Split (3)

train · 9.55k rows

instruction stringlengths 9 478	input float64	output stringlengths 6 612k	input_text float64	output_text stringlengths 6 612k	merged_input_tokens stringlengths 16 730	merged_input_khmer_count int64 5 233	merged_output_tokens stringlengths 9 924k	merged_output_khmer_count int64 2 296k	ref_input_tokens stringlengths 17 680	ref_input_khmer_count int64 4 201	ref_output_tokens stringlengths 8 892k	ref_output_khmer_count int64 1 280k
តើអភិក្រមទាំង ៥របស់រាជរដ្ឋាភិបាលមានអ្វីខ្លះ បង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណងអ្វី	null	អភិក្រមទាំង ៥ របស់រាជរដ្ឋាភិបាលមានឆ្លុះកញ្ចក់ងូតទឹកដុសក្អែលព្យាបាលវះកាត់អភិក្រមទាំង៥នេះ បង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណងពង្រីងការអនុវត្តការងាររបស់មន្ដ្រីរាជការឪ្យមានប្រសិទ្ធិខ្ពស់	null	អភិក្រមទាំង ៥ របស់រាជរដ្ឋាភិបាលមានឆ្លុះកញ្ចក់ងូតទឹកដុសក្អែលព្យាបាលវះកាត់អភិក្រមទាំង៥នេះ បង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណងពង្រីងការអនុវត្តការងាររបស់មន្ដ្រីរាជការឪ្យមានប្រសិទ្ធិខ្ពស់	ត ើ អ ភិ ក្រ ម ទ ាំង Ġ ៥ រ ប ស់ រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ បង ្ក ើត ឡើង ក្នុង គោ ល ប ំណ ង អ ្វី Ġ	35	អ ភិ ក្រ ម ទ ាំង Ġ ៥ Ġ រ ប ស់ រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល មាន ឆ្ ល ុះ ក ញ្ច ក់ ង ូត ទឹក ដ ុស ក្ អ ែល ព្យា បាល វ ះ កាត់ អ ភិ ក្រ ម ទ ាំង ៥ នេះ Ġ បង ្ក ើត ឡើង ក្នុង គោ ល ប ំណ ង ព ង ្រី ង ការ អនុ វត្ត ការងារ រ ប ស់ ម ន្ ដ ្រី រាជ ការ ឪ ្យ មាន ប្រ សិ ទ្ធិ ខ្ ព ស់	79	▁តើ អ ភិ ក្រ ម ទ ាំង ▁៥ រ ប ស់ រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁បង្កើតឡើង ក្នុង គ ោល ប ំណ ង អ ្វី ▁	31	▁អ ភិ ក្រ ម ទ ាំង ▁៥ ▁របស់ រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល មាន ឆ្ ល ុះ ក ញ្ច ក់ ង ូត ទឹក ដ ុស ក ្អ ែល ព្យា បាល វ ះ កាត់ អ ភិ ក្រ ម ទ ាំង ៥ នេះ ▁បង្កើតឡើង ក្នុង គ ោល ប ំណ ង ព ង ្រី ង ការ អនុ វត្ត ការងារ រ ប ស់ ម ន្ ដ ្រី រាជ ការ ឪ ្យ មាន ប្រ សិ ទ្ធិ ខ្ ព ស់	74
តើរដ្ឋប្រហារថ្ងៃ ១៨ មីនា ១៩៧០ បានប្រព្រឹត្តឡើងក្នុងសភាពបែបណាចូររៀបរាប់	null	រដ្ឋប្រហារថ្ងៃ ១៨ មីនា ១៩៧០ បានប្រព្រឹត្តឡើងក្នុងសភាពការណ៍ស្ងៀមស្ងាត់ជាទីបំផុតគេរក្សាទុករដ្ឋសភាជាឧបករណ៍ពង្រឹងអំណាច បន្ទាប់មកគេកោះប្រជុំអនុម័តឆ្នោតគាំទ្រ៨៦ សំឡេងក្នុងចំណោម៨៩ ដកសេចក្តីទុកចិត្ត និងដកសម្តេច សីហនុចេញពីដំណែងព្រះប្រមុខរដ្ឋ ដោយតែងតាំងលោក ចេងហេង ប្រធានរដ្ឋសភា ជាប្រមុខរដ្ឋស្តីទីរហូតដល់ពេលដែលគេធ្វើការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រមុខរដ្ឋថ្មី	null	រដ្ឋប្រហារថ្ងៃ ១៨ មីនា ១៩៧០ បានប្រព្រឹត្តឡើងក្នុងសភាពការណ៍ស្ងៀមស្ងាត់ជាទីបំផុតគេរក្សាទុករដ្ឋសភាជាឧបករណ៍ពង្រឹងអំណាច បន្ទាប់មកគេកោះប្រជុំអនុម័តឆ្នោតគាំទ្រ៨៦ សំឡេងក្នុងចំណោម៨៩ ដកសេចក្តីទុកចិត្ត និងដកសម្តេច សីហនុចេញពីដំណែងព្រះប្រមុខរដ្ឋ ដោយតែងតាំងលោក ចេងហេង ប្រធានរដ្ឋសភា ជាប្រមុខរដ្ឋស្តីទីរហូតដល់ពេលដែលគេធ្វើការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រមុខរដ្ឋថ្មី	ត ើរ ដ្ឋ ប្រហារ ថ ្ង ៃ Ġ ១ ៨ Ġ មី នា Ġ ១៩ ៧០ Ġ បាន ប្រ ព្រ ឹត ្ត ឡើង ក្នុង ស ភាព ប ែប ណា ច ូរ រ ៀប រា ប់ Ġ	31	រដ្ឋ ប្រហារ ថ ្ង ៃ Ġ ១ ៨ Ġ មី នា Ġ ១៩ ៧០ Ġ បាន ប្រ ព្រ ឹត ្ត ឡើង ក្នុង ស ភាព ការណ៍ ស្ ង ៀម ស្ ង ាត់ ជា ទី ប ំ ផ ុត គ េរ ក្ស ា ទុក រដ្ឋ ស ភា ជា ឧ ប ករណ៍ ពង្រឹង អ ំណ ា ច Ġ បន្ទាប់ មក គ េក ោះ ប្រជុំ អនុ ម ័ត ឆ្ ន ោត គ ាំ ទ្រ ៨ ៦ âĢĭ Ġ សំ ឡេ ង ក្នុង ចំ ណ ោម ៨ ៩ Ġ ដ ក សេ ច ក្តី ទុក ចិត្ត Ġ និង ដ ក សម ្ត េច Ġ សី ហ នុ ចេញ ពី ដំ ណ ែង ព្រ ះ ប្រ មុខ រដ្ឋ Ġ ដោយ តែ ង តាំង លោក Ġ ច េង ហ េង Ġ ប្រ ធាន រដ្ឋ ស ភា Ġ ជា ប្រ មុខ រដ្ឋ ស្ត ី ទី រ ហ ូត ដល់ ពេល ដ ែល គ េ ធ ្វ ើក ារ ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ្រ ើស រ ើស ប្រ មុខ រដ្ឋ ថ ្ម ី	151	▁តើ រដ្ឋ ប្រហារ ថ ្ង ៃ ▁១៨ ▁មីនា ▁១៩ ៧០ ▁បាន ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ឡើង ក្នុង ស ភាព ប ែប ណា ច ូរ រ ៀប រ ាប់ ▁	28	▁រដ្ឋប្រហារ ថ ្ង ៃ ▁១៨ ▁មីនា ▁១៩ ៧០ ▁បាន ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ឡើង ក្នុង ស ភាព ការណ៍ ស្ ង ៀម ស្ ង ាត់ ជា ទី ប ំ ផ ុត គ េរ ក ្សា ទុក រដ្ឋ ស ភា ជា ឧ ប ករណ៍ ពង្រឹង អ ំ ណា ច ▁បន្ទាប់មក គ េក ោះ ប្រជុំ អនុ ម ័ត ឆ្ ន ោត គ ាំ ទ្រ ៨ ៦ ▁សំឡេង ក្នុង ច ំណ ោម ៨ ៩ ▁ដក ស េច ក្តី ទុក ចិត្ត ▁និង ដ ក សម ្ត េច ▁សីហនុ ចេញ ពី ដ ំណ ែង ព្រ ះ ប្រ មុខ រដ្ឋ ▁ដោយ ត ែង តាំង លោក ▁ច េង ហ េង ▁ប្រធាន រដ្ឋ ស ភា ▁ជា ប្រ មុខ រដ្ឋ ស្ត ី ទី រ ហ ូត ដល់ ពេល ដ ែល គ េ ធ ្វ ើ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ្រ ើស រ ើស ប្រ មុខ រដ្ឋ ថ ្ម ី	141
ដូចម្តេចដែលហៅថាការរើសអើងប្រឆាំងនារីភេទ រកឩទាហរណ៍មកបញ្ជាក់	null	ការរើសអើងប្រឆាំងនារីភេទគឺបានចែកការផាត់ចេញ ឬការកំហិតណាដែលធ្វើឡើងលើមូលដ្ឋានភេទហើយដែលបង្កឡើង ឬដែលមានទិសដៅធ្វើឱ្យស្រ្តីខូចខាត ឬបាត់បង់នូវការទទួលស្គាល់ ការទទួលបានឬការប្រើបា្រស់សិទ្ធិនិងសេរីភាពជាគ្រឹះរបស់ស្រ្តីនៅក្នុងវិស័យនយោបាយ វិស័យសេដ្ឋកិច្ច វប្បធម៌ពលរដ្ឋ ឬក៏ក្នុងវិស័យផ្សេងៗទៀតលើមូលដ្ឋានស្មើភាពរវាងបុរសនិងស្រ្តី	null	ការរើសអើងប្រឆាំងនារីភេទគឺបានចែកការផាត់ចេញ ឬការកំហិតណាដែលធ្វើឡើងលើមូលដ្ឋានភេទហើយដែលបង្កឡើង ឬដែលមានទិសដៅធ្វើឱ្យស្រ្តីខូចខាត ឬបាត់បង់នូវការទទួលស្គាល់ ការទទួលបានឬការប្រើបា្រស់សិទ្ធិនិងសេរីភាពជាគ្រឹះរបស់ស្រ្តីនៅក្នុងវិស័យនយោបាយ វិស័យសេដ្ឋកិច្ច វប្បធម៌ពលរដ្ឋ ឬក៏ក្នុងវិស័យផ្សេងៗទៀតលើមូលដ្ឋានស្មើភាពរវាងបុរសនិងស្រ្តី	ដូច ម្ ត េច ដ ែល ហ ៅ ថា ការ រ ើស អ ើង ប្រ ឆ ាំង នា រី ភ េ ទ Ġ រក ឩ ទ ា ហ រណ ៍ មក បញ្ជា ក់ Ġ	32	ការ រ ើស អ ើង ប្រ ឆ ាំង នា រី ភ េ ទ គ ឺ បាន ច ែក ការ ផ ាត់ ចេញ Ġ ឬ ការ កំ ហិត ណា ដ ែល ធ ្វ ើ ឡើង លើ ម ូល ដ្ឋាន ភ េ ទ ហើយ ដ ែល បង ្ក ឡើង Ġ ឬ ដ ែល មាន ទិ ស ដ ៅ ធ ្វ ើ ឱ្យ ស្រ ្ត ី ខ ូច ខា ត Ġ ឬ បា ត់ បង់ ន ូវ ការ ទទួល ស្ គ ាល់ Ġ ការ ទទួលបាន ឬ ការ ប្រ ើប ា ្រ ស់ សិ ទ្ធិ និង សេ រី ភាព ជា គ្រ ឹ ះ រ ប ស់ ស្រ ្ត ីន ៅ ក្នុង វិ ស ័យ ន យោ បា យ Ġ វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ វ ប្ប ធម៌ ពល រដ្ឋ Ġ ឬ ក ៏ ក្នុង វិ ស ័យ ផ្ សេ ង ៗ ទៀត លើ ម ូល ដ្ឋាន ស្ម ើ ភាព រ វា ង ប ុរ ស និង ស្រ ្ត ី	150	▁ដូចម្តេច ដ ែល ហ ៅ ថា ការ រ ើស អ ើង ប្រ ឆ ាំង នា រី ភ េ ទ ▁រក ឩ ទ ា ហ រ ណ៍ មក បញ្ជា ក់ ▁	29	▁ការរ ើស អ ើង ប្រ ឆ ាំង នា រី ភ េ ទ គ ឺ បាន ច ែក ការ ផ ាត់ ចេញ ▁ឬ ការ កំ ហិត ណា ដ ែល ធ ្វ ើ ឡើង ល ើម ូល ដ្ឋាន ភ េ ទ ហើយ ដ ែល ប ង្ក ឡើង ▁ឬ ដ ែល មាន ទិ ស ដ ៅ ធ ្វ ើ ឱ្យ ស្រ ្ត ី ខ ូច ខា ត ▁ឬ ប ាត់ បង់ ន ូវ ការ ទទួល ស្ គ ាល់ ▁ការ ទទួលបាន ឬ ការ ប្រ ើប ា ្រ ស់ សិ ទ្ធិ និង សេ រី ភាព ជា គ្រ ឹ ះ រ ប ស់ ស្រ ្ត ី នៅ ក្នុង វិ ស ័យ ន យោ ប ាយ ▁វិស័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁វប្បធម ៌ ពល រដ្ឋ ▁ឬ ក ៏ ក្នុង វិ ស ័យ ផ្ ស េង ៗ ទៀត ល ើម ូល ដ្ឋាន ស្ម ើ ភាព រ វ ាង ប ុរ ស និង ស្រ ្ត ី	146
តើប្រេងឆៅជាអ្វី ប្រេងឆៅដែលបានមកពីឥន្ធនៈផូស៊ីលមានប្រភេទអ្វីខ្លះ	null	ប្រេងឆៅគឺជា ល្បាយនៃសមាសធាតុសរីរាង្គដែលងាយឆេះបានមកពីឥន្ធនៈផូស៊ីលរាវ និងផលិតផលផ្សេងៗទៀត ដូចជាកៅស៊ូ ប្រេងឆៅដែលបានមកពីឥន្ធនៈផូស៊ីលត្រូវបានបែងចែកជាច្រើនប្រភេទ និងផលិតផលផ្សេងៗទៀតពីក្នុងរោងចក្រស្លប្រេងដូចជា សំាង ម៉ាស៊ូត ប្រេងកាត ប្រេងម៉ាស៊ីន	null	ប្រេងឆៅគឺជា ល្បាយនៃសមាសធាតុសរីរាង្គដែលងាយឆេះបានមកពីឥន្ធនៈផូស៊ីលរាវ និងផលិតផលផ្សេងៗទៀត ដូចជាកៅស៊ូ ប្រេងឆៅដែលបានមកពីឥន្ធនៈផូស៊ីលត្រូវបានបែងចែកជាច្រើនប្រភេទ និងផលិតផលផ្សេងៗទៀតពីក្នុងរោងចក្រស្លប្រេងដូចជា សំាង ម៉ាស៊ូត ប្រេងកាត ប្រេងម៉ាស៊ីន	ត ើប ្រ េង ឆ ៅ ជា អ ្វី Ġ ប្រ េង ឆ ៅ ដ ែល បាន មក ពី ឥ ន្ធ នៈ ផ ូស ៊ី ល មាន ប្រ ភ េ ទ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	35	ប្រ េង ឆ ៅ គ ឺ ជា Ġ ល ្ប ាយ នៃ សម ាស ធាតុ ស រី រា ង្គ ដ ែល ង ាយ ឆ េះ បាន មក ពី ឥ ន្ធ នៈ ផ ូស ៊ី ល រា វ Ġ និង ផល ិត ផល ផ្ សេ ង ៗ ទៀត Ġ ដូច ជា ក ៅ ស៊ូ Ġ ប្រ េង ឆ ៅ ដ ែល បាន មក ពី ឥ ន្ធ នៈ ផ ូស ៊ី ល ត្រូវ បាន ប ែង ច ែក ជា ច្ រ ើន ប្រ ភ េ ទ Ġ និង ផល ិត ផល ផ្ សេ ង ៗ ទៀត ពី ក្នុង រ ោង ច ក្រ ស្ ល ប្រ េង ដូច ជា Ġ សំ ាង Ġ ម៉ា ស៊ូ ត Ġ ប្រ េង កា ត Ġ ប្រ េង ម៉ា ស៊ី ន	115	▁តើ ប្រ េង ឆ ៅ ជា អ ្វី ▁ប្រេង ឆ ៅ ដ ែល បាន មក ពី ឥ ន្ធ នៈ ផ ូ ស៊ី ល មាន ប្រ ភ េ ទ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	33	▁ប្រេង ឆ ៅ គ ឺ ជា ▁ល្ប ាយ នៃ ស មាស ធាតុ ស រី រា ង្គ ដ ែល ង ាយ ឆ េះ បាន មក ពី ឥ ន្ធ នៈ ផ ូ ស៊ី ល រ ាវ ▁និង ផល ិត ផល ផ្ ស េង ៗ ទៀត ▁ដូចជា ក ៅ ស៊ូ ▁ប្រេង ឆ ៅ ដ ែល បាន មក ពី ឥ ន្ធ នៈ ផ ូ ស៊ី ល ត្រូវ បាន ប ែង ច ែក ជា ច ្រ ើន ប្រ ភ េ ទ ▁និង ផល ិត ផល ផ្ ស េង ៗ ទៀត ពី ក្នុង រ ោង ច ក្រ ស ្ល ប្រ េង ដូច ជា ▁សំ ាង ▁ម៉ា ស៊ូ ត ▁ប្រេង ក ាត ▁ប្រេង ម៉ា ស៊ី ន	109
តើអ្នកណាជាកម្លាំងស្នូលនៅក្នុងការដឹកនាំចលនាតស៊ូ ដើម្បីឯករាជ្យជាតិ	null	អ្នកដែលជាកម្លាំងស្នូលនៅក្នុងការដឹកនាំចលនាតស៊ូ ដើម្បីឯករាជ្យជាតិមាន បញ្ញាវន្ត ទាហាន រាជការ កូនចៅអភិជន គហបតី ពាណិជ្ចករ	null	អ្នកដែលជាកម្លាំងស្នូលនៅក្នុងការដឹកនាំចលនាតស៊ូ ដើម្បីឯករាជ្យជាតិមាន បញ្ញាវន្ត ទាហាន រាជការ កូនចៅអភិជន គហបតី ពាណិជ្ចករ	ត ើ អ្នក ណា ជា ក ម្ល ាំង ស្ន ូល នៅ ក្នុង ការ ដ ឹក នាំ ច ល នា ត ស៊ូ Ġ ដើម ្ប ី ឯក រាជ ្យ ជាតិ Ġ	28	អ្នក ដ ែល ជា ក ម្ល ាំង ស្ន ូល នៅ ក្នុង ការ ដ ឹក នាំ ច ល នា ត ស៊ូ Ġ ដើម ្ប ី ឯក រាជ ្យ ជាតិ មាន Ġ ប ញ្ញា វ ន្ត Ġ ទ ា ហាន Ġ រាជ ការ Ġ កូ ន ច ៅ អ ភិ ជន Ġ គ ហ បតី Ġ ពា ណ ិ ជ ្ច ករ	53	▁តើ អ្នក ណា ជា ក ម្ល ាំង ស្ន ូល នៅ ក្នុង ការ ដ ឹក នាំ ច ល នា ត ស៊ូ ▁ដើម្បី ឯក រាជ ្យ ជាតិ ▁	25	▁អ្នក ដ ែល ជា ក ម្ល ាំង ស្ន ូល នៅ ក្នុង ការ ដ ឹក នាំ ច ល នា ត ស៊ូ ▁ដើម្បី ឯក រាជ ្យ ជាតិ មាន ▁បញ្ញា វ ន្ត ▁ទាហាន ▁រាជ ការ ▁កូន ច ៅ អ ភិ ជន ▁គ ហ បតី ▁ ពា ណ ិ ជ ្ច ករ	47
តើអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិថ្មីៗ មាននៅក្នុងខេត្តណាខ្លះ	null	អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិសំខាន់ៗរបស់ប្រទេសកម្ពុជាសិ្ថតនៅទីក្រុងភ្នំពេញ ដែលមានឈ្មោះអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញ ពោធិ៍ចិនតុង សៀមរាប និងខេត្តព្រះសីហនុជាមួយគ្នានៅមានគម្រោងអភិវឌ្ឍអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិថ្មី នៅខេត្តសៀមរាប កំពង់ឆ្នាំង និងស្ថិតនៅឃុំប៉ោយប៉ែតខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ខ្ញុំជឿជានិច្ចមកថា យើងគ្រប់គ្នាបង្កើតសុខផ្ទាល់ខ្លួនហើយត្រូវទទួលខុសត្រូវលើបញ្ហាដែលខ្លួនឯងជាអ្នកបង្កើត	null	អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិសំខាន់ៗរបស់ប្រទេសកម្ពុជាសិ្ថតនៅទីក្រុងភ្នំពេញ ដែលមានឈ្មោះអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញ ពោធិ៍ចិនតុង សៀមរាប និងខេត្តព្រះសីហនុជាមួយគ្នានៅមានគម្រោងអភិវឌ្ឍអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិថ្មី នៅខេត្តសៀមរាប កំពង់ឆ្នាំង និងស្ថិតនៅឃុំប៉ោយប៉ែតខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ខ្ញុំជឿជានិច្ចមកថា យើងគ្រប់គ្នាបង្កើតសុខផ្ទាល់ខ្លួនហើយត្រូវទទួលខុសត្រូវលើបញ្ហាដែលខ្លួនឯងជាអ្នកបង្កើត	ត ើ អា កាស យា ន ដ្ឋាន អ ន្ត រ ជាតិ ថ ្ម ី ៗ Ġ មាន នៅ ក្នុង ខ េត ្ត ណា ខ្ ល ះ Ġ	25	អា កាស យា ន ដ្ឋាន អ ន្ត រ ជាតិ សំ ខា ន់ ៗ រ ប ស់ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា សិ ្ថ ត នៅ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ Ġ ដ ែល មាន ឈ្មោះ អា កាស យា ន ដ្ឋាន អ ន្ត រ ជាតិ ភ្នំពេញ Ġ ព ោ ធិ ៍ ច ិន ត ុង Ġ ស ៀម រា ប Ġ និង ខ េត ្ត ព្រ ះ សី ហ នុ ជា មួយ គ្នា នៅ មាន គម ្រ ោង អភិវឌ្ឍ អា កាស យា ន ដ្ឋាន អ ន្ត រ ជាតិ ថ ្ម ី Ġ នៅ ខ េត ្ត ស ៀម រា ប Ġ កំ ព ង់ ឆ្នាំ ង Ġ និង ស្ ថ ិត នៅ ឃ ុំ ប៉ ោយ ប៉ ែត ខ េត ្ត ប ន្ទ ាយ មាន ជ ័យ Ġ ខ្ ញ ុំ ជ ឿ ជា និ ច្ច មក ថា Ġ យ ើង គ្រ ប់ គ្នា បង ្ក ើត សុខ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន ហើយ ត្រូវ ទទួល ខុស ត្រូវ លើ ប ញ ្ហ ា ដ ែល ខ្លួន ឯ ង ជា អ្នក បង ្ក ើត	161	▁តើ អា កាស យ ាន ដ្ឋាន អ ន្ត រ ជាតិ ថ ្ម ី ៗ ▁មាន នៅ ក្នុង ខ េ ត្ត ណា ខ្ ល ះ ▁	24	▁អាកាសយានដ្ឋាន អ ន្ត រ ជាតិ សំ ខ ាន់ ៗ រ ប ស់ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា សិ ្ថ ត នៅ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ▁ដែល មាន ឈ្មោះ អា កាស យ ាន ដ្ឋាន អ ន្ត រ ជាតិ ភ្នំពេញ ▁ពោធិ៍ ច ិន ត ុង ▁សៀមរាប ▁និង ខ េ ត្ត ព្រ ះ សី ហ នុ ជា មួយ គ្នា នៅ មាន គ ម្រ ោង អភិវឌ្ឍ អា កាស យ ាន ដ្ឋាន អ ន្ត រ ជាតិ ថ ្ម ី ▁នៅ ខ េ ត្ត ស ៀម រ ាប ▁កំពង់ឆ្នាំង ▁និង ស ្ថ ិត នៅ ឃ ុំ ប៉ ោយ ប៉ ែត ខ េ ត្ត ប ន្ទ ាយ មាន ជ ័យ ▁ខ្ញុំ ជ ឿ ជា និ ច្ច មក ថា ▁យើង គ្រ ប់ គ្នា ប ង្ក ើត សុខ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន ហើយ ត្រូវ ទទួល ខុស ត្រូវ លើ ប ញ ្ហ ា ដ ែល ខ្លួន ឯ ង ជា អ្នក ប ង្ក ើត	143
តើនៅប្រទេសកម្ពុជាភ្នំដែលខ្ពស់មានអ្វីខ្លះ	null	ភ្នំដែលខ្ពស់នៅកម្ពុជាមានដូចជាភ្នំឳរ៉ាល កម្ពស់ ១៨១៣ម៉ែត្រ នៅខេត្តកំពង់ស្តឺភ្នំសំកុស កម្ពស់ ១៧១៧ម៉ែត្រ នៅខេត្តពោធិ៍សាត់ភ្នំក្រពាំង កម្ពស់ ១៧១១ម៉ែត្រ នៅខេត្តពោធិ៍សាត់ភ្នំខ្នងត្រពែង កម្ពស់ ១២១៣ម៉ែត្រ នៅខេត្តកោះកុងភ្នំបូកគោ កម្ពស់ ១០៨០ម៉ែត្រ នៅខេត្តកំពត	null	ភ្នំដែលខ្ពស់នៅកម្ពុជាមានដូចជាភ្នំឳរ៉ាល កម្ពស់ ១៨១៣ម៉ែត្រ នៅខេត្តកំពង់ស្តឺភ្នំសំកុស កម្ពស់ ១៧១៧ម៉ែត្រ នៅខេត្តពោធិ៍សាត់ភ្នំក្រពាំង កម្ពស់ ១៧១១ម៉ែត្រ នៅខេត្តពោធិ៍សាត់ភ្នំខ្នងត្រពែង កម្ពស់ ១២១៣ម៉ែត្រ នៅខេត្តកោះកុងភ្នំបូកគោ កម្ពស់ ១០៨០ម៉ែត្រ នៅខេត្តកំពត	ត ើន ៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ភ្នំ ដ ែល ខ្ ព ស់ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	21	ភ្នំ ដ ែល ខ្ ព ស់ នៅ ក ម្ព ុ ជា មាន ដូច ជា ភ្នំ ឳ រ៉ា ល Ġ ក ម្ព ស់ Ġ ១ ៨ ១ ៣ ម៉ែត្រ Ġ នៅ ខ េត ្ត កំ ព ង់ ស្ត ឺ ភ្នំ សំ ក ុស Ġ ក ម្ព ស់ Ġ ១ ៧ ១ ៧ ម៉ែត្រ Ġ នៅ ខ េត ្ត ព ោ ធិ ៍ សា ត់ ភ្នំ ក្រ ពា ំ ង Ġ ក ម្ព ស់ Ġ ១ ៧ ១ ១ ម៉ែត្រ Ġ នៅ ខ េត ្ត ព ោ ធិ ៍ សា ត់ ភ្នំ ខ្នង ត្រ ព ែង Ġ ក ម្ព ស់ Ġ ១ ២ ១ ៣ ម៉ែត្រ Ġ នៅ ខ េត ្ត ក ោះ ក ុង ភ្នំ បូ ក គោ Ġ ក ម្ព ស់ Ġ ១០ ៨០ ម៉ែត្រ Ġ នៅ ខ េត ្ត កំ ព ត	118	▁តើ នៅ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ភ្នំ ដ ែល ខ្ ព ស់ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	20	▁ភ្នំ ដ ែល ខ្ ព ស់ នៅ ក ម្ព ុ ជា មាន ដូច ជា ភ្នំ ឳ រ៉ា ល ▁កម្ពស់ ▁១៨ ១ ៣ ម៉ែត្រ ▁នៅ ខ េ ត្ត ក ំព ង់ ស្ត ឺ ភ្នំ សំ ក ុស ▁កម្ពស់ ▁១៧ ១ ៧ ម៉ែត្រ ▁នៅ ខ េ ត្ត ព ោ ធិ ៍ ស ាត់ ភ្នំ ក្រ ព ាំង ▁កម្ពស់ ▁១៧ ១ ១ ម៉ែត្រ ▁នៅ ខ េ ត្ត ព ោ ធិ ៍ ស ាត់ ភ្នំ ខ្នង ត្រ ព ែង ▁កម្ពស់ ▁១២ ១ ៣ ម៉ែត្រ ▁នៅ ខ េ ត្ត ក ោះ ក ុង ភ្នំ ប ូក គោ ▁កម្ពស់ ▁១០ ៨០ ម៉ែត្រ ▁នៅ ខ េ ត្ត ក ំព ត	103
តើការខ្វះលទ្ធភាពទទួលបានការប្រើប្រាស់ទឹកស្អាត និងបង្គន់អនាម័យ របស់ប្រជាជនកម្ពុជាបណ្តាលមកពីមូលហេតុអ្វីខ្លះបញ្ហានេះនាំឲ្យប៉ះពាល់យ៉ាងណាខ្លះដល់សុខភាពសាធារណៈ	null	បណ្តាលមកពី បញ្ហាជីវភាពសេដ្ឋកិច្ច ភាពក្រីក្រ ខ្វះការយល់ដឹងពីបញ្ហាអនាម័យប្រព័ន្ធបណ្តេញទឹកស្អាតចាស់ៗ ទ្រុឌទ្រោម ដំណើរការមិនល្អ ផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាពសាធារណៈមានដូចជា មានជម្ងឺឆ្លងផ្សេងៗដូចជារាគរូស អាសន្នរោគធ្វើឲ្យមានផលប៉ះពាល់ដល់កង្វក់ទឹកលើដី និងក្នុងដី កង្វក់បរិយាកាសក្លិនស្អុយ	null	បណ្តាលមកពី បញ្ហាជីវភាពសេដ្ឋកិច្ច ភាពក្រីក្រ ខ្វះការយល់ដឹងពីបញ្ហាអនាម័យប្រព័ន្ធបណ្តេញទឹកស្អាតចាស់ៗ ទ្រុឌទ្រោម ដំណើរការមិនល្អ ផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាពសាធារណៈមានដូចជា មានជម្ងឺឆ្លងផ្សេងៗដូចជារាគរូស អាសន្នរោគធ្វើឲ្យមានផលប៉ះពាល់ដល់កង្វក់ទឹកលើដី និងក្នុងដី កង្វក់បរិយាកាសក្លិនស្អុយ	ត ើក ារ ខ្វ ះ ល ទ្ធ ភាព ទទួលបាន ការ ប្រ ើប ្រា ស់ ទឹក ស្ អា ត Ġ និង បង ្ គ ន់ អ នា ម ័យ Ġ រ ប ស់ ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា បណ្ត ាល មក ពី ម ូល ហេតុ អ ្វី ខ្ ល ះ ប ញ ្ហ ាន េះ នាំ ឲ្យ ប៉ ះ ពា ល់ យ៉ាង ណា ខ្ ល ះ ដល់ សុខ ភាព សា ធា រណៈ Ġ	71	បណ្ត ាល មក ពី ĠâĢĭ ប ញ ្ហ ា ជីវ ភាព សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ ភាព ក្រ ី ក្រ Ġ ខ្វ ះ ការ យ ល់ ដ ឹង ពី ប ញ ្ហ ា អ នា ម ័យ ប្រ ព ័ន ្ ធ បណ្ត េញ ទឹក ស្ អា ត ច ាស់ ៗ Ġ ទ្រ ុ ឌ ទ្រ ោម ĠâĢĭ ដំណើរ ការ ម ិន ល្អ Ġ ផល ប៉ ះ ពា ល់ ដល់ សុខ ភាព សា ធា រណៈ មាន ដូច ជា Ġ មាន ជ ម្ ង ឺ ឆ្ លង ផ្ សេ ង ៗ ដូច ជា រា គរ ូស Ġ អា ស ន្ន រ ោ គ ធ ្វ ើ ឲ្យ មាន ផល ប៉ ះ ពា ល់ ដល់ ក ង ្វ ក់ ទឹក លើ ដ ី Ġ និង ក្នុង ដ ី Ġ ក ង ្វ ក់ បរ ិយ ាក ាស ក្ ល ិន ស្ អ ុយ	130	▁តើ ការ ខ្វ ះ ល ទ្ធ ភាព ទទួលបាន ការ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ទឹក ស ្អ ាត ▁និង ប ង្គ ន់ អ ន ាម ័យ ▁របស់ ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា បណ្ត ាល មក ពី ម ូល ហេតុ អ ្វី ខ្ ល ះ ប ញ ្ហ ា នេះ នាំ ឲ្យ ប៉ ះ ព ាល់ យ៉ាង ណា ខ្ ល ះ ដល់ សុខ ភាព សា ធា រណៈ ▁	67	▁បណ្តាល មក ពី ▁បញ្ហា ជីវ ភាព សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁ភាពក្រីក្រ ▁ខ្វះ ការ យ ល់ ដ ឹង ពី ប ញ ្ហ ា អ ន ាម ័យ ប្រ ព ័ ន្ធ បណ្ត េញ ទឹក ស ្អ ាត ច ាស់ ៗ ▁ទ្រ ុ ឌ ទ្រ ោម ▁ដំណើរការ ម ិន ល្អ ▁ផល ប៉ ះ ព ាល់ ដល់ សុខ ភាព សា ធា រណៈ មាន ដូច ជា ▁មាន ជ ម្ ង ឺ ឆ្ លង ផ្ ស េង ៗ ដូច ជា រា គរ ូស ▁អាសន្ន រ ោ គ ធ ្វ ើ ឲ្យ មាន ផល ប៉ ះ ព ាល់ ដល់ ក ង ្វ ក់ ទឹក លើ ដ ី ▁និង ក្នុង ដ ី ▁កង ្វ ក់ ប រិយា កាស ក ្ល ិន ស ្អ ុយ	116
តើផលិតឧស្សាហកម្មនិងកសិកម្មដ៏ល្បីល្បាញរបស់អាឡឺម៉ង់ខាងលិចដែលឈានមុខគេនៅអឺរ៉ុបមានអ្វីខ្លះ	null	ផលិតឧស្សាហកម្មនិងកសិកម្មដ៏ល្បីឡល្បាញ់របស់អាឡឺម៉ង់ខាងលិចដែលឈានមុខគេនៅអឺរ៉ុបមានរោងចក្រគ្រឿងអគ្គីសនី រោងចក្រគីមី រោងចក្រស្លដែក និងរោងចក្រផលិតផលគ្រឿងម៉ាស៊ីនធំៗរួមទាំងផលិតផលកសិកម្មមួយចំនួនដូចជាទឹកដោះ សាច់ ផ្លែឈើ និងដំឡូងបារាំង	null	ផលិតឧស្សាហកម្មនិងកសិកម្មដ៏ល្បីឡល្បាញ់របស់អាឡឺម៉ង់ខាងលិចដែលឈានមុខគេនៅអឺរ៉ុបមានរោងចក្រគ្រឿងអគ្គីសនី រោងចក្រគីមី រោងចក្រស្លដែក និងរោងចក្រផលិតផលគ្រឿងម៉ាស៊ីនធំៗរួមទាំងផលិតផលកសិកម្មមួយចំនួនដូចជាទឹកដោះ សាច់ ផ្លែឈើ និងដំឡូងបារាំង	ត ើ ផល ិត ឧ ស្សា ហ កម្ម និង ក សិ កម្ម ដ ៏ ល ្ប ី ល ្ប ាញ រ ប ស់ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច ដ ែល ឈ ាន មុខ គ េន ៅ អ ឺ រ៉ ុប មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	49	ផល ិត ឧ ស្សា ហ កម្ម និង ក សិ កម្ម ដ ៏ ល ្ប ី ឡ ល ្ប ាញ់ រ ប ស់ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច ដ ែល ឈ ាន មុខ គ េន ៅ អ ឺ រ៉ ុប មាន រ ោង ច ក្រ គ្រឿង អ គ្គ ី ស នី Ġ រ ោង ច ក្រ គី មី Ġ រ ោង ច ក្រ ស្ ល ដ ែក Ġ និង រ ោង ច ក្រ ផល ិត ផល គ្រឿង ម៉ា ស៊ី ន ធ ំ ៗ រួម ទ ាំង ផល ិត ផល ក សិ កម្ម មួយ ចំ ន ួន ដូច ជា ទឹក ដ ោះ Ġ សា ច ់ Ġ ផ្ល ែ ឈ ើ Ġ និង ដំ ឡូ ង បា រា ំ ង	115	▁តើ ផល ិត ឧ ស្សា ហ កម្ម និង ក សិ កម្ម ដ ៏ ល ្ប ី ល ្ប ាញ រ ប ស់ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច ដ ែល ឈ ាន មុខ គ េន ៅ អ ឺ រ៉ ុប មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	48	▁ផលិត ឧ ស្សា ហ កម្ម និង ក សិ កម្ម ដ ៏ ល ្ប ី ឡ ល ្ប ាញ់ រ ប ស់ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច ដ ែល ឈ ាន មុខ គ េន ៅ អ ឺ រ៉ ុប មាន រ ោង ច ក្រ គ្រឿង អ គ្គ ី ស នី ▁រោងចក្រ គី មី ▁រោងចក្រ ស ្ល ដ ែក ▁និង រ ោង ច ក្រ ផល ិត ផល គ្រឿង ម៉ា ស៊ី ន ធ ំ ៗ រួម ទ ាំង ផល ិត ផល ក សិ កម្ម មួយ ចំ ន ួន ដូច ជា ទឹក ដ ោះ ▁សាច់ ▁ផ្លែ ឈ ើ ▁និង ដំ ឡូ ង ប ារ ាំង	104
ដូចម្តេចដែលហៅថានិមិត្តសញ្ញា និងទង់អាស៊ាន	null	ដែលហៅថានិមិត្តសញ្ញា និងទង់អាស៊ានពណ៌ខៀវ តំណាងឱ្យសន្តិភាព និងស្ថិរភាពពណ៌ក្រហម តំណាងឱ្យសេចក្តីក្លាហាន ភាពស្វាហាប់ និងថាមពលពណ៌ស តំណាងឱ្យភាពបរិសុទ្ធ និងស្អាតស្អំដើមស្រូវទាំង ១០ តំណាងឱ្យសុបិន្តរបស់បិតាបង្កើតអាស៊ាន ដែលមានបំណងប្រមូលផ្តុំប្រទេសទាំង១០ នៅអាស៊ីអាគ្នេយ ឱ្យក្លាយជាសហគមន៍ប្រកបដោយមិត្តភាព និងសាមគ្គីភាពរង្វង់ ៧ ព័ទ្ធជុំវិញ តំណាងឱ្យការឯកភាពគ្នារបស់អាស៊ានពណ៌លឿង តំណាងឱ្យវិបុលភាព និងភាពសម្បូរសប្បាយ	null	ដែលហៅថានិមិត្តសញ្ញា និងទង់អាស៊ានពណ៌ខៀវ តំណាងឱ្យសន្តិភាព និងស្ថិរភាពពណ៌ក្រហម តំណាងឱ្យសេចក្តីក្លាហាន ភាពស្វាហាប់ និងថាមពលពណ៌ស តំណាងឱ្យភាពបរិសុទ្ធ និងស្អាតស្អំដើមស្រូវទាំង ១០ តំណាងឱ្យសុបិន្តរបស់បិតាបង្កើតអាស៊ាន ដែលមានបំណងប្រមូលផ្តុំប្រទេសទាំង១០ នៅអាស៊ីអាគ្នេយ ឱ្យក្លាយជាសហគមន៍ប្រកបដោយមិត្តភាព និងសាមគ្គីភាពរង្វង់ ៧ ព័ទ្ធជុំវិញ តំណាងឱ្យការឯកភាពគ្នារបស់អាស៊ានពណ៌លឿង តំណាងឱ្យវិបុលភាព និងភាពសម្បូរសប្បាយ	ដូច ម្ ត េច ដ ែល ហ ៅ ថា និ ម ិត្ត ស ញ្ញា Ġ និង ទ ង់ អា ស៊ ាន Ġ	20	ដ ែល ហ ៅ ថា និ ម ិត្ត ស ញ្ញា Ġ និង ទ ង់ អា ស៊ ាន ព ណ៌ ខ ៀវ Ġ ត ំណ ាង ឱ្យ ស ន្ត ិ ភាព Ġ និង ស្ ថ ិ រ ភាព ព ណ៌ ក្រ ហ ម Ġ ត ំណ ាង ឱ្យ សេ ច ក្តី ក្លា ហាន Ġ ភាព ស្ វា ហា ប់ Ġ និង ថា ម ពល ព ណ៌ ស Ġ ត ំណ ាង ឱ្យ ភាព បរ ិស ុទ្ធ Ġ និង ស្ អា ត ស្ អ ំ ដើម ស្រ ូវ ទ ាំង Ġ ១០ Ġ ត ំណ ាង ឱ្យ សុ ប ិន ្ត រ ប ស់ ប ិត ាប ង្ក ើត អា ស៊ ាន Ġ ដ ែល មាន ប ំណ ង ប្រ ម ូល ផ្ ត ុំ ប្រ ទេស ទ ាំង ១០ Ġ នៅ អា ស៊ី អា គ ្ន េ យ Ġ ឱ្យ ក្លា យ ជា ស ហ គមន៍ ប្រ ក ប ដោយ ម ិត្ត ភាព Ġ និង សា ម គ្គ ី ភាព រ ង ្វ ង់ Ġ ៧ Ġ ព័ទ្ធ ជ ុំ វិញ Ġ ត ំណ ាង ឱ្យ ការ ឯក ភាព គ្នា រ ប ស់ អា ស៊ ាន ព ណ៌ ល ឿង Ġ ត ំណ ាង ឱ្យ វិ ប ុល ភាព Ġ និង ភាព សម្ប ូរ សប្បាយ	185	▁ដូចម្តេច ដ ែល ហ ៅ ថា និ ម ិត្ត ស ញ្ញា ▁និង ទ ង់ អា ស៊ ាន ▁	17	▁ដែល ហ ៅ ថា និ ម ិត្ត ស ញ្ញា ▁និង ទ ង់ អា ស៊ ាន ព ណ៌ ខ ៀវ ▁តំណាង ឱ្យ ស ន្ត ិ ភាព ▁និង ស ្ថ ិ រ ភាព ព ណ៌ ក្រ ហ ម ▁តំណាង ឱ្យ ស េច ក្តី ក្លា ហាន ▁ភាព ស ្វា ហ ាប់ ▁និង ថា ម ពល ព ណ៌ ស ▁តំណាង ឱ្យ ភាព បរ ិស ុទ្ធ ▁និង ស ្អ ាត ស ្អ ំ ដើម ស្រ ូវ ទ ាំង ▁១០ ▁តំណាង ឱ្យ ស ុប ិ ន្ត រ ប ស់ ប ិត ាប ង្ក ើត អា ស៊ ាន ▁ដែល មាន ប ំណ ង ប្រ ម ូល ផ្ ត ុំ ប្រ ទេស ទ ាំង ១០ ▁នៅ អា ស៊ី អា គ ្ន េ យ ▁ឱ្យ ក្លា យ ជា ស ហ គមន៍ ប្រ ក ប ដោយ ម ិត្ត ភាព ▁និង ស ាម គ្គ ី ភាព រ ង ្វ ង់ ▁៧ ▁ ព័ទ្ធ ជ ុំ វិញ ▁តំណាង ឱ្យ ការ ឯក ភាព គ្នា រ ប ស់ អា ស៊ ាន ព ណ៌ ល ឿង ▁តំណាង ឱ្យ វិ ប ុល ភាព ▁និង ភាព សម្ប ូរ សប្បាយ	171
តើមានវិបត្តិដូចម្តេចចំពោះប្រាក់រៀល ចុះទំនិញ	null	មានអតិផរណាយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ទំនិញឡើងថ្លៃរាល់ថ្ងៃ	null	មានអតិផរណាយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ទំនិញឡើងថ្លៃរាល់ថ្ងៃ	ត ើម ាន វិ ប ត្តិ ដូច ម្ ត េច ចំ ព ោះ ប្រា ក់ រ ៀល Ġ ច ុះ ទំ និ ញ Ġ	22	មាន អ តិ ផ រណ ាយ ៉ ាង ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ Ġ ទំ និ ញ ឡើង ថ្លៃ រា ល់ ថ ្ង ៃ	24	▁តើ មាន វិ ប ត្តិ ដូច ម ្ត េច ច ំព ោះ ប្រ ាក់ រ ៀល ▁ចុះ ទំ ន ិញ ▁	20	▁មាន អ តិ ផ រ ណា យ៉ាង ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ ▁ទំនិញ ឡើង ថ្លៃ រ ាល់ ថ ្ង ៃ	21
តើនៅក្រោយសង្គ្រាមមត្រជាក់តើប្រទេសអឺរ៉ុបខាងកើតមានការប្រែប្រួលដូចម្តេចខ្លះ	null	ក្រោយសង្គ្រាមត្រជាក់ ប្រទេសអឺរ៉ុបខាងកើតមានការប្រែប្រួលដូចជាផ្លាស់ប្តូររបបនយោបាយពីកុំមុយនីស្តមកប្រជាធិបតេយ្យហើយងាកមកទទួលជំនួយពីសហរដ្ឋអាមេរិកដើម្បីស្តារក៏ដូចជាកសាងប្រទេសជាតិរបស់ខ្លួនឡើងវិញលែងទទួលបានជំនួយពីប្រទេសកុំមុយនីស្តងាកមកសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចជាមួយសហគមន៍អឺរ៉ុប និងជាមួយប្រទេសនានាក្នុងពិភពលោក៤សេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរីបានចូលមកជំនួយសេដ្ឋកិច្ចផែនការលែងរណបសហភាពសូវៀតទៀត	null	ក្រោយសង្គ្រាមត្រជាក់ ប្រទេសអឺរ៉ុបខាងកើតមានការប្រែប្រួលដូចជាផ្លាស់ប្តូររបបនយោបាយពីកុំមុយនីស្តមកប្រជាធិបតេយ្យហើយងាកមកទទួលជំនួយពីសហរដ្ឋអាមេរិកដើម្បីស្តារក៏ដូចជាកសាងប្រទេសជាតិរបស់ខ្លួនឡើងវិញលែងទទួលបានជំនួយពីប្រទេសកុំមុយនីស្តងាកមកសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចជាមួយសហគមន៍អឺរ៉ុប និងជាមួយប្រទេសនានាក្នុងពិភពលោក៤សេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរីបានចូលមកជំនួយសេដ្ឋកិច្ចផែនការលែងរណបសហភាពសូវៀតទៀត	ត ើន ៅ ក្រ ោយ សង ្ គ្រ ាម ម ត្រ ជា ក់ ត ើប ្រ ទេស អ ឺ រ៉ ុប ខា ង កើត មាន ការ ប្រ ែប ្រ ួល ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ Ġ	37	ក្រ ោយ សង ្ គ្រ ាម ត្រ ជា ក់ Ġ ប្រ ទេស អ ឺ រ៉ ុប ខា ង កើត មាន ការ ប្រ ែប ្រ ួល ដូច ជា ផ្ល ាស់ ប្ តូ រ រ ប ប ន យោ បា យ ពី ក ុំ ម ុយ នី ស្ត មក ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ហើយ ង ាក មក ទទួល ជំ ន ួយ ពី ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ដើម ្ប ី ស្តា រក ៏ ដូច ជា ក សា ង ប្រ ទេស ជាតិ រ ប ស់ ខ្លួន ឡើង វិញ លែង ទទួលបាន ជំ ន ួយ ពី ប្រ ទេស ក ុំ ម ុយ នី ស្ត ង ាក មក សហប្រតិបត្តិការ សេ ដ្ឋ កិច្ច ជា មួយ ស ហ គមន៍ អ ឺ រ៉ ុប Ġ និង ជា មួយ ប្រ ទេស នា នា ក្នុង ពិ ភព លោក ៤ សេ ដ្ឋ កិច្ច ទី ផ្ សារ សេ រី បាន ចូល មក ជំ ន ួយ សេ ដ្ឋ កិច្ច ផ ែន ការ លែង រណ ប ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ទៀត	156	▁តើ នៅ ក្រ ោយ ស ង្គ ្រា ម ម ត្រ ជ ាក់ ត ើ ប្រ ទេស អ ឺ រ៉ ុប ខា ង កើត មាន ការ ប្រ ែ ប្រ ួល ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁	36	▁ក្រោយ ស ង្គ ្រា ម ត្រ ជ ាក់ ▁ប្រទេស អ ឺ រ៉ ុប ខា ង កើត មាន ការ ប្រ ែ ប្រ ួល ដូច ជា ផ្ល ាស់ ប ្ត ូរ រ ប ប ន យោ ប ាយ ពី ក ុំ ម ុយ នី ស្ត មក ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ហើយ ង ាក មក ទទួល ជំ ន ួយ ពី ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ដើម ្ប ី ស្តា រក ៏ ដូច ជា ក សា ង ប្រ ទេស ជាតិ រ ប ស់ ខ្លួន ឡើង វិញ លែង ទទួលបាន ជំ ន ួយ ពី ប្រ ទេស ក ុំ ម ុយ នី ស្ត ង ាក មក សហប្រតិបត្តិការ សេ ដ្ឋ កិច្ច ជា មួយ ស ហ គមន៍ អ ឺ រ៉ ុប ▁និង ជា មួយ ប្រ ទេស នា នា ក្នុង ពិ ភព លោក ៤ សេ ដ្ឋ កិច្ច ទី ផ្ សារ សេ រី បាន ចូល មក ជំ ន ួយ សេ ដ្ឋ កិច្ច ផ ែន ការ លែង រណ ប ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ទៀត	154
ចូររៀបរាប់ពីសមិទ្ធិផលសម័យ សង្គមរាស្រ្ដនិយម	null	សមិទ្ធិផលសម័យរាស្រ្ដនិយមគឺវិស័យកសិកម្មផលស្រូវនៅឆ្នាំ ១៩៥៥ ទទួលបាន ១ ៤៨៥ ០០០ តោន ហើយនៅឆ្នាំ ១៩៦៨ បាន ៣២៥ ០០០ តោន ផលកប្បាសនៅឆ្នាំ ១៩៦៤ ទទួលបានតោន ៥០០០ តោន ក្នុងនោះ ២០០តោន បម្រើរោងចក្រតម្បាយក្នុងស្រុកយើង ៣០០០តោនទៀតនាំចេញទៅប្រទេសក្រៅផលចិញ្ចឹម នៅឆ្នាំ១៩៦៥ គោមាន ៦២០ ០០០ក្បាលជ្រូកមាន ៩៨០ ០០០ ក្បាលរាជរដ្ឋាភិបាលបបង្កើតរុក្ខទិវានៅគ្រប់ខេត្តវិស័យនេសាទមាន ការរីកចម្រើនឪ្យកត់សម្គាល់ និងអាចបម្រើជីវិភាព ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពូជាក្នុង និង នាំចេញក្រៅពីនេះរដ្ឋាភិបាលបានបង្កើតក្រុមបសុពេទ្យ ដើម្បីព្យាបាលជំងឺសត្វ វិស័យគមនាគមន៍ឆ្នាំ ១៩៥៤ ពង្រីកកំពង់ផែភ្នំពេញ និងកសាងកំពង់ផែទឹកប្រៃនៅក្រុងព្រះសីហនុឆ្នាំ១៩៥៦ កសាងផ្លូវជាតិលេខ៤ពីភ្នំពេញ ក្រុងព្រះសីហនុប្រវែង ២២៧ kmពង្រឹកអាកាសយានដ្ឋានអន្ដរជាតិអន្ដរជាតិពោធិ៍ចិនតុង និងអាកាសយាន្ដអន្ដរជាតិសៀមរាមឆ្នាំ១៩៦០ កសាងផ្លូវរថភ្លើងភ្នំពេញ ក្រុងព្រះសីហុន ប្រវែង ២៧០ kmឆ្នាំ១៩៦១ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានភ្ជាប់ខ្សែទូរសព្ទជាមួយក្រុងតូក្យូ សាន់ហ្រ្វាន់ស៊ីស្ដូ អូសាកាឆ្នាំ១៩៦៦ កសាងស្ពានជ្រោយចង្វារ មិត្តភាពកម្ពុជា ជប៉ុន ឆ្លងទន្លេសាប ប្រវែង៧១០ ម វិស័យពាណិជ្ជកម្មក្រុមហ៊ុនពាណិជ្ជកម្មធំៗ របស់បារាំង និងសាខាក្រុមហ៊ុនរបស់ USA បានដាក់វិនិយោទុននៅកម្ពុជាឆ្នាំ ១៩៥៣ រដ្ឋាភិបាលបានបង្កើតក្រុមហ៊ុនពាណិជ្ជកម្មក្រៅប្រទេស បានក្រកួតប្រជែងជាមួយបារាំង USA ជប៉ុនឆ្នាំ ១៩៦៤ រាជរដ្ឋាភិបាលក្រុមហ៊ុនពាណិជ្ជកម្មថ្មីឈ្មោះ ក្រុមហ៊ុនអាហរ័ណ នីហរ័ណឆ្នាំ១៩៦៤ រាជរដ្ឋាភិបាលបានបង្កើតក្រុមហ៊ុនជាតិនៃការចែករំលែកទំនិញនាំចូល វិស័យឧស្សាហកម្ម រាជរដ្ឋាភិបាលកសាងរោងចក្រជាច្រើនដូចជា រោងចក្រវាយនភ័ណ្ឌ កំពង់ចាម រោងចក្រកែវនៅចម្ភារដូងកណ្ដាលរោងចក្រស៊ីម៉ង់ចក្រីទីង កំពតរោងចក្រស្ករកំពង់ត្រាំ កំពង់ស្ពីរោងចក្រក្ការបន្ទះដីឥដ្ឋរោងចក្រក្រដាសឆ្លូង ក្រចេះរោងចក្រក្រចៅដូចទាវ បាត់ដំបងរោងចក្រស្រាបៀរ និងដំឡើងត្រាក់ទ័រក្រុងព្រះសីហនុវិស័យវប្បធម៌រាជរដ្ឋាបាលបានយកចិត្តទុកដាក់លើវិស័យសិក្សាធិការជាតិ ដោយបណ្ដុះបណ្ដាលគ្រូបង្រៀន កសាង សាលារៀន ចាប់ពីបឋមសិក្សា ដល់សាកលវិទ្យាល័យ និងបានបញ្ចូលនិសិ្សតខ្មែរឪ្យទៅសិក្សានៅបរទេសជាពិសេសប្រទេសបារាំងលើកស្ទួយវិស័យកីឡាយកចិត្តទូដាក់លើវិស័យសាសនា ដោយបានបង្កើតពុទ្ធកបឋមសិក្សា រហូតដល់ពុទ្ធមហាវិទ្យាល័យ វិស័យសង្គមកិច្ចមានការកសាងមន្ទីរពេទ្យគ្រប់ខេត្តក្រុងអភិវឌ្ឍជនបទដូចជាការរក្សាអនាម័យតាមលំនៅដ្ឋាន ជីកអណ្ដូងទឹក សង់ផ្ទះ ជីកស្រះ ឪ្យប្រជារាស្រ្ដបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលអប់រំស្ដ្រីពស្យានៅទួលគោកផ្ដល់សិទ្ធិឪ្យស្ដ្រីឈរឈ្មោះបោះឆ្នោត និងមានសិទ្ធិបោះឆ្នោត	null	សមិទ្ធិផលសម័យរាស្រ្ដនិយមគឺវិស័យកសិកម្មផលស្រូវនៅឆ្នាំ ១៩៥៥ ទទួលបាន ១ ៤៨៥ ០០០ តោន ហើយនៅឆ្នាំ ១៩៦៨ បាន ៣២៥ ០០០ តោន ផលកប្បាសនៅឆ្នាំ ១៩៦៤ ទទួលបានតោន ៥០០០ តោន ក្នុងនោះ ២០០តោន បម្រើរោងចក្រតម្បាយក្នុងស្រុកយើង ៣០០០តោនទៀតនាំចេញទៅប្រទេសក្រៅផលចិញ្ចឹម នៅឆ្នាំ១៩៦៥ គោមាន ៦២០ ០០០ក្បាលជ្រូកមាន ៩៨០ ០០០ ក្បាលរាជរដ្ឋាភិបាលបបង្កើតរុក្ខទិវានៅគ្រប់ខេត្តវិស័យនេសាទមាន ការរីកចម្រើនឪ្យកត់សម្គាល់ និងអាចបម្រើជីវិភាព ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពូជាក្នុង និង នាំចេញក្រៅពីនេះរដ្ឋាភិបាលបានបង្កើតក្រុមបសុពេទ្យ ដើម្បីព្យាបាលជំងឺសត្វ វិស័យគមនាគមន៍ឆ្នាំ ១៩៥៤ ពង្រីកកំពង់ផែភ្នំពេញ និងកសាងកំពង់ផែទឹកប្រៃនៅក្រុងព្រះសីហនុឆ្នាំ១៩៥៦ កសាងផ្លូវជាតិលេខ៤ពីភ្នំពេញ ក្រុងព្រះសីហនុប្រវែង ២២៧ kmពង្រឹកអាកាសយានដ្ឋានអន្ដរជាតិអន្ដរជាតិពោធិ៍ចិនតុង និងអាកាសយាន្ដអន្ដរជាតិសៀមរាមឆ្នាំ១៩៦០ កសាងផ្លូវរថភ្លើងភ្នំពេញ ក្រុងព្រះសីហុន ប្រវែង ២៧០ kmឆ្នាំ១៩៦១ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានភ្ជាប់ខ្សែទូរសព្ទជាមួយក្រុងតូក្យូ សាន់ហ្រ្វាន់ស៊ីស្ដូ អូសាកាឆ្នាំ១៩៦៦ កសាងស្ពានជ្រោយចង្វារ មិត្តភាពកម្ពុជា ជប៉ុន ឆ្លងទន្លេសាប ប្រវែង៧១០ ម វិស័យពាណិជ្ជកម្មក្រុមហ៊ុនពាណិជ្ជកម្មធំៗ របស់បារាំង និងសាខាក្រុមហ៊ុនរបស់ USA បានដាក់វិនិយោទុននៅកម្ពុជាឆ្នាំ ១៩៥៣ រដ្ឋាភិបាលបានបង្កើតក្រុមហ៊ុនពាណិជ្ជកម្មក្រៅប្រទេស បានក្រកួតប្រជែងជាមួយបារាំង USA ជប៉ុនឆ្នាំ ១៩៦៤ រាជរដ្ឋាភិបាលក្រុមហ៊ុនពាណិជ្ជកម្មថ្មីឈ្មោះ ក្រុមហ៊ុនអាហរ័ណ នីហរ័ណឆ្នាំ១៩៦៤ រាជរដ្ឋាភិបាលបានបង្កើតក្រុមហ៊ុនជាតិនៃការចែករំលែកទំនិញនាំចូល វិស័យឧស្សាហកម្ម រាជរដ្ឋាភិបាលកសាងរោងចក្រជាច្រើនដូចជា រោងចក្រវាយនភ័ណ្ឌ កំពង់ចាម រោងចក្រកែវនៅចម្ភារដូងកណ្ដាលរោងចក្រស៊ីម៉ង់ចក្រីទីង កំពតរោងចក្រស្ករកំពង់ត្រាំ កំពង់ស្ពីរោងចក្រក្ការបន្ទះដីឥដ្ឋរោងចក្រក្រដាសឆ្លូង ក្រចេះរោងចក្រក្រចៅដូចទាវ បាត់ដំបងរោងចក្រស្រាបៀរ និងដំឡើងត្រាក់ទ័រក្រុងព្រះសីហនុវិស័យវប្បធម៌រាជរដ្ឋាបាលបានយកចិត្តទុកដាក់លើវិស័យសិក្សាធិការជាតិ ដោយបណ្ដុះបណ្ដាលគ្រូបង្រៀន កសាង សាលារៀន ចាប់ពីបឋមសិក្សា ដល់សាកលវិទ្យាល័យ និងបានបញ្ចូលនិសិ្សតខ្មែរឪ្យទៅសិក្សានៅបរទេសជាពិសេសប្រទេសបារាំងលើកស្ទួយវិស័យកីឡាយកចិត្តទូដាក់លើវិស័យសាសនា ដោយបានបង្កើតពុទ្ធកបឋមសិក្សា រហូតដល់ពុទ្ធមហាវិទ្យាល័យ វិស័យសង្គមកិច្ចមានការកសាងមន្ទីរពេទ្យគ្រប់ខេត្តក្រុងអភិវឌ្ឍជនបទដូចជាការរក្សាអនាម័យតាមលំនៅដ្ឋាន ជីកអណ្ដូងទឹក សង់ផ្ទះ ជីកស្រះ ឪ្យប្រជារាស្រ្ដបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលអប់រំស្ដ្រីពស្យានៅទួលគោកផ្ដល់សិទ្ធិឪ្យស្ដ្រីឈរឈ្មោះបោះឆ្នោត និងមានសិទ្ធិបោះឆ្នោត	ច ូរ រ ៀប រា ប់ ពី សម ិទ្ធ ិ ផល សម័យ Ġ សង ្ គម រា ស្រ ្ ដ និយម Ġ	20	សម ិទ្ធ ិ ផល សម័យ រា ស្រ ្ ដ និយម គ ឺ វិ ស ័យ ក សិ កម្ម ផល ស្រ ូវ នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៥ ៥ Ġ ទទួលបាន Ġ ១ Ġ ៤ ៨ ៥ Ġ ០០០ Ġ តោន Ġ ហើយ នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ៨ Ġ បាន Ġ ៣ ២៥ Ġ ០០០ Ġ តោន Ġ ផល ក ប្ប ាស នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ៤ Ġ ទទួលបាន តោន Ġ ៥០០ ០ Ġ តោន Ġ ក្នុង ន ោះ Ġ ២០ ០ តោន Ġ ប ម្រ ើរ ោង ច ក្រ ត ម្ បា យក ្ន ុង ស្រ ុក យ ើង Ġ ៣០ ០០ តោន ទៀត នាំ ចេញ ទៅ ប្រ ទេស ក្រ ៅ ផល ច ិញ ្ច ឹម Ġ នៅ ឆ្នាំ ១៩ ៦ ៥ Ġ គោ មាន Ġ ៦ ២០ Ġ ០០០ ក្ បាល ជ្រ ូក មាន Ġ ៩៨ ០ Ġ ០០០ ÂłĠ ក្ បាល រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល ប បង ្ក ើត រ ុក ្ខ ទិ វា នៅ គ្រ ប់ ខ េត ្ត វិ ស ័យ ន េស ា ទ មាន Ġ ការ រី ក ចម្រ ើន ឪ ្យ ក ត់ សម ្ គ ាល់ Ġ និង អា ច ប ម្រ ើ ជីវ ិ ភាព Ġ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ក ម្ព ូ ជា ក្នុង Ġ និង Ġ នាំ ចេញ ក្រ ៅ ពី នេះ រដ្ឋ ា ភិ បាល បាន បង ្ក ើត ក្រុម ប សុ ពេទ្យ Ġ ដើម ្ប ី ព្យា បាល ជំ ង ឺ ស ត ្វ Ġ វិ ស ័យ គម នា គមន៍ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៥ ៤ Ġ ព ង ្រី ក កំ ព ង់ ផ ែ ភ្នំពេញ Ġ និង ក សា ង កំ ព ង់ ផ ែ ទឹក ប្រ ៃ នៅ ក្រុង ព្រ ះ សី ហ នុ ឆ្នាំ ១៩ ៥ ៦ Ġ ក សា ង ផ្ល ូវ ជាតិ លេខ ៤ ពី ភ្នំពេញ Ġ ក្រុង ព្រ ះ សី ហ នុ ប្រ វ ែង Ġ ២ ២ ៧ Ġkm ព ង ្រ ឹក អា កាស យា ន ដ្ឋាន អ ន្ ដ រ ជាតិ អ ន្ ដ រ ជាតិ ព ោ ធិ ៍ ច ិន ត ុង Ġ និង អា កាស យា ន្ ដ អ ន្ ដ រ ជាតិ ស ៀម រា ម ឆ្នាំ ១៩ ៦០ Ġ ក សា ង ផ្ល ូវ រ ថ ភ្លើង ភ្នំពេញ Ġ ក្រុង ព្រ ះ សី ហ ុន Ġ ប្រ វ ែង Ġ ២ ៧០ Ġkm ឆ្នាំ ១៩ ៦ ១ Ġ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា បាន ភ្ជាប់ ខ្ ស ែ ទូ រស ព្ ទ ជា មួយ ក្រុង តូ ក្ យ ូ Ġ សា ន់ ហ ្រ ្វា ន់ ស៊ី ស្ ដ ូ Ġ អូ សា កា ឆ្នាំ ១៩ ៦ ៦ Ġ ក សា ង ស្ព ាន ជ្រ ោយ ច ង ្វា រ Ġ ម ិត្ត ភាព ក ម្ព ុ ជា Ġ ជ ប៉ ុន Ġ ឆ្ លង ទ ន្ ល េស ាប Ġ ប្រ វ ែង ៧ ១០ Ġ ម Ġ វិ ស ័យ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ក្រុម ហ៊ ុន ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ធ ំ ៗ Ġ រ ប ស់ បា រា ំ ង Ġ និង សា ខា ក្រុម ហ៊ ុន រ ប ស់ ĠUSA Ġ បាន ដា ក់ វិ និ យោ ទ ុន នៅ ក ម្ព ុ ជា ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៥ ៣ Ġ រដ្ឋ ា ភិ បាល បាន បង ្ក ើត ក្រុម ហ៊ ុន ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ក្រ ៅ ប្រ ទេស Ġ បាន ក្រ ក ួត ប្រ ជ ែង ជា មួយ បា រា ំ ង ĠUSA Ġ ជ ប៉ ុន ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ៤ Ġ រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល ក្រុម ហ៊ ុន ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ថ ្ម ី ឈ្មោះ Ġ ក្រុម ហ៊ ុន អា ហ រ ័ ណ âĢĭ Ġ នី ហ រ ័ ណ ឆ្នាំ ១៩ ៦ ៤ Ġ រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល បាន បង ្ក ើត ក្រុម ហ៊ ុន ជាតិ នៃ ការ ច ែក រំ ល ែក ទំ និ ញ នាំ ចូល Ġ វិ ស ័យ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល ក សា ង រ ោង ច ក្រ ជា ច្ រ ើន ដូច ជា Ġ រ ោង ច ក្រ វា យ ន ភ ័ណ្ឌ Ġ កំ ព ង់ ច ាម Ġ រ ោង ច ក្រ កែវ នៅ ច ម្ភ ារ ដ ូង ក ណ ្ ដា ល រ ោង ច ក្រ ស៊ី ម៉ង់ ច ក្រ ី ទី ង Ġ កំ ព ត រ ោង ច ក្រ ស្ ករ កំ ព ង់ ត្រា ំ Ġ កំ ព ង់ ស្ព ី រ ោង ច ក្រ ក្ក ារ ប ន្ទ ះ ដ ី ឥ ដ្ឋ រ ោង ច ក្រ ក្រ ដា ស ឆ្ ល ូង Ġ ក្រ ច េះ រ ោង ច ក្រ ក្រ ច ៅ ដូច ទ ាវ Ġ បា ត់ ដំ បង រ ោង ច ក្រ ស្រ ាប ៀរ Ġ និង ដំ ឡើង ត្រា ក់ ទ័រ ក្រុង ព្រ ះ សី ហ នុ វិ ស ័យ វ ប្ប ធម៌ រាជ រដ្ឋ ាប ាល បាន យកចិត្តទុកដាក់ លើ វិ ស ័យ សិ ក្ស ា ធិ ការ ជាតិ Ġ ដោយ ប ណ ្ ដ ុះ ប ណ ្ ដា ល គ្រ ូប ង ្រ ៀន Ġ ក សា ង Ġ សា លា រ ៀន Ġ ច ាប់ ពី ប ឋ ម សិ ក្ស ា Ġ ដល់ សា ក ល វិទ្យា ល័យ Ġ និង បាន បញ្ចូល និ សិ ្ស ត ខ្ ម ែរ ឪ ្យ ទៅ សិ ក្ស ាន ៅ បរ ទេស ជា ពិ សេ ស ប្រ ទេស បា រា ំ ង លើក ស្ទ ួយ វិ ស ័យ ក ី ឡា យក ចិត្ត ទូ ដា ក់ លើ វិ ស ័យ សា ស នា Ġ ដោយ បាន បង ្ក ើត ពុ ទ្ធ ក ប ឋ ម សិ ក្ស ា Ġ រ ហ ូត ដល់ ពុ ទ្ធ ម ហា វិទ្យា ល័យ Ġ វិ ស ័យ សង ្ គម កិច្ច មាន ការ ក សា ង ម ន្ទ ី រ ពេទ្យ គ្រ ប់ ខ េត ្ត ក្រុង អភិវឌ្ឍ ជន បទ ដូច ជា ការ រក ្សា អ នា ម ័យ តា ម លំ នៅ ដ្ឋាន Ġ ជី ក អ ណ ្ ដ ូង ទឹក Ġ សង ់ ផ្ ទ ះ Ġ ជី ក ស្រ ះ Ġ ឪ ្យ ប្រ ជា រា ស្រ ្ ដ បង ្ក ើត ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល អ ប់ រំ ស្ ដ ្រី ព ស្ យា នៅ ទ ួល គោ ក ផ្ ដល់ សិ ទ្ធិ ឪ ្យ ស្ ដ ្រី ឈ រ ឈ្មោះ ប ោះ ឆ្ ន ោត Ġ និង មាន សិ ទ្ធិ ប ោះ ឆ្ ន ោត	960	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ពី សម ិ ទ្ធិ ផល សម័យ ▁សង្គម រា ស្រ ្ ដ និយម ▁	17	▁សម ិ ទ្ធិ ផល សម័យ រា ស្រ ្ ដ និយម គ ឺ វិ ស ័យ ក សិ កម្ម ផល ស្រ ូវ នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៥ ៥ ▁ទទួលបាន ▁១ ▁៤៨ ៥ ▁ ០០០ ▁តោន ▁ហើយ នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ៨ ▁បាន ▁៣ ២៥ ▁ ០០០ ▁តោន ▁ផល ក ប្ប ាស នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ៤ ▁ទទួលបាន តោន ▁៥ ០០០ ▁តោន ▁ក្នុង ន ោះ ▁២០០ តោន ▁បម្រើ រ ោង ច ក្រ ត ម ្ប ាយ ក្នុង ស្រ ុក យ ើង ▁៣ ០០០ តោន ទៀត នាំ ចេញ ទៅ ប្រ ទេស ក្រ ៅ ផល ច ិ ញ្ច ឹម ▁នៅ ឆ្នាំ ១ ៩៦ ៥ ▁គោ មាន ▁៦ ២០ ▁ ០០០ ក្ បាល ជ្រ ូក មាន ▁៩ ៨០ ▁ ០០០ ▁ក្បាល រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ប ប ង្ក ើត រ ុ ក្ខ ទិ វា នៅ គ្រ ប់ ខ េ ត្ត វិ ស ័យ ន េ សា ទ មាន ▁ការរីកចម្រើន ឪ ្យ ក ត់ ស ម្ គ ាល់ ▁និង អា ច ប ម្រ ើ ជីវ ិ ភាព ▁ប្រជាពលរដ្ឋ ក ម្ព ូ ជា ក្នុង ▁និង ▁នាំចេញ ក្រ ៅ ពី នេះ រ ដ្ឋា ភិ បាល បាន ប ង្ក ើត ក្រុម ប សុ ពេទ្យ ▁ដើម្បី ព្យា បាល ជំ ង ឺ ស ត ្វ ▁វិស័យ គម នា គមន៍ ឆ្នាំ ▁១៩ ៥ ៤ ▁ពង្រីក ក ំព ង់ ផ ែ ភ្នំពេញ ▁និង ក សា ង ក ំព ង់ ផ ែ ទឹក ប្រ ៃ នៅ ក្រុង ព្រ ះ សី ហ នុ ឆ្នាំ ១៩ ៥ ៦ ▁កសាង ផ្ល ូវ ជាតិ លេខ ៤ ពី ភ្នំពេញ ▁ក្រុង ព្រ ះ សី ហ នុ ប្រ វ ែង ▁២២ ៧ ▁km ព ង ្រ ឹក អា កាស យ ាន ដ្ឋាន អ ន្ ដ រ ជាតិ អ ន្ ដ រ ជាតិ ព ោ ធិ ៍ ច ិន ត ុង ▁និង អា កាស យា ន្ ដ អ ន្ ដ រ ជាតិ ស ៀម រ ាម ឆ្នាំ ១៩ ៦០ ▁កសាង ផ្ល ូវ រ ថ ភ្លើង ភ្នំពេញ ▁ក្រុង ព្រ ះ សី ហ ុន ▁ប្រវែង ▁២ ៧០ ▁km ឆ្នាំ ១ ៩៦ ១ ▁ព្រះរាជាណាចក្រ ក ម្ព ុ ជា បាន ភ្ជាប់ ខ្ ស ែ ទូ រស ព្ ទ ជា មួយ ក្រុង ត ូក ្យូ ▁សាន់ ហ ្រ ្វា ន់ ស៊ី ស្ ដ ូ ▁អូស ា កា ឆ្នាំ ១ ៩៦ ៦ ▁កសាង ស្ព ាន ជ្រ ោយ ច ង ្វា រ ▁មិត្តភាព ក ម្ព ុ ជា ▁ជប៉ុន ▁ឆ្លង ទ ន ្ល េស ាប ▁ប្រវែង ៧ ១០ ▁ម ▁វិស័យ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ក្រុម ហ៊ ុន ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ធ ំ ៗ ▁របស់ ប ារ ាំង ▁និង សា ខា ក្រុម ហ៊ ុន រ ប ស់ ▁USA ▁បាន ដ ាក់ វ ិន ិយ ោទ ុន នៅ ក ម្ព ុ ជា ឆ្នាំ ▁១៩ ៥ ៣ ▁រដ្ឋាភិបាល បាន ប ង្ក ើត ក្រុម ហ៊ ុន ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ក្រ ៅ ប្រ ទេស ▁បាន ក្រ ក ួត ប្រ ជ ែង ជា មួយ ប ារ ាំង ▁USA ▁ជប៉ុន ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ៤ ▁រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ក្រុម ហ៊ ុន ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ថ ្ម ី ឈ្មោះ ▁ក្រុមហ៊ុន អា ហ រ ័ ណ ▁នី ហ រ ័ ណ ឆ្នាំ ១ ៩៦ ៤ ▁រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល បាន ប ង្ក ើត ក្រុម ហ៊ ុន ជាតិ នៃ ការ ច ែក រំ ល ែក ទំ ន ិញ នាំ ចូល ▁វិស័យ ឧ ស្សា ហ កម្ម ▁រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ក សា ង រ ោង ច ក្រ ជា ច ្រ ើន ដូច ជា ▁រោងចក្រ វ ាយ ន ភ ័ណ្ឌ ▁កំពង់ចាម ▁រោងចក្រ កែវ នៅ ច ម្ភ ារ ដ ូង ក ណ ្ ដា ល រ ោង ច ក្រ ស៊ី ម៉ង់ ច ក្រ ី ទី ង ▁កំពត រ ោង ច ក្រ ស្ ករ ក ំព ង់ ត្រ ាំ ▁កំពង់ ស្ព ី រ ោង ច ក្រ ក្ ការ ប ន្ទ ះ ដ ី ឥ ដ្ឋ រ ោង ច ក្រ ក្រ ដា ស ឆ្ ល ូង ▁ក្រចេះ រ ោង ច ក្រ ក្រ ច ៅ ដូច ទ ាវ ▁បាត់ដំបង រ ោង ច ក្រ ស្រ ាប ៀរ ▁និង ដំ ឡើង ត្រ ាក់ ទ័រ ក្រុង ព្រ ះ សី ហ នុ វិ ស ័យ វ ប្ប ធម៌ រាជ រ ដ្ឋា បាល បាន យកចិត្តទុកដាក់ លើ វិ ស ័យ ស ិក ្សា ធិ ការ ជាតិ ▁ដោយ ប ណ ្ ដ ុះ ប ណ ្ ដា ល គ្រ ូប ង ្រ ៀន ▁កសាង ▁សាលារៀន ▁ចាប់ពី ប ឋ ម ស ិក ្សា ▁ដល់ សា ក ល វិទ្យា ល័យ ▁និង បាន បញ្ចូល និ សិ ្ស ត ខ្ ម ែរ ឪ ្យ ទៅ ស ិក ្សា នៅ បរ ទេស ជា ពិ ស េស ប្រ ទេស ប ារ ាំង លើក ស្ទ ួយ វិ ស ័យ ក ី ឡា យក ចិត្ត ទូ ដ ាក់ លើ វិ ស ័យ សា ស នា ▁ដោយ បាន ប ង្ក ើត ព ុទ្ធ ក ប ឋ ម ស ិក ្សា ▁រហូតដល់ ព ុទ្ធ ម ហា វិទ្យា ល័យ ▁វិស័យ ស ង្គ ម កិច្ច មាន ការ ក សា ង ម ន្ទ ី រ ពេទ្យ គ្រ ប់ ខ េ ត្ត ក្រុង អភិវឌ្ឍ ជន បទ ដូច ជា ការ រក ្សា អ ន ាម ័យ ត ាម លំ នៅ ដ្ឋាន ▁ជីក អ ណ ្ ដ ូង ទឹក ▁សង់ ផ្ ទ ះ ▁ជីក ស្រ ះ ▁ឪ ្យ ប្រ ជា រា ស្រ ្ ដ ប ង្ក ើត ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល អ ប់ រំ ស្ ដ ្រី ព ស ្យា នៅ ទ ួល គ ោក ផ្ ដល់ សិ ទ្ធិ ឪ ្យ ស្ ដ ្រី ឈ រ ឈ្មោះ ប ោះ ឆ្ ន ោត ▁និង មាន សិ ទ្ធិ ប ោះ ឆ្ ន ោត	866
តើវប្បធម៍សន្តិភាពជាអ្វី	null	វប្បធម៍សន្តិភាព គឺជាតម្លៃគុណធម៍ ចរិយាធម៍ និងគ្រប់រូបភាពនៃឥរិយាបទ ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីការគោរពជីវិតចំពោះមនុស្សជាតិ និងភាពថ្លៃថ្នូររបស់គេ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងការបដិសេពចោលនូវរាល់រូបភាពនៃអំពើហិង្សា ព្រមទាំងការគោរពនូវគោលការណ៍សេរីភាព យុត្តិធម៍ សាមគ្គីភាព មានអធ្យោស្រ័យរវាងក្រុមមនុស្ស និងមនុស្ស	null	វប្បធម៍សន្តិភាព គឺជាតម្លៃគុណធម៍ ចរិយាធម៍ និងគ្រប់រូបភាពនៃឥរិយាបទ ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីការគោរពជីវិតចំពោះមនុស្សជាតិ និងភាពថ្លៃថ្នូររបស់គេ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងការបដិសេពចោលនូវរាល់រូបភាពនៃអំពើហិង្សា ព្រមទាំងការគោរពនូវគោលការណ៍សេរីភាព យុត្តិធម៍ សាមគ្គីភាព មានអធ្យោស្រ័យរវាងក្រុមមនុស្ស និងមនុស្ស	ត ើ វ ប្ប ធម ៍ ស ន្ត ិ ភាព ជា អ ្វី Ġ	13	វ ប្ប ធម ៍ ស ន្ត ិ ភាព Ġ គ ឺ ជា ត ម្ល ៃ គុណ ធម ៍ Ġ ចរ ិយ ា ធម ៍ Ġ និង គ្រ ប់ រូប ភាព នៃ ឥ រិយា បទ Ġ ដ ែល ឆ្ ល ុះ បញ្ចាំង ពី ការ គោ រ ព ជីវ ិត ចំ ព ោះ ម នុ ស្ស ជាតិ Ġ និង ភាព ថ្លៃ ថ្ន ូរ រ ប ស់ គ េ Ġ ការ គោ រ ព សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស Ġ និង ការ ប ដ ិស េ ព ចោល ន ូវ រា ល់ រូប ភាព នៃ អ ំព ើ ហ ិ ង្ស ា Ġ ព្រ ម ទ ាំង ការ គោ រ ព ន ូវ គោ ល ការណ៍ សេ រី ភាព Ġ យុត្តិ ធម ៍ Ġ សា ម គ្គ ី ភាព Ġ មាន អ ធ ្យ ោស ្រ ័យ រ វា ង ក្រុម ម នុ ស្ស Ġ និង ម នុ ស្ស	134	▁តើ វ ប្ប ធម ៍ ស ន្ត ិ ភាព ជា អ ្វី ▁	12	▁វប្បធម ៍ ស ន្ត ិ ភាព ▁គឺជា ត ម្ល ៃ គុណ ធម ៍ ▁ច រិយា ធម ៍ ▁និង គ្រ ប់ រូប ភាព នៃ ឥ រិយា បទ ▁ដែល ឆ្ ល ុះ បញ្ចាំង ពី ការ គ ោរ ព ជីវ ិត ច ំព ោះ ម នុ ស្ស ជាតិ ▁និង ភាព ថ្លៃ ថ្ន ូរ រ ប ស់ គ េ ▁ការគោរព សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ▁និង ការ ប ដ ិ សេ ព ចោល ន ូវ រ ាល់ រូប ភាព នៃ អ ំព ើ ហ ិ ង ្សា ▁ព្រមទាំង ការ គ ោរ ព ន ូវ គ ោល ការណ៍ សេ រី ភាព ▁ យុត្តិ ធម ៍ ▁សាមគ្គីភាព ▁មាន អ ធ ្យ ោ ស្រ ័យ រ វ ាង ក្រុម ម នុ ស្ស ▁និង ម នុ ស្ស	118
តើរ៉ែត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់ធ្វើអ្វីខ្លះ	null	រ៉ែត្រូវបានគេប្រើប្រាស់សម្រាប់ផលិតផលរបស់នានាជាច្រើននៅក្នុងប្រទេសដែលពឹងផ្អែកលើឧស្សាហកម្មដូចជា ផ្លូវគមនាគមន៍ រថយន្ដ កុំព្យូទ័រ ជីកសិកម្ម	null	រ៉ែត្រូវបានគេប្រើប្រាស់សម្រាប់ផលិតផលរបស់នានាជាច្រើននៅក្នុងប្រទេសដែលពឹងផ្អែកលើឧស្សាហកម្មដូចជា ផ្លូវគមនាគមន៍ រថយន្ដ កុំព្យូទ័រ ជីកសិកម្ម	ត ើរ ៉ ែត ្រ ូវ បាន ប្រ ើប ្រា ស់ សម ្រា ប់ ធ ្វ ើ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	22	រ៉ ែត ្រ ូវ បាន គ េ ប្រ ើប ្រា ស់ សម ្រា ប់ ផល ិត ផល រ ប ស់ នា នា ជា ច្ រ ើន នៅ ក្នុង ប្រ ទេស ដ ែល ព ឹង ផ្ អ ែក លើ ឧ ស្សា ហ កម្ម ដូច ជា Ġ ផ្ល ូវ គម នា គមន៍ Ġ រ ថ យ ន្ ដ Ġ ក ុំ ព្យ ូ ទ័រ Ġ ជី ក សិ កម្ម	63	▁តើ រ៉ ែ ត្រូវ បាន ប្រ ើ ប្រ ាស់ ស ម្រ ាប់ ធ ្វ ើ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	20	▁រ៉ែ ត្រូវ បាន គ េ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ស ម្រ ាប់ ផល ិត ផល រ ប ស់ នា នា ជា ច ្រ ើន នៅ ក្នុង ប្រ ទេស ដ ែល ព ឹង ផ្ អ ែក លើ ឧ ស្សា ហ កម្ម ដូច ជា ▁ផ្លូវ គម នា គមន៍ ▁រ ថ យ ន្ ដ ▁កុំព្យូទ័រ ▁ជីក សិ កម្ម	55
តើដើម្បីកាត់បន្ថយវិបត្តិស្បៀងអាហារ តើអ្នកវិទ្យាសាស្រ្តត្រូវធ្វើដូចម្តេចខ្លះ	null	គេបានរៀបចំដីដាំដុះដោយប្រើជី ជ្រើសពូជ ជាដំណាំដែលមានរយៈពេលខ្លី បង្កើតប្រព័ន្ធស្រោចស្រពបង្កើតឧបករណ៍នេសាទធំៗដើម្បីចាប់បានច្រើនកែច្នៃបច្ចេកវិទ្យាក្នុងការចិញ្ចឹមសត្វដើម្បីតម្រូវការសាច់និងទឹកដោះគោ	null	គេបានរៀបចំដីដាំដុះដោយប្រើជី ជ្រើសពូជ ជាដំណាំដែលមានរយៈពេលខ្លី បង្កើតប្រព័ន្ធស្រោចស្រពបង្កើតឧបករណ៍នេសាទធំៗដើម្បីចាប់បានច្រើនកែច្នៃបច្ចេកវិទ្យាក្នុងការចិញ្ចឹមសត្វដើម្បីតម្រូវការសាច់និងទឹកដោះគោ	ត ើ ដើម ្ប ី កាត់ បន្ថយ វិ ប ត្តិ ស្ ប ៀង អា ហា រ Ġ ត ើ អ្នក វិទ្យា សា ស្រ ្ត ត្រូវ ធ ្វ ើ ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ Ġ	34	គ េ បាន រៀបចំ ដ ី ដា ំ ដ ុះ ដោយ ប្រ ើ ជី Ġ ជ្រ ើស ព ូ ជ Ġ ជា ដំ ណា ំ ដ ែល មាន រយ ៈ ពេល ខ្ លី Ġ បង ្ក ើត ប្រ ព ័ន ្ ធ ស្រ ោច ស្រ ព បង ្ក ើត ឧ ប ករណ៍ ន េស ា ទ ធ ំ ៗ ដើម ្ប ី ច ាប់ បាន ច្ រ ើន ក ែ ច្ នៃ ប ច្ច េក វិទ្យា ក្នុង ការ ច ិញ ្ច ឹម ស ត ្វ ដើម ្ប ីត ម្រ ូវ ការ សា ច ់ និង ទឹក ដ ោះ គោ	96	▁តើ ដើម ្ប ី កាត់ បន្ថយ វិ ប ត្តិ ស ្ប ៀង អា ហា រ ▁តើ អ្នក វិទ្យា សា ស្រ ្ត ត្រូវ ធ ្វ ើ ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁	32	▁គេ បាន រៀបចំ ដ ី ដ ាំ ដ ុះ ដោយ ប្រ ើ ជី ▁ជ្រើស ព ូ ជ ▁ជា ដ ំណ ាំ ដ ែល មាន រយ ៈ ពេល ខ្ លី ▁បង្កើត ប្រ ព ័ ន្ធ ស្រ ោច ស្រ ព ប ង្ក ើត ឧ ប ករណ៍ ន េ សា ទ ធ ំ ៗ ដើម ្ប ី ច ាប់ បាន ច ្រ ើន ក ែ ច្ នៃ ប ច្ច េក វិទ្យា ក្នុង ការ ច ិ ញ្ច ឹម ស ត ្វ ដើម ្ប ីត ម្រ ូវ ការ ស ាច់ និង ទឹក ដ ោះ គោ	90
នៅក្នុងសង្រ្គាមលោកលើកទី២ តើប្រទេសប៉ូឡូញបានរងវិនាសកម្មអ្វីខ្លះ	null	ក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី២ ប្រទសប៉ូឡូញបានរងវិនាសកម្មដូចតទៅប្រជាជនប៉ូឡូញ៦ លាននាក់បាសនស្លាប់ប្រជាជន២លាន៥សែននាក់ត្រូវបានជម្រុញឪ្យធ្វើការជាទម្ងន់នៅប្រទេសអាឡឺម៉ងប្រជាជនជិត ១លាននាក់ ត្រូវបានសម្លាប់នៅក្នុងជំរំប្រមូលផ្ដុំនៅ អូសិច ប្លាំងការ និងម៉ាសេដាណែកទ្រព្យសម្បត្តិប្រមាណ៥០ កោដិដុល្លារ បានត្រូវខូចខាត	null	ក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី២ ប្រទសប៉ូឡូញបានរងវិនាសកម្មដូចតទៅប្រជាជនប៉ូឡូញ៦ លាននាក់បាសនស្លាប់ប្រជាជន២លាន៥សែននាក់ត្រូវបានជម្រុញឪ្យធ្វើការជាទម្ងន់នៅប្រទេសអាឡឺម៉ងប្រជាជនជិត ១លាននាក់ ត្រូវបានសម្លាប់នៅក្នុងជំរំប្រមូលផ្ដុំនៅ អូសិច ប្លាំងការ និងម៉ាសេដាណែកទ្រព្យសម្បត្តិប្រមាណ៥០ កោដិដុល្លារ បានត្រូវខូចខាត	នៅ ក្នុង សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ២ Ġ ត ើប ្រ ទេស ប៉ ូ ឡូ ញ បាន រ ង វិ នា ស កម្ម អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	31	ក្នុង សង ្ គ្រ ាម លោក លើក ទី ២ Ġ ប្រ ទ ស ប៉ ូ ឡូ ញ បាន រ ង វិ នា ស កម្ម ដូច ត ទៅ ប្រ ជា ជន ប៉ ូ ឡូ ញ ៦ Ġ លាន នាក់ បា ស ន ស្លាប់ ប្រ ជា ជន ២ លាន ៥ សែន នាក់ ត្រូវ បាន ជ ម្រ ុញ ឪ ្យ ធ ្វ ើក ារ ជា ទ ម្ ង ន់ នៅ ប្រ ទេស អា ឡ ឺ ម៉ ង ប្រ ជា ជន ជ ិត Ġ ១ លាន នាក់ Ġ ត្រូវ បាន សម ្លា ប់ នៅ ក្នុង ជំ រំ ប្រ ម ូល ផ្ ដ ុំ នៅ Ġ អូ សិ ច Ġ ប្ លា ំ ង ការ Ġ និង ម៉ា សេ ដា ណ ែក ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ ប្រ មា ណ ៥០ Ġ ក ោ ដ ិ ដុល្លារ Ġ បាន ត្រូវ ខ ូច ខា ត	128	▁នៅក្នុង សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ២ ▁តើ ប្រ ទេស ប៉ ូ ឡូ ញ បាន រ ង វិ នា ស កម្ម អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	29	▁ក្នុង ស ង្គ ្រា ម លោក លើក ទី ២ ▁ប្រ ទ ស ប៉ ូ ឡូ ញ បាន រ ង វិ នា ស កម្ម ដូច ត ទៅ ប្រ ជា ជន ប៉ ូ ឡូ ញ ៦ ▁លាន នាក់ ប ាស ន ស្លាប់ ប្រ ជា ជន ២ លាន ៥ សែន នាក់ ត្រូវ បាន ជ ម្រ ុញ ឪ ្យ ធ ្វ ើ ការ ជា ទ ម្ ង ន់ នៅ ប្រ ទេស អា ឡ ឺ ម៉ ង ប្រ ជា ជន ជ ិត ▁១លាន នាក់ ▁ត្រូវបាន ស ម្ល ាប់ នៅ ក្នុង ជំ រំ ប្រ ម ូល ផ្ ដ ុំ នៅ ▁អូស ិច ▁ប្ល ាំង ការ ▁និង ម៉ា សេ ដា ណ ែក ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ ប្រ មា ណ ៥០ ▁ក ោ ដ ិ ដុល្លារ ▁បាន ត្រូវ ខ ូច ខា ត	123
ដំនាំឩស្សាហកម្មសំខាន់ៗនៅកម្ពុជាយើងមានអ្វីខ្លះមាននៅទីណា	null	នាំឩស្សាហកម្មសំខាន់ៗមានៅស៊ូកំពង់ចាម រតនគិរី ក្រចេះ ក្រុងព្រះសីហនុ កប្បាស ក្រចៅបាត់ដំបង	null	នាំឩស្សាហកម្មសំខាន់ៗមានៅស៊ូកំពង់ចាម រតនគិរី ក្រចេះ ក្រុងព្រះសីហនុ កប្បាស ក្រចៅបាត់ដំបង	ដំ នាំ ឩ ស្សា ហ កម្ម សំ ខា ន់ ៗ នៅ ក ម្ព ុ ជា យ ើង មាន អ ្វី ខ្ ល ះ មាន នៅ ទី ណា Ġ	27	នាំ ឩ ស្សា ហ កម្ម សំ ខា ន់ ៗ មាន ៅ ស៊ូ កំ ព ង់ ច ាម Ġ រ ត ន គ ិ រី Ġ ក្រ ច េះ Ġ ក្រុង ព្រ ះ សី ហ នុ Ġ ក ប្ប ាស Ġ ក្រ ច ៅ បា ត់ ដំ បង	42	▁ដំ នាំ ឩ ស្សា ហ កម្ម សំ ខ ាន់ ៗ នៅ ក ម្ព ុ ជ ាយ ើង មាន អ ្វី ខ្ ល ះ មាន នៅ ទី ណា ▁	27	▁នាំ ឩ ស្សា ហ កម្ម សំ ខ ាន់ ៗ មាន ៅ ស៊ូ ក ំព ង់ ច ាម ▁រតនគិរី ▁ក្រចេះ ▁ក្រុង ព្រ ះ សី ហ នុ ▁ក ប្ប ាស ▁ក្រ ច ៅ ប ាត់ ដំ បង	35
តើចំណុចត្រង់ណាដែលចែងពីការមិនរើសអើងរវាងបុរសនិងនារី	null	មាត្រាទី៣៥ ដែលបានចែងពីសិទ្ធិសើរគ្នាក្នុងការងារសេដ្ឋកិច្ចសង្គមកិច្ច និងនយោបាយរបស់សង្គមជាតិមាត្រាទី៣៦ បានចែងថាប្រជាពលរដ្ធទាំងពីរភេទមានសិទ្ធិជ្រើសរើសមុខរបរដោយសើ្មភាពគ្នា ដោយផ្អែកលើសមត្ថភាព និងទទួលប្រាប់បៀវត្សរ៍ស្មើគ្នានិងបុរសដែរ កិច្ចការផ្ទះមានតម្លៃស្មើនិងចំណូលមកពីក្រៅផ្ទះ និងមាត្រា៤៥ ចែងថា ការរើសអើងភេទត្រួវបំបាត់ចោលការធ្វើអាជីវកម្មលើការងាររបស់ស្រ្តីត្រូវហាមឃាត់បុរសនិងស្រ្តីមានសិទ្ធិស្មើគ្នាលើគ្រប់វិស័យទាំងអស់ ជាពិសេសវិស័យអាពាហ៏ពិពាហ៏និងគ្រួសារ	null	មាត្រាទី៣៥ ដែលបានចែងពីសិទ្ធិសើរគ្នាក្នុងការងារសេដ្ឋកិច្ចសង្គមកិច្ច និងនយោបាយរបស់សង្គមជាតិមាត្រាទី៣៦ បានចែងថាប្រជាពលរដ្ធទាំងពីរភេទមានសិទ្ធិជ្រើសរើសមុខរបរដោយសើ្មភាពគ្នា ដោយផ្អែកលើសមត្ថភាព និងទទួលប្រាប់បៀវត្សរ៍ស្មើគ្នានិងបុរសដែរ កិច្ចការផ្ទះមានតម្លៃស្មើនិងចំណូលមកពីក្រៅផ្ទះ និងមាត្រា៤៥ ចែងថា ការរើសអើងភេទត្រួវបំបាត់ចោលការធ្វើអាជីវកម្មលើការងាររបស់ស្រ្តីត្រូវហាមឃាត់បុរសនិងស្រ្តីមានសិទ្ធិស្មើគ្នាលើគ្រប់វិស័យទាំងអស់ ជាពិសេសវិស័យអាពាហ៏ពិពាហ៏និងគ្រួសារ	ត ើ ចំណុច ត្រ ង់ ណា ដ ែល ច ែង ពី ការ ម ិន រ ើស អ ើង រ វា ង ប ុរ ស និង នា រី Ġ	27	មា ត្រា ទី ៣ ៥ Ġ ដ ែល បាន ច ែង ពី សិ ទ្ធិ ស ើរ គ្នា ក្នុង ការងារ សេ ដ្ឋ កិច្ច សង ្ គម កិច្ច Ġ និង ន យោ បា យ រ ប ស់ សង ្ គម ជាតិ មា ត្រា ទី ៣ ៦ Ġ បាន ច ែង ថា ប្រ ជា ពល រ ដ ្ ធ ទ ាំង ពី រ ភ េ ទ មាន សិ ទ្ធិ ជ្រ ើស រ ើស មុខ រ បរ ដោយ ស ើ ្ម ភាព គ្នា Ġ ដោយ ផ្ អ ែក លើ សម ត្ថ ភាព Ġ និង ទទួល ប្រា ប់ ប ៀវ ត ្ស រ ៍ ស្ម ើ គ្នា និង ប ុរ ស ដ ែរ ÂłĠ កិច្ច ការ ផ្ ទ ះ មាន ត ម្ល ៃ ស្ម ើន ិ ង ចំ ណូ ល មក ពី ក្រ ៅ ផ្ ទ ះ Ġ និង មា ត្រា ៤ ៥ Ġ ច ែង ថា Ġ ការ រ ើស អ ើង ភ េ ទ ត្រ ួ វ ប ំ បា ត់ ចោល ការ ធ ្វ ើ អា ជីវ កម្ម លើក ារ ងារ រ ប ស់ ស្រ ្ត ីត ្រ ូវ ហា ម ឃាត ់ ប ុរ ស និង ស្រ ្ត ី មាន សិ ទ្ធិ ស្ម ើ គ្នា លើ គ្រ ប់ វិ ស ័យ ទ ាំង អ ស់ Ġ ជា ពិ សេ ស វិ ស ័យ អា ពា ហ ៏ ពិ ពា ហ ៏ និង គ្រួសារ	212	▁តើ ចំណុច ត្រ ង់ ណា ដ ែល ច ែង ពី ការ ម ិន រ ើស អ ើង រ វ ាង ប ុរ ស និង នា រី ▁	26	▁មាត្រា ទី ៣ ៥ ▁ដែល បាន ច ែង ពី សិ ទ្ធិ ស ើរ គ្នា ក្នុង ការងារ សេ ដ្ឋ កិច្ច ស ង្គ ម កិច្ច ▁និង ន យោ ប ាយ រ ប ស់ ស ង្គ ម ជាតិ មា ត្រា ទី ៣ ៦ ▁បាន ច ែង ថា ប្រ ជា ពល រ ដ ្ ធ ទ ាំង ពី រ ភ េ ទ មាន សិ ទ្ធិ ជ្រ ើស រ ើស មុខ រ បរ ដោយ ស ើ ្ម ភាព គ្នា ▁ដោយ ផ្ អ ែក លើ សម ត្ថ ភាព ▁និង ទទួល ប្រ ាប់ ប ៀវ ត ្ស រ ៍ ស្ម ើ គ្នា និង ប ុរ ស ដ ែរ ▁កិច្ចការ ផ្ ទ ះ មាន ត ម្ល ៃ ស្ម ើ និង ច ំណ ូល មក ពី ក្រ ៅ ផ្ ទ ះ ▁និង មា ត្រា ៤ ៥ ▁ចែង ថា ▁ការរ ើស អ ើង ភ េ ទ ត្រ ួ វ ប ំ ប ាត់ ចោល ការ ធ ្វ ើ អា ជីវ កម្ម លើ ការងារ រ ប ស់ ស្រ ្ត ី ត្រូវ ហា ម ឃ ាត់ ប ុរ ស និង ស្រ ្ត ី មាន សិ ទ្ធិ ស្ម ើ គ្នា លើ គ្រ ប់ វិ ស ័យ ទ ាំង អ ស់ ▁ជាពិសេស វិ ស ័យ អា ពា ហ ៏ ពិ ពា ហ ៏ និង គ្រួសារ	201
តើលក្ខ័ណអ្វីខ្លះដែលគ្រូបង្រៀនគួរប្រកាន់យក	null	គ្រូបង្រៀនគួរប្រកាន់យកការស្លៀកពាក់ សមរម្យស្របទៅតាមវ័យ ពេលវេលាទីកន្លែងសកម្មភាព មជ្ឈមណ្ឌលជុំវិញ មិនត្រូវពាក់ស្បែកជើងឃ្ថុបអត់ស្រោម ឫកពា និងអាកប្បកិរិយា សាមញ្ញ សុភាពរាបសារ មានចិត្តអត់ធ្មត់នឹងនរប្រកាន់នូវព្រហ្មវិហាធម៌ មានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយអ្នកគ្រប់គ្នា មិនត្រូវមានចិត្តអំនួតប្រព្រឹត្តអំពើពាលាអាវាសែ ជារួមមានន័យថា មានសីលធម៌រស់នៅក្នុងភាពថ្លៃថ្នូរនៅក្នុងគ្រួសារ និងក្នុងសង្គម អំពីមុខរបរទី២ ជាគោលការណ៍ ការមានមុខរបរទី២តែងនាំមកនូវភាពរំខានដល់មុខរបរទី១ តែនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ បើមិនមានមុខរបរមួយទៀតពិតជាដាច់ពោះព្រោះគ្រូប្រាក់ខែតិច	null	គ្រូបង្រៀនគួរប្រកាន់យកការស្លៀកពាក់ សមរម្យស្របទៅតាមវ័យ ពេលវេលាទីកន្លែងសកម្មភាព មជ្ឈមណ្ឌលជុំវិញ មិនត្រូវពាក់ស្បែកជើងឃ្ថុបអត់ស្រោម ឫកពា និងអាកប្បកិរិយា សាមញ្ញ សុភាពរាបសារ មានចិត្តអត់ធ្មត់នឹងនរប្រកាន់នូវព្រហ្មវិហាធម៌ មានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយអ្នកគ្រប់គ្នា មិនត្រូវមានចិត្តអំនួតប្រព្រឹត្តអំពើពាលាអាវាសែ ជារួមមានន័យថា មានសីលធម៌រស់នៅក្នុងភាពថ្លៃថ្នូរនៅក្នុងគ្រួសារ និងក្នុងសង្គម អំពីមុខរបរទី២ ជាគោលការណ៍ ការមានមុខរបរទី២តែងនាំមកនូវភាពរំខានដល់មុខរបរទី១ តែនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ បើមិនមានមុខរបរមួយទៀតពិតជាដាច់ពោះព្រោះគ្រូប្រាក់ខែតិច	ត ើ ល ក្ខ ័ ណ អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល គ្រ ូប ង ្រ ៀន គ ួរ ប្រ កាន់ យក Ġ	23	គ្រ ូប ង ្រ ៀន គ ួរ ប្រ កាន់ យក ការ ស្ ល ៀក ពាក់ Ġ សម រម្យ ស្រ បទ ៅ តា ម វ ័យ Ġ ពេល វេ លា ទី កន្លែង ស កម្ម ភាព Ġ ម ជ ្ឈ ម ណ្ឌ ល ជ ុំ វិញ Ġ ម ិន ត្រូវ ពាក់ ស្ បែក ជើង ឃ ្ថ ុប អ ត់ ស្រ ោម Ġ ឫ ក ពា Ġ និង អា ក ប្ប ក ិ រិយា Ġ សា ម ញ្ញ Ġ សុ ភាព រា ប សារ Ġ មាន ចិត្ត អ ត់ ធ ្ម ត់ នឹង ន រ ប្រ កាន់ ន ូវ ព្រ ហ្ម វិ ហា ធម៌ Ġ មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង ល្អ ជា មួយ អ្នក គ្រ ប់ គ្នា Ġ ម ិន ត្រូវ មាន ចិត្ត អ ំ ន ួត ប្រ ព្រ ឹត ្ត អ ំព ើ ពា លា អា វា ស ែ Ġ ជា រួម មាន ន ័យ ថា Ġ មាន សី ល ធម៌ រស់ នៅ ក្នុង ភាព ថ្លៃ ថ្ន ូរ នៅ ក្នុង គ្រួសារ Ġ និង ក្នុង សង ្ គម Ġ អ ំព ី មុខ រ បរ ទី ២ Ġ ជា គោ ល ការណ៍ Ġ ការ មាន មុខ រ បរ ទី ២ តែ ង នាំ មក ន ូវ ភាព រំ ខា ន ដល់ មុខ រ បរ ទី១ Ġ តែ នា ពេល ប ច្ច ុប ្ប ន្ន នេះ Ġ ប ើម ិន មាន មុខ រ បរ មួយ ទៀត ពិ ត ជា ដា ច ់ ព ោះ ព្រ ោះ គ្រ ូប ្រា ក់ ខែ តិ ច	221	▁តើ ល ក្ខ ័ ណ អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល គ្រ ូប ង ្រ ៀន គ ួរ ប្រ កាន់ យក ▁	22	▁គ្រូបង្រៀន គ ួរ ប្រ កាន់ យក ការ ស ្ល ៀក ពាក់ ▁សមរម្យ ស្រ ប ទៅ ត ាម វ ័យ ▁ពេលវេលា ទី កន្លែង ស កម្ម ភាព ▁មជ្ឈមណ្ឌល ជ ុំ វិញ ▁មិន ត្រូវ ពាក់ ស្ បែក ជើង ឃ ្ថ ុប អ ត់ ស្រ ោម ▁ឫ ក ពា ▁និង អា ក ប្ប ក ិ រិយា ▁សាមញ្ញ ▁សុភាព រ ាប សារ ▁មាន ចិត្ត អ ត់ ធ ្ម ត់ នឹង ន រ ប្រ កាន់ ន ូវ ព្រ ហ្ម វិ ហា ធម៌ ▁មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង ល្អ ជា មួយ អ្នក គ្រ ប់ គ្នា ▁មិន ត្រូវ មាន ចិត្ត អ ំ ន ួត ប្រ ព្រ ឹ ត្ត អ ំព ើ ពា លា អា វា ស ែ ▁ជា រួម មាន ន ័យ ថា ▁មាន សី ល ធម៌ រស់ នៅ ក្នុង ភាព ថ្លៃ ថ្ន ូរ នៅ ក្នុង គ្រួសារ ▁និង ក្នុង ស ង្គ ម ▁អំពី មុខ រ បរ ទី ២ ▁ជា គ ោល ការណ៍ ▁ការ មាន មុខ រ បរ ទី ២ ត ែង នាំ មក ន ូវ ភាព រំ ខា ន ដល់ មុខ រ បរ ទី១ ▁តែ នា ពេល ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន នេះ ▁បើ ម ិន មាន មុខ រ បរ មួយ ទៀត ព ិត ជា ដ ាច់ ព ោះ ព្រ ោះ គ្រ ូ ប្រ ាក់ ខែ ត ិច	201
ដើម្បីក្លាយជាពលរដ្ឋល្អក្នុងសង្គម តើបុគ្គលនីមួយៗទទួលនូវការអប់រំផ្នែកតម្លៃតាមកត្តាណាខ្លះ	null	ដើម្បីក្លាយជាពលរដ្ឋល្អក្នុងសង្គម តើបុគ្គលនីមួយៗទទួលនូវការអប់រំផ្នែកតម្លៃតាមកត្តាមួយចំនួនដូចជាគ្រួសារ គឺជាប្រភពដំបូងនៃការកកើតតម្លៃ ដោយហេតុថាគ្រួសារមានតួនាទីមូលដ្ឋានក្នុងការអប់រំសីលធម៌ របៀបរបបជំនឿ និងវប្បធម៌សង្គម សង្គម គឺផ្តល់នូវការអប់រំជាចម្បងដោយហេតុថា បរិយាកាសនៅជុំវិញខ្លួនយើងបានបង្ហាញជាក់ស្តែងនូវចិត្តសាស្រ្តសង្គមដែលគេចង់បាន ការអប់រំក្នុងប្រព័ន្ធ គឺមានឥទ្ធិពលខាំ្លងផ្នែកជំនាញចំណេះដឹងជំនឿ អាកប្បកិរិយានិងតម្លៃរបស់មនុស្ស ហើយសមត្ថភាពនៃជំនាញចំណេះដឹងមានឥទ្ធិពលទៅលើសសេចក្តីប្រាថ្នារបស់មនុស្សនាពេលបច្ចុប្បន្ន និងអនាគត សាសនា គឺផ្តល់នូវតម្លៃផ្នែកស្មារតីដោយបានអប់រំសតិអារម្មណ៍របស់មនុស្សមិនឱ្យលោភលន់ ស្គាល់បុណ្យបាប ចៀសវាងការប្រព្រឹត្តនូវអំពើអាក្រក់ទាំងឡាយ	null	ដើម្បីក្លាយជាពលរដ្ឋល្អក្នុងសង្គម តើបុគ្គលនីមួយៗទទួលនូវការអប់រំផ្នែកតម្លៃតាមកត្តាមួយចំនួនដូចជាគ្រួសារ គឺជាប្រភពដំបូងនៃការកកើតតម្លៃ ដោយហេតុថាគ្រួសារមានតួនាទីមូលដ្ឋានក្នុងការអប់រំសីលធម៌ របៀបរបបជំនឿ និងវប្បធម៌សង្គម សង្គម គឺផ្តល់នូវការអប់រំជាចម្បងដោយហេតុថា បរិយាកាសនៅជុំវិញខ្លួនយើងបានបង្ហាញជាក់ស្តែងនូវចិត្តសាស្រ្តសង្គមដែលគេចង់បាន ការអប់រំក្នុងប្រព័ន្ធ គឺមានឥទ្ធិពលខាំ្លងផ្នែកជំនាញចំណេះដឹងជំនឿ អាកប្បកិរិយានិងតម្លៃរបស់មនុស្ស ហើយសមត្ថភាពនៃជំនាញចំណេះដឹងមានឥទ្ធិពលទៅលើសសេចក្តីប្រាថ្នារបស់មនុស្សនាពេលបច្ចុប្បន្ន និងអនាគត សាសនា គឺផ្តល់នូវតម្លៃផ្នែកស្មារតីដោយបានអប់រំសតិអារម្មណ៍របស់មនុស្សមិនឱ្យលោភលន់ ស្គាល់បុណ្យបាប ចៀសវាងការប្រព្រឹត្តនូវអំពើអាក្រក់ទាំងឡាយ	ដើម ្ប ី ក្លា យ ជា ពល រដ្ឋ ល្អ ក្នុង សង ្ គម Ġ ត ើប ុ គ្គ ល នី មួយ ៗ ទទួល ន ូវ ការ អ ប់ រំ ផ្ ន ែក ត ម្ល ៃ តា មក ត្ត ា ណា ខ្ ល ះ Ġ	42	ដើម ្ប ី ក្លា យ ជា ពល រដ្ឋ ល្អ ក្នុង សង ្ គម Ġ ត ើប ុ គ្គ ល នី មួយ ៗ ទទួល ន ូវ ការ អ ប់ រំ ផ្ ន ែក ត ម្ល ៃ តា មក ត្ត ាម ួយ ចំ ន ួន ដូច ជា គ្រួសារ Ġ គ ឺ ជា ប្រ ភព ដំ បូ ង នៃ ការ ក កើត ត ម្ល ៃ Ġ ដោយ ហេតុ ថា គ្រួសារ មាន ត ួន ា ទី ម ូល ដ្ឋាន ក្នុង ការ អ ប់ រំ សី ល ធម៌ Ġ រ ប ៀប រ ប ប ជំ ន ឿ Ġ និង វ ប្ប ធម៌ សង ្ គម Ġ សង ្ គម Ġ គ ឺ ផ្ ត ល់ ន ូវ ការ អ ប់ រំ ជា ច ម្ បង ដោយ ហេតុ ថា Ġ បរ ិយ ាក ាស នៅ ជ ុំ វិញ ខ្លួន យ ើង បាន បង ្ហ ាញ ជា ក់ ស្ត ែង ន ូវ ចិត្ត សា ស្រ ្ត សង ្ គម ដ ែល គ េច ង់ បាន Ġ ការ អ ប់ រំ ក្នុង ប្រ ព ័ន ្ ធ Ġ គ ឺ មាន ឥ ទ្ធិ ពល ខា ំ ្ល ង ផ្ ន ែក ជំ នា ញ ចំ ណេ ះ ដ ឹង ជំ ន ឿ Ġ អា ក ប្ប ក ិ រិយា និង ត ម្ល ៃ រ ប ស់ ម នុ ស្ស Ġ ហើយ សម ត្ថ ភាព នៃ ជំ នា ញ ចំ ណេ ះ ដ ឹង មាន ឥ ទ្ធិ ពល ទៅ លើ ស សេ ច ក្តី ប្រា ថ្ន ារ ប ស់ ម នុ ស្ស នា ពេល ប ច្ច ុប ្ប ន្ន Ġ និង អ នា គ ត Ġ សា ស នា Ġ គ ឺ ផ្ ត ល់ ន ូវ ត ម្ល ៃ ផ្ ន ែក ស្ម ារ តី ដោយ បាន អ ប់ រំ ស តិ អារម្មណ៍ រ ប ស់ ម នុ ស្ស ម ិន ឱ្យ ល ោ ភ ល ន់ Ġ ស្ គ ាល់ ប ុ ណ ្យ បា ប Ġ ច ៀស វា ង ការ ប្រ ព្រ ឹត ្ត ន ូវ អ ំព ើ អា ក្រ ក់ ទ ាំង ឡា យ	315	▁ដើម្បី ក្លា យ ជា ពល រដ្ឋ ល្អ ក្នុង ស ង្គ ម ▁តើ ប ុ គ្គ ល នី មួយ ៗ ទទួល ន ូវ ការ អ ប់ រំ ផ្ ន ែក ត ម្ល ៃ តា មក ត្ត ា ណា ខ្ ល ះ ▁	40	▁ដើម្បី ក្លា យ ជា ពល រដ្ឋ ល្អ ក្នុង ស ង្គ ម ▁តើ ប ុ គ្គ ល នី មួយ ៗ ទទួល ន ូវ ការ អ ប់ រំ ផ្ ន ែក ត ម្ល ៃ តា មក ត្ត ា មួយ ចំ ន ួន ដូច ជា គ្រួសារ ▁គឺជា ប្រ ភព ដំ បូ ង នៃ ការ ក កើត ត ម្ល ៃ ▁ដោយ ហេតុ ថា គ្រួសារ មាន ត ួ នាទី ម ូល ដ្ឋាន ក្នុង ការ អ ប់ រំ សី ល ធម៌ ▁របៀប រ ប ប ជំ ន ឿ ▁និង វ ប្ប ធម៌ ស ង្គ ម ▁សង្គម ▁គឺ ផ្ ត ល់ ន ូវ ការ អ ប់ រំ ជា ច ម្ បង ដោយ ហេតុ ថា ▁បរិយាកាស នៅ ជ ុំ វិញ ខ្លួន យ ើង បាន ប ង្ហ ាញ ជ ាក់ ស្ត ែង ន ូវ ចិត្ត សា ស្រ ្ត ស ង្គ ម ដ ែល គ េច ង់ បាន ▁ការអប់រំ ក្នុង ប្រ ព ័ ន្ធ ▁គឺ មាន ឥ ទ្ធិ ពល ខ ាំ ្ល ង ផ្ ន ែក ជំ ន ាញ ច ំណ េះ ដ ឹង ជំ ន ឿ ▁អា ក ប្ប ក ិ រិយា និង ត ម្ល ៃ រ ប ស់ ម នុ ស្ស ▁ហើយ សម ត្ថ ភាព នៃ ជំ ន ាញ ច ំណ េះ ដ ឹង មាន ឥ ទ្ធិ ពល ទៅ លើ ស ស េច ក្តី ប្រា ថ្ន ារ ប ស់ ម នុ ស្ស នា ពេល ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន ▁និង អ នា គ ត ▁សាសនា ▁គឺ ផ្ ត ល់ ន ូវ ត ម្ល ៃ ផ្ ន ែក ស្ម ារ តី ដោយ បាន អ ប់ រំ ស តិ អារម្មណ៍ រ ប ស់ ម នុ ស្ស ម ិន ឱ្យ ល ោ ភ ល ន់ ▁ស្គាល់ ប ុ ណ ្យ ប ាប ▁ចៀសវាង ការ ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ន ូវ អ ំព ើ អា ក្រ ក់ ទ ាំង ឡា យ	289
តើសង្រ្គាមលោកលើកទី២ បានចាប់ផ្ដើមឡើងនៅថ្ងៃណា ខែណា ឆ្នាំណា ដោយសារអ្វី	null	សង្រ្គាមលោកលើកទី២ បានចាប់ផ្ដើមឡើងនៅថ្ងៃទី០១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៣៩ ដោយសារតែអាឡឺម៉ងបានចូលលុកលុយប្រទេសប៉ូឡូញ	null	សង្រ្គាមលោកលើកទី២ បានចាប់ផ្ដើមឡើងនៅថ្ងៃទី០១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៣៩ ដោយសារតែអាឡឺម៉ងបានចូលលុកលុយប្រទេសប៉ូឡូញ	ត ើស ង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ២ Ġ បាន ច ាប់ ផ្ ដើម ឡើង នៅ ថ ្ង ៃ ណា Ġ ខែ ណា Ġ ឆ្នាំ ណា Ġ ដោយ សារ អ ្វី Ġ	30	សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ២ Ġ បាន ច ាប់ ផ្ ដើម ឡើង នៅ ថ ្ង ៃ ទី ០ ១ Ġ ខែ ក ញ្ញា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៣ ៩ Ġ ដោយ សារ តែ អា ឡ ឺ ម៉ ង បាន ចូល ល ុក ល ុយ ប្រ ទេស ប៉ ូ ឡូ ញ	49	▁តើ សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ២ ▁បាន ច ាប់ ផ្ ដើម ឡើង នៅ ថ ្ង ៃ ណា ▁ខែ ណា ▁ឆ្នាំ ណា ▁ដោយសារ អ ្វី ▁	28	▁សង ្រ ្ គ ាម លោក លើក ទី ២ ▁បាន ច ាប់ ផ្ ដើម ឡើង នៅ ថ ្ង ៃ ទី ០ ១ ▁ខែកញ្ញា ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៣ ៩ ▁ដោយសារតែ អា ឡ ឺ ម៉ ង បាន ចូល ល ុក ល ុយ ប្រ ទេស ប៉ ូ ឡូ ញ	45
តើប្រទេសចិន ធ្លាប់បានអញ្ជើញព្រះសង្ឃខ្មែរនាសម័យ ហ្វូណនឲ្យទៅជួយបកប្រែគម្ពីរព្រះត្រៃបិតក ពីភាសាសំស្ត្រឹឲ្យទៅជាភាសាចិនដែរឬទេ	null	ប្រទេសចិន ធ្លាប់បានអញ្ជើញព្ររះសង្ឃខ្មែរនាសម័យហ្វូណន ឲ្យទៅជួយបកប្រែគម្ពីរព្រះត្រៃបិតតក ជាភាសាសំស្រ្តឹតឲ្យទៅជាភាសាចិន អស់រយៈពេល១៦ឆ្នាំដែលរឿងនេះ មានចារឹកជាប់ក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តនៅក្នុងគម្ពីរព្រះត្រៃបិដកចិន ព្រះសង្ឃខ្មែរមាននាម សង្ឃបាលោ នាគសេន្ទ្រ មន្រ្ទសេនៈ ហើយកន្លែងដែលព្រះសង្ឃខ្មែរធ្វើការ មានឈ្មោះថា ហ្វូណន ក្វាង ដែលមានន័យថា ការិយាល័យហ្វូណន ខាងត្បូង	null	ប្រទេសចិន ធ្លាប់បានអញ្ជើញព្ររះសង្ឃខ្មែរនាសម័យហ្វូណន ឲ្យទៅជួយបកប្រែគម្ពីរព្រះត្រៃបិតតក ជាភាសាសំស្រ្តឹតឲ្យទៅជាភាសាចិន អស់រយៈពេល១៦ឆ្នាំដែលរឿងនេះ មានចារឹកជាប់ក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តនៅក្នុងគម្ពីរព្រះត្រៃបិដកចិន ព្រះសង្ឃខ្មែរមាននាម សង្ឃបាលោ នាគសេន្ទ្រ មន្រ្ទសេនៈ ហើយកន្លែងដែលព្រះសង្ឃខ្មែរធ្វើការ មានឈ្មោះថា ហ្វូណន ក្វាង ដែលមានន័យថា ការិយាល័យហ្វូណន ខាងត្បូង	ត ើប ្រ ទេស ច ិន Ġ ធ ្លា ប់ បាន អ ញ្ជ ើ ញ ព្រ ះ សង ្ ឃ ខ្ ម ែរ នា សម័យ Ġ ហ្វ ូ ណ ន ឲ្យ ទៅ ជ ួយ ប ក ប្រ ែ គម ្ ពី រ ព្រ ះ ត្រ ៃ ប ិត ក Ġ ពី ភា សា សំ ស្ត្រ ឹ ឲ្យ ទៅ ជា ភា សា ច ិន ដ ែរ ឬ ទេ Ġ	64	ប្រ ទេស ច ិន Ġ ធ ្លា ប់ បាន អ ញ្ជ ើ ញ ព្រ រ ះ សង ្ ឃ ខ្ ម ែរ នា សម័យ ហ្វ ូ ណ ន Ġ ឲ្យ ទៅ ជ ួយ ប ក ប្រ ែ គម ្ ពី រ ព្រ ះ ត្រ ៃ ប ិត ត ក Ġ ជា ភា សា សំ ស្រ ្ត ឹត ឲ្យ ទៅ ជា ភា សា ច ិន Ġ អ ស់ រយ ៈ ពេល ១ ៦ ឆ្នាំ ដ ែល រឿង នេះ Ġ មាន ចារ ឹក ជាប់ ក្នុង ប្រ វត្ត ិស ាស ្រ ្ត នៅ ក្នុង គម ្ ពី រ ព្រ ះ ត្រ ៃ ប ិ ដ ក ច ិន Ġ ព្រ ះ សង ្ ឃ ខ្ ម ែរ មាន នា ម Ġ សង ្ ឃ បាល ោ Ġ នា គ សេ ន្ទ ្រ Ġ ម ន្ រ ្ ទ សេ នៈ Ġ ហើយ កន្លែង ដ ែល ព្រ ះ សង ្ ឃ ខ្ ម ែរ ធ ្វ ើក ារ Ġ មាន ឈ្មោះ ថា Ġ ហ្វ ូ ណ ន Ġ ក្ វា ង ÂłĠ ដ ែល មាន ន ័យ ថា Ġ ការ ិយ ាល ័យ ហ្វ ូ ណ ន Ġ ខា ង ត្ប ូង	172	▁តើ ប្រ ទេស ច ិន ▁ធ្លាប់ បាន អ ញ្ជ ើ ញ ព្រ ះ សង ្ ឃ ខ្ ម ែរ នា សម័យ ▁ហ្វូ ណ ន ឲ្យ ទៅ ជ ួយ ប ក ប្រ ែ គ ម្ព ី រ ព្រ ះ ត្រ ៃ ប ិត ក ▁ពី ភា សា សំ ស្ត្រ ឹ ឲ្យ ទៅ ជា ភា សា ច ិន ដ ែរ ឬ ទេ ▁	60	▁ប្រទេស ច ិន ▁ធ្លាប់ បាន អ ញ្ជ ើ ញ ព្រ រ ះ សង ្ ឃ ខ្ ម ែរ នា សម័យ ហ្វ ូ ណ ន ▁ឲ្យ ទៅ ជ ួយ ប ក ប្រ ែ គ ម្ព ី រ ព្រ ះ ត្រ ៃ ប ិត ត ក ▁ជា ភា សា សំ ស្រ ្ត ឹត ឲ្យ ទៅ ជា ភា សា ច ិន ▁អស់ រយ ៈ ពេល ១ ៦ ឆ្នាំ ដ ែល រឿង នេះ ▁មាន ចារ ឹក ជាប់ ក្នុង ប្រ វ ត្តិ សា ស្រ ្ត នៅ ក្នុង គ ម្ព ី រ ព្រ ះ ត្រ ៃ ប ិ ដ ក ច ិន ▁ព្រះសង្ឃ ខ្ ម ែរ មាន ន ាម ▁សង្ឃ បាល ោ ▁នាគ សេ ន្ទ ្រ ▁មន ្រ ្ ទ សេ នៈ ▁ហើយ កន្លែង ដ ែល ព្រ ះ សង ្ ឃ ខ្ ម ែរ ធ ្វ ើ ការ ▁មាន ឈ្មោះ ថា ▁ហ្វូ ណ ន ▁ក ្វា ង ▁ដែល មាន ន ័យ ថា ▁ការិយាល័យ ហ្វ ូ ណ ន ▁ខាងត្បូង	152
តើប្រទេសអ៉ឺតាលីបានបែងចែកជាប៉ុន្មានអ្វីខ្លះស្ថិតនៅទីណា	null	ប្រទេសអ៉ឹតាលីបានបែងចែកជា ២ គឺ សាន់ម៉ារីណូស្ថិតនៅភាគខាងជើងប៉ែកកណ្ដាលបុរីទីកង់ស្ថិតនៅកណ្ដាលទីក្រុងរ៉ូមដែលជាលំនៅរបស់សេ្ដចប៉ាបមេណាឌិចទី ១៦ ដែលជាប្រមុខសាសនាកាតូលិកនៅលើពិភពលោក	null	ប្រទេសអ៉ឹតាលីបានបែងចែកជា ២ គឺ សាន់ម៉ារីណូស្ថិតនៅភាគខាងជើងប៉ែកកណ្ដាលបុរីទីកង់ស្ថិតនៅកណ្ដាលទីក្រុងរ៉ូមដែលជាលំនៅរបស់សេ្ដចប៉ាបមេណាឌិចទី ១៦ ដែលជាប្រមុខសាសនាកាតូលិកនៅលើពិភពលោក	ត ើប ្រ ទេស អ ៉ ឺត ាល ី បាន ប ែង ច ែក ជា ប៉ ុន ្ម ាន អ ្វី ខ្ ល ះ ស្ ថ ិត នៅ ទី ណា Ġ	30	ប្រ ទេស អ ៉ ឹត ាល ី បាន ប ែង ច ែក ជា Ġ ២ Ġ គ ឺ Ġ សា ន់ ម៉ា រី ណូ ស្ ថ ិត នៅ ភាគ ខា ង ជើង ប៉ ែក ក ណ ្ ដា ល ប ុរ ី ទី ក ង់ ស្ ថ ិត នៅ ក ណ ្ ដា ល ទី ក្រុង រ៉ូ ម ដ ែល ជា លំ នៅ រ ប ស់ សេ ្ ដ ច ប៉ា ប មេ ណា ឌ ិច ទី Ġ ១ ៦ Ġ ដ ែល ជា ប្រ មុខ សា ស នា កា តូ ល ិក នៅ លើ ពិ ភព លោក	93	▁តើ ប្រ ទេស អ ៉ ឺ តា លី បាន ប ែង ច ែក ជា ប៉ ុន ្ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ស ្ថ ិត នៅ ទី ណា ▁	29	▁ប្រទេស អ ៉ ឹត ាល ី បាន ប ែង ច ែក ជា ▁២ ▁គឺ ▁សាន់ ម៉ា រី ណូ ស ្ថ ិត នៅ ភាគ ខា ង ជើង ប៉ ែក ក ណ ្ ដា ល ប ុ រី ទី ក ង់ ស ្ថ ិត នៅ ក ណ ្ ដា ល ទី ក្រុង រ៉ូ ម ដ ែល ជា លំ នៅ រ ប ស់ សេ ្ ដ ច ប៉ា ប មេ ណា ឌ ិច ទី ▁១៦ ▁ដែល ជា ប្រ មុខ សា ស នា ក ាត ូល ិក នៅ លើ ពិ ភព លោក	88
សង្គមខ្មែរបុរាណដែលមិនទាន់មានសាលារៀនចំណេះទូទៅ តើដូនតាយើងអប់រំកូនតាមរបៀបណាខ្លះ ចូររៀបរាប់ពន្យល់	null	សង្គមខ្មែរបុរាណមានប្រពៃណីអប់រំកូនប្រុសតាមរយៈការបួសរៀន និងអប់រំកូនស្រីតាមរយៈការចូលម្លប់ ការបួសរៀន ក្មេងប្រុសដឹងក្តីត្រូវបានបញ្ជូនឱ្យទៅបម្រើព្រះសង្ឃ ឬក្មេងប្រុសពេញវ័យត្រូវបានបញ្ជូនឱ្យទៅរៀនធម៌បួស ស្របពេលបម្រើព្រះសង្ឃ ក្មេងប្រុសត្រូវបានព្រះសង្ឃបង្រៀនអក្សរ លេខនព្វន្ត និងបង្រៀនសូត្រធម៌ផង ចំពោះក្មេងប្រុសពេញវ័យត្រូវរៀនធម៌បួសផង និងរៀនអក្សរលេខនព្វន្តផងដំណាលគ្នា ផ្អែកលើផ្នត់គំនិត បួសដើម្បីសងគុណមាតាបិតា ទាំងក្មេងប្រុសតូចៗ ដែលនៅបម្រើព្រះសង្ឃ ទាំងក្មេងប្រុសពេញវ័យ ដល់ដំណាក់កាលមួយកំណត់ត្រូវសាងផ្នួសដែលយ៉ាងតិចមួយវស្សាដែរ ការបួសរៀន គឺជាការទទួលការអប់រំផ្លូវចិត្ត អប់រំអារម្មណ៍មួយដ៏មានប្រសិទ្ធភាពដែលសង្គមខ្មែរបុរាណទទួលស្គាល់ ជាទូទៅបន្ថែមលើការអប់រំផ្នែកចំណេះដឹងទូទៅ ចំនេះជំនាញ ការអប់រំសុខភាព ក្មេងប្រុសដែលធ្លាក់បានបួសរៀន ជាទូទៅតែងតែមានឧត្តមគតិមានវិចារណញ្ញាណចេះគ្រប់គ្រងខ្លួនឯង និងគ្រប់គ្រងគ្រួសារបានល្អ ការចូលម្លប់ ពេលក្មេងស្រីចាប់ផ្តើមគ្រប់ការ ពេញក្រមុំ ត្រូវម្តាយឪពុកប្រារព្ធពិធីចូលម្លប់ ផ្អែកលើផ្នត់គំនិត ចូលម្លប់ដើម្បីសងគុណមាតាបិតាការចូលម្លប់ គឺជាកាតព្វកិច្ចរបស់កូនស្រីដែលអាចមានថេរវេលា ៣ខែ ឬ ៦ខែ ឬ ៩ខែ អាស្រ័យទៅលើស្ថានភាពជីវភាពគ្រួសារ ពេលចូលម្លប់កូនស្រីបានរៀនអក្សរ លេខនព្វន្តច្បាប់ផ្សេងៗពីម្តាយ ឬម្តាយធំ មីង ឬបងស្រីរៀនរៀបចំខ្លួនធ្វើជាមេផ្ទះ ក្រមសីលធម៌ ជាភរិយាល្អ ចេះមើលការខុសត្រូវក្នុងគ្រួសារ ការរៀបចំទុកដាក់ទ្រព្យសម្បត្តិជាដើម រៀនវិជ្ជាជីវៈ ដាំស្ល ដេរប៉ាក់ ចាក់ជុល ត្បាញរវៃ	null	សង្គមខ្មែរបុរាណមានប្រពៃណីអប់រំកូនប្រុសតាមរយៈការបួសរៀន និងអប់រំកូនស្រីតាមរយៈការចូលម្លប់ ការបួសរៀន ក្មេងប្រុសដឹងក្តីត្រូវបានបញ្ជូនឱ្យទៅបម្រើព្រះសង្ឃ ឬក្មេងប្រុសពេញវ័យត្រូវបានបញ្ជូនឱ្យទៅរៀនធម៌បួស ស្របពេលបម្រើព្រះសង្ឃ ក្មេងប្រុសត្រូវបានព្រះសង្ឃបង្រៀនអក្សរ លេខនព្វន្ត និងបង្រៀនសូត្រធម៌ផង ចំពោះក្មេងប្រុសពេញវ័យត្រូវរៀនធម៌បួសផង និងរៀនអក្សរលេខនព្វន្តផងដំណាលគ្នា ផ្អែកលើផ្នត់គំនិត បួសដើម្បីសងគុណមាតាបិតា ទាំងក្មេងប្រុសតូចៗ ដែលនៅបម្រើព្រះសង្ឃ ទាំងក្មេងប្រុសពេញវ័យ ដល់ដំណាក់កាលមួយកំណត់ត្រូវសាងផ្នួសដែលយ៉ាងតិចមួយវស្សាដែរ ការបួសរៀន គឺជាការទទួលការអប់រំផ្លូវចិត្ត អប់រំអារម្មណ៍មួយដ៏មានប្រសិទ្ធភាពដែលសង្គមខ្មែរបុរាណទទួលស្គាល់ ជាទូទៅបន្ថែមលើការអប់រំផ្នែកចំណេះដឹងទូទៅ ចំនេះជំនាញ ការអប់រំសុខភាព ក្មេងប្រុសដែលធ្លាក់បានបួសរៀន ជាទូទៅតែងតែមានឧត្តមគតិមានវិចារណញ្ញាណចេះគ្រប់គ្រងខ្លួនឯង និងគ្រប់គ្រងគ្រួសារបានល្អ ការចូលម្លប់ ពេលក្មេងស្រីចាប់ផ្តើមគ្រប់ការ ពេញក្រមុំ ត្រូវម្តាយឪពុកប្រារព្ធពិធីចូលម្លប់ ផ្អែកលើផ្នត់គំនិត ចូលម្លប់ដើម្បីសងគុណមាតាបិតាការចូលម្លប់ គឺជាកាតព្វកិច្ចរបស់កូនស្រីដែលអាចមានថេរវេលា ៣ខែ ឬ ៦ខែ ឬ ៩ខែ អាស្រ័យទៅលើស្ថានភាពជីវភាពគ្រួសារ ពេលចូលម្លប់កូនស្រីបានរៀនអក្សរ លេខនព្វន្តច្បាប់ផ្សេងៗពីម្តាយ ឬម្តាយធំ មីង ឬបងស្រីរៀនរៀបចំខ្លួនធ្វើជាមេផ្ទះ ក្រមសីលធម៌ ជាភរិយាល្អ ចេះមើលការខុសត្រូវក្នុងគ្រួសារ ការរៀបចំទុកដាក់ទ្រព្យសម្បត្តិជាដើម រៀនវិជ្ជាជីវៈ ដាំស្ល ដេរប៉ាក់ ចាក់ជុល ត្បាញរវៃ	សង ្ គម ខ្ ម ែរ ប ុរ ា ណ ដ ែល ម ិន ទាន ់ មាន សា លា រ ៀន ចំ ណេ ះ ទូ ទៅ Ġ ត ើ ដ ូន តា យ ើង អ ប់ រំ កូ ន តា ម រ ប ៀប ណា ខ្ ល ះ Ġ ច ូរ រ ៀប រា ប់ ព ន្ យ ល់ Ġ	57	សង ្ គម ខ្ ម ែរ ប ុរ ា ណ មាន ប្រ ព ៃ ណី អ ប់ រំ កូ ន ប្រ ុស តា ម រយ ៈ ការ ប ួស រ ៀន Ġ និង អ ប់ រំ កូ ន ស្រី តា ម រយ ៈ ការ ចូល ម្ល ប់ Ġ ការ ប ួស រ ៀន Ġ ក្ មេ ង ប្រ ុស ដ ឹង ក្តី ត្រូវ បាន ប ញ្ជ ូន ឱ្យ ទៅ ប ម្រ ើ ព្រ ះ សង ្ ឃ Ġ ឬ ក្ មេ ង ប្រ ុស ព េញ វ ័យ ត្រូវ បាន ប ញ្ជ ូន ឱ្យ ទៅ រ ៀន ធម៌ ប ួស Ġ ស្រ ប ពេល ប ម្រ ើ ព្រ ះ សង ្ ឃ Ġ ក្ មេ ង ប្រ ុស ត្រូវ បាន ព្រ ះ សង ្ ឃ បង ្រ ៀន អ ក្ស រ Ġ លេខ ន ព្វ ន្ត Ġ និង បង ្រ ៀន ស ូត ្រ ធម៌ ផ ង Ġ ចំ ព ោះ ក្ មេ ង ប្រ ុស ព េញ វ ័យ ត្រូវ រ ៀន ធម៌ ប ួស ផ ង Ġ និង រ ៀន អ ក្ស រ លេខ ន ព្វ ន្ត ផ ង ដំ ណា ល គ្នា Ġ ផ្ អ ែក លើ ផ្ ន ត់ គ ំ និ ត Ġ ប ួស ដើម ្ប ី សង គុណ មា តា ប ិត ា Ġ ទ ាំង ក្ មេ ង ប្រ ុស តូ ច ៗ Ġ ដ ែល នៅ ប ម្រ ើ ព្រ ះ សង ្ ឃ Ġ ទ ាំង ក្ មេ ង ប្រ ុស ព េញ វ ័យ Ġ ដល់ ដំ ណា ក់ កាល មួយ កំ ណ ត់ ត្រូវ សា ង ផ្ ន ួស ដ ែល យ៉ាង តិ ច មួយ វ ស្សា ដ ែរ Ġ ការ ប ួស រ ៀន Ġ គ ឺ ជា ការ ទទួល ការ អ ប់ រំ ផ្ល ូវ ចិត្ត Ġ អ ប់ រំ អារម្មណ៍ មួយ ដ ៏ មាន ប្រ សិ ទ្ធ ភាព ដ ែល សង ្ គម ខ្ ម ែរ ប ុរ ា ណ ទទួល ស្ គ ាល់ Ġ ជា ទូ ទៅ ប ន្ ថ ែម លើក ារ អ ប់ រំ ផ្ ន ែក ចំ ណេ ះ ដ ឹង ទូ ទៅ Ġ ចំ នេះ ជំ នា ញ Ġ ការ អ ប់ រំ សុខ ភាព Ġ ក្ មេ ង ប្រ ុស ដ ែល ធ ្លា ក់ បាន ប ួស រ ៀន Ġ ជា ទូ ទៅ តែ ង តែ មាន ឧ ត្ត ម គ តិ មាន វិ ចារ ណ ញ្ញា ណ ច េះ គ្រ ប់ គ្រ ង ខ្លួន ឯ ង Ġ និង គ្រ ប់ គ្រ ង គ្រួសារ បាន ល្អ Ġ ការ ចូល ម្ល ប់ Ġ ពេល ក្ មេ ង ស្រី ច ាប់ ផ្ ត ើម គ្រ ប់ ការ Ġ ព េញ ក្រ ម ុំ Ġ ត្រូវ ម្ តា យ ឪ ពុ ក ប្រា រ ព្ ធ ពិ ធី ចូល ម្ល ប់ Ġ ផ្ អ ែក លើ ផ្ ន ត់ គ ំ និ ត Ġ ចូល ម្ល ប់ ដើម ្ប ី សង គុណ មា តា ប ិត ាក ារ ចូល ម្ល ប់ Ġ គ ឺ ជា កា ត ព្វ កិច្ច រ ប ស់ កូ ន ស្រី ដ ែល អា ច មាន ថ េរ វេ លា Ġ ៣ ខែ Ġ ឬ Ġ ៦ ខែ Ġ ឬ Ġ ៩ ខែ Ġ អា ស្រ ័យ ទៅ លើ ស្ថាន ភាព ជីវ ភាព គ្រួសារ Ġ ពេល ចូល ម្ល ប់ កូ ន ស្រី បាន រ ៀន អ ក្ស រ Ġ លេខ ន ព្វ ន្ត ច្ បា ប់ ផ្ សេ ង ៗ ពី ម្ តា យ Ġ ឬ ម្ តា យ ធ ំ Ġ មី ង Ġ ឬ បង ស្រី រ ៀន រៀបចំ ខ្លួន ធ ្វ ើ ជា មេ ផ្ ទ ះ Ġ ក្រ ម សី ល ធម៌ Ġ ជា ភ រិយា ល្អ Ġ ច េះ មើល ការ ខុស ត្រូវ ក្នុង គ្រួសារ Ġ ការ រៀបចំ ទុក ដា ក់ ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ ជា ដើម Ġ រ ៀន វិជ្ជា ជីវ ៈ Ġ ដា ំ ស្ ល Ġ ដ េរ ប៉ា ក់ Ġ ច ាក់ ជ ុល Ġ ត្ប ាញ រ វ ៃ	589	▁សង្គម ខ្ ម ែរ ប ុរ ា ណ ដ ែល ម ិន ទ ាន់ មាន ស ាល ារ ៀន ច ំណ េះ ទូ ទៅ ▁តើ ដ ូន ត ាយ ើង អ ប់ រំ ក ូន ត ាម រ ប ៀប ណា ខ្ ល ះ ▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ព ន ្យ ល់ ▁	53	▁សង្គម ខ្ ម ែរ ប ុរ ា ណ មាន ប្រ ព ៃ ណី អ ប់ រំ ក ូន ប្រ ុស ត ាម រយ ៈ កា របួស រ ៀន ▁និង អ ប់ រំ ក ូន ស្រី ត ាម រយ ៈ ការ ចូល ម្ល ប់ ▁ការប ួស រ ៀន ▁ក្មេងប្រុស ដ ឹង ក្តី ត្រូវ បាន ប ញ្ជ ូន ឱ្យ ទៅ ប ម្រ ើ ព្រ ះ សង ្ ឃ ▁ឬ ក ្ម េង ប្រ ុស ព េញ វ ័យ ត្រូវ បាន ប ញ្ជ ូន ឱ្យ ទៅ រ ៀន ធម៌ ប ួស ▁ស្រប ពេល ប ម្រ ើ ព្រ ះ សង ្ ឃ ▁ក្មេងប្រុស ត្រូវ បាន ព្រ ះ សង ្ ឃ បង ្រ ៀន អ ក្ស រ ▁លេខ ន ព្វ ន្ត ▁និង បង ្រ ៀន ស ូ ត្រ ធម៌ ផ ង ▁ចំពោះ ក ្ម េង ប្រ ុស ព េញ វ ័យ ត្រូវ រ ៀន ធម៌ ប ួស ផ ង ▁និង រ ៀន អ ក្ស រ លេខ ន ព្វ ន្ត ផ ង ដ ំណ ាល គ្នា ▁ផ្អែក លើ ផ្ ន ត់ គ ំ ន ិត ▁បួស ដើម ្ប ី សង គុណ មា តា ប ិត ា ▁ទាំង ក ្ម េង ប្រ ុស ត ូច ៗ ▁ដែល នៅ ប ម្រ ើ ព្រ ះ សង ្ ឃ ▁ទាំង ក ្ម េង ប្រ ុស ព េញ វ ័យ ▁ដល់ ដ ំណ ាក់ កាល មួយ ក ំណ ត់ ត្រូវ សា ង ផ្ ន ួស ដ ែល យ៉ាង ត ិច មួយ វ ស្សា ដ ែរ ▁ការប ួស រ ៀន ▁គឺជា ការ ទទួល ការ អ ប់ រំ ផ្ល ូវ ចិត្ត ▁អប់រំ អារម្មណ៍ មួយ ដ ៏ មាន ប្រ ស ិទ្ធ ភាព ដ ែល ស ង្គ ម ខ្ ម ែរ ប ុរ ា ណ ទទួល ស្ គ ាល់ ▁ជាទូទៅ ប ន ្ថ ែម លើ ការ អ ប់ រំ ផ្ ន ែក ច ំណ េះ ដ ឹង ទូ ទៅ ▁ចំ នេះ ជំ ន ាញ ▁ការអប់រំ សុខ ភាព ▁ក្មេងប្រុស ដ ែល ធ ្ល ាក់ បាន ប ួស រ ៀន ▁ជាទូទៅ ត ែង តែ មាន ឧ ត្ត ម គ តិ មាន វិ ចារ ណ ញ្ញា ណ ច េះ គ្រ ប់ គ្រ ង ខ្លួន ឯ ង ▁និង គ្រ ប់ គ្រ ង គ្រួសារ បាន ល្អ ▁ការចូល ម្ល ប់ ▁ពេល ក ្ម េង ស្រី ច ាប់ ផ្ ត ើម គ្រ ប់ ការ ▁ពេញ ក្រ ម ុំ ▁ត្រូវ ម ្ត ាយ ឪ ព ុក ប្រ ារ ព្ ធ ពិ ធី ចូល ម្ល ប់ ▁ផ្អែក លើ ផ្ ន ត់ គ ំ ន ិត ▁ចូល ម្ល ប់ ដើម ្ប ី សង គុណ មា តា ប ិត ា ការ ចូល ម្ល ប់ ▁គឺជា ក ាត ព្វ កិច្ច រ ប ស់ ក ូន ស្រី ដ ែល អា ច មាន ថ េរ វេ លា ▁៣ ខែ ▁ឬ ▁៦ខែ ▁ឬ ▁៩ ខែ ▁អាស្រ័យ ទៅ លើ ស្ថាន ភាព ជីវ ភាព គ្រួសារ ▁ពេល ចូល ម្ល ប់ ក ូន ស្រី បាន រ ៀន អ ក្ស រ ▁លេខ ន ព្វ ន្ត ច ្ប ាប់ ផ្ ស េង ៗ ពី ម ្ត ាយ ▁ឬ ម ្ត ាយ ធ ំ ▁មី ង ▁ឬ បង ស្រី រ ៀន រៀបចំ ខ្លួន ធ ្វ ើ ជា មេ ផ្ ទ ះ ▁ក្រម សី ល ធម៌ ▁ជា ភ រិយា ល្អ ▁ចេះ មើល ការ ខុស ត្រូវ ក្នុង គ្រួសារ ▁ការរៀបចំ ទុក ដ ាក់ ទ្រ ព្យ សម្បត្តិ ជា ដើម ▁រៀន វិជ្ជា ជីវ ៈ ▁ដាំ ស ្ល ▁ដេ រ ប៉ ាក់ ▁ចាក់ ជ ុល ▁ ត្ប ាញ រ វ ៃ	537
តើមានកម្លាំងនយោបាយណាខ្លះ នៅក្នុងក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំនៃសាធារណរដ្ឋបារាំងទី៣	null	កម្លាំងនយោបាយនៅក្នុងក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំនៃសាធារណរដ្ឋបារាំងទី៣ មានរដ្ឋាភិបាលការពារជាតិរដ្ឋាភិបាលលោកជែ ១៨៧១១៨៧៣សាធារណរដ្ឋរបស់លោក ម៉ាក់ម៉ាអុង១៨៧៣១៨៧៩	null	កម្លាំងនយោបាយនៅក្នុងក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំនៃសាធារណរដ្ឋបារាំងទី៣ មានរដ្ឋាភិបាលការពារជាតិរដ្ឋាភិបាលលោកជែ ១៨៧១១៨៧៣សាធារណរដ្ឋរបស់លោក ម៉ាក់ម៉ាអុង១៨៧៣១៨៧៩	ត ើម ាន ក ម្ល ាំង ន យោ បា យ ណា ខ្ ល ះ Ġ នៅ ក្នុង ក្ បាល ម៉ា ស៊ី ន ដ ឹក នាំ នៃ សា ធា រណ រដ្ឋ បា រា ំ ង ទី ៣ Ġ	35	ក ម្ល ាំង ន យោ បា យ នៅ ក្នុង ក្ បាល ម៉ា ស៊ី ន ដ ឹក នាំ នៃ សា ធា រណ រដ្ឋ បា រា ំ ង ទី ៣ Ġ មាន រដ្ឋ ា ភិ បាល ការពារ ជាតិ រដ្ឋ ា ភិ បាល លោក ជ ែ Ġ ១ ៨ ៧ ១ ១ ៨ ៧ ៣ សា ធា រណ រដ្ឋ រ ប ស់ លោក Ġ ម៉ា ក់ ម៉ា អ ុង ១ ៨ ៧ ៣ ១ ៨ ៧ ៩	71	▁តើ មាន ក ម្ល ាំង ន យោ ប ាយ ណា ខ្ ល ះ ▁នៅក្នុង ក្ បាល ម៉ា ស៊ី ន ដ ឹក នាំ នៃ សា ធា រណ រដ្ឋ ប ារ ាំង ទី ៣ ▁	32	▁កម្លាំង ន យោ ប ាយ នៅ ក្នុង ក្ បាល ម៉ា ស៊ី ន ដ ឹក នាំ នៃ សា ធា រណ រដ្ឋ ប ារ ាំង ទី ៣ ▁មាន រ ដ្ឋា ភិ បាល ការពារ ជាតិ រ ដ្ឋា ភិ បាល លោក ជ ែ ▁១៨ ៧ ១ ១ ៨ ៧ ៣ សា ធា រណ រដ្ឋ រ ប ស់ លោក ▁ម៉ាក់ ម៉ា អ ុង ១ ៨ ៧ ៣ ១ ៨ ៧ ៩	66
ចូររៀបរាប់ពីពុទ្ធប្រវត្តិចាប់បដិសន្ឌិររហូតថ្ងៃបរិនិព្វាន	null	ពុទ្ធប្រវត្តិសង្ខេបតាមលំដាប់លំដោយដូចខាងក្រោមបដិសន្ធិ ព្រហស្បតិ៍ ១៥កើត ខែអាសាឍប្រសូត្រ សុក្រ ១៥កើត ខែពិសាខ ឆ្នាំ ច ក្នុងព្រៃលុម្ពិនីអសិសេក ព្រះជន្មាយុ ១៦ វស្សាជាមួយនាងពិម្ពាមានស្នំ ៤ ម៉ឹនជាបរិវាចេញបួស ព្រះជន្មាយុ ២៩វស្សាត្រាស់ដឹង ព្រះជន្មាយុ ៣៥ ត្រូវថ្ងៃពុធ ១៥កើត ពិសាខ ឆ្នាំ កោបរិនិព្វាន ព្រះជន្មាយុ ៨០ ត្រូវថ្ងៃអង្គារ ១៥កើត ពិសាខ ឆ្នាំម្សាញ់ នៅក្បែរក្រុងកុសិនរា	null	ពុទ្ធប្រវត្តិសង្ខេបតាមលំដាប់លំដោយដូចខាងក្រោមបដិសន្ធិ ព្រហស្បតិ៍ ១៥កើត ខែអាសាឍប្រសូត្រ សុក្រ ១៥កើត ខែពិសាខ ឆ្នាំ ច ក្នុងព្រៃលុម្ពិនីអសិសេក ព្រះជន្មាយុ ១៦ វស្សាជាមួយនាងពិម្ពាមានស្នំ ៤ ម៉ឹនជាបរិវាចេញបួស ព្រះជន្មាយុ ២៩វស្សាត្រាស់ដឹង ព្រះជន្មាយុ ៣៥ ត្រូវថ្ងៃពុធ ១៥កើត ពិសាខ ឆ្នាំ កោបរិនិព្វាន ព្រះជន្មាយុ ៨០ ត្រូវថ្ងៃអង្គារ ១៥កើត ពិសាខ ឆ្នាំម្សាញ់ នៅក្បែរក្រុងកុសិនរា	ច ូរ រ ៀប រា ប់ ពី ពុ ទ្ធ ប្រ វត្ត ិច ាប់ ប ដ ិស ន្ ឌ ិ រ រ ហ ូត ថ ្ង ៃ បរ ិន ិ ព្វ ាន Ġ	31	âĢĭ Ġ ពុ ទ្ធ ប្រ វត្ត ិស ង ្ខ េ ប តា ម លំ ដា ប់ លំ ដោយ ដូច ខា ង ក្រោម ប ដ ិស ន្ធ ិ Ġ ព្រ ហ ស្ ប តិ ៍ Ġ ១ ៥ កើត Ġ ខែ អា សា ឍ ប្រ ស ូត ្រ Ġ សុ ក្រ Ġ ១ ៥ កើត Ġ ខែ ពិ សា ខ Ġ ឆ្នាំ Ġ ច Ġ ក្នុង ព្រ ៃ ល ុម ្ ពិ នី អ សិ សេ ក Ġ ព្រ ះ ជន ្ម ាយ ុ Ġ ១ ៦ Ġ វ ស្សា ជា មួយ នា ង ពិ ម្ព ាម ាន ស្ន ំ Ġ ៤ Ġ ម៉ ឹ ន ជា បរ ិ វា ចេញ ប ួស Ġ ព្រ ះ ជន ្ម ាយ ុ Ġ ២ ៩ វ ស្សា ត្រា ស់ ដ ឹង Ġ ព្រ ះ ជន ្ម ាយ ុ Ġ ៣ ៥ Ġ ត្រូវ ថ ្ង ៃ ពុ ធ âĢĭ Ġ ១ ៥ កើត Ġ ពិ សា ខ Ġ ឆ្នាំ Ġ ក ោ បរ ិន ិ ព្វ ាន Ġ ព្រ ះ ជន ្ម ាយ ុ Ġ ៨០ Ġ ត្រូវ ថ ្ង ៃ អង្គ ារ Ġ ១ ៥ កើត Ġ ពិ សា ខ Ġ ឆ្នាំ ម្ សា ញ ់ Ġ នៅ ក្ ប ែរ ក្រុង ក ុស ិន រា	171	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ពី ព ុទ្ធ ប្រ វត្ត ិច ាប់ ប ដ ិស ន្ ឌ ិ រ រ ហ ូត ថ ្ង ៃ បរ ិន ិ ព្វ ាន ▁	30	▁ពុទ្ធ ប្រ វ ត្តិ សង ្ខ េ ប ត ាម លំ ដ ាប់ លំ ដោយ ដូច ខា ង ក្រោម ប ដ ិស ន្ធ ិ ▁ព្រ ហ ស ្ប ត ិ៍ ▁១៥ កើត ▁ខែ អា សា ឍ ប្រ ស ូ ត្រ ▁សុក្រ ▁១៥ កើត ▁ខែ ពិ សា ខ ▁ឆ្នាំ ▁ច ▁ក្នុង ព្រ ៃ ល ុ ម្ព ិន ី អ សិ ស េក ▁ព្រះ ជន ្ម ាយ ុ ▁១៦ ▁វស្សា ជា មួយ ន ាង ពិ ម្ព ា មាន ស្ន ំ ▁៤ ▁ម៉ ឹ ន ជា ប រិ វា ចេញ ប ួស ▁ព្រះ ជន ្ម ាយ ុ ▁២៩ វ ស្សា ត្រ ាស់ ដ ឹង ▁ព្រះ ជន ្ម ាយ ុ ▁៣៥ ▁ត្រូវ ថ ្ង ៃ ពុ ធ ▁១៥ កើត ▁ពិសា ខ ▁ឆ្នាំ ▁ក ោ បរ ិន ិ ព្វ ាន ▁ព្រះ ជន ្ម ាយ ុ ▁៨០ ▁ត្រូវ ថ ្ង ៃ អង្គ ារ ▁១៥ កើត ▁ពិសា ខ ▁ឆ្នាំ ម្ ស ាញ់ ▁នៅក្បែរ ក្រុង ក ុស ិន រា	151
ក្នុងខេត្តក្រចេះ មានចំនួនមនុស្សសរុប ២០៩.២៧៨នាក់ និងមានគ្រួសារ ៣៧.០៥៦គ្រួសាររស់នៅតើក្នុងនោះចែកជា ស្រុក ឃុំ ភូមិប៉ុន្មាន	null	មាន ៤ស្រុក ៤៦ ឃុំ និង ២៥០ភូមិ	null	មាន ៤ស្រុក ៤៦ ឃុំ និង ២៥០ភូមិ	ក្នុង ខ េត ្ត ក្រ ច េះ Ġ មាន ចំ ន ួន ម នុ ស្ស ស រ ុប Ġ ២០ ៩ . ២ ៧ ៨ នាក់ Ġ និង មាន គ្រួសារ Ġ ៣ ៧ . ០ ៥ ៦ គ្រួសារ រស់ នៅ ត ើក ្ន ុង ន ោះ ច ែក ជា Ġ ស្រ ុក Ġ ឃ ុំ Ġ ភ ូម ិប ៉ ុន ្ម ាន Ġ	54	មាន Ġ ៤ ស្រ ុក Ġ ៤ ៦ Ġ ឃ ុំ Ġ និង Ġ ២៥ ០ ភ ូម ិ	14	▁ក្នុង ខ េ ត្ត ក្រ ច េះ ▁មាន ចំ ន ួន ម នុ ស្ស ស រ ុប ▁២០ ៩ . ២ ៧ ៨ នាក់ ▁និង មាន គ្រួសារ ▁៣៧ . ០ ៥ ៦ គ្រួសារ រស់ នៅ ត ើ ក្នុង ន ោះ ច ែក ជា ▁ស្រុក ▁ឃុំ ▁ភូមិ ប៉ ុន ្ មាន ▁	48	▁មាន ▁៤ ស្រ ុក ▁៤ ៦ ▁ឃុំ ▁និង ▁២ ៥០ ភ ូម ិ	13
តើលោក និច សុន បានឡើងជាប្រធានាធិបតេយ្យសហរដ្ឋអាមេរិកនៅឆ្នាំណាហើយត្រូវបានដកហួតពីអំណាច នៅថ្ងៃណា ខែណា ឆ្នាំណាមូលហេតុអ្វី	null	លោក និច សុន បានឡើងជាប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកនៅឆ្នាំ ១៩៦៨ ហើយត្រូវបានដកហូតពីអំណាចនៅថ្ងៃទី ០៩ ខែមេសា ឆ្នាំ ១៩៦៨ ដោយសារឿងអាស្រូវ វ៉ត ធើហ្គេត	null	លោក និច សុន បានឡើងជាប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកនៅឆ្នាំ ១៩៦៨ ហើយត្រូវបានដកហូតពីអំណាចនៅថ្ងៃទី ០៩ ខែមេសា ឆ្នាំ ១៩៦៨ ដោយសារឿងអាស្រូវ វ៉ត ធើហ្គេត	ត ើ លោក Ġ និ ច Ġ សុ ន Ġ បាន ឡើង ជា ប្រ ធាន ា ធិបតេយ្យ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក នៅ ឆ្នាំ ណា ហើយ ត្រូវ បាន ដ ក ហ ួត ពី អ ំណ ា ច Ġ នៅ ថ ្ង ៃ ណា Ġ ខែ ណា Ġ ឆ្នាំ ណា ម ូល ហេតុ អ ្វី Ġ	49	លោក Ġ និ ច Ġ សុ ន Ġ បាន ឡើង ជា ប្រ ធាន ា ធិ បតី ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ៨ Ġ ហើយ ត្រូវ បាន ដ ក ហ ូត ពី អ ំណ ា ច នៅ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ០ ៩ Ġ ខែ មេ សា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ៨ Ġ ដោយ សារ ឿង អា ស្រ ូវ Ġ វ ៉ ត Ġ ធើ ហ្គ េត	62	▁តើ លោក ▁និ ច ▁សុន ▁បាន ឡើង ជា ប្រ ធាន ា ធិបតេយ្យ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក នៅ ឆ្នាំ ណា ហើយ ត្រូវ បាន ដ ក ហ ួត ពី អ ំ ណា ច ▁នៅ ថ ្ង ៃ ណា ▁ខែ ណា ▁ឆ្នាំ ណា ម ូល ហេតុ អ ្វី ▁	47	▁លោក ▁និ ច ▁សុន ▁បាន ឡើង ជា ប្រ ធាន ា ធិ បតី ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ៨ ▁ហើយ ត្រូវ បាន ដ ក ហ ូត ពី អ ំ ណា ច នៅ ថ ្ង ៃ ទី ▁០៩ ▁ខែមេសា ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ៨ ▁ដោយសារ ឿង អា ស្រ ូវ ▁វ៉ ត ▁ ធើ ហ្គ េត	56
មាត្រាទី២ នៃធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិមានគោលការណ៍អ្វីខ្លះ	null	មាត្រាទី២ នៃធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិមានគោលការណ៍ អសប្រ ផ្នែកលើសមភាព នឹងអធិបតេយ្យភាពរវាងរដ្ឋសមាជិកទាំងអស់ សមាជិកទាំងអស់ត្រូវបំពេញកាតព្វកិច្ចដោយជឿជាក់លើធម្មនុញ្ញនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ សមាជិកទាំងអស់ត្រូវដោះស្រាយជម្លោះជាតិ ដោយសន្តិភាពនៅក្នុងលក្ខខ័ណ្ឌដែលមិនធ្វើឲ្យខូចដល់សន្តិភាព សន្តិសុខ និងយុត្តិធម៍ ត្រូវអត់ធ្មត់រាល់អំពើគំរាមកំហែង នឹងការប្រើកម្លាំងប្រទេសណាមួយក្នុងទំនាក់ទំនងរបស់ខ្លួន ធម្មនុញ្ញមិនអនុញ្ញាតឲ្យ អសប្រ ធ្វើអន្តរាគមក្នុងកិច្ចការផ្ទៃក្នុងប្រទេសណាមួយឡើយ	null	មាត្រាទី២ នៃធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិមានគោលការណ៍ អសប្រ ផ្នែកលើសមភាព នឹងអធិបតេយ្យភាពរវាងរដ្ឋសមាជិកទាំងអស់ សមាជិកទាំងអស់ត្រូវបំពេញកាតព្វកិច្ចដោយជឿជាក់លើធម្មនុញ្ញនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ សមាជិកទាំងអស់ត្រូវដោះស្រាយជម្លោះជាតិ ដោយសន្តិភាពនៅក្នុងលក្ខខ័ណ្ឌដែលមិនធ្វើឲ្យខូចដល់សន្តិភាព សន្តិសុខ និងយុត្តិធម៍ ត្រូវអត់ធ្មត់រាល់អំពើគំរាមកំហែង នឹងការប្រើកម្លាំងប្រទេសណាមួយក្នុងទំនាក់ទំនងរបស់ខ្លួន ធម្មនុញ្ញមិនអនុញ្ញាតឲ្យ អសប្រ ធ្វើអន្តរាគមក្នុងកិច្ចការផ្ទៃក្នុងប្រទេសណាមួយឡើយ	មា ត្រា ទី ២ Ġ នៃ ធម្ម នុ ញ្ញ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ មាន គោ ល ការណ៍ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	24	មា ត្រា ទី ២ Ġ នៃ ធម្ម នុ ញ្ញ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ មាន គោ ល ការណ៍ Ġ អ ស ប្រ Ġ ផ្ ន ែក លើ សម ភាព Ġ នឹង អ ធិបតេយ្យ ភាព រ វា ង រដ្ឋ សម ា ជ ិក ទ ាំង អ ស់ Ġ សម ា ជ ិក ទ ាំង អ ស់ ត្រូវ ប ំព េញ កា ត ព្វ កិច្ច ដោយ ជ ឿ ជា ក់ លើ ធម្ម នុ ញ្ញ នៃ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ Ġ សម ា ជ ិក ទ ាំង អ ស់ ត្រូវ ដ ោះ ស្រ ាយ ជ ម្ល ោះ ជាតិ Ġ ដោយ ស ន្ត ិ ភាព នៅ ក្នុង ល ក្ខ ខ ័ណ្ឌ ដ ែល ម ិន ធ ្វ ើ ឲ្យ ខ ូច ដល់ ស ន្ត ិ ភាព Ġ ស ន្ត ិស ុ ខ Ġ និង យុត្តិ ធម ៍ Ġ ត្រូវ អ ត់ ធ ្ម ត់ រា ល់ អ ំព ើ គ ំ រា មក ំ ហ ែង Ġ នឹង ការ ប្រ ើក ម្ល ាំង ប្រ ទេស ណា មួយ ក្នុង ទំ នាក់ ទំ ន ង រ ប ស់ ខ្លួន Ġ ធម្ម នុ ញ្ញ ម ិន អនុ ញ្ញា ត ឲ្យ Ġ អ ស ប្រ Ġ ធ ្វ ើ អ ន្ត រា គម ក្នុង កិច្ច ការ ផ្ ទ ៃ ក្នុង ប្រ ទេស ណា មួយ ឡ ើយ	199	▁មាត្រា ទី ២ ▁នៃ ធម្ម នុ ញ្ញ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ មាន គ ោល ការណ៍ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	23	▁មាត្រា ទី ២ ▁នៃ ធម្ម នុ ញ្ញ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ មាន គ ោល ការណ៍ ▁អស ប្រ ▁ផ្នែក លើ សម ភាព ▁នឹង អ ធិបតេយ្យ ភាព រ វ ាង រដ្ឋ ស មា ជ ិក ទ ាំង អ ស់ ▁សមាជិក ទ ាំង អ ស់ ត្រូវ ប ំព េញ ក ាត ព្វ កិច្ច ដោយ ជ ឿ ជ ាក់ លើ ធម្ម នុ ញ្ញ នៃ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ▁សមាជិក ទ ាំង អ ស់ ត្រូវ ដ ោះ ស្រ ាយ ជ ម្ល ោះ ជាតិ ▁ដោយ ស ន្ត ិ ភាព នៅ ក្នុង ល ក្ខ ខ ័ណ្ឌ ដ ែល ម ិន ធ ្វ ើ ឲ្យ ខ ូច ដល់ ស ន្ត ិ ភាព ▁សន្តិសុខ ▁និង យុត្តិ ធម ៍ ▁ត្រូវ អ ត់ ធ ្ម ត់ រ ាល់ អ ំព ើ គ ំ រ ាម កំ ហ ែង ▁នឹង ការ ប្រ ើក ម្ល ាំង ប្រ ទេស ណា មួយ ក្នុង ទំ នាក់ ទំ ន ង រ ប ស់ ខ្លួន ▁ធម្មនុញ្ញ ម ិន អនុ ញ្ញា ត ឲ្យ ▁អស ប្រ ▁ធ្វើ អ ន្ត រា គម ក្នុង កិច្ច ការ ផ្ ទ ៃ ក្នុង ប្រ ទេស ណា មួយ ឡ ើយ	180
តើអង់ស៊ីមគឺជាអ្វី ហេតុអ្វីបានជានៅក្នុងកោសិកានៃសារពាង្គមានអង់ស៊ីមច្រើនប្រភេទ	null	អង់ស៊ីមគឺជាកាតាលីករគីមីជីវៈដែលជួយពន្លឿនល្បឿប្រតិកម្មគីមីជីវៈផ្សេងៗ បានជានៅក្នុងកោសិកានៃសារពាង្គមានអង់ស៊ីមច្រើនប្រភេទពីព្រោះនៅក្នងកោសិកានៃសារពាង្គកាយមានប្រតិកម្មច្រើនប្រភេទខុសគ្នាស ហើយអង់ស៊ីមមួយមានអំពើទៅលើប្រតិកម្មបានតែមួយប្រភេទប៉ុណ្ណោះ	null	អង់ស៊ីមគឺជាកាតាលីករគីមីជីវៈដែលជួយពន្លឿនល្បឿប្រតិកម្មគីមីជីវៈផ្សេងៗ បានជានៅក្នុងកោសិកានៃសារពាង្គមានអង់ស៊ីមច្រើនប្រភេទពីព្រោះនៅក្នងកោសិកានៃសារពាង្គកាយមានប្រតិកម្មច្រើនប្រភេទខុសគ្នាស ហើយអង់ស៊ីមមួយមានអំពើទៅលើប្រតិកម្មបានតែមួយប្រភេទប៉ុណ្ណោះ	ត ើ អ ង់ ស៊ី âĢĭ ម គ ឺ ជា អ ្វី Ġ ហេតុ អ ្វី បាន ជា នៅ ក្នុង ក ោស ិកា នៃ សារ ពា ង្គ មាន អ ង់ ស៊ី ម ច្ រ ើន ប្រ ភ េ ទ Ġ	37	អ ង់ ស៊ី ម គ ឺ ជា កា តា លី ករ គី មី ជីវ ៈ ដ ែល ជ ួយ ព ន្ ល ឿន ល ្ប ឿ ប្រ តិ កម្ម គី មី ជីវ ៈ ផ្ សេ ង ៗ Ġ បាន ជា នៅ ក្នុង ក ោស ិកា នៃ សារ ពា ង្គ មាន អ ង់ ស៊ី ម ច្ រ ើន ប្រ ភ េ ទ ពី ព្រ ោះ នៅ ក្ ន ង ក ោស ិកា នៃ សារ ពា ង្គ កាយ មាន ប្រ តិ កម្ម ច្ រ ើន ប្រ ភ េ ទ ខុស គ្នា ស Ġ ហើយ អ ង់ ស៊ី ម មួយ មាន អ ំព ើ ទៅ លើ ប្រ តិ កម្ម បាន តែ មួយ ប្រ ភ េ ទ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ	115	▁តើ អ ង់ ស៊ី ▁ម គ ឺ ជា អ ្វី ▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា នៅ ក្នុង ក ោស ិកា នៃ សារ ពា ង្គ មាន អ ង់ ស៊ី ម ច ្រ ើន ប្រ ភ េ ទ ▁	36	▁អង់ ស៊ី ម គ ឺ ជា កា តា លី ករ គី មី ជីវ ៈ ដ ែល ជ ួយ ព ន ្ល ឿន ល ្ប ឿ ប្រ តិ កម្ម គី មី ជីវ ៈ ផ្ ស េង ៗ ▁បានជា នៅ ក្នុង ក ោស ិកា នៃ សារ ពា ង្គ មាន អ ង់ ស៊ី ម ច ្រ ើន ប្រ ភ េ ទ ពី ព្រ ោះ នៅ ក ្ន ង ក ោស ិកា នៃ សារ ពា ង្គ កាយ មាន ប្រ តិ កម្ម ច ្រ ើន ប្រ ភ េ ទ ខុស គ្នា ស ▁ហើយ អ ង់ ស៊ី ម មួយ មាន អ ំព ើ ទៅ លើ ប្រ តិ កម្ម បាន តែ មួយ ប្រ ភ េ ទ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ	113
តើលោក វិនស្កុន ឆឺឈីល បានលើកឡើងដូចម្ដេច	null	លោក វិនស្កុន ឆឺឈីល បានលើកឡើងថា ព្រំដែនអឺរ៉ុបខាងលិចនិងអឺរ៉ុបខាងកើតខណ្ឌចែកដោយវាំងននដែក	null	លោក វិនស្កុន ឆឺឈីល បានលើកឡើងថា ព្រំដែនអឺរ៉ុបខាងលិចនិងអឺរ៉ុបខាងកើតខណ្ឌចែកដោយវាំងននដែក	ត ើ លោក Ġ វិ ន ស្ ក ុន Ġ ឆ ឺ ឈ ី ល Ġ បាន លើក ឡើង ដូច ម្ ដ េច Ġ	20	លោក Ġ វិ ន ស្ ក ុន Ġ ឆ ឺ ឈ ី ល Ġ បាន លើក ឡើង ថា Ġ ព្រ ំ ដ ែន អ ឺ រ៉ ុប ខា ង ល ិច និង អ ឺ រ៉ ុប ខា ង កើត ខ ណ្ឌ ច ែក ដោយ វា ំ ង ន ន ដ ែក	47	▁តើ លោក ▁វិ ន ស្ ក ុន ▁ឆ ឺ ឈ ី ល ▁បាន លើក ឡើង ដូច ម្ ដ េច ▁	19	▁លោក ▁វិ ន ស្ ក ុន ▁ឆ ឺ ឈ ី ល ▁បាន លើក ឡើង ថា ▁ព្រំដែន អ ឺ រ៉ ុប ខា ង ល ិច និង អ ឺ រ៉ ុប ខា ង កើត ខ ណ្ឌ ច ែក ដោយ វ ាំង ន ន ដ ែក	43
តើមូលហេតុចម្បងអ្វីខ្លះដែលបណ្តាលឲ្យសហភាពសូវៀតដួលរលំ	null	មូលហេតុចម្បងដែលបណ្តាលឲ្យសហភាពសូវៀតដួលរលំមានបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចធ្ងន់ធ្ងរ ការប្រណាំងប្រជែងសព្វាវុធ និងបច្ចេកវិទ្យាជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកដែលធ្វើឲ្យសហភាពសូវៀតចំណាយប្រាក់យ៉ាងសន្ធឹកសន្ធាប់រហូត់ដល់មានវិបត្តិជាប្រទេសទី១ក្នុងពិភពលោកដែលប្រកាន់របបសង្គមនិយមប្រទេសដែលរណបសហភាពសូវៀតបានប្រកាសឯករាជ្យលែងដើរតាមសហភាពសូវៀតសហភាពសូវៀតហ៊ុំព័ទ្ធដោយប្រទេសសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី	null	មូលហេតុចម្បងដែលបណ្តាលឲ្យសហភាពសូវៀតដួលរលំមានបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចធ្ងន់ធ្ងរ ការប្រណាំងប្រជែងសព្វាវុធ និងបច្ចេកវិទ្យាជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកដែលធ្វើឲ្យសហភាពសូវៀតចំណាយប្រាក់យ៉ាងសន្ធឹកសន្ធាប់រហូត់ដល់មានវិបត្តិជាប្រទេសទី១ក្នុងពិភពលោកដែលប្រកាន់របបសង្គមនិយមប្រទេសដែលរណបសហភាពសូវៀតបានប្រកាសឯករាជ្យលែងដើរតាមសហភាពសូវៀតសហភាពសូវៀតហ៊ុំព័ទ្ធដោយប្រទេសសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី	ត ើម ូល ហេតុ ច ម្ បង អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល បណ្ត ាល ឲ្យ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ដ ួល រ លំ Ġ	27	ម ូល ហេតុ ច ម្ បង ដ ែល បណ្ត ាល ឲ្យ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ដ ួល រ លំ មាន ប ញ ្ហ ាស េ ដ្ឋ កិច្ច ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ Ġ ការ ប្រ ណា ំ ង ប្រ ជ ែង ស ព្វ ាវ ុ ធ Ġ និង ប ច្ច េក វិទ្យា ជា មួយ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ដ ែល ធ ្វ ើ ឲ្យ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ចំ ណា យ ប្រា ក់ យ៉ាង ស ន្ធ ឹក ស ន្ធ ាប់ រ ហ ូត ់ ដល់ មាន វិ ប ត្តិ ជា ប្រ ទេស ទី១ ក្នុង ពិ ភព លោក ដ ែល ប្រ កាន់ រ ប ប សង ្ គម និយម ប្រ ទេស ដ ែល រណ ប ស ហ ភាព ស ូវ ៀត បាន ប្រ កាស ឯក រាជ ្យ លែង ដ ើរ តា ម ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ហ៊ ុំ ព័ទ្ធ ដោយ ប្រ ទេស សេ ដ្ឋ កិច្ច ទី ផ្ សារ សេ រី	162	▁តើ ម ូល ហេតុ ច ម្ បង អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល បណ្ត ាល ឲ្យ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ដ ួល រ លំ ▁	27	▁មូលហេតុ ច ម្ បង ដ ែល បណ្ត ាល ឲ្យ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ដ ួល រ លំ មាន ប ញ ្ហ ាស េ ដ្ឋ កិច្ច ធ ្ង ន់ ធ ្ង រ ▁ការប្រ ណ ាំង ប្រ ជ ែង ស ព ្វា វុធ ▁និង ប ច្ច េក វិទ្យា ជា មួយ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក ដ ែល ធ ្វ ើ ឲ្យ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ច ំណ ាយ ប្រ ាក់ យ៉ាង ស ន្ធ ឹក ស ន្ធ ាប់ រ ហ ូ ត់ ដល់ មាន វិ ប ត្តិ ជា ប្រ ទេស ទី១ ក្នុង ពិ ភព លោក ដ ែល ប្រ កាន់ រ ប ប ស ង្គ ម និយម ប្រ ទេស ដ ែល រណ ប ស ហ ភាព ស ូវ ៀត បាន ប្រ កាស ឯក រាជ ្យ លែង ដ ើរ ត ាម ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ហ៊ ុំ ព័ទ្ធ ដោយ ប្រ ទេស សេ ដ្ឋ កិច្ច ទី ផ្ សារ សេ រី	157
ចូររៀបរាប់ពីដើមកំណើតទឹកដីខ្មែរនិងជនជាតិខ្មែរ	null	រៀបរាប់ពីកំណើតទឹកដីខ្មែរនិងជនជាតិខ្មែរ ក ដើមកំណើតទឹកដីខ្មែរនៅស័កទី ១ ភូមិភាគអាស៊ីអាគេ្នយ៍បានប្រទះចនឹងពំនើងផ្នត់ពីរគឺ កាឡេដូន្យាងនិងអ៊ែរស៊ីន្យាង ដែលបង្កើតឪ្យមានជួរភ្នំនិងខ្ពង់រាបនានានៅពាសពេញទឹកដីខ្មែរពីបុរាណសព្វថ្ងៃប៉ុន្ដែពំនើងផ្ដត់ទាំងពីនេះ ត្រូវលិចទៅវិញរហូតដល់ចុងស័កទី៣នៅដើមស័កទី ៤ ពំនើងផ្នត់នេះក៏ងើបម្ដង់ទៀតបង្កើតបានជាជួរភ្នំ ខ្ពង់រាប វាលទំនាប និងទន្លេ បឹងបួដែលសណ្ដូកពីជួភ្នំហិមាល័យរហូតដល់ភូមីភាគអាស៊ីអាគ្នេយ៍ទាំងមូលនៅស័កទី ៤ នេះដែរដោយសារតែមានជំនោរនឹងលំនោរទឹកនាំឪ្យទឹកនាំឪ្យទឹកដីខ្មែរខ្លះងើបឡើងខ្លះលិចៅក្នុងទឹកសមុទ្រនៅសវទី៣ មុនគសទឹកសមុទ្របាននាចបន្ដិចម្ដងៗ រីឯទន្លេមេគង្គបានហូរនាំដីល្បាប់មកចាបកំណើតបានជាសដីសណ្ដរចុះទៅទិសខាងត្បូងទីតាំងនេះហើយជាទឹកដីខ្មែរយើង ខ ដើមកំណើតជនជាតិខ្មែរ ចំពោះដើមកំណើតជនជាតិខ្មែរយើង មានអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវពីជនជាតិខ្មែរបានខិតខំទាញសម្មតិកម្មប្លែកៗពីគ្នាទស្សនៈទាំងនោះមានដូចខាងក្រោម ទស្សនៈលោក ឈឹម ក្រសេមខ្មែរយើងដើមឡើយជារដ្ឋមួយនៅប្រទេសឥណ្ឌាឈ្មោះថា កុមេរុ លុះក្រោយមកឥណ្ឌាមកផ្សាយវប្បធម៌ខ្លួននៅកម្ពុជារដ្ឋ ហើយបានប្រើពាក្យកុមេរុនេះតរៀងមកបើតាមបើតាមនេះលោក ឈឹម ក្រសេម ចង់បញ្ជាក់ថា ពាក្យខ្មែរបានក្លាយមកពីពាក្យកុមេរុ ដែលជាឈ្មោះជនជាតិនិងប្រទេសរបស់ខ្លួនកាលរស់នៅប្រទេសឥណ្ឌាម្លេះ កុមេរុ –> ក្មេរ –> ខ្មែរទស្សនៈលោក ស៊ក សឺដែលបានឪ្យដឹងថា ពាក្យខ្មែរមកពីពាក្យផ្សំរវាងឈ្មោះកម្ពុ និងមេរាគាត់សំអាងលើរឿងព្រេងរឿងក្នុងសិលាចារឹកបក្សីចាំក្រុងនាសវទី ១០ឥសីកម្ពុស្វយម្ភុវ និងនាងទេពអប្សរមេរាអ្នកទាំងបក្សីបានបង្កើតត្រកូលសូរ្យវង្សឡើយនៅរដ្ឋចេនាឡា កម្ពុមេរា –> កម្ពុមេរ –> កម្ពមេរ –> ក័មមេរ –> កមេរ –> ក្មេរ –> ខ្មែរ ទស្សនៈលោក ពៅ ឈិន ថាពាក្យខ្មែរមកពីពាក្យ ខេរមៈ –> ខ្មេរ –> ខ្មែរព្រោះពេលព្រះថោងមកស្រុកខ្មែរបានប្ដូរនាមនគរគោកធ្លកមកក្រុងកម្ពុជាធិបតីសុវណ្ណភូមិ សម្ដេចសង្ឃមានសង្ឃដឹកាថា ពាក្យថាខ្មែរ ទំនងមមកពីភាសាបាលីប្រែថាមនុស្សមានសេចក្ដីក្សេមល្អខេមរៈ –> ខមៈរៈ –> ប្រែថាក្សេមល្អ ទស្សនៈលោក ឆត្រាប្រេម ឬ ឌីលោកឆត្រាប្រេម ឬ ឌី ជាអ្នកស្រាវជ្រាវខ្មែរនៅប្រទេសថៃ បានសរសេរអត្ថបទមួយថាខ្មែរមកពីណាកាលពីសម័យបុរាណប្រទេសខ្មែរចែកជាពីផ្នែកផ្នែកដខាងក្រោមហៅថា ក្រោមពូជ ក្រោមពួជ –> ក្រមពូជ –> កមពូជ ឬ ខម ទស្សនៈលោក កេង វ៉ាន់សាក់តាមទស្សនៈលោក កេង វ៉ាន់សាក់ បានឪ្យដឹងថា ពាក្យខ្មែរក្លាយមកពីពាក្យ កមេ កៈ មាននាទីឪ្យន័យរបស់ពាក្យកាន់តែខ្លាំងឡើងមេៈ ដោយខ្មែរនិយមស្រ្ដីជាំធំក្នុងគ្រួសារ ឬ និយមមេកមេ –>កមេក្មេ –> ក្មេរ –> ខ្មេរ –> ខ្មែរ រីពាក្យ កម្ពុជា ក្លាយពីពាក្យ កពូជជាពូជជា មកពី ខ្មែរ យើងពុំដែលធ្វើខ្ញុំកព្ចាះនរណាឡើយកពូជជា –> កពូជជា –> កម្ពុជា បាលីសំស្រ្កឹត ដូចនេះឆ្លងតាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់ប្រាជ្ញខ្មែរនិងបរទេស ព្រមទាំងនរវិទូ យើងអាចសន្និដ្ឋានបានថា ខ្មែរ ជាជនជាតិដើមមួយស្ថិតក្នុងអំបូរខ្មែរ មន –> ពួគមេឡានេស៊ីយាងឥណ្ឌូនេយាង	null	រៀបរាប់ពីកំណើតទឹកដីខ្មែរនិងជនជាតិខ្មែរ ក ដើមកំណើតទឹកដីខ្មែរនៅស័កទី ១ ភូមិភាគអាស៊ីអាគេ្នយ៍បានប្រទះចនឹងពំនើងផ្នត់ពីរគឺ កាឡេដូន្យាងនិងអ៊ែរស៊ីន្យាង ដែលបង្កើតឪ្យមានជួរភ្នំនិងខ្ពង់រាបនានានៅពាសពេញទឹកដីខ្មែរពីបុរាណសព្វថ្ងៃប៉ុន្ដែពំនើងផ្ដត់ទាំងពីនេះ ត្រូវលិចទៅវិញរហូតដល់ចុងស័កទី៣នៅដើមស័កទី ៤ ពំនើងផ្នត់នេះក៏ងើបម្ដង់ទៀតបង្កើតបានជាជួរភ្នំ ខ្ពង់រាប វាលទំនាប និងទន្លេ បឹងបួដែលសណ្ដូកពីជួភ្នំហិមាល័យរហូតដល់ភូមីភាគអាស៊ីអាគ្នេយ៍ទាំងមូលនៅស័កទី ៤ នេះដែរដោយសារតែមានជំនោរនឹងលំនោរទឹកនាំឪ្យទឹកនាំឪ្យទឹកដីខ្មែរខ្លះងើបឡើងខ្លះលិចៅក្នុងទឹកសមុទ្រនៅសវទី៣ មុនគសទឹកសមុទ្របាននាចបន្ដិចម្ដងៗ រីឯទន្លេមេគង្គបានហូរនាំដីល្បាប់មកចាបកំណើតបានជាសដីសណ្ដរចុះទៅទិសខាងត្បូងទីតាំងនេះហើយជាទឹកដីខ្មែរយើង ខ ដើមកំណើតជនជាតិខ្មែរ ចំពោះដើមកំណើតជនជាតិខ្មែរយើង មានអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវពីជនជាតិខ្មែរបានខិតខំទាញសម្មតិកម្មប្លែកៗពីគ្នាទស្សនៈទាំងនោះមានដូចខាងក្រោម ទស្សនៈលោក ឈឹម ក្រសេមខ្មែរយើងដើមឡើយជារដ្ឋមួយនៅប្រទេសឥណ្ឌាឈ្មោះថា កុមេរុ លុះក្រោយមកឥណ្ឌាមកផ្សាយវប្បធម៌ខ្លួននៅកម្ពុជារដ្ឋ ហើយបានប្រើពាក្យកុមេរុនេះតរៀងមកបើតាមបើតាមនេះលោក ឈឹម ក្រសេម ចង់បញ្ជាក់ថា ពាក្យខ្មែរបានក្លាយមកពីពាក្យកុមេរុ ដែលជាឈ្មោះជនជាតិនិងប្រទេសរបស់ខ្លួនកាលរស់នៅប្រទេសឥណ្ឌាម្លេះ កុមេរុ –> ក្មេរ –> ខ្មែរទស្សនៈលោក ស៊ក សឺដែលបានឪ្យដឹងថា ពាក្យខ្មែរមកពីពាក្យផ្សំរវាងឈ្មោះកម្ពុ និងមេរាគាត់សំអាងលើរឿងព្រេងរឿងក្នុងសិលាចារឹកបក្សីចាំក្រុងនាសវទី ១០ឥសីកម្ពុស្វយម្ភុវ និងនាងទេពអប្សរមេរាអ្នកទាំងបក្សីបានបង្កើតត្រកូលសូរ្យវង្សឡើយនៅរដ្ឋចេនាឡា កម្ពុមេរា –> កម្ពុមេរ –> កម្ពមេរ –> ក័មមេរ –> កមេរ –> ក្មេរ –> ខ្មែរ ទស្សនៈលោក ពៅ ឈិន ថាពាក្យខ្មែរមកពីពាក្យ ខេរមៈ –> ខ្មេរ –> ខ្មែរព្រោះពេលព្រះថោងមកស្រុកខ្មែរបានប្ដូរនាមនគរគោកធ្លកមកក្រុងកម្ពុជាធិបតីសុវណ្ណភូមិ សម្ដេចសង្ឃមានសង្ឃដឹកាថា ពាក្យថាខ្មែរ ទំនងមមកពីភាសាបាលីប្រែថាមនុស្សមានសេចក្ដីក្សេមល្អខេមរៈ –> ខមៈរៈ –> ប្រែថាក្សេមល្អ ទស្សនៈលោក ឆត្រាប្រេម ឬ ឌីលោកឆត្រាប្រេម ឬ ឌី ជាអ្នកស្រាវជ្រាវខ្មែរនៅប្រទេសថៃ បានសរសេរអត្ថបទមួយថាខ្មែរមកពីណាកាលពីសម័យបុរាណប្រទេសខ្មែរចែកជាពីផ្នែកផ្នែកដខាងក្រោមហៅថា ក្រោមពូជ ក្រោមពួជ –> ក្រមពូជ –> កមពូជ ឬ ខម ទស្សនៈលោក កេង វ៉ាន់សាក់តាមទស្សនៈលោក កេង វ៉ាន់សាក់ បានឪ្យដឹងថា ពាក្យខ្មែរក្លាយមកពីពាក្យ កមេ កៈ មាននាទីឪ្យន័យរបស់ពាក្យកាន់តែខ្លាំងឡើងមេៈ ដោយខ្មែរនិយមស្រ្ដីជាំធំក្នុងគ្រួសារ ឬ និយមមេកមេ –>កមេក្មេ –> ក្មេរ –> ខ្មេរ –> ខ្មែរ រីពាក្យ កម្ពុជា ក្លាយពីពាក្យ កពូជជាពូជជា មកពី ខ្មែរ យើងពុំដែលធ្វើខ្ញុំកព្ចាះនរណាឡើយកពូជជា –> កពូជជា –> កម្ពុជា បាលីសំស្រ្កឹត ដូចនេះឆ្លងតាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់ប្រាជ្ញខ្មែរនិងបរទេស ព្រមទាំងនរវិទូ យើងអាចសន្និដ្ឋានបានថា ខ្មែរ ជាជនជាតិដើមមួយស្ថិតក្នុងអំបូរខ្មែរ មន –> ពួគមេឡានេស៊ីយាងឥណ្ឌូនេយាង	ច ូរ រ ៀប រា ប់ ពី ដើម កំ ណ ើត ទឹក ដ ី ខ្ ម ែរ និង ជន ជាតិ ខ្ ម ែរ Ġ	23	រ ៀប រា ប់ ពី កំ ណ ើត ទឹក ដ ី ខ្ ម ែរ និង ជន ជាតិ ខ្ ម ែរ Ġ ក Ġ ដើម កំ ណ ើត ទឹក ដ ី ខ្ ម ែរ នៅ ស ័ ក ទី Ġ ១ Ġ ភ ូម ិ ភាគ អា ស៊ី អា គ េ ្ន យ ៍ បាន ប្រ ទ ះ ច នឹង ព ំ ន ើង ផ្ ន ត់ ពី រ គ ឺ Ġ កា ឡេ ដ ូន ្យា ង និង អ៊ ែរ ស៊ី ន្ យា ង Ġ ដ ែល បង ្ក ើត ឪ ្យ មាន ជ ួរ ភ្នំ និង ខ្ ព ង់ រា ប នា នា នៅ ពា ស ព េញ ទឹក ដ ី ខ្ ម ែរ ពី ប ុរ ា ណ ស ព្វ ថ ្ង ៃ ប៉ ុន ្ ដ ែ ព ំ ន ើង ផ្ ដ ត់ ទ ាំង ពី នេះ Ġ ត្រូវ ល ិច ទៅ វិញ រ ហ ូត ដល់ ច ុង ស ័ ក ទី ៣ នៅ ដើម ស ័ ក ទី Ġ ៤ Ġ ព ំ ន ើង ផ្ ន ត់ នេះ ក ៏ ង ើប ម្ ដង ់ ទៀត បង ្ក ើត បាន ជា ជ ួរ ភ្នំ Ġ ខ្ ព ង់ រា ប Ġ វា ល ទំ នា ប Ġ និង ទ ន្ ល េ Ġ ប ឹង ប ួ ដ ែល ស ណ ្ ដ ូក ពី ជ ួ ភ្នំ ហ ិម ាល ័យ រ ហ ូត ដល់ ភ ូម ី ភាគ អា ស៊ី អា គ ្ន េ យ ៍ ទ ាំង ម ូល នៅ ស ័ ក ទី Ġ ៤ Ġ នេះ ដ ែរ ដោយ សារ តែ មាន ជំ ន ោរ នឹង លំ ន ោរ ទឹក នាំ ឪ ្យ ទឹក នាំ ឪ ្យ ទឹក ដ ី ខ្ ម ែរ ខ្ ល ះ ង ើប ឡើង ខ្ ល ះ ល ិច ៅ ក្នុង ទឹក សម ុ ទ្រ នៅ ស វ ទី ៣ Ġ ម ុន គ ស ទឹក សម ុ ទ្រ បាន នា ច ប ន្ ដ ិច ម្ ដង ៗ Ġ រី ឯ ទ ន្ ល េ មេ គ ង្គ បាន ហ ូរ នាំ ដ ី ល ្ប ាប់ មក ច ាប កំ ណ ើត បាន ជា ស ដ ី ស ណ ្ ដ រ ច ុះ ទៅ ទិ ស ខា ង ត្ប ូង ទី âĢĭ តាំង នេះ ហើយ ជា ទឹក ដ ី ខ្ ម ែរ យ ើង Ġ ខ Ġ ដើម កំ ណ ើត ជន ជាតិ ខ្ ម ែរ Ġ ចំ ព ោះ ដើម កំ ណ ើត ជន ជាតិ ខ្ ម ែរ យ ើង Ġ មាន អ្នក សិ ក្ស ាស ្រា វ ជ្រ ាវ ពី ជន ជាតិ ខ្ ម ែរ បាន ខ ិត ខ ំ ទ ាញ សម ្ម តិ កម្ម ប្លែក ៗ ពី គ្នា ទ ស្ស នៈ ទ ាំង ន ោះ មាន ដូច ខា ង ក្រោម Ġ ទ ស្ស នៈ លោក Ġ ឈ ឹម Ġ ក្រ សេ ម ខ្ ម ែរ យ ើង ដើម ឡ ើយ ជា រដ្ឋ មួយ នៅ ប្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ា ឈ្មោះ ថា Ġ ក ុម េរ ុ Ġ ល ុះ ក្រ ោយ មក ឥ ណ្ឌ ាម ក ផ្សាយ វ ប្ប ធម៌ ខ្លួន នៅ ក ម្ព ុ ជា រដ្ឋ Ġ ហើយ បាន ប្រ ើ ពាក្យ ក ុម េរ ុន េះ ត រ ៀង មក ប ើត ាម ប ើត ាម នេះ លោក Ġ ឈ ឹម Ġ ក្រ សេ ម Ġ ច ង់ បញ្ជា ក់ ថា Ġ ពាក្យ ខ្ ម ែរ បាន ក្លា យ មក ពី ពាក្យ ក ុម េរ ុ Ġ ដ ែល ជា ឈ្មោះ ជន ជាតិ និង ប្រ ទេស រ ប ស់ ខ្លួន កាល រស់ នៅ ប្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ាម ្ល េះ Ġ ក ុម េរ ុ Âł ĠâĢĵ > Ġ ក្ មេ រ ĠâĢĵ > Ġ ខ្ ម ែរ ទ ស្ស នៈ លោក Ġ ស៊ ក Ġ ស ឺ ដ ែល បាន ឪ ្យ ដ ឹង ថា Ġ ពាក្យ ខ្ ម ែរ មក ពី ពាក្យ ផ្ សំ រ វា ង ឈ្មោះ ក ម្ព ុ Ġ និង មេ រា គ ាត់ សំ អា ង លើ រឿង ព្រ េង រឿង ក្នុង សិ លា ចារ ឹក ប ក្ស ី ច ាំ ក្រុង នា ស វ ទី Ġ ១០ ឥ សី ក ម្ព ុស ្វ យ ម្ភ ុ វ Ġ និង នា ង ទេ ព អ ប្ ស រ មេ រា អ្នក ទ ាំង ប ក្ស ី បាន បង ្ក ើត ត្រ កូ ល ស ូរ ្យ វង្ស ឡ ើយ នៅ រដ្ឋ ច េន ា ឡា Ġ ក ម្ព ុម េរ ា ĠâĢĵ > Ġ ក ម្ព ុម េរ ĠâĢĵ > Ġ ក ម្ព មេ រ ĠâĢĵ > Ġ ក ័ ម មេ រ ĠâĢĵ > Ġ ក មេ រ ĠâĢĵ > Ġ ក្ មេ រ ĠâĢĵ > Ġ ខ្ ម ែរ Ġ ទ ស្ស នៈ លោក Ġ ព ៅ Ġ ឈ ិន Ġ ថា ពាក្យ ខ្ ម ែរ មក ពី ពាក្យ Ġ ខ េរ ម ៈ ĠâĢĵ > Ġ ខ្ មេ រ ĠâĢĵ > Ġ ខ្ ម ែរ ព្រ ោះ ពេល ព្រ ះ ថ ោង មក ស្រ ុក ខ្ ម ែរ បាន ប្ ដ ូរ នា ម ន គរ គោ ក ធ ្ល ក មក ក្រុង ក ម្ព ុ ជា ធិ បតី សុ វ ណ្ណ ភ ូម ិ Ġ សម ្ ដ េច សង ្ ឃ មាន សង ្ ឃ ដ ឹក ា ថា Ġ ពាក្យ âĢĭ ថា ខ្ ម ែរ Ġ ទំ ន ង ម មក ពី ភា សា បាល ី ប្រ ែ ថា ម នុ ស្ស មាន សេ ច ក្ ដ ី ក្ស េ ម ល្អ âĢĭ ខ េ ម រៈ ĠâĢĵ > Ġ ខ ម ៈ រៈ ĠâĢĵ > Ġ ប្រ ែ ថា ក្ស េ ម ល្អ Ġ ទ ស្ស នៈ លោក Ġ ឆ ត្រា ប្រ េ ម Ġ ឬ Ġ ឌី លោក ឆ ត្រា ប្រ េ ម Ġ ឬ Ġ ឌី Ġ ជា អ្នក ស្រ ាវ ជ្រ ាវ ខ្ ម ែរ នៅ ប្រ ទេស ថ ៃ Ġ បាន ស រស េរ អ ត្ថ បទ មួយ ថា ខ្ ម ែរ មក ពី ណា កាល ពី សម័យ ប ុរ ា ណ ប្រ ទេស ខ្ ម ែរ ច ែក ជា ពី ផ្ ន ែក ផ្ ន ែក ដ ខា ង ក្រោម ហ ៅ ថា Ġ ក្រោម ព ូ ជ Ġ ក្រោម ព ួ ជ Âł ĠâĢĵ > Ġ ក្រ ម ព ូ ជ ĠâĢĵ > Ġ ក ម ព ូ ជ Ġ ឬ Ġ ខ ម Ġ ទ ស្ស នៈ លោក Ġ ក េង Ġ វ៉ាន់ សា ក់ តា ម ទ ស្ស នៈ លោក âĢĭâĢĭ Ġ ក េង Ġ វ៉ាន់ សា ក់ Ġ បាន ឪ ្យ ដ ឹង ថា Ġ ពាក្យ ខ្ ម ែរ ក្លា យ មក ពី ពាក្យ Ġ ក មេ ĠâĢĭ ក ៈ Ġ មាន នាទី ឪ ្យ ន ័យ រ ប ស់ ពាក្យ កាន់ តែ ខ្ លា ំ ង ឡើង មេ ៈ Ġ ដោយ ខ្ ម ែរ និយម ស្រ ្ ដ ី ជា ំ ធ ំ ក្នុង គ្រួសារ Ġ ឬ Ġ និយម មេ ក មេ ĠâĢĵ > ក មេ ក្ មេ ĠâĢĵ > Ġ ក្ មេ រ ĠâĢĵ > Ġ ខ្ មេ រ ĠâĢĵ > Ġ ខ្ ម ែរ Ġ រី ពាក្យ Ġ ក ម្ព ុ ជា Ġ ក្លា យ ពី ពាក្យ Ġ ក ព ូ ជ ជា ព ូ ជ ជា Ġ មក ពី Ġ ខ្ ម ែរ Ġ យ ើង ពុ ំ ដ ែល ធ ្វ ើ ខ្ ញ ុំ ក ព្ ច ា ះ ន រណ ា ឡ ើយ ក ព ូ ជ ជា ĠâĢĵ > Ġ ក ព ូ ជ ជា ĠâĢĵ > Ġ ក ម្ព ុ ជា Ġ បាល ី សំ ស្រ ្ក ឹត Ġ ដូច នេះ ឆ្ លង តា មក ារ សិ ក្ស ាស ្រា វ ជ្រ ាវ រ ប ស់ ប្រា ជ្ញ ខ្ ម ែរ និង បរ ទេស Ġ ព្រ ម ទ ាំង ន រ វិ ទូ Ġ យ ើង អា ច ស ន្ន ិ ដ្ឋាន បាន ថា Ġ ខ្ ម ែរ Ġ ជា ជន ជាតិ ដើម មួយ ស្ ថ ិត ក្នុង អ ំ បូ រ ខ្ ម ែរ Ġ ម ន ĠâĢĵ > Ġ ព ួ គម េ ឡា ន េស ៊ី យា ង ឥ ណ្ឌ ូន េ យា ង	1,159	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ពី ដើម ក ំណ ើត ទឹក ដ ី ខ្ ម ែរ និង ជន ជាតិ ខ្ ម ែរ ▁	22	▁រៀបរាប់ ពី ក ំណ ើត ទឹក ដ ី ខ្ ម ែរ និង ជន ជាតិ ខ្ ម ែរ ▁ក ▁ដើមកំណើត ទឹក ដ ី ខ្ ម ែរ នៅ ស ័ ក ទី ▁១ ▁ភូមិភាគ អា ស៊ី អា គ េ ្ន យ ៍ បាន ប្រ ទ ះ ច នឹង ព ំ ន ើង ផ្ ន ត់ ពី រ គ ឺ ▁កា ឡេ ដ ូន ្យា ង និង អ៊ ែរ ស៊ី ន ្យា ង ▁ដែល ប ង្ក ើត ឪ ្យ មាន ជ ួរ ភ្នំ និង ខ្ ព ង់ រ ាប នា នា នៅ ពា ស ព េញ ទឹក ដ ី ខ្ ម ែរ ពី ប ុរ ា ណ ស ព្វ ថ ្ង ៃ ប៉ ុន ្ ដ ែ ព ំ ន ើង ផ្ ដ ត់ ទ ាំង ពី នេះ ▁ត្រូវ ល ិច ទៅ វិញ រ ហ ូត ដល់ ច ុង ស ័ ក ទី ៣ នៅ ដើម ស ័ ក ទី ▁៤ ▁ព ំ ន ើង ផ្ ន ត់ នេះ ក ៏ ង ើប ម្ ដ ង់ ទៀត ប ង្ក ើត បាន ជា ជ ួរ ភ្នំ ▁ ខ្ ព ង់ រ ាប ▁វាល ទំ នា ប ▁និង ទ ន ្ល េ ▁បឹង ប ួ ដ ែល ស ណ ្ ដ ូក ពី ជ ួ ភ្នំ ហ ិ មា ល័យ រ ហ ូត ដល់ ភ ូម ី ភាគ អា ស៊ី អា គ ្ន េ យ ៍ ទ ាំង ម ូល នៅ ស ័ ក ទី ▁៤ ▁នេះ ដ ែរ ដោយ សារ តែ មាន ជំ ន ោរ នឹង លំ ន ោរ ទឹក នាំ ឪ ្យ ទឹក នាំ ឪ ្យ ទឹក ដ ី ខ្ ម ែរ ខ្ ល ះ ង ើប ឡើង ខ្ ល ះ ល ិច ៅ ក្នុង ទឹក សម ុ ទ្រ នៅ ស វ ទី ៣ ▁មុន គ ស ទឹក សម ុ ទ្រ បាន នា ច ប ន្ ដ ិច ម្ ដង ៗ ▁រីឯ ទ ន ្ល េ មេ គ ង្គ បាន ហ ូរ នាំ ដ ី ល ្ប ាប់ មក ច ាប ក ំណ ើត បាន ជា ស ដ ី ស ណ ្ ដ រ ច ុះ ទៅ ទិ ស ខា ង ត្ប ូង ទី ▁តាំង នេះ ហើយ ជា ទឹក ដ ី ខ្ ម ែរ យ ើង ▁ខ ▁ដើមកំណើត ជន ជាតិ ខ្ ម ែរ ▁ចំពោះ ដើម ក ំណ ើត ជន ជាតិ ខ្ ម ែរ យ ើង ▁មាន អ្នក ស ិក ្សា ស្រ ាវ ជ្រ ាវ ពី ជន ជាតិ ខ្ ម ែរ បាន ខ ិត ខ ំ ទ ាញ ស ម្ម តិ កម្ម ប្លែក ៗ ពី គ្នា ទ ស្ស នៈ ទ ាំង ន ោះ មាន ដូច ខា ង ក្រោម ▁ទស្សនៈ លោក ▁ឈ ឹម ▁ក្រ សេ ម ខ្ ម ែរ យ ើង ដើម ឡ ើយ ជា រដ្ឋ មួយ នៅ ប្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ា ឈ្មោះ ថា ▁ក ុម េរ ុ ▁លុះ ក្រ ោយ មក ឥ ណ្ឌ ាម ក ផ្សាយ វ ប្ប ធម៌ ខ្លួន នៅ ក ម្ព ុ ជា រដ្ឋ ▁ហើយ បាន ប្រ ើ ពាក្យ ក ុម េរ ុ នេះ ត រ ៀង មក ប ើត ាម ប ើត ាម នេះ លោក ▁ឈ ឹម ▁ក្រ សេ ម ▁ចង់ បញ្ជា ក់ ថា ▁ពាក្យ ខ្ ម ែរ បាន ក្លា យ មក ពី ពាក្យ ក ុម េរ ុ ▁ដែល ជា ឈ្មោះ ជន ជាតិ និង ប្រ ទេស រ ប ស់ ខ្លួន កាល រស់ នៅ ប្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ា ម្ល េះ ▁ក ុម េរ ុ ▁ – > ▁ក ្ម េរ ▁ – > ▁ខ្មែរ ទ ស្ស នៈ លោក ▁ស៊ ក ▁ស ឺ ដ ែល បាន ឪ ្យ ដ ឹង ថា ▁ពាក្យ ខ្ ម ែរ មក ពី ពាក្យ ផ្ សំ រ វ ាង ឈ្មោះ ក ម្ព ុ ▁និង មេ រា គ ាត់ សំ អា ង លើ រឿង ព្រ េង រឿង ក្នុង សិ លា ចារ ឹក ប ក្ស ី ច ាំ ក្រុង នា ស វ ទី ▁១០ ឥ សី ក ម្ព ុស ្វ យ ម្ភ ុ វ ▁និង ន ាង ទេ ព អ ប ្ស រ មេ រា អ្នក ទ ាំង ប ក្ស ី បាន ប ង្ក ើត ត្រ ក ូល ស ូរ ្យ វង្ស ឡ ើយ នៅ រដ្ឋ ច េន ា ឡា ▁ក ម្ព ុម េរ ា ▁ – > ▁ក ម្ព ុម េរ ▁ – > ▁ក ម្ព ម េរ ▁ – > ▁ក ័ ម ម េរ ▁ – > ▁ក ម េរ ▁ – > ▁ក ្ម េរ ▁ – > ▁ខ្មែរ ▁ទស្សនៈ លោក ▁ពៅ ▁ឈិន ▁ថា ពាក្យ ខ្ ម ែរ មក ពី ពាក្យ ▁ខេ រ ម ៈ ▁ – > ▁ខ្ម េរ ▁ – > ▁ខ្មែរ ព្រ ោះ ពេល ព្រ ះ ថ ោង មក ស្រ ុក ខ្ ម ែរ បាន ប្ ដ ូរ ន ាម ន គរ គ ោក ធ ្ល ក មក ក្រុង ក ម្ព ុ ជា ធិ បតី សុ វ ណ្ណ ភ ូម ិ ▁សម្ ដ េច សង ្ ឃ មាន សង ្ ឃ ដ ឹក ា ថា ▁ពាក្យ ▁ថា ខ្ ម ែរ ▁ទំនង ម មក ពី ភា សា បាល ី ប្រ ែ ថា ម នុ ស្ស មាន ស េច ក្ ដ ី ក្ស េ ម ល្អ ▁ខេមរៈ ▁ – > ▁ខ ម ៈ រៈ ▁ – > ▁ប្រែ ថា ក្ស េ ម ល្អ ▁ទស្សនៈ លោក ▁ឆ ត្រា ប្រ េ ម ▁ឬ ▁ឌី លោក ឆ ត្រា ប្រ េ ម ▁ឬ ▁ឌី ▁ជា អ្នក ស្រ ាវ ជ្រ ាវ ខ្ ម ែរ នៅ ប្រ ទេស ថ ៃ ▁បាន ស រស េរ អ ត្ថ បទ មួយ ថា ខ្ ម ែរ មក ពី ណា កាល ពី សម័យ ប ុរ ា ណ ប្រ ទេស ខ្ ម ែរ ច ែក ជា ពី ផ្ ន ែក ផ្ ន ែក ដ ខា ង ក្រោម ហ ៅ ថា ▁ក្រោម ព ូ ជ ▁ក្រោម ព ួ ជ ▁ – > ▁ក្រម ព ូ ជ ▁ – > ▁ក ម ព ូ ជ ▁ឬ ▁ខ ម ▁ទស្សនៈ លោក ▁ក េង ▁វ៉ាន់ ស ាក់ ត ាម ទ ស្ស នៈ លោក ▁ក េង ▁វ៉ាន់ ស ាក់ ▁បាន ឪ ្យ ដ ឹង ថា ▁ពាក្យ ខ្ ម ែរ ក្លា យ មក ពី ពាក្យ ▁ក មេ ▁ក ៈ ▁មាន នាទី ឪ ្យ ន ័យ រ ប ស់ ពាក្យ កាន់ តែ ខ្ ល ាំង ឡើង មេ ៈ ▁ដោយ ខ្ ម ែរ និយម ស្រ ្ ដ ី ជ ាំ ធ ំ ក្នុង គ្រួសារ ▁ឬ ▁និយម ម េក មេ ▁ – > ក មេ ក្ មេ ▁ – > ▁ក ្ម េរ ▁ – > ▁ខ្ម េរ ▁ – > ▁ខ្មែរ ▁រី ពាក្យ ▁កម្ពុជា ▁ក្លាយ ពី ពាក្យ ▁ក ព ូ ជ ជា ព ូ ជ ជា ▁មកពី ▁ខ្មែរ ▁យើង ព ុំ ដ ែល ធ ្វ ើ ខ្ ញ ុំ ក ព្ ច ា ះ ន រ ណា ឡ ើយ ក ព ូ ជ ជា ▁ – > ▁ក ព ូ ជ ជា ▁ – > ▁កម្ពុជា ▁បាលី សំ ស្រ ្ក ឹត ▁ដូចនេះ ឆ្ លង ត ាម ការ ស ិក ្សា ស្រ ាវ ជ្រ ាវ រ ប ស់ ប្រា ជ្ញ ខ្ ម ែរ និង បរ ទេស ▁ព្រមទាំង ន រ វិ ទូ ▁យើង អា ច ស ន្ន ិ ដ្ឋាន បាន ថា ▁ខ្មែរ ▁ជា ជន ជាតិ ដើម មួយ ស ្ថ ិត ក្នុង អ ំ ប ូរ ខ្ ម ែរ ▁មន ▁ – > ▁ព ួ គម េ ឡា ន េ ស៊ី យ ាង ឥ ណ្ឌ ូន េ យ ាង	1,088
តាមទិន្នន័យឆ្នាំ ១៩៩៤ នៃវិទ្យាស្ថានជាតិខាងស្ថិតិប្រជាជនរដ្ធនៃប្រទេសកម្ពុជា មានចំនួន ៩.៧៥២.៤៦៦នាក់ តើក្នុងចំនួននេះមានស្រ្តីប៉ុន្មាននាក់	null	តាមទិន្នន័យនេះ ស្រ្តីខ្មែរមានចំនួន ៥០៩២២៨៦ នាក់ ត្រួវជា ៥២៩០ នៃចំនួនពលរដ្ធខ្មែរទាំងអស់	null	តាមទិន្នន័យនេះ ស្រ្តីខ្មែរមានចំនួន ៥០៩២២៨៦ នាក់ ត្រួវជា ៥២៩០ នៃចំនួនពលរដ្ធខ្មែរទាំងអស់	តា ម ទិ ន្ន ន ័យ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩៤ Ġ នៃ វិទ្យា ស្ថាន ជាតិ ខា ង ស្ ថ ិត ិប ្រ ជា ជន រ ដ ្ ធ នៃ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា Ġ មាន ចំ ន ួន Ġ ៩ . ៧ ៥ ២ . ៤ ៦ ៦ នាក់ Ġ ត ើក ្ន ុង ចំ ន ួន នេះ មាន ស្រ ្ត ី ប៉ ុន ្ម ាន នាក់ Ġ	62	តា ម ទិ ន្ន ន ័យ នេះ Ġ ស្រ ្ត ី ខ្ ម ែរ មាន ចំ ន ួន Ġ ៥០ ៩ ២ ២ ៨ ៦ Ġ នាក់ Ġ ត្រ ួ វ ជា Ġ ៥ ២ ៩០ Ġ នៃ ចំ ន ួន ពល រ ដ ្ ធ ខ្ ម ែរ ទ ាំង អ ស់	47	▁តាម ទិ ន្ន ន ័យ ឆ្នាំ ▁១៩ ៩៤ ▁នៃ វិទ្យា ស្ថាន ជាតិ ខា ង ស ្ថ ិត ិ ប្រ ជា ជន រ ដ ្ ធ នៃ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ▁មាន ចំ ន ួន ▁៩ . ៧ ៥ ២ . ៤ ៦ ៦ នាក់ ▁តើ ក្នុង ចំ ន ួន នេះ មាន ស្រ ្ត ី ប៉ ុន ្ មាន នាក់ ▁	59	▁តាម ទិ ន្ន ន ័យ នេះ ▁ស្រ ្ត ី ខ្ ម ែរ មាន ចំ ន ួន ▁៥០ ៩ ២ ២ ៨ ៦ ▁នាក់ ▁ត្រ ួ វ ជា ▁៥ ២ ៩០ ▁នៃ ចំ ន ួន ពល រ ដ ្ ធ ខ្ ម ែរ ទ ាំង អ ស់	46
ដូចម្តេចដែលហៅថា ហ៊ីវ	null	ហ៊ីវ ជាវីរុសដែលធ្វើឲ្យប្រព័ន្ធរាងកាយមនុស្សចេះទន់ខ្សោយ ជាដំណាក់កាលដំបូង ឬទី ១នៃកាមរោគអេដស៍	null	ហ៊ីវ ជាវីរុសដែលធ្វើឲ្យប្រព័ន្ធរាងកាយមនុស្សចេះទន់ខ្សោយ ជាដំណាក់កាលដំបូង ឬទី ១នៃកាមរោគអេដស៍	ដូច ម្ ត េច ដ ែល ហ ៅ ថា Ġ ហ៊ ី វ Ġ	12	ហ៊ ី វ Ġ ជា វី រ ុស ដ ែល ធ ្វ ើ ឲ្យ ប្រ ព ័ន ្ ធរ ាង កាយ ម នុ ស្ស ច េះ ទ ន់ ខ្សោយ Ġ ជា ដំ ណា ក់ កាល ដំ បូ ង Ġ ឬ ទី Ġ ១ នៃ កា ម រ ោ គ អ េ ដ ស៍	49	▁ដូចម្តេច ដ ែល ហ ៅ ថា ▁ហ៊ី វ ▁	8	▁ហ៊ី វ ▁ជា វី រ ុស ដ ែល ធ ្វ ើ ឲ្យ ប្រ ព ័ ន្ធ រ ាង កាយ ម នុ ស្ស ច េះ ទ ន់ ខ្សោយ ▁ជា ដ ំណ ាក់ កាល ដំ បូ ង ▁ឬ ទី ▁១ នៃ ក ាម រ ោ គ អ េ ដ ស៍	48
ក្នុងពេលបំពេញបេសកកម្ម តើមានការសំគាល់ ឬការបញ្ជាក់ទទួលស្គាល់បែបណាដើម្បីអោយដឹងថា ជាមន្ត្រីអធិការកិច្ចផ្លូវថ្នល់	null	ក្នុងពេលប្រតិបត្តិការអនុវត្តច្បាប់ មន្ត្រីអធិការកិច្ចផ្លូវថ្នល់ត្រូវស្លៀកពាក់ឯកសណ្ឋាន និងមានបណ្ណសម្គាល់ខ្លួន ព្រមទាំងមានលិខិតអនុញ្ញាតឲ្យបំពេញបេសកកម្មឯកសណ្ឋាននិងបណ្ណសម្គាល់ខ្លួនរបស់មន្ត្រីអធិការកិច្ចផ្លូវថ្នល់ ត្រូវកំណត់ដោយ អនុក្រឹត្យ	null	ក្នុងពេលប្រតិបត្តិការអនុវត្តច្បាប់ មន្ត្រីអធិការកិច្ចផ្លូវថ្នល់ត្រូវស្លៀកពាក់ឯកសណ្ឋាន និងមានបណ្ណសម្គាល់ខ្លួន ព្រមទាំងមានលិខិតអនុញ្ញាតឲ្យបំពេញបេសកកម្មឯកសណ្ឋាននិងបណ្ណសម្គាល់ខ្លួនរបស់មន្ត្រីអធិការកិច្ចផ្លូវថ្នល់ ត្រូវកំណត់ដោយ អនុក្រឹត្យ	ក្នុង ពេល ប ំព េញ ប េស ក កម្ម Ġ ត ើម ាន ការ សំ គ ាល់ Ġ ឬ ការ បញ្ជា ក់ ទទួល ស្ គ ាល់ ប ែប ណា ដើម ្ប ី អោយ ដ ឹង ថា Ġ ជា ម ន្ត ្រី អ ធិ ការ កិច្ច ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ĠĠ	46	ក្នុង ពេល ប្រ តិ ប ត្តិ ការ អនុ វត្ត ច្ បា ប់ Ġ ម ន្ត ្រី អ ធិ ការ កិច្ច ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ត្រូវ ស្ ល ៀក ពាក់ ឯក ស ណ ្ឋ ាន Ġ និង មាន ប ណ្ណ សម ្ គ ាល់ ខ្លួន Ġ ព្រ ម ទ ាំង មាន ល ិ ខ ិត អនុ ញ្ញា ត ឲ្យ ប ំព េញ ប េស ក កម្ម ឯក ស ណ ្ឋ ាន និង ប ណ្ណ សម ្ គ ាល់ ខ្លួន រ ប ស់ ម ន្ត ្រី អ ធិ ការ កិច្ច ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ Ġ ត្រូវ កំ ណ ត់ ដោយ Ġ អនុ ក្រ ឹត ្យ	98	▁ក្នុង ពេល ប ំព េញ ប េស ក កម្ម ▁តើ មាន ការ សំ គ ាល់ ▁ឬ ការ បញ្ជា ក់ ទទួល ស្ គ ាល់ ប ែប ណា ដើម ្ប ី អោយ ដ ឹង ថា ▁ជា ម ន្ត ្រី អ ធិ ការ កិច្ច ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ▁	45	▁ក្នុង ពេល ប្រ តិ ប ត្តិ ការ អនុ វត្ត ច ្ប ាប់ ▁មន្ត្រី អ ធិ ការ កិច្ច ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ត្រូវ ស ្ល ៀក ពាក់ ឯក ស ណ ្ឋ ាន ▁និង មាន ប ណ្ណ ស ម្ គ ាល់ ខ្លួន ▁ព្រមទាំង មាន ល ិ ខ ិត អនុ ញ្ញា ត ឲ្យ ប ំព េញ ប េស ក កម្ម ឯក ស ណ ្ឋ ាន និង ប ណ្ណ ស ម្ គ ាល់ ខ្លួន រ ប ស់ ម ន្ត ្រី អ ធិ ការ កិច្ច ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ ▁ត្រូវ ក ំណ ត់ ដោយ ▁អនុក្រឹត្យ	90
តើនៅដើមខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០ នៅកណ្តាលទីក្រុងភ្នំពេញបានផ្ទុះកុប្បកម្មប្រឆាំងនិងពួកណាខ្លះតើសម្តេច នរោត្តម សីហនុ មានប្រតិកម្មដូចម្តេចចំពោះកុប្បកម្មខាងលើនេះ	null	នៅដើមខែមីនាឆ្នាំ១៩៧០នៅកណ្តាលទីក្រុងភ្នំពេញបានផ្ទុះកុប្បកម្មប្រឆាំងស្ថានទូតវៀតណាមខាងជើង និងការិមយាល័យរបស់ក្រុមតំណាងអ្នកតស៊ូវៀតណាមខាងត្បូងដែលហៅថា រណសិរ្សសេរីការវៀតណាមខណៈពេលនោះសម្តេចនរោត្តម សីហនុ បានបន្ទោសអ្នកប្រើអំពើហិង្សានេះពីទីក្រុងប៉ារីស បើទោះបីជាកុប្បកម្មមានព្រះរាជានុញ្ញាតពីព្រះអង្គក៏ដោយ	null	នៅដើមខែមីនាឆ្នាំ១៩៧០នៅកណ្តាលទីក្រុងភ្នំពេញបានផ្ទុះកុប្បកម្មប្រឆាំងស្ថានទូតវៀតណាមខាងជើង និងការិមយាល័យរបស់ក្រុមតំណាងអ្នកតស៊ូវៀតណាមខាងត្បូងដែលហៅថា រណសិរ្សសេរីការវៀតណាមខណៈពេលនោះសម្តេចនរោត្តម សីហនុ បានបន្ទោសអ្នកប្រើអំពើហិង្សានេះពីទីក្រុងប៉ារីស បើទោះបីជាកុប្បកម្មមានព្រះរាជានុញ្ញាតពីព្រះអង្គក៏ដោយ	ត ើន ៅ ដើម ខែ មី នា Ġ ឆ្នាំ ១៩ ៧០ Ġ នៅ ក ណ្ត ាល ទី ក្រុង ភ្នំពេញ បាន ផ្ ទ ុះ ក ុប ្ប កម្ម ប្រ ឆ ាំង និង ព ួ ក ណា ខ្ ល ះ ត ើស ម្ ត េច Ġ ន រ ោត ្ត ម Ġ សី ហ នុ Ġ មាន ប្រ តិ កម្ម ដូច ម្ ត េច ចំ ព ោះ ក ុប ្ប កម្ម ខា ង លើ នេះ Ġ	68	នៅ ដើម ខែ មី នា ឆ្នាំ ១៩ ៧០ នៅ ក ណ្ត ាល ទី ក្រុង ភ្នំពេញ បាន ផ្ ទ ុះ ក ុប ្ប កម្ម ប្រ ឆ ាំង ស្ថាន ទូ ត វ ៀត ណា ម ខា ង ជើង Ġ និង ការ ិម យា ល័យ រ ប ស់ ក្រុម ត ំណ ាង អ្នក ត ស៊ូ វ ៀត ណា ម ខា ង ត្ប ូង ដ ែល ហ ៅ ថា Ġ រណ សិ រ ្ស សេ រី ការ វ ៀត ណា ម ខ ណៈ ពេល ន ោះ សម ្ត េច ន រ ោត ្ត ម Ġ សី ហ នុ Ġ បាន ប ន្ទ ោស អ្នក ប្រ ើ អ ំព ើ ហ ិ ង្ស ាន េះ ពី ទី ក្រុង ប៉ា រី ស Ġ ប ើ ទ ោះ បី ជា ក ុប ្ប កម្ម មាន ព្រ ះ រាជ ានុ ញ្ញា ត ពី ព្រ ះ អង្គ ក ៏ ដោយ Âł	136	▁តើ នៅ ដើម ខែ មី នា ▁ឆ្នាំ ១៩ ៧០ ▁នៅ ក ណ្ត ាល ទី ក្រុង ភ្នំពេញ បាន ផ្ ទ ុះ ក ុ ប្ប កម្ម ប្រ ឆ ាំង និង ព ួ ក ណា ខ្ ល ះ ត ើស ម ្ត េច ▁នរោត្តម ▁សីហនុ ▁មាន ប្រ តិ កម្ម ដូច ម ្ត េច ច ំព ោះ ក ុ ប្ប កម្ម ខា ង លើ នេះ ▁	61	▁នៅ ដើម ខែ មី នា ឆ្នាំ ១៩ ៧០ នៅ ក ណ្ត ាល ទី ក្រុង ភ្នំពេញ បាន ផ្ ទ ុះ ក ុ ប្ប កម្ម ប្រ ឆ ាំង ស្ថាន ទ ូត វ ៀត ណា ម ខា ង ជើង ▁និង ការ ិម យា ល័យ រ ប ស់ ក្រុម ត ំណ ាង អ្នក ត ស៊ូ វ ៀត ណា ម ខា ង ត្ប ូង ដ ែល ហ ៅ ថា ▁ រណ សិ រ ្ស សេ រី ការ វ ៀត ណា ម ខ ណៈ ពេល ន ោះ សម ្ត េច ន រ ោ ត្ត ម ▁សីហនុ ▁បាន ប ន្ទ ោស អ្នក ប្រ ើ អ ំព ើ ហ ិ ង ្សា នេះ ពី ទី ក្រុង ប៉ា រី ស ▁បើ ទ ោះ បី ជា ក ុ ប្ប កម្ម មាន ព្រ ះ រាជ ានុ ញ្ញា ត ពី ព្រ ះ អង្គ ក ៏ ដោយ ▁	133
ចូររាប់ ឆ្នាំខ្មែរទាំង ១២ ព្រមទាំងបញ្ជាក់ពីសត្វតំណាងឆ្នាំនីមួយៗ នោក្នុងរបាប់ខែមានឈ្មោះពីរៗពីព្រោះអ្វី	null	របាប់ឆ្នាំខ្មែរទាំង ១២ មានជូត ឆ្នាំទី ១ តំនាងសត្វ កណ្តុរឆ្លូវ ឆ្នាំទី ២ តំនាងសត្វ គោខាល ឆ្នាំទី ៣ តំនាងសត្វ ខ្លាថោះ ឆ្នាំទី ៤ តំនាងសត្វ ទន្សាយរោង ឆ្នាំទី ៥ តំនាងសត្វ នាគម្សាញ់ ឆ្នាំទី៍ ៦ តំនាងសត្វ ពស់មមី ឆ្នាំទី ៧ តំនាងសត្វ សេះមមែ ឆ្នាំទី៨ តំនាងសត្វ ពពែវក ឆ្នាំទី ៩ តំនាងសត្វ ស្វារកា ឆ្នាំទី ១០ តំនាងសត្វ មាន់ច ឆ្នាំទី ១១ តំនាងសត្វ ឆ្កែកុរ ឆ្នាំទី ១២ តំនាងសត្វជ្រូក	null	របាប់ឆ្នាំខ្មែរទាំង ១២ មានជូត ឆ្នាំទី ១ តំនាងសត្វ កណ្តុរឆ្លូវ ឆ្នាំទី ២ តំនាងសត្វ គោខាល ឆ្នាំទី ៣ តំនាងសត្វ ខ្លាថោះ ឆ្នាំទី ៤ តំនាងសត្វ ទន្សាយរោង ឆ្នាំទី ៥ តំនាងសត្វ នាគម្សាញ់ ឆ្នាំទី៍ ៦ តំនាងសត្វ ពស់មមី ឆ្នាំទី ៧ តំនាងសត្វ សេះមមែ ឆ្នាំទី៨ តំនាងសត្វ ពពែវក ឆ្នាំទី ៩ តំនាងសត្វ ស្វារកា ឆ្នាំទី ១០ តំនាងសត្វ មាន់ច ឆ្នាំទី ១១ តំនាងសត្វ ឆ្កែកុរ ឆ្នាំទី ១២ តំនាងសត្វជ្រូក	ច ូរ រា ប់ Ġ ឆ្នាំ ខ្ ម ែរ ទ ាំង Ġ ១ ២ Ġ ព្រ ម ទ ាំង បញ្ជា ក់ ពី ស ត ្វ ត ំណ ាង ឆ្នាំ នី មួយ ៗ Ġ ន ោក ្ន ុង រ បា ប់ ខែ មាន ឈ្មោះ ពី រ ៗ ពី ព្រ ោះ អ ្វី Ġ	47	រ បា ប់ ឆ្នាំ ខ្ ម ែរ ទ ាំង Ġ ១ ២ âĢĭ Ġ មាន ជ ូត Ġ ឆ្នាំ ទី Ġ ១ Ġ ត ំ នា ង ស ត ្វ Ġ ក ណ្ត ុរ ឆ្ ល ូវ Ġ ឆ្នាំ ទី Ġ ២ Ġ ត ំ នា ង ស ត ្វ Ġ គោ ខា ល Ġ ឆ្នាំ ទី Ġ ៣ âĢĭ Ġ ត ំ នា ង ស ត ្វ Ġ ខ្ លា ថ ោះ Ġ ឆ្នាំ ទី Ġ ៤ Ġ ត ំ នា ង ស ត ្វ Ġ ទ ន្ សាយ រ ោង âĢĭ Ġ ឆ្នាំ ទី Ġ ៥ Ġ ត ំ នា ង ស ត ្វ Ġ នា គម ្សា ញ ់ Ġ ឆ្នាំ ទី ៍ Ġ ៦ Ġ ត ំ នា ង ស ត ្វ Ġ ព ស់ ម មី Ġ ឆ្នាំ ទី Ġ ៧ Ġ ត ំ នា ង ស ត ្វ Ġ សេ ះ ម ម ែ Ġ ឆ្នាំ ទី ៨ Ġ ត ំ នា ង ស ត ្វ Ġ ព ព ែ វ ក Ġ ឆ្នាំ ទី Ġ ៩ Ġ ត ំ នា ង ស ត ្វ Ġ ស្ វា រក ា Ġ ឆ្នាំ ទី Ġ ១០ Ġ ត ំ នា ង ស ត ្វ Ġ មាន ់ ច Ġ ឆ្នាំ ទី Ġ ១ ១ âĢĭ Ġ ត ំ នា ង ស ត ្វ Ġ ឆ្ ក ែក ុរ Ġ ឆ្នាំ ទី Ġ ១ ២ Ġ ត ំ នា ង ស ត ្វ ជ្រ ូក	187	▁ចូរ រ ាប់ ▁ឆ្នាំ ខ្ ម ែរ ទ ាំង ▁១២ ▁ព្រមទាំង បញ្ជា ក់ ពី ស ត ្វ ត ំណ ាង ឆ្នាំ នី មួយ ៗ ▁ន ោ ក្នុង រ ប ាប់ ខែ មាន ឈ្មោះ ពី រ ៗ ពី ព្រ ោះ អ ្វី ▁	41	▁រប ាប់ ឆ្នាំ ខ្ ម ែរ ទ ាំង ▁១២ ▁មាន ជ ូត ▁ឆ្នាំ ទី ▁១ ▁តំ ន ាង ស ត ្វ ▁កណ្តុរ ឆ្ ល ូវ ▁ឆ្នាំ ទី ▁២ ▁តំ ន ាង ស ត ្វ ▁គោ ខា ល ▁ឆ្នាំ ទី ▁៣ ▁តំ ន ាង ស ត ្វ ▁ខ្លា ថ ោះ ▁ឆ្នាំ ទី ▁៤ ▁តំ ន ាង ស ត ្វ ▁ទ ន្ សាយ រ ោង ▁ឆ្នាំ ទី ▁៥ ▁តំ ន ាង ស ត ្វ ▁នាគ ម្ ស ាញ់ ▁ឆ្នាំ ទី ៍ ▁៦ ▁តំ ន ាង ស ត ្វ ▁ពស់ ម មី ▁ឆ្នាំ ទី ▁៧ ▁តំ ន ាង ស ត ្វ ▁សេះ ម ម ែ ▁ឆ្នាំ ទី ៨ ▁តំ ន ាង ស ត ្វ ▁ព ព ែ វ ក ▁ឆ្នាំ ទី ▁៩ ▁តំ ន ាង ស ត ្វ ▁ស្វា រ កា ▁ឆ្នាំ ទី ▁១០ ▁តំ ន ាង ស ត ្វ ▁មាន់ ច ▁ឆ្នាំ ទី ▁១១ ▁តំ ន ាង ស ត ្វ ▁ឆ្កែ ក ុរ ▁ឆ្នាំ ទី ▁១២ ▁តំ ន ាង ស ត ្វ ជ្រ ូក	162
តើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះបានចែងថាដូចម្ដេចខ្លះ	null	កិច្ចព្រមព្រៀងនេះបានចែងថា ប្រទេសអង់គ្លេសត្រូវយល់ព្រមផ្ដល់ចរាចរណ៍ទំនិញដោយសេរីជាមួយអឺរ៉ុបដីគោកដោយកាត់បន្ថយពន្ធដារលើការនាំចូលចំនួន២០ក្នុងដំណាក់កាលអន្ដរកាលចំនួន៥ឆ្នាំដោយគិតចាប់តាំងពីថ្ងៃចុះកិច្ចព្រមព្រៀងចូលជាធរមាននៅថ្ងៃទី១០ខែមករាឆ្នាំ១៩៧៣ តទៅប្រទេសអង់គ្លេសត្រូវបានតម្លើងពន្ធដារលើការនាំចូលពីប្រទេសកុំមុនវឹលព្រោះចង់បញ្ចៀសការប្រកួតប្រជែងពីខាងក្រៅ	null	កិច្ចព្រមព្រៀងនេះបានចែងថា ប្រទេសអង់គ្លេសត្រូវយល់ព្រមផ្ដល់ចរាចរណ៍ទំនិញដោយសេរីជាមួយអឺរ៉ុបដីគោកដោយកាត់បន្ថយពន្ធដារលើការនាំចូលចំនួន២០ក្នុងដំណាក់កាលអន្ដរកាលចំនួន៥ឆ្នាំដោយគិតចាប់តាំងពីថ្ងៃចុះកិច្ចព្រមព្រៀងចូលជាធរមាននៅថ្ងៃទី១០ខែមករាឆ្នាំ១៩៧៣ តទៅប្រទេសអង់គ្លេសត្រូវបានតម្លើងពន្ធដារលើការនាំចូលពីប្រទេសកុំមុនវឹលព្រោះចង់បញ្ចៀសការប្រកួតប្រជែងពីខាងក្រៅ	ត ើក ិច ្ច ព្រមព្រៀង នេះ បាន ច ែង ថា ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ Ġ	17	កិច្ច ព្រមព្រៀង នេះ បាន ច ែង ថា Ġ ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស ត្រូវ យ ល់ ព្រ ម ផ្ ដល់ ចរ ា ចរ ណ៍ ទំ និ ញ ដោយ សេ រី ជា មួយ អ ឺ រ៉ ុប ដ ី គោ ក ដោយ កាត់ បន្ថយ ពន្ធ ដា រ លើក ារ នាំ ចូល ចំ ន ួន ២០ ក្នុង ដំ ណា ក់ កាល អ ន្ ដ រក ាល ចំ ន ួន ៥ ឆ្នាំ ដោយ គ ិត ច ាប់ តាំង ពី ថ ្ង ៃ ច ុះ កិច្ច ព្រមព្រៀង ចូល ជា ធរ មាន នៅ ថ ្ង ៃ ទី១ ០ ខែ មក រា ឆ្នាំ ១៩ ៧ ៣ Ġ ត ទៅ ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស ត្រូវ បាន ត ម្ល ើង ពន្ធ ដា រ លើក ារ នាំ ចូល ពី ប្រ ទេស ក ុំ ម ុន វ ឹ ល ព្រ ោះ ច ង់ បញ្ច ៀស ការ ប្រកួត ប្រ ជ ែង ពី ខា ង ក្រ ៅ	148	▁តើ កិច្ច ព្រមព្រៀង នេះ បាន ច ែង ថា ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ▁	15	▁កិច្ចព្រមព្រៀង នេះ បាន ច ែង ថា ▁ប្រទេស អ ង់ គ ្ល េស ត្រូវ យ ល់ ព្រ ម ផ្ ដល់ ច រា ចរ ណ៍ ទំ ន ិញ ដោយ សេ រី ជា មួយ អ ឺ រ៉ ុប ដ ី គ ោក ដោយ កាត់ បន្ថយ ពន្ធ ដា រ លើ ការ នាំ ចូល ចំ ន ួន ២០ ក្នុង ដ ំណ ាក់ កាល អ ន្ ដ រ កាល ចំ ន ួន ៥ ឆ្នាំ ដោយ គ ិត ច ាប់ តាំង ពី ថ ្ង ៃ ច ុះ កិច្ច ព្រមព្រៀង ចូល ជា ធរ មាន នៅ ថ ្ង ៃ ទី ១០ ខែ មក រា ឆ្នាំ ១៩ ៧ ៣ ▁តទៅ ប្រ ទេស អ ង់ គ ្ល េស ត្រូវ បាន ត ម្ល ើង ពន្ធ ដា រ លើ ការ នាំ ចូល ពី ប្រ ទេស ក ុំ ម ុន វ ឹ ល ព្រ ោះ ច ង់ បញ្ច ៀស ការ ប្រកួត ប្រ ជ ែង ពី ខា ង ក្រ ៅ	145
នៅឆ្នាំ ២០១២ តើទិវាពិភពលោកប្រឆាំងនឹងពលកម្ម កុមារ១២ មិថុនា ឆ្នាំនេះជាការរំលឹកខួបលើកទីប៉ុន្មាន ក្រោមប្រធានបទអ្វី	null	នៅឆ្នាំ ២០១២ទិវាពិភពលោកប្រឆាំងនឹងពលកម្មកុមារ ១២ មិថុនាឆ្នាំនេះជាការរំលឹកខួបលើកទី១១ ក្រោមប្រធានបទ រួមគ្នាលុបបំបាត់ពលកម្មកុមារដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងយុត្តិធម៍សង្គម	null	នៅឆ្នាំ ២០១២ទិវាពិភពលោកប្រឆាំងនឹងពលកម្មកុមារ ១២ មិថុនាឆ្នាំនេះជាការរំលឹកខួបលើកទី១១ ក្រោមប្រធានបទ រួមគ្នាលុបបំបាត់ពលកម្មកុមារដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងយុត្តិធម៍សង្គម	នៅ ឆ្នាំ Ġ ២០ ១ ២ Ġ ត ើ ទិ វា ពិ ភព លោក ប្រ ឆ ាំង នឹង ពល កម្ម Ġ ក ុម ារ âĢĭ ១ ២ Ġ ម ិ ថ ុន ា Ġ ឆ្នាំ នេះ ជា ការ រំ ល ឹក ខ ួ ប លើក ទី ប៉ ុន ្ម ាន Ġ ក្រោម ប្រ ធាន បទ អ ្វី Ġ	50	នៅ ឆ្នាំ Ġ ២០ ១ ២ ទិ វា ពិ ភព លោក ប្រ ឆ ាំង នឹង ពល កម្ម ក ុម ារ Ġ ១ ២ Ġ ម ិ ថ ុន ា ឆ្នាំ នេះ ជា ការ រំ ល ឹក ខ ួ ប លើក ទី១ ១ Ġ ក្រោម ប្រ ធាន បទ Ġ រួម គ្នា ល ុប ប ំ បា ត់ ពល កម្ម ក ុម ារ ដើម ្ប ី សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស Ġ និង យុត្តិ ធម ៍ សង ្ គម	71	▁នៅ ឆ្នាំ ▁២០១២ ▁តើ ទិ វា ពិ ភព លោក ប្រ ឆ ាំង នឹង ពល កម្ម ▁កុមារ ▁១២ ▁មិថុនា ▁ឆ្នាំ នេះ ជា ការ រំ ល ឹក ខ ួ ប លើក ទី ប៉ ុន ្ មាន ▁ក្រោម ប្រ ធាន បទ អ ្វី ▁	40	▁នៅ ឆ្នាំ ▁២០១២ ទិ វា ពិ ភព លោក ប្រ ឆ ាំង នឹង ពល កម្ម ក ុម ារ ▁១២ ▁មិថុនា ឆ្នាំ នេះ ជា ការ រំ ល ឹក ខ ួ ប លើក ទី១ ១ ▁ក្រោម ប្រ ធាន បទ ▁រួមគ្នា ល ុប ប ំ ប ាត់ ពល កម្ម ក ុម ារ ដើម ្ប ី សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ▁និង យុត្តិ ធម ៍ ស ង្គ ម	63
តើក្នុងមួយអាណត្តិរបស់ប្រធានការិយាល័យប្រជាពលរដ្ឋមានរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំ	null	ប្រធានការិយាល័យប្រជាពលរដ្ឋមានអាណត្តិ ០៥ ឆ្នាំ នៅពេលផុតអាណត្តិប្រធានការិយាល័យប្រជាពលរដ្ឋ មានសិទ្ធិឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនបោះឆ្នោតជាថ្មីទៀតបាន	null	ប្រធានការិយាល័យប្រជាពលរដ្ឋមានអាណត្តិ ០៥ ឆ្នាំ នៅពេលផុតអាណត្តិប្រធានការិយាល័យប្រជាពលរដ្ឋ មានសិទ្ធិឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនបោះឆ្នោតជាថ្មីទៀតបាន	ត ើក ្ន ុង មួយ អា ណ ត្តិ រ ប ស់ ប្រ ធាន ការ ិយ ាល ័យ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ មាន រយ ៈ ពេល ប៉ ុន ្ម ាន ឆ្នាំ Ġ	30	ប្រ ធាន ការ ិយ ាល ័យ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ មាន អា ណ ត្តិ Ġ ០ ៥ Ġ ឆ្នាំ Ġ នៅ ពេល ផ ុត អា ណ ត្តិ ប្រ ធាន ការ ិយ ាល ័យ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ Ġ មាន សិ ទ្ធិ ឈ រ ឈ្មោះ ជា ប េក ្ខ ជន ប ោះ ឆ្ ន ោត ជា ថ ្ម ី ទៀត បាន	56	▁តើ ក្នុង មួយ អា ណ ត្តិ រ ប ស់ ប្រ ធាន កា រិយា ល័យ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ មាន រយ ៈ ពេល ប៉ ុន ្ មាន ឆ្នាំ ▁	27	▁ប្រធាន កា រិយា ល័យ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ មាន អា ណ ត្តិ ▁០៥ ▁ឆ្នាំ ▁នៅពេល ផ ុត អា ណ ត្តិ ប្រ ធាន កា រិយា ល័យ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ▁មាន សិ ទ្ធិ ឈ រ ឈ្មោះ ជា ប េ ក្ខ ជន ប ោះ ឆ្ ន ោត ជា ថ ្ម ី ទៀត បាន	51
តើនយោបាយវិមានឈ្នះឈ្នះផ្តល់ផលប្រយោជន៍អោយប្រជាជាតិកម្ពុជាអ្វីខ្លះ	null	នយោបាយឈ្នះឈ្នះផ្តល់ប្រយោជន៍អោយប្រជាជាតិកម្ពុជាដូចជាសន្តិភាព ឯកភាពជាតិ និងទឹកដីសមាហរណកម្មក្នុងសហគមន៍អន្តរជាតិលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យការអភិវឌ្ឍន៍	null	នយោបាយឈ្នះឈ្នះផ្តល់ប្រយោជន៍អោយប្រជាជាតិកម្ពុជាដូចជាសន្តិភាព ឯកភាពជាតិ និងទឹកដីសមាហរណកម្មក្នុងសហគមន៍អន្តរជាតិលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យការអភិវឌ្ឍន៍	ត ើន យោ បា យ វិ មាន ឈ ្ន ះ ឈ ្ន ះ ផ្ ត ល់ ផល ប្រ យោ ជន ៍ អោយ ប្រ ជា ជាតិ ក ម្ព ុ ជា អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	34	ន យោ បា យ ឈ ្ន ះ ឈ ្ន ះ ផ្ ត ល់ ប្រ យោ ជន ៍ អោយ ប្រ ជា ជាតិ ក ម្ព ុ ជា ដូច ជា ស ន្ត ិ ភាព Ġ ឯក ភាព ជាតិ Ġ និង ទឹក ដ ី សម ា ហ រណ កម្ម ក្នុង ស ហ គមន៍ អ ន្ត រ ជាតិ ល ទ្ធិ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍	59	▁តើ ន យោ ប ាយ វិ មាន ឈ ្ន ះ ឈ ្ន ះ ផ្ ត ល់ ផល ប្រ យោ ជ ន៍ អោយ ប្រ ជា ជាតិ ក ម្ព ុ ជា អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	34	▁នយោបាយ ឈ ្ន ះ ឈ ្ន ះ ផ្ ត ល់ ប្រ យោ ជ ន៍ អោយ ប្រ ជា ជាតិ ក ម្ព ុ ជា ដូច ជា ស ន្ត ិ ភាព ▁ឯកភាព ជាតិ ▁និង ទឹក ដ ី ស មា ហ រណ កម្ម ក្នុង ស ហ គមន៍ អ ន្ត រ ជាតិ ល ទ្ធិ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ការ អភិវឌ្ឍ ន៍	55
ដើម្បីពង្រឹងនយោបាយក្រៅប្រទេសព្រះបាទនរោត្តម សីហនុទ្រង់បានធ្វើអ្វីខ្លះ	null	ដើម្បីពង្រឹងនយោបាយក្រៅប្រទេសព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ ព្រះអង្គទ្រង់បានឡាយព្រះហត្តលេខាជាមួយនិងប្រធានាធិបតីទីតូនៅប្រ៊ីយ៉ុននីនៃសារធារណរដ្ឋសហព័ន្ធសង្គមនិយម យូហ្គោស្លាវី និងទីក្រុងបាន់ប្រទេសឥណ្ឌូមនេស៊ី នៅឆ្នាំ ១៩៥៦ ជាមួយលោកប្រធានាធិបតី ស៊ូការណូ ព្រមទាំងប្រធានាធិបតី ណាស៊ែនៃសាធារណរដ្ឋ អារ៉ាប់រួម និងជាមួយលោក នេរុ នាយករដ្ឋមន្រ្តីឥណ្ឌាលើសន្និសញ្ញានៃចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ	null	ដើម្បីពង្រឹងនយោបាយក្រៅប្រទេសព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ ព្រះអង្គទ្រង់បានឡាយព្រះហត្តលេខាជាមួយនិងប្រធានាធិបតីទីតូនៅប្រ៊ីយ៉ុននីនៃសារធារណរដ្ឋសហព័ន្ធសង្គមនិយម យូហ្គោស្លាវី និងទីក្រុងបាន់ប្រទេសឥណ្ឌូមនេស៊ី នៅឆ្នាំ ១៩៥៦ ជាមួយលោកប្រធានាធិបតី ស៊ូការណូ ព្រមទាំងប្រធានាធិបតី ណាស៊ែនៃសាធារណរដ្ឋ អារ៉ាប់រួម និងជាមួយលោក នេរុ នាយករដ្ឋមន្រ្តីឥណ្ឌាលើសន្និសញ្ញានៃចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ	ដើម ្ប ី ពង្រឹង ន យោ បា យក ្រ ៅ ប្រ ទេស ព្រ ះ បាទ ន រ ោត ្ត ម Ġ សី ហ នុ ទ្រ ង់ បាន ធ ្វ ើ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	34	ដើម ្ប ី ពង្រឹង ន យោ បា យក ្រ ៅ ប្រ ទេស ព្រ ះ បាទ ន រ ោត ្ត ម Ġ សី ហ នុ Ġ ព្រ ះ អង្គ ទ្រ ង់ បាន ឡា យ ព្រ ះ ហ ត្ត លេខ ា ជា មួយ និង ប្រ ធាន ា ធិ បតី ទី តូ នៅ ប្រ ៊ី យ៉ ុន នី âĢĭ នៃ សារ ធា រណ រដ្ឋ ស ហ ព ័ន ្ ធ សង ្ គម និយម Ġ យ ូ ហ្គោ ស្ លា វី Ġ និង ទី ក្រុង បាន ់ ប្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ូម ន េស ៊ី Ġ នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៥ ៦ Ġ ជា មួយ លោក ប្រ ធាន ា ធិ បតី Ġ ស៊ូ ការ ណូ Ġ ព្រ ម ទ ាំង ប្រ ធាន ា ធិ បតី Ġ ណា ស៊ ែន ៃ សា ធា រណ រដ្ឋ Ġ អា រ៉ា ប់ រួម Ġ និង ជា មួយ លោក Ġ ន េរ ុ Ġ នា យក រដ្ឋ ម ន្ រ ្ត ី ឥ ណ្ឌ ាល ើស ន្ន ិស ញ្ញា នៃ ច ល នា ម ិន ចូល ប ក្ស សម ្ ព ័ន ្ ធ	161	▁ដើម្បី ពង្រឹង ន យោ ប ាយ ក្រ ៅ ប្រ ទេស ព្រ ះ បាទ ន រ ោ ត្ត ម ▁សីហនុ ទ្រ ង់ បាន ធ ្វ ើ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	30	▁ដើម្បី ពង្រឹង ន យោ ប ាយ ក្រ ៅ ប្រ ទេស ព្រ ះ បាទ ន រ ោ ត្ត ម ▁សីហនុ ▁ព្រះអង្គ ទ្រ ង់ បាន ឡា យ ព្រ ះ ហ ត្ត លេខ ា ជា មួយ និង ប្រ ធាន ា ធិ បតី ទី តូ នៅ ប្រ ៊ី យ៉ ុន នី ▁នៃ សារ ធា រណ រដ្ឋ ស ហ ព ័ ន្ធ ស ង្គ ម និយម ▁យូ ហ្គោ ស ្លា វី ▁និង ទី ក្រុង ប ាន់ ប្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ូម ន េ ស៊ី ▁នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៥ ៦ ▁ជាមួយ លោក ប្រ ធាន ា ធិ បតី ▁ស៊ូ ការ ណូ ▁ព្រមទាំង ប្រ ធាន ា ធិ បតី ▁ណា ស៊ ែន ៃ សា ធា រណ រដ្ឋ ▁អារ៉ាប់ រួម ▁និង ជា មួយ លោក ▁ន េរ ុ ▁នាយក រដ្ឋ ម ន ្រ ្ត ី ឥ ណ្ឌ ាល ើស ន្ន ិស ញ្ញា នៃ ច ល ន ាម ិន ចូល ប ក្ស ស ម្ព ័ ន្ធ	144
ប្រទេសដែលមានជាងគេផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចនៅទ្វីបអាស៊ីគឺប្រទេសណា	null	ប្រទេសដែលមានជាងគេផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចនៅទ្វីបអាស៊ីគឺប្រទេសជប៉ុន និងសិង្ហបុរី	null	ប្រទេសដែលមានជាងគេផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចនៅទ្វីបអាស៊ីគឺប្រទេសជប៉ុន និងសិង្ហបុរី	ប្រ ទេស ដ ែល មាន ជា ង គ េ ផ្ ន ែក សេ ដ្ឋ កិច្ច នៅ ទ ្វី ប អា ស៊ី គ ឺ ប្រ ទេស ណា Ġ	26	ប្រ ទេស ដ ែល មាន ជា ង គ េ ផ្ ន ែក សេ ដ្ឋ កិច្ច នៅ ទ ្វី ប អា ស៊ី គ ឺ ប្រ ទេស ជ ប៉ ុន Ġ និង សិ ង្ហ ប ុរ ី	34	▁ប្រទេស ដ ែល មាន ជា ង គ េ ផ្ ន ែក សេ ដ្ឋ កិច្ច នៅ ទ ្វី ប អា ស៊ី គ ឺ ប្រ ទេស ណា ▁	25	▁ប្រទេស ដ ែល មាន ជា ង គ េ ផ្ ន ែក សេ ដ្ឋ កិច្ច នៅ ទ ្វី ប អា ស៊ី គ ឺ ប្រ ទេស ជ ប៉ ុន ▁និង សិ ង្ហ ប ុ រី	33
ហេតុអ្វីបានជាអាឡឺម៉ង់បែកបាក់ជាពីរ នៅឆ្នាំណា	null	ព្រោះសន្និសីទយ៉ាងតាដែលធ្វើឡើងដោយមហាអំណាចទាំង៣ មានសូវៀត អង់គ្លេស និងសហរដ្ឋអាមេរិចដើម្បីបែងប្រទេសអាឡឹម៉ង់ជា៤តំបន់ត្រួតត្រាអាឡឺម៉ង់ខាងលិច គ្រប់គ្រងដោយសម្ព័ន្ធដែលចែកជា ៣តំបន់ ក្រោយមកប្រកាសជាសហព័ន្ធអាឡឺម៉ង់ប្រកាន់របបសេរី មានរដ្ឋធានីឈ្មោះបោនអាឡឺម៉ង់ខាងក្រោយគ្រប់គ្របសូវៀត ជារដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យ ប្រកាន់របបកុំមុយនីស្ត មានរដ្ឋធានីឈ្មោះប៊ែរឡាំងអាឡឺម៉ង់បែងចែកជាពីរនៅឆ្នាំ ១៩៤៩	null	ព្រោះសន្និសីទយ៉ាងតាដែលធ្វើឡើងដោយមហាអំណាចទាំង៣ មានសូវៀត អង់គ្លេស និងសហរដ្ឋអាមេរិចដើម្បីបែងប្រទេសអាឡឹម៉ង់ជា៤តំបន់ត្រួតត្រាអាឡឺម៉ង់ខាងលិច គ្រប់គ្រងដោយសម្ព័ន្ធដែលចែកជា ៣តំបន់ ក្រោយមកប្រកាសជាសហព័ន្ធអាឡឺម៉ង់ប្រកាន់របបសេរី មានរដ្ឋធានីឈ្មោះបោនអាឡឺម៉ង់ខាងក្រោយគ្រប់គ្របសូវៀត ជារដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យ ប្រកាន់របបកុំមុយនីស្ត មានរដ្ឋធានីឈ្មោះប៊ែរឡាំងអាឡឺម៉ង់បែងចែកជាពីរនៅឆ្នាំ ១៩៤៩	ហេតុ អ ្វី បាន ជា អា ឡ ឺ ម៉ង់ បែក បា ក់ ជា ពី រ Ġ នៅ ឆ្នាំ ណា Ġ	18	ព្រ ោះ ស ន្ន ិស ី ទ យ៉ាង តា ដ ែល ធ ្វ ើ ឡើង ដោយ ម ហា អ ំណ ា ច ទ ាំង ៣ Ġ មាន ស ូវ ៀត Ġ អ ង់ គ ្ល េស Ġ និង ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិ ច ដើម ្ប ី ប ែង ប្រ ទេស អា ឡ ឹម ៉ ង់ ជា ៤ ត ំ ប ន់ ត្រ ួត ត្រា អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច Ġ គ្រ ប់ គ្រ ង ដោយ សម ្ ព ័ន ្ ធ ដ ែល ច ែក ជា Ġ ៣ ត ំ ប ន់ Ġ ក្រ ោយ មក ប្រ កាស ជា ស ហ ព ័ន ្ ធ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ប្រ កាន់ រ ប ប សេ រី Ġ មាន រដ្ឋ ធាន ី ឈ្មោះ ប ោន អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង ក្រ ោយ គ្រ ប់ គ្រ ប ស ូវ ៀត Ġ ជា រដ្ឋ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ Ġ ប្រ កាន់ រ ប ប ក ុំ ម ុយ នី ស្ត Ġ មាន រដ្ឋ ធាន ី ឈ្មោះ ប៊ ែរ ឡា ំ ង អា ឡ ឺ ម៉ង់ ប ែង ច ែក ជា ពី រ នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៤ ៩	179	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា អា ឡ ឺ ម៉ង់ បែក ប ាក់ ជា ពី រ ▁នៅ ឆ្នាំ ណា ▁	18	▁ព្រោះ ស ន្ន ិ សី ទ យ៉ាង តា ដ ែល ធ ្វ ើ ឡើង ដោយ ម ហា អ ំ ណា ច ទ ាំង ៣ ▁មាន ស ូវ ៀត ▁អង់គ្លេស ▁និង ស ហ រដ្ឋ អា ម េរ ិច ដើម ្ប ី ប ែង ប្រ ទេស អា ឡ ឹ ម៉ង់ ជា ៤ ត ំ ប ន់ ត្រ ួត ត្រា អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច ▁គ្រប់គ្រង ដោយ ស ម្ព ័ ន្ធ ដ ែល ច ែក ជា ▁៣ ត ំ ប ន់ ▁ក្រោយមក ប្រ កាស ជា ស ហ ព ័ ន្ធ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ប្រ កាន់ រ ប ប សេ រី ▁មាន រដ្ឋ ធាន ី ឈ្មោះ ប ោន អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង ក្រ ោយ គ្រ ប់ គ្រ ប ស ូវ ៀត ▁ជា រដ្ឋ ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ▁ប្រកាន់ រ ប ប ក ុំ ម ុយ នី ស្ត ▁មាន រដ្ឋ ធាន ី ឈ្មោះ ប៊ ែរ ឡ ាំង អា ឡ ឺ ម៉ង់ ប ែង ច ែក ជា ពី រ នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៤ ៩	163
ហេតុអ្វីបានជាប្រើរយៈពេលយូរម្ល៉េះ ទើបចាប់ផ្តើមជំនុំជម្រះក្តីអ្នកដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ថាបានទទួលខុសត្រូវចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មដែលបានប្រព្រឹត្តក្នុងរបបខ្មែរក្រហម	null	ប្រវត្តិសាស្ត្របានបង្ហាញឲ្យឃើញថា ពេលប្រទេសនៅមានសង្គ្រាម ការកាត់សេចក្តីជួបប្រទះការលំបាកខ្លាំងសង្គ្រាមស៊ីវិលនៅកម្ពុជាទើបតែបានបញ្ចប់ទៅនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៨ ប៉ុណ្ណោះចាប់តាំងពីប្រទេសកម្ពុជាស្នើសុំឲ្យអង្គការសហប្រជាជាតិជួយនៅឆ្នាំ១៩៩៧ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានិងអង្គការសហប្រជាជាតិបានសហការគ្នាឆ្ពោះទៅរកការអនុវត្តជាបណ្តើរៗ នូវទម្រង់ថ្មីមួយនៃសាលាជំនុំជម្រះក្តីចម្រុះជាតិនិងអន្តរជាតិដូច្នេះ វាត្រូវប្រើរយៈពេលយូរបន្តិចដើម្បីសិក្សានូវបញ្ហាលម្អិតជាច្រើនដើម្បីឲ្យតុលាការគំរូថ្មីមួយនេះអាចដំណើរការទៅបាននៅឆ្នាំ១៩៩៩ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានតែងតាំងក្រុមការងារមួយដើម្បីរៀបចំការកាត់ក្តី និងធ្វើការចរចាជាមួយអង្គការសហប្រជាជា	null	ប្រវត្តិសាស្ត្របានបង្ហាញឲ្យឃើញថា ពេលប្រទេសនៅមានសង្គ្រាម ការកាត់សេចក្តីជួបប្រទះការលំបាកខ្លាំងសង្គ្រាមស៊ីវិលនៅកម្ពុជាទើបតែបានបញ្ចប់ទៅនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៨ ប៉ុណ្ណោះចាប់តាំងពីប្រទេសកម្ពុជាស្នើសុំឲ្យអង្គការសហប្រជាជាតិជួយនៅឆ្នាំ១៩៩៧ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានិងអង្គការសហប្រជាជាតិបានសហការគ្នាឆ្ពោះទៅរកការអនុវត្តជាបណ្តើរៗ នូវទម្រង់ថ្មីមួយនៃសាលាជំនុំជម្រះក្តីចម្រុះជាតិនិងអន្តរជាតិដូច្នេះ វាត្រូវប្រើរយៈពេលយូរបន្តិចដើម្បីសិក្សានូវបញ្ហាលម្អិតជាច្រើនដើម្បីឲ្យតុលាការគំរូថ្មីមួយនេះអាចដំណើរការទៅបាននៅឆ្នាំ១៩៩៩ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានតែងតាំងក្រុមការងារមួយដើម្បីរៀបចំការកាត់ក្តី និងធ្វើការចរចាជាមួយអង្គការសហប្រជាជា	ហេតុ អ ្វី âĢĭ បាន ជា âĢĭ ប្រ ើ âĢĭ រយ ៈ ពេល âĢĭ យ ូរ ម្ល ៉ េះ Ġ ទ ើប âĢĭ ច ាប់ ផ្ ត ើម âĢĭ ជំ នុ ំ ជម្រះ ក្តី âĢĭ អ្នក âĢĭ ដ ែល âĢĭ ត្រូវ បាន âĢĭ ច ោទ ប្រ កាន់ âĢĭ ថា âĢĭ បាន âĢĭ ទទួល ខុស ត្រូវ âĢĭ ចំ ព ោះ âĢĭ ឧ ក្រ ិ ដ្ឋ កម្ម âĢĭ ដ ែល បាន âĢĭ ប្រ ព្រ ឹត ្ត âĢĭ ក្នុង âĢĭ រ ប ប âĢĭ ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម Ġ	66	ប្រ វត្ត ិស ាស ្ត ្រ បាន បង ្ហ ាញ ឲ្យ ឃើញ ថា Ġ ពេល ប្រ ទេស នៅ មាន សង ្ គ្រ ាម Ġ ការ កាត់ សេ ច ក្តី ជ ួ ប ប្រ ទ ះ ការ លំបាក ខ្ លា ំ ង សង ្ គ្រ ាម ស៊ី វិ ល នៅ ក ម្ព ុ ជា ទ ើប តែ បាន បញ្ច ប់ ទៅ នៅ ក្នុង ឆ្នាំ ១៩ ៩៨ Ġ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ច ាប់ តាំង ពី ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ស្ន ើស ុំ ឲ្យ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ជ ួយ នៅ ឆ្នាំ ១៩ ៩ ៧ Ġ រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល ក ម្ព ុ ជា និង អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ បាន ស ហ ការ គ្នា ឆ្ ព ោះ ទៅ រក ការ អនុ វត្ត ជា បណ្ត ើរ ៗ Ġ ន ូវ ទ ម្រ ង់ ថ ្ម ី មួយ នៃ សា លា ជំ នុ ំ ជម្រះ ក្តី ចម្រ ុះ ជាតិ និង អ ន្ត រ ជាតិ ដូច ្ន េះ Ġ វា ត្រូវ ប្រ ើរ យ ៈ ពេល យ ូរ ប ន្ត ិច ដើម ្ប ី សិ ក្ស ាន ូវ ប ញ ្ហ ាល ម្ អ ិត ជា ច្ រ ើន ដើម ្ប ី ឲ្យ ត ុល ាក ារ គ ំ រ ូ ថ ្ម ី មួយ នេះ អា ច ដំណើរ ការ ទៅ បាន នៅ ឆ្នាំ ១៩ ៩ ៩ Ġ រាជ រដ្ឋ ា ភិ បាល ក ម្ព ុ ជា បាន តែ ង តាំង ក្រុម ការងារ មួយ ដើម ្ប ី រៀបចំ ការ កាត់ ក្តី Ġ និង ធ ្វ ើក ារ ចរ ច ា ជា មួយ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជា	255	▁ហេតុ អ ្វី ▁បានជា ▁ប្រើ ▁រយៈពេល ▁យូរ ម្ល ៉ េះ ▁ទើប ▁ចាប់ផ្តើម ▁ជំនុំជម្រះ ក្តី ▁អ្នក ▁ដែល ▁ត្រូវបាន ▁ចោទប្រកាន់ ▁ថា ▁បាន ▁ទទួលខុសត្រូវ ▁ចំពោះ ▁ឧក្រិដ្ឋកម្ម ▁ដែល បាន ▁ប្រព្រឹត្ត ▁ក្នុង ▁របប ▁ខ្មែរ ក្រ ហ ម ▁	32	▁ប្រវត្តិសាស្ត្រ បាន ប ង្ហ ាញ ឲ្យ ឃើញ ថា ▁ពេល ប្រ ទេស នៅ មាន ស ង្គ ្រា ម ▁ការ កាត់ ស េច ក្តី ជ ួ ប ប្រ ទ ះ ការ លំបាក ខ្ ល ាំង ស ង្គ ្រា ម ស៊ី វិ ល នៅ ក ម្ព ុ ជា ទ ើប តែ បាន បញ្ច ប់ ទៅ នៅ ក្នុង ឆ្នាំ ១៩ ៩៨ ▁ប៉ុណ្ណោះ ច ាប់ តាំង ពី ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ស្ន ើស ុំ ឲ្យ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ជ ួយ នៅ ឆ្នាំ ១៩ ៩ ៧ ▁រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ក ម្ព ុ ជា និង អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ បាន ស ហ ការ គ្នា ឆ្ ព ោះ ទៅ រក ការ អនុ វត្ត ជា បណ្ត ើរ ៗ ▁នូវ ទ ម្រ ង់ ថ ្ម ី មួយ នៃ សា លា ជំ ន ុំ ជម្រះ ក្តី ចម្រ ុះ ជាតិ និង អ ន្ត រ ជាតិ ដូច ្ នេះ ▁វា ត្រូវ ប្រ ើរ យ ៈ ពេល យ ូរ ប ន្ត ិច ដើម ្ប ី សិ ក្ស ាន ូវ ប ញ ្ហ ា លម្អ ិត ជា ច ្រ ើន ដើម ្ប ី ឲ្យ ត ុល ា ការ គ ំ រ ូ ថ ្ម ី មួយ នេះ អា ច ដំណើរ ការ ទៅ បាន នៅ ឆ្នាំ ១៩ ៩ ៩ ▁រាជ រ ដ្ឋា ភិ បាល ក ម្ព ុ ជា បាន ត ែង តាំង ក្រុម ការងារ មួយ ដើម ្ប ី រៀបចំ ការ កាត់ ក្តី ▁និង ធ ្វ ើ ការ ចរ ច ា ជា មួយ អង្គ ការ ស ហ ប្រ ជា ជា	244
តើកត្តាអ្វីខ្លះដែលធ្វើឲ្យអាឡឺម៉ង់បង្រួបបង្រួមគ្នាវិញ នៅថ្ងៃខែឆ្នាំណា	null	កត្តាសំខាន់ៗមានៈជញ្ជាំងក្រុងប៊ែរឡាំងត្រូវគេផ្តួលរលំ នៅថ្ងៃទី ១១ វិច្ឆិការ ១៩៨៩ការបញ្ចប់សង្គ្រាមត្រជាក់ គឹការដួលរំលំសហភាពសូវៀត១៩៩១ ធ្វើឲ្យរូបិយប័ណ្ណ និងនយោបាយឯកភាពគ្នាតែមួយ១៩៩០ ការដកកងទ័ពសម្ព័ន្ធមិត្តសហរដ្ឋអាមេរិច អង់គ្លេស និងសូវៀត ចេញពីទឹកដីអាឡឺម៉ង់ទាំង ២១៩៩០ ប្រទេសអាឡឺម៉ង់បង្រួបបង្រួមគ្នាវិញនៅថ្ងៃទី ០៣ តុលា ១៩៩០	null	កត្តាសំខាន់ៗមានៈជញ្ជាំងក្រុងប៊ែរឡាំងត្រូវគេផ្តួលរលំ នៅថ្ងៃទី ១១ វិច្ឆិការ ១៩៨៩ការបញ្ចប់សង្គ្រាមត្រជាក់ គឹការដួលរំលំសហភាពសូវៀត១៩៩១ ធ្វើឲ្យរូបិយប័ណ្ណ និងនយោបាយឯកភាពគ្នាតែមួយ១៩៩០ ការដកកងទ័ពសម្ព័ន្ធមិត្តសហរដ្ឋអាមេរិច អង់គ្លេស និងសូវៀត ចេញពីទឹកដីអាឡឺម៉ង់ទាំង ២១៩៩០ ប្រទេសអាឡឺម៉ង់បង្រួបបង្រួមគ្នាវិញនៅថ្ងៃទី ០៣ តុលា ១៩៩០	ត ើក ត្ត ា អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល ធ ្វ ើ ឲ្យ អា ឡ ឺ ម៉ង់ បង ្រ ួ ប បង ្រ ួ ម គ្នា វិញ Ġ នៅ ថ ្ង ៃ ខែ ឆ្នាំ ណា Ġ	36	ក ត្ត ាស ំ ខា ន់ ៗ មាន ៈ âĢĭ ជ ញ្ជ ាំង ក្រុង ប៊ ែរ ឡា ំ ង ត្រូវ គ េ ផ្ ត ួល រ លំ Ġ នៅ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ១ ១ Ġ វិ ច្ឆ ិកា រ Ġ ១៩ ៨ ៩ ការ បញ្ច ប់ សង ្ គ្រ ាម ត្រ ជា ក់ Ġ គ ឹក ារ ដ ួល រំ លំ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ១៩ ៩ ១ Ġ ធ ្វ ើ ឲ្យ រូប ិយ ប ័ ណ្ណ Ġ និង ន យោ បា យ ឯក ភាព គ្នា តែ មួយ ១៩ ៩០ Ġ ការ ដ ក ក ង ទ ័ ព សម ្ ព ័ន ្ ធម ិត្ត ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិ ច Ġ អ ង់ គ ្ល េស Ġ និង ស ូវ ៀត Âł ចេញ ពី ទឹក ដ ី អា ឡ ឺ ម៉ង់ ទ ាំង Ġ ២ ១៩ ៩០ Ġ ប្រ ទេស អា ឡ ឺ ម៉ង់ បង ្រ ួ ប បង ្រ ួ ម គ្នា វិញ នៅ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ០ ៣ Ġ ត ុល ា Ġ ១៩ ៩០	160	▁តើ ក ត្ត ា អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល ធ ្វ ើ ឲ្យ អា ឡ ឺ ម៉ង់ បង ្រ ួ ប បង ្ រួម គ្នា វិញ ▁នៅ ថ ្ង ៃ ខែ ឆ្នាំ ណា ▁	35	▁កត្តា សំ ខ ាន់ ៗ មាន ៈ ▁ជញ្ជាំង ក្រុង ប៊ ែរ ឡ ាំង ត្រូវ គ េ ផ្ ត ួល រ លំ ▁នៅ ថ ្ង ៃ ទី ▁១១ ▁វិច្ឆិកា រ ▁១៩ ៨ ៩ ការ បញ្ច ប់ ស ង្គ ្រា ម ត្រ ជ ាក់ ▁គ ឹ ការ ដ ួល រំ លំ ស ហ ភាព ស ូវ ៀត ១៩ ៩ ១ ▁ធ្វើឲ្យ រូប ិយ ប ័ ណ្ណ ▁និង ន យោ ប ាយ ឯក ភាព គ្នា តែ មួយ ១៩ ៩០ ▁ការដក ក ង ទ ័ ព ស ម្ព ័ ន្ធ ម ិត្ត ស ហ រដ្ឋ អា ម េរ ិច ▁អង់គ្លេស ▁និង ស ូវ ៀត ▁ចេញពី ទឹក ដ ី អា ឡ ឺ ម៉ង់ ទ ាំង ▁២១ ៩ ៩០ ▁ប្រទេស អា ឡ ឺ ម៉ង់ បង ្រ ួ ប បង ្ រួម គ្នា វិញ នៅ ថ ្ង ៃ ទី ▁០៣ ▁តុលា ▁១៩ ៩០	136
តើគ្រឹះនៃវប្បធម៌ និងអរិយធម៌របស់ខ្មែរមានតាំងពីពេលណា	null	វប្បធម៌អរិយធម៌ខ្មែរបច្ចុប្បន្ន ដែលជាលទ្ធផលនៃការវិវត្តដ៏យូរលង់បានប្រសូតចេញពីមូលដ្ឋានគ្រឹះ ខ្មែរមន ឬមនខ្មែរ និងឥណ្ឌា ដែលគេពុំអាចផ្តាច់ចេញពីគ្នាបានឡើយ ហើយភាពសំយោគដ៏ស្អិតរមួតនេះហើយ ដែលធ្វើឱ្យ វប្បធម៌អរិយធម៌ជាតិខ្មែរមានភាពសម្បូរបែប និងត្រចេះត្រចង់តាមពិត មុនភាពសំយោគដើមនេះ ដែលផ្តើមឡើងនាសម័យប្រវត្តិសាស្ត្រ ឬមុននេះបន្តិច វប្បធម៌ខ្មែរមានលក្ខណៈជាតិខ្លួនមកហើយ លក្ខណៈសម្បត្តិពិសេសនេះ ត្រូវបន្តដោយសហគមន៍ដែលស្ថិតក្នុងអម្បូរមនខ្មែរ នៅឥណ្ឌូចិន និងនៅម៉ាឡាយូ មលាយូ រហូតដល់សព្វថ្ងៃដែលរស់នៅតំបន់ខ្ពង់រាប ឬតាមតំបន់ព្រៃភ្នំ ហើយដែលពុំអាចទទូលឥទ្ធិពលពីឥណ្ឌា ចិន ឬអឺរ៉ុបនៅឡើយ ដូចនេះ ប្រវត្តិវិទូ ឬអ្នកស្រាវជ្រាវខាងវប្បធម៌ខ្មែរ មិនត្រូវបំភ្លេចនូវចក្ខុវិស័យចម្បង ដែលទាក់ទិននឹងកំណើតព្រមទាំងការវិវត្តនៃវប្បធម៌ខ្មែរនេះឡើយ ពោលគឺពួកគេត្រូវស្គាល់អំពីប្រភពនៃវប្បធម៌អរិយធម៌ដើមរបស់ ជនជាតិខ្មែរយ៉ាងជាក់ច្បាស់ ហើយមិនត្រូវបំភ្លេចនូវវិភាគទានដ៏ថ្លៃថ្លាពីប្រទេសឥណ្ឌាក្នុងការ សាងសង់នូវមូលដ្ឋានគ្រឹះរបស់សង្គមខ្មែរក្នុងអតីតកាលក៏ដូចក្នុងបច្ចុប្បន្នភាពដែរយ៉ាងណាមិញ ពួកគេក៏មិនត្រូវបំភ្លេចបំបាត់ដាននូវរាល់តួនាទីជាប្រវត្តិសាស្ត្រ បស់ជនជាតិខ្មែរ និងកុលសម្ព័ន្ធមនខ្មែរ ដែលកំពុងរស់នៅពាសពេញដេរដាសទូទាំងភូមិភាគអាស៊ីអាគ្នេយ៍នេះដែរ ព្រោះថាជនជាតិខ្មែរគឺជាជនជាតិចាស់ ហើយមានសាវតារដ៏យូរលង់មួយជារួមមក គេត្រូវស្គាល់នូវវប្បធម៌ខ្មែរដើមដែលបានចាប់បដិសន្ធិឡើងច្រើនពាន់លានឆ្នាំមុនការហូរចូលនៃវប្បធម៌ឥណ្ឌា អ្វីដែលគេហៅថាឥណ្ឌូរូបនីយកម្ម និងការកាត់ផ្សំជាមួយអម្បូរចិនដែលធ្វើឱ្យសម្បុរស្បែកមានលក្ខណៈជ្រះបន្តិចអ្វីដែលទើបពោលខាងលើ គឺជាក្បួនខ្នាតក្រឹត្យក្រមតែមួយគត់ ប្រកដោយលក្ខណៈវិទ្យាសាស្ត្រដែលអាចជម្រុញ គ្រប់ការស្រាវជ្រាវរាវរកអំពីវប្បធម៌ខ្មែរឱ្យមានលក្ខណៈត្រឹមត្រូវ និងប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ ជាការសោកស្តាយណាស់ដែលរហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ ការខ្វះខាតផ្នែកឯកសារក៏ដូចជាធនធានមនុស្ស និងសតិសម្បជញ្ញៈក្នុងការសរសេរឯកសារស្រាវជ្រាវដែលមានអត្ថប្រយោជន៍ និងមានលក្ខណៈវិទ្យាសាស្ត្រអន្តរជាតិដោយអ្នកនិពន្ធខ្មែរមួយចំនួននៅតែមាននៅឡើយ ដូចនេះហើយ ពួកគេមិនអាចឈានទៅរកសច្ចភាព ឬផ្តល់យុត្តិធម៌ជូនវិស័យវប្បធម៌ និងប្រជាជនខ្មែរនៅឡើយ ក្នុងខណៈដែលមានការបំភ្លៃ ឬបំភ័ន្តប្រវត្តិសាស្ត្រជាតិរបស់ខ្លួន ក្នុងន័យនេះហើយ ដែលគេត្រូវតែបំពេញកង្វះខាតដោយបំប៉ននូវចំណេះដឹង ទូទៅឱ្យបានធំទូលំទូលាយឱ្យបានច្រើនជាអតិបរមា ដែលជាត្រីវិស័យចម្បងដើម្បីអភិវឌ្ឍការចេះដឹងសកលមួយប្រកបដោយសុភ វិនិច្ឆ័យដែលអ្នកប្រាជ្ញអាចទទូលស្គាល់ជាផ្លូវការបានសរុបសេចក្តីមក គ្រប់ការនិយាយអំពីវប្បធម៌ខ្មែរ គេត្រូវផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់លើទស្សនៈជាមូលដ្ឋានខាងលើនេះជាមុន សិន បើពុំដូច្នេះទេ គេនឹងមិនអាចនឹងឈោងទៅចាប់នូវគំនិតឧបសំយោគមួយដែលជាខ្លឹមសារ ស៊ីជម្រៅពិតរបស់ព្រលឹងជាតិយើងបានជាដាច់ខាត ដូច្នេះហើយ កូនខ្មែរគប្បីសិក្សាស្រាវជ្រាវឱ្យបានច្បាស់អំពីវប្បធម៌ និងអរិយធម៌ខ្លួនឯងឱ្យបានកាន់តែទូលលំទូលាយឡើង	null	វប្បធម៌អរិយធម៌ខ្មែរបច្ចុប្បន្ន ដែលជាលទ្ធផលនៃការវិវត្តដ៏យូរលង់បានប្រសូតចេញពីមូលដ្ឋានគ្រឹះ ខ្មែរមន ឬមនខ្មែរ និងឥណ្ឌា ដែលគេពុំអាចផ្តាច់ចេញពីគ្នាបានឡើយ ហើយភាពសំយោគដ៏ស្អិតរមួតនេះហើយ ដែលធ្វើឱ្យ វប្បធម៌អរិយធម៌ជាតិខ្មែរមានភាពសម្បូរបែប និងត្រចេះត្រចង់តាមពិត មុនភាពសំយោគដើមនេះ ដែលផ្តើមឡើងនាសម័យប្រវត្តិសាស្ត្រ ឬមុននេះបន្តិច វប្បធម៌ខ្មែរមានលក្ខណៈជាតិខ្លួនមកហើយ លក្ខណៈសម្បត្តិពិសេសនេះ ត្រូវបន្តដោយសហគមន៍ដែលស្ថិតក្នុងអម្បូរមនខ្មែរ នៅឥណ្ឌូចិន និងនៅម៉ាឡាយូ មលាយូ រហូតដល់សព្វថ្ងៃដែលរស់នៅតំបន់ខ្ពង់រាប ឬតាមតំបន់ព្រៃភ្នំ ហើយដែលពុំអាចទទូលឥទ្ធិពលពីឥណ្ឌា ចិន ឬអឺរ៉ុបនៅឡើយ ដូចនេះ ប្រវត្តិវិទូ ឬអ្នកស្រាវជ្រាវខាងវប្បធម៌ខ្មែរ មិនត្រូវបំភ្លេចនូវចក្ខុវិស័យចម្បង ដែលទាក់ទិននឹងកំណើតព្រមទាំងការវិវត្តនៃវប្បធម៌ខ្មែរនេះឡើយ ពោលគឺពួកគេត្រូវស្គាល់អំពីប្រភពនៃវប្បធម៌អរិយធម៌ដើមរបស់ ជនជាតិខ្មែរយ៉ាងជាក់ច្បាស់ ហើយមិនត្រូវបំភ្លេចនូវវិភាគទានដ៏ថ្លៃថ្លាពីប្រទេសឥណ្ឌាក្នុងការ សាងសង់នូវមូលដ្ឋានគ្រឹះរបស់សង្គមខ្មែរក្នុងអតីតកាលក៏ដូចក្នុងបច្ចុប្បន្នភាពដែរយ៉ាងណាមិញ ពួកគេក៏មិនត្រូវបំភ្លេចបំបាត់ដាននូវរាល់តួនាទីជាប្រវត្តិសាស្ត្រ បស់ជនជាតិខ្មែរ និងកុលសម្ព័ន្ធមនខ្មែរ ដែលកំពុងរស់នៅពាសពេញដេរដាសទូទាំងភូមិភាគអាស៊ីអាគ្នេយ៍នេះដែរ ព្រោះថាជនជាតិខ្មែរគឺជាជនជាតិចាស់ ហើយមានសាវតារដ៏យូរលង់មួយជារួមមក គេត្រូវស្គាល់នូវវប្បធម៌ខ្មែរដើមដែលបានចាប់បដិសន្ធិឡើងច្រើនពាន់លានឆ្នាំមុនការហូរចូលនៃវប្បធម៌ឥណ្ឌា អ្វីដែលគេហៅថាឥណ្ឌូរូបនីយកម្ម និងការកាត់ផ្សំជាមួយអម្បូរចិនដែលធ្វើឱ្យសម្បុរស្បែកមានលក្ខណៈជ្រះបន្តិចអ្វីដែលទើបពោលខាងលើ គឺជាក្បួនខ្នាតក្រឹត្យក្រមតែមួយគត់ ប្រកដោយលក្ខណៈវិទ្យាសាស្ត្រដែលអាចជម្រុញ គ្រប់ការស្រាវជ្រាវរាវរកអំពីវប្បធម៌ខ្មែរឱ្យមានលក្ខណៈត្រឹមត្រូវ និងប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ ជាការសោកស្តាយណាស់ដែលរហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ ការខ្វះខាតផ្នែកឯកសារក៏ដូចជាធនធានមនុស្ស និងសតិសម្បជញ្ញៈក្នុងការសរសេរឯកសារស្រាវជ្រាវដែលមានអត្ថប្រយោជន៍ និងមានលក្ខណៈវិទ្យាសាស្ត្រអន្តរជាតិដោយអ្នកនិពន្ធខ្មែរមួយចំនួននៅតែមាននៅឡើយ ដូចនេះហើយ ពួកគេមិនអាចឈានទៅរកសច្ចភាព ឬផ្តល់យុត្តិធម៌ជូនវិស័យវប្បធម៌ និងប្រជាជនខ្មែរនៅឡើយ ក្នុងខណៈដែលមានការបំភ្លៃ ឬបំភ័ន្តប្រវត្តិសាស្ត្រជាតិរបស់ខ្លួន ក្នុងន័យនេះហើយ ដែលគេត្រូវតែបំពេញកង្វះខាតដោយបំប៉ននូវចំណេះដឹង ទូទៅឱ្យបានធំទូលំទូលាយឱ្យបានច្រើនជាអតិបរមា ដែលជាត្រីវិស័យចម្បងដើម្បីអភិវឌ្ឍការចេះដឹងសកលមួយប្រកបដោយសុភ វិនិច្ឆ័យដែលអ្នកប្រាជ្ញអាចទទូលស្គាល់ជាផ្លូវការបានសរុបសេចក្តីមក គ្រប់ការនិយាយអំពីវប្បធម៌ខ្មែរ គេត្រូវផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់លើទស្សនៈជាមូលដ្ឋានខាងលើនេះជាមុន សិន បើពុំដូច្នេះទេ គេនឹងមិនអាចនឹងឈោងទៅចាប់នូវគំនិតឧបសំយោគមួយដែលជាខ្លឹមសារ ស៊ីជម្រៅពិតរបស់ព្រលឹងជាតិយើងបានជាដាច់ខាត ដូច្នេះហើយ កូនខ្មែរគប្បីសិក្សាស្រាវជ្រាវឱ្យបានច្បាស់អំពីវប្បធម៌ និងអរិយធម៌ខ្លួនឯងឱ្យបានកាន់តែទូលលំទូលាយឡើង	ត ើ គ្រ ឹ ះ នៃ វ ប្ប ធម៌ Ġ និង អ រិយ ធម៌ រ ប ស់ ខ្ ម ែរ មាន តាំង ពី ពេល ណា Ġ	24	វ ប្ប ធម៌ អ រិយ ធម៌ âĢĭ ខ្ ម ែរ âĢĭ ប ច្ច ុប ្ប ន្ន ĠâĢĭ ដ ែល ជា âĢĭ ល ទ្ធ ផល âĢĭ នៃ âĢĭ ការ វិ វត្ត âĢĭ ដ ៏ âĢĭ យ ូរ លង ់ âĢĭ បាន ប្រ ស ូត âĢĭ ចេញ ពី âĢĭ ម ូល ដ្ឋាន គ្រ ឹ ះ ĠâĢĭ ខ្ ម ែរ ម ន Ġ ឬ âĢĭ ម ន ខ្ ម ែរ Ġ និង âĢĭâĢĭ âĢĭ ឥ ណ្ឌ ា âĢĭ Ġ ដ ែល âĢĭ គ េ âĢĭ ពុ ំ âĢĭ អា ច âĢĭ ផ្ តា ច ់ ចេញ âĢĭ ពី គ្នា âĢĭ បាន ឡ ើយ Ġ ហើយ âĢĭ ភាព âĢĭ សំ យោគ âĢĭ ដ ៏ âĢĭ ស្ អ ិត រ âĢĭ ម ួ âĢĭ ត âĢĭ នេះ ហើយ Ġ ដ ែល âĢĭ ធ ្វ ើ ឱ្យ Ġ វ ប្ប ធម៌ អ រិយ ធម៌ âĢĭ ជាតិ ខ្ ម ែរ âĢĭ មាន âĢĭ ភាព âĢĭ សម្ប ូរ ប ែប Ġ និង âĢĭ ត្រ âĢĭ ច េះ âĢĭ ត្រ ច ង់ តា ម ពិ ត Ġ ម ុន âĢĭ ភាព âĢĭ សំ យោគ âĢĭ ដើម âĢĭ នេះ Ġ ដ ែល âĢĭ ផ្ ត ើម ឡើង âĢĭ នា âĢĭ សម័យ âĢĭ ប្រ វត្ត ិស ាស ្ត ្រ Ġ ឬ âĢĭ ម ុន នេះ âĢĭ ប ន្ត ិច Ġ វ ប្ប ធម៌ âĢĭ ខ្ ម ែរ âĢĭ មាន âĢĭ ល ក្ខ ណៈ âĢĭ ជាតិ âĢĭ ខ្លួន âĢĭ មក ហើយ Ġ ល ក្ខ ណៈ សម្បត្តិ âĢĭ ពិ សេ ស âĢĭ នេះ Ġ ត្រូវ âĢĭ ប ន្ត âĢĭ ដោយ âĢĭ ស ហ គមន៍ âĢĭ ដ ែល âĢĭ ស្ ថ ិត ក្នុង âĢĭ អ ម្ បូ រ âĢĭ ម ន ខ្ ម ែរ Ġ នៅ âĢĭ ឥ ណ្ឌ ូច ិន Ġ និង âĢĭ នៅ âĢĭ ម៉ា ឡា យ ូ Ġ ម âĢĭ លា âĢĭ យ ូ Ġ រ ហ ូត ដល់ âĢĭ ស ព្វ ថ ្ង ៃ âĢĭ ដ ែល âĢĭ រស់ នៅ âĢĭ ត ំ ប ន់ âĢĭ ខ្ ព ង់ រា ប Ġ ឬ âĢĭ តា ម âĢĭ ត ំ ប ន់ âĢĭ ព្រ ៃ ភ្នំ Ġ ហើយ âĢĭ ដ ែល âĢĭ ពុ ំ âĢĭ អា ច âĢĭ ទ âĢĭ ទូ ល âĢĭ ឥ ទ្ធិ ពល âĢĭ ពី âĢĭ ឥ ណ្ឌ ា Ġ ច ិន Ġ ឬ âĢĭ អ ឺ រ៉ ុប âĢĭ នៅ ឡ ើយ Ġ ដូច នេះ Ġ ប្រ វត្ត ិ វិ ទូ Ġ ឬ âĢĭ អ្នក ស្រ ាវ ជ្រ ាវ âĢĭ ខា ង âĢĭ វ ប្ប ធម៌ âĢĭ ខ្ ម ែរ âĢĭ Ġ ម ិន ត្រូវ âĢĭ ប ំ ភ្ល េច âĢĭ ន ូវ âĢĭ ច ក្ខ ុ វិ ស ័យ âĢĭ ច ម្ បង Ġ ដ ែល âĢĭ ទ ាក់ ទិ ន âĢĭ នឹង âĢĭ កំ ណ ើត âĢĭ ព្រ ម ទ ាំង âĢĭ ការ វិ វត្ត âĢĭ នៃ âĢĭ វ ប្ប ធម៌ âĢĭ ខ្ ម ែរ âĢĭ នេះ ឡ ើយ Ġ ព ោល គ ឺ âĢĭ ព ួ ក គ េ âĢĭ ត្រូវ âĢĭ ស្ គ ាល់ âĢĭ អ ំព ី âĢĭ ប្រ ភព âĢĭ នៃ âĢĭ វ ប្ប ធម៌ អ រិយ ធម៌ âĢĭ ដើម âĢĭ រ ប ស់ âĢĭ Ġ ជន ជាតិ ខ្ ម ែរ âĢĭ យ៉ាង âĢĭ ជា ក់ ច្ បា ស់ Ġ ហើយ âĢĭ ម ិន ត្រូវ âĢĭ ប ំ ភ្ល េច âĢĭ ន ូវ âĢĭ វិ ភាគ ទាន âĢĭ ដ ៏ âĢĭ ថ្លៃ ថ ្លា âĢĭ ពី âĢĭ ប្រ ទេស âĢĭ ឥ ណ្ឌ ា âĢĭ ក្នុង ការ âĢĭ Ġ សា ង សង ់ âĢĭ ន ូវ âĢĭ ម ូល ដ្ឋាន គ្រ ឹ ះ âĢĭ រ ប ស់ âĢĭ សង ្ គម âĢĭ ខ្ ម ែរ âĢĭ ក្នុង âĢĭ អ តី ត កាល âĢĭ ក ៏ âĢĭ ដូច âĢĭ ក្នុង âĢĭ ប ច្ច ុប ្ប ន្ន ភាព âĢĭ ដ ែរ យ៉ាង ណា ម ិញ ĠâĢĭ ព ួ ក គ េ âĢĭ ក ៏ âĢĭ ម ិន ត្រូវ âĢĭ ប ំ ភ្ល េច âĢĭ ប ំ បា ត់ ដា ន âĢĭ ន ូវ âĢĭ រា ល់ âĢĭ ត ួន ា ទី âĢĭ ជា âĢĭ ប្រ វត្ត ិស ាស ្ត ្រ âĢĭ Ġ ប ស់ âĢĭ ជន ជាតិ ខ្ ម ែ âĢĭ រ Ġ និង âĢĭ ក ុល សម ្ ព ័ន ្ ធ âĢĭ ម ន ខ្ ម ែរ Ġ ដ ែល âĢĭ កំ ពុ ង âĢĭ រស់ នៅ âĢĭ ពា ស ព េញ âĢĭ ដ េរ ដា ស âĢĭ ទូ ទ ាំង âĢĭ ភ ូម ិ ភាគ âĢĭ អា ស៊ី អា គ ្ន េ យ ៍ âĢĭ នេះ ដ ែរ Ġ ព្រ ោះ ថា âĢĭ ជន ជាតិ ខ្ ម ែរ âĢĭ គ ឺ ជា âĢĭ ជន ជាតិ âĢĭ ច ាស់ Ġ ហើយ âĢĭ មាន âĢĭ សា វ âĢĭ តា រ âĢĭâĢĭ ដ ៏ âĢĭ យ ូរ លង ់ âĢĭ មួយ ជា រួម មក Ġ គ េ âĢĭ ត្រូវ âĢĭ ស្ គ ាល់ âĢĭ ន ូវ âĢĭ វ ប្ប ធម៌ âĢĭ ខ្ ម ែរ âĢĭ ដើម âĢĭ ដ ែល âĢĭ បាន âĢĭ ច ាប់ ប ដ ិស ន្ធ ិ âĢĭ ឡើង âĢĭ ច្ រ ើន âĢĭ ពាន់ âĢĭ លាន âĢĭ ឆ្នាំ ម ុន âĢĭ ការ ហ ូរ ចូល âĢĭ នៃ âĢĭ វ ប្ប ធម៌ âĢĭ ឥ ណ្ឌ ា Ġ អ ្វី ដ ែល âĢĭ គ េ âĢĭ ហ ៅ ថា âĢĭ ឥ ណ្ឌ ូ âĢĭ រូប នី យក ម្ម Ġ និង âĢĭ ការ âĢĭ កាត់ âĢĭ ផ្ សំ âĢĭ ជា មួយ âĢĭ អ ម្ បូ រ âĢĭ ច ិន âĢĭ ដ ែល âĢĭ ធ ្វ ើ ឱ្យ âĢĭ សម្ប ុរ ស្ បែក âĢĭ មាន âĢĭ ល ក្ខ ណៈ âĢĭ ជ្រ ះ âĢĭ ប ន្ត ិច អ ្វី ដ ែល ទ ើប âĢĭ ព ោល âĢĭ ខា ង លើ Ġ គ ឺ ជា âĢĭ ក្ ប ួន ខ្ នា ត ក្រ ឹត ្យ ក្រ ម âĢĭ តែ មួយ គ ត់ âĢĭ Ġ ប្រ ក âĢĭ ដោយ âĢĭ ល ក្ខ ណៈ âĢĭ វិទ្យាសាស្ត្រ âĢĭ ដ ែល âĢĭ អា ច âĢĭ ជ ម្រ ុញ âĢĭ Ġ គ្រ ប់ ការ âĢĭ ស្រ ាវ ជ្រ ាវ âĢĭ រា វរ ក âĢĭ អ ំព ី âĢĭ វ ប្ប ធម៌ âĢĭ ខ្ ម ែរ âĢĭ ឱ្យ មាន âĢĭ ល ក្ខ ណៈ âĢĭ ត្រ ឹម ត្រូវ Ġ និង âĢĭ ប្រ សិ ទ្ធ ភាព âĢĭ ខ្ ព ស់ Ġ ជា ការ âĢĭ ស ោក ស្តា យ âĢĭ ណា ស់ âĢĭ ដ ែល âĢĭ រ ហ ូត ដល់ âĢĭ ស ព្វ âĢĭ ថ ្ង ៃ នេះ Ġ ការ ខ្វ ះ ខា ត âĢĭ ផ្ ន ែក âĢĭ ឯក សារ âĢĭ ក ៏ ដូច ជា âĢĭ ធ ន ធាន ម នុ ស្ស Ġ និង âĢĭ ស តិ សម្ប ជ ញ្ញ ៈ âĢĭ ក្នុង ការ âĢĭ ស រស េរ âĢĭ ឯក សា âĢĭ រ âĢĭ ស្រ ាវ ជ្រ ាវ âĢĭ ដ ែល មាន âĢĭ អ ត្ថ ប្រ យោ ជន ៍ Ġ និង âĢĭ មាន âĢĭ ល ក្ខ ណៈ âĢĭ វិទ្យាសាស្ត្រ អ ន្ត រ ជាតិ âĢĭ ដោយ âĢĭ អ្នក និ ពន្ធ âĢĭ ខ្ ម ែរ âĢĭ មួយ ចំ ន ួន âĢĭ នៅ តែ មាន âĢĭ នៅ ឡ ើយ Ġ ដូច នេះ ហើយ Ġ ព ួ ក គ េ âĢĭ ម ិន អា ច âĢĭ ឈ ាន ទៅ រក âĢĭ ស ច្ច ភាព Ġ ឬ âĢĭ ផ្ ត ល់ âĢĭ យុត្តិ ធម៌ âĢĭ ជ ូន âĢĭ វិ ស ័យ âĢĭ វ ប្ប ធម៌ Ġ និង âĢĭ ប្រ ជា ជន âĢĭ ខ្ ម ែរ âĢĭ នៅ ឡ ើយ Ġ ក្នុង ខ ណៈ ដ ែល âĢĭ មាន ការ âĢĭ ប ំ ភ្ល ៃ Ġ ឬ âĢĭ ប ំ ភ ័ន ្ត âĢĭ ប្រ វត្ត ិស ាស ្ត ្រ âĢĭ ជាតិ âĢĭ រ ប ស់ ខ្លួន ĠâĢĭ ក្នុង ន ័យ âĢĭ នេះ ហើយ âĢĭ Ġ ដ ែល âĢĭ គ េ âĢĭ ត្រូវ តែ âĢĭ ប ំព េញ âĢĭ ក ង ្វ ះ ខា ត âĢĭ ដោយ âĢĭ ប ំ ប៉ ន âĢĭ ន ូវ âĢĭ ចំ ណេ ះ ដ ឹង âĢĭ Ġ ទូ ទៅ âĢĭ ឱ្យ បាន âĢĭ ធ ំ âĢĭ ទូ លំ ទូ លា យ âĢĭ ឱ្យ បាន âĢĭ ច្ រ ើន âĢĭ ជា âĢĭ អ តិ បរ មា Ġ ដ ែល ជា âĢĭ ត្រ ី វិ ស ័យ âĢĭ ច ម្ បង âĢĭ ដើម ្ប ី âĢĭ អភិវឌ្ឍ âĢĭ ការ ច េះ ដ ឹង âĢĭ ស ក ល âĢĭ មួយ âĢĭ ប្រ ក ប ដោយ âĢĭ សុ ភ âĢĭ Ġ វិ និ ច្ឆ ័យ âĢĭ ដ ែល âĢĭ អ្នក ប្រា ជ្ញ âĢĭ អា ច âĢĭ ទ âĢĭ ទូ ល âĢĭ ស្ គ ាល់ âĢĭ ជា âĢĭ ផ្ល ូវ ការ âĢĭ បាន ស រ ុប សេ ច ក្តី មក Ġ គ្រ ប់ ការ âĢĭ និ យា យ âĢĭ អ ំព ី âĢĭ វ ប្ប ធម៌ âĢĭ ខ្ ម ែរ Ġ គ េ âĢĭ ត្រូវ ផ្ ត ោត âĢĭ ការ យកចិត្តទុកដាក់ âĢĭ លើ âĢĭ ទ ស្ស នៈ âĢĭ ជា âĢĭ ម ូល ដ្ឋាន âĢĭ ខា ង លើ នេះ âĢĭ ជា ម ុន Ġ សិ ន Ġ ប ើ âĢĭ ពុ ំ âĢĭ ដូច ្ន េះ âĢĭ ទេ Ġ គ េ âĢĭ នឹង ម ិន âĢĭ អា ច âĢĭ នឹង âĢĭ ឈ ោង âĢĭ ទៅ âĢĭ ច ាប់ âĢĭ ន ូវ âĢĭ គ ំ និ ត âĢĭ ឧ âĢĭ ប âĢĭ សំ យោគ âĢĭ មួយ âĢĭ ដ ែល ជា âĢĭ ខ្ ល ឹម សារ âĢĭ Ġ ស៊ី ជ ម្រ ៅ âĢĭ ពិ ត âĢĭ រ ប ស់ âĢĭ ព្រ ល ឹង âĢĭ ជាតិ âĢĭ យ ើង âĢĭ បាន ជា âĢĭ ដា ច ់ ខា ត Ġ ដូច ្ន េះ ហើយ Ġ កូ ន ខ្ ម ែរ គ ប្ប ី សិ ក្ស ាស ្រា វ ជ្រ ាវ ឱ្យ បាន ច្ បា ស់ អ ំព ី វ ប្ប ធម៌ Ġ និង អ រិយ ធម៌ ខ្លួន ឯ ង ឱ្យ បាន âĢĭ កាន់ តែ ទូ ល លំ ទូ លា យ ឡើង	1,162	▁តើ គ្រ ឹ ះ នៃ វ ប្ប ធម៌ ▁និង អ រិយ ធម៌ រ ប ស់ ខ្ ម ែរ មាន តាំង ពី ពេល ណា ▁	23	▁វប្បធម ៌ អ រិយ ធម៌ ▁ខ្មែរ ▁បច្ចុប្បន្ន ▁ដែល ជា ▁លទ្ធផល ▁នៃ ▁ការ វិ វត្ត ▁ដ៏ ▁យូរ ល ង់ ▁បាន ប្រ ស ូត ▁ចេញពី ▁មូលដ្ឋាន គ្រ ឹ ះ ▁ខ្មែរ ម ន ▁ឬ ▁មន ខ្ ម ែរ ▁និង ▁ឥណ្ឌា ▁ដែល ▁គេ ▁ពុំ ▁អាច ▁ផ្តាច់ ចេញ ▁ពី គ្នា ▁បាន ឡ ើយ ▁ហើយ ▁ភាព ▁សំ យោគ ▁ដ៏ ▁ស ្អ ិត រ ▁ម ួ ▁ត ▁នេះ ហើយ ▁ដែល ▁ធ្វើឱ្យ ▁វប្បធម ៌ អ រិយ ធម៌ ▁ជាតិ ខ្ ម ែរ ▁មាន ▁ភាព ▁សម្បូរ ប ែប ▁និង ▁ត្រ ▁ចេះ ▁ត្រ ច ង់ ត ាម ព ិត ▁មុន ▁ភាព ▁សំ យោគ ▁ដើម ▁នេះ ▁ដែល ▁ផ្តើម ឡើង ▁នា ▁សម័យ ▁ប្រវត្តិសាស្ត្រ ▁ឬ ▁មុន នេះ ▁បន្តិច ▁វប្បធម ៌ ▁ខ្មែរ ▁មាន ▁លក្ខណៈ ▁ជាតិ ▁ខ្លួន ▁មកហើយ ▁លក្ខណៈ សម្បត្តិ ▁ពិសេស ▁នេះ ▁ត្រូវ ▁បន្ត ▁ដោយ ▁សហគមន៍ ▁ដែល ▁ស្ថិត ក្នុង ▁អម ្ប ូរ ▁មន ខ្ ម ែរ ▁នៅ ▁ឥ ណ្ឌ ូច ិន ▁និង ▁នៅ ▁ម៉ា ឡា យ ូ ▁ម ▁លា ▁យូ ▁រហូតដល់ ▁សព្វ ថ ្ង ៃ ▁ដែល ▁រស់ នៅ ▁តំបន់ ▁ ខ្ ព ង់ រ ាប ▁ឬ ▁តាម ▁តំបន់ ▁ព្រៃ ភ្នំ ▁ហើយ ▁ដែល ▁ពុំ ▁អាច ▁ទ ▁ទូល ▁ឥទ្ធិពល ▁ពី ▁ឥណ្ឌា ▁ចិន ▁ឬ ▁អឺរ៉ុប ▁នៅឡើយ ▁ដូចនេះ ▁ប្រវត្តិ វិ ទូ ▁ឬ ▁អ្នកស្រាវជ្រាវ ▁ខាង ▁វប្បធម ៌ ▁ខ្មែរ ▁មិន ត្រូវ ▁បំភ្លេច ▁នូវ ▁ច ក្ខ ុ វិ ស ័យ ▁ចម្បង ▁ដែល ▁ទាក់ទិន ▁នឹង ▁កំណើត ▁ព្រមទាំង ▁ការ វិ វត្ត ▁នៃ ▁វប្បធម ៌ ▁ខ្មែរ ▁នេះ ឡ ើយ ▁ពោលគឺ ▁ពួកគេ ▁ត្រូវ ▁ស្គាល់ ▁អំពី ▁ប្រភព ▁នៃ ▁វប្បធម ៌ អ រិយ ធម៌ ▁ដើម ▁របស់ ▁ជនជាតិ ខ្ ម ែរ ▁យ៉ាង ▁ជា ក់ ច ្ប ាស់ ▁ហើយ ▁មិន ត្រូវ ▁បំភ្លេច ▁នូវ ▁វិភាគ ទាន ▁ដ៏ ▁ថ្លៃ ថ ្លា ▁ពី ▁ប្រទេស ▁ឥណ្ឌា ▁ក្នុង ការ ▁សាងសង់ ▁នូវ ▁មូលដ្ឋាន គ្រ ឹ ះ ▁របស់ ▁សង្គម ▁ខ្មែរ ▁ក្នុង ▁អតីតកាល ▁ក៏ ▁ដូច ▁ក្នុង ▁បច្ចុប្បន្នភាព ▁ដែរ យ៉ាង ណា ម ិញ ▁ពួកគេ ▁ក៏ ▁មិន ត្រូវ ▁បំភ្លេច ▁បំបាត់ ដា ន ▁នូវ ▁រាល់ ▁តួនាទី ▁ជា ▁ប្រវត្តិសាស្ត្រ ▁ប ស់ ▁ជនជាតិ ខ្ ម ែ ▁រ ▁និង ▁កុល ស ម្ព ័ ន្ធ ▁មន ខ្ ម ែរ ▁ដែល ▁កំពុង ▁រស់ នៅ ▁ព ាស ព េញ ▁ដេ រ ដា ស ▁ទូទាំង ▁ភូមិភាគ ▁អាស៊ី អា គ ្ន េ យ ៍ ▁នេះ ដ ែរ ▁ព្រោះថា ▁ជនជាតិ ខ្ ម ែរ ▁គឺជា ▁ជនជាតិ ▁ចាស់ ▁ហើយ ▁មាន ▁សាវ ▁តា រ ▁ដ៏ ▁យូរ ល ង់ ▁មួយ ជា រួម មក ▁គេ ▁ត្រូវ ▁ស្គាល់ ▁នូវ ▁វប្បធម ៌ ▁ខ្មែរ ▁ដើម ▁ដែល ▁បាន ▁ចាប់ ប ដ ិស ន្ធ ិ ▁ឡើង ▁ច្រើន ▁ពាន់ ▁លាន ▁ឆ្នាំ ម ុន ▁ការ ហ ូរ ចូល ▁នៃ ▁វប្បធម ៌ ▁ឥណ្ឌា ▁អ្វី ដ ែល ▁គេ ▁ហៅ ថា ▁ឥ ណ្ឌ ូ ▁រូប នី យ កម្ម ▁និង ▁ការ ▁កាត់ ▁ផ្សំ ▁ជាមួយ ▁អម ្ប ូរ ▁ចិន ▁ដែល ▁ធ្វើឱ្យ ▁សម្បុរ ស្ បែក ▁មាន ▁លក្ខណៈ ▁ជ្រ ះ ▁បន្តិច អ ្វី ដ ែល ទ ើប ▁ពោល ▁ខាងលើ ▁គឺជា ▁ក្បួន ខ្ នា ត ក្រ ឹត ្យ ក្រ ម ▁តែ មួយ គ ត់ ▁ប្រ ក ▁ដោយ ▁លក្ខណៈ ▁វិទ្យាសាស្ត្រ ▁ដែល ▁អាច ▁ជម្រុញ ▁គ្រប់ ការ ▁ស្រាវជ្រាវ ▁រាវ រក ▁អំពី ▁វប្បធម ៌ ▁ខ្មែរ ▁ឱ្យ មាន ▁លក្ខណៈ ▁ត្រឹមត្រូវ ▁និង ▁ប្រសិទ្ធភាព ▁ខ្ពស់ ▁ជា ការ ▁សោកស្តាយ ▁ណាស់ ▁ដែល ▁រហូតដល់ ▁សព្វ ▁ថ្ងៃ នេះ ▁ការ ខ្វ ះ ខា ត ▁ផ្នែក ▁ឯកសារ ▁ក៏ ដូច ជា ▁ធនធាន ម នុ ស្ស ▁និង ▁សតិ សម្ប ជ ញ្ញ ៈ ▁ក្នុង ការ ▁សរសេរ ▁ឯក សា ▁រ ▁ស្រាវជ្រាវ ▁ដែល មាន ▁អត្ថប្រយោជន៍ ▁និង ▁មាន ▁លក្ខណៈ ▁វិទ្យាសាស្ត្រ អ ន្ត រ ជាតិ ▁ដោយ ▁អ្នកនិពន្ធ ▁ខ្មែរ ▁មួយចំនួន ▁នៅតែ មាន ▁នៅឡើយ ▁ដូចនេះ ហើយ ▁ពួកគេ ▁មិន អា ច ▁ឈាន ទៅ រក ▁ស ច្ច ភាព ▁ឬ ▁ផ្តល់ ▁យុត្តិធម៌ ▁ជូន ▁វិស័យ ▁វប្បធម ៌ ▁និង ▁ប្រជាជន ▁ខ្មែរ ▁នៅឡើយ ▁ក្នុង ខ ណៈ ដ ែល ▁មាន ការ ▁បំ ភ្ល ៃ ▁ឬ ▁បំ ភ ័ ន្ត ▁ប្រវត្តិសាស្ត្រ ▁ជាតិ ▁របស់ ខ្លួន ▁ក្នុង ន ័យ ▁នេះ ហើយ ▁ដែល ▁គេ ▁ត្រូវតែ ▁បំពេញ ▁កង្វះ ខា ត ▁ដោយ ▁បំប៉ន ▁នូវ ▁ចំណេះដឹង ▁ទូទៅ ▁ឱ្យ បាន ▁ធំ ▁ទូលំទូលាយ ▁ឱ្យ បាន ▁ច្រើន ▁ជា ▁អ តិ បរ មា ▁ដែល ជា ▁ត្រី វិ ស ័យ ▁ចម្បង ▁ដើម្បី ▁អភិវឌ្ឍ ▁ការច េះ ដ ឹង ▁សកល ▁មួយ ▁ប្រកបដោយ ▁សុភ ▁វិ និ ច្ឆ ័យ ▁ដែល ▁អ្នក ប្រា ជ្ញ ▁អាច ▁ទ ▁ទូល ▁ស្គាល់ ▁ជា ▁ផ្លូវការ ▁បាន ស រ ុប ស េច ក្តី មក ▁គ្រប់ ការ ▁និយាយ ▁អំពី ▁វប្បធម ៌ ▁ខ្មែរ ▁គេ ▁ត្រូវ ផ្ ត ោត ▁ការ យកចិត្តទុកដាក់ ▁លើ ▁ទស្សនៈ ▁ជា ▁មូលដ្ឋាន ▁ខាងលើ នេះ ▁ជាមុន ▁សិន ▁បើ ▁ពុំ ▁ដូច្នេះ ▁ទេ ▁គេ ▁នឹង ម ិន ▁អាច ▁នឹង ▁ឈ ោង ▁ទៅ ▁ចាប់ ▁នូវ ▁គំនិត ▁ឧ ▁ប ▁សំ យោគ ▁មួយ ▁ដែល ជា ▁ខ្លឹមសារ ▁ស៊ីជម្រៅ ▁ពិត ▁របស់ ▁ព្រលឹង ▁ជាតិ ▁យើង ▁បានជា ▁ដាច់ខាត ▁ដូច្នេះហើយ ▁កូន ខ្ ម ែរ គ ប្ប ី ស ិក ្សា ស្រ ាវ ជ្រ ាវ ឱ្យ បាន ច ្ប ាស់ អ ំព ី វ ប្ប ធម៌ ▁និង អ រិយ ធម៌ ខ្លួន ឯ ង ឱ្យ បាន ▁កាន់តែ ទ ូល លំ ទ ូល ាយ ឡើង	717
តើកម្រៃសេវាផ្ទេរកម្មសិទ្ធិរថយន្តមានតម្លៃប៉ុន្មាន	null	រថយន្តធុនតូច ឬស្រាល,ក្នុងរាជធានីខេត្ត ៤៨.០០០៛,ឆ្លងរាជធានីខេត្ត១០១.០០០៛,រថយន្តធុនធំ ឬធ្ងន់ក្នុងរាជធានីខេត្ត៦៧.០០០៛ឆ្លងរាជធានីខេត្ត១២៥.០០០៛	null	រថយន្តធុនតូច ឬស្រាល,ក្នុងរាជធានីខេត្ត ៤៨.០០០៛,ឆ្លងរាជធានីខេត្ត១០១.០០០៛,រថយន្តធុនធំ ឬធ្ងន់ក្នុងរាជធានីខេត្ត៦៧.០០០៛ឆ្លងរាជធានីខេត្ត១២៥.០០០៛	ត ើក ម្រ ៃ សេ វា ផ្ ទេ រក ម្ម សិ ទ្ធិ រ ថ យ ន្ត មាន ត ម្ល ៃ ប៉ ុន ្ម ាន Ġ	24	រ ថ យ ន្ត ធ ុន តូ ច Ġ ឬ ស្រ ាល , ក្នុង រាជ ធាន ី ខ េត ្ត Ġ ៤ ៨ . ០០០ ៛ , ឆ្ លង រាជ ធាន ី ខ េត ្ត ១០ ១ . ០០០ ៛ , រ ថ យ ន្ត ធ ុន ធ ំ Ġ ឬ ធ ្ង ន់ ក្នុង រាជ ធាន ី ខ េត ្ត ៦ ៧ . ០០០ ៛ ឆ្ លង រាជ ធាន ី ខ េត ្ត ១ ២៥ . ០០០ ៛	69	▁តើ ក ម្រ ៃ សេ វា ផ្ ទ េរ កម្ម សិ ទ្ធិ រ ថ យ ន្ត មាន ត ម្ល ៃ ប៉ ុន ្ មាន ▁	24	▁រថយន្ត ធ ុន ត ូច ▁ឬ ស្រ ាល , ក្នុង រាជ ធាន ី ខ េ ត្ត ▁៤៨ . ០០០ ៛ , ឆ្ លង រាជ ធាន ី ខ េ ត្ត ១០ ១ . ០០០ ៛ , រ ថ យ ន្ត ធ ុន ធ ំ ▁ឬ ធ ្ង ន់ ក្នុង រាជ ធាន ី ខ េ ត្ត ៦ ៧ . ០០០ ៛ ឆ្ លង រាជ ធាន ី ខ េ ត្ត ១ ២៥ . ០០០ ៛	65
តើអំពើណាខ្លះដែលទាក់ទងនឹងជំនួញគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់ ហើយត្រូវមានទោសដូចម្តេច	null	អំពើទាក់ទងជំនួញគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់រួមមានការផលិត ការដឹកជញ្ជូនការនាំចេញ ការរក្សាទុក ការផ្ទេរសម្បត្តិគ្រឿងញៀនឱ្យគេការទទួលយក និងការប្រើប្រាស់រុក្ខជាតិមានជាតិញៀន ឬគ្រឿងស្រវឹងអ្នកដែលប្រព្រឹត្តបទល្មើសនេះ និងត្រូវទទួលទោសឩក្រិដ្ឋហើយសារជាតិហាមឃាត់ទាំងអស់ត្រូវរឹបអូស និងបំផ្លាញចោលក្រោយពីបានធ្វើវិភាគរួចហើយ	null	អំពើទាក់ទងជំនួញគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់រួមមានការផលិត ការដឹកជញ្ជូនការនាំចេញ ការរក្សាទុក ការផ្ទេរសម្បត្តិគ្រឿងញៀនឱ្យគេការទទួលយក និងការប្រើប្រាស់រុក្ខជាតិមានជាតិញៀន ឬគ្រឿងស្រវឹងអ្នកដែលប្រព្រឹត្តបទល្មើសនេះ និងត្រូវទទួលទោសឩក្រិដ្ឋហើយសារជាតិហាមឃាត់ទាំងអស់ត្រូវរឹបអូស និងបំផ្លាញចោលក្រោយពីបានធ្វើវិភាគរួចហើយ	ត ើ អ ំព ើ ណា ខ្ ល ះ ដ ែល ទ ាក់ ទ ង នឹង ជំ ន ួញ គ្រឿង ញ ៀន ខុស ច្ បា ប់ Ġ ហើយ ត្រូវ មាន ទោស ដូច ម្ ត េច Ġ	34	អ ំព ើ ទ ាក់ ទ ង ជំ ន ួញ គ្រឿង ញ ៀន ខុស ច្ បា ប់ រួម មាន ការ ផល ិត Ġ ការ ដ ឹក ជ ញ្ជ ូន ការ នាំ ចេញ Ġ ការ រក ្សា ទុក Ġ ការ ផ្ ទេ រស ម្ ប ត្តិ គ្រឿង ញ ៀន ឱ្យ គ េក ារ ទទួល យក Ġ និង ការ ប្រ ើប ្រា ស់ រ ុក ្ខ ជាតិ មាន ជាតិ ញ ៀន Ġ ឬ គ្រឿង ស្រ វ ឹង អ្នក ដ ែល ប្រ ព្រ ឹត ្ត បទ ល ្ម ើស នេះ Ġ និង ត្រូវ ទទួល ទោស ឩ ក្រ ិ ដ្ឋ ហើយ សារ ជាតិ ហា ម ឃាត ់ ទ ាំង អ ស់ ត្រូវ រ ឹប អូ ស Ġ និង ប ំ ផ្ល ាញ ចោល ក្រ ោយ ពី បាន ធ ្វ ើ វិ ភាគ រ ួច ហើយ	124	▁តើ អ ំព ើ ណា ខ្ ល ះ ដ ែល ទ ាក់ ទ ង នឹង ជំ ន ួញ គ្រឿង ញ ៀន ខុស ច ្ប ាប់ ▁ហើយ ត្រូវ មាន ទោស ដូច ម ្ត េច ▁	33	▁អំពើ ទ ាក់ ទ ង ជំ ន ួញ គ្រឿង ញ ៀន ខុស ច ្ប ាប់ រួម មាន ការ ផល ិត ▁ការដឹកជញ្ជូន ការ នាំ ចេញ ▁ការរក្សា ទុក ▁ការផ្ទេរ សម្បត្តិ គ្រឿង ញ ៀន ឱ្យ គ េ ការ ទទួល យក ▁និង ការ ប្រ ើ ប្រ ាស់ រ ុ ក្ខ ជាតិ មាន ជាតិ ញ ៀន ▁ឬ គ្រឿង ស្រ វ ឹង អ្នក ដ ែល ប្រ ព្រ ឹ ត្ត បទ ល ្ម ើស នេះ ▁និង ត្រូវ ទទួល ទោស ឩ ក្រ ិ ដ្ឋ ហើយ សារ ជាតិ ហា ម ឃ ាត់ ទ ាំង អ ស់ ត្រូវ រ ឹប អូ ស ▁និង ប ំ ផ្ល ាញ ចោល ក្រ ោយ ពី បាន ធ ្វ ើ វិ ភាគ រ ួច ហើយ	110
តើរបបសាធាណរដ្ឋខ្មែរ(លន់ណុល)បានដួលរលំដោយសារមូលហេតុអ្វីខ្លះ	null	និយាយជារួមរបបសាធាណរដ្ឋខ្មែរលន់ណុលបានដួលរលំដោយសារ ជារបបមួយដែលគ្មានស្ថិរភាពនយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ចជារបបមួយដែលពោរពេញទៅដោយអំពើពុករលួយគ្រប់ទីកន្លែងទំាងអស់ជារបបដែលរស់រានបានដោយពឹងផ្អែកលើជំនួយសហរដ្ឋអាមេរិករដ្ឋបាលទូទាំងប្រទេសមិនអាចគ្រប់គ្រងបានប្រជាពលរដ្ឋភៀសសឹកបានមកប្រមូលផ្គុំគ្នានៅទីក្រុងភ្នំពេញដោយជីវភាពត្រដាបត្រដួសហើយ អ្នកដឹកនាំគ្មានជំហរដោះស្រាយទំនិញគ្រប់ប្រភេទបានឡើង ហួសកម្រិតមិនអាចចុះថ្លៃបានខ្មែរចាត់ទុកខ្មែរគ្នាឯងជា សត្រូវដោយសារការលាបព៌ណពីប្រទេសក្រៅការកើតឡើងវិបត្ដិសង្គមពោលគឺភាពអត់ឃ្លានភាពអាណាធិបតេយ្យជំងឺអតិផរណាភាពឥតការងារធ្វើ…	null	និយាយជារួមរបបសាធាណរដ្ឋខ្មែរលន់ណុលបានដួលរលំដោយសារ ជារបបមួយដែលគ្មានស្ថិរភាពនយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ចជារបបមួយដែលពោរពេញទៅដោយអំពើពុករលួយគ្រប់ទីកន្លែងទំាងអស់ជារបបដែលរស់រានបានដោយពឹងផ្អែកលើជំនួយសហរដ្ឋអាមេរិករដ្ឋបាលទូទាំងប្រទេសមិនអាចគ្រប់គ្រងបានប្រជាពលរដ្ឋភៀសសឹកបានមកប្រមូលផ្គុំគ្នានៅទីក្រុងភ្នំពេញដោយជីវភាពត្រដាបត្រដួសហើយ អ្នកដឹកនាំគ្មានជំហរដោះស្រាយទំនិញគ្រប់ប្រភេទបានឡើង ហួសកម្រិតមិនអាចចុះថ្លៃបានខ្មែរចាត់ទុកខ្មែរគ្នាឯងជា សត្រូវដោយសារការលាបព៌ណពីប្រទេសក្រៅការកើតឡើងវិបត្ដិសង្គមពោលគឺភាពអត់ឃ្លានភាពអាណាធិបតេយ្យជំងឺអតិផរណាភាពឥតការងារធ្វើ…	ត ើរ ប ប សា ធា ណ រដ្ឋ ខ្ ម ែរ ( ល ន់ ណ ុល ) បាន ដ ួល រ លំ ដោយ សារ ម ូល ហេតុ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	30	និ យា យ ជា រួម រ ប ប សា ធា ណ រដ្ឋ ខ្ ម ែរ ល ន់ ណ ុល បាន ដ ួល រ លំ ដោយ សារ Ġ ជា រ ប ប មួយ ដ ែល គ ្ម ាន ស្ ថ ិ រ ភាព ន យោ បា យ និង សេ ដ្ឋ កិច្ច ជា រ ប ប មួយ ដ ែល ព ោរ ព េញ ទៅ ដោយ អ ំព ើ ពុ ករ ល ួយ គ្រ ប់ ទី កន្លែង ទំ ាង អ ស់ ជា រ ប ប ដ ែល រស់ រា ន បាន ដោយ ព ឹង ផ្ អ ែក លើ ជំ ន ួយ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក រដ្ឋ បាល ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស ម ិន អា ច គ្រ ប់ គ្រ ង បាន ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ភ ៀស ស ឹក បាន មក ប្រ ម ូល ផ្ គ ុំ គ្នា នៅ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ដោយ ជីវ ភាព ត្រ ដា ប ត្រ ដ ួស ហើយ Ġ អ្នក ដ ឹក នាំ គ ្ម ាន ជំ ហ រ ដ ោះ ស្រ ាយ ទំ និ ញ គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ បាន ឡើង Ġ ហ ួស ក ម្រ ិត ម ិន អា ច ច ុះ ថ្លៃ បាន ខ្ ម ែរ ច ាត់ ទុក ខ្ ម ែរ គ្នា ឯ ង ជា Ġ ស ត្រូវ ដោយ សារ ការ លា ប ព ៌ ណ ពី ប្រ ទេស ក្រ ៅ ការ កើត ឡើង វិ ប ត ្ ដ ិស ង្គ ម ព ោល គ ឺ ភាព អ ត់ ឃ្លា ន ភាព អា ណា ធិបតេយ្យ ជំ ង ឺ អ តិ ផ រណ ា ភាព ឥ ត ការងារ ធ ្វ ើ âĢ¦	255	▁តើ រ ប ប សា ធា ណ រដ្ឋ ខ្ ម ែរ ( ល ន់ ណ ុល ) បាន ដ ួល រ លំ ដោយ សារ ម ូល ហេតុ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	30	▁និយាយ ជា រួម រ ប ប សា ធា ណ រដ្ឋ ខ្ ម ែរ ល ន់ ណ ុល បាន ដ ួល រ លំ ដោយ សារ ▁ជា រ ប ប មួយ ដ ែល គ ្ មាន ស ្ថ ិ រ ភាព ន យោ ប ាយ និង សេ ដ្ឋ កិច្ច ជា រ ប ប មួយ ដ ែល ព ោរ ព េញ ទៅ ដោយ អ ំព ើ ពុ ករ ល ួយ គ្រ ប់ ទី កន្លែង ទំ ាង អ ស់ ជា រ ប ប ដ ែល រស់ រ ាន បាន ដោយ ព ឹង ផ្ អ ែក លើ ជំ ន ួយ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក រដ្ឋ បាល ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស ម ិន អា ច គ្រ ប់ គ្រ ង បាន ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ភ ៀស ស ឹក បាន មក ប្រ ម ូល ផ្ គ ុំ គ្នា នៅ ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ដោយ ជីវ ភាព ត្រ ដា ប ត្រ ដ ួស ហើយ ▁អ្នកដឹកនាំ គ ្ មាន ជំ ហ រ ដ ោះ ស្រ ាយ ទំ ន ិញ គ្រ ប់ ប្រ ភ េ ទ បាន ឡើង ▁ហួស ក ម្រ ិត ម ិន អា ច ច ុះ ថ្លៃ បាន ខ្ ម ែរ ច ាត់ ទុក ខ្ ម ែរ គ្នា ឯ ង ជា ▁សត្រូវ ដោយ សារ ការ ល ាប ព ៌ ណ ពី ប្រ ទេស ក្រ ៅ ការ កើត ឡើង វិ ប ត ្ ដ ិស ង្គ ម ព ោល គ ឺ ភាព អ ត់ ឃ្លា ន ភាព អា ណា ធិបតេយ្យ ជំ ង ឺ អ តិ ផ រ ណា ភាព ឥ ត ការងារ ធ ្វ ើ ...	248
ចូរនិយាយពី វិស័យវប្បធម៌ និងសាសនាសម័យហ្វូណន	null	វិស័យវប្បធម៌ និងសាសនាសម័យនគរភ្នំ មានបណ្ណាល័យធំៗ សម្បូរពណ៌ដោយសសៀវភៅ សាស្រ្តា ព្រមទាំងកម្រងឯកសារផ្សេងៗ ជាស្លឹករឹត កេរដំណែលខាងវិស័យសិល្បៈ ពុំទាន់មានប្រលើផ្ទាំងសិលាចារឹកក្នុងស្ថាបត្យកម្មនៅឡើយ នៅសម័យនេះ គេគោរពព្រាហ្មណ៍សាសនានិងពុទ្ធសាសនា សម្រាប់ថ្នាក់លើមានព្រះរាជានិងនាម៉ឺនមន្រ្តីជាដើម អ្នកខ្លះនិយមព្រះសិវៈ អ្នកខ្លះនិយមព្រះវិស្ណុក្រោយមកគេបង្រួមគណៈទាំងពីរនេះ មកតែមួយវិញហៅថា ហិរហរ វិញដោយកសាងទេវរូបហិរហរៈ ជាតំណាង ចំហៀងខាងស្តាំហរិ សិវៈ និងចំហៀងខាងឆ្វេងហរៈ វិសណ្ណុ ជនសាមញ្ញ ពិសេសអ្នកមានកំណើតនៅស្រុកអាយផងនោះច្រើននិយមព្រះពុទ្ធសាសនាហីនយាន ក្រៅពីនេះ គេជឿលើអារុក្ខអារក្សអ្នកតា ធ្វើជាសក្ការៈ បុព្វបុរស ដែលជាប្រពៃណីដដើមរបស់គេ	null	វិស័យវប្បធម៌ និងសាសនាសម័យនគរភ្នំ មានបណ្ណាល័យធំៗ សម្បូរពណ៌ដោយសសៀវភៅ សាស្រ្តា ព្រមទាំងកម្រងឯកសារផ្សេងៗ ជាស្លឹករឹត កេរដំណែលខាងវិស័យសិល្បៈ ពុំទាន់មានប្រលើផ្ទាំងសិលាចារឹកក្នុងស្ថាបត្យកម្មនៅឡើយ នៅសម័យនេះ គេគោរពព្រាហ្មណ៍សាសនានិងពុទ្ធសាសនា សម្រាប់ថ្នាក់លើមានព្រះរាជានិងនាម៉ឺនមន្រ្តីជាដើម អ្នកខ្លះនិយមព្រះសិវៈ អ្នកខ្លះនិយមព្រះវិស្ណុក្រោយមកគេបង្រួមគណៈទាំងពីរនេះ មកតែមួយវិញហៅថា ហិរហរ វិញដោយកសាងទេវរូបហិរហរៈ ជាតំណាង ចំហៀងខាងស្តាំហរិ សិវៈ និងចំហៀងខាងឆ្វេងហរៈ វិសណ្ណុ ជនសាមញ្ញ ពិសេសអ្នកមានកំណើតនៅស្រុកអាយផងនោះច្រើននិយមព្រះពុទ្ធសាសនាហីនយាន ក្រៅពីនេះ គេជឿលើអារុក្ខអារក្សអ្នកតា ធ្វើជាសក្ការៈ បុព្វបុរស ដែលជាប្រពៃណីដដើមរបស់គេ	ច ូរ និ យា យ ពី Ġ វិ ស ័យ វ ប្ប ធម៌ Ġ និង សា ស នា សម័យ ហ្វ ូ ណ ន Ġ	21	វិ ស ័យ វ ប្ប ធម៌ Ġ និង សា ស នា សម័យ ន គរ ភ្នំ Ġ មាន ប ណ្ណ ាល ័យ ធ ំ ៗ Ġ សម្ប ូរ ព ណ៌ ដោយ ស ស ៀវ ភ ៅ Ġ សា ស្រ ្ត ា ĠâĢĭ ព្រ ម ទ ាំង ក ម្រ ង ឯក សារ ផ្ សេ ង ៗ Ġ ជា ស្ ល ឹក រ ឹត Ġ ក េរ ដំ ណ ែល ខា ង វិ ស ័យ សិ ល ្ប ៈ Ġ ពុ ំ ទាន ់ មាន ប្រ លើ ផ្ ទ ាំង សិ លា ចារ ឹក ក្នុង ស្ ថា ប ត ្យ កម្ម នៅ ឡ ើយ Ġ នៅ សម័យ នេះ Ġ គ េ គោ រ ព ព្រ ា ហ្ម ណ៍ សា ស នា និង ពុ ទ្ធ សា ស នា Ġ សម ្រា ប់ ថ្ន ាក់ លើ មាន ព្រ ះ រាជ ាន ិ ង នា ម៉ឺន ម ន្ រ ្ត ី ជា ដើម Ġ អ្នក ខ្ ល ះ និយម ព្រ ះ សិ វៈ Ġ អ្នក ខ្ ល ះ និយម ព្រ ះ វិ ស្ ណ ុក ្រ ោយ មក គ េ បង ្រ ួ ម គ ណៈ ទ ាំង ពី រ âĢĭ នេះ Ġ មក តែ មួយ វិញ ហ ៅ ថា Ġ ហ ិ រ ហ រ Ġ វិញ ដោយ ក សា ង ទេ វរ ូប ហ ិ រ ហ រៈ Ġ ជា ត ំណ ាង Ġ ចំ ហ ៀង ខា ង ស្តា ំ ហ រិ Ġ សិ វៈ Ġ និង ចំ ហ ៀង ខា ង ឆ្ វេ ង ហ រៈ Ġ វិ ស ណ្ណ ុ Ġ ជន សា ម ញ្ញ Ġ ពិ សេ ស អ្នក មាន កំ ណ ើត នៅ ស្រ ុក អា យ ផ ង ន ោះ ច្ រ ើន និយម ព្រ ះ ពុ ទ្ធ សា ស នា ហ ីន យា ន Ġ ក្រ ៅ ពី នេះ Ġ គ េ ជ ឿ លើ អា រ ុក ្ខ អា រក ្ស អ្នក តា Ġ ធ ្វ ើ ជា ស ក្ក ារ ៈ Ġ ប ុ ព្វ ប ុរ ស Ġ ដ ែល ជា ប្រ ព ៃ ណី ដ ដើម រ ប ស់ គ េ âĢĭ	309	▁ចូរ ន ិយ ាយ ពី ▁វិស័យ វ ប្ប ធម៌ ▁និង សា ស នា សម័យ ហ្វ ូ ណ ន ▁	18	▁វិស័យ វ ប្ប ធម៌ ▁និង សា ស នា សម័យ ន គរ ភ្នំ ▁មាន ប ណ្ណ ាល ័យ ធ ំ ៗ ▁សម្បូរ ព ណ៌ ដោយ ស ស ៀវ ភ ៅ ▁សា ស្រ ្ត ា ▁ព្រមទាំង ក ម្រ ង ឯក សារ ផ្ ស េង ៗ ▁ជា ស ្ល ឹក រ ឹត ▁ក េរ ដ ំណ ែល ខា ង វិ ស ័យ ស ិល ្ប ៈ ▁ពុំ ទ ាន់ មាន ប្រ លើ ផ្ ទ ាំង សិ លា ចារ ឹក ក្នុង ស្ ថា ប ត ្យ កម្ម នៅ ឡ ើយ ▁នៅ សម័យ នេះ ▁គេ គ ោរ ព ព្រ ា ហ្ម ណ៍ សា ស នា និង ព ុទ្ធ សា ស នា ▁សម្រាប់ ថ្ន ាក់ លើ មាន ព្រ ះ រាជ ា និង នា ម៉ឺន ម ន ្រ ្ត ី ជា ដើម ▁អ្នក ខ្ ល ះ និយម ព្រ ះ សិ វៈ ▁អ្នក ខ្ ល ះ និយម ព្រ ះ វិ ស្ ណ ុក ្រ ោយ មក គ េ បង ្ រួម គ ណៈ ទ ាំង ពី រ ▁នេះ ▁មក តែ មួយ វិញ ហ ៅ ថា ▁ហិ រ ហ រ ▁វិញ ដោយ ក សា ង ទេ វ រូប ហ ិ រ ហ រៈ ▁ជា ត ំណ ាង ▁ចំហៀង ខា ង ស្ត ាំ ហ រិ ▁សិ វៈ ▁និង ចំ ហ ៀង ខា ង ឆ្ វ េង ហ រៈ ▁វិ ស ណ្ណ ុ ▁ជន ស ាម ញ្ញ ▁ពិសេស អ្នក មាន ក ំណ ើត នៅ ស្រ ុក អ ាយ ផ ង ន ោះ ច ្រ ើន និយម ព្រ ះ ព ុទ្ធ សា ស នា ហ ីន យ ាន ▁ក្រៅពី នេះ ▁គេ ជ ឿ លើ អា រ ុ ក្ខ អា រ ក្ស អ្នក តា ▁ធ្វើជា ស ក្ ការ ៈ ▁បុ ព្វ ប ុរ ស ▁ដែល ជា ប្រ ព ៃ ណី ដ ដើម រ ប ស់ គ េ ▁	284
តើប្រទេសតុងហ្គោTogo State ប្រើប្រាស់ភាសាផ្លូវការអ្វី	null	ប្រទេសតុងហ្គោTogo State ប្រើប្រាស់ភាសាផ្លូវការបារាំង	null	ប្រទេសតុងហ្គោTogo State ប្រើប្រាស់ភាសាផ្លូវការបារាំង	ត ើប ្រ ទេស ត ុង ហ្គោ T ogo ĠState Ġ ប្រ ើប ្រា ស់ ភា សា ផ្ល ូវ ការ អ ្វី Ġ	18	ប្រ ទេស ត ុង ហ្គោ T ogo ĠState Ġ ប្រ ើប ្រា ស់ ភា សា ផ្ល ូវ ការ បា រា ំ ង	18	▁តើ ប្រ ទេស ត ុង ហ្គោ To go ▁State ▁ប្រើប្រាស់ ភា សា ផ្ល ូវ ការ អ ្វី ▁	14	▁ប្រទេស ត ុង ហ្គោ To go ▁State ▁ប្រើប្រាស់ ភា សា ផ្ល ូវ ការ ប ារ ាំង	13
តើប្រទេសឆេកូស្លូវ៉ាគី បាននាំចេញពីផលិតផលអ្វីខ្លះហើយបាននាំចូលអ្វីខ្លះ	null	ប្រទេសឆេកូស្លូវ៉ាគី បាននាំយកផលិតផល ធ្យូងថ្ម សម្លៀកបំពាក់ ដែកថែប និងរថយន្ដចំណែកផលិតផលនាំចូលវិញរួមមាន ប្រេងកាត ឧស្ម័នធម្មជាតិ រថយន្ដនិងស្រូវសាឡី	null	ប្រទេសឆេកូស្លូវ៉ាគី បាននាំយកផលិតផល ធ្យូងថ្ម សម្លៀកបំពាក់ ដែកថែប និងរថយន្ដចំណែកផលិតផលនាំចូលវិញរួមមាន ប្រេងកាត ឧស្ម័នធម្មជាតិ រថយន្ដនិងស្រូវសាឡី	ត ើប ្រ ទេស ឆ េក ូស ្ល ូវ ៉ ា គី Ġ បាន នាំ ចេញ ពី ផល ិត ផល អ ្វី ខ្ ល ះ ហើយ បាន នាំ ចូល អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	33	ប្រ ទេស ឆ េក ូស ្ល ូវ ៉ ា គី Ġ បាន នាំ យក ផល ិត ផល Ġ ធ ្យូ ង ថ ្ម Ġ សម ្ល ៀក ប ំព ាក់ Ġ ដ ែក ថ ែប Ġ និង រ ថ យ ន្ ដ ចំ ណ ែក ផល ិត ផល នាំ ចូល វិញ រួម មាន Ġ ប្រ េង កា ត Ġ ឧ ស្ម ័ន ធម្ម ជាតិ Ġ រ ថ យ ន្ ដ និង ស្រ ូវ សា ឡ ី	68	▁តើ ប្រ ទេស ឆ េក ូស ្ល ូ វ៉ា គី ▁បាន នាំ ចេញ ពី ផល ិត ផល អ ្វី ខ្ ល ះ ហើយ បាន នាំ ចូល អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	31	▁ប្រទេស ឆ េក ូស ្ល ូ វ៉ា គី ▁បាន នាំ យក ផល ិត ផល ▁ធ ្យូ ង ថ ្ម ▁សម្លៀកបំពាក់ ▁ដែក ថ ែប ▁និង រ ថ យ ន្ ដ ច ំណ ែក ផល ិត ផល នាំ ចូល វិញ រួម មាន ▁ប្រេង ក ាត ▁ឧស្ម័ន ធម្ម ជាតិ ▁រ ថ យ ន្ ដ និង ស្រ ូវ សា ឡ ី	57
ឈ្មោះផ្សេងៗដែលប្រើនៅក្នុងអាស៊ានមានអ្វីខ្លះ	null	ឈ្មោះផ្សេងៗដែលប្រើនៅក្នុងអាស៊ានអាស៊ាន ១ មានន័យថាប្រទេសសមាជិកអាស៊ានទាំង ១០ បូកជាមួយប្រទេសឥណ្ឌា អាស៊ាន ២ មានន័យថាប្រទេសអាស៊ានទាំង ១០ បូកជាមួយនិងប្រទេសញូហ្សេឡិន និងប្រទេសអូស្ដ្រាលី អាស៊ាន ៣ មានន័យថាប្រទេសអាស៊ានទាំង ១០ រួមជាមួយប្រទេសអាស៊ីបូព៌ាចំនួនបីគឺប្រទេសចិន ជប៉ុន និងកូរ៉េខាងត្បូង អាស៊ាន ៥ ជាឈ្មោះគេសំដៅលើប្រទេសស្ថាបនិកអាស៊ានទាំង ៥ ប្រទេសគឹប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ប្រទេសថៃ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ប្រទេសហ្វីលីពីន និងប្រទេសសិង្ហបុរី ប្រទេសទាំង ៥ នេះជាអ្នកបង្កើតអាស៊ាននាថ្ងៃ ៨ សីហា ១៩៦៧ អាស៊ាន ៦ មានន័យថាប្រទេសអាស៊ាន ៥ ប្រទេសព្រុយណេដែលចូលជាសមាជិកអាស៊ានថ្ងៃ ៧ មករា ១៩៨៤ ដូចនេះកាលណាគេនិយាយឬ សំដៅទៅសមាជិកប្រទេសទាំង ៦ នោះប៉ុណ្ណោះ អាស៊ាន ៧ មានន័យថាអាស៊ាន ៦ បូកប្រទេសវៀតណាមអាស៊ាន ៩ មានន័យថា អាស៊ាន ៧ បូកប្រទេសភូមា និងឡាវ យើងមិនមានអាស៊ាន ៨ ទេព្រោះប្រទេសឡាវ និងមីយ៉ាន់ម៉ាចូលជាសមាជិកក្នុងពេលជាមួយគ្នា អាស៊ាន ១០ មានន័យថាអាស៊ាន ៩ បូកជាមួយប្រទេសកម្ពុជា	null	ឈ្មោះផ្សេងៗដែលប្រើនៅក្នុងអាស៊ានអាស៊ាន ១ មានន័យថាប្រទេសសមាជិកអាស៊ានទាំង ១០ បូកជាមួយប្រទេសឥណ្ឌា អាស៊ាន ២ មានន័យថាប្រទេសអាស៊ានទាំង ១០ បូកជាមួយនិងប្រទេសញូហ្សេឡិន និងប្រទេសអូស្ដ្រាលី អាស៊ាន ៣ មានន័យថាប្រទេសអាស៊ានទាំង ១០ រួមជាមួយប្រទេសអាស៊ីបូព៌ាចំនួនបីគឺប្រទេសចិន ជប៉ុន និងកូរ៉េខាងត្បូង អាស៊ាន ៥ ជាឈ្មោះគេសំដៅលើប្រទេសស្ថាបនិកអាស៊ានទាំង ៥ ប្រទេសគឹប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ប្រទេសថៃ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ប្រទេសហ្វីលីពីន និងប្រទេសសិង្ហបុរី ប្រទេសទាំង ៥ នេះជាអ្នកបង្កើតអាស៊ាននាថ្ងៃ ៨ សីហា ១៩៦៧ អាស៊ាន ៦ មានន័យថាប្រទេសអាស៊ាន ៥ ប្រទេសព្រុយណេដែលចូលជាសមាជិកអាស៊ានថ្ងៃ ៧ មករា ១៩៨៤ ដូចនេះកាលណាគេនិយាយឬ សំដៅទៅសមាជិកប្រទេសទាំង ៦ នោះប៉ុណ្ណោះ អាស៊ាន ៧ មានន័យថាអាស៊ាន ៦ បូកប្រទេសវៀតណាមអាស៊ាន ៩ មានន័យថា អាស៊ាន ៧ បូកប្រទេសភូមា និងឡាវ យើងមិនមានអាស៊ាន ៨ ទេព្រោះប្រទេសឡាវ និងមីយ៉ាន់ម៉ាចូលជាសមាជិកក្នុងពេលជាមួយគ្នា អាស៊ាន ១០ មានន័យថាអាស៊ាន ៩ បូកជាមួយប្រទេសកម្ពុជា	ឈ្មោះ ផ្ សេ ង ៗ ដ ែល ប្រ ើន ៅ ក្នុង អា ស៊ ាន âĢĭ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	20	ឈ្មោះ ផ្ សេ ង ៗ ដ ែល ប្រ ើន ៅ ក្នុង អា ស៊ ាន អា ស៊ ាន Ġ ១ Ġ មាន ន ័យ ថា ប្រ ទេស សម ា ជ ិក អា ស៊ ាន ទ ាំង Ġ ១០ Ġ បូ ក ជា មួយ ប្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ា Ġ អា ស៊ ាន Ġ ២ âĢĭ Ġ មាន ន ័យ ថា ប្រ ទេស អា ស៊ ាន ទ ាំង Ġ ១០ Ġ បូ ក ជា មួយ និង ប្រ ទេស ញ ូ ហ្ស េ ឡ ិន Ġ និង ប្រ ទេស អូ ស្ ដ ្រា លី Ġ អា ស៊ ាន âĢĭ Ġ ៣ Ġ មាន ន ័យ ថា ប្រ ទេស អា ស៊ ាន ទ ាំង Ġ ១០ Ġ រួម ជា មួយ ប្រ ទេស អា ស៊ី បូ ព ៌ ា ចំ ន ួន បី គ ឺ ប្រ ទេស ច ិន Ġ ជ ប៉ ុន Ġ និង កូ រ៉េ ខា ង ត្ប ូង Ġ អា ស៊ ាន Ġ ៥ Ġ ជា ឈ្មោះ គ េស ំ ដ ៅ លើ ប្រ ទេស ស្ ថា ប និ ក អា ស៊ ាន ទ ាំង Ġ ៥ Ġ ប្រ ទេស គ ឹប ្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ូន េស ៊ី ÂłĠ ប្រ ទេស ថ ៃ Ġ ប្រ ទេស ម៉ា ឡេ ស៊ី Ġ ប្រ ទេស ហ្វ ី លី ពី ន Ġ និង ប្រ ទេស សិ ង្ហ ប ុរ ី Ġ ប្រ ទេស ទ ាំង Ġ ៥ Ġ នេះ ជា អ្នក បង ្ក ើត អា ស៊ ាន នា ថ ្ង ៃ Ġ ៨ Ġ សី ហា Ġ ១៩ ៦ ៧ Ġ អា ស៊ ាន Ġ ៦ Ġ មាន ន ័យ ថា ប្រ ទេស អា ស៊ ាន Ġ ៥ Ġ ប្រ ទេស ព្រ ុយ ណេ ដ ែល ចូល ជា សម ា ជ ិក អា ស៊ ាន ថ ្ង ៃ Ġ ៧ Ġ មក រា Ġ ១៩ ៨ ៤ Ġ ដូច នេះ កាល ណា គ េន ិយ ាយ ឬ Ġ សំ ដ ៅ ទៅ សម ា ជ ិក ប្រ ទេស ទ ាំង Ġ ៦ Ġ ន ោះ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ Ġ អា ស៊ ាន Ġ ៧ Ġ មាន ន ័យ ថា អា ស៊ ាន Ġ ៦ Ġ បូ ក ប្រ ទេស វ ៀត ណា ម អា ស៊ ាន Ġ ៩ Ġ មាន ន ័យ ថា Ġ អា ស៊ ាន Ġ ៧ Ġ បូ ក ប្រ ទេស ភ ូម ា Ġ និង ឡា វ ĠâĢĭ យ ើង ម ិន មាន អា ស៊ ាន Ġ ៨ Ġ ទេ ព្រ ោះ ប្រ ទេស ឡា វ Ġ និង មី យ៉ា ន់ ម៉ា ចូល ជា សម ា ជ ិក ក្នុង ពេល ជា មួយ គ្នា Ġ អា ស៊ ាន Ġ ១០ Ġ មាន ន ័យ ថា អា ស៊ ាន Ġ ៩ Ġ បូ ក ជា មួយ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា	374	▁ឈ្មោះ ផ្ ស េង ៗ ដ ែល ប្រ ើ នៅ ក្នុង អា ស៊ ាន ▁មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	20	▁ឈ្មោះ ផ្ ស េង ៗ ដ ែល ប្រ ើ នៅ ក្នុង អា ស៊ ាន អា ស៊ ាន ▁១ ▁មាន ន ័យ ថា ប្រ ទេស ស មា ជ ិក អា ស៊ ាន ទ ាំង ▁១០ ▁បូក ជា មួយ ប្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ា ▁អាស៊ាន ▁២ ▁មាន ន ័យ ថា ប្រ ទេស អា ស៊ ាន ទ ាំង ▁១០ ▁បូក ជា មួយ និង ប្រ ទេស ញ ូ ហ្ស េ ឡ ិន ▁និង ប្រ ទេស អូ ស្ ដ ្រា លី ▁អាស៊ាន ▁៣ ▁មាន ន ័យ ថា ប្រ ទេស អា ស៊ ាន ទ ាំង ▁១០ ▁រួម ជា មួយ ប្រ ទេស អា ស៊ី បូ ព ៌ ា ចំ ន ួន បី គ ឺ ប្រ ទេស ច ិន ▁ជប៉ុន ▁និង កូ រ៉េ ខា ង ត្ប ូង ▁អាស៊ាន ▁៥ ▁ជា ឈ្មោះ គ េស ំ ដ ៅ លើ ប្រ ទេស ស្ ថា ប ន ិក អា ស៊ ាន ទ ាំង ▁៥ ▁ប្រទេស គ ឹ ប្រ ទេស ឥ ណ្ឌ ូន េ ស៊ី ▁ប្រទេស ថ ៃ ▁ប្រទេស ម៉ា ឡេ ស៊ី ▁ប្រទេស ហ្វ ី លី ពី ន ▁និង ប្រ ទេស សិ ង្ហ ប ុ រី ▁ប្រទេស ទ ាំង ▁៥ ▁នេះ ជា អ្នក ប ង្ក ើត អា ស៊ ាន នា ថ ្ង ៃ ▁៨ ▁សីហា ▁១៩ ៦ ៧ ▁អាស៊ាន ▁៦ ▁មាន ន ័យ ថា ប្រ ទេស អា ស៊ ាន ▁៥ ▁ប្រទេស ព្រ ុយ ណេ ដ ែល ចូល ជា ស មា ជ ិក អា ស៊ ាន ថ ្ង ៃ ▁៧ ▁មករា ▁១៩ ៨ ៤ ▁ដូចនេះ កាល ណា គ េន ិយ ាយ ឬ ▁សំដៅ ទៅ ស មា ជ ិក ប្រ ទេស ទ ាំង ▁៦ ▁នោះ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ ▁អាស៊ាន ▁៧ ▁មាន ន ័យ ថា អា ស៊ ាន ▁៦ ▁បូក ប្រ ទេស វ ៀត ណា ម អា ស៊ ាន ▁៩ ▁មាន ន ័យ ថា ▁អាស៊ាន ▁៧ ▁បូក ប្រ ទេស ភ ូ មា ▁និង ឡា វ ▁យើង ម ិន មាន អា ស៊ ាន ▁៨ ▁ទេ ព្រ ោះ ប្រ ទេស ឡា វ ▁និង មី យ៉ា ន់ ម៉ា ចូល ជា ស មា ជ ិក ក្នុង ពេល ជា មួយ គ្នា ▁អាស៊ាន ▁១០ ▁មាន ន ័យ ថា អា ស៊ ាន ▁៩ ▁បូក ជា មួយ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា	340
ពលរដ្ឋវិជ្ជា មានអត្តប្រយោជន៏អ្វីខ្លះដល់មនុស្សជាតិ	null	មានអត្តប្រយោជន៏ដល់មនុស្សដូចតទៅនេះក ស្គាល់សិទ្ធិ និងកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួន និងរបស់អ្នកដទៃខ ស្គាល់តម្លៃសិទ្ធិសេរីភាព សមត្ថភាពសមភាពជាមូលដ្ឋានរបស់មនុស្ស	null	មានអត្តប្រយោជន៏ដល់មនុស្សដូចតទៅនេះក ស្គាល់សិទ្ធិ និងកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួន និងរបស់អ្នកដទៃខ ស្គាល់តម្លៃសិទ្ធិសេរីភាព សមត្ថភាពសមភាពជាមូលដ្ឋានរបស់មនុស្ស	ពល រដ្ឋ វិជ្ជា Ġ មាន អ ត្ត ប្រ យោ ជន ៏ អ ្វី ខ្ ល ះ ដល់ ម នុ ស្ស ជាតិ Ġ	20	មាន អ ត្ត ប្រ យោ ជន ៏ ដល់ ម នុ ស្ស ដូច ត ទៅ នេះ ក Ġ ស្ គ ាល់ សិ ទ្ធិ ĠâĢĭ និង កា ត ព្វ កិច្ច រ ប ស់ ខ្លួន Ġ និង រ ប ស់ អ្នក ដ ទ ៃ ខ Ġ ស្ គ ាល់ ត ម្ល ៃ សិ ទ្ធិ សេ រី ភាព Ġ សម ត្ថ ភាព សម ភាព ជា ម ូល ដ្ឋាន âĢĭ រ ប ស់ ម នុ ស្ស	65	▁ពលរដ្ឋ វិជ្ជា ▁មាន អ ត្ត ប្រ យោ ជន ៏ អ ្វី ខ្ ល ះ ដល់ ម នុ ស្ស ជាតិ ▁	19	▁មាន អ ត្ត ប្រ យោ ជន ៏ ដល់ ម នុ ស្ស ដូច ត ទៅ នេះ ក ▁ស្គាល់ សិ ទ្ធិ ▁និង ក ាត ព្វ កិច្ច រ ប ស់ ខ្លួន ▁និង រ ប ស់ អ្នក ដ ទ ៃ ខ ▁ស្គាល់ ត ម្ល ៃ សិ ទ្ធិ សេ រី ភាព ▁សមត្ថភាព សម ភាព ជា ម ូល ដ្ឋាន ▁របស់ ម នុ ស្ស	57
ហេតុអ្វីបានជាវៀតណាមកណ្តាលមិនសូវមានផ្លូវគមនោគមន៍	null	បានជាវៀតណាមកណ្តាលមិនសូវមានគមនោគមន៍ ព្រោះតំបន់នេះសំបូរភ្នំ និងខ្ពង់រៀបខ្ពស់ៗ សណ្តូកវែងពីព្រំដែនពា័យព្យដល់ប៉ែកខាងកើតតំបន់ណាមបូ	null	បានជាវៀតណាមកណ្តាលមិនសូវមានគមនោគមន៍ ព្រោះតំបន់នេះសំបូរភ្នំ និងខ្ពង់រៀបខ្ពស់ៗ សណ្តូកវែងពីព្រំដែនពា័យព្យដល់ប៉ែកខាងកើតតំបន់ណាមបូ	ហេតុ អ ្វី បាន ជា វ ៀត ណា មក ណ្ត ាល ម ិន ស ូវ មាន ផ្ល ូវ គម ន ោ គមន៍ Ġ	22	បាន ជា វ ៀត ណា មក ណ្ត ាល ម ិន ស ូវ មាន គម ន ោ គមន៍ Ġ ព្រ ោះ ត ំ ប ន់ នេះ សំ បូ រ ភ្នំ ĠâĢĭ និង ខ្ ព ង់ រ ៀប ខ្ ព ស់ ៗ Ġ ស ណ្ត ូក វ ែង ពី ព្រ ំ ដ ែន ពា ័យ ព្យ ដល់ ប៉ ែក ខា ង កើត ត ំ ប ន់ ណា ម បូ	64	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា វ ៀត ណា មក ណ្ត ាល ម ិន ស ូវ មាន ផ្ល ូវ គម ន ោ គមន៍ ▁	22	▁បានជា វ ៀត ណា មក ណ្ត ាល ម ិន ស ូវ មាន គម ន ោ គមន៍ ▁ព្រោះ ត ំ ប ន់ នេះ សំ ប ូរ ភ្នំ ▁និង ខ្ ព ង់ រ ៀប ខ្ ព ស់ ៗ ▁សណ្ត ូក វ ែង ពី ព្រ ំ ដ ែន ពា ័យ ព្យ ដល់ ប៉ ែក ខា ង កើត ត ំ ប ន់ ណា ម បូ	61
ប្រធាន អនុប្រធាន និងសមាជិកសភាទាំងអស់ បានធ្វើសច្ចាប្រណិធាននៅចំពោះព្រះភ័ក្រ្តនៃសម្តេចព្រះសង្ឃរាជ និងទេវតារក្សាស្វេតច្ឆត្រ តើសច្ចាប្រណិធាននោះមានសេចក្តីដូចម្តេចខ្លះ	null	ប្រធាន អនុប្រធាន និងសមាជិកសភាទាំងអស់ បានធ្វើសច្ចាប្រណិធាននៅចំពោះព្រះភ័ក្រ្តនៃសម្តេចព្រះសង្ឃរាជ និងទេវតារក្សាស្វេតច្ឆត្រ សច្ចាប្រណិធាននោះមានសេចក្តីដូចជាសច្ចាប្រណិធានទូលព្រះបង្គំយើងខ្ញុំប្រធាន អនុប្រធាននិងសមាជិករដ្ឋសភានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាសូមធ្វើសច្ចាប្រណិធាននៅចំពោះព្រះភ័ក្រ្តព្រះនៃសម្តេចព្រះសង្ឃរាជនិងទេវតារក្សាស្វេតច្ឆត្រក្នុងពេលដូចតទៅនេះប្រតិបត្តិការតាមមុខតំណែងខ្លួន និងក្នុងការបំពេញបេសកកម្មដែលប្រជារាស្រ្តកម្ពុជាបានប្រគល់ជូនចំពោះទូលព្រះបង្គំយើងខ្ញុំគ្រប់ៗរូបទូលព្រះបង្គំយើងខ្ញុំសូមបេ្តជា្ញគោរព រដ្ធធម្មនុញ្ញបម្រើជានិច្ច ទាំងក្នុងបច្ចុប្បន្នទាំងក្នុងអនាគតនូវ ផលប្រយោជន៏របស់ប្រជារាស្រ្ត ប្រជាជាតិនិងមាតុភូមិកម្ពុជាទូលព្រះបង្គំយើងខ្ញុំ សូមសច្ចាថា មិនកេងប្រវ័ញ្ចនូវផលប្រយោជន៏ជាតិសម្រាប់ផ្ទាស់ខ្លួន ឬសម្រាប់ភាគីរៀងៗខ្លួនឡើយ ទូលព្រះបង្គំយើងខ្ញុំ សូមបេ្តជាប្តូរផ្តាច់ហ៊ានបូជាជីវិត ដើម្បីការពារជានិច្ច ទាំងក្នុងបច្ចុប្បន្ន ទាំងក្នុងអនាគតនូវឯករាជភាពទាំងស្រុង នៃមាតុភូមិកម្ពុជាអធិបតេយ្យភាពជាតិពេញបរិបូណិបូរណភាពទឹកដីដ៏ត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ នៅក្នុងព្រំដែនដីគោក និងព្រំដែនសមុទ្រដែលកម្ពុជាធ្លាប់មានក្នុងជំនាន់ឆ្នាំ ១៩៦៣ ដល់ ១៩៦៩ឯកភាពជាតិហើយមិនអនុញ្ញាតឲ្យមានការបែងចែកឬការធ្វើអបគមន៏ណាមួយឡើយ	null	ប្រធាន អនុប្រធាន និងសមាជិកសភាទាំងអស់ បានធ្វើសច្ចាប្រណិធាននៅចំពោះព្រះភ័ក្រ្តនៃសម្តេចព្រះសង្ឃរាជ និងទេវតារក្សាស្វេតច្ឆត្រ សច្ចាប្រណិធាននោះមានសេចក្តីដូចជាសច្ចាប្រណិធានទូលព្រះបង្គំយើងខ្ញុំប្រធាន អនុប្រធាននិងសមាជិករដ្ឋសភានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាសូមធ្វើសច្ចាប្រណិធាននៅចំពោះព្រះភ័ក្រ្តព្រះនៃសម្តេចព្រះសង្ឃរាជនិងទេវតារក្សាស្វេតច្ឆត្រក្នុងពេលដូចតទៅនេះប្រតិបត្តិការតាមមុខតំណែងខ្លួន និងក្នុងការបំពេញបេសកកម្មដែលប្រជារាស្រ្តកម្ពុជាបានប្រគល់ជូនចំពោះទូលព្រះបង្គំយើងខ្ញុំគ្រប់ៗរូបទូលព្រះបង្គំយើងខ្ញុំសូមបេ្តជា្ញគោរព រដ្ធធម្មនុញ្ញបម្រើជានិច្ច ទាំងក្នុងបច្ចុប្បន្នទាំងក្នុងអនាគតនូវ ផលប្រយោជន៏របស់ប្រជារាស្រ្ត ប្រជាជាតិនិងមាតុភូមិកម្ពុជាទូលព្រះបង្គំយើងខ្ញុំ សូមសច្ចាថា មិនកេងប្រវ័ញ្ចនូវផលប្រយោជន៏ជាតិសម្រាប់ផ្ទាស់ខ្លួន ឬសម្រាប់ភាគីរៀងៗខ្លួនឡើយ ទូលព្រះបង្គំយើងខ្ញុំ សូមបេ្តជាប្តូរផ្តាច់ហ៊ានបូជាជីវិត ដើម្បីការពារជានិច្ច ទាំងក្នុងបច្ចុប្បន្ន ទាំងក្នុងអនាគតនូវឯករាជភាពទាំងស្រុង នៃមាតុភូមិកម្ពុជាអធិបតេយ្យភាពជាតិពេញបរិបូណិបូរណភាពទឹកដីដ៏ត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ នៅក្នុងព្រំដែនដីគោក និងព្រំដែនសមុទ្រដែលកម្ពុជាធ្លាប់មានក្នុងជំនាន់ឆ្នាំ ១៩៦៣ ដល់ ១៩៦៩ឯកភាពជាតិហើយមិនអនុញ្ញាតឲ្យមានការបែងចែកឬការធ្វើអបគមន៏ណាមួយឡើយ	ប្រ ធាន Ġ អនុ ប្រ ធាន Ġ និង សម ា ជ ិក ស ភា ទ ាំង អ ស់ Ġ បាន ធ ្វ ើស ច្ច ាប ្រ ណ ិ ធាន នៅ ចំ ព ោះ ព្រ ះ ភ ័ ក្រ ្ត នៃ សម ្ត េច ព្រ ះ សង ្ ឃ រាជ Ġ និង ទេ វ តា រក ្សា ស្ វេ ត ច្ឆ ត្រ Ġ ត ើស ច្ច ាប ្រ ណ ិ ធាន ន ោះ មាន សេ ច ក្តី ដូច ម្ ត េច ខ្ ល ះ Ġ	78	ប្រ ធាន Ġ អនុ ប្រ ធាន Ġ និង សម ា ជ ិក ស ភា ទ ាំង អ ស់ Ġ បាន ធ ្វ ើស ច្ច ាប ្រ ណ ិ ធាន នៅ ចំ ព ោះ ព្រ ះ ភ ័ ក្រ ្ត នៃ សម ្ត េច ព្រ ះ សង ្ ឃ រាជ Ġ និង ទេ វ តា រក ្សា ស្ វេ ត ច្ឆ ត្រ Ġ ស ច្ច ាប ្រ ណ ិ ធាន ន ោះ មាន សេ ច ក្តី ដូច ជា ស ច្ច ាប ្រ ណ ិ ធាន ទូ ល ព្រ ះ បង ្ គ ំ យ ើង ខ្ ញ ុំ ប្រ ធាន Ġ អនុ ប្រ ធាន និង សម ា ជ ិក រដ្ឋ ស ភា នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ស ូម ធ ្វ ើស ច្ច ាប ្រ ណ ិ ធាន នៅ ចំ ព ោះ ព្រ ះ ភ ័ ក្រ ្ត ព្រ ះ នៃ សម ្ត េច ព្រ ះ សង ្ ឃ រាជ និង ទេ វ តា រក ្សា ស្ វេ ត ច្ឆ ត្រ ក្នុង ពេល ដូច ត ទៅ នេះ ប្រ តិ ប ត្តិ ការ តា ម មុខ ត ំណ ែង ខ្លួន Ġ និង ក្នុង ការ ប ំព េញ ប េស ក កម្ម ដ ែល ប្រ ជា រា ស្រ ្ត ក ម្ព ុ ជា បាន ប្រ គ ល់ ជ ូន ចំ ព ោះ ទូ ល ព្រ ះ បង ្ គ ំ យ ើង ខ្ ញ ុំ គ្រ ប់ ៗ រូប ទូ ល ព្រ ះ បង ្ គ ំ យ ើង ខ្ ញ ុំ ស ូម ប េ ្ត ជា ្ញ គោ រ ព Ġ រ ដ ្ ធ ធម្ម នុ ញ្ញ ប ម្រ ើ ជា និ ច្ច Ġ ទ ាំង ក្នុង ប ច្ច ុប ្ប ន្ន ទ ាំង ក្នុង អ នា គ ត ន ូវ Ġ ផល ប្រ យោ ជន ៏ រ ប ស់ ប្រ ជា រា ស្រ ្ត Ġ ប្រ ជា ជាតិ និង មា ត ុ ភ ូម ិក ម្ព ុ ជា ទូ ល ព្រ ះ បង ្ គ ំ យ ើង ខ្ ញ ុំ Ġ ស ូម ស ច្ច ា ថា Ġ ម ិន ក េង ប្រ វ ័ ញ្ច ន ូវ ផល ប្រ យោ ជន ៏ ជាតិ សម ្រា ប់ ផ្ ទ ាស់ ខ្លួន Ġ ឬ សម ្រា ប់ ភាគ ី រ ៀង ៗ ខ្លួន ឡ ើយ Ġ ទូ ល ព្រ ះ បង ្ គ ំ យ ើង ខ្ ញ ុំ Ġ ស ូម ប េ ្ត ជា ប្ តូ រ ផ្ តា ច ់ ហ៊ ាន បូ ជា ជីវ ិត Ġ ដើម ្ប ី ការពារ ជា និ ច្ច Ġ ទ ាំង ក្នុង ប ច្ច ុប ្ប ន្ន Ġ ទ ាំង ក្នុង អ នា គ ត ន ូវ ឯក រាជ ភាព ទ ាំង ស្រ ុង Ġ នៃ មា ត ុ ភ ូម ិក ម្ព ុ ជា អ ធិបតេយ្យ ភាព ជាតិ ព េញ បរ ិប ូ ណ ិប ូរ ណ ភាព ទឹក ដ ី ដ ៏ ត្រ ឹម ត្រូវ តា ម ច្ បា ប់ Ġ នៅ ក្នុង ព្រ ំ ដ ែន ដ ី គោ ក Ġ និង ព្រ ំ ដ ែន សម ុ ទ្រ ដ ែល ក ម្ព ុ ជា ធ ្លា ប់ មាន ក្នុង ជំ នា ន់ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ៣ Ġ ដល់ Ġ ១៩ ៦ ៩ ឯក ភាព ជាតិ ហើយ ម ិន អនុ ញ្ញា ត ឲ្យ មាន ការ ប ែង ច ែក ឬ ការ ធ ្វ ើ អ ប គម ន ៏ ណា មួយ ឡ ើយ	529	▁ប្រធាន ▁អនុប្រធាន ▁និង ស មា ជ ិក ស ភា ទ ាំង អ ស់ ▁បាន ធ ្វ ើស ច្ច ា ប្រ ណ ិ ធាន នៅ ច ំព ោះ ព្រ ះ ភ ័ ក្រ ្ត នៃ សម ្ត េច ព្រ ះ សង ្ ឃ រាជ ▁និង ទេ វ តា រ ក្ស ាស ្វ េត ច្ឆ ត្រ ▁តើ ស ច្ច ា ប្រ ណ ិ ធាន ន ោះ មាន ស េច ក្តី ដូច ម ្ត េច ខ្ ល ះ ▁	75	▁ប្រធាន ▁អនុប្រធាន ▁និង ស មា ជ ិក ស ភា ទ ាំង អ ស់ ▁បាន ធ ្វ ើស ច្ច ា ប្រ ណ ិ ធាន នៅ ច ំព ោះ ព្រ ះ ភ ័ ក្រ ្ត នៃ សម ្ត េច ព្រ ះ សង ្ ឃ រាជ ▁និង ទេ វ តា រ ក្ស ាស ្វ េត ច្ឆ ត្រ ▁ស ច្ច ា ប្រ ណ ិ ធាន ន ោះ មាន ស េច ក្តី ដូច ជា ស ច្ច ា ប្រ ណ ិ ធាន ទ ូល ព្រ ះ ប ង្គ ំ យ ើង ខ្ ញ ុំ ប្រ ធាន ▁អនុប្រធាន និង ស មា ជ ិក រដ្ឋ ស ភា នៃ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ស ូម ធ ្វ ើស ច្ច ា ប្រ ណ ិ ធាន នៅ ច ំព ោះ ព្រ ះ ភ ័ ក្រ ្ត ព្រ ះ នៃ សម ្ត េច ព្រ ះ សង ្ ឃ រាជ និង ទេ វ តា រ ក្ស ាស ្វ េត ច្ឆ ត្រ ក្នុង ពេល ដូច ត ទៅ នេះ ប្រ តិ ប ត្តិ ការ ត ាម មុខ ត ំណ ែង ខ្លួន ▁និង ក្នុង ការ ប ំព េញ ប េស ក កម្ម ដ ែល ប្រ ជា រា ស្រ ្ត ក ម្ព ុ ជា បាន ប្រ គ ល់ ជ ូន ច ំព ោះ ទ ូល ព្រ ះ ប ង្គ ំ យ ើង ខ្ ញ ុំ គ្រ ប់ ៗ រូប ទ ូល ព្រ ះ ប ង្គ ំ យ ើង ខ្ ញ ុំ ស ូម ប េ ្ត ជា ្ញ គ ោរ ព ▁រ ដ ្ ធ ធម្ម នុ ញ្ញ ប ម្រ ើ ជា និ ច្ច ▁ទាំង ក្នុង ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន ទ ាំង ក្នុង អ នា គ ត ន ូវ ▁ផល ប្រ យោ ជន ៏ រ ប ស់ ប្រ ជា រា ស្រ ្ត ▁ប្រជាជាតិ និង ម ាត ុ ភ ូម ិក ម្ព ុ ជា ទ ូល ព្រ ះ ប ង្គ ំ យ ើង ខ្ ញ ុំ ▁សូម ស ច្ច ា ថា ▁មិន ក េង ប្រ វ ័ ញ្ច ន ូវ ផល ប្រ យោ ជន ៏ ជាតិ ស ម្រ ាប់ ផ្ ទ ាស់ ខ្លួន ▁ឬ ស ម្រ ាប់ ភាគ ី រ ៀង ៗ ខ្លួន ឡ ើយ ▁ទូល ព្រ ះ ប ង្គ ំ យ ើង ខ្ ញ ុំ ▁សូម ប េ ្ត ជា ប ្ត ូរ ផ្ ត ាច់ ហ៊ ាន បូ ជា ជីវ ិត ▁ដើម្បី ការពារ ជា និ ច្ច ▁ទាំង ក្នុង ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន ▁ទាំង ក្នុង អ នា គ ត ន ូវ ឯក រាជ ភាព ទ ាំង ស្រ ុង ▁នៃ ម ាត ុ ភ ូម ិក ម្ព ុ ជា អ ធិបតេយ្យ ភាព ជាតិ ព េញ ប រិ បូ ណ ិប ូរ ណ ភាព ទឹក ដ ី ដ ៏ ត្រ ឹម ត្រូវ ត ាម ច ្ប ាប់ ▁នៅក្នុង ព្រ ំ ដ ែន ដ ី គ ោក ▁និង ព្រ ំ ដ ែន សម ុ ទ្រ ដ ែល ក ម្ព ុ ជា ធ ្ល ាប់ មាន ក្នុង ជំ ន ាន់ ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ៣ ▁ដល់ ▁១៩ ៦ ៩ ឯក ភាព ជាតិ ហើយ ម ិន អនុ ញ្ញា ត ឲ្យ មាន ការ ប ែង ច ែក ឬ ការ ធ ្វ ើ អ ប គម ន ៏ ណា មួយ ឡ ើយ	506
អ្វីទៅហៅថា វិចារ	null	វិចារគឺជា តំណជាប់ឥតដាច់នៃគំនិតច្រើន ដើម្បីទៅដល់សន្និដ្ឋានមួយ អាចនិយាយថា វិចារជាចំនងនៃគំនិតដែលនៅក្នុងតំណជាប់គ្នានេះ គំនិតត្រូវគោរពច្បាប់ឯកភាពដូចជាច្បាប់ជា គំនិតទីពីរមិនត្រូវប្រឆាំង និងគំនិតទីមួយដែលស្ថិតនៅក្នុងវិចារតែមួយ	null	វិចារគឺជា តំណជាប់ឥតដាច់នៃគំនិតច្រើន ដើម្បីទៅដល់សន្និដ្ឋានមួយ អាចនិយាយថា វិចារជាចំនងនៃគំនិតដែលនៅក្នុងតំណជាប់គ្នានេះ គំនិតត្រូវគោរពច្បាប់ឯកភាពដូចជាច្បាប់ជា គំនិតទីពីរមិនត្រូវប្រឆាំង និងគំនិតទីមួយដែលស្ថិតនៅក្នុងវិចារតែមួយ	អ ្វី ទៅ ហ ៅ ថា Ġ វិ ច ា âĢĭ រ Ġ	10	វិ ចារ គ ឺ ជា Ġ ត ំណ ជាប់ ឥ ត ដា ច ់ នៃ គ ំ និ ត ច្ រ ើន Ġ ដើម ្ប ី ទៅ ដល់ ស ន្ន ិ ដ្ឋាន មួយ Ġ អា ច និ យា យ ថា Ġ វិ ចារ ជា ចំ ន ង នៃ គ ំ និ ត ដ ែល នៅ ក្នុង ត ំណ ជាប់ គ្នា នេះ Ġ គ ំ និ ត ត្រូវ គោ រ ព ច្ បា ប់ ឯក ភាព ដូច ជា ច្ បា ប់ ជា Ġ គ ំ និ ត ទី ពី រ ម ិន ត្រូវ ប្រ ឆ ាំង Ġ និង គ ំ និ ត ទី មួយ ដ ែល ស្ ថ ិត នៅ ក្នុង វិ ចារ តែ មួយ	107	▁អ្វី ទៅ ហ ៅ ថា ▁វិ ច ា ▁រ ▁	9	▁វិ ចារ គ ឺ ជា ▁តំណ ជាប់ ឥ ត ដ ាច់ នៃ គ ំ ន ិត ច ្រ ើន ▁ដើម្បី ទៅ ដល់ ស ន្ន ិ ដ្ឋាន មួយ ▁អាច ន ិយ ាយ ថា ▁វិ ចារ ជា ចំ ន ង នៃ គ ំ ន ិត ដ ែល នៅ ក្នុង ត ំណ ជាប់ គ្នា នេះ ▁គំនិត ត្រូវ គ ោរ ព ច ្ប ាប់ ឯក ភាព ដូច ជា ច ្ប ាប់ ជា ▁គំនិត ទី ពី រ ម ិន ត្រូវ ប្រ ឆ ាំង ▁និង គ ំ ន ិត ទី មួយ ដ ែល ស ្ថ ិត នៅ ក្នុង វិ ចារ តែ មួយ	96
តើស្ថាប័នតុលាការមានតួនាទីភារកិច្ចអ្វីខ្លះ	null	តួនាទីនិងភារកិច្ចរបស់ស្ថាប័នតុលាការមានដូចជាជាអ្នកអនុវត្តន៍ច្បាប់ជាអ្នកបកស្រាយលច្បាប់ផ្តល់នូវយុត្តិធម៌ និងភាពស្មើគ្នាចំពោះមុខច្បាប់ដោះស្រាយជំលោះប្រកបដោយភាពត្រឹមត្រូវនិងដាក់ទណ្ឌកម្មចំពោះឧក្រិដ្ឋជន	null	តួនាទីនិងភារកិច្ចរបស់ស្ថាប័នតុលាការមានដូចជាជាអ្នកអនុវត្តន៍ច្បាប់ជាអ្នកបកស្រាយលច្បាប់ផ្តល់នូវយុត្តិធម៌ និងភាពស្មើគ្នាចំពោះមុខច្បាប់ដោះស្រាយជំលោះប្រកបដោយភាពត្រឹមត្រូវនិងដាក់ទណ្ឌកម្មចំពោះឧក្រិដ្ឋជន	ត ើស ្ថ ាប ័ន ត ុល ាក ារ មាន ត ួន ា ទី ភា រក ិច ្ច អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	23	ត ួន ា ទី និង ភា រក ិច ្ច រ ប ស់ ស្ ថា ប ័ន ត ុល ាក ារ មាន ដូច ជា ជា អ្នក អនុ វត្ត ន៍ ច្ បា ប់ ជា អ្នក ប ក ស្រ ាយ ល ច្ បា ប់ ផ្ ត ល់ ន ូវ យុត្តិ ធម៌ Ġ និង ភាព ស្ម ើ គ្នា ចំ ព ោះ មុខ ច្ បា ប់ ដ ោះ ស្រ ាយ ជំ ល ោះ ប្រ ក ប ដោយ ភាព ត្រ ឹម ត្រូវ និង ដា ក់ ទ ណ្ឌ កម្ម ចំ ព ោះ ឧ ក្រ ិ ដ្ឋ ជន	89	▁តើ ស្ ថា ប ័ន ត ុល ា ការ មាន ត ួ នាទី ភា រ កិច្ច អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	21	▁តួនាទី និង ភា រ កិច្ច រ ប ស់ ស្ ថា ប ័ន ត ុល ា ការ មាន ដូច ជា ជា អ្នក អនុ វត្ត ន៍ ច ្ប ាប់ ជា អ្នក ប ក ស្រ ាយ ល ច ្ប ាប់ ផ្ ត ល់ ន ូវ យុត្តិ ធម៌ ▁និង ភាព ស្ម ើ គ្នា ច ំព ោះ មុខ ច ្ប ាប់ ដ ោះ ស្រ ាយ ជំ ល ោះ ប្រ ក ប ដោយ ភាព ត្រ ឹម ត្រូវ និង ដ ាក់ ទ ណ្ឌ កម្ម ច ំព ោះ ឧ ក្រ ិ ដ្ឋ ជន	85
តើការរស់នៅរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ ត្រូវមានសីលធម៌ប៉ុន្មាន គុណធម៌ប៉ុន្មានយ៉ាង	null	ការរស់នៅរបស់មនុស្សម្នាក់ៗត្រូវមានសីលធម៌ ៥ យ៉ាងគឺសីលធម៌ផ្ទាល់ខ្លួន ដឹងខុសដឹងត្រូវ ល្អអាក្រក់ ក្លាហាន ហ៊ានទទួលខុស ត្រូវលើអំពើរបស់ខ្លួន តាំងជាម្ចាស់នៃចិត្តនៃចិត្តរបស់ខ្លួនសីលធម៌ក្នុងគ្រួសារ ស្គាល់ពីកាតព្វកិច្ចក្នុងគ្រួសារសីលធម៌វិជ្ជាជិវៈ មានមនសិកាការងារ រកស៊ីតាមសម្មាជីវោ តាមសមត្ថភាព មិនរំលោភលើអ្នកតូចជាងខ្លួន មិនរំលោភធ្វើការហួសកម្លាំងនាំឪ្យខូចសុខភាពសីលធម៌សង្គមមាន មានសាមគ្គីភាពល្អ មិនបង្កទំនាស់ គោរពសិទ្ធិគ្នាស្រឡាញ់យុត្តិអម៌ ស្រឡាញ់ មនុស្សធម៌ ទទួលស្គាល់ទុក្ខវេទនា របស់អ្នកដទៃសីលធម៌សកលលោក មានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយបរទេស មិនប្រកាន់ជាតិសាសន៍ សាសនា សីលធម៌ ៥ យ៉ាងមាន គោរពមាតា បិតា ចាស់ទុំគោរពសិទ្ធិមនុស្សព្រហ្មវិហារធម៌សីល ៥ទសពិធរាជធម៌	null	ការរស់នៅរបស់មនុស្សម្នាក់ៗត្រូវមានសីលធម៌ ៥ យ៉ាងគឺសីលធម៌ផ្ទាល់ខ្លួន ដឹងខុសដឹងត្រូវ ល្អអាក្រក់ ក្លាហាន ហ៊ានទទួលខុស ត្រូវលើអំពើរបស់ខ្លួន តាំងជាម្ចាស់នៃចិត្តនៃចិត្តរបស់ខ្លួនសីលធម៌ក្នុងគ្រួសារ ស្គាល់ពីកាតព្វកិច្ចក្នុងគ្រួសារសីលធម៌វិជ្ជាជិវៈ មានមនសិកាការងារ រកស៊ីតាមសម្មាជីវោ តាមសមត្ថភាព មិនរំលោភលើអ្នកតូចជាងខ្លួន មិនរំលោភធ្វើការហួសកម្លាំងនាំឪ្យខូចសុខភាពសីលធម៌សង្គមមាន មានសាមគ្គីភាពល្អ មិនបង្កទំនាស់ គោរពសិទ្ធិគ្នាស្រឡាញ់យុត្តិអម៌ ស្រឡាញ់ មនុស្សធម៌ ទទួលស្គាល់ទុក្ខវេទនា របស់អ្នកដទៃសីលធម៌សកលលោក មានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយបរទេស មិនប្រកាន់ជាតិសាសន៍ សាសនា សីលធម៌ ៥ យ៉ាងមាន គោរពមាតា បិតា ចាស់ទុំគោរពសិទ្ធិមនុស្សព្រហ្មវិហារធម៌សីល ៥ទសពិធរាជធម៌	ត ើក ារ រស់ នៅ រ ប ស់ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ Ġ ត្រូវ មាន សី ល ធម៌ ប៉ ុន ្ម ាន Ġ គុណ ធម៌ ប៉ ុន ្ម ាន យ៉ាង Ġ	30	ការ រស់ នៅ រ ប ស់ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ ត្រូវ មាន សី ល ធម៌ Ġ ៥ Ġ យ៉ាង គ ឺ សី ល ធម៌ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន Ġ ដ ឹង ខុស ដ ឹង ត្រូវ Ġ ល្អ អា ក្រ ក់ Ġ ក្លា ហាន Ġ ហ៊ ាន ទទួល ខុស Ġ ត្រូវ លើ អ ំព ើរ ប ស់ ខ្លួន Ġ តាំង ជា ម្ចាស់ នៃ ចិត្ត នៃ ចិត្ត រ ប ស់ ខ្លួន សី ល ធម៌ ក្នុង គ្រួសារ Ġ ស្ គ ាល់ ពី កា ត ព្វ កិច្ច ក្នុង គ្រួសារ សី ល ធម៌ វិជ្ជា ជ ិ វៈ Ġ មាន ម ន សិ កា ការងារ Ġ រក ស៊ី តា ម សម ្ម ា ជីវ ោ Ġ តា ម សម ត្ថ ភាព Ġ ម ិន រំ ល ោ ភ លើ អ្នក តូ ច ជា ង ខ្លួន Ġ ម ិន រំ ល ោ ភ ធ ្វ ើក ារ ហ ួស ក ម្ល ាំង នាំ ឪ ្យ ខ ូច សុខ ភាព សី ល ធម៌ សង ្ គម âĢĭ មាន Ġ មាន សា ម គ្គ ី ភាព ល្អ Ġ ម ិន បង ្ក ទំ នា ស់ Ġ គោ រ ព សិ ទ្ធិ គ្នា ស្រ ឡា ញ ់ យុត្តិ អ ម ៌ Ġ ស្រ ឡា ញ ់ Ġ ម នុ ស្ស ធម៌ Ġ ទទួល ស្ គ ាល់ ទុក្ខ វេ ទ នា Ġ រ ប ស់ អ្នក ដ ទ ៃ សី ល ធម៌ ស ក ល លោក Ġ មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង âĢĭ ល្អ ជា មួយ បរ ទេស Ġ ម ិន ប្រ កាន់ ជាតិ សា ស ន៍ âĢĭ Ġ សា ស នា Ġ សី ល ធម៌ Ġ ៥ Ġ យ៉ាង មាន Ġ គោ រ ព មា តា Ġ ប ិត ា Ġ ច ាស់ ទ ុំ គោ រ ព សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ព្រ ហ្ម វិ ហា រ ធម៌ សី ល Ġ ៥ ទ ស ពិ ធរ ា ជ ធម៌	269	▁តើ ការ រស់ នៅ រ ប ស់ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ ▁ត្រូវ មាន សី ល ធម៌ ប៉ ុន ្ មាន ▁គុណ ធម៌ ប៉ ុន ្ មាន យ៉ាង ▁	29	▁ការរស់នៅ រ ប ស់ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ ត្រូវ មាន សី ល ធម៌ ▁៥ ▁យ៉ាង គ ឺ សី ល ធម៌ ផ្ ទ ាល់ ខ្លួន ▁ដឹង ខុស ដ ឹង ត្រូវ ▁ល្អ អា ក្រ ក់ ▁ ក្លា ហាន ▁ហ៊ាន ទទួល ខុស ▁ត្រូវ លើ អ ំព ើរ ប ស់ ខ្លួន ▁តាំង ជា ម្ចាស់ នៃ ចិត្ត នៃ ចិត្ត រ ប ស់ ខ្លួន សី ល ធម៌ ក្នុង គ្រួសារ ▁ស្គាល់ ពី ក ាត ព្វ កិច្ច ក្នុង គ្រួសារ សី ល ធម៌ វិជ្ជា ជ ិ វៈ ▁មាន ម ន ស ិកា ការងារ ▁រកស៊ី ត ាម ស ម្ម ា ជីវ ោ ▁តាម សម ត្ថ ភាព ▁មិន រំ ល ោ ភ លើ អ្នក ត ូច ជា ង ខ្លួន ▁មិន រំ ល ោ ភ ធ ្វ ើ ការ ហ ួស ក ម្ល ាំង នាំ ឪ ្យ ខ ូច សុខ ភាព សី ល ធម៌ ស ង្គ ម ▁មាន ▁មាន ស ាម គ្គ ី ភាព ល្អ ▁មិន ប ង្ក ទំ ន ាស់ ▁គោរព សិ ទ្ធិ គ្នា ស្រ ឡ ាញ់ យុត្តិ អ ម ៌ ▁ស្រឡាញ់ ▁មនុស្ស ធម៌ ▁ទទួលស្គាល់ ទុក្ខ វេ ទ នា ▁របស់ អ្នក ដ ទ ៃ សី ល ធម៌ ស ក ល លោក ▁មាន ទំ នាក់ ទំ ន ង ▁ល្អ ជា មួយ បរ ទេស ▁មិន ប្រ កាន់ ជាតិ សា ស ន៍ ▁សាសនា ▁សីលធម៌ ▁៥ ▁យ៉ាង មាន ▁គោរព មា តា ▁បិតា ▁ចាស់ ទ ុំ គ ោរ ព សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស ព្រ ហ្ម វិ ហា រ ធម៌ សី ល ▁៥ ទ ស ពិ ធ រាជ ធម៌	234
ប្រទេសនៅតំបន់ឥណ្ឌូចិន បានស្ថិតនៅក្រោមអាណានិគមអឺរ៉ុបតាំងពីសវទី១៩ ដល់ក្រោយសង្រ្គាមលើកទី២ ហេតុអ្វីបានជាប្រជាជននៃប្រទេសនៃប្រទេសទាំងបីបង្កើតចលនាតស៊ូឯករាជ្យពីពួកអាណានិគម	null	ប្រទេសនៅតំបន់ឥណ្ឌូចិន បានស្ថិតនៅក្រោមអាណានិគមអឺរ៉ុបតាំងពីសវទី១៩ ដល់ក្រោយសង្រ្គាមលើកទី២ ប្រទេសទាំងបីបង្កើតចលនាតស៊ូឯករាជ្យពីពួកអាណានិគមព្រោះទាមទារសិទ្ធស័្វយគ្រប់គ្រង ការពារវប្បធម៌ សាសនា ភាសា និងប្រពៃណីជាតិពួកអាណានិគមបានគាបសង្គត់ កេងប្រវញ្ច ជំរិតទាពន្ទដារ កាប់សម្លាប់យ៉ាងសាហាវឃោរឃៅពួកអាណានិគមបានផ្សព្វផ្សាយពីអរិយធម៌របស់គេ	null	ប្រទេសនៅតំបន់ឥណ្ឌូចិន បានស្ថិតនៅក្រោមអាណានិគមអឺរ៉ុបតាំងពីសវទី១៩ ដល់ក្រោយសង្រ្គាមលើកទី២ ប្រទេសទាំងបីបង្កើតចលនាតស៊ូឯករាជ្យពីពួកអាណានិគមព្រោះទាមទារសិទ្ធស័្វយគ្រប់គ្រង ការពារវប្បធម៌ សាសនា ភាសា និងប្រពៃណីជាតិពួកអាណានិគមបានគាបសង្គត់ កេងប្រវញ្ច ជំរិតទាពន្ទដារ កាប់សម្លាប់យ៉ាងសាហាវឃោរឃៅពួកអាណានិគមបានផ្សព្វផ្សាយពីអរិយធម៌របស់គេ	ប្រ ទេស នៅ ត ំ ប ន់ ឥ ណ្ឌ ូច ិន Ġ បាន ស្ ថ ិត នៅ ក្រោម អា ណា និ គម អ ឺ រ៉ ុប តាំង ពី ស វ ទី១ ៩ Ġ ដល់ ក្រ ោយ សង ្រ ្ គ ាម លើក ទី ២ Ġ ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប្រ ជា ជន នៃ ប្រ ទេស នៃ ប្រ ទេស ទ ាំង បី បង ្ក ើត ច ល នា ត ស៊ូ ឯក រាជ ្យ ពី ព ួ ក អា ណា និ គម Ġ	78	ប្រ ទេស នៅ ត ំ ប ន់ ឥ ណ្ឌ ូច ិន Ġ បាន ស្ ថ ិត នៅ ក្រោម អា ណា និ គម អ ឺ រ៉ ុប តាំង ពី ស វ ទី១ ៩ Ġ ដល់ ក្រ ោយ សង ្រ ្ គ ាម លើក ទី ២ Ġ ប្រ ទេស ទ ាំង បី បង ្ក ើត ច ល នា ត ស៊ូ ឯក រាជ ្យ ពី ព ួ ក អា ណា និ គម ព្រ ោះ ទ ាម ទ ារ សិ ទ្ធ ស ័ ្វ យ គ្រ ប់ គ្រ ង Ġ ការពារ វ ប្ប ធម៌ Ġ សា ស នា Ġ ភា សា Ġ និង ប្រ ព ៃ ណី ជាតិ ព ួ ក អា ណា និ គម បាន គ ាប សង ្ គ ត់ Ġ ក េង ប្រ វ ញ្ច Ġ ជំ រិ ត ទ ា ព ន្ទ ដា រ Ġ កា ប់ សម ្លា ប់ យ៉ាង សា ហា វ ឃ ោរ ឃ ៅ âĢĭ ព ួ ក អា ណា និ គម បាន ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ពី អ រិយ ធម៌ រ ប ស់ គ េ	159	▁ប្រទេស នៅ ត ំ ប ន់ ឥ ណ្ឌ ូច ិន ▁បាន ស ្ថ ិត នៅ ក្រោម អា ណា និ គម អ ឺ រ៉ ុប តាំង ពី ស វ ទី១ ៩ ▁ដល់ ក្រ ោយ សង ្រ ្ គ ាម លើក ទី ២ ▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប្រ ជា ជន នៃ ប្រ ទេស នៃ ប្រ ទេស ទ ាំង បី ប ង្ក ើត ច ល នា ត ស៊ូ ឯក រាជ ្យ ពី ព ួ ក អា ណា និ គម ▁	77	▁ប្រទេស នៅ ត ំ ប ន់ ឥ ណ្ឌ ូច ិន ▁បាន ស ្ថ ិត នៅ ក្រោម អា ណា និ គម អ ឺ រ៉ ុប តាំង ពី ស វ ទី១ ៩ ▁ដល់ ក្រ ោយ សង ្រ ្ គ ាម លើក ទី ២ ▁ប្រទេស ទ ាំង បី ប ង្ក ើត ច ល នា ត ស៊ូ ឯក រាជ ្យ ពី ព ួ ក អា ណា និ គម ព្រ ោះ ទ ាម ទ ារ ស ិទ្ធ ស ័ ្វ យ គ្រ ប់ គ្រ ង ▁ការពារ វ ប្ប ធម៌ ▁សាសនា ▁ភាសា ▁និង ប្រ ព ៃ ណី ជាតិ ព ួ ក អា ណា និ គម បាន គ ាប ស ង្គ ត់ ▁ក េង ប្រ វ ញ្ច ▁ជំ រ ិត ទ ា ព ន្ទ ដា រ ▁កាប់ ស ម្ល ាប់ យ៉ាង សា ហា វ ឃ ោរ ឃ ៅ ▁ពួក អា ណា និ គម បាន ផ្ ស ព្វ ផ្សាយ ពី អ រិយ ធម៌ រ ប ស់ គ េ	150
ដូចម្តេចដែលហៅថាភ្លុចម៉ាញេទិច	null	ភ្លុចម៉ាញេទិច ជាចំនួនខ្សែដែនដែលឆ្លងកាត់ផ្ទៃមួយ	null	ភ្លុចម៉ាញេទិច ជាចំនួនខ្សែដែនដែលឆ្លងកាត់ផ្ទៃមួយ	ដូច ម្ ត េច ដ ែល ហ ៅ ថា ភ្ល ុច ម៉ា ញ េ ទិ ច Ġ	16	ភ្ល ុច ម៉ា ញ េ ទិ ច Ġ ជា ចំ ន ួន ខ្ ស ែ ដ ែន ដ ែល ឆ្ លង កាត់ ផ្ ទ ៃ មួយ	25	▁ដូចម្តេច ដ ែល ហ ៅ ថា ភ្ល ុច ម៉ា ញ េ ទ ិច ▁	13	▁ភ្ល ុច ម៉ា ញ េ ទ ិច ▁ជា ចំ ន ួន ខ្ ស ែ ដ ែន ដ ែល ឆ្ លង កាត់ ផ្ ទ ៃ មួយ	25
ចូរនិយាយពីរបបខ្យល់មូសុងនៅកម្ពុជា	null	មូសុងប្រាំង ខែវិច្ឆិកាដល់មេសាខ្យល់ស្ងួតបក់ពីឦសានទៅនិរតី និងមូសុងវស្សាឩសភា ដល់ តុលាខ្យល់សើមបកពីទិសនិរតីទៅឦសាន	null	មូសុងប្រាំង ខែវិច្ឆិកាដល់មេសាខ្យល់ស្ងួតបក់ពីឦសានទៅនិរតី និងមូសុងវស្សាឩសភា ដល់ តុលាខ្យល់សើមបកពីទិសនិរតីទៅឦសាន	ច ូរ និ យា យ ពី រ ប ប ខ្ យ ល់ ម ូស ុង នៅ ក ម្ព ុ ជា Ġ	20	ម ូស ុង ប្រា ំ ង Ġ ខែ វិ ច្ឆ ិកា ដល់ មេ សា ខ្ យ ល់ ស្ ង ួត ប ក់ ពី ឦ សា ន ទៅ និ រ តី Ġ និង ម ូស ុង វ ស្សា ឩ ស ភា Ġ ដល់ Ġ ត ុល ា ខ្ យ ល់ ស ើម ប ក ពី ទិ ស និ រ តី ទៅ ឦ សា ន	59	▁ចូរ ន ិយ ាយ ពី រ ប ប ខ្ យ ល់ ម ូស ុង នៅ ក ម្ព ុ ជា ▁	19	▁ម ូស ុង ប្រ ាំង ▁ខែវិច្ឆិកា ដល់ មេ សា ខ្ យ ល់ ស្ ង ួត ប ក់ ពី ឦ សា ន ទៅ និ រ តី ▁និង ម ូស ុង វ ស្សា ឩ ស ភា ▁ដល់ ▁តុលា ខ្ យ ល់ ស ើម ប ក ពី ទិ ស និ រ តី ទៅ ឦ សា ន	53
វិស័យពាណិជ្ជកម្មក្រៅប្រទេស តើអាឡឺម៉ង់បាននាំចេញអ្វីខ្លះ	null	វិស័យពាណិជ្ជកម្មក្រៅប្រទេស អាឡឺម៉ង់បាននាំចេញរួមមានផលិតផលគីមីម៉ាស៊ីន និងរថយន្ត	null	វិស័យពាណិជ្ជកម្មក្រៅប្រទេស អាឡឺម៉ង់បាននាំចេញរួមមានផលិតផលគីមីម៉ាស៊ីន និងរថយន្ត	វិ ស ័យ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ក្រ ៅ ប្រ ទេស Ġ ត ើ អា ឡ ឺ ម៉ង់ បាន នាំ ចេញ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	26	វិ ស ័យ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ក្រ ៅ ប្រ ទេស Ġ អា ឡ ឺ ម៉ង់ បាន នាំ ចេញ រួម មាន ផល ិត ផល គី មី ម៉ា ស៊ី ន Ġ និង រ ថ យ ន្ត	34	▁វិស័យ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ក្រ ៅ ប្រ ទេស ▁តើ អា ឡ ឺ ម៉ង់ បាន នាំ ចេញ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	23	▁វិស័យ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ក្រ ៅ ប្រ ទេស ▁អា ឡ ឺ ម៉ង់ បាន នាំ ចេញ រួម មាន ផល ិត ផល គី មី ម៉ា ស៊ី ន ▁និង រ ថ យ ន្ត	32
កត្តាសំខាន់ៗអ្វីខ្លះដែលជំរុញឱ្យវិស័យទេសចរណ៍រីកចម្រើនបាន	null	កត្តាសំខាន់ៗដែលជំរុញឱ្យវិស័យទេសចរណ៍រីកចម្រើនបានមានពង្រឹងស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ និងសង្គមពង្រឹងសន្តិសុខឱ្យបានល្អ ជូនភ្ញៀវទេសចរណ៍ ការពារ និងថែរក្សាមរតក៏ប្រវត្តិសាស្ត្រ វប្បធម៌ ធម្មជាតិ ឱ្យបាន ល្អប្រសើរ ពង្រឹងសុវត្តិភាពចំណីអាហារ និងសេវាកម្មរក្សាបាននូវបរិស្ថានល្អប្រសើរ	null	កត្តាសំខាន់ៗដែលជំរុញឱ្យវិស័យទេសចរណ៍រីកចម្រើនបានមានពង្រឹងស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ និងសង្គមពង្រឹងសន្តិសុខឱ្យបានល្អ ជូនភ្ញៀវទេសចរណ៍ ការពារ និងថែរក្សាមរតក៏ប្រវត្តិសាស្ត្រ វប្បធម៌ ធម្មជាតិ ឱ្យបាន ល្អប្រសើរ ពង្រឹងសុវត្តិភាពចំណីអាហារ និងសេវាកម្មរក្សាបាននូវបរិស្ថានល្អប្រសើរ	ក ត្ត ាស ំ ខា ន់ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល ជំ រ ុញ ឱ្យ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ រី ក ចម្រ ើន បាន Ġ	29	ក ត្ត ាស ំ ខា ន់ ៗ ដ ែល ជំ រ ុញ ឱ្យ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ រី ក ចម្រ ើន បាន មាន ពង្រឹង ស្ ថ ិ រ ភាព សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ ន យោ បា យ Ġ និង សង ្ គម ពង្រឹង ស ន្ត ិស ុ ខ ឱ្យ បាន ល្អ Ġ ជ ូន ភ ្ញ ៀវ ទេស ចរ ណ៍ Âł ការពារ Ġ និង ថ ែរ ក្ស ាម រ ត ក ៏ ប្រ វត្ត ិស ាស ្ត ្រ Ġ វ ប្ប ធម៌ Ġ ធម្ម ជាតិ Ġ ឱ្យ បាន Ġ ល្អ ប្រសើរ Âł ពង្រឹង សុ វត្ត ិ ភាព ចំ ណី អា ហា រ Ġ និង សេ វា កម្ម រក ្សា បាន ន ូវ បរ ិស ្ថ ាន ល្អ ប្រសើរ	109	▁កត្តា សំ ខ ាន់ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល ជំ រ ុញ ឱ្យ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ រី ក ចម្រ ើន បាន ▁	27	▁កត្តា សំ ខ ាន់ ៗ ដ ែល ជំ រ ុញ ឱ្យ វិ ស ័យ ទេស ចរ ណ៍ រី ក ចម្រ ើន បាន មាន ពង្រឹង ស ្ថ ិ រ ភាព សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁នយោបាយ ▁និង ស ង្គ ម ពង្រឹង ស ន្ត ិ សុខ ឱ្យ បាន ល្អ ▁ជូន ភ ្ញ ៀវ ទេស ចរ ណ៍ ▁ការពារ ▁និង ថ ែរ ក្ស ាម រ ត ក ៏ ប្រ វ ត្តិ សាស្ត្រ ▁វប្បធម ៌ ▁ធម្មជាតិ ▁ឱ្យ បាន ▁ល្អ ប្រសើរ ▁ពង្រឹង សុ វ ត្តិ ភាព ចំ ណី អា ហា រ ▁និង សេ វា កម្ម រក ្សា បាន ន ូវ ប រិ ស្ថាន ល្អ ប្រសើរ	97
ហេតុអ្វីបានជារដ្ឋាភិបាលធ្វើប្រជាមាតិនៅថ្ងៃខែឆ្នាំណា	null	ប្រជាមាតិ ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី ៥ ខែ មិថុនា ឆ្នាំ ១០៦០ ដើម្បីពង្រីងគោលនយោបាយរបស់សង្គមរាស្រ្តនិយម ក្នុងការធ្វើប្រជាមាតិគេមានសន្លឹកឆ្នោត៣គឹៈសន្លឹកឆ្នោតដែលមានព្រះឆាយាល័ក្ខសម្តេចនរោត្តមសីហនុ គាំទ្រសម្តេចសីហនុសន្លឹកឆ្នោតដែលមានព្រះឆាយាល័ក្ខសម្តេចនរោត្តម សីហនុ គាំទ្រខ្មែរស្តាំសេរី សន្លឹកឆ្នោតពណ៌ក្រហម មានន័យថាគាំទ្រខ្មែរឆ្វេងកុំម្មុយនីស លទ្ធផលនៃការធ្វើប្រជាមាតិសង្គមរាស្រ្ត ទទួលបានសំឡេងគាំទ្រដល់ទៅ ៩៩៩៨	null	ប្រជាមាតិ ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី ៥ ខែ មិថុនា ឆ្នាំ ១០៦០ ដើម្បីពង្រីងគោលនយោបាយរបស់សង្គមរាស្រ្តនិយម ក្នុងការធ្វើប្រជាមាតិគេមានសន្លឹកឆ្នោត៣គឹៈសន្លឹកឆ្នោតដែលមានព្រះឆាយាល័ក្ខសម្តេចនរោត្តមសីហនុ គាំទ្រសម្តេចសីហនុសន្លឹកឆ្នោតដែលមានព្រះឆាយាល័ក្ខសម្តេចនរោត្តម សីហនុ គាំទ្រខ្មែរស្តាំសេរី សន្លឹកឆ្នោតពណ៌ក្រហម មានន័យថាគាំទ្រខ្មែរឆ្វេងកុំម្មុយនីស លទ្ធផលនៃការធ្វើប្រជាមាតិសង្គមរាស្រ្ត ទទួលបានសំឡេងគាំទ្រដល់ទៅ ៩៩៩៨	ហេតុ អ ្វី បាន ជា រដ្ឋ ា ភិ បាល ធ ្វ ើប ្រ ជា មា តិ នៅ ថ ្ង ៃ ខែ ឆ្នាំ ណា Ġ	23	ប្រ ជា មា តិ Ġ ត្រូវ បាន ធ ្វ ើ ឡើង នៅ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ៥ Ġ ខែ Ġ ម ិ ថ ុន ា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១០ ៦០ Ġ ដើម ្ប ី ព ង ្រី ង គោ ល ន យោ បា យ រ ប ស់ សង ្ គម រា ស្រ ្ត និយម Ġ ក្នុង ការ ធ ្វ ើប ្រ ជា មា តិ គ េ មាន ស ន្ ល ឹក ឆ្ ន ោត ៣ គ ឹ ៈ ស ន្ ល ឹក ឆ្ ន ោត ដ ែល មាន ព្រ ះ ឆ ាយ ាល ័ ក្ខ សម ្ត េច ន រ ោត ្ត ម សី ហ នុ Ġ គ ាំ ទ្រ សម ្ត េច សី ហ នុ ស ន្ ល ឹក ឆ្ ន ោត ដ ែល មាន ព្រ ះ ឆ ាយ ាល ័ ក្ខ សម ្ត េច ន រ ោត ្ត ម Ġ សី ហ នុ Ġ គ ាំ ទ្រ ខ្ ម ែរ ស្តា ំ សេ រី Ġ ស ន្ ល ឹក ឆ្ ន ោត ព ណ៌ ក្រ ហ ម Ġ មាន ន ័យ ថា គ ាំ ទ្រ ខ្ ម ែរ ឆ្ វេ ង ក ុំ ម្ម ុយ នី ស Ġ ល ទ្ធ ផល នៃ ការ ធ ្វ ើប ្រ ជា មា តិ សង ្ គម រា ស្រ ្ត Ġ ទទួលបាន សំ ឡេ ង គ ាំ ទ្រ ដល់ ទៅ Ġ ៩ ៩ ៩៨	207	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា រ ដ្ឋា ភិ បាល ធ ្វ ើ ប្រ ជា មា តិ នៅ ថ ្ង ៃ ខែ ឆ្នាំ ណា ▁	23	▁ប្រជា មា តិ ▁ត្រូវបាន ធ ្វ ើ ឡើង នៅ ថ ្ង ៃ ទី ▁៥ ▁ខែ ▁មិថុនា ▁ឆ្នាំ ▁១០ ៦០ ▁ដើម្បី ព ង ្រី ង គ ោល ន យោ ប ាយ រ ប ស់ ស ង្គ ម រា ស្រ ្ត និយម ▁ក្នុង ការ ធ ្វ ើ ប្រ ជា មា តិ គ េ មាន ស ន ្ល ឹក ឆ្ ន ោត ៣ គ ឹ ៈ ស ន ្ល ឹក ឆ្ ន ោត ដ ែល មាន ព្រ ះ ឆ ាយ ាល ័ ក្ខ សម ្ត េច ន រ ោ ត្ត ម សី ហ នុ ▁គាំទ្រ សម ្ត េច សី ហ ន ុស ន ្ល ឹក ឆ្ ន ោត ដ ែល មាន ព្រ ះ ឆ ាយ ាល ័ ក្ខ សម ្ត េច ន រ ោ ត្ត ម ▁សីហនុ ▁គាំទ្រ ខ្ ម ែរ ស្ត ាំ សេ រី ▁សន្លឹក ឆ្ ន ោត ព ណ៌ ក្រ ហ ម ▁មាន ន ័យ ថា គ ាំ ទ្រ ខ្ ម ែរ ឆ្ វ េង ក ុំ ម្ម ុយ នី ស ▁លទ្ធផល នៃ ការ ធ ្វ ើ ប្រ ជា មា តិ ស ង្គ ម រា ស្រ ្ត ▁ទទួលបាន សំ ឡេ ង គ ាំ ទ្រ ដល់ ទៅ ▁៩ ៩ ៩៨	188
តើលោកណាជាអ្នកទទួលតំណែងប្រធានាធិបតីបន្ដពីស៊ីស្ដារដេស្ដាំងលោកមកពីគណបក្សណា	null	អ្នកទទួលតំណែងប្រធានាធិបតីបន្ដពីលោក ស៊ីស្ដាដេស្ដាំង គឺលោក ហ្រ្វង់ស្វ័រមិតេរ៉ង់លោកមកពីគណបក្សសង្គមនិយមលើកទី ១ ក្នុងសាធារណៈរដ្ឋទី ៥	null	អ្នកទទួលតំណែងប្រធានាធិបតីបន្ដពីលោក ស៊ីស្ដាដេស្ដាំង គឺលោក ហ្រ្វង់ស្វ័រមិតេរ៉ង់លោកមកពីគណបក្សសង្គមនិយមលើកទី ១ ក្នុងសាធារណៈរដ្ឋទី ៥	ត ើ លោក ណា ជា អ្នក ទទួល ត ំណ ែង ប្រ ធាន ា ធិ បតី ប ន្ ដ ពី ស៊ី ស្ ដា រ ដ េស ្ ដា ំ ង លោក មក ពី គ ណ ប ក្ស ណា Ġ	37	អ្នក ទទួល ត ំណ ែង ប្រ ធាន ា ធិ បតី ប ន្ ដ ពី លោក Ġ ស៊ី ស្ ដា ដ េស ្ ដា ំ ង Ġ គ ឺ លោក Ġ ហ ្រ ្វ ង់ ស្ វ ័រ ម ិត េរ ៉ ង់ លោក មក ពី គ ណ ប ក្ស សង ្ គម និយម លើក ទី Ġ ១ Ġ ក្នុង សា ធា រណៈ រដ្ឋ ទី Ġ ៥	60	▁តើ លោក ណា ជា អ្នក ទទួល ត ំណ ែង ប្រ ធាន ា ធិ បតី ប ន្ ដ ពី ស៊ី ស្ ដា រ ដ េ ស្ ដ ាំង លោក មក ពី គ ណ ប ក្ស ណា ▁	35	▁អ្នក ទទួល ត ំណ ែង ប្រ ធាន ា ធិ បតី ប ន្ ដ ពី លោក ▁ស៊ី ស្ ដា ដ េ ស្ ដ ាំង ▁គឺ លោក ▁ហ ្រ ្វ ង់ ស ្វ ័រ ម ិត េ រ៉ ង់ លោក មក ពី គ ណ ប ក្ស ស ង្គ ម និយម លើក ទី ▁១ ▁ក្នុង សា ធា រណៈ រដ្ឋ ទី ▁៥	58
កត្តាអ្វីខ្លះ បានជាប្រជាជនអាមេរិកចូលចិត្តចល័ត ( ការដើរសេរី ) ម្ល៉េះ	null	បានជាប្រជាជនអាមេរិកចូលចិត្តចល័ត ការដើរសេរី ព្រោះ ភាពធំធែងនៃផ្ទៃដីភាពរប៉ាត់រប៉ាយនៃប្រជាជនភាពសម្បូរបែបនៃភោគទ្រព្យធម្មជាតិភាពបណ្តូរផលិតផលក្នុងសេដ្ឋកិច្ចមួយ ដែលមានឩស្សាហកម្មលូតលាស់ភាពសម្បូរបែបនៃប្រព័ន្ធគមនាគមន៍ភាពរីកចម្រើនផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងឩស្សាហកម្ម នៃតំបន់ខ្សែក្រវ៉ាត់ព្រះអាទិត្យ	null	បានជាប្រជាជនអាមេរិកចូលចិត្តចល័ត ការដើរសេរី ព្រោះ ភាពធំធែងនៃផ្ទៃដីភាពរប៉ាត់រប៉ាយនៃប្រជាជនភាពសម្បូរបែបនៃភោគទ្រព្យធម្មជាតិភាពបណ្តូរផលិតផលក្នុងសេដ្ឋកិច្ចមួយ ដែលមានឩស្សាហកម្មលូតលាស់ភាពសម្បូរបែបនៃប្រព័ន្ធគមនាគមន៍ភាពរីកចម្រើនផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងឩស្សាហកម្ម នៃតំបន់ខ្សែក្រវ៉ាត់ព្រះអាទិត្យ	ក ត្ត ា អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ បាន ជា ប្រ ជា ជន អា មេ រិក ចូល ចិត្ត ច ល ័ត Ġ( Ġ ការ ដ ើរ សេ រី Ġ) Ġ ម្ល ៉ េះ Ġ	29	បាន ជា ប្រ ជា ជន អា មេ រិក ចូល ចិត្ត ច ល ័ត Ġ ការ ដ ើរ សេ រី ĠâĢĭ ព្រ ោះ Ġ ភាព ធ ំ ធ ែង នៃ ផ្ ទ ៃ ដ ី ភាព រ ប៉ា ត់ រ ប៉ា យ នៃ ប្រ ជា ជន ភាព សម្ប ូរ ប ែប នៃ ភោគ ទ្រ ព្យ ធម្ម ជាតិ ភាព បណ្ត ូរ ផល ិត ផល ក្នុង សេ ដ្ឋ កិច្ច មួយ Ġ ដ ែល មាន ឩ ស្សា ហ កម្ម ល ូត លាស់ ភាព សម្ប ូរ ប ែប នៃ ប្រ ព ័ន ្ ធ គម នា គមន៍ ភាព រី ក ចម្រ ើន ផ្ ន ែក សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ និង ឩ ស្សា ហ កម្ម Ġ នៃ ត ំ ប ន់ ខ្ ស ែក ្រ វ៉ាត់ ព្រ ះ អា ទិ ត ្យ	120	▁កត្តា អ ្វី ខ្ ល ះ ▁បានជា ប្រ ជា ជន អា មេ រិក ចូល ចិត្ត ច ល ័ត ▁( ▁ការដើរ សេ រី ▁) ▁ម្ល៉េះ ▁	22	▁បានជា ប្រ ជា ជន អា មេ រិក ចូល ចិត្ត ច ល ័ត ▁ការដើរ សេ រី ▁ព្រោះ ▁ភាព ធ ំ ធ ែង នៃ ផ្ ទ ៃ ដ ី ភាព រ ប៉ ាត់ រ ប៉ ាយ នៃ ប្រ ជា ជន ភាព សម្ប ូរ ប ែប នៃ ភោគ ទ្រ ព្យ ធម្ម ជាតិ ភាព បណ្ត ូរ ផល ិត ផល ក្នុង សេ ដ្ឋ កិច្ច មួយ ▁ដែល មាន ឩ ស្សា ហ កម្ម ល ូត លាស់ ភាព សម្ប ូរ ប ែប នៃ ប្រ ព ័ ន្ធ គម នា គមន៍ ភាព រី ក ចម្រ ើន ផ្ ន ែក សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁និង ឩ ស្សា ហ កម្ម ▁នៃ ត ំ ប ន់ ខ្ ស ែ ក្រ វ៉ាត់ ព្រ ះ អា ទ ិត ្យ	114
តើសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាសកល ស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សរបស់សហប្រជាជាតិក្លាយទៅជាច្បាប់អន្តរជាតិនៅពេលណា និងមានច្បាប់អ្វីខ្លះ	null	សេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាសកល ស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សរបស់សហប្រជាជាតិក្លាយទៅជាច្បាប់អន្តរជាតិនៅថ្ងៃទី ១៦ ១២១៩៦៦ ក្រោមទំរងជាកតិកាសសញ្ញាអន្តរជាតិរួមមានៈកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិ ស្តីពីសិទ្ធិក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងវប្បធម៌ កតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិ ស្តីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋនិងសិទ្ធិនយោបាយ	null	សេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាសកល ស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សរបស់សហប្រជាជាតិក្លាយទៅជាច្បាប់អន្តរជាតិនៅថ្ងៃទី ១៦ ១២១៩៦៦ ក្រោមទំរងជាកតិកាសសញ្ញាអន្តរជាតិរួមមានៈកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិ ស្តីពីសិទ្ធិក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងវប្បធម៌ កតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិ ស្តីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋនិងសិទ្ធិនយោបាយ	ត ើស េចក្តីថ្លែងការណ៍ ជា ស ក ល Ġ ស្ត ី ពី សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស រ ប ស់ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ក្លា យ ទៅ ជា ច្ បា ប់ អ ន្ត រ ជាតិ នៅ ពេល ណា Ġ និង មាន ច្ បា ប់ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	47	សេ ច ក្តី ថ ្ល ែង ការណ៍ ជា ស ក ល Ġ ស្ត ី ពី សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស រ ប ស់ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ក្លា យ ទៅ ជា ច្ បា ប់ អ ន្ត រ ជាតិ នៅ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ១ ៦ Ġ ១ ២ ១៩ ៦ ៦ Ġ ក្រោម ទំ រ ង ជា ក តិ កាស ស ញ្ញា អ ន្ត រ ជាតិ រួម មាន ៈ ក តិ កាស ញ្ញា អ ន្ត រ ជាតិ Ġ ស្ត ី ពី សិ ទ្ធិ ក្នុង វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ សង ្ គម Ġ និង វ ប្ប ធម៌ Ġ ក តិ កាស ញ្ញា អ ន្ត រ ជាតិ Ġ ស្ត ី ពី សិ ទ្ធិ ពល រដ្ឋ និង សិ ទ្ធិ ន យោ បា យ	116	▁តើ ស េចក្តីថ្លែងការណ៍ ជា ស ក ល ▁ស្តីពី សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស រ ប ស់ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ក្លា យ ទៅ ជា ច ្ប ាប់ អ ន្ត រ ជាតិ នៅ ពេល ណា ▁និង មាន ច ្ប ាប់ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	45	▁ស េចក្តីថ្លែងការណ៍ ជា ស ក ល ▁ស្តីពី សិ ទ្ធិ ម នុ ស្ស រ ប ស់ ស ហ ប្រ ជា ជាតិ ក្លា យ ទៅ ជា ច ្ប ាប់ អ ន្ត រ ជាតិ នៅ ថ ្ង ៃ ទី ▁១៦ ▁១២ ១ ៩៦ ៦ ▁ក្រោម ទំ រ ង ជា ក តិ កាស ស ញ្ញា អ ន្ត រ ជាតិ រួម មាន ៈ ក តិ កាស ញ្ញា អ ន្ត រ ជាតិ ▁ស្តីពី សិ ទ្ធិ ក្នុង វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁សង្គម ▁និង វ ប្ប ធម៌ ▁ក តិ កាស ញ្ញា អ ន្ត រ ជាតិ ▁ស្តីពី សិ ទ្ធិ ពល រដ្ឋ និង ស ិទ្ធ ិន យោ ប ាយ	101
តើកត្តាអ្វីខ្លះដែលនាំឱ្យមានជ័យជំនះ ៧ មករា ឆ្នាំ ១៩៧៩	null	កត្តាដែលនាំឱ្យថ្ងៃទី ៧ ខែមករា ឆ្នាំ ១៩៧៩ មានន័យជំនះលើរបបប្រល័យពូជសាសន៍ គឺដោយសារការបង្កើតរណសិរ្សសាមគ្គីសង្រ្គោះជាតិកម្ពុជាការចូលរួមពីកម្លាំងប្រជាជនខ្មែរក្នុងការតស៊ូប្រឆាំងពួកខ្មែរក្រហមការស្អប់ខ្ពើមនឹងរបបខ្មែរក្រហមផ្តាច់ការមានជំនួយឩបត្ថមពីសំណាក់កងទ័ពវៀតណាម	null	កត្តាដែលនាំឱ្យថ្ងៃទី ៧ ខែមករា ឆ្នាំ ១៩៧៩ មានន័យជំនះលើរបបប្រល័យពូជសាសន៍ គឺដោយសារការបង្កើតរណសិរ្សសាមគ្គីសង្រ្គោះជាតិកម្ពុជាការចូលរួមពីកម្លាំងប្រជាជនខ្មែរក្នុងការតស៊ូប្រឆាំងពួកខ្មែរក្រហមការស្អប់ខ្ពើមនឹងរបបខ្មែរក្រហមផ្តាច់ការមានជំនួយឩបត្ថមពីសំណាក់កងទ័ពវៀតណាម	ត ើក ត្ត ា អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល នាំ ឱ្យ មាន ជ ័យ ជំ ន ះ Ġ ៧ Ġ មក រា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧ ៩ Ġ	26	ក ត្ត ា ដ ែល នាំ ឱ្យ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ៧ Ġ ខែ មក រា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧ ៩ Ġ មាន ន ័យ ជំ ន ះ លើ រ ប ប ប្រ ល័យ ព ូ ជ សា ស ន៍ Ġ គ ឺ ដោយ សារ ការ បង ្ក ើត រណ សិ រ ្ស សា ម គ្គ ី សង ្រ ្ គោ ះ ជាតិ ក ម្ព ុ ជា ការ ចូល រួម ពី ក ម្ល ាំង ប្រ ជា ជន ខ្ ម ែរ ក្នុង ការ ត ស៊ូ ប្រ ឆ ាំង ព ួ ក ខ្ ម ែរ ក្រ ហ មក ារ ស្ អ ប់ ខ្ ព ើម នឹង រ ប ប ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ផ្ តា ច ់ ការ មាន ជំ ន ួយ ឩ ប ត្ថ ម ពី សំ ណា ក់ ក ង ទ ័ ព វ ៀត ណា ម	135	▁តើ ក ត្ត ា អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល នាំ ឱ្យ មាន ជ ័យ ជំ ន ះ ▁៧ ▁មករា ▁ឆ្នាំ ▁១៩៧៩ ▁	23	▁កត្តា ដ ែល នាំ ឱ្យ ថ ្ង ៃ ទី ▁៧ ▁ខែមករា ▁ឆ្នាំ ▁១៩៧៩ ▁មាន ន ័យ ជំ ន ះ លើ រ ប ប ប្រ ល័យ ព ូ ជ សា ស ន៍ ▁គឺ ដោយ សារ ការ ប ង្ក ើត រណ សិ រ ្ស ស ាម គ្គ ី សង ្រ ្ គ ោះ ជាតិ ក ម្ព ុ ជា ការ ចូល រួម ពី ក ម្ល ាំង ប្រ ជា ជន ខ្ ម ែរ ក្នុង ការ ត ស៊ូ ប្រ ឆ ាំង ព ួ ក ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ការ ស ្អ ប់ ខ្ ព ើម នឹង រ ប ប ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម ផ្ ត ាច់ ការ មាន ជំ ន ួយ ឩ ប ត្ថ ម ពី ស ំណ ាក់ ក ង ទ ័ ព វ ៀត ណា ម	127
តើពិភពលោកនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ កំពុងជួបប្រទះនឹងបញ្ហាធំៗអ្វីខ្លះ	null	ពិភពលោកសព្វថ្ងៃកំពុងជួបប្រទះនឹងបញ្ហាធំៗដូចតទៅ បញ្ហាបរិស្ថាន រញ្ជួយដី ខ្យល់ព្យុះ ទឹកជំនន់ កំណើនកម្ដៅ រាំងស្ងួតបញ្ហាកំណើនប្រជាជន កង្វះអនាម័យ បញ្ហាជំងឺ បញ្ហាសុខភាពបញ្ហាអន្ដោប្រវេសន៍ មានចំណាកស្រុក កើនចលាចល មានបញ្ហាប្រកាន់ជំនឿបញ្ហាសន្ដិសុខស្បៀង ស្បៀងឡើងថ្លៃ បញ្ជាឥទ្ធិពលបដិវត្តន៍បញ្ហាភេរវកម្មអន្តរជាតិសង្រ្គាម បង្កើតចលាចលសង្គម ការកាប់សម្លាប់ និងការជួញដូរមនុស្ស គ្រឿងញៀន	null	ពិភពលោកសព្វថ្ងៃកំពុងជួបប្រទះនឹងបញ្ហាធំៗដូចតទៅ បញ្ហាបរិស្ថាន រញ្ជួយដី ខ្យល់ព្យុះ ទឹកជំនន់ កំណើនកម្ដៅ រាំងស្ងួតបញ្ហាកំណើនប្រជាជន កង្វះអនាម័យ បញ្ហាជំងឺ បញ្ហាសុខភាពបញ្ហាអន្ដោប្រវេសន៍ មានចំណាកស្រុក កើនចលាចល មានបញ្ហាប្រកាន់ជំនឿបញ្ហាសន្ដិសុខស្បៀង ស្បៀងឡើងថ្លៃ បញ្ជាឥទ្ធិពលបដិវត្តន៍បញ្ហាភេរវកម្មអន្តរជាតិសង្រ្គាម បង្កើតចលាចលសង្គម ការកាប់សម្លាប់ និងការជួញដូរមនុស្ស គ្រឿងញៀន	ត ើ ពិ ភព លោក នា ពេល ប ច្ច ុប ្ប ន្ន នេះ Ġ កំ ពុ ង ជ ួ ប ប្រ ទ ះ នឹង ប ញ ្ហ ា ធ ំ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	35	ពិ ភព លោក ស ព្វ ថ ្ង ៃ កំ ពុ ង ជ ួ ប ប្រ ទ ះ នឹង ប ញ ្ហ ា ធ ំ ៗ ដូច ត ទៅ Ġ ប ញ ្ហ ាប រិ ស្ថាន Ġ រ ញ្ជ ួយ ដ ី Ġ ខ្ យ ល់ ព្យ ុះ Ġ ទឹក ជំ ន ន់ Ġ កំ ណ ើ âĢĭ ន ក ម្ ដ ៅ Ġ រា ំ ង ស្ ង ួត ប ញ ្ហ ាក ំណ ើន ប្រ ជា ជន Ġ ក ង ្វ ះ អ នា ម ័យ Ġ ប ញ ្ហ ា ជំ ង ឺ Ġ ប ញ ្ហ ាស ុ ខ ភាព ប ញ ្ហ ា អ ន្ ដ ោ ប្រ វេ ស ន៍ Ġ មាន ចំ ណា ក ស្រ ុក Ġ ក ើន ច លា ច ល Ġ មាន ប ញ ្ហ ាប ្រ កាន់ ជំ ន ឿ ប ញ ្ហ ាស ន្ ដ ិស ុ ខ ស្ ប ៀង Ġ ស្ ប ៀង ឡើង ថ្លៃ Ġ បញ្ជា ឥ ទ្ធិ ពល ប ដ ិ វត្ត ន៍ ប ញ ្ហ ា ភ េរ វ កម្ម អ ន្ត រ ជាតិ សង ្រ ្ គ ាម Ġ បង ្ក ើត ច លា ច ល សង ្ គម Ġ ការ កា ប់ សម ្លា ប់ Ġ និង ការ ជ ួញ ដ ូរ ម នុ ស្ស Ġ គ្រឿង ញ ៀន	198	▁តើ ពិ ភព លោក នា ពេល ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន នេះ ▁កំពុង ជ ួ ប ប្រ ទ ះ នឹង ប ញ ្ហ ា ធ ំ ៗ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	32	▁ពិភពលោក ស ព្វ ថ ្ង ៃ ក ំព ុង ជ ួ ប ប្រ ទ ះ នឹង ប ញ ្ហ ា ធ ំ ៗ ដូច ត ទៅ ▁បញ្ហា ប រិ ស្ថាន ▁រញ្ជួយ ដ ី ▁ខ្យល់ ព្យ ុះ ▁ទឹក ជំ ន ន់ ▁ក ំណ ើ ▁ន ក ម្ ដ ៅ ▁រាំង ស្ ង ួត ប ញ ្ហ ាក ំណ ើន ប្រ ជា ជន ▁កង្វះ អ ន ាម ័យ ▁បញ្ហា ជំ ង ឺ ▁បញ្ហា សុខ ភាព ប ញ ្ហ ា អ ន្ ដ ោ ប្រ វ េស ន៍ ▁មាន ចំ ណា ក ស្រ ុក ▁កើន ច លា ច ល ▁មាន ប ញ ្ហ ា ប្រ កាន់ ជំ ន ឿ ប ញ ្ហ ាស ន្ ដ ិ សុខ ស ្ប ៀង ▁ស្ ប ៀង ឡើង ថ្លៃ ▁បញ្ជា ឥ ទ្ធិ ពល ប ដ ិ វត្ត ន៍ ប ញ ្ហ ា ភ េរ វ កម្ម អ ន្ត រ ជាតិ សង ្រ ្ គ ាម ▁បង្កើត ច លា ច ល ស ង្គ ម ▁ការក ាប់ ស ម្ល ាប់ ▁និង ការ ជ ួញ ដ ូរ ម នុ ស្ស ▁គ្រឿងញៀន	171
តើរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យសម័យប៉ុល ពត ចាប់ផ្តើមពីឆ្នាំណា ដល់ឆ្នាំណា	null	របបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យចាប់ផ្តើមពីឆ្នាំ ១៩៧៥ ដល់ឆ្នាំ ១៩៧៩ ហើយក្រោយពីថ្ងៃទី១៧ ខែ មេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ ពួកខ្មែរក្រហមមានគោលនយោបាយដូចតទៅជម្លៀសប្រជាជនឱ្យចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញទាំងអស់លុបបំបាត់ទីផ្សារលុបបំបាត់ចោលការប្រើប្រាស់ និងចរាចរណ៍រូបិយប័ណ្ណផ្សឹកលោកសង្ឃក្នុងសំណាក់ព្រះពុទ្ធសាសនាទាំងអស់ហើយឱ្យទៅធ្វើស្រែចម្ការនៅតំបន់ជនបទមូលដ្ឋានប្រហារជីវិតមេដឹកនាំរបបលន់ នល់បង្កើតសហករណ៍កម្រិតខ្ពស់ទូទាំងប្រទេសបណ្តេញជនជាតិភាគតិចវៀតណាមឱ្យចេញទាំងអស់បញ្ជូនទ័ពទៅតាមព្រំប្រទល់ជាពិសេសព្រំប្រទល់វៀតណាម	null	របបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យចាប់ផ្តើមពីឆ្នាំ ១៩៧៥ ដល់ឆ្នាំ ១៩៧៩ ហើយក្រោយពីថ្ងៃទី១៧ ខែ មេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ ពួកខ្មែរក្រហមមានគោលនយោបាយដូចតទៅជម្លៀសប្រជាជនឱ្យចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញទាំងអស់លុបបំបាត់ទីផ្សារលុបបំបាត់ចោលការប្រើប្រាស់ និងចរាចរណ៍រូបិយប័ណ្ណផ្សឹកលោកសង្ឃក្នុងសំណាក់ព្រះពុទ្ធសាសនាទាំងអស់ហើយឱ្យទៅធ្វើស្រែចម្ការនៅតំបន់ជនបទមូលដ្ឋានប្រហារជីវិតមេដឹកនាំរបបលន់ នល់បង្កើតសហករណ៍កម្រិតខ្ពស់ទូទាំងប្រទេសបណ្តេញជនជាតិភាគតិចវៀតណាមឱ្យចេញទាំងអស់បញ្ជូនទ័ពទៅតាមព្រំប្រទល់ជាពិសេសព្រំប្រទល់វៀតណាម	ត ើរ ប ប ក ម្ព ុ ជា ប្រ ជា ធិបតេយ្យ សម័យ ប៉ ុល Ġ ព ត Ġ ច ាប់ ផ្ ត ើម ពី ឆ្នាំ ណា Ġ ដល់ ឆ្នាំ ណា Ġ	27	រ ប ប ក ម្ព ុ ជា ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ច ាប់ ផ្ ត ើ âĢĭ ម ពី ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧ ៥ Ġ ដល់ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧ ៩ Ġ ហើយ ក្រ ោយ ពី ថ ្ង ៃ ទី១ ៧ Ġ ខែ Ġ មេ សា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៧ ៥ Ġ ព ួ ក ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម មាន គោ ល ន យោ បា យ ដូច ត ទៅ ជ ម្ល ៀស ប្រ ជា ជន ឱ្យ ចេញ ពី ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ទ ាំង អ ស់ ល ុប ប ំ បា ត់ ទី ផ្ សារ ល ុប ប ំ បា ត់ ចោល ការ ប្រ ើប ្រា ស់ Ġ និង ចរ ា ចរ ណ៍ រូប ិយ ប ័ ណ្ណ ផ្ ស ឹក លោក សង ្ ឃ ក្នុង សំ ណា ក់ ព្រ ះ ពុ ទ្ធ សា ស នា ទ ាំង អ ស់ ហើយ ឱ្យ ទៅ ធ ្វ ើស ្រ ែ ច ម្ ការ នៅ ត ំ ប ន់ ជន បទ ម ូល ដ្ឋាន ប្រហារ ជីវ ិត មេ ដ ឹក នាំ រ ប ប ល ន់ Ġ ន ល់ បង ្ក ើត ស ហ ករណ៍ ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស បណ្ត េញ ជន ជាតិ ភាគ តិ ច វ ៀត ណា ម ឱ្យ ចេញ ទ ាំង អ ស់ ប ញ្ជ ូន ទ ័ ព ទៅ តា ម ព្រ ំ ប្រ ទល់ ជា ពិ សេ ស ព្រ ំ ប្រ ទល់ វ ៀត ណា ម	224	▁តើ រ ប ប ក ម្ព ុ ជា ប្រ ជា ធិបតេយ្យ សម័យ ប៉ ុល ▁ពត ▁ចាប់ផ្តើម ពី ឆ្នាំ ណា ▁ដល់ ឆ្នាំ ណា ▁	22	▁របប ក ម្ព ុ ជា ប្រ ជា ធិបតេយ្យ ច ាប់ ផ្ ត ើ ▁ម ពី ឆ្នាំ ▁១៩ ៧ ៥ ▁ដល់ ឆ្នាំ ▁១៩៧៩ ▁ហើយ ក្រ ោយ ពី ថ ្ង ៃ ទី១ ៧ ▁ខែ ▁មេសា ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៧ ៥ ▁ពួក ខ្ ម ែរ ក្រ ហ ម មាន គ ោល ន យោ ប ាយ ដូច ត ទៅ ជ ម្ល ៀស ប្រ ជា ជន ឱ្យ ចេញ ពី ទី ក្រុង ភ្នំពេញ ទ ាំង អ ស់ ល ុប ប ំ ប ាត់ ទី ផ្ សារ ល ុប ប ំ ប ាត់ ចោល ការ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ▁និង ច រា ចរ ណ៍ រូប ិយ ប ័ ណ្ណ ផ្ ស ឹក លោក សង ្ ឃ ក្នុង ស ំណ ាក់ ព្រ ះ ព ុទ្ធ សា ស នា ទ ាំង អ ស់ ហើយ ឱ្យ ទៅ ធ ្វ ើ ស្រ ែ ច ម្ ការ នៅ ត ំ ប ន់ ជន បទ ម ូល ដ្ឋាន ប្រហារ ជីវ ិត មេ ដ ឹក នាំ រ ប ប ល ន់ ▁ន ល់ ប ង្ក ើត ស ហ ករណ៍ ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ ទូ ទ ាំង ប្រ ទេស បណ្ត េញ ជន ជាតិ ភាគ ត ិច វ ៀត ណា ម ឱ្យ ចេញ ទ ាំង អ ស់ ប ញ្ជ ូន ទ ័ ព ទៅ ត ាម ព្រ ំ ប្រ ទល់ ជា ពិ ស េស ព្រ ំ ប្រ ទល់ វ ៀត ណា ម	217
តើUNTCបានធ្វើសកម្មភាពអ្វីខ្លះនៅកម្ពុជា	null	UNTCបានធ្វើសកម្មភាពអ្វីខ្លះនៅកម្ពុជាដោយបានចំណាយថវិកា ៣០០០០ ដុល្លារ ដើម្បីបំពេញសកម្មភាព៤ យ៉ាងនៅកម្ពុជា មានដកអាវុធពីភាគីខ្មែរទាំង៤ភាគីបញ្ជូលរដ្ឋអំណាចទាំង៤ឪ្យចូលគ្នារៀបចំការបោះឆ្នោតដោយសេរីនៅកម្ពុជានាំជនតភៀសខ្លួនខ្មែរចូលមាតុភូមិវិញ	null	UNTCបានធ្វើសកម្មភាពអ្វីខ្លះនៅកម្ពុជាដោយបានចំណាយថវិកា ៣០០០០ ដុល្លារ ដើម្បីបំពេញសកម្មភាព៤ យ៉ាងនៅកម្ពុជា មានដកអាវុធពីភាគីខ្មែរទាំង៤ភាគីបញ្ជូលរដ្ឋអំណាចទាំង៤ឪ្យចូលគ្នារៀបចំការបោះឆ្នោតដោយសេរីនៅកម្ពុជានាំជនតភៀសខ្លួនខ្មែរចូលមាតុភូមិវិញ	ត ើ UN TC បាន ធ ្វ ើស កម្ម ភាព អ ្វី ខ្ ល ះ នៅ ក ម្ព ុ ជា Ġ	18	UN TC បាន ធ ្វ ើស កម្ម ភាព អ ្វី ខ្ ល ះ នៅ ក ម្ព ុ ជា ដោយ បាន ចំ ណា យ ថ វិ កា Ġ ៣០ ០០០ Ġ ដុល្លារ Ġ ដើម ្ប ី ប ំព េញ ស កម្ម ភាព ៤ Ġ យ៉ាង នៅ ក ម្ព ុ ជា Ġ មាន ដ ក អា វុធ ពី ភាគ ី ខ្ ម ែរ ទ ាំង ៤ ភាគ ី ប ញ្ជ ូល រដ្ឋ អ ំណ ា ច ទ ាំង ៤ ឪ ្យ ចូល គ្នា រៀបចំ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ដោយ សេ រី នៅ ក ម្ព ុ ជា នាំ ជន ត ភ ៀស ខ្លួន ខ្ ម ែរ ចូល មា ត ុ ភ ូម ិ វិញ	106	▁តើ UN TC បាន ធ ្វ ើស កម្ម ភាព អ ្វី ខ្ ល ះ នៅ ក ម្ព ុ ជា ▁	17	▁UN TC បាន ធ ្វ ើស កម្ម ភាព អ ្វី ខ្ ល ះ នៅ ក ម្ព ុ ជា ដោយ បាន ច ំណ ាយ ថ វ ិកា ▁៣០ ០០០ ▁ដុល្លារ ▁ដើម្បី ប ំព េញ ស កម្ម ភាព ៤ ▁យ៉ាង នៅ ក ម្ព ុ ជា ▁មាន ដ ក អា វុធ ពី ភាគ ី ខ្ ម ែរ ទ ាំង ៤ ភាគ ី ប ញ្ជ ូល រដ្ឋ អ ំ ណា ច ទ ាំង ៤ ឪ ្យ ចូល គ្នា រៀបចំ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ដោយ សេ រី នៅ ក ម្ព ុ ជា នាំ ជន ត ភ ៀស ខ្លួន ខ្ ម ែរ ចូល ម ាត ុ ភ ូម ិ វិញ	104
តើតំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុកត្រូវបានដាក់បញ្ចូលក្នុងបញ្ជីបេតិភណ្ឌពិភពលោក នៅថ្ងៃ ខែ ឆ្នាំណានៅឯណាហើយទីតាំងនៅឯណា	null	តំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុកត្រូវបានដាក់បញ្ចូលក្នុងបញ្ចីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៅថ្ងៃទី៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៧ នៅទី ក្រុង Krakow ប្រទេសប៉ូឡូញហើយប្រាសាទនេះមានទីតាំងនៅក្នុងភូមិសំបូរ ឃុំសំបូរ ស្រុកប្រាសាទសំបូរ ខេត្តកំពង់ធំ	null	តំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុកត្រូវបានដាក់បញ្ចូលក្នុងបញ្ចីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៅថ្ងៃទី៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៧ នៅទី ក្រុង Krakow ប្រទេសប៉ូឡូញហើយប្រាសាទនេះមានទីតាំងនៅក្នុងភូមិសំបូរ ឃុំសំបូរ ស្រុកប្រាសាទសំបូរ ខេត្តកំពង់ធំ	ត ើត ំ ប ន់ ប្រា សា ទ សំ បូ រ ព្រ ៃ គ ុក ត្រូវ បាន ដា ក់ បញ្ចូល ក្នុង ប ញ្ជ ី ប េត ិ ភណ្ឌ ពិ ភព លោក Ġ នៅ ថ ្ង ៃ Ġ ខែ Ġ ឆ្នាំ ណា នៅ ឯ ណា ហើយ ទី តាំង នៅ ឯ ណា Ġ	47	ត ំ ប ន់ ប្រា សា ទ សំ បូ រ ព្រ ៃ គ ុក ត្រូវ បាន ដា ក់ បញ្ចូល ក្នុង បញ្ច ី ប េត ិក ភណ្ឌ ពិ ភព លោក នៅ ថ ្ង ៃ ទី ៨ Ġ ខែ ក ក្ក ដា Ġ ឆ្នាំ Ġ ២០ ១ ៧ Ġ នៅ ទី Ġ ក្រុង ĠKrak ow Ġ ប្រ ទេស ប៉ ូ ឡូ ញ ហើយ ប្រា សា ទ នេះ មាន ទី តាំង នៅ ក្នុង ភ ូម ិស ំ បូ រ Ġ ឃ ុំ សំ បូ រ Ġ ស្រ ុក ប្រា សា ទ សំ បូ រ Ġ ខ េត ្ត កំ ព ង់ ធ ំ	89	▁តើ ត ំ ប ន់ ប្រា សា ទ សំ ប ូរ ព្រ ៃ គ ុក ត្រូវ បាន ដ ាក់ បញ្ចូល ក្នុង ប ញ្ជ ី ប េ តិ ភណ្ឌ ពិ ភព លោក ▁នៅ ថ ្ង ៃ ▁ខែ ▁ឆ្នាំ ណា នៅ ឯ ណា ហើយ ទី តាំង នៅ ឯ ណា ▁	47	▁តំបន់ ប្រា សា ទ សំ ប ូរ ព្រ ៃ គ ុក ត្រូវ បាន ដ ាក់ បញ្ចូល ក្នុង បញ្ច ី ប េត ិក ភណ្ឌ ពិ ភព លោក នៅ ថ ្ង ៃ ទី ៨ ▁ខែកក្កដា ▁ឆ្នាំ ▁២០១៧ ▁នៅ ទី ▁ក្រុង ▁Kra k ow ▁ប្រទេស ប៉ ូ ឡូ ញ ហើយ ប្រា សា ទ នេះ មាន ទី តាំង នៅ ក្នុង ភ ូម ិ សំ ប ូរ ▁ឃុំ សំ ប ូរ ▁ស្រុក ប្រា សា ទ សំ ប ូរ ▁ខេត្ត ក ំព ង់ ធ ំ	76
តើនៅពេលយករថយន្តទៅធ្វើការត្រួតពិនិត្យលក្ខណៈបច្ចេកទេស ហួសសុពលភាពត្រួតពិនិត្យលក្ខណៈបច្ចេកទេសយានជំនិះមានធ្វើការផាកពិន័យដែរឬទេ	null	រថយន្ដដែលហួសសុពលភាពត្រួតពិនិត្យលក្ខណៈបចេ្ចកទេសយានជំនិះដែលលើសពី ៣០ ថ្ងៃ នឹងត្រូវការផាកពិន័យ សម្រាប់រថយន្ដធុនតូច ១ថ្ងៃ ៥០០៛ រថយន្ដធុនធំ ១ថ្ងៃ ២០០០៛	null	រថយន្ដដែលហួសសុពលភាពត្រួតពិនិត្យលក្ខណៈបចេ្ចកទេសយានជំនិះដែលលើសពី ៣០ ថ្ងៃ នឹងត្រូវការផាកពិន័យ សម្រាប់រថយន្ដធុនតូច ១ថ្ងៃ ៥០០៛ រថយន្ដធុនធំ ១ថ្ងៃ ២០០០៛	ត ើន ៅ ពេល យក រ ថ យ ន្ត ទៅ ធ ្វ ើក ារ ត្រ ួត ពិ និ ត ្យ ល ក្ខ ណៈ ប ច្ច េក ទេស Ġ ហ ួស សុ ពល ភាព ត្រ ួត ពិ និ ត ្យ ល ក្ខ ណៈ ប ច្ច េក ទេស យា ន ជំ និ ះ មាន ធ ្វ ើក ារ ផ ាក ពិ ន ័យ ដ ែរ ឬ ទេ Ġ	64	រ ថ យ ន្ ដ ដ ែល ហ ួស សុ ពល ភាព ត្រ ួត ពិ និ ត ្យ ល ក្ខ ណៈ ប ច េ ្ច ក ទេស យា ន ជំ និ ះ ដ ែល លើ ស ពី Ġ ៣០ Ġ ថ ្ង ៃ Ġ នឹង ត្រូវ ការ ផ ាក ពិ ន ័យ Ġ សម ្រា ប់ រ ថ យ ន្ ដ ធ ុន តូ ច Ġ ១ ថ ្ង ៃ Ġ ៥០០ ៛ Ġ រ ថ យ ន្ ដ ធ ុន ធ ំ Ġ ១ ថ ្ង ៃ Ġ ២០ ០០ ៛	83	▁តើ នៅ ពេល យក រ ថ យ ន្ត ទៅ ធ ្វ ើ ការ ត្រ ួត ព ិន ិត ្យ ល ក្ខ ណៈ ប ច្ច េក ទេស ▁ហួស សុ ពល ភាព ត្រ ួត ព ិន ិត ្យ ល ក្ខ ណៈ ប ច្ច េក ទេស យ ាន ជំ ន ិះ មាន ធ ្វ ើ ការ ផ ាក ព ិន ័យ ដ ែរ ឬ ទេ ▁	62	▁រ ថ យ ន្ ដ ដ ែល ហ ួស សុ ពល ភាព ត្រ ួត ព ិន ិត ្យ ល ក្ខ ណៈ ប ច េ ្ច ក ទេស យ ាន ជំ ន ិះ ដ ែល លើ ស ពី ▁៣០ ▁ថ្ងៃ ▁នឹង ត្រូវ ការ ផ ាក ព ិន ័យ ▁សម្រាប់ រ ថ យ ន្ ដ ធ ុន ត ូច ▁១ ថ ្ង ៃ ▁៥០០ ៛ ▁រ ថ យ ន្ ដ ធ ុន ធ ំ ▁១ ថ ្ង ៃ ▁២ ០០០ ៛	79
តើប្រាសាទបាគងត្រូវបានកសាងឡើងក្នុងរជ្ជកាលព្រះរាជាអង្គណា	null	ប្រាសាទបាគងត្រូវបានកសាងឡើងក្នុងរជ្ជកាលព្រះរាជាអង្គគឺព្រះបាទឥន្ទ្រវម្មិទី១	null	ប្រាសាទបាគងត្រូវបានកសាងឡើងក្នុងរជ្ជកាលព្រះរាជាអង្គគឺព្រះបាទឥន្ទ្រវម្មិទី១	ត ើប ្រា សា ទ បា គ ង ត្រូវ បាន ក សា ង ឡើង ក្នុង រ ជ្ជ កាល ព្រ ះ រាជ ា អង្គ ណា Ġ	24	ប្រា សា ទ បា គ ង ត្រូវ បាន ក សា ង ឡើង ក្នុង រ ជ្ជ កាល ព្រ ះ រាជ ា អង្គ គ ឺ ព្រ ះ បាទ ឥ ន្ទ ្រ វ ម្ម ិ ទី១	33	▁តើ ប្រា សា ទ បា គ ង ត្រូវ បាន ក សា ង ឡើង ក្នុង រ ជ្ជ កាល ព្រ ះ រាជ ា អង្គ ណា ▁	23	▁ប្រាសាទ បា គ ង ត្រូវ បាន ក សា ង ឡើង ក្នុង រ ជ្ជ កាល ព្រ ះ រាជ ា អង្គ គ ឺ ព្រ ះ បាទ ឥ ន្ទ ្រ វ ម្ម ិ ទី១	31
ហេតុអ្វីបានជាក្មេងស្រីចូលរៀនមានចំនួនតិចជាងក្មេងប្រុស	null	បានជាក្មេងស្រីចូលរៀនមានចំនួនតិចជាងក្មេងប្រុសគឺ កត្តាទំនៀមទម្លាប់ជួយកិច្ចការផ្ទះជួយរកប្រាក់ចំណូលជួយគ្រួសាររ៉ាប់រងការងារសព្វសារពើព័នួសឳពុកម្តាយស្ត្រីបង្វិលចង្ក្រានមិនជុំរៀនចេះ ខ្លាចសរសេរសំបុត្រស្នេហា ស្ថានភាពគ្រួសារការចំណាយ៍បើក្មេងស្រីច្រើនជាងក្មេងស្រីកូនស្រីផ្ទះមានប្រយោជន៍ជាងក្មេងប្រុស កត្តាសាលារៀនអសុវត្ថិភាពក្នុងការធ្វើដំណើរ ការជួញដូរផ្លូវភេទ កង្វះលទ្ធភាពក្នុងការធ្វើដំណើរ កត្តាវប្បធម៌សង្គមឥស្លាមមិនអនុញ្ញាតិឲ្យកូនស្រីរៀនជាមួយសិស្សប្រុសនោះទេសម័យមុនគ្រូជាព្រះសង្ឃ ក្មេងស្រីមិនអនុញ្ញាតិឲ្យចូលរៀនកង្វះគ្រូស្រីរៀបការវ័យក្មេង	null	បានជាក្មេងស្រីចូលរៀនមានចំនួនតិចជាងក្មេងប្រុសគឺ កត្តាទំនៀមទម្លាប់ជួយកិច្ចការផ្ទះជួយរកប្រាក់ចំណូលជួយគ្រួសាររ៉ាប់រងការងារសព្វសារពើព័នួសឳពុកម្តាយស្ត្រីបង្វិលចង្ក្រានមិនជុំរៀនចេះ ខ្លាចសរសេរសំបុត្រស្នេហា ស្ថានភាពគ្រួសារការចំណាយ៍បើក្មេងស្រីច្រើនជាងក្មេងស្រីកូនស្រីផ្ទះមានប្រយោជន៍ជាងក្មេងប្រុស កត្តាសាលារៀនអសុវត្ថិភាពក្នុងការធ្វើដំណើរ ការជួញដូរផ្លូវភេទ កង្វះលទ្ធភាពក្នុងការធ្វើដំណើរ កត្តាវប្បធម៌សង្គមឥស្លាមមិនអនុញ្ញាតិឲ្យកូនស្រីរៀនជាមួយសិស្សប្រុសនោះទេសម័យមុនគ្រូជាព្រះសង្ឃ ក្មេងស្រីមិនអនុញ្ញាតិឲ្យចូលរៀនកង្វះគ្រូស្រីរៀបការវ័យក្មេង	ហេតុ អ ្វី បាន ជា ក្ មេ ង ស្រី ចូល រ ៀន មាន ចំ ន ួន តិ ច ជា ង ក្ មេ ង ប្រ ុស Ġ	25	បាន ជា ក្ មេ ង ស្រី ចូល រ ៀន មាន ចំ ន ួន តិ ច ជា ង ក្ មេ ង ប្រ ុស គ ឺ Ġ ក ត្ត ា ទំ ន ៀម ទ ម្ល ាប់ ជ ួយ កិច្ច ការ ផ្ ទ ះ ជ ួយ រក ប្រា ក់ ចំ ណូ ល ជ ួយ គ្រួសារ រ៉ា ប់ រ ង ការងារ ស ព្វ សារ ព ើ ព ័ន ួស ឳ ពុ ក ម្ តា យ ស្ត្រ ី បង ្វ ិល ច ង្ក ្រា ន ម ិន ជ ុំ រ ៀន ច េះ Ġ ខ្ លា ច ស រស េរ សំ ប ុត ្រ ស្ន េ ហា Ġ ស្ថាន ភាព គ្រួសារ ការ ចំ ណា យ ៍ ប ើក ្ម េង ស្រី ច្ រ ើន ជា ង ក្ មេ ង ស្រី កូ ន ស្រី ផ្ ទ ះ មាន ប្រ យោ ជន ៍ ជា ង ក្ មេ ង ប្រ ុស Ġ ក ត្ត ាស ាល ារ ៀន អ សុ វ ត្ថ ិ ភាព ក្នុង ការ ធ ្វ ើ ដំណើរ Ġ ការ ជ ួញ ដ ូរ ផ្ល ូវ ភ េ ទ Ġ ក ង ្វ ះ ល ទ្ធ ភាព ក្នុង ការ ធ ្វ ើ ដំណើរ Ġ ក ត្ត ាវ ប្ប ធម៌ សង ្ គម ឥ ស្ លា ម ម ិន អនុ ញ្ញា តិ ឲ្យ កូ ន ស្រី រ ៀន ជា មួយ សិ ស្ស ប្រ ុស ន ោះ ទេស ម ័យ ម ុន គ្រ ូ ជា ព្រ ះ សង ្ ឃ Ġ ក្ មេ ង ស្រី ម ិន អនុ ញ្ញា តិ ឲ្យ ចូល រ ៀន ក ង ្វ ះ គ្រ ូស ្រី រ ៀប ការ វ ័យ ក្ មេ ង	253	▁ហេតុ អ ្វី បាន ជា ក ្ម េង ស្រី ចូល រ ៀន មាន ចំ ន ួន ត ិច ជា ង ក ្ម េង ប្រ ុស ▁	25	▁បានជា ក ្ម េង ស្រី ចូល រ ៀន មាន ចំ ន ួន ត ិច ជា ង ក ្ម េង ប្រ ុស គ ឺ ▁កត្តា ទំ ន ៀម ទ ម្ល ាប់ ជ ួយ កិច្ច ការ ផ្ ទ ះ ជ ួយ រក ប្រ ាក់ ច ំណ ូល ជ ួយ គ្រួសារ រ៉ា ប់ រ ង ការងារ ស ព្វ សារ ព ើ ព ័ន ួស ឳ ព ុក ម ្ត ាយ ស្ត្រ ី បង ្វ ិល ច ង្ក ្រា ន ម ិន ជ ុំ រ ៀន ច េះ ▁ខ្លាច ស រស េរ សំ ប ុ ត្រ ស្ន េ ហា ▁ស្ថានភាព គ្រួសារ ការ ច ំណ ាយ ៍ ប ើក ្ម េង ស្រី ច ្រ ើន ជា ង ក ្ម េង ស្រី ក ូន ស្រី ផ្ ទ ះ មាន ប្រ យោ ជ ន៍ ជា ង ក ្ម េង ប្រ ុស ▁កត្តា ស ាល ារ ៀន អ សុ វ ត្ថ ិ ភាព ក្នុង ការ ធ ្វ ើ ដំណើរ ▁ការជួញដូរ ផ្ល ូវ ភ េ ទ ▁កង្វះ ល ទ្ធ ភាព ក្នុង ការ ធ ្វ ើ ដំណើរ ▁កត្តា វ ប្ប ធម៌ ស ង្គ ម ឥ ស ្លា ម ម ិន អនុ ញ្ញា តិ ឲ្យ ក ូន ស្រី រ ៀន ជា មួយ សិ ស្ស ប្រ ុស ន ោះ ទេ សម័យ ម ុន គ្រ ូ ជា ព្រ ះ សង ្ ឃ ▁ក្មេងស្រី ម ិន អនុ ញ្ញា តិ ឲ្យ ចូល រ ៀន ក ង ្វ ះ គ្រ ូ ស្រី រ ៀប ការ វ ័យ ក ្ម េង	234
តើតុលាការក្រុងឡាអេបានកាត់ក្ដីឪ្យសៀមប្រគល់ប្រាសាទព្រះវិហារមកឪ្យខ្មែរវិញនៅថ្ងៃខែឆ្នាំណាក្នុងរជ្ឋកាលព្រះមហាក្សខ្មែរព្រះនាមអ្វី	null	តុលាការក្រុងឡាអេបានកាត់ក្ដីឪ្យសៀមប្រគល់ប្រាសាទព្រះវិហារមកឪ្យខ្មែរវិញនៅថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៦២នៅក្នុងរជ្ជកាលម្ចាស់ក្សត្រី ស៊ីសុវត្ថិ សិរិវឌ្ឍនា ជាព្រះមាតាព្រះបាទនរោត្ដមសីហនុ	null	តុលាការក្រុងឡាអេបានកាត់ក្ដីឪ្យសៀមប្រគល់ប្រាសាទព្រះវិហារមកឪ្យខ្មែរវិញនៅថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៦២នៅក្នុងរជ្ជកាលម្ចាស់ក្សត្រី ស៊ីសុវត្ថិ សិរិវឌ្ឍនា ជាព្រះមាតាព្រះបាទនរោត្ដមសីហនុ	ត ើត ុល ាក ារ ក្រុង ឡា អ េ បាន កាត់ ក្ ដ ី ឪ ្យ ស ៀម ប្រ គ ល់ ប្រា សា ទ ព្រ ះ វិ ហា រ មក ឪ ្យ ខ្ ម ែរ វិញ នៅ ថ ្ង ៃ ខែ ឆ្នាំ ណា ក្នុង រ ជ ្ឋ កាល ព្រ ះ ម ហា ក្ស ខ្ ម ែរ ព្រ ះ នា ម អ ្វី Ġ	62	ត ុល ាក ារ ក្រុង ឡា អ េ បាន កាត់ ក្ ដ ី ឪ ្យ ស ៀម ប្រ គ ល់ ប្រា សា ទ ព្រ ះ វិ ហា រ មក ឪ ្យ ខ្ ម ែរ វិញ នៅ ថ ្ង ៃ ទី១ ៥ Ġ ខែ ម ិ ថ ុន ា Ġ ឆ្នាំ ១៩ ៦ ២ នៅ ក្នុង រ ជ្ជ កាល ម្ចាស់ ក្សត្រ ី Ġ ស៊ី សុ វ ត្ថ ិ Ġ សិ រិ វ ឌ ្ឍ នា Ġ ជា ព្រ ះ មា តា ព្រ ះ បាទ ន រ ោត ្ ដ ម សី ហ នុ	87	▁តើ ត ុល ា ការ ក្រុង ឡា អ េ បាន កាត់ ក្ ដ ី ឪ ្យ ស ៀម ប្រ គ ល់ ប្រា សា ទ ព្រ ះ វិ ហា រ មក ឪ ្យ ខ្ ម ែរ វិញ នៅ ថ ្ង ៃ ខែ ឆ្នាំ ណា ក្នុង រ ជ ្ឋ កាល ព្រ ះ ម ហា ក្ស ខ្ ម ែរ ព្រ ះ ន ាម អ ្វី ▁	62	▁តុលាការ ក្រុង ឡា អ េ បាន កាត់ ក្ ដ ី ឪ ្យ ស ៀម ប្រ គ ល់ ប្រា សា ទ ព្រ ះ វិ ហា រ មក ឪ ្យ ខ្ ម ែរ វិញ នៅ ថ ្ង ៃ ទី១ ៥ ▁ខែមិថុនា ▁ឆ្នាំ ១ ៩៦ ២ នៅ ក្នុង រ ជ្ជ កាល ម្ចាស់ ក្សត្រ ី ▁ស៊ី សុ វ ត្ថ ិ ▁សិ រិ វ ឌ ្ឍ នា ▁ជា ព្រ ះ មា តា ព្រ ះ បាទ ន រ ោត ្ ដ ម សី ហ នុ	79
ហេតុអ្វីបាននៅក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យគេឪ្យតម្លៃសមភាពបុគ្គលជាគន្លឹះក្នុងការអភិវឌ្ឍស្ថាប័ននឹងប្រទេសជាតិ	null	បានជានៅក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យគេឲ្យតម្លៃបុគ្គលគឺជាភាពស្មើគ្នារវាងសិទ្ធរបស់បុគ្គលម្នាក់ៗ ប៉ុន្តែមិនតម្រូវឪ្យមនុស្សម្នាក់ៗត្រូវស្មើគ្នាគ្រប់កាលទេសៈនោះទេ ក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យសមភាពបុគ្គលវាគន្លឹះក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសពីព្រោះលុបបំបាត់ភាពរើសអើងតាមរយៈការទទួលផងប្រយោជន៍ពីការចូលរួមការគាំទ្រដូចគ្នាទទួលបានការសិក្សរៀនសូត្រពីសហសេវិករួមផលប្រយោជន៍ពីការចូលរួមគាំទ្រដូខចគ្នាការទទួលបាននូវការទទួលស្គាល់តម្លៃនឹងការគោរពស្របច្បាប់ទទួលបានឪកាសក្នុងការអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពវិជ្ជាជីវៈការទទួលព័ត៌មានគ្រប់គ្រាន់និងទាន់ពេលវេលាការទទួលសិទ្ធិបញ្ចេញមតិយោបល់ និងទទួលយក ស្កាប់យោបល់អ្នកដទៃមានជំនឿជាក់ ទំនុកចិត្តនិងទំនួលខុសដត្រួវលើសកម្មភាពរបស់ខ្លួនបង្កើបាននូវវប្បធម៌ចែករំលែកចំណេះដឹងយ៉ាងទូលំទូលាយបង្កើតសាមគ្គីភាព ភក្តីភាពនិងចំណងមិត្តភាពជាកម្លាំងស្នូលដែលអាចនាំមកនូវភាពជោគជ័យតរបស់ស្ថាប័ននិងសង្គមជាតិការអភិវឌ្ឍ	null	បានជានៅក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យគេឲ្យតម្លៃបុគ្គលគឺជាភាពស្មើគ្នារវាងសិទ្ធរបស់បុគ្គលម្នាក់ៗ ប៉ុន្តែមិនតម្រូវឪ្យមនុស្សម្នាក់ៗត្រូវស្មើគ្នាគ្រប់កាលទេសៈនោះទេ ក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យសមភាពបុគ្គលវាគន្លឹះក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសពីព្រោះលុបបំបាត់ភាពរើសអើងតាមរយៈការទទួលផងប្រយោជន៍ពីការចូលរួមការគាំទ្រដូចគ្នាទទួលបានការសិក្សរៀនសូត្រពីសហសេវិករួមផលប្រយោជន៍ពីការចូលរួមគាំទ្រដូខចគ្នាការទទួលបាននូវការទទួលស្គាល់តម្លៃនឹងការគោរពស្របច្បាប់ទទួលបានឪកាសក្នុងការអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពវិជ្ជាជីវៈការទទួលព័ត៌មានគ្រប់គ្រាន់និងទាន់ពេលវេលាការទទួលសិទ្ធិបញ្ចេញមតិយោបល់ និងទទួលយក ស្កាប់យោបល់អ្នកដទៃមានជំនឿជាក់ ទំនុកចិត្តនិងទំនួលខុសដត្រួវលើសកម្មភាពរបស់ខ្លួនបង្កើបាននូវវប្បធម៌ចែករំលែកចំណេះដឹងយ៉ាងទូលំទូលាយបង្កើតសាមគ្គីភាព ភក្តីភាពនិងចំណងមិត្តភាពជាកម្លាំងស្នូលដែលអាចនាំមកនូវភាពជោគជ័យតរបស់ស្ថាប័ននិងសង្គមជាតិការអភិវឌ្ឍ	ហេតុ អ ្វី បាន នៅ ក្នុង សង ្ គម ប្រ ជា ធិបតេយ្យ គ េ ឪ ្យ ត ម្ល ៃ សម ភាព ប ុ គ្គ ល ជា គ ន្ ល ឹ ះ ក្នុង ការ អភិវឌ្ឍ ស្ ថា ប ័ន នឹង ប្រ ទេស ជាតិ Ġ	42	បាន ជា នៅ ក្នុង សង ្ គម ប្រ ជា ធិបតេយ្យ គ េ ឲ្យ ត ម្ល ៃ ប ុ គ្គ ល គ ឺ ជា ភាព ស្ម ើ គ្នា រ វា ង សិ ទ្ធ រ ប ស់ ប ុ គ្គ ល ម្ នាក់ ៗ Ġ ប៉ ុន ្ត ែម ិន ត ម្រ ូវ ឪ ្យ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ ត្រូវ ស្ម ើ គ្នា គ្រ ប់ កាល ទេស ៈ ន ោះ ទេ Ġ ក្នុង សង ្ គម ប្រ ជា ធិបតេយ្យ សម ភាព ប ុ គ្គ ល វា គ ន្ ល ឹ ះ ក្នុង ការ អភិវឌ្ឍ ប្រ ទេស ពី ព្រ ោះ ល ុប ប ំ បា ត់ ភាព រ ើស អ ើង តា ម រយ ៈ ការ ទទួល ផ ង ប្រ យោ ជន ៍ ពី ការ ចូល រួម ការ គ ាំ ទ្រ ដូច គ្នា ទទួលបាន ការ សិ ក្ស រ ៀន ស ូត ្រ ពី ស ហ សេ វិ ករ ួ ម ផល ប្រ យោ ជន ៍ ពី ការ ចូល រួម គ ាំ ទ្រ ដ ូ ខ ច គ្នា ការ ទទួលបាន ន ូវ ការ ទទួល ស្ គ ាល់ ត ម្ល ៃ នឹង ការ គោ រ ព ស្រ ប ច្ បា ប់ ទទួលបាន ឪ កាស ក្នុង ការ អភិវឌ្ឍ សម ត្ថ ភាព វិជ្ជា ជីវ ៈ ការ ទទួល ព័ត៌មាន គ្រ ប់ គ្រ ាន់ និង ទាន ់ ពេល វេ លា âĢĭ ការ ទទួល សិ ទ្ធិ បញ្ច េញ ម តិ យោ ប ល់ Ġ និង ទទួល យក Ġ ស្ កា ប់ យោ ប ល់ អ្នក ដ ទ ៃ មាន ជំ ន ឿ ជា ក់ Ġ ទំ នុ ក ចិត្ត និង ទំ ន ួល ខុស ដ ត្រ ួ វ លើ ស កម្ម ភាព រ ប ស់ ខ្លួន បង ្ក ើប ាន ន ូវ វ ប្ប ធម៌ ច ែក រំ ល ែក ចំ ណេ ះ ដ ឹង យ៉ាង ទូ លំ ទូ លា យ បង ្ក ើត សា ម គ្គ ី ភាព Ġ ភ ក្តី ភាព និង ចំ ណ ង ម ិត្ត ភាព ជា ក ម្ល ាំង ស្ន ូល ដ ែល អា ច នាំ មក ន ូវ ភាព ជ ោ គ ជ ័យ ត រ ប ស់ ស្ ថា ប ័ន និង សង ្ គម ជាតិ ការ អភិវឌ្ឍ	340	▁ហេតុ អ ្វី បាន នៅ ក្នុង ស ង្គ ម ប្រ ជា ធិបតេយ្យ គ េ ឪ ្យ ត ម្ល ៃ សម ភាព ប ុ គ្គ ល ជា គ ន ្ល ឹ ះ ក្នុង ការ អភិវឌ្ឍ ស្ ថា ប ័ន នឹង ប្រ ទេស ជាតិ ▁	42	▁បានជា នៅ ក្នុង ស ង្គ ម ប្រ ជា ធិបតេយ្យ គ េ ឲ្យ ត ម្ល ៃ ប ុ គ្គ ល គ ឺ ជា ភាព ស្ម ើ គ្នា រ វ ាង ស ិទ្ធ រ ប ស់ ប ុ គ្គ ល ម្ នាក់ ៗ ▁ប៉ុន្តែ ម ិន ត ម្រ ូវ ឪ ្យ ម នុ ស្ស ម្ នាក់ ៗ ត្រូវ ស្ម ើ គ្នា គ្រ ប់ កាល ទេស ៈ ន ោះ ទេ ▁ក្នុង ស ង្គ ម ប្រ ជា ធិបតេយ្យ សម ភាព ប ុ គ្គ ល វា គ ន ្ល ឹ ះ ក្នុង ការ អភិវឌ្ឍ ប្រ ទេស ពី ព្រ ោះ ល ុប ប ំ ប ាត់ ភាព រ ើស អ ើង ត ាម រយ ៈ ការ ទទួល ផ ង ប្រ យោ ជ ន៍ ពី ការ ចូល រួម ការ គ ាំ ទ្រ ដូច គ្នា ទទួលបាន ការ សិ ក្ស រ ៀន ស ូ ត្រ ពី ស ហ សេ វិ ក រួម ផល ប្រ យោ ជ ន៍ ពី ការ ចូល រួម គ ាំ ទ្រ ដ ូ ខ ច គ្នា ការ ទទួលបាន ន ូវ ការ ទទួល ស្ គ ាល់ ត ម្ល ៃ នឹង ការ គ ោរ ព ស្រ ប ច ្ប ាប់ ទទួលបាន ឪ កាស ក្នុង ការ អភិវឌ្ឍ សម ត្ថ ភាព វិជ្ជា ជីវ ៈ ការ ទទួល ព័ត៌មាន គ្រ ប់ គ្រ ាន់ និង ទ ាន់ ពេល វេ លា ▁ការទទួល សិ ទ្ធិ បញ្ច េញ ម តិ យោ ប ល់ ▁និង ទទួល យក ▁ស្ក ាប់ យោ ប ល់ អ្នក ដ ទ ៃ មាន ជំ ន ឿ ជ ាក់ ▁ទំនុកចិត្ត និង ទំ ន ួល ខុស ដ ត្រ ួ វ លើ ស កម្ម ភាព រ ប ស់ ខ្លួន ប ង្ក ើ បាន ន ូវ វ ប្ប ធម៌ ច ែក រំ ល ែក ច ំណ េះ ដ ឹង យ៉ាង ទូ លំ ទ ូល ាយ ប ង្ក ើត ស ាម គ្គ ី ភាព ▁ភក្តី ភាព និង ច ំណ ង ម ិត្ត ភាព ជា ក ម្ល ាំង ស្ន ូល ដ ែល អា ច នាំ មក ន ូវ ភាព ជ ោ គ ជ ័យ ត រ ប ស់ ស្ ថា ប ័ន និង ស ង្គ ម ជាតិ ការ អភិវឌ្ឍ	330
តើហេតុអ្វីបានជាប្រទេសសតតិយលោក ( ទន់ខ្សោយ ) បាត់បង់អធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួនក្នុងការចូលរួម ចរន្ដសកលភាវូបនីយកម្ម នេះ	null	បានជាប្រទេសតតិលោកទន់ខ្សោយបាត់បង់អធិតេយ្យភាពរបស់ខ្លួនក្នុងការចូលរួមចរន្ដសកលភាវូបនីយកម្មនេះគឺដោយសាររែលទ្ធភាពនយោបាយការបរទេសរបស់គេ ត្រូវរួញតូចក្រោមសម្ពាធឥទ្ធិពលនយោបាយការបរទេសមហាអំណាចពិសេសព័ត៌មានវិទ្យា ទូរគមនាគមន៍ និងប្រព័ន្ធផ្កាយរលាប	null	បានជាប្រទេសតតិលោកទន់ខ្សោយបាត់បង់អធិតេយ្យភាពរបស់ខ្លួនក្នុងការចូលរួមចរន្ដសកលភាវូបនីយកម្មនេះគឺដោយសាររែលទ្ធភាពនយោបាយការបរទេសរបស់គេ ត្រូវរួញតូចក្រោមសម្ពាធឥទ្ធិពលនយោបាយការបរទេសមហាអំណាចពិសេសព័ត៌មានវិទ្យា ទូរគមនាគមន៍ និងប្រព័ន្ធផ្កាយរលាប	ត ើ ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប្រ ទេស ស ត តិ យ លោក Ġ( Ġ ទ ន់ ខ្សោយ Ġ) Ġ បា ត់ បង់ អ ធិបតេយ្យ ភាព រ ប ស់ ខ្លួន ក្នុង ការ ចូល រួម Ġ ចរ ន្ ដ ស ក ល ភា វ ូប នី យក ម្ម Ġ នេះ Ġ	44	បាន ជា ប្រ ទេស ត តិ លោក ទ ន់ ខ្សោយ បា ត់ បង់ អ ធិ ត េយ្យ ភាព រ ប ស់ ខ្លួន ក្នុង ការ ចូល រួម ចរ ន្ ដ ស ក ល ភា វ ូប នី យក ម្ម នេះ គ ឺ ដោយ សារ រ ែល ទ្ធ ភាព ន យោ បា យក ារ បរ ទេស រ ប ស់ គ េ Ġ ត្រូវ រ ួញ តូ ច ក្រោម សម ្ ពា ធ ឥ ទ្ធិ ពល ន យោ បា យក ារ បរ ទេស ម ហា អ ំណ ា ច ពិ សេ ស ព័ត៌មាន វិទ្យា Ġ ទូ រ គម នា គមន៍ Ġ និង ប្រ ព ័ន ្ ធ ផ្ កាយ រ លា ប	106	▁តើ ហេតុ អ ្វី បាន ជា ប្រ ទេស ស ត តិ យ លោក ▁( ▁ទន់ ខ្សោយ ▁) ▁បាត់បង់ អ ធិបតេយ្យ ភាព រ ប ស់ ខ្លួន ក្នុង ការ ចូល រួម ▁ ចរ ន្ ដ ស ក ល ភា វ ូប នី យ កម្ម ▁នេះ ▁	40	▁បានជា ប្រ ទេស ត តិ លោក ទ ន់ ខ្សោយ ប ាត់ បង់ អ ធ ិត េយ្យ ភាព រ ប ស់ ខ្លួន ក្នុង ការ ចូល រួម ចរ ន្ ដ ស ក ល ភា វ ូប នី យ កម្ម នេះ គ ឺ ដោយ សារ រ ែល ទ្ធ ភាព ន យោ ប ាយ ការ បរ ទេស រ ប ស់ គ េ ▁ត្រូវ រ ួញ ត ូច ក្រោម ស ម្ព ា ធ ឥ ទ្ធិ ពល ន យោ ប ាយ ការ បរ ទេស ម ហា អ ំ ណា ច ពិ ស េស ព័ត៌មាន វិទ្យា ▁ទូរគមនាគមន៍ ▁និង ប្រ ព ័ ន្ធ ផ្ កាយ រ ល ាប	100
បញ្ហាកំណើនប្រជាជនយ៉ាងឆាប់រហ័ស បានបង្កឪ្យមានវិបត្តិនេះ តើអ្នកវិទ្យាសាស្ដ្របានធ្វើដូចម្ដេចខ្លះ	null	បញ្ហាកំណើនប្រជាជនយ៉ាងឆាប់រហ័ស បានបង្កឪ្យមានវិបត្តិ ស្បៀងអាហារកើតឡើង ដូច្នេះដើម្បីកាត់បន្ថយវិបត្តិនេះអ្នកវិទ្យាសាស្រ្ដបានធ្វើដូចតទៅប្រើប្រាស់បច្ចេសវិទ្យាថ្មីៗនៅលើរៀបចំដី និងជម្រើសពូជល្អៗក្នុងវិស័យកសិកម្មប្រើប្រាស់ដីឪ្យអស់លទ្ធភាព ក្រោមពាក្យស្លោកថា បដិវត្តន៍បៃតងលើកកម្ពស់វិស័យកសិកម្ម តាមបណ្ដាប្រទេសជច្រើនលើសកលលោកបង្កើតប្រព័ន្ធស្រោចស្រពធំៗ ហើយពង្រីកផលិតផលនេសាទ សមុទ្រដើម្បីជួយផ្តត់ផ្គង់កង្វះខាយម្ហូបអាហារ	null	បញ្ហាកំណើនប្រជាជនយ៉ាងឆាប់រហ័ស បានបង្កឪ្យមានវិបត្តិ ស្បៀងអាហារកើតឡើង ដូច្នេះដើម្បីកាត់បន្ថយវិបត្តិនេះអ្នកវិទ្យាសាស្រ្ដបានធ្វើដូចតទៅប្រើប្រាស់បច្ចេសវិទ្យាថ្មីៗនៅលើរៀបចំដី និងជម្រើសពូជល្អៗក្នុងវិស័យកសិកម្មប្រើប្រាស់ដីឪ្យអស់លទ្ធភាព ក្រោមពាក្យស្លោកថា បដិវត្តន៍បៃតងលើកកម្ពស់វិស័យកសិកម្ម តាមបណ្ដាប្រទេសជច្រើនលើសកលលោកបង្កើតប្រព័ន្ធស្រោចស្រពធំៗ ហើយពង្រីកផលិតផលនេសាទ សមុទ្រដើម្បីជួយផ្តត់ផ្គង់កង្វះខាយម្ហូបអាហារ	ប ញ ្ហ ាក ំណ ើន ប្រ ជា ជន យ៉ាង ឆ ាប់ រ ហ ័ ស Ġ បាន បង ្ក ឪ ្យ មាន វិ ប ត្តិ នេះ Ġ ត ើ អ្នក វិទ្យា សា ស្ ដ ្រ បាន ធ ្វ ើ ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ Ġ	45	ប ញ ្ហ ាក ំណ ើន ប្រ ជា ជន យ៉ាង ឆ ាប់ រ ហ ័ ស Ġ បាន បង ្ក ឪ ្យ មាន វិ ប ត្តិ Ġ ស្ ប ៀង អា ហា រក ើត ឡើង Ġ ដូច ្ន េះ ដើម ្ប ី កាត់ បន្ថយ វិ ប ត្តិ នេះ អ្នក វិទ្យា សា ស្រ ្ ដ បាន ធ ្វ ើ ដូច ត ទៅ ប្រ ើប ្រា ស់ ប ច្ច េស វិទ្យា ថ ្ម ី ៗ នៅ លើ រៀបចំ ដ ី Ġ និង ជ ម្រ ើស ព ូ ជ ល្អ ៗ ក្នុង វិ ស ័យ ក សិ កម្ម ប្រ ើប ្រា ស់ ដ ី ឪ ្យ អ ស់ ល ទ្ធ ភាព Ġ ក្រោម ពាក្យ ស្ លោក ថា Ġ ប ដ ិ វត្ត ន៍ ប ៃ ត ង លើក ក ម្ព ស់ វិ ស ័យ ក សិ កម្ម Ġ តា ម ប ណ ្ ដា ប្រ ទេស ជ ច្ រ ើន លើ ស ក ល លោក បង ្ក ើត ប្រ ព ័ន ្ ធ ស្រ ោច ស្រ ព ធ ំ ៗ Ġ ហើយ ព ង ្រី ក ផល ិត ផល ន េស ា ទ Ġ សម ុ ទ្រ ដើម ្ប ី ជ ួយ ផ្ ត ត់ ផ្ គ ង់ ក ង ្វ ះ ខា យ ម្ ហ ូប អា ហា រ	198	▁បញ្ហា ក ំណ ើន ប្រ ជា ជន យ៉ាង ឆ ាប់ រ ហ ័ ស ▁បាន ប ង្ក ឪ ្យ មាន វិ ប ត្តិ នេះ ▁តើ អ្នក វិទ្យា សា ស្ ដ ្រ បាន ធ ្វ ើ ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ▁	42	▁បញ្ហា ក ំណ ើន ប្រ ជា ជន យ៉ាង ឆ ាប់ រ ហ ័ ស ▁បាន ប ង្ក ឪ ្យ មាន វិ ប ត្តិ ▁ស្ ប ៀង អា ហា រ កើត ឡើង ▁ដូច្នេះ ដើម ្ប ី កាត់ បន្ថយ វិ ប ត្តិ នេះ អ្នក វិទ្យា សា ស្រ ្ ដ បាន ធ ្វ ើ ដូច ត ទៅ ប្រ ើ ប្រ ាស់ ប ច្ច េស វិទ្យា ថ ្ម ី ៗ នៅ លើ រៀបចំ ដ ី ▁និង ជ ម្រ ើស ព ូ ជ ល្អ ៗ ក្នុង វិ ស ័យ ក សិ កម្ម ប្រ ើ ប្រ ាស់ ដ ី ឪ ្យ អ ស់ ល ទ្ធ ភាព ▁ក្រោម ពាក្យ ស្ លោក ថា ▁បដិវត្តន៍ ប ៃ ត ង លើក ក ម្ព ស់ វិ ស ័យ ក សិ កម្ម ▁តាម ប ណ ្ ដា ប្រ ទេស ជ ច ្រ ើន លើ ស ក ល លោក ប ង្ក ើត ប្រ ព ័ ន្ធ ស្រ ោច ស្រ ព ធ ំ ៗ ▁ហើយ ព ង ្រី ក ផល ិត ផល ន េ សា ទ ▁សមុទ្រ ដើម ្ប ី ជ ួយ ផ្ ត ត់ ផ្ គ ង់ ក ង ្វ ះ ខ ាយ ម ្ហ ូប អា ហា រ	186
តើបេតិកភ័ណ្ឌសំខាន់ៗ និងល្បីល្បាញលើពិភពលោកដែលគេស្គាល់មានឈ្មោះដូចម្ដេចខ្លះ	null	បេតិកភ័ណ្ឌសំខាន់ៗ និងល្បីល្បាញលើពិភពលោកដែលគេស្គាល់មានឈ្មោះដូចជាប្រាសាទអាក្រុស៊ីលនៃប្រទេសក្រិចប្រាសាទអាឡាប្រា ប្រទេសអេស្បាញប្រាសាទអង្គរវត្តប្រទេសកម្ពុជារូបសំណាកព្រះយេស៊ូ ប្រទេសប្រេស៊ីលពីរ៉ាមីតឈឺធ័រអ៊ិចសា ប្រទេសម៉ិចស៊ិចកីឡាដ្ឋានកុលូស្យូម ប្រទេសអ៊ីតាលី	null	បេតិកភ័ណ្ឌសំខាន់ៗ និងល្បីល្បាញលើពិភពលោកដែលគេស្គាល់មានឈ្មោះដូចជាប្រាសាទអាក្រុស៊ីលនៃប្រទេសក្រិចប្រាសាទអាឡាប្រា ប្រទេសអេស្បាញប្រាសាទអង្គរវត្តប្រទេសកម្ពុជារូបសំណាកព្រះយេស៊ូ ប្រទេសប្រេស៊ីលពីរ៉ាមីតឈឺធ័រអ៊ិចសា ប្រទេសម៉ិចស៊ិចកីឡាដ្ឋានកុលូស្យូម ប្រទេសអ៊ីតាលី	ត ើប េត ិក ភ ័ណ្ឌ សំ ខា ន់ ៗ Ġ និង ល ្ប ី ល ្ប ាញ លើ ពិ ភព លោក ដ ែល គ េស ្ គ ាល់ មាន ឈ្មោះ ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ Ġ	37	ប េត ិក ភ ័ណ្ឌ សំ ខា ន់ ៗ Ġ និង ល ្ប ី ល ្ប ាញ លើ ពិ ភព លោក ដ ែល គ េស ្ គ ាល់ មាន ឈ្មោះ ដូច ជា ប្រា សា ទ អា ក្រ ុស ៊ី ល នៃ ប្រ ទេស ក្រ ិច ប្រា សា ទ អា ឡា ប្រា Ġ ប្រ ទេស អ េស ្ប ាញ ប្រា សា ទ អង្គ រ វត្ត ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា រូប សំ ណា ក ព្រ ះ យ េស ៊ ូ Ġ ប្រ ទេស ប្រ េស ៊ី ល ពី រ៉ា មី ត ឈ ឺ ធ ័រ អ៊ ិច សា Ġ ប្រ ទេស ម៉ ិច ស៊ ិច ក ី ឡា ដ្ឋាន ក ុល ូស ្យូ ម Ġ ប្រ ទេស អ៊ី តា លី	115	▁តើ ប េត ិក ភ ័ណ្ឌ សំ ខ ាន់ ៗ ▁និង ល ្ប ី ល ្ប ាញ លើ ពិ ភព លោក ដ ែល គ េ ស្ គ ាល់ មាន ឈ្មោះ ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ▁	37	▁បេ តិ ក ភ ័ណ្ឌ សំ ខ ាន់ ៗ ▁និង ល ្ប ី ល ្ប ាញ លើ ពិ ភព លោក ដ ែល គ េ ស្ គ ាល់ មាន ឈ្មោះ ដូច ជា ប្រា សា ទ អា ក្រ ុ ស៊ី ល នៃ ប្រ ទេស ក្រ ិច ប្រា សា ទ អា ឡា ប្រា ▁ប្រទេស អ េស ្ប ាញ ប្រា សា ទ អង្គ រ វត្ត ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា រូប សំ ណា ក ព្រ ះ យ េ ស៊ូ ▁ប្រទេស ប្រ េ ស៊ី ល ពី រ៉ា មី ត ឈ ឺ ធ ័រ អ៊ ិច សា ▁ប្រទេស ម៉ ិច ស៊ ិច ក ី ឡា ដ្ឋាន ក ុល ូស ្យូ ម ▁ប្រទេស អ៊ី តា លី	110
តើលោក គូបាឆូវ បានធ្វើកំណែទម្រង់នយោបាយសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមដូចម្ដេចខ្លះ	null	លោគូបាឆូវ បានធ្វើកំណែទម្រង់នយោបាយសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមដូចតទៅបើកឪ្យមានអ្នកវិនិយោគទុនខាងវិស័យឧស្សាហកម្មមកពីក្រៅបំផុសឪ្យមានការប្រណាំងប្រជែងតាមបែបទម្រង់សេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរីបើកឪ្យមានរបបប្រជាធិបតេយ្យនៅក្នុងជួរគណបក្ស ពោលគឺ ឪ្យមានការជ្រើសរើសមន្ដ្រីដោយការបោះឆ្នោត ដើម្បីសម្ដែងការទុកចិត្តរៀបចំឪ្យមានការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសមាជិកសភាតាមរយៈពលរដ្ឋដែលគណបក្សច្រើនបានចួលរួម	null	លោគូបាឆូវ បានធ្វើកំណែទម្រង់នយោបាយសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមដូចតទៅបើកឪ្យមានអ្នកវិនិយោគទុនខាងវិស័យឧស្សាហកម្មមកពីក្រៅបំផុសឪ្យមានការប្រណាំងប្រជែងតាមបែបទម្រង់សេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរីបើកឪ្យមានរបបប្រជាធិបតេយ្យនៅក្នុងជួរគណបក្ស ពោលគឺ ឪ្យមានការជ្រើសរើសមន្ដ្រីដោយការបោះឆ្នោត ដើម្បីសម្ដែងការទុកចិត្តរៀបចំឪ្យមានការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសមាជិកសភាតាមរយៈពលរដ្ឋដែលគណបក្សច្រើនបានចួលរួម	ត ើ លោក Ġ គូ បា ឆ ូវ Ġ បាន ធ ្វ ើក ំណ ែ ទ ម្រ ង់ ន យោ បា យ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ និង សង ្ គម ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ Ġ	34	ល ោ គូ បា ឆ ូវ Ġ បាន ធ ្វ ើក ំណ ែ ទ ម្រ ង់ ន យោ បា យ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ និង សង ្ គម ដូច ត ទៅ ប ើក ឪ ្យ មាន អ្នក វិ និ យោគ ទ ុន ខា ង វិ ស ័យ ឧ ស្សា ហ កម្ម មក ពី ក្រ ៅ ប ំ ផ ុស ឪ ្យ មាន ការ ប្រ ណា ំ ង ប្រ ជ ែង តា ម ប ែប ទ ម្រ ង់ សេ ដ្ឋ កិច្ច ទី ផ្ សារ សេ រី ប ើក ឪ ្យ មាន រ ប ប ប្រ ជា ធិបតេយ្យ នៅ ក្នុង ជ ួរ គ ណ ប ក្ស Ġ ព ោល គ ឺ Ġ ឪ ្យ មាន ការ ជ្រ ើស រ ើស ម ន្ ដ ្រី ដោយ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត Ġ ដើម ្ប ី សម ្ ដ ែង ការ ទុក ចិត្ត រៀបចំ ឪ ្យ មាន ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ្រ ើស រ ើស សម ា ជ ិក ស ភា តា ម រយ ៈ ពល រដ្ឋ ដ ែល គ ណ ប ក្ស ច្ រ ើន បាន ច ួល រួម	174	▁តើ លោក ▁គូ បា ឆ ូវ ▁បាន ធ ្វ ើក ំណ ែ ទ ម្រ ង់ ន យោ ប ាយ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁និង ស ង្គ ម ដូច ម្ ដ េច ខ្ ល ះ ▁	33	▁ល ោ គូ បា ឆ ូវ ▁បាន ធ ្វ ើក ំណ ែ ទ ម្រ ង់ ន យោ ប ាយ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁និង ស ង្គ ម ដូច ត ទៅ ប ើក ឪ ្យ មាន អ្នក វិ និ យោគ ទ ុន ខា ង វិ ស ័យ ឧ ស្សា ហ កម្ម មក ពី ក្រ ៅ ប ំ ផ ុស ឪ ្យ មាន ការ ប្រ ណ ាំង ប្រ ជ ែង ត ាម ប ែប ទ ម្រ ង់ សេ ដ្ឋ កិច្ច ទី ផ្ សារ សេ រី ប ើក ឪ ្យ មាន រ ប ប ប្រ ជា ធិបតេយ្យ នៅ ក្នុង ជ ួរ គ ណ ប ក្ស ▁ពោលគឺ ▁ឪ ្យ មាន ការ ជ្រ ើស រ ើស ម ន្ ដ ្រី ដោយ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ▁ដើម្បី ស ម្ ដ ែង ការ ទុក ចិត្ត រៀបចំ ឪ ្យ មាន ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ្រ ើស រ ើស ស មា ជ ិក ស ភា ត ាម រយ ៈ ពល រដ្ឋ ដ ែល គ ណ ប ក្ស ច ្រ ើន បាន ច ួល រួម	168
តើហេតុអ្វីនៅឆ្នាំ១៩៦៣ព្រះអង្គទទួលជំនួយពីចិន	null	ព្រោះព្រះអង្គស្អប់យួនខាងត្បូងនិងសៀមដែលគាបសង្កត់ខ្មែរ SEATO	null	ព្រោះព្រះអង្គស្អប់យួនខាងត្បូងនិងសៀមដែលគាបសង្កត់ខ្មែរ SEATO	ត ើ ហេតុ អ ្វី នៅ ឆ្នាំ ១៩ ៦ ៣ ព្រ ះ អង្គ ទទួល ជំ ន ួយ ពី ច ិន Ġ	20	ព្រ ោះ ព្រ ះ អង្គ ស្ អ ប់ យ ួន ខា ង ត្ប ូង និង ស ៀម ដ ែល គ ាប សង ្ក ត់ ខ្ ម ែរ ĠSE ATO	27	▁តើ ហេតុ អ ្វី នៅ ឆ្នាំ ១ ៩៦ ៣ ព្រ ះ អង្គ ទទួល ជំ ន ួយ ពី ច ិន ▁	19	▁ព្រោះ ព្រ ះ អង្គ ស ្អ ប់ យ ួន ខា ង ត្ប ូង និង ស ៀម ដ ែល គ ាប ស ង្ក ត់ ខ្ ម ែរ ▁SEA TO	26
តើសហរដ្ឋអាមេរិកបានបញ្ជូនមនុស្សទៅកាន់ឋានព្រះចន្ទជាលើកដំបូងនៅណា ឆ្នាំណាហើយឈ្មោះអ្វី	null	សហរដ្ឋអាមេរិកបានបញ្ជូនមនុស្សទៅកាន់ឋានព្រះចន្ទជាលើកដំបូងនៅឆ្នាំ ១៩៦៧ គឺលោក អាមស្រ្ដង	null	សហរដ្ឋអាមេរិកបានបញ្ជូនមនុស្សទៅកាន់ឋានព្រះចន្ទជាលើកដំបូងនៅឆ្នាំ ១៩៦៧ គឺលោក អាមស្រ្ដង	ត ើស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក បាន ប ញ្ជ ូន ម នុ ស្ស ទៅ កាន់ ឋ ាន ព្រ ះ ច ន្ទ ជា លើក ដំ បូ ង នៅ ណា Ġ ឆ្នាំ ណា ហើយ ឈ្មោះ អ ្វី Ġ	35	ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក បាន ប ញ្ជ ូន ម នុ ស្ស ទៅ កាន់ ឋ ាន ព្រ ះ ច ន្ទ ជា លើក ដំ បូ ង នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៦ ៧ Ġ គ ឺ លោក Ġ អា ម ស្រ ្ ដង	39	▁តើ ស ហ រដ្ឋ អា មេ រិក បាន ប ញ្ជ ូន ម នុ ស្ស ទៅ កាន់ ឋ ាន ព្រ ះ ច ន្ទ ជា លើក ដំ បូ ង នៅ ណា ▁ឆ្នាំ ណា ហើយ ឈ្មោះ អ ្វី ▁	35	▁សហរដ្ឋ អា មេ រិក បាន ប ញ្ជ ូន ម នុ ស្ស ទៅ កាន់ ឋ ាន ព្រ ះ ច ន្ទ ជា លើក ដំ បូ ង នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៦ ៧ ▁គឺ លោក ▁អា ម ស្រ ្ ដង	36
ចូរបង្ហាញពីផលវិបាកនៃសង្គ្រាមក្នុងសម័យសាធារណៈរដ្ឋខ្មែរ	null	ផលវិបាកនៃសង្រ្គាមក្នុងសម័យសាធារណរដ្ឋខ្មែរ គឺ ប្រជាជនកម្ពុជាជាង ១លាននាក់បានបាត់បង់ជីវិត អ្នករបួស ក្មេងកំព្រា និងជនពិការជាច្រើននាក់ទៀតប្រជាពលរដ្ឋភៀសខ្លួនរាប់សែននាក់គ្មានទីពឹង ព្រាត់ប្រាស់ គ្រួសារនៅក្នុងប្រទេសរោងចក្រឩស្សាហកម្ម ៤៥ បានត្រូវបំផ្លិច បំផ្លាញ ចំការកៅស៊ូ ២៣ ត្រូវបាត់បង់ ផ្លូវថ្នល់ និងផ្លូវដែក ៧០៨០ ត្រូវខូចខាត ហើយកំពង់ផែពាណិជ្ជកម្ម ទាំងទឹកសាបនិងទឹកប្រៃទទួលការខូចខាតជាទម្ងន់ផលិតផលខាងកសិកម្មអសកម្មភាពទាំងស្រុង ចំណែកឩស្សាហកម្មបាត់បង់សមត្ថភាពផលិតរបស់ខ្លួនឬមានសមត្ថភាពតិចតួចបំផុត បើប្រៀបធៀបទៅនឹងស្ថិតិនៃសម័យមុនសង្រ្គាមទំនិញជាចាំបាច់សម្រាប់ជីវភាពប្រចាំថ្ងៃបានឡើងថ្លៃហួសកម្រិតអតិផរណា ប្រាក់រៀលចុះថ្លៃ ភាពឥតការងារធ្វើ អំពើពុករលួយក៏មានកម្រិតខ្ពស់ប្រទេសជាតិទាំងមូលជួបបញ្ហាច្របូកច្របល់ខ្វះ សណ្តាប់ធ្នាប់ អស្ថិរភាពនយោបាយ ភាពអនាធិបតេយ្យកើតមានស្ទើរគ្រប់ទីកន្លែង កូនទាហានបាត់បង់វិន័យ នាយទាហានបានរត់ចេញពីជួរកងទ័ព ហើយចុះចូលមកកងកម្លាំងនៃអ្នកសេ្នហាជាតិ	null	ផលវិបាកនៃសង្រ្គាមក្នុងសម័យសាធារណរដ្ឋខ្មែរ គឺ ប្រជាជនកម្ពុជាជាង ១លាននាក់បានបាត់បង់ជីវិត អ្នករបួស ក្មេងកំព្រា និងជនពិការជាច្រើននាក់ទៀតប្រជាពលរដ្ឋភៀសខ្លួនរាប់សែននាក់គ្មានទីពឹង ព្រាត់ប្រាស់ គ្រួសារនៅក្នុងប្រទេសរោងចក្រឩស្សាហកម្ម ៤៥ បានត្រូវបំផ្លិច បំផ្លាញ ចំការកៅស៊ូ ២៣ ត្រូវបាត់បង់ ផ្លូវថ្នល់ និងផ្លូវដែក ៧០៨០ ត្រូវខូចខាត ហើយកំពង់ផែពាណិជ្ជកម្ម ទាំងទឹកសាបនិងទឹកប្រៃទទួលការខូចខាតជាទម្ងន់ផលិតផលខាងកសិកម្មអសកម្មភាពទាំងស្រុង ចំណែកឩស្សាហកម្មបាត់បង់សមត្ថភាពផលិតរបស់ខ្លួនឬមានសមត្ថភាពតិចតួចបំផុត បើប្រៀបធៀបទៅនឹងស្ថិតិនៃសម័យមុនសង្រ្គាមទំនិញជាចាំបាច់សម្រាប់ជីវភាពប្រចាំថ្ងៃបានឡើងថ្លៃហួសកម្រិតអតិផរណា ប្រាក់រៀលចុះថ្លៃ ភាពឥតការងារធ្វើ អំពើពុករលួយក៏មានកម្រិតខ្ពស់ប្រទេសជាតិទាំងមូលជួបបញ្ហាច្របូកច្របល់ខ្វះ សណ្តាប់ធ្នាប់ អស្ថិរភាពនយោបាយ ភាពអនាធិបតេយ្យកើតមានស្ទើរគ្រប់ទីកន្លែង កូនទាហានបាត់បង់វិន័យ នាយទាហានបានរត់ចេញពីជួរកងទ័ព ហើយចុះចូលមកកងកម្លាំងនៃអ្នកសេ្នហាជាតិ	ច ូរ បង ្ហ ាញ ពី ផល វិ បា ក នៃ សង ្ គ្រ ាម ក្នុង សម័យ សា ធា រណៈ រដ្ឋ ខ្ ម ែរ Ġ	24	ផល វិ បា ក នៃ សង ្រ ្ គ ាម ក្នុង សម័យ សា ធា រណ រដ្ឋ ខ្ ម ែរ Ġ គ ឺ Ġ ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា ជា ង Ġ ១ លាន នាក់ បាន បា ត់ បង់ ជីវ ិត Ġ អ្នក របួស Ġ ក្ មេ ង កំ ព្រ ា Ġ និង ជន ពិ ការ ជា ច្ រ ើន នាក់ ទៀត ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ភ ៀស ខ្លួន រា ប់ សែន នាក់ គ ្ម ាន ទី ព ឹង Ġ ព្រ ាត់ ប្រា ស់ Ġ គ្រួសារ នៅ ក្នុង ប្រ ទេស រ ោង ច ក្រ ឩ ស្សា ហ កម្ម Ġ ៤ ៥ Ġ បាន ត្រូវ ប ំ ផ្ល ិច Ġ ប ំ ផ្ល ាញ Ġ ចំ ការ ក ៅ ស៊ូ Ġ ២ ៣ Ġ ត្រូវ បា ត់ បង់ Ġ ផ្ល ូវ ថ្ន ល់ Ġ និង ផ្ល ូវ ដ ែក Ġ ៧០ ៨០ Ġ ត្រូវ ខ ូច ខា ត Ġ ហើយ កំ ព ង់ ផ ែ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម Ġ ទ ាំង ទឹក សា ប និង ទឹក ប្រ ៃ ទទួល ការ ខ ូច ខា ត ជា ទ ម្ ង ន់ ផល ិត ផល ខា ង ក សិ កម្ម អ ស កម្ម ភាព ទ ាំង ស្រ ុង Ġ ចំ ណ ែក ឩ ស្សា ហ កម្ម បា ត់ បង់ សម ត្ថ ភាព ផល ិត រ ប ស់ ខ្លួន ឬ មាន សម ត្ថ ភាព តិ ច ត ួច ប ំ ផ ុត Ġ ប ើប ្រ ៀប ធៀប ទៅ នឹង ស្ ថ ិត ិន ៃ សម័យ ម ុន សង ្រ ្ គ ាម ទំ និ ញ ជា ចាំបាច់ សម ្រា ប់ ជីវ ភាព ប្រ ច ាំ ថ ្ង ៃ បាន ឡើង ថ្លៃ ហ ួស ក ម្រ ិត អ តិ ផ រណ ា Ġ ប្រា ក់ រ ៀល ច ុះ ថ្លៃ Ġ ភាព ឥ ត ការងារ ធ ្វ ើ Ġ អ ំព ើ ពុ ករ ល ួយ ក ៏ មាន ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ ប្រ ទេស ជាតិ ទ ាំង ម ូល ជ ួ ប ប ញ ្ហ ា ច្ រ បូ ក ច្ រ ប ល់ ខ្វ ះ Ġ ស ណ្ត ាប់ ធ ្នា ប់ Ġ អ ស្ ថ ិ រ ភាព ន យោ បា យ Ġ ភាព អ នា ធិបតេយ្យ កើត មាន ស្ទ ើរ គ្រ ប់ ទី កន្លែង Ġ កូ ន ទ ា ហាន បា ត់ បង់ វិ ន ័យ Ġ នា យ ទ ា ហាន បាន រ ត់ ចេញ ពី ជ ួរ ក ង ទ ័ ព Ġ ហើយ ច ុះ ចូល មក ក ង ក ម្ល ាំង នៃ អ្នក សេ ្ន ហា ជាតិ	384	▁ចូរ ប ង្ហ ាញ ពី ផល វិ ប ាក នៃ ស ង្គ ្រា ម ក្នុង សម័យ សា ធា រណៈ រដ្ឋ ខ្ ម ែរ ▁	23	▁ផលវិបាក នៃ សង ្រ ្ គ ាម ក្នុង សម័យ សា ធា រណ រដ្ឋ ខ្ ម ែរ ▁គឺ ▁ប្រជាជន ក ម្ព ុ ជា ជា ង ▁១លាន នាក់ បាន ប ាត់ បង់ ជីវ ិត ▁អ្នក របួស ▁ក្មេង ក ំព ្រា ▁និង ជន ពិ ការ ជា ច ្រ ើន នាក់ ទៀត ប្រ ជា ពល រដ្ឋ ភ ៀស ខ្លួន រ ាប់ សែន នាក់ គ ្ មាន ទី ព ឹង ▁ព្រ ាត់ ប្រ ាស់ ▁គ្រួសារ នៅ ក្នុង ប្រ ទេស រ ោង ច ក្រ ឩ ស្សា ហ កម្ម ▁៤៥ ▁បាន ត្រូវ ប ំ ផ្ល ិច ▁បំផ្លាញ ▁ចំការ ក ៅ ស៊ូ ▁២៣ ▁ត្រូវ ប ាត់ បង់ ▁ផ្លូវ ថ្ន ល់ ▁និង ផ្ល ូវ ដ ែក ▁៧០ ៨០ ▁ត្រូវ ខ ូច ខា ត ▁ហើយ ក ំព ង់ ផ ែ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម ▁ទាំង ទឹក សា ប និង ទឹក ប្រ ៃ ទទួល ការ ខ ូច ខា ត ជា ទ ម្ ង ន់ ផល ិត ផល ខា ង ក សិ កម្ម អ ស កម្ម ភាព ទ ាំង ស្រ ុង ▁ចំណែក ឩ ស្សា ហ កម្ម ប ាត់ បង់ សម ត្ថ ភាព ផល ិត រ ប ស់ ខ្លួន ឬ មាន សម ត្ថ ភាព ត ិច ត ួច ប ំ ផ ុត ▁បើ ប្រ ៀប ធៀប ទៅ នឹង ស ្ថ ិត ិន ៃ សម័យ ម ុន សង ្រ ្ គ ាម ទំ ន ិញ ជា ចាំបាច់ ស ម្រ ាប់ ជីវ ភាព ប្រ ច ាំ ថ ្ង ៃ បាន ឡើង ថ្លៃ ហ ួស ក ម្រ ិត អ តិ ផ រ ណា ▁ប្រាក់ រ ៀល ច ុះ ថ្លៃ ▁ភាព ឥ ត ការងារ ធ ្វ ើ ▁អំពើពុករលួយ ក ៏ មាន ក ម្រ ិត ខ្ ព ស់ ប្រ ទេស ជាតិ ទ ាំង ម ូល ជ ួ ប ប ញ ្ហ ា ច ្រ ប ូក ច ្រ ប ល់ ខ្វ ះ ▁សណ្តាប់ធ្នាប់ ▁អស ្ថ ិ រ ភាព ន យោ ប ាយ ▁ភាព អ នា ធិបតេយ្យ កើត មាន ស្ទ ើរ គ្រ ប់ ទី កន្លែង ▁កូន ទ ា ហាន ប ាត់ បង់ វ ិន ័យ ▁នាយ ទ ា ហាន បាន រ ត់ ចេញ ពី ជ ួរ ក ង ទ ័ ព ▁ហើយ ច ុះ ចូល មក ក ង ក ម្ល ាំង នៃ អ្នក សេ ្ន ហា ជាតិ	349
ចូរវិភាគពីព្រះរាជណាចក្រកម្ពុជាទី២ និងការកសាងកម្ពុជាឡើងវិញ	null	វិភាគពីព្រះរាជណាចក្រកម្ពុជាទី២ និងការកសាងកម្ពុជាឡើងវិញ វិភាគពិព្រះរាជណាចក្រទី២ កើតឡើងនៅថ្ងៃទី ២៤ កញ្ញា ១៩៩៨ ដែលមានព្រះមហាក្សត្រសោយរាជ្យគឺសម្ដេចព្រះនរោត្ត សីហនុមានរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មី សេរីពហុបក្សមានរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់មួយព្រះរាជារណាចក្រទី២ កើនឡើង តាមរយៈបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃទី២៣២៨ ឧសភា ១៩៩៣ រៀបចំដោយអង្គការសហភាពប្រជាជាតិព្រះរាជាណាចក្រទី២ ចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៩៣ រហូតដល់បច្ចុប្បន្ន កម្ពុជាបានបោះឆ្នោតជាសកលដោយសេរីជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្ដបាន៥ អាណត្តិនៃរដ្ឋសភាដែលប្រមុខរដ្ឋាភិបាលគឺសម្ដេចហ៊ុន សែន និងសម្ដេចនរោត្តម រណឬទ្ធិ ជាសហនាយករដ្ឋមន្ដ្រី ការស្ដារកម្ពុជាឡើងវិញ ការស្ដារកម្ពុជាវិស័យសេដ្ឋកិច្ច កសិកម្ម ពាណិជ្ជកម្ម ឧស្សាហកម្មវប្បធម៌និងអប់រំ បង្កើតសាលារៀនគ្រប់កម្រិតសិក្សា បង្កើតវត្តអារាម ជំនឿ សាសនា វិស័យនយោបាយធ្វើកំណែទម្រង់គ្រប់គេហដ្ឋានដរចនាសម្ព័ន្ធជាតិធ្វើកំណេទម្រង់លើវិស័យកងទ័ព នគរបាលជាតិបង្កើតឪ្យមានសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី ផ្ដល់កម្មសិទ្ធិឯកជនផ្ដល់សិទ្ធិសេរីភាពដល់ប្រជាជនរដ្ឋ	null	វិភាគពីព្រះរាជណាចក្រកម្ពុជាទី២ និងការកសាងកម្ពុជាឡើងវិញ វិភាគពិព្រះរាជណាចក្រទី២ កើតឡើងនៅថ្ងៃទី ២៤ កញ្ញា ១៩៩៨ ដែលមានព្រះមហាក្សត្រសោយរាជ្យគឺសម្ដេចព្រះនរោត្ត សីហនុមានរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មី សេរីពហុបក្សមានរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់មួយព្រះរាជារណាចក្រទី២ កើនឡើង តាមរយៈបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃទី២៣២៨ ឧសភា ១៩៩៣ រៀបចំដោយអង្គការសហភាពប្រជាជាតិព្រះរាជាណាចក្រទី២ ចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៩៣ រហូតដល់បច្ចុប្បន្ន កម្ពុជាបានបោះឆ្នោតជាសកលដោយសេរីជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្ដបាន៥ អាណត្តិនៃរដ្ឋសភាដែលប្រមុខរដ្ឋាភិបាលគឺសម្ដេចហ៊ុន សែន និងសម្ដេចនរោត្តម រណឬទ្ធិ ជាសហនាយករដ្ឋមន្ដ្រី ការស្ដារកម្ពុជាឡើងវិញ ការស្ដារកម្ពុជាវិស័យសេដ្ឋកិច្ច កសិកម្ម ពាណិជ្ជកម្ម ឧស្សាហកម្មវប្បធម៌និងអប់រំ បង្កើតសាលារៀនគ្រប់កម្រិតសិក្សា បង្កើតវត្តអារាម ជំនឿ សាសនា វិស័យនយោបាយធ្វើកំណែទម្រង់គ្រប់គេហដ្ឋានដរចនាសម្ព័ន្ធជាតិធ្វើកំណេទម្រង់លើវិស័យកងទ័ព នគរបាលជាតិបង្កើតឪ្យមានសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី ផ្ដល់កម្មសិទ្ធិឯកជនផ្ដល់សិទ្ធិសេរីភាពដល់ប្រជាជនរដ្ឋ	ច ូរ វិ ភាគ ពី ព្រ ះ រាជ ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ទី ២ Ġ និង ការ ក សា ង ក ម្ព ុ ជា ឡើង វិញ Ġ	28	វិ ភាគ ពី ព្រ ះ រាជ ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ទី ២ Ġ និង ការ ក សា ង ក ម្ព ុ ជា ឡើង វិញ Ġ វិ ភាគ ពិ ព្រ ះ រាជ ណា ច ក្រ ទី ២ Ġ កើត ឡើង នៅ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ២ ៤ Ġ ក ញ្ញា Ġ ១៩ ៩៨ Ġ ដ ែល មាន ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ស ោយ រាជ ្យ គ ឺ សម ្ ដ េច ព្រ ះ ន រ ោត ្ត âĢĭ Ġ សី ហ នុ មាន រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ ថ ្ម ី Ġ សេ រី ព ហ ុប ក្ស មាន រដ្ឋ ា ភិ បាល ស្រ ប ច្ បា ប់ មួយ ព្រ ះ រាជ ារ ណា ច ក្រ ទី ២ Ġ ក ើន ឡើង Ġ តា ម រយ ៈ ប ោះ ឆ្ ន ោត នៅ ថ ្ង ៃ ទី ២ ៣ ២ ៨ Ġ ឧ ស ភា Ġ ១៩ ៩ ៣ Ġ រៀបចំ ដោយ អង្គ ការ ស ហ ភាព ប្រ ជា ជាតិ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ទី ២ Ġ ច ាប់ ពី ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩ ៣ Ġ រ ហ ូត ដល់ ប ច្ច ុប ្ប ន្ន Ġ ក ម្ព ុ ជា បាន ប ោះ ឆ្ ន ោត ជា ស ក ល ដោយ សេ រី ជ្រ ើស តាំង ត ំណ ាង រា ស្រ ្ ដ បាន ៥ Ġ អា ណ ត្តិ នៃ រដ្ឋ ស ភា ដ ែល ប្រ មុខ រដ្ឋ ា ភិ បាល គ ឺ សម ្ ដ េច ហ៊ ុន Ġ សែន Ġ និង សម ្ ដ េច ន រ ោត ្ត ម Ġ រណ ឬ ទ្ធិ Ġ ជា ស ហ នា យក រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី Ġ ការ ស្ ដា រក ម្ព ុ ជា ឡើង វិញ Ġ ការ ស្ ដា រក ម្ព ុ ជា វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ ក សិ កម្ម Ġ ពា ណ ិ ជ្ជ កម្ម Ġ ឧ ស្សា ហ កម្ម វ ប្ប ធម៌ និង អ ប់ រំ Ġ បង ្ក ើត សា លា រ ៀន គ្រ ប់ ក ម្រ ិត សិ ក្ស ា Ġ បង ្ក ើត វត្ត អា រា ម Ġ ជំ ន ឿ Ġ សា ស នា ÂłÂł ĠâĢĭ Ġ វិ ស ័យ ន យោ បា យ ធ ្វ ើក ំណ ែ ទ ម្រ ង់ គ្រ ប់ គ េ ហ ដ្ឋាន ដ រ ច នា សម ្ ព ័ន ្ ធ ជាតិ ធ ្វ ើក ំណ េ ទ ម្រ ង់ លើ វិ ស ័យ ក ង ទ ័ ព Ġ ន គរ បាល ជាតិ បង ្ក ើត ឪ ្យ មាន សេ ដ្ឋ កិច្ច ទី ផ្ សារ សេ រី Ġ ផ្ ដល់ កម្ម សិ ទ្ធិ ឯក ជន ផ្ ដល់ សិ ទ្ធិ សេ រី ភាព ដល់ ប្រ ជា ជន រដ្ឋ	404	▁ចូរ វិ ភាគ ពី ព្រ ះ រាជ ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ទី ២ ▁និង ការ ក សា ង ក ម្ព ុ ជា ឡើង វិញ ▁	27	▁វិភាគ ពី ព្រ ះ រាជ ណា ច ក្រ ក ម្ព ុ ជា ទី ២ ▁និង ការ ក សា ង ក ម្ព ុ ជា ឡើង វិញ ▁វិភាគ ពិ ព្រ ះ រាជ ណា ច ក្រ ទី ២ ▁កើតឡើង នៅ ថ ្ង ៃ ទី ▁២៤ ▁កញ្ញា ▁១៩ ៩៨ ▁ដែល មាន ព្រ ះ ម ហា ក្សត្រ ស ោយ រាជ ្យ គ ឺ ស ម្ ដ េច ព្រ ះ ន រ ោ ត្ត ▁សីហនុ មាន រដ្ឋ ធម្ម នុ ញ្ញ ថ ្ម ី ▁សេរី ព ហ ុប ក្ស មាន រ ដ្ឋា ភិ បាល ស្រ ប ច ្ប ាប់ មួយ ព្រ ះ រាជ ារ ណា ច ក្រ ទី ២ ▁កើនឡើង ▁តាមរយៈ ប ោះ ឆ្ ន ោត នៅ ថ ្ង ៃ ទី ២ ៣ ២ ៨ ▁ឧសភា ▁១៩ ៩ ៣ ▁រៀបចំ ដោយ អង្គ ការ ស ហ ភាព ប្រ ជា ជាតិ ព្រ ះ រាជ ា ណា ច ក្រ ទី ២ ▁ចាប់ពី ឆ្នាំ ▁១៩ ៩ ៣ ▁រហូតដល់ ប ច្ច ុ ប្ប ន្ន ▁កម្ពុជា បាន ប ោះ ឆ្ ន ោត ជា ស ក ល ដោយ សេ រី ជ្រ ើស តាំង ត ំណ ាង រា ស្រ ្ ដ បាន ៥ ▁អាណត្តិ នៃ រដ្ឋ ស ភា ដ ែល ប្រ មុខ រ ដ្ឋា ភិ បាល គ ឺ ស ម្ ដ េច ហ៊ ុន ▁សែន ▁និង ស ម្ ដ េច ន រ ោ ត្ត ម ▁ រណ ឬ ទ្ធិ ▁ជា ស ហ នា យក រដ្ឋ ម ន្ ដ ្រី ▁ការស្ ដា រក ម្ព ុ ជា ឡើង វិញ ▁ការស្ ដា រក ម្ព ុ ជា វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁កសិកម្ម ▁ពាណិជ្ជកម្ម ▁ឧស្សាហកម្ម វ ប្ប ធម៌ និង អ ប់ រំ ▁បង្កើត ស ាល ារ ៀន គ្រ ប់ ក ម្រ ិត ស ិក ្សា ▁បង្កើត វត្ត អា រ ាម ▁ជំនឿ ▁សាសនា ▁វិស័យ ន យោ ប ាយ ធ ្វ ើក ំណ ែ ទ ម្រ ង់ គ្រ ប់ គ េ ហ ដ្ឋាន ដ រ ច នា ស ម្ព ័ ន្ធ ជាតិ ធ ្វ ើក ំណ េ ទ ម្រ ង់ លើ វិ ស ័យ ក ង ទ ័ ព ▁នគរបាល ជាតិ ប ង្ក ើត ឪ ្យ មាន សេ ដ្ឋ កិច្ច ទី ផ្ សារ សេ រី ▁ផ្ ដល់ កម្ម សិ ទ្ធិ ឯក ជន ផ្ ដល់ សិ ទ្ធិ សេ រី ភាព ដល់ ប្រ ជា ជន រដ្ឋ	353
ទន្លេមេគង្គនិងទន្លេសាបបានផ្តល់នូវសក្តានុពលភាពយ៉ាងច្រើនដល់ប្រទេសកម្ពុជា តើសក្តានុពលទាំងនោះមានអ្វីខ្លះ	null	ទន្លេមេគង្គនិងទន្លេសាបបានផ្តល់សក្តានុពលភាបដល់ប្រទេសកម្ពុជាជាច្រើនដូចជាទន្លេមេគង្គ បានហូរនាំដីល្បាប់ដ៏មានជីជាតិសំរាប់ កសិកម្ម ជាប្រភព ទឹក សំរាប់ចិញ្ចឹមប្រជាជនកម្ពុជាមួយផ្នែកហើយវាបាន បម្រើដល់វិស័យគមនាគមន៍ប្រព័ន្ធគមនាគមន៍បានយ៉ាងប្រសើរ ម៉្យាងទៀតវាបានផ្តល់នូវមច្ឆាជាតិជាប្រភពប្រូតេអ៊ីនយ៉ាងប្រសើរ សម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជា ទន្លេសាប ជាប្រភពនៃការនេសាទ វាបានផ្តល់នូវការនេសាទដល់ប្រជាជន ក្នុងការរកប្រាក់ចំណូលបានមកពីការនេសាទ ព្រោះវាជាប្រភពត្រីយ៉ាងច្រើនក្រៃលែង និងតែប៉ុណ្ណោះវាបានផ្តល់ទឹកសម្រាប់ការធ្វើកសិកម្មផងដែរ	null	ទន្លេមេគង្គនិងទន្លេសាបបានផ្តល់សក្តានុពលភាបដល់ប្រទេសកម្ពុជាជាច្រើនដូចជាទន្លេមេគង្គ បានហូរនាំដីល្បាប់ដ៏មានជីជាតិសំរាប់ កសិកម្ម ជាប្រភព ទឹក សំរាប់ចិញ្ចឹមប្រជាជនកម្ពុជាមួយផ្នែកហើយវាបាន បម្រើដល់វិស័យគមនាគមន៍ប្រព័ន្ធគមនាគមន៍បានយ៉ាងប្រសើរ ម៉្យាងទៀតវាបានផ្តល់នូវមច្ឆាជាតិជាប្រភពប្រូតេអ៊ីនយ៉ាងប្រសើរ សម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជា ទន្លេសាប ជាប្រភពនៃការនេសាទ វាបានផ្តល់នូវការនេសាទដល់ប្រជាជន ក្នុងការរកប្រាក់ចំណូលបានមកពីការនេសាទ ព្រោះវាជាប្រភពត្រីយ៉ាងច្រើនក្រៃលែង និងតែប៉ុណ្ណោះវាបានផ្តល់ទឹកសម្រាប់ការធ្វើកសិកម្មផងដែរ	ទ ន្ ល េ មេ គ ង្គ និង ទ ន្ ល េស ាប បាន ផ្ ត ល់ ន ូវ ស ក្ត ានុ ពល ភាព យ៉ាង ច្ រ ើន ដល់ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា Ġ ត ើស ក្ត ានុ ពល ទ ាំង ន ោះ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	50	ទ ន្ ល េ មេ គ ង្គ និង ទ ន្ ល េស ាប បាន ផ្ ត ល់ ស ក្ត ានុ ពល ភា ប ដល់ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ជា ច្ រ ើន ដូច ជា ទ ន្ ល េ មេ គ ង្គ Ġ បាន ហ ូរ នាំ ដ ី ល ្ប ាប់ ដ ៏ មាន ជី ជាតិ សំ រា ប់ Ġ ក សិ កម្ម Ġ ជា ប្រ ភព Ġ ទឹក Ġ សំ រា ប់ ច ិញ ្ច ឹម ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា មួយ ផ្ ន ែក ហើយ វា បាន Ġ ប ម្រ ើ ដល់ វិ ស ័យ គម នា គមន៍ ប្រ ព ័ន ្ ធ គម នា គមន៍ បាន យ៉ាង ប្រសើរ Ġ ម៉ ្យា ង ទៀត វា បាន ផ្ ត ល់ ន ូវ ម ច្ឆ ា ជាតិ ជា ប្រ ភព ប្រ ូត េ អ៊ី ន យ៉ាង ប្រសើរ Ġ សម ្រា ប់ ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា Ġ ទ ន្ ល េស ាប Ġ ជា ប្រ ភព នៃ ការ ន េស ា ទ Ġ វា បាន ផ្ ត ល់ ន ូវ ការ ន េស ា ទ ដល់ ប្រ ជា ជន Ġ ក្នុង ការ រក ប្រា ក់ ចំ ណូ ល បាន មក ពី ការ ន េស ា ទ Ġ ព្រ ោះ វា ជា ប្រ ភព ត្រ ី យ៉ាង ច្ រ ើន ក្រ ៃ លែង Ġ និង តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ វា បាន ផ្ ត ល់ ទឹក សម ្រា ប់ ការ ធ ្វ ើក សិ កម្ម ផ ង ដ ែរ	230	▁ទន្លេ មេ គ ង្គ និង ទ ន ្ល េស ាប បាន ផ្ ត ល់ ន ូវ ស ក្ត ានុ ពល ភាព យ៉ាង ច ្រ ើន ដល់ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ▁តើ ស ក្ត ានុ ពល ទ ាំង ន ោះ មាន អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	47	▁ទន្លេ មេ គ ង្គ និង ទ ន ្ល េស ាប បាន ផ្ ត ល់ ស ក្ត ានុ ពល ភា ប ដល់ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ជា ច ្រ ើន ដូច ជា ទ ន ្ល េ មេ គ ង្គ ▁បាន ហ ូរ នាំ ដ ី ល ្ប ាប់ ដ ៏ មាន ជី ជាតិ សំ រ ាប់ ▁កសិកម្ម ▁ជា ប្រ ភព ▁ទឹក ▁សំរាប់ ច ិ ញ្ច ឹម ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា មួយ ផ្ ន ែក ហើយ វា បាន ▁បម្រើ ដល់ វិ ស ័យ គម នា គមន៍ ប្រ ព ័ ន្ធ គម នា គមន៍ បាន យ៉ាង ប្រសើរ ▁ម៉ ្យា ង ទៀត វា បាន ផ្ ត ល់ ន ូវ ម ច្ឆ ា ជាតិ ជា ប្រ ភព ប្រ ូត េ អ៊ី ន យ៉ាង ប្រសើរ ▁សម្រាប់ ប្រ ជា ជន ក ម្ព ុ ជា ▁ទន្លេ សា ប ▁ជា ប្រ ភព នៃ ការ ន េ សា ទ ▁វា បាន ផ្ ត ល់ ន ូវ ការ ន េ សា ទ ដល់ ប្រ ជា ជន ▁ក្នុង ការ រក ប្រ ាក់ ច ំណ ូល បាន មក ពី ការ ន េ សា ទ ▁ព្រោះ វា ជា ប្រ ភព ត្រ ី យ៉ាង ច ្រ ើន ក្រ ៃ លែង ▁និង តែ ប៉ ុ ណ្ណ ោះ វា បាន ផ្ ត ល់ ទឹក ស ម្រ ាប់ ការ ធ ្វ ើក សិ កម្ម ផ ង ដ ែរ	215
តើឥន្ធនៈផុស៊ីលមានសារៈសំខាន់យ៉ាងណាខ្លះសម្រាប់ជិវភាពរស់នៅ	null	ឥន្ធនៈផូស៊ីលមានសារៈសំខាន់សម្រាប់ជីវភាពរស់នៅដូចជា ឧស្សាហកម្ម គមនាគមន៍ គេហដ្ឋាន កម្តៅ បំភ្លឺ ចម្អិន អាហារ ផលិតថាមពលអគ្គិសនី	null	ឥន្ធនៈផូស៊ីលមានសារៈសំខាន់សម្រាប់ជីវភាពរស់នៅដូចជា ឧស្សាហកម្ម គមនាគមន៍ គេហដ្ឋាន កម្តៅ បំភ្លឺ ចម្អិន អាហារ ផលិតថាមពលអគ្គិសនី	ត ើ ឥ ន្ធ នៈ ផ ុស ៊ី ល មាន សារ ៈ សំ ខា ន់ យ៉ាង ណា ខ្ ល ះ សម ្រា ប់ ជ ិ វ âĢĭ ភាព រស់ នៅ Ġ	29	ឥ ន្ធ នៈ ផ ូស ៊ី ល មាន សារ ៈ សំ ខា ន់ សម ្រា ប់ ជីវ ភាព រស់ នៅ âĢĭ ដូច ជា Ġ ឧ ស្សា ហ កម្ម Ġ គម នា គមន៍ Ġ គ េ ហ âĢĭ ដ្ឋាន Ġ ក ម្ ត ៅ Ġ ប ំ ភ្ល ឺ Ġ ច ម្ អ ិន Ġ អា ហា រ Ġ ផល ិត ថា ម ពល អ គ្គ ិស នី	57	▁តើ ឥ ន្ធ នៈ ផ ុ ស៊ី ល មាន សារ ៈ សំ ខ ាន់ យ៉ាង ណា ខ្ ល ះ ស ម្រ ាប់ ជ ិ វ ▁ភាព រស់ នៅ ▁	28	▁ឥ ន្ធ នៈ ផ ូ ស៊ី ល មាន សារ ៈ សំ ខ ាន់ ស ម្រ ាប់ ជីវ ភាព រស់ នៅ ▁ដូចជា ▁ឧស្សាហកម្ម ▁ គម នា គមន៍ ▁គេ ហ ▁ ដ្ឋាន ▁កម្តៅ ▁បំភ្លឺ ▁ច ម ្អ ិន ▁អាហារ ▁ផលិត ថា ម ពល អ គ្គ ិស នី	43
តើថ្ងៃបុណ្យសង្សារមានប្រភពមកពីប្រទេសណា	null	ថ្ងៃបុណ្យសង្សារមានប្រភពមកពីចក្រភពរ៉ូម	null	ថ្ងៃបុណ្យសង្សារមានប្រភពមកពីចក្រភពរ៉ូម	ត ើ ថ ្ង ៃ ប ុ ណ ្យ សង ្សា រ មាន ប្រ ភព មក ពី ប្រ ទេស ណា ĠĠ	20	ថ ្ង ៃ ប ុ ណ ្យ សង ្សា រ មាន ប្រ ភព មក ពី ច ក្រ ភព រ៉ូ ម	20	▁តើ ថ ្ង ៃ ប ុ ណ ្យ ស ង្ស ារ មាន ប្រ ភព មក ពី ប្រ ទេស ណា ▁	19	▁ថ្ងៃ ប ុ ណ ្យ ស ង្ស ារ មាន ប្រ ភព មក ពី ច ក្រ ភព រ៉ូ ម	18
តើកត្តាអ្វីខ្លះដែលជាប្រភពជម្រុញឲ្យមានការកសាងប្រព័ន្ធដឹកនាំពិភពលោកមួយ ( សកលភាវូបនីយកម្ម )	null	កត្តាថ្មីៗជាច្រើនដែលលេចឡើងមានដូចតទៅកម្លាំងចករនៃប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចសកលលោកដែលជម្រុញឲ្យគាត់តែលេចឡើងនូវអស្តុរភាព និងផលវិបាកចំពោះបញ្ហាផ្ទៃក្នុងប្រទេសនិងទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសលើសកលលោកនេះជាសញ្ញាមួយទាមទារឲ្យរិះរកការបង្កើត ប្រព័ន្ធថ្មីមួយប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពកំណើនយ៉ាងខ្លាំងនូវបំលាស់ប្តូរទីកន្លែងរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅលើសកលលោកការរីកចម្រើនយ៉ាងខ្លាំងនូវប្រព័ន្ធទំនាក់ទំនងទូរគមនាគមន៍អន្តរជាតិការរីកសាយភាយយ៉ាងខ្លាំងនូវបច្ចេកវិទ្យាយោធាទំនើបដែលជានិច្ចជាកាលបានក្លាយជាឧបករណ៍នយោបាយសកលលោកបញ្ហារួមជាច្រើនបានកើតឡើងដែលទាមទារឲ្យមានការសម្រេចចិត្តដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនេះតាមរយៈថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល អង្គការអន្តរជាតិ សហគមន៍អន្តរជាតិជាដើម	null	កត្តាថ្មីៗជាច្រើនដែលលេចឡើងមានដូចតទៅកម្លាំងចករនៃប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចសកលលោកដែលជម្រុញឲ្យគាត់តែលេចឡើងនូវអស្តុរភាព និងផលវិបាកចំពោះបញ្ហាផ្ទៃក្នុងប្រទេសនិងទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសលើសកលលោកនេះជាសញ្ញាមួយទាមទារឲ្យរិះរកការបង្កើត ប្រព័ន្ធថ្មីមួយប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពកំណើនយ៉ាងខ្លាំងនូវបំលាស់ប្តូរទីកន្លែងរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅលើសកលលោកការរីកចម្រើនយ៉ាងខ្លាំងនូវប្រព័ន្ធទំនាក់ទំនងទូរគមនាគមន៍អន្តរជាតិការរីកសាយភាយយ៉ាងខ្លាំងនូវបច្ចេកវិទ្យាយោធាទំនើបដែលជានិច្ចជាកាលបានក្លាយជាឧបករណ៍នយោបាយសកលលោកបញ្ហារួមជាច្រើនបានកើតឡើងដែលទាមទារឲ្យមានការសម្រេចចិត្តដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនេះតាមរយៈថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល អង្គការអន្តរជាតិ សហគមន៍អន្តរជាតិជាដើម	ត ើក ត្ត ា អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល ជា ប្រ ភព ជ ម្រ ុញ ឲ្យ មាន ការ ក សា ង ប្រ ព ័ន ្ ធ ដ ឹក នាំ ពិ ភព លោក មួយ Ġ( Ġ ស ក ល ភា វ ូប នី យក ម្ម Ġ) Ġ	44	ក ត្ត ា ថ ្ម ី ៗ ជា ច្ រ ើន ដ ែល ល េច ឡើង មាន ដូច ត ទៅ ក ម្ល ាំង ច ករ នៃ ប្រ ព ័ន ្ ធ សេ ដ្ឋ កិច្ច ស ក ល លោក ដ ែល ជ ម្រ ុញ ឲ្យ គ ាត់ តែ ល េច ឡើង ន ូវ អ ស្ត ុរ ភាព Ġ និង ផល វិ បា ក ចំ ព ោះ ប ញ ្ហ ា ផ្ ទ ៃ ក្នុង ប្រ ទេស និង ទំ នាក់ ទំ ន ង រ វា ង ប្រ ទេស លើ ស ក ល លោក នេះ ជា ស ញ្ញា មួយ ទ ាម ទ ារ ឲ្យ រិ ះ រក ការ បង ្ក ើត Ġ ប្រ ព ័ន ្ ធ ថ ្ម ី មួយ ប្រ ក ប ដោយ ប្រ សិ ទ្ធ ភាព កំ ណ ើន យ៉ាង ខ្ លា ំ ង ន ូវ ប ំ លាស់ ប្ តូ រ ទី កន្លែង រស់ នៅ រ ប ស់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ នៅ លើ ស ក ល លោក ការ រី ក ចម្រ ើន យ៉ាង ខ្ លា ំ ង ន ូវ ប្រ ព ័ន ្ ធ ទំ នាក់ ទំ ន ង ទូ រ គម នា គមន៍ អ ន្ត រ ជាតិ ការ រី ក សាយ ភា យ យ៉ាង ខ្ លា ំ ង ន ូវ ប ច្ច េក វិទ្យា យោ ធា ទំ ន ើប ដ ែល ជា និ ច្ច ជា កាល បាន ក្លា យ ជា ឧ ប ករណ៍ ន យោ បា យ ស ក ល លោក ប ញ ្ហ ារ ួ ម ជា ច្ រ ើន បាន កើត ឡើង ដ ែល ទ ាម ទ ារ ឲ្យ មាន ការ សម ្រ េច ចិត្ត ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា ទ ាំង នេះ តា ម រយ ៈ ថ្ន ាក់ ដ ឹក នាំ រដ្ឋ ា ភិ បាល Ġ អង្គ ការ អ ន្ត រ ជាតិ Ġ ស ហ គមន៍ អ ន្ត រ ជាតិ ជា ដើម	297	▁តើ ក ត្ត ា អ ្វី ខ្ ល ះ ដ ែល ជា ប្រ ភព ជ ម្រ ុញ ឲ្យ មាន ការ ក សា ង ប្រ ព ័ ន្ធ ដ ឹក នាំ ពិ ភព លោក មួយ ▁( ▁សកល ភា វ ូប នី យ កម្ម ▁) ▁	41	▁កត្តា ថ ្ម ី ៗ ជា ច ្រ ើន ដ ែល ល េច ឡើង មាន ដូច ត ទៅ ក ម្ល ាំង ច ករ នៃ ប្រ ព ័ ន្ធ សេ ដ្ឋ កិច្ច ស ក ល លោក ដ ែល ជ ម្រ ុញ ឲ្យ គ ាត់ ត ែល េច ឡើង ន ូវ អ ស្ត ុរ ភាព ▁និង ផល វិ ប ាក ច ំព ោះ ប ញ ្ហ ា ផ្ ទ ៃ ក្នុង ប្រ ទេស និង ទំ នាក់ ទំ ន ង រ វ ាង ប្រ ទេស លើ ស ក ល លោក នេះ ជា ស ញ្ញា មួយ ទ ាម ទ ារ ឲ្យ រ ិះ រក ការ ប ង្ក ើត ▁ប្រព័ន្ធ ថ ្ម ី មួយ ប្រ ក ប ដោយ ប្រ ស ិទ្ធ ភាព ក ំណ ើន យ៉ាង ខ្ ល ាំង ន ូវ ប ំ លាស់ ប ្ត ូរ ទី កន្លែង រស់ នៅ រ ប ស់ ប្រ ជា ពល រដ្ឋ នៅ លើ ស ក ល លោក ការ រី ក ចម្រ ើន យ៉ាង ខ្ ល ាំង ន ូវ ប្រ ព ័ ន្ធ ទំ នាក់ ទំ ន ង ទ ូរ គម នា គមន៍ អ ន្ត រ ជាតិ ការ រី ក សាយ ភ ាយ យ៉ាង ខ្ ល ាំង ន ូវ ប ច្ច េក វិទ្យា យោ ធា ទំ ន ើប ដ ែល ជា និ ច្ច ជា កាល បាន ក្លា យ ជា ឧ ប ករណ៍ ន យោ ប ាយ ស ក ល លោក ប ញ ្ហ ា រួម ជា ច ្រ ើន បាន កើត ឡើង ដ ែល ទ ាម ទ ារ ឲ្យ មាន ការ ស ម្រ េច ចិត្ត ដ ោះ ស្រ ាយ ប ញ ្ហ ា ទ ាំង នេះ ត ាម រយ ៈ ថ្ន ាក់ ដ ឹក នាំ រ ដ្ឋា ភិ បាល ▁អង្គការ អ ន្ត រ ជាតិ ▁សហគមន៍ អ ន្ត រ ជាតិ ជា ដើម	282
តើប្រទេសកម្ពុជាឆ្លងកាត់ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្រ្ដប៉ុន្មានលើករួមមកហើយ	null	ប្រទេសកម្ពុជាឆ្លងកាត់ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្រ្ដប៉ុន្មានលើករួមមកហើយគឺអាណត្តិទី១ គឺនៅទី២៣២៨ ខែ ឧសភា ឆ្នាំ ១៩៩៣អាណត្តិទី២ គឺ ថ្ងៃទី០១ មេសា ឆ្នាំ ២០០៧អាណត្តិទី៣ គឺថ្ងៃទី០៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១២អាណត្តិទីទី៤ គឺថ្ងៃទី ០៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១៧	null	ប្រទេសកម្ពុជាឆ្លងកាត់ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្រ្ដប៉ុន្មានលើករួមមកហើយគឺអាណត្តិទី១ គឺនៅទី២៣២៨ ខែ ឧសភា ឆ្នាំ ១៩៩៣អាណត្តិទី២ គឺ ថ្ងៃទី០១ មេសា ឆ្នាំ ២០០៧អាណត្តិទី៣ គឺថ្ងៃទី០៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១២អាណត្តិទីទី៤ គឺថ្ងៃទី ០៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១៧	ត ើប ្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ឆ្ លង កាត់ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ្រ ើស រ ើស ត ំណ ាង រា ស្រ ្ ដ ប៉ ុន ្ម ាន លើក រួម មក ហើយ Ġ	36	ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ឆ្ លង កាត់ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ្រ ើស រ ើស ត ំណ ាង រា ស្រ ្ ដ ប៉ ុន ្ម ាន លើក រួម មក ហើយ គ ឺ អា ណ ត្តិ ទី១ Ġ គ ឺន ៅ ទី ២ ៣ ២ ៨ Ġ ខែ Ġ ឧ ស ភា Ġ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៩ ៣ អា ណ ត្តិ ទី ២ Ġ គ ឺ Ġ ថ ្ង ៃ ទី ០ ១ Ġ មេ សា Ġ ឆ្នាំ Ġ ២០ ០ ៧ អា ណ ត្តិ ទី ៣ Ġ គ ឺ ថ ្ង ៃ ទី ០ ៣ Ġ ខែ ម ិ ថ ុន ា Ġ ឆ្នាំ Ġ ២០ ១ ២ អា ណ ត្តិ ទី ទី ៤ Ġ គ ឺ ថ ្ង ៃ ទី Ġ ០ ៤ Ġ ខែ ម ិ ថ ុន ា âĢĭ Ġ ឆ្នាំ Ġ ២០ ១ ៧	122	▁តើ ប្រ ទេស ក ម្ព ុ ជា ឆ្ លង កាត់ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ្រ ើស រ ើស ត ំណ ាង រា ស្រ ្ ដ ប៉ ុន ្ មាន លើក រួម មក ហើយ ▁	35	▁ប្រទេស ក ម្ព ុ ជា ឆ្ លង កាត់ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ្រ ើស រ ើស ត ំណ ាង រា ស្រ ្ ដ ប៉ ុន ្ មាន លើក រួម មក ហើយ គ ឺ អា ណ ត្តិ ទី១ ▁គឺ នៅ ទី ២ ៣ ២ ៨ ▁ខែ ▁ឧសភា ▁ឆ្នាំ ▁១៩ ៩ ៣ អា ណ ត្តិ ទី ២ ▁គឺ ▁ថ្ងៃទី ០ ១ ▁មេសា ▁ឆ្នាំ ▁២០០៧ អា ណ ត្តិ ទី ៣ ▁គឺ ថ ្ង ៃ ទី ០ ៣ ▁ខែមិថុនា ▁ឆ្នាំ ▁២០១២ អា ណ ត្តិ ទី ទី ៤ ▁គឺ ថ ្ង ៃ ទី ▁០៤ ▁ខែមិថុនា ▁ឆ្នាំ ▁២០១៧	94
ដូចម្តេចហៅថា អំពើហិង្សា	null	អំពើហិង្សា អំពើ ហិង្សាអំពើ ទង្វើ ការធ្វើការប្រព្រឹត្តិ ហិង្សា ការបៀតបៀន ការធ្វើអាក្រក់ ការធ្វើអំពើឃោរឃៅ អំពើហិង្សា សំដៅយកការរំលោភបំពាន ឬបង្ខិតបង្ខំផ្លូវកាយ ផ្លូវចិត្ត ផ្លូវភេទ ផ្លូវសេដ្ឋកិច្ច រួមបញ្ចូលទាំងការប្រមាថមាក់ងាយ ការគំរាមកំហែងការដាក់ឱ្យនៅឯកោដាច់ពីគេឯង និងការរំលោភបំពានផ្នែកជីវភាពសេដ្ឋកិច្ចពីសំណាក់បុគ្គលម្នាក់ ឬច្រើន ដើម្បីត្រួតត្រាទៅលើបុគ្គលផ្សេងៗទៀត	null	អំពើហិង្សា អំពើ ហិង្សាអំពើ ទង្វើ ការធ្វើការប្រព្រឹត្តិ ហិង្សា ការបៀតបៀន ការធ្វើអាក្រក់ ការធ្វើអំពើឃោរឃៅ អំពើហិង្សា សំដៅយកការរំលោភបំពាន ឬបង្ខិតបង្ខំផ្លូវកាយ ផ្លូវចិត្ត ផ្លូវភេទ ផ្លូវសេដ្ឋកិច្ច រួមបញ្ចូលទាំងការប្រមាថមាក់ងាយ ការគំរាមកំហែងការដាក់ឱ្យនៅឯកោដាច់ពីគេឯង និងការរំលោភបំពានផ្នែកជីវភាពសេដ្ឋកិច្ចពីសំណាក់បុគ្គលម្នាក់ ឬច្រើន ដើម្បីត្រួតត្រាទៅលើបុគ្គលផ្សេងៗទៀត	ដូច ម្ ត េច ហ ៅ ថា Ġ អ ំព ើ ហ ិ ង្ស ា Ġ	14	អ ំព ើ ហ ិ ង្ស ា Ġ អ ំព ើ Ġ ហ ិ ង្ស ា អ ំព ើ Ġ ទ ង ្វ ើ Ġ ការ ធ ្វ ើក ារ ប្រ ព្រ ឹត ្តិ Ġ ហ ិ ង្ស ា Ġ ការ ប ៀត ប ៀន Ġ ការ ធ ្វ ើ អា ក្រ ក់ Ġ ការ ធ ្វ ើ អ ំព ើ ឃ ោរ ឃ ៅ Ġ អ ំព ើ ហ ិ ង្ស ា Ġ សំ ដ ៅ យក ការ រំ ល ោ ភ ប ំព ាន Ġ ឬ បង ្ខ ិត បង ្ខ ំ ផ្ល ូវ កាយ Ġ ផ្ល ូវ ចិត្ត Ġ ផ្ល ូវ ភ េ ទ Ġ ផ្ល ូវ សេ ដ្ឋ កិច្ច Ġ រួម បញ្ចូល ទ ាំង ការ ប្រ មា ថ មា ក់ ង ាយ Ġ ការ គ ំ រា មក ំ ហ ែង ការ ដា ក់ ឱ្យ នៅ ឯក ោ ដា ច ់ ពី គ េ ឯ ង Ġ និង ការ រំ ល ោ ភ ប ំព ាន ផ្ ន ែក ជីវ ភាព សេ ដ្ឋ កិច្ច ពី សំ ណា ក់ ប ុ គ្គ ល ម្ នាក់ Ġ ឬ ច្ រ ើន Ġ ដើម ្ប ីត ្រ ួត ត្រា ទៅ លើ ប ុ គ្គ ល ផ្ សេ ង ៗ ទៀត	182	▁ដូចម្តេច ហ ៅ ថា ▁អំពើហិង្សា ▁	5	▁អំពើហិង្សា ▁អំពើ ▁ហិង្សា អ ំព ើ ▁ទង្វើ ▁ការធ្វើ ការ ប្រ ព្រ ឹ ត្តិ ▁ហិង្សា ▁ការប ៀត ប ៀន ▁ការធ្វើ អា ក្រ ក់ ▁ការធ្វើ អ ំព ើ ឃ ោរ ឃ ៅ ▁អំពើហិង្សា ▁សំដៅ យក ការ រំ ល ោ ភ ប ំព ាន ▁ឬ បង ្ខ ិត បង ្ខ ំ ផ្ល ូវ កាយ ▁ផ្លូវចិត្ត ▁ផ្លូវភេទ ▁ផ្លូវ សេ ដ្ឋ កិច្ច ▁រួមបញ្ចូល ទ ាំង ការ ប្រ មា ថ ម ាក់ ង ាយ ▁ការគំរាមកំហែង ការ ដ ាក់ ឱ្យ នៅ ឯក ោ ដ ាច់ ពី គ េ ឯ ង ▁និង ការ រំ ល ោ ភ ប ំព ាន ផ្ ន ែក ជីវ ភាព សេ ដ្ឋ កិច្ច ពី ស ំណ ាក់ ប ុ គ្គ ល ម្ នាក់ ▁ឬ ច ្រ ើន ▁ដើម្បី ត្រ ួត ត្រា ទៅ លើ ប ុ គ្គ ល ផ្ ស េង ៗ ទៀត	129
តើលោក ប្រធានាធិបតីរួបណា ដែលបានបន្ដតំណែងពីលោក ជីមី កាទ័រនៅឆ្នាំណា	null	លោកប្រធានាធិបតី ដែលបានបន្ដតំណែងពីលោក ជីមីកាទ័រគឺលោក រ៉ូណាល់ រីហ្គេន នៅឆ្នាំ ១៩៨១	null	លោកប្រធានាធិបតី ដែលបានបន្ដតំណែងពីលោក ជីមីកាទ័រគឺលោក រ៉ូណាល់ រីហ្គេន នៅឆ្នាំ ១៩៨១	ត ើ លោក Ġ ប្រ ធាន ា ធិ បតី រ ួ ប ណា Ġ ដ ែល បាន ប ន្ ដ ត ំណ ែង ពី លោក Ġ ជី មី Ġ កា ទ័រ នៅ ឆ្នាំ ណា Ġ	30	លោក ប្រ ធាន ា ធិ បតី Ġ ដ ែល បាន ប ន្ ដ ត ំណ ែង ពី លោក Ġ ជី មី កា ទ័រ គ ឺ លោក Ġ រ៉ូ ណា ល់ Ġ រី ហ្គ េន Ġ នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៨ ១	35	▁តើ លោក ▁ប្រធានាធិបតី រ ួ ប ណា ▁ដែល បាន ប ន្ ដ ត ំណ ែង ពី លោក ▁ជី មី ▁កា ទ័រ នៅ ឆ្នាំ ណា ▁	24	▁លោក ប្រ ធាន ា ធិ បតី ▁ដែល បាន ប ន្ ដ ត ំណ ែង ពី លោក ▁ជី មី កា ទ័រ គ ឺ លោក ▁រ៉ូ ណា ល់ ▁រី ហ្គ េន ▁នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៨ ១	34
តើការរីកចម្រើនខាងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចនៅអាឡឺម៉ង់ខាងលិចអាស្រ័យលើកកត្ដាអនុគ្រោះអ្វីខ្លះ	null	ការរីកចម្រើនខាងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចនៅអាឡឺម៉ង់ខាងលិចអាស្រ័យលើកកត្ដាអនុគ្រោះមួយចំនួនដូចជា តំបន់ធ្យូងថ្មដ៏ធំរបស់ប្រទេសអាឡឺម៉ង់ហើយក៏ជាប្រភពថាមពលសម្រាប់ រោងចក្រធំៗដូចជារោងចក្រស្លដែកជាដើមការសម្បូរហត្ថករដែលមានការប្រាក់កំរ៉ៃថោកជាពិសេសជនភៀសខ្លួនមកពីអាឡឺម៉ង់ខាងកើតនិងអឺរ៉ុបប៉ែកខាងត្បូង ដែលមានក្រិកយូហ្គោស្លាវី និងតួកគីជាដើម	null	ការរីកចម្រើនខាងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចនៅអាឡឺម៉ង់ខាងលិចអាស្រ័យលើកកត្ដាអនុគ្រោះមួយចំនួនដូចជា តំបន់ធ្យូងថ្មដ៏ធំរបស់ប្រទេសអាឡឺម៉ង់ហើយក៏ជាប្រភពថាមពលសម្រាប់ រោងចក្រធំៗដូចជារោងចក្រស្លដែកជាដើមការសម្បូរហត្ថករដែលមានការប្រាក់កំរ៉ៃថោកជាពិសេសជនភៀសខ្លួនមកពីអាឡឺម៉ង់ខាងកើតនិងអឺរ៉ុបប៉ែកខាងត្បូង ដែលមានក្រិកយូហ្គោស្លាវី និងតួកគីជាដើម	ត ើក ារ រី ក ចម្រ ើន ខា ង វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច នៅ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច អា ស្រ ័យ លើក ក ត ្ ដា អនុ គ្រ ោះ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	40	ការ រី ក ចម្រ ើន ខា ង វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច នៅ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច អា ស្រ ័យ លើក ក ត ្ ដា អនុ គ្រ ោះ មួយ ចំ ន ួន ដូច ជា Ġ ត ំ ប ន់ ធ ្យូ ង ថ ្ម ដ ៏ ធ ំ រ ប ស់ ប្រ ទេស អា ឡ ឺ ម៉ង់ ហើយ ក ៏ ជា ប្រ ភព ថា ម ពល សម ្រា ប់ Ġ រ ោង ច ក្រ ធ ំ ៗ ដូច ជា រ ោង ច ក្រ ស្ ល ដ ែក ជា ដើម ការ សម្ប ូរ ហ ត្ថ ករ ដ ែល មាន ការ ប្រា ក់ កំ រ៉ ៃ ថ ោក ជា ពិ សេ ស ជន ភ ៀស ខ្លួន មក ពី អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត និង អ ឺ រ៉ ុប ប៉ ែក ខា ង ត្ប ូង Ġ ដ ែល មាន ក្រ ិក យ ូ ហ្គោ ស្ លា វី Ġ និង ត ួ ក គី ជា ដើម	155	▁តើ ការ រី ក ចម្រ ើន ខា ង វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច នៅ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច អា ស្រ ័យ លើក ក ត ្ ដា អនុ គ្រ ោះ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	39	▁ការរីកចម្រើន ខា ង វិ ស ័យ សេ ដ្ឋ កិច្ច នៅ អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង ល ិច អា ស្រ ័យ លើក ក ត ្ ដា អនុ គ្រ ោះ មួយ ចំ ន ួន ដូច ជា ▁តំបន់ ធ ្យូ ង ថ ្ម ដ ៏ ធ ំ រ ប ស់ ប្រ ទេស អា ឡ ឺ ម៉ង់ ហើយ ក ៏ ជា ប្រ ភព ថា ម ពល ស ម្រ ាប់ ▁រោងចក្រ ធ ំ ៗ ដូច ជា រ ោង ច ក្រ ស ្ល ដ ែក ជា ដើម ការ សម្ប ូរ ហ ត្ថ ករ ដ ែល មាន ការ ប្រ ាក់ កំ រ ៉ៃ ថ ោក ជា ពិ ស េស ជន ភ ៀស ខ្លួន មក ពី អា ឡ ឺ ម៉ង់ ខា ង កើត និង អ ឺ រ៉ ុប ប៉ ែក ខា ង ត្ប ូង ▁ដែល មាន ក្រ ិក យ ូ ហ្គោ ស ្លា វី ▁និង ត ួ ក គី ជា ដើម	144
តើរឿងហង្សយន្ត មានតួអង្គសំខាន់ណាខ្លះ ចូររៀបរាប់ឈ្មោះ	null	រឿងហង្សយន្តមានតួសំខាន់ៗដូចជា ព្រះអាទិត្យវង្សា ព្រះនាងពិម្តា ព្រះសុវណ្ណកុមារ ព្រះនាងបទុមកេសរ ព្រះបាទព្រហ្មទត្ថ ព្រះក្រីស្ទកុមារ	null	រឿងហង្សយន្តមានតួសំខាន់ៗដូចជា ព្រះអាទិត្យវង្សា ព្រះនាងពិម្តា ព្រះសុវណ្ណកុមារ ព្រះនាងបទុមកេសរ ព្រះបាទព្រហ្មទត្ថ ព្រះក្រីស្ទកុមារ	ត ើរ ឿង ហ ង្ស យ ន្ត Ġ មាន ត ួ អង្គ សំ ខា ន់ ណា ខ្ ល ះ Ġ ច ូរ រ ៀប រា ប់ ឈ្មោះ ĠĠ	25	រឿង ហ ង្ស យ ន្ត មាន ត ួស ំ ខា ន់ ៗ ដូច ជា Ġ ព្រ ះ អា ទិ ត ្យ វង្ស ា Ġ ព្រ ះ នា ង ពិ ម្ តា Ġ ព្រ ះ សុ វ ណ្ណ ក ុម ារ Ġ ព្រ ះ នា ង បទ ុម ក េស âĢĭ រ Ġ ព្រ ះ បាទ ព្រ ហ្ម ទ ត្ថ Ġ ព្រ ះ ក្រ ី ស្ទ ក ុម ារ	61	▁តើ រឿង ហ ង្ស យ ន្ត ▁មាន ត ួ អង្គ សំ ខ ាន់ ណា ខ្ ល ះ ▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ឈ្មោះ ▁	23	▁រឿង ហ ង្ស យ ន្ត មាន ត ួស ំ ខ ាន់ ៗ ដូច ជា ▁ព្រះអាទិត្យ វង្ស ា ▁ព្រះនាង ពិ ម្ តា ▁ព្រះ សុ វ ណ្ណ ក ុម ារ ▁ព្រះនាង បទ ុម ក េស ▁រ ▁ព្រះបាទ ព្រ ហ្ម ទ ត្ថ ▁ព្រះ ក្រ ី ស្ទ ក ុម ារ	46
ចូររៀបរាប់ពីដំណើរការវដ្ដទឹក	null	រៀបរាប់ពីដំណើរការនៃវដ្ដទឹកវដ្តទឹក កើតឡើងទៅតាមបីដំណាក់ កាលគឺរហូតជាដំណើរនៃទឹក ដែលទទួលបានរងកម្ដៅព្រះអាទិត្យ ហើយក្លាយជាចំហាយទឹកឧស្ម័នកំណក ជាលំនាំខ្យល់ក្ដៅក្បែរផ្ទៃដី ស្ទុះឡើងលើនាំយកចំហាយទឹកទៅដល់រយៈកម្ពស់ខ្ពស់ ដែលមានសីតុណ្ហភាពទាបធ្វើឪ្យចំហាយទឹក ប្ដូរទៅជាតំណក់ទឹកហើយបង្កើតទាបធ្វើឪ្យចំហាយទឹក ប្ដូរទៅជាតំណក់ ទឹកហើយបង្កើតបានជាពពក កំណអាកាស តំណក់ទឹកដែលបង្កើនបានជាពពកប្រមូលផ្ដុំគ្នាកាន់ដៃតែច្រើនធ្វើឪ្យមាឌរបស់វាកាន់តែរឹកធំហើយធ្ងន់ ក៏ធ្លាប់ត្រឡប់មកផែនដីវិញក្នុងទម្រង់ជាភ្លៀង ភ្លៀងព្រិល ព្រិល	null	រៀបរាប់ពីដំណើរការនៃវដ្ដទឹកវដ្តទឹក កើតឡើងទៅតាមបីដំណាក់ កាលគឺរហូតជាដំណើរនៃទឹក ដែលទទួលបានរងកម្ដៅព្រះអាទិត្យ ហើយក្លាយជាចំហាយទឹកឧស្ម័នកំណក ជាលំនាំខ្យល់ក្ដៅក្បែរផ្ទៃដី ស្ទុះឡើងលើនាំយកចំហាយទឹកទៅដល់រយៈកម្ពស់ខ្ពស់ ដែលមានសីតុណ្ហភាពទាបធ្វើឪ្យចំហាយទឹក ប្ដូរទៅជាតំណក់ទឹកហើយបង្កើតទាបធ្វើឪ្យចំហាយទឹក ប្ដូរទៅជាតំណក់ ទឹកហើយបង្កើតបានជាពពក កំណអាកាស តំណក់ទឹកដែលបង្កើនបានជាពពកប្រមូលផ្ដុំគ្នាកាន់ដៃតែច្រើនធ្វើឪ្យមាឌរបស់វាកាន់តែរឹកធំហើយធ្ងន់ ក៏ធ្លាប់ត្រឡប់មកផែនដីវិញក្នុងទម្រង់ជាភ្លៀង ភ្លៀងព្រិល ព្រិល	ច ូរ រ ៀប រា ប់ ពី ដំណើរ ការ វ ដ ្ ដ ទឹក Ġ	14	រ ៀប រា ប់ ពី ដំណើរ ការ នៃ វ ដ ្ ដ ទឹក វ ដ ្ត ទឹក Ġ កើត ឡើង ទៅ តា ម បី ដំ ណា ក់ Ġ កាល គ ឺ រ ហ ូត ជា ដំណើរ នៃ ទឹក Ġ ដ ែល ទទួលបាន រ ង ក ម្ ដ ៅ ព្រ ះ អា ទិ ត ្យ Ġ ហើយ ក្លា យ ជា ចំ ហា យ ទឹក ឧ ស្ម ័ន កំ ណ ក Ġ ជា លំ នាំ ខ្ យ ល់ ក្ ដ ៅ ក្ ប ែរ ផ្ ទ ៃ ដ ី Ġ ស្ទ ុះ ឡើង លើ នាំ យក ចំ ហា យ ទឹក ទៅ ដល់ រយ ៈ ក ម្ព ស់ ខ្ ព ស់ Ġ ដ ែល មាន សី ត ុ ណ ្ហ ភាព ទ ាប ធ ្វ ើ ឪ ្យ ចំ ហា យ ទឹក Ġ ប្ ដ ូរ ទៅ ជា ត ំណ ក់ ទឹក ហើយ បង ្ក ើត ទ ាប ធ ្វ ើ ឪ ្យ ចំ ហា យ ទឹក Ġ ប្ ដ ូរ ទៅ ជា ត ំណ ក់ Ġ ទឹក ហើយ បង ្ក ើត បាន ជា ព ព ក Ġ កំ ណ អា កាស Ġ ត ំណ ក់ ទឹក ដ ែល បង ្ក ើន បាន ជា ព ព ក ប្រ ម ូល ផ្ ដ ុំ គ្នា កាន់ ដៃ តែ ច្ រ ើន ធ ្វ ើ ឪ ្យ មា ឌ រ ប ស់ វា កាន់ តែ រ ឹក ធ ំ ហើយ ធ ្ង ន់ âĢĭ Ġ ក ៏ ធ ្លា ប់ ត្រ ឡ ប់ មក ផ ែន ដ ី វិញ ក្នុង ទ ម្រ ង់ ជា ភ្ល ៀង Ġ ភ្ល ៀង ព្រ ិល Ġ ព្រ ិល âĢĭ	243	▁ចូរ រ ៀប រ ាប់ ពី ដំណើរ ការ វ ដ ្ ដ ទឹក ▁	13	▁រៀបរាប់ ពី ដំណើរ ការ នៃ វ ដ ្ ដ ទឹក វ ដ ្ត ទឹក ▁កើតឡើង ទៅ ត ាម បី ដ ំណ ាក់ ▁កាល គ ឺ រ ហ ូត ជា ដំណើរ នៃ ទឹក ▁ដែល ទទួលបាន រ ង ក ម្ ដ ៅ ព្រ ះ អា ទ ិត ្យ ▁ហើយ ក្លា យ ជា ចំ ហ ាយ ទឹក ឧ ស្ម ័ន ក ំណ ក ▁ជា លំ នាំ ខ្ យ ល់ ក្ ដ ៅ ក ្ប ែរ ផ្ ទ ៃ ដ ី ▁ស្ទុះ ឡើង លើ នាំ យក ចំ ហ ាយ ទឹក ទៅ ដល់ រយ ៈ ក ម្ព ស់ ខ្ ព ស់ ▁ដែល មាន សី ត ុ ណ ្ហ ភាព ទ ាប ធ ្វ ើ ឪ ្យ ចំ ហ ាយ ទឹក ▁ ប្ ដ ូរ ទៅ ជា ត ំណ ក់ ទឹក ហើយ ប ង្ក ើត ទ ាប ធ ្វ ើ ឪ ្យ ចំ ហ ាយ ទឹក ▁ ប្ ដ ូរ ទៅ ជា ត ំណ ក់ ▁ទឹក ហើយ ប ង្ក ើត បាន ជា ព ព ក ▁ក ំណ អា កាស ▁តំណ ក់ ទឹក ដ ែល ប ង្ក ើន បាន ជា ព ព ក ប្រ ម ូល ផ្ ដ ុំ គ្នា កាន់ ដៃ តែ ច ្រ ើន ធ ្វ ើ ឪ ្យ មា ឌ រ ប ស់ វា កាន់ តែ រ ឹក ធ ំ ហើយ ធ ្ង ន់ ▁ក៏ ធ ្ល ាប់ ត្រ ឡ ប់ មក ផ ែន ដ ី វិញ ក្នុង ទ ម្រ ង់ ជា ភ្ល ៀង ▁ភ្លៀង ព្រ ិល ▁ព្រ ិល ▁	233
តើសាធារណរដ្ឋអ៉ីតាលីកើតឡើងនៅឆ្នាំណាមានរចនាសម្ព័ន្ធអ្វីខ្លះ	null	សាធារណរដ្ឋអ៊ីតាលីកើតឡើងនៅឆ្នាំ ១៩៤៦មានរចនាសម្ព័ន្ធដូចជាៈប្រធានាធិបតីត្រូវបានបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតាំងដោយព្រឹទ្ធសភានិងសភាតំណាងរាស្រ្តមានអាណត្តិ៧ឆ្នាំប្រធានធិបតីមានតួនាទីជាអ្នកតែងតាំងនាយករដ្ឋមន្រ្តីនិងមានសិទ្ធិរំលាយសភាហើយរៀបចំឲ្យមានកាសារជាថ្មីសិទ្ធិពិសេសមួយទៀតគឺប្រធានាធិបតីជាមេបញ្ជាការជាន់ខ្ពស់នៃកងទ័ពព្រមទាំងមានសិទ្ធិប្រកាសសង្រ្គាមទៀតផងនាយករដ្ឋមន្រ្តីៈ ជាមមន្រ្តីសំខាន់ក្នុងរដ្ឋាភិបាលនាយករដ្ឋមន្រ្តីត្រូវបានតាំងដោយប្រធានាធិបតីតាមរយៈការបោះឆ្នោតទុកចិត្តពីសភាចមណែកឯគណរដ្ឋមន្រ្តីត្រូវជ្រើសតាំងដោយនាយករដ្ឋមន្រ្តីហើយត្រូវតែងតាំងពីប្រធានាធិបតីតាមរយៈការសុំសេចក្តីទុកចិត្តពីសភានិងក្រោយការរផ្តល់ការទុកចិត្តពីសភានាយករដ្ឋមន្រ្តីនិងគណរដ្ឋមន្រ្តីជារដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់សភាៈ សភាទាំងពីគឺព្រឹទ្ធសភានិងសភាតំណាងរាស្រ្តមានសិទ្ធិក្នុងការអនុម័តច្បាប់សភាតំណាងរាស្រ្តមានសមាជិកចំនួន ៦៣០ រូបព្រឹទ្ធសភាមានសមាជិក ៣១៥ រូបដោយការបោះឆ្នោតនិង៥ផ្សេងទៀតកាន់តំណែងអស់មួយជីវីតដែលជ្រើសតាំងដោយប្រធានមាធិបតីសមាជិកទាំង៥រូបនេះភាគច្រើនជ្រើសតាំងក្នុងចំណោមអតីតប្រធានាធិបតីសភានិងព្រឹទ្ធសភាមានអាណត្តិ៥ឆ្នាំតុលាការៈ ចៅក្រមនៃតុលាការអ៊ីតាលីប្រព្រឹត្តទៅតាមរយៈការតែងតាំងតុលាការជាន់ខ្ពស់ហៅថាតុលាការធម្មនុញ្ញមានសមាជិក១៥រូបសមាជិក៥រូបតែងតាំងដោយប្រធានាធិបតី៥រូបតែងតាំងដោយសភានិង៥តែងតាំងដោយចៅក្រមក្រសួងយុត្តិធម៌	null	សាធារណរដ្ឋអ៊ីតាលីកើតឡើងនៅឆ្នាំ ១៩៤៦មានរចនាសម្ព័ន្ធដូចជាៈប្រធានាធិបតីត្រូវបានបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតាំងដោយព្រឹទ្ធសភានិងសភាតំណាងរាស្រ្តមានអាណត្តិ៧ឆ្នាំប្រធានធិបតីមានតួនាទីជាអ្នកតែងតាំងនាយករដ្ឋមន្រ្តីនិងមានសិទ្ធិរំលាយសភាហើយរៀបចំឲ្យមានកាសារជាថ្មីសិទ្ធិពិសេសមួយទៀតគឺប្រធានាធិបតីជាមេបញ្ជាការជាន់ខ្ពស់នៃកងទ័ពព្រមទាំងមានសិទ្ធិប្រកាសសង្រ្គាមទៀតផងនាយករដ្ឋមន្រ្តីៈ ជាមមន្រ្តីសំខាន់ក្នុងរដ្ឋាភិបាលនាយករដ្ឋមន្រ្តីត្រូវបានតាំងដោយប្រធានាធិបតីតាមរយៈការបោះឆ្នោតទុកចិត្តពីសភាចមណែកឯគណរដ្ឋមន្រ្តីត្រូវជ្រើសតាំងដោយនាយករដ្ឋមន្រ្តីហើយត្រូវតែងតាំងពីប្រធានាធិបតីតាមរយៈការសុំសេចក្តីទុកចិត្តពីសភានិងក្រោយការរផ្តល់ការទុកចិត្តពីសភានាយករដ្ឋមន្រ្តីនិងគណរដ្ឋមន្រ្តីជារដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់សភាៈ សភាទាំងពីគឺព្រឹទ្ធសភានិងសភាតំណាងរាស្រ្តមានសិទ្ធិក្នុងការអនុម័តច្បាប់សភាតំណាងរាស្រ្តមានសមាជិកចំនួន ៦៣០ រូបព្រឹទ្ធសភាមានសមាជិក ៣១៥ រូបដោយការបោះឆ្នោតនិង៥ផ្សេងទៀតកាន់តំណែងអស់មួយជីវីតដែលជ្រើសតាំងដោយប្រធានមាធិបតីសមាជិកទាំង៥រូបនេះភាគច្រើនជ្រើសតាំងក្នុងចំណោមអតីតប្រធានាធិបតីសភានិងព្រឹទ្ធសភាមានអាណត្តិ៥ឆ្នាំតុលាការៈ ចៅក្រមនៃតុលាការអ៊ីតាលីប្រព្រឹត្តទៅតាមរយៈការតែងតាំងតុលាការជាន់ខ្ពស់ហៅថាតុលាការធម្មនុញ្ញមានសមាជិក១៥រូបសមាជិក៥រូបតែងតាំងដោយប្រធានាធិបតី៥រូបតែងតាំងដោយសភានិង៥តែងតាំងដោយចៅក្រមក្រសួងយុត្តិធម៌	ត ើស ា ធា រណ រដ្ឋ អ ៉ី តា លី កើត ឡើង នៅ ឆ្នាំ ណា មាន រ ច នា សម ្ ព ័ន ្ ធ អ ្វី ខ្ ល ះ Ġ	30	សា ធា រណ រដ្ឋ អ៊ី តា លី កើត ឡើង នៅ ឆ្នាំ Ġ ១៩ ៤ ៦ មាន រ ច នា សម ្ ព ័ន ្ ធ ដូច ជា ៈ ប្រ ធាន ា ធិ បតី ត្រូវ បាន ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ្រ ើស រ ើស តាំង ដោយ ព្រ ឹ ទ្ធ ស ភា និង ស ភា ត ំណ ាង រា ស្រ ្ត មាន អា ណ ត្តិ ៧ ឆ្នាំ ប្រ ធាន ធិ បតី មាន ត ួន ា ទី ជា អ្នក តែ ង តាំង នា យក រដ្ឋ ម ន្ រ ្ត ីន ិ ង មាន សិ ទ្ធិ រំ លា យ ស ភា ហើយ រៀបចំ ឲ្យ មាន កាស ារ ជា ថ ្ម ី សិ ទ្ធិ ពិ សេ សម ួយ ទៀត គ ឺ ប្រ ធាន ា ធិ បតី ជា មេ បញ្ជា ការ ជា ន់ ខ្ ព ស់ នៃ ក ង ទ ័ ព ព្រ ម ទ ាំង មាន សិ ទ្ធិ ប្រ កាស សង ្រ ្ គ ាម ទៀត ផ ង នា យក រដ្ឋ ម ន្ រ ្ត ី ៈ Ġ ជា ម ម ន្ រ ្ត ី សំ ខា ន់ ក្នុង រដ្ឋ ា ភិ បាល នា យក រដ្ឋ ម ន្ រ ្ត ីត ្រ ូវ បាន តាំង ដោយ ប្រ ធាន ា ធិ បតី តា ម រយ ៈ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ទុក ចិត្ត ពី ស ភា ច ម ណ ែក ឯ គ ណ រដ្ឋ ម ន្ រ ្ត ីត ្រ ូវ ជ្រ ើស តាំង ដោយ នា យក រដ្ឋ ម ន្ រ ្ត ី ហើយ ត្រូវ តែ ង តាំង ពី ប្រ ធាន ា ធិ បតី តា ម រយ ៈ ការ សុ ំ សេ ច ក្តី ទុក ចិត្ត ពី ស ភា និង ក្រ ោយ ការ រ ផ្ ត ល់ ការ ទុក ចិត្ត ពី ស ភា នា យក រដ្ឋ ម ន្ រ ្ត ីន ិ ង គ ណ រដ្ឋ ម ន្ រ ្ត ី ជា រដ្ឋ ា ភិ បាល ស្រ ប ច្ បា ប់ ស ភា ៈ Ġ ស ភា ទ ាំង ពី គ ឺ ព្រ ឹ ទ្ធ ស ភា និង ស ភា ត ំណ ាង រា ស្រ ្ត មាន សិ ទ្ធិ ក្នុង ការ អនុ ម ័ត ច្ បា ប់ ស ភា ត ំណ ាង រា ស្រ ្ត មាន សម ា ជ ិក ចំ ន ួន Ġ ៦ ៣០ Ġ រូប ព្រ ឹ ទ្ធ ស ភា មាន សម ា ជ ិក Ġ ៣ ១ ៥ Ġ រូប ដោយ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត និង ៥ ផ្ សេ ង ទៀត កាន់ ត ំណ ែង អ ស់ មួយ ជីវ ីត ដ ែល ជ្រ ើស តាំង ដោយ ប្រ ធាន មា ធិ បតី សម ា ជ ិក ទ ាំង ៥ រូប នេះ ភាគ ច្ រ ើន ជ្រ ើស តាំង ក្នុង ចំ ណ ោម អ តី ត ប្រ ធាន ា ធិ បតី ស ភា និង ព្រ ឹ ទ្ធ ស ភា មាន អា ណ ត្តិ ៥ ឆ្នាំ ត ុល ាក ារ ៈ Ġ ច ៅ ក្រ ម នៃ ត ុល ាក ារ អ៊ី តា លី ប្រ ព្រ ឹត ្ត ទៅ តា ម រយ ៈ ការ តែ ង តាំង ត ុល ាក ារ ជា ន់ ខ្ ព ស់ ហ ៅ ថា ត ុល ាក ារ ធម្ម នុ ញ្ញ មាន សម ា ជ ិក ១ ៥ រូប សម ា ជ ិក ៥ រូប តែ ង តាំង ដោយ ប្រ ធាន ា ធិ បតី ៥ រូប តែ ង តាំង ដោយ ស ភា និង ៥ តែ ង តាំង ដោយ ច ៅ ក្រ មក ្រ ស ួង យុត្តិ ធម៌	543	▁តើ សា ធា រណ រដ្ឋ អ ៉ី តា លី កើត ឡើង នៅ ឆ្នាំ ណា មាន រ ច នា ស ម្ព ័ ន្ធ អ ្វី ខ្ ល ះ ▁	27	▁សាធារណរដ្ឋ អ៊ី តា លី កើត ឡើង នៅ ឆ្នាំ ▁១៩ ៤ ៦ មាន រ ច នា ស ម្ព ័ ន្ធ ដូច ជា ៈ ប្រ ធាន ា ធិ បតី ត្រូវ បាន ប ោះ ឆ្ ន ោត ជ្រ ើស រ ើស តាំង ដោយ ព្រ ឹ ទ្ធ ស ភា និង ស ភា ត ំណ ាង រា ស្រ ្ត មាន អា ណ ត្តិ ៧ ឆ្នាំ ប្រ ធាន ធិ បតី មាន ត ួ នាទី ជា អ្នក ត ែង តាំង នា យក រដ្ឋ ម ន ្រ ្ត ី និង មាន សិ ទ្ធិ រំ ល ាយ ស ភា ហើយ រៀបចំ ឲ្យ មាន កាស ារ ជា ថ ្ម ី សិ ទ្ធិ ពិ ស េស មួយ ទៀត គ ឺ ប្រ ធាន ា ធិ បតី ជា មេ បញ្ជា ការ ជ ាន់ ខ្ ព ស់ នៃ ក ង ទ ័ ព ព្រ ម ទ ាំង មាន សិ ទ្ធិ ប្រ កាស សង ្រ ្ គ ាម ទៀត ផ ង នា យក រដ្ឋ ម ន ្រ ្ត ី ៈ ▁ជា ម ម ន ្រ ្ត ី សំ ខ ាន់ ក្នុង រ ដ្ឋា ភិ បាល នា យក រដ្ឋ ម ន ្រ ្ត ី ត្រូវ បាន តាំង ដោយ ប្រ ធាន ា ធិ បតី ត ាម រយ ៈ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត ទុក ចិត្ត ពី ស ភា ច ម ណ ែក ឯ គ ណ រដ្ឋ ម ន ្រ ្ត ី ត្រូវ ជ្រ ើស តាំង ដោយ នា យក រដ្ឋ ម ន ្រ ្ត ី ហើយ ត្រូវ ត ែង តាំង ពី ប្រ ធាន ា ធិ បតី ត ាម រយ ៈ ការ ស ុំ ស េច ក្តី ទុក ចិត្ត ពី ស ភា និង ក្រ ោយ ការ រ ផ្ ត ល់ ការ ទុក ចិត្ត ពី ស ភា នា យក រដ្ឋ ម ន ្រ ្ត ី និង គ ណ រដ្ឋ ម ន ្រ ្ត ី ជា រ ដ្ឋា ភិ បាល ស្រ ប ច ្ប ាប់ ស ភា ៈ ▁សភា ទ ាំង ពី គ ឺ ព្រ ឹ ទ្ធ ស ភា និង ស ភា ត ំណ ាង រា ស្រ ្ត មាន សិ ទ្ធិ ក្នុង ការ អនុ ម ័ត ច ្ប ាប់ ស ភា ត ំណ ាង រា ស្រ ្ត មាន ស មា ជ ិក ចំ ន ួន ▁៦ ៣០ ▁រូប ព្រ ឹ ទ្ធ ស ភា មាន ស មា ជ ិក ▁៣១ ៥ ▁រូប ដោយ ការ ប ោះ ឆ្ ន ោត និង ៥ ផ្ ស េង ទៀត កាន់ ត ំណ ែង អ ស់ មួយ ជីវ ីត ដ ែល ជ្រ ើស តាំង ដោយ ប្រ ធាន មា ធិ បតី ស មា ជ ិក ទ ាំង ៥ រូប នេះ ភាគ ច ្រ ើន ជ្រ ើស តាំង ក្នុង ច ំណ ោម អ ត ីត ប្រ ធាន ា ធិ បតី ស ភា និង ព្រ ឹ ទ្ធ ស ភា មាន អា ណ ត្តិ ៥ ឆ្នាំ ត ុល ា ការ ៈ ▁ចៅក្រម នៃ ត ុល ា ការ អ៊ី តា លី ប្រ ព្រ ឹ ត្ត ទៅ ត ាម រយ ៈ ការ ត ែង តាំង ត ុល ា ការ ជ ាន់ ខ្ ព ស់ ហ ៅ ថា ត ុល ា ការ ធម្ម នុ ញ្ញ មាន ស មា ជ ិក ១ ៥ រូប ស មា ជ ិក ៥ រូប ត ែង តាំង ដោយ ប្រ ធាន ា ធិ បតី ៥ រូប ត ែង តាំង ដោយ ស ភា និង ៥ ត ែង តាំង ដោយ ច ៅ ក្រ ម ក្រ ស ួង យុត្តិ ធម៌	528

Subsets and Splits

No community queries yet

The top public SQL queries from the community will appear here once available.