ាន ប ញ ្ហ ា ទឹក ជំ ន ន់ Ġ ជំ ន ន់ ទឹក ភ្ល ៀង កើត មាន នៅ ក្នុង ទី ក្រុង ដោយ សារ ភ្ល ៀង ធ ្លា ក់ ខ្ លា ំ ង ប្រ ព ័ន ្ ធ ល ូត ួច ២ Ġ ក ក ស្ទ ះ ដោយ សំ រា ម Ġ នាំ ឲ្យ ល ិច ផ្ល ូវ និង លំ នៅ ឋ ាន Ġ ក្នុង រយ ៈ ពេល ខ្ លី ឬ យ ូរ ផ ង ដ ែរ	315	▁តើ ប ញ ្ហ ាប រិ ស្ថាន ដ ែល បណ្ត ាល មក ពី ក ំណ ើន ន គ រូប នី យ កម្ម មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ច ូរ រ ៀប រ ាប ▁	34	▁បញ្ហា ប រិ ស្ថាន ដ ែល បណ្ត ាល មក ពី ក ំណ ើន ន គ រូប នី យ កម្ម មាន ក ង ្វ ក់ អា កាស ▁បញ្ ត ាល ពី ធ ូ លី ▁ផ្សែង ម៉ា ស៊ី ន ភ្លើង ▁និង យ ាន យ ន្ត គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ ▁ក្លិន សំ រ ាម រ ល ួយ ▁លូ ទឹក ស ្អ ុយ និង ស្ថាន ីយ៍ ប ូម ទឹក ស ្អ ុយ ▁ឧស្ម័ន ព ុល ចេញ ពី គ្រឿង ប រិ ក្ខ ារ ច ាស់ ៗ ការ រំ ខា ន ដោយ សំ ល េង ▁ទាក់ទង និង ម៉ា ស៊ី ភ្លើង ▁និង យ ាន យ ន្ត គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ ▁ជាពិសេស គ្រឿង យ ន្ត ច ាស់ ៗ ▁ការប្រើប្រាស់ ឧ គ ្ ឃ ោស ន ស ័ ព្ ទ ស ម្ល េង យ ន្ត ហ ោះ ច ុះ ច ត ឬ ចេញ ដំណើរ កា ក ស ំណ ល់ រ ាវ និង ប្រ ព ័ ន្ធ ល ូ ទឹក ស ្អ ុយ ▁ការប ួ ម ទឹក ស ្អ ុយ ទៅ ក្នុង ទ ន ្ល េ ▁និង ប ឹង ម ិន បាន ធ ្វ ើ ប្រ ព្រ ឹ ត្ត កម្ម ជា ម ុន ▁រួម ជា មួយ បណ្ត ាញ ល ូច ាស់ ទ្រ ូ ឌ ទ្រ ោម ខ ូច ខា ត ទឹក ភ្ល ៀង ហ ូរ ម ិន ទ ាន់ និង ល ិច ចូល លំ នៅ ឋ ាន ប ញ ្ហ ា ទឹក ជំ ន ន់ ▁ជំនន់ ទឹក ភ្ល ៀង កើត មាន នៅ ក្នុង ទី ក្រុង ដោយ សារ ភ្ល ៀង ធ ្ល ាក់ ខ្ ល ាំង ប្រ ព ័ ន្ធ ល ូត ួច ២ ▁ក ក ស្ទ ះ ដោយ សំ រ ាម ▁នាំឲ្យ ល ិច ផ្ល ូវ និង លំ នៅ ឋ ាន ▁ក្នុង រយ ៈ ពេល ខ្ លី ឬ យ ូរ ផ ង ដ ែរ	288
អ្វីទៅជា សេដ្ឋកិច្ចតំបន់	null	សេដ្ឋកិច្ចតំបន់ គឹជាសកម្មភាពផលិតកម្មនិងសេវាកម្មនានាដែលកើតមានដោយផ្ទាល់នៅតាមតំបន់នីមួយៗ	null	សេដ្ឋកិច្ចតំបន់ គឹជាសកម្មភាពផលិតកម្មនិងសេវាកម្មនានាដែលកើតមានដោយផ្ទាល់នៅតាមតំបន់នីមួយៗ	អ ្វី ទៅ ជា Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច ត ំ ប ន់ ĠĠ	11	Âł សេ ដ្ឋ កិច្ច ត ំ ប ន់ Ġ គ ឹ ជា ស កម្ម ភាព ផល ិត កម្ម និង សេ វា កម្ម នា នា âĢĭ ដ ែល កើត មាន ដោយ ផ្ ទ ាល់ នៅ តា ម ត ំ ប ន់ នី មួយ ៗ	40	▁អ្វី ទៅ ជា ▁សេដ្ឋកិច្ច ត ំ ប ន់ ▁	8	▁សេដ្ឋកិច្ច ត ំ ប ន់ ▁គ ឹ ជា ស កម្ម ភាព ផល ិត កម្ម និង សេ វា កម្ម នា នា ▁ដែល កើត មាន ដោយ ផ្ ទ ាល់ នៅ ត ាម ត ំ ប ន់ នី មួយ ៗ	37
ហេតុអ្វីមបានជាគេនិយាយថា នគរូបនីយកម្មសម័យខ្មែរក្រហមមានលក្ខណៈបញ្ជ្រាសទិស	null	គេនិយាយថា នគរូបនីយកម្មសម័យខ្មែរក្រហមានលក្ខណៈបញ្ជ្រាសទិសព្រោះពួកមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមបានជំលៀសប្រជាជនពីទីក្រុងភ្នំពេញ ២លាននាក់ដោយបង្ខំឲ្យចាកចេញពីលំនៅស្ថានក្នុងរយៈពេល៤៨ម៉ោងការជំលៀសប្រជាជនទៅកាន់ទីជនបទដើម្បីធ្វើការបង្កបង្កើនផលទិសស្លោក មានស្រូវ គឺមានអ្វីៗទាំងអស់ ទីក្រុងគ្មានមនុស្ស ស្ងាត់ជ្រងំដូចទីក្រុងខ្មោច ល	null	គេនិយាយថា នគរូបនីយកម្មសម័យខ្មែរក្រហមានលក្ខណៈបញ្ជ្រាសទិសព្រោះពួកមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមបានជំលៀសប្រជាជនពីទីក្រុងភ្នំពេញ ២លាននាក់ដោយបង្ខំឲ្យចាកចេញពីលំនៅស្ថានក្នុងរយៈពេល៤៨ម៉ោងការជំលៀសប្រជាជនទៅកាន់ទីជនបទដើម្បីធ្វើការបង្កបង្កើនផលទិសស្លោក មានស្រូវ គឺមានអ្វីៗទាំងអស់ ទីក្រុងគ្មានមនុស្ស ស្ងាត់ជ្រងំដូចទីក្រុងខ្មោច ល	ហេតុ អ ្វី ម បាន ជា គ េន ិយ ាយ ថា Ġ ន គរ ូប នី យក ម្ម សម័យ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម មាន ល ក្ខ ណៈ ប ញ្ជ ្រា ស ទិ ស ĠĠ	34	គ េន ិយ ាយ ថា Ġ ន គរ ូប នី យក ម្ម សម័យ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ មាន ល ក្ខ ណៈ ប ញ្ជ ្រា ស ទិ ស ព្រ ោះ ព ួ ក មេ ដ ឹក នាំ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម បាន ជំ ល ៀស ប្រ ជា ជន ពី ទី ក្រុង ភ្នំពេញ Ġ ២ លាន នាក់ ដោយ បង ្ខ ំ ឲ្យ ច ាក ចេញ ពី លំ នៅ ស្ថាន ក្នុង រយ ៈ ពេល ៤ ៨ ម៉ ោង ការ ជំ ល ៀស ប្រ ជា ជន ទៅ កាន់ ទី ជន បទ ដើម ្ប ី ធ ្វ ើក ារ បង ្ក បង ្ក ើន ផល ទិ ស ស្ លោក Ġ មាន ស្រ ូវ Ġ គ ឺ មាន អ ្វី ៗ ទ ាំង អ ស់ Ġ ទី ក្រុង គ ្ម ាន ម នុ ស្ស Ġ ស្ ង ាត់ ជ្រ ង ំ ដូច ទី ក្រុង ខ្ ម ោច ÂłĠ ល	139	▁ហេតុ អ ្វី ម បាន ជា គ េន ិយ ាយ ថា ▁នគរូបនីយកម្ម សម័យ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម មាន ល ក្ខ ណៈ ប ញ្ជ ្រា ស ទិ ស ▁	29	▁គេ ន ិយ ាយ ថា ▁នគរូបនីយកម្ម សម័យ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ មាន ល ក្ខ ណៈ ប ញ្ជ ្រា ស ទិ ស ព្រ ោះ ព ួ ក មេ ដ ឹក នាំ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម បាន ជំ ល ៀស ប្រ ជា ជន ពី ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ▁២ លាន នាក់ ដោយ បង ្ខ ំ ឲ្យ ច ាក ចេញ ពី លំ នៅ ស្ថាន ក្នុង រយ ៈ ពេល ៤ ៨ ម៉ ោង ការ ជំ ល ៀស ប្រ ជា ជន ទៅ កាន់ ទី ជន បទ ដើម ្ប ី ធ ្វ ើ ការ ប ង្ក ប ង្ក ើន ផល ទិ ស ស្ លោក ▁មាន ស្រ ូវ ▁គឺ មាន អ ្វី ៗ ទ ាំង អ ស់ ▁ទីក្រុង គ ្ មាន ម នុ ស្ស ▁ស្ងាត់ ជ្រ ង ំ ដូច ទី ក្រុង ខ្ ម ោច ▁ល	130
តើទេសចរណ៍កម្ពុជាជាទេសចរណ៍វប្បធម៌ និងធម្មជាតិ ចូរពន្យល់ដោយលើកឧទាហរណ៍មកបញ្ជាក់	null	ទេសចរណ៍កម្ពុជាជាទេសចរណ៍វប្បធម៌ និងធម្មជាតិ ពន្យល់ទេសចរណ៍កម្ពុជាមានការលូតលាស់ជាលំដាប់បានប្រែក្លាយកម្ពុជាជាគោលដៅទេសចរណ៍ដ៏សំខាន់មួយនៅក្នុងតំបន់ ពិសេសយើងមានប្រាង្គប្រាសាទជាច្រើន មរតកវប្បធម៌ដទៃទៀត រួមទាំងភោគទ្រព្យធម្មជាតិដ៏សម្បូរបែប	null	ទេសចរណ៍កម្ពុជាជាទេសចរណ៍វប្បធម៌ និងធម្មជាតិ ពន្យល់ទេសចរណ៍កម្ពុជាមានការលូតលាស់ជាលំដាប់បានប្រែក្លាយកម្ពុជាជាគោលដៅទេសចរណ៍ដ៏សំខាន់មួយនៅក្នុងតំបន់ ពិសេសយើងមានប្រាង្គប្រាសាទជាច្រើន មរតកវប្បធម៌ដទៃទៀត រួមទាំងភោគទ្រព្យធម្មជាតិដ៏សម្បូរបែប	ត ើ ទេស ចរ ណ៍ ក ម្ព ុ ជា ជា ទេស ចរ ណ៍ វ ប្ប ធម៌ Ġ និង ធម្ម ជាតិ Ġ ច ូរ ព ន្ យ ល់ ដោយ លើក ឧ ទ ា ហ រណ ៍ មក បញ្ជា ក់ ĠĠ	36	ទេស ចរ ណ៍ ក ម្ព ុ ជា ជា ទេស ចរ ណ៍ វ ប្ប ធម៌ Ġ និង ធម្ម ជាតិ Ġ ព ន្ យ ល់ ទេស ចរ ណ៍ ក ម្ព ុ ជា មាន ការ ល ូត លាស់ ជា លំ ដា ប់ បាន ប្រ ែក ្លា យក ម្ព ុ ជា ជា គោ ល ដ ៅ ទេស ចរ ណ៍ ដ ៏ សំ ខា ន់ មួយ នៅ ក្នុង ត ំ ប ន់ Ġ ពិ សេ ស យ ើង មាន ប្រា ង្គ ប្រា សា ទ ជា ច្ រ ើន Ġ ម រ ត ក វ ប្ប ធម៌ ដ ទ ៃ ទៀត Ġ រួម ទ ាំង ភោគ ទ្រ ព្យ ធម្ម ជាតិ ដ ៏ សម្ប ូរ ប ែប	105	▁តើ ទេស ចរ ណ៍ ក ម្ព ុ ជា ជា ទេស ចរ ណ៍ វ ប្ប ធម៌ ▁និង ធម្ម ជាតិ ▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ដោយ លើក ឧ ទ ា ហ រ ណ៍ មក បញ្ជា ក់ ▁	34	▁ទេសចរណ៍ ក ម្ព ុ ជា ជា ទេស ចរ ណ៍ វ ប្ប ធម៌ ▁និង ធម្ម ជាតិ ▁ពន្យល់ ទេស ចរ ណ៍ ក ម្ព ុ ជា មាន ការ ល ូត លាស់ ជា លំ ដ ាប់ បាន ប្រ ែក ្លា យក ម្ព ុ ជា ជា គ ោល ដ ៅ ទេស ចរ ណ៍ ដ ៏ សំ ខ ាន់ មួយ នៅ ក្នុង ត ំ ប ន់ ▁ពិសេស យ ើង មាន ប្រា ង្គ ប្រា សា ទ ជា ច ្រ ើន ▁ម រ ត ក វ ប្ប ធម៌ ដ ទ ៃ ទៀត ▁រួមទាំង ភោគ ទ្រ ព្យ ធម្ម ជាតិ ដ ៏ សម្ប ូរ ប ែប	96
តើវិសមភាពចំពោះការអប់រំទាក់ទងទៅនិងអ្វីខ្លះ	null	វិសមភាពចំពោះការអប់រំទាក់ទងតាមភេទចាប់ពីកម្រិតថ្នាក់មធ្យមសិក្សាឡើងទៅសិស្សប្រុសច្រើនជាងសិស្សស្រីជួយការងារផ្ទះឆាប់រៀបការឲ្យកូនរៀនធ្វើការជួយជីវភាពគ្រួសារទីប្រជុំជននិងជនបទទីប្រជុំជនអាណាព្យាបាលមានការយល់ដឹងពីតម្លៃការសិក្សាជាងមានជីវភាពធូធារសាលារៀនមានគ្រប់កម្រិតមានសម្ភារៈសិក្សាសម្បូរបែបមានសុវត្ថិភាពក្នុងការធ្វើដំណើរជនបទជីវភាពក្រីក្រសាលារៀននៅឆ្ងាយពីផ្ទះខ្វះមធ្យោបាយធ្វើដំណើរការចូលរៀនយឺតពេលអសន្តិសុខអាណាព្យាបាលមានការយល់ដឹងពីការសិក្សានៅមានកម្រិតការផ្លាស់ទីលំនៅ	null	វិសមភាពចំពោះការអប់រំទាក់ទងតាមភេទចាប់ពីកម្រិតថ្នាក់មធ្យមសិក្សាឡើងទៅសិស្សប្រុសច្រើនជាងសិស្សស្រីជួយការងារផ្ទះឆាប់រៀបការឲ្យកូនរៀនធ្វើការជួយជីវភាពគ្រួសារទីប្រជុំជននិងជនបទទីប្រជុំជនអាណាព្យាបាលមានការយល់ដឹងពីតម្លៃការសិក្សាជាងមានជីវភាពធូធារសាលារៀនមានគ្រប់កម្រិតមានសម្ភារៈសិក្សាសម្បូរបែបមានសុវត្ថិភាពក្នុងការធ្វើដំណើរជនបទជីវភាពក្រីក្រសាលារៀននៅឆ្ងាយពីផ្ទះខ្វះមធ្យោបាយធ្វើដំណើរការចូលរៀនយឺតពេលអសន្តិសុខអាណាព្យាបាលមានការយល់ដឹងពីការសិក្សានៅមានកម្រិតការផ្លាស់ទីលំនៅ	ត ើ វិ សម ភាព ចំ ព ោះ ការ អ ប់ រំ ទ ាក់ ទ ង ទៅ និង អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	23	វិ សម ភាព ចំ ព ោះ ការ អ ប់ រំ ទ ាក់ ទ ង តា ម ភ េ ទ ច ាប់ ពី ក ម្រ ិត ថ្ន ាក់ ម ធ ្យ ម សិ ក្ស ា ឡើង ទៅ សិ ស្ស ប្រ ុស ច្ រ ើន ជា ង សិ ស្ស ស្រី ជ ួយ ការងារ ផ្ ទ ះ ឆ ាប់ រ ៀប ការ ឲ្យ កូ ន រ ៀន ធ ្វ ើក ារ ជ ួយ ជីវ ភាព គ្រួសារ ទី ប្រជុំ ជន និង ជន បទ ទី ប្រជុំ ជន អា ណា ព្យា បាល មាន ការ យ ល់ ដ ឹង ពី ត ម្ល ៃ ការ សិ ក្ស ា ជា ង មាន ជីវ ភាព ធ ូ ធា រស ាល ារ ៀន មាន គ្រ ប់ ក ម្រ ិត មាន សម ្ ភា រៈ សិ ក្ស ាស ម្ បូ រ ប ែប មាន សុ វ ត្ថ ិ ភាព ក្នុង ការ ធ ្វ ើ ដំណើរ ជន បទ ជីវ ភាព ក្រ ី ក្រ សា លា រ ៀន នៅ ឆ្ ង ាយ ពី ផ្ ទ ះ ខ្វ ះ ម ធ ្យ ោ បា យ ធ ្វ ើ ដំណើរ ការ ចូល រ ៀន យ ឺត ពេល អ ស ន្ត ិស ុ ខ អា ណា ព្យា បាល មាន ការ យ ល់ ដ ឹង ពី ការ សិ ក្ស ាន ៅ មាន ក ម្រ ិត ការ ផ្ល ាស់ ទី លំ នៅ	213	▁តើ វិ សម ភាព ច ំព ោះ ការ អ ប់ រំ ទ ាក់ ទ ង ទៅ និង អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	22	▁វិ សម ភាព ច ំព ោះ ការ អ ប់ រំ ទ ាក់ ទ ង ត ាម ភ េ ទ ច ាប់ ពី ក ម្រ ិត ថ្ន ាក់ ម ធ ្យ ម ស ិក ្សា ឡើង ទៅ សិ ស្ស ប្រ ុស ច ្រ ើន ជា ង សិ ស្ស ស្រី ជ ួយ ការងារ ផ្ ទ ះ ឆ ាប់ រ ៀប ការ ឲ្យ ក ូន រ ៀន ធ ្វ ើ ការ ជ ួយ ជីវ ភាព គ្រួសារ ទី ប្រជុំ ជន និង ជន បទ ទី ប្រជុំ ជន អា ណា ព្យា បាល មាន ការ យ ល់ ដ ឹង ពី ត ម្ល ៃ ការ ស ិក ្សា ជា ង មាន ជីវ ភាព ធ ូ ធា រស ាល ារ ៀន មាន គ្រ ប់ ក ម្រ ិត មាន ស ម្ភ ារ ៈ ស ិក ្សា សម្ប ូរ ប ែប មាន សុ វ ត្ថ ិ ភាព ក្នុង ការ ធ ្វ ើ ដំណើរ ជន បទ ជីវ ភាព ក្រ ី ក្រ ស ាល ារ ៀន នៅ ឆ្ ង ាយ ពី ផ្ ទ ះ ខ្វ ះ ម ធ ្យ ោ ប ាយ ធ ្វ ើ ដំណើរ ការ ចូល រ ៀន យ ឺត ពេល អ ស ន្ត ិ សុខ អា ណា ព្យា បាល មាន ការ យ ល់ ដ ឹង ពី ការ ស ិក ្សា នៅ មាន ក ម្រ ិត ការ ផ្ល ាស់ ទី លំ នៅ	211
តើប្រទេសកម្ពុជាចាប់អនុវត្តន៍សេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរីចាប់ពីឆ្នាំណាតើមានការរីកចម្រើនដូចម្តេចចូរប្រាប់អំពីភាគរយនៃវិស័យសេដ្ឋកិច្ចក្នុងឆ្នាំ២០០៨	null	ប្រទេសកម្ពុជាចាប់អនុវត្តន៍សេដ្ឋកិច្ច ទីផ្សារសរីចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៩៣ ការរីកចម្រើនៈសហគ្រាសរដ្ឋមួយចំនួនត្រូវបានជួល ផ្ទេរ ឬលក់ទៅឲ្យឯកជនសហគ្រាសមួយចំនួនត្រូវបានកែទម្រង់ជាថ្មីផ្នែកឯកជន មានកម្លាំងរឹងមាំ អាចបំពេញបន្ថែមវិនិយោគសាធារណៈក្នុងវិស័យសង្គមកិច្ចបង្កើតការងារជំនាញដល់ប្រជាជនពង្រឹងវិស័យឯកជន និងវិនិយោគទុន	null	ប្រទេសកម្ពុជាចាប់អនុវត្តន៍សេដ្ឋកិច្ច ទីផ្សារសរីចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៩៣ ការរីកចម្រើនៈសហគ្រាសរដ្ឋមួយចំនួនត្រូវបានជួល ផ្ទេរ ឬលក់ទៅឲ្យឯកជនសហគ្រាសមួយចំនួនត្រូវបានកែទម្រង់ជាថ្មីផ្នែកឯកជន មានកម្លាំងរឹងមាំ អាចបំពេញបន្ថែមវិនិយោគសាធារណៈក្នុងវិស័យសង្គមកិច្ចបង្កើតការងារជំនាញដល់ប្រជាជនពង្រឹងវិស័យឯកជន និងវិនិយោគទុន	ត ើប ្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ច ាប់ អនុ វត្ត ន៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ទី ផ្ សារ សេ រី ច ាប់ ពី ឆ្នាំ ណា ត ើម ាន ការ រី ក ចម្រ ើន ដូច ម្ ត េច ច ូរ ប្រា ប់ អ ំព ី ភាគ រយ នៃ វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច ក្នុង ឆ្នាំ ២០ ០ ៨ ĠĠ	59	ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ច ាប់ អនុ វត្ត ន៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ ទី ផ្ សារ ស រី ច ាប់ ពី ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩ ៣ ÂłĠ ការ រី ក ចម្រ ើន ៈ ស ហ គ្រ ាស រដ្ឋ មួយ ចំ ន ួន ត្រូវ បាន ជ ួល Ġ ផ្ ទេ រ Ġ ឬ ល ក់ ទៅ ឲ្យ ឯក ជន ស ហ គ្រ ាស មួយ ចំ ន ួន ត្រូវ បាន ក ែ ទ ម្រ ង់ ជា ថ ្ម ី ផ្ ន ែក ឯក ជន Ġ មាន ក ម្ល ាំង រ ឹង មា ំ Ġ អា ច ប ំព េញ ប ន្ ថ ែម វិ និ យោគ សា ធា រណៈ ក្នុង វិ ស ័យ សង ្ គម កិច្ច បង ្ក ើត ការងារ ជំ នា ញ ដល់ ប្រ ជា ជន ពង្រឹង វិ ស ័យ ឯក ជន Ġ និង វិ និ យោគ ទ ុន	133	▁តើ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ច ាប់ អនុ វត្ត ន៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ទី ផ្ សារ សេ រី ច ាប់ ពី ឆ្នាំ ណា ត ើ មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ដូច ម ្ត េច ច ូរ ប្រ ាប់ អ ំព ី ភាគ រយ នៃ វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច ក្នុង ឆ្នាំ ២ ០០ ៨ ▁	58	▁ប្រទេស ក ម្ព ុ ជា ច ាប់ អនុ វត្ត ន៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁ទីផ្សារ ស រី ច ាប់ ពី ឆ្នាំ ▁១៩ ៩ ៣ ▁ការរីកចម្រើន ៈ ស ហ គ្រ ាស រដ្ឋ មួយ ចំ ន ួន ត្រូវ បាន ជ ួល ▁ផ្ទេរ ▁ឬ ល ក់ ទៅ ឲ្យ ឯក ជន ស ហ គ្រ ាស មួយ ចំ ន ួន ត្រូវ បាន ក ែ ទ ម្រ ង់ ជា ថ ្ម ី ផ្ ន ែក ឯក ជន ▁មាន ក ម្ល ាំង រ ឹង ម ាំ ▁អាច ប ំព េញ ប ន ្ថ ែម វិ និ យោគ សា ធា រណៈ ក្នុង វិ ស ័យ ស ង្គ ម កិច្ច ប ង្ក ើត ការងារ ជំ ន ាញ ដល់ ប្រ ជា ជន ពង្រឹង វិ ស ័យ ឯក ជន ▁និង វិ និ យោគ ទ ុន	123
តើវត្តមានកងទ័ពវៀតណាមនៅលើទឹកដីកម្ពុជានិងការដកកងទ័ពវៀតណាមកចេញពីកម្ពុជានៅថ្ងៃខែឆ្នាំណា មានបញ្ហាអ្វីខ្លះកើតឡើង	null	វត្តមានកងទ័ពវៀតណាមនៅលើទឹកដិកម្ពុជាៈ ៧ មករា ១៩៧៩កងទ័ពវៀតណាមដកចេញពីទឹកដីកម្ពុជាៈ ១ កញ្ញា ១៩៨៩នៅពេលកងទ័ពវៀតណាមដកចេញទៅគេសង្កេតឃើញមានការរីកចម្រើនរវាងកងទ័ពរដ្ឋាភិបាលនិងកងទ័ពតស៊ូ	null	វត្តមានកងទ័ពវៀតណាមនៅលើទឹកដិកម្ពុជាៈ ៧ មករា ១៩៧៩កងទ័ពវៀតណាមដកចេញពីទឹកដីកម្ពុជាៈ ១ កញ្ញា ១៩៨៩នៅពេលកងទ័ពវៀតណាមដកចេញទៅគេសង្កេតឃើញមានការរីកចម្រើនរវាងកងទ័ពរដ្ឋាភិបាលនិងកងទ័ពតស៊ូ	ត ើ វត្ត មាន ក ង ទ ័ ព វ ៀត ណា ម នៅ លើ ទឹក ដ ី ក ម្ព ុ ជា និង ការ ដ ក ក ង ទ ័ ព វ ៀត ណា មក ចេញ ពី ក ម្ព ុ ជា នៅ ថ ្ង ៃ ខែ ឆ្នាំ ណា Ġ មាន ប ញ ្ហ ា អ ្វី ខ្ ល ះ កើត ឡើង ĠĠ	60	វត្ត មាន ក ង ទ ័ ព វ ៀត ណា ម នៅ លើ ទឹក ដ ិក ម្ព ុ ជា ៈ Ġ ៧ Ġ មក រា Ġ ១៩ ៧ ៩ ក ង ទ ័ ព វ ៀត ណា ម ដ ក ចេញ ពី ទឹក ដ ី ក ម្ព ុ ជា ៈ Ġ ១ Ġ ក ញ្ញា Ġ ១៩ ៨ ៩ នៅ ពេល ក ង ទ ័ ព វ ៀត ណា ម ដ ក ចេញ ទៅ គ េស ង្ក េត ឃើញ មាន ការ រី ក ចម្រ ើន រ វា ង ក ង ទ ័ ពរ ដ្ឋា ភិ បាល និង ក ង ទ ័ ព ត ស៊ូ	98	▁តើ វត្ត មាន ក ង ទ ័ ព វ ៀត ណា ម នៅ លើ ទឹក ដ ី ក ម្ព ុ ជា និង ការ ដ ក ក ង ទ ័ ព វ ៀត ណា មក ចេញ ពី ក ម្ព ុ ជា នៅ ថ ្ង ៃ ខែ ឆ្នាំ ណា ▁មាន ប ញ ្ហ ា អ ្វី ខ្ ល ះ កើត ឡើង ▁	59	▁វត្តមាន ក ង ទ ័ ព វ ៀត ណា ម នៅ លើ ទឹក ដ ិក ម្ព ុ ជា ៈ ▁៧ ▁មករា ▁១៩៧៩ ក ង ទ ័ ព វ ៀត ណា ម ដ ក ចេញ ពី ទឹក ដ ី ក ម្ព ុ ជា ៈ ▁១ ▁កញ្ញា ▁១៩ ៨ ៩ នៅ ពេល ក ង ទ ័ ព វ ៀត ណា ម ដ ក ចេញ ទៅ គ េស ង្ក េត ឃើញ មាន ការ រី ក ចម្រ ើន រ វ ាង ក ង ទ ័ ពរ ដ្ឋា ភិ បាល និង ក ង ទ ័ ព ត ស៊ូ	93
តើកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃខែឆ្នាំណា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះរៀបចំឡើងដើម្បីអ្វី	null	កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពនានាទីក្រុងប៉ារីសប្រព្រឹត្តឡើងនាថ្ងៃទី ២៣ ខែ តុលា ឆ្នាំ ១៩៩១ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះរៀបចំឡើងដើម្បីផ្តល់លទ្ធភាពដល់ការវិលត្រឡប់មកវិញដោយស្ម័គ្រចិត្តនៃជនភៀសខ្លួនពីជំរំដែលគ្រប់គ្រងដោយអង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងប្រទេសថៃមានការបោះឆ្នោត ១៩៩៣ កម្មវិធីនេះរៀបចំឡើងដោយអង្កការ UNDP និងអង្គការ UNHCR ដែលជួយឧបត្ថម្ភដល់ជនភៀសខ្លួនរវាងដីនិងលុយ	null	កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពនានាទីក្រុងប៉ារីសប្រព្រឹត្តឡើងនាថ្ងៃទី ២៣ ខែ តុលា ឆ្នាំ ១៩៩១ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះរៀបចំឡើងដើម្បីផ្តល់លទ្ធភាពដល់ការវិលត្រឡប់មកវិញដោយស្ម័គ្រចិត្តនៃជនភៀសខ្លួនពីជំរំដែលគ្រប់គ្រងដោយអង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងប្រទេសថៃមានការបោះឆ្នោត ១៩៩៣ កម្មវិធីនេះរៀបចំឡើងដោយអង្កការ UNDP និងអង្គការ UNHCR ដែលជួយឧបត្ថម្ភដល់ជនភៀសខ្លួនរវាងដីនិងលុយ	ត ើក ិច ្ច ព្រមព្រៀង ស ន្ត ិ ភាព ទី ក្រុង ប៉ា រី ស ប្រ ព្រ ឹត ្ត ទៅ នៅ ថ ្ង ៃ ខែ ឆ្នាំ ណា Ġ កិច្ច ព្រមព្រៀង នេះ រៀបចំ ឡើង ដើម ្ប ី អ ្វី ĠĠ	36	កិច្ច ព្រមព្រៀង ស ន្ត ិ ភាព នា នាទី ក្រុង ប៉ា រី ស ប្រ ព្រ ឹត ្ត ឡើង នា ថ ្ង ៃ ទី Ġ ២ ៣ Ġ ខែ Ġ ត ុល ា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩ ១ Ġ កិច្ច ព្រមព្រៀង នេះ រៀបចំ ឡើង ដើម ្ប ី ផ្ ត ល់ ល ទ្ធ ភាព ដល់ ការ វិ ល ត្រ ឡ ប់ មក វិញ ដោយ ស្ម ័ គ្រ ចិត្ត នៃ ជន ភ ៀស ខ្លួន ពី ជំ រំ ដ ែល គ្រ ប់ គ្រ ង ដោយ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ក្នុង ប្រ ទេស ថ ៃ មាន ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត Ġ ១៩ ៩ ៣ Ġ កម្ម វិ ធី នេះ រៀបចំ ឡើង ដោយ អ ង្ក ការ ĠUN DP Ġ និង អង្គ ការ ĠUN H CR Ġ ដ ែល ជ ួយ ឧ ប ត្ថ ម្ភ ដល់ ជន ភ ៀស ខ្លួន រ វា ង ដ ីន ិ ង ល ុយ	132	▁តើ កិច្ច ព្រមព្រៀង ស ន្ត ិ ភាព ទី ក្រុង ប៉ា រី ស ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ទៅ នៅ ថ ្ង ៃ ខែ ឆ្នាំ ណា ▁កិច្ចព្រមព្រៀង នេះ រៀបចំ ឡើង ដើម ្ប ី អ ្វី ▁	33	▁កិច្ចព្រមព្រៀង ស ន្ត ិ ភាព នា នាទី ក្រុង ប៉ា រី ស ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ឡើង នា ថ ្ង ៃ ទី ▁២៣ ▁ខែ ▁តុលា ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៩ ១ ▁កិច្ចព្រមព្រៀង នេះ រៀបចំ ឡើង ដើម ្ប ី ផ្ ត ល់ ល ទ្ធ ភាព ដល់ ការ វិ ល ត្រ ឡ ប់ មក វិញ ដោយ ស្ម ័ គ្រ ចិត្ត នៃ ជន ភ ៀស ខ្លួន ពី ជំ រំ ដ ែល គ្រ ប់ គ្រ ង ដោយ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ក្នុង ប្រ ទេស ថ ៃ មាន ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ▁១៩ ៩ ៣ ▁កម្មវិធី នេះ រៀបចំ ឡើង ដោយ អ ង្ក ការ ▁UN DP ▁និង អង្គ ការ ▁UN H CR ▁ដែល ជ ួយ ឧ ប ត្ថ ម្ភ ដល់ ជន ភ ៀស ខ្លួន រ វ ាង ដ ី និង ល ុយ	123
តើចលនាបម្លាស់លំនៅឆ្នាំ ១៩៧០ និងឆ្នាំ ១៩៧៥មានលក្ខណៈខុសគ្នាដូចម្តេច	null	ចលនាបម្លាស់ប្តូរនៅឆ្នាំ១៩៧០ និង១៩៧៥ មានលក្ខណៈខុសគ្នាឆ្នាំ១៩៧០មានទំនាក់ទំនងខ្លាំងទៅហ្នឹងប្រជាជនរស់នៅជនបទជាចលនាបម្លាស់លំនៅដោយស្ម័គ្រចិត្តប្រជាជនផ្លាស់ទីលំនៅពីជនបទ ទៅកាន់នទីក្រុងដើម្បីជ្រកកោន ស្វែងរកការងារធ្វើនិងរៀនសូត្របន្តឆ្នាំ១៩៧៩មានទំនាក់ទំនងខ្លាំងទៅហ្នឹងប្រជាជនរស់នៅទីក្រុងជាចលនាបំលាស់លំនៅដោយបង្ខំប្រជាជនផ្លាស់ទីលំនៅពីទីក្រុងទៅកាន់ជនបទដាច់ស្រយយោលដើម្បីបង្កបង្កើនផលការងារ កសិកម្ម និងលើកទំនប់ជីកប្រឡាយ	null	ចលនាបម្លាស់ប្តូរនៅឆ្នាំ១៩៧០ និង១៩៧៥ មានលក្ខណៈខុសគ្នាឆ្នាំ១៩៧០មានទំនាក់ទំនងខ្លាំងទៅហ្នឹងប្រជាជនរស់នៅជនបទជាចលនាបម្លាស់លំនៅដោយស្ម័គ្រចិត្តប្រជាជនផ្លាស់ទីលំនៅពីជនបទ ទៅកាន់នទីក្រុងដើម្បីជ្រកកោន ស្វែងរកការងារធ្វើនិងរៀនសូត្របន្តឆ្នាំ១៩៧៩មានទំនាក់ទំនងខ្លាំងទៅហ្នឹងប្រជាជនរស់នៅទីក្រុងជាចលនាបំលាស់លំនៅដោយបង្ខំប្រជាជនផ្លាស់ទីលំនៅពីទីក្រុងទៅកាន់ជនបទដាច់ស្រយយោលដើម្បីបង្កបង្កើនផលការងារ កសិកម្ម និងលើកទំនប់ជីកប្រឡាយ	ត ើ ច ល នា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧០ Ġ និង ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧ ៥ មាន ល ក្ខ ណៈ ខុស គ្នា ដូច ម្ ត េច ĠĠ	28	ច ល នា ប ម្ល ាស់ ប្ តូ រ នៅ ឆ្នាំ ១៩ ៧០ Ġ និង ១៩ ៧ ៥ Ġ មាន ល ក្ខ ណៈ ខុស គ្នា ឆ្នាំ ១៩ ៧០ មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង ខ្ លា ំ ង ទៅ ហ ្ន ឹង ប្រ ជា ជន រស់ នៅ ជន បទ ជា ច ល នា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ ដោយ ស្ម ័ គ្រ ចិត្ត ប្រ ជា ជន ផ្ល ាស់ ទី លំ នៅ ពី ជន បទ Ġ ទៅ កាន់ ន ទី ក្រុង ដើម ្ប ី ជ្រ ក ក ោន Ġ ស្ វ ែង រក ការងារ ធ ្វ ើន ិ ង រ ៀន ស ូត ្រ ប ន្ត ឆ្នាំ ១៩ ៧ ៩ មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង ខ្ លា ំ ង ទៅ ហ ្ន ឹង ប្រ ជា ជន រស់ នៅ ទី ក្រុង ជា ច ល នា ប ំ លាស់ លំ នៅ ដោយ បង ្ខ ំ ប្រ ជា ជន ផ្ល ាស់ ទី លំ នៅ ពី ទី ក្រុង ទៅ កាន់ ជន បទ ដា ច ់ ស្រ យ យោ ល ដើម ្ប ី បង ្ក បង ្ក ើន ផល ការងារ Ġ ក សិ កម្ម Ġ និង លើក ទំ ន ប់ ជី ក ប្រ ឡា យ Âł	184	▁តើ ច ល នា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៧០ ▁និង ឆ្នាំ ▁១៩ ៧ ៥ មាន ល ក្ខ ណៈ ខុស គ្នា ដូច ម ្ត េច ▁	27	▁ចលនា ប ម្ល ាស់ ប ្ត ូរ នៅ ឆ្នាំ ១៩ ៧០ ▁និង ១៩ ៧ ៥ ▁មាន ល ក្ខ ណៈ ខុស គ្នា ឆ្នាំ ១៩ ៧០ មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង ខ្ ល ាំង ទៅ ហ ្ន ឹង ប្រ ជា ជន រស់ នៅ ជន បទ ជា ច ល នា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ ដោយ ស្ម ័ គ្រ ចិត្ត ប្រ ជា ជន ផ្ល ាស់ ទី លំ នៅ ពី ជន បទ ▁ទៅកាន់ ន ទី ក្រុង ដើម ្ប ី ជ្រ ក ក ោន ▁ស្វែងរក ការងារ ធ ្វ ើ និង រ ៀន ស ូ ត្រ ប ន្ត ឆ្នាំ ១៩ ៧ ៩ មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង ខ្ ល ាំង ទៅ ហ ្ន ឹង ប្រ ជា ជន រស់ នៅ ទី ក្រុង ជា ច ល នា ប ំ លាស់ លំ នៅ ដោយ បង ្ខ ំ ប្រ ជា ជន ផ្ល ាស់ ទី លំ នៅ ពី ទី ក្រុង ទៅ កាន់ ជន បទ ដ ាច់ ស្រ យ យោ ល ដើម ្ប ី ប ង្ក ប ង្ក ើន ផល ការងារ ▁កសិកម្ម ▁និង លើក ទំ ន ប់ ជី ក ប្រ ឡា យ ▁	172
ហេតុអ្វីបានជាគេនិយាយថា បម្លាស់ទីលំនៅជាបាតុភូតសកល ចូររៀបរាប់ពីមូលហេតុដែលធ្វើអោយកើតមានចលនាបម្លាស់លំនៅកម្ពុជា	null	បម្លាស់ប្តូរទីលំនៅជាបាតុភុតសកលដោយសារចលនាបម្លាស់លំនៅនេះពាក់ព័ន្ធទៅនិងវិបត្តិផ្សេងៗដែលកើតមានក្នុងនិងក្រៅប្រទេសដែលបណ្តាលមកពីវិបត្តិនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម របស់ប្រទេស បាតុភូតនេះផ្តល់ផលប៉ះពាល់ដល់ទំហំ និងសមាសភាពនៃប្រជាជនកម្ពុជាយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ មូលហេតុនេះចលនាម្ចាស់លំនៅកម្ពុជាសង្គ្រាមគ្រោះធម្មជាតិ រាំងស្ងួត និងទឹកជំនន់ អសន្តិសុខក្នុងតំបន់ការផ្លាស់ប្តូរកន្លែងធ្វើការការស្វែងរកការងារធ្វើការសិក្សារៀនសូត្រការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ការផ្លាស់ទីលំនៅមាតុភូមិនិវត្តន៍ការបាត់បង់ដីធ្លី ជាដើម	null	បម្លាស់ប្តូរទីលំនៅជាបាតុភុតសកលដោយសារចលនាបម្លាស់លំនៅនេះពាក់ព័ន្ធទៅនិងវិបត្តិផ្សេងៗដែលកើតមានក្នុងនិងក្រៅប្រទេសដែលបណ្តាលមកពីវិបត្តិនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម របស់ប្រទេស បាតុភូតនេះផ្តល់ផលប៉ះពាល់ដល់ទំហំ និងសមាសភាពនៃប្រជាជនកម្ពុជាយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ មូលហេតុនេះចលនាម្ចាស់លំនៅកម្ពុជាសង្គ្រាមគ្រោះធម្មជាតិ រាំងស្ងួត និងទឹកជំនន់ អសន្តិសុខក្នុងតំបន់ការផ្លាស់ប្តូរកន្លែងធ្វើការការស្វែងរកការងារធ្វើការសិក្សារៀនសូត្រការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ការផ្លាស់ទីលំនៅមាតុភូមិនិវត្តន៍ការបាត់បង់ដីធ្លី ជាដើម	ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េន ិយ ាយ ថា Ġ ប ម្ល ាស់ ទី លំ នៅ ជា បា ត ុ ភ ូត ស ក ល Ġ ច ូរ រ ៀប រា ប់ ពី ម ូល ហេតុ ដ ែល ធ ្វ ើ អោយ កើត មាន ច ល នា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ ក ម្ព ុ ជា ĠĠ	55	ប ម្ល ាស់ ប្ តូ រ ទី លំ នៅ ជា បា ត ុ ភ ុត ស ក ល ដោយ សារ ច ល នា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ នេះ ពាក់ ព ័ន ្ ធ ទៅ និង វិ ប ត្តិ ផ្ សេ ង ៗ ដ ែល កើត មា âĢĭ ន ក្នុង និង ក្រ ៅ ប្រ ទេស ដ ែល បណ្ត ាល មក ពី វិ ប ត្តិ ន យោ បា យ Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ និង សង ្ គម Ġ រ ប ស់ ប្រ ទេស Ġ បា ត ុ ភ ូត នេះ ផ្ ត ល់ ផល ប៉ ះ ពា ល់ ដល់ ទំ ហ ំ Ġ និង សម ាស ភាព នៃ ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា យ៉ាង ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ Ġ ម ូល ហេតុ នេះ ច ល នា ម្ចាស់ លំ នៅ ក ម្ព ុ ជា សង ្ គ្រ ាម គ្រ ោះ ធម្ម ជាតិ Ġ រា ំ ង ស្ ង ួត Ġ និង ទឹក ជំ ន ន់ Ġ អ ស ន្ត ិស ុ ខ ក្នុង ត ំ ប ន់ ការ ផ្ល ាស់ ប្ តូ រក ន្ លែង ធ ្វ ើក ារ ការ ស្ វ ែង រក ការងារ ធ ្វ ើក ារ សិ ក្ស ារ ៀន ស ូត ្រ ការ រ ៀប អា ពា ហ៍ ពិ ពា ហ៍ ការ ផ្ល ាស់ ទី លំ នៅ មា ត ុ ភ ូម ិន ិ វត្ត ន៍ ការ បា ត់ បង់ ដ ី ធ ្ល ី Ġ ជា ដើម	224	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េន ិយ ាយ ថា ▁ប ម្ល ាស់ ទី លំ នៅ ជា ប ាត ុ ភ ូត ស ក ល ▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ពី ម ូល ហេតុ ដ ែល ធ ្វ ើ អោយ កើត មាន ច ល នា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ ក ម្ព ុ ជា ▁	54	▁ប ម្ល ាស់ ប ្ត ូរ ទី លំ នៅ ជា ប ាត ុ ភ ុត ស ក ល ដោយ សារ ច ល នា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ នេះ ពាក់ ព ័ ន្ធ ទៅ និង វិ ប ត្តិ ផ្ ស េង ៗ ដ ែល កើត មា ▁ន ក្នុង និង ក្រ ៅ ប្រ ទេស ដ ែល បណ្ត ាល មក ពី វិ ប ត្តិ ន យោ ប ាយ ▁សេដ្ឋកិច្ច ▁និង ស ង្គ ម ▁របស់ ប្រ ទេស ▁បាត ុ ភ ូត នេះ ផ្ ត ល់ ផល ប៉ ះ ព ាល់ ដល់ ទំ ហ ំ ▁និង ស មាស ភាព នៃ ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា យ៉ាង ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ ▁មូលហេតុ នេះ ច ល នា ម្ចាស់ លំ នៅ ក ម្ព ុ ជា ស ង្គ ្រា ម គ្រ ោះ ធម្ម ជាតិ ▁រាំង ស្ ង ួត ▁និង ទឹក ជំ ន ន់ ▁អស ន្ត ិ សុខ ក្នុង ត ំ ប ន់ ការ ផ្ល ាស់ ប ្ត ូរ កន្លែង ធ ្វ ើ ការ ការ ស ្វ ែង រក ការងារ ធ ្វ ើ ការ សិ ក្ស ារ ៀន ស ូ ត្រ ការ រ ៀប អា ពា ហ៍ ពិ ពា ហ៍ ការ ផ្ល ាស់ ទី លំ នៅ ម ាត ុ ភ ូម ិន ិ វត្ត ន៍ ការ ប ាត់ បង់ ដ ី ធ ្ល ី ▁ជាដើម	210
តើការរៀបចំសេដ្ឋកិច្ចបែបទ្វិបនិយមរបស់ជប៉ុនមានលក្ខណៈផ្ទុយពីសហរដ្ឋអាមេរិកដែលមានលក្ខណៈសហគ្រាសធំលេបត្របាក់សហគ្រាសតូច ចូរពន្យល់ពីការរៀបចំសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសនីមួយៗនេះ	null	ពន្យល់ពីការរៀបចំសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសនីមួយៗនេះប្រទេសជប៉ុន ទ្វីបនិយមសេដ្ឋកិច្ច គឹពេលសហគ្រាសធំៗលេចឡើង គេទុកសហគ្រាសតូច និងមធ្យមឲ្យនៅសហការនិងបម្រើសហគ្រាសធំសហរដ្ឋអាមេរិច នៅសហរដ្ឋអាមេរិចសហគ្រាសធំៗមានប្រាក់ទុនច្រើនធ្វើការផ្តាច់មុខលេបត្របាក់សហគ្រាសតូចនិងមធ្យមដែលមានដើមទុនតិច ទោះបីជាមានសមត្ថភាពបង្កើតបច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗក៏ដោយ	null	ពន្យល់ពីការរៀបចំសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសនីមួយៗនេះប្រទេសជប៉ុន ទ្វីបនិយមសេដ្ឋកិច្ច គឹពេលសហគ្រាសធំៗលេចឡើង គេទុកសហគ្រាសតូច និងមធ្យមឲ្យនៅសហការនិងបម្រើសហគ្រាសធំសហរដ្ឋអាមេរិច នៅសហរដ្ឋអាមេរិចសហគ្រាសធំៗមានប្រាក់ទុនច្រើនធ្វើការផ្តាច់មុខលេបត្របាក់សហគ្រាសតូចនិងមធ្យមដែលមានដើមទុនតិច ទោះបីជាមានសមត្ថភាពបង្កើតបច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗក៏ដោយ	ត ើក ារ រៀបចំ សេ ដ្ឋ កិច្ច ប ែប ទ ្វ ិប និយម រ ប ស់ ជ ប៉ ុន មាន ល ក្ខ ណៈ ផ្ ទ ុយ ពី ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ដ ែល មាន ល ក្ខ ណៈ ស ហ គ្រ ាស ធ ំ ល េ ប ត្រ បា ក់ ស ហ គ្រ ាស តូ ច Ġ ច ូរ ព ន្ យ ល់ ពី ការ រៀបចំ សេ ដ្ឋ កិច្ច រ ប ស់ ប្រ ទេស នី មួយ ៗ នេះ ĠĠ	78	ព ន្ យ ល់ ពី ការ រៀបចំ សេ ដ្ឋ កិច្ច រ ប ស់ ប្រ ទេស នី មួយ ៗ នេះ ប្រ ទេស ជ ប៉ ុន Ġ ទ ្វី ប និយម សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ គ ឹ ពេល ស ហ គ្រ ាស ធ ំ ៗ ល េច ឡើង Ġ គ េ ទុក ស ហ គ្រ ាស តូ ច Ġ និង ម ធ ្យ ម ឲ្យ នៅ ស ហ ការ និង ប ម្រ ើស ហ គ្រ ាស ធ ំ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិ ច Ġ នៅ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិ ច ស ហ គ្រ ាស ធ ំ ៗ មាន ប្រា ក់ ទ ុន ច្ រ ើន ធ ្វ ើក ារ ផ្ តា ច ់ មុខ ល េ ប ត្រ បា ក់ ស ហ គ្រ ាស តូ ច និង ម ធ ្យ ម ដ ែល មាន ដើម ទ ុន តិ ច Ġ ទ ោះ បី ជា មាន សម ត្ថ ភាព បង ្ក ើត ប ច្ច េក វិទ្យា ថ ្ម ី ៗ ក ៏ ដោយ ĠâĢĭ	158	▁តើ ការ រៀបចំ សេ ដ្ឋ កិច្ច ប ែប ទ ្វ ិប និយម រ ប ស់ ជ ប៉ ុន មាន ល ក្ខ ណៈ ផ្ ទ ុយ ពី ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ដ ែល មាន ល ក្ខ ណៈ ស ហ គ្រ ាស ធ ំ ល េ ប ត្រ ប ាក់ ស ហ គ្រ ាស ត ូច ▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ពី ការ រៀបចំ សេ ដ្ឋ កិច្ច រ ប ស់ ប្រ ទេស នី មួយ ៗ នេះ ▁	76	▁ពន្យល់ ពី ការ រៀបចំ សេ ដ្ឋ កិច្ច រ ប ស់ ប្រ ទេស នី មួយ ៗ នេះ ប្រ ទេស ជ ប៉ ុន ▁ទ្វីប និយម សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁គ ឹ ពេល ស ហ គ្រ ាស ធ ំ ៗ ល េច ឡើង ▁គេ ទុក ស ហ គ្រ ាស ត ូច ▁និង ម ធ ្យ ម ឲ្យ នៅ ស ហ ការ និង ប ម្រ ើស ហ គ្រ ាស ធ ំ ស ហ រដ្ឋ អា ម េរ ិច ▁នៅ ស ហ រដ្ឋ អា ម េរ ិច ស ហ គ្រ ាស ធ ំ ៗ មាន ប្រ ាក់ ទ ុន ច ្រ ើន ធ ្វ ើ ការ ផ្ ត ាច់ មុខ ល េ ប ត្រ ប ាក់ ស ហ គ្រ ាស ត ូច និង ម ធ ្យ ម ដ ែល មាន ដើម ទ ុន ត ិច ▁ទោះបីជា មាន សម ត្ថ ភាព ប ង្ក ើត ប ច្ច េក វិទ្យា ថ ្ម ី ៗ ក ៏ ដោយ ▁	148
តើការងារ ដែលប្រជាជនកម្ពុជាទទូលបានអំពីវិស័យទេសចរណ៍មានការងារអ្វីខ្លះ	null	ការងារដែលប្រជាជនកម្ពុជាទទួលបានពីវិស័យទេសចរណ៍សណ្ឋាគារ ភោជនីយដ្ឋាន ផ្ទះសំណាក់ទីភ្នាក់ងារទេសចរណ៍មគ្គិទ្ទេសក៍ទេសចរសេវាម្ហូបអាហារសេវាដឹកជញ្ជូនលក់វត្ថុអនុស្សាវរីយ៍កសិកម្ម នេសាទ តាមយន្តការភូមិមួយ ផលិតផលមួយ	null	ការងារដែលប្រជាជនកម្ពុជាទទួលបានពីវិស័យទេសចរណ៍សណ្ឋាគារ ភោជនីយដ្ឋាន ផ្ទះសំណាក់ទីភ្នាក់ងារទេសចរណ៍មគ្គិទ្ទេសក៍ទេសចរសេវាម្ហូបអាហារសេវាដឹកជញ្ជូនលក់វត្ថុអនុស្សាវរីយ៍កសិកម្ម នេសាទ តាមយន្តការភូមិមួយ ផលិតផលមួយ	ត ើក ារ ងារ Ġ ដ ែល ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា ទ ទូ ល បាន អ ំព ី វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ មាន ការងារ អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	33	ការងារ ដ ែល ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា ទទួលបាន ពី វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ស ណ ្ឋ ា គ ារ Ġ ភ ោ ជន ី យ ដ្ឋាន Ġ ផ្ ទ ះ សំ ណា ក់ ទីភ្នាក់ងារ ទេស ចរ ណ៍ ម គ្គ ិ ទ្ទ េស ក៍ ទេស ចរ សេ វា ម្ ហ ូប អា ហា រស េ វា ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ល ក់ វ ត្ថ ុ អនុ ស្សា វរ ីយ៍ ក សិ កម្ម Ġ ន េស ា ទ Ġ តា ម យ ន្ត ការ ភ ូម ិម ួយ Ġ ផល ិត ផល មួយ	92	▁តើ ការងារ ▁ដែល ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា ទ ទ ូល បាន អ ំព ី វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ មាន ការងារ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	30	▁ការងារ ដ ែល ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា ទទួលបាន ពី វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ស ណ ្ឋ ា គ ារ ▁ភោជនីយដ្ឋាន ▁ផ្ទះសំណាក់ ទីភ្នាក់ងារ ទេស ចរ ណ៍ ម គ្គ ិ ទ្ទ េស ក៍ ទេស ចរ សេ វ ាម ្ហ ូប អា ហា រ សេ វា ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ល ក់ វ ត្ថ ុ អនុ ស្សា វរ ីយ៍ ក សិ កម្ម ▁នេសាទ ▁តាម យ ន្ត ការ ភ ូម ិ មួយ ▁ផលិតផល មួយ	76
តើប្រទេសសហរដ្ឋអាមេរិចជាមហាអំណាចទី១លើវិស័យណាខ្លះ	null	ប្រទេសនេះជាមហាអំណាចទីមួយនៅលើវិស័យពាណិជ្ជកម្ម កសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម គមនាគមន៍ នយោបាយ	null	ប្រទេសនេះជាមហាអំណាចទីមួយនៅលើវិស័យពាណិជ្ជកម្ម កសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម គមនាគមន៍ នយោបាយ	ត ើប ្រ ទេស ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិ ច ជា ម ហា អ ំណ ា ច ទី១ លើ វិ ស ័យ ណា ខ្ ល ះ ĠĠ	27	ប្រ ទេស នេះ ជា ម ហា អ ំណ ា ច ទី មួយ នៅ លើ វិ ស ័យ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម Ġ ក សិ កម្ម Ġ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ គម នា គមន៍ Ġ ន យោ បា យ	36	▁តើ ប្រ ទេស ស ហ រដ្ឋ អា ម េរ ិច ជា ម ហា អ ំ ណា ច ទី១ លើ វិ ស ័យ ណា ខ្ ល ះ ▁	26	▁ប្រទេស នេះ ជា ម ហា អ ំ ណា ច ទី មួយ នៅ លើ វិ ស ័យ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ▁កសិកម្ម ▁ឧស្សាហកម្ម ▁ គម នា គមន៍ ▁នយោបាយ	27
តើប្រជាជនក្រីក្រភាគច្រើនជាជនជាតិមានដើមកំណើតមកពិទ្វីបណាខ្លះ	null	ប្រជាជនក្រីក្រភាគច្រើនជាជនជាតិមានដើមកំណើតមកពីទ្វីបអាហ្រ្វិក ស្បែកខ្មៅ ទ្វីបអឺរ៉ុប ជនជាតិអេស្ប៉ាញ ទ្វីបអាស៊ី	null	ប្រជាជនក្រីក្រភាគច្រើនជាជនជាតិមានដើមកំណើតមកពីទ្វីបអាហ្រ្វិក ស្បែកខ្មៅ ទ្វីបអឺរ៉ុប ជនជាតិអេស្ប៉ាញ ទ្វីបអាស៊ី	ត ើប ្រ ជា ជន ក្រ ី ក្រ ភាគ ច្ រ ើន ជា ជន ជាតិ មាន ដើម កំ ណ ើត មក ពិ ទ ្វី ប ណា ខ្ ល ះ ĠĠ	29	ប្រ ជា ជន ក្រ ី ក្រ ភាគ ច្ រ ើន ជា ជន ជាតិ មាន ដើម កំ ណ ើត មក ពី ទ ្វី ប អា ហ ្រ ្វ ិក Ġ ស្ បែក ខ្ ម ៅ Ġ ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប Ġ ជន ជាតិ អ េស ្ប ៉ ាញ Ġ ទ ្វី ប អា ស៊ី	52	▁តើ ប្រ ជា ជន ក្រ ី ក្រ ភាគ ច ្រ ើន ជា ជន ជាតិ មាន ដើម ក ំណ ើត មក ពិ ទ ្វី ប ណា ខ្ ល ះ ▁	28	▁ប្រជាជន ក្រ ី ក្រ ភាគ ច ្រ ើន ជា ជន ជាតិ មាន ដើម ក ំណ ើត មក ពី ទ ្វី ប អា ហ ្រ ្វ ិក ▁ស្បែក ខ្ ម ៅ ▁ទ្វីប អ ឺ រ៉ ុប ▁ជនជាតិ អ េ ស្ ប៉ា ញ ▁ទ្វីប អា ស៊ី	44
តើសហរដ្ឋអាមេរិចជាមហាអំណាចទី១ក្នុងពិភពលោក ហេតុអ្វីបានជាសហរដ្ឋអាមេរិកនៅមានប្រជាជនមួយចំនួនរស់នៅក្នុងភាពក្រីក្រនៅលើយ	null	បានជាសហរដ្ឋអាមេរិចនៅមានប្រជាជនមូយចំនួនរស់នៅក្នុងភាពក្រីក្រប្រជាជនភាគតិច ជនជាតិដើម ជាប្រជាជនគ្មានការងារធ្វើមានការងារមិនជាប់លាប់ប្រជាជនមិនបានទទូលការអប់រំ រអប់រំបានតិចតួច	null	បានជាសហរដ្ឋអាមេរិចនៅមានប្រជាជនមូយចំនួនរស់នៅក្នុងភាពក្រីក្រប្រជាជនភាគតិច ជនជាតិដើម ជាប្រជាជនគ្មានការងារធ្វើមានការងារមិនជាប់លាប់ប្រជាជនមិនបានទទូលការអប់រំ រអប់រំបានតិចតួច	ត ើស ហ រដ្ឋ អា មេ រិ ច ជា ម ហា អ ំណ ា ច ទី១ ក្នុង ពិ ភព លោក Ġ ហេតុ អ ្វី បាន ជា ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក នៅ មាន ប្រ ជា ជន មួយ ចំ ន ួន រស់ នៅ ក្នុង ភាព ក្រ ី ក្រ នៅ លើ យ ĠĠ	50	បាន ជា ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិ ច នៅ មាន ប្រ ជា ជន ម ូ យ ចំ ន ួន រស់ នៅ ក្នុង ភាព ក្រ ី ក្រ ប្រ ជា ជន ភាគ តិ ច Ġ ជន ជាតិ ដើម Ġ ជា ប្រ ជា ជន គ ្ម ាន ការងារ ធ ្វ ើម ាន ការងារ ម ិន ជាប់ លា ប់ ប្រ ជា ជន ម ិន បាន ទ ទូ ល ការ អ ប់ រំ Ġ រ អ ប់ រំ បាន តិ ច ត ួច	76	▁តើ ស ហ រដ្ឋ អា ម េរ ិច ជា ម ហា អ ំ ណា ច ទី១ ក្នុង ពិ ភព លោក ▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក នៅ មាន ប្រ ជា ជន មួយ ចំ ន ួន រស់ នៅ ក្នុង ភាព ក្រ ី ក្រ នៅ ល ើយ ▁	50	▁បានជា ស ហ រដ្ឋ អា ម េរ ិច នៅ មាន ប្រ ជា ជន ម ូ យ ចំ ន ួន រស់ នៅ ក្នុង ភាព ក្រ ី ក្រ ប្រ ជា ជន ភាគ ត ិច ▁ជនជាតិ ដើម ▁ជា ប្រ ជា ជន គ ្ មាន ការងារ ធ ្វ ើ មាន ការងារ ម ិន ជាប់ ល ាប់ ប្រ ជា ជន ម ិន បាន ទ ទ ូល ការ អ ប់ រំ ▁រ អ ប់ រំ បាន ត ិច ត ួច	74
តើតំបន់មានប្រជាជនរស់នៅច្រើន និងតំបន់មានប្រជាជនរស់នៅតិចបង្កការលំបាកយ៉ាងណាខ្លះទៅចំពោះការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចជាតិ តើគេត្រូវមានវិធានការយ៉ាងណាខ្លះ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះ	null	តំបន់មានប្រជាជនរស់នៅច្រើន និងតំបន់មានប្រជាជនរស់នៅតិចបង្កការលំបាកចំពោះការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចដូចជាតំបន់ប្រជាជនរស់នៅច្រើនបរិស្ថានចរាចរណ៍សុខភាព អប់រំសង្គម កង្វះលំនៅ កង្វះអាហារកង្វះដីកសិកម្មតំបន់ប្រជាជនរស់នៅតិចកង្វះកម្លាំងពលកម្មកង្វះធនធានមនុស្សសល់ដីកសិកម្មកង្វះហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ វិធានការយ៉ាងដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះមានតំបន់ប្រជាជនរស់នៅច្រើន ពង្រឹងបញ្ហាបរិស្ថានគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍ពង្រឹងផ្នែកអនាម័យ សណ្តាប់ធ្នាប់អភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធអភិវឌ្ឍវិស័យឧស្សាហកម្ម កសិកម្ម ទេសចរណ៍លើកទឹកចិត្តប្រជាជនឲ្យទៅរស់នៅតំបន់នោះ	null	តំបន់មានប្រជាជនរស់នៅច្រើន និងតំបន់មានប្រជាជនរស់នៅតិចបង្កការលំបាកចំពោះការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចដូចជាតំបន់ប្រជាជនរស់នៅច្រើនបរិស្ថានចរាចរណ៍សុខភាព អប់រំសង្គម កង្វះលំនៅ កង្វះអាហារកង្វះដីកសិកម្មតំបន់ប្រជាជនរស់នៅតិចកង្វះកម្លាំងពលកម្មកង្វះធនធានមនុស្សសល់ដីកសិកម្មកង្វះហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ វិធានការយ៉ាងដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះមានតំបន់ប្រជាជនរស់នៅច្រើន ពង្រឹងបញ្ហាបរិស្ថានគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍ពង្រឹងផ្នែកអនាម័យ សណ្តាប់ធ្នាប់អភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធអភិវឌ្ឍវិស័យឧស្សាហកម្ម កសិកម្ម ទេសចរណ៍លើកទឹកចិត្តប្រជាជនឲ្យទៅរស់នៅតំបន់នោះ	ត ើត ំ ប ន់ មាន ប្រ ជា ជន រស់ នៅ ច្ រ ើន Ġ និង ត ំ ប ន់ មាន ប្រ ជា ជន រស់ នៅ តិ ច បង ្ក ការ លំបាក យ៉ាង ណា ខ្ ល ះ ទៅ ចំ ព ោះ ការ អភិវឌ្ឍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ជាតិ Ġ ត ើ គ េត ្រ ូវ មាន វិ ធាន ការ យ៉ាង ណា ខ្ ល ះ Ġ ដើម ្ប ី ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ាន េះ ĠĠ	73	ត ំ ប ន់ មាន ប្រ ជា ជន រស់ នៅ ច្ រ ើន Ġ និង ត ំ ប ន់ មាន ប្រ ជា ជន រស់ នៅ តិ ច បង ្ក ការ លំបាក ចំ ព ោះ ការ អភិវឌ្ឍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ដូច ជា ត ំ ប ន់ ប្រ ជា ជន រស់ នៅ ច្ រ ើន បរ ិស ្ថ ាន ចរ ា ចរ ណ៍ សុខ ភាព Ġ អ ប់ រំ សង ្ គម Ġ ក ង ្វ ះ លំ នៅ Ġ ក ង ្វ ះ អា ហា រក ង ្វ ះ ដ ី ក សិ កម្ម ត ំ ប ន់ ប្រ ជា ជន រស់ នៅ តិ ច ក ង ្វ ះ ក ម្ល ាំង ពល កម្ម ក ង ្វ ះ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស ស ល់ ដ ី ក សិ កម្ម ក ង ្វ ះ ហ េ ដ្ឋា រ ច នា សម ្ ព ័ន ្ ធ Ġ វិ ធាន ការ យ៉ាង ដើម ្ប ី ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ាន េះ មាន ត ំ ប ន់ ប្រ ជា ជន រស់ នៅ ច្ រ ើន Ġ ពង្រឹង ប ញ ្ហ ាប រិ ស្ថាន គោ រ ព ច្ បា ប់ ចរ ា ចរ ណ៍ ពង្រឹង ផ្ ន ែក អ នា ម ័យ Ġ ស ណ្ត ាប់ ធ ្នា ប់ អភិវឌ្ឍ ហ េ ដ្ឋា រ ច នា សម ្ ព ័ន ្ ធ អភិវឌ្ឍ វិ ស ័យ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ ក សិ កម្ម Ġ ទេស ចរ ណ៍ លើក ទឹក ចិត្ត ប្រ ជា ជន ឲ្យ ទៅ រស់ នៅ ត ំ ប ន់ ន ោះ	245	▁តើ ត ំ ប ន់ មាន ប្រ ជា ជន រស់ នៅ ច ្រ ើន ▁និង ត ំ ប ន់ មាន ប្រ ជា ជន រស់ នៅ ត ិច ប ង្ក ការ លំបាក យ៉ាង ណា ខ្ ល ះ ទៅ ច ំព ោះ ការ អភិវឌ្ឍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ជាតិ ▁តើ គ េ ត្រូវ មាន វិ ធាន ការ យ៉ាង ណា ខ្ ល ះ ▁ដើម្បី ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា នេះ ▁	69	▁តំបន់ មាន ប្រ ជា ជន រស់ នៅ ច ្រ ើន ▁និង ត ំ ប ន់ មាន ប្រ ជា ជន រស់ នៅ ត ិច ប ង្ក ការ លំបាក ច ំព ោះ ការ អភិវឌ្ឍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ដូច ជា ត ំ ប ន់ ប្រ ជា ជន រស់ នៅ ច ្រ ើន ប រិ ស្ថាន ច រា ចរ ណ៍ សុខ ភាព ▁អប់រំ ស ង្គ ម ▁កង្វះ លំ នៅ ▁កង្វះ អា ហា រក ង ្វ ះ ដ ី ក សិ កម្ម ត ំ ប ន់ ប្រ ជា ជន រស់ នៅ ត ិច ក ង ្វ ះ ក ម្ល ាំង ពល កម្ម ក ង ្វ ះ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស ស ល់ ដ ី ក សិ កម្ម ក ង ្វ ះ ហ េ ដ្ឋា រ ច នា ស ម្ព ័ ន្ធ ▁វិធានការ យ៉ាង ដើម ្ប ី ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា នេះ មាន ត ំ ប ន់ ប្រ ជា ជន រស់ នៅ ច ្រ ើន ▁ពង្រឹង ប ញ ្ហ ាប រិ ស្ថាន គ ោរ ព ច ្ប ាប់ ច រា ចរ ណ៍ ពង្រឹង ផ្ ន ែក អ ន ាម ័យ ▁សណ្តាប់ធ្នាប់ អភិវឌ្ឍ ហ េ ដ្ឋា រ ច នា ស ម្ព ័ ន្ធ អភិវឌ្ឍ វិ ស ័យ ឧ ស្សា ហ កម្ម ▁កសិកម្ម ▁ទេសចរណ៍ លើក ទឹក ចិត្ត ប្រ ជា ជន ឲ្យ ទៅ រស់ នៅ ត ំ ប ន់ ន ោះ	218
តើបណ្តាញគមនាគមន៍កម្ពុជា មានតួនាទីជា ក្បាលរថភ្លើងនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ចូរពន្យល់ដោយលើកឧទាហរណ៍មកបញ្ជាក់	null	បណ្តាញគមនាគមន៍កម្ពុជាមានតួនាទីជា ក្បាលរថភ្លើងនៃកំណើនសេដ្ឋកិចច្ច ដោយបណ្តាញគមនាកមន៍មានផ្លូវគោក ផ្លូវដែក ផ្លូវជាតិ ផ្លូវលំ និងផ្លូវរុក្ខបាលផ្លូវទឹក មាន ស្ទឹង បឹង ព្រែក ទន្លេ និងសមុទ្រផ្លូវអាកាស មានអាកាសយានដ្ឋានក្នុងស្រុក និងអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិ ក្បាលរថភ្លើងមានតួនាទី សណ្តោងទូរថភ្លើងជាច្រើនដែលស្ថិតនៅពីក្រោយជាបន្តបន្ទាប់ បណ្តាញគមនាគមន៍មានតួនាទីជាក្បាលរថភ្លើងនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចគឹបណ្តាញគមនាគមន៍មានតួនាទីសណ្តោងវិស័យផ្សេងៗទៀតនៃសេដ្ឋកិច្ចឲ្យមានការរីកចម្រើនខ្លាំងក្លា ឧទាហរណ៍ជួយជំរុញវិស័យកសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម ទេសចរណ៍ ពាណិជ្ជកម្ម នាំចេញ នាំចូល មានដំណើរការល្អប្រសើរវិស័យសុខាភិបាល ដឹកជញ្ជូនអ្នកជម្ងឺទៅកាន់មន្ទីរពេទ្យ បានទាន់ពេលវេលាកាត់បន្ថយអត្រាស្លាប់របស់ប្រជាជនបាន	null	បណ្តាញគមនាគមន៍កម្ពុជាមានតួនាទីជា ក្បាលរថភ្លើងនៃកំណើនសេដ្ឋកិចច្ច ដោយបណ្តាញគមនាកមន៍មានផ្លូវគោក ផ្លូវដែក ផ្លូវជាតិ ផ្លូវលំ និងផ្លូវរុក្ខបាលផ្លូវទឹក មាន ស្ទឹង បឹង ព្រែក ទន្លេ និងសមុទ្រផ្លូវអាកាស មានអាកាសយានដ្ឋានក្នុងស្រុក និងអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិ ក្បាលរថភ្លើងមានតួនាទី សណ្តោងទូរថភ្លើងជាច្រើនដែលស្ថិតនៅពីក្រោយជាបន្តបន្ទាប់ បណ្តាញគមនាគមន៍មានតួនាទីជាក្បាលរថភ្លើងនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចគឹបណ្តាញគមនាគមន៍មានតួនាទីសណ្តោងវិស័យផ្សេងៗទៀតនៃសេដ្ឋកិច្ចឲ្យមានការរីកចម្រើនខ្លាំងក្លា ឧទាហរណ៍ជួយជំរុញវិស័យកសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម ទេសចរណ៍ ពាណិជ្ជកម្ម នាំចេញ នាំចូល មានដំណើរការល្អប្រសើរវិស័យសុខាភិបាល ដឹកជញ្ជូនអ្នកជម្ងឺទៅកាន់មន្ទីរពេទ្យ បានទាន់ពេលវេលាកាត់បន្ថយអត្រាស្លាប់របស់ប្រជាជនបាន	ត ើប ណ្ត ាញ គម នា គមន៍ ក ម្ព ុ ជា Ġ មាន ត ួន ា ទី ជា Ġ ក្ បាល រ ថ ភ្លើង នៃ កំ ណ ើន សេ ដ្ឋ កិច្ច ĠĠ ច ូរ ព ន្ យ ល់ ដោយ លើក ឧ ទ ា ហ រណ ៍ មក បញ្ជា ក់ ĠĠ	46	បណ្ត ាញ គម នា គមន៍ ក ម្ព ុ ជា មាន ត ួន ា ទី ជា Ġ ក្ បាល រ ថ ភ្លើង នៃ កំ ណ ើន សេ ដ្ឋ ក ិច ច្ច Ġ ដោយ បណ្ត ាញ គម នា ក ម ន៍ មាន ផ្ល ូវ គោ ក Ġ ផ្ល ូវ ដ ែក Ġ ផ្ល ូវ ជាតិ Ġ ផ្ល ូវ លំ Ġ និង ផ្ល ូវ រ ុក ្ខ បាល ផ្ល ូវ ទឹក âĢĭ Ġ មាន Ġ ស្ទ ឹង Ġ ប ឹង Ġ ព្រ ែក Ġ ទ ន្ ល េ Ġ និង សម ុ ទ្រ ផ្ល ូវ អា កាស Ġ មាន អា កាស យា ន ដ្ឋាន ក្នុង ស្រ ុក Ġ និង អា កាស យា ន ដ្ឋាន អ ន្ត រ ជាតិ Ġ ក្ បាល រ ថ ភ្លើង មាន ត ួន ា ទី Ġ ស ណ្ត ោង ទូ រ ថ ភ្លើង ជា ច្ រ ើន ដ ែល ស្ ថ ិត នៅ ពី ក្រ ោយ ជា ប ន្ត បន្ទាប់ Ġ បណ្ត ាញ គម នា គមន៍ មាន ត ួន ា ទី ជា ក្ បាល រ ថ ភ្លើង នៃ កំ ណ ើន សេ ដ្ឋ កិច្ច គ ឹប ណ្ត ាញ គម នា គមន៍ មាន ត ួន ា ទី ស ណ្ត ោង វិ ស ័យ ផ្ សេ ង ៗ ទៀត នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច ឲ្យ មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ខ្ លា ំ ង ក្លា Ġ ឧ ទ ា ហ រណ ៍ ជ ួយ ជំ រ ុញ វិ ស ័យ ក សិ កម្ម Ġ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ ទេស ចរ ណ៍ Ġ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម Ġ នាំ ចេញ Ġ នាំ ចូល Ġ មាន ដំណើរ ការ ល្អ ប្រសើរ វិ ស ័យ សុខ ា ភិ បាល Ġ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន អ្នក ជ ម្ ង ឺ ទៅ កាន់ ម ន្ទ ី រ ពេទ្យ Ġ បាន ទាន ់ ពេល វេ លា កាត់ បន្ថយ អ ត្រា ស្លាប់ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន បាន Âł	276	▁តើ បណ្ត ាញ គម នា គមន៍ ក ម្ព ុ ជា ▁មាន ត ួ នាទី ជា ▁ក្បាល រ ថ ភ្លើង នៃ ក ំណ ើន សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ដោយ លើក ឧ ទ ា ហ រ ណ៍ មក បញ្ជា ក់ ▁	42	▁បណ្តាញ គម នា គមន៍ ក ម្ព ុ ជា មាន ត ួ នាទី ជា ▁ក្បាល រ ថ ភ្លើង នៃ ក ំណ ើន សេ ដ្ឋ ក ិច ច្ច ▁ដោយ បណ្ត ាញ គម នា ក ម ន៍ មាន ផ្ល ូវ គ ោក ▁ផ្លូវ ដ ែក ▁ផ្លូវ ជាតិ ▁ផ្លូវ លំ ▁និង ផ្ល ូវ រ ុ ក្ខ បាល ផ្ល ូវ ទឹក ▁មាន ▁ស្ទឹង ▁បឹង ▁ព្រែក ▁ទន្លេ ▁និង សម ុ ទ្រ ផ្ល ូវ អា កាស ▁មាន អា កាស យ ាន ដ្ឋាន ក្នុង ស្រ ុក ▁និង អា កាស យ ាន ដ្ឋាន អ ន្ត រ ជាតិ ▁ក្បាល រ ថ ភ្លើង មាន ត ួ នាទី ▁សណ្ត ោង ទ ូរ ថ ភ្លើង ជា ច ្រ ើន ដ ែល ស ្ថ ិត នៅ ពី ក្រ ោយ ជា ប ន្ត បន្ទាប់ ▁បណ្តាញ គម នា គមន៍ មាន ត ួ នាទី ជា ក្ បាល រ ថ ភ្លើង នៃ ក ំណ ើន សេ ដ្ឋ កិច្ច គ ឹ បណ្ត ាញ គម នា គមន៍ មាន ត ួ នាទី ស ណ្ត ោង វិ ស ័យ ផ្ ស េង ៗ ទៀត នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច ឲ្យ មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ខ្ ល ាំង ក្លា ▁ឧទាហរណ៍ ជ ួយ ជំ រ ុញ វិ ស ័យ ក សិ កម្ម ▁ឧស្សាហកម្ម ▁ទេសចរណ៍ ▁ពាណិជ្ជកម្ម ▁នាំចេញ ▁នាំចូល ▁មាន ដំណើរ ការ ល្អ ប្រសើរ វិ ស ័យ សុខ ា ភិ បាល ▁ដឹកជញ្ជូន អ្នក ជ ម្ ង ឺ ទៅ កាន់ ម ន្ទ ី រ ពេទ្យ ▁បាន ទ ាន់ ពេល វេ លា កាត់ បន្ថយ អ ត្រា ស្លាប់ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន បាន ▁	237
ចូរពន្យល់បាតុភូត ចំណាក់ស្រុកស្រែ និងបាតុភូត ចំណោលស្រុកស្រែ	null	បាតុភូត ចំណាក់ស្រុកស្រែ គឺចលនាចំណាក់ស្រុកលរបស់ប្រជាជនទៅកាន់ទីតាំងតំបន់ផ្សេងៗពិសេសទីក្រុងនិងទីប្រជុំជននានា បញ្ហាជីវភាពគ្រោះធម្មជាតិស្វែងរកការងារធ្វើបន្តការសិក្សាវិបត្តិនយោបាយបាតុភូត ចំណាក់ស្រុកស្រែ គឺជាចលនារបស់ប្រជាជនចាកចេញពីស្រុកស្រែ ទៅរកការងារជាអចិន្រ្តៃយ៍នៅទីប្រជុំជនទីក្រុង តែមិនត្រឡប់មកវិញទេ ដូចជារកការងារនៅទីក្រុងតាមគ្រួសារបាត់បង់ដីធ្លី និងលំនៅដ្ឋានការងារផ្សេងៗទៀត	null	បាតុភូត ចំណាក់ស្រុកស្រែ គឺចលនាចំណាក់ស្រុកលរបស់ប្រជាជនទៅកាន់ទីតាំងតំបន់ផ្សេងៗពិសេសទីក្រុងនិងទីប្រជុំជននានា បញ្ហាជីវភាពគ្រោះធម្មជាតិស្វែងរកការងារធ្វើបន្តការសិក្សាវិបត្តិនយោបាយបាតុភូត ចំណាក់ស្រុកស្រែ គឺជាចលនារបស់ប្រជាជនចាកចេញពីស្រុកស្រែ ទៅរកការងារជាអចិន្រ្តៃយ៍នៅទីប្រជុំជនទីក្រុង តែមិនត្រឡប់មកវិញទេ ដូចជារកការងារនៅទីក្រុងតាមគ្រួសារបាត់បង់ដីធ្លី និងលំនៅដ្ឋានការងារផ្សេងៗទៀត	ច ូរ ព ន្ យ ល់ បា ត ុ ភ ូត Ġ ចំ ណា ក់ ស្រ ុក ស្រ ែ ĠĠ និង បា ត ុ ភ ូត Ġ ចំ ណ ោល ស្រ ុក ស្រ ែ ĠĠĠ	31	បា ត ុ ភ ូត Ġ ចំ ណា ក់ ស្រ ុក ស្រ ែ Ġ គ ឺ ច ល នា ចំ ណា ក់ ស្រ ុក ល រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ទៅ កាន់ ទី តាំង ត ំ ប ន់ ផ្ សេ ង ៗ ពិ សេ ស ទី ក្រុង និង ទី ប្រជុំ ជន នា នា Ġ ប ញ ្ហ ា ជីវ ភាព គ្រ ោះ ធម្ម ជាតិ ស្ វ ែង រក ការងារ ធ ្វ ើប ន្ត ការ សិ ក្ស ាវ ិប ត្តិ ន យោ បា យ បា ត ុ ភ ូត Ġ ចំ ណា ក់ ស្រ ុក ស្រ ែ Ġ គ ឺ ជា ច ល នា រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ច ាក ចេញ ពី ស្រ ុក ស្រ ែ Ġ ទៅ រក ការងារ ជា អ ច ិន ្រ ្ត ៃ យ ៍ នៅ ទី ប្រជុំ ជន ទី ក្រុង Ġ តែ ម ិន ត្រ ឡ ប់ មក វិញ ទេ ĠâĢĭ ដូច ជា រក ការងារ នៅ ទី ក្រុង តា ម គ្រួសារ បា ត់ បង់ ដ ី ធ ្ល ី Ġ និង លំ âĢĭ នៅ ដ្ឋាន ការងារ ផ្ សេ ង ៗ ទៀត	168	▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ប ាត ុ ភ ូត ▁ចំណ ាក់ ស្រ ុក ស្រ ែ ▁និង ប ាត ុ ភ ូត ▁ចំណ ោល ស្រ ុក ស្រ ែ ▁	28	▁បាត ុ ភ ូត ▁ចំណ ាក់ ស្រ ុក ស្រ ែ ▁គឺ ច ល នា ច ំណ ាក់ ស្រ ុក ល រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ទៅ កាន់ ទី តាំង ត ំ ប ន់ ផ្ ស េង ៗ ពិ ស េស ទី ក្រុង និង ទី ប្រជុំ ជន នា នា ▁បញ្ហា ជីវ ភាព គ្រ ោះ ធម្ម ជាតិ ស ្វ ែង រក ការងារ ធ ្វ ើប ន្ត ការ សិ ក្ស ាវ ិប ត្តិ ន យោ ប ាយ ប ាត ុ ភ ូត ▁ចំណ ាក់ ស្រ ុក ស្រ ែ ▁គឺជា ច ល ន ារ ប ស់ ប្រ ជា ជន ច ាក ចេញ ពី ស្រ ុក ស្រ ែ ▁ទៅរក ការងារ ជា អ ច ិន ្រ ្ត ៃ យ ៍ នៅ ទី ប្រជុំ ជន ទី ក្រុង ▁តែ ម ិន ត្រ ឡ ប់ មក វិញ ទេ ▁ដូចជា រក ការងារ នៅ ទី ក្រុង ត ាម គ្រួសារ ប ាត់ បង់ ដ ី ធ ្ល ី ▁និង លំ ▁នៅ ដ្ឋាន ការងារ ផ្ ស េង ៗ ទៀត	157
តើយើងត្រូវអនុវត្តន៍បច្ចេកទេសដាំដុះបែបណា ដើម្បីកាត់បន្ថយផលអាក្រក់ទាំងនេះបានផលនិងបង្កើនផលិតផលបានផង	null	ដើម្បីកាត់បន្ថយផលអាក្រក់ទាំងនេះបានផង និងបង្កើនផលិតផលបានផងយើងត្រូវប្រើប្រាស់ជីធម្មជាតិ ដោយរួមផ្សំជាមួយជីកំប៉ុស្តប្រើប្រាស់ថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិត ដែលផ្សំពីធម្មជាតិធ្វើការឆ្លាស់ដំណាំ ដោយមិនដាំដំណាំដដែលៗនៅលើដីដាំដុះតែមួយ	null	ដើម្បីកាត់បន្ថយផលអាក្រក់ទាំងនេះបានផង និងបង្កើនផលិតផលបានផងយើងត្រូវប្រើប្រាស់ជីធម្មជាតិ ដោយរួមផ្សំជាមួយជីកំប៉ុស្តប្រើប្រាស់ថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិត ដែលផ្សំពីធម្មជាតិធ្វើការឆ្លាស់ដំណាំ ដោយមិនដាំដំណាំដដែលៗនៅលើដីដាំដុះតែមួយ	ត ើយ ើង ត្រូវ អនុ វត្ត ន៍ ប ច្ច េក ទេស ដា ំ ដ ុះ ប ែប ណា Ġ ដើម ្ប ី កាត់ បន្ថយ ផល អា ក្រ ក់ ទ ាំង នេះ បាន ផល និង បង ្ក ើន ផល ិត ផល បាន ផ ង ĠĠ	42	ដើម ្ប ី កាត់ បន្ថយ ផល អា ក្រ ក់ ទ ាំង នេះ បាន ផ ង Ġ និង បង ្ក ើន ផល ិត ផល បាន ផ ង យ ើង ត្រូវ ប្រ ើប ្រា ស់ ជី ធម្ម ជាតិ Ġ ដោយ រួម ផ្ សំ ជា មួយ ជី កំ ប៉ ុស ្ត ប្រ ើប ្រា ស់ ថ្ន ាំ សម ្លា ប់ ស ត ្វ ល្អ ិត Ġ ដ ែល ផ្ សំ ពី ធម្ម ជាតិ ធ ្វ ើក ារ ឆ្ លាស់ ដំ ណា ំ Ġ ដោយ ម ិន ដា ំ ដំ ណា ំ ដ ដ ែល ៗ នៅ លើ ដ ី ដា ំ ដ ុះ តែ មួយ	98	▁តើ យ ើង ត្រូវ អនុ វត្ត ន៍ ប ច្ច េក ទេស ដ ាំ ដ ុះ ប ែប ណា ▁ដើម្បី កាត់ បន្ថយ ផល អា ក្រ ក់ ទ ាំង នេះ បាន ផល និង ប ង្ក ើន ផល ិត ផល បាន ផ ង ▁	40	▁ដើម្បី កាត់ បន្ថយ ផល អា ក្រ ក់ ទ ាំង នេះ បាន ផ ង ▁និង ប ង្ក ើន ផល ិត ផល បាន ផ ង យ ើង ត្រូវ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ជី ធម្ម ជាតិ ▁ដោយ រួម ផ្ សំ ជា មួយ ជី កំ ប៉ ុ ស្ត ប្រ ើ ប្រ ាស់ ថ្ន ាំ ស ម្ល ាប់ ស ត ្វ ល្អ ិត ▁ដែល ផ្ សំ ពី ធម្ម ជាតិ ធ ្វ ើ ការ ឆ្ លាស់ ដ ំណ ាំ ▁ដោយ ម ិន ដ ាំ ដ ំណ ាំ ដ ដ ែល ៗ នៅ លើ ដ ី ដ ាំ ដ ុះ តែ មួយ	95
តើការប្រើប្រាស់ថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិត និងជីគីមីក្នុងការដាំដុះបានផ្តល់ផលល្អនិងផលអាក្រក់ដូចម្តេចខ្លះ	null	ផ្តល់ផលល្អដូចជា ជួយកែលំអរគុណភាពដី រយៈពេលខ្លី ជួយបង្កើនទិន្នផលដំណាំ ជួយការពារ និងកម្ចាត់ពពួកសត្វចង្រៃផលអាក្រក់មានដូចជា ខូចគុណភាពដី ខូចគុណភាពទឹក និងបំផ្លាញសុខភាពមនុស្សសត្វ	null	ផ្តល់ផលល្អដូចជា ជួយកែលំអរគុណភាពដី រយៈពេលខ្លី ជួយបង្កើនទិន្នផលដំណាំ ជួយការពារ និងកម្ចាត់ពពួកសត្វចង្រៃផលអាក្រក់មានដូចជា ខូចគុណភាពដី ខូចគុណភាពទឹក និងបំផ្លាញសុខភាពមនុស្សសត្វ	ត ើក ារ ប្រ ើប ្រា ស់ ថ្ន ាំ សម ្លា ប់ ស ត ្វ ល្អ ិត Ġ និង ជី គី មី ក្នុង ការ ដា ំ ដ ុះ បាន ផ្ ត ល់ ផល ល្អ និង ផល អា ក្រ ក់ ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ ĠĠ	45	ផ្ ត ល់ ផល ល្អ ដូច ជា Ġ ជ ួយ ក ែល ំ អ រ គុណ ភាព ដ ី Ġ រយ ៈ ពេល ខ្ លី Ġ ជ ួយ បង ្ក ើន ទិ ន្ន ផល ដំ ណា ំ Ġ ជ ួយ ការពារ Ġ និង ក ម្ ច ាត់ ព ព ួ ក ស ត ្វ ច ង ្រ ៃ ផល អា ក្រ ក់ មាន ដូច ជា ĠÂł ខ ូច គុណ ភាព ដ ី Ġ ខ ូច គុណ ភាព ទឹក Ġ និង ប ំ ផ្ល ាញ សុខ ភាព ម នុ ស្ស ស ត ្វ	84	▁តើ ការ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ថ្ន ាំ ស ម្ល ាប់ ស ត ្វ ល្អ ិត ▁និង ជី គី មី ក្នុង ការ ដ ាំ ដ ុះ បាន ផ្ ត ល់ ផល ល្អ និង ផល អា ក្រ ក់ ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁	44	▁ផ្តល់ ផល ល្អ ដូច ជា ▁ជួយ ក ែល ំ អ រ គុណ ភាព ដ ី ▁រយៈពេល ខ្ លី ▁ជួយ ប ង្ក ើន ទិ ន្ន ផល ដ ំណ ាំ ▁ជួយ ការពារ ▁និង ក ម្ ច ាត់ ព ព ួ ក ស ត ្វ ច ង ្រ ៃ ផល អា ក្រ ក់ មាន ដូច ជា ▁ខូច គុណ ភាព ដ ី ▁ខូច គុណ ភាព ទឹក ▁និង ប ំ ផ្ល ាញ សុខ ភាព ម នុ ស្ស ស ត ្វ	75
ចូររៀបរាប់ពីទំនាក់ទំនងរវាងការដាំដុះ អាជីវកម្មព្រៃឈើនិងនេសាទ	null	ការដាំដុះព្រៃឈើនិងការនេសាទជាភោគទ្រព្យយ៉ាងសំខាន់សម្រាប់ជីវភាពរស់នៅនិងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិ ដែលធាតុគន្លឹះទំាងបីនេះមានអន្តរអំពើលើគ្នាទៅវិញទៅមកកាលណាមនុស្សនាំគ្នាកាប់ព្រៃឈើដែលជាហេតុធ្វើឲ្យមានការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ប៉ះពាល់ដល់ជីវីត មនុស្ស សត្វ និងរុក្ខជាតិអតិផលនៃប្រព័ន្ធផលិតកម្មនាំឲ្យមានកំណើនការប្រែប្រួលថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិត និងជីគីមីថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិត និងជីគីមីទាំងនោះហូរទៅផ្តុំគ្នានៅទន្លេ និងបឹង ហើយបំផ្លាញជីវីតនិងពូជមច្ឆាជាតិ	null	ការដាំដុះព្រៃឈើនិងការនេសាទជាភោគទ្រព្យយ៉ាងសំខាន់សម្រាប់ជីវភាពរស់នៅនិងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិ ដែលធាតុគន្លឹះទំាងបីនេះមានអន្តរអំពើលើគ្នាទៅវិញទៅមកកាលណាមនុស្សនាំគ្នាកាប់ព្រៃឈើដែលជាហេតុធ្វើឲ្យមានការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ប៉ះពាល់ដល់ជីវីត មនុស្ស សត្វ និងរុក្ខជាតិអតិផលនៃប្រព័ន្ធផលិតកម្មនាំឲ្យមានកំណើនការប្រែប្រួលថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិត និងជីគីមីថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិត និងជីគីមីទាំងនោះហូរទៅផ្តុំគ្នានៅទន្លេ និងបឹង ហើយបំផ្លាញជីវីតនិងពូជមច្ឆាជាតិ	ច ូរ រ ៀប រា ប់ ពី ទំ នាក់ ទំ ន ង រ វា ង ការ ដា ំ ដ ុះ Ġ អា ជីវ កម្ម ព្រ ៃ ឈ ើន ិ ង ន េស ា ទ ĠĠ	33	ការ ដា ំ ដ ុះ ព្រ ៃ ឈ ើន ិ ង ការ ន េស ា ទ ជា ភោគ ទ្រ ព្យ យ៉ាង សំ ខា ន់ សម ្រា ប់ ជីវ ភាព រស់ នៅ និង ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ប្រ ទេស ជាតិ Ġ ដ ែល ធាតុ គ ន្ ល ឹ ះ ទំ ាង បី នេះ មាន អ ន្ត រ អ ំព ើ លើ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក កាល ណា ម នុ ស្ស នាំ គ្នា កា ប់ ព្រ ៃ ឈ ើ ដ ែល ជា ហេតុ ធ ្វ ើ ឲ្យ មាន ការ ប្រ ែប ្រ ួល អា កាស ធាតុ Ġ ប៉ ះ ពា ល់ ដល់ ជីវ ីត Ġ ម នុ ស្ស Ġ ស ត ្វ Ġ និង រ ុក ្ខ ជាតិ អ តិ ផល នៃ ប្រ ព ័ន ្ ធ ផល ិត កម្ម នាំ ឲ្យ មាន កំ ណ ើន ការ ប្រ ែប ្រ ួល ថ្ន ាំ សម ្លា ប់ ស ត ្វ ល្អ ិត Ġ និង ជី គី មី ថ្ន ាំ សម ្លា ប់ ស ត ្វ ល្អ ិត Ġ និង ជី គី មី ទ ាំង ន ោះ ហ ូរ ទៅ ផ្ ត ុំ គ្នា នៅ ទ ន្ ល េ Ġ និង ប ឹង Ġ ហើយ ប ំ ផ្ល ាញ ជីវ ីត និង ព ូ ជ ម ច្ឆ ា ជាតិ	196	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ពី ទំ នាក់ ទំ ន ង រ វ ាង ការ ដ ាំ ដ ុះ ▁អាជីវកម្ម ព្រ ៃ ឈ ើ និង ន េ សា ទ ▁	29	▁ការ ដ ាំ ដ ុះ ព្រ ៃ ឈ ើ និង ការ ន េ សា ទ ជា ភោគ ទ្រ ព្យ យ៉ាង សំ ខ ាន់ ស ម្រ ាប់ ជីវ ភាព រស់ នៅ និង ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ប្រ ទេស ជាតិ ▁ដែល ធាតុ គ ន ្ល ឹ ះ ទំ ាង បី នេះ មាន អ ន្ត រ អ ំព ើ លើ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក កាល ណា ម នុ ស្ស នាំ គ្នា ក ាប់ ព្រ ៃ ឈ ើ ដ ែល ជា ហេតុ ធ ្វ ើ ឲ្យ មាន ការ ប្រ ែ ប្រ ួល អា កាស ធាតុ ▁ប៉ះពាល់ ដល់ ជីវ ីត ▁មនុស្ស ▁សត្វ ▁និង រ ុ ក្ខ ជាតិ អ តិ ផល នៃ ប្រ ព ័ ន្ធ ផល ិត កម្ម នាំ ឲ្យ មាន ក ំណ ើន ការ ប្រ ែ ប្រ ួល ថ្ន ាំ ស ម្ល ាប់ ស ត ្វ ល្អ ិត ▁និង ជី គី មី ថ្ន ាំ ស ម្ល ាប់ ស ត ្វ ល្អ ិត ▁និង ជី គី មី ទ ាំង ន ោះ ហ ូរ ទៅ ផ្ ត ុំ គ្នា នៅ ទ ន ្ល េ ▁និង ប ឹង ▁ហើយ ប ំ ផ្ល ាញ ជីវ ីត និង ព ូ ជ ម ច្ឆ ា ជាតិ	186
តើការបាត់បង់ព្រៃឈើផ្តល់ផលវិបាកអ្វីខ្លះ	null	ផលវិបាកនៃការបាត់បង់ព្រៃឈើមានកើតមានគ្រោះធម្មជាតិ ទឹកជំនន់ គ្រោះរាំងស្ងួត ខ្យល់ព្យុះ ដីក្តាំងរឹង គ្មានជីជាតិបាត់បង់គម្រប់ដី មានសំណឹកហូរច្រោះដីបាត់បង់ប្រភពថាមពល អុស ធ្យូង បាត់បង់ជម្រកមនុស្ស សត្វ និងមច្ឆាជាតិបាត់បង់សត្វ ស្រុក ព្រៃ បាត់បង់ឈើសំណង់ក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្ម សិប្បកម្មបាត់បង់នៅវឪសថធម្មជាតិធ្វើឲ្យមានការប្រែប្រូលអាកាសធាតុបាត់បង់ព្រភពចំណូលរូបិយប័ណ្ណ	null	ផលវិបាកនៃការបាត់បង់ព្រៃឈើមានកើតមានគ្រោះធម្មជាតិ ទឹកជំនន់ គ្រោះរាំងស្ងួត ខ្យល់ព្យុះ ដីក្តាំងរឹង គ្មានជីជាតិបាត់បង់គម្រប់ដី មានសំណឹកហូរច្រោះដីបាត់បង់ប្រភពថាមពល អុស ធ្យូង បាត់បង់ជម្រកមនុស្ស សត្វ និងមច្ឆាជាតិបាត់បង់សត្វ ស្រុក ព្រៃ បាត់បង់ឈើសំណង់ក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្ម សិប្បកម្មបាត់បង់នៅវឪសថធម្មជាតិធ្វើឲ្យមានការប្រែប្រូលអាកាសធាតុបាត់បង់ព្រភពចំណូលរូបិយប័ណ្ណ	ត ើក ារ បា ត់ បង់ ព្រ ៃ ឈ ើ ផ្ ត ល់ ផល វិ បា ក អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	22	ផល វិ បា ក នៃ ការ បា ត់ បង់ ព្រ ៃ ឈ ើម ាន âĢĭ កើត មាន គ្រ ោះ ធម្ម ជាតិ Ġ ទឹក ជំ ន ន់ Ġ គ្រ ោះ រា ំ ង ស្ ង ួត ÂłĠ ខ្ យ ល់ ព្យ ុះ Ġ ដ ី ក្ត ាំង រ ឹង Ġ គ ្ម ាន ជី ជាតិ បា ត់ បង់ គម ្រ ប់ ដ ី Ġ មាន សំ ណ ឹក ហ ូរ ច្ រ ោះ ដ ី បា ត់ បង់ ប្រ ភព ថា ម ពល Ġ អ ុស Ġ ធ ្យូ ង Ġ បា ត់ បង់ ជ ម្រ ក ម នុ ស្ស Ġ ស ត ្វ Ġ និង ម ច្ឆ ា ជាតិ បា ត់ បង់ ស ត ្វ Ġ ស្រ ុក Ġ ព្រ ៃ Ġ បា ត់ បង់ ឈ ើស ំណ ង់ ក្នុង វិ ស ័យ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ សិ ប្ប កម្ម បា ត់ បង់ នៅ វ ឪ ស ថ ធម្ម ជាតិ ធ ្វ ើ ឲ្យ មាន ការ ប្រ ែប ្រ ូល អា កាស ធាតុ បា ត់ បង់ ព្រ ភព ចំ ណូ ល រូប ិយ ប ័ ណ្ណ	161	▁តើ ការ ប ាត់ បង់ ព្រ ៃ ឈ ើ ផ្ ត ល់ ផល វិ ប ាក អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	21	▁ផលវិបាក នៃ ការ ប ាត់ បង់ ព្រ ៃ ឈ ើ មាន ▁កើតមាន គ្រ ោះ ធម្ម ជាតិ ▁ទឹក ជំ ន ន់ ▁គ្រោះ រ ាំង ស្ ង ួត ▁ខ្យល់ ព្យ ុះ ▁ដី ក្ត ាំង រ ឹង ▁គ្មាន ជី ជាតិ ប ាត់ បង់ គ ម្រ ប់ ដ ី ▁មាន ស ំណ ឹក ហ ូរ ច ្រ ោះ ដ ី ប ាត់ បង់ ប្រ ភព ថា ម ពល ▁អ ុស ▁ធ ្យូ ង ▁បាត់បង់ ជ ម្រ ក ម នុ ស្ស ▁សត្វ ▁និង ម ច្ឆ ា ជាតិ ប ាត់ បង់ ស ត ្វ ▁ស្រុក ▁ព្រៃ ▁បាត់បង់ ឈ ើស ំណ ង់ ក្នុង វិ ស ័យ ឧ ស្សា ហ កម្ម ▁សិប្បកម្ម ប ាត់ បង់ នៅ វ ឪ ស ថ ធម្ម ជាតិ ធ ្វ ើ ឲ្យ មាន ការ ប្រ ែ ប្រ ូល អា កាស ធាតុ ប ាត់ បង់ ព្រ ភព ច ំណ ូល រូប ិយ ប ័ ណ្ណ	140
ហេតុអ្វីបានជាព្រៃឈើនៅកម្ពុជាទទួលការបាត់បង់	null	ព្រៃឈើទទួលការបាត់បង់ដោយសារកត្តាមនុស្សកំណើនប្រជាជន ត្រូវការដីធ្វើកសិកម្ម សង់លំនៅដ្ឋានការធ្វើអាជីវកម្មក្នុងទ្រុងទ្រាយធំបែបអនាធិបតេយ្យការងារកសិកម្ម កសិកម្មព្រៃដុត កសិកម្មពនេចរ ការដុតព្រៃយកសត្វការបោះបង់កន្ទុយបារីឬទុករងើកភ្លើងចោលក្នុងព្រៃការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ផ្លូវ ស្ពាន អគារ សាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ កត្តាធម្មជាតិ ភ្លើងឆេះព្រៃនៅរដូវប្រាំងខ្យល់ព្យុះ ទឹកជំនន់ បន្ទុះភ្នំភ្លើង រញ្ជួយដី រន្ទៈបាញ់បង្កើតជាភ្លើងឆេះព្រៃ	null	ព្រៃឈើទទួលការបាត់បង់ដោយសារកត្តាមនុស្សកំណើនប្រជាជន ត្រូវការដីធ្វើកសិកម្ម សង់លំនៅដ្ឋានការធ្វើអាជីវកម្មក្នុងទ្រុងទ្រាយធំបែបអនាធិបតេយ្យការងារកសិកម្ម កសិកម្មព្រៃដុត កសិកម្មពនេចរ ការដុតព្រៃយកសត្វការបោះបង់កន្ទុយបារីឬទុករងើកភ្លើងចោលក្នុងព្រៃការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ផ្លូវ ស្ពាន អគារ សាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ កត្តាធម្មជាតិ ភ្លើងឆេះព្រៃនៅរដូវប្រាំងខ្យល់ព្យុះ ទឹកជំនន់ បន្ទុះភ្នំភ្លើង រញ្ជួយដី រន្ទៈបាញ់បង្កើតជាភ្លើងឆេះព្រៃ	ហេតុ អ ្វី បាន ជា ព្រ ៃ ឈ ើន ៅ ក ម្ព ុ ជា ទទួល ការ បា ត់ បង់ ĠĠ	19	ព្រ ៃ ឈ ើ ទទួល ការ បា ត់ បង់ ដោយ សារ ក ត្ត ាម នុ ស្ស កំ ណ ើន ប្រ ជា ជន Ġ ត្រូវ ការ ដ ី ធ ្វ ើក សិ កម្ម Ġ សង ់ លំ នៅ ដ្ឋាន ការ ធ ្វ ើ អា ជីវ កម្ម ក្នុង ទ្រ ុង ទ្រ ាយ ធ ំ ប ែប អ នា ធិបតេយ្យ ការងារ ក សិ កម្ម Ġ ក សិ កម្ម ព្រ ៃ ដ ុត Ġ ក សិ កម្ម ព ន េច រ Ġ ការ ដ ុត ព្រ ៃ âĢĭ យក ស ត ្វ ការ ប ោះ បង់ ក ន្ទ ុយ បា រី ឬ ទុក រ ង ើក ភ្លើង ចោល ក្នុង ព្រ ៃ ការ ក សា ង ហ េ ដ្ឋា រ ច នា សម ្ ព ័ន ្ ធ Ġ ផ្ល ូវ Ġ ស្ព ាន Ġ អ គ ារ Ġ សា លា រ ៀន Ġ ម ន្ទ ី រ ពេទ្យ Ġ ក ត្ត ា ធម្ម ជាតិ Ġ ភ្លើង ឆ េះ ព្រ ៃ នៅ រ ដ ូវ ប្រា ំ ង ខ្ យ ល់ ព្យ ុះ Ġ ទឹក ជំ ន ន់ Ġ ប ន្ទ ុះ ភ្នំ ភ្លើង Ġ រ ញ្ជ ួយ ដ ី Ġ រ ន្ទ ៈ បា ញ ់ បង ្ក ើត ជា ភ្លើង ឆ េះ ព្រ ៃ	184	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ព្រ ៃ ឈ ើ នៅ ក ម្ព ុ ជា ទទួល ការ ប ាត់ បង់ ▁	19	▁ព្រៃឈើ ទទួល ការ ប ាត់ បង់ ដោយ សារ ក ត្ត ាម នុ ស្ស ក ំណ ើន ប្រ ជា ជន ▁ត្រូវការ ដ ី ធ ្វ ើក សិ កម្ម ▁សង់ លំ នៅ ដ្ឋាន ការ ធ ្វ ើ អា ជីវ កម្ម ក្នុង ទ្រ ុង ទ្រ ាយ ធ ំ ប ែប អ នា ធិបតេយ្យ ការងារ ក សិ កម្ម ▁កសិកម្ម ព្រ ៃ ដ ុត ▁កសិកម្ម ព ន េច រ ▁ការ ដ ុត ព្រ ៃ ▁យក ស ត ្វ ការ ប ោះ បង់ ក ន្ទ ុយ បា រី ឬ ទុក រ ង ើក ភ្លើង ចោល ក្នុង ព្រ ៃ ការ ក សា ង ហ េ ដ្ឋា រ ច នា ស ម្ព ័ ន្ធ ▁ផ្លូវ ▁ស្ពាន ▁អគារ ▁សាលារៀន ▁មន្ទីរពេទ្យ ▁កត្តា ធម្ម ជាតិ ▁ភ្លើង ឆ េះ ព្រ ៃ នៅ រ ដ ូវ ប្រ ាំង ខ្ យ ល់ ព្យ ុះ ▁ទឹក ជំ ន ន់ ▁បន្ទ ុះ ភ្នំ ភ្លើង ▁រញ្ជួយ ដ ី ▁រ ន្ទ ៈ ប ាញ់ ប ង្ក ើត ជា ភ្លើង ឆ េះ ព្រ ៃ	155
តើរដ្ឋាភិបាលមានគោលការណ៍យ៉ាងណាខ្លះ ក្នុងការការពារព្រៃឈើ	null	ក្នុងការពារព្រៃឈើ រាជរដ្ឋាភិបាលមានគោលការណ៍មួយចំនួនដូចជាបំផុសស្មារតីប្រជាជនឲ្យមានការដាំដើមឈើឡើងវិញបង្កើនតំបន់ការពារធម្មជាតិ ឧទ្យានជាតិ បង្កើតសហគមន៍ព្រៃឈើបោះបង្គោលព្រំដែនព្រៃឈើបំផុសឲ្យមានការប្រារព្ធពិធីរុក្ខជាតិជារៀងរាល់ថ្ងៃទី ០៩ ខែកក្កសា រៀងមរាល់ឆ្នាំរឹតបន្តឹងការអនុវត្តច្បាប់ព្រៃ ចាប់ជនល្មើសយកផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់ឈើខុសច្បាប់	null	ក្នុងការពារព្រៃឈើ រាជរដ្ឋាភិបាលមានគោលការណ៍មួយចំនួនដូចជាបំផុសស្មារតីប្រជាជនឲ្យមានការដាំដើមឈើឡើងវិញបង្កើនតំបន់ការពារធម្មជាតិ ឧទ្យានជាតិ បង្កើតសហគមន៍ព្រៃឈើបោះបង្គោលព្រំដែនព្រៃឈើបំផុសឲ្យមានការប្រារព្ធពិធីរុក្ខជាតិជារៀងរាល់ថ្ងៃទី ០៩ ខែកក្កសា រៀងមរាល់ឆ្នាំរឹតបន្តឹងការអនុវត្តច្បាប់ព្រៃ ចាប់ជនល្មើសយកផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់ឈើខុសច្បាប់	ត ើរ ដ្ឋា ភិ បាល មាន គោ ល ការណ៍ យ៉ាង ណា ខ្ ល ះ Ġ ក្នុង ការ ការពារ ព្រ ៃ ឈ ើ ĠĠ	21	ក្នុង ការពារ ព្រ ៃ ឈ ើ Ġ រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល មាន គោ ល ការណ៍ មួយ ចំ ន ួន ដូច ជា ប ំ ផ ុស ស្ម ារ តី ប្រ ជា ជន ឲ្យ មាន ការ ដា ំ ដើម ឈ ើ ឡើង វិញ បង ្ក ើន ត ំ ប ន់ ការពារ ធម្ម ជាតិ Ġ ឧ ទ ្យា ន ជាតិ Ġ បង ្ក ើត ស ហ គមន៍ ព្រ ៃ ឈ ើប ោះ បង ្ គោ ល ព្រ ំ ដ ែន ព្រ ៃ ឈ ើប ំ ផ ុស ឲ្យ មាន ការ ប្រា រ ព្ ធ ពិ ធី រ ុក ្ខ ជាតិ ជា រ ៀង រា ល់ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ០ ៩ Ġ ខែ âĢĭ ក ក្ក សា Ġ រ ៀង ម រា ល់ ឆ្នាំ រ ឹត ប ន្ត ឹង ការ អនុ វត្ត ច្ បា ប់ ព្រ ៃ Ġ ច ាប់ ជន ល ្ម ើស យក ផ្ ត ន្ទ ា ទោស តា ម ច្ បា ប់ ឈ ើ ខុស ច្ បា ប់	152	▁តើ រ ដ្ឋា ភិ បាល មាន គ ោល ការណ៍ យ៉ាង ណា ខ្ ល ះ ▁ក្នុង ការ ការពារ ព្រ ៃ ឈ ើ ▁	21	▁ក្នុង ការពារ ព្រ ៃ ឈ ើ ▁រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល មាន គ ោល ការណ៍ មួយ ចំ ន ួន ដូច ជា ប ំ ផ ុស ស្ម ារ តី ប្រ ជា ជន ឲ្យ មាន ការ ដ ាំ ដើម ឈ ើ ឡើង វិញ ប ង្ក ើន ត ំ ប ន់ ការពារ ធម្ម ជាតិ ▁ឧទ្យាន ជាតិ ▁បង្កើត ស ហ គមន៍ ព្រ ៃ ឈ ើប ោះ ប ង្គ ោល ព្រ ំ ដ ែន ព្រ ៃ ឈ ើប ំ ផ ុស ឲ្យ មាន ការ ប្រ ារ ព្ ធ ពិ ធី រ ុ ក្ខ ជាតិ ជា រ ៀង រ ាល់ ថ ្ង ៃ ទី ▁០៩ ▁ខែ ▁ក ក្ក សា ▁រៀង ម រ ាល់ ឆ្នាំ រ ឹត ប ន្ត ឹង ការ អនុ វត្ត ច ្ប ាប់ ព្រ ៃ ▁ចាប់ ជន ល ្ម ើស យក ផ្ ត ន្ទ ា ទោស ត ាម ច ្ប ាប់ ឈ ើ ខុស ច ្ប ាប់	143
តើកន្លងមកនេះព្រៃឈើនៅប្រទេសកម្ពុជាមានលក្ខណៈដូចម្តេច	null	កន្លងមកនេះព្រៃឈើនៅប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបាត់បង់គួរឲ្យបារម្ភ នៅឆ្នាំ១៩០០ មាន៧៥ នៃផ្ទៃដីប្រទេស ១៩៦០ មាន៧៣ ១៩៨០ មាន៥០ ១៩៨៩មាន៤១៧ហើយបច្ចុប្បន្ននៅតិជាង៤០និងបន្តចុះថយជាលំដាប់	null	កន្លងមកនេះព្រៃឈើនៅប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបាត់បង់គួរឲ្យបារម្ភ នៅឆ្នាំ១៩០០ មាន៧៥ នៃផ្ទៃដីប្រទេស ១៩៦០ មាន៧៣ ១៩៨០ មាន៥០ ១៩៨៩មាន៤១៧ហើយបច្ចុប្បន្ននៅតិជាង៤០និងបន្តចុះថយជាលំដាប់	ត ើក ន្ លង មក នេះ ព្រ ៃ ឈ ើន ៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម្ ត េច ĠĠ	25	ក ន្ លង មក នេះ ព្រ ៃ ឈ ើន ៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ត្រូវ បា ត់ បង់ គ ួរ ឲ្យ បា រ ម្ភ Ġ នៅ ឆ្នាំ ១៩ ០០ Ġ មាន ៧ ៥ Ġ នៃ ផ្ ទ ៃ ដ ី ប្រ ទេស Ġ ១៩ ៦០ Ġ មាន ៧ ៣ Ġ ១៩ ៨០ Ġ មាន ៥០ Ġ ១៩ ៨ ៩ មាន ៤ ១ ៧ âĢĭ ហើយ ប ច្ច ុប ្ប ន្ន នៅ តិ ជា ង ៤០ និង ប ន្ត ច ុះ ថ យ ជា លំ ដា ប់	79	▁តើ ក ន្ លង មក នេះ ព្រ ៃ ឈ ើ នៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម ្ត េច ▁	25	▁កន្លងមក នេះ ព្រ ៃ ឈ ើ នៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ត្រូវ ប ាត់ បង់ គ ួរ ឲ្យ ប ារ ម្ភ ▁នៅ ឆ្នាំ ១៩ ០០ ▁មាន ៧ ៥ ▁នៃ ផ្ ទ ៃ ដ ី ប្រ ទេស ▁១៩ ៦០ ▁មាន ៧ ៣ ▁១៩ ៨០ ▁មាន ៥០ ▁១៩ ៨ ៩ មាន ៤ ១ ៧ ▁ហើយ ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន នៅ តិ ជា ង ៤០ និង ប ន្ត ច ុះ ថ យ ជា លំ ដ ាប់	76
តើព្រៃឈើមានសារៈប្រយោជន៍អ្វីខ្លះដល់មនុស្សសត្វនៅលើផែនដី	null	ព្រៃឈើមានសារៈប្រយោជន៍ខ្លាំងណាស់សម្រាប់ជីវីតមនុស្ស សត្វនៅលើផែនដីដូចជាជារនាំងការពារគ្រោះថ្នាក់ធម្មជាតិ ទឹកជំនន់ខ្យល់ព្យុះ ការពារមិនឲ្យមានសំណឹកនិងហូរច្រោះដីជួយធ្វើឲ្យដីមានជីជាតិ រក្សាគុណភាពដី់ជាគម្របការពារដីមិនឲ្យក្តៅជាជម្រក ជាម្លប់ដល់មនុស្សសត្វលើផែនដីជាប្រភពថាមពល អុស ធ្យូង ផ្តល់ឈើសំណង់សម្រាប់វិស័យឧស្សាហកម្ម សិប្បកម្ម គ្រឿងសង្ហារឹមគ្រប់ប្រភេទជួយរក្សាលំនឹងអាកាសធាតុជាឧសថធម្មជាតិ អាចព្យាបាលជម្ងឺផ្សេងៗជាប្រភពផ្តល់ប្រាក់ចំណូលរូបិយប័ណ្ណ	null	ព្រៃឈើមានសារៈប្រយោជន៍ខ្លាំងណាស់សម្រាប់ជីវីតមនុស្ស សត្វនៅលើផែនដីដូចជាជារនាំងការពារគ្រោះថ្នាក់ធម្មជាតិ ទឹកជំនន់ខ្យល់ព្យុះ ការពារមិនឲ្យមានសំណឹកនិងហូរច្រោះដីជួយធ្វើឲ្យដីមានជីជាតិ រក្សាគុណភាពដី់ជាគម្របការពារដីមិនឲ្យក្តៅជាជម្រក ជាម្លប់ដល់មនុស្សសត្វលើផែនដីជាប្រភពថាមពល អុស ធ្យូង ផ្តល់ឈើសំណង់សម្រាប់វិស័យឧស្សាហកម្ម សិប្បកម្ម គ្រឿងសង្ហារឹមគ្រប់ប្រភេទជួយរក្សាលំនឹងអាកាសធាតុជាឧសថធម្មជាតិ អាចព្យាបាលជម្ងឺផ្សេងៗជាប្រភពផ្តល់ប្រាក់ចំណូលរូបិយប័ណ្ណ	ត ើ ព្រ ៃ ឈ ើម ាន សារ ៈ ប្រ យោ ជន ៍ អ ្វី ខ្ ល ះ ដល់ ម នុ ស្ស ស ត ្វ នៅ លើ ផ ែន ដ ី ĠĠ	31	ព្រ ៃ ឈ ើម ាន សារ ៈ ប្រ យោ ជន ៍ ខ្ លា ំ ង ណា ស់ សម ្រា ប់ ជីវ ីត ម នុ ស្ស Ġ ស ត ្វ នៅ លើ ផ ែន ដ ី ដូច ជា ជា រ នាំ ង ការពារ គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ធម្ម ជាតិ Ġ ទឹក ជំ ន ន់ ខ្ យ ល់ ព្យ ុះ Ġ ការពារ ម ិន ឲ្យ មាន សំ ណ ឹក និង ហ ូរ ច្ រ ោះ ដ ី ជ ួយ ធ ្វ ើ ឲ្យ ដ ី មាន ជី ជាតិ Ġ រក ្សា គុណ ភាព ដ ី ់ ជា គម ្រ ប ការពារ ដ ី ម ិន ឲ្យ ក្ត ៅ ជា ជ ម្រ ក Ġ ជា ម្ល ប់ ដល់ ម នុ ស្ស ស ត ្វ លើ ផ ែន ដ ី ជា ប្រ ភព ថា ម ពល Ġ អ ុស Ġ ធ ្យូ ង Ġ ផ្ ត ល់ ឈ ើស ំណ ង់ សម ្រា ប់ វិ ស ័យ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ សិ ប្ប កម្ម Ġ គ្រឿង សង ្ហ ារ ឹម គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ ជ ួយ រក ្សា លំ នឹង អា កាស ធាតុ ជា ឧ ស ថ ធម្ម ជាតិ Ġ អា ច ព្យា បាល ជ ម្ ង ឺ ផ្ សេ ង ៗ ជា ប្រ ភព ផ្ ត ល់ ប្រា ក់ ចំ ណូ ល រូប ិយ ប ័ ណ្ណ	206	▁តើ ព្រ ៃ ឈ ើ មាន សារ ៈ ប្រ យោ ជ ន៍ អ ្វី ខ្ ល ះ ដល់ ម នុ ស្ស ស ត ្វ នៅ លើ ផ ែន ដ ី ▁	30	▁ព្រៃឈើ មាន សារ ៈ ប្រ យោ ជ ន៍ ខ្ ល ាំង ណ ាស់ ស ម្រ ាប់ ជីវ ីត ម នុ ស្ស ▁សត្វ នៅ លើ ផ ែន ដ ី ដូច ជា ជា រ ន ាំង ការពារ គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ធម្ម ជាតិ ▁ទឹក ជំ ន ន់ ខ្ យ ល់ ព្យ ុះ ▁ការពារ ម ិន ឲ្យ មាន ស ំណ ឹក និង ហ ូរ ច ្រ ោះ ដ ី ជ ួយ ធ ្វ ើ ឲ្យ ដ ី មាន ជី ជាតិ ▁រក្សា គុណ ភាព ដ ី ់ ជា គ ម្រ ប ការពារ ដ ី ម ិន ឲ្យ ក្ត ៅ ជា ជ ម្រ ក ▁ជា ម្ល ប់ ដល់ ម នុ ស្ស ស ត ្វ លើ ផ ែន ដ ី ជា ប្រ ភព ថា ម ពល ▁អ ុស ▁ធ ្យូ ង ▁ផ្តល់ ឈ ើស ំណ ង់ ស ម្រ ាប់ វិ ស ័យ ឧ ស្សា ហ កម្ម ▁សិប្បកម្ម ▁គ្រឿង ស ង្ហ ារ ឹម គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ ជ ួយ រក ្សា លំ នឹង អា កាស ធាតុ ជា ឧ ស ថ ធម្ម ជាតិ ▁អាច ព្យា បាល ជ ម្ ង ឺ ផ្ ស េង ៗ ជា ប្រ ភព ផ្ ត ល់ ប្រ ាក់ ច ំណ ូល រូប ិយ ប ័ ណ្ណ	194
តើខេត្តនេសាទសមុទ្រសំខាន់ៗមាននៅឯណាខ្លះ ហើយខេត្តណាដែលផ្តល់បានទិន្នផលខ្ពស់	null	ខេត្តនេសាទសមុទ្រសំខាន់ៗមានខេត្តកោះកុង ៣២ ៥៨០តោន ព្រះសីហនុ ២៧ ០៣០តោន កំពត់និងកែបការអភិវឌ្ឍវារីវប្បកម្មមានការរីកចម្រើនគួរឲ្យកត់សម្គាល់ គឺកើនពី២០ ៥៣៥ តោននៅឆ្នាំ២០០៨ ទៅ៤០០០តោន នៅឆ្នាំ២០០៨ ក្នុងអត្រាកំណើន៩៤ការចិញ្ចឹមត្រីនិងបង្គាបានចំនួន ៤០០០ តោន ក្នុងនោះបង្គា៧៥តោន អន្ទង់៧៩តោនចិញ្ចឹមក្រពើបាន ១៥៦៥០០ក្បាល ដែលច្រើនមាននៅក្នុងខេត្តសៀមរាប បាត់ដំបង កំពង់ឆ្នាំង កំពង់ធំ បន្ទាយមានជ័យ និងកណ្តាល ការភ្ញាស់កូនត្រីពូជបាន ៣៧ ១៩៣ពាន់ក្បាល	null	ខេត្តនេសាទសមុទ្រសំខាន់ៗមានខេត្តកោះកុង ៣២ ៥៨០តោន ព្រះសីហនុ ២៧ ០៣០តោន កំពត់និងកែបការអភិវឌ្ឍវារីវប្បកម្មមានការរីកចម្រើនគួរឲ្យកត់សម្គាល់ គឺកើនពី២០ ៥៣៥ តោននៅឆ្នាំ២០០៨ ទៅ៤០០០តោន នៅឆ្នាំ២០០៨ ក្នុងអត្រាកំណើន៩៤ការចិញ្ចឹមត្រីនិងបង្គាបានចំនួន ៤០០០ តោន ក្នុងនោះបង្គា៧៥តោន អន្ទង់៧៩តោនចិញ្ចឹមក្រពើបាន ១៥៦៥០០ក្បាល ដែលច្រើនមាននៅក្នុងខេត្តសៀមរាប បាត់ដំបង កំពង់ឆ្នាំង កំពង់ធំ បន្ទាយមានជ័យ និងកណ្តាល ការភ្ញាស់កូនត្រីពូជបាន ៣៧ ១៩៣ពាន់ក្បាល	ត ើ ខ េត ្ត ន េស ា ទ សម ុ ទ្រ សំ ខា ន់ ៗ មាន នៅ ឯ ណា ខ្ ល ះ Ġ ហើយ ខ េត ្ត ណា ដ ែល ផ្ ត ល់ បាន ទិ ន្ន ផល ខ្ ព ស់ ĠĠ	40	ខ េត ្ត ន េស ា ទ សម ុ ទ្រ សំ ខា ន់ ៗ មាន ខ េត ្ត ក ោះ ក ុង âĢĭ Ġ ៣ ២ Ġ ៥ ៨០ តោន Ġ ព្រ ះ សី ហ នុ Ġ ២ ៧ Ġ ០ ៣០ តោន Ġ កំ ព ត់ និង ក ែប âĢĭ ការ អភិវឌ្ឍ វា រី វ ប្ប កម្ម មាន ការ រី ក ចម្រ ើន គ ួរ ឲ្យ ក ត់ សម ្ គ ាល់ Ġ គ ឺ ក ើន ពី ២០ Ġ ៥ ៣ ៥ Ġ តោន នៅ ឆ្នាំ ២០ ០ ៨ Ġ ទៅ ៤០ ០០ តោន Ġ នៅ ឆ្នាំ ២០ ០ ៨ Ġ ក្នុង អ ត្រា កំ ណ ើន ៩៤ ការ ច ិញ ្ច ឹម ត្រ ីន ិ ង បង ្ គ ាប ាន ចំ ន ួន Ġ ៤០ ០០ Ġ តោន Ġ ក្នុង ន ោះ បង ្ គ ា ៧ ៥ តោន Ġ អ ន្ទ ង់ ៧ ៩ តោន ច ិញ ្ច ឹម ក្រ ព ើប ាន Ġ ១ ៥ ៦ ៥០០ ក្ បាល Ġ ដ ែល ច្ រ ើន មាន នៅ ក្នុង ខ េត ្ត ស ៀម រា ប Ġ បា ត់ ដំ បង Ġ កំ ព ង់ ឆ្នាំ ង Ġ កំ ព ង់ ធ ំ Ġ ប ន្ទ ាយ មាន ជ ័យ Ġ និង ក ណ្ត ាល Ġ ការ ភ ្ញ ាស់ កូ ន ត្រ ី ព ូ ជ បាន Ġ ៣ ៧ Ġ ១៩ ៣ ពាន់ ក្ បាល	204	▁តើ ខ េ ត្ត ន េ សា ទ សម ុ ទ្រ សំ ខ ាន់ ៗ មាន នៅ ឯ ណា ខ្ ល ះ ▁ហើយ ខ េ ត្ត ណា ដ ែល ផ្ ត ល់ បាន ទិ ន្ន ផល ខ្ ព ស់ ▁	39	▁ខេត្ត ន េ សា ទ សម ុ ទ្រ សំ ខ ាន់ ៗ មាន ខ េ ត្ត ក ោះ ក ុង ▁៣២ ▁៥ ៨០ តោន ▁ព្រះសីហនុ ▁២៧ ▁០ ៣០ តោន ▁កំពត ់ និង ក ែប ▁ការអភិវឌ្ឍ វា រី វ ប្ប កម្ម មាន ការ រី ក ចម្រ ើន គ ួរ ឲ្យ ក ត់ ស ម្ គ ាល់ ▁គឺ ក ើន ពី ២០ ▁៥ ៣ ៥ ▁តោន នៅ ឆ្នាំ ២ ០០ ៨ ▁ទៅ ៤ ០០០ តោន ▁នៅ ឆ្នាំ ២ ០០ ៨ ▁ក្នុង អ ត្រា ក ំណ ើន ៩៤ ការ ច ិ ញ្ច ឹម ត្រ ី និង ប ង្គ ា បាន ចំ ន ួន ▁៤ ០០០ ▁តោន ▁ក្នុង ន ោះ ប ង្គ ា ៧ ៥ តោន ▁អ ន្ទ ង់ ៧ ៩ តោន ច ិ ញ្ច ឹម ក្រ ព ើ បាន ▁១៥ ៦ ៥០០ ក្ បាល ▁ដែល ច ្រ ើន មាន នៅ ក្នុង ខ េ ត្ត ស ៀម រ ាប ▁បាត់ដំបង ▁កំពង់ឆ្នាំង ▁កំពង់ធំ ▁បន្ទាយមានជ័យ ▁និង ក ណ្ត ាល ▁ការ ភ ្ញ ាស់ ក ូន ត្រ ី ព ូ ជ បាន ▁៣៧ ▁១៩ ៣ ពាន់ ក្ បាល	171
តើការនេសាទនៅកម្ពុជាបែងចែកជាប៉ុន្មានអ្វីខ្លះ តើគេនេសាទនៅឯណាខ្លះ	null	ការនេសាទនៅកម្ពុជាបែងចែកជា២គឺការនេសាទទឹកសាបៈ ប្រព្រឹត្តទៅនៅរដូវទឹកស្រកតាមបឹងនិងផ្លូវទឹកនានា ដូចជាៈ ទន្លេមេគង្គទន្លេបាសាក់ ទន្លេសាប ពិសេសបឹងទន្លេសាបការនេសាទទឹកប្រៃៈ ប្រព្រឹត្តទៅនៅក្នុងសមុទ្រកម្ពុជានៃខេត្តកោះកុងព្រះសីហនុ កំពតនិងកែប	null	ការនេសាទនៅកម្ពុជាបែងចែកជា២គឺការនេសាទទឹកសាបៈ ប្រព្រឹត្តទៅនៅរដូវទឹកស្រកតាមបឹងនិងផ្លូវទឹកនានា ដូចជាៈ ទន្លេមេគង្គទន្លេបាសាក់ ទន្លេសាប ពិសេសបឹងទន្លេសាបការនេសាទទឹកប្រៃៈ ប្រព្រឹត្តទៅនៅក្នុងសមុទ្រកម្ពុជានៃខេត្តកោះកុងព្រះសីហនុ កំពតនិងកែប	ត ើក ារ ន េស ា ទ នៅ ក ម្ព ុ ជា ប ែង ច ែក ជា ប៉ ុន ្ម ាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ត ើ គ េន េស ា ទ នៅ ឯ ណា ខ្ ល ះ ĠĠ	39	ការ ន េស ា ទ នៅ ក ម្ព ុ ជា ប ែង ច ែក ជា ២ គ ឺ ការ ន េស ា ទ ទឹក សា ប ៈ Ġ ប្រ ព្រ ឹត ្ត ទៅ នៅ រ ដ ូវ ទឹក ស្រ ក តា ម ប ឹង និង ផ្ល ូវ ទឹក នា នា Ġ ដូច ជា ៈ Ġ ទ ន្ ល េ មេ គ ង្គ ទ ន្ ល េ បា សា ក់ Ġ ទ ន្ ល េស ាប Ġ ពិ សេ ស ប ឹង ទ ន្ ល េស ាប ការ ន េស ា ទ ទឹក ប្រ ៃ ៈ Ġ ប្រ ព្រ ឹត ្ត ទៅ នៅ ក្នុង សម ុ ទ្រ ក ម្ព ុ ជា នៃ ខ េត ្ត ក ោះ ក ុង ព្រ ះ សី ហ នុ Ġ កំ ព ត និង ក ែប Âł	123	▁តើ ការ ន េ សា ទ នៅ ក ម្ព ុ ជា ប ែង ច ែក ជា ប៉ ុន ្ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁តើ គ េន េ សា ទ នៅ ឯ ណា ខ្ ល ះ ▁	37	▁ការ ន េ សា ទ នៅ ក ម្ព ុ ជា ប ែង ច ែក ជា ២ គ ឺ ការ ន េ សា ទ ទឹក សា ប ៈ ▁ប្រព្រឹត្តទៅ នៅ រ ដ ូវ ទឹក ស្រ ក ត ាម ប ឹង និង ផ្ល ូវ ទឹក នា នា ▁ដូចជា ៈ ▁ទន្លេ មេ គ ង្គ ទ ន ្ល េ ប ាស ាក់ ▁ទន្លេ សា ប ▁ពិសេស ប ឹង ទ ន ្ល េស ាប ការ ន េ សា ទ ទឹក ប្រ ៃ ៈ ▁ប្រព្រឹត្តទៅ នៅ ក្នុង សម ុ ទ្រ ក ម្ព ុ ជា នៃ ខ េ ត្ត ក ោះ ក ុង ព្រ ះ សី ហ នុ ▁កំពត និង ក ែប ▁	105
តើខេត្តណាខ្លះដែលចិញ្ចឹមសត្វគៅនិងក្របីបានច្រើនជាងគេ	null	ខេត្តដែលចិញ្ចឹមសត្វគោច្រើនមាន កំពង់ចាម កំពង់ស្ពឺ តាកែវ ព្រៃវែង កំពង់ធំ សៀមរាប និងកំពត់ខេត្ត ដែលចញ្ចឹមសត្វក្របីច្រើនជាងគេគឺៈ ស្វាយរៀង ពោធិ៍សាត់ ព្រៃវែង កំពង់ចាម កំពង់ធំ កំពង់ឆ្នាំង ក្រចេះ	null	ខេត្តដែលចិញ្ចឹមសត្វគោច្រើនមាន កំពង់ចាម កំពង់ស្ពឺ តាកែវ ព្រៃវែង កំពង់ធំ សៀមរាប និងកំពត់ខេត្ត ដែលចញ្ចឹមសត្វក្របីច្រើនជាងគេគឺៈ ស្វាយរៀង ពោធិ៍សាត់ ព្រៃវែង កំពង់ចាម កំពង់ធំ កំពង់ឆ្នាំង ក្រចេះ	ត ើ ខ េត ្ត ណា ខ្ ល ះ ដ ែល ច ិញ ្ច ឹម ស ត ្វ គ ៅ និង ក្រ បី បាន ច្ រ ើន ជា ង គ េ ĠĠ	31	ខ េត ្ត ដ ែល ច ិញ ្ច ឹម ស ត ្វ គោ ច្ រ ើន មាន Ġ កំ ព ង់ ច ាម Ġ កំ ព ង់ ស្ព ឺ Ġ តា កែវ Ġ ព្រ ៃ វ ែង Ġ កំ ព ង់ ធ ំ Ġ ស ៀម រា ប Ġ និង កំ ព ត់ ខ េត ្ត Ġ ដ ែល ច ញ្ច ឹម ស ត ្វ ក្រ បី ច្ រ ើន ជា ង គ េ គ ឺ ៈ Ġ ស្ វា យ រ ៀង Ġ ព ោ ធិ ៍ សា ត់ Ġ ព្រ ៃ វ ែង Ġ កំ ព ង់ ច ាម Ġ កំ ព ង់ ធ ំ Ġ កំ ព ង់ ឆ្នាំ ង Ġ ក្រ ច េះ	102	▁តើ ខ េ ត្ត ណា ខ្ ល ះ ដ ែល ច ិ ញ្ច ឹម ស ត ្វ គ ៅ និង ក្រ បី បាន ច ្រ ើន ជា ង គ េ ▁	30	▁ខេត្ត ដ ែល ច ិ ញ្ច ឹម ស ត ្វ គ ោច ្រ ើន មាន ▁កំពង់ចាម ▁កំពង់ស្ពឺ ▁តាកែវ ▁ព្រៃវែង ▁កំពង់ធំ ▁សៀមរាប ▁និង ក ំព ត់ ខ េ ត្ត ▁ដែល ច ញ្ច ឹម ស ត ្វ ក្រ បី ច ្រ ើន ជា ង គ េ គ ឺ ៈ ▁ស្វាយរៀង ▁ពោធិ៍សាត់ ▁ព្រៃវែង ▁កំពង់ចាម ▁កំពង់ធំ ▁កំពង់ឆ្នាំង ▁ក្រចេះ	54
តើការចិញ្ចឹមសត្វនៅកម្ពុជាមានការជឿនលឿនហើយឬនៅហេតុអ្វី	null	ការចិញ្ចឹមសត្វនៅកម្ពុជាមិនទាន់ជឿនលឿននៅឡើយទេ ព្រោះការចិញ្ចឹមសត្វនៅទទួលបានផលទាបនៅឡើយ ហើយមានលក្ខណៈតូចតាចនៅតែរង្វង់គ្រួសារ និងខ្វះបច្ចេកទេសជាពិសេសការចិញ្ចឹមសត្វមិនបម្រើឧស្សាហកម្ម ឬជំនួញទេ គឹសម្រាប់មតែបម្រើការងារកសិកម្ម និងជាកម្លាងអូសទាញតែប៉ុណ្ណោះ	null	ការចិញ្ចឹមសត្វនៅកម្ពុជាមិនទាន់ជឿនលឿននៅឡើយទេ ព្រោះការចិញ្ចឹមសត្វនៅទទួលបានផលទាបនៅឡើយ ហើយមានលក្ខណៈតូចតាចនៅតែរង្វង់គ្រួសារ និងខ្វះបច្ចេកទេសជាពិសេសការចិញ្ចឹមសត្វមិនបម្រើឧស្សាហកម្ម ឬជំនួញទេ គឹសម្រាប់មតែបម្រើការងារកសិកម្ម និងជាកម្លាងអូសទាញតែប៉ុណ្ណោះ	ត ើក ារ ច ិញ ្ច ឹម ស ត ្វ នៅ ក ម្ព ុ ជា មាន ការ ជឿនលឿន ហើយ ឬ នៅ ហេតុ អ ្វី ĠĠ	24	ការ ច ិញ ្ច ឹម ស ត ្វ នៅ ក ម្ព ុ ជា ម ិន ទាន ់ ជឿនលឿន នៅ ឡ ើយ ទេ Ġ ព្រ ោះ ការ ច ិញ ្ច ឹម ស ត ្វ នៅ ទទួលបាន ផល ទ ាប នៅ ឡ ើយ Ġ ហើយ មាន ល ក្ខ ណៈ តូ ច តា ច នៅ តែ រ ង ្វ ង់ គ្រួសារ Ġ និង ខ្វ ះ ប ច្ច េក ទេស ជា ពិ សេ ស ការ ច ិញ ្ច ឹម ស ត ្វ ម ិន ប ម្រ ើ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ ឬ ជំ ន ួញ ទេ Ġ គ ឹ សម ្រា ប់ ម តែ ប ម្រ ើក ារ ងារ ក សិ កម្ម Ġ និង ជា ក ម្ល ាង អូ ស ទ ាញ តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ	118	▁តើ ការ ច ិ ញ្ច ឹម ស ត ្វ នៅ ក ម្ព ុ ជា មាន ការ ជឿនលឿន ហើយ ឬ នៅ ហេតុ អ ្វី ▁	23	▁ការច ិ ញ្ច ឹម ស ត ្វ នៅ ក ម្ព ុ ជា ម ិន ទ ាន់ ជឿនលឿន នៅ ឡ ើយ ទេ ▁ព្រោះ ការ ច ិ ញ្ច ឹម ស ត ្វ នៅ ទទួលបាន ផល ទ ាប នៅ ឡ ើយ ▁ហើយ មាន ល ក្ខ ណៈ ត ូច តា ច នៅ តែ រ ង ្វ ង់ គ្រួសារ ▁និង ខ្វ ះ ប ច្ច េក ទេស ជា ពិ ស េស ការ ច ិ ញ្ច ឹម ស ត ្វ ម ិន ប ម្រ ើ ឧ ស្សា ហ កម្ម ▁ឬ ជំ ន ួញ ទេ ▁គ ឹ ស ម្រ ាប់ ម តែ ប ម្រ ើ ការងារ ក សិ កម្ម ▁និង ជា ក ម្ល ាង អូ ស ទ ាញ តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ	115
តើប្រព័ន្ធផលិតស្រូវមានលក្ខណៈខុសគ្នាទៅតាមអ្វីខ្លះ ហើយគេចែកប្រព័ន្ធផលិតកម្មស្រូវជាប៉ុន្មានអ្វីខ្លះ ចូររៀបរាប់	null	ខុសប្លែកគ្នាទៅតាមទីតាំងភូមិសាស្រ្ត របបទឹក រដូវដាំដុះ និងកម្រិតត្រួតពិនិត្យផ្សេងៗ គេចែកប្រព័ន្ធផលិតកម្មស្រូវជា៣គឺស្រូវវស្សា ត្រូវបានគេដាំនៅទូទាំងប្រទេសចាប់ពីខែ ឧសភា ដល់តុលា ហើយខេត្តដែលផ្តល់ស្រូវបានច្រើនជាងគេគឺព្រៃវែង តាកែវ បាត់ដំបង បន្ទាយមានជ័យ កំពង់ធំ កំពង់ចាម កំពង់ឆ្នាំង និងស្វាយរៀង រីឯខេត្តដែលផលិតស្រូវមិនគ្រប់គ្រាន់និងតម្រូវការមាន កោះកុង ខេត្តព្រះសីហនុ ប៉ៃលិន និងកែប ស្រូវប្រាំង ធ្វើនៅតំបន់ក្បែរមាត់បឹង ទន្លេ ស្ទឹង ព្រែក ដោយវិធីស្ទូង និងបាចទឹកបញ្ចូលនៅរដូវទឹកស្រក ខេត្តដែលធ្វើស្រូវប្រាំងសំខាន់ៗមានៈ ខេត្តព្រៃវែង តាកែវ កណ្តាល កំពង់ចាម និងកំពង់ឆ្នាំង ស្រូវ ឡើងទឹក ជាប្រភេទស្រូវធ្ងន់ដែលមានរយៈពេលដាំដុះពី ៨ ទៅ៩ ទើបអាចប្រមូលផលបាន ស្រូវឡើងទឹកអាចធន់និងកម្ពស់ទឹក ពី២ m ទៅ ៥ m តំបន់ស្រូវឡើងទឹកសំខាន់ៗស្ថិតនៅជំវិញបឹងទន្លេសាប និងកំហូងនានាតាមបណ្តោយទន្លេមេគង្ក ក្នុងខេត្តកំពង់ចាម ព្រៃវែង និងតាកែវ	null	ខុសប្លែកគ្នាទៅតាមទីតាំងភូមិសាស្រ្ត របបទឹក រដូវដាំដុះ និងកម្រិតត្រួតពិនិត្យផ្សេងៗ គេចែកប្រព័ន្ធផលិតកម្មស្រូវជា៣គឺស្រូវវស្សា ត្រូវបានគេដាំនៅទូទាំងប្រទេសចាប់ពីខែ ឧសភា ដល់តុលា ហើយខេត្តដែលផ្តល់ស្រូវបានច្រើនជាងគេគឺព្រៃវែង តាកែវ បាត់ដំបង បន្ទាយមានជ័យ កំពង់ធំ កំពង់ចាម កំពង់ឆ្នាំង និងស្វាយរៀង រីឯខេត្តដែលផលិតស្រូវមិនគ្រប់គ្រាន់និងតម្រូវការមាន កោះកុង ខេត្តព្រះសីហនុ ប៉ៃលិន និងកែប ស្រូវប្រាំង ធ្វើនៅតំបន់ក្បែរមាត់បឹង ទន្លេ ស្ទឹង ព្រែក ដោយវិធីស្ទូង និងបាចទឹកបញ្ចូលនៅរដូវទឹកស្រក ខេត្តដែលធ្វើស្រូវប្រាំងសំខាន់ៗមានៈ ខេត្តព្រៃវែង តាកែវ កណ្តាល កំពង់ចាម និងកំពង់ឆ្នាំង ស្រូវ ឡើងទឹក ជាប្រភេទស្រូវធ្ងន់ដែលមានរយៈពេលដាំដុះពី ៨ ទៅ៩ ទើបអាចប្រមូលផលបាន ស្រូវឡើងទឹកអាចធន់និងកម្ពស់ទឹក ពី២ m ទៅ ៥ m តំបន់ស្រូវឡើងទឹកសំខាន់ៗស្ថិតនៅជំវិញបឹងទន្លេសាប និងកំហូងនានាតាមបណ្តោយទន្លេមេគង្ក ក្នុងខេត្តកំពង់ចាម ព្រៃវែង និងតាកែវ	ត ើប ្រ ព ័ន ្ ធ ផល ិត ស្រ ូវ មាន ល ក្ខ ណៈ ខុស គ្នា ទៅ តា ម អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ហើយ គ េច ែក ប្រ ព ័ន ្ ធ ផល ិត កម្ម ស្រ ូវ ជា ប៉ ុន ្ម ាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ច ូរ រ ៀប រា ប់ ĠĠ	55	ខុស ប្លែក គ្នា ទៅ តា ម ទី តាំង ភ ូម ិស ាស ្រ ្ត Ġ រ ប បទ ឹក Ġ រ ដ ូវ ដា ំ ដ ុះ Ġ និង ក ម្រ ិត ត្រ ួត ពិ និ ត ្យ ផ្ សេ ង ៗ Ġ គ េច ែក ប្រ ព ័ន ្ ធ ផល ិត កម្ម ស្រ ូវ ជា ៣ គ ឺ ស្រ ូវ វ ស្សា ĠÂł ត្រូវ បាន គ េ ដា ំ នៅ ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស ច ាប់ ពី ខែ Ġ ឧ ស ភា Ġ ដល់ ត ុល ា Ġ ហើយ ខ េត ្ត ដ ែល ផ្ ត ល់ ស្រ ូវ បាន ច្ រ ើន ជា ង គ េ គ ឺ ព្រ ៃ វ ែង Ġ តា កែវ Ġ បា ត់ ដំ បង Ġ ប ន្ទ ាយ មាន ជ ័យ Ġ កំ ព ង់ ធ ំ Ġ កំ ព ង់ ច ាម Ġ កំ ព ង់ ឆ្នាំ ង Ġ និង ស្ វា យ រ ៀង Ġ រី ឯ ខ េត ្ត ដ ែល ផល ិត ស្រ ូវ ម ិន គ្រ ប់ គ្រ ាន់ និង ត ម្រ ូវ ការ មាន Ġ ក ោះ ក ុង Ġ ខ េត ្ត ព្រ ះ សី ហ នុ Ġ ប៉ ៃ ល ិន Ġ និង ក ែប Ġ ស្រ ូវ ប្រា ំ ង Ġ ធ ្វ ើន ៅ ត ំ ប ន់ ក្ ប ែរ មា ត់ ប ឹង Ġ ទ ន្ ល េ Ġ ស្ទ ឹង Ġ ព្រ ែក Ġ ដោយ វិ ធី ស្ទ ូង Ġ និង បា ច ទឹក បញ្ចូល âĢĭ នៅ រ ដ ូវ ទឹក ស្រ ក Ġ ខ េត ្ត ដ ែល ធ ្វ ើស ្រ ូវ ប្រា ំ ង សំ ខា ន់ ៗ មាន ៈ Ġ ខ េត ្ត ព្រ ៃ វ ែង Ġ តា កែវ Ġ ក ណ្ត ាល Ġ កំ ព ង់ ច ាម Ġ និង កំ ព ង់ ឆ្នាំ ង Ġ ស្រ ូវ Ġ ឡើង ទឹក ĠÂłÂł Ġ ជា ប្រ ភ េ ទ ស្រ ូវ ធ ្ង ន់ ដ ែល មាន រយ ៈ ពេល ដា ំ ដ ុះ ពី Ġ ៨ Ġ ទៅ ៩ Ġ ទ ើប អា ច ប្រ ម ូល ផល បាន Ġ ស្រ ូវ ឡើង ទឹក អា ច ធ ន់ និង ក ម្ព ស់ ទឹក Ġ ពី ២ Ġm Ġ ទៅ Ġ ៥ Ġm Ġ ត ំ ប ន់ ស្រ ូវ ឡើង ទឹក សំ ខា ន់ ៗ ស្ ថ ិត នៅ ជំ វិញ ប ឹង ទ ន្ ល េស ាប Ġ និង កំ ហ ូង នា នា តា ម បណ្ត ោយ ទ ន្ ល េ មេ គ ង្ក Ġ ក្នុង ខ េត ្ត កំ ព ង់ ច ាម Ġ ព្រ ៃ វ ែង Ġ និង តា កែវ	382	▁តើ ប្រ ព ័ ន្ធ ផល ិត ស្រ ូវ មាន ល ក្ខ ណៈ ខុស គ្នា ទៅ ត ាម អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ហើយ គ េច ែក ប្រ ព ័ ន្ធ ផល ិត កម្ម ស្រ ូវ ជា ប៉ ុន ្ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ▁	51	▁ខុស ប្លែក គ្នា ទៅ ត ាម ទី តាំង ភ ូម ិ សា ស្រ ្ត ▁របប ទឹក ▁រដូវ ដ ាំ ដ ុះ ▁និង ក ម្រ ិត ត្រ ួត ព ិន ិត ្យ ផ្ ស េង ៗ ▁គេច ែក ប្រ ព ័ ន្ធ ផល ិត កម្ម ស្រ ូវ ជា ៣ គ ឺ ស្រ ូវ វ ស្សា ▁ត្រូវបាន គ េ ដ ាំ នៅ ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស ច ាប់ ពី ខែ ▁ឧសភា ▁ដល់ ត ុល ា ▁ហើយ ខ េ ត្ត ដ ែល ផ្ ត ល់ ស្រ ូវ បាន ច ្រ ើន ជា ង គ េ គ ឺ ព្រ ៃ វ ែង ▁តាកែវ ▁បាត់ដំបង ▁បន្ទាយមានជ័យ ▁កំពង់ធំ ▁កំពង់ចាម ▁កំពង់ឆ្នាំង ▁និង ស ្វា យ រ ៀង ▁រីឯ ខ េ ត្ត ដ ែល ផល ិត ស្រ ូវ ម ិន គ្រ ប់ គ្រ ាន់ និង ត ម្រ ូវ ការ មាន ▁កោះកុង ▁ខេត្ត ព្រ ះ សី ហ នុ ▁ប៉ៃលិន ▁និង ក ែប ▁ស្រូវ ប្រ ាំង ▁ធ្វើ នៅ ត ំ ប ន់ ក ្ប ែរ ម ាត់ ប ឹង ▁ទន្លេ ▁ស្ទឹង ▁ព្រែក ▁ដោយ វិ ធី ស្ទ ូង ▁និង បា ច ទឹក បញ្ចូល ▁នៅ រ ដ ូវ ទឹក ស្រ ក ▁ខេត្ត ដ ែល ធ ្វ ើ ស្រ ូវ ប្រ ាំង សំ ខ ាន់ ៗ មាន ៈ ▁ខេត្ត ព្រ ៃ វ ែង ▁តាកែវ ▁កណ្តាល ▁កំពង់ចាម ▁និង ក ំព ង់ ឆ្នាំ ង ▁ស្រូវ ▁ឡើង ទឹក ▁ជា ប្រ ភ េ ទ ស្រ ូវ ធ ្ង ន់ ដ ែល មាន រយ ៈ ពេល ដ ាំ ដ ុះ ពី ▁៨ ▁ទៅ ៩ ▁ទើប អា ច ប្រ ម ូល ផល បាន ▁ស្រូវ ឡើង ទឹក អា ច ធ ន់ និង ក ម្ព ស់ ទឹក ▁ពី ២ ▁m ▁ទៅ ▁៥ ▁m ▁តំបន់ ស្រ ូវ ឡើង ទឹក សំ ខ ាន់ ៗ ស ្ថ ិត នៅ ជំ វិញ ប ឹង ទ ន ្ល េស ាប ▁និង កំ ហ ូង ន ាន ាត ាម បណ្ត ោយ ទ ន ្ល េ មេ គ ង្ក ▁ក្នុង ខ េ ត្ត ក ំព ង់ ច ាម ▁ព្រៃវែង ▁និង តា កែវ	313
តើការធ្វើកសិកម្មពនេចរផ្តល់ផលវិជ្ជមាន និងអវិជ្ជមានអ្វីខ្លះ	null	ការធ្វើកសិកម្មពនេចរផ្តល់ផលវិជ្ជមាននិងអវិជ្ជមានដូចជាផលអវិជ្ជមានៈ នៅតំបន់ដែលមានដង់ស៊ីតេប្រជាជនទាបនឹងមានផ្ទៃដីធំទូលាយសម្រាប់ឲ្យព្រៃដុះឡើងវិញ អាចចូលរួមចំណែកយ៉ាងល្អក្នុងការការពារទីជម្រាលគម្របព្រៃឈើនិងជីវចម្រុះផលអវិជ្ជមានៈ បំផ្លាញខ្ពស់បំផុតដូចជាធ្វើឲ្យមានសំណឹកដី បាត់បង់នូវសាធាតុចិញ្ចឹមសម្រាប់រុក្ខជាតិទឹកជំនន់ ភាពរាំងស្ងួត បាត់បង់ជំរកសត្វ និងថយចុះនូវផលិតភាពកសិកម្ម	null	ការធ្វើកសិកម្មពនេចរផ្តល់ផលវិជ្ជមាននិងអវិជ្ជមានដូចជាផលអវិជ្ជមានៈ នៅតំបន់ដែលមានដង់ស៊ីតេប្រជាជនទាបនឹងមានផ្ទៃដីធំទូលាយសម្រាប់ឲ្យព្រៃដុះឡើងវិញ អាចចូលរួមចំណែកយ៉ាងល្អក្នុងការការពារទីជម្រាលគម្របព្រៃឈើនិងជីវចម្រុះផលអវិជ្ជមានៈ បំផ្លាញខ្ពស់បំផុតដូចជាធ្វើឲ្យមានសំណឹកដី បាត់បង់នូវសាធាតុចិញ្ចឹមសម្រាប់រុក្ខជាតិទឹកជំនន់ ភាពរាំងស្ងួត បាត់បង់ជំរកសត្វ និងថយចុះនូវផលិតភាពកសិកម្ម	ត ើក ារ ធ ្វ ើក សិ កម្ម ព ន េច រ ផ្ ត ល់ ផល វិ ជ្ជ មាន Ġ និង អ វិ ជ្ជ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	29	ការ ធ ្វ ើក សិ កម្ម ព ន េច រ ផ្ ត ល់ ផល វិ ជ្ជ មាន និង អ វិ ជ្ជ មាន ដូច ជា ផល អ វិ ជ្ជ មាន ៈ Ġ នៅ ត ំ ប ន់ ដ ែល មាន ដង ់ ស៊ី ត េ ប្រ ជា ជន ទ ាប នឹង មាន ផ្ ទ ៃ ដ ី ធ ំ ទូ លា យ សម ្រា ប់ ឲ្យ ព្រ ៃ ដ ុះ ឡើង វិញ Ġ អា ច ចូលរួមចំណែក យ៉ាង ល្អ ក្នុង ការ ការពារ ទី ជ ម្រ ាល គម ្រ ប ព្រ ៃ ឈ ើន ិ ង ជីវ ចម្រ ុះ ផល អ វិ ជ្ជ មាន ៈ Ġ ប ំ ផ្ល ាញ ខ្ ព ស់ ប ំ ផ ុត ដូច ជា ធ ្វ ើ ឲ្យ មាន សំ ណ ឹក ដ ី Ġ បា ត់ បង់ ន ូវ សា ធាតុ ច ិញ ្ច ឹម សម ្រា ប់ រ ុក ្ខ ជាតិ ទឹក ជំ ន ន់ Ġ ភាព រា ំ ង ស្ ង ួត Ġ បា ត់ បង់ ជំ រក ស ត ្វ Ġ និង ថ យ ច ុះ ន ូវ ផល ិត ភាព ក សិ កម្ម	173	▁តើ ការ ធ ្វ ើក សិ កម្ម ព ន េច រ ផ្ ត ល់ ផល វិ ជ្ជ មាន ▁និង អ វិ ជ្ជ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	28	▁ការធ្វើ ក សិ កម្ម ព ន េច រ ផ្ ត ល់ ផល វិ ជ្ជ មាន និង អ វិ ជ្ជ មាន ដូច ជា ផល អ វិ ជ្ជ មាន ៈ ▁នៅ ត ំ ប ន់ ដ ែល មាន ដ ង់ ស៊ី ត េ ប្រ ជា ជន ទ ាប នឹង មាន ផ្ ទ ៃ ដ ី ធ ំ ទ ូល ាយ ស ម្រ ាប់ ឲ្យ ព្រ ៃ ដ ុះ ឡើង វិញ ▁អាច ចូលរួមចំណែក យ៉ាង ល្អ ក្នុង ការ ការពារ ទី ជ ម្រ ាល គ ម្រ ប ព្រ ៃ ឈ ើ និង ជីវ ចម្រ ុះ ផល អ វិ ជ្ជ មាន ៈ ▁បំផ្លាញ ខ្ ព ស់ ប ំ ផ ុត ដូច ជា ធ ្វ ើ ឲ្យ មាន ស ំណ ឹក ដ ី ▁បាត់បង់ ន ូវ សា ធាតុ ច ិ ញ្ច ឹម ស ម្រ ាប់ រ ុ ក្ខ ជាតិ ទឹក ជំ ន ន់ ▁ភាព រ ាំង ស្ ង ួត ▁បាត់បង់ ជំ រក ស ត ្វ ▁និង ថ យ ច ុះ ន ូវ ផល ិត ភាព ក សិ កម្ម	161
តើប្រព័ន្ធផលិតកម្មកសិកម្មកម្ពុជាចែកចេញជាប៉ុន្មានផ្នែកសំខាន់ៗ អ្វីខ្លះ	null	ចែកចេញជា៤ផ្នែកគឹដំណាំមាន ៥០៧ សូ្រវ កៅស៊ូ ពោត សណ្តែក អំពៅ ថ្នាំជក់ ក្រចៅ ល្ង ដំឡូងការចញ្ចឹមសត្វមាន ១៥៥ គោ ក្របី ជ្រូក មាន់ ទានេសាទមាន ២៥០ ទឹកសាប និងទឹកប្រៃ ព្រៃឈើនិងអាជីវកម្មមាន ៦៨ ការប្រកបរបរអាជីវកម្មព្រៃឈើ	null	ចែកចេញជា៤ផ្នែកគឹដំណាំមាន ៥០៧ សូ្រវ កៅស៊ូ ពោត សណ្តែក អំពៅ ថ្នាំជក់ ក្រចៅ ល្ង ដំឡូងការចញ្ចឹមសត្វមាន ១៥៥ គោ ក្របី ជ្រូក មាន់ ទានេសាទមាន ២៥០ ទឹកសាប និងទឹកប្រៃ ព្រៃឈើនិងអាជីវកម្មមាន ៦៨ ការប្រកបរបរអាជីវកម្មព្រៃឈើ	ត ើប ្រ ព ័ន ្ ធ ផល ិត កម្ម ក សិ កម្ម ក ម្ព ុ ជា ច ែក ចេញ ជា ប៉ ុន ្ម ាន ផ្ ន ែក សំ ខា ន់ ៗ Ġ អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	37	ច ែក ចេញ ជា ៤ ផ្ ន ែក គ ឹ ដំ ណា ំ មាន Ġ ៥០ ៧ Ġ ស ូ ្រ វ Ġ ក ៅ ស៊ូ Ġ ព ោត Ġ ស ណ្ត ែក Ġ អ ំព ៅ Ġ ថ្ន ាំ ជ ក់ Ġ ក្រ ច ៅ Ġ ល ្ង Ġ ដំ ឡូ ង ការ ច ញ្ច ឹម ស ត ្វ មាន Ġ ១ ៥ ៥ Ġ គោ Ġ ក្រ បី âĢĭ Ġ ជ្រ ូក Ġ មាន ់ Ġ ទាន េស ា ទ មាន Ġ ២៥ ០ Ġ ទឹក សា ប Ġ និង ទឹក ប្រ ៃ Ġ ព្រ ៃ ឈ ើន ិ ង អា ជីវ កម្ម មាន Ġ ៦ ៨ ĠâĢĭ ការ ប្រ ក បរ បរ អា ជីវ កម្ម ព្រ ៃ ឈ ើ ĠÂł	99	▁តើ ប្រ ព ័ ន្ធ ផល ិត កម្ម ក សិ កម្ម ក ម្ព ុ ជា ច ែក ចេញ ជា ប៉ ុន ្ មាន ផ្ ន ែក សំ ខ ាន់ ៗ ▁អ្វី ខ្ ល ះ ▁	34	▁ចែក ចេញ ជា ៤ ផ្ ន ែក គ ឹ ដ ំណ ាំ មាន ▁៥០ ៧ ▁សូ ្រ វ ▁កៅស៊ូ ▁ព ោត ▁សណ្តែក ▁អ ំព ៅ ▁ថ្នាំ ជ ក់ ▁ក្រ ច ៅ ▁ល ្ង ▁ដំឡូង ការ ច ញ្ច ឹម ស ត ្វ មាន ▁១៥ ៥ ▁គោ ▁ក្របី ▁ជ្រូក ▁មាន់ ▁ទាន េ សា ទ មាន ▁២ ៥០ ▁ទឹក សា ប ▁និង ទឹក ប្រ ៃ ▁ព្រៃឈើ និង អា ជីវ កម្ម មាន ▁៦ ៨ ▁ការប្រ ក បរ បរ អា ជីវ កម្ម ព្រ ៃ ឈ ើ ▁	81
ចូររៀបរាប់អំពីទំនាក់ក់ទំនងរវាងការដាំដុះ អាជីវកម្មព្រៃឈើ និងនេសាទ	null	ទំនាក់ទំនងរវាងការដាំដុះអាជីវកម្មព្រៃឈើ និងនេសាឬមានអន្តរអំពើលើគ្នាទៅវិញទៅមក ព្រោះថាដើម្បីបំពេញតំរូវការក្នុងផលិតកម្មនិងតំរូវការផ្សេងៗមនុស្សនាំគ្នាកាប់ព្រៃឈើច្រើនដែលជាហេតុធ្វើឲ្យអាកាសធាតុប្រែប្រួលប៉ះពាល់ដល់ជីវីតមនុស្ស សត្វ និងរុក្ខជាតិ អិផរណានៃប្រព័ន្ធផលិតកម្ម នាំឲ្យមានកំណើនការប្រែប្រួលថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិតត និងជីគីមី ថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិត និងជីគីមីទាំងនោះហូរទៅផ្តុំគ្នានៅ ទន្លេ ស្ទឹង បឹង ហើយបានបំផ្លាញជីវិតសត្វ និងពូជមច្ឆជាតិ	null	ទំនាក់ទំនងរវាងការដាំដុះអាជីវកម្មព្រៃឈើ និងនេសាឬមានអន្តរអំពើលើគ្នាទៅវិញទៅមក ព្រោះថាដើម្បីបំពេញតំរូវការក្នុងផលិតកម្មនិងតំរូវការផ្សេងៗមនុស្សនាំគ្នាកាប់ព្រៃឈើច្រើនដែលជាហេតុធ្វើឲ្យអាកាសធាតុប្រែប្រួលប៉ះពាល់ដល់ជីវីតមនុស្ស សត្វ និងរុក្ខជាតិ អិផរណានៃប្រព័ន្ធផលិតកម្ម នាំឲ្យមានកំណើនការប្រែប្រួលថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិតត និងជីគីមី ថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិត និងជីគីមីទាំងនោះហូរទៅផ្តុំគ្នានៅ ទន្លេ ស្ទឹង បឹង ហើយបានបំផ្លាញជីវិតសត្វ និងពូជមច្ឆជាតិ	ច ូរ រ ៀប រា ប់ អ ំព ី ទំ នាក់ ក់ ទំ ន ង រ វា ង ការ ដា ំ ដ ុះ Ġ អា ជីវ កម្ម ព្រ ៃ ឈ ើ Ġ និង ន េស ា ទ ĠĠ	35	ទំ នាក់ ទំ ន ង រ វា ង ការ ដា ំ ដ ុះ អា ជីវ កម្ម ព្រ ៃ ឈ ើ Ġ និង ន េស ា ឬ មាន អ ន្ត រ អ ំព ើ លើ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក Ġ ព្រ ោះ ថា ដើម ្ប ី ប ំព េញ ត ំ រ ូវ ការ ក្នុង ផល ិត កម្ម និង ត ំ រ ូវ ការ ផ្ សេ ង ៗ ម នុ ស្ស នាំ គ្នា កា ប់ ព្រ ៃ ឈ ើ ច្ រ ើន ដ ែល ជា ហេតុ ធ ្វ ើ ឲ្យ អា កាស ធាតុ ប្រ ែប ្រ ួល ប៉ ះ ពា ល់ ដល់ ជីវ ីត ម នុ ស្ស Ġ ស ត ្វ Ġ និង រ ុក ្ខ ជាតិ Ġ អ ិ ផ រណ ាន ៃ ប្រ ព ័ន ្ ធ ផល ិត កម្ម Ġ នាំ ឲ្យ មាន កំ ណ ើន ការ ប្រ ែប ្រ ួល ថ្ន ាំ សម ្លា ប់ ស ត ្វ ល្អ ិត ត Ġ និង ជី គី មី Ġ ថ្ន ាំ សម ្លា ប់ ស ត ្វ ល្អ ិត Ġ និង ជី គី មី ទ ាំង ន ោះ ហ ូរ ទៅ ផ្ ត ុំ គ្នា នៅ Ġ ទ ន្ ល េ Ġ ស្ទ ឹង Ġ ប ឹង Ġ ហើយ បាន ប ំ ផ្ល ាញ ជីវ ិត ស ត ្វ Ġ និង ព ូ ជ ម ច្ឆ ជាតិ ĠâĢĭ	205	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ អ ំព ី ទំ នាក់ ក់ ទំ ន ង រ វ ាង ការ ដ ាំ ដ ុះ ▁អាជីវកម្ម ព្រ ៃ ឈ ើ ▁និង ន េ សា ទ ▁	32	▁ទំនាក់ទំនង រ វ ាង ការ ដ ាំ ដ ុះ អា ជីវ កម្ម ព្រ ៃ ឈ ើ ▁និង ន េ សា ឬ មាន អ ន្ត រ អ ំព ើ លើ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក ▁ព្រោះថា ដើម ្ប ី ប ំព េញ ត ំ រ ូវ ការ ក្នុង ផល ិត កម្ម និង ត ំ រ ូវ ការ ផ្ ស េង ៗ ម នុ ស្ស នាំ គ្នា ក ាប់ ព្រ ៃ ឈ ើ ច ្រ ើន ដ ែល ជា ហេតុ ធ ្វ ើ ឲ្យ អា កាស ធាតុ ប្រ ែ ប្រ ួល ប៉ ះ ព ាល់ ដល់ ជីវ ីត ម នុ ស្ស ▁សត្វ ▁និង រ ុ ក្ខ ជាតិ ▁អ ិ ផ រ ណា នៃ ប្រ ព ័ ន្ធ ផល ិត កម្ម ▁នាំឲ្យ មាន ក ំណ ើន ការ ប្រ ែ ប្រ ួល ថ្ន ាំ ស ម្ល ាប់ ស ត ្វ ល្អ ិត ត ▁និង ជី គី មី ▁ថ្នាំ ស ម្ល ាប់ ស ត ្វ ល្អ ិត ▁និង ជី គី មី ទ ាំង ន ោះ ហ ូរ ទៅ ផ្ ត ុំ គ្នា នៅ ▁ទន្លេ ▁ស្ទឹង ▁បឹង ▁ហើយ បាន ប ំ ផ្ល ាញ ជីវ ិត ស ត ្វ ▁និង ព ូ ជ ម ច្ឆ ជាតិ ▁	189
ចូរបញ្ជាក់ពីមូលហេតុដែលនាំឲ្យមានវិសមភាពនៃអនក្ខរភាពរវាងខេត្តក្រុងទាំងនេះ តើអនក្ខរភាពផ្តល់ផលវិបាកយ៉ាងណា ដល់សង្គមសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា	null	ព្រោះជនពេញវ័យសព្វថ្ងៃជាមនុស្សដែលកើតពីឆ្នាំ១៩៨០ឡើង ខេត្តមណ្ឌលគិរីជាខេត្តទទួលេងសង្គ្រាមអស់ជាច្រើនឆ្នាំធ្វើឲ្យសាលារៀនត្រូវបិទទ្វារជាខេត្តពុំសូវមានការលូតលាស់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចប្រជាជនភាគច្រើនជាជនជាតិ មានជីវភាពក្រីក្រពុំសូវយកចិត្តទុកដាក់លើការរៀនសូត្ររបស់កូន ព្រោះពួកគេរស់នៅតាមរបៀបអ្នកព្រៃភ្នំពុំសូវសម្បូរសាលារៀន និងគ្រូសាលារៀននៅឆ្ងាយពីផ្ទះ ខ្វះមធ្យោបាយទៅកាន់សាលារៀន ផលវិបាកនៃអនក្ខរភាពចំពោះសង្គម និងសេដ្ឋកិច្ចអនក្ខរភាពធ្វើអោយសង្គមនិងសេដ្ឋកិច្ចចេញមិនផុតពីភាពអន់ថយឡើយព្រោះអនក្ខរភាពសង្គមជួបការលំបាកខ្វះធនធានមនុស្សខ្វះអ្នកបច្ចេកទេសខ្វះកម្លាំងនិងសេវាកម្ម សេដ្ឋកិច្ចអន់ថយ	null	ព្រោះជនពេញវ័យសព្វថ្ងៃជាមនុស្សដែលកើតពីឆ្នាំ១៩៨០ឡើង ខេត្តមណ្ឌលគិរីជាខេត្តទទួលេងសង្គ្រាមអស់ជាច្រើនឆ្នាំធ្វើឲ្យសាលារៀនត្រូវបិទទ្វារជាខេត្តពុំសូវមានការលូតលាស់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចប្រជាជនភាគច្រើនជាជនជាតិ មានជីវភាពក្រីក្រពុំសូវយកចិត្តទុកដាក់លើការរៀនសូត្ររបស់កូន ព្រោះពួកគេរស់នៅតាមរបៀបអ្នកព្រៃភ្នំពុំសូវសម្បូរសាលារៀន និងគ្រូសាលារៀននៅឆ្ងាយពីផ្ទះ ខ្វះមធ្យោបាយទៅកាន់សាលារៀន ផលវិបាកនៃអនក្ខរភាពចំពោះសង្គម និងសេដ្ឋកិច្ចអនក្ខរភាពធ្វើអោយសង្គមនិងសេដ្ឋកិច្ចចេញមិនផុតពីភាពអន់ថយឡើយព្រោះអនក្ខរភាពសង្គមជួបការលំបាកខ្វះធនធានមនុស្សខ្វះអ្នកបច្ចេកទេសខ្វះកម្លាំងនិងសេវាកម្ម សេដ្ឋកិច្ចអន់ថយ	ច ូរ បញ្ជា ក់ ពី ម ូល ហេតុ ដ ែល នាំ ឲ្យ មាន វិ សម ភាព នៃ អ ន ក្ខ រ ភាព រ វា ង ខ េត ្ត ក្រុង ទ ាំង នេះ Ġ ត ើ អ ន ក្ខ រ ភាព ផ្ ត ល់ ផល វិ បា ក យ៉ាង ណា Ġ ដល់ សង ្ គម សេ ដ្ឋ កិច្ច ក ម្ព ុ ជា ĠĠ	59	ព្រ ោះ ជន ព េញ វ ័យ âĢĭ ស ព្វ ថ ្ង ៃ ជា ម នុ ស្ស ដ ែល កើត ពី ឆ្នាំ ១៩ ៨០ ឡើង Ġ ខ េត ្ត ម ណ្ឌ ល គ ិ រី ជា ខ េត ្ត ទទួល âĢĭ េង សង ្ គ្រ ាម អ ស់ ជា ច្ រ ើន ឆ្នាំ ធ ្វ ើ ឲ្យ សា លា រ ៀន ត្រូវ ប ិ ទ ទ ្វា រ ជា ខ េត ្ត ពុ ំ ស ូវ មាន ការ ល ូត លាស់ ផ្ ន ែក សេ ដ្ឋ កិច្ច ប្រ ជា ជន ភាគ ច្ រ ើន ជា ជន ជាតិ Ġ មាន ជីវ ភាព ក្រ ី ក្រ ពុ ំ ស ូវ យកចិត្តទុកដាក់ លើក ារ រ ៀន ស ូត ្រ រ ប ស់ កូ ន Ġ ព្រ ោះ ព ួ ក គ េរ ស់ នៅ តា ម រ ប ៀប អ្នក ព្រ ៃ ភ្នំ ពុ ំ ស ូវ សម្ប ូរ សា លា រ ៀន Ġ និង គ្រ ូស ាល ារ ៀន នៅ ឆ្ ង ាយ ពី ផ្ ទ ះ Ġ ខ្វ ះ ម ធ ្យ ោ បា យ ទៅ កាន់ សា លា រ ៀន Ġ ផល វិ បា ក នៃ អ ន ក្ខ រ ភាព ចំ ព ោះ សង ្ គម Ġ និង សេ ដ្ឋ កិច្ច អ ន ក្ខ រ ភាព ធ ្វ ើ អោយ សង ្ គម និង សេ ដ្ឋ កិច្ច ចេញ ម ិន ផ ុត ពី ភាព អ ន់ ថ យ ឡ ើយ ព្រ ោះ អ ន ក្ខ រ ភាព សង ្ គម ជ ួ ប ការ លំបាក ខ្វ ះ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស ខ្វ ះ អ្នក ប ច្ច េក ទេស ខ្វ ះ ក ម្ល ាំង និង សេ វា កម្ម Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច អ ន់ ថ យ	268	▁ចូរ បញ្ជា ក់ ពី ម ូល ហេតុ ដ ែល នាំ ឲ្យ មាន វិ សម ភាព នៃ អ ន ក្ខ រ ភាព រ វ ាង ខ េ ត្ត ក្រុង ទ ាំង នេះ ▁តើ អ ន ក្ខ រ ភាព ផ្ ត ល់ ផល វិ ប ាក យ៉ាង ណា ▁ដល់ ស ង្គ ម សេ ដ្ឋ កិច្ច ក ម្ព ុ ជា ▁	57	▁ព្រោះ ជន ព េញ វ ័យ ▁សព្វ ថ ្ង ៃ ជា ម នុ ស្ស ដ ែល កើត ពី ឆ្នាំ ១៩ ៨០ ឡើង ▁ខេត្ត ម ណ្ឌ ល គ ិ រី ជា ខ េ ត្ត ទទួល ▁ េង ស ង្គ ្រា ម អ ស់ ជា ច ្រ ើន ឆ្នាំ ធ ្វ ើ ឲ្យ ស ាល ារ ៀន ត្រូវ ប ិ ទ ទ ្វា រ ជា ខ េ ត្ត ព ុំ ស ូវ មាន ការ ល ូត លាស់ ផ្ ន ែក សេ ដ្ឋ កិច្ច ប្រ ជា ជន ភាគ ច ្រ ើន ជា ជន ជាតិ ▁មាន ជីវ ភាព ក្រ ី ក្រ ព ុំ ស ូវ យកចិត្តទុកដាក់ លើ ការ រ ៀន ស ូ ត្រ រ ប ស់ ក ូន ▁ព្រោះ ព ួ ក គ េ រស់ នៅ ត ាម រ ប ៀប អ្នក ព្រ ៃ ភ្នំ ព ុំ ស ូវ សម្ប ូរ ស ាល ារ ៀន ▁និង គ្រ ូស ាល ារ ៀន នៅ ឆ្ ង ាយ ពី ផ្ ទ ះ ▁ខ្វះ ម ធ ្យ ោ ប ាយ ទៅ កាន់ ស ាល ារ ៀន ▁ផលវិបាក នៃ អ ន ក្ខ រ ភាព ច ំព ោះ ស ង្គ ម ▁និង សេ ដ្ឋ កិច្ច អ ន ក្ខ រ ភាព ធ ្វ ើ អោយ ស ង្គ ម និង សេ ដ្ឋ កិច្ច ចេញ ម ិន ផ ុត ពី ភាព អ ន់ ថ យ ឡ ើយ ព្រ ោះ អ ន ក្ខ រ ភាព ស ង្គ ម ជ ួ ប ការ លំបាក ខ្វ ះ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស ខ្វ ះ អ្នក ប ច្ច េក ទេស ខ្វ ះ ក ម្ល ាំង និង សេ វា កម្ម ▁សេដ្ឋកិច្ច អ ន់ ថ យ	257
តាមឯកសាររបស់អង្គការអភិវឌ្ឍន៍ប្រជាជន នៃអង្គកានរសហប្រជាជាតិឆ្នាំ ១៩៩៧ កុមារកម្ពុជាដ៏ច្រើន បម្រើក្នុងការងារ ២៩.៣% នៅជនបទ ១១.៣%នៅទីក្រុង និងធ្វើជាស្រ្តីពេស្យា អនីតិជន ៥៣% តើអ្នកយល់យ៉ាងដូចម្តេចចំពោះបញ្ហាខាងលើនេះ	null	ខ្ញុំយល់ថាកុមារជាទំពាំងស្នងឬស្សីកុមារជាកម្លាំងប្រទេសជាតិ ទៅថ្ងៃអនាគតកុមារធ្វើជាស្រ្តីពេស្យា ខូចសុខភាព មិនបានចូលរៀន អនាគតជាម្តាយមិនល្អកុមារបម្រើការងារសង្គម បាក់កម្លាមង មិនបានចូលរៀន នាំឲ្យខ្វះធនធានមនុស្សរដ្ឋាភិបាលត្រូវមានវិធានមការទប់ស្កាត់ឲ្យខានតែបាន ព្រោះប្រឆាំងនិងសិទ្ធិកកុមារ	null	ខ្ញុំយល់ថាកុមារជាទំពាំងស្នងឬស្សីកុមារជាកម្លាំងប្រទេសជាតិ ទៅថ្ងៃអនាគតកុមារធ្វើជាស្រ្តីពេស្យា ខូចសុខភាព មិនបានចូលរៀន អនាគតជាម្តាយមិនល្អកុមារបម្រើការងារសង្គម បាក់កម្លាមង មិនបានចូលរៀន នាំឲ្យខ្វះធនធានមនុស្សរដ្ឋាភិបាលត្រូវមានវិធានមការទប់ស្កាត់ឲ្យខានតែបាន ព្រោះប្រឆាំងនិងសិទ្ធិកកុមារ	តា ម ឯក សារ រ ប ស់ អង្គ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ប្រ ជា ជន Ġ នៃ អង្គ កា ន រស ហ ប្រ ជា ជាតិ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩ ៧ Ġ ក ុម ារ ក ម្ព ុ ជា ដ ៏ ច្ រ ើន Ġ ប ម្រ ើក ្ន ុង ការងារ Ġ ២ ៩ . ៣ % Ġ នៅ ជន បទ Ġ ១ ១ . ៣ % នៅ ទី ក្រុង Ġ និង ធ ្វ ើ ជា ស្រ ្ត ី ព េស ្យា Ġ អ នី តិ ជន Ġ ៥ ៣ % Ġ ត ើ អ្នក យ ល់ យ៉ាង ដូច ម្ ត េច ចំ ព ោះ ប ញ ្ហ ា ខា ង លើ នេះ ĠĠ	95	ខ្ ញ ុំ យ ល់ ថា ក ុម ារ ជា ទំ ពា ំ ង ស្ន ង ឬ ស្ស ី ក ុម ារ ជា ក ម្ល ាំង ប្រ ទេស ជាតិ Ġ ទៅ ថ ្ង ៃ អ នា គ ត ក ុម ារ ធ ្វ ើ ជា ស្រ ្ត ី ព េស ្យា Ġ ខ ូច សុខ ភាព Ġ ម ិន បាន ចូល រ ៀន Ġ អ នា គ ត ជា ម្ តា យ ម ិន ល្អ ក ុម ារ ប ម្រ ើក ារ ងារ សង ្ គម Ġ បា ក់ ក ម្ល ាម ង Ġ ម ិន បាន ចូល រ ៀន Ġ នាំ ឲ្យ ខ្វ ះ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស រដ្ឋ ា ភិ បាល ត្រូវ មាន វិ ធាន មក ារ ទ ប់ ស្ កាត់ ឲ្យ ខា ន តែ បាន Ġ ព្រ ោះ ប្រ ឆ ាំង និង សិ ទ្ធិ ក ក ុម ារ âĢĭ	135	▁តាម ឯក សារ រ ប ស់ អង្គ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ប្រ ជា ជន ▁នៃ អង្គ ក ាន រស ហ ប្រ ជា ជាតិ ឆ្នាំ ▁១៩ ៩ ៧ ▁កុមារ ក ម្ព ុ ជា ដ ៏ ច ្រ ើន ▁បម្រើ ក្នុង ការងារ ▁២៩ . ៣ % ▁នៅ ជន បទ ▁១១ . ៣ % នៅ ទី ក្រុង ▁និង ធ ្វ ើ ជា ស្រ ្ត ី ព េស ្យា ▁អ នី តិ ជន ▁៥ ៣ % ▁តើ អ្នក យ ល់ យ៉ាង ដូច ម ្ត េច ច ំព ោះ ប ញ ្ហ ា ខា ង លើ នេះ ▁	86	▁ខ្ញុំ យ ល់ ថា ក ុម ារ ជា ទ ំព ាំង ស្ន ង ឬ ស្ស ី ក ុម ារ ជា ក ម្ល ាំង ប្រ ទេស ជាតិ ▁ទៅ ថ ្ង ៃ អ នា គ ត ក ុម ារ ធ ្វ ើ ជា ស្រ ្ត ី ព េស ្យា ▁ខូច សុខ ភាព ▁មិន បាន ចូល រ ៀន ▁អនាគត ជា ម ្ត ាយ ម ិន ល្អ ក ុម ារ ប ម្រ ើ ការងារ ស ង្គ ម ▁បាក់ ក ម្ល ាម ង ▁មិន បាន ចូល រ ៀន ▁នាំឲ្យ ខ្វ ះ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស រ ដ្ឋា ភិ បាល ត្រូវ មាន វិ ធាន ម ការ ទ ប់ ស្ កាត់ ឲ្យ ខា ន តែ បាន ▁ព្រោះ ប្រ ឆ ាំង និង ស ិទ្ធ ិក ក ុម ារ ▁	122
តើការខ្វះលទ្ធភាពមទទួលបានការប្រើប្រាស់ទឹកស្អាត និងបង្គន់អនាម័យរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាបណ្តាលមកពីមូលហេតុអ្វីខ្លះ បញ្ហានេះនាំឲ្យប៉ះពាល់យ៉ាងណាខ្លះដល់សុខភាពសាធារណៈ	null	បណ្តាលមកពីបញ្ហាជីវភាព សេដ្ឋកិច្ចភាពក្រីក្រ ខ្វះការយល់ដឹងពីបញ្ហាអនាម័យប្រព័ន្ធបណ្តាញទឹកស្អាតចាស់ៗ ទ្រុឌទ្រោម ដំណើរការមិនល្អ ផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាពសាធារណៈមានដូចជាមានជម្ងឹឆ្លងផ្សេងៗ ដូចជារាតរូស អាសន្នរោគធ្វើឲ្យមានផលប៉ះពាល់ដល់កង្វក់ទឹក លើដី និងក្នុងដី កង្វក់បរិយាកាស ក្លិនស្អុយ	null	បណ្តាលមកពីបញ្ហាជីវភាព សេដ្ឋកិច្ចភាពក្រីក្រ ខ្វះការយល់ដឹងពីបញ្ហាអនាម័យប្រព័ន្ធបណ្តាញទឹកស្អាតចាស់ៗ ទ្រុឌទ្រោម ដំណើរការមិនល្អ ផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាពសាធារណៈមានដូចជាមានជម្ងឹឆ្លងផ្សេងៗ ដូចជារាតរូស អាសន្នរោគធ្វើឲ្យមានផលប៉ះពាល់ដល់កង្វក់ទឹក លើដី និងក្នុងដី កង្វក់បរិយាកាស ក្លិនស្អុយ	ត ើក ារ ខ្វ ះ ល ទ្ធ ភាព ម ទទួលបាន ការ ប្រ ើប ្រា ស់ ទឹក ស្ អា ត Ġ និង បង ្ គ ន់ អ នា ម ័យ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា បណ្ត ាល មក ពី ម ូល ហេតុ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ប ញ ្ហ ាន េះ នាំ ឲ្យ ប៉ ះ ពា ល់ យ៉ាង ណា ខ្ ល ះ ដល់ សុខ ភាព សា ធា រណៈ ĠĠ	72	បណ្ត ាល មក ពី ប ញ ្ហ ា ជីវ ភាព Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច ភាព ក្រ ី ក្រ Ġ ខ្វ ះ ការ យ ល់ ដ ឹង ពី ប ញ ្ហ ា អ នា ម ័យ ប្រ ព ័ន ្ ធ បណ្ត ាញ ទឹក ស្ អា ត ច ាស់ ៗ Ġ ទ្រ ុ ឌ ទ្រ ោម Ġ ដំណើរ ការ ម ិន ល្អ Ġ ផល ប៉ ះ ពា ល់ ដល់ សុខ ភាព សា ធា រណៈ មាន ដូច ជា មាន ជ ម្ ង ឹ ឆ្ លង ផ្ សេ ង ៗ Ġ ដូច ជា រា ត រ ូស Ġ អា ស ន្ន រ ោ គ ធ ្វ ើ ឲ្យ មាន ផល ប៉ ះ ពា ល់ ដល់ ក ង ្វ ក់ ទឹក Ġ លើ ដ ី Ġ និង ក្នុង ដ ី Ġ ក ង ្វ ក់ បរ ិយ ាក ាស Ġ ក្ ល ិន ស្ អ ុយ	131	▁តើ ការ ខ្វ ះ ល ទ្ធ ភាព ម ទទួលបាន ការ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ទឹក ស ្អ ាត ▁និង ប ង្គ ន់ អ ន ាម ័យ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា បណ្ត ាល មក ពី ម ូល ហេតុ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁បញ្ហា នេះ នាំ ឲ្យ ប៉ ះ ព ាល់ យ៉ាង ណា ខ្ ល ះ ដល់ សុខ ភាព សា ធា រណៈ ▁	67	▁បណ្តាល មក ពី ប ញ ្ហ ា ជីវ ភាព ▁សេដ្ឋកិច្ច ភាព ក្រ ី ក្រ ▁ខ្វះ ការ យ ល់ ដ ឹង ពី ប ញ ្ហ ា អ ន ាម ័យ ប្រ ព ័ ន្ធ បណ្ត ាញ ទឹក ស ្អ ាត ច ាស់ ៗ ▁ទ្រ ុ ឌ ទ្រ ោម ▁ដំណើរការ ម ិន ល្អ ▁ផល ប៉ ះ ព ាល់ ដល់ សុខ ភាព សា ធា រណៈ មាន ដូច ជា មាន ជ ម្ ង ឹ ឆ្ លង ផ្ ស េង ៗ ▁ដូចជា រ ាត រ ូស ▁អាសន្ន រ ោ គ ធ ្វ ើ ឲ្យ មាន ផល ប៉ ះ ព ាល់ ដល់ ក ង ្វ ក់ ទឹក ▁លើ ដ ី ▁និង ក្នុង ដ ី ▁កង ្វ ក់ ប រិយា កាស ▁ក្លិន ស ្អ ុយ	118
តើទារកដែលកើតនៅសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យមានអាយុប៉ុន្មានហើយនៅឆ្នាំ២០០៧នេះ តើអ្វីដែលហៅថាជម្ងឺពិសអាចម៍កុក	null	ទារកដែលកើតនៅសម័យកម្ពុជានប្រជាធិបតេយ្យមានអាយុពី២៩ ទៅ៣០ឆ្នាំ ជម្ងឺពិសអាចម៍កុកគឺមជាជម្ងឺខ្វះជីវជាតិ ខ្វះចំណីអាហារ	null	ទារកដែលកើតនៅសម័យកម្ពុជានប្រជាធិបតេយ្យមានអាយុពី២៩ ទៅ៣០ឆ្នាំ ជម្ងឺពិសអាចម៍កុកគឺមជាជម្ងឺខ្វះជីវជាតិ ខ្វះចំណីអាហារ	ត ើ ទ ារ ក ដ ែល កើត នៅ សម័យ ក ម្ព ុ ជា ប្រ ជា ធិបតេយ្យ មាន អា យ ុប ៉ ុន ្ម ាន ហើយ នៅ ឆ្នាំ ២០ ០ ៧ នេះ Ġ ត ើ អ ្វី ដ ែល ហ ៅ ថា ជ ម្ ង ឺ ពិ ស អា ច ម ៍ ក ុក ĠĠ	53	ទ ារ ក ដ ែល កើត នៅ សម័យ ក ម្ព ុ ជា ន ប្រ ជា ធិបតេយ្យ មាន អា យ ុ ពី ២ ៩ Ġ ទៅ ៣០ ឆ្នាំ Ġ ជ ម្ ង ឺ ពិ ស អា ច ម ៍ ក ុក គ ឺ ម ជា ជ ម្ ង ឺ ខ្វ ះ ជីវ ជាតិ Ġ ខ្វ ះ ចំ ណី អា ហា រ	57	▁តើ ទ ារ ក ដ ែល កើត នៅ សម័យ ក ម្ព ុ ជា ប្រ ជា ធិបតេយ្យ មាន អ ាយ ុ ប៉ ុន ្ មាន ហើយ នៅ ឆ្នាំ ២ ០០ ៧ នេះ ▁តើ អ ្វី ដ ែល ហ ៅ ថា ជ ម្ ង ឺ ពិ ស អា ច ម ៍ ក ុក ▁	51	▁ទារក ដ ែល កើត នៅ សម័យ ក ម្ព ុ ជា ន ប្រ ជា ធិបតេយ្យ មាន អ ាយ ុ ពី ២ ៩ ▁ទៅ ៣០ ឆ្នាំ ▁ជម្ងឺ ពិ ស អា ច ម ៍ ក ុក គ ឺ ម ជា ជ ម្ ង ឺ ខ្វ ះ ជីវ ជាតិ ▁ខ្វះ ចំ ណី អា ហា រ	51
តើការខ្វះទឹកស្អាត និងការខ្វះបង្គន់អនាម័យនៅតាមសាលារៀន ផ្តល់ផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះចំពោះសិស្ស	null	ដូចជាកង្វះទឹកស្អាតប៉ះពាល់ប៉ះពាល់សុខភាពជម្ងឺរាគរូស អាសន្នរោគជម្ងឺគ្រុនចាញ់ជម្ងឺឆ្លងផ្សេងៗកង្វះបង្គន់អនាម័យប៉ះពាល់បរិស្ថានប៉ះពាល់ដល់សុខភាព	null	ដូចជាកង្វះទឹកស្អាតប៉ះពាល់ប៉ះពាល់សុខភាពជម្ងឺរាគរូស អាសន្នរោគជម្ងឺគ្រុនចាញ់ជម្ងឺឆ្លងផ្សេងៗកង្វះបង្គន់អនាម័យប៉ះពាល់បរិស្ថានប៉ះពាល់ដល់សុខភាព	ត ើក ារ ខ្វ ះ ទឹក ស្ អា ត Ġ និង ការ ខ្វ ះ បង ្ គ ន់ អ នា ម ័យ នៅ តា ម សា លា រ ៀន Ġ ផ្ ត ល់ ផល ប៉ ះ ពា ល់ អ ្វី ខ្ ល ះ ចំ ព ោះ សិ ស្ស ĠĠ	46	ដូច ជា ក ង ្វ ះ ទឹក ស្ អា ត ប៉ ះ ពា ល់ ប៉ ះ ពា ល់ សុខ ភាព ជ ម្ ង ឺ រា គរ ូស Ġ អា ស ន្ន រ ោ គ ជ ម្ ង ឺ គ្រ ុន ច ាញ់ ជ ម្ ង ឺ ឆ្ លង ផ្ សេ ង ៗ ក ង ្វ ះ បង ្ គ ន់ អ នា ម ័យ ប៉ ះ ពា ល់ បរ ិស ្ថ ាន ប៉ ះ ពា ល់ ដល់ សុខ ភាព	78	▁តើ ការ ខ្វ ះ ទឹក ស ្អ ាត ▁និង ការ ខ្វ ះ ប ង្គ ន់ អ ន ាម ័យ នៅ ត ាម ស ាល ារ ៀន ▁ផ្តល់ ផល ប៉ ះ ព ាល់ អ ្វី ខ្ ល ះ ច ំព ោះ សិ ស្ស ▁	42	▁ដូចជា ក ង ្វ ះ ទឹក ស ្អ ាត ប៉ ះ ព ាល់ ប៉ ះ ព ាល់ សុខ ភាព ជ ម្ ង ឺ រា គរ ូស ▁អាសន្ន រ ោ គ ជ ម្ ង ឺ គ្រ ុន ច ាញ់ ជ ម្ ង ឺ ឆ្ លង ផ្ ស េង ៗ ក ង ្វ ះ ប ង្គ ន់ អ ន ាម ័យ ប៉ ះ ព ាល់ ប រិ ស្ថាន ប៉ ះ ព ាល់ ដល់ សុខ ភាព	73
តើពាក្យថាសេដ្ឋកិច្ចនិងធនធានសេដ្ឋកិច្ចមានន័យដូចម្តេច	null	សេដ្ឋកិច្ចគឹជាការសិក្សាអំពីវិធីសាស្រ្ត របៀបប្រើប្រាស់ធនធាន ដើម្បីបំពេញបំណងគ្មានព្រំដែនរបស់មនុស្សដែលមានប្រព័ន្ធទាក់ទិន និងប្រព័ន្ធផលិតកម្ម ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងឧស្សាហកម្ម ប្រព័ន្ធបែងចែក ផ្នែកពាណិជ្ជកម្ម និងប្រព័ន្ធប្រើប្រាស់ទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ច ផ្នែកអតិថិជន គមនាគមន៍ និងដឹកជញ្ជូន ធនធានសេដ្ឋកិច្ចគឹជាវត្ថុទាំងឡាយដែលប្រើប្រាស់ក្នុងសេដ្ឋកិច្ច ដើម្បីផលិតទំនិញនិងសេវានានាដូចជាធនធានធម្មជាតិ រ៉ែ ដី សត្វ រុក្ខជាតិ ទឹក ខ្យល់ និងសេវាសម្អាតសំណល់ ឬជាតិពុលដែលមាននៅក្នុងធម្មជាតិ និងសង្គម	null	សេដ្ឋកិច្ចគឹជាការសិក្សាអំពីវិធីសាស្រ្ត របៀបប្រើប្រាស់ធនធាន ដើម្បីបំពេញបំណងគ្មានព្រំដែនរបស់មនុស្សដែលមានប្រព័ន្ធទាក់ទិន និងប្រព័ន្ធផលិតកម្ម ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងឧស្សាហកម្ម ប្រព័ន្ធបែងចែក ផ្នែកពាណិជ្ជកម្ម និងប្រព័ន្ធប្រើប្រាស់ទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ច ផ្នែកអតិថិជន គមនាគមន៍ និងដឹកជញ្ជូន ធនធានសេដ្ឋកិច្ចគឹជាវត្ថុទាំងឡាយដែលប្រើប្រាស់ក្នុងសេដ្ឋកិច្ច ដើម្បីផលិតទំនិញនិងសេវានានាដូចជាធនធានធម្មជាតិ រ៉ែ ដី សត្វ រុក្ខជាតិ ទឹក ខ្យល់ និងសេវាសម្អាតសំណល់ ឬជាតិពុលដែលមាននៅក្នុងធម្មជាតិ និងសង្គម	ត ើ ពាក្យ ថា សេ ដ្ឋ កិច្ច និង ធ ន ធាន សេ ដ្ឋ កិច្ច មាន ន ័យ ដូច ម្ ត េច ĠĠ	21	សេ ដ្ឋ កិច្ច គ ឹ ជា ការ សិ ក្ស ា អ ំព ី វិ ធី សា ស្រ ្ត Ġ រ ប ៀប ប្រ ើប ្រា ស់ ធ ន ធាន Ġ ដើម ្ប ី ប ំព េញ ប ំណ ង គ ្ម ាន ព្រ ំ ដ ែន រ ប ស់ ម នុ ស្ស ដ ែល មាន ប្រ ព ័ន ្ ធ ទ ាក់ ទិ ន Ġ និង ប្រ ព ័ន ្ ធ ផល ិត កម្ម Ġ ផ្ ន ែក âĢĭ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ និង ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ ប្រ ព ័ន ្ ធ ប ែង ច ែក Ġ ផ្ ន ែក ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម Ġ និង ប្រ ព ័ន ្ ធ ប្រ ើប ្រា ស់ ទំ នាក់ ទំ ន ង សេ ដ្ឋ កិច្ច ĠâĢĭ ផ្ ន ែក អ តិ ថ ិ ជន Ġ គម នា គមន៍ Ġ និង ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន Ġ ធ ន ធាន សេ ដ្ឋ កិច្ច គ ឹ ជា វ ត្ថ ុ ទ ាំង ឡា យ ដ ែល ប្រ ើប ្រា ស់ ក្នុង សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ ដើម ្ប ី ផល ិត ទំ និ ញ និង សេ វា នា នា ដូច ជា ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ Ġ រ៉ ែ Ġ ដ ី Ġ ស ត ្វ Ġ រ ុក ្ខ ជាតិ Ġ ទឹក Ġ ខ្ យ ល់ Ġ និង សេ វា សម ្អ ាត សំ ណ ល់ Ġ ឬ ជាតិ ពុ ល ដ ែល មាន នៅ ក្នុង ធម្ម ជាតិ Ġ និង សង ្ គម	219	▁តើ ពាក្យ ថា សេ ដ្ឋ កិច្ច និង ធ ន ធាន សេ ដ្ឋ កិច្ច មាន ន ័យ ដូច ម ្ត េច ▁	20	▁សេដ្ឋកិច្ច គ ឹ ជា ការ ស ិក ្សា អ ំព ី វិ ធី សា ស្រ ្ត ▁របៀប ប្រ ើ ប្រ ាស់ ធ ន ធាន ▁ដើម្បី ប ំព េញ ប ំណ ង គ ្ មាន ព្រ ំ ដ ែន រ ប ស់ ម នុ ស្ស ដ ែល មាន ប្រ ព ័ ន្ធ ទ ាក់ ទ ិន ▁និង ប្រ ព ័ ន្ធ ផល ិត កម្ម ▁ផ្នែក ▁សេដ្ឋកិច្ច ▁និង ឧ ស្សា ហ កម្ម ▁ប្រព័ន្ធ ប ែង ច ែក ▁ផ្នែក ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ▁និង ប្រ ព ័ ន្ធ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ទំ នាក់ ទំ ន ង សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁ផ្នែក អ តិ ថ ិ ជន ▁ គម នា គមន៍ ▁និង ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ▁ធនធាន សេ ដ្ឋ កិច្ច គ ឹ ជា វ ត្ថ ុ ទ ាំង ឡា យ ដ ែល ប្រ ើ ប្រ ាស់ ក្នុង សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁ដើម្បី ផល ិត ទំ ន ិញ និង សេ វា នា នា ដូច ជា ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ ▁រ៉ែ ▁ដី ▁សត្វ ▁រុក្ខជាតិ ▁ទឹក ▁ខ្យល់ ▁និង សេ វា សម ្អ ាត ស ំណ ល់ ▁ឬ ជាតិ ព ុល ដ ែល មាន នៅ ក្នុង ធម្ម ជាតិ ▁និង ស ង្គ ម	185
អ្នកទេសចរណ៍ម្នាក់ធ្វើដំណើរ ដោយរថយន្តពីភ្នំពេញទៅសៀមរាប អង្គរវត្ត គាត់ធ្វើដំណើរកាត់តាមផ្លូវជាតិណាខ្លះ គាត់ធ្វើដំណើរកាត់ខេត្តណាខ្លះទីរួមខេត្តណាខ្លះ ឆ្លងកាត់ស្ទឹងនិងទន្លេណាខ្លះ	null	គាត់ធ្វើថំណើរពីភ្នំពេញទៅសៀមរាប កាត់តាមផ្លូវជាតិលេខ ៦៤ និងលេខ៦ គាត់ធ្វើដំណើរកាត់ខេត្តកណ្តាល កំពង់ចាម កំពង់ធំ សៀមរាប ឆ្លងកាត់ទីរួមខេត្ត កំពង់ធំ សៀមរាប ឆ្លងកាត់ទន្លេសាប ស្ទឹងជនិត ស្ទឹងសែន ស្ទឹងស្ទោង ស្ទឹងជីក្រែង និងស្ទឹងសៀមរាប	null	គាត់ធ្វើថំណើរពីភ្នំពេញទៅសៀមរាប កាត់តាមផ្លូវជាតិលេខ ៦៤ និងលេខ៦ គាត់ធ្វើដំណើរកាត់ខេត្តកណ្តាល កំពង់ចាម កំពង់ធំ សៀមរាប ឆ្លងកាត់ទីរួមខេត្ត កំពង់ធំ សៀមរាប ឆ្លងកាត់ទន្លេសាប ស្ទឹងជនិត ស្ទឹងសែន ស្ទឹងស្ទោង ស្ទឹងជីក្រែង និងស្ទឹងសៀមរាប	អ្នក ទេស ចរ ណ៍ ម្ នាក់ ធ ្វ ើ ដំណើរ Ġ ដោយ រ ថ យ ន្ត ពី ភ្នំពេញ ទៅ ស ៀម រា ប Ġ អង្គ រ វត្ត Ġ គ ាត់ ធ ្វ ើ ដំណើរ កាត់ តា ម ផ្ល ូវ ជាតិ ណា ខ្ ល ះ Ġ គ ាត់ ធ ្វ ើ ដំណើរ កាត់ ខ េត ្ត ណា ខ្ ល ះ ទី រួម ខ េត ្ត ណា ខ្ ល ះ Ġ ឆ្ លង កាត់ ស្ទ ឹង និង ទ ន្ ល េ ណា ខ្ ល ះ ĠĠ	78	គ ាត់ ធ ្វ ើ ថ ំណ ើរ ពី ភ្នំពេញ ទៅ ស ៀម រា ប Ġ កាត់ តា ម ផ្ល ូវ ជាតិ លេខ Ġ ៦ ៤ Ġ និង លេខ ៦ Ġ គ ាត់ ធ ្វ ើ ដំណើរ កាត់ ខ េត ្ត ក ណ្ត ាល Ġ កំ ព ង់ ច ាម Ġ កំ ព ង់ ធ ំ Ġ ស ៀម រា ប Ġ ឆ្ លង កាត់ ទី រួម ខ េត ្ត Ġ កំ ព ង់ ធ ំ Ġ ស ៀម រា ប ĠâĢĭ ឆ្ លង កាត់ ទ ន្ ល េស ាប Ġ ស្ទ ឹង ជន ិត Ġ ស្ទ ឹង សែន Ġ ស្ទ ឹង ស្ទ ោង Ġ ស្ទ ឹង ជី ក្រ ែង Ġ និង ស្ទ ឹង ស ៀម រា ប	102	▁អ្នកទេសចរ ណ៍ ម្ នាក់ ធ ្វ ើ ដំណើរ ▁ដោយ រ ថ យ ន្ត ពី ភ្នំពេញ ទៅ ស ៀម រ ាប ▁អង្គរវត្ត ▁គាត់ ធ ្វ ើ ដំណើរ កាត់ ត ាម ផ្ល ូវ ជាតិ ណា ខ្ ល ះ ▁គាត់ ធ ្វ ើ ដំណើរ កាត់ ខ េ ត្ត ណា ខ្ ល ះ ទី រួម ខ េ ត្ត ណា ខ្ ល ះ ▁ឆ្លងកាត់ ស្ទ ឹង និង ទ ន ្ល េ ណា ខ្ ល ះ ▁	70	▁គាត់ ធ ្វ ើ ថ ំណ ើរ ពី ភ្នំពេញ ទៅ ស ៀម រ ាប ▁កាត់ ត ាម ផ្ល ូវ ជាតិ លេខ ▁៦ ៤ ▁និង លេខ ៦ ▁គាត់ ធ ្វ ើ ដំណើរ កាត់ ខ េ ត្ត ក ណ្ត ាល ▁កំពង់ចាម ▁កំពង់ធំ ▁សៀមរាប ▁ឆ្លងកាត់ ទី រួម ខ េ ត្ត ▁កំពង់ធំ ▁សៀមរាប ▁ឆ្លងកាត់ ទ ន ្ល េស ាប ▁ស្ទឹង ជន ិត ▁ស្ទឹង សែន ▁ស្ទឹង ស្ទ ោង ▁ស្ទឹង ជី ក្រ ែង ▁និង ស្ទ ឹង ស ៀម រ ាប	74
តើជម្ងឺអេដស៍ចាប់ពីពេលចាប់ផ្តើមផ្ទុកវីរុសហ៊ឺវ វិវត្តន៍ទៅជម្ងឺអេដស៍អស់រយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំ តើវិធានការការពារអេដស៍មានប្រសិទ្ធិភាពមានអ្វីខ្លះ	null	ការវិវត្តនំ៍នេះមានរយៈពេល១០ឆ្នាំ ឬតិចជាង១០ឆ្នាំ នាពេលបច្ចុប្បន្ន វិធានការការពារជម្ងឺអេដស៍ដ៏មានប្រសិទ្ធភាពទៅបានមានសដូចជាយល់ដឹងពីជម្ងឺអេដស៍ រៀនពីជម្ងឺអេដស៍ ពិនិត្យឈាមមុនពេលរៀបការគ្មានឱសថព្យាបាលពីហ៊ឺវទៅអេដស៍ មានរយៈពេល១០ឆ្នាំ ស្លាប់ ត្រូវប្រើស្រោមអនាម័យមានគូស្នេហ៍ មួយទល់និងមួយជម្ងឺអប្រិតនាំមកនូវភាពអាម៉ាស់គ្រួសារ សហគមន៍ សង្គម និងប្រទេសជាតិ	null	ការវិវត្តនំ៍នេះមានរយៈពេល១០ឆ្នាំ ឬតិចជាង១០ឆ្នាំ នាពេលបច្ចុប្បន្ន វិធានការការពារជម្ងឺអេដស៍ដ៏មានប្រសិទ្ធភាពទៅបានមានសដូចជាយល់ដឹងពីជម្ងឺអេដស៍ រៀនពីជម្ងឺអេដស៍ ពិនិត្យឈាមមុនពេលរៀបការគ្មានឱសថព្យាបាលពីហ៊ឺវទៅអេដស៍ មានរយៈពេល១០ឆ្នាំ ស្លាប់ ត្រូវប្រើស្រោមអនាម័យមានគូស្នេហ៍ មួយទល់និងមួយជម្ងឺអប្រិតនាំមកនូវភាពអាម៉ាស់គ្រួសារ សហគមន៍ សង្គម និងប្រទេសជាតិ	ត ើ ជ ម្ ង ឺ អ េ ដ ស៍ ច ាប់ ពី ពេល ច ាប់ ផ្ ត ើម ផ្ ទុក វី រ ុស ហ៊ ឺ វ Ġ វិ វត្ត ន៍ ទៅ ជ ម្ ង ឺ អ េ ដ ស៍ អ ស់ រយ ៈ ពេល ប៉ ុន ្ម ាន ឆ្នាំ Ġ ត ើ វិ ធាន ការ ការពារ អ េ ដ ស៍ មាន ប្រ សិ ទ្ធិ ភាព មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	70	ការ វិ វត្ត ន ំ ៍ នេះ មាន រយ ៈ ពេល ១០ ឆ្នាំ Ġ ឬ តិ ច ជា ង ១០ ឆ្នាំ Ġ នា ពេល ប ច្ច ុប ្ប ន្ន ĠâĢĭ វិ ធាន ការ ការពារ ជ ម្ ង ឺ អ េ ដ ស៍ ដ ៏ មាន ប្រ សិ ទ្ធ ភាព ទៅ បាន មាន ស ដូច ជា យ ល់ ដ ឹង ពី ជ ម្ ង ឺ អ េ ដ ស៍ Ġ រ ៀន ពី ជ ម្ ង ឺ អ េ ដ ស៍ Ġ ពិ និ ត ្យ ឈ ាម ម ុន ពេល រ ៀប ការ គ ្ម ាន ឱ ស ថ ព្យា បាល ពី ហ៊ ឺ វ ទៅ អ េ ដ ស៍ Ġ មាន រយ ៈ ពេល ១០ ឆ្នាំ Ġ ស្លាប់ Ġ ត្រូវ ប្រ ើស ្រ ោម អ នា ម ័យ មាន គូ ស្ន េ ហ៍ Ġ មួយ ទល់ និង មួយ ជ ម្ ង ឺ អ ប្រ ិត នាំ មក ន ូវ ភាព អា ម៉ា ស់ គ្រួសារ Ġ ស ហ គមន៍ Ġ សង ្ គម Ġ និង ប្រ ទេស ជាតិ	156	▁តើ ជ ម្ ង ឺ អ េ ដ ស៍ ច ាប់ ពី ពេល ច ាប់ ផ្ ត ើម ផ្ ទុក វី រ ុស ហ៊ ឺ វ ▁វិ វត្ត ន៍ ទៅ ជ ម្ ង ឺ អ េ ដ ស៍ អ ស់ រយ ៈ ពេល ប៉ ុន ្ មាន ឆ្នាំ ▁តើ វិ ធាន ការ ការពារ អ េ ដ ស៍ មាន ប្រ សិ ទ្ធិ ភាព មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	68	▁ការ វិ វត្ត ន ំ ៍ នេះ មាន រយ ៈ ពេល ១០ ឆ្នាំ ▁ឬ ត ិច ជា ង ១០ ឆ្នាំ ▁នា ពេល ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន ▁វិធានការ ការពារ ជ ម្ ង ឺ អ េ ដ ស៍ ដ ៏ មាន ប្រ ស ិទ្ធ ភាព ទៅ បាន មាន ស ដូច ជ ាយ ល់ ដ ឹង ពី ជ ម្ ង ឺ អ េ ដ ស៍ ▁រៀន ពី ជ ម្ ង ឺ អ េ ដ ស៍ ▁ពិនិត្យ ឈ ាម ម ុន ពេល រ ៀប ការ គ ្ មាន ឱ ស ថ ព្យា បាល ពី ហ៊ ឺ វ ទៅ អ េ ដ ស៍ ▁មាន រយ ៈ ពេល ១០ ឆ្នាំ ▁ស្លាប់ ▁ត្រូវ ប្រ ើ ស្រ ោម អ ន ាម ័យ មាន គូ ស្ន េ ហ៍ ▁មួយ ទល់ និង មួយ ជ ម្ ង ឺ អ ប្រ ិត នាំ មក ន ូវ ភាព អា ម៉ ាស់ គ្រួសារ ▁សហគមន៍ ▁សង្គម ▁និង ប្រ ទេស ជាតិ	146
ដូចម្តេចដែលហៅថាជម្ងឺអេដស៍ ជម្ងឺនេះមានឱសថព្យាបាលដ៏មានប្រសិទ្ធិភាពដែរឬទេ ព្រោះអ្វី	null	អេដស៍ជាជម្ងឺរាតត្បាត ជាជម្ងឺកាមរោគ ឆ្លងរាលដាលពេញពិភពលោកជម្ងឺអេដស៍ជាដំណាក់ចុងក្រោយនៃការបង្ករោគដោយហ៊ឺវ ជម្ងឺនេះពុំមានវិទ្យាសាស្រ្តណាឬមន្ទីរពិសោធន៍ប្រទេសណាមួយ រកឃើញឱសថដ៏មានប្រសិទ្ធិភាពនៅឡើយទេ គឹមានតែឱសថសម្រាប់ពន្យាពេលនៃ ការរស់ឲ្យបានយូរបន្តិចតែប៉ុណ្ណោះ	null	អេដស៍ជាជម្ងឺរាតត្បាត ជាជម្ងឺកាមរោគ ឆ្លងរាលដាលពេញពិភពលោកជម្ងឺអេដស៍ជាដំណាក់ចុងក្រោយនៃការបង្ករោគដោយហ៊ឺវ ជម្ងឺនេះពុំមានវិទ្យាសាស្រ្តណាឬមន្ទីរពិសោធន៍ប្រទេសណាមួយ រកឃើញឱសថដ៏មានប្រសិទ្ធិភាពនៅឡើយទេ គឹមានតែឱសថសម្រាប់ពន្យាពេលនៃ ការរស់ឲ្យបានយូរបន្តិចតែប៉ុណ្ណោះ	ដូច ម្ ត េច ដ ែល ហ ៅ ថា ជ ម្ ង ឺ អ េ ដ ស៍ Ġ ជ ម្ ង ឺន េះ មាន ឱ ស ថ ព្យា បាល ដ ៏ មាន ប្រ សិ ទ្ធិ ភាព ដ ែរ ឬ ទេ Ġ ព្រ ោះ អ ្វី ĠĠ	43	អ េ ដ ស៍ ជា ជ ម្ ង ឺ រាតត្បាត Ġ ជា ជ ម្ ង ឺ កា ម រ ោ គ Ġ ឆ្ លង រា ល ដា ល ព េញ ពិ ភព លោក ជ ម្ ង ឺ អ េ ដ ស៍ ជា ដំ ណា ក់ ច ុង ក្រ ោយ នៃ ការ បង ្ក រ ោ គ ដោយ ហ៊ ឺ វ ĠâĢĭ ជ ម្ ង ឺន េះ ពុ ំ មាន វិទ្យា សា ស្រ ្ត ណា ឬ ម ន្ទ ី រ ពិ ស ោ ធ ន៍ ប្រ ទេស ណា មួយ Ġ រក ឃើញ ឱ ស ថ ដ ៏ មាន ប្រ សិ ទ្ធិ ភាព នៅ ឡ ើយ ទេ Ġ គ ឹម ាន តែ ឱ ស ថ សម ្រា ប់ ព ន្ យា ពេល នៃ Ġ ការ រស់ ឲ្យ បាន យ ូរ ប ន្ត ិច តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ	130	▁ដូចម្តេច ដ ែល ហ ៅ ថា ជ ម្ ង ឺ អ េ ដ ស៍ ▁ជម្ងឺ នេះ មាន ឱ ស ថ ព្យា បាល ដ ៏ មាន ប្រ សិ ទ្ធិ ភាព ដ ែរ ឬ ទេ ▁ព្រោះ អ ្វី ▁	36	▁អេដស៍ ជា ជ ម្ ង ឺ រាតត្បាត ▁ជា ជ ម្ ង ឺ ក ាម រ ោ គ ▁ឆ្លង រ ាល ដា ល ព េញ ពិ ភព លោក ជ ម្ ង ឺ អ េ ដ ស៍ ជា ដ ំណ ាក់ ច ុង ក្រ ោយ នៃ ការ ប ង្ក រ ោ គ ដោយ ហ៊ ឺ វ ▁ជម្ងឺ នេះ ព ុំ មាន វិទ្យា សា ស្រ ្ត ណា ឬ ម ន្ទ ី រ ពិ ស ោ ធ ន៍ ប្រ ទេស ណា មួយ ▁រកឃើញ ឱ ស ថ ដ ៏ មាន ប្រ សិ ទ្ធិ ភាព នៅ ឡ ើយ ទេ ▁គឹម ាន តែ ឱ ស ថ ស ម្រ ាប់ ព ន ្យា ពេល នៃ ▁ការ រស់ ឲ្យ បាន យ ូរ ប ន្ត ិច តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ	121
តើដើម្បីកាត់បន្ថយការឈឺ និងស្លាប់ដោយសារជម្ងឺគ្រុនចាញ់ តើក្រសួងសុខាភិបាលមានវិធានការយ៉ាងដូចម្តេចខ្លះ	null	ដូចជាសហការជាមួយអង្គការនានាខិតខំអប់រំប្រជាជននានា ឲ្យយល់ដឹងពីមូលហេតុនៃជម្ងឺគ្រុនចាញ់អប់រំប្រជាជនពីវិធានការការពារបង្កើនកម្រិតយល់ដឹង និងចែកចាយមុងជ្រលក់ថ្នាំ ដល់ប្រជាជនដែលមានជម្ងឺគ្រុនចាញ់កម្រិតមធ្យម និងខ្ពស់	null	ដូចជាសហការជាមួយអង្គការនានាខិតខំអប់រំប្រជាជននានា ឲ្យយល់ដឹងពីមូលហេតុនៃជម្ងឺគ្រុនចាញ់អប់រំប្រជាជនពីវិធានការការពារបង្កើនកម្រិតយល់ដឹង និងចែកចាយមុងជ្រលក់ថ្នាំ ដល់ប្រជាជនដែលមានជម្ងឺគ្រុនចាញ់កម្រិតមធ្យម និងខ្ពស់	ត ើ ដើម ្ប ី កាត់ បន្ថយ ការ ឈ ឺ Ġ និង ស្លាប់ ដោយ សារ ជ ម្ ង ឺ គ្រ ុន ច ាញ់ Ġ ត ើក ្រ ស ួង សុខ ា ភិ បាល មាន វិ ធាន ការ យ៉ាង ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ ĠĠ	43	ដូច ជា ស ហ ការ ជា មួយ អង្គ ការ នា នា ខ ិត ខ ំ អ ប់ រំ ប្រ ជា ជន នា នា Ġ ឲ្យ យ ល់ ដ ឹង ពី ម ូល ហេតុ នៃ ជ ម្ ង ឺ គ្រ ុន ច ាញ់ អ ប់ រំ ប្រ ជា ជន ពី វិ ធាន ការ ការពារ បង ្ក ើន ក ម្រ ិត យ ល់ ដ ឹង Ġ និង ច ែក ច ាយ ម ុង ជ្រ ល ក់ ថ្ន ាំ Ġ ដល់ ប្រ ជា ជន ដ ែល មាន ជ ម្ ង ឺ គ្រ ុន ច ាញ់ ក ម្រ ិត ម ធ ្យ ម Ġ និង ខ្ ព ស់	100	▁តើ ដើម ្ប ី កាត់ បន្ថយ ការ ឈ ឺ ▁និង ស្លាប់ ដោយ សារ ជ ម្ ង ឺ គ្រ ុន ច ាញ់ ▁តើ ក្រ ស ួង សុខ ា ភិ បាល មាន វិ ធាន ការ យ៉ាង ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁	41	▁ដូចជា ស ហ ការ ជា មួយ អង្គ ការ នា នា ខ ិត ខ ំ អ ប់ រំ ប្រ ជា ជន នា នា ▁ឲ្យ យ ល់ ដ ឹង ពី ម ូល ហេតុ នៃ ជ ម្ ង ឺ គ្រ ុន ច ាញ់ អ ប់ រំ ប្រ ជា ជន ពី វិ ធាន ការ ការពារ ប ង្ក ើន ក ម្រ ិត យ ល់ ដ ឹង ▁និង ច ែក ច ាយ ម ុង ជ្រ ល ក់ ថ្ន ាំ ▁ដល់ ប្រ ជា ជន ដ ែល មាន ជ ម្ ង ឺ គ្រ ុន ច ាញ់ ក ម្រ ិត ម ធ ្យ ម ▁និង ខ្ ព ស់	99
តើមានវិធានការយ៉ាងណាខ្លះដើម្បីជៀសផុតពីជម្ងឺគ្រុនចាញ់	null	ដូចជាដេកក្នុងមុងទាំងយប់ទាំងថ្ងៃប្រើប្រាស់ទឹកដាំពុះ និងមានអនាម័យជានិច្ចលេបថ្នាំការពារជម្ងឺគ្រុនចាញ់ ដូចជា គីនីន ក្លររ៉ូគីនកម្ចាត់សំបុកមូសដែកគោល	null	ដូចជាដេកក្នុងមុងទាំងយប់ទាំងថ្ងៃប្រើប្រាស់ទឹកដាំពុះ និងមានអនាម័យជានិច្ចលេបថ្នាំការពារជម្ងឺគ្រុនចាញ់ ដូចជា គីនីន ក្លររ៉ូគីនកម្ចាត់សំបុកមូសដែកគោល	ត ើម ាន វិ ធាន ការ យ៉ាង ណា ខ្ ល ះ ដើម ្ប ី ជ ៀស ផ ុត ពី ជ ម្ ង ឺ គ្រ ុន ច ាញ់ ĠĠ	27	ដូច ជា ដ េក ក្នុង ម ុង ទ ាំង យប់ ទ ាំង ថ ្ង ៃ ប្រ ើប ្រា ស់ ទឹក ដា ំព ុះ Ġ និង មាន អ នា ម ័យ ជា និ ច្ច ល េ ប ថ្ន ាំ ការពារ ជ ម្ ង ឺ គ្រ ុន ច ាញ់ Ġ ដូច ជា Ġ គី នី ន âĢĭ Ġ ក្ ល រ រ៉ូ គី ន ក ម្ ច ាត់ សំ ប ុក ម ូស ដ ែក គោ ល	70	▁តើ មាន វិ ធាន ការ យ៉ាង ណា ខ្ ល ះ ដើម ្ប ី ជ ៀស ផ ុត ពី ជ ម្ ង ឺ គ្រ ុន ច ាញ់ ▁	26	▁ដូចជា ដ េក ក្នុង ម ុង ទ ាំង យប់ ទ ាំង ថ ្ង ៃ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ទឹក ដា ំព ុះ ▁និង មាន អ ន ាម ័យ ជា និ ច្ច ល េ ប ថ្ន ាំ ការពារ ជ ម្ ង ឺ គ្រ ុន ច ាញ់ ▁ដូចជា ▁គី នី ន ▁ក្ល រ រ៉ូ គី ន ក ម្ ច ាត់ សំ ប ុក ម ូស ដ ែក គ ោល	67
ដូចម្តេចដែលហៅថាជម្ងឺគ្រុនចាញ់ អ្នកណាជាមេចម្លង បង្កផលវិបាកអ្វីខ្លះដល់មនុស្ស	null	ជម្ងឺគ្រុនចាញ់ជាជម្ងឺដែលស្ថិតនៅក្នុងប្រទេសក្តៅ ក្នុងតំបន់ត្រូពិចតាមរយៈមូសដែកគោលខាំ ដោយបញ្ចូលប្លាស្មូដ្យូម ចូលក្នុងឈាមមនុស្ស មូសដែកគោលជាមេចម្លងព្រោះវាពាំនាំបា្លស្មូដ្យូម ចូលក្នុងឈាមមនុស្ស ផលវិបាកមានដូចជា ធ្វើឲ្យមនុស្សឈឺក្បាលក្តៅខ្លួនខ្លាំង គ្រុនយ៉ាងខ្លាំង អស់ជាតិទឹក គ្រុនញាក់អាចបណ្តាលឲ្យស្តាប់បាន	null	ជម្ងឺគ្រុនចាញ់ជាជម្ងឺដែលស្ថិតនៅក្នុងប្រទេសក្តៅ ក្នុងតំបន់ត្រូពិចតាមរយៈមូសដែកគោលខាំ ដោយបញ្ចូលប្លាស្មូដ្យូម ចូលក្នុងឈាមមនុស្ស មូសដែកគោលជាមេចម្លងព្រោះវាពាំនាំបា្លស្មូដ្យូម ចូលក្នុងឈាមមនុស្ស ផលវិបាកមានដូចជា ធ្វើឲ្យមនុស្សឈឺក្បាលក្តៅខ្លួនខ្លាំង គ្រុនយ៉ាងខ្លាំង អស់ជាតិទឹក គ្រុនញាក់អាចបណ្តាលឲ្យស្តាប់បាន	ដូច ម្ ត េច ដ ែល ហ ៅ ថា ជ ម្ ង ឺ គ្រ ុន ច ាញ់ Ġ អ្នក ណា ជា មេ ច ម្ល ង Ġ បង ្ក ផល វិ បា ក អ ្វី ខ្ ល ះ ដល់ ម នុ ស្ស ĠĠ	39	ជ ម្ ង ឺ គ្រ ុន ច ាញ់ ជា ជ ម្ ង ឺ ដ ែល ស្ ថ ិត នៅ ក្នុង ប្រ ទេស ក្ត ៅ Ġ ក្នុង ត ំ ប ន់ ត្រ ូ ពិ ច តា ម រយ ៈ ម ូស ដ ែក គោ ល ខា ំ Ġ ដោយ បញ្ចូល âĢĭ ប្ លា ស្ម ូ ដ ្យូ ម Ġ ចូល ក្នុង ឈ ាម ម នុ ស្ស Ġ ម ូស ដ ែក គោ ល ជា មេ ច ម្ល ង ព្រ ោះ វា ពា ំ នាំ បា ្ល ស្ម ូ ដ ្យូ ម Ġ ចូល ក្នុង ឈ ាម ម នុ ស្ស Ġ ផល វិ បា ក មាន ដូច ជា Ġ ធ ្វ ើ ឲ្យ ម នុ ស្ស ឈ ឺ ក្ បាល ក្ត ៅ ខ្លួន ខ្ លា ំ ង Ġ គ្រ ុន យ៉ាង ខ្ លា ំ ង Ġ អ ស់ ជាតិ ទឹក Ġ គ្រ ុន ញ ាក់ អា ច បណ្ត ាល ឲ្យ ស្តា ប់ បាន	140	▁ដូចម្តេច ដ ែល ហ ៅ ថា ជ ម្ ង ឺ គ្រ ុន ច ាញ់ ▁អ្នកណា ជា ម េច ម្ល ង ▁បង្ក ផល វិ ប ាក អ ្វី ខ្ ល ះ ដល់ ម នុ ស្ស ▁	34	▁ជម្ងឺ គ្រ ុន ច ាញ់ ជា ជ ម្ ង ឺ ដ ែល ស ្ថ ិត នៅ ក្នុង ប្រ ទេស ក្ត ៅ ▁ក្នុង ត ំ ប ន់ ត្រ ូ ព ិច ត ាម រយ ៈ ម ូស ដ ែក គ ោល ខ ាំ ▁ដោយ បញ្ចូល ▁ប ្លា ស្ម ូ ដ ្យូ ម ▁ចូលក្នុង ឈ ាម ម នុ ស្ស ▁ម ូស ដ ែក គ ោល ជា ម េច ម្ល ង ព្រ ោះ វា ព ាំ នាំ បា ្ល ស្ម ូ ដ ្យូ ម ▁ចូលក្នុង ឈ ាម ម នុ ស្ស ▁ផលវិបាក មាន ដូច ជា ▁ធ្វើឲ្យ ម នុ ស្ស ឈ ឺ ក្ បាល ក្ត ៅ ខ្លួន ខ្ ល ាំង ▁គ្រុន យ៉ាង ខ្ ល ាំង ▁អស់ ជាតិ ទឹក ▁គ្រុន ញ ាក់ អា ច បណ្ត ាល ឲ្យ ស្ត ាប់ បាន	124
តើទីក្រុងទាំងអស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមានមុខងារដូចម្តេចខ្លះ	null	ដូចជាទីក្រុងភ្នំពេញ ជារាជធានី ជាទីក្រុង នយោបាយ រដ្ឋបាល ឧស្សាហកម្ម ពាណិជ្ជកម្ម វប្បធម៌ ទេសចរណ៍ និងជាទីក្រុងកំពង់ផែក្រុងព្រះសីហនុជាក្រុងកំពង់ផែ ទេសចរណ៍ និងជាមជ្ឈមណ្ឌលអភិវឌ្ឍន៍ឧស្សាហកម្មទៅថ្ងៃអនាគតក្រុងកែបជាក្រុងទេសចរណ៍ក្រុងប៉ៃលិនជាក្រុងសម្បូរទទឹម ត្បូងកណ្តៀង និងជាកន្លែងដែលទំនិញចេញ ចូលរវាងថៃកម្ពុជា	null	ដូចជាទីក្រុងភ្នំពេញ ជារាជធានី ជាទីក្រុង នយោបាយ រដ្ឋបាល ឧស្សាហកម្ម ពាណិជ្ជកម្ម វប្បធម៌ ទេសចរណ៍ និងជាទីក្រុងកំពង់ផែក្រុងព្រះសីហនុជាក្រុងកំពង់ផែ ទេសចរណ៍ និងជាមជ្ឈមណ្ឌលអភិវឌ្ឍន៍ឧស្សាហកម្មទៅថ្ងៃអនាគតក្រុងកែបជាក្រុងទេសចរណ៍ក្រុងប៉ៃលិនជាក្រុងសម្បូរទទឹម ត្បូងកណ្តៀង និងជាកន្លែងដែលទំនិញចេញ ចូលរវាងថៃកម្ពុជា	ត ើ ទី ក្រុង ទ ាំង អ ស់ នៅ ក្នុង ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា មាន មុខ ងារ ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ ĠĠ	26	ដូច ជា ទី ក្រុង ភ្នំពេញ Ġ ជា រាជ ធាន ី Ġ ជា ទី ក្រុង Ġ ន យោ បា យ Ġ រដ្ឋ បាល Ġ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ ពា ណ ិ ជ្ជ ក ម្ âĢĭ ម Ġ វ ប្ប ធម៌ Ġ ទេស ចរ ណ៍ Ġ និង ជា ទី ក្រុង កំ ព ង់ ផ ែក ្រ ុង ព្រ ះ សី ហ នុ ជា ក្រុង កំ ព ង់ ផ ែ Ġ ទេស ចរ ណ៍ Ġ និង ជា ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល អភិវឌ្ឍ ន៍ ឧ ស្សា ហ កម្ម ទៅ ថ ្ង ៃ អ នា គ ត ក្រុង ក ែប ជា ក្រុង ទេស ចរ ណ៍ ក្រុង ប៉ ៃ ល ិន ជា ក្រុង សម្ប ូរ ទ ទ ឹម âĢĭ Ġ ត្ប ូង ក ណ្ត ៀង Ġ និង ជា កន្លែង ដ ែល ទំ និ ញ ចេញ Ġ ចូល រ វា ង ថ ៃ ក ម្ព ុ ជា	127	▁តើ ទី ក្រុង ទ ាំង អ ស់ នៅ ក្នុង ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា មាន មុខ ងារ ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁	25	▁ដូចជា ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ▁ជា រាជ ធាន ី ▁ជា ទី ក្រុង ▁នយោបាយ ▁រដ្ឋបាល ▁ឧស្សាហកម្ម ▁ពាណិជ្ជ ក ម្ ▁ម ▁វប្បធម ៌ ▁ទេសចរណ៍ ▁និង ជា ទី ក្រុង ក ំព ង់ ផ ែ ក្រុង ព្រ ះ សី ហ នុ ជា ក្រុង ក ំព ង់ ផ ែ ▁ទេសចរណ៍ ▁និង ជា ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល អភិវឌ្ឍ ន៍ ឧ ស្សា ហ កម្ម ទៅ ថ ្ង ៃ អ នា គ ត ក្រុង ក ែប ជា ក្រុង ទេស ចរ ណ៍ ក្រុង ប៉ ៃ ល ិន ជា ក្រុង សម្ប ូរ ទ ទ ឹម ▁ត្បូង ក ណ្ត ៀង ▁និង ជា កន្លែង ដ ែល ទំ ន ិញ ចេញ ▁ចូល រ វ ាង ថ ៃ ក ម្ព ុ ជា	109
តើតាមស្ថិតិពាណិជ្ជកម្មឆ្នាំ ១៩៩៩ បញ្ជាក់ថាជញ្ជីងពាណិជ្ជក្មកម្ពុជាមានឱនភាពយ៉ាងខ្លាំង តើត្រូវធ្វើដូចម្តេចដើម្បីកាត់បន្ថយឱនភាពជញ្ជីងពាណិជ្ជកម្ម ហើយជម្រុញលំនាំចេញឲ្យបានច្រើន	null	យើងត្រូវពង្រឹកផលិតកម្មក្នុងស្រុកទាំងកសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម ព្រមទាំងផលិតផលផងដែរកាត់បន្ថយលំនាំចូល សម្ភារៈប្រណិតៗគ្រឿងឧបភោគដែលមិនចាំបាច់រកទីផ្សារក្នុងនិងក្រៅប្រទេស	null	យើងត្រូវពង្រឹកផលិតកម្មក្នុងស្រុកទាំងកសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម ព្រមទាំងផលិតផលផងដែរកាត់បន្ថយលំនាំចូល សម្ភារៈប្រណិតៗគ្រឿងឧបភោគដែលមិនចាំបាច់រកទីផ្សារក្នុងនិងក្រៅប្រទេស	ត ើត ាម ស្ ថ ិត ិ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩ ៩ Ġ បញ្ជា ក់ ថា ជ ញ្ជ ី ង ពា ណ ិ ជ្ជ ក្ មក ម្ព ុ ជា មាន ឱ ន ភាព យ៉ាង ខ្ លា ំ ង Ġ ត ើត ្រ ូវ ធ ្វ ើ ដូច ម្ ត េច ដើម ្ប ី កាត់ បន្ថយ ឱ ន ភាព ជ ញ្ជ ី ង ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម Ġ ហើយ ជ ម្រ ុញ លំ នាំ ចេញ ឲ្យ បាន ច្ រ ើន ĠĠ	81	យ ើង ត្រូវ ព ង ្រ ឹក ផល ិត កម្ម ក្នុង ស្រ ុក ទ ាំង ក សិ កម្ម Ġ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ ព្រ ម ទ ាំង ផល ិត ផល ផ ង ដ ែរ កាត់ បន្ថយ លំ នាំ ចូល Ġ សម ្ ភា រៈ ប្រ ណ ិត ៗ គ្រឿង ឧ ប ភោគ ដ ែល ម ិន ចាំបាច់ រក ទី ផ្ សារ ក្នុង និង ក្រ ៅ ប្រ ទេស	65	▁តើ ត ាម ស ្ថ ិត ិ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ឆ្នាំ ▁១៩ ៩ ៩ ▁បញ្ជាក់ ថា ជ ញ្ជ ី ង ពា ណ ិ ជ្ជ ក្ មក ម្ព ុ ជា មាន ឱ ន ភាព យ៉ាង ខ្ ល ាំង ▁តើ ត្រូវ ធ ្វ ើ ដូច ម ្ត េច ដើម ្ប ី កាត់ បន្ថយ ឱ ន ភាព ជ ញ្ជ ី ង ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ▁ហើយ ជ ម្រ ុញ លំ នាំ ចេញ ឲ្យ បាន ច ្រ ើន ▁	77	▁យើង ត្រូវ ព ង ្រ ឹក ផល ិត កម្ម ក្នុង ស្រ ុក ទ ាំង ក សិ កម្ម ▁ឧស្សាហកម្ម ▁ព្រមទាំង ផល ិត ផល ផ ង ដ ែរ កាត់ បន្ថយ លំ នាំ ចូល ▁សម្ភារៈ ប្រ ណ ិត ៗ គ្រឿង ឧ ប ភោគ ដ ែល ម ិន ចាំបាច់ រក ទី ផ្ សារ ក្នុង និង ក្រ ៅ ប្រ ទេស	55
តើនៅកម្ពុជាចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៩៩មក គេសង្កេតឃើញកំណើនទេសចរណ៍អន្តរជាតិជាបន្តបន្ទាប់ ចូរបញ្ជាក់អំពីមូលហេតុនៃកំណើនទេសចរណ៍នេះ	null	នៅកម្ពុជាចាប់ពីឆ្នំា ១៩៩៩ មកគេសង្កេតឃើញកំណើនទេសចរន៍អន្តរជាតិជាបន្តបន្ទាប់ មូលហេតុនៃកំណើនទេសចរណ៍ព្រោះប្រទេសកម្ពុជាជាប្រទេសមានសន្តិភាព សុវត្តិភាពសង្គម នយោបាយបើកុំចំហជើងមេឃរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលទំនាក់ទំនងផ្សព្វផ្សាយវិស័យទេសចរណ៍ទៅក្នុងពិភពលោក ដើម្បីទាក់ទាញភ្ញញៀវទេសចរណ៍ពិភពលោកអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធទេសចរណ៍យ៉ាងប្រណិតពីឋានៈអន្តរជាតិ	null	នៅកម្ពុជាចាប់ពីឆ្នំា ១៩៩៩ មកគេសង្កេតឃើញកំណើនទេសចរន៍អន្តរជាតិជាបន្តបន្ទាប់ មូលហេតុនៃកំណើនទេសចរណ៍ព្រោះប្រទេសកម្ពុជាជាប្រទេសមានសន្តិភាព សុវត្តិភាពសង្គម នយោបាយបើកុំចំហជើងមេឃរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលទំនាក់ទំនងផ្សព្វផ្សាយវិស័យទេសចរណ៍ទៅក្នុងពិភពលោក ដើម្បីទាក់ទាញភ្ញញៀវទេសចរណ៍ពិភពលោកអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធទេសចរណ៍យ៉ាងប្រណិតពីឋានៈអន្តរជាតិ	ត ើន ៅ ក ម្ព ុ ជា ច ាប់ ពី ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩ ៩ មក Ġ គ េស ង្ក េត ឃើញ កំ ណ ើន ទេស ចរ ណ៍ អ ន្ត រ ជាតិ ជា ប ន្ត បន្ទាប់ Ġ ច ូរ បញ្ជា ក់ អ ំព ី ម ូល ហេតុ នៃ កំ ណ ើន ទេស ចរ ណ៍ នេះ ĠĠ	52	នៅ ក ម្ព ុ ជា ច ាប់ ពី ឆ្ ន ំ ា Ġ ១៩ ៩ ៩ Ġ មក គ េស ង្ក េត ឃើញ កំ ណ ើន ទេស ចរ ន៍ អ ន្ត រ ជាតិ ជា ប ន្ត បន្ទាប់ Ġ ម ូល ហេតុ នៃ កំ ណ ើន ទេស ចរ ណ៍ ព្រ ោះ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ជា ប្រ ទេស មាន ស ន្ត ិ ភាព Ġ សុ វត្ត ិ ភាព សង ្ គម Ġ ន យោ បា យ ប ើក ុំ ចំ ហ ជើង មេ ឃ រ ប ស់ រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល ទំ នាក់ ទំ ន ង ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ទៅ ក្នុង ពិ ភព លោក Ġ ដើម ្ប ី ទ ាក់ ទ ាញ ភ ្ញ ញ ៀវ ទេស ចរ ណ៍ ពិ ភព លោក អភិវឌ្ឍ ន៍ ហ េ ដ្ឋា រ ច នា សម ្ ព ័ន ្ ធ ទេស ចរ ណ៍ យ៉ាង ប្រ ណ ិត ពី ឋ ាន ៈ អ ន្ត រ ជាតិ	154	▁តើ នៅ ក ម្ព ុ ជា ច ាប់ ពី ឆ្នាំ ▁១៩ ៩ ៩ មក ▁គេ ស ង្ក េត ឃើញ ក ំណ ើន ទេស ចរ ណ៍ អ ន្ត រ ជាតិ ជា ប ន្ត បន្ទាប់ ▁ចូរ បញ្ជា ក់ អ ំព ី ម ូល ហេតុ នៃ ក ំណ ើន ទេស ចរ ណ៍ នេះ ▁	50	▁នៅ ក ម្ព ុ ជា ច ាប់ ពី ឆ្ ន ំ ា ▁១៩ ៩ ៩ ▁មក គ េស ង្ក េត ឃើញ ក ំណ ើន ទេស ចរ ន៍ អ ន្ត រ ជាតិ ជា ប ន្ត បន្ទាប់ ▁មូលហេតុ នៃ ក ំណ ើន ទេស ចរ ណ៍ ព្រ ោះ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ជា ប្រ ទេស មាន ស ន្ត ិ ភាព ▁សុ វ ត្តិ ភាព ស ង្គ ម ▁នយោបាយ ប ើក ុំ ចំ ហ ជើង មេ ឃ រ ប ស់ រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ទំ នាក់ ទំ ន ង ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ទៅ ក្នុង ពិ ភព លោក ▁ដើម្បី ទ ាក់ ទ ាញ ភ ្ញ ញ ៀវ ទេស ចរ ណ៍ ពិ ភព លោក អភិវឌ្ឍ ន៍ ហ េ ដ្ឋា រ ច នា ស ម្ព ័ ន្ធ ទេស ចរ ណ៍ យ៉ាង ប្រ ណ ិត ពី ឋ ាន ៈ អ ន្ត រ ជាតិ	145
តើប្រជាជនសកម្មមានអត្ថន័យដូចម្តេច	null	ប្រជាជនសកម្ម គឹជាប្រជាជនដែលចូលរួមប្រឡូកក្នុងផលិតកម្មសង្គម ដូចជាកសិករ កម្មករ ពាណិជ្ជករ ធានាគាររិក មន្រ្តីរាជការលរីឯព្រះសង្ឃមនុស្សចាស់ជរា សិស្ស លមិនមែនជាប្រជាជនសកម្មទេ	null	ប្រជាជនសកម្ម គឹជាប្រជាជនដែលចូលរួមប្រឡូកក្នុងផលិតកម្មសង្គម ដូចជាកសិករ កម្មករ ពាណិជ្ជករ ធានាគាររិក មន្រ្តីរាជការលរីឯព្រះសង្ឃមនុស្សចាស់ជរា សិស្ស លមិនមែនជាប្រជាជនសកម្មទេ	ត ើប ្រ ជា ជន ស កម្ម មាន អ ត្ថ ន ័យ ដូច ម្ ត េច ĠĠ	16	ប្រ ជា ជន ស កម្ម Ġ គ ឹ ជា ប្រ ជា ជន ដ ែល ចូល រួម ប្រ ឡូ ក ក្នុង ផល ិត កម្ម សង ្ គម Ġ ដូច ជា âĢĭ ក សិ ករ Ġ កម្ម ករ Ġ ពា ណ ិ ជ្ជ ករ Ġ ធាន ា គ ារ រិក Ġ ម ន្ រ ្ត ី រាជ ការ ល រី ឯ ព្រ ះ សង ្ ឃ ម នុ ស្ស ច ាស់ ជ រា Ġ សិ ស្ស Ġ ល âĢĭ ម ិន ម ែន ជា ប្រ ជា ជន ស កម្ម ទេ	78	▁តើ ប្រ ជា ជន ស កម្ម មាន អ ត្ថ ន ័យ ដូច ម ្ត េច ▁	15	▁ប្រជាជន ស កម្ម ▁គ ឹ ជា ប្រ ជា ជន ដ ែល ចូល រួម ប្រ ឡូ ក ក្នុង ផល ិត កម្ម ស ង្គ ម ▁ដូចជា ▁កសិករ ▁កម្មករ ▁ពាណិជ្ជ ករ ▁ធានា គ ារ រិក ▁មន ្រ ្ត ី រាជ ការ ល រី ឯ ព្រ ះ សង ្ ឃ ម នុ ស្ស ច ាស់ ជ រា ▁សិស្ស ▁ល ▁មិន ម ែន ជា ប្រ ជា ជន ស កម្ម ទេ	65
តើដង់ស៊ីតេប្រជាជនខ្ពស់ជាងគេ និងទាបជាងញេនៅតំបន់ណាខ្លះនៃប្រទេសព្រោះអ្វី	null	តំបន់ដែលមានដង់ស៊ីតេប្រជាជនខ្ពស់ជាងគេ គឹរាជធានីភ្នំពេញ ៣៤៤៨ នាក់ក្នុង១គីឡូម៉ែត្រការ៉េ និងទាបជាងគេគឺតំបន់ភ្នំនិងខ្ពង់រាប ១៧នាក់ក្នុង១គីឡូម៉ែត្រការ៉េ តំបន់ដង់ស៊ីតេខ្ពស់ជាងគេក្រុងភ្នំពេញ ពីព្រោះជាមជ្ឈមណ្ឌលនយោបាយ អំណាចនីតិបញ្ញត្តិ សភា ព្រឹទ្ធសភាអំណាចនីតិប្រតិបត្តិ រាជរដ្ឋាភិបាលអំណាចតុលាការ តុលាការជាន់ខ្ពស់ ជាមជ្ឈមណ្ឌលសេដ្ឋកិច្ច បណ្តុំពាណិជ្ជកម្ម ហិរញ្ញវត្ថុ ធានាគារ ទីផ្សារសេរីជាមជ្ឈមណ្ឌលលឧស្សាហកម្ម បណ្តុំរោងចក្រ សហគ្រាស និងកម្មករជាបណ្តុំគមនាគមន៍ ផ្លូវគោក ផ្លូវទឹក ផ្លូវអាការជាមជ្ឈមណ្ឌលវប្បធម៌ និងទេសចរណ៍ ចម្រុះជាតិសាសន៍ សាសនាចម្រុះ ព្រះពុទ្ធសាសនា ឥស្លាម គ្រឹស្តសាសនា សារៈមន្ទីរជាតិ ព្រះបរមរាជវាំង តំបន់ដង់ស៊ីតេទាបជាងគេ តំបន់ភ្នំ និងខ្ពង់រាប ពីព្រោះតំបន់ភ្នំខ្ពង់រាប ប្រទេសកម្ពុជាសម្បូររោគគ្រុនចាញ់កង្វះផ្លូវគមនាគមន៍ សាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ ទីផ្សារកង្វះប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្ត ក្នុងការអភិវឌ្ឍកសិកម្ម ដំណាំស្រូវ	null	តំបន់ដែលមានដង់ស៊ីតេប្រជាជនខ្ពស់ជាងគេ គឹរាជធានីភ្នំពេញ ៣៤៤៨ នាក់ក្នុង១គីឡូម៉ែត្រការ៉េ និងទាបជាងគេគឺតំបន់ភ្នំនិងខ្ពង់រាប ១៧នាក់ក្នុង១គីឡូម៉ែត្រការ៉េ តំបន់ដង់ស៊ីតេខ្ពស់ជាងគេក្រុងភ្នំពេញ ពីព្រោះជាមជ្ឈមណ្ឌលនយោបាយ អំណាចនីតិបញ្ញត្តិ សភា ព្រឹទ្ធសភាអំណាចនីតិប្រតិបត្តិ រាជរដ្ឋាភិបាលអំណាចតុលាការ តុលាការជាន់ខ្ពស់ ជាមជ្ឈមណ្ឌលសេដ្ឋកិច្ច បណ្តុំពាណិជ្ជកម្ម ហិរញ្ញវត្ថុ ធានាគារ ទីផ្សារសេរីជាមជ្ឈមណ្ឌលលឧស្សាហកម្ម បណ្តុំរោងចក្រ សហគ្រាស និងកម្មករជាបណ្តុំគមនាគមន៍ ផ្លូវគោក ផ្លូវទឹក ផ្លូវអាការជាមជ្ឈមណ្ឌលវប្បធម៌ និងទេសចរណ៍ ចម្រុះជាតិសាសន៍ សាសនាចម្រុះ ព្រះពុទ្ធសាសនា ឥស្លាម គ្រឹស្តសាសនា សារៈមន្ទីរជាតិ ព្រះបរមរាជវាំង តំបន់ដង់ស៊ីតេទាបជាងគេ តំបន់ភ្នំ និងខ្ពង់រាប ពីព្រោះតំបន់ភ្នំខ្ពង់រាប ប្រទេសកម្ពុជាសម្បូររោគគ្រុនចាញ់កង្វះផ្លូវគមនាគមន៍ សាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ ទីផ្សារកង្វះប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្ត ក្នុងការអភិវឌ្ឍកសិកម្ម ដំណាំស្រូវ	ត ើ ដង ់ ស៊ី ត េ ប្រ ជា ជន ខ្ ព ស់ ជា ង គ េ Ġ និង ទ ាប ជា ង ញ េន ៅ ត ំ ប ន់ ណា ខ្ ល ះ នៃ ប្រ ទេស ព្រ ោះ អ ្វី ĠĠ	40	ត ំ ប ន់ ដ ែល មាន ដង ់ ស៊ី ត េ ប្រ ជា ជន ខ្ ព ស់ ជា ង គ េ Ġ គ ឹ រាជ ធាន ី ភ្នំពេញ Ġ ៣ ៤ ៤ ៨ Ġ នាក់ ក្នុង ១ គីឡូម៉ែត្រ ការ ៉ េ Ġ និង ទ ាប ជា ង គ េ គ ឺត ំ ប ន់ ភ្នំ និង ខ្ ព ង់ រា ប Ġ ១ ៧ នាក់ ក្នុង ១ គីឡូម៉ែត្រ ការ ៉ េ Ġ ត ំ ប ន់ ដង ់ ស៊ី ត េ ខ្ ព ស់ ជា ង គ េក ្រ ុង ភ្នំពេញ Ġ ពី ព្រ ោះ ជា ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល ន យោ បា យ Ġ អ ំណ ា ច នី តិ បញ្ញត្តិ Ġ ស ភា Ġ ព្រ ឹ ទ្ធ ស ភា អ ំណ ា ច នី តិ ប្រ តិ ប ត្តិ Ġ រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល អ ំណ ា ច ត ុល ាក ារ Ġ ត ុល ាក ារ ជា ន់ ខ្ ព ស់ Ġ ជា ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ បណ្ត ុំ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម Ġ ហ ិ រ ញ្ញ វ ត្ថ ុ Ġ ធាន ា គ ារ Ġ ទី ផ្ សារ សេ រី ជា ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល ល ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ បណ្ត ុំ រ ោង ច ក្រ Ġ ស ហ គ្រ ាស Ġ និង កម្ម ករ ជា បណ្ត ុំ គម នា គមន៍ Ġ ផ្ល ូវ គោ ក Ġ ផ្ល ូវ ទឹក Ġ ផ្ល ូវ អា ការ ជា ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល វ ប្ប ធម៌ Ġ និង ទេស ចរ ណ៍ Ġ ចម្រ ុះ ជាតិ សា ស ន៍ Ġ សា ស នា ចម្រ ុះ Ġ ព្រ ះ ពុ ទ្ធ សា ស នា Ġ ឥ ស្ លា ម Ġ គ្រ ឹ ស្ត សា ស នា Ġ សារ ៈ ម ន្ទ ី រ ជាតិ Ġ ព្រ ះ បរ ម រាជ វា ំ ង Ġ ត ំ ប ន់ ដង ់ ស៊ី ត េ ទ ាប ជា ង គ េ Ġ ត ំ ប ន់ ភ្នំ Ġ និង ខ្ ព ង់ រា ប Ġ ពី ព្រ ោះ ត ំ ប ន់ ភ្នំ ខ្ ព ង់ រា ប Ġ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា សម្ប ូរ រ ោ គ គ្រ ុន ច ាញ់ ក ង ្វ ះ ផ្ល ូវ គម នា គមន៍ Ġ សា លា រ ៀន Ġ ម ន្ទ ី រ ពេទ្យ Ġ ទី ផ្ សារ ក ង ្វ ះ ប្រ ព ័ន ្ ធ ធា រា សា ស្រ ្ត Ġ ក្នុង ការ អភិវឌ្ឍ ក សិ កម្ម Ġ ដំ ណា ំ ស្រ ូវ	378	▁តើ ដ ង់ ស៊ី ត េ ប្រ ជា ជន ខ្ ព ស់ ជា ង គ េ ▁និង ទ ាប ជា ង ញ េន ៅ ត ំ ប ន់ ណា ខ្ ល ះ នៃ ប្រ ទេស ព្រ ោះ អ ្វី ▁	39	▁តំបន់ ដ ែល មាន ដ ង់ ស៊ី ត េ ប្រ ជា ជន ខ្ ព ស់ ជា ង គ េ ▁គ ឹ រាជ ធាន ី ភ្នំពេញ ▁៣៤ ៤ ៨ ▁នាក់ ក្នុង ១ គីឡូម៉ែត្រ កា រ៉េ ▁និង ទ ាប ជា ង គ េ គ ឺត ំ ប ន់ ភ្នំ និង ខ្ ព ង់ រ ាប ▁១៧ នាក់ ក្នុង ១ គីឡូម៉ែត្រ កា រ៉េ ▁តំបន់ ដ ង់ ស៊ី ត េ ខ្ ព ស់ ជា ង គ េ ក្រុង ភ្នំពេញ ▁ពីព្រោះ ជា ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល ន យោ ប ាយ ▁អំណាច នី តិ បញ្ញត្តិ ▁សភា ▁ព្រឹទ្ធសភា អ ំ ណា ច នី តិ ប្រ តិ ប ត្តិ ▁រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល អ ំ ណា ច ត ុល ា ការ ▁តុលាការ ជ ាន់ ខ្ ព ស់ ▁ជា ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁ បណ្ត ុំ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ▁ហិរញ្ញវត្ថុ ▁ធានា គ ារ ▁ទីផ្សារ សេ រី ជា ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល ល ឧ ស្សា ហ កម្ម ▁ បណ្ត ុំ រ ោង ច ក្រ ▁សហគ្រាស ▁និង កម្ម ករ ជា បណ្ត ុំ គម នា គមន៍ ▁ផ្លូវគោក ▁ផ្លូវ ទឹក ▁ផ្លូវ អា ការ ជា ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល វ ប្ប ធម៌ ▁និង ទេស ចរ ណ៍ ▁ចម្រុះ ជាតិ សា ស ន៍ ▁សាសនា ចម្រ ុះ ▁ព្រះពុទ្ធ សា ស នា ▁ឥស្លាម ▁គ្រ ឹ ស្ត សា ស នា ▁សារ ៈ ម ន្ទ ី រ ជាតិ ▁ព្រះបរម រាជ វ ាំង ▁តំបន់ ដ ង់ ស៊ី ត េ ទ ាប ជា ង គ េ ▁តំបន់ ភ្នំ ▁និង ខ្ ព ង់ រ ាប ▁ពីព្រោះ ត ំ ប ន់ ភ្នំ ខ្ ព ង់ រ ាប ▁ប្រទេស ក ម្ព ុ ជា សម្ប ូរ រ ោ គ គ្រ ុន ច ាញ់ ក ង ្វ ះ ផ្ល ូវ គម នា គមន៍ ▁សាលារៀន ▁មន្ទីរពេទ្យ ▁ទីផ្សារ ក ង ្វ ះ ប្រ ព ័ ន្ធ ធា រា សា ស្រ ្ត ▁ក្នុង ការ អភិវឌ្ឍ ក សិ កម្ម ▁ដំណាំ ស្រ ូវ	303
តើរបាយប្រជាជននៅកម្ពុជាស្មើគ្នាដែរឬទេ ព្រោះអ្វី	null	របាយប្រជាជនកម្ពុជាមិនស្មើគ្នាទេ ពីតំបន់មួយទៅតំបន់មួយដូចជាតំបន់វាលរាប មានដង់ស៊ីតេប្រជាជន ២៣៥នាក់ក្នុង១គីឡូម៉ែត្រការ៉េតំបន់ឆ្នេរសមុទ្រ មានដង់ស៊ីតេប្រជាជន ៤៩នាក់ក្នុង១គីឡូម៉ែត្រការ៉េតំបន់ទន្លេសាប មានដង់ស៊ីតេប្រជាជន៤២នាក់ក្នុង១គីឡូម៉ែត្រការ៉េតំបន់ភ្នំ និងខ្ពង់រាប មានដង់ស៊ីតេប្រជាជន ១៧នាក់ក្នុង១គីឡូម៉ែត្រការ៉េ	null	របាយប្រជាជនកម្ពុជាមិនស្មើគ្នាទេ ពីតំបន់មួយទៅតំបន់មួយដូចជាតំបន់វាលរាប មានដង់ស៊ីតេប្រជាជន ២៣៥នាក់ក្នុង១គីឡូម៉ែត្រការ៉េតំបន់ឆ្នេរសមុទ្រ មានដង់ស៊ីតេប្រជាជន ៤៩នាក់ក្នុង១គីឡូម៉ែត្រការ៉េតំបន់ទន្លេសាប មានដង់ស៊ីតេប្រជាជន៤២នាក់ក្នុង១គីឡូម៉ែត្រការ៉េតំបន់ភ្នំ និងខ្ពង់រាប មានដង់ស៊ីតេប្រជាជន ១៧នាក់ក្នុង១គីឡូម៉ែត្រការ៉េ	ត ើរ បា យ ប្រ ជា ជន នៅ ក ម្ព ុ ជា ស្ម ើ គ្នា ដ ែរ ឬ ទេ Ġ ព្រ ោះ អ ្វី ĠĠ	23	រ បា យ ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា ម ិន ស្ម ើ គ្នា ទេ Ġ ពី ត ំ ប ន់ មួយ ទៅ ត ំ ប ន់ មួយ ដូច ជា âĢĭ ត ំ ប ន់ វា ល រា ប Ġ មាន ដង ់ ស៊ី ត េ ប្រ ជា ជន Ġ ២ ៣ ៥ នាក់ ក្នុង ១ គីឡូម៉ែត្រ ការ ៉ េត ំ ប ន់ ឆ្ ន េរ សម ុ ទ្រ Ġ មាន ដង ់ ស៊ី ត េ ប្រ ជា ជន Ġ ៤ ៩ នាក់ ក្នុង ១ គីឡូម៉ែត្រ ការ ៉ េត ំ ប ន់ ទ ន្ ល េស ាប Ġ មាន ដង ់ ស៊ី ត េ ប្រ ជា ជន ៤ ២ នាក់ ក្នុង ១ គីឡូម៉ែត្រ ការ ៉ េត ំ ប ន់ ភ្នំ Ġ និង ខ្ ព ង់ រា ប Ġ មាន ដង ់ ស៊ី ត េ ប្រ ជា ជន Ġ ១ ៧ នាក់ ក្នុង ១ គីឡូម៉ែត្រ ការ ៉ េ	138	▁តើ រ ប ាយ ប្រ ជា ជន នៅ ក ម្ព ុ ជា ស្ម ើ គ្នា ដ ែរ ឬ ទេ ▁ព្រោះ អ ្វី ▁	22	▁រប ាយ ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា ម ិន ស្ម ើ គ្នា ទេ ▁ពី ត ំ ប ន់ មួយ ទៅ ត ំ ប ន់ មួយ ដូច ជា ▁តំបន់ វ ាល រ ាប ▁មាន ដ ង់ ស៊ី ត េ ប្រ ជា ជន ▁២៣ ៥ នាក់ ក្នុង ១ គីឡូម៉ែត្រ កា រ៉េត ំ ប ន់ ឆ្ ន េរ សម ុ ទ្រ ▁មាន ដ ង់ ស៊ី ត េ ប្រ ជា ជន ▁៤៩ នាក់ ក្នុង ១ គីឡូម៉ែត្រ កា រ៉េត ំ ប ន់ ទ ន ្ល េស ាប ▁មាន ដ ង់ ស៊ី ត េ ប្រ ជា ជន ៤ ២ នាក់ ក្នុង ១ គីឡូម៉ែត្រ កា រ៉េត ំ ប ន់ ភ្នំ ▁និង ខ្ ព ង់ រ ាប ▁មាន ដ ង់ ស៊ី ត េ ប្រ ជា ជន ▁១៧ នាក់ ក្នុង ១ គីឡូម៉ែត្រ កា រ៉េ	127
តើវិស័យទេសចរណ៍ បានផ្តល់ការងារអ្វីខ្លះដល់ប្រជាជនកម្ពុជា	null	វិស័យទេសចរណ៍ផ្តល់ការងារដល់ប្រជាជនកម្ពុជាដូចជាមគ្គុទេសក័ទេសចរណ៍ភោជនីយដ្ឋានផ្ទះសំណាក់ភ្នាក់ងារទេសចរណ៍យន្តការ ចលនាភូមិមួយផលិតផលមួយការរៀបចំផ្ទះ សម្បែងរបស់ពលរដ្ឋនៅតាមមូលដ្ឋានសេវាដឹកជញ្ជូន សាមញ្ញ រទេះគោ រទេះសេះសេវាចំណីអាហារការលក់វត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ សិប្បកម្ម កសិកម្ម សេវាកម្មផ្សេងៗទៀត	null	វិស័យទេសចរណ៍ផ្តល់ការងារដល់ប្រជាជនកម្ពុជាដូចជាមគ្គុទេសក័ទេសចរណ៍ភោជនីយដ្ឋានផ្ទះសំណាក់ភ្នាក់ងារទេសចរណ៍យន្តការ ចលនាភូមិមួយផលិតផលមួយការរៀបចំផ្ទះ សម្បែងរបស់ពលរដ្ឋនៅតាមមូលដ្ឋានសេវាដឹកជញ្ជូន សាមញ្ញ រទេះគោ រទេះសេះសេវាចំណីអាហារការលក់វត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ សិប្បកម្ម កសិកម្ម សេវាកម្មផ្សេងៗទៀត	ត ើ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ Ġ បាន ផ្ ត ល់ ការងារ អ ្វី ខ្ ល ះ ដល់ ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា ĠĠ	26	វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ផ្ ត ល់ ការងារ ដល់ ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា ដូច ជា ម គ្គ ុ ទេស ក ័ ទេស ចរ ណ៍ ភ ោ ជន ី យ ដ្ឋាន ផ្ ទ ះ សំ ណា ក់ ភ ្នា ក់ ងារ ទេស ចរ ណ៍ យ ន្ត ការ Ġ ច ល នា ភ ូម ិម ួយ ផល ិត ផល មួយ ការ រៀបចំ ផ្ ទ ះ Ġ សម្ប ែង រ ប ស់ ពល រដ្ឋ នៅ តា ម ម ូល ដ្ឋាន សេ វា ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន Ġ សា ម ញ្ញ Ġ រ ទេ ះ គោ Ġ រ ទេ ះ សេ ះ សេ វា ចំ ណី អា ហា រក ារ ល ក់ វ ត្ថ ុ អនុ ស្សា វរ ីយ៍ Ġ សិ ប្ប កម្ម Ġ ក សិ កម្ម Ġ សេ វា កម្ម ផ្ សេ ង ៗ ទៀត	130	▁តើ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ▁បាន ផ្ ត ល់ ការងារ អ ្វី ខ្ ល ះ ដល់ ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា ▁	25	▁វិស័យ ទេស ចរ ណ៍ ផ្ ត ល់ ការងារ ដល់ ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា ដូច ជា ម គ្គ ុ ទេស ក ័ ទេស ចរ ណ៍ ភ ោ ជ នី យ ដ្ឋាន ផ្ ទ ះ ស ំណ ាក់ ភ ្ន ាក់ ងារ ទេស ចរ ណ៍ យ ន្ត ការ ▁ចលនា ភ ូម ិ មួយ ផល ិត ផល មួយ ការ រៀបចំ ផ្ ទ ះ ▁ សម្ប ែង រ ប ស់ ពល រដ្ឋ នៅ ត ាម ម ូល ដ្ឋាន សេ វា ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ▁សាមញ្ញ ▁រទេះ គោ ▁រទេះ ស េះ សេ វា ចំ ណី អា ហា រ ការ ល ក់ វ ត្ថ ុ អនុ ស្សា វរ ីយ៍ ▁សិប្បកម្ម ▁កសិកម្ម ▁សេវាកម្ម ផ្ ស េង ៗ ទៀត	114
តើប្រព័ន្ធផលិតស្រូវនៅកម្ពុជាមានលក្ខណៈខុសប្លែកគ្នា ចូររៀបរាប់	null	ប្រព័នផលិតស្រូវនៅលកម្ពុជាមានលក្ខណៈខុសប្លែកគ្នាដូចខាងក្រោមស្រូវវស្សាត្រូវបានគេដាំនៅទូទាំងប្រទេស ចាប់ពីខែឧសភា ដល់ខែតុលាលើផ្ទអៃដីពី ៨៥ ទៅ៩០នៃផ្ទៃដីដាំដុះ ទិន្នផលមធ្យម២៥៤ តោនក្នុង១ហត្ថ ២០០៨នៅកម្ពុជាក៏មានដាំស្រូវចម្ការដែរ ស្រូវប្រាំងធ្វើនៅតំបន់ក្បែរមាត់បឹង ទន្លេ ស្ទឹង ព្រែក ដោយវិធីស្ទូងនិងបាចទឹកបញ្ចូលនៅរដូវទឹកស្រក ទិន្នផលមធ្យម៤០៣តោនក្នុង១ហត្ថ ២០០៨ ស្រូវឡើងទឹក ជាប្រភេទស្រូវធ្ងន់ដាំដុះពីខែ៨ទី៩ខែទើបប្រមូលផល ស្រូវឡើងទឹកអាចធន់និងកម្ពស់ទឹកពី២ម៉ែត្រទៅ៥ម៉ែត្រ គេធ្វើនៅជុំវិញបឹងទន្លេសាប និងកំហូងនានានតាមបណ្តោយទន្លេមេគង្គក្នុងខេត្តកំពង់ចាម ព្រៃវេង និងតាកែវ ទិន្នផលមធ្យមដូចស្រូវប្រាំងដែរ	null	ប្រព័នផលិតស្រូវនៅលកម្ពុជាមានលក្ខណៈខុសប្លែកគ្នាដូចខាងក្រោមស្រូវវស្សាត្រូវបានគេដាំនៅទូទាំងប្រទេស ចាប់ពីខែឧសភា ដល់ខែតុលាលើផ្ទអៃដីពី ៨៥ ទៅ៩០នៃផ្ទៃដីដាំដុះ ទិន្នផលមធ្យម២៥៤ តោនក្នុង១ហត្ថ ២០០៨នៅកម្ពុជាក៏មានដាំស្រូវចម្ការដែរ ស្រូវប្រាំងធ្វើនៅតំបន់ក្បែរមាត់បឹង ទន្លេ ស្ទឹង ព្រែក ដោយវិធីស្ទូងនិងបាចទឹកបញ្ចូលនៅរដូវទឹកស្រក ទិន្នផលមធ្យម៤០៣តោនក្នុង១ហត្ថ ២០០៨ ស្រូវឡើងទឹក ជាប្រភេទស្រូវធ្ងន់ដាំដុះពីខែ៨ទី៩ខែទើបប្រមូលផល ស្រូវឡើងទឹកអាចធន់និងកម្ពស់ទឹកពី២ម៉ែត្រទៅ៥ម៉ែត្រ គេធ្វើនៅជុំវិញបឹងទន្លេសាប និងកំហូងនានានតាមបណ្តោយទន្លេមេគង្គក្នុងខេត្តកំពង់ចាម ព្រៃវេង និងតាកែវ ទិន្នផលមធ្យមដូចស្រូវប្រាំងដែរ	ត ើប ្រ ព ័ន ្ ធ ផល ិត ស្រ ូវ នៅ ក ម្ព ុ ជា មាន ល ក្ខ ណៈ ខុស ប្លែក គ្នា Ġ ច ូរ រ ៀប រា ប់ ĠĠ	29	ប្រ ព ័ន ផល ិត ស្រ ូវ នៅ ល ក ម្ព ុ ជា មាន ល ក្ខ ណៈ ខុស ប្លែក គ្នា ដូច ខា ង ក្រោម ស្រ ូវ វ ស្សា ត្រូវ បាន គ េ ដា ំ នៅ ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស Ġ ច ាប់ ពី ខែ ឧ ស ភា Ġ ដល់ ខែ ត ុល ាល ើ ផ្ ទ អ ៃ ដ ី ពី Ġ ៨ ៥ Ġ ទៅ ៩០ នៃ ផ្ ទ ៃ ដ ី ដា ំ ដ ុះ ÂłĠ ទិ ន្ន ផល ម ធ ្យ ម ២៥ ៤ Ġ តោន ក្នុង ១ ហ ត្ថ Ġ ២០ ០ ៨ នៅ ក ម្ព ុ ជា ក ៏ មាន ដា ំ ស្រ ូវ ច ម្ ការ ដ ែរ Ġ ស្រ ូវ ប្រា ំ ង ធ ្វ ើន ៅ ត ំ ប ន់ ក្ ប ែរ មា ត់ ប ឹង Ġ ទ ន្ ល េ Ġ ស្ទ ឹង Ġ ព្រ ែក Ġ ដោយ វិ ធី ស្ទ ូង និង បា ច ទឹក បញ្ចូល នៅ រ ដ ូវ ទឹក ស្រ ក Ġ ទិ ន្ន ផល ម ធ ្យ ម ៤០ ៣ តោន ក្នុង ១ ហ ត្ថ Ġ ២០ ០ ៨ Ġ ស្រ ូវ ឡើង ទឹក Ġ ជា ប្រ ភ េ ទ ស្រ ូវ ធ ្ង ន់ ដា ំ ដ ុះ ពី ខែ âĢĭ ៨ ទី ៩ ខែ ទ ើប ប្រ ម ូល ផល ĠâĢĭ ស្រ ូវ ឡើង ទឹក អា ច ធ ន់ និង ក ម្ព ស់ ទឹក ពី ២ ម៉ែត្រ ទៅ ៥ ម៉ែត្រ Ġ គ េ ធ ្វ ើន ៅ ជ ុំ វិញ ប ឹង ទ ន្ ល េស ាប Ġ និង កំ ហ ូង នា នា ន តា ម បណ្ត ោយ ទ ន្ ល េ មេ គ ង្គ ក្នុង ខ េត ្ត កំ ព ង់ ច ាម Ġ ព្រ ៃ វេ ង Ġ និង តា កែវ Ġ ទិ ន្ន ផល ម ធ ្យ ម ដូច ស្រ ូវ ប្រា ំ ង ដ ែរ	284	▁តើ ប្រ ព ័ ន្ធ ផល ិត ស្រ ូវ នៅ ក ម្ព ុ ជា មាន ល ក្ខ ណៈ ខុស ប្លែក គ្នា ▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ▁	26	▁ប្រ ព ័ន ផល ិត ស្រ ូវ នៅ ល ក ម្ព ុ ជា មាន ល ក្ខ ណៈ ខុស ប្លែក គ្នា ដូច ខា ង ក្រោម ស្រ ូវ វ ស្សា ត្រូវ បាន គ េ ដ ាំ នៅ ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស ▁ចាប់ពី ខែ ឧ ស ភា ▁ដល់ ខែ ត ុល ាល ើ ផ្ ទ អ ៃ ដ ី ពី ▁៨ ៥ ▁ទៅ ៩០ នៃ ផ្ ទ ៃ ដ ី ដ ាំ ដ ុះ ▁ទិ ន្ន ផល ម ធ ្យ ម ២៥ ៤ ▁តោន ក្នុង ១ ហ ត្ថ ▁២០០៨ នៅ ក ម្ព ុ ជា ក ៏ មាន ដ ាំ ស្រ ូវ ច ម្ ការ ដ ែរ ▁ស្រូវ ប្រ ាំង ធ ្វ ើ នៅ ត ំ ប ន់ ក ្ប ែរ ម ាត់ ប ឹង ▁ទន្លេ ▁ស្ទឹង ▁ព្រែក ▁ដោយ វិ ធី ស្ទ ូង និង បា ច ទឹក បញ្ចូល នៅ រ ដ ូវ ទឹក ស្រ ក ▁ទិ ន្ន ផល ម ធ ្យ ម ៤០ ៣ តោន ក្នុង ១ ហ ត្ថ ▁២០០៨ ▁ស្រូវ ឡើង ទឹក ▁ជា ប្រ ភ េ ទ ស្រ ូវ ធ ្ង ន់ ដ ាំ ដ ុះ ពី ខែ ▁៨ ទី ៩ ខែ ទ ើប ប្រ ម ូល ផល ▁ស្រូវ ឡើង ទឹក អា ច ធ ន់ និង ក ម្ព ស់ ទឹក ពី ២ ម៉ែត្រ ទៅ ៥ ម៉ែត្រ ▁គេ ធ ្វ ើ នៅ ជ ុំ វិញ ប ឹង ទ ន ្ល េស ាប ▁និង កំ ហ ូង ន ាន ាន ត ាម បណ្ត ោយ ទ ន ្ល េ មេ គ ង្គ ក្នុង ខ េ ត្ត ក ំព ង់ ច ាម ▁ព្រៃ វ េង ▁និង តា កែវ ▁ទិ ន្ន ផល ម ធ ្យ ម ដូច ស្រ ូវ ប្រ ាំង ដ ែរ	266
ចូរពន្យល់ពីភាពវិជ្ជមាន និងភាពអវិជ្ជមាននៃវិស័យទេសចរណ៍	null	វិស័យទេសចរណ៍មានភាពវិជ្ជមាន បង្កើតឱកាសការងារលើកកម្ពស់ជីវភាពប្រជាជនកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រកាត់បន្ថយការធ្វើចំណាក់ស្រុកធ្វើឲ្យមាន កំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិ បង្កើនប្រាក់ចំណូលជាតិ ផ្សព្វផ្សាយពីវប្បធម៌ជាតិលើឆាកអន្តរជាតិបង្កើនសមត្ថភាពភាសាបរទេសជំរុញសុវត្ថិភាព ស្ថេរភាពសង្គមជំរុញឲ្យវិស័យទេសចរណ៍កាន់តែរីកចម្រើនជំរុញឲ្យមានការអភិវឌ្ឍន៍លើវិស័យផ្សេងៗទៀត ភាពអវិជ្ជមានឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែនពេស្យាចារការជួញដូរគ្រឿងញៀនកេងប្រវ័ញ្ចផ្លូវភេទលើកុមារបញ្ហាបរិស្ថាន	null	វិស័យទេសចរណ៍មានភាពវិជ្ជមាន បង្កើតឱកាសការងារលើកកម្ពស់ជីវភាពប្រជាជនកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រកាត់បន្ថយការធ្វើចំណាក់ស្រុកធ្វើឲ្យមាន កំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិ បង្កើនប្រាក់ចំណូលជាតិ ផ្សព្វផ្សាយពីវប្បធម៌ជាតិលើឆាកអន្តរជាតិបង្កើនសមត្ថភាពភាសាបរទេសជំរុញសុវត្ថិភាព ស្ថេរភាពសង្គមជំរុញឲ្យវិស័យទេសចរណ៍កាន់តែរីកចម្រើនជំរុញឲ្យមានការអភិវឌ្ឍន៍លើវិស័យផ្សេងៗទៀត ភាពអវិជ្ជមានឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែនពេស្យាចារការជួញដូរគ្រឿងញៀនកេងប្រវ័ញ្ចផ្លូវភេទលើកុមារបញ្ហាបរិស្ថាន	ច ូរ ព ន្ យ ល់ ពី ភាព វិ ជ្ជ មាន Ġ និង ភាព អ វិ ជ្ជ មាន នៃ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ĠĠ	24	វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ មាន ភាព វិ ជ្ជ មាន Ġ បង ្ក ើត ឱ កាស ការងារ លើក ក ម្ព ស់ ជីវ ភាព ប្រ ជា ជន កាត់ បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ កាត់ បន្ថយ ការ ធ ្វ ើ ចំ ណា ក់ ស្រ ុក ធ ្វ ើ ឲ្យ មាន Ġ កំ ណ ើន សេ ដ្ឋ កិច្ច ជាតិ Ġ បង ្ក ើន ប្រា ក់ ចំ ណូ ល ជាតិ Ġ ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ពី វ ប្ប ធម៌ ជាតិ លើ ឆ ាក អ ន្ត រ ជាតិ បង ្ក ើន សម ត្ថ ភាព ភា សា បរ ទេស ជំ រ ុញ សុ វ ត្ថ ិ ភាព Ġ ស្ ថ េរ ភាព សង ្ គម ជំ រ ុញ ឲ្យ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ កាន់ តែ រី ក ចម្រ ើន ជំ រ ុញ ឲ្យ មាន ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ លើ វិ ស ័យ ផ្ សេ ង ៗ ទៀត Ġ ភាព អ វិ ជ្ជ មាន ឧ ក្រ ិ ដ្ឋ កម្ម ឆ្ លង ដ ែន ព េស ្យា ចារ ការ ជ ួញ ដ ូរ គ្រឿង ញ ៀន ក េង ប្រ វ ័ ញ្ច ផ្ល ូវ ភ េ ទ លើក ុម ារ ប ញ ្ហ ាប រិ ស្ថាន ĠâĢĭ	184	▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ពី ភាព វិ ជ្ជ មាន ▁និង ភាព អ វិ ជ្ជ មាន នៃ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ▁	23	▁វិស័យ ទេស ចរ ណ៍ មាន ភាព វិ ជ្ជ មាន ▁បង្កើត ឱ កាស ការងារ លើក ក ម្ព ស់ ជីវ ភាព ប្រ ជា ជន កាត់ បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ កាត់ បន្ថយ ការ ធ ្វ ើ ច ំណ ាក់ ស្រ ុក ធ ្វ ើ ឲ្យ មាន ▁កំណើន សេ ដ្ឋ កិច្ច ជាតិ ▁បង្កើន ប្រ ាក់ ច ំណ ូល ជាតិ ▁ផ្សព្វផ្សាយ ពី វ ប្ប ធម៌ ជាតិ លើ ឆ ាក អ ន្ត រ ជាតិ ប ង្ក ើន សម ត្ថ ភាព ភា សា បរ ទេស ជំ រ ុញ សុ វ ត្ថ ិ ភាព ▁ស្ថេរភាព ស ង្គ ម ជំ រ ុញ ឲ្យ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ កាន់ តែ រី ក ចម្រ ើន ជំ រ ុញ ឲ្យ មាន ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ លើ វិ ស ័យ ផ្ ស េង ៗ ទៀត ▁ភាព អ វិ ជ្ជ មាន ឧ ក្រ ិ ដ្ឋ កម្ម ឆ្ លង ដ ែន ព េស ្យា ចារ ការ ជ ួញ ដ ូរ គ្រឿង ញ ៀន ក េង ប្រ វ ័ ញ្ច ផ្ល ូវ ភ េ ទ លើក ុម ារ ប ញ ្ហ ាប រិ ស្ថាន ▁	170
ចូររៀបរាប់ផែនការសកម្មភាពសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ផ្លូវគោក	null	ផែនការសកម្មភាព សុវត្ថិភាពច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកកមានអប់រំផ្សព្វផ្សាយពីច្បាប់ចរាចរណ៍ខិតខំពង្រឹងច្បាប់ចរាចរណ៍ តាំងពីពាក់មួកសុវត្ថិភាពទាំយប់ទាំងថ្ងៃបន្តរឹតបន្តឹង ការអនុវត្តច្បាប់ពង្រឹងគុណភាពសាលាបង្រៀនបើកបរធ្វើការត្រួតពិនិត្យលក្ខណៈបច្ចេកទេសយានយន្ត១០០សវនកម្ម សុវត្ថិភាពចរាចរណ៍នៅតំបន់ ដែលមានគ្រោះថ្នាក់ញឹកញាប់កែលម្អ មជ្ឈមណ្ឌលព្យាបាល និងប្រព័ន្ធសេវាសង្គ្រោះបន្ទាន់នៅទូទាំងប្រទេស	null	ផែនការសកម្មភាព សុវត្ថិភាពច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកកមានអប់រំផ្សព្វផ្សាយពីច្បាប់ចរាចរណ៍ខិតខំពង្រឹងច្បាប់ចរាចរណ៍ តាំងពីពាក់មួកសុវត្ថិភាពទាំយប់ទាំងថ្ងៃបន្តរឹតបន្តឹង ការអនុវត្តច្បាប់ពង្រឹងគុណភាពសាលាបង្រៀនបើកបរធ្វើការត្រួតពិនិត្យលក្ខណៈបច្ចេកទេសយានយន្ត១០០សវនកម្ម សុវត្ថិភាពចរាចរណ៍នៅតំបន់ ដែលមានគ្រោះថ្នាក់ញឹកញាប់កែលម្អ មជ្ឈមណ្ឌលព្យាបាល និងប្រព័ន្ធសេវាសង្គ្រោះបន្ទាន់នៅទូទាំងប្រទេស	ច ូរ រ ៀប រា ប់ ផ ែន ការ ស កម្ម ភាព សុ វ ត្ថ ិ ភាព ចរ ា ចរ ណ៍ ផ្ល ូវ គោ ក ĠĠ	25	ផ ែន ការ ស កម្ម ភាព Ġ សុ វ ត្ថ ិ ភាព ច្ បា ប់ ចរ ា ចរ ណ៍ ផ្ល ូវ គោ ក ក មាន âĢĭ អ ប់ រំ ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ពី ច្ បា ប់ ចរ ា ចរ ណ៍ ខ ិត ខ ំព ង ្រ ឹង ច្ បា ប់ ចរ ា ចរ ណ៍ Ġ តាំង ពី ពាក់ ម ួ ក សុ វ ត្ថ ិ ភាព ទ ាំ យប់ ទ ាំង ថ ្ង ៃ ប ន្ត រ ឹត ប ន្ត ឹង Ġ ការ អនុ វត្ត ច្ បា ប់ ពង្រឹង គុណ ភាព សា លា បង ្រ ៀន ប ើក បរ ធ ្វ ើក ារ ត្រ ួត ពិ និ ត ្យ ល ក្ខ ណៈ ប ច្ច េក ទេស យា ន យ ន្ត ១០ ០ ស វ ន កម្ម Ġ សុ វ ត្ថ ិ ភាព ចរ ា ចរ ណ៍ នៅ ត ំ ប ន់ Ġ ដ ែល មាន គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ញ ឹក ញ ាប់ ក ែល ម្ អ Ġ ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល ព្យា បាល Ġ និង ប្រ ព ័ន ្ ធ សេ វា សង្គ្រោះ ប ន្ទ ាន់ នៅ ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស	178	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ផ ែន ការ ស កម្ម ភាព សុ វ ត្ថ ិ ភាព ច រា ចរ ណ៍ ផ្ល ូវ គ ោក ▁	24	▁ផែនការ ស កម្ម ភាព ▁សុវត្ថិភាព ច ្ប ាប់ ច រា ចរ ណ៍ ផ្ល ូវ គ ោក ក មាន ▁អប់រំ ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ពី ច ្ប ាប់ ច រា ចរ ណ៍ ខ ិត ខ ំ ពង្រឹង ច ្ប ាប់ ច រា ចរ ណ៍ ▁តាំងពី ពាក់ ម ួ ក សុ វ ត្ថ ិ ភាព ទ ាំ យប់ ទ ាំង ថ ្ង ៃ ប ន្ត រ ឹត ប ន្ត ឹង ▁ការអនុវត្ត ច ្ប ាប់ ពង្រឹង គុណ ភាព សា លា បង ្រ ៀន ប ើក បរ ធ ្វ ើ ការ ត្រ ួត ព ិន ិត ្យ ល ក្ខ ណៈ ប ច្ច េក ទេស យ ាន យ ន្ត ១ ០០ ស វ ន កម្ម ▁សុវត្ថិភាព ច រា ចរ ណ៍ នៅ ត ំ ប ន់ ▁ដែល មាន គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ញ ឹក ញ ាប់ ក ែ លម្អ ▁មជ្ឈមណ្ឌល ព្យា បាល ▁និង ប្រ ព ័ ន្ធ សេ វា សង្គ្រោះ ប ន្ទ ាន់ នៅ ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស	153
តើកង្វះអាហាររូបត្ថម្ភ បណ្តាលមកពីក្តាអ្វីខ្លះ	null	កង្វះអាហាររូបត្ថម្ភបណ្តាលមកពីខ្វះការយល់ដឹងរបស់មាតា បិតា អាណាព្យាបាលកត្តាជិវភាពគ្រួសារ ជួបការលំបាក សេដ្ឋកិច្ច ភាពក្រីក្រ កង្វះសេវាសុខភាព ខ្វះទឹកស្អាតអាហារខ្វះសារធាតុចិញ្ចឹមសរីរាង្គកង្វះអនាម័យ និងខ្វះបង្គន់អនាម័យ	null	កង្វះអាហាររូបត្ថម្ភបណ្តាលមកពីខ្វះការយល់ដឹងរបស់មាតា បិតា អាណាព្យាបាលកត្តាជិវភាពគ្រួសារ ជួបការលំបាក សេដ្ឋកិច្ច ភាពក្រីក្រ កង្វះសេវាសុខភាព ខ្វះទឹកស្អាតអាហារខ្វះសារធាតុចិញ្ចឹមសរីរាង្គកង្វះអនាម័យ និងខ្វះបង្គន់អនាម័យ	ត ើក ង ្វ ះ អា ហា រ រូប ត្ថ ម្ភ Ġ បណ្ត ាល មក ពី ក្ត ា អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	22	ក ង ្វ ះ អា ហា រ រូប ត្ថ ម្ភ បណ្ត ាល មក ពី ខ្វ ះ ការ យ ល់ ដ ឹង រ ប ស់ មា តា Ġ ប ិត ា Ġ អា ណា ព្យា បាល ក ត្ត ា ជ ិ វ ភាព គ្រួសារ Ġ ជ ួ ប ការ លំបាក Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ ភាព ក្រ ី ក្រ Ġ ក ង ្វ ះ សេ វា សុខ ភាព Ġ ខ្វ ះ ទឹក ស្ អា ត អា ហា រ ខ្វ ះ សារ ធាតុ ច ិញ ្ច ឹម ស រី រា ង្គ ក ង ្វ ះ អ នា ម ័យ Ġ និង ខ្វ ះ បង ្ គ ន់ អ នា ម ័យ	101	▁តើ ក ង ្វ ះ អា ហា រ រូប ត្ថ ម្ភ ▁បណ្តាល មក ពី ក្ត ា អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	21	▁កង្វះ អា ហា រ រូប ត្ថ ម្ភ បណ្ត ាល មក ពី ខ្វ ះ ការ យ ល់ ដ ឹង រ ប ស់ មា តា ▁បិតា ▁អាណាព្យាបាល ក ត្ត ា ជ ិ វ ភាព គ្រួសារ ▁ជួប ការ លំបាក ▁សេដ្ឋកិច្ច ▁ភាពក្រីក្រ ▁កង្វះ សេ វា សុខ ភាព ▁ខ្វះ ទឹក ស ្អ ាត អា ហា រ ខ្វ ះ សារ ធាតុ ច ិ ញ្ច ឹម ស រី រា ង្គ ក ង ្វ ះ អ ន ាម ័យ ▁និង ខ្វ ះ ប ង្គ ន់ អ ន ាម ័យ	81
តើអត្រាចូលរួមសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចនៅតំបន់ជនបទខ្ពស់ជាងនៅទៅប្រជុំជន ចូរពន្យល់ពីមូលហេតុ	null	អត្រាចូលរួមសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចនៅតំបន់ជនបទខ្ពស់ជាងនៅទីប្រជុំជនមូលហេតុការចូលរួមកម្លាំងពលកម្មក្នុងការងារស្រែចម្ការ មានកម្រិតខ្ពស់សមាមាត្រនៃការចូលរួមនៅតំបន់ជនបទមានអត្រាទាប	null	អត្រាចូលរួមសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចនៅតំបន់ជនបទខ្ពស់ជាងនៅទីប្រជុំជនមូលហេតុការចូលរួមកម្លាំងពលកម្មក្នុងការងារស្រែចម្ការ មានកម្រិតខ្ពស់សមាមាត្រនៃការចូលរួមនៅតំបន់ជនបទមានអត្រាទាប	ត ើ អ ត្រា ចូល រួម ស កម្ម ភាព សេ ដ្ឋ កិច្ច នៅ ត ំ ប ន់ ជន បទ ខ្ ព ស់ ជា ង នៅ ទៅ ប្រជុំ ជន Ġ ច ូរ ព ន្ យ ល់ ពី ម ូល ហេតុ ĠĠ	38	អ ត្រា ចូល រួម ស កម្ម ភាព សេ ដ្ឋ កិច្ច នៅ ត ំ ប ន់ ជន បទ ខ្ ព ស់ ជា ង នៅ ទី ប្រជុំ ជន ម ូល ហេតុ ការ ចូល រួម ក ម្ល ាំង ពល កម្ម ក្នុង ការងារ ស្រ ែ ច ម្ ការ Ġ មាន ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ សម ាម ាត ្រ នៃ ការ ចូល រួម នៅ ត ំ ប ន់ ជន បទ មាន អ ត្រា ទ ាប	71	▁តើ អ ត្រា ចូល រួម ស កម្ម ភាព សេ ដ្ឋ កិច្ច នៅ ត ំ ប ន់ ជន បទ ខ្ ព ស់ ជា ង នៅ ទៅ ប្រជុំ ជន ▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ពី ម ូល ហេតុ ▁	36	▁អត្រា ចូល រួម ស កម្ម ភាព សេ ដ្ឋ កិច្ច នៅ ត ំ ប ន់ ជន បទ ខ្ ព ស់ ជា ង នៅ ទី ប្រជុំ ជន ម ូល ហេតុ ការ ចូល រួម ក ម្ល ាំង ពល កម្ម ក្នុង ការងារ ស្រ ែ ច ម្ ការ ▁មាន ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ ស មា មា ត្រ នៃ ការ ចូល រួម នៅ ត ំ ប ន់ ជន បទ មាន អ ត្រា ទ ាប	70
តើផ្លូវថ្នល់ចែកចេញជាបួនប្រភេទអ្វីខ្លះចូរពន្យល់ប្រភេទនីមួយៗ	null	ផ្លូវថ្នល់ចែកចេញជា៤ប្រភេទគឺផ្លូវជាតិផ្លូវខេត្តផ្លូវលំផ្លូវរុក្ខបាលពន្យល់់ផ្លូវជាតិ ស្ថាបនានិងថែរក្សាដោយថវិកាជាតិហើយចេញពីរាជធានីភ្នំពេញទៅកាន់ខេត្តនានាផ្លូវខេត្ត ជាផ្លូវដែលកាត់ផ្លូវជាតិ ឬចេញពីទីប្រជុំជន ក្រុងទៅទីប្រជុំជន មួយទៀត ហើយស្ថាបនានិងថែរក្សាដោយថវិការខេត្តផ្លូវលំ ជាផ្លូវតូចៗ គ្មានក្រាលថ្ម ក្រាលគ្រួសក្រហមមានលំនៅតំបន់ជនបទ កសាងនិងថែរក្សាដោយរដ្ឋអំណាចមូលដ្ឋាននិងប្រជាជនសហការជាមួយអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលនិងសប្បុរសជនផ្លូវរុក្ខបានៈ កសាងនិងថែរក្សាដោយក្រសួងរុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទសម្រាប់ដឹកផលិតផលព្រៃឈើ ថែរក្សាព្រៃឈើ និងធ្វើចរាចរណ៍ធម្មតា	null	ផ្លូវថ្នល់ចែកចេញជា៤ប្រភេទគឺផ្លូវជាតិផ្លូវខេត្តផ្លូវលំផ្លូវរុក្ខបាលពន្យល់់ផ្លូវជាតិ ស្ថាបនានិងថែរក្សាដោយថវិកាជាតិហើយចេញពីរាជធានីភ្នំពេញទៅកាន់ខេត្តនានាផ្លូវខេត្ត ជាផ្លូវដែលកាត់ផ្លូវជាតិ ឬចេញពីទីប្រជុំជន ក្រុងទៅទីប្រជុំជន មួយទៀត ហើយស្ថាបនានិងថែរក្សាដោយថវិការខេត្តផ្លូវលំ ជាផ្លូវតូចៗ គ្មានក្រាលថ្ម ក្រាលគ្រួសក្រហមមានលំនៅតំបន់ជនបទ កសាងនិងថែរក្សាដោយរដ្ឋអំណាចមូលដ្ឋាននិងប្រជាជនសហការជាមួយអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលនិងសប្បុរសជនផ្លូវរុក្ខបានៈ កសាងនិងថែរក្សាដោយក្រសួងរុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទសម្រាប់ដឹកផលិតផលព្រៃឈើ ថែរក្សាព្រៃឈើ និងធ្វើចរាចរណ៍ធម្មតា	ត ើ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ច ែក ចេញ ជា ប ួន ប្រ ភ េ ទ អ ្វី ខ្ ល ះ ច ូរ ព ន្ យ ល់ ប្រ ភ េ ទ នី មួយ ៗ ĠĠ	34	ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ច ែក ចេញ ជា ៤ ប្រ ភ េ ទ គ ឺ ផ្ល ូវ ជាតិ ផ្ល ូវ ខ េត ្ត ផ្ល ូវ លំ ផ្ល ូវ រ ុក ្ខ បាល ព ន្ យ ល់ ់ ផ្ល ូវ ជាតិ Ġ ស្ ថា ប នា និង ថ ែរ ក្ស ា ដោយ ថ វិ កា ជាតិ ហើយ ចេញ ពី រាជ ធាន ី ភ្នំពេញ ទៅ កាន់ ខ េត ្ត នា នា ផ្ល ូវ ខ េត ្ត Ġ ជា ផ្ល ូវ ដ ែល កាត់ ផ្ល ូវ ជាតិ Ġ ឬ ចេញ ពី ទី âĢĭ ប្រជុំ ជន Ġ ក្រុង ទៅ ទី ប្រជុំ ជន Ġ មួយ ទៀត Ġ ហើយ ស្ ថា ប នា និង ថ ែរ ក្ស ា ដោយ ថ វិ ការ ខ េត ្ត ផ្ល ូវ លំ Ġ ជា ផ្ល ូវ តូ ច ៗ Ġ គ ្ម ាន ក្រ ាល ថ ្ម Ġ ក្រ ាល គ្រ ួស ក្រ ហ ម មាន លំ នៅ ត ំ ប ន់ ជន បទ Ġ ក សា ង និង ថ ែរ ក្ស ា ដោយ រដ្ឋ អ ំណ ា ច ម ូល ដ្ឋាន និង ប្រ ជា ជន ស ហ ការ ជា មួយ អង្គ ការ ក្រ ៅ រដ្ឋ ា ភិ បាល និង ស ប្ប ុរ ស ជន ផ្ល ូវ រ ុក ្ខ បាន ៈ Ġ ក សា ង និង ថ ែរ ក្ស ា ដោយ ក្រ ស ួង រ ុក ្ខ ាប ្រ មា ញ ់ Ġ និង ន េស ា ទ សម ្រា ប់ ដ ឹក ផល ិត ផល ព្រ ៃ ឈ ើ Ġ ថ ែរ ក្ស ា ព្រ ៃ ឈ ើ Ġ និង ធ ្វ ើ ចរ ា ចរ ណ៍ ធម្ម តា	246	▁តើ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ច ែក ចេញ ជា ប ួន ប្រ ភ េ ទ អ ្វី ខ្ ល ះ ច ូរ ព ន ្យ ល់ ប្រ ភ េ ទ នី មួយ ៗ ▁	33	▁ផ្លូវ ថ្ន ល់ ច ែក ចេញ ជា ៤ ប្រ ភ េ ទ គ ឺ ផ្ល ូវ ជាតិ ផ្ល ូវ ខ េ ត្ត ផ្ល ូវ លំ ផ្ល ូវ រ ុ ក្ខ បាល ព ន ្យ ល់ ់ ផ្ល ូវ ជាតិ ▁ស្ថាបនា និង ថ ែរ ក ្សា ដោយ ថ វ ិកា ជាតិ ហើយ ចេញ ពី រាជ ធាន ី ភ្នំពេញ ទៅ កាន់ ខ េ ត្ត នា នា ផ្ល ូវ ខ េ ត្ត ▁ជា ផ្ល ូវ ដ ែល កាត់ ផ្ល ូវ ជាតិ ▁ឬ ចេញ ពី ទី ▁ប្រជុំ ជន ▁ក្រុង ទៅ ទី ប្រជុំ ជន ▁មួយ ទៀត ▁ហើយ ស្ ថា ប នា និង ថ ែរ ក ្សា ដោយ ថ វិ ការ ខ េ ត្ត ផ្ល ូវ លំ ▁ជា ផ្ល ូវ ត ូច ៗ ▁គ្មាន ក្រ ាល ថ ្ម ▁ក្រ ាល គ្រ ួស ក្រ ហ ម មាន លំ នៅ ត ំ ប ន់ ជន បទ ▁កសាង និង ថ ែរ ក ្សា ដោយ រដ្ឋ អ ំ ណា ច ម ូល ដ្ឋាន និង ប្រ ជា ជន ស ហ ការ ជា មួយ អង្គ ការ ក្រ ៅ រ ដ្ឋា ភិ បាល និង ស ប្ប ុរ ស ជន ផ្ល ូវ រ ុ ក្ខ បាន ៈ ▁កសាង និង ថ ែរ ក ្សា ដោយ ក្រ ស ួង រ ុ ក្ខ ា ប្រ ម ាញ់ ▁និង ន េ សា ទ ស ម្រ ាប់ ដ ឹក ផល ិត ផល ព្រ ៃ ឈ ើ ▁ថែរក្សា ព្រ ៃ ឈ ើ ▁និង ធ ្វ ើ ច រា ចរ ណ៍ ធម្ម តា	232
តើប្រទេសកម្ពុជាបានអនុវត្តន៍ប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរីចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៩៣ ចូរពន្យល់ពីអត្ថប្រយោជន៍នៃការអនុវត្តសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរីនេះ	null	អត្ថប្រយោជន៍នៃការអនុវត្តសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរីមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយបរទេស តាមរយៈការធ្វើពាណិជ្ជកម្មក្រៅប្រទេសក្លាយជាសហគ្រាសសេរីមានការប្រកួតប្រជែងលើទីផ្សារបង្កើតការងារដល់ប្រជាជននិងកាត់បន្ថយភាពក្រីក្របង្កើនផលិតកម្មក្នុងស្រុកនិងលំនាំចេញផលិតផលក្រៅប្រទេសធ្វើឲ្យមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ច	null	អត្ថប្រយោជន៍នៃការអនុវត្តសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរីមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយបរទេស តាមរយៈការធ្វើពាណិជ្ជកម្មក្រៅប្រទេសក្លាយជាសហគ្រាសសេរីមានការប្រកួតប្រជែងលើទីផ្សារបង្កើតការងារដល់ប្រជាជននិងកាត់បន្ថយភាពក្រីក្របង្កើនផលិតកម្មក្នុងស្រុកនិងលំនាំចេញផលិតផលក្រៅប្រទេសធ្វើឲ្យមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ច	ត ើប ្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា បាន អនុ វត្ត ន៍ ប្រ ព ័ន ្ ធ សេ ដ្ឋ កិច្ច ទី ផ្ សារ សេ រី ច ាប់ ពី ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩ ៣ Ġ ច ូរ ព ន្ យ ល់ ពី អ ត្ថ ប្រ យោ ជន ៍ នៃ ការ អនុ វត្ត សេ ដ្ឋ កិច្ច ទី ផ្ សារ សេ រី នេះ ĠĠ	58	អ ត្ថ ប្រ យោ ជន ៍ នៃ ការ អនុ វត្ត សេ ដ្ឋ កិច្ច ទី ផ្ សារ សេ រី មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង ល្អ ជា មួយ បរ ទេស Ġ តា ម រយ ៈ âĢĭ ការ ធ ្វ ើ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម âĢĭ ក្រ ៅ ប្រ ទេស ក្លា យ ជា ស ហ គ្រ ាស សេ រី មាន ការ ប្រកួត ប្រ ជ ែង លើ ទី ផ្ សារ បង ្ក ើត ការងារ ដល់ ប្រ ជា ជន និង កាត់ បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ បង ្ក ើន ផល ិត កម្ម ក្នុង ស្រ ុក និង លំ នាំ ចេញ ផល ិត ផល ក្រ ៅ ប្រ ទេស ធ ្វ ើ ឲ្យ មាន កំ ណ ើន សេ ដ្ឋ កិច្ច Âł	111	▁តើ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា បាន អនុ វត្ត ន៍ ប្រ ព ័ ន្ធ សេ ដ្ឋ កិច្ច ទី ផ្ សារ សេ រី ច ាប់ ពី ឆ្នាំ ▁១៩ ៩ ៣ ▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ពី អ ត្ថ ប្រ យោ ជ ន៍ នៃ ការ អនុ វត្ត សេ ដ្ឋ កិច្ច ទី ផ្ សារ សេ រី នេះ ▁	55	▁អត្ថប្រយោជន៍ នៃ ការ អនុ វត្ត សេ ដ្ឋ កិច្ច ទី ផ្ សារ សេ រី មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង ល្អ ជា មួយ បរ ទេស ▁តាមរយៈ ▁ការធ្វើ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ▁ក្រៅ ប្រ ទេស ក្លា យ ជា ស ហ គ្រ ាស សេ រី មាន ការ ប្រកួត ប្រ ជ ែង លើ ទី ផ្ សារ ប ង្ក ើត ការងារ ដល់ ប្រ ជា ជន និង កាត់ បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ ប ង្ក ើន ផល ិត កម្ម ក្នុង ស្រ ុក និង លំ នាំ ចេញ ផល ិត ផល ក្រ ៅ ប្រ ទេស ធ ្វ ើ ឲ្យ មាន ក ំណ ើន សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁	99
តើការបែងចែកដីធ្លីមានចំណងដ៏រឹងមាំរវាងភាពគ្មានដី និងភាពក្រីក្រ ចូរពន្យល់ឲ្យបានក្បោះក្បាយ	null	គេបែងចែកដីធ្លីមានចំណងដ៏រឹងមាំរវាភាពគ្មានដីនិងភាពក្រីក្រអាស្រ័យលើប្រជាជនមានដីសង់លំនៅដ្ឋាននិងធ្វើអាជីវកម្មកាត់បន្ថយវិវាទដីធ្លីកាត់បន្ថយបន្ទុករដ្ឋាភិបាលនិងបន្ទុកតុលាការធ្វើឲ្យមានភាពល្អប្រសើរឡើងនូវទំនាក់ទំនងថ្នាក់មូលដ្ឋានកាត់បន្ថយការធ្វើចំណាក់ស្រុក	null	គេបែងចែកដីធ្លីមានចំណងដ៏រឹងមាំរវាភាពគ្មានដីនិងភាពក្រីក្រអាស្រ័យលើប្រជាជនមានដីសង់លំនៅដ្ឋាននិងធ្វើអាជីវកម្មកាត់បន្ថយវិវាទដីធ្លីកាត់បន្ថយបន្ទុករដ្ឋាភិបាលនិងបន្ទុកតុលាការធ្វើឲ្យមានភាពល្អប្រសើរឡើងនូវទំនាក់ទំនងថ្នាក់មូលដ្ឋានកាត់បន្ថយការធ្វើចំណាក់ស្រុក	ត ើក ារ ប ែង ច ែក ដ ី ធ ្ល ី មាន ចំ ណ ង ដ ៏ រ ឹង មា ំ រ វា ង ភាព គ ្ម ាន ដ ី Ġ និង ភាព ក្រ ី ក្រ Ġ ច ូរ ព ន្ យ ល់ ឲ្យ បាន ក្ ប ោះ ក្ បា យ ĠĠ	50	គ េ ប ែង ច ែក ដ ី ធ ្ល ី មាន ចំ ណ ង ដ ៏ រ ឹង មា ំ រ វា ភាព គ ្ម ាន ដ ីន ិ ង ភាព ក្រ ី ក្រ អា ស្រ ័យ លើ ប្រ ជា ជន មាន ដ ី សង ់ លំ នៅ ដ្ឋាន និង ធ ្វ ើ អា ជីវ កម្ម កាត់ បន្ថយ វិ វា ទ ដ ី ធ ្ល ី កាត់ បន្ថយ ប ន្ទ ុក រដ្ឋ ា ភិ បាល និង ប ន្ទ ុក ត ុល ាក ារ ធ ្វ ើ ឲ្យ មាន ភាព ល្អ ប្រសើរ âĢĭ ឡើង ន ូវ ទំ នាក់ ទំ ន ង ថ្ន ាក់ ម ូល ដ្ឋាន កាត់ បន្ថយ ការ ធ ្វ ើ ចំ ណា ក់ ស្រ ុក	116	▁តើ ការ ប ែង ច ែក ដ ី ធ ្ល ី មាន ច ំណ ង ដ ៏ រ ឹង ម ាំ រ វ ាង ភាព គ ្ មាន ដ ី ▁និង ភាព ក្រ ី ក្រ ▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ឲ្យ បាន ក ្ប ោះ ក ្ប ាយ ▁	48	▁គេ ប ែង ច ែក ដ ី ធ ្ល ី មាន ច ំណ ង ដ ៏ រ ឹង ម ាំ រ វា ភាព គ ្ មាន ដ ី និង ភាព ក្រ ី ក្រ អា ស្រ ័យ លើ ប្រ ជា ជន មាន ដ ី ស ង់ លំ នៅ ដ្ឋាន និង ធ ្វ ើ អា ជីវ កម្ម កាត់ បន្ថយ វិ វា ទ ដ ី ធ ្ល ី កាត់ បន្ថយ ប ន្ទ ុក រ ដ្ឋា ភិ បាល និង ប ន្ទ ុក ត ុល ា ការ ធ ្វ ើ ឲ្យ មាន ភាព ល្អ ប្រសើរ ▁ឡើង ន ូវ ទំ នាក់ ទំ ន ង ថ្ន ាក់ ម ូល ដ្ឋាន កាត់ បន្ថយ ការ ធ ្វ ើ ច ំណ ាក់ ស្រ ុក	114
តើគេបែងចែកប្រភេទរាជធានី ខេត្ត នៅកម្ពុជាដោយផ្នែកលើអ្វីខ្លះ មានប៉ុន្មានប្រភេទ	null	គេបែងចែកប្រភេទរាជធានី ខេត្តនៅកម្ពុជាដោយផ្នែកលើសារៈសំខាន់នៃសេដ្ឋកិច្ចចំនួនប្រជាជនមាន៧ប្រភេទខេត្តក្រុងប្រភេទទី១ខេត្តរឹងមាំខេត្តក្រុងផ្សារភ្ជាប់និងកំពង់ផែខេត្តផ្សារភ្ជាប់នឹងសេដ្ឋកិច្ចព្រំដែនខេត្តដែលមានកម្លាំងសេដ្ឋកិច្ចខ្សោយខេត្តដាច់ស្រយោល	null	គេបែងចែកប្រភេទរាជធានី ខេត្តនៅកម្ពុជាដោយផ្នែកលើសារៈសំខាន់នៃសេដ្ឋកិច្ចចំនួនប្រជាជនមាន៧ប្រភេទខេត្តក្រុងប្រភេទទី១ខេត្តរឹងមាំខេត្តក្រុងផ្សារភ្ជាប់និងកំពង់ផែខេត្តផ្សារភ្ជាប់នឹងសេដ្ឋកិច្ចព្រំដែនខេត្តដែលមានកម្លាំងសេដ្ឋកិច្ចខ្សោយខេត្តដាច់ស្រយោល	ត ើ គ េ ប ែង ច ែក ប្រ ភ េ ទ រាជ ធាន ី Ġ ខ េត ្ត Ġ នៅ ក ម្ព ុ ជា ដោយ ផ្ ន ែក លើ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ មាន ប៉ ុន ្ម ាន ប្រ ភ េ ទ ĠĠ	42	គ េ ប ែង ច ែក ប្រ ភ េ ទ រាជ ធាន ី Ġ ខ េត ្ត នៅ ក ម្ព ុ ជា ដោយ ផ្ ន ែក លើ សារ ៈ សំ ខា ន់ នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច ចំ ន ួន ប្រ ជា ជន មាន ៧ ប្រ ភ េ ទ ខ េត ្ត ក្រុង ប្រ ភ េ ទ ទី១ ខ េត ្ត រ ឹង មា ំ ខ េត ្ត ក្រុង ផ្ សារ ភ្ជាប់ និង កំ ព ង់ ផ ែ ខ េត ្ត ផ្ សារ ភ្ជាប់ នឹង សេ ដ្ឋ កិច្ច ព្រ ំ ដ ែន ខ េត ្ត ដ ែល មាន ក ម្ល ាំង សេ ដ្ឋ កិច្ច ខ្សោយ ខ េត ្ត ដា ច ់ ស្រ យោ ល	112	▁តើ គ េ ប ែង ច ែក ប្រ ភ េ ទ រាជ ធាន ី ▁ខេត្ត ▁នៅ ក ម្ព ុ ជា ដោយ ផ្ ន ែក លើ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁មាន ប៉ ុន ្ មាន ប្រ ភ េ ទ ▁	39	▁គេ ប ែង ច ែក ប្រ ភ េ ទ រាជ ធាន ី ▁ខេត្ត នៅ ក ម្ព ុ ជា ដោយ ផ្ ន ែក លើ សារ ៈ សំ ខ ាន់ នៃ សេ ដ្ឋ កិច្ច ចំ ន ួន ប្រ ជា ជន មាន ៧ ប្រ ភ េ ទ ខ េ ត្ត ក្រុង ប្រ ភ េ ទ ទី១ ខ េ ត្ត រ ឹង ម ាំ ខ េ ត្ត ក្រុង ផ្ សារ ភ្ជាប់ និង ក ំព ង់ ផ ែ ខ េ ត្ត ផ្ សារ ភ្ជាប់ នឹង សេ ដ្ឋ កិច្ច ព្រ ំ ដ ែន ខ េ ត្ត ដ ែល មាន ក ម្ល ាំង សេ ដ្ឋ កិច្ច ខ្សោយ ខ េ ត្ត ដ ាច់ ស្រ យោ ល	108
តើយុទ្ធនាការឃោសនាផ្សព្វផ្សាយ និងចលនាប្រលបប្រឆាំងអ្វីខ្លះដែលបានជំរុញឲ្យវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជាមានការរីកចម្រើន	null	យុទ្ធនាការឃោសនាផ្សព្វផ្សាយ និងចលនាប្រឡងប្រណាំងដែលបានជួយជំរុញឲ្យវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជាមានការរីកចម្រើនមានយុទ្ធនាការឃោសនាផ្សព្វផ្សាយៈ កម្ពុជា ព្រះរាជាណាចក្រអច្ឆរិយៈ ចលនាប្រលងប្រណាំងៈ ទីក្រុងស្អាត រមណីយដ្ឋានស្អាត សេវាល្អ	null	យុទ្ធនាការឃោសនាផ្សព្វផ្សាយ និងចលនាប្រឡងប្រណាំងដែលបានជួយជំរុញឲ្យវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជាមានការរីកចម្រើនមានយុទ្ធនាការឃោសនាផ្សព្វផ្សាយៈ កម្ពុជា ព្រះរាជាណាចក្រអច្ឆរិយៈ ចលនាប្រលងប្រណាំងៈ ទីក្រុងស្អាត រមណីយដ្ឋានស្អាត សេវាល្អ	ត ើយ ុទ្ធ នា ការ ឃ ោស នា ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ Ġ និង ច ល នា ប្រ ល ប ប្រ ឆ ាំង អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល បាន ជំ រ ុញ ឲ្យ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ក ម្ព ុ ជា មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ĠĠ	50	យ ុទ្ធ នា ការ ឃ ោស នា ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ Ġ និង ច ល នា ប្រ ឡ ង ប្រ ណា ំ ង ដ ែល បាន ជ ួយ ជំ រ ុញ ឲ្យ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ក ម្ព ុ ជា មាន ការ រី ក ចម្រ ើន មាន យ ុទ្ធ នា ការ ឃ ោស នា ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ៈ Ġ ក ម្ព ុ ជា Ġ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ អ ច្ឆ រិយ ៈ Ġ ច ល នា ប្រ លង ប្រ ណា ំ ង ៈ Ġ ទី ក្រុង ស្ អា ត ĠâĢĭ រ ម ណី យ ដ្ឋាន ស្ អា ត Ġ សេ វា ល្អ	101	▁តើ យ ុទ្ធ នា ការ ឃ ោស នា ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ▁និង ច ល នា ប្រ ល ប ប្រ ឆ ាំង អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល បាន ជំ រ ុញ ឲ្យ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ក ម្ព ុ ជា មាន ការ រី ក ចម្រ ើន ▁	50	▁យុទ្ធនាការ ឃ ោស នា ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ▁និង ច ល នា ប្រ ឡ ង ប្រ ណ ាំង ដ ែល បាន ជ ួយ ជំ រ ុញ ឲ្យ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ក ម្ព ុ ជា មាន ការ រី ក ចម្រ ើន មាន យ ុទ្ធ នា ការ ឃ ោស នា ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ៈ ▁កម្ពុជា ▁ព្រះរាជាណាចក្រ អ ច្ឆ រិយ ៈ ▁ចលនា ប្រ លង ប្រ ណ ាំង ៈ ▁ទីក្រុង ស ្អ ាត ▁រមណីយដ្ឋាន ស ្អ ាត ▁សេវា ល្អ	79
ហេតុអ្វីជាគេថា វិស័យទេសចរណ៍ជាឧស្សាហកម្មគ្មានផ្សែង	null	វិស័យទេសចរណ៍ ជាឧស្សាហកម្មគ្មានផ្សែងព្រោះវិស័យនេះបង្កើការងារដល់ប្រជាជនសណ្ឋាគារ និងផ្ទះសំណាក់ផ្ទះសម្បែងប្រជាជនតាមមូលដ្ឋានបែបប្រពៃណីមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនធម្មតា រថយន្ត កង៣ ម៉ូតូឌុប កប៉ាល់ រថភ្លើងមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនបែបបុរាណ កង រទេះគោ រទេះសេះ ដំរីភោជនីយដ្ឋានការលក់ដូរវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍មគ្គុទេសក៍ទេសចរជំរុញការងារកសិកម្មសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ភោជនីយដ្ឋានជំរុញការងារសិប្បកម្ម សន្និដ្ឋាន វិស័យទេសចរណ៍ធ្វើឲ្យប្រជាជនមានការងារធ្វើ មានប្រាក់ចំណូលវិស័យឧស្សាហកម្មដែរ ដូចនេះទើបគេថាវិស័យទេសចរណ៍ជាឧស្សាហកម្មគ្មានផ្សែង	null	វិស័យទេសចរណ៍ ជាឧស្សាហកម្មគ្មានផ្សែងព្រោះវិស័យនេះបង្កើការងារដល់ប្រជាជនសណ្ឋាគារ និងផ្ទះសំណាក់ផ្ទះសម្បែងប្រជាជនតាមមូលដ្ឋានបែបប្រពៃណីមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនធម្មតា រថយន្ត កង៣ ម៉ូតូឌុប កប៉ាល់ រថភ្លើងមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនបែបបុរាណ កង រទេះគោ រទេះសេះ ដំរីភោជនីយដ្ឋានការលក់ដូរវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍មគ្គុទេសក៍ទេសចរជំរុញការងារកសិកម្មសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ភោជនីយដ្ឋានជំរុញការងារសិប្បកម្ម សន្និដ្ឋាន វិស័យទេសចរណ៍ធ្វើឲ្យប្រជាជនមានការងារធ្វើ មានប្រាក់ចំណូលវិស័យឧស្សាហកម្មដែរ ដូចនេះទើបគេថាវិស័យទេសចរណ៍ជាឧស្សាហកម្មគ្មានផ្សែង	ហេតុ អ ្វី ជា គ េ ថា Ġ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ជា ឧ ស្សា ហ កម្ម គ ្ម ាន ផ្ ស ែង ĠĠ	24	វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ Ġ ជា ឧ ស្សា ហ កម្ម គ ្ម ាន ផ្ ស ែង ព្រ ោះ វិ ស ័យ នេះ បង ្ក ើក ារ ងារ ដល់ ប្រ ជា ជន âĢĭ ស ណ ្ឋ ា គ ារ Ġ និង ផ្ ទ ះ សំ ណា ក់ ផ្ ទ ះ សម្ប ែង ប្រ ជា ជន តា ម ម ូល ដ្ឋាន ប ែប ប្រ ព ៃ ណី ម ធ ្យ ោ បា យ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ធម្ម តា Ġ រ ថ យ ន្ត Ġ ក ង ៣ Ġ ម៉ូ តូ ឌ ុប Ġ ក ប៉ា ល់ Ġ រ ថ ភ្លើង ម ធ ្យ ោ បា យ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ប ែប ប ុរ ា ណ Ġ ក ង Ġ រ ទេ ះ គោ Ġ រ ទេ ះ សេ ះ Ġ ដំ រី ភ ោ ជន ី យ ដ្ឋាន ការ ល ក់ ដ ូរ វ ត្ថ ុ អនុ ស្សា វរ ីយ៍ ម គ្គ ុ ទេស ក៍ ទេស ចរ ជំ រ ុញ ការងារ ក សិ កម្ម សម ្រា ប់ ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង់ ភ ោ ជន ី យ ដ្ឋាន ជំ រ ុញ ការងារ សិ ប្ប កម្ម Ġ ស ន្ន ិ ដ្ឋាន Ġ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ធ ្វ ើ ឲ្យ ប្រ ជា ជន មាន ការងារ ធ ្វ ើ Ġ មាន ប្រា ក់ ចំ ណូ ល វិ ស ័យ ឧ ស្សា ហ កម្ម ដ ែរ ĠâĢĭ ÂłĠ ដូច នេះ ទ ើប គ េ ថា វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ជា ឧ ស្សា ហ កម្ម គ ្ម ាន ផ្ ស ែង	239	▁ហេតុ អ ្វី ជា គ េ ថា ▁វិស័យ ទេស ចរ ណ៍ ជា ឧ ស្សា ហ កម្ម គ ្ មាន ផ្ ស ែង ▁	22	▁វិស័យ ទេស ចរ ណ៍ ▁ជា ឧ ស្សា ហ កម្ម គ ្ មាន ផ្ ស ែង ព្រ ោះ វិ ស ័យ នេះ ប ង្ក ើ ការងារ ដល់ ប្រ ជា ជន ▁សណ្ឋាគារ ▁និង ផ្ ទ ះ ស ំណ ាក់ ផ្ ទ ះ សម្ប ែង ប្រ ជា ជន ត ាម ម ូល ដ្ឋាន ប ែប ប្រ ព ៃ ណី ម ធ ្យ ោ ប ាយ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ធម្ម តា ▁រថយន្ត ▁កង ៣ ▁ម៉ូតូ ឌ ុប ▁ក ប៉ ាល់ ▁រថភ្លើង ម ធ ្យ ោ ប ាយ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ប ែប ប ុរ ា ណ ▁កង ▁រទេះ គោ ▁រទេះ ស េះ ▁ដំរី ភ ោ ជ នី យ ដ្ឋាន ការ ល ក់ ដ ូរ វ ត្ថ ុ អនុ ស្សា វរ ីយ៍ ម គ្គ ុ ទេស ក៍ ទេស ចរ ជំ រ ុញ ការងារ ក សិ កម្ម ស ម្រ ាប់ ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង់ ភ ោ ជ នី យ ដ្ឋាន ជំ រ ុញ ការងារ សិ ប្ប កម្ម ▁សន្និដ្ឋាន ▁វិស័យ ទេស ចរ ណ៍ ធ ្វ ើ ឲ្យ ប្រ ជា ជន មាន ការងារ ធ ្វ ើ ▁មាន ប្រ ាក់ ច ំណ ូល វិ ស ័យ ឧ ស្សា ហ កម្ម ដ ែរ ▁ដូចនេះ ទ ើប គ េ ថា វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ជា ឧ ស្សា ហ កម្ម គ ្ មាន ផ្ ស ែង	212
ចូររៀបរាប់ពីសារៈសំខាន់នៃការអនុវត្តនយោបាយបែងចែកដីធ្លីនៅកម្ពុជា	null	សារៈសំខាន់នៃការអនុវត្តគោលនយោបាយបែងចែកដីធ្លីនៅលកម្ពុជាគឹធ្វើឲ្យប្រជាជនទទួលបានកម្មសិទ្ធិស្របច្បាប់ក្នុងការកាន់កាប់ដីធ្លីិងាយស្រួលក្នុងការធ្វើអាជីវកម្មៈ ដំណាំឧស្សាហកម្ម កសិកម្មរួមចំណែកក្នុងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រដោយផ្ទាល់ប្រើប្រាស់កម្លាំងពលកម្មដែលនៅទីនេះប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពរួមចំណែកកាត់បន្ថយវិវាទដីធ្លីកាត់បន្ថយបន្ទុកផ្នែករដ្ឋបាល និងតុលាការធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវទំនាក់ទំនងសង្គម ទៅតាមមូលដ្ឋានធ្វើឲ្យសេដ្ឋកិច្ចជាតិរីកចម្រើនកាត់បន្ថយគម្លាតរវាងភាពគ្មានដី និងភាពក្រីក្រ អ្នកមាន និងអ្នកគ្មានដី	null	សារៈសំខាន់នៃការអនុវត្តគោលនយោបាយបែងចែកដីធ្លីនៅលកម្ពុជាគឹធ្វើឲ្យប្រជាជនទទួលបានកម្មសិទ្ធិស្របច្បាប់ក្នុងការកាន់កាប់ដីធ្លីិងាយស្រួលក្នុងការធ្វើអាជីវកម្មៈ ដំណាំឧស្សាហកម្ម កសិកម្មរួមចំណែកក្នុងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រដោយផ្ទាល់ប្រើប្រាស់កម្លាំងពលកម្មដែលនៅទីនេះប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពរួមចំណែកកាត់បន្ថយវិវាទដីធ្លីកាត់បន្ថយបន្ទុកផ្នែករដ្ឋបាល និងតុលាការធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវទំនាក់ទំនងសង្គម ទៅតាមមូលដ្ឋានធ្វើឲ្យសេដ្ឋកិច្ចជាតិរីកចម្រើនកាត់បន្ថយគម្លាតរវាងភាពគ្មានដី និងភាពក្រីក្រ អ្នកមាន និងអ្នកគ្មានដី	ច ូរ រ ៀប រា ប់ ពី សារ ៈ សំ ខា ន់ នៃ ការ អនុ វត្ត ន យោ បា យ ប ែង ច ែក ដ ី ធ ្ល ីន ៅ ក ម្ព ុ ជា ĠĠ	34	សារ ៈ សំ ខា ន់ នៃ ការ អនុ វត្ត គោ ល ន យោ បា យ ប ែង ច ែក ដ ី ធ ្ល ីន ៅ ល ក ម្ព ុ ជា គ ឹ ធ ្វ ើ ឲ្យ ប្រ ជា ជន ទទួលបាន កម្ម សិ ទ្ធិ ស្រ ប ច្ បា ប់ ក្នុង ការ កាន់ កា ប់ ដ ី ធ ្ល ី ិ ង ាយ ស្រ ួល ក្នុង ការ ធ ្វ ើ អា ជីវ កម្ម ៈ Ġ ដំ ណា ំ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ ក សិ កម្ម រួម ចំ ណ ែក ក្នុង ការ កាត់ បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ ដោយ ផ្ ទ ាល់ ប្រ ើប ្រា ស់ ក ម្ល ាំង ពល កម្ម ដ ែល នៅ ទី នេះ ប្រ ក ប ដោយ ប្រ សិ ទ្ធ ភាព រួម ចំ ណ ែក កាត់ បន្ថយ វិ វា ទ ដ ី ធ ្ល ី កាត់ បន្ថយ ប ន្ទ ុក ផ្ ន ែក រដ្ឋ បាល Ġ និង ត ុល ាក ារ ធ ្វ ើ ឲ្យ ប្រសើរ ឡើង ន ូវ ទំ នាក់ ទំ ន ង សង ្ គម Ġ ទៅ តា ម ម ូល ដ្ឋាន ធ ្វ ើ ឲ្យ សេ ដ្ឋ កិច្ច ជាតិ រី ក ចម្រ ើន កាត់ បន្ថយ គម ្លា ត រ វា ង ភាព គ ្ម ាន ដ ី Ġ និង ភាព ក្រ ី ក្រ Ġ អ្នក មាន Ġ និង អ្នក គ ្ម ាន ដ ី	211	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ពី សារ ៈ សំ ខ ាន់ នៃ ការ អនុ វត្ត ន យោ ប ាយ ប ែង ច ែក ដ ី ធ ្ល ី នៅ ក ម្ព ុ ជា ▁	33	▁សារៈសំខាន់ នៃ ការ អនុ វត្ត គ ោល ន យោ ប ាយ ប ែង ច ែក ដ ី ធ ្ល ី នៅ ល ក ម្ព ុ ជា គ ឹ ធ ្វ ើ ឲ្យ ប្រ ជា ជន ទទួលបាន កម្ម សិ ទ្ធិ ស្រ ប ច ្ប ាប់ ក្នុង ការ កាន់ ក ាប់ ដ ី ធ ្ល ី ិ ង ាយ ស្រ ួល ក្នុង ការ ធ ្វ ើ អា ជីវ កម្ម ៈ ▁ដំណាំ ឧ ស្សា ហ កម្ម ▁កសិកម្ម រួម ច ំណ ែក ក្នុង ការ កាត់ បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ ដោយ ផ្ ទ ាល់ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ក ម្ល ាំង ពល កម្ម ដ ែល នៅ ទី នេះ ប្រ ក ប ដោយ ប្រ ស ិទ្ធ ភាព រួម ច ំណ ែក កាត់ បន្ថយ វិ វា ទ ដ ី ធ ្ល ី កាត់ បន្ថយ ប ន្ទ ុក ផ្ ន ែក រដ្ឋ បាល ▁និង ត ុល ា ការ ធ ្វ ើ ឲ្យ ប្រសើរ ឡើង ន ូវ ទំ នាក់ ទំ ន ង ស ង្គ ម ▁ទៅតាម ម ូល ដ្ឋាន ធ ្វ ើ ឲ្យ សេ ដ្ឋ កិច្ច ជាតិ រី ក ចម្រ ើន កាត់ បន្ថយ គ ម្ល ាត រ វ ាង ភាព គ ្ មាន ដ ី ▁និង ភាព ក្រ ី ក្រ ▁អ្នក មាន ▁និង អ្នក គ ្ មាន ដ ី	201
នៅកម្ពុជាការដាំដុះកៅស៊ូមានការកើនឡើង តើដំណាំកៅស៊ូផ្តល់សារៈសំខាន់អ្វីខ្លះ	null	នៅកម្ពុជាការដាំដុះកៅស៊ូមានការកើនឡើង ដំណាំនេះផ្តល់សារៈសំខានដូចជាៈផ្តល់ជ័រកៅស៊ូសម្រាប់បម្រើដល់ឧស្សាហកម្មក្នុងស្រុក និងការនាំចេញផ្តល់ការងារជូនប្រជាជនបានច្រើនកាត់បន្ថយការធ្វើចំណាក់ស្រុករបស់ប្រជាជនកាត់បន្ថយការកាប់ព្រៃឈើ អុស ធ្យូង សម្រាប់ដុតជួយការពារបរិស្ថាន សំណឹកដី ការហូរច្រោះដីផ្តល់ប្រាក់ចំណូលដល់សេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងប្រជាជនមានជីវភាពល្អប្រសើរបង្កើតគម្របបៃតង ជំនួសការបាត់បង់ព្រៃឈើ	null	នៅកម្ពុជាការដាំដុះកៅស៊ូមានការកើនឡើង ដំណាំនេះផ្តល់សារៈសំខានដូចជាៈផ្តល់ជ័រកៅស៊ូសម្រាប់បម្រើដល់ឧស្សាហកម្មក្នុងស្រុក និងការនាំចេញផ្តល់ការងារជូនប្រជាជនបានច្រើនកាត់បន្ថយការធ្វើចំណាក់ស្រុករបស់ប្រជាជនកាត់បន្ថយការកាប់ព្រៃឈើ អុស ធ្យូង សម្រាប់ដុតជួយការពារបរិស្ថាន សំណឹកដី ការហូរច្រោះដីផ្តល់ប្រាក់ចំណូលដល់សេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងប្រជាជនមានជីវភាពល្អប្រសើរបង្កើតគម្របបៃតង ជំនួសការបាត់បង់ព្រៃឈើ	នៅ ក ម្ព ុ ជា ការ ដា ំ ដ ុះ ក ៅ ស៊ូ មាន ការ ក ើន ឡើង Ġ ត ើ ដំ ណា ំ ក ៅ ស៊ូ ផ្ ត ល់ សារ ៈ សំ ខា ន់ អ ្វី ខ្ ល ះ ĠĠ	39	នៅ ក ម្ព ុ ជា ការ ដា ំ ដ ុះ ក ៅ ស៊ូ មាន ការ ក ើន ឡើង Ġ ដំ ណា ំ នេះ ផ្ ត ល់ សារ ៈ សំ ខា ន ដូច ជា ៈ ផ្ ត ល់ ជ ័រ ក ៅ ស៊ូ សម ្រា ប់ ប ម្រ ើ ដល់ ឧ ស្សា ហ កម្ម ក្នុង ស្រ ុក Ġ និង ការ នាំ ចេញ ផ្ ត ល់ ការងារ ជ ូន ប្រ ជា ជន បាន ច្ រ ើន កាត់ បន្ថយ ការ ធ ្វ ើ ចំ ណា ក់ ស្រ ុក រ ប ស់ ប្រ ជា ជន កាត់ បន្ថយ ការ កា ប់ ព្រ ៃ ឈ ើ Ġ អ ុស Ġ ធ ្យូ ង Ġ សម ្រា ប់ ដ ុត ជ ួយ ការពារ បរ ិស ្ថ ាន Ġ សំ ណ ឹក ដ ី Ġ ការ ហ ូរ ច្ រ ោះ ដ ី ផ្ ត ល់ ប្រា ក់ ចំ ណូ ល ដល់ សេ ដ្ឋ កិច្ច ជាតិ Ġ និង ប្រ ជា ជន មាន ជីវ ភាព ល្អ ប្រសើរ បង ្ក ើត គម ្រ ប ប ៃ ត ង Ġ ជំ ន ួស ការ បា ត់ បង់ ព្រ ៃ ឈ ើ	171	▁នៅ ក ម្ព ុ ជា ការ ដ ាំ ដ ុះ ក ៅ ស៊ូ មាន ការ ក ើន ឡើង ▁តើ ដ ំណ ាំ ក ៅ ស៊ូ ផ្ ត ល់ សារ ៈ សំ ខ ាន់ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	38	▁នៅ ក ម្ព ុ ជា ការ ដ ាំ ដ ុះ ក ៅ ស៊ូ មាន ការ ក ើន ឡើង ▁ដំណាំ នេះ ផ្ ត ល់ សារ ៈ សំ ខា ន ដូច ជា ៈ ផ្ ត ល់ ជ ័រ ក ៅ ស៊ូ ស ម្រ ាប់ ប ម្រ ើ ដល់ ឧ ស្សា ហ កម្ម ក្នុង ស្រ ុក ▁និង ការ នាំ ចេញ ផ្ ត ល់ ការងារ ជ ូន ប្រ ជា ជន បាន ច ្រ ើន កាត់ បន្ថយ ការ ធ ្វ ើ ច ំណ ាក់ ស្រ ុក រ ប ស់ ប្រ ជា ជន កាត់ បន្ថយ ការ ក ាប់ ព្រ ៃ ឈ ើ ▁អ ុស ▁ធ ្យូ ង ▁សម្រាប់ ដ ុត ជ ួយ ការពារ ប រិ ស្ថាន ▁សំណ ឹក ដ ី ▁ការ ហ ូរ ច ្រ ោះ ដ ី ផ្ ត ល់ ប្រ ាក់ ច ំណ ូល ដល់ សេ ដ្ឋ កិច្ច ជាតិ ▁និង ប្រ ជា ជន មាន ជីវ ភាព ល្អ ប្រសើរ ប ង្ក ើត គ ម្រ ប ប ៃ ត ង ▁ជំនួស ការ ប ាត់ បង់ ព្រ ៃ ឈ ើ	163

Subsets and Splits

No community queries yet

The top public SQL queries from the community will appear here once available.