Split (3)

train · 9.55k rows

instruction stringlengths 9 478	input float64	output stringlengths 6 612k	input_text float64	output_text stringlengths 6 612k	merged_input_tokens stringlengths 16 730	merged_input_khmer_count int64 5 233	merged_output_tokens stringlengths 9 924k	merged_output_khmer_count int64 2 296k	ref_input_tokens stringlengths 17 680	ref_input_khmer_count int64 4 201	ref_output_tokens stringlengths 8 892k	ref_output_khmer_count int64 1 280k
តើមេដឹកនាំខ្មែរៀស្សរៈសំខាន់មានឈ្មោះអ្វីខ្លះដែលបានចុះចូលជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាលវិញនៅថ្ងៃណា ខែណា ឆ្នាំណា	null	មេដឹកនាំឥស្សរៈសំខាន់ៗ ដែលបានចុះចូលជាមូយនឹងរដ្ឋាភិបាលវិញមានឈ្មោះដូចជា សាវ៉ាង វង្ស និងទ្រង់ចន្ទ វង្សីការចុះចូលនេះធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី ២០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ១៨៥៤	null	មេដឹកនាំឥស្សរៈសំខាន់ៗ ដែលបានចុះចូលជាមូយនឹងរដ្ឋាភិបាលវិញមានឈ្មោះដូចជា សាវ៉ាង វង្ស និងទ្រង់ចន្ទ វង្សីការចុះចូលនេះធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី ២០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ១៨៥៤	ត ើម េ ដ ឹក នាំ ខ្ ម ែរ ៀស ្ស រៈ សំ ខា ន់ មាន ឈ្មោះ អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល បាន ច ុះ ចូល ជា មួយ នឹង រដ្ឋ ា ភិ បាល វិញ នៅ ថ ្ង ៃ ណា Ġ ខែ ណា Ġ ឆ្នាំ ណា Ġ	45	មេ ដ ឹក នាំ ឥ ស្ស រៈ សំ ខា ន់ ៗ Ġ ដ ែល បាន ច ុះ ចូល ជា ម ូ យ នឹង រដ្ឋ ា ភិ បាល វិញ មាន ឈ្មោះ ដូច ជា Ġ សា វ៉ា ង Ġ វង្ស Ġ និង ទ្រ ង់ ច ន្ទ Ġ វង្ស ី ការ ច ុះ ចូល នេះ ធ ្វ ើ ឡើង នៅ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ២០ Ġ ខែ ក ុម ្ ភ ៈ Ġ ឆ្នាំ Ġ ១ ៨ ៥ ៤	68	▁តើ មេ ដ ឹក នាំ ខ្ ម ែរ ៀ ស្ស រៈ សំ ខ ាន់ មាន ឈ្មោះ អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល បាន ច ុះ ចូល ជា មួយ នឹង រ ដ្ឋា ភិ បាល វិញ នៅ ថ ្ង ៃ ណា ▁ខែ ណា ▁ឆ្នាំ ណា ▁	44	▁មេដឹកនាំ ឥ ស្ស រៈ សំ ខ ាន់ ៗ ▁ដែល បាន ច ុះ ចូល ជា ម ូ យ នឹង រ ដ្ឋា ភិ បាល វិញ មាន ឈ្មោះ ដូច ជា ▁សា វ៉ា ង ▁វង្ស ▁និង ទ្រ ង់ ច ន្ទ ▁វង្ស ី ការ ច ុះ ចូល នេះ ធ ្វ ើ ឡើង នៅ ថ ្ង ៃ ទី ▁២០ ▁ខែកុម្ភៈ ▁ឆ្នាំ ▁១៨ ៥ ៤	58
តើជនបរទេសអន្តោប្រវេសន៍ដែលជាអ្នកវិនិយោគឯកជនមានប៉ុន្មានប្រភេទ	null	ជនបរទេសអន្តោប្រវេសន៍ដែលជាអ្នកវិនិយោគឯកជនចែកចេញជាពីរប្ររភេទ គឺជនបរទេសដែលចូលមកកម្ពុជាដើម្បីពិនិត្យលទ្ធភាពធ្វើវិនិយោគ ជនបរទេសដែលទទួលបានលិខិតអនុញ្ញាតឱ្យធ្វើវិនិយោគពីក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជារួចជាស្រេចហើយ	null	ជនបរទេសអន្តោប្រវេសន៍ដែលជាអ្នកវិនិយោគឯកជនចែកចេញជាពីរប្ររភេទ គឺជនបរទេសដែលចូលមកកម្ពុជាដើម្បីពិនិត្យលទ្ធភាពធ្វើវិនិយោគ ជនបរទេសដែលទទួលបានលិខិតអនុញ្ញាតឱ្យធ្វើវិនិយោគពីក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជារួចជាស្រេចហើយ	ត ើ ជន បរ ទេស អ ន្ត ោ ប្រ វេ ស ន៍ ដ ែល ជា អ្នក វិ និ យោគ ឯក ជន មាន ប៉ ុន ្ម ាន ប្រ ភ េ ទ Ġ	30	ជន បរ ទេស អ ន្ត ោ ប្រ វេ ស ន៍ ដ ែល ជា អ្នក វិ និ យោគ ឯក ជន ច ែក ចេញ ជា ពី រ ប្រ រ ភ េ ទ Ġ គ ឺ ជន បរ ទេស ដ ែល ចូល មក ក ម្ព ុ ជា ដើម ្ប ី ពិ និ ត ្យ ល ទ្ធ ភាព ធ ្វ ើ វិ និ យោគ Ġ ជន បរ ទេស ដ ែល ទទួលបាន ល ិ ខ ិត អនុ ញ្ញា ត ឱ្យ ធ ្វ ើ វិ និ យោគ ពី ក្រុម ប្រ ឹក ្សា អភិវឌ្ឍ ន៍ ក ម្ព ុ ជា រ ួច ជា ស្រ េច ហើយ	96	▁តើ ជន បរ ទេស អ ន្ត ោ ប្រ វ េស ន៍ ដ ែល ជា អ្នក វិ និ យោគ ឯក ជន មាន ប៉ ុន ្ មាន ប្រ ភ េ ទ ▁	29	▁ជន បរ ទេស អ ន្ត ោ ប្រ វ េស ន៍ ដ ែល ជា អ្នក វិ និ យោគ ឯក ជន ច ែក ចេញ ជា ពី រ ប្រ រ ភ េ ទ ▁គឺ ជន បរ ទេស ដ ែល ចូល មក ក ម្ព ុ ជា ដើម ្ប ី ព ិន ិត ្យ ល ទ្ធ ភាព ធ ្វ ើ វិ និ យោគ ▁ជន បរ ទេស ដ ែល ទទួលបាន ល ិ ខ ិត អនុ ញ្ញា ត ឱ្យ ធ ្វ ើ វិ និ យោគ ពី ក្រុម ប្រ ឹក ្សា អភិវឌ្ឍ ន៍ ក ម្ព ុ ជា រ ួច ជា ស្រ េច ហើយ	95
តើចរឹតអ្នកដឹកនាំមានប៉ុន្មានប្រភេទ	null	ចរឹតអ្នកដឹកនាំមានអ្នកដឹកនាំយកការងារជាធំ សាច់ការការងារអ្នកដឹកនាំនិយមសមាជិក យកមនុស្សអ្នកដឹកនាំចេះផ្តុំប្រយោជន៍ យកទាំងសាច់ការ យកទាំងមនុស្ស	null	ចរឹតអ្នកដឹកនាំមានអ្នកដឹកនាំយកការងារជាធំ សាច់ការការងារអ្នកដឹកនាំនិយមសមាជិក យកមនុស្សអ្នកដឹកនាំចេះផ្តុំប្រយោជន៍ យកទាំងសាច់ការ យកទាំងមនុស្ស	ត ើ ចរ ឹត អ្នក ដ ឹក នាំ មាន ប៉ ុន ្ម ាន ប្រ ភ េ ទ Ġ	17	ចរ ឹត អ្នក ដ ឹក នាំ មាន អ្នក ដ ឹក នាំ យក ការងារ ជា ធ ំ Ġ សា ច ់ ការ ការងារ អ្នក ដ ឹក នាំ និយម សម ា ជ ិក Ġ យក ម នុ ស្ស អ្នក ដ ឹក នាំ ច េះ ផ្ ត ុំ ប្រ យោ ជន ៍ Ġ យក ទ ាំង សា ច ់ ការ Ġ យក ទ ាំង ម នុ ស្ស	60	▁តើ ចរ ឹត អ្នក ដ ឹក នាំ មាន ប៉ ុន ្ មាន ប្រ ភ េ ទ ▁	16	▁ ចរ ឹត អ្នក ដ ឹក នាំ មាន អ្នក ដ ឹក នាំ យក ការងារ ជា ធ ំ ▁សាច់ ការ ការងារ អ្នក ដ ឹក នាំ និយម ស មា ជ ិក ▁យក ម នុ ស្ស អ្នក ដ ឹក នាំ ច េះ ផ្ ត ុំ ប្រ យោ ជ ន៍ ▁យក ទ ាំង ស ាច់ ការ ▁យក ទ ាំង ម នុ ស្ស	57
តើស្ថានភាពប្រទេសបារាំងក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី ២ មានលក្ខណៈដូចម្តេច	null	ស្ថានភាពប្រទេសបារាំងក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី ២ មានលក្ខណៈ អ្វីៗត្រូវខ្ទេចខ្ទាំដោយសារសង្គ្រាមដូចជា ទីក្រុង រោងចក្រ ផ្លូវថ្នល់ កំពង់ផែប្រជាជនបារាំងត្រូវបាត់បង់ជីវិតអស់ ៧៥០ពាន់នាក់ សេដ្ឋកិច្ចបារាំងជួបឩបសគ្គយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរអតិផរណា ជួបប្រទះវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចសង្គមនិងវិបត្តិនយោបាយដោយសារឥទ្ធិពលសហភាពសូវៀតនៅក្នុងសមាជិករដ្ឋាភិបាល	null	ស្ថានភាពប្រទេសបារាំងក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី ២ មានលក្ខណៈ អ្វីៗត្រូវខ្ទេចខ្ទាំដោយសារសង្គ្រាមដូចជា ទីក្រុង រោងចក្រ ផ្លូវថ្នល់ កំពង់ផែប្រជាជនបារាំងត្រូវបាត់បង់ជីវិតអស់ ៧៥០ពាន់នាក់ សេដ្ឋកិច្ចបារាំងជួបឩបសគ្គយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរអតិផរណា ជួបប្រទះវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចសង្គមនិងវិបត្តិនយោបាយដោយសារឥទ្ធិពលសហភាពសូវៀតនៅក្នុងសមាជិករដ្ឋាភិបាល	ត ើស ្ថ ាន ភាព ប្រ ទេស បា រា ំ ង ក្រ ោយ សង ្ គ្រ ាម លោក លើក ទី Ġ ២ Ġ មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម្ ត េច Ġ	29	ស្ថាន ភាព ប្រ ទេស បា រា ំ ង ក្រ ោយ សង ្ គ្រ ាម លោក លើក ទី Ġ ២ Ġ មាន ល ក្ខ ណៈ Ġ អ ្វី ៗ ត្រូវ ខ្ ទេ ច ខ្ ទ ាំ ដោយ សារ សង ្ គ្រ ាម ដូច ជា Ġ ទី ក្រុង Ġ រ ោង ច ក្រ Ġ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ Ġ កំ ព ង់ ផ ែប ្រ ជា ជន បា រា ំ ង ត្រូវ បា ត់ បង់ ជីវ ិត អ ស់ Ġ ៧ ៥០ ពាន់ នាក់ Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច បា រា ំ ង ជ ួ ប ឩ ប ស គ្គ យ៉ាង ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ អ តិ ផ រណ ា Ġ ជ ួ ប ប្រ ទ ះ វិ ប ត្តិ សេ ដ្ឋ កិច្ច សង ្ គម និង វិ ប ត្តិ ន យោ បា យ ដោយ សារ ឥ ទ្ធិ ពល ស ហ ភាព ស ូវ ៀត នៅ ក្នុង សម ា ជ ិក រដ្ឋ ា ភិ បាល	144	▁តើ ស្ថាន ភាព ប្រ ទេស ប ារ ាំង ក្រ ោយ ស ង្គ ្រា ម លោក លើក ទី ▁២ ▁មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម ្ត េច ▁	26	▁ស្ថានភាព ប្រ ទេស ប ារ ាំង ក្រ ោយ ស ង្គ ្រា ម លោក លើក ទី ▁២ ▁មាន ល ក្ខ ណៈ ▁អ្វី ៗ ត្រូវ ខ្ ទ េច ខ្ ទ ាំ ដោយ សារ ស ង្គ ្រា ម ដូច ជា ▁ទីក្រុង ▁រោងចក្រ ▁ផ្លូវ ថ្ន ល់ ▁កំពង់ផែ ប្រ ជា ជន ប ារ ាំង ត្រូវ ប ាត់ បង់ ជីវ ិត អ ស់ ▁៧ ៥០ ពាន់ នាក់ ▁សេដ្ឋកិច្ច ប ារ ាំង ជ ួ ប ឩ ប ស គ្គ យ៉ាង ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ អ តិ ផ រ ណា ▁ជួបប្រទះ វិ ប ត្តិ សេ ដ្ឋ កិច្ច ស ង្គ ម និង វិ ប ត្តិ ន យោ ប ាយ ដោយ សារ ឥ ទ្ធិ ពល ស ហ ភាព ស ូវ ៀត នៅ ក្នុង ស មា ជ ិក រ ដ្ឋា ភិ បាល	123
តើប្រជាជនកម្ពុជាបានទទួលផលពីគោលនយោបាយស្តីពីការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្ររបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការសាងសង់ស្ពានថ្នល់យ៉ាងដូចម្តេចខ្លះ	null	ផលដែលទទួលបានពីនយោបាយស្តីពីការកាត់បន្ថយភាពលក្រីក្ររបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការកសាងស្ពានថ្នល់មាន សេដ្ឋកិច្ចកាត់បន្ថយប្រាក់ចំណាយក្នុងការធ្វើដំណើរចំណេញពេលវេលាឆាប់ងាយស្រួលក្នុងការប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតដឹកទំនិញចេញចូលបានស្រួលដោយមិនចាំបាច់ឆ្លងសាឡាង ឬឆ្លងដរ កាត់បន្ថយទៅលើការចំណាយទៅលើការជួសជុលយានជំនិះទៅលើគ្រឿងបន្លាស់សន្សំសំចៃប្រេងឥន្ធនៈផ្លូវល្អល្បឿនថេរ ប្រើប្រេងអស់តិច ឯកតម្លៃឈ្នួលក្នុងការធ្វើដំណើរក៏អស់ទាប កាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ សង្គមកិច្ចមន្ទីរពេទ្យ មានផ្លូវងាយស្រួលទៅមកព្យាបាលជំងឺ កាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ ប្រជាជនមានសុខភាពល្អសាលារៀន មានផ្លូវងាយស្រួលក្នុងការទៅមក មានចំណេះដឹងគ្រប់គ្នាកាត់បន្ថយគ្រោះអវិជ្ជាទីផ្សារ មានផ្លូវងាយស្រួលក្នុងការធ្វើដំណើរទៅមកទិញរបស់របរប្រើប្រាស់ ឬហូបចុកស្គាល់ទំណេញច្រើនប្រភេទ វប្បធម៌ផ្លូវជាសម្បត្តិរដ្ឋ គឺជាហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធប្រទេស មានផ្លូវមានអ្វីៗ ទាំងអស់	null	ផលដែលទទួលបានពីនយោបាយស្តីពីការកាត់បន្ថយភាពលក្រីក្ររបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការកសាងស្ពានថ្នល់មាន សេដ្ឋកិច្ចកាត់បន្ថយប្រាក់ចំណាយក្នុងការធ្វើដំណើរចំណេញពេលវេលាឆាប់ងាយស្រួលក្នុងការប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតដឹកទំនិញចេញចូលបានស្រួលដោយមិនចាំបាច់ឆ្លងសាឡាង ឬឆ្លងដរ កាត់បន្ថយទៅលើការចំណាយទៅលើការជួសជុលយានជំនិះទៅលើគ្រឿងបន្លាស់សន្សំសំចៃប្រេងឥន្ធនៈផ្លូវល្អល្បឿនថេរ ប្រើប្រេងអស់តិច ឯកតម្លៃឈ្នួលក្នុងការធ្វើដំណើរក៏អស់ទាប កាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ សង្គមកិច្ចមន្ទីរពេទ្យ មានផ្លូវងាយស្រួលទៅមកព្យាបាលជំងឺ កាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ ប្រជាជនមានសុខភាពល្អសាលារៀន មានផ្លូវងាយស្រួលក្នុងការទៅមក មានចំណេះដឹងគ្រប់គ្នាកាត់បន្ថយគ្រោះអវិជ្ជាទីផ្សារ មានផ្លូវងាយស្រួលក្នុងការធ្វើដំណើរទៅមកទិញរបស់របរប្រើប្រាស់ ឬហូបចុកស្គាល់ទំណេញច្រើនប្រភេទ វប្បធម៌ផ្លូវជាសម្បត្តិរដ្ឋ គឺជាហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធប្រទេស មានផ្លូវមានអ្វីៗ ទាំងអស់	ត ើប ្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា បាន ទទួល ផល ពី គោ ល ន យោ បា យ ស្ត ី ពី ការ កាត់ បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ រ ប ស់ រដ្ឋ ា ភិ បាល ក្នុង ការ សា ង សង ់ ស្ព ាន ថ្ន ល់ យ៉ាង ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ Ġ	54	ផល ដ ែល ទទួលបាន ពី ន យោ បា យ ស្ត ី ពី ការ កាត់ បន្ថយ ភាព ល ក្រ ី ក្រ រ ប ស់ រដ្ឋ ា ភិ បាល ក្នុង ការ ក សា ង ស្ព ាន ថ្ន ល់ មាន Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច កាត់ បន្ថយ ប្រា ក់ ចំ ណា យក ្ន ុង ការ ធ ្វ ើ ដំណើរ ចំ ណេ ញ ពេល វេ លា ឆ ាប់ ង ាយ ស្រ ួល ក្នុង ការ ប្រ ក បរ បរ ច ិញ ្ច ឹម ជីវ ិត ដ ឹក ទំ និ ញ ចេញ ចូល បាន ស្រ ួល ដោយ ម ិន ចាំបាច់ ឆ្ លង សា ឡា ង Ġ ឬ ឆ្ លង ដ រ Ġ កាត់ បន្ថយ ទៅ លើក ារ ចំ ណា យ ទៅ លើក ារ ជ ួស ជ ុល យា ន ជំ និ ះ ទៅ លើ គ្រឿង ប ន្ លាស់ ស ន្ សំ សំ ច ៃ ប្រ េង ឥ ន្ធ នៈ ផ្ល ូវ ល្អ ល ្ប ឿន ថ េរ Ġ ប្រ ើប ្រ េង អ ស់ តិ ច Ġ ឯក ត ម្ល ៃ ឈ ្ន ួល ក្នុង ការ ធ ្វ ើ ដំណើរ ក ៏ អ ស់ ទ ាប Ġ កាត់ បន្ថយ គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ចរ ា ចរ ណ៍ Ġ សង ្ គម កិច្ច ម ន្ទ ី រ ពេទ្យ Ġ មាន ផ្ល ូវ ង ាយ ស្រ ួល ទៅ មក ព្យា បាល ជំ ង ឺ Ġ កាត់ បន្ថយ គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ Ġ ប្រ ជា ជន មាន សុខ ភាព ល្អ សា លា រ ៀន Ġ មាន ផ្ល ូវ ង ាយ ស្រ ួល ក្នុង ការ ទៅ មក Ġ មាន ចំ ណេ ះ ដ ឹង គ្រ ប់ គ្នា កាត់ បន្ថយ គ្រ ោះ អ វិជ្ជា ទី ផ្ សារ Ġ មាន ផ្ល ូវ ង ាយ ស្រ ួល ក្នុង ការ ធ ្វ ើ ដំណើរ ទៅ មក ទិ ញ រ ប ស់ រ បរ ប្រ ើប ្រា ស់ Ġ ឬ ហ ូប ច ុក ស្ គ ាល់ ទំ ណេ ញ ច្ រ ើន ប្រ ភ េ ទ Ġ វ ប្ប ធម៌ ផ្ល ូវ ជា សម្បត្តិ រដ្ឋ Ġ គ ឺ ជា ហ េ ដ្ឋា រ ច នា សម ្ ព ័ន ្ ធ ប្រ ទេស ĠâĢĭ Ġ មាន ផ្ល ូវ មាន អ ្វី ៗ Ġ ទ ាំង អ ស់	333	▁តើ ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា បាន ទទួល ផល ពី គ ោល ន យោ ប ាយ ស្ត ី ពី ការ កាត់ បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ រ ប ស់ រ ដ្ឋា ភិ បាល ក្នុង ការ សា ង ស ង់ ស្ព ាន ថ្ន ល់ យ៉ាង ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁	53	▁ផល ដ ែល ទទួលបាន ពី ន យោ ប ាយ ស្ត ី ពី ការ កាត់ បន្ថយ ភាព ល ក្រ ី ក្រ រ ប ស់ រ ដ្ឋា ភិ បាល ក្នុង ការ ក សា ង ស្ព ាន ថ្ន ល់ មាន ▁សេដ្ឋកិច្ច កាត់ បន្ថយ ប្រ ាក់ ច ំណ ាយ ក្នុង ការ ធ ្វ ើ ដំណើរ ច ំណ េញ ពេល វេ លា ឆ ាប់ ង ាយ ស្រ ួល ក្នុង ការ ប្រ ក បរ បរ ច ិ ញ្ច ឹម ជីវ ិត ដ ឹក ទំ ន ិញ ចេញ ចូល បាន ស្រ ួល ដោយ ម ិន ចាំបាច់ ឆ្ លង សា ឡា ង ▁ឬ ឆ្ លង ដ រ ▁កាត់បន្ថយ ទៅ លើ ការ ច ំណ ាយ ទៅ លើ ការ ជ ួស ជ ុល យ ាន ជំ ន ិះ ទៅ លើ គ្រឿង ប ន្ លាស់ ស ន្ សំ សំ ច ៃ ប្រ េង ឥ ន្ធ នៈ ផ្ល ូវ ល្អ ល ្ប ឿន ថ េរ ▁ប្រើ ប្រ េង អ ស់ ត ិច ▁ឯក ត ម្ល ៃ ឈ ្ន ួល ក្នុង ការ ធ ្វ ើ ដំណើរ ក ៏ អ ស់ ទ ាប ▁កាត់បន្ថយ គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ច រា ចរ ណ៍ ▁សង្គមកិច្ច ម ន្ទ ី រ ពេទ្យ ▁មាន ផ្ល ូវ ង ាយ ស្រ ួល ទៅ មក ព្យា បាល ជំ ង ឺ ▁កាត់បន្ថយ គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ▁ប្រជាជន មាន សុខ ភាព ល្អ ស ាល ារ ៀន ▁មាន ផ្ល ូវ ង ាយ ស្រ ួល ក្នុង ការ ទៅ មក ▁មាន ច ំណ េះ ដ ឹង គ្រ ប់ គ្នា កាត់ បន្ថយ គ្រ ោះ អ វិជ្ជា ទី ផ្ សារ ▁មាន ផ្ល ូវ ង ាយ ស្រ ួល ក្នុង ការ ធ ្វ ើ ដំណើរ ទៅ មក ទ ិញ រ ប ស់ រ បរ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ▁ឬ ហ ូប ច ុក ស្ គ ាល់ ទ ំណ េញ ច ្រ ើន ប្រ ភ េ ទ ▁វប្បធម ៌ ផ្ល ូវ ជា សម្បត្តិ រដ្ឋ ▁គឺជា ហ េ ដ្ឋា រ ច នា ស ម្ព ័ ន្ធ ប្រ ទេស ▁មាន ផ្ល ូវ មាន អ ្វី ៗ ▁ទាំងអស់	313
ចូររៀបរាប់ពីបាតុភូតជំនោរ និងលំនាចសមុទ្រ	null	ពន្យល់បាតុភូតជំនោរ និងលំនាចសមុទ្រ នៅពេលផែនដីវិលជុំវិញអក្ស័ររបស់វា ទីតាំងនៃផ្នែកប៉ោងស្ថិតនៅស្របជាមួយព្រះចន្ទ នៅពេលតំបន់ណាមួយធ្វើដំណើរមកដល់ចំណុចប៉ោងនេះ នាំឲ្យទឹកសមុទ្រឡើងហៅថា ជំនោរ ហើយនៅពេលតំបន់នោះផ្លាស់ទីចេញពីផ្នែកប៉ោង ទឹកសមុទ្រចាប់ស្រកចុះហៅថា លំនាច ជំនោរ និងលំនាចកើតឡង២ដងក្នុងមួយថ្ងៃព្រោះមានផ្នែកប៉ោងពីរនៅលើផែនដី	null	ពន្យល់បាតុភូតជំនោរ និងលំនាចសមុទ្រ នៅពេលផែនដីវិលជុំវិញអក្ស័ររបស់វា ទីតាំងនៃផ្នែកប៉ោងស្ថិតនៅស្របជាមួយព្រះចន្ទ នៅពេលតំបន់ណាមួយធ្វើដំណើរមកដល់ចំណុចប៉ោងនេះ នាំឲ្យទឹកសមុទ្រឡើងហៅថា ជំនោរ ហើយនៅពេលតំបន់នោះផ្លាស់ទីចេញពីផ្នែកប៉ោង ទឹកសមុទ្រចាប់ស្រកចុះហៅថា លំនាច ជំនោរ និងលំនាចកើតឡង២ដងក្នុងមួយថ្ងៃព្រោះមានផ្នែកប៉ោងពីរនៅលើផែនដី	ច ូរ រ ៀប រា ប់ ពី បា ត ុ ភ ូត ជំ ន ោរ ĠâĢĭ និង លំ នា ច សម ុ ទ្រ Ġ	22	âĢĭ ព ន្ យ ល់ បា ត ុ ភ ូត ជំ ន ោរ ĠâĢĭ និង លំ នា ច សម ុ ទ្រ Ġ នៅ ពេល ផ ែន ដ ី វិ ល ជ ុំ វិញ អ ក្ស ័រ រ ប ស់ វា Ġ ទី តាំង នៃ ផ្ ន ែក ប៉ ោង ស្ ថ ិត នៅ ស្រ ប ជា មួយ ព្រ ះ ច ន្ទ Ġ នៅ ពេល ត ំ ប ន់ ណា មួយ ធ ្វ ើ ដំណើរ មក ដល់ ចំណុច ប៉ ោង នេះ Ġ នាំ ឲ្យ ទឹក សម ុ ទ្រ ឡើង ហ ៅ ថា Ġ ជំ ន ោរ Ġ ហើយ នៅ ពេល ត ំ ប ន់ ន ោះ ផ្ល ាស់ ទី ចេញ ពី ផ្ ន ែក ប៉ ោង Ġ ទឹក សម ុ ទ្រ ច ាប់ ស្រ ក ច ុះ ហ ៅ ថា ĠâĢĭ លំ នា ច Ġ ជំ ន ោរ Ġ និង លំ នា ច កើត ឡ ង ២ ដង ក្នុង មួយ ថ ្ង ៃ ព្រ ោះ មាន ផ្ ន ែក ប៉ ោង ពី រ នៅ លើ ផ ែន ដ ី	156	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ពី ប ាត ុ ភ ូត ជំ ន ោរ ▁និង លំ នា ច សម ុ ទ្រ ▁	21	▁ពន្យល់ ប ាត ុ ភ ូត ជំ ន ោរ ▁និង លំ នា ច សម ុ ទ្រ ▁នៅពេល ផ ែន ដ ី វិ ល ជ ុំ វិញ អ ក្ស ័រ រ ប ស់ វា ▁ទីតាំង នៃ ផ្ ន ែក ប៉ ោង ស ្ថ ិត នៅ ស្រ ប ជា មួយ ព្រ ះ ច ន្ទ ▁នៅពេល ត ំ ប ន់ ណា មួយ ធ ្វ ើ ដំណើរ មក ដល់ ចំណុច ប៉ ោង នេះ ▁នាំឲ្យ ទឹក សម ុ ទ្រ ឡើង ហ ៅ ថា ▁ជំន ោរ ▁ហើយ នៅ ពេល ត ំ ប ន់ ន ោះ ផ្ល ាស់ ទី ចេញ ពី ផ្ ន ែក ប៉ ោង ▁ទឹក សម ុ ទ្រ ច ាប់ ស្រ ក ច ុះ ហ ៅ ថា ▁លំ នា ច ▁ជំន ោរ ▁និង លំ នា ច កើត ឡ ង ២ ដង ក្នុង មួយ ថ ្ង ៃ ព្រ ោះ មាន ផ្ ន ែក ប៉ ោង ពី រ នៅ លើ ផ ែន ដ ី	147
តើចលនាបម្លាស់លំនៅឆ្នាំ ១៩៧០ និងឆ្នាំ ១៩៧៥ មានលក្ខណៈខុសគ្នាដូចម្ដេច	null	ចលនាបម្លាស់លំនៅឆ្នាំ ១៩៧០ និងឆ្នាំ ១៩៧៥ មានលក្ខណៈខុសគ្នា ឆ្នាំ ១៩៧០ មានទំនាក់ទំនងខ្លាំងទៅហ្នឹងប្រជាជនរស់នៅជនបទជាចលនាបម្លាស់លំនៅដោយស្ម័គ្រចិត្តប្រជាជនផ្លាស់ទីលំនៅពីជនបទ ទៅកាន់ទីក្រុងដើម្បីជ្រកកោន ស្វែងរកការងារធ្វើនិងរៀនសូត្របន្ត ឆ្នាំ ១៩៧៥ ជាចលនាបម្លាស់លំនៅដោយបង្ខំប្រជាជនផ្លាស់ទីលំនៅពីទីក្រុងទៅកាន់ជនបទដាច់ស្រយាងដើម្បីបង្កបង្កើនផលការងារ កសិកម្ម និងលើទំនប់ជីកប្រឡាយ	null	ចលនាបម្លាស់លំនៅឆ្នាំ ១៩៧០ និងឆ្នាំ ១៩៧៥ មានលក្ខណៈខុសគ្នា ឆ្នាំ ១៩៧០ មានទំនាក់ទំនងខ្លាំងទៅហ្នឹងប្រជាជនរស់នៅជនបទជាចលនាបម្លាស់លំនៅដោយស្ម័គ្រចិត្តប្រជាជនផ្លាស់ទីលំនៅពីជនបទ ទៅកាន់ទីក្រុងដើម្បីជ្រកកោន ស្វែងរកការងារធ្វើនិងរៀនសូត្របន្ត ឆ្នាំ ១៩៧៥ ជាចលនាបម្លាស់លំនៅដោយបង្ខំប្រជាជនផ្លាស់ទីលំនៅពីទីក្រុងទៅកាន់ជនបទដាច់ស្រយាងដើម្បីបង្កបង្កើនផលការងារ កសិកម្ម និងលើទំនប់ជីកប្រឡាយ	ត ើ ច ល នា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧០ Ġ និង ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧ ៥ Ġ មាន ល ក្ខ ណៈ ខុស គ្នា ដូច ម្ ដ េច Ġ	28	ច ល នា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧០ Ġ និង ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧ ៥ Ġ មាន ល ក្ខ ណៈ ខុស គ្នា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧០ Ġ មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង ខ្ លា ំ ង ទៅ ហ ្ន ឹង ប្រ ជា ជន រស់ នៅ ជន បទ ជា ច ល នា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ ដោយ ស្ម ័ គ្រ ចិត្ត ប្រ ជា ជន ផ្ល ាស់ ទី លំ នៅ ពី ជន បទ Ġ ទៅ កាន់ ទី ក្រុង ដើម ្ប ី ជ្រ ក ក ោន Ġ ស្ វ ែង រក ការងារ ធ ្វ ើន ិ ង រ ៀន ស ូត ្រ ប ន្ត Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧ ៥ Ġ ជា ច ល នា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ ដោយ បង ្ខ ំ ប្រ ជា ជន ផ្ល ាស់ ទី លំ នៅ ពី ទី ក្រុង ទៅ កាន់ ជន បទ ដា ច ់ ស្រ យា ង ដើម ្ប ី បង ្ក បង ្ក ើន ផល ការងារ Ġ ក សិ កម្ម Ġ និង លើ ទំ ន ប់ ជី ក ប្រ ឡា យ	160	▁តើ ច ល នា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៧០ ▁និង ឆ្នាំ ▁១៩ ៧ ៥ ▁មាន ល ក្ខ ណៈ ខុស គ្នា ដូច ម្ ដ េច ▁	27	▁ចលនា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៧០ ▁និង ឆ្នាំ ▁១៩ ៧ ៥ ▁មាន ល ក្ខ ណៈ ខុស គ្នា ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៧០ ▁មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង ខ្ ល ាំង ទៅ ហ ្ន ឹង ប្រ ជា ជន រស់ នៅ ជន បទ ជា ច ល នា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ ដោយ ស្ម ័ គ្រ ចិត្ត ប្រ ជា ជន ផ្ល ាស់ ទី លំ នៅ ពី ជន បទ ▁ទៅកាន់ ទី ក្រុង ដើម ្ប ី ជ្រ ក ក ោន ▁ស្វែងរក ការងារ ធ ្វ ើ និង រ ៀន ស ូ ត្រ ប ន្ត ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៧ ៥ ▁ជា ច ល នា ប ម្ល ាស់ លំ នៅ ដោយ បង ្ខ ំ ប្រ ជា ជន ផ្ល ាស់ ទី លំ នៅ ពី ទី ក្រុង ទៅ កាន់ ជន បទ ដ ាច់ ស្រ យ ាង ដើម ្ប ី ប ង្ក ប ង្ក ើន ផល ការងារ ▁កសិកម្ម ▁និង លើ ទំ ន ប់ ជី ក ប្រ ឡា យ	149
តើប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានមានរដ្ឋរាជធានីមានឈ្មោះដូចម្តេចខ្លះ	null	ប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានមានរដ្ឋរាជធានីមានឈ្មោះដូចខាងក្រោមព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា មានរាជធានីឈ្មោះ ភ្នំពេញព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាថៃ មានរាជធានីឈ្មោះ បាងកកព្រុយណេដារូសាឡាម មានរាជធានីឈ្មោះ បង់ដាសេរីប៉េកាវ៉ានសហព័ន្ធម៉ាឡេស៊ី មានរាជធានីឈ្មោះ កូឡាឡុំពួរសហភាពមីយ៉ាន់ម៉ា មានរដ្ឋធានីឈ្មោះ ណៃពីដ៏សាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម មានរដ្ឋធានី ហាណូយសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតប្រជាធិបតេយ្យឡាវ មានរដ្ឋធានីឈ្មោះ វៀងចន្ទន៍សាធារណរដ្ឋឥណ្ឌូណេស៊ី មានរដ្ឋធានីឈ្មោះ ហ្សាកាតាសាធារណរដ្ឋហ្វលីពីន មានរដ្ឋធានីឈ្មោះ ម៉ានីលសាធារណរដ្ឋសិង្ហបុរី មានរដ្ឋធានីឈ្មោះ សាំងហ្កាពូរ	null	ប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានមានរដ្ឋរាជធានីមានឈ្មោះដូចខាងក្រោមព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា មានរាជធានីឈ្មោះ ភ្នំពេញព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាថៃ មានរាជធានីឈ្មោះ បាងកកព្រុយណេដារូសាឡាម មានរាជធានីឈ្មោះ បង់ដាសេរីប៉េកាវ៉ានសហព័ន្ធម៉ាឡេស៊ី មានរាជធានីឈ្មោះ កូឡាឡុំពួរសហភាពមីយ៉ាន់ម៉ា មានរដ្ឋធានីឈ្មោះ ណៃពីដ៏សាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម មានរដ្ឋធានី ហាណូយសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតប្រជាធិបតេយ្យឡាវ មានរដ្ឋធានីឈ្មោះ វៀងចន្ទន៍សាធារណរដ្ឋឥណ្ឌូណេស៊ី មានរដ្ឋធានីឈ្មោះ ហ្សាកាតាសាធារណរដ្ឋហ្វលីពីន មានរដ្ឋធានីឈ្មោះ ម៉ានីលសាធារណរដ្ឋសិង្ហបុរី មានរដ្ឋធានីឈ្មោះ សាំងហ្កាពូរ	ត ើប ្រ ទេស ជា សម ា ជ ិក អា ស៊ ាន មាន រដ្ឋ រាជ ធាន ី មាន ឈ្មោះ ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ Ġ	26	ប្រ ទេស ជា សម ា ជ ិក អា ស៊ ាន មាន រដ្ឋ រាជ ធាន ី មាន ឈ្មោះ ដូច ខា ង ក្រោម ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា Ġ មាន រាជ ធាន ី ឈ្មោះ Ġ ភ្នំពេញ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ថ ៃ Ġ មាន រាជ ធាន ី ឈ្មោះ Ġ បា ង ក ក ព្រ ុយ ណេ ដា រ ូស ា ឡា ម Ġ មាន រាជ ធាន ី ឈ្មោះ Ġ បង់ ដា សេ រី ប៉ េក ាវ ៉ ាន ស ហ ព ័ន ្ ធម ៉ ា ឡេ ស៊ី Ġ មាន រាជ ធាន ី ឈ្មោះ Ġ កូ ឡា ឡ ុំ ព ួរ ស ហ ភាព មី យ៉ា ន់ ម៉ា Ġ មាន រដ្ឋ ធាន ី ឈ្មោះ Ġ ណ ៃ ពី ដ ៏ សា ធា រណ រដ្ឋ សង ្ គម និយម វ ៀត ណា ម Ġ មាន រដ្ឋ ធាន ី Ġ ហា ណូ យ សា ធា រណ រដ្ឋ ប្រ ជា មាន ិត ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ឡា វ Ġ មាន រដ្ឋ ធាន ី ឈ្មោះ Ġ វ ៀង ច ន្ទ ន៍ សា ធា រណ រដ្ឋ ឥ ណ្ឌ ូ ណេ ស៊ី Ġ មាន រដ្ឋ ធាន ី ឈ្មោះ Ġ ហ្សា កា តា សា ធា រណ រដ្ឋ ហ្វ លី ពី ន Ġ មាន រដ្ឋ ធាន ី ឈ្មោះ Ġ ម៉ា នី ល សា ធា រណ រដ្ឋ សិ ង្ហ ប ុរ ី Ġ មាន រដ្ឋ ធាន ី ឈ្មោះ Ġ សា ំ ង ហ្កា ព ូរ	216	▁តើ ប្រ ទេស ជា ស មា ជ ិក អា ស៊ ាន មាន រដ្ឋ រាជ ធាន ី មាន ឈ្មោះ ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁	25	▁ប្រទេស ជា ស មា ជ ិក អា ស៊ ាន មាន រដ្ឋ រាជ ធាន ី មាន ឈ្មោះ ដូច ខា ង ក្រោម ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ▁មាន រាជ ធាន ី ឈ្មោះ ▁ភ្នំពេញ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ថ ៃ ▁មាន រាជ ធាន ី ឈ្មោះ ▁បាងកក ព្រ ុយ ណេ ដា រ ូ សា ឡា ម ▁មាន រាជ ធាន ី ឈ្មោះ ▁បង់ ដា សេ រី ប៉ េ កា វ៉ា ន ស ហ ព ័ ន្ធ ម៉ា ឡេ ស៊ី ▁មាន រាជ ធាន ី ឈ្មោះ ▁កូឡា ឡ ុំ ព ួរ ស ហ ភាព មី យ៉ា ន់ ម៉ា ▁មាន រដ្ឋ ធាន ី ឈ្មោះ ▁ណ ៃ ពី ដ ៏ សា ធា រណ រដ្ឋ ស ង្គ ម និយម វ ៀត ណា ម ▁មាន រដ្ឋ ធាន ី ▁ហាណូយ សា ធា រណ រដ្ឋ ប្រ ជា មាន ិត ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ឡា វ ▁មាន រដ្ឋ ធាន ី ឈ្មោះ ▁វ ៀង ច ន្ទ ន៍ សា ធា រណ រដ្ឋ ឥ ណ្ឌ ូ ណេ ស៊ី ▁មាន រដ្ឋ ធាន ី ឈ្មោះ ▁ ហ្សា កា តា សា ធា រណ រដ្ឋ ហ្វ លី ពី ន ▁មាន រដ្ឋ ធាន ី ឈ្មោះ ▁ម៉ានី ល សា ធា រណ រដ្ឋ សិ ង្ហ ប ុ រី ▁មាន រដ្ឋ ធាន ី ឈ្មោះ ▁សាំង ហ្កា ព ូរ	204
ទស្សនៈមួយបានលើកឡើងថា ការបង្រៀនឱ្យគេចេះស្ទួចត្រី ប្រសើរជាងឱ្យត្រីគេហូប ចូរពន្យល់ទស្សនៈនេះដោយលើកឧទាហរណ៍នៅក្នុងការអប់រំមកបញ្ជាក់	null	ទស្សនៈ ការបង្រៀនឱ្យគេចេះស្ទូចត្រីប្រសើរជាងឱ្យត្រីគេហូប នេះជាងទស្សនៈគរុកោសល្យមួយសំរាប់លោកគ្រូ អ្នកគ្រូក៏ដូចជាសម្រាប់អ្នកអប់រំទាំងឡាយក្នុងការរបណ្តុះបណ្តាលសិស្ស និងធនធានមនុស្ស ការបង្រៀនអោយគេចេះស្ទួចត្រី មានន័យថាគេត្រូអប់រំមនុស្សឱ្យចេះប្រតិបត្តិ អនុវត្តរាល់ការងារ ចេះគិតគូរដោយខ្លួន ចេះបំពេញមុខវិជ្ជាជីវៈ ដើម្បីជីវិតរស់នៅរបស់ខ្លួន និងដើម្បីរួមចំណែកកសាងសង្គមជាតិ ការបង្រៀនអោយគេចេះគិតគូរ ចេះអនុវត្តរាល់ការងារ ចេះបំពេញមុខវិជ្ជាជីវៈ ប្រសើរណាស់ដើម្បីម្ចាស់ការសម្រាប់ខ្លួនម្នាក់ៗពោលគឺ គេអាចរស់ដោយខ្លួនគេអស់មួយជីវិត ប្រសើរជាជាងឱ្យត្រីគេហូបមានន័យថាប្រសើរជាជាងបង្រៀនផ្តល់ពុទ្ធិដល់គេតែគេមិនចេះអនុវត្តនិងរកស៊ីប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតដោយខ្លួនឯង តាមរយៈទស្សនៈខាងលើនេះ ក្នុងការអប់រំបណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្ស លោកគ្រូ អ្នកគ្រូត្រូវបង្រៀនសិស្សមានពុទ្ធិរឹងមាំ ចេះអនុវត្តប្រតិបត្តិ និងមានចំណេះចេះរស់នៅជាដោយខ្លួនឯងនាពេលអនាគត ការបង្ហាត់បង្រៀនត្រូវផ្សារភ្ជាប់នឹងការអនុវត្ត ត្រូវបណ្តុះបណ្តាលមុខវិជ្ជាជីវៈដើម្បីធានាមុខរបរមួយឱ្យសិស្ស	null	ទស្សនៈ ការបង្រៀនឱ្យគេចេះស្ទូចត្រីប្រសើរជាងឱ្យត្រីគេហូប នេះជាងទស្សនៈគរុកោសល្យមួយសំរាប់លោកគ្រូ អ្នកគ្រូក៏ដូចជាសម្រាប់អ្នកអប់រំទាំងឡាយក្នុងការរបណ្តុះបណ្តាលសិស្ស និងធនធានមនុស្ស ការបង្រៀនអោយគេចេះស្ទួចត្រី មានន័យថាគេត្រូអប់រំមនុស្សឱ្យចេះប្រតិបត្តិ អនុវត្តរាល់ការងារ ចេះគិតគូរដោយខ្លួន ចេះបំពេញមុខវិជ្ជាជីវៈ ដើម្បីជីវិតរស់នៅរបស់ខ្លួន និងដើម្បីរួមចំណែកកសាងសង្គមជាតិ ការបង្រៀនអោយគេចេះគិតគូរ ចេះអនុវត្តរាល់ការងារ ចេះបំពេញមុខវិជ្ជាជីវៈ ប្រសើរណាស់ដើម្បីម្ចាស់ការសម្រាប់ខ្លួនម្នាក់ៗពោលគឺ គេអាចរស់ដោយខ្លួនគេអស់មួយជីវិត ប្រសើរជាជាងឱ្យត្រីគេហូបមានន័យថាប្រសើរជាជាងបង្រៀនផ្តល់ពុទ្ធិដល់គេតែគេមិនចេះអនុវត្តនិងរកស៊ីប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតដោយខ្លួនឯង តាមរយៈទស្សនៈខាងលើនេះ ក្នុងការអប់រំបណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្ស លោកគ្រូ អ្នកគ្រូត្រូវបង្រៀនសិស្សមានពុទ្ធិរឹងមាំ ចេះអនុវត្តប្រតិបត្តិ និងមានចំណេះចេះរស់នៅជាដោយខ្លួនឯងនាពេលអនាគត ការបង្ហាត់បង្រៀនត្រូវផ្សារភ្ជាប់នឹងការអនុវត្ត ត្រូវបណ្តុះបណ្តាលមុខវិជ្ជាជីវៈដើម្បីធានាមុខរបរមួយឱ្យសិស្ស	ទ ស្ស នៈ មួយ បាន លើក ឡើង ថា Ġ ការ បង ្រ ៀន ឱ្យ គ េច េះ ស្ទ ួច ត្រ ី Ġ ប្រសើរ ជា ង ឱ្យ ត្រ ី គ េ ហ ូប Ġ ច ូរ ព ន្ យ ល់ ទ ស្ស នៈ នេះ ដោយ លើក ឧ ទ ា ហ រណ ៍ នៅ ក្នុង ការ អ ប់ រំ មក បញ្ជា ក់ Ġ	57	ទ ស្ស នៈ Ġ ការ បង ្រ ៀន ឱ្យ គ េច េះ ស្ទ ូច ត្រ ី ប្រសើរ ជា ង ឱ្យ ត្រ ី គ េ ហ ូប Ġ នេះ ជា ង ទ ស្ស នៈ គរ ុក ោស ល ្យ មួយ សំ រា ប់ លោក គ្រ ូ Ġ អ្នក គ្រ ូក ៏ ដូច ជា សម ្រា ប់ អ្នក អ ប់ រំ ទ ាំង ឡា យក ្ន ុង ការ រ បណ្ត ុះ បណ្ត ាល សិ ស្ស Ġ និង ធ ន ធាន ម នុ ស្ស Ġ ការ បង ្រ ៀន អោយ គ េច េះ ស្ទ ួច ត្រ ី Ġ មាន ន ័យ ថា គ េត ្រ ូ អ ប់ រំ ម នុ ស្ស ឱ្យ ច េះ ប្រ តិ ប ត្តិ Ġ អនុ វត្ត រា ល់ ការងារ Ġ ច េះ គ ិត គូ រ ដោយ ខ្លួន Ġ ច េះ ប ំព េញ មុខ វិជ្ជា ជីវ ៈ Ġ ដើម ្ប ី ជីវ ិត រស់ នៅ រ ប ស់ ខ្លួន Ġ និង ដើម ្ប ី រួម ចំ ណ ែក ក សា ង សង ្ គម ជាតិ Ġ ការ បង ្រ ៀន អោយ គ េច េះ គ ិត គូ រ Ġ ច េះ អនុ វត្ត រា ល់ ការងារ Ġ ច េះ ប ំព េញ មុខ វិជ្ជា ជីវ ៈ Ġ ប្រសើរ ណា ស់ ដើម ្ប ី ម្ចាស់ ការ សម ្រា ប់ ខ្លួន ម្ នាក់ ៗ ព ោល គ ឺ Ġ គ េ អា ចរ ស់ ដោយ ខ្លួន គ េ អ ស់ មួយ ជីវ ិត Ġ ប្រសើរ ជា ជា ង ឱ្យ ត្រ ី គ េ ហ ូប មាន ន ័យ ថា ប្រសើរ ជា ជា ង បង ្រ ៀន ផ្ ត ល់ ពុ ទ្ធិ ដល់ គ េត ែ គ េ ម ិន ច េះ អនុ វត្ត និង រក ស៊ី ប្រ ក បរ បរ ច ិញ ្ច ឹម ជីវ ិត ដោយ ខ្លួន ឯ ង Ġ តា ម រយ ៈ ទ ស្ស នៈ ខា ង លើ នេះ Ġ ក្នុង ការ អ ប់ រំ បណ្ត ុះ បណ្ត ាល ធ ន ធាន ម នុ ស្ស Ġ លោក គ្រ ូ Ġ អ្នក គ្រ ូត ្រ ូវ បង ្រ ៀន សិ ស្ស មាន ពុ ទ្ធិ រ ឹង មា ំ Ġ ច េះ អនុ វត្ត ប្រ តិ ប ត្តិ Ġ និង មាន ចំ ណេ ះ ច េះ រស់ នៅ ជា ដោយ ខ្លួន ឯ ង នា ពេល អ នា គ ត Ġ ការ បង ្ហ ាត់ បង ្រ ៀន ត្រូវ ផ្ សារ ភ្ជាប់ នឹង ការ អនុ វត្ត Ġ ត្រូវ បណ្ត ុះ បណ្ត ាល មុខ វិជ្ជា ជីវ ៈ âĢĭ ដើម ្ប ី ធាន ាម ុ ខ រ បរ មួយ ឱ្យ សិ ស្ស	386	▁ទស្សនៈ មួយ បាន លើក ឡើង ថា ▁ការបង្ រ ៀន ឱ្យ គ េច េះ ស្ទ ួច ត្រ ី ▁ប្រសើរ ជា ង ឱ្យ ត្រ ី គ េ ហ ូប ▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ទ ស្ស នៈ នេះ ដោយ លើក ឧ ទ ា ហ រ ណ៍ នៅ ក្នុង ការ អ ប់ រំ មក បញ្ជា ក់ ▁	53	▁ទស្សនៈ ▁ការបង្ រ ៀន ឱ្យ គ េច េះ ស្ទ ូច ត្រ ី ប្រសើរ ជា ង ឱ្យ ត្រ ី គ េ ហ ូប ▁នេះ ជា ង ទ ស្ស នៈ គរ ុក ោស ល ្យ មួយ សំ រ ាប់ លោក គ្រ ូ ▁អ្នកគ្រូ ក ៏ ដូច ជា ស ម្រ ាប់ អ្នក អ ប់ រំ ទ ាំង ឡា យ ក្នុង ការ រ បណ្ត ុះ បណ្ត ាល សិ ស្ស ▁និង ធ ន ធាន ម នុ ស្ស ▁ការបង្ រ ៀន អោយ គ េច េះ ស្ទ ួច ត្រ ី ▁មាន ន ័យ ថា គ េ ត្រ ូ អ ប់ រំ ម នុ ស្ស ឱ្យ ច េះ ប្រ តិ ប ត្តិ ▁អនុវត្ត រ ាល់ ការងារ ▁ចេះ គ ិត គ ូរ ដោយ ខ្លួន ▁ចេះ ប ំព េញ មុខ វិជ្ជា ជីវ ៈ ▁ដើម្បី ជីវ ិត រស់ នៅ រ ប ស់ ខ្លួន ▁និង ដើម ្ប ី រួម ច ំណ ែក ក សា ង ស ង្គ ម ជាតិ ▁ការបង្ រ ៀន អោយ គ េច េះ គ ិត គ ូរ ▁ចេះ អនុ វត្ត រ ាល់ ការងារ ▁ចេះ ប ំព េញ មុខ វិជ្ជា ជីវ ៈ ▁ប្រសើរ ណ ាស់ ដើម ្ប ី ម្ចាស់ ការ ស ម្រ ាប់ ខ្លួន ម្ នាក់ ៗ ព ោល គ ឺ ▁គេ អា ច រស់ ដោយ ខ្លួន គ េ អ ស់ មួយ ជីវ ិត ▁ប្រសើរ ជា ជា ង ឱ្យ ត្រ ី គ េ ហ ូប មាន ន ័យ ថា ប្រសើរ ជា ជា ង បង ្រ ៀន ផ្ ត ល់ ពុ ទ្ធិ ដល់ គ េ តែ គ េ ម ិន ច េះ អនុ វត្ត និង រក ស៊ី ប្រ ក បរ បរ ច ិ ញ្ច ឹម ជីវ ិត ដោយ ខ្លួន ឯ ង ▁តាមរយៈ ទ ស្ស នៈ ខា ង លើ នេះ ▁ក្នុង ការ អ ប់ រំ បណ្ត ុះ បណ្ត ាល ធ ន ធាន ម នុ ស្ស ▁លោកគ្រូ ▁អ្នកគ្រូ ត្រូវ បង ្រ ៀន សិ ស្ស មាន ពុ ទ្ធិ រ ឹង ម ាំ ▁ចេះ អនុ វត្ត ប្រ តិ ប ត្តិ ▁និង មាន ច ំណ េះ ច េះ រស់ នៅ ជា ដោយ ខ្លួន ឯ ង នា ពេល អ នា គ ត ▁ការបង្ ហ ាត់ បង ្រ ៀន ត្រូវ ផ្ សារ ភ្ជាប់ នឹង ការ អនុ វត្ត ▁ត្រូវ បណ្ត ុះ បណ្ត ាល មុខ វិជ្ជា ជីវ ៈ ▁ដើម្បី ធាន ា មុខ រ បរ មួយ ឱ្យ សិ ស្ស	358
ប្រទេសម៉ាឡេស៊ីធ្លាប់ស្ថិតនៅក្រោមអាណានិគមប្រទេសណាខ្លះហើយចុងក្រោយគឺប្រទេសណា	null	ប្រទេសម៉ាឡេស៊ីធ្លាប់ស្ថិតនៅក្រោមអាណានិគមប្រទេសព័រទុយហ្កាល់ ប្រទេសហូឡង់ ចក្រភពអង់គ្លេសហើយចង់ក្រោយគឺចក្រភពអង់គ្លេស ពីឆ្នាំ ១៨១៥	null	ប្រទេសម៉ាឡេស៊ីធ្លាប់ស្ថិតនៅក្រោមអាណានិគមប្រទេសព័រទុយហ្កាល់ ប្រទេសហូឡង់ ចក្រភពអង់គ្លេសហើយចង់ក្រោយគឺចក្រភពអង់គ្លេស ពីឆ្នាំ ១៨១៥	ប្រ ទេស ម៉ា ឡេ ស៊ី ធ ្លា ប់ ស្ ថ ិត នៅ ក្រោម អា ណា និ គម ប្រ ទេស ណា ខ្ ល ះ ហើយ ច ុង ក្រ ោយ គ ឺ ប្រ ទេស ណា Ġ	33	ប្រ ទេស ម៉ា ឡេ ស៊ី ធ ្លា ប់ ស្ ថ ិត នៅ ក្រោម អា ណា និ គម ប្រ ទេស ព ័រ ទ ុយ ហ្កា ល់ Ġ ប្រ ទេស ហ ូ ឡង់ Ġ ច ក្រ ភព អ ង់ គ ្ល េស ហើយ ច ង់ ក្រ ោយ គ ឺ ច ក្រ ភព អ ង់ គ ្ល េស Ġ ពី ឆ្នាំ Ġ ១ ៨ ១ ៥	59	▁ប្រទេស ម៉ា ឡេ ស៊ី ធ ្ល ាប់ ស ្ថ ិត នៅ ក្រោម អា ណា និ គម ប្រ ទេស ណា ខ្ ល ះ ហើយ ច ុង ក្រ ោយ គ ឺ ប្រ ទេស ណា ▁	32	▁ប្រទេស ម៉ា ឡេ ស៊ី ធ ្ល ាប់ ស ្ថ ិត នៅ ក្រោម អា ណា និ គម ប្រ ទេស ព ័រ ទ ុយ ហ្កា ល់ ▁ប្រទេស ហ ូ ឡង់ ▁ចក្រភព អ ង់ គ ្ល េស ហើយ ច ង់ ក្រ ោយ គ ឺ ច ក្រ ភព អ ង់ គ ្ល េស ▁ពី ឆ្នាំ ▁១៨ ១ ៥	54
សំយោគបញ្ញត្តិជាអ្វី	null	សំយោគបញ្ញត្តិ គឺជាបន្តុំគោលគំនិតធំៗ ដូចដែលគេបានធ្វើនៅក្នុងសន្ទរកថា សំយោគនៃប្រវត្តិវិទ្យា ទស្សនវិជ្ជា ឬមនុស្សវិទ្យា ជាសមយោគបញ្ញត្តិដែលជាកិច្ចការមួយដ៏លំបាកខាងមូលវិចារ ក្នុងការង្វាយតំលៃ	null	សំយោគបញ្ញត្តិ គឺជាបន្តុំគោលគំនិតធំៗ ដូចដែលគេបានធ្វើនៅក្នុងសន្ទរកថា សំយោគនៃប្រវត្តិវិទ្យា ទស្សនវិជ្ជា ឬមនុស្សវិទ្យា ជាសមយោគបញ្ញត្តិដែលជាកិច្ចការមួយដ៏លំបាកខាងមូលវិចារ ក្នុងការង្វាយតំលៃ	សំ យោគ បញ្ញត្តិ ជា អ ្វី Ġ	6	សំ យោគ បញ្ញត្តិ Ġ គ ឺ ជា ប ន្ត ុំ គោ ល គ ំ និ ត ធ ំ ៗ Ġ ដូច ដ ែល គ េ បាន ធ ្វ ើន ៅ ក្នុង ស ន្ទ រក ថា Ġ សំ យោគ នៃ ប្រ វត្ត ិ វិទ្យា Ġ ទ ស្ស ន វិជ្ជា Ġ ឬ ម នុ ស្ស វិទ្យា Ġ ជា សម យោគ បញ្ញត្តិ ដ ែល ជា កិច្ច ការ មួយ ដ ៏ លំបាក ខា ង ម ូល វិ ចារ Ġ ក្នុង ការ ង ្វា យ ត ំ ល ៃ	77	▁សំ យោគ បញ្ញត្តិ ជា អ ្វី ▁	6	▁សំ យោគ បញ្ញត្តិ ▁គឺជា ប ន្ត ុំ គ ោល គ ំ ន ិត ធ ំ ៗ ▁ដូច ដ ែល គ េ បាន ធ ្វ ើ នៅ ក្នុង ស ន្ទ រក ថា ▁សំ យោគ នៃ ប្រ វ ត្តិ វិទ្យា ▁ទស្សន វិជ្ជា ▁ឬ ម នុ ស្ស វិទ្យា ▁ជា សម យោគ បញ្ញត្តិ ដ ែល ជា កិច្ច ការ មួយ ដ ៏ លំបាក ខា ង ម ូល វិ ចារ ▁ក្នុង ការ ង ្វា យ ត ំ ល ៃ	73
តើគេប្រើវិធីអ្វីខ្លះ ដើម្បីកំណត់អាយុផូស៊ីល	null	ដើម្បីកំណត់អាយុផូស៊ីលគេប្រើវិធីដូចជាការកំណត់តាមស្រទាប់សិលា ផូស៊ីលដែលមានអាយុច្រើនជាងគេស្ថិតនៅស្រទាប់សិលាក្រោមគេ ហើយផូស៊ីលដែលមានអាយុតិចជាងគេ ស្ថិតនៅក្នុងស្រទាប់សិលា លើគេ ការកំណត់តាមសារធាតុវិទ្យុសកម្ម វីធីនេះដោយប្រើប្រាសើធាតុវិទ្យុសកម្ម C ចំពោះផូស៊ីលដែលមានអាយុ ៧០០០ ឆ្នាំតែចំពោះផូស៊ីល ដែលមានអាយុច្រើនជាងនេះ ឬ រាប់លានឆ្នាំគេប្រើសារធាតុវិទ្យុសកម្មអុយរ៉ាណ្យូម ឬ រ៉ាដ្យូម	null	ដើម្បីកំណត់អាយុផូស៊ីលគេប្រើវិធីដូចជាការកំណត់តាមស្រទាប់សិលា ផូស៊ីលដែលមានអាយុច្រើនជាងគេស្ថិតនៅស្រទាប់សិលាក្រោមគេ ហើយផូស៊ីលដែលមានអាយុតិចជាងគេ ស្ថិតនៅក្នុងស្រទាប់សិលា លើគេ ការកំណត់តាមសារធាតុវិទ្យុសកម្ម វីធីនេះដោយប្រើប្រាសើធាតុវិទ្យុសកម្ម C ចំពោះផូស៊ីលដែលមានអាយុ ៧០០០ ឆ្នាំតែចំពោះផូស៊ីល ដែលមានអាយុច្រើនជាងនេះ ឬ រាប់លានឆ្នាំគេប្រើសារធាតុវិទ្យុសកម្មអុយរ៉ាណ្យូម ឬ រ៉ាដ្យូម	ត ើ គ េ ប្រ ើ វិ ធី អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ដើម ្ប ី កំ ណ ត់ អា យ ុ ផ ូស ៊ី ល Ġ	26	ដើម ្ប ី កំ ណ ត់ អា យ ុ ផ ូស ៊ី ល គ េ ប្រ ើ វិ ធី ដូច ជា ការ កំ ណ ត់ តា ម ស្រ ទ ាប់ សិ លា Ġ ផ ូស ៊ី ល ដ ែល មាន អា យ ុច ្រ ើន ជា ង គ េស ្ថ ិត នៅ ស្រ ទ ាប់ សិ លា ក្រោម គ េ Ġ ហើយ ផ ូស ៊ី ល ដ ែល មាន អា យ ុត ិច ជា ង គ េ Ġ ស្ ថ ិត នៅ ក្នុង ស្រ ទ ាប់ សិ លា Ġ លើ គ េ Ġ ការ កំ ណ ត់ តា ម សារ ធាតុ វិ ទ ្យ ុស កម្ម Ġ វី ធី នេះ ដោយ ប្រ ើប ្រា ស ើ ធាតុ វិ ទ ្យ ុស កម្ម ĠC Ġ ចំ ព ោះ ផ ូស ៊ី ល ដ ែល មាន អា យ ុ Ġ ៧០ ០០ Ġ ឆ្នាំ តែ ចំ ព ោះ ផ ូស ៊ី ល Ġ ដ ែល មាន អា យ ុច ្រ ើន ជា ង នេះ Ġ ឬ Ġ រា ប់ លាន ឆ្នាំ គ េ ប្រ ើស ារ ធាតុ វិ ទ ្យ ុស កម្ម អ ុយ រ៉ា ណ ្យូ ម Ġ ឬ Ġ រ៉ា ដ ្យូ ម	178	▁តើ គ េ ប្រ ើ វិ ធី អ ្វី ខ្ ល ះ ▁ដើម្បី ក ំណ ត់ អ ាយ ុ ផ ូ ស៊ី ល ▁	23	▁ដើម្បី ក ំណ ត់ អ ាយ ុ ផ ូ ស៊ី ល គ េ ប្រ ើ វិ ធី ដូច ជា ការ ក ំណ ត់ ត ាម ស្រ ទ ាប់ សិ លា ▁ផ ូ ស៊ី ល ដ ែល មាន អ ាយ ុច ្រ ើន ជា ង គ េស ្ថ ិត នៅ ស្រ ទ ាប់ សិ លា ក្រោម គ េ ▁ហើយ ផ ូ ស៊ី ល ដ ែល មាន អ ាយ ុត ិច ជា ង គ េ ▁ស្ថិត នៅ ក្នុង ស្រ ទ ាប់ សិ លា ▁លើ គ េ ▁ការកំណត់ ត ាម សារ ធាតុ វិ ទ ្យ ុស កម្ម ▁វី ធី នេះ ដោយ ប្រ ើ ប្រា ស ើ ធាតុ វិ ទ ្យ ុស កម្ម ▁C ▁ចំពោះ ផ ូ ស៊ី ល ដ ែល មាន អ ាយ ុ ▁៧ ០០០ ▁ឆ្នាំ តែ ច ំព ោះ ផ ូ ស៊ី ល ▁ដែល មាន អ ាយ ុច ្រ ើន ជា ង នេះ ▁ឬ ▁រាប់ លាន ឆ្នាំ គ េ ប្រ ើ សារ ធាតុ វិ ទ ្យ ុស កម្ម អ ុយ រ៉ា ណ ្យូ ម ▁ឬ ▁រ៉ា ដ ្យូ ម	167
តើពួកព្រុយនេជាប្រទេសអ្នកមានហេតុអ្វី	null	បានជានប្រទេសព្រុយនេជាប្រទេសមាន ព្រោះសំបូរធនធានធម្មជាតិប្រេងកាត ព្រៃហើយប្រជាជនតិច	null	បានជានប្រទេសព្រុយនេជាប្រទេសមាន ព្រោះសំបូរធនធានធម្មជាតិប្រេងកាត ព្រៃហើយប្រជាជនតិច	ត ើ ព ួ ក ព្រ ុយ ន េ ជា ប្រ ទេស អ្នក មាន ហេតុ អ ្វី Ġ	17	បាន ជា ន ប្រ ទេស ព្រ ុយ ន េ ជា ប្រ ទេស មាន Ġ ព្រ ោះ សំ បូ រ ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ ប្រ េង កា ត Ġ ព្រ ៃ ហើយ ប្រ ជា ជន តិ ច	35	▁តើ ព ួ ក ព្រ ុយ ន េ ជា ប្រ ទេស អ្នក មាន ហេតុ អ ្វី ▁	16	▁បានជា ន ប្រ ទេស ព្រ ុយ ន េ ជា ប្រ ទេស មាន ▁ព្រោះ សំ ប ូរ ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ ប្រ េង ក ាត ▁ព្រៃ ហើយ ប្រ ជា ជន ត ិច	32
តើវ័យនៃជីវិតមនុស្សមានប៉ុន្មានប្រការ អ្វីខ្លះ	null	វ័យនៃជីវិតមនុស្សមាន១០ប្រការគឺពី១ ឆ្នាំ ដល់ ១០ឆ្នាំ វ័យស្រួលពី១១ ដល់ ២០ឆ្នាំ វ័យល្បែងពី២១ ដល់ ៣០ឆ្នាំ វ័យល្អពី៣១ ដល់ ៤០ឆ្នាំ វ័យខ្លាំងពី៤១ ដល់ ៥០ ឆ្នាំ វ័យពិចារណាពី៥១ ដល់ ៦០ ឆ្នាំ វ័យធន់ពី៦១ ដល់ ៧០ ឆ្នាំ វ័យជរាពី៧១ ដល់ ៨០ឆ្នាំ វ័យកោងពី៨១ ដល់ ៩០ ឆ្នាំ វ័យភ្លេចពី៩១ ដល់ ១០០ឆ្នាំ វ័យដេក	null	វ័យនៃជីវិតមនុស្សមាន១០ប្រការគឺពី១ ឆ្នាំ ដល់ ១០ឆ្នាំ វ័យស្រួលពី១១ ដល់ ២០ឆ្នាំ វ័យល្បែងពី២១ ដល់ ៣០ឆ្នាំ វ័យល្អពី៣១ ដល់ ៤០ឆ្នាំ វ័យខ្លាំងពី៤១ ដល់ ៥០ ឆ្នាំ វ័យពិចារណាពី៥១ ដល់ ៦០ ឆ្នាំ វ័យធន់ពី៦១ ដល់ ៧០ ឆ្នាំ វ័យជរាពី៧១ ដល់ ៨០ឆ្នាំ វ័យកោងពី៨១ ដល់ ៩០ ឆ្នាំ វ័យភ្លេចពី៩១ ដល់ ១០០ឆ្នាំ វ័យដេក	ត ើ វ ័យ នៃ ជីវ ិត ម នុ ស្ស មាន ប៉ ុន ្ម ាន ប្រ ការ Ġ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	22	វ ័យ នៃ ជីវ ិត ម នុ ស្ស មាន ១០ ប្រ ការ គ ឺ ពី ១ Ġ ឆ្នាំ Ġ ដល់ Ġ ១០ ឆ្នាំ Ġ វ ័យ ស្រ ួល ពី ១ ១ Ġ ដល់ Ġ ២០ ឆ្នាំ Ġ វ ័យ ល ្ប ែង ពី ២ ១ Ġ ដល់ Ġ ៣០ ឆ្នាំ Ġ វ ័យ ល្អ ពី ៣ ១ Ġ ដល់ Ġ ៤០ ឆ្នាំ Ġ វ ័យ ខ្ លា ំ ង ពី ៤ ១ Ġ ដល់ Ġ ៥០ Ġ ឆ្នាំ Ġ វ ័យ ពិ ចារ ណា ពី ៥ ១ Ġ ដល់ Ġ ៦០ Ġ ឆ្នាំ Ġ វ ័យ ធ ន់ ពី ៦ ១ Ġ ដល់ Ġ ៧០ Ġ ឆ្នាំ Ġ វ ័យ ជ រា ពី ៧ ១ Ġ ដល់ Ġ ៨០ ឆ្នាំ Ġ វ ័យ ក ោង ពី ៨ ១ Ġ ដល់ Ġ ៩០ Ġ ឆ្នាំ Ġ វ ័យ ភ្ល េច ពី ៩ ១ Ġ ដល់ Ġ ១០ ០ ឆ្នាំ Ġ វ ័យ ដ េក	118	▁តើ វ ័យ នៃ ជីវ ិត ម នុ ស្ស មាន ប៉ ុន ្ មាន ប្រ ការ ▁អ្វី ខ្ ល ះ ▁	20	▁វ័យ នៃ ជីវ ិត ម នុ ស្ស មាន ១០ ប្រ ការ គ ឺ ពី ១ ▁ឆ្នាំ ▁ដល់ ▁១០ឆ្នាំ ▁វ័យ ស្រ ួល ពី ១ ១ ▁ដល់ ▁២០ ឆ្នាំ ▁វ័យ ល ្ប ែង ពី ២ ១ ▁ដល់ ▁៣០ ឆ្នាំ ▁វ័យ ល្អ ពី ៣ ១ ▁ដល់ ▁៤០ ឆ្នាំ ▁វ័យ ខ្ ល ាំង ពី ៤ ១ ▁ដល់ ▁៥០ ▁ឆ្នាំ ▁វ័យ ពិ ចារ ណា ពី ៥ ១ ▁ដល់ ▁៦០ ▁ឆ្នាំ ▁វ័យ ធ ន់ ពី ៦ ១ ▁ដល់ ▁៧០ ▁ឆ្នាំ ▁វ័យ ជ រា ពី ៧ ១ ▁ដល់ ▁៨០ ឆ្នាំ ▁វ័យ ក ោង ពី ៨ ១ ▁ដល់ ▁៩០ ▁ឆ្នាំ ▁វ័យ ភ្ល េច ពី ៩ ១ ▁ដល់ ▁១០០ ឆ្នាំ ▁វ័យ ដ េក	104
តើមូលហេតុអ្វី បានព្រះបាទពញាយ៉ាតចាកចោលក្រុងអង្គរ	null	មូលហេតុដែលធ្វើឪ្យព្រះបាទពញាយ៉ាតរំដោះក្រុងអង្គរបានគឺ ដោយសារ ព្រះអង្គប្រមូលនិងពង្រីងកងទ័ពខ្មែរដែលបានច្រើននិងខ្លាំងពូកែ ព្រមទាំងសេចក្ដីអង់អាចក្លាហានហ៊ានពលីជាជីវិតដើម្បីជាតិព្រះអង្គប្រើល្បិចឪ្យទាហានស័្មគ្រ ១២ នាក់ ទៅចុះចូលជាមួយទ័ពសៀម ហើយដកអាវុធសម្លាប់សេ្ដចសៀមពញាព្រែកចោលនៅឆ្នាំ ១៤២១ ដើយរំដោះរាជធានីអង្គរ	null	មូលហេតុដែលធ្វើឪ្យព្រះបាទពញាយ៉ាតរំដោះក្រុងអង្គរបានគឺ ដោយសារ ព្រះអង្គប្រមូលនិងពង្រីងកងទ័ពខ្មែរដែលបានច្រើននិងខ្លាំងពូកែ ព្រមទាំងសេចក្ដីអង់អាចក្លាហានហ៊ានពលីជាជីវិតដើម្បីជាតិព្រះអង្គប្រើល្បិចឪ្យទាហានស័្មគ្រ ១២ នាក់ ទៅចុះចូលជាមួយទ័ពសៀម ហើយដកអាវុធសម្លាប់សេ្ដចសៀមពញាព្រែកចោលនៅឆ្នាំ ១៤២១ ដើយរំដោះរាជធានីអង្គរ	ត ើម ូល ហេតុ អ ្វី Ġ បាន ព្រ ះ បាទ ព ញ ាយ ៉ ាត ច ាក ចោល ក្រុង អង្គ រ Ġ	21	ម ូល ហេតុ ដ ែល ធ ្វ ើ ឪ ្យ ព្រ ះ បាទ ព ញ ាយ ៉ ាត រំ ដ ោះ ក្រុង អង្គ រ បាន គ ឺ Ġ ដោយ សារ Ġ ព្រ ះ អង្គ ប្រ ម ូល និង ព ង ្រី ង ក ង ទ ័ ព ខ្ ម ែរ ដ ែល បាន ច្ រ ើន និង ខ្ លា ំ ង ព ូក ែ Ġ ព្រ ម ទ ាំង សេ ច ក្ ដ ី អ ង់ អា ច ក្លា ហាន ហ៊ ាន ពល ី ជា ជីវ ិត ដើម ្ប ី ជាតិ ព្រ ះ អង្គ ប្រ ើ ល ្ប ិច ឪ ្យ ទ ា ហាន ស ័ ្ម គ្រ Ġ ១ ២ Ġ នាក់ Ġ ទៅ ច ុះ ចូល ជា មួយ ទ ័ ព ស ៀម Ġ ហើយ ដ ក អា វុធ សម ្លា ប់ សេ ្ ដ ច ស ៀម ព ញ ា ព្រ ែក ចោល នៅ ឆ្នាំ Ġ ១ ៤ ២ ១ Ġ ដ ើយ រំ ដ ោះ រាជ ធាន ី អង្គ រ	155	▁តើ ម ូល ហេតុ អ ្វី ▁បាន ព្រ ះ បាទ ព ញ ា យ៉ា ត ច ាក ចោល ក្រុង អង្គ រ ▁	21	▁មូលហេតុ ដ ែល ធ ្វ ើ ឪ ្យ ព្រ ះ បាទ ព ញ ា យ៉ា ត រំ ដ ោះ ក្រុង អង្គ រ បាន គ ឺ ▁ដោយសារ ▁ព្រះអង្គ ប្រ ម ូល និង ព ង ្រី ង ក ង ទ ័ ព ខ្ ម ែរ ដ ែល បាន ច ្រ ើន និង ខ្ ល ាំង ព ូក ែ ▁ព្រមទាំង ស េច ក្ ដ ី អ ង់ អា ច ក្លា ហាន ហ៊ ាន ព លី ជា ជីវ ិត ដើម ្ប ី ជាតិ ព្រ ះ អង្គ ប្រ ើ ល ្ប ិច ឪ ្យ ទ ា ហាន ស ័ ្ម គ្រ ▁១២ ▁នាក់ ▁ទៅ ច ុះ ចូល ជា មួយ ទ ័ ព ស ៀម ▁ហើយ ដ ក អា វុធ ស ម្ល ាប់ សេ ្ ដ ច ស ៀម ព ញ ា ព្រ ែក ចោល នៅ ឆ្នាំ ▁១៤ ២ ១ ▁ដ ើយ រំ ដ ោះ រាជ ធាន ី អង្គ រ	144
តើជនដំបូងគេដេលបានជាន់ដីឋានព្រះចន្ទមុនគេឈ្មោះអ្វី ជនជាតិអ្វី	null	ជនដំបូងគេដែលបានជាន់ដីឋានព្រះចន្ទមុនគេគឺ លោកណេល អាមស្រ្តង Neil Amstrong ជនជាតិអាមេរិច	null	ជនដំបូងគេដែលបានជាន់ដីឋានព្រះចន្ទមុនគេគឺ លោកណេល អាមស្រ្តង Neil Amstrong ជនជាតិអាមេរិច	ត ើ ជន ដំ បូ ង គ េ ដ េ ល បាន ជា ន់ ដ ី ឋ ាន ព្រ ះ ច ន្ទ ម ុន គ េ ឈ្មោះ អ ្វី Ġ ជន ជាតិ អ ្វី Ġ	33	ជន ដំ បូ ង គ េ ដ ែល បាន ជា ន់ ដ ី ឋ ាន ព្រ ះ ច ន្ទ ម ុន គ េ គ ឺ Ġ លោក ណេ ល Ġ អា ម ស្រ ្ត ង ĠNeil ĠAm strong Ġ ជន ជាតិ អា មេ រិ ច	39	▁តើ ជន ដំ បូ ង គ េ ដ េ ល បាន ជ ាន់ ដ ី ឋ ាន ព្រ ះ ច ន្ទ ម ុន គ េ ឈ្មោះ អ ្វី ▁ជនជាតិ អ ្វី ▁	31	▁ជន ដំ បូ ង គ េ ដ ែល បាន ជ ាន់ ដ ី ឋ ាន ព្រ ះ ច ន្ទ ម ុន គ េ គ ឺ ▁លោក ណេ ល ▁អា ម ស្រ ្ត ង ▁Neil ▁Am strong ▁ជនជាតិ អា ម េរ ិច	38
ក្រោយពីបញ្ចប់សង្រ្គាមប្រទេសបារាំងបានបន្សល់ទុកវិនាសកម្មអ្វីខ្លះ	null	ក្រោយពីបញ្ចប់សង្រ្គាបប្រទេសបារាំងបានបន្សល់ទុកវិនាសកម្មដូចជា ទីក្រុង រោងចក្រ ផ្លូវថ្នល់ កំពង់ផែ…… ត្រូវខូចខាតទាំងស្រុកដោយសារការទម្លាក់ គ្រាប់បែក ជីវិតប្រជាជនបារាំងត្រូវបាត់បង់៧៥០០០នាក់សេដ្ឋកិច្ចត្រូវជួបប្រទះនឹងឧបសគ្គពោលគឺការបោះក្រដាស់ប្រាក់ច្រើន ជ្រុលដែលបណ្ដាល ប្រាក់ហ្រ្វង់បាត់តម្លៃ នាំមកនូវអតិផរណា	null	ក្រោយពីបញ្ចប់សង្រ្គាបប្រទេសបារាំងបានបន្សល់ទុកវិនាសកម្មដូចជា ទីក្រុង រោងចក្រ ផ្លូវថ្នល់ កំពង់ផែ…… ត្រូវខូចខាតទាំងស្រុកដោយសារការទម្លាក់ គ្រាប់បែក ជីវិតប្រជាជនបារាំងត្រូវបាត់បង់៧៥០០០នាក់សេដ្ឋកិច្ចត្រូវជួបប្រទះនឹងឧបសគ្គពោលគឺការបោះក្រដាស់ប្រាក់ច្រើន ជ្រុលដែលបណ្ដាល ប្រាក់ហ្រ្វង់បាត់តម្លៃ នាំមកនូវអតិផរណា	ក្រ ោយ ពី បញ្ច ប់ សង ្រ ្ គ ាម ប្រ ទេស បា រា ំ ង បាន ប ន្ ស ល់ ទុក វិ នា ស កម្ម អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	31	ក្រ ោយ ពី បញ្ច ប់ សង ្រ ្ គ ាប ប្រ ទេស បា រា ំ ង បាន ប ន្ ស ល់ ទុក វិ នា ស កម្ម ដូច ជា Ġ ទី ក្រុង Ġ រ ោង ច ក្រ Ġ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ Ġ កំ ព ង់ ផ ែ âĢ¦âĢ¦ Âł ត្រូវ ខ ូច ខា ត ទ ាំង ស្រ ុក ដោយ សារ ការ ទ ម្ល ាក់ Ġ គ្រាប់ បែក Ġ ជីវ ិត ប្រ ជា ជន បា រា ំ ង ត្រូវ បា ត់ បង់ ៧ ៥០០ ០ នាក់ សេ ដ្ឋ កិច្ច ត្រូវ ជ ួ ប ប្រ ទ ះ នឹង ឧ ប ស គ្គ ព ោល គ ឺ ការ ប ោះ ក្រ ដា ស់ ប្រា ក់ ច្ រ ើន Ġ ជ្រ ុល ដ ែល ប ណ ្ ដា ល Ġ ប្រា ក់ ហ ្រ ្វ ង់ បា ត់ ត ម្ល ៃ Ġ នាំ មក ន ូវ អ តិ ផ រណ ា	136	▁ក្រោយពី បញ្ច ប់ សង ្រ ្ គ ាម ប្រ ទេស ប ារ ាំង បាន ប ន្ ស ល់ ទុក វិ នា ស កម្ម អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	28	▁ក្រោយពី បញ្ច ប់ សង ្រ ្ គ ាប ប្រ ទេស ប ារ ាំង បាន ប ន្ ស ល់ ទុក វិ នា ស កម្ម ដូច ជា ▁ទីក្រុង ▁រោងចក្រ ▁ផ្លូវ ថ្ន ល់ ▁កំពង់ផែ ... ... ▁ត្រូវ ខ ូច ខា ត ទ ាំង ស្រ ុក ដោយ សារ ការ ទ ម្ល ាក់ ▁គ្រាប់បែក ▁ជីវិត ប្រ ជា ជន ប ារ ាំង ត្រូវ ប ាត់ បង់ ៧ ៥ ០០០ នាក់ សេ ដ្ឋ កិច្ច ត្រូវ ជ ួ ប ប្រ ទ ះ នឹង ឧ ប ស គ្គ ព ោល គ ឺ ការ ប ោះ ក្រ ដ ាស់ ប្រ ាក់ ច ្រ ើន ▁ជ្រុល ដ ែល ប ណ ្ ដា ល ▁ប្រាក់ ហ ្រ ្វ ង់ ប ាត់ ត ម្ល ៃ ▁នាំមក ន ូវ អ តិ ផ រ ណា	118
តើ UNDP មានគោលដៅធំៗចំនួនប៉ុន្មាន អ្វីខ្លះ	null	UNDP មានគោលដៅធំៗចំនួន៣គឺជួយអង្គការសហប្រជាជាតិឲ្យក្លាយទៅជាកម្លាំងមួយដែលមានអំណាច និងប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ធនធានមនុស្សប្រកបដោយនិរន្តរភាព តម្រង់ធនធានផ្ទាល់ខ្លួនឆ្ពោះទៅរកគោលបំណង សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ធនធានមនុស្ស កាត់បន្ថយភាពក្រីក្រការជួសជុលបរិស្ថានឡើងវិញការបង្កើតការងារនិងភាពឈានទៅមុខរបស់ស្រ្តី ពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ធនធានមនុស្ស និងបម្រើការជាប្រភពសំខាន់ដែលត្រូវសម្រេចគម្រោងទាំងនោះតាមវិធីណា	null	UNDP មានគោលដៅធំៗចំនួន៣គឺជួយអង្គការសហប្រជាជាតិឲ្យក្លាយទៅជាកម្លាំងមួយដែលមានអំណាច និងប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ធនធានមនុស្សប្រកបដោយនិរន្តរភាព តម្រង់ធនធានផ្ទាល់ខ្លួនឆ្ពោះទៅរកគោលបំណង សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ធនធានមនុស្ស កាត់បន្ថយភាពក្រីក្រការជួសជុលបរិស្ថានឡើងវិញការបង្កើតការងារនិងភាពឈានទៅមុខរបស់ស្រ្តី ពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ធនធានមនុស្ស និងបម្រើការជាប្រភពសំខាន់ដែលត្រូវសម្រេចគម្រោងទាំងនោះតាមវិធីណា	ត ើ ĠUN DP Ġ មាន គោ ល ដ ៅ ធ ំ ៗ ចំ ន ួន ប៉ ុន ្ម ាន Ġ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	22	UN DP Ġ មាន គោ ល ដ ៅ ធ ំ ៗ ចំ ន ួន ៣ គ ឺ ជ ួយ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ឲ្យ ក្លា យ ទៅ ជា ក ម្ល ាំង មួយ ដ ែល មាន អ ំណ ា ច ÂłĠ និង ប្រ សិ ទ្ធ ភាព សម ្រា ប់ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស ប្រ ក ប ដោយ និ រ ន្ត រ ភាព Ġ ត ម្រ ង់ ធ ន ធាន ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន ឆ្ ព ោះ ទៅ រក គោ ល ប ំណ ង Ġ សម ្រា ប់ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស Ġ កាត់ បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ ការ ជ ួស ជ ុល បរ ិស ្ថ ាន ឡើង វិញ ការ បង ្ក ើត ការងារ និង ភាព ឈ ាន ទៅ មុខ រ ប ស់ ស្រ ្ត ី Ġ ពង្រឹង កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ អ ន្ត រ ជាតិ សម ្រា ប់ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស Ġ និង ប ម្រ ើក ារ ជា ប្រ ភព សំ ខា ន់ ដ ែល ត្រូវ សម ្រ េច គម ្រ ោង ទ ាំង ន ោះ តា ម វិ ធី ណា âĢĭ	179	▁តើ ▁UN DP ▁មាន គ ោល ដ ៅ ធ ំ ៗ ចំ ន ួន ប៉ ុន ្ មាន ▁អ្វី ខ្ ល ះ ▁	20	▁UN DP ▁មាន គ ោល ដ ៅ ធ ំ ៗ ចំ ន ួន ៣ គ ឺ ជ ួយ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ឲ្យ ក្លា យ ទៅ ជា ក ម្ល ាំង មួយ ដ ែល មាន អ ំ ណា ច ▁និង ប្រ ស ិទ្ធ ភាព ស ម្រ ាប់ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស ប្រ ក ប ដោយ និ រ ន្ត រ ភាព ▁តម្រង់ ធ ន ធាន ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន ឆ្ ព ោះ ទៅ រក គ ោល ប ំណ ង ▁សម្រាប់ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស ▁កាត់បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ ការ ជ ួស ជ ុល ប រិ ស្ថាន ឡើង វិញ ការ ប ង្ក ើត ការងារ និង ភាព ឈ ាន ទៅ មុខ រ ប ស់ ស្រ ្ត ី ▁ពង្រឹង កិច្ច សហប្រតិបត្តិការ អ ន្ត រ ជាតិ ស ម្រ ាប់ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស ▁និង ប ម្រ ើ ការ ជា ប្រ ភព សំ ខ ាន់ ដ ែល ត្រូវ ស ម្រ េច គ ម្រ ោង ទ ាំង ន ោះ ត ាម វិ ធី ណា ▁	173
ក្នុងនាមជាអ្នកបុគ្គលិកសិក្សាមួយរូប តើត្រូវមានវិធានការបែបណាដើម្បីទប់ស្កាត់វប្បធម៌ពាលាអាវ៉ាសែទាំងនោះ	null	ខ្ញុំបាទតាងនាមជាបុគ្គលិកសិក្សាមួយរូបត្រូវមានវិធានការទប់ស្កាត់ វប្បធម៌ពាលាអាវ៉ាសែទាំងនោះដូចតទៅបណ្តុះស្មារតីស្រលាញ់សិល្បៈវប្បធម៌ជាតិខ្មែរចូលឱ្យជ្រៅក្នុងស្រទាប់យុវជនផ្សព្វផ្សាយសិល្បៈនិងវប្បធម៌ជាតិឱ្យបានច្រើនជាងការផ្សព្វផ្សាយវប្បធម៌បរទេសនៅតាមគ្រឹះស្ថានសិក្សានានា និងនៅតាមទីសាធារណៈទប់ស្កាត់វប្បធម៌បរទេសណាដែលមិនផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់សង្គមខ្មែរបង្កើតស្នាដៃនូវអ្វីដែលជារបស់ខ្លួនឱ្យបានច្រើន ហើយមានលក្ខណៈសុក្រិតល្អ ប្រណិតដែលជាទីពេញនិយមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរស្រាវជ្រាវស្វែងយល់កែលំអរវប្បធម៌ជាតិឱ្យស៊ីជំរៅថែមទៀតរួបរួមគ្នាលើកដំកើងសិល្បៈវប្បធម៌ជាតិឱ្យបានព្រមៗគ្នាអប់រំឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ យុវជននិយមប្រើប្រាស់សិល្បៈវប្បធម៌ជាតិឱ្យបានទូទាំងប្រទេសអប់រំនិងចាត់វិធានការអនុវត្តទៅលើទ្រឹស្តីព្រំប្រទល់នៃសិទ្ធិ និងច្បាប់ សិទ្ធិនិងការទទួលខុសត្រូវដើម្បីបំបាត់ភាពអនាធិបតេយ្យឱ្យអស់ពីក្នុងសង្គមជាតិព្រមទាំងបំបាត់ ការរំលោតសិទ្ធិអប់រំសីលធម៌ទាំង៥ សីលធម៌ផ្ទាល់ខ្លួន គ្រួសារ សង្គម វិជ្ជាជីវៈនិងអន្តរជាតិជាតិខិតខំពន្យល់ហេតុផលនូវអ្វីដែលជាអសីលធម៌ជាកត្តាប៉ះពាល់ដល់ទំនៀមទំលាប់ប្រពៃណីជាតិអប់រំឱ្យគេយ់ល់ច្បាស់នូវអ្វីដែលជាលក្ខណៈជាតិអត្តសញ្ញាណជាតិដើម្បីទប់ស្កាត់ ការបំផ្លាញវប្បធម៌ខ្មែរ	null	ខ្ញុំបាទតាងនាមជាបុគ្គលិកសិក្សាមួយរូបត្រូវមានវិធានការទប់ស្កាត់ វប្បធម៌ពាលាអាវ៉ាសែទាំងនោះដូចតទៅបណ្តុះស្មារតីស្រលាញ់សិល្បៈវប្បធម៌ជាតិខ្មែរចូលឱ្យជ្រៅក្នុងស្រទាប់យុវជនផ្សព្វផ្សាយសិល្បៈនិងវប្បធម៌ជាតិឱ្យបានច្រើនជាងការផ្សព្វផ្សាយវប្បធម៌បរទេសនៅតាមគ្រឹះស្ថានសិក្សានានា និងនៅតាមទីសាធារណៈទប់ស្កាត់វប្បធម៌បរទេសណាដែលមិនផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់សង្គមខ្មែរបង្កើតស្នាដៃនូវអ្វីដែលជារបស់ខ្លួនឱ្យបានច្រើន ហើយមានលក្ខណៈសុក្រិតល្អ ប្រណិតដែលជាទីពេញនិយមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរស្រាវជ្រាវស្វែងយល់កែលំអរវប្បធម៌ជាតិឱ្យស៊ីជំរៅថែមទៀតរួបរួមគ្នាលើកដំកើងសិល្បៈវប្បធម៌ជាតិឱ្យបានព្រមៗគ្នាអប់រំឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ យុវជននិយមប្រើប្រាស់សិល្បៈវប្បធម៌ជាតិឱ្យបានទូទាំងប្រទេសអប់រំនិងចាត់វិធានការអនុវត្តទៅលើទ្រឹស្តីព្រំប្រទល់នៃសិទ្ធិ និងច្បាប់ សិទ្ធិនិងការទទួលខុសត្រូវដើម្បីបំបាត់ភាពអនាធិបតេយ្យឱ្យអស់ពីក្នុងសង្គមជាតិព្រមទាំងបំបាត់ ការរំលោតសិទ្ធិអប់រំសីលធម៌ទាំង៥ សីលធម៌ផ្ទាល់ខ្លួន គ្រួសារ សង្គម វិជ្ជាជីវៈនិងអន្តរជាតិជាតិខិតខំពន្យល់ហេតុផលនូវអ្វីដែលជាអសីលធម៌ជាកត្តាប៉ះពាល់ដល់ទំនៀមទំលាប់ប្រពៃណីជាតិអប់រំឱ្យគេយ់ល់ច្បាស់នូវអ្វីដែលជាលក្ខណៈជាតិអត្តសញ្ញាណជាតិដើម្បីទប់ស្កាត់ ការបំផ្លាញវប្បធម៌ខ្មែរ	ក្នុង នា ម ជា អ្នក ប ុ គ្គ ល ិក សិ ក្ស ាម ួយ រូប Ġ ត ើត ្រ ូវ មាន វិ ធាន ការ ប ែប ណា ដើម ្ប ី ទ ប់ ស្ កាត់ វ ប្ប ធម៌ ពា លា អា វ៉ា ស ែ ទ ាំង ន ោះ Ġ	46	ខ្ ញ ុំ បាទ តា ង នា ម ជា ប ុ គ្គ ល ិក សិ ក្ស ាម ួយ រូប ត្រូវ មាន វិ ធាន ការ ទ ប់ ស្ កាត់ Ġ វ ប្ប ធម៌ ពា លា អា វ៉ា ស ែ ទ ាំង ន ោះ ដូច ត ទៅ បណ្ត ុះ ស្ម ារ តី ស្រលាញ់ សិ ល ្ប ៈ វ ប្ប ធម៌ ជាតិ ខ្ ម ែរ ចូល ឱ្យ ជ្រ ៅ ក្នុង ស្រ ទ ាប់ យ ុ វ ជន ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ សិ ល ្ប ៈ និង វ ប្ប ធម៌ ជាតិ ឱ្យ បាន ច្ រ ើន ជា ង ការ ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ វ ប្ប ធម៌ បរ ទេស នៅ តា ម គ្រ ឹ ះ ស្ថាន សិ ក្ស ាន ាន ា Ġ និង នៅ តា ម ទី សា ធា រណៈ ទ ប់ ស្ កាត់ វ ប្ប ធម៌ បរ ទេស ណា ដ ែល ម ិន ផ្ ត ល់ ផល ប្រ យោ ជន ៍ ដល់ សង ្ គម ខ្ ម ែរ បង ្ក ើត ស្ន ា ដៃ ន ូវ អ ្វី ដ ែល ជា រ ប ស់ ខ្លួន ឱ្យ បាន ច្ រ ើន Ġ ហើយ មាន ល ក្ខ ណៈ សុ ក្រ ិត ល្អ ĠâĢĭ ប្រ ណ ិត ដ ែល ជា ទី ព េញ និយម រ ប ស់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ខ្ ម ែរ ស្រ ាវ ជ្រ ាវ ស្ វ ែង យ ល់ ក ែល ំ អ រ វ ប្ប ធម៌ ជាតិ ឱ្យ ស៊ី ជំ រ ៅ ថ ែម ទៀត រ ួ បរ ួ ម គ្នា លើក ដំ ក ើង សិ ល ្ប ៈ វ ប្ប ធម៌ ជាតិ ឱ្យ បាន ព្រ ម ៗ គ្នា អ ប់ រំ ឱ្យ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ Ġ យ ុ វ ជន និយម ប្រ ើប ្រា ស់ សិ ល ្ប ៈ វ ប្ប ធម៌ ជាតិ ឱ្យ បាន ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស អ ប់ រំ និង ច ាត់ វិ ធាន ការ អនុ វត្ត ទៅ លើ ទ្រ ឹ ស្ត ី ព្រ ំ ប្រ ទល់ នៃ សិ ទ្ធិ Ġ និង ច្ បា ប់ Ġ សិ ទ្ធិ និង ការ ទទួល ខុស ត្រូវ ដើម ្ប ី ប ំ បា ត់ ភាព អ នា ធិបតេយ្យ ឱ្យ អ ស់ ពី ក្នុង សង ្ គម ជាតិ ព្រ ម ទ ាំង ប ំ បា ត់ Ġ ការ រំ ល ោត សិ ទ្ធិ អ ប់ រំ សី ល ធម៌ ទ ាំង ៥ Ġ សី ល ធម៌ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន Ġ គ្រួសារ Ġ សង ្ គម Ġ វិជ្ជា ជីវ ៈ និង អ ន្ត រ ជាតិ ជាតិ ខ ិត ខ ំព ន្ យ ល់ ហេតុ ផល ន ូវ អ ្វី ដ ែល ជា អ សី ល ធម៌ ជា ក ត្ត ាប ៉ ះ ពា ល់ ដល់ ទំ ន ៀម ទំ លា ប់ ប្រ ព ៃ ណី ជាតិ អ ប់ រំ ឱ្យ គ េ យ ់ ល់ ច្ បា ស់ ន ូវ អ ្វី ដ ែល ជា ល ក្ខ ណៈ ជាតិ អ ត្ត ស ញ្ញា ណ ជាតិ ដើម ្ប ី ទ ប់ ស្ កាត់ Ġ ការ ប ំ ផ្ល ាញ វ ប្ប ធម៌ ខ្ ម ែរ	470	▁ក្នុង ន ាម ជា អ្នក ប ុ គ្គ ល ិក ស ិក ្សា មួយ រូប ▁តើ ត្រូវ មាន វិ ធាន ការ ប ែប ណា ដើម ្ប ី ទ ប់ ស្ កាត់ វ ប្ប ធម៌ ពា លា អា វ៉ា ស ែ ទ ាំង ន ោះ ▁	44	▁ខ្ញុំ បាទ តា ង ន ាម ជា ប ុ គ្គ ល ិក ស ិក ្សា មួយ រូប ត្រូវ មាន វិ ធាន ការ ទ ប់ ស្ កាត់ ▁វប្បធម ៌ ពា លា អា វ៉ា ស ែ ទ ាំង ន ោះ ដូច ត ទៅ បណ្ត ុះ ស្ម ារ តី ស្រលាញ់ ស ិល ្ប ៈ វ ប្ប ធម៌ ជាតិ ខ្ ម ែរ ចូល ឱ្យ ជ្រ ៅ ក្នុង ស្រ ទ ាប់ យ ុ វ ជន ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ស ិល ្ប ៈ និង វ ប្ប ធម៌ ជាតិ ឱ្យ បាន ច ្រ ើន ជា ង ការ ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ វ ប្ប ធម៌ បរ ទេស នៅ ត ាម គ្រ ឹ ះ ស្ថាន ស ិក ្សា នា នា ▁និង នៅ ត ាម ទី សា ធា រណៈ ទ ប់ ស្ កាត់ វ ប្ប ធម៌ បរ ទេស ណា ដ ែល ម ិន ផ្ ត ល់ ផល ប្រ យោ ជ ន៍ ដល់ ស ង្គ ម ខ្ ម ែរ ប ង្ក ើត ស្ន ា ដៃ ន ូវ អ ្វី ដ ែល ជា រ ប ស់ ខ្លួន ឱ្យ បាន ច ្រ ើន ▁ហើយ មាន ល ក្ខ ណៈ សុ ក្រ ិត ល្អ ▁ប្រណិត ដ ែល ជា ទី ព េញ និយម រ ប ស់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ខ្ ម ែរ ស្រ ាវ ជ្រ ាវ ស ្វ ែង យ ល់ ក ែល ំ អ រ វ ប្ប ធម៌ ជាតិ ឱ្យ ស៊ី ជំ រ ៅ ថ ែម ទៀត រ ួ ប រួម គ្នា លើក ដំ ក ើង ស ិល ្ប ៈ វ ប្ប ធម៌ ជាតិ ឱ្យ បាន ព្រ ម ៗ គ្នា អ ប់ រំ ឱ្យ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ▁យុវជន និយម ប្រ ើ ប្រ ាស់ ស ិល ្ប ៈ វ ប្ប ធម៌ ជាតិ ឱ្យ បាន ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស អ ប់ រំ និង ច ាត់ វិ ធាន ការ អនុ វត្ត ទៅ លើ ទ្រ ឹ ស្ត ី ព្រ ំ ប្រ ទល់ នៃ សិ ទ្ធិ ▁និង ច ្ប ាប់ ▁សិទ្ធិ និង ការ ទទួល ខុស ត្រូវ ដើម ្ប ី ប ំ ប ាត់ ភាព អ នា ធិបតេយ្យ ឱ្យ អ ស់ ពី ក្នុង ស ង្គ ម ជាតិ ព្រ ម ទ ាំង ប ំ ប ាត់ ▁ការ រំ ល ោត សិ ទ្ធិ អ ប់ រំ សី ល ធម៌ ទ ាំង ៥ ▁សីលធម៌ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន ▁គ្រួសារ ▁សង្គម ▁វិជ្ជាជីវៈ និង អ ន្ត រ ជាតិ ជាតិ ខ ិត ខ ំព ន ្យ ល់ ហេតុ ផល ន ូវ អ ្វី ដ ែល ជា អ សី ល ធម៌ ជា ក ត្ត ា ប៉ ះ ព ាល់ ដល់ ទំ ន ៀម ទំ ល ាប់ ប្រ ព ៃ ណី ជាតិ អ ប់ រំ ឱ្យ គ េ យ ់ ល់ ច ្ប ាស់ ន ូវ អ ្វី ដ ែល ជា ល ក្ខ ណៈ ជាតិ អ ត្ត ស ញ្ញា ណ ជាតិ ដើម ្ប ី ទ ប់ ស្ កាត់ ▁ការបំ ផ្ល ាញ វ ប្ប ធម៌ ខ្ ម ែរ	452
ចូរនិយាយអំពីសិទ្ធិសេរីភាពនៅប្រទេសអង់គ្លេស	null	សេរីភាពសំខាន់ៗដែលទ្រទ្រង់ការរស់នៅប្រកបដោយប្រជាធិបតេយ្យគឺការបោះឆ្នោតដោយសេរី សេរីភាពក្នុងការនិយាយស្តីនិងសិទ្ធិបើកចំហស្មើភាពចំពោះមុខច្បាប់ សិទ្ធិទាំងនេះមានតុល្យភាពដោយទទួលខុសត្រូវ លក្ខណៈនេះផ្តល់ឱ្យចក្រភពអង់គ្លេសមានស្ថិរភាពនយោបាយដែលគេឱ្យតម្លៃយ៉ាងខ្ពស់ ការប្តូរយោបល់គ្នាទៅវិញទៅមកបានក្លាយជាលក្ខណៈធំចម្បងនៃវប្បធម៌នយោបាយរបស់អង់គ្លេស	null	សេរីភាពសំខាន់ៗដែលទ្រទ្រង់ការរស់នៅប្រកបដោយប្រជាធិបតេយ្យគឺការបោះឆ្នោតដោយសេរី សេរីភាពក្នុងការនិយាយស្តីនិងសិទ្ធិបើកចំហស្មើភាពចំពោះមុខច្បាប់ សិទ្ធិទាំងនេះមានតុល្យភាពដោយទទួលខុសត្រូវ លក្ខណៈនេះផ្តល់ឱ្យចក្រភពអង់គ្លេសមានស្ថិរភាពនយោបាយដែលគេឱ្យតម្លៃយ៉ាងខ្ពស់ ការប្តូរយោបល់គ្នាទៅវិញទៅមកបានក្លាយជាលក្ខណៈធំចម្បងនៃវប្បធម៌នយោបាយរបស់អង់គ្លេស	ច ូរ និ យា យ អ ំព ី សិ ទ្ធិ សេ រី ភាព នៅ ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស Ġ	21	សេ រី ភាព សំ ខា ន់ ៗ ដ ែល ទ្រ ទ្រ ង់ ការ រស់ នៅ ប្រ ក ប ដោយ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ គ ឺ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ដោយ សេ រី Ġ សេ រី ភាព ក្នុង ការ និ យា យ ស្ត ីន ិ ង សិ ទ្ធិ ប ើក ចំ ហ ស្ម ើ ភាព ចំ ព ោះ មុខ ច្ បា ប់ Ġ សិ ទ្ធិ ទ ាំង នេះ មាន ត ុល ្យ ភាព ដោយ ទទួល ខុស ត្រូវ Ġ ល ក្ខ ណៈ នេះ ផ្ ត ល់ ឱ្យ ច ក្រ ភព អ ង់ គ ្ល េស មាន ស្ ថ ិ រ ភាព ន យោ បា យ ដ ែល គ េ ឱ្យ ត ម្ល ៃ យ៉ាង ខ្ ព ស់ Ġ ការ ប្ តូ រយ ោ ប ល់ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក បាន ក្លា យ ជា ល ក្ខ ណៈ ធ ំ ច ម្ បង នៃ វ ប្ប ធម៌ ន យោ បា យ រ ប ស់ អ ង់ គ ្ល េស	153	▁ចូរ ន ិយ ាយ អ ំព ី សិ ទ្ធិ សេ រី ភាព នៅ ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស ▁	20	▁សេរីភាព សំ ខ ាន់ ៗ ដ ែល ទ្រ ទ្រ ង់ ការ រស់ នៅ ប្រ ក ប ដោយ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ គ ឺ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ដោយ សេ រី ▁សេរីភាព ក្នុង ការ ន ិយ ាយ ស្ត ី និង សិ ទ្ធិ ប ើក ចំ ហ ស្ម ើ ភាព ច ំព ោះ មុខ ច ្ប ាប់ ▁សិទ្ធិ ទ ាំង នេះ មាន ត ុល ្យ ភាព ដោយ ទទួល ខុស ត្រូវ ▁លក្ខណៈ នេះ ផ្ ត ល់ ឱ្យ ច ក្រ ភព អ ង់ គ ្ល េស មាន ស ្ថ ិ រ ភាព ន យោ ប ាយ ដ ែល គ េ ឱ្យ ត ម្ល ៃ យ៉ាង ខ្ ព ស់ ▁ការប ្ត ូរ យោ ប ល់ គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក បាន ក្លា យ ជា ល ក្ខ ណៈ ធ ំ ច ម្ បង នៃ វ ប្ប ធម៌ ន យោ ប ាយ រ ប ស់ អ ង់ គ ្ល េស	144
ចូររៀបរាប់អំពីប្រភេទនៃបញ្ហារួមនៅលើសកលលោក	null	ប្រភេទនៃបញ្ហារួមនៅសកលលោកមាន ប្រភេទទី១ កំណើននិងទំហំសេដ្ឋកិច្ចសកលលោកមិនស៊ីចង្វាក់ទៅនឹងលទ្ធផលពិតប្រាកដដែលផ្ដល់ពីធនធាននៅលើដីប្រភេទទី២ កើនចេញពីការរីកចម្រើននៃបដិវត្តន៍វិទ្យាសាស្រ្ដបច្ចេកទេស ជោគជ័យនៃប្រវត្តិវិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកទេសនាំមកនូវផលវិជ្ជមាន និងអវិជ្ជមានព្រមគ្នាក្នុងពេលតែមួយប្រភេទទី៣ កំណើនប្រជាជនទាមទារឪ្យមានការផ្គត់ផ្គត់គ្រឿងឧបភោគកាន់តែច្រើនដោយប្រើប្រាស់ធម្មជាតិដែលចេះតែវិចវិលទៅៗប្រភេទទី៤ ការចំណាយយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ទៅលោកសព្វាវុធ និងកងទ័ពប្រភេទទី៥ ភាពយឺតយ៉ាវរបស់ស្ថាប័នអំណាចជាតិក្នុងការឆ្លើយតប និងរកវិធីដោះស្រាយបញ្ហាឪ្យបានទាន់ពេលវេលា	null	ប្រភេទនៃបញ្ហារួមនៅសកលលោកមាន ប្រភេទទី១ កំណើននិងទំហំសេដ្ឋកិច្ចសកលលោកមិនស៊ីចង្វាក់ទៅនឹងលទ្ធផលពិតប្រាកដដែលផ្ដល់ពីធនធាននៅលើដីប្រភេទទី២ កើនចេញពីការរីកចម្រើននៃបដិវត្តន៍វិទ្យាសាស្រ្ដបច្ចេកទេស ជោគជ័យនៃប្រវត្តិវិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកទេសនាំមកនូវផលវិជ្ជមាន និងអវិជ្ជមានព្រមគ្នាក្នុងពេលតែមួយប្រភេទទី៣ កំណើនប្រជាជនទាមទារឪ្យមានការផ្គត់ផ្គត់គ្រឿងឧបភោគកាន់តែច្រើនដោយប្រើប្រាស់ធម្មជាតិដែលចេះតែវិចវិលទៅៗប្រភេទទី៤ ការចំណាយយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ទៅលោកសព្វាវុធ និងកងទ័ពប្រភេទទី៥ ភាពយឺតយ៉ាវរបស់ស្ថាប័នអំណាចជាតិក្នុងការឆ្លើយតប និងរកវិធីដោះស្រាយបញ្ហាឪ្យបានទាន់ពេលវេលា	ច ូរ រ ៀប រា ប់ អ ំព ី ប្រ ភ េ ទ នៃ ប ញ ្ហ ារ ួ ម នៅ លើ ស ក ល លោក Ġ	26	ប្រ ភ េ ទ នៃ ប ញ ្ហ ារ ួ ម នៅ ស ក ល លោក មាន Ġ ប្រ ភ េ ទ ទី១ Ġ កំ ណ ើន និង ទំ ហ ំ សេ ដ្ឋ កិច្ច ស ក ល លោក ម ិន ស៊ី ច ង ្វា ក់ ទៅ នឹង ល ទ្ធ ផល ពិ ត ប្រា ក ដ ដ ែល ផ្ ដល់ ពី ធ ន ធាន នៅ លើ ដ ី ប្រ ភ េ ទ ទី ២ Ġ ក ើន ចេញ ពី ការ រី ក ចម្រ ើន នៃ ប ដ ិ វត្ត ន៍ វិទ្យា សា ស្រ ្ ដ ប ច្ច េក ទេស Ġ ជ ោ គ ជ ័យ នៃ ប្រ វត្ត ិ វិទ្យាសាស្ត្រ Ġ ប ច្ច េក ទេស នាំ មក ន ូវ ផល វិ ជ្ជ មាន Ġ និង អ វិ ជ្ជ មាន ព្រ ម គ្នា ក្នុង ពេល តែ មួយ âĢĭ ប្រ ភ េ ទ ទី ៣ Ġ កំ ណ ើន ប្រ ជា ជន ទ ាម ទ ារ ឪ ្យ មាន ការ ផ្ គ ត់ ផ្ គ ត់ គ្រឿង ឧ ប ភោគ កាន់ តែ ច្ រ ើន ដោយ ប្រ ើប ្រា ស់ ធម្ម ជាតិ ដ ែល ច េះ តែ វិ ច វិ ល ទៅ ៗ ប្រ ភ េ ទ ទី ៤ Ġ ការ ចំ ណា យ យ៉ាង ច្ រ ើន ស ន្ធ ឹក ស ន្ធ ាប់ ទៅ លោក ស ព្វ ាវ ុ ធ Ġ និង ក ង ទ ័ ព ប្រ ភ េ ទ ទី ៥ Ġ ភាព យ ឺត យ៉ា វរ ប ស់ ស្ ថា ប ័ន អ ំណ ា ច ជាតិ ក្នុង ការ ឆ្ លើ យ ត ប Ġ និង រក វិ ធី ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា ឪ ្យ បាន ទាន ់ ពេល វេ លា	264	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ អ ំព ី ប្រ ភ េ ទ នៃ ប ញ ្ហ ា រួម នៅ លើ ស ក ល លោក ▁	24	▁ប្រភេទ នៃ ប ញ ្ហ ា រួម នៅ ស ក ល លោក មាន ▁ប្រភេទ ទី១ ▁កំណើន និង ទំ ហ ំ សេ ដ្ឋ កិច្ច ស ក ល លោក ម ិន ស៊ី ច ង ្វា ក់ ទៅ នឹង ល ទ្ធ ផល ព ិត ប្រា ក ដ ដ ែល ផ្ ដល់ ពី ធ ន ធាន នៅ លើ ដ ី ប្រ ភ េ ទ ទី ២ ▁កើន ចេញ ពី ការ រី ក ចម្រ ើន នៃ ប ដ ិ វត្ត ន៍ វិទ្យា សា ស្រ ្ ដ ប ច្ច េក ទេស ▁ជោគជ័យ នៃ ប្រ វ ត្តិ វិទ្យាសាស្ត្រ ▁បច្ចេកទេស នាំ មក ន ូវ ផល វិ ជ្ជ មាន ▁និង អ វិ ជ្ជ មាន ព្រ ម គ្នា ក្នុង ពេល តែ មួយ ▁ប្រភេទ ទី ៣ ▁កំណើន ប្រ ជា ជន ទ ាម ទ ារ ឪ ្យ មាន ការ ផ្ គ ត់ ផ្ គ ត់ គ្រឿង ឧ ប ភោគ កាន់ តែ ច ្រ ើន ដោយ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ធម្ម ជាតិ ដ ែល ច េះ តែ វ ិច វិ ល ទៅ ៗ ប្រ ភ េ ទ ទី ៤ ▁ការចំណាយ យ៉ាង ច ្រ ើន ស ន្ធ ឹក ស ន្ធ ាប់ ទៅ លោក ស ព ្វា វុធ ▁និង ក ង ទ ័ ព ប្រ ភ េ ទ ទី ៥ ▁ភាព យ ឺត យ៉ា វរ ប ស់ ស្ ថា ប ័ន អ ំ ណា ច ជាតិ ក្នុង ការ ឆ្ ល ើយ ត ប ▁និង រក វិ ធី ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា ឪ ្យ បាន ទ ាន់ ពេល វេ លា	238
ដើម្បីឪ្យអក្សរនិងភាសាជាតិខ្មែរយើងរីកចម្រើនមានជីវភាពរស់នៅបានយូរអង្វេង តើកូនត្រូវមានភារកិច្ចដូចម្ដេច ចុះប្រមុខដឹកជាំតិខ្មែរត្រូវចាត់វិធានការបែបណាខ្លះ	null	ដើម្បីឪ្យអក្សរ និងភាសាជាតិខ្មែរយើងរីកចម្រើនមានជីវិតរស់នៅបានយូរអង្វេងគឺ កូនខ្មែរត្រូវមានភារកិច្ចដូចជា ត្រូវខិតខំពុះពារសិក្សារៀនសូត្រ និងស្រាវជ្រាវជនកាន់តែយល់ ចេះចាំចេះអាន ចេះសរសេរ ចេះនិយាយភាសា និងអក្សរខ្មែរច្បាស់លាស់ពិតប្រាកដ ទន្ទឹមនឹងការចាប់យកភាសាបរទេសណាមួយនោះត្រូវតែផ្សព្វផ្សាយ ពង្រីកអ្នកដទៃឪ្យពួកគេបានដឹង បាសនយល់ពីចំណុចដ៏ប្រសើរនៃភាសាខ្មែរ និង អក្សរខ្មែរ វាមានក្បូនខ្នាតពិសេសដូចភាសាដទៃទៀតលើសកលលោកយើងនេះដែរ ប្រមុខដឹកនាំត្រូវ គប្បីយកចិត្តទុកយក ពិនិត្យ តាមដានមើលលើផ្នែកប្រើប្រាស់ និងថែរក្សាភាសាជាតិនៅគ្រប់ក្រសួងមន្ទីរ កុំឪ្យមានភាពខុសឆ្គង ប្រើទាំងបំពាន និងមានចេតនាធ្វើអ្វីៗតាមតែចិត្តនឹកឃើញ បើឃើញស្ថាប័នណាមួយកែប្រែអក្សរ និងប្រើប្រាស់ភាសាមិនបានត្រឹមត្រូវប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែមានវិធានការពង្រីក បន្ថែមបន្តទៀតរហូតទាល់តែគេអនុវត្តបានល្អត្រូវដាក់ទណ្ឌកម្មបុគ្គល ក្នុងក្រុមណាមួយដែលមានឆន្ទៈកែប្រែមានរួចមកហើយ ធ្វើឪ្យមានភាពច្របូលច្របល់ គ្មានការឯកភាពគ្នាក្នុងការប្រើប្រាស់ជាតិជាបន្ទាប់ និងធ្ងន់ធ្ងរបំផុតត្រូវចំណាយថរិការសម្រាប់ដំណើរការស្រាវជ្រាវ ថែរក្សាភាសានិងអក្សរខ្មែរដើម្បីកុំឪ្យភាសាខ្មែរអាប់ឳនដោយប្រការផ្សេងៗ	null	ដើម្បីឪ្យអក្សរ និងភាសាជាតិខ្មែរយើងរីកចម្រើនមានជីវិតរស់នៅបានយូរអង្វេងគឺ កូនខ្មែរត្រូវមានភារកិច្ចដូចជា ត្រូវខិតខំពុះពារសិក្សារៀនសូត្រ និងស្រាវជ្រាវជនកាន់តែយល់ ចេះចាំចេះអាន ចេះសរសេរ ចេះនិយាយភាសា និងអក្សរខ្មែរច្បាស់លាស់ពិតប្រាកដ ទន្ទឹមនឹងការចាប់យកភាសាបរទេសណាមួយនោះត្រូវតែផ្សព្វផ្សាយ ពង្រីកអ្នកដទៃឪ្យពួកគេបានដឹង បាសនយល់ពីចំណុចដ៏ប្រសើរនៃភាសាខ្មែរ និង អក្សរខ្មែរ វាមានក្បូនខ្នាតពិសេសដូចភាសាដទៃទៀតលើសកលលោកយើងនេះដែរ ប្រមុខដឹកនាំត្រូវ គប្បីយកចិត្តទុកយក ពិនិត្យ តាមដានមើលលើផ្នែកប្រើប្រាស់ និងថែរក្សាភាសាជាតិនៅគ្រប់ក្រសួងមន្ទីរ កុំឪ្យមានភាពខុសឆ្គង ប្រើទាំងបំពាន និងមានចេតនាធ្វើអ្វីៗតាមតែចិត្តនឹកឃើញ បើឃើញស្ថាប័នណាមួយកែប្រែអក្សរ និងប្រើប្រាស់ភាសាមិនបានត្រឹមត្រូវប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែមានវិធានការពង្រីក បន្ថែមបន្តទៀតរហូតទាល់តែគេអនុវត្តបានល្អត្រូវដាក់ទណ្ឌកម្មបុគ្គល ក្នុងក្រុមណាមួយដែលមានឆន្ទៈកែប្រែមានរួចមកហើយ ធ្វើឪ្យមានភាពច្របូលច្របល់ គ្មានការឯកភាពគ្នាក្នុងការប្រើប្រាស់ជាតិជាបន្ទាប់ និងធ្ងន់ធ្ងរបំផុតត្រូវចំណាយថរិការសម្រាប់ដំណើរការស្រាវជ្រាវ ថែរក្សាភាសានិងអក្សរខ្មែរដើម្បីកុំឪ្យភាសាខ្មែរអាប់ឳនដោយប្រការផ្សេងៗ	ដើម ្ប ី ឪ ្យ អ ក្ស រ និង ភា សា ជាតិ ខ្ ម ែរ យ ើង រី ក ចម្រ ើន មាន ជីវ ភាព រស់ នៅ បាន យ ូរ អ ង ្វ េង Ġ ត ើក ូន ត្រូវ មាន ភា រក ិច ្ច ដូច ម្ ដ េច Ġ ច ុះ ប្រ មុខ ដ ឹក ជា ំ តិ ខ្ ម ែរ ត្រូវ ច ាត់ វិ ធាន ការ ប ែប ណា ខ្ ល ះ Ġ	70	ដើម ្ប ី ឪ ្យ អ ក្ស រ Ġ និង ភា សា ជាតិ ខ្ ម ែរ យ ើង រី ក ចម្រ ើន មាន ជីវ ិត រស់ នៅ បាន យ ូរ អ ង ្វ េង គ ឺ ÂłĠ កូ ន ខ្ ម ែរ ត្រូវ មាន ភា រក ិច ្ច ដូច ជា Ġ ត្រូវ ខ ិត ខ ំព ុះ ពារ សិ ក្ស ារ ៀន ស ូត ្រ Ġ និង ស្រ ាវ ជ្រ ាវ ជន កាន់ តែ យ ល់ Ġ ច េះ ច ាំ ច េះ អាន Ġ ច េះ ស រស េរ Ġ ច េះ និ យា យ ភា សា Ġ និង អ ក្ស រ ខ្ ម ែរ ច្ បា ស់ លាស់ ពិ ត ប្រា ក ដ Ġ ទ ន្ទ ឹម នឹង ការ ច ាប់ យក ភា សា បរ ទេស ណា មួយ ន ោះ ត្រូវ តែ ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ Ġ ព ង ្រី ក អ្នក ដ ទ ៃ ឪ ្យ ព ួ ក គ េ បាន ដ ឹង Ġ បា ស ន យ ល់ ពី ចំណុច ដ ៏ ប្រសើរ នៃ ភា សា ខ្ ម ែរ Ġ និង Ġ អ ក្ស រ ខ្ ម ែរ Ġ វា មាន ក្ បូ ន ខ្ នា ត ពិ សេ ស ដូច ភា សា ដ ទ ៃ ទៀត លើ ស ក ល លោក យ ើង នេះ ដ ែរ Ġ ប្រ មុខ ដ ឹក នាំ ត្រូវ Ġ គ ប្ប ី យក ចិត្ត ទុក យក Ġ ពិ និ ត ្យ Ġ តាមដាន មើល លើ ផ្ ន ែក ប្រ ើប ្រា ស់ Ġ និង ថ ែរ ក្ស ា ភា សា ជាតិ នៅ គ្រ ប់ ក្រ ស ួង ម ន្ទ ី រ Ġ ក ុំ ឪ ្យ មាន ភាព ខុស ឆ្ គ ង Ġ ប្រ ើ ទ ាំង ប ំព ាន Ġ និង មាន ច េត នា ធ ្វ ើ អ ្វី ៗ តា ម តែ ចិត្ត ន ឹក ឃើញ Ġ ប ើ ឃើញ ស្ ថា ប ័ន ណា មួយ ក ែប ្រ ែ អ ក្ស រ Ġ និង ប្រ ើប ្រា ស់ ភា សា ម ិន បាន ត្រ ឹម ត្រូវ ប្រ មុខ រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល ត្រូវ តែ មាន វិ ធាន ការ ព ង ្រី ក Ġ ប ន្ ថ ែម ប ន្ត ទៀត រ ហ ូត ទ ាល់ តែ គ េ អនុ វត្ត បាន ល្អ ត្រូវ ដា ក់ ទ ណ្ឌ កម្ម ប ុ គ្គ ល Ġ ក្នុង ក្រុម ណា មួយ ដ ែល មាន ឆ ន្ទ ៈ ក ែប ្រ ែម ាន រ ួច មក ហើយ Ġ ធ ្វ ើ ឪ ្យ មាន ភាព ច្ រ បូ ល ច្ រ ប ល់ Ġ គ ្ម ាន ការ ឯក ភាព គ្នា ក្នុង ការ ប្រ ើប ្រា ស់ ជាតិ ជា បន្ទាប់ Ġ និង ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ ប ំ ផ ុត âĢĭ ត្រូវ ចំ ណា យ ថ រិក ារ សម ្រា ប់ ដំណើរ ការ ស្រ ាវ ជ្រ ាវ Ġ ថ ែរ ក្ស ា ភា សា âĢĭ និង អ ក្ស រ ខ្ ម ែរ ដើម ្ប ី ក ុំ ឪ ្យ ភា សា ខ្ ម ែរ អា ប់ âĢĭ ឳ ន ដោយ ប្រ ការ ផ្ សេ ង ៗ	466	▁ដើម្បី ឪ ្យ អ ក្ស រ និង ភា សា ជាតិ ខ្ ម ែរ យ ើង រី ក ចម្រ ើន មាន ជីវ ភាព រស់ នៅ បាន យ ូរ អ ង ្វ េង ▁តើ ក ូន ត្រូវ មាន ភា រ កិច្ច ដូច ម្ ដ េច ▁ចុះ ប្រ មុខ ដ ឹក ជ ាំ តិ ខ្ ម ែរ ត្រូវ ច ាត់ វិ ធាន ការ ប ែប ណា ខ្ ល ះ ▁	66	▁ដើម្បី ឪ ្យ អ ក្ស រ ▁និង ភា សា ជាតិ ខ្ ម ែរ យ ើង រី ក ចម្រ ើន មាន ជីវ ិត រស់ នៅ បាន យ ូរ អ ង ្វ េង គ ឺ ▁កូន ខ្ ម ែរ ត្រូវ មាន ភា រ កិច្ច ដូច ជា ▁ត្រូវ ខ ិត ខ ំព ុះ ពារ សិ ក្ស ារ ៀន ស ូ ត្រ ▁និង ស្រ ាវ ជ្រ ាវ ជន កាន់ តែ យ ល់ ▁ចេះ ច ាំ ច េះ អាន ▁ចេះ ស រស េរ ▁ចេះ ន ិយ ាយ ភា សា ▁និង អ ក្ស រ ខ្ ម ែរ ច ្ប ាស់ លាស់ ព ិត ប្រា ក ដ ▁ទន្ទឹមនឹង ការ ច ាប់ យក ភា សា បរ ទេស ណា មួយ ន ោះ ត្រូវ តែ ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ▁ពង្រីក អ្នក ដ ទ ៃ ឪ ្យ ព ួ ក គ េ បាន ដ ឹង ▁បា ស ន យ ល់ ពី ចំណុច ដ ៏ ប្រសើរ នៃ ភា សា ខ្ ម ែរ ▁និង ▁អក្សរ ខ្ ម ែរ ▁វា មាន ក ្ប ូន ខ្ នា ត ពិ ស េស ដូច ភា សា ដ ទ ៃ ទៀត លើ ស ក ល លោក យ ើង នេះ ដ ែរ ▁ប្រមុខ ដ ឹក នាំ ត្រូវ ▁គប្បី យក ចិត្ត ទុក យក ▁ពិនិត្យ ▁តាមដាន មើល លើ ផ្ ន ែក ប្រ ើ ប្រ ាស់ ▁និង ថ ែរ ក ្សា ភា សា ជាតិ នៅ គ្រ ប់ ក្រ ស ួង ម ន្ទ ី រ ▁កុំ ឪ ្យ មាន ភាព ខុស ឆ្ គ ង ▁ប្រើ ទ ាំង ប ំព ាន ▁និង មាន ច េត នា ធ ្វ ើ អ ្វី ៗ ត ាម តែ ចិត្ត ន ឹក ឃើញ ▁បើ ឃើញ ស្ ថា ប ័ន ណា មួយ ក ែ ប្រ ែ អ ក្ស រ ▁និង ប្រ ើ ប្រ ាស់ ភា ស ាម ិន បាន ត្រ ឹម ត្រូវ ប្រ មុខ រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ត្រូវ តែ មាន វិ ធាន ការ ព ង ្រី ក ▁បន្ថែម ប ន្ត ទៀត រ ហ ូត ទ ាល់ តែ គ េ អនុ វត្ត បាន ល្អ ត្រូវ ដ ាក់ ទ ណ្ឌ កម្ម ប ុ គ្គ ល ▁ក្នុង ក្រុម ណា មួយ ដ ែល មាន ឆ ន្ទ ៈ ក ែ ប្រ ែ មាន រ ួច មក ហើយ ▁ធ្វើ ឪ ្យ មាន ភាព ច ្រ ប ូល ច ្រ ប ល់ ▁គ្មាន ការ ឯក ភាព គ្នា ក្នុង ការ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ជាតិ ជា បន្ទាប់ ▁និង ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ ប ំ ផ ុត ▁ត្រូវ ច ំណ ាយ ថ រិ ការ ស ម្រ ាប់ ដំណើរ ការ ស្រ ាវ ជ្រ ាវ ▁ថែរក្សា ភា សា ▁និង អ ក្ស រ ខ្ ម ែរ ដើម ្ប ី ក ុំ ឪ ្យ ភា សា ខ្ ម ែរ អ ាប់ ▁ ឳ ន ដោយ ប្រ ការ ផ្ ស េង ៗ	432
តើហេតុអ្វីបានជាប្រទេសអង់គ្លេសនិងបារាំងដកថយពីការគ្រប់គ្រង់ព្រែកជីកស៊ុយអេត	null	បានជាប្រទេសអង់គ្លេស និង បារាំងដកថយពីការគ្រប់គ្រង់ព្រែកជីកស៊ុយអេតពីព្រោះដោយសារតែមានការគាបសង្កត់ពីសំណាក់អង្គការសហប្រជាជាតិសហរដ្ឋអាមេរិកនិងសហភាពសូវៀត	null	បានជាប្រទេសអង់គ្លេស និង បារាំងដកថយពីការគ្រប់គ្រង់ព្រែកជីកស៊ុយអេតពីព្រោះដោយសារតែមានការគាបសង្កត់ពីសំណាក់អង្គការសហប្រជាជាតិសហរដ្ឋអាមេរិកនិងសហភាពសូវៀត	ត ើ ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស និង បា រា ំ ង ដ ក ថ យ ពី ការ គ្រ ប់ គ្រ ង់ ព្រ ែក ជី ក ស៊ ុយ អ េត Ġ	37	បាន ជា ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស Ġ និង Ġ បា រា ំ ង ដ ក ថ យ ពី ការ គ្រ ប់ គ្រ ង់ ព្រ ែក ជី ក ស៊ ុយ អ េត ពី ព្រ ោះ ដោយ សារ តែ មាន ការ គ ាប សង ្ក ត់ ពី សំ ណា ក់ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក និង ស ហ ភាព ស ូវ ៀត	69	▁តើ ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស និង ប ារ ាំង ដ ក ថ យ ពី ការ គ្រ ប់ គ្រ ង់ ព្រ ែក ជី ក ស៊ ុយ អ េត ▁	35	▁បានជា ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស ▁និង ▁បារាំង ដ ក ថ យ ពី ការ គ្រ ប់ គ្រ ង់ ព្រ ែក ជី ក ស៊ ុយ អ េត ពី ព្រ ោះ ដោយ សារ តែ មាន ការ គ ាប ស ង្ក ត់ ពី ស ំណ ាក់ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក និង ស ហ ភាព ស ូវ ៀត	65
តើមានមូលហេតុអ្វីខ្លះដែលបណ្តាលឱ្យជនខ្លះប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន	null	មូលហេតុដែលនាំអោយជនខ្លះចូលចិត្តប្រព្រឹត្តគ្រឿងញៀនគឺ កត្តាបុគ្គលផ្ទាល់ អវិជ្ជា ល្ងង់ ឆាប់ជឿគេ ចាញ់បោកគេរៀនខ្សោយ រៀនមិនចូល ចេញក្រៅសាលាទៅជួប និងពួកខិលខូចបបួលភាពចង់ដឹង ចង់សាក បណ្តាលអោយញៀនខ្លាំងឈប់មិនបានអត្តចរិតរឹងមានចង់សប្បាយដើម្បីបំបាត់ការធុញទ្រាន់ គិតថាអាចបំភ្លេចបញ្ហាផ្សេងៗបានសេព្វគប់មិត្តមិនល្អទទួលការគាបសង្កត់ គម្រាមកំហែងពីពួកក្មេងទំនើងត្រូវគេចាប់បង្ខំអោយប្រព្រឹត្តដើម្បីទុកធ្វើជាអាយ៉ងរបស់ពួកគេក្នុងការរកប្រាក់ កត្តាគ្រួសារ ខ្វះភាពកក់ក្តៅពីមាតាបិតាអាណាព្យាបាលមានអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារជីវភាពគ្រួសារក្រីក្រ ត្រូវបង្ខំចិត្តរកស៊ីជួញដូរគ្រឿងញៀន កត្តាសង្គម លំហូរចូលនៃវប្បធម៌បរទេសមានការចរាចរទំនិញក្លែងក្លាយ គ្រឿងញៀន ដោយសារអំពើពុករលួយពីសំណាក់អាជ្ញាធរខ្លះមានការឆកល្វែងពីសំណាក់អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច កត្តាសំខាន់ គឺមាតាបិតាត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ន ណែនាំអប់រំកូនអោយបានដិតដល់ តាមដានរាល់សកម្មភាពរបស់កូនកុំបណ្តោយអោយកូនចាយវាយប្រាក់កាសខ្ជះខ្ជាយ ឬបណ្តោលអោយកូនសេពគប់មិត្តភក្តិមិនល្អជ្រុលហួស ដែលធ្វើអោយមានការពិបាកកែ	null	មូលហេតុដែលនាំអោយជនខ្លះចូលចិត្តប្រព្រឹត្តគ្រឿងញៀនគឺ កត្តាបុគ្គលផ្ទាល់ អវិជ្ជា ល្ងង់ ឆាប់ជឿគេ ចាញ់បោកគេរៀនខ្សោយ រៀនមិនចូល ចេញក្រៅសាលាទៅជួប និងពួកខិលខូចបបួលភាពចង់ដឹង ចង់សាក បណ្តាលអោយញៀនខ្លាំងឈប់មិនបានអត្តចរិតរឹងមានចង់សប្បាយដើម្បីបំបាត់ការធុញទ្រាន់ គិតថាអាចបំភ្លេចបញ្ហាផ្សេងៗបានសេព្វគប់មិត្តមិនល្អទទួលការគាបសង្កត់ គម្រាមកំហែងពីពួកក្មេងទំនើងត្រូវគេចាប់បង្ខំអោយប្រព្រឹត្តដើម្បីទុកធ្វើជាអាយ៉ងរបស់ពួកគេក្នុងការរកប្រាក់ កត្តាគ្រួសារ ខ្វះភាពកក់ក្តៅពីមាតាបិតាអាណាព្យាបាលមានអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារជីវភាពគ្រួសារក្រីក្រ ត្រូវបង្ខំចិត្តរកស៊ីជួញដូរគ្រឿងញៀន កត្តាសង្គម លំហូរចូលនៃវប្បធម៌បរទេសមានការចរាចរទំនិញក្លែងក្លាយ គ្រឿងញៀន ដោយសារអំពើពុករលួយពីសំណាក់អាជ្ញាធរខ្លះមានការឆកល្វែងពីសំណាក់អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច កត្តាសំខាន់ គឺមាតាបិតាត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ន ណែនាំអប់រំកូនអោយបានដិតដល់ តាមដានរាល់សកម្មភាពរបស់កូនកុំបណ្តោយអោយកូនចាយវាយប្រាក់កាសខ្ជះខ្ជាយ ឬបណ្តោលអោយកូនសេពគប់មិត្តភក្តិមិនល្អជ្រុលហួស ដែលធ្វើអោយមានការពិបាកកែ	ត ើម ាន ម ូល ហេតុ អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល បណ្ត ាល ឱ្យ ជន ខ្ ល ះ ប្រ ើប ្រា ស់ គ្រឿង ញ ៀន Ġ	27	ម ូល ហេតុ ដ ែល នាំ អោយ ជន ខ្ ល ះ ចូល ចិត្ត ប្រ ព្រ ឹត ្ត គ្រឿង ញ ៀន គ ឺ Ġ ក ត្ត ាប ុ គ្គ ល ផ្ ទ ាល់ Ġ អ វិជ្ជា Ġ ល ្ង ង់ Ġ ឆ ាប់ ជ ឿ គ េ Ġ ច ាញ់ ប ោក គ េរ ៀន ខ្សោយ Ġ រ ៀន ម ិន ចូល Ġ ចេញ ក្រ ៅ សា លា ទៅ ជ ួ ប Ġ និង ព ួ ក ខ ិល ខ ូច ប ប ួល ភាព ច ង់ ដ ឹង Ġ ច ង់ សា ក Ġ បណ្ត ាល អោយ ញ ៀន ខ្ លា ំ ង ឈ ប់ ម ិន បាន អ ត្ត ចរ ិត រ ឹង មាន ច ង់ សប្បាយ ដើម ្ប ី ប ំ បា ត់ ការ ធ ុញ ទ្រ ាន់ Ġ គ ិត ថា អា ច ប ំ ភ្ល េច ប ញ ្ហ ា ផ្ សេ ង ៗ បាន សេ ព្វ គ ប់ ម ិត្ត ម ិន ល្អ ទទួល ការ គ ាប សង ្ក ត់ Ġ គម ្រា មក ំ ហ ែង ពី ព ួ ក ក្ មេ ង ទំ ន ើង ត្រូវ គ េច ាប់ បង ្ខ ំ អោយ ប្រ ព្រ ឹត ្ត ដើម ្ប ី ទុក ធ ្វ ើ ជា អា យ៉ ង រ ប ស់ ព ួ ក គ េក ្ន ុង ការ រក ប្រា ក់ Ġ ក ត្ត ា គ្រួសារ Ġ ខ្វ ះ ភាព ក ក់ ក្ត ៅ ពី មា តា ប ិត ា អា ណា ព្យា បាល មាន អ ំព ើ ហ ិ ង្ស ាក ្ន ុង គ្រួសារ ជីវ ភាព គ្រួសារ ក្រ ី ក្រ Ġ ត្រូវ បង ្ខ ំ ចិត្ត រក ស៊ី ជ ួញ ដ ូរ គ្រឿង ញ ៀន Ġ ក ត្ត ាស ង្គ ម Ġ លំ ហ ូរ ចូល នៃ វ ប្ប ធម៌ បរ ទេស មាន ការ ចរ ា ចរ ទំ និ ញ ក្ លែង ក្លា យ Ġ គ្រឿង ញ ៀន Ġ ដោយ សារ អ ំព ើ ពុ ករ ល ួយ ពី សំ ណា ក់ អា ជ្ញ ា ធរ ខ្ ល ះ មាន ការ ឆ ក ល ្វ ែង ពី សំ ណា ក់ អា ជ្ញ ា ធរ មាន សម ត្ថ កិច្ច Ġ ក ត្ត ាស ំ ខា ន់ Ġ គ ឺ មា តា ប ិត ាត ្រ ូវ âĢĭ ប្រ ុង ប្រ យ ័ត ្ន Ġ ណ ែន ាំ អ ប់ រំ កូ ន អោយ បាន ដ ិត ដល់ Ġ តាមដាន រា ល់ ស កម្ម ភាព រ ប ស់ កូ ន ក ុំ បណ្ត ោយ អោយ កូ ន ច ាយ វា យ ប្រា ក់ កាស ខ្ ជ ះ ខ្ ជា យ Ġ ឬ បណ្ត ោល អោយ កូ ន សេ ព គ ប់ ម ិត្ត ភ ក្ត ិម ិន ល្អ ជ្រ ុល ហ ួស Ġ ដ ែល ធ ្វ ើ អោយ មាន ការ ពិ បា ក ក ែ	427	▁តើ មាន ម ូល ហេតុ អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល បណ្ត ាល ឱ្យ ជន ខ្ ល ះ ប្រ ើ ប្រ ាស់ គ្រឿង ញ ៀន ▁	26	▁មូលហេតុ ដ ែល នាំ អោយ ជន ខ្ ល ះ ចូល ចិត្ត ប្រ ព្រ ឹ ត្ត គ្រឿង ញ ៀន គ ឺ ▁កត្តា ប ុ គ្គ ល ផ្ ទ ាល់ ▁អ វិជ្ជា ▁ល ្ង ង់ ▁ឆាប់ ជ ឿ គ េ ▁ចាញ់ ប ោក គ េរ ៀន ខ្សោយ ▁រៀន ម ិន ចូល ▁ចេញ ក្រ ៅ សា លា ទៅ ជ ួ ប ▁និង ព ួ ក ខ ិល ខ ូច ប ប ួល ភាព ច ង់ ដ ឹង ▁ចង់ សា ក ▁បណ្តាល អោយ ញ ៀន ខ្ ល ាំង ឈ ប់ ម ិន បាន អ ត្ត ចរ ិត រ ឹង មាន ច ង់ សប្បាយ ដើម ្ប ី ប ំ ប ាត់ ការ ធ ុញ ទ្រ ាន់ ▁គិត ថា អា ច ប ំ ភ្ល េច ប ញ ្ហ ា ផ្ ស េង ៗ បាន សេ ព្វ គ ប់ ម ិត្ត ម ិន ល្អ ទទួល ការ គ ាប ស ង្ក ត់ ▁គ ម្រ ាម កំ ហ ែង ពី ព ួ ក ក ្ម េង ទំ ន ើង ត្រូវ គ េច ាប់ បង ្ខ ំ អោយ ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ដើម ្ប ី ទុក ធ ្វ ើ ជា អា យ៉ ង រ ប ស់ ព ួ ក គ េ ក្នុង ការ រក ប្រ ាក់ ▁កត្តា គ្រួសារ ▁ខ្វះ ភាព ក ក់ ក្ត ៅ ពី មា តា ប ិត ា អា ណា ព្យា បាល មាន អ ំព ើ ហ ិ ង ្សា ក្នុង គ្រួសារ ជីវ ភាព គ្រួសារ ក្រ ី ក្រ ▁ត្រូវ បង ្ខ ំ ចិត្ត រក ស៊ី ជ ួញ ដ ូរ គ្រឿង ញ ៀន ▁កត្តា ស ង្គ ម ▁លំហូរ ចូល នៃ វ ប្ប ធម៌ បរ ទេស មាន ការ ច រា ចរ ទំ ន ិញ ក្ លែង ក្លា យ ▁គ្រឿងញៀន ▁ដោយសារ អ ំព ើ ពុ ករ ល ួយ ពី ស ំណ ាក់ អា ជ្ញ ា ធរ ខ្ ល ះ មាន ការ ឆ ក ល ្វ ែង ពី ស ំណ ាក់ អា ជ្ញ ា ធរ មាន សម ត្ថ កិច្ច ▁កត្តា សំ ខ ាន់ ▁គឺ មា តា ប ិត ា ត្រូវ ▁ប្រុងប្រយ័ត្ន ▁ណែនាំ អ ប់ រំ ក ូន អោយ បាន ដ ិត ដល់ ▁តាមដាន រ ាល់ ស កម្ម ភាព រ ប ស់ ក ូន ក ុំ បណ្ត ោយ អោយ ក ូន ច ាយ វ ាយ ប្រ ាក់ កាស ខ្ ជ ះ ខ្ ជ ាយ ▁ឬ បណ្ត ោល អោយ ក ូន សេ ព គ ប់ ម ិត្ត ភ ក្ត ិម ិន ល្អ ជ្រ ុល ហ ួស ▁ដែល ធ ្វ ើ អោយ មាន ការ ពិ ប ាក ក ែ	394
តើអាងអុកស៊ីសែនធំបំផុតស្ថិតនៅទីណា	null	អាងអុកស៊ីសែនធំបំផុតគឺ ស្ថិតនៅក្នុងស៊ីលីកាត និងខនិជអុកស៊ីតនៃសំបកផែនដី និងម៉ង់តូផែនដី ៩៩៥	null	អាងអុកស៊ីសែនធំបំផុតគឺ ស្ថិតនៅក្នុងស៊ីលីកាត និងខនិជអុកស៊ីតនៃសំបកផែនដី និងម៉ង់តូផែនដី ៩៩៥	ត ើ អា ង អ ុក ស៊ី សែន ធ ំ ប ំ ផ ុត ស្ ថ ិត នៅ ទី ណា Ġ	20	អា ង អ ុក ស៊ី សែន ធ ំ ប ំ ផ ុត គ ឺ Ġ ស្ ថ ិត នៅ ក្នុង ស៊ី លី កា ត Ġ និង ខ និ ជ អ ុក ស៊ី ត នៃ សំ ប ក ផ ែន ដ ី Ġ និង ម៉ង់ តូ ផ ែន ដ ី Ġ ៩ ៩ ៥	49	▁តើ អា ង អ ុក ស៊ី សែន ធ ំ ប ំ ផ ុត ស ្ថ ិត នៅ ទី ណា ▁	19	▁អាង អ ុក ស៊ី សែន ធ ំ ប ំ ផ ុត គ ឺ ▁ស្ថិត នៅ ក្នុង ស៊ី លី ក ាត ▁និង ខ និ ជ អ ុក ស៊ី ត នៃ សំ ប ក ផ ែន ដ ី ▁និង ម៉ង់ តូ ផ ែន ដ ី ▁៩ ៩ ៥	46
តើស្នូលរបស់យុទ្ធសាស្រ្តចតុកោលគឺជាអ្វី ហើយផ្តោតលើការកែទំរង់អ្វីខ្លះ	null	អភិបាលកិច្ចល្អ មាន៤គឺការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនិងអំពើពុករកលួយការកែទម្រង់ច្បាប់នឹងប្រព័ន្ធយុទ្ធធម៌ការកែទម្រង់រដ្ឋបាលសាធារណៈការកែទម្រង់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ	null	អភិបាលកិច្ចល្អ មាន៤គឺការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនិងអំពើពុករកលួយការកែទម្រង់ច្បាប់នឹងប្រព័ន្ធយុទ្ធធម៌ការកែទម្រង់រដ្ឋបាលសាធារណៈការកែទម្រង់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ	ត ើស ្ន ូល រ ប ស់ យ ុទ្ធ សា ស្រ ្ត ច ត ុក ោល គ ឺ ជា អ ្វី Ġ ហើយ ផ្ ត ោត លើក ារ ក ែ ទំ រ ង់ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	37	អ ភិ បាល កិច្ច ល្អ Ġ មាន ៤ គ ឺ ការ ប្រ យ ុទ្ធ ប្រ ឆ ាំង និង អ ំព ើ ពុ ករ ក ល ួយ ការ ក ែ ទ ម្រ ង់ ច្ បា ប់ នឹង ប្រ ព ័ន ្ ធ យ ុទ្ធ ធម៌ ការ ក ែ ទ ម្រ ង់ រដ្ឋ បាល សា ធា រណៈ ការ ក ែ ទ ម្រ ង់ ក ង ក ម្ល ាំង ប្រដាប់អាវុធ	66	▁តើ ស្ន ូល រ ប ស់ យ ុទ្ធ សា ស្រ ្ត ច ត ុក ោល គ ឺ ជា អ ្វី ▁ហើយ ផ្ ត ោត លើ ការ ក ែ ទំ រ ង់ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	36	▁អភិបាល កិច្ច ល្អ ▁មាន ៤ គ ឺ ការ ប្រ យ ុទ្ធ ប្រ ឆ ាំង និង អ ំព ើ ព ុក រក ល ួយ ការ ក ែ ទ ម្រ ង់ ច ្ប ាប់ នឹង ប្រ ព ័ ន្ធ យ ុទ្ធ ធម៌ ការ ក ែ ទ ម្រ ង់ រដ្ឋ បាល សា ធា រណៈ ការ ក ែ ទ ម្រ ង់ ក ង ក ម្ល ាំង ប្រដាប់អាវុធ	63
ហេតុអ្វីបានជាគេថាភពផែនដីជាភពពណ៌ខៀវ	null	បានជាគេថាភពផែនដីជាភពពណ៌ខៀវព្រោះផែនដីគ្របដណ្តប់ដោយទឹកសមុទ្រប្រមាណ ៧០ នៃផ្ទៃផែនដីទាំងមូល	null	បានជាគេថាភពផែនដីជាភពពណ៌ខៀវព្រោះផែនដីគ្របដណ្តប់ដោយទឹកសមុទ្រប្រមាណ ៧០ នៃផ្ទៃផែនដីទាំងមូល	ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េ ថា ភព ផ ែន ដ ី ជា ភព ព ណ៌ ខ ៀវ Ġ	19	បាន ជា គ េ ថា ភព ផ ែន ដ ី ជា ភព ព ណ៌ ខ ៀវ ព្រ ោះ ផ ែន ដ ី គ្រ ប ដ ណ្ត ប់ ដោយ ទឹក សម ុ ទ្រ ប្រ មា ណ Ġ ៧០ ĠâĢĭ នៃ ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី ទ ាំង ម ូល ĠâĢĭ	48	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា គ េ ថា ភព ផ ែន ដ ី ជា ភព ព ណ៌ ខ ៀវ ▁	19	▁បានជា គ េ ថា ភព ផ ែន ដ ី ជា ភព ព ណ៌ ខ ៀវ ព្រ ោះ ផ ែន ដ ី គ្រ ប ដ ណ្ត ប់ ដោយ ទឹក សម ុ ទ្រ ប្រ មា ណ ▁៧០ ▁នៃ ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី ទ ាំង ម ូល ▁	47
ចូរប្រៀបធៀបតួនាទីសភានៃសាធារណរដ្ឋទី៤ និងសាធារណរដ្ឋទី៥នៃប្រទេសបារាំង	null	ប្រៀបធៀបតួនាទីសភានៃសាធារណរដ្ឋទី៤ និងសាធារណរដ្ឋទី៥ នៃប្រទេសបារាំងភាពដូចគ្នា សភាត្រួតពិនិត្យការងាររដ្ឋាភិបាលសភាមានសិទ្ធិរំលាយរដ្ឋាភិបាលសភាមានអាណត្តិ៥ឆ្នាំភាពខុសគ្នាសាធារណរដ្ឋទី៤ សភាជ្រើសរើសនាយករដ្ឋមន្ដ្រីសភាជ្រើសតាំងប្រធានធីបតីសភាជ្រើសតាំងប្រធានាធីបតីគ្មានស្ថាប័ណព្រឹទ្ធសភាសភាមានអំណាចទូលំទូលាយ សាធារណរដ្ឋទី៥ ប្រធានាធិបបតីរើសនាយករដ្ឋមន្ដ្រីប្រធានាធិបតីជ្រើសរើសដោយការបោះឆ្នោតមានព្រឹទ្ធសភាប្រធានាបតីមានអំណាចទូលំទូលាយ	null	ប្រៀបធៀបតួនាទីសភានៃសាធារណរដ្ឋទី៤ និងសាធារណរដ្ឋទី៥ នៃប្រទេសបារាំងភាពដូចគ្នា សភាត្រួតពិនិត្យការងាររដ្ឋាភិបាលសភាមានសិទ្ធិរំលាយរដ្ឋាភិបាលសភាមានអាណត្តិ៥ឆ្នាំភាពខុសគ្នាសាធារណរដ្ឋទី៤ សភាជ្រើសរើសនាយករដ្ឋមន្ដ្រីសភាជ្រើសតាំងប្រធានធីបតីសភាជ្រើសតាំងប្រធានាធីបតីគ្មានស្ថាប័ណព្រឹទ្ធសភាសភាមានអំណាចទូលំទូលាយ សាធារណរដ្ឋទី៥ ប្រធានាធិបបតីរើសនាយករដ្ឋមន្ដ្រីប្រធានាធិបតីជ្រើសរើសដោយការបោះឆ្នោតមានព្រឹទ្ធសភាប្រធានាបតីមានអំណាចទូលំទូលាយ	ច ូរ ប្រ ៀប ធៀប ត ួន ា ទី ស ភា នៃ សា ធា រណ រដ្ឋ ទី ៤ Ġ និង សា ធា រណ រដ្ឋ ទី ៥ នៃ ប្រ ទេស បា រា ំ ង Ġ	32	ប្រ ៀប ធៀប ត ួន ា ទី ស ភា នៃ សា ធា រណ រដ្ឋ ទី ៤ Ġ និង សា ធា រណ រដ្ឋ ទី ៥ Ġ នៃ ប្រ ទេស បា រា ំ ង âĢĭ ភាព ដូច គ្នា Ġ ស ភា ត្រ ួត ពិ និ ត ្យ ការងារ រដ្ឋ ា ភិ បាល ស ភា មាន សិ ទ្ធិ រំ លា យ រដ្ឋ ា ភិ បាល ស ភា មាន អា ណ ត្តិ ៥ ឆ្នាំ ភាព ខុស គ្នា សា ធា រណ រដ្ឋ ទី ៤ Ġ ស ភា ជ្រ ើស រ ើស នា យក រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី ស ភា ជ្រ ើស តាំង ប្រ ធាន ធី បតី ស ភា ជ្រ ើស តាំង ប្រ ធាន ា ធី បតី គ ្ម ាន ស្ ថា ប ័ ណ ព្រ ឹ ទ្ធ ស ភា ស ភា មាន អ ំណ ា ច ទូ លំ ទូ លា យ Ġ សា ធា រណ រដ្ឋ ទី ៥ Ġ ប្រ ធាន ា ធិ ប បតី រ ើស នា យក រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី ប្រ ធាន ា ធិ បតី ជ្រ ើស រ ើស ដោយ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត មាន ព្រ ឹ ទ្ធ ស ភា ប្រ ធាន ាប តី មាន អ ំណ ា ច ទូ លំ ទូ លា យ	189	▁ចូរ ប្រ ៀប ធៀប ត ួ នាទី ស ភា នៃ សា ធា រណ រដ្ឋ ទី ៤ ▁និង សា ធា រណ រដ្ឋ ទី ៥ នៃ ប្រ ទេស ប ារ ាំង ▁	29	▁ប្រៀបធៀប ត ួ នាទី ស ភា នៃ សា ធា រណ រដ្ឋ ទី ៤ ▁និង សា ធា រណ រដ្ឋ ទី ៥ ▁នៃ ប្រ ទេស ប ារ ាំង ▁ភាព ដូច គ្នា ▁សភា ត្រ ួត ព ិន ិត ្យ ការងារ រ ដ្ឋា ភិ បាល ស ភា មាន សិ ទ្ធិ រំ ល ាយ រ ដ្ឋា ភិ បាល ស ភា មាន អា ណ ត្តិ ៥ ឆ្នាំ ភាព ខុស គ្នា សា ធា រណ រដ្ឋ ទី ៤ ▁សភា ជ្រ ើស រ ើស នា យក រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី ស ភា ជ្រ ើស តាំង ប្រ ធាន ធី បតី ស ភា ជ្រ ើស តាំង ប្រ ធាន ា ធី បតី គ ្ មាន ស្ ថា ប ័ ណ ព្រ ឹ ទ្ធ ស ភា ស ភា មាន អ ំ ណា ច ទូ លំ ទ ូល ាយ ▁សាធារណរដ្ឋ ទី ៥ ▁ប្រធាន ា ធិ ប បតី រ ើស នា យក រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី ប្រ ធាន ា ធិ បតី ជ្រ ើស រ ើស ដោយ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត មាន ព្រ ឹ ទ្ធ ស ភា ប្រ ធាន ា បតី មាន អ ំ ណា ច ទូ លំ ទ ូល ាយ	179
ហេតុអ្វីគោរម្យងាររបស់ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ចាប់ពីសម័យហ្វូណន រហូតមកដល់សម័យអង្គរ ខុសពីគ្នាពីសម័យកណ្តាលរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្នដូចម្តេច	null	គោរម្យងាររបស់ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ចាប់ពីសម័យហ្វូណន រហូតដល់សម័យអង្គរខុសពីគ្នាពីសម័យកណ្តាលរហូតមកកដល់បច្ចុប្បន្នគឺគោរម្យងាររបស់ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ចាប់ពីសម័យហ្វូណន រហូតដល់មកដល់សម័យអង្គរ បង្កើតឡើងដោយយកពាក្យខ្មែរបុរាណលាយជាមួយពាក្យសំស្រ្តឹត និងបញ្ចប់ដោយពាក្យ វម៌្មទេវ ចំណែកគោរម្យងារព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ សម័យកណ្តាលរហូតដល់បច្ចុប្បន្នបង្កើតឡើងដោយយកភាសាសំស្រ្តឹតលាយជាមួយភាសាបាលី ដែលមានលក្ខណៈយ៉ាងវែង គោរម្យងារនេះបែប គេឃើញាមានប្រើនៅអយុធ្យា និងសុខោទ័យ ដែលជារដ្ឋកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនា	null	គោរម្យងាររបស់ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ចាប់ពីសម័យហ្វូណន រហូតដល់សម័យអង្គរខុសពីគ្នាពីសម័យកណ្តាលរហូតមកកដល់បច្ចុប្បន្នគឺគោរម្យងាររបស់ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ចាប់ពីសម័យហ្វូណន រហូតដល់មកដល់សម័យអង្គរ បង្កើតឡើងដោយយកពាក្យខ្មែរបុរាណលាយជាមួយពាក្យសំស្រ្តឹត និងបញ្ចប់ដោយពាក្យ វម៌្មទេវ ចំណែកគោរម្យងារព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ សម័យកណ្តាលរហូតដល់បច្ចុប្បន្នបង្កើតឡើងដោយយកភាសាសំស្រ្តឹតលាយជាមួយភាសាបាលី ដែលមានលក្ខណៈយ៉ាងវែង គោរម្យងារនេះបែប គេឃើញាមានប្រើនៅអយុធ្យា និងសុខោទ័យ ដែលជារដ្ឋកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនា	ហេតុ អ ្វី គោ រម្យ ងារ រ ប ស់ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ខ្ ម ែរ Ġ ច ាប់ ពី សម័យ ហ្វ ូ ណ ន Ġ រ ហ ូត មក ដល់ សម័យ អង្គ រ Ġ ខុស ពី គ្នា ពី សម័យ ក ណ្ត ាល រ ហ ូត មក ដល់ ប ច្ច ុប ្ប ន្ន ដូច ម្ ត េច Ġ	55	គោ រម្យ ងារ រ ប ស់ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ខ្ ម ែរ Ġ ច ាប់ ពី សម័យ ហ្វ ូ ណ ន Ġ រ ហ ូត ដល់ សម័យ អង្គ រ ខុស ពី គ្នា ពី សម័យ ក ណ្ត ាល រ ហ ូត មក ក ដល់ ប ច្ច ុប ្ប ន្ន គ ឺ គោ រម្យ ងារ រ ប ស់ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ខ្ ម ែរ Ġ ច ាប់ ពី សម័យ ហ្វ ូ ណ ន Ġ រ ហ ូត ដល់ មក ដល់ សម័យ អង្គ រ Ġ បង ្ក ើត ឡើង ដោយ យក ពាក្យ ខ្ ម ែរ ប ុរ ា ណ លា យ ជា មួយ ពាក្យ សំ ស្រ ្ត ឹត Ġ និង បញ្ច ប់ ដោយ ពាក្យ Ġ វ ម ៌្ ម ទេ វ ĠâĢĭ ចំ ណ ែក គោ រម្យ ងារ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ខ្ ម ែរ Ġ សម័យ ក ណ្ត ាល រ ហ ូត ដល់ ប ច្ច ុប ្ប ន្ន បង ្ក ើត ឡើង ដោយ យក ភា សា សំ ស្រ ្ត ឹត លា យ ជា មួយ ភា សា បាល ី Ġ ដ ែល មាន ល ក្ខ ណៈ យ៉ាង វ ែង Ġ គោ រម្យ ងារ នេះ ប ែប Ġ គ េ ឃើញ ាម ាន ប្រ ើន ៅ អ យ ុ ធ ្យា Ġ និង សុខ ោទ ័យ Ġ ដ ែល ជា រដ្ឋ កាន់ ព្រ ះ ពុ ទ្ធ សា ស នា	206	▁ហេតុ អ ្វី គោ រម្យ ងារ រ ប ស់ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ខ្ ម ែរ ▁ចាប់ពី សម័យ ហ្វ ូ ណ ន ▁រហូតមកដល់ សម័យ អង្គ រ ▁ខុសពី គ្នា ពី សម័យ ក ណ្ត ាល រ ហ ូត មក ដល់ ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន ដូច ម ្ត េច ▁	48	▁គោ រម្យ ងារ រ ប ស់ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ខ្ ម ែរ ▁ចាប់ពី សម័យ ហ្វ ូ ណ ន ▁រហូតដល់ សម័យ អង្គ រ ខុស ពី គ្នា ពី សម័យ ក ណ្ត ាល រ ហ ូត មក ក ដល់ ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន គ ឺ គោ រម្យ ងារ រ ប ស់ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ខ្ ម ែរ ▁ចាប់ពី សម័យ ហ្វ ូ ណ ន ▁រហូតដល់ មក ដល់ សម័យ អង្គ រ ▁បង្កើតឡើង ដោយ យក ពាក្យ ខ្ ម ែរ ប ុរ ា ណ ល ាយ ជា មួយ ពាក្យ សំ ស្រ ្ត ឹត ▁និង បញ្ច ប់ ដោយ ពាក្យ ▁វ ម ៌្ ម ទេ វ ▁ចំណែក គោ រម្យ ងារ ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ខ្ ម ែរ ▁សម័យ ក ណ្ត ាល រ ហ ូត ដល់ ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន ប ង្ក ើត ឡើង ដោយ យក ភា សា សំ ស្រ ្ត ឹត ល ាយ ជា មួយ ភា សា បាល ី ▁ដែល មាន ល ក្ខ ណៈ យ៉ាង វ ែង ▁គោ រម្យ ងារ នេះ ប ែប ▁គេ ឃើញ ា មាន ប្រ ើ នៅ អ យ ុ ធ ្យា ▁និង សុខ ោទ ័យ ▁ដែល ជា រដ្ឋ កាន់ ព្រ ះ ព ុទ្ធ សា ស នា	188
តើរ៉ែមានកំណកណើតដូចម្តេច	null	រ៉ែមានកំណកំណើតដូចតទៅរ៉ែបានពីម៉ាក់ម៉ា និងកំអែភ្នំភ្លើងរ៉ែបានពីសូលុយស្យុងគឺ រ៉ែកើតពីរំហួតសូលុយស្យុង និងរ៉ែកើតពីសូលុយស្យុងទឹកក្តៅរ៉ែបានពីសិលាប្រែកំណើត	null	រ៉ែមានកំណកំណើតដូចតទៅរ៉ែបានពីម៉ាក់ម៉ា និងកំអែភ្នំភ្លើងរ៉ែបានពីសូលុយស្យុងគឺ រ៉ែកើតពីរំហួតសូលុយស្យុង និងរ៉ែកើតពីសូលុយស្យុងទឹកក្តៅរ៉ែបានពីសិលាប្រែកំណើត	ត ើរ ៉ ែម ាន កំ ណ ក ណ ើត ដូច ម្ ត េច Ġ	14	រ៉ ែម ាន កំ ណ កំ ណ ើត ដូច ត ទៅ រ៉ ែប ាន ពី ម៉ា ក់ ម៉ា Ġ និង កំ អ ែ ភ្នំ ភ្លើង រ៉ ែប ា âĢĭ ន ពី ស ូល ុយ ស្ យ ុង គ ឺ Ġ រ âĢĭ ៉ ែក ើត ពី រំ ហ ួត ស ូល ុយ âĢĭ ស្ យ ុង Ġ និង រ៉ ែក ើត ពី ស ូល ុយ ស្ យ ុង ទឹក ក្ត ៅ រ៉ ែប ាន ពី សិ លា ប្រ ែក ំណ ើត	75	▁តើ រ៉ ែ មាន ក ំណ ក ណ ើត ដូច ម ្ត េច ▁	13	▁រ៉ែ មាន ក ំណ ក ំណ ើត ដូច ត ទៅ រ៉ ែ បាន ពី ម៉ា ក់ ម៉ា ▁និង កំ អ ែ ភ្នំ ភ្លើង រ៉ ែប ា ▁ន ពី ស ូល ុយ ស ្យ ុង គ ឺ ▁រ ▁ ៉ ែ កើត ពី រំ ហ ួត ស ូល ុយ ▁ស ្យ ុង ▁និង រ៉ ែ កើត ពី ស ូល ុយ ស ្យ ុង ទឹក ក្ត ៅ រ៉ ែ បាន ពី សិ លា ប្រ ែក ំណ ើត	74
ដូចម្តេចដែលហៅថា ពុទ្ធសករាជគ្រិស្តសករាជ សករាជ ចុល្លសករាជ មហាសករាជ អធិកមាស	null	ពុទ្ធសករាជ ជាចំនួនថ្ងៃខែឬឆ្នាំសម្រាប់សម្គាល់ការរាប់ក្រោយពេលព្រះពុទ្ធអង្គចូលបរិនិញ្វន ថ្ងៃ១៥កើតខែពិសាខ ឆ្នាំម្សាញ់ គ្រិស្តសករាជ ជាសករាជមួយដែលគេរាប់ឆ្នាំទី១ សំដៅយកឆ្នាំដែលព្រះយេស៊ូគ្រិស្តចាប់កំណើត គេយកមកប្រើនៅសម័យអាណានិគមបារាំងចំពោះប្រទេសកម្ពុជា សករាជ ជាការកំណត់ការរាប់ថ្ងៃខែឬឆ្នាំដែលបានតាំងទុកដោយពីរយូរមកហើយដោយបុគ្គលអស្ចារ្យណាមួយមកកំណត់គិតពីរមួយរៀងមក ចុល្លសករាជ គឺសករាជតូចតាមព្រះរាជពង្សាវតាសម្តេចបទុមស្រីសុរិយវង្សបានតាំងចុល្លសករាជទី១ ក្នុងពុទ្ធសករាជ ១១៨៣ គឺត្រូវនិងថ្ងៃចន្ទ ១២កើតខែចែត្រឆ្នាំកុរ ឯកស័ក មហាសករាជ សករាជធំមហាសករាជគឺកើតឡើងអំពីឬជនមួយពួកដែលហៅថាតរ៌ត រស់នៅតំបន់មួយនៃទិសពាយ័ព្យនៃប្រទេសឥណ្ឌាប៉ែកខាងលិចហើយតាំងស្តេចរបស់ខ្លួនឈ្មោះសកឱ្យសោយរាជនៅទីនោះ អធិកមាស សំដៅដល់ខែលើកគឺអាសាឍទី២ដែលគេបន្ថែមឡើងដើម្បីបង្គ្រប់៣៦៥ថ្ងៃតាមចន្ទគតិ	null	ពុទ្ធសករាជ ជាចំនួនថ្ងៃខែឬឆ្នាំសម្រាប់សម្គាល់ការរាប់ក្រោយពេលព្រះពុទ្ធអង្គចូលបរិនិញ្វន ថ្ងៃ១៥កើតខែពិសាខ ឆ្នាំម្សាញ់ គ្រិស្តសករាជ ជាសករាជមួយដែលគេរាប់ឆ្នាំទី១ សំដៅយកឆ្នាំដែលព្រះយេស៊ូគ្រិស្តចាប់កំណើត គេយកមកប្រើនៅសម័យអាណានិគមបារាំងចំពោះប្រទេសកម្ពុជា សករាជ ជាការកំណត់ការរាប់ថ្ងៃខែឬឆ្នាំដែលបានតាំងទុកដោយពីរយូរមកហើយដោយបុគ្គលអស្ចារ្យណាមួយមកកំណត់គិតពីរមួយរៀងមក ចុល្លសករាជ គឺសករាជតូចតាមព្រះរាជពង្សាវតាសម្តេចបទុមស្រីសុរិយវង្សបានតាំងចុល្លសករាជទី១ ក្នុងពុទ្ធសករាជ ១១៨៣ គឺត្រូវនិងថ្ងៃចន្ទ ១២កើតខែចែត្រឆ្នាំកុរ ឯកស័ក មហាសករាជ សករាជធំមហាសករាជគឺកើតឡើងអំពីឬជនមួយពួកដែលហៅថាតរ៌ត រស់នៅតំបន់មួយនៃទិសពាយ័ព្យនៃប្រទេសឥណ្ឌាប៉ែកខាងលិចហើយតាំងស្តេចរបស់ខ្លួនឈ្មោះសកឱ្យសោយរាជនៅទីនោះ អធិកមាស សំដៅដល់ខែលើកគឺអាសាឍទី២ដែលគេបន្ថែមឡើងដើម្បីបង្គ្រប់៣៦៥ថ្ងៃតាមចន្ទគតិ	ដូច ម្ ត េច ដ ែល ហ ៅ ថា Ġ ពុ ទ្ធ ស ករ ា ជ គ្រ ិស ្ត ស ករ ា ជ Ġ ស ករ ា ជ Ġ ច ុល ្ល ស ករ ា ជ Ġ ម ហា ស ករ ា ជ Ġ អ ធិ ក មាស Ġ	43	ពុ ទ្ធ ស ករ ា ជ Ġ ជា ចំ ន ួន ថ ្ង ៃ ខែ ឬ ឆ្នាំ សម ្រា ប់ សម ្ គ ាល់ ការ រា ប់ ក្រ ោយ ពេល ព្រ ះ ពុ ទ្ធ អង្គ ចូល បរ ិន ិញ ្វ ន Ġ ថ ្ង ៃ ១ ៥ កើត ខែ ពិ សា ខ Ġ ឆ្នាំ ម្ សា ញ ់ Ġ គ្រ ិស ្ត ស ករ ា ជ Ġ ជា ស ករ ា ជ មួយ ដ ែល គ េរ ាប់ ឆ្នាំ ទី១ Ġ សំ ដ ៅ យក ឆ្នាំ ដ ែល ព្រ ះ យ េស ៊ ូ គ្រ ិស ្ត ច ាប់ កំ ណ ើត Ġ គ េ យក មក ប្រ ើន ៅ សម័យ អា ណា និ គម បា រា ំ ង ចំ ព ោះ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ĠâĢĭ ស ករ ា ជ Ġ ជា ការ កំ ណ ត់ ការ រា ប់ ថ ្ង ៃ ខែ ឬ ឆ្នាំ ដ ែល បាន តាំង ទុក ដោយ ពី រយ ូរ មក ហើយ ដោយ ប ុ គ្គ ល អ ស្ ចារ្យ ណា មួយ មក កំ ណ ត់ គ ិត ពី រ មួយ រ ៀង មក Ġ ច ុល ្ល ស ករ ា ជ Ġ គ ឺ ស ករ ា ជ តូ ច តា ម ព្រ ះ រាជ ព ង្ស ាវ តា សម ្ត េច បទ ុម ស្រី សុ រិយ វង្ស បាន តាំង ច ុល ្ល ស ករ ា ជ ទី១ Ġ ក្នុង ពុ ទ្ធ ស ករ ា ជ Ġ ១ ១ ៨ ៣ Ġ គ ឺត ្រ ូវ និង ថ ្ង ៃ ច ន្ទ Ġ ១ ២ កើត ខែ ច ែត ្រ ឆ្នាំ ក ុរ Ġ ឯក ស ័ ក Ġ ម ហា ស ករ ា ជ Ġ ស ករ ា ជ ធ ំ ម ហា ស ករ ា ជ គ ឺ កើត ឡើង អ ំព ី ឬ ជន មួយ ព ួ ក ដ ែល ហ ៅ ថា ត រ ៌ ត Ġ រស់ នៅ ត ំ ប ន់ មួយ នៃ ទិ ស ពា យ ័ ព្យ នៃ ប្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ាប ៉ ែក ខា ង ល ិច ហើយ តាំង ស្ត េច រ ប ស់ ខ្លួន ឈ្មោះ ស ក ឱ្យ ស ោយ រាជ នៅ ទី ន ោះ Ġ អ ធិ ក មាស Ġ សំ ដ ៅ ដល់ ខែ លើក គ ឺ អា សា ឍ ទី ២ ដ ែល គ េ ប ន្ ថ ែម ឡើង ដើម ្ប ី បង ្ គ្រ ប់ ៣ ៦ ៥ ថ ្ង ៃ តា ម ច ន្ទ គ តិ	380	▁ដូចម្តេច ដ ែល ហ ៅ ថា ▁ពុទ្ធ ស ក រាជ គ្រ ិ ស្ត ស ក រាជ ▁សករាជ ▁ច ុល ្ល ស ក រាជ ▁មហា ស ក រាជ ▁អ ធិ ក មាស ▁	31	▁ពុទ្ធ ស ក រាជ ▁ជា ចំ ន ួន ថ ្ង ៃ ខែ ឬ ឆ្នាំ ស ម្រ ាប់ ស ម្ គ ាល់ ការ រ ាប់ ក្រ ោយ ពេល ព្រ ះ ព ុទ្ធ អង្គ ចូល បរ ិន ិញ ្វ ន ▁ថ្ងៃ ១ ៥ កើត ខែ ពិ សា ខ ▁ឆ្នាំ ម្ ស ាញ់ ▁គ្រ ិ ស្ត ស ក រាជ ▁ជា ស ក រាជ មួយ ដ ែល គ េរ ាប់ ឆ្នាំ ទី១ ▁សំដៅ យក ឆ្នាំ ដ ែល ព្រ ះ យ េ ស៊ូ គ្រ ិ ស្ត ច ាប់ ក ំណ ើត ▁គេ យក មក ប្រ ើ នៅ សម័យ អា ណា និ គម ប ារ ាំង ច ំព ោះ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ▁សករាជ ▁ជា ការ ក ំណ ត់ ការ រ ាប់ ថ ្ង ៃ ខែ ឬ ឆ្នាំ ដ ែល បាន តាំង ទុក ដោយ ពី រយ ូរ មក ហើយ ដោយ ប ុ គ្គ ល អ ស្ ចារ្យ ណា មួយ មក ក ំណ ត់ គ ិត ពី រ មួយ រ ៀង មក ▁ច ុល ្ល ស ក រាជ ▁គឺ ស ក រាជ ត ូច ត ាម ព្រ ះ រាជ ព ង្ស ាវ តា សម ្ត េច បទ ុម ស្រី សុ រិយ វង្ស បាន តាំង ច ុល ្ល ស ក រាជ ទី១ ▁ក្នុង ព ុទ្ធ ស ក រាជ ▁១១ ៨ ៣ ▁គឺ ត្រូវ និង ថ ្ង ៃ ច ន្ទ ▁១២ កើត ខែ ច ែ ត្រ ឆ្នាំ ក ុរ ▁ឯក ស ័ ក ▁មហា ស ក រាជ ▁សករាជ ធ ំ ម ហា ស ក រាជ គ ឺ កើត ឡើង អ ំព ី ឬ ជន មួយ ព ួ ក ដ ែល ហ ៅ ថា ត រ ៌ ត ▁រស់ នៅ ត ំ ប ន់ មួយ នៃ ទិ ស ព ាយ ័ ព្យ នៃ ប្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ា ប៉ ែក ខា ង ល ិច ហើយ តាំង ស្ត េច រ ប ស់ ខ្លួន ឈ្មោះ ស ក ឱ្យ ស ោយ រាជ នៅ ទី ន ោះ ▁អ ធិ ក មាស ▁សំដៅ ដល់ ខែ លើក គ ឺ អា សា ឍ ទី ២ ដ ែល គ េ ប ន ្ថ ែម ឡើង ដើម ្ប ី ប ង្គ ្រ ប់ ៣ ៦ ៥ ថ ្ង ៃ ត ាម ច ន្ទ គ តិ	348
តើប្រជាជនកម្ពុជាចែកជាវណ្ណៈអ្វីខ្លះតើវណ្ណៈនីមួយៗមានលក្ខណៈដូចម្តេច	null	ប្រជាជនកម្ពុជាចែកជាវណ្ណៈ គឺ ប្រជាជនមូលដ្ឋាន ឬប្រជាជនចាស់ គឺប្រជាជននៅតាមជនបទមុនថ្ងៃទី ១៧ មេសា ១៩៧៥ ចែកជាពីរប្រជាជនពេញសិទ្ធិប្រជាជនដែលគ្មានសាច់ញាតិធ្វើក្នុងរបបលន់ នល់ មានសិទ្ធិបោះឆ្នោតឲ្យគេបោះឆ្នោត ជាប្រធានសហករណ៍ ប្រធានកងផ្សេងៗ ប្រជាជនត្រៀមប្រជាជនដែលមានសាច់ញាតិធ្វើការក្នុងរបបលន់ នល់ ប្រជាជនថ្មី ឬប្រជាជន ១៧មេសា គឺប្រជាជនដែលជម្លៀសចេញពីទីក្រុង ឬទីប្រជុំជននានា	null	ប្រជាជនកម្ពុជាចែកជាវណ្ណៈ គឺ ប្រជាជនមូលដ្ឋាន ឬប្រជាជនចាស់ គឺប្រជាជននៅតាមជនបទមុនថ្ងៃទី ១៧ មេសា ១៩៧៥ ចែកជាពីរប្រជាជនពេញសិទ្ធិប្រជាជនដែលគ្មានសាច់ញាតិធ្វើក្នុងរបបលន់ នល់ មានសិទ្ធិបោះឆ្នោតឲ្យគេបោះឆ្នោត ជាប្រធានសហករណ៍ ប្រធានកងផ្សេងៗ ប្រជាជនត្រៀមប្រជាជនដែលមានសាច់ញាតិធ្វើការក្នុងរបបលន់ នល់ ប្រជាជនថ្មី ឬប្រជាជន ១៧មេសា គឺប្រជាជនដែលជម្លៀសចេញពីទីក្រុង ឬទីប្រជុំជននានា	ត ើប ្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា ច ែក ជា វ ណ្ណ ៈ អ ្វី ខ្ ល ះ ត ើ វ ណ្ណ ៈ នី មួយ ៗ មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម្ ត េច Ġ	36	ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា ច ែក ជា វ ណ្ណ ៈ Ġ គ ឺ Ġ ប្រ ជា ជន ម ូល ដ្ឋាន Ġ ឬ ប្រ ជា ជន ច ាស់ Ġ គ ឺ ប្រ ជា ជន នៅ តា ម ជន បទ ម ុន ថ ្ង ៃ ទី Ġ ១ ៧ Ġ មេ សា Ġ ១៩ ៧ ៥ Ġ ច ែក ជា ពី រ ប្រ ជា ជន ព េញ សិ ទ្ធិ ប្រ ជា ជន ដ ែល គ ្ម ាន សា ច ់ ញ ាត ិ ធ ្វ ើក ្ន ុង រ ប ប ល ន់ Ġ ន ល់ Ġ មាន សិ ទ្ធិ ប ោះ ឆ្ ន ោត ឲ្យ គ េ ប ោះ ឆ្ ន ោត Ġ ជា ប្រ ធាន ស ហ ករណ៍ Ġ ប្រ ធាន ក ង ផ្ សេ ង ៗ Ġ ប្រ ជា ជន ត្រ ៀម ប្រ ជា ជន ដ ែល មាន សា ច ់ ញ ាត ិ ធ ្វ ើក ារ ក្នុង រ ប ប ល ន់ Ġ ន ល់ Ġ ប្រ ជា ជន ថ ្ម ី Ġ ឬ ប្រ ជា ជន Ġ ១ ៧ មេ សា Ġ គ ឺ ប្រ ជា ជន ដ ែល ជ ម្ល ៀស ចេញ ពី ទី ក្រុង Ġ ឬ ទី ប្រជុំ ជន នា នា	181	▁តើ ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា ច ែក ជា វ ណ្ណ ៈ អ ្វី ខ្ ល ះ ត ើ វ ណ្ណ ៈ នី មួយ ៗ មាន ល ក្ខ ណៈ ដូច ម ្ត េច ▁	35	▁ប្រជាជន ក ម្ព ុ ជា ច ែក ជា វ ណ្ណ ៈ ▁គឺ ▁ប្រជាជន ម ូល ដ្ឋាន ▁ឬ ប្រ ជា ជន ច ាស់ ▁គឺ ប្រ ជា ជន នៅ ត ាម ជន បទ ម ុន ថ ្ង ៃ ទី ▁១៧ ▁មេសា ▁១៩ ៧ ៥ ▁ចែក ជា ពី រ ប្រ ជា ជន ព េញ សិ ទ្ធិ ប្រ ជា ជន ដ ែល គ ្ មាន ស ាច់ ញ ា តិ ធ ្វ ើ ក្នុង រ ប ប ល ន់ ▁ន ល់ ▁មាន សិ ទ្ធិ ប ោះ ឆ្ ន ោត ឲ្យ គ េ ប ោះ ឆ្ ន ោត ▁ជា ប្រ ធាន ស ហ ករណ៍ ▁ប្រធាន ក ង ផ្ ស េង ៗ ▁ប្រជាជន ត្រ ៀម ប្រ ជា ជន ដ ែល មាន ស ាច់ ញ ា តិ ធ ្វ ើ ការ ក្នុង រ ប ប ល ន់ ▁ន ល់ ▁ប្រជាជន ថ ្ម ី ▁ឬ ប្រ ជា ជន ▁១៧ មេ សា ▁គឺ ប្រ ជា ជន ដ ែល ជ ម្ល ៀស ចេញ ពី ទី ក្រុង ▁ឬ ទី ប្រជុំ ជន នា នា	162
តើភូមាច្រើនធ្វើសង្រ្គាមជាមួយប្រទេសណាខ្លះ ចាប់ពីសតវត្សទី ៨ ដល់ទី ១៨	null	ចាប់ពីសតវត្ស ទី ៨ ដល់ទី ១៨ ភូមាច្រើនធ្វើសង្រ្គាមជាមួយប្រទេសថៃ	null	ចាប់ពីសតវត្ស ទី ៨ ដល់ទី ១៨ ភូមាច្រើនធ្វើសង្រ្គាមជាមួយប្រទេសថៃ	ត ើ ភ ូម ា ច្ រ ើន ធ ្វ ើស ង ្រ ្ គ ាម ជា មួយ ប្រ ទេស ណា ខ្ ល ះ Ġ ច ាប់ ពី ស ត វ ត ្ស ទី Ġ ៨ Ġ ដល់ ទី Ġ ១ ៨ Ġ	38	ច ាប់ ពី ស ត វ ត ្ស Ġ ទី Ġ ៨ Ġ ដល់ ទី Ġ ១ ៨ Ġ ភ ូម ា ច្ រ ើន ធ ្វ ើស ង ្រ ្ គ ាម ជា មួយ ប្រ ទេស ថ ៃ	34	▁តើ ភ ូ មា ច ្រ ើន ធ ្វ ើស ង ្រ ្ គ ាម ជា មួយ ប្រ ទេស ណា ខ្ ល ះ ▁ចាប់ពី ស ត វ ត ្ស ទី ▁៨ ▁ដល់ ទី ▁១៨ ▁	34	▁ចាប់ពី ស ត វ ត ្ស ▁ទី ▁៨ ▁ដល់ ទី ▁១៨ ▁ភូមា ច ្រ ើន ធ ្វ ើស ង ្រ ្ គ ាម ជា មួយ ប្រ ទេស ថ ៃ	29
តើយុទ្ធសាស្រ្តឈ្នះឈ្នះរបស់សម្តេចតេជោហ៊ុនសែនមានការធានាប៉ុន្មានយ៉ាង	null	យុទ្ធសាស្រ្តឈ្នះឈ្នះរបស់សម្តេចតតេជោហ៊ុនសែន មានការធានា៣យ៉ាងគឺការធានាអាយុជិវីត និងរូបកាយនៃអ្នកដែលបានផ្តាច់ខ្លួនពីរបបខ្មែរក្រហមការរក្សានូវអាជីព និងមុខរបរការរក្សាកម្មសិទ្ធិលើទ្រព្យសម្បត្តិ និងអចលនទ្រព្យផ្សេងៗ ចំណុច៣នេះគឹជាចំណុចគន្លឹះនៃនយោបាយឈ្នះឈ្នះដែលនាំមកនូវសន្តិភាពនិងការបង្រួបបង្រួមជាតិ ឯកភាពទឺកដីជាលើកដំបូងក្នុងប្រវត្តិ ៥០០ឆ្នាំរបស់ប្រទេសកម្ពុជា	null	យុទ្ធសាស្រ្តឈ្នះឈ្នះរបស់សម្តេចតតេជោហ៊ុនសែន មានការធានា៣យ៉ាងគឺការធានាអាយុជិវីត និងរូបកាយនៃអ្នកដែលបានផ្តាច់ខ្លួនពីរបបខ្មែរក្រហមការរក្សានូវអាជីព និងមុខរបរការរក្សាកម្មសិទ្ធិលើទ្រព្យសម្បត្តិ និងអចលនទ្រព្យផ្សេងៗ ចំណុច៣នេះគឹជាចំណុចគន្លឹះនៃនយោបាយឈ្នះឈ្នះដែលនាំមកនូវសន្តិភាពនិងការបង្រួបបង្រួមជាតិ ឯកភាពទឺកដីជាលើកដំបូងក្នុងប្រវត្តិ ៥០០ឆ្នាំរបស់ប្រទេសកម្ពុជា	ត ើយ ុទ្ធ សា ស្រ ្ត ឈ ្ន ះ ឈ ្ន ះ រ ប ស់ សម ្ត េច ត េ ជ ោ ហ៊ ុន សែន មាន ការ ធាន ាប ៉ ុន ្ម ាន យ៉ាង Ġ	34	យ ុទ្ធ សា ស្រ ្ត ឈ ្ន ះ ឈ ្ន ះ រ ប ស់ សម ្ត េច ត ត េ ជ ោ ហ៊ ុន សែន Ġ មាន ការ ធាន ា ៣ យ៉ាង គ ឺ ការ ធាន ា អា យ ុ ជ ិ វី ត Ġ និង រូប កាយ នៃ អ្នក ដ ែល បាន ផ្ តា ច ់ ខ្លួន ពី រ ប ប ខ្ ម ែរ ក្រ ហ មក ារ រក ្សា ន ូវ អា ជី ព Ġ និង មុខ រ បរ ការ រក ្សា កម្ម សិ ទ្ធិ លើ ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ Ġ និង អ ច ល ន ទ្រ ព្យ ផ្ សេ ង ៗ Ġ ចំណុច ៣ នេះ គ ឹ ជា ចំណុច គ ន្ ល ឹ ះ នៃ ន យោ បា យ ឈ ្ន ះ ឈ ្ន ះ ដ ែល នាំ មក ន ូវ ស ន្ត ិ ភាព និង ការ បង ្រ ួ ប បង ្រ ួ ម ជាតិ Ġ ឯក ភាព ទ ឺ ក ដ ី ជា លើក ដំ បូ ង ក្នុង ប្រ វត្ត ិ Ġ ៥០០ ឆ្នាំ រ ប ស់ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា	170	▁តើ យ ុទ្ធ សា ស្រ ្ត ឈ ្ន ះ ឈ ្ន ះ រ ប ស់ សម ្ត េច ត េ ជ ោ ហ៊ ុន សែន មាន ការ ធាន ា ប៉ ុន ្ មាន យ៉ាង ▁	34	▁យុទ្ធ សា ស្រ ្ត ឈ ្ន ះ ឈ ្ន ះ រ ប ស់ សម ្ត េច ត ត េ ជ ោ ហ៊ ុន សែន ▁មាន ការ ធាន ា ៣ យ៉ាង គ ឺ ការ ធាន ា អ ាយ ុ ជ ិ វី ត ▁និង រូប កាយ នៃ អ្នក ដ ែល បាន ផ្ ត ាច់ ខ្លួន ពី រ ប ប ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ការ រ ក្ស ាន ូវ អា ជី ព ▁និង មុខ រ បរ ការ រក ្សា កម្ម សិ ទ្ធិ លើ ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ ▁និង អ ច ល ន ទ្រ ព្យ ផ្ ស េង ៗ ▁ចំណុច ៣ នេះ គ ឹ ជា ចំណុច គ ន ្ល ឹ ះ នៃ ន យោ ប ាយ ឈ ្ន ះ ឈ ្ន ះ ដ ែល នាំ មក ន ូវ ស ន្ត ិ ភាព និង ការ បង ្រ ួ ប បង ្ រួម ជាតិ ▁ឯកភាព ទ ឺ ក ដ ី ជា លើក ដំ បូ ង ក្នុង ប្រ វ ត្តិ ▁៥០០ ឆ្នាំ រ ប ស់ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា	166
ចូរពណ៌នាពីចលនាតស៊ូដើម្បីរំដោះប្រទេសកម្ពុជាពីររបបប្រល័យពូជសាសន៍”កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ” (ឆ្នាំ១៩៧៥-១៩៧៩)	null	ពណ៌នាពីចលនាតស៊ូដើម្បីរំដោះប្រទេសកម្ពុជាពីររបបប្រល័យពូជសាសន៍ កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ឆ្នាំ ១៩៧៥១៩៧៩ ខែមករាឆ្នាំ១៩៧៦ ហ៊ូ នីម បានចេញមុខប្រឆាំងនឹង ប៉ុល ពតដើមខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧៦ ប្រជាជននៅចំការហ្លូង សៀមរាបទាមទារដំឡើងកម្រិតជីវភាពដើមខែមករា ឆ្នាំ ១៩៧៧ ប្រជាជននៅភូមិភាគខាងជើងឧត្តរ និងបាត់ដំបងនឹងប៉ុល ពតនៅដើមខែមីនា និងមេសា ឆ្នាំ ១៩៧៧ ប្រជាជននៅកំពង់ធំ កំពង់ឆ្នាំង មណ្ឌលគីរី និងចំការហ្លូងងើបឡើងប្រឆាំងនៅឆ្នាំ ១៩៧៧ លោក ហ៊ុន សែន បានរត់ទៅប្រទេសវៀតណាមដើម្បីបង្កើតទ័ពតស៊ួប្រឆាំងខ្មែរក្រហមថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៧៨ មហាសន្និបាតបានសម្រេចបង្កើតរណសិរ្យសាមគ្គីសង្រ្គោះជាតិកម្ពុជាជាតិ ដែលនាំដោយលោក ហេង សំរិនក្នុងរយៈពេល៣សប្តាហ៍ កងទ័ពរណសិរ្យសាមគ្គីសង្រ្គោះជាតិនិងកងទ័ពរំដោះប្រជាជនបានស្មើតែទាំងស្រុងថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ ១៩៧៩ ប្រជាជនខ្មែរបានផុតពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម	null	ពណ៌នាពីចលនាតស៊ូដើម្បីរំដោះប្រទេសកម្ពុជាពីររបបប្រល័យពូជសាសន៍ កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ឆ្នាំ ១៩៧៥១៩៧៩ ខែមករាឆ្នាំ១៩៧៦ ហ៊ូ នីម បានចេញមុខប្រឆាំងនឹង ប៉ុល ពតដើមខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧៦ ប្រជាជននៅចំការហ្លូង សៀមរាបទាមទារដំឡើងកម្រិតជីវភាពដើមខែមករា ឆ្នាំ ១៩៧៧ ប្រជាជននៅភូមិភាគខាងជើងឧត្តរ និងបាត់ដំបងនឹងប៉ុល ពតនៅដើមខែមីនា និងមេសា ឆ្នាំ ១៩៧៧ ប្រជាជននៅកំពង់ធំ កំពង់ឆ្នាំង មណ្ឌលគីរី និងចំការហ្លូងងើបឡើងប្រឆាំងនៅឆ្នាំ ១៩៧៧ លោក ហ៊ុន សែន បានរត់ទៅប្រទេសវៀតណាមដើម្បីបង្កើតទ័ពតស៊ួប្រឆាំងខ្មែរក្រហមថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៧៨ មហាសន្និបាតបានសម្រេចបង្កើតរណសិរ្យសាមគ្គីសង្រ្គោះជាតិកម្ពុជាជាតិ ដែលនាំដោយលោក ហេង សំរិនក្នុងរយៈពេល៣សប្តាហ៍ កងទ័ពរណសិរ្យសាមគ្គីសង្រ្គោះជាតិនិងកងទ័ពរំដោះប្រជាជនបានស្មើតែទាំងស្រុងថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ ១៩៧៩ ប្រជាជនខ្មែរបានផុតពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម	ច ូរ ព ណ៌ នា ពី ច ល នា ត ស៊ូ ដើម ្ប ី រំ ដ ោះ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ពី រ រ ប ប ប្រ ល័យ ព ូ ជ សា ស ន៍ âĢĿ ក ម្ព ុ ជា ប្រ ជា ធិបតេយ្យ âĢĿ Ġ( ឆ្នាំ ១៩ ៧ ៥ - ១៩ ៧ ៩ ) Ġ	50	ព ណ៌ នា ពី ច ល នា ត ស៊ូ ដើម ្ប ី រំ ដ ោះ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ពី រ រ ប ប ប្រ ល័យ ព ូ ជ សា ស ន៍ Ġ ក ម្ព ុ ជា ប្រ ជា ធិបតេយ្យ Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧ ៥ ១៩ ៧ ៩ Ġ ខែ មក រា ឆ្នាំ ១៩ ៧៦ Ġ ហ៊ ូ Ġ នី ម Ġ បាន ចេញ មុខ ប្រ ឆ ាំង នឹង Ġ ប៉ ុល Ġ ព ត ដើម ខែ មី នា Ġ ឆ្នាំ ១៩ ៧៦ Ġ ប្រ ជា ជន នៅ ចំ ការ ហ ្ល ូង Ġ ស ៀម រា បទ ាម ទ ារ ដំ ឡើង ក ម្រ ិត ជីវ ភាព ដើម ខែ មក រា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧៧ Ġ ប្រ ជា ជន នៅ ភ ូម ិ ភាគ ខា ង ជើង ឧ ត្ត រ Ġ និង បា ត់ ដំ បង នឹង ប៉ ុល Ġ ព ត នៅ ដើម ខែ មី នា Ġ និង មេ សា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧៧ Ġ ប្រ ជា ជន នៅ កំ ព ង់ ធ ំ Ġ កំ ព ង់ ឆ្នាំ ង Ġ ម ណ្ឌ ល គី រី Ġ និង ចំ ការ ហ ្ល ូង ង ើប ឡើង ប្រ ឆ ាំង នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧៧ Ġ លោក Ġ ហ៊ ុន Ġ សែន Ġ បាន រ ត់ ទៅ ប្រ ទេស វ ៀត ណា ម ដើម ្ប ី បង ្ក ើត ទ ័ ព ត ស៊ ួ ប្រ ឆ ាំង ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ថ ្ង ៃ ទី ២ Ġ ខែ ធ្នូ Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧ ៨ Ġ ម ហា ស ន្ន ិប ាត បាន សម ្រ េច បង ្ក ើត រណ សិ រ ្យ សា ម គ្គ ី សង ្រ ្ គោ ះ ជាតិ ក ម្ព ុ ជា ជាតិ Ġ ដ ែល នាំ ដោយ លោក Ġ ហ េង Ġ សំ រិ ន ក្នុង រយ ៈ ពេល ៣ ស ប្ តា ហ៍ Ġ ក ង ទ ័ ពរ ណ សិ រ ្យ សា ម គ្គ ី សង ្រ ្ គោ ះ ជាតិ និង ក ង ទ ័ ពរ ំ ដ ោះ ប្រ ជា ជន បាន ស្ម ើត ែ ទ ាំង ស្រ ុង ថ ្ង ៃ ទី ៧ Ġ ខែ មក រា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧ ៩ Ġ ប្រ ជា ជន ខ្ ម ែរ បាន ផ ុត ពី រ ប ប ប្រ ល័យ ព ូ ជ សា ស ន៍ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម	351	▁ចូរ ព ណ៌ នា ពី ច ល នា ត ស៊ូ ដើម ្ប ី រំ ដ ោះ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ពី រ រ ប ប ប្រ ល័យ ព ូ ជ សា ស ន៍ ” ក ម្ព ុ ជា ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ” ▁( ឆ្នាំ ១៩ ៧ ៥ - ១៩ ៧ ៩ ) ▁	49	▁ពណ៌ នា ពី ច ល នា ត ស៊ូ ដើម ្ប ី រំ ដ ោះ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ពី រ រ ប ប ប្រ ល័យ ព ូ ជ សា ស ន៍ ▁កម្ពុជា ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៧ ៥ ១៩ ៧ ៩ ▁ខែមករា ឆ្នាំ ១៩ ៧៦ ▁ហ៊ ូ ▁នី ម ▁បាន ចេញ មុខ ប្រ ឆ ាំង នឹង ▁ប៉ុល ▁ពត ដើម ខែ មី នា ▁ឆ្នាំ ១៩ ៧៦ ▁ប្រជាជន នៅ ចំ ការ ហ ្ល ូង ▁សៀមរាប ទ ាម ទ ារ ដំ ឡើង ក ម្រ ិត ជីវ ភាព ដើម ខែ មក រា ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៧៧ ▁ប្រជាជន នៅ ភ ូម ិ ភាគ ខា ង ជើង ឧ ត្ត រ ▁និង ប ាត់ ដំ បង នឹង ប៉ ុល ▁ពត នៅ ដើម ខែ មី នា ▁និង មេ សា ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៧៧ ▁ប្រជាជន នៅ ក ំព ង់ ធ ំ ▁កំពង់ឆ្នាំង ▁មណ្ឌល គី រី ▁និង ចំ ការ ហ ្ល ូង ង ើប ឡើង ប្រ ឆ ាំង នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៧៧ ▁លោក ▁ហ៊ុន ▁សែន ▁បាន រ ត់ ទៅ ប្រ ទេស វ ៀត ណា ម ដើម ្ប ី ប ង្ក ើត ទ ័ ព ត ស៊ ួ ប្រ ឆ ាំង ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ថ ្ង ៃ ទី ២ ▁ខែធ្នូ ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៧ ៨ ▁មហាសន្និបាត បាន ស ម្រ េច ប ង្ក ើត រណ សិ រ ្យ ស ាម គ្គ ី សង ្រ ្ គ ោះ ជាតិ ក ម្ព ុ ជា ជាតិ ▁ដែល នាំ ដោយ លោក ▁ហេង ▁សំរិន ក្នុង រយ ៈ ពេល ៣ ស ប្ តា ហ៍ ▁កងទ័ព រណ សិ រ ្យ ស ាម គ្គ ី សង ្រ ្ គ ោះ ជាតិ និង ក ង ទ ័ ព រំ ដ ោះ ប្រ ជា ជន បាន ស្ម ើ តែ ទ ាំង ស្រ ុង ថ ្ង ៃ ទី ៧ ▁ខែមករា ▁ឆ្នាំ ▁១៩៧៩ ▁ប្រជាជន ខ្ ម ែរ បាន ផ ុត ពី រ ប ប ប្រ ល័យ ព ូ ជ សា ស ន៍ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម	307
តើសាធារណៈរដ្ឋខ្មែរមានអំពើពុករលួយ ឬទេ នរណាខ្លះ	null	នាយទាហានគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ ជាពិសេសលោក លន់ នន់ ប្អូន លន់ នល់	null	នាយទាហានគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ ជាពិសេសលោក លន់ នន់ ប្អូន លន់ នល់	ត ើស ា ធា រណៈ រដ្ឋ ខ្ ម ែរ មាន អ ំព ើ ពុ ករ ល ួយ Ġ ឬ ទេ Ġ ន រណ ា ខ្ ល ះ Ġ	25	នា យ ទ ា ហាន គ្រ ប់ ជា ន់ ថ្ន ាក់ Ġ ជា ពិ សេ ស លោក Ġ ល ន់ Ġ ន ន់ Ġ ប្ អូ ន Ġ ល ន់ Ġ ន ល់	27	▁តើ សា ធា រណៈ រដ្ឋ ខ្ ម ែរ មាន អ ំព ើ ពុ ករ ល ួយ ▁ឬ ទេ ▁នរណា ខ្ ល ះ ▁	22	▁នាយ ទ ា ហាន គ្រ ប់ ជ ាន់ ថ្ន ាក់ ▁ជាពិសេស លោក ▁ល ន់ ▁ន ន់ ▁ប្អូន ▁ល ន់ ▁ន ល់	21
តើលោកស្ដាលិន បានពង្រីកអំណាចរបស់គាត់យ៉ាងដូចម្ដេច	null	លោកស្ដាលីន បានពង្រីកអំណចរបស់គាត់តាមរយៈការបង្កើត ប៉ូលីស សម្ងាត់ដើម្បីបង្ក្រាមពួកប្រឆាំងចាប់ជនសង្ស័យក្នុងជួរបុគ្គលិករដ្ឋឬសមាជិកបក្សយកទៅ ដាក់គុក ឬនិរទេសខ្លួនទៅតំបន់ស៊ីបេរី ក្រោមទណ្ឌកម្មការងារជាទម្ងន់ និងមានអាកាសធាតុអាក្រក់បំផុត	null	លោកស្ដាលីន បានពង្រីកអំណចរបស់គាត់តាមរយៈការបង្កើត ប៉ូលីស សម្ងាត់ដើម្បីបង្ក្រាមពួកប្រឆាំងចាប់ជនសង្ស័យក្នុងជួរបុគ្គលិករដ្ឋឬសមាជិកបក្សយកទៅ ដាក់គុក ឬនិរទេសខ្លួនទៅតំបន់ស៊ីបេរី ក្រោមទណ្ឌកម្មការងារជាទម្ងន់ និងមានអាកាសធាតុអាក្រក់បំផុត	ត ើ លោក ស្ ដា ល ិន Ġ បាន ព ង ្រី ក អ ំណ ា ចរ ប ស់ គ ាត់ យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច Ġ	25	លោក ស្ ដា លីន Ġ បាន ព ង ្រី ក អ ំណ ចរ ប ស់ គ ាត់ តា ម រយ ៈ ការ បង ្ក ើត Ġ ប៉ ូល ី ស Ġ សម ្ង ាត់ ដើម ្ប ី បង ្ក ្រា ម ព ួ ក ប្រ ឆ ាំង ច ាប់ ជន សង្ស័យ ក្នុង ជ ួរ ប ុ គ្គ ល ិក រដ្ឋ ឬ សម ា ជ ិក ប ក្ស យក ទៅ Ġ ដា ក់ គ ុក Ġ ឬ និ រ ទេស ខ្លួន ទៅ ត ំ ប ន់ ស៊ី ប េរ ី Ġ ក្រោម ទ ណ្ឌ កម្ម ការងារ ជា ទ ម្ ង ន់ Ġ និង មាន អា កាស ធាតុ អា ក្រ ក់ ប ំ ផ ុត	106	▁តើ លោក ស្ ដា ល ិន ▁បាន ព ង ្រី ក អ ំ ណា ចរ ប ស់ គ ាត់ យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច ▁	24	▁លោក ស្ ដា លីន ▁បាន ព ង ្រី ក អ ំណ ចរ ប ស់ គ ាត់ ត ាម រយ ៈ ការ ប ង្ក ើត ▁ប៉ូលីស ▁សម្ងាត់ ដើម ្ប ី ប ង្ក ្រា ម ព ួ ក ប្រ ឆ ាំង ច ាប់ ជន សង្ស័យ ក្នុង ជ ួរ ប ុ គ្គ ល ិក រដ្ឋ ឬ ស មា ជ ិក ប ក្ស យក ទៅ ▁ដាក់ គ ុក ▁ឬ និ រ ទេស ខ្លួន ទៅ ត ំ ប ន់ ស៊ី ប េ រី ▁ក្រោម ទ ណ្ឌ កម្ម ការងារ ជា ទ ម្ ង ន់ ▁និង មាន អា កាស ធាតុ អា ក្រ ក់ ប ំ ផ ុត	100
ចូរនិយាយពីរជ្ជកាលព្រះបាទសូរ្យវម៌្មទី១	null	ព្រះបាទសូរ្យវម៌្មទី១ មានគោរម្យងារជា កំត្វន ដែលលោក ហ្សក សឺដេស និយាយថាជាគោរម្យងារ កំត្វន ព្រះអង្គម្ចាស នៅក្នុងភាសាឧបទ្វីបម៉ាឡេស៊ី លោកគិតថា ព្រះបាទសូរ្យវម៌្មទី១ បានយាងមកពីម៉ាឡេស៊ី ហើយជាស្តេចកានព្រះពុទ្ធសាសនាទៀតផង ប៉ុន្តែ បើយោងតាមសិលាចារឹកកម្ពុជា គឺសិលាចារឹក តាកិន និងសិលាចារឹកបាយពុះបានឲ្យដឹងថា ព្រះបាទសូរ្យវវម៌្មទី១ មានដើមកំណើតនៅកម្ពុជាភាគកណ្តាល ហើយបានទៅកាន់ាកប់អំណាចនៅអង្គរ ហើយទ្រង់ជាស្តេចកាន់ព្រាហ្មណ៍សាសនា ចាប់ពីឆ្នាំ ១០០២ ដល់ ១០១០ ព្រះអង្គបានកាន់កាប់ទឹកដីកម្ពុជាភាគកណ្តាល និងបានធ្វើសង្គ្រាមប្រឆាំងស្តេចនៅអង្គរគឺព្រះបាទជ័យវីវម៌្ម នៅឆ្នាំ ១០១០ គស ព្រះអង្គបានទទួល ជ័យជំនះ និងបានឡើងសោយរាជ្យនៅអង្គរ	null	ព្រះបាទសូរ្យវម៌្មទី១ មានគោរម្យងារជា កំត្វន ដែលលោក ហ្សក សឺដេស និយាយថាជាគោរម្យងារ កំត្វន ព្រះអង្គម្ចាស នៅក្នុងភាសាឧបទ្វីបម៉ាឡេស៊ី លោកគិតថា ព្រះបាទសូរ្យវម៌្មទី១ បានយាងមកពីម៉ាឡេស៊ី ហើយជាស្តេចកានព្រះពុទ្ធសាសនាទៀតផង ប៉ុន្តែ បើយោងតាមសិលាចារឹកកម្ពុជា គឺសិលាចារឹក តាកិន និងសិលាចារឹកបាយពុះបានឲ្យដឹងថា ព្រះបាទសូរ្យវវម៌្មទី១ មានដើមកំណើតនៅកម្ពុជាភាគកណ្តាល ហើយបានទៅកាន់ាកប់អំណាចនៅអង្គរ ហើយទ្រង់ជាស្តេចកាន់ព្រាហ្មណ៍សាសនា ចាប់ពីឆ្នាំ ១០០២ ដល់ ១០១០ ព្រះអង្គបានកាន់កាប់ទឹកដីកម្ពុជាភាគកណ្តាល និងបានធ្វើសង្គ្រាមប្រឆាំងស្តេចនៅអង្គរគឺព្រះបាទជ័យវីវម៌្ម នៅឆ្នាំ ១០១០ គស ព្រះអង្គបានទទួល ជ័យជំនះ និងបានឡើងសោយរាជ្យនៅអង្គរ	ច ូរ និ យា យ ពី រ ជ្ជ កាល ព្រ ះ បាទ ស ូរ ្យ វ ម ៌្ ម ទី១ ĠâĢĭ Ġ	20	ព្រ ះ បាទ ស ូរ ្យ វ ម ៌្ ម ទី១ Ġ មាន គោ រម្យ ងារ ជា Ġ កំ ត ្វ ន Ġ ដ ែល លោក Ġ ហ្ស ក Ġ ស ឺ ដ េស Ġ និ យា យ ថា ជា គោ រម្យ ងារ Ġ កំ ត ្វ ន Ġ ព្រ ះ អង្គ ម្ ច ាស Ġ នៅ ក្នុង ភា សា ឧ បទ ្វី ប ម៉ា ឡេ ស៊ី Ġ លោក គ ិត ថា Ġ ព្រ ះ បាទ ស ូរ ្យ វ ម ៌្ ម ទី១ Ġ បាន យា ង មក ពី ម៉ា ឡេ ស៊ី Ġ ហើយ ជា ស្ត េច កា ន ព្រ ះ ពុ ទ្ធ សា ស នា ទៀត ផ ង Ġ ប៉ ុន ្ត ែ Ġ ប ើយ ោង តា ម សិ លា ចារ ឹក ក ម្ព ុ ជា Ġ គ ឺ សិ លា ចារ ឹក Ġ តា ក ិន Ġ និង សិ លា ចារ ឹក បា យ ពុ ះ បាន ឲ្យ ដ ឹង ថា Ġ ព្រ ះ បាទ ស ូរ ្យ វ វ ម ៌្ ម ទី១ Ġ មាន ដើម កំ ណ ើត នៅ ក ម្ព ុ ជា ភាគ ក ណ្ត ាល Ġ ហើយ បាន ទៅ កាន់ ាក ប់ អ ំណ ា ច នៅ អង្គ រ Ġ ហើយ ទ្រ ង់ ជា ស្ត េច កាន់ ព្រ ា ហ្ម ណ៍ សា ស នា ĠâĢĭ ច ាប់ ពី ឆ្នាំ Ġ ១០ ០ ២ Ġ ដល់ Ġ ១០ ១០ Ġ ព្រ ះ អង្គ បាន កាន់ កា ប់ ទឹក ដ ី ក ម្ព ុ ជា ភាគ ក ណ្ត ាល Ġ និង បាន ធ ្វ ើស ង្គ ្រា ម ប្រ ឆ ាំង ស្ត េច នៅ អង្គ រ គ ឺ ព្រ ះ បាទ ជ ័យ វី វ ម ៌្ ម Ġ នៅ ឆ្នាំ Ġ ១០ ១០ Ġ គ ស Ġ ព្រ ះ អង្គ បាន ទទួល Ġ ជ ័យ ជំ ន ះ Ġ និង បាន ឡើង ស ោយ រាជ ្យ នៅ អង្គ រ ĠÂł	272	▁ចូរ ន ិយ ាយ ពី រ ជ្ជ កាល ព្រ ះ បាទ ស ូរ ្យ វ ម ៌្ ម ទី១ ▁	19	▁ព្រះបាទ ស ូរ ្យ វ ម ៌្ ម ទី១ ▁មាន គោ រម្យ ងារ ជា ▁កំ ត ្វ ន ▁ដែល លោក ▁ហ្ស ក ▁ស ឺ ដ េស ▁និយាយ ថា ជា គោ រម្យ ងារ ▁កំ ត ្វ ន ▁ព្រះអង្គ ម្ ច ាស ▁នៅក្នុង ភា សា ឧ បទ ្វី ប ម៉ា ឡេ ស៊ី ▁លោក គ ិត ថា ▁ព្រះបាទ ស ូរ ្យ វ ម ៌្ ម ទី១ ▁បាន យ ាង មក ពី ម៉ា ឡេ ស៊ី ▁ហើយ ជា ស្ត េច ក ាន ព្រ ះ ព ុទ្ធ សា ស នា ទៀត ផ ង ▁ប៉ុន្តែ ▁បើ យ ោង ត ាម សិ លា ចារ ឹក ក ម្ព ុ ជា ▁គឺ សិ លា ចារ ឹក ▁តា ក ិន ▁និង សិ លា ចារ ឹក ប ាយ ព ុះ បាន ឲ្យ ដ ឹង ថា ▁ព្រះបាទ ស ូរ ្យ វ វ ម ៌្ ម ទី១ ▁មាន ដើម ក ំណ ើត នៅ ក ម្ព ុ ជា ភាគ ក ណ្ត ាល ▁ហើយ បាន ទៅ កាន់ ាក ប់ អ ំ ណា ច នៅ អង្គ រ ▁ហើយ ទ្រ ង់ ជា ស្ត េច កាន់ ព្រ ា ហ្ម ណ៍ សា ស នា ▁ចាប់ពី ឆ្នាំ ▁១០០ ២ ▁ដល់ ▁១០ ១០ ▁ព្រះអង្គ បាន កាន់ ក ាប់ ទឹក ដ ី ក ម្ព ុ ជា ភាគ ក ណ្ត ាល ▁និង បាន ធ ្វ ើស ង្គ ្រា ម ប្រ ឆ ាំង ស្ត េច នៅ អង្គ រ គ ឺ ព្រ ះ បាទ ជ ័យ វី វ ម ៌្ ម ▁នៅ ឆ្នាំ ▁១០ ១០ ▁គ ស ▁ព្រះអង្គ បាន ទទួល ▁ជ័យ ជំ ន ះ ▁និង បាន ឡើង ស ោយ រាជ ្យ នៅ អង្គ រ ▁	248
តើលោកសេនាប្រមុខ លន់ នល់ ដោះស្រាយបញ្ហាជនបទបានដែរឬទេព្រោះអ្វី	null	លោកសេនាប្រមុខ លន់ នល់ មិនអាចដោះស្រាយបញ្ហាជនបទបានទេព្រោះនៅតំបន់ជនបទបានទទួលការបាញ់រះ និងទម្លាក់គ្រាប់បែកពីសំណាក់ភាគីទាំងសងខាង ម្យ៉ាងទៀតការគ្មានការងារធ្វើនិងកង្វះខាតស្បៀងអាហារជាប្រចាំថ្ងៃបានចោទឡើងយ៉ាងខ្លាំង	null	លោកសេនាប្រមុខ លន់ នល់ មិនអាចដោះស្រាយបញ្ហាជនបទបានទេព្រោះនៅតំបន់ជនបទបានទទួលការបាញ់រះ និងទម្លាក់គ្រាប់បែកពីសំណាក់ភាគីទាំងសងខាង ម្យ៉ាងទៀតការគ្មានការងារធ្វើនិងកង្វះខាតស្បៀងអាហារជាប្រចាំថ្ងៃបានចោទឡើងយ៉ាងខ្លាំង	ត ើ លោក សេ នា ប្រ មុខ Ġ ល ន់ Ġ ន ល់ Ġ ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា ជន បទ បាន ដ ែរ ឬ ទេ ព្រ ោះ អ ្វី Ġ	30	លោក សេ នា ប្រ មុខ Ġ ល ន់ Ġ ន ល់ Ġ ម ិន អា ច ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា ជន បទ បាន ទេ ព្រ ោះ នៅ ត ំ ប ន់ ជន បទ បាន ទទួល ការ បា ញ ់ រ ះ Ġ និង ទ ម្ល ាក់ គ្រាប់ បែក ពី សំ ណា ក់ ភាគ ី ទ ាំង សង ខា ង Ġ ម្ យ៉ាង ទៀត ការ គ ្ម ាន ការងារ ធ ្វ ើន ិ ង ក ង ្វ ះ ខា ត ស្ ប ៀង អា ហា រ ជា ប្រ ច ាំ ថ ្ង ៃ បាន ច ោទ ឡើង យ៉ាង ខ្ លា ំ ង	100	▁តើ លោក សេ នា ប្រ មុខ ▁ល ន់ ▁ន ល់ ▁ដោះស្រាយ ប ញ ្ហ ា ជន បទ បាន ដ ែរ ឬ ទេ ព្រ ោះ អ ្វី ▁	26	▁លោក សេ នា ប្រ មុខ ▁ល ន់ ▁ន ល់ ▁មិន អា ច ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា ជន បទ បាន ទេ ព្រ ោះ នៅ ត ំ ប ន់ ជន បទ បាន ទទួល ការ ប ាញ់ រ ះ ▁និង ទ ម្ល ាក់ គ្រាប់ បែក ពី ស ំណ ាក់ ភាគ ី ទ ាំង សង ខា ង ▁ម្យ៉ាងទៀត ការ គ ្ មាន ការងារ ធ ្វ ើ និង ក ង ្វ ះ ខា ត ស ្ប ៀង អា ហា រ ជា ប្រ ច ាំ ថ ្ង ៃ បាន ច ោទ ឡើង យ៉ាង ខ្ ល ាំង	94
តើនៅឆ្នាំណាដែរប្រទេសអង់គ្លេសបានចូលជាសមាជិកនៃទីផ្សារនេះក្នុងអាណត្តិប្រធានាធិបតីបារាំងឈ្មោះអ្វី	null	ប្រទេសអង់គ្លេសបានចូលជាសមាជិកទីផ្សារនេះនៅឆ្នាំ ១៩៧៣ ក្នុងអាណត្តិប្រធានាធិបតីបារាំងគឺលោក ប៉ុម ពីធួ	null	ប្រទេសអង់គ្លេសបានចូលជាសមាជិកទីផ្សារនេះនៅឆ្នាំ ១៩៧៣ ក្នុងអាណត្តិប្រធានាធិបតីបារាំងគឺលោក ប៉ុម ពីធួ	ត ើន ៅ ឆ្នាំ ណា ដ ែរ ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស បាន ចូល ជា សម ា ជ ិក នៃ ទី ផ្ សារ នេះ ក្នុង អា ណ ត្តិ ប្រ ធាន ា ធិ បតី បា រា ំ ង ឈ្មោះ អ ្វី Ġ	42	ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស បាន ចូល ជា សម ា ជ ិក ទី ផ្ សារ នេះ នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧ ៣ Ġ ក្នុង អា ណ ត្តិ ប្រ ធាន ា ធិ បតី បា រា ំ ង គ ឺ លោក Ġ ប៉ ុម Ġ ពី ធ ួ	44	▁តើ នៅ ឆ្នាំ ណា ដ ែរ ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស បាន ចូល ជា ស មា ជ ិក នៃ ទី ផ្ សារ នេះ ក្នុង អា ណ ត្តិ ប្រ ធាន ា ធិ បតី ប ារ ាំង ឈ្មោះ អ ្វី ▁	40	▁ប្រទេស អ ង់ គ ្ល េស បាន ចូល ជា ស មា ជ ិក ទី ផ្ សារ នេះ នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៧ ៣ ▁ក្នុង អា ណ ត្តិ ប្រ ធាន ា ធិ បតី ប ារ ាំង គ ឺ លោក ▁ប៉ុ ម ▁ពី ធ ួ	42
ដូចម្តេចដែលហៅថាសាសនា	null	សាសនា គឺជាពាក្យបណ្តាំឬការទូន្មានប្រៀបប្រដៅរបស់គ្រូអាចារ្យណាមួយនៅក្នុងលោក លទ្ធិសាសនាពុំមែនស្ថិតនៅត្រង់ជំនឿ ឬបញ្ញាត្តិ សីលធម៌ និងការគោរពប្រណិបតន៍ប៉ុណ្ណោះទេគឺត្រូវមានអង្គការពិសេសមួយ សំរាប់ទ្រទ្រង់ថែរក្សាលទ្ធិសាសនាឱ្យមានស្ថិរភាពតាំងនៅជាស្ថាពរវែងឆ្ងាយតរៀងទៅ	null	សាសនា គឺជាពាក្យបណ្តាំឬការទូន្មានប្រៀបប្រដៅរបស់គ្រូអាចារ្យណាមួយនៅក្នុងលោក លទ្ធិសាសនាពុំមែនស្ថិតនៅត្រង់ជំនឿ ឬបញ្ញាត្តិ សីលធម៌ និងការគោរពប្រណិបតន៍ប៉ុណ្ណោះទេគឺត្រូវមានអង្គការពិសេសមួយ សំរាប់ទ្រទ្រង់ថែរក្សាលទ្ធិសាសនាឱ្យមានស្ថិរភាពតាំងនៅជាស្ថាពរវែងឆ្ងាយតរៀងទៅ	ដូច ម្ ត េច ដ ែល ហ ៅ ថា សា ស នា Ġ	12	សា ស នា Ġ គ ឺ ជា ពាក្យ បណ្ត ាំ ឬ ការ ទូ ន្ មាន ប្រ ៀប ប្រ ដ ៅ រ ប ស់ គ្រ ូ អា ចារ្យ ណា មួយ នៅ ក្នុង លោក Ġ ល ទ្ធិ សា ស នា ពុ ំ ម ែន ស្ ថ ិត នៅ ត្រ ង់ ជំ ន ឿ Ġ ឬ ប ញ្ញា ត្តិ Ġ សី ល ធម៌ Ġ និង ការ គោ រ ព ប្រ ណ ិប ត ន៍ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ទេ គ ឺត ្រ ូវ មាន អង្គ ការ ពិ សេ សម ួយ Ġ សំ រា ប់ ទ្រ ទ្រ ង់ ថ ែរ ក្ស ាល ទ្ធិ សា ស នា ឱ្យ មាន ស្ ថ ិ រ ភាព តាំង នៅ ជា ស្ ថា ពរ វ ែង ឆ្ ង ាយ ត រ ៀង ទៅ	118	▁ដូចម្តេច ដ ែល ហ ៅ ថា សា ស នា ▁	9	▁សាសនា ▁គឺជា ពាក្យ បណ្ត ាំ ឬ ការ ទូ ន្ មាន ប្រ ៀប ប្រ ដ ៅ រ ប ស់ គ្រ ូ អា ចារ្យ ណា មួយ នៅ ក្នុង លោក ▁លទ្ធិ សា ស នា ព ុំ ម ែន ស ្ថ ិត នៅ ត្រ ង់ ជំ ន ឿ ▁ឬ ប ញ្ញា ត្តិ ▁សីលធម៌ ▁និង ការ គ ោរ ព ប្រ ណ ិប ត ន៍ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ទេ គ ឺ ត្រូវ មាន អង្គ ការ ពិ ស េស មួយ ▁សំរាប់ ទ្រ ទ្រ ង់ ថ ែរ ក្ស ាល ទ្ធិ សា ស នា ឱ្យ មាន ស ្ថ ិ រ ភាព តាំង នៅ ជា ស្ ថា ពរ វ ែង ឆ្ ង ាយ ត រ ៀង ទៅ	108
វិមានឯករាជ្យសង់ឡើងតំណាងឱ្យអ្វី និងកសាងឡើងនៅឆ្នាំណា	null	វិមានឯករាជ្យ Independence Monument ត្រូវបានកសាងនៅឆ្នាំ ១៩៥៨ ក្នុងរាជ្យ ព្រះបាទនរោត្តម សុរាម្រិត ១៩៥៥១៩៦០ ជានិមិត្តរូបបញ្ចក់ថា កម្ពុជាបានទទួលឯករាជ្យពីបារាំង នៅឆ្នាំ១៩៥៣ វិមានឯករាជ្យមានទីតាំងស្ថិតនៅផ្លូវប្រសព្វគ្នារវាងមហាវិថីព្រះនរោត្តម និងមហាវិថីព្រះសីហនុ ចំកណ្តាលទីក្រុងភ្នំពេញវិមានឯករាជ្យមានកំពស់ ២០ម៉ែត្រ ៥ជាន់ លម្អដោយក្បាលពស់នាគរាជចំនួន ១០០ សង់តាមគំរូរចនាបរបស់ទអង្គរ រចនាប្លង់ដោយស្ថាបត្យករខ្មែរដ៏ល្បីល្បាញ គឺ លោក វណ្ណ មូលីវណ្ណ Vann Molyvann នៅចុងឆ្នាំ២០០៧ សាលាក្រុងភ្នំពេញ បានស្ថាបនាកែលម្អរវិមានឯករាជ្យឲ្យមានសម្រស់កាន់តែប្រសើរឡើងថែមមួយកំរិតទៀត គួរជាទីទាកទាញ ដែលការកែលំអរនេះចំនាយថវិការអស់ប្រហែល ៥០០លានរៀល សំណង់ដ៏ល្បីល្បាញនេះ គឺតំណាងឱ្យការទាមទារសេរីភាព និងឯករាជ្យជាតិពីបារាំងវិញ នៅឆ្នាំ ១៩៤៩ និងដើម្បីឧទ្ទិសដល់បុព្វបុរសខ្មែរ និងអ្នកស្នេហាជាតិជាច្រើនបានពលីជីវិតដើម្បីទាមទារឯករាជ្យជាតិ ជូនដល់កម្ពុជា	null	វិមានឯករាជ្យ Independence Monument ត្រូវបានកសាងនៅឆ្នាំ ១៩៥៨ ក្នុងរាជ្យ ព្រះបាទនរោត្តម សុរាម្រិត ១៩៥៥១៩៦០ ជានិមិត្តរូបបញ្ចក់ថា កម្ពុជាបានទទួលឯករាជ្យពីបារាំង នៅឆ្នាំ១៩៥៣ វិមានឯករាជ្យមានទីតាំងស្ថិតនៅផ្លូវប្រសព្វគ្នារវាងមហាវិថីព្រះនរោត្តម និងមហាវិថីព្រះសីហនុ ចំកណ្តាលទីក្រុងភ្នំពេញវិមានឯករាជ្យមានកំពស់ ២០ម៉ែត្រ ៥ជាន់ លម្អដោយក្បាលពស់នាគរាជចំនួន ១០០ សង់តាមគំរូរចនាបរបស់ទអង្គរ រចនាប្លង់ដោយស្ថាបត្យករខ្មែរដ៏ល្បីល្បាញ គឺ លោក វណ្ណ មូលីវណ្ណ Vann Molyvann នៅចុងឆ្នាំ២០០៧ សាលាក្រុងភ្នំពេញ បានស្ថាបនាកែលម្អរវិមានឯករាជ្យឲ្យមានសម្រស់កាន់តែប្រសើរឡើងថែមមួយកំរិតទៀត គួរជាទីទាកទាញ ដែលការកែលំអរនេះចំនាយថវិការអស់ប្រហែល ៥០០លានរៀល សំណង់ដ៏ល្បីល្បាញនេះ គឺតំណាងឱ្យការទាមទារសេរីភាព និងឯករាជ្យជាតិពីបារាំងវិញ នៅឆ្នាំ ១៩៤៩ និងដើម្បីឧទ្ទិសដល់បុព្វបុរសខ្មែរ និងអ្នកស្នេហាជាតិជាច្រើនបានពលីជីវិតដើម្បីទាមទារឯករាជ្យជាតិ ជូនដល់កម្ពុជា	វិ មាន ឯក រាជ ្យ សង ់ ឡើង ត ំណ ាង ឱ្យ អ ្វី Ġ និង ក សា ង ឡើង នៅ ឆ្នាំ ណា Ġ	22	វិ មាន ឯក រាជ ្យ ĠIndependence ĠMonument Ġ ត្រូវ បាន ក សា ង នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៥ ៨ Ġ ក្នុង រាជ ្យ Âł ព្រ ះ បាទ ន រ ោត ្ត ម Ġ សុ រា ម្រ ិត Ġ ១៩ ៥ ៥ ១៩ ៦០ Ġ ជា និ ម ិត្ត រូប បញ្ច ក់ ថា Âł ក ម្ព ុ ជា បាន ទទួល ឯក រាជ ្យ ពី បា រា ំ ង Ġ នៅ ឆ្នាំ ១៩ ៥ ៣ âĢĭ Ġ វិ មាន ឯក រាជ ្យ មាន ទី តាំង ស្ ថ ិត នៅ ផ្ល ូវ ប្រ ស ព្វ គ្នា រ វា ង ម ហា វិ ថ ី ព្រ ះ ន រ ោត ្ត ម Ġ និង ម ហា វិ ថ ី ព្រ ះ សី ហ នុ Ġ ចំ ក ណ្ត ាល ទី ក្រុង ភ្នំពេញ វិ មាន ឯក រាជ ្យ មាន កំ ព ស់ Ġ ២០ ម៉ែត្រ Ġ ៥ ជា ន់ Ġ លម្អ ដោយ ក្ បាល ព ស់ នា គរ ា ជ ចំ ន ួន Ġ ១០ ០ Ġ សង ់ តា ម គ ំ រ ូរ ច នា បរ ប ស់ ទ អង្គ រ Ġ រ ច នា ប្ លង ់ ដោយ ស្ ថា ប ត ្យ ករ ខ្ ម ែរ ដ ៏ ល ្ប ី ល ្ប ាញ Ġ គ ឺ Ġ លោក Âł វ ណ្ណ Ġ ម ូល ី វ ណ្ណ ÂłV ann ĠM oly v ann Ġ នៅ ច ុង ឆ្នាំ ២០ ០ ៧ Ġ សា លា ក្រុង ភ្នំពេញ Âł បាន ស្ ថា ប នា ក ែល ម្ អ រ វិ មាន ឯក រាជ ្យ ឲ្យ មាន សម ្រ ស់ កាន់ តែ ប្រសើរ ឡើង ថ ែម មួយ កំ រិ ត ទៀត Ġ គ ួរ ជា ទី ទ ាក ទ ាញ Ġ ដ ែល ការ ក ែល ំ អ រ នេះ ចំ នា យ ថ វិ ការ អ ស់ ប្រ ហ ែល Ġ ៥០០ លាន រ ៀល Ġ សំ ណ ង់ ដ ៏ ល ្ប ី ល ្ប ាញ នេះ Ġ គ ឺត ំណ ាង ឱ្យ ការ ទ ាម ទ ារ សេ រី ភាព Ġ និង ឯក រាជ ្យ ជាតិ ពី បា រា ំ ង វិញ Ġ នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៤ ៩ Ġ និង ដើម ្ប ី ឧ ទ្ទ ិស ដល់ ប ុ ព្វ ប ុរ ស ខ្ ម ែរ Ġ និង អ្នក ស្ន េ ហា ជាតិ ជា ច្ រ ើន បាន ពល ី ជីវ ិត ដើម ្ប ី ទ ាម ទ ារ ឯក រាជ ្យ ជាតិ Ġ ជ ូន ដល់ ក ម្ព ុ ជា Âł	357	▁វិមាន ឯក រាជ ្យ ស ង់ ឡើង ត ំណ ាង ឱ្យ អ ្វី ▁និង ក សា ង ឡើង នៅ ឆ្នាំ ណា ▁	21	▁វិមាន ឯក រាជ ្យ ▁Independence ▁Monument ▁ត្រូវបាន ក សា ង នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៥ ៨ ▁ក្នុង រាជ ្យ ▁ព្រះបាទ ន រ ោ ត្ត ម ▁សុ រា ម្រ ិត ▁១៩ ៥ ៥ ១៩ ៦០ ▁ជា និ ម ិត្ត រូប បញ្ច ក់ ថា ▁កម្ពុជា បាន ទទួល ឯក រាជ ្យ ពី ប ារ ាំង ▁នៅ ឆ្នាំ ១៩ ៥ ៣ ▁វិមាន ឯក រាជ ្យ មាន ទី តាំង ស ្ថ ិត នៅ ផ្ល ូវ ប្រ ស ព្វ គ្នា រ វ ាង ម ហា វិ ថ ី ព្រ ះ ន រ ោ ត្ត ម ▁និង ម ហា វិ ថ ី ព្រ ះ សី ហ នុ ▁ចំ ក ណ្ត ាល ទី ក្រុង ភ្នំពេញ វិ មាន ឯក រាជ ្យ មាន ក ំព ស់ ▁២០ ម៉ែត្រ ▁៥ ជ ាន់ ▁ លម្អ ដោយ ក្ បាល ព ស់ នា គ រាជ ចំ ន ួន ▁១០០ ▁សង់ ត ាម គ ំ រ ូរ ច នា បរ ប ស់ ទ អង្គ រ ▁រចនា ប ្ល ង់ ដោយ ស្ ថា ប ត ្យ ករ ខ្ ម ែរ ដ ៏ ល ្ប ី ល ្ប ាញ ▁គឺ ▁លោក ▁វណ្ណ ▁មូល ី វ ណ្ណ ▁Van n ▁Mo ly van n ▁នៅ ច ុង ឆ្នាំ ២ ០០ ៧ ▁សាលា ក្រុង ភ្នំពេញ ▁បាន ស្ ថា ប នា ក ែ លម្អ រ វិ មាន ឯក រាជ ្យ ឲ្យ មាន ស ម្រ ស់ កាន់ តែ ប្រសើរ ឡើង ថ ែម មួយ កំ រ ិត ទៀត ▁គួរ ជា ទី ទ ាក ទ ាញ ▁ដែល ការ ក ែល ំ អ រ នេះ ចំ ន ាយ ថ វិ ការ អ ស់ ប្រ ហ ែល ▁៥០០ លាន រ ៀល ▁សំណង់ ដ ៏ ល ្ប ី ល ្ប ាញ នេះ ▁គឺ ត ំណ ាង ឱ្យ ការ ទ ាម ទ ារ សេ រី ភាព ▁និង ឯក រាជ ្យ ជាតិ ពី ប ារ ាំង វិញ ▁នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៤ ៩ ▁និង ដើម ្ប ី ឧ ទ្ទ ិស ដល់ ប ុ ព្វ ប ុរ ស ខ្ ម ែរ ▁និង អ្នក ស្ន េ ហា ជាតិ ជា ច ្រ ើន បាន ព លី ជីវ ិត ដើម ្ប ី ទ ាម ទ ារ ឯក រាជ ្យ ជាតិ ▁ជូន ដល់ ក ម្ព ុ ជា ▁	332
តើអង្គការអន្តរជាតិសំខាន់ៗអ្វីខ្លះដែលមានតួនាទីធ្វើសមាហរណកម្មសកលលោកនិងតំបន់	null	អង្គការសំខាន់ៗដែលមានតួនាទីធ្វើសមាហរណកម្មសកលលោកនិងតំបន់មានអង្គការសហប្រជាជាតិអង្គការរូបិយប័ណ្ណវត្ថុអន្តរជាតិធនាគារពិភពលោកអង្គការរដ្ឋនៃទ្វីបអាមេរិកអង្គការនៃប្រទេសនាំចេញប្រេងកាតអង្គការឯកភាពអាហ្រ្វិកអង្គការសន្និសិទប្រទេសឥស្លាមសមាគមន៍ប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍សហគមន៍អឺរ៉ុប	null	អង្គការសំខាន់ៗដែលមានតួនាទីធ្វើសមាហរណកម្មសកលលោកនិងតំបន់មានអង្គការសហប្រជាជាតិអង្គការរូបិយប័ណ្ណវត្ថុអន្តរជាតិធនាគារពិភពលោកអង្គការរដ្ឋនៃទ្វីបអាមេរិកអង្គការនៃប្រទេសនាំចេញប្រេងកាតអង្គការឯកភាពអាហ្រ្វិកអង្គការសន្និសិទប្រទេសឥស្លាមសមាគមន៍ប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍សហគមន៍អឺរ៉ុប	ត ើ អង្គ ការ អ ន្ត រ ជាតិ សំ ខា ន់ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល មាន ត ួន ា ទី ធ ្វ ើស មា ហ រណ កម្ម ស ក ល លោក និង ត ំ ប ន់ Ġ	40	អង្គ ការ សំ ខា ន់ ៗ ដ ែល មាន ត ួន ា ទី ធ ្វ ើស មា ហ រណ កម្ម ស ក ល លោក និង ត ំ ប ន់ មាន អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ អង្គ ការ រូប ិយ ប ័ ណ្ណ វ ត្ថ ុ អ ន្ត រ ជាតិ ធ នា គ ារ ពិ ភព លោក អង្គ ការ រដ្ឋ នៃ ទ ្វី ប អា មេ រិក អង្គ ការ នៃ ប្រ ទេស នាំ ចេញ ប្រ េង កា ត អង្គ ការ ឯក ភាព អា ហ ្រ ្វ ិក អង្គ ការ ស ន្ន ិស ិ ទ ប្រ ទេស ឥ ស្ លា ម សម ា គមន៍ ប្រ ជា ជាតិ អា ស៊ី អា គ ្ន េ យ ៍ ស ហ គមន៍ អ ឺ រ៉ ុប	122	▁តើ អង្គ ការ អ ន្ត រ ជាតិ សំ ខ ាន់ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល មាន ត ួ នាទី ធ ្វ ើស មា ហ រណ កម្ម ស ក ល លោក និង ត ំ ប ន់ ▁	38	▁អង្គការ សំ ខ ាន់ ៗ ដ ែល មាន ត ួ នាទី ធ ្វ ើស មា ហ រណ កម្ម ស ក ល លោក និង ត ំ ប ន់ មាន អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ អង្គ ការ រូប ិយ ប ័ ណ្ណ វ ត្ថ ុ អ ន្ត រ ជាតិ ធ នា គ ារ ពិ ភព លោក អង្គ ការ រដ្ឋ នៃ ទ ្វី ប អា មេ រិក អង្គ ការ នៃ ប្រ ទេស នាំ ចេញ ប្រ េង ក ាត អង្គ ការ ឯក ភាព អា ហ ្រ ្វ ិក អង្គ ការ ស ន្ន ិ សិ ទ ប្រ ទេស ឥ ស ្លា ម ស មា គមន៍ ប្រ ជា ជាតិ អា ស៊ី អា គ ្ន េ យ ៍ ស ហ គមន៍ អ ឺ រ៉ ុប	120
តើមូលហេតុអ្វីខ្លះបានជារបបសាធារណរដ្ឋដួលរលំ	null	មូលហេតុបានជារបបសាធារណៈរដ្ឋដួលរលំគឺប្រជាជននៅតំបន់រំដោះនិងទីក្រុងភ្នំពេញ នឿយណាយនិងរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរដែលពោេពេញដោយភាពអាប់អួរនៃអំពើពុករលួយ បក្សពួក អយុត្តិធម៌ប្រជាជនភៀសសឹកប្រមាណ២លាននាក់ រស់នៅដោយបាត់បង់ការងារ ខ្វះស្បៀងអាហារ និងទំនិញឡើងផ្លៃសព្វសារពើផ្លូវដែលដឹកជញ្ជូនស្បៀង និងសព្វាវុធមកកាន់ភ្នំពេញត្រូវពួកខ្មែរក្រហមកាត់ផ្តាច់សហរដ្ឋអាមេរិកឈប់ផ្តល់ជំនួយនៅថ្ងៃទី ០១ ខែ មេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ លោកលន់ នល់ បានភៀសខ្លួនទៅសហរដ្ឋអាមេរិកការចរចាររវាងសាធារណរដ្ឋខ្មែរ និងសម្តេចសីហនុ ពុំទទួលបានលទ្ធផលល្អចុងក្រោយ ប៉ុល ពត បានបញ្ជាឲ្យវាយយកទីក្រុងភ្នំពេញបាននៅថ្ងៃទី ១៧ ខែ មេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥	null	មូលហេតុបានជារបបសាធារណៈរដ្ឋដួលរលំគឺប្រជាជននៅតំបន់រំដោះនិងទីក្រុងភ្នំពេញ នឿយណាយនិងរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរដែលពោេពេញដោយភាពអាប់អួរនៃអំពើពុករលួយ បក្សពួក អយុត្តិធម៌ប្រជាជនភៀសសឹកប្រមាណ២លាននាក់ រស់នៅដោយបាត់បង់ការងារ ខ្វះស្បៀងអាហារ និងទំនិញឡើងផ្លៃសព្វសារពើផ្លូវដែលដឹកជញ្ជូនស្បៀង និងសព្វាវុធមកកាន់ភ្នំពេញត្រូវពួកខ្មែរក្រហមកាត់ផ្តាច់សហរដ្ឋអាមេរិកឈប់ផ្តល់ជំនួយនៅថ្ងៃទី ០១ ខែ មេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ លោកលន់ នល់ បានភៀសខ្លួនទៅសហរដ្ឋអាមេរិកការចរចាររវាងសាធារណរដ្ឋខ្មែរ និងសម្តេចសីហនុ ពុំទទួលបានលទ្ធផលល្អចុងក្រោយ ប៉ុល ពត បានបញ្ជាឲ្យវាយយកទីក្រុងភ្នំពេញបាននៅថ្ងៃទី ១៧ ខែ មេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥	ត ើម ូល ហេតុ អ ្វី ខ្ ល ះ បាន ជា រ ប ប សា ធា រណ រដ្ឋ ដ ួល រ លំ Ġ	22	ម ូល ហេតុ បាន ជា រ ប ប សា ធា រណៈ រដ្ឋ ដ ួល រ លំ គ ឺ âĢĭ ប្រ ជា ជន នៅ ត ំ ប ន់ រំ ដ ោះ និង ទី ក្រុង ភ្នំពេញ Ġ ន ឿ យ ណា យ និង រ ប ប សា ធា រណ រដ្ឋ ខ្ ម ែរ ដ ែល ព ោ េ ព េញ ដោយ ភាព អា ប់ អ ួរ នៃ អ ំព ើ ពុ ករ ល ួយ Ġ ប ក្ស ព ួ ក Ġ អ យុត្តិ ធម៌ ប្រ ជា ជន ភ ៀស ស ឹក ប្រ មា ណ ២ លាន នាក់ Ġ រស់ នៅ ដោយ បា ត់ បង់ ការងារ Ġ ខ្វ ះ ស្ ប ៀង អា ហា រ Ġ និង ទំ និ ញ ឡើង ផ្ល ៃ ស ព្វ សារ ព ើ ផ្ល ូវ ដ ែល ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ស្ ប ៀង Ġ និង ស ព្វ ាវ ុ ធម ក កាន់ ភ្នំពេញ ត្រូវ ព ួ ក ខ្ ម ែរ ក្រ ហ មក ាត់ ផ្ តា ច ់ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ឈ ប់ ផ្ ត ល់ ជំ ន ួយ នៅ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ០ ១ Ġ ខែ Ġ មេ សា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧ ៥ Ġ លោក ល ន់ Ġ ន ល់ ÂłĠ បាន ភ ៀស ខ្លួន ទៅ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ការ ចរ ចារ រ វា ង សា ធា រណ រដ្ឋ ខ្ ម ែរ Ġ និង សម ្ត េច សី ហ នុ Ġ ពុ ំ ទទួលបាន ល ទ្ធ ផល ល្អ ច ុង ក្រ ោយ Ġ ប៉ ុល Ġ ព ត Ġ បាន បញ្ជា ឲ្យ វា យ យក ទី ក្រុង ភ្នំពេញ បាន នៅ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ១ ៧ Ġ ខែ Ġ មេ សា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧ ៥	257	▁តើ ម ូល ហេតុ អ ្វី ខ្ ល ះ បាន ជា រ ប ប សា ធា រណ រដ្ឋ ដ ួល រ លំ ▁	22	▁មូលហេតុ បាន ជា រ ប ប សា ធា រណៈ រដ្ឋ ដ ួល រ លំ គ ឺ ▁ប្រជាជន នៅ ត ំ ប ន់ រំ ដ ោះ និង ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ▁ន ឿ យ ណ ាយ និង រ ប ប សា ធា រណ រដ្ឋ ខ្ ម ែរ ដ ែល ព ោ េ ព េញ ដោយ ភាព អ ាប់ អ ួរ នៃ អ ំព ើ ពុ ករ ល ួយ ▁បក្ស ព ួ ក ▁អ យុត្តិ ធម៌ ប្រ ជា ជន ភ ៀស ស ឹក ប្រ មា ណ ២ លាន នាក់ ▁រស់ នៅ ដោយ ប ាត់ បង់ ការងារ ▁ខ្វះ ស ្ប ៀង អា ហា រ ▁និង ទំ ន ិញ ឡើង ផ្ល ៃ ស ព្វ សារ ព ើ ផ្ល ូវ ដ ែល ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ស ្ប ៀង ▁និង ស ព ្វា វុធ មក កាន់ ភ្នំពេញ ត្រូវ ព ួ ក ខ្ ម ែរ ក្រ ហ មក ាត់ ផ្ ត ាច់ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ឈ ប់ ផ្ ត ល់ ជំ ន ួយ នៅ ថ ្ង ៃ ទី ▁០១ ▁ខែ ▁មេសា ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៧ ៥ ▁លោក ល ន់ ▁ន ល់ ▁បាន ភ ៀស ខ្លួន ទៅ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ការ ចរ ចារ រ វ ាង សា ធា រណ រដ្ឋ ខ្ ម ែរ ▁និង សម ្ត េច សី ហ នុ ▁ពុំ ទទួលបាន ល ទ្ធ ផល ល្អ ច ុង ក្រ ោយ ▁ប៉ុល ▁ពត ▁បាន បញ្ជា ឲ្យ វ ាយ យក ទី ក្រុង ភ្នំពេញ បាន នៅ ថ ្ង ៃ ទី ▁១៧ ▁ខែ ▁មេសា ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៧ ៥	242
តើប្រជាជនខ្មែរចំនួនប៉ុន្មាននាក់ ដែលបានស្ម័គ្រចិត្តចូលបម្រើក្នុងកងជីវពលនារីក្លាហានហើយពួកគាត់ប្តេចជ្ញាដូចម្តេច	null	ប្រជាជនខ្មែរចំនួន ៤០០ ០០០នាក់បានស្ម័គ្រចិត្តចូលបម្រើក្នុងកងជីវពលនារីក្លាហានដោយទទួលហ្វឹកហាត់យ៉ាងសកម្ម ដោយប្តេជ្ញាថានិងដង្ហែតាមព្រះបាទនរោត្តមសីហនុ ដើម្បីដណ្តើមយកឯករាជ្យជូនមាតុភូមិឲ្យបានទោះបីជាត្រូវបូជាជីវីតក៏ដោយ	null	ប្រជាជនខ្មែរចំនួន ៤០០ ០០០នាក់បានស្ម័គ្រចិត្តចូលបម្រើក្នុងកងជីវពលនារីក្លាហានដោយទទួលហ្វឹកហាត់យ៉ាងសកម្ម ដោយប្តេជ្ញាថានិងដង្ហែតាមព្រះបាទនរោត្តមសីហនុ ដើម្បីដណ្តើមយកឯករាជ្យជូនមាតុភូមិឲ្យបានទោះបីជាត្រូវបូជាជីវីតក៏ដោយ	ត ើប ្រ ជា ជន ខ្ ម ែរ ចំ ន ួន ប៉ ុន ្ម ាន នាក់ Ġ ដ ែល បាន ស្ម ័ គ្រ ចិត្ត ចូល ប ម្រ ើក ្ន ុង ក ង ជីវ ពល នា រី ក្លា ហាន ហើយ ព ួ ក គ ាត់ ប្ ត េច ជ្ញ ា ដូច ម្ ត េច Ġ	52	ប្រ ជា ជន ខ្ ម ែរ ចំ ន ួន Ġ ៤០ ០ Ġ ០០០ នាក់ បាន ស្ម ័ គ្រ ចិត្ត ចូល ប ម្រ ើក ្ន ុង ក ង ជីវ ពល នា រី ក្លា ហាន ដោយ ទទួល ហ្វ ឹក ហា ត់ យ៉ាង ស កម្ម Ġ ដោយ ប្ ត េ ជ្ញ ា ថា និង ដង ្ហ ែត ាម ព្រ ះ បាទ ន រ ោត ្ត ម សី ហ នុ Ġ ដើម ្ប ី ដ ណ្ត ើម យក ឯក រាជ ្យ ជ ូន មា ត ុ ភ ូម ិ ឲ្យ បាន ទ ោះ បី ជា ត្រូវ បូ ជា ជីវ ីត ក ៏ ដោយ	96	▁តើ ប្រ ជា ជន ខ្ ម ែរ ចំ ន ួន ប៉ ុន ្ មាន នាក់ ▁ដែល បាន ស្ម ័ គ្រ ចិត្ត ចូល ប ម្រ ើ ក្នុង ក ង ជីវ ពល នា រី ក្លា ហាន ហើយ ព ួ ក គ ាត់ ប ្ត េច ជ្ញ ា ដូច ម ្ត េច ▁	49	▁ប្រជាជន ខ្ ម ែរ ចំ ន ួន ▁៤០០ ▁ ០០០ នាក់ បាន ស្ម ័ គ្រ ចិត្ត ចូល ប ម្រ ើ ក្នុង ក ង ជីវ ពល នា រី ក្លា ហាន ដោយ ទទួល ហ្វ ឹក ហ ាត់ យ៉ាង ស កម្ម ▁ដោយ ប ្ត េ ជ្ញ ា ថា និង ដ ង្ហ ែត ាម ព្រ ះ បាទ ន រ ោ ត្ត ម សី ហ នុ ▁ដើម្បី ដ ណ្ត ើម យក ឯក រាជ ្យ ជ ូន ម ាត ុ ភ ូម ិ ឲ្យ បាន ទ ោះ បី ជា ត្រូវ បូ ជា ជីវ ីត ក ៏ ដោយ	90
តើផ្លូវថ្នល់ប្រទេសកម្ពុជាចែកចេញជាប៉ុន្មានប្រភេទ មានប្រវែងសរុបប៉ុន្មានក្នុងនោះមានផ្លូវអ្វីខ្លះ	null	ផ្លូវថ្នល់ប្រទេសកម្ពុជាចែកចេញជា ផ្លូវជាតិផ្លូវដែលស្ថាបនា និងថែរក្សាដោយថវិកាជាតិ ហើយជាផ្លូវដែលចេញពីរាជធានីភ្នំពេញ ឆ្ពោះទៅកាន់ខេត្តនានាផ្លូវខេត្តផ្លូវទាំងឡាយណាដែលកាត់ផ្លូវជាតិ ឬជាផ្លូវដែលចេញពីទីប្រជុំជនក្រុង ក្នុងខេត្តទៅទីប្រជុំជនមួយទៀតផ្លូវទៅតាមបណ្តាស្រុកហើយផ្លូវនេះកសាង និងថែរក្សាដោយថវិកាខេត្តផ្លូវលំផ្លូវតូចៗគ្មានក្រាលថ្ម ក្រាលគ្រួសក្រហម មាននៅតំបន់ជនបទ ផ្លូវនេះកសាងដោយរដ្ឋអំណាចមូលដ្ឋាន សហការជាមួយអង្គការក្រៅ រដ្ឋាភិបាល សប្បុរសជន និងប្រជាជនក្នុងតំបន់ផ្លូវរុក្ខបាលផ្លូវដែលធ្វើ និងថែរក្សាដោយក្រសួងរុក្ខាប្រមាញ់សម្រាប់ដឹក ផលិតផលព្រៃឈើ សម្រួលដល់ការថែទាំព្រៃឈើនិងធ្វើចរាចរណ៍ធម្មតាផ្លូវថ្នល់នេះសរុបប្រវែង ៣៩៦១៨ គម ក្នុងនោះមាន ផ្លូវជាតិមួយលេខមានប្រជែង ២១១៩ គមផ្លូវជាតិពីរលេខមានប្រវែង ៣០៨៦ គមផ្លូវខេត្តប្រវែង ៦៤១៣ គមផ្លូវជនបទ ផ្លូវលំ ប្រវែង ២៨០០០ គម	null	ផ្លូវថ្នល់ប្រទេសកម្ពុជាចែកចេញជា ផ្លូវជាតិផ្លូវដែលស្ថាបនា និងថែរក្សាដោយថវិកាជាតិ ហើយជាផ្លូវដែលចេញពីរាជធានីភ្នំពេញ ឆ្ពោះទៅកាន់ខេត្តនានាផ្លូវខេត្តផ្លូវទាំងឡាយណាដែលកាត់ផ្លូវជាតិ ឬជាផ្លូវដែលចេញពីទីប្រជុំជនក្រុង ក្នុងខេត្តទៅទីប្រជុំជនមួយទៀតផ្លូវទៅតាមបណ្តាស្រុកហើយផ្លូវនេះកសាង និងថែរក្សាដោយថវិកាខេត្តផ្លូវលំផ្លូវតូចៗគ្មានក្រាលថ្ម ក្រាលគ្រួសក្រហម មាននៅតំបន់ជនបទ ផ្លូវនេះកសាងដោយរដ្ឋអំណាចមូលដ្ឋាន សហការជាមួយអង្គការក្រៅ រដ្ឋាភិបាល សប្បុរសជន និងប្រជាជនក្នុងតំបន់ផ្លូវរុក្ខបាលផ្លូវដែលធ្វើ និងថែរក្សាដោយក្រសួងរុក្ខាប្រមាញ់សម្រាប់ដឹក ផលិតផលព្រៃឈើ សម្រួលដល់ការថែទាំព្រៃឈើនិងធ្វើចរាចរណ៍ធម្មតាផ្លូវថ្នល់នេះសរុបប្រវែង ៣៩៦១៨ គម ក្នុងនោះមាន ផ្លូវជាតិមួយលេខមានប្រជែង ២១១៩ គមផ្លូវជាតិពីរលេខមានប្រវែង ៣០៨៦ គមផ្លូវខេត្តប្រវែង ៦៤១៣ គមផ្លូវជនបទ ផ្លូវលំ ប្រវែង ២៨០០០ គម	ត ើ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ច ែក ចេញ ជា ប៉ ុន ្ម ាន ប្រ ភ េ ទ Ġ មាន ប្រ វ ែង ស រ ុប ប៉ ុន ្ម ាន ក្នុង ន ោះ មាន ផ្ល ូវ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	46	ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ច ែក ចេញ ជា Ġ ផ្ល ូវ ជាតិ ផ្ល ូវ ដ ែល ស្ ថា ប នា Ġ និង ថ ែរ ក្ស ា ដោយ ថ វិ កា ជាតិ Ġ ហើយ ជា ផ្ល ូវ ដ ែល ចេញ ពី រាជ ធាន ី ភ្នំពេញ Ġ ឆ្ ព ោះ ទៅ កាន់ ខ េត ្ត នា នា ផ្ល ូវ ខ េត ្ត ផ្ល ូវ ទ ាំង ឡា យ ណា ដ ែល កាត់ ផ្ល ូវ ជាតិ Ġ ឬ ជា ផ្ល ូវ ដ ែល ចេញ ពី ទី ប្រជុំ ជន ក្រុង Ġ ក្នុង ខ េត ្ត ទៅ ទី ប្រជុំ ជន មួយ ទៀត ផ្ល ូវ ទៅ តា ម បណ្ត ាស ្រ ុក ហើយ ផ្ល ូវ នេះ ក សា ង Ġ និង ថ ែរ ក្ស ា ដោយ ថ វិ កា ខ េត ្ត ផ្ល ូវ លំ ផ្ល ូវ តូ ច ៗ គ ្ម ាន ក្រ ាល ថ ្ម Ġ ក្រ ាល គ្រ ួស ក្រ ហ ម Ġ មាន នៅ ត ំ ប ន់ ជន បទ Ġ ផ្ល ូវ នេះ ក សា ង ដោយ រដ្ឋ អ ំណ ា ច ម ូល ដ្ឋាន Ġ ស ហ ការ ជា មួយ អង្គ ការ ក្រ ៅ Ġ រដ្ឋ ា ភិ បាល Ġ ស ប្ប ុរ ស ជន Ġ និង ប្រ ជា ជន ក្នុង ត ំ ប ន់ ផ្ល ូវ រ ុក ្ខ បាល ផ្ល ូវ ដ ែល ធ ្វ ើ Ġ និង ថ ែរ ក្ស ា ដោយ ក្រ ស ួង រ ុក ្ខ ាប ្រ មា ញ ់ សម ្រា ប់ ដ ឹក Ġ ផល ិត ផល ព្រ ៃ ឈ ើ Ġ សម ្រ ួល ដល់ ការ ថ ែ ទ ាំ ព្រ ៃ ឈ ើន ិ ង ធ ្វ ើ ចរ ា ចរ ណ៍ ធម្ម តា ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ នេះ ស រ ុប ប្រ វ ែង Ġ ៣ ៩៦ ១ ៨ Ġ គម Ġ ក្នុង ន ោះ មាន Ġ ផ្ល ូវ ជាតិ មួយ លេខ មាន ប្រ ជ ែង Ġ ២ ១ ១៩ Ġ គម ផ្ល ូវ ជាតិ ពី រ លេខ មាន ប្រ វ ែង Ġ ៣០ ៨ ៦ Ġ គម ផ្ល ូវ ខ េត ្ត ប្រ វ ែង Ġ ៦ ៤ ១ ៣ Ġ គម ផ្ល ូវ ជន បទ Ġ ផ្ល ូវ លំ Ġ ប្រ វ ែង Ġ ២ ៨០ ០០ Ġ គម	337	▁តើ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ច ែក ចេញ ជា ប៉ ុន ្ មាន ប្រ ភ េ ទ ▁មាន ប្រ វ ែង ស រ ុប ប៉ ុន ្ មាន ក្នុង ន ោះ មាន ផ្ល ូវ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	45	▁ផ្លូវ ថ្ន ល់ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ច ែក ចេញ ជា ▁ផ្លូវ ជាតិ ផ្ល ូវ ដ ែល ស្ ថា ប នា ▁និង ថ ែរ ក ្សា ដោយ ថ វ ិកា ជាតិ ▁ហើយ ជា ផ្ល ូវ ដ ែល ចេញ ពី រាជ ធាន ី ភ្នំពេញ ▁ឆ្ពោះទៅ កាន់ ខ េ ត្ត នា នា ផ្ល ូវ ខ េ ត្ត ផ្ល ូវ ទ ាំង ឡា យ ណា ដ ែល កាត់ ផ្ល ូវ ជាតិ ▁ឬ ជា ផ្ល ូវ ដ ែល ចេញ ពី ទី ប្រជុំ ជន ក្រុង ▁ក្នុង ខ េ ត្ត ទៅ ទី ប្រជុំ ជន មួយ ទៀត ផ្ល ូវ ទៅ ត ាម បណ្ត ា ស្រ ុក ហើយ ផ្ល ូវ នេះ ក សា ង ▁និង ថ ែរ ក ្សា ដោយ ថ វ ិកា ខ េ ត្ត ផ្ល ូវ លំ ផ្ល ូវ ត ូច ៗ គ ្ មាន ក្រ ាល ថ ្ម ▁ក្រ ាល គ្រ ួស ក្រ ហ ម ▁មាន នៅ ត ំ ប ន់ ជន បទ ▁ផ្លូវ នេះ ក សា ង ដោយ រដ្ឋ អ ំ ណា ច ម ូល ដ្ឋាន ▁សហការ ជា មួយ អង្គ ការ ក្រ ៅ ▁រដ្ឋាភិបាល ▁សប្បុរសជន ▁និង ប្រ ជា ជន ក្នុង ត ំ ប ន់ ផ្ល ូវ រ ុ ក្ខ បាល ផ្ល ូវ ដ ែល ធ ្វ ើ ▁និង ថ ែរ ក ្សា ដោយ ក្រ ស ួង រ ុ ក្ខ ា ប្រ ម ាញ់ ស ម្រ ាប់ ដ ឹក ▁ផលិតផល ព្រ ៃ ឈ ើ ▁សម្រួល ដល់ ការ ថ ែ ទ ាំ ព្រ ៃ ឈ ើ និង ធ ្វ ើ ច រា ចរ ណ៍ ធម្ម តា ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ នេះ ស រ ុប ប្រ វ ែង ▁៣ ៩៦ ១ ៨ ▁ គម ▁ក្នុង ន ោះ មាន ▁ផ្លូវ ជាតិ មួយ លេខ មាន ប្រ ជ ែង ▁២១ ១៩ ▁ គម ផ្ល ូវ ជាតិ ពី រ លេខ មាន ប្រ វ ែង ▁៣០ ៨ ៦ ▁ គម ផ្ល ូវ ខ េ ត្ត ប្រ វ ែង ▁៦ ៤ ១ ៣ ▁ គម ផ្ល ូវ ជន បទ ▁ផ្លូវ លំ ▁ប្រវែង ▁២៨ ០០០ ▁ គម	310
តើមុខនិងក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី២ ចលនានេះមានគោលបំណងដូចម្តេច	null	មុនសង្គ្រាមលោកលើកទី២ ចលនានេះទាមទារអោយមានស្វ័យភាពក្នុងក្របខ័ណ្ឌចក្រភពអង់គ្លេសតែក្រោយសង្គ្រាម គឺទាមទារឯករាជ្យពេញលក្ខណតែម្តង	null	មុនសង្គ្រាមលោកលើកទី២ ចលនានេះទាមទារអោយមានស្វ័យភាពក្នុងក្របខ័ណ្ឌចក្រភពអង់គ្លេសតែក្រោយសង្គ្រាម គឺទាមទារឯករាជ្យពេញលក្ខណតែម្តង	ត ើម ុ ខ និង ក្រ ោយ សង ្ គ្រ ាម លោក លើក ទី ២ Ġ ច ល នា នេះ មាន គោ ល ប ំណ ង ដូច ម្ ត េច Ġ	29	ម ុន សង ្ គ្រ ាម លោក លើក ទី ២ Ġ ច ល នា នេះ ទ ាម ទ ារ អោយ មាន ស្ វ ័យ ភាព ក្នុង ក្រ ប ខ ័ណ្ឌ ច ក្រ ភព អ ង់ គ ្ល េស តែ ក្រ ោយ សង ្ គ្រ ាម Ġ គ ឺ ទ ាម ទ ារ ឯក រាជ ្យ ព េញ ល ក្ខ ណ តែ ម្ ត ង	62	▁តើ មុខ និង ក្រ ោយ ស ង្គ ្រា ម លោក លើក ទី ២ ▁ចលនា នេះ មាន គ ោល ប ំណ ង ដូច ម ្ត េច ▁	25	▁មុន ស ង្គ ្រា ម លោក លើក ទី ២ ▁ចលនា នេះ ទ ាម ទ ារ អោយ មាន ស ្វ ័យ ភាព ក្នុង ក្រ ប ខ ័ណ្ឌ ច ក្រ ភព អ ង់ គ ្ល េស តែ ក្រ ោយ ស ង្គ ្រា ម ▁គឺ ទ ាម ទ ារ ឯក រាជ ្យ ព េញ ល ក្ខ ណ តែ ម ្ត ង	58
តើនីតិវិធីដោះស្រាយ វិវាទមុខងារសាធារណៈមានដំណើរការយ៉ាងដូចម្ដេច	null	នីតិវិធីដោះស្រាយវិវាទ មុខងារសាធារណៈមានដំណើរការដូចជាតទៅក្រោយពីទទួលពាក្យបណ្ដឹងពីមន្រ្ដីរាជការគណៈកម្មាធិការ ត្រូវធ្វើលិខិតអញ្ជើញសាមីខ្លួននិងតំណាងក្រសួង ស្ថាប័ន ពាក់ព័ន្ធមកផ្ដល់ព័ត៌មានឯកសារ ភស្ដុតាង និងសាក្សីជូន គណៈកម្មាធិការ ការកសាងសួរព័ត៌មានបន្ថែមត្រូវធ្វើឡើង មួយភាគីម្ដងៗ ដាច់ដោយឡែកពីគ្នា ករណីដើមបណ្ដឹង ឬ តំណាងមិនព្រមផ្ដល់ព័ត៌មានបន្ថែមជូនគណៈកម្មាធិការតាមការកោះអញ្ជើញបីដង ត្រូវចាត់ទុកថា បានបោះបង់ចោលពាក្យបណ្ដឹងខ្លួន បន្ទាប់ពីបានទទួល ព័ត៌មានសព្វគ្រប់ហើយ គណៈកម្មាធិការ ត្រូវអញ្ជើញភាគីទាំងសងខាងចូលរួមប្រជុំមួយគ្នាដើម្បីសម្រុះសម្រួល ដើមបណ្ដឹងអាចមានតំណាងការពារខ្លួន ហើយតំណាងនេះត្រូវតែជាមន្រ្តីរាជការធ្វើការជាមួយគ្នា ករណីភាគីទាំងសងខាងមិនឯកភាពគ្នា គណៈកម្មាធិការត្រូវសរុបធ្វើសេចក្ដីសន្និដ្នាន លើកយោបលដាក់ជូននាយករដ្ឋមន្ដ្រី សម្រេច និងចម្លងជូនស្ថាប័ន ពាក់ព័ន្ធដើម្បីជូនជ្រាប ចំណាំ បើករណីចោទប្រកាន់តាមផ្លូវតុលាការ ក្នុងករណីមន្ដ្រីរាជការណាម្នាក់បានប្រព្រឹត្តបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌ ហើយត្រូវបានព្រះរាជអាជ្ញាសម្រេច ធ្វើការចោទប្រកាន់ ព្រះរាជអាជ្ញាត្រូវបានជូនដំណឹង អំពើការចោទប្រកាន់នោះ ទៅប្រធានស្ថាប័នសាមីក្នុង រយៈពេល ៧២ ម៉ោងយ៉ាងយូរ បើមានការចាប់ខ្លួន ឬ ការឃាត់ខ្លួន ឬ ការឃុំខ្លួនជាបណ្ដោះអាសន្ន លើមន្ដ្រីរាជការណាមួយនោះព្រះរាជការអាជ្ញា ឬ នៅក្រមមានសមត្ថភាពត្រូវរាយការណ៍ដែលបទល្មើសនោះកើតមានក្នុងក្របខណ្ឌនៃការបំពេញការងារសាធារណៈរដ្ឋត្រូវការពារមន្ដ្រីរាជការនោះតាមផ្លូវច្បាប់	null	នីតិវិធីដោះស្រាយវិវាទ មុខងារសាធារណៈមានដំណើរការដូចជាតទៅក្រោយពីទទួលពាក្យបណ្ដឹងពីមន្រ្ដីរាជការគណៈកម្មាធិការ ត្រូវធ្វើលិខិតអញ្ជើញសាមីខ្លួននិងតំណាងក្រសួង ស្ថាប័ន ពាក់ព័ន្ធមកផ្ដល់ព័ត៌មានឯកសារ ភស្ដុតាង និងសាក្សីជូន គណៈកម្មាធិការ ការកសាងសួរព័ត៌មានបន្ថែមត្រូវធ្វើឡើង មួយភាគីម្ដងៗ ដាច់ដោយឡែកពីគ្នា ករណីដើមបណ្ដឹង ឬ តំណាងមិនព្រមផ្ដល់ព័ត៌មានបន្ថែមជូនគណៈកម្មាធិការតាមការកោះអញ្ជើញបីដង ត្រូវចាត់ទុកថា បានបោះបង់ចោលពាក្យបណ្ដឹងខ្លួន បន្ទាប់ពីបានទទួល ព័ត៌មានសព្វគ្រប់ហើយ គណៈកម្មាធិការ ត្រូវអញ្ជើញភាគីទាំងសងខាងចូលរួមប្រជុំមួយគ្នាដើម្បីសម្រុះសម្រួល ដើមបណ្ដឹងអាចមានតំណាងការពារខ្លួន ហើយតំណាងនេះត្រូវតែជាមន្រ្តីរាជការធ្វើការជាមួយគ្នា ករណីភាគីទាំងសងខាងមិនឯកភាពគ្នា គណៈកម្មាធិការត្រូវសរុបធ្វើសេចក្ដីសន្និដ្នាន លើកយោបលដាក់ជូននាយករដ្ឋមន្ដ្រី សម្រេច និងចម្លងជូនស្ថាប័ន ពាក់ព័ន្ធដើម្បីជូនជ្រាប ចំណាំ បើករណីចោទប្រកាន់តាមផ្លូវតុលាការ ក្នុងករណីមន្ដ្រីរាជការណាម្នាក់បានប្រព្រឹត្តបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌ ហើយត្រូវបានព្រះរាជអាជ្ញាសម្រេច ធ្វើការចោទប្រកាន់ ព្រះរាជអាជ្ញាត្រូវបានជូនដំណឹង អំពើការចោទប្រកាន់នោះ ទៅប្រធានស្ថាប័នសាមីក្នុង រយៈពេល ៧២ ម៉ោងយ៉ាងយូរ បើមានការចាប់ខ្លួន ឬ ការឃាត់ខ្លួន ឬ ការឃុំខ្លួនជាបណ្ដោះអាសន្ន លើមន្ដ្រីរាជការណាមួយនោះព្រះរាជការអាជ្ញា ឬ នៅក្រមមានសមត្ថភាពត្រូវរាយការណ៍ដែលបទល្មើសនោះកើតមានក្នុងក្របខណ្ឌនៃការបំពេញការងារសាធារណៈរដ្ឋត្រូវការពារមន្ដ្រីរាជការនោះតាមផ្លូវច្បាប់	ត ើន ីត ិ វិ ធី ដ ោះ ស្រ ាយ Ġ វិ វា ទ មុខ ងារ សា ធា រណៈ មាន ដំណើរ ការ យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច Ġ	26	នី តិ វិ ធី ដ ោះ ស្រ ាយ វិ វា ទ Ġ មុខ ងារ សា ធា រណៈ មាន ដំណើរ ការ ដូច ជា ត ទៅ ក្រ ោយ ពី ទទួល ពាក្យ ប ណ ្ ដ ឹង ពី ម ន្ រ ្ ដ ី រាជ ការ គ ណៈ កម្ម ា ធិ ការ Ġ ត្រូវ ធ ្វ ើ ល ិ ខ ិត អ ញ្ជ ើ ញ សា មី ខ្លួន និង ត ំណ ាង ក្រ ស ួង Ġ ស្ ថា ប ័ន Ġ ពាក់ ព ័ន ្ ធម ក ផ្ ដល់ ព័ត៌មាន ឯក សារ Ġ ភ ស្ ដ ុត ាង Ġ និង សា ក្ស ី ជ ូន Ġ គ ណៈ កម្ម ា ធិ ការ Ġ ការ ក សា ង ស ួរ ព័ត៌មាន ប ន្ ថ ែម ត្រូវ ធ ្វ ើ ឡើង Ġ មួយ ភាគ ី ម្ ដង ៗ Ġ ដា ច ់ ដោយ ឡ ែក ពី គ្នា Ġ ករណី ដើម ប ណ ្ ដ ឹង Ġ ឬ Ġ ត ំណ ាង ម ិន ព្រ ម ផ្ ដល់ ព័ត៌មាន ប ន្ ថ ែម ជ ូន គ ណៈ កម្ម ា ធិ ការ តា មក ារ ក ោះ អ ញ្ជ ើ ញ បី ដង Ġ ត្រូវ ច ាត់ ទុក ថា Ġ បាន ប ោះ បង់ ចោល ពាក្យ ប ណ ្ ដ ឹង ខ្លួន Ġ បន្ទាប់ ពី បាន ទទួល Ġ ព័ត៌មាន ស ព្វ គ្រ ប់ ហើយ Ġ គ ណៈ កម្ម ា ធិ ការ Ġ ត្រូវ អ ញ្ជ ើ ញ ភាគ ី ទ ាំង សង ខា ង ចូល រ ួ âĢĭâĢĭ ម ប្រជុំ មួយ គ្នា ដើម ្ប ី សម ្រ ុះ សម ្រ ួល Ġ ដើម ប ណ ្ ដ ឹង អា ច មាន ត ំណ ាង ការពារ ខ្លួន Ġ ហើយ ត ំណ ាង នេះ ត្រូវ តែ ជា ម ន្ រ ្ត ី រាជ ការ ធ ្វ ើក ារ ជា មួយ គ្នា Ġ ករណី ភាគ ី ទ ាំង សង ខា ង ម ិន ឯក ភាព គ្នា Ġ គ ណៈ កម្ម ា ធិ ការ ត្រូវ ស រ ុប ធ ្វ ើស េច ក្ ដ ី ស ន្ន ិ ដ ្នា ន Ġ លើក យោ ប ល ដា ក់ ជ ូន នា យក រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី Ġ សម ្រ េច Ġ និង ច ម្ល ង ជ ូន ស្ ថា ប ័ន Ġ ពាក់ ព ័ន ្ ធ ដើម ្ប ី ជ ូន ជ្រ ាប Ġ ចំ ណា ំ Ġ ប ើក រណ ី ច ោទ ប្រ កាន់ តា ម ផ្ល ូវ ត ុល ាក ារ Ġ ក្នុង ករណី ម ន្ ដ ្រី រាជ ការ ណា ម្ នាក់ បាន ប្រ ព្រ ឹត ្ត បទ ល ្ម ើស ព្រ ហ្ម ទ ណ្ឌ Ġ ហើយ ត្រូវ បាន ព្រ ះ រាជ អា ជ្ញ ាស ម្រ េច Ġ ធ ្វ ើក ារ ច ោទ ប្រ កាន់ Ġ ព្រ ះ រាជ អា ជ្ញ ាត ្រ ូវ បាន ជ ូន ដំ ណ ឹង Ġ អ ំព ើក ារ ច ោទ ប្រ កាន់ ន ោះ Ġ ទៅ ប្រ ធាន ស្ ថា ប ័ន សា មី ក្នុង Ġ រយ ៈ ពេល Ġ ៧ ២ Ġ ម៉ ោង យ៉ាង យ ូរ ĠâĢĭ ប ើម ាន ការ ច ាប់ ខ្លួន Ġ ឬ Ġ ការ ឃាត ់ ខ្លួន Ġ ឬ Ġ ការ ឃ ុំ ខ្លួន ជា ប ណ ្ ដ ោះ អា ស ន្ន Ġ លើ ម ន្ ដ ្រី រាជ ការ ណា មួយ ន ោះ ព្រ ះ រាជ ការ អា ជ្ញ ា Ġ ឬ Ġ នៅ ក្រ ម មាន សម ត្ថ ភាព ត្រូវ រា យក ារ ណ៍ ដ ែល បទ ល ្ម ើស ន ោះ កើត មាន ក្នុង ក្រ ប ខ ណ្ឌ នៃ ការ ប ំព េញ ការងារ សា ធា រណៈ រដ្ឋ ត្រូវ ការពារ ម ន្ ដ ្រី រាជ ការ ន ោះ តា ម ផ្ល ូវ ច្ បា ប់	551	▁តើ នី តិ វិ ធី ដ ោះ ស្រ ាយ ▁វិវាទ មុខ ងារ សា ធា រណៈ មាន ដំណើរ ការ យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច ▁	23	▁នីតិវិធី ដ ោះ ស្រ ាយ វិ វា ទ ▁មុខងារ សា ធា រណៈ មាន ដំណើរ ការ ដូច ជា ត ទៅ ក្រ ោយ ពី ទទួល ពាក្យ ប ណ ្ ដ ឹង ពី ម ន ្រ ្ ដ ី រាជ ការ គ ណៈ កម្ម ា ធិ ការ ▁ត្រូវ ធ ្វ ើ ល ិ ខ ិត អ ញ្ជ ើ ញ សា មី ខ្លួន និង ត ំណ ាង ក្រ ស ួង ▁ស្ថាប័ន ▁ពាក់ព័ន្ធ មក ផ្ ដល់ ព័ត៌មាន ឯក សារ ▁ភ ស្ ដ ុត ាង ▁និង សា ក្ស ី ជ ូន ▁គណៈកម្មាធិការ ▁ការកសាង ស ួរ ព័ត៌មាន ប ន ្ថ ែម ត្រូវ ធ ្វ ើ ឡើង ▁មួយ ភាគ ី ម្ ដង ៗ ▁ដាច់ ដោយ ឡ ែក ពី គ្នា ▁ករណី ដើម ប ណ ្ ដ ឹង ▁ឬ ▁តំណាង ម ិន ព្រ ម ផ្ ដល់ ព័ត៌មាន ប ន ្ថ ែម ជ ូន គ ណៈ កម្ម ា ធិ ការ ត ាម ការ ក ោះ អ ញ្ជ ើ ញ បី ដង ▁ត្រូវ ច ាត់ ទុក ថា ▁បាន ប ោះ បង់ ចោល ពាក្យ ប ណ ្ ដ ឹង ខ្លួន ▁បន្ទាប់ពី បាន ទទួល ▁ព័ត៌មាន ស ព្វ គ្រ ប់ ហើយ ▁គណៈកម្មាធិការ ▁ត្រូវ អ ញ្ជ ើ ញ ភាគ ី ទ ាំង សង ខា ង ចូល រ ួ ▁ម ប្រជុំ មួយ គ្នា ដើម ្ប ី ស ម្រ ុះ ស ម្រ ួល ▁ដើម ប ណ ្ ដ ឹង អា ច មាន ត ំណ ាង ការពារ ខ្លួន ▁ហើយ ត ំណ ាង នេះ ត្រូវ តែ ជា ម ន ្រ ្ត ី រាជ ការ ធ ្វ ើ ការ ជា មួយ គ្នា ▁ករណី ភាគ ី ទ ាំង សង ខា ង ម ិន ឯក ភាព គ្នា ▁គណៈកម្មាធិការ ត្រូវ ស រ ុប ធ ្វ ើស េច ក្ ដ ី ស ន្ន ិ ដ ្នា ន ▁លើក យោ ប ល ដ ាក់ ជ ូន នា យក រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី ▁សម្រេច ▁និង ច ម្ល ង ជ ូន ស្ ថា ប ័ន ▁ពាក់ព័ន្ធ ដើម ្ប ី ជ ូន ជ្រ ាប ▁ចំណ ាំ ▁បើ ករណី ច ោទ ប្រ កាន់ ត ាម ផ្ល ូវ ត ុល ា ការ ▁ក្នុង ករណី ម ន្ ដ ្រី រាជ ការ ណា ម្ នាក់ បាន ប្រ ព្រ ឹ ត្ត បទ ល ្ម ើស ព្រ ហ្ម ទ ណ្ឌ ▁ហើយ ត្រូវ បាន ព្រ ះ រាជ អា ជ្ញ ាស ម្រ េច ▁ធ្វើការ ច ោទ ប្រ កាន់ ▁ព្រះរាជអាជ្ញា ត្រូវ បាន ជ ូន ដ ំណ ឹង ▁អំពើ ការ ច ោទ ប្រ កាន់ ន ោះ ▁ទៅ ប្រ ធាន ស្ ថា ប ័ន សា មី ក្នុង ▁រយៈពេល ▁៧ ២ ▁ម៉ោង យ៉ាង យ ូរ ▁បើ មាន ការ ច ាប់ ខ្លួន ▁ឬ ▁ការឃាត់ខ្លួន ▁ឬ ▁ការ ឃ ុំ ខ្លួន ជា ប ណ ្ ដ ោះ អា ស ន្ន ▁លើ ម ន្ ដ ្រី រាជ ការ ណា មួយ ន ោះ ព្រ ះ រាជ ការ អា ជ្ញ ា ▁ឬ ▁នៅ ក្រ ម មាន សម ត្ថ ភាព ត្រូវ រ ាយ ការណ៍ ដ ែល បទ ល ្ម ើស ន ោះ កើត មាន ក្នុង ក្រ ប ខ ណ្ឌ នៃ ការ ប ំព េញ ការងារ សា ធា រណៈ រដ្ឋ ត្រូវ ការពារ ម ន្ ដ ្រី រាជ ការ ន ោះ ត ាម ផ្ល ូវ ច ្ប ាប់	489
តើពិធីចូលម្លប់មានប្រវត្តិយ៉ាងដូចម្ដេចខ្លះ	null	ពិធីចូលម្លប់មានប្រវត្តិទាក់ទងនឹងរឿងព្រងនិទានស្ដីពីមហាចោរនិងកូនស្រីនៅក្នុងសៀវភៅប្រជុំរឿងព្រេងនិទានភាគ ៩ ទំព័រ ២១ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះយើងពុំដែលឃើញមានឯកសារណា ច្បាស់លាស់បញ្ជាក់ពីកាលបរិច្ឆេទនៃការចាប់ផ្ដើមអនុវត្តអំពីពិធីចូលម្លប់នេះឡើយ តាមរយៈរឿងទុំ ទាវ ក្នុងសវទី ១៦ បានចែងច្បាស់អំពីការចូលម្លប់របស់នាងទាវដែលជាតំណាងនារីក្នុងគ្រួសារធូធារមួយក្នុងសម័យនោះ ដូចនេះយើងសន្និដ្ឋានថាការចូលម្លប់នេះប្រាកដជាខ្មែរយើងអនុវត្តន៍តាំងពីយូរលង់ណាស់មកហើយ ពិធីនេះត្រូវបានខ្មែរយើងបោះបង់ចោលនៅចុងរាជព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិមុនីបង្ស គឺប្រហែលរវាងគស ១៩៣០១៩៤០ តែទោះបីយ៉ាងណានេះក្ដីតាមរយៈការចង់ចាំតៗទៅគ្នានៃព្រឹទ្ធាចារ្យយើងពិធីនេះក៏នៅតែដិតជាប់ក្នុងអារម្មណ៍ខ្មែរយើងនៅឡើយ ទោះបីមិនគ្រប់ជ្រុងជ្រោយក៏ដោយ	null	ពិធីចូលម្លប់មានប្រវត្តិទាក់ទងនឹងរឿងព្រងនិទានស្ដីពីមហាចោរនិងកូនស្រីនៅក្នុងសៀវភៅប្រជុំរឿងព្រេងនិទានភាគ ៩ ទំព័រ ២១ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះយើងពុំដែលឃើញមានឯកសារណា ច្បាស់លាស់បញ្ជាក់ពីកាលបរិច្ឆេទនៃការចាប់ផ្ដើមអនុវត្តអំពីពិធីចូលម្លប់នេះឡើយ តាមរយៈរឿងទុំ ទាវ ក្នុងសវទី ១៦ បានចែងច្បាស់អំពីការចូលម្លប់របស់នាងទាវដែលជាតំណាងនារីក្នុងគ្រួសារធូធារមួយក្នុងសម័យនោះ ដូចនេះយើងសន្និដ្ឋានថាការចូលម្លប់នេះប្រាកដជាខ្មែរយើងអនុវត្តន៍តាំងពីយូរលង់ណាស់មកហើយ ពិធីនេះត្រូវបានខ្មែរយើងបោះបង់ចោលនៅចុងរាជព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិមុនីបង្ស គឺប្រហែលរវាងគស ១៩៣០១៩៤០ តែទោះបីយ៉ាងណានេះក្ដីតាមរយៈការចង់ចាំតៗទៅគ្នានៃព្រឹទ្ធាចារ្យយើងពិធីនេះក៏នៅតែដិតជាប់ក្នុងអារម្មណ៍ខ្មែរយើងនៅឡើយ ទោះបីមិនគ្រប់ជ្រុងជ្រោយក៏ដោយ	ត ើ ពិ ធី ចូល ម្ល ប់ មាន ប្រ វត្ត ិយ ៉ ាង ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ Ġ	20	ពិ ធី ចូល ម្ល ប់ មាន ប្រ វត្ត ិ ទ ាក់ ទ ង នឹង រឿង ព្រ ង និ ទាន ស្ ដ ី ពី ម ហា ច ោរ និង កូ ន ស្រី នៅ ក្នុង ស ៀវ ភ ៅ ប្រជុំ រឿង ព្រ េង និ ទាន ភាគ Ġ ៩ Ġ ទំ ព ័រ Ġ ២ ១ Ġ រ ហ ូត មក ដល់ ប ច្ច ុប ្ប ន្ន នេះ យ ើង ពុ ំ ដ ែល ឃើញ មាន ឯក សារ ណា Ġ ច្ បា ស់ លាស់ បញ្ជា ក់ ពី កាល បរ ិច ្ ឆ េ ទ នៃ ការ ច ាប់ ផ្ ដើម អនុ វត្ត អ ំព ី ពិ ធី ចូល ម្ល ប់ នេះ ឡ ើយ ĠâĢĭ Ġ តា ម រយ ៈ រឿង ទ ុំ Ġ ទ ាវ Ġ ក្នុង ស វ ទី Ġ ១ ៦ Ġ បាន ច ែង ច្ បា ស់ អ ំព ី ការ ចូល ម្ល ប់ រ ប ស់ នា ង ទ ាវ ដ ែល ជា ត ំណ ាង នា រី ក្នុង គ្រួសារ ធ ូ ធា រ មួយ ក្នុង សម័យ ន ោះ Ġ ដូច នេះ យ ើង ស ន្ន ិ ដ្ឋាន ថា ការ ចូល ម្ល ប់ នេះ ប្រា ក ដ ជា ខ្ ម ែរ យ ើង អនុ វត្ត ន៍ តាំង ពី យ ូរ លង ់ ណា ស់ មក ហើយ ĠâĢĭâĢĭ Ġ ពិ ធី នេះ ត្រូវ បាន ខ្ ម ែរ យ ើង ប ោះ បង់ ចោល នៅ ច ុង រាជ ព្រ ះ បាទ ស៊ី សុ វ ត្ថ ិម ុន ី បង ្ស Ġ គ ឺ ប្រ ហ ែល រ វា ង គ ស Ġ ១៩ ៣០ ១៩ ៤០ Ġ តែ ទ ោះ បី យ៉ាង ណា នេះ ក្ ដ ីត ាម រយ ៈ ការ ច ង់ ច ាំ ត ៗ ទៅ គ្នា នៃ ព្រ ឹ ទ្ធ ា ចារ្យ យ ើង ពិ ធី នេះ ក ៏ នៅ តែ ដ ិត ជាប់ ក្នុង អារម្មណ៍ ខ្ ម ែរ យ ើង នៅ ឡ ើយ Ġ ទ ោះ បី ម ិន គ្រ ប់ ជ្រ ុង ជ្រ ោយ ក ៏ ដោយ	303	▁តើ ពិ ធី ចូល ម្ល ប់ មាន ប្រ វ ត្តិ យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ▁	18	▁ពិធី ចូល ម្ល ប់ មាន ប្រ វ ត្តិ ទ ាក់ ទ ង នឹង រឿង ព្រ ង និ ទាន ស្ ដ ី ពី ម ហា ច ោរ និង ក ូន ស្រី នៅ ក្នុង ស ៀវ ភ ៅ ប្រជុំ រឿង ព្រ េង និ ទាន ភាគ ▁៩ ▁ទំព័រ ▁២១ ▁រហូតមកដល់ ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន នេះ យ ើង ព ុំ ដ ែល ឃើញ មាន ឯក សារ ណា ▁ច្បាស់លាស់ បញ្ជា ក់ ពី កាល ប រិ ច្ឆ េ ទ នៃ ការ ច ាប់ ផ្ ដើម អនុ វត្ត អ ំព ី ពិ ធី ចូល ម្ល ប់ នេះ ឡ ើយ ▁តាមរយៈ រឿង ទ ុំ ▁ទ ាវ ▁ក្នុង ស វ ទី ▁១៦ ▁បាន ច ែង ច ្ប ាស់ អ ំព ី ការ ចូល ម្ល ប់ រ ប ស់ ន ាង ទ ាវ ដ ែល ជា ត ំណ ាង នា រី ក្នុង គ្រួសារ ធ ូ ធ ារ មួយ ក្នុង សម័យ ន ោះ ▁ដូចនេះ យ ើង ស ន្ន ិ ដ្ឋាន ថា ការ ចូល ម្ល ប់ នេះ ប្រា ក ដ ជា ខ្ ម ែរ យ ើង អនុ វត្ត ន៍ តាំង ពី យ ូរ ល ង់ ណ ាស់ មក ហើយ ▁ពិធី នេះ ត្រូវ បាន ខ្ ម ែរ យ ើង ប ោះ បង់ ចោល នៅ ច ុង រាជ ព្រ ះ បាទ ស៊ី សុ វ ត្ថ ិម ុន ី ប ង្ស ▁គឺ ប្រ ហ ែល រ វ ាង គ ស ▁១៩ ៣០ ១៩ ៤០ ▁តែ ទ ោះ បី យ៉ាង ណា នេះ ក្ ដ ីត ាម រយ ៈ ការ ច ង់ ច ាំ ត ៗ ទៅ គ្នា នៃ ព្រ ឹ ទ្ធ ា ចារ្យ យ ើង ពិ ធី នេះ ក ៏ នៅ តែ ដ ិត ជាប់ ក្នុង អារម្មណ៍ ខ្ ម ែរ យ ើង នៅ ឡ ើយ ▁ទោះបី ម ិន គ្រ ប់ ជ្រ ុង ជ្រ ោយ ក ៏ ដោយ	282
ចូរនិយាយពីសេដ្ឋកិច្ច របស់ចេនឡា	null	សម័យចេនឡា សេដ្ឋកិច្ចលែងពឹងផ្អែកទៅលើវិស័យពាណិជ្ជកម្មដូចសម័យហ្វូណនទៀតហើយ គឺពឹងផ្អែកលើវិស័យកសិកម្មជាចម្បង នេះក៏ដោយសារ ខ្មែរធ្វើការផ្លាស់ប្តូរមជ្ឈមណ្ឌលនយោបាយថ្មី មកនៅកណ្តាលប្រទេសនិងម្យ៉ាងទៀត ដោយសារពាណិជ្ជកម្មចិន បានធ្វើដំណើរត្រង់ទៅកំពង់ផែឥណ្ឌូនេស៊ី ដោយចិនបានបោះបង់ចោលកំពង់ផែអូកែវរបស់ខ្មែរ	null	សម័យចេនឡា សេដ្ឋកិច្ចលែងពឹងផ្អែកទៅលើវិស័យពាណិជ្ជកម្មដូចសម័យហ្វូណនទៀតហើយ គឺពឹងផ្អែកលើវិស័យកសិកម្មជាចម្បង នេះក៏ដោយសារ ខ្មែរធ្វើការផ្លាស់ប្តូរមជ្ឈមណ្ឌលនយោបាយថ្មី មកនៅកណ្តាលប្រទេសនិងម្យ៉ាងទៀត ដោយសារពាណិជ្ជកម្មចិន បានធ្វើដំណើរត្រង់ទៅកំពង់ផែឥណ្ឌូនេស៊ី ដោយចិនបានបោះបង់ចោលកំពង់ផែអូកែវរបស់ខ្មែរ	ច ូរ និ យា យ ពី សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ រ ប ស់ ច េន ឡា Ġ	15	សម័យ ច េន ឡា Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច លែង ព ឹង ផ្ អ ែក ទៅ លើ វិ ស ័យ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ដូច សម័យ ហ្វ ូ ណ ន ទៀត ហើយ Ġ គ ឺ ព ឹង ផ្ អ ែក លើ វិ ស ័យ ក សិ កម្ម ជា ច ម្ បង Ġ នេះ ក ៏ ដោយ សារ Ġ ខ្ ម ែរ ធ ្វ ើក ារ ផ្ល ាស់ ប្ តូ រ ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល ន យោ បា យ ថ ្ម ី Ġ មក នៅ ក ណ្ត ាល ប្រ ទេស និង ម្ យ៉ាង ទៀត Ġ ដោយ សារ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ច ិន Ġ បាន ធ ្វ ើ ដំណើរ ត្រ ង់ ទៅ កំ ព ង់ ផ ែ ឥ ណ្ឌ ូន េស ៊ី Ġ ដោយ ច ិន បាន ប ោះ បង់ ចោល កំ ព ង់ ផ ែ អូ កែវ រ ប ស់ ខ្ ម ែរ	138	▁ចូរ ន ិយ ាយ ពី សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁របស់ ច េន ឡា ▁	12	▁សម័យ ច េន ឡា ▁សេដ្ឋកិច្ច លែង ព ឹង ផ្ អ ែក ទៅ លើ វិ ស ័យ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ដូច សម័យ ហ្វ ូ ណ ន ទៀត ហើយ ▁គឺ ព ឹង ផ្ អ ែក លើ វិ ស ័យ ក សិ កម្ម ជា ច ម្ បង ▁នេះ ក ៏ ដោយ សារ ▁ខ្មែរ ធ ្វ ើ ការ ផ្ល ាស់ ប ្ត ូរ ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល ន យោ ប ាយ ថ ្ម ី ▁មក នៅ ក ណ្ត ាល ប្រ ទេស និង ម្ យ៉ាង ទៀត ▁ដោយសារ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ច ិន ▁បាន ធ ្វ ើ ដំណើរ ត្រ ង់ ទៅ ក ំព ង់ ផ ែ ឥ ណ្ឌ ូន េ ស៊ី ▁ដោយ ច ិន បាន ប ោះ បង់ ចោល ក ំព ង់ ផ ែ អូ កែវ រ ប ស់ ខ្ ម ែរ	132
នៅក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី២ តើអង់ភ្លេសបន្សល់ទុកនូវផលវិបាកអ្វីខ្លះចំពោះប្រទេសនៅក្រោមអាណានិគមរបស់ខ្លួន	null	នៅក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី២ អង់ភ្លេសបន្សល់ទុកនូវផលវិបាកចំពោះប្រទេសនៅក្រោមអាណានិគម បញ្ហាដែនដី ដូចជា អ៊ុយស្ទែរ កាស្នៀ អ៊ីស្រាអែលបញ្ហា សាសនាហិណ្ឌ អ៊ីស្លាម គ្រឹស្តសាសនាបញ្ហា ប្រកាន់ពូជសាសន៍ របប អាប៉ាថេត	null	នៅក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី២ អង់ភ្លេសបន្សល់ទុកនូវផលវិបាកចំពោះប្រទេសនៅក្រោមអាណានិគម បញ្ហាដែនដី ដូចជា អ៊ុយស្ទែរ កាស្នៀ អ៊ីស្រាអែលបញ្ហា សាសនាហិណ្ឌ អ៊ីស្លាម គ្រឹស្តសាសនាបញ្ហា ប្រកាន់ពូជសាសន៍ របប អាប៉ាថេត	នៅ ក្រ ោយ សង ្ គ្រ ាម លោក លើក ទី ២ Ġ ត ើ អ ង់ ភ្ល េស ប ន្ ស ល់ ទុក ន ូវ ផល វិ បា ក អ ្វី ខ្ ល ះ ចំ ព ោះ ប្រ ទេស នៅ ក្រោម អា ណា និ គម រ ប ស់ ខ្លួន Ġ	48	នៅ ក្រ ោយ សង ្ គ្រ ាម លោក លើក ទី ២ Ġ អ ង់ ភ្ល េស ប ន្ ស ល់ ទុក ន ូវ ផល វិ បា ក ចំ ព ោះ ប្រ ទេស នៅ ក្រោម អា ណា និ គម Ġ ប ញ ្ហ ា ដ ែន ដ ី ĠâĢĭ ដូច ជា Ġ អ៊ ុយ ស្ទ ែរ Ġ កាស ្ន ៀ Ġ អ៊ី ស្រ ា អ ែល ប ញ ្ហ ា Ġ សា ស នា ហ ិ ណ្ឌ Ġ អ៊ី ស្ លា ម Ġ គ្រ ឹ ស្ត សា ស នា ប ញ ្ហ ា ĠâĢĭ ប្រ កាន់ ព ូ ជ សា ស ន៍ Ġ រ ប ប Ġ អា ប៉ា ថ េត	98	▁នៅ ក្រ ោយ ស ង្គ ្រា ម លោក លើក ទី ២ ▁តើ អ ង់ ភ្ល េស ប ន្ ស ល់ ទុក ន ូវ ផល វិ ប ាក អ ្វី ខ្ ល ះ ច ំព ោះ ប្រ ទេស នៅ ក្រោម អា ណា និ គម រ ប ស់ ខ្លួន ▁	47	▁នៅ ក្រ ោយ ស ង្គ ្រា ម លោក លើក ទី ២ ▁អង់ ភ្ល េស ប ន្ ស ល់ ទុក ន ូវ ផល វិ ប ាក ច ំព ោះ ប្រ ទេស នៅ ក្រោម អា ណា និ គម ▁បញ្ហា ដ ែន ដ ី ▁ដូចជា ▁អ៊ុ យ ស្ទ ែរ ▁កា ស្ន ៀ ▁អ៊ីស្រាអែល ប ញ ្ហ ា ▁សាសនា ហ ិ ណ្ឌ ▁អ៊ីស្លាម ▁គ្រ ឹ ស្ត សា ស នា ប ញ ្ហ ា ▁ប្រកាន់ ព ូ ជ សា ស ន៍ ▁របប ▁អា ប៉ា ថ េត	81
ហេតុដូចម្តេចបានជាបក្សជាតិនិយម និងបក្សកុំមុយនីសចិនប្រឈមមុខគ្នា ហើយបង្រួបបង្រួមគ្នាជាសម្ព័ន្ធភាពជាច្រើនលើក	null	បក្សជាតិនិយមនិងបក្សកុំមុយនីសចិនប្រឈមមុខគ្នាព្រោះបក្សទាំងពីរនេះមានកម្មវិធីនយោបាយដឹកនាំប្រទេសផ្សេងពីគ្នា ម៉្យាងទៀតបក្សនីមួយៗបានរៀបចំបង្កើតកម្លាំងមូលដ្ឋានកងទ័ព ដើម្បីធ្វើការតស៊ូបង្កើតក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំអំណាចរៀងខ្លួន បក្សទាំងពីរបង្រួបបង្រួមគ្នាជាសម្ព័ន្ធភាព ព្រោះដើម្បីប្រឆាំងនឹងការឈ្លានពានពីបរទេស ជប៉ុន មកលើប្រទេសចិនរបស់់ពួកគេ	null	បក្សជាតិនិយមនិងបក្សកុំមុយនីសចិនប្រឈមមុខគ្នាព្រោះបក្សទាំងពីរនេះមានកម្មវិធីនយោបាយដឹកនាំប្រទេសផ្សេងពីគ្នា ម៉្យាងទៀតបក្សនីមួយៗបានរៀបចំបង្កើតកម្លាំងមូលដ្ឋានកងទ័ព ដើម្បីធ្វើការតស៊ូបង្កើតក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំអំណាចរៀងខ្លួន បក្សទាំងពីរបង្រួបបង្រួមគ្នាជាសម្ព័ន្ធភាព ព្រោះដើម្បីប្រឆាំងនឹងការឈ្លានពានពីបរទេស ជប៉ុន មកលើប្រទេសចិនរបស់់ពួកគេ	ហេតុ ដូច ម្ ត េច បាន ជា ប ក្ស ជាតិ និយម Ġ និង ប ក្ស ក ុំ ម ុយ នី ស ច ិន ប្រ ឈ ម មុខ គ្នា Ġ ហើយ បង ្រ ួ ប បង ្រ ួ ម គ្នា ជា សម ្ ព ័ន ្ ធ ភាព ជា ច្ រ ើន លើក Ġ	50	ប ក្ស ជាតិ និយម និង ប ក្ស ក ុំ ម ុយ នី ស ច ិន ប្រ ឈ ម មុខ គ្នា ព្រ ោះ ប ក្ស ទ ាំង ពី រ នេះ មាន កម្ម វិ ធី ន យោ បា យ ដ ឹក នាំ ប្រ ទេស ផ្ សេ ង ពី គ្នា Ġ ម៉ ្យា ង ទៀត ប ក្ស នី មួយ ៗ បាន រៀបចំ បង ្ក ើត ក ម្ល ាំង ម ូល ដ្ឋាន ក ង ទ ័ ព Ġ ដើម ្ប ី ធ ្វ ើក ារ ត ស៊ូ បង ្ក ើត ក្ បាល ម៉ា ស៊ី ន ដ ឹក នាំ អ ំណ ា ចរ ៀង ខ្លួន Ġ ប ក្ស ទ ាំង ពី រ បង ្រ ួ ប បង ្រ ួ ម គ្នា ជា សម ្ ព ័ន ្ ធ ភាព Ġ ព្រ ោះ ដើម ្ប ី ប្រ ឆ ាំង នឹង ការ ឈ ្លា ន ពា ន ពី បរ ទេស Ġ ជ ប៉ ុន Ġ មក លើ ប្រ ទេស ច ិន រ ប ស់ ់ ព ួ ក គ េ	157	▁ហេតុ ដូច ម ្ត េច បាន ជា ប ក្ស ជាតិ និយម ▁និង ប ក្ស ក ុំ ម ុយ នី ស ច ិន ប្រ ឈ ម មុខ គ្នា ▁ហើយ បង ្រ ួ ប បង ្ រួម គ្នា ជា ស ម្ព ័ ន្ធ ភាព ជា ច ្រ ើន លើក ▁	47	▁បក្ស ជាតិ និយម និង ប ក្ស ក ុំ ម ុយ នី ស ច ិន ប្រ ឈ ម មុខ គ្នា ព្រ ោះ ប ក្ស ទ ាំង ពី រ នេះ មាន កម្ម វិ ធី ន យោ ប ាយ ដ ឹក នាំ ប្រ ទេស ផ្ ស េង ពី គ្នា ▁ម៉ ្យា ង ទៀត ប ក្ស នី មួយ ៗ បាន រៀបចំ ប ង្ក ើត ក ម្ល ាំង ម ូល ដ្ឋាន ក ង ទ ័ ព ▁ដើម្បី ធ ្វ ើ ការ ត ស៊ូ ប ង្ក ើត ក្ បាល ម៉ា ស៊ី ន ដ ឹក នាំ អ ំ ណា ចរ ៀង ខ្លួន ▁បក្ស ទ ាំង ពី រ បង ្រ ួ ប បង ្ រួម គ្នា ជា ស ម្ព ័ ន្ធ ភាព ▁ព្រោះ ដើម ្ប ី ប្រ ឆ ាំង នឹង ការ ឈ ្លា ន ព ាន ពី បរ ទេស ▁ជប៉ុន ▁មក លើ ប្រ ទេស ច ិន រ ប ស់ ់ ព ួ ក គ េ	147
តើពួកភេវរកម្មអន្តរជាតិសំដៅលើពួកណាហើយសកម្មភាពធំៗអ្វីខ្លះដែលបានបង្កឡើងយដោយស្នាដៃពួកភេវររកម្មកន្លងមក	null	ពួកភេវរកម្មអន្តរជាតិគឺសំដៅលើពួកឧក្រិដ្ឋជនដែលធ្វើសកម្មភាពដោយគ្មានព្រំដែន ក្រៅពីសម្លាប់ឥស្សរៈសំខាន់ៗនិងប្រជាជន ពួកភេវរកម្មអន្តរជាតិបានបង្ក វិនាសកម្មមួយចំនួនដល់សន្ដិសុខនិងស្ថេរភាពសង្គមដូចជាបើកយន្ដហោះបំផ្លាញអាគារពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក នៅទីក្រុងញ៉ូវញ៉កថ្ងៃទី១១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០១១ធ្វើសកម្មភាពពាក់ព័ន្ធនិងការជួញដូរថ្នាំញៀន និងជួញដូរមនុស្សធ្វើចរាចរលុយក្លែងក្លាយ និងក្លែងឯកសារលុយពីធនាគារ	null	ពួកភេវរកម្មអន្តរជាតិគឺសំដៅលើពួកឧក្រិដ្ឋជនដែលធ្វើសកម្មភាពដោយគ្មានព្រំដែន ក្រៅពីសម្លាប់ឥស្សរៈសំខាន់ៗនិងប្រជាជន ពួកភេវរកម្មអន្តរជាតិបានបង្ក វិនាសកម្មមួយចំនួនដល់សន្ដិសុខនិងស្ថេរភាពសង្គមដូចជាបើកយន្ដហោះបំផ្លាញអាគារពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក នៅទីក្រុងញ៉ូវញ៉កថ្ងៃទី១១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០១១ធ្វើសកម្មភាពពាក់ព័ន្ធនិងការជួញដូរថ្នាំញៀន និងជួញដូរមនុស្សធ្វើចរាចរលុយក្លែងក្លាយ និងក្លែងឯកសារលុយពីធនាគារ	ត ើ ព ួ ក ភ េ វរ កម្ម អ ន្ត រ ជាតិ សំ ដ ៅ លើ ព ួ ក ណា ហើយ ស កម្ម ភាព ធ ំ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល បាន បង ្ក ឡើង យ ដោយ ស្ន ា ដៃ ព ួ ក ភ េ វរ រក ម្ម ក ន្ លង មក Ġ	56	ព ួ ក ភ េ វរ កម្ម អ ន្ត រ ជាតិ គ ឺ សំ ដ ៅ លើ ព ួ ក ឧ ក្រ ិ ដ្ឋ ជន ដ ែល ធ ្វ ើស កម្ម ភាព ដោយ គ ្ម ាន ព្រ ំ ដ ែន Ġ ក្រ ៅ ពី សម ្លា ប់ ឥ ស្ស រៈ សំ ខា ន់ ៗ និង ប្រ ជា ជន Ġ ព ួ ក ភ េ វរ កម្ម អ ន្ត រ ជាតិ បាន បង ្ក Ġ វិ នា ស កម្ម មួយ ចំ ន ួន ដល់ ស ន្ ដ ិស ុ ខ និង ស្ ថ េរ ភាព សង ្ គម ដូច ជា ប ើក យ ន្ ដ ហ ោះ ប ំ ផ្ល ាញ អា គ ារ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ពិ ភព លោក Ġ នៅ ទី ក្រុង ញ ៉ ូវ ញ ៉ ក ថ ្ង ៃ ទី១ ១ Ġ ខែ ក ញ្ញា Ġ ឆ្នាំ Ġ ២០ ១ ១ ធ ្វ ើស កម្ម ភាព ពាក់ ព ័ន ្ ធ និង ការ ជ ួញ ដ ូរ ថ្ន ាំ ញ ៀន Ġ និង ជ ួញ ដ ូរ ម នុ ស្ស ធ ្វ ើ ចរ ា ចរ ល ុយ ក្ លែង ក្លា យ Ġ និង ក្ លែង ឯក សារ ល ុយ ពី ធ នា គ ារ	191	▁តើ ព ួ ក ភ េ វរ កម្ម អ ន្ត រ ជាតិ សំ ដ ៅ លើ ព ួ ក ណា ហើយ ស កម្ម ភាព ធ ំ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល បាន ប ង្ក ឡើង យ ដោយ ស្ន ា ដៃ ព ួ ក ភ េ វរ រ កម្ម ក ន្ លង មក ▁	55	▁ពួក ភ េ វរ កម្ម អ ន្ត រ ជាតិ គ ឺ សំ ដ ៅ លើ ព ួ ក ឧ ក្រ ិ ដ្ឋ ជន ដ ែល ធ ្វ ើស កម្ម ភាព ដោយ គ ្ មាន ព្រ ំ ដ ែន ▁ក្រៅពី ស ម្ល ាប់ ឥ ស្ស រៈ សំ ខ ាន់ ៗ និង ប្រ ជា ជន ▁ពួក ភ េ វរ កម្ម អ ន្ត រ ជាតិ បាន ប ង្ក ▁វិ នា ស កម្ម មួយ ចំ ន ួន ដល់ ស ន្ ដ ិ សុខ និង ស ្ថ េរ ភាព ស ង្គ ម ដូច ជា ប ើក យ ន្ ដ ហ ោះ ប ំ ផ្ល ាញ អា គ ារ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ពិ ភព លោក ▁នៅ ទី ក្រុង ញ ៉ ូវ ញ ៉ ក ថ ្ង ៃ ទី១ ១ ▁ខែកញ្ញា ▁ឆ្នាំ ▁២០១១ ធ ្វ ើស កម្ម ភាព ពាក់ ព ័ ន្ធ និង ការ ជ ួញ ដ ូរ ថ្ន ាំ ញ ៀន ▁និង ជ ួញ ដ ូរ ម នុ ស្ស ធ ្វ ើ ច រា ចរ ល ុយ ក្ លែង ក្លា យ ▁និង ក្ លែង ឯក សារ ល ុយ ពី ធ នា គ ារ	179
តើនៅភាគខាងណានៃសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលមានភ្នំសំខាន់ៗតើភ្នំទាំងនេះឈ្មោះអ្វីភ្នំនេះមានសារៈសំខាន់អ្វីខ្លះ	null	នៅភាគខាងកើតនៃសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលមានភ្នំអាប៉ាឡាស ភ្នំនេះមានសារៈសំខាន់ដូចជា ជាកន្លែងធារាសាស្រ្ត, ជាកន្លែងកំនប់ប្រេងកាត,ជាកន្លែងកំនប់ធ្យូងថ្ម,នៅភាគខាងលិច នៃសហរដ្ឋអាមេរិក មានភ្នំថ្ម,ជាកន្លែងប្រភពថាមពល,ជាកន្លែងទេសចរណ៍,ជាកន្លែងមានរ៉ែ ដែលមានតម្លៃជាច្រើន	null	នៅភាគខាងកើតនៃសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលមានភ្នំអាប៉ាឡាស ភ្នំនេះមានសារៈសំខាន់ដូចជា ជាកន្លែងធារាសាស្រ្ត, ជាកន្លែងកំនប់ប្រេងកាត,ជាកន្លែងកំនប់ធ្យូងថ្ម,នៅភាគខាងលិច នៃសហរដ្ឋអាមេរិក មានភ្នំថ្ម,ជាកន្លែងប្រភពថាមពល,ជាកន្លែងទេសចរណ៍,ជាកន្លែងមានរ៉ែ ដែលមានតម្លៃជាច្រើន	ត ើន ៅ ភាគ ខា ង ណា នៃ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក Ġ ដ ែល មាន ភ្នំ សំ ខា ន់ ៗ ត ើ ភ្នំ ទ ាំង នេះ ឈ្មោះ អ ្វី ភ្នំ នេះ មាន សារ ៈ សំ ខា ន់ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	44	នៅ ភាគ ខា ង កើត នៃ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក Ġ ដ ែល មាន ភ្នំ អា ប៉ា ឡា ស Ġ ភ្នំ នេះ មាន សារ ៈ សំ ខា ន់ ដូច ជា Ġ ជា កន្លែង ធា រា សា ស្រ ្ត , Ġ ជា កន្លែង កំ ន ប់ ប្រ េង កា ត , ជា កន្លែង កំ ន ប់ ធ ្យូ ង ថ ្ម , នៅ ភាគ ខា ង ល ិច Ġ នៃ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក Ġ មាន ភ្នំ ថ ្ម , ជា កន្លែង ប្រ ភព ថា ម ពល , ជា កន្លែង ទេស ចរ ណ៍ , ជា កន្លែង មាន រ៉ ែ Ġ ដ ែល មាន ត ម្ល ៃ ជា ច្ រ ើន	100	▁តើ នៅ ភាគ ខា ង ណា នៃ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ▁ដែល មាន ភ្នំ សំ ខ ាន់ ៗ ត ើ ភ្នំ ទ ាំង នេះ ឈ្មោះ អ ្វី ភ្នំ នេះ មាន សារ ៈ សំ ខ ាន់ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	42	▁នៅ ភាគ ខា ង កើត នៃ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ▁ដែល មាន ភ្នំ អា ប៉ា ឡា ស ▁ភ្នំ នេះ មាន សារ ៈ សំ ខ ាន់ ដូច ជា ▁ជា កន្លែង ធា រា សា ស្រ ្ត , ▁ជា កន្លែង កំ ន ប់ ប្រ េង ក ាត , ជា កន្លែង កំ ន ប់ ធ ្យូ ង ថ ្ម , នៅ ភាគ ខា ង ល ិច ▁នៃ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ▁មាន ភ្នំ ថ ្ម , ជា កន្លែង ប្រ ភព ថា ម ពល , ជា កន្លែង ទេស ចរ ណ៍ , ជា កន្លែង មាន រ៉ ែ ▁ដែល មាន ត ម្ល ៃ ជា ច ្រ ើន	98
ឆ្នាំ ១៩៩២ ប្រជាជនម៉ាលេស្យាមានប៉ុន្មានលាននាក់ហើយឆ្នាំ ១៩៩៨ មានប៉ុន្មានលាននាក់	null	ឆ្នាំ ១៩៩២ ប្រជាជនម៉ាលេស្យាមាន ១៤ លាននាក់ឆ្នាំ ១៩៩៨ មាន ២១៥០ លាននាក់	null	ឆ្នាំ ១៩៩២ ប្រជាជនម៉ាលេស្យាមាន ១៤ លាននាក់ឆ្នាំ ១៩៩៨ មាន ២១៥០ លាននាក់	ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩ ២ Ġ ប្រ ជា ជន ម៉ា ល េស ្យា មាន ប៉ ុន ្ម ាន លាន នាក់ ហើយ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩៨ Ġ មាន ប៉ ុន ្ម ាន លាន នាក់ Ġ	29	ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩ ២ Ġ ប្រ ជា ជន ម៉ា ល េស ្យា មាន Ġ ១ ៤ Ġ លាន នាក់ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩៨ Ġ មាន Ġ ២ ១ ៥០ Ġ លាន នាក់	25	▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៩ ២ ▁ប្រជាជន ម៉ា ល េស ្យា មាន ប៉ ុន ្ មាន លាន នាក់ ហើយ ឆ្នាំ ▁១៩ ៩៨ ▁មាន ប៉ ុន ្ មាន លាន នាក់ ▁	27	▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៩ ២ ▁ប្រជាជន ម៉ា ល េស ្យា មាន ▁១៤ ▁លាន នាក់ ឆ្នាំ ▁១៩ ៩៨ ▁មាន ▁២១ ៥០ ▁លាន នាក់	21
តើស្ពានព្រែកក្តាម ឬស្ពានមិត្តភាពកម្ពុជាចិន ត្រូវបានសម្ពោធដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការនៅថ្ងៃខែឆ្នាំណា	null	ស្ពានព្រែកក្តាម ឬស្ពានមិត្តភាពកម្ពុជាចិន ត្រូវបានសម្ពោធដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី ៣១ ខែ ឧសភា ឆ្នាំ ២០១០ ដែលមានប្រវែងបណ្តោយ ៩៨១ម៉ែត្រ ទទឹង ១៣៥០ ម៉ែត្រ	null	ស្ពានព្រែកក្តាម ឬស្ពានមិត្តភាពកម្ពុជាចិន ត្រូវបានសម្ពោធដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី ៣១ ខែ ឧសភា ឆ្នាំ ២០១០ ដែលមានប្រវែងបណ្តោយ ៩៨១ម៉ែត្រ ទទឹង ១៣៥០ ម៉ែត្រ	ត ើស ្ ពា ន ព្រ ែក ក្ត ាម Ġ ឬ ស្ព ាន ម ិត្ត ភាព ក ម្ព ុ ជា ច ិន Ġ ត្រូវ បាន សម ្ ព ោ ធ ដា ក់ ឲ្យ ប្រ ើប ្រា ស់ ជា ផ្ល ូវ ការ នៅ ថ ្ង ៃ ខែ ឆ្នាំ ណា Ġ	46	ស្ព ាន ព្រ ែក ក្ត ាម Ġ ឬ ស្ព ាន ម ិត្ត ភាព ក ម្ព ុ ជា ច ិន Ġ ត្រូវ បាន សម ្ ព ោ ធ ដា ក់ ឲ្យ ប្រ ើប ្រា ស់ ជា ផ្ល ូវ ការ នៅ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ៣ ១ Ġ ខែ Ġ ឧ ស ភា Ġ ឆ្នាំ Ġ ២០ ១០ Ġ ដ ែល មាន ប្រ វ ែង បណ្ត ោយ Ġ ៩៨ ១ ម៉ែត្រ Ġ ទ ទ ឹង Ġ ១ ៣ ៥០ Ġ ម៉ែត្រ Âł	68	▁តើ ស្ព ាន ព្រ ែក ក្ត ាម ▁ឬ ស្ព ាន ម ិត្ត ភាព ក ម្ព ុ ជា ច ិន ▁ត្រូវបាន ស ម្ព ោ ធ ដ ាក់ ឲ្យ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ជា ផ្ល ូវ ការ នៅ ថ ្ង ៃ ខែ ឆ្នាំ ណា ▁	42	▁ស្ពាន ព្រ ែក ក្ត ាម ▁ឬ ស្ព ាន ម ិត្ត ភាព ក ម្ព ុ ជា ច ិន ▁ត្រូវបាន ស ម្ព ោ ធ ដ ាក់ ឲ្យ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ជា ផ្ល ូវ ការ នៅ ថ ្ង ៃ ទី ▁៣១ ▁ខែ ▁ឧសភា ▁ឆ្នាំ ▁២០១០ ▁ដែល មាន ប្រ វ ែង បណ្ត ោយ ▁ ៩៨ ១ ម៉ែត្រ ▁ទទឹង ▁១៣ ៥០ ▁ម៉ែត្រ ▁	57
តើទេសចរណ៍នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ចែកចេញជាប៉ុន្មានផ្នែក ចូររៀបរាប់ឲ្យបានក្បោះក្បាយ	null	វិស័យទេសចរណ៍នៅ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាចែកចេញជា៥ផ្នែកៈទេសចចរណ៍វប្បធម៌ៈ ការធ្វើដំណើរលកំសាន្តតាមតំបន់ដែលមានប្រាសាទបុរាណវត្តអារាមទីកន្លែងសក្ការៈបូជាមប្រពៃណីទំនៀម ទម្លាប់ល្បែងប្រជាប្រិយ សម្លៀកបំពាក់ជាដើម ទេសចរណ៍ធម្មជាតិៈ ការធ្វើដំណើរកម្សាន្តតាមតំបន់ដែលមានសម្រស់ ធម្មជាតិទូទៅកបរិស្ថានៃនៃតំបន់ដែលបានការពារសត្វព្រៃ ធម្មជាតិ និងរបៀបគ្រប់គ្រងការលរស់នៅប្រពៃណីជំនឿជនជាតិភាគតិច ទេសចរណ៍អរូបិយៈ ធ្វើដំណើរកម្សាន្តទៅតំបន់ដែលគេជឿលើអបិយជមនឿដូចជាៈ កន្លែងអ្នកតា កន្លែងវីរៈបុរស ទេសចរណ៍កែច្នៃៈ ធ្វើដំណើរកម្សាន្តតាមតំបន់ប្រែក្លាយទៅជារម្មណីយដ្ឋាន កន្លែងកម្សាន្តកន្លែងហែលទឹក ទេសចរណ៍ជំនួញៈ ការធ្វើដំណើរកម្សាន្តតែគោលបំណងក្នុងការធ្វើជំនួញ	null	វិស័យទេសចរណ៍នៅ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាចែកចេញជា៥ផ្នែកៈទេសចចរណ៍វប្បធម៌ៈ ការធ្វើដំណើរលកំសាន្តតាមតំបន់ដែលមានប្រាសាទបុរាណវត្តអារាមទីកន្លែងសក្ការៈបូជាមប្រពៃណីទំនៀម ទម្លាប់ល្បែងប្រជាប្រិយ សម្លៀកបំពាក់ជាដើម ទេសចរណ៍ធម្មជាតិៈ ការធ្វើដំណើរកម្សាន្តតាមតំបន់ដែលមានសម្រស់ ធម្មជាតិទូទៅកបរិស្ថានៃនៃតំបន់ដែលបានការពារសត្វព្រៃ ធម្មជាតិ និងរបៀបគ្រប់គ្រងការលរស់នៅប្រពៃណីជំនឿជនជាតិភាគតិច ទេសចរណ៍អរូបិយៈ ធ្វើដំណើរកម្សាន្តទៅតំបន់ដែលគេជឿលើអបិយជមនឿដូចជាៈ កន្លែងអ្នកតា កន្លែងវីរៈបុរស ទេសចរណ៍កែច្នៃៈ ធ្វើដំណើរកម្សាន្តតាមតំបន់ប្រែក្លាយទៅជារម្មណីយដ្ឋាន កន្លែងកម្សាន្តកន្លែងហែលទឹក ទេសចរណ៍ជំនួញៈ ការធ្វើដំណើរកម្សាន្តតែគោលបំណងក្នុងការធ្វើជំនួញ	ត ើ ទេស ចរ ណ៍ នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា Ġ ច ែក ចេញ ជា ប៉ ុន ្ម ាន ផ្ ន ែក Ġ ច ូរ រ ៀប រា ប់ ឲ្យ បាន ក្ ប ោះ ក្ បា យ Ġ	42	វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ នៅ Ġ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ច ែក ចេញ ជា ៥ ផ្ ន ែក ៈ ទេស ច ចរ ណ៍ វ ប្ប ធម៌ ៈ Ġ ការ ធ ្វ ើ ដំណើរ ល កំសាន្ត តា ម ត ំ ប ន់ ដ ែល មាន ប្រា សា ទ ប ុរ ា ណ វត្ត អា រា ម ទី កន្លែង ស ក្ក ារ ៈ បូ ជា ម ប្រ ព ៃ ណី ទំ ន ៀម Ġ ទ ម្ល ាប់ ល ្ប ែង ប្រ ជា ប្រ ិយ Ġ សម ្ល ៀក ប ំព ាក់ ជា ដើម Ġ ទេស ចរ ណ៍ ធម្ម ជាតិ ៈ Ġ ការ ធ ្វ ើ ដំណើរ កម្សាន្ត តា ម ត ំ ប ន់ ដ ែល មាន សម ្រ ស់ Ġ ធម្ម ជាតិ ទូ ទៅ ក បរ ិស ្ថ ាន ៃ នៃ ត ំ ប ន់ ដ ែល បាន ការពារ ស ត ្វ ព្រ ៃ Ġ ធម្ម ជាតិ Ġ និង រ ប ៀប គ្រ ប់ គ្រ ង ការ ល រស់ នៅ ប្រ ព ៃ ណី ជំ ន ឿ ជន ជាតិ ភាគ តិ ច ĠâĢĭ ទេស ចរ ណ៍ អ រូប ិយ ៈ Ġ ធ ្វ ើ ដំណើរ កម្សាន្ត ទៅ ត ំ ប ន់ ដ ែល គ េ ជ ឿ លើ អ ប ិយ ជ ម ន ឿ ដូច ជា ៈ Ġ កន្លែង អ្នក តា Ġ កន្លែង វី រៈ ប ុរ ស Ġ ទេស ចរ ណ៍ ក ែ ច្ នៃ ៈ Ġ ធ ្វ ើ ដំណើរ កម្សាន្ត តា ម ត ំ ប ន់ ប្រ ែក ្លា យ ទៅ ជា រ ម្ម ណី យ ដ្ឋាន Ġ កន្លែង កម្សាន្ត កន្លែង ហ ែល ទឹក Ġ ទេស ចរ ណ៍ ជំ ន ួញ ៈ Ġ ការ ធ ្វ ើ ដំណើរ កម្សាន្ត តែ គោ ល ប ំណ ង ក្នុង ការ ធ ្វ ើ ជំ ន ួញ	276	▁តើ ទេស ចរ ណ៍ នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ▁ចែក ចេញ ជា ប៉ ុន ្ មាន ផ្ ន ែក ▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ឲ្យ បាន ក ្ប ោះ ក ្ប ាយ ▁	39	▁វិស័យ ទេស ចរ ណ៍ នៅ ▁ព្រះរាជាណាចក្រ ក ម្ព ុ ជា ច ែក ចេញ ជា ៥ ផ្ ន ែក ៈ ទេស ច ចរ ណ៍ វ ប្ប ធម៌ ៈ ▁ការធ្វើដំណើរ ល កំសាន្ត ត ាម ត ំ ប ន់ ដ ែល មាន ប្រា សា ទ ប ុរ ា ណ វត្ត អា រ ាម ទី កន្លែង ស ក្ ការ ៈ បូ ជា ម ប្រ ព ៃ ណី ទំ ន ៀម ▁ទម្លាប់ ល ្ប ែង ប្រ ជា ប្រ ិយ ▁សម្លៀកបំពាក់ ជា ដើម ▁ទេសចរណ៍ ធម្ម ជាតិ ៈ ▁ការធ្វើដំណើរ កម្សាន្ត ត ាម ត ំ ប ន់ ដ ែល មាន ស ម្រ ស់ ▁ធម្មជាតិ ទូ ទៅ ក ប រិ ស្ថាន ៃ នៃ ត ំ ប ន់ ដ ែល បាន ការពារ ស ត ្វ ព្រ ៃ ▁ធម្មជាតិ ▁និង រ ប ៀប គ្រ ប់ គ្រ ង ការ ល រស់ នៅ ប្រ ព ៃ ណី ជំ ន ឿ ជន ជាតិ ភាគ ត ិច ▁ទេសចរណ៍ អ រូប ិយ ៈ ▁ធ្វើដំណើរ កម្សាន្ត ទៅ ត ំ ប ន់ ដ ែល គ េ ជ ឿ លើ អ ប ិយ ជ ម ន ឿ ដូច ជា ៈ ▁កន្លែង អ្នក តា ▁កន្លែង វី រៈ ប ុរ ស ▁ទេសចរណ៍ ក ែ ច្ នៃ ៈ ▁ធ្វើដំណើរ កម្សាន្ត ត ាម ត ំ ប ន់ ប្រ ែក ្ល ាយ ទៅ ជា រ ម្ម ណី យ ដ្ឋាន ▁កន្លែង កម្សាន្ត កន្លែង ហ ែល ទឹក ▁ទេសចរណ៍ ជំ ន ួញ ៈ ▁ការធ្វើដំណើរ កម្សាន្ត តែ គ ោល ប ំណ ង ក្នុង ការ ធ ្វ ើ ជំ ន ួញ	232
តើកោនជាអ្វី ក្នុងការបន្ដពូជរបស់ស៊ីមណូស្ដែមតើកោនមាននាទីជាអ្វី	null	កោនគឺជា សរីរាង្គបន្ដពូជរបស់រុក្ខជាតិស៊ីមណូស្ដែម កោនមាននាទីជាអ្នកផ្ទុកកោសិកា បន្ដពូជ ស្តែម៉ាតូសូអ៉ីតចំពោះកោនឈ្មោល ឯអូអូស្វ៊ែចំពោះកោនញី	null	កោនគឺជា សរីរាង្គបន្ដពូជរបស់រុក្ខជាតិស៊ីមណូស្ដែម កោនមាននាទីជាអ្នកផ្ទុកកោសិកា បន្ដពូជ ស្តែម៉ាតូសូអ៉ីតចំពោះកោនឈ្មោល ឯអូអូស្វ៊ែចំពោះកោនញី	ត ើក ោន ជា អ ្វី Ġ ក្នុង ការ ប ន្ ដ ព ូ ជ រ ប ស់ ស៊ី ម ណូ ស្ ដ ែម ត ើក ោន មាន នាទី ជា អ ្វី Ġ	31	ក ោន គ ឺ ជា Ġ ស រី រា ង្គ ប ន្ ដ ព ូ ជ រ ប ស់ រ ុក ្ខ ជាតិ ស៊ី ម ណូ ស្ ដ ែម Ġ ក ោន មាន នាទី ជា អ្នក ផ្ ទុក ក ោស ិកា Ġ ប ន្ ដ ព ូ ជ Ġ ស្ត ែម ៉ ាត ូស ូ អ ៉ី ត ចំ ព ោះ ក ោន ឈ ្ម ោល Ġ ឯ អូ អូ ស្ វ ៊ ែ ចំ ព ោះ ក ោន ញ ី	76	▁តើ ក ោន ជា អ ្វី ▁ក្នុង ការ ប ន្ ដ ព ូ ជ រ ប ស់ ស៊ី ម ណូ ស្ ដ ែម ត ើក ោន មាន នាទី ជា អ ្វី ▁	31	▁ក ោន គ ឺ ជា ▁សរីរាង្គ ប ន្ ដ ព ូ ជ រ ប ស់ រ ុ ក្ខ ជាតិ ស៊ី ម ណូ ស្ ដ ែម ▁ក ោន មាន នាទី ជា អ្នក ផ្ ទុក ក ោស ិកា ▁បន្ ដ ព ូ ជ ▁ស្ត ែ ម៉ា ត ូស ូ អ ៉ី ត ច ំព ោះ ក ោន ឈ ្ម ោល ▁ឯ អូ អូ ស ្វ ៊ ែ ច ំព ោះ ក ោន ញ ី	72
ចូរពណ៌នាសមិទ្ធផលសង្គមរាស្រ្ដនិយមពីឆ្នាំ ១៩៩៣ ដល់១៩៧០	null	ពណ៌នាពីសមិទ្ធផលសម័យសង្រ្គាមរាស្រ្ដនិយម វិស័យនយោបាយអនុវត្តនយោបាយអព្យាក្រឹត្យ ធ្វើឪ្យកម្ពុជាក្លាយជាប្រទេសមានសន្ដិភាពរយៈពេល១៥ឆ្នាំ ១៩៥៥១៩៧០ ស្របពេលដែលប្រទេសជិតខាងកំពុងជួយប្រទះសង្រ្គាមកម្ពុជាចូលជាសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិ ១៤ ធ្នូ ១៩៥៥ឈ្នះក្នុងរឿងក្ដី ប្រាសាទព្រះវិហារ ១៥ មិថុនា ឆ្នាំ ១៩៦២ វិស័យកសិកម្ម ផលិតស្រូវ កប្បាស ការចិញ្ចឹមសត្វ ការនេសាទកើនឡើងពង្រីកផ្ទៃដីដាំដុះ នយោបាយទឹក ការជ្រើសរើសពូជ វិស័យឧស្សាហកម្មកំណើនរោងចក្រ សហគ្រាសដូចជា រោងចក្រក្រដាស វាយនភ័ណ្ឌ កែវស៊ីម៉ងត៍ ក្តារបន្ទះ ត្រាក់ទ័រ ស្រាបៀរ រោងចក្រកៅស៊ូ វិស័យគមនាគមន៍ កសាងផ្លូវថ្នល់ ផ្លូវរថភ្លើង ស្ពាន កំពង់ផែ អាកាសយានដ្ឋាន វិស័យពាណិជ្ជកម្មមានរីកចម្រើនផ្នែកពាណិជ្ជកម្មក្នុងប្រទេសនិងក្រៅប្រទេស វិស័យធនាគារ ប្រាក់រៀលក្លាយជារូបិយប័ណ្ណជាតិ និងមានការកើនឡើងនូវធនាគារជាតិ និងឯកជន វិស័យវប្បធម៌ បង្កើតសាលារៀននៅទីក្រុងដល់ជនបទដូចជា សាលាមតេយ្យ ឧត្តមសិក្សាគ្រូបង្រៀនមានការកើនឡើង និងបង្កើតអន្ដេវាសិកដ្ឋានកីឡាមានកសាងពហុកីឡាដ្ឋានពីទីក្រុងជនបទ វិស័យសង្គមកិច្ចសាសនា វត្តអារាមកើនឡើង បង្កើតសាលាពុទ្ធិកបឋមសិក្សាដល់ពុទ្ធកបឋមសិក្សាដល់ពុទ្ធិកមហាវិទ្យាល័យ វិស័យសេដ្ឋកិច្ចសុខាភិបាលមានការកសាងមន្ទីរពេទ្យជាច្រើនបង្កើតច្បាប់ជាច្រើន ផ្ដល់សិទ្ធិឪ្យស្ដ្រីបោះឆ្នោត៦ មករា ១៩៥៨	null	ពណ៌នាពីសមិទ្ធផលសម័យសង្រ្គាមរាស្រ្ដនិយម វិស័យនយោបាយអនុវត្តនយោបាយអព្យាក្រឹត្យ ធ្វើឪ្យកម្ពុជាក្លាយជាប្រទេសមានសន្ដិភាពរយៈពេល១៥ឆ្នាំ ១៩៥៥១៩៧០ ស្របពេលដែលប្រទេសជិតខាងកំពុងជួយប្រទះសង្រ្គាមកម្ពុជាចូលជាសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិ ១៤ ធ្នូ ១៩៥៥ឈ្នះក្នុងរឿងក្ដី ប្រាសាទព្រះវិហារ ១៥ មិថុនា ឆ្នាំ ១៩៦២ វិស័យកសិកម្ម ផលិតស្រូវ កប្បាស ការចិញ្ចឹមសត្វ ការនេសាទកើនឡើងពង្រីកផ្ទៃដីដាំដុះ នយោបាយទឹក ការជ្រើសរើសពូជ វិស័យឧស្សាហកម្មកំណើនរោងចក្រ សហគ្រាសដូចជា រោងចក្រក្រដាស វាយនភ័ណ្ឌ កែវស៊ីម៉ងត៍ ក្តារបន្ទះ ត្រាក់ទ័រ ស្រាបៀរ រោងចក្រកៅស៊ូ វិស័យគមនាគមន៍ កសាងផ្លូវថ្នល់ ផ្លូវរថភ្លើង ស្ពាន កំពង់ផែ អាកាសយានដ្ឋាន វិស័យពាណិជ្ជកម្មមានរីកចម្រើនផ្នែកពាណិជ្ជកម្មក្នុងប្រទេសនិងក្រៅប្រទេស វិស័យធនាគារ ប្រាក់រៀលក្លាយជារូបិយប័ណ្ណជាតិ និងមានការកើនឡើងនូវធនាគារជាតិ និងឯកជន វិស័យវប្បធម៌ បង្កើតសាលារៀននៅទីក្រុងដល់ជនបទដូចជា សាលាមតេយ្យ ឧត្តមសិក្សាគ្រូបង្រៀនមានការកើនឡើង និងបង្កើតអន្ដេវាសិកដ្ឋានកីឡាមានកសាងពហុកីឡាដ្ឋានពីទីក្រុងជនបទ វិស័យសង្គមកិច្ចសាសនា វត្តអារាមកើនឡើង បង្កើតសាលាពុទ្ធិកបឋមសិក្សាដល់ពុទ្ធកបឋមសិក្សាដល់ពុទ្ធិកមហាវិទ្យាល័យ វិស័យសេដ្ឋកិច្ចសុខាភិបាលមានការកសាងមន្ទីរពេទ្យជាច្រើនបង្កើតច្បាប់ជាច្រើន ផ្ដល់សិទ្ធិឪ្យស្ដ្រីបោះឆ្នោត៦ មករា ១៩៥៨	ច ូរ ព ណ៌ នា សម ិទ្ធ ផល សង ្ គម រា ស្រ ្ ដ និយម ពី ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩ ៣ Ġ ដល់ ១៩ ៧០ Ġ	24	ព ណ៌ នា ពី សម ិទ្ធ ផល សម័យ សង ្រ ្ គ ាម រា ស្រ ្ ដ និយម Ġ វិ ស ័យ ន យោ បា យ អនុ វត្ត ន យោ បា យ អ ព្យា ក្រ ឹត ្យ Ġ ធ ្វ ើ ឪ ្យ ក ម្ព ុ ជា ក្លា យ ជា ប្រ ទេស មាន ស ន្ ដ ិ ភាព រយ ៈ ពេល ១ ៥ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៥ ៥ ១៩ ៧០ Ġ ស្រ ប ពេល ដ ែល ប្រ ទេស ជ ិត ខា ង កំ ពុ ង ជ ួយ ប្រ ទ ះ សង ្រ ្ គ ាម ក ម្ព ុ ជា ចូល ជា សម ា ជ ិក អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ Ġ ១ ៤ Ġ ធ្នូ Ġ ១៩ ៥ ៥ ឈ ្ន ះ ក្នុង រឿង ក្ ដ ី Ġ ប្រា សា ទ ព្រ ះ វិ ហា រ Ġ ១ ៥ âĢĭ Ġ ម ិ ថ ុន ា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ២ Ġ វិ ស ័យ ក សិ កម្ម Ġ ផល ិត ស្រ ូវ Ġ ក ប្ប ាស âĢĭ Ġ ការ ច ិញ ្ច ឹម ស ត ្វ Ġ ការ ន េស ា ទ ក ើន ឡើង ព ង ្រី ក ផ្ ទ ៃ ដ ី ដា ំ ដ ុះ Ġ ន យោ បា យ ទឹក Ġ ការ ជ្រ ើស រ ើស ព ូ ជ Ġ វិ ស ័យ ឧ ស្សា ហ កម្ម កំ ណ ើន រ ោង ច ក្រ Ġ ស ហ គ្រ ាស ដូច ជា Ġ រ ោង ច ក្រ ក្រ ដា ស Ġ វា យ ន ភ ័ណ្ឌ Ġ កែវ ស៊ី ម៉ ង ត ៍ Ġ ក្ត ារ ប ន្ទ ះ Ġ ត្រា ក់ ទ័រ Ġ ស្រ ាប ៀរ Ġ រ ោង ច ក្រ ក ៅ ស៊ូ Ġ វិ ស ័យ គម នា គមន៍ Ġ ក សា ង ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ Ġ ផ្ល ូវ រ ថ ភ្លើង Ġ ស្ព ាន Ġ កំ ព ង់ ផ ែ Ġ អា កាស យា ន ដ្ឋាន Ġ វិ ស ័យ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម មាន រី ក ចម្រ ើន ផ្ ន ែក ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ក្នុង ប្រ ទេស និង ក្រ ៅ ប្រ ទេស Ġ វិ ស ័យ ធ នា គ ារ Ġ ប្រា ក់ រ ៀល ក្លា យ ជា រូប ិយ ប ័ ណ្ណ ជាតិ Ġ និង មាន ការ ក ើន ឡើង ន ូវ ធ នា គ ារ ជាតិ Ġ និង ឯក ជន Ġ វិ ស ័យ វ ប្ប ធម៌ Ġ បង ្ក ើត សា លា រ ៀន នៅ ទី ក្រុង ដល់ ជន បទ ដូច ជា Ġ សា លា ម ត េយ្យ Ġ ឧ ត្ត ម សិ ក្ស ា គ្រ ូប ង ្រ ៀន មាន ការ ក ើន ឡើង Ġ និង បង ្ក ើត អ ន្ ដ េ វា សិ ក ដ្ឋាន ក ី ឡា មាន ក សា ង ព ហ ុក ី ឡា ដ្ឋាន ពី ទី ក្រុង ជន បទ Ġ វិ ស ័យ សង ្ គម កិច្ច សា ស នា Ġ វត្ត អា រា មក ើន ឡើង Ġ បង ្ក ើត សា លា ពុ ទ្ធិ ក ប ឋ ម សិ ក្ស ា ដល់ ពុ ទ្ធ ក ប ឋ ម សិ ក្ស ា ដល់ ពុ ទ្ធិ ក ម ហា វិទ្យា ល័យ Ġ វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច សុខ ា ភិ បាល មាន ការ ក សា ង ម ន្ទ ី រ ពេទ្យ ជា ច្ រ ើន បង ្ក ើត ច្ បា ប់ ជា ច្ រ ើន Ġ ផ្ ដល់ សិ ទ្ធិ ឪ ្យ ស្ ដ ្រី ប ោះ ឆ្ ន ោត ៦ Ġ មក រា Ġ ១៩ ៥ ៨	521	▁ចូរ ព ណ៌ នា សម ិទ្ធ ផល ស ង្គ ម រា ស្រ ្ ដ និយម ពី ឆ្នាំ ▁១៩ ៩ ៣ ▁ដល់ ១៩ ៧០ ▁	23	▁ពណ៌ នា ពី សម ិទ្ធ ផល សម័យ សង ្រ ្ គ ាម រា ស្រ ្ ដ និយម ▁វិស័យ ន យោ ប ាយ អនុ វត្ត ន យោ ប ាយ អ ព្យា ក្រ ឹត ្យ ▁ធ្វើ ឪ ្យ ក ម្ព ុ ជា ក្លា យ ជា ប្រ ទេស មាន ស ន្ ដ ិ ភាព រយ ៈ ពេល ១ ៥ ឆ្នាំ ▁១៩ ៥ ៥ ១៩ ៧០ ▁ស្រប ពេល ដ ែល ប្រ ទេស ជ ិត ខា ង ក ំព ុង ជ ួយ ប្រ ទ ះ សង ្រ ្ គ ាម ក ម្ព ុ ជា ចូល ជា ស មា ជ ិក អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ▁១៤ ▁ធ្នូ ▁១៩ ៥ ៥ ឈ ្ន ះ ក្នុង រឿង ក្ ដ ី ▁ប្រាសាទ ព្រ ះ វិ ហា រ ▁១៥ ▁មិថុនា ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ២ ▁វិស័យ ក សិ កម្ម ▁ផលិត ស្រ ូវ ▁ក ប្ប ាស ▁ការច ិ ញ្ច ឹម ស ត ្វ ▁ការ ន េ សា ទ ក ើន ឡើង ព ង ្រី ក ផ្ ទ ៃ ដ ី ដ ាំ ដ ុះ ▁នយោបាយ ទឹក ▁ការជ្រើសរើស ព ូ ជ ▁វិស័យ ឧ ស្សា ហ កម្ម ក ំណ ើន រ ោង ច ក្រ ▁សហគ្រាស ដូច ជា ▁រោងចក្រ ក្រ ដា ស ▁វាយ ន ភ ័ណ្ឌ ▁កែវ ស៊ី ម៉ ង ត ៍ ▁ក្តារ ប ន្ទ ះ ▁ត្រ ាក់ ទ័រ ▁ស្រាបៀរ ▁រោងចក្រ ក ៅ ស៊ូ ▁វិស័យ គម នា គមន៍ ▁កសាង ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ▁ផ្លូវ រ ថ ភ្លើង ▁ស្ពាន ▁កំពង់ផែ ▁អាកាសយានដ្ឋាន ▁វិស័យ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម មាន រី ក ចម្រ ើន ផ្ ន ែក ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ក្នុង ប្រ ទេស និង ក្រ ៅ ប្រ ទេស ▁វិស័យ ធ នា គ ារ ▁ប្រាក់ រ ៀល ក្លា យ ជា រូប ិយ ប ័ ណ្ណ ជាតិ ▁និង មាន ការ ក ើន ឡើង ន ូវ ធ នា គ ារ ជាតិ ▁និង ឯក ជន ▁វិស័យ វ ប្ប ធម៌ ▁បង្កើត ស ាល ារ ៀន នៅ ទី ក្រុង ដល់ ជន បទ ដូច ជា ▁សាលា ម ត េយ្យ ▁ឧត្តម ស ិក ្សា គ្រ ូប ង ្រ ៀន មាន ការ ក ើន ឡើង ▁និង ប ង្ក ើត អ ន្ ដ េ វា ស ិក ដ្ឋាន ក ី ឡា មាន ក សា ង ព ហ ុក ី ឡា ដ្ឋាន ពី ទី ក្រុង ជន បទ ▁វិស័យ ស ង្គ ម កិច្ច សា ស នា ▁វត្ត អា រា មក ើន ឡើង ▁បង្កើត សា លា ព ុទ្ធ ិក ប ឋ ម ស ិក ្សា ដល់ ព ុទ្ធ ក ប ឋ ម ស ិក ្សា ដល់ ព ុទ្ធ ិក ម ហា វិទ្យា ល័យ ▁វិស័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច សុខ ា ភិ បាល មាន ការ ក សា ង ម ន្ទ ី រ ពេទ្យ ជា ច ្រ ើន ប ង្ក ើត ច ្ប ាប់ ជា ច ្រ ើន ▁ផ្ ដល់ សិ ទ្ធិ ឪ ្យ ស្ ដ ្រី ប ោះ ឆ្ ន ោត ៦ ▁មករា ▁១៩ ៥ ៨	448
ដូចម្តេចដែលហៅថា វិសមជ្ឈការ	null	វិមជ្ឈការមានន័យថារាជរដ្ឋាភិបាលក្រសួង ស្ថាប័ន ធ្វើប្រតិកម្មមុខងារសិទ្ធិអំណាច និងធនធានហិរញ្ញវត្ថុ ទ្រព្យសម្បត្តិ និងបុគ្គលទៅអង្គភាពក្រោមបង្គប់ឬទៅក្រុមប្រឹក្សាប្រភេទណាមួយ ដើម្បីអនុវត្តមុខងារនេះក្នុងនាមរាជរដ្ឋាភិបាល ក្រសួង ឬស្ថាប័ននោះក្នុងន័យនេះ ភាពជាម្ចាស់មិនបានផ្តល់ជូនអង្គភាពក្រោមបង្គាប់ឬក្រុមប្រឹក្សាឡើយរាជរដ្ឋាភិបាលឬក្រសួងស្ថាប័ននៃរាជរដ្ឋាភិបាលបានរក្សាភាពជាម្ចាស់នោះ	null	វិមជ្ឈការមានន័យថារាជរដ្ឋាភិបាលក្រសួង ស្ថាប័ន ធ្វើប្រតិកម្មមុខងារសិទ្ធិអំណាច និងធនធានហិរញ្ញវត្ថុ ទ្រព្យសម្បត្តិ និងបុគ្គលទៅអង្គភាពក្រោមបង្គប់ឬទៅក្រុមប្រឹក្សាប្រភេទណាមួយ ដើម្បីអនុវត្តមុខងារនេះក្នុងនាមរាជរដ្ឋាភិបាល ក្រសួង ឬស្ថាប័ននោះក្នុងន័យនេះ ភាពជាម្ចាស់មិនបានផ្តល់ជូនអង្គភាពក្រោមបង្គាប់ឬក្រុមប្រឹក្សាឡើយរាជរដ្ឋាភិបាលឬក្រសួងស្ថាប័ននៃរាជរដ្ឋាភិបាលបានរក្សាភាពជាម្ចាស់នោះ	ដូច ម្ ត េច ដ ែល ហ ៅ ថា Ġ វិ សម ជ ្ឈ ការ Ġ	14	វិ ម ជ ្ឈ ការ មាន ន ័យ ថា រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល ក្រ ស ួង Ġ ស្ ថា ប ័ន Ġ ធ ្វ ើប ្រ តិ កម្ម មុខ ងារ សិ ទ្ធិ អ ំណ ា ច Ġ និង ធ ន ធាន ហ ិ រ ញ្ញ វ ត្ថ ុ Ġ ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ Ġ និង ប ុ គ្គ ល ទៅ អង្គ ភាព ក្រោម បង ្ គ ប់ ឬ ទៅ ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ប្រ ភ េ ទ ណា មួយ Ġ ដើម ្ប ី អនុ វត្ត មុខ ងារ នេះ ក្នុង នា ម រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល Ġ ក្រ ស ួង Ġ ឬ ស្ ថា ប ័ន ន ោះ ក្នុង ន ័យ នេះ Ġ ភាព ជា ម្ចាស់ ម ិន បាន ផ្ ត ល់ ជ ូន អង្គ ភាព ក្រោម បង ្ គ ាប់ ឬ ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ឡ ើយ រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល ឬ ក្រ ស ួង ស្ ថា ប ័ន នៃ រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល បាន រក ្សា ភាព ជា ម្ចាស់ ន ោះ	156	▁ដូចម្តេច ដ ែល ហ ៅ ថា ▁វិ សម ជ ្ឈ ការ ▁	11	▁វិ ម ជ ្ឈ ការ មាន ន ័យ ថា រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ក្រ ស ួង ▁ស្ថាប័ន ▁ធ្វើ ប្រ តិ កម្ម មុខ ងារ សិ ទ្ធិ អ ំ ណា ច ▁និង ធ ន ធាន ហ ិ រ ញ្ញ វ ត្ថ ុ ▁ទ្រព្យសម្បត្តិ ▁និង ប ុ គ្គ ល ទៅ អង្គ ភាព ក្រោម ប ង្គ ប់ ឬ ទៅ ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ប្រ ភ េ ទ ណា មួយ ▁ដើម្បី អនុ វត្ត មុខ ងារ នេះ ក្នុង ន ាម រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ▁ក្រសួង ▁ឬ ស្ ថា ប ័ន ន ោះ ក្នុង ន ័យ នេះ ▁ភាព ជា ម្ចាស់ ម ិន បាន ផ្ ត ល់ ជ ូន អង្គ ភាព ក្រោម ប ង្គ ាប់ ឬ ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ឡ ើយ រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ឬ ក្រ ស ួង ស្ ថា ប ័ន នៃ រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល បាន រក ្សា ភាព ជា ម្ចាស់ ន ោះ	143
ផ្លូវដែកនៅកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នមានប៉ុនា្មនខ្សែ ខ្សែនីមួយៗមានគោលដៅចេញពីណាទៅណា ប្រវែងប៉ុន្មាន កាត់ខេត្តណាខ្លះ ប្រសិនរដ្ឋាភិបាលយើងមានគំរោងសាងសង់ផ្លូវដែកបន្ថែម តើគួរសាងសង់នៅតំបន់ណាខ្លះ ព្រោះអ្វី តើសំណង់ផ្លូវដែកអាចនាំមកនូវគុណសម្បត្តិនិងគុណវិបត្តិដូចម្តេចខ្លះ ចូរពន្យល់	null	ផ្លូវដែកនៅកម្ពុជាមានពីរខ្សែ គឺខ្សែទី១ មានគោលដៅចេញពីភ្នំពេញទៅអូជ្រៅប្រវែង ៣៨៥គីឡូម៉ែត្រ ឆ្លងកាត់ខេត្តកណ្តាល កំពង់ឆ្នាំង ពោធិសាត់ និងបាត់ដំបង ខ្សែទី២ មានគោលដៅចេញពីភ្នំពេញទៅក្រុងព្រះសីហនុប្រវែង២៦៦គម ឆ្លងកាត់ ខេត្ត កណ្តាល កំពង់ស្តឺ ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាឆលយើងចង់សាងសង់ផ្លូវដែកបន្ថែមនោះ គឹជាសំណង់ផ្លូវដែកដែលតភ្ជាប់ពីបាងកកមកភ្នំពេញ និងភ្ជាប់ទៅហូរជីមិញ ព្រោះ ងាយស្រួលទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសជិតខាងបង្កើតនូវហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធថ្មីក្នុងប្រទេសសម្រួលដល់ផ្នែកទេសចរណ៍ និងសេវាកម្មនៅកម្ពុជា សំណង់ផ្លូវដែកនោះនាំមកនូវ គុណសម្បត្តិងាយស្រួលក្នុងការធ្វើដំណើររបស់ប្រជាជនងាយស្រួលក្នុងការទំនាក់ទំនងផ្នែកទេសចរណ៍ និងពាណិជ្ជកម្មរដ្ឋាភិបាលបានកំរៃច្រើនពីសំណង់ផ្លូវដែកនោះប្រជាជនភាគច្រើនមានការងារធ្វើ និងអាចរកប្រាក់កំរៃបាន គុណវិបត្តិប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថានធម្មជាតិ និងបរិស្ថានសង្គមកែប្រែនូវហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធខេត្ត ក្រុង	null	ផ្លូវដែកនៅកម្ពុជាមានពីរខ្សែ គឺខ្សែទី១ មានគោលដៅចេញពីភ្នំពេញទៅអូជ្រៅប្រវែង ៣៨៥គីឡូម៉ែត្រ ឆ្លងកាត់ខេត្តកណ្តាល កំពង់ឆ្នាំង ពោធិសាត់ និងបាត់ដំបង ខ្សែទី២ មានគោលដៅចេញពីភ្នំពេញទៅក្រុងព្រះសីហនុប្រវែង២៦៦គម ឆ្លងកាត់ ខេត្ត កណ្តាល កំពង់ស្តឺ ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាឆលយើងចង់សាងសង់ផ្លូវដែកបន្ថែមនោះ គឹជាសំណង់ផ្លូវដែកដែលតភ្ជាប់ពីបាងកកមកភ្នំពេញ និងភ្ជាប់ទៅហូរជីមិញ ព្រោះ ងាយស្រួលទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសជិតខាងបង្កើតនូវហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធថ្មីក្នុងប្រទេសសម្រួលដល់ផ្នែកទេសចរណ៍ និងសេវាកម្មនៅកម្ពុជា សំណង់ផ្លូវដែកនោះនាំមកនូវ គុណសម្បត្តិងាយស្រួលក្នុងការធ្វើដំណើររបស់ប្រជាជនងាយស្រួលក្នុងការទំនាក់ទំនងផ្នែកទេសចរណ៍ និងពាណិជ្ជកម្មរដ្ឋាភិបាលបានកំរៃច្រើនពីសំណង់ផ្លូវដែកនោះប្រជាជនភាគច្រើនមានការងារធ្វើ និងអាចរកប្រាក់កំរៃបាន គុណវិបត្តិប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថានធម្មជាតិ និងបរិស្ថានសង្គមកែប្រែនូវហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធខេត្ត ក្រុង	ផ្ល ូវ ដ ែក នៅ ក ម្ព ុ ជា ប ច្ច ុប ្ប ន្ន មាន ប៉ ុន ា ្ម ន ខ្ ស ែ Ġ ខ្ សែន ី មួយ ៗ មាន គោ ល ដ ៅ ចេញ ពី ណា ទៅ ណា Ġ ប្រ វ ែង ប៉ ុន ្ម ាន Ġ កាត់ ខ េត ្ត ណា ខ្ ល ះ Ġ ប្រ សិ ន រដ្ឋ ា ភិ បាល យ ើង មាន គ ំ រ ោង សា ង សង ់ ផ្ល ូវ ដ ែក ប ន្ ថ ែម Ġ ត ើ គ ួរ សា ង សង ់ នៅ ត ំ ប ន់ ណា ខ្ ល ះ Ġ ព្រ ោះ អ ្វី Ġ ត ើស ំណ ង់ ផ្ល ូវ ដ ែក អា ច នាំ មក ន ូវ គុណ សម្បត្តិ និង គុណ វិ ប ត្តិ ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ âĢĭ Ġ ច ូរ ព ន្ យ ល់ Ġ	134	ផ្ល ូវ ដ ែក នៅ ក ម្ព ុ ជា មាន ពី រ ខ្ ស ែ Ġ គ ឺ ខ្ ស ែ ទី១ Ġ មាន គោ ល ដ ៅ ចេញ ពី ភ្នំពេញ ទៅ អូ ជ្រ ៅ ប្រ វ ែង Ġ ៣ ៨ ៥ គីឡូម៉ែត្រ Ġ ឆ្ លង កាត់ ខ េត ្ត ក ណ្ត ាល Ġ កំ ព ង់ ឆ្នាំ ង Ġ ព ោ ធិ សា ត់ Ġ និង បា ត់ ដំ បង Ġ ខ្ ស ែ ទី ២ Ġ មាន គោ ល ដ ៅ ចេញ ពី ភ្នំពេញ ទៅ ក្រុង ព្រ ះ សី ហ នុ ប្រ វ ែង ២ ៦ ៦ គម Ġ ឆ្ លង កាត់ Ġ ខ េត ្ត Ġ ក ណ្ត ាល âĢĭ Ġ កំ ព ង់ ស្ត ឺ Ġ ប្រ សិ ន ប ើរ ដ្ឋា ភិ បា ឆ ល យ ើង ច ង់ សា ង សង ់ ផ្ល ូវ ដ ែក ប ន្ ថ ែម ន ោះ Ġ គ ឹ ជា សំ ណ ង់ ផ្ល ូវ ដ ែក ដ ែល ត ភ្ជាប់ ពី បា ង ក ក មក ភ្នំពេញ Ġ និង ភ្ជាប់ ទៅ ហ ូរ ជី ម ិញ âĢĭ Ġ ព្រ ោះ Ġ ង ាយ ស្រ ួល ទំ នាក់ ទំ ន ង ជា មួយ ប្រ ទេស ជ ិត ខា ង បង ្ក ើត ន ូវ ហ េ ដ្ឋា រ ច នា សម ្ ព ័ន ្ ធ ថ ្ម ី ក្នុង ប្រ ទេស សម ្រ ួល ដល់ ផ្ ន ែក ទេស ចរ ណ៍ Ġ និង សេ វា កម្ម នៅ ក ម្ព ុ ជា Ġ សំ ណ ង់ ផ្ល ូវ ដ ែក ន ោះ នាំ មក ន ូវ Ġ គុណ សម្បត្តិ ង ាយ ស្រ ួល ក្នុង ការ ធ ្វ ើ ដំណើរ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ង ាយ ស្រ ួល ក្នុង ការ ទំ នាក់ ទំ ន ង ផ្ ន ែក ទេស ចរ ណ៍ Ġ និង ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម រដ្ឋ ា ភិ បាល បាន កំ រ ៃ ច្ រ ើន ពី សំ ណ ង់ ផ្ល ូវ ដ ែក ន ោះ ប្រ ជា ជន ភាគ ច្ រ ើន មាន ការងារ ធ ្វ ើ Ġ និង អា ចរ ក ប្រា ក់ កំ រ ៃ បាន Ġ គុណ វិ ប ត្តិ ប៉ ះ ពា ល់ ដល់ បរ ិស ្ថ ាន ធម្ម ជាតិ Ġ និង បរ ិស ្ថ ាន សង ្ គម ក ែប ្រ ែន ូវ ហ េ ដ្ឋា រ ច នា សម ្ ព ័ន ្ ធ ខ េត ្ត Ġ ក្រុង	364	▁ផ្លូវ ដ ែក នៅ ក ម្ព ុ ជា ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន មាន ប៉ ុន ា ្ម ន ខ្ ស ែ ▁ខ្សែ នី មួយ ៗ មាន គ ោល ដ ៅ ចេញ ពី ណា ទៅ ណា ▁ប្រវែង ប៉ ុន ្ មាន ▁កាត់ ខ េ ត្ត ណា ខ្ ល ះ ▁ប្រសិន រ ដ្ឋា ភិ បាល យ ើង មាន គ ំ រ ោង សា ង ស ង់ ផ្ល ូវ ដ ែក ប ន ្ថ ែម ▁តើ គ ួរ សា ង ស ង់ នៅ ត ំ ប ន់ ណា ខ្ ល ះ ▁ព្រោះ អ ្វី ▁តើ ស ំណ ង់ ផ្ល ូវ ដ ែក អា ច នាំ មក ន ូវ គុណ សម្បត្តិ និង គុណ វិ ប ត្តិ ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁ចូរ ព ន ្យ ល់ ▁	125	▁ផ្លូវ ដ ែក នៅ ក ម្ព ុ ជា មាន ពី រ ខ្ ស ែ ▁គឺ ខ្ ស ែ ទី១ ▁មាន គ ោល ដ ៅ ចេញ ពី ភ្នំពេញ ទៅ អូ ជ្រ ៅ ប្រ វ ែង ▁៣៨ ៥ គីឡូម៉ែត្រ ▁ឆ្លងកាត់ ខ េ ត្ត ក ណ្ត ាល ▁កំពង់ឆ្នាំង ▁ពោធិ ស ាត់ ▁និង ប ាត់ ដំ បង ▁ខ្សែ ទី ២ ▁មាន គ ោល ដ ៅ ចេញ ពី ភ្នំពេញ ទៅ ក្រុង ព្រ ះ សី ហ នុ ប្រ វ ែង ២ ៦ ៦ គម ▁ឆ្លងកាត់ ▁ខេត្ត ▁កណ្តាល ▁កំពង់ ស្ត ឺ ▁ប្រសិនបើ រ ដ្ឋា ភិ បា ឆ ល យ ើង ច ង់ សា ង ស ង់ ផ្ល ូវ ដ ែក ប ន ្ថ ែម ន ោះ ▁គ ឹ ជា ស ំណ ង់ ផ្ល ូវ ដ ែក ដ ែល ត ភ្ជាប់ ពី ប ាង ក ក មក ភ្នំពេញ ▁និង ភ្ជាប់ ទៅ ហ ូរ ជី ម ិញ ▁ព្រោះ ▁ងាយស្រួល ទំ នាក់ ទំ ន ង ជា មួយ ប្រ ទេស ជ ិត ខា ង ប ង្ក ើត ន ូវ ហ េ ដ្ឋា រ ច នា ស ម្ព ័ ន្ធ ថ ្ម ី ក្នុង ប្រ ទេស ស ម្រ ួល ដល់ ផ្ ន ែក ទេស ចរ ណ៍ ▁និង សេ វា កម្ម នៅ ក ម្ព ុ ជា ▁សំណង់ ផ្ល ូវ ដ ែក ន ោះ នាំ មក ន ូវ ▁គុណសម្បត្តិ ង ាយ ស្រ ួល ក្នុង ការ ធ ្វ ើ ដំណើរ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ង ាយ ស្រ ួល ក្នុង ការ ទំ នាក់ ទំ ន ង ផ្ ន ែក ទេស ចរ ណ៍ ▁និង ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម រ ដ្ឋា ភិ បាល បាន កំ រ ៃ ច ្រ ើន ពី ស ំណ ង់ ផ្ល ូវ ដ ែក ន ោះ ប្រ ជា ជន ភាគ ច ្រ ើន មាន ការងារ ធ ្វ ើ ▁និង អា ចរ ក ប្រ ាក់ កំ រ ៃ បាន ▁គុណ វិ ប ត្តិ ប៉ ះ ព ាល់ ដល់ ប រិ ស្ថាន ធម្ម ជាតិ ▁និង ប រិ ស្ថាន ស ង្គ មក ែ ប្រ ែន ូវ ហ េ ដ្ឋា រ ច នា ស ម្ព ័ ន្ធ ខ េ ត្ត ▁ក្រុង	326
តើផ្នត់កម្លាយមានប៉ុន្មាន អ្វីខ្លះ	null	ផ្នត់កម្លាយមានពីរគឺ ផ្នត់ដើម ទម្រង់ [ព]ទម្រង់ [ពស]ទម្រង់ [ពសព]ទម្រង់ [ពពស] ផ្នត់ជែក ទម្រង់[ព]ទម្រង់[សព]ទម្រង់[សព]ទម្រង់[សពព]	null	ផ្នត់កម្លាយមានពីរគឺ ផ្នត់ដើម ទម្រង់ [ព]ទម្រង់ [ពស]ទម្រង់ [ពសព]ទម្រង់ [ពពស] ផ្នត់ជែក ទម្រង់[ព]ទម្រង់[សព]ទម្រង់[សព]ទម្រង់[សពព]	ត ើ ផ្ ន ត់ ក ម្ល ាយ មាន ប៉ ុន ្ម ាន Ġ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	18	ផ្ ន ត់ ក ម្ល ាយ មាន ពី រ គ ឺ Ġ ផ្ ន ត់ ដើម Ġ ទ ម្រ ង់ Ġ[ ព ] ទ ម្រ ង់ Ġ[ ព ស ] ទ ម្រ ង់ Ġ[ ព ស ព ] ទ ម្រ ង់ Ġ[ ព ព ស ] Ġ ផ្ ន ត់ ជ ែក Ġ ទ ម្រ ង់ [ ព ] ទ ម្រ ង់ [ ស ព ] ទ ម្រ ង់ [ ស ព ] ទ ម្រ ង់ [ ស ព ព ]	61	▁តើ ផ្ ន ត់ ក ម្ល ាយ មាន ប៉ ុន ្ មាន ▁អ្វី ខ្ ល ះ ▁	16	▁ផ្ ន ត់ ក ម្ល ាយ មាន ពី រ គ ឺ ▁ផ្ ន ត់ ដើម ▁ទម្រង់ ▁[ ព ] ទ ម្រ ង់ ▁[ ព ស ] ទ ម្រ ង់ ▁[ ព ស ព ] ទ ម្រ ង់ ▁[ ព ព ស ] ▁ផ្ ន ត់ ជ ែក ▁ទម្រង់ [ ព ] ទ ម្រ ង់ [ ស ព ] ទ ម្រ ង់ [ ស ព ] ទ ម្រ ង់ [ ស ព ព ]	57
តើស្យង់ និងតិចនិចខុសគ្នាដូចម្តេចខ្លះ	null	ស្យង់ និងតិចនិចខុសគ្នាត្រង់ស្យង់មានលក្ខណៈជាទ្រឹស្តីសុទ្ធសាធ មិនអើពើនិងផលប្រយោជន៍មិនខ្វល់ខ្វាយចំពោះប្រតិបត្តិ ឯតិចនិចមានលក្ខណៈជាការប្រតិបត្តិតែងគិតដល់ប្រយោជន៍ជានិច្ច ស្យង់កើតពីចំណង់ចេះ ដើម្បីចេះចំនង់យល់ដើម្បីយល់ជាកម្មវត្ថុនៃការពិចារណាជាកូននៃចំងល់និងចំនង់ដឹង ឯតិចនិច កើតឡើងពីចំនង់បំពេញតំរូវការនៃជីវីតជាមធ្យោបាយទង្វើ ជាកូននៃប្រយោជន៍និងការចាំបាច់របស់ជីវីត គោលដៅរបស់ស្យង់ គឺពុទ្ធិឯគោលដៅរបស់តិចនិចគឺផលិតកម្ម	null	ស្យង់ និងតិចនិចខុសគ្នាត្រង់ស្យង់មានលក្ខណៈជាទ្រឹស្តីសុទ្ធសាធ មិនអើពើនិងផលប្រយោជន៍មិនខ្វល់ខ្វាយចំពោះប្រតិបត្តិ ឯតិចនិចមានលក្ខណៈជាការប្រតិបត្តិតែងគិតដល់ប្រយោជន៍ជានិច្ច ស្យង់កើតពីចំណង់ចេះ ដើម្បីចេះចំនង់យល់ដើម្បីយល់ជាកម្មវត្ថុនៃការពិចារណាជាកូននៃចំងល់និងចំនង់ដឹង ឯតិចនិច កើតឡើងពីចំនង់បំពេញតំរូវការនៃជីវីតជាមធ្យោបាយទង្វើ ជាកូននៃប្រយោជន៍និងការចាំបាច់របស់ជីវីត គោលដៅរបស់ស្យង់ គឺពុទ្ធិឯគោលដៅរបស់តិចនិចគឺផលិតកម្ម	ត ើស ្យ ង់ Ġ និង តិ ច និ ច ខុស គ្នា ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ Ġ	18	ស្ យ ង់ Ġ និង តិ ច និ ច ខុស គ្នា ត្រ ង់ ស្ យ ង់ មាន ល ក្ខ ណៈ ជា ទ្រ ឹ ស្ត ី សុ ទ្ធ សា ធ Ġ ម ិន អ ើ ព ើន ិ ង ផល ប្រ យោ ជន ៍ ម ិន ខ្វ ល់ ខ្វ ាយ ចំ ព ោះ ប្រ តិ ប ត្តិ Ġ ឯ តិ ច និ ច មាន ល ក្ខ ណៈ ជា ការ ប្រ តិ ប ត្តិ តែ ង គ ិត ដល់ ប្រ យោ ជន ៍ ជា និ ច្ច Ġ ស្ យ ង់ កើត ពី ចំ ណ ង់ ច េះ Ġ ដើម ្ប ី ច េះ ចំ ន ង់ យ ល់ ដើម ្ប ី យ ល់ ជា កម្ម វ ត្ថ ុន ៃ ការ ពិ ចារ ណា ជា កូ ន នៃ ចំ ង ល់ និង ចំ ន ង់ ដ ឹង Ġ ឯ តិ ច និ ច Ġ កើត ឡើង ពី ចំ ន ង់ ប ំព េញ ត ំ រ ូវ ការ នៃ ជីវ ីត ជា ម ធ ្យ ោ បា យ ទ ង ្វ ើ Ġ ជា កូ ន នៃ ប្រ យោ ជន ៍ និង ការ ចាំបាច់ រ ប ស់ ជីវ ីត Ġ គោ ល ដ ៅ រ ប ស់ ស្ យ ង់ Ġ គ ឺ ពុ ទ្ធិ ឯ គោ ល ដ ៅ រ ប ស់ តិ ច និ ច គ ឺ ផល ិត កម្ម	209	▁តើ ស ្យ ង់ ▁និង ត ិច ន ិច ខុស គ្នា ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁	18	▁ស ្យ ង់ ▁និង ត ិច ន ិច ខុស គ្នា ត្រ ង់ ស ្យ ង់ មាន ល ក្ខ ណៈ ជា ទ្រ ឹ ស្ត ី ស ុទ្ធ សា ធ ▁មិន អ ើ ព ើ និង ផល ប្រ យោ ជ ន៍ ម ិន ខ្វ ល់ ខ្វ ាយ ច ំព ោះ ប្រ តិ ប ត្តិ ▁ឯ ត ិច ន ិច មាន ល ក្ខ ណៈ ជា ការ ប្រ តិ ប ត្តិ ត ែង គ ិត ដល់ ប្រ យោ ជ ន៍ ជា និ ច្ច ▁ស ្យ ង់ កើត ពី ច ំណ ង់ ច េះ ▁ដើម្បី ច េះ ចំ ន ង់ យ ល់ ដើម ្ប ី យ ល់ ជា កម្ម វ ត្ថ ុន ៃ ការ ពិ ចារ ណា ជា ក ូន នៃ ចំ ង ល់ និង ចំ ន ង់ ដ ឹង ▁ឯ ត ិច ន ិច ▁កើតឡើង ពី ចំ ន ង់ ប ំព េញ ត ំ រ ូវ ការ នៃ ជីវ ីត ជា ម ធ ្យ ោ ប ាយ ទ ង ្វ ើ ▁ជា ក ូន នៃ ប្រ យោ ជ ន៍ និង ការ ចាំបាច់ រ ប ស់ ជីវ ីត ▁គោលដៅ រ ប ស់ ស ្យ ង់ ▁គឺ ពុ ទ្ធិ ឯ គ ោល ដ ៅ រ ប ស់ ត ិច ន ិច គ ឺ ផល ិត កម្ម	200
ហេតុអ្វីបានជាបញ្ហាភៀសខ្លួននេះនាំឲ្យមានផលវិបាកដល់សេដ្ឋកិច្ចអាឡឺម៉ងខាងកើត	null	បានជាបញ្ហាភៀសខ្លួននេះនាំឲ្យមានផលវិបាកដល់សេដ្ឋកិច្ចអាឡឺម៉ងខាងកើតព្រោះបាត់បង់ធនធានមនុស្ស ដូចជាបញ្ញាវ័ន្ត វិជ្ជបណ្ឌិត កម្មករជំនាញ	null	បានជាបញ្ហាភៀសខ្លួននេះនាំឲ្យមានផលវិបាកដល់សេដ្ឋកិច្ចអាឡឺម៉ងខាងកើតព្រោះបាត់បង់ធនធានមនុស្ស ដូចជាបញ្ញាវ័ន្ត វិជ្ជបណ្ឌិត កម្មករជំនាញ	ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប ញ ្ហ ា ភ ៀស ខ្លួន នេះ នាំ ឲ្យ មាន ផល វិ បា ក ដល់ សេ ដ្ឋ កិច្ច អា ឡ ឺ ម៉ ង ខា ង កើត Ġ	32	បាន ជា ប ញ ្ហ ា ភ ៀស ខ្លួន នេះ នាំ ឲ្យ មាន ផល វិ បា ក ដល់ សេ ដ្ឋ កិច្ច អា ឡ ឺ ម៉ ង ខា ង កើត ព្រ ោះ បា ត់ បង់ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស Ġ ដូច ជា ប ញ្ញា វ ័ន ្ត Ġ វិ ជ្ជ បណ្ឌិត Ġ កម្ម ករ ជំ នា ញ	55	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប ញ ្ហ ា ភ ៀស ខ្លួន នេះ នាំ ឲ្យ មាន ផល វិ ប ាក ដល់ សេ ដ្ឋ កិច្ច អា ឡ ឺ ម៉ ង ខា ង កើត ▁	32	▁បានជា ប ញ ្ហ ា ភ ៀស ខ្លួន នេះ នាំ ឲ្យ មាន ផល វិ ប ាក ដល់ សេ ដ្ឋ កិច្ច អា ឡ ឺ ម៉ ង ខា ង កើត ព្រ ោះ ប ាត់ បង់ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស ▁ដូចជា ប ញ្ញា វ ័ ន្ត ▁វិ ជ្ជ បណ្ឌិត ▁កម្មករ ជំ ន ាញ	52
យោងតាមច្បាប់ផ្លូវថ្នល់ តើត្រូវមានកម្រឹតវិន័យយ៉ាងដូចម្តេចខ្លះ សម្រាប់ដាក់បន្ទុកទៅលើ ជនណាដែលកែប្រែ ឬបង្វែរផ្លូវថ្នល់ និងលើក ឬបើកផ្លូវថ្នល់តភ្ជាប់ទៅផ្លូវធំ ដោយ គ្មានការអនុញ្ញាតពីសមត្ថកិច្ចគ្រប់គ្រងផ្លូវថ្នល់	null	យោងតាមច្បាប់ផ្លូវថ្នល់ ជនណាដែលកែប្រែ ឬបង្វែរផ្លូវថ្នល់ និងលើក ឬបើកផ្លូវថ្នល់តភ្ជាប់ទៅផ្លូវធំ ដោយ គ្មានការអនុញ្ញាតពីសមត្ថកិច្ចគ្រប់គ្រងផ្លូវថ្នល់ ត្រូវពិន័យជាប្រាក់ពី ១ ០០០ ០០០ មួយលានរៀល ទៅ ៤ ០០០ ០០០បួន លានរៀល ក្នុងករណីរឹងទទឹង ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី ៦ប្រាំមួយខែ ទៅ ២ពីរឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់ពី ១ ០០០ ០០០មួយលាន រៀល ទៅ ៤ ០០០ ០០០ បួនលាន រៀល ត្រូវពិន័យជាប្រាក់ពី ១ ០០០ ០០០ មួយលានរៀល ទៅ ៤ ០០០ ០០០បួន លានរៀល ក្នុងករណីរឹងទទឹង ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី ៦ប្រាំមួយខែ ទៅ ២ពីរឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់ពី ១ ០០០ ០០០មួយលាន រៀល ទៅ ៤ ០០០ ០០០ បួនលាន រៀល ត្រូវផ្តន្ទាទោសពិន័យជាប្រាក់ពី ១០០.០០០មួយសែនរៀល ទៅ ១.០០០.០០០ មួយ លានរៀល និងតម្រូវឲ្យរុះរើចេញនូវសំណង់ផ្លូវថ្នល់ ឬសំណង់សិល្បការ្យទាំងឡាយ នោះ ក្នុងករណី រឹងទទឹង ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី ៦ប្រាំមួយខែ ទៅ ២ពីរឆ្នាំ និងពិន័យ ជាប្រាក់ពី ១ ០០០ ០០០ មួយលាន រៀល ទៅ ៤ ០០០ ០០០បួនលាន រៀល ត្រូវពិន័យជាប្រាក់ពី ១ ០០០ ០០០ មួយលានរៀល ទៅ ៤ ០០០ ០០០បួន លានរៀល ក្នុងករណីរឹងទទឹង ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី ៦ប្រាំមួយខែ ទៅ ២ពីរឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់ពី ១ ០០០ ០០០មួយលាន រៀល ទៅ ៤ ០០០ ០០០ បួនលាន រៀល ត្រូវពិន័យជាប្រាក់ពី ១០០.០០០មួយសែនរៀល ទៅ ១.០០០.០០០ មួយ លានរៀល និងតម្រូវឲ្យរុះរើចេញនូវសំណង់ផ្លូវថ្នល់ ឬសំណង់សិល្បការ្យទាំងឡាយ នោះ ក្នុងករណី រឹងទទឹង ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី ៦ប្រាំមួយខែ ទៅ ២ពីរឆ្នាំ និងពិន័យ ជាប្រាក់ពី ១ ០០០ ០០០ មួយលាន រៀល ទៅ ៤ ០០០ ០០០បួនលាន រៀល	null	យោងតាមច្បាប់ផ្លូវថ្នល់ ជនណាដែលកែប្រែ ឬបង្វែរផ្លូវថ្នល់ និងលើក ឬបើកផ្លូវថ្នល់តភ្ជាប់ទៅផ្លូវធំ ដោយ គ្មានការអនុញ្ញាតពីសមត្ថកិច្ចគ្រប់គ្រងផ្លូវថ្នល់ ត្រូវពិន័យជាប្រាក់ពី ១ ០០០ ០០០ មួយលានរៀល ទៅ ៤ ០០០ ០០០បួន លានរៀល ក្នុងករណីរឹងទទឹង ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី ៦ប្រាំមួយខែ ទៅ ២ពីរឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់ពី ១ ០០០ ០០០មួយលាន រៀល ទៅ ៤ ០០០ ០០០ បួនលាន រៀល ត្រូវពិន័យជាប្រាក់ពី ១ ០០០ ០០០ មួយលានរៀល ទៅ ៤ ០០០ ០០០បួន លានរៀល ក្នុងករណីរឹងទទឹង ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី ៦ប្រាំមួយខែ ទៅ ២ពីរឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់ពី ១ ០០០ ០០០មួយលាន រៀល ទៅ ៤ ០០០ ០០០ បួនលាន រៀល ត្រូវផ្តន្ទាទោសពិន័យជាប្រាក់ពី ១០០.០០០មួយសែនរៀល ទៅ ១.០០០.០០០ មួយ លានរៀល និងតម្រូវឲ្យរុះរើចេញនូវសំណង់ផ្លូវថ្នល់ ឬសំណង់សិល្បការ្យទាំងឡាយ នោះ ក្នុងករណី រឹងទទឹង ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី ៦ប្រាំមួយខែ ទៅ ២ពីរឆ្នាំ និងពិន័យ ជាប្រាក់ពី ១ ០០០ ០០០ មួយលាន រៀល ទៅ ៤ ០០០ ០០០បួនលាន រៀល ត្រូវពិន័យជាប្រាក់ពី ១ ០០០ ០០០ មួយលានរៀល ទៅ ៤ ០០០ ០០០បួន លានរៀល ក្នុងករណីរឹងទទឹង ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី ៦ប្រាំមួយខែ ទៅ ២ពីរឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់ពី ១ ០០០ ០០០មួយលាន រៀល ទៅ ៤ ០០០ ០០០ បួនលាន រៀល ត្រូវពិន័យជាប្រាក់ពី ១០០.០០០មួយសែនរៀល ទៅ ១.០០០.០០០ មួយ លានរៀល និងតម្រូវឲ្យរុះរើចេញនូវសំណង់ផ្លូវថ្នល់ ឬសំណង់សិល្បការ្យទាំងឡាយ នោះ ក្នុងករណី រឹងទទឹង ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី ៦ប្រាំមួយខែ ទៅ ២ពីរឆ្នាំ និងពិន័យ ជាប្រាក់ពី ១ ០០០ ០០០ មួយលាន រៀល ទៅ ៤ ០០០ ០០០បួនលាន រៀល	យោ ង តា ម ច្ បា ប់ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ Ġ ត ើត ្រ ូវ មាន ក ម្រ ឹត វិ ន ័យ យ៉ាង ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ Ġ សម ្រា ប់ ដា ក់ ប ន្ទ ុក ទៅ លើ Ġ ជន ណា ដ ែល ក ែប ្រ ែ Ġ ឬ បង ្វ ែរ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ Ġ និង លើក Ġ ឬ ប ើក ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ត ភ្ជាប់ ទៅ ផ្ល ូវ ធ ំ Ġ ដោយ Ġ គ ្ម ាន ការ អនុ ញ្ញា ត ពី សម ត្ថ កិច្ច គ្រ ប់ គ្រ ង ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ĠĠ	92	យោ ង តា ម ច្ បា ប់ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ Ġ ជន ណា ដ ែល ក ែប ្រ ែ Ġ ឬ បង ្វ ែរ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ Ġ និង លើក Ġ ឬ ប ើក ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ត ភ្ជាប់ ទៅ ផ្ល ូវ ធ ំ Ġ ដោយ Ġ គ ្ម ាន ការ អនុ ញ្ញា ត ពី សម ត្ថ កិច្ច គ្រ ប់ គ្រ ង ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ Ġ ត្រូវ ពិ ន ័យ ជា ប្រា ក់ ពី Ġ ១ Ġ ០០០ Ġ ០០០ Ġ មួយ លាន រ ៀល Ġ ទៅ Ġ ៤ Ġ ០០០ Ġ ០០០ ប ួន Ġ លាន រ ៀល Ġ ក្នុង ករណី រ ឹង ទ ទ ឹង Ġ ត្រូវ ផ្ ត ន្ទ ា ទោស ដា ក់ ពន្ធ នា គ ារ ពី Ġ ៦ ប្រា ំ មួយ ខែ Ġ ទៅ Ġ ២ ពី រ ឆ្នាំ Ġ និង ពិ ន ័យ ជា ប្រា ក់ ពី Ġ ១ Ġ ០០០ Ġ ០០០ មួយ លាន Ġ រ ៀល Ġ ទៅ Ġ ៤ Ġ ០០០ Ġ ០០០ Ġ ប ួន លាន Ġ រ ៀល Ġ ត្រូវ ពិ ន ័យ ជា ប្រា ក់ ពី Ġ ១ Ġ ០០០ Ġ ០០០ Ġ មួយ លាន រ ៀល Ġ ទៅ Ġ ៤ Ġ ០០០ Ġ ០០០ ប ួន Ġ លាន រ ៀល Ġ ក្នុង ករណី រ ឹង ទ ទ ឹង Ġ ត្រូវ ផ្ ត ន្ទ ា ទោស ដា ក់ ពន្ធ នា គ ារ ពី Ġ ៦ ប្រា ំ មួយ ខែ Ġ ទៅ Ġ ២ ពី រ ឆ្នាំ Ġ និង ពិ ន ័យ ជា ប្រា ក់ ពី Ġ ១ Ġ ០០០ Ġ ០០០ មួយ លាន Ġ រ ៀល Ġ ទៅ Ġ ៤ Ġ ០០០ Ġ ០០០ Ġ ប ួន លាន Ġ រ ៀល Ġ ត្រូវ ផ្ ត ន្ទ ា ទោស ពិ ន ័យ ជា ប្រា ក់ ពី Ġ ១០ ០ . ០០០ មួយ សែន រ ៀល Ġ ទៅ Ġ ១ . ០០០ . ០០០ Ġ មួយ Ġ លាន រ ៀល Ġ និង ត ម្រ ូវ ឲ្យ រ ុះ រ ើ ចេញ ន ូវ សំ ណ ង់ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ Ġ ឬ សំ ណ ង់ សិ ល ្ប ការ ្យ ទ ាំង ឡា យ Ġ ន ោះ Ġ ក្នុង ករណី Ġ រ ឹង ទ ទ ឹង Ġ ត្រូវ ផ្ ត ន្ទ ា ទោស ដា ក់ ពន្ធ នា គ ារ ពី Ġ ៦ ប្រា ំ មួយ ខែ Ġ ទៅ Ġ ២ ពី រ ឆ្នាំ Ġ និង ពិ ន ័យ Ġ ជា ប្រា ក់ ពី Ġ ១ Ġ ០០០ Ġ ០០០ Ġ មួយ លាន Ġ រ ៀល Ġ ទៅ Ġ ៤ Ġ ០០០ Ġ ០០០ ប ួន លាន Ġ រ ៀល Ġ ត្រូវ ពិ ន ័យ ជា ប្រា ក់ ពី Ġ ១ Ġ ០០០ Ġ ០០០ Ġ មួយ លាន រ ៀល Ġ ទៅ Ġ ៤ Ġ ០០០ Ġ ០០០ ប ួន Ġ លាន រ ៀល Ġ ក្នុង ករណី រ ឹង ទ ទ ឹង Ġ ត្រូវ ផ្ ត ន្ទ ា ទោស ដា ក់ ពន្ធ នា គ ារ ពី Ġ ៦ ប្រា ំ មួយ ខែ Ġ ទៅ Ġ ២ ពី រ ឆ្នាំ Ġ និង ពិ ន ័យ ជា ប្រា ក់ ពី Ġ ១ Ġ ០០០ Ġ ០០០ មួយ លាន Ġ រ ៀល Ġ ទៅ Ġ ៤ Ġ ០០០ Ġ ០០០ Ġ ប ួន លាន Ġ រ ៀល Ġ ត្រូវ ពិ ន ័យ ជា ប្រា ក់ ពី Ġ ១០ ០ . ០០០ មួយ សែន រ ៀល Ġ ទៅ Ġ ១ . ០០០ . ០០០ Ġ មួយ Ġ លាន រ ៀល Ġ និង ត ម្រ ូវ ឲ្យ រ ុះ រ ើ ចេញ ន ូវ សំ ណ ង់ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ Ġ ឬ សំ ណ ង់ សិ ល ្ប ការ ្យ ទ ាំង ឡា យ Ġ ន ោះ Ġ ក្នុង ករណី Ġ រ ឹង ទ ទ ឹង Ġ ត្រូវ ផ្ ត ន្ទ ា ទោស ដា ក់ ពន្ធ នា គ ារ ពី Ġ ៦ ប្រា ំ មួយ ខែ Ġ ទៅ Ġ ២ ពី រ ឆ្នាំ Ġ និង ពិ ន ័យ Ġ ជា ប្រា ក់ ពី Ġ ១ Ġ ០០០ Ġ ០០០ Ġ មួយ លាន Ġ រ ៀល Ġ ទៅ Ġ ៤ Ġ ០០០ Ġ ០០០ ប ួន លាន Ġ រ ៀល Ġ	524	▁យោង ត ាម ច ្ប ាប់ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ▁តើ ត្រូវ មាន ក ម្រ ឹត វ ិន ័យ យ៉ាង ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁សម្រាប់ ដ ាក់ ប ន្ទ ុក ទៅ លើ ▁ជន ណា ដ ែល ក ែ ប្រ ែ ▁ឬ បង ្វ ែរ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ▁និង លើក ▁ឬ ប ើក ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ត ភ្ជាប់ ទៅ ផ្ល ូវ ធ ំ ▁ដោយ ▁គ្មាន ការ អនុ ញ្ញា ត ពី សម ត្ថ កិច្ច គ្រ ប់ គ្រ ង ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ▁	85	▁យោង ត ាម ច ្ប ាប់ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ▁ជន ណា ដ ែល ក ែ ប្រ ែ ▁ឬ បង ្វ ែរ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ▁និង លើក ▁ឬ ប ើក ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ត ភ្ជាប់ ទៅ ផ្ល ូវ ធ ំ ▁ដោយ ▁គ្មាន ការ អនុ ញ្ញា ត ពី សម ត្ថ កិច្ច គ្រ ប់ គ្រ ង ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ▁ត្រូវ ព ិន ័យ ជា ប្រ ាក់ ពី ▁១ ▁ ០០០ ▁ ០០០ ▁មួយ លាន រ ៀល ▁ទៅ ▁៤ ▁ ០០០ ▁ ០០០ ប ួន ▁លាន រ ៀល ▁ក្នុង ករណី រ ឹង ទ ទ ឹង ▁ត្រូវ ផ្ ត ន្ទ ា ទោស ដ ាក់ ពន្ធ នា គ ារ ពី ▁៦ ប្រ ាំ មួយ ខែ ▁ទៅ ▁២ ពី រ ឆ្នាំ ▁និង ព ិន ័យ ជា ប្រ ាក់ ពី ▁១ ▁ ០០០ ▁ ០០០ មួយ លាន ▁រៀល ▁ទៅ ▁៤ ▁ ០០០ ▁ ០០០ ▁បួន លាន ▁រៀល ▁ត្រូវ ព ិន ័យ ជា ប្រ ាក់ ពី ▁១ ▁ ០០០ ▁ ០០០ ▁មួយ លាន រ ៀល ▁ទៅ ▁៤ ▁ ០០០ ▁ ០០០ ប ួន ▁លាន រ ៀល ▁ក្នុង ករណី រ ឹង ទ ទ ឹង ▁ត្រូវ ផ្ ត ន្ទ ា ទោស ដ ាក់ ពន្ធ នា គ ារ ពី ▁៦ ប្រ ាំ មួយ ខែ ▁ទៅ ▁២ ពី រ ឆ្នាំ ▁និង ព ិន ័យ ជា ប្រ ាក់ ពី ▁១ ▁ ០០០ ▁ ០០០ មួយ លាន ▁រៀល ▁ទៅ ▁៤ ▁ ០០០ ▁ ០០០ ▁បួន លាន ▁រៀល ▁ត្រូវ ផ្ ត ន្ទ ា ទោស ព ិន ័យ ជា ប្រ ាក់ ពី ▁១០០ . ០០០ មួយ សែន រ ៀល ▁ទៅ ▁១ . ០០០ . ០០០ ▁មួយ ▁លាន រ ៀល ▁និង ត ម្រ ូវ ឲ្យ រ ុះ រ ើ ចេញ ន ូវ ស ំណ ង់ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ▁ឬ ស ំណ ង់ ស ិល ្ប ការ ្យ ទ ាំង ឡា យ ▁នោះ ▁ក្នុង ករណី ▁រឹង ទ ទ ឹង ▁ត្រូវ ផ្ ត ន្ទ ា ទោស ដ ាក់ ពន្ធ នា គ ារ ពី ▁៦ ប្រ ាំ មួយ ខែ ▁ទៅ ▁២ ពី រ ឆ្នាំ ▁និង ព ិន ័យ ▁ជា ប្រ ាក់ ពី ▁១ ▁ ០០០ ▁ ០០០ ▁មួយ លាន ▁រៀល ▁ទៅ ▁៤ ▁ ០០០ ▁ ០០០ ប ួន លាន ▁រៀល ▁ត្រូវ ព ិន ័យ ជា ប្រ ាក់ ពី ▁១ ▁ ០០០ ▁ ០០០ ▁មួយ លាន រ ៀល ▁ទៅ ▁៤ ▁ ០០០ ▁ ០០០ ប ួន ▁លាន រ ៀល ▁ក្នុង ករណី រ ឹង ទ ទ ឹង ▁ត្រូវ ផ្ ត ន្ទ ា ទោស ដ ាក់ ពន្ធ នា គ ារ ពី ▁៦ ប្រ ាំ មួយ ខែ ▁ទៅ ▁២ ពី រ ឆ្នាំ ▁និង ព ិន ័យ ជា ប្រ ាក់ ពី ▁១ ▁ ០០០ ▁ ០០០ មួយ លាន ▁រៀល ▁ទៅ ▁៤ ▁ ០០០ ▁ ០០០ ▁បួន លាន ▁រៀល ▁ត្រូវ ព ិន ័យ ជា ប្រ ាក់ ពី ▁១០០ . ០០០ មួយ សែន រ ៀល ▁ទៅ ▁១ . ០០០ . ០០០ ▁មួយ ▁លាន រ ៀល ▁និង ត ម្រ ូវ ឲ្យ រ ុះ រ ើ ចេញ ន ូវ ស ំណ ង់ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ▁ឬ ស ំណ ង់ ស ិល ្ប ការ ្យ ទ ាំង ឡា យ ▁នោះ ▁ក្នុង ករណី ▁រឹង ទ ទ ឹង ▁ត្រូវ ផ្ ត ន្ទ ា ទោស ដ ាក់ ពន្ធ នា គ ារ ពី ▁៦ ប្រ ាំ មួយ ខែ ▁ទៅ ▁២ ពី រ ឆ្នាំ ▁និង ព ិន ័យ ▁ជា ប្រ ាក់ ពី ▁១ ▁ ០០០ ▁ ០០០ ▁មួយ លាន ▁រៀល ▁ទៅ ▁៤ ▁ ០០០ ▁ ០០០ ប ួន លាន ▁រៀល ▁	502
តើខ្មែរក្រហមបានបែងចែកសត្រួវជាប៉ុន្មានប្រភេទ អ្វីខ្លះចូររៀបរាប់	null	ខ្មែរក្រហមបានបែងចែកសត្រូវជា ២ ប្រភេទគឺសត្រូវខាងក្នុងនិងសត្រូវខាងក្រៅសត្រូវខាងក្នុងអ្នករដ្ឋការរបស់របបសាធារណរដ្ឋខ្មែរក្រុមជនជាតិភាគតិចជនជាតិភាគតិចតំបន់ភ្នំជនជាតិភាគឥស្លាមជនជាតិភាគតិចវៀតណាមជនជាតិភាគតិចចិនបញ្ញាវន្ដជនក្បត់ដទៃទៀត សត្រូវខាងក្រៅ រួមមានសហរដ្ឋអាមេរិច ប្រទេសថៃ ជាពិសេស ប្រទេសវៀតណាម និងអតីតសហភាពសូវៀត	null	ខ្មែរក្រហមបានបែងចែកសត្រូវជា ២ ប្រភេទគឺសត្រូវខាងក្នុងនិងសត្រូវខាងក្រៅសត្រូវខាងក្នុងអ្នករដ្ឋការរបស់របបសាធារណរដ្ឋខ្មែរក្រុមជនជាតិភាគតិចជនជាតិភាគតិចតំបន់ភ្នំជនជាតិភាគឥស្លាមជនជាតិភាគតិចវៀតណាមជនជាតិភាគតិចចិនបញ្ញាវន្ដជនក្បត់ដទៃទៀត សត្រូវខាងក្រៅ រួមមានសហរដ្ឋអាមេរិច ប្រទេសថៃ ជាពិសេស ប្រទេសវៀតណាម និងអតីតសហភាពសូវៀត	ត ើ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម បាន ប ែង ច ែក ស ត្រ ួ វ ជា ប៉ ុន ្ម ាន ប្រ ភ េ ទ Ġ អ ្វី ខ្ ល ះ ច ូរ រ ៀប រា ប់ Ġ	37	ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម បាន ប ែង ច ែក ស ត្រូវ ជា Ġ ២ Ġ ប្រ ភ េ ទ គ ឺ ស ត្រូវ ខា ង ក្នុង និង ស ត្រូវ ខា ង ក្រ ៅ ស ត្រូវ ខា ង ក្នុង អ្នក រដ្ឋ ការ រ ប ស់ រ ប ប សា ធា រណ រដ្ឋ ខ្ ម ែរ ក្រុម ជន ជាតិ ភាគ តិ ច ជន ជាតិ ភាគ តិ ច ត ំ ប ន់ ភ្នំ ជន ជាតិ ភាគ ឥ ស្ លា ម ជន ជាតិ ភាគ តិ ច វ ៀត ណា ម ជន ជាតិ ភាគ តិ ច ច ិន ប ញ្ញា វ ន្ ដ ជន ក្ ប ត់ ដ ទ ៃ ទៀត Ġ ស ត្រូវ ខា ង ក្រ ៅ Ġ រួម មាន ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិ ច Ġ ប្រ ទេស ថ ៃ Ġ ជា ពិ សេ ស Ġ ប្រ ទេស វ ៀត ណា ម Ġ និង អ តី ត ស ហ ភាព ស ូវ ៀត	145	▁តើ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម បាន ប ែង ច ែក ស ត្រ ួ វ ជា ប៉ ុន ្ មាន ប្រ ភ េ ទ ▁អ្វី ខ្ ល ះ ច ូរ រ ៀប រ ាប់ ▁	35	▁ខ្មែរ ក្រ ហ ម បាន ប ែង ច ែក ស ត្រូវ ជា ▁២ ▁ប្រភេទ គ ឺ ស ត្រូវ ខា ង ក្នុង និង ស ត្រូវ ខា ង ក្រ ៅ ស ត្រូវ ខា ង ក្នុង អ្នក រដ្ឋ ការ រ ប ស់ រ ប ប សា ធា រណ រដ្ឋ ខ្ ម ែរ ក្រុម ជន ជាតិ ភាគ ត ិច ជន ជាតិ ភាគ ត ិច ត ំ ប ន់ ភ្នំ ជន ជាតិ ភាគ ឥ ស ្លា ម ជន ជាតិ ភាគ ត ិច វ ៀត ណា ម ជន ជាតិ ភាគ ត ិច ច ិន ប ញ្ញា វ ន្ ដ ជន ក ្ប ត់ ដ ទ ៃ ទៀត ▁សត្រូវ ខា ង ក្រ ៅ ▁រួម មាន ស ហ រដ្ឋ អា ម េរ ិច ▁ប្រទេស ថ ៃ ▁ជាពិសេស ▁ប្រទេស វ ៀត ណា ម ▁និង អ ត ីត ស ហ ភាព ស ូវ ៀត	134
តើសេចក្ដីគោរពរបស់ប្រជាជនសូវៀតចំពោះលោក ស្ដាលីន ត្រូវបានគេមើលឃើញតាមរយៈអ្វី	null	សេចក្ដីគោរពរបស់ប្រជាជនសសូវៀត ចំពោះលោក ស្ដាលីន ត្រូវបានគេមើលឃើញ តាមរយៈការប្ដូរឈ្មោះអគារសាធារណៈ ផ្លូវថ្នល់ និងសាលារៀនសុទ្ធឈ្មោះលោកស្ដាលីន រួមទាំងការសង់រូបសំណាក់របស់គាត់ទៀតផង នៅតាមសួនច្បារ សាធារណៈ	null	សេចក្ដីគោរពរបស់ប្រជាជនសសូវៀត ចំពោះលោក ស្ដាលីន ត្រូវបានគេមើលឃើញ តាមរយៈការប្ដូរឈ្មោះអគារសាធារណៈ ផ្លូវថ្នល់ និងសាលារៀនសុទ្ធឈ្មោះលោកស្ដាលីន រួមទាំងការសង់រូបសំណាក់របស់គាត់ទៀតផង នៅតាមសួនច្បារ សាធារណៈ	ត ើស េច ក្ ដ ី គោ រ ពរ ប ស់ ប្រ ជា ជន ស ូវ ៀត ចំ ព ោះ លោក Ġ ស្ ដា លីន Ġ ត្រូវ បាន គ េ មើល ឃើញ តា ម រយ ៈ អ ្វី Ġ	36	សេ ច ក្ ដ ី គោ រ ពរ ប ស់ ប្រ ជា ជន ស ស ូវ ៀត Ġ ចំ ព ោះ លោក Ġ ស្ ដា លីន Ġ ត្រូវ បាន គ េ មើល ឃើញ Ġ តា ម រយ ៈ ការ ប្ ដ ូរ ឈ្មោះ អ គ ារ សា ធា រណៈ Ġ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ Ġ និង សា លា រ ៀន សុ ទ្ធ ឈ្មោះ លោក ស្ ដា លីន Ġ រួម ទ ាំង ការ សង ់ រូប សំ ណា ក់ រ ប ស់ គ ាត់ ទៀត ផ ង Ġ នៅ តា ម ស ួន ច្ បា រ Ġ សា ធា រណៈ	90	▁តើ ស េច ក្ ដ ី គ ោរ ពរ ប ស់ ប្រ ជា ជន ស ូវ ៀត ច ំព ោះ លោក ▁ស្ ដា លីន ▁ត្រូវបាន គ េ មើល ឃើញ ត ាម រយ ៈ អ ្វី ▁	35	▁ស េច ក្ ដ ី គ ោរ ពរ ប ស់ ប្រ ជា ជន ស ស ូវ ៀត ▁ចំពោះ លោក ▁ស្ ដា លីន ▁ត្រូវបាន គ េ មើល ឃើញ ▁តាមរយៈ ការ ប្ ដ ូរ ឈ្មោះ អ គ ារ សា ធា រណៈ ▁ផ្លូវ ថ្ន ល់ ▁និង ស ាល ារ ៀន ស ុទ្ធ ឈ្មោះ លោក ស្ ដា លីន ▁រួមទាំង ការ ស ង់ រូប ស ំណ ាក់ រ ប ស់ គ ាត់ ទៀត ផ ង ▁នៅ ត ាម ស ួន ច ្ប ារ ▁សាធារណៈ	79
ដូចម្តេចដែលហៅថា តារានឹង តារានិករ តើតារានិករមានរូបរាងដូចម្តេចខ្លះ	null	តារា គឺជាតារាទាំងឡាយដែលយើងឃើញរៈនៅលើមេឃនាពេលយប់ តារានិករគឺជា កញ្ចុំតារាដែលបង្កើតបានជារាងផ្សេងៗ តារានិករ មានរូបរាងដូចសត្វ មនុស្ស និងវត្ថុប្រើប្រាស់	null	តារា គឺជាតារាទាំងឡាយដែលយើងឃើញរៈនៅលើមេឃនាពេលយប់ តារានិករគឺជា កញ្ចុំតារាដែលបង្កើតបានជារាងផ្សេងៗ តារានិករ មានរូបរាងដូចសត្វ មនុស្ស និងវត្ថុប្រើប្រាស់	ដូច ម្ ត េច ដ ែល ហ ៅ ថា Ġ តា រា នឹង Ġ តា រា និ ករ Ġ ត ើត ារ ាន ិក រ មាន រូប រា ង ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ Ġ	33	តា រា Ġ គ ឺ ជា តា រា ទ ាំង ឡា យ ដ ែល យ ើង ឃើញ រៈ នៅ លើ មេ ឃ នា ពេល យប់ Ġ តា រា និ ករ គ ឺ ជា Ġ ក ញ្ច ុំ តា រា ដ ែល បង ្ក ើត បាន ជា រា ង ផ្ សេ ង ៗ Ġ តា រា និ ករ Âł មាន រូប រា ង ដូច ស ត ្វ Ġ ម នុ ស្ស Ġ និង វ ត្ថ ុប ្រ ើប ្រា ស់ âĢĭ	72	▁ដូចម្តេច ដ ែល ហ ៅ ថា ▁តារា នឹង ▁តារា និ ករ ▁តើ តា រា និ ករ មាន រូប រ ាង ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁	27	▁តារា ▁គឺជា តា រា ទ ាំង ឡា យ ដ ែល យ ើង ឃើញ រៈ នៅ លើ មេ ឃ នា ពេល យប់ ▁តារា និ ករ គ ឺ ជា ▁ក ញ្ច ុំ តា រា ដ ែល ប ង្ក ើត បាន ជា រ ាង ផ្ ស េង ៗ ▁តារា និ ករ ▁មាន រូប រ ាង ដូច ស ត ្វ ▁មនុស្ស ▁និង វ ត្ថ ុ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ▁	65
ដូចម្ដេចដែលហៅថាគុតឥតជញ្ជាំង	null	គុតឥតជញ្ជាំង គឺមានន័យថា នៅក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ប្រជាជនពុំមានសិទ្ធិបញ្ចេញយោបល់ សិទ្ធិបានហូបឆ្អែតឆ្ងាញ់ សិទ្ធិដើរហើរ សិទ្ធិឈប់សម្រាប់ពីការងារ សិទ្ធិជួបជុំគ្រួសារ សួរសុខទុក្ឋបងប្អូននៅភូមិមិនជាប់គ្នា ឬមន្ទីរពេទ្យ គឺគ្មានសិទ្ធិអ្វីទាំងអស់	null	គុតឥតជញ្ជាំង គឺមានន័យថា នៅក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ប្រជាជនពុំមានសិទ្ធិបញ្ចេញយោបល់ សិទ្ធិបានហូបឆ្អែតឆ្ងាញ់ សិទ្ធិដើរហើរ សិទ្ធិឈប់សម្រាប់ពីការងារ សិទ្ធិជួបជុំគ្រួសារ សួរសុខទុក្ឋបងប្អូននៅភូមិមិនជាប់គ្នា ឬមន្ទីរពេទ្យ គឺគ្មានសិទ្ធិអ្វីទាំងអស់	ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា គ ុត ឥ ត ជ ញ្ជ ាំង Ġ	16	គ ុត ឥ ត ជ ញ្ជ ាំង Ġ គ ឺ មាន ន ័យ ថា Ġ នៅ ក្នុង រ ប ប ក ម្ព ុ ជា ប្រ ជា ធិបតេយ្យ Ġ ប្រ ជា ជន ពុ ំ មាន សិ ទ្ធិ បញ្ច េញ យោ ប ល់ Ġ សិ ទ្ធិ âĢĭ បាន ហ ូប ឆ្ អ ែត ឆ្ ង ាញ់ Ġ សិ ទ្ធិ ដ ើរ ហ ើរ Ġ សិ ទ្ធិ ឈ ប់ សម ្រា ប់ ពី ការងារ Ġ សិ ទ្ធិ ជ ួ ប ជ ុំ គ្រួសារ Ġ ស ួរ សុខ ទុក ្ឋ បង ប្ អូ ន នៅ ភ ូម ិម ិន ជាប់ គ្នា Ġ ឬ ម ន្ទ ី រ ពេទ្យ Ġ គ ឺ គ ្ម ាន សិ ទ្ធិ អ ្វី ទ ាំង អ ស់	107	▁ដូច ម្ ដ េច ដ ែល ហ ៅ ថា គ ុត ឥ ត ជ ញ្ជ ាំង ▁	16	▁គ ុត ឥ ត ជ ញ្ជ ាំង ▁គឺ មាន ន ័យ ថា ▁នៅក្នុង រ ប ប ក ម្ព ុ ជា ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ▁ប្រជាជន ព ុំ មាន សិ ទ្ធិ បញ្ច េញ យោ ប ល់ ▁សិទ្ធិ ▁បាន ហ ូប ឆ្ អ ែត ឆ្ ង ាញ់ ▁សិទ្ធិ ដ ើរ ហ ើរ ▁សិទ្ធិ ឈ ប់ ស ម្រ ាប់ ពី ការងារ ▁សិទ្ធិ ជ ួ ប ជ ុំ គ្រួសារ ▁សួរ សុខ ទុក ្ឋ បង ប ្អ ូន នៅ ភ ូម ិម ិន ជាប់ គ្នា ▁ឬ ម ន្ទ ី រ ពេទ្យ ▁គឺ គ ្ មាន សិ ទ្ធិ អ ្វី ទ ាំង អ ស់	97
ក្នុងអំឡុងពេលប្រទេសកម្ពុជាស្ថិតក្រោមការត្រួតត្រារបស់ប្រទេសបារាំង តើនៅពេលណាដែលយើងប្រើពាក្យថា អាណាព្យាបាលបារាំង ហើយដល់ពេលណាដែលយើងប្រើពាក្យថា អាណានិគមបារាំង	null	ប្រទេសកម្ពុជាក្រោមអាណាព្យាបាលបារាំងសន្ធិសញ្ញាថ្ងៃទី ១១ សីហា ១៨៦៣ ហើយប្រទេសកម្ពុជាបានក្លាយជាប្រទេសក្រោមអាណានិគមបារាំងដោយសន្ធិសញ្ញាទាំងបង្ខំនៅថ្ងៃទី ១៧ មិថុនា ១៨៨៤ រហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៥៣	null	ប្រទេសកម្ពុជាក្រោមអាណាព្យាបាលបារាំងសន្ធិសញ្ញាថ្ងៃទី ១១ សីហា ១៨៦៣ ហើយប្រទេសកម្ពុជាបានក្លាយជាប្រទេសក្រោមអាណានិគមបារាំងដោយសន្ធិសញ្ញាទាំងបង្ខំនៅថ្ងៃទី ១៧ មិថុនា ១៨៨៤ រហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៥៣	ក្នុង អ ំ ឡ ុង ពេល ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ស្ ថ ិត ក្រោម ការ ត្រ ួត ត្រា រ ប ស់ ប្រ ទេស បា រា ំ ង Ġ ត ើន ៅ ពេល ណា ដ ែល យ ើង ប្រ ើ ពាក្យ ថា Ġ អា ណា ព្យា បាល បា រា ំ ង Ġ ហើយ ដល់ ពេល ណា ដ ែល យ ើង ប្រ ើ ពាក្យ ថា Ġ អា ណា និ គម បា រា ំ ង Ġ	70	ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ក្រោម អា ណា ព្យា បាល បា រា ំ ង ស ន្ធ ិស ញ្ញា ថ ្ង ៃ ទី Ġ ១ ១ Ġ សី ហា Ġ ១ ៨ ៦ ៣ Ġ ហើយ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា បាន ក្លា យ ជា ប្រ ទេស ក្រោម អា ណា និ គម បា រា ំ ង ដោយ ស ន្ធ ិស ញ្ញា ទ ាំង បង ្ខ ំ នៅ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ១ ៧ Ġ ម ិ ថ ុន ា Ġ ១ ៨៨ ៤ Ġ រ ហ ូត ដល់ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៥ ៣	86	▁ក្នុង អ ំ ឡ ុង ពេល ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ស ្ថ ិត ក្រោម ការ ត្រ ួត ត្រា រ ប ស់ ប្រ ទេស ប ារ ាំង ▁តើ នៅ ពេល ណា ដ ែល យ ើង ប្រ ើ ពាក្យ ថា ▁អាណាព្យាបាល ប ារ ាំង ▁ហើយ ដល់ ពេល ណា ដ ែល យ ើង ប្រ ើ ពាក្យ ថា ▁អាណានិគម ប ារ ាំង ▁	60	▁ប្រទេស ក ម្ព ុ ជា ក្រោម អា ណា ព្យា បាល ប ារ ាំង ស ន្ធ ិស ញ្ញា ថ ្ង ៃ ទី ▁១១ ▁សីហា ▁១៨ ៦ ៣ ▁ហើយ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា បាន ក្លា យ ជា ប្រ ទេស ក្រោម អា ណា និ គម ប ារ ាំង ដោយ ស ន្ធ ិស ញ្ញា ទ ាំង បង ្ខ ំ នៅ ថ ្ង ៃ ទី ▁១៧ ▁មិថុនា ▁១៨ ៨ ៤ ▁រហូតដល់ ឆ្នាំ ▁១៩ ៥ ៣	72
តើទិដ្ឋភាពទាំងពីររបស់ច្បាប់គឺអ្វីខ្លះ	null	២ ទិដ្ឋភាពទាំងពីររបស់ច្បាប់គឺៈទិដ្ឋភាពវិជ្ជមានៈ ច្បាប់អនុញ្ញាតអោយយើងធ្វើច្បាប់បើកអំនាចអោយយើង ច្បាប់អោយយើងមាននិតិប្បទា និងទាមទារឬទទូចសុំអ្វីដែលត្រូវបានដោយអោយអំនាចយើងប្រើការបង្ខិតបង្ខំទៀតផងក្នុងករណីខ្លះ និយាយរួមទិដ្ឋភាពវិជ្ជមានស្តែងចេញជាករអនុញ្ញាត ទិដ្ឋភាពអវិជ្ជមានៈ គឺជាច្បាប់មានលក្ខណៈជាឧបសគ្គមួយប្រឆាំងនឹងការទន្រ្ទាន ពោលគឺចង្អុលដែនសសេរីភាពក្នុងការប្រព្រឹត្ត ហើយនៅក្នុងដែននោះបុគ្គលពុំអាចជំទាស់នឹងអំពើរបស់បុគ្គលដទៃបានឡើយ និយាយរួមទិដ្ឋភាពអវិជ្ជមានស្តែងចេញជាការហាម	null	២ ទិដ្ឋភាពទាំងពីររបស់ច្បាប់គឺៈទិដ្ឋភាពវិជ្ជមានៈ ច្បាប់អនុញ្ញាតអោយយើងធ្វើច្បាប់បើកអំនាចអោយយើង ច្បាប់អោយយើងមាននិតិប្បទា និងទាមទារឬទទូចសុំអ្វីដែលត្រូវបានដោយអោយអំនាចយើងប្រើការបង្ខិតបង្ខំទៀតផងក្នុងករណីខ្លះ និយាយរួមទិដ្ឋភាពវិជ្ជមានស្តែងចេញជាករអនុញ្ញាត ទិដ្ឋភាពអវិជ្ជមានៈ គឺជាច្បាប់មានលក្ខណៈជាឧបសគ្គមួយប្រឆាំងនឹងការទន្រ្ទាន ពោលគឺចង្អុលដែនសសេរីភាពក្នុងការប្រព្រឹត្ត ហើយនៅក្នុងដែននោះបុគ្គលពុំអាចជំទាស់នឹងអំពើរបស់បុគ្គលដទៃបានឡើយ និយាយរួមទិដ្ឋភាពអវិជ្ជមានស្តែងចេញជាការហាម	ត ើ ទិ ដ្ឋ ភាព ទ ាំង ពី រ រ ប ស់ ច្ បា ប់ គ ឺ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	22	២ Ġ ទិ ដ្ឋ ភាព ទ ាំង ពី រ រ ប ស់ ច្ បា ប់ គ ឺ ៈ ទិ ដ្ឋ ភាព វិ ជ្ជ មាន ៈ Ġ ច្ បា ប់ អនុ ញ្ញា ត អោយ យ ើង ធ ្វ ើ ច្ បា ប់ ប ើក អ ំ នា ច អោយ យ ើង Ġ ច្ បា ប់ អោយ យ ើង មាន និ តិ ប្ប ទ ា Ġ និង ទ ាម ទ ារ ឬ ទ ទូ ច សុ ំ អ ្វី ដ ែល ត្រូវ បាន ដោយ អោយ អ ំ នា ច យ ើង ប្រ ើក ារ បង ្ខ ិត បង ្ខ ំ ទៀត ផ ង ក្នុង ករណី ខ្ ល ះ Ġ និ យា យ រួម ទិ ដ្ឋ ភាព វិ ជ្ជ មាន ស្ត ែង ចេញ ជា ករ អនុ ញ្ញា ត Ġ ទិ ដ្ឋ ភាព អ វិ ជ្ជ មាន ៈ Ġ គ ឺ ជា ច្ បា ប់ មាន ល ក្ខ ណៈ ជា ឧ ប ស គ្គ មួយ ប្រ ឆ ាំង នឹង ការ ទ ន្ រ ្ ទាន Ġ ព ោល គ ឺ ច ង ្អ ុល ដ ែន ស សេ រី ភាព ក្នុង ការ ប្រ ព្រ ឹត ្ត Ġ ហើយ នៅ ក្នុង ដ ែន ន ោះ ប ុ គ្គ ល ពុ ំ អា ច ជំ ទ ាស់ នឹង អ ំព ើរ ប ស់ ប ុ គ្គ ល ដ ទ ៃ បាន ឡ ើយ Ġ និ យា យ រួម ទិ ដ្ឋ ភាព អ វិ ជ្ជ មាន ស្ត ែង ចេញ ជា ការ ហា ម	226	▁តើ ទិ ដ្ឋ ភាព ទ ាំង ពី រ រ ប ស់ ច ្ប ាប់ គ ឺ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	21	▁២ ▁ទិដ្ឋភាព ទ ាំង ពី រ រ ប ស់ ច ្ប ាប់ គ ឺ ៈ ទិ ដ្ឋ ភាព វិ ជ្ជ មាន ៈ ▁ច្បាប់ អនុ ញ្ញា ត អោយ យ ើង ធ ្វ ើ ច ្ប ាប់ ប ើក អ ំ នា ច អោយ យ ើង ▁ច្បាប់ អោយ យ ើង មាន និ តិ ប្ប ទ ា ▁និង ទ ាម ទ ារ ឬ ទ ទ ូច ស ុំ អ ្វី ដ ែល ត្រូវ បាន ដោយ អោយ អ ំ នា ច យ ើង ប្រ ើ ការ បង ្ខ ិត បង ្ខ ំ ទៀត ផ ង ក្នុង ករណី ខ្ ល ះ ▁និយាយ រួម ទិ ដ្ឋ ភាព វិ ជ្ជ មាន ស្ត ែង ចេញ ជា ករ អនុ ញ្ញា ត ▁ទិដ្ឋភាព អ វិ ជ្ជ មាន ៈ ▁គឺជា ច ្ប ាប់ មាន ល ក្ខ ណៈ ជា ឧ ប ស គ្គ មួយ ប្រ ឆ ាំង នឹង ការ ទ ន ្រ ្ ទាន ▁ពោលគឺ ច ង ្អ ុល ដ ែន ស សេ រី ភាព ក្នុង ការ ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ▁ហើយ នៅ ក្នុង ដ ែន ន ោះ ប ុ គ្គ ល ព ុំ អា ច ជំ ទ ាស់ នឹង អ ំព ើរ ប ស់ ប ុ គ្គ ល ដ ទ ៃ បាន ឡ ើយ ▁និយាយ រួម ទិ ដ្ឋ ភាព អ វិ ជ្ជ មាន ស្ត ែង ចេញ ជា ការ ហា ម	209
តើមានន័យដូចម្តេចបើគេឃើញតារានិករសិង្ហ តារានិករខ្យាដំរី និងតារានិករព្រានប្រមាញ់រៈនៅលើមេឃ	null	បើគេឃើញតារានិករសិង្ហរៈនៅលើមេឃនោះមានន័យថា រដូវដាំដុះនឹងចូលមកដល់ បើតារានិករខ្យាដំរីរះនៅលើមេឃបញ្ជាក់ថាវាគឺជា វស្សានរដូវ បើតារានិករព្រានប្រមាញ់រះនៅលើមេឃបញ្ជាក់ថា វាគឺជាសិសិសររដូវ	null	បើគេឃើញតារានិករសិង្ហរៈនៅលើមេឃនោះមានន័យថា រដូវដាំដុះនឹងចូលមកដល់ បើតារានិករខ្យាដំរីរះនៅលើមេឃបញ្ជាក់ថាវាគឺជា វស្សានរដូវ បើតារានិករព្រានប្រមាញ់រះនៅលើមេឃបញ្ជាក់ថា វាគឺជាសិសិសររដូវ	ត ើម ាន ន ័យ ដូច ម្ ត េច ប ើ គ េ ឃើញ តា រា និ ករ សិ ង្ហ Ġ តា រា និ ករ ខ្ យា ដំ រី Ġ និង តា រា និ ករ ព្រ ាន ប្រ មា ញ ់ រៈ នៅ លើ មេ ឃ Ġ	44	ប ើ គ េ ឃើញ តា រា និ ករ សិ ង្ហ រៈ នៅ លើ មេ ឃ ន ោះ មាន ន ័យ ថា Ġ រ ដ ូវ ដា ំ ដ ុះ នឹង âĢĭ ចូល មក ដល់ ĠâĢĭâĢĭ ប ើត ារ ាន ិក រ ខ្ យា ដំ រី រ ះ នៅ លើ មេ ឃ បញ្ជា ក់ ថា វា គ ឺ ជា Ġ វ ស្សា ន រ ដ ូវ Ġ ប ើត ារ ាន ិក រ ព្រ ាន ប្រ មា ញ ់ រ ះ នៅ លើ មេ ឃ បញ្ជា ក់ âĢĭ ថា Ġ វា គ ឺ ជា សិ សិ ស រ រ ដ ូវ	94	▁តើ មាន ន ័យ ដូច ម ្ត េច ប ើ គ េ ឃើញ តា រា និ ករ សិ ង្ហ ▁តារា និ ករ ខ ្យា ដំ រី ▁និង តា រា និ ករ ព្រ ាន ប្រ ម ាញ់ រៈ នៅ លើ មេ ឃ ▁	41	▁បើ គ េ ឃើញ តា រា និ ករ សិ ង្ហ រៈ នៅ លើ មេ ឃ ន ោះ មាន ន ័យ ថា ▁រដូវ ដ ាំ ដ ុះ នឹង ▁ចូលមក ដល់ ▁បើ តា រា និ ករ ខ ្យា ដំ រី រ ះ នៅ លើ មេ ឃ បញ្ជា ក់ ថា វា គ ឺ ជា ▁វស្សា ន រ ដ ូវ ▁បើ តា រា និ ករ ព្រ ាន ប្រ ម ាញ់ រ ះ នៅ លើ មេ ឃ បញ្ជា ក់ ▁ថា ▁វា គ ឺ ជា សិ សិ ស រ រ ដ ូវ	86
តើប្រជាជនអាល្លឺម៉ង់ខាងកើតភៀសខ្លួននៅអាល្លឺម៉ង់ខាងលិចតាមរយៈមធ្យាបាយអ្វីខ្លះ	null	ប្រជាជនអាល្លឺម៉ង់ខាងកើតភៀសខ្លួននៅអាល្លឺម៉ង់ខាងលិចតាមរយៈមធ្យាបាយដូចជាតាមផ្លូវរថភ្លើងក្រោមដីតាមរូងផ្លូវក្រោមដីតាមប្រទេសសង្គមនិយមមួយចំនួនដូចជាប្រទេសឆេកូស្លូវ៉ាគឺជាដើម	null	ប្រជាជនអាល្លឺម៉ង់ខាងកើតភៀសខ្លួននៅអាល្លឺម៉ង់ខាងលិចតាមរយៈមធ្យាបាយដូចជាតាមផ្លូវរថភ្លើងក្រោមដីតាមរូងផ្លូវក្រោមដីតាមប្រទេសសង្គមនិយមមួយចំនួនដូចជាប្រទេសឆេកូស្លូវ៉ាគឺជាដើម	ត ើប ្រ ជា ជន អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត ភ ៀស ខ្លួន នៅ អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច តា ម រយ ៈ ម ធ ្យា បា យ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	38	ប្រ ជា ជន អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត ភ ៀស ខ្លួន នៅ អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច តា ម រយ ៈ ម ធ ្យា បា យ ដូច ជា តា ម ផ្ល ូវ រ ថ ភ្លើង ក្រោម ដ ីត ាម រ ូង ផ្ល ូវ ក្រោម ដ ីត ាម ប្រ ទេស សង ្ គម និយម មួយ ចំ ន ួន ដូច ជា ប្រ ទេស ឆ េក ូស ្ល ូវ ៉ ា គ ឺ ជា ដើម	77	▁តើ ប្រ ជា ជន អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត ភ ៀស ខ្លួន នៅ អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច ត ាម រយ ៈ ម ធ ្យា ប ាយ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	37	▁ប្រជាជន អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត ភ ៀស ខ្លួន នៅ អា ល្ល ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច ត ាម រយ ៈ ម ធ ្យា ប ាយ ដូច ជា ត ាម ផ្ល ូវ រ ថ ភ្លើង ក្រោម ដ ីត ាម រ ូង ផ្ល ូវ ក្រោម ដ ីត ាម ប្រ ទេស ស ង្គ ម និយម មួយ ចំ ន ួន ដូច ជា ប្រ ទេស ឆ េក ូស ្ល ូ វ៉ា គ ឺ ជា ដើម	74
ហេតុអ្វីបានជាព្រះបាទនរោត្តមសីហនុបង្កើតអង្គការសង្គមរាស្រ្ដនិយម	null	បានជាព្រះបាទនរោត្តមសីហនុបង្កើតអង្គការសង្គមរាស្រ្ដនិយមព្រោះដើម្បីរៀបចំសង្គមថ្មីក្រោយពីរបបអាណានិគមរៀបចំសេដ្ឋកិច្ចឪ្យរីកចម្រើន បរទេស រដ្ឋ មូលដ្ឋាន សហករណ៍ កសាងហេដ្ឋារចនាសម័្ពន្ធរដ្ឋបាលអភិវឌ្ឍវិស័យវប្បធម៌ សាលារៀន កីឡាបង្កើតសមាជាជាតិ សភា មន្ដ្រីរាជការ ប្រជារាស្រ្ដ បំបាត់អំពើពុករលួយចង់អភិវឌ្ឍជាតិឪ្យដូចអារ្យប្រទេសដើម្បីបង្រួបបង្រួមជាតិនិងដទៃដង្ហែតាមព្រះមហាក្សត្រចូលរួមប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតជាសកលនៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៥៥	null	បានជាព្រះបាទនរោត្តមសីហនុបង្កើតអង្គការសង្គមរាស្រ្ដនិយមព្រោះដើម្បីរៀបចំសង្គមថ្មីក្រោយពីរបបអាណានិគមរៀបចំសេដ្ឋកិច្ចឪ្យរីកចម្រើន បរទេស រដ្ឋ មូលដ្ឋាន សហករណ៍ កសាងហេដ្ឋារចនាសម័្ពន្ធរដ្ឋបាលអភិវឌ្ឍវិស័យវប្បធម៌ សាលារៀន កីឡាបង្កើតសមាជាជាតិ សភា មន្ដ្រីរាជការ ប្រជារាស្រ្ដ បំបាត់អំពើពុករលួយចង់អភិវឌ្ឍជាតិឪ្យដូចអារ្យប្រទេសដើម្បីបង្រួបបង្រួមជាតិនិងដទៃដង្ហែតាមព្រះមហាក្សត្រចូលរួមប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតជាសកលនៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៥៥	ហេតុ អ ្វី បាន ជា ព្រ ះ បាទ ន រ ោត ្ត ម សី ហ នុ បង ្ក ើត អង្គ ការ សង ្ គម រា ស្រ ្ ដ និយម Ġ	29	បាន ជា ព្រ ះ បាទ ន រ ោត ្ត ម សី ហ នុ បង ្ក ើត អង្គ ការ សង ្ គម រា ស្រ ្ ដ និយម ព្រ ោះ ដើម ្ប ី រៀបចំ សង ្ គម ថ ្ម ី ក្រ ោយ ពី រ ប ប អា ណា និ គម រៀបចំ សេ ដ្ឋ កិច្ច ឪ ្យ រី ក ចម្រ ើន Ġ បរ ទេស Ġ រដ្ឋ Ġ ម ូល ដ្ឋាន Ġ ស ហ ករណ៍ Ġ ក សា ង ហ េ ដ្ឋា រ ច នា សម ័ ្ ពន្ធ រដ្ឋ បាល អភិវឌ្ឍ វិ ស ័យ វ ប្ប ធម៌ Ġ សា លា រ ៀន Ġ ក ី ឡា បង ្ក ើត សម ា ជា ជាតិ Ġ ស ភា Ġ ម ន្ ដ ្រី រាជ ការ Ġ ប្រ ជា រា ស្រ ្ ដ Ġ ប ំ បា ត់ អ ំព ើ ពុ ករ ល ួយ ច ង់ អភិវឌ្ឍ ជាតិ ឪ ្យ ដូច អា រ ្យ ប្រ ទេស ដើម ្ប ី បង ្រ ួ ប បង ្រ ួ ម ជាតិ និង ដ ទ ៃ ដង ្ហ ែត ាម ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ចូល រួម ប្រកួត ប្រ ជ ែង ក្នុង ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ជា ស ក ល នៅ ខែ ក ញ្ញា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៥ ៥	190	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ព្រ ះ បាទ ន រ ោ ត្ត ម សី ហ ន ុប ង្ក ើត អង្គ ការ ស ង្គ ម រា ស្រ ្ ដ និយម ▁	29	▁បានជា ព្រ ះ បាទ ន រ ោ ត្ត ម សី ហ ន ុប ង្ក ើត អង្គ ការ ស ង្គ ម រា ស្រ ្ ដ និយម ព្រ ោះ ដើម ្ប ី រៀបចំ ស ង្គ ម ថ ្ម ី ក្រ ោយ ពី រ ប ប អា ណា និ គម រៀបចំ សេ ដ្ឋ កិច្ច ឪ ្យ រី ក ចម្រ ើន ▁បរទេស ▁រដ្ឋ ▁មូលដ្ឋាន ▁សហ ករណ៍ ▁កសាង ហ េ ដ្ឋា រ ច នា សម ័ ្ ពន្ធ រដ្ឋ បាល អភិវឌ្ឍ វិ ស ័យ វ ប្ប ធម៌ ▁សាលារៀន ▁កីឡា ប ង្ក ើត ស មា ជា ជាតិ ▁សភា ▁ម ន្ ដ ្រី រាជ ការ ▁ប្រជា រា ស្រ ្ ដ ▁បំបាត់ អ ំព ើ ពុ ករ ល ួយ ច ង់ អភិវឌ្ឍ ជាតិ ឪ ្យ ដូច អា រ ្យ ប្រ ទេស ដើម ្ប ី បង ្រ ួ ប បង ្ រួម ជាតិ និង ដ ទ ៃ ដ ង្ហ ែត ាម ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ចូល រួម ប្រកួត ប្រ ជ ែង ក្នុង ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ជា ស ក ល នៅ ខែ ក ញ្ញា ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៥ ៥	172
តើសេដ្ឋកិច្ចនៅសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យអាឡឺម៉ង់ឬអាឡឺម៉ង់ខាងកើតជាសេដ្ឋកិច្ចមានលក្ឋណៈដូចម្តេចហេតុអ្វី	null	សេដ្ឋកិច្ចនៅសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យអាឡឺម៉ង់ឬអាឡឺម៉ង់ខាងកើតជាសេដ្ឋកិច្ចសមូភាពពីព្រោះមធ្យោបាយផលិតកម្មទាំងអស់ជារបស់រដ្ឋដូចជារោងចក្រ ដីធ្លី និងមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនជាដើម ជាពិសេសការអភិវឌ្ឍធ្វើតាមដំណាក់សេដ្ឋកិច្ច ផែនការ៥ឆ្នាំម្តង	null	សេដ្ឋកិច្ចនៅសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យអាឡឺម៉ង់ឬអាឡឺម៉ង់ខាងកើតជាសេដ្ឋកិច្ចសមូភាពពីព្រោះមធ្យោបាយផលិតកម្មទាំងអស់ជារបស់រដ្ឋដូចជារោងចក្រ ដីធ្លី និងមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនជាដើម ជាពិសេសការអភិវឌ្ឍធ្វើតាមដំណាក់សេដ្ឋកិច្ច ផែនការ៥ឆ្នាំម្តង	ត ើស េ ដ្ឋ កិច្ច នៅ សា ធា រណ រដ្ឋ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ឬ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត ជា សេ ដ្ឋ កិច្ច មាន ល ក្ ឋ ណៈ ដូច ម្ ត េច ហេតុ អ ្វី Ġ	41	សេ ដ្ឋ កិច្ច នៅ សា ធា រណ រដ្ឋ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ឬ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត ជា សេ ដ្ឋ កិច្ច សម ូ ភាព ពី ព្រ ោះ ម ធ ្យ ោ បា យ ផល ិត កម្ម ទ ាំង អ ស់ ជា រ ប ស់ រដ្ឋ ដូច ជា រ ោង ច ក្រ Ġ ដ ី ធ ្ល ី Ġ និង ម ធ ្យ ោ បា យ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ជា ដើម Ġ ជា ពិ សេ ស ការ អភិវឌ្ឍ ធ ្វ ើត ាម ដំ ណា ក់ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ ផ ែន ការ ៥ ឆ្នាំ ម្ ត ង	100	▁តើ សេ ដ្ឋ កិច្ច នៅ សា ធា រណ រដ្ឋ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ឬ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត ជា សេ ដ្ឋ កិច្ច មាន ល ក ្ឋ ណៈ ដូច ម ្ត េច ហេតុ អ ្វី ▁	40	▁សេដ្ឋកិច្ច នៅ សា ធា រណ រដ្ឋ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ឬ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត ជា សេ ដ្ឋ កិច្ច សម ូ ភាព ពី ព្រ ោះ ម ធ ្យ ោ ប ាយ ផល ិត កម្ម ទ ាំង អ ស់ ជា រ ប ស់ រដ្ឋ ដូច ជា រ ោង ច ក្រ ▁ដីធ្លី ▁និង ម ធ ្យ ោ ប ាយ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ជា ដើម ▁ជាពិសេស ការ អភិវឌ្ឍ ធ ្វ ើត ាម ដ ំណ ាក់ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁ផែនការ ៥ ឆ្នាំ ម ្ត ង	89
តើនៅថ្ងៃណា ខែណា ឆ្នាំណា ដែលកងទ័ពជប៉ុនបានវាយប្រហារលើកងទ័ពសហរដ្ឋអាមេរិកនៅលើកោះហាវ៉ៃហើយនៅឆ្នាំណា ដែលកងទ័ពជប៉ុនបានចូលលុកលុយពាសពេញទ្វីបអាស៊ីទាំងមូល	null	នៅថ្ងៃទី ០៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៤១ កងទ័ពជប៉ុនបានវាយប្រហារលើកងទ័ពសហរដ្ឋអាមេរិកនៅលើកោះហាវ៉ៃ ហើយនៅឆ្នាំ ១៩៤២ កងទ័ពជប៉ុនក៏បានចូលលុកលុយ ពាសពេញទ្វីបអាស៊ីទាំងមូល	null	នៅថ្ងៃទី ០៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៤១ កងទ័ពជប៉ុនបានវាយប្រហារលើកងទ័ពសហរដ្ឋអាមេរិកនៅលើកោះហាវ៉ៃ ហើយនៅឆ្នាំ ១៩៤២ កងទ័ពជប៉ុនក៏បានចូលលុកលុយ ពាសពេញទ្វីបអាស៊ីទាំងមូល	ត ើន ៅ ថ ្ង ៃ ណា Ġ ខែ ណា Ġ ឆ្នាំ ណា Ġ ដ ែល ក ង ទ ័ ព ជ ប៉ ុន បាន វា យ ប្រហារ លើក ង ទ ័ ព ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក នៅ លើក ោះ ហា វ ៉ៃ ហើយ នៅ ឆ្នាំ ណា Ġ ដ ែល ក ង ទ ័ ព ជ ប៉ ុន បាន ចូល ល ុក ល ុយ ពា ស ព េញ ទ ្វី ប អា ស៊ី ទ ាំង ម ូល Ġ	75	នៅ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ០ ៧ Ġ ខែ ធ្នូ Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៤ ១ Ġ ក ង ទ ័ ព ជ ប៉ ុន បាន វា យ ប្រហារ លើក ង ទ ័ ព ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក នៅ លើក ោះ ហា វ ៉ៃ Ġ ហើយ នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៤ ២ Ġ ក ង ទ ័ ព ជ ប៉ ុន ក ៏ បាន ចូល ល ុក ល ុយ Ġ ពា ស ព េញ ទ ្វី ប អា ស៊ី ទ ាំង ម ូល	77	▁តើ នៅ ថ ្ង ៃ ណា ▁ខែ ណា ▁ឆ្នាំ ណា ▁ដែល ក ង ទ ័ ព ជ ប៉ ុន បាន វ ាយ ប្រហារ លើក ង ទ ័ ព ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក នៅ លើក ោះ ហា វ ៉ៃ ហើយ នៅ ឆ្នាំ ណា ▁ដែល ក ង ទ ័ ព ជ ប៉ ុន បាន ចូល ល ុក ល ុយ ពា ស ព េញ ទ ្វី ប អា ស៊ី ទ ាំង ម ូល ▁	72	▁នៅ ថ ្ង ៃ ទី ▁០៧ ▁ខែធ្នូ ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៤ ១ ▁កងទ័ព ជ ប៉ ុន បាន វ ាយ ប្រហារ លើក ង ទ ័ ព ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក នៅ លើក ោះ ហា វ ៉ៃ ▁ហើយ នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៤ ២ ▁កងទ័ព ជ ប៉ ុន ក ៏ បាន ចូល ល ុក ល ុយ ▁ព ាស ព េញ ទ ្វី ប អា ស៊ី ទ ាំង ម ូល	67
ក្នុងទំនាក់ទំនងជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក តើប្រទេសអង់គ្លេសបានចូលរួមអ្វីខ្លះជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក	null	ក្នុងទំនាក់ទំនងជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រទេសអង់គ្លេសបានចូលរួមជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកដូចជា ចូលរួមបង្កើតសន្ធិសញ្ញាអាត្លង់ទិកខាងជើងដើម្បីការពារទ្វីបអឺរ៉ុបខាងលិចនិងសហរដ្ឋអាមេរិក អង់គ្លេសបានចូលរួមប្រឡូកក្នុងសង្គ្រាមកូរ៉េ ជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកពីឆ្នាំ ១៩៥០ ដល់ឆ្នាំ ១៩៥៣ អង់គ្លេសបានចូលរួមប្រឡូកក្នុងសង្គ្រាមជាមួយសហរដ្ឋាអាមេរិកនៅអាហ្គានីស្ថាន អ៉ីរ៉ាក់	null	ក្នុងទំនាក់ទំនងជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រទេសអង់គ្លេសបានចូលរួមជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកដូចជា ចូលរួមបង្កើតសន្ធិសញ្ញាអាត្លង់ទិកខាងជើងដើម្បីការពារទ្វីបអឺរ៉ុបខាងលិចនិងសហរដ្ឋអាមេរិក អង់គ្លេសបានចូលរួមប្រឡូកក្នុងសង្គ្រាមកូរ៉េ ជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកពីឆ្នាំ ១៩៥០ ដល់ឆ្នាំ ១៩៥៣ អង់គ្លេសបានចូលរួមប្រឡូកក្នុងសង្គ្រាមជាមួយសហរដ្ឋាអាមេរិកនៅអាហ្គានីស្ថាន អ៉ីរ៉ាក់	ក្នុង ទំ នាក់ ទំ ន ង ជា មួយ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក Ġ ត ើប ្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស បាន ចូល រួម អ ្វី ខ្ ល ះ ជា មួយ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក Ġ	39	ក្នុង ទំ នាក់ ទំ ន ង ជា មួយ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក Ġ ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស បាន ចូល រួម ជា មួយ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ដូច ជា Ġ ចូល រួម បង ្ក ើត ស ន្ធ ិស ញ្ញា អា ត ្ល ង់ ទិ ក ខា ង ជើង ដើម ្ប ី ការពារ ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប ខា ង ល ិច និង ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក Ġ អ ង់ គ ្ល េស បាន ចូល រួម ប្រ ឡូ ក ក្នុង សង ្ គ្រ ាម កូ រ៉េ Ġ ជា មួយ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ពី ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៥០ Ġ ដល់ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៥ ៣ Ġ អ ង់ គ ្ល េស បាន ចូល រួម ប្រ ឡូ ក ក្នុង សង ្ គ្រ ាម ជា មួយ ស ហ រដ្ឋ ា អា មេ រិក នៅ អា ហ្គា នី ស្ថាន Ġ អ ៉ី រ៉ា ក់	143	▁ក្នុង ទំ នាក់ ទំ ន ង ជា មួយ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ▁តើ ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស បាន ចូល រួម អ ្វី ខ្ ល ះ ជា មួយ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ▁	38	▁ក្នុង ទំ នាក់ ទំ ន ង ជា មួយ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ▁ប្រទេស អ ង់ គ ្ល េស បាន ចូល រួម ជា មួយ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ដូច ជា ▁ចូលរួម ប ង្ក ើត ស ន្ធ ិស ញ្ញា អា ត ្ល ង់ ទ ិក ខា ង ជើង ដើម ្ប ី ការពារ ទ ្វី ប អ ឺ រ៉ ុប ខា ង ល ិច និង ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ▁អង់គ្លេស បាន ចូល រួម ប្រ ឡូ ក ក្នុង ស ង្គ ្រា មក ូ រ៉េ ▁ជាមួយ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ពី ឆ្នាំ ▁១៩ ៥០ ▁ដល់ ឆ្នាំ ▁១៩ ៥ ៣ ▁អង់គ្លេស បាន ចូល រួម ប្រ ឡូ ក ក្នុង ស ង្គ ្រា ម ជា មួយ ស ហ រ ដ្ឋា អា មេ រិក នៅ អា ហ្គា នី ស្ថាន ▁អ ៉ី រ៉ា ក់	132
តើអ្នកមានយោបល់ដូចម្តេច ដើម្បីឱ្យប្រជាពលរដ្ឋចៀសផុតពីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ទាំងនេះ	null	ដើម្បីឱ្យប្រជាពលរដ្ឋយើងចៀសផុតពីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍យើងមានគោលការណ៍ដូចតទៅត្រូវផ្សព្វផ្សាយឱ្យប្រជាពលរដ្ឋយល់ដឹង អំពើច្បាប់ចរាចរណ៍ និងរបៀបធ្វើចរាចរណ៍ត្រូវរៀនសូត្រ បើកបរយានជំនិះ និងប្រឡងសមត្ថភាពទទួលប័ណ្ណបើកបរត្រូវមានវិធានការឱ្យមានប្រសិទ្ធិភាព ទៅលើអ្នកបំពានលើច្បាប់ចរាចរណ៍ត្រូវដាក់ទណ្ឌកម្ម និងពិន័យឱ្យបានតឹងរឹងបំផុតចំពោះអ្នកមិនគោរពច្បាប់ និងអ្នកបង្កឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍មិនអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកបើកបរ ស្ថិតក្រោមឥទ្ធិពលនៃគ្រឿងស្រវឹង ឬគ្មានមួកការពារហាមបើកបរចំពោះអនីតិជន និងអ្នកគ្មានសមត្ថភាពលគ្មានប័ណ្ណបើកបរជួសជុលផ្លូវខូតខាតទាំងឡាយ ឱ្យត្រូវតាមបច្ចេកទេសរៀបចំស្លាកសញ្ញាតាមដងផ្លូវឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់	null	ដើម្បីឱ្យប្រជាពលរដ្ឋយើងចៀសផុតពីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍យើងមានគោលការណ៍ដូចតទៅត្រូវផ្សព្វផ្សាយឱ្យប្រជាពលរដ្ឋយល់ដឹង អំពើច្បាប់ចរាចរណ៍ និងរបៀបធ្វើចរាចរណ៍ត្រូវរៀនសូត្រ បើកបរយានជំនិះ និងប្រឡងសមត្ថភាពទទួលប័ណ្ណបើកបរត្រូវមានវិធានការឱ្យមានប្រសិទ្ធិភាព ទៅលើអ្នកបំពានលើច្បាប់ចរាចរណ៍ត្រូវដាក់ទណ្ឌកម្ម និងពិន័យឱ្យបានតឹងរឹងបំផុតចំពោះអ្នកមិនគោរពច្បាប់ និងអ្នកបង្កឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍មិនអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកបើកបរ ស្ថិតក្រោមឥទ្ធិពលនៃគ្រឿងស្រវឹង ឬគ្មានមួកការពារហាមបើកបរចំពោះអនីតិជន និងអ្នកគ្មានសមត្ថភាពលគ្មានប័ណ្ណបើកបរជួសជុលផ្លូវខូតខាតទាំងឡាយ ឱ្យត្រូវតាមបច្ចេកទេសរៀបចំស្លាកសញ្ញាតាមដងផ្លូវឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់	ត ើ អ្នក មាន យោ ប ល់ ដូច ម្ ត េច Ġ ដើម ្ប ី ឱ្យ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ច ៀស ផ ុត ពី គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ចរ ា ចរ ណ៍ ទ ាំង នេះ Ġ	35	âĢĭ Ġ ដើម ្ប ី ឱ្យ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ យ ើង ច ៀស ផ ុត ពី គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ចរ ា ចរ ណ៍ យ ើង មាន គោ ល ការណ៍ ដូច ត ទៅ ត្រូវ ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ឱ្យ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ យ ល់ ដ ឹង Ġ អ ំព ើ ច្ បា ប់ ចរ ា ចរ ណ៍ Ġ និង រ ប ៀប ធ ្វ ើ ចរ ា ចរ ណ៍ ត្រូវ រ ៀន ស ូត ្រ Ġ ប ើក បរ យា ន ជំ និ ះ Ġ និង ប្រ ឡ ង សម ត្ថ ភាព ទទួល ប ័ ណ្ណ ប ើក បរ ត្រូវ មាន វិ ធាន ការ ឱ្យ មាន ប្រ សិ ទ្ធិ ភាព Ġ ទៅ លើ អ្នក ប ំព ាន លើ ច្ បា ប់ ចរ ា ចរ ណ៍ ត្រូវ ដា ក់ ទ ណ្ឌ កម្ម Ġ និង ពិ ន ័យ ឱ្យ បាន ត ឹង រ ឹង ប ំ ផ ុត ចំ ព ោះ អ្នក ម ិន គោ រ ព ច្ បា ប់ Ġ និង អ្នក បង ្ក ឱ្យ មាន គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ចរ ា ចរ ណ៍ ម ិន អនុ ញ្ញា ត ឱ្យ អ្នក ប ើក បរ Ġ ស្ ថ ិត ក្រោម ឥ ទ្ធិ ពល នៃ គ្រឿង ស្រ វ ឹង Ġ ឬ គ ្ម ាន ម ួ ក ការពារ ហា ម ប ើក បរ ចំ ព ោះ អ នី តិ ជន Ġ និង អ្នក គ ្ម ាន សម ត្ថ ភាព ល គ ្ម ាន ប ័ ណ្ណ ប ើក បរ ជ ួស ជ ុល ផ្ល ូវ ខ ូត ខា ត ទ ាំង ឡា យ Ġ ឱ្យ ត្រូវ តា ម ប ច្ច េក ទេស រៀបចំ ស្ លា ក ស ញ្ញា តា ម ដង ផ្ល ូវ ឱ្យ បាន គ្រ ប់ គ្រ ាន់	265	▁តើ អ្នក មាន យោ ប ល់ ដូច ម ្ត េច ▁ដើម្បីឱ្យ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ច ៀស ផ ុត ពី គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ច រា ចរ ណ៍ ទ ាំង នេះ ▁	31	▁ដើម្បីឱ្យ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ យ ើង ច ៀស ផ ុត ពី គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ច រា ចរ ណ៍ យ ើង មាន គ ោល ការណ៍ ដូច ត ទៅ ត្រូវ ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ឱ្យ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ យ ល់ ដ ឹង ▁អំពើ ច ្ប ាប់ ច រា ចរ ណ៍ ▁និង រ ប ៀប ធ ្វ ើ ច រា ចរ ណ៍ ត្រូវ រ ៀន ស ូ ត្រ ▁បើកបរ យ ាន ជំ ន ិះ ▁និង ប្រ ឡ ង សម ត្ថ ភាព ទទួល ប ័ ណ្ណ ប ើក បរ ត្រូវ មាន វិ ធាន ការ ឱ្យ មាន ប្រ សិ ទ្ធិ ភាព ▁ទៅ លើ អ្នក ប ំព ាន លើ ច ្ប ាប់ ច រា ចរ ណ៍ ត្រូវ ដ ាក់ ទ ណ្ឌ កម្ម ▁និង ព ិន ័យ ឱ្យ បាន ត ឹង រ ឹង ប ំ ផ ុត ច ំព ោះ អ្នក ម ិន គ ោរ ព ច ្ប ាប់ ▁និង អ្នក ប ង្ក ឱ្យ មាន គ្រ ោះ ថ្ន ាក់ ច រា ចរ ណ៍ ម ិន អនុ ញ្ញា ត ឱ្យ អ្នក ប ើក បរ ▁ស្ថិត ក្រោម ឥ ទ្ធិ ពល នៃ គ្រឿង ស្រ វ ឹង ▁ឬ គ ្ មាន ម ួ ក ការពារ ហា ម ប ើក បរ ច ំព ោះ អ នី តិ ជន ▁និង អ្នក គ ្ មាន សម ត្ថ ភាព ល គ ្ មាន ប ័ ណ្ណ ប ើក បរ ជ ួស ជ ុល ផ្ល ូវ ខ ូត ខា ត ទ ាំង ឡា យ ▁ឱ្យ ត្រូវ ត ាម ប ច្ច េក ទេស រៀបចំ ស ្លា ក ស ញ្ញា ត ាម ដង ផ្ល ូវ ឱ្យ បាន គ្រ ប់ គ្រ ាន់	256
ក្នុងសម័យសង្គ្រាមត្រជាក់ តើប្រទេសនៅពិភពលោកចែកជាប្លុកអ្វីខ្លះហើយប្លុកនីមួយៗដឹកនាំដោយប្រទេសណា	null	ក្នុងសម័យសង្គ្រាមត្រជាក់ ប្រទេសនៅពិភពលោកចែកជាប្លុក ២ ប្លុកមូលធន ដឹកនាំដោយសហរដ្ឋអាមេរិកប្លុកសង្គមនិយម ដឹកនាំដោយសហភាពសូវៀត	null	ក្នុងសម័យសង្គ្រាមត្រជាក់ ប្រទេសនៅពិភពលោកចែកជាប្លុក ២ ប្លុកមូលធន ដឹកនាំដោយសហរដ្ឋអាមេរិកប្លុកសង្គមនិយម ដឹកនាំដោយសហភាពសូវៀត	ក្នុង សម័យ សង ្ គ្រ ាម ត្រ ជា ក់ Ġ ត ើប ្រ ទេស នៅ ពិ ភព លោក ច ែក ជា ប្ ល ុក អ ្វី ខ្ ល ះ ហើយ ប្ ល ុក នី មួយ ៗ ដ ឹក នាំ ដោយ ប្រ ទេស ណា Ġ	42	ក្នុង សម័យ សង ្ គ្រ ាម ត្រ ជា ក់ Ġ ប្រ ទេស នៅ ពិ ភព លោក ច ែក ជា ប្ ល ុក Ġ ២ Ġ ប្ ល ុក ម ូល ធ ន Ġ ដ ឹក នាំ ដោយ ស ហ រដ្ឋ អា âĢĭ មេ រិក ប្ ល ុក សង ្ គម និយម Ġ ដ ឹក នាំ ដោយ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត	56	▁ក្នុង សម័យ ស ង្គ ្រា ម ត្រ ជ ាក់ ▁តើ ប្រ ទេស នៅ ពិ ភព លោក ច ែក ជា ប ្ល ុក អ ្វី ខ្ ល ះ ហើយ ប ្ល ុក នី មួយ ៗ ដ ឹក នាំ ដោយ ប្រ ទេស ណា ▁	41	▁ក្នុង សម័យ ស ង្គ ្រា ម ត្រ ជ ាក់ ▁ប្រទេស នៅ ពិ ភព លោក ច ែក ជា ប ្ល ុក ▁២ ▁ប្លុក ម ូល ធ ន ▁ដឹកនាំ ដោយ ស ហ រដ្ឋ អា ▁មេ រិក ប ្ល ុក ស ង្គ ម និយម ▁ដឹកនាំ ដោយ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត	49
តើអង្គការសហប្រជាជាតិបានយកចិត្តទុកដាក់អំពីបញ្ហាដែលទាក់ទង ទៅនឹងស្បៀងអាហារតាំងពីពេលណាមក	null	អង្គការសហប្រជាជាតិបានយកចិត្តទុកដាក់ អំពីបញ្ហាដែលទាក់ទង់នឹងស្បៀងអាហារតាំងពីថ្ងៃដំបូងរបស់ខ្លួនម្លេះគឺស្របជាមួយនឹងការបង្កើតនូវអង្គការកសិកម្មនិងស្បៀងស្បៀងអាហាររបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ FAO នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៤៥ សន្និសីទស្បៀងអាហារពិភពលោក ដែលប្រារព្វឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៤៥នៅទីក្រុងរ៉ូម បានលើកយកបញ្ហាពិភពលោកនេះមកពិភាក្សានៅក្នុងបរិបទនៃការអភិវឌ្ឍន៍មួយដែលទូលំទូលាយជាងមុន សន្និសីទនេះបាននាំឆ្ពោះទៅរកការបង្កើតក្រុមប្រឹក្សាស្បៀងអាហារពិភពលោកមូលនិធិអន្តរជាតិសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្មនិងគណៈកម្មាធិការសន្តិសុខស្បៀងអាហារពិភពលោក	null	អង្គការសហប្រជាជាតិបានយកចិត្តទុកដាក់ អំពីបញ្ហាដែលទាក់ទង់នឹងស្បៀងអាហារតាំងពីថ្ងៃដំបូងរបស់ខ្លួនម្លេះគឺស្របជាមួយនឹងការបង្កើតនូវអង្គការកសិកម្មនិងស្បៀងស្បៀងអាហាររបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ FAO នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៤៥ សន្និសីទស្បៀងអាហារពិភពលោក ដែលប្រារព្វឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៤៥នៅទីក្រុងរ៉ូម បានលើកយកបញ្ហាពិភពលោកនេះមកពិភាក្សានៅក្នុងបរិបទនៃការអភិវឌ្ឍន៍មួយដែលទូលំទូលាយជាងមុន សន្និសីទនេះបាននាំឆ្ពោះទៅរកការបង្កើតក្រុមប្រឹក្សាស្បៀងអាហារពិភពលោកមូលនិធិអន្តរជាតិសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្មនិងគណៈកម្មាធិការសន្តិសុខស្បៀងអាហារពិភពលោក	ត ើ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ បាន យកចិត្តទុកដាក់ អ ំព ី ប ញ ្ហ ា ដ ែល ទ ាក់ ទ ង Ġ ទៅ នឹង ស្ ប ៀង អា ហា រ តាំង ពី ពេល ណា មក Ġ	37	អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ បាន យកចិត្តទុកដាក់ Ġ អ ំព ី ប ញ ្ហ ា ដ ែល ទ ាក់ ទ ង់ នឹង ស្ ប ៀង អា ហា រ តាំង ពី ថ ្ង ៃ ដំ បូ ង រ ប ស់ ខ្លួន ម្ល េះ គ ឺ ស្រ ប ជា មួយ នឹង ការ បង ្ក ើត ន ូវ អង្គ ការ ក សិ កម្ម និង ស្ ប ៀង ស្ ប ៀង អា ហា រ រ ប ស់ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ĠFA O Ġ នៅ ក្នុង ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៤ ៥ Ġ ស ន្ន ិស ី ទ ស្ ប ៀង អា ហា រ ពិ ភព លោក Ġ ដ ែល ប្រា រ ព្វ ឡើង នៅ ក្នុង ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៤ ៥ នៅ ទី ក្រុង រ៉ូ ម Ġ បាន លើក យក ប ញ ្ហ ា ពិ ភព លោក នេះ មក ពិ ភា ក្ស ាន ៅ ក្នុង បរ ិប ទ នៃ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ មួយ ដ ែល ទូ លំ ទូ លា យ ជា ង ម ុន Ġ ស ន្ន ិស ី ទ នេះ បាន នាំ ឆ្ ព ោះ ទៅ រក ការ បង ្ក ើត ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ស្ ប ៀង អា ហា រ ពិ ភព លោក ម ូល និ ធិ អ ន្ត រ ជាតិ សម ្រា ប់ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ក សិ កម្ម និង គ ណៈ កម្ម ា ធិ ការ ស ន្ត ិស ុ ខ ស្ ប ៀង អា ហា រ ពិ ភព លោក	223	▁តើ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ បាន យកចិត្តទុកដាក់ អ ំព ី ប ញ ្ហ ា ដ ែល ទ ាក់ ទ ង ▁ទៅនឹង ស ្ប ៀង អា ហា រ តាំង ពី ពេល ណា មក ▁	35	▁អង្គការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ បាន យកចិត្តទុកដាក់ ▁អំពី ប ញ ្ហ ា ដ ែល ទ ាក់ ទ ង់ នឹង ស ្ប ៀង អា ហា រ តាំង ពី ថ ្ង ៃ ដំ បូ ង រ ប ស់ ខ្លួន ម្ល េះ គ ឺ ស្រ ប ជា មួយ នឹង ការ ប ង្ក ើត ន ូវ អង្គ ការ ក សិ កម្ម និង ស ្ប ៀង ស ្ប ៀង អា ហា រ រ ប ស់ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ▁FA O ▁នៅក្នុង ឆ្នាំ ▁១៩ ៤ ៥ ▁សន្និសីទ ស ្ប ៀង អា ហា រ ពិ ភព លោក ▁ដែល ប្រ ារ ព្វ ឡើង នៅ ក្នុង ឆ្នាំ ▁១៩ ៤ ៥ នៅ ទី ក្រុង រ៉ូ ម ▁បាន លើក យក ប ញ ្ហ ា ពិ ភព លោក នេះ មក ពិ ភា ក ្សា នៅ ក្នុង ប រិ បទ នៃ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ មួយ ដ ែល ទូ លំ ទ ូល ាយ ជា ង ម ុន ▁សន្និសីទ នេះ បាន នាំ ឆ្ ព ោះ ទៅ រក ការ ប ង្ក ើត ក្រុម ប្រ ឹក ្សា ស ្ប ៀង អា ហា រ ពិ ភព លោក ម ូល និ ធិ អ ន្ត រ ជាតិ ស ម្រ ាប់ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ក សិ កម្ម និង គ ណៈ កម្ម ា ធិ ការ ស ន្ត ិ សុខ ស ្ប ៀង អា ហា រ ពិ ភព លោក	209
តើវិមានឈ្នះឈ្នះ ត្រូវបានកសាងឡើងនូវក្នុងគោលដៅសំខាន់ៗអ្វីខ្លះ	null	វិមានឈ្នះឈ្នះត្រូវបានកសាងឡើងក្នុងគោលដៅសំខាន់ចំនួន៥គឺ ទី១ រំលឹកសារៈសំខាន់នៃសន្ដិភាព សមិទ្ធផល និងដំណើរការ ដែលនាំឪ្យមានសន្ដិភាព តាមគោលនយោបាយឈ្នះ ឈ្នះ និងការបង្រួបបង្រួមជាតិទី២ គោរពនិងចារឹកទុកអំពីការលះបង់ ការដឹកនាំ និងភាពច្នៃប្រឌិតរបស់មគ្គុទេសក៏ដឹកនាំ និងប្រតិបត្តិករស្នួល ដែលនាំឪ្យមានការផ្សះផ្សារជាតិបញ្ចប់សង្រ្គាមស៊ីវិលដោយគ្មានការបង្ហូរឈាម ទី៣ បង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលមួយ ដែលផ្ដល់នូវការរៀនសូត្រដល់ប្រជាជនគ្រប់ជំនាន់ទាំងអស់ ឪ្យបន្ដការសិក្សា និងទទួលការយល់ដឹងពីប្រវត្តិសាស្រ្ដពិតរបស់កម្ពុជា និងបន្ដការអនុវត្តគោលនយោបាយឈ្នះឈ្នះទី៤ បង្ហាញពីគុណតម្លៃវប្បធម៌ អរិយធម៌ និងស្ថាបត្យករខ្មែរ តាមរចនាបទសិល្បៈ និមិត្តរូប និមិត្តសញ្ញា ចម្លាក់នានា និងហេដ្ឋារចនា សម្ព័ន្ធផ្សេងៗ ទី៥ បង្កើតគោលដៅទេសចរណ៍មួយនៅទីក្រុងភ្នំពេញ ដែលមានលក្ខណៈជាទេសចរណ៍ប្រវត្តិសាស្រ្ដ វប្បធម៌ក៏ដូចជាគោលដៅ សម្រាប់ទស្សនកិច្ចសិក្សា ស្រាវជ្រាវនានា	null	វិមានឈ្នះឈ្នះត្រូវបានកសាងឡើងក្នុងគោលដៅសំខាន់ចំនួន៥គឺ ទី១ រំលឹកសារៈសំខាន់នៃសន្ដិភាព សមិទ្ធផល និងដំណើរការ ដែលនាំឪ្យមានសន្ដិភាព តាមគោលនយោបាយឈ្នះ ឈ្នះ និងការបង្រួបបង្រួមជាតិទី២ គោរពនិងចារឹកទុកអំពីការលះបង់ ការដឹកនាំ និងភាពច្នៃប្រឌិតរបស់មគ្គុទេសក៏ដឹកនាំ និងប្រតិបត្តិករស្នួល ដែលនាំឪ្យមានការផ្សះផ្សារជាតិបញ្ចប់សង្រ្គាមស៊ីវិលដោយគ្មានការបង្ហូរឈាម ទី៣ បង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលមួយ ដែលផ្ដល់នូវការរៀនសូត្រដល់ប្រជាជនគ្រប់ជំនាន់ទាំងអស់ ឪ្យបន្ដការសិក្សា និងទទួលការយល់ដឹងពីប្រវត្តិសាស្រ្ដពិតរបស់កម្ពុជា និងបន្ដការអនុវត្តគោលនយោបាយឈ្នះឈ្នះទី៤ បង្ហាញពីគុណតម្លៃវប្បធម៌ អរិយធម៌ និងស្ថាបត្យករខ្មែរ តាមរចនាបទសិល្បៈ និមិត្តរូប និមិត្តសញ្ញា ចម្លាក់នានា និងហេដ្ឋារចនា សម្ព័ន្ធផ្សេងៗ ទី៥ បង្កើតគោលដៅទេសចរណ៍មួយនៅទីក្រុងភ្នំពេញ ដែលមានលក្ខណៈជាទេសចរណ៍ប្រវត្តិសាស្រ្ដ វប្បធម៌ក៏ដូចជាគោលដៅ សម្រាប់ទស្សនកិច្ចសិក្សា ស្រាវជ្រាវនានា	ត ើ វិ មាន ឈ ្ន ះ ឈ ្ន ះ Ġ ត្រូវ បាន ក សា ង ឡើង ន ូវ ក្នុង គោ ល ដ ៅ សំ ខា ន់ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	32	វិ មាន ឈ ្ន ះ ឈ ្ន ះ ត្រូវ បាន ក សា ង ឡើង ក្នុង គោ ល ដ ៅ សំ ខា ន់ ចំ ន ួន ៥ គ ឺ Ġ ទី១ Ġ រំ ល ឹក សារ ៈ សំ ខា ន់ នៃ ស ន្ ដ ិ ភាព Ġ សម ិទ្ធ ផល Ġ និង ដំណើរ ការ Ġ ដ ែល នាំ ឪ ្យ មាន ស ន្ ដ ិ ភាព Ġ តា ម គោ ល ន យោ បា យ ឈ ្ន ះ Ġ ឈ ្ន ះ Ġ និង ការ បង ្រ ួ ប បង ្រ ួ ម ជាតិ ទី ២ Ġ គោ រ ព âĢĭ និង ចារ ឹក ទុក អ ំព ី ការ ល ះ បង់ Ġ ការ ដ ឹក នាំ Ġ និង ភាព ច្ នៃ ប្រ ឌ ិត រ ប ស់ ម គ្គ ុ ទេស ក ៏ ដ ឹក នាំ Ġ និង ប្រ តិ ប ត្តិ ករ ស្ន ួល Ġ ដ ែល នាំ ឪ ្យ មាន ការ ផ្ ស ះ ផ្ សារ ជាតិ បញ្ច ប់ សង ្រ ្ គ ាម ស៊ី វិ ល ដោយ គ ្ម ាន ការ បង ្ហ ូរ ឈ ាម Ġ ទី ៣ Ġ បង ្ក ើត ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល មួយ Ġ ដ ែល ផ្ ដល់ ន ូវ ការ រ ៀន ស ូត ្រ ដល់ ប្រ ជា ជន គ្រ ប់ ជំ នា ន់ ទ ាំង អ ស់ Ġ ឪ ្យ ប ន្ ដ ការ សិ ក្ស ា Ġ និង ទទួល ការ យ ល់ ដ ឹង ពី ប្រ វត្ត ិស ាស ្រ ្ ដ ពិ ត រ ប ស់ ក ម្ព ុ ជា Ġ និង ប ន្ ដ ការ អនុ វត្ត គោ ល ន យោ បា យ ឈ ្ន ះ ឈ ្ន ះ ទី ៤ Ġ បង ្ហ ាញ ពី គុណ ត ម្ល ៃ វ ប្ប ធម៌ Ġ អ រិយ ធម៌ Ġ និង ស្ ថា ប ត ្យ ករ ខ្ ម ែរ Ġ តា ម រ ច នា បទ សិ ល ្ប ៈ Ġ និ ម ិត្ត រូប Ġ និ ម ិត្ត ស ញ្ញា Ġ ច ម្ល ាក់ នា នា ÂłĠ និង ហ េ ដ្ឋា រ ច នា Ġ សម ្ ព ័ន ្ ធ ផ្ សេ ង ៗ Ġ ទី ៥ Ġ បង ្ក ើត គោ ល ដ ៅ ទេស ចរ ណ៍ មួយ នៅ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ Ġ ដ ែល មាន ល ក្ខ ណៈ ជា ទេស ចរ ណ៍ ប្រ វត្ត ិស ាស ្រ ្ ដ Ġ វ ប្ប ធម៌ ក ៏ ដូច ជា គោ ល ដ ៅ Ġ សម ្រា ប់ ទ ស្ស ន កិច្ច សិ ក្ស ា Ġ ស្រ ាវ ជ្រ ាវ នា នា	382	▁តើ វិ មាន ឈ ្ន ះ ឈ ្ន ះ ▁ត្រូវបាន ក សា ង ឡើង ន ូវ ក្នុង គ ោល ដ ៅ សំ ខ ាន់ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	30	▁វិមាន ឈ ្ន ះ ឈ ្ន ះ ត្រូវ បាន ក សា ង ឡើង ក្នុង គ ោល ដ ៅ សំ ខ ាន់ ចំ ន ួន ៥ គ ឺ ▁ទី១ ▁រំលឹក សារ ៈ សំ ខ ាន់ នៃ ស ន្ ដ ិ ភាព ▁សមិទ្ធផល ▁និង ដំណើរ ការ ▁ដែល នាំ ឪ ្យ មាន ស ន្ ដ ិ ភាព ▁តាម គ ោល ន យោ ប ាយ ឈ ្ន ះ ▁ឈ្នះ ▁និង ការ បង ្រ ួ ប បង ្ រួម ជាតិ ទី ២ ▁គោរព ▁និង ចារ ឹក ទុក អ ំព ី ការ ល ះ បង់ ▁ការដឹកនាំ ▁និង ភាព ច្ នៃ ប្រ ឌ ិត រ ប ស់ ម គ្គ ុ ទេស ក ៏ ដ ឹក នាំ ▁និង ប្រ តិ ប ត្តិ ករ ស្ន ួល ▁ដែល នាំ ឪ ្យ មាន ការ ផ្ ស ះ ផ្ សារ ជាតិ បញ្ច ប់ សង ្រ ្ គ ាម ស៊ី វិ ល ដោយ គ ្ មាន ការ ប ង្ហ ូរ ឈ ាម ▁ទី៣ ▁បង្កើត ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល មួយ ▁ដែល ផ្ ដល់ ន ូវ ការ រ ៀន ស ូ ត្រ ដល់ ប្រ ជា ជន គ្រ ប់ ជំ ន ាន់ ទ ាំង អ ស់ ▁ឪ ្យ ប ន្ ដ ការ ស ិក ្សា ▁និង ទទួល ការ យ ល់ ដ ឹង ពី ប្រ វ ត្តិ សា ស្រ ្ ដ ព ិត រ ប ស់ ក ម្ព ុ ជា ▁និង ប ន្ ដ ការ អនុ វត្ត គ ោល ន យោ ប ាយ ឈ ្ន ះ ឈ ្ន ះ ទី ៤ ▁បង្ហាញ ពី គុណ ត ម្ល ៃ វ ប្ប ធម៌ ▁អរិយធម៌ ▁និង ស្ ថា ប ត ្យ ករ ខ្ ម ែរ ▁តាម រ ច នា បទ ស ិល ្ប ៈ ▁និមិត្ត រូប ▁និមិត្ត ស ញ្ញា ▁ចម្លាក់ នា នា ▁និង ហ េ ដ្ឋា រ ច នា ▁សម្ព័ន្ធ ផ្ ស េង ៗ ▁ទី៥ ▁បង្កើត គ ោល ដ ៅ ទេស ចរ ណ៍ មួយ នៅ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ▁ដែល មាន ល ក្ខ ណៈ ជា ទេស ចរ ណ៍ ប្រ វ ត្តិ សា ស្រ ្ ដ ▁វប្បធម ៌ ក ៏ ដូច ជា គ ោល ដ ៅ ▁សម្រាប់ ទ ស្ស ន កិច្ច ស ិក ្សា ▁ស្រាវជ្រាវ នា នា	336
ទោះបីជាបារាំងបានរីកចម្រើនយ៉ាងនេះក៏ដោយក៏បារាំងបានកើតមានវិបត្តិដ៏ធ្ងន់ធ្ងរមួយ តើវិបត្តិនេះបណ្ដាលមកពីមូលហេតុអ្វីខ្លះ	null	ទោះបីជាបារាំងបានរីកចម្រើនយ៉ាងនេះដ៏ដោយក៏បារាំងបានកើតមានវិបត្តិដ៏ធ្ងន់ធ្ងរមួយ វិបត្តិនេះបណ្ដាលមកពីមូលហេតុដូចជា កសិករក្រីក្រលក់ផលិតផលមិនចេញពាណិជ្ជកម្មតូចតាចត្រុវក្ស័យធនកម្មករបាត់បង់ការងារដោយសារតែការរីកចម្រើន បច្ចេកវិទ្យា និងហាងទំនិញធំៗសហគ្រាសតូចតាច ត្រូវបាត់បង់មុខរបរ	null	ទោះបីជាបារាំងបានរីកចម្រើនយ៉ាងនេះដ៏ដោយក៏បារាំងបានកើតមានវិបត្តិដ៏ធ្ងន់ធ្ងរមួយ វិបត្តិនេះបណ្ដាលមកពីមូលហេតុដូចជា កសិករក្រីក្រលក់ផលិតផលមិនចេញពាណិជ្ជកម្មតូចតាចត្រុវក្ស័យធនកម្មករបាត់បង់ការងារដោយសារតែការរីកចម្រើន បច្ចេកវិទ្យា និងហាងទំនិញធំៗសហគ្រាសតូចតាច ត្រូវបាត់បង់មុខរបរ	ទ ោះ បី ជា បា រា ំ ង បាន រី ក ចម្រ ើន យ៉ាង នេះ ក ៏ ដោយ ក ៏ បា រា ំ ង បាន កើត មាន វិ ប ត្តិ ដ ៏ ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ មួយ Ġ ត ើ វិ ប ត្តិ នេះ ប ណ ្ ដា ល មក ពី ម ូល ហេតុ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	60	ទ ោះ បី ជា បា រា ំ ង បាន រី ក ចម្រ ើន យ៉ាង នេះ ដ ៏ ដោយ ក ៏ បា រា ំ ង បាន កើត មាន វិ ប ត្តិ ដ ៏ ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ មួយ Ġ វិ ប ត្តិ នេះ ប ណ ្ ដា ល មក ពី ម ូល ហេតុ ដូច ជា Ġ ក សិ ករ ក្រ ី ក្រ ល ក់ ផល ិត ផល ម ិន ចេញ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម តូ ច តា ច ត្រ ុ វ ក្ស ័យ ធ ន កម្ម ករ បា ត់ បង់ ការងារ ដោយ សារ តែ ការ រី ក ចម្រ ើន Ġ ប ច្ច េក វិទ្យា Ġ និង ហា ង ទំ និ ញ ធ ំ ៗ ស ហ គ្រ ាស តូ ច តា ច Ġ ត្រូវ បា ត់ បង់ មុខ រ បរ	127	▁ទោះបីជា ប ារ ាំង បាន រី ក ចម្រ ើន យ៉ាង នេះ ក ៏ ដោយ ក ៏ ប ារ ាំង បាន កើត មាន វិ ប ត្តិ ដ ៏ ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ មួយ ▁តើ វិ ប ត្តិ នេះ ប ណ ្ ដា ល មក ពី ម ូល ហេតុ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	54	▁ទោះបីជា ប ារ ាំង បាន រី ក ចម្រ ើន យ៉ាង នេះ ដ ៏ ដោយ ក ៏ ប ារ ាំង បាន កើត មាន វិ ប ត្តិ ដ ៏ ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ មួយ ▁វិបត្តិ នេះ ប ណ ្ ដា ល មក ពី ម ូល ហេតុ ដូច ជា ▁កសិករ ក្រ ី ក្រ ល ក់ ផល ិត ផល ម ិន ចេញ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ត ូច តា ច ត្រ ុ វ ក្ស ័យ ធ ន កម្ម ករ ប ាត់ បង់ ការងារ ដោយ សារ តែ ការ រី ក ចម្រ ើន ▁បច្ចេកវិទ្យា ▁និង ហា ង ទំ ន ិញ ធ ំ ៗ ស ហ គ្រ ាស ត ូច តា ច ▁ត្រូវ ប ាត់ បង់ មុខ រ បរ	115
តើខេត្តណាមានប្រជាជនរស់នៅច្រើនជាងគេ	null	ខេត្តដែលមានប្រជាជនច្រើនជាងគេគឺខេត្តកំពង់ចាម ដែលមានចំនួនរហូតដល់ ១ ៦០៨ ០០០ នាក់	null	ខេត្តដែលមានប្រជាជនច្រើនជាងគេគឺខេត្តកំពង់ចាម ដែលមានចំនួនរហូតដល់ ១ ៦០៨ ០០០ នាក់	ត ើ ខ េត ្ត ណា មាន ប្រ ជា ជន រស់ នៅ ច្ រ ើន ជា ង គ េ Ġ	19	ខ េត ្ត ដ ែល មាន âĢĭ ប្រ ជា ជន ច្ រ ើន ជា ង គ េ គ ឺ ខ េត ្ត កំ ព ង់ ច ាម Ġ ដ ែល មាន ចំ ន ួន រ ហ ូត ដល់ Ġ ១ Ġ ៦០ ៨ Ġ ០០០ Ġ នាក់	41	▁តើ ខ េ ត្ត ណា មាន ប្រ ជា ជន រស់ នៅ ច ្រ ើន ជា ង គ េ ▁	18	▁ខេត្ត ដ ែល មាន ▁ប្រជាជន ច ្រ ើន ជា ង គ េ គ ឺ ខ េ ត្ត ក ំព ង់ ច ាម ▁ដែល មាន ចំ ន ួន រ ហ ូត ដល់ ▁១ ▁៦០ ៨ ▁ ០០០ ▁នាក់	36
នៅកម្ពុជាចាប់ផ្កើមពីឆ្នាំ១៩៩៩មក គេសង្កេតឃើញកំណើតទេសចរណ៍អន្ដរជាតិជាបន្ដបន្ដាប់ចូរបញ្ជាក់អំពីមូលហេតុនៃកំណើនទេសចរណ៍នេះ	null	មូលហេតុនៃកំណើតទេសចរណ៍ព្រោះ ប្រទេសកម្ពុជាជាប្រទេសមានសន្ដិសុខ សុវត្ដិភាពសង្គម នយោបាយបើកចំហជើងមេឃរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលទំនាក់ទំនងផ្សព្វផ្សាយវិស័យទេសចរណ៍ទៅក្នុងពីភពលោក ដើម្បីទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍ពីភពលោកអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋានរចនាសម្ព័នទេសចរណ៍យ៉ាងប្រណិតមានឋានៈអន្ដរជាតិ	null	មូលហេតុនៃកំណើតទេសចរណ៍ព្រោះ ប្រទេសកម្ពុជាជាប្រទេសមានសន្ដិសុខ សុវត្ដិភាពសង្គម នយោបាយបើកចំហជើងមេឃរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលទំនាក់ទំនងផ្សព្វផ្សាយវិស័យទេសចរណ៍ទៅក្នុងពីភពលោក ដើម្បីទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍ពីភពលោកអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋានរចនាសម្ព័នទេសចរណ៍យ៉ាងប្រណិតមានឋានៈអន្ដរជាតិ	នៅ ក ម្ព ុ ជា ច ាប់ ផ្ ក ើម ពី ឆ្នាំ ១៩ ៩ ៩ មក Ġ គ េស ង្ក េត ឃើញ កំ ណ ើត ទេស ចរ ណ៍ អ ន្ ដ រ ជាតិ ជា ប ន្ ដ ប ន្ ដា ប់ ច ូរ បញ្ជា ក់ អ ំព ី ម ូល ហេតុ នៃ កំ ណ ើន ទេស ចរ ណ៍ នេះ Ġ	58	ម ូល ហេតុ នៃ កំ ណ ើត ទេស ចរ ណ៍ ព្រ ោះ Ġ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ជា ប្រ ទេស មាន ស ន្ ដ ិស ុ ខ Ġ សុ វ ត ្ ដ ិ ភាព សង ្ គម Ġ ន យោ បា យ ប ើក ចំ ហ ជើង មេ ឃ រ ប ស់ រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល ទំ នាក់ ទំ ន ង ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ទៅ ក្នុង ពី ភព លោក Ġ ដើម ្ប ី ទ ាក់ ទ ាញ ភ ្ញ ៀវ ទេស ចរ ណ៍ ពី ភព លោក អភិវឌ្ឍ ន៍ ហ េ ដ្ឋាន រ ច នា សម ្ ព ័ន ទេស ចរ ណ៍ យ៉ាង ប្រ ណ ិត មាន ឋ ាន ៈ អ ន្ ដ រ ជាតិ	121	▁នៅ ក ម្ព ុ ជា ច ាប់ ផ្ ក ើម ពី ឆ្នាំ ១៩ ៩ ៩ មក ▁គេ ស ង្ក េត ឃើញ ក ំណ ើត ទេស ចរ ណ៍ អ ន្ ដ រ ជាតិ ជា ប ន្ ដ ប ន្ ដ ាប់ ច ូរ បញ្ជា ក់ អ ំព ី ម ូល ហេតុ នៃ ក ំណ ើន ទេស ចរ ណ៍ នេះ ▁	58	▁មូលហេតុ នៃ ក ំណ ើត ទេស ចរ ណ៍ ព្រ ោះ ▁ប្រទេស ក ម្ព ុ ជា ជា ប្រ ទេស មាន ស ន្ ដ ិ សុខ ▁សុ វ ត ្ ដ ិ ភាព ស ង្គ ម ▁នយោបាយ ប ើក ចំ ហ ជើង មេ ឃ រ ប ស់ រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ទំ នាក់ ទំ ន ង ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ ទៅ ក្នុង ពី ភព លោក ▁ដើម្បី ទ ាក់ ទ ាញ ភ ្ញ ៀវ ទេស ចរ ណ៍ ពី ភព លោក អភិវឌ្ឍ ន៍ ហ េ ដ្ឋាន រ ច នា ស ម្ព ័ន ទេស ចរ ណ៍ យ៉ាង ប្រ ណ ិត មាន ឋ ាន ៈ អ ន្ ដ រ ជាតិ	111
តើត្រូវបញ្ជ្រាបយេនឌ័រទៅក្នុងការកសាងផែនការអភិវឌ្ឍយ៉ាងដូចម្តេចខ្លះ	null	ការបញ្ជ្រាបយេនឌ័រទៅក្នុងការកសាងផែនការអភិវឌ្ឍការវាយតម្លៃប៉ាន់ប្រមាណការអភិវឌ្ឍគោលដៅ និងវត្ថុបំណងការកំណត់មុខសញ្ញាគោលនយោបាយ យុទ្ធសាស្ត្រ និងសកម្មភាព	null	ការបញ្ជ្រាបយេនឌ័រទៅក្នុងការកសាងផែនការអភិវឌ្ឍការវាយតម្លៃប៉ាន់ប្រមាណការអភិវឌ្ឍគោលដៅ និងវត្ថុបំណងការកំណត់មុខសញ្ញាគោលនយោបាយ យុទ្ធសាស្ត្រ និងសកម្មភាព	ត ើត ្រ ូវ ប ញ្ជ ្រា ប យ េន ឌ ័រ ទៅ ក្នុង ការ ក សា ង ផ ែន ការ អភិវឌ្ឍ យ៉ាង ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ Ġ	30	ការ ប ញ្ជ ្រា ប យ េន ឌ ័រ ទៅ ក្នុង ការ ក សា ង ផ ែន ការ អភិវឌ្ឍ ការ វា យ ត ម្ល ៃ ប៉ា ន់ ប្រ មា ណ ការ អភិវឌ្ឍ គោ ល ដ ៅ Ġ និង វ ត្ថ ុប ំណ ង ការ កំ ណ ត់ មុខ ស ញ្ញា គោ ល ន យោ បា យ Ġ យ ុទ្ធ សាស្ត្រ Ġ និង ស កម្ម ភាព	62	▁តើ ត្រូវ ប ញ្ជ ្រា ប យ េន ឌ ័រ ទៅ ក្នុង ការ ក សា ង ផ ែន ការ អភិវឌ្ឍ យ៉ាង ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁	28	▁ការប ញ្ជ ្រា ប យ េន ឌ ័រ ទៅ ក្នុង ការ ក សា ង ផ ែន ការ អភិវឌ្ឍ ការ វ ាយ ត ម្ល ៃ ប៉ ាន់ ប្រ មា ណ ការ អភិវឌ្ឍ គ ោល ដ ៅ ▁និង វ ត្ថ ុប ំណ ង ការ ក ំណ ត់ មុខ ស ញ្ញា គ ោល ន យោ ប ាយ ▁យុទ្ធសាស្ត្រ ▁និង ស កម្ម ភាព	59
ដូចម្តេចដែលហៅថាអាករលើធាតុចេញ	null	ដែលហៅថាអាករលើធាតុចេញគឺជាអាករលើតម្លៃបន្ថែម ដែលលោកលោកស្រីកំណត់លើអតិថិជនក្នុងពេលដែល លោកលោកស្រីជាបុគ្គលជាប់អាករធ្វើការផ្គត់ផ្គង់ជាប់អាករ	null	ដែលហៅថាអាករលើធាតុចេញគឺជាអាករលើតម្លៃបន្ថែម ដែលលោកលោកស្រីកំណត់លើអតិថិជនក្នុងពេលដែល លោកលោកស្រីជាបុគ្គលជាប់អាករធ្វើការផ្គត់ផ្គង់ជាប់អាករ	ដូច ម្ ត េច ដ ែល ហ ៅ ថា អា ករ លើ ធាតុ ចេញ Ġ	14	ដ ែល ហ ៅ ថា អា ករ លើ ធាតុ ចេញ គ ឺ ជា អា ករ លើ ត ម្ល ៃ ប ន្ ថ ែម Ġ ដ ែល លោក លោក ស្រី កំ ណ ត់ លើ អ តិ ថ ិ ជន ក្នុង ពេល ដ ែល Ġ លោក លោក ស្រី ជា ប ុ គ្គ ល ជាប់ អា ករ ធ ្វ ើក ារ ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង់ ជាប់ អា ករ	65	▁ដូចម្តេច ដ ែល ហ ៅ ថា អា ករ លើ ធាតុ ចេញ ▁	11	▁ដែល ហ ៅ ថា អា ករ លើ ធាតុ ចេញ គ ឺ ជា អា ករ លើ ត ម្ល ៃ ប ន ្ថ ែម ▁ដែល លោក លោក ស្រី ក ំណ ត់ លើ អ តិ ថ ិ ជន ក្នុង ពេល ដ ែល ▁លោក លោក ស្រី ជា ប ុ គ្គ ល ជាប់ អា ករ ធ ្វ ើ ការ ផ្ គ ត់ ផ្ គ ង់ ជាប់ អា ករ	63
តើវប្បធម៌សន្ទនាមានផលប្រយោជន៍អ្វីខ្លះចំពោះបក្សទាំងពីរ	null	វិជ្ជមានបង្កើនភាពសុខសាន្តរបស់ប្រជាពលរដ្ឋមានសន្តិភាពផ្លូវចិត្តបង្កើនការវិនិយគទុនក្នុងស្រុកនិងក្រៅស្រុកលើកកិត្តិយសប្រទេសនៅលើឆាកអន្តរជាតិបង្ហាញភាពចាស់ទុំផ្នែកនយោបាយជាគំរូល្អរបស់យុវជនជំនាន់ក្រោយធ្វើអោយប្រទេសមានភាពជឿនលឿនបង្ហាញថាខ្មែរចេះរួបរួមសាមគ្គីភាពគ្នាទៅវិញទៅមកអវិជ្ជមាន ខ្លាចមិនអាចធ្វើបានពួកគេចង់បានតែអំណាចគេធ្វើគ្រាន់តែឆាកល្ខោនប្រោកប្រាស់ប្រជាពលរដ្ឋនិងបរទេសពួកគេនៅតែមានល្បិចលាក់លៀមគ្នាទៅវិញទៅមក	null	វិជ្ជមានបង្កើនភាពសុខសាន្តរបស់ប្រជាពលរដ្ឋមានសន្តិភាពផ្លូវចិត្តបង្កើនការវិនិយគទុនក្នុងស្រុកនិងក្រៅស្រុកលើកកិត្តិយសប្រទេសនៅលើឆាកអន្តរជាតិបង្ហាញភាពចាស់ទុំផ្នែកនយោបាយជាគំរូល្អរបស់យុវជនជំនាន់ក្រោយធ្វើអោយប្រទេសមានភាពជឿនលឿនបង្ហាញថាខ្មែរចេះរួបរួមសាមគ្គីភាពគ្នាទៅវិញទៅមកអវិជ្ជមាន ខ្លាចមិនអាចធ្វើបានពួកគេចង់បានតែអំណាចគេធ្វើគ្រាន់តែឆាកល្ខោនប្រោកប្រាស់ប្រជាពលរដ្ឋនិងបរទេសពួកគេនៅតែមានល្បិចលាក់លៀមគ្នាទៅវិញទៅមក	ត ើ វ ប្ប ធម៌ ស ន្ទ នា មាន ផល ប្រ យោ ជន ៍ អ ្វី ខ្ ល ះ ចំ ព ោះ ប ក្ស ទ ាំង ពី រ Ġ	28	វិ ជ្ជ មាន បង ្ក ើន ភាព សុខ សា ន្ត រ ប ស់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ មាន ស ន្ត ិ ភាព ផ្ល ូវ ចិត្ត បង ្ក ើន ការ វិ និ យ គ ទ ុន ក្នុង ស្រ ុក និង ក្រ ៅ ស្រ ុក លើក ក ិត្ត ិយ ស ប្រ ទេស នៅ លើ ឆ ាក អ ន្ត រ ជាតិ បង ្ហ ាញ ភាព ច ាស់ ទ ុំ ផ្ ន ែក ន យោ បា យ ជា គ ំ រ ូល ្អ រ ប ស់ យ ុ វ ជន ជំ នា ន់ ក្រ ោយ ធ ្វ ើ អោយ ប្រ ទេស មាន ភាព ជឿនលឿន បង ្ហ ាញ ថា ខ្ ម ែរ ច េះ រ ួ បរ ួ ម សា ម គ្គ ី ភាព គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក អ វិ ជ្ជ មាន Ġ ខ្ លា ច ម ិន អា ច ធ ្វ ើប ាន ព ួ ក គ េច ង់ បាន តែ អ ំណ ា ច គ េ ធ ្វ ើ គ្រ ាន់ តែ ឆ ាក ល ្ខ ោន ប្រ ោក ប្រា ស់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ និង បរ ទេស ព ួ ក គ េន ៅ តែ មាន ល ្ប ិច លា ក់ ល ៀម គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក	195	▁តើ វ ប្ប ធម៌ ស ន្ទ នា មាន ផល ប្រ យោ ជ ន៍ អ ្វី ខ្ ល ះ ច ំព ោះ ប ក្ស ទ ាំង ពី រ ▁	27	▁វិជ្ជមាន ប ង្ក ើន ភាព សុខ សា ន្ត រ ប ស់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ មាន ស ន្ត ិ ភាព ផ្ល ូវ ចិត្ត ប ង្ក ើន ការ វ ិន ិយ គ ទ ុន ក្នុង ស្រ ុក និង ក្រ ៅ ស្រ ុក លើក ក ិត្ត ិយ ស ប្រ ទេស នៅ លើ ឆ ាក អ ន្ត រ ជាតិ ប ង្ហ ាញ ភាព ច ាស់ ទ ុំ ផ្ ន ែក ន យោ ប ាយ ជា គ ំ រ ូ ល្អ រ ប ស់ យ ុ វ ជន ជំ ន ាន់ ក្រ ោយ ធ ្វ ើ អោយ ប្រ ទេស មាន ភាព ជឿនលឿន ប ង្ហ ាញ ថា ខ្ ម ែរ ច េះ រ ួ ប រួម ស ាម គ្គ ី ភាព គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក អ វិ ជ្ជ មាន ▁ខ្លាច ម ិន អា ច ធ ្វ ើ បាន ព ួ ក គ េច ង់ បាន តែ អ ំ ណា ច គ េ ធ ្វ ើ គ្រ ាន់ តែ ឆ ាក ល ្ខ ោន ប្រ ោក ប្រ ាស់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ និង បរ ទេស ព ួ ក គ េន ៅ តែ មាន ល ្ប ិច ល ាក់ ល ៀម គ្នា ទៅ វិញ ទៅ មក	190
តើបញ្ហាអាឡឹម៉ងអ្វីខ្លះដែលជម្រុញឆ្ពោះទៅរកសង្គ្រាមត្រជាក់	null	ការបែកចែងប្រទេសអាឡឺម៉ង់ជាពីរៈអាឡឺម៉ងខាងលិចទទួលយកជំនួយផែនការម៉ាសាល់ នេះជាប្រភពនៃសង្គ្រាមត្រជាក់ការប្រឆាំងគ្នារវាងសហរដ្ឋអាមេរិចមូលធននិងសូវៀតសង្គមនិយម ការបង្កើតស្ពានអាកាសដើម្បីបញ្ចៀសពីការហុំព័ទ្ធរបស់សួវៀត១៩៤៨ ការកសាងជញ្ជាំងក្រុងប៊ែរឡាំង១៩៦១ ការប្រឈមមុខគ្នារវាងអាឡឺម៉ង់ខាងកើត និងខាងលិច	null	ការបែកចែងប្រទេសអាឡឺម៉ង់ជាពីរៈអាឡឺម៉ងខាងលិចទទួលយកជំនួយផែនការម៉ាសាល់ នេះជាប្រភពនៃសង្គ្រាមត្រជាក់ការប្រឆាំងគ្នារវាងសហរដ្ឋអាមេរិចមូលធននិងសូវៀតសង្គមនិយម ការបង្កើតស្ពានអាកាសដើម្បីបញ្ចៀសពីការហុំព័ទ្ធរបស់សួវៀត១៩៤៨ ការកសាងជញ្ជាំងក្រុងប៊ែរឡាំង១៩៦១ ការប្រឈមមុខគ្នារវាងអាឡឺម៉ង់ខាងកើត និងខាងលិច	ត ើប ញ ្ហ ា អា ឡ ឹម ៉ ង អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល ជ ម្រ ុញ ឆ្ ព ោះ ទៅ រក សង ្ គ្រ ាម ត្រ ជា ក់ Ġ	32	ការ បែក ច ែង ប្រ ទេស អា ឡ ឺ ម៉ង់ ជា ពី រៈ អា ឡ ឺ ម៉ ង ខា ង ល ិច ទទួល យក ជំ ន ួយ ផ ែន ការ ម៉ា សា ល់ Ġ នេះ ជា ប្រ ភព នៃ សង ្ គ្រ ាម ត្រ ជា ក់ ការ ប្រ ឆ ាំង គ្នា រ វា ង ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិ ច ម ូល ធ ន និង ស ូវ ៀត សង ្ គម និយម Ġ ការ បង ្ក ើត ស្ព ាន អា កាស ដើម ្ប ី បញ្ច ៀស ពី ការ ហ ុំ ព័ទ្ធ រ ប ស់ ស ួ វ ៀត ១៩ ៤ ៨ Ġ ការ ក សា ង ជ ញ្ជ ាំង ក្រុង ប៊ ែរ ឡា ំ ង ១៩ ៦ ១ Ġ ការ ប្រ ឈ ម មុខ គ្នា រ វា ង អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត Ġ និង ខា ង ល ិច	137	▁តើ ប ញ ្ហ ា អា ឡ ឹម ៉ ង អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល ជ ម្រ ុញ ឆ្ ព ោះ ទៅ រក ស ង្គ ្រា ម ត្រ ជ ាក់ ▁	32	▁ការ បែក ច ែង ប្រ ទេស អា ឡ ឺ ម៉ង់ ជា ពី រៈ អា ឡ ឺ ម៉ ង ខា ង ល ិច ទទួល យក ជំ ន ួយ ផ ែន ការ ម៉ា ស ាល់ ▁នេះ ជា ប្រ ភព នៃ ស ង្គ ្រា ម ត្រ ជ ាក់ ការ ប្រ ឆ ាំង គ្នា រ វ ាង ស ហ រដ្ឋ អា ម េរ ិច ម ូល ធ ន និង ស ូវ ៀត ស ង្គ ម និយម ▁ការបង្កើត ស្ព ាន អា កាស ដើម ្ប ី បញ្ច ៀស ពី ការ ហ ុំ ព័ទ្ធ រ ប ស់ ស ួ វ ៀត ១ ៩៤ ៨ ▁ការកសាង ជ ញ្ជ ាំង ក្រុង ប៊ ែរ ឡ ាំង ១ ៩៦ ១ ▁ការប្រឈម មុខ គ្នា រ វ ាង អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត ▁និង ខា ង ល ិច	127
តើស្ថាបត្យករដ៌ល្បីល្បាញរបស់ខ្មែរ នៅសម័យសង្គមរាស្រ្ដនិយមមានឈ្មោះអ្វី	null	ស្ថាបត្យករដ៏ល្បីល្បាញរបស់ខ្លួនរបស់ខ្មែរនៅសម័យសង្គមរាស្រ្ដនិយមមានឈ្មោះ វណ្ណ ម៉ូលីវណ្ណ	null	ស្ថាបត្យករដ៏ល្បីល្បាញរបស់ខ្លួនរបស់ខ្មែរនៅសម័យសង្គមរាស្រ្ដនិយមមានឈ្មោះ វណ្ណ ម៉ូលីវណ្ណ	ត ើស ្ថ ាប ត ្យ ករ ដ ៌ ល ្ប ី ល ្ប ាញ រ ប ស់ ខ្ ម ែរ Ġ នៅ សម័យ សង ្ គម រា ស្រ ្ ដ និយម មាន ឈ្មោះ អ ្វី Ġ	35	ស្ ថា ប ត ្យ ករ ដ ៏ ល ្ប ី ល ្ប ាញ រ ប ស់ ខ្លួន រ ប ស់ ខ្ ម ែរ នៅ សម័យ សង ្ គម រា ស្រ ្ ដ និយម មាន ឈ្មោះ Ġ វ ណ្ណ Ġ ម៉ូ លី វ ណ្ណ	42	▁តើ ស្ ថា ប ត ្យ ករ ដ ៌ ល ្ប ី ល ្ប ាញ រ ប ស់ ខ្ ម ែរ ▁នៅ សម័យ ស ង្គ ម រា ស្រ ្ ដ និយម មាន ឈ្មោះ អ ្វី ▁	35	▁ស្ ថា ប ត ្យ ករ ដ ៏ ល ្ប ី ល ្ប ាញ រ ប ស់ ខ្លួន រ ប ស់ ខ្ ម ែរ នៅ សម័យ ស ង្គ ម រា ស្រ ្ ដ និយម មាន ឈ្មោះ ▁វណ្ណ ▁ម៉ូ លី វ ណ្ណ	41
តើអនក្ខរភាពផ្ដល់ផលវិបាលដល់បុគ្គល និងសហគមន៍យ៉ាងដូចម្ដេច	null	អន្ដរភាពផ្ដល់លផលវិបាកដល់បុគ្គល និងសហគមន៍មានដូចជាចំពោះខ្លួនឯង បាត់បង់ម្ខាស់ការក្នុងការរស់នៅពិបាកនឹករកការងារធ្វើការងារប្រើកម្លាំងច្រើនតែបានកម្រៃតិចអាចឈី មានអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារចំពោះសហគមន៍ខ្វះធនធានក្នុងការកសាងប្រទេសបាត់បង់ភាពម្ចាស់ក្នុងសហគមណ៍សេដ្ឋកិច្ចទន់ខ្សោយនិងប្រទេសជាតិធ្លាក់ក្នុងអាណានិគម	null	អន្ដរភាពផ្ដល់លផលវិបាកដល់បុគ្គល និងសហគមន៍មានដូចជាចំពោះខ្លួនឯង បាត់បង់ម្ខាស់ការក្នុងការរស់នៅពិបាកនឹករកការងារធ្វើការងារប្រើកម្លាំងច្រើនតែបានកម្រៃតិចអាចឈី មានអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារចំពោះសហគមន៍ខ្វះធនធានក្នុងការកសាងប្រទេសបាត់បង់ភាពម្ចាស់ក្នុងសហគមណ៍សេដ្ឋកិច្ចទន់ខ្សោយនិងប្រទេសជាតិធ្លាក់ក្នុងអាណានិគម	âĢĭ ត ើ អ ន ក្ខ រ ភាព ផ្ ដល់ ផល វិ បាល ដល់ ប ុ គ្គ ល Ġ និង ស ហ គមន៍ យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច ĠâĢĭ Ġ	26	អ ន្ ដ រ ភាព ផ្ ដល់ ល ផល វិ បា ក ដល់ ប ុ គ្គ ល âĢĭ Ġ និង ស ហ គមន៍ មាន ដូច ជា ចំ ព ោះ ខ្លួន ឯ ង Ġ បា ត់ បង់ ម្ ខា ស់ ការ ក្នុង ការ រស់ នៅ ពិ បា ក ន ឹក រក ការងារ ធ ្វ ើក ារ ងារ ប្រ ើក ម្ល ាំង ច្ រ ើន âĢĭ តែ បាន ក ម្រ ៃ តិ ច អា ច ឈ ី Ġ មាន អ ំព ើ ហ ិ ង្ស ាក ្ន ុង គ្រួសារ ចំ ព ោះ ស ហ គមន៍ ខ្វ ះ ធ ន ធាន ក្នុង ការ ក សា ង ប្រ ទេស បា ត់ បង់ ភាព ម្ចាស់ ក្នុង ស ហ គម ណ៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ទ ន់ ខ្សោយ និង ប្រ ទេស ជាតិ ធ ្លា ក់ ក្នុង អា ណា និ គម	128	▁តើ អ ន ក្ខ រ ភាព ផ្ ដល់ ផល វិ បាល ដល់ ប ុ គ្គ ល ▁និង ស ហ គមន៍ យ៉ាង ដូច ម្ ដ េច ▁	25	▁អ ន្ ដ រ ភាព ផ្ ដល់ ល ផល វិ ប ាក ដល់ ប ុ គ្គ ល ▁និង ស ហ គមន៍ មាន ដូច ជា ច ំព ោះ ខ្លួន ឯ ង ▁បាត់បង់ ម ្ខ ាស់ ការ ក្នុង ការ រស់ នៅ ពិ ប ាក ន ឹក រក ការងារ ធ ្វ ើ ការងារ ប្រ ើក ម្ល ាំង ច ្រ ើន ▁តែ បាន ក ម្រ ៃ ត ិច អា ច ឈ ី ▁មាន អ ំព ើ ហ ិ ង ្សា ក្នុង គ្រួសារ ច ំព ោះ ស ហ គមន៍ ខ្វ ះ ធ ន ធាន ក្នុង ការ ក សា ង ប្រ ទេស ប ាត់ បង់ ភាព ម្ចាស់ ក្នុង ស ហ គម ណ៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ទ ន់ ខ្សោយ និង ប្រ ទេស ជាតិ ធ ្ល ាក់ ក្នុង អា ណា និ គម	124
តើការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំង តំណាងរាស្រ្ដជាទូទៅគេធ្វើដូចម្ដេច	null	តំណាងរាស្រ្ដត្រូវបានជ្រើសតាំង ដោយការបោះឆ្នោតជាទូទៅជាសកលដោយសេរីត្រឹមត្រូវ យុតិ្ដធម៌ដោយស្មើភាពដោយចំពោះតាម វិធីជ្រើសរើសឆ្នោតជាសម្ងាត់ ការបោះឆ្នោតធ្វើតាមប្រព័ន្ធសមាមាត្រតាមខេត្តក្រុងដោយយកខេត្តក្រុងជា មណ្ឌលបោះឆ្នោត	null	តំណាងរាស្រ្ដត្រូវបានជ្រើសតាំង ដោយការបោះឆ្នោតជាទូទៅជាសកលដោយសេរីត្រឹមត្រូវ យុតិ្ដធម៌ដោយស្មើភាពដោយចំពោះតាម វិធីជ្រើសរើសឆ្នោតជាសម្ងាត់ ការបោះឆ្នោតធ្វើតាមប្រព័ន្ធសមាមាត្រតាមខេត្តក្រុងដោយយកខេត្តក្រុងជា មណ្ឌលបោះឆ្នោត	ត ើក ារ ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ្រ ើស តាំង Ġ ត ំណ ាង រា ស្រ ្ ដ ជា ទូ ទៅ គ េ ធ ្វ ើ ដូច ម្ ដ េច Ġ	30	ត ំណ ាង រា ស្រ ្ ដ ត្រូវ បាន ជ្រ ើស តាំង Ġ ដោយ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ជា ទូ ទៅ ជា ស ក ល ដោយ សេ រី ត្រ ឹម ត្រូវ Ġ យ ុត ិ ្ ដ ធម៌ ដោយ ស្ម ើ ភាព ដោយ ចំ ព ោះ តា ម âĢĭ Ġ វិ ធី ជ្រ ើស រ ើស ឆ្ ន ោត ជា សម ្ង ាត់ Ġ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ធ ្វ ើត ាម ប្រ ព ័ន ្ ធ សម ាម ាត ្រ តា ម ខ េត ្ត ក្រុង ដោយ យក ខ េត ្ត ក្រុង ជា Ġ ម ណ្ឌ ល ប ោះ ឆ្ ន ោត	101	▁តើ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ្រ ើស តាំង ▁តំណាង រា ស្រ ្ ដ ជា ទូ ទៅ គ េ ធ ្វ ើ ដូច ម្ ដ េច ▁	27	▁តំណាង រា ស្រ ្ ដ ត្រូវ បាន ជ្រ ើស តាំង ▁ដោយ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ជា ទូ ទៅ ជា ស ក ល ដោយ សេ រី ត្រ ឹម ត្រូវ ▁យុ តិ ្ ដ ធម៌ ដោយ ស្ម ើ ភាព ដោយ ច ំព ោះ ត ាម ▁វិធី ជ្រ ើស រ ើស ឆ្ ន ោត ជា សម ្ង ាត់ ▁ការបោះឆ្នោត ធ ្វ ើត ាម ប្រ ព ័ ន្ធ ស មា មា ត្រ ត ាម ខ េ ត្ត ក្រុង ដោយ យក ខ េ ត្ត ក្រុង ជា ▁មណ្ឌល ប ោះ ឆ្ ន ោត	89
តើស្ថាបត្យកម្មខ្មែរយើងចែកជាប៉ុន្មានសម័យកាល មានសម័យកាលណាខ្លះ	null	សំណង់សិល្បៈស្ថាបត្យកម្មមានច្រើនណាស់ដូចនេះដើម្បីងាយស្រួលក្នុងការសិក្សាស្រាវជ្រាវគេចែកសំណង់ប្រាសាទទាំងនេះជាពីរសម័យកាលគឹសតវត្សទី១ដល់៨ជាស្ថាបត្យកម្មមុនសម័យអង្គរ និងសតវត្សទី ៩ ដល់ទី ១៣ ជាស្ថាបត្យកម្មសម័យអង្គរ ស្ថាបត្យកម្មមុនសម័យអង្គរ សវ ទី១ ដល់ទី៨រចនាបថភ្នំដា សវទី១ ដល់ទី៦រចនាបថសំបូរ ពាក់កណ្តាលទី១ សវទី៧រចនាបថ ព្រៃក្មេង ពាក់កណ្តាលទី២ សវទី៧រចនាបថ កំពង់ព្រះ សវទី៨ ស្ថាបត្យកម្មសម័យអង្គរ សវទី៩ ដល់ទី១៣រចនាបថ គូលែន ពាក់កណ្តាលទី១ សវទី៩រចនាបថ ព្រះគោ ១៤ ចុងក្រោយ សវទី៩រចនាបថ បាខែង ចុង សវ ទី៩ និងដើម សវទី ១០ រចនាបថ កោះកែ ១៤ ទី២ នៃសវ ទី១០ រចនាបថ បន្ទាយស្រី ពាក់កណ្តាលទី២ នៃសវទី១០រចនាបថ ឃ្លាំង ចុងសវទី១០ និងពាក់កណ្តាលទី១ នៃសវទី១១រចនាបថ អង្គរវត្ត ពាក់កណ្តាលទី១ នៃសវ ទី១២ រចនាបថ បាពួន ពាក់កណ្តាលទី២ នៃសវទី១១រចនាបថ បាយ័ន ពាក់កណ្តាលទី២ នៃសវ ទី១២ និងដើមសវទី១៣	null	សំណង់សិល្បៈស្ថាបត្យកម្មមានច្រើនណាស់ដូចនេះដើម្បីងាយស្រួលក្នុងការសិក្សាស្រាវជ្រាវគេចែកសំណង់ប្រាសាទទាំងនេះជាពីរសម័យកាលគឹសតវត្សទី១ដល់៨ជាស្ថាបត្យកម្មមុនសម័យអង្គរ និងសតវត្សទី ៩ ដល់ទី ១៣ ជាស្ថាបត្យកម្មសម័យអង្គរ ស្ថាបត្យកម្មមុនសម័យអង្គរ សវ ទី១ ដល់ទី៨រចនាបថភ្នំដា សវទី១ ដល់ទី៦រចនាបថសំបូរ ពាក់កណ្តាលទី១ សវទី៧រចនាបថ ព្រៃក្មេង ពាក់កណ្តាលទី២ សវទី៧រចនាបថ កំពង់ព្រះ សវទី៨ ស្ថាបត្យកម្មសម័យអង្គរ សវទី៩ ដល់ទី១៣រចនាបថ គូលែន ពាក់កណ្តាលទី១ សវទី៩រចនាបថ ព្រះគោ ១៤ ចុងក្រោយ សវទី៩រចនាបថ បាខែង ចុង សវ ទី៩ និងដើម សវទី ១០ រចនាបថ កោះកែ ១៤ ទី២ នៃសវ ទី១០ រចនាបថ បន្ទាយស្រី ពាក់កណ្តាលទី២ នៃសវទី១០រចនាបថ ឃ្លាំង ចុងសវទី១០ និងពាក់កណ្តាលទី១ នៃសវទី១១រចនាបថ អង្គរវត្ត ពាក់កណ្តាលទី១ នៃសវ ទី១២ រចនាបថ បាពួន ពាក់កណ្តាលទី២ នៃសវទី១១រចនាបថ បាយ័ន ពាក់កណ្តាលទី២ នៃសវ ទី១២ និងដើមសវទី១៣	ត ើស ្ថ ាប ត ្យ កម្ម ខ្ ម ែរ យ ើង ច ែក ជា ប៉ ុន ្ម ាន សម័យ កាល Ġ មាន សម័យ កាល ណា ខ្ ល ះ Ġ	28	សំ ណ ង់ សិ ល ្ប ៈ ស្ ថា ប ត ្យ កម្ម មាន ច្ រ ើន ណា ស់ ដូច នេះ ដើម ្ប ី ង ាយ ស្រ ួល ក្នុង ការ សិ ក្ស ាស ្រា វ ជ្រ ាវ គ េច ែក សំ ណ ង់ ប្រា សា ទ ទ ាំង នេះ ជា ពី រស ម ័យ កាល គ ឹ ស ត វ ត ្ស ទី១ ដល់ ៨ ជា ស្ ថា ប ត ្យ កម្ម ម ុន សម័យ អង្គ រ Ġ និង ស ត វ ត ្ស ទី Ġ ៩ Ġ ដល់ ទី Ġ ១ ៣ Ġ ជា ស្ ថា ប ត ្យ កម្ម សម័យ អង្គ រ Ġ ស្ ថា ប ត ្យ កម្ម ម ុន សម័យ អង្គ រ Ġ ស វ Ġ ទី១ Ġ ដល់ ទី ៨ រ ច នា ប ថ ភ្នំ ដា Ġ ស វ ទី១ Ġ ដល់ ទី ៦ រ ច នា ប ថ âĢĭ សំ បូ រ Ġ ពាក់ ក ណ្ត ាល ទី១ Ġ ស វ ទី ៧ រ ច នា ប ថ Ġ ព្រ ៃ ក្ មេ ង Ġ ពាក់ ក ណ្ត ាល ទី ២ Ġ ស វ ទី ៧ រ ច នា ប ថ Ġ កំ ព ង់ ព្រ ះ Ġ ស វ ទី ៨ Ġ ស្ ថា ប ត ្យ កម្ម សម័យ អង្គ រ Ġ ស វ ទី ៩ Ġ ដល់ ទី១ ៣ រ ច នា ប ថ Ġ គូ ល ែន Ġ ពាក់ ក ណ្ត ាល ទី១ Ġ ស វ ទី ៩ រ ច នា ប ថ Ġ ព្រ ះ គោ Ġ ១ ៤ Ġ ច ុង ក្រ ោយ Ġ ស វ ទី ៩ រ ច នា ប ថ Ġ បា ខែ ង Ġ ច ុង Ġ ស វ Ġ ទី ៩ Ġ និង ដើម Ġ ស វ ទី Ġ ១០ Ġ រ ច នា ប ថ Ġ ក ោះ ក ែ Ġ ១ ៤ Ġ ទី ២ Ġ នៃ ស វ Ġ ទី១ ០ Ġ រ ច នា ប ថ Ġ ប ន្ទ ាយ ស្រី Ġ ពាក់ ក ណ្ត ាល ទី ២ Ġ នៃ ស វ ទី១ ០ រ ច នា ប ថ Ġ ឃ្លា ំ ង Ġ ច ុង ស វ ទី១ ០ Ġ និង ពាក់ ក ណ្ត ាល ទី១ Ġ នៃ ស វ ទី១ ១ រ ច នា ប ថ Ġ អង្គ រ វត្ត Ġ ពាក់ ក ណ្ត ាល ទី១ Ġ នៃ ស វ Ġ ទី១ ២ Ġ រ ច នា ប ថ Ġ បា ព ួន Ġ ពាក់ ក ណ្ត ាល ទី ២ Ġ នៃ ស វ ទី១ ១ រ ច នា ប ថ Ġ បា យ ័ន Ġ ពាក់ ក ណ្ត ាល ទី ២ Ġ នៃ ស វ Ġ ទី១ ២ Ġ និង ដើម ស វ ទី១ ៣ Ġ	376	▁តើ ស្ ថា ប ត ្យ កម្ម ខ្ ម ែរ យ ើង ច ែក ជា ប៉ ុន ្ មាន សម័យ កាល ▁មាន សម័យ កាល ណា ខ្ ល ះ ▁	28	▁សំណង់ ស ិល ្ប ៈ ស្ ថា ប ត ្យ កម្ម មាន ច ្រ ើន ណ ាស់ ដូច នេះ ដើម ្ប ី ង ាយ ស្រ ួល ក្នុង ការ ស ិក ្សា ស្រ ាវ ជ្រ ាវ គ េច ែក ស ំណ ង់ ប្រា សា ទ ទ ាំង នេះ ជា ពី រ សម័យ កាល គ ឹ ស ត វ ត ្ស ទី១ ដល់ ៨ ជា ស្ ថា ប ត ្យ កម្ម ម ុន សម័យ អង្គ រ ▁និង ស ត វ ត ្ស ទី ▁៩ ▁ដល់ ទី ▁១៣ ▁ជា ស្ ថា ប ត ្យ កម្ម សម័យ អង្គ រ ▁ស្ ថា ប ត ្យ កម្ម ម ុន សម័យ អង្គ រ ▁ស វ ▁ទី១ ▁ដល់ ទី ៨ រ ច នា ប ថ ភ្នំ ដា ▁ស វ ទី១ ▁ដល់ ទី ៦ រ ច នា ប ថ ▁សំបូរ ▁ពាក់កណ្តាល ទី១ ▁ស វ ទី ៧ រ ច នា ប ថ ▁ព្រៃ ក ្ម េង ▁ពាក់កណ្តាល ទី ២ ▁ស វ ទី ៧ រ ច នា ប ថ ▁កំពង់ ព្រ ះ ▁ស វ ទី ៨ ▁ស្ ថា ប ត ្យ កម្ម សម័យ អង្គ រ ▁ស វ ទី ៩ ▁ដល់ ទី១ ៣ រ ច នា ប ថ ▁គូ ល ែន ▁ពាក់កណ្តាល ទី១ ▁ស វ ទី ៩ រ ច នា ប ថ ▁ព្រះ គោ ▁១៤ ▁ចុងក្រោយ ▁ស វ ទី ៩ រ ច នា ប ថ ▁បា ខែ ង ▁ចុង ▁ស វ ▁ទី ៩ ▁និង ដើម ▁ស វ ទី ▁១០ ▁រចនា ប ថ ▁កោះ ក ែ ▁១៤ ▁ទី២ ▁នៃ ស វ ▁ទី១០ ▁រចនា ប ថ ▁បន្ទាយ ស្រី ▁ពាក់កណ្តាល ទី ២ ▁នៃ ស វ ទី ១០ រ ច នា ប ថ ▁ឃ្លាំង ▁ចុង ស វ ទី ១០ ▁និង ពាក់ ក ណ្ត ាល ទី១ ▁នៃ ស វ ទី១ ១ រ ច នា ប ថ ▁អង្គរវត្ត ▁ពាក់កណ្តាល ទី១ ▁នៃ ស វ ▁ទី១ ២ ▁រចនា ប ថ ▁បា ព ួន ▁ពាក់កណ្តាល ទី ២ ▁នៃ ស វ ទី១ ១ រ ច នា ប ថ ▁បាយ ័ន ▁ពាក់កណ្តាល ទី ២ ▁នៃ ស វ ▁ទី១ ២ ▁និង ដើម ស វ ទី១ ៣ ▁	322
ចូរបៀបធៀប AND និង ARNm	null	បៀបធៀប AND និង ARNmម៉ូលេគុល AND កើតចេញពីច្រវ៉ាកនុយក្លេអូទីតពីរខ្សែស្របគ្នា មាននុយក្លេអូទីត ប្រភេទ T ស្ករប្រភេទដេអុកស៊ីរីបូលមានប្រវែងវែងស្ថិតនៅក្នុងណ្វៃយ៉ូតំណលំដាប់ នុយ ក្លេអូទីតជាអ្នកកំណត់តំណលំដាប់អាស៊ីតអាមីនេនៅក្នុងម៉ូលេគុលប្រូតេអ៉ីន ម៉ូលេគុល ARNm ជាច្រវ៉ាក់នុយក្លេអូទីតទោលមាននុយអូទីតប្រភេទ U ស្ករប្រភេទរីបូសប្រវែងខ្លីសំយោគនៅក្នុងណ្វៃយ៉ូហើយដឹកនាំមកកាន់ស៊ីតូប្លាស	null	បៀបធៀប AND និង ARNmម៉ូលេគុល AND កើតចេញពីច្រវ៉ាកនុយក្លេអូទីតពីរខ្សែស្របគ្នា មាននុយក្លេអូទីត ប្រភេទ T ស្ករប្រភេទដេអុកស៊ីរីបូលមានប្រវែងវែងស្ថិតនៅក្នុងណ្វៃយ៉ូតំណលំដាប់ នុយ ក្លេអូទីតជាអ្នកកំណត់តំណលំដាប់អាស៊ីតអាមីនេនៅក្នុងម៉ូលេគុលប្រូតេអ៉ីន ម៉ូលេគុល ARNm ជាច្រវ៉ាក់នុយក្លេអូទីតទោលមាននុយអូទីតប្រភេទ U ស្ករប្រភេទរីបូសប្រវែងខ្លីសំយោគនៅក្នុងណ្វៃយ៉ូហើយដឹកនាំមកកាន់ស៊ីតូប្លាស	ច ូរ ប ៀប ធៀប ĠAND Ġ និង ĠAR Nm Ġ	6	ប ៀប ធៀប ĠAND Ġ និង ĠAR Nm ម៉ូ ល េ គ ុល ĠAND Ġ កើត ចេញ ពី ច្ រ វ៉ា ក នុ យក ្ល េ អូ ទី ត ពី រ ខ្ ស ែ ស្រ ប គ្នា Ġ មាន នុ យក ្ល េ អូ ទី ត Ġ ប្រ ភ េ ទ ĠT Ġ ស្ ករ ប្រ ភ េ ទ ដ េ អ ុក ស៊ី រី បូ ល មាន ប្រ វ ែង វ ែង ស្ ថ ិត នៅ ក្នុង ណ ្វ ៃ យ៉ូ ត ំណ លំ ដា ប់ Ġ នុ យ Ġ ក្ ល េ អូ ទី ត ជា អ្នក កំ ណ ត់ ត ំណ លំ ដា ប់ អា ស៊ី ត អា មី ន េន ៅ ក្នុង ម៉ូ ល េ គ ុល ប្រ ូត េ អ ៉ី ន Ġ ម៉ូ ល េ គ ុល ĠAR Nm Ġ ជា ច្ រ វ៉ា ក់ នុ យក ្ល េ អូ ទី ត ទ ោល មាន នុ យ អូ ទី ត ប្រ ភ េ ទ ĠU Ġ ស្ ករ ប្រ ភ េ ទ រី បូ ស ប្រ វ ែង ខ្ លី សំ យោគ នៅ ក្នុង ណ ្វ ៃ យ៉ូ ហើយ ដ ឹក នាំ មក កាន់ ស៊ី តូ ប្ លា ស	177	▁ចូរ ប ៀប ធៀប ▁AND ▁និង ▁A RN m ▁	5	▁ប ៀប ធៀប ▁AND ▁និង ▁A RN m ម៉ូ ល េ គ ុល ▁AND ▁កើត ចេញ ពី ច ្រ វ៉ា ក នុ យក ្ល េ អូ ទី ត ពី រ ខ្ ស ែ ស្រ ប គ្នា ▁មាន នុ យក ្ល េ អូ ទី ត ▁ប្រភេទ ▁T ▁ស្ករ ប្រ ភ េ ទ ដ េ អ ុក ស៊ី រី ប ូល មាន ប្រ វ ែង វ ែង ស ្ថ ិត នៅ ក្នុង ណ ្វ ៃ យ៉ូ ត ំណ លំ ដ ាប់ ▁ន ុយ ▁ក្ល េ អូ ទី ត ជា អ្នក ក ំណ ត់ ត ំណ លំ ដ ាប់ អា ស៊ី ត អា មី ន េន ៅ ក្នុង ម៉ូ ល េ គ ុល ប្រ ូត េ អ ៉ី ន ▁ម៉ូ ល េ គ ុល ▁A RN m ▁ជា ច ្រ វ៉ា ក់ នុ យក ្ល េ អូ ទី ត ទ ោល មាន ន ុយ អូ ទី ត ប្រ ភ េ ទ ▁U ▁ស្ករ ប្រ ភ េ ទ រី ប ូស ប្រ វ ែង ខ្ លី សំ យោគ នៅ ក្នុង ណ ្វ ៃ យ៉ូ ហើយ ដ ឹក នាំ មក កាន់ ស៊ី ត ូប ្លា ស	171
តើអ្នកយល់ពាក្យថាគ្រូបង្រៀន មានអត្ថន័យយ៉ាងណា	null	គ្រូបង្រៀនមានន័យថាជាអ្នកផ្តល់ចំណេះដឹងដល់សិស្សជាវិស្វករផលិតនូវធនធានមនុស្សចាគំរូល្អសម្រាប់សង្គម ជារួមពាក្យថាគ្រូបង្រៀនេះជាភ្នាក់ងារសង្គមនីយកម្ម ដ៏ប្រសើរដែលសង្គមមិនអាចខ្វះបាន	null	គ្រូបង្រៀនមានន័យថាជាអ្នកផ្តល់ចំណេះដឹងដល់សិស្សជាវិស្វករផលិតនូវធនធានមនុស្សចាគំរូល្អសម្រាប់សង្គម ជារួមពាក្យថាគ្រូបង្រៀនេះជាភ្នាក់ងារសង្គមនីយកម្ម ដ៏ប្រសើរដែលសង្គមមិនអាចខ្វះបាន	ត ើ អ្នក យ ល់ ពាក្យ ថា គ្រ ូប ង ្រ ៀន Ġ មាន អ ត្ថ ន ័យ យ៉ាង ណា Ġ	19	គ្រ ូប ង ្រ ៀន មាន ន ័យ ថា ជា អ្នក ផ្ ត ល់ ចំ ណេ ះ ដ ឹង ដល់ សិ ស្ស ជា វិ ស្ វ ករ ផល ិត ន ូវ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស ច ា គ ំ រ ូល ្អ សម ្រា ប់ សង ្ គម Ġ ជា រួម ពាក្យ ថា គ្រ ូប ង ្រ ៀន េះ ជា ភ ្នា ក់ ងារ សង ្ គម នី យក ម្ម Ġ ដ ៏ ប្រសើរ ដ ែល សង ្ គម ម ិន អា ច ខ្វ ះ បាន	86	▁តើ អ្នក យ ល់ ពាក្យ ថា គ្រ ូប ង ្រ ៀន ▁មាន អ ត្ថ ន ័យ យ៉ាង ណា ▁	18	▁គ្រូបង្រៀន មាន ន ័យ ថា ជា អ្នក ផ្ ត ល់ ច ំណ េះ ដ ឹង ដល់ សិ ស្ស ជា វិ ស ្វ ករ ផល ិត ន ូវ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស ច ា គ ំ រ ូ ល្អ ស ម្រ ាប់ ស ង្គ ម ▁ជា រួម ពាក្យ ថា គ្រ ូប ង ្រ ៀន េះ ជា ភ ្ន ាក់ ងារ ស ង្គ ម នី យ កម្ម ▁ដ៏ ប្រសើរ ដ ែល ស ង្គ ម ម ិន អា ច ខ្វ ះ បាន	81
តើការធ្វើគោលើនយោបាយជាតិ ប្រជាជនមានសារៈសំខាន់និងមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយផែនការយុទ្ធសាស្រ្តអភិវឌ្ឍន៍ សេដ្ឋកិច្ចសង្គមរបស់រដ្ឋាភិបាលដែរឬទេ ព្រោះអ្វី	null	ការធ្វើគោលនយោបាយជាតិប្រជាជនមានសារៈសំខាន់ និងមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធិជាមួយផែនការយុទ្ធសាស្រ្តអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចសង្គមរបស់រដ្ឋាភិបាលណាស់ព្រោះចិតហតឋមានសារៈសំខាន់សម្រាប់រដ្ឋាភិបាល ក្នុងការធ្វើផែនការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច សង្គម ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបាពិនិត្យមើលទៅលសូច្ចនាករ អាចជួយប្រទេសោសហគមន៍និងវិស័យនានាដាច់ដោយឡែកៗពីគ្នា សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ផែនការផ្ទាល់ខ្លួនដើម្បីការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយនិរន្តរភាពនិងផ្អែកលើសិទ្ធមនុស្ស អាចជួយឲ្យមនុស្សម្នាក់ៗធ្វើផែនការ ដើម្បីសម្រេចគោលដៅតែមួយជួយដល់អ្នករៀបចំផែនការក្នុងការផ្តល់ភស្តុតាងដែលពួកគេចង់ផ្តោត ការយកចិត្តទុកដាក់រក្សានូវវប្បធម៌របស់ខ្មែរនិងតម្លៃនៃទំនៀមទម្លាប់និងការគោរពណិតប្រាកដនូវគោលការណ៍និងអនុសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សទទួលបាននូវការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយនិរន្តរភាពនិងការការពារបរិស្ថាននិងធនធានធម្មជាតិធ្វើឲ្យប្រជាជនអាចរស់នៅប្រកបដោយសុភមង្គលសុខភាពមាំមួននិងការរស់នៅរួចផុតពីភាពក្រីក្រអាចកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ របស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងរយៈពេលវែងជាជំនួយសម្រាប់ឈានសម្រេចបានគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍កម្ពុជា	null	ការធ្វើគោលនយោបាយជាតិប្រជាជនមានសារៈសំខាន់ និងមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធិជាមួយផែនការយុទ្ធសាស្រ្តអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចសង្គមរបស់រដ្ឋាភិបាលណាស់ព្រោះចិតហតឋមានសារៈសំខាន់សម្រាប់រដ្ឋាភិបាល ក្នុងការធ្វើផែនការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច សង្គម ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបាពិនិត្យមើលទៅលសូច្ចនាករ អាចជួយប្រទេសោសហគមន៍និងវិស័យនានាដាច់ដោយឡែកៗពីគ្នា សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ផែនការផ្ទាល់ខ្លួនដើម្បីការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយនិរន្តរភាពនិងផ្អែកលើសិទ្ធមនុស្ស អាចជួយឲ្យមនុស្សម្នាក់ៗធ្វើផែនការ ដើម្បីសម្រេចគោលដៅតែមួយជួយដល់អ្នករៀបចំផែនការក្នុងការផ្តល់ភស្តុតាងដែលពួកគេចង់ផ្តោត ការយកចិត្តទុកដាក់រក្សានូវវប្បធម៌របស់ខ្មែរនិងតម្លៃនៃទំនៀមទម្លាប់និងការគោរពណិតប្រាកដនូវគោលការណ៍និងអនុសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សទទួលបាននូវការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយនិរន្តរភាពនិងការការពារបរិស្ថាននិងធនធានធម្មជាតិធ្វើឲ្យប្រជាជនអាចរស់នៅប្រកបដោយសុភមង្គលសុខភាពមាំមួននិងការរស់នៅរួចផុតពីភាពក្រីក្រអាចកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ របស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងរយៈពេលវែងជាជំនួយសម្រាប់ឈានសម្រេចបានគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍កម្ពុជា	ត ើក ារ ធ ្វ ើ គោ លើ ន យោ បា យ ជាតិ Ġ ប្រ ជា ជន មាន សារ ៈ សំ ខា ន់ និង មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង យ៉ាង ជ ិត ស្ន ិទ្ធ ជា មួយ ផ ែន ការ យ ុទ្ធ សា ស្រ ្ត អភិវឌ្ឍ ន៍ Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច សង ្ គម រ ប ស់ រដ្ឋ ា ភិ បាល ដ ែរ ឬ ទេ Ġ ព្រ ោះ អ ្វី Ġ	67	ការ ធ ្វ ើ គោ ល ន យោ បា យ ជាតិ ប្រ ជា ជន មាន សារ ៈ សំ ខា ន់ Ġ និង មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង យ៉ាង ជ ិត ស្ន ិទ្ធ ិ ជា មួយ ផ ែន ការ យ ុទ្ធ សា ស្រ ្ត អភិវឌ្ឍ ន៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច សង ្ គម រ ប ស់ រដ្ឋ ា ភិ បាល ណា ស់ ព្រ ោះ ច ិត ហ ត ឋ មាន សារ ៈ សំ ខា ន់ សម ្រា ប់ រដ្ឋ ា ភិ បាល Ġ ក្នុង ការ ធ ្វ ើ ផ ែន ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ សង ្ គម Ġ ដ ែល រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល ក ម្ព ុ ជា បា ពិ និ ត ្យ មើល ទៅ ល ស ូច ្ច នា ករ Ġ អា ច ជ ួយ ប្រ ទេស ោស ហ គមន៍ និង វិ ស ័យ នា នា ដា ច ់ ដោយ ឡ ែក ៗ ពី គ្នា Ġ សម ្រា ប់ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ផ ែន ការ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន ដើម ្ប ី ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ប្រ ក ប ដោយ និ រ ន្ត រ ភាព និង ផ្ អ ែក លើ សិ ទ្ធ ម នុ ស្ស ĠâĢĭ អា ច ជ ួយ ឲ្យ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ ធ ្វ ើ ផ ែន ការ Ġ ដើម ្ប ី សម ្រ េច គោ ល ដ ៅ តែ មួយ ជ ួយ ដល់ អ្នក រៀបចំ ផ ែន ការ ក្នុង ការ ផ្ ត ល់ ភ ស្ត ុត ាង ដ ែល ព ួ ក គ េច ង់ ផ្ ត ោត Ġ ការ យកចិត្តទុកដាក់ រក ្សា ន ូវ វ ប្ប ធម៌ រ ប ស់ ខ្ ម ែរ និង ត ម្ល ៃ នៃ ទំ ន ៀម ទ ម្ល ាប់ និង ការ គោ រ ព ណ ិត ប្រា ក ដ ន ូវ គោ ល ការណ៍ និង អនុ ស ញ្ញា អ ន្ត រ ជាតិ ស្ត ី ពី សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ទទួលបាន ន ូវ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ប្រ ក ប ដោយ និ រ ន្ត រ ភាព និង ការ ការពារ បរ ិស ្ថ ាន និង ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ ធ ្វ ើ ឲ្យ ប្រ ជា ជន អា ចរ ស់ នៅ ប្រ ក ប ដោយ សុ ភ ម ង្គ ល សុខ ភាព មា ំ ម ួន និង ការ រស់ នៅ រ ួច ផ ុត ពី ភាព ក្រ ី ក្រ អា ច កាត់ បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ Ġ រ ប ស់ រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល ក្នុង រយ ៈ ពេល វ ែង ជា ជំ ន ួយ សម ្រា ប់ ឈ ាន សម ្រ េច បាន គោ ល ដ ៅ អភិវឌ្ឍ ន៍ ស ហ ស្ស វ ត ្ស រ ៍ ក ម្ព ុ ជា	416	▁តើ ការ ធ ្វ ើ គ ោល ើន យោ ប ាយ ជាតិ ▁ប្រជាជន មាន សារ ៈ សំ ខ ាន់ និង មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង យ៉ាង ជ ិត ស្ន ិទ្ធ ជា មួយ ផ ែន ការ យ ុទ្ធ សា ស្រ ្ត អភិវឌ្ឍ ន៍ ▁សេដ្ឋកិច្ច ស ង្គ ម រ ប ស់ រ ដ្ឋា ភិ បាល ដ ែរ ឬ ទេ ▁ព្រោះ អ ្វី ▁	61	▁ការធ្វើ គ ោល ន យោ ប ាយ ជាតិ ប្រ ជា ជន មាន សារ ៈ សំ ខ ាន់ ▁និង មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង យ៉ាង ជ ិត ស្ន ិ ទ្ធិ ជា មួយ ផ ែន ការ យ ុទ្ធ សា ស្រ ្ត អភិវឌ្ឍ ន៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ស ង្គ ម រ ប ស់ រ ដ្ឋា ភិ បាល ណ ាស់ ព្រ ោះ ច ិត ហ ត ឋ មាន សារ ៈ សំ ខ ាន់ ស ម្រ ាប់ រ ដ្ឋា ភិ បាល ▁ក្នុង ការ ធ ្វ ើ ផ ែន ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁សង្គម ▁ដែល រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ក ម្ព ុ ជា បា ព ិន ិត ្យ មើល ទៅ ល ស ូ ច្ច នា ករ ▁អាច ជ ួយ ប្រ ទេស ោស ហ គមន៍ និង វិ ស ័យ នា នា ដ ាច់ ដោយ ឡ ែក ៗ ពី គ្នា ▁សម្រាប់ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ផ ែន ការ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន ដើម ្ប ី ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ប្រ ក ប ដោយ និ រ ន្ត រ ភាព និង ផ្ អ ែក លើ ស ិទ្ធ ម នុ ស្ស ▁អាច ជ ួយ ឲ្យ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ ធ ្វ ើ ផ ែន ការ ▁ដើម្បី ស ម្រ េច គ ោល ដ ៅ តែ មួយ ជ ួយ ដល់ អ្នក រៀបចំ ផ ែន ការ ក្នុង ការ ផ្ ត ល់ ភ ស្ត ុត ាង ដ ែល ព ួ ក គ េច ង់ ផ្ ត ោត ▁ការ យកចិត្តទុកដាក់ រ ក្ស ាន ូវ វ ប្ប ធម៌ រ ប ស់ ខ្ ម ែរ និង ត ម្ល ៃ នៃ ទំ ន ៀម ទ ម្ល ាប់ និង ការ គ ោរ ព ណ ិត ប្រា ក ដ ន ូវ គ ោល ការណ៍ និង អនុ ស ញ្ញា អ ន្ត រ ជាតិ ស្ត ី ពី សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ទទួលបាន ន ូវ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍ ប្រ ក ប ដោយ និ រ ន្ត រ ភាព និង ការ ការពារ ប រិ ស្ថាន និង ធ ន ធាន ធម្ម ជាតិ ធ ្វ ើ ឲ្យ ប្រ ជា ជន អា ច រស់ នៅ ប្រ ក ប ដោយ សុ ភ ម ង្គ ល សុខ ភាព ម ាំ ម ួន និង ការ រស់ នៅ រ ួច ផ ុត ពី ភាព ក្រ ី ក្រ អា ច កាត់ បន្ថយ ភាព ក្រ ី ក្រ ▁របស់ រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ក្នុង រយ ៈ ពេល វ ែង ជា ជំ ន ួយ ស ម្រ ាប់ ឈ ាន ស ម្រ េច បាន គ ោល ដ ៅ អភិវឌ្ឍ ន៍ ស ហ ស្ស វ ត ្ស រ ៍ ក ម្ព ុ ជា	400
តើគណៈកម្មាធិការអចិន្រ្តៃយ៍នៃរដ្ឋសភានិងព្រឹទ្ធសភានាបច្ចុប្បន្ននេះមានប៉ុន្មាន គឺអ្វីខ្លះ តើគណៈកម្មការនីមួយៗកើតឡើងយ៉ាងដូចម្តេច	null	រដ្ឋសភានិងព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា មានគណៈកម្មការនីមួយៗចំនួន ១០ ដូចគ្នា គឺ គណៈកម្មការ ការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងទទួលពាក្យបណ្តឹង គណៈកម្មការ ហិរញ្ញវត្ថុ និងធនាគារ គណៈកម្មការ សេដ្ឋកិច្ច ផែនការវិនិយោគ កសិកម្ម អភិវឌ្ឍន៌ជន និងបរិស្ថាន គណៈកម្មការ មហាផ្ទៃ ការពារជាតិ អង្កេតការ និងបោសសម្អាត គណៈកម្មការ កិច្ចការបរទេស សហប្រតិបត្តិការ អន្តរជាតិ ឃោសនាការ និងព័ត៌មាននៃរដ្ឋសភានឹងព្រឹទ្ធសភា គណៈកម្មការ នីតិកម្ម នៃរដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភា គណៈកម្មការ អប់រំធម្មការ វប្បធម៌ និងទេសចរណ៌៨ គណៈកម្មការ សុខាភិបាល សង្គមកិច្ចការងារ និងកិច្ចការនារី៩ គណៈកម្មការ សាធារណៈការដឹកជញ្ជូនទូរគមនាគមន៍ ប្រៃសណីយ៌ ឩស្សាហកម្មថាមពល និងពាណិជ្ជកម្ម១០ គណៈកម្មការ ប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើពុករលួយ	null	រដ្ឋសភានិងព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា មានគណៈកម្មការនីមួយៗចំនួន ១០ ដូចគ្នា គឺ គណៈកម្មការ ការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងទទួលពាក្យបណ្តឹង គណៈកម្មការ ហិរញ្ញវត្ថុ និងធនាគារ គណៈកម្មការ សេដ្ឋកិច្ច ផែនការវិនិយោគ កសិកម្ម អភិវឌ្ឍន៌ជន និងបរិស្ថាន គណៈកម្មការ មហាផ្ទៃ ការពារជាតិ អង្កេតការ និងបោសសម្អាត គណៈកម្មការ កិច្ចការបរទេស សហប្រតិបត្តិការ អន្តរជាតិ ឃោសនាការ និងព័ត៌មាននៃរដ្ឋសភានឹងព្រឹទ្ធសភា គណៈកម្មការ នីតិកម្ម នៃរដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភា គណៈកម្មការ អប់រំធម្មការ វប្បធម៌ និងទេសចរណ៌៨ គណៈកម្មការ សុខាភិបាល សង្គមកិច្ចការងារ និងកិច្ចការនារី៩ គណៈកម្មការ សាធារណៈការដឹកជញ្ជូនទូរគមនាគមន៍ ប្រៃសណីយ៌ ឩស្សាហកម្មថាមពល និងពាណិជ្ជកម្ម១០ គណៈកម្មការ ប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើពុករលួយ	ត ើ គ ណៈ កម្ម ា ធិ ការ អ ច ិន ្រ ្ត ៃ យ ៍ នៃ រដ្ឋ ស ភា និង ព្រ ឹ ទ្ធ ស ភា នា ប ច្ច ុប ្ប ន្ន នេះ មាន ប៉ ុន ្ម ាន Ġ គ ឺ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ ត ើ គ ណៈ កម្ម ការ នី មួយ ៗ កើត ឡើង យ៉ាង ដូច ម្ ត េច Ġ	61	រដ្ឋ ស ភា និង ព្រ ឹ ទ្ធ ស ភា ក ម្ព ុ ជា Ġ មាន គ ណៈ កម្ម ការ នី មួយ ៗ ចំ ន ួន Ġ ១០ Ġ ដូច គ្នា Ġ គ ឺ Ġ គ ណៈ កម្ម ការ Ġ ការពារ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស Ġ និង ទទួល ពាក្យ បណ្ត ឹង Ġ គ ណៈ កម្ម ការ Ġ ហ ិ រ ញ្ញ វ ត្ថ ុ Ġ និង ធ នា គ ារ Ġ គ ណៈ កម្ម ការ Ġ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ ផ ែន ការ វិ និ យោគ Ġ ក សិ កម្ម Ġ អភិវឌ្ឍ ន ៌ ជន Ġ និង បរ ិស ្ថ ាន Ġ គ ណៈ កម្ម ការ Ġ ម ហា ផ្ ទ ៃ Ġ ការពារ ជាតិ Ġ អ ង្ក េត ការ Ġ និង ប ោស សម ្អ ាត âĢĭ Ġ គ ណៈ កម្ម ការ Ġ កិច្ច ការ បរ ទេស Ġ សហប្រតិបត្តិការ Ġ អ ន្ត រ ជាតិ Ġ ឃ ោស នា ការ Ġ និង ព័ត៌មាន នៃ រដ្ឋ ស ភា នឹង ព្រ ឹ ទ្ធ ស ភា Ġ គ ណៈ កម្ម ការ Ġ នី តិ កម្ម Ġ នៃ រដ្ឋ ស ភា Ġ និង ព្រ ឹ ទ្ធ ស ភា Ġ គ ណៈ កម្ម ការ Ġ អ ប់ រំ ធម្ម ការ Ġ វ ប្ប ធម៌ Ġ និង ទេស ចរ ណ៌ ៨ Ġ គ ណៈ កម្ម ការ Ġ សុខ ា ភិ បាល Ġ សង ្ គម កិច្ច ការងារ Ġ និង កិច្ច ការ នា រី ៩ Ġ គ ណៈ កម្ម ការ Ġ សា ធា រណៈ ការ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ទូ រ គម នា គមន៍ Ġ ប្រ ៃ ស ណី យ ៌ Ġ ឩ ស្សា ហ កម្ម ថា ម ពល Ġ និង ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ១០ âĢĭ Ġ គ ណៈ កម្ម ការ Ġ ប្រ យ ុទ្ធ ប្រ ឆ ាំង អ ំព ើ ពុ ករ ល ួយ	243	▁តើ គ ណៈ កម្ម ា ធិ ការ អ ច ិន ្រ ្ត ៃ យ ៍ នៃ រដ្ឋ ស ភា និង ព្រ ឹ ទ្ធ ស ភា នា ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន នេះ មាន ប៉ ុន ្ មាន ▁គឺ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁តើ គ ណៈ កម្ម ការ នី មួយ ៗ កើត ឡើង យ៉ាង ដូច ម ្ត េច ▁	58	▁រដ្ឋសភា និង ព្រ ឹ ទ្ធ ស ភា ក ម្ព ុ ជា ▁មាន គ ណៈ កម្ម ការ នី មួយ ៗ ចំ ន ួន ▁១០ ▁ដូចគ្នា ▁គឺ ▁គណៈកម្មការ ▁ការពារ សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ▁និង ទទួល ពាក្យ បណ្ត ឹង ▁គណៈកម្មការ ▁ហិរញ្ញវត្ថុ ▁និង ធ នា គ ារ ▁គណៈកម្មការ ▁សេដ្ឋកិច្ច ▁ផែនការ វិ និ យោគ ▁កសិកម្ម ▁អភិវឌ្ឍ ន ៌ ជន ▁និង ប រិ ស្ថាន ▁គណៈកម្មការ ▁មហាផ្ទៃ ▁ការពារ ជាតិ ▁អង្ក េត ការ ▁និង ប ោស សម ្អ ាត ▁គណៈកម្មការ ▁កិច្ចការ បរ ទេស ▁សហប្រតិបត្តិការ ▁អន្តរជាតិ ▁ឃោសនា ការ ▁និង ព័ត៌មាន នៃ រដ្ឋ ស ភា នឹង ព្រ ឹ ទ្ធ ស ភា ▁គណៈកម្មការ ▁នីតិ កម្ម ▁នៃ រដ្ឋ ស ភា ▁និង ព្រ ឹ ទ្ធ ស ភា ▁គណៈកម្មការ ▁អប់រំ ធម្ម ការ ▁វប្បធម ៌ ▁និង ទេស ចរ ណ៌ ៨ ▁គណៈកម្មការ ▁សុខាភិបាល ▁សង្គមកិច្ច ការងារ ▁និង កិច្ច ការ នា រី ៩ ▁គណៈកម្មការ ▁សាធារណៈ ការ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ទ ូរ គម នា គមន៍ ▁ប្រ ៃ ស ណី យ ៌ ▁ ឩ ស្សា ហ កម្ម ថា ម ពល ▁និង ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ១០ ▁គណៈកម្មការ ▁ប្រយុទ្ធ ប្រ ឆ ាំង អ ំព ើ ពុ ករ ល ួយ	171
តើប្រទេសកម្ពជាបានចុះហត្ថលេខាចូលជាភាគីនៃអនុសញ្ញាស្ដីពីសិទ្ធីកុមារនៅថ្ងៃ ខែឆ្នាំ ណា ហើយសិទ្ធទាំង១០ប្រការមានអ្វីខ្លះ	null	ប្រទេសកម្ពុជាបានចុះហត្ថលេខាចូលជាភាគីនៃអនុសញ្ញាស្ដីពីសិទ្ធកុមារនោថ្ងៃទី ២២ ខែ កញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៩២សិទ្ធទាំង១០ប្រការមាន ១ សិទ្ធមានឈ្មោះមួយ២ កុមារកើតមកពីម្តាយគ្មានខាន់ស្លាមានសិទ្ធិដូចគ្នាទៅនិងកុមារដេលកើតមកពីម្ដាយមានខាន់ស្លា៣ សិទ្ធិទទួលការសិក្សា រួមទាំងការសិក្សានៅកម្រិតបឋមសិក្សាដោយចាំបាច់ និង គ្មានការបង់ថ្លៃ៤ សិទ្ធទទួលនូវការបណ្ដុះបណ្ដាលខាង វិជ្ជាជីវះកម្មសិក្សាដោយគ្មានការបង់ថ្លៃ៥ សិទ្ធនៃយុវជនដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនទទួលការនែនាំឡើងវិញនិងអបរំតាមគន្លងធម៏៦ សិទ្ធរួចផុតពីការកាត់ទោសប្រហារជីវិត៧ សិទ្ទិទទួលកិច្ចការពារមិនអោយគេបោះបង់ចោលមិនអោយមានអំពើឃោឃៅនិងមិនអោយមានការកេងប្រវ័ញមកលើខ្លួន៨ សិទ្ធទទួលកិច្ចការពារកុំអោយគេប្រើមុនអាយុអប្បរមាសមរាប់ការងារគឺត្រូវមានច្បាប់ការពារកុំអោយមានការជួលកុមារក្រោមអាយុធ្វើការ ៩ សិទ្ធិមានឪកាសសំរាប់ការរាក់ទាក់និងកំសាន្តសង្គមនិងរដ្ឋត្រូវបង្កសក្ខណះអោយក្មេងៗមានឪកាសលេងកំសាន្ដដើម្បីរីកចំរើនរាងកាយនិងប្រាជ្ញាសារតី ១០ សិទ្ធិទទួលសេវាកម្មខាងសង្គមកិច្ចគឺសង្គមនិងរដ្ឋត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ជាពិសេសទៅលើកុមារនិងយុវជនក្នុងការងាររស់នៅរបស់គេក្នុងសង្គម	null	ប្រទេសកម្ពុជាបានចុះហត្ថលេខាចូលជាភាគីនៃអនុសញ្ញាស្ដីពីសិទ្ធកុមារនោថ្ងៃទី ២២ ខែ កញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៩២សិទ្ធទាំង១០ប្រការមាន ១ សិទ្ធមានឈ្មោះមួយ២ កុមារកើតមកពីម្តាយគ្មានខាន់ស្លាមានសិទ្ធិដូចគ្នាទៅនិងកុមារដេលកើតមកពីម្ដាយមានខាន់ស្លា៣ សិទ្ធិទទួលការសិក្សា រួមទាំងការសិក្សានៅកម្រិតបឋមសិក្សាដោយចាំបាច់ និង គ្មានការបង់ថ្លៃ៤ សិទ្ធទទួលនូវការបណ្ដុះបណ្ដាលខាង វិជ្ជាជីវះកម្មសិក្សាដោយគ្មានការបង់ថ្លៃ៥ សិទ្ធនៃយុវជនដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនទទួលការនែនាំឡើងវិញនិងអបរំតាមគន្លងធម៏៦ សិទ្ធរួចផុតពីការកាត់ទោសប្រហារជីវិត៧ សិទ្ទិទទួលកិច្ចការពារមិនអោយគេបោះបង់ចោលមិនអោយមានអំពើឃោឃៅនិងមិនអោយមានការកេងប្រវ័ញមកលើខ្លួន៨ សិទ្ធទទួលកិច្ចការពារកុំអោយគេប្រើមុនអាយុអប្បរមាសមរាប់ការងារគឺត្រូវមានច្បាប់ការពារកុំអោយមានការជួលកុមារក្រោមអាយុធ្វើការ ៩ សិទ្ធិមានឪកាសសំរាប់ការរាក់ទាក់និងកំសាន្តសង្គមនិងរដ្ឋត្រូវបង្កសក្ខណះអោយក្មេងៗមានឪកាសលេងកំសាន្ដដើម្បីរីកចំរើនរាងកាយនិងប្រាជ្ញាសារតី ១០ សិទ្ធិទទួលសេវាកម្មខាងសង្គមកិច្ចគឺសង្គមនិងរដ្ឋត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ជាពិសេសទៅលើកុមារនិងយុវជនក្នុងការងាររស់នៅរបស់គេក្នុងសង្គម	ត ើប ្រ ទេស ក ម្ព ជា បាន ច ុះ ហ ត្ថ លេខ ា ចូល ជា ភាគ ីន ៃ អនុ ស ញ្ញា ស្ ដ ី ពី សិ ទ្ធ ី ក ុម ារ នៅ ថ ្ង ៃ Ġ ខែ âĢĭ ឆ្នាំ Ġ ណា Ġ ហើយ សិ ទ្ធ ទ ាំង ១០ ប្រ ការ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	53	ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា បាន ច ុះ ហ ត្ថ លេខ ា ចូល ជា ភាគ ីន ៃ អនុ ស ញ្ញា ស្ ដ ី ពី សិ ទ្ធ ក ុម ារ ន ោ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ២ ២ Ġ ខែ Ġ ក ញ្ញា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩ ២ សិ ទ្ធ ទ ាំង ១០ ប្រ ការ មាន Ġ ១ ĠâĢĭ សិ ទ្ធ មាន ឈ្មោះ មួយ ២ Ġ ក ុម ារ កើត មក ពី ម្ តា យ គ ្ម ាន ខា ន់ ស្ លា មាន សិ ទ្ធិ ដូច គ្នា ទៅ និង ក ុម ារ ដ េ ល កើត មក ពី ម្ ដា យ មាន ខា ន់ ស្ លា ៣ Ġ សិ ទ្ធិ ទទួល ការ សិ ក្ស ា Ġ រួម ទ ាំង ការ សិ ក្ស ាន ៅ ក ម្រ ិត ប ឋ ម សិ ក្ស ា ដោយ ចាំបាច់ Ġ និង Ġ គ ្ម ាន ការ បង់ ថ្លៃ ៤ Ġ សិ ទ្ធ ទទួល ន ូវ ការ ប ណ ្ ដ ុះ ប ណ ្ ដា ល ខា ង Ġ វិជ្ជា ជីវ ះ កម្ម សិ ក្ស ា ដោយ គ ្ម ាន ការ បង់ ថ្លៃ ៥ Ġ សិ ទ្ធ នៃ យ ុ វ ជ âĢĭ ន ដ ែល ត្រូវ បាន ច ាប់ ខ្លួន ទទួល ការ ន ែន ាំ ឡើង វិញ âĢĭ និង អ បរ ំ តា ម គ ន្ លង ធម ៏ ៦ Ġ សិ ទ្ធ រ ួច ផ ុត ពី ការ កាត់ ទោស âĢĭ ប្រហារ ជីវ ិត ៧ Ġ សិ ទ្ទ ិ ទទួល កិច្ច ការពារ ម ិន អោយ គ េ ប ោះ បង់ ចោល ម ិន អោយ មាន អ ំព ើ ឃ ោ ឃ ៅ និង ម ិន អោយ មាន ការ ក េង ប្រ វ ័ ញ មក លើ ខ្លួន ៨ âĢĭ Ġ សិ ទ្ធ ទទួល កិច្ច ការពារ ក ុំ អោយ គ េ ប្រ ើម ុន អា យ ុ អ ប្ប រ មាស ម រា ប់ ការងារ គ ឺត ្រ ូវ មាន ច្ បា ប់ ការពារ ក ុំ អោយ មាន ការ ជ ួល ក ុម ារ ក្រោម អា យ ុ ធ ្វ ើក ារ Ġ ៩ ĠâĢĭ សិ ទ្ធិ មាន ឪ កាស សំ រា ប់ ការ រា ក់ ទ ាក់ និង កំសាន្ត សង ្ គម និង រដ្ឋ ត្រូវ បង ្ក ស ក្ខ ណ ះ អោយ ក្ មេ ង ៗ មាន ឪ កាស ល េង កំ សា ន្ ដ ដើម ្ប ី រី ក ចំ រ ើន រា ង កាយ និង ប្រា ជ្ញ ាស ារ តី Ġ ១០ Ġ សិ ទ្ធិ ទទួល សេ វា កម្ម ខា ង សង ្ គម កិច្ច គ ឺ សង ្ គម និង រដ្ឋ ត្រូវ យកចិត្តទុកដាក់ ជា ពិ សេ ស ទៅ លើក ុម ារ និង យ ុ វ ជន ក្នុង ការងារ រស់ នៅ រ ប ស់ គ េក ្ន ុង សង ្ គម	417	▁តើ ប្រ ទេស ក ម្ព ជា បាន ច ុះ ហ ត្ថ លេខ ា ចូល ជា ភាគ ីន ៃ អនុ ស ញ្ញា ស្ ដ ី ពី ស ិទ្ធ ី ក ុម ារ នៅ ថ ្ង ៃ ▁ខែ ▁ឆ្នាំ ▁ណា ▁ហើយ ស ិទ្ធ ទ ាំង ១០ ប្រ ការ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	52	▁ប្រទេស ក ម្ព ុ ជា បាន ច ុះ ហ ត្ថ លេខ ា ចូល ជា ភាគ ីន ៃ អនុ ស ញ្ញា ស្ ដ ី ពី ស ិទ្ធ ក ុម ារ ន ោ ថ ្ង ៃ ទី ▁២២ ▁ខែ ▁កញ្ញា ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៩ ២ ស ិទ្ធ ទ ាំង ១០ ប្រ ការ មាន ▁១ ▁សិទ្ធ មាន ឈ្មោះ មួយ ២ ▁កុមារ កើត មក ពី ម ្ត ាយ គ ្ មាន ខ ាន់ ស ្លា មាន សិ ទ្ធិ ដូច គ្នា ទៅ និង ក ុម ារ ដ េ ល កើត មក ពី ម្ ដ ាយ មាន ខ ាន់ ស ្លា ៣ ▁សិទ្ធិ ទទួល ការ ស ិក ្សា ▁រួមទាំង ការ ស ិក ្សា នៅ ក ម្រ ិត ប ឋ ម ស ិក ្សា ដោយ ចាំបាច់ ▁និង ▁គ្មាន ការ បង់ ថ្លៃ ៤ ▁សិទ្ធ ទទួល ន ូវ ការ ប ណ ្ ដ ុះ ប ណ ្ ដា ល ខា ង ▁វិជ្ជា ជីវ ះ កម្ម ស ិក ្សា ដោយ គ ្ មាន ការ បង់ ថ្លៃ ៥ ▁សិទ្ធ នៃ យ ុ វ ជ ▁ន ដ ែល ត្រូវ បាន ច ាប់ ខ្លួន ទទួល ការ ន ែន ាំ ឡើង វិញ ▁និង អ ប រំ ត ាម គ ន្ លង ធម ៏ ៦ ▁សិទ្ធ រ ួច ផ ុត ពី ការ កាត់ ទោស ▁ ប្រហារ ជីវ ិត ៧ ▁សិ ទ្ទ ិ ទទួល កិច្ច ការពារ ម ិន អោយ គ េ ប ោះ បង់ ចោល ម ិន អោយ មាន អ ំព ើ ឃ ោ ឃ ៅ និង ម ិន អោយ មាន ការ ក េង ប្រ វ ័ ញ មក លើ ខ្លួន ៨ ▁សិទ្ធ ទទួល កិច្ច ការពារ ក ុំ អោយ គ េ ប្រ ើម ុន អ ាយ ុ អ ប្ប រ មាស ម រ ាប់ ការងារ គ ឺ ត្រូវ មាន ច ្ប ាប់ ការពារ ក ុំ អោយ មាន ការ ជ ួល ក ុម ារ ក្រោម អ ាយ ុ ធ ្វ ើ ការ ▁៩ ▁សិទ្ធិ មាន ឪ កាស សំ រ ាប់ ការ រ ាក់ ទ ាក់ និង កំសាន្ត ស ង្គ ម និង រដ្ឋ ត្រូវ ប ង្ក ស ក្ខ ណ ះ អោយ ក ្ម េង ៗ មាន ឪ កាស ល េង កំ សា ន្ ដ ដើម ្ប ី រី ក ចំ រ ើន រ ាង កាយ និង ប្រា ជ្ញ ា សារ តី ▁១០ ▁សិទ្ធិ ទទួល សេ វា កម្ម ខា ង ស ង្គ ម កិច្ច គ ឺ ស ង្គ ម និង រដ្ឋ ត្រូវ យកចិត្តទុកដាក់ ជា ពិ ស េស ទៅ លើក ុម ារ និង យ ុ វ ជន ក្នុង ការងារ រស់ នៅ រ ប ស់ គ េ ក្នុង ស ង្គ ម	398
តើព្រៃឈើមានគុណប្រយោជន៍ដូចម្តេចខ្លះចំពោះជីវិតមនុស្ស	null	ព្រៃឈើមានគុណប្រយោជន៍ជាច្រើនចំពោះជីវិតមនុស្សដូចជាផ្តល់អាកាសធាតុត្រជាក់ខ្យល់បរិសុទ្ធទាក់ទាញទឹកភ្លៀងជាជម្រកសត្វព្រៃ ជាជម្រកសត្វមច្ឆាជាតិសម្រាប់ពងផ្តល់ការងារដល់មនុស្សផ្តល់ឈើសំណង និងធ្វើគ្រឿងប្រដាប់ផ្សេងៗផ្តល់ជីជាតិដល់កសិកម្មផ្តល់ផលបម្រើឧស្សាហកម្មទាក់ទាញទេសចរណ៍ ជាតំបន់រម្យនីយដ្ឋានដ៏សំខាន់ការពារការហូរច្រោះដី ជារបាំងខ្យល់ព្យុះ ទប់ទឹកជំនន់ស្រូបយកឧស្ម័នការបូនិច បញ្ជេញអុកស៊ីសែនសម្រាប់ទ្រទ្រង់ដំណកដង្ហើមនៃជីវិតមនុស្ស និងសត្វជារនាំង ឬរងបងការពារប្រទេសផ្តល់ចំណីអាហារ និងឳសថព្យាបាលរោគដល់មនុស្ស	null	ព្រៃឈើមានគុណប្រយោជន៍ជាច្រើនចំពោះជីវិតមនុស្សដូចជាផ្តល់អាកាសធាតុត្រជាក់ខ្យល់បរិសុទ្ធទាក់ទាញទឹកភ្លៀងជាជម្រកសត្វព្រៃ ជាជម្រកសត្វមច្ឆាជាតិសម្រាប់ពងផ្តល់ការងារដល់មនុស្សផ្តល់ឈើសំណង និងធ្វើគ្រឿងប្រដាប់ផ្សេងៗផ្តល់ជីជាតិដល់កសិកម្មផ្តល់ផលបម្រើឧស្សាហកម្មទាក់ទាញទេសចរណ៍ ជាតំបន់រម្យនីយដ្ឋានដ៏សំខាន់ការពារការហូរច្រោះដី ជារបាំងខ្យល់ព្យុះ ទប់ទឹកជំនន់ស្រូបយកឧស្ម័នការបូនិច បញ្ជេញអុកស៊ីសែនសម្រាប់ទ្រទ្រង់ដំណកដង្ហើមនៃជីវិតមនុស្ស និងសត្វជារនាំង ឬរងបងការពារប្រទេសផ្តល់ចំណីអាហារ និងឳសថព្យាបាលរោគដល់មនុស្ស	ត ើ ព្រ ៃ ឈ ើម ាន គុណ ប្រ យោ ជន ៍ ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ ចំ ព ោះ ជីវ ិត ម នុ ស្ស Ġ	27	ព្រ ៃ ឈ ើម ាន គុណ ប្រ យោ ជន ៍ ជា ច្ រ ើន ចំ ព ោះ ជីវ ិត ម នុ ស្ស ដូច ជា ផ្ ត ល់ អា កាស ធាតុ ត្រ ជា ក់ ខ្ យ ល់ បរ ិស ុទ្ធ ទ ាក់ ទ ាញ ទឹក ភ្ល ៀង ជា ជ ម្រ ក ស ត ្វ ព្រ ៃ Ġ ជា ជ ម្រ ក ស ត ្វ ម ច្ឆ ា ជាតិ សម ្រា ប់ ព ង ផ្ ត ល់ ការងារ ដល់ ម នុ ស្ស ផ្ ត ល់ ឈ ើស ំណ ង Ġ និង ធ ្វ ើ គ្រឿង ប្រ ដា ប់ ផ្ សេ ង ៗ ផ្ ត ល់ ជី ជាតិ ដល់ ក សិ កម្ម ផ្ ត ល់ ផល ប ម្រ ើ ឧ ស្សា ហ កម្ម ទ ាក់ ទ ាញ ទេស ចរ ណ៍ Ġ ជា ត ំ ប ន់ រម្យ នី យ ដ្ឋាន ដ ៏ សំ ខា ន់ ការពារ ការ ហ ូរ ច្ រ ោះ ដ ី Ġ ជា រ បា ំ ង ខ្ យ ល់ ព្យ ុះ Ġ ទ ប់ ទឹក ជំ ន ន់ ស្រ ូប យក ឧ ស្ម ័ន ការ បូ និ ច Ġ ប ញ្ជ េញ អ ុក ស៊ី សែន សម ្រា ប់ ទ្រ ទ្រ ង់ ដំ ណ ក ដង ្ហ ើម នៃ ជីវ ិត ម នុ ស្ស Ġ និង ស ត ្វ ជា រ នាំ ង Ġ ឬ រ ង បង ការពារ ប្រ ទេស ផ្ ត ល់ ចំ ណី អា ហា រ Ġ និង ឳ ស ថ ព្យា បាល រ ោ គ ដល់ ម នុ ស្ស	235	▁តើ ព្រ ៃ ឈ ើ មាន គុណ ប្រ យោ ជ ន៍ ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ច ំព ោះ ជីវ ិត ម នុ ស្ស ▁	26	▁ព្រៃឈើ មាន គុណ ប្រ យោ ជ ន៍ ជា ច ្រ ើន ច ំព ោះ ជីវ ិត ម នុ ស្ស ដូច ជា ផ្ ត ល់ អា កាស ធាតុ ត្រ ជ ាក់ ខ្ យ ល់ បរ ិស ុទ្ធ ទ ាក់ ទ ាញ ទឹក ភ្ល ៀង ជា ជ ម្រ ក ស ត ្វ ព្រ ៃ ▁ជា ជ ម្រ ក ស ត ្វ ម ច្ឆ ា ជាតិ ស ម្រ ាប់ ព ង ផ្ ត ល់ ការងារ ដល់ ម នុ ស្ស ផ្ ត ល់ ឈ ើស ំណ ង ▁និង ធ ្វ ើ គ្រឿង ប្រ ដ ាប់ ផ្ ស េង ៗ ផ្ ត ល់ ជី ជាតិ ដល់ ក សិ កម្ម ផ្ ត ល់ ផល ប ម្រ ើ ឧ ស្សា ហ កម្ម ទ ាក់ ទ ាញ ទេស ចរ ណ៍ ▁ជា ត ំ ប ន់ រម្យ នី យ ដ្ឋាន ដ ៏ សំ ខ ាន់ ការពារ ការ ហ ូរ ច ្រ ោះ ដ ី ▁ជា រ ប ាំង ខ្ យ ល់ ព្យ ុះ ▁ទប់ ទឹក ជំ ន ន់ ស្ រូប យក ឧ ស្ម ័ន ការ ប ូន ិច ▁បញ្ជ េញ អ ុក ស៊ី សែន ស ម្រ ាប់ ទ្រ ទ្រ ង់ ដ ំណ ក ដ ង្ហ ើម នៃ ជីវ ិត ម នុ ស្ស ▁និង ស ត ្វ ជា រ ន ាំង ▁ឬ រ ង បង ការពារ ប្រ ទេស ផ្ ត ល់ ចំ ណី អា ហា រ ▁និង ឳ ស ថ ព្យា បាល រ ោ គ ដល់ ម នុ ស្ស	229
ចូរកំណត់លក្ខណៈមួយនៃស្រទាប់បរិយាកាសនីមួយៗនិងពន្យល់អំពីរបៀបដែលដែលលក្ខណៈរបស់ស្រទាប់បរិយាកាស នីមួយៗជះឥទ្ធិពលមកដល់ជីវីតនៅលើផែនដី	null	លក្ខណៈរួមមាននៃស្រទាប់បរិយាកាសនីមយយៗ និងការជះឥទ្ធិពលមកលើផែនដីមានមណ្ឌលអាកាសរចល ជាមណ្ឌលស្ថិតនៅជាប់ផែនដីដែលមានផ្ទុកនួវចំហាយទឹក ពពក និងឧស្ម័នផ្សេងៗ ដែលទ្ររទ្រង់ជីវិតនៅលើផែនដីមណ្ឌលអាកាសស្ងប់ ជាមណ្ឌលស្ថិតនៅលើបន្ទាត់ពី មណ្ឌលអាកាសរចល់ វាជាកន្លែងដែលផ្ទុកស្រទាប់អូសូន ដេលជាស្រតាប់ឧស្ម័ន ម្យាងដែលស្រូបយកថាមពលព្រះអាទិត្យក្រោមទម្រង់ជាកម្មរស្មីស្វាយអ៊ុលត្រា ដែលធ្វើឲ្យបរិយាកាសឡើងក្តៅ ហើយវាការពារជីវិតទាំងឡាយនៅលើផែនដីពីកម្មរស្មីស្វាយអ៊ុលត្រាមណ្ឌលកណ្តាល វានៅពីលើមណ្ឌលអាកាសស្ងប់និងជាស្រទាប់ដែលត្រជាក់ជាងគេបំផុតនៃបរិយាកាស ហើយវាជាស្រទាប់ដែលការពារផ្ទៃផែនដីពីការប៉ះទង្គិចពីអាចម៍ផ្កាយជាច្រើនមណ្ឌលកម្តៅ ជាមណ្ឌលដែលស្ថិតនៅលើគេបង្អស់នៃស្រទាប់បរិយាកាសវាបានការពារផែនដីដោយសារវារបានស្រូបយកកម្តៅព្រះអាទិត្យមួយភាគធំដែលធ្វើឲ្យផែនដីមានកម្តៅមួយសមស្រប	null	លក្ខណៈរួមមាននៃស្រទាប់បរិយាកាសនីមយយៗ និងការជះឥទ្ធិពលមកលើផែនដីមានមណ្ឌលអាកាសរចល ជាមណ្ឌលស្ថិតនៅជាប់ផែនដីដែលមានផ្ទុកនួវចំហាយទឹក ពពក និងឧស្ម័នផ្សេងៗ ដែលទ្ររទ្រង់ជីវិតនៅលើផែនដីមណ្ឌលអាកាសស្ងប់ ជាមណ្ឌលស្ថិតនៅលើបន្ទាត់ពី មណ្ឌលអាកាសរចល់ វាជាកន្លែងដែលផ្ទុកស្រទាប់អូសូន ដេលជាស្រតាប់ឧស្ម័ន ម្យាងដែលស្រូបយកថាមពលព្រះអាទិត្យក្រោមទម្រង់ជាកម្មរស្មីស្វាយអ៊ុលត្រា ដែលធ្វើឲ្យបរិយាកាសឡើងក្តៅ ហើយវាការពារជីវិតទាំងឡាយនៅលើផែនដីពីកម្មរស្មីស្វាយអ៊ុលត្រាមណ្ឌលកណ្តាល វានៅពីលើមណ្ឌលអាកាសស្ងប់និងជាស្រទាប់ដែលត្រជាក់ជាងគេបំផុតនៃបរិយាកាស ហើយវាជាស្រទាប់ដែលការពារផ្ទៃផែនដីពីការប៉ះទង្គិចពីអាចម៍ផ្កាយជាច្រើនមណ្ឌលកម្តៅ ជាមណ្ឌលដែលស្ថិតនៅលើគេបង្អស់នៃស្រទាប់បរិយាកាសវាបានការពារផែនដីដោយសារវារបានស្រូបយកកម្តៅព្រះអាទិត្យមួយភាគធំដែលធ្វើឲ្យផែនដីមានកម្តៅមួយសមស្រប	ច ូរ កំ ណ ត់ ល ក្ខ ណៈ មួយ នៃ ស្រ ទ ាប់ បរ ិយ ាក ាស នី មួយ ៗ និង ព ន្ យ ល់ អ ំព ី រ ប ៀប ដ ែល ដ ែល ល ក្ខ ណៈ រ ប ស់ ស្រ ទ ាប់ បរ ិយ ាក ាស Ġ នី មួយ ៗ ជ ះ ឥ ទ្ធិ ពល មក ដល់ ជីវ ីត នៅ លើ ផ ែន ដ ី Ġ	66	ល ក្ខ ណៈ រួម មាន នៃ ស្រ ទ ាប់ បរ ិយ ាក ាស នី ម យ យ ៗ Ġ និង ការ ជ ះ ឥ ទ្ធិ ពល មក លើ ផ ែន ដ ី មាន ម ណ្ឌ ល អា កាស រ ច ល Ġ ជា ម ណ្ឌ ល ស្ ថ ិត នៅ ជាប់ ផ ែន ដ ី ដ ែល មាន ផ្ ទុក ន ួ វ ចំ ហា យ ទឹក Ġ ព ព ក Ġ និង ឧ ស្ម ័ន ផ្ សេ ង ៗ Ġ ដ ែល ទ្រ រ ទ្រ ង់ ជីវ ិត នៅ លើ ផ ែន ដ ី ម ណ្ឌ ល អា កាស ស្ ង ប់ Ġ ជា ម ណ្ឌ ល ស្ ថ ិត នៅ លើ ប ន្ទ ាត់ ពី Ġ ម ណ្ឌ ល អា កាស រ ច ល់ Ġ វា ជា កន្លែង ដ ែល ផ្ ទុក ស្រ ទ ាប់ អូ ស ូន Ġ ដ េ ល ជា ស្រ តា ប់ ឧ ស្ម ័ន Ġ ម្ យា ង ដ ែល ស្រ ូប យក ថា ម ពល ព្រ ះ អា ទិ ត ្យ ក្រោម ទ ម្រ ង់ ជា កម្ម រស ្ម ី ស្ វា យ អ៊ ុល ត្រា Ġ ដ ែល ធ ្វ ើ ឲ្យ បរ ិយ ាក ាស ឡើង ក្ត ៅ Ġ ហើយ វា ការពារ ជីវ ិត ទ ាំង ឡា យ នៅ លើ ផ ែន ដ ី ពី កម្ម រស ្ម ី ស្ វា យ អ៊ ុល ត្រា ម ណ្ឌ ល ក ណ្ត ាល Ġ វា នៅ ពី លើ ម ណ្ឌ ល អា កាស ស្ ង ប់ និង ជា ស្រ ទ ាប់ ដ ែល ត្រ ជា ក់ ជា ង គ េ ប ំ ផ ុត នៃ បរ ិយ ាក ាស Ġ ហើយ វា ជា ស្រ ទ ាប់ ដ ែល ការពារ ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី ពី ការ ប៉ ះ ទ ង្គ ិច ពី អា ច ម ៍ ផ្ កាយ ជា ច្ រ ើន ម ណ្ឌ ល ក ម្ ត ៅ Ġ ជា ម ណ្ឌ ល ដ ែល ស្ ថ ិត នៅ លើ គ េ បង ្អ ស់ នៃ ស្រ ទ ាប់ បរ ិយ ាក ាស វា បាន ការពារ ផ ែន ដ ី ដោយ សារ វា រ បាន ស្រ ូប យក ក ម្ ត ៅ ព្រ ះ អា ទិ ត ្យ មួយ ភាគ ធ ំ ដ ែល ធ ្វ ើ ឲ្យ ផ ែន ដ ី មាន ក ម្ ត ៅ មួយ សម ស្រ ប	367	▁ចូរ ក ំណ ត់ ល ក្ខ ណៈ មួយ នៃ ស្រ ទ ាប់ ប រិយា កាស នី មួយ ៗ និង ព ន ្យ ល់ អ ំព ី រ ប ៀប ដ ែល ដ ែល ល ក្ខ ណៈ រ ប ស់ ស្រ ទ ាប់ ប រិយា កាស ▁នីមួយ ៗ ជ ះ ឥ ទ្ធិ ពល មក ដល់ ជីវ ីត នៅ លើ ផ ែន ដ ី ▁	62	▁លក្ខណៈ រួម មាន នៃ ស្រ ទ ាប់ ប រិយា កាស នី ម យ យ ៗ ▁និង ការ ជ ះ ឥ ទ្ធិ ពល មក លើ ផ ែន ដ ី មាន ម ណ្ឌ ល អា កាស រ ច ល ▁ជា ម ណ្ឌ ល ស ្ថ ិត នៅ ជាប់ ផ ែន ដ ី ដ ែល មាន ផ្ ទុក ន ួ វ ចំ ហ ាយ ទឹក ▁ពពក ▁និង ឧ ស្ម ័ន ផ្ ស េង ៗ ▁ដែល ទ្រ រ ទ្រ ង់ ជីវ ិត នៅ លើ ផ ែន ដ ី ម ណ្ឌ ល អា កាស ស្ ង ប់ ▁ជា ម ណ្ឌ ល ស ្ថ ិត នៅ លើ ប ន្ទ ាត់ ពី ▁មណ្ឌល អា កាស រ ច ល់ ▁វា ជា កន្លែង ដ ែល ផ្ ទុក ស្រ ទ ាប់ អូ ស ូន ▁ដេ ល ជា ស្រ ត ាប់ ឧ ស្ម ័ន ▁ម ្យា ង ដ ែល ស្ រូប យក ថា ម ពល ព្រ ះ អា ទ ិត ្យ ក្រោម ទ ម្រ ង់ ជា កម្ម រ ស្ម ី ស ្វា យ អ៊ ុល ត្រា ▁ដែល ធ ្វ ើ ឲ្យ ប រិយា កាស ឡើង ក្ត ៅ ▁ហើយ វា ការពារ ជីវ ិត ទ ាំង ឡា យ នៅ លើ ផ ែន ដ ី ពី កម្ម រ ស្ម ី ស ្វា យ អ៊ ុល ត្រា ម ណ្ឌ ល ក ណ្ត ាល ▁វា នៅ ពី ល ើម ណ្ឌ ល អា កាស ស្ ង ប់ និង ជា ស្រ ទ ាប់ ដ ែល ត្រ ជ ាក់ ជា ង គ េ ប ំ ផ ុត នៃ ប រិយា កាស ▁ហើយ វា ជា ស្រ ទ ាប់ ដ ែល ការពារ ផ្ ទ ៃ ផ ែន ដ ី ពី ការ ប៉ ះ ទ ង្គ ិច ពី អា ច ម ៍ ផ្ កាយ ជា ច ្រ ើន ម ណ្ឌ ល ក ម ្ត ៅ ▁ជា ម ណ្ឌ ល ដ ែល ស ្ថ ិត នៅ លើ គ េ បង ្អ ស់ នៃ ស្រ ទ ាប់ ប រិយា កាស វា បាន ការពារ ផ ែន ដ ី ដោយ សារ វ ារ បាន ស្ រូប យក ក ម ្ត ៅ ព្រ ះ អា ទ ិត ្យ មួយ ភាគ ធ ំ ដ ែល ធ ្វ ើ ឲ្យ ផ ែន ដ ី មាន ក ម ្ត ៅ មួយ សម ស្រ ប	354
នៅពាក់កណ្តាលស.វទី១៩ នៅអឺរ៉ុបខាងលិចបានរកឃើញលទ្ធិថ្មីមួយ ដែលផ្ទុយនឹងលទ្ធិចាស់តើលទិ្ធថ្មីនេះមានឈ្មោះអ្វីលទ្ធិនេះត្រូវគេយកទៅអនុវត្តនៅឆ្នាំណាដោយអ្នកណាតើលទ្ធិនេះធ្វើឲ្យពិភពលោកមានការបប្រែប្រួលដូចម្តេចខ្លះ នៅក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី២	null	នៅពាក់កណ្តាលសវទី១៩ នៅអឺរ៉ុបខាងលិចបានរកឃើញលទ្ធិថ្មីមួយទៀតគឺ លទ្ធិសង្គមនិយមលទ្ធិនេះអនុវត្តនៅឆ្នាំ ១៩១៧ ដោយលោក លេនីនក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី២ លទ្ធិថ្មីនេះបានធ្វើឲ្យពិភពលោកចែកចេញេជាពីរប្លុក គឺប្លុកកុំមុយនីស្តខាងកើតនិងប្លុកលោកសេរីខាងលិច	null	នៅពាក់កណ្តាលសវទី១៩ នៅអឺរ៉ុបខាងលិចបានរកឃើញលទ្ធិថ្មីមួយទៀតគឺ លទ្ធិសង្គមនិយមលទ្ធិនេះអនុវត្តនៅឆ្នាំ ១៩១៧ ដោយលោក លេនីនក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី២ លទ្ធិថ្មីនេះបានធ្វើឲ្យពិភពលោកចែកចេញេជាពីរប្លុក គឺប្លុកកុំមុយនីស្តខាងកើតនិងប្លុកលោកសេរីខាងលិច	នៅ ពាក់ ក ណ្ត ាល ស . វ ទី១ ៩ Ġ នៅ អ ឺ រ៉ ុប ខា ង ល ិច បាន រក ឃើញ ល ទ្ធិ ថ ្ម ី មួយ Ġ ដ ែល ផ្ ទ ុយ នឹង ល ទ្ធិ ច ាស់ ត ើ ល ទិ ្ ធ ថ ្ម ីន េះ មាន ឈ្មោះ អ ្វី ល ទ្ធិ នេះ ត្រូវ គ េ យក ទៅ អនុ វត្ត នៅ ឆ្នាំ ណា ដោយ អ្នក ណា ត ើ ល ទ្ធិ នេះ ធ ្វ ើ ឲ្យ ពិ ភព លោក មាន ការ ប ប្រ ែប ្រ ួល ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ Ġ នៅ ក្រ ោយ សង ្ គ្រ ាម លោក លើក ទី ២ Ġ	104	នៅ ពាក់ ក ណ្ត ាល ស វ ទី១ ៩ Ġ នៅ អ ឺ រ៉ ុប ខា ង ល ិច បាន រក ឃើញ ល ទ្ធិ ថ ្ម ី មួយ ទៀត គ ឺ Ġ ល ទ្ធិ សង ្ គម និយម ល ទ្ធិ នេះ អនុ វត្ត នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ១ ៧ Ġ ដោយ លោក Ġ ល េន ីន ក្រ ោយ សង ្ គ្រ ាម លោក លើក ទី ២ Ġ ល ទ្ធិ ថ ្ម ីន េះ បាន ធ ្វ ើ ឲ្យ ពិ ភព លោក ច ែក ចេញ េ ជា ពី រ ប្ ល ុក Ġ គ ឺ ប្ ល ុក ក ុំ ម ុយ នី ស្ត ខា ង កើត និង ប្ ល ុក លោក âĢĭ សេ រី ខា ង ល ិច	110	▁នៅ ពាក់ ក ណ្ត ាល ស . វ ទី១ ៩ ▁នៅ អ ឺ រ៉ ុប ខា ង ល ិច បាន រក ឃើញ ល ទ្ធិ ថ ្ម ី មួយ ▁ដែល ផ្ ទ ុយ នឹង ល ទ្ធិ ច ាស់ ត ើ ល ទិ ្ ធ ថ ្ម ី នេះ មាន ឈ្មោះ អ ្វី ល ទ្ធិ នេះ ត្រូវ គ េ យក ទៅ អនុ វត្ត នៅ ឆ្នាំ ណា ដោយ អ្នក ណា ត ើ ល ទ្ធិ នេះ ធ ្វ ើ ឲ្យ ពិ ភព លោក មាន ការ ប ប្រ ែ ប្រ ួល ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁នៅ ក្រ ោយ ស ង្គ ្រា ម លោក លើក ទី ២ ▁	103	▁នៅ ពាក់ ក ណ្ត ាល ស វ ទី១ ៩ ▁នៅ អ ឺ រ៉ ុប ខា ង ល ិច បាន រក ឃើញ ល ទ្ធិ ថ ្ម ី មួយ ទៀត គ ឺ ▁លទ្ធិ ស ង្គ ម និយម ល ទ្ធិ នេះ អនុ វត្ត នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ១ ៧ ▁ដោយ លោក ▁ល េន ីន ក្រ ោយ ស ង្គ ្រា ម លោក លើក ទី ២ ▁លទ្ធិ ថ ្ម ី នេះ បាន ធ ្វ ើ ឲ្យ ពិ ភព លោក ច ែក ចេញ េ ជា ពី រ ប ្ល ុក ▁គឺ ប ្ល ុក ក ុំ ម ុយ នី ស្ត ខា ង កើត និង ប ្ល ុក លោក ▁សេរី ខា ង ល ិច	106

Subsets and Splits

No community queries yet

The top public SQL queries from the community will appear here once available.